Juryrapport Gelderse Energieprijs 2008
Donderdag 20 november 2008 is de eerste Gelderse Energieprijs voor bedrijven uitgereikt. Bedrijven konden meedingen met een van de volgende thema’s: •
Energiebesparing in de bedrijfsvoering
•
Inzet van duurzame energie voor de bedrijfsvoering
of een combinatie van deze twee. De prijs is bedoeld voor uitgevoerde projecten, die hun resultaat in de praktijk hebben bewezen. Plannen komen dus niet in aanmerking voor de prijs.
De jury bestaat uit het Gelders Klimaatforum onder voorzitterschap van klimaatgedeputeerde drs. Annelies van der Kolk. De leden zijn prof. Dr. Ir. Pier Vellinga, hoogleraar klimaat in Wageningen en Amsterdam, drs. Martine van Meekeren, adviseur centrum Landbouw en Milieu en onderzoeker duurzaamheid bij de Vrije Universiteit, prof. Dr. Louise Vet, directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie en hoogleraar evolutionaire ecologie in Wageningen, drs. Sible Schöne, programmadirecteur van het klimaatprogramma HIER en drs. Daan Dijk, manager duurzame energieprojecten en klimaat bij de Rabobank.
De jury heeft 4 bedrijven genomineerd en daaruit een prijswinnaar geselecteerd. Ze heeft de inzendingen beoordeeld op de volgende criteria: •
Is het nieuw?
•
Levert het veel besparing op van energie en/of CO2 –uitstoot?
•
Is het eenvoudig toepasbaar, ook voor andere bedrijven?
•
Heeft het uitstraling naar buiten?
•
Kan het nog verder doorontwikkeld worden, c.q. heeft het bedrijf nog verdergaande plannen voor besparing en/of inzet duurzame energie?
•
Past het in een bredere aanpak van duurzaam ondernemen van het bedrijf?
Een korte beschrijving van de genomineerde inzendingen:
Het filiaal van Berendsen Textielservice in Apeldoorn. Dit bedrijf heeft de afgelopen jaren zijn energieverbruik weten terug te dringen met 33 % door een opeenvolging van slimme maatregelen zoals het uitzetten van een naverbrandingsinstallatie in het weekend als deze niet belast is, het benutten van de restwarmte van de naverbrander in het productieproces, het vergaand zuiveren van het afvalwater in een eigen zuiveringsinstallatie zodat het water kan worden hergebruikt, ontwatering van zeep en vuilafval zodat buiten het bedrijf minder energie in de verwerking nodig is. Er wordt dus ook energie bespaard in de keten. Door zorgvuldig monitoren van het energieverbruik kunnen steeds nieuwe aangrijpingspunten voor besparing worden aangepakt. Een volgende stap is het verdergaand benutten van lagere temperatuur restwarmte in de verwarming van de gebouwen. De jury heeft dit bedrijf genomineerd vanwege de systematische vasthoudende besparingsaanpak. De les van dit voorbeeldbedrijf is dat in alle processen energie te besparen valt door zorgvuldig te bekijken waar en op welke plaats en onder welke omstandigheden energie wordt verbruikt. Daarnaast is het eenvoudige principe van oogsten en gebruiken van restwarmte voor de nabije toekomst iets dat ruime aandacht verdient omdat er in heel veel gevallen grote winsten mee te behalen valt!
2
Het nieuwe kantoor van ingenieursbureau Cumae in Arnhem. Het bedrijf Cumae geeft het goede voorbeeld door in zijn nieuwe kantoorgebouw op allerlei manieren gebruik te maken van duurzame energie. Het gebouw is ontwikkeld samen met Unica installatiegroep. Via het dak wordt niet alleen elektriciteit opgewekt met zonnecellen maar ook warmte geoogst die kan worden gebruikt voor de verwarming van het gebouw of in de bodem kan worden opgeslagen om later te gebruiken. Omdat de basistemperatuur al wat hoger ligt, hoeven de warmtepompen bij de warmte-koude opslag minder hard te werken. Op het dak staat en kleine windturbine en vernieuwend is het gebruik van een brandstofcel voor elektriciteit en warmte. Deze wordt vooralsnog gebruikt om in gebouwen ervaring op te doen met deze technologie. Het kantoor heeft door al deze maatregelen geen gasaansluiting nodig. De jury heeft dit bedrijf genomineerd als uitstekend voorbeeld in de utiliteitsbouw.
3
Het filiaal van supermarkt Jan Linders in Malburgen, Arnhem Jan Linders supermarkten heeft in haar nieuwe filiaal in Arnhem een aantal innovatieve maatregelen genomen om het gebruik van fossiele energie terug te dringen. De restwarmte van de koelingen wordt teruggewonnen om het gebouw te verwarmen. Daarmee heeft het gebouw geen gasaansluiting nodig. De koeling zelf is een systeem dat werkt op CO2 als koelmiddel. Hiermee wordt het gebruik van het schadelijke Freon vermeden. De vrieskasten en bakken in de zaak worden allemaal afgesloten. In de vrieskasten wordt gebruik gemaakt van LED-verlichting, waarbij het mes aan 2 kanten snijdt: de LED’s gebruiken minder energie dan traditionele TL-verlichting, en ze geven minder warmte af, waardoor de koeling minder energie vraagt. Op de deuren wordt een folie gebruikt om te zorgen dat deze niet beslaan bij het openen. Dat voorkomt dat de deuren verwarmd moeten worden en de koeling daarachter dus weer harder moet werken. Ook in de winkelpui is gewerkt met een nieuw soort LED-verlichting waardoor enorm bespaard wordt op het aanlichten van het pand. De jury heeft dit bedrijf genomineerd omdat het werkt in een branche waar nog veel winst te behalen valt op energiegebied en goede voorbeelden relatief schaars zijn.
4
Recreatiepark Vesting De Bronsbergen in Zutphen Dit park ligt aan een voormalige zandwinplas. Er zijn recreatiewoningen en een horecaen wellness gelegenheid. Het geheel is zoveel mogelijk duurzaam en energiezuinig gebouwd en ingepast in de omgeving. De recreatiewoningen zijn voorzien van zonneboilers en zonnecellen. Een van de woningen is uitgevoerd als 0-woning en kan functioneren zonder energiediensten van buitenaf. Ook in het hoofdgebouw zijn zonnecellen verwerkt. Voor de koeling van de gebouwen en keukenapparatuur wordt gebruikt gemaakt van het water van het aanliggende Bronsbergermeer. De jury heeft dit bedrijf genomineerd vanwege de voorlopersrol in de recreatiesector en de grote publieksuitstraling.
5
De prijswinnaar De jury heeft het niet gemakkelijk gehad bij de keuze van een prijswinnaar uit deze 4 genomineerde bedrijven. De keuze is uiteindelijk gevallen op de supermarkt van Jan Linders. Daarbij hebben de volgende argumenten de doorslag gegeven: Supermarkten hebben afspraken met het Rijk gemaakt om een behoorlijke besparingsopgave door te voeren in de komende periode. Het algemene beeld is dat dit moeizaam van de grond komt. Jan Linders geeft met deze nieuwe supermarkt het duidelijke signaal af dat het wél kan. Dat is van belang voor de hele branche. Jan Linders kiest ook duidelijk voor innovatie: de CO2-koeling is daarvan een goed voorbeeld. Jan Linders laat zich niet afschrikken door praktische hobbels: als het benodigde type LED-verlichting voor de puien alleen te krijgen is in Frankrijk reist hij af naar Frankrijk om het toch voor elkaar te krijgen. De inspanningen blijven niet beperkt tot dit filiaal. Succesvolle vernieuwingen worden vervolgens in alle nieuwe zaken geïmplementeerd en zo veel mogelijk ook uitgerold naar de bestaande supermarkten. Er is ook aandacht voor energiebesparing in de keten: met name de logistieke oplossingen die worden gekozen in het geautomatiseerde distributiecentrum zijn interessant. Het gezamenlijk leveren van verschillende soorten artikelen aan de verschillende supermarktfilialen scheelt elke dag weer 5 vrachtwagenritten langs 53 winkels. Al met al steekt Jan Linders de nek uit met duurzame investeringen in een markt waar dat geen gemeengoed is. En de kansen voor uitstraling zijn enorm, want wie doet er nu geen boodschappen?
6
