Kerkinformatie Nummer 128
Juli/Augustus 2005
Enquête onder diaconieën Studentenpastoraat in Delft Srebrenica na tien jaar
Inhoud Inhoud
Colofon
Nummer Nummer 128 128 Juli/Augustus Juli/Augustus2005 2005 Kerkinformatie verschijnt maandelijks (elfper keerjaar per Kerkinformatie verschijnt elf keer jaar) als officieel orgaanvan van de KerkKerk in als officieel orgaan deProtestantse Protestantse Nederland. in Nederland.
Algemeenadres Algemeen adres Dienstenorganisatie Dienstenorganisatie Protestantse Protestantse Kerk in Nederland, Kerk in
3
Vereniging Notariële akte Protestantse Kerk in Nederland ondertekend
Nederland, Joseph 2a, Joseph Haydenlaan 2A, Haydnlaan 3533 AE Utrecht. Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. 3533 AE Utrecht,
4 Monumentendag 3 Kerkdag Voorbereidingen 2005 Kerken Kerkdag open voor 12 juni iedereen in volle gang
Telefoon 8803503 18 80,RM fax (030) 880 13 00. Postbus(030) 8504, Utrecht,
4 6 Studentenpastoraat Kroniek Dankbaarheid, ‘TU-studenten hoop, toewijding zijn echte enwereldverbeteraars’ vertrouwen
Redactieadres fax (030) 880 13 00.
telefoon (030) 880 18 80, Lor at. Ut wis ad dignibh et, sed modolorer illa atuerci
6 7 Kroniek ICCO Ds. Samenwerking Jan-Gerd Heetderks ICCO en bezocht Dienstenorganisatie de Duitse Kirchentag Protestantse Kerk een feit
cillandreet iustin elessit alisiscip ea core minim Abonnementenadministratie
velit alis nummolobore venim iriustissim iliquis Abonnementsprijs € 16,00 per jaar; buiten-
7 8 Berichten Berichten Bezwaren tgen verenigingsbesluit afgewezen
ipsusciniam, quissi. land € 22,50. Vanaf 35 ex.: € 13,75 per jaar.
9 Kerkinactie 8 IntervisieDe Verhalen erfenisvertellen van Srebrenica en er van leren
den bij de Abonnementen-administratie Redactie
U kunt zich als abonnee opgeven en afmelKerkinformatie, Postbus 8504, Lor aut nos erat luptat alisciduis non velis nisi bla 10 ZoRouwen zijn we kerk Rouw Lambertikerkgemeente heeft gemeenschap nodig Zelhem benut mogelijkheden
conulpu patetue commy num alit,(030) con henim 3503 RM Utrecht, telefoon 880 ipiscil 17 25, aorperaessi tat dit velis deliquis nos dolorpero abonnementen @pkn.nl.
12 Oecumene BerichtenDe Nieuwe wereldzendingsconferentie website documentatiecentra in Athene
consequis autpat, commodignis aliquisit, veniatu
Dit bladerostie is voor visueel gehandicapten sandion magna commolo perilis doloreetin 13 Juridische 14 Fusies Geelkerkianen zaken Wie kanwerden tot predikant hervormd worden verkozen en beroepen?
aangepastediam leesvorm verkrijgbaar. Voorsis praesequisse qui tat volorem iusci blaorer nadere informatie CBB, Postbus 131, nullandreet prat, velenim dolut lamet luptat
14 Landelijke 15 Moslimscollecten Tumeult Collecterooster om conservatieve 2006 moslimliteratuur
3850 AC Ermelo. telefoon (0341) 56 54 99. Abonnementenadministratie
15 Berichten 20 Pastoraat Klinische Pastorale Vorming: draagvlak en ruggensteun
consendre Redactie-adres dolum il digna faccum do dolor sequat am zzrilit lore dunt alit adiam alisi tie delenisl eummy Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM
16 Kerkinactie 21 Huiselijk geweld Onderzoek: Overdiaconieën sommige geheimen over armoede moet je praten
Utrecht, telefoon (030) 880 14ullaore 08. dion nosto do essed doloborperit lore tin hendigna facincillut Fax (030)feu880 14 45.aut non et, quatet alit lum
17 Diaconaal 22 Vredesmissies jaar Amstelrank Onherstelbaar draagtbeschadigd nieuwe vruchten na een vredesmissie
zzriustion er sectem vulla aute magna commy E-mail: f.rozemond @pkn.nl
nullaoreet aliquat. Ut nulputatue min vendrercin Advertenties:
18 Berichten 24 Berichten Het kerkplein als speelplek
velesenis eraessi ea feu faccum quate ercil euisci kerkinformatie.advertenties @pkn.nl
tel. (030) 880nim 14zzrilis 10. iduis nostis ad min utat, blamcon equis 19 Predikantswisselingen 26 Bijbelvertaling Leesestafette Nieuwe Bijbel Vertaling
corem eu feum ip euismod te dolorperos augait nonse
20 Bijbelteksten 27 Kerkgebouwen Beeldbepalend kerkgebouw moet behouden blijven
Ronaldvulla Bolwijn, Mieke Ad van Oost, conum feumsan ut laorBrak, sum quisit ilit ametuer
Redactie er irilisit velismolor alit luptat pratis dolorem ero
Frans Rozemond (eindredactie), Corinth van sumsan venim alit luptat elis nisit am zzriurem quissit 29 22 Advertenties Beleid Werkboek beleidsplan kerkelijke gemeente
lortionsenim quis elesent ullaore volum nonsed mod Schaik (hoofdredactie). tis er aci blandip essequa uerit doloreet praestin venit
Basisvormgeving wis ex eugue dit,
23de voorplaat: Bij Jeugdwerk Provider: cool catechese! De Lutherse Kerk te Purmerend is één van de kerken die op 10-11 september meedoen aan de Open
Total Identity, Amsterdam
24 Migrantenkerken Monumentendag. Zie ook Migrantenkerken pagina 3. (Foto: Jaapzijn Broekhuizen) onze zorg
Basisvormgeving
26
Total Opmaak Identity, Amsterdam
Kerkgebouw Werkgroep Kerkbouw bezint zich op betekenis kerkgebouw
Johan van der Wal Opmaak
27
Predikantswisselingen
Johan Druk van der Wal
28
Bijbelteksten Juni 2004
Druk
32
Tentoonstelling Nederlanders en hun kerk in Sint-Petersburg
Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht. Hoonte Kerkinformatie Bosch & Keuning, op internet Utrecht
www.pkn.nl Kerkinformatie op internet
Overname van artikelen wordt op prijs www.pkn.nl gesteld, mits met bronvermelding. Overname foto’swordt in overleg. Overname vanvan artikelen op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.
ISSN 1380-460X
2
Kerkinformatie
MONUMENTENDAG
Juli/Augustus 2005
Frans Rozemond
Kerken open voor iedereen De Open Monumentendag die in het weekend van 10-11 september 2005 wordt gehouden heeft dit jaar als thema: ‘Religieus erfgoed’. Op 10 september is het tevens Nationale Orgeldag. Daarvan is het thema: ‘Horen, zien en spelen’. Voor veel kerken aanleiding om de deuren uitnodigend open te zetten.
Voor plaatselijke gemeenten is de monumentendag een prima kans om zich naar buiten toe te presenteren. Er is over de kerk – in alle bescheidenheid – veel te vertellen aan mensen die verder zelden binnenkomen. Er zijn een aantal punten opgesteld, waar deelnemende gemeenten rekening mee zouden moeten houden: – Bepaal of het kerkgebouw het hele weekend open staat of alleen op zaterdag. – Meld u tijdig als deelnemer aan bij uw burgerlijke gemeente, zodat dit wordt opgenomen in de publiciteitscampagnes en websites. – Organiseer activiteiten: exposities, concerten, boekenmarkt, rondleidingen, lezingen of vertellingen, een speurtocht voor kinderen, enzovoort. – Werf tijdig voldoende vrijwilligers, gespreksgroepen of commissies die meehelpen tijdens deze dag. – Evangelisatiedoelstellingen zijn deze dag meestal minder geschikt, maar er zijn veel andere mogelijkheden om te laten zien wat het is om gemeenschap van christenen te zijn onder een eeuwenoud dak. – U kunt de zondagse kerkdienst op 11 september extra publiciteit geven en inhoudelijk op het thema laten aansluiten. – Een goede voorbereiding is de helft van het plezier. Meer over deelname is te vinden op: www. idee-en-kerk.nl . Deze beschrijving is ook op te vragen bij Kerkinactie, Helpdesk, tel. (030) 880 13 40.
De Kerk als monument? Aan kerkgebouwen is nog veel te genieten in historische verhalen, architectuur, religieuze kunst en opgravingen. Verder gaat het bij religieus erfgoed om méér dan om een erfenis van voorbije generaties. Religie is dagelijkse actualiteit. Elke zondag komt de gemeente samen rondom het geopende Woord van God. Een expositie daarover past uitstekend in het kader van de Monumentendag, maar u kunt ook denken aan een fotoverslag van gemeenteactiviteiten,
een kort concert of een rondleiding langs bijzondere voorwerpen of plekken in de kerk. Het thema van deze dag heeft ook betrekking op kapelletjes en veldkruizen, hofjes en gasthuizen, kloosters en seminaries, synagogen en moskeeën, begraafplaatsen, pelgrimswegen, orgels en klokken. Programma’s met alle te bezoeken open monumenten en activiteiten verschijnen eind juli op www.openmonumentendag.nl
Nationale Orgeldag Wie op orgeltocht wil gaan in dit weekend kan voor informatie terecht op de speciale website www.vnpo.nl/orgeldag.htm . Hier staat precies aangegeven welke kerken deelnemen aan de Nationale Orgeldag. Men kan kennismaken met afzonderlijke orgels en te weten komen wat er zich allemaal afspeelt rond het orgel. Wat is de ontstaansgeschiedenis van het instrument? Hoe werd het gebouwd en welke materialen zijn er in verwerkt? Welke verscheidenheid aan muziek kan er op gespeeld worden? Welke klankkleuren zitten er in? Wat doet een organist allemaal? Allemaal vragen waarop leek en liefhebber tijdens deze dag in vele kerkgebouwen antwoorden kunnen vinden.
Verras uw bezoekers! Gemeenten die hun kerkgebouw openstellen hoeven hun gasten niet met lege handen te laten vertrekken. In augustus verschijnt een cadeauboekje dat aan bezoekers meegegeven kan worden. Daarin wordt onder meer verwezen naar wat de gemeente bezielt bij het gebruik van haar kerkgebouw. Het boekje kost € 1,- en is t.z.t. te bestellen bij het Landelijk Dienstencentrum van de Protestantse Kerk in Nederland, via brochureverkoop@pkn. nl. Meer informatie: www.pkn.nl Ter gelegenheid van de Open Monumentendag zal ook een themapublicatie verschijnen, geschreven door kerkhistoricus Ton van Schaik. Dit boek zal medio juli verschijnen en is te bestellen via www. openmonumentendag.nl
3
Grote Kerk Westzaan (foto: Jaap Broekhuizen)
Wie dit jaar niet toekomt aan openstelling van het eigen kerkgebouw of andere activiteiten hoeft niet te wanhopen. Het thema van de Open Monumentendag in 2006 is ‘Feesten’. Alle reden om ook dan als kerken van de partij te zijn!
Frans Rozemond is eindredacteur van Kerkinformatie.
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
STUDENTENPASTORAAT
Douwe Anne Verbrugge
‘TU-studenten zijn echte wereldverbeteraars’ De Technische Universiteit Delft. Daar houden de meeste theologen zich verre van. Wis- en natuurkunde waren en zijn voor de meesten van hen niet de allerinteressantste vakken. Liever een Hebreeuwse tekst ontrafelen dan de stelling van Pythagoras ontleden. Studentenpastores Renske Oldenboom en Otto Kroesen willen de juiste knoppen raken bij de technische studenten. Thinking like an engineer. Het team studentenpastoraat in Delft bestaat uit vier personen: drie parttimers en één fulltimer. De bezuinigingen die de Protestantse Kerk een paar jaar geleden doorvoerde raken ook hun team. Als er in de toekomst iemand weggaat, wordt die niet vervangen. Renske: ‘Het is logisch dat ook bij ons bezuinigd wordt, maar het is jammer dat men de studenten als doelgroep uit het oog verliest.’ Otto: ‘De Protestantse Kerk richt zich nu heel eenzijdig op het belang van kerkelijke gemeenten. Dit met het idee: het gaat al slecht, dus laten we maar behouden wat we hebben. Veel aandacht gaat uit naar het trekken van zoveel mogelijk kerkbezoekers. Onze ervaring binnen de TU is dat ook studenten die nooit de kerk bezoeken geïnspireerd zijn een bijdrage te leveren aan de zin en samenhang van de samenleving en hoe zij daarin van betekenis kunnen zijn. Ze willen met hun technische kennis de wereld verbeteren. Dat lijkt naïef maar is het allerminst. Bekijk het eens vanuit historisch perspectief en denk daarbij aan het technisch vernuft waarmee monniken de polders wisten te ontwateren, de prestaties van Antonie van Leeuwenhoek en hoe vooral technici van gereformeerde huize het als een christelijke opdracht zagen alle woningen in Nederland van elektriciteit te voorzien. Vandaag de dag is de kennis van TU-studenten onontbeerlijk bij het oplossen van milieuproblemen. Bij veel ‘alphamensen’ is het geloof in de maakbaarheid van de wereld een beetje weggevallen. Bij de beta’s niet.’ Renske: ‘Ik vroeg pas een ongelovige professor naar zijn drijfveren. Met pathos antwoordde hij: “Om de wereld te verbeteren!”.
Verborgen Renske legt uit dat veel TU-studenten moeite hebben te komen tot gesprekken over zingevingsvragen. ‘Ze hebben een verborgen verlangen erover te praten. Daarvoor moet je wel op de juiste knoppen weten te drukken. Veel bestuursleden van studentenverenigingen zijn van kerkelijke komaf. Opgegroeid met een meer dan gemiddeld verantwoordelijkheidsgevoel.
Maar ze willen niet worden aangesproken op hun kerkelijke achtergrond. Ze hebben ook geen uitgesproken bijbelse ideeën, ze zijn veel meer bezig met de vraag wat hen motiveert en wat hen raakt. We presenteren onszelf dan ook niet als het team Studentenpastoraat, maar opereren onder de naam ‘MoTiv, technologie en maatschappij’. Het beeld heerst dat je echt wel een enorm probleem moet hebben voordat je als student naar een pastor gaat. Sinds drie jaar heten we MoTiv. Voor ons zijn sindsdien alle deuren opengegaan. Studenten volgen bij ons trainingen en we organiseren mentaldinner-party’s. Op zoek naar wat hen beweegt en inspireert in hun leven en in hun beroep.’ Otto: ‘Doel van deze bijeenkomsten is dat
buiten treden als kerk. Ieder groot bedrijf heeft tegenwoordig een mission statement. Eens was “mission” het eigendom van de kerken. Nu lopen we daarin achteraan. Ik hoef echt niet met een cursus over het bijbelboek Exodus aan te komen. Daar komt niemand op af. Wel een cursus waarin je in dialoog kunt met mensen die met dezelfde vragen bezig zijn als jij.’ Renske: ‘De kerk voelt zich nu nog vaak verlegen omdat het grote publiek het idee heeft dat de kerk vanaf een zeepkistje het evangelie komt brengen. Een andere benadering is dus essentieel. We zijn rijk gezegend met onze joods-christelijke wortels en alle verhalen die we uit het Oude Testament kennen. Veel studenten kennen die verhalen
… bij technische studenten is het maken van fouten een groot taboe. de studenten een symposium voorbereiden waarin ze in het openbaar uiteenzetten wat hun drijfveren zijn. In een Barend & Van Dorp-achtige setting gaan ze in discussie met mensen uit het bedrijfsleven. Weet je, niemand op de universiteit heeft tegenwoordig meer tijd voor de studenten. Ze moeten binnen no-time hun studie afronden en er is een tekort aan docenten. De studenten vinden het prettig persoonlijke aandacht te krijgen en te praten over hun gevoelens. Daarom zijn die bezuinigingen van de PKN zo jammerlijk. Sinds we de boer op zijn gegaan met onze MoTiv producten hebben we een enorme markt aangeboord. We zouden ons team makkelijk kunnen uitbreiden. Ingenieurs en spiritualiteit, een gouden combinatie. Onze collega’s Hans van Drongelen en Ton Meijknecht zijn momenteel naar de Verenigde Staten voor een symposium. In Amerika wordt veel makkelijker en vrijmoediger over spiritualiteit gepraat dan in Nederland. Dat moet je niet kopiëren, maar je kunt wel op een eigen manier naar
4
niet meer. Je verrast ze ermee. Voorbeeldje: bij technische studenten is het maken van fouten een groot taboe. Logisch, want als je de draagkracht van een brug niet goed berekent kunnen er rare dingen gebeuren. Maar het besef dat je geen fouten mag maken, is bij veel TU-studenten diep doorgedrongen in hun persoonlijke leven. Uit het Oude Testament kan ik genoeg verhalen uitlichten, en vanuit mijn professie als theoloog toelichten, dat het maken van fouten heel menselijk is en dat je als mens niet perfect hoeft te zijn. Dat werkt bevrijdend.’
Shell De werkwijze van MoTiv is niet onopgemerkt gebleven. De studentenpastores gaan wekelijks voor in kerkdiensten in de Lutherse Kerk in Delft. Vorig jaren kregen ze van een aantal geregelde kerkgangers (veelal afgestudeerden van de TU) de uitnodiging om een training te geven voor medewerkers van Shell. Renske: ‘We hebben mensen aangespoord
Studentenpastores in Delft: Renske Oldenboom en Otto Kroesen (Foto: Douwe Anne Verbrugge)
te vertellen over zichzelf, wat hen inspireert in hun werk en wat hun verlangens zijn. Het is bevrijdend dat te delen. Een voorbeeld: bij een oudere medewerker kwam aan het licht dat hij nooit de moed had gehad zich te ontwikkelen en zijn creativiteit in dienst te stellen van het bedrijf. Hij had zich vaak loyaal opgesteld ten opzichte van de verlangens van zijn werkgever en niet werkelijk geprobeerd iets van zijn eigen passie in het werk te leggen. Hij kwam tot de slotsom dat hij eigenlijk altijd voor zichzelf wilde beginnen. Dat heeft hij tenslotte ook gedaan.’ Otto: ‘De sessies bij Shell hebben veel van onze pastorale vaardigheden geëist.
Enorme teleurstellingen komen soms naar boven. Maar er kwam ook veel nieuwe energie vrij. Door alle verhalen stimuleerden ze elkaar er met frisse moed tegenaan te gaan. Alleen al het delen van elkaars levensverhalen leverde veel op. Weten wie je collega is en wat zijn of haar achtergrond is werkt zo verhelderend. Herkenning en erkenning. Het lijkt allemaal zo simpel, maar op de werkvloer wordt daar weinig tijd en ruimte voor vrijgemaakt. Niet voor niets is het motto van MoTiv “leven, liefde en geloof”. Je moet in je werk kwijt kunnen wat je echt kunt, je moet het met betrokkenheid kunnen doen en je moet kunnen geloven
5
dat het werk dat je doet een echte bijdrage is aan de samenleving. Het ligt inderdaad dichtbij geloof, hoop en liefde.’
Douwe Anne Verbrugge is freelance journalist.
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
KRONIEK
Jan-Gerd Heetderks
‘Wanneer uw kind u later vraagt…’
uitgebreid programma over de problemen van de globalisering en de neo-liberale economie, die met name in de twee/derde wereld zichtbaar worden. Nadrukkelijk werd met deskundigen en politici gesproken over de vraag of de huidige economische orde wel in staat is het gigantische probleem van de armoede te overwinnen òf dat zij er juist verantwoordelijk voor is. Welke invloed zouden christenen kunnen hebben op veranderingsprocessen en welke levensstijl hoort daarbij?
Jongeren en politiek
Honderden koperblazers ondersteunden de samenzang op de Duitse Kirchentag (foto: J.-G. Heetderks)
Van 25 tot en met 29 mei vond in het Duitse Hannover de Evangelischer Kirchentag plaats. Gedurende alle dagen waren honderduizend permanente bezoekers voor een gevarieerd programma naar Hannover gekomen. Op de openingsdag waren er zelfs 370.000 gasten. De Kirchentag heeft een lange traditie in Duitsland. Vlak na de Tweede Wereldoorlog werd door een lekenbeweging (en dus niet door de kerk zelf) de eerste Kirchentag georganiseerd. Die opzet is tot op de dag van vandaag overeind gebleven. De officiële kerk is er in grote mate bij betrokken, maar de verantwoordelijkheid ligt niet bij de kerk zelf. Misschien ligt daarin vooral de kracht van de Kirchentag.
Spiritualiteit en maatschappij Het hoofdthema van de Kirchentag was ‘Wanneer uw kind u later vraagt…’ (Deuteronomium 6: 20). Daarbij ging het om de vraag welke antwoorden wij voor onze kinderen hebben als zij vragen naar geloof, naar verantwoordelijkheid en naar een rechtvaardige toekomst voor iedereen. De leidende vragen daarbij waren: Hoe kunnen
we geloven? Hoe kunnen we leven? Hoe moeten we handelen? Voor de vele bezoekers (jong en oud) was er een buitengewoon gevarieerd programma. Alleen al het programmaboek omvatte 600 pagina’s: Bijbelstudie, bezinning, liturgische vieringen, discussiebijeenkomsten, concerten, toespraken… een markt van mogelijkheden. Twee elementen kwamen nadrukkelijk naar voren: het zoeken naar spiritualiteit en de betrokkenheid op de maatschappelijke problemen van Duitsland en de betrokkenheid op het onrecht van de armoede in de wereld. Zoals gezegd: er was veel aandacht voor spiritualiteit en de vele mogelijkheden op zoek te gaan naar authentieke spiritualiteit. Hoe kunnen wij met God omgaan? Welke (liturgische) vormen helpen daarbij? Hoe kun je omgaan met de bijbel en hoe kun je groeien in geloof? Maar dat die spiritualiteit niet los verkrijgbaar is werd ook nadrukkelijk duidelijk op deze Duitse kerkendag. De maatschappelijke problemen dichtbij en in de wereld werden benoemd en vanuit christelijk oogpunt bediscussieerd. Zo was er bijvoorbeeld een
6
Indrukwekkend was voor mij het aantal van duizenden jongeren die deelnamen aan de Kirchentag. Natuurlijk, voor velen was het ook een uitje met veel gemeenschap, concerten, gesprekken en gezelligheid. Dat mag de kerk immers ook zijn. Maar aan de andere kant waren zij ook intensief betrokken bij de programma’s en waren zij echt nieuwsgierig naar wat er allemaal geboden werd en discussieerden en vierden (!) zij vrolijk mee. Ook opvallend was dat er elke dag veel politici aanwezig waren en met het publiek in discussie gingen: de bondspresident, de bondskanselier, ministers, fractievoorzitters, leden van de bondsdag. De in Nederland vaak aanwezige ‘koudwatervrees’ van politici voor een misschien al te kritische kerk of een vermeende verstrengeling van kerk en staat waren hier niet voelbaar en dat was verfrissend.
Slotviering Op de slotdag werd een openluchtdienst van Schrift en Tafel met meer dan 100.000 bezoekers gehouden. Het is overweldigend met zoveel mensen samen te bidden, te zingen, te luisteren en brood en wijn te delen. De Nederlandse theoloog Huub Oosterhuis was verantwoordelijk voor de verkondiging in deze dienst. Als er zoveel gasten – ook uit het buitenland – aanwezig zijn, ervaar je de Geest van God die wereldwijd mensen bij elkaar brengt en inspireert.
Synodepreses ds. Jan-Gerd Heetderks was namens het moderamen van de generale synode als gast aanwezig in Hannover.
Kerkinformatie
BERICHTEN
Juli/Augustus 2005
Zomercollecte Kerkinactie: studentenpastoraat Nicaragua
studenten betrekken bij kerk en evangelie. Wie in Nicaragua de kans krijgt om te studeren en zo verder te komen in het leven heeft geluk gehad. Het is dan verleidelijk om helemaal op te gaan in de eigen carrière en niet meer om te kijken naar anderen die dat geluk niet hadden. De studenten van de UPOLI-universiteit hebben een andere instelling. Dankbaar voor hun studiemogelijkheden proberen zij zoveel mogelijk te betekenen voor de mensen in Nicaragua die een zwaar leven lijden. Daarmee laten zij zien dat hun geloof in God rechtstreeks
invloed heeft op hun dagelijks doen en laten. In het studentenpastoraat praten zij hierover met elkaar en kunnen zij steun ontlenen aan elkaars ervaringen. Het studentenpastoraat levert een inhoudelijke bijdrage aan de lesprogramma’s. Actuele thema’s worden ter sprake gebracht en tegen het licht van het evangelie gehouden. Ook is er ruimte voor individueel pastoraat. Meer over deze collecte op de collectewebsite www.kerkinactie.nl/collectes
arbeidspastoraat heeft na 33 jaar het pand aan de Noordermarkt in Amsterdam verlaten. Met DISK verhuisden ook alle andere instellingen die op het oude adres waren gehuisvest: Werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA, St. Obriëtas (Katholieke matigheidsvereniging), LIAN (Landelijke Instelling voor het RK arbeidspasto-
raat in Nederland), de Stichting Henk van Eekertfonds en de Stichting Steunfonds DISK. Het nieuwe adres luidt: Luijbenstraat 17, 5211 BR ’s-Hertogenbosch, tel. (073) 612 82 01, website: www.disk-arbeidspastoraat.nl. Ook het e-mailadres is vervangen:
[email protected]
Op 21 augustus wordt weer de jaarlijkse Zending Zomer-collecte gehouden. Dit jaar staat een project rondom studentenpastoraat in Nicaragua centraal. UPOLI, de Technische Universiteit van de Babtistenkerk in Managua wil 6000
DISK verhuist naar Den Bosch Het Landelijk Bureau DISK is sinds 6 juni bereikbaar op een nieuwe lokatie in ’sHertogenbosch. De organisatie voor
Handleiding kerkelijk textiel
dozen etc.) en het nochalant omgaan met textiel. Uitgebreid wordt ingegaan op een goede ondersteuning voor hangend textiel en schimmelbestrijding. Verder bevat de brochure een stappenplan voor het inrichten van een kerkelijke textielruimte en een woordenlijst met verklaringen van de meest voorkomende textiele voorwerpen in kerkgebouwen. De Handleiding beheer en behoud van kerkelijk textiel is geschreven door D.O.R. Lugtigheid, uitgegeven door de Stichting Kerkelijk Kunstbezit en aldaar verkrijgbaar: Mariahoek 16-17, 3511 LG Utrecht, tel. (030) 231 87 72, e-mail:
[email protected]
Onlangs verscheen een handzame brochure over het beheer van kerkelijk textiel, bestemd voor iedereen die zich daarmee bezig houdt: voorgangers, kosters, beheerders, kerkrentmeesters, liturgiecommissies etc. De brochure biedt achtergronden en praktische behandeltips voor schade aan textiel, veroorzaakt door licht, klimaat, vocht, vuil, schimmels en insecten, de wijze van opbergen (vouwen, plooien, te zware stapels), de opbergfaciliteiten (kasten,
Kerk en verstandelijk gehandicapten Samen kerk-zijn als mensen met en zonder verstandelijke handicap is nog altijd niet vanzelfsprekend, terwijl het zo mooi en belangrijk is. Daarom organiseert het landelijk oecumenisch platform Samen geloven? Gewoon doen! op zaterdag 19 november 2005 een conferentie over het thema: Een
Catechesedag over Provider Op zaterdag 1 oktober 2005 wordt een dag gehouden rond de catechesemethode Provider. Zowel abonnees van Provider als andere belangstellenden zijn van harte welkom. Het programma bestaat uit het aanbieden van informatie en het uitwisselen
droom van een kerk. De dag is bedoeld voor vrijwilligers en beroepskrachten binnen en buiten de kerken, die zich regelmatig inzetten voor een inclusieve manier van kerk zijn. Het betreft uiteraard zowel mensen met als zonder verstandelijke handicap. Het wordt geen dag met langdradige lezingen. De bedoeling is vooral om iets mee te krijgen van het enthousiasme dat mensen ervaren bij het samen kerkzijn. Na afloop krijgen deelnemers materialen mee, waarmee zij in hun eigen gemeente aan de
slag kunnen. De conferentie wordt gehouden in kerkgebouw De Goede Reede in Veenendaal. ’s Morgens is er een gezamenlijk programma, ’s middags zijn er deelprogramma’s in groepen in de naastgelegen school. Inlichtingen bij Philadelphia (Henry Wolterink), tel. (030) 236 37 38 (op dinsdag of woensdagochtend) of e-mail:
[email protected]
van ervaringen. Onder meer de volgende onderwerpen komen aan de orde (onder voorbehoud): een reflectie op de methode van Provider; het opzetten van een infomarkt aan het begin van een seizoen; hoe betrek je ouders bij de uitvoering?; het ‘leerconcept’ achter Provider; het gebruik van media bij catechese. De organisatie is in handen van de projectleiding van Provider (SGO Uitgeverii) en medewerkers van de Protestantse Kerk
in Nederland, die de catechesemethode inhoudelijk ondersteunen. De bijeenkomst duurt van 10.00-16.30 uur en vindt plaats in conferentiecentrum Woudschoten in Zeist. Meer informatie of opgave bij: Dineke Spee, projectleider Provider, tel. (033) 254 10 83; e-mail:
[email protected] Te zijner tijd meer informatie op: www.jeugdwerk. pkn.nl en op www.sgonet.nl
7
Kerkinformatie
KERKINACTIE
Juli/Augustus 2005
Bram Bregman
De erfenis van Srebrenica Op 11 juli is het tien jaar geleden dat de Bosnische enclave Srebrenica viel, onder de voet gelopen door de Bosnische Serviërs. Het Nederlandse Dutchbat droeg de VN-verantwoordelijkheid om het met vluchtelingen volgepakte stadje te beschermen, maar was onmachtig.
De avond ervoor begon een grote exodus van mannen en jongens, om te proberen door de bossen en over de bergen het eigen gebied bij Tuzla te bereiken. Zij wisten wat hun te wachten stond… Op 11 juli vluchtten vrouwen, kinderen, oude mannen, onder zware beschietingen naar het gehucht Potocari. Naar de Nederlandse legerplaats op een verlaten fabrieksterrein. Het ‘zwartste scenario’ wat niemand aan Nederlandse zijde voor mogelijk had gehouden, ontrolde zich. Vanaf het allereerste moment werden mannen en jongens geselecteerd en geliquideerd. Vrouwen werden meegenomen en verkracht, sommigen erna vermoord. De vluchtelingenstroom door de bossen wordt op bepaalde plaatsen opgewacht met mitrailleurvuur en gifgassen. Duizenden worden gevangen genomen en afgevoerd, in de dagen erna door massa-executies omgebracht. Meer dan 8000 mensen, vooral mannen, worden vermoord. De grootste genocide op Europees grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. De overgebleven bevolking wordt gedeporteerd. Na het Dayton-accoord komt Srebrenica bij de Bosnisch-Servische Republiek Srpska. Niet verwonderlijk dat bijna niemand van de oorspronkelijke bevolking terug wil of durft.
Tekort geschoten Veel pijnlijke zaken over dit verbijsterende drama die in de jaren erna aan Nederlandse zijde voor media-ophef zorgden, zou ik hier kunnen opsommen. Ik doe het niet. Het ligt nog steeds erg gevoelig, zowel bij de mannen en vrouwen van Dutchbat III als bij de Nederlandse politiek. Pas in 2002 verscheen het vuistdikke NIODrapport. Premier Kok liet vanwege de hierin getrokken conclusies, een maand voor de verkiezingen toch moedig zijn kabinet vallen. Omdat de internationale gemeenschap zonder gezicht is, zei Kok, wilde hij een daad stellen en sprak over de Nederlandse rol van ‘medeverantwoordelijkheid’. Dat was eervol! De roep om een parlementaire enquête was nu te groot om te weerstaan. Het enquêterapport ‘Missie zonder vrede’ verscheen in 2003. Vrijwel zonder publieke
de Nederlanders niet zijn broer en vader hadden willen beschermen. De werkgroep Nederland-Srebrenica bracht in 1999 een boek uit met 99 getuigenissen: Srebrenica: het verhaal van de overlevenden. Het kleine Nederlandse Politiek Comité Stari Most, herdenkt jaarlijks op 11 juli op Het Plein in Den Haag de val van Srebrenica. Vooral om de Bosnische mensen in Nederland een plek te bieden om hun verdriet te uiten en elkaar te ontmoeten. Vanaf het jaar 2000 is het IKV bij deze herdenking medeorganisator. Op 11 juli wordt Srebrenica dus voor de 10e keer herdacht. Maar zonder bijdrage van de Nederlandse politiek of van de kant van Dutchbat. Er is nog teveel verdringing en angst helaas. Een enkel ‘los’ kamerlid loopt in de stille omgang mee en hoort enkele toespraken aan. Komende 11 juli zal, net als vijf jaar geleden, rabbijn Soetendorp spreker zijn. (Pijnlijk en daarom maar tussen haakjes: de Joden weten wat genocide is!) De slachtoffers van Srebrenica worden herdacht (foto: Jehanne van Woerkom)
aandacht werd het destijds in de Tweede Kamer besproken. Dutchbat kreeg officieel rehabilitatie, excuses kwamen er niet, want Nederland had niet ‘de schuld’. Premier Balkenende wist aarzelend nog de woorden ‘we zijn tekort geschoten’ te uiten. Hij ontraadde moties om een groep van 250 Srebrenica-asielzoekers een verblijfsvergunning te schenken, en sloot af met: ‘het boek zal nooit worden gesloten’.
Ooggetuigen In dit korte relaas ontbreken de stemmen van de overlevenden en de nabestaanden! Kleine delegaties van weduwen zijn besloten gehoord. Premier Kok is naar Bosnië geweest, ook politici van de parlementaire enquêtecommissie zijn afgereisd en hebben organisaties van Srebrenica-vrouwen gesproken. Maar bij de parlementaire enquête ging het alleen om de interne Nederlandse besluitvorming. Een opvallende ooggetuige in de loop der jaren was Hasan Nuhanovic, voormalig tolk bij Dutchbat. Hij zocht telkens gehoor omdat
8
Inmiddels proberen verschillende vrouwenorganisaties uit Srebrenica tegen de Nederlandse staat een rechtszaak aan te spannen. Het had niet gehoeven. Had Nederland in de afgelopen 10 jaar vooral bij monde van de politiek, maar niet een zo hoogmoedige en onverschillige houding aangenomen van ‘Don’t blame me!’. Nederland heeft níet de schuld aan het drama. Zeker niet aan de massamoord: het waren geen Nederlanders die de messen in hun hand hadden en de trekkers hebben overgehaald. Maar zowel in de aanloop naar, tijdens en na de val, is er veel gepasseerd om ons diep over te schamen. Wij hebben bescherming beloofd, maar op een enkel gered individu na, niet waargemaakt! Op z’n minst hadden we tegenover de slachtoffers kunnen zeggen: ‘We hebben gefaald in onze goede bedoelingen, we schamen ons en zijn er kapot van!’ Dat had veel uitgemaakt. Nederland heeft, in zekere zin, door ontwikkelingsgeld zijn schuldgevoel proberen af te kopen. Ik wil daar niet denigrerend over doen, het is heel belangrijk wat met dit geld is gedaan.
Zondebok Terecht wordt door het veteraneninstituut aandacht gevraagd voor de vele geestelijke problemen bij veteranen – ook bij vredesmissies. Srebrenica is bij Defensie in vele opzichten een leer- en een keerpunt geworden. Ik weet dat veel Dutchbat-mannen en -vrouwen verlangen naar erkenning. Dat zij op een onmogelijke missie zijn gestuurd, en het vooral – niet uitsluitend – de Nederlandse politiek is geweest die nalatig is geweest en in alle! stadia niet adequaat heeft gehandeld. Hoewel het Politiek Comité Stari Most getracht heeft stem te geven aan vooral de slachtoffers, is binnen de Nederlandse situatie, de diepe frustratie van Dutchbat-militairen heel begrijpelijk. En hun gevoel tot zondebok van het drama Srebrenica te zijn gemaakt. Toch zijn uitspraken als: ‘wij hebben ons werk goed gedaan’, ten hemel schreiend. Leed mag je op individueel niveau niet vergelijken. Maar Dutchbat is op één gesneuvelde soldaat na heelhuids thuisgekomen. De Bosnische bevolking en de vele vluchtelingen die Srebrenica herbergde, hebben jarenlange beschietingen doorstaan, pure hongersnood geleden – mensen aten gras – en bij de val onbeschrijflijk leed doorgemaakt. Ongekende moordpartijen, verkrachtingen, verminkingen, scheiding van mannen en vrouwen, kinderen van hun ouders – velen om nooit meer te worden teruggevonden.
Verantwoordelijkheid Het Politiek Comité Stari Most ondernam actie naar de regering, om een groep van 200 Srebrenica-asielzoekers een verblijfsvergunning te geven. De getuigenissen van hun ellende zijn verzameld in een zogenaamd Roodboek, dat als bron gebruikt is voor de parlementaire enquête. Op 27 oktober 2002 is dit Roodboek als verzoekschrift aan de toenmalige minister voor vreemdelingenzaken Nawijn, en de leden van de Vaste Kamercommissie van Justitie overhandigd. Hoewel 17 mensen van minister Verdonk begin vorig jaar een
Zwijgende oproep om berechtiging van de daders (foto: Jehanne van Woerkom)
verblijfsvergunning hebben gekregen, en een klein aantal inmiddels via hun individuele procedure asiel hebben verkregen, zijn de meesten nog in afwachting van hun lot. Het ‘Barmhartige Samaritaan-principe’ noem ik dat je een mens die onder je ogen en handen in nood is, niet voorbij mág lopen, maar móet (proberen) te helpen. De Srebrenica-mensen waren in nood en zijn nog steeds in nood. Ook de minister heeft erkend dat ze allen getraumatiseerd zijn. Anders dan bij alle andere asielzoekers heeft Nederland met deze mensen in de oorzaak een geschiedenis. Vrijwel alle politieke partijen erkennen deze ‘bijzondere verantwoordelijkheid’ van Nederland.
Publiekscampagne In de aanloop naar de 10e jaars herdenking op 11 juli 2005 zijn het Politiek Comité Stari Most, IKV, ICCO en Kerkinactie een publiekscampagne gestart. Hierin willen zij samen met andere organisaties en personen nogmaals een beroep op
REGERING, GEEF DE ASIELZOEKERS UIT SREBRENICA EEN NIEUW BESTAAN!
11 juli 2005, precies 10 jaar na de val van Srebrenica. Het Nederlandse Dutchbat droeg daar de zelfgekozen VN-verantwoordelijkheid om de bevolking te beschermen, maar bleek geheel onmachtig. Na de val werden meer dan 8.000 mannen en jongens door de Bosnische Serviërs vermoord. In 2002 sprak premier Kok over ‘medeverantwoordelijkheid’. In 2003 zei premier Balkenende: ‘we zijn tekortgeschoten’. De Tweede Kamer stelde in het parlementaire-enquêterapport: “Nederland zal in elk geval ten nauwste betrokken moeten blijven bij het lot van de nabestaanden en daarnaast een actieve bijdrage moeten leveren aan de verbetering van hun positie.”
de Nederlandse regering doen, om deze Srebrenica-asielzoekers in Nederland een nieuw bestaan te geven. (Zie kader). U kunt deze actie als gemeente en als persoon ondersteunen door uw naam op de lijst van de campagne te plaatsen(www.ikv.nl). Op 11 juli zal in de hele wereld op veel plaatsen de val van Srebrenica en de daaropvolgende massamoord worden herdacht. In Potocari zelf, zullen net als voorgaande jaren weer vele honderden geïdentificeerde lichamen uit massagraven worden herbegraven. Er worden 50.000 mensen verwacht. In Den Haag kunt u op Het Plein de herdenking van enkele honderden mensen bijwonen, de aanvang is om 14.30 uur. Het IKV heeft met betrokken mensen uit het land een Liturgiekrant samengesteld, met veel informatie en liturgiesuggesties voor zondag 10 juli. In de nacht van 10 op 11 juli zal er in Den Haag een nachtwake plaatsvinden waarvoor ook Bosnische mensen en de genoemde groep Srebrenica-asielzoekers worden uitgenodigd. Meer informatie vindt u op de websites: www.kerkinactie.nl en www.Srebrenica2005.com.
200 Srebrenica-asielzoekers hopen nog steeds in Nederland een nieuw bestaan te vinden. Maar de Nederlandse regering wil hen terugsturen. Zij negeert de VN-vluchtelingenorganisatie die gedwongen uitzetting van deze getraumatiseerde mensen onverantwoord noemt. De gevoelloosheid die Nederland toont jegens deze overlevenden, na alles wat ze hebben meegemaakt, vinden wij een historisch schandaal! Daarom doen wij aan de vooravond van de tiende gedenkdag van de val van Srebrenica een moreel appèl op de Nederlandse regering om haar eerdere woorden inhoud te geven en deze groep asielzoekers een verblijfsvergunning te verlenen. Politiek Comitë Stari Most, IKV, ICCO, Kerkinactie
Ds. Bram Bregman is predikant in Bunnik en lid van het Politiek Comité Stari Most.
9
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
ZO ZIJN WE KERK
Ad van Oost
Lambertikerkgemeente benut mogelijkheden optimaal In het centrum van Zelhem staat de Lambertikerk. Tegenover de kerk zijn de supermarkt Edah en diverse andere winkels gevestigd. Als de winkels aan de Markt geopend zijn, staat overdag ook de deur van de Lambertikerk uitnodigend open. Iedereen is welkom. Ook op de winkelzondagen.
De protestantse Lambertikerkgemeente steekt niet onder stoelen of banken wie ze is en wat ze te bieden heeft. Ze presenteert zich in en vanuit de Lambertikerk – en via haar website – aan de samenleving. Centraal staat de eredienst. Iedere zondagmorgen zijn er twee diensten, te weten om 9.00 uur en 10.30 uur. Een keer per maand wordt in deze diensten ook Avondmaal gevierd. De vroege dienst verschilt niet wezenlijk van de latere dienst, maar is wel rustiger van aard. Tijdens de dienst van half elf wordt altijd kindernevendienst gehouden en is er kinderoppas. Ook doop en belijdenis worden in de tweede dienst gevierd. Bevestiging van nieuwe ambtsdragers vindt daar-
gemeente hecht zo aan het rustige karakter van de vroege dienst dat ook nu nog twee ochtenddiensten worden gehouden. Het typeert de Lambertikerkgemeente dat deze behoefte gerespecteerd wordt en dat er ruimte voor wordt geboden. Nuchter wordt gesteld dat twee ochtenddiensten ook extra mogelijkheden met zich meebrengen.
Goede presentatie In de hal van de Lambertikerk ligt op een leestafel actueel informatiemateriaal uitgestald. Aan de wand wordt vermeld wie de Lambertikerkgemeente is en hoe zij zich heeft georganiseerd. Al de raden, colleges, commissies werkgroepen en vrijwel al de activiteiten zijn in dat overzicht opgeno-
en Toerusting; Werkgroep Weisswasser (gemeentecontact); Lamberti-jeugdkoor; Lamberticantorij. In de hal en ook op diverse plaatsen in het kerkgebouw is informatie te vinden over pastorale, diaconale en missionaire activiteiten. Voor dit artikel doen we een greep uit het aanbod: het kloosterweekend, het pelgrimageweekend, het Festival of Lessons and Carols, de stiltehoek en de plannen voor het aanleggen van een kerktuin met kleuren die passen bij de afzonderlijke kerkelijke feestdagen.
Stiltehoek Als je de prachtige kerkruimte betreedt, valt een bord op met de tekst: Sinds A.D. 801 is dit een plek waar mensen putten uit de bron van geloof, hoop en liefde. In goede en slechte tijden hebben mensen hier het geheim van het leven ontvangen en doorgegeven. Er is hier gepreekt en gezwegen, Gods naam beleden en Hem lof gezongen, gebeden en gevloekt. Graag bieden wij deze ruimte voor een moment van bezinning. We hopen dat u deze ruimte lichter verlaat dan u haar binnentrad.
Pelgrimageweekend, 2 en 3 april 2005 met als thema ‘je eigen weg gaan’ (foto: Gerard Kolkman)
entegen in een gezamenlijke dienst plaats. De twee ochtenddiensten zijn een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog. Vlak voor de bevrijding liep de Lambertikerk flinke schade op door een bombardement. De tijdelijke locatie die gevonden werd bleek ’s morgens te klein om het aantal kerkgangers te herbergen. Een deel van de Achterhoekse
men, zoals: Liturgiecommissie, inclusief bloemengroep; Werkgroep Open Kerk; Werkgroep Dooppastoraat; Jeugdsoos Kletskeet (12-15 jarigen); Kindernevendienst (groep 1 t/m 4 basisschool, groep 5 t/m 8 basisschool en de groep brugklassers van 12-15 jaar); Catechesecommissie / Leren in de gemeente; Werkgroep Vorming
10
Dicht bij de ingang is de stiltehoek ingericht. Een beschutte ruimte, laagdrempelig en sober. Een tafel met een brandende kaars en een schikking van de bloemengroep. Naast de tafel een kandelaar waarop bezoekers waxinelichtjes kunnen ontsteken. De bijbel ligt geopend, uitnodigend voor gebruik. Er is ook een gastenboek. De stiltehoek is een experiment dat na negen maanden (januari 2006) geëvalueerd zal worden.
Wind mee Ik praat over de activiteiten in en vanuit de Lambertikerk met de vrijwilligers Mirjam Ribbers en Gerard Kolkman en dominee Inge de Jong. Klopt mijn indruk dat de condities wel heel goed moeten zijn wil je je als gemeente met zo’n breed aanbod van activiteiten kunnen presenteren? De informanten beamen het voluit: de Lambertikerkgemeente heeft op veel punten de wind mee. Als eerste punt legt Inge de Jong uit dat Zelhem al sinds 1981 een gefedereerde gemeente is. Ds. J. Monteban – één van “De Achttien” die in 1961 opriepen tot hereniging – heeft bij de totstandkoming van de federatie een centrale rol vervuld. Gerard Kolkman noemt als tweede voordeel dat de Lambertikerkgemeente gezegend is met een goed functionerend predikantenteam (2,6 fte). ‘De predikanten geven elkaar de ruimte, met respect voor elkaars specifieke kwaliteiten en talenten. Je ziet als gemeente hoe de predikanten elkaar aanvullen.’ ‘Dit werkt door in de activiteiten die in en vanuit de Lambertikerkgemeente worden ontwikkeld. Ons aanbod is breed, er wordt kwalitatief goed werk geleverd en er is steeds ruimte voor vernieuwing,’ vult Mirjam Ribbers aan. De professionele inbreng van cantor-organist (2/10 fte) Wilbert Berendsen betekent veel voor de Lambertikerkgemeente. Hij is enthousiast, weet zijn kennis en kunde over te brengen en levert een grote bijdrage aan de liturgie. ‘De muziek gaat leven en draagt het geheel, het prijzen van de Heer’. Wilbert krijgt de ruimte – steeds in goed overleg met de predikanten, liturgiecommissie, cantorij en het jeugdkoor – om vanuit zijn professie een kwalitatief hoogstaande bijdrage te leveren aan de viering. Een bijkomstigheid – maar niet onbelangrijk – is dat er in
de Lambertikerk behalve het grote orgel ook een koororgel staat. Verder is de cantor-organist de drijvende kracht achter het Festival of Lessons and Carols: prachtige Engelse kerstliederen afgewisseld met samenzang en lezingen uit de Nieuwe Bijbelvertaling. De uitvoering in december vorig jaar, waarin de Lamberticantorij een hoofdrol vervulde, was een groot succes. Gerard Kolkman onderstreept hoe belangrijk een professionele en enthousiaste cantor-organist voor de gemeente kan zijn. Zelhem heeft wat dit betreft al jarenlang de wind mee. Daarnaast ziet organist Berendsen nog kans
bij de leefwereld van de catechisanten. ‘De commissie heeft daar alert op gereageerd met de opzet een nieuw catecheseplan. Na twee jaar experimenteren hebben we de definitieve vorm gekozen. Sinds de invoering zijn er onder de deelnemers telkens enquêtes en interviews gehouden. Dit heeft veel opgeleverd. Je krijgt een geweldige rijkdom terug. We vragen nu de kerkenraad het vernieuwde werkplan definitief in te voeren.’ Leuk is te vermelden dat er ook e-mailcontacten zijn tussen jongeren en de hun catecheseleiders. E-mail is sowieso niet meer weg te denken, vindt Mirjam Ribbers.
‘De Heer kan geprezen worden met meer dan alleen het Woord’ om in zijn vrije tijd de rol van webmaster te vervullen. De website van de Lambertikerkgemeente – www.lambertikerk.nl – zit goed in elkaar. Zij biedt in woord en beeld interessante informatie over de Lambertikerk en -gemeente.
Pluim voor de vrijwilligers Vrijwilligers maken de vele activiteiten in en vanuit de Lambertikerk mogelijk. Zo levert de werkgroep bloemschikken een creatieve en kleurrijke bijdrage aan de eredienst. Inge de Jong vertelt dat symbolisch bloemschikken – als activiteit – ook een belangrijke pastorale funtie vervult. De catechesecommissie zet zich in voor kwaliteitsverbetering van de catechese-activiteiten, zowel naar vorm als naar inhoud. Volgens Gerard Kolkman geen overbodige luxe. De catechese was in de loop der jaren sleets geworden en sloot onvoldoende aan
De cantorijleden krijgen bijvoorbeeld de bladmuziek digitaal toegestuurd, zodat ze thuis kunnen oefenen. ‘Dit werkt prima.’ Vrijwilligers dragen ook de vorming- en toerustingactiviteiten die jaarlijks in samenwerking met de vrijzinnige geloofsgemeenschap en de rooms-katholieke parochie worden georganiseerd. Het aanbod is gevarieerd en richt zich op zowel gelovigen als niet gelovigen. Activiteiten als het kloosterweekend in de priorij Emmaus te Maarssen en het pelgrimageweekend met overnachting in klooster Loreto te Lievelde vallen onder het gezamenlijke aanbod. Mijn drie gesprekspartners noemen de manier van leidinggeven in deze Zelhemse gemeente een groot pluspunt. Er wordt binnen de kerkenraad met name in kleine verbanden efficiënt en kwalitatief goed gewerkt.
Goede communicatie en regie De commissies en werkgroepen vragen en verdienen met hun activiteiten binnen de gemeente uiteraard ook een podium. Dit vergt een goede communicatie onderling en een strakke regie van de leiding. De groepen beseffen dat niet alles tegelijk kan. Dit samenspel verloopt goed in de Lambertikerkgemeente. Ook naar de samenleving toe. Zo zijn bijvoorbeeld alle sportverenigingen in Zelhem door de Lambertikerk aangeschreven. In de brief stond onder meer: “Wij zijn met de spirituele training van jongeren bezig. Jullie met de fysieke training. Hierbij een overzicht van de door ons geplande avonden. Kunnen we een en ander met elkaar afstemmen?” Gerard Kolkman merkt op dat ze in Zelhem van zo’n brief van de kerk niet gek opkijken. ‘Zo zijn we hier kerk.’
Catechisanten van de Lambertikerkgemeente vormen samen het woord “HOI” bij de afsluiting van het catechesejaar (foto: Jerry Angenent)
Ad van Oost is redacteur van Kerkinformatie.
11
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
OECUMENE
Gert Noort
Wereldzendingsconferentie in teken van ‘healing’ Van 9 tot en met 16 mei vond in Athene de dertiende Wereldzendingsconferentie plaats, georganiseerd door de Wereldraad van Kerken. De 650 afgevaardigden, afkomstig uit 105 landen, spraken met elkaar over de roeping van de kerk om helende en verzoenende gemeenschap te zijn.
Elke dag werd een aspect van het thema in een serie workshops nader uitgewerkt: kerk en gezondheid, kerk en geweld, kerk en andere godsdiensten, kerk en migranten. De gezongen bede ‘Kom Heilige Geest, maak heel en breng verzoening’ klonk tijdens de conferentie vele malen, want ideaal en praktijk liggen – ook in de kerk – ver uit elkaar.
Betekenis van de conferentie Niet eerder waren de kerken op een wereldzendingsconferentie zo breed vertegenwoordigd. Dit maakte zorgvuldig luisteren naar elkaar noodzakelijk. Voor het eerst was een grote delegatie van de Rooms-Katholieke Kerk present. Op vorige conferenties waren katholieken aanwezig als waarnemers; deze keer namen zij echt deel als gedelegeerden, met volledig stemrecht. De rooms-katholieke missioloog Robert Schreiter, die veel publiceerde over zending als werk van verzoening, hield een toonzettend referaat. Tijdens de voorgaande wereldzendingsconferentie in Salvador de Bahia (Brazilië, 1996) werd de aanwezigheid van de Pinksterkerken pijnlijk gemist. In Athene waren vijftig plaatsen gereserveerd voor gedelegeerden uit deze kerken. Dat het vertrouwen tussen de Wereldraad en de Pinksterkerken nog moet groeien, blijkt uit het feit dat slechts vijftien van deze plaatsen waren ingevuld. Toch is er sprake van een opmerkelijke ontwikkeling: het geluid van de missionair zeer actieve Pinksterkerken was op deze wereldzendingsconferentie voor het eerst duidelijk hoorbaar. Zo verzorgde de Koreaan dr. Wonsuk Ma tijdens de eerste plenaire vergadering een uitstekende bijdrage onder de titel ‘Wanneer de armen gegrepen worden door de Geest’. Hij gaf hierin een toelichting op het denken over zending vanuit de Pinkstertraditie.
Brede vertegenwoordiging als risico De Rooms-Katholieke en pentecostale deelname aan deze wereldzendingsconferentie zal op termijn betekenisvol blijken. Een grotere inbreng vanuit deze kerkelijke en missionaire tradities kan in de komende
Deelnemers op weg naar de slotzitting (foto: Ronald Bolwijn)
jaren verschuivingen teweeg brengen in het oecumenisch debat over de zending van de kerk. Sommigen zien de grotere inbreng van rooms-katholieken en pinkster-christenen als een risico. Zo zou het gesprek over de verhouding van christelijk geloof en andere religies bemoeilijkt kunnen worden. Verschuivingen in het debat kunnen inderdaad gaan optreden. Dat hoort ook bij een levende oecumene. De kerkelijke kaart van de wereld verandert in snel tempo. Natuurlijk heeft dit gevolgen voor de bezinning op centrale vragen in het missionaire werk. De organisatoren van de conferentie wilden de besprekingen niet laten verzanden in doctrinaire en ideologische discussies. Dat risico was volop aanwezig. Zo hebben de oosters-orthodoxe kerken veel moeite met de missionaire activiteiten van de Pinksterkerken. Orthodoxe kerken willen geen leden kwijtraken aan deze ‘nieuwe’ kerken. De nadruk lag tijdens de conferentie echter bewust op het luisteren naar de ander. Dit was met name te merken in de dagelijkse vieringen en de ‘homegroups’. De vierin-
12
gen boden gelegenheid nader kennis te maken met elkaars spiritualiteit. In de kleine homegroups beluisterden de deelnemers de Schrift, ze spraken over elkaars werk en deden gezamenlijk voorbede.
Zending en het spreken over God De conferentie legde sterk de nadruk op de intermenselijke aspecten van verzoening. Weinig aandacht was er voor de uitnodigende oproep aan mensen om zich met God te laten verzoenen. De feestelijke slotviering op de Areopagus en de expliciete verwijzing naar Paulus’ rede te Athene (Handelingen 17:15-34) had zonder meer nadere uitwerking in het conferentieprogramma verdiend. Juist dat bijbelgedeelte roept namelijk de vraag op hoe we over God en Jezus spreken met mensen die een andere levensovertuiging hebben. De bezinning op die gespreksvoering kreeg op de conferentie opmerkelijk weinig aandacht.
Gert Noort is docent missiologie aan het Hendrik Kraemer Instituut.
Kerkinformatie
SYNODE
Juli/Augustus 2005
Rechter wijst pastorie Goedereede toe aan hervormde gemeente De rechtbank in Rotterdam heeft op 24 mei jl. de pastorie in Goedereede toegewezen aan de hervormde gemeente binnen de Protestantse Kerk in Nederland. De gemeente heeft de pastorie nodig in verband met het beroepen van een nieuwe predikant. Het vonnis houdt in dat de huidige bewoner, ds. J.W. van Estrik, die in 2004 aangaf geen predikant te willen zijn in de Protestantse Kerk, de pastorie moet verlaten.
predikant ds. Van Estrik wensten echter geen lid te zijn van de Protestantse Kerk en sloten zich aan bij de Hersteld Hervormde Kerk. Ds. Van Estrik bleef echter wel in de pastorie wonen die – zo heeft de rechter nu bevestigd – eigendom is van de hervormde gemeente binnen de Protestantse Kerk.
Ambtswoning
Het geschil om de pastorie in Goedereede heeft als achtergrond de totstandkoming van de Protestantse Kerk in Nederland, per 1 mei 2004. Op die datum werd ook de hervormde gemeente Goedereede automatisch een gemeente van de verenigde kerk. Een deel van de gemeente en haar
Ruim een jaar geleden – in februari 2004 – is aan alle predikanten in de toen nog Nederlandse Hervormde Kerk per brief gemeld wat voor hen de consequenties zijn wanneer ze het besluit zouden nemen niet mee te gaan in de Protestantse Kerk in Nederland. Er is hun toen ook gemeld dat daartoe het opgeven van de ambtswoning behoorde. Vervolgens is in mei 2004 aan de betreffende predikanten (ruim veertig in getal) gemeld dat zij de pastorie in november moesten vrijmaken. Die periode is ruim genomen, om hun de gelegenheid te geven vervangende woonruimte te zoeken. In een aantal gevallen is dat ook gelukt of zijn beide partijen tot een (voorlopige) oplossing gekomen. Waar dat niet lukte,
Kerkvereniging extra kostenpost Protestantse Kerk
geleid. Zo kende de Protestantse Kerkdag van 12 juni jl. een tekort van 180.000 euro en waren met het verenigingsproces zelf 120.000 euro onvoorziene kosten gemoeid (onder meer voor de akte van vereniging).
De vorming van de Protestantse Kerk in Nederland heeft de kerk een bedrag van € 800.000 aan extra uitgaven gekost. Mede hierdoor is de jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland over 2004 afgesloten met een tekort van 1,1 miljoen euro. De kosten worden afgeboekt van het vermogen van de kerk. Op een aantal punten heeft de kerkvereniging in 2004 tot eenmalige tegenvallers
Daarnaast moest een bedrag van 300.000 euro afgeboekt worden door verminderde quotum-opbrengsten, doordat een aantal gemeenten van de Protestantse Kerk overgingen naar de Hersteld Hervormde Kerk. Tenslotte resteerde bij de samenvoeging van alle geldstromen in 2004 in de regio Zuid-Holland een tekort uit voorgaande jaren van 200.000 euro. Samen met een structurele last van 300.000 euro (onder meer voor accountantskosten en
Lekenprekendag in Rotterdam Op zaterdag 1 oktober 2005 verzorgt de Commissie Nieuw Kerkelijk Centrum van de Gereformeerde Kerk te Rotterdam voor de derde maal een Lekenprekendag in de Bergsingelkerk. Leken van alle gezindten die zich geroepen voelen en die het leuk vinden een preek van acht minuten te houden, kunnen zich opgeven. De tekst waarover gepreekt moet worden is
Mattheus 14 vers 23-33. De deelnemers krijgen de voorwaarden voor de deelname op verzoek toegezonden. Uit de ingezonden preken zullen er zes worden geselecteerd. De inzenders van de geselecteerde preken mogen deze op 1 oktober ten gehore brengen. De preken zullen worden beoordeeld door een vakbekwame jury onder leiding van ds. Elbert Grosheide (gereformeerd predikant te Rotterdam) en verder bestaande uit onder anderen Jaap Zijlstra (predikant en dichter) en Kathleen Ferrier (TweedeKamerlid CDA). De dag wordt muzikaal
13
koos een aantal (hervormde) gemeenten ervoor de zaak niet op de spits te drijven wanneer ze de pastorie zelf nog niet nodig hadden, met name omdat ze niet toe waren aan het beroepen van een nieuwe predikant. Dat het in Goedereede wel tot een rechtszaak moest komen, heeft er uiteindelijk mee te maken dat de hervormde gemeente (binnen de Protestantse Kerk) de pastorie op korte termijn echt nodig heeft. De gemeente is in een ver gevorderd stadium met het beroepen van een nieuwe predikant, zo geeft scriba F. van Wijk van de hervormde gemeente aan. ‘Maar willen we de beroepingsprocedure afronden, dan moeten we een nieuwe predikant wel een onderdak kunnen bieden. We zitten na het vertrek van ds. Van Estrik al een jaar zonder voorganger, en het is hoog tijd dat aan die periode nu snel een einde komt, zodat de gemeente verder kan worden gebouwd’, aldus Van Wijk.
wachtgeldverplichtingen uit het verleden), bedraagt het tekort over 2004 in totaal 1,1 miljoen euro. De jaarrekeningen van de Protestantse Kerk in Nederland en de protestantse dienstenorganisatie zijn op 17 juni besproken in een vergadering van de Kleine Synode. In een toelichting aan de leden van de Kleine Synode gaf bestuursvoorzitter F.C.C. baron van Tuyll van Serooskerken aan dat de extra kosten onvermijdelijk waren, maar dat een aantal kosten beter begroot hadden moeten worden. De Kleine Synode neemt in het najaar pas definitief een besluit over het vaststellen van de jaarrekeningen.
omlijst met medewerking van cantororganist Andries Stam en verschillende solisten. Inlichtingen over de Lekenprekendag zijn verkrijgbaar bij Johan Langerak, tel. (010) 465 30 04, e-mail:
[email protected] en Johan Okkema, tel. (010) 465 62 77, e-mail:
[email protected]
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
BEROEPINGSWERK
Margreet Willemze
Wie kan tot predikant worden verkozen en beroepen?
In de praktijk van het beroepingswerk blijkt het niet altijd duidelijk te zijn wie tot predikant verkozen en beroepen kan worden. Kerkenraden komen soms tot de ontdekking dat degene met wie ze in gesprek zijn (nog) niet toegelaten is tot het ambt van predikant en dus niet beroepen kan worden. Een enkele keer gebeurt dat zelfs pas als de beroepingsprocedure al is afgerond en het
Nederland kunnen worden beroepen tot en bevestigd in het ambt van predikant om verbonden te worden aan een gemeente. Maar hoe weet een kerkenraad nu of degene die men op het oog heeft, toegelaten en/of beroepbaar is?
Proponenten Allereerst kan gekeken worden naar degenen die met goed gevolg de door de kerk vereiste predikantsopleiding hebben afgerond, bij de Theologische Universiteit Kampen, bij de Universiteit Leiden resp. de Universiteit Utrecht met de daarbij behorende kerkelijke opleiding alsmede - tot 1 juni 2010 - bij de Vrije Universiteit. De predikantsopleiding geeft als zodanig geen toelating tot het ambt, maar op grond van deze opleiding kan door de ‘kerk’ (het generale college voor de toelating tot het ambt) - na een colloquium - de toelating tot het ambt worden verleend. De bevoegdheid om als ‘proponent’ te staan naar het ambt van predikant geldt voor een periode van vier jaar en kan door de kleine synode worden verlengd. Een andere theologisch wetenschappelijke opleiding geeft niet zonder meer de mogelijkheid om colloquium te doen: daarvoor is een voortgezette opleiding vereist of een speciale toestemming van de kleine synode.
Dienstdoende predikanten
breed moderamen van de classicale vergadering is gevraagd approbatie te verlenen. Dat zijn onaangename verrassingen die maar beter voorkomen kunnen worden. In de kerkorde is bepaald dat voor verkiezing tot predikant in aanmerking komen ‘zij die in de Protestantse Kerk in Nederland tot het ambt van predikant beroepbaar zijn’ (ord. 3-4-1). En ord. 3-15-1 zegt het als volgt: zij die zijn toegelaten tot het ambt van predikant in de Protestantse Kerk in
In de meeste gevallen zal men een beroep willen uitbrengen op een predikant die aan een andere gemeente is verbonden. Dat kan, maar niet altijd. Een predikant die nog niet ten minste vier jaar in zijn of haar huidige gemeente heeft gestaan, is niet beroepbaar. Wil een predikant binnen die periode toch een beroep aanvaarden, dan moet het breed moderamen van de classicale vergadering van de ‘oude’ gemeente daarmee instemmen. Een andere regel is dat een predikant niet beroepen kan worden in een vacature, waarin hij of zij al eerder is beroepen, althans niet binnen een periode van twee jaar. Van deze bepaling is geen ontheffing, dispensatie of afwijking onder welke bena-
14
ming en door welk orgaan dan ook mogelijk. Achtergrond van deze strikte regeling is dat de beslissing op een beroep uiterst serieus genomen wordt.
Voormalige predikanten Een beroep kan ook uitgebracht worden op voormalige predikanten, die ‘beroepbaar predikant’ zijn geworden of die door de kleine synode beroepbaar gesteld zijn. Het gaat daarbij om predikanten die - al dan niet op eigen verzoek - zijn ontheven van het ambt van predikant. Daarvoor kunnen uiteenlopende redenen zijn, bijv. omdat de werkzaamheden die in tijdelijke dienst worden verricht, niet worden verlengd, omdat er spanningen in een gemeente zijn of omdat de predikant tijdelijk ander werk doet.
Predikanten van andere kerken Een predikant van een andere kerk is niet beroepbaar in de Protestantse Kerk in Nederland. Maar ook in dat geval kan sprake zijn van beroepbaarstelling door de kleine synode: deze beoordeelt of, en onder welke voorwaarden, voor een predikant van een andere kerk de weg naar het colloquium kan worden geopend. Veelal zal het nodig zijn dat zo’n predikant – wil deze in de setting van onze kerk kunnen functioneren – een aanvullende opleiding en een (bijzonder) kerkelijk examen moet doen, voordat colloquium kan worden gedaan en de betreffende predikant beroepbaar is. Voor beroepbaarstelling van predikanten van kerken waarmee de Protestantse Kerk in Nederland een ‘bijzondere betrekking’ heeft, kan een eenvoudiger procedure worden gevolgd, maar ook in dat geval moet er een vorm van toelating door de kleine synode plaatsvinden. Ook voor deze predikanten geldt dus dat ze niet zonder meer beroepbaar zijn.
Margreet Willemze geeft leiding aan het bureau Juridische zaken en colleges in het Protestants Landelijk Dienstencentrum.
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
COLLECTEROOSTER 2006
Huub Timmermans
Collecterooster 2006
Protestantse kerk in Nederland TOELICHTING OP HET COLLECTEROOSTER 2006 ALGEMEEN Belangrijk om te weten is, dat alle collecten vrijwillig zijn. Wel wordt een beroep gedaan op de gezamenlijke verantwoordelijkheid om geld bijeen te brengen voor al het werk dat de Protestantse Kerk namens de plaatselijke gemeenten in Nederland en in het buitenland mogelijk wil maken. Het is aan u als kerkenraad om te beslissen hoe, hoe vaak en op welke manier u uw gemeenteleden stimuleert om bij te dragen aan het eigen kerkelijk werk en om aan de landelijke afdrachtverplichtingen te voldoen. Het verdient aanbeveling om voor iedere collecte een pakkende en enthousiaste aankondiging te (laten) schrijven, bijvoorbeeld door een gemeentelid die dat goed kan. Deze aankondiging kan dan tijdens de eredienst worden voorgelezen. Op de websites www.pkn.nl en www.kerkinactie.nl vindt u aankondigingen, alsmede in Kerkbulletin.
Datum
Collectedoel
22 januari 5 februari 12 februari 26 februari t/m 5 maart 19 maart 2 april 9 april 16 april 14 mei 21 mei 28 mei t/m 4 juni 18 juni 20 augustus 3 september 10 september 17 september 1 oktober 8 oktober 29 oktober 5 t/m 12 november Advent Kerst 31 december
Oecumene Kerkinactie/werelddiaconaat Pastoraat Kerkinactie/zending Catechese/geloofsopvoeding Educatie Kerkinactie totaal Paascollecte Eredienst en kerkmuziek Kerkinactie/diaconaat Kerkinactie/zending Kerkinactie/missionair werk Kerkinactie/zending Kerkinactie/werelddiaconaat Jeugd- en jongerenwerk Vredeswerk Kerk en Israël Kerkinactie/werelddiaconaat Kerkinactie/diaconaat Kerkinactie/zending Kerkinactie/missionair werk Kerkinactie/kinderen in de knel Eindejaarscollecte
GEMEENTEN VAN HERVORMDOnderstaande teksten (per collectedatum) dienen mede als model voor de collecteaan- GEREFORMEERDE SIGNATUUR kondiging in de eredienst. Gereformeerde Bondsgemeenten bestemmen zendingscollecten doorgaans geheel MISSIONAIR EN DIACONAAL AANDEEL of gedeeltelijk voor de Gereformeerde De opbrengsten van de Kerkinactie-collecZendingsbond (GZB). Deze opbrengsten ten tellen mee voor het missionair en diaco- kunnen rechtstreeks worden overgemaakt naal aandeel. Plaatselijke gemeenten wordt naar de Gereformeerde Zendingsbond: hierbij gevraagd verantwoordelijkheid te gironummer 28016 van de Gereformeerde nemen voor het gezamenlijke missionaire Zendingsbond te Driebergen o.v.v. de desen diaconale werk in binnen- en buitenland betreffende collecte. Het bovenstaande geldt eveneens voor van de kerk. Het aandeel omvat vier bijdragen: voor missionair werk in Nederland, gemeenten die voor het missionaire werk in Nederland samenwerken met de Bond voor voor diaconaat in Nederland, voor zending en voor werelddiaconaat (inclusief Kinderen Inwendige Zending (IZB). Zij maken hun opbrengsten over naar gironummer 980980 in de Knel). Voor meer informatie over het missionair van de IZB te Amersfoort o.v.v. de desbeen diaconaal aandeel kunt u de website van treffende collecte. Luisterend Dienen is het diaconale proKerkinactie raadplegen: www.kerkinactie. nl/aandeel, of de gratis brochure ‘Missionair gramma van Kerkinactie voor gemeenten en diaconaal aandeel’ bestellen bij de afde- die zich rekenen tot de Gereformeerde ling Brochureverkoop, telefoon (030) 880 17 Bond. Diaconale collecten die worden 24, of per e-mail:
[email protected]. gehouden voor Luisterend Dienen kunnen 15
naar het eigen gironummer van Luisterend Dienen worden overgemaakt: giro 76035 t.n.v. Luisterend Dienen te Utrecht o.v.v. de desbetreffende collecte. Bijdragen voor Luisterend Dienen tellen wel mee voor het diaconaal aandeel, die voor GZB en IZB tellen niet mee voor het aandeel.
AFDRACHTEN Voor elke collecte wordt telkens een acceptgirokaart gestuurd, waarmee de opbrengst van de collecte overgemaakt kan worden. Dit geldt niet voor de Paascollecte en de Oudejaarscollecte.
ONDERSTEUNEND MATERIAAL Bij alle collectes wordt ondersteunend materiaal aangeboden. Bijvoorbeeld folders, posters, artikelen en teksten die gebruikt kunnen worden in de eredienst of voor plaatsing in het kerkblad. In augustus ontvangt iedere gemeente hierover nader bericht met bestelformulier(en).
INFORMATIE VIA INTERNET Over alle collectes verschijnt ook informatie op de verschillende websites. Dat zijn: www.pkn.nl www.jeugdwerk.pkn.nl www.kerkinactie.nl www.luisterenddienen.nl
COLLECTEDATA EN DOELEN 22 januari 2006 Oecumenisch werk in binnen- en buitenland Deze collecte wordt gehouden in de Gebedsweek voor de Eenheid. De Protestantse Kerk is nauw verbonden met vele kerken in binnen- en buitenland. Veel gemeenten hebben één of meer internationale contacten. Die verbondenheid krijgt ook vorm in oecumenische organisaties, zoals de Raad van Kerken in Nederland, de Wereldraad van Kerken en de Wereldbond van Gereformeerde Kerken (WARC). Met en van elkaar leren we wat het betekent in deze wereld kerk van Christus te zijn. Dit gebeurt via ontmoetingen en ook via allerlei samenwerkingsverbanden. 5 februari 2006 Kerkinactie/werelddiaconaat (Zondag voor het Werelddiaconaat) Op de eerste zondag van februari wordt, al sinds de watersnoodramp van 1 februari 1953, traditioneel een collecte voor het Werelddiaconaat gehouden. Kerkinactie steunt projecten die werken aan een menswaardig bestaan voor mensen in alle continenten. Projecten die gericht zijn op het structureel verbeteren van de levensomstandigheden van mensen door hen te helpen om op eigen benen te staan. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland. Luisterend Dienen/werelddiaconaat (Zondag voor het Werelddiaconaat) Luisterend Dienen steunt in alle continenten projecten voor een menswaardig bestaan van vooral kerken en christelijke organisaties. Projecten voor mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen en projecten die mensen helpen om op eigen benen te staan
door hun levensomstandigheden te verbeteren. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland. 12 februari 2006 Pastoraat Pastoraat is een wezenlijk onderdeel van het kerk-zijn. Dat krijgt gestalte in de plaatselijke gemeente en is ook de verantwoordelijkheid van die gemeente. Maar sommige soorten pastoraat overstijgen de draagkracht van de plaatselijke gemeente en zijn daarom landelijk georganiseerd en worden vanuit het land gevoed en ondersteund. We noemen hier het pastoraat in ziekenhuizen en gevangenissen of het krijgsmachtpastoraat. Op landelijk niveau zijn ook enige werkgroepen actief die plaatselijke gemeenten kunnen adviseren in andere specifieke vormen van pastoraat of rond ethische vragen. Daarnaast is er steeds opnieuw behoefte aan toerusting van ouderlingen en bezoekmensen. Deze collecte is voor al dit werk bestemd. 26 februari t/m 5 maart 2006 Kerkinactie/zending (Voorjaarszendingsweek) De Voorjaarszendingsweek valt dit jaar in de Veertigdagen-campagne van Kerkinactie. Deze campagne communiceert de inspiratie voor en noodzaak van (wereld)diaconaat en missionair werk in een wereld waar economisch onrecht groeit door globaliseringsprocessen. Speciaal aandacht is er voor mensen die als gevolg van die economische globalisering van huis en bedrijf verdreven worden, bijvoorbeeld in de agrarische sector. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het missionair aandeel buitenland. 19 maart 2006 Catechese/geloofsopvoeding Leren doen we allemaal, op school, thuis maar ook in de kerk. De een met meer plezier dan de ander; het ene moment ook intensiever dan het andere. Veel hangt af van het materiaal dat voorhanden is en de wijze waarop en wanneer dit ‘leren’ is georganiseerd. Met de opbrengst van deze collecte wordt eigentijds en inhoudelijk
16
verantwoord materiaal ontwikkeld. Verder wordt via scholing en andere projecten aandacht gegeven aan geloofsopvoeding en catechese. Deze ondersteuning vindt plaats op diverse wijzen: • het ontwikkelen en ondersteunen van methodes, zoals Spring en Zijsprong voor geloofsopvoeding en Motieven en de Jongerenbijbel voor catechese; • schriftelijk of mondeling advies op maat; • informatie en bezinning over actuele ontwikkelingen in de catechese, via het blad Impuls; • het verzorgen van studiedagen en lezingen met specifieke inhoudelijke thema’s. 2 april 2006 Educatie Bij deze collecte wordt in het bijzonder aandacht gevraagd voor het werk op het gebied van educatie en toerusting. Dit werk is gericht op de opleiding van kerkelijk werkers, godsdienstonderwijs en vervaardiging van materiaal voor kring-, cursus- en trainingswerk voor gemeenteleden en ambtsdragers. Een belangrijk voorbeeld is de cursus Theologische Vorming voor Gemeenteleden. Deze driejarige cursus – die op vele plaatsen in het land wordt gegeven – voorziet al jarenlang in een grote behoefte bij gemeenteleden aan theologische scholing en verdieping. Voor hen persoonlijk, maar ook met het oog op het vervullen van een ambt of van specifieke taken in de gemeente. Uit deze collecte worden ook enkele samenwerkingsprojecten met het Nederlands Bijbelgenootschap gefinancierd 9 april 2006 Kerkinactie/totale werk (Kerkinactiecampagne) Deze collecte in de Lijdenstijd sluit aan bij de Veertigdagen-campagne die Kerkinactie voert. In 2006 richt de campagne zich op de gevolgen van de economische globalisering. Met name wordt daarbij gekeken welke gevolgen deze globalisering heeft voor mensen en groepen die in de agrarische sector werkzaam zijn, zowel in Neder-
land als in het buitenland. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het totale missionair en diaconaal aandeel. 16 april 2006 Paascollecte De opbrengst van deze collecte hoeft niet te worden afgedragen en komt dus ten goede aan de eigen plaatselijke kas. Uit deze kas wordt onder meer het kerkrentmeesterlijke quotum betaald. 14 mei 2006 Eredienst en kerkmuziek De vierde zondag ná Pasen heet in de traditie van de kerk ‘cantate’ (van het woord cantare = zingen). Het hart van de gemeente klopt in de kerkdienst. Daar wordt de gemeente geïnspireerd door en toegerust tot de lofprijzing des Heren en de toewijding aan kerk en wereld. Daarom wordt juist op deze zondag uw bijdrage gevraagd voor de toerusting op het terrein van eredienst en kerkmuziek, die een belangrijk deel is van het landelijke en regionale werk. Het gaat daarbij onder andere om toerusting van gemeenten, predikanten en kerkmusici door middel van cursussen, voorlichting en advies. Maar ook het opleiden van kerkmusici en het vervaardigen van materiaal voor eredienst en kerkmuziek, zoals het Dienstboek. 21 mei 2006 Kerkinactie/diaconaat Deze collecte voor diaconaat in Nederland heeft ‘jeugdwelzijn’ als onderwerp. Daarbij gaat het er om jongeren te helpen en hen nieuwe kansen te bieden. De meeste kinderen en jongeren in Nederland groeien onbezorgd op. Helaas zijn er ook jongeren met problemen thuis of op school. Het binnenlands diaconaat wil bijdragen aan projecten voor hulp aan jongeren die uit de boot dreigen te vallen. Prioriteit krijgen daarbij projecten die op een actieve wijze de deelname van jongeren aan de maatschappij bevorderen en die jongeren met problemen nieuwe kansen bieden. In deze collecte vragen we speciaal aandacht voor projecten op het gebied van outreachend
jongerenwerk zoals dat bijvoorbeeld door het samenwerkingsverband ’t Schienvat en Neon in Oost Groningen wordt uitgevoerd. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel binnenland. Luisterend Dienen/diaconaat Deze collecte, bestemd voor diaconaat in Nederland, maakt bijdragen mogelijk aan projecten voor mensen in onze eigen samenleving die in moeilijke situaties verkeren. Daarmee geven we gehoor aan de Bijbelse opdracht om recht te doen aan de armen en onderdrukten in onze samenleving en aan het gebod de naaste lief te hebben. Vanuit deze opdracht willen we niet alleen kerkleden, maar alle mensen in de knel helpen. Veel instellingen en organisaties met diaconale doelstellingen die ondersteund worden door Luisterend Dienen, kunnen mede dankzij deze collecte hun werk doen. De opbrengst telt mee voor het diaconaal aandeel binnenland. 28 mei t/m 4 juni 2006 Kerkinactie/zending (Pinksterzendingsweek) Pinksteren is traditioneel het zendingsfeest. Mensen, vrouwen en mannen, worden vervuld met de Geest van God. Dit brengt hen er toe alles te delen, zich in te zetten voor anderen, het brood met elkaar te breken. Zending, het spreken over de grote daden van God, gaat altijd samen met het doen. God dienen is omzien naar de ander, de naaste. De collecte op deze zondag is bestemd voor het missionaire werk in het buitenland dat door Kerkinactie wordt uitgevoerd. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het missionair aandeel buitenland. 18 juni 2006 Kerkinactie/missionair werk Het thema van deze zomercollecte voor het missionair werk in Nederland is: Ontmoetingen. Juist in de zomerperiode, waarin we veel buiten leven of op vakantie gaan, krijgen ontmoetingen een kans. De uitdaging is om in deze ontmoetingen ook nieuwe kansen te zien om iets van wat ons gelovig bezielt uit te dragen. Zowel in de landelijke kerk als in de plaatselijke gemeente zien we
17
gelukkig steeds meer aandacht voor de missionaire roeping van de kerk. Er zijn veel vragen over de wijze waarop de communicatie van het Evangelie in de eigen omgeving het beste kan plaatsvinden. Hoe communiceren we met mensen,die op afstand staan van kerk en geloof? Graag steunen we o.a. het pastoraat om Nederlandse campings. Hoe vinden we concrete vormen van samenleven met belijders van andere godsdiensten? Ook hieraan willen we aandacht blijven geven. In diverse projecten die Kerkinactie namens u en ten behoeve van de plaatselijke gemeente uitvoert, staan deze vragen centraal. Voor dit bijzondere werk dat de kern van het kerkzijn raakt, vragen we uw financiële ondersteuning. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het missionair aandeel binnenland. 20 augustus 2006 Kerkinactie/zending Met deze collecte in de zomerperiode vragen wij uw steun voor het zendingswerk van Kerkinactie. Voor het werk van zusterkerken over de hele wereld die de boodschap van Gods Koninkrijk in woord en in daad uitdragen. Het gaat om het ondersteunen van zusterkerken bij de opbouw van kerk en samenleving, het doorgeven van het christelijk geloof en het verzorgen van theologische opleidingen. Zending betekent elkaar ondersteunen in de geest van het Evangelie: samen geloven, samen vieren en getuigen. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het missionair aandeel buitenland. 3 september 2006 Kerkinactie/werelddiaconaat Op deze zondag vraagt Kerkinactie aandacht en steun voor goede gezondheidszorg. In veel landen is deze zorg voor miljoenen mensen niet voorhanden. Een goede gezondheidszorg begint met het voorkomen van ziekten door goede hygiene, schoon drinkwater en vaccinaties. Daarom krijgt dit aspect veel aandacht in het gezondheidswerk van kerken en kerkelijke organisaties in alle delen van de wereld.
De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland. Een deel van de opbrengst van deze collecte is bestemd voor het werk van de Gereformeerde Zendingsbond. 10 september 2006 Jeugd- en jongerenwerk Jongeren zijn ‘in beweging’, actief, nieuwsgierig, ontdekkend. Protestants Jeugdwerk wil met jongeren meebewegen. Wil samen met hen zoeken naar wat ‘echt’ en ‘zinvol’ is, naar wat jongeren bezighoudt, wat jongeren beweegt. Dat kan niet door van een afstand toe te kijken welke kant jongeren opgaan. Dat kan alleen als je meeleeft met jongeren, hun wereld begrijpt, hun ‘taal’ verstaat. Dat kan alleen als je hen serieus neemt, hun vragen eerlijk benadert en ook hun kritiek. Dat kan alleen door hen ook te ontmoeten, door hun metgezel te worden. In de jeugdbeweging wil het protestantse jeugdwerk kinderen, tieners en jongeren in ontmoetingen van Gods aanwezigheid laten ervaren. De ondersteuning bestaat uit een ruim aanbod van schriftelijk werkmateriaal, cursussen, trainingen, allerlei activiteitenprogramma’s en advies. De collecte wordt gebruikt om de aanbevelingen uit de discussienota Aansprekend Geloven te realiseren. In het najaar van 2006 vindt weer de driejaarlijkse manifestatie Oprit plaats. Daar kan men kennis nemen van alle goede projecten en materiaal voor plaatselijk jeugdwerk. De collecteopbrengst is voor al dit werk bestemd. 17 september 2006 Vredeswerk Geweld dichtbij en ver weg is aan de orde van de dag. Daarmee ook de vraag hoe kerken mee kunnen werken aan verzoening tussen mensen en bevolkingsgroepen. Met deze collecte willen we projecten en organisaties ondersteunen die zich hiermee bezighouden. Als voorbeeld noemen we hier het project ‘Geweld niet gewild’ van de Raad van Kerken in Nederland. In dat project zal het komende jaar het onderwerp ‘religie en geweld’ speciale aandacht krijgen.
Een deel van de opbrengst van de collecte is ook bestemd voor projecten van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Deze organisatie houdt zich bezig met het debat over vraagstukken van oorlog en vrede en werkt samen met partners in oorlogsgebieden aan conflictpreventie en conflictoplossing. Ook andere activiteiten op het gebied van vredesbevordering worden met de opbrengst van deze collecte ondersteund. 1 oktober 2006 Kerk en Israël De eerste zondag in oktober is in onze kerk Israëlzondag. In veel gemeenten wordt op deze zondag in woord, lied en gebed stilgestaan bij de ontmoeting tussen ‘Kerk en Israël’. De opbrengst van de collecte op Israëlzondag maakt het mogelijk om op allerlei wijzen vorm te geven aan de onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël. Zo worden er contacten onderhouden met de joodse gemeenschap in Nederland, rechtstreeks en ook via het OJEC (Overlegorgaan Joden en Christenen). Toerusting van predikanten, studenten theologie en geïnteresseerde gemeenteleden voor de ontmoeting met het volk Israël vindt niet alleen in Nederland plaats, maar ook in Israël. Er wordt informatief en praktisch toerustingsmateriaal gemaakt waarmee in de gemeente gewerkt kan worden. Het kwartaalblad ‘Kerk en Israël Onderweg’ biedt informatie over de belangrijke thema’s in het gesprek met Israël, maar ook over de lotgevallen van de joodse gemeenschap in Nederland, Israël en elders. 8 oktober 2006 Kerkinactie/werelddiaconaat (zondag voor het Werelddiaconaat) In het leven van Jezus waren barmhartigheid en gerechtigheid kernbegrippen. Zijn manier van omgaan met God en mensen is onze inspiratie om armoede en onderdrukking te bestrijden en te werken aan een rechtvaardige wereld met gelijke kansen voor iedereen. Dat is de opdracht voor het werelddiaconale werk van onze kerken. Dit werk wordt uitgevoerd door kerken en partnerorganisaties in de landen zelf. Zij kennen
18
de situatie ter plaatse het beste en weten hoe gewerkt kan worden aan verandering. Deze collecte laat hen merken dat zij er niet alleen voor staan! De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland. Luisterend Dienen/werelddiaconaat (Zondag voor het Werelddiaconaat) Barmhartigheid en gerechtigheid stonden centraal in de manier waarop Jezus met God en mensen omging. In navolging van Hem willen wij armoede en onderdrukking bestrijden en werken aan een rechtvaardige wereld met gelijke kansen voor iedereen. Dat is de opdracht voor het werelddiaconale werk van onze kerken. Dit werk wordt uitgevoerd door kerken en partnerorganisaties in de landen zelf. Zij kennen de situatie ter plaatse het beste en weten hoe gewerkt kan worden aan verandering. Luisterend Dienen ondersteunt deze kerken en organisaties. Deze collecte laat hen merken dat zij er niet alleen voor staan! De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland. 29 oktober 2005 Kerkinactie/diaconaat Deze collecte, bestemd voor diaconaat in Nederland, maakt bijdragen mogelijk aan projecten voor mensen in onze eigen samenleving die in moeilijke situaties verkeren. Daarbij worden we geïnspireerd door bijbelse verhalen over bevrijding, recht en gerechtigheid, en door het gebod de naaste lief te hebben. Vanuit deze opdracht willen we niet alleen kerkleden, maar alle mensen in de knel helpen. Bij deze collecte vragen we speciaal uw aandacht voor het werk rond armoede in Nederland. Ook diaconieën en diaconale instellingen kunnen dankzij deze collecte hun werk doen. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel binnenland. 5 t/m 12 november 2006 Kerkinactie/zending (Najaarszendingsweek) De najaarscollecte van Kerkinactie vraagt uw bijdrage voor het zendingswerk. Met deze collecte kunnen wij samen met part-
nerkerken elders in de wereld het kerkelijk werk in de samenleving gestalte geven. Dit gebeurt onder andere door kerkopbouw, evangelisatie, het verzorgen van theologische opleidingen en de dialoog met andere godsdiensten. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het missionair aandeel buitenland. Adventstijd 2006 Kerkinactie/missionair werk Het thema voor deze adventscollecte is: Missionaire Vieringen. Alom zijn er in deze voorbereidingstijd op het Kerstfeest vieringen met een byzonder karakter. Graag willen we steun bieden aan hen, die de vieringen extra toegankelijk willen maken voor mensen die de gang naar de kerk maar moeilijk kunnen maken. Dan gaat het natuurlijk om meer dan Kerstvieringen. Ook begrafenisdiensten, doop- en trouwvieringen zijn gelegenheden bij uitstek om mensen, die normaal gesproken niet in de kerk komen, iets te laten ervaren van de warmte en de betekenis van het samenkomen van mensen rond het Evangelie. De landelijke kerk wil diverse projecten ondersteunen
op het terrein van missionaire vieringen. Een handreiking voor begrafenisvieringen met een missionair karakter, Thomasvieringen en liturgische handreikingen voor een ontmoeting met belijders van andere godsdiensten zijn voorbeelden in dit werk. En er is meer. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het missionair aandeel binnenland. Kerst 2006 Kerkinactie/kinderen in de knel Kinderen vormen wereldwijd een kwetsbare groep. Zij zijn vaak de eerste slachtoffers van armoede, conflicten of natuurgeweld. Kerkinactie zet zich in voor kinderen, via het eigen programma Kinderen in de Knel. Om kinderen in moeilijke situaties weer een toekomst te geven, geeft Kinderen in de Knel financiële hulp aan kleinschalige projecten. Deze projecten zijn door lokale hulpverleners opgezet. De eigenwaarde en verantwoordelijkheid van kinderen staan daarbij voorop. Kinderen in de Knel zet zich voor verschillende groepen kwetsbare kinderen in. De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland.
Kerstcollecte Luisterend Dienen/werelddiaconaat Barmhartigheid en gerechtigheid stonden centraal in de manier waarop Jezus met God en mensen omging. In navolging van Hem willen wij armoede en onderdrukking bestrijden en werken aan een rechtvaardige wereld met gelijke kansen voor iedereen. Dat is de opdracht voor het werelddiaconale werk van onze kerken. Dit werk wordt uitgevoerd door kerken en partnerorganisaties in de landen zelf. Zij kennen de situatie ter plaatse het beste en weten hoe gewerkt kan worden aan verandering. Luisterend Dienen ondersteunt deze kerken en organisaties. Deze collecte laat hen merken dat zij er niet alleen voor staan! De opbrengst van deze collecte telt mee voor het diaconaal aandeel buitenland. 31 december 2006 Eindejaarscollecte De opbrengst van deze collecte hoeft niet te worden afgedragen en komt dus ten goede aan de eigen plaatselijke kas. Uit deze kas wordt onder meer het kerkrentmeesterlijke quotum betaald.
AFDRACHTGEGEVENS BIJ HET COLLECTEROOSTER 2006 U wordt verzocht de collecte-opbrengsten uiterlijk af te dragen in de maand, volgend op de maand waarin de collecte werd gehouden. Voor de afdracht van de collecten ontvangt u telkens een aparte acceptgirokaart. Graag verzoeken wij u gebruik te maken van deze acceptgirokaart. Dit bespaart ons werk en kosten.
Datum
Collectedoel
Girorekening
Omschrijving
22-jan 5-feb 12-feb 26-feb/5-mrt 19-maart 2-april 9-apr 16-apr 14-mei 21-mei 28-mei/4-juni 18-jun 20-aug 3-sep 10-sep
Oecumene Werelddiaconaat Pastoraat Zending Catechese/Geloofsopvoeding Educatie Kerkinactie totaal Paascollecte Eredienst en kerkmuziek Diaconaat Zending Missionair werk Zending Werelddiaconaat Jeugd- en Jongerenwerk
5261 456 5261 456 5261 5261 456
Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. oecumene Kerkinactie o.v.v. werelddiaconaat Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. pastoraat Kerkinactie o.v.v. zending Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. catechese Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. educatie Kerkinactie o.v.v. Kerkinactie totale werk
5261 456 456 456 456 456 120738
17-sep 1-okt
Vredeswerk Kerk en Israël
5261 343800
8-okt 29-okt 6-nov/13-nov advent 25-dec 31-dec
Werelddiaconaat Diaconaat Zending Missionair werk Kinderen in de Knel Eindejaarscollecte
456 456 456 456 456
Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. eredienst en kerkmuziek Kerkinactie o.v.v. diaconaat Kerkinactie o.v.v. zending Kerkinactie o.v.v. missionair werk Kerkinactie o.v.v. zending Kerkinactie o.v.v. werelddiaconaat Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. jeugdwerk van de Protestantse Kerk in Nederland, collecte jeugdwerk Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. vredeswerk Protestantse Kerk in Nederland inzake Kerk & Israël o.v.v. collecte Kerk en Israël Kerkinactie o.v.v. werelddiaconaat Kerkinactie o.v.v. diaconaat Kerkinactie o.v.v. zending Kerkinactie o.v.v. missionair werk Kerkinactie o.v.v. kinderen in de knel
19
Kerkinformatie
Oprichting Liturgie Kamer Onlangs heeft de Prof. dr. G. van der Leeuwstichting de Liturgie Kamer opgericht. Dit is een oecumenisch werkgezelschap voor actieve bezinning op de liturgie. De Van der Leeuw-Stichting, ontmoetingscentrum van kerk en kunst, geeft al tientallen jaren belangrijke impulsen aan de liturgievernieuwing. Na de jaren van
Nieuwe directeur voor Nederlands Bijbelgenootschap Jan Meijer wordt de nieuwe algemeen directeur van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG). Hij volgt Haaije Feenstra op, die algemeen directeur is geworden van de Dienstenorganisatie
Theologencursus Spiritualiteit & Pastoraat In september start een nieuw eerste jaar van deze cursus, een inleiding in de charismatische geloofsbeleving. In drie seizoenen wordt stilgestaan bij de theologische noties van de charismatische geloofsbeleving (eerste jaar), de pastor persoonlijk (tweede jaar) en de pastor in de gemeente (derde jaar). Doel van de Theologencursus Spiritualiteit en Pastoraat (TSP) is dat deelnemers groeien in ontvankelijkheid. Daartoe wordt van diverse werkvormen gebruik gemaakt: luisteren naar lezingen, het delen van eigen
Landelijke Diaconale Dag 19 november 2005 De Landelijke Diaconale Dag wordt dit jaar op zaterdag 19 november gehouden in het Beatrixgebouw van de Jaarbeurs in Utrecht. Het thema voor deze dag is ‘Geld in actie!’. Diaconaal werk begint vaak met het geven van geld. Hoewel geld niet meer is dan een middel om mensen te helpen tot hun recht te komen, willen we tijdens de Landelijke Diaconale Dag stilstaan bij de mogelijkheden en onmogelijkheden van diaconaal geld. Aan de orde komen vragen, zoals: hoe kom je aan diaconaal geld? Hoe maak je een keuze bij het uitgeven van diaconaal geld? Hoe kun je als ‘rijke’ diaconie ‘arme’ diaco-
BERICHTEN
Juli/Augustus 2005
de Liturgische Beweging is er opnieuw behoefte aan een plaats waar in oecumenisch verband gewerkt wordt aan bezinning op en vernieuwing van liturgie. De Liturgie Kamer telt elf leden: theologen, liturgiewetenschappers, kerkmusici en musicologen. Ze zijn afkomstig uit de Protestantse Kerk in Nederland, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Oud Kathololieke Kerk, de Rooms-Katholieke Kerk. Er zal projectmatig gewerkt worden op verschillende gebieden. Daarbij wordt de richting enerzijds aange-
geven door wat er de afgelopen decennia op het gebied van liturgische handboeken in Nederland verschenen is, maar zal anderzijds ook op meer experimentele wijze gezocht worden naar nieuwe klanken, vormen en verbeeldingen van liturgie. De Liturgie Kamer zal nauw samenwerken met de nog op te richten Kamers voor Kerkbouw en voor Beeldende Kunst. Nadere informatie: Prof. dr. G. van der Leeuw-Stichting, www.vanderleeuwstichting.org of tel. (030) 254 65 18.
van de Protestantse Kerk in Nederland. Aanleiding voor Meijer om bij het NBG te solliciteren is – in zijn eigen woorden – ‘de wens realiseren om de drijfveren vanuit mijn geloof te kunnen combineren met mijn vakmatige kennis en ervaringen.’ Jan Meijer begint eind augustus met zijn werkzaamheden voor het NBG. Zijn belangrijkste aandachtspunt zal zijn om, na de succesvolle introductie van De Nieuwe Bijbelvertaling, een inspirerende nieuwe koers uit te zetten en te realiseren binnen
de missie van het NBG (‘Zorgen dat de Bijbel zoveel mogelijk mensen bereikt en aanspreekt’). Meijer is afkomstig van Raptim Intercontinental groep in Tilburg, een not-for-profit reisorganisatie, waar hij sinds 2001 werkzaam was. Daarvoor was hij meer dan twintig jaar werkzaam bij de KLM en leidde hij verschillende vestigingen in Midden-Amerika, Europa en Afrika. Meijer is gehuwd, heeft drie kinderen en is actief lid van de Protestantse Kerk in Nederland.
ervaringen in kleine groepen, bidden voor elkaar, creatieve verwerking na de lezing, samen vieren. De cursus bestaat uit 6 maandelijkse vormingsdagen (van 9.30-15.30 uur) op donderdag in Amersfoort en een retraite van 2 t/m 5 januari 2006 in Zenderen. De landelijke dagen van het komend seizoen:
20 april: drs. Annemieke Parmentier: Heil maakt heel (Genezing van de wereld)
29 september: dr. Kees van der Kooi: Theologie van de Heilige Geest 3 november: dr. Melvin Ho, gastdocent AZUSA: Gaven van de Geest 1 december: dr. Kick Bras: (Charismatische) spiritualiteit 9 februari: drs. Henk van Veen: Pastoraat 16 maart: drs. Tineke Zijlstra: Lof en leven
nieën helpen bij hun werk? De dag wordt geopend door Haaije Feenstra, directeur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Sprekers tijdens het ochtendprogramma zijn onder anderen Jurjen Beumer, diaconaal predikant in Haarlem en Arjen Klein, medewerker van het Instituut voor Sponsoring en Fondsenwerving. In de middag zijn er drie workshops: over microkredieten, diaconaal geld werven en verantwoorden, en diaconaal geld beheren en uitgeven. Meer over het programma is te vinden op www.kerkinactie.nl. De kosten bedragen € 24,- per persoon, inclusief lunch. Aanmelding kan via www.kerkinactie.nl of door bij de afdeling Brochureverkoop van het Protestants Landelijk Dienstencentrum
20
U bent welkom om een dag mee te maken; voor deelnemers die voor het eerst mee gaan doen is er een kennismakingsretraite op 6 en 7 september. De cursus staat open voor pastores, theologen en theologiestudenten in de laatste fase van de studie. Ook partners zijn van harte welkom. Inlichtingen en opgave (uiterlijk 1 augustus): ds. Peter Israël, Utrechtsestraatweg 13, 3421 GL Oudewater, (0348) 56 33 84, e-mail:
[email protected] (Secretariaat); ds. Elly Veldman, Van Hogendorpweg 53, 2953 BN Alblasserdam, (078) 699 09 80, e-mail:
[email protected].
in Utrecht een aanmeldingsfolder op te vragen: Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 24, e-mail
[email protected]
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
KERKINACTIE
Peter de Bie
Enquête over armoede in Nederland In de eerste helft van dit jaar heeft Kerkinactie een onderzoek gehouden onder alle diaconieën van de Protestantse Kerk in Nederland over hun betrokkenheid bij armoede in Nederland. Centraal stonden vragen over de materiële hulpverlening aan mensen die financieel in de knel zijn geraakt. In juni werd het rapport hierover naar buiten gebracht.
De aanleiding om een vragenlijst uit te zetten onder de diaconieën werd gevormd door toenemende signalen uit de kerken, uit de anti-armoedebeweging en uit de samenleving in bredere zin, dat de situatie aan de arme kant van Nederland snel verslechtert en dat daarmee ook het beroep op de diaconie toeneemt. Signalen over een grote toename van de schuldenproblematiek en over de voedselbanken die als paddestoelen uit de grond schieten, zijn maar enkele voorbeelden die aangeven dat de armoede weer toeneemt. Het is hard nodig dat we als kerken daarover bij de politiek aan de bel te trekken. Maar dan moet je wel goed beslagen ten ijs komen. De laatste keer dat onderzoek werd gedaan naar de betrokkenheid van kerken bij individuele materiële hulpverlening, was in 2000. Het rapport daarover, ‘De kerk als vangnet?’, verscheen in 2002. Er was behoefte aan recentere cijfers.
Resultaten
Protestantse Kerk 2159 diaconieën heeft, kun je met een voorzichtige schatting stellen dat er ruim 8000 individuele vragen om financiële hulp zijn gehonoreerd en dat het daarbij gaat om een totaalbedrag van ruim 4,5 miljoen euro.
Steunverlening toegenomen Er is ook gevraagd of het aantal hulpvragen en de bedragen die daar in omgaan zijn gestegen ten opzichte van 2003. Bijna de helft zegt dat het aantal aanvragen ongeveer gelijk is gebleven en ruim 38% geeft aan dat het is toegenomen. 9% zag een daling. Volgens ruim 60% zijn de bedragen toegenomen. Volgens 21% bleven de bedragen gelijk en 14% constateert een afname. Door de bank genomen ontstaat dus het beeld dat er inderdaad een toename plaatsvindt van de kerkelijke hulpverlening. Het zijn met name mensen zonder betaald werk, alleenstaande ouders met kinderen, asielzoekers, mensen met een chronische ziekte of handicap en ouderen die aanklop-
Maar liefst 932 diaconieën reageerden op het verzoek de enquête in te vullen. Dat is 42% van het totaal; een opvallend hoge respons voor dit soort onderzoek. Daarmee zijn de resultaten in hoge mate representatief te noemen. Ongeveer driekwart van de diaconieën zegt op één of andere manier betrokken te zijn bij de ondersteuning van mensen die financieel in de knel zijn geraakt. Van die groep geeft bijna 85% aan dat ze dat doen door middel van giften. Ruim de helft verstrekt (ook) leningen. En eenzelfde percentage geeft materiële hulp in natura. Het verwijzen en begeleiden naar instanties en regelingen is een manier om ondersteuning te bieden, die ook door ruim de helft van de respondenten wordt genoemd. In 2004 ontvingen diaconieën gemiddeld 6,11 aanvragen voor giften of leningen, waarvan er 5,41 werden gehonoreerd. In de grote steden lag dat aantal een stuk hoger, in de kleinere gemeenten lager. Diaconieën trokken hiervoor in 2004 gemiddeld een bedrag uit van € 3.174,-. Ook dat valt in de grote steden hoger uit dan in de kleinere gemeenten. Als je bedenkt dat de
pen bij de diaconie. Al deze categorieën werden door 37% tot 47% van de geënquêteerden genoemd als belangrijke groepen. Het soort problemen waar deze groepen het meest mee te maken hebben zijn schuldenproblemen, een langdurig laag inkomen, onvoorziene uitgaven of tegenslagen en hoge vaste lasten.
Politici Eén van de belangrijkste signalen die de diaconieën door willen geven aan de politiek, is dat de minima te hard worden getroffen door het huidige overheidsbeleid. Ook Kerkinactie vindt het van groot belang dat ervaringen vanuit het grondvlak bekend worden bij politiek en samenleving. De hulp moet wel anoniem, maar niet stil blijven. Bij het ter perse gaan van deze ‘Kerkinformatie’ werd bekend dat minister De Geus in de gelegenheid is om het onderzoeksrapport op 5 juli a.s. in ontvangst te nemen. Maar hoe dan ook zullen de resultaten besproken worden met politici. Daarbij zal zeker gepleit worden voor een verbetering van het inkomensbeleid voor de minima. Dat is hard nodig, want steeds meer mensen kunnen de eindjes niet meer aan elkaar knopen.
Peter de Bie is projectmedewerker Kerkinactie.
Het rapport ‘Armoede in Nederland’ is te downloaden van de website van Kerkinactie (www.kerkinactie.nl) en voor € 4,- te bestellen via
[email protected].
21
Kerkinformatie
DIACONAAL JAAR
Juli/Augustus 2005
Sjaak Teuwissen
Amstelrank draagt nieuwe vruchten Op twee hoog in gebouw Amstelrank in hartje Amsterdam wordt hard gewerkt aan de voorbereiding van het “Mission House Amstelrank”; een diaconale leefgroep van jongeren. Mission House is een jongerenproject in samenwerking met De Schinkel, de Protestantse Kerk in Nederland én de Europese afdeling van de Council for World Mission te Londen.
Amstelrank is het voormalige zusterhuis van de veel bekendere ‘Amstelhof’, het huidige verpleegtehuis én het museum ‘Hermitage aan de-Amstel’ - in wording. Momenteel heeft een christelijk crisis-opvangcentrum hier zijn tijdelijk onderkomen.
Diaconaal Jaar Amsterdam Al vijf seizoenen participeert de Protestantse Gemeente Amsterdam in het Diaconaal Jaar Nederland. Jongeren vanuit allerlei hoeken van Nederland en Europa komen voor 10 maanden naar de stad om mee te draaien als vrijwilliger in woongemeenschap Oudezijds100. Zij werken in inloophuizen, geven taallessen aan allochtone vrouwen, draaien mee in een bezoekproject in een jeugdgevangenis, in het centrum voor verslavingszorg ‘De Regenboog’, in een woongroep voor mensen met psycho-sociale problemen ’t Arendsnest, werken met dak- en thuisloze jongeren en tienermoeders via Don Bosco Jonathan, of zijn actief in andere diaconale projecten. De vrijwiligers ontmoeten dak- en thuislozen, allochtone vrouwen, kinderen uit ‘achterstandswijken’, mensen met allerlei pychische, sociale of financiële problemen, gevangenen, en werken met en voor hen.
‘diaconale’ of ‘cross-culturele uitdaging’ die Diaconaal Jaarjongeren in Nederland doorgaans wél hebben. Daarnaast kan zo’n plek behoorlijk eenzaam zijn. Wie ziet jou als je ziek bent, je alleen voelt ver van je echte thuis, als het even niet lekker loopt op je projecten, als je behoefte hebt om je hart te luchten? Hoe zorgt de Amsterdamse gastheer en de mede-organisatoren er voor dat zij hun verantwoordelijkheid voor hun gasten ook waarmaken? Beter dan op afroep beschikbaar zijn en een maandelijks begeleidingsgesprek? Maar ook: hoe laten zij hun jonge gasten delen in een huiselijke – christelijke – levenssfeer? Hoe mooi de zelfstandige appartementen ook zijn: de diaconaal jaarjongeren zijn daar een groot deel van de tijd ‘uit beeld’; ze mogen het daar vooral zélf uitzoeken, en dat vinden we voor hen en voor ons zelf niet ideaal.
Council for World Mission De Britse Council for World Mission is ‘een wereldwijde gemeenschap van christelijke kerken, verspreid over 31 leden(waaronder ook de PKN) in het gehele Britse Gemenebest.’ Zij ‘delen hun middelen van geld, mensen, vaardigheden en inzichten om Gods Missie op plaatselijk vlak uit te
voeren. De Europese afdeling, de CWME, organiseert vanuit Londen een aantal aansprekende jongerenprogramma’s, waaronder kampweekenden en projecten van twee weken. Jongeren vroegen zélf aan de CWM-E om een soort ‘missionair-diaconaal jaar’ op te zetten, het liefst rondom een jongerenhuis in een aansprekende Europese stad. Dat verzoek werd opgepakt, alleen bleek het moeilijk om een goede plek in een bekende stad te realiseren. Een gesprek met Daan Verbaan van het Jeugdwerk van de Protestantse Kerk in Nederland, coördinator Diaconaal Jaar Nederland, leidde er toe dat binnen anderhalve maand iemand uit Londen naar Amsterdam vloog om met Paul van Oosten (algemeen secretaris van de Protestantse Diaconie Amsterdam) en ons als jeugdwerkadviseurs te praten. ‘Amstelrank’ was beschikbaar en enkele maanden later waren de concrete voorbereidingen al in volle gang.
Mission House Het Mission House Amstelrank wordt een internationale gemeenschap van maximaal acht jonge mensen, uit Nederland, GrootBrittannië, Europa en het Britse Gemene-
Tegelijkertijd volgen ze een landelijk vormingsprogramma via het Jeugdwerk van de Protestantse Kerk in Nederland. Ze werken daarbij aan hun eigen identiteit, christelijke levensbeschouwing, maatschappijbeeld en bereiden zich voor op bijvoorbeeld hun studie. Verder is er begeleiding ter plekke: contactpersonen op de projecten of een jeugdwerkadviseur. De Diaconaal Jaarjongeren stellen zich beschikbaar voor workshops en presentaties, jongerenvieringen, interviews en het schrijven van columns. Verder laten de organisatoren jongeren graag ‘thuiskomen’ in een kerkelijke gemeente die bij hen past.
Zelfstandig maar alleen Twee jongeren wonen zelfstandig op een appartement van de Protestantse Diaconie, in een 19e eeuws hofje. Een volledig ingericht onderkomen, maar het mist de
Amstelrank, een vrijstaand robuust huis aan de Nieuwe Herengracht, vlakbij de Weesperstraat en een metro-uitgang.
22
Deelneemsters aan de Amstelrank.
best. Zij leven voor 10 maanden samen; ieder jaar start een nieuwe groep. De jongeren werken fulltime in allerlei diaconale projecten in de regio Amsterdam en worden betrokken bij wijkgemeenten van de Protestantse Gemeente Amsterdam. Daarnaast zullen ze gezamenlijk als team één specifiek project of activiteit aangaan, waar ze met z’n allen verantwoordelijkheid voor dragen. Het Mission House daagt jongeren uit om actief te participeren in een missionair-diaconale manier van leven en werken: - door actie, vooral in diaconale projecten - door in een internationale gemeenschap te leven met andere jongeren - door deel te nemen aan een christelijke manier van leven, zowel in het Mission House zelf als in de protestantse gemeentes van de Protestantse Gemeente Amsterdam - door vorming en persoonlijke reflectie; in het landelijk seminar programma van het Diaconaal Jaar en door een Amsterdamse groep begeleiders. De initiatiefnemers hopen en verwachten dat het Mission House een sterke impuls zal geven aan het jongerendiaconaat van de Protestantse Gemeente Amsterdam. Met de komst van het Mission House stopt het diaconaal jaar in andere Amsterdamse projecten niet: we hopen dat we de plekken buiten het Mission House, bijvoorbeeld in woongemeenschap Oudezijds 100 en bij de zusters Augustinessen, kunnen behouden.
Studentenhuis Lijkt het Mission House op een studentenhuis? Ja en nee. Het is een verdieping in Amstelrank met elf kamers, acht voor de jongeren, één voor een “inwonend begeleider”, een woon- en een eetkamer. Verder
een gemeenschappelijke keuken, douche en toiletten. Het lijkt op een studentenhuis in die zin dat er vooral jongvolwassenen wonen op eigen kamers en met gemeenschappelijke keuken en sanitair. Vergelijkbaar met bijvoorbeeld veel woonvoorzieningen voor studenten zoals Uilenstede in Amsterdam of op De Uithof in Utrecht. Anders is, dat we niet uitgaan van een losse verzameling individuen, maar van een leefgemeenschap van jongeren die samen verantwoordelijkheid dragen voor elkaar en hun huishouding. Ieder met een eigen dagbesteding, maar ook met een gezamenlijke maaltijd. Dat niet iedereen voor zichzelf op z’n eigen tijd z’n eigen potje kookt, maar dat de avondmaaltijd een dagelijks ontmoetingsmoment wordt. We denken verder aan een wekelijks “zin-moment” met de hele groep. Anders is óók dat er een begeleider komt te wonen. Iemand met een eigen baan of studie, maar die beschikbaar en aanspreekbaar is voor allerlei facetten van het reilen en zeilen van de groep. Die de jongeren helpt een plek te vinden in de voor hen meestal onbekende Nederlandse samenleving. En die de jongeren wil voorgaan in en uitnodigen tot een christelijk-geïnspireerde manier van leven.
Wat staat er te gebeuren? Het projectplan staat. Know-how is ingewonnen bij vergelijkbare jongerenhuizen in Amsterdam, Zwolle en Eindhoven. De komende tijd moeten fondsen worden geworven voor de stoffering, technische aanpassing en inrichting van het huis. Op 6 april werd de Mission House Council (bestuur) opgericht. De werving en intake van jongeren is begonnen: bij het landelijke
23
jeugdwerk én in Londen. Intussen zijn er kandidaten uit Nederland, Hongarije, Verenigd Koninkrijk en van buiten Europa in beeld. Van 23 t/m 25 juni is er een klusdriedaagse, waarin alle meubels, lampen, en andere spullen in elkaar worden gezet. De werving van mentoren is begonnen, en vooral naar één inwonend begeleider. Op 17 en 18 september vindt de officiële opening plaats. Veel te doen dus. Maar wat er hopelijk vooral staat te gebeuren, is dat het Mission House een impuls geeft aan het jongerenwerk van Protestants Amsterdam, en dat in beweging zet. Dat het huis bijvoorbeeld ook de ontmoetingsplek wordt voor andere jongeren die zin hebben om wat te komen drinken, open staan voor een cross-culturele ontmoeting of toe zijn aan een goed gesprek. Dat de Mission House jongeren leeftijdsgenoten inspireren. Dat ze hen uitdagen om óók over hun eigen grenzen heen te stappen: bijvoorbeeld in de richting van het missionair-diaconaat, of ten minste in de richting van het met andere ogen zien van wat schijnbaar gewoon is, maar zichtbaar anders kan. Er is al heel veel enthousiasme bij een kleine groep betrokkenen. Hopelijk werkt het aanstekelijk en kunnen we al heel gauw stellen: ‘Het Mission House Amstelrank, dat stáát als een huis!’
Sjaak Teuwissen werkt als jeugdwerkadviseur bij De Schinkel-Jeugdwerk voor de Protestantse Gemeente Amsterdam; hij is coördinator van het Diaconaal Jaar Amsterdam en projectleider van het Mission House Amstelrank.
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
BERICHTEN
Cursussen Hydepark voor predikanten en kerkelijk werkers Prediking die landt, Leren preken door eigen preken en die van anderen te horen en te Analyseren, o.l.v. W. Dekker, P.J. Visser, A. Pals, 8-10 juni 2005, € 195,Noordmans en de menselijke ervaring, Een spiegel voor onze cultuur van gevoelsexibitionisme, o.l.v. H.W. de Knijff, 29 aug. - 2 sept. 2005, € 305,Preken in het spoor van de gereformeerde traditie, De prediking van het Oude Testament, o.l.v. F.G. Immink, H. de Leede, 29 aug.-2 sept. 2005, € 330,Waar blijft de tijd?!, Timemanagement, doelmatig en doeltreffend omgaan met je tijd, o.l.v. H.J. Oortgiesen, 29-30 aug. 2005, € 115,Schrijven met vaart, Vaardig ‘de pen’ hanteren in krant en kerkblad, o.l.v. P v.d. Ros, D. v.d. Waals, 5-7 sept. 2005, € 280,Organisatie en familieopstellingen voor pastores, Een systeem-dynamische benadering van praktijksituaties, o.l.v. M.L. Dutilh, 28-30 sept. 2005, € 125,Miskotte lezen met collega’s in Roemenië, o.l.v. D. Boer, 29/30 sept.-9/10 okt. 2005, ca. € 500,Gemeenschap van ongelijken, Missionaire onrust als drijfveer voor gemeenteopbouw, o.l.v. G.J. v.d. Kolm, 29-30 sept., 23-28 okt. 24-25 nov. 2005, 2-3 febr., 6-7 apr., 22-23 juni 2006, € 835,Interveniëren in conflicten, Jaartraining voor predikanten, kerkelijk werkers en visitatoren,o.l.v. J.D. Pronk, J.D. van Ark, 6-7 okt., 24-25 nov. 2005, 19-20 jan. 2006, € 870,Rouwverwerking als groepspastoraat, Begeleiden van een rouwgroep in de kerkelijke gemeente, o.l.v. N. Willems, R. Nieuwkoop, 13 okt 2005, 11 mei 2006, € 115,Shakespeare en het christelijk geloof, Shakespeare als toegang tot het christelijk geloof en omgekeerd, o.l.v. A.J. Plaisier, 13-14 dec. 2005, € 125,-
(Muziek)theater in de gemeente, Toneelspelen als vorm van gemeenteopbouw, o.l.v. C. Hogerzeil, 26-27 okt. 1-2 dec. 2005, 15-16 mrt. 2006, € 790,Sulaymaan en Salomo, één koning, twee verhalen, De koran intertekstueel lezen, o.l.v. H. Mintjes, 26-27 okt 2005, € 170,Leven in verscheidenheid, Gemeenteopbouw vanuit polariteiten, o.l.v. J.D. Pronk, 27-28 okt, 9 dec. 2005, € 375,Conferentie Bijbelse Theologie, Jeremia, profeet van oordeel en van hoop, o.l.v. A.M. Spijkerboer, 31 okt.-2 nov. 2005, € 175,Presentatie en communicatie, Het aanleren van communicatieve vaardigheden met het oog op de preek, o.l.v. W. Dekker, P.J. Visser, A. Timmerman, 3-4 nov. 2005, € 95,Verhalen vertellen, De eigenzinnige kracht van vertellen en verbeelden, o.l.v. B. v.d. Berg, C. Fortuin-v.d. Spek, 3-4 nov. 2005, 2-3 febr., 6-7 apr. 2006, € 535,Bergen en heuvels, zee en rivieren, De
Oecumenische conferentie ‘Met alle respect’
Tijdens de werkconferentie ‘Met alle respect’ die op 9 september wordt gehouden gaat het om vragen als: hoe vindt u vanuit uw christelijke inspiratie aansluiting op deze tijd? Hoe komt de identiteit van uw organisatie op dit moment tot zijn recht? Hoe weet u die identiteit te matchen met uw eigen overtuiging? Hoe kan er volgens u sprake zijn van een hernieuwde christelijke presentie in onze samenleving? De dag is opgezet rondom het boek van drs. Auke van Nijen, ‘Met alle respect…’ Daarin komen opvallende en essentiële inzichten aan de orde, zoals ‘Verscheidenheid biedt kracht; u kunt één zijn zonder het eens te
Wie ‘christelijk geïnteresseerd’ is en betrokken bij onderwijs, zorg, kerk, media, politiek, vakbond, bedrijfsleven of vrijwilligerswerk vraagt zich wel eens af: hoe geef ik onze identiteit vorm? Op zichzelf trekken tv-programma’s als ‘Kruispunt’, ‘Spiritus’ en ‘Zij gelooft, zij niet’ trekken veel kijkers. Toch spreekt het traditionele christelijke/ katholieke aanbod steeds minder mensen aan.
Schrift over de ‘natuur’, van tekst naar preek, o.l.v. K. Deurloo, 8-11 nov. 2005, € 330,Het tegoed van het Oude Testament in een postmoderne cultuur, Miskotte en Van Ruler opnieuw gelezen, o.l.v. W. Dekker, H. de Leede, 14-16 nov. 2005, € 195,Een kunstzinnige blik op Kerst, De lofzang van Maria en de aankondiging aan de herders vanuit de kunst gezien, o.l.v. A.M. Spijkerboer, 17-18 nov. 2005, € 210,Rituelen op de levensweg, Ervaring opdoen met het Dienstboek – een proeve, deel II, o.l.v. E. Postma, J.H. Uytenbogaardt, 22-23 nov. 2005, € 210,Kunst in de theologie en kerk, o.l.v. M. Barnard, A.M. Spijkerboer, 28-29 nov., 8-9 dec. 2005, 12-13 jan., 13-14 mrt. 2006. Informatie en aanmelding via Hydepark, mw. J.F. van Surksum-den Besten, tel. (0343) 51 40 41, e-mail
[email protected] . Zie onze website www.hydepark.pkn.nl
(foto: Protestantse Kerk)
24
zijn’ en ‘In christelijke zin is er geen waarheid zonder eenheid’. Er zijn plenaire en groepsactiviteiten, zowel binnen als buiten. De Oecumenische werkconferentie wordt gehouden op 9 september 2005, van 10.00-16.30 uur in het Bezinningscentrum Hydepark te Doorn, tel. (0343) 52 42 58. Dagvoorzitter is tv-presentator Tijs van den Brink. De organisatie is in handen van Herbert Monteban (Bezinningscentrum Hydepark) en Auke van Nijen (Bureau Via Visie). Aanmeldingen: www.iob.pkn.nl/bch. De dagprijs bedraagt € 75,-, inclusief werkboek (á € 15,-), lunch, koffie, thee en een aperitief.
Kerkinformatie
Vredesweek 2005 Van 17 t/m 25 september staat vrede nadrukkelijk op de kerkelijke agenda. Dit jaar wordt de vredesweek verbreed naar niet-kerkelijke groepen en naar de moslimgemeenschap. De behoefte hieraan is sinds de dood van Theo van Gogh alleen maar sterker geworden. Angst voor de ander, vijandsbeelden die gecreëerd worden en die leiden tot conflict en soms oorlog, spelen een belangrijke rol. Waar begint on-vrede mee? Vaak ligt de kiem van veel conflicten in een gebrek aan dialoog, wanneer met oneigenlijke argu-
Omgaan met depressie Verschenen is een nieuwe handreiking voor het pastoraat, getiteld ‘Luisteren naar fluisteren, pastoraat aan mensen met een depressie’. Aan pastoraal werker, ouder-
Presentatie Tsjinstboek – in oanset Op zaterdagmiddag 15 oktober 2005 zal de Friese vertaling van ‘Dienstboek – een proeve’ (1998) in gebruik worden genomen in een feestelijke presentatiebijeenkomst in de Grote of Jacobijner Kerk te Leeuwarden. De wijkkerkenraad en de Yntertsjerklike Kommisje foar de Fryske Earetsjinst (ykfe) verwachten daar de vertegenwoordigers
BERICHTEN
Juli/Augustus 2005
menten de ene groep zijn gelijk probeert te halen ten koste van de andere groep. Zonder al te gemakkelijk vergelijkingen te willen trekken, wil het IKV tijdens de Vredesweek de blik naar buiten richten. Hoe gaan andere landen om met inter-etnische verschillen en interreligieuze dialoog? Wat kunnen we van hen leren, welke valkuilen moeten we vermijden? Ook wordt in het materiaal voor de Vredesweek aangesloten bij de verschijning van de nieuwe Bijbelvertaling. Nieuwe woorden laten mensen weer opnieuw kijken naar oude begrippen. Wat is de kracht van woorden? Er zijn woorden die haat zaaien en mensen verdelen in wij tegen zij. Er zijn ook woorden die heilzaam zijn en vrede stichten. Wat
de een als vrijheid van meningsuiting betitelt, wordt door de ander als heiligschennis opgevat. Waar ontmoeten woorden elkaar, waar kunnen woorden juist bruggen slaan in plaats van verdelen? Het materiaal voor de Vredesweek zal wat betreft de liturgische voorbereiding en materiaal voor school-en vormingswerk voor de zomer beschikbaar zijn bij Pax Christi en IKV. De Vredeskrant verschijnt naar verwachting in juli. Bestellingen kunnen gedaan worden op basis van de korte inhoud die via de website www.vredesweek.nl beschikbaar is. Voor nadere informatie kunt u zich richten tot Helma Maas, tel. (070) 350 71 00 of
[email protected]
ling en predikant biedt deze brochure goede, ter zake doende handreikingen om gemeenteleden met een depressie adequaat te begeleiden. De brochure is samengesteld door leden van de werkgroep Pastoraat in de Gezondheidszorg. In de serie Handreikingen voor het Pastoraat verschenen eerder: ‘Over zelfdoding’;
‘De partner van de chronisch zieke’; ‘Levensmoe, pastoraat aan mensen op hoge leeftijd die levensmoe zijn en wachten op een natuurlijk levenseinde’. De brochures zijn te bestellen bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum via e-mailadres
[email protected], tel.: (030) 880 17 24 of fax (030) 880 14 57.
van de plaatselijke gemeenten in Friesland van de Protestantse Kerk in Nederland, zoals kerkenraden, predikanten, cantores, cantorijleden, organisten, gemeenteleden en ieder die belangstelling heeft voor de eredienst in de Friese taal. De bijeenkomst begint om 14.00 uur en zal tegen 16.15 uur worden besloten. De aanwezigen beproeven de inhoud van het ‘tsjinstboek’ door luisterend en zingend in grote lijnen de praktijkonderdelen, het liturgisch materiaal, door te nemen. Teksten worden voorgedragen door lectoren. Liturgische gezangen
worden gezongen door alle aanwezigen nadat ze zijn aangereikt door de drie meewerkende cantorijen. Functie en plaats van het beoefende materiaal in het geheel van de eredienst worden op speelse wijze toegelicht. De bijeenkomst wordt besloten met de viering van een kort middaggebed uit het ‘tsjinstboek’. Bij de officiële presentatie en de overhandiging van het eerste exemplaar wordt ook stilgestaan bij het vele werk dat verzet moest worden voor dit boek in de Friese taal beschikbaar kon komen.
Themaboekje over Paulus
wereld om zich heen mis zag gaan. Het boekje ‘God voor iedereen’ is uitstekend geschikt om in een groep te bespreken. Om de soms stevige kost goed toegankelijk te maken, zijn aan het eind van elk hoofdstuk gespreksvragen toegevoegd. Deze helpen om Paulus te ‘vertalen’ naar de eigen tijd en situatie. Het themaboekje ‘God voor iedereen. Paulus aan de geliefden te Rome’ (60 p.) verscheen bij het juni-nummer van tijdschrift ‘toer’ en is te bestellen voor € 5,50, bestelnr. 594 bij Boekencentrum Uitgevers, Postbus 29, 2700 AA Zoetermeer, tel. (079) 362 82 82. Informatie over de inhoud bij de redactie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 14 82, e-mail
[email protected]
Paulus is een persoon uit de bijbel aan wie het nodige te vragen valt. Denk alleen maar aan zijn vermeende homovijandigheid en vrouwonvriendelijkheid. Rinze Marten Witteveen schreef onlangs een themaboekje in de toer-serie over Paulus’s brief aan de Romeinen. Voor veel mensen is dit bijbelboek niet bepaald een ‘hapklare brok’. Wat bezielde Paulus eigenlijk? Waarom had hij zo’n sombere kijk op seksualiteit? En waarom gebruikt hij van die moeilijke zinnen en redeneringen? De auteur van het boekje, een echte fan van Paulus, wil de lezer op een ander spoor zetten. Als je probeert Paulus te begrijpen in zijn eigen tijd, krijg je een ander beeld van deze apostel, meent hij. Hij beschrijft Paulus als een gedreven mens, maar ook als iemand die worstelde met wat hij in de
25
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
PREDIKANTSWISSELINGEN
Predikantswisselingen
Beroepen te Amstelveen-Buitenveldert, ds. J.J.A. Doolaard te Zeist; te Loenen aan de Vecht, ds. D.M. Elsman te Opijnen en Tuil; te Moordrecht (herv.), proponent H. Schipper te Kerkwerve; te Oud-Avereest-Balkbrug, ds. G. Holverda te Wanneperveen-BeltSchutsloot; te Putten, ds. R.W. de Koeijer te Giessendam-Neder-Hardinxveld; te Sirjansland (herv.), drs. T.C. de Leeuw te Lienden; te Terkaple, ds. mw. T. Abee te Zeevang en Oudendijk; te Vriezenveen (herv. wijk 4), ds. D.M. Elsman te Opijnen en Tuil; te Waal, Koog, Den Hoorn (Texel), ds. C.F. Klaassen te Nieuwdorp; te Wageningen (herv. wijkg. 1), ds. H.L. Versluis te AmeideTienhoven; te Wekerom (herv.), ds. A.P. Voets te Middelharnis; te Zwijndrecht (herv.wijkgem. centrum), ds. A. Visser te Apeldoorn.
Aangenomen naar Amstelveen- Buitenveldert (prot.gem. i.w.), proponent M. Visser te Rendsburg (Duitsland); naar Asperen, proponent mw. J. Visser-Sonneveld te Arnhem; naar Bergambacht (herv.), ds. G.C. Bergshoeff te Lelystad; naar Boskoop (geref.), ds. E. Baljet te Maarn; naar Dedemsvaart (herv.), ds. J. van Meerveld te Hollandscheveld; naar Domburg, proponent B.J.J. Boter te Domburg; naar Dordrecht (pred. met bijz. opdr. g.v. in het Albert Schweitzerziekenhuis), proponent mw. M. Ottens te Alblasserdam; naar Goudriaan en Ottoland, ds. J.H.
Collecte Medisch Werk 5 september Op 5 september is de collectie voor het medisch werk van Kerkinactie. Aandacht is er speciaal voor het gezondheidswerk van de St. Thomas Kerk, onderdeel van de Kerk van Pakistan. Deze organisatie zet zich in voor de gezondheid van armen. Pakistan is een overwegend islamitisch land; christenen zijn er een minderheid. Het land kent grote tegenstellingen tussen arm en rijk. Dat is goed te zien in de hoofdstad
Adriaanse te Dinteloord; naar Hoogeveen (herv. wijkgem. 1), ds. A.A.A. Prosman te Zoetermeer; naar Kampen (geref.), dr. E. van der Veer te Aduard en Oldehove; naar Katwijk aan Zee (wijk gem Immanuel), ds. J.B. ten Hove te Wapenveld; naar LeekOldebert, ds. mw. T. Keuning te Hattem en ds. A.G. Tol te Hattem (pt); naar Lemmer, ds. P. Huiser te Hijkersmilde-Kloosterveen; naar Maarssen (herv. wijk protest. gem. Maarssenbroek), ds. J. Wolswinkel te Hattem; naar Nieuw-Loosdrecht (herv.), ds. J. Meertens te Bedum/Onderdendam; naar Oldebroek (herv. wijk 1), ds. A. de Lange te Bruchem en Kerkwijk/Delwijnen (herv.); naar Putten (herv.; wijkgem. Noord), drs. R. Koning te Wapenveld; naar Noordeloos (geref.), proponent A. Schellevis te Noordeloos; naar Ridderkerk (geref.), ds. mw. C.H.A. Bartelink-Van den Dool te Middelburg (pt); naar Rotterdam-Zuid (herv. wijkgem. Maranathakerk), ds. M.M. van Campen te Hedel; naar Scherpenzeel (gld), ds. J. Bogerd te Den Ham; naar Vinkeveen en Waverveen, proponent A.W. Aarnoutse te Kampen; naar Waarder i.c.m. Nieuwerbrug (geref.), ds. D.J. Versloot te Linschoten/Nieuwerbrug; naar Wilsum, ds H.J. Zeeman te Zwolle (AssendorpPierik); naar Woerden (geref.), ds. N. van Tellingen te Gorinchem; naar Yerseke (geref.), ds. A.P.D. Zijlstra te Westerhaar; naar Zuidhorn (herv.), ds. Y. Buurma te Ten Boer-Sint Annen.
Islamabad: tussen de moderne kantoorflats staan miserabele krothuisjes, gammele lemen of bakstenen hutjes. De bewoners van deze huisjes komen vaak van het platteland van Pakistan en hopen in de stad werk te kunnen vinden en zo een bestaan op te bouwen. De gezondheidssituatie in de sloppenwijken is slecht. De overheid erkent de wijken niet, en voelt zich daarom niet verantwoordelijk voor voorzieningen zoals riolering, schoon water of elektriciteit. In de wijken is de Kerk van Pakistan actief op het gebied van basisgezondheidszorg, om de gezondheidssituatie van de armsten te verbeteren. Er is een gezondheidsnet-
26
Bedankt voor Huizen (herv.; wijkgem. Oude Kerk West), ds. P.H. van Trigt te Ede; voor Krimpen a.d. IJssel (herv. w.b.a.), ds. J.B. ten Hove te Wapenveld; voor Veenendaal (herv. wijkgem. 6 - Engelenburg), ds. M.M. van Campen te Hedel; voor Wageningen (herv. wijkg. 1), ds. J.B. ten Hove te Wapenveld; voor Wijk (bij Heusden; herv.), ds. J. Geene te Katwijk aan Zee; voor Wilnis (herv.), ds. M. Aangeenbrug te Barneveld (herv.); voor Woudenberg (herv. wijkgem. 2), ds. M. van Campen voor bgw werkz. Kerk in haar geheel (docent Chr. Hogeschool Ede).
Beroepbaar ds. B. Stigter, Speelheuvelplein 7, 5711 AR Someren, tel. (0493) 47 14 74; ds. H.A. Wisman,Tjariet 27, 9746 PD Groningen, tel. (050) 577 14 15; mevr. C.K.J. Rog-Pronk, Kornoeljelaan 7, 2803 Gouda, tel. tel. (0182) 32 87 58.
Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail:
[email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail:
[email protected]
werk opgezet met de naam St. Thomas Health Network, dat ervoor heeft gezorgd dat zes klinieken hun deuren hebben geopend. Hier kan men terecht voor medische zorg, consultatie voor moeder en kind en voorlichting. Het netwerk zorgt daarnaast voor opleidingen van vroedvrouwen, huisbezoek bij alle gezinnen en de opvang van gehandicapte kinderen. Voor de bewoners van de sloppenwijken is het heel belangrijk dat zij ergens terecht kunnen voor medische zorg. De klinieken worden allemaal dagelijks bezocht, waardoor de gezondheidssituatie verbeterd is. Meer informatie: www.kerkinactie.nl/collectes
Kerkinformatie
BIJBELTEKSTEN
Juli/Augustus 2005
Juli 2005 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. vr 1 Jullie zijn mijn getuigen, zegt de Heer, en mijn dienstknecht, die Ik heb uitverkoren. (Jes. 43.9-12) za 2 Jezus zegt: Mijn broeder, mijn zuster en mijn moeder zijn zij die de wil volbrengen van mijn Vader in de hemel. (Matt. 12.46-50) zo 3 Jezus zegt: Komt allen tot Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw zielen. (Matt. 11.28-30) ma 4 De ogen van de Heer zijn gericht op wie hem liefheeft. Hij doet de ogen oplichten, hij geneest, geeft leven en brengt zegen. (Ps. 33.18-19) di 5 Paulus schreef: U moet uzelf zien als dood voor de zonde, maar in Christus Jezus levend voor God. (Rom. 6.8-14) wo 6 Jezus zond zijn twaalf leerlingen uit en zei: Verkondig op je tocht: “Het koninkrijk der hemelen is ophanden!” Voor niets hebben jullie gekregen, voor niets moet je geven. (Matt. 9.36 - 10.8) do 7 Paulus schreef: Het evangelie is Gods reddende kracht voor allen die geloven. (Rom. 1.8 -17) vr 8 Waar in vrede wordt gezaaid, brengt gerechtigheid haar vruchten voort voor hen die vrede stichten. (Jak. 3.13-18) za 9 De wijsheid van God heeft een geest, die weldadig is. Zij is de onbeslagen spiegel van Gods werkzaamheid en het beeld van zijn goedheid. (Ps. 104.24) zo 10 Jezus zei: Eens ging een zaaier uit om te zaaien. Een gedeelte viel op goede grond, en dat bracht vrucht voort, deels honderdvoudig, deels zestigvoudig, deels dertigvoudig. Laat wie oren heeft goed luisteren! (Matt. 13.1-9) ma 11 De Heer zegt: Wees niet bang, want ik ben bij je. Ik ben je God, ik zal je sterken, ik zal je helpen. Ik ondersteun je, ik ben je behoud. (Jes. 41.8-10)
di 12 Heer, wijs mij de weg van uw waarheid en onderricht mij, want u bent de God die mij redt. (Ps. 25)
vr 22 Jezus zegt: Gelukkig zijn zij die naar het woord van God luisteren en ernaar leven. (Luc. 11.27-28)
wo 13 Jezus zegt: Maak je niet bezorgd om je leven. Zoek eerst het koninkrijk van God en diens gerechtigheid: dan zal dat alles je erbij gegeven worden. (Matt 6.25-34)
za 23 Onze stad is niet blijvend, wij kijken juist verlangend uit naar de stad die komt. (Hebr. 13.7-16)
do 14 Dit zegt de Heer: Ik zal de wonden van mijn volk verbinden en het herstellen, ik geef hun blijvende vrede en voorspoed. (Jer. 33.1-8)
zo 24 Jezus zegt: Het gaat met het koninkrijk der hemelen als met een koopman op zoek naar mooie parels. Toen hij één kostbare parel gevonden had, ging hij alles verkopen wat hij had en kocht haar. (Matt. 13.44-52)
vr 15 Paulus schreef: Bevrijd van de zonde en in dienst van God, oogst u toewijding aan hem en zelfs het eeuwige leven. (Rom. 6.20-23)
ma 25 God die de Heer Jezus heeft opgewekt, zal ook ons, net als Jezus, opwekken en ons naar zich toe voeren. (2 Kor. 4.7-15)
za 16 Dit vraagt de Heer van u: niet anders dan recht te doen en getrouwheid lief te hebben, en ootmoedig te wandelen met uw God. (Mich 6.6-8) zo 17 Jezus zegt: Met het koninkrijk der hemelen gaat het als met een mosterdzaadje, dat iemand op zijn akker zaaide. Dat is wel het kleinste van alle zaden, maar als het is opgeschoten, is het groter dan de struiken. (Matt. 13.31-32) ma 18 Jezus zei: Ik moet het goede nieuws over het koninkrijk van God brengen, want daarvoor ben ik gezonden. (Luc. 4.42-44) di 19 De barmhartigheid van een mens gaat uit naar zijn naaste, maar de barmhartigheid van de Heer gaat uit naar alles wat leeft. (Ps. 145.16)
di 26 Jezus zei tot zijn leerlingen: Jullie zijn het zout van de aarde. Maar als het zout krachteloos wordt, waar moet je dan mee zouten? (Matt. 5.13-16) wo 27 Vol van uw schepselen is de aarde, Heer. Zend uw adem en zij worden geschapen, zo geeft u de aarde een nieuw gelaat. (Ps. 104) do 28 Zoals het menselijk lichaam vele organen heeft met allerlei verschillende functies, zo vormen wij allen tezamen in Christus één lichaam, en ieder afzonderlijk zijn wij, evenals de ledematen van het lichaam, aangewezen op elkaar. (Rom. 12.3-8) vr 29 Paulus schreef aan Timoteüs: Schaam je er niet voor om van onze Heer te getuigen. Hij heeft ons gered en ons geroepen tot een heilige taak. (2 Tim. 1.6-11)
wo 20 Zoek afleiding voor uw zorgen en troost uw hart en jaag de droefheid ver van uw weg. Want droefheid dient tot niets. (1 Petr. 5.7)
za 30 Dit zegt de Heer: Wees niet bang, mijn dienaar, die Ik heb uitgekozen. Ik zal mijn geest uitgieten over jou. (Jes. 44.1-4)
do 21 Dit zegt de Heer: Ik zal u een nieuw hart geven; Ik zal het stenen hart uit uw lichaam verwijderen en Ik zal u een hart van vlees geven. Mijn geest zal Ik in u uitstorten. (Ez. 36.24-27)
zo 31 Jezus nam de vijf broden en twee vissen, keek op naar de hemel en sprak de zegenbede uit. Hij brak de broden en gaf ze aan de leerlingen, en de leerlingen gaven ze aan de mensen. En allemaal hadden ze volop te eten. (Matt. 14.13-21)
27
Kerkinformatie
BIJBELTEKSTEN
Juli/Augustus 2005
Augustus 2005
ma 1 Wie zijn broeder liefheeft, blijft in het licht en hij komt niet ten val. (1 Joh. 2.3-11) di 2 Paulus schreef aan Timoteüs: Bewaar door de heilige Geest, die in ons woont, het goede dat je is toevertrouwd. (2 Tim.1.12-14) wo 3 Uw wil is voor mij als een lied. Zelfs in de nacht denk ik aan uw naam. (Ps.119.49-56) do 4 Paulus schreef: Een dienaar van de Heer moet geen ruzie maken, maar voor iedereen vriendelijk zijn; hij moet een verdraagzaam mens zijn. (2 Tim. 2.22-26) vr 5 Dit zegt de Heer: Ik genees mijn volk van zijn ontrouw, mijn hart gaat naar hen uit. (Hos. 14.2-9) za 6 Op de berg van Jezus’ gedaanteverandering overschaduwde een lichtende wolk de leerlingen en uit die wolk klonk een stem: Dit is mijn Zoon, de Welbeminde, in wie Ik mijn behagen heb gesteld; luistert naar Hem. (Matt. 17.1-8) zo 7 Jezus kwam te voet over het meer naar zijn leerlingen toe. Zij raakten van streek. Maar Jezus zei onmiddellijk tot hen: Weest gerust, Ik ben het. Vreest niet. (Matt. 14.22-33) ma 8 Dit zegt de Heer: Ik zal u redden en u gezegend laten zijn. Vrees dus niet. (Zach. 8.11-17) di 9 Al ken ik alle geheimen en alle wetenschap, al heb ik het volmaakte geloof dat bergen verzet: als ik de liefde niet heb, ben ik niets. (1 Kor. 13.1-13) wo 10 Ik vind grote vreugde in de Heer, mijn hele wezen jubelt om mijn God. Hij deed mij het kleed van de bevrijding aan. (Jes. 61.10-11) do 11 Petrus en Johannes antwoordden degenen die hen wilden verbieden Jezus’ naam te gebruiken: We moeten wel spreken over wat we gezien en gehoord hebben. (Hand 4.1-22)
vr 12 Paulus schreef: Ik ben er zeker van dat Hij die het goede werk in u begonnen is het zal voltooien tegen de dag van Christus Jezus. (Fil. 1.3-11) za 13 Jezus zegt: De Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen. (Matt. 20.24-28) zo 14 Paulus schreef: God kent geen berouw over zijn genadegaven noch over zijn roeping. (Rom. 11.29.33-36) ma 15 Maria zei: Barmhartig is de Heer, door de eeuwen heen, voor wie Hem eerbiedigen. (Luc. 1.39-56) di 16 Paulus schreef: Deze drie blijven bestaan: geloof, hoop en liefde. Maar daarvan is de liefde de grootste. (1 Kor. 13.8-13) wo 17 Jakobus schreef: Weest uitvoerders van het woord, en niet alleen toehoorders. (Jak. 1.22-25) do 18 Jezus zei tot zijn leerlingen: Wat jullie in mijn naam vragen, dat zal ik doen, zodat door de Zoon de grootheid van de Vader zichtbaar wordt. (Joh. 14.11-19) vr 19 Waar de Geest van de Heer is, is vrijheid. (2 Kor. 3.16-18) za 20 Zegent hen die u vervolgen; u moet ze zegenen in plaats van ze te vervloeken. Verblijdt u met de blijden en weent met hen die wenen. (Rom. 12.14-21) zo 21 Jezus vroeg zijn leerlingen: “Wie is de Mensenzoon volgens de mensen?” Ze zeiden: “Volgens sommigen Johannes de Doper, volgens anderen Elia, volgens weer anderen Jeremia of een van de profeten.” Hij zei hun: “En jullie, wie ben Ik volgens jullie?” Simon Petrus antwoordde: “U bent de Messias, de Zoon van de levende God.” (Matt. 16.13-20)
28
ma 22 Paulus schreef: Help elkaars lasten te dragen; op die manier zult u de wet van Christus vervullen. (Gal. 6.1-10) di 23 De Heer heeft mij gezonden om de armen het blijde nieuws te brengen, om te verbinden wier hart gebroken is, om aan de gevangenen vrijlating te melden. (Jes. 61.1-3) wo 24 Loof de Heer, mijn ziel, en al wat in mij is, zijn heilige naam; loof de Heer, mijn ziel, en vergeet niet een van zijn weldaden. (Ps. 103) do 25 Jezus zegt: Zoals Ik u heb liefgehad, zo moet ook gij elkaar liefhebben. Hieruit zullen allen kunnen opmaken dat u mijn leerlingen bent. (Joh. 13.31-35) vr 26 Jezus zegt: Wanneer Ik van de aarde zal zijn omhooggeheven, zal Ik allen tot Mij trekken. (Joh. 12.23-36) za 27 Na zijn opstanding verscheen Jezus aan zijn leerlingen en sprak: Gaat, en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen. Ziet, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld. (Matt. 28.16-20) zo 28 Jezus zegt: Als iemand achter Mij aan wil komen, laat hij dan met zichzelf breken, zijn kruis opnemen en Mij volgen. (Matt.16.24-26) ma 29 De mensen zeiden tot Jezus: “Welke werken moeten wij voor God verrichten?” Jezus gaf hun ten antwoord: “Dit werk vraagt God van u: dat u gelooft in Hem die Hij gezonden heeft.” (Joh. 6.27-29) di 30 De Heer zegt: Ik sluit met mijn volk een eeuwig verbond; Ik blijf hen goed doen. (Jer. 32.37-41) wo 31 Jezus zegt: De herder zal zich over het gevonden schaap meer verheugen dan over de negenennegentig die niet afgedwaald waren. Zo wil jullie Vader in de hemel niet dat een van deze kleinen verloren gaat. (Matt. 18.12-14)
Kerkinformatie
Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/ hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 349, € 697 en € 1.394.
Juli/Augustus 2005
ADVERTENTIES
Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 697, € 1.394, € 2.788.
Uiterste aanleverdata:
Aanlevering
De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.
Per e-mail aan
[email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.
Septembernummer: 27 juli 2005. Oktobernummer: 24 augustus 2005. Novembernummer: 28 september 2005.
De Gereformeerde Kerk van Steenwijk behorend tot de Protestantse Kerk in Nederland
De Protestantse Wijkgemeente Alkmaar-Oost zoekt
zoekt contact met een
voor Wijk Oost ”Trefpuntkerk” voor 50% voor 5 jaar.
predikant v/m (50 %), die: – in samenspraak met de collega-predikant en de kerkenraad leiding aan de gemeente geeft; – oog en oor heeft voor het pastoraat en het diaconaat; – de bijbelse boodschap op zodanige wijze vertolkt, dat de gemeente zich daardoor geïnspireerd en aangespoord weet; – in samenwerking met de collegapredikanten en jeugdouderlingen van de Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk meewerkt aan het zoeken naar eigen wegen en middelen, waarmee de kerken vorm geven aan het jeugd- en jongerenpastoraat; – gestalte geeft aan het SoW-proces in samenspraak met de hervormde collega’s en de gemeente.
predikant(e)
De gemeente is sterk in ontwikkeling vanwege herstructurering van de PKNgemeente Alkmaar, die over 5 jaar ingaat. Daarom zoeken wij een ervaren en communicatief theoloog die: – zich met enthousiasme wil inzetten voor pastoraat aan jong en oud; – geïnspireerd voorgaat in kerkdiensten; – kennis heeft van gemeenteopbouw; – samen met de 4 stadscollega’s het groepswerk organiseert; – het gesprek tussen de religies in onze wijk vorm wil geven.
Overige informatie Er is een pastorie beschikbaar; De kerk telt ca 1400 leden. Spreekt de Gereformeerde Kerk te Steenwijk u aan??!! U kunt een profielschets aanvragen en/of uw sollicitatiebrief voor 12 september 2005 richten aan het secretariaat van de beroepingscommissie: Dhr. E. Katers, Slingerbos 22, 8331 DS Steenwijk, e-mailadres:
[email protected] Indien u meer informatie wenst, kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie: dhr. H.J. Kolk, telefoon (0521) 51 86 66.
29
Meer informatie over wijk en functie op http://oost.protestantsegemeentealkmaar.nl Uw sollicitatie sturen aan de voorzitter van de Beroepingscommissie: Ds. C.G. Groot-Korstanje, Oudegracht 26A, 1811 CL Alkmaar Heeft u interesse? Graag reageren voor 15 augustus! Meldt u op e-mail:
[email protected]
Kerkinformatie
Juli/Augustus 2005
RUBRIEK ADVERTENTIES
In de Protestantse Gemeente te Doorn (i.w.) is een vacature ontstaan voor een fulltime
predikant (m/v) Wij zijn op zoek naar een reisgenoot die met ons de weg van het evangelie wil gaan naar het ons door Jezus Christus voorgeleefde Koninkrijk. De Gereformeerde Kerk van Amerongen / Elst / Overberg zoekt een
Wij hopen iemand te vinden, die: – ons inspireert bij de vormgeving van de identiteit van onze nieuwe gemeente – jongeren in hun eigen belevingswereld aanspreekt – ons voorgaat in eigentijds vieren, leren en dienen – gevoel voor liturgie heeft – een open oog heeft voor de veelkleurigheid van onze gemeente – met de twee andere predikanten in teamverband samenwerkt
predikant(e) 80% die ons wil inspireren in vieren, dienen en beleven. Wij zijn een open geloofsgemeenschap waarin ruimte is voor iedereen en voor ieders eigen geloofsontwikkeling; waar niet ‘gemeten’ wordt, anders dan met de meetlat van Gods genade en waarin de leden omzien naar elkaar. Binnen onze kerkgemeenschap staat het vieren centraal. Uit de wekelijkse samenkomsten putten we troost, hoop en vooral inspiratie. Tevens willen wij graag midden in de wereld staan en een gastvrij huis vormen. Wij werken op diverse onderdelen samen met de Hervormde Gemeente.
In de praktijk heeft de vereniging van de twee gemeenten plaatsgevonden; het wachten is nog op het tekenen van de notariële akte. In principe zoeken we een (voorheen) gereformeerde predikant. Een ruime pastorie is beschikbaar.
Wij kijken uit naar een – Bezielend leider. Iemand die de bijbelse boodschap met bezieling weet te vertalen en tevens betrokkenheid van jong en oud bevordert in zowel traditionele als bijzondere vieringen. – Bruggenbouwer. Een toegankelijke persoonlijkheid. Iemand die een pastorale instelling heeft en een bindende factor is, ook naar de jongeren in de gemeente. Een persoon die de samenwerking met de Hervormde Gemeente helpt verbreden en verdiepen. – Inspirator. Iemand die maatschappelijke betrokkenheid zichtbaar maakt, en taakgroepen weet te inspireren en te stimuleren.
Meer informatie over onze gemeente is te vinden op onze website www.protestantsegemeentedoorn.nl Verdere inlichtingen kunt u verkrijgen bij de heer J. Sap (voorzitter van de beroepingscommissie) tel. (0343) 41 23 58,
[email protected] Uw sollicitatie kunt u tot uiterlijk 15 augustus 2005 richten aan de secretaris van de beroepingscommissie, de heer L. van der Sijs, Roggeakker 10, 3941 LC Doorn, tel. (0343) 41 32 08,
[email protected]. Op uw verzoek stuurt hij u eerst een informatiepakket.
U kunt van ons verwachten: – een gemeente met ruim 500 leden; – enthousiaste, creatieve vrijwilligers; – een pastorie, en – een prettige dorpsgemeenschap, temidden van een prachtige natuurrijke omgeving. Onze voorkeur gaat uit naar een gereformeerde predikant(e), die ervaring heeft opgedaan in één of meer gemeenten.
beter verzekerd
Algemene informatie over onze gemeente is beschikbaar op www.heuvelrugkerken.nl/amerongen. Een uitgebreid informatiepakket is verkrijgbaar bij de secretaris van de beroepingscommissie Anneke de Winter, telefoon (0318) 47 80 26;
[email protected]. Uw schriftelijke sollicitatie, voorzien van CV kunt u tot 15 augustus 2005 aan haar zenden: Rijksstraatweg 165, 3921 AE ELST (UT)
Donatus verzekert kerken, al meer dan 150 jaar. Maar wist u dat we ook speciale verzekeringsproducten voor kerken hebben? Bijvoorbeeld voor vrijwilligers, ramen, inventaris, aanstraalverlichting, enzovoort. Als onderlinge verzekeringsmaatschappij houden we de premies laag. Sterker nog, we restitueren zelfs een groot deel. Nog geen speciale kostbaarhedenverzekering van Donatus? Vraag een vrijblijvende offerte aan.
De voorzitter van de beroepingscommissie, Sjaak van der Heijden, verstrekt graag nadere informatie, telefoon (0318) 47 17 15.
Postbus 500, 5240 AM Rosmalen
[email protected] www.donatus.nl
tel. 073 - 5221700
30
Kerkinformatie
ADVERTENTIES
De Gereformeerde Kerk te Hollandscheveld zoekt een
De Protestantse wijkgemeente Heerenveen-Zuid.
predikant m/v (70%) die – inspirerend en enthousiast is in de erediensten; – het pastoraat een warm hart toedraagt; – actief betrokken is bij de jeugd en de jonge gezinnen; – actief mee kan denken in allerlei opzicht; – aandacht heeft voor ouderen en alleengaanden; – trooster kan zijn in moeilijke en verdrietige situaties; – in samenwerking met anderen wil werken aan de verdere ontwikkeling van het SoW-proces; – ervaring heeft. Onze gemeente is gelegen in de nabijheid van Hoogeveen en heeft gunstige verbindingen naar de plaatsen Emmen en Zwolle. Spreekt bovenstaande vacature u aan dan nodigen wij u uit te solliciteren. Uw schriftelijke sollicitatie kunt u, het liefst binnen twee weken na het verschijnen van dit blad, zenden aan de voorzitter van de beroepingscommissie, de heer L. Hummel, Zuideropgaande 53, 7913 TJ Hollandscheveld. Bij hem kunt u ook eventueel gewenste nadere informatie en een profielschets opvragen, tel. (0528) 34 21 12.
Juli/Augustus 2005
Een schaap met vijf poten zoeken wij niet, maar wel een De Protestantse Gemeente Noardburgum (Fr.) zoekt voor haar 750 leden een
predikant(e) 60% Wij zoeken iemand die: – veel aandacht wil schenken aan pastoraat in eigen gemeente maar ook open staat voor de dorpsgemeenschap; – over goede contactuele eigenschappen beschikt en een samenbindende factor wil en kan zijn; – het belangrijk vindt zich thuis te voelen binnen onze gemeente. – aandacht wil schenken aan de verschillende leeftijdsgroepen, o.a. de ouderen en de jeugd. – weet om te gaan met de pluriformiteit binnen onze gemeente en leefgemeenschap. Wij als gemeente houden van openheid, vrijheid, dienstbaarheid, solidariteit, woordverkondiging, geboden als leefregel hanteren en van hier uit ons geloof belijden en beleven. Deze beleving zien we graag naar voren komen in onze erediensten. Wij bieden een predikantsplaats in deeltijd voor 0,6 fte; In de gemeente zijn veel enthousiaste leden die het gemeentewerk ondersteunen. Ruime pastorie met tuin aanwezig. Noardburgum ligt in een landelijke omgeving, 15 km ten oosten van Leeuwarden. Een informatieboekje is aan te vragen bij de voorzitter van de beroepingscommissie de heer Tj. Polet, S.K. Feitsmastraat 7, 9257 VX Noardburgum, tel. (0511) 47 24 49, b.g.g. (0511) 47 20 33. Uw sollicitatie zien wij graag voor 1 september 2005 tegemoet op bovenstaand adres.
predikant man of vrouw, die collega wil worden van onze PKN-wijkpredikant ds. W. Bloemendaal in Heerenveen-Zuid. Taakgrootte: voor 80 procent. Taakinvulling: in onderling overleg. Nieuwsgierig geworden? Bel voor nadere informatie naar Jaap van der Veen, voorzitter van de beroepingscommissie, telefoon (0513) 68 29 95. Schriftelijke reacties aan: Douwe Annema, secretaris van de beroepingscommissie. Marktweg 66 8451 CG Oudeschoot Telefoon: (0513) 63 23 54 E-mail:
[email protected] Graag reageren binnen drie weken na het verschijnen van dit blad.
De Gereformeerde Kerk te Barneveld zoekt een
kerkelijk werker voor catechese en jeugdwerk (m/v) Het betreft hier een dienstverband van ongeveer 30% Wie zijn wij? De Bethelkerk vormt een veelkleurige geloofsgemeenschap met veel jonge gezinnen. Er zijn momenteel drie predikanten werkzaam. Daarnaast zoeken wij een kerkelijk werker, die samen met één van de predikanten, invulling geeft aan de catechese en het jeugdwerk, waaronder de begeleiding van de jeugdkerk en het mede opzetten van het jeugdpastoraat. Informatie Verdere informatie is te verkrijgen bij ds. E.W.J. van Leersum, tel. (0342) 42 49 42. Uw sollicitatie kunt u binnen drie weken na het verschijnen van dit blad richten aan: dhr. Rino Bakker, Van Wijnbergenlaan 79, 3771 JJ Barneveld; of per e-mail
[email protected].
31
/zending 21 augustus 2005 zendingscollecte
Geef
Kareem wil omzien
naar de armen van
Giro 456 Utrecht o.v.v. Zending
Nicaragua geloven-helpen-bouwen 32