zelFkrant
Jaargang 11 nr. 12 december 2008
KERK & SCHIP Krant voor Den Bosch, Tilburg, Arnhem Let op: Koop alleen van verkopers met een pasje!
€ 1,50
50% is voor de verkoper 50% is voor het drukwerk
In deze Zelfkrant
Column Horen, zien of zwijgen
Gedenken en vieren met Kerk en Schip
Winterdrama
De straat, profiel, straatplaat en meer...
Zo werkt de Zelfkrant Stichting de Zelfkrant heeft als doel verkopers een extra inkomen te verschaffen. De Zelfkrant wordt al 10 jaar verspreid vanuit ’s-Hertogenbosch. Hier zetelt ook de redactie. Sinds kort zijn er ook distributiepunten in Tilburg en Arnhem. Vooral in deze drie steden, maar ook elders, wordt de krant verkocht door mensen die dak- of thuisloos zijn of niet kunnen rondkomen van hun minimuminkomen. Verkopers kopen de krant voor € 0,75 per stuk en verkopen hem voor € 1,50. De helft van wat u betaalt gaat dus rechtstreeks naar de verkoper. Het is beter een krant te kopen en mee te nemen dan alleen geld te geven. Met de opbrengsten van de Zelfkrant wordt een deel van de onkosten gedekt. Door geld te geven en geen krant mee te nemen helpt u de verkoper op langere termijn niet. Als de inkomsten dalen kan de krant op den duur niet meer verschijnen. Redactie Zelfkrant Telefoon: 06 44987927 Email:
[email protected] www.dezelfkrant.nl
FOTO COVER: MARIELLE VAN UITERT
Voor vragen of klachten over distributie of verkopers: René Muris: 06 22215625 Distributie Zelfkrant: Tolbrugstraat 16 5211 RW ’s Hertogenbosch Ma t/m do van 12 tot 14 uur Vr en za van 10 tot 14 uur Distributie voor Tilburg: Spoorlaan 346 5038 CC Tilburg Ma en do van 12 tot 14 uur Distributie voor Arnhem vanuit de huiskamer van Tonny: Ariën Verhoeffstraat 16 6811 HH Arnhem Ma t/m zo van 10 tot 18 uur
Je hebt van die mensen die kletsend zijn geboren. Heb je dat gehoord? Ze kletsen over van alles. Het maakt ze niet uit waarover ze kletsen als ze maar kunnen kletsen. Het liefst hebben ze publiek. Het is vaak niet de dialoog die ze zoeken hoor, maar publiek voorkomt dat de zorgvuldig gekozen woordenkannonade niet rechtstreeks in de lucht uiteen valt. Ze horen iets en pikken dat op. Bijvoorbeeld in de winkel op de hoek. Ze horen iets op de radio, of luisteren naar hun helden op tv, mooi opgemaakt, gekapt en uiterst correct verkleed in het derde opéénvolgende programma nog even woedend klagend over ………. Maar ze horen altijd iets en pikken dat op. Ze vinden er iets van. En als ze het dan waardig genoeg vinden om dat de wereld mee te delen dan doen ze dat vervolgens ook. Of het nou over een politicus gaat die in zijn jonge jaren het ministerie op wilde blazen waar ie nu de scepter over zwaait of over de nieuwe kat van de buren die het dit voorjaar onmogelijk zal maken voor het al jaren broedende Roerdompkoppeltje achter in de krulconifeer. Ze kletsen en hebben van nature de aandacht.
in hun webalbum of op Hyves. De ‘wat-is-nieuw’ vermeldt ’s morgens de uitspattingen van ‘Lekkerdinggaatuithaarbol@ feestbeest.iq’ in woord én beeld en ’s middags vertelt ‘
[email protected]’ wat, en vooral dat ze, hot is. Je hebt van die mensen en daar hoor je nooit wat van. Het type dat leeft onder het motto; als je niets te zeggen hebt, zeg dan niets. Uitdragen van dat motto vinden ze onzin. Ze doorlopen het oeroude ritueel van werken, eten en slapen. Elke dag. Ze zitten zwijgend aan tafel en proeven wat ze eten. Zonder toeters en bellen kruipen ze achter het computerscherm of de tv en snurken doen ze alleen in bed. Als niemand het hoort. Op maandag gaat de ene week de groene en de andere week de grijze bak aan de straat. Na het invallen van de duisternis wordt de bak aan de straat geplaatst. De tuin en de auto zijn zaterdagmiddag
in onbesproken staat. Zondagochtend wordt er lekker lang uitgeslapen om uitgerust de mis van tien uur bij te wonen. Soms delen ze hoogst noodzakelijke dingen mee. Zonder stemverheffing. Zonder iets achter te houden of iets toe te voegen. “Ik heb overgewerkt” of “Ik heb een nieuw bed gekocht.” Het enige spontane geluid dat ze produceren is: “au!”. Bijvoorbeeld als ze te snel opstaan uit bed met het goede been. Klagen doen ze nooit. Vragen evenmin. Ik weet niet welke categorie vriend ik verkies. Een ware kletsmajoor is handig in een overvolle feestzaal vol onbekenden. Een vriend met een spannend leven neemt me misschien een keer echt mee op één van zijn uitjes als ik trouw zijn virtuele wereld blijf prijzen. Of die laatste. Het soort vriend waarbij ik categorie 1 en 2 kan zijn. Zonder poespas of verhalen achteraf. Gewoon. Horen, zien en zwijgen.
Mar10
Je hebt van die mensen met een druk leven. Niets ontziend. In het echt vaak on- en virtueel juist goed zichtbaar. Graag gezien op feestjes, etentjes en borreltjes. Het soort mensen dat ballonvaren, wildwaterkanoën in de Ardèche en paaldansen ter ontspanning er tussendoor doet. Way on top of “Zien en gezien worden” O ja, en de wintersportvakantie was dit jaar ook weer helemaal top. Dit keer in juli want overwinteren doen ze het liefst op Gran Canaria. Iedereen wordt ongevraagd op de hoogte gehouden met “De foto’s”. Die worden meegenomen waar ze ook gaan. Ze laten graag zien wat ze hebben gezien en vertellen over wat er niet op de foto staat. Ze zijn mobiel via sms, mms en voicemail virtueel altijd bereikbaar, via e-mail, MSN, ICQ altijd virtueel te kussen maar in het echt hoogst zelden levend te aanschouwen. Ze staan van nature hoog in aanzien. Druk, druk, druk. Je kunt je vanzelfsprekend nestelen in de immer uitbreidende vriendenlijst van deze fanatieke bloggers. Een trendy ‘ding-e-dong’ zichtbaar gemaakt door de bijbehorende eye-catcher meldt je al voor je PC helemaal is opgestart dat er nieuwe foto’s staan
Postgiro 7870339 december 2008 - DeBROK Zelfkrant ILLUSTRATIE: LOES
t a a r t s De thuislozen n, inloopatelier dak- en oo ym pp ha io ud st n va e ti Exposi en minima. ymoon, inloop19.00, opende studiohapp Donderdag 13 November, om te expositie. ozen en minima haar eers sl ui th en kda or vo nthamr ie atel Galerie de Barok in de Hi in en ud ho ge rd we e ti insi Deze expo d werden zijn door een tw er se po ëx ge e di en rk we merstraat. De t gaat om uitinloopatelier gemaakt. He tigtal bezoekers van het en en werken s schilderijen, tekening al n ke er tw ns ku de en op Gruijters eenl t van kunstenaar Sophie ec oj pr t he rd we k Oo . ureau van glas n het pastoraal uitzendb va g oe pl eg ve de t me ng in samenwerki konden een bod ekers van de expositie (PUB) gepresenteerd. Bezo werken. nde uitbrengen op verschille t 16 vestigd op de Tolbrugstraa ge is n oo ym pp ha io ud st r ensdagmiddag Inloopatelie van de Zelfkrant. Elke wo dereen die ie in het distributiecentrum n onze deuren open voor aa st 0 .0 17 en 0 .3 14 is aanen tuss ande materialen zijn grat rh le al , is g zi be ef ti ea graag cr wezig. ies, 06-43037657 Meer info? Rieneke de Vr exebreid fotoverslag van de tg ui n ee t lg vo er mm nu d In een volgen positie.
Kinderen lezen verhaal over daklozen BOEKRECENSIE DOOR: NELLY TANGENBERG-PLANKEN
FOTO: ARNOLD REYNEVELD
Een presentexemplaar van een nieuw verschenen kinderboek in de serie Inzicht/Nino, van uitgeverij SWP, bracht de redactie op een idee. Dit boekje, met een serieus onderwerp in een luchtig jasje, is bestemd voor kinderen vanaf 10 jaar. We lieten dit verhaal lezen aan Menno en Lieke Jacobse en hebben hen daarna hun mening gevraagd. Zij vonden het leuk om zich in Een caravan in de winter te verdiepen en ook om een vraaggesprek met de Zelfkrant te hebben. Lieke is 9 jaar en zit in groep 6 van de Basisschool. Zij leest het liefst spannende boeken zoals De Olijke Tweeling. Menno is 12 jaar en eerste klas leerling van het Gymnasium. Zijn favoriete boeken zijn o.a. Harry Potter. Allebei lezen zij graag en veel. En, hoe vonden jullie dit boek? “Wel leuk, maar jammer dat het een open einde heeft. Zo weet je niet hoe het afloopt. Maar dat zal wel de bedoeling zijn om zelf te bedenken wat er verder zou kunnen gebeuren.” Kennen jullie zelf mensen die dakloos zijn en krantjes willen verkopen? “Ja, we zien bij de kerk wel mensen staan en bij het winkelcentrum. Daar staan ook vaak muzikanten.” Vinden jullie het een goed idee om krantjes te verkopen? “Het ligt eraan waaraan ze het geld besteden. Als ze het uitgeven aan drank of sigaretten is dat niet goed, maar voor een slaapplaats natuurlijk wel.” In het boek kijken moeder, vader, Chiel en Lotte allemaal anders tegen de mensen van de caravan aan. Menno begrijpt best dat Chiel met de groep meedoet en bang is dat hij gepest zal worden wanneer hij er als enige tegenin gaat. En hij begrijpt ook dat de vader kwaad wordt als Chiel zegt dat ‘al die lui moeten oprotten’. Dat kun je toch niet menen? Lieke voelt met Lotte mee: “Het is toch wel erg zielig allemaal, die kleine caravan met alleen een gasfornuis om warm te blijven en die vrouw die ziek op het bankje ligt. In het straatkrantje in het boek ziet Lotte dat kinderen met hun oma in een klein huisje wonen en alleen een puzzelboekje en een ketting hebben.” Kunnen jullie je voorstellen dat je zelf geen dak meer boven je hoofd zou hebben? “Ik denk dat het altijd kan gebeuren. Als je de rekeningen niet betaalt en de huur, dan kun je best dakloos worden. Of één van onze vrienden. Ik zou dan wel proberen om toch vrienden te blijven.” De moeder uit het verhaal zegt dat de krantenverkopers willen dat je hen ziet staan. Dat je ziet dat daar een mens staat. Menno en Lieke beamen deze gedachte en zeggen altijd gedag tegen deze mannen en vrouwen. Een praatje maken zou nog beter zijn, maar met buitenlanders gaat dat wel moeilijk. Zouden jullie het open einde anders invullen? Lieke: “Ik vind het een goed idee om veel krantjes te kopen en die weer door te geven zodat veel meer mensen de krant leren kennen. Een spreekbeurt op school is ook een goed idee. Menno
is het met zijn zusje eens, al heeft hij ook zo zijn twijfels of elke krantenverkoper wel echt dakloos is. “Sommigen trekken zwerverskleren aan en wonen toch in een duur huis. Zij bedelen om nog meer drank en misschien wel drugs te kunnen kopen.” Laten we hopen dat deze suggestie niet op waarheid berust, maar ontsproten is aan de sterke verhalen uit de dikke boeken die gewoonlijk gelezen worden door de jeugd. Toch goed om een serieus onderwerp als dakloosheid eens met kinderen te bespreken. Een caravan in de winter is een mooi uitgangspunt om de discussie aan te gaan. Een caravan in de winter, geschreven door Louisa van der Pol Korte inhoud: Wat betekent het om dakloos te zijn? Lotte heeft daar nog nooit bij stilgestaan. Door een incident bij de supermarkt komen zij en haar moeder in contact met de daklozenkrantverkoper die met zijn zieke vrouw in een caravan op de parkeerplaats staat. Lotte vindt de caravan vies en ze verstaat niet wat de man en de vrouw zeggen. Thuis aan tafel krijgen haar vader en moeder bijna ruzie over de mensen in de caravan. Haar broer Chiel doet een beetje stoer en praat na wat hij op school hoort over ‘dat soort schooiers’. Dan blijkt ieder toch op zijn eigen manier betrokken te zijn bij dit probleem dat alle mensen kan overkomen. Lotte en Chiel maken een plan om de daklozen te helpen. Fragment uit het verhaal: ‘Er zijn genoeg Nederlandse daklozen, ondanks de goede zorg van de regering.’ Moeder kijkt even naar Lotte. Zou ze erg bang worden van wat ze nu gaat zeggen? Zou ze er iets van begrijpen? Toch zegt moeder het: ‘Weet je wel, Chiel, dat iedereen dakloos kan worden? Jij later misschien ook? En wij, en je leraar op school?’ Lotte kijkt met grote ogen naar vader. Die schudt zachtjes met zijn hoofd. Chiel schiet in de lach: ‘Doe niet zo dom, mam. U hebt er echt geen verstand van.’ Hij ziet het al voor zich. ‘Dit zijn heel andere mensen, mam, echt heel andere mensen dan u of mijn leraren op school. Zij zien er niet uit en ze liggen, helemaal teut, in bosjes op straat. Maar u gaat met de eerste de beste schooier die u tegenkomt mee. En er zelfs voor koken. Belachelijk.’
december 2008 - De Zelfkrant
PROFIEL Tonnie van den Herik (63) zet zich met heel haar hart en ziel in voor de daklozen in Arnhem. In haar ‘huiskamerproject’ is iedereen die hulp nodig heeft welkom.
Alle winkels zouden ze met kerst een week moeten sluiten’
Bobo’s vreten zichzelf met kerstmis vol aan hun eig en konijnen die ze diezelfde ochtend nog een worteltje door de tralies hebben voo rgehouden en ze ’s avonds op hun bord zien liggen. Ik wil hiermee aangeven dat er ontzettend veel dieren met kerst worden geslacht en ik hoop dat dat dierenleed eens stopt.
Bescherm de dieren tegen de beesten (beter goed gestolen dan slecht verzon nen)
Het woord ‘daklozen’ moe ten ze eens vervangen doo r ‘woningzoekenden’
De Zelfkrant - december 2008
Mensen zouden het hele jaa r door goed voor elkaar moeten zijn en niet alleen met kerst. Het hele jaar door worden we met de nek aangekeken en met kerst worden we overspoeld met cadeaus en voedsel. Het zou mooi zijn als mensen het gehele jaar/hun gehele lev en aan de minder bedeelden zouden denken.
Dat ikzelf gezond mag bli jven zodat ik voor de daklozen kan blijven zor gen
De gemeente zou eens moe ten investeren in een tie nstrippenkaart voor de pro stitutie ipv kerstbroden uit te delen. Daklozen die ver liefd zijn op elkaar mog en niet eens in dezelfde kam er slapen in de opvangcen tra. Dat vind ik oneerlijk. “Al s je de kranten leest zul je ontdekken dat daklozen noo it bij verkrachtingszaken betrokken zijn dus waarom al die voorzorgsmaatregel en?” “Kleine meisjes hebben gro te wensjes. Beschuit met gestampte mensjes” Er zitten meer gebruiker s thuis dan in de opvang De grootste ramp die de mensheid kan overkomen is de mensheid zelf Geschenken van daklozen zijn voor mij waardevoller dan geschenken van niet-dakl ozen Iets verkeerd gedaan? Str eep erdoor...en verder gaa n!
“Ben 15 jaar verslaafd geweest aan drank, drugs en pillen. Als je iets doet, moet je het goed doen. Ik heb een paar keer in een afkickcentrum gezeten. Daar kunnen ze je wel van de drugs afhelpen, maar niet van je gevoelens. Als ik buiten kwam, ging het snel weer mis. Tot ik een advertentie op de kabelkrant zag. Ze vroegen vrijwilligers in een 24-uurs opvang voor daklozen. Toen heb ik de knop omgezet. Dat wilde ik doen. En als ik ervoor ga, dan ga ik ervoor. Vijf dagen zelf afgekickt. Strontziek geweest. De zesde dag was mijn sollicitatiegesprek. En dat ging goed. Daarna heb ik nooit meer gebruikt.” “Nu werk ik al zo’n 19 jaar met daklozen. Daar heb ik een zwak voor. Het belangrijkste dat ik ze geef is aandacht en respect. Ik huil mee als het moet, of we lachen samen. Ik deel schouderklopjes uit, maar geef ze ook op hun sodemieter als ze het verdienen. De meeste daklozen missen liefde en geborgenheid. Ze worden niet geaccepteerd door de maatschappij. Ze hebben een stempel op hun hoofd. Bij mij niet. Ik veroordeel ze niet. Neem ze zoals ze zijn. Probeer ze hier in mijn huiskamer een beetje het gevoel van een gezin, een familie, een thuis te geven.” TEKST: BERRY VAN DE WATER FOTO: MARIELLE VAN UITERT
“Ik heb als geen ander begrip voor de mensen die op straat leven. Ik heb het allemaal zelf meegemaakt. Nooit echt deel uitgemaakt van een gezin. Als drie maanden oude baby te vondeling gelegd. Via een weeshuis in een pleeggezin. Incest. Gevlucht in een ongelukkig huwelijk. Verslaafd aan drank en drugs. Prostitutie. Afkickcentra. Psychiatrische inrichtingen. Dakloos. De gevangenis. Ik kan echt overal over meepraten. Dat mijn moeder me heeft weggegeven, heb ik nooit kunnen begrijpen. Dat heeft me mijn leven lang achtervolgd.”
“Ze kunnen hier van 10 tot 10 terecht voor een kopje koffie. Gemiddeld komen er 40 per dag. ’s Middags en ’s avonds kunnen ze eten. Er is geen drempel, iedereen is welkom. Er wordt ook veel gelachen. Het is niet alleen maar ellende. Humor overheerst droefheid! Ik heb een stichting en die leeft van giften. Ik wil geen subsidie. Ik wil onafhankelijk blijven. De mensen die nu iets geven, doen dat vanuit hun hart. Ik zou ook graag slaapplaatsen en douches hebben. Dan hoeven ze niet meer op straat te slapen. Maar het valt niet mee om een ruimte te vinden waar dat kan.” “De inspiratie komt recht uit mijn hart. Mijn voorbeeld is Majoor Bosshardt. Ik ging vroeger regelmatig bij haar op bezoek. In gedachten praat ik nog steeds met haar. Zij geeft me de kracht door te gaan. Je moet goed kunnen vergeten, niet boos blijven. Zorgen voor deze doelgroep blijf ik tot mijn dood toe doen. Je krijgt er zoveel dankbaarheid voor terug. Mijn motto is: vallen, opstaan en toch doorgaan. Soms is het zwaar, maar ik ga door. Het kan nooit zo donker zijn, of er is wel een lichtpuntje.” oktober 2008 - De Zelfkrant
Gedenken en vieren met Kerk en Schip TEKST: NELLY TANGENBERGH-PLANKEN
FOTO’S: MARIELLE VAN UITERT
Allerzielen, Kerstmis, Pasen. Momenten om te markeren, met een viering en rituelen. Ook voor dak- en thuislozen, en misschien wel juist voor hen, is het belangrijk om verlies te verwerken en troost en steun te vinden om het leven verder te kunnen leven. De werkgroep Kerk en Schip biedt bezoekers en medewerkers van het Inloopschip een plaats en tijd om samen deze vieringen te beleven. Henk van Tilburg is al jaren bij de werkgroep betrokken, als Dominee en ook als vrijwilliger, echt een man met Hart voor de stad. Een interview met deze missionaire predikant en een impressie van de viering op 1 november.
Voor het ontstaan van de werkgroep Kerk en Schip moeten we even terug in de historie van het Inloopschip. Vanouds was er de natuurlijke verbinding met de kerk, die werd onderhouden door de vrijwilligers en ook door de coördinator. Dat uitte zich bijvoorbeeld in een uitnodiging aan de coördinator om in de kerk het verhaal van Het Inloopschip te vertellen en vrijwilligers te werven. Op die manier waren de kerken breed betrokken bij de noden en de fondsenwerving. Toen het schip verkocht werd en het pand aan de Hinthamerstraat in beeld kwam ging dat gepaard met een enorme schaalvergroting. De burgerlijke gemeente nam de touwtjes in handen, waarbij maatschappelijke opvang de eerste verantwoordelijkheid werd. De keuze voor medewerkers lag met nadruk op het agogische vlak en minder op het theologische. Jan Beuckens was op dat moment de kerkelijk werker die het initiatief genomen heeft voor de werkgroep Kerk en Schip. Zo kregen de banden met de kerken geen kans om te verwateren. Henk vertelt over het reilen en zeilen van de werkgroep: “Bij Kerk en Schip zijn mensen betrokken van diverse geloofsgemeenschappen, kerken en kloosters. Ook de Marokkaanse moskee neemt deel aan onze kring. Naast vieringen met Kerst, Pasen en Allerzielen bezoeken wij mensen in ziekenhuizen, gevangenis of thuis. Dat zijn zowel bezoekers als medewerkers van het Inloopschip die ziek zijn of andere problemen hebben. We kijken hoe wij vrijwilligers kunnen werven in de kerken en publiceren de ontwikkelingen binnen het Inloopschip in kerkelijke bladen. Wat Kerk en Schip vooral belangrijk vindt is het begrip vragen voor dak en thuislozen. Het is nog altijd ‘eigen schuld, dikke bult’ en ‘je hoeft in Nederland, met overal voorzieningen, niet op straat te leven’. Maar je verbaast je over de snelheid waarmee dit wel kan gebeuren, het kan iedereen overkomen!” Je loopt al zo’n vijftien jaar mee met de mensen van het Inloopschip. Zie je een verschuiving in aantallen? “Bij de start van het Inloopschip ontkende de gemeentelijke overheid de doelgroep. ‘Dak en thuislozen kennen we niet in Den Bosch, die komen hierheen uit andere
december 2008 - De Zelfkrant
steden.’ Dankzij het Schip en Vincentius is die groep Daar is ruimte voor rituelen, om stil te staan bij het verzichtbaar geworden en ontstond o.a. Bemoeizorg. Het lies van mensen die ons dierbaar waren en van wie niet huidige netwerk van maatschappelijke opvang heeft rein alle gevallen op een gebruikelijke wijze afscheid is gesultaat gegeven en dat wordt nu zichtbaar. Ik heb het nomen. We zijn daar bij elkaar met een kleine groep zien groeien. Ogenschijnlijk zijn er minder mensen op betrokkenen, een kostbaar moment voor degenen die straat, maar vergis je niet. Achgevoelig zijn voor dit ritueel, dat ter de deuren van kraakpanden, ze vaak van huis uit meegekre‘De Steen’ van Bram Vermeulen in parken en onder bruggen leven gen hebben. Het zijn mensen die vele stadgenoten. Neem daarbij in hun leven problemen hebben Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde de toegenomen intolerantie om gekend, door alcohol of andere Het water gaat er anders dan voorheen mensen in openbare ruimtes toe verslavingen, waardoor ze op afDe stroom van een rivier houd je niet tegen te laten, kortom, een verminderstand van de familie kwamen te Het water vindt er altijd een weg omheen de acceptatie over de hele linie. staan of werden gezet. Daar ligt Misschien eens gevuld door sneeuw en regen Dan zorg je, als iemand die in een verlangen naar de mogelijkNeemt de rivier mijn kiezel met zich mee nood is en geen onderdak heeft, heid om die banden te helen.” Om hem dan glad en rond gesleten wel dat je je terugtrekt op een Te laten rusten in de luwte van de zee. onzichtbare plek.” Wat is jouw rol bij Kerk & Schip en in de omgang met de bezoeIk heb een steen verlegd in een rivier op aarde Wat staat er zaterdag 1 november, kers en medewerkers? Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten met Allerzielen, te gebeuren? “Voor de vieringen heb ik de Ik leverde het bewijs van mijn bestaan “Het is een bijeenkomst waarin hele coördinatie. Daar ben ik Omdat door het verleggen van die ene steen we mensen gedenken die in het wat meer de dominee, maar als De stroom nooit meer dezelfde weg zal gaan afgelopen jaar zijn overleden. ik koffiedienst heb en boterham-
men sta te smeren ben ik ook gewoon Henk. Ik vind het een kostbare combinatie om zowel dominee als één van hen te zijn. Ik voel me thuis bij deze mensen en dat is wederzijds. De situatie bepaalt hoe ze mij willen zien. Bij een kop koffie in het Inloopschip is het Henk en op mijn spreekuur tijdens een serieus gesprek is het al snel Dominee. Verder vind ik het erg leuk om te zien hoe enthousiast stagiaires kiezen voor het Inloopschip als studieveld, voor SPH en maatschappelijk werk. Het is een mooie mix van jong en ouder die prettig met elkaar samenwerken.” Je gaat binnenkort met emeritaat, zoals dat in kerkelijke kring heet. Blijf je wel vrijwilliger bij het Inloopschip? “Bij Kerk en Schip blijf ik in elk geval tot mijn opvolger komt en ik het over kan dragen, dat werk kan niet stil blijven staan. Over mijn vrijwilligerswerk bij het Schip heb ik lang nagedacht. Ik ben zó het gezicht van de kerk, dat het voor mijn opvolger moeilijk zal worden om die rol over te nemen. Daarom is het misschien beter een stop te maken, om de nieuwe dominee de gelegenheid te geven die rol over te nemen. Ik wil dat in overleg doen. Het is nog niet zover, maar dit heb ik nu in gedachten. Laat ik
hier maar eens zeggen dat ik het uitzonderlijk vind dat ik als predikant de gelegenheid heb gekregen om dit werk namens de kerk te doen. Het is de keuze van de protestantse kerk om te zeggen: ‘Ga jij de straat maar op. En dat heb ik vijftien jaar met veel enthousiasme gedaan. Die kerken zijn er niet veel!” Wat heeft dit werk jou persoonlijk gebracht? “Ik kom God tegen in mensen die naar zijn beeld geschapen zijn. En dat zijn ook mensen in hun lijden, in hun kracht en in hun hoop. Ook in hun verdriet en in de gesprekken en vieringen. Dat zijn intense ervaringen die ik met de mensen mag delen. Soms komen die ervaringen dichterbij dan in de kerk. Daar moet toch een gevel overeind blijven en ziet het er allemaal zéér gelovig uit. Maar als ik iemand op mijn spreekuur pastoraal begeleid mogen de tranen komen, zonder enige gêne. Het geven en ontvangen is in dit werk heel wezenlijk. Misschien is er vanuit de kerk wel teveel gedacht: Wij zijn degenen die geven, zij mogen wel dankbaar zijn. Terwijl ik de ervaring heb: wat ontvang ik veel van mensen die in moeilijke situaties hun kracht zoeken en vinden. Dat vind ik bemoedigend. Ik vertel die verhalen als voorbeeld door
september 2008 - De Zelfkrant 11
12
De Zelfkrant - augustus 2008
Op weg naar huis blijven de lichtjes nog lang op mijn netvlies. Het leek al een beetje Kerst, het feest waarnaar we op weg gaan en ook met Kerk en Schip in het Inloopschip gevierd zal worden!
Winterdrama Het vriest. Vooralsnog aan de grond maar toch: het vriest. De woningbouwvereniging en het deurwaarderskantoor slapen samen onder de deken van het kapitaal dus hen deert het niet. Hun frescogeel gekleurde bureaustoelen kraken niet eens wanneer zij andermaal in dik gedrukte letters: “IN NAAM DER KONINGIN” tikken. Nu nog een rits doopnamen en een handtekening en op naar je tochtige brievenbus. En jij? Je bent zwanger. Zeven maanden. Dertig lange weken heb je eenzaam gezwoegd in een huis waar je niet in zal bevallen. Je schouders en hals zijn waterkoud; alle dikke kleding heb je rond je buik gebonden. Warm houden. Je moet de kleine warm houden. Water krijg je in emmers van de buren. Er staan wat kaarsen her en der en er staan nog twee lampen te kwijnen op batterijen; een kwestie van uren. Er zijn appels, groene zure frisse appels en er is nog brood, wat suiker, koffiepoeder en een zak gemengde noten. En brieven. Tientallen op de kale vloer waar de mat is losgetrokken. Gelukkig heeft
papier niet alleen de eigenschap dat het makkelijk beschrijfbaar is, het brandt ook uitstekend. In de buurt van een open bovenraam, maar ook weer niet te dicht bij het vensterglas warm je je handen en je buik. En natuurlijk is het jouw fout. Het is jouw fout dat je niet betaald hebt. Je wilde enkel het beste voor je kindje en kocht alles wat duur is. De commode, twee kasten, een hobbelpaard van hout en doek, de wieg met beige hemeltje en ingepakt nog het kinderbedje met beertjes op de spijlen, dit alles staat op de stervenskoude kinderkamer en wacht de kringloopwinkel bij gebrek aan middelen voor opslag. Het is jouw fout dat hij niet gebleven is. Natuurlijk heeft hij recht op meer dan een toekomstloos meisje en natuurlijk maakte hij het kindje uit liefde. Jij kon hem gewoon niet bieden wat hij nodig heeft. Welke vrachtwagenchauffeur, vraag ik me af, kan er stoppen aan jouw huisje, aanbellen, je opzij duwen en met de eerste stoel naar buiten lopen, zonder de spiegel in de gang te passeren en daarin het hoofd van de duivel te zien?
december 2008 - De Zelfkrant
ILLUSTRATIE: LOTTE MULDER
Allerzielen Het is zaterdag, 1 november. ’s Avonds om half acht bel ik aan bij het Inloopschip. Harmine doet de deur open en wijst me de weg naar de ruimte waar ik de Allerzielen bijeenkomst mag bijwonen. Joke schikt grote witte chrysanten in vazen en Henk is druk met de geluidsapparatuur. Zuster Joanna is een beetje ‘dronken’ door haar nieuwe bril, maar denkt wel dat ze straks haar teksten kan lezen. Dit zijn de vrijwilligers van Kerk en Schip die alles in orde brengen voor de viering. Koffie en thee staan klaar en de bezoekers komen binnen. Het is uiteindelijk een kleine kring die deelneemt aan deze Gedachtenisviering. Henk begroet ieder en legt uit dat
we op deze dag stilstaan bij mensen die er niet meer zijn en waar we aan willen denken, met alles wat ze voor ons betekend hebben. Met mooie teksten en muziek komen we aan de ceremonie toe. Wat aarzelend in het begin, maar gaandeweg komt ieder in beweging om een naam op een kaartje te schrijven, aan een bloem vast te maken en een kaarsje aan te steken. We horen de namen van Leo van Schijndel, Pater van Kilsdonk en persoonlijke vrienden of familie. Ook voor Broeder Jozef die in het ziekenhuis heeft gelegen is een bloem en een brandend kaarsje. Wanneer alle bloemen en kaarsjes op zijn hebben we een wereld aan intenties genoemd en gehoord. De bloemen spreken van liefde en de lichtjes spreken van hoop. In gedachten blijven we verbonden en kunnen we verdergaan. Wat is het goed om op deze wijze verdriet en hoop te kunnen delen. Gezegend met de ‘eeuwige vrede’ gaan we uiteen.
TEKST: DIEDERIK STEEN
aan mensen die zielig doen over bijzaken. Neem die heisa om de kredietcrisis, waar gaat het dan helemaal om? Wat ik ook imponerend vind is het werk van de zusters van diverse congregaties. Na een zware periode in Afrika, waar ze veel leed tegenkwamen, pakken ze hier gewoon weer het werk op in het Inloopschip. Zij weigeren van hun verdiende rust te genieten. Nee, zij trekken verder met mensen in nood. Dat is zo inspirerend!”
13
STRAATPLAAT
Colofon Eindredactie Erik van Schevikhoven Beeldredactie Arnold Reyneveld Vormgeving, opmaak Iris van Heesch – Rolin’ Art www.rolinart.nl
Medewerkers Loes Brok, Miesjel van Gerwen, Jorine Janssen, Iris van Heesch, Jeroen van der Horst, Lotte Mulder, Ben Nienhuis, Martien Pelser, André Reuvers, Arnold Reyneveld, Keslien Smeets, Diederik Steen, Nelly Tangenbergh-Planken, Mariëlle van Uitert, Bob Verbruggen, Rieneke de Vries, Berry van de Water
Druk MultiCopy Cuijk Oplage 11.000 © Stichting de Zelfkrant
Overname alleen met bronvermelding en na schriftelijke toestemming van de redactie.
Waarom zoeken we vrienden? Door donaties blijft de Zelfkrant onafhankelijk. De Zelfkrant heeft een wisselend aantal verkopers. Met uw donaties heeft de Zelfkrant meer middelen om de krant in stand te houden. Alvast bedankt!
Word vriend van de Zelfkrant! Ja, de Zelfkrant heeft er een goede vriend bij. Ik steun de krant met een maandelijkse donatie van: € 2,-
€ 5,-
€ ....,-
NAAM ADRES
de zak van sinterklaas FOTO: Jorine Janssen
U kunt dit bedrag maandelijks, tot wederopzegging, rond de eerste van de maand afschrijven van mijn rekeningnummer:
Deze bon kopiëren of uitknippen en in een ongefrankeerde envelop sturen aan:
POSTCODE
WOONPLAATS
DATUM
HANDTEKENING
Stichting de Zelfkrant Antwoordnummer 10644 5200 WB ‘s-Hertogenbosch
Voor uw vriendschap is de Zelfkrant u zeer dankbaar!
Mocht u het met een afschrijving niet eens zijn dan kunt u deze binnen 30 dagen na afschrijving door de bank/postbank laten terug boeken.
december 2008 - De Zelfkrant
15
WWW.STUDIOHAPPYMOON.WEB-LOG.NL Studiohappymoon: inloopatelier voor dak-thuislozen en minima in Den Bosch. Illustratie: Maximiliaan
