verkeer en vervoer
HAARLEM, november 2011
Openbaar Vervoer Zuidtangent Jaarverslag 2010
openbaa
Openbaar Vervoer Zuidtangent Jaarverslag 2010
Colofon Uitgave Provincie Noord-Holland Postbus 123 | 2000 MD Haarlem Tel.: 023 514 31 43 | Fax: 023 514 40 40 www.noord-holland.nl
[email protected] Eindredactie Provincie Noord-Holland Directie Beleid | Sector Verkeer en Vervoer Fotografie Provincie Noord-Holland Grafische verzorging Provincie Noord-Holland MediaProductie Haarlem, november 2011
2 |
INHOUD 3
| Samenvatting
5
| 1
Inleiding
8
| 2
Exploitatie
9 | 2.1 Gebruik
10 | 2.2 Uitvoeringskwaliteit
13 | 2.3 Aanbod
13 | 2.4 Reizigersopbrengsten
14 | 3
Infrastructuur
15 | 3.1 Doorontwikkeling Zuidtangent
15 | 3.2 De busbaan
15 | 3.3 De haltes
16 | 3.5 Fietsvoorzieingen
16 | 3.6 Beheer en onderhoud
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 3
samenvatting Voor u ligt het jaarverslag waarin de belangrijkste ontwikkelingen rond de Zuidtangent in 2010 worden beschreven. De Zuidtangent is een hoogwaardige openbaar vervoerverbinding tussen Haarlem en Amsterdam Bijlmer Arena via Schiphol over grotendeels vrije busbanen. Het Kerntraject van de Zuidtangent tussen Haarlem Europaweg en Schiphol Noord is indertijd speciaal aangelegd voor deze OV-verbinding.
Exploitatie De Zuidtangent rijdt sinds januari 2002. In 2007 hebben de provincie Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam de concessie voor de exploitatie van de Zuidtangent per 9 december 2007 aanbesteed. Connexxion heeft de aanbesteding gewonnen en mag tot december 2015 het vervoer op de Zuidtangent verzorgen. Op 12 december 2010 volgt de Zuidtangent een nieuwe route door Amstelveen. De belangrijkste bevindingen wat betreft de exploitatie van de Zuidtangent in 2010 zijn: • Op lijn 300 nam het aantal reizigerskilometers ten opzichte van 2009 met 3,9% toe tot 99,7 miljoen kilometer. Op het Stadsregio-deel bedroeg de toename 4,7%, op het Haarlemse deel 0,3%. • Op lijn 310 nam het aantal reizigerskilometers ten opzichte van 2009 met 19,3% toe tot 25,4 miljoen kilometer. • Op lijn N30 nam het aantal reizigerskilometers met 19,0% toe tot 1,2 miljoen kilometer. Op het Stadsregio-deel bedroeg de toename 24,1%, op het Haarlemse deel 0,9%. • De rituitval nam met 42,9% toe tot 1.836 uitgevallen ritten • Het aantal klachten is met 13% afgenomen tot 369 klachten, met name omdat Connexxion minder klachten over de punctualiteit van de Zuidtangent heeft ontvangen. • Het algemene reizigersoordeel over de kwaliteit van de Zuidtangent was lager dan in 2009 (7,1 versus 7,5). Op alle aspecten is het reizigersoordeel gelijk gebleven of gedaald. Aspecten die het meeste daalden qua oordeel waren stiptheid en reisinformatie bij de halte en beschikbaarheid van zitplaatsen. • De totale reizigersopbrengsten zijn met 5,9% gestegen tot € 10,8 miljoen. Voor het Stadsregio-deel bedroeg de toename 5,1%, voor het Haarlemse deel 8,7%.
Doorontwikkeling Verder heeft Gedeputeerde Staten van Noord-Holland de ambitie uitgesporken om (een deel van) de Zuidtangent in de toekomst alsnog te vertrammen. De keuze tot wel of niet vertrammen zal op termijn in gezamenlijkheid met de betrokken partners plaatsvinden.
Sociale veiligheid Het aantal geregistreerde incidenten op de Zuidtangent (lijn 300) is toegenomen van 323 in 2009 naar 365 in 2010. Bij de Zuidtangenthaltes Bornholm en Overbos zijn naar aanleiding van de veiligheidsproblematiek aldaar in 2010 door de gemeente Haarlemmermeer camera's in gebruik genomen. Zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid is verbeterd. Buurtbewoners hebben zich positief uitgelaten over de plaatsing van de camera's.
4 |
Verkeersveiligheid Als gevolg van enkele ernstige ongevallen in 2009 is in 2010 een grootschalig veiligheidsonderzoek uitgevoerd naar de verkeersveiligheid van de Zuidtangent. De provincie heeft zich als doel gesteld om het aantal verkeersdoden en slachtoffers terug te dringen. Hoewel het rapport heeft aangegeven dat de vrije busbaan van de Zuidtangent in principe een veilige constructie is, neemt de provincie Noord-Holland de maatregelen die in het rapport worden voorgesteld grotendeels over, of neemt de voorstellen in onderzoek om zo de veiligheid te verbeteren. De maatregelen die de provincie Noord-Holland neemt, worden in samenspraak met de overige wegbeheerders en de vervoerder voorbereid en genomen.
Nieuwe haltes De provincie heeft in 2010 en 2011 38 nieuwe wachtruimtes bij alle haltes van het kerntraject van de Zuidtangent geplaatst. De nieuwe haltes passen door hun herkenbare vormgeving bij het karakter van de Zuidtangent en bieden de reiziger beschutting en comfort. Daarnaast is bij de uitvoering van de haltes gelet op veiligheid, duurzaamheid en mogelijkheden voor informatievoorziening. Ook zijn er eind 2010 nieuwe DRIS-panelen geplaatst bij de haltes van de Zuidtangent.
Invoering OV-chipkaart In 2010 is de OV-chipkaart geïntroduceerd op de Zuidtangent. Doordat de Stadsregio Amsterdam eerder volledig overstapte op de OV-chipkaart dan de provincie NoordHolland, duurde de duale fase op het Haarlemse deel van de Zuidtangent langer dan op het Stadsregio-deel. Dit leidde tot verwarring bij reizigers, tot een toename van het aantal mensen dat zonder geldig vervoerbewijs met de Zuidtangent reisde en tot veel reacties/klachten van reizigers over problemen met het in- en/of uitchecken . In de loop van 2010 zijn de overgangsproblemen opgelost en werkt alle apparatuur sindsdien naar behoren.
Fietsvoorzieningen In 2010 is onderzoek onder reizigers gedaan naar (specifieke wensen ten aanzien van) het gebruik van de fiets in combinatie met de Zuidtangent. Het in 2009 door de provinciale staten genomen besluit om fietsen niet toe te staan in de Zuidtangent wordt ondersteund in dit gebruikersonderzoek. Een klein deel van de reizigers (19%) wil de fiets meenemen in de bus terwijl bijna de helft van hen bezwaar heeft tegen een dergelijke maatregel. Uit het onderzoek blijkt verder dat de kennis van reizigers over de aanwezigheid van fietskluizen en OV fiets beperkt is. GS heeft besloten om de informatievoorziening te verbeteren in samenwerking met betrokken partijen.
1
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 5
inleiding
6 |
De Zuidtangent is een hoogwaardige openbaar vervoerverbinding van Haarlem Station via Vijfhuizen, Hoofddorp, Schiphol, Amstelveen en Ouderkerk a/d Amstel naar Amsterdam Bijlmer Arena. De Zuidtangent rijdt grotendeels over vrije busbanen, waarbij het Kerntraject tussen Haarlem Europaweg en Schiphol Noord indertijd speciaal voor de Zuidtangent is aangelegd. Figuur 1 | Traject Zuidtangent
In januari 2002 is Connexxion met de exploitatie op de Zuidtangent gestart. In 2007 hebben de provincie Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam de concessie voor de exploitatie van de Zuidtangent per 9 december 2007 aanbesteed. Connexxion heeft de aanbesteding gewonnen en mag tot december 2015 het vervoer op de Zuidtangent verzorgen. Op 9 december 2007 is tevens de Zuidtak van de Zuidtangent van Nieuw-Vennep naar Hoofddorp tussen de N207 en het kerntraject ter hoogte van de Hoofdvaart in gebruik genomen. De provincie Noord-Holland voert samen met de gemeente Haarlem en Schiphol het beheer en onderhoud uit van het Kerntraject inclusief halte voorzieningen, gladheidbestrijding en groen voorzieningen. Ook de Zuidtak wordt door de provincie en de gemeente Haarlemmermeer beheerd. Voor de andere delen van het traject van de Zuidtangent zijn de betreffende wegbeheerders verantwoordelijk.
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 7
De provincie Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam
Zuid). Op een aantal plekken in dit jaarverslag wordt ook
volgen de ontwikkelingen rond de Zuidtangent op de voet.
verslag gedaan van de ontwikkelingen rond de lijnen N30 en
Het jaarverslag doet hiervan verslag. Achtereenvolgens
310; daar waar dit het geval is wordt dit expliciet gemeld.
komen de volgende onderwerpen aan de orde: •
De exploitatie van de Zuidtangent;
•
De aanleg en het beheer en onderhoud van de infrastructuur.
In dit jaarverslag wordt met de Zuidtangent met name de oorspronkelijke lijn 300 bedoeld (Haarlem NS – Schiphol Amsterdam Bijlmer Arena). Bij aanvang van de dienst regeling 2011 op 12 december 2010 is een nieuwe route door Amstelveen in gebruik genomen: via de Ouderkerkerlaan, met een halte bij het nieuwe hoofdkantoor van KPMG (Langerhuize). Inmiddels rijden er ook nachtritten op deze verbinding onder lijnnummer N30. Bovendien rijden er sinds 9 december 2007 in opdracht van de Stadsregio Amsterdam ook Zuidtangentbussen op lijn 310 (Nieuw-Vennep – Schiphol – Amsterdam-
2 8 |
exploitatie
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 9
Dit hoofdstuk besteedt aandacht aan diverse aspecten rond de exploitatie van de Zuidtangent. Achtereenvolgens komen de volgende onderwerpen aan de orde: •
Gebruik.
•
Uitvoeringskwaliteit.
•
Aanbod.
•
Promotie.
•
Financiën.
2.1 Gebruik 2.1.1 Lijn 300 De Zuidtangent (lijn 300) werd in 2010 intensiever gebruikt dan in 2009. Het aantal reizigerskilometers dat met de Zuidtangent werd afgelegd nam in die periode met 3,9% toe van 95,9 miljoen in 2009 tot 99,7 miljoen in 2010. De toename was vooral terug te vinden op het Stadsregio-deel; hier nam het aantal reizigerskilometers met 4,7% toe van 80,3 naar 84,0 miljoen. Voor het Haarlemse deel was het aantal reizigerskilometers in 2010 met 15,6 miljoen min of meer vergelijkbaar met 2009 (+0,3%). Figuur 2 | Ontwikkeling reizigerskilometers in de periode 2007-2010
2.1.2 Gebruik lijn N30 en 310 Sinds 9 december 2007 rijden er onder de vlag van de Zuidtangent twee nieuwe lijnen. De nachtritten van lijn 300 worden sinds die datum onder het lijnnummer N30 uitgevoerd (deze rijden dus ook op de route van Haarlem NS naar Amsterdam Bijlmer Arena). Daarnaast is lijn 310, de lijn Nieuw-Vennep – Hoofddorp – Schiphol – Amsterdam Zuid, aan het aanbod toegevoegd. Deze lijn valt volledig onder de verantwoordelijkheid van de Stadsregio Amsterdam. Uit tabel 1 blijkt dat in 2010 meer reizigerskilometers met de nachtritten van de Zuidtangent (N30) werden afgelegd dan in 2009 (+19%). Op het Haarlemse deel bedroeg de toename 0,9%, op het Stadsregio-deel 24,1%. Ook het aantal reizigerskilometers dat met lijn 310 tussen Nieuw Vennep Amsterdam Station Zuid werd afgelegd is in 2010 toegenomen, en wel met 19,3%.
10 |
Tabel 1 | Ontwikkeling reizigerskilometers per Zuidtangent-lijn 2009-2010 Reizigerskilometers 2010 (in miljoenen) Haarlemse deel
Stadsregio-deel
15,6
300 310 N30 Totaal
Index (2009 = 100) Totaal
Haarlemse deel
Stadsregio-deel
Totaal
84,0
99,7
100,3
104,7
103,9
25,4
25,4
119,3
119,3
0,2
1,0
1,2
100,9
124,1
119,0
15,8
110,5
126,3
100,3
107,8
106,8
2.1.3 Bezetting per lijnsegment Uit zogenaamde NVS-tellingen (tellingen die chauffeurs met name in de maand november verrichten) komt naar voren dat in 2010 de bezetting van de Zuidtangent (lijnen 300 en N30) in 2010 op een aantal telpunten hoger was dan in 2009, en op een aantal telpunten lager. Grote groei is gemeten ter hoogte van Ouderkerk aan de Amstel en Amstelveen Oranjebaan. De sterkste afname is gemeten ter hoogte van Haarlem Schalkwijk. In onderstaande tabel en figuur zijn de telcijfers van de 300 en de N30 opgeteld. Tabel 2 | Ontwikkeling aantallen reizigers op werkdagen in de Zuidtangent per trajectdeel in november, in twee richtingen samen (2007-2010; index 2007 = 100) Lijn 300 en N30
2007 Aantal Index
2008 Aantal Index
2009 Aantal Index
2010 Aantal Index
A’dam Foppingadr/Ouderkerk ad Amstel
7.140
100,0
8.005
112,1
8.137
114,0
9.086
127,3
Ouderkerk / A’veen Oranjebaan
7.482
100,0
8.199
109,6
8.272
110,6
9.247
123,6
A’veen busstation / Schiphol Noord: A9
7.390
100,0
7.455
100,9
7.001
94,7
7.818
105,8
Schiphol Handelskade / De Hoek
10.612
100,0
8.787
82,8
8.510
80,2
9.158
86,3
Hoofddorp NS / Hfd Graan voor Visch
83,3
12.836
100,0
11.253
87,7
10.810
84,2
10.698
Vijhuizen / Haarlem Schalkwijk C
7.509
100,0
8.170
108,8
7.852
104,6
7.412
98,7
Hlm Europaweg / Hlm Verwulft
7.357
100,0
7.896
107,3
7.825
106,4
7.737
105,2
Figuur 3 | Ontwikkeling aantallen reizigers op werkdagen in de Zuidtangent per trajectdeel in november, in twee richtingen samen (2007-2010)
2.2 Uitvoeringskwaliteit De uitvoeringskwaliteit van het openbaar vervoer is een belangrijke voorwaarde om bestaande klanten te behouden en nieuwe klanten te trekken. Dit geldt zeker ook voor de Zuidtangent.
2.2.1 Punctualiteit/regelmaat De reizigersgroei in de Zuidtangent is zo sterk dat er knelpunten optreden. Overdag rijdt nu elke 6 minuten een bus, maar in de spitsperioden raken de bussen op sommige trajectdelen te vol. Dit leidt tot oponthoud waardoor een regelmatig interval tussen ritten (bijvoorbeeld elke 6 minuten) moeilijk te handhaven is. Dit speelt vooral in de spitsperioden en op het traject tussen Schiphol en Haarlem, in Haarlem zelf en op het traject tussen Amstelveen en Amsterdam Zuidoost. Het gebrek aan regelmaat en het tekort aan (zitplaats)capaciteit brengen het hoogwaardige karakter van de Zuidtangent in gevaar. Daarom heeft de provincie in 2010 en onderzoek uitgevoerd naar het toekomstperspectief van de Zuidtangent, waar ook de mogelijkheden om de Zuidtangent te vertrammen, zijn onderzocht.
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 11
2.2.2 Rituitval Connexxion heeft de plicht alle ritten in de dienstregeling uit te voeren. Niettemin zijn 1.836 van de 193.138 geplande ritten in 2010 uitgevallen (dus 0,95% rituitval). De rituitval is daarmee gestegen in vergelijking met 2009, toen er 1.285 ritten uitvielen (+42,9%). De rituitval is daarmee terug op het niveau van 2007 (toen 1.864 uitgevallen ritten). Defect materieel of een gebrek aan materieel was in 2010, evenals in voorgaande jaren, de belangrijkste oorzaak van rituitval (71,2%). Na de start van de nieuwe concessie in december 2007 daalde de rituitval vanwege defect materieel door de instroom van nieuwe bussen op de Zuidtangent. In 2010 is een einde gekomen aan deze neerwaartse trend en is de rituitval vanwege defect materieel toegenomen. Andere belangrijke oorzaken van de rituitval in 2010 waren een te grote vertraging tijdens de voorgaande rit (11,3%) of een tekort aan personeel (7,0%). Met uitzondering van de vertragingen liggen de belangrijkste oorzaken voor de rituitval allen binnen de invloedssfeer van Connexxion (= verwijtbare rituitval). Voor de provincie en de Stadsregio Amsterdam was dit indertijd aanleiding om in de nieuwe concessie een malusregeling voor rituitval op te nemen. Figuur 4 | Oorzaken rituitval in de periode 2007-2010
2.2.3 Aantal klachten In 2010 heeft Connexxion 369 klachten over de Zuidtangent ontvangen. Dit zijn er 54 minder dan in 2009 (423). Reizigers klagen ook in 2010 relatief vaak over het personeel: in 2010 ging het om 156 klachten tegen 165 klachten in 2009. Het aantal klachten over de punctualiteit is gedaald van 132 in 2009 naar 98 in 2010. Het aantal klachten over de haltes is afgenomen van 11 in 2009 naar 6 in 2010. Figuur 5 | Aantal en aard van de klachten in de periode 2007-2010
Naast de reguliere klachten heeft Connexxion in 2010 ook nog 4.456 klantreacties ontvangen die betrekking hadden op het in- en/of uitchecken met de OV-chipkaart (97% van de klachten in de categorie “overig”). Deze klachten zijn uit bovenstaande figuur gelaten vanwege de vergelijkbaarheid. Naast opstartproblemen wordt het grote aantal reacties over het in- en uitchecken mede veroorzaakt doordat op het Haarlemse deel van de Zuidtangent nog langer met de strippenkaart gereisd kon worden dan op het Stadsregio-deel, hetgeen tot verwarring bij reizigers leidde (zie verder paragraaf 3.5).
12 |
2.2.4 Sociale veiligheid
veiligheid bij de haltes langs de route van de Zuidtangent.
Sociale veiligheid is een belangrijk kwaliteitsaspect van het
In 2009 waren dat respectievelijk een 8,0 en een 7,7. Ter
busvervoer. Het is een randvoorwaarde die op orde moet zijn,
vergelijking, in 2002 gaven de reizigers nog een 7,0 en een
omdat reizigers anders afhaken. Wanneer de veiligheid
6,6 voor de veiligheid in het voertuig en bij de halte.
gegarandeerd is, kan het een factor zijn voor het groeiend aantal reizigers.
Het personeel wordt ook periodiek gevraagd naar de sociale
De provincie neemt haar verantwoordelijkheid en zet zich
veiligheidsbeleving in de bus. Uit de personeelsmonitor 2010
voor het waarborgen van de sociale veiligheid in het open
blijkt dat buschauffeurs in Nederland de sociale veiligheid in
baar vervoer. In overleg met de vervoerder stelt de provincie
de bus in 2010 (6,5) beter beoordelen dan in 2008 (6,3). Ook
doelstellingen op en geeft de provincie sturing aan de hand
geven zij aan minder vaak slachtoffer te zijn van strafbare en
van monitoring en evaluaties. De provincie signaleert en
niet-strafbare incidenten. Deze vergelijking kan niet
informeert de betrokken partijen, zoals gemeenten, over
gemaakt worden voor de Zuidtangent apart.
sociaal onveilige situaties. Daarnaast heeft de provincie ook een rol als wegbeheerder. Vandalisme is één van de factoren
Zwartrijders
die het gevoel van sociale veiligheid beïnvloeden. Als
Uit onderzoeken van Connexxion (najaar 2009 en voorjaar
beheerder van diverse haltes langs de Zuidtangent en
2010) bleek dat het zwartrijdpercentage op de Zuidtangent
provinciale wegen is de provincie verantwoordelijk voor
rond de 15% schommelde. Naar aanleiding van deze schok
schone en hele haltes volgens de vastgestelde kwaliteits
kende uitkomsten, is een pilot voorgesteld met 12 extra
niveaus.
toezichthouders in het gebied AML met als hoofddoel het terugdringen van het aantal incidenten en het terugbrengen
Aantal incidenten
van het zwartrijdpercentage, met name op de Zuitangent
De afgelopen jaren is de sociale onveiligheid op de Zuid
(300 en 310). De 12 extra toezichthouders (Medewerkers
tangent een belangrijk aandachtspunt geweest. Het aantal
Service & Veiligheid) zijn vanaf begin augustus 2010 aan het
geregistreerde incidenten op de Zuidtangent (lijn 300) is
werk gegaan en de eerste resultaten zijn zodanig dat Con
toegenomen van 323 in 2009 naar 365 in 2010 (+13,0%). Van
nexxion overweegt om het aantal toezichthouders verder uit
1)
deze incidenten hadden er 210 betrekking op het Stadsregio
te breiden voor zowel de Zuidtangent, Sternet alsmede
deel (+21,4% ten opzichte van 2009) en 155 op het Noord-
Streek.
Hollandse deel (+3,3%). Het betreft vooral persoonsgerelateerde incidenten op de haltes Haarlem Station en Haarlem-
2.2.5 Reizigersoordeel
Schalkwijk en objectgerelateerde incidenten op de haltes in
Bij aanbesteding van de concessie voor de Zuidtangent
Hoofddorp.
hebben de provincie en de Stadsregio Amsterdam hoge eisen gesteld aan de kwaliteit van de Zuidtangent (gemiddeld
Sociale veiligheidsbeleving
reizigersoordeel een 8). Ook in 2010 worden deze eisen niet
Een andere maatstaf voor de sociale veiligheid is de subjec
gehaald. Het algemene reizigersoordeel over de kwaliteit
tieve veiligheid, het gevoel van (on)veiligheid dat reizigers
van de Zuidtangent ligt in 2010 lager dan in voorgaande
ervaren. Reizigers gaven in 2010 gemiddeld een 7,7 voor de
jaren (7,1 in 2010 versus 7,5 in 2008 en 2009). Op geen van de
sociale veiligheid in de Zuidtangent en een 7,5 voor de sociale
uitvoeringsaspecten scoort de Zuidtangent beter dan in 2009. Opvallende dalingen zijn die bij de uitvoerings
1) In 2010 is intensief gewerkt aan het stimuleren van incidenten melden. De stijging van het aantal geregistreerde incidenten kan deels verklaard worden door een hogere meldingsbereidheid.
aspecten reisinformatie bij de instaphaltes, beschik baarheid van zitplaatsen en netheid (zie tabel ).
Tabel 3 | Reizigersoordeel Zuidtangent 2009 en 2010 (KpVV Klantenbarometer 2010) Zuidtangent
Landelijk
2009
2010
2009
2010
Stiptheid bij vertrekhalte
7,4
6,9
6,8
6,9
Klantvriendelijkheid van de chauffeur
6,8
6,8
7,1
7,1
Rijstijl van de chauffeur
6,7
6,7
6,9
7,0
Reisinformatie instaphalte
7,6
6,5
7,0
7,0
Reisinformatie bij vertragingen / problemen
5,9
5,5
4,7
4,6
Sociale veiligheid in de bus
8,0
7,7
7,9
7,9
Sociale veiligheid bij de halte
7,7
7,5
7,6
7,6
Beschikbaarheid van zitplaatsen
8,1
7,5
8,2
8,3
Netheid
6,7
6,3
6,7
6,7
Algemeen rapportcijfer
7,5
7,1
7,2
7,2
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 13
Het lagere reizigersoordeel kan (mede) veroorzaakt worden
2.4 Reizigersopbrengsten
door de hogere rituitval, de vervanging van de haltes (zie
De reizigersopbrengsten van de Zuidtangent (lijnen 300, 310
paragraaf 3.4) en de verwarring rond de invoering van de
en N30) bedroegen in 2010 bijna € 11 miljoen, hetgeen 6,4%
OV-chipkaart op de Zuidtangent (zie paragraaf 3.5).
hoger is dan in 20092). De opbrengsten van het Haarlemse
2.3 Aanbod 2.3.1 Omvang aanbod
deel zijn met 8,7% toegenomen (van € 2,4 miljoen in 2009 naar € 2,6 miljoen in 2010). De reizigersopbrengsten van het Stadsregiodeel van de Zuidtangent zijn toegenomen met 5,1% (van € 7,8 miljoen naar € 8,2 miljoen). Een belangrijke
De Zuidtangent (lijn 300) rijdt sinds 2007 overdag op werk
verklaring voor deze toename is het intensievere gebruik van
dagen in beide richtingen 10 keer per uur. Rijden met hogere
lijnen 310 en N30.
frequenties is niet zo maar mogelijk. De Zuidtangent heeft op kruispunten met overig verkeer prioriteit, waardoor een verdere frequentieverhoging tot onacceptabele wachttijden voor het overige verkeer leidt. Om toch zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de behoefte van reizigers is in 2010 tussen Haarlem en Schiphol spitslijn 277 gaan rijden. Mogelijkheden voor verdere verbeteringen van het aanbod zijn beschreven in het Toekomstperspectief Zuidtangent 2010.
2.3.2 Promotie aanbod (Marketing) Connexxion stelt jaarlijks een marketingplan op. Op basis van dit plan stellen de opdrachtgevers vast in hoeverre Connexxion in aanmerking komt voor de subsidie die voor marketingactiviteiten gereserveerd is. De marketingactiviteiten in 2010 waren gericht op een verbetering van het imago van de Zuidtangent en een toename van het aantal reizigers dat gebruik maakt van de Zuidtangent. •
Nieuwe dienstregeling: Mis um niet. Vanaf november 2009 is
de communicatie rondom de Zuidtangent zich gaan richten op de nieuwe dienstregeling van 13 december 2010. •
Krantje voor de reiziger. Sinds december 2009 kunnen de
reizigers van de Zuidtangent genieten van de Spits! in de bus. Uit enquêtes onder reizigers is gebleken dat het verkrijgen van een gratis krant in de bus een toe gevoegde waarde zou geven aan het openbaar vervoer. Sindsdien is Connexxion op zoek gegaan naar een partner en dat is Spits! geworden. Naast deze Zuidtangent specifieke campagnes heeft de Zuid tangent ook meegelopen in overige Connexxion campagnes.
Figuur 6 | Ontwikkeling reizigersopbrengsten Zuidtangent 2007-2010
1) De cijfers voor 2010 zijn voorlopig omdat het laatste kwartaal en ook het 5e kwartaal in WROOV nog niet zijn vastgesteld. De cijfers zijn inclusief Studenten Openbaar Vervoerkaart, en exclusief BTW.
3 14 |
infrastructuur
Openbaar Vervoer Zuidtangent | Jaarverslag 2010 Provincie Noord-Holland | 15
3.1 Doorontwikkeling Zuidtangent Eind 2010 is een onderzoek afgerond naar het toekomstperspectief van de Zuidtangent3). Onderwerp was een eventuele vertramming van de ver binding. De eventuele vertramming moet worden bezien in de context van de realisatie van een hoogwaardig openbaar vervoernetwerk binnen de Metropoolregio Amsterdam, het zogenaamde R-net. De Zuidtangent vormt binnen het R-net een hoofdverbinding tussen belangrijke woon- en werkgebieden in het zuidelijke deel van de regio. Er zijn drie varianten uitgewerkt voor doorontwikkeling van de Zuidtangent. Eén variant richt zich op optimalisatie binnen het huidige bussysteem. Een tweede variant zoekt de meerwaarde van een ultieme systeemsprong tot regiotram. Een laatste variant geeft een beeld van een gedeeltelijke ver tramming. De varianten zijn doorgerekend en er is een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) uitgevoerd voor alle varianten. Op basis van de resultaten en conclusies van dit onderzoek hebben Gedeputeerde Staten van Noord-Holland de ambitie uitgesproken om de ambitie op termijn gedeeltelijk te vertrammen. De keuze om te vertrammen zal door de betrokken overheden in de regio gemaakt moeten worden. Hierbij gaat het om medewegbeheerders zoals gemeenten en de Stadsregio Amsterdam. In de tussentijd wordt ingezet op optimalisatie op het huidige bussysteem.
3.2 De busbaan Als gevolg van enkele ernstige ongevallen in 2009 is in 2010 een grootschalig veiligheidsonderzoek uitgevoerd naar de verkeersveiligheid van de Zuid tangent4). Hieruit is gebleken dat de vrije busbaan in principe veilig is, onder ander door de scheiding met het overige verkeer en de beveiliging op de kruispunten. Niettemin is het aantal slachtofferongevallen en het aantal slachtoffers, vooral op de trajectgedeelten waar de Zuidtangent gebruik maakt van vrije infrastructuur, toegenomen, daar waar elders sprake is van een dalende trend in het aantal ongevallen met busverkeer. Een belangrijke oorzaak van deze ongevallen is het gedrag van overstekend en kruisend verkeer (bijvoorbeeld roodlichtnegatie). Om daar waar mogelijk ongevallen met (Zuidtangent)bussen te voorkomen of in ieder geval de ernst van de ongevallen te beperken, heeft de provincie Noord-Holland zich uitgesproken om –samen met betrokken wegbeheerders en concessieverlener- aanvullende verkeersveiligheidsmaatregelen te nemen.
3.3 De haltes De provincie heeft in 2010 nieuwe wachtruimtes geplaatst bij alle haltes van het kerntraject van de Zuidtangent dat loopt vanaf de halte Europaweg in Haarlem tot en met de halte Schiphol Noord. De haltes in Nieuw-Vennep en de halte Toolenburg Zuid (Hoofddorp) worden aangepast en voorzien van 3) Zie Goudappel Coffeng (2010) Toekomstperspectief Zuidtangent, decemer 2010. 4) Zie Via (2010) Onderzoeksrapport verkeersveiligheid Zuidtangent, 16 juni 2010.
16 |
dezelfde nieuwe wachtruimte en van een fietsenstalling. In
3.6 Beheer en onderhoud
totaal zijn er 38 nieuwe wachtruimtes, die voor het voorjaar
Door Gedeputeerde Staten is eind 2010 het kwaliteitsniveau
van 2011 in gebruik zijn genomen. De nieuwe haltes passen
voor Hoogwaardig Openbaar vervoerstructuur vastgesteld
door hun herkenbare vormgeving bij het karakter van de
op basis van de CROW-systematiek beheerkosten openbare
Zuidtangent en bieden de reiziger beschutting en comfort.
ruimte. De systematiek definieert de kwaliteitseisen op 4
Daarnaast is bij de uitvoering van de haltes gelet op veilig
punten namelijk (van slecht naar goed): R-, R, R+, R++. Voor
heid, duurzaamheid en mogelijkheden voor informatie
vrijliggende openbaarvervoerbanen (kerntraject Zuidtangent)
voorziening. Ook zijn er eind 2010 nieuwe DRIS-panelen
geldt hetzelfde basis kwaliteitsniveau als voor stroomwegen
geplaatst bij de haltes van de Zuidtangent. Het effect van
(R). Voor de delen van het tracé nabij haltes geldt een hoog
deze maatregelen zal blijken in het volgende jaarverslag.
waardig kwaliteitsniveau (R+). Het kwaliteitsniveau is een belangrijk uitgangspunt voor de onderhoudsprogrammering
Voor de gemeente Haarlemmermeer is de veiligheids problematiek bij de Zuidtangenthaltes Bornholm en Overbos in maart 2010 aanleiding geweest om middels camera toezicht de veiligheid en openbare orde te handhaven. De gemeente Haarlemmermeer heeft daartoe op 25 maart 2010 bij wijze van proef publieke camera's bij de Zuidtangent haltes Overbos en Bornholm in gebruik genomen. Uit een evaluatie van de proef5). blijkt dat de objectieve als de subjectieve veiligheid na plaatsing van de camera’s is verbeterd. Dit blijkt zowel uit politiecijfers als uit signalen van betrokken professionals en buurtbewoners die zich positief hebben uitgelaten over de plaatsing van de camera's.
3.5 Fietsvoorzieingen In 2010 is een onderzoek onder reizigers van de Zuidtangent uitgevoerd naar (specifieke wensen ten aanzien van) het gebruik van de fiets in combinatie met de Zuidtangent6). Daarbij ging het niet alleen om het vervoer van fietsen in de bus, maar ook om de fietsvoorzieningen bij haltes en de mogelijkheden om een OV-fiets te huren. Uit het onderzoek blijkt dat de behoefte om een fiets in de Zuidtangentbussen mee te kunnen niet groot is: een op de vijf reizigers heeft behoefte aan deze mogelijkheid terwijl bijna de helft van hen bezwaar heeft tegen een dergelijke maatregel. Uit het onderzoek blijkt verder dat de kennis van reizigers over de aanwezigheid van fietskluizen en OV fiets beperkt is. GS heeft besloten om de informatievoorziening te verbeteren in samenwerking met betrokken partijen.
5) Zie Nota van B&W Haarlemmermeer “Evaluatie en continuering cameratoezicht ten behoeve van Zuidtangenthaltes Bornholm en Overbos” d.d. 14 juni 2011. 6) Zie Onderzoeksrapport en GS besluit provincie Noord Holland d.d. 29 juni 2010 over het “Gebruikersonderzoek Fiets en de Zuidtangent”.
van de Zuidtangent in de komende jaren.
verkeer en vervoer
HAARLEM, november 2011
Openbaar Vervoer Zuidtangent Jaarverslag 2010
openbaa
