Kennissessie zonneweides en lokale energie-coöperaties Zaandam, 18 september 2014
22-9-2014
0
Claudio Martina De Bouwwinkel Zaandam
22-9-2014
1
Servicepunt Duurzame Energie Zonnepanelen Alkwin Kollege Uithoorn
Hans van der Heide Regioconsulent
22-9-2014
Servicepunt Duurzame Energie • • • • •
Kenniscentrum voor gemeenten Ondersteuning d.m.v. regioconsulenten Collectief kennisprojecten Subsidie- en financieringsadvies Provinciaal kader: Koersdocument – Gebouwde omgeving – Zon PV
22-9-2014
3
Alkwin Kollege • Scholengemeenschap voor havo, atheneum, gymnasium • Zichtbare duurzame uitstraling belangrijk • Budget vrijgemaakt voor zonnepanelen • Vraag aan Servicepunt: Wij willen zonnepanelen op het dak plaatsen. Hoe pakken we dit aan? Waar moeten we op letten? Wat kan een bedrijf leveren voor het beschikbare budget? 22-9-2014
4
Rol Servicepunt • Opstellen offerte-uitvraag – – – –
Taakstellend budget van € 70.000 incl. BTW Specificatie technische eisen Schets dakopstelling Plaatsing omvormers
• Offerte aanvraag bij 3 lokale/regionale installateurs – Verzorgen schouw op locatie – Beantwoorden gestelde vragen
• Beoordeling offertes en advies gunning – Criteria: • • • •
Kwaliteit panelen en omvormers Locatie omvormers Opbrengst Monitoringsysteem
– Stellen aanvullende vragen – Advies gunning 22-9-2014
Het systeem • 180 panelen, 45.000 Wp • Verwachte opbrengst 38.400 kWh/jaar • Omvormers op het dak
22-9-2014
6
Monitoring • Presentatie resultaten op aanwezige monitoren in de hal en gangen
• Inzicht in: – – – –
22-9-2014
Temperatuur Zoninstraling Elektriciteitsproductie Geleverde en teruggeleverde elektriciteit
7
Het resultaat •
Opbrengst boven verwachting: opbrengst is 15.429 kWh van 24 juni tot 12 september
22-9-2014
8
Aandachtspunten • Stel een goede vraagspecificatie op – – – – –
Taakstellend budget: wat kan hiervoor geleverd worden? Kwaliteit panelen Omvang (vermogen of budget) Dakopstelling Opbrengst per Wp
• Transparante beoordeling • Doorlooptijd na opdrachtverlening: ca. 3 maanden
22-9-2014
9
Vervolg • Energieke Scholen Collectief Uithoorn – – – –
22-9-2014
Basisscholen zetten zich gezamenlijk in voor verduurzaming Haalbaarheidsonderzoek naar realisatie gezamenlijke Esco Start eind september Uitvoering haalbaarheidsonderzoek door Esco Service Center
10
VRAGEN?
Hans van der Heide 06 – 202 102 20
[email protected]
22-9-2014
11
Geert Haenen Team Duurzame energie Provincie Noord-Holland
Op verzoek niet opgenomen in dit overzicht
22-9-2014
12
Kennissessie Zonne-energie Coöperaties - 18 september 2014
Cees Groot / Zonsupport Ontwikkelingspartner provincie NH
Kennissessie Zonne-energie Coöperaties - 18 september 2014 Partners:
Inhoudsopgave -
Energieakkoord en salderen op afstand Energie coöperatie & regelgeving Overzicht projecten zonnecentrales Welke stappen om slagingskans te vergroten? Hoe krijg je het project financieel rond? Hoe krijg je de deelnemers mee? Vragenronde
Energieakkoord – Salderen op afstand -
Deelnemers dienen te wonen binnen de postcoderoos van het project Salderen op afstand 10 jaar alleen via Energie Coöperatie+VvE Indienen projecten tot 2020 (overgangsperiode 2 jaar) Salderen op afstand voor natuurlijke personen (+ beperkt bedrijven ZZP) Leden Energie Coöperatie investeren in project (crowdfunding) Leden Energie Coöperatie ontvangen korting op de energiebelasting (9 cent / kWh)
Energie coöperatie U.A. -
Leden zijn uitgesloten van aansprakelijkheid Statuten en oprichting Bestuursleden, Voorzitter, penningmeester, secretaris Coöperatie is VAN en VOOR de leden
Energie Coöperatie U.A. Bestuur
Lid Lid
Lid Lid
Lid
Lid Lid
Lid
Lid Lid
Lid Lid
Lid
Energieleveranciers verrekenen per deelnemer de korting op de energiebelasting a 9 cent / kWh
Verkoop energie aan energieleverancier (levering aan het net circa 7 cent / kWh)
Elektriciteitsnet
€
Energieleverancier
Levering kWh’s
Ledenverklaring
€ Verrekening in jaarafrekening energiebelasting a 9 cent / kWh
Project Zonne-Energie centrale Energie coöperatie Interpack €
I
Inwoners uit postcoderoos
Overzicht projecten zonnecentrales 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Zonnedak Interpack - Andijk Zonnedak VD Oord – Egmond aan den hoef Zonnecentrale Bergen-NH Zonnecentrale Koggenland Zonnecentrale Beemster Zonnecentrale Tiel Zonnecentrale Greenport Venlo Zonnecentrale Haven Amsterdam 50 MW zonnecentrale in Noord Holland is reële target
Interpack West – Friesland
Postcoderoos deelname: - 1619 (Andijk) - 1601 (Enkhuizen) - 1602 (Enkhuizen) - 1611 (Bovenkarspel) - 1613 (Grootebroek) - 1614 (Lutjebroek) - 1693 (Wervershoof)
Zonnedak Interpack West-Friesland
Omvang - 300 kWp - 1200 panelen - 120 – 150 deelnemers Coöperatie Zonnedak Interpack - Inschrijving geopend
Zonnedak VD Oord Egmond
Postcoderoos deelname: - Egmond aan den Hoef - Heiloo - Bergen - Alkmaar Omvang - 80 + 17 kWp - 320 panelen - 32 – 50 deelnemers
Zonnedak VD Oord Egmond
Coöperatie Bergen Energie - Inschrijving belangstellenden geopend
Zonnecentrale Bergen-nh
Postcoderoos deelname: - Bergen - Schoorl - Alkmaar Omvang - 2,5 ha - 1,5 MWp - 5500 panelen - 550 – 1000 deelnemers
Zonnecentrale – Anematerrein Bergen-nh
Coöperatie Bergen Energie - Inschrijving belangstellenden geopend
Zonnecentrale Teding van Berkhout - Koggenland Postcoderoos deelname: - Koggenland - Hoorn - Medemblik Omvang - 8,5 ha - 6,3 MWp - 23.500 panelen - 2400 – 3500 deelnemers
Zonnecentrale – Teding van Berkhout Coöperatie Koggenland/ Hoorn
Zonnecentrale Tiel
Postcoderoos deelname: - pm - pm
Omvang - 0,5 ha - 235 kWp - 940 panelen - 100 – 200 deelnemers
Zonnecentrale – Tiel
Coöperatie i.o. - Inschrijving binnenkort geopend
Zonnecentrale Greenport Venlo
Postcoderoos deelname: - Venlo - Roermond Omvang - 2 - 8 ha - 1,5 - 6 MWp - 6000 – 24000 panelen - 600 – 2400 deelnemers
Zonnecentrale – Greenport Venlo
Coöperatie i.o. - Inschrijving belangstellenden geopend in oktober
Zonnecentrale Haven Amsterdam Postcoderoos deelname: - Amsterdam centrum - Haven
Omvang - 0,7 ha - 350 KWp - 1400 panelen - 140 - 200 deelnemers
Zonnecentrale – Haven Amsterdam
Coöperatie opgericht - Inschrijving belangstellenden geopend
50 MW zonnecentrales NH reële target? Oproep provincie - Biedt ruimte voor nieuwe duurzame economie. - BBG is niet toereikend voor behalen doelstellingen 2020 en 2023. - Combinatie met extensieve landbouw mogelijk. - Stel richtlijnen op. Omvang - 50 - 100 ha - 50 MWp - Combinatie SDE+ en salderingsregeling.
Criteria - landschappelijke inpassing - - < 3 meter - tijdelijke bestemming voor 15-25 jaar - niet in natuurgebieden
Vergroten slagingskans Zonnecentrale 1. Professionele organisatie en ondersteuning in de voorbereiding en exploitatie; 2. Inventariseer geschikte locatie (combineer functies); 3. Check bestemmingsplan / functie; 4. Minimale omvang project 100 kWp; 5. Inventariseer postcodegebied / aantal inwoners; 6. Doorrekenen Business case met praktijk cijfers; 7. Uitwerken helder financieel product; 8. Reële huurprijs grond / dak 9. Oprichten energie coöperatie / statuten; 10. Vastleggen afspraken met eigenaar grond en leverancier panelen bij begin proces
Vergroten slagingskans Zonnecentrale 11. In te brengen kosten in verhouding tot grootte project; 12. Selecteer een taskforce binnen de coöperatie i.v.m. besluitvorming; 13. Verwachtingsmanagement: niemand wordt rijk! Wel groen! 14. Werk met een goede leverancier/ installateur met een garanties op panelen, bekabeling en omvormers van 20 jaar; 15. Communicatie project 4x media (website); 16. Uitbreiding projecten: werk aan relatie met gemeente; 17. Overtuig alle stakeholders met een professionele aanpak!
Hoe krijg je het project financieel rond ? Richtprijzen van jaarlijkse kosten zonnecentrale 1. Onderhandel met energieleverancier een goede prijs €0,052 € 0,06 / KWh; 2. Breng deel (80%) leveranciervergoeding in B.case (€ 30,-); 3. Energie coöperatie € 1,- / paneel; 4. Risico coöperatie € 0,50 / paneel; 5. Administratie/ monitoring / front / backoffice € 2,- / paneel; 6. Liander € 1,25 - € 1,50/ paneel (vastrecht , trafo, meetdienst) 7. Huur dak € 1,50,- tot € 2,50 / paneel; 8. Huur grond € 0,50 / paneel; 9. Verzekering, accountant, onderhoud € 1,75 - € 2,50 / paneel; 10. Jaarlijkse kosten totaal < € 7,- / paneel
Hoe krijg je het project financieel rond ? Conclusie 1. Zonnedak projecten vanaf 75 – 100 kWp mogelijk met gebruik bestaande liander aansluiting pand; 2. Projecten tot 50 KWp zonder bestaande uitsluiting te duur; 3. Zonnecentrale op grond > 1 MWp mogelijk indien jaarlijkse kosten in verhouding blijven tot grootte project; 4. Zonnecentrales grond naar verhouding gunstiger t.o.v. dak; 5. Check dat alleen kosten worden opgenomen waar een dienst of product tegenover staat; 6. Overleg met netbeheerder of kosten inkoppelling net verlaagd kunnen worden (op dit moment liggen de kosten netbeheerder naar verhouding te hoog).
Hoe krijg je de deelnemers mee? Benaderen deelnemers -
Maak een communicatie plan; Beleg informatie avonden Aanbieden informatie in kleine brokken Marketing/ crowdfunding goed opzetten met een externe partij - Een goede duidelijke website met faq, informatie - Crowdfunding: combinatie maken met online en offline.
Hoe krijg je de deelnemers mee? Zet voordelen op een rij • • • • • •
Samen lokale groene energie opwekken; Samen de energie transitie vormgeven Doen wat we zelf kunnen doen Niet meer afhankelijk van de grote energiebedrijven; Jaarlijks een lagere energierekening; Beter rendement dan uw spaargeld;
Afsluiting
Bedankt voor uw aandacht. Zijn er nog vragen?
[email protected]
Servicepunt Duurzame Energie 18 september 2014 Eise Jan Wattel
Inhoud • • • • • • • • •
Voorgeschiedenis / project Fablohal Stand van zaken Cooperatie en leden Wettelijk kader korting e-belasting Wat mogen leden van DE Ramplaan verwachten? DE leden rechten en plichten Hoe werkt het? Planning Next steps
22-9-2014
Het project
22-9-2014
Voorgeschiedenis • • • • • • •
Start: zomer 2012 Gesprekken met 5 e-bedrijven Gesprekken met Alliander (netwerkbeheerder) Verzekeringen e.d. Lobbyen parlement (via e-Decentraal en zelf) Onderzoek constructie Fablohal Zonnepanelen en dakvernieuwing
22-9-2014
Wat is gerealiseerd -Max 1524 panelen= 1700 zonnestroomdelen - 275 Wp - Max 419100 Wp - 377.100 kWh / jaar - Nu in wijk 360 panelen (250 WP) = 80.000 kWh - Totale Investering € 520.000 -1400 aangemelde zonnestroomdelen - 180 aspirant leden -70% Ramplaan 30% Postcoderoos 22-9-2014
Cooperatie DERamplaan U.A. en leden • Cooperatie opgericht en statuten vastgelegd • Bestuur samengesteld • Aspirant-Ledenbijeenkomst gehouden op 17 april • Leden uit postcoderoos: 2013, 2014, 2015, 2023, 2051, 2111
22-9-2014
Wettelijk kader korting e-belasting - 7,5 ct +1,5 ct BTW - Coop eigenaar - Leden: natuurlijke personen - Bedrijven beperkt (art.5 Uitv. Besluit) - Postcoderoos - Garantie 10 jaar - Eigen aansluiting met ean code
22-9-2014
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Verlaagd tarief EB, wet, besluit en regeling Artikel 59a 1. Het tarief voor elektriciteit, bedoeld in artikel 59, eerste lid, onderdeel c, wordt voor dat gedeelte van de geleverde hoeveelheid dat niet hoger is dan 10.000 kWh verlaagd met € 0,075 per kWh voor zover de elektriciteit in het kader van een daartoe met een aangewezen coöperatie gesloten overeenkomst wordt geleverd aan een lid van die coöperatie via een aansluiting met een totale maximale doorlaatwaarde van ten hoogste 3x80A. 2. De verlaging, bedoeld in het eerste lid, is slechts van toepassing voor de via de aansluiting geleverde elektriciteit, indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: a. de leden van de coöperatie zijn uitsluitend natuurlijke personen; b. de onroerende zaak die door middel van de in het eerste lid bedoelde aansluiting met het distributienet is verbonden, dient in hoofdzaak tot gebruik als woning en wordt bewoond door het lid van de coöperatie; c. de coöperatie heeft in de voor het lid van de coöperatie geldende verbruiksperiode ten minste eenzelfde hoeveelheid door haar opgewekte elektriciteit toegerekend aan dat lid van de coöperatie als de hoeveelheid in die verbruiksperiode geleverde elektriciteit waarvoor de verlaging wordt toegepast; d. de door de coöperatie opgewekte elektriciteit, bedoeld in onderdeel c, is opgewekt met behulp van een productie-installatie die juridisch en economisch eigendom is van de coöperatie; e. de productie-installatie, bedoeld in onderdeel d, wordt uitsluitend gebruikt voor de opwekking van elektriciteit door middel van hernieuwbare energiebronnen; f. de aansluiting via welke de elektriciteit aan het lid wordt geleverd, bevindt zich in hetzelfde postcodegebied als de verbinding van de productie-installatie, bedoeld in onderdeel c, met een net als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel i, van de Elektriciteitswet 1998, dan wel in een aangrenzend postcodegebied; en g. noch ter zake van de opwekking van de elektriciteit door de coöperatie, noch ter zake van de daartoe gebruikte productie-installatie, is of wordt van rijkswege een financiële tegemoetkoming of subsidie verstrekt. 3. Bij regeling van Onze Minister worden regels gesteld met betrekking tot de aanwijzing en de intrekking van de aanwijzing van een coöperatie als bedoeld in het eerste lid. Behoudens daarbij te bepalen uitzonderingen komen coöperaties waarvan één of meer leden ondernemer zijn in de zin van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968, niet voor aanwijzing in aanmerking. 4. Bij op voordracht van Onze Minister vast te stellen algemene maatregel van bestuur kunnen voorwaarden en beperkingen worden gesteld waaronder de verlaging, bedoeld in het eerste lid, wordt toegepast. 5. Bij regeling van Onze Minister worden nadere regels gesteld ten behoeve van de uitvoering van dit artikel. Artikel 59b Voor de toepassing van het verlaagde tarief, bedoeld in artikel 59a, eerste lid, wordt onder een coöperatie mede verstaan een vereniging van eigenaars, met dien verstande dat in geval van levering van de elektriciteit aan een lid van een vereniging van eigenaars: a. in afwijking van artikel 59a, tweede lid, onderdeel a, slechts de voorwaarde wordt gesteld dat het lid van de vereniging van eigenaars zelf een natuurlijke persoon is; b. de productie-installatie moet zijn aangebracht op of aan het gebouw met toebehoren of de daarbij behorende grond met toebehoren, ter zake waarvan de vereniging van eigenaars is opgericht. Artikel 59c Indien de verlaging van het tarief, bedoeld in artikel 59a, eerste lid, wordt verminderd of komt te vervallen, blijven de artikelen 59a en 59b, zoals deze luidden op de dag voorafgaand aan de dag met ingang waarvan de verlaging van het tarief wordt verminderd of komt te vervallen, gedurende maximaal 10 jaren na het tijdstip waarop de coöperatie is aangewezen als bedoeld in artikel
Wat mogen leden van DE Ramplaan verwachten? • Uniek duurzaam project • Het werkt zoals het moet • Financieel beperkt risico – Overzienbare terugverdientijd (8< x<12 jaar) – Financiele positie cooperatie in orde – Liefst geen stijging, liever daling jaarlijkse lasten
• Duurzame organisatie
22-9-2014
DE leden: rechten en plichten Rechten • Vereniging U.A. • Jaarvergadering beslist • Gekozen bestuur • Raad van Toezicht / Advies • Bij liquidatie geld naar rato terug • Beeindiging lidmaatschap • Overdragen aandelen in Fablo-project (verhuizing e.d.) 22-9-2014
Plichten • Eigen inleg Fabloproject • Collectieve inkoop energie (allemaal hetzelfde ebedrijf) • Ledenbijdrage jaarlijks (n.o.k.) • Informatieplicht (ivm belastingdienst)
Zonnecentrale
betaling
levering
ProgrammaVerantwoordelijke 22-9-2014
De leden (wijkbewoners)
Restitutie Ebelasting
elektriciteit
(producent)
Eenmalige inleg
betaling
& Leverancier
levering
De Coöperatie
Hoe werkt het?
Planning Q2
Q3
2034
2015 - 2016
2014 Q4
Q1
Q2
Q3
Q4
Q1
Energieleverancier Alliander Thoolen Leden werven Communicatie
Selectie/overeenkomst 22-9-2014
Implementatie
Uitvoering
Next steps • • • • • •
Selectie installatie en panelen Schuin bitumen dak Overeenkomst, recht van opstal Tussenstap collectieve inkoop Plaatsen PV installatie Centrale operationeel mei/juni 2015
22-9-2014
Vragen en opmerkingen?
22-9-2014
Samen met de buurt zonnepanelen op een ander dak Eric de Lange SPDE 18 september
Zonne-energie opwekken op dak ander • Energietransitie is grote maatschappelijke uitdaging • Veel mensen willen zelf zonne-energie opwekken maar kunnen dat niet • Veel burgerinitiatieven willen wel collectieve projecten starten maar weten niet hoe • Drie alternatieven mbt collectieve zon op ander dak – SDE+ – Salderen achter de meter – PCR of PCR+
SDE+ en achter de meter • SDE+ alleen interessant bij laatste tranche – en zelfs dan mager • Achter de meter alleen bij laag verbruik op locatie interessant • Business cases leveren tvt > 12 jaar op • Onzekerheden bij overheid
Postcoderoos – met Greenchoice • Deelnemers: – zetten samen coöperatie op – financieren één of meer panelen – zijn klant van Greenchoice
• Deelnemers krijgen vervolgens – Korting op EB – Toe te rekenen deel van opgewekte stroom
• Verrekening met de eigen energierekening • Bonus gebruikt voor dekking kosten coöperatie. • Investering in circa 9 jaar terugverdiend
Postcoderoos – een voorbeeld
Essentie PCR+ voor deelnemer • • • • • • •
Kosten per paneel varieert – offertes €310 tot € 360,- pp Deelname mogelijk vanaf 1 paneel PCR – nu alleen via Greenchoice, meer opties volgen Opgewekte energie wordt verrekend met privé verbruik Terugverdientijd via GC circa 9 jaar Opbrengsten per jaar circa 11-12% zonder prijsstijging stroom Na 25 jaar € 700 verdiend op inleg van € 320,- (onder gelijk blijvende omstandigheden)
Rol Coöperatie Zon op Nederland • • • • • •
Ondersteuning bij iedere stap: van idee tot realisatie Kennis proces, werving, contracten, inkoop, administratie Geen project -> geen kosten Afspraken binnen keten om kosten zo laag mogelijk te houden Geen verplichte winkelnering Lokale coöperaties lid van coöperatie Zon op Nederland – – – – –
Kennis en expertise Administratieve ondersteuning Belangenorganisatie Lobby naar politiek & energiebranche Borging kwaliteit en continuïteit
Veel projecten in Nederland • Projecten overzicht ZoN
Zon op Nederland projecten
– 8 in productie, – 10 in ontwikkeling, – 20 in voorbereiding
• Kernelementen projecten – – – – – –
Lokale initiaitiefnemers Veelal op maatschappelijk vastgoed 25 jaar gebruik van locatie Kleinschalig ca. 80 - 200 panelen Buurtbewoners vormen coöperatie Coöperaties worden lid van coöperaties Zon op Nederland
Gerealiseerd Bijna opgeleverd In ontwikkeling Project orientatie Slapende contacten
Eerste Project Zon op Landelijk Noord • • • • •
21 huishoudens 70 zonnepanelen 14700 Wp 12750 kWh Op het dak van gymzaal Operationeel 1 juli 2011
Wie krijgt er in 2015 nog meer energie van Zon op Nederland?
Vragen? Opmerkingen? http://www.servicepuntduurzameenergie.nl/
[email protected] 023 - 51 43 111
22-9-2014
59
