Kerststal in Domkerk

kerk stad in de

verder in dit nummer Feest!

6 Beleidswerk

8 Digitaal De kerstagenda staat weer online: kerstindestad.nl. Dat is al jaren zo, en nu niet anders.Wat wel gaat veranderen, maar zeker niet van de ene op de andere dag, is de abonnementsvorm van Kerk in de Stad. De ‘papieren KidS’ blijft wel, maar hoe meer digitale abonnementen, des te minder hoeven er gedrukt en dus per post bezorgd te worden.

11 Kerst in de Klaas

Vorig jaar kwamen er maar liefst 1.500 mensen op af, waarmee ‘Kerst in de Klaas’ zich bewijst als een waardevolle traditie. Deze opmaat voor het geboortefeest van Christus in de Nicolaïkerk is op zondag 15 december. Het sluit prettig aan bij de kerstmarkt in de Twijnstraat, om letterlijk en figuurlijk op te warmen in de kerk.

12

Losse nummers  1.50

Domkerk kan bogen op ‘de’ bank

Peter van der Ros De private bank ABN AMRO MeesPierson is in feite de tussenpersoon van het restauratieproject dat de toepasselijke titel ‘Draag de Dom’ kreeg. De bank biedt haar kennis aan EN treedt op als platform waarop investeerders en kerk elkaar via internet ontmoeten. De Domkerk heeft hierin de landelijke primeur. Directeur Frans Ritmeester van het Bureau PGU: “Daar zijn wij dankbaar voor. Dat wil overigens niet zeggen dat wij stil kunnen zitten. Er dient veel te worden geregeld om van dit project een succes te maken.” Omdat de laatste restauratie van de Domkerk al ruim dertig jaar Bram Schriever

Lekkage in huis. Loodgieter komt. Buitenlander, moslim. De man kijkt wat rond.Vraagt:‘Bent u christen?’ Jemie, denk ik, en antwoord:‘Ja’.Waarop hij vraagt: ‘Waarom hebt u dan geen kerstboom?’ Opnieuw weet je dan: we denken wel dat we zelf kunnen bepalen wie we zijn, maar essentieel is hoe anderen ons zien. Dat geldt ook voor beleidswerk.Vindt Henk Heikens.

21ste jaargang nummer 8 6 december 2013

PARTICULIEREN KUNNEN INTEKENEN OP ONDERHOUDSPROJECT

De hoognodige renovatie van de gewelfbogen in de Domkerk kan binnen afzienbare tijd gaan plaatsvinden dankzij een samenwerkingsproject met een bankinstelling. ‘Crowdfunding’ is hier het toverwoord: particulieren (crowd) dragen Weten we wel wat we vieren met Kerst, Pasen en Hemelvaart? Steeds minder mensen doen dat. Daarom is Museum Catharijneconvent het educatieprogramma ‘Feest! Weet wat je viert’ gestart. Pia ten Hoeve neemt dit project onder de loep en plaatst naast waardering wat kritische kanttekeningen. Ze mist iets.Wat, dat staat op de jongerenpagina.

Protestantse Gemeente Utrecht www.pgu.nu

Opnieuw dit jaar staat de levensgrote kerststal weer in de Domkerk. Voor kinderen, maar ook voor veel volwassenen is het altijd weer een belevenis om de kerststal te zien. De kerststal is herkenbaar als een traditionele stal, maar heeft een eigentijdse verbeelding. Natuurlijk ontbreken de herders, Jozef en Maria, de drie wijzen, en Herodes niet. Ook zijn de schapen, de os en de ezel van de partij. En vanaf kerst natuurlijk het kindje Jezus. De Domkerk is dagelijks open voor bezoek. Daan van der Waals In een constructieve sfeer hebben vier kerken uit de wijk Tuindorp en zorgaanbieder Careyn vorige week overlegd over de voorgenomen sluiting van zorgcentra De Lichtkring en TuindorpOost. Van een definitief besluit is geen sprake, de cliëntenraden en de ondernemingsraad moeten nog advies uitbrengen. Maar onontkoombaar is het wel volgens Careyn. “Er moeten miljarden worden bezuinigd in de zorg, verzorgingshuizen verdwijnen. En deze twee tehuizen voldoen niet aan de eisen van deze tijd.” Met iedere bewoner zal individueel worden overlegd over de toekomst, vertelde Joyce Ostendorf, directeur Wonen met Zorg bij Careyn. “Niemand wordt op straat gezet. Zolang er bewoners zijn, blijven de tehuizen open. Pas als er een onleefbare en onveilige situatie is ontstaan doordat te veel bewoners vertrekken of overleden zijn, kan er sprake zijn van

bijna letterlijk hun steentjes bij aan de bekostiging (funding) van dit project. Utrecht is hiermee een van de eerste steden die deze financieringsvorm op een kerkrestauratie gaat toepassen. De aftrap van het landelijke crowdfunding-project voor religieuze

geleden is (zie kader), is een hernieuwde bouwkundige ingreep, vooral van de kwetsbare steunbogen, hard nodig. Stukje kerk Voornoemde bank werkt voor het project samen met de Protestantse Gemeente Utrecht en de Domkerk. Frans Ritmeester: “De Domkerk ontving de afgelopen vier jaar van het Rijk geen subsidie voor onderhoud, wat daardoor is beperkt tot het hoogst noodzakelijke. De bogen dragen letterlijk de Domkerk, dus zorgvuldig onderhoud voorkomt veel hogere kosten in de toekomst.” Het project start via de website www.draagdedom.nl in het eerste kwartaal van 2014. Het

instellingen was donderdag 14 november, precies een uur na sluiting van de redactie van het vorige nummer van Kerk in de Stad (..). De daadwerkelijke geldinzameling voor de Domkerk (‘Draag de Dom’) begint direct na de jaarwisseling.

onderhoud begint pas als de financiering rond is. Als tegenprestatie voor hun financiële bijdrage krijgen investeerders letterlijk een stukje kerk in handen:

zij ontvangen een stuk steen uit de bogen van de Domkerk. Dat is een van de ideeën die er zijn om investeerders te bedanken voor hun bijdrage.

Onderhoud kerken steeds duurder In 1968 werd het grootscheepse restauratieproject voor vijf binnenstadskerken ter hand genomen.Vanwege de slecht(st)e staat kwamen eerst de Nicolaïkerk en de Jacobikerk aan de beurt, later gevolgd door de Janskerk, de Buurkerk en tot slot de Domkerk. Twintig jaar later was dat miljoenenproject afgerond. In de eerste tien jaren van deze eeuw was voor groot onderhoud aan de Domkerk een bedrag van bijna negen ton euro gereserveerd. Vanwege fors teruggelopen overheidsbijdragen voor rijksmonumenten (wat deze binnenstadskerken zijn), komt een steeds groter deel van de onderhoudskosten ten laste van de eigenaar, in dit geval de Protestantse Gemeente Utrecht.

Kerststal in Domkerk

KERKEN EN CAREYN OVERLEGGEN OVER SLUITING

Onzekerheid Tuindorp blijft verhuizing.Als er te veel personeel zou vertrekken vanwege afvloeiingsregelingen, worden desnoods extra mensen tijdelijk ingezet. De kwaliteit van zorg blijft overeind. Ook die van de pastorale zorg.” Blinde vlek gemeente Groot probleem is dat niet duidelijk is waar bewoners dan wel naar toe moeten. Andere zorgaanbieders in de stad hebben ook te maken met bezuinigingen. Bovendien schiet het met nieuwe zorgplannen in de wijk Tuindorp niet op. Al jaren wordt gepraat over de bouw van een kleinschalig verpleeghuis en van zogeheten levensloopbestendige woningen. Die zouden wat Careyn betreft op de plaats moeten komen van Tuindorp-Oost. Maar er is nog geen financier en nog belangrijker: de gemeente is aan zet. Volgens zowel de kerken als Careyn heeft de gemeente een blinde vlek voor dit deel van de stad. Er is al

jaren overleg met de lokale overheid, maar er worden geen knopen doorgehakt. De ouderen zijn daarvan de dupe. Careyn zegde toe de druk op het stadsbestuur te vergroten om eindelijk tot besluiten te komen. Ook thuiszorg gekort In hun ‘brandbrief’ vanwege de sluiting – zie het vorige nummer van Kerk in de Stad – vroegen de kerken Careyn ook naar de positie van senioren die op de wachtlijst staan voor De Lichtkring of Tuindorp-Oost. Voor hen is er geen plaats meer vanwege de opnamestop. Mensen met een ‘lichtere zorgbehoefte’ komen in de plannen van de overheid trouwens überhaupt niet meer in aanmerking voor een plaats in een tehuis. Zij moeten thuis verzorgd worden via mantelzorg of thuiszorg. Schrijnend is echter dat ook de thuiszorg wordt getroffen door bezuinigingen en dat bovendien

op het budget voor dagbesteding wordt gekort. Voor de kerken is het de vraag hoe ze op deze moeilijke situatie moeten inspelen. “Hoe kunnen wij voor de meest kwetsbare ouderen opkomen?”, vraagt Mariëtte Goudzwaard, ouderling van de Tuindorpkerk en een van de kerkelijke afgevaardigden op de overlegbijeenkomst met Careyn, zich af. “Ook de kerken kunnen niet het complete gat dat hier valt dichten.” Aan het overleg met Careyn namen behalve de Tuindorpkerk de parochie Sint Martinus, de Nederlands Gereformeerde Jeruzalemkerk en de Christelijke Gereformeerde kerk UtrechtCentrum deel. Beide partijen spraken af dat ze vanaf nu elkaar goed op de hoogte houden van wat er speelt onder de bewoners. “Signalen van zorg zullen we met elkaar delen”, aldus Mariëtte Goudzwaard.

2

kerk

6 december 2013

Harry Zeldenrust In de vieringen van de adventstijd spelen de Joodse profeten een grote rol. Zelf heb ik altijd graag gepreekt over de visioenen van Jesaja. Met name het vredesvisioen van Jesaja 2, waarin het gaat over zwaarden die worden omgesmeed tot ploegscharen en speren die worden tot snoeimessen, spreekt me erg aan. Er is ook die geweldige belofte: ze zullen de oorlog niet meer leren. Er komt dus een tijd dat zelfs het beramen van geweld niet meer mogelijk zal zijn. Het is de droom van een wereld zonder oorlog. Het zijn prachtige beelden, maar bij de voorbereiding bekroop me vaak het gevoel: is mijn keuze niet te eenzijdig? Er staan ook zoveel andere dingen in de profeten. En dan lees ik over de toorn, de woede van God. En er zijn voorstellingen van God als de strijder, God die zelf geweld uitoefent. In Jesaja 42 is sprake van God, die zijn toorn uitstort over Israël, die handelt in alles verterend krijgsgeweld. En over de volken wordt gezegd (Jesaja 63): Ik, de Eeuwige, heb volken in mijn woede vertrapt, hun bloed liet ik op aarde vloeien. Is God onveranderlijk? In een oude belijdenis wordt over God gezegd, dat hij is almachtig en onveranderlijk. Beide begrippen zijn omstreden. De almacht van God kan in ieder geval niet betekenen dat hij ingrijpt in de processen op deze aarde. God is geen supermacht, die alles naar zijn hand zet. We zijn tegenwoorMartha Alderliesten

Utrechtse werkgroep Kerk en Israël

Ieder jaar wordt in decem­ ber het Joodse Chanoeka­ feest gevierd. Het feest herinnert aan de herinwijding van de Tempel in het jaar 165 voor de gewone jaartelling (Chanoeka betekent: inwijding). In Utrecht was de openbare viering van Chanoeka op de eerste dag van deze maand. Die herinwijding van de Tempel was noodzakelijk geworden. De Grieks-Syrische koning Antiochus IV Epiphanes had namelijk de Tempel laten ontwijden door er zwijnen te offeren aan de Griekse oppergod Zeus. Alles wat niet paste in de Griekse cultuur verbood hij, zoals het vieren van sjabbat, het uitvoeren van besnijdenissen en het volgen van Tora-onderwijs. Ook het dagelijkse offer in de Tempel werd verboden. Verzet kon niet uitblijven. Onder leiding van de Makkabeeën werd een paar jaar strijd geleverd en in 165 voor de gewone jaartelling werden de Syriërs verslagen. Aanwezigheid De Tempel moest opnieuw worden ingewijd.Voor het ontsteken van de menora (zevenarmige tempelkandelaar) was speciaal bereide olie nodig. Volgens het verhaal uit de Talmoed konden de Joden slechts één verzegeld kruikje olie vinden: genoeg voor één dag. Maar op dat kleine beetje olie brandde de menora acht dagen lang, de tijd die nodig was om nieuwe, reine olijfolie te

Alleen de liefde is onvoorwaardelijk dig eerder geneigd om te spreken van Gods machteloosheid. Lastiger nog vind ik het woord onveranderlijk. Het lijkt me in strijd met de profeten, die het ook hebben over Gods berouw. Het gebeurt dat God medelijden krijgt en zijn plan verandert. Denk aan het verhaal van Jona. God is vastbesloten tot de vernietiging van Ninevé, maar hij verandert van mening en spaart de stad. De rouwenden in de stad en de kleine kinderen doen hem van gedachten veranderen. Ik weiger mee te gaan met de gedachte dat God dit proces van te voren gepland en voorzien had. Als er sprake is van woede van God, dan is dat altijd voorwaardelijk en relationeel. De Joodse geleerde Abraham Heschel heeft dat in een boek over de profeten eens Gods pathos genoemd. Daarmee bedoelde hij, dat “God leeft in zijn aandacht voor en betrokkenheid bij het leven, de mens en de gerechtigheid”. Alles wat we over God zeggen heeft te maken met onze relatie met God. Gods handelen is betrokkenheid en daarom aan verandering onderhevig. Ervaring van God als genade Het zijn menselijke woorden die we gebruiken, en daarom altijd beelden. Als we over God spreken dan spelen we met taal. We hebben niet van hogerhand een

definitie ontvangen, waarin de eigenschappen van God staan beschreven. We hebben alleen een geloofstraditie en onze eigen gelovige ervaring. Het woord onveranderlijk zet ons daarbij op een dwaalspoor en lijkt me onbruikbaar. Onveranderlijk zijn de houten en stenen beelden waarover het ook gaat in de Bijbel. Die zijn onmachtig om te veranderen. Ik heb het ook altijd moeilijk gevonden om te praten en te discussiëren over het bestaan van God. Ik denk dan: gaat het wel over die God van het pathos, van de betrokkenheid. Het woord god zegt op zich niets. In geloofstaal kun je alleen maar spreken over de relatie: niet de god, maar mijn God of onze God. Zo ervaar ik ook de woede en de pijn van God niet als onveranderlijk, maar als behorend bij de weg naar mededogen en liefde. Liefde is het wezenskenmerk van de Ene. De plaats van God kan ook alleen maar zijn waar mensen wonen. In Psalm 22 wordt gezegd dat God troont op de lofzangen van Israël. Waar het lied klinkt, daar is God. Waar de menselijke ontvankelijkheid voor het goede verdwijnt, daar wordt God thuisloos. Edward Schillebeeckx schreef eens een boek met als titel: ‘Mensen als verhaal van God’. God bestaat in het verhaal. In dezelfde zin kun je zeggen: het wonen van God is er alleen waar mensen zijn. Daar waar de aanbidding is, daar overkomt

Chanoeka

persen.Voor het volk was dat een teken van de aanwezigheid van de Eeuwige. Daaruit is de traditie ontstaan om iedere dag van het acht dagen durende feest een lichtje op een achtarmige kandelaar te ontsteken met behulp van een lichtje van een extra arm, zodat op de laatste avond acht lichtjes branden. Deze kandelaar staat zichtbaar in de vensterbank, zodat ‘het wonder van Chanoeka’ aan iedereen verteld wordt. Chanoeka wordt uiteraard in de synagoge gevierd, maar is vooral een huiselijk feest met cadeau-

tjes, spelletjes en speciale lekkernijen. Tegenwoordig worden in veel steden ook openbare Chanoekavieringen gehouden. Vernieuwing In I Makkabeeën 4 staat het verhaal van die Tempel-inwijding. In Johannes 10:22 wordt dit het ‘Vernieuwingsfeest’ of het ‘Feest van de Tempelvernieuwing’ genoemd. Het evangelie vervolgt met de vraag of Jezus de Messias is. Dat is in dit verband geen godsdienstige, maar een politieke vraag: Chanoeka gaat over politieke zelfstandigheid, én over

MEDITATIEF MOMENT God ons als pure genade. Schillebeeckx maakt duidelijk dat zo, ook buiten de officiële kaders en formules om, “door mensen menselijke zin en geluk zijn te vinden en in feite gevonden worden”. Advent is vrede We vieren Advent, dat betekent het komen van God. Jezus noemen wij zoon van God, omdat we ervaren, dat in hem de Ene en Eeuwige een plaats zoekt onder de mensen. Jezus neemt niet onze plaats in, maar neemt plaats midden onder ons. Als de minste der mensen, even kwetsbaar en weerloos als wij zijn. In hem is geen overmacht, geen starheid, in hem ervaren we dat alleen de liefde onvoorwaardelijk en onveranderlijk is. Juist daarom houd ik ook vast aan het vredesvisioen. Het betekent ten diepste, dat er een God is die het niet opgeeft te willen wonen waar mensen zijn. Een God als een woord dat vlees wordt, dat is: ontdaan van alle pretenties, van alle machtsaanspraken, maar machtig als liefde. Incarnatie, menswording betekent: de eeuwige liefde krijgt handen en voeten.

Kerstviering met ouderen Jacobikerk De jaarlijkse kerstviering met ouderen wordt gehouden op dinsdag 17 december in de gemeentezaal van de Jacobikerk. De middag begint om 14.00 uur en duurt tot ongeveer 16.00 uur. Alle ouderen, in de ruimste zin van het woord, zijn van harte uitgenodigd. Behalve veel zingen en een meditatie door ds Zoutendijk vertelt mevrouw Van Maanen een kerstverhaal. De organisatoren hopen op een flinke opkomst. Ook wie nog nooit is geweest, is van harte welkom. De voorbereidingscommissie weet graag hoeveel mensen er komen, meld u daarom alstublieft aan bij mevrouw Kroneman, telefoon 2316 197, e-mail: [email protected]. Wie problemen heeft met vervoer kan ook contact opnemen met mevrouw Kroneman.

behoud van de Joodse identiteit. Want naast Gods ingrijpen in de geschiedenis vormen die twee dingen ‘het wonder van Chanoeka’, waarvan de lichtjes vertellen. Het hoeft niet te verbazen dat na het einde van de eeuwenlange ballingschap in 1948 het feest ook in het teken staat van ‘verwerving van de onafhankelijkheid’. Chanoeka betekent: niet ten onder gaan in assimilatie, maar de eigen Joodse identiteit behouden en verder ontwikkelen – niet zomaar, maar ter wille van de mensheid in haar geheel.

De lege straat De straat is leeg verlichte ramen daarachter bewegende figuren schimmen naamloos geluidloos wel honderd huizen in deze straat wel honderd verhalen ongeschreven ik loop de straat uit buk voorover en raap verrassend brokstukken verhaal op vol stemmen gezichten gelach gefluister en gehuil de alledaagse geluiden ik wacht dan stop ik in mijn tas totale verhalen – Oeke Kruythof

Aandacht Er is een manier van kijken van leven van houden van jezelf en de ander er is een manier van aandacht geven je vermoedt hoe is het om van iemand te houden om je leven met iemand te mogen delen maar niemand weet hoe het verder gaat er is een licht een zoet licht dat nog nooit op jou geschenen heeft je verlangen is groot je wilt met aandacht leven niets is onmogelijk als het zoete licht verschijnt en weerkaatst in je ogen Eddy Lie

Herfst De lage zon sprankelt gouden vlekken in dansend violet. De bomen kleuren stralend rood. De lucht strak blauw met snelle witte wolkjes. Een vlucht vogels in volmaakte V vorm roepen hun bestemming. Een gebed van dankbaarheid komt bij mij boven. Dank u God voor zoveel schoonheid kijkend uit mijn raam. Fredy Schild

in de stad

6 december 2013

STREVEN GERICHT OP SLUITENDE EXPLOITATIES NA 2014

Vespers in Zuidoost Op zondag 15 december is er een vesper in de Marcuskerk. Voorganger is Rijk Schipper en organist is Karel Demoet. We lezen op deze derde adventszondag, zondag Gaudete, Filippenzen 4:4-9: Verheugt u in de Heer te allen tijd! In het psalmengebed zingen en lezen we psalm 146: Gelukkig wie de God van Jacob tot hulp heeft… Tijdens de vesper speelt Karel Demoet muziek van de Franse componist Jean-Francois Dandrieu (1682-1738): enkele delen uit zijn Livre d’ Orgue en een Noël met variaties. De vesper begint om 17.00 uur.

Concerten in de Domkerk op zaterdagmiddag Zaterdagmiddag 7 december van half vier tot half vijf geeft Domorganist Jan Hage een concert op het grote Bätzorgel in de Domkerk. Op het programma staan composities van Jean Titelouze, Nicolas de Grigny, Flor Peeters en Marcel Dupré. Een week later, zaterdag 14 december, geven koor, solisten en barokorkest van de Domcantorij een optreden ten beste. Zij voeren het ‘Vespro delle Beata Virgine’ van Claudio Monteverdi uit. Dit stuk behoort tot de verzameling Mariavespers, 1610) van deze Italiaanse componist, die leefde van 1567 tot 1643. Koor, solisten en orkest staan onder leiding van dirigent Remco de Graas.Toegang tot de concerten in de serie Zaterdagmiddagmuziek in de Domkerk is in principe gratis, wel verwacht de organisatie een bijdrage van gemiddeld vijf euro in de collecte na afloop.

Poëzie en fluit in ‘Hoge Kamer’ Dichter Gerard Akse en fluitspeler Jan Baggerman treden op zondag 8 december op in de Janskerk met het programma ‘Hoge Kamer’. Veel volken en hun beschavingen zijn in de loop van de eeuwen opgekomen in OostTurkije en daaruit ook weer verdwenen. Ze hebben ook onze cultuur beïnvloed. De gedichten en de muziek vertellen daarvan. Het optreden op 8 december begint om 13.00 uur en duurt ongeveer negentig minuten. De toegang is gratis. Informatie bij ds Harry Pals, [email protected].

Begroting PGU op € 136.000 na dekkend Robert Imhof

penningmeester College van Kerkrentmeesters

De Protestantse Gemeente Utrecht gaat voor het jaar 2014 uit van een begroting met een negatief resultaat van 135.950 euro. De exploitatieomvang is 3.691.700 euro: bijna 3,7 miljoen. De begroting is opgebouwd uit de wijkbegrotingen en de begroting centraal. De uit de wijken aangeleverde begrotingen zijn met de wijkpenningmeesters besproken. Ook de centrale begroting is op de college vergaderingen uitvoerig onder de aandacht geweest en in de Algemene Kerkenraad van 25 november vastgesteld. Bij een aantal wijkgemeenten is het op dit moment niet reëel om te verwachten dat de exploitatie over 2014 positief zal eindigen. De wijkgemeenten met een negatieve exploitatieverwachting geven de moed niet op. Sterker nog, de wijkkerkenraden en de wijkkerkrentmeesters overleggen intensief met elkaar en hebben besluiten genomen of gaan deze nemen om te komen tot sluitende exploitaties voor de komende jaren. Het College van Kerkrentmeesters en de Algemene Kerkenraad Klein ondersteunt de wijkgemeenten van de PGU bij dit proces. Communicatie met de gemeenteleden over de situatie en mogelijke oplossingen zien wij als een belangrijk aandachtspunt. Inzicht leidt tot begrip en draagvlak en tot initiatieven om de financiën op orde te krijgen. Triumfatorkerk In de begroting staat apart vermeld het onderwerp Triumfatorkerk. Onlangs is besloten de Triumfatorkerk vooralsnog niet te verkopen. De kerk wordt de komende vier jaar niet verkocht. De redenen zijn meervoudig: de hoeveelheid PGU-activiteiten, de lokale verhuur die er al jaar

en dag plaatsvindt, de ligging van het gebouw en de goede staat van onderhoud. Onder andere de voedselbank en De Haven hebben er hun thuisbasis. De verhuur van het gebouw vindt plaats onder verantwoordelijkheid van PGU-centraal, met als uitgangspunt een neutrale exploitatie. Jaarlijks zullen we de resultaten volgen. De Haven Ook het project De Haven staat dit jaar voor het eerst gemeld in de begroting. Financiering vindt voor een deel plaats uit de reserves en externe subsidies, waaronder van de landelijke kerk. Toekomst De voortdurende slechtere economische situatie heeft een negatieve invloed op subsidies voor onderhoud, waardoor de kosten van het onderhoud van de kerkgebouwen toenemen. De giften nemen licht af en de inkomsten uit effecten zijn lager als gevolg van uitblijvend herstel van de financiële markten. Verhuur neemt al een belangrijk deel van de inkomsten in en wordt steeds belangrijker voor de exploitatie van de wijkbegrotingen.

kosten

inkomsten

dekking uit reserves

resultaat

PGU centraal

421.400

421.400  

0

EUG

190.950

193.250  

2.300

Jacobikerk

371.700

371.700  

0

Citypast. Domkerk

476.600

476.600  

0

Bethelkerk

167.650

116.050  

Oranjekapel

107.600

Johannescentrum

218.200

232.000  

13.800

Nieuwe Kerk

247.100

249.000  

1.900

Tuindorpkerk

247.850

247.850  

Wilhelminakerk

126.100

104.100

Nicolaïkerk

288.600

288.600  

Marcuskerk

207.850

157.700

14.000

-36.150

West

82.300

-51.600 20.000

-5.300

0 2.500

-19.500 0

240.500

143.600

96.900

0

De Haven

57.200

14.700

42.500

0

Triumfatorkerk

59.000

34.500

24.500

0

263.400

222.000

0

-41.400

3.691.700

3.355.350

200.400

-135.950

Janskerk TOTAAL

Het bijgevoegde cijferstaatje geeft de begroting in kort bestek aan. Met uw bijdrage aan Actie Kerkbalans kunnen wij samen invulling blijven geven aan het kerk zijn in

uw stad en wijk. Wij denken hierbij aan de tekst uit 2 Korintiërs 9:7: ‘Laat ieder zoveel geven als hij zelf besloten heeft, zonder tegenzin of dwang, want God heeft lief wie blijmoedig geeft’.

DMO in 2014 op zoek naar evenwicht Peter Gijsbertsen penningmeester DMO Evenals in 2013 heeft het Diaconaal Missionair Orgaan (DMO) voor 2014 een ton meer aan uitgaven begroot dan er inkomsten tegenover staan. In 2013 is het lange termijnbeleid vastgesteld. Dit beleid is gericht op een verantwoorde balans van inkomsten en uitgaven. Keuzes dienen te worden gemaakt om de beschikbare gelden zo goed mogelijk in te zetten. DMO is zich bewust van het feit dat ook de toekomstige generatie bestuurders in staat moet worden gesteld om

invulling te kunnen geven aan het diaconaat. Het jaar 2014 komt te snel om het gewenste begrotingsevenwicht nog in 2013 te realiseren. In 2014 zal het vastgestelde beleid moeten worden geïmplementeerd zodat toekomstige begrotingen een weergave worden van de beleidskeuzes. De begrote uitgaven voor 2014 bedragen € 1.044.000, ruim een miljoen euro dus. In dit bedrag zijn de kosten voor het ouderenwerk begrepen. In het kalenderjaar zijn twee ouderenwerkers aangesteld om uitvoering te geven aan het vastgestelde beleid. DMO had al in 2010 een bedrag van 1.000.000 euro gereserveerd voor het ouderenwerk.

Zo kan het ook

Kerst-wintermarkt Bethelkerk Zuilen De wijkgemeente Bethelkerk, de koren Nebarecha en Sing Now houden gedurende het weekeinde van 13 en 14 december weer een kerst-wintermarkt op het plein en in de zalen van de Bethelkerk aan de Burgemeester Norbruislaan 1. Op de gezellig ingerichte markt zijn diverse kerstartikelen, kerstbomen en kerststukjes te koop. Oliebollen worden vers gebakken en broodjes worst, glühwein en zelfgemaakte erwtensoep zullen ieders hongergevoel stillen. De kerstmarkt is op vrijdag 13 december van 17.00 tot 21.00 uur en op zaterdag 14 december van 10.30 tot 15.00 uur

3

Erna Treurniet buurtpastor

‘Ik heb afgedwongen, dat er gegroet wordt.’ Deze week hoorde ik nog als min-

punt van Overvecht: Mensen groeten elkaar niet bij mij in de flat. Ik reageer dus meteen: ‘Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?’ Hij vertelt: ‘Als ik een buur zie, zeg ik gedag. Als ik dan niks hoor, zeg ik nog een keer: “Goedemorgen, buurman!” Komt er dan niks terug, dan zeg ik: “Nou, m’n dag begint weer goed. Goedemorgen kost geen cent. “GOEDEMORGEN BUURMAN”. Ik houd het stug vol. Laatst kwam er een Marokkaanse man naar me toe. Ik mocht zijn vrouw niet groeten. Ik zeg: “Ik groet mijn buurmannen en buurvrouwen”. Zo’n man die je nooit ziet, maar die wel de gangen van z’n vrouw nagaat en ziet dat zij gegroet wordt. Nou, als ik het nog eens zou doen, dan wist hij me te vinden.

Ik zeg: “Nou moet je niet gaan dreigen, ik ben niet bang voor je. Ik doe je vrouw niks en als ik iemand wil groeten, doe ik dat”. Hij trok wit weg en begon te trillen. “Nou word je boos hé”, zei ik. Begon hij over onze cultuur. Ik zeg: “Nou je bent in Nederland en ik groet mijn buren. Dat is voor mij een kwestie van respect.” Ondertussen hadden we publiek. Ook een paar vrouwen. Ik groet haar nadrukkelijk: “Een goedemorgen, dames.” Zegt hij: “Mijn vrouw spreekt geen Nederlands.” Ik zeg: “Hoe lang woon je hier al? Elf jaar? Je moest je schamen. Prettige dag verder”. Als we nog langer aan de praat waren gebleven, waren we elkaar huilend in de armen gevallen.’

UIT OVERVECHT ‘De buitenlanders’ of ‘de allochtonen’ is een thema in Overvecht. Het elkaar niet zien staan, niet verstaan en niet groeten ook. Ik weet soms niet goed hoe daarop te reageren. Hoe op een respectvolle manier duidelijk te maken, wat ik ergens van vind en wat ik van de ander verwacht. Dan aarzel ik, zeg niks en schiet me soms later iets te binnen. Het gesprek maar aangaan. Stug blijven groeten, als jij dat belangrijk vindt. Zo kan het ook. Dankjewel, Marcel.

4

kerk

6 december 2013

De engel Gabriël Zingen met heel je hart! (5) Vanzelfsprekend een toepasselijk lied voor de tijd van het jaar: Advent, in de serie ‘Zingen met heel je hart!’. Deze artikelenreeks gaat over het nieuwe Liedboek van de kerken en wordt om-en-om afgewisseld met maandelijkse verhalen over liturgische beleving. Beide reeksen vormen de dubbele serie over liturgie in dit leesseizoen. Vandaag een bijdrage van Arie Moolenaar, over het lied van de engel die ruim tweeduizend jaar geleden de blijde boodschap van de Verlosser van de wereld kwam brengen. Arie Moolenaar Wat een lied van vreugde en verstilling in de tijd van Advent. Deze tijd in het kerkelijk jaar wil ons richten op de komst van de Mensenzoon. De koning, die ieders dienaar wil zijn. Een tegenstelling in de tijd van de Romeinen. “Het Latijnse woord ‘adventus’ duidt de plechtige intocht van de keizer in de steden van zijn rijksgebied aan” (Dienstboek, pagina 907). Sta klaar, de keizer komt. Zoals in vroegere tijden de Heer der Nederlanden zijn inkomst, zijn tocht langs de steden hield. Ook wel zijn bede genoemd. De kleur is dan paars. Het is immers een tijd van boete, inkeer en berouw. Je bereidt je voor op de komst van Christus, je legt het drukke leven even stil, komt tot inkeer, beseft wie je bent als je je koning en redder ontmoet.

zingen MET HEEL JE HART Vrouw Ons lied staat aan het begin van die tijd. De komst wordt aangekondigd. Hier is de hemel mee gemoeid. Hemel en aarde raken elkaar. Het is engel Gabriël die deze goede boodschap komt brengen (Lucas 1:26). Gabriël is immers een aartsengel. In de traditie wordt zij de enige vrouwelijke engel genoemd. Ze heeft prachtige vleugels, wit als sneeuw. In veel handschriften wordt vermeld dat het er wel honderdveertig zijn. Ze is de boodschapper, maar ook de engel van de opstanding, genade en openbaring. Is het een wonder

Op weg naar Kerst met lied en meditatie

1. De engel Gabriël komt aangesneld, de vleugels sneeuw, de ogen vurig fel. Gegroet, zegt hij, Maria, meisje zo gewoon, hoogst uitverkoren vrouwe. Gloria 2. Jouw moederschap een zegen, weet dat wel, jouw zoon, zo langverwacht, Emmanuël, en alle mensen danken jou de eeuwen door; hoogst uitverkoren vrouwe. Gloria 3.Verwonderd kijkt Maria, heft haar hoofd, en zegt: voor mij is goed wat God belooft. Mijn ziel zingt hoog de Heer en prijst zijn grote naam: hoogst uitverkoren vrouwe. Gloria 4. Emmanuel, de redder bracht zij voort in Bethlehem, die kerstnacht naar Gods woord voor allen die geloven zal zij altijd zijn hoogst uitverkoren vrouwe. Gloria dat zij het is die de komst van Emmanuël mag aankondigen? Is bij de komst van deze redder al niet Pasen in beeld? De adventstijd wil ons immers voorbereiden op zijn komst en wederkomst. Is het daarom niet een wonder dat Maria, het gewone meisje tegen deze engel zegt: ‘Mijn ziel zingt hoog de Heer en prijst zijn grote naam’.

We mogen instemmen met dit lied uit Baskenland. Een lied met een ontroerende boodschap, de komst van Emmanuël. De betekenis van die naam is immers God met ons. Daarom deze periode van inkeer,om dit wonder, deze stille vreugde te gedenken, te vieren en te belijden: “O kom, Emmanuël!”

Advent feiern: kerkdienst in het Duits Zaterdag 14 december om 19.00 uur is in de lutherse kerk aan de Hamburgerstraat weer een kerkdienst in het Duits. Op deze avond voor derde Advent is die feestelijke dienst, getiteld Advent feiern, geheel in het Duits. Er zullen veel advents- en kerstliederen in die taal klinken. We vieren het licht van hoop dat de duisternis laat oplichten. Na de dienst kunt u nagenieten bij Lebkuchen en Glühwein. Liefhebbers van de Duitse taal van binnen en buiten de gemeente zijn van harte uitgenodigd! Informatie bij ds C. Karrer, e-mail: chkarrer@ xs4all.nl, telefoon: 294 6464.

In memoriam Diny Ulaen-van Vliet Herre Talsma,

voorzitter Diaconaal Missionair Orgaan

Op woensdagavond 13 november kwam een einde aan het leven van diaken Diny Ulaen-van Vliet. Zij is 71 jaar geworden. Diny was diaken in de wijkgemeente Utrecht-West, met name in het deel Kanaleneiland, jarenlang vanuit de Triumfatorkerk. Enkele weken geleden werd bij haar een ernstige ziekte ontdekt. Met vertrouwen en rust heeft zij dit bericht verwerkt. Ze had nog zo graag veel willen doen: er willen zijn voor haar kinderen, en kerk en samenleving als diaken willen dienen. Abrupt werd haar leven afgebroken.

Op tal van gebieden heeft Diny bijgedragen aan het diaconale werk in Utrecht. We noemen hier de kerkdiensten in het Voorhoevehuis, waar enkele maanden geleden haar man overleed, het werk onder vluchtelingen en ongedocumenteerden, waar ze zich met hart en ziel voor ingezet heeft, en niet te vergeten de zorg voor de minderbedeelden op

Kanaleneiland. In de dankdienst voor haar leven op 20 november in de Triumfatorkerk hebben velen afscheid van haar genomen. Tijdens deze samenkomst, geleid door dr. Denise Dijk, werden brood en wijn gedeeld en is herdacht hoe Diny in het leven stond, treffend verwoord op de rouwkaart: ‘Leven uit Gods hand en sterven in Zijn handen; dat is zó goed.’ Zij kon genieten van het leven en de mensen, en ze stond telkens weer voor hen klaar, belangstellend, zorgend, blijmoedig en met een uitstraling van rust. Nieuw gezang In de dienst is ook haar lievelingslied gezongen, gezang 225 uit het Liedboek voor de Kerken: ‘Zingt voor de Heer een nieuw gezang’. Een lied van Diny’s verwondering over al het goede dat

zij in haar leven ontmoette en van haar verwachting van Gods toekomst. Tekenend voor Diny was dat er tijdens de dienst gecollecteerd werd voor het project Villa Vrede (het dagopvangproject voor vluchtelingen in Utrecht) en dat we gezamenlijk als wijkgemeente brood en wijn mochten delen, met mensen van missionair-diaconaal centrum De Brug, de Voedselbank en het project Villa Vrede. Na de dienst is Diny begraven op de begraafplaats Daelwijk. Wij gedenken Diny Ulaen met grote dankbaarheid om wie zij is geweest voor haar geliefden en vrienden, voor de wijkgemeente West, de diaconie en zo vele kwetsbare medemensen in onze stad. Haar leven is een teken van Gods trouw aan mensen. We wensen de familie Gods nabijheid toe in hun verdriet.

Op woensdag 11 december van 19.00 tot 20.00 uur is er in de Oranjekapel aan de Amsterdamsestraatweg een viering met lied, meditatie en gebed ter voorbereiding op het kerstfeest. We laten ons leiden door lied 465 uit het Nieuwe Liedboek van de Kerken. Hopen en uitzien naar het licht Hopen, weten dat het kwade zwicht Hopen, Christus komt, het ware licht.

De viering wordt voorbereid en verzorgd door de Werkgroep Oecumenisch Avondgebed, met deelname uit de Oranjekapel en de kerkcentra Nicolaas-Monica, Joseph en Jacobus. Deze viering komt in de plaats van de jarenlange traditie van drie of vier avondgebeden in de Advent. We willen met elkaar nieuwe liederen zingen uit het nieuwe Liedboek. Na afloop is er samenzijn met koffie en thee. Iedereen is van harte uitgenodigd op 11 december in de Oranjekapel.

Kerstviering Ouderen­soos Utrecht Zuid 19 december vieren we in de Marcuskerk het kerstfeest voor ouderen. Inmiddels hebben alle ouderen van de Marcuskerk en de bezoekers van de Ouderensoos Utrecht Zuid een uitnodiging gehad. Mocht u deze uitnodiging niet ontvangen hebben, belt u dan gerust met Elly van Althuis (2880 793), Dina Bouman (8795 340) of Cor of Geertje van Rijswijk (2888 597). Vanaf 10.15 uur bent u welkom en om 10.30 uur is er koffie. Om 11.00 uur begint de kerstviering waarin ds Koops voorgaat.We zingen met elkaar oude, vertrouwde liederen; Henny Herben (orgel) en Laurens van Egmond (trompet) zullen ons erbij begeleiden. Dan lunchen we en daarna vertelt Geertje van Rijswijk ons een kerstverhaal. Ten slotte drinken we nog thee en om 14.15 uur gaan we weer naar huis.

Tekenen van de tijd In de aula van de Universiteit Utrecht (Domplein 29) is op woensdagmiddag 11 december een vrij toegankelijk symposium van de stichting Thomas More. Thema van dit symposium is: ‘Tekenen van de tijd’. De stichting Thomas More (voorheen: Radboudstichting) is van katholieke origine en probeert de dialoog tussen geloof en wetenschap te bevorderen. Op de symposiummiddag in Utrecht, spreekt onder anderen oud-minister van Justitie mr. Hirsch Ballin. Het symposium, waarin tevens afscheid wordt genomen van Stefan Waanders, begint om half twee, met inloop vanaf 13.00 uur. Aaanmelden kan via de website thomasmore.nl/ inschrijvingen.

(advertenties)

Al uw wensen in dezen kunnen verwezenlijkt worden. Gansstraat 128-130 te Utrecht Telefoon: 030 – 2516955

in de stad Zeldzame muziek in de Geertekerk Symfonieorkest De Philharmonie voert zaterdag 7 december de zelden in Nederland te horen Eerste Symfonie van Elgar uit, het Altvioolconcert van Walton, en de Ouverture The Wasps van Vaughan Williams. Dit concert onder leiding van Daan Admiraal is in de Geertekerk en begint om 20.15 uur. Kaarten zijn te bestellen via www.dephilharmonie.nl. Elgar’s Eerste Symfonie begint met een fluisterzachte hymne die de componist van Land of Hope and Glory verraadt. Maar in zijn gelaagdheid en virtuositeit doet het stuk denken aan muziek van Richard Strauss. Aan het ontroerende Adagio is te horen dat Elgar in hetzelfde tijdperk leefde als Mahler. Het Altvioolconcert van William Walton combineert de Engelse flair en optimisme met een flinke scheut swing en blue notes. Zowel de virtuoze solopartij als de rijke orkestratie dragen ertoe bij dat Walton’s concert naast dat van Bartok gezien wordt als het beste altvioolconcert uit het repertoire. Solist Marc Sabbah won dit voorjaar het altvioolconcours in Amsterdam. Hij komt voor dit concert in Utrecht (en de volgende avond in Amsterdam) uit Brussel waar hij als soloaltist speelt in het Belgisch Nationaal orkest.

Koopavondviering in Stiltecentrum Op donderdag 19 december is er weer een Koopavondviering in het Stiltecentrum op Hoog Catharijne. Deze viering wordt elke derde donderdag van de maand gehouden tussen 19.30 en 20.00 uur. Deze laatste viering van het jaar wordt verzorgd door pastor Gérard Martens, van de  Katholieke Kerkgemeenschap Utrecht-Oost. Met deze meditatieve vieringen wil het Stiltecentrum publiek aanspreken dat overdag niet in de gelegenheid is de dagelijkse middagpauzedienst bij te wonen. De vieringen zijn dan ook vrij toegankelijk; passanten, werknemers van Hoog Catharijne en winkelend publiek – iedereen is van harte welkom. Het Stiltecentrum bevindt zich op Hoog Catharijne, Godebaldkwartier 74. De kapel is open op werkdagen van 9.30 tot 16.30 uur. Dagelijks om 12.45 uur wordt er een korte viering gehouden. De koopavondviering van 19 december begint om 19.30 uur. De kapel is open vanaf 19.00 uur. De ontmoetingsruimte is op werkdagen open van 12.00 tot 16.00 uur

6 december 2013

5

PRIMEUR NEDERLANDS ADVENTSORATORIUM IN OVERVECHT

Wick Gispen schreef ‘Eerste Licht’ door een paar van de liederen, die Wick met het koor ten gehore gaat brengen. Inderdaad, de muziek is impressionistisch en heeft een puur klankbeeld, waardoor de woorden goed tot hun recht komen, het is in goed evenwicht. Even na het voorspel klinkt ineens: ‘O kom, o kom Emanuel’, heel verrassend en hoopvol. Je zou kunnen zeggen, dat de verwachting in de muziek zit.

“In het tere schijnsel aan het eind van de nacht geboorte van een nieuw begin” Anneke de Klerk

wijkcorrespondent Johannescentrumgemeente

Wick Gispen over het adventsoratorium ‘Eerste Licht’ van Marja Ligterink(tekst) en Teresa Takken(muziek) in het Johannescentrum. Wick, wat gaan we op 12 december horen? “We krijgen mooie meditatieve muziek te horen, die de tekst op zo’n manier ondersteunt, dat diepere bewustzijnslagen geraakt worden. De teksten zijn heel beeldend en krijgen nog een dubbele laag door het aanbrengen van geprojecteerde beelden.” “De teksten zijn eigentijds en ze vertellen over de schepping en het ontwaken van het Licht dat zijn voltooiing vindt in de schepping van de nieuwe mens.” “In de adventstijd met de hoop en verwachting gaan we door

* Wick Gispen schreef het eerste Nederlandstalige adventsoratorium, welk stuk op 19 december in première gaat in het Johannescentrum in Overvecht (foto Mirna Gispen). het donker naar het licht, zoals dat in het scheppingsverhaal ook gebeurde. Het oratorium begint met het aanbreken van het licht en aan het eind speelt het licht ook een rol. Dit eerste Neder-

landstalige adventsoratorium wordt voor de eerste keer in Utrecht uitgevoerd.” Verwachting Daarna laat ik me meevoeren

Hoe gaat het met de voorbereidingen? “Het koor is al druk aan het oefenen. De liederen zijn maximaal driestemmig, de meeste eenstemmig. De koorleden worden ook geraakt door de thema’s die de liederen aandragen, daardoor is het fijn om aan dit project mee te doen. De duur van het concert is ongeveer zestig minuten. Het vindt plaats op 12 december in het Johannescentrum om 20.00 uur. De zaal gaat 19.30 uur open en de toegang is gratis. Een vrijwillige bijdrage wordt gevraagd. We hopen dat een grote groep mensen van dit unieke concert komt genieten.”

Utrechtse muziek van Oratoriumvereniging De Utrechtse Oratorium Vereniging voert op 13 december het Utrecht Te Deum en Jubilate van Georg Friedrich Händel uit. Na de pauze wordt de Messa di Gloria van Giacomo Puccini vertolkt. Het concert in de St. Aloysiuskerk aan de Adriaen van Ostadelaan begint om 20.00 uur en staat onder leiding van dirigent Roel Vogel. Verschillende solisten verlenen hun medewerking: Marjorie Ginezinger (sopraan), Daniëlla Buijck (mezzosopraan/alt), Robert Kuizenga (countertenor), Robert Luts (tenor) en Bert van de Wetering (bas). Het geheel wordt muzikaal begeleid door het Orkest van de Utrechtse Bachcantatediensten en organist Wim Wijting. Händel schreef beide genoemde werken in 1713, ter gelegenheid van de Vrede van Utrecht, dit jaar dus driehonderd jaar geleden. De eerste uitvoering vond plaats tijdens een dankdienst in de St. Paul´s Cathedral. Het Utrechtse koor vindt het heel bijzonder deze muziekstukken te mogen uitvoeren en zich zo verbonden te voelen met de geschiedenis. De Messa di Gloria schreef Puccini als afstudeerproject toen hij nog maar 21 jaar oud was.. De Utrechtse Oratorium Vereniging bestaat ruim zeventig jaar. Het koor telt tachtig leden. Repetities vinden elke dinsdagavond plaats van 19.45 tot 22.00 uur in het Christelijk Gymnasium Utrecht, Koningsbergerstraat 2. Nieuwe leden zijn van harte welkom.

* UOV in concert, december vorig jaar (foto Mels van Beusekom). Kaarten zijn verkrijgbaar bij de leden van de UOV, de Literaire Boekhandel, Lijnmarkt 17, en VVV-Utrecht, Domplein 9. Op 13 december tevens vanaf 19.30 uur bij de ingang van de kerk. Ook zijn u kaarten bestellen via e-mail: [email protected].

Vol verwachting

Kerstnachtdienst in Opstandingskerk

naar je eigen vader? Je proeft de namen in je mond, murmelt ze zachtjes voor je uit, alsof je al tegen hem praat, je zoontje.

Dinsdagavond 24 december wordt in de Opstandingskerk aan de Prinses Margrietstraat een kerstnachtdienst gehouden. Iedereen is hier welkom. Het thema van deze dienst is: Pure liefde is het einde. De kerstnachtdienst is een gezamenlijke dienst van de Opstandingskerk en Bethelkerk Zuilen. Medewerking verlenen: Peter van der Schans (voorganger), band en zangeressen van de Opstandingskerk en Rick Grootendorst, organist. De kerstnachtdienst begint om 22.00 uur. Na afloop is er gelegenheid nog wat na te genieten, onder het genot van warme chocomelk en kerstbrood.

De dagen zijn lang, maar dat geeft niet – je hebt iets, iemand om naar uit te kijken. Misschien krijg je wel een eigen huisje – waarin je jongen opgroeien kan. Misschien gaat er wel heel veel veranderen in je leven. Misschien gaat hij wel de ommekeer betekenen waar je stiekem van droomde, maar waar je nooit op durfde te hopen. Je wordt dikker – je gang wordt wiegend, je loopt wijdbeens. Alles wordt anders, je lijf getuigt ervan. En je breit. Een klein dasje en wantjes van witte wol. En dan meteen maar een grote das voor zijn vader. Leuk toch, vader en zoon dezelfde das. Je hebt nog tijd genoeg – tijd genoeg om een mutsje te breien. En een

Wieke de Wolff straatpastor

Je verwacht een kindje. Je weet dat het een jongetje is. Je stelt je voor hoe het zal zijn – dat kindje, in je armen. Zwart haar zal hij hebben. Zwart haar en donkere ogen – dat hebben zijn vader en jij ook. En hoe zal je hem noemen? Naar zijn vader? Of

muts voor de vader – het gaat in één moeite door. Dan krijg je het nieuws. Dat het kindje niet bij jou zal mogen blijven. Dat het naar een pleeggezin zal gaan. Je hebt geen voorbeeldig leven geleid. Dat weet je best. En het zou niet gemakkelijk zijn geweest om je leven een andere wending te geven en een kind op te voeden. Dat weet je heel goed. Maar toch. Je hebt gehoopt. Je hebt gedroomd. Je zag het al voor je: een kapstokje in de gang. Op dat kapstokje een wit dasje. En je zoontje in een buggy, met het door jou gebreide mutsje op zijn hoofd, en jij als trotse moeder erachter, die buggy duwend. Die beelden gaven je kracht. Om vol te houden. Clean te blijven. Natuurlijk word je moeder. En je zult je kind vast ook wel mogen zien als je je best blijft doen. Maar het is toch anders.Anders dan je gedroomd had.

VAN DE STRAAT We zitten naast elkaar en drinken thee. Ze kijkt voor zich uit. Dat het de moeite waard is om vol te blijven houden, zou ik haar willen zeggen. Al was het maar voor de gezondheid van haar kind. Ik vind de woorden niet – kan haar alleen maar zeggen dat de band tussen haar en haar kind zal blijven bestaan, dat niemand haar die kan ontnemen. Ze knikt; een vage glimlach rond haar mond. Maar haar ogen glimlachten niet mee. Dat ze nieuwe kracht zal vinden om het vol te houden, en dat ze ooit voluit lachend haar zoon zal kunnen begroeten is mijn gebed. Amen.

6

kerk

6 december 2013

spelen, lezen, zingen, geloven Conny van Lier

kerkelijk-cultureel werk Citypastoraat Domkerk

‘De herdertjes lagen bij nachte… zij lagen bij nacht in het veld. Zij hielden vol trouwe de wachte… Zij hadden hun schaapjes geteld.‘ Ergens daar treffen wij een tellende herder in het veld aan, 97, 98, 99, maar waar is nou dat honderdste schaap? Het zwarte schaap nog wel! Verhalenverteller Kees Posthumus gaat in de voetsporen van de herder op zoek naar het zwarte schaap.

KAARTEN VANAF 8 DECEMBER IN DOMKERK AF TE HALEN

Kinderkerstnachtdienst ‘Het Zwarte Schaap’ Natuurlijk beleeft hij daarbij allerlei avonturen en hij ziet zelfs engelen door het luchtruim zweven! Kom mee kijken, waar zijn zoektocht hem naar toe leidt, in de verrassende kinderkerstnachtdienst in de Domkerk. De toegang is gratis. Je moet wel kaarten hebben voor ouders en

kinderen. De kaarten zijn vanaf zondag 8 december af te halen in de Domkerk. Ze kunnen niet worden gereserveerd. Je kunt de kaarten ophalen tijdens de openingstijden van de kerk tussen 11.00 en 16.00 uur, op zaterdag tot 15.30 uur en op zondag tussen 14.00 en 16.00 uur. Op 24

Feest! Weet wat je viert

december is de kerk open vanaf 18.30 uur. De kinderkerstnachtdienst duurt ruim driekwartier. Alle kinderen van 4 tot 12 jaar zijn van harte welkom. Voorganger is ds Netty de Jong-Dorland. Domorganist Jan Hage en een kinderkerstkoor onder leiding van Tiny van Eeuwijk verlenen hun medewerking aan deze kinderkerstnacht met ‘eigen’ koor (zie ander bericht). Zing mee in het Kinderkerstkoor 24 december in de Domkerk! Ben jij tussen de 6 en de 12 jaar en wil je deze kerstmis op een heel bijzondere manier mee maken? Zingend in het kinder-

kerstkoor? Geef je dan voor 16 december op bij Conny van Lier, [email protected] We zingen vier kerstliedjes, waarvan je de muziek waarschijnlijk al kent. Er wordt twee keer samen geoefend met Tiny van Eeuwijk van de Domkerk. Het Kinderkerstkoor zal repeteren op maandag 23 december van 16.15 tot 17.45 uur in de sacristie in de Domkerk en op 24 december van 14.00 tot 16.00 uur is de generale repetitie. Voor de kinderkerstnachtdienst zelf moet je van 18.30 uur tot 20.00 uur aanwezig zijn. Geef je op en zing mee in het enige echte Kinderkerstnachtkoor !

Volg de veertigdagentijdreis naar Burkina Faso Pia ten Hoeve

Pia ten Hoeve Wat vieren we met Kerst­ mis, Pasen en Hemel­vaart? Steeds minder mensen hebben de antwoorden op deze vragen paraat. Religieuze feestdagen maken een belangrijk deel uit van onze geschiedenis. Daarom is Museum Catharijneconvent, het nationaal museum voor christelijke kunst, cultuur en geschiedenis, het educatieprogramma Feest! Weet wat je viert gestart, met een website, een lesmodule en tentoonstellingen met topwerken uit de collectie in zowel Utrecht als Amsterdam. Feest! Weet wat je viert is een familietentoonstelling, samengesteld uit belangrijke kunstwerken en interactieve games, een educatieprogramma voor scholen en achtergrondinformatie voor kinderen en ouders. Op Feest! Weet wat je viert leren bezoekers waarom we feesten vieren en wát we dan vieren. Op de website www.feestweetwatjeviert. nl kun je een digitale kalender vinden met informatie over de feesten in het jaar, een beeldbank met foto’s, interactieve filmpjes en de feestdagenquiz op verschillende niveaus! Ik heb de website eens goed bekeken en het is een mooi naslagwerk, je kunt er veel informatie op vinden en hij zal zeker gebruikt worden om werkstukken te maken en spreekbeurten te houden. En die zullen ook vast allemaal heel goed uitgevoerd

worden want je kunt stappenplannen downloaden en alle informatie makkelijk vinden. Gemis En toch mis ik dan iets. Het is allemaal kennis, hele belangrijke kennis hoor en heel goed dat dit programma is ontstaan maar ik mis de ontmoeting. Daarom is het zo fijn dat ik juist daar over lees in de handreiking: ‘Een tien voor catechese’. Deze in opdracht van de synode door de Beraadsgroep Catechese geschreven handreiking stelt juist dat catechese geen kwestie is van ‘overdracht’, maar juist altijd leren is in de ontmoeting. In de ontmoeting met echte mensen die laten zien hoe die geloofskennis uitwerkt in hun leven en hoe zij eigen geloofservaring toevoegen aan die kennis. Als je wens is dat jongeren hun eigen antwoorden op geloofsvragen vinden en ook hun eigen geloofsvragen ontdekken, dan moet je echt wat verder gaan dan het Catharijneconvent doet. Dan kunnen we ze niet kwalijk nemen, want het museum doet waar ze goed in is. Maar het is fijn en goed om te weten dat wij daar nog wel iets aan kunnen toevoegen. Ons zelf bijvoorbeeld, als wij ons eigen geloof durven te delen en daar een stevig gesprek over durven te voeren. Dan hoeven we ook minder na te denken over programma’s en meer over die plekken en vooral over die mensen in en om de gemeente waaraan en aan wie ervaren kan worden hoe je samen kunt leren geloven. Die moeten toch te vinden zijn. Catechetisch leren wordt dan werkelijk ontmoetingsleren, voor mensen, jong en oud,van hart tot hart. En dan kun je altijd nog de quiz

doen op website van Museum Catharijneconvent. Handboek voor catecheten Wil je hier meer over lezen, er is net een handboek voor catecheten uit. Het geeft praktische handvatten en in korte hoofdstukken word je geholpen om dat proces van ‘samen leren geloven’ vorm te geven. Auteur: Ingrid Plantinga, ISBN: 97890-5881-692-4. Truste: een praat, droom, teken, bid en luister boekje Een, mooi uitgevoerd, ontmoetingsboekje voor ’s avonds. Voor elke avond zijn er woorden om te kiezen, grappige opdrachten om te maken, liedjes om naar te luisteren, Bijbelteksten om te lezen, oefeningen om je lijf lekker slaperig te worden, ideetjes voor de volgende dag en gebedspunten. Het helpt je om samen met je kind over de dag te praten.. Het boekje gaat het hele alfabet af en bij elke letter wordt een Bijbeltekst gezocht, die daardoor wel wat willekeurig overkwamen. Het leukst lijken mij de vragen en opdrachtjes die je kunt invullen zodat je, als je samen het boekje hebt doorgewerkt, er een heel persoonlijk dagboekje aan overhoudt. Het lijkt me trouwens weer niet iets om het met de hele familie samen te doen, daarvoor werkt een opdracht als: ‘welke woorden passen bij deze dag: grapje, garnaal, gaap, gedicht’ toch teveel op de lachspieren. Auteur: Janneke Burger, ISBN: 97890-8543-232-6

Kerst moet nog komen, maar de veertigdagentijdcampagne is al - een beetje - gestart. Van 17 tot en met 27 oktober reisden acht jongeren door Burkina Faso in het kader van de veertigdagentijdcampagne van Kerk in Actie. Zij bezochten daar verschillende projecten van ODE, een partnerorganisatie van Kerk in Actie. De reis werd georganiseerd en uitgevoerd door Togetthere en JOP. Tachtig procent van de bevolking in Burkina Faso is voor haar levensonderhoud afhankelijk van de landbouw. Maar het klimaat verandert in Burkina Faso. De droge periodes duren langer en in het natte seizoen valt er minder regen. ODE helpt kleine boeren om zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Bijvoorbeeld door trainingen te geven over gewassen die goed tegen droogte kunnen. Ambassadeurs Tijdens de reis hebben de jongeren met eigen ogen gezien wat het werk van ODE betekent voor de mensen daar. Nu terug in Nederland gaan de jongeren als ambassadeur van Kerk in Actie langs bij kerken, scholen en jongerengroepen om hun ervaringen te delen. Zij worden het gezicht van de veertigdagentijdcampagne 2014: ‘Zoek de stilte: ontdek wat je beweegt’. Uitnodigen Nieuwsgierig naar de belevenissen van de Burkina Faso-gangers? Je kunt deze jongeren uitnodigen, ze vertellen graag over de ontmoetingen die ze hebben gehad en doen dit op verschillende manieren; door erover te vertellen, filmpjes te laten zien, foto’s te delen en nog veel meer. De ambassadeurs staan klaar om gezicht te geven aan de campagne vanuit een diaconaal perspectief. Wil je een ambassadeur op bezoek? Neem dan contact op: [email protected].

* Op bezoek in Burkina Faso (foto’s Kerk in Actie).

in de stad Daar hoorden zij engelen zingen… Op zaterdagmiddag 21 december is er in de Jeruëlkapel weer een grote volkskerstzang, georganiseerd door de Vrije Evangelische Gemeente. Jong en oud mag komen meezingen, met begeleiding van het koor ‘Looft den Heer’ uit De Meern. Het programma bestaat uit samenzang van traditionele kerstliederen en een optreden van het koor. Verbindende teksten zorgen voor een echt kerstgevoel. Op zaterdag 21 december is iedereen welkom om 16.00 uur in de Jeruëlkapel aan de Ivoordreef in Overvecht. De toegang is gratis; er is een collecte na afloop. De volkskerstzang duurt ongeveer een uur.

Diaconaal adventsproject in Zuilen Tijdens de adventsweken hoopt de diaconie van de wijkgemeente Zuilen opnieuw giften in te zamelen voor de Stichting Vrienden van Rwanda. De diaconie heeft deze Stichting uitgezocht omdat het geld dat daarvoor wordt opgebracht direct ten goede komt aan kleinschalige ontwikkelingsprojecten in het plaatsje Kirinda, in het Westen van Rwanda. De Stichting wordt door bekwame en geëngageerde mensen bestuurd. Deze stichting zorgt er voor dat een aantal kansarme jongeren in dat achterafplaatsje wordt toegerust voor een betere toekomst. De actie heeft inmiddels al een paar duizend euro opgebracht tijdens de adventsweken van 2012 en de veertigdagentijd van dit jaar. De coördinator van het werk, Léandre Mugiraneza, die in het voorjaar de Oranjekapel en de Bethelkerk bezocht, heeft laten weten blij verrast te zijn door deze belangstelling in Utrecht voor het werk in Rwanda. De stichting heeft de Wijkgemeente Zuilen uitvoerig bedankt voor wat ze noemden ‘dat fantastische bedrag’. De stichting biedt hulp aan: - onderwijs aan weeskinderen - scholieren op middelbare scholen - studenten aan de universiteit - de plaatselijke kleuterschool, destijds opgericht door de stichting - een alfabetiseringsprogramma - vakopleidingen aan jongeren: met opleidingen voor bakker, kleermaker en timmerman (-vrouw). Reeds verschillende jaren hebben jongens en meisjes door de bakkersschool en de kleermakerij in hun eigen onderhoud kunnen voorzien. De timmerwerkplaats, die aan het begin van dit jaar is gestart met zeventien leerlingen (zestien jongens en een meisje), begint zich goed te ontwikkelen. De hoofdleraar blijkt niet alleen een goed vakman maar ook een goed docent te zijn. In het voorjaar van 2014 zal hij worden bijgestaan door een ervaren Nederlandse ambachtsschoolleraar, die een paar maanden naar Rwanda zal gaan. Dit geeft de diaconie de volle vrijmoedigheid om ook in de komende periode weer een gulle gift voor deze mensen in Rwanda te vragen. Deze opbrengst wordt door de diaconie ook weer verdubbeld! Wie meer wil weten over de stichting kan ook terecht op de website: www.vriendenvanrwanda.nl.

6 december 2013

7

Tamar, wie had dat gedacht? * Tamar, opmerkelijke voormoeder van Jezus.

Anneke de Klerk De Johannescentrum­ gemeente gaat zondag 15 december weer Verhaal halen. Een verhaal waarin vrouwen de hoofdrol vervullen.

langstelling niet zozeer gericht is op de mannen die doorgaans de geslachtslijsten met hun namen sieren (ze verwekken en gaan dood, het enige wat ze kennelijk kunnen), maar op vijf vrouwen die hij binnenbrengt: Tamar, Rachab, Ruth, de vrouw van Uria en Maria. Het zijn nogal opvallende types: Tamar, die zich als hoer verkleedt en bij wie Juda zo nakomelingschap verwekt; Rachab, de hoer van Jericho; Ruth, de Moabitische die Boaz ‘s nachts op de dorsvloer opzoekt; de vrouw van Uria die door David uit bad wordt gehaald. En Maria.

Het begin van het Matteüsevangelie bestaat uit een geslachtslijst vol namen. Iedere naam staat voor een verhaal. Veel van die verhalen zijn verloren gegaan, enkele zijn tot op de dag van vandaag bekend. Matteüs doet iets ongewoon verrassends waaruit blijkt dat zijn be-

Festival of Lessons and Carols in de Jacobikerk Joost van Beek Evenals voorgaande jaren voert kamerkoor Cantiago op vrijdagavond 20 december in de Jacobikerk een ‘Festival of Lessons and Carols’ uit.

Volgens Engelse traditie wordt het verhaal van de val van de mensheid, de belofte van de Messias en de geboorte van Jezus verteld via negen korte Bijbellezingen uit Genesis, de Profeten en de Evangeliën. De lezingen worden afgewisseld met fraaie koormuziek van onder meer Thomas Tallis (O nata lux), Francis Poulenc (Hodie Christus natus est) en Charles Villiers Stanford (Magnificat opus 10). Daarnaast staat uiteraard ook samenzang van bekende Christmas carols op het programma. De instrumentale begeleiding is in handen van Jacobiorganist Gerrit Christiaan de Gier, die ook enkele solostukken speelt. Het geheel staat onder de bezielende leiding van dirigent Herman Mussche. De avond begint om 20.00 uur, de deuren van de kerk gaan om 19.30 uur open. De toegang is vrij, bij de uitgang wordt een gift gevraagd ter dekking van de gemaakte kosten. Cantiago verwelkomt u graag op 20 december in de Jacobikerk! * Cantiago tijdens het jubileumconcert ‘in eigen huis’, enkele weken geleden (foto Joost van Beek).

Het zijn in elk geval namen die de lezer de oren doen spitsen. Waarvoor staan die namen? Afgezien van het feit dat je zou kunnen zeggen dat de eerste vier vrouwen allen uit het buitenland komen. Tamar: een Kanaänitische; Rachab: een Kanaänitische; Ruth: een Moabitische; de vrouw van Uria: een Hetitische (die suggestie is er althans). Je zou je ook kunnen zeggen: deze vrouwen ‘redden’ op een bijzondere manier. Ze redden een geschiedenis die dreigt dood te lopen, Zo ook Tamar: een verhaal over dood, seks, list en bedrog. Maar wel met als uitkomst dat er - wie had dat gedacht - een kind geboren werd: Peres, een verre voorvader van Jezus. Het is een verhaal om met rode oortjes te lezen. Een verhaal ook ’voor boven de achttien’. Eens te meer blijkt dat de bijbelschrijvers niet aan censuur deden. En welk lijntje loopt er van Tamar naar Dorothy Day?

RELATIE en/of RELATIEF? Ds Catrien van Opstal Sinds mei 2004 zijn we als gereformeerden, hervormden en lutheranen met elkaar Protestantse Kerk Nederland. Volgend jaar, mei 2014, kunnen we dus al weer ons tienjarig bestaan vieren. Als snel na de fusie werden alle Samen op Weg-gemeentes in Utrecht protestantse gemeentes. De lutheranen bleven in de stad een aparte gemeente vormen, maar knoopte banden aan met haar grote buurvrouw, het Citypastoraat Domkerk. Nu is het eind oktober op instigatie van de kerkenraad van de Evangelisch-Lutherse Gemeente voor het eerst in die bijna tien jaar gekomen tot een ontmoeting tussen het dagelijks bestuur van de lutherse kerkenraad en de Algemene Kerkenraad Klein (AKK) van Protestantse Gemeente Utrecht. De bedoeling was: kennismaken. Achteraf vonden we beiden dat het eigenlijk vreemd was dat het niet eerder tot een contact was gekomen. Maar bij deze is de aftrap dan toch gegeven in een heel hartelijke sfeer! We spraken af dat de Kleine Kerkenraad ons voor een volgende keer uitnodigt. De leden van de AKK vertelden over het huidige beleid van de Protestantse Gemeente Utrecht dat spreekt van een mozaïek van wijkgemeentes: iedere wijkgemeente heeft zoveel mogelijk eigen identiteit met eigen accenten. De diversiteit

wordt dus gestimuleerd. Tegelijk wil het mozaïek ook zeggen: al die verschillende vlakken vormen toch een geheel en geven samen één beeld. Dat mozaïek vormt het gezicht van de protestantse gemeente in haar veelkleurigheid. Zo heeft ook de lutherse gemeente haar eigen kleur, namelijk de lutherse traditie, die in Nederland dan wel niet wijdverspreid is, maar wereldwijd wel. Wij vertegenwoordigen het tweede geluid van de Protestantse Kerk in Nederland, dat een samenvoeging is van kerken uit de calvinistische- en uit de lutherse Reformatie. Wil dat geluid goed gehoord en verstaan worden en de eigen kleur gaan spreken, dan kan dat het beste door de eigen diensten en een eigen gemeente, waarin de lutherse spiritualiteit voelbaar is.Wij passen met andere woorden uitstekend in dit gevarieerde mozaïek van protestants Utrecht. Ook wij geven in onze stad gezicht aan wat protestants is. Toen wij met Pinksteren als Evangelisch-Lutherse Gemeente Utrecht ons 400-jarig jubileum vierden en we alle protestantse wijkgemeentes met een mooie feestelijke kaart uitnodigden om naar het theaterstuk van Kees van der Zwaard over Luther en Luthers te komen kijken ‘Hier sta ik’, kregen we alleen van het Citypastoraat Domkerk een felicitatie terug. Dan merk je dat er inderdaad al enige verbondenheid is gegroeid rond Domplein en Ham-

burgerstraat. Dat we van de anderen niets hoorden, verbaasde me, maar ik realiseerde me tegelijkertijd: wat zegt die lutherse gemeente al die protestantse wijkgemeentes; wat had ik dan verwacht? Het is wel voor te stellen dat het besef dat wij samen bij dezelfde kerk horen eigenlijk niet leeft, want het wordt nergens concreet. We schrijven deze column in Kerk in de Stad, maar dat is toch nog altijd geen levende ontmoeting. Ook bij leden van het AKK werd door onze kennismaking voor het eerst interesse gewekt voor de lutheranen in Utrecht. En omgekeerd is het natuurlijk net zo: als Kerk in de Stad op onze leestafel ligt, met al die informatie over protestants Utrecht, neemt misschien een enkeling die mee. Maar laat het merendeel het links liggen, want ‘wij zijn niet van de protestantse gemeente’. Hoe doen we dat, verbonden zijn? Als protestantse gemeente en die ene lutherse gemeente? Hoe doet de Protestantse Gemeente Utrecht dat met de wijkgemeentes onderling? Leven we met elkaar mee? Kan dat? Is dat reëel? Dat heeft niets met onwil te maken, maar met de realiteit. Beleidsmatig werken de gemeentes samen in de Algemene Kerkenraad. Maar hoe is het op het niveau van de wijkgemeentes? Iedere gemeente, protestants of luthers, is een wereld op zich. Een gemeenschap op zich. Daar kennen we elkaar, daar delen we met elkaar, daar vieren we samen, daar werken we samen, daar herkennen

LUTHERS GELUID

we elkaar. In die zin zitten we geen van allen op elkaar te wachten en is de relatie relatief. Ik kom er eerlijk gezegd niet uit, hoe verbondenheid te ontwikkelen en daar iets levends van maken. Gelukkig is Kerk in de Stad er in ieder geval. Daar komen lijnen samen en kunnen we van elkaar op de hoogte blijven. Kijken we verder dan onze neus lang is. Laten ons verrassen door wat er elders gebeurt en kunnen daardoor bemoedigd en gesterkt worden, als broeders en zusters. Het ga u goed, protestantse wijkgemeentes!

8

kerk

6 december 2013

Beleid bij de koffie (deel 2) Henk Heikens schreef de afgelopen zomer over de plannen tot herbouw van het Domschip: ‘Verleden als toekomst, wat is eigenlijk de functie van dit stadskerkgebouw?’. Daarin bracht hij het kerkelijke beleid ter sprake. Hij werd daarover aangesproken door een bekende, eveneens inwoner van de Domstad, met wie hij een beleidscursus voor rijksambtenaren gevolgd had. Heikens doet verslag van het gesprek dat deze Rob (R) en hij (H) vervolgens vervolgens met elkaar hadden. Het eerste deel daarvan stond in de vorige Kerk in de Stad, het tweede is hier te lezen. Voor de afsluiting zorgt ‘Theologie bij de koffie’ in het nummer van 10 januari. Henk Heikens H: Bij deze tweede kop koffie even een anekdote: Eind vorig jaar kreeg ik lekkage in de huiskamer. Werkman op bezoek, buitenlander, ergens uit het MiddenOosten zo schatte ik in. Terwijl hij aan het werk was, keek hij wat rond. Aan het eind vroeg hij: Bent u christen? Jemie, dacht ik. Maar de man zou wel moslim zijn en dat ben ik niet, dus ik antwoordde: Ja. Waarop hij me vroeg: Maar waarom hebt u dan geen kerstboom? Opnieuw weet je dan: We denken wel dat we zelf kunnen bepalen wie we zijn, maar essentieel is hoe anderen ons zien. Dat geldt ook voor beleidswerk. R: Bij een nieuw beleidsplan moet je eerst het vorige evalueren, zei je bij onze eerste koffie. En dat je die evaluatie niet moet vragen aan de makers van het plan, maar aan de mensen voor wie dat bestemd was. Toen dacht ik: wie zijn dat eigenlijk? Er gebeuren namelijk meer dingen in de kerk waarbij ik me afvraag om wie het eigenlijk gaat. Bij de preek bijvoorbeeld richt de predikant zich tot de kerkgangers. Maar ook de Bijbellezingen die daaraan voorafgaan, lijken bestemd voor de individuele gelovigen, niet voor de kerk zelf. Ik heb tenminste nog nooit meegemaakt dat een gemeente bij elkaar werd geroepen vanwege een kwestie die Mozes of Paulus aan de orde stelde. De kerk als zodanig gaat na de Schriftlezing gewoon over tot de orde van de dienst, en daarna tot de orde van de dag. Bijbellezingen lijken voor de kerken zelf bijdragen tot de kwaliteit van hun kerkdiensten. Gelovigen H: Leuke vraag: of het gaat om de individuele gelovige of om de hele gemeente. Die kun je niet alleen stellen bij de zondagse dienst, lijkt me, maar ook bij de doordeweekse activiteiten. Ik denk aan pastoraat en diaconie. Staan die wel terecht op de werklijst van onze kerken en niet op die van de individuele gelovigen? Denk aan de klassieke ‘heenzending’ aan het eind van de zondagsdienst: Uw taak in de wereld begint nu. Gaat het bij deze ‘taak’ niet concreet om ‘pastoraat’ en ‘diaconie’? Als ik kijk naar mijn agenda voor de komende week … . Maar doordat ze ook op de kerkelijke werklijst staan, bestaat er kerkelijke en niet-kerkelijke bijstand en hebben we christelijke

TWEEGESPREK OVER KERKELIJK BELEID

Voor vernieuwing moet je op pad wereld’ knipper ik altijd met mijn ogen. Laat ik bij het betreden van de kerk de wereld achter me, om daar vervolgens met een christelijke opdracht naar terug te keren? Vanwaar die tweedeling? Tot het Koninkrijk Gods daar een eind aan maakt?

* De jaarlijkse pelgrimstocht op de berg Croagh Patrick in Ierland. De schrijver en zijn vrouw maakten die tocht een keer (foto’s Marrie Bot). en niet-christelijke ziekenhuizen. Verschillen die in hun doelstelling? In ieder geval worden Diakonessenhuis en UMC beide gefinancierd door de overheid. Want in vroeger eeuwen zorgden allereerst de kerken voor de armen en de zieken. Maar daarna zijn die taken overgegaan naar de overheid, met name in de napoleontische tijd. Toch horen pastoraat en diaconie nog steeds tot het kerkelijke programma. Daardoor krijgt een inwoner van een verpleeghuis niet alleen bezoek van familieleden en andere vertrouwden, maar ook van iemand ‘van de kerk’. R: Vernieuwing komt vaak van buiten, zei je, toen ik het had over het Ruth-project, met heil uit het buitenland. Helemaal mee eens. Voor nieuw beleid moet je er in ieder geval uit. De eerste christenen worden in Handelingen ook ‘mensen van de weg’ genoemd, hoorde ik laatst. Maar ik denk ook aan bedevaarten en pelgrimstochten, waarbij het doel niet hier is, maar daar. En aan die grote bijbelse reizen: de uittocht uit Egypte en de terugkeer uit Babel. H: Misschien heb je wel eens gezien dat orthodoxe joden bij het leren voortdurend bewegen. Eveneens vanwege dat op weg zijn. Leerhuis Voor joden vormt het leerhuis trouwens een twee-eenheid met de synagoge. Ook het kerkelijke programma heeft volgens mij maar twee wezenlijke onderdelen: kerkdienst en ‘leerhuis’. Denk aan de Amsterdamse Stichting voor Leerhuis en Liturgie. Beide zijn doorgaande activiteiten, voor alle jaargetijden. R:Voorzover ik weet, organiseren kerken alleen vrijblijvende leerhuisbijeenkomsten. Vier avonden in februari-maart voor geïnteresseerden bijvoorbeeld. ‘Leerhuis’ klinkt overigens nogal schools. H: Het joodse woord ervoor komt van het werkwoord ‘zoeken’. In het kerkelijke leerhuis kan de geloofsgemeenschap de weg naar die Ene zoeken, vanuit het besef dat hij niet hier is, maar daar, en voor ons uitgaat. Daartoe ben je dan met elkaar de Schrift aan het lezen. Waarbij je zo betrokken en intensief probeert te luisteren dat je de stem gaat horen van degene die het schreef. Maar tot het Leerhuis hoort wat mij betreft ook het gesprek met Groningers of Limburgers, over hoe

die het doen. Plus maatschappelijke verkenningen, nagaan wat er over een onderwerp gepubliceerd is, kijken wat je op internet kunt vinden, enz. En vervolgens kun je in je beleidsplan vertellen hoe je je in de voorafgaande vier jaar in en buiten de algemene kerk hebt georiënteerd.

Kerk en koninkrijk R: In de beleidscursus die we allebei volgden, maakten we kennis met synoptisch en incrementeel beleid. Een kerk die uitziet naar het koninkrijk, kan alleen een incrementeel beleidsplan opstellen, lijkt me, waarin met onverwachte ontwikkelingen rekening wordt gehouden. H: Denk ik ook.Want het koninkrijk kan er opeens zijn, of uit een ongedachte hoek komen, of er anders uitziet dan we verwachtten, kan zelfs ergens zijn doorgebroken waar we het niet hebben onderkend. In het boek Handelingen bijvoorbeeld gebeuren aller-

lei verrassende dingen. In verband daarmee is het nuttig om bij vergaderingen over beleidsplannen naar joods gebruik een onbezette stoel klaar te zetten voor Elia: ‘We doen uiteraard ons best, maar we realiseren ons tegelijk dat we nog iemand te verwachten hebben, een ander’. Lege stoel R: Nu ga ik zorgen voor een lege stoel, want ik moet weer verder. H: Begrijp ik. Terwijl we best nog een halfuurtje door hadden kunnen gaan, naar mijn idee. Tijdens onze koffie dacht ik wel: Zou ons gesprek niet aardig zijn voor Kerk in de Stad? R: Mijn hemel! Prompt vraag ik me af wat ik allemaal gezegd heb. Ik moet er even over nadenken. Nou goed, van mij mag het, maar dan moet je mijn achternaam weglaten. H: Doe ik. Tot de volgende keer. Wanneer dat is, merken we wel.

Kerk en wereld R: Naar mijn gevoel vinden christelijke kerken geen leerhuis meer nodig, omdat het zoeken naar de weg in Jezus tot voltooiing is gekomen. Vervolgens is de kerk behoeder van die weg geworden, met bovendien de opdracht om die missionair in de wereld uit te dragen. H:Toen ik de militaire dienst erop had zitten, werd me gezegd dat ik terugkeerde naar de burgermaatschappij. Raar, want naar mijn eigen gevoel had ik in het leger een taak uitgevoerd binnen die maatschappij. Ook bij ‘kerk en

Gods dienst en godsdienst Rob zei ook wat dingen die ik alleen recht kan doen door ze in één verband te plaatsen. Je vroeg me bij onze eerste koffie waarom ik de kerk achter me heb gelaten. Daar wil ik nog wat meer over kwijt. Weet je, het gaat in de kerk niet, of niet meer, om een zoektocht, waarbij je niet goed weet welke kant je op moet. Zo’n zoektocht waarin je uitziet naar tochtgenoten, die ‘naasten’ worden. Die bovendien hun eigen vertrekpunt hebben en daardoor voor eigen inbreng zorgen. Niet zelden eyeopeners. Kerken zijn namelijk geen vraag meer. Hun is immers het antwoord toevertrouwd. Dat moet worden gezocht in degene wiens naam met hoofdletters wordt geschreven. Maar ook die is geen vraag meer. Geloofsgemeenschappen voelen zich immers vertrouwd met hem. De plaats waar hij kan worden gevonden, waar hij tot ons spreekt en waar wij met hem communiceren, zijn dan ook hun bijeenkomsten, met name op zondag. Daar geloof ik inmiddels niets meer van. Vreselijk noodweer zorgde een keer voor watersnood, met kans op verdrinking. Tot degenen die hun leven probeerden te redden, hoorde een kerkganger. Hij bad tot God en vroeg om lijfsbehoud. Zijn onkerkelijke buurman wist een pieremachochel te bemachtigen, kwam langs en zei: Je kunt er nog wel bij. Hij was alleen diepgelovig en wachtte op hulp van boven. Bij een schuit met gastarbeiders die passeerde, dezelfde reactie.Toen hij was verdronken en boven kwam, vroeg hij de Heer waarom die hem niet had geholpen.‘Ik heb toch tweemaal een boot gestuurd’, was het antwoord. Er bestaat een forse kans, denk ik, dat kerkgangers de Heer niet zullen herkennen, als die zich in onze wereld presenteert. Maar als je hem niet goed kent, dan is ook de dienst aan hem een vraag. Deze dienst is alleen vast komen te liggen en godsdienst geworden. Met beleidsplannen van kerken bij dat maatschappelijke product. Daarin hetzelfde soort onderwerpen als bij plannen voor andere producten: hoe de kerkelijke activiteiten aantrekkelijk zouden kunnen worden gemaakt, welk klantenonderzoek vooraf is gegaan, welke service wordt verleend, waar nadere informatie kan worden ingewonnen, en dat soort dingen meer. De Stadsschouwburg zorgt voor toneel,Vredenburg voor muziek, terwijl we voor godsdienst terecht kunnen in onze kerken. Met eveneens een meervoudig programma: niet alleen zondagse kerkdiensten, maar bijvoorbeeld ook stilte en meditatie voor degenen die willen verstaan wat bij hen van binnen komt, en exposities van beeldende kunst voor degenen die daardoor getroffen worden. In Vredenburg kun je genieten van een prachtig concert, en in een kerk kun je ‘bezoeker’ zijn van een ‘mooie dienst’.Voor mij kunnen al die ‘mooie’ dingen die daar gezegd, gebeden en gezongen worden, de vuilnisbak in. Het gaat mij om de zoektocht met elkaar naar die Ene. Die moet waar zijn, echt, waarbij we elkaar in onze menselijke onbeholpenheid treffen, waarbij we dus ook vals mogen zingen. Liturgie is daarbij een doorgaand experiment, waarbij je nu eens de ene mogelijkheid verkent en het volgende seizoen een andere. Maar dat kan niet in een kerk van antwoorden.Vandaar dat grapje: heidenen bekeren is een christelijk werk, maar christenen bekeren een heidens werk. Maar inmiddels heb ik te veel betwistbare dingen gezegd. In de kerk kom ik alleen niet meer.

in de stad

6 december 2013

Citypastoraat Domkerk

DOMKERK UTRECHT C I T Y PA S T O R A AT

Zondag 8 en 15 december gaat ds Netty de Jong-Dorland voor in de dienst van Schrift. Het ochtendgebed op maandag om 7.00 uur, de middaggebeden om 12.30 uur en de vespers op zondag en woensdag om 19.00 uur gaan jaar in jaar uit door. Weet u welkom om ook op deze wijze de lofzang en de gebeden gaande te houden. De periode van Advent is inmiddels begonnen. De kerststal is weer in de Domkerk en alle voorbereidingen voor Kerst worden getroffen. Op dinsdagavond 7 januari om 20.00 uur start de belijdeniskring. De kring is bedoeld voor wie overweegt om met Pasen belijdenis te doen van zijn/haar geloof. In de kring zullen we spreken over de kernwoorden van het geloof, en onze vragen daarbij, over bijbel, belijdenis en kerk. Lang niet iedereen die de diensten in de Domkerk bezoekt of actief is in de Dom, deed belijdenis. Dat hoeft ook niet. Toch is de belijdeniskring een uitgelezen kans om eens systematisch na te denken over wat je gelooft. En belijdenis doen is een volwassen stap waarbij je je doop beaamt. Misschien iets om toch eens over na te denken? De kring is wekelijks op dinsdagavond van 20.00 tot 21.30 uur van 7 januari tot en met 15 april in de Domproostenkapel. Leiding en opgave bij ds Netty de Jong-Dorland, telefoon 2400 660, of via [email protected].

kerk een talentenveilig plaats met als doel het project van de GZG: Noodhulp slachtoffers burgeroorlog Syrië. Deze veiling heeft het bedrag van €1.538 opgeleverd. Op zaterdagavond 21 december wordt in de Jacobikerk het kinderkerstfeest gevierd. Het kerstverhaal wordt voorgelezen, we zingen samen en er is weer een ‘spetterende’ musical te zien! Met het kinderkerstfeest wil de Jacobikerk de komst van Gods Zoon tot een onvergetelijk hoogtepunt van het kerkelijk jaar maken. Niet alleen voor de eigen kinderen uit groep 1 tot en met 7 van de basisschool, maar ook voor kinderen die thuis of op school een heel ander beeld van Kerst krijgen. Dus schrijf de datum snel in je agenda en nodig je ouders, vriendjes en vriendinnetjes, buurkinderen, neefjes of nichtjes uit. Het kinderkerstfeest begint om 18.30 uur en is rond 19.30 uur afgelopen. Discipel zijn van Jezus, wat betekent dat voor uw/je dagelijks leven? We willen u/je van harte uitnodigen voor een cursus over dit onderwerp. Het is een vierdelige cursus, die gehouden wordt op 14 en 28 januari en 11 en 25 februari in de Jacobikerk, aanvang 20.00 uur. De volgende onderwerpen komen aan de orde: Hoe kan ik Jezus volgen? Hoe word ik persoonlijk gevoed en als gemeente? Hoe kan ik getuige zijn in woorden en daden? Wat betekent discipelschap voor de manier warop ik omga met nietchristelijke naasten? Wat betekent dat voor hoe ik omga met de plek waarop werk en rust krijg? Meer informatie en opgave (graag voor 7 januari) bij Barbara Lamain, [email protected].

Johannescentrumgemeente

Eglise Wallonne (Pieterskerk)

Op 15 december vieren wij weer ons traditionele adventsfeest om 16.00 uur ‘s middags (inloop vanaf 15.30 uur). We zullen luisteren naar verhalen, samen Franse kerstliederen zingen en er wordt een kort spel opgevoerd. Na afloop is er een maaltijd, hiervoor dient u zich op te geven via het e-mailadres van de kerk [email protected] of via de telefoon 2311 485. Op eerste kerstdag vieren wij kerst met een dienst om 10.30 uur waarin wordt voorgegaan door ds Regina Muller uit Parijs. Ook op 29 december is er een dienst waarin ds Daniel Ribs voorgaat. Nieuws over de benoeming van de nieuwe dominee volgt in het nieuwe jaar.

Op zondag 8 december komt de tweede vrouw in de adventsreeks aan de beurt, namelijk Rachab. De vrouw die vertrouwen heeft in een voor haar vreemde God en daarnaar handelt: ze redt de verspieders en daardoor ook haar familie en zichzelf, om daarna als Kanaänitische te integreren in het nieuwe land. Hoe bijzonder dat ze in het geslachtsregister van Jezus voorkomt. Hierover zal ds Cees van Steenis met ons van gedachten wisselen. Op zondag 15 december gaat het in de dienst met ‘Verhaal halen’ over een van Jezus’ voormoeders: Tamar. Elders in dit blad staat een uitgebreid bericht daarover.

MarcuskerkWilhelminakerk

Jacobikerk

Op de startzondag van het nieuwe seizoen vond in de Jacobi­

Zondag 8 december is de voorganger ds Hans Koops. Op deze

WIJKNIEUWS tweede zondag van de advent horen we het verhaal van Rachab, de ketting krijgt er weer een stukje bij. Op zondag 15 december, zondag Gaudete, (verblijdt U), merken we dat het Kerstfeest al dichtbij komt. De kleur van deze zondag is roze.We horen over de derde voormoeder, Ruth, die in Bethlehem (Broodhuis!) een nieuw begin weet te maken. En we vieren het Heilig Avondmaal in beide kerken. In de Marcuskerk gaat ds Hans Koops voor en in de Wilhelminakerk ds Marian van Giezen. Om 17.00 uur is er een vesper in de Marcuskerk. Zie verder onder ‘Vespers in Zuid-Oost’. Marcussectie Op 8 en 15 december na de viering wordt er gerepeteerd voor het kinderkerstfeest. Alle kinderen vanaf 4 jaar zijn welkom. Heb je je nog niet aangemeld? Dan kan dat nog bij Jenny van Gent, e-mail: [email protected]. Op 19 december is het kerstfeest voor de ouderen van de Marcuskerk. Als het goed is heeft iedereen een uitnodiging ontvangen. Voor informatie kunt u terecht bij mevrouw Van Althuis. Wilhelminasectie Op dinsdag 17 december is het Ouderenkerstfeest in de Wilhelminakerk: een gezellige ochtend voor de ouderen in onze wijk, met een mooie viering en een smakelijke broodmaaltijd.

je kijkt. Als je als tevoren denkt te weten wat je moet zien, zal je hoogstwaarschijnlijk teleurgesteld worden. Maar als je de leegte van het niet-weten aandurft, kan de woestijn een plaats van godsontmoeting worden. Dan blijkt die dorre vlakte eindeloos te bloeien! De vreugde om deze ongebreidelde bloei zullen wij vieren aan de tafel van brood en wijn. Ko Zwanenburg is de organist. Om 17.00 uur is er een vesper in de Marcuskerk. Hierover staat meer informatie elders in dit nummer. Op 17 december is het Kerst­ feest voor de ouderen van de Nicolaïkerk. Als het goed is, heeft iedereen een uitnodiging ontvangen. Voor informatie kunt u terecht bij Marja Branderhorst, telefoon 289 2295.

Zondag 8 december, de tweede zondag van Advent, gaat ds Carol van Wieren voor. De week daarop, 15 december, is ds Van Wieren eveneens de voorganger.

Op 1 december start de kindernevendienst met het adventsproject. Jozef en Maria kijken naar het familiealbum van Jozef. Daarin komen ze sterke vrouwen tegen: Tamar, Rachab, Ruth Nieuwe | TuindorpKerk en Batseba. Al bladerend in het Utrecht album komen ze hun verhalen op het spoor. Wat voor vrouwen waren zij? Wat reiken zij Jezus vanuit zijn geschiedenis aan, wat geven ze hem mee? Op 8 december, de tweede zonDaar gaan we in de adventstijd dag van Advent, horen we in het met de kinderen naar op zoek. bericht van Mattheüs 3: 1-12 over de boeteprediker Johannes, De liturgiecommissie heeft die beter bekend is als Johanmet een aantal mensen uit de nes de Doper. Opmerkelijk dat gemeente een eerste idee uitgeJohannes waarschuwt voor een werkt voor een kleine serie bijonreine omgang met de doop. eenkomsten, waarin met elkaar Als Farizeeën en Sadduceeën bij een aspect van vieren verkend hem komen, tot de doop, krijwordt, bijvoorbeeld: zingen, gen ze een zware uitbrander. De bidden, luisteren naar waardeonderdompeling door doopwavolle teksten, aandacht voor ter zal je niet redden, als daar kunst, stilte, meditatie en ritueniet je omkeer van de doodlolen. Deze groep stelde voor dit pende weg aan is voorafgegaan. jaar, 2013-2014, vier bijeenkomJohannes is ook wel bekend sten te organiseren waarop één geworden onder de naam de aspect van liturgie centraal zal ‘Voorloper’, als wegbereider van staan. In dit seizoen organiseren Jezus. Als persoon doen we hem we vier maal een dergelijke Vierdaar misschien onrecht mee. bijeenkomst. Gemeenteleden Nochtans: door gehoor te geven van alle leeftijden vanaf 18 jaar aan zijn oproep zijn we gereed worden uitgenodigd te particiom de weg van de Messias te peren aan de vierbijeenkomst bereiden, die zo, en alleen zo, in en er ook een aandeel in te hebonze levens kan binnentreden. ben. Een ieder is vrij om aan een, Jesaja 11: 1-10 is de Profetentwee of drie bijeenkomsten deel lezing, het hartverwarmende te nemen. We organiseren de visioen van de komst van de vier bijeenkomsten op een verMessias en het aanbreken van schillende tijd op de zondag. Op het vrederijk. Ko Zwanenburg zondag 8 december over zingen is de organist, ds Dirk Neven de en liederen: een zondag namidvoorganger. dagbijeenkomst tussen 16.00 en 19.00 uur, eindigend in een vesOp zondag 15 december gaat per en een lichte maaltijd. Wil je ds Mariska van Beusichem uit graag meedoen aan een of meer Hattem voor in een dienst van van deze vier-bijeenkomsten, Schrift en Tafel. De lezingen uit meld je dan aan bij een van de Jesaja 35: 1-10 en Mattheüs 11: leden van de liturgiecommis2-11 bepalen ons bij de woestijn. sie:
 Ally Bouter, ally.bouter@ Wat is daar te zien? Zie je er xs4all.nl
of Henk Walvoort, iets van God? Dat ligt eraan hoe [email protected].

9

Utrecht-West

Zondag 8 december is er in de Pniëlkerk een dienst van Schrift en Tafel. De voorganger is ds Trees van Montfoort uit Nieuwegein. Na afloop van de dienst is er een korte gemeenteontmoeting, waarin de kerkenraad u weer even wil bijpraten. In Parc Transwijk gaat die ochtend ds R. van der Wal voor. Zondag 15 december worden in de Pniëlkerk drie kinderen gedoopt: Olivier Sietse Linthorst, Veerle Siebrigje Sanders en Joan Adriana Sanders. De voorgangers zijn Sijbrand Alblas en ds Jaspert Slob. In Parc Transwijk gaat ds Simone Visser voor, die ook in de Triumfatorkerk geen onbekende was. ’s Middags organiseert De Haven van 17.00 tot 19.00 uur een buurtmaaltijd, een gezellig samenzijn met bewoners van Kanaleneiland met diverse activiteiten eromheen. Tijdens de Advent zijn er weer oecumenische vespers: elke woensdag om 19.00 uur in de Dominicuskerk. Een moment van rust als voorbereiding op het feest. De jaarlijkse kerstviering voor ouderen is waarschijnlijk op maandag 16 december in de Pniëlkerk. Nadere informatie volgt in de Nieuwsbrief en in een aparte uitnodiging. Noteert u ook alvast zondag 29 december in uw agenda: de laatste zondagsdienst van de wijkgemeente in de Pniëlkerk. De afscheidscommissie is al druk doende om hier een mooi geheel van te maken.

Zuilen (Bethelkerk en Oranjekapel)

Oranjekapel In de periode van Advent lezen we (net als de kinderen in de nevendienst) de verhalen over de voormoeders van Jezus. Tamar, Rachab, Ruth, Batseba en Maria. Bijzondere vrouwen die heftige dingen meemaken en daar heel wijs en eigenzinnig mee omgaan. De zondag na Kerst is er nog één vrouw die wordt besproken en dat is Hanna, de vrouw die Jezus in de tempel ontmoet. Mooi dat we door deze vrouwen weer een ander perspectief op de heilsgeschiedenis krijgen. Wie weet wat we gaan ontdekken over Jezus’ familielijn! Op zondag 8 december draagt blokfluitkwartet Kwartje klassiek een muzikaal steentje bij aan de dienst, waarin ds Mendie Hofma voorgaat. Zondag 15 december gaat ds Hans Kronenburg voor in een dienst van Schrift en Tafel. Ook in de week tussen de tweede en de derde Advent kunt u volop vieren in de kapel: op woensdag 11 december is er om 19.00 uur een oecumenisch avondgebed (zie elders in deze Kerk in de Stad) en op donderdag 12 december is er om 18.00 uur een adventsmaaltijd: we vieren en eten samen!

www.kerstindestad.nl www.kerstindestad.nl www.kerstindestad.nl

kerk

22 november 2013

in de

kerk stad

10

Lezer, maar geen abonnee? Met deze bon verzekert u zich elke twee weken van actueel Utrechts kerknieuws. Oecumenisch van geest, inspirerende verhalen van stadgenoten en volop aandacht voor de rijke christelijke cultuur van onze stad!

J

a, noteer mij voor € 30 per jaar – tot wederopzegging als abonnee van Kerk in de Stad.

REPARATIE Klokkenatelier Jan Haasnoot Voor al uw klokken en barometers (reparatie en verkoop) Vleutenseweg 320, Utrecht. Tel: 030-6034247 www.klokken-barometers.nl

BIJZONDERE UITVOERING ‘MESSIAH’ door Amsterdam Baroque Orchestra & Choir o.l.v Ton Koopman in Vredenburg Leidsche Rijn 14 december 19.30 uur Exclusieve aanbieding voor lezers van Kerk in de Stad: 25% korting! Bel met de kassa van Vredenburg, tel. nr. 231 4544, o.v.v. ‘Kerk in de Stad’ en uw korting wordt in uw bestelling verrekend. U kunt ook via de website van Vredenburg(.nl) bestellen, gebruikt u dan tijdens de transactie kortingscode 9997.

Dhr/mevr/fam. voorletter(s): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . straat en huisnummer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . postcode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Reisboekhandel

Interglobe Reisgidsen

woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . telefoonnummer (i.v.m. controle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stuur de bon in een gefrankeerde envelop naar

Kerk in de Stad, Eykmanlaan 433, 3571 JR Utrecht. U ontvangt Kerk in de Stad per TNT Post elke twee weken thuis.

‘KidSjes’ HULPVERLENING

GASTOUDERS GEZOCHT Christelijke gastouders gezocht in Utrecht! Neem contact op met Elzemarij ’t Hart, CGOB de Herberg [email protected] / 06-51966731 www.christelijkekinderopvang.nl

Veldwade 8 3439 LE Nieuwegein Telefoon 030-2886513

Landkaarten (overzichtskaarten en deelkaarten van - bijna - alle landen ter wereld *

Vinkenburgstraat 7 3512 AA Utrecht telefoon 030-2340401

www.narratio.nl

Het adres voor inspirerende uitgaven, projecten en tijdschriften.

www.kerkboek.nl

Afscheid. Een mensenleven waardig.

Het overlijden van een dierbare is een ingrijpende gebeurtenis. Gevoelens van verdriet, woede, pijn en gemis strijden om voorrang. In de periode vlak na het overlijden is het soms moeilijk om de gedachten goed op een rij te krijgen. Dan is het goed als er iemand is die u zaken uit handen kan nemen, zonder de regie over te nemen. Voortgekomen uit de Protestantse Kerken in Utrecht zijn de waarden van de kerk nog steeds actueel voor onze dienstverlening. Wij zijn een kleinschalige organisatie, waarin een persoonlijke benadering

centraal staat. Voor directe hulp na overlijden zijn wij persoonlijk dag en nacht telefonisch bereikbaar. PCB Uitvaartzorg heeft ook een InformatieCentrum in Nieuwegein-Zuid aan de Dorpsstraat 6. U kunt zich hier vrijblijvend laten informeren over uitvaartverzorging, nazorg en gedachtenisvormen. Het InformatieCentrum is dinsdag, donderdag en vrijdag geopend van 10.00 tot 16.30 uur. Een afspraak maken op andere dagen of bij u thuis is ook mogelijk. PCB Uitvaartzorg organiseert regelmatig lezingen en exposities. Meer informatie vindt u op: www.pcb-uitvaart.nl.

PCB

UITVAARTZORG David van de Waal · Tineke Ouwerkerk · Liesbeth Kramer · Peter van Bennekom Donaudreef 25 3561 EL Utrecht Dorpsstraat 6 3433 CH Nieuwegein

Telefoon [030] 262 22 44 dag en nacht Telefoon [030] 605 16 30 dag en nacht

in de stad Alle kerkgebouwen zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Kerkgebouwen aangegeven met * zijn voorzien van een aangepast toilet. 08-12 2e Advent 15-12 3e Advent

protestantse kerken binnen de PGU Bethelkerk *

De M. Keizerlaan Diensten: 10.00 u. 08-12 mw. ds.T. Zijlstra, Utrecht, viering Heilig Avondmaal 15-12 mw.ds. M.C.E. van Oskam- van Zwol, Bilthoven Domkerk *

Domplein Diensten: 10.30 u. 08-12 ds. N.J. de JongDorland 15-12 ds. N.J. de JongDorland Vespers, 19.00 u. 08-12, 15-12 Evang.-Lutherse kerk

Hamburgerstraat Diensten: 10.30 u. 08-12 mw.ds. C. Karrer 14-12 mw.ds. C. Karrer, duitstalige dienst 15-12 mw.ds. C. van Opstal Evang.-Lutherse kerk De Wartburg

Kennedylaan Diensten: 10.00 u. 08-12 mw.ds. K. Storch, Heilig Avondmaal 15-12 ds. J.Wiegers De Haven *

Marco Pololaan 185 Diensten: 16.30 u. 08-12 geen dienst 15-12 dienst Jacobikerk *

St. Jacobsstraat Diensten: 10.00 u. 08-12 ds.A.J. Zoutendijk, viering Heilig Avondmaal 15-12 ds. P. Versloot Diensten: 17.00 u. 08-12 ds.A.J. Zoutendijk, viering Heilig Avondmaal 15-12 ds. B. van der Graaf 15-12 19.30 u.Avonddienst Janskerk * EUG Oek. Studentengemeente

Janskerkhof Diensten: 11.00 u. 08-12 ds. H. Pals, m.mv. het Janskoor 15-12 mw. ds. J. Nottelman Johannescentrum *

M. van Parmadreef Diensten: 10.30 u. 08-12 ds. C. van Steenis 15-12 werkgroep vieringen Marcuskerk *

Wijnesteinlaan Diensten: 10.00 u. 08-12 ds. J.S. Koops 15-12 ds. J.S. Koops, viering Schrift & Tafel 17.00 u. vesper

6 december 2013

ke rkd i e n s t e n Nicolaïkerk *

Nicolaaskerkhof Diensten: 10.00 u. 08-12 ds. D. Neven 15-12 mw.ds. M. van Beusichem, dienst van Schrift & Tafel Nieuwe Kerk *

Bollenhofsestraat Diensten: 10.00 u. 08-12 ds. B.C. van Wieren 15-12 ds. B.C. van Wieren Oranjekapel *

Amsterdamsestraatweg Diensten: 10.00 u 08-12 mw.ds. M. Hofma 15-12 ds. J. Kronenburg Pieterskerk, Eglise Wallonne

Pieterskerkhof Diensten: 10.30 u. 08-12 mw. D. Zantingh 15-12 16.00 uur adventsfeest Pniëlkerk *

Lessinglaan Diensten: 10.00 u. 08-12 mw. ds.T.M. van Montfoort, Schrift & Tafel 15-12 dhr. S.Alblas & ds. J. Slob, doopdienst Roobolkapel

Corn. Roobolstraat Diensten: 10.00 u. 08-12 geen viering 15-12 dhr. D. den Hertog Tuindorpkerk *

Van Riellaan Diensten: 10.00 u. 08-12 ds. P.J. Rebel, dienst van Schrift & Tafel 15-12 ds.A. van Buuren Wilhelminakerk *

Hobbemastraat Diensten 10.00 u. 08-12 dienst in Marcuskerk 15-12 mw.ds. M. van Giezen, dienst van Schrift & Tafel andere kerken Baptisten Gemeente Utrecht ‘Silo’

Herenstraat 34-36 Diensten: 10.00 u. 08-12 mw.ds.W. Bakkes, m.m.v.Via Schola Kwartet 15-12 dhr. J. Boeschoten Doopsgezinde Gemeente *

Oudegracht 270 Diensten: 10.00 u. 08-12 mw.ds.A. van der Zijpp 15-12 ds.A.J. Noord

Peter van der Ros De kerstagenda van Kerk in de Stad staat weer online: kerstindestad.nl. Dat is al vele jaren zo, en nu niet anders. Voordelen van deze digitale agenda van de vele kerstactiviteiten is, dat het niet allemaal meer gedrukt hoeft te worden. Het voorkomt rommelige pagina’s en het biedt de lezer via de computer een handig overzicht van wat er allemaal in de stad te doen is. Kerstindestad.nl was een kleine voorloper van de complete digitale Kerk in de Stad (in pdf-vorm),

Geertekerk, *

Remonstrantse Gemeente Geertekerkhof Diensten: 10.30 u. 08-12 ds. F. Kruyne 15-12 ds. H. Siebrand Gemeenschap Wladimirskaja Sint Antoniuskerk

Kanaalstraat 200 Diensten: 10.30 u. 08-12 geen viering 15-12 dhr. H. Sterenberg Kerk van de Verkondiging van de Moeder Gods Springweg 89 Diensten: 09.00 u. 08-12 24e Zondag na Pinksteren 15-12 25e Zondag na Pinksteren Holy Trinity Church

Van Limburg Stirumplein Diensten: 10.30 u. 08-12 Sung Eucharist, Rev. D. Philips 14.30 u. Choral Evensong, Rev. D. Philips 15-12 Sung Eucharist, Rev. D. Philips Huis van Vrede

Oecumenische onderwegkerk Blauwkapel

Kapeldwarsweg Diensten: zondag 15.00 u. 08-12 ds. K. ’t Lam, oganist dhr. P. van Helden, m.m.v.Vocaal Ensemble Chouette 15-12 past.A. van Dam, organist mw. Feij, m.m.v. Utrechts Politie Mannenkoor Excelsior Oud-Katholieke Parochie Utrecht Ste Gertrudis

Willemsplantsoen 2 Diensten: 10.00 u. 08-12 prof. J.Visser 14-12 16.30 u. Evensong met Rowan Williams 15-12 past. B.Wallet ziekenhuizen AZU Stiltecentrum

Heidelberglaan Diensten: 10.00 u. 08-12 mw.ds. M. van Steenbeek 15-12 ds.W. van Staveren Diakonessenhuis

ICF Utrecht

St. Antonius ziekenhuis

Jeruëlkapel, *

Vrije Evangelische Gemeente Ivoordreef Diensten: 10.00 u. 08-12 ds. E. v.d. Berg, Maaltijd van de Heer 15-12 mw.ds. E. Spee Leger des Heils

Schooneggendreef 27H Diensten: 10.00 u. 08-12 Lt. Kols en dhr. en mw. T.Wolterink 15-12 maj. F.Westmaas en mw.W. Graafland Nederlands Gereformeerde Kerk

Jeruzalemkerk Troosterlaan Diensten: 09.30 u. 08-12 ds. M. Janssens, viering Heilig Avondmaal 15-12 ds. M. Janssens Diensten, 17.00 u.: 08-12 ds. J. de Jonge 15-12 onbekend

Bosboomstraat Diensten: 10.00 u. 08-12 past. mw.W. Oldenhof 15-12 mw.ds. I. Haijtink Soestwetering 1 Diensten: 10.00 u. 08-12 mw.ds. N. Overvliet 15-12 past.W.A. Smit Willem Arntsz Huis

Lange Nieuwsstraat Diensten: 10.30 uur 08-12 dhr. B. van Empel 15-12 mw.ds. L. Meiling

waarvan nu al enkele jaargangen compleet opvraagbaar zijn. In samenspraak met de redactie is het Bureau PGU sinds 2010 bezig om steeds meer ‘digitaal te gaan’. Deels is het doel daarvan: kostenbesparing (hoe meer abonnementen op de KidS-pdf, hoe minder er gedrukt en dus per post bezorgd hoeven te worden), maar ook wil de uitgever van dit kerkblad de snel voortschrijdende technische ontwikkelingen blijven volgen.

Beneluxlaan Diensten: 10.30 u. 08-12 mw. M. Zuilhof 15-12 mw. M. Egelie

Tolsteeg

Saffierlaan Diensten: 10.30 u. 08-12 dhr. P. van Kleinwee 15-12 dhr. G. Krul, dienst van Schrift & Tafel Transwijk

Hof van Transwijk 16 Diensten: 10.30 u. 08-12 ds. R.E. van der Wal 15-12 mw.ds. S.Visser Winklerlaan Diensten 10.00 u. 08-12 geen viering 15-12 mw.W. van der Vlist Zuylenstede

Perudreef 8 Diensten: 10.00 u. 08-12 mw.ds.A. v.d. SchrierCuperus 15-12 dr. J. van Amersfoort door-de-week Getijdegebeden in de Domkerk

Maandag 7.00 uur Ochtendgebed Maandag t/m zaterdag 12.30 uur Middaggebed Zondag en woensdag 19.00 uur Avondgebed

VRIJDAG

`t Huis aan de Vecht

Costa Ricadreef Dienst: 19.30 u. 06-12 dhr. G.J. Kroon Zorgcentrum de Bijnkershoek

De Lichtkring

Eykmanlaan Diensten: 17.00 u. 08-12 ds. B.C. van Wieren 15-12 mw. ds. N. Meynen

Van Bijnkershoeklaan Diensten: 15.00 u. 13-12 ds. H. Zeldenrust, viering Heilig Avondmaal ZATERDAG

Indusdreef Diensten: 10.45 u. 08-12 mw. R. Prins, dienst van Woord & Tafel 15-12 mw. M. Braakhuis, Woord- & Communieviering

De redactie is ondertussen bezig met het aanpassen van haar statuut, waarin het uitgeven van dit periodiek van de Protestantse Gemeente Utrecht tot in detail wordt beschreven. Vooral de digitalisering, waarover de redactie van Kerk in de Stad sinds 2009 enkele beleidsnotities aan de Algemene Kerkenraad schreef, is een aspect dat in het geactualiseerde redactiestatuut aandacht krijgt.

Neckardreef Diensten: 10.30 u. 08-12 mw. Dubois 15-12 mw.ds. N. Meynen

Godebaldkwartier Diensten ma. t/m vr.: 12.4513.00 u 19-12 19.30 u. koopavondviering

Alb.van Koningsbruggen

Gedrukt en digitaal kerkblad in kleur

Tamarinde

Kapel Hoog Catharijne

zorgcentra

Rosendael

Burg. F.Andreaelaan Diensten: 10.00 u. 08-12 ds. C.P. Bouman 15-12 geen viering

Tuindorp-Oost

Van Kleffenslaan 1 Diensten: 11.00 u. met Marokkaans ontbijt 08-12 dhr. H. Bouma 15-12 dhr. G. Koop Mattheuskerk Hendrika van Tussenbroeklaan 1a Diensten: 14.00 u., engelstalig 08-12 J.W.Wüllschleger, viering Heilig Avondmaal 15-12 L.J. de Jong

Swellengrebel

Axion locatie Dr. J.N. Voorhoeve

Van Heuven Goedhartln 3 Diensten: 10.30 u Wolvenplein gevangenis Wolvenplein Diensten: 10.00 u.

Abonnement Wie een digitaal abonnement op Kerk in de Stad wenst, kan dat aangeven door een mail te sturen naar abonnement@protestant-utrecht. nl. De ‘papieren KidS’ blijft voorlopig, maar niemand kan voorspellen hoe lang het duurt voordat alle abonnees zijn overgestapt naar een digitaal – en daarmee goedkoper – abonnement op hun kerkblad. PGUbureaudirecteur Frans Ritmeester: “Het is net als met een dagblad, daarvan gaan de gedrukte oplages ook elk jaar naar beneden. Daarbij kan niemand zich voorstellen dat de drukpers daarvan definitief stil komt te staan.”

11

AGENDA zaterdag 7 december 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met Domorganist Jan Hage 20.15 uur Geertekerk, concert Symfonieorkest De Philharmonie zondag 8 december 13.00 uur Janskerk, uitvoering ‘de Hoge Kamer’ met dichter Gerard Akse en fluitist Jan Baggerman 14.00 uur St Willibrordkerk, ‘Mariaconcert’ Utrechts Vocaal Ensemble dinsdag 10 december 16.00 uur Domcafé, lezing ‘Een middag over Engelen’ door ds Netty de Jong-Dorland woensdag 11 december 13.30 uur Aula Universiteit (Domplein), symposium ‘Tekenen van de tijd’ van stichting Thomas More 20.15 uur Oranjekapel, avondgebed met oog op Advent vrijdag 13 december 17.00 uur Bethelkerk, kerstwintermarkt 20.00 uur St.Aloysiuskerk (Van Ostadelaan), concert Utrechtse Oratorium Vereniging zaterdag 14 december 10.30 uur 17.00 uur Bethelkerk, kerst-wintermarkt 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met Koor, solisten en barokorkest van de Domcantorij 19.00 uur lutherse kerk,Advent feiern (kerkdienst in het Duits) 14 december: 20.00 uur Vredenburg Leidsche Rijn, uitvoering Messiah door Amsterdam Baroque Orchestra & Choir zondag 15 december 17.00 uur Marcuskerk, vesper met voorganger Rijk Schipper en organist Karel Demoet donderdag 19 december 19.30 uur Stiltecentrum (Hoog Catharijne), koopavondviering vrijdag 20 december 20.00 uur Jacobikerk, Cantiago met Festival of Lessons and Carols zaterdag 21 december 16.00 uur Jeruëlkapel (Ivoordreef), volkskerstzang zondag 22 december 16.00 uur Bethelkerk, kinderkerstfeest dinsdag 24 december 22.00 uur Opstandingskerk (Prinses Margrietstraat), kerstnachtdienst

LEESROOSTER De komende weken vermeldt het leesrooster van het Nederlands Bij­ bel­genootschap de volgende bijbelgedeelten: zo 8 dec ma 9 dec di 10 dec wo 11 dec do 12 dec vr 13 dec za 14 dec

2 Koningen 11:1-20 2 Koningen 12:1-22 2 Koningen 13:1-13 2 Koningen 13:14-21 Romeinen 9:1-13 Romeinen 9:14-29 Romeinen 9:30-10:13

zo 15 dec ma16 dec di17 dec wo18 dec do19 dec vr20 dec za 21 dec

Romeinen 10:14-21 Romeinen 11:1-6 Romeinen 11:7-24 Romeinen 11:25-36 Titus 1:1-9 Titus 1:10-16 Matteüs 1:1-17

12

kerk

6 december 2013

kerk stad in de

Steven Slappendel

VORIG JAAR ANDERHALF DUIZEND BEZOEKERS...

Op 15 december is in de Nicolaïkerk ‘Kerst in de Klaas’, een opmaat voor de Kerst in aansluiting op de kerstmarkt in de Twijnstraat. Het thema is ‘Kerst…, van harte!‘. Door al het somberen in deze tijd van crisis met alle beperkingen realiseren we ons vaak niet dat het in het begin van onze jaartelling ook bepaald niet makkelijk was. De wereld stond op z’n kop door de grillen van de Romeinse keizer Augustus. Er was veel leed en ellende in die tijd.Toch was er vreugde over de geboorte van Jezus, het kind in de kribbe. Het komt er nu in onze tijd op aan dat we de Kerst vieren, vanuit diepere gedachten en gevoelens en dat we niet blijven hangen in de oppervlakkigheid van sfeer en gezelligheid. Het gaat om Kerst… van harte, vanuit ons hart! Met deze kerstactiviteit voor en van gemeenteleden en de vele ‘aanlopers’ vanuit de Twijnstraat (vorig jaar liepen ongeveer 1.500

6 december 2013

Kerst in de Klaas

* Kinderpodium bij Kerst in de Klaas (foto Janny Houweling).

mensen de kerk in) klinkt vanuit alle hoeken van de kerk zang en muziek. Het programma begint om 12.30 uur. Zo ongeveer ieder heel uur is er koor- en samenzang en ieder half uur een programma voor de kinderen. Voor de kinderen is er een kerstverhaal, we zingen samen kinderkerstliederen en er is een kinderpodium. In de knutselhoek maken kinderen hun eigen kerstversiering. Om 16.00 uur zijn er verschillende medewerkers in Licht en Lied en vanaf 17.00 uur wordt het programma afgesloten met een Sing-in. Ds. Dirk Neven leest daarin het Kerstevangelie. Dick van Dijk is organist en medewerking wordt verleend door koperblazers uit Vleuten. Op het koor van de kerk is een tentoonstelling ingericht over het thema.

Oeke’s droom kwam uit Daan van der Waals

Volkskerstzang Iedereen is van harte uitgenodigd voor de jaarlijkse Volkskerstzangdienst in de Jacobikerk. Deze vindt plaats op 22 december om 15.00 uur. de meditatie wordt verzorgd door ds A.J. Zoutendijk. Medewerking wordt verder verleend door het Jacobikoor Cantiago, Muziekvereniging de Bazuin, organist Gerrit Christiaan de Gier en de Zusters Augustinessen. Er is een kindergedeelte. Deze dienst is een mooie gelegenheid om familie, vrienden, bekenden en collega’s uit te nodigen.

is een uitgave van de PROTES­TANTSE gemeente Utrecht en verschijnt als regel eens in de Veertien dagen Redactie Elly Bakker, Sietske Gerritsen, Arie Moolenaar, Frans Rozemond (DMO), Daan van der Waals en een vacature hoofdRedacteur Peter van der Ros RedactieAdres Eykmanlaan 433, 3571 JR Utrecht telefoon 2737 542 fax 271 2888 email: [email protected] Kopij kerkdiensten mailen naar: [email protected] WIJKCORRESPONDENTEN Citypastoraat Domkerk: Bram Schriever Eglise Wallonne (Pieterskerk): Grietje Hofman EUG Oekumenische Studentengemeente (Janskerk): Rik Boonstra Jacobikerk: Hester van de Kaa Marcus-Wilhelminawijk: Anne-Marie Rutgers Nicolaïkerk: Steven Slappendel Nieuwe Kerk: Annemiek Schuitemaker-Blijdorp Johannescentrumgemeente: Anneke de Klerk Pniëlkerk-Triumfatorkerk: Henno Willering Tuindorpkerk: Jan Verkerk Zuilen: (Oranjekapel) Annemieke Schuur(Bethelkerk) Tineke Zijlstra.

Utrechts dichteres Oeke Kruythof vierde onlangs haar 75ste verjaardag met een groots festival van poëzie en muziek, waaraan verschillende vrienden en collega’s meewerkten. Hoogtepunt van de feestelijke bijeenkomst in zorgcentrum TuindorpOost was de presentatie en uitreiking van een nieuwe dichtbundel van haar: ‘Licht in Stilte’. Een bundel die een droom van haar deed uitkomen. Haar droom was niet enkel deze bundel – die bovendien prachtige wascotekeningen van haar bevat – maar ook dat de bundel als cadeautje zou dienen. Een ‘weggeef-doorgeefbundel’, niet in de handel. Aan het slot van de bijeenkomst kon ieder dan ook een pakketje in ontvangst nemen, om aan anderen door te geven. In het door Narratio in Gorinchem fraai uitgegeven boekje zijn tevens korte meditaties bij de gedichten opgenomen van Oeke’s vriendin en oud-collega uit haar bibliothecaressetijd Willemien Winkel, nu geestelijk verzorger in zorgcentra in Utrecht. Zij gebruikt Oeke’s gedichten regelmatig in gesprekskringen die zij leidt. Jenny Narraway droeg vertalingen van Oeke’s gedichten in het Engels bij. Ook zij is een oude relatie van Oeke Kruythof uit de tijd dat zij in het Hubrecht Laboratorium werkte. Vrienden maakten de verschijning van de bun-

kerk in de stad

Sluitingstijd Tien dagen voor verschijning, berichten negen dagen voor verschijning 10.00 uur.

* Oeke reikt eigenhandig haar nieuwste dichtbundel uit, waarmee haar droom werkelijkheid wordt (foto Hanneke Gerits, inzet: Ruud van Wolferen). del mogelijk – die dus zowel een cadeau aan als van haar is geworden. Tot op Texel De bundel werd aan enkele personen aangeboden die Oeke extra in het zonnetje wilde zetten op het verjaardagsfeest. Zo ook aan Daan van der Waals, die als hoofdredacteur van Kerk in de Stad in de tijd dat Oeke met dichten en gedichten publiceren begon (beginjaren negentig), mede aan de basis stond van de verspreiding van haar poëzie.Tal van gedichten van haar zijn tot op de dag van vandaag in dit blad verschenen. En dat zal voorlopig ook niet ophouden… Daan was er als eindredacteur van de servicedienst voor kerk- en parochiebladen RedactieService ook verantwoordelijk voor dat haar gedichten in allerlei andere kerkbladen verschenen. “Tot helemaal op Texel”, aldus Oeke. Overigens begon hun hechte samenwerking met ‘afwijzing’, want toen Oeke in 1994 het waagde een paar van haar gedichten naar de

redactie van Kerk in de Stad te sturen, kreeg zij een briefje van de hoofdredacteur terug dat in Kerk in de Stad geen gedichten werden opgenomen… Een jaar later zouden er tóch gedichten worden geplaatst, en er zou een onafzienbare rij op volgen.

Oeke’s droom Oeke, je droom kwam uit op een feest, met ons allen als getuigen: een bundel vol poëzie, puur genieten plus prachtige illustraties ook van jouw hand Oeke, je vormt het hart van boeken Aan jou hebben wij ons hart verpand. Oeke Uniek! Peter van der Ros

www.kerstindestad.nl www.kerstindestad.nl www.kerstindestad.nl

Administratie Eykmanlaan 433, 3571 JR Utrecht telefoon 2737 542 [email protected]. Voor een abonnement op Kerk in de Stad vragen wij per adres een bijdrage van 30 euro per jaar in de productie- en verzendkosten. Elk jaar ontvangt u in april een acceptgiro om de betaling te voldoen. Advertenties Eykmanlaan 433, 3571 JR Utrecht telefoon 2737 542 Tarief op aanvraag, sluitingstijd tien dagen voor verschijning. Aanleveren van advertenties: [email protected]. BANKRELATIE Kerk in de Stad te Utrecht ING 766042. Grafische verzorging theologische uitgeverij Narratio®, Gorinchem www.narratio.nl