Kaderbrief 2014
Slagvaardig
Actief en alert inspelen op ontwikkelingen
Jody Cath, Raad van Bestuur SWZ 18 juli 2013
2
Inhoudopgave: Inhoudopgave
p. 3
Inleiding
p. 4
Uitgangspunten
p. 4
Externe ontwikkelingen
p. 4
Ontwikkelingen in de langdurige zorg op lange termijn
p. 4
Maatregelen en beleid voor 2014
p. 5
Inkoopbeleid zorgkantoren 2014
p. 5
Ambities
p. 6
Vanuit een lange termijn visie voor SWZ
p. 6
Vanuit het meerjarenbeleidplan 2013-2015
p. 7
Vanuit de overige aandachtsgebieden
p. 8
Financiële kaders
p. 9
Samenvatting
p. 9
Lijst van gebruikte afkortingen
p. 10
3
Inleiding Het doel van de kaderbrief is om aan het begin van een nieuwe planning- en controlcyclus de hoofdlijnen en thema’s van het beleid voor het volgende werkjaar aan te geven. Deze kaders zijn richtinggevend voor de doelstellingen en de activiteiten, die binnen de jaarplannen worden vormgegeven. De kaderbrief wordt vastgesteld door de Raad van Bestuur, na overleg met het Managementteam. In -
de kaderbrief wordt aandacht besteed aan: de te verwachten externe ontwikkelingen; de ambities en doelstellingen van de organisatie; de financiële en organisatorische kaders, waarbinnen de doelstellingen gerealiseerd, moeten worden.
Uitgangspunten Het startpunt van een werkjaar ligt bij onze missie en visie, het meerjarenbeleidplan en datgene wat bij het begin van het beleidsjaar gerealiseerd is. De missie, visie en kernwaarden van SWZ blijven ongewijzigd. Ook in 2014 wordt thematisch invulling gegeven aan één van onze kernwaarden. Het thema voor 2014 is:
Slagvaardig De samenleving verandert snel en stelt hoge eisen aan de flexibiliteit van de organisatie. Daar willen we actief op inspelen. Vanuit een servicegerichte instelling wil SWZ snel en cliëntgericht de gevraagde zorg kunnen realiseren. De vele ontwikkelingen in de zorgsector pakken we voortvarend en daadkrachtig op. Met de beschikbare middelen gaan we zorgvuldig en cliëntgericht om. Het meerjarenbeleidplan (MJBP) van SWZ is geactualiseerd. Dit was nodig omdat het perspectief voor de langdurige zorg fors gewijzigd is. Om slagvaardig en ondernemend hierop te kunnen inspelen, zijn zes programma’s opgesteld, die elk bestaan uit één of meerdere projecten. Voor elk programma is een lid van het managementteam verantwoordelijk. De programma’s zijn: - WMO - Vastgoed - Strategische Personeelsplanning - Huis op orde - NAH - Positionering en Profilering SWZ. Verderop in deze kaderbrief wordt inhoudelijk aandacht besteed aan de programma’s.
Externe ontwikkelingen Ontwikkelingen in de langdurige zorg op lange termijn De langdurige zorg wordt grondig hervormd. De beweegredenen van de overheid hierbij zijn: - Aandacht voor kwaliteit. Dit betekent vooral aandacht voor eigen regie, eigen verantwoordelijkheid en zorg op maat. - Het vergroten van de betrokkenheid van de samenleving. Er wordt steeds meer een beroep gedaan op familie, vrijwilligers, mantelzorg. - De financiële houdbaarheid van het systeem. Dit heeft gevolgen voor de professionaliteit, de omvang van de zorg en de tarieven.
4
Hiervoor zijn een aantal hervormingen in gang gezet, die zich globaal laten omschrijven als “extramuralisering”. Voor SWZ zijn van belang: - De transitie van extramurale begeleiding en persoonlijke verzorging naar de WMO. - De transitie van kind- en jeugdzorg naar de jeugdwet. - De vormgeving van de kern-AWBZ. - De invoering van de participatiewet (voorheen Wet Werken naar Vermogen). - Beperking instroom AWBZ en scheiden wonen en zorg (incl. infrastructuurbeleid). - De overheveling extramurale verpleging en (naar verwachting) behandeling naar de ZvW. - Flexibilisering van de arbeidsmarkt. Tempo en omvang van deze hervormingen maken deel uit van de politieke agenda.
Maatregelen en beleid voor 2014 In het kader van de ontwikkelingen zijn de volgende beleidvoornemens voor 2014 te verwachten (Bronnen: zorgakkoord, kamerbrief langdurige zorg, impactanalyse VGN): - Transitie WMO Gemeenten bereiden zich voor op de decentralisatie van de extramurale begeleiding, kortdurend verblijf en persoonlijke verzorging, die zal ingaan op 1-1-2015. Medio 2014: inkoop en/of aanbestedingen door gemeenten voor WMO-diensten. - Transitie Jeugdwet Gemeenten bereiden zich voor op de decentralisatie/invoering van de jeugdwet per 1-1-2015. Medio 2014 Inkoop en/of aanbestedingen door gemeenten voor diensten in het kader van de jeugdwet. - Extramuralisering ZZP’s (o.a. scheiden wonen en zorg): wordt gehandhaafd. - Vastgoed: NHC wordt verder ingevoerd. - Financiële beperkingen. Tariefsmaatregel: 0,8% korting. Beperking contracteerruimte: 265 Miljoen. De impact hiervan op tarieven of volume is niet duidelijk. Incidentele loonontwikkeling (ILO) wordt niet gecompenseerd. Extramuralisering ZZP VG 1 en 2. De impact wordt geschat op 15% van het aandeel ZZP 1 en 2, omdat er geen nieuwe instroom is. Voor SWZ is dat verwaarloosbaar. Vervoer: de compensatieregeling vervalt wellicht. - De mogelijk verplichte invoering van een landelijk model en toolkit “Zorgplan = realisatie”. De toolkit komt deze zomer beschikbaar. Op dit moment wordt door VWS een plan van aanpak ontwikkeld. Het is nog onvoldoende uitgewerkt om te beoordelen of dit gevolgen heeft voor SWZ.
Inkoopbeleid van zorgkantoren / zorgverzekeraars Sinds 2012 is de contracteerplicht vervallen. Zorgkantoren hebben dus veel beleidsvrijheid. CZ (zorgkantoor ZOB) publiceerde haar inkoopdocument tijdens het schrijven van deze kaderbrief. Hieruit blijkt: - Visie en speerpunten uit 2013 worden gehandhaafd. - Voor extramurale producten geldt een tarief tussen 88,5% en 90,5% van het maximale NZatarief, afhankelijk van de score op kwaliteit- en innovatiecriteria. - Het volume extramurale productie wordt vooraf vastgesteld op 90% van de gerealiseerde productie 2013 (gemeten tot en met juni), gecorrigeerd met de effecten van maatregelen van VWS. In 2014, tijdens de klikmomenten in mei en augustus, wordt deze afspraak omgezet in een definitieve afspraak aan de hand van de daadwerkelijk gerealiseerde productie (neerwaarts, en indien daartoe voldoende ruimte bestaat ook opwaarts). - De beleidsregel Zorginfrastructuur voor extramurale zorg wordt nog gewijzigd. Hier is verder nog geen duidelijkheid over. - Het tarief voor intramurale zorg ligt tussen 95,5% en 97,5% van het maximale NZa-tarief, afhankelijk van de score op kwaliteit- en innovatiecriteria.
5
-
-
In 2014 zal er niet of nauwelijks ruimte zijn voor capaciteitsmutaties, zorgzwaartetoename of volumegroei van de intramurale zorg. Het volume intramurale productie wordt vooraf vastgesteld op 95% van de gerealiseerde productie 2013 (gemeten tot en met juni), gecorrigeerd met de effecten van maatregelen van VWS. In 2014, tijdens de klikmomenten in mei en augustus, wordt deze afspraak omgezet in een definitieve afspraak aan de hand van de daadwerkelijk gerealiseerde productie (binnen de beschikbare financiële kaders). Er moet rekening gehouden worden met lagere opbrengsten aan PGB door “sturing” door zorgkantoren bij (her)indicaties. Kwaliteit- en innovatiecriteria van CZ zijn gebaseerd op de resultaten van de kwaliteitsmetingen uit het kwaliteitskader, het versterken van de eigen regie, het stimuleren van voorbereiding van cliënten op de WMO, het stimuleren van “gezond ouder worden”.
Ook VGZ (zorgkantoor NOB) publiceerde haar inkoopdocumenten tijdens het schrijven van deze kaderbrief. Hoofdpunten zijn: Intramuraal: - Het omzetten van intramurale capaciteit naar extramurale arrangementen wordt gestimuleerd. - Het omzetten van lichte naar zware capaciteit is niet wenselijk en niet haalbaar. - Het te contracteren volume wordt vastgesteld op 100% van de gerealiseerde productie in de eerste helft van 2013. - Het tarief wordt bepaald op 99% van het maximale NZa-tarief, minus de eventuele kortingen op basis van een beoordelingsmatrix voor kwaliteitscriteria (max. -4%). Extramuraal - Cliënten moeten zoveel als mogelijk in de wijk terecht kunnen voor dagactiviteiten. - Het zorgkantoor wil wijkgerichte voorzieningen bij voorkeur samen met de betreffende gemeente inkopen. - Het streven is om maximaal 80-90% van het uitgegeven budget in 2013 (passend binnen de productieafspraak van 1 november 2013) voor dagbesteding 2014 in te zetten. - Het zorgkantoor is niet bereid om een uitbreiding van het aantal uren begeleiding NAH af te spreken. - Voor het te contracteren volume wordt uitgegaan van de productie over de eerste helft van 2013, minus een afslag op basis van een beoordelingsmatrix voor kwaliteitscriteria (max. -20%). - Het tarief wordt afgesproken op basis van het tarief 2013, minus de eventuele kortingen op basis van een beoordelingsmatrix voor kwaliteitscriteria (max. -4%). De gevolgen van de inkoopdocumenten voor SWZ worden in de komende weken nader bestudeerd. Indien noodzakelijk zal de kaderbrief aangepast worden. Voor de goede orde zij hier opgemerkt dat ook de effecten van de verwachte landelijke bezuinigingen van 6 miljard euro het bovenstaande overzicht nog kan wijzigen.
Ambities van SWZ Vanuit een lange termijn visie voor SWZ De ontwikkelingen voor de langdurige zorg hebben tot gevolg dat er veel bestuurlijke aandacht uitgaat naar het beheersen van risico’s, zowel financieel als zorginhoudelijk. De Raad van Bestuur van SWZ is echter van mening dat – ondanks deze zorgen – wij steeds het belang van de cliënt voorop moeten stellen. Het doel van SWZ is om cliënten optimaal te ondersteunen in hun ontwikkeling en in hun behoefte aan regie over het eigen leven. Dat is ook onze meerwaarde en dat wordt gerealiseerd vanuit het hart, door vele betrokken medewerkers. Wij moeten ons vooral richten op de voorwaarden waarmee onze medewerkers in staat zijn om vorm te geven aan onze maatschappelijke taak. SWZ ziet de ontwikkelingen als een uitdaging en wil de kansen aangrijpen, die in deze hervormingen besloten liggen. In onze missie is vastgelegd dat wij mensen met beperkingen ondersteunen om zoveel mogelijk op eigen kracht mee te doen in de maatschappij. SWZ ziet in de aangekondigde hervormingen een kans om deze vorm te geven voor “kwetsbare burgers” met lichamelijke beperkingen en NAH. Waar mogelijk en waar wenselijk nemen wij deel in kleinschalige en
6
buurtgerichte initiatieven om dit te realiseren. Dit vraagt veel flexibiliteit, zowel van onze medewerkers als van de organisatie. Voor cliënten met EMB blijft SWZ een partner bij uitstek: zowel specialist als ondersteuner met passie voor de zorg. Daarin kunnen wij ons onderscheiden. Onze huidige kernwaarden blijven hiervoor leidend. Cliënten met EMB hebben vaak levenslang en levensbreed zorg nodig. Zij hebben recht op een plaats midden in de samenleving, maar vaak ook behoefte aan een veilige en beschermde omgeving, met aangepaste huisvesting. Wij gaan er van uit dat de toekomstige kern-AWBZ hiervoor de mogelijkheden biedt. Integratie, participatie en volwaardig burgerschap vragen vaak gespecialiseerde ondersteuning en behandeling. SWZ wil haar deskundigheid op het gebied van NAH en EMB verder uitbouwen en beschikbaar stellen. Samen met andere organisaties wordt samengewerkt om een nieuw en eigentijds aanbod te ontwikkelen voor mensen met NAH. SWZ profileert zich ook als kennis- en informatiecentrum. Voor het realiseren van deze ambities zal SWZ bijzondere aandacht schenken en een proactief beleid voeren ten aanzien van aantrekkelijk werkgeverschap, deskundige en verantwoordelijke medewerkers, slimmer organiseren en investeren in het toepassen van technologische mogelijkheden.
Voor 2014 vanuit het Meerjarenbeleidplan 2013-2015 Programma WMO: In 2013 worden de lokale netwerken, zowel bij de gemeentelijke overheid als met lokale aanbieders, uitgebouwd en in kaart gebracht. Daarnaast herbezinnen we ons op een gepast aanbod van diensten. In 2014 stellen we “dynamische businesscases” op om vervolgens Gemeenten in ons verzorgingsgebied aanbiedingen voor WMO diensten te doen. Programma Vastgoed Het is moeilijk om een concrete planning op langere termijn op te stellen voor vastgoedprojecten. De financiële onzekerheid, veroorzaakt door de aangekondigde hervormingen in de langdurige zorg, brengt risico’s met zich mee voor de vermogenspositie van SWZ. Naar aanleiding hiervan kan besluitvorming over de plannen voor Zonhove slechts plaatsvinden, nadat voldoende zekerheid is verkregen over de beheersing van deze risico’s. Dit zal naar verwachting niet eerder zijn dan in 2016. De projecten in Schijndel, Boxtel en ’s Hertogenbosch zijn nog in een verkennende fase. Hiervoor kan geen reële planning worden opgesteld. Er heeft een impairmentonderzoek plaatsgevonden met betrekking tot de invoering van de normatieve huisvestingscomponent (NHC). Dit leverde een positief resultaat op. Naar aanleiding van de extramuralisering, vindt in 2013 nader onderzoek plaats naar mogelijke scenario’s voor een vastgoedbeleid op langere termijn. In 2014 vindt daarover besluitvorming plaats. Programma Strategische Personeelsplanning In 2013 wordt een scholingsprogramma voor regio Son afgerond. In het najaar start een scholingsprogramma voor regio NOB/ZOB. In 2014 wordt strategische personeelsplanning organisatiebreed geïmplementeerd. Zo nodig worden nog deelprojecten gestart. Programma Huis op orde De implementatie van risicomanagement wordt nog in 2013 gerealiseerd. In 2014 wordt de systematiek geïntegreerd in de planning- en controlcyclus. Het optimaliseren van de relatie tussen de cliënt en medewerker is een belangrijke pijler binnen het kwaliteitskader gehandicaptenzorg. SWZ richt zich op de vormgeving van deze pijler, pijler 3 van het kwaliteitskader. Op het gebied van compliance wordt een interne compliance-functionaris operationeel. De risico’s worden in kaart gebracht en de noodzakelijke beheersmaatregelen worden opgenomen in de jaarplannen. In 2014 wordt ook de implementatie van het veiligheid-management-systeem (VMS) afgerond.
7
Programma NAH Op dit ogenblik werkt SWZ samen met enkele externe partners, om een landelijke formule te ontwikkelen voor een gespecialiseerd aanbod van diensten voor mensen met NAH. In het najaar wordt duidelijk of dit doorgang vindt. Zo ja, dan wordt dit aanbod in 2014 gerealiseerd. Zo nee, dan bezint SWZ zich op alternatieven. Daarnaast wordt in 2014 het kenniscentrum NAH gerealiseerd en zal de ontwikkeling van een informatiecentrum NAH zich in de ontwerpfase bevinden. Programma Positionering en Profilering Het project profilering bevindt zich begin 2014 in de voorbereidingsfase. Daarbij is ook aandacht voor marketing en gebruik van social media. De implementatie wordt in 2014 gerealiseerd.
Voor 2014 vanuit overige aandachtsgebieden Zorg en ondersteuning - In het kader van de transitie naar de WMO en in het kader van de specialisatie op NAH, is expliciet aandacht voor het ontwikkelen van nieuwe diensten. - Er wordt beleid ontwikkeld, die een grotere rol en inzet van vrijwilligers, mantelzorgers en het natuurlijke netwerk van cliënten mogelijk maakt. - Er wordt beleid ontwikkeld ten aanzien van inzet van hoogtechnologische hulpmiddelen en ICT, zowel voor het verhogen van zelfstandigheid en zelfredzaamheid van cliënten, als voor het efficiënter en effectiever uitvoeren van ondersteuning en zorg. Daarbij is in elk geval aandacht voor samenwerking met andere aanbieders, bedrijven en innovatiecentra. - Het invoeren van het elektronisch cliëntdossier wordt voortgezet conform de huidige planning. Medewerkers - De plannen, die zijn opgesteld naar aanleiding van het medewerkertevredenheidonderzoek worden verder uitgevoerd. - De ingezette initiatieven rondom duurzame inzetbaarheid van medewerkers worden gecontinueerd. Daarbij horen het afnemen van de werkvermogensmonitor en het verzuim- en arbobeleid. - Doel en gebruik van de huidige flexpool wordt geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. - SWZ blijft aan haar medewerkers ontwikkelingsmogelijkheden bieden. - In 2014 is vooral aandacht voor een bredere inzetbaarheid en zal ook meer een beroep gedaan worden op de eigen verantwoordelijkheid en het verhogen van de flexibiliteit en mobiliteit van medewerkers. - Er wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om “leer-afdelingen” in te stellen. Organisatie - De organisatiestructuur en -cultuur worden geëvalueerd, inclusief het functiegebouw. Vervolgens worden voorstellen opgesteld, die moeten bijdragen aan de gewenste verbeteringen inzake professionaliteit, zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en innovatief vermogen bij medewerkers en bij SWZ als organisatie. - In het kader van slimmer organiseren en efficiënter werken, worden nog in 2013 pilots opgezet voor “lean-management”. Naar aanleiding van de uitkomsten, wordt in 2014 beleid opgesteld voor een organisatiebrede implementatie. - Er is structureel aandacht voor het realiseren van een regel-arme organisatie. Middelen - Er wordt een plan opgesteld en uitgevoerd voor een verdergaande professionalisering van het inkoopproces. - Er wordt een visie en beleidsplan opgesteld voor de inzet van ICT-middelen, ook ten aanzien van de zorg. Externe relaties - Binnen het programma profilering is expliciet aandacht voor marketing ten aanzien van nieuwe financiers en nieuwe partners.
8
-
Het opgestarte project met betrekking tot contractmanagement wordt in 2014 geïmplementeerd.
Financiële kaders Voor het opstellen van de begroting 2014 worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: - Het volume van de begrote productie mag niet hoger zijn dan de uiteindelijk te verwachten productieafspraken met de zorgkantoren. - De tariefaanpassingen door de zorgkantoren worden volledig intern doorvertaald. - Omdat er in 2015 ingrijpende veranderingen optreden met veel financiële onzekerheden, is de doelstelling voor 2014 het bereiken van een weerstandsvermogen van 20%. Er wordt gestreefd naar een begroting met een resultaat van minimaal 1 miljoen euro. Dit wordt o.a. bereikt door het in evenwicht brengen van de kosten en opbrengsten van de behandeldiensten voor derden en voor de 1ste lijn. - De compensatie voor de te lage vervoerstarieven wordt niet verlengd. - Voor deskundigheidsbevordering van medewerkers hanteert SWZ ook in 2014 organisatiebreed de CAO-norm als uitgangspunt. - In 2014 vervalt de compensatie incidentele loonontwikkeling in de externe tarieven. Verdere taakstellingen zijn: - Omdat het beleid van de gemeenten voor de transitie van dagbesteding en ambulante zorg naar de WMO nog onduidelijk is, bezint de Raad van Bestuur zich op de mogelijkheden om reeds in 2014 verantwoorde kostenreducties te realiseren. Nadere besluitvorming zal plaatsvinden tijdens het begrotingsproces. - De overheadkosten 2014 wijzigen procentueel gelijk met de wijzigingen in de begrote omzet 2014 ten opzichte van 2013. - De parameters van de AA rekenbladen worden herzien m.b.t. de extramurale productie. - De vervoerskosten worden verder maximaal gereduceerd. Bovenstaande is onder voorbehoud van de uitkomsten van de inkoopprocedure, de gevolgen van nog niet bekend overheidsbeleid en inzichten die kunnen ontstaan tijdens het begrotingsproces. Ten gevolge hiervan kan de Raad van Bestuur nog andere maatregelen nemen. Aan de hand van een afstudeeropdracht, worden op dit ogenblik de mogelijkheden onderzocht voor het gebruik maken de “derde” geldstromen uit subsidies, fondsenwerving of sponsoring voor specifieke activiteiten of projecten die hiervoor in aanmerking komen. Op basis van de uitkomsten, wordt in 2014 beleid opgesteld.
Samenvatting SWZ wil inspelen op de externe ontwikkelingen en ziet deze als een kans om onze maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Wij evalueren onze interne organisatie tegen het licht van de ontwikkelingen en met de ambitie om een succesvolle organisatie te zijn, waarbij de cliënt centraal staat. De onzekerheid over het uitblijven van inkoopdocumenten en politieke besluitvorming, maakt het moeilijk om een volledig beeld te krijgen van de financiële kaders voor het volgende werkjaar. SWZ stelt hoge prioriteit aan het op peil brengen van het weerstandsvermogen op een algemeen aanvaardbaar niveau. Er is slechts in beperkte mate ruimte om te investeren in nieuwe ontwikkelingen. Samenwerking met anderen is noodzakelijk om innovatief te kunnen zijn. --------------------------------------
9
Lijst van gebruikte afkortingen AA
: Anne Anders
AWBZ : Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten CAO
: Collectieve ArbeidsOvereenkomst
EMB
: Ernstige Meervoudige Beperkingen
ICT
: Informatie en Communicatie Technologie
ILO
: Incidentele Loon Ontwikkeling
MJBP
: MeerJaren BeleidPlan
NAH
: Niet Aangeboren Hersenletsel
NHZ
: Normatieve Huisvesting Component
NOB
: Noordoost Brabant
NZa
: Nederlandse Zorgautoriteit
PGB
: PersoonsGebonden Budget
VG
: Verstandelijk Gehandicapten
VMS
: Veiligheid Management Systeem
WMO
: Wet Maatschappelijke Ondersteuning
ZOB
: Zuidoost Brabant
ZvW
: Zorgverzekering Wet
ZZP
: ZorgZwaartePakket
10
