Kerk informatie
Pastorale dag Reizen met Kerk in Actie Auteursrecht op foto’s
NUMMER 233 FEBRUARI 2015 -
Doopverzoek vluchtelingen: hoe toets je dat? KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
1
DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
KRONIEK
KRONIEK
KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
DIENSTGEHEIMEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN
KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
DAAR IN UTRECHT
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN
VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
KERK & THEOLOOG
V KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG
COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
VANAF DE WERKVLOER
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER
MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
COLLECTEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN
B
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
MENSEN
Kerk naar 2025 KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN
ADVERTENTIES
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
De Protestantse Kerk vierde vorig jaar haar 10-jarig bestaan. Hoe zal onze KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER kerk er over tien jaar uitzien? Geen mens die het weet. De toekomst is in Gods hand en dat geldt ook voor de kerk. Toch kunnen we het daar niet bij laten. In ieder geval is de vraag: hoe zijn we vandaag kerk? En: hoe willen we morgen kerk zijn? In een stuk dat onlangs op de synodetafel lag, omschreef ik het zo: “Wanneer we ons bezighouden met de kerk op weg naar 2025 zullen we ons moeten realiseren dat de kerk niet een project van ons is. De kerk is van de Heer. Van ons wordt gevraagd oog te hebben voor de weg die de Geest met ons gaat. Als wij nadenken over de kerk op weg naar 2025 gaat het niet om het leggen van een organisatorische puzzel. Het gaat om de inhoud: kerk als geloofsgemeenschap in Jezus’ naam. Wij zijn er zelfs van overtuigd dat het daar steeds meer om zal gaan. Wat is kerk? Wat doen we wanneer we samenkomen? Waar geloven we in en hoe geven we daar gestalte aan?” We hebben
2
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
ten die niet (meer) een binding met dat wat speels ‘back to the basics’ de kerk hebben? Maar ook: waar genoemd. Je kunt ook zeggen: ‘op COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ lopen we tegen aan als het gaat om naar de kern’. ADVERTENTIES onze organisatie? Wat moet anders? Wat mag minder om zo energie vrij Tegelijk zullen we wel eerlijk de vraag te maken voor wat wezenlijk is? moeten stellen of onze kerk, zoals die Een regiegroep met leden van het nu is georganiseerd, wel voldoende moderamen voert daar gesprekken helpt om geloofwaardig kerk en gemeente te zijn. Al eerder is gesproken over met verschillende geledingen. Maar ook u kunt meedoen. Graag over het schip van de kerk dat wel verwijs ik u naar www.protestantseerg zwaar is opgetuigd. Een lichtere kerk.nl/kerk2025. Laat van u horen! kerkstructuur helpt ons misschien Want ‘kerk naar 2025’, dat doen we om meer te doen waar we als kerk samen. voor zijn en waar we als kerk goed in zijn. In ieder geval zal al het institutionele in toenemende mate dienstbaar moeten zijn aan de essentie van kerkzijn en daar drager van moeten zijn. Dat is de reden waarom we nu bezig zijn met wat we hebben genoemd: ’Kerk naar 2025’. Het initiatief daarvan ligt bij het moderamen van de generale synode. We betrekken daar graag zoveel mogelijk mensen bij. Onze vragen zijn: wat is voor u ‘back to the basics’? Wat is geloofwaardig en relevant kerk-zijn, niet alleen voor onszelf maar ook voor onze tijdgeno-
ARJAN PLAISIER scriba van de generale synode
Reageren? Mail naar
[email protected]
COLOFON Nummer 233 - februari 2015 Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.
In dit nummer
Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 18 80, e-mail
[email protected]. Abonnementenadministratie Abonnementsprijs € 21,- per jaar; buitenland € 30,-. Vanaf 35 ex.: € 17,50 per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 25, e-mail
[email protected] Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel: (0341) 56 54 99. Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 14 17 (di, wo, do). e-mail
[email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek. Redactie Rian Binnendijk (hoofdredacteur), Janet van Dijk, Marloes Nouwens-Keller, Evert Oudenes, Sandra Haverman (beeldadviezen), Frans Rozemond (eindredactie). Basisvormgeving en opmaak Reprovinci, Schoonhoven. Druk De Groot Drukkerij, Goudriaan. Kerkinformatie op internet www.protestantsekerk.nl/ kerkinformatie Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding.
04 4
12 16 INTERNETNIEUWTJES
GELOOF
Arjan Plaisier: ‘Asielzoeker niet zomaar dopen’
8
PIONIERSPLEK
9
SAMENLEVING
22
17 MEDITATIE
‘Vitale geloofsbeleving heeft uitstraling in de gemeente’
Een kerk voor de middengeneratie
18 PASTORAAT
Kerkennacht: Kerk binnenstebuiten
Ds. Rob Visser: ‘Voor pastoraat is een heen en weer nodig’
10 PASEN
19 SOLIDARITEITSKAS
Kalender voor verdieping in de Veertig dagentijd
‘We willen meer uitdelen’
20 JOP
11 BEZINNING
Jeugdwerk: open voor het onverwachte
Biddag – materiaal voor viering en gesprek
14 RAAD VAN KERKEN
22 KERK IN ACTIE
Op reis met Kerk in Actie
Kerk aanspreekbaar als veilige plek
15 KERK EN RECHT
Foto’s gebruiken: gratis of niet?
Fotoverantwoording: p. 27 Bij de voorplaat Wat doe je als kerkenraad wanneer een vluchteling zegt gedoopt te willen worden? Synodescriba dr. Arjan Plaisier maakt deel uit van een commissie die op verzoek van advocaten bekeringsverhalen van vluchtelingen beoordeelt en vertelt over de afwegingen die daarbij een rol spelen. Zie p. 4-6.
g ie g ee ft 'Gelee fd e th eo lo ve rdie pi n g'
VASTE RUBRIEKEN
2
12
23
KRONIEK
DIENSTGEHEIMEN
KERK & THEOLOOG
25
26
27
VANAF DE WERKVLOER
MENSEN
COLLECTEN
28
29
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
3
'Vertel je verhaal'
4
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
Een Iraanse vrouw wordt gedoopt in een Nederlandse kerk
GELOOF -
PLAISIER: ASIELZOEKER NIET ZOMAAR DOPEN
‘Tijd nemen voor traject van inwijding in christelijk geloof’ Wat doe je als kerkenraad of als predikant wanneer een vluchteling zegt gedoopt te willen worden? “Niet zomaar dopen”, adviseert dr. Arjan Plaisier. “Neem de tijd voor een traject van catechese en toeleven naar het doopmoment. De kerk neemt de doop serieus.” Is een doopverzoek oprecht? Wil een moslim uit een islamitisch land als Iran of Afghanistan zich laten dopen omdat hij echt christen is geworden of vraagt hij of zij om de christelijke doop om daarmee de kans op een verblijfsvergunning te vergroten? Voor een plaatselijke gemeente is niet altijd te doorgronden of een bekeringsverhaal echt is, weet Plaisier uit ervaring. “We hebben geen röntgenblik om in iemands hart te kijken.”
OPEN HOUDING De synodescriba pleit er wel voor een doopverzoek in eerste instantie met een open houding te benaderen. “Zo’n klop op de deur is natuurlijk geweldig. Leef van deze verwondering, zou ik zeggen. Er zijn niet zo heel veel Nederlanders die zich bij
een kerk melden omdat ze gedoopt willen worden. En dan is er een buitenlander, een vluchteling, die bewust wil toetreden tot de christelijke gemeente, omdat hij gelooft in Jezus en op grond daarvan ook gedoopt wil zijn. De beginzet voor een kerkenraad of voorganger is dat heel positief te waarderen. Vervolgens dopen we niet zomaar.” “Ook als je buurman aangeeft dat hij gedoopt wil worden, zeg je: Heel fijn, de kerk neemt de doop serieus. We gaan een traject met je aan van inwijding in het christelijk geloof, zowel op ervaringsniveau als op kennisniveau, wat dan kan uitlopen op de doop. Zo is bij volwassendoop altijd de route geweest”, aldus Plaisier. “We bedienen graag de doop, maar op goede gronden, ook omdat we weten dat er soms mensen
›
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
5
› zijn die liefst zo snel mogelijk een doopbewijs willen hebben om een verblijfstatus te kunnen bemachtigen. Als kerk moet je daar niet aan mee willen werken.”
‘VERTEL JE VERHAAL’ Hoe kan een plaatselijke kerkenraad het kaf van het koren onderscheiden? “Ga met de vraagsteller in gesprek en peil wat de motieven zijn. Vertel eens je verhaal, hoe ben je tot deze keuze gekomen? Als de indruk positief is, kun je een inwijdingstraject aanbieden, ook om de persoon gaandeweg te volgen in zijn groei in geloof en in kennis. Op een gegeven moment ben je aan dopen toe. Soms ook niet. Als je geen authentiek doopverlangen proeft, als de doopverzoeker toch niet echt gemotiveerd blijkt te zijn om verder te komen in kennis van het christelijk geloof, moet je durven zeggen: Even goede vrienden, maar we beginnen er niet aan.” Laat je vooral niet onder druk zetten, beveelt Plaisier kerkenraden en voorgangers aan. “Als er wordt gezegd ‘Dopen moet nu, anders is het te laat’, jammer dan. Als kerk leveren we geen doop op bestelling of omdat er een doel bereikt moet worden. We dopen omdat iemand oprecht christen is. Als je de weg van de doopcatechese met iemand bent gegaan, is het ook een feest als je er echt van overtuigd bent dat er gedoopt kan worden. Dat die doop ertoe leidt dat de Nederlandse staat een beschermplicht heeft omdat de persoon anders om zijn christen-zijn
gevaar loopt, is vers twee. Dat heeft in principe helemaal niets te maken met het doopverzoek. Soms wel, maar dan moet je op je qui-vive zijn.” De kerk heeft haar verantwoordelijkheid, aldus Plaisier. “We hebben onze goede naam hoog te houden en moeten de moslimgemeenschap ook niet de indruk geven alsof we maar raak dopen. Met een zorgvuldige aanpak laat je bovendien de Immigratie- en Naturalisatiedienst merken dat de kerk niet lichtvaardig doopt. ‘Je hoeft maar naar de kerk te lopen en ze geven een doopbewijs af’ of ‘De kerk is altijd op de hand van de asielzoeker, als die maar zijn doel bereikt’ zijn gedachten die nergens op stoelen.”
HANDREIKING FASCINEREND Plaisier weet dat het niet altijd meevalt om de onechte bekeringsverhalen er tussenuit te filteren. Anderzijds: “Bekeringen komen voor. Het is fascinerend om van mensen met een heel andere achtergrond te horen hoe zij de weg naar het christelijk geloof vonden en in Jezus Christus het licht van de wereld en voor hun eigen leven ontdekten. Bij alle kerkverlating in het Westen denken we dat de kerk een aflopende zaak is, maar we leven in een wereld die barst van geloof. Als er iemand aanklopt die gedoopt wil worden, zie het dan als een verrijking om weer eens naar je eigen geloof te kijken met de ogen van zo’n verraste enthousiaste verliefde nieuwkomer.” JAN KAS freelance journalist
Een goede gids voor kerkenraden en predikanten is volgens dr. Plaisier ‘In goede aarde’, een handreiking bij doopaanvragen van asielzoekers. De brochure van de stichting Gave (‘voor kerkelijk werk onder vluchtelingen’) geeft advies voor het proces naar de doop en de nazorg na de doop en bevat ook informatie over de asielprocedure, onder andere over de verklaringen die kerken kunnen afgeven als ondersteuning. ‘In goede aarde’ kan worden aangevraagd (à € 2,50) of gratis worden gedownload via de internetsite www.gave.nl/doopadvies.
Reageren op dit artikel? Mail naar:
[email protected]
‘SOMS WIKKEN EN WEGEN’ “Een methode waarbij het goede antwoord er vanzelf uitrolt, is er niet. Het is soms echt wikken en wegen of een bekeringsverhaal wel geloofwaardig is”, zegt dr. Plaisier. Hij is naamgever van de commissie-Plaisier, een kleine groep van predikanten en theologen die op verzoek van advocaten bekeringsverhalen van vluchtelingen uit Iran en Afghani-
6
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
stan (en soms Irak) beoordeelt. Maandelijks zijn er zo’n zes gesprekken met asielzoekers. Het advies van de commissie wordt meegewogen in de beoordeling van de rechtbank en voor “een substantieel aantal” personen heeft dat inmiddels betekend dat ze na een aanvankelijke afwijzing alsnog een verblijfstatus kregen. Soms hecht ook de commissie weinig geloof aan een bekerings-
verhaal. Plaisier: “Het menselijk hart kunnen wij nooit met zekerheid lezen, maar we proberen vooral door voorgefabriceerde verhalen heen te prikken met vragen naar de persoonlijke beleving en de praktijk van het geloof: Wat was voor jou de attractie van het christelijk geloof, wanneer sprong de vonk over, wie is Jezus voor je?”
BERICHTEN
Archiefproject afgerond Na tien jaren van hard werken en met hulp van veel vrijwilligers heeft het dienstencentrum in december 2014 het project Bewerking Oude Archieven afgerond. Het gaat om de inventarisatie en de overdracht van de landelijke archieven van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland uit de periode 1566-2004. De archieven uit die periode, waarvan sommige al eerder bij de overheid waren ondergebracht, zijn opnieuw bekeken en aangevuld met materiaal uit recentere jaren. Bij Het Utrechts Archief, dat door de overheid is aangewezen als bewaarplaats van archieven van landelijke kerken en kerkelijke instellingen, zijn de stukken voor onderzoekers te raadplegen. De 140 archieftoegangen zijn te vinden op de website www.hetutrechtsarchief.nl. Met de voltooiing van dit traject is een geweldige schat aan informatie beschikbaar voor historisch onderzoek. Volgens dr. Kaj van Vliet, rijksarchivaris van Het Utrechts Archief, betekenen de archieven veel voor historisch onderzoek: “De archieven van deze kerkgenootschappen weerspiegelen een brede maatschappelijke basis en maakt ze tot een bron van nationaal belang”, aldus Van Vliet. Tijdens het symposium op 12 december werd aan synodepreses Karin van den Broeke een onderzoeksgids aangeboden over alle archieven met betrekking tot het Samen op Weg-proces dat leidde tot het ontstaan van de Protestantse Kerk.
Jarige kerk Papua Op 5 februari is het 160 jaar geleden dat de eerste zendelingen in Papua kwamen. De Evangelisch Christelijke Kerk in Papoea (GKI) viert dat jaarlijks. Dit jaar is de herdenking extra feestelijk, vanwege het jubileum. Tegelijk is er ook reden tot zorg. Door de enorme instroom van migranten uit andere delen van Indonesië vormen de overwegend christelijke Papoea’s nu een minderheid in eigen land. Ze hebben te maken met geweld, discriminatie en armoede. Gemeenten kunnen de GKI feliciteren en groeten – dit zal de kerk zeer waarderen. Brieven of kaarten graag sturen naar: GKI-TP, t.a.v. Mirjam Boswijk, Afdeling Zending, Postbus 8190, 3503 RD Utrecht. Synodescriba Arjan Plaisier brengt in april een bezoek aan de GKI en zal de felicitaties dan persoonlijk overhandigen.
Na de aanslagen
Hovenier zoekt tuinlieden… De Hervormde Gemeente Spankeren, Laag Soeren en Dieren Noord-Oost begon het nieuwe jaar enthousiast met een fotoshoot! “Op 4 januari was er in de Petruskerk ruimte voor goede wensen, zingen, bidden en bijbelse verhalen”, vertelt ds. J.B. Quik-Verweij. “Het was de dag waarop ‘s avonds het populaire tv-programma ‘Boer zoekt vrouw’ aan een nieuwe reeks zou beginnen. Analoog hieraan wees de predikant de gemeente op een ander programma, met oudere papieren: ‘Hovenier zoekt tuinlieden’. Een van de gemeenteleden maakte hierover een gedicht en droeg het voor. Het nieuwe jaar is begonnen, de handen kunnen uit de mouwen. Ds. Quik: “Dat begon al met deze spontane fotoshoot! Maar daarna gaat het natuurlijk ook verder: woorden en daden in naam van onze Heer, ook Anno Domini 2015.”
“De gebeurtenissen in Parijs hebben velen en ook ons geschokt”, schreef synodescriba dr. Arjan Plaisier in zijn Commentaar bij de tijd na de aanslag op de redactie van het weekblad Charlie Hebdo. “De aanslag in Parijs stelt de westerse samenleving opnieuw op de proef. Wraak op wraak is het slechtste antwoord.” De aanslag de joodse supermarkt, waarbij kort hierna vier joodse slachtoffers vielen, is hard aangekomen in joodse gemeenschap. Kerk en Israëlpredikant Eeuwout van der Linden merkte het in zijn contacten bij het Centraal Joods Overleg, via het Cairo-overleg (tussen joden, christenen en moslims) en met joodse kerkgenootschappen. Daar is het opkomende antisemitisme een terugkerend thema. Hij signaleert onveiligheid en soms angst. “We voelen ons niet meer thuis, zeggen sommige Joden. Ik voel me niet veilig op straat als ik joods gekleed ga, zeggen anderen. Vanuit de Protestantse Kerk wil ik de joodse gemeenschappen en kerkgenootschappen een hart onder de riem steken.” Van der Linden vindt dat ontwrichting van de samenleving tegengegaan moet worden. “Antisemitisme en Islamofobie (antimoslimgevoelens) doen dat beide. Meer en meer zullen we moeten kijken waar we bruggen kunnen slaan, hoe we haatgevoelens kunnen verminderen, hoe we als gehele bevolking een dam op kunnen werpen tegen extremisme.” (zie voor Commentaar bij de Tijd: www.protestantsekerk.nl)
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
7
Windkracht 3pt0, kerk voor de middengeneratie
GEMEENTE -
Ruim twee jaar geleden werd Janneke Nijboer predikant van de Protestantse Gemeente Noordwijk. Haar speciale opdracht is om de ‘middengeneratie’ (25-45 jarigen) te inspireren, motiveren en activeren voor geloof en kerk. “Deze mensen komen niet of weinig in de kerk. Die groep bereik ik onder meer via de sociale media”, aldus Janneke.
De community (gemeenschap) voor deze middengeneratie heet Windkracht 3pt0. Inmiddels is dit een pioniersplek van de Protestantse Kerk. Via Facebook en Twitter kunnen mensen uit de doelgroep hun geloof en leven delen. Momenteel wordt gebouwd aan een website. “Een eerste stap op weg naar een plek waar verbondenheid kan groeien. Want dat is wat mensen hier zoeken, verbinding met elkaar, en dan liefst met mensen van ongeveer dezelfde leeftijd”, zegt Janneke Nijboer. “Als je geen plek hebt, is het lastig om te laten zien wie je bent en waar je voor staat. Daar willen we wat aan doen. Verder zijn we aan het onderzoeken of een fysieke plek iets zou zijn. En dan één waarmee we iets betekenen voor de samenleving, dat is namelijk een nevendoelstelling van onze com-
munity. Zo hebben we afgelopen jaar meegedaan aan NL doet en denken we na over aansluiting bij de Burendag volgend jaar.”
Tijdens een social sun day on the beach in Noordwijk maakten dee lnemers kennis met rituelen en verhalen uit verschillende religies. Hier dragen ze water uit de zee naar het lan d als een beeld van het evangelie dat dwars sta at op wat je voor mogel ijk houdt.
ECHT EXPERIMENTEREN Op de activiteiten van Windkracht 3pt0 komen leden van de Protestantse Gemeente Noordwijk af, en mensen van ‘buiten’. Activiteiten tot nu toe waren onder meer een strandviering, gespreksavonden en een hart-en-zielfestival. Nijboers zorg is hoe Windkracht 3pt0 iets ‘stevigs’ wordt dat door kan gaan. “Worden we een gemeenschap bij de Protestantse Gemeente waar mensen iets zinvols ervaren? De tijd zal het leren. Doordat we een pioniersplek zijn, kunnen we in ieder geval iets voor elkaar krijgen. We kunnen echt experimenteren.”
In de landelijke collecte van de Protestantse Kerk op 8 februari staat Windkracht 3pt0 centraal als voorbeeld van de pioniersplekken die de Protestantse Kerk in heel Nederland helpt realiseren. JANET VAN DIJK Communicatieadviseur in de Protestantse Kerk
BERICHTEN
Geweld en verzoening De kolonel krijgt eindelijk post, heet het boek dat Henk Vijver, uitgezonden medewerker van Kerk in Actie, heeft geschreven over Colombia. Het boek, vol verhalen over geweld en verzoening, geeft een inkijkje in dit Zuid-Amerikaanse land. Gemeenten kunnen het tevens gebruiken om het thema geweld en verzoening te bespreken tijdens kringavonden. Momenteel werkt Inge Landman voor Kerk in Actie in Colombia. Ook voor kerken die verbonden zijn aan het werk dat zij daar doet, kan dit boek dus een aanrader zijn. Op 7 maart vindt er een symposium plaats
8
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
ter gelegenheid van het verschijnen van het boek. Het symposium wordt gehouden van 14.00-16.00 uur, in de Doopsgezinde Kerk, Wirdumerdijk 18, Leeuwarden.
Werelddag Kerk in Actie Op zaterdag 25 april vanaf 10.00 uur is iedereen welkom op de Kerk in Actie Werelddag in Ermelo. Tijdens dit jaarlijkse evenement staan verhalen van en ontmoeting met medechristenen en partnerorganisaties centraal. Preses Karin van den Broeke spreekt over ‘Geloven in delen’. In de ochtend wordt hier verder over nagedacht aan de hand van de thema’s: Versterk de kerk, Noodhulp en Kinderen in de knel. ’s Middags kunnen bezoekers tijdens interactieve workshops in gesprek gaan met gelovigen uit Bangladesh
of Myanmar, meer leren over vluchtelingen in Thailand of ontdekken hoe het is om als kind in een sweatshop te werken. Informatie en aanmelding (uiterlijk 18 april): www.kerkinactie. nl/werelddag of tel. (030) 880 18 52. Entree: vrijwillige bijdrage.
Kerk binnenstebuiten
SAMENLEVING -
In het weekeinde van 19-21 juni 2015 wordt Kerkennacht gevierd. Een snel groeiend aantal dorpen en steden doet mee aan dit tweejaarlijkse evenement. Een eenvoudig idee - overgewaaid uit Dresden en voor het eerst uitgevoerd in Rotterdam in 2007- blijkt een succesformule te zijn om je als kerk te presenteren in de samenleving.
In 2013 deden 600 kerken in 60 plaatsen mee. Het radionieuws meldde op zondagmorgen dat er 50.000 mensen betrokken waren. Mogelijk worden het er dit jaar nog meer. Eigenlijk is het zo eenvoudig. Je doet de kerkdeuren open en laat zien wat je in huis hebt: zingen, verhalen vertellen, muziek maken, kunst, lekkere drankjes en hapjes, de toren beklimmen, diaconie, iets voor kinderen, iets voor jongeren, allerlei nieuwe vormen van creativiteit en zo nog meer.
stad. Je leert elkaars vaardigheden kennen, daagt elkaar wat uit, verzint samen iets dat je met elkaar en je woonplaats kunt delen. En je wisselt uit tussen plaats A en B, regionaal, en landelijk. Zo werkt Kerkennacht, een ´event´ dat helemaal van onderaf zijn weg vindt. Oecumene in de meest basale vorm. Een klein bestuur van de Stichting Kerkennacht coördineert een paar dingen, zoals de publiciteit. Dat gebeurt in 2015 helemaal digitaal: facebook, twitter, instagram, veel handiger, sneller en ook goedkoper dan post en papier.
stroomt die markt daardoor makkelijker je kerk binnen. Sommige plaatsen gebruiken een eigen thema, zoals Utrecht waar dat weekeinde de Tour de France van start gaat. Kan allemaal, mag allemaal.
VOORBEREIDING De voorbereiding is minstens zo belangrijk als het evenement zelf. Dan ontmoet je de buren: andere kerkelijke gemeenschappen in je wijk, je dorp, de
THEMA Er is ook een thema: Kerk Binnenstebuiten. Zet je zelf maar eens even (letterlijk) op de markt als kerk. Wie weet
Meedoen, met jouw kerk, jouw dorp, jouw stad? Welkom. Hoe meer zielen hoe meer vreugd! Kijk op www.kerkennacht.nl en mail naar
[email protected].
Studiedag Drewermann Nederland De Studiekring Drewermann Nederland houdt op zaterdag 21 maart een studiedag over het thema ‘Van ik naar wij. Drewermann en de toekomst van de kerk’. Sprekers zijn Aart de Groot en drs. Bert van der Woude. Na de theepauze houdt drs. Mar van der Velden een lezing over basisgemeente Exodus in Ede, gevolgd door discussie en gesprek. Literatuur: Eugen Drewermann, Jezus van Nazareth. Bevrijden tot vrede – Geloven in vrijheid, Meinema, 1998 (p. 206-327) en: Eugen Drewermann, Wendepunkte oder: Was eigentlich besagt das Christentum, Patmos 2014 (p. 243-326). In het kader van de Permanente Educatie (Open erkend aanbod) kunnen predikanten en
kerkelijk werkers door deelname 0,25 punten halen. Plaats en tijd: Marnix College Juniorgebouw, Prins Bernhardlaan 25, 6713 MA Ede, 11.00-16.30 uur. Aanmelden door overschrijving (vóór 16 maart) van € 30,- (voor niet-leden) of € 20,- (leden en studenten) op rekening NL15 INGB 0004 8599 35 op naam van Studiekring Drewermann Nederland o.v.v. ‘Studiedag 21 maart 2015’. Informatie: www.studiekringdrewermann.nl Contactpersoon: Aart de Groot, tel. (026) 472 27 19, e-mail:
[email protected]
Kirchentag in Stuttgart Van 3 t/m 7 juni 2015 wordt in Stuttgart de 35e Kirchentag gehouden. Het meerdaagse festival van de Duitse kerken belooft weer een boeiend en
inspirerend feest van geloof en leven te worden. Er worden ruim 100.000 bezoekers verwacht. Het breed gevarieerde aanbod is voor groepen van 30 tot 10.000 mensen. Het thema is Psalm 90 vers 12: ‘Opdat we wijs worden’. Wat betekent deze uitdaging voor wie leeft in de wereld van vandaag? Welke sporen laten we na voor onze kinderen? Deze uitdaging wordt aangegaan tijdens bijbelstudies, erediensten, gebeden, lezingen, zang, muziek, concerten en vele andere creatieve activiteiten op 'Der Markt der Möglichkeiten'. Voor jongeren en kinderen is een eigen programma. Wie er naartoe wil, kan logeren bij privé-personen of in een hotel, of kan in eigen camper of tent in Stuttgart overnachten. Informatie: facebook.com/kirchentag
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
› 9
KALENDER VOOR VERDIEPING IN DE VEERTIGDAGENTIJD
PASEN -
Open je handen Bij de Veertigdagentijdcampagne ‘Open je handen’ is een kalender gemaakt die de lezer bezinnend door de Veertigdagentijd leidt. De kalender loopt van Aswoensdag 18 februari tot en met Eerste Paasdag zondag 5 april 2015. Elke dag in de kalender heeft een leessuggestie en een vraag om te bespreken met anderen, bijvoorbeeld in het gezin aan tafel. Op de zondagen staat een bijbeltekst uit het leesrooster centraal. De maandagen staan in het teken van ‘handen’: wat doen we allemaal met onze handen? De dinsdagen en de donderdagen geven een gebed, een gedicht of een lied over handen. Op de woensdagen
vertelt een ‘pionier’ hoe zij of hij ‘open je handen’ in haar of zijn context in de praktijk brengt. De vrijdagen worden gevuld door verschillende mensen die een kant van Pasen belichten. Op de zaterdagen staat het Kerk in Actieproject van die week centraal.
UIT DE KALENDER “Ik heb allerlei plannen en ideeën, maar uiteindelijk denk ik iedere keer weer: als de Heer het huis niet bouwt, dan kan ik nog zo veel ideeën hebben, maar dan komt het er niet. Als deze pioniersplek mensenwerk blijft, gaat het sowieso niet lukken. Ik doe dit omdat ik vertrouw dat we een goede God mogen volgen die mensen op het oog heeft en levens van mensen verandert. Daar kom ik steeds weer bij terug. Ik hoef mezelf niet te verkopen, ik kan daarop terugvallen en ik kan dat doorgeven. Alle ideeën en plannen, verwachtingen en eisen kan ik loslaten. En dat ontspant. Het is iedere keer weer een fijn moment te weten dat ik me bij de bron op kan laden.” (Petra de Nooy, pionier vanuit ‘kerk in Laak’ in Den Haag, pioniersplek van de Protestantse Kerk)
BESTELLEN De kalender kost € 4,- per stuk, vanaf 10 exemplaren € 3,50 en vanaf 50 exemplaren € 3,- per stuk. Te bestellen via www.protestantsekerk. nl/webwinkel,
[email protected] of (030) 880 13 37.
BERICHTEN of www.kirchentag.de Een folder aanvragen kan bij ds. Corry Nicolay, lid van de Internationale Commissie van de Kirchentag, tel. (0513) 63 29 73, e-mail: corrynicolay@ hetnet.nl
10
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
GZB-dag in Gorinchem De GZB-dag die de gelijknamige zendingsorganisatie jaarlijks organiseert, wordt op 13 juni 2015 gehouden in de Evenementenhal in Gorinchem. Het evenement werd de afgelopen jaren georganiseerd op het terrein van conferentiecentrum Hydepark in Doorn. Vanwege de omvangrijke verbouwing die daar plaatsvindt, wijkt de GZB uit naar Gorinchem. In verband met de beschikbaarheid van de hal verschuift dit jaar ook de datum van de laatste zaterdag in augustus naar half juni. Tijdens de GZB-dag vindt de aftrap plaats van het jaarthema ‘Bedreigde kerk’. Daarmee wil de GZB de moeilijkheden maar ook de bevlogenheid van christenen in het Midden-Oosten, met name in Egypte, voor het voetlicht brengen. Informa-
tie: www.gzb.nl. Bestellen: cgb.nu/cegeboek.
Glossy over liefde en trouw In de maand van Valentijnsdag brengt uitgeverij Ark Media de eenmalige glossy Faith op de markt. Een inspirerende en verbindende glossy over huwelijk, liefde en trouw. Faith bevat achtergrondverhalen en interviews. Aan het woord komen getrouwde stellen maar ook gescheiden partners. In de verhalen komen onder andere ruziepatronen en communicatiestijlen (mét testje) aan bod. Verder aandacht voor verschillende fases in het huwelijk en de definitie van geluk. Er zijn luchtige columns, mooie foto’s, praktische tips en bijbelse handreikingen voor zowel pasgehuwden als zilveren bruidsparen. Faith is geschikt
Biddag 2015 Materiaal voor viering en gesprek
BEZINNING -
Op woensdag 11 maart of de zondag erop volgend houden veel gemeenten biddag voor gewas en arbeid. Met het oog hierop hebben Kerk in Actie en de Raad van Kerken materiaal gemaakt voor viering en gesprek. Het materiaal verschijnt als themakatern ‘Participatie in werk’ in Oecumenisch Bulletin 1/2015. Het thema ‘Participatie in werk’ is gekozen in verband met de nasleep van de economische crisis met een hoog blijvende werkloosheid. Een opvallend fenomeen is ook de toename van een flexibele participatie in werk. De term ‘participatie’ refereert daarnaast aan de ‘participatiesamenleving’ en de ‘Participatiewet’ die in januari 2015 van kracht is geworden.
ECONOMIE In vergelijking met het materiaal dat de afgelopen jaren in het DISK-tijdschrift Ondersteboven stond, is de omvang behoorlijk afgeslankt. Kon vroeger een thema breed worden belicht, nu wordt volstaan met een beknopt achtergrondartikel en een ervaringsverhaal. De aandacht voor de drie momenten in het kerkelijk jaar waarop in het bijzonder aandacht gegeven kan worden aan thema's rond arbeid, economie en sociale
om weg te geven bij relatiecursussen of huwelijksgesprekken. Medewerking verleenden Marriage Course (Alpha Nederland). Verkrijgbaar bij de christelijke boekhandel en via www.faithglossy.nl
zekerheid, is gehandhaafd. Zo vindt u suggesties voor prediking en liedkeuze in relatie tot de biddag voor gewas en arbeid, de zondag van de arbeid en de dankdag voor gewas en arbeid dan wel een oogstdienst. Verder zijn er verwerkingssuggesties bij dit thema voor jongeren. TRINUS HOEKSTRA medewerker diaconaat (geloof, arbeid, economie) Kerk in Actie
BESTELLEN Het materiaal is voor € 3,- (inclusief verzendkosten) te bestellen via
[email protected] of digitaal te downloaden via www.raadvankerken.nl/fman/6245.pdf
Rouw bij gehandicapten De hervormde vereniging Op weg met de ander organiseert in februari tweemaal een bijeenkomst over rouw. Deze vereniging van en voor mensen met een verstandelijke beperking wil de gemeente bewust maken van de plaats van verstandelijk gehandicapten in gemeente en maatschappij. Sprekers: ds. C.J. Droger, christelijk gereformeerd predikant te Vlaardingen, over de pastorale en praktische voorbereiding op het sterven van mensen met een verstandelijke beperking, en Wynette Schouten, geestelijk verzorger ’s Heerenloo De Hartenberg, over de begeleiding bij het afscheid van mensen met een verstandelijke beperking. Plaats en tijd: 12 februari: De Aker in Putten; 19 februari: Hervormd
Centrum in Hardinxveld-Giessendam. Tijden 19.45-22.00 uur. Voor leden van de vereniging is de toegang gratis, niet-leden betalen € 7,50 bij entree. Informatie en aanmelden: www.opwegmetdeander.nl, via
[email protected].
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
11
KRONIEK
KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
DIENSTGEHEIMEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN
KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
Kyrie en gloria hebben oude papieren DAAR IN UTRECHT
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN
KRONIEK
KRONIEK
VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
In de dienst zijn er veel mogelijktegelijk een belijdenis, want vanouds Vraag KERK & THEOLOOG heden voor kyrie en gloria. Als het is deze gebedsroep driedelig, als Aan het begin van de dienst zingen wij lukt om de spanning vol te houden referentie aan de drie-ene God. Er zit vaak een glorialied. Op andere plekken kunnen beide direct op elkaar volgen. een lijn met de voorbeden waar ook kom ik ook nog wel eens een kyrie Er kan ook een genadetoezegging God wordt aangeroepen. Maar de tegen. Waar komt dit vandaan? Wat DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES tussen klinken, als overgang. voorbeden wijzen alweer naar buiten. gebeurt daar eigenlijk? VANAF DE WERKVLOER In de vorm is er de keuze tussen een Nu gaat het om het uitspreken van uitgebreider gebed (maar nooit zo wat gezegd moet worden om open te Antwoord lang als de voorbeden) of de korte staan voor het woord van God. Er zit Kyrie en gloria hebben in de liturgie klagen en bidden in – en daarmee een rituele samenvatting. Dat kan zowel oude papieren. Het kyrie speelt een DIENSTGEHEIMEN & THEOLOOG VANAF WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN ADVERTENTIESgesproken als gezongen. prachtige spanning met hetTAIZÉ gloria, rol in de KERK zoektocht van deDE mens naar COLLECTEN In het Liedboek, zingen en bidden in dat direct volgt op het kyrie. Hoe zou zijn tegenover, naar iemand die de huis en kerk vinden we naast de vaste ik tegenover God kunnen klagen als mens in alles overstijgt en daarmee liturgische vorm (nr. 270) ook veel ik niet het vertrouwen van de lofzang boven zijn eigen (kleine) werkelijkheid liederen voor kyrie en gloria. ernaast plaats? uittilt. Een roep, gericht aan God – en
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
MENSEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN
DS. DETLEF BOLKEN
lid van de werkgroep eredienst
ADVERTENTIES
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
ADVERTENTIES
Heeft u een vraag over de eredienst? Stel deze via werkgroeperedienst@ protestantsekerk.nl. BERICHTEN
Nieuwe Liedboek-cd Liedboek BV, de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) en het Vocaal Theologen Ensemble (VTE) hebben een vervolg gemaakt op de dubbel-cd ‘Met hart en ziel’, met liederen en psalmen uit het nieuwe Liedboek. Op ‘Met Hart en ziel II’ staan liederen uit het kerkelijk jaar, met name Advent & Kerst, Veertigdagentijd & Pasen. Nieuw in deze editie is de samenwerking met de Buitenschoolse Koorschool Utrecht. Bij de liedselectie stond ‘verbinding’ centraal. De cd nodigt uit tot het
12
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
meezingen en bidden, in de kerk en thuis. Bekende en mogelijk minder bekende liederen wisselen elkaar af, alsook verschillende stijlen en begeleidingsvormen. Psalmen en Engelse hymns hebben een belangrijke plaats, maar ook oude werken, Negro spirituals, kloosterpsalmen en kinderliederen. VTE-dirigente Hanna Rijken was tijdens het project de verbindende factor tussen zangers, universiteit, producenten en technici. Als musicus en theoloog heeft zij samen met het VTE en de PThU gezorgd voor een
inspirerend album voor elke gelegenheid en voor iedereen. Bestelgegevens: Met hart en ziel, dubbel-cd bij het Liedboek. ISBN 978 94915 7515 0. Prijs: € 19,95. Verkrijgbaar bij de boekhandel en via www.liedboek.nl
V
B
SYNODE -
Ondertekening van het bouwcontract voor het nieuwe Roosevelthuis. Van links naar rechts, zittend: Ted van der Netten van Stigt (directie aannemer De Vree en Sliepen), Gerrit Westerveld (bestuurslid Protestantse Stichting Hydepark Beheer en voorzitter van de stuurgroep die de nieuwbouw begeleidt en bestuurslid dienstenorganisatie). Staand: ds. Gerrit de Fijter (voorzitter Werkgroep Fondsenwerving nieuw Roosevelthuis), Sjack Visser (directeur Vakantiebureau), Wim van Leussen (voorzitter stichting Hydepark Beheer), Peter Dikker (directie De Vree en Sliepen), dr. Arjan Plaisier (synodescriba) en Haaije Feenstra (directeur dienstenorganisatie Protestantse Kerk).
Dienstenorganisatie bouwt aan toekomst Het nieuwe Roosevelthuis voor diaconale vakanties kan mogelijk nog eerder haar deuren openen dan gepland. Dat zei directeur Haaije Feenstra van de Dienstenorganisatie tijdens zijn nieuwjaarstoespraak 12 januari in Utrecht. Voorafgaand aan de nieuwjaarsreceptie werd het contract ondertekend met aannemer De Vree en Sliepen uit Tiel, die het nieuwe Roosevelthuis op landgoed Hydepark in Doorn gaat bouwen. “Bouwen aan een kerk zien we vaak als overdrachtelijk, maar hier gebeurt het letterlijk”, aldus Feenstra in zijn toespraak. “Volgens planning gaan we vandaag aan de slag en zijn we uitgegaan van een openingsdatum op 1 april 2016. Ik kan u mededelen dat dit nog steeds zeer realistisch is, sterker nog: de bijgestelde planning zou zelfs kunnen leiden tot een eerdere opening. Laten we de dag niet eerder prijzen dan dat het avond is, maar het ziet er op dit moment goed uit: conform planning en conform budget.”
KERK 2025 Feenstra blikte in zijn toespraak nog verder vooruit. “Vanaf dit moment is het nog precies 10 jaar naar 2025. Hoe ziet de kerk er dan uit? Hoe gaan we op weg naar de kerk van de toekomst? Welke uitdagingen komen er op ons af?” Tijdens de generale synode van november 2014 pleitte synodescriba Arjan Plaisier voor een beweging ‘back to the basics’, terug naar de kern van geloof en kerk om een geloofwaardige getuige te zijn van het evangelie. Dat is ook nodig om de inrichting van de kerk ‘lichter’ te maken. Feenstra vertelde dat er inmiddels is gesproken met theologen, jongeren, ambtsdragers, visionairs en met ‘flankerende organisaties’ over ‘Kerk
2025’. De komende maanden wordt er overlegd met leden van classicale vergaderingen en kerkenraden.
KERK MET LEF ”Geïnspireerd door een visioen van een betekenisvolle kerk, maar ook nuchter en realistisch, zullen we lijnen moeten uitzetten voor de komende jaren”, aldus Feenstra. “Lastige en pijnlijke keuzes zullen gemaakt moeten worden. Wij gaan die ook maken, maar gebaseerd op geloof en vertrouwen in een vitale kerk voor de toekomst. We willen een kerk met lef zijn.”
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
13
Kerk aanspreekbaar als veilige plek
RAAD VAN KERKEN -
Vertegenwoordigers van meer dan twintig kerken hebben woensdag 10 december in Zeist een verklaring getekend waarin ze uitspreken zich sterk te blijven maken voor een veilige leef- en werkomgeving binnen de kerk, het kerkgenootschap en de daarbij aangesloten gemeenten en parochies. Namens de Protestantse Kerk ondertekende synodescriba Arjan Plaisier de verklaring. De kerken erkennen dat veiligheid een voortdurend punt van aandacht moet zijn en om preventie vraagt voor met name kwetsbare groepen, veelal jonge mensen en vrouwen. De kerken nemen daarvoor dan ook de nodige maatregelen. De kerken veroordelen grensoverschrijdend gedrag en spreken uit
misbruik in pastorale of andere relaties tegen te gaan. Met name door kwesties rond seksueel misbruik waren kerken en kerkelijke instellingen de laatste jaren geregeld in het nieuws. Zelfs kerken bleken tegen de verwachtingen in niet altijd en voor iedereen een veilige plek te zijn. Intussen hebben verschil-
Meer over de verklaring: www.raadvankerken.nl > Actueel > 2014 > December > Kerk veilige plaats
lende kerken hun verantwoordelijkheid genomen en beleid ontwikkeld rondom preventie, hulpverlening, erkenning en genoegdoening. De Raad van Kerken meent dat het goed is dat beleid verder te verankeren en te verbreden met de ondertekening van een gezamenlijke intentieverklaring.
GEZAMENLIJKE VERKLARING Kerken horen een plek te zijn waar mensen zich veilig kunnen voelen en waar ze veilig zijn: jong en oud, gemeenteleden/parochianen en bezoekers, vrijwilligers en beroepskrachten. Wij, christelijke kerken in Nederland, erkennen dat die veiligheid ook in onze kringen in het geding was en is, dat ze voortdurende aandacht en preventie vraagt. De kerken nemen de nodige maatregelen. We veroordelen alle vormen van grensoverschrijdend gedrag, waarbij in pastorale of andere relaties misbruik wordt gemaakt van macht. Met name denken we aan seksueel misbruik en geweld, dat kwetsbare, veelal jonge mensen voor het leven kan tekenen. Dit onrecht tegen de medemens noemen wij zonde: het is kwaad in Gods ogen. We weten ons ertoe geroepen in eigen kring dergelijk misbruik tegen te gaan. Waar we het tegenkomen in pastorale relaties nemen we passende maatregelen. De slachtoffers ervan zeggen we onze betrokkenheid toe. We achten het, ook jegens hen, onze plicht er alles aan te doen dat de kerk werkelijk voor ieder een veilige plek is.
14
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
KERK EN RECHT -
Foto’s gebruiken: gratis of niet? Auteursrecht is een onderwerp dat vaak ter sprake komt in de kerk. Wanneer mag je teksten en plaatjes zomaar gebruiken op de beamer, website en in het kerkblad? Dit keer zoemen we in op het deelthema: hoe zit het met auteursrecht op foto’s? Zodra iemand ‘een werk’ maakt, rust daar auteursrecht op. Het auteursrecht beschermt de belangen van de maker van een werk. In Nederland is het auteursrecht geregeld in de Auteurswet. Beschermde werken in de Auteurswet zijn ‘werken van letterkunde, wetenschap of kunst’. Dit zijn bijvoorbeeld bijbelvertalingen, literatuur, kerkblad, musicals, partituren, cd’s, preken, foto’s, films, websites etc. Hiervan geldt dat ze niet zomaar door anderen gebruikt kunnen worden zonder voorafgaande toestemming van de maker, zijn erfgenamen of degene aan wie de maker zijn rechten heeft overgedragen.
GEBRUIK ‘Gebruik’ van een werk omvat de ‘openbaarmaking’ en ‘verveelvoudiging’ ervan. Bij ‘openbaarmaking’ gaat het om het ter beschikking stellen van een werk of verveelvoudiging ervan aan het publiek, bijvoorbeeld: het uitvoeren van een muziekstuk, vertonen van een film, plaatsen van een foto op een website. Bij ‘verveelvoudiging’ gaat het niet alleen om vermenigvuldigen (het maken van identieke exemplaren) maar ook om het bewerken of nabootsen van een werk, zoals bijvoorbeeld: overname van teksten en/of notenbalken in de papieren weergave van de liturgie, plaatsen van liederen en foto’s op een website.
FOTO’S EN KERK Fotogebruik door gemeenten is heel divers. Ze worden gebruikt op de website, in het kerkblad of in een folder. Ook kan een commissie eredienst ervoor kiezen de orde van dienst te verfraaien met een foto of kan tijdens de dienst een foto worden getoond met de beamer. Foto’s zijn auteursrechtelijk beschermd. Het plaatsen van een foto in een folder, op een website of in een
liturgieboekje, en het beamen van een foto zijn vormen van zowel verveelvoudiging als openbaarmaking van de foto. Hiervoor is dus toestemming nodig van de maker. Als de fotograaf een bekende is, valt dat gemakkelijk te regelen. Maar als u een foto van internet afhaalt ligt het lastiger. Veel beroepsfotografen hebben hun rechten overgedragen aan de Stichting Pictoright (www.pictoright. nl). Wie een foto wil gebruiken kan het beste eerst contact kunt opnemen met deze stichting. Is de fotograaf op geen enkele manier te achterhalen, dan kunt u de foto in principe niet gebruiken. U kunt dan echter een vrijwaringslicentie aanvragen bij de Stichting FotoAnoniem (www.fotoanoniem. nl). Door het betalen van het normale publicatietarief en administratiekosten kunt u de foto toch gebruiken. Mocht de rechthebbende op een later moment opduiken, dan vrijwaart de stichting u tegen alle aanspraken van de rechthebbende. Koopt u via beeldbanken, check dan of alle rechten bij de prijs zijn inbegrepen.
PORTRETRECHT Bij foto’s waarop personen zijn afgebeeld krijgt u – naast de rechten
van de fotograaf – ook te maken met ‘portretrecht’. Is de foto gemaakt in opdracht van de geportretteerde, dan is zijn toestemming nodig. Is de foto niet gemaakt in zijn opdracht, dan is deze zonder toestemming van de afgebeelde persoon te publiceren, tenzij deze een 'redelijk belang' heeft om zich tegen publicatie van zijn portret te verzetten. Dat zou bijvoorbeeld met zijn privacy te maken kunnen hebben. Een foto van een persoon is ook een persoonsgegeven in de zin van de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Het is verstandig om goed na te denken over de privacyaspecten. Blijf bij twijfel altijd toestemming van de geportretteerde vragen. MARTINE EKER kerkjurist bij het Landelijk Dienstencentrum
MEER WETEN? In Kerkinformatie van februari 2013 stond een artikel over auteursrecht in de kerk. Meer over auteursrecht verscheen in de brochure Auteursrecht en naburige rechten in de kerk, te downloaden door in de zoekfunctie van www.protestantsekerk.nl te typen: auteursrechten.
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
15
Een website voor uw gemeente: Te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net!
Internetnieuwtjes DAG VAN DE COMMUNICATIE
www.protestantsekerk.nl/dvdc Op zaterdag 11 april 2015 wordt in het Protestants Landelijk Dienstencentrum in Utrecht weer een Dag van de Communicatie gehouden. Welkom is iedereen die meer wil weten over communicatie met de bedoeling die kennis in te zetten in eigen gemeente. Een nieuwe workshop is ‘Een kerk die reclame maakt, dat doe je toch niet?’ Johan Lock, creative director bij een pr-bureau, laat de deelnemers nadenken over wat ze nu eigenlijk willen als gemeente. Lock: “Wat wil je zeggen, wie wil je zijn, waaraan wil je herkend worden, wat en wie wil je bereiken, welke drempels moet je daarbij overwinnen? De reclamewereld beschikt over allerlei hulpmiddelen voor zo’n zelfonderzoek. Aan de hand daarvan gaan we ook in deze workshop aan de slag. Aan het einde van de workshop ligt er geen reclamecampagne voor jouw gemeente. Maar heb je wel helder voor ogen wat je tegen wie zou willen zeggen.”
VEERTIGDAGENTIJD-APP
VERHALENCIRKEL
› www.kerkinactie.nl/40dagentijd
› www.bureaukwiek.nl
Ook dit jaar kunt u de 40dagentijd-app weer downloaden. Het is een handig middel om jezelf aan te sporen om je dagelijks te bezinnen op het leven en het volgen van Jezus in het dienen van de naaste. De 40dagentijd-app is begin februari 2015 gratis te downloaden via Google Play en de iTunes App Store. Wilt u een bericht ontvangen als u de app kunt downloaden? Geef dan via bovenstaande link uw e-mailadres op.
Veel mensen hebben te maken met levensvragen van ouderen en ernstig zieken. De Verhalencirkel is een speels en gebruiksvriendelijk hulpmiddel dat professionals in de zorg, geestelijk verzorgers, vrijwilligers, familie en mantelzorgers gebruiken om in gesprek te gaan over levensvragen. Bureau Kwiek organiseert op 19 maart in Zeist een workshop over de mogelijkheden. Kosten € 125,- per persoon, inclusief één Verhalencirkel met handleiding.
ROOSEVELTHUIS
WEBWINKEL VERNIEUWD
›w ww.protestantsekerk.nl/
›w ww.protestantsekerk.nl/
roosevelthuis
De eerste steen van het nieuwe Roosevelthuis op landgoed Hydepark in Doorn moet nog worden gelegd. Die plechtige handeling wordt in mei verwacht. Toch is het via internet al mogelijk om rond en door het gebouw te ‘lopen’. Bekijk de recreatieruimte, hotelkamers en kapel via bovenstaande link. Daar is de 3D-film te vinden waarin precies de indeling van het nieuwe gebouw zichtbaar is gemaakt.
16
Daarnaast zijn er workshops over het maken van een communicatieplan, welke rol sociale media kunnen spelen in de communicatie van de gemeente, hoe je een wervende website maakt, hoe je het kerkblad kunt verbeteren, hoe goede fotografie bijdraagt aan de communicatie en hoe je als gemeente media-aandacht kunt krijgen. Ook nieuw is dat deelnemers drie workshops kunnen volgen. Tijdens vorige dagen waren er twee workshoprondes, maar uit de evaluaties blijkt dat deelnemers liever drie kortere workshops volgen. Informatie en aanmelden www.protestantsekerk.nl/dvdc
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
webwinkel
De webwinkel van de dienstenorganisatie is vernieuwd. Voortaan is het mogelijk om op de verschillende momenten in het kerkelijk jaar te zoeken. In één oogopslag verschijnen bijvoorbeeld alle materialen die passen bij de Veertigdagentijd of Pasen. Daarnaast is het mogelijk om te zoeken op werkgebieden, zoals bijvoorbeeld pastoraat of oecumene. Ook de verschillende doelgroepen, zoals diakenen of jongeren, zijn een zoekingang.
MEDITATIE -
'Vitale geloofsbeleving heeft uitstraling in de gemeente' Dominee Martin de Jong uit Doorwerth is deelnemer aan de Leergang voor Begeleiding in Christelijke Meditatie. Zijn belangrijkste drijfveer om aan dit intensieve traject mee te doen is de eigen 'praxis piëtatis', de verdieping van zijn eigen geloofsbeleving.
Dankzij de leergang mag De Jong dit jaar zeven keer naar de abdij van de zusters Trappistinnen in Arnhem. In deze stille omgeving maakt hij met elf andere deelnemers kennis met christelijke meditatie in velerlei variaties. Een gevarieerde groep: protestant én katholiek, geestelijk verzorgers, kerkelijk werkers, een catecheet en een aantal particulieren. Joke Litjens en Mirjam Dirkx spreken bewust van 'leergang'. Het gaat immers om een leren al doende. De enige weg om met anderen in een groep te kunnen mediteren is zélf de weg naar binnen gaan, zelf de liefdevolle ontmoeting met God zoeken.
VERDIEPING Door de lengte en intensiteit zet deze leergang een stap verder dan de meditatietrainingen van Vacare, de meditatiebeweging van de Protestantse Kerk. Bij Vacare krijgen de deelnemers een basis mee en voldoende vertrouwen om zelf de stap naar meditatie in groepen te wagen. De leergang Begeleiding in Christelijke Meditatie biedt verbreding en verdieping. Lichaam en geest worden geprikkeld in colleges, oefengroepen, meditaties, groepsgesprekken en lichaamsoefeningen.
LICHAAM Het unieke van deze leergang is de aandacht voor het lichamelijke. Om te kunnen mediteren is het van belang om goed thuis te zijn in je eigen lichaam. Uiteraard helpt het bij het stilzitten als lijf en leden ontspannen zijn. Belangrijker is echter dat het lichaam ook een spiritueel instrument is. Daarom leren de deelnemers om goed te ademen en te aarden. Dat scherpt hun aandacht en vergroot hun verstilling. Meditatie is immers geen zweverig gebeuren. Kees Verduijn, werkzaam bij de Christelijke Hogeschool Ede en lid van de
kerkenraad in zijn woonplaats, kan hierover meepraten. Vorig jaar rondde hij de leergang met goed gevolg af. “De lichamelijke basis werkt krachtig dóór in de meditatie. In het afgelopen jaar heb ik de waarde van meditatie leren kennen. Zo’n proces is heel intens. Er is veel aandacht voor de weg die je met God gaat. De begeleiders gaven daar veel ruimte aan. Ze straalden het vertrouwen uit dat ieder er zou komen. Daar heb ik van geleerd, ook voor mijn eigen begeleiding aan studenten en cliënten. Meditatie heeft mijn bestaan op alle terreinen van het leven verdiept. Ik kies mijn stille momenten. Ik heb ook beter leren omgaan met de donkere kant die in mij is en heb ontdekt dat ook in het donker licht geschonken kan worden. Ik noem dat genade." De leergang werpt ook naar buiten vruchten af. Afgelopen Advent verzorgde Kees met een collega drie avonden meditatie voor studenten en docenten. In de komende periode gaat hij in zijn gemeente een introductiecursus meditatie geven.
ONTMOETING Joke Litjens, die veel ervaring heeft met geestelijke begeleiding, onderstreept dat het gaan van de weg met God enerzijds leidt tot grotere zelfkennis en anderzijds tot een groter gevoel van mededogen naar de ander. Ds. Martin de Jong: “Ik weet dat ik graag leer en kom er nu achter dat ik in mijn gretigheid mijn eigen maat voorbij dreig te lopen.” Kees Verduijn beveelt de leergang graag aan. “Ambtsdragers geven veel in hun beroep. De leergang is een plek om gevoed te worden, te ontvangen en open te raken voor de ontmoeting met God." MIRJAM DIRKX begeleider leergang christelijke meditatie
MEER WETEN? Over de leergang wordt op 21 februari 2015 een kennismakingsdag gehouden. Informatie en aanmelding: www.christelijkemeditatie.net In het kader van het Open erkende aanbod van de Permanente Educatie van de Protestantse Kerk in Nederland is aan deze leergang het maximale aantal punten toegekend (6 PE).
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
17
PASTORAAT -
Ds. Rob Visser spreekt op Landelijke Pastorale Dag Ds. Rob Visser, de stadsdominee van Amsterdam en verbonden aan de pioniersplek op IJburg, is een van de inleiders op de Landelijke Pastorale Dag op 18 april in Gouda. Hij heeft veel met het onderwerp van de dag: ‘Kiezen voor dichtbij? Pastoraat om de hoek’. “Pastoraat is voor mij het belangrijkste onderdeel van de kerk. Diaconaat en missionair werk zijn ook belangrijk, maar zonder pastoraat kun je dat gerust vergeten. Ik probeer uit te dragen dat het allemaal niet zonder pastoraat kan.”
Pastoraat is volgens Visser niet altijd dichtbij maar daar begint het wel. “Als dominee bega je nog wel eens de fout dat je je eigen omgeving vergeet. Toen ik werd bevestigd als dominee zei mijn vader tegen me: vergeet je eigen kerkenraad niet. Je bent geneigd om de mensen met wie je samenwerkt over het hoofd te zien. Die fout heb ik niet gemaakt, denk ik. Hier op IJburg ben ik gewoon bij de mensen langs de deuren gegaan. Er was hier nog geen kerk, er was niets. Ik ging huis aan huis, want hoe kwam ik anders de mensen tegen?” Hij heeft heel wat bezoeken afgelegd. Visiting, listening and drinking three cups of tea noemt hij het. “Door gewoon met mensen te praten, naar hen te luisteren, kom je heel wat te weten. Er is me al vaak gevraagd contact op te nemen met mensen die er echt doorheen zitten.”
HEEN EN WEER Visser maakt in zijn werk gebruik van de sociale media. “Ik twitter, ik zit op Facebook en ontzettend veel achter de mail, maar het is nooit een vervanging
Ds. Rob Visser
van het pastoraat. Voor pastoraat is een heen en weer nodig. Voor mij zijn sociale media enkel een kwestie van zenden. Mailen is natuurlijk handig, maar e-mails komen ook nogal eens verkeerd over. Je drukt je anders uit dan je in een gesprek zou doen, of de ontvanger leest niet goed. Voor mij geldt dat ik iemand moet kunnen zien.”
18 APRIL PRAKTISCH De Landelijke Pastorale Dag is een samenwerking tussen de Protestantse Kerk en het Ouderlingenblad. Ds. Rob Visser en prof. dr. Henk de Roest, hoogleraar Praktische Theologie aan de PThU, belichten het thema elk vanuit hun eigen invalshoek. Na hun inleiding zijn er drie rondes met workshops met keuze uit meer dan dertig thema’s. Een informatiemarkt biedt recente uitgaven van pastorale boeken en andere relevante informatie. De dag vindt plaats in scholengemeenschap De Goudse Waarden in Gouda. Op www.protestantsekerk.nl/lpd kunt u de workshops bekijken en ziet u hoe u zich kunt aanmelden. Bij aanmelding maakt u gelijk een keuze voor de workshops die u wilt volgen. De kosten voor de dag zijn € 27,50 (inclusief lunch en koffie/thee). Als u zich vóór 10 maart aanmeldt, krijgt u € 2,50 korting.
18
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
Wat dat betreft leven we volgens Visser niet in een tijd van het goede maar van het vele. “We zouden meer de tijd moeten nemen voor elkaar, dan gaat er veel minder mis. Doordat er zoveel moet, luisteren we vaak maar half. Op alle niveaus van het kerkenwerk geldt: luister goed naar de ander. En dat vind ik eigenlijk ook de allerbelangrijkste les voor mensen die in het pastoraat werkzaam zijn: leer luisteren. Iedereen kan dat. Iedereen kan pastor zijn voor de ander, dat is echt niet voorbehouden aan de dominee.”
JANET VAN DIJK
communicatieadviseur in
de Protestantse Kerk
IKON-DOCUMENTAIRE Over het bezoekwerk van Rob Visser op IJburg heeft de IKON een documentaire gemaakt, ‘God op IJtje’, te zien via npo.nl.
SOLIDARITEITSKAS -
SOLIDARITEITSKAS Gemeenten helpen elkaar’ is de gedachte achter de Solidariteitskas, zo’n tien jaar geleden in het leven geroepen. Plaatselijke gemeenten dragen per belijdend lid € 5,- af.
SCHROOM OM BEROEP TE DOEN OP SOLIDARITEITSKAS
'We willen meer uitdelen' In de tien jaren van het bestaan van de Solidariteitskas zijn er heel wat aanvragen voor steun binnengekomen. De Commissie Steunverlening bepaalt welke aanvragen gehonoreerd worden. Deze commissie bestaat uit vrijwilligers binnen de kerk.
“Ze zijn dus geen medewerker van de landelijke dienstenorganisatie. Ik benadruk die onafhankelijkheid graag. De Solidariteitskas financiert niet één op één projecten van de dienstenorganisatie. Het moet altijd ten goede komen aan de concrete plaatselijke gemeente.” Nico Belo, in het dagelijks leven docent Gemeenteopbouw bij de Academie Theologie van de Christelijke Hogeschool Ede, is voorzitter van de Commissie Steunverlening. Het afgelopen jaar had deze commissie twee miljoen euro te besteden. “Dat bedrag is bij lange na niet uitgegeven en dat zit ons niet lekker. We willen meer uitdelen. We merken een zekere schroom bij gemeenten om er een beroep op te doen. Soms ook is er geen kader in de gemeente aanwezig om een aanvraag te doen. Er moet bijvoorbeeld inzicht gegeven worden in begrotingen en jaarrekeningen.”
GERICHT OP MENSEN De Commissie Steunverlening volgt
de lijn die de synode eerder vaststelde als het gaat om bijdragen uit de kas. Belo: “Gemeenteopbouw is belangrijk. We geven dus minder geld aan bijvoorbeeld reparatie van daken of restauratie van kerkorgels, en meer aan ‘het doen en laten van de gemeente’. Er kunnen natuurlijk veranderingen in het kerkgebouw nodig zijn die de opbouw en het leven van de gemeente ten goede komen. Daar wordt goed naar gekeken. Maar verder geldt dat de steun gericht moet zijn op mensen, meer dan op stenen. De kerntaken van de plaatselijke gemeente moeten goed kunnen worden uitgevoerd.”
HEEL TRAJECT Om te bepalen of een gemeente steun krijgt, is onder meer het toekomstperspectief van de gemeente belangrijk. Belo: “De stukken die worden toegestuurd moeten goed ingevuld en volledig zijn. Het RCBB, het Regionaal College voor de Behandeling van Beheerszaken, moet een advies geven
ten aanzien van de financiële positie. Daar kan enige tijd overheen gaan.” Als alles meezit duurt het toch nog driekwart jaar voordat gemeenten weten of hun aanvraag gehonoreerd wordt, maar het kan ook langer duren. “Dat kan gemeenten afschrikken”, zegt Belo. “Maar het gaat dan ook om meer dan het financiële plaatje. Het gaat om visie en toekomstperspectief. We geven geen losse fooien, we zijn geen infuus.”
STIMULANS De focus ligt dus op de toekomstgerichtheid van de gemeente, de vitaliteit, de context waarin de gemeente kerk wil zijn. Belo: “We stimuleren het waar de gemeente de samenwerking wil zoeken met andere gemeenten. We stimuleren het als een gemeente ondernemerschap laat zien. En we zijn er gevoelig voor als in de plannen iets van het urgentiebesef aanwezig is, meer dan alleen het ‘overleven’ als gemeente.”
JANET VAN DIJK
communicatieadviseur in
de Protestantse Kerk
Gemeenten die een beroep willen doen op de Solidariteitskas, kunnen contact opnemen met het Bureau Steunverlening, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 16 13. Zie ook www.protestantsekerk.nl > werkvelden > gemeenteopbouw > samenwerkende gemeenten > subsidie. Kunt u niet zelf de aanvraag doen, schakel dan de gemeenteadviseur in uw regio in. Nico Bijlo: "De steun moet meer gericht zijn op mensen dan op stenen."
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
19
JOP -
Jeugdwerk:
open voor het onverwachte Elk jaar hield de prachtige historische kerk in het centrum van de stad haar kinderkerstfeest. Gewoon voor de kinderen van de kerk natuurlijk. De afgelopen tijd stelde een jeugdwerkadviseur van JOP de kerkenraadsleden allerlei vragen over het waarom van hun jeugdwerk, hun stad, hun eigen motivatie. Opeens realiseerden ze zich: dat kerstfeest gaan we anders vormgeven en we nodigen alle kinderen uit, ook die van buiten de kerk. Want dat Jezus naar deze wereld kwam, is goed nieuws, ook voor hen!
Eigenlijk is dit kleine voorbeeld van eind 2014 precies waar JOP, jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, voor staat. We willen niets liever dan kerken helpen om verbinding te zoeken tussen geloven en het leven van kinderen en jongeren. Niet alleen zij die bij de kerk horen, maar ook al die kinderen en jongeren die nog nooit in
20
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
een kerk kwamen. JOP heeft ook kritisch naar zichzelf gekeken. Zijn wij niet te lang alleen maar bezig geweest met activiteiten en met vragen die te maken hebben met onze eigen, krimpende kerkelijke organisatie? Hebben we niet stiekem gedacht dat wij de kerk zouden moeten redden? Met flitsend jeugdwerk,
goede relaties en wat dan ook? We ontdekten wat we eigenlijk al wisten: wíj hoeven de kerk niet te redden. De kerk is al gered! En die redding, die liefde van God, is er niet alleen voor de vijf procent van de Nederlandse kinderen die in de kerk komt, maar voor élk kind en iedere jongere. Die essentie geeft enerzijds rust en
anderzijds een diepe motivatie om er te zijn voor kinderen en jongeren. JOP wil vrijwilligers in gemeenten helpen om hun eigen essentie, hun persoonlijke geloofsverhaal op te diepen en van betekenis te laten zijn voor het levensverhaal van kinderen en jongeren in hun omgeving. Wat drijft je? Waarom ben je jeugdouderling, kindernevendienstjuf of clubleider? Wat is je diepste motivatie om je in te zetten voor kinderen en jongeren? In steeds meer gemeenten stelt JOP deze soms lastige, maar noodzakelijke vragen.
POSITIEF VERRAST Wie van betekenis wil zijn voor levens van kinderen en jongeren, moet wel openstaan voor het onverwachte. Het vraagt lef om als kerk uit je vertrouwde hoekje te komen en te zoeken naar jouw relevantie voor mensen in en rond jouw gemeente. Maar wie openstaat voor wat er voor je gevoel plotseling gebeurt, noem het gerust de leiding van de Heilige Geest, zal positief verrast worden. Het is mijn persoonlijke ervaring dat je zelf en als gemeente groeit als je je openstelt voor andere mensen en durft te leven vanuit je diepste drijfveer, ook al betekent dat soms dat je je programma en activiteiten stopt of ze anders gaat doen. Betekent het dan dat we moeten gaan stoppen met het organiseren van activiteiten in het jeugdwerk? Nee! Want wil je kinderen en jongeren ontmoeten, dan heb je daar vaak wat organisatie voor nodig. Kijk vooral naar wat daarin wel werkt en wat niet. Er zijn kerken met bloeiende en goed lopende jeugdkringen, catechese, kinderclubs. JOP houdt geen pleidooi om daarmee te gaan stoppen en alles overboord te gooien. Integendeel. Juist de geloofsopbouw, de karaktervorming, het ontdekken van de relevantie van de Bijbel voor het leven van kinderen en jongeren hebben hierin een mooie en belangrijke plaats. Er zijn genoeg gemeenten waar ‘klassiekers’ als catechese en club prima passen bij de tieners in en rond die kerk. Hechte groepen waar jongeren ruimte krijgen om het geloof te ontdekken. Maar we moeten geen activiteiten óm de activiteiten meer organiseren.
HOOPVOL Om me heen hoor en zie ik steeds meer hoopvolle voorbeelden van ge-
meenten die weten wie en waarom ze zijn en vanuit die essentie zichzelf durven te laten zien op de plaatsen waar ze nodig zijn. Niet met het doel om nieuwe leden te krijgen, maar omdat ze ervan overtuigd zijn dat ze iets te bieden hebben wat waardevol is voor iedereen. Dan denk ik bijvoorbeeld aan vrijwilligers die een peuterspeelzaal overnemen, nadat die door bezuinigingen in de gemeente moest sluiten. Of de gemeente in een nieuwbouwwijk, die zorgt voor verbindende activiteiten tussen wijkbewoners met allerlei achtergronden. Prachtige voorbeelden van leven wat je gelooft in de context waar je geplaatst bent.
EIGEN CONTEXT Dat vraagt wel om op een andere manier naar jeugdwerk te kijken dan nu vaak gebeurt. Als JOP kunnen we het niet genoeg benadrukken: jeugdwerk vindt overal plaats waar kinderen en jongeren zijn. Als je je hiervan bewust bent als kerk, zoek je aansluiting bij de kinderen en jongeren in hun context in plaats van dat je hen vraagt om zich bij jou aan te sluiten. Elk kind en iedere jongere heeft een uniek levensverhaal. JOP stimuleert gemeenten om nieuwsgierig te zijn naar die verhalen en deze te verbinden met het geloofsverhaal. Dat kan alleen als je kunt verwoorden wat je zelf gelooft én als je echt geïnteresseerd bent in de ander. Vanuit die houding kun je kinderen en jongeren helpen te ontdekken dat ze geliefd zijn door God. En dat is onze diepste wens. Daarom willen wij iedereen die betrokken is bij jeugdwerk in en rond de kerk helpen om zich bewust te worden van zijn eigen geloofsverhaal, de essentie.
VINCENZA LA PORTA
programmamanager JOP,
jeugdorganisatie Protestantse Kerk
Vincenza La Porta is sinds 1 november Programmamanager bij JOP. “Ik hoop in deze functie de lokale kerken te inspireren en uit te dagen om, net als God, te blijven geloven in kinderen en jongeren. Samen met de lokale gemeenten en de vrijwilligers in het jeugdwerk wil ik zoeken naar en werken aan mooie voorbeelden uit het land, waarin we zien dat kinderen en jongeren geloven ontdekken en daarin groeien.” Privé is Vincenza nauw betrokken bij jeugdwerk in en rond de kerk. Als bestuurslid Kind & Jeugd in de Protestantse gemeente Kruispunt in Amersfoort-Vathorst is zij verantwoordelijk voor visie en beleid en stuurt zij twintig coördinatoren aan die leiding geven aan ruim 200 vrijwilligers.
DOOR GOD GELIEFD JOP: Elk kind en iedere jongere weet zich door God geliefd. Dat is ons verlangen. Samen met vrijwilligers en professionals geven we daar in het jeugdwerk vorm en betekenis aan. We doen dat voor alle kinderen en jongeren om ons heen, zowel binnen als buiten de kerk.
WIJ HELPEN U GRAAG! Wilt u als gemeente ook wel eens opnieuw met een frisse blik naar uw jeugdwerk kijken? JOP komt graag naar u toe. De jeugdwerkadviseurs denken vanuit hun passie voor kinderen, jongeren en de kerk met u als plaatselijke gemeente mee. Advies, begeleiding, inspiratie, training op de verschillende terreinen van jeugdwerk: nodig ons uit! Kijk op: www.jop.nl/over-jop/advies/jeugdwerkadviseurs
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
21
KERK IN ACTIE -
Op reis met Kerk in Actie Collecteren voor een project ver weg is één ding, maar het met eigen ogen zien, is iets heel anders. Dit jaar kunnen jongeren en (jong) volwassenen op reis met Kerk in Actie, onder andere naar Rwanda, Indonesië, Israël/Palestina, de Filipijnen en Colombia. Kerken kunnen ook een reis op maat samenstellen, waar de hele gemeente bij aan kan sluiten.
Het programma van de reizen is erop gericht om van elkaar te leren. De reizigers logeren bij een gastgezin, ontdekken een nieuwe cultuur en raken in gesprek met mensen over elkaars leven. Ook werken ze mee bij diverse projecten van de partnerorganisatie. De bedoeling is niet alleen dat de jongeren een leuke en gevarieerde reis hebben, maar ook dat ze vol inspiratie weer terugkomen. Na de reis delen ze hun ervaringen namelijk met mensen in hun eigen omgeving, bijvoorbeeld familie, vrienden, collega’s of mensen in de kerk waar ze lid van zijn. Verhalen van ver weg krijgen dan ineens een gezicht.
UITGEBREID Onder de vlag van Togetthere vonden tot 2014 al reizen plaats naar diverse partnerorganisaties van Kerk in Actie.
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
WARM WELKOM “Op reis gaan met Kerk in Actie is een ervaring die je niet mag missen”, zegt reiscoördinator Hanneke van den Biggelaar. “Onze reizen geven de mogelijkheid heel dicht bij de lokale bevolking te zijn. Je krijgt een warm welkom en ontmoet mensen die je in hun hart sluiten. Je ervaart een grenzeloze gastvrijheid, zelfs als ze zelf onder erbarmelijke omstandigheden leven.”
SAMEN OP REIS Geïnteresseerde jongeren kunnen zich individueel opgeven, maar het is ook mogelijk om als kerk op reis te gaan. Dit is een optie wanneer een kerkelijke gemeente besluit om actief betrokken te zijn bij een partnerorganisatie van Kerk in Actie. Samen op reis gaan kan een heel bijzondere band scheppen tussen de gemeenteleden die mee gaan. Daarnaast kan de reiservaring ook leerzaam zijn voor de hele gemeente. Deze zomer gaat de gemeente Amersfoort-Noord
Bestel de reisgids via www.kerkinactie.nl/reizen
22
bijvoorbeeld naar Ghana. Gemeenteleden zullen daar te gast zijn bij de Presbyterian Church of Ghana om daar te ervaren hoe Ghanezen geloven, leven en werken.
Het nieuwe programma voor 2015 is een vervolg hiervan. De naam Togetthere verdwijnt echter: de reizen vinden voortaan plaats onder de vlag van Kerk in Actie. Bovendien is het aanbod uitgebreid met reizen op maat voor kerken en met nieuwe bestemmingen.
MARUSJA AANGEENBRUG
communicatiemedewerker Kerk in Actie
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN
VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
KERK & THEOLOOG
Aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam en Groningen worden KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG COLLECTEN predikanten opgeleid. Wie geven daar les? Wat is hun specialisme? En hoe staan ze VANAF DE WERKVLOER in de kerk? Een serie interviews, deze maand: prof. dr. Heleen Zorgdrager.
MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
‘Geleefde theologie geeft verdieping’ KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER
MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
COLLECTEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
MENSEN
Studeerkamergeleerde is dr. Heleen Zorgdrager, hoogleraar systematische theologie, zeker niet. “Ik heb steeds meer geleerd de theologische DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN vragen vanuit deKRONIEK geloofspraktijk te laten komen, vanuit wat ik de geleefde BIJBELTEKSTEN TAIZÉ theologie noem.” “Als je alleen maar vanachter je bureau vanuit de boeken aan theologie blijft KRONIEK DIENSTGEHEIMEN doen, ben je vooral met je hoofd bezig, minder met je hart en handen.” Dr. Zorgdrager was studentenpastor in Leiden, gemeentepredikant in Leersum en programma-manager Centraal- en Oost-Europa voor Kerk in Actie. “Natuurlijk komen er ook wel vragen op als je de ene theoloog met de andere vergelijkt, maar in de wisselwerking met de praktijk krijgt de theologie veel meer verdieping. Dan gaat het ergens over. De primaire vorm van theologie heeft plaats daar waar mensen geloven, in de gemeenschap van de kerk en in de samenleving. Daar wordt nagedacht over geloof, daar wordt betekenis gegeven aan religieuze ervaringen, daar krijgt het geloof handen en voeten. Vervolgens is het aan de secundaire theologie, aan de mensen aan de universiteit die daar de tijd voor hebben en daarvoor zijn opgeleid, om op die geleefde theologie te reflecteren, om kritisch te analyseren en in gesprek met de traditie en de cultuur de bredere verbanden te zien en lijnen te trekken ten dienste van de kerk van de toekomst.”
GENDER Als hoogleraar, met bijzondere aandacht voor genderstudies (over betekenisgeving aan mannelijkheid en vrouwelijkheid), houdt Zorgdrager zich met veel onderwerpen bezig. Zo tracht ze een theologische visie op seksualiteit te ontwikkelen, waarvoor ze onder meer studie maakt van homoseksualiteit in oecumenische discussies, seksueel misbruik in pastorale relaties, levensverhalen van transgenders en
ADVERTENTIES
varing dat God zintuiglijk nabij komt in ‘verlangen en belichaamde emoties riten en symbolen. Liturgie is voor mij als van kennis God’.COLLECTEN Om de MENSEN KERKbron & THEOLOOG VANAF DEover WERKVLOER BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES drama vol kleur, geur en smaak dat de theologische termen verlossing en verhoogten en de diepten van het leven goddelijking nader te kunnen duiden is opneemt. Dat beperkt zich niet tot ze in gesprek met de oosterse orthode ruimte van het kerkgebouw. Mijn doxie en de feministische theologie. diepste religieuze ervaring had ik het In Zorgdragers studietijd stond de afgelopen jaar temidden van een grote feministische theologie erg op de voormenigte bij de Maidanprotesten in grond. “Ik behoorde tot de vrouwen Kiev. Daar beleefde ik God in gedeelde die daar sterke interesse voor hadden. hoop en de moedige strijd van gewone Ik ontdekte dat het uitmaakt of je als mensen om waardigheid.” vrouw of als man aan theologie doet. Tot voor kort werden ervaringen van JAN KAS vrouwen heel weinig meegenomen freelance journalist in de theologische reflectie en bij het lezen van de Bijbel. Als vrouwen theologische gedachten ontwikkelden, Rectificatie: het interview met dr. Theo Boer in werd dat niet als theologie gezien. het decembernummer was niet geschreven door Theresia van Avila is niet als theologe Dirk Visser, maar door Jan Kas. de geschiedenis ingegaan, maar als een heilige die spirituele geschriften heeft nagelaten.” De belangstelling voor feministische theologie is “altijd gebleven”, aldus Zorgdrager. “Maar nooit als het enige perspectief, wel als continue lijn in mijn theologische ontwikkeling.”
OEKRAÏNE In haar Kerk in Actie-periode was Zorgdrager drie maanden per jaar werkzaam als docent oecumenische theologie aan een oosters-katholieke universiteit in Lviv (West-Oekraïne). Af en toe geeft ze er nog les. “Oekraïne is een deel van mijn leven en van mijn theoloog-zijn geworden.” Meer dan ooit spreekt (de orthodoxe) liturgie haar aan. “Het is niet toevallig dat ik bij de PThU-vestiging in Amsterdam voorzitter ben van de werkgroep die kapelvieringen organiseert. In liturgie beleef ik overgave, verbinding, de er-
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
23
BERICHTEN
Cursussen en studiedagen PCTE Leren, daar groei je van!
Hieronder staat het overzicht van de cursussen en activiteiten van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.protestantsekerk.nl/pcte. U kunt zich ook abonneren op de nieuwsbrief www.protestantsekerk.nl/nieuwsbriefpcte. Als predikanten en kerkelijk werkers punten kunnen halen in het kader van de Permanente Educatie (PE) staat dat erbij vermeld. Vragen? PCTE, Postbus 8504, 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 1558, e-mail:
[email protected]. U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten (alleen de startdatum is vermeld): > Cursus Pastoraat 2 februari, Dalfsen 4 februari, Naaldwijk 9 februari, Hardinxveld Giessendam 19 februari, Apeldoorn 19 mei, Ridderkerk > Pastoraat bij rouw 26 maart, Hardinxveld Giessendam
> Cursus Diaconaat 2 maart, Kampen 3 maart, Naaldwijk 23 maart, Dalfsen 9 april, Barneveld 5 mei, Sassenheim > Cursus Armoede in Nederland 3 maart, Nunspeet 12 mei, Nieuwerkerk a/d IJssel > Training Toerusting Michacursus 19 februari, Drachten 26 maart, Amersfoort 21 april, Nieuwerkerk (Zeeland) 12 mei, Amsterdam > Cursus Nieuwe ambtsdragers 9 maart, Hellevoetsluis 5 maart, Bunschoten Spakenburg 30 maart, Heerjansdam > Cursus Jaargesprekken 3 februari, Zuidhorn 3 februari, Stadskanaal 18 maart, Drachten 18 maart, Leeuwarden > Cursus Leidinggevende aan de gemeente 10 maart, Buitenpost 28 april, Kampen > Cursus Nieuwe wegen in het pastoraat 10 februari, Katwijk > Cursus voor de scriba 3 juni, Barendrecht > Cursus WMO 13 april, Lekkerkerk > Cursus ZWO 13 april, Gouda > Cursus Introductie meditatie (punten PE 1,5) 2 oktober, Maarssen
> Training ‘Maar ik kan de draad niet krijgen’ (punten PE 0,75) Training voor pastores en andere beroepskrachten om vertrouwd te raken met het vorm en inhoud geven aan gespreksgroepen met kwetsbare en zorgafhankelijke ouderen. 17 maart, Zwolle 29 april, Vlaardingen > Jaartraining Zorg voor de ziel (punten PE 2,5) Jaargang van zes keer een tweedaagse groepsretraite 2 maart, Maarssen > Training Begeleiding van meditatie (punten PE 1,5) Training van vijf maal twee dagdelen voor mensen, die zelf ervaring hebben met meditatie en die begeleiding willen gaan geven aan meditatiegroepen. Deze training is bedoeld voor predikanten en kerkelijk werkers, maar ook voor niet-theologen. 24 februari, Maarssen > Training Leidinggeven aan veranderingen (punten PE 3,5) 13 april, Utrecht > Training Motiverende gespreksvoering (punten PE 2,5) 17 september, Utrecht > Cursus Conflicthantering I (punten PE 0,75) Basiscursus van 5 dagdelen voor visitatoren en gemeenteadviseurs die betrokken worden bij conflicten in gemeenten. De cursus leert zicht te krijgen op je eigen houding, gevoel en gedrag bij een conflict. 26/2 (twee dagdelen), 10/3, 24/3, 15/4 Locatie Hoogeveen 23/4 (twee dagdelen), 12/5, 27/5, 16/6 Locatie in het zuiden van het land (exacte plaats volgt)
BERICHTEN
Actief Pastoraat en Geestelijke Verzorging 2015 Wie zich als predikant, pastor of geestelijk verzorger verder wil bekwamen in pastorale gespreksvoering kan terecht bij deze cursus. Gedurende 9 dagen wordt geoefend in actief ambachtelijk luisteren en spreken. Cursisten gebruiken casuïstisch materiaal en zij nodigen eenmalig een pastorant uit voor het voeren van een gesprek achter een one-way-screen. Plaats: Radboudumc Nijmegen. Docente:
24
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
dr. Anneke de Vries. Data: 1, 15, 29 september, 13 oktober, 3 en 17 november, 1 en 15 december 2015, 12 (en evt. 26) januari 2016. Cursusprijs: € 999. Accreditatie: 15 punten SKGV resp. 2,75 punten PKN/PE. Informatie: www.radboudumc.nl/expertisecentrumgeestelijkeverzorging
KPV-Training 2016 De Nijmeegse training is gericht op een diepgaande herbronning van uw iden-
titeit en een duurzame verbetering van uw handelen als predikant, pastor of geestelijk verzorger. De training duurt 16 weken tussen januari en juni en vindt plaats op donderdagen en vrijdagen. U heeft nog een dag nodig voor de voorbereiding, de twee andere dagen werkt u, evt. in een leerstage. Omvang: 560 uur. Data: 6 januari – 24 juni en terugkomdagen 25 en 26 november 2016. Trainer: dr. Anneke de Vries. Prijs: € 5400,-, verblijf: € 1300,-. Accreditatie: 70
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG
COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
VANAF DE WERKVLOER
> Cursus Conflicthantering II (punten PE 0,5) Verdiepingscursus KRONIEK van twee aanDIENSTGEHEIMEN eengesloten dagen (5 dagdelen) met overnachting) voor mensen die de basiscursus gevolgd hebben. In de verdiepingscursus gaat het KRONIEK DIENSTGEHEIMEN om de volgende stap: daadwerkelijk interveniëren in de conflictsituatie. Donderdag 5 en vrijdag 6 november 2015 + overnachting, Utrecht
Missionair COLLECTENzijn
KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER
met tentoonstelling KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
MENSEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG
> Uitgebreide Training Pastoraat voor vrijwilligers Training van acht dagen voor gemeenteleden die in en namens een gemeente werkzaam zijn als pastoraal medewerker DIENSTGEHEIMEN en/of ouderling inKRONIEK het pastorale werk, op het niveau van het reguliere contact- en bezoekwerk en in 'bijzondere' pastorale situaties. Start 2 oktober, Amersfoort
MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
KERK & THEOLOOG
> Training Begeleiden van rouwgroepen (Punten PE 0,75) Tweedaagse training voor ouderlingen, kerkelijk werkers, predikanten en anderen die ervaring hebben in het begeleiden van rouwenden en die (willen) werken als begeleider van een rouwgroep in de kerkelijke gemeente. 16 april en 28 mei, Utrecht > Leiden van Uitvaartdiensten door gemeenteleden Cursus van acht dagdelen voor gemeenteleden die onder verantwoordelijkheid van hun kerkenraad uitvaartdiensten willen leiden. Start 11 april, Hoogeveen
punten SKGV resp. 12,5 punten PKN/PE. Informatie: www.radboudumc.nl/expertisecentrumgeestelijkeverzorging
Naast het ‘gewone‘ werk, waarin een gemeenteadviseur optreedt als adviseur, procesbegeleider en cursusgever is hij ook vaak een verbinder. Hij of zij brengt vrijwilligers en beVANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN ADVERTENTIES roepskrachten met elkaar in contact zodat er ideeën, kennis BIJBELTEKSTEN TAIZÉ en vaardigheden gedeeld kunnen worden. Zo ben ik op dit moment als een soort makelaar actief bij de voorbereiding en diverse activiteiten van een tentoonstelling rond Franciscus van Assisi, in Friesland. Na het succes van de Friese Staties – een driejarige tentoonstelVANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ling langs 25 kerken – organiseren we opnieuw een expositie ADVERTENTIES waarin kunst, cultuur, geloven, poëzie, muziek en ontspanning met elkaar worden verbonden. De tentoonstelling bestaat uit zeven schilderijen en zeven gedichten. Deze zijn gemaakt bij de woorden aarde, licht, vuur, wind, water, zon, maan en dood - woorden die centraal staan in het leven van Franciscus van Assisi. De tentoonstelling zal van zomer 2015 tot de zomer 2017 een reis maken langs diverse kerken en parochies in Friesland. Er worden suggesties gedaan om parallel daaraan activiteiten te ontwikkelen in de geest van de Franciscaanse spiritualiteit. Hiertoe is contact gezocht met de werkgroep Tsjerkepaad die ervoor zorgt dat in de zomermaanden de vele kerken in de provincie open zijn. Daar worden dan ook diverse activiteiten georganiseerd. Bijzonder zijn de wandelroutes zodat men kan pelgrimeren en plekken bezoeken waar een relatie ligt met de Franciscaanse traditie. Daarnaast – hoe kan het ook anders als Franciscus centraal staat – participeert de Rooms-Katholieke Kerk in dit project. Door deze samenwerking kan met vrij weinig inspanning en gebruikmakend van het netwerk van de gemeenteadviseurs een prachtig project – gratis – worden aangeboden aan de kerken en parochies. Een prachtige manier om als kerk missionair te zijn. LOUIS BAKKER gemeenteadviseur in de classes Leeuwarden, Buitenpost en Dokkum
Het project is een initiatief van Rieks Hoogenkamp (de ROOS van Culemborg, kunst & gedichten)
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
25
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
MENSEN
Predikantswisselingen
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN
ADVERTENTIES
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
BEROEPEN te Capelle aan den IJssel (hervormde wijkgemeente Schollevaar), ds. E.G. de Kruijf te Nieuwpoort; te Daarle (hervormd), ds. D.M. Heikoop te Rijswijk (NB); te Maasdam (hervormd), ds. W.J. Bakker te Nieuw-Lekkerland; te Nieuweroord-Noordscheschut (hervormd), ds. W.J. Bakker te Nieuw-Lekkerland; te Ouderkerk aan de Amstel (Amstelkerk, beroepen door de synode als predikant in algemene dienst), proponent J.E. van Zelderen te De Bilt; te Waddinxveen (hervormd wijk Oost), ds. C.H. Bijl te Bruchem-Kerkwijk/ Delwijnen.
huizen; naar Ferwert, ds. E. van der voor Veenendaal (hervormd wijk 3 en Veer te Kampen (gereformeerd); naar 6), ds. A. Bloemendal te Groot-AmADVERTENTIES Kamperland, ds. J.J. de Lange te mers; voor Vinkeveen (hervormd), ds. Stavoren; naar Lexmond (Lux Mundi), A. Bloemendal te Groot-Ammers. proponent W.A. Roskam te Utrecht; naar Mariënberg (gereformeerd, BEROEPBAAR: deeltijd), ds. L. van Rikxoort te HarDe proponenten: K.H. Bogerd te denberg, die ook in deeltijd verbonKootwijk; G. den Dikken te Wageninden blijft aan Hardenberg-Heemse gen; M.M. Hazeleger te Arnhem; G.J. (wijkgemeente Heemse-West); naar Kroon te Utrecht; J.G. Macdaniel te Middelburg (wijkgemeente HofpleinNieuw-Lekkerland; M. van Rijn te Katkerk), proponent J.C. Scholte-de Jong wijk; H.E. Veldhuijzen te Putten; te Raamsdonksveer; naar MoorE.J. Urban te Zwolle.Voor contactgedrecht-Gouderak (De Stroom), ds. gevens mail of bel: arbeidsbemiddeJ.W. Leurgans te Gelselaar en Haarlo
[email protected] of tel. (030) (hervormd); naar Sliedrecht (hervormd 880 15 05. wijk 2), ds. J.W. Sparreboom te Krimpen aan den IJssel, die bedankte voor OVERLEDEN Waddinxveen (hervormd, wijk Noord); 15 november ds. S. den Blaauwen naar Tjamsweer (hervormd), ds. B.B. (geb. 18 december 1923); 2 december Wolters te Baflo; naar Vreeswijk-Nieuds. J. Bulthuis (geb. 6 januari 1927); 5 wegein (hervormd), ds. H.J.P. de december ds. C.F.H. baron Van Tuyll Pater te Buurmalsen; naar Zeewolde, van Serooskerken (geb. 17 maart ds. L. Boot te Harderwijk (predikant 1924); 12 december ds. J. Bijlefeld in algemene dienst, werkbegeleider (geb. 11 mei 1926); 14 december ds. predikanten en kerkelijk werkers); naar K. van der Sluijs (geb. 3 juni 1932); 24 Zuidland, ds. A. Hamstra te Broek op december ds. B.G. Hinderink (geb. 8 Langedijk. juli 1943).
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
AANGENOMEN naar Amsterdam (voor missionair buurtproject Zin in Zuid van de Oranjekerk en de Willem de Zwijgerkerk), proponent M.R. Kemink te Utrecht; naar 's-Gravenzande (hervormd wijk 1, Dorpskerk), ds. A.C. Verweij te Lisse (wijk West); naar Alphen aan den Rijn (hervormd, Sionskerk), ds. J.T. de Koning te Genderen, die bedankte voor Puttershoek (hervormd); naar Asperen (gereformeerd), ds. M.G. Rietberg te Winterswijk; naar Beerzerveld (hervormd), ds. J.H. Adriaanse te Ede (geestelijk verzorger Het Maanderzand); naar Delft (voor de International Reformed Evangelical Fellowship), ds. N.M. Tramper te Gouda (bestaand tijdelijk dienstverband wordt voor onbepaalde tijd); naar Ede (hervormd, Kleopasgemeente), ds. N.W. van den Houten te Dordrecht; naar Emmeloord (De Brug en De Ontmoeting West Erven), ds. A.J. Bregman te Bidding-
BEDANKT voor Arnemuiden (hervormd), ds. D. Breure te Waarder; voor Capelle aan den IJssel (hervormd wijk West), ds. P.F. Bouter te Bodegraven; voor Katwijk aan Zee (hervormd, Maranatha), ds. P.J. Visser te Amsterdam; voor Nieuwerkerk aan den IJssel (hervormd wijk 1), ds. J.C. Schuurman te Harderwijk; voor Nieuw-Lekkerland (hervormd), ds. G. van Wijk te Dordrecht; voor Urk (hervormd), ds. G. van Wijk te Dordrecht;
BERICHTEN
Zij leven hoog Ds. P. Brouwer beschreef het leven en sterven van achttien leden uit de gemeenten die hij tijdens zijn ruim veertigjarig predikantschap ontmoette. In ‘Zij leven hoog’ zijn de herinneringen gebundeld aan mensen, jong en oud, die op een bijzondere manier gestorven zijn. Het is bedoeld als eerbetoon aan hen en als troost en houvast voor ouderen die al dichter bij hun eigen sterven komen, maar ook
26
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
voor jongeren die meer willen weten over sterven en begraven. Ds. Piet Brouwer (Aalsmeer 1944) werkte als predikant in Sibculo/Westerhaar, Wezep, Bennekom en Ermelo. Hij schreef onder meer het muzikale kerktheater ‘Vaya con Dios’. Bestelgegevens: P. Brouwer, Zij leven hoog. Bijzondere sterfgevallen. Uitg. CéGé-Boek, 80 p., ISBN/EAN: 978-90-76343-18-1, € 6,95.
Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail:
[email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Slagvink 7, 3906 AE Veenenaal,
[email protected]
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER
MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
COLLECTEN
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES
MENSEN
Collecte Voorjaarszendingsweek 1 maart
KRONIEK
KRONIEK
getraind om verhalenvertellers te worden. Jelyn woont in de Golfstaten, samen met Na het vertellen van het verhaal wordt er miljoenen christelijke arbeiders. Ze moedoor de mensen doorgesproken over het ten hard voor een schamel COLLECTEN loon DIENSTGEHEIMEN KERKwerken & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN ADVERTENTIES persoonlijke geloof. Door de STS-methode en ze voelen zich vaak eenzaam. Jelyn wil BIJBELTEKSTEN TAIZÉ vinden de gastarbeiders bemoediging en graag haar geloof beleven, maar, maar troost in de boodschap van de Bijbel. Ook door taal- en cultuurverschillen vinden Jelyn heeft geleerd om het woord van God christenen vaak moeilijk aansluiting bij de zo te delen dat het mensen raakt. Met de bestaande kerken. Het Bijbelgenootschap opbrengst van de collecte steunt Kerk in in de Golfstaten ondersteunt de kerken met DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ Actie onder andere ADVERTENTIES het Bijbelgenootschap de bijbelvertelmethode ‘Simply the Story’. in de Golfstaten. Voorgangers en gemeenteleden worden Bij deze collecte zijn folders beschikbaar via
[email protected] of (030) 880 13 37. Meer informatie, een collecteafkondiging en een PowerPoint zijn te vinden op www.kerkinactie.nl/40dagentijd of www.protestantsekerk.nl/ collecterooster.
Collecte Diaconaal Vakantiewerk 8 maart Vera moest vijf jaar geleden vanwege een hersenbloeding verhuizen naar een verpleeghuis. Dat valt niet mee en ze ziet ieder jaar enorm uit naar de vakantie. Hetvakantiebureau.nl, partner van Kerk in Actie, organiseert jaarlijks zo’n 60 vakantieweken voor 2500 mensen, die niet meer zo makkelijk alleen op vakantie kunnen gaan. Meestal zijn dit ouderen en mensen die zorg of begeleiding nodig hebben. Dankzij
Hetvakantiebureau.nl kunnen ze genieten van een week met volop rust en aandacht. Maar ook mantelzorgers kunnen tijdens deze vakantieweken ontspannen, omdat ze even ontlast worden van zorg. Voor hen is een week ertussenuit geen luxe, maar broodnodig. Met de opbrengst van de collecte steunt Kerk in Actie Hetvakantiebureau.nl en andere diaconale projecten in Nederland.
Bij deze collecte zijn folders beschikbaar via
[email protected] of (030) 880 13 37. Meer informatie, een collecteafkondiging en een PowerPoint zijn te vinden op www.kerkinactie.nl/40dagentijd of www.protestantsekerk.nl/ collecterooster.
Collecte Kerk in Actie Totaal 29 maart Chompa woont in het islamitische Bangladesh. Christenen horen hier tot de allerarmste bevolkingsgroep. Ze moeten rondkomen van minder dan één euro per dag. Een onmogelijke opgave. De kerk in het district Mymensingh (MCCP) in Bangladesh heeft de Taizébroeders gevraagd om de christenen in de jonge Baptistenkerkjes te ondersteunen. MCCP, partner van Kerk in Actie, steunt de kerken door het geven
van onderwijs en vaktrainingen. Hierdoor worden de gemeenteleden onafhankelijk. Zoals Chompa die van MCCP een naaicursus aangeboden kreeg. Ze verdient nu genoeg geld met haar naaimachine om te studeren. Zo kunnen ze een leven leiden boven de armoedegrens. Met de collecte steunt u het werk van MCCP in Bangladesh en andere werelddiaconale projecten van Kerk in Actie.
Bij deze collecte zijn folders beschikbaar via
[email protected] of (030) 880 13 37. Meer informatie, een collecteafkondiging en een PowerPoint zijn te vinden op www.kerkinactie.nl/40dagentijd of www.protestantsekerk.nl/ collecterooster.
Fotoverantwoording: Ger Loeffen 1 | Sandra Haverman 2a en 17 | Marieke Viergever 2b | EO/Dit is de dag 4 | HG Spankeren etc. 7 | Windkracht 3pt0 8 Website Kirchentag 10b | HH/Michel Porro 11 | Wikimedia Commons 12 en 14 | Jeroen Jumelet 13 | Colourbox 15 Ref. Dagblad-Digibron 18 | Laurens Oosterbroek 20-21 | Renate Barendrecht 22 | Niek Stam 23 | Sabine Joosten/HH 25
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
27
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN
ADVERTENTIES
BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
Bijbelteksten februari 2015
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
ADVERTENTIES Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene.
Zo 1 Jezus onderwees de mensen in de
Ma 9 Als u de zonden blijft gedenken,
synagoge. Ze waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want hij sprak hen toe als iemand met gezag, niet zoals de schriftgeleerden.
> MARCUS 1: 21-28
maar spreek zoals de Vader het mij geleerd heeft. Hij die mij gezonden heeft is bij mij.
werk van God. Overeenkomstig de taak die God mij uit genade heeft opgelegd, heb ik het fundament gelegd, en anderen bouwen daarop voort. Laat ieder erop letten hoe hij bouwt, want niemand kan een ander fundament leggen dan er al ligt – Jezus Christus zelf.
zoeken water – niets! Ik, de Heer, zal hun antwoord geven, ik zal hen niet verlaten. Ik laat op kale heuvels rivieren ontspringen en bronnen in de valleien. > JESAJA 41: 14-20)
Zo 22 Naar het lichaam werd Christus
gedood maar naar de geest tot leven gewekt. Zo is hij gegaan om het evangelie te verkondigen aan hen die destijds zich niet lieten overtuigen. > 1 PETRUS 3: 18-22
Do 12 Paulus schreef: Ik dank mijn God
altijd voor u, omdat hij u in Christus Jezus zijn genade heeft geschonken.
Ma 23 De geboden van de Heer zijn heel
dichtbij, in uw mond en in uw hart; u kunt ze volbrengen.
> 1 KORINTIËRS 1: 1-9
Vr 13 Betrouwbaar is de Heer in alles wat
hij zegt, heel zijn schepping blijft hij trouw. Een steun is de Heer voor wie is gevallen, wie gebukt gaat richt hij op. > PSALM 145
> DEUTERONOMIUM 30: 11-14
Di 24 Jezus zei tot de verleider: Er staat
geschreven: “Aanbid de Heer, uw God, vereer alleen hem.” > LUCAS 4: 1-13
Za 14 De Heer zegt: Zij zullen mijn volk
> 1 KORINTIËRS 3: 9B-17
Do 5 Jezus zegt: Kom naar mij. Ik ben
zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden. > MATTEÜS 11: 28-30
ben geen dokter nodig, maar wie ziek is wel; ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar om zondaars aan te sporen een nieuw leven te beginnen. > LUCAS 5: 29-32
Wo 11 De Heer zegt: Armen en behoeftigen
> JESAJA 50: 7-9
Wo 4 Paulus schreef: U bent een bouw-
Za 21 Jezus zegt: Gezonde mensen heb-
> JOHANNES 8: 28-36
Di 3 Hij die mij recht verschaft is nabij.
> PSALM 51
> LUCAS 2: 22-40
God, de Heer, zal mij helpen – wie zal mij dan veroordelen?
mij, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig, neem uw heilige geest niet van mij weg.
Di 10 Jezus zei: Ik doe niets uit mijzelf,
Ma 2 Na de toewijding van het kind Jezus
in de tempel keerden zijn ouders met hem terug naar Galilea, naar hun woonplaats Nazaret. Het kind groeide op, werd sterk en was begiftigd met wijsheid; Gods genade rustte op hem.
Vr 20 Schep, o God, een zuiver hart in
Heer, wie houdt dan stand? Maar bij u is vergeving, daarom eert men u met ontzag. > PSALM 130
zijn en ik zal hun God zijn. Ik zal hen altijd zegenen. Ik zal hen met ontzag voor mij vervullen, zodat zij zich nooit meer van mij zullen afkeren.
Wo 25 Paulus schreef: Het evangelie is
> (JEREMIA 32: 37-41)
Do 26 Zie erop toe dat niemand kwaad met
Gods reddende kracht voor allen die geloven. > ROMEINEN 1: 8-17 kwaad vergeldt en streef altijd naar het goede, zowel voor elkaar als voor ieder ander.
Zo 15 Iemand die aan huidvraat leed kwam Vr 6 Tijdens de laatste maaltijd met zijn
naar Jezus toe; terwijl hij op zijn knieën viel, zei hij: “Als u wilt, kunt u mij rein maken.” Jezus kreeg medelijden, stak zijn hand uit, raakte hem aan en zei: “Ik wil het, word rein.”
leerlingen, zei Jezus tegen hen: Als ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen.
Za 7 U hebt de nieuwe mens aangetrok-
ken, die steeds vernieuwd wordt naar het beeld van zijn schepper. Dan is er geen sprake meer van verschillen onder de mensen, maar dan is Christus alles in allen.
op, ging naar buiten en liep naar een eenzame plek om daar te bidden. Toen de leerlingen hem gevonden hadden zei Jezus: Laten we naar de dorpen in de omtrek gaan, zodat ik ook daar het goede nieuws kan brengen.
28
> MARCUS 1: 29-39
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
> 1 TESSALONICENZEN 5: 12-22
Vr 27 Paulus schreef: Wij hebben ons bur-
gerrecht in de hemel, en van daar verwachten wij onze redder, de Heer Jezus Christus. Daarom, broeders en zusters, die ik liefheb, blijf standvastig in de Heer. > FILIPPENZEN 3: 17-4: 1
> MARCUS 1: 40-45
Ma 16 Je kunt vertrouwen op de Heer, hij
beschermt je tegen hinderlagen.
> SPREUKEN 3: 21-31
Za 28 Als ik denk: Mijn voet glijdt weg, Di 17 De Heer zegt: Wie dorstig zijn, zal ik
verkwikken; wie uitgeput zijn, geef ik kracht. > JEREMIA 31: 23-25
> KOLOSSENZEN 3: 8-11
Zo 8 Vroeg in de ochtend, stond Jezus
> JOHANNES 13: 1-15
Wo 18 De Heer zegt: Keer terug tot mij met
heel je hart. Keer terug tot de Heer, uw God, want hij is genadig en liefdevol, geduldig en trouw.
> JOËL 2: 12-13
Do 19 Jezus zei tot zijn leerlingen: Jullie
hebben niet mij uitgekozen, maar ik jullie. > JOHANNES 15: 9-17
houdt uw trouw mij staande, Heer.
> PSALM 94: 14-22
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
ADVERTENTIES
Aanleverinformatie Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Bepalend is het aantal woorden dat in het tekstverwerkingsprogramma Word linksonder wordt aangegeven. Andere advertenties kunnen ook worden aangeboden Marijanne Dubbink, e-mail: bedrijfsadv.
[email protected], tel. 06 – 30 57 47 68.
Wijze van aanlevering Per e-mail aan: kerkinformatie.advertenties@protestantsekerk. nl (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Naam en logo’s De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.
De Protestantse Gemeente te Burgum zoekt per 1 juni 2015 een
kerkelijk werker (m/v 1,0 fte) voor het pastoraat onder oudere gemeenteleden. De kerkelijk werker maakt deel uit van het pastorale team bestaande uit drie predikanten en een jeugdwerker. Aanstelling: voorlopig voor 1 jaar, verlenging mogelijk. Heeft u belangstelling voor deze vacature, kijk dan op www.pgburgum.nl /vacature
Nes Ammim Israel is looking for a
Manager of the Centre of Learning and Dialogue (CLD) Nes Ammim, based on an international ecumenical Christian community, is developing into a village with Israeli inhabitants of diverse cultural and religious backgrounds. Its aim is to be a hospitable village of dialogue. The CLD supports local dialogue activities and offers a study program for volunteers and visitors. The CLD-manager (a theologian, preferably a minister) coordinates these activities, develops educational tourism and takes a leading role in the spiritual life of the community. He or she is a link between Nes Ammim, European churches and other interested groups. For details: www.nesammim.nl/vacatures
Uiterste aanleverdata (zie ook www.protestantsekerk.nl/kerkinformatie) Aprilnummer: 19 februari Meinummer: 12 maart Juninummer: 16 april De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.protestantsekerk.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.
De Grote Kerk Gemeente van Dordrecht zoekt per 1 juli 2015 een
predikant De huidige voorganger gaat dan met emeritaat. Uit stad en regio heeft zich een meelevende, open en oecumenische gemeente gevormd. Met leden in een grote onderlinge verscheidenheid, waarin alle leeftijdscategorieën ruim vertegenwoordigd zijn. De drieslag vieren-leren-dienen is uitgangspunt voor het kerk zijn: de diensten hebben een sterk liturgische vormgeving • met bijbels-exegetische prediking en zijn het hart van het gemeenteleven; kerkmuziek is een constituerend deel van de eredienst. Wij geloven en ervaren dat liturgie ons optilt boven ons eigen geloven en beleven uit; in leerhuis, kringenwerk en catechese wordt zichtbaar • dat we doorlopend willen leren; we achten dit van grote waarde; er is oog voor mensen in eigen kring én daarbuiten, in • eigen stad en wereld-wijd; met aandacht voor pastorale vragen en voor diaconale opdrachten. De Grote Kerk is een monumentale stadskerk die past in de rij van ‘citykerken’ in Nederland. Zij wil op het kruispunt staan van kerk en samenleving, geloof en cultuur en in haar activiteiten een uitstraling hebben naar heel de stad. De kerkenraad wordt in het werk dat daarop gericht is ondersteund door een grote groep vrijwilligers. De komende vacature betreft een fulltime predikantsplaats en het werk omvat een veelkleurig takenpakket. Voor de nieuwe predikant (m/v) is daarom ruime ervaring in eerder kerkenwerk een vereiste. Wie zich eerst eens wat nader oriënteren wil, kan een kijkje nemen op de website www.grotekerk-dordrecht.nl. Een informatiepakket kan worden opgevraagd bij de secretaris van de beroepingscommissie mw. P.E. van der Hum. Ook sollicitaties mogen vóór 1 maart aan haar gericht worden via
[email protected].
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
29
KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ
ADVERTENTIES
Protestantse Gemeente Nunspeet zoekt een tweede
De Protestantse Gemeente Ichthuskerk te Voorthuizen is op zoek naar een
predikant(e) 1 fte
predikant(e) (100%)
Bent u… Eigentijds en toegankelijk • Iemand die affiniteit heeft met de jeugd, hun ouders en • jong volwassenen Iemand die zoekt naar wat bindt en vanuit die binding • mede sturing kan geven aan onze pluriforme gemeente Een leraar met een open mind • Iemand die van harte staat in de Christelijke traditie • Dan zijn we op zoek naar u! Onze gemeente is een dorpsgemeente van +/- 1500 leden, gelegen op de prachtige Veluwe. Voor nadere informatie en voor het opvragen van de profielschetsen kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie: Melis Schimmel Tel. (0341) 84 57 80
[email protected] U kunt uw reactie en CV voor 1 maart 2015 richten aan de secretaris van de beroepingscommissie: Martin Smit Bosweg 30 8071 AR Nunspeet
[email protected]
Dit in verband met het vertrek, na ruim acht jaar, van haar huidige predikant. Wij bieden: • Een betrokken gemeenschap (ca. 750 leden) met een open karakter die zich rekent tot het midden van de Protestantse Kerk in Nederland. • Een ruime pastorie met studeerruimte, tuin en garage naast de kerk. Wij vragen: • Oog en oor voor de verscheidenheid van geloofsbeleving in onze gemeente. • Een actieve bijdrage bij diverse activiteiten in deze gemeenschap. Een profielschets en nadere informatie wordt op verzoek toegezonden. Inlichtingen via de secretaris van de beroepingscommissie mevrouw J. Wiggers-Steenbergen, Jacob van Ruysdaelstraat 28, 3781 XC Voorthuizen, tel. (0342) 47 09 21, mail
[email protected]. Reacties met C.V. gericht aan de secretaris, graag voor 15 februari 2015.
De Protestante Gemeente Elburg-Ichthuskerk zoekt een
predikant (m/v) 1 fte De Protestantse Gemeente i.w. Oldelamer/Oldetrijne (gelegen ten zuidwesten van Wolvega, gem. Weststellingwerf). Onze kleine gemeente (plm. 60 pastorale eenheden) zoekt, wegens vertrek van de huidige voorganger, per 1 september 2015 een
predikant/kerkelijk werker m/v voor twee dagdelen per week (een halve dag pastoraat en een halve dag gemeenteopbouw) en gemiddeld twee preekbeurten per maand. Wij zijn een actieve midden-orthodoxe gemeente en wij proberen kerk te zijn voor het hele dorp. Nadere informatie en sollicitaties binnen twee weken bij de scriba van de kerkenraad: mevrouw J. van Dijk-Landman, Hoofdweg 51, 8486 GC Oldelamer. Tel. (0561) 49 92 78. Email:
[email protected]
30
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015
die: • in woord en beeld mensen inhoudelijk kan raken en boeien, zowel in erediensten als in vorming en toerusting; • een zorgzame pastor zal zijn, die goed kan luisteren, samenwerken en die oog heeft voor alle leeftijdsgroepen binnen en buiten onze gemeente; • kinderen weet te betrekken bij de eredienst en met name tieners weet te inspireren; • graag (oudere) mensen bezoekt en ontdekt wat wij voor elkaar kunnen betekenen; • een goede organisator en inspirator is, die samen met de kerkenraad leiding kan geven aan processen van beleid en vernieuwing; • openstaat voor samenwerking met andere geloofsgemeenschappen in Elburg. Voor reacties en informatie kunt u zich uiterlijk 28 februari wenden tot: T. van Prooijen, Klokbekerweg 56, 8081LG Elburg, T (0525) 68 34 81,
[email protected], www.pkn-elburg.nl
Donatu s ver z ekert vertro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals ruimtes voor kinderopvang, doopvonten, kanselbijbels en orgels. Donatus is een betrokken specialist. Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekeringsbelangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…
www. d o n atus .nl tel. 073 - 5 2 2 170 0
Donatus_A-Kerkinformatie184x270.indd 1
12-01-15 09:45
32
KERKINFORMATIE FEBRUARI 2015