Kantoorapparaten: opgelet voor mogelijk schadelijke stoffen. Kopieermachines, laserprinters, faxtoestellen,

Kantoorapparaten: opgelet voor mogelijk schadelijke stoffen. Kopieermachines, laserprinters, faxtoestellen,...

Kantoorapparaten: opgelet voor mogelijk schadelijke stoffen.

2

Wat is toner?

3

Welke gezondheidseffecten van toner zijn bekend?

3

Houdt blootstelling aan toner nu eigenlijk risico’s in?

4

Hoe de risico’s beperken?

4

Hoe tonerpatronen veilig verwisselen en wat bij het morsen van toner? 

5

Wat met klachten?

6

Wat is toner? Een modern kantoor kan niet zonder kopieer­machines, laserprinters en fax­ toestellen. Het zijn noodzakelijke apparaten die echter ook een nadeel hebben: door het gebruik van toner komen mogelijk schade­ lijke stoffen vrij zoals tonerpoeder (fijn stof, carbon black) dat soms deeltjes zware metalen kan bevatten (kwik, kobalt, nikkel) maar ook gechloreerde koolstofverbin­ dingen, papierstof, vluchtige organische koolwaterstoffen (benzeen, tolueen, styreen) en ozon (O3). Een aantal van deze stoffen kan hinder en uitzonderlijk ook schade veroorzaken aan de gezondheid van werknemers.

Welke gezondheidseffecten van toner zijn bekend? Blootstelling aan toner kan gepaard gaan met een aantal gezondheidseffecten. Ozon bijvoorbeeld, dat de typische geur geeft die vrijkomt bij het kopiëren, kan al bij lage con­ centraties de slijmvliezen van ogen en luchtwegen irriteren. Longpatiënten zijn over het algemeen meer gevoelig. Fijn stof kan diep doordringen in de longen en de bloedbaan en schadelijke effecten teweeg brengen. Er kunnen ook allergische reacties optreden op bestanddelen van toner (astma, huid­ allergie). In het verleden werden vooral gezondheidseffecten geregistreerd bij werknemers die vaak met (grote hoeveelheden) toner te maken kregen zoals werknemers die cartridges recyclen, herstel­ lers van kopieerapparatuur, werknemers van drukkerijen,…

3

Houdt blootstelling aan toner nu eigenlijk risico’s in? Onderzoek wijst tot nu toe uit dat bij lage concentraties tonerstof geen gezondheidsrisico te verwachten valt, op voorwaarde dat er sprake is van een correct gebruik van de toestellen, een goede ventilatie en regelmatig onderhoud. Verdere studies op grotere schaal en op langere termijn zijn in feite nodig om de inzichten te versterken. Er is zeker geen reden tot paniek. Toch is enige voorzichtigheid geboden.

Hoe de risico’s beperken?  Zorg voor een goed inkoopbeleid: niet alleen de snelheid, kosten per vel en het gebruiks­ gemak tellen mee bij de aankoop van kantoorapparaten maar ook de productie van scha­ delijke stoffen, warmte en geluid. Sluit bij voorkeur een goed onderhoudscontract af.

 Printers, faxen en kopieerapparaten plaats je best in een aparte, goed geventileerde ruimte (dit stimuleert de werknemers ook om te bewegen op kantoor). Het is meestal niet nodig speciale verluchtingsmaatregelen te voorzien. Enkel grote printers hebben aangepaste verluchting nodig (of afzuiging in besloten ruimten) zoals aangegeven door de fabrikant.

 Kijk na of er een ozonfilter is.  Alle gebruikers moeten instructies

krijgen in

verband met het oplossen van storingen en het veilig vervangen van tonerpatronen.

 Neem klachten van werknemers serieus.

4

Hoe tonerpatronen veilig verwisselen en wat bij het morsen van toner?  Laat

het

tonerpatroon

verwisselen

door

collega’s die daar instructies voor hebben gekregen.

 Zorg

dat er geen rechtstreeks huidcontact is

met de toner bij het verwisselen van het patroon. Draag bij voorkeur handschoenen.

 Geeft het toestel aan dat de toner bijna op is? Schud het tonerpatroon dan buiten en niet in het kantoor.

 Een gebruikt tonerpatroon kan je verpakken in de zak en doos van het nieuwe patroon en te­ rugbezorgen aan de leverancier. Sommige leve­ ranciers kunnen een speciale verzamelbox bezorgen voor grootverbruikers. Particulieren kunnen lege cartridges ook kwijt in het contai­ nerpark.

 Trek de transparante afsluitstrip rustig van een nieuwe cartridge. Vouw de strip iedere keer op zodat hij kort blijft en er geen tonerpoeder wordt verspreid.

 Draag handschoenen en een mondmasker bij het opruimen van gemorste toner. Doe dit met een natte doek, gedrenkt in koud water (geen lauw noch warm water), en gooi het doekje bij voorkeur weg. Gebruik in geen geval de stofzuiger (blaast fijn stof rond en kan kapot gaan door magnetische deeltjes in de toner).

 Zit er toch toner op je handen, was ze dan met koud water (geen lauw noch warm water). Zo voorkom je dat de poriën open gaan en de toner erin blijft zitten.

5

Wat met klachten? ls er regelmatig sprake van een hinderlijke ozonlucht? Zijn er klachten? Onderzoek moet dan uitwijzen wat de oorzaak is en welke maatregelen noodzakelijk zijn. Is de hinder structureel, dan moet er iets gebeuren:

 vervang de apparatuur door betere (modernere) apparaten – hou daarbij rekening met de verspreiding van schadelijke stoffen, het geluid en de warmte van de apparaten;

 pas bronafzuiging toe, plaats filters en maak alles goed schoon;  verbeter de ruimteventilatie of verplaats de kantoorapparatuur naar een aparte (goed ge­ ventileerde) ruimte. Bestrijding aan de bron heeft dus de voorkeur (en moet gebeuren bij de aanschaf van de apparaten). Evalueer na verloop van tijd of de maatregelen effect hebben gehad en of er geen klachten (meer) zijn.

6

Nota’s

7

Voor meer informatie kan u steeds terecht bij uw regionaal secretariaat. IDEWE-IBEVE Antwerpen Tel. 03 218 83 83 Fax 03 230 56 78 [email protected]

IDEWE-IBEVE Hasselt Tel. 011 24 94 70 Fax 011 22 35 62 [email protected]

IDEWE-IBEVE Namur Tel. 081 32 10 40 Fax 081 30 13 71 [email protected]

IDEWE-IBEVE Brussel Tel. 02 237 33 24 Fax 02 230 05 69 [email protected]

IDEWE-IBEVE Leuven Tel. 016 39 04 38 Fax 016 39 04 02 [email protected]

IDEWE-IBEVE Turnhout Tel. 014 40 02 20 Fax 014 40 02 29 [email protected]

IDEWE-IBEVE Gent Tel. 09 264 12 30 Fax 09 264 12 39 [email protected]

IDEWE-IBEVE Mechelen Tel. 015 28 00 50 Fax 015 28 00 60 [email protected]

IDEWE-IBEVE Roeselare Tel. 051 27 29 29 Fax 051 27 29 59 [email protected]

www.idewe.be © IDEWE - Niets uit deze uitgave mag, in enige vorm of op enige wijze, verveelvoudigd of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestem­ ming van de uitgever. Verantwoordelijke uitgever: dr. Simon Bulterys, IDEWE, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven. – 20174/092010. Wettelijk depot: D/2010/11.422/15.