Kronenburger
Bode
Buitenlandeditie · Nr. 1, November 2006 · Losse nummers KG 3,15 · Oeds Haaksmastraat 64-66, KB-021Y55 Friescheburg
AGL-CONFERENTIE IN NORLAND
ZORGEN OVER FINANCIËN HELLEBORG (ND) – Met gemengde gevoelens werd op 22 april jl. de 37e Conferentie afgesloten. Enerzijds heerste bij de Kronenburgse delegatie blijdschap over het binnenhalen van een hoofdvestiging op Kronenburgse bodem van een AGL-suborganisatie, anderzijds was de stemming bedrukt, daar de financiële situatie van de AGL dermate is, dat deze suborganisatie voorlopig weinig te besteden zal hebben. De huisvesting van dit Centrum voor Culturele Samenwerking ‘Jan Ylieen’ zal daarom in eerste instantie door Kronenburg moeten worden voorgeschoten. Ondanks de financiële zorgen van de AGL kwam de delegatie tamelijk opgetogen naar buiten. Duidelijk is wel dat de regering vastbesloten is de nadruk bij de afgelopen conferentie te leggen op het nieuwe Centrum voor Culturele Samenwerking ‘Jan Ylieen’. De conferentie heeft kennelijk gepoogd Kronenburg en de Mii-Eilanden te paaien met een eigen suborganisatie: het voormalige Mård-Instituut werd vakkundig verdeeld tussen beide landen. De Mii-Eilanden gingen naar huis met het Monoghan Institute for Environment (MIE), dat gevestigd zal worden in Turangi en genoemd is naar de Miisaanse ex-secretaris generaal van de AEGU, terwijl Kronenburg het CCS kreeg. Vooral de Seppische delegatie was erg enthousiast over de naam die het centrum gekregen heeft: Jan Ylieen (1902 – 1979) was een componist van Seppische en Kronenburgse afkomst. Voor Seppië een schitterend voorbeeld van culturele verbondenheid van AGLlanden. Ylieen was echter al zeven jaar overleden voordat de AGL werd opgericht, en de populariteit van de componist was in Kronenburg bij lange na niet zo groot als in Seppië. Critici noemen het centrum derhalve nu al een ‘schandvlek’ op het grondgebied van Kronenburg. Zij vragen zich dan ook af wat Sigurd Jörgensen (*1949) er te zoeken heeft: hij werd door de conferentie unaniem gekozen als eerste voorzitter van het CCS en heeft een schitterende staat van dienst; hij was onder meer burgemeester van Oud-Kronenburg (1999 – 2003) en voorzitter van de Koninklijke Raad voor Musea en Galerieën (1991 – 1998). Wat hij nu precies van plan is in een instituut dat door de financiële malaise binnen de AGL feitelijk vleugellam is, is de critici onduidelijk. De reden voor de oprichting van het MIE en het CCS ‘Jan Ylieen’ is ook al zo dubieus: de opheffing van het Mård-
het culturele aspect. Tot wanneer blijft kunst kunst als het aan alle kanten voorzien is van reclame? Onze staatssecretaris van BECS, Harma van der Aa-Roorda, haastte zich te melden dat Turangi kan rekenen op een financiële bijdrage van Kronenburg. Waarschijnlijk betekent dit impliciet voor ons land dat er weer een aantal bedrijven orders krijgen op de Mii-Eilanden, waardoor er hier weer een aantal banen geschrapt zullen moeten worden.
Sigurd Jörgensen (*1949) voorzitter CCS ‘Jan Ylieen’
Instituut als AGL-instantie leek juist een enorme besparing op te leveren. De prestaties van dat instituut lieten voorts al enkele jaren te wensen over, de organisatie rommelde en de kundigheid van Mård werd binnen haast de hele AGL in twijfel getrokken, te merken aan het gemak waarmee het derde milieurapport door een aantal lidstaten werd verworpen. Het lag dan ook in de lijn der verwachting dat het instituut definitief zou worden opgeheven, zónder dat er iets voor in de plaats zou komen. De AGL-Conferentie besloot echter anders en nu zijn er al twéé instanties die de komende jaren kunnen optreden als twijfelachtige en geldverslindende zorgenkindjes van de liga. Het Norlandse Middelhjem kreeg dan de AGL-Spelen van 2007 toegewezen en ook de Culturele Hoofdstad werd, na twee jaar afwezigheid, weer in ere hersteld: in 2007 mag de Miisaanse hoofdstad Turangi zich als zodanig profileren. Zonder geldelijke bijdrage van het CCS overigens, want geld is er niet. De vraag rijst dan of het Turangi lukt de benodigde sponsors bij elkaar te rapen om het festijn te financieren en – zo ja – wat dit voor gevolgen heeft voor
Voor het overige was de 37e AGLConferentie weer eens ouderwets gezellig. Terwijl er in de laatste jaren een domper op de stemming lag door het uittreden van Karstonia, de daardoor slepende kwestie rondom het Mård-Instituut, alsmede de financiële problemen waarin de AGL verkeert, leken de gedachten hieraan tijdens deze conferentie voor het gemak opzij gezet te zijn. Zelfs de Seppische delegatie, die zich de afgelopen jaren wat stil hield, liet weer eens van zich horen. Slechts de secretaris generaal van de AGL, Antonio da Silva Xiveiras, oogde wat vermoeid en liet de nukken en grillen van de conferentie gelaten over zich heenkomen. Premier Brahms verklaarde na afloop tevreden te zijn over de conferentie: ‘Er is met de oprichting van twee nieuwe organisaties een zeer weerbarstige knoop doorgehakt,’ zo sprak zij, ‘en een moeilijk hoofdstuk in de geschiedenis van de liga is op bevredigende wijze afgesloten. De delegaties kunnen elkaar weer recht in de ogen kijken en we kunnen ons nu met frisse moed verheugen op het zilveren jubileum van de liga in 2011.’ De minister-president verwees hiermee naar het 20-jarige bestaan van de AGL, 2 maart jl., dat enigszins onopgemerkt aan iedereen is voorbijgegaan. De volgende AGLConferentie staat gepland op 8 oktober 2006 en zal gehouden worden in São Antonio. Kronenburger Bode nr. 1 · Pagina 1
BOUW PARLEMENT OPNIEUW VERTRAAGD
REDERIJ AQUAREGIUS TE KOOP AANGEBODEN
NIEUWE BURGEMEESTER VOOR WATERLAND
ALEXANDERSTAD – En wederom is de start van de nieuwbouw van de parlementsgebouwen uitgesteld. De Seppische ontwerper van het parlement, Faus Kaarste, kreeg in een kort geding van de rechter gelijk; volgens Kaarste zou de bouw van zijn ontwerp op een andere plaats dan de oorspronkelijke, het gebouw afbreuk doen. De rechter bepaalde derhalve dat het parlement volgens het ontwerp van Kaarste op de oorspronkelijke plaats moet verrijzen, namelijk in het centrum van de hoofdstad, of helemaal niet.
PORTUS REGIUS – Aquaregius, de rederij die onder meer de veerdiensten in de hele gemeente Dietzland verzorgt, zal binnenkort te koop worden aangeboden. Dit heeft directeur Gert Blaauw zelf laten weten aan zijn personeel. De rederij heeft al enkele jaren te kampen met geldgebrek, waardoor het onderhoud van de veerboten ernstig achterloopt.
WATERBURG – De burgemeester van Waterland, Frans Bosman van Hoogeveen, stapt na tien jaar op. Ofschoon de evaluatiecommissie hem nooit heeft betrapt op slecht functioneren of andere ongeregeldheden, is de relatie tussen Bosman van Hoogeveen en de schepenen er sinds de laatste verkiezingen niet op vooruit gegaan. Een nieuwe burgemeester werd in maart al gekozen: Aletta Haaijer. Zij is lid van de PvG en was in die hoedanigheid van 1993 tot 1999 partijsecretaris. Ze werkte van 1999 tot 2004 als hoofd personeelszaken op de ambassade in Marckfontänn. Haaijer zal op 1 juni worden ingezworen.
Minister Aarts van ruimtelijke ordening wilde het parlement verplaatsen naar het zuidwesten van de stad na protesten van middenstanders in het centrum van Alexanderstad, die geen prijs stelden op de nieuwbouw aldaar. De minister is op vragen van de Noordkamer in woede ontstoken en heeft gedreigd het plan van Kaarste overboord te gooien en zelf een architect in de arm te nemen die zijn ontwerp wél ten zuidwesten van de stad wil zien verrijzen. De minister heeft derhalve een ultimatum gesteld aan alle betrokken partijen: iemand moet vóór september dit jaar zijn bezwaren overboord hebben gegooid, óf Kaarste mag zijn ontwerp mee terug nemen naar Seppië, waarna er iets anders gebouwd zal worden. De Noordkamer vergadert al zeven jaar op een te krappe locatie en heeft onlangs een parlementair onderzoek ingesteld naar de gang van zaken.
COLOFON De eerste buitenlandse editie van de Kronenburger Bode is een gevolg van het scheiden van nieuws over Kronenburg enerzijds en achtergrondinformatie over het land anderzijds. Het laatste blijft voorbehouden aan It Kronenbörgsk Nysblad in de Fantas. De onderhavige publicatie zal nieuws, interviews en relevante achtergronden bevatten. De Kronenburger Bode verschijnt als zelfstandige publicatie en wordt toegezonden aan AGL-betrokkenen en andere geïnteresseerden. Artikelen uit andere Kronenburgse dag- en weekbladen kunnen in de buitenlandeditie van de Kronenburger Bode worden geplaatst. De binnenlandse editie van het blad verscheen voor het eerst in 1744 en is dus nu bezig aan haar 263ste jaargang. De hoofdredactie is sinds augustus 2003 in handen van Carolien Broerke.
De minister van verkeer, Marianne Fraeijlema, heeft het bedrijf een brief gestuurd waarin zij aandringt op maatregelen om de toestand te verbeteren, anders ontstaat een onveilige situatie voor passagiers. De regering is vooralsnog terughoudend met het toezeggen van steun: eerst moet Aquaregius zelf trachten het bedrijf gezond te maken of een koper te vinden. Wanneer er vóór 2008 geen resultaat is geboekt, zal de minister zelf ingrijpen. De veerdiensten tussen de eilanden werden in 1984 geprivatiseerd onder de toenmalige minister voor verkeer Daniël Sanders. De resultaten zijn tot nog toe verschillend: terwijl een bedrijf als Aquaregius slechts met moeite de hoofd boven water heeft weten te houden, heeft Tilma Veerdiensten PV, de rederij die Kaap Nassau, Rading, Engelbert en Madaket aandoet, sindsdien alleen maar winst geboekt. Tilma wordt dan ook gezien als de meest waarschijnlijke koper van Aquaregius. De bewoners van het Dietzlandse eiland Koningin Marie-Louiseland hebben intussen aan de bel getrokken: zij vrezen van de buitenwereld te worden afgesloten wanneer er niet op tijd een oplossing gevonden wordt.
REGERING WIL IN 2012 KERNCENTRALE ALEXANDERSTAD – De minister voor ruimtelijke ordening en milieu, Ed Aarts, heeft bekend gemaakt dat er volgend jaar begonnen zal worden aan de bouw van de eerste Kronenburgse kerncentrale. Deze zou ten zuidwesten van de stad Friescheburg moeten verrijzen aan de weg naar Zuiderland. De regering is van plan het atoominstituut van de AGL, GeoAtom, om advies te vragen bij de bouw. Aarts hoopt dat de centrale rond 2012 voltooid zal zijn.
Kronenburger Bode nr. 1 · Binnenland· Pagina 2
ENNEMABURG IN 2007 TOCH VAN START GRONINGEN – De bouw van de nieuwe stad Ennemaburg volgend jaar ten westen van Groningen zal toch doorgaan. De economische neergang van enkele jaren geleden noopte de regering delen van het Vierstedenplan van oud-minister Anton Wolff voor onbepaalde tijd op te schorten, maar de noodzaak om het plan weer op te pakken, lijkt nu aanwezig. De eerste stad die conform het Vierstedenplan verrees, is Nijenstijn in de gemeente Koninginneland. In 2004 had, ten westen van Friescheburg, een stad Aalburg gebouwd moeten worden rondom het huidige dorp, maar die werd, zoals gezegd, uitgesteld voor onbepaalde tijd. In 2007 zouden dan zowel Fraeylemaburg en Ennemaburg gebouwd moeten worden. De regering heeft besloten Ennemaburg te bouwen, oorspronkelijk de laatste stad in het tijdschema van het Vierstedenplan. Het ziet er naar uit dat de twee middelste steden van het plan nooit van de grond zullen komen.
PREMIER IN ZIEKENHUIS ALEXANDERSTAD – De ministerpresident, Sonja Brahms, zal in juni in het Rehoboth Gasthuis in de hoofdstad een operatie ondergaan aan haar schouder. Dit heeft haar woordvoerder vandaag bekend gemaakt. Gedurende die tijd zal minister van defensie en vice-premier Lex Filidór haar taken waarnemen. De 64-jarige ministerpresident kampt al geruime tijd met een stijve schouder.
“BRUGVERBINDING MET LONG ISLAND”
KØBENBY TREEDT TERUG ALS RECHTER AGL
KONING ALEXANDER IV NAAR ZWEDEN
ALEXANDERSTAD – Er komt mogelijk een brug die Long Island (VS) met het Koninginneeiland zal verbinden. Dit heeft een woordvoerder van het ministerie van ruimtelijke ordening gezegd.
JARJANA (SE) – Mevrouw mr. dr. Nadine Købenby treedt terug als rechter van het AGL-Hooggerechtshof. Dat heeft minister-president Brahms tijdens de AGL-Conferentie in Norland bekend gemaakt.
STOCKHOLM (S) – Koning Alexander IV Lodewijk en koningin Livia hebben eind april de feestelijkheden bijgewoond rondom de 60ste verjaardag van koning Carl XVI Gustav van Zweden.
Er wordt al decennia lang gespeculeerd over een dergelijke brug, maar de noodzaak ervan was tot nu toe voor zowel Kronenburg als de Verenigde Staten niet hoog. Fred Ruys, ambtenaar aan het ministerie van ruimtelijke ordening, schijnt echter volgens zijn woordvoerder thans officieel gevraagd te zijn de mogelijkheden van zo’n brug te onderzoeken. De realisatie van de verbinding zal overigens enige voeten in de aarde hebben, want de bestaande weg naar het centrum van Marianne zal moeten worden voorzien van een afrit naar de brug, waarvoor de westelijke woonwijk aldaar zal moeten worden heringericht. Op Long Island rijzen er minder problemen: vanuit Montauk loopt er reeds een weg naar het oostelijkste puntje van het eiland; hier bevindt zich thans nog de haven vanwaar tien keer per dag een boot naar o.a. Marianne en Alexanderstad vaart en vice versa. Ofschoon de plannen in Marianne nogal wat ophef hebben veroorzaakt, lijkt het niet waarschijnlijk dat er vóór 2030 een definitief besluit genomen zal worden.
Normaliter worden rechters van het Hooggerechtshof van de AGL voor het leven benoemd, maar de gezondheid van de 78-jarige Købenby laat zodanig te wensen over dat zij op advies van haar artsen haar taken zo snel mogelijk moet neerleggen. Dit zal zij dan ook per 1 juli doen. Ze zal worden opgevolgd door mr. Gustaf Hooijenga (*1944), op dit moment nog voorzitter van het College van ProcureursGeneraal in Alexanderstad.
Ofschoon de betrekkingen tussen de koningshuizen van Kronenburg en Zweden niet frequent zijn, kunnen beide families het doorgaans aardig met elkaar vinden. Stockholm vormt vaak een tussenhalte als de koning zijn Karstoniaanse collega Christian II bezoekt, met wie hij een buitengewoon goede relatie onderhoudt. Ditmaal zijn de bezoeken echter omgedraaid: op 1 mei vloog het koninklijk paar door van Stockholm naar Marckfontänn.
NIEUWE AMBASSADEURS IN SEPPIË EN MII
ORDER VOOR NORLANDS CRUISESCHIP
ALEXANDERSTAD – Voor twee ambassadeurs in AGL-landen geldt dat hun termijn van maximaal zeven jaar binnenkort afloopt. De ambassadrice in Seppië, mevrouw Jenneke BuwaldaFroukema, zal per 1 september plaats maken voor Herman Bijlsma Tadema, terwijl voor de Mii-Eilanden per 1 januari 2007 een nieuwe ambassadeur zal aantreden: mr. Johannes Isebrandt zal daar Diderik van Rading opvolgen als zaakgelastigde voor Kronenburg.
DENESTAD – Scheepswerf ÅhlsbergGeeren mag het grootste Norlandse cruiseschip ooit van stapel laten lopen. Dit heeft een woordvoerder van het bedrijf bekend gemaakt. De order door Nor-Cruise is tevens de grootste die de scheepswerf ooit gehad heeft. Het schip, dat ‘Båring’ moet gaan heten, is bijna 300 meter lang en moet plaats bieden aan 2600 passagiers en 850 bemanningsleden. Eind 2007 wordt de oplevering verwacht.
SWABO GRAAIT OP ANTONIJNSE MARKT ALEXANDERSTAD – Het grootste kranten- en tijdschriftenconcern van Kronenburg, SwaBo, in 1919 opgericht door Foppe Swabedissen en Hans-Jan Bottema, zal waarschijnlijk eigenaar worden van twee van de grootste landelijke kranten van São Antonio, te weten O Jornal Naçional en O Mensageiro do Noite. Dit berichtte O Mensageiro do Noite vandaag en het bericht kon alleen maar bevestigd worden door een woordvoerder van SwaBo. Met de overname zou SwaBo in het ZuidAfrikaanse land een marktaandeel van bijna 50% van de gedrukte media in handen krijgen. De overname zal de grootste in de geschiedenis van de Antonijnse pers zijn en heeft plaatselijk al tot enkele felle reacties geleid. Vooral O Jornal Naçional is de laatste jaren noodlijdend en naar verwachting zullen bij een overname enkele tientallen gedwongen ontslagen vallen.
Protesten in São Antonio nabij de hoofdredactie van O Jornal Naçional tegen de mogelijke overname van deze krant door SwaBo. De medewerkers van de krant werden al snel terzijde gestaan door diverse omstanders. (Foto: bureau KNP)
Kronenburger Bode nr. 1 · Buitenland · Pagina 3
BUITENLANDSE TEGOEDEN MARIJ ÜHLER BEVROREN
EX-TOPVROUW AGL BLIJKT LINKS-EXTREMIST ALEXANDERSTAD – De voormalige secretaris generaal van de AGL, de Kronenburgse Marij Ühler, onderhoudt intensieve contacten met links-extremistische groeperingen, zo heeft het ministerie van binnenlandse zaken onlangs laten weten. Sinds het debâcle dat op de 32e AGL-Conferentie in het Norlandse Hy leidde tot haar aftreden, is er een onderzoek gaande naar de handel en wandel van deze tot dan zo onberispelijke politica en diplomate. Haar contacten met de rebellenleider Jean Orange Forrestier op het Miisaanse eiland O Ka Maungo zijn inmiddels bewezen, maar er worden ook verbanden gelegd tussen Ühler en de Maoïstische rebellen in Nepal. Sjoerd Tissingh, de minister van binnenlandse zaken, heeft verklaard dat de regering een aantal landen heeft gevraagd rekeningen van Marij Ühler in die landen te bevriezen. Tevens is de wachtgeldregeling voor scheidende secretarissen generaal van de AGL, die de topvrouw na haar aftreden mocht ontvangen, teruggestort. Tissingh: ‘We zitten Ühler na aan de schenen. Ze lijkt betrokken bij destabiliseringen in een aantal staten, waaronder Nepal en de Mii-Eilanden. Het is de bedoeling dat ze gearresteerd wordt en hier in Kronenburg voor de rechter komt.’
willen herstellen. Ze gebruikte de liga echter om haar positie internationaal te verstevigen en blijkt te zijn omgekocht door Jean Orange Forrestier – of John Orange Forrester, zoals hij echt heet – in een ingewikkeld kat-en-muisspel tussen O Ka Maungo, de Mii-eilanden en de AGL. Beelden van beveiligingscamera’s in horeca-gelegenheden in onder meer Londen, Toronto, Friescheburg, Wellington, Jarjana en Prisce legden de veelvuldige contacten tussen Ühler en Orange Forrester vast. Minister Tissingh verklaarde overigens dat de zaak zó complex is, dat nog steeds niet duidelijk is hoe de vork exact in de steel heeft gezeten.
Ook andere landen hebben echter inmiddels interesse getoond in het berechten van Marij Ühler. De Miisaanse premier Kaanore heeft laten weten dat hij erop vertrouwt dat Ühler in Mii terecht zal kunnen staan vanwege onder meer ophitsing en verstoring van de openbare orde. De AGL zelf heeft nog niet gereageerd,
maar verwacht wordt dat ook die organisatie enige appeltjes met haar te schillen zal hebben.
34ste RIPPERDA-PRIJS NAAR CUBAANSE
EERSTE WEEK VAN DE DANS GOED BEZOCHT
ORANJEWIJK – In de Grote Zaal van het Concerthuis van Oranjewijk is hedenmiddag de 34ste RipperdaPrijs uitgereikt. Winnares was dit keer Mercedes Herrera Muñoz (*1977) uit Nueva Gerona in Cuba. Ze won de prijs met het stuk ‘Chaparrón’ voor celesta, slagwerk en kamerorkest.
FRIESCHEBURG – De organisatie van de Week van de Dans, die in de eerste week van april gehouden werd, is erg tevreden. Tijdens deze week konden Kronenburgse choreografen en dansers zich presenteren, terwijl het publiek
Ühler leek, na het onverwachte aftreden van de Engaar Mahtbod Adalreþson, de rust in de liga weer te
Het winnende stuk kreeg van de jury alle lof vanwege de in hun ogen ‘verfrissend mysterieuze combinatie tussen melodie en de pointillistische klankkleur.’ Tweede werd de Duitser Werner Herzog, derde de Amerikaan Zack Witts. De publieksprijs werd gewonnen door Alan Frost uit Belize. De Ripperda-Prijs wordt sinds 1972 uitgereikt aan jonge componisten en is genoemd naar de laat-romantische Kronenburgse componist Jan-Willem Ripperda (1871 – 1959), die opzien baarde met reusachtige symfonieën, waarvan de meeste om logistieke redenen nog nooit zijn uitgevoerd. Kronenburger Bode nr. 1 · Buitenland / Cultuur· Pagina 4
Medio 2004 leek het even alsof ze gepakt zou worden: ze zou in verwarde toestand zijn opgedoken in Porto São Antonio en aldaar zijn opgenomen in een ziekenhuis, maar de beide broers van Marij Ühler identificeerden haar als iemand anders. tegen sterk gereduceerd tarief kaartjes voor de voorstellingen kon kopen. De Kronenburgse dans staat erg weinig in de belangstelling. Door middel van deze week wilde de organisatie daar wat aan veranderen. Vanwege het succes is het waarschijnlijk dat er een vervolg komt; of dat volgend jaar al is, wilde de organisatie niet kwijt.
POLITIEK IN KRONENBURG
DE STAND VAN ZAKEN IN MEI 2006 ALEXANDERSTAD – Alhoewel de parlementsverkiezingen van oktober 2005 al enige maanden achter de rug zijn als ook de eerste vrijdag van februari, de dag waarop de koning de Promulgatie (de Kronenburgse troonrede) voorleest en doorgaans eens in de vier jaar nieuwe regeringen worden ingezworen, op deze plaats toch een overzicht van de huidige stand van zaken in de Kronenburgse politiek. HET PARLEMENT De Kronenburgse volksvertegenwoordiging bestaat uit vier kamers, genoemd naar de vier windrichtingen. De wetgevende macht wordt gevormd door de Noordkamer, de Zuidkamer en de Westkamer. De Noordkamer bevat sinds 3 februari 2006 175 zetels en kan omschreven worden als Kamer van Afgevaardigden. De Zuidkamer – de Senaat – telt nu nog 50 zetels, maar 81 na 2 februari 2007, en de Westkamer (57 zetels) tot slot komt ongeveer overeen met de Raad van State in Nederland, alhoewel een aantal taken en bevoegdheden fundamenteel verschillen. De Westkamer kent, naast de 57 reguliere zetels, de zogenaamde ‘Zetel der Nassaus’. Deze zetel wordt ingenomen door de kroonprins wanneer deze de leeftijd van twintig jaar bereikt. Als er geen kroonprins is die twintig jaar is of ouder, is de zetel dus vacant. De leden van de Noordkamer worden één keer in de vier jaar gekozen door het volk van Kronenburg, de leden van de Zuidkamer worden aangewezen door en op basis van de gezamenlijke gemeenteraden, terwijl de leden van de Westkamer officieel voor het leven benoemd worden door de koning, officieus in samenspraak met de minister-president en diens kabinet. De zetels in de Noord- en Zuidkamer worden verdeeld op basis van een partijenstelsel. LKP, PvG en NCD vormen op dit moment een regeringscoalitie. NOORDKAMER (sinds 3-2-2006) LKP (rechts-liberalen, 46 zetels) PvG (links-liberalen, 43 zetels) PSV (socialisten, 43 zetels) NCD (christen-democraten, 11 zetels) PU (pragmatici, 10 zetels) CFK (communisten, 6 zetels) KV (kerkelijken, 5 zetels) DPG (democraten/groenen, 5 zetels) UKC (conservatieven, 2 zetels) RP (republikeinen, 2 zetels) ANTS (‘neo-trotskisten’, 2 zetels)
ZUIDKAMER (sinds 7-2-2003) LKP (14 zetels) PSV (11 zetels) PvG (7 zetels) NCD (7 zetels) DPG (4 zetels) CFK (2 zetels) PU (2 zetels) onafhankelijke fractie (3 zetels)
DE OOSTKAMER De uitvoerende macht wordt gevormd door de minister-president en de ministers: de Oostkamer. De Oostkamer kent een variërend aantal zetels, afhankelijk van het aantal portefeuilles dat de coalitiepartijen na de verkiezingen overeengekomen zijn. Formeel niet tot de Oostkamer behorend, maar er wel altijd mee geassocieerd, zijn de staatssecretarissen. Deze kunnen het best omschreven worden als secretarissen generaal van specifieke ministeries die geen eigen minister aan het hoofd hebben – ministeries die wél een minister aan het hoofd hebben, kennen dus ook de functie van staatssecretaris, maar die heten daar gewoon secretaris generaal. Grondwettelijk gezien kan derhalve iedereen, buiten de partijpolitiek om, solliciteren naar de baan van staatssecretaris, maar in de praktijk worden staatssecretarissen wel naar voren geschoven door de coalitiepartijen, zeer tegen de zin van met name de oppositiepartijen die nog nooit deel uitmaakten van de Oostkamer. Momenteel zien de Oostkamer en de staatssecretariaten er als volgt uit: minister-president:
Sonja Brahms (LKP)
minister van binnenlandse zaken: minister van buitenlandse zaken: minister van cultuur: minister van defensie: minister van economische zaken: minister van financiën: minister van justitie: minister van landbouw: minister van onderwijs: minister van ontwikkelingssamenwerking: minister van ruimtelijke ordening en milieu: minister van sociale zaken: minister van verkeer en communicatie: minister van volksgezondheid: minister van volkshuisvesting: minister zonder portefeuille:
Sjoerd Tissingh (NCD) Hans Maarsingh (PvG) Wim Bottema (LKP) Lex Filidór (PvG), tevens vice-premier Henk-Jan de Wilde (NCD) Bert van der Kamp (PvG) Tom Nilsson (LKP) Esther Tebbens-Fransuma (PvG) Peter Christiansen (LKP) Saskia Imminga-Abee (PvG) Ed Aarts (PvG) Sjoerd Mulder (LKP) Marianne Fraeijlema (LKP) Henk-Jan de Winter (PvG) Ineke Puister (LKP) Joop Munnik (NCD)
Kronenburger Bode nr. 1 · Politiek · Pagina 5
staatssecretaris van AGL-zaken: staatssecretaris van Amerikaanse zaken: staatssecretaris van BECS*: staatssecretaris van binnenlandse veiligheid: staatssecretaris van communicatie en media: staatssecretaris van criminaliteit en slachtofferhulp: staatssecretaris van emancipatie: staatssecretaris van immigratie: staatssecretaris van lager en speciaal onderwijs: staatssecretaris van toerisme: staatssecretaris van universitair onderwijs en wetenschappen: staatssecretaris van werkgelegenheid:
Geert van Suchtelen (LKP) Joost Soer (NCD) Harma van der Aa-Roorda (PvG) Arend Postuma (PvG) Henriëtte Reininga-Bakema Peetsma (NCD) Jacob Timmer (PvG) Hanna Kooistra Datema (LKP) Koos Bakker (NCD) Hein Post (NCD) Gerben Zijlstra (LKP) Onno van Wijk (PvG) Henk Smidt Benedick (LKP)
* BECS = Buitenlandse Economische en Culturele Samenwerking
SCHANDAAL NEKT DAGBLADEN EN ‘NEON’ ALEXANDERSTAD – De redacties van enkele landelijke dagbladen als ook het actualiteitenprogramma ‘Neon’ op de commerciële Kronenburgse tv-zender Corona hebben een forse boete gekregen van de Toezichthouder Pers en Media (TPM); hun berichtgeving zou ‘gezocht’ zijn en staat in een aantal gevallen zelfs ‘ver van de waarheid’. Het betreft hier in alle gevallen bladen die gefinancieerd worden door Ruud Ubbink Jansma, één van de rijkste inwoners van Kronenburg. Ook is hij als redacteur betrokken bij het tvprogramma ‘Neon’, dat onderwerpen uit de binnenlandse en buitenlandse politiek aansnijdt. De dagbladen in kwestie zijn de Friescheburgse Courant, het Binnenlands Dagblad en het Kronenbörgsk Nysblad. Hierin zouden de afgelopen jaren feiten op een dusdanige wijze verdraaid zijn dat zij, aldus TPM, ‘weinig meer met de oorspronkelijke gang van zaken van doen hadden.’ Niet alleen werd de regering van premier Brahms onnodig zwart gemaakt, ook de berichtgevingen over de oorlog van de Verenigde Staten tegen het terrorisme werden ‘op merkwaardige wijze’ belicht en de problemen die zich binnen de AGL voordeden, werden deerniswekkender beschreven dan werkelijk het geval is geweest. ‘Neon’, dat normaliter elke avond wordt uitgezonden, is op last van het bestuur van Corona ogenblikkelijk gestopt met uitzenden, terwijl de redactie van het Kronenbörgsk Nysblad heeft aangekondigd de krant per 1 september om te vormen tot een cultureelmaatschappelijk magazine. Ruud Ubbink Jansma bleef gespaard, maar kreeg wel forse kritiek te verduren.
Het Kronenburgse Big Brother-huis, zo lek als een mandje (Foto: bureau KNP)
BIG BROTHER FLOPT IN KRONENBURG PINGJUM – Terwijl reality-series als ‘Expeditie Robinson’ en ‘Voetreis door Azië’ in ons land hoge kijkcijfers halen, lijken Kronenburgers van de komst van het wereldwijde succes Big Brother niet warm of koud te worden. In de zesde week werd de serie van de buis gehaald. De regisseur van de Kronenburgse versie van het programma, Martine Rensuma, ziet overigens wel waar het probleem ligt: ‘De bewoners zijn ronduit saai. We hebben alles gedaan om er wat beweging in te krijgen, maar het werkt niet; er kijkt geen hond naar deze mensen.’ Het Big Brother-huis in Pingjum, ten noorden van Noordeinde, bleek overigens eerder in de serie al zo lek als een mandje: toen enkele deelnemers het over actuele politiek
Kronenburger Bode nr. 1 · Politiek / Media· Pagina 6
begonnen te hebben, werden na huiszoeking enkele mobiele telefoons aangetroffen en ook bleken er maatregelen genomen te zijn door één van de bewoners om via het zolderraam met een spiegel berichten door te sturen door middel van morsecode. Het programma werd uitgezonden op NET4, een commerciële zender die in het algemeen goed scoort als het gaat om reality-series, maar keihard is als het gaat om te lage kijkcijfers. ‘We hebben Big Brother in de vijfde week ogenblikkelijk geschrapt,’ aldus Jens Ysbrandt, programmacoördinator van NET4. ‘Er werd gigantisch gesjoemeld; diverse mensen hebben doelbewust het programma willen saboteren, en dat is ze gelukt.’ NET4 zendt sinds de annulering van Big Brother herhalingen uit van de Amerikaanse serie “Desperate Housewives”. ‘Die doen het slechter dan nieuwe afleveringen die op zaterdag worden uitgezonden, maar ze scoren beter dan Big Brother.’
RINSE TAFFIJN: VIRTUOZE VERTOLKING YLIEEN ZURICH – In het Kunsthuis in Zurich bracht de pianist Rinse Taffijn samen met het Dietzlands Kamerorkest het afgelopen weekend het tweede en vierde pianoconcert van Jan Ylieen ten gehore. Het was het slotconcert in een serie gewaagde vertolkingen van de complete werken voor piano en orkest van deze Seppisch-Kronenburgse componist; gewaagd, omdat Ylieen in Kronenburg tijdens zijn leven niet erg populair was. Het publiek was tamelijk enthousiast over Taffijns vertolking van met name het tweede pianoconcert. Dit concert, in cis-klein, werd geschreven in 1937, toen Ylieen 35 was en net enigszins begon door te breken als componist. Het bruist nog van jeugdigheid, maar heeft tegelijk al de bekende sfeer die de latere werken van Ylieen kenmerken. Het vierde concert werd ruim dertig jaar later, in 1969, geschreven voor de Seppische pianist Kander Arrileig en lijkt iets gehaasts te hebben: uit correspondenties tussen Arrileig en de componist blijkt de laatste enige moeite gehad te hebben met het componeren van dit werk. Na de wereldpremière op 3 mei 1970 werd het stuk dan ook tot vier keer toe herschreven; de laatste versie werd in 1978 gepubliceerd, een jaar voor Ylieens dood. De oorspronkelijke versie werd door Taffijn ten gehore gebracht. Dat Kronenburg een haat-liefde verhouding met Ylieen heeft, blijkt wel uit het feit dat de man tegenwoordig meer gehoord wordt dan andere Kronenburgse componisten: men lijkt te willen boeten voor het feit dat men hem niet populair gevonden heeft, wat volgens sommigen resulteert in een overkill aan vooral Ylieens bekendste werken. Zijn tweede symfonie, de ‘Atlantische’, wordt dit seizoen maar liefst zes keer gespeeld door verschillende orkesten in Kronenburg en zijn zesde trio ‘Schimmen’ voor viool, cello en piano is ook niet van het concertpodium weg te slaan. De serie waar Taffijn nu aan werkt, wordt binnenkort op cd uitgebracht en bevat, naast de vijf pianoconcerten (waaronder twee versies van het vierde), de symfonische études en de Jarjanarapsodie, terwijl Taffijn in het scherzo voor twee piano’s en orkest hulp krijgt van collega-pianist Janine Nielsen.
Het schilderij ‘Conferentie II’ van de Miisaanse schilder Arnold Entwhistle hangt het komende seizoen in het Museum voor Eigentijdse Kunst in Friescheburg
HAVENKANTOOR KASSEL OP ERFGOEDLIJST?
KUNSTRUIL MET MII SEIZOEN ’06-‘07
PORTUS REGIUS – De gemeente Dietzland heeft het havenkantoor van het dorpje Kassel genomineerd als Cultureel Erfgoed van de AGL. Dat heeft de plaatselijke schepen voor cultuur, mevrouw Elise Stuut-Hordijk, medegedeeld. Het dorp Kassel werd in 1749 gesticht op het gelijknamige eilandje tussen het Noordereiland en de grote eilanden van Dietzland. Het havenkantoor is één van de oudste gebouwen van het dorp; het stamt uit 1766 en is feitelijk het tweede havenkantoor. Een eerder gebouw brandde in 1759 af. Het kantoor is opgetrokken in de typische, eenvoudige kolonistenstijl uit de vroege geschiedenis van het land. Het is de eerste keer in drie jaar dat er een nominatie voor de Erfgoedlijst plaatsvindt. Later dit jaar besluit de regering of ze de nominatie honoreert of, wanneer er meer nominaties zijn, wat er definitief voorgedragen wordt.
ALEXANDERSTAD – Gedurende het seizoen 2006-2007 zal een groot aantal Miisaanse schilderijen te bewonderen zijn in diverse Kronenburgse musea. In het kader van de Culturele Hoofdstad van de AGL, welke eer in 2007 aan de Miisaanse hoofdstad Turangi ten deel valt, zijn de ministers van cultuur van beide landen een kunstruil overeengekomen. Terwijl bekende schilderijen uit Kronenburg, zoals ‘Zicht op De Koestal’ van Ruurd Colonist (*1917) en ‘Het Debat’ van Rijkele Barma (1926 – 1998), in Turangi te zien zullen zijn, zullen Miisaanse meesters aan Kronenburgse wanden prijken. Vooral het Museum voor Eigentijdse Kunst in Friescheburg is erg content met het voorrecht werken van Arnold Entwhistle te mogen tonen: deze moderne schilder behoort tot de meest gewaardeerde beeldend kunstenaars ter wereld. Medio 2007 zullen de werken weer terugkeren naar hun oorspronkelijke musea.
OORLOGSEXPOSITIE IN FORT FRISIA ZUIDERLAND – In de ruïne van het fort in Fort Frisia heeft in juli en augustus een tentoonstelling plaats over de diverse schermutselingen die in het verleden plaats vonden tussen Kronenburg en de Verenigde Staten van Amerika. Er zal met name aandacht besteed worden aan de vroegere hoofdstad van Kronenburg, Kronenburg-Stad, die in 1871 verwoest werd tijdens een bombardement. Na de expositie zullen veel van de voorwerpen drastisch gerestaureerd worden.
RONNIE BUTLER OP JAZZFESTIVAL WATERBURG WATERBURG – Ronnie Butler, de calypso-legende uit de Bahama’s, zal deze zomer een gastoptreden op het Waterburg jazz-festival verzorgen. Dat heeft de organisatie bekend gemaakt. Het festival wordt dit jaar gedomineerd door Caraïbische muziek. Butler wordt wel de ‘Grootvader van de Bahamaanse muziek’ genoemd en er wordt dan ook een groot bezoekers-aantal verwacht. Het festival vindt plaats in juli.
Kronenburger Bode nr. 1 · Cultuur · Pagina 7
MONTENEGRO ONAFHANKELIJK
KRONENBURGERS OP MONTENEGRIJNSE TROON? ALEXANDERSTAD / PARIJS – Op 21 mei jl. stemde 55,5% van de inwoners van Montenegro, één van de lidstaten van de statenbond Servië en Montenegro, in een referendum voor uittreding uit de bond en daarmee voor zelfstandigheid. Alhoewel het vrij waarschijnlijk is dat de nieuwe staat een republiek zal worden, bevond zich onder de feestenden, na de bekendmaking van de eerste uitslagen, niemand minder dan kroonprins Nikola Petrović Njegoš, een achterkleinzoon van de in 1918 verdreven koning Nikola I van Montenegro. Het koninklijke huis van Montenegro is het orthodoxe huis van Petrović Njegoš en werd gesticht door Danilo Petrović Njegoš, die in 1711 de erfelijke titel en waardigheid van ‘Vladika’ (bisschop) van Montenegro verkreeg. Danilo I Petrović Njegoš werd door Rusland op 21 maart 1852 erkend als soeverein prins en erfgenaam van Montenegro en hij stelde opvolging in volgens mannelijke primogenituur. Prins Nikola I noemde zich vanaf 6 december 1900 Koninklijke Hoogheid en vanaf 15 augustus 1910 ook Koning. Op 13 november 1918 werd de annexatie van Montenegro door het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen Kroonprins Nikola II Petrović Njegoš (62) is naast geproclameerd (het latere Joegoslavië), maar dit werd niet troonpretendent ook architect en motorrijder. erkend door koning Nikola I (grootvader van de nieuwe koning Alexander I van Joegoslavië) en aldus onderhielden hij en zijn opvolgers een regering in ballingschap onder voorzitterschap van de vroegere Montenegrijnse ambassadeur bij de Verenigde Staten, Anton Gvozdenović, tot de Conferentie van Ambassadeurs in Parijs op 13 juli 1922 internationale erkenning verleende aan de unie. Koning Nikola I werd na zijn dood in 1921 opgevolgd door zijn zoon, Danilo II, die na één week al aftrad, en vervolgens door zijn kleinzoon, Michael I, die tot zijn dood in 1986 in ballingschap verbleef. Koning Michael I kwam tijdens de tweede wereldoorlog in een concentratiekamp terecht, omdat hij geweigerd had terug te keren als koning van Montenegro als marionet van nazi-Duitsland. Sinds 1986 is zijn oudste zoon Nikola hoofd van het huis van Montenegro. Daar hij nooit gekroond is (zelfs niet door een regering in ballingschap), gaat hij door het leven als kroonprins. De huidige koninklijke familie bestaat uit vijf leden: kroonprins Nikola II (*1944), diens vrouw kroonprinses Francine (*1950), en hun drie kinderen prinses Altinaï (*1977), prinses Xenia (*1978) en erfprins Boris (*1980). Prinses Xenia trouwde in 1999 met de toenmalige kroonprins Alexander Casimir van Kronenburg. Beide echtelieden voelden er echter iets voor om hun geloof op te geven, zodat ze allebei hun respectievelijke rechten op hun troon moesten opgeven. In het geval van prinses Xenia waren de bezwaren hierover minder groot dan voor Alexander Casimir; haar jongere broer Boris is eerste in lijn en vervolgens haar oudere zuster Altinaï en de kans dat de familie Petrović Njegoš terug zou keren op de Montenegrijnse troon leek in 1999 erg ver weg. In Kronenburg leidde het één en ander echter tot een rel en Alexander Casimirs jongere broer Johan Ernst werd de nieuwe kroonprins van Kronenburg. De kans dat er leden van de Kronenburgse koninklijke familie ooit op de troon van Montenegro terecht komen, is dus te verwaarlozen. TITELS TITELS Prins Alexander Casimir en prinses Xenia zijn al enkele jaren woonachtig in Napels (Italië). Ze hebben twee kinderen, prins Alexander Nicolaas (*2004) en prins Daniel Edward (*2006). Alhoewel prins Alexander Casimir zijn rechten op de Kronenburgse troon verloren heeft, mag hij zich nog steeds prins van Kronenburg noemen, totdat zijn vader, koning Alexander IV Lodewijk, hem een nieuwe titel geeft. De laatste tijd wordt hier veelvuldig over gespeculeerd; de gelegenheid van het huwelijk van kroonprins Johan Ernst met Isabel van Oosterland-Engelbert zou wellicht aangegrepen kunnen worden om de prins zo’n titel te geven. Over de aard van de titel tast ieder echter nog in het duister, ofschoon het het waarschijnlijkst is dat hij hertog zal worden. Waarvan, dat weet nog haast niemand. Sinds 1867 bestaan er de hertogen van Waterland; in dat jaar verleende koning Alexander I zijn jongste zoon deze titel, nadat de laatste zijn rechten op de troon verloor door met een burgermeisje te trouwen. De hertogelijke titel is erfelijk, maar de huidige generatie hecht er geen belang meer aan. De familie woont sinds de tweede wereldoorlog in Canada. Andere adellijke titels werden verleend aan bastaarden van koning Willem I en aan gunstelingen van koning Willem III.
Kronenburger Bode nr. 1 · Pagina 8
