Kerk. informatie. Onderweg met je leven. Nieuwe gebedskaartjes. Buitenlandse stagiaires over onze kerk. Wat voor uitvaart wil je?

Kerk informatie

Nieuwe gebedskaartjes Buitenlandse stagiaires over onze kerk Wat voor uitvaart wil je?

NUMMER 238 JULI-AUGUSTUS 2015 -

Onderweg met je leven

KERKINFORMATIE JULI-AUGUSTUS 2015

1

DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

KRONIEK

KRONIEK

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN

ADVERTENTIES

DIENSTGEHEIMEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

SYNODESELFIE


VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

KERK & THEOLOOG

V KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN

ADVERTENTIES

VANAF DE WERKVLOER

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

ADVERTENTIES

COLLECTEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

B

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

MENSEN

Lucht en water, aarde en vuur KRONIEK DIENSTGEHEIMEN

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN

COLLECTEN ADVERTENTIES

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

In deze ‘feestloze’ periode van het kerkelijk jaar misstaat een meditatie over de schepping niet. Wie weet is KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER deze ook passend als opmaat voor de vakantie. De ouden hielden het erop dat de wereld is opgebouwd uit vier elementen: lucht, water, aarde en vuur. Daar is een mooi uitgangspunt. Lucht, dat is de wind. Je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heengaat, maar je hoort zijn geluid. Je hoort het lispelen van bladeren in de avondwind, het suizen van een zachte stilte en de storm die loeit om het huis. De wind speelt met de was aan de lijn, met de vlieger in de lucht en met de haren op je hoofd. De eenzame fietser meet zijn kracht met de tegenwind en de zeiler paart zeil aan wind tot de haven is gevonden. Een leven zonder wind is indoor. We moeten naar buiten. Buiten waait de wind, de wind van de Geest. Water is een groot geheimenis. Een groot schrijver omcirkelde het zo: ‘water, je hebt geen smaak, geen klank en geen geur, men kan je niet beschrijven, men geniet alleen van je, zonder je te kennen. Je bent niet iets

slaande brand. Zullen de elementen dat nodig is voor het leven, je bent ‘brandend vergaan’? Verstoken we het leven zelf. (...) Men kan sterven de planeet? Moge God ons bewaren aan de rand van een meer van zout MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN voor het onheilig vuur dat brandt in water. Je duldt geen vermenging, je ADVERTENTIES onze aderen. verdraagt geen wijziging, je bent een jaloerse godheid. Maar je verspreidt Met Franciscus zeg ik: Geloofd zij in ons een oneindig, eenvoudig geGod, om broeder wind, om zuster luk’. Laten we drinken van het water, water, om broeder vuur en moeder het levende water, om niet. aarde. Wij willen nederig en klein, de dienaars van uw grootheid zijn, Aarde is de grond onder de voeten. Halleluja. Zij is moeder die voedt en troost en draagt. Zij toont zich duizendvoud. In gebarsten grond, hoge landen, bergen als een muur en eindeloze vlakte; als baarmoeder van bossen en zoom van de zee die zo hemeldiep is. Kus de grond, ga op rug in het gras liggen, volg de wolken in het blauw en laat de vrede Gods in je dalen. ARJAN PLAISIER Vuur is volgens een mythe ooit gestolen van de hemel. Getemd in de haard staren we naar het grillige spel van de vlammen en verstillen we bij de rode gloed van de sintels. Vuur is zon en licht, vuur geeft warme in de koude nacht. Maar vuur is gevaarlijk. De vlam uit de hoogovens, de rook van de uitlaat, het vuur als een uit-

scriba van de generale synode

Reageren? Mail naar [email protected]

COLOFON Nummer 238 - juli-augustus 2015 Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

In dit nummer

Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 18 80, e-mail [email protected]. Abonnementenadministratie Abonnementsprijs € 21,- per jaar; buitenland € 30,-. Vanaf 35 ex.: € 17,50 per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 25, e-mail [email protected] Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel: (0341) 56 54 99. Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 14 17 (di, wo, do). e-mail [email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek. Redactie Rian Binnendijk (hoofdredacteur), Janet van Dijk, Marloes Nouwens-Keller, Evert Oudenes, Sandra Haverman (beeldadviezen), Maurits van Stuijvenberg, Frans Rozemond (eindredactie). Basisvormgeving en opmaak Reprovinci, Schoonhoven. Druk De Groot Drukkerij, Goudriaan. Kerkinformatie op internet www.protestantsekerk.nl/ kerkinformatie Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding.

04

20

4 PASTORAAT

17 KERKENRAAD

Innerlijke pelgrimage in Spijkenisse: ‘Onderweg met je leven’

Leiderschap met lef in Maasland en Barendrecht

8

18 UITVAARTEN

KERK IN ACTIE

Klimaatloop voor rechtvaardig klimaat beleid

9

JOP COACH Live uitgebreid met middagprogramma

Op weg naar Luther 2017

21 RETRAITE

10 MATERIALEN

Nijkleaster, protestants klooster in wording

22 OIKOCREDIT

Nieuwe gebedskaartjes

11

VIEREN

Handreiking Israëlzondag beschikbaar

Microkrediet als stap uit de armoede

23 KERK IN ACTIE Buitenlandse studenten: ‘Nederlandse kerken spreken zich duidelijk uit’

13 EUROPA

Handreiking voor goed afscheid nemen

20 LUTHERDECADE

JOP

Poolse kerkdiensten in Utrecht

24 MISSIONAIRE MODELLEN

14 GENERALE COLLEGES Ambtsontheffing: ‘Niet met elkaar praten is in elk huwelijk funest’

Fotoverantwoording: p. 32 Bij de voorplaat Het warmhoudplaatje met koffiepotje en kopjes uit haar ouderlijk huis is voor een deelneemster aan de ‘innerlijke pelgrimage’ in Spijkenisse een belangrijk helend symbool geworden. Sinds ze haar angsten van vroeger kon loslaten, staat het in haar eigen keuken. Zie pagina 4-6.

12

Beroepsgroepen uitnodigen: ‘Mensen bemoedigen in hun werk’

k bij ‘ D ra a gt on s wer le ve n' ? a a n het 'g oed e

Ps al m of lied? VASTE RUBRIEKEN

2

12

25

KRONIEK

DIENSTGEHEIMEN

KERK & THEOLOOG

27

28

29

VANAF DE WERKVLOER

MENSEN


31

32



3

‘Ik wilde van mijn angsten af’

De pelgrimage begon met het kiezen van een symbool waarmee je je op dat moment het beste kon identificeren.

4


PASTORAAT -

INNERLIJKE PELGRIMAGE ALS PASTORALE ZORG

Onderweg met je leven Voor Leni van Beilen kwam de uitnodiging voor een ‘innerlijke pelgrimage’ precies op tijd. In augustus was haar moeder overleden, waarna allerlei oude angsten en kwesties gingen opspelen. In oktober wilden de predikant en kerkelijk werker van haar gemeente starten met een groep ‘pelgrims’, die de reis naar binnen aandurfden. ‘Ik dacht: dit is het goede moment om mijn problemen onder ogen te zien.’ Een half jaar lang voerde ze opdrachten uit die de predikant haar gaf. Predikant Marloes Meijer en kerkelijk werker Gera van der Linden van de Protestantse Gemeente Spijkenisse vertellen wat ze hebben gedaan: ‘In het jaarboekje kondigden we aan dat we een reis naar een heilige plek wilden begeleiden, naar “God in jou”. Een reis waarbij je gewoon thuis blijft, maar wel onderweg bent, zodat je zicht krijgt op jouw weg in het leven. Je gaat aan de slag met iets dat belangrijk voor je is, of kan worden. Wij fungeerden als reisgids, we gaven de deelnemers steeds persoonlijke opdrachten. Van de deelnemers verwachtten we dat ze gemiddeld minimaal twee uur per week eraan zouden besteden, en ons steeds een reisverslag zouden sturen.’

PRULLENBAK Uiteindelijk deden er acht mensen mee, de ‘reisgidsen’ begeleidden elk vier pastoranten. Er was een eerste gezamenlijke bijeenkomst in

de kerkzaal, waar de begeleidsters allerlei symbolen hadden neergezet. Een hoop stenen, als symbool voor de woestijn. Een kan water: de bron. Een brandende kaars. Bloemen: een oase. Een prullenbak: wat zou je willen weggooien? Een bijbel. Een computer en een telefoon: wil je af van die druk van bereikbaar moeten zijn? Een berg. Een zwarte doek: de duisternis. ‘We vroegen iedereen: ga staan bij het symbool waar je je nu bevindt. Dit is je startpunt. Ga maar je weg! Wij bieden hulpmiddeltjes.’ Op die eerste gezamenlijke middag kreeg iedereen opdrachten: teken je eigen landkaart, wat kom je tegen aan bergen en dalen, pleisterplaatsen, onontgonnen terrein? En de vraag: hoe ziet je thuis eruit? Voel je je er thuis? Ook vroegen we: waar wil je aan het eind staan? Zo was er iemand die begon bij de zee van wanhoop en hoopte uit te komen op de berg, de top van geluk. En: wat zijn je kwaliteiten, wat

›


5

›

neem je mee onderweg? Dit alles kwam in het reisverslag.

MAILTJES Daarna was de eerste opdracht om thuis een kwartier lang gewoon te gaan schrijven, zonder zelfcensuur. Dat stuurden de deelnemers aan ons op, en wij verbonden daar nieuwe vragen en opdrachten aan. Zo gingen de mails heen en weer. Er waren ook mensen die niet wilden schrijven. Die hebben we bijvoorbeeld laten wandelen, met een vraag als: zoek een boom of boomgroep die bij jou en je familie past. Maak daar een foto van, en dan praten we daarover. We lieten sommigen in gesprek gaan met een bijbelse figuur. Ook vroegen we om foto’s te maken van voordeuren. Wat voor voordeur heb je zelf, en wat zou je willen?’ Het werd een mooi proces, vertellen de beide theologen. ‘Je doet het samen met die ander. Je volgt, je weet niet waar het heen gaat. Je leest hun teksten, kernwoorden vallen op, je vraagt door, steeds een beetje dieper. Het fijne van deze vorm van pastoraat is dat je teksten hebt die je rustig kunt nalezen.’ Met Pasen werd de reis

afgerond met weer een gezamenlijke bijeenkomst, waarin ervaringen werden uitgewisseld. De deelnemers kregen een aandenken. Er volgde een afsluiting in de pinksterdienst, waarin sommigen hun reis delen met de andere gemeenteleden.

der op ingaan, daarna nog meer, en nog meer. Ten slotte dacht ik: wéér die angsten, ik ben er helemaal klaar mee. Letterlijk. Ik kwam er anders in te staan. Intussen heb ik al dingen gedaan die ik vroeger nooit gedurfd zou hebben.”

HEFTIG

RELATIES

Terug naar Leni, die na het overlijden van haar moeder erg in de war was. ‘Ik dacht: misschien kan ik het op die manier op een rijtje krijgen. Ik besefte dat ik mezelf helemaal moest laten zien, anders zou Marloes er niets mee kunnen. Het was heftig, maar het heeft me ontzettend geholpen. Ik ben er als een ander mens uitgekomen. Mijn beginpunt was dat ik met mijn rug naar een blauw zeil stond, de zee. Ik stopte mijn angsten weg. En waar wilde ik naartoe? Ik wilde van die angsten af. Hoogtevrees, watervrees, angst voor van alles en nog wat. Alleen al bij het lezen van mijn persoonlijke opdrachten kreeg ik het vreselijk benauwd. Maar ik zette in mijn hoofd op een rijtje wat ik doen moest, en ging erover schrijven. Door het ordenen kwam het letterlijk op orde. Ik moest mijn angsten inventariseren. Later moest ik er gedetailleer-

“Ook was ik met de relaties binnen het ouderlijk gezin bezig. Ik moest voor alle gezinsleden een symbool bedenken en die in een tekening plaatsen. En dat in verschillende periodes van mijn leven. Hierdoor heb ik voor mezelf bepaald hoe ik met die relaties – met mijn zussen – wil omgaan. Een van de symbolen voor mijn moeder was een warmhoudplaatje met een koffiepotje en een paar kopjes. Daarmee heeft ze jaren koffie voor me gezet. Kijk, het staat in de keuken op het aanrecht.’ Leni toont het hoekje waar de spulletjes staan, als op een altaartje. Ze besluit haar verhaal: ‘En weet je hoe ik mijn pelgrimstocht eindigde? Ik stond weer bij dat blauwe zeil, die zee van angsten. Maar nu met mijn gezicht ernaartoe. Ik stop het niet meer weg. Ik vlucht er niet meer voor.’

MARGOT C. BERENDS theoloog, freelance journalist en fotograaf

ZELF EEN INNERLIJKE PELGRIMAGE LEIDEN? • Maak duidelijk dat iedereen eigen opdrachten krijgt. • Begin en eindig samen: de pelgrim is alleen op pad, maar anderen zijn ook onderweg. • Laat de creativiteit en je gevoel voor symboliek stromen. • Probeer het proces niet zelf in de hand te willen hebben, durf het te laten gaan. • Maak duidelijke afspraken: jij levert iets in en wij garanderen dat je antwoord krijgt, niet na één dag, maar wel binnen een week. Kerkelijk werker Gera van der Linden (links) en ds. Marloes Meijer.

Reageren op dit artikel? Mail naar: [email protected].

6


BERICHTEN

Collecterooster 2016

Brochure JOP-trainingen

Als losse bijlagen bij Kerkinformatie ontvangt u het landelijk Collecterooster 2016 met bijbehorende collecteposter. Het rooster is van belang voor iedereen die betrokken is bij de samenstelling van het lokale collecterooster, het houden van collecten en de administratieve verwerking ervan. Het bevat een toelichting op alle collecten van de Protestantse Kerk in 2016 en is ook digitaal als bestand of poster te downloaden via www.protestantsekerk.nl/collecterooster.

Bij dit nummer van Kerkinformatie ontvangt u een trainingsbrochure van JOP. Professionals en vrijwilligers in het jeugdwerk staan voor veel uitdagingen. Er bestaan natuurlijk methoden en materialen, maar toch ben je als begeleider zelf vaak het belangrijkste ‘materiaal’ in het contact met kinderen en jongeren. Een goede training kan het verschil maken. Met een training van JOP ontwikkel je op een leuke en creatieve manier je kennis en vaardigheden. De trainingsbrochure vertelt er meer over.

Expositie Helmantel in Utrecht Tot en met 13 september zijn in de Domkerk te Utrecht werken te zien van de vermaarde kunstschilder Henk Helmantel. Henk Helmantel (1945) werd geboren in Westeremden, waar hij nog steeds woont en werkt in zijn museumboerderij 'De Weem'. Hij exposeerde in binnen- en buitenland. Zijn liefde voor de middeleeuwse architectuur wordt ook in de Domkerk getoond met onder andere twee

schilderijen van de Utrechtse Pieterskerk. Naast interieurs van andere kerken en kloosters zijn er stillevens van hem te zien in de Domkerk. Informatie: www.domkerk.nl

Marathon als afscheid en ‘intrede’ Na 17 jaar verruilde dominee Siebe Sijtsema de Protestantse Gemeente Heerenveen voor die van Meppel. In dat kader bedachten beide gemeenten een ludieke actie om hem en zijn vrouw uit te zwaaien en te verwelkomen. Omdat ds. Sijtsema dagelijks hardloopt en zijn vrouw Anneke een fervent wandelaar is, werd op 30 mei door de protestantse gemeenten Heerenveen en Meppel de ‘ANSI-marathon’ georganiseerd. Op die

dag ging Siebe hardlopend en Anneke wandelend van Heerenveen naar Meppel, een afstand van bijna 40 kilometer. Daarbij werden ze vergezeld door meer dan 200 gemeenteleden die een stukje, en sommigen zelfs de hele route, met hen meeliepen. Ook waren er veel supporters op de been. “Een prachtig voorbeeld van hoe twee gemeenten, ook letterlijk, in beweging zijn en samen optrekken”, aldus ds. Sijtsema.

Ds. Siebe Sijtsema (rechts met zonnebril) met meelopers naar Meppel


7

Klimaatloop voor rechtvaardig klimaatbeleid

KERK IN ACTIE -

Wereldleiders komen in december in Parijs bij elkaar om te praten over maatregelen tegen de opwarming van de aarde. Mensen en organisaties, waaronder kerken, trekken dit najaar naar Parijs om hun stem te laten horen. Het is onverteerbaar dat vooral mensen die weinig aan opwarming hebben bijgedragen het slachtoffer worden van rampen. Kerken willen de stem zijn van deze mensen én ook van de volgende generaties. Ook in Nederland dringen kerken samen erop aan dat de klimaatverandering beheerst moet worden. Net als in andere landen werkt Kerk in Actie samen met katholieke, protestantse en evangelische organisatie organisaties. Stichting Oikos coördineert de activiteiten.

STARTSEIN 6 SEPTEMBER Kerk in Actie bereidt liturgisch materiaal voor dat op 6 september, Scheppingszondag, in de kerkdiensten gebruikt kan worden om aandacht te besteden aan de klimaatproblematiek. Dit is tevens de

Spelende kinderen na typhoon op de Fillippijnen. Door klimaatveranderingen komen er vaker typhoons voor.

aftrap van de Klimaatloopcampagne. In de weken daarna (20-21 september; 3-4 oktober; 17-18 oktober; 31 oktober1 november; 14-15 november) worden klimaatlopen georganiseerd. Belangstellenden kunnen per etappe één of twee dagen meelopen. De ‘pelgrimages’ staan in het teken van verschillende aspecten van de klimaatverandering. Op 24 oktober vindt de landelijke klimaatloop plaats in Utrecht. Ten slotte kan

wie dat wil, samen met gelovigen uit heel de wereld, op 3 december deelnemen aan een oecumenische dienst in de Nôtre Dame en op 6 december aan een grote mars in Parijs. Meer informatie over alle activiteiten is te vinden op www.klimaatloop.nl

alle overvloed die je omringt? Het gaat in dit boek dus om een concrete vorm van discipelschap, van leerling zijn van Jezus met hart en ziel in de complexe wereld van rijkdom en armoede. Discipelschap als leven vanuit de overvloed van Gods genade. Leren leven in overvloed verscheen bij Royal Jongbloed in Heerenveen, telt 159 pagina’s en kost € 12,50. Verkrijgbaar in de boekhandel.

en er wordt uit het Nieuwe Liedboek gezongen. Koffie en thee staan na de dienst klaar. Er is een predikant (ds. Chantal Schaap), er zijn gesprekskringen en de Nederlands sprekende gedetineerden die in Parijs gevangen zitten worden vanuit deze gemeente bezocht. Het is een levendige oecumenisch gerichte gemeenschap. Om het allemaal betaalbaar te houden, is het promotieteam ‘Parijs plus’ van deze gemeente een wervingsactie gestart. Wie deze Parijse gemeente wil steunen kan geld overmaken naar rekening NL36 INGB 0007 7900 24 of NL39 INGB 0671 3615 38 t.n.v. Stichting Nederlandse Vrienden van de Kerk van Parijs, 78510 Triel sur Seine (Fr.) De stichting is ANBI gecertificeerd. Meer informatie: www.parijsplus.nl of bij Henk Witter

MAURITS VAN STUIJVENBERG voorlichter Kerk in Actie

BERICHTEN

Rijkdom en armoede De omgang met geld en bezit stelt christenen steeds opnieuw voor grote uitdagingen. Mag je eigenlijk wel rijk zijn of is armoede beter? Mag je van je bezittingen genieten of moet je in onthouding leven? In het boekje Leren leven in overvloed. Over discipelschap in rijkdom en armoede trekt ds. B.J. van der Graaf uit Amsterdam een aantal lessen uit het bijbelse spreken over geld en bezit. De toon van deze lessen is steeds positief en aanmoedigend: hoe kun je als leerling van Jezus leven met

8


Protestanten in Frankrijk De Tour de France start dit jaar in Utrecht, maar eindigt elk jaar in Parijs. In deze beroemde lichtstad bestaat al 65 jaar een Nederlandstalige protestantse gemeente, die elke zondag samenkomt. Ze behoort tot de Protestantse Kerk, de diensten worden in het Nederlands gehouden

JOP COACH Live uitgebreid met middagprogramma

JOP -

Tussen 20 september en 15 oktober vindt JOP COACH Live plaats op zeven plekken door heel Nederland. Dit jaar is er voor predikanten en andere kerkelijke professionals een speciaal middagprogramma. Zij gaan aan de slag met nieuwe perspectieven voor het jeugdwerk en met gemeente-zijn in de kerk van nu en straks. Binnen het hoofdthema ‘Anders Kijken’ zijn er verschillende onderwerpen: •B ezielend leiderschap en connectorschap. • Anders vieren. Connector-zijn betekent leven in netwerken en verbanden die zich niet altijd even eenvoudig laten organiseren en structureren, maar uitgaan van de natuurlijke verbanden waarin je je als persoon al begeeft. De deelnemers van de workshop gaan op zoek naar wat kerkelijke professionals kunnen doen als zijn willen aansluiten bij die natuurlijke verbanden. Het andere deel van de middag staat in het teken van nieuwe mogelijkheden ontdekken van vieren met jongeren en kinderen. De expertmeeting start om 14.30 uur en duurt tot 18.00 uur. Om 18.00 uur

is er een gezamenlijke maaltijd voor zowel de middag- als de avondbezoekers. Wie deelneemt aan het middagprogramma mag gratis meedoen aan het avondprogramma.

te Ridderkerk, secretaris van de stichting en lid van het promotieteam, tel. (0180) 42 33 54.

kan men elkaar bij koffie of fris ontmoeten. Tijdens topzondagen zijn er meer dan 500 kerkgangers. Informatie: Aart Batenburg, tel. 06-10 52 40 19, e-mail: [email protected], In Pineda de Mar organiseert de Spaanse Evangelische Zending (www.sez.st) tijdens de zomervakantie Nederlandstalige kerkdiensten. Adres: Pineda de Mar, Placa de Melies 21, Antiqua Biblioteca. Kerkdiensten op zondagen van 5 juli tot en met 16 augustus 2015, aanvang 12.00 uur. Voorgangers: alle zondagen in juli en op 16 augustus: ds. B. Coster, zendingswerker Spaanse Evangelische Zending; op 9 augustus: dhr. H. Herrera uit Castelldefels. Informatie: ds. B. Coster, e-mail [email protected]

Kerkdiensten Costa Brava In de zomervakantie worden op de camping El Delfin Verde aan de Costa Brava weer Nederlandstalige kerkdiensten gehouden. De camping ligt net buiten het pittoreske stadje Torroella de Montgrí (Mas Pinell), ongeveer 60 km voorbij de Frans-Spaanse grens, tussen de plaatsen l'Estartit en Pals. Openluchtdiensten elke zondag van 12 juli tot en met 16 augustus 2015, om 11.00 uur. Voorgangers: 12 en 19 juli: ds. G. Doorn uit Vriezenveen; 26 juli en 2 augustus: dhr. M. Hijkoop uit Gorinchem; 9 augustus: ds. B. Coster; 16 augustus dhr. H. Herrera uit Castelldefels. Na de dienst

AVONDPROGRAMMA De avond is bestemd voor iedereen die actief is met kinderen en jongeren in en om de kerk. Na de gezamenlijke maaltijd is er een mooi programma met workshops, ontmoeting en gesprek en met inspirerende jeugdwerkvoorbeelden uit het hele land. De avond duurt tot 22.00 uur. Deelname kost € 10,-. Meer informatie is te vinden op www.jop.nl/jopcoachlive. Daar kunt u zich ook aanmelden. Van harte welkom!

Vriendschap Een goede buur is beter dan een verre vriend. Maar wat is dan precies een goede vriend? Emerituspredikant en cabaretier René van den Beld heeft een vertelling geschreven waarin hij op zoek gaat naar de betekenis van vriendschap. In zijn bagage sluimert zijn eigen levenservaring en de lectuur die hij onderweg zoal tegengekomen is. Muziek en verhaal wisselen elkaar af. Van den Beld speelde eerder ‘Rondjes om de kerk’ en ‘Al te goed is buurmans gek’. Van den Beld laat zich door gemeenten graag uitnodigen met zijn voorstelling ‘Vertel me eens wat over vriendschap’. Een leuke tip wellicht in het kader van het startzondag/ jaarthema ‘Goede buren’. Contact via René van den Beld, (035) 888 50 13, [email protected].


› 9

MATERIALEN -

Nieuwe gebedskaartjes De Protestantse Kerk heeft twee series gebedskaartjes in een nieuw, fris jasje gestoken. Deze sets van negen kaartjes – visitekaartformaat – hebben gebeden voor allerlei gelegenheden. Van gebeden om vrede, stilte, troost, moed en kracht tot dankgebeden en verschillende versies van het ‘Onze Vader’. Elk kaartje heeft een tekst aan de ene kant en een beeld aan de andere kant. Er is een set met foto’s en een set met illustraties. Apart te koop of als geheel van twee sets. Ideaal om niet alleen te delen, maar ook uit te delen.

BESTELLEN Een set apart kost € 2,50, de twee sets samen € 4,-. Te bestellen via www.protestantsekerk.nl/webwinkel, [email protected] of (030) 880 13 37.

Gebed voor mijn kinderen

Onze Vader God, Gij die toekomst schept, wij danken U voor onze kinderen, in wie Gij onze hoop levend houdt. En wij bidden U dat zij hun weg zullen vinden in deze haastige veeleisende wereld, dat zij de goede keuzes maken in het vele dat op hen afkomt, dat zij de waarde wegen van wat zij meekrijgen, en dat zij daarin de grondtoon van de liefde mogen ervaren.

Onze Vader die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd. Uw koninkrijk kome. Uw wil geschiede, Op de aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood. En vergeef ons onze schulden zoals ook wij onze schuldenaars vergeven. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen

Bettine Siertsema, uit Zeggen en zwijgen, Meinema

502596-PLD gebedskaartjes.indd 1

502596-PLD 23-03-15 10:24 gebedskaartjes.indd 2


Gebed om moed en kracht

Gebed om vrede

Heer, geef ons de kracht om de dingen te aanvaarden die onvermijdelijk zijn. Geef ons de moed om de dingen te veranderen die veranderd moeten worden. En geef ons boven alles de wijsheid om beide van elkaar te onderscheiden. Amen

Maak ons, Heer, tot werktuig van uw vrede, zodat wij liefde schenken waar de haat regeert en veel vergeven waar mensen worden gekrenkt, zodat wij vrede stichten te midden van onenigheid,

Gilbert Keith Chesterton, uit: Groot Gebeden boek, Lannoo / Callenbach


Op 24 oktober 2015 organiseert het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) een gratis Bijbelfestival in DeFabrique in Utrecht. Het wordt een evenement voor kinderen en hun ouders/opvoeders rondom de Bijbel. Op het programma staan onder andere optredens van Elly & Rikkert en zandtovenaar Gert van der Vijver, en de presentatie van de Samenleesbijbel. “We krijgen veel vragen van ouders die zoeken hoe ze de Bijbel op een toegankelijke manier dicht bij hun kinderen kunnen brengen”, zegt Lydia van der Meer, theologe en teamleider Bijbelgebruik bij het NBG. “Tijdens het Bijbelfestival komt de Bijbel voor hen tot leven. Ze ervaren dat de Bijbel relevant is voor hun dagelijks leven. In verschillende workshops worden

10



23-03-15 10:24

Citaat uit een gebed van Augustinus



Gebed om stilte

Gebed voor een zieke

God, wilt U het stil laten worden in mij. Wilt U komen in het zachte suizen van een koele stilte en spreken tot mijn ziel. Ik ben stil. En weet dat U God bent. Amen

Wilt U voor de zieken zorgen, Heer Jezus, wilt U de mensen die moe zijn rust geven, wilt U de mensen die sterven zegenen, wilt U de mensen die lijden troosten, wilt U de mensen die alleen zijn helpen, wilt U de mensen die roekeloos zijn beschermen, en dat allemaal door uw liefde.

Uit: Gebedenboek ‘Help ons U te vinden’, 101 nieuwe gebeden, Protestantse Kerk

Bijbelfestival voor gezinnen

23-03-15 10:24

zodat wij licht ontsteken in de duisternis en vreugde verspreiden waar droefheid woont.


BERICHTEN



Augustinus, uit: In gebed, KBS / Brepols



23-03-15 10:24

Handreiking Israëlzondag

VIEREN -

Op 4 oktober viert de Protestantse Kerk Israëlzondag waarin de verbondenheid met het volk Israël centraal staat. Het gesprek met en over Israël zal nooit ophouden. Om dit gesprek te voeden en onze verbondenheid concreet te maken, biedt de Protestantse Kerk een handreiking aan voor de Israëlzondag. De eerste zondag van oktober valt rond de tijd van de Joodse Hoge Feesten: het Joodse Nieuwjaar, Grote Verzoendag en het Loofhuttenfeest. Als kerk leef je in verbondenheid met Israël. Voor de Protestantse Kerk is de relatie met Israël een essentieel element van de eigen identiteit. Ons geloof is voortgekomen uit de Joodse traditie. De verhalen van Jezus zijn alleen goed te begrijpen als we de Joodse achtergrond kennen.

HANDREIKING Dit jaar levert Heleen Pasma, betrokken bij Kerk en Israël Zeeland, een bijdrage, getiteld ‘Woorden van leven, bronnen van vreugde’. Zij kijkt naar de synagogale lezingen op de sjabbats rond de Israëlzondag. Zij verbindt deze teksten

met gedeelten uit het Johannesevangelie. ‘Een mens die leeft vanuit de Tora, zoals Jezus, is als een vis in het water’, schrijft ze. Op het oecumenische leesrooster voor deze zondag staat onder andere Hebreeën 3: 1-6. Bart Trouwborst, predikant in Nieuwleusen, gaat in op de eigen en blijvende plaats van Mozes en Jezus. Voorgangers die de aangegeven bijbelteksten uit Maleachi en Marcus willen volgen, kunnen terecht bij het materiaal van 2012 (‘Een baldakijn van hoop’, zie www.protestantsekerk.nl > tik in zoekvenster: baldakijn). De kinderbijdrage ‘Een lied voor jou en mij’ sluit aan bij Psalm 8. EEUWOUT VAN DER LINDEN projectmedewerker voor Kerk en Israël

DOWNLOADEN OF BESTELLEN? Downloaden via www.protestantsekerk.nl/kerkenisrael. Extra exemplaren zijn te bestellen voor € 2,50 via www.protestantsekerk.nl/webwinkel, [email protected] of (030) 880 13 37.

ouders uitgedaagd om met hun kinderen in gesprek te gaan over de Bijbel.” Het Bijbelfestival is gratis en wordt gehouden op zaterdag 24 oktober van 10.00-16.00 uur in DeFabrique in Utrecht. Hier vindt ook de feestelijke presentatie van de Samenleesbijbel plaats. De Samenleesbijbel is de Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met 500 pagina’s extra materiaal voor kinderen. Naast optredens van artiesten, is er onder andere een kinderbijbelquiz, een bijbelse vossenjacht en zijn er kindercolleges over de Bijbel. Ouders kunnen workshops volgen over onder andere bijbelopvoeding en het gebruik van de Bijbel in het gezin. Voor meer informatie over het programma: www.bijbelgenootschap.nl/bijbelfestival.

Vakantiebijbelgids De opvolger van de vertrouwde Vakantiebijbelgids van Ark Mission heet Ark Mission Expedition. Het minimagazine biedt bijbeloverdenkingen en suggesties om het evangelie in vakantietijd handen en voeten te geven. Er staan praktische tips in als: help je buren door je gereedschap uit te lenen of deel je kookkunsten met anderen. Een verhaal over vrijwilligerswerk kan lezers aanmoedigen om zelf tijd en talenten ergens aan te bieden. De overdenkingen zijn geschreven door Carianne Ros, Jos Douma en Erica Kramer. Ark Mission Expedition telt 32 pagina’s en is gratis verkrijgbaar via de christelijke boekhandel of te downloaden vanaf onderstaande website. Kerkelijke gemeenten kunnen grotere bestellingen

plaatsen voor verspreiding in de gemeente, aan vakantiegasten of tijdens missionaire activiteiten. De eerste 20 exemplaren zijn gratis en worden tegen betaling van de verzendkosten toegestuurd. Daarboven bedraagt de vergoeding € 0,19 per stuk. Informatie: www.arkmission.nl


11

KRONIEK

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN

ADVERTENTIES

DIENSTGEHEIMEN


KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

Psalm of lied? SYNODESELFIE

Vraag VANAF DE WERKVLOER Omdat hetKERK Liedboek, Zingen en bidden & THEOLOOG in huis en kerk na de psalmen doornummert, hebben sommige mensen de neiging om ‘Lied 23’ te zeggen in plaats van ‘Psalm 23’. Moeten we niet DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG gewoon psalm blijven zeggen? VANAF DE WERKVLOER


KRONIEK

KRONIEK

KRONIEK

KRONIEK

KRONIEK

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

V MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN

ADVERTENTIES

Antwoord Het woord ‘psalm’ is altijd gebruikt voor de 150 gedichten die in het bijDIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES belboek Psalmen staan. DeDEberijminCOLLECTEN gen van deze psalmen, die we zingen in de kerk, zijn ook altijd met ‘psalm’ aangeduid, hoewel het geen vertalingen maar (christelijke) bewerkingen DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES zijn. Zo spreekt de berijmde Psalm 23: MENSEN 2 van een ‘nachtmaal der genade’, verwijzend naar het avondmaal – een belse Psalm 23. Dat daarin soms een en de lezing uit het Oude Testament. begrip dat in de oorspronkelijke psalm christelijk element opduikt, doet daar We hebben deze teksten tenslotte van ontbreekt. Misschien heeft het Liedniet aan af. ‘Psalm 23c’ lijkt me even Israël ontvangen. boek wel terecht het woord ‘psalm’ in DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN COLLECTEN ADVERTENTIES legitiem als ‘Psalm 23’. Bij nummer WelBIJBELTEKSTEN is het de vraag welke de ondertitel bij de eerste 150 numTAIZÉ bewerking 23g zou ik van ‘lied’ spreken, omdat wel en welke niet met ‘psalm’ aangemers gezet en niet in de hoofdtitel. duid mag worden: alleen de traditione- het slechts één vers van de bijbelse Toch zou het goed zijn om van ‘psalm’ psalm verwoordt. le psalmberijmingen op de Geneefse te blijven spreken, vooral met het oog melodieën of ook de alternatieven? op de verbondenheid met Israël. Deze EVELINE VAN STAALDUINE-SULMAN Nummers 23a, 23b, 23c, 23e en 23f benaming verwijst dan in de eredienst DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN lid van de werkgroep Eredienst zijn evengoed berijmingen van de bijnaar Israël, zoals ook de Tien Geboden ADVERTENTIES

Heeft u een vraag over de eredienst? Stel deze via [email protected]

BERICHTEN

Lutherse koorweek De Lutherse Werkgroep Kerkmuziek organiseert een week vol kerkmuziek voor koorzangers. De muziek wordt ingestudeerd en op de zondag uitgevoerd in een viering en concert. De deelnemers komen uit het hele land en uit verschillende kerkelijke tradities. Zangervaring is een vereiste en vlot van blad kunnen zingen is een pré, omdat in korte tijd veel muziek wordt ingestudeerd. De muziek wordt pas bij aankomst uitgedeeld, zodat iedereen dezelfde start maakt. Er zijn zes repetities per dag. Halverwege is er een vrije middag. Op het programma staan werken van oude en hedendaagse componisten voor groot- en kleinkoor. Daarmee zullen ook de verschillen in zangniveau en zangambitie worden

12


aangesproken. De werkweken trekken ieder jaar zo'n 45 à 50 zangers. De muzikale leiding ligt in handen van professioneel geschoolde en ervaren dirigenten. Data: maandag 27 juli t/m zondag 2 augustus 2015. Plaats: Huize Elisabeth te Denekamp. Kosten: vanaf € 550,- (eenpersoonskamer) tot € 490,(tweepersoonskamer). Jongeren zonder inkomen: € 260,- (tweepersoonskamer). Informatie en aanmelden: www.luthersewerkgroepkerkmuziek.nl.

De bijbel in een uur Op zondag 13 september speelt verhalenverteller Kees Posthumus de voorstelling ‘Inpakken en wegwezen’ op de Hezenberg in Hattem. Het gaat om een actuele en vrolijke hervertelling van het verhaal over de uittocht

uit Egypte, inclusief alle tien plagen. Het verhaal vertelt hoe een volk dat in slavernij leeft met God aan zijn zijde een weg naar de vrijheid vindt, dwars door de Rode zee. De voorstelling opent met het verhaal ‘De eerste dans’, een verrassend en muzikaal verhaal over hoe God de mensen leert dansen. Na ‘Inpakken en wegwezen' volgen enkele korte verhalen uit het Nieuwe Testament. Kees Posthumus is verhalenverteller. Met zijn vroom en vrolijk opnieuw vertelde Bijbelverhalen wil hij zijn publiek vermaken, verrassen en tot nieuwe inzichten brengen. Locatie: Landgoed Hezenberg. Tijd: 14.00-17.00 uur. Kosten: € 15,- p.p. (inclusief consumptie voor en na). Aanmelden: www.hezenberg.nl.

B

EUROPA -

Poolse kerkdiensten in Utrecht In de Lutherse kerk in Utrecht houdt een groep Poolse protestanten iedere maand een kerkdienst. Werkzaam in een vreemd land vinden zij daar een plek om in hun eigen taal elkaar te ontmoeten, het evangelie te horen en de liturgie te vieren. Onlangs kreeg de groep een eigen Facebook-pagina.

Omdat de meeste Polen katholiek zijn zou je bijna vergeten dat ook andersgelovigen en ongelovigen zich ‘Pool’ noemen. Van die andersgelovigen zijn een kleine honderdduizend lid van een protestantse kerk. Daarvan is de Evangelisch-Augsburgse Kerk veruit de grootste met ongeveer tachtigduizend lidmaten. Toen de Polen na de val van de muur naar Nederland kwamen voor werk zochten zij ook een plek om hun geloof te beleven. In veel steden zijn toen Poolse parochies ontstaan, die druk worden bezocht. Maar Poolse lutheranen vonden geen kerk waar in hun eigen taal de liturgie werd gevierd en het Evangelie werd verkondigd. Tijdens een gesprek van vertegenwoordigers van de landelijke werkgroep kerkelijke contacten Nederland-Polen met de bisschop van Polen Jerzy Samiec kwam de gedachte op om ook in Nederland kerkdiensten te organiseren ten behoeve van Poolse protestanten. Na een eerste begin in Den Haag, waar de lutherse gemeente ons ter wille was, is in 2015 een nieuwe start gemaakt in de Lutherse kerk aan de Hamburgerstraat in Utrecht. Elke eerste zondag van de maand wordt daar een dienst gehouden, die steeds door bijna twintig Poolse protestanten werd bijgewoond. De Poolse preek wordt in het Nederlands vertaald voor de enkele aanwezige die geen Pools spreekt. Het zijn altijd diensten waarin het Heilig Avondmaal wordt gevierd. Na afloop blijven de kerkgangers nog enkele uren voor een gesprek met elkaar en met de Poolse predikant.

grepen huur kerkzaal en organist zijn voor rekening van de Nederlandse organisatie. Tot dusver zijn die kosten tot dusver betaald door de landelijke werkgroep kerkelijke contacten Nederland-Polen. Maar de bodem van de kas is in zicht. En de subsidie voor dit werk is door het Landelijk Dienstencentrum beëindigd. Toch willen wij graag de diensten na de zomervakantie voortzetten. De uitkomsten van een kleine rondvraag onder de kerkgangers maakt dat duidelijk.

UIT HEEL NEDERLAND De kerkgangers komen uit Sassenheim, Rotterdam, Almelo, Harderwijk, Kampen en Utrecht. Ze waarderen het enorm dat deze diensten worden gehouden en de meesten antwoorden positief op de vraag of men behoefte had aan een pastoraal gesprek met een Poolse predikant. De kinderen die meekomen zijn in de leeftijd van 8 tot 16 jaar. De helft van de kerkgangers woont al langere tijd in Nederland. Anderen zijn hier op een tijdelijk contract bij een internationale organisatie. Marta Kubala heeft een facebookpagina geopend "Polscy Luteranie w Holandii" met een veertigtal deelnemers. Uit dit alles blijkt dat de belangstelling en de bereidwilligheid onder Poolse Lutheranen groot is om hiermee door te gaan.

Evangelisch-Lutherse Kerk Utrecht.

MEER WETEN? www.kerkcontacteneuropa.nl > kies Polen en Tsjechië, of mail naar [email protected]

DS. JOHAN BEKS voorzitter Landelijke werkgroep kerkelijke contacten Nederland-Polen

KOSTEN De organisatie van de ontvangst en de kerkdiensten is in handen van Marta Kubala. Met bisschop Samiec is de volgende afspraak gemaakt: de Poolse kerk betaalt voor de Poolse predikant en zijn vliegticket. Het verblijf van de predikant en alle kosten voor de kerkdiensten inbe-


13

GENERALE COLLEGES -

Nieuwe serie De landelijke Protestantse Kerk kent een aantal colleges die helpen om het kerkelijk samenleven te ondersteunen. Zij bestaan uit deskundige vrijwilligers en dienen de kerk door werkbare regelingen te ontwerpen, te peilen hoe het gaat in de gemeenten of te bemiddelen bij vastgelopen situaties. Kerkinformatie vraagt hen wat ze doen en hoe ze het doen. Deze maand: het college voor de Ambtsontheffing.

COLLEGE VOOR DE AMBTSONTHEFFING

‘Niet met elkaar praten is in elk huwelijk funest’ Tien jaar is dominee X alweer predikant van gemeente Y. Aanvankelijk tot ieders tevredenheid. Na wisselingen in de kerkenraad loopt het de laatste tijd stroever. Zozeer zelfs dat bij het Generaal College voor de Ambtsontheffing van de Protestantse Kerk een verzoek tot ‘losmaking’ is ingediend. “Over de vraag wie schuld heeft aan de spanningen spreekt het college zich niet uit”, zegt ds. Onno Doorn, tot voor kort voorzitter, met nadruk. “Het enige wat ons te doen staat is vaststellen of déze predikant, officieel gezegd, nog wel ‘met stichting’ déze gemeente kan dienen. Met andere woorden: kan hij of zij met volle inzet nog bijdragen aan de opbouw

Mr. Freek Goenendijk (rechts) en ds. Onno Doorn.

14


van de gemeente?” Een hoorzitting moet het college helderheid verschaffen. Doorn: “Van alle betrokken partijen willen we voldoende informatie krijgen om ons een goed beeld te kunnen vormen of we inderdaad moeten besluiten dat de dominee wordt losgemaakt van de gemeente.” Jurist mr. Freek Groenendijk, die in april gelijktijdig met ds. Doorn na elf jaar afscheid nam als lid van het college: “Het lijkt net of we voor een tribunaal moeten komen, wordt er soms opgemerkt. Het gaat er inderdaad formeel toe, maar onze enige insteek is: Vertel je verhaal, kerkenraad, waarom gaat het met deze dominee niet meer? Dominee, vertel nou, waarom gaat het met de gemeente niet meer?” “Het kan zijn dat predikant en kerkenraad al gezamenlijk tot de conclusie zijn gekomen dat het beter is dat ze uit elkaar gaan”, aldus Groenendijk. “In de meeste gevallen is klip en klaar, ook voor de predikant zelf, dat losmaking nog de enige mogelijkheid is. Onze uitspraak is dan vooral van belang voor de termijn van losmaking en de duur van het wachtgeld.” “We hopen dat het de dominee in een nieuwe gemeente beter afgaat”, zeggen Doorn en Groenendijk. “Doel van de losmaking is uiteindelijk dat een predikant in een volgende standplaats weer met vrucht kan functioneren. Die voorbeelden hebben we gelukkig. Losmaking is soms beter voor de predikant, soms voor de gemeente, meestal voor beiden.”

ONDER TAFEL SCHUIVEN Jaarlijks worden vanuit de classicale vergaderingen zo’n zes tot zeven zaken aan het college voorgelegd, op verzoek van de kerkenraad, van de predikant, van beiden samen of van het breed moderamen van de classis. Aan een aanvraag is een heel traject van buitengewone visitatie voorafgegaan. Het college hoort tijdens een zitting van gemiddeld twee uur niet alleen de predikant en de kerkenraad, maar ook de visitatoren en het classisbestuur. “Heel vaak is een oorzaak van het conflict dat er niet meer wordt gecommuniceerd”, vat Groenendijk samen. “Niet met elkaar praten, problemen onder tafel schuiven, iets niet bespreekbaar maken is in èlk huwelijk funest, ook in de relatie van dominee en kerkenraad.” De jurist onderstreept het belang van een jaarlijks voortgangsgesprek tussen (een afvaardiging van) de kerkenraad en de predikant. “In elke relatie moet je af en toe pas op de plaats maken: Passen wij nog wel bij elkaar, hebben wij nog dezelfde verwachtingen van elkaar, gaan wij nog op een gelijkwaardige

SINDS 2004 67 LOSMAKINGEN 2004/2005: 8 2006/2007: 9 2008/2009: 12 2010/2011: 14

2012/2013: 10 2014: 10 2015, tot 1 juni: 4

Bron: tweejaarlijkse rapportage aan de synode. Een enkele aanvraag werd ingetrokken, bijvoorbeeld omdat de predikant een beroep naar elders aannam of wegens arbeidsongeschiktheid.

Het college tijdens een pauze in de vergadering.

manier met elkaar om? Wat zijn prioriteiten? Welke arbeid moet eventueel veranderd of verminderd worden?” Doorn: “Dominee en gemeente kunnen ook uit elkaar groeien doordat de predikant binnen de wereld van de theologie verschuift en andere opvattingen krijgt. Soms begint het al niet goed in het beroepingswerk. In de profielschets wordt bijvoorbeeld een liturgisch ingestelde predikant gevraagd. Als de nieuwe dominee zijn taak serieus neemt terwijl een grote groep gemeenteleden na verloop van tijd niets met liturgische vernieuwing blijkt te hebben, kan dat tegen de predikant gaan werken.”

in het bedrijfsleven leiding te geven en kijken dan ook met managersogen naar de dominee. Er zijn kerkenraden die een functioneringsgesprek willen voeren. Dat past bij de relatie werkgever-werknemer, in de kerk kennen we die rolverdeling niet. Als je als kerkenraad je dominee niet beschouwt als je gelijke als ambtsdrager maar als ondergeschikte, is er iets scheef in de verhouding.”

meeste gevallen zit er niets anders dan losmaking op. Soms stuit die uitkomst op onbegrip, weet Groenendijk. “Gemeenteleden die van heel dichtbij meemaken wat er aan de hand is, begrijpen het dan niet. De dominee had gewoon aan de gemeente verbonden moeten blijven, soms vindt de predikant dat zelf ook. Maar wat doe je dan met die 40 procent van de gemeente die dat niet meer wil. Ons gaat het om de gemeente in haar geheel.”

DE HELE GEMEENTE Een hoogst enkele keer ziet het generaal college in een conflict nog een mogelijkheid voor bemiddeling, in de

JAN KAS

freelance journalist

BEDRIJFSKUNDIGE BLIK “Met enige regelmaat”, zegt Doorn, “komen we ook tegen dat het een jaar of acht goed is gegaan, dat er nooit problemen waren, maar dat het ineens niet meer gaat nadat de kerkenraad aanzienlijk is gewijzigd, er een andere voorzitter is gekomen of voor een ander beleid is gekozen.” Doorn vindt het aanbevelenswaardig dat een predikant na een jaar of zeven van standplaats verandert. “In onze hoorzittingen zag ik collega’s die vier gemeenten dienden en een goede naam binnen de landelijke kerk hebben, maar te lang in een gemeente zijn gebleven.” Problemen kunnen zich ook voordoen bij een te bedrijfskundige kijk van kerkenraadsleden op het predikantschap. “Dertigers en veertigers die in de kerkenraad komen nemen soms een andere mentaliteit mee. Ze zijn gewend

'VOORKOMEN IS BETER’ “Voorkomen is beter”, stellen ds. Doorn en mr. Groenendijk. Enkele adviezen uit een handleiding van het college voor de ambtsontheffing: “Houd een conflict klein, bijvoorbeeld door een kleine delegatie uit de kerkenraad of van het moderamen het gesprek aan te laten gaan met de predikant. Verhinder zo dat predikant en kerkenraad/gemeente zich elk voor zich ingraven in de eigen stelling en er geen communicatie of contact meer mogelijk is.” “Denk aan begeleiding voor de kerkenraad (bijvoorbeeld een gemeenteadviseur bij spanningen die samenhangen met gebrekki-

ge organisatie, communicatie of beleidsvoering in de gemeente) of voor de predikant (medische hulp bij psychische of fysieke problemen; werkbegeleiding bij problemen bij het professioneel functioneren; algemeen maatschappelijk werk bij privéproblemen). Of roep bemiddeling of mediation in.” “Grijp niet te snel naar de losmakingsprocedure omdat dan bijna altijd een onomkeerbaar proces in werking wordt gezet.” De handleiding is te downloaden via: www.protestantsekerk.nl > Besturen > Regionale en generale colleges > Ambtsontheffing > open rechts de brochure onder ‘Spanningen rond functioneren predikant?’


15

Internetnieuwtjes

Een website voor uw gemeente: Te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net!

DAGELIJKSE GEBEDSPODCAST

www.biddenonderweg.org De nieuwe website Bidden Onderweg biedt elke dag een nieuwe podcast aan van ongeveer twaalf minuten. Een combinatie van meditatieve muziek, stilte, enkele verzen uit de Bijbellezing van de dag en vragen om de link te leggen met het gewone leven. De website is een zusje van de Engelse website Pray-as-you-go. Wereldwijd maken honderdduizenden mensen dagelijks gebruik van dit gebedsaanbod, in acht talen. Voortaan ook in het Nederlands. Het geheel is geïnspireerd door de ignatiaanse spiritualiteit. Je kunt de podcasts beluisteren op de website. Je kunt ze ook, met één druk op de knop, downloaden via de website of een App (iOS en Android). Zo kun je bidden waar je maar wilt, via je smartphone of tablet. Bidden Onderweg is een initiatief van het Platform voor ignatiaanse spiritualiteit van de jezuïeten. De site richt

16

zich tot christenen van verschillende denominaties en wordt gemaakt in samenwerking met een adviesgroep van betrokken protestanten. Vanuit de Protestantse Kerk maakt ds. Ronald Heins uit Zutphen deel uit van de adviesgroep.

GROENE WEBSITES

HOMEPAGE EIGEN WEBSITE VERNIEUWD

› www.scheppingvieren.nl

› www.protestantsekerk.nl

De Raad van Kerken in Nederland kent een levendige informatiesite (www.raadvankerken.nl) en een aantal nauw bij de Raad betrokken websites. Bij deze algemene site is er een nieuw onderdeel ‘regio/lokaal’, waar je plaatselijke input kunt plaatsen. Interessant zijn ook de ‘groene sites’: Kerk en milieu, Samen eerlijk eten, Symbolisch schikken, Kloostertuinen, Platform Kerktuinen en Scheppingvieren.nl. Deze laatste kreeg recent een kleurrijk nieuw zoeksysteem.

Op de nieuwe homepage van de website van de Protestantse Kerk ligt de nadruk op nieuwsberichten. Die trekken namelijk de meeste bezoekers. Verder klik je voortaan via een button rechtsboven rechtstreeks naar pagina’s over het eerstvolgende kerkelijke feest. Onderzoek wees namelijk uit dat veel bezoekers ‘seizoengericht’ zoeken: materialen en ideeën voor de komende feestdagen. De andere buttons wisselen op grond van de meest bezochte pagina’s.

VINCENTS GELOOF

GODDELIJK GROEN

› www.vangoghwandeling.nl

› www.aldefrysketsjerken.nl

Het geloof van de beroemde kunstschilder Vincent van Gogh komt in musea nauwelijks aan bod. Wie al wandelend meer te weten wil komen over zijn geloofsthema’s en natuurbeleving kan nu een Van Goghwandeling boeken. Interessant voor kerkelijke gemeenten, kerkenraden, verenigingen, families en vriendengroepen. De tochten staan onder leiding van wandelpsycholoog Karolien van der Woude. Plaatsen: Ede-Wekerom, Wageningen of Renkum. Meer informatie op deze fraaie website.

De Stichting Alde Fryske Tsjerken bestaat 45 jaar en vraagt daarom aandacht voor nieuwe generaties. In het Natuurmuseum Fryslân is tot 30 augustus een tentoonstelling te bekijken over het thema Kerk en natuur, getiteld 'Goddelijk Groen'. Daarnaast kunnen tien kleinere exposities bezocht worden in kerken van de Stichting. Vanaf september gaat zanger Piter Wilkens op tournee met een jubileumvoorstelling over kerk en natuur.


KERKENRAAD -

ERVARINGEN IN MAASLAND EN BARENDRECHT

‘Precies de vragen waar het bij ons om draait’ Eind vorig jaar verscheen het boekje Leiderschap met lef, tien kansen voor de ambtsdrager. Het boekje werd meegestuurd met het januarinummer van dit blad. Sindsdien zijn er zesduizend exemplaren van het boekje besteld. We vroegen twee grote afnemers, de protestantse gemeenten van Maasland en Barendrecht, naar de aanleiding van hun bestelling.

“Toen ik mijn eerste kerkenraadsvergadering meemaakte dacht ik gelijk: dit kan anders en efficiënter.” Nettie van Trigt is voorzitter van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Maasland, gefuseerd sinds 1 januari dit jaar. Vier maanden eerder werd ze voorzitter van de kerkenraad van de toen nog Gereformeerde Kerk. “Ik kwam terecht in een kerkenraad waar het accent lag op consensus en verder op regelzaken. Ik vond dat dat anders kon en was in gedachten al bezig om daar verandering in aan te brengen. Toen ds. Piet Schelling, die hier twee dagen per week predikant is, me het boekje Leiderschap met lef gaf, was dat precies op tijd. Ik las het door en dacht: dit gaan we gebruiken. Het is nu de tijd om als kerkenraad te proberen een andere kant uit te kijken en dit boekje gaat ons daarbij helpen. De thema’s in het boekje behandelen precies de vragen waar het bij ons om draait. De eerste kans, ‘Laat je bezielen’, behandelde ik in de kerkenraad zonder te zeggen waar ik het vandaan had. Toen ik later voorstelde om het boekje te gaan behandelen op de manier van de vergaderopening over bezieling, ging de kerkenraad daar gelukkig in mee. De hoofdstukjes zijn stuk voor

stuk bruikbaar, en de gespreksvragen zijn voldoende voor een goede voorbereiding en behandeling. Het is voor de kerkenraadsleden best wennen om opeens een andere manier van vergaderen toe te gaan passen, maar we vinden het nodig. Ik ben onderwijskundige, thuis in vergadertechniek, en ondersteuning van buitenaf bij het gebruik van het boekje is minder noodzakelijk. Leiderschap met lef is voor ons de kans om het anders te gaan doen.”

HET KOMT OP BESTUREN AAN De Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Barendrecht bestelde het boekje voor alle wijkkerkenraden met daarbij de aanbeveling het te behandelen. Voorzitter Ada van der Meijden: “Ik vind dat aan de taak van de kerkenraad als bestuurder best wat aandacht gegeven kan worden. Vaak ligt het accent op de lopende zaken en de uitvoerende taken, terwijl de kerkenraad er in de eerste plaats voor het bestuur van de kerk is. Ik zeg dat in de vergaderingen van de Algemene Kerkenraad met enige regelmaat: we zitten hier als bestuurders bij elkaar. We staan als protestantse gemeente voor een groot veranderingsproces

waarbij kerken gesloten zullen moeten worden. Voor ons als algemene kerkenraad komt het echt op besturen aan. Als er goed bestuurd wordt, dan is het resultaat ook goed. Besturen is beleid maken en dat uitvoeren. Het beleidsplan hoort dus niet onder in een la maar op de vergadertafel. Goed besturen is te leren, door ervaring en door trainingen. Besturen is voor mij: beïnvloeden, niet dicteren. We hopen dat alle wijkkerkenraden met het boekje aan de slag zullen gaan. Zelf heb ik het altijd bij me.”

LEIDERSCHAP MET LEF Het boekje gaat onder meer in op de spiritualiteit van de kerkenraad, het ontwikkelen van een waarderende houding, leidinggeven aan verschillen, leidinggeven in een veranderende context, de samenwerking tussen ambtsdragers en de communicatie met de gemeente. Verwerkingssuggesties stimuleren het gesprek hierover. Te bestellen voor € 1,50 via www.protestantsekerk.nl/webwinkel, [email protected] of (030) 880 13 37.

JANET VAN DIJK

communicatieadviseur

in de Protestantse Kerk


17

UITVAARTEN -

V.l.n.r.: Gemeenteadviseur Anneke van der Velde en de predikanten Bart Gijsbertsen en Harry Veldhuis

HANDREIKING VOOR EEN GOEDE AFSCHEIDSDIENST

‘Fijn dat we daar met mam nog over gesproken hebben’ Een ‘werkboekje’ noemt ds. Joanne Greving het. Ze schreef Wensen rondom de uitvaartdienst, voor wie wil nadenken over de eigen uitvaart en daarover in gesprek wil gaan met zijn of haar geliefden.

Een vraag van een echtpaar op leeftijd was de aanleiding. “Ze waren bijna tachtigers, zo langzamerhand kregen ze wat lichamelijke klachten. Opeens hadden ze bedacht: als we komen te overlijden, hebben we voor de kerkelijke uitvaart helemaal niets op papier.” Of ds. Greving, hun wijkpredikant in de protestantse gemeente Beilen-Hijken-Hooghalen, kon zeggen hoe ze dat moesten aanpakken? “Van twee A4-tjes maakte ik een eenvoudig boekje met een standaard-orde van dienst, met veel witregels om in te vullen.”

18


Vormgeefster Marijke Selles, hoofd van het kerkelijk bureau, en fotograaf Albert Kerssies waren later behulpzaam bij het samenstellen van een uitgebreidere versie in een aantrekkelijker uitvoering. Aan de praktische pagina’s voegde Greving een ‘communicatief-relationeel’ deel toe. “Het zou, zo dacht ik, jammer zijn als het boekje ingevuld in de la zou verdwijnen en pas weer rond het overlijden op tafel zou komen. Als kinderen er dan acuut iets mee moeten, ontstaan immers de vragen (‘Tja, wat bedoelde vader of moeder daar nou mee?’). Zo

gaat het vaak ook met zelfgeschreven lijstjes met liederen en bijbelteksten die in een la of een bijbeltje worden gevonden. Wat zou het mooi zijn als ouders en kinderen daarover met elkaar spreken als dat nog kan en het dan ook hebben over het leven dat zich heeft afgespeeld.”

BELANGRIJKSTE Wensen rondom de uitvaartdienst is nu ook “een aanzet om de balans op te maken hoe het leven was”, aldus Greving. “Dat tweede deel is voor mij het belangrijkste van het boekje.

helaas staat dat dan in het kader van het verlies en het verdriet.” Greving geeft ook ruimte aan het verwoorden van fouten, spijt, tegenslagen en teleurstellingen. “Dat kan pijnlijk zijn, maar ik hoop dat mensen geprikkeld worden om ook dat te benoemen, want de negatieve dingen die je niet uitspreekt kunnen gaan doorzweren. De gesprekken helpen om goed afscheid van elkaar te nemen en na iemands overlijden verder te kunnen leven met het verdriet. En het lied waarvan ze weten waarom het vader of moeder zo dierbaar was, zingen de kinderen bij de uitvaart dan ook met meer betrokkenheid.”

NIET GRATIS ds. Joanne Greving.

Het beoogt een gesprek waarvan je achteraf zegt: Fijn dat we dat voor het overlijden van pap of mam nog hebben gehad.” Voor zo’n gesprek is “moed nodig”, beseft de Beilense predikant. “Het is een kwetsbaar proces om dat met eigen familieleden te doen. Je spreekt niet over de makkelijkste onderwerpen. Menigeen zegt: We zouden het er een keer over moeten hebben. Vervolgens doet niemand het. Ooit komt er echter een einde aan het leven. Dan moet je loslaten van wie je houdt en onder ogen zien hoe het leven is gelopen, waar je blij om bent en waar je mogelijk spijt van hebt.”

‘WIE WAS GOD VOOR JE?’ Aan de hand van Wensen rondom de uitvaartdienst worden gesprekken die nu vaak voorafgaande aan de uitvaart worden gevoerd “verplaatst naar het leven”, zegt Greving. “Wat was er nou zo waardevol in jouw leven, pap of mam? Wat betekende God voor je? Dat lied, waarom en wanneer heeft dat je zo geraakt? Wat vond je belangrijk om aan ons door te geven? Ouders hebben soms verdriet dat hun kinderen niet meer naar de kerk gaan. Als ze samen het gesprek aangaan kunnen kinderen ook zeggen: Pap, mam, het geloof werkt wel degelijk op die of die manier door in mijn leven. Als je dat kunt uitwisselen, kom je werkelijk dichter bij elkaar. Dat gesprek is er soms rondom de uitvaart ook wel tussen de kinderen en de overgebleven ouder, maar

De handreiking slaat aan. Iets dergelijks was er nog niet. Greving: “Uitvaartverenigingen en -ondernemingen hebben vaak wel een boekje waarin wensen voor het geheel van de uitvaart kunnen worden genoteerd: wat voor kist, welke bloemen, sieraden om in de kist? Teksten en liederen kunnen ook worden aangegeven, maar er is geen specifieke aandacht voor. Dat is logisch. De uitvaartbegeleider doet de uitvaartdienst niet. Ieder heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Er is in ieder geval geen boekje dat uitdaagt om met elkaar in gesprek in te gaan.” In twee maanden zijn er al 200 exemplaren verkocht. Andere gemeenten kunnen desgewenst, tegen een minimale afname van 200, een eigen oplage met contactgegevens, logo en foto bestellen. Greving adviseert de handreiking niet gratis uit te delen. “Wie een boekje aanschaft, gaat er sneller mee aan de slag. Met een gratis exemplaar is het eerder ‘Daar moeten we nog wat mee’, voor je het weet belandt het toch in de papierbak.”

Ook dertigers kopen het boekje, voor het gesprek met hun ouders, soms voor zichzelf. Dat doet Greving goed. “De meeste mensen leven hun leven, genieten van wat goed is en dragen wat lastig is, zo kabbelt het leven door en voor je het doorhebt ben je aan het eind. Het leven wordt doorgaans vrij achteloos geleefd, het glipt door de vingers heen. Je leeft pas bewust als je onderkent dat het bestaan eindig is. Dit boekje helpt in het bewustwordingsproces. Hoe vaak hebben we werkelijk een gesprek met onze geliefden van hart tot hart? En wanneer hebben we het met hen over dood en uitvaart? Het zijn wel de gesprekken die er werkelijk toe doen en die je bijblijven.”

JAN KAS

freelance journalist

ERVARINGEN De ervaringen van de eerste gebruikers zijn positief. “Het is best ingewikkeld, maar we zijn heel blij dat we er met elkaar over gesproken hebben, krijg ik terug. Men moet zeker een drempel over. Het is emotioneel. Als je praat over afscheid nemen moet je de gedachte toelaten dat iemand er op een gegeven moment niet meer is. Dat gesprek voer je niet zomaar even. Het ligt op een ander niveau dan: Gisteren ben ik in die en die winkel geweest en heb ik dit of dat gekocht.”

BESTELLEN Wensen rondom de uitvaartdienst (24 pagina’s, € 5,75 exclusief verzendkosten) kan worden besteld via de webwinkel van de Protestantse Gemeente Beilen-Hijken-Hooghalen, www.pgbeilen.nl.


19

LUTHERDECADE -

Op weg naar Luther 2017 ‘In den beginne was het woord’, is de eerste regel op de brochure van het Duits Verkeersbureau. Een prachtige brochure met informatie over Luther 2017 en 500 jaar Reformatie.

De lutherse wereld is dit jaar aangeland in het achtste jaar van de Lutherdecade en Duitsland maakt zich op voor een grote happening in de komende jaren, met als slotjaar 2017. De herdenking van de Reformatie wordt groots aangepakt en er komen steeds meer activiteiten tot leven. Daarbij gaat het niet alleen om Luther, maar om de Reformatie op zich, waarvoor Luther de aanzet gaf op 31 oktober 1517 door het plaatsen van zijn 95 stellingen. Die reeks van stellingen werd een van de belangrijkste documenten in de geschiedenis van Duitsland en Europa. Luther schreef deze vanuit zijn overtuiging en die bleek te worden gedeeld door heel veel gelovigen. Mede door de boekdrukkunst ging het balletje rollen en werden zijn ideeën in korte tijd verspreid. De datum 31 oktober 1517 is daarmee definitief het begin van de Reformatie. Luther heeft in veel plaatsen in Duitsland zijn sporen nagelaten. Wanneer je op een overzichtskaart kijkt in welke steden hij werkzaam was, dan blijkt dat hij vooral in het midden van Duitsland actief is geweest, van oost naar west, met de nadruk op de voormalige Oost-Duitse staten Sachsen-Anhalt, Sachsen en Thüringen. Zesendertig belangrijke plaatsen uit het

leven van Maarten Luther kunnen nu worden bezocht via acht routes. Zo is een ‘Lutherpad’ ontstaan van 1200 km. Alle routes worden weergegeven op internet (zie kader).

REFORMATIE – BEELD EN BIJBEL Ieder jaar van de decade heeft een thema en dit jaar is dat ‘Reformatie Beeld en Bijbel’. Bijna tegelijkertijd met het begin van de reformatie kwam ook de boekdrukkunst in opmars. Waar voorheen allerlei pamfletten en boeken met de hand werden vervaardigd, werden deze begin 16e eeuw gedrukt. De uitvinding van de drukkunst heeft grote gevolgen gehad voor de ontwikkeling en de kennis van de mensen. In 1521, tijdens zijn verblijf op de Wartburg bij Eisenach, begon Luther met de vertaling van het Nieuwe Testament in het Duits. Omdat hij deze vertaling schreef voor het volk, probeerde hij dit in zo begrijpelijk mogelijke bewoordingen te doen en bedacht daarbij ook nieuwe woorden. In 1534 kon een compleet Duitstalige bijbel worden gedrukt in Wittenberg. Hiermee kwamen de mensen in contact met nieuwe communicatiemiddelen en media. Bijna 500 jaar later zijn we dat nog steeds aan het verbeteren.

LUCAS CRANACH Dit jaar is er met name aandacht voor de 500e geboortedag van de schilder Lucas Cranach de Jongere. Tijdens de vele exposities die in 2015 in Duitsland worden georganiseerd, wordt ook aandacht besteed aan het werk van zijn vader, Lucas Cranach de oudere, een goede vriend van Maarten Luther. Cranach de oudere voorzag diverse pamfletten van Luther van illustraties en was naast schilder ook drukker. De familie Cranach woonde en werkte in Wittenberg. Naast Abrecht Dürer zijn zij de meest belangrijke Duitse schilders uit de renaissance. Het totale oeuvre bestaat uit meer dan 5000 werken, waaronder meerdere portretten van Maarten Luther, zijn vrouw Katharina von Bora en van Philipp Melanchton. De portretten van Luther zijn bij velen bekend. In veel (lutherse) consistories hangt een reproductie. Wie nu al op zoek wil gaan naar de sporen van Luther en het ‘Lutherpad’ alvast wil volgen of de werken van de familie Cranach wil bewonderen, kan dat op eigen gelegenheid doen. Bekijk de diverse websites en maak een keuze uit het grote aanbod van activiteiten in 2015.

INGEBORG KRIEGSMAN

co-eindredacteur Elkkwartaal, waaruit dit artikel is overgenomen

LUTHER EN CRANACH OP INTERNET: www.germany.travel/luther www.luther2017.com www.martinluther.de www.wege-zu-cranach.de www.cranach2015.de Luther-standbeeld, Worms.

20


RETRAITE -

Nijkleaster, protestants klooster in wording Je kunt hier ver kijken, maar ook ver naar binnen kijken. Deze uitdrukking van een van de deelnemers aan een programma in Nijkleaster is predikant-pionier Hinne Wagenaar steeds bijgebleven. “Voor mij komt dat neer op een prettige confrontatie met jezelf. Het is mooi als we daar op deze plek aan bij kunnen dragen.” Nijkleaster, een protestants klooster (in oprichting) in Jorwerd op het Friese platteland, is een plaats waar mensen uit allerlei tradities terechtkunnen voor rust, inspiratie en gemeenschap. “De kleaster-ochtend met kuier elke woensdagochtend, de maandelijkse Nijkleasterdag op zaterdag, groepen die hier terechtkunnen voor een eigen programma... We hebben hier al duizenden mensen gehad.”

Besloten is dat er een kleine vaste gemeenschap van bewoners kan wonen in Nijkleaster. “We zijn wel een aantal jaren verder voor het zover is. Nu zoeken we naar geld. We willen ons richten op gemeenten, parochies en individuen die een aandeel in Nijkleaster willen nemen. Zo wordt de gemeenschap gedragen vanuit het land.”

DANKBAAR KLOOSTERPAND Het afgelopen jaar is de kerk van Jorwerd verbouwd. De volgende fase is een eigen kloosterpand. Dan zijn ook weekend- en weekprogramma’s mogelijk. Binnen afzienbare tijd is dat zover.

“We zijn nu bijna drie jaar bezig. Grote dankbaarheid overspoelt ons: zoveel mensen die komen, al het enthousiasme en spiritualiteit, de positieve ontwikkeling als het gaat om de gebouwen. Dromen komen uit.” JANET VAN DIJK communicatieadviseur Protestantse Kerk

Hinne Wagenaar bij de kerk van Jorwerd.

COLLECTE 6 SEPTEMBER Zondag 6 september is de collecte voor Missionair Werk en Kerkgroei bestemd voor Nijkleaster en andere pioniersplekken van de Protestantse Kerk. Zie ook pagina 28. Meer weten: www.nijkleaster.nl en www.protestantsekerk.nl/pionieren

BERICHTEN

Tsjerkepaad in teken van ‘Kerk en Natuur’ Honderden kerken in Friesland openen ook deze zomer hun deuren voor tienduizenden bezoekers. Het thema van Tsjerkepaad 2015 is ‘Kerk en Natuur’. Kerkgebouwen zijn een beeldbepalende factor in het Friese landschap. Bij het thema zijn verschillende activiteiten georganiseerd. Tjerkepaad startte op 27 juni in Langweer.

Op 15 augustus wordt bijvoorbeeld vanuit de Alexanderkerk in Rinsumageest een natuurtocht gehouden, met aansluitend een presentatie van boswachter Jacob Bijlsma over ‘schepping en natuur’. Het bestuur van Tsjerkepaad hoopt dat het thema velen inspireert om fiets- en wandeltochten te maken langs open kerken door mooie natuurgebieden. Ook worden er weer de bekende ‘Jabiksrûntsjes’ (wandeltochten) georganiseerd, op 11 juli (start 10.00 uur in Zwarte Haan), 22 augustus (vanuit Nijkleaster in Jorwerd) en 5 september (vanuit de Sint Vituskerk in Stiens). Met de Stichting Alde Fryske Tsjerken wordt op 11 juli na afloop van het Jabiksrûntsje een cultureel programma georganiseerd in de Groate Kerk van St. Jacobiparochie.

Hans de Jong vertelt dan over zijn pelgrimstocht naar Santiago. De Orgelfietstour wordt gehouden in samenwerking met Stichting Organum Frisicum. Deze vindt dit jaar plaats op 25 juli met concerten in de kerken van Grou en Friens. Uitwisselingsbezoeken met kerken in Ost Friesland (Duitsland) worden gehouden op 4 juli (fietstour, 10.00 uur in de kerk van Deinum) en 12 september (Kirchturmtour in Ost Friesland, 10.00 uur bij de kerk van Jennelt). Tsjerkepaad begon in 2004 op initiatief van de Raad van Kerken Friesland met het openstellen van 25 kerken. Anno 2015 zijn meer dan 250 kerken open en bezoeken tienduizenden mensen op zaterdagmiddag de open kerken. Een volledig overzicht van kerken staat op www.tsjerkepaad.nl


21

OIKOCREDIT -

Microkrediet als stap uit de armoede Microkrediet is geen wondermiddel tegen armoede, al was het maar omdat de allerarmsten er helemaal niet mee bereikt worden. Maar het helpt bijvoorbeeld wel om vrouwen op het Indiase platteland in staat te stellen hun kinderen naar school te sturen.

Gevraagd naar de voordelen die het microkrediet haar gebracht heeft, zegt de leidster van de vrouwengroep Omm Sairam in het Indiase dorp Kantunia beslist: “We waren afhankelijk van onze echtgenoten, maar nu hebben we een eigen inkomen. We dragen bij aan het huishouden.” Dat argument is vrijwel universeel voor alle vrouwengroepen die een microkrediet hebben genomen om een onderneming te starten: het maakt hen onafhankelijker. Dat is van groot belang in een land waar de vrouw bij haar schoonfamilie gaat wonen, waar ze onderaan de zeggenschapsladder belandt. Microkredieten gaan eigenlijk alleen maar naar groepen vrouwen, omdat die betrouwbaarder zijn bij het terugbetalen. Omm Sairam is ooit begonnen met een lening van 135.000 roepie (2000 euro), verdeeld over negen vrouwen, om borduurmaterialen te kopen. Daarvan maken ze applicaties, die ze lokaal verkopen. De business is succesvol, maar het is hard werken, dus hebben ze een tweede lening genomen om een composteertank te kopen. De verkoop van compost levert meer op.

STUDIEREIS Kantunia was een van de dorpen in Odisha, een van de armste staten van India, die werd bezocht tijdens een studiereis eerder dit jaar van Oikocredit, de microkredietverstrekker die zijn wortels heeft in de kerken. Vertegenwoordigers uit vijf Europese landen gingen niet alleen op bezoek bij een aantal vrouwengroepen, maar ook bij twee organisaties die met honderden kantoren op het platteland de kredieten daadwerkelijk bij de leners brengen, uiteraard na een grondige check of het bestedingsplan van de vrouwen realistisch is. Die organisaties, de lokale partners van Oikocredit, zijn vaak ngo’s met sociale

22


Vrouwen van Omm Sairam tonen hun werk.

doelen, bij wie op een gegeven moment kredieten onderdeel zijn geworden van de instrumenten om armoede te bestrijden. Vanwege de wetgeving is de kredietverlening inmiddels ondergebracht in aparte bedrijven. Ook om organisatorische redenen is dat verstandig. Annapurna Microfinance, dat het krediet aan Omm Sairam verstrekte, heeft een leningenportefeuille van omgerekend veertig miljoen euro, dat overigens niet alleen van Oikocredit afkomstig is. De professionele organisatie begint in een modern datacentrum in het hoofdkantoor van Annapurna in Bhubaneswar, de hoofdstad van Odisha, en eindigt bij mannen op motorfietsen die langs hobbelige paden de leningen rondbrengen en aflossingen ophalen bij talloze vrouwengroepen zoals Omm Sairam. De vrouwen van Omm Sairam hebben het geld hard nodig om de volgende stap uit de armoede te maken. Die begint met onderwijs voor de kin-

deren. Basisonderwijs is gratis in India, maar daarna wordt het kostbaar. Goed opgeleide kinderen verdienen meer en kunnen later dus ook beter voor hun ouders zorgen. Na onderwijs staat een mobieltje doorgaans hoog op de verlanglijst. Over een paar jaar worden de kredieten waarschijnlijk digitaal verstrekt in plaats van per motorfiets.

CHRISTIAN JONGENEEL

voorzitter van Maaskant Open Grenzen/Laurenskerk Rotterdam

MEER WETEN? Gemeenten en diaconieën kunnen via de Protestantse Kerk in Nederland deelnemen in Oikocredit. Informatie: Monique Voorbij, tel. (030) 880 16 07. Gemeenteleden/particulieren kunnen via het Oikocredit Nederland Fonds (ONF) deelnemen. Zij kunnen bellen met Oikocredit Nederland, tel. (030) 234 10 69. Zie ook de website www.oikocredit.org/nl. Lees de prospectus over de risico’s.

KERK IN ACTIE -

BUITENLANDSE THEOLOGIESTUDENTEN OP STAGE:

‘Nederlandse kerken spreken zich duidelijk uit’ “Schokkend!” Shingi, een 43-jarige theologiestudente uit Zambia liep onlangs een korte stage bij Stap Verder in Amsterdam, een activiteitencentrum voor migranten, vluchtelingen en ongedocumenteerden. “Onvoorstelbaar dat mensen in een welvarend land als Nederland zo moeten leven.” Shingi is een van de tien internationale theologiestudenten die dit voorjaar anderhalve maand stage liepen bij een diaconaal project voor asielzoekers en ongedocumenteerden in Nederland. De opgedane kennis en inzichten nemen zij mee naar hun eigen land en hun eigen kerk. Voor Shingi was de stage een schokkende ervaring. “Ik heb mensen ontmoet die hier al tien, vijftien jaar wonen en nog steeds geen papieren hebben, geen onderdak, geen baan. Onvoorstelbaar dat mensen in een welvarend land als Nederland in zulke erbarmelijke omstandigheden moeten leven.”

GEHANDICAPTE ZOON Collega-studente Winsome (28) uit Singapore liep stage bij INLIA in Groningen, een organisatie die zich inzet voor hulp aan asielzoekers in nood. Ook zij is verbijsterd dat iemand in Nederland zomaar op straat gezet kan worden. “Ik ontmoette een ouder echtpaar met een volwassen gehandicapte zoon. Zij hebben geen papieren. Wat gebeurt er met die zoon als deze ouders overlijden? Die zorg moet ondragelijk voor hen zijn. Ik sprak ook een jonge vrouw. Zij hoort voortdurend dat ze hier niet mag

zijn. Hoe kan zij, net als iedereen op die leeftijd, dromen van een opleiding, een baan, een huis, een gezin? Die droom wordt haar ontnomen.” Shingi: “Veel mensen die naar Nederland komen, hebben een rooskleurig beeld. Ze denken dat alles hier ideaal is. Maar hier wacht hen afwijzing, armoede en uitzichtloosheid. Dat is heel erg hard.”

OGEN GEOPEND Shingi groeide op in Zimbabwe, werkte onder meer als trainer in de hiv/aidszorg en studeert momenteel theologie in Zambia. “Deze stage heeft mijn ogen geopend voor migranten en vluchtelingen in Zambia en Zimbabwe. Ik heb me eigenlijk nooit afgevraagd hoe zij zich voelen, hoe zij behandeld worden. Zij zijn vaak onzichtbaar. Eerlijk gezegd weet ik ook niet of we als kerk iets doen voor vluchtelingen. Daar ga ik me zeker in verdiepen. In zuidelijk Afrika is vooral de hiv/aids-crisis een groot, en zichtbaar, probleem. Als kerken zij we daar heel erg mee bezig.”

KWETSBAAR Ook Winsome, oorspronkelijk afkomstig uit Myanmar (voorheen Birma), is door haar Nederlandse stage met an-

dere ogen naar de situatie in haar eigen land gaan kijken. “In Singapore werken heel veel meiden uit omringende landen als hulp in de huishouding. Zij zijn erg kwetsbaar: ze werken onder slechte omstandigheden, hebben geen rechten en kunnen zomaar teruggestuurd worden. Ik zie het als mijn missie om na mijn studie terug te gaan naar Birma en samen met kerkleiders meiden te waarschuwen niet naar Singapore te gaan. Ook zij hebben een te rooskleurig beeld van de mogelijkheden, maar dat beeld klopt helaas niet met de harde werkelijkheid.” Beiden zijn onder de indruk van de inzet van Nederlandse kerken en vrijwilligers om asielzoekers te helpen. Shingi: “Daar waar het systeem faalt, springt de kerk in. Het is bijzonder dat christenen en niet-christenen als vrijwilligers samenwerken. Zelfs in de Nederlandse context waarin kerken krimpen, weten zij toch veel te betekenen voor mensen in nood.” Winsome: “Wat mij opvalt is dat kerken zich hier heel duidelijk uitspreken tegen het gebrek aan opvang en voorzieningen. In Singapore hebben we als kerk nauwelijks ruimte om zo duidelijk onze stem te laten horen. Bovendien zijn we als kerk erg naar binnen gericht. Mede door deze stage weet ik dat wanneer ik straks predikant ben, ik ook buiten de kerkmuren dienstbaar wil zijn.”

HELEEN PLATSCHORRE

freelance medewerker Kerk in Actie

FACE-TO-FACE-PROGRAMMA Van 11 april tot 22 mei werkten enkele buitenlandse theologiestudenten in Nederland in het kader van het face-to-face stageprogramma van de Council for World Mission, een internationaal netwerk van kerken die betrokken zijn bij zending. Het face-to-faceprogamma in Nederland werd namens Kerk in Actie georganiseerd door Geesje Werkman en Henk Bosch. Shingi (rechts)

Winsome (links)


23

MISSIONAIRE MODELLEN -

Hoe kunnen we kerk zijn in onze eigen context? Kerkinformatie laat gemeenten zien die hun missionaire mogelijkheden goed benutten. De Protestantse Kerk reikt dertig kansrijke missionaire modellen aan. Die kunt u vinden op www.protestantsekerk.nl/ missionair > 30 modellen.

‘Mensen bemoedigen in hun werk’ In de Sionskerk in Zwolle werden afgelopen winter drie bijeenkomsten gehouden rond het thema ‘Ziekte, lijden en gezondheidszorg’. De bijeenkomsten waren bestemd voor artsen, verpleegkundigen, verzorgers en mantelzorgers. Initiatiefnemer ds. Hélène Evers wilde hiermee inspelen op een actueel thema en mensen bemoedigen in hun werk. “Dat vind ik een taak van de kerk.”

Met dit initiatief is de Sionskerk kerk in haar context – het gebouw ligt onder de rook van de Isala-kliniek in Zwolle. “Ik had al langer in gedachten om iets te doen met zorg”, vertelt Hélène Evers. “Onder de gemeenteleden bevinden zich enkele artsen en verpleegkundigen. Zij wilden wel iets van hun werk en visie dienstbaar maken in de gemeente. Een arts die bezig is met palliatieve zorg wilde bijvoorbeeld wel een lezing houden, en ook de directeur van de Nederlandse

Patiëntenvereniging die regelmatig in onze kerk komt gaf aan dat ze iets wilde doen.”

BEMOEDIGEN IN HET WERK Het in willen spelen op een actueel thema kreeg handen en voeten in drie bijeenkomsten. De eerste avond gaf Evers een lezing naar aanleiding van het boek Aan Gods hand door pijn en lijden van Tim Keller. De tweede avond sprak Esmé Wiegman, de directeur van de Nederlandse Patiëntenvereniging, voor zieken en mensen met een zieke partner. Dr. Paul Lieverse, voorzitter van Christian Medical Fellowship Nederland, gaf op de derde avond een lezing over de grenzen in het werk in de zorg en hoe je christenzijn een meerwaarde kan zijn. “Het waren drie heel goede bijeenkomsten die ook bezocht werden door artsen en verpleegkundigen uit andere gemeenten. De derde bijeenkomst beantwoordde ook aan mijn doel een beroepsgroep te willen bemoedigen, namelijk werkers in de zorg. De aanwezigen gaven aan dat de bijeenkomst hen gelegenheid gaf te praten over zaken waar ze anders nooit over praten. Met deze groep ga ik door. Het onderwerp voor volgend jaar werd meteen al gevonden, namelijk: Moet alles wat kan? Grenzen aan het medisch handelen.”

PLATFORM BIEDEN ‘Het waren drie heel goede bijeenkomsten die ook bezocht werden door artsen en verpleegkundigen uit andere gemeenten.’

24


Mensen bemoedigen in hun werk, het andere doel van de bijeenkomsten, ziet Evers als een taak van de kerk. “Ik ben daar veel mee bezig,

het komt vast voort uit het feit dat ik uit een ondernemersgezin kom. Ik ben dan ook met de ondernemers hier in Zwolle begonnen. We komen twee keer per jaar bij elkaar. We eten samen en praten over hun rol – bijvoorbeeld: hoe ben je een goede ondernemer en een goede werkgever? – en hoe ga je om met tegenslagen zoals een faillissement? Eigenlijk doe ik niet meer dan een platform bieden. Ik breng mensen uit een bepaalde beroepsgroep bij elkaar, open de bijeenkomsten, leid ze in, bid voor deze mensen en spreek waardering uit voor hun werk. En altijd komt de vraag aan de orde: maakt het verschil dat je christen bent?” Heel missionair, deze bijeenkomsten, vindt Evers. “Steeds meer wordt het geloof in onze samenleving gezien als irrelevant voor je leven of iets voor achter de voordeur. Ik wil graag laten zien dat het geloof in alle aspecten van je leven tot uiting komt, ook in hoe je werkt, wat je doet en hoe je het doet. Dat is ook een mooi signaal naar de niet-gelovige collega’s die wel eens meekomen.”

JANET VAN DIJK

communicatieadviseur

in de Protestantse Kerk


VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES

KERK & THEOLOOG

Aan de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam en Groningen worden MENSEN KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERKin & THEOLOOG predikanten opgeleid. Wie geven daar les? Wat is hun specialisme? hoe staan ze VANAF DEEn WERKVLOER in de kerk? Een serie interviews, deze maand: docent dr. Pieter Vos

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN


ADVERTENTIES

ADVERTENTIES

COLLECTEN

Draagt ons werk bij aan het 'goede leven'? KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER


MENSEN




BIJBELTEKSTEN TAIZÉ “Werk is voor de meeste mensen MANTELZORG een belangrijk deel van het dagelijks Het lijkt me belangrijk binnen de kerk bestaan”, zegt dr. Pieter Vos, docent met elkaar in gesprek te gaan over ethiek aan de Protestantse Theolohoe we werk eigenlijk waarderen. gische Universiteit (PthU). “Maar Hoe combineren we bijvoorbeeld de het lijkt erop dat werk enKRONIEK kerk twee mantelzorg metVANAF hetDEprofessionele DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES gescheiden werelden zijn. De vraag leven? Als de noodzaak toeneemt om is of geloof iets met het dagelijkse zelf zorg te gaan verlenen aan onze werk te maken heeft. Waar die twee naasten, zijn we dan bereid te snijden werelden bij elkaar komen, moeten we in ons werk? nadenken over wat betekenisvol is in Tegelijkertijd is het de vraag wanneer het leven. Hoe draagt het werk bij aan werk 'goed werk' is. Heeft het perhet 'goede leven'? Wanneer kunnen spectief van het Koninkrijk van God we werk 'goed' noemen? Dat zijn daarvoor iets te bieden? Wanneer ethische vragen.” draagt werk bij aan de waardigheid van de mens, aan recht en vrede voor iedereen en aan instandhouding ROEPING van de schepping? Daarop richt zich “De Reformatie legde een zekere mijn onderzoek. nadruk op werk. De roeping van de “Ik ben in 2002 gepromoveerd op mens is om in het leven van alledag de 19e-eeuwse Deense theoloog en God te dienen. Gaandeweg werd roefilosoof Sören Kierkegaard. Zijn werk ping steeds meer verbonden met het draait om de vraag wat het betekent werk zelf. De Duitse socioloog Max om mens te zijn. Het ging hem om Weber zag zelfs een verband tussen zelfwording. Die vraag sluit aan bij protestantisme en de opkomst van onze cultuur waarin authenticiteit het kapitalisme. belangrijk is. Kierkegaard brengt deze Er is echter ook een andere opvatting vraag ook in relatie tot God. van roeping, die bij Calvijn voorkomt: de mens is allereerst geroepen om deel uit te maken van het Koninkrijk UITDAGEND van God. Dat relativeert juist de beteAls docent vind ik het uitdagend kenis van werk. Daar ontstaat ruimte om studenten te leren nadenken bezoek ik er regelmatig diensten in voor andere activiteiten als ontspanover theologisch-ethische kwesties, de Protestantse Kerk. De verschillen ning en de gedachte dat er meer is in zoals vragen rond 'voltooid leven', tussen beide kerkgenootschappen het leven dan zelfverwerkelijking en het homohuwelijk of de betekenis zijn kleiner geworden. Ik denk dat carrière. van werk. Het is spannend om dat te ze van elkaar kunnen leren en elkaar Ik vind zo'n relativering van belang. doen met studenten die afkomstig steeds meer nodig zullen hebben.” Want hechten we inmiddels niet te zijn uit de breedte van de kerk. Als veel waarde aan werk? Bij de jongere predikant zullen zij in staat moeten generaties bestaat onzekerheid over zijn binnen en buiten de kerk hierover DIRK VISSER een baan. Zij zien een baan eerder als in gesprek te gaan en gesprekken freelance journalist slechts een van de manieren om een daarover te leiden.” goed en zinvol leven te leiden. TezelfAls vrijgemaakt-gereformeerde ben dertijd is er de drang om succesvol te ik zowel door de generale synode zijn. Die is heel sterk in de samenleals de PThU ruimhartig opgenomen. ving. Zijn we bereid die ter discussie In mijn woonplaats Zwolle ben ik lid te stellen? van een vrijgemaakte kerk. Daarnaast


25

BERICHTEN > Werkweek voor liturgie en Kerkmuziek (PE 1,0) 14 -17 juli, Hoeven

Cursussen en studiedagen PCTE Leren, daar groei je van!

Hieronder staat het overzicht van de cursussen en activiteiten van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.protestantsekerk.nl/pcte. U kunt zich ook abonneren op de nieuwsbrief www.protestantsekerk.nl/ nieuwsbriefpcte Als predikanten en kerkelijk werkers punten kunnen halen in het kader van de Permanente Educatie (PE) staat dat erbij vermeld. Vragen? PCTE, Postbus 8504, 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 15 58, e-mail: [email protected]. U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten (alleen de startdatum is vermeld): > Cursus Nieuwe Ambtsdragers 17 september, Middelburg > Toerusting Michacursus 29 september, Sleeuwijk

Hedy d’Ancona in Kerk & Israël Onderweg De spraakmakende Europarlementariër en feministe Hedy d’Ancona is op 77-jarige leeftijd nog volop actief in de strijd tegen racisme en neo-fascisme. Ze is onder andere bestuurslid van Een Ander Joods Geluid (EAJG), de actiegroep die vóór Israël en Palestina is, en tegen bezetting en geweld. D’Ancona onderkent in het juninummer van Kerk & Israël Onderweg dat de situatie in Israël het laatste decennium erger is geworden. Toch put ze hoop uit het volhardende protest en verzet tegen onrecht dat tot uiting komt bijvoorbeeld in gezamenlijke demonstraties van Joden en moslims in Amsterdam en Kopenhagen, en in kibboetsen en scholen waar samen-

26


> Training De gemeente als gezin (PE 2,5) Training rond de ‘begeleiding van het gemeente gezin in tijden van zorg, spanning en verandering’. 10 september, Utrecht > Training Motiverende gespreksvoering (PE 2,5) Cursus van drie dagen voor predikanten, kerkelijk werkers, ambtsdragers en vrijwilligers die in hun werk individuen en groepen adviseren en begeleiden bij problemen en (andere) veranderingsprocessen. 17 september, Utrecht > Training Geestelijk Leiderschap (PE 3) Training van 15 dagdelen voor predikanten, rooms-katholieke pastores, kerkelijk werkers, pastoraal werkenden en geestelijk verzorgers die willen werken aan het versterken van geestelijk leiderschap in het gehele werkveld. 1 oktober, Maarssen > Cursus Introductie meditatie (PE 1,5) Introductiecursus van tien dagdelen voor mensen die nog geen ervaring hebben met vormen van christelijke meditatie en hier meer van willen weten en het ook willen leren beoefenen. 2 oktober, Maarssen > Introductiecursus Geestelijke Begeleiding (PE 2) Cursus van drie dagen voor predikanten, kerkelijk werkers, geestelijk

geleefd wordt. D’Ancona vertelt haar levensverhaal en roept kerken op om te blijven opkomen voor mensenrechten. “Kerken zouden om humanitaire redenen moeten aandringen op verandering van de situatie en erkenning van de twee staten”, zegt ze. In het blad verder een nieuwe aflevering van het jaarthema ‘De reis van je leven’, over afscheid nemen van het leven. Een Jood, christen en moslim schrijven over dit onderwerp. Het nummer bevat verder een studiekatern, ‘InZicht’, over alle visies op de kerkordelijke formulering ‘onopgeefbaar verbonden’ die de afgelopen jaren in het blad zijn gepubliceerd. Een nieuwe rubriek zoomt in op projecten die Kerk in Actie namens de Protestantse Kerk steunt, en die bruggen

verzorgers, hulpverleners en andere geïnteresseerden die kennis willen maken met de basiscompetenties van de geestelijk begeleider. 7 oktober, 8 oktober en 12 november, Maarssen > Cursus Conflicthantering II (PE 0,5) Verdiepingscursus van twee aaneengesloten dagen (vijf dagdelen) met overnachting) voor mensen die de basiscursus gevolgd hebben. In de verdiepingscursus gaat het om de volgende stap: daadwerkelijk interveniëren in de conflictsituatie. 5 november, Utrecht > Training Begeleiden van rouwgroepen (PE 0,75) Tweedaagse training voor ouderlingen, kerkelijk werkers, predikanten en anderen die ervaring hebben in het begeleiden van rouwenden en die (willen) werken als begeleider van een rouwgroep in de kerkelijke gemeente. 8 oktober, Utrecht > Training Leidinggeven aan jezelf (PE 0,25) Training in werkplanning en emailbeheer Deze nieuwe eendaagse training is bedoeld voor predikanten en kerkelijk werkers die beter willen leren werken met efficiënt emailbeheer en werkplanning om het eigen werk beter te sturen en zo stressfactoren te verminderen. 13 augustus Steenwijk 16 november Breda

bouwen tussen Joodse en Palestijnse inwoners van Israël/Palestina. Het eerste project dat aan bod komt is Net@, een opleiding voor jongeren op het gebied van computeronderhoud, die wordt gefaciliteerd door het internationaal bekende bedrijf Cisco. Kerk & Israël Onderweg is een uitgave van de Protestantse Kerk. Een abonnement kost 9 euro per jaar (vier nummers). Er zijn ook groepsabonnementen voor 4 euro per jaar (vanaf tien exemplaren). Een proefnummer is gratis, en kan aangevraagd worden via [email protected]. Meer informatie: www.protestantsekerk.nl/kerkenisrael

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN

ADVERTENTIES

VANAF DE WERKVLOER

> Loopbaanoriëntatie (PE 0,25) Training van drie dagdelen voor gemeenKRONIEK DIENSTGEHEIMEN tepredikanten die overwegen de stap te zetten naar een andere werksituatie. Samen met anderen kijk je naar kansen en bedreigingen die er zijn in het zoeken DIENSTGEHEIMEN naar verandering. Het isKRONIEK belangrijk dat je zicht krijgt op je inspiratie, motivatie en je kwaliteiten in je werk. Zijn er belemmeringen die in de weg zitten? Hoe ga je hiermee om? 11 november, Utrecht


> Training Uitgebreid pastoraat voor vrijwilligers Training van acht dagen voor gemeenteleden die in en namens een gemeente werkzaam zijn als pastoraal medewerker KRONIEK DIENSTGEHEIMEN en/of ouderling in het pastorale werk, op het niveau van het reguliere contacten bezoekwerk en in 'bijzondere' pastorale situaties. De training leidt deelnemers op om zelfstandig pastoraal werk te verrichten als aanvulling en ondersteuning van de predikant of pastoraal werker. 2 oktober, Amersfoort

> Training ‘Maar ik kan de draad niet krijgen…’ (PE 0,75) Training voor pastores en andere beroepskrachten om vertrouwd te raken met het vorm en inhoud geven aan gespreksgroepen met kwetsbare en zorgafhankelijke ouderen. 11 december, Vlaardingen 8 februari 2016, Doorn 4 april 2016, Zwolle

Tijd voor bezinning COLLECTEN

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

ADVERTENTIES

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN ADVERTENTIES Vakantie! Dat woord is afgeleid van ‘vacare’: vrij zijn. Vrij zijn MENSEN voor elkaar, voor het goede dat de schepping ons te bieden heeft, vrij zijn ook voor God. Tijd om tot rust te komen, of juist in beweging, een nieuwe omgeving te verkennen, even binnen te stappen in dat kleine kapelletje onderweg. Waar tijd en ruimte is, waar niets meer moet en alles mag, kan de Geest VANAF DE WERKVLOER MENSEN COLLECTEN ADVERTENTIES vrij waaien! BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

KERK & THEOLOOG

KERK & THEOLOOG

Rond de zomervakantie ziet mijn werk als gemeenteadviseur er anders uit. Kerkenraden hebben een vergadervrije periode, het cursuswerk ligt stil. Wel heb ik meestal enkele ‘heidagen’. Kerkenraden nemen de tijd om op adem te komen, los van de VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN dagelijkse agenda. En los van hun gewone omgeving. Ik heb ADVERTENTIES zo al heel wat kloosters, kerkjes in het groen en landgoederen gezien! Bezinningsdagen zijn de pareltjes van mijn werk. Natuurlijk heeft dat te maken met de ongedwongen sfeer op zo’n dag, de zelfgebakken koek en de soep van de koster. Maar ook met het feit dat op zo’n dag alle pijlers van het gemeentezijn aanwezig zijn: er is tijd voor de ontmoeting met God, voor de ontmoeting met elkaar én voor die met de samenleving (in dit geval de gemeente). En altijd draait het om deze kern: wat betekent het om gemeente van Jezus Christus te zijn op onze plek in de wereld? Aan het eind van zo’n dag staan ambtsdagers anders in hun werk. Ze weten weer waar ze voor staan en gaan. De richting voor het nieuwe seizoen is uitgezet, ze zijn gegroeid als team. En ze hebben ervaren dat ze het niet alleen hoeven te doen, maar dat er Iemand is die met hen mee trekt. Heer, raak ons aan met uw adem, geef ons een vergezicht! Draag ons op uw vleugels, zegen ons met uw licht! Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk, lied 695: 5

ELS DEENEN gemeenteadviseur in de classes Hardenberg en Ommen


27

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER


MENSEN

Predikantswisselingen





BEROEPEN

BEDANKT

te Oud-Beijerland (hervormd), ds. J.B. ten Hove te Katwijk aan Zee (hervormd); te Schoonhoven (hervormd), proponent A.A. Teeuw te Ridderkerk; te Vlagtwedde (hervormd) in combinatie met Bourtange (hervormd), proponent J.F. Hoogstede te Assen.

voor Ameide-Tienhoven (hervormd), ds. ADVERTENTIES R. de Koning Gans te OudewaterHekendorp; voor Daarle (hervormd), ds. T.L.J. Bos te Twijzelerheide; voor Katwijk aan Zee (hervormd), ds. A. Schroten te Leerdam; voor Nieuwerkerk aan den IJssel (hervormd), ds. B. Jongeneel te Apeldoorn; voor Veenendaal (hervormd), ds. A. de Lange te Dordrecht.

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN

AANGENOMEN naar Bleskensgraaf (hervormd), ds. J. Muller te Zetten-Andelst (hervormd); naar Eerbeek, ds. W.M. Koster te Noordeloos (gereformeerd); naar Lisse (gereformeerd, deeltijd), ds. A. Moolenaar te Middelburg; naar Leersum, ds. E. Noltus te Zeist (geestelijk verzorger zorggroep Charim); naar Maasdam, ds. J. Prosman te Nieuw-Stadskanaal (hervormd); naar Marknesse, ds. M.A.F. Westermann te Maarssenbroek; naar Oldebroek (gereformeerd), ds. A.W. Estié te Lutten-Slagharen; naar Oudega (W), proponent W.M. Roseboom te Groningen; naar Raalte (beroepen door de synode, voor twee jaar), proponent G. Brandorff te Hardenberg; naar Wierden (hervormd), ds. T.J. Smink te Nieuwerkerk (Zld).

BEROEPBAAR proponent S.C.B. Hermanus-Schröder te Zoetermeer (beroepbaar als geestelijk verzorger); proponent J. Hogenhout te Kerkwijk; proponent K. van Warven te Kampen; proponent A. Schouten te Benschop. Voor contactgegevens mail of bel: [email protected] of tel. (030) 880 15 05.

OVERLEDEN 13 april ds. W. Metting van Rijn (geb. 31 juli 1926); 7 mei ds. W.B. van der Meulen (geb. 2 juni 1929); 11 mei ds. H.L.A. de Wijk (geb. 19 juni 1932); 18 mei ds. S. van den Oever (geb. 4 september 1943); 19 mei ds. J.J. Franck (geb. 12 maart 1928); 27 mei ds. H.K. Stauttener (geb. 28 mei 1928).

BERICHTEN

Jos de Kock hoofdredacteur tijdschrift jeugdstudies Dr. Jos de Kock, universitair docent Praktische Theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit, is benoemd tot hoofdredacteur van het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Journal of Youth en Theology, dat door uitgeverij Brill in Leiden wordt uitgegeven. Het tijdschrift bevat artikelen van professionals die werken aan verbetering en vernieuwing van praktijken van geloofsopvoeding, kinderwerk, jeugdwerk, catechese, missionair werk, etcetera. In Nederland biedt het Onderzoekscentrum voor Jeugd, Kerk en Cultuur (OJKC, www.ojkc.nl) een platform voor academisch onderzoek naar deze praktijken. Jos de Kock levert daaraan een belangrijke bijdrage en participeert

28


tevens in diverse internationale netwerken van onderzoekers op het gebied van Religious Education en Youth Ministry. Zijn benoeming als ‘editor-in-chief’ van het Journal of Youth and Theology onderstreept dat de PThU met Jos de Kock uitstekende mogelijkheden heeft om het veld van kinderen jongerenwerk in Nederland en internationaal te onderzoeken en verder te ontwikkelen. Naast de genoemde functies is Jos de Kock lid van de redactie van het tijdschrift voor praktische theologie en religiewetenschap Handelingen en lid van het internationale bestuur van de International Association for the Study of Youth Ministry (IASYM). Hij geeft regelmatig advies en lezingen en treedt op als gastdocent.

Berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen kunt u doorgeven aan het synodesecretariaat, Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten gemeld worden aan Persbureau Scheps, Slagvink 7, 3906 AE Veenendaal, [email protected]





Bijbelteksten juli 2015


ADVERTENTIES

Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene.

Wo 1 Vergeld geen kwaad met kwaad, en

Za 11 Paulus schreef: Wij weten dat wan-

neer onze aardse tent wordt afgebroken, we van God een woning krijgen: een eeuwige woning in de hemel.

als u wordt uitgescholden, scheld dan niet terug; zegen juist, want daartoe bent u geroepen.

> 1 PETRUS 3: 8-17

Wo 22 Paulus schreef: Wees niet op uzelf

gericht, maar op de ander. Wat u ook doet, doe alles ter ere van God.

> 1 KORINTIËRS 10:23-31

> 2 KORINTIËRS 5: 1-10

Do 23 Jezus riep een kind bij zich en zei: Do 2 Jezus zegt: Als de herder het afge-

dwaalde schaap vindt, dan zal hij zich over dat ene meer verheugen dan over de negenennegentig andere die niet afgedwaald waren. Zo wil ook jullie Vader in de hemel niet dat er één verloren gaat. > MATTEÜS 18: 12-14 Vr 3

Een week na de opstanding waren de leerlingen weer bij elkaar. Terwijl de deuren gesloten waren, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Ik wens jullie vrede!’ zei hij, en daarna richtte hij zich tot Tomas: “Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.”

Zo 12 Jezus riep de twaalf bij zich en zond

gen wij: laat u met God verzoenen.

delingen mag je niet uitbuiten of onderdrukken, want jullie zijn zelf vreemdelingen geweest in het land van de slavernij. > EXODUS 22: 20-21 te luisteren, maar traag zijn om te spreken, traag ook in het kwaad worden. Want de woede van een mens brengt niets voort dat in Gods ogen rechtvaardig is. > JAKOBUS 1: 16-21

gevraagd: “Zoek mij in de chaos.” Nee, ik ben de Heer, al wat ik zeg is rechtvaardig, wat ik aankondig is waarachtig. > JESAJA 45: 18-19 Vr 10 Paulus schreef: Ik wil Christus ken-

nen en de kracht van zijn opstanding ervaren, ik wil delen in zijn lijden en aan hem gelijk worden in zijn dood, in de hoop misschien ook zelf uit de dood op te staan. > FILIPENZEN 3: 4-14

Zo 26 Na de broodvermenigvuldiging zei-

den de mensen over Jezus: “Hij moet wel de profeet zijn die in de wereld zou komen.” Jezus begreep dat ze hem wilden dwingen om mee te gaan en hem dan tot koning zouden uitroepen. Daarom trok hij zich terug op de berg, alleen. > JOHANNES 6: 1-15

> JOHANNES 8: 31-36

Ma 27 De Heer zei tot zijn dienaar: In

langer veroordelen, maar neem u voor, uw broeder en zuster geen aanstoot te geven en hun niet te ergeren.

gerechtigheid heb ik jou geroepen. Ik zal je bij de hand nemen en ik maak je tot een licht voor alle volken.

> JESAJA 42: 1-7

> ROMEINEN 14: 13-19

Di 28 Toen Elisabet de groet van Maria Za 18 David bad: Wat wij u schenken, Heer,

hoorde, sprong het kind op in haar schoot; ze werd vervuld met de heilige Geest en riep luid: De meest gezegende ben je van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! > LUCAS 1: 39-45

komt uit uw hand. Wij zijn slechts vreemdelingen die als gasten bij u verblijven. > 1 KRONIEKEN 29: 10-20 Zo 19 Christus is onze vrede, hij die de

muur van vijandschap tussen de volken heeft afgebroken en hen door het kruis in één lichaam met God verzoende. > EFEZIËRS 2: 13-18

Laat het recht stromen als water, en de gerechtigheid als een altijd voortvloeiende beek. > AMOS 5: 4-24 Do 9 Dit zegt de Heer: Ik heb mijn volk niet

van Gods aanwezigheid; het moet duidelijk zijn dat onze overweldigende kracht niet van onszelf komt, maar van God. > 2 KORINTIËRS 4: 7-12

Vr 17 Paulus schreef: Laten we elkaar niet

> KOLOSSENZEN 1: 15-23

Wo 8 Dit zegt de Heer: Zoek mij en leef!

> FILIPPENZEN 3: 1-9

Za 25 Wij zijn een aarden pot voor de schat

woord blijft, bent u werkelijk mijn leerlingen. U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u bevrijden.

Do 16 Jezus zegt: Wanneer u bij mijn

u zich over iedereen. Alles wat er is hebt u lief. > WIJSHEID 11: 21-26 ven, onwrikbaar gegrondvest zijn in de hoop die het evangelie brengt, het evangelie dat u gehoord hebt.

heb ik alles prijsgegeven; ik heb alles als afval weggegooid. Ik wilde Christus winnen en één met hem zijn.

Wo 15 Ieder mens moet zich haasten om

Ma 6 Omdat u alles kunt, Heer, ontfermt

Di 7 Paulus schreef: U moet blijven gelo-

> MATTEÜS 18: 1-10

Vr 24 Paulus schreef: Omwille van Christus


Di 14 De Heer zei tegen zijn volk: Vreem-

Zo 5 Toen de sabbat was aangebroken,

gaf Jezus onderricht in de synagoge, en vele toehoorders waren stomverbaasd en zeiden: “Waar haalt hij dat allemaal vandaan?” > MARCUS 6: 1-6

> MARCUS 6: 7-13

Ma 13 Paulus schreef: Namens Christus vra-

> JOHANNES 20: 19-31

Za 4 Jezus zegt: Wie mijn volgeling wil zijn, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en zo achter mij aan komen. > MARCUS 8: 34-37

Waak ervoor ook maar een van deze geringen te verachten. Want ik zeg jullie: hun engelen in de hemel aanschouwen onophoudelijk het gelaat van mijn hemelse Vader.

hen twee aan twee uit. Ze gingen op weg en riepen op tot bekering, en ze dreven veel demonen uit.

Ma 20 Jezus zegt: Wie het water drinkt dat

ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat ik geef, zal in hem een bron worden waaruit water opwelt dat eeuwig leven geeft.

Wo 29 Paulus schreef: Al doorgrondde ik

allegeheimen,albezatikallekennisenhad ikhetgeloofdatbergenkanverplaatsen– had ik de liefde niet, ik zou niets zijn.


Do 30 De Heer zegt: Wees niet bang, want

ik ben bij je. Ik ben je God, ik zal je sterken, ik zal je helpen. Ik ondersteun je, ik ben je behoud.

> JOHANNES 4: 5-42

> JESAJA 41: 8-10

Di 21 De Heer zei tot zijn volk: Bewaar

de vrede door rechtvaardig recht te spreken. Houd de vrede en waarheid in ere! > ZACHARIA 8: 16-19

Vr 31 Beken elkaar uw zonden en bid voor

elkaar, dan zult u genezen.

> JAKOBUS 5: 13-20


29





Bijbelteksten augustus 2015


ADVERTENTIES Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene.

Za 1 Jezus zegt: Bedenk wel, ik zend jullie

als schapen onder de wolven. Wees dus scherpzinnig als een slang, maar behoud de onschuld van een duif.

uw troost de vreugde van mijn ziel.

Zo 23 Jezus zei: De Geest maakt levend, Wo 12 Moge de Heer uw liefde voor elkaar

en ieder ander groter maken. Moge de Heer u door die liefde kracht geven. > 1 THESSALONICENZEN 3: 12-13

> MATTHEUS 10: 1-16

Zo 2 Jezus zegt: Ik ben het brood dat

leven geeft. Wie bij mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in mij gelooft zal nooit meer dorst hebben.

behouden, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van mij en het evangelie, zal het behouden.

dig, handhaaf het recht; de redding die ik breng is nabij, en weldra openbaar ik mijn gerechtigheid.

God wat u nodig hebt en dank hem in al uw gebeden. > FILIPPENZEN 4: 4-7 Za 15 Paulus schreef: Christus is uit de

dood opgewekt. Zoals wij door Adam allen sterven, zo zullen wij door Christus allen levend worden gemaakt. > 1 KORINTHE 15: 12-28

altijd op de woorden van de profeten gericht te houden, als op een lamp die in een donkere ruimte schijnt, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart.

mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en hem zal ik op de laatste dag uit de dood opwekken. > JOHANNES 6: 51-58

verwerft zo leven alsof het niet zijn eigendom is, ieder die in deze wereld leeft alsof ze voor hem niet meer van belang is. Want de wereld die wij kennen gaat voorbij.

> 1 KORINTHE 7: 29-31

Zo 9 Laten we zonder te wankelen datge-

ne blijven belijden waarop we hopen. Laten we opmerkzaam blijven en elkaar ertoe aansporen lief te hebben en goed te doen. > HEBREEËN 10: 19-25 Ma 10 Zoek de Heer met een eerlijk gewe-

ten. Wie hem niet wantrouwt zal hem zien. > WIJSHEID 1: 1-3 Als ik door zorgen word overstelpt, is

30


zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen.

> HEBREEËN 13: 1-8

ven. Want de Heer hoort de armen.

> PSALM 69: 30-37

Vr 28 Paulus zei: Ik maak mijn getuigenis

zonder onderscheid aan iedereen bekend, namelijk dat Christus zou lijden en dat hij als eerste van de doden zou opstaan om aan alle volken het licht te verkondigen.

niet, kleine kudde, want jullie Vader heeft jullie het koninkrijk van God willen schenken. > LUCAS 12: 22-32

> HANDELINGEN 26: 1-23

Di 18 Uit de profeet Jesaja: Niemand zal

kwaad doen, niemand zal onheil stichten. Want kennis van de Heer vervult de aarde, zoals het water de bodem van de zee bedekt.

Za 29 Toen de leerlingen in Emmaüs de

opgestane Jezus herkend hadden, gingen ze terug naar Jeruzalem, waar ze de elf aantroffen, die tegen hen zeiden: “De Heer is werkelijk uit de dood opgewekt en hij is aan Simon verschenen!” > LUCAS 24: 13-34

> JESAJA 11: 1-9

Wo 19 Jezus zegt: Heb je vijanden lief en

bid voor wie jullie vervolgen, alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel. Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is. > MATTHEUS 5: 44-48 Do 20 Eens zal de dag komen dat volken

zullen samenstromen en zeggen: “Laten we optrekken naar de berg van de Heer. Hij zal ons de weg wijzen, en wij zullen zijn paden bewandelen.” Dan zullen zij hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen. > MICHA 4: 1-3 Vr 21 Vertrouw op God te allen tijde, open

voor hem uw hart. > PSALM 62 Za 22 God zal ruimhartig vergeven. Mijn

Di 11 Uw trouw houdt mij staande, Heer.

> JESAJA 62: 1-5

Wo 26 Houd de gastvrijheid in ere, want

Ma 17 Jezus zei tot zijn leerlingen: Vrees

Vr 7 Jezus zegt: Niemand kan bij mij

Za 8 Paulus schreef: Laat ieder die bezit

Do 27 Wie God zoeken, hun hart zal ople-

> 2 PETRUS 1: 19-21

komen, tenzij de Vader die mij gezonden heeft hem bij me brengt, en ik zal hem op de laatste dag tot leven wekken. > JOHANNES 6: 41-51

> 1 TIMOTHEÜS 1: 12-17

mijn volk ben ik niet stil, totdat het licht van haar gerechtigheid daagt.

Zo 16 Jezus zegt: Wie mijn lichaam eet en

> JOHANNES 14: 21-26

Do 6 U doet er goed aan uw aandacht

> JESAJA 56: 1-7

Di 25 Uit de profeet Jesaja: Omwille van

Wo 5 Jezus zegt: De heilige Geest, die de

> JOHANNES 6: 57-63

Jezus, onze Heer, dat hij mij kracht gegeven heeft en het mij heeft toevertrouwd hem te dienen.

Vr 14 Wees over niets bezorgd, maar vraag

uit naar zijn ontferming en wijk niet af. > SIRACH 2: 1-9 Vader jullie namens mij zal zenden, zal jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb.

Ma 24 Paulus schreef: Ik dank Christus

> MARCUS 8: 34-38

Di 4 Jij die ontzag voor de Heer hebt, zie

het lichaam dient tot niets. Wat ik gezegd heb is Geest, en leven.

Do 13 Dit zegt de Heer: Handel rechtvaar-

> JOHANNES 6: 28-35

Ma 3 Jezus zegt: Ieder die zijn leven wil

spreekt de Heer. > JESAJA 55: 6-11

> PSALM 94: 14-23

plannen zijn niet jullie plannen, en jullie wegen zijn niet mijn wegen –

Zo 30 Jakobus schreef: Aanvaard zacht-

moedig de boodschap die in u is geplant en die u kan redden.

> JAKOBUS 1: 17-27

Ma 31 Jezus zei tot zijn leerlingen: Geloof in

het licht, dan bent u kinderen van het licht. > JOHANNES 12: 35-36


ADVERTENTIES

COLLECTEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG Collecte Zomerzending 16 augustus

In Nigeria behoren de weduwen tot de allerarmsten in het land. Na het overlijden van hun echtgenoot worden de eigendommen van het gezin toegeKRONIEK DIENSTGEHEIMEN wezen aan de familie van de man. De vrouw blijft zonder bezit achter. Omdat vrouwen vaak geen opleiding hebben gehad, lijkt hun toekomst uitzichtloos.

VANAF DE WERKVLOER


MENSEN

ondersteunt het werk van de Kerk van De vrouwenvereniging van de Kerk van Nigeria van harte. Het is bijzonder werk, Nigeria helpt de weduwen door hen omdat het gedragen wordt vanuit de korte vakopleidingen aan te bieden, doelgroep: vrouwen voor vrouwen. zodat ze eenVANAF nieuw leven kunnen KERK & THEOLOOG DE WERKVLOER MENSEN COLLECTEN ADVERTENTIES De collecte is bestemd voor dit zendingsopbouwen. Na de opleiding ontvangen BIJBELTEKSTEN TAIZÉ werk in Nigeria en andere zendingsprode vrouwen een microkrediet om zelfjecten van Kerk in Actie. standig van start te gaan als secretaresse, naaister of breister. Kerk in Actie

Materiaal: er zijn folders beschikbaar via [email protected] of (030) 880 13 37. Meer informatie, een KRONIEK DIENSTGEHEIMEN KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ COLLECTEN collecteafkondiging en een PowerPoint zijn te vinden op www.kerkinactie.nl/collecte of ADVERTENTIES www.protestantsekerk.nl/collecterooster.

Collecte Missionair Werk en Kerkgroei 6 september Nijkleaster, pioniersplek van de Protestantse Kerk in Jorwerd op het Friese platteland, wil een klooster nieuwe stijl zijn waar mensen terecht kunnen voor rust, inspiratie en gemeenschap. Mensen van allerlei achtergronden en overal vandaan komen hier naar toe om stil te worden voor God en te ervaren wat dat met hen doet. De grote wens is om in Jorwerd een klooster te realiseren waar mensen zich in alle rust kunnen terugtrekken. Tegelijkertijd is een klooster de perfecte plaats waar mensen elkaar ontmoeten in liturgie en gesprek,

in stilte en wandeling. Er zijn nu al wekelijkse kloostervieringen met een wandeltocht en maandelijkse Nijkleasterdagen; groepen kunnen er een programma op maat volgen. Binnen afzienbare tijd is een locatie voor overnachtingen beschikbaar waardoor mensen die zoeken naar inspiratie en gemeenschap er langer kunnen verblijven. De opbrengst van de collecte is bestemd voor Nijkleaster en voor andere pioniersplekken van de Protestantse Kerk. Zie ook pagina 21 van dit nummer van Kerkinformatie.

Materiaal: meer informatie, een collectefilmpje (3 minuten) en een collecteafkondiging staan op: www.protestantsekerk.nl/collecterooster

Collecte JOP 13 september Veel gelovige ouders lezen thuis met hun kinderen uit de bijbel. Voor hen is de Samenleesbijbel ontwikkeld. Een speciale bijbel voor gezinnen, in gewone taal en aangevuld met extra materiaal voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Weetjes, illustraties, gespreksvragen, doe-opdrachten en liedjes brengen de verhalen dichterbij. JOP, Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, Nederlands

Bijbelgenootschap en uitgeverij Jongbloed hebben samengewerkt in de totstandkoming van de Samenleesbijbel. Met als resultaat een inspirerend en praktisch boek om de geloofsopvoeding vorm te geven. Met de opbrengst van de collecte kan JOP door blijven gaan met het ondersteunen van ouders, jeugdwerkers en predikanten bij het overdragen van het geloof aan een nieuwe generatie.

Materiaal: meer informatie en een collecteafkondiging staan: www.protestantsekerk.nl/collecterooster

Collecte Vredeswerk 20 september Elke dag horen we in de media over conflicten en oorlog. In de Vredesweek vraagt de Protestantse Kerk aandacht voor de vredesprojecten van Kerk in Actie en PAX. Zoals in Mali, een door oorlog en tegenstellingen verscheurd land. De radicale islam is hier sterk in opkomst en moslims en christenen wantrouwen elkaar. Met steun van Kerk in Actie maakt een christelijke journalist samen met een

imam radioprogramma’s over vrede en verzoening en bereiken daarmee duizenden mensen. In Zuid-Sudan stichtte Bisschop Taban met steun van PAX het vredesdorp Kuron. Verschillende bevolkingsgroepen bouwen vanuit dit dorp samen aan vrede en gerechtigheid. Met de opbrengst van de collecte steunt de Protestantse Kerk deze en andere initiatieven voor vrede van Kerk in Actie en PAX.

Materiaal: er zijn folders verkrijgbaar via [email protected] of (030) 880 13 37. Meer informatie en een collecteafkondiging zijn te vinden op www.protestantsekerk.nl/collecterooster.


31


ADVERTENTIES

Aanleverinformatie Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/ hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Bepalend is het aantal woorden dat in het tekstverwerkingsprogramma Word linksonder wordt aangegeven. Andere advertenties kunnen ook worden aangeboden Marijanne Dubbink, e-mail: bedrijfsadv. [email protected], tel. 06 – 30 57 47 68.

Wijze van aanlevering Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Naam en logo’s De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Uiterste aanleverdata (zie ook www.protestantsekerk.nl/kerkinformatie) Septembernummer: 23 juli Oktobernummer: 13 augustus Novembernummer: 17 september De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.protestantsekerk.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

De Protestantste Gemeente Schoonebeek zoekt een nieuwe De Stichting Straatpastoraat Hoorn zoekt per 1 september 2015 een parttime

straatpastor m/v voor 20 uur per week en vooralsnog voor drie jaar, die • contact van mens tot mens maakt met dak- en thuislozen in Hoorn; • uitgaat uit van de unieke waarde van ieder mens en zijn of haar keuzes voluit respecteert; • werkt vanuit zijn/haar christelijke inspiratiebron, maar open staat voor andere levensbeschouwingen. Je taak: Je bent pastoraal present, daar waar de mensen zijn: op straat. Je zoekt naar mogelijkheden om bij te dragen aan hun zelfredzaamheid en hun gevoel van eigenwaarde. Je hebt vooral een open oor voor de levensvragen van de doelgroep.

predikant(e) voor 1 fte Bent u: • eigentijds en toegankelijk • iemand die affiniteit heeft met jeugd en hun (groot-) ouders • iemand die zoekt naar wat bindt en van daaruit mede sturing kan geven aan onze pluriforme gemeente • iemand die graag samenwerkt aan de opbouw van de gemeente • een leraar met een open mind • iemand die van harte staat in de christelijke traditie? Dan zijn wij op zoek naar u! Onze gemeente is een dorpsgemeente in de zuidoost-hoek van Drenthe met circa 1800 leden. Naast de predikantsplaats is er de komende jaren ruimte voor 0,5 fte kerkelijk werker. Voor nadere informatie kunt u tot 11 juli 2015 contact opnemen met dhr. C.F. Weelink, voorzitter beroepingscommissie, tel. (0524) 53 25 31, [email protected]

Straatpastoraat Hoorn is een initiatief van de Raad van Kerken Hoorn en is een van de manieren om de verbondenheid tussen mensen te bevorderen. Er is een klankbordgroep die je ondersteunt in je werk. Je werkt bij voorkeur op contractbasis/als zzp-er. Salarisindicatie bij 20 uur/week: € 1.200-1.700 per maand. Een uitgebreide profielschets kun je opvragen via [email protected]. Als je vragen hebt: een mail naar voorzitter Ton Heijboer is voldoende voor nader contact: [email protected]. Reacties graag binnen drie weken naar het secretariaat Diamantplein 20, 1625 RR Hoorn; de eerste gesprekken zijn gepland eind juli / begin augustus 2015.

32


Fotoverantwoording: Margot Berends 1, 4-6 | NBB/Ben Schonewille 2a | Sandra Haverman 2b | Marcel Dekker (marathon) 7 | ACT/ Paul Jeffrey 8 | JOP 9 | NBB/Wil Tilroe Otte 12 | Jan van de Lagemaat 13 | Niek Stam 14-15, 25 | NBB/edvawa 18 | Ingeborg Kriegsman 20 | Jan van de Lagemaat 21 | Wim Opmeer 22 | Marieke Viergever 23 | NBB/Bianca Dijck 24.


ADVERTENTIES

Wijkgemeente Trinitas te Heerenveen Trinitas is een wijkgemeente van de Protestantse Gemeente te Heerenveen. Het is een gemeente die midden in de maatschappij staat en laagdrempelig wil zijn. Zij is actief, ondernemend en toekomstgericht. Een gemeente waar jong en oud een plek vindt binnen het geloof.

Wij zoeken een

fulltime predikant m/v die deel uitmaakt van ons team van predikanten Wij vragen iemand die: • het woord van God kan brengen op een hedendaagse en verbindende manier • aan alle leeftijdsgroepen pastorale zorg kan verlenen • ondernemend is en nieuwe activiteiten voor en met de gemeente kan ontwikkelen • met bevlogenheid zijn/haar vak uitoefent • relevante werkervaring heeft (leeftijdsindicatie tussen de 35 en 45 jaar)

Wij bieden: een dynamische gemeente met vele kerkelijke en • maatschappelijke activiteiten voor alle leeftijdsgroepen • een nieuw en modern multifunctioneel kerkelijk centrum wonen en werken in een middelgrote plaats met veel faciliteiten, • op een uur rijden van de randstad Voor een volledige beschrijving van de profielschets verwijzen wij naar de website van onze kerk: www.protestantsegemeenteheerenveen.nl Contact: Indien u meer informatie wilt hebben dan kunt u contact opnemen met de woordvoerder van de beroepingscommissie dhr. Jan Dijkema, tel. 06-54 28 83 54 of email: [email protected] Sollicitatie: Uw sollicitatie en cv kunt u tot uiterlijk 15 augustus 2015 opsturen naar de secretaris van de beroepingscommissie mevr. Joke Voorintholt, Woudsingel 19, 8443 DL Heerenveen of per email naar [email protected]

De Protestante Wijkgemeente Drachten-Noord De Oase zoekt enthousiaste

predikant 0,4 tot 0,7 FTE (m/v) om samen met de huidige predikant de wijk van 2600 leden te dienen Onze gemeente: • wil een plaats van rust, ruimte voor ontmoeting en bemoediging zijn vanuit de bijbel als woord van God en bron van ons geloof; • is een bruisende gemeenschap, waar veel gebeurt waarbij jong en oud betrokken wordt; • biedt veel ruimte voor verschillende manieren van geloofsbeleving; • beseft dat ons kerk zijn niet vast ligt in stenen maar in betrokkenheid van leden, jong en oud. Wij zoeken een energieke, inspirerende bruggenbouwer die: • gelooft in God de Vader, Jezus zijn Zoon en de Heilige Geest; • open staat voor breed pallet van geloofsopvattingen binnen de gemeente en de gave heeft om met de diverse kleuren constructief, flexibel en verbindend om te gaan; • inspirerende en aansprekende erediensten houdt voor jong en oud;

• pastoraat als roeping ziet en samenwerking met en aansturen van de pastorale commissie als uitdaging ervaart; • catechese ondersteuning biedt en catechese geeft; • (jong) volwassenen wil helpen met zoektocht naar geloof en in het in praktijk brengen; • een teamplayer is die goed kan samenwerken en inlevingsvermogen heeft. Herkent u zich en heeft u belangstelling? Voor inlichtingen of een informatiepakket kunt u zich wenden tot Peter B. de Boer, voorzitter beroepingscommissie, tel: 06-53 92 07 63, [email protected]. Uw schriftelijke sollicitatie met CV graag sturen voor 14 juli 2015 naar Fokke de Boer, secretaris beroepingscommissie, Blaauboerperk 22, 9203 LA Drachten, [email protected]. Voor meer informatie zie: www.drachtenoase.nl.


33


ADVERTENTIES

Protestantse Wijkgemeente De Kern te Spijkenisse Wij zijn Een stabiele en betrokken oecumenische wijkgemeente met een open hart naar wereld en cultuur en apostolair gastvrij naar allen die kerkelijk onderdak zoeken. Een gemeente die vooral ook het geloven beleeft in muzikaliteit.

Wij zoeken een

fulltime predikant m/v • Die al enige jaren ervaring heeft in het werk binnen een gemeente. • Wiens hart ligt bij het pastoraat en van daaruit een bindende rol vervult. • Maar ook affiniteit heeft met het jeugdwerk, kinderen tienernevendienst, zich verdiept in de geestelijke zorg voor jongeren en ouderen, stimulerend en ondersteunend zijn taak vervult in een snel veranderende moderne wereld. • Die kan organiseren, delegeren, streven naar efficiency in het werk en een samenbindende rol vervult. • Die samenwerking met de drie andere wijkgemeenten nadrukkelijk opzoekt en stimuleert en participeert in de Raad van Kerken.

Wij bieden Een inspirerende woon-en werkomgeving met uitstekende voorzieningen op het gebied van onderwijs en cultuur maar ook prima vervoersvoorzieningen, natuur en recreatie. Onze wijkgemeente beschikt over een woning in de wijk Maaswijk in Spijkenisse die beschikbaar is voor de predikant. Meer informatie Voor meer informatie verwijzen wij u graag naar onze website: www.dekern-spijkenisse.nl Een informatiepakket met onder andere profielschetsen is op te vragen bij: • De secretaris van de beroepingscommissie Frans Meijdam, Waterman 13 te 3204 BZ Spijkenisse (gemeente Nissewaard). e-mailadres: [email protected] • Telefonisch kan informatie worden ingewonnen bij de voorzitter van de beroepingscommissie Frank Scharloo, 06-30 49 35 52. Indien deze advertentie voor u aanleiding is om te solliciteren, dan zien wij uw schriftelijke reactie (bij voorkeur per e-mail) graag voor 1 september as. tegemoet.

Kortom Wij zoeken een fulltime, ervaren, zelfstandige en betrokken predikant die enthousiast, bindend, leidend, zorgend en inspirerend is; een herder, een leraar, een coach, nuchter en met beide benen op de grond.

De Protestantse Gemeente Biddinghuizen zoekt een enthousiaste en betrokken

predikant m/v

NIEUW (0,8–1,0 fte)

Op de website van onze gemeente www.pgbiddinghuizen.nl vindt u de volledige vacature. Een uitgebreid informatiepakket is te verkrijgen bij de secretaris van de beroepingscommissie, dhr. Wim Visscher, tel. (0321) 33 19 67 / 06-16 27 56 28; e-mail: [email protected] Uw sollicitatie ontvangen wij graag uiterlijk 15 augustus a.s.

34


Kerkelijk werker, gemeentepredikant of interim-predikant nodig? Het Mobiliteitsbureau kan bemiddelen! www.protestantsekerk.nl/mobiliteitsbureau tel. (030) 880 15 05

36


Kerk. informatie. Onderweg met je leven. Nieuwe gebedskaartjes. Buitenlandse stagiaires over onze kerk. Wat voor uitvaart wil je?

Recommend Documents