Juryrapport van de Galjaardprijs 2011
1.
Context, samenstelling jury en beoordelingscriteria
Met de Galjaardprijs eren beroepsvereniging voor communicatie Logeion, de Hogeschool Utrecht en SRM Chiel Galjaard, de motor achter de VVO (één van de voorgangers van Logeion) en beroepsopleidingen. De prijs werd ingesteld na zijn dood in 2002. Velen herinneren hem als een inspirerende, maar ook een veeleisende collega, die veel waarde hechtte aan onderbouwing van plannen en adviezen. De Galjaardprijs werd voor het eerst in 2003 toegekend. Sindsdien gingen achtereenvolgens met de vakprijs naar huis de gemeente Amersfoort (2003), de Sociale Verzekeringsbank (2004), de Gemeente Zoetermeer (2005), de gemeente Groningen (2006), de Belastingdienst (2007), het UWV (2008), de GGD Amsterdam (2010) en de Hulpverleningsdienst Groningen (2011). Samenstelling jury De jury bestaat dit jaar uit Chris Aalberts (hogeschooldocent, expert op het terrein van social media), Jan Jelle van Hasselt (bestuurslid Logeion), Guido Rijnja (erelid Logeion, voorzitter jury), Jan Verbeek (winnaar 2007) en Maarten van Wieringen (winnaar prijs 2010). Het bureau van Logeion ondersteunt de jury in de persoon van Marylse Toxopeus. Criteria De jury beoordeelt de inzendingen aan de hand van vier vaste criteria: a.
Innovatie: is sprake van een vernieuwende bijdrage aan het vak?
b.
Creativiteit: wat zegt de inzending over originaliteit?
c.
Effectiviteit: wat is bekend over de rendementen van de inzending?
d.
Bijdrage aan professionalisering: wat levert de inzending op om de kwaliteit van prestaties in het vakgebied te verbeteren?
Dit jaar zijn de inzendingen bovendien beoordeeld op de bijdrage aan toepassing van social media. Gouden Tip Voor het tweede jaar bestond in 2011 de mogelijkheid om een Gouden Tip te geven. Hiervan maakten drie getipte organisaties dankbaar gebruik. Bij de bespreking van de inzendingen is hierna aangegeven als het om een tip ging. In geval van het aanwijzen van een winnaar krijgt de tipgever een SRM-opleidingsbon van € 750,00 (zie verder onder 5).
2.
Inzendingen
De jury ontving 25 inzendingen, een recordaantal. In alfabetische volgorde: 1. Gemeente Almere Deze inzending betreft de communicatie over de werkzaamheden aan de Veluwedreef. Deze weg is een van de belangrijkste verbindingen tussen het stadscentrum en rijkswegen. Door een nieuwe aanpak met vooral social media, hadden weggebruikers (van binnen en buiten de stad) niet alleen weinig oponthoud. Door ook veel informatie te geven en de werkzaamheden in beeld te brengen (wat gebeurt er, wanneer en waarom dan) ontstond begrip voor de werkzaamheden. Bewoners en
weggebruikers wisten beter waar ze aan toe waren. Uiteindelijk complimenteerden ze de gemeente met de snelheid waarmee al het werk is gedaan. Door de interactiemogelijkheden van social media (o.a. website, filmpjes, twitter) konden mensen ook opmerkingen of kritiek kwijt en had de gemeente de kans uitleg te geven en/of maatregelen te nemen buiten. Dit leverde vaak opnieuw positieve reacties op waardoor de aannemers en betrokken ambtenaren veel werkplezier kregen door deze nieuwe aanpak. Terwijl ze er zelf ook meer werk van hadden. Weggebruikers, ondernemers en bewoners beloonden in beide evaluaties de communicatie met een rapportcijfer 8,6. 2. Gemeente Alphen aan den Rijn De gemeente Alphen aan den Rijn zette een innovatieve participatieaanpak op om burgers en ondernemers te betrekken bij de ontwikkeling van een structuurvisie. Vanuit de overtuiging dat mensen wel degelijk willen meedenken en meedoen - als je het tot de juiste proporties weet terug te brengen – lukte het mensen te bereiken, te raken en te betrekken. Door zorg voor de emotionele component en een laagdrempelige aanpak lukte het mensen in hun eigen tijd, wanneer het hen het beste uitkomt mee te laten spreken. Met een actieve social mediainzet. Zowel op de eigen website als via LinkedIn en Twitter kwam een levendige participatie over DSVM (De stad van morgen) tot leven. "De Week van de Structuurvisie" leidde naar 1500 volgers, circa 11.000 tweets, 160 inhoudelijke reacties, 2114 reacties op de website waar bezoekers gemiddeld 5 minuten bleven (en twee keer een score als ‘trending topic’). 3. Gemeente Amersfoort Met een vernieuwde website gaat de gemeente met bewoners en bezoekers van Park Randenbroek en omgeving aan de slag om het nieuwe gebied het park van de stad en de Amersfoorters laten worden. Hier kon men ideeën en wensen uitwisselen met stadgenoten en op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen en activiteiten in Park Randenbroek. Wandelen, sporten, spelen, picknicken, luieren in het gras, een verrassend optreden bij de villa, voorstellingen van het poppentheater of activiteiten van De Vosheuvel. De gemeente maakte gebruik van Hyves, Facebook, Twitter en de eigen digitale media. De invloed op de eigen organisatie was ook van betekenis. Het leidde ook tot een nieuwe discipline: conversatiemanagement. 4. Gemeente Amsterdam - Dienst Noord/Zuidlijn Hierzijnwij.nu! is voor velen in Amsterdam een begrip. Het vertrouwen in de Noord/Zuidlijn is in twee jaar tijd aanzienlijk gegroeid. In de beeldvorming is naast de verzakkingen aan de Vijzelgracht en kostenoverschrijdingen ook steeds meer plaats voor de betovering van het ondergronds bouwen en de heroïek en vakmanschap van de mannen die daar aan het werk zijn. Deze opmerkelijke omslag is het resultaat van een ingrijpende communicatieve koerswijziging waarin het web en social media een centrale plaats gekregen hebben. Er is sprake van een crossmediale aanpak, waarin de sociale media en het platform ‘Hierzijnwijnu’ als het slagschip fungeert. De sociale media hebben een duidelijke impact op andere uitingen. NB. Dit is een Gouden Tip 5. Gemeente Borne De gemeente Borne zette een traject op om tot een toekomstvisie te komen voor de gemeenschap. Het programma ‘MijnBorne2030’ draaide om het managen van verwachtingen en om vertrouwen, waarbij bijeenkomsten en diverse andere kanalen en media werden ingezet, waaronder de social media. Er was mogelijkheid om input te leveren en betrokken te zijn bij de besluitvorming.
NB. Dit is een Gouden Tip (twee keer) 6. Gemeente Den Haag Dagelijks reizen tienduizenden forensen naar Den Haag om te werken. Forensen vergeten dat Den Haag behalve een werkstad ook een prachtige woonstad is. De gemeente Den Haag nodigde forensen daarom van harte uit om te komen proefwonen in Den Haag. 25 forensen kregen tijdens het project proefwonen de kans om vijf dagen op proef te komen wonen in Den Haag. Met Proefwonen in Den Haag heeft de gemeente Den Haag de interactie opgezocht met potentiële Hagenaars die gedurende het project als ambassadeur het uithangbord waren voor alle forensen. Een vorm van storytelling, waarbij forensen konden ervaren en erover communiceerden, hoe het is om te wonen én te werken in Den Haag. De inzet van diverse social media kanalen (o.a. Facebook, Twitter) was een belangrijke communicatiestrategie om de doelgroep kennis te laten maken met Den Haag als woonstad. Een aansprekend voorbeeld van interactief, crossmediaal werken. 7. Gemeente Eindhoven Bij dit project greep de gemeente Eindhoven de realisatie van een nieuw verkeersknooppunt aan voor de communicatie met omwonenden, ondernemers en gebruikers. Knooppunt ‘De Hovenring’. Social media speelden hierbij een voorname rol onder meer door de inzet van Twitter en Facebook. Doel van de samenwerkende partners – naast deze gemeente waren ook Veldhoven, de Politie, Rijkswaterstaat en de provincie betrokken - was ergernis en overlast zo klein mogelijk te houden en betrokkenheid van het publiek te benutten. 8. Gemeente Haarlem De gemeente Haarlem heeft inwoners uitgenodigd om mee te denken via het digitale platform haarlem.nl/kleverlaanzone. Haarlemmers mochten zes weken lang ideeën plaatsen met foto’s en filmpjes: ze konden op elkaars ideeën stemmen, discussiëren en bloggen. Het platform is gelanceerd op 17 december 2010 en stond open voor reacties tot 27 januari 2011. Mensen zijn op de hoogte gebracht via kaarten in de buurt, posters, Twitter, de website van de gemeente Haarlem en de Stadskrant. In deze korte tijd hebben 1800 mensen zich geregistreerd en meegedaan en zijn er 123 verschillende ideeën ingediend. De inzet van social media verandert onze werkwijze fundamenteel, maken de inzenders duidelijk: van informatiestromen controleren naar die managen. En: niet het zenden van de boodschap staat meer centraal, maar vooral luisteren is het credo. 9. Gemeente Leiden Via de vraag “Wat wil Leiden? Wat wilt u?” heeft de gemeente Leiden de stad gevraagd mee te denken met het opstellen van de nieuwe cultuurnota onder de naam cultuur071. Van te voren werd bewust maar één kader meegegeven. Dat was de vraag: hoe kan cultuur nog meer een bijdrage leveren aan de stadsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen? Door het faciliteren van een afwisselend en creatief proces werden veel verschillende doelgroepen bereikt en kwam echt de stad aan het woord. Niet eerder waren er in Leiden in zo'n vroeg stadium zoveel mensen en organisaties betrokken bij de aanloop naar een nieuwe nota. Er ontstonden nieuwe netwerken en initiatieven in de kunst- en cultuursector in Leiden. Naast de inzet van traditionele middelen, was de inzet van sociale media bewust onderdeel van de aanpak. Het project was goed te volgen op Twitter en Linkedin. Sociale media werden daarbij niet alleen ingezet om te zenden, maar om echt contact te maken met de volgers. Het project is nog niet ten einde, maar wordt tot nu toe door de gemeente en betrokkenen als succesvol ervaren.
10. Gemeente Lelystad Lelystads nieuwste woonwijk Warande werd in de markt gezet met een eigen look and feel, visueel vertaald in folders, website, nieuwsbrieven en andere items. Naast commercieel drukwerk en online media spelen de sociale media anno 2011 een grote rol. De gemeente gebruikt de kracht van de sociale media voor de profilering van het nieuwe stadsdeel. Communicatie staat centraal. Warande is op diverse platformen aanwezig om de wensen en behoeften te peilen en om draagvlak te creëren. De – snelle - dialoog met en tussen geïnteresseerden en huidige bewoners is essentieel voor het succes van Warande. Sleutelrol voor een community-vorming met onder meer Hyves en Ning, maar ook toont de inzending de betekenis van het werken met QR-codes, Twitter, Facebook en Google adwords. 11. Gemeente Pijnacker-Nootdorp Naast de traditionele maandelijkse spreekuren waarin burgers zonder afspraak met hun vragen bij de burgemeester en wethouders mogen binnenlopen houden de collegeleden in deze gemeente voortaan ook twitterspreekuren. Dit zijn digitale spreekuren waarin een bestuurder zoveel mogelijk vragen van de burgers, die zich begeven op Twitter probeert te beantwoorden. De spreekuren kunnen rond een thema worden gehouden of voor algemene vragen. De Twitterspreekuren zijn een succes en voorzien duidelijk in een behoefte. Gebruikers van het sociale netwerk kunnen er al hun vragen stellen over zaken die spelen in de gemeente. Achter de knoppen zitten beurtelings de burgemeester en wethouders. Indien nodig wordt geadviseerd contact op te nemen met de verantwoordelijke afdelingen binnen de gemeente en de weg hiernaar toe gewezen. Tijdens het Twitterspreekuur kan een vragensteller ook onder vier ogen met de burgemeester of wethouders spreken, zonder meelezende medetwitteraars. 12. Gemeente Tilburg De mogelijkheden van social media zijn voor sommige onderwerpen, doelgroepen en doelstellingen ongeëvenaard, in combinatie met kennis, creativiteit en enthousiasme. Het project Tilburg is Thuis richtte zich op het bereiken en binden van studenten die in de gemeente een opleiding volgen. We konden studenten volgen, handig gebruik gemaakt van Hyves en ook andere sociale media niet onbenut gelaten. Mooi voorbeeld ook van samenwerking van gemeente met lokale instellingen en bewoners. 13. Gemeente Utrecht Utrecht groeit: er zijn steeds meer mensen die graag in Utrecht willen wonen. Utrecht is daarom steeds op zoek naar plekken in de stad, waar ze nog kunnen bouwen; voor studenten, voor starters, maar ook voor gezinnen die graag midden in de stad willen wonen. Van 1 tot en met 31 maart was de site www.stadsdebatutrecht.nl in de lucht. Op deze site kon iedereen meepraten en denken over een aantal mogelijke bouwlocaties in Utrecht. Wat nu nog een oud spoorwegterrein is, een bedrijventerrein dat in onbruik is geraakt, of een leegstaand kantoor, kan straks een prachtplek zijn om te wonen. De optelsom van de bouwlocaties leidde tot een 'Dynamische Stedelijk Masterplan' dat voor de zomer werd voorgelegd aan de gemeenteraad. In een maand tijd zijn er meer dan 200 inhoudelijke ideeën opgehaald uit de stad, daarop zijn ruim 500 reacties gekomen en 6000 bezoekers hebben de site bezocht. 14. Gemeente Zuidplas In de projectweken van het programma ‘Qwiek’ praatten inwoners mee over de toekomst van de springlevende dorpen van de gemeente Zuidplas. Zuidplas is per 1 januari 2010 een
fusiegemeente, samengesteld uit de dorpen: Moerkapelle, Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen. Via social media en met volle mond (‘life’) tijdens ontbijten en dinerdebatten discussieerden inwoners enthousiast over ‘Hoe houden we onze dorpen Qwiek?’. Bouwen, waar doen we dat? Waar blijft natuur behouden? Voel je je veilig in de buurt en wat kun je zelf doen om jouw dorp springlevend te houden? De uitkomsten (reacties via Facebook, Hyves, LinkedIn en life) vormen de basis voor de structuurvisie van Zuidplas en ander (toekomst)beleid voor onze Qwieke dorpen.
15. Hogeschool Inholland Met de campagne ‘ToekomstScanner’ op Hyves stimuleerde Hogeschool Inholland aankomende studenten de Studiekeuzetest op Inholland.nl te doen, om zo tijdig de juiste studiekeuze te maken. Door middel van De ToekomstScanner konden jongeren erachter komen hoe hun toekomstbeeld eruit komt te zien. Wat ze daarvoor moesten doen is het doorlopen van een aantal keuzevragen. De vragen zijn gerelateerd aan de Studiekeuzetest. Willen aankomende studenten bijvoorbeeld in hun toekomstige beroep ‘alles zelf doen’, of juist ‘andere mensen aansturen’? De campagne trok in de eerste week al meer dan 300.000 unieke bezoekers, waarvan een substantieel deel vervolgens ook daadwerkelijk de studiekeuzetest van Inholland deed. In totaal heeft de campagne 650.000 bezoekers gegenereerd en is deze 1,2 mln keer doorgestuurd. NB. Omdat het hier niet gaat om een overheidscommunicatie vanuit een overheidsorganisatie kan deze inzending formeel niet worden meegewogen bij de beoordeling. De jury presenteert de inzending wel op de website en tijdens de dag. 16. Ministerie van VWS De vele aandacht voor orgaandonatie leidde de afgelopen jaren niet tot meer donoren. Diverse barrières maken het onderwerp onnodig ingewikkeld en weerhouden veel mensen van registratie. Deze campagne brengt het terug tot zijn essentie: de keuze tussen Ja of Nee. Samenwerkingen met partners als Hyves en NU.nl hebben registratie relevant gemaakt en dichter bij het publiek gebracht. Orgaandonatie is een onderwerp geworden van de samenleving, voor de samenleving. Hyvers kunnen in hun profiel aangeven of ze donor zijn. In de Donorweek was orgaandonatie het meest besproken onderwerp op Twitter in Nederland. Een recordaantal mensen registreerde zich naar aanleiding van de acties. Het Donorregister groeit sneller dan de voorgaande jaren, en veel meer mensen zeggen Ja. De doelstellingen zijn daardoor op de helft van de looptijd reeds overtroffen. Een campagne-effect van levensbelang. 17. Rijkswaterstaat ring Rotterdam A20 Onder het motto ‘We maken er het beste van!’ begon Rijkswaterstaat aan de werkzaamheden op de A20 eind juli. En het beste had niet alleen betrekking op het nieuwe asfalt op de weg, maar ook op de informatievoorziening rond verkeershinder. Prominente rol voor een projectwebsite binnen vananaarbeter.nl, speciaal gericht op de A20. Weggebruikers werden op de hoogte gehouden met actuele reisinformatie, alternatieven en een kijkje achter de schermen. Daarnaast communiceerde RWS dagelijks via Twitter en Facebook met de volgers van de A20 over de hinder en voortgang. En tot slot deelde Rijkswaterstaat Goedmakertjes uit aan weggebruikers die een steentje bijdroegen. Zoals een schoonmaakbeurt voor je auto of een ontbijtje aan huis. Iedereen die zelf ook probeerde de drukke spits te mijden door anders te reizen of thuis te blijven (en dat even liet weten via Twitter of Facebook) maakte kans op zo’n attentie, en daarmee bekrachtiging van gewenst gedrag.
18. Rijkswaterstaat IenM live 9.000 Medewerkers die werkzaam zijn op 200 locaties, hoe communiceer je daarmee? Rijkswaterstaat lanceerde Yammer op een succesvolle wijze binnen de organisatie. Hoe? Door een originele introductievideo met een widget op intranet, monitoring door fictieve collega ‘Frank’ en social media onmisbaar maken bij organisatieontwikkelingen. Het resultaat: twee derde van de organisatie heeft een account, de interne en externe dienstverlening en kennisdeling verbetert, en er is een online brug ontstaan tussen bestuur en medewerkers. Yammer is een onmisbare factor binnen de interne communicatie van Rijkswaterstaat doordat het voorziet in de behoefte van de organisatie. Dat blijkt onder meer ook uit de belangstelling: de beoogde score van 1500 leden werd niet in 3 maar 2 maanden al gerealiseerd en per augustus dit jaar namen 6300 medewerkers deel. Tot die tijd zijn dit jaar 43.500 berichten geplaatst op Yammer. 19. Politie Groningen Twitter is één van de snelst groeiende social networkplatforms. Dat biedt met name kansen voor burgerparticipatie, preventie, opsporing en netwerken. Door Twitter te benutten werd het mogelijk burgers daar te ontmoeten waar zij zich een groot gedeelte van hun tijd bevinden, namelijk op het internet. Om de toepassing van Twitter tot een succes te maken is het belangrijk om op een open wijze met burgers te communiceren. Daarnaast kenmerkte de politieorganisatie zich traditioneel als een gesloten organisatie die graag informatie wil ontvangen, maar zeer terughoudend is met het delen van informatie. Via Twitter deelt men echter allerlei informatie met burgers, mits het geen lopende onderzoeken beschadigt, het geen onnodige onrust veroorzaakt en men de privacy van betrokkenen niet aantast. Onderzoek leert dat burgers zich door de twitterende wijkagent niet onveiliger of veiliger voelen, maar ze maken duidelijk wel beter geïnformeerd en toegerust te zijn om iets te doen als het er op aan komt. 20. Provincie Gelderland - Tappan Communicatie De provincie Gelderland koos voor een crossmediale aanpak bij het grootschalige onderhoud van de A325/N325 tussen Arnhem en Nijmegen. Via twitter en een interactieve projectwebsite werden weggebruikers op de hoogte gehouden van de werkzaamheden. Veel retweets, een dialoog met weggebruikers en ruim 700 volgers waren het resultaat. Dit succes kwam niet aanwaaien, maar vroeg om een inspanning van het gehele projectteam. Een webcareteam van vier personen beantwoordde 7 dagen per week vragen via Twitter en de website en de projectleider op de weg was altijd bereikbaar om de laatste stand van zaken door te geven. Zo ontstond er een prettige dialoog tussen provincie en de weggebruiker. De adviseurs van de provincie zijn nog nooit ‘zo direct en constant in contact geweest met de doelgroep’ en vonden de interactie ‘verslavend interessant’. 21. Provincie Noord-Brabant De social media campagne van de Provincie Noord-Brabant en Attacom Jongerencommunicatie was erop gericht jongeren te triggeren te stemmen tijdens de Provinciale Statenverkiezingen op 2 maart 2011. De centrale vraag was: hoe krijgen we meer jongeren (18-27 jaar oud) naar de stembus? Attacom leverde het concept voor een campagne die door de tone of voice en door de inzet van social media volledig aansloot bij de taal en belevingswereld van de Brabantse jongeren. Door via verschillende social media platforms te tonen dat je ‘Hart’ had voor de provincie, konden mensen laten zien dat ze trots waren op hun provincie. Ondertitel van de campagne was: “Ik ben een Brabander!” Hyves, Facebook en Twitter werden gecombineerd met een advertentiecampagne. Via een applicatie die via Hyves en Facebook werd verspreid konden mensen aangeven of ze gingen stemmen of niet. Zo´n 8500 jongvolwassenen lieten weten of ze gingen stemmen op het speciaal ontwikkelde internetplatform en maakte de betrokkenheid van jongeren duidelijk.
22. Provincie Overijssel / Porter Novelli In dit project ging het erom te laten ervaren wat de provincie nou eigenlijk voor burgers doet. De familie Overijss werd geïntroduceerd met een minicomedy. Een eigen Hyvespagina evenementen en media-aandacht. En een interactief platform: de Droomfabriek. Door de actieve inzet van social media op strategische momenten die gekoppeld waren aan real life ervaringsprojecten, door te blijven luisteren en door de vervlochten inzet van traditionele campagne- en communicatiemethoden werden burgers geprikkeld een mening te vormen, gefaciliteerd deze hoorbaar te maken en gestimuleerd om over te gaan tot actie. Samen met de provincie, maar er soms ook tegenin. Ook hier speelden Hyves en Twitter een belangrijke rol. 23. Stichting Regiobranding Zuid-Limburg Met dit project wilde Zuid-Limburg bewijzen dat het integraal inzetten van het hele communicatiespectrum effectief is: van 'ouderwets' adverteren tot en met social media en persbenadering. Met een miljoen websitebezoekers en een gestaag groeiende positionering versterkt de regio op die manier aantoonbaar zijn imago. Cruciaal daarin is de rol voor de eigen inwoners als ambassadeur. Ook het organisatiemodel van de Stichting Regiobranding, een echte publiek-private samenwerking, draagt bij aan een breed gedragen aanpak. Daarmee is ZuidLimburg een voorbeeld voor een duurzame en effectieve aanpak van het nog zo jonge vak Regiobranding. NB. Dit is een Gouden Tip 24. Streekhuis Kromme Rijn Het streekhuis, een samenwerkingsverband van meerdere (overheids)organisaties, organiseerde een picknick. Een snelle mobilisatie van belangstellenden waarbij social media werden benut. Een toegankelijk voorbeeld van zelforganisatie op het platteland, noemen de organisatoren het zelf. 25. Waterschap Hollands Noorderkwartier/MyReputation De social newsroom van de Waterschappen genaamd Waterbestendig.nl was een actie platform dat een integratie van steunbetuigingen, blogs, fora, nieuwsberichten en diverse sociale media te zien gaf. De aanpak leidde naar een dynamische en interactieve omgeving waarin de boodschap helder werd gecommuniceerd, de neutrale naar informatie zoekende toeschouwer zich serieus behandeld voelde en het tegengeluid de ruimte kreeg om die te ventileren. Het design en de gebruikersvriendelijkheid maakte het geheel tot een tot een volgens de inzenders uniek project op het gebied van PR, Social Newsroom en Issue Management in Nederland. 3.
Algemene bevindingen van de jury
De jury is blij met het record aantal inzendingen. Voor het eerst is bij de werving van cases gebruik gemaakt van social media (Twitter en LinkedIn). Met name via de LinkedIndiscussie kwamen veel inzendingen binnen. Daarmee biedt de organisatie van deze prijs zelf ook een interessante case over succesvolle inzet van social media. Het thema social media spreekt tot de verbeelding en maakt duidelijk dat vele mogelijkheden voorliggen om zowel strategisch als operationeel sterker als overheidsorganisatie voor de dag te komen. Daarbij valt het de jury in positieve zin op dat bij de inzendingen steeds meer aandacht uitgaat naar het onderbouwen van keuzes en de verantwoording van de inzet van publieke middelen. Dat komt
onder meer tot uiting in de wijze waarop doelstellingen worden geformuleerd; hoe steviger hierover wordt nagedacht, hoe scherper effecten zijn af te tekenen. Dit neemt niet weg dat concrete resultaten bij einddoelgroepen niet altijd duidelijk zijn. Diverse inzendingen nemen de media-aandacht als graadmeter voor effectiviteit, zonder doorwerking op voorgenomen kennisvermeerdering of bewustwording aan te tonen. Bij social media wordt als te verwachten hoog opgegeven over het innovatieve karakter van de overheidscommunicatie. Echt nieuwe, verrassende inzet van social media is er evenwel nauwelijks, vooral zien we een slimme middelenmix, integratie van beleidsvorming en communicatie en een keur aan nieuwe mogelijkheden om snel, open en op grote schaal informatie te verspreiden. Het interactief consulteren van publieksgroepen bij de totstandkoming van beleid heeft met de nieuwe technologische mogelijkheden ook een krachtige impuls gekregen. De aandacht voor vormgeving springt daarbij ook in het oog; social media bieden prachtkansen om met beelden te werken. Ook valt op, dat velen zien dat de inzet van social media de omslag van zenden naar luisteren en interactie makkelijker of zelfs noodzakelijk maakt. Dat dit vaak ook consequenties móet hebben voor de organisatie van de communicatie lijkt men zich niet altijd te realiseren. Volstrekt geen zicht heeft de jury op de kosten die gemoeid zijn met social media. Hier wordt met de criteria ook niet naar gevraagd; dit zou een toetssteen kunnen zijn bij een volgende editie van de Galjaardprijs. De jury heeft bij de beoordeling van alle inzendingen en de selectie van nominaties vastgesteld dat soms inzendingen vrij dicht bij elkaar lagen, als het gaat om de criteria. Uiteindelijk is een uniforme voordracht opgesteld. 4.
Nominaties
Uit de inzendingen werden drie nominaties geselecteerd. In alfabetische volgorde: Gemeente Borne met de totstandkoming van de stadsvisie Social media zijn hier verweven in het hele proces, voor informatievoorziening, consultatie en besluitvorming. Doelgroepgerichte activiteiten, hulp bij keuzeprocessen, heldere inkadering van de meebeslisruimte, webcare en netwerkbenadering spreken aan. Daarbij is sprake van een serieuze aandacht voor bestendiging en daarmee: het managen van verwachtingen. Het project ‘Mijn Borne 2030’ getuigt van lef van de communicatiediscipline om in de organisatie en de omgeving professioneel voor de dag te komen. Het komt tegemoet aan de veel voorkomende tekortkoming bij interactief beleid, namelijk dat burgers wel mee mogen praten, maar niet mee mogen beslissen. Dat is extra sterk in dit geval omdat sociale media juist voor dit doel ingezet zouden kunnen worden. Hier is met een lastig onderwerp (toekomstvisie) een goed resultaat behaald dat ook nog eens concreet beschreven is. Gemeente Eindhoven met de aanpak van de communicatie bij de ingreep op het verkeersknooppunt Hovenring Hier is sprake van een nog lopend project, dat duidelijk maakt hoe gerichte inzet kan helpen om alternatieve routes onder de aandacht te brengen, met service-informatie ergernissen te dempen of weg te nemen en blijkens de gegevens minder files op te leveren. Oog voor onderlinge verwijzing van media (informatieborden en Twitter), terugkoppeling en bijsturing. Consequenties voor de organisatie van de inzet van social media werden daadwerkelijk getrokken, zoals een 24/7 dienst bij de aanvang van het project. Interessant bijproduct is de vorming en training die in de eigen organisaties op gang is gekomen; ze worden er samen wijzer van. Dat maakt duidelijk dat communicatie een plaats ‘in het hart van de beleidsmakers’ heeft weten te verwerven. Een mysterieus effect is de ‘verdamping’ van het aantal weggebruikers.
Streekhuis Kromme Rijn met de picknick Deze inzending betreft een samenwerking tussen meerdere organisaties. Er is sprake van een verrassend, innovatief, initiatief met ondeugende trekjes, waarbij men erin slaagde bij anderen initiatief leggen en laten. Sociale media kunnen leiden tot zelforganiserende groepen burgers die zelf publieke goederen ‘co-creeren’. Dit is vaak een vergezocht toekomstbeeld, maar dit plattelandsproject laat zien dat het wel degelijk nu al kan. Op dit punt kan de inzet van sociale media zich ook onderscheiden van andere aanpakken. Realisatie van de mobilisatie vond plaats tegen minimale kosten.
5.
Winnaar vakprijs
De Galjaardprijs 2011 is toegekend aan de gemeente Borne voor het project MijnBorne2030. De effectiviteit dwingt respect af voor een onderwerp dat op de lange termijn spreekt en een doel dat zover in de toekomst ligt. Opmerkelijk is ook hoe de gemeente erin slaagde de gemeenschap voorop te zetten, niet de gemeente. Rob Stegehuis verzorgde de Gouden Tip voor deze inzending en ontvangt de
opleidingsbon van € 750,00 van SRM. Tijdens de bijeenkomst waarop de vakprijs werd toegekend kon het publiek ook een publieksprijs toekennen. Van 62 uitgebrachte stemmen gingen er 40 naar de gemeente Borne, 12 naar Streekhuis Kromme Rijn en 10 naar de gemeente Eindhoven. De publieksprijs 2011 werd toegekend aan de gemeente Borne. Namens de jury, de voorzitter: Guido Rijnja Utrecht, 13 oktober 2011
