Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland 2010
www.zeeland.nl
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland 2010
1
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
Voorwoord Hierbij bied ik u de brochure 'Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland 2010' aan. Deze brochure geeft een overzicht van de belangrijkste kengetallen van het openbaar vervoer. Het jaar 2010 is voor het openbaar vervoer in de provincie Zeeland een belangrijk jaar geweest. Wij staan aan de vooravond van een nieuw 'openbaar vervoer' tijdperk. Veel technische ontwikkelingen zijn in 2010 in gang gezet. De ov-chipkaart is in Zeeland ingevoerd. Dit betekent dat op termijn meer informatie over reizigersstromen kan worden gegeven, waardoor er een beter op de reiziger afgestemde productformule ontstaat. Het KAR-systeem (Verkeerslichtenbeïnvloeding) werd operationeel. Dit betekent dat de openbaar vervoerbussen onder bepaalde voorwaarden uitsluitend voorrang krijgen. Op de belangrijkste knooppunten wordt vanaf 2010 dynamische reistijdinformatie geboden met actuele vertrektijden. Verder zijn er veel beschikkingen afgegeven om de belangrijkste haltes toegankelijk te maken. In 2015 wordt dit project afgerond. Al met al is 2010 een belangrijk jaar geweest, waarin het fundament voor de toekomst is gelegd. Ik hoop dat deze brochure u een voldoende beeld geeft van de ontwikkelingen van het openbaar vervoer. Verdere informatie over het openbaar vervoer in Zeeland is terug te vinden op www.degoedekantop.nl.
George van Heukelom, Lid van Gedeputeerde Staten van de Provincie Zeeland.
2
2010
Voorwoord
2
Inhoudsopgave
3
Inleiding
5
Uitvoering belbus
13
Dienstregeling
14
De exploitatiebijdrage in 2010
15
De WROOV-opbrengsten
16
Dekkingsgraad
17
Toegankelijkheid
17
Milieukwaliteit materieel
19
Innovaties en experimenten in het OV
24
3
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
4
2010
Inleiding Het openbaar vervoer heeft een belangrijke functie voor mensen die niet over en auto of een ander vervoersalternatief beschikken. Het gaat om mensen die geen auto mogen, kunnen of willen rijden, bijvoorbeeld vanwege minderjarigheid of functiebeperking. Openbaar vervoer maakt het voor deze mensen mogelijk te kunnen werken, winkelen of familie te bezoeken. In onze provincie zijn de scholieren en jongeren de belangrijkste gebruikers van het openbaar vervoer.
Netwerk Het basisbeleid van Provincie Zeeland, op het gebied van OV, bestaat uit twee facetten; openbaar vervoer in iedere Zeeuwse kern en goede verbindingen op sterke vervoerrelaties. Dit is vertaald in een netwerk dat als volgt is opgebouwd; • Een verbindend net op de relaties met grote reizigersstromen (vaste bus); • Een ontsluitend net dat vooral een sociale functie heeft (vaste bus of belbus). De Fast Ferries en de spoorlijn van Vlissingen naar Roosendaal zijn onderdeel van het verbindende net. Bus
Fast Ferry
Trein
Concessies Zeeland kent drie regionale busconcessies en één veerconcessie. De busconcessies lopen af in 2014. De concessie voor de Fast Ferries liep begin 2011 af, maar is inmiddels verlengd tot 2014. De concessies Noord-Zeeland en Midden-Zeeland zijn in handen van Connexxion. Veolia verzorgt de concessie in Zeeuws-Vlaanderen en de Fast Ferries.
Figuur 1: Verbindend netwerk
5
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
Lichte daling van de reizigersaantallen en stijging van de wroovopbrengsten* Onderstaande tabel geeft aan de hand van een aantal belangrijke kengetallen een globaal overzicht van de ontwikkeling rond het openbaar vervoer in de provincie Zeeland. Het gaat om de situatie in 2010, waar mogelijk zijn ook de ontwikkelingen ten opzichte van 2009 getoond.
Noord-Zeeland
Midden-Zeeland
Zeeuws-Vlaanderen
Fast Ferry
2,4 (-8,2%) 48,3 (-9,0%)
2,6. (+1,4%) 42,3 (-1,1%)
2,1 (+3,7%) 18,2 (-2,9%)
0,7 (-2,0%) 4,1 (-2,1%)
0,26% 630 (-24,6%) 7,3 (7,2)
0,14% 1125 (-31,6%) 7,4 (7,5)
0,07% 338 (-23,7%) 7,5 (7,4)
1,73% *** 49 (-34,7%) 7,4 (7,3)
6 (12) 7,7 (7,7)
9 (20) 7,9 (7,8)
0 (10) 7,8 (8,0)
** 7,4 (7,8)
87.108 (+0,9%)
124.773 (+1,1%)
116.170 (+0,3%)
16.271 afv. (+0,9%)
€ 3.493 (+29,1%)
€ 3.499 (+8,4%)
€ 2.394 (+19,6%)
€ 1.414 (+0,6%)
Gebruik Aantal reizigers (mln.) Aantal reizigerskilometers (mln.) Uitvoeringskwaliteit Rituitval Aantal klachten Reizigersoordeel Sociale veiligheid Aantal incidenten/calamiteiten Reizigersoordeel sociale veiligheid Omvang aanbod Aantal dienstregelinguren
Financiën Ontwikkeling reizigersopbrengsten (x1000)
* WROOV = Werkgroep Reizigers Omvang en Omvang Verkopen. ** Geen gegevens bekend
6
*** Inclusief uitval vanwege gepland onderhoud
2010
Rotterdam - Zierikzee - Goes - Terneuzen is een belangrijke verbinding Op de onderstaande plattegrond is in één opslag te zien waar de belangrijkste verbindingen zijn. De contouren van het verbindend net zijn duidelijk herkenbaar op de kaart.
Bezetting reizigers (tot 3.700 per dag)
Figuur 2: Reizigersstromen 2010 (bron: Connexxion en Veolia transport
7
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
8
2010
Reizigersaantallen dalen licht t.o.v. 2009 In 2010 is het aantal reizigers in het busvervoer ten opzichte van 2009 gedaald met 1%. De daling is het grootst in Noord-Zeeland, vooral op de lijnen 395 (Zierikzee-Rotterdam) en 132 (Goes-Zierikzee). Ook de Fast Ferries vervoerde minder reizigers ten opzichte van voorgaand jaar. Tegenvallende aantallen reizigers op de fiets- voetveren tijdens de zomermaanden zijn hiervan een belangrijke oorzaak.
Concessiegebied
2009
2010
Verschil
Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferries
2.577.000 2.545.000 2.000.000 666.000
2.366.000 2.581.000 2.074.000 653.000
-8% +1% +4% -2%
Totaal
7.788.000
7.674.000
-1%
Figuur 3: Reizigersaantallen 2010 (bron: Connexxion en Veolia transport) Beste lijn in concessie Noord-Zeeland: Midden-Zeeland: Zeeuws-Vlaanderen:
Lijn 133 Lijn 56 Lijn 1
Hoogste aantal reizigers per dienstregelinguur (dru) Noord-Zeeland: Lijn 106 Midden-Zeeland: Lijn 65 Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 617
Oude Tonge - Vlissingen Middelburg - Vlissingen Oostburg - Hulst
Stavenisse - Bergen op Zoom Middelburg - Middelburg ROC Axel-Zaamslag
885.000 reizigers 381.000 reizigers 705.000 reizigers
62 reizigers per dru 50 reizigers per dru 103 reizigers per dru
Hoe worden de reizigersaantallen berekend? De cijfers worden berekend uit trendtellingen. Elke 14 dagen wordt door de chauffeurs op diverse vastgestelde punten van een route de bezetting van de bussen geteld . Deze gegevens worden vervolgens omgerekend naar reizigersaantallen.
9
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
Gevolgen invoering ov-chipkaart m.b.t. informatie over reizigersaantallen Een groot voordeel van de invoering van de ov-chipkaart is dat het aantal reizigers veel beter in beeld is te brengen, doordat het overgrote deel wordt geregistreerd. De cijfers worden hierdoor veel betrouwbaarder en nauwkeuriger.
De reizigerskilometers dalen Evenals de reizigersaantallen ondervonden ook de reizigerskilometers een daling, echter in sterkere mate. Noord-Zeeland heeft hierin eveneens een zeer belangrijk aandeel, met een flinke daling van de reizigerskilometers op de lijnen 395 (ZierikzeeRotterdam) en 132 (Goes-Zierikzee).
Concessiegebied Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferries Totaal
2009
2010
Verschil
53.061.000 42.694.000 17.462.000 4.169.000
48.265.000 42.264.000 18.154.000 4.081.000
-9% -1% 4% -2%
117.386.000
112.033.000
-5%
Figuur 4: Reizigerskilometers 2010 (bron: Connexxion en Veolia transport) Overzicht, per concessie, van de lijn die het hoogste aantal reizigerskilometers genereert Noord-Zeeland: Lijn 133 Oude Tonge-Vlissingen 15.000.000 reizigerskilometers Midden-Zeeland: Lijn 20 Goes - Terneuzen 12.000.000 reizigerskilometers Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 1 Oostburg - Hulst 4.000.000 reizigerskilometers Overzicht, per concessie, van de lijn met het hoogste aantal reizigerskilometers per reiziger Noord-Zeeland: Lijn 130 Zierikzee - Middelharnis 56 kilometer Midden-Zeeland: Lijn 43 St. Philipsland - Goes 53 kilometer Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 19 Hulst - Breda 20 kilometer
10
2010
Overzicht, per concessie, van de langste lijn Noord-Zeeland: Lijn 133 Midden-Zeeland: Lijn 43 Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 19
Oude Tonge - Vlissingen St. Annaland - Goes Hulst - Breda
76 kilometer 73 kilometer 90 kilometer
Hoe worden de reizigerskilometer berekend? De uitkomsten uit de trendtellingen worden per lijn vermenigvuldigd met kilometerfactoren. Wat verandert er na invoering ov-chipkaart? Bij de volledige invoering van de ov-chipkaart zijn de reizigerskilometers nauwkeuriger en betrouwbaarder te berekenen, omdat van halte tot halte bekend is hoeveel reizigers met een ov-chipkaart hebben gereisd.
11
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
12
2010
Uitvoering belbus constant De belbus is ontwikkeld voor die bestemmingen waar onvoldoende vraag is om met een vaste busdienst te rijden. Reizigers kunnen zich telefonisch aanmelden voor een rit. Zijn er geen aanmeldingen, dan wordt de rit niet gereden. Bij de beoordeling of een belbusdienst kan worden ingezet of voortgezet, speelt de verhouding (= MAU-factortussen) de gereden ritten en de geplande dienstregeling een belangrijke rol. Bij een verhouding van hoger dan 45% dient de overweging te worden gemaakt om de belbusdienst te vervangen voor een lijndienst. De verhouding van het geplande ten opzichte van het uitgevoerde is nagenoeg gelijk gebleven met circa 22%. In 2010 lag het aantal uitgevoerde dienstregelinguren van lijn 126 op werkdagen en lijn 134 op zondagen boven de 45%. Lijn
Van
Naar
Werkdagen
Zaterdagen
Zondagen
125 126 127 134 190 314 21 26 29 30 32 33 34 51 59 61 62 194
Den Osse Zierikzee Serooskerke (S) Renesse Sirjansland Oud-Vossemeer 's-Heerenhoek Goes Yerseke Wemeldinge Kattendijke Kats Goes 's-Heer Arendskerke Arnemuiden Oost-Souburg Veere Bath
Serooskerke (S) Oosterland Nieuw-Haamstede Zierikzee Kerkwerve Anna Jacobapolder Baarland Nisse Hansweert Hansweert Goes Kortgene Wolphaartsdijk 's-Heer Arendskerke Middelburg Middelburg Meliskerke Kruiningen
3% 54% 3% 2% 11% 3% 18% 10% 0% 0% -
1% 38% 5% 6% 4% 1% 14% 7% 1% 8% 17% 0% 4% 0% 1%
2% 36% 5% 56% 7% 2% 5% 0% 13% 2% 1% 10% 3% 6% 1% 4% 1% 1%
Figuur 5: Percentage uitgevoerde ritten t.o.v. het aantal geplande ritten
13
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
Dienstregeling In 2010 zijn er circa 2.600 dienstregelinguren (DRU) meer aangeboden dan in 2009. Dit is een stijging van 1%. Deze uitbreiding van de dienstregeling heeft verspreid over diverse lijnen plaatsgevonden.
Concessiegebied Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferries Totaal aantal dru's excl. Fast Ferries
2009
2010
86.300 123.400 115.800 16.121 afvaarten
87.100 124.800 116.200 16.271 afvaarten
325.500
328.100
Figuur 6: DRU's per concessie (bron: Connexxion en Veolia) Overzicht, per concessie, van de lijn die het hoogste aantal dienstregelinguren rijdt. Noord-Zeeland: Lijn 133 Oude Tonge - Vlissingen Midden-Zeeland: Lijn 20 Terneuzen - Goes Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 1 Oostburg - Hulst
14
32.900 dru 17.764 dru 31.000 dru
2010
De exploitatiebijdrage in 2010 5% hoger dan in 2009 De exploitatiebijdrage is het bedrag dat aan de vervoerbedrijven moet worden overgemaakt na de verrekening van de opbrengsten. De toename van de exploitatiebijdrage in Noord- en Midden-Zeeland wordt grotendeels veroorzaakt door de toevoeging van een extra rit op zowel lijn 130 (Noord-Zeeland) als lijn 60 (Midden-Zeeland). Concessiegebied
2009
2010
Verschil %
4.315.000 8.588.000 4.551.000 17.454.000
+ 10% + 5% + 2% + 5%
€ 3.409.000
€ 3.452.000
+ 1%
2,8%
1,6%
Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Totaal Busconcessies
€ € € €
Fast Ferry BDU-index
3.926.000 8.165.000 4.458.000 16.549.000
€ € € €
Figuur 7: Exploitatiebijdrage in 2010 De duurste lijnen van een concessie (obv aantal dru's) Noord-Zeeland: Lijn 133 Oude Tonge - Vlissingen Midden-Zeeland: Lijn 20 Terneuzen - Goes Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 1 Oostburg - Hulst
€ 2.800.000 € 1.800.000 € 2.000.000
De duurste lijnen o.b.v. kosten per reiziger per concessie Noord-Zeeland: Lijn 395 Zierikzee - Rotterdam Midden-Zeeland: Lijn 51 Borsele - ‘s Heer Arendskerke Zeeuws-Vlaanderen: Lijn 89 Walsoorden - Hulst (weekend)
€ € €
5,70 52,50 30,30
15
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
De WROOV-opbrengsten in 2010 zijn fors hoger dan in 2009 (€ 1,5 mln) De door de vervoerders te ontvangen vervoeropbrengst wordt bepaald aan de hand van de WROOV-onderzoeken. WROOV is een werkgroep die het gebruik van de Nederlandse nationale vervoerbewijzen jaarlijks onderzoekt. Met behulp van deze resultaten worden de landelijke opbrengsten verdeeld over de verschillende overheden. In 2010 stegen de opbrengsten met bijna 6% tot 10,8 miljoen euro. De opbrengsten die uit het WROOV worden verkregen zijn exclusief de opbrengsten uit de studentenkaart.
Concessiegebied
2007
2008
2009
2010
Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferry
€ 2.805 € 3.141 € 2.087 € 1.248
€ 2.560 € 3.059 € 1.942 € 1.258
€ 2.705 € 3.227 € 2.001 € 1.405
€ € € €
Totaal
€ 9.281
€ 8.819
€ 9.338
€10.800
2009
2010
Strippenkaarten voorverkoop Strippenkaarten wagenverkoop Abonnementen Regionale tarieven OV-Chipkaart
€ 1.803 € 1.039 € 2.699 € 3.795 -
€1.747 €1.137 €2.572 €3.823 €1.521
Totaal
€ 9.336
€10.800
3.493 3.499 2.394 1.414
Figuur 8: opbrengsten (x 1.000) per concessie (bron: NEA) juli 2011
Kaartsoort
Figuur 9: opbrengsten (x 1.000) per kaartsoort (bron: NEA) juli 2011
16
2010
Invloeden van de invoering van de ov-chipkaart De opbrengstverdeling van de openbaar vervoeropbrengsten gebeurde in het 'strippenkaart'-tijdperk op basis van informatie verkregen uit marktonderzoek. Op basis van die uitkomsten werden de 'landelijke opbrengsten' verdeeld over de overheden. In de toekomst, indien alle reizigers met de ov-chipkaart reizen, worden de opbrengsten verdeeld op basis van werkelijke gereisde kilometers. De reizigers checken per gemaakte reis in en uit; hierdoor wordt het mogelijk de opbrengsten nauwkeuriger te verdelen.
Dekkingsgraad Zeeland streeft naar een 100% dekkingsgraad van het openbaar vervoer in alle Zeeuwse kernen. Het beleid van Provincie Zeeland is om de inwoners van alle 182 kernen basismobiliteit te bieden met openbaar vervoer met een dienstregeling. Op plekken of tijden dat dit niet met een vaste bus kan, is er oproepafhankelijk vervoer. In Zeeuws-Vlaanderen is ervoor gekozen om de kernen met reguliere lijndiensten te bedienen en geen oproepafhankelijk vervoer aan te bieden. In hoeverre een kern wel of niet 'voldoende' wordt bediend door het openbaar vervoer, is mede afhankelijk van de loopafstand tussen de voordeur en de halte. Vanuit het beleid is bij deze norm onderscheid gemaakt tussen de 'grotere' en 'kleinere' kernen. Kleinere kernen met een inwoneraantal lager dan 5.000 dienen een bushalte te hebben op minder dan 800 meter van het geografische middelpunt van de kern. Zeeland kent in totaal 169 kleine kernen, waarvan er in 2010 153 voldoen aan de doelstelling. De kernen die niet voldoen aan de criteria betreffen voornamelijk recreatiekernen, waarvoor de vervoerders een ontheffing hebben gekregen. Bij grotere kernen, met een inwoneraantal hoger dan 5.000, dient 90% van de woonadressen zich binnen 500 meter van een bushalte te bevinden. 6 van de 13 kernen voldoet niet aan deze criteria.
Toegankelijkheid Vanuit het beginsel van gelijke kansen voor iedereen is wettelijk bepaald dat het openbaar vervoer integraal toegankelijk moet zijn. In totaal worden 503 van de 1.335 Zeeuwse haltes tot en met 2015 toegankelijk gemaakt. In 2010 zijn de voorbereidingen gestart om in 2011 tientallen haltes aan te passen. In december 2010 zijn aan alle wegbeheerders beschikkingen afgegeven.
17
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
18
2010
Milieukwaliteit materieel Euro 5/EEV Met het aanbieden van bussen met een zo laag mogelijke milieubelasting wordt de milieuvoorsprong ten opzichte van het autoverkeer behouden/verder uitgebreid. De vervoerders worden gestimuleerd om gebruik te maken van bijvoorbeeld roetfilters of schonere brandstoffen. Dit heeft geleid tot de ingebruikname van bussen die rijden op aardgas en biodiesel. In de concessie Noord-Zeeland werd met name gereden met bussen die voldoen aan de Euro 4-norm. De aardgasbussen in Midden-Nederland en de moderne dieselbussen in ZeeuwsVlaanderen voldeden aan de toenmalige (hoogste haalbare) EEV-norm.
Euro 4 Euro 3 Euro 0 - 2
Figuur 10: Euronorm per concessie
Concessiegebied
Totaal aantal voertuigen
Gemiddelde leeftijd
Maximum leeftijd
41 47 31
4,7 jaar 1,7 jaar 2,4 jaar
14,3 jaar 5,1 jaar 7,7 jaar
Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen
Figuur 11: aantal voertuigen en gemiddelde leeftijd
19
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
Klanttevredenheid OV in Zeeland hoger dan landelijk gemiddelde Uit de landelijke OV-Klantenbarometer 2010 blijkt dat het openbaar vervoer in Zeeland hoger scoort (7,4) dan het Nederlands gemiddelde (7,2). In dit grootschalige enquêteonderzoek, dat jaarlijks wordt gehouden door het Kennisplatform Verkeer en Vervoer, worden de ervaringen gemeten van reizigers met betrekking tot veel kwaliteitsaspecten zoals zitplaatskans, klantvriendelijkheid van het personeel, informatievoorziening en tarief. Opvallend is de groei in de beoordeling van de Fast Ferries tussen Vlissingen en Breskens in de afgelopen drie jaren. Daar waar in 2007 een 6,6 werd behaald, scoorde het fietsvoetveer in de jaren 2008 en 2009 respectievelijk een 7,1 en 7,3. In 2010 waardeerden de reizigers de oversteek met een 7,4. Ook de concessiegebieden Noord-Zeeland en Zeeuws-Vlaanderen scoorden beter dan in 2009. Noord-Zeeland steeg van een 7,2 naar een 7,3. Zeeuws-Vlaanderen bleek dit jaar de beste van de Zeeuwse concessies en steeg van een 7,4 in 2009 naar een 7,5. Midden-Zeeland daalde dit jaar licht van een 7,5 naar een 7,4. Ook deze concessie scoort echter boven het landelijk gemiddelde.
Concessiegebied Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferries
2006
2007
2008
2009
2010
7,3 7,4 7,6 -
7,4 7,0 7,1 6,6
7,4 7,2 6,5 7,1
7,2 7,5 7,4 7,3
7,3 7,4 7,5 7,4
Figuur 12: Resultaten OV-Klantenbarometer (bron: KpVV)
20
2010
Kwaliteit OV in 2010 hoger gewaardeerd door scholieren Het vijfde onderzoeksrapport over scholierenvervoer in Zeeland laat de hoogste score zien voor tevredenheid van leerlingen over de kwaliteit van de dienstregeling. De belangrijkste conclusie uit de enquête is dat het comfort van de reis (netheid, geluid, zitplaatskans, vriendelijkheid chauffeur, temperatuur, rijstijl, vertragingsinformatie en informatie op de halte) door 32 procent van de leerlingen voldoende wordt beoordeeld, terwijl 31 procent deze onvoldoende noemt. Het kwaliteitsniveau is hiermee na een lagere beoordeling in de laatste jaren weer terug op het niveau van het eerste meetjaar 2005/06. Wat betreft de kwaliteit van de dienstregeling (stiptheid, aankomsttijden school, reissnelheid, frequentie en aansluitingen) geeft 41% van de leerlingen een voldoende en 25% een onvoldoende. Dit is de hoogste score van al de vijf gemeten perioden. De sociale veiligheid op de haltes en in de bussen scoort eveneens substantieel beter in het laatste schooljaar.
Kwaliteitsaspect Comfort Voldoende Onvoldoende Abonnement (prijs) Tevreden Ontevreden Dienstregeling Voldoende Onvoldoende Sociale veiligheid (in bus) Veilig Onveilig
2005/2006
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
39% 33%
32% 40%
32% 40%
29% 42%
32% 31%
6% 63%
7% 65%
8% 67%
10% 60%
10% 52%
38% 31%
30% 40%
32% 38%
33% 36%
41% 25%
53% 23%
59% 15%
59% 15%
62% 10%
69% 7%
Figuur 13: Beoordeling kwaliteit OV onderzoek Stichting Scholierenvervoer (bron: Stichting Scholierenvervoer)
21
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
22
2010
Percentage rituitval voldoet aan concessievoorwaarden Hoewel het aantal uitgevallen ritten licht is gestegen ten opzichte van 2009 voldoen beide vervoerders aan de gestelde voorwaarden in het bestek. Een deel van de uitgevallen vaarten van de Fast Ferry betreft uitval vanwege regulier onderhoud. De totale uitval van de veerdienst is de laatste jaren fors afgenomen.
Concessiegebied Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferries
2008
2009
* * * 6,00% (991)
0,05% 0,07% 0,01% 1,88% (308)
2010 0,26% 0,14% 0,07% 1,73%
(260) (223) (99) (289)
Figuur 14: Percentage rituitval (bron: Connexxion en Veolia Transport)
Het aantal klachten stabiliseert Voor die keren dat de dienstuitvoering niet vlekkeloos verloopt, is er de mogelijkheid een klacht in te dienen bij de vervoerder. De ontwikkeling van klachten is een maatstaf voor de kwaliteit van de dienstuitvoering. In 2010 zijn er in totaal 1.899 klachten geleverd door reizigers. Daarmee bleef het aantal klachten ongeveer gelijk ten opzichte van 2009 (1.933 klachten).
Concessiegebied Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen Fast Ferries
2008
2009
2010
490 834 258 90
587 1.013 258 75
554 962 334 49
Figuur 15: Ontwikkeling klachten (bron: Connexxion en Veolia Transport) >
23
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
Innovaties en experimenten in het OV Introductie OV-Chipkaart In 2010 is in Zeeland de OV-chipkaart ingevoerd. Belangrijkste verandering is dat wordt betaald per afgelegde kilometer en niet meer per zone. Daarnaast krijgen vervoerders en concessieverleners een nauwkeuriger beeld van de reisbewegingen. Via diverse media is de reiziger geïnformeerd over de OV-chipkaart. Gekozen is voor een communicatie volgens het landelijke format, maar met een regionale uitstraling. Voor de inwoners van Zeeland is een OV-chipkaart vanaf medio juni 2010 gratis ter beschikking gesteld, zodat zij tot het voorjaar 2011 kunnen wennen tijdens de overgangsperiode. In de periode van augustus tot en met december 2010 zijn reeds 700.000 reizen gemaakt met dit nieuwe betaalmiddel. Tot op heden zijn reeds 60.000 kaarten aangevraagd.
Concessiegebied
Aug. 2010
Sept. 2010
Okt. 2010
Nov. 2010
Dec. 2010
Noord-Zeeland Midden-Zeeland Zeeuws-Vlaanderen
17.078 22.184 14.468
41.118 47.493 39.691
43.516 55.728 45.665
48.232 73.856 68.171
42.671 70.327 64.783
Totaal
53.730
128.302
144.909
190.259
177.781
Figuur 16: Overzicht van het gebruik van de OV-Chipkaart (bron: Connexxion en Veolia Transport)
24
2010
DRIS Uit onderzoek blijkt dat reizigers behoefte hebben aan actuele reisinformatie. De belangrijkste knooppunten zijn daarom voorzien van dynamische reisinformatie (DRIS) waarop de actuele vertrektijden zijn te vinden. Het plaatsen van de DRIS-panelen op 14 knooppunten vindt gefaseerd plaats.
Figuur 17: Aantal DRIS-panelen in Zeeland
KAR Sinds 1 januari 2010 zijn alle Zeeuwse streekbussen voorzien van KAR (korte afstandsradio). Met dit systeem zijn verkeerslichten te beïnvloeden en is een vervanging van Vetag. Een voordeel van dit systeem is dat de exploitatiekosten van het beheer van de VRI's (verkeerslichten) aanzienlijk lager zijn dan bij het 'oude' Vetag. Ook is de flexibiliteit groter. Voorrang wordt alleen gegeven bij kleine vertraging. Ook wordt KAR gebruikt bij het DRIS-systeem bij de communicatie tussen halte en voertuig.
25
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
OV-experimenten Tussen 2009 en 2011 worden onder de noemer 'Openbaar Vervoer Zeeland, De goede kant op’ experimenten uitgevoerd om de kwaliteit van de dienstverlening van het openbaar vervoer te verbeteren. In dat kader heeft het voormalige College 3,5 miljoen euro voor het houden van experimenten beschikbaar gesteld. Bij alle experimenten wordt vanuit diverse invalshoeken bekeken welke verbeteringen kans van slagen hebben. Toeristenpas West Zeeuws-Vlaanderen en Schouwen-Duiveland Met de toeristenpas kunnen gasten van verblijfsaccommodaties in West Zeeuws-Vlaanderen in juli en augustus gratis gebruik maken van het openbaar vervoer in het gebied. Ook kunnen zij gebruik maken van speciaal ingezet evenementenvervoer en tegen gereduceerde tarieven de lokale musea bezoeken. De SchouwenDuivelandPas biedt gratis openbaar vervoer, gratis toegang tot lokale musea en speciale arrangementen en kortingen voor gasten van verblijfsaccommodaties op Schouwen-Duiveland in het toeristenseizoen. Doel van de toeristenpassen is het toeristisch product te verbeteren door het inzetten van nieuwe marketinginstrumenten en een verbeterde dienstverlening. De projecten op Schouwen-Duiveland en in West Zeeuws-Vlaanderen zijn in 2006 gestart, ondersteunt door Provincie Zeeland. Ook andere partijen, waaronder de recreatieondernemers, dragen een belangrijk deel van de kosten van de projecten. Gratis openbaar vervoer Zeeuws-Vlaanderen voor 65+ verlengd tot 1 maart 2012 Op Schouwen-Duiveland en in Zeeuws-Vlaanderen konden 65-plussers in 2010 gratis gebruik maken van het openbaar vervoer. De proef op Schouwen-Duiveland is reeds in 2008 opgestart, en eindigde op 31 december 2010. In Zeeuws-Vlaanderen startte de proef in maart 2010 en is inmiddels verlengd tot 1 maart 2012. De pas geeft 65-plussers recht op gratis vervoer tijdens daluren. De proef heeft de volgende doelstellingen: • Ervaringen opdoen met tariefexperimenten; • Inzicht verkrijgen in de integratiemogelijkheden van openbaar vervoer en Wmo-vervoer; • Verhoging van de maatschappelijke participatie van 65-plussers; • Verbeteren van het imago van het openbaar vervoer; • Verlagen van de drempel voor het gebruik van het openbaar vervoer; • Inzicht krijgen in het verplaatsingsgedrag. Integratie OV en doelgroepenvervoer In een aantal kleine kernen in de Oosterschelderegio rijden ‘s avonds geen bussen. Sinds 1 september 2009 kan iedereen die in deze regio woont en ‘s avonds openbaar vervoer nodig heeft, een Regiotaxi bestellen. De Regiotaxi Oosterschelde reed eerst alleen voor mensen met een Wmo-indicatie. Om het wegvallen van openbaar vervoer in de avonduren te compenseren, is – bij wijze van proef –
26
2010
tot september 2011 de Regiotaxi voor iedereen toegankelijk. Daarna wordt bekeken of deze aanpak succes heeft. De Regiotaxi rijdt zeven dagen per week in Noord- en Zuid-Beveland, Schouwen-Duiveland en Tholen. Sinds 1 februari 2010 is het in Zeeuws-Vlaanderen mogelijk om in de avonduren gebruik te maken van de OV-taxi Zeeuws-Vlaanderen. De OV-taxi is een aanvulling op het bestaande openbaar vervoer in Zeeuws-Vlaanderen. Op deze manier willen de gemeenten, Provincie Zeeland en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen een oplossing bieden voor het vervoersprobleem van een beperkte groep inwoners, dat is ontstaan met het vervallen van het collectief vraagafhankelijk vervoer - ofwel de belbus - eind 2006. Aan het breder inzetten van de OV-taxi in de avonduren zijn wel spelregels verbonden, om ervoor te zorgen dat dit aanvullend collectief vervoer ook op langere termijn betaalbaar en daarmee inzetbaar blijft. Inwoners van kleine kernen zonder eigen vervoer dienen hiervoor een persoonlijke vervoerspas aan te vragen. Tot op heden zijn er circa 450 passen aangevraagd. Het project richt zich op ouderen en mensen met een mobiliteitsbeperking die (nog) niet in aanmerking komen voor het Wmo-vervoer. Tevens richt het zich, wanneer er in de avonduren geen openbaar vervoer meer is van en naar de kleine kernen, op inwoners van de kleine kernen in Zeeuws-Vlaanderen zonder eigen vervoer. OV-ambassadeurs In 2010 zijn 35 vrijwilligers gestart als OV-ambassadeur. Doel van het project OV-ambassadeurs is het stimuleren van senioren om hun verplaatsingsgedrag te veranderen ten gunste van het openbaar vervoer en om zodoende te voorkomen dat zij op termijn in een sociaal isolement geraken.
27
Kengetallen Openbaar Vervoer Zeeland
De OV-ambassadeurs gaan hiertoe, op speciale OV-Instapdagen, de senioren begeleiden, helpen bij en vertrouwd maken met het gebruik van het openbaar vervoer. OV-ambassadeurs zijn 55-plussers die regelmatig met het openbaar vervoer reizen en gezien kunnen worden als ervaringsdeskundige op dit gebied. Zij delen hun ervaringen met andere senioren, die onbekend zijn met het openbaar vervoer. Ze geven uitleg over het openbaar vervoer in het algemeen, helpen bij het plannen van een reis en bieden de helpende hand bij het daadwerkelijk maken van bijvoorbeeld een busreis. Zodoende laten zij andere senioren ervaren hoe gemakkelijk het reizen per openbaar vervoer is. De eerste OV-instapdag, gehouden op 22 september 2010, werd door zo'n 185 senioren bijgewoond. Ook in 2011 worden dergelijke dagen georganiseerd. Tevens kan de reiziger, door het concept 'Proefreis', gebruik maken van persoonlijke assistentie tijdens de reis. De ambassadeurs helpen reizigers hierbij op weg bij een te maken rit. De proef loopt tot eind 2011. Discobus De Provincie Zeeland vindt het belangrijk dat de reis van jongeren van en naar de discotheek zo veilig mogelijk wordt gemaakt. Door de inzet van een discobus kunnen jongeren op een veilige en snelle manier bij de discotheek komen en na afloop weer thuis. Gebruik van de auto of de fiets is hierdoor minder noodzakelijk. Provincie Zeeland wil de inzet van discobussen graag stimuleren en de eigenaren van discotheken hiervoor subsidie ter beschikking stellen. De provincie financiert tijdelijk maximaal de helft van de kosten voor de inzet van een discobus. De rest wordt betaald door de discotheek. De beleidsmedewerkers geven aan dat uit ervaringen met het experiment 'discobus' blijkt dat discotheken het inzetten van een discobus zien als marketingmiddel om de disco te promoten. De inzet van een dergelijke bus levert echter weinig reizigers op en de ondernemer kan structurele bekostiging niet dragen. De subsidieregeling werkt in haar huidige vorm dus niet. Gratis OV op Koninginnedag en Open Monumentendag Op twee dagen in 2010 hebben reizigers gebruik kunnen maken van gratis openbaar vervoer. Op Koninginnedag zorgde Provincie Zeeland, vanwege de grote publieke belangstelling, voor gratis bus- en bootvervoer. Connexxion zette 30 april extra bussen in en reed volgens een aangepaste dienstregeling. Ook op de jaarlijkse Open Monumentendag, zaterdag 11 september, werd gratis bus- en bootvervoer aangeboden. Informatievoorziening Vanaf november 2009 is de website www.degoedekantop.nl publiekelijk toegankelijk De website geeft een beeld van de verschillende projecten en experimenten die Provincie Zeeland op het gebied van het openbaar vervoer de komende jaren uitrolt. De site had in 2010 circa 9.000 hits. Verder heeft in 2010, midden juni en begin december, ieder huishouden in Zeeland het magazine 'In de bus!' ontvangen. Een magazine dat twee keer per jaar verschijnt in Zeeland in het kader van de campagne en bijbehorende experimenten. Het magazine wordt in samenwerking met de vervoerders Connexxion en Veolia uitgegeven.
28
COLOFON Uitgave Provincie Zeeland Contactpersoon Thijs van Opdurp 0118-631642
[email protected] Teksten Provincie Zeeland, Afdeling Verkeer & Vervoer, subcluster Monitoring Redactie Provincie Zeeland, Afdeling Communicatie Fotografie • Beeldenbank www.laatzeelandzien.nl • Anda van Riet, Joop van Hout Prepress en Repro Provincie Zeeland, afdeling I&D November 2011