Kerkinformatie. nummer 209 december Syb vertelt over Uganda

Kerkinformatie nummer 209  •  december 2012

Syb verte lt over Uganda Nederlandse Gemeente in Genève • Kerst online Synodebesluiten november • Sirkelslag 2013

2|

Internetnieuwtjes Digikerk in de maak

Duits portaal

Update kerkorde

www.raadvankerken.nl

www.pkn.nl/actief-in-de-kerk/ kerkorde

De website van de Raad van Kerken heeft sinds kort een Duitstalig portaal. Er was veel belangstelling vanuit het buitenland voor de onderwerpen die in Nederland speelden, daarom is er, naast het Engels, een tweede taal toegevoegd. Via het portaal is onder meer de Duitse vertaling van de verklaring van wederzijdse dooperkenning te vinden. Drie jaar geleden opende de Raad haar Engelstalige pagina’s.

De digitale versie van de kerkorde is helemaal bijgewerkt met kerkordewijzigingen van 2010 tot en met april 2012. De wijzigingen gaan onder meer over de regeling voor permanente educatie, verplaatsing van de Protestantse Theologische Universiteit, predikantstraktementen, de ambtswoning en de ledenregistratie. Via deze pagina’s zijn ook alle wijzigingen in de kerkorde, de ordinanties en generale regelingen te vinden.

Visje

Psalmencursus

www.visje-posters.nl

www.meeroverdebijbel.nl

Op deze website zijn alle officiële Visje-spreuken te vinden. Visje is een christelijke tegenhanger van Loesje. Met de teksten wil Visje mensen aan het denken zetten over het christelijk geloof. Visje wil christenen bemoedigen in hun geloof, ze uitdagen eens buiten hun vaste kaders te denken en ze aanmoedigen hun geloof met anderen te delen. Daarnaast wil Visje nietchristenen prikkelen tot nadenken over wat de Bijbel zegt.

Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) heeft zijn website uitgebreid met een nieuwe cursus over de psalmen. Aan de hand van zeven psalmen komen aan de orde: de historische context, meditatieve omgang, poëzie, muziek en leven met de psalmen. Op de website zijn behalve teksten ook beeld, geluid en film te vinden. Uit kerkelijke gemeenten die de cursus volgden komen enthousiaste reacties.

Mijnkerk.nl

De Protestantse Kerk gaat een ‘digikerk’ opzetten. Deze kerk op internet past bij het missionaire karakter van de kerk: daar zijn waar de mensen zijn. Langs de digitale snelweg mag de kerk niet ontbreken, zo is de gedachte. Onder de titel ‘Mijnkerk.nl’ experimenteert de kerk met de vraag of een kerkelijke gemeenschap opgebouwd kan worden rondom een website. De basis daarvoor is een interactieve website die in verbinding staat met verschillende sociale netwerken. Het is de bedoeling dat de digikerk een online community wordt rond het christelijk geloof, waar mensen terecht kunnen met hun vragen en hun geloof, emoties en twijfels kunnen delen. De internetkerk is een pioniersplek, dat wil zeggen dat de Protestantse Kerk daarmee nieuwe doelgroepen wil bereiken: mensen die niet (meer) in de kerk komen, op plaatsen waar de kerk niet of nauwelijks is vertegenwoordigd. De focus ligt bij de ‘moderne burgerij’, mensen die behoefte hebben aan steun en zorg, en aan rituelen op de sleutelmomenten in het leven. Het team achter de internetkerk zal bestaan uit een internetpastor, een webredacteur en een communitymanager.

Een website voor uw gemeente: te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net!

Colofon   Nummer 209 december 2012   ISSN 1380-460X

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland. Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, e-mail: [email protected]. Kerkinformatie  •  december 2012

Abonnementenadministratie Abonnementsprijs e 17,50 per jaar; buitenland e 24,-. Vanaf 35 ex.: e 15,- per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected] Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17 (di, wo, do). E-mail: [email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek.

Opmaak Ladenius Communicatie B.V., Houten

Redactie Janet van Dijk, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Marloes NouwensKeller, Marieke Riedemann, Henk van IJken en Frans Rozemond (eindredactie).

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

Basis vormgeving ReproVinci, Schoonhoven

Druk Drukkerij de Groot, Goudriaan Kerkinformatie op internet www.pkn.nl/kerkinformatie

|

Inhoud

Ten Geleide

Kerkrentmeesters zullen zich deze maand ook al voorbereiden op de Actie Kerkbalans 2013. De Raad voor de plaatselijke geldwerving bevordert en stimuleert de geldwerving van plaatselijke gemeenten. Matthijs van Seventer, secretaris van die Raad, vertelt over ervaringen in Gouda. ‘Het zou goed zijn als gemeenten van de Protestantse Kerk arbeidsmigranten uit oostelijk Europa betrekken bij het kerkelijk leven’, zegt Foka van Beek die namens Kerk in Actie uitgezonden is naar Roemenië. ‘Een kerk die tijd voor hen heeft, luistert, laat inzien dat ze als mens van waarde zijn, is voor hen van betekenis.’ Zij vertelt over het leven in Roemenië en de plaats van de kerk in de samenleving. ‘De kerk is vaak de enige organisatie waarin mensen nog vertrouwen hebben.’

Jan-Gerd Heetderks hoofdredacteur Kerkinformatie

    4

Kerk over de Grens

Protestantse Gemeente bij het Meer van Genève     8

Websites

Kerst online   10

Kerk en kunst

Twaalf bijbelse vrouwen geschilderd in Naaldwijk   14

Kerk in Actie

‘Ongelofelijk wat kinderen in Uganda doormaken’   15

Kerk in Actie

Nieuwe vriendschap met Indonesië   16

Kerk in Actie

‘Betrek arbeidsmigranten bij je gemeente’   18

kerk in actie

Veel kerkelijke activiteiten staan deze maand in het teken van Kerst. Er zijn dit jaar twee kerstwebsites van de Protestantse Kerk. De één bevat materiaal voor de plaatselijke gemeenten; de andere is bedoeld voor ‘betrokken twijfelaars’. Plaatselijke gemeenten kunnen op de eerstgenoemde site ook hun activiteiten aanmelden op een interactieve kaart. In het artikel ‘Kerst online’ vindt u er meer over. In dit verband is ook de bijdrage over zanger Syb van der Ploeg interessant. Hij bezocht een partner van Kerk in Actie in Uganda. Over dat bezoek wordt op de derde advent een documentaire op televisie uitgezonden.

3

Mircokrediet

Oikocredit tussen appel en appèl Katern: Omgaan met verschillen in de gemeente   19

Synode

Besluiten generale synode 8-10 november 2012   22

JOP

Sirkelslag 2013 voor KIDS, YOUNG én SCHOOL   23

Kerkbalans

Persoonlijke benadering werkt goed in Gouda   24

HGJB

Bijbellezen als core business in het jeugdwerk

bi

j

Rubrieken

d

 6 Kroniek

e

co ve

12

Mensen (inclusief predikantswisselingen)

13

Daar in Utrecht

rfot

28 Bijbelteksten Taizé

o

29 Collecten 30 Advertenties

Het gevoel van eigenaarschap van Kerk in Actie bij de gemeenten in de Protestantse Kerk mag de komende jaren sterker worden, besloot de synode in november (zie verder p. 19-21). Voor de Kerstcampagne van Kerk in Actie reisde zanger Syb van der Ploeg naar Kampala in Uganda, waar de christelijke organisatie Dwelling Places straatkinderen opvangt. ‘Het valt op hoe vrolijk ze nu zijn’. Zie pagina 14. Kerkinformatie  •  december 2012

4|

Protestantse Gemeente bij het Meer van Genève

‘Mensen die weten wat ze geloven’

s Kerk om rsdeengren ven

De leden van de Nederlandse Protestantse Gemeente rondom het Meer van Genève zijn mensen die levenslang hun visie hebben gevormd. In de gesprekskringen lopen de meningen soms ver uiteen. ‘Ik vind het heel bijzonder hoe men elkaar vasthoudt. Men loopt niet bij elkaar weg. Het is een zeer hechte gemeenschap’, zegt ds. Lia Wolters-Berghout, sinds 2008 verbonden aan deze gemeente. ‘In één gesprekskring werd eens zo verschillend gedacht dat ik voorstelde de groep te splitsen’, legt ds. Wolters verder uit. ‘Nou, dat was vloeken in de kerk! Men houdt het met elkaar uit. Er is sprake van een grote diversiteit in de gemeente. Het loopt hier uiteen van iemand die nog gereformeerd is zoals ik dat in mijn jeugd meemaakte, tot mensen die in Nederland nooit naar de kerk zouden gaan. Maar ze zijn wel geïnteresseerd, ze komen en zo ontstaat er een band.’ De vijf gesprekskringen vormen het hart van de gemeente. Zij zijn de sociale ontmoetingsplaats voor de leden. In oktober is er voor de eerste keer een speciale kerkdienst voor mensen die wel naar een gesprekskring gaan maar die niet in de kerkdienst komen, bijvoorbeeld omdat ze gewoonlijk naar een plaatselijke kerk gaan. Zij kunnen elkaar in deze dienst ontmoeten. Eigen taalveld De gemeente heeft een vaste, stabiele kern van mensen die hier al veertig of vijftig jaar wonen. De leden zijn over het

algemeen zeer internationaal georiënteerd. Ze hebben in hun leven behoorlijk wat beleefd. Ze zijn ook heel belezen. ‘Ik kan hier niet met simpele verhaaltjes aankomen. Theologisch word ik behoorlijk uitgedaagd. Men reikt mij erg veel aan. Het lijkt soms of ze mij tot hun eigen visie willen bekeren.’ ‘Tijdens mijn studie in India heb ik geleerd dat een andere cultuur een ander taalveld heeft. Dat geldt ook voor de kerkelijke culturen. Een ernstig zieke vrouw vroeg mij eens of ik geloof in bevinding, de opvatting dat je door een bekeringservaring ontdekt dat God je heeft uitverkoren. Zij had angst voor de dood omdat ze zo’n ervaring niet had beleefd. Na een lang gesprek hebben we gebeden om genade. Je moet zoeken naar contact met de denkwereld van je gesprekspartner.’ Taboe ‘Voordat ik naar Genève kwam, heb ik dertien jaar in de geestelijke verzorging gewerkt. Daar was de herderlijke zorg mijn hoofdtaak. Hier hoor ik het niet als mensen in het ziekenhuis liggen, be-

De mystiekkring bijeen onder leidiing van ds. Lia Wolters-Berghout (2e van rechts). Kerkinformatie  •  december 2012

halve als het heel ernstig is. Men wil hier niet op zwakte, maar op kracht worden aangesproken. Ziek zijn is in dit wereldje (de gemeente, maar ook het dagelijks leven in Zwitserland) een taboe.’ ‘Wel leeft men met elkaar mee. Maar: “Zeg het maar niet, het is meer nieuwsgierigheid dan meeleven”, hoor ik dan. Veel gemeenteleden, voor een deel voormalige managers, vinden het heel moeilijk om met achteruitgang om te gaan. Ik probeer zoiets in mijn preken te thematiseren. Het is een levenstaak op een goede manier met ouderdom en eindigheid om te gaan.’ Kortom, herderlijke zorg is hier geen hoofdtaak. ‘Ik word meer als theoloog benaderd; ik ben bruggenbouwer, vooral in het leiden van discussies. Ik zie de gemeente als “Samen aan de bron”. God als bron van leven en liefde. Wij wonen vlak bij de bron van een rivier. Daar heb ik veel zitten mediteren. Ik gebruik het beeld van de bron vaak in kerkdiensten. Maar soms zijn onze eigen stemmen zo luid dat we de bron niet meer kunnen horen.’

| Pastoraat Een van de grote problemen bij het huisbezoek is dat veel gemeenteleden een tweede of derde huis buiten Zwitserland hebben. Een ander punt is dat de meesten een intensief sociaal leven hebben waarbij huisbezoek niet de eerste prioriteit is. Daar komt bij dat de gemeenteleden veel op reis zijn voor hun werk of hun plezier. ‘Sommigen zijn niet gewend aan huisbezoek. Die vinden het raar dat de dominee opbelt. Soms zijn er heel leuke gesprekken, maar het komt ook voor dat de gesprekken voornamelijk over frustraties met de kerk gaan. In het jaarverslag over 2011 heb ik de vraag gesteld: wat is kerkelijk pastoraat in deze context? Het is wederzijds aftasten.’ ‘Ook besteed ik tijd aan Nederlanders die geen lid van onze gemeente zijn, maar die in sociale of psychische nood verkeren. En verder houd ik doop-, trouw- en rouwdiensten voor mensen die ons op een of andere manier, vaak via de website, kennen. Kort geleden heb ik een doopdienst gehouden voor een Nederlands gezin dat naar een kerk gaat die geen kinderdoop kent. Om medekerkgangers in de gelegenheid te stellen die doop bij te wonen, hebben we aansluitend op de kerkdienst het kindje gedoopt in een naburige kapel. Daarbij deed zich nog iets grappigs voor. In Zwitserse kerken staat geen doopvont. Toen hebben we heel snel een schaaltje, waarin de suikerklontjes zaten, omgewassen en dat als doopvont gebruikt.’ Kerkdiensten De gemeente vergrijst, maar dat komt niet doordat het aantal Nederlanders in en om Genève terugloopt. Wel sluiten jonge Nederlanders zich eerder bij een plaatselijke kerk aan waar hun kinderen klasgenootjes treffen. En uiteraard is ook in Zwitserland sprake van secularisatie. Het maakt het lastig dat er weinig kinderen zijn. Met drie kun je bijvoorbeeld moeilijk een zondagsschool beginnen. Elke veertien dagen is er een dienst; de ene keer in het Auditoire de Calvin in Genève, de vroegere gehoorzaal van Calvijn en nu een kapel, en de andere keer in Commugny, een plaats tussen Genève en Lausanne. Het Auditoire in het hartje van Genève is voor oudere mensen moeilijk bereikbaar. Bovendien beginnen de NPG-diensten om half tien, omdat direct erna de Schotse kerk er de dienst houdt. Voor gezinnen met jonge kinderen en voor mensen van hoge leeftijd is dat gezien de soms aanzienlijke reistijden aan de vroege kant. Wel komen er jonge gezinnen in Commugny en op de jaarlijkse buitendag met een oecumenische dienst met rooms-katholieken, een ‘brocante’

Kerkje in Commugny. Foto: P. Oortman

(rommelmarkt) en een gezamenlijke maaltijd. Een flink aantal leden en vrienden van de gemeente zorgt voor een behoorlijk financieel draagvlak. Enige tijd geleden is er een werkfonds opgericht, waaruit de jaarlijkse tekorten worden aangevuld. Bovendien ontvangt de gemeente steun van een stichting, die zich toelegt op geestelijke verzorging aan Nederlanders, onder meer ten behoeve van de kerstattentie en voor sociale doeleinden.

Er is incidenteel een gezamenlijke dienst met de Schotse Kerk en de Waldenzenkerk, die ook gebruikmaken van het Auditoire de Calvin.

Hoe verder? ‘Af en toe wordt hier de discussie gevoerd: Hoe moet het verder met de gemeente? “Ach”, zei een oud-voorzitter, “die discussie voerden we in 1985 ook al.” Het komt volgens ds. Wolters altijd weer in orde dankzij gaven van mensen als het nodig is. ‘We zijn een gemeente met enkele rijke mensen, maar toen het eens over Ons Soort Mensen ging, heb ik gezegd dat onze gemeente geen ballotage kent. Het is essentieel om mensen die geen geld hebben, ook bij onze gemeente te betrekken.’

Lia Wolters-Berghout (1955) is predikant in Genève. Zij werkte sinds 1983 als predikant in Nagele en Tollebeek, Doesburg, Amersfoort en Amstelveen. Zij is getrouwd met dr. Hielke Wolters, adjunctsecretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken. De Nederlandse Protestantse Gemeente in Genève ontstond in 1955 uit gebedsgroepen na de Watersnoodramp van 1953. Er was gedeelde zorg om wat er in Nederland was gebeurd. Eerst vonden er kerkdiensten in Lausanne en Genève plaats. Later ontstond er een gezamenlijke dienst in Commugny, die op den duur de dienst in Lausanne heeft vervangen. Adressen kerkgebouwen: Auditoire de Calvin, Place de la Taconne (naast de kathedraal), Genève, en Route de l’église, Commugny. Meer informatie: www.ned-pg.ch

De relatie met de Protestantse Kerk in Nederland houdt niet meer in dan dat de predikant er lid van is. ‘Mijn voorgangers waren allen hervormd; ik ben de eerste met een gereformeerde achtergrond. Ik heb veel aan mijn lidmaatschap van de vereniging van predikanten en diakenen van de Eglise Protestante de Genève met studiedagen en retraites.’

Dirk Visser freelance journalist

Dominee in Genève

Kerkinformatie  •  december 2012

5

6|

Kroniek

Oecumene in Nederland Er gaan nogal wat stemmen op die zeggen: de

bomen het bos niet meer zien. De Raad van Kerken

oecumene is dood. De klokken worden teruggedraaid

bestaat ruim veertig jaar en speelt een duidelijke rol in de

en kerken richten zich uitsluitend op zichzelf. Ik denk

oecumene. Wat ons betreft blijven we daar aan

daar anders over. Ik geloof dat er tekenen zijn voor

meedoen. Zo is er onlangs een verklaring van onderlinge

hernieuwde oecumene en dat er bewegingen gaande

doop(h)erkenning uitgegaan, die belangrijk is in het

zijn, die iets goeds beloven. Enkele weken geleden

onderlinge verkeer van kerken. Ook is het mogelijk door

stonden er op initiatief van Wij kiezen voor eenheid zo’n

de Raad van Kerken gezamenlijk onze stem te laten

3000 mensen op een modderig Malieveld. Het was een

horen in het publieke domein.

dag waarop vertegenwoordigers van Pinksterkerken, de Protestantse Kerk, andere protestantse kerken,

Naast de Raad als instituut is er de beweging.

de Rooms Katholieke Kerk, de Oud-Katholieke Kerk en

De huidige bewegingen hebben eerder toegezegd in

Migrantenkerken elkaar hebben getroffen. Het was een

te zullen stromen in het Nederlands Christelijk Forum

dag van schuldbelijdenis, erkenning van elkaars rijkdom

(NCF), en dus op te houden (zelfstandig) te bestaan.

en het voornemen om met elkaar verder te gaan.

Het NCF is een open plaats waar vertegenwoordigers van alle tradities van de christenheid welkom zijn. Het is

Eerder kwam de Nationale Synode, Protestants Forum

een plaats om geloof te delen en om samen te luisteren

van de grond. In 2010 belegde die een mooi weekend

naar wat de Geest ons te zeggen heeft in deze tijd, ook

in Dordrecht met een indrukwekkende viering.

richting de samenleving. Het Nederlands Christelijk

Verdeeld protestants Nederland kwam samen en sprak

Forum is een afgeleide van het Global Christian Forum.

met elkaar van hart tot hart. Volgend jaar oktober wil

Dat is een initiatief van de Wereldraad van Kerken,

deze Nationale Synode nog één keer bij elkaar komen.

waaraan naast de leden van de Wereldraad ook ruim

Een paar weken geleden ging er een Oecumenisch

vertegenwoordigers van Pinksterkerken en vertegen-

Katholiek Appel uit aan de kerken en christenen, met

woordigers van de Rooms-Katholieke kerk meedoen.

een hartstochtelijk pleidooi om serieus te nemen dat de kerk er een is van ‘overal, altijd en voor allen’ en dat

Volgend jaar wil dit NCF beginnen met een retraite voor

daarom geen enkele kerk zich van de kerk van alle

‘kerkleiders’, om zo ook commitment van de kerken te

tijden en plaatsen mag losmaken.

krijgen. Daarna zal er gezocht worden naar wegen om ook het grondvlak van de kerken bij dit NCF te

Deze bewegingen komen niet uit de lucht vallen. Er is

betrekken. Een beweging als het NCF is immers een

een groeiend besef dat de kerkscheidingen en de

beweging die in feite ook opkomt vanuit het grondvlak.

daarmee gepaard gaande isolering van kerken van

Zo hopen we als Protestantse Kerk met overtuiging en

elkaar geen goede zaak is. Plaatselijk ontmoeten chris-

zin in deze beweging te investeren. Wij hopen en bid-

tenen en kerken van verschillende achtergronden en

den dat God dit initiatief zal gebruiken om de eenheid

tradities elkaar. Er wordt samen gesproken en samen

van de kerken in Nederland te bevorderen. Immers, al-

gedaan. Als Protestantse Kerk juichen we dat toe. Niet

leen met alle heiligen zijn we in staat de lengte, breedte,

voor niets hebben we een apart hoofdstuk in de visie-

diepte en hoogte te verstaan van het geheim van het

nota opgenomen over de oecumene in Nederland.

geloof in de ene Heer.

Tegelijk is het goed om een duidelijk beeld te geven. Oecumene moet immers niet een veld worden, waarop

Arjan Plaisier

allerlei initiatieven elkaar verdringen, zodat we van de

scriba van de generale synode

Kerkinformatie  •  december 2012

| • berichten

• Synode bepleit humaan vluchtelingenbeleid De generale synode heeft half november een brief geschreven aan staatssecretaris mr. F. Teeven. Daarin vraagt zij namens de Protestantse Kerk aandacht voor de grote aantallen niet toegelaten en in procedure zijnde mensen die zonder voorzieningen op straat worden gezet. ‘Steeds weer hebben wij beklemtoond dat de straat nooit een oplossing kan zijn voor welk probleem dan ook. De gedachte dat als je mensen op straat zet, ze dan vanzelf wel weggaan, blijkt niet te kloppen. Dit alles zorgt voor humanitaire drama’s die zich afspelen op de straten van gemeenten en voor het oog van de samenleving, waaronder de kerken.’De generale synode roept de staatssecretaris op om zichzelf als probleemeigenaar te zien en de mensen die het betreft in elk geval bad, bed en brood aan te bieden. De kerk is bereid om met de staatssecretaris mee te denken en verzoekt om een uitnodiging tot gesprek. De synode besloot de brief te schrijven na een bezoek van de preses en de scriba op 6 november aan het tentenkamp van asielzoekers in Amsterdam-Osdorp. •

• A anmelding Kerkennacht sluit 15 december

Kerken en gemeenten die willen deelnemen aan de Kerkennacht 2013 kunnen zich tot 15 december bij de Raad van Kerken aanmelden. Zij profiteren dan van de gezamenlijke voorbereiding en publiciteit. De organisatie van de Kerkennacht heeft een aantal handige tips & trucs opgesteld, waar deelnemende kerken aan de Kerkennacht 2013 hun voordeel mee kunnen doen. De aandachtspunten zijn onder meer te vinden op de website van de Raad van Kerken in Nederland en ze omvatten communicatiesuggesties en trucs om de betrokkenheid van kerken

Ds. Arjan Plaisier en ds. Peter Verhoeff, scriba en preses van het moderamen van de synode, brachten een solidariteitsbezoek aan het tentenkamp van asielzoekers in Amsterdam. Foto: Kerk in Actie

in een plaats te optimaliseren.In 2011 was er voor het eerst sprake van afstemming tussen de plaatsen waar op of rond de kortste nacht (21 juni) programma’s door kerken werden georganiseerd om de spirituele en sociale inhoud van de kerk te laten zien. Door samen te werken is het mogelijk om thema, publiciteit en programma op elkaar af te stemmen. Samen starten Het is de bedoeling om in 2013 voor de tweede keer een gezamenlijke aanzet te geven voor de kerkennachten. Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Deventer, Naarden en vele andere

plaatsen hebben al aangegeven kerkgebouwen open te stellen in het weekend van 21-23 juni. Sommige plaatsen maken een uitvoerig programma in één van de nachten; andere volstaan met het openen van de deuren en een vriendelijk welkom. Op de website www.raadvankerken.nl zijn verdere suggesties te vinden. Er is inmiddels al een twitteraccount geopend voor de kerkennacht: kkn813@ kerkennacht2013. Steden die willen meedoen kunnen zich aanmelden bij onder meer de Raad van Kerken. Het eerstvolgende afstemmingsoverleg is gepland op donderdag 14 februari van 18.00 tot 20.00 uur.

• Vijf jaar Vocaal Theologen Ensemble Het Vocaal Theologen Ensemble viert haar vijfjarig bestaan op 9 december in Utrecht met een feestelijk Advent Festival of Lessons and Carols. Onder leiding van Hanna Rijken begon vijf jaar geleden een koor van theologiestudenten en andere theologen. Intussen zijn er bijna 100 leden. Voor elk project wordt een koor gevormd van tussen de tien en dertig zangers. Het VTE heeft een actieve bijdrage geleverd aan de verbinding van theologie en muziek en daar-

door binnen kerkmuzikaal Nederland een eigen plaats gekregen. Het wordt ondersteund voor de Protestantse Theologische Universiteit. Tijdens de jubileumviering staan Advent vanuit duisternis en de feestelijke voorbereiding op het licht van Kerst centraal. Zowel inkeer als het feest komen terug in bekende en minder bekende carols. Plaats en tijd: Utrecht, Janskerk, 9 december 2012, 17.00 uur, toegang gratis. Informatie: www.pthu.nl/vte •

Foto: David Jagersma

Kerkinformatie  •  december 2012

7

8|

Kerst online

s w meebnssiteen

Er zijn dit jaar twee kerstwebsites van de Protestantse Kerk. De ene is te vinden via www.pkn.nl/kerst2012 en heeft als thema ‘Kerst is thuiskomen’. Deze site bevat materiaal voor de plaatselijke gemeenten. De andere site is te bereiken via www.samennaardekerstviering.nl. De boodschap van deze site is dat iedereen met Kerst welkom is in de kerk. Deze site is bedoeld voor ‘betrokken twijfelaars’. Op www.pkn.nl/kerst2012 is het verzamelde kerstmateriaal van de Protestantse Kerk, inclusief Kerk in Actie en JOP, in één oogopslag te vinden. De verschillende materialen voor gemeenten staan overzichtelijk bij elkaar. Ze staan ook in relatie tot elkaar. Wie bijvoorbeeld spaart met de kerststal van JOP steunt tegelijk het kerstproject van Kerk in Actie. In de tv-special ‘Do They Know It’s Christmas Time’ die de IKON op 16 december 2012 (NL 2, 12.00 uur) uitzendt, reist de populaire zanger van De Kast, Syb van der Ploeg, voor Kerk in Actie naar dit project in Uganda. In de kerstkrant is hier meer over te lezen. Ook zandtovenaar Gert van de Vijver staat in de kerstkrant. Hij is de hoofdpersoon in een tv-programma waarin de Protestantse Kerk participeert. Op de site komt een videoboodschap van Arjan Plaisier, die aanhaakt bij het thema ‘Kerst is thuiskomen’.

Het is een filmpje ter inspiratie, om te delen via de sociale media of om te vertonen tijdens de kerkdienst. Kerst op de kaart De website is bedoeld voor iedereen die in eigen gemeente met Kerst aan de slag wil gaan. Maar de website laat ook zien wat er allemaal met Kerst in de plaatselijke gemeenten gebeurt. Gemeenten kunnen hun activiteiten aanmelden op een interactieve kaart. Elke gemeente is al op de kaart te vinden, maar de aangemelde gemeenten krijgen een andere kleur. Een handig hulpmiddel voor wie met Kerst naar de kerk wil maar nog niet weet naar welke, en voor mensen die niet zo regelmatig in de kerk komen. Via de sociale media kunnen bezoekers van deze kaart andere mensen laten weten dat ze naar de kerk gaan en bekenden uitnodigen om mee te gaan.

‘Betrokken twijfelaars’ Dezelfde kaart wordt ook vertoond op de website www.samennaardekerstviering.nl. Deze site is onderdeel van een campagne waarin de Protestantse Kerk wil uitstralen dat zij een gemeenschap is waar de kerstboodschap klinkt en waar iedereen welkom is en zich thuis mag voelen. Deze landelijke kerstcampagne start op 5 december. De campagne heet mensen letterlijk welkom om een kerstviering in de kerk bij te wonen en nodigt hen uit familie, buren of vrienden mee te nemen. Naast de interactieve plattegrond zijn op de site verhalen over Kerst en de kerstgedachte te vinden. De site wordt ondersteund door zogenaamde Boomerangkaarten. In de grotere steden zijn deze kaarten te vinden in theaters en cafés. De kaarten zijn geschikt om een kerstwens te versturen

• berichten

Bij de CBB, de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, worden boeken, kranten en tijdschriften ingelezen voor mensen met een leesbeperking. Meer informatie op www.cbb.nl/vrijwilligers of via de afdeling Vormgeving, tel. (0341) 56 54 73, e-mail [email protected] of: CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo.

• Lezen voor een ander?

• Leren&Vieren Weekend OJEC

Heeft u een goede stem, een algemene ontwikkeling en een brede belangstelling? Leest u graag boeken en tijdschriften en houdt u van voorlezen? Woont u niet verder dan 25 kilometer vanaf Ermelo en bent u op zoek naar vrijwilligerswerk? Dan bent u bij de CBB aan het juiste adres! Vrouwen én mannen zijn van harte welkom!

Het thema voor het komende Leren&Vieren Weekend van het Overlegorgaan van Joden en Christenen (OJEC) luidt: ‘Dan zal het zijn alsof wij dromen. Over psalm 126 en wat wij, Joden en Christenen, (mogen) hopen’. Inleiders: rabbijn Marianne van Praag (Liberaal Joodse gemeenten Den Haag, Flevoland en Gelderland), dr. Willien van

Kerkinformatie  •  december 2012

Wieringen (docent Oude Testament en Hebreeuws Fontys Hogeschool) en dr. Henk Vreekamp (oud-predikant Kerk en Israël). Met medewerking van drs. Leo Mock (historicus). Ds. Marieke den Hartog uit Sint Michielsgestel/Schijndel leidt op zondag de christelijke viering. Tijdens het weekend ontmoeten Joden en christenen elkaar en zijn zij elkaars gast bij het vieren van sjabbat en zondag. Zij leren en discussiëren samen naar aanleiding van teksten en/of thema’s uit de Joodse en christelijke traditie. Tijd en plaats: 1, 2 en 3 februari 2013, van vrijdag 17.00 uur tot zondag 14.00 uur, in conferentieoord Mennorode te Elspeet. Alle maaltijden zijn vegetarisch. Prijs per persoon (all in): € 190,- p.p. (bij 2 personen in één kamer), € 205,(1 persoonskamer), € 110,- studenten en kinderen. Betalen na aanmelding vóór 20 januari 2013. Maximaal 60

|

en zijn tegelijk een uitnodiging om samen met anderen een kerstviering in de kerk bij te wonen. Ook is er door een gerenommeerd onderzoeksbureau een onderzoek uitgezet onder een representatieve groep Nederlanders om te kijken waarom juist Kerst voor mensen zo'n logisch en prettig moment is om een kerkdienst te bezoeken en wat ze er dan toch vervolgens van kan weerhouden ook echt te komen. Na de campagne wordt gekeken of en op welke manier de houding veranderd is. Is de campagne opgemerkt? Zijn mensen uiteindelijk ook gegaan? En voelden ze zich welkom in de kerk? En waarom? Gaan ze volgend jaar weer? Uitstralen Er zijn mensen die ieder jaar overwegen om met Kerst naar de kerk te gaan, maar het uiteindelijk om verschillende redenen niet doen. Met deze campagne wil de Protestantse Kerk uitstralen dat Kerst en de kerk bij elkaar horen. De campagne is gericht op de ‘betrokken twijfelaars’: iedereen heeft zijn eigen reden om met Kerst naar de kerk te gaan; wat die reden ook is: je bent bij ons van harte welkom. Hopelijk helpt de campagne hen over de drempel en worden ze gastvrij ontvangen in een van de gemeenten. Marloes Nouwens-Keller communicatieadviseur

deelnemers. Aanmelden: Bureau OJEC, Golstraat 23, 7411 BN Deventer, tel. 06-53 99 84 00, e-mail: [email protected]

• Kirchentag 2013 Van 1 t/m 5 mei 2013 wordt de 34e Kirchentag in Hamburg gehouden. Het belooft een boeiend en sprankelend feest van geloof en leven te worden.

In vijf dagen worden ruim 100.000 mensen verwacht. Het thema is dit jaar: ‘Zoveel je nodig hebt’, naar aanleiding van Exodus 16: 18. Deze belofte en uitdaging worden uitgelicht tijdens bijbelstudies, erediensten, gebeden, lezingen, zang, muziek, concerten en vele andere activiteiten. Voor jongeren en kinderen is een apart programma opgesteld. Informatie: www.kirchentag.de/programm Nederlanders zijn hartelijk welkom Hamburg is vanuit Nederland goed bereikbaar en de eerste mei-week is voor Nederland een vakantieweek. Overnachten kan bij privé-personen, in een hotel of met camper of tent. Zie voor programma, kosten en aanmelding: www.kirchentag. Informatie: ds. Corry Nicolay (lid van de Internationale Commissie van de Kirchentag), Klynlân 14, 8447 DW Heerenveen, tel. (0513) 63 29 73, e-mail: [email protected]

• 25 jaar Documentatieblad

Lutherse Kerkgeschiedenis

Het Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis rolt al 25 jaar van de pers. In het jubileumnummer (nr. 40) schrijft drs. A.E.C. Lindijer over de lutherse diaconie in beweging en levert drs. Th.A. Fafié een bio- en bibliografie van de lutherse wijnkoper en (kerk-)historicus D.C. Meijer jr. Verder aandacht voor onderzoek en boeken. Losse nummers zijn te bestellen door € 4,50 over te maken naar postbanknummer 5779925 t.n.v. Th.A. Fafié inz. Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis te Haarlem, o.v.v. graag toezending nr. 40/ 2012. Wie een abonnement wil krijgt het jaarlijks toegezonden. Bij internet bankieren s.v.p. naam en adres vermelden. Informatie: [email protected]

Kerkinformatie  •  december 2012

9

nnst Kerm nskeu k een

10 |

Workshop als voorbereiding op de expositie

Twaalf bijbelse vrouwen geschilderd in Naaldwijk Vrouwen in de Bijbel. Ze vormen een onuitputtelijke inspiratiebron. Van half december tot en met eind januari organiseert de Protestantse Gemeente Naaldwijk een expositie over een twaalftal vrouwen uit de bijbel. Het is een bijzonder project in samenwerking met schildersgroep De Blauwe Maendagh. Kunst roept bij mensen heel verschillende reacties op. Soms raak je daarover met elkaar in gesprek en kan er bijvoorbeeld

een uitwisseling ontstaan over wat hoop, liefde en vertrouwen betekenen. Binnen de Protestantse Gemeente Naaldwijk is

de werkgroep De Verbeelding al enkele jaren actief om beeldende kunst een plek te geven binnen de kerk. Door le-

• Advent en kunst in Castricum

door Arien Blees en Hans Leeuwerik op de piano. Plaats: Maranathakerk, Prins Hendriklaan 1, Castricum, vanaf 11.45 uur, toegang gratis.

• berichten

Op 2 december, de eerste zondag van Advent, wordt een expositie geopend van zes kunstenaars die schilderijen hebben gemaakt over het thema ‘Hoop en verwachting’. Eén van hen is Hannelieke van de Beek uit Leersum. Zij schildert over ‘Verwachten vanuit het Licht’. ‘Ik ben het Licht’ maakt licht tot een symbool voor Gods aanwezigheid. We vragen, ‘Wilt U erbij zijn?’ Mensen kunnen in vuur en vlam staan, ergens vol van zijn. Voor de Heilige Geest wordt ook wel een vlammetje getekend. We herdenken mensen door het aansteken van een kaars. De kaars vlamt op bij het uitblazen, wil niet uit. Het licht schemert in de duisternis.’ De kunstenaars geven tijdens de openingsbijeenkomst een toelichting op hun werk, afgewisseld met muziek en zang Kerkinformatie  •  december 2012

• Pastoraat bij echtscheiding Onder redactie van Piet Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond, verscheen onlangs een boekje over het pastoraat onder gescheiden gemeenteleden. Vrijwel alle predikanten krijgen ermee te maken. Volgens de schrijvers in dit boekje ontbreekt het pastores en ambtsdragers vaak aan inzicht in het verdriet en de complexe werkelijkheid van gescheiden partners. Het boek bepleit een liefdevolle, pastorale benadering van mensen die met echtscheiding te maken hebben en zich verbonden weten met de Bijbel. Ook

| vensthema’s aan de orde te stellen wil zij verdieping bevorderen bij mensen binnen en buiten de kerk. En ook openheid stimuleren. Kunst nodigt mensen immers uit om de verbeelding te laten spreken. Het hele jaar zijn er exposities in het atrium van de kerk; elke twee maanden wisselen de werken. Speuren naar kunstenaars De komende Naaldwijkse expositie heeft als thema ‘Vrouwen in de Bijbel’. Uniek in dit project is de totstandkoming ervan. Door het jaar heen speuren de werkgroepleden naar interessante kunstenaars. Zo kwamen zij in gesprek met één van de vrije-tijdsschilders van schildersgroep De Blauwe Maendagh. De Blauwe Maendagh telt leden met

Expositie bezoeken De expositie van De Blauwe Maendagh is van zondag 16 december tot en met zondag 27 januari 2013. Entree gratis. Adres: Ontmoetingskerk, Anjerlaan 49, Naaldwijk, tel. (0174) 62 57 66. Openingstijden: ’s avonds van maandag t/m woensdag van 19.30-21.30 uur, woensdagmorgen van 9.00-12.00 uur. Op zondag tot ca. 11.30 uur. M.u.v. van 23 december t/m 2 januari. Komt u van ver, neem dan vooraf contact op met de beheerder om teleurstelling te voorkomen (tel. 06-51 64 47 55). Meer informatie: www.pkn-naaldwijk.nl

verschillende levensbeschouwelijke achtergrond. Sinds 1995 komen zij maandelijks een dag bijeen. Een professioneel kunstenaar leidt dan een thema in en begeleidt het werken op die dag. Aan de hand van het thema realiseert elke participant een stuk dat aansluit bij het thema, naar eigen idee en materiaalkeuze. Via deze weg willen de schilders een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau bereiken.

Mirjam Westbroek lid van de werkgroep De Verbeelding Protestantse Gemeente Naaldwijk

Vrouwenfiguur kiezen Na wat brainstormen met onze werkgroep De Verbeelding raakten de schilders enthousiast om werk te schilderen vanuit een Bijbels thema. Extra bijzonder, gelet op de verschillende levensvisies binnen De Blauwe Maendagh. Omdat niet iedereen even goed thuis bleek in de Bijbel heeft één van de leden een lijst opgesteld van bijbelse vrouwennamen, voorzien van een typering naar persoon en situatie, en van tekstverwijzingen. Aan de hand hiervan konden de leden een vrouwenfiguur uitkiezen. Verdiept Vervolgens verzorgde Annemarie van Ulden, beeldend kunstenaar te Schiedam, een workshop. De gekozen vrouwenfiguur in de compositie en het schilderstuk stond centraal. Hoewel de Bijbel niet voor iedereen dagelijkse kost is, was het leuk om te ervaren dat alle deelnemers enthousiast aan de slag zijn gegaan. Elke schilder raakte verdiept in de persoon en omstandigheden van de door hem/haar gekozen vrouwenfiguur. Hoe dat invloed kreeg op hun indrukken en gevoelens komt tot uiting in de schilderwerken. Nadat deze basis was gelegd, hebben de schilders individueel thuis verder gewerkt. In november is de

zingen: het zijn contrafacten, nieuwe woorden op bekende melodieën. Kleijer was tussen 1985-2012 predikant in Borger (Dr.) en Hummelo (Gld.). Hij schreef enkele gedichtenbundeltjes, een tweetal liedbundels en leverde bijdragen aan verzamelbundels. De bundel is gedrukt bij G. van Ark in Haren en te bestellen door € 10,50 (= inclusief verzendkosten) over te maken op giro 1483596 t.n.v. R. Kleijer te Haren onder vermelding van 'Zing in 's hemelsnaam'.

wordt ingegaan op schuld, vergeving en ‘luisterend’ pastoraat. Het boekje bevat vijf ervaringsverhalen, de visie van een pastor en van een hulpverlener. Medewerking verleenden ds. G. Lustig, ds. A. van Lingen, ds. C.H. Hogendoorn, ds. G. de Fijter, Wilco Kroon en John Robbemond (beiden therapeut bij Eleos). Toch gescheiden telt 144 blz., kost € 15,90 en verscheen bij Boekencentrum in Zoetermeer, ISBN 978 90 239 2578 1.

• Zing in ’s hemelsnaam! Onlangs werd in de Protestantse kerk in Hummelo (Gld) de bundel 'Zing in 's hemelsnaam' gepresenteerd. Het gaat om 80 liederen die zijn geschreven door ds. Reinier Kleijer uit Haren. Ze zijn gemaakt voor kerkelijk gebruik, om te zingen of (voor) te lezen. Wie wil

laatste creatieve hand gelegd aan de werken. De collectie nieuwe schilderijen hangt vanaf zondag 16 december in de Ontmoetingskerk in Naaldwijk.

Ds. Reinier Kleijer met zijn nieuwe liedbundel Kerkinformatie  •  december 2012

11

12 |

Predikantswisselingen

me n s e n

Beroepen te 's-Gravenzande (hervormd), proponent A.L. de Kwaadsteniet te Rotterdam; te Harkema (Voortgezette Gereformeerde Kerk), ds. K. Snijder te Marrum; te Houten (hervormd), ds. C. van Duijn te Gouda; te Katwijk aan Zee (hervormd, wijkgemeente Sion), ds. F. Wijnhorst te Veenendaal; te Schalkwijk en 't Goy (hervormd) in combinatie met Tull en 't Waal en Honswijk (hervormd), ds. C.N. van Dis te Vreeswijk; te Zwijndrecht (hervormd, Oude Kerk), ds. F. Maaijen te Putten. Aangenomen naar Alteveer-Kerkenveld, proponent H. Hoogeveen te Geesburg; naar Barendrecht (Carnisse-Haven), ds. W.G. de Wit te Dubbeldam; naar Barneveld, proponent H.A. Heuver te Utrecht; naar Bedum, ds. H.S. Huizenga te Drachten; naar Bennekom (hervormd wijk 1), ds. J. van Dijk te Ede; naar Berkenwoude (hervormd), proponent C.E. Dahmen te Wassenaar; naar Emmen (Kapelgemeente), proponent R.N. Wijnsma te Elim; naar Garijp, ds. J.F. Kroon te Beetgum e.o., die dit beroep heeft aangenomen; naar Genemuiden (gereformeerd), ds. I. Postma te Dwingeloo; naar Grand Rapids (Providence Reformed Church), ds. J.A. van den Berg te IJsselmuidenGrafhorst, die bedankte voor Harskamp (hervormd); naar Harkema (deeltijd), ds. D. van den Bosch-Heij te Leek; naar Hallum (Mariëngaarde), ds. J.G. van den Boogaard-Bongers te Berlikum; naar Harmelen (hervormd), ds. F.A.J. Heikoop te ’s-Graveland; naar Hasselt (hervormd), ds. H. Westerhout te Harderwijk; naar Kootwijkerbroek (gereformeerd), ds. J. VisserSonneveld te Asperen; naar Maarssen (De Ark), ds. C. de Boon te Leusden; naar Nieuwland (Westmaas/Mijnsheerenland/Klaaswaal), proponent R. van Selm te Mijdrecht; naar Raamsdonk-Raamsdonksveer, ds. J.P. van den Hout te Vriezenveen; naar Scherpenzeel-Gld (hervormd), ds. G. van Goch te Huizen; naar Uddel (hervormd), ds. A. Goedvree te WezepHattemerbroek; naar Vaassen (hervormd wijk 1), ds. C.E. Lavooij te Pernis; naar Velsen-Noord (deeltijd), ds. S.P. Neuféglise-Vermeer te IJmuiden; naar Vollenhove (gereformeerd), proponent J.M. Rohaan-Bisperink te Steenwijk; naar Zwartebroek-Terschuur (hervormd), ds. D. van de Streek te Voorthuizen; naar de classicale vergaderingen Utrecht en NoordHolland (als regionaal adviseur voor deze vergaderingen), ds. P. Verhoeff te Alkmaar. Bedankt voor Ameide-Tienhoven (hervormd), ds. J.K.M. Gerling te Veenendaal; voor Goedereede (hervormd), ds. J.T. Maas te Polsbroek en Vlist; voor Lelystad (hervormd) en voor Scherpenzeel-Gld (hervormd wijk Noord), ds. P.J. den Admirant te Kootwijk-Kootwijkerbroek; voor Rijnsburg (hervormd), ds. P. van de Voorde te Wijngaarden; voor Zwijndrecht (hervormd wijk 2), ds. J.B. ten Hove te Katwijk aan Zee.

Beroepbaar proponent M.L. Meijer, P.C. Bothstraat 98, 2805 RG Gouda, e-mail [email protected], tel. 06-36 50 19 73; proponent M.S. Kloppenburg, Stationsstraat 12, 2405 BN Alphen a/d Rijn, e-mail [email protected], tel. (0172) 47 15 92; proponent R.J. Jansen, Doelweg 28, 4691 CT Tholen, e-mail [email protected], tel. (0166) 75 13 36; proponent G.C. Stigter, Groenekanseweg 6B-1, 3737 AG Groenekan, e-mail [email protected], tel. 06-43 00 62 47. proponent Y.H.M. Hsu, Knsm-Laan 645, 1019 LH Amsterdam, e-mail [email protected], tel. 06-39 77 73 77; proponent N. Pronk, Paul Krugerlaan 127, 2571 HD Den Haag, e-mail [email protected], tel. 06-17 51 64 51; proponent C.J. Jonkheer, Antilopeweide 2, 3437 CJ Nieuwegein, e-mail [email protected], tel. (030) 609 08 27. proponent J.J.H. Roding, Olivier van Noortplein 18, 2871 SR Schoonhoven, e-mail [email protected], tel. (0182) 60 18 35; proponent G. de Pender, Opsterland 23, 3524 CE Utrecht, e-mail [email protected], tel. (030) 707 31 93; proponent R. den Hertog, Salamancapad 151, 3584 DX Utrecht, e-mail [email protected], tel. 06-12 52 22 73; proponent W.C. Polinder, Bloemsingel 63, 2411 KW Bodegraven, e-mail [email protected], tel. (0172) 61 41 60. Toegelaten maar niet beroepbaar proponent P.I. van der Meijden te Leiden, e-mail [email protected], tel. (071) 341 11 88; ds. T. Schutte te Ede (krijgsmachtpredikant), e-mail [email protected], tel. 06-20 61 53 11. proponent G.R.G. van der Neut te Utrecht, e-mail [email protected], tel. 06-24 51 50 84. Overleden 20 oktober B. Duisterhof (geb. 28 juni 1934); 19 oktober M.P. van der Kruk (geb. 16 november 1929), 2 november A. van de Beek (geb. 20 april 1940), 9 november K. Ubels (geb. 6 mei 1923).

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Slagvink 7, 3906 AE Veenendaal, [email protected]

• berichten

• D omineesvrouwen uit de schaduw

Martha Beuckens-Vries schreef een serie portretten over Dit Wielenga, Marie Jeanne de Vrijer, Jo Ader en zeventien andere predikantsvrouwen in de twintigste eeuw. De echtgenote van de dominee was in de eerste helft van de twintigste eeuw actief in de gemeente. Predikantsvrouwen betekenden veel voor de lokale gemeenschap. Maar ze leefden ook vaak in de schaduw van Kerkinformatie  •  december 2012

hun echtgenoot. In Uit de schaduw, in het licht worden twintig domineesvrouwen belicht tegen het decor van hun tijd. Ook een predikantsman komt aan het woord. De ontwikkelingen in de positie, rollen en spiritualiteit van de predikantsvrouwen worden zichtbaar gemaakt. Het boek is bedoeld als een eerbetoon aan deze vrouwen. Auteur dr. Martha BeuckensVries is gezinssocioloog en geïnteresseerd in de ontwikkelingen van gezinnen, relaties en vrouwen. Ze voelt zich be-

trokken bij kerk en godsdienst en is zelf predikantsvrouw. Het boek wordt gepresenteerd op 6 december 2012 in de Bergkerk te Amersfoort, Dr. Abraham Kuyperlaan 2, van 14.00-16.00 uur. Aanmelden: [email protected] Martha Beuckens-Vries, Uit de schaduw, in het licht. 20 predikantsvrouwen in de 20e eeuw, kost € 12,50 en is verkrijgbaar bij de uitgeverij Narratio, email: [email protected]

|

13

Daar in Utrecht ... Is er een kloof tussen gemeenten en dienstenorganisatie? Het is goed om daar alert op te zijn, want ‘Utrecht’ werkt voor en namens alle gemeenten in de Protestantse Kerk. Veel medewerkers van de dienstenorganisatie zijn niet alleen actief voor de landelijke kerk, maar ook voor hun plaatselijke kerkelijke gemeente. In deze rubriek vertellen ze daarover. Deze maand deel 7: Carla van der Vlist (44).

‘Kerk zit nog steeds in haarvaten van samenleving’ motivatie

Carla van der Vlist werkt met hart en ziel voor het diaconaat. Ze begon in 1995 als plaatselijk diaconaal consulent in Delft. Sinds een aantal jaar is Carla teamleider Binnenlands Diaconaat bij Kerk in Actie in Utrecht. Met haar gezin is ze lid van de Protestantse Gemeente Alblasserdam, waar ze de catechese hielp op te zetten en elke maand een vrouwenochtend organiseert.

Is de crisis een kans voor de kerk, zowel landelijk als plaatselijk? ‘De kerk en de diaconie zijn ook zonder crisis aanwezig op de kruispunten van het leven. Waar mensen trouwen, scheiden, werkloos worden of in armoede blijven hangen speelt de kerk vaak een rol. De diaconie maakt het Evangelie op een hele essentiële manier concreet. De kerk kan niet alles oplossen. Het gaat vooral om het bieden van hoop en nabijheid. Ik kan niet geloven in een kerk die daaraan voorbij zou gaan. In de crisis kan de plaatselijke kerk haar relevantie nog meer zichtbaar maken en laten zien dat ze ergens voor staat. De crisis versterkt het urgentiebesef bij veel kerken. Die ontwikkeling vind ik positief.’

Was dat besef er nog niet voldoende, de afgelopen jaren? ‘Jawel, maar het kan altijd beter. Er zijn prachtige initiatieven ontstaan, ook plaatselijk. Een voorbeeld daarvan is het project Schuldhulpmaatje, of de hulp aan vluchtelingen, in samenwerking met stichting INLIA. De kerk zit nog steeds in de haarvaten van de samenleving. Ook, of misschien juist, de plaatselijke kerk. Diaconieën krijgen steeds meer individuele hulpvragen. Veel mensen kunnen primaire zaken als voedsel, zorg, huur en energie niet meer betalen. Ook bij Kerk in Actie krijgen we veel meer aanvragen voor diaconale projecten dan voorheen, terwijl onze budgetten steeds beperkter worden. Gelukkig zit er veel creativiteit in kerken. Dat zie

Foto: Protestantse Kerk/Marieke Viergever

je aan de initiatieven rondom duurzaamheid. Gemeenten laten zonnepanelen plaatsen, of regelen een nieuwe verwarmingsinstallatie.’

In je eigen gemeente in Alblasserdam organiseer je vrouwenochtenden. ‘We zijn vijftien jaar lid van deze gemeente en ik help nu tien jaar om de maandelijkse vrouwenochtenden te organiseren. Eens per jaar is dat een interkerkelijke vrouwenochtend, voor bezoeksters uit evangelische tot vrijzinnige gemeenten. Het aspect van ontmoeting is in onze gemeente goed geregeld: er zijn veel activiteiten voor jong en oud. Af en toe stel ik wel de vraag: hoe willen we kerk zijn voor

tieners? Stel je als gemeente bijvoorbeeld een fulltime dominee aan, of is er ook ruimte voor een jeugdwerker? De kerk krimpt, maar ik blijf erin geloven. Het belangrijkste is dat de kerk in de samenleving aanwezig is, haar taak oppakt en daar in woord en daad het heil brengt. Om me heen zie ik gelukkig veel mensen die zich met hart en ziel inzetten voor de meest kwetsbaren. Zij zijn meestal zeer gemotiveerd. Ik geloof er daarom in dat de kerk inspirerend aan de weg blijft timmeren.’ Jacolien Weststrate medewerker Corporate Communicatie

Kerkinformatie  •  december 2012

14 |

Kerk in Actie

Foto: Rob Hodselmans

Syb van der Ploeg bezoekt Kerk in Actie-partner in Uganda

‘Ongelooflijk wat die kinderen doormaken’ De verhalen die zanger Syb van der Ploeg in Uganda te horen krijgt, zijn heftig. Ondanks dat houdt hij ook warme herinneringen over aan de reis die hij op uitnodiging van Kerk in Actie maakte. ‘De kinderen die Dwelling Places in Kampala opvangt, leefden vroeger op straat. Toch viel mij meteen op hoe vrolijk ze nu zijn.’ De Friese zanger bezocht Uganda in het kader van de kerstcampagne van Kerk in Actie, waarin de christelijke partnerorganisatie Dwelling Places centraal staat. Zijn ervaringen zijn te zien in de tv-reportage Do They Know it’s Christmas Time? die de Ikon op zondag 16 december uitzendt. Bedelende kinderen De kinderen die Dwelling Places opvangt, komen uit Kampala, de hoofdstad van Uganda. Ze hebben hun geboortegrond Karamoja verlaten vanwege de honger en droogte. Bij hun vertrek hoopten ze dat in de grote stad welvaart in het verschiet zou liggen, maar niets blijkt minder waar. In Kampala komen veel kinderen hun dag bedelend door, vaak zonder onderdak, voedsel en medische zorg. ‘Ongelooflijk om te zien wat die kinderen doormaken’, zegt Van der Ploeg enkele weken na zijn reis. ‘Ik denk er nog dagelijks aan. Als ik voor het rode stoplicht sta, dan denk ik aan Uganda. Daar staan de kinderen bij je auto te bedelen.’

Kerkinformatie  •  december 2012

Lucy Een van de verhalen die Van der Ploeg tijdens zijn reis ter ore kwamen, is dat van Lucy (19). Ze werd als kind door haar tante naar Kampala gehaald, maar moest er aan geld komen door te bedelen. Als klein meisje kwam ze bij Dwelling Places terecht. Syb van der Ploeg: ‘Het is ontroerend om te zien dat zij, nadat ze is opgevangen, een opleiding kon gaan volgen. Nu heeft ze haar diploma voor kok gehaald en kan ze een eigen restaurantje beginnen.’ Uiteindelijk hoopt Dwelling Places, met steun van Kerk in Actie en in samenwerking met andere organisaties, alle kinderen die opgevangen worden weer een thuis te geven bij hun eigen familie, als het kan in Karamoja. Vrolijkheid Zoals Lucy zijn er meer kinderen en jongeren in Uganda. Van der Ploeg is blij dat hij hen heeft mogen ontmoeten. ‘Ik ben in meer landen in Afrika, zoals Rwanda en Kenia, geweest. Toch viel in Uganda de vrolijkheid van de mensen mij meteen op.’ De documentaire over

‘In Uga nda staan k inderen bij je au to te bedelen ’

De tv-reportage Do They Know it’s Christmas Time? wordt op zondag 16 december om 12.00 uur door de Ikon uitgezonden op Nederland 2. De uitzending is daarna ook te zien via www.uitzendinggemist.nl. Meer informatie over Dwelling Places en de kerstcampagne van Kerk in Actie is te vinden op www.kerkinactie.nl/kerst

Dwelling Places waaraan hij meewerkt, wordt uitgezonden op derde Advent. ‘Een goed moment. Kerst is een feest van bezinning. Mensen zijn ruimhartiger en er is een gevoel van saamhorigheid”, zegt Syb van der Ploeg. Harmonie is een belangrijk begrip voor hem. “Met mijn muziek probeer ik dat over te dragen. We moeten met respect en liefde met elkaar omgaan en voor elkaar zorgen. Ik hoop dat mensen dát ook zien als ze naar de documentaire kijken.’ Marleen Stelling journalist en theoloog

|

‘Zijn wij klaar voor een nieuwe vriendschap met Indonesië?’ Henriëtte Nieuwenhuis is sinds oktober 2011 predikant in Indonesië, waar ze door Kerk in Actie met een diaconale opdracht is uitgezonden naar de GKSBS, de Christelijke Kerk van zuidelijk Sumatra. ‘Ik help hier mee met het organiseren van diaconale workshops voor diakenen en gemeenteleden en maak beleid en programmamateriaal rondom diaconaat’, vertelt Henriëtte Nieuwenhuis. ‘Aan de andere kant ben ik een soort koppelaarster tussen de Protestantse Kerk en de GKSBS: gemeenten die daarvoor openstaan, worden aan elkaar gekoppeld en bouwen via brieven en foto’s een vriendschap op om op deze manier met elkaar mee te leven en van elkaar te leren. Deze uitwisseling heeft alles te maken met diaconaat: delen van wat je van God hebt gekregen.’ Vragen ‘Na een jaar voel ik me aan de ene kant onderdeel van de GKSBS, aan de andere kant blijf ik een buitenstaander. Dit eerste jaar stond vooral in het teken van vrienden maken, want hoe kan een ‘vreemde’ anders koppelaarster worden? We hopen op een vriendschap waarin we lief en leed kunnen delen in gelijkwaardigheid, omdat Jezus Christus ons verbindt. De vriendschap begint op papier. Termen die voor de één heel normaal zijn, kunnen voor de ander veel verwarring oproepen. Wat is een ZWO-commissie nu eigenlijk, om maar een voorbeeld te noemen? Waarom “helpen” veel Nederlandse gemeenten van de Protestantse Kerk kerken in het buitenland? (Indonesische

kerken hebben die gewoonte namelijk helemaal niet). Waarom lopen de kerken momenteel leeg in Nederland? Ik ben benieuwd of die vragen aan elkaar gesteld gaan worden.’ Verbonden ‘Een ontwikkeling op ‘het zendingsveld’ is dat Nederland niet alleen maar geeft aan het buitenland, maar ook andersom. Als we geloven dat we samen verbonden zijn in Christus, dan heeft Indonesië ook wat met Nederland te delen. Ik denk dat wij Nederlanders nog wel eens een betweterige houding kunnen hebben tegenover kerken in het buitenland. Nederigheid zou op z’n plaats zijn, helemaal als je bedenkt dat de kerken in Nederland aan het leeglopen zijn. We hebben elkaar nodig om de liefde van Christus te doorgronden (Efeziërs 3:18-19).’ Eregast ‘De uitwisseling tussen de Protestantse Kerk en de GKSBS is een van de gevolgen van een verandering in het denken over de relatie tussen de Protestantse Kerk en kerken en organisaties in het buitenland. Voorheen was het vooral eenrichtingsverkeer vanuit Nederland naar het buitenland. De kerk in Nederland gaf (‘geloof, geld, goed’), het buitenland ontving. Nu is het uitgangspunt dat

beide partijen iets in huis hebben om met de ander te delen. Hoe werkt dat in de praktijk door? Stel je voor, er komt een Indonesische dominee twee tot vier jaar in de Protestantse Kerk in Nederland werken. Laten we zeggen een jonge vrouw van, net als ik, tegen de 30 jaar. De eerste maanden leert ze Nederlands en ze kan zich daarna aardig redden, maar haar Nederlands is nog verre van perfect. Ze helpt mee met het ontwikkelen en organiseren van workshops en presentaties rondom diaconaat, ze preekt, ze schrijft artikelen voor haar moederkerk in Indonesië en ze houdt een weblog bij. Wordt ze serieus genomen met haar gebrekkige Nederlands? Mag ze haar (theologische) bijdrage doen, ook al komt ze uit een totaal andere wereld? Wordt ze, zoals ik in Indonesië, overal als eregast ontvangen? Kortom: is Nederland al klaar voor een nieuwe vriendschap met Indonesië?’

Henriëtte Nieuwenhuis uitgezonden medewerker voor Kerk in Actie in Indonesië

Meer weten over de ervaringen van Henriëtte Nieuwenhuis in Indonesië? Zie: www.kerkinactie.nl/blognieuwenhuis. Kerkinformatie  •  december 2012

kerk in actie

Henriëtte Nieuwenhuis, rechts vooraan: ‘Na een jaar voel ik me aan de ene kant onderdeel van de Christelijke Kerk van zuidelijk Sumatra, aan de andere kant blijf ik een buitenstaander.’

15

16 |

Foka van de Beek en Norbert Sajó in Roemenië:

‘Betrek arbeidsmigranten bij je gemeente’

Kerk in Actie

‘Het zou goed zijn als gemeenten van de Protestantse Kerk arbeidsmigranten uit oostelijk Europa betrekken bij het kerkelijk leven en hen een beetje wegwijs maken in de Nederlandse samenleving’, zegt Foka van de Beek. Ze heeft de afgelopen zeven jaar als theologiedocent aan het protestantse seminarie in het Roemeense Cluj gewerkt. Dat deed ze als uitgezonden medewerker van Kerk in Actie. Foka van de Beek ziet dat de Roemenen en Hongaren die hier tijdelijk werken vaak in relatieve eenzaamheid leven en het gevaar lopen in ‘verkeerde circuits’ terecht te komen. ‘Ze zijn, zeker als ze uit dorpen komen, conservatief opgevoed. Een open samenleving zoals de Nederlandse, staat ver van hen af. Als je daar naïef in bent, kan je bijvoorbeeld in de drugshandel, criminaliteit, de prostitutie of mensenhandel terechtgekomen.’ Gezamenlijke maaltijd Bij het bestrijden en voorkomen van mensenhandel kunnen de kerken in oostelijk Europa en hier samenwerken, want het gaat om een grensoverschrijdend probleem, merkt Foka van de Beek op. ‘Het gaat om trieste situaties, waarin misbruik van mensen moet worden tegengegaan. In Den Haag en

Amsterdam komt zeker zestig procent van de meisjes achter de ramen uit Roemenië of Hongarije. Het gaat vaak om Roma-meisjes. Een hulpvraag wordt meestal pas in uiterste nood gesteld. Dan is meteen hulp nodig. Als je als kerk zegt: “over een paar weken maken we een afspraak”, dan wordt dat in de Hongaars-Roemeense cultuur opgevat als een manier om van je af te komen.’ Er zijn ook veel arbeidsmigranten die werken in de bouw, de land- en tuinbouw en andere vormen van seizoenswerk. Juist voor hen is het nodig om de weg te leren vinden in de Nederlandse cultuur. ‘Ze hebben over het algemeen geen vertrouwen in officiële hulpverleners of instanties en de politie, omdat die in het land van herkomst vaak onbetrouwbaar en corrupt zijn’, zegt Foka van de Beek. ‘Nodig iemand uit Oost-

Foka van de Beek en Norbert Sajó. Foto Kerk in Actie Kerkinformatie  •  december 2012

Europa eens uit in de kerkelijke viering, op de koffie, bij gezamenlijke maaltijden. Voor velen van hen gaat het in Nederland alleen om: werken, uren maken, geld verdienen. Een kerk die tijd voor hen heeft, luistert, laat inzien dat ze als mens van waarde zijn, is voor hen van betekenis. Dat klinkt misschien abstract, maar dat doe je door voor de hand liggende dingen, zoals bij een kerk waar gemeenteleden samen met Hongaarse vrouwen broodjes smeerden voor een gezamenlijke maaltijd.’ Diaconaat in Roemenië Foka van de Beek is met enkele studenten uit Roemenië op bezoek in Nederland om een beter beeld te krijgen van het leven van Oost-Europese migranten in Nederland en om in gemeenten hier te vertellen waarom mensen kiezen voor

| arbeidsmigratie. De reden is meestal armoede en werkloosheid. In Roemenië gaat het om de HongaarseGereformeerde Kerk van de Hongaarse minderheid in Transilvanië. Deze kerk heeft 600.000 leden op een totale bevolking van circa 19 miljoen mensen. De RoemeensOrthodoxe Kerk heeft met 86 procent van de bevolking de grootste aanhang. In het diaconaat is de orthodoxe kerk niet heel actief. ‘In hun theologie draait het om de liturgie en is het dagelijkse leven minder belangrijk. Verder is de kerk nauw verbonden met de staat’, aldus Van de Beek. ‘Bij de kleinere kerken is er meer aandacht voor diaconaat en daarin werken ze soms ook samen.’ Norbert Sajó is een van de studenten die tijdens gemeenteavonden en in kerkelijke vieringen vertelt over het diaconale werk van de kerk in het Roemeense Cluj. Hij is zesdejaars student theologie en de initiatiefnemer van de plaatselijke telefonische diaconale hulpdienst. Die komt in actie als er direct hulp moet worden geboden: men verstrekt medicijnen aan zieken, voedselpakketten aan mensen die eten tekortkomen en brengt mensen zo nodig naar bijvoorbeeld de dokter.

‘In Roemenië is de kerk vaak de enige organisatie waarin mensen nog vertrouwen hebben’

Corruptie De gezondheidszorg is in Roemenië in principe gratis, legt Norbert Sajó uit, maar medicijnen worden niet vergoed. Duurdere medicijnen zijn vaak moeilijk verkrijgbaar, je moet soms letterlijk het halve land afbellen om ze mondjesmaat te verzamelen, en ook die moet je zelf betalen. Dan doe je een beroep op familie of vrienden of, in het uiterste geval, de diaconie. In de gezondheidszorg is er veel corruptie. ‘Als een arts je uitnodigt om te komen praten, dan weet je dat je geld moet meenemen. Doe je dat niet, dan is ‘de operatiekamer niet beschikbaar’ en dat blijft zo totdat je met geld over de brug komt.’ Foka van de Beek vult aan: ‘Een Roemeense vriendin moest voor een maagoperatie contant betalen aan de specialist in het ziekenhuis in Cluj. Na de operatie had ze ondragelijke pijn, maar ze kreeg pas pijnstillers nadat er koffie voor de verpleegsters in het ziekenhuis was bezorgd. De hardheid van de verpleegsters heeft me getroffen. In de jaren na de val van het communisme is er enorm op de zorg bezuinigd, waardoor de verpleging voor hetzelfde geld met minder mensen meer taken moet verrichten. Het lijkt erop dat de verpleegsters zich

De meeste mensen die in Roemenië voor arbeidsmigratie kiezen doen dat omdat ze arm en werkloos zijn. Foto Ron Gilling/Kerk in Actie

om te overleven afsluiten voor hun gevoelens. Gebruikelijk is dat je over de behandeling geen uitleg krijgt. Mijn vriendin is tweeënhalf jaar geleden overleden, maar ik weet nog steeds niet waaraan precies.’ Goede uitgangspositie De hardheid en corruptie in het ziekenhuis, maar ook in andere officiële instanties en de politiek, staan in contrast met de gastvrijheid, vriendelijk en behulpzaamheid die je, ook als buitenstaander, in Roemenië kunt ervaren. ‘Er waren ook uitzonderingen onder het verplegend personeel’, relativeert Foka van de Beek. Maar tegen die mentaliteit en aan de corruptiebestrijding zouden de kerken iets kunnen doen. ‘Mensen in Roemenië staan open voor de kerken, want de kerken staan door de bank genomen bekend als betrouwbaar.’ De meeste mensen die naar de kerk gaan, geloven oprecht. De kerk geeft geen status. Net als in Nederland worden de samenkomsten in dorpen meer dan

in steden en door ouderen meer dan door jongeren bezocht. ‘In de dorpen is er geen afleiding en geen alternatief. In de stad hangt de kerkelijke betrokkenheid van jongeren, meestal studenten, vooral af van de activiteiten die er voor hen zijn.’ ‘De kerk is vaak de enige organisatie waarin mensen nog vertrouwen hebben. Dat is een goede uitgangspositie’, zegt Norbert Sajó. ‘Bij de mentaliteitsverandering die nodig is in de samenleving zou de kerk in Roemenië zeker een rol kunnen spelen. De Nederlandse kerken zijn daarbij nodig. De protestantse kerk is in Roemenië immers sterk in de minderheid. Het zou een morele steun in de rug zijn als kerkleden, juist bij hun strijd tegen maatschappelijk onrecht en corruptie, steun ervaren van christenen in het buitenland. Dat zou de kerk helpen om moediger in de samenleving te staan.’

Henk van IJken communicatiemedewerker Kerk in Actie Kerkinformatie  •  december 2012

17

18 |

Oikocredit tussen appel en appèl

Microkrediet

Aan een investering in Oikocredit zitten twee kanten. De investeerder gaat op een bepaalde manier met zijn/haar vermogen om. En de kredietvrager doet een beroep op de financier. Beiden kunnen niet zonder Oikocredit, als makelaar tussen de vraag naar krediet en het aanbod van kapitaal. De argumenten om als kerklid, als gemeente of als diaconie in Oikocredit te beleggen variëren daarom nogal eens: tussen die van appeltje voor de dorst tot appèl van de hongerige. Vermogen is doorgaans tot stand gekomen door spaarzaam te leven. Het kan je ook toevallen zoals bij een erfenis, maar in dit geval is er iemand anders die spaarzaam heeft geleefd of meer verdiend heeft dan uitgegeven. Dat op zich zijn al voorbeelden van goed rentmeesterschap. En vervolgens ben je als persoon geroepen om goed rentmeester te zijn. Maar wat houdt dat nu precies in? Betekent dat oppotten en steeds meer verzamelen of betekent dat juist uitgeven: voor jezelf naar behoefte en voor de ander uit je overvloed. Een spanning die prachtig verwoord is in de versregel Niet voor schuren, die niet duren, gaaft Gij vruchtbaarheid, maar opdat op aarde, in uw goede gaarde, niemand honger lijdt. (Gezang 350:2) Appeltje voor de dorst Sparen is niet alleen maar vergaren. We leggen als het eventjes kan geld opzij voor andere, onzekere tijden ofwel het appeltje voor de dorst. Met dat spaargeld kun je vervolgens van alles doen, variërend van de oude sok (in de tijd dat we de banken niet vertrouwden!), een spaarrekening, tot aan - al dan niet met veel risico - beleggen. Betrokken kerkleden hebben al vroeg ontdekt dat investeren in Oikocredit een goede mogelijkheid is om (een deel van dat) appeltje voor de dorst in te beleggen. Een investering die zijn nominale waarde behoudt, een klein doch voorspelbaar rendement oplevert en altijd op te vragen is als de nood aan de man of vrouw komt. Bovendien komt die investering mensen elders ten goede. Wat geldt voor u en mij als gemeentelid, geldt ook voor die gemeenteleden die als kerkrentmeester of diaken in onze gemeente voor het beheer van de kerkelijke middelen zijn verkozen. Appèl van de hongerige Oikocredit ontstond als gevolg van een appèl van jonge christenen tijdens een vergadering van de Wereldraad van Kerken te Uppsala 1968. Deze jongeren stelden vragen bij beleggingen door Westerse kerken in bedrijven met relaties tot apartheidsregimes en de Vietnamoorlog. Tegelijkertijd constateerden ze dat kerken en christenen in het Zuiden Kerkinformatie  •  december 2012

Microkrediet geeft mensen in het Zuiden de mogelijkheid om een bestaan op te bouwen, zoals deze weefster uit India. Foto: Oikocredit

zaten te springen om krediet om hun projecten te realiseren. Hulp was nuttig en veelal ook nodig, maar investeren was ook mogelijk en zeker noodzakelijk. Al snel na de start van Oikocredit in 1975 was duidelijk dat niet alleen kerken en organisaties in het Zuiden van krediet verstoken bleven, maar evenzeer arme ondernemende mensen. Het microkrediet in 1976 op nieuwe wijze uitgevonden door Mohammad Yunus uit Bangladesh, die er in 2006 de Nobelprijs voor de Vrede voor ontving, bleek een effectief instrument in de strijd tegen armoede. Oikocredit ontwikkelde zich als oudste Nederlandse en tot nu toe grootste particuliere verstrekker van microkrediet. In 2004 klonk opnieuw een appèl. Nu uit Accra in Ghana, waar hervormde en gereformeerde kerken uit alle werelddelen bijeen waren. Ook nu stonden de investeringen van kerken centraal. Een oproep om kerkelijke gelden toch

vooral duurzaam en deels ook ethisch te beheren. Rentmeesterschap gericht op gerechtigheid. Oikocredit past in zulk beheer met oog voor appel en appèl. Huub Lems medewerker Microkrediet

Kerk en Kerkbalans Gemeenten en Diaconieën kunnen via de Protestantse Kerk in Nederland deelnemen in Oikocredit. Informatie: Monique Voorbij, tel. (030) 880 16 07. Gemeenteleden/particulieren kunnen via het Oikocredit Nederland Fonds (ONF) deelnemen. Conctact: Oikocredit Nederland, tel. (030) 234 10 69. Zie ook: www.oikocredit.org/nl en lees de prospectus over de risico’s.

|

19

Panel tijdens de bezinning over de nota ‘Wij en ons werk’ onder leiding van presentator Yko van der Goot (rechts) en met een bijdrage van voormalig FNV-voorzitter Agnes Jongerius (links). Tussen hen in, van links naar rechts: synodeleden ouderling Gerben van Dijk, ds. Martje Veenstra-Oving en Gerrit Westerveld, bestuurslid dienstenorganisatie.

S y n o de

Besluiten generale synode 8-10 november Drie intensieve synodedagen in november leverden heel wat vergaderstof op. Hieronder volgt een greep uit de besluiten. Waarom besloot de synode met ruime meerderheid te investeren in Nieuw Hydepark? Wat betekent het voor migrantenkerken dat zij zich voortaan gemakkelijker kunnen aansluiten bij de Protestantse Kerk? En de Zuid-Afrikaanse kerken spraken historische woorden van verzoening en vertrouwen. De generale synode heeft in november besloten op het landgoed Hydepark een ‘huis van de kerk’ te ontwikkelen. Dit huis vervangt het diaconale Roosevelthuis dat volledig verouderd is, en het conferentiecentrum Hydepark. Het nieuwe ‘huis van de kerk’ wordt een huis voor mensen die afhankelijk zijn van zorgverlening en begeleiding. Daarnaast wordt het een plek voor bezinning, toerusting, ontmoeting en vakantie. Synodescriba dr. Arjan Plaisier: ‘Waarom we dit doen? Een ‘huis voor de kerk’ dient voor de voorbereiding op het predikantschap, voor terugkomdagen van predikanten, voor de Permanente Educatie, als centrum van toerusting en educatie en als plek voor kerkenraden die zich willen bezinnen.’ Plaisier gaf daarbij aan: ‘We hebben nu al dit huis dat als huis van de kerk

Directeur Haaije Feenstra beantwoordt vragen van synodeleden.

functioneert. Dat willen we graag behouden. En we kunnen de verbinding met het diaconaat leggen, met de zorg voor mensen die afhankelijk zijn van hulpverlening. Dat is een belangrijke waarde in onze kerk.’ Conferentiecentrum en F.D. Roosevelthuis De Protestantse Kerk is eigenaar van het landgoed Hydepark. Hier ligt het conferentiecentrum dat als accommodatie voor trainingen, conferenties en evenementen voor de Protestantse Kerk en gelieerde organisaties zoals de Protestants Theologische Universiteit gebruikt wordt. Op het landgoed Hydepark ligt ook het aangepaste vakantiecentrum F.D. Roosevelthuis, geëxploiteerd door de Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk. Zowel het conferentiecentrum als het vakantiehotel voldoen niet meer aan de hedendaagse eisen en kunnen om technische en economische redenen niet meer rendabel worden aangepast. Maatschappelijk en diaconaal rendement Het bestuur van de dienstenorganisatie heeft samen met de Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk (F.D. Roosevelthuis en Congrescentrum de Werelt) een plan gemaakt voor de bouw

en de exploitatie van een conferentiecentrum en een vakantiehotel voor zorgbehoeftigen in één accommodatie. Met deze brede opzet is sprake van een hoog maatschappelijk en diaconaal rendement. De exploitatie van het ‘huis van de kerk’ moet voor de kerk kostenneutraal worden uitgevoerd en de besturen zien daarvoor voldoende mogelijkheden. Voor de realisering van de accommodatie is een investering van de kerk van maximaal 10 miljoen euro nodig. Deze investering wordt in dertig jaar terugverdiend en er wordt 3,5% rente vergoed over het ter beschikking gestelde bedrag. Getracht zal worden diaconieën te benaderen om 30-40% van deze investering te dragen. Tegelijkertijd wordt ook op de diaconieën van de gemeenten van de Protestantse Kerk een beroep gedaan om de inrichting van het nieuwe Roosevelthuis mogelijk te maken, waardoor voor kwetsbare vakantiegasten een betaalbare vakantie mogelijk gemaakt wordt. Het bestuur hoopt dat diaconieën hiervoor gezamenlijk één miljoen euro opbrengen. Rendabel? De discussie over de verbouwing van het huidige Hydepark en het diaconale Rooseveldthuis duurde lang. Er waren twee tegenvoorstellen, acht amendeKerkinformatie  •  december 2012

20 | landelijke ledenregistratie (LRP) is gebeurd. ‘Daar hebben we goede ervaringen mee.’

Ds. Peter Verhoeff en eerste assessor Marjoleine Engelbert. Dit was de laatste synodevergadering die ds. Verhoeff voorzat. In januari wordt er een nieuwe preses gekozen.

menten en een groot aantal sprekers. Rode draad in de vragen was de vraag of het plan niet te ambitieus is. Bijna alle synodeleden waren ervan overtuigd dat het Roosevelthuis moet worden vervangen. Het gebouw is volledig verouderd en aan vernieuwing toe. Of zoals één van de diakenen het verwoordde: ‘Voor de vervanging van het Roosevelthuis is geen tegenstem te horen.’ Kritische vragen werden vooral gesteld over de grootte van de investering en over de beheersbaarheid van het project. De sprekers waren bezorgd dat de investering niet rendabel zou blijken. Ook werd de vraag gesteld of de kerk wel aan een nieuwbouwproject moet beginnen in een tijd waarin veel gemeenten hun gebouwen moeten sluiten. Daarnaast werd erop gewezen dat sinds de eerste publicaties in de media er onrust in de gemeenten is ontstaan. Aan de andere kant was er ook enthousiasme over de voorstellen. Ds. G. van de Pol (classis Rotterdam II): ‘Ik kan daar heel gemakkelijk warm van worden. Theologie en inhoudelijke bezinning en diaconie zo dicht bij elkaar. Dat is geweldig.’ Ook ds. M.A. Bos (classis Oost-Groningen) voelde zich een zwevende kiezer. ‘Ik laat beslissingen over het huishoudinkomen al over aan mijn vrouw. Laat staan een beslissing van tien miljoen.’ Aan de andere kant gaf hij aan dat hij het van het grootste belang vindt dat predikanten een seminarium hebben. ‘Om elkaar als collega’s te inspireren.’ Begeleidingscommissie Algemeen directeur Haaije Feenstra ging namens het bestuur van de dienstenorganisatie in op de vragen over financiële zaken. Hij benadrukte dat de kerk geen behoefte heeft aan een prestigeobject, maar dat er ook een verantwoordelijkheid ligt ten opzichte van het Roosevelthuis en het landgoed. Het moderamen zegde toe dat er een comKerkinformatie  •  december 2012

missie van deskundigen zal worden benoemd. Dit wordt een bijzondere commissie van rapport die het proces begeleidt, zoals ook bij de opzet van de

Feenstra wees op het belang van draagvlak in de gemeenten. ‘Ik weet wat er in de gemeenten leeft als het gaat om financiële nood. Ik realiseer me dan ook goed dat het een majeure beslissing is. Een helder communicatieplan zal draagvlak moeten creëren. Zodat het echt het ‘huis van de kerk’ van ons allemaal wordt.’ Het moderamen nam verschillende amendementen of onderdelen van amendementen over. Zo werd onder andere in het besluit opgenomen dat het nieuwe gebouw duurzaam wordt vormgegeven. De synode stemde met zeven tegenstemmen in met het plan. Marloes Nouwens-Keller communicatieadviseur Protestantse Kerk

Synodevoorzitter Peter Verhoeff verwelkomt de Zuid-Afrikaanse delegatie.

Avondmaal met vertegenwoordigers Zuid-Afrikaanse kerken Twee partnerkerken uit Zuid-Afrika waren vertegenwoordigd op deze synodevergadering: de Verenigende Gereformeerde Kerk en de Nederduits Gereformeerde Kerk (NGK). Ds. Collin Goeiman, secretaris generaal van de Verenigende Gereformeerde Kerk (VGK) in Zuid-Afrika, sprak een groet uit namens zijn kerk. Hij herinnerde aan de gezamenlijke weg van zijn kerk met de Protestantse Kerk en haar voorgangers. Hij dankte voor alle steun van de Nederlandse kerken in de tijd van de apartheid en daarna. Hij vertelde over het proces van toenadering tussen de Verenigende Kerk en de Nederduits Gereformeerde Kerk. Hij vroeg om gebed voor de kerken van Zuid-Afrika en het proces waarin ze zich bevinden. Ook vroeg hij om een nadere bezinning op de belijdenis van Belhar en op de plaats die de belijdenis van Belhar in het leven en werken van de Protestantse Kerk kan innemen. Prof. Nelus Niemandt, voorzitter van de generale synode van de Nederduitse Gereformeerde Kerk sprak een verklaring uit ‘om de verhoudingen weer te herstellen en op reis te gaan met onze Nederlandse familie’. Preses Verhoeff reageerde dankbaar op deze woorden: ‘Voor ieder die zelfs maar een heel klein beetje op de hoogte is van wat lang in Zuid-Afrika gespeeld heeft, is duidelijk hoe historisch deze woorden zijn.’ Aan het einde van de eerste vergaderdag vond er een avondmaalsviering plaats waarbij het brood en de wijn werden uitgereikt door de Zuid-Afrikaanse delegatie. Voor veel synodeleden was dit een ontroerende en indrukwekkende ervaring.

|

Een delegatie van de Urdu-gemeente uit Rotterdam op de publieke tribune.

Migrantenkerken schuiven gemakkelijker aan De synode ging voorlopig akkoord met een regeling die het mogelijk maakt dat migrantengemeenten zich aansluiten bij de Protestantse Kerk, zonder dat zij zich aan alle regels hoeven houden die gelden voor ‘gewone’ gemeenten. De kerkordewijziging werd in eerste lezing aangenomen en komt volgend jaar na een raadpleging van de classicale vergaderingen terug ‘in tweede lezing’. Aan de synodeloden werd een filmpje vertoond, waarin ds. Sarwar Eric van de Urdu-gemeente vertelt over het ontstaan: ‘Eerst gingen we naar de diensten van de Nederlandse gemeente. Maar als je de dienst niet begrijpt, heb je er niet veel aan. Toen dacht ik: er moet een dienst in Urdu komen, want de afstand tussen mensen en God werd groter. Wij prijzen de Heer nu in onze eigen taal en op onze eigen manier. Maar we willen ook graag bij de Protestantse Kerk in Nederland horen.’ Op tafel lag een advies van het generale college voor de kerkorde om de kerkorde zo aan te passen dat migrantenkerken de kans krijgen om zich als buitengewone gemeenten aan te sluiten bij de Protestantse Kerk. Het verschil is: ze accepteren wel de kerkorde, maar de toepassing van de ordinanties wordt per geval bekeken. Prof. Nelus Niemandt, voorzitter van de generale synode van de Nederduitse Gereformeerde Kerk sprak een verklaring uit ‘om de verhoudingen weer te herstellen en op reis te gaan met onze Nederlandse familie’. Preses Verhoeff reageerde dankbaar op deze woorden: ‘Voor ieder die zelfs maar een heel klein beetje op de hoogte is van wat lang in Zuid-Afrika gespeeld heeft, is duidelijk hoe historisch deze woorden zijn.’ Kerkorde Volgens scriba Plaisier is de Protestantse Kerk in oecumenisch verband altijd op zoek naar contacten met andere kerken. ‘In de visienota is ook duidelijk commitment uitgesproken richting migrantenkerken. Om die tot ons te laten spreken.’ Plaisier verwacht dat ‘als er één schaap over de dam is, er meerdere zullen volgen’. Hij realiseert zich dat het kerkordelijk niet eenvoudig is. ‘De Protestantse Kerk had tot nu toe slechts de mogelijkheid van een associatieovereenkomst. Maar zo’n associatieovereenkomst is eigenlijk zeer ingewikkeld. Op deze manier kunnen migrantenkerken zich eenvoudiger bij de Protestantse Kerk aansluiten. Ik ben dan ook blij met de creativiteit van het college.’ Prof. dr. Leo Koffeman, voorzitter van het college voor de kerkorde, benadrukte dat ook deze oplossing kerkrechtelijk ‘niet eenvoudig’ is. ‘Maar namens het college en ook persoonlijk sta ik van harte achter de wens om de kerk veelkleuriger te maken. Wij willen graag die wens honoreren. Ook al zien wij nog voetangels en klemmen - we zoeken naar de grenzen van het kerkrecht. We nemen bepaalde risico’s. Maar van harte.’ Hele eer Drie synodeleden vroegen verduidelijking op kerkordelijk gebied, maar gaven ook aan dat ze deze ontwikkeling van harte toejuichen. Het voorstel werd unaniem aangenomen en met klinkend applaus bekrachtigd. Preses Verhoeff sprak de aanwezige gasten van de Urdu-gemeente een warm woord van welkom toe: ‘Ik vind het een hele eer dat uw gemeente bij onze kerk wil horen.’

Wat ook nog werd besproken Tijdens deze synodevergadering is het veeljarige dossier ‘Hand aan de ploeg’ - over de positie van gemeenten en predikanten in een veranderende kerk - afgerond. De synode hield een inhoudelijk bezinningsgesprek over het thema ‘Wij en ons werk’. Ook wees ze na een bespreking het gravamen Bokhout af. Over zijn bezwaren tegen passages uit de belijdenis (over het laatste oordeel) sprak de synode, in navolging van de commissie van advies, uit dit gravamen ‘niet te erkennen als gegrond in de Heilige Schrift’. Het beleidsplan van de dienstenorganisatie 2013-1016 werd met enkele aanpassingen aanvaard. De dienstenorganisatie zal zich op drie beleidsthema’s concentreren: het stimuleren van nieuwe vormen van kerk-zijn, het ontzorgen van gemeenten, en Kerk in Actie als bondgenoot.

Meer weten? Alle verslagen over deze synode zijn te lezen via www.pkn.nl/synode > verslagen. In het verslag over het bezoek uit Zuid-Afrika zijn ook de toespraken van Prof. N. Niemandt en ds. P. Verhoeff te lezen. Bij de verslagen over het verzoek van de Urdu-gemeente en het beleidsplan zijn de filmpjes te zien die tijdens de synode vertoond werden.

Kerkinformatie  •  december 2012

21

22 |

Nieuwe editie voor scholen

Sirkelslag 2013 met drie varianten: KIDS, YOUNG én SCHOOL

JOP

Sirkelslag is een hit! Vorig jaar deden 547 groepen uit heel Nederland mee met dit jaarlijkse interactieve spel. Begin 2013 vinden niet alleen de KIDS- en YOUNG-editie van Sirkelslag plaats, maar ook de gloednieuwe variant Sirkelslag SCHOOL voor de groepen 7 en 8 van de basisschool. Op Sirkelslag.nl vind je alle informatie en kun je je aanmelden. Dit jaar maakt JOP met Sirkelslag een sprong buiten de kerk met Sirkelslag SCHOOL; een spannende online wedstrijd voor basisscholen op de ochtend na de Citotoets. De leerlingen spelen Sirkelslag SCHOOL met hun klas tegen andere schoolklassen in Nederland. Via het digibord krijgen zij filmpjes te zien, voeren ze antwoorden in en blijven ze op de hoogte van de tussenstand. Super spannend dus! Sirkelslag SCHOOL is voor gemeenten een mooie aanleiding om contact te leggen met de basisschool in de buurt of om de bestaande samenwerking uit te breiden. Via de verschillende methodes voor levensbeschouwing zijn scholen geïnformeerd over Sirkelslag. Goed doen Sirkelslag SCHOOL draait om de zeven werken van barmhartigheid. Onder de noemer ‘goed doen’ maken kinderen kennis met zeven manieren om er te

zijn voor een ander. Voor de kerken en scholen geeft JOP handreikingen voor een kerkschooldienst op zondag 10 februari die aansluit bij Sirkelslag SCHOOL. Er staan twee uitgewerkte vieringen op de Sirkelslagwebsite, een traditionele viering en een thomasviering. Daarnaast is een lijst met suggesties voor lezingen en liederen rondom het thema opgenomen.

Spread the word! Een aantal scholen heeft via Kind op Maandag (of een andere methode) van Sirkelslag gehoord, maar voor de meeste scholen en leerkrachten is Sirkelslag nieuw. Kerkelijke gemeenten kunnen veel doen om Sirkelslag SCHOOL bekend te maken. Breng als kerkenraad of ouders dit leuke en inhoudsvolle spel onder de aandacht bij de basisscholen in de buurt. Dat helpt om de scholenvariant tot een succes te maken. Op de website www.sirkelslag.nl/school staat alle in-

formatie en zijn ook gratis flyers aan te vragen om te verspreiden op de basisscholen. Johan Wondergem communicatieadviseur JOP

Kerk en Kerkbalans Alle informatie op een rij: • 25 januari Sirkelslag KIDS • 1 februari Sirkelslag YOUNG • 8 februari Sirkelslag SCHOOL • 10 februari School-kerk-dienst Meer informatie en aanmelden: www.sirkelslag.nl Promotiemateriaal kan ook via deze website besteld worden.

• berichten

• Nieuw catecheseboekje Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) heeft in het kader van de Wijs met de Bijbelcampagne een nieuw catecheseboekje uitgebracht. De titel luidt: #Durf te vragen, een serie catecheselessen over de psalmen. Tijdens de presentatie werd een filmclip van psalm 51 vertoond, die op de bij het boek behorende dvd staat. Het was een introductie op de film Eternal Sunshine of the Spotless Mind, die vervolgens vertoond werd. Deze romantische film heeft een diepere laag die de kijker tot nadenken stemt. Volgens de auteurs Stefan van Dijk en Roelien Smit stimuleert deze aanpak jongeren tot nadenken over wat belangrijk is in hun leven. Roelien: 'Deze catecheseboekjes blijken in een behoefte te voorKerkinformatie  •  december 2012

zien. Na Meet & Greet over bijbelse personen en Alles=anders over gelijkenissen is dit het derde deel in de catecheseserie van het NBG. De combinatie van achtergrondtekst, concrete opdrachten en filmpjes die discussie uitlokken blijkt heel goed te werken.' #Durf te vragen behandelt vijf psalmen. Hiervoor is onder meer gekozen omdat ook bij de Bijbelcampagne van 2013 de psalmen centraal staan. 'In de psalmen wordt heel veel gevraagd. Soms in mooie gebeden, maar ook in rauwe woorden, waarin je merkt dat de vrager moeite ervaart en niets begrijpt van Gods handelen. Verdriet en wanhoop staan naast blijdschap en lofprijzing. Maar de psalmdichters blijven wel in contact met God. Ze durven te vragen', aldus de auteurs.

Foto: Credit: NFP Photography/Henk Tukker

|

23

In januari gaan velen weer op pad voor de Actie Kerkbalans. Uit metingen blijkt dat gemiddeld de resultaten van deze actie langzaam teruglopen. Toch wist de Hervormde Gemeente Gouda de opbrengst in de afgelopen jaren met maar liefst ruim 6% te verhogen. Marc Wolswinkel, kerkrentmeester in Gouda, vertelt het geheim hierachter.

Marc Wolswinkel

Kerk en Kerkbalans De Raad voor de Plaatselijke Geldwerving van de Protestantse Kerk in Nederland bevordert en stimuleert de geldwerving van plaatselijke gemeenten. Voorzitter van deze raad is ds. L.G. Bos (42), predikant van wijkgemeente De Bron-Vredeskerk te Gouda. De raad participeert ook in de Interkerkelijke Commissie Geldwerving, die de jaarlijkse actie Kerkbalans organiseert voor vijf kerkgenootschappen. Meer informatie: www.kerkbalans.nl

Tot zo’n vier jaar geleden werd de Actie Kerkbalans (AKB) in Gouda een beetje routinematig uitgevoerd. Wolswinkel: ‘Gouda stond er financieel goed voor en er was ook niet veel noodzaak om er veel meer aan te doen. Drie jaar geleden hebben we voor het eerst een eigen folder gemaakt. Vorig jaar kwam er noodgedwongen extra aandacht voor de AKB. De inkomsten bleven gelijk, maar de uitgaven stegen. Er moesten keuzen worden gemaakt en sommige dingen konden niet meer. Er moest bezuinigd worden en dat gaf best wel wat onrust. We zijn toen gaan nadenken hoe we de inkomsten konden vergroten, zodat we in elk geval konden blijven doen wat we al deden. En dat betekende dat we eens heel goed naar onze uitvoering van de AKB hebben gekeken.’ Folder ‘Zo hebben we de folder, die elk gemeentelid krijgt, kritisch bekeken en aangepast. De folder kreeg een frissere uitstraling. In de eerste folder lag de focus op een aantal algemene activiteiten in de gemeente. In de nieuwe folder kwam de focus te liggen op aansprekende activiteiten en projecten en hoe dit is mogelijk gemaakt door de grotere opbrengst van de AKB. Bijvoorbeeld dat het jeugdwerk kon worden uitgebreid en dat het monumentale kerkorgel is gerestaureerd.’ Doelgroepenbeleid ‘Ook hebben we een sterk doelgroepenbeleid opgesteld, waarbij we onderscheid

maken tussen mensen die al ruim geven, mensen die daar wat bij achterblijven, mensen die niets of heel weinig geven, jongeren, mensen die nieuw zijn in de gemeente en mensen die ooit te kennen hebben gegeven niet meer te willen meedoen – de passieven. Elk van deze groepen hebben we een brief gestuurd met een op die groep afgestemde toonzetting, variërend van hartelijk dank dat u zo trouw blijft geven tot een wat dwingender toonzetting. De mensen die ooit te kennen hadden gegeven niet meer mee te willen doen hebben we ook nog een kaart gegeven voor een gratis bezichtiging van onze prachtige Sint Janskerk.’

Bewustzijn Marc Wolswinkel is ervan overtuigd dat door de extra aandacht die de AKB de laatste jaren heeft gekregen en de beperkingen in de financiële mogelijkheden hebben gezorgd voor bewustzijn binnen de gemeente. Juist dat bewustzijn heeft volgens hem gezorgd voor dit geweldige resultaat. Matthijs van Seventer secretaris Raad voor de Plaatselijke Geldwerving Kerkinformatie  •  december 2012

kerkbal ans 2013

Persoonlijke benadering werkt goed in Gouda

24 |

De HGJB, een hervormdgereformeerde vereniging van en voor jongeren, maakt sinds 1 januari 2009 deel uit van het programma ‘Jeugdwerk van de Protestantse Kerk’ en is als zodanig dienstbaar voor het jeugdwerk binnen het geheel van de kerk. Dit winterseizoen vraagt de HGJB aandacht voor bijbellezen als basis voor een volwassen geloofsleven.

HGJB-project Leer Me Lezen opnieuw actueel

Bijbellezen als core business in het jeugdwerk Veel jongeren hebben niet of nauwelijks geleerd om zelfstandig de Bijbel te lezen. Toen de HGJB acht jaar geleden startte met het project Leer Me Lezen gaven kerkelijke jongeren aan dat ze wel geregeld in de Bijbel lazen. Maar ook dat ze het erg moeilijk vonden om er een boodschap uit te halen en een toepassing voor zichzelf te maken. Dit lijkt nog steeds actueel te zijn. Het lukt ouders en het jeugdwerk niet altijd om jongeren te helpen bij het persoonlijk bijbellezen. Een open bijbel in het kerkelijk jeugdwerk – het klinkt als een vanzelfsprekendheid. Toch lijkt er in veel gemeenten een verlegenheid te zijn rond de vraag hoe dit effectief vorm kan krijgen. Blijft het niet al te vaak bij het uitleggen of vertellen van een bijbelgedeelte, gevolgd door een paar vragen die bedacht zijn door de leiding? Feit is dat de Bijbel na het lezen soms letterlijk dichtgaat en niet wordt gebruikt om er de jongeren zelf mee aan het werk te zetten. Het enige doel is toch niet om een kenniscanon aan te leggen? Het gaat er vooral om dat jongeren geholpen worden bij het opgroeien tot gelovige mensen. Dit kan wanneer zij gestimuleerd worden zelf hun Bijbel te lezen en zo, biddend en zoekend alleen of samen met anderen - hun relatie met God te verdiepen.

Kerkinformatie  •  december 2012

Eigen ontdekkingen doen De HGJB heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in materiaal waarmee jongeren zelfstandig leren bijbellezen. De methode SOLVAT en de verschillende oefenboekjes hebben veel jongeren en ouderen geholpen om persoonlijke stille tijd invulling te geven. Hoog- of laagopgeleid, jong en oud kan met het materiaal uit de voeten, omdat het vooral insteekt op de eigen ontdekkingen die je doet. Toch blijft het nodig om het bijbellezen onder de aandacht te brengen. Al was het maar omdat steeds meer jongeren in hun zoektocht naar zingeving willen weten wat er in de Bijbel staat.

Meedenken in de dienst Jongeren vinden het fantastisch om te ontdekken dat de vragen die ze bij een bijbelgedeelte hebben ertoe doen. Ze

| merken dat de Bijbel verrassend actueel is. De kerk kan jongeren stimuleren om alle vragen die ze hebben ook te stellen. Sommige jongeren denken sterk in kaders. Zij zeggen dat je niet teveel in een bijbelgedeelte moet willen leggen en lijken op zoek te zijn naar die ene boodschap van het gedeelte. Het lijkt wel of de Bijbel dan gelezen wordt door de bril van hun bewuste of onbewuste dogmatische schema’s. Het is belangrijk dat ouderen en andere jongeren hen laten zien dat de Bijbel rijk is aan toepassingen en een bijbelgedeelte op een bepaalde tijd en in een bepaalde context weer een andere boodschap geeft. Het stellen van vragen is wezenlijk voor het ontvangen van antwoorden. In bijbelstudiegroepen en op andere plekken laten jongeren zien dat het stellen van vragen de relatie met God kan verdiepen. In die zin zou er meer accent mogen liggen op het lezen van de Bijbel in een kerkdienst of viering, waarbij mensen in de dienst leren meedenken, meepreken, mediteren over het gedeelte. Het tijd nemen voor het lezen van de Bijbel in de kerkdienst of viering kan in ieder geval een goed wapen zijn tegen consumentisme.

Antwoorden op zingevingsvragen Gelukkig zijn er ook steeds meer jongeren die het aandurven om samen met hun niet-gelovige vrienden de Bijbel open te doen. Ze zien de behoefte aan zingeving en de vragen die anderen hebben over het christelijk geloof. Binnen de relaties die ze hebben doen ze eenvoudigweg het aanbod om samen met iemand een paar keer een gedeelte uit de Bijbel te lezen. Ze geloven dat eenvoudige eerlijke vragen, een enkele tekstregel uit de Bijbel, door God gebruikt kan worden om mensen werkelijk weer mens te laten worden. Mens zoals Hij heeft bedoeld. De Bijbel wordt ingezet als core business. Zou er een tijd kunnen aanbreken dat jongeren hierin het grote voorbeeld gaan worden voor de kerkelijke gemeente? Door, ook waar zij als christen misschien een minderheid vormen, getuigend in deze wereld aanwezig te zijn en door bereid te zijn om te investeren in de mensen in hun directe omgeving. Met een open Bijbel. Kees Zeelenberg medewerkers HGJB

SOLVAT: zes stappen van het bijbellezen Om jongeren te helpen bij het bijbellezen heeft de HGJB een methode met zes stappen ontwikkeld: SOLVAT. Deze methode is gebaseerd op eeuwenlange ervaringen en biedt handvatten voor het persoonlijk bijbellezen.

1. Stil worden Je wordt zelf stil, om God te kunnen laten spreken. 2. Open handen Je vraagt of God je wil helpen om Zijn woorden te begrijpen. 3. Lezen Je leest het bijbelgedeelte rustig voor jezelf door.

4. Vragen stellen Je stelt op verschillende manieren vragen aan een bijbelgedeelte, zodat de Aan de slag woorden voor jou gaan spreken. Hiervoor kies met bijbellezen? je een leessleutel.

www.hgjb.nl/solvat

5. Antwoorden In je gebed reageer je op wat God je heeft laten ontdekken in Zijn Woord.

6. Toepassen Je gaat na op welke manier je de boodschap concreet kunt toepassen in je eigen leven.

Foto's: HGJB/Anneke Kardol

Kerkinformatie  •  december 2012

25

26 | •  D i e n s t g e h e i m e n

• berichten

• Cursussen en studiedagen PCTE

Gesprek met de kinderen? Vraag: Voordat de kinderen naar de nevendienst gaan moeten ze in onze gemeente eerst langs de dominee. Die zou volgens de liturgie met hen een gesprek over het thema van de dienst hebben, maar het lijkt meer op een interview. Hij stelt die kinderen allemaal vragen, waar ze meestal niet zomaar een antwoord op hebben. Ze willen natuurlijk niet graag door de gemeente worden uitgelachen, wat helaas nogal eens gebeurt. Wat vindt u van zulke 'gesprekjes'? Antwoord: Ik begrijp dat u er niet zo van gecharmeerd bent en ik kan me daar iets bij voorstellen. Op zichzelf is er natuurlijk best iets voor te zeggen dat de voorganger ook de kinderen in de kerk nog even aanspreekt voordat zij naar een andere ruimte gaan. Terwijl de volwassenen uiteraard meeluisteren, kunnen zij op een voor hen begrijpelijke manier bij het thema bepaald worden. Soms heel direct, soms zijdelings. Door middel van een kort verhaaltje of een voorval uit het kinderleven van alledag, eventueel aanschouwelijk gemaakt met een meegebracht voorwerp, bedoeld als een 'opstapje' naar het eigenlijke verhaal dat straks wordt verteld. Daarbij mag hun best eens een open, informatieve vraag worden gesteld als die niet te moeilijk of te gemakkelijk is, want in beide gevallen laat een antwoord vaak lang op zich wachten. Wanneer een vraag enkel gesteld lijkt om de kennis van de kinderen te testen of hen het door de voorganger gewenste antwoord te ontlokken, zou het handiger en eerlijker zijn als hij zelf gewoon even vertelt wat hij kwijt wil.

Hieronder staat het overzicht van de basis- en vervolgcursussen en de landelijke cursussen van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.pkn.nl/pcte. Als predikanten en kerkelijk werkers punten kunnen halen in het kader van de Permanente Educatie (PE) staat dat erbij vermeld. Vragen? PCTE, Postbus 8504, 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 15 58, e-mail: [email protected] U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten: Basiscursus Pastoraat 7 januari, Dalfsen 21 Januari, Katwijk aan den Rijn Basiscursus Diaconaat 15 januari 2013, Buitenpost 5 februari 2013, Dedemsvaart Basiscursus Nieuwe Ambtsdragers 23 januari 2013, Velp Cursus preeklezen 12 februari 2013, Scheemda

Verdiepingsdag voor Meditatiebegeleiders (Punten PE 0,25) 4 december 2012 Training ‘Maar ik kan de draad niet krijgen' (punten PE: 0,75) Zinbeleving met kwetsbare ouderen 21 januari 2013, Zuidhorn 31 januari 2013, Beekbergen 4 februari 2013, Doorn 6 maart 2013, Zwolle 26 april 2013, Vlaardingen Zorg voor de ziel (Punten PE 2,5) 16 januari 2013, Maarssen Voorlichtingsdagen Permanente Educatie 10 december, Heerenveen 19 december, Utrecht 14 januari, Schagen 22 januari, Barendrecht 30 januari, Raalte 4 februari, Amstelveen 7 februari, Zuidhorn 12 februari, Putten 7 maart, Breda 12 maart, Ruurlo 20 maart, Voorburg 9 april, Assen 17 april, Gorinchem 22 april, Ede 21 mei, Alphen a/d Rijn 27 mei, Emmen 29 mei, Meppel

Basiscursus Missionair Werk 31 januari, Drachten Basiscursus Kerkrentmeesters 15 januari 2013, Drachten Uitvaartdiensten leiden door gemeenteleden 26 januari 2013, Hoogeveen 1 februari Hengelo (Gld) Training begeleiding Meditatie (Punten PE: 1,5) 12 maart 2013, Doorn (Hydepark) Wees stil en luister (Punten PE: 1) 2 juli 2013, Grandchamp in Zwitserland Opfriscursus Homiletiek voor kerkelijk werkers (Punten PE: 1) 22 januari 2013, Utrecht

Reinder Reitsma lid van de werkgroep Eredienst Heeft u een vraag over de eredienst? Stel deze via [email protected]

• mobiliteitsbureau online In het novembernummer van Kerkinformatie is door een fout van de eindredactie een onjuist internetadres van het Mobiliteitsbureau geplaatst. Het juiste adres luidt: www.pkn.nl > kies: Ik ben predikant > informatie en inspiratie > arbeidsbemiddeling.

Kerkinformatie  •  december 2012

| •  Va n a f d e w e r k v l o e r

• Christelijke Dogmatiek niet aan te slepen

Kerk en debat

De Christelijke dogmatiek van dr. G. van den Brink en dr. C. van der Kooi moest al één week na verschijnen al worden bijgedrukt. Dat liet uitgeverij Boekencentrum kort na de presentatie weten. De eerste druk telde 2000 exemplaren en vloog over de toonbank. Dr. Kees van der Kooi noemt de ontvangst ‘overrompelend’. De reacties variëren volgens hem van verbazing tot een zekere opluchting dat een dergelijk boek gepubliceerd kan worden. ‘Tientallen jaren waren mensen gewend dat er van alles en nog wat afscheid werd genomen. Die toon heeft dit boek juist niet.’ Van den Brink sluit zich daarbij aan: Het verrast me zeer dat een week na verschijning al een tweede druk van onze Dogmatiek nodig blijkt. En dat terwijl de eerste oplage toch niet gering was. Groeit er te midden van veel postmoderne vaagheid en vrijblijvende religiositeit misschien weer behoefte aan substantie, inhoud en belijndheid in geloven? In elk geval is dat wat we met ons boek willen bieden: oriëntatie op

Wat in ons land geen geld opbrengt, heeft vaak geen betekenis, zoals luisteren naar iemand die eenzaam is of een asielzoeker de weg wijzen in onze samenleving. Diakenen kunnen daarover meepraten. Zij ervaren dat onze samenleving vaak hard oordeelt over zwervers, asielzoekers, buitenlanders en uitkeringsgerechtigden. Ik heb het altijd een voorrecht gevonden om hier met hen over te mogen praten en beleid te ontwikkelen. Diakenen komen samenlevingsvragen op het spoor en willen present zijn in de samenleving vanuit een missionairdiaconale houding. Samen ontdekten we dat missionair niet staat voor zieltjes winnen, maar voor het leren spreken van de taal van de samenleving. Missionair is ook breed bekend maken waar je voor staat als kerkelijke gemeenschap, ook als dat weerstanden oproept.

het aloude christelijk geloof, in al haar aanstootgevende concreetheid. We zijn nu al blij dat we ons niet geschaamd hebben dat veelgesmade woord “dogmatiek” te gebruiken. Hopelijk krijgt het een nieuwe glans.’ Op woensdag 16 januari organiseert de Vrije Iniversiteit ’s middags vanaf 13.30 uur een debat op de Vrije Universiteit over Christelijke dogmatiek.

• Mechteld Jansen spreekt PThU toe De groeiende kloof tussen volk en elite heeft gevolgen voor de theologie. Dat stelt prof.dr. Mechteld Jansen in haar dieslezing bij de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), die gehouden wordt op donderdag 6 december in Amsterdam. Jansen is hoogleraar missiologie aan de PThU en bijzonder hoogleraar namens de Stichting de Zending der Protestantse Kerk in Nederland. De titel van haar lezing luidt: Missie op de grens tussen ‘volk’ en ‘elite’. In de tijd van de verzuiling was er nog enig grensverkeer tussen volk

en elite, aldus Jansen. Maar er is een kloof ontstaan. De stereotypen over en weer spreken voor zich. Het volk is pessimistisch, hedonistisch en xenofoob, de elite snobistisch, materialistisch en zelfzuchtig. Wat betekent dit voor de theologie, in het bijzonder de missiologie, en reageren zij daarop? De lezing is onderdeel van de viering van de dies (jaardag) van de PThU. Plaats en tijd: Thomaskerk (Prinses Irenestraat 36, Amsterdam), 15.00 uur. Meer informatie en aanmelden via: www.pthu.nl/actueel/agenda

• Masterclass Ouder Worden in Perspectief Voor professionals en vrijwilligers in de begeleiding van ouderen in hun levensvragen start op 14 januari bij de PThU de Masterclass Ouder Worden in Perspectief. De cursus duurt tien maandagen in het voorjaar van 2013. De masterclass is bestemd voor professionals (zorg- en hulpverleners, leidinggevenden, management, welzijnwerkers, geestelijk verzorgers, pastores) vrijwilligers (kaderleden ouderenbonden, adviseurs), en mantelzorgers die een academische verdieping zoeken voor

hun beroeps- of vrijwilligerspraktijk waarin ze ouderen op hun levensweg begeleiden. De PThU biedt deze cursus elk voor jaar aan, samen met Reliëf. Informatie: www.pthu.nl / Masterclass Ouder worden in perspectief.

In onze samenleving tellen veel mensen niet meer mee. Niet de kwetsbare ander staat voorop, maar onze economische vooruitgang. Een vooruitgang die gemeten wordt in geld. Bij bezuinigingen zijn ontwikkelingssamenwerking en uitkeringen altijd het eerst aan bod. Het past kerken om dan luid en duidelijk de stem te verheffen. Beleid wordt actie. Een gemeente organiseerde een debat over de scheiding van kerk en staat. In een volle kerk kwamen ongemakkelijke vragen aan de orde. Er bloeit iets op als een kerk buiten haar oevers treedt en het debat over maatschappelijke vragen in de openbaarheid laat plaatsvinden. Ik vind het geweldig dat op deze manier spanningsvolle onderwerpen aan de orde kunnen komen, zoals gastvrijheid, zorg, wereldwijde solidariteit, omgaan met geld, opkomen voor de armen en verdrukten, vrede en verzoening. Bij al deze thema’s gaat het om de waardigheid van de mens, de voorrangspositie van de armen, de universele bestemming van de aardse goederen. Er blijft veel te doen voor een gemeente in onze samenleving. Pieter Vos tot 1 november 2012 gemeenteadviseur

Kerkinformatie  •  december 2012

27

28 |

Bijbelteksten december 2012 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene. za 1

bijbelteksten

zo 2

De dag zal komen – spreekt de Heer – dat ik de belofte die ik mijn volk heb gedaan, gestand zal doen. Ik zal een rechtmatige telg laten ontspruiten, die recht en gerechtigheid zal handhaven. (Jeremia 33: 14-16)

do 13 De engel zei tot Zacharias: ‘Je vrouw zal je een zoon baren. Hij zal groot zijn in de ogen van de Heer. Hij zal vervuld worden met de heilige Geest, en hij zal velen uit Gods volk tot de Heer brengen.’ (Lucas 1: 5-25)

Jezus zegt: Wees waakzaam en bid onophoudelijk. (Lucas 21: 25-36)

vr 14 Petrus schreef: De Heer is niet traag met het nakomen van zijn belofte, zoals sommigen menen; hij heeft alleen maar geduld met u, omdat hij wil dat iedereen tot inkeer komt. (2 Petrus 3: 8-9,13-14)

ma 3 Christus is beeld van God, de onzichtbare. In hem is alles geschapen, alles in de hemel en alles op aarde, het zichtbare en het onzichtbare. (Kolossenzen 1: 15-20) di 4

Baan een weg voor onze God. Oneffen plekken moeten vlak gemaakt worden en ruige gronden worden een vlakte. De luister van de Heer zal zich openbaren voor het oog van al wat leeft. (Jesaja 40: 1-5)

wo 5 Dit zegt de Heer: Mijn recht zal een licht zijn voor alle volken. In een oogwenk breng Ik mijn gerechtigheid nabij, mijn heil verschijnt. (Jesaja 51: 4-8) do 6 De maagd zal zwanger zijn en een zoon baren, en men zal hem de naam Immanuël geven, wat in onze taal betekent: God met ons. (Matteüs 1: 18-23) vr 7

za 8

zo 9

Telkens als ik uw woorden hoorde, nam ik ze als voedsel tot mij. Uw woorden gaven mij een diepe vreugde.(Jeremia 15: 15-21) Maria zei tot de engel: De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd. (Lucas 1: 26-38) Luid klinkt een stem in de woestijn: “Maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden!” (Lucas 3: 1-6)

ma 10 Jakobus schreef: Wees geduldig en houd moed, want de Heer zal spoedig komen. (Jakobus 5: 7-11) di 11 Jezus zegt: Wees als knechten die hun heer opwachten, zodat ze direct voor hem opendoen wanneer hij aanklopt. (Lucas 12: 32-48) wo 12 Dit zegt de Heer: Ik leg voor mijn volk een fundament met een grondsteen. Ik zal het recht als meetlint hanteren en de gerechtigheid als schietlood. (Jesaja 28: 16-17) Kerkinformatie  •  december 2012

za 15 De weg van de rechtvaardigen is stralend als de zon, die opkomt, hoger klimt, totdat de dag zijn licht verspreidt. (Spreuken 4: 18-27) zo 16 Johannes de Doper zei: Ik doop jullie met water, maar er komt iemand die meer vermag dan ik; ik ben zelfs niet goed genoeg om de riem van zijn sandalen los te maken. Hij zal jullie dopen met de heilige Geest en met vuur. (Lucas 3: 15-22) ma 17 Onze Heer Jezus Christus is omwille van u arm geworden opdat u door zijn armoede rijk zou worden. (2 Korintiërs 8: 7-15) di 18 Als je volmaakt wilt zijn, verkoop dan alles wat je bezit en geef de opbrengst aan de armen; dan zul je een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij. (Matteüs 19: 16-22) wo 19 Jezus zegt: Wanneer iemand mij liefheeft zal hij zich houden aan wat ik zeg, mijn Vader zal hem liefhebben en mijn Vader en ik zullen bij hem komen en bij hem wonen. (Johannes 14: 19-23) do 20 Christus kwam vrede verkondigen aan u die ver weg was en vrede aan hen die dichtbij waren: dankzij hem hebben wij allen door één Geest toegang tot de Vader. (Efeziërs 2: 14-18) vr 21 Ik zal juichen voor de Heer, jubelen voor de God die mij redt. (Habakuk 3: 18-19) za 22 Al wie nederig is en God vereert, prijs de Heer, bezing hem in eeuwigheid. Want hij heeft ons ontrukt aan het dodenrijk, uit de greep van de dood heeft hij ons gered. (Daniël A: 65-66)

zo 23 Elisabet zei tot Maria: Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan. (Lucas 1: 39-45) ma 24 Zij die in het donker wonen worden door een helder licht beschenen. Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven. Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman, Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst. (Jesaja 9: 1-6) di 25 De engel van de Heer zei tegen de herders: Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is voor jullie een redder geboren. Hij is de messias, de Heer. (Lucas 2: 1-20) wo 26 Gods licht zal over ons opgaan en verschijnen aan allen die leven in duisternis en verkeren in de schaduw van de dood, zodat we onze voeten kunnen zetten op de weg van de vrede. (Lucas 1: 67-79) do 27 Johannes schreef: Het leven is verschenen, wij hebben het gezien en getuigen ervan, we verkondigen u het eeuwige leven dat bij de Vader was en aan ons verschenen is. (1 Johannes 1: 1-4) vr 28 De Heer toont zijn heil ten overstaan van alle volken, en de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt. (Jesaja 52: 7-10) za 29 De Heer toont zijn heil ten overstaan van alle volken, en de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt. (Jesaja 52: 7-10) zo 30 Toen Jozef en Maria Jezus in de tempel vonden, zei hij tegen hen: “Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?” Zijn moeder sloot alles wat er met hem gebeurd was in haar hart. (Lucas 2: 41-52) ma 31 Jezus zegt: Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. (Matteüs 11: 28-30)

|

29

• collecten

• Collecte Oecumene 20 januari 2013 Op 20 januari 2013, de eerste zondag van de Week van gebed voor de eenheid van christenen, is de collecte bestemd voor de oecumene. De Protestantse Kerk wil een oecumenische kerk zijn, waar kerken en gemeenten het geloofsgesprek met elkaar aangaan en wederzijds zoeken naar wat gelovigen bindt in het ene lichaam van Christus. De Protestantse Kerk stimuleert dat plaatselijk en draagt daar ook landelijk en wereldwijd aan bij. De Protestantse Kerk investeert in het werk van de Wereldraad van Kerken en de Raad van Kerken. Deze raden zijn gesprekspartners voor overheden en maatschappelijke organisaties als het gaat om thema’s als armoede, gerechtigheid en duurzaam samenleven.

Daarnaast streeft de Protestantse Kerk naar verbreding van de oecumene en staat daarom positief ten opzichte van het Nederlands Christelijk Forum en zet zich in voor de dialoog met de Rooms-Katholieke Kerk en de Pinksteren Evangeliegemeenten, met als doel om onze kerken te verbinden en een duidelijke positie in te nemen in de maatschappij. De opbrengst van de collecte Oecumene op 20 januari 2013 maakt activiteiten voor onderlinge verbondenheid en maatschappelijke invloed mogelijk. Voor deze collecte kunt u een poster en advertentievellen downloaden via www.pkn.nl/steunons. Daar vindt u ook een korte toelichting en een collecteafkondiging. •

• Collecte Catechese en Educatie 27 januari 2013 Hoe leren nieuwe generaties wie God is? In de kerk gebeurt dat bijvoorbeeld via de catechese. Dat is een oud woord, maar nog steeds een praktijk in veel gemeenten. Soms gebruiken we ook de naam catechisatie of de naam van de methode, zoals Provider of Follow Me. Catechese is een plek binnen de kerk waar jongeren zelf leren geloven. Catechese geven vraagt veel van de mensen die zich hiervoor inzetten. Gelukkig staan deze catecheten er

niet alleen voor. Er zijn mogelijkheden voor training en toerusting via het toerustingscentrum van de Protestantse Kerk. Ook worden er speciale materialen ontwikkeld voor de catechese door jeugdorganisaties van de Protestantse Kerk zoals JOP en de HGJB. Deze jeugdorganisaties verzamelen kennis over catechese en zijn een vraagbaak voor catecheten. Met de opbrengst van de collecte Catechese en Educatie op 27 januari 2013 blijft de toerusting van

catecheten mogelijk. Dan kan de kerk blijvend investeren in de geloofsopbouw van jongeren en is er hoop voor de kerk van de toekomst, omdat het ‘geloof verder gaat.’ Voor deze collecte kunt u een korte animatiefilm downloaden via: www.pkn.nl/steunons. Daar vindt u ook een poster, advertentievellen en een korte toelichting en collecteafkondiging. •

• berichten

• Koopkracht in de praktijk van 2012 De werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA laat graag mensen zelf hun verhaal doen. Abstracte analyses, cijfers en koopkrachtplaatjes zijn belangrijk, maar vertellen niet het hele verhaal. In het project ‘De Boodschappenmand koopkracht in de praktijk’ laten we mensen met een laag inkomen hun huishoudboekje invullen en vertellen zij hoe zij (niet) rondkomen en waar zij in de dagelijkse praktijk tegenaan lopen. Na een eerste deel in 2011 is er nu een vervolg in 2012 met elf interviews, met

speciale aandacht voor kleine zelfstandigen en de positie van ongedocumenteerden. De inleiding bevat een heldere analyse van de ervaringen. Een van de conclusies luidt dat we in Nederland niet meer om armoede heen kunnen. De Boodschappenmand 2012 – koopkracht in de praktijk, 40 p., prijs: € 3,- (excl. portokosten). Besteladres: werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA, Luijbenstraat 17, 5211 BR 's Hertogenbosch, (073) 612 19 39, [email protected]

• SchuldHulpMaatje verdient zichzelf terug Elke euro die de burgerlijke gemeente investeert in het project SchuldHulpMaatje, verdient zich drie keer terug. Dat blijkt uit onderzoek van het bureau Regioplan dat werd gepresenteerd tijdens een symposium op 5 november 2012. Bureau Regioplan onderzocht het rendement van Schuldhulpmaatje in

de gemeente Delft. Het blijkt daar dat de samenwerking tussen burgerlijke gemeenten en vrijwilligersorganisaties op terrein van schuldhulpverlening groot voordeel oplevert. Op grond van het succes van dit project in Delft roept SchuldHulpMaatje plaatselijke politiek, kerken en vrijwilligers-

organisaties ertoe op om de onderlinge samenwerking uit te breiden. SchuldHulpMaatje is nu al in bijna vijftig plaatsen actief. Vrijwilligers, kerkelijk of niet, helpen mensen met schulden effectief op weg om hun financiële problemen op te lossen en in de toekomst te voorkomen. Kerkinformatie  •  december 2012

30 |

• advertenties

Advertenties Aanlevering advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en Per e-mail aan: [email protected] andere advertenties. (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 Naam en logo’s woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt € 698 en € 1.394. Het aantal woorden wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te berekend met de functie ‘Woorden tellen’ onder worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale Extra in tekstverwerkingsprogramma Word. en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweiAndere advertenties kunnen worden aangeboden gerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten bij onderstaand adres. of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Protestantse gemeente “De Stroom”

Uiterste aanleverdata (zie ook www.pkn.nl homepage, linksboven onder tijdschriften/nieuwsbrieven): Februarinummer 31 december Maartnummer 28 januari

De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.pkn.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

Jeugdraad PKN Kerken Geldermalsen

zoekt een fulltime

predikant (m/v) De Jeugdraad, een samenwerkingsverband tussen drie gemeenten in Geldermalsen behorend tot de Protestantse Kerk in Nederland, is op zoek naar een Protestantse gemeente “De Stroom” te MoordrechtGouderak is ontstaan in 2011 uit de samenvoeging van de Hervormde Gemeente te Moordrecht en de Gereformeerde Kerk te Moordrecht-Gouderak. Door het vertrek van één van beide predikanten is onze gemeente op zoek naar een inspirerende en enthousiaste fulltime predikant (m/v).

Wij zoeken een predikant die: • al in één of meerdere gemeente(n) heeft gestaan; • werkt aan de verdere opbouw van de nieuwe gemeente; • wil meedenken in het betrekken van jongeren en gezinnen bij de gemeente; • de christelijke traditie en de actualiteit in de eredienst met elkaar weet te verbinden; • samen met de kerkenraad vorm en inhoud geeft aan het pastorale, diaconale en missionaire werk in de gemeente.

Voor inlichtingen en/of een informatiepakket kunt u contact opnemen met Arie Nobel, voorzitter van de beroepingscommissie. Hij is telefonisch bereikbaar op (0182) 37 29 43 of 06-23 24 55 77.

Uw sollicitatie kunt u sturen naar [email protected] met als uiterlijke reactiedatum 31 december 2012.

Kerkinformatie  • december 2012

Jongerenwerker voor 20 uur per week

Ben jij iemand die zijn/haar persoonlijke relatie met Christus gestalte weet te geven binnen het omgaan met jongeren en ervaring heeft met kerkelijk jongerenwerk?

Dan zoeken wij jou!!

Je werkzaamheden bestaan onder andere uit : • Coördineren van bestaande en nieuwe activiteiten • Ondersteunen van de jeugdraad • Werven, coachen en aansturen van vrijwilligers

De uitgebreide functieomschrijving en taakomschrijving kun je vinden op www.jongpkngeldermalsen.nl/vacature

Wil jij met ons aan de slag? Stuur dan voor 17 december je sollicitatiebrief met C.V. naar: Dagelijks Bestuur Jeugdraad t.a.v. Chantal van Assenbergh Nieuwsteeg 21 4196 AK Tricht E-mail: [email protected]

|

vraagt, naast haar parttime predikante een

De wijkgemeente Breda Midden-Zuid van de Protestantse Gemeente te Breda

predikant (m/v)

is op zoek naar een

Onze gemeente is veelkleurig met ruimte voor verschillende vormen van geloofsbeleving. Zij weet zich geraakt door de hedendaagse woorden die vanuit het evangelie klinken, van bevrijding en bemoediging. Een gemeente die probeert op een feestelijke spontane manier te vieren en niet altijd de gebaande wegen gaat. Die uitnodigend en dienstbaar wil zijn en open voor elkaar en de wereld.

Wij zoeken een inspirerende en enthousiaste

REISLEIDER en REISGENOOT voor jong én oud

• die de bijbelse boodschap weet te vertalen naar het moderne leven van alledag, • die de gemeente voorgaat in het zoeken naar vormen van zinvolle liturgie, waarbij ook plaats is voor vernieuwing, • die het pastoraat ter harte gaat, • die het geloofsgesprek binnen de gemeente stimuleert, • die open oog heeft voor de kerk in de samenleving en de gemeente begeleidt in het missionaire proces, • die al enige jaren ervaring heeft met het werk in een gemeente.

Het betreft een aanstelling voor 80%, en een mogelijke uitbreiding tot 100% voor de eerste 5 jaar. Een pastorie is beschikbaar.

Voor inlichtingen over de vacature kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie dhr. H. Duizendstra, tel. (0512)-38 57 56. Informatie en profielschets ontvangt u digitaal op aanvraag via onderstaand contactpersoon.

predikant (m/v) voor 0,7 fte Onze wijkgemeente beschikt over twee kerkgebouwen en twee wijkpredikanten (elk 70%). Naast hun werk in de wijk participeren de wijkpredikanten in het pastoresteam en de activiteiten van de Protestantse Gemeente Breda. In verband met het emeritaat van één van beide wijkpredikanten zijn wij op zoek naar een opvolger. Voor nadere informatie over de profielschets van de predikant die wij zoeken en een profielschets van onze wijkgemeente, kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie de heer Leon Geschiere, bereikbaar op tel. 06-52 42 09 58 of [email protected]. Hebt u interesse, dan ontvangen wij graag uw sollicitatiebrief met curriculum vitae voor 21 december 2012. U kunt deze sturen naar [email protected]

Panel Protestantse Kerk De dienstenorganisatie is benieuwd naar de mening van predikanten en andere ambtsdragers, maar ook gemeenteleden die een cursus volgen, producten afnemen of als donateur Kerk in Actie steunen. Met deze informatie kan zij voortdurend werken aan verbetering van de dienstverlening.

De sluitingsdatum is 10 januari 2013.

Uw sollicitatie met CV stuurt u naar Protestantse Gemeente Beetsterzwaag-Olterterp p/a mevr. S. Jelsma Foarmear 9 9244 HA Beetsterzwaag

Wat vindt u? U kunt het laten weten via het Panel Protestantse Kerk. Wie zich laat inschrijven ontvangt een paar keer per jaar een verzoek om een vragenlijst in te vullen. Deelname is anoniem. Informatie en aanmelden: www.pkn.nl/panel

of (bij voorkeur) via mail naar [email protected].

Kerkinformatie  •  december 2012

31

32 |

• advertenties

Protestantse Gemeente te Driebergen-Rijsenburg Wijkgemeente ‘3Wijken’ De wijkgemeente ‘3Wijken’, onderdeel van de Protestantse Gemeente Driebergen (PGD), zoekt wegens emeritaat van een van de twee predikanten een

predikant (m/v) 1,0 fte De Protestantse Gemeente van Huissen (een kleine gemeente in het oosten van de Betuwe) zoekt per direct een:

predikant(e) (0.6 - 0.8 fte) Wij denken aan een predikant(e) die: • staand in Gods belofte, als herder en leraar, op boeiende en toegankelijke wijze getuigt van het evangelie en dit vertaalt naar het dagelijks leven; • in de liturgie traditie en eigentijdse vormen weet te combineren tot uitnodigende vieringen; • vorm weet te geven aan de pastorale zorg voor m.n. jeugd, jonge gezinnen, ouderen en zieken; • gemeenteleden weet te inspireren en toe te rusten; • openstaat voor oecumene en diaconaat in alle facetten en daartoe verbindingen in de samenleving weet te leggen; • communicatief vaardig is met samenbindende en enthousiasmerende kwaliteiten; • liefst enige ervaring heeft opgedaan in een eerdere gemeente.

Wij zijn een gemeente die: • hart heeft voor het evangelie van Jezus Christus en openstaat voor elkaars geloofsbeleving; • midden in de wereld wil staan, met ruimte voor verschillen, variatie en verandering; • veel waarde hecht aan onderlinge betrokkenheid en gastvrijheid; • ongeveer 600 leden heeft; • vacant is vanwege het emeritaat van haar vorige predikant.

Herkent u zich hierin en wilt u, samen met de kerkenraad en gemeente hieraan werken, stuurt u dan voor 31 december a.s. uw sollicitatie aan [email protected]. Meer informatie op: www.pknhuissen.nl of bij de beroepingscommissie, mevr. N.J. Visser, (026) 325 72 56, [email protected]. Een informatiemap is beschikbaar.

Kerkinformatie  • december 2012

Onze wijkgemeente is twee jaar geleden ontstaan uit een samenvoeging van drie wijken. Wij zijn een wijkgemeente in ontwikkeling met een sterke veelkleurigheid. Van onze nieuwe predikant verwachten wij, dat hij/zij • veelkleurigheid kan stimuleren, met verschillende denkwijzen kan omgaan en ruimte geeft aan diverse stijlen; • enthousiast, eigentijds en begrijpelijk in de erediensten wil voorgaan, waarbij aandacht wordt gegeven aan schriftuitleg, de maatschappelijke context ervan en de persoonlijke betekenis; • in teamverband kan werken en over eigen gemeentegrenzen heen kan denken; • inspirerend omgaat met mensen met een beperking; • minimaal 10 jaar ervaring als predikant heeft. In Driebergen-Rijsenburg wonen relatief veel gehandicapten en de pastorale zorg aan hen maakt specifiek onderdeel uit van deze functie. Deze taak wordt door hem/haar bovenwijks uitgevoerd en omvat vier dagdelen per week. Samen met de andere predikant van onze wijkgemeente ‘3Wijken’ is hij/zij lid van het team van pastores binnen de PGD. Dit team bestaat uit drie predikanten en een parttime jongerenwerker. Deze predikanten hebben naast hun taak als wijkpredikant een specifieke, vaak bovenwijkse taak. Een informatiepakket is op te vragen bij de secretaris van de beroepingscommissie: dhr. Bram Dekker, St. Hubertuslaan 78, 3972 WN Driebergen-Rijsenburg. Bereikbaar via telefoon: (0343) 51 88 26 en via e-mail: [email protected]. Uw sollicitatiebrief met CV ontvangen we graag uiterlijk 31 december 2012.

Kerkelijk Werker nodig? Het Mobiliteitsbureau kan bemiddelen! www.pkn.nl/mobiliteitsbureau tel. (030) 880 15 05 (ma, di, vr)

|

De Protestantse Gemeente te Sleen in wording zoekt een

inspirerende

stimulerende

creatieve

enthousiaste

predikant(e) 1 ft. Heeft u een warm hart voor zowel jong als oud, en weet u op overtuigende wijze inhoud te geven aan vorming en toerusting in een actieve enthousiaste gemeente waar veel handen en hoofden samenwerken, dan zijn wij op zoek naar u.

Mocht bovenstaande informatie u aanspreken, bezoek dan onze website; www.pgsleen.nl. Uw reactie zien we graag tegemoet voor 22 december 2012 bij [email protected]

De Gereformeerde Kerk van Strijen (aangesloten bij Protestantse Kerk) zoekt een

kerkelijk werker (m/v) voor 24 uur per week voor de duur van 1 jaar, met de intentie tot verlenging.

Onze kerkelijke gemeente telt ruim 300 leden, waarvan velen actief meewerken. Wij vormen een hechte, tolerante gemeenschap. Naar aanleiding van een uitgebreide enquête wordt er de laatste jaren gewerkt aan een verandertraject.

• Het takenpakket bestaat in eerste instantie uit het volgende: ondersteunen en stimuleren van werkgroepen (kindernevendienst, catechese, @Home, werkgroep voor de eredienst, wijkouderlingen, wijkteams) • pastoraat onder jongeren, zieken en crisispastoraat • opzetten en ondersteunen van onderlinge contacten, m.n. tussen jong volwassenen • adviserend lid van de kerkenraad.

Wij komen graag in contact met een bij de Protestantse Kerk in Nederland geregistreerd kerkelijk werker, die de uren flexibel in wil vullen en die bereid is op jaarbasis een aantal kerkdiensten te leiden.

Wij bieden: • een jaarcontract, met uitzicht op een aanstelling voor onbepaalde tijd • salaris en arbeidsvoorwaarden volgens de regelingen van de Protestantse Kerk • vrijheid, zelfstandigheid en begeleiding • enthousiaste vrijwilligers die zich inzetten voor de gemeente • er is eventueel een ruime woning beschikbaar

Voor verdere informatie: www.gereformeerdekerkstrijen.nl

Belangstellenden kunnen nadere informatie opvragen bij de scriba: [email protected] Telefonische inlichtingen kunnen ingewonnen worden bij de voorzitter van de kerkenraad, de heer J.M. Nederveen, tel. (078) 674 26 91.

Uw sollicitatie kunt u tot uiterlijk 12 januari 2013 richten aan de scriba van de Gereformeerde Kerk, Postbus 5786, 3290 AB Strijen.

Kerkinformatie  •  december 2012

33

34 |

• advertenties

PROTESTANTSE GEMEENTE te VOORBURG De nieuwe wijkgemeente De Open Hof te Voorburg is op 1 juni 2012 ontstaan uit de samenvoeging van de wijkgemeenten Fonteinkerk en Koningkerk. Vanaf 1 januari 2013 is het mogelijk om een totale formatie van 1,5 fte in te vullen. Daarom zoeken wij

twee predikanten (met gemeente ervaring) Afhankelijk van hun wensen kunnen zij de werktijd onderling verdelen tussen 50 en 100%. Onze gemeente gebruikt de Koningkerk voor de erediensten en wijkactiviteiten. Met grote betrokkenheid zijn gemeenteleden uit beide wijkgemeenten bezig geweest, met thema’s die van belang zijn voor het functioneren van de nieuwe wijkgemeente. Uit hun rapportages is een beleidsplan voortgekomen voor de nieuwe start en voor de komende jaren. Als geloofsgemeenschap willen wij midden in de samenleving staan en Gods woord in relatie brengen met de tijd waarin wij leven.

Wij zoeken predikanten die • enthousiast, eigentijds en begrijpelijk in de erediensten door Bijbelse inspiratie mensen steun bieden in het dagelijkse leven en hun geloofservaring; • samenbindend en motiverend werken;

• met hart en ziel pastorale zorg op zich nemen; • groepen in de gemeente - jong en oud, meelevende en minder meelevende mensen - aanspreken; • de diaconale betrokkenheid van de gemeenteleden vergroten; • betrokkenheid tonen bij de organisatorische aspecten van de wijkgemeente. Een informatiemap kan worden toegezonden. Belangstellenden dienen hun brief met curriculum vitae vóór 21 december 2012 te zenden aan de voorzitter van de beroepingscommissie:

Mevrouw L.M. Wapenaar Watertorenlaan 74, 2275 AX Voorburg E-mail: [email protected] Tel. (070) 369 15 50

Advertentieverkoper (vrijwilliger) gevraagd Kerkinformatie is het officiële orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland. Het maandblad geeft nieuws en achtergronden over het werk van synode en dienstenorganisatie en wordt gelezen door kerkelijk kader en andere actieve kerkleden.

• alle contacten over de plaatsing en betaling van de advertenties zelfstandig en grotendeels vanuit eigen huis verzorgt; • affiniteit heeft met de Protestantse Kerk in Nederland.

De redactie streeft ernaar om zoveel mogelijk mensen tegen zo weinig mogelijk kosten te informeren. Een flink deel van de kosten worden daarom betaald uit advertentie-inkomsten. Vacature-advertenties worden verwerkt via de eindredactie, maar daarnaast is er ruimte voor andere advertenties.

Wij bieden: • vergoeding conform de vrijwilligersregeling van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk; • begeleiding vanuit de eindredactie van Kerkinformatie.

De redactie van Kerkinformatie zoekt een vrijwilliger die voor Kerkinformatie per nummer maximaal vier pagina’s advertenties wil werven. We zoeken iemand die: • ervaring heeft met de acquisitie van advertenties voor kerkelijke/christelijke bladen; • 11 keer per jaar maximaal vier pagina’s commerciële advertenties kan werven; • bereid is zich daarbij te houden aan het redactionele advertentiebeleid;

Kerkinformatie  • december 2012

Inlichtingen: Frans Rozemond, eindredacteur Kerkinformatie, postbus 8504, 3503 RM Utrecht, (030) 880 14 17 of [email protected] Kerkinformatie bekijken? Zie www.pkn.nl/kerkinformatie

|

De pluriforme Protestantse Gemeente Usselo zoekt een enthousiaste veelzijdige

predikant(e) (0,6 fte) die, • betrokken is bij het gemeenschapsleven • op boeiende, humoristisch en spontane wijze, met toewijding en in heldere bewoording de bijbel in de erediensten uitdraagt en dit vertaalt naar ons dagelijks leven • open en toegankelijk is voor alle leeftijden. En boeit in het bijzonder de jeugd en hun ouders. • flexibel en creatief is • de mogelijkheden ziet van hedendaagse communicatieen media middelen en hiermee om kan gaan. De profielschets van de gemeente en predikant(e) kunt u vinden op onze website: www.protestantsegemeenteusselo.nl Er gebeurt meer in Wormerveer. Dit is niet alleen van toepassing op ons ‘dorp aan de Zaan’. Dit geldt ook voor onze kerkelijke gemeente: Wij zijn een gastvrije, toegankelijke gemeente, die lief en leed met elkaar deelt. Daarnaast staan wij open voor signalen uit kerk, samenleving en oecumene: Binnen Wormerveer hebben wij een samenwerkingsverband met kerken van een andere signatuur. Tevens werken wij samen met gemeenten uit de omgeving die behoren tot de Protestantse Kerk.

Onze gemeente beschikt over een pastorie omgeven door groen. Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de beroepingscommissie: Ben Bel, tel. (053) 428 17 97. Nieuwsgierig geworden en denkt u dat u bij ons past? Stuur dan uw brief en CV voor 15 december naar: [email protected]

Onze gemeente is op zoek naar een

predikant (0,5 fte) die ons bijstaat in ons gemeente zijn. Onze nieuwe predikant heeft een inspirerende en aansprekende inbreng in de eredienst en weet de bijbel naar onze huidige tijd en samenleving te vertalen. Naast het verkondigen van het woord is ook het pastoraat - en daarbinnen het jeugdwerk – een zeer belangrijke factor. Met het oog op de beperkte omvang van de vacature is het belangrijk dat de predikant flexibel in de tijdsbesteding is. Ook is hij/zij in staat om op verantwoorde wijze taken te delegeren, om zo het ‘samen gemeente zijn’ te motiveren en versterken. De plaats van predikant binnen de gemeente en de omvang hiervan wordt over vier jaar geëvalueerd. Indien u zich geroepen voelt om deze mooie plek te vervullen, dan zien wij graag uw reactie voor 1 januari 2013 tegemoet. U kunt deze per mail richten aan de voorzitter van de beroepingscommissie, Esther Tas. Het mailadres is: [email protected] Op onze website www.pknwormerveer.nl treft u veel informatie over onze gemeente aan. Ook is het mogelijk om de profielschets van de Protestantse Gemeente te Wormerveer hier te downloaden.

Zie www.kerkdrukwerk.nl Kerkinformatie  •  december 2012

35

Christelijke lectuur in aangepaste leesvormen! De CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, heeft een grote collectie kranten en tijdschriften in gesproken vorm, in braille en in grootletter. Ook diverse liedbundels, psalmboeken en de verschillende vertalingen van de Bijbel zijn in aangepaste leesvormen te verkrijgen bij de CBB. Verenigingen, bedrijven en organisaties kunnen hun lectuur bij de CBB laten omzetten in de verschillende leesvormen. Wilt u meer informatie? Bel dan naar 0341 565 499 of mail naar [email protected]. CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden Postbus 131 • 3850 AC Ermelo • Tel. 0341 565 499 www.cbb.nl • [email protected]