Juryrapport Behorende bij de tweede uitreiking van de Rotterdamse Emancipatieprijs
2009
Suze Groenewegprijs
2
Suze Groenewegprijs 2009
Winnaar 2007: Project ‘Cross Over’ Stichting Het Jonge Noorden Hogeschool INHolland, te Rotterdam
Inleiding Inhoud Nominaties De Klaver Carnisse: ‘Seksuele voorlichting en opvoeding aan groep 7 en 8’
4
Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond: ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’ 6 Platform Buitenlanders Rijnmond: ‘E-Team’
8
Stichting Lokaal: ‘Achter elke succesvolle vrouw staat een…’ 10 Koerdische Vereniging in Rotterdam Midia: ‘Eerwraak’
12
Stichting Vluchtelingen Organisaties Rijnmond: ‘Vanzelfsprekend’ 14 Technika 10: ‘Themabijeenkomst Techniek ook voor vrouwen en meisjes’
16
Winnend project City College St. Fransiscus: ‘Theater als Middel’ 18
Colofon
De gemeente Rotterdam waardeert en stimu-
leert de inzet van de vele organisaties die actief zijn op het gebied van emancipatie in Rotterdam. Een van de manieren waarop de gemeente hier uitdrukking aan geeft is de Rotterdamse Emancipatieprijs. Teksten E. Nemeth, Jeugd, Onderwijs en Samenleving N. el Mahdaoui, Jeugd, Onderwijs en Samenleving Eindredactie BW Communicatie & PR Fotografie Kalis & Co. | Vormgeving BeeldinZicht Coördinatie en productiebegeleiding BW Communicatie & PR | Druk Thieme MediaCenter
Ongelijkheid tussen vrouwen en mannen ontstaat niet ineens. Al vanaf een jonge leeftijd worden jongens en meisjes zodanig anders opgevoed dat er op latere leeftijd verschillen ontstaan in kansen, vrijheden en verantwoordelijkheden. Onder genderbewust of roldoorbrekend opvoeden verstaan wij in de eerste plaats het doorbreken van traditioneel meisjes- en jongensgedrag c.q. -rollen, maar ook het doorbreken van typisch ‘cultureel’ gedrag. Het emancipatiebeleid is er bijzonder bij gebaat als er zo min mogelijk verschillen ontstaan in de opvoeding die weer ongedaan gemaakt moeten worden in het kader van de emancipatiedoelstelling. Om de bewustwording hiervan te stimuleren en mensen of organisaties die roldoorbrekend opvoeden te belonen, heeft de gemeente Rotterdam de emancipatieprijs voor genderbewust opvoeden ingesteld. Deze prijs werd in 2007 voor het eerst uitgereikt voor het meest roldoor brekende initiatief waarmee de gelijkheid tussen jongens en meisjes in de opvoeding, gericht op kinderen van 0 tot 16 jaar, in Rotterdam wordt bevorderd. Onder het motto: ‘Voorkomen is beter dan genezen!’. Het hoofddoel is de erkenning van aansprekende, innovatieve en creatieve prestatie(s) en verdienste(n) op het terrein van roldoorbrekend opvoeden en deze verder te ontwikkelen en te verdiepen. De jury heeft de moeilijke opdracht gehad om de verschillende inspirerende inzendingen te beoordelen en uiteindelijk tot een winnaar te komen. De jury voor de Suze Groenewegprijs 2009 bestond uit de volgende leden: • Latifa Aboutaleb, zelfstandig onderneemster & rolmodel vanuit het SPR advies over allochtone vrouwen als rolmodellen ‘Een rolmodel, ik?’ • Cemile Sezer, zelfstandige onderneemster, genomineerd voor de prijs vrouwelijke ondernemer van het jaar 2008 • Rascheida Adrianus, lid B&W Next • Doro Siepel, directeur Theater Zuidplein • Kees van der Meer, portefeuillehouder Maatschappelijke Zaken, Cultuur en Sport, deelgemeente Overschie
3
Suze Groenewegprijs 2009
Rotterdamse Emancipatiebeleid In het collegeprogramma 2006-2010 staat voorop dat alle Rotterdammers meedoen, met als belangrijkste opdracht Rotterdammers kansen te geven en iedereen aan te spreken om mee te doen. Eén van de 11 actiepunten van de nota Stadsburgerschap is vrouwenemancipatie. Ontwikkeling en vergroting van de sociale mobiliteit zijn belangrijke uitgangspunten behorende bij het Sociaal Programma en dus ook van ons emancipatiebeleid. In dit beleid wordt extra aandacht gegeven aan specifieke groepen vrouwen en (allochtone) homoseksuelen die een extra impuls nodig hebben. Uitgangspunten van ons emancipatiebeleid zijn het geven van kansen en het tegengaan van uitsluitingsmecha nismen die een evenredige participatie in de weg kunnen staan. Uitsluiting of discriminatie op de arbeidsmarkt vanwege sekse, seksuele geaardheid of geloof wordt krachtig bestreden. Er wordt geïnvesteerd in toeleiding naar opleiding/onderwijs, werk, empowerment en de ontwikkeling en verbetering van de sociale mobiliteit van de doelgroepen van emancipatie. Hierin worden ook mannen betrokken. Daarnaast investeren we ook in de nieuwe generatie. Het emancipatiebeleid besteedt aandacht aan roldoorbrekende initiatieven, zoals een genderbewuste opvoeding voor jongens en meisjes. Dit gebeurt in samenwerking met het Rotterdamse onderwijs. Wij zijn een voorstander van het opzetten en het organiseren van activiteiten voor jongens en meisjes samen, zodat zij – vanuit het oogpunt van gelijkwaardigheid – gezamenlijk kunnen optrekken in het emancipatieproces. Selectieprocedure De winnaar van de Suze Groeneweg Prijs 2009 is geselecteerd uit acht nominaties. In de eerste plaats is er gekeken of de inzendingen voldeden aan de voorwaarden van de prijs. Voorwaarden Onderwijsinstellingen (schoolbesturen, scholen), organisaties uit het maatschappelijke middenveld en ondernemingen kunnen concrete initiatieven, activiteiten en prestatie(s) op het gebied van roldoorbrekend opvoeden van meisjes en jongens van 0-16 jaar van zowel zichzelf als anderen voor de prijs voordragen. Deze initiatieven, activiteiten of prestaties moeten vergezeld gaan van een werkplan. Voordrachten kunnen alleen voor de prijs in aanmerking komen wanneer die worden ingediend door middel van een door de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving ontworpen formulier. Dit formulier is te verkrijgen c.q. downloaden via de website van Jeugd, Onderwijs en Samenleving www.rotterdam.nl/meedoen onder het kopje publicaties.
Indieners verklaren zich bereid, als de voordracht wordt genomineerd, mee te werken aan publiciteit over het genomineerde bijzondere project. Daarnaast wordt hun aanwezigheid verlangd tijdens de prijsuitreiking in verband met het geven van een toelichting en de (mogelijke) prijsuitreiking zelf. Deelneming en mededinging voor de prijs kan alleen door bovengenoemde instelling als rechtspersoon en openbare scholen, en staat niet open voor natuurlijke personen. Uitgesloten voor deelneming zijn voorts: onderwijsinstellingen (schoolbesturen, scholen), organisaties uit het maatschappelijke middenveld en onder nemingen: • die de prijs al eens hebben ontvangen; • waarvan vertegenwoordigers van deze instellingen als lid van de jury optreden of binnen een tijdsbestek van 5 jaar lid geweest zijn van de jury voor deze prijs; • die betrokken zijn bij de organisatie van de prijs. Vervolgens werden de nominaties door de jury beoordeeld op de volgende criteria. Criteria 1. De initiatieven, activiteiten of prestaties hebben betrekking op het doorbreken van genderopvoeding en meer aandacht voor problemen van meisjes. 2. De voordrachten dienen betrekking te hebben op recent gerealiseerde initiatieven, activiteiten of prestaties. Als recent worden beschouwd initiatieven, activiteiten of prestaties die minimaal een jaar voor het indienen operationeel zijn geworden. 3. De initiatieven, activiteiten of prestaties op basis waarvan de voordracht wordt ingediend, is of zijn innovatief en voor de omgeving stimulerend. 4. De initiatieven, activiteiten of prestaties zijn effectief en dragen bij aan het roldoorbrekend opvoeden. 5. De initiatieven, activiteiten of prestaties vervullen een voorbeeldfunctie en zijn overdraagbaar (elders in de stad toepasbaar). De juryleden hebben ook de volgende items laten meewegen in hun oordeel: • originaliteit ten opzichte van vergelijkbare projecten of activiteiten; • aandacht voor etniciteit; • gericht op duurzaamheid; • uitvoering binnen beschikbare middelen; • aanspreekbaarheid voor multi-etnische groepen in Rotterdam.
4
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie De Klaver Carnisse: ‘Seksuele voorlichting en opvoeding aan groep 7 en 8’
Projectomschrijving Doel van dit project is in eerste instantie respect voor elkaar. Jongens en meisjes krijgen tijdens de lessen seksuele voorlichting van een meester en een juffrouw. In overleg met ouders, collega’s en schoolmaatschappelijk werk wordt over de invloeden van media en beeldvorming m.b.t. meisjes en vrouwen gesproken. Bij de voorlichting aan meisjes wordt ook nadruk gelegd op het belang van het maken van eigen keuzes.
Jurybeoordeling De jury is van mening dat dit project aandacht besteedt aan een belangrijk maatschappelijk onderwerp. Het project draagt bij aan het door breken van taboes en stimuleert de eigen keuzes van meisjes. Aangezien seksuele voorlichting de afgelopen jaren ondergesneeuwd is geraakt is het goed dat binnen dit project hier weer aandacht aan wordt besteed. Een tip van de jury is om de groepen te mengen zodat er meer interactie tot stand komt.
5
Suze Groenewegprijs 2009
6
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond: ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’
Projectomschrijving Dit project betreft een preventieve aanpak van gedwongen uithuwelijking en kent de volgende doelstellingen: bespreekbaar maken van taboe onderwerpen, bewustwording van vrije en bewuste partnerkeuze en open communicatie over het thema tussen moslimouders en hun kinderen. Binnen het project wordt gebruik gemaakt van vrouwvriendelijke interpretaties van Islamitische bronnen en het inzetten van personen met gezag binnen de moslimgemeenschap zoals imams en geleerden. Dit project heeft geleid tot een Europese campagne in 2008.
Jurybeoordeling Volgens de jury heeft dit project de volgende sterke punten: het behandelt een actueel onderwerp, ook al zou men niet meer verwachten dat dit soort praktijken vandaag de dag nog voorkomen en ook niet toegestaan zouden mogen worden. Daarnaast gaat het uit van de belevingswereld van de doelgroep zelf en brengt het jongens, meisjes en hun ouders bij elkaar. Een tip van de jury is om de ontwikkelde methodiek breder toepasbaar te maken voor andere doel groepen en andere organisaties.
7
Suze Groenewegprijs 2009
8
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie Platform Buitenlanders Rijnmond: ‘E-Team’
Projectomschrijving Het project is gericht op het bewust maken van mannen over het emancipatieproces, zodat zij breed kunnen nadenken over hun rol. Middels discussies en deelname aan informatiebijeenkomsten praten de leden van het E-Team, mannelijke emancipatie-ambassadeurs, met andere mannen onder andere over hun rol, beeld en visie over gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen.
Jurybeoordelingen De jury is van mening dat het hier om een vernieuwend project gaat dat ook de omgeving stimuleert en het emancipatieproces van zowel mannen en vrouwen bevordert. Tip van de jury is de resultaten van dit project beter meetbaar te maken en de activiteiten van de ambassadeurs uit te bouwen.
9
Suze Groenewegprijs 2009
10
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie Stichting Lokaal: ‘Achter elke succesvolle vrouw staat een…’
Projectomschrijving In dit project wordt door combinatie van improvisatietheater en discussie een bijdrage geleverd aan de bewustwording van jongens, meisjes en volwassenen. De verhouding tussen mannen en vrouwen thuis en in de publieke ruimte worden bespreekbaar gemaakt voor jongens en meisjes (13-16 jaar) in het (V)MBO. Hierdoor wordt voor volwassenen (docenten en publiek) zichtbaar hoe jongeren aankijken tegen rolpatronen en gelijkwaardigheid.
Jurybeoordeling De jury vindt dit een mooi project omdat het generaties overstijgt. Jongeren gaan met elkaar, maar ook met volwassenen in gesprek over emancipatie waardoor wederzijdse opvattingen zichtbaar worden. Tip van de jury is meer aandacht te besteden aan de overdraagbaarheid van het concept.
11
Suze Groenewegprijs 2009
12
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie Koerdische Vereniging in Rotterdam Midia: ‘Eerwraak’
Projectomschrijving Aan de hand van seminars en voorlichtingsbijeenkomsten worden vrouwen bij elkaar gebracht om het onderwerp emancipatie te bespreken. Zaken als gelijkheid tussen jongens en meisjes, eerwraak, taboes en “nee” durven zeggen stonden in dit project centraal. Ook het creëren van een setting waarin jongeren en ouderen beter met elkaar kunnen communiceren was een doel van dit project.
Jurybeoordeling Eerwraak is een van de moeilijkst bespreekbare thema’s. Een actueel onderwerp dat jammer genoeg steeds vaker aan de orde komt. De jury is van mening dat het absoluut aandacht verdiend. Tip van de jury: presenteer dit ook buiten de Koerdische gemeenschap, want het speelt in meerdere culturen.
13
Suze Groenewegprijs 2009
14
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie Stichting Vluchtelingen Organisaties Rijnmond: ‘Vanzelfsprekend’
Projectomschrijving In dit project zijn vrouwen, mannen en jongeren uit verschillende vluchtelingengemeenschappen opgeleid tot gespreksleid(st)er. Hun taak is om taboes als meisjesbesnijdenis, eergerelateerd geweld, maagdelijkheid etc. bespreekbaar te maken. Tevens is het opzetten en begeleiden van zogenaamde gesprekskringen een doel van dit project. De trainers maken deel uit van de gemeenschap en hebben kennis van de cultuur en schaamtegevoelens die er heersen.
Jurybeoordeling De jury is van mening dat het een goed uitgedacht project betreft. De kracht zit voornamelijk in het feit dat de ingezette trainers uit de gemeenschap zelf afkomstig zijn. Daarnaast zal het betrekken van ouders, opvoeders en kinderen op lange termijn effect hebben. Tip van de jury: maak het vernieuwende karakter van het project beter zichtbaar.
15
Suze Groenewegprijs 2009
16
Suze Groenewegprijs 2009
nominatie Technika 10: ‘Themabijeenkomst Techniek ook voor vrouwen en meisjes’
Projectomschrijving Dit project heeft als doel om vrouwen bewust te maken van genderspecifiek opvoeden en hiermee het ontstaan van traditionele rolpatronen en op gendergebaseerde keuze voor vervolgopleidingen en/of beroep te doorbreken. Tijdens de bijeenkomsten worden stereotype denkbeelden van vrouwen over technische beroepen ter discussie gesteld. Dit is ook van invloed op de denkbeelden die zij aan hun dochters overdragen.
Jurybeoordeling Dit project doorbreekt een algemeen maatschappelijk beeld over beroepen. De jury vindt dit positief. De jury vindt het ook een innovatief project dat voor een hechtere band tussen ouder en kind zorgt. Tip van de jury: verbreed het perspectief. Het beeld dat technische beroepen meer voor mannen zijn speelt immers niet alleen bij allochtonen maar bij elke bevolkingsgroep. Daarnaast beveelt de jury aan ook meer aandacht te besteden aan andere problematiek van meisjes.
17
Suze Groenewegprijs 2009
18
Suze Groenewegprijs 2009
winnend project City College St. Fransiscus: ‘Theater als Middel’
Projectomschrijving ‘Theater als middel’ is een project dat sociale vaardigheidstraining combineert met actuele problematiek gezien vanuit de belevingswereld van jongeren. Het doel is dat leerlingen inzicht krijgen in hun eigen mogelijkheden wat betreft sociale vaardigheden en hun plek in de multiculturele maatschappij. Een aantal van de onderwerpen die aan bod komen zijn: weerbaar zijn, omgaan met autoriteit, leren kritiek geven en kritiek verwerken, werken in een groep, herkennen van emoties en omgaan met deze emoties, verbale en non-verbale communicatie, ongewenste intimiteiten, agressiebeheersing, homoseksualiteit, loverboys, leven met verschillende culturen en religies. Het uiteindelijke doel is dat de leerlingen op een menselijke manier leren omgaan met elkaar in deze multiculturele maatschappij. Het project ‘Theater als Middel’ is grootstedelijk en flexibel in te zetten. Naast een langlopend programma voor één lesjaar is er ook een programma voor een veel kortere periode in de vorm van workshops.
Jurybeoordeling De jury is van mening dat de werkwijze erg leuk en vernieuwend is. Binnen deze werkwijze worden bepaalde thema’s aan de orde gesteld onder jongeren op een luchtige en speelse manier. Doordat er daarna een discussie ontstaat kunnen meningen van andere leerlingen door de leerlingen zelf worden aangehoord en gecorrigeerd. De inzet van theater om gevoelige onderwerpen onder jongeren bespreekbaar te maken vindt de jury bij uitstek geschikt. Tevens krijgen de jongeren handvatten mee over hoe om te gaan met verschillende situaties of geloofsovertuiging van mensen. Dit is vooral ook in het belang van onze samen leving, waar tolerantie soms nogal ver te zoeken is.
19
Suze Groenewegprijs 2009
Gemeente Rotterdam Jeugd, Onderwijs en Samenleving Afdeling Samenleving Postbus 70014 3000 KS Rotterdam Telefoon (010) 891 4715 Fax (010) 891 4555 E-mail
[email protected] [email protected] Website www.rotterdam.nl/meedoen Maart 2009