juni 2010

Vakblad voor diakenen / 23e jaargang, nummer 3 / juni 2010

In dit nummer: Noodhulp in Haïti Diaconaal beleggen / Diaconale activiteitenmonitor / Belangenbehartiging in de Wmo / Integratie in Nuenen / Hulpkracht voor de diaconie /

8

Colofon DIAKONIA, 23E JAARGANG, NO. 3, juni 2010 Tijdschrift voor hen die plaatselijk actief zijn op diaconaal gebied.

UITGEVER Diakonia verschijnt zesmaal per jaar en is een uitgave van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voor het diaconale programma van Kerk in Actie. Kerk in Actie is het missionaire en diaconale werk in binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. Delen van dit werk worden uitgevoerd mede namens tien oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties in Nederland.

REDACTIERAAD Sjon Donkers, Cor van Groningen, Evert Jan Hazeleger (hoofdredacteur), Teus Hubert, Henk van IJken, Martin Joosse, Ellen van der Kemp (bureauredactie), Henny Nagelhout (eindredacteur), Jan Ritman, Ruud Slabbertje (voorzitter), Irene Stok, Carla van der Vlist, Beppie van der Waal.

9

18

OPMAAK EN DRUK Opmaak: Interface Communicatie, Ede Druk: Koninklijke BDU, Barneveld

ADMINISTRATIEADRES Adressen- en periodiekenadministratie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 25, fax (030) 880 15 84, e-mail: [email protected]

REDACTIEADRES Postbus 456, 3500 AL Utrecht, tel. (030) 880 17 90, fax (030) 880 14 57, e-mail: [email protected]

ABONNEMENTEN De abonnementsprijs bedraagt bij: - de eerste vier abonnementen à € 12,70; - vijf t/m negen abonnementen à € 9,62 (25% korting); - tien abonnementen en meer à € 7,52 (40% korting). Losse nummers kosten € 2,50 per stuk.

11

GESPROKEN DIAKONIA Diakonia is ten behoeve visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm op daisy-cd's. Voor een abonnement of een proef-cd kunt u terecht bij de CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. (0341) 56 54 99. Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift.

WEBSITE www.kerkinactie.nl ISSN 0167 - 1472

2

#!

! ! ! !" !

""" $ " !

Diakonia - juni 2010

Van de redactie

Inhoud De Verbinding: ‘De eigenwaarde, daar gaat het om’ - Nuenense diaken en wereldburger Joop Kerssen 4 Kleurrijk: Flevoland bezoekt Bangladesh 7

Geloven in het kleine

Antenne: Oikocredit – Beleggen in de missie 8

Dinsdag 12 januari. Het meisje op de voorpagina zal deze dag nooit vergeten. Een verwoestende aardbeving trof Haïti. Ongeveer 250.000 mensen kwamen om, velen raakten dakloos. Gelukkig schoot de hele wereld te hulp. (Lees meer op pagina 21.) In Congo sloegen mensen voor geweld op de vlucht. Ze lieten hun bezittingen achter. Veel diaconieën droegen via Kerk in Actie hun steentje bij aan noodhulp. (Zie pagina 20.)

Antenne: De kracht van de PDKN – ‘Een zak met geld kun je overal krijgen, maar wij geven meer’ 9 Actueel: Hulpkracht voor de diaconie

10

Marktplein diaconaat: Deelauto’s op het kerkplein?

11

Op de stoep bij: Ida van Duuren-Oene

12

Uit de praktijk: Diaconaal Platform als spreekbuis bij Wmo 14 1 vraag 3 deskundigen Wat doet jullie diaconie aan het bestrijden van armoede? Minicursus: De diaconale activiteitenmonitor Hulpmiddel voor het inventariseren van diaconaat

16

17

Minicursus: Belangenbehartiging in de Wmo Psychisch kwetsbare mensen hebben ondersteuning nodig 18 Collectes: Noodhulp en wederopbouw in Congo 20 Collectes: Noodhulp en wederopbouw in Haïti Korte berichten Dromen en ontdekken


Noodhulp wordt wel eens vergeleken met een druppel op een gloeiende plaat, maar je kunt het net zo goed omdraaien. Een druppel is soms het begin van een rivier. De hulp die de vluch telingen in Congo ontvingen, gaf hen hoop en nieuwe mogelijkheden. Soms kunnen nieuwe stenen de loop van een rivier zelfs veranderen. Microfinanciering is zo’n steen. Via Oikocredit en via het Protestants Diaconaal Krediet Nederland kunnen diaconieën mensen aan een microkrediet helpen of diaconaal beleggen (zie pagina 8 en 9). Ook de Nuenense diaken Joop Kerssen legde een steen in een rivier. Hij hielp de Kosovaarse Rosita door de stroomversnellingen van het asielzoekerbestaan. Rosita liet huis en haard achter tijdens haar vlucht naar Nederland. Een ding heeft ze kunnen behouden: haar eigenwaarde. De minicursus en het interview met Teus Hubert (pagina 14) laten zien dat diaconale hulp ook kan bestaan uit het leggen van een spoor van kiezelsteentjes: belangenbehartiging van kwetsbare mensen door zitting te nemen in de wmo-raad of door een keer per jaar een bloemetje te geven aan mantelzorgers. Het zijn soms de kleine dingen die grote gevolgen kunnen hebben. Henny Nagelhout, eindredacteur

21 22 24

Bij de voorpagina Een zesjarig meisje draagt water in een tentenkamp voor mensen die dakloos zijn geraakt door de aardbeving in Haiti op 12 januari. In het kamp in de hoofdstad Port-au-Prince verblijven honderden families. Ze ontvangen hulp van lokale organisaties die gesteund worden door Kerk in Actie en ICCO. Zie verder pagina 21. Foto Paul Jeffrey/ACT Alliance

3

De Verbinding

4


Nuenense diaken en wereldburger Joop Kerssen

"De eigenwaarde, daar gaat het om" Joop Kerssen, 68 jaar en sinds vijf jaar diaken, heeft een bijzonder oog en oor voor de medemens en voor andere culturen. Hij heeft affiniteit met vluchtelingen, zonder een oordeel dat is gebaseerd op de ‘beperktheid’ van de eigen waarden en normen. “Het werk van diakenen bestaat voornamelijk uit het kijken naar je medemens in een tijd waarin steeds meer mensen uitsluitend met hun eigen leven bezig zijn.” Tekst en Foto's Gerrit Groeneveld

Het in stand houden van de eigenwaarde van de medemens. Kort gezegd is dat wat Joop Kerssen – diaken in het Brabantse Nuenen – de zin van het kerkelijke werk vindt. In zijn taak als diaken ziet hij dat de teloorgang van de eigenwaarde bij veel mensen een psychische deuk veroorzaakt. In het geval van de Kosovaarse Rosita – inmiddels zo’n jaar of tien in Nederland heeft hij samen met de sociaal bewogen buurvrouw van Rosita, ‘oma Leida’, de plooien aardig kunnen gladstrijken.

op. Ze zijn erg op elkaar gericht. In Nederland kijken verkeersdeelnemers elkaar niet aan, maar kijken ze naar de auto van de ander. De mensen in Brazilië zoeken oogcontact. Ze kijken naar elkaar en houden rekening met elkaar. In ons land zie je dat mensen steeds minder rekening met elkaar houden en veel meer op zichzelf zijn gericht. Weinig oog voor de ander.”

Joop Kerssen was tientallen jaren een soort wereldreiziger. Als techneut bij Philips woonde hij jaren in Brazilië en Oostenrijk en bereisde vaak het VerreOosten. De wereldburger Kerssen heeft altijd een ‘groot gevoel’ voor de medemens gehad. Los van ras of cultuur. “Vluchtelingen komen naar ons land uit pure nood. Heel simpel, omdat het daar niet meer gaat. En Nederland heeft daar een mooie traditie in. Voor mij is iedereen die dat nodig heeft hier welkom. Het maakt mij niks uit wanneer ik in Rotterdam in een tram met 70 procent allochtonen zit. Je ziet nu in ons land een stroming van nationalistische sentimenten ontstaan. Dat is van alle tijden, ik maak me daar niet zoveel zorgen over. Het komt en het gaat.”

Nooit zaligmakend

Joop Kerssen, Rosita en Leida Rolink.


Door het vele reizen weet Joop Kerssen dat elke cultuur zijn voor- en nadelen heeft en dat één bepaalde cultuur nooit zaligmakend is. “Kijk bijvoorbeeld naar de Brazi lianen. Die mensen zijn heel open. Je zult er bijna nooit een zien met een walkman

Joop Kerssen bij de Nuenense kerk De Regenboog.

5

De Verbinding

Je zou ook kunnen zeggen dat naastenliefde, gecombineerd met gerechtigheid, voor Joop de drijfveer is. Die drijfveer bracht hem na zijn pensioen tot het werk van diaken. En in dat werk zag hij veel voorbijkomen. Autochtonen en allochtonen, vaak psychisch in de knoop. Niet dat het een tovermiddel is, maar uit ervaring weet Joop dat je moet zorgen dat mensen hun eigenwaarde hervinden. Dat ze dan – natuurlijk ook met goede raad, een luisterend oor en een open gesprek – in staat zijn de ellende een heel eind de baas te worden.

Rosita Zo ook de 35-jarige Rosita uit Kosovo. Haar verhaal is schrijnend, maar inmiddels is ze met hulp van ‘oma Leida’ en de diaconie er een heel eind bovenop. Het verhaal van Rosita begint op haar zestiende. In het roerige Kosovo van de beginjaren negentig wordt ze uitgehuwelijkt aan een man die ze nog nooit heeft gezien. Al rap krijgt ze twee kinderen. De etnische spanningen in de regio zijn inmiddels zo hoog opgelopen dat ze met haar gezin de bossen in moet vluchten. In die periode, waarin ze met tientallen dorpsgenoten in de openlucht verblijft, baart ze ook nog eens een derde kindje.

Teneinde raad betaalt het gezin met de laatste contanten een man van onbekende komaf voor de belofte ‘dat hij hen naar een vrij land in het westen brengt’. Zover komt het inderdaad. Eerst te voet naar Montenegro, dan met de boot naar Italië. Vervolgens met de auto naar Nederland. Het gezin belandt uiteindelijk –

samen met enkele tientallen lotgenoten volkomen berooid en wanhopig op het station van Zevenaar. De politie is snel ter plekke en vervolgens ging het van asiel zoekerscentrum naar asielzoekerscentrum. De man van Rosita blijkt inmiddels ernstige psychische problemen te hebben en een van de drie kindjes vertoont door hersenvliesontsteking flinke lichamelijke en geestelijke beperkingen. Rosita krijgt in Nederland nog een vierde kindje. Een van de andere kinderen moet ook nog eens worden geopereerd aan een hersentumor en de man van Rosita is inmiddels zodanig in de war dat hij binnen het gezin niet meer is te handhaven. De ellende is compleet.

Doorbijter

6

Juist in die gevallen bewijst de kerk haar diensten. Joop Kerssen: “We hebben voor

Je stimuleert iemand om zijn of haar leven weer op te bouwen.

Maar Rosita is een doorbijter. Ze volgt alle inburgeringscursussen en spreekt in korte tijd bijna perfect Nederlands. Ze krijgt met haar kinderen een leuk huisje in Nuenen. Maar de kosten lopen uit de hand en Rosita is de wanhoop nabij. De gemeente roept de hulp van de diaconie in. Joop Kerssen begrijpt het verhaal en al snel heeft de diaconie een paar keer de ergste financiële pijn verzacht. Dat helpt. Rosita recht de rug en stelt alles in het werk om het hoofd boven water te houden.

Rosita

vier kinderen waarvan er twee ziek zijn, valt het niet mee. Wel kan ze veel kosten declareren, maar dat duurt soms maanden. Voor je het weet liggen de herinneringen op de mat.”

dit soort kwesties altijd wat contanten achter de hand. Wij schieten die bedragen dan voor en krijgen dat soms weer terug als de gemeente uiteindelijk het geld overmaakt. Zeker in het geval van Rosita maakt dit het verschil. Ze kan op deze manier haar leventje en dat van haar kinderen overeind houden; ze heeft niet permanent de zorg over de betaling van facturen en ze kan zich met haar gezin bezighouden. Op deze manier stimuleer je iemand om zijn of haar leven weer op te bouwen. Je ziet in het geval van Rosita dat dat prima uitpakt.”

Op de kaart Joop Kerssen is blij dat door de jaren heen de hulp aan vluchtelingen in Nuenen en hun integratie op de kaart is komen te staan. “We hebben prima overleg met de gemeente en zitten op een lijn. Een van de mooie resultaten is dat we, samen met de diaconie van de parochie, bij de gemeente een noodfonds van de grond hebben weten te krijgen dat we inzetten in gevallen zoals het gezin van Rosita. Het idee om binnen de gemeenschap van Nuenen mensen te helpen, is niet alleen meer van de kerk. Het is een inmiddels breed gedragen gevoel.” Gerrit Groeneveld, freelance journalist

Het toeval wil dat Rosita naast oma Leida Roling komt te wonen. Een montere 67-jarige, van oorsprong Achterhoekse, die van aanpakken weet. Het klikt tussen het trio Rosita, Leida en Joop. Gedrieën trekken ze een plan om Rosita en haar kinderen er bovenop te helpen. Joop is er voor de materiële ondersteuning en houdt een oogje in het zeil en oma Leida is een bijna dagelijkse steun en toeverlaat. Een perfect rolverdeling. Leida: “We gaan een keer in de maand om de tafel zitten om de zaak op orde te houden. Dan doen we samen de boekhouding. Ze redt het net. Ze heeft een bijstandsuitkering, maar met


Kleurrijk

Leonie Beks: "Hier staan we voor een school van Good Neighbours." Foto Leonie Beks

Flevoland bezoekt Bangladesh Vanuit Tollebeek, Urk, Emmeloord, Bant en Dronten bezochten twaalf kerkmensen afgelopen winter Kerk in Actie-projecten en -partners in Bangladesh. De voorbereiding lag in handen van de zwo-stuurgroep Flevoland-Noord en medewerkers van Kerk in Actie. De groep splitste zich in vieren en elke groep bezocht projecten: scholen, een ziekenhuis, naaiatelier, weeshuis, gezondheidsprogramma’s. Enkele citaten uit het Bangladesh-journaal dat na de reis verscheen in Flevoland: “We werden bijna verlegen van de grote groep vrijwilligers die ons bij aankomst met bloemen stonden op te wachten. We hebben op de compound van Good Neighbours gezien hoe ze allerlei gewassen verbouwen om daarmee hun project te financieren. Ook worden er naaicursussen gegeven en


er is een schooltje voor de kinderen uit de sloppenwijken in de buurt.” “We werden steeds opnieuw verrast: de pepers in het eten, het geluid van de hagedissen (wij dachten dat het vogeltjes waren…) en de vriendelijkheid van de mensen. Ons gastgezin, de familie Mollick, zorgde uitstekend voor ons.” “We hebben een fantastische tijd gehad, maar ook verschrikkelijke dingen gezien en meegemaakt. Bangladesh is een donker land, maar we hebben veel lichtjes van hoop gezien bij de projecten en de mensen die we hebben ontmoet. We hebben een indrukwekkende reis mogen maken en we hopen dat wij, door onze verhalen te delen in Flevoland, ook kunnen helpen zodat deze lichtjes (die Kerk in Actie steunt) kunnen blijven branden.”

Een Bengaalse gastvrouw, Willianne en Gert. Foto Willianne van Slooten

Meer weten over de interactieve mogelijkheden van Kerk in Actie? Neem dan contact op via [email protected].

7

Antenne Met microkrediet was Elize uit Benin in staat een naaigarniturenwinkel te openen. Foto Oikocredit

Oikocredit - Beleggen in de missie

voorbeeldProjecten PDkN

Steeds meer diaconieën lenen geld aan de PDKN of Oikocredit. Een betrouwbare en verantwoorde investering. Huub Lems: “Geld dat je leent aan Oikocredit wordt steeds meer waard. Mensen gaan met het krediet aan de slag en het geld groeit aan. Het sociale rendement is enorm.” Huub Lems is ‘schatbewaarder’ van Kerk in Actie. Hij ziet erop toe dat de beleggingen duurzaam zijn en aansluiten bij de normen en waarden van de kerk. Daarnaast coördineert hij alle beleggingen van gemeenten en diaconieën in Oikocredit. “Individuele kerkleden kunnen rechtstreeks geld lenen aan Oikocredit Nederland. Diaconieën kunnen beleggen via Kerk in Actie, zoals op dit moment ruim achthonderd diaconieën doen. Nog eens driehonderd diaconieën lenen direct aan Oikocredit Nederland. In totaal zorgen bijna twaalfhonderd gemeenten voor een kapitaal van ruim zeventien miljoen euro.”

Missie Het geld heeft een lange geschiedenis. “Diaconieën hebben hun taak van oudsher op twee manieren ingevuld. Bij directe nood gaf men geld of goederen. Daarnaast lieten diaconieën woningen bouwen of kochten ze landbouwgrond voor de armen. Op die manier belegden ze in hun missie. Toen de armenzorg een taak werd van de overheid, werd veel van het diaconale geld dat overbleef, belegd. Diaconieën zochten daarbij naar maximaal rendement, de belegging was niet meer dan een middel om kapitaal te vergroten. Tegenwoordig moeten beleggingen passen bij hun missie. Zo vinden steeds meer diaconieën de weg naar Oikocredit of de PDKN.” Oikocredit heeft (diaconale) investeerders meer nodig

8

dan ooit in de strijd tegen armoede in ontwikkelingslanden. De vraag naar kredieten neemt toe en steeds minder banken in het Zuiden zijn bereid krediet te verlenen vanwege de financiële crisis.

Armoedespiraal Via een netwerk van lokale kantoren financiert Oikocredit microkredietinstellingen, coöperaties en kleine en middelgrote ondernemingen. Zij krijgen meestal geen lening van banken, omdat ze geen onderpand hebben. Veel, voorheen kansarme, mensen hebben met (micro)krediet inmiddels hun eigen onderneming opgezet en hun levensomstandigheden verbeterd. “Een microkrediet is dé manier om de armsten uit die armoedespiraal te halen. Oikocredit stond vijfendertig jaar geleden aan het begin van de microfinanciering. We hebben banken geholpen om zich op dit terrein te ontwikkelen. Toen zij genoeg geld hadden, hebben wij ons teruggetrokken. Oikocredit richt zich nu op microkredietinstellingen en boerencoöperaties die moeilijk aan krediet kunnen komen.” Oikocredit verleent alleen krediet aan groepen, niet aan individuele personen. Zo kunnen meerdere mensen van een lening of investering profiteren.

Onschatbare waarde Binnenkort start de campagne ‘Geloven in het kleine’, waarmee Oikocredit gemeente-

- Regenbooggroep, Amsterdam, opvang voor dak- en thuislozen en verslaafden - De Hoop werkbedrijven, Dordrecht, bedrijfspand met werkervaringsplekken - Tikvah II, Lelystad, woon- en begeleidingstraject voor jongeren - De Ommekeer, Maastricht, woon- en leefgemeenschap voor cliënten van De Hoop.

Oikocredit - Het werk van de fair trade-organisatie Altertrade Foundation in de Filippijnen - Apparatuur voor het Bautista ziekenhuis in Nicaragua - Een coöperatief, biologisch melkbedrijf in Bulgarije - Onderwijs aan het Porto Alegre Instituut van de Methodistenkerk in Brazilië.

leden aanmoedigt om kleine bedragen te beleggen. “Diakenen kunnen via deze campagne gemeenteleden wijzen op de mogelijkheid om te lenen aan Oikocredit. Voor diaconieën zelf is het ook aantrekkelijk. Een diaconie kan nu tienduizend euro uitlenen voor twee jaar. Maar als er over zes maanden dringend geld nodig is, is een telefoontje genoeg om het geld vrij te krijgen. Voor het rendement kun je misschien beter andere aandelen kopen, maar dat mensen dankzij onze investering hun leven weer op de rails krijgen, is van onschatbare waarde.” Jacomine Oosterhoff, Dirigo Communicatie

www.kerkinactie.nl www.oikocredit.org www.pdkn.nl


Antenne

"Een zak met geld kun je overal krijgen, maar wij geven meer"

De kracht van de PDKN Een diaconie die geld wil investeren en een binnenlands diaconaal project dat financiering nodig heeft. De Stichting Protestants Diaconaal Krediet Nederland (PDKN) brengt beide partijen bij elkaar. De projectorganisatie kan geld lenen tegen lage rente, de diaconie kan betrouwbaar beleggen en de gemeente kan betrokken meeleven. De werkzaamheden van de PDKN worden verzorgd door de Stichting Kerkelijk Geldbeheer (SKG). De heer Teun Copier stond in 2006 aan de wieg van de PDKN en leidt de SKG én de PDKN. “SKG levert bancaire diensten, vooral aan plaatselijke gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland. Wij hanteren doorgaans betere tarieven dan banken, dus het is voor kerken vaak voordelig om met ons zaken te doen.”

Tien projecten De meeste kerkrentmeesters wisten de weg naar de SKG te vinden, maar zo’n vijf jaar geleden klopten ook diakenen bij de stichting aan. “Sommigen diaconieën investeerden hun kapitaal zelfstandig. Dat liep niet altijd goed af. Een diaken is nu eenmaal geen bankier. Diaconieën kwamen dus bij ons met de vraag of wij hun geld wilden investeren. Dat verzoek bleef bij mij hangen. Bij Kerk in Actie kwamen ook dergelijke vragen binnen. Kerk in Actie vroeg of wij mogelijkheden zagen om diaconale projecten rechtstreeks te financieren. Vraag en aanbod kwamen bij elkaar en Kerk in Actie richtte de PDKN op.”

Inmiddels heeft de PDKN al tien diaconale projecten mogelijk kunnen maken. “De tiende was een nieuw project van De Hoop. Binnen een week of vier hadden bijna dertig gemeenten zich ingeschreven. We hebben het gepast gevierd in het bijzijn van minister Ernst Hirsch Ballin. De aanwezige diakenen waren onder de indruk van de manier waarop hun geld wordt geïnvesteerd. Dat enthousiasme dragen ze over aan gemeenteleden.” “Diaconieën kunnen inschrijven voor minimaal vijfduizend euro. Er zijn kerkelijke gemeenten die voor duizend euro mee willen doen, maar dan lopen de administratiekosten teveel op. Een project van bijvoorbeeld 500.000 euro kun je niet opdelen in porties van duizend euro. Hoe lang de lening duurt, hangt af van het project. De looptijd varieert van vijftien tot maximaal dertig jaar. Meestal wordt de lening op lineaire basis afgelost. Een diaconie kan de investering vervroegd terug krijgen op de datum van ‘rentefixatie’. Over het algemeen is dit om de vijf of tien jaar.”

PDKN - Nederlandse diaconale projecten - uitstappen kan iedere 5 of 10 jaar - looptijd 15 tot 30 jaar - directe betrokkenheid mogelijk

Oikocredit - buitenlandse diaconale projecten - flexibel in- en uitstappen - korte looptijden - geen directe betrokkenheid mogelijk

Financieel advies “Het ontbreekt ons niet aan goede ideeën, maar wel aan goed financierbare ideeën. Ik moet kunnen garanderen dat diaconieën hun geld terugkrijgen. Daarom is goed ondernemerschap bij elk project een vereiste. Het proces van financiële begeleiding voor een project start, kan wel twee tot drie jaar duren. Als het project eenmaal draait, ga ik ieder jaar met de projectleiders om de tafel om de jaarrekening door te lopen. Daarbij kan van alles aan het licht komen en kan ik de projectorganisatie voor financiële ellende behoeden. Een zak met geld kun je overal krijgen. Maar wij geven net dat beetje meer.”

Diaconaal bewustzijn De PDKN is niet alleen voor het project, maar ook voor een diaconie een aantrekkelijke partner. “Via de bank zou het project zes procent rente moeten betalen over een lening. Nu maar 2,75 procent. Zonder diaconaal geld zouden veel projecten niet van de grond komen. De diaconie kan zelf een project kiezen en het geld gaat geoormerkt naar dat project. De gemeente wordt over het project geïnformeerd via nieuwsbrieven. Veel gemeenteleden leven intensief mee met hun project. Sommigen gaan zelfs meewerken als vrijwilliger. Het diaconale bewustzijn van de gemeente gaat leven: we kunnen als gemeente niet alle problemen oplossen, maar we zijn wel begonnen met een stukje.” Jacomine Oosterhoff, Dirigo Communicatie Het 10e diaconale project dat het PDKN mogelijk maakte: een werkervaringsbedrijf van De Hoop. Foto PDKN


9

Actueel Een hulpkracht kan onderzoek doen naar sociaal isolement van ouderen.

Hulpkracht voor de diaconie Soms is het probleem nijpend. Een diaconie signaleert knelpunten dicht bij huis, wil er iets aan doen, maar heeft te weinig diakenen, tijd of kennis. Wat te doen? Hoe krijgt u ‘meer handen aan het bed’? Kerk in Actie zag het tekort aan ‘handen’ en biedt nu aan diaconieën de mogelijkheid om een hulpkracht in te zetten. Tekst Jan Willem Menkveld Foto Irene Stok

Er is te veel werk voor de diaconie. Steeds vaker laten diaconieën ons weten dat zij een diaconaal werker aan willen stellen. Jammer genoeg zien zij daar vaak vanaf vanwege het werkgeverschap met alle rompslomp van dien. Kerk in Actie wil u nu van dienst zijn door de rompslomp van het werkgeverschap op zich te nemen. Op die manier kan de diaconie profiteren van de voordelen van een gekwalificeerde beroepskracht.

Samsam Hoe werkt het? Het is eenvoudig: Kerk in Actie neemt een diaconaal werker in dienst en neemt daarmee werkgeverslasten, administratie, werving/selectie en risico’s voor haar rekening. De diaconie stuurt zelf de beroepskracht aan en betaalt alleen een vast uurtarief aan Kerk in Actie. Zo gemakkelijk kan het zijn. Maar de ene dia-

Primeur voor de Achterhoek In januari 2010 is de eerste diaconaal werker via Kerk in Actie aan de slag gegaan in de Achterhoek. Diaconaal consulent Nico Visser werkt op dit moment voor het college van diakenen van de Protestantse Lambertikerkgemeente in Zelhem. De belofte van meer handen aan het bed hoopt de diaconie in Zelhem in de praktijk waar te maken.

10

conie is de andere niet. Daarom zijn er variaties in de aanpak. Hieronder staan enkele mogelijke varianten voor de inzet van een tijdelijke beroepskracht.

Hulp bij een ‘klus’ Stel, een diaconie in een omgeving met veel noden heeft weinig middelen. Samen met uw gemeenteadviseur kunt u naar wegen zoeken om toch een beroepskracht voor een bepaalde klus in te zetten.

Hulp bij opzet samenwerking Een tijdelijke beroepskracht kan hulp geven bij het verkennen van samenwerking met diaconieën in de regio en nieuwe diaconale uitdagingen. Een hulpkracht als opbouwwerker, procesbegeleider kan in korte tijd veel werk verzetten zodat het diaconale werk met andere diaconieën meer slagkracht krijgt en tot bloei komt.

Hulp bij een thema Een interim diaconaal projectwerker kan ingezet worden op een inhoudelijk thema, zoals armoedebestrijding. Elementen voor een korte inzet van bijvoorbeeld acht uur per week kunnen dan zijn: • Hulp bij het uitwerken van een projectplan. • Gezamenlijk zoeken naar deskundigheid passend bij het gekozen thema. • Professionele hulp bij de opzet van communicatie en fondswerving.

Kerkelijk diaconaal werker Nog een variant. De kerkelijke gemeente wil een werker aanstellen om het diaconale gemeentewerk en het samenlevings diaconaat goed neer te zetten. De werker gaat eerst één jaar aan de slag met een helder afgesproken resultaat voor ogen. Bijvoorbeeld: neerzetten samenwerking diaconie en afdeling sociale zaken. Hierna kan een verdergaand plan worden opgezet voor de diaconie over twee tot drie jaar. In dit geval werkt de beroepskracht voor minimaal acht uur per week gedurende één jaar, met mogelijkheid tot verlenging.

Diaconaal onderzoeker Een andere optie is een diaconaal onderzoeker. Deze onderzoekt bijvoorbeeld signalen over het isolement van ouderen die u ontving via het wijkteam. De resul taten van het onderzoek presenteert u samen aan de Stichting Welzijn en Ouderen in uw gemeenten en de wethouder. Hier voldoet een tijdelijke korte inzet, minimaal binnen een periode van drie maanden tot een half jaar. Meer weten? Neem dan contact op met Jan Willem Menkveld, [email protected], of via 06 15 13 99 78. Jan Willem Menkveld, projectmanager bij Kerk in Actie.


Marktplein diaconaat

Deelauto’s op het kerkplein? Diakenen houden zich bezig met delen en helpen delen. Het wordt tijd om ook te helpen delen in autogebruik en autobezit. Zijn het de diakenen die werk gaan maken van de woorden van ds. Gerrit de Fijter, voormalig synodevoorzitter? Bij de start van de milieuconferentie Kopenhagen deed hij de oproep: “Laten we komen tot 'Church-wheels', met op elk kerkplein een auto voor gezamenlijk gebruik. Als dat bij alle 2000 protestantse gemeenten gebeurt en uitwaaiert over andere kerken, dan zou dat echt milieu-impact hebben”, vindt predikant Roel Bosch uit Zeist. Als niet-autobezitter, maar al jaren deelgenoot van eerst Greenwheels, tegenwoordig Wheels4all, merk ik hoe vanzelfsprekend het is om geen eigen auto te hebben. Nu heb ik geluk: waar ik woon staan acht auto's van mijn club, dus is er altijd één beschikbaar. In andere plaatsen moet het nog op gang komen, en dat is vaak lastig. Hierin zouden kerkmensen een voortrekkersrol kunnen spelen, met een flinke vleug idealisme gecombineerd met een praktische geest. Voor Wheels4all heb je zes eerste gebruikers nodig, die dan, gefinancierd door de landelijke organisatie, met één auto starten; hoe meer gebruikers, hoe meer auto's, hoe meer kans dat hij bij jou in de buurt staat en dat er één beschikbaar is. De auto's hebben een A of B-ecolabel. Meestal gaat het om gezins auto's. Maar omdat de gebruikers het type auto bepalen, kon men er bijvoorbeeld in Houten voor kiezen ook een rolstoelbus te plaatsen, omdat enkele 'rolstoelers' zich als lid meldden. Zo zijn ze niet meer afhankelijk van dure gehuurde busjes of de schema's van taxibedrijven en kunnen ze met hun eigen begeleiders op hun eigen manier op weg gaan.

Marktplein Diaconaat is een plek voor ontmoeting en uitwisseling. Voor diaconale beroepskrachten, diakenen, diaconale vrijwilligers. Voor iedereen die zich wil verdiepen in de diaconale praktijk. Dit uitwisselingsnetwerk van Kerk in Actie bundelt diaconale ideeën, ervaringen, methodes en werkwijzen. Waar is het Marktplein Diaconaat te vinden? • In deze rubriek in Diakonia • Op www.kerkinactie.nl/ marktpleindiaconaat • Tijdens twee verdiepingsdagen per jaar over de diaconale praktijk.


Foto Johan Steenbergen In 30 procent van Nederland is momenteel een 'deelauto' beschikbaar. Voor sommigen is het dé kans de tweede auto in het gezin weg te doen, voor anderen is zo'n 'deelauto' of 'buurtauto' de enige auto. Wie, bijvoorbeeld door inkomensval, geen geld meer heeft voor een eigen auto kan met dit systeem tegen veel minder kosten zelfstandig reizen maken waarin het openbaar vervoer slechts moeilijk voorziet. Hoe dan ook is elke auto er één minder, scheelt het de gebruikers geld en wordt er bewuster gekozen tussen auto en andere manieren van vervoer. Is het iets voor u en uw gemeente deze concrete inzet voor autodelen en tegelijk deze inzet

voor het milieu? Word dan bondgenoot van een van de organisaties die er verstand van hebben! Roel Bosch is predikant van de NoorderLichtgemeente in Zeist en autodeler sinds 2002.

Links: De toespraak van ds. De Fijter is te vinden via www.pkn.nl/news.aspx?page=5137 Wheels4all: www.wheels4all.nl Greenwheels: www.greenwheels.nl FairClimate: www.fairclimate.nl

Meer weten of diaconale tips doorgeven voor op het marktplein? Rob van Herwaarden [email protected] (010) 434 68 55 Jan Willem Menkveld [email protected] (030) 880 15 30

11

Op de stoep bij: Ida van Duuren-Van Oene, Driebergen Achterin de tuin bij Ida van Duuren-Van Oene staat een tuinhuisje. “Het is ons hutje”, vertelt Ida. “Als de kleinkinderen er zijn, spelen ze er. Mijn schoondochter vroeg laatst aan de kinderen wat ze gingen doen als ze bij opa en oma kwamen. “We gaan winkeltje spelen in het hutje. En we gaan naar de winkel van opa.” Daarmee bedoelen ze de wereldwinkel waar Bas, mijn man, en ik als vrijwilliger werken.” Ida is zwo-diaken in Driebergen en met die wereldwinkel is het begonnen. Tekst Irene Stok Foto Gerrit Groeneveld

Ida is een autochtone Driebergse. Ze is lid van de M&M-gemeente. “Dat klinkt als een snoepje”, lacht ze. Er waren twee kerken, de Morgenster en de Maranathakerk. Een hervormde en een gereformeerde wijk gemeente. Zo’n vijftien jaar geleden werd dat een Samen-op-Weg gemeente. De Maranathakerk was het grootste gebouw. Daar is een kapel aangebouwd voor kleine diensten, zoals vespers. Die kapel heeft de naam Morgenster gekregen, naar het gebouw van de hervormde wijkgemeente. Zo zijn M en M één kerk geworden. Het samengaan van de kerk hebben we ook gevierd met M&M’s!” Ida kenmerkt de gemeente als een gemeente die openstaat voor andere culturen. “Het is een hele levendige club. Ik zing in de cantorij. De muziek en de liederen in de kerk spreken mij erg aan.”

Wereldwinkel Ida begon zo’n 35 jaar geleden met het verkopen van Max Havelaarkoffie aan huis. Daarna kwam er een wereldwinkel waar zij en haar man nog steeds werken. “De wereldwinkel is een voorbeeld van solidariteit waarbij mensen niet hun handen op hoeven houden. Er is zoveel ongelijkheid in de wereld. Een leefbare wereld voor iedereen moet daarom prioriteit hebben, want iedereen wil toch dat kinderen te eten hebben en onderwijs kunnen krijgen. Microkrediet vind ik om diezelfde reden geweldig.” Zeven jaar geleden werd er in de kerk een oproep gedaan voor een zwodiaken en dat trok Ida, afgezien van het vergaderen, wel aan. Ze zoekt projecten

12

uit, in verschillende landen, waar geld heen gestuurd kan worden. “Het zwowerk is oneindig. Je bent nooit klaar in de wereld.”

Ontmoeting met vrienden In Driebergen is niet alleen zending en werelddiaconaat een activiteit van de diaconie. Ida doet, met andere mensen, nog veel meer. In Driebergen wonen veel mensen met een handicap. Bartimeushage, een woonvorm voor mensen met een visuele handicap, ligt ‘om de hoek’. Zo’n tien procent van de mensen in de M&Mgemeente komt uit Bartimeushage. Er is ook een aantal woonvoorzieningen voor mensen met een verstandelijke handicap in Driebergen. “Bas en ik rijden al dertig jaar eens per zes weken mensen van

Vakantie In Driebergen woont een grote groep ouderen. Ida is druk bezig met het organiseren van een vakantie voor deze mensen. Ze heeft een platform opgericht om een vakantieweek vanuit Driebergen mogelijk te maken. In dat platform zitten niet alleen kerken. De Zonnebloem, het Rode Kruis, zorgcentra, een activiteitenclub voor ouderen, allemaal hebben ze een plaats in het platform. Iedere organisatie kan gasten aanmelden en het is de bedoeling dat de vrijwilligers ook uit die organisaties komen. “We hebben het breder getrokken dan de kerk, want dat is ook een vorm van diaconaat. Er gaat wel een pastoraal team mee en de maaltijden worden voorafgegaan door ‘een opening’, maar iedereen is welkom. We hopen dat de veertig- en

Het zwo-werk is oneindig. Je bent nooit klaar in de wereld. Bartimeushage naar de kerk. Na de kerkdienst komen ze hier thuis koffiedrinken. Er waren mensen in de kerk die dat van ons over wilden nemen. Ze wilden ons wat rust geven. Maar het is geen ‘diaconaal klusje’ dat we doen. Voor ons is het een ontmoeting met vrienden. We hebben een relatie met hen opgebouwd. Met twee mensen lopen we de avondvierdaagse. Geen vijf, nee tien kilometer en dat vier avonden lang!” Aan Ida’s gezicht te zien geniet ze daarvan.

vijftigjarigen uit de kerk mee willen als vrijwilliger, want deze groep verdwijnt uit de kerk. Misschien willen ze hieraan meedoen, doet dit een appèl op een bepaald gevoel. Het plan is dat er vanuit Driebergen mensen met een licht verstandelijke handicap mee gaan als vrijwilliger. Zij kunnen helpen met koffieschenken en met mensen in een rolstoel rijden. ”Als vakantieplek is gekozen voor het Roosevelthuis in Doorn. Is dat wel leuk, zo dicht bij huis? “Dat is al heel vaak gevraagd”, zegt Ida. “Het voor-


deel is dat de gasten geen lange of ingewikkelde reis hoeven te maken. Bovendien zitten we lekker in het bos. Dat is al vakantie. En we gaan een dagje uit met een bus. We zijn bezig om daar sponsors voor te zoeken.” Ida is van plan als ze geen diaken meer is, hiermee door te gaan. “Dit is veel leuker dan vergaderen.”

Een sociaal hart De M&M-gemeente ligt in een wijk die weinig arme mensen kent, maar zo nu en dan komt er een hulpvraag binnen. “De mensen in de kerk hebben een groot so ciaal hart”, zegt Ida. “Ik deed een keer een oproep voor een asielzoekersechtpaar. Zij verwachtten hun eerste kindje en hadden een bedje en andere spullen voor een baby nodig. In korte tijd hadden we alles voor het gezin bij elkaar. Een andere keer gingen twee mensen met een verstandelijke handicap samenwonen. Vanuit de diaconie kregen ze financiële hulp. Er was ook hulp nodig om het huis op te knappen en in te richten. Er kwam een oproep in de kerk en dat leverde voldoende mensen op die konden helpen.” Die respons is voor Ida belangrijk. “Dan krijg je vleugels en dat geeft inspiratie om door te gaan.” Ida wordt ook gesteund door haar man. Hij werkt mee en ze kan met hem overleggen. “Ik krijg tegenvuur. Hij is een katalysator voor mij.” Ida vindt het niet makkelijk om aan te geven of er een relatie is tussen haar geloof en haar handelen. “Misschien is dat er”, zegt ze aarzelend. “Maar het zit in de mens, ik geloof in mensen. Humanisten staan ook op de bres. Het is een opdracht om als goed mens te leven naast andere mensen. Niet alles komt uit vroomheid. In mij zit een religieus gevoel. Als ik niet in een christelijk gezin was opgegroeid, zou ik het vast gezocht hebben. Het doen geeft mij inspiratie. Ik zou iedereen willen adviseren: Ga wat doen in de kerk, dat geeft inspiratie en het verbindt.” Irene Stok, diaconaal consulent in Gouda en lid redactieraad Diakonia


13

Uit de praktijk Diaconaal Platform als spreekbuis bij Wmo De invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) leidde in de gemeente Ede tot de oprichting van een Diaconaal Platform. Na veel inspanning lukte het ook om een plek te veroveren in de adviesraden van de gemeente, zodat de kerken nu echt mee kunnen praten over de uitvoering van de Wmo. Diaken Teus Hubert is sinds zeven jaar met vervroegd pensioen, maar dat betekent niet dat hij zich verveelt. “Ik wandel, fiets, computer, werk in de tuin, ik volg een cursus Hebreeuws, heb vier klein kinderen en ben voorzitter van het Diaconaal Platform Ede. Ik heb dus nog wel een agenda nodig”, zegt hij lachend. Voordat hij met de VUT ging, was Teus ook al diaken, maar door zijn werk als vakbondsmedewerker had hij er te weinig tijd voor en stopte. Teus: “Ik heb toen gezegd: zodra ik met de VUT ben, kom ik terug. Toen het zover was, stonden ze meteen op de stoep.”

Afschuiven In die tweede diakenperiode werd Teus voorzitter. De kerken in Ede ontvingen een brief van de ChristenUnie over de komst

van de Wmo. Teus kende de term toen nog niet, maar zocht meteen op wat het betekende. In het huis-aan-huisblad verscheen een interview met de wethouder die de Wmo in zijn pakket had. Hij zei daarin dat mensen met een beperking hun eigen verantwoordelijkheid moesten nemen en dat ze zich moesten wenden tot hun naaste of tot de kerk. Dat schoot bij Teus in het verkeerde keelgat. “Het klonk heel erg als afschuiven. Bovendien was er helemaal geen overleg met de kerk geweest.” Er volgde een voorlichtingsavond en het idee van afschuiven werd alleen maar versterkt bij Teus. “Meer verantwoordelijkheid voor de burger is oké, maar dan wel in overleg met die partijen waarnaar doorverwezen wordt. We (gereformeerde kerk en hervormde gemeente) hebben aan de ChristenUnie de adressen gevraagd van de mensen aan wie zij de brief gestuurd hadden. Aan deze adressen en aan de wethouder hebben we een brief gestuurd met onze bezwaren. De wethouder nam contact met ons op. Hij wilde wel met ons praten, maar niet met alle kerken afzonderlijk. Naar aanleiding daarvan hebben we het Diaconaal Platform opgericht.”

Adviesraden

Teus Hubert voor het gemeentehuis in Ede. Foto Teus Hubert

14

Maar met de oprichting van het Diaconaal Platform waren de kerken in Ede er nog niet. Gemeenten kennen drie adviesraden op het gebied van de Wmo: de Wmo-raad, het Wmo-platform en de Adviesraad voor de Wet werk en bijstand. In die raden kunnen ervaringsdeskundigen zitting nemen en maatschappelijke organisaties. “De wethouder zag er het nut niet van in dat vertegenwoordigers van het Diaconaal Platform ook in de adviesraden zouden komen”, vertelt Teus. “Hij vond de kerken

Helpen onder protest De volledige versie van dit interview staat in Armoede en recht doen – helpen onder protest in de praktijk. Deze uitgave van Kerk in Actie en de Arme Kant van Nederland - vervolg op de uitgave Helpen onder protest verschijnt op 8 juni. Achttien voorbeelden uit de diaconale praktijk - van Skarsterlân tot Hellendoorn - laten zien dat het mogelijk is om armoede op de agenda te zetten, op welke manier dan ook. Meer hierover op pagina 23.

te veel in zichzelf gekeerd en zag ze nog niet samenwerken met elkaar. We hebben er echt voor moeten vechten om toch in de adviesraden te komen. We hebben een brief geschreven aan alle gemeenteraadsleden waarin we uitgelegd hebben hoe de diaconie in elkaar zit en welke expertise we als kerken hebben. Daarna hebben we opnieuw met de wethouder gesproken en heb ik gebruik gemaakt van het spreekrecht dat iedere burger heeft tijdens een openbare vergadering van de gemeente. Uiteindelijk lukte het om vertegenwoor digers in de raden te krijgen.”

Expertise In de adviesraden worden de ontwikkelingen op het gebied van de Wmo besproken. Die worden door de vertegenwoordigers meegenomen naar het Diaconaal Platform en daarin besproken. Teus: “Zo blijven we op de hoogte. Wij als kerken brengen onze expertise in. Kerken hebben op vier van de negen prestatievelden expertise: we weten hoe we een gemeenschap bij elkaar moet houden (prestatieveld 1), veel kerken hebben spreekuren waarin informatie, advies en ondersteuning wordt


Mantelzorgers krijgen vaak weinig aandacht. Foto Sabine Joosten/HH geboden (prestatieveld 3), we geven ondersteuning aan vrijwilligers (prestatieveld 4) en we verlenen hulp aan mensen die geen helper hebben (prestatieveld 6). Er zit dus een wisselwerking in. De raad informeert het Platform en het Platform adviseert de raad.”

Gezamenlijke acties Het Diaconaal Platform bestaat inmiddels drie jaar en er zijn in die tijd alleen maar kerken bijgekomen. Van rooms-katholiek tot de gereformeerde gemeente. “De vorm bevalt veel kerken goed”, zegt Teus. “Kerken mogen zelf weten of ze aan een activiteit meedoen of niet. Als ze niet mee willen doen, hoeven ze niet bij het platform weg. Kleinere kerken hebben bijvoorbeeld niet altijd de mogelijkheden om overal aan mee te doen.” Want inmiddels wordt het Platform niet alleen maar voor inspraak in de Wmo gebruikt, maar ook voor vorming en toerusting. “We nodigen regelmatig sprekers uit om ons bij te praten over bijvoorbeeld het minimabeleid of schuldhulpverlening en we organiseren samen acties.”

Een bloemetje voor mantelzorgers Het Diaconaal Platform heeft een folder over mantelzorg uitgegeven. “Sommige


mensen weten van zichzelf niet dat ze mantelzorger zijn. We geven alle mantelzorgers van wie we een adres hebben één keer per jaar een bloemetje en we bidden voor hen. De actie is in feite ook een protest richting de politiek omdat we vinden dat er te weinig aandacht besteed wordt aan mantelzorgers.” Het Platform signaleert ook knelpunten. “Er heeft onlangs een wijziging plaatsgevonden in de AWBZ. De ondersteunende begeleiding voor mensen met een lichte beperking werd uit de AWBZ gehaald en overgebracht naar de Wmo. Dat betekent dat deze mensen eerst in hun omgeving moeten kijken of ze hulp kunnen vinden. Uit onderzoek bleek dat er in de gemeente Ede 10.000 mensen wonen die behoren tot de GGZ-groep. Ook bleek dat deze groep zorgmijdend is. Als Platform willen we kijken of we iets voor deze groep kunnen doen. We geven, samen met anderen, ook concrete hulp via interkerkelijke diaconale hulpgroep Voor Elkaar Ede en we hebben een gezamenlijk noodfonds.” “Door het Diaconaal Platform zijn de kerken zichtbaar in de samenleving. Er zijn instellingen die naar ons verwijzen. Op het moment dat de voedselbank een probleem heeft, wendt het zich tot ons. We

Tips voor diaconieën Teus heeft een paar tips voor diakenen die met de Wmo aan de slag willen. “Zorg dat je kennis van zaken hebt. Het vergt veel leeswerk, maar als anderen door hebben dat je er verstand van hebt, ben je een serieuze gesprekspartner. Er is veel informatie te vinden op internet, maar je kunt ook kennis vergaren door mensen uit te nodigen om te komen spreken. Bijvoorbeeld iemand van de gemeente of van een zorginstelling. Een andere tip is: zorg dat je contacten hebt met politieke partijen en gemeenteraadsleden. Het is erg handig om zo’n netwerk te hebben.”

laten daarmee zien dat de kerken niet alleen op zichzelf gericht zijn, maar ook op de maatschappij. Iedereen mag een beroep doen op de kerk. Als ik zie waar we vandaan komen, dan had ik nooit durven dromen dat we dit allemaal voor elkaar zouden krijgen. We vormen een zekere eenheid, we werken samen en we treden samen naar buiten.”

Ellen van der Kemp, freelance journaliste en bureauredacteur van Diakonia.

15

1 vraag, 3 diakenen Wat doet jullie diaconie aan het bestrijden van armoede?

Frieda van Baarle, diaken in Almere

Alexander van Doorn, diaken in Veendam

Hans van Schie, diaken in Kedichem

“Armoede en het bestrijden van armoede is één van de moeilijkste zaken die je als diaken tegenkomt. Via het maatschappelijk werk krijgen we een behoorlijk aantal aanvragen voor individuele hulp. In de meeste gevallen gaat het om financiële problemen, van kleine tot heel grote. De aanvragen worden beoordeeld door de commissie Indi viduele Hulpverlening binnen het College van Diakenen. Uitgangspunt bij het toekennen van financiële hulp is dat er geen andere mogelijkheden zijn, zoals bijzondere bijstand.

“Het bestrijden van armoede is wellicht de ‘bekendste’ taak van de diaconie en staat dus ook volop in de aandacht. Veel collecten worden gehouden voor zelfgekozen doelen, die onze diaconie waardevol vindt voor de bestrijding van armoede. Dit zijn veelal doelen die ver buiten Nederland liggen. Onze diaconie is momenteel bezig met een nieuw beleidsplan om concreet aandachtspunten te benoemen die belangrijk zijn voor de keuze van de wijze van armoedebestrijding. Op diverse manieren wordt ook nadrukkelijk een specifiek doel geholpen, bijvoorbeeld door het houden van een lentefair, een voorlichtingsavond of extra aandacht tijdens de eredienst.

“Het bestrijden van armoede doen we op diverse manieren. Jaarlijks ontvangt de lokale voedselbank een gift van de diaconie. Daarnaast organiseren we ieder jaar tijdens advent een kerstpakkettenactie. We stellen ons garant voor de levering van een aantal pakketten, dat overigens tot nu toe ruimschoots wordt gehaald.

Als het ernaar uitziet dat iemand op korte termijn zijn of haar problemen kan oplossen, besluiten we vaak tot een lening met een laag aflossingsbedrag. Als dit echt niet mogelijk is, kan er besloten worden tot een gift. In sommige gevallen gaan we met de hulp vrager kijken of er een mogelijkheid is tot schuldhulpverlening. Intussen proberen we de ergste nood te lenigen door aanmelding bij het voedselloket. Als de hulpvraag om materiële zaken gaat, kunnen we vaak helpen vanuit de in- en uitwinkel. We hebben een opslagruimte bij een boerderij waar bruikbare tweedehands goederen staan. De familie die deze boerderij bewoont, is erg actief in het ophalen en wegbrengen van spullen. Ook hier komen de vragen vaak vanuit het maatschappelijk werk. Dat betekent dat wij niet elke aanvraag apart hoeven te bespreken, maar ervan uit kunnen gaan dat er echt nood is en er geen oplossing via een andere weg is. De diaconie ondersteunt het Voedselloket Almere en de Diaconale Opvang. Bij beide projecten is het krijgen van hulp gekoppeld aan het zoeken naar een structurele oplossing. De beste oplossing is, wat mij betreft, dat mensen zo snel mogelijk weer zelfredzaam zijn.”

16

Plaatselijk is ons beleid dat de diaconie in principe geen individuele financiële hulp geeft, omdat het moeilijk is te beoordelen wie wel of geen geld nodig heeft. Bovendien is het nu eenmaal veel makkelijker om armoede ‘ver weg’ te vinden, dan in je eigen gemeente. Door financieel en bestuurlijk deel te nemen in plaatselijke stichtingen die individuen in ons dorp ondersteunen, geven we mensen om ons heen zeker wel ondersteuning. Ook maakt de diaconie in enkele gevallen kerstpakketten voor gemeenteleden. Zoals ik eerder vertelde, bevindt onze diaconie zich middenin een fusieproces. De wijze waarop wij wie op welke manier (financieel) ondersteunen is één van de vele aandachtspunten van het beleid dat op dit moment gemaakt wordt.”

Begin dit jaar zijn we gestart met het plaatsen van advertenties in onze dorpskrant. Bij iedere aflevering staat een ander onderwerp centraal. In de eerste aflevering hebben we de aandacht gevestigd op de Formulierenbrigade. Door deze advertenties willen wij de mensen wijzen op de mogelijkheden voor hulpverlening. De diaconie fungeert daarbij als laatste vangnet. Dat staat ook in de advertentie aangegeven. Directe financiële steun verlenen wij via Oikocredit aan Microkrediet in het buitenland. Het dividend van de lening is weliswaar laag, maar we vinden het des te belangrijker dat kleine of startende ondernemers/onderneemsters in de derde wereld worden geholpen een eigen bestaan op te bouwen. Zo trachten we de balans te vinden tussen sociaal en financieel rendement. Tot nu toe heeft onze diaconie nog geen persoonlijke aanvragen ontvangen voor financiële hulp. We zijn ons daar wel op aan het voorbereiden. Daartoe heeft onze diaconie de cursus ‘Armoede en Diaconaat’ gevolgd en zijn we bezig met het uitwerken van een protocol dat ervoor zorgt dat iedere hulpvrager gelijk wordt behandeld. We bereiden ons voor omdat we niet geloven dat er geen financiële nood is in ons dorp, zeker niet tijdens de huidige crisis.”


Minicursus Minicursus

In deze rubriek willen we diakenen op een korte, informatieve manier wegwijs maken in een concreet onderwerp uit het diaconaat. Suggesties hiervoor kunt u sturen naar [email protected].

De diaconale activiteitenmonitor Hulpmiddel voor het inventariseren van diaconaat

Diakenen zijn actief in de samenleving. Jammer genoeg is dat vaak onzichtbaar voor de maatschappij. Dat heeft nadelen. Het kan erg nuttig zijn om zichtbaar te maken dat zorg voor kwetsbare medemensen altijd de zorg van de kerk gebleven is. Dat de kerk bijspringt waar mensen in ons welvarende land in de knel dreigen te raken. Om helder in kaart te brengen wat de diaconie doet en voor wie, ontwierp Kerk in Actie de diaconale activiteitenmonitor, die vanaf 10 juni a.s. in werking treedt. Tekst Pieternel Ermen Foto Cubique

Het is een mondvol, diaconale activiteitenmonitor. Toch is het eenvoudiger dan het lijkt. Elke diaconie en elk diaconaal platform kan via internet de monitor gebruiken. De monitor is te starten via www.diaconaleactiviteitenmonitor.nl. Er zijn geen kosten aan verbonden. Het handige van de monitor is dat de diaconie een overzicht krijgt van de eigen diaconale activiteiten. Wat doen we eigenlijk allemaal en wie bereiken we ermee?

Mogelijkheden De diaconale activiteitenmonitor zorgt ervoor dat de activiteiten van de diaconie meteen ook in Wmo-termen worden vertaald. Elke activiteit die een diaconie op een bepaald gebied doet – soms zonder het zelf te beseffen – wordt vertaald naar een Wmo-prestatieveld. Dat is bijzonder bruikbaar in het overleg in een Wmo-raad of ander contact met de gemeente. Met de monitor kunnen diaconieën verder: • ideeën opdoen voor mogelijke nieuwe activiteiten; • de eigen plaats binnen het lokaal vrijwilligerswerk in beeld krijgen; • cijfermateriaal verzamelen om de eigen diaconie goed onderbouwd naar buiten te kunnen presenteren. Die cijfers zijn goed bruikbaar voor eventuele subsidieaanvragen bij fondsen of de gemeente. En handig om in beeld te hebben in gesprek met samenwerkingspartners.

Hoe werkt het? Na zich geregistreerd te hebben kan de diaconie de eigen gegevens invullen: soorten activiteiten, voor wie (doelgroepen), hoeveel uren inzet van vrijwilligers of zelfs een beroepskracht hiermee gemoeid is. ‘Achter de schermen’ maakt het systeem de koppeling tussen de ingevulde activiteit en doelgroep aan de ene kant en een Wmo-prestatieveld aan de andere kant. Dan kan blijken dat u bijvoorbeeld veel meer bijdraagt aan leefbaarheid en sociale samenhang dan u zelf gedacht had. Of aan opvoedondersteuning of ondersteuning van mantelzorgers. Stuk voor stuk onderwerpen waar burgerlijke gemeenten


erg mee worstelen om dat goed vorm te geven. Om het inventariseren van activiteiten makkelijker te maken hebben we een trefwoordenlijst samengesteld met enkele honderden voorbeelden. Deze inventarisatie vooraf: wat doen we precies, voor wie en met hoeveel mensen, kan door één of twee diakenen worden voorbereid. Met deze gegevens bij de hand is het invullen van de monitor een stuk eenvoudiger. Kortom: of het nu gaat om het gesprek met een andere kerk, over een bundeling van krachten, een gesprek met de burgerlijke overheid of alleen ter ondersteuning van de interne discussie over diaconaal beleid… De monitor kan hiervoor een goede onderbouwing geven.

Pieternel Ermen, projectmedewerker Kerk in Actie voor de Wmo.

Informatiemap Wmo Meer weten over de diaconale activiteitenmonitor? • Neem dan contact op met Kerk in Actie, Kees Tinga, [email protected] of Willy Meijnhardt, [email protected]. • Of kom naar de netwerkdag Kerk en Wmo op 10 juni waar de activiteitenmonitor wordt gepresenteerd. • www.diaconaleactiviteitenmonitor.nl • www.kerkinactie.nl

17

Minicursus Mensen met een psychische aandoening hebben moeite om het Wmo-loket te vinden. Foto Ton Poortvliet/HH

Belangenbehartiging in de Wmo Psychisch kwetsbare mensen hebben ondersteuning nodig

Na drie jaar Wmo blijkt dat mensen met een psychische kwetsbaarheid grote moeite hebben hun weg te vinden naar het Wmo-loket. Hoe kunnen diakenen opkomen voor deze kwetsbare mensen? Deze minicursus wil u als diaken, als diaconale vrijwilliger of als kerkelijke afgevaardigde in een Wmo-raad ondersteunen om op te komen voor de belangen van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Omdat zij een aantal problemen zelf niet kunnen oplossen. Die problemen en uw mogelijke stappen staan hieronder. Tekst Willy Meijnhardt

Eerst wat feiten. In Nederland krijgt ruim 40 procent van alle mensen in zijn of haar leven te maken met een psychische of psychiatrische stoornis. Veel psychisch kwetsbare mensen ervaren drempels bij openbare voorzieningen, zijn vaak eenzaam en een deel ondervindt problemen bij het deelnemen aan de maatschappij. Het is ook een groep die al vanouds slecht vertegenwoordigd is in cliëntenraden en andere vormen van medezeggenschap. Het zijn mensen zoals u en ik die willen opkomen voor hun eigen rechten, maar daar vaak niet toe in staat zijn. Uit evaluatie van de Wmo blijkt dat de problemen die zij ontmoeten er als volgt uitzien.

18

Niet zichtbaar Mensen met een psychische aandoening hebben moeite om het Wmo-loket te vinden. Zij hebben moeite om hun problemen en behoefte aan ondersteuning aan het loket over te brengen. Loketmedewerkers weten vaak onvoldoende van psychische problematiek. Zij zien een gezond ogend mens voor het loket. Dat die persoon grote moeite heeft om daar te staan, bijvoorbeeld door zijn angsten, kunnen zij niet zien. Soms ontvangt zo’n persoon een formulier dat vervolgens oningevuld blijft, omdat hij of zij daarbij geen ondersteuning krijgt.

Onvoldoende belangenbehartiging op Wmo-gebied is een volgend probleem voor deze groep mensen. In meer dan eenderde van de gemeenten is dat het geval. Zelf doen zij niet mee in Wmo-raden, terwijl dat (eventueel met een coach) heel goed zou kunnen. Om deze redenen verdient deze groep kwetsbare mensen steun vanuit de diaconie bij de behartiging van hun belangen.

Belangenbehartiging Opkomen voor de rechten en belangen van mensen. Dat betekent dat een goede relatie met de burgerlijke gemeente noodzakelijk is. Laat zien dat het niet om eigen-


Stap 1 Analyseer allereerst met welke lokale organisaties u de krachten kunt bundelen. Is er een zelfhulporganisatie? Een inloophuis? Of zijn er mensen die op persoonlijke titel mee willen werken? Zo voorkomt u dubbel werk en versterkt u elkaar.

Stap 2 Stel vervolgens vast welk probleem u wilt aankaarten bij de gemeente. De hoofdvraag kan zijn: zijn besluitmakers in uw gemeente doordrongen van het feit dat mensen met een psychische beperking niet bereikt worden via de Wmo? Ik noem nog enkele andere voorbeelden. • Slechte bereikbaarheid van en bejegening bij het Wmo-loket. • Ontoegankelijkheid vrijwilligerswerk door psychisch kwetsbare mensen. • Gebrek aan mogelijkheden voor sociale contacten. • Onvoldoende dagbesteding. • Inadequate thuiszorg.

Stap 3 Stel vast welk doel u wilt bereiken bij de gemeente. U wilt bijvoorbeeld bereiken dat de gemeente initiatieven gaat stimuleren om deze groep mensen meer te laten meedoen in de maatschappij. Eventueel met individuele begeleiding, zodat zij beter zelfstandig kunnen func tioneren.

Stap 4 Ga na wie bij de gemeente de macht en de middelen heeft om effectieve verande-

DiaKoos


ringen in het beleid door te voeren. Soms zal dat de wethouder zijn. In een ander geval is dat de beleidsambtenaar die een besluit aan het voorbereiden is. Of de gemeenteraad die controleert. Dit hangt allemaal af van de fase waarin de beleidsvorming binnen de gemeente verkeert. Een uitgebreide analyse van die fases is te vinden op www.kerkinactie.nl. Klik door op diaconaat  zorg  Wmo  Handreiking voor lokale belangenbehartiging. Daarbij staan de verdere stappen beschreven voor belangenbehartiging bij elke fase.

Voor u aan de slag gaat Er staan flinke bezuinigingen op stapel. Op dit moment is al bekend dat de bijdrage van de landelijke overheid voor gemeenten zal dalen. De diaconie zal er alert op moeten blijven dat eventuele verhoging van lokale belastingen niet ten koste gaat van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Dat geldt uiteraard niet alleen voor deze doelgroep, maar voor alle mensen die zich in moeilijke omstandigheden bevinden. Kerk in Actie wil u graag ondersteunen bij uw activiteiten. Wilt u ons op de hoogte houden van uw lokale acties? Deze acties zullen (eventueel geanonimiseerd) op onze website geplaatst worden om zo als voorbeeld te dienen voor andere plaatsen. Het contactadres is: Willy Meijnhardt, e-mail [email protected], tel. (030) 880 18 86.

Het formulier blijft oningevuld. Foto Bert Spiertz/HH belang gaat, maar om de belangen van mensen die niet voor zichzelf kunnen opkomen. En dat ook de lokale samenleving baat heeft bij het welzijn van haar burgers. Hiernaast staat een stappenplan om de belangenbehartiging in te zetten. De uitvoering doet u natuurlijk in overleg met de mensen om wie het gaat! Willy Meijnhardt, projectmanager Diaconaat en Zorg voor Kerk in Actie.

Tip Bij het aan de orde stellen van problemen kunt u ook oplossingen aandragen. De gemeente leert u kennen als een constructieve, meedenkende partij en u voorkomt dat de gemeente zelf oplossingen gaat verzinnen die misschien helemaal niet passen bij uw doelgroep.

Tekst Sjon Donkers Tekeningen Lex Dirkse

19

Collecte

Saverine Kalonga

Noodhulp en wederopbouw in Congo... Het is duidelijk dat de noodhulp vanuit Kerk in Actie en ICCO letterlijk broodnodig blijft. Door de jaren heen blijven zich rampen en noodsituaties onaangekondigd voordoen. Zoals in Congo, in 2008. Tekst Renate Barendregt Foto Peter Goudkamp

In 2008 sloeg de bevolking van Noord-Kivu in Oost-Congo massaal op de vlucht omdat het rebellenleger van nKunda het regeringsleger in het gebied probeerde te verdrijven. De bevolking werd de dupe, er werd zowel door leger als door rebellen op grote schaal geplunderd, gemoord en verkracht. Een oproep van Kerk in Actie aan diaconieën om financiële steun voor de noodhulp leverde € 290.238,69 op. Met dit prachtige bedrag kon noodhulp worden geboden. En kan er gewerkt worden aan wederopbouw in Noord-Kivu.

20

Peter Goudkamp van Kerk in Actie was nauw betrokken bij de hulpverlening van ICCO & Kerk in Actie in dit gebied. Hij reisde van 31 oktober t/m 7 november 2009 voor Kerk in Actie naar Congo en hield een dagboek bij. Tijdens zijn reis ontmoette hij onder andere Saverine Kalonga, die hem het volgende vertelde: "Vorig jaar werd er hevig gevochten bij ons in de omgeving; ik moest met de hele familie op de vlucht. Het was een chaos en er waren geen hulporganisaties die het gebied in konden. We waren blij dat we terecht konden bij de kerk in Rutshuru.

Daar werden we liefdevol ontvangen door BOAD en kregen we de eerste spullen om te overleven, zoals eten en drinken, dekens en borden en bestek. De kerk gaf ons onderdak en weer een beetje hoop. Nu neem ik deel aan een programma van de kerk hier voor weduwen, ook ondersteund door BOAD. We leren een beroep, krijgen een klein krediet om wat op te zetten en kunnen heel voorzichtig weer een beetje hopen.” BOAD is één van de organisaties in Congo die wordt gesteund door ICCO & Kerk in Actie. En mede dankzij de financiële steun van de diaconieën en particuliere giftgevers tijdens de noodsituatie gaat Saverine een betere toekomst tegemoet.

Renate Barendregt en Peter Goudkamp zijn beiden werkzaam voor de fondsenwerving van Kerk in Actie.


Collecte

...en in Haïti Kerk in Actie heeft – samen met ICCO – tussen half januari en eind maart 3 miljoen euro overgemaakt voor de eerste hulpverlening in Haïti na de aardbeving. Deze hulp bestond uit voedsel, water en andere hulpgoederen. Na het verlenen van noodhulp volgt de hulp bij de wederopbouw. Tekst Henk van IJken Foto Paul Jeffrey/ACT Alliance.

Haïti werd op 12 januari getroffen door een zware aardbeving. Het geschatte aantal doden varieert van circa 200.000 tot 250.000 mensen. Vele huizen, het presidentieel paleis en de kathedraal van Port au Prince stortten in. De internationale hulpverlening kwam snel op gang.

Eerste hulp Kerk in Actie werkt in Haïti samen met onder andere Het Leger des Heils en de Zevende-dag Adventisten. Zo'n 6.000 mensen op de universiteitscampus en in het ziekenhuis van Port-au-Prince ontvingen voedsel, drinkwater en hygiënepakketten (tandenborstel, tandpasta, shampoo, zeep en handdoek). Slachtoffers kregen medische hulp en er werden voor 1.800 mensen tenten neergezet. In de wijk St. Martin kregen 12.000 Haïtianen voedsel, drinkwater en medische hulp en hebben 200 families tenten ontvangen.

Cijfers Kerk in Actie De totale opbrengst in Nederland voor Haïti bedraag 111,4 miljoen euro. Hiervan ging 13 miljoen naar Kerk in Actie & ICCO. Inmiddels is er 3 miljoen door Kerk in Actie & ICCO besteed aan noodhulp. Het resterende bedrag wordt de komende 5 jaar besteed in Haïti voor wederopbouw.

leven weer op te bouwen.

Lange termijn Op Haïti richt de hulpverlening van ICCO en Kerk in Actie zich op langere termijn op uiteenlopende zaken zoals: het verbeteren van sanitaire voorzieningen en hygiëne, het bouwen van tijdelijke woningen en het opkomen voor mensenrechten. Ook wil Kerk in Actie mensen erbij helpen dat ze zelf weer in hun inkomen kunnen voorzien. Zij worden zelf zoveel mogelijk zelf betrokken bij de wederopbouw van hun land. Zij weten immers als geen ander met welke omstandigheden ze in Haïti rekening moeten houden. Niet minder belangrijk is dat mensen die meedoen minder afhankelijk raken van hulp van buitenaf.

Coördinatie Mede namens ICCO en Kerk in Actie coördineert de Action by Churches Together Alliance (ACT Alliance), de internationale hulpverleningsorganisatie van de Wereldraad van Kerken en de Lutherse Wereldfederatie, de hulpverlening in Haïti. De ACT Alliance vindt het belangrijk om de onderlinge solidariteit, zoals die er tussen de inwoners van Haïti is, te bevorderen. Om de Haïtianen daarbij te steunen, is er nog jaren hulpverlening nodig. Henk van IJken, communicatiemedewerker Kerk in Actie

Andere lokale partnerorganisaties waarmee Kerk in Actie samenwerkt, hebben eerst hun eigen kantoren, die na de aardbeving waren ingestort of beschadigd, weer moeten opbouwen of herstellen. Dat geldt ook voor het kantoor van ICCO en Kerk in Actie in Haïti, waar een medewerkster door de aardbeving zwaar gewond raakte.

Nationale Actie In Nederland deed Kerk in Actie mee aan de Nationale Actie voor Haïti die in totaal 111,4 miljoen euro opbracht. Uit de opbrengst van deze actie krijgt Kerk in Actie 13 miljoen euro. Circa 10 miljoen euro zal de komende vijf jaar besteed worden aan de wederopbouw van het getroffen gebied in Haïti. Ongeveer 3 miljoen is inmiddels gebruikt voor de eerste noodhulp. Kerk in Actie is dankbaar dat deze bijzonder hoge opbrengst in Haïti kan worden ingezet om mensen te helpen om hun


Een tentenkamp in Port-au-Prince. Na de aardbeving verstrekten de partners van Kerk in Actie tenten aan dakloze mensen.

21

Korte berichten Diaconaat in probleemwijken De ene woonwijk is de andere niet. Sommige hebben een goede naam, andere een twijfelachtige reputatie. In de afgelopen jaren ontstonden verzamelingen van grootste-probleem-wijken, wijken waarin de optelsom van allerlei moeilijkheden een negatief saldo opleverde. ‘Vogelaarwijken’ werden ze enige tijd genoemd, naar de eerste minister van het nieuwe ministerie van Wonen, Wijken en Integratie. Beleidsmakers verzonnen ook aanduidingen als ‘krachtwijken’ of ‘prachtwijken’. Dat laatste klinkt voor een achterstandswijk haast cynisch maar het sluit vermoedelijk meer aan bij de beleving van bewoners zelf. Ondanks het negatieve imago komen ze vrijwel altijd op voor de buurt waar ze zelf immers wonen en leven. Voor hen is de buurt geen rapport of plattegrond, maar ‘thuis’. In veel van de veertig probleemwijken staan nauwelijks kerkgebouwen meer. Met name de gevestigde kerken in ons land zijn in de loop van de jaren naar

‘betere’ buurten verhuisden. Er kwamen soms andere kerken voor in de plaats (pinkstergroepen en migrantenkerken) en moskeeën. Diaconaat kan zich er niet bij neerleggen afwezig te zijn daar waar mensen in relatief kwetsbare posities wonen. Vandaar dat er in probleemwijken soms diaconale activiteiten achterbleven of voorposten zijn teruggekeerd. In opdracht van Kerk in Actie onderzocht Onderzoeksbureau Kaski uit Nijmegen diaconale en andere kerkelijke activiteiten in twaalf van de ‘prachtwijken’, gelegen in Almere, Deventer, Groningen, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht. Het blijkt in de meeste van de onderzochte projecten te gaan om vormen van ontmoeting en gastvrijheid, hier en daar aangevuld met vormen van cursuswerk. De tien aandachtspunten uit de conclusies van het onderzoek zijn ook voor diakenen in andere woon- en verblijfplaatsen interessant:

1. Zorg dat je zichtbaar bent in de wijk. 2. Wees langdurig in de wijk aanwezig. 3. Zet ‘kartrekkers’ in en geef hun waardering. 4. Werk samen met andere religieuze organisaties. 5. Zoek ook samenwerking met de lokale overheid. 6. Breng jezelf op de hoogte van lokale beleidsplannen. 7. Wees creatief in het verwerven van financiële middelen. 8. Een duidelijk herkenbare religieuze identiteit is waardevol. 9. Expliciete beleidsactiviteit t.b.v. de wijk telt zwaar. 10.Zoek naar een goede mix van presentie en politieke belangenbehartiging. Het rapport, met de titel Zwakte als kracht; Religieus sociaal-maatschappelijke activiteiten in prachtwijken is te downloaden vanaf www.kerkinactie.nl.

Woning voor gehandicapte kinderen en ouders

Ruim 100.000 paasgroeten

In het dorp De Glind, staat het unieke complex De Wijde Mantel, waar ouders met hun (gehandicapte) kinderen wonen. Het is een van de projecten die de Rudolphstichting heeft opgezet. (Zie het bericht op de pagina hiernaast.) Het bijzondere aan deze woonvorm is dat de gehandicapte kinderen een eigen appartement los van de gezinswoning bewonen. Op deze manier kunnen de ouders de zorg voor hun kinderen delen met professionals, zonder steeds begeleiders over de vloer te hebben. Op termijn komt één van de woningen vrij. De bewoners zijn daarom op zoek naar betrokken, actieve ouders die de regie over de zorg van hun kind in eigen hand willen houden. Kent u zulke ouders?

Ds. Arenda Haasnoot deelde op zondag 28 maart namens het moderamen van de synode van de Protestantse Kerk paasgroetenkaarten uit aan gedetineerden. Ze deed dat tijdens een indrukwekkende dienst in de bajeskerk van de koepel gevangenis te Breda. Op symbolische wijze werd zo de paasgroetenactie afgegrond. Ieder jaar sturen kerkleden rond Pasen een paasgroet aan politieke gevangenen en mensenrechtenorganisaties in het buitenland, aan Nederlandse gevangenen in het buitenland en aan gevangenen in Nederlandse gevangenissen. Dit jaar werden ruim 100.000 kaarten in diverse gevangenissen in binnen- en buitenland uitgedeeld.

Meer informatie is te vinden op http://wijdemantel.ning.com. U kunt ook contact opnemen met Bas van Dijck, tel. 06 12 49 56 40 of (0342) 450 406 of Jenny Brevoord, tel. (0342) 452 595. Per e-mail kan ook: [email protected].

140 gevulde rugzakjes

Elke stem telt

Veel diaconieën hebben tijdens de Veertigdagentijd ingehaakt op het thema van de campagne Het kan! Sta op voor een betere wereld. De diaconie van de Lukaskerk uit Den Haag vertaalde het thema naar de Haagse binnenstad. Naast de wekelijkse solidariteitsmaaltijden vond er een rugzakjesactie plaats voor kinderen die gebruik maken van de Voedselbank. De leden van Lukaskerk vulden in totaal 140 rugzakjes met gezonde tussendoortjes, sapjes en broodbeleg. Op Witte Donderdag werden de rugzakjes uitgereikt aan de ouders die wekelijks de Voedselbank bezoeken.

Op 9 juni vinden de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats. Wie een weloverwogen keuze wil maken of nog twijfelt, kan gebruik maken van de verkiezingsservice op de website van Kerk in Actie. Aan de hand van de beleidsgebieden en de visie van Kerk in Actie, zijn de programma’s van de politieke partijen met elkaar vergeleken. Het gaat om onderwerpen als zorg en Wmo, internationale samenwerking, vreemdelingenbeleid, duurzaamheid, armoede en sociale uitsluiting. U kunt de verkiezingsservice vinden op www.kerkinactie.nl.

22

Van harte wil ik de kerkleden en de kerken danken voor de vele duizenden kaarten die met Pasen aan de gedeti neerden in Nederland en in het buitenland zijn gestuurd. Deze massale paasgroet betekent veel voor de gedetineerden en de justitiepredikanten. Het is een teken van verbondenheid vanuit de kerken en een teken dat de gedetineerden wel ingesloten, maar niet afgeschreven zijn. ds. Jan Eerbeek, hoofdpredikant Dienst Justitiële Inrichtingen


Korte berichten Samen sterk voor jeugdzorg De Rudolphstichting in Jeugddorp De Glind, zet zich in voor kinderen en jongeren die uit huis geplaatst worden. Heftige situaties die vragen om zekerheid en geborgenheid. Door vernieuwende projecten maakt de Rudolphstichting de jeugdzorg leefbaarder voor deze kwetsbare doelgroep. Dit werk doet de Rudolphstichting namens meer dan 850 protestante diaconieën. Diaconieën die het belangrijk vinden

Armoedeonderzoek 2010 Kerk in Actie bedankt alle diaconieën die meegedaan hebben aan het invullen van de vragenlijst voor het Armoede onderzoek 2010. Doordat aan dit onderzoek veel kerkgenootschappen meewerkten, zal het resultaat een goed beeld geven van de diaconale hulp in Nederland. Het onderzoeksresultaat zal op 4 november gepresenteerd en aangeboden worden aan landelijke kerkleiders en politici. Tegelijkertijd zullen ook de resultaten bekend worden van interviews die gehouden zijn onder dorpsdiaconieën, migrantenkerken en moskeeën over de wijze waarop ze armoede bestrijden. Kerk in Actie zal het resultaat gebruiken voor de landelijke lobby bij de politiek en om plaatselijke diaconieën te adviseren bij hun aanpak van armoede. Lees meer over het Armoedeonderzoek op www.kerkinactie.nl/armoede.

Sociale uitsluiting bij kinderen Eind april heeft het Sociaal Cultureel Planbureau een onderzoek gepresenteerd naar de sociale uitsluiting onder kinderen. In Nederland leven bijna 2,5 miljoen kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 17 jaar. Kinderen kampen met een gebrek aan sociale participatie als ze niet op een sport of hobbyclub zitten, vrijwel nooit uitstapjes maken of op vakantie gaan, weinig met vrienden thuis afspreken en geen verjaardagen bezoeken. Drie procent van de kinderen (61.000) heeft te maken met totale uitsluiting. Dat wil zeggen dat ze niet sociaal participeren, er structureel te weinig geld is en wonen in een onveilige en onprettige buurt. Elf procent van de kinderen (273.000) heeft te maken met een lichtere problematiek. De kans op sociale uitsluiting is groter wanneer een kind in een arm gezin leeft, van niet-westerse herkomst is, deel uitmaakt van een eenoudergezin en ouders heeft met een laag opleidingsniveau,


dat de jeugdzorg beter aansluit bij de behoeftes van het kind zelf. De Rudolphstichting wil het ledental graag verhogen tot tenminste duizend. Zo’n groot maatschappelijk draagvlak helpt bij de ontwikkeling van nieuwe projecten. Een lidmaatschap kost niets, maar levert u wel een landelijke invloed in de vernieuwing van de jeugdzorg op. In het voorjaar hebben diaconieën die nog geen lid zijn een

brief ontvangen met daarin een oproep om lid te worden. Veel diaconieën hebben daar al op gereageerd. Heeft uw diaconie dat besluit nog niet genomen? Ook uw morele steun is hard nodig! Op www.rudolphstichtichting.nl kunt u zich aanmelden.

zonder betaalde baan of ouders die in geringe mate sociaal participeren. Bij dit laatste spelen gebrekkige vaardigheden van ouders (bijvoorbeeld beheersing van de Nederlandse taal) een belangrijke rol, hetgeen weer samenhangt met een lage opleiding en niet westerse herkomst. Kinderen in bijstandsgezinnen zijn vaker sociaal uitgesloten. Echter zij overtreden niet vaker de regels van school dan andere kinderen door bijvoorbeeld te spijbelen. Een van de adviezen betreft het bestrijden van schulden onder ouders én hen te stimuleren tot actieve deelname in de samenleving. Daarom is er meer nodig dan een armoedebeleid dat zich richt op de maatschappelijke participatie van deze kinderen. Meer informatie is te vinden op www.scp.nl.

mensen in de positie zetten om naar vermogen eigen bijdragen te leveren aan een goed samenleven. Het manifest onderstreept dat ‘met solidariteit en eigen kracht’ armoede uitgebannen kan worden. Het manifest is verstuurd naar alle politieke partijen en overheden. Meer informatie op www.kerkinactie.nl/armoede.

Kinderen in Tel De kloof tussen kinderen die opgroeien in een ‘aandachtswijk’ en hun leeftijdsgenoten in betere buurten wordt steeds dieper. In de afgelopen vijf jaar is het gemiddeld beter gegaan met kinderen in Nederland, maar de verbeteringen komen ten goede aan kinderen in goede buurten. Het vijfde onderzoek ‘Kinderen in Tel’ laat zien wat de leefomstandigheden zijn van kinderen in elke gemeente en bijhorende wijken. Meer informatie is te vinden op www.kinderenintel.nl.

Armoede en recht doen Armoede en recht doen – helpen onder protest in de praktijk is de titel van een nieuwe uitgave van Kerk in Actie en de Arme Kant van Nederland/EVA. Het is de opvolger van de brochure Helpen onder Protest. In de nieuwe uitgave staan initiatieven centraal van diaconieën en groepen die actie ondernemen tegen armoede. Met bijvoorbeeld voedselhulp en vakanties, maar ook door samen met betrokkenen het bestaan van armoede aan te kaarten en op te komen voor hun rechten. Armoede en recht doen is vanaf 1 juni te bestellen voor € 7,50 (incl. verzendkosten) via de webwinkel op www.kerkinactie.nl, [email protected] of tel. (030) 880 13 37.

Nieuw Manifest Sociale Alliantie ‘Nederland armoedevrij’ is de titel van het manifest van de Sociale Alliantie, een landelijk netwerk van organisaties, vakbonden en kerken die samenwerken om armoede te bestrijden. Kerk in Actie is participant in de Sociale Alliantie. Opvallende conclusie is dat armoede naar het midden van de samenleving kruipt. De crisis wordt gezien als een bedreiging die het proces van bestaansonzekerheid zal verdiepen en verbreden. Armoede kan volgens het manifest overwonnen worden door te zorgen voor goede collectieve voorzieningen, die

23

Dromen en ontdekken God, Help ons om zo nu en dan even stil te staan, zoals nu. Om na te denken over onszelf en de wereld. Geef dat we dan dromen over hoe het kan zijn. Dan ontdekken we ook wat er nog moet veranderen. (uit Medemens, diaconale gebeden en gedichten, uitgave Kerk in Actie 2009. Te bestellen via [email protected] à 4 euro) Foto Istock

24


juni 2010

Recommend Documents