Keuzedeel Ondernemen
Profiel Economie en ondernemen
VMBO Sector economie
Inhoudsopgave Handleiding …………….……………………………………….……………………………..…….……… Opdrachten keuzedeel ondernemen …….……………….……………………..……....…….….. Good Practices VMBO en MBO …….……………….……………………..……....…….….. Methodes keuzedeel ondernemen …….……………….……………………..……....…….….. Beoordeling opdrachten …………….….……………….……………………..……....…….….. Beoordeling presentatie .…………………..….………………………..………………..………. Eindbeoordeling keuzedeel ondernemen ………..…………………………….……………..
3 4 5 7 8 10 11
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
2
Handleiding keuzedeel deeltaken
Uitleg beoordeling deeltaken De docent beoordeelt de uitwerking van de keuzedeel deeltaken en het proces in school en beoordelaars uit de praktijk of het ROC (docenten, studenten) beoordelen de leerling tijdens de presentatie van het ondernemersplan. De beoordeling wordt ingevuld op beoordelingsformulieren. De docent en de leerling maken met elkaar duidelijke afspraken over het werk dat de leerling moet uitvoeren en wat van hem/haar verwacht wordt tijdens de beoordelingen. Het werk dat de leerling moet uitvoeren staat beschreven in de keuzedeel opdrachten van de deeltaken. Het keuzedeel is behaald als de beoordeling van de opdrachten in school, het proces én de beoordeling van de presentatie minstens met een voldoende afgerond zijn.
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
3
OPDRACHTEN KEUZEDEEL ONDERNEMEN
Taak Maakt, alleen of in een groep, een ondernemingsplan en voert dit uit met als doel het runnen van een (tijdelijke) onderneming. 1 Beschrijft wie de ondernemer is 2 Maakt een marketingplan 3 Maakt een financieel plan
Keuzedeel opdrachten ondernemen
BB
KB
GL
Deeltaak 1 Beschrijf wie de ondernemer is: De kandidaat kan: • • •
Persoonlijke gegevens noemen Motieven noemen Persoonlijke kwaliteiten noemen
Deeltaak 2 Een marketingplan maken:
De kandidaat kan: • Het doel van de onderneming noemen -‐ Positionering -‐ Recht en Belastingen • De markt beoordelen -‐ Marketing -‐ Marketingonderzoek • Een marketingmix ontwerpen en toepassen -‐ Algemene begrippen -‐ De 6 P’s -‐ Communicatie • Inkoop en verkoopbeleid verrichten -‐ Recht en belastingen
x x x
x x x
x x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Deeltaak 3 Een financieel plan maken: De kandidaat kan: •
Verslaglegging uitvoeren -‐ Algemene kennis -‐ Balans en eigen vermogen -‐ Exploitatiebegroting -‐ Budgetten -‐ Kostprijsberekeningen -‐ Break-‐even omzet
Voor het uitvoeren van de taak beheerst de kandidaat de voorwaardelijke kennis, vaardigheden en houding.
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
4
GOOD PRACTICES VMBO EN MBO
Reynaert college pilotschool VMBO (Marc Smet) Project ondernemen • Mini onderneming en een ondernemersplan. De bedrijfsleider (MBO student) stelt het samen. Plan presenteren en laten toetsen door een financieel adviseur of bank. Dit is de eerste toets. • Na het project presenteren de mini ondernemingen de resultaten van hun verkoopactiviteiten. Deze resultaten worden beoordeeld door een jury bestaande uit externe deskundigen. Dit is de tweede toets. • Het examen dat dit jaar is afgenomen is gemaakt door KC Handel. ROC Mondriaan Commerciële economie (Fred Boumans) Commercieel medewerker Marketing niveau 4 • In leerjaar 1 projecten zoals: marketinganalyse, haalbaarheidsonderzoek, dragons den met pitch voor jury bedrijfsleven/ ROC in het Corso theater. • In leerjaar 2 project ‘Jong ondernemen’. Groepen van 8 studenten, met diverse rollen zoals CEO/ Verkoop/ Inkoop/ HR. Allereerst een longlist van 25 ideeën aanmaken voor producten of diensten. Op basis van marktonderzoek 3 ideeën overhouden en daaruit het beste idee destilleren. Het team jong ondernemen moet 150 aandelen verkopen.. Het ondernemersplan wordt individueel gepresenteerd aan een jury met mensen uit het bedrijfsleven. • Dit jaar voor het eerst een koppeling tussen het certificaat jong ondernemen en het certificaat ondernemerschap d.m.v. 2 theorie examens CE Ondernemerschap van KC Handel. ROC Mondriaan Handel (Ivette Fleming/ Chantal Lamers/ Christa Middendorp) • Omdat vestigingsplaats niet in jong ondernemen zit is destijds niet gekozen voor jong ondernemen. • Bij de oude handelsopleidingen werd als voorbereiding op het ondernemingsplan de ‘marktdagen’ georganiseerd, waar studenten 3 dagen een product, dienst of food verkochten. Vooraf gepromoot en onderzocht middels marketing. Dit vond plaats in het tweede leerjaar. • In Delft werd er 3 ondernemersdagen met betrekking tot het ondernemersplan georganiseerd met externe sprekers van KvK, bank en bedrijfsleven. Met workshops o.a. over netwerken , kledingadviezen, pitches, promoten, ‘quick’ ondernemersplan maken. • Het ondernemersplan werd in het derde leerjaar uitgevoerd in projectgroepen en gepresenteerd aan een jury met externen (bank, KvK en bedrijfsleiders). De externe jury heeft de plannen vooraf ingezien. Maris College VMBO (Robert van der Zwart) • In het vierde leerjaar werken de leerlingen in groepen van 5 á 6 leerlingen in het project ‘jong ondernemen’ • Er wordt een directeur aangesteld waarbij de andere leerlingen solliciteren op de overige rollen/ functies. De leerlingen moeten per groep 100 aandelen verkopen en het geld op de AMB Amro storten. Ze maken een marketingplan en kopen producten in bij o.a de Action (een dienst of food kan ook). z.o.z. © Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
5
• •
Na afloop presenteren de leerlingen het project middels een PPT aan elkaar en krijgen de aandeelhouders een verslag. Nu krijgen de leerlingen een certificaat jong ondernemen, straks in het vernieuwde VMBO ‘het keuzedeel bewijs’ (Junior Company)
Stanislas College VMBO (Mustafa Saidi) • Alle leerlingen hebben een eenmanszaak in jaar 4. Zij volgen een workshop van Businesspalace: hoe je een idee ontwikkeld. Zij doen een marktonderzoek, bedenken een naam voor de zaak, maken een logo, zoeken een pand uit via Funda, maken een balans/ financieel plan, maken promotie en een commercial voor plaatsing op Youtube, maken een eigen site (wix.com) en maken een presentatie met Prezi en Excel en een ondernemingsplan. SC Delfland VMBO (Jaap Rombouts) • Spellen ontwikkeld om spelenderwijs te leren ondernemen (Plaza Challenge). • Een fictief bedrijfje (van school) begonnen om de leerlingen zelf te laten ervaren hoe je inkoopt (kopieerpapier, schoolmateriaal, frisdranken voor de kantine, samenstellen kerstpakketten) • Momenteel jong ondernemen als leidraad en daarnaast zelf programma’s ontwikkelen ‘leren door te doen’. De producten voor verkoop worden gemaakt door de leerlingen van de Praktijkschool. In de toekomst kunnen er mogelijk diensten aangeboden worden voor de opleidingen zorg/ techniek zoals bijv. hulp bij boodschappen, salon uiterlijke verzorging, techniek bandenwissel actie, enz.
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
6
METHODES KEUZEDEEL ONDERNEMEN
Taak Maakt, alleen of in een groep, een ondernemingsplan en voert dit uit met als doel het runnen van een (tijdelijke) onderneming. 1 Beschrijft wie de ondernemer is 2 Maakt een marketingplan 3 Maakt een financieel plan
Keuzedeel ondernemen Ondernemend.NU voor PO VO MBO en HBO (www.ondernemend.nu) Junior Company VMBO van Jong Ondernemen Learning company van Jong Ondernemen Het ondernemerspaspoort (Ondernemend.NU) VECON Business school Webshopheld www.webshopheld.nl (nu nog voor MBO , maar komt eraan voor VMBO) CE ondernemen Edu’Actief voor niveau 2 MBO CE ondernemen OVD CE ondernemen Noordhof uitgevers Leerlijn ondernemerszin Sarphati Educatief Ondernemen is doen uitgeverij Deviant De Wereld van de Ondernemer Maak werk van je zaak ETV Elearning maak een ondernemersplan van Qredits (www.qredits.nl) CE Ondernemerschap (www.ce-‐ondernemerschap.nl)
BB
KB
GL
x x x x x
x x x x x
x x x x x
x x x
x x x
x x x x
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
7
BEOORDELING ONDERNEMERSPLAN VOORBEELD SCHOOLEXAMEN
Taak Maakt, alleen of in een groep, een ondernemingsplan en voert dit uit met als doel het runnen van een (tijdelijke) onderneming. 1 Beschrijft wie de ondernemer is 2 Maakt een marketingplan 3 Maakt een financieel plan
Datum beoordeling: Datum herkansing:
Beoordeling Herkansing 1 t/m 10
Deeltaak 1 Beschrijf wie de ondernemer is: De kandidaat kan: •
persoonlijke gegevens noemen
•
motieven noemen (sterkte-‐zwakte analyse)
•
persoonlijke kwaliteiten noemen (uit de analyse eigen functie benoemen)
Deeltaak 2 Een marketingplan maken: De kandidaat kan: • -‐ -‐ -‐ •
•
•
Het doel van de onderneming noemen: Welk product/ dienst Positie in de markt Behoefte van de klant voor het product/ dienst De markt beoordelen: -‐ Bepalen van de doelgroep en de invloed daarvan op de marketingmix -‐ Positionering ten opzichte van concurrenten -‐ Marktonderzoek Een marketingmix ontwerpen en toepassen: -‐ Vraag en aanbod -‐ Marktwerking Inkoop en verkoopbeleid: -‐ Waar ga je producten inkopen -‐ Voor welke prijs ga je ze aanbieden
z.o.z.
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
8
Deeltaak 3 Een financieel plan maken: De kandidaat kan: Verslaglegging uitvoeren • Algemene kennis: -‐ Inkomsten -‐ Uitgaven -‐ BTW • Balans en eigen vermogen: - Geld genereren door aandelen te verkopen - Aandelen uitbetalen • Exploitatiebegroting: -‐ Loonkosten -‐ Kosten -‐ Opbrengsten • Budgetten: -‐ Inzicht in de geldstromen en het maken van beslissingen -‐ Opstellen eenvoudig liquiditeitsbudget -‐ Berekeningen maken ten behoeve van de btw-‐aangifte • Kostprijsberekeningen: -‐ Berekenen kostprijs en verkoopprijs -‐ Brutowinst opslag
Neem de beoordelingen over uit de beoordelingslijst en zet in onderstaand schema voor een verkorte weergave.
Maakt, alleen of in een groep, een ondernemingsplan en voert dit uit met als doel het runnen van een (tijdelijke) onderneming. Deeltaak 1 Beschrijf wie de ondernemer is
Beoordeling Herkansing 1 t/m 10
Deeltaak 2 Een marketingplan maken
Deeltaak 3 Een financieel plan maken
Eindoordeel
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
9
BEOORDELING PRESENTATIE
Taak Presenteer het ondernemingsplan. 1 Beschrijft wie de ondernemer is 2 Maakt een marketingplan 3 Maakt een financieel plan
Datum beoordeling: Datum herkansing:
Beoordeling Herkansing 1 t/m 10
Deeltaak 1 Waarom ben jij de geschikte ondernemer? De kandidaat kan tijdens de presentatie: •
Persoonlijke gegevens noemen
•
Motieven noemen
•
Persoonlijke kwaliteiten noemen
Deeltaak 2 Onderdelen marketingplan
De kandidaat kan tijdens de presentatie: • WAT ga je verkopen? • WIE is de doelgroep (marktonderzoek) •
WAAR ga je verkopen (plaats, winkel/webshop)
•
HOE ga je verkopen? (presentatie, promotie, verkooptactiek)
Deeltaak 1.3 Onderdelen financieel plan De kandidaat kan tijdens de presentatie:
•
Overzicht kosten en opbrengsten presenteren (investeringsplan, financieringsplan, exploitatiebegroting en liquiditeitsbegroting) Eindoordeel
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
10
EINDBEOORDELING KEUZEDEEL ONDERNEMEN
Taak Maakt, alleen of in een groep, een ondernemingsplan en voert dit uit met als doel het runnen van een (tijdelijke) onderneming. 1 Beschrijft wie de ondernemer is 2 Maakt een marketingplan 3 Maakt een financieel plan
Keuzedeel Ondernemen
Beoordeling Ondernemen
Maakt, alleen of in een groep, een ondernemingsplan Presentatie, alleen of in een groep, van het ondernemingsplan Proces ondernemend handelen Totaal beoordeling
Datum: …………….…. Handtekening docent: ……………………………………….….
Handtekening leerling:
………………………………….………
© Copyright 2014 SBC auteur C.T.F.J. Lamers
Keuzedeel Ondernemen VMBO
11
