Symposium
Kennis en Intuïtie in de Geneeskunde Donderdag 21 oktober
Illustratie: Annemiek Tuinhof de Moed
In de geneeskunde speelt wetenschap een grote rol. Het draait daarbij vanzelfsprekend om theorie én praktijk. Beide zijn voortdurend in ontwikkeling. Evidence Based Medicine, een term in 1992 gelanceerd, is een methode om de keuzes die in ons vak worden gemaakt te onderbouwen met bewijsmateriaal uit betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek. Deze evidentie wordt geïncorporeerd in de beantwoording van de klinische vraagstelling en de op basis hiervan te nemen beslissing voor de individuele patiënt. Het is niettemin de clinicus die de afwegingen maakt, beslissingen neemt en deze verantwoordt, op basis van de beschikbare evidentie en de kwaliteit daarvan, de voorkeuren en waarden van de patiënt, en de actuele klinische situatie. Een interessant vraagstuk is op welke manier intuïtie bij dit proces betrokken is. Wie heeft zich nog nooit verbaasd over de professor die in één oogopslag de diagnose stelde? Is dat intuïtie of kennis? Tot in welke mate kan dit proces worden beïnvloed? Is intuïtie leerbaar? Vandaag zal vanuit drie verschillende vakgebieden over dit thema worden gesproken. Prof. dr. Heymans zal zich toespitsen op de educatieve component, hoe dragen wij onze kunde om te genezen over? Prof. dr. Rijk zal vanuit de wetenschapstheorie zijn visie werpen op de relatie tussen ratio en intuïtie. Als laatste zal Prof. dr. Swaab zal als hersenonderzoeker zijn mening betreffende dit vraagstuk toelichten.
Expositie Daarnaast zal er tijdens het symposium een kunstexpositie plaatsvinden.
Annemiek Tuinhof de Moed, Geertje van de Kamp en Malika gebruiken de beeldende kunst om de wisselwerking tussen ratio en gevoel weer te geven. Zij zullen aanwezig zijn om hun werk toe te lichten. Mocht u geïnteresseerd zijn in de werken van Annemiek en Geertje dan kunt u hen zelf benaderen of later contact opnemen met de organisatie van het symposium. Het werk van Malika is niet te koop.
PROGRAMMA 13.00 – 13.15 uur
Ontvangst met thee/koffie
13.15 – 13.30 uur
Openingswoord
13.30 – 14.15 uur
Prof. dr. H.S.A. Heymans
14.15 – 15.00 uur
Als detective op zoek naar de diagnose Prof. dr. L.M. de Rijk
Kennis en intuïtie, een blik vanuit de Wetenschapstheorie
15.00 – 15.30 uur
Theepauze
15.30 – 16.15 uur
Prof. dr. D.F. Swaab
De Neurobiologie van Kennis en Intuïtie
16.15 – 16.30 uur
Afsluiting
12.30 –17.00 uur
Expositie Ratio versus Intuïtie
SPREKERS Prof. dr. H.S.A. Heymans, 01-01-1947. In 1966 deed Hugo Heymans eindexamen aan het Karel van Mander Lyceum in Haarlem. Hij haalde zijn kandidaats medicijnen in 1970 in Amsterdam, waarna hij naar Haifa in Israël verhuisde en daar aan de Abba Houshi Medical School zijn studie afmaakte. Na zijn studie kwam hij terug naar Amsterdam, waar hij in 1976 startte met zijn specialisatie tot kinderarts. In 1984 promoveerde hij en in 1987 werd hij benoemd tot hoogleraar in de Kindergeneeskunde. Tot 1996 was hij hoofd van de afdeling kindergeneeskunde in Groningen. Sindsdien vervult hij deze taak in het AMC. Daarnaast is hij voorzitter van de divisie Emma Kinderziekenhuis. Heymans werkte als auteur en redacteur mee aan meerdere leerboeken voor de kindergeneeskunde. Prof. dr. L.M. de Rijk 06-11-1924. Classicus, mediëvist en taalfilosoof. Emeritus hoogleraar wijsbegeerte in Leiden en lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Van 1956 tot 1991 was hij voor de PvdA lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. In 1988 ging de Rijk met emeritaat, maar bleef nog actief als docent en publiceerde een groot aantal artikelen. Begin dit jaar kwam zijn laatste boek uit ‘Geloven en Weten, Pleidooi voor een
sober atheïsme’. Prof. dr. D. F. Swaab 17-12-1944. Dick Swaab deed eindexamen aan het Amsterdams lyceum in 1963, haalde zijn doctoraal in 1968, promoveerde in 1970 en haalde vervolgens in 1972 zijn artsexamen. Vanaf 1978-2005 was hij directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, na die functie al drie jaar te hebben waargenomen. In 1979 werd hij benoemd tot hoogleraar neurobiologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is vooral bekend geworden door zijn onderzoek op het gebied van de hersenanatomie en fysiologie, vooral de invloed van hormonale en (bio)chemische factoren op de hersenontwikkeling. Sinds september ligt “Wij zijn ons Brein, van Alzheimer van Dementie” in de winkel.
EXPOSITIE Annemiek Tuinhof de Moed werkte na haar opleiding tot grafisch ontwerper aan de Academie Minerva als ontwerper in binnen- en buitenland. De drang groeide om esthetische sensibiliteit in te zetten ten gunste van een constructief omgaan met actuele, maatschappelijke en mondiale vraagstukken. Met kunst en verbeelding bij te dragen aan een kritische houding, d.m.v. de subversieve kracht die ruimte schept voor een steeds opnieuw verhouden tot en betekenis geven aan de ons omringende realiteit. De master Kritische Organisatie en Interventie Studies aan de Universiteit voor Humanistiek inspireert haar esthetische en ethische percepties opnieuw te verkennen en met elkaar te verweven. Geertje van de Kamp volgde van 2006 tot 2010 haar opleiding aan Academie voor Beeldende Vormgeving in Amsterdam. Ze studeerde cum laude af en is sindsdien begonnen met exposeren. Haar werk gaat over de relatie tussen gevoel en ratio bij het nemen van een beslissing. Keuzes worden min of meer automatisch gemaakt met betrekking tot vorm, kleur, compositie en het onderwerp, daarna beredeneert ze of de keuzes de juiste zijn. Belangrijk in deze serie is het perspectief. Letterlijk gezien de vorm van de objecten, in figuurlijke zin omdat de interpretatie van de objecten vanuit de context kan verschillen. Malika studeerde onlangs af aan de Academie voor Beeldende Vormgeving in Amsterdam. Zij probeert in deze combine werken het spanningsveld tussen leven en sterven te verbeelden. Haar schoonvader, inmiddels overleden, staat centraal hierin. Zij heeft ervoor gekozen de emotie voelbaar te maken, gevoelens te laten zien die authentiek zijn. In alle werken komt het etherische tegenover het materiële terug (de relatie tussen leven en sterven), zowel in kleur als in vorm. Al zijn deze werken voortgekomen uit persoonlijke beleving, ze raken aan een universeel proces, waarin ieder zijn of haar ervaring heeft en in tijd en ruimte aanwezig is.
Malika 2010
Aankondiging boek “Intuïtie in de Geneeskunde” De Tijdstroom is een medisch-wetenschappelijke uitgeverij. Voorjaar 2011 zal in samenwerking met De Tijdstroom naar aanleiding van dit symposium het boek “Intuïtie in de Geneeskunde” uitgebracht worden. Verschillende auteurs, waaronder sprekers van dit symposium, zullen aan dit boek meewerken.
Geertje van de Kamp 2010
Contact Femkje Jonker en Carline Tacke, Emma Kinderziekenhuis AMC Telefoon: 020 – 5668974 /020-5662968 E-mail:
[email protected] /
[email protected]
Dit symposium werd mede mogelijk gemaakt door:
‘De kunst van geneeskunde bestaat uit het amuseren van de patiënt terwijl de natuur de ziekte geneest’ Voltaire 1694 – 1778
llustratie: Annemiek Tuinhof de Moed
