JUNI 2004

NIEUWS 093 MEI/JUNI 2004 Schets: Bas Liesker (Heren 5)

BAKKER EN NIELSEN Op 24 mei betreedt stedebouwkundige Riek Bakker het podium van de Brakke Grond en op 14 juni Kim Nielsen.

2

IDEEËNMAKERS 3 In de Balie vindt een avond over vormgeving en maatschappelijke betrokkenheid plaats.

DOOR DE ARCHITECT GETEKEND

HAARLEMMERMEER 3 Waarom bouwt men op het laagste punt van Nederland zo opvallend de hoogte in? En wat zijn Erick van Egeraat, Rem Koolhaas, Steven Holl en Toyo Ito van plan met de Haarlemmermeer? KALENDER / CALENDAR

Schetsen architecten (nog) wel eens? Het antwoord luidt: ja! ARCAM vroeg een groot aantal architecten naar hun persoonlijke wijze van schetsen met als gevolg dat dit voorjaar een spectaculaire verzameling originele tekeningen bij ARCAM wordt gepresenteerd. ARCAM vroeg zich af of architecten - in een

ontwerppraktijk van de architecten van nu.

tijd waarin de computer zowel het produceren

De variatie in materiaal is enorm. De schetsen

van tekeningen als het archiveren ervan veran-

zijn gemaakt met potlood, verf of stift, op

dert - hun gedachten nog wel eens letterlijk

losse vellen, in notitieboekjes, met de compu-

op papier zetten en zo ja, in welke fasen van

ter gemaakt zowel voor eigen gebruik als voor

het ontwerpproces dat gebeurt. Een grote

medewerkers en opdrachtgevers. De verklarin-

groep ontwerpers – onder wie Adolfo Natalini,

gen en bekentenissen die de schetsen bij deze

Norbert Gawronski, Hans Ruijssenaars, Kim

gelegenheid vergezellen, zijn met de hand

Nielsen, Maike van Stiphout, Moshé Zwarts,

geschreven. Een film toont de ontwikkelingen

John Körmeling, Antonio Ortiz, Marlies

in de functies en verschijningsvormen van de

Rohmer, John Habraken, Sjoerd Soeters en Pi

handgemaakte architectentekeningen aan de

de Bruijn – heeft op deze vragen antwoord

hand van de collectie van het NAi in

gegeven door originele droedels, aantekenin-

Rotterdam. De expositie is te zien tot en met

gen, reisimpressies en presentatieschetsen in

19 juni.

bruikleen te geven waardoor een unieke pre-

ARCAM, Prins Hendrikkade 600

sentatie is ontstaan. Tezamen geven ze een

di.-za. 13-17 u. (gesloten op 20 mei),

goede indruk van de rol van de schets in de

T 020 6204878

4/5

FOTOGRAFIE 6 Niet de mens, maar gebouwen, parkeerplaatsen langs de A1 en scheepsarchitectuur staan de komende maanden centraal in diverse fototentoonstellingen in de stad. VIDEO WITH A VIEW 6 Op 10 juni gaat het World Wide Video Festival van start in het voormalige TPGgebouw aan de Oosterdokskade. Met een medialounge performances. DE STOEL IS KUNST 7 Dat het zitobject ook als kunstobject beschouwd kan worden, blijkt uit het feit dat de komende maanden op verschillende plekken in de stad stoelen worden tentoongesteld of geveild.

W W W. A R C A M . N L

REDACTIONEEL

naire ontwikkelingen rond 2006 neemt een gene-

maar de eigen individuele ontplooiing voorop

De berekening waar de meest geavanceerde

ratie van dertigers vanaf 2009 zowel in de praktijk

stelt, verlossen deze ontwerpers vooral na 2023

computer van veertig jaar geleden veertig jaar

als in het onderwijs het heft in handen.

de architectuur uit de sfeer van zorgelijkheid die

over deed, schijnt op dit moment in zes minuten

Vanaf 2010 beleven we vele sociale hervormingen

haar is gaan kenmerken.

te kunnen worden voltooid. Ook aardig: als

en raakt ook de architectuur steeds meer in de

Hun werk komt pas in het daaropvolgende decen-

nederwiet niet langer openlijk verkocht mag wor-

ban van wel- en samenzijn op een menselijke

nium goed tot zijn recht, want na 2030 gaat het

den, dan gaat Nederland volgens kenners ‘veertig

schaal. Maar rond 2018 staat een ziener op die

ons economisch voor de wind, reden voor uitbun-

jaar terug in de tijd’. Wetende dat de geschiede-

het dan wat al te genoeglijk geworden karakter

dig plezier in de architectuur. Pas tegen 2040 is

nis zich herhaalt, een mooie aanleiding om te pro-

van de architectuur aan de kaak stelt en een jaar

versobering weer aan de orde, maar kort daarna

beren in een paar minuten te beleven wat er de

later geeft een groep gevestigde namen de stoot

is er ook links en rechts al sprake van cultuurpessi-

komende veertig jaar gaat gebeuren, bijvoor-

tot een nieuw formalisme. Een en ander wordt

misme en van de steevast daarbij horende histori-

beeld in de architectuur.

opgepikt door de voorhoede van de architecten

serende vormentaal. Het is onder die omstandig-

In de naaste toekomst neemt de maatschappe-

die hebben getracht te studeren in de tijd van de

heden dat het NAi in 2044 een tentoonstelling

lijke onrust toe. De verbeelding komt aan de

onderwijsvernieuwing. Profiterend van het alge-

wijdt aan de architectuur van de jaren 2010-2020.

macht, de architectuuropleidingen smeken om

meen heersende no-nonsense-pragmatisme dat

een heroriëntatie. In het verlengde van revolutio-

niet langer de maatschappelijke bewustwording

Maarten Kloos

Vara-studio, Piet Elling, 1962. Foto: Jan Versnel

HEROPRICHTING MIJBB? Op 17 mei biedt ARCAM onderdak aan een openbaar gesprek van BNA-leden en andere belangstellenden over de vraag of de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst heropgericht moet worden. De MijBB werd opgericht in 1842, de BNA in 1908. De BNAleden traden in 1919 toe tot de MijBB en sindsdien heet de BNA voluit Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst, Bond van Nederlandse Architecten BNA. Maar handelt de huidige BNA wel in overeenstemming met die komaf of doet ze misschien niet genoeg aan de bouwkunstbevordering? De avond, waaraan ook

ELLING IN POST CS EN ARCAM

BNA-voorzitter Kees van der Hoeven deelneemt, begint om 20.00 uur en wordt om 22.00 uur afgerond met heroprichting van de MijBB of een ander opbouwend voorstel.

Vanaf 16 mei is het Stedelijk Museum - in

(SMCS) is vanaf 15 mei ook aandacht voor

ARCAM, Prins Hendrikkade 600,

afwachting van de restauratie en nieuwbouw

het voormalige TPG-gebouw van architect

T 020 6204878

aan de Paulus Potterstraat - tijdelijk gehuisvest

Piet Elling. In een kleine presentatie wordt

in het voormalige hoofdkantoor van de TPG-

tot en met eind 2004 aandacht aan de

post op het Oosterdokseiland. Het lage neven-

geschiedenis van het gebouw besteed. Ook

LEZINGEN / STICHTING SLIM

gebouw is gesloopt, het hoofdgebouw - een

ARCAM besteedt ter gelegenheid van de

De Afdeling Geografie & Planologie van de

ontwerp van architect Piet Elling - is de afge-

verbouwing van het TPG-gebouw aandacht

Universiteit van Amsterdam organiseert tot en

lopen maanden door Zwarts & Jansma

aan Piet Elling (1897-1962). Met uitzicht op

met 11 juni een Leergang over nieuwe stedelijk-

Architecten grondig verbouwd en moet een

de stationspostgebouwen, die zes jaar na zijn

heid. Op 14 mei spreekt Cliff Guy in Pathé

levendig cultuurgebouw worden onder de

dood werden voltooid, wordt bij ARCAM een

Theater Arena Boulevard over winkelcentra.

naam POST CS. Het biedt nu onderdak aan het

tiental foto’s van werk van Elling geëxpo-

Stefano Boeri, architect en planoloog uit Milaan

Stedelijk Museum (2e en 3e verdieping) en het

seerd. Zijn zuivere modernisme komt goed

en hoogleraar in Venetië presenteert op 28 mei

architectenbureau Zwarts & Jansma. Ook kun-

tot uitdrukking in een villa in Wassenaar

in de Kamer van Koophandel innovatieve vormen

stenaarsinitiatief W139, Pakhuis Amsterdam en

(1953), een pompstation voor de waterlei-

van onderzoek en communicatie over nieuwe

World Wide Video Festival krijgen er tijdelijk

ding in Jutphaas (1957) en het Rijnhotel/

stedelijkheid in een veranderend Europees ste-

onderdak (respectievelijk in de kelder, op de 9e

AMVJ-gebouw in Rotterdam (1959), alle

delijk landschap.

en 10e, en op de 8e verdieping). Op de boven-

gefotografeerd door de onlangs 80 gewor-

Op 4 juni spreekt Erik Swyngedouw, met als co-

ste verdieping komt een bijzonder restaurant

den Jan Versnel. Deze expositie is op de

referent Pieter P. Tordoir, in de Brakke Grond over

annex foyer en auditorium.

benedenverdieping bij ARCAM te zien van

grote projecten als aspect van stedelijke ontwik-

Het Stedelijk – vanaf nu Stedelijk Museum CS –

15 mei tot en met 19 juni.

kelingsstrategiën. De lezingen zijn in het Engels

opent op 16 mei met een tentoonstelling

Stedelijk Museum CS, Oosterdokskade 2-3,

en vinden plaats van 9.30 uur tot 12.30 uur.

getiteld ‘Kramer vs Rietveld’ met aandacht

dagelijks 10-18 u., do. 10-21 u.; ARCAM,

In de Capita Selecta-reeks ‘Please leave a messa-

voor meubilair uit de periode 1845 tot nu.

Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u.,

ge’ van de Academie van Bouwkunst staan in

Bij de opening van het Stedelijk Museum CS

T 020 6204878

mei nog twee lezingen op het programma. Op 6 mei spreekt de Weense architect Adolf Krischanitz en op 13 mei geeft landschapsarchi-

BAKKER EN NIELSEN SPREKEN

Amsterdam. Op 12 mei verschijnt ter gelegen-

tect Paul van Beek een lezing getiteld ‘The world

Voor de reeks lezingen in de Brakke Grond zijn

heid van het tienjarig bestaan van het bureau het

is not enough’. Beide lezingen zijn Engelstalig en

twee ontwerpers uitgenodigd die op dit moment

boek BVR NL, Ruimte en regie.

beginnen om 20.00 uur. De toegang is gratis,

bezig zijn met grote projecten in Amsterdam. Op

Kim Nielsen (1954) studeerde architectuur in

reserveren is niet mogelijk.

24 mei betreedt stedebouwkundige Riek Bakker

Aarhus (Denemarken) en is vanaf 1986 behalve

Stichting sLIM, T 020 5893232,

het podium en op 14 juni is het woord aan Kim

medeoprichter ook partner in het Deense bureau

www.slim.nu; Academie van Bouwkunst,

Nielsen.

Nielsen3x. Hij heeft onder meer gewerkt aan het

Waterlooplein 211, ma.-do. 10-22 u., vr.

Riek Bakker (1944) is landschapsarchitect en ste-

masterplan voor de woningbouwlocatie

10-18 u., T 020 5318218

debouwkundige. Na geruime tijd bij Bureau

Nesselande in Rotterdam, de Deense ambassade

Zandvoort te hebben gewerkt, trad zij in dienst

in Berlijn en de rechtenfaculteit van de univer-

bij Bureau Bakker en Bleeker waar zij vanaf 1991

siteit in Sidney. In Nederland geniet het bureau

JOODSE EVENEMENTEN

directeur/eigenaar was, om vervolgens in dienst

vooral bekendheid sinds het werd aangetrokken

Tot en met 29 augustus is in het Joods Historisch

bij de Gemeente Rotterdam, eerst als directeur

voor de bouw van het nieuwe Muziekcentrum op

Museum de expositie ‘JIBANEE! Joodse iden-

Stadsontwikkeling, later als Directeur Dienst

de kop van de Oostelijke Handelskade. De bouw

titeit in de hedendaagse architectuur’ te zien,

Stedenbouw en Volkshuisvesting in dienst te tre-

hiervan bereikt deze zomer het hoogste punt:

een overzicht van recente architectuur voor jood-

den. Sinds 1994 is Bakker eigenaar en directeur

reden om Kim Nielsen nu voor een toelichting op

se instellingen. Naar aanleiding van deze exposi-

van BVR, adviseurs stedelijke ontwikkeling, land-

zijn werk te vragen. Beide lezingen vinden plaats

tie organiseert het museum diverse evenemen-

schap en infrastructuur in Rotterdam. Daar werk-

in De Brakke Grond en beginnen stipt om 20.15

ten. Op 2 mei presenteren Micha de Haas en

te en werkt zij onder andere aan De Kop van

uur. Kaartverkoop start vanaf een week van te

Michael Walma van der Molen het ‘Project

Zuid in Rotterdam, het Masterplan Leidsche Rijn

voren bij ARCAM en indien de voorraad strekt,

Bergen Belsen’. Een rondleider van het museum

Utrecht/Vleuten De Meern, de Toekomstvisie

de avond zelf aan de zaal vanaf 19.30 uur. Zie

geeft op 9 mei en op 13 juni een inleiding op de

2015 voor de Haarlemmermeer, de Structuurvisie

voor actuele informatie: www.arcam.nl.

tentoonstelling. Op 16 mei presenteren Ergün

A-2 Kanaalzone ’s-Hertogenbosch en het

De Brakke Grond, Nes 45, T 020 6229014;

Erkoçu en Abdeluahab Hammiche ‘Moskee vol-

Masterplan voor de Noordelijke IJ-oever in

ARCAM, T 020 6204878

gens het poldermodel’ en op 23 mei houdt

2

architect Diny Boas een dialezing over moderne

is een excursie gekoppeld. Op 14 juni gaat het

BVR, Concire en Vista, de Vries & van de Wiel,

Joodse architectuur. Op 30 mei is de documen-

Podium onder de titel ‘Haarlemmermeer onge-

Arcadis en Witteveen+Bos en H+N+S en Ecorys.

taire ‘Synagogen in Deutschland - Eine Virtuelle

bouwd’ in op de plannen die stedebouwkundi-

Hun plannen zijn tot en met eind juli op afspraak

Rekonstruktion’ te zien. Albert Ringer en Paul

gen en planologen hebben met

te bezichtigen in de hal van ‘Gebouw Noord-

Meijer leiden 6 juni rond in de Gerard Dou

Haarlemmermeer. Onder anderen Erick van

Holland’ in Haarlem. Voor meer informatie:

Synagoge. Reserveren kan bij het bureau evene-

Egeraat, Rem Koolhaas, Steven Holl en de

T 023 5143776 of www.wieringerrandmeer.nl.

menten, T 020 6269945 of [email protected].

Japanner Toyo Ito maakten plannen voor nieu-

Vanaf april is in het Informatiecetrum De Groene

Op 20 juni geeft Frank van Vree, historicus en

we gebouwen en complete wijken in de

Golf in Cruquius een expositie ‘Kustvisie’ inge-

hoogleraar Journalistiek en Cultuur aan de UvA,

Haarlemmermeer. Locatie is: Theater Het Oude

richt. Met de expositie wil de provincie Noord-

een lezing getiteld ‘De kunst van het herden-

Raadhuis, Hoofdweg 675 te Hoofddorp, aan-

Holland de bevolking informeren en uitnodigen

ken’. Alle evenementen starten om 14.30 uur.

vang 20.00 uur.

om mee te denken over veiligheid, economische

Kunstkanaal toont in het kader van ‘JIBANEE!’

De Spaanse architect Santiago Calatrava kreeg

ontwikkeling en de natuur langs de kust.

op zondag 9 mei (herhaling 14 mei) de docu-

in 1998 van de gemeente Haarlemmermeer de

‘Gebouw Noord-Holland’, Houtplein 33,

mentaire ‘Berlins Jewish Museum’ van Michael

opdracht voor het ontwerp van drie bruggen

ma.-vr. 9-17 u., Haarlem; Informatiecentrum

Blackwood, waarin architect Daniel Libeskind

die op markante plekken in de polder liggen.

De Groene Golf, Kruisweg 1625, Cruquius,

een journalist van de New York Times meeneemt

De eerste brug is in april opgeleverd, in mei

di. & do. 13.30-16 u., dag. beh. ma. 11-16 u.,

op ontdekkingstocht door het Joods Historisch

zijn de andere twee bruggen klaar.

T 023 5477263

sluiting bij de tentoonstelling over de schilder en

N I E U W WAT E R , N I E U W E K U S T

VISIOEN IN ZAANDAM

fotograaf in het Amsterdams Historisch Museum.

De provincie Noord-Holland, de gemeenten

Ook in Zaanstad wordt nagedacht over de ont-

Eveneens op 13 juni is bij Kunstkanaal een docu-

Wieringen en Wieringermeer en het

wikkeling en de betekenis van de stad. In dat

mentaire over de Weense schilder en architect

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

kader zijn door Babel, Podium voor vormgeving

Friedensreich Hundertwasser (1928-2000).

werken aan plannen voor de aanleg van een

en kwaliteit, drie bijeenkomsten georganiseerd

Joods Historisch Museum, Jonas Daniël

randmeer tussen Wieringen en Wieringermeer.

over de mogelijke kansen voor de stad. Op

Meijerplein 2-4 / Nieuwe Amstelstraat 1,

In de omgeving moet ruimte gemaakt worden

17 juni vindt in Zaandam de slotavond plaats.

ma.-zo. 11-17 u., T 020 6269945;

voor wonen, groen, bedrijvigheid en recreatie.

Tijdens deze avond worden de ideeën van de

Kunstkanaal, uitzendingen via Salto (kanaal

Uit een meervoudige opdracht zijn vijf ontwikke-

drie bijeenkomsten samengebracht tot één

Amsterdam 1), zondag 21.30-23 u., herha-

lingscombinaties (van ontwikkelaars en ontwer-

groot visioen voor Zaanstad. De lezingen begin-

ling vr. 23-00.30 u., T 020 6271496

pers) naar voren gekomen die vervolgens voor-

nen om 20.00 uur en vinden plaats in De Kade.

stellen gemaakt hebben. De ontwerpen zijn van

Tot en met 29 augustus is in het Zaans Museum

Museum in Berlijn. Op 13 juni vertoont Kunstkanaal een korte film over Breitner, in aan-

IDEEËNMAKERS

Dyptiek: Stadscentrum Leidsche Rijn, Monolab

In samenwerking met de Premsela-stichting organiseert De Balie op 3 juni, onder de noemer ‘Ideeënmakers slaan terug’, een avond over vormgeving en maatschappelijke betrokkenheid. Het programma begint om 18.00 uur met een speeddating, een netwerkactiviteit voor iedereen die ideeën, producten of diensten heeft aan te bieden die te maken hebben met de thema’s veiligheid en de culturele samenleving. Na een gezamenlijke maaltijd volgen vanaf 20.00 uur presentaties van ontwerpen die deels zijn overgenomen door de politiek. Hierbij zijn De Strip van Jeanne van Heeswijk, een project voor een verlaten winkelplint in de Vlaardingse buurt Westwijk, en ook

MONOLAB-C EN DUDOK

WiMBY!, in de Rotterdamse satellietstad Hoogvliet. Aansluitend is er een forumdebat onder leiding van Premsela’s Lucas Verweij.

Vanaf 23 mei tot en met 18 juli exposeert het

Kamp en wordt een boek gepresenteerd over

Reserveringen via De Balie, T 020 5535100.

Rotterdamse architectenbureau Monolab in

deze wijk door de Vereniging Haarlem. De

De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10,

het ABC in Haarlem. ‘Monolab Strings’ gaat

expositie is te zien tot en met 29 augustus.

T 020 5535100

de confrontatie aan met de conflictvermijden-

In het stripweekend richt Joost Swarte, stripte-

de ideologie die vanaf de jaren zeventig grote

kenaar, een tentoonstelling in, te zien tot en

invloed heeft gehad op de Nederlandse stede-

met 4 juli. Vanaf 27 juni tot en met 5 septem-

HOOGBOUW EN BRUGGEN

bouw en architectuur.

ber is er in het ABC een tentoonstelling te zien

Het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer

Ook in het ABC is tot en met 4 mei de exposi-

over Haarlemse Hofjes, met onder andere

volgt de ontwikkelingen in het van oorsprong

tie over Welstand te zien, tot en met 9 mei de

tekeningen van Chiel Braat. Voor meer infor-

agrarische gebied. Op 17 mei staat de lezing

tentoonstelling van het Amsterdamse architec-

matie: www.architectuurhaarlem.nl.

‘De hoogte in’ op de agenda. Door de aan-

tenbureau K2, tot en met 16 mei exposeren

Het Dudok Centrum organiseert tot en met

bouw van de kantoortorens in Hoofddorp en

studenten van de Hogeschool in Holland. De

mei een aantal rondleidingen langs interessan-

Schiphol, maar ook door de woontorens in

tentoonstelling over 15 jaar ABC is te zien tot

te gebouwen en projecten.

Floriande, Getsewoud en Lisserbroek verandert

en met 30 juni. Vanaf 22 mei tot en met 27 juni

ABC Architectuurcentrum, Groot

de skyline ingrijpend. Wat zijn de beweegrede-

is de tentoonstelling TMK te bezichtigen waar-

Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u.,

nen om op het laagste punt van Nederland zo

in diverse kunstenaars hun werk presenteren.

zo. 13-17 u., T 023 5340584

opvallend de hoogte in te bouwen? Spreker is

Op 15 mei wordt de ‘wijk-te-kijk tentoonstel-

Dudok Centrum, Dudokpark 1, Hilversum,

Joris Deur van

ling’ geopend over de wijk Heiliglanden en De

wo.-vr., zo. 12-16.30 u., T 035 6292262

ZZDP

architecten. Aan deze lezing

3

NIEUWS 093 KALENDER/CALENDAR MEI/JUNI 2004 TENTOONSTELLINGEN / EXHIBITIONS W E L S TA N D G E M E E N T E H A A R L E M

t/m 04/05 | ABC, Haarlem, T 023 5340584 T H E S O U N D O F S PA C E t/m 05/05 | 66 East,

B R E I T N E R S A M S T E R D A M Paintings of Breitner

C A S O O R T H U Y S Pictures by Cas Oorthuys

t/m 05/09 | Amsterdams Historisch Museum,

28/05-22/08 | Foam, Fotografiemuseum

Kalverstraat 92 en Nieuwezijds Voorburgwal

Amsterdam, Keizersgracht 609, ma.-zo. 10-17

357, ma.-vr. 10-17 u., za.-zo. 11-17 u., T 020 5231743 K U S T V I S I E Ideas for the coast t/m 30/12

Sumatrastraat 66, vr. 14-20 u., za. 12-18 u.,

De Groene Golf, Kruisweg 1625, Cruquius,

T 020 4191837

di., do. 13.30-16 u., wo., vr., za., zo. 11-16 u.,

U T O P I A ? . . . E E N U T O P I E ? Ideas for the future

t/m 06/05 | VU Exposorium, De Boelelaan

u., do., vr. 10-21 u. , T 020 5516500 V I N D T P L A AT S Architecture of resistance

T 023 5477263

28/05 t/m 28/08 | Dazzleville, NDSM-werf, Neveritaweg 15, do.-za. 12-18 u., T 020 3305480 J O O S T S WA R T E 04/06-04/06 | ABC, Haarlem,

W I E R I N G E R R A N D M E E R Designs for the

T 023 5340584

1105, ma.-vr. 9-22.30 u., za. 9-15.30 u.,

Wieringerrandmeer 01/05-29/07 | Gebouw

KIJKAGEN EN VEILING TWINTIGSTE-EEUW-

T 020 4445648

Noord-Holland, Houtplein 33, ma.-vr. 10-18 u.

S E D E C O R AT I E V E K U N S T E N D E S G I N

M A S T E R P L A N : W I L L A L S O P t/m 09/05

Museum De Paviljoens, Odeonstraat 3, Almere, wo., za., zo. 12-17 u., do., vr. 12-21 u. T 036-5378282 K N S M - E N J AV- E I L A N D M I E K E D I L L O

T 023 5143776

Viewing days and auction twentieth century deco-

Z E T E L O P D E K U N S T R A I Chairs at the art fair

‘Kunstrai’ 05/05-09/05 | Kunstrai , Europaplein,

wo. 18-19 u., do.-zo. 11-19 u. , [email protected] Z E T E L I N H E T PA K H U I S Chairs 05/05-16/05

Paintings of Mieke Dillo of KNSM- and Java-

Pakhuis Wilhelmina, Veemkade 572, dagelijks

eiland t/m 09/05 | Loods 6, KNSM-laan 14,

12-19 u. , [email protected]

dagelijks 10-17 u., T 020 4182020 A R C H I T E C T E N B U R E A U K 2 Benevolent

Manoeuvres t/m 09/05 | ABC, Haarlem,

T 023 5340584 S T R U C T U U R E N S C H R I F T U U R Photography

U I T G E L I C H T 4 Various artists 08/05-16/05

Westergasfabriek, Haarlemmerweg 8-10, T 020 5810350

rative art and design 04/06-07/06 | Sotheby’s,

De Boelelaan 30, T 020 5502205 O B J E C T E N VA N M A R J E T I C A P O T R C

04/06-08/08 | De Appel, Nieuwe Spiegelstraat 10, do.-za. 10-23 u. , T 020 6255651 F O O T N O T E S O N WA L L S 18/06-24/07

66 East, Sumatrastraat 66, vr. 14-20 u., za. 12-18 u., [email protected] H A A R L E M S E H O F J E S Courtyards in Haarlem

J O O S T VA N H E Z E W I J K , O B S E R VAT I E S VA N

27/06-05/09 | ABC, Haarlem, T 023 5340584

D E O P E N B A R E R U I M T E 09/05-20/06

t/m 09/05 | Spaarnestad Fotoarchief, Groot-

Cargo, De Realiteit 23, Almere,

CURSUSSEN

Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u.,

T 06 53927303

In general in dutch but there are exceptions (*)

zo. 13-17 u., T 023 5185152 H E T M O O I S T E G E B O U W VA N N I E U W- V E N N I P

M O N U M E N TA A L M E U B I L A I R Work by Pieters &

Brühl 14/05-11/07 | Metri - atelier voor meu-

Pictures of Nieuw-Vennip t/m 15/05 | Openbare

belontwerp , Koningsstraat 36, do., vr. 13-18 u.,

bibliotheek, Schoolstraat/Hoofdweg, Nieuw-

za. 12-16.30 u. , T 06 24818866

Vennip, dagelijks 10-17 u., T 023 5669589

JAN VERSNEL FOTOGRAFEERT PIET ELLING

H E R K E N N E N VA N B O U W S T I J L E N 1

01/05-12/05 | NRC, T 020 6237791

LEZINGEN / LECTURES

Pictures by Jan Versnel of buildings by P. Elling

In general lectures are held in Dutch, but there

t/m 16/05 | Hortus Botanicus, Plantage

15/05-19/06 | ARCAM, Prins Hendrikkade 600,

are exceptions (*)

Middenlaan 2a, ma.-vr. 9-17 u., za.-zo. 10-17 u.,

di.-za. 13-17 u., T 020 6204878

E P I F Y T E N Contemporary art in a classical garden

T 020 6258411 STUDENTEN HOGESCHOOL IN HOLLAND

Student exhibition t/m 16/05 | ABC, Haarlem,

T 023 5340584 Q U I C K S A N D I N D E P I J P t/m 23/05 | De Appel,

HEILIGLANDEN EN DE KAMP HAARLEM

Neighbourhood in Haarlem 15/05-29/08 | ABC,

Haarlem, T 023 5340584 RIETVELD VS KRAMER? CONTRASTEN IN DE M E U B E L C O L L E C T I E Contrasts in the furniture

C L I F F G U Y & D AV I D E V E R S * 14/04, 9:30 u.

Stichting Slim, locatie: Pathé Theater, Arenaboulevard, T 020 5893232 M O N U M E N T E N VA N B E V R I J D I N G 01/05

KHC, T 023 5324233

Nieuwe Spiegelstraat 10, do.-za. 10-23 u. ,

collection 16/05-29/08 | Stedelijk Museum,

M I C H A D E H A A S & M I C H A E L WA L M A VA N

T 020 6255651

Oosterdokskade 3-5, dag. 10-18 u., do. tot 21 u.,

D E R M O L E N 02/05 | Joods Historisch Museum,

HIER GROEIEN BOEKEN UIT DE GROND

Photography by Candida Höfer and Bert Nienhuis

T 020 5732911

T 020 6269945

T P G - G E B O U W VA N P I E T E L L I N G Former post

A D O L F K R I S C H A N I T Z * Please leave a message

t/m 23/05 | Huis Marseille, Keizersgracht 401,

head-office by Piet Elling 16/05-30/12 | Stedelijk

06/05, 20 u. | Academie van Bouwkunst,

di.-zo. 11-17 u., T 020 5318989,

Museum, Oosterdokskade 3-5, dag. 10-18 u.,

Waterlooplein 211, T 020 5318218

www.huismarseille.nl DOOR DE ARCHITECT GETEKEND

do. tot 21 u., T 020 5732911 O A S E I N H E T V O N D E L PA R K Pictures of young

I N L E I D I N G E X P O S I T I E J I B A N E E ! 09/05

Joods Historisch Museum, T 020 6269945

Drawn by the architect t/m 19/06 | ARCAM,

photgraphers 19/05-27/06 | Foam,

Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u.,

Fotografiemuseum Amsterdam, Vondelpark ,

13/05 | Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7,

T 020 6204878

dagelijks, T 020 5516500

Hilversum, T 023 5319139

1 5 J A A R A B C 15 years ABC t/m 30/06 | ABC,

Haarlem, T 023 5340584 S H I P S H A P E S Pictures of ships by Richard Winiker

t/m 08/08 | Scheepvaartmuseum, Kattenburgerplein 1, di.-zo. 10-17 u., T 020 5232222 J I B A N E E ! Jewish Modern architecture t/m 29/08

Joods Historisch Museum, T 020 6269945

F O T O ’ S VA N A F D E A 1 Pictures taken from the

MONUMENTENZORG EN GEZONDHEIDSZORG

PA U L VA N B E E K Please leave a message

Highway 20/05-20/06 | Melkweg galerie,

13/05, 20 u. | Academie van Bouwkunst,

Lijnbaasgracht 234A, wo.-zo. 13-20.30,

Waterlooplein 211, T 020 5318218

T 020 5318181

R E S TA U R AT I E Z O N N E S T R A A L 14/05

T M K Various artists 22/05-27/06 | ABC, Haarlem,

Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7, T 023 5319139

T 023 5340584 M O N O L A B S T R I N G S monolab architects

25/05-18/07 | ABC, Haarlem, T 023 5340584

4

VA N S TA L I N A L L E E N A A R S TA D S B O U L E VA R D

16/05 | De Burcht, T 020 6241166

ERGÜN ERKOÇU & ABDELUAHAB HAMMICHE*

16/05 | Joods Historisch Museum, Jonas Daniel Meyerplein 2-4, D E H O O G T E I N 17/05, 20 u. | Theater het oude

Raadhuis, Hoofdweg 675 , Hoofddorp, T 023 5669589 D I N Y B O A S 23/05 | Joods Historisch Museum,

Jonas Daniel Meyerplein 2-4, T 020 6269945 R I E K B A K K E R 24/05, 20:15 u. | ARCAM in de

Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 S T E FA N O B O E R I * 28/05, 9:30 u. | Stichting

Slim, locatie: Kamer van Koophandel, T 020 5893232 R E S TA U R AT I E Z O N N E S T R A A L E N L A N D G O E D

28/05 | Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7, T 023 5319139 ERIK SWYNGEDOUW & PIETER TORDOIR

04/06, 9:30 u. | Stichting Slim, locatie: de Brakke Grond, T 020 5893232 I N L E I D I N G E X P O S I T I E J I B A N E E ! 13/06

Joods Historisch Museum, T 020 6269945 HAARLEMMERMEER ONGEBOUWD

14/06, 20 u. | Theater het oude Raadhuis, Hoofdweg 675 , Hoofddorp, T 023 5669589 K I M N I E L S E N * 14/06, 20:15 u. | ARCAM in de

Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 D I R K S I J M O N S 20/06, 16 u. | Cargo,

T 06 53927303 F R A N K VA N V R E E 20/06 | Joods Historisch

Museum, Jonas Daniel Meyerplein 2-4, T 020 6269945

BOOTTOCHT OVER ZEEKASTELEN EN

A A N B O U W 03/05, 20 u. | AT5, T 020 5551111

A R B E I D E R S PA L E I Z E N 09/05 | Het Schip,

THE ARCAM SOUNDSCAPE (AQUA MUSICA)

T 020 4182885

Electronical Music 29/05, 15 u. | ARCAM,

W E R E L D O M R O E P 09/05 | Dudok Centrum,

T 035 6292262 T U I N D O R P D E V O L G E L B U U R T 09/05

Welgemoed op Stap, T 020 6202105

SYNAGOGEN IN DEUTSCHLAND- EINE VIR-

A R C H I T E C T U U R I N W E S T E R PA R K 21/05

T U E L L E R E K O N S T R U K T I O N Duitse documen-

Allard Jolles, DRO, www.nieuwedomeinen.nl K . P. C . D E B A Z E L 22/05 | Artifex, T 020 6208112 H E R E N G R A C H T 22/05 | Volksuniversiteit,

T 020 6261626 22/05 | Arti & Tulipani, T 020 4713133 VA N C H R I S T U S T O T B O E D D H A 23/05

Amsterdam City Walks, T 06 18257014 M E V L A N A M O S K E E 23/05 | Dudok Centrum,

T 035 6292262 op Stap, T 020 6202105 A R C H I T E C T U U R I N W E S T E R PA R K 24/05

Piet Koster, www.nieuwedomeinen.nl W I B A U TA S 26/05 | De Burcht, T 020 6241166 A R C H I T E C T U U R I N W E S T E R PA R K 27/05

Allard Jolles, DRO, www.nieuwedomeinen.nl K E I Z E R S G R A C H T 29/05 | Volksuniversiteit,

A R C H I T E C T U U R I N W E S T E R PA R K 29/05

Lafour & Wijk en Geusebroek, S A N AT O R I U M Z O N N E S T R A A L 30/05 | Dudok

W E S T E L I J K E E I L A N D E N 30/05 | Welgemoed

G O O I L A N D 30/05 | Dudok Centrum,

ARCAM, Prins Hendrikkade 600, T 020 6204878 I D E E Ë N M A K E R S S L A A N T E R U G 03/06, 18 u.

Allard Jolles, DRO, www.nieuwedomeinen.nl I J B U R G M E T I N T E R I E U R B E Z O E K E N 05/06

Artifex, T 020 6208112 P R I N S E N G R A C H T 05/06 | Volksuniversiteit,

T 020 6261626 06/06 | Amsterdam City Walks, T 06 18257014 B O O T T O C H T O O S T E L I J K H AV E N G E B I E D

T 020 5535100

06/06 | Het Schip, T 020 4182885

Babel, locatie: De Kade, Zuiddijk 9 , Zaandam, T 075 6700695

G E R A R D D O U S Y N A G O G E 06/06 | Joods

Historisch Museum, T 020 6269945 P R A C H T V O L L E K E R K E N 11/06 | Artifex,

T 020 6208112

RONDLEIDINGEN / GUIDED TOURS

02/05 | Arti & Tulipani, T 020 4713133 M O N U M E N T E N VA N O O R L O G E N V E R Z E T

02/05 | De Burcht, T 020 6241166 C O M M I S A R I A AT VA N D E M E D I A 02/05

Dudok Centrum, T 035 6292262 OUDE EN MODERNE ARCHITECTUUR IN EN

Welgemoed op Stap, T 020 6202105 19/06 | Artifex, T 020 6208112 H O F J E S I N D E J O R D A A N 20/06 | Amsterdam

City Walks, T 06 18257014 B O R N E O / S P O R E N B U R G 20/06 | Welgemoed

op Stap, T 020 6202105 D E J O R D A A N 27/06 | Welgemoed op Stap,

T 020 6202105

O M D E P L A N TA G E 02/05 | Bakker&Bakker,

T 020 6836359 VA N D A M N A A R M U N T 02/05 | Welgemoed

DIVERSEN / MISCELLANEOUS

op Stap, T 020 6202105 H O U T E N H U I Z E N I N B R O E K E N WAT E R L A N D

08/05 | Artifex, T 020 6208112 D E WA L L E N E N D E J O D E N B U U R T 09/05

Amsterdam City Walks, T 06 18257014

Westerpark, T 020 5810311 OPENING VAN GULDEN WINCKELPLANTSOEN

03/06 | Bos en Lommerplein, www.bosenlommer.amsterdam.nl F E E S T W E E K B O S E N L O M M E R 03/06-13/06

Bos en Lommerplein T 020 5812790 W O R L D W I D E V I D E O F E S T I VA L Dagelijks

11-24 u. 10/06-20/06 | POST CS (voormalig T 020 4207729 O P E N G R A C H T E N T U I N E N Openstelling tuinen

van musea 18/06-20/06 | Diverse Musea, Diverse locaties, kaartverkoop bij de deelnemers, www.grachtenmusea.nl

OPEN DAGEN / TIPS O P E N I N G S L U I S E N B R U G G E N VA N M E Y E R E N VA N S C H O O T E N 05/06 | Groene Sluis,

IJburg, www.ijburg.nl OPEN DAGEN IN GEBEDSHUIZEN

05/06-06/06 | Stichting met Hart en Ziel, O P E N D A G F L AT H O G E V E C H T Architect Hans

Wagner 08/05, 13 u. | Hogevecht, Karspeldreef, T 020 6795967

RONDLEIDINGEN OP AANVRAAG / GUIDED TOURS ON DEMAND Z I E / S E E : W W. A R C A M . N L

P I E T E R L O D E W I J K TA K B U U R T 13/06

P I E T B O O N E N R E S TA U R A N T I N T E R I E U R S BERLAGE EN DE AMSTERDAMSE SCHOOL

Michael Blackwood 14/05, 23 u. | Kunstkanaal

Salto (kanaal Amsterdam 1), T 020 6271496

Diverse locaties, www.hartenziel.nl

AMSTERDAM DOOR DE EEUWEN HEEN

De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10, V I S I O E N E N O V E R Z A A N S TA D 24/06, 20 u.

kaartverkoop via ATCB:, T 020 5512512 B E R L I N ’ S J E W I S H M U S E U M documentary by

op Stap, T 020 6202105 A R C H I T E C T U U R I N W E S T E R PA R K 02/06

H E R O P R I C H T I N G M I J B B ? 17/05, 20 u.

vrienden van de Hortus, Diverse locaties,

TPG-gebouw) , Oosterdokskade 3-5,

T 020 6261626

In general discussions and symposia are held in

Hilversum, 023 5319139

Museum, T 020 6269945 H E T O R N A M E N T I N D E T U I N Openstelling

N I E U W E D O M E I N E N 19/05-06/06 | Stadsdeel

S PA A R N D A M M E R B U U R T 23/05 | Welgemoed

T 035 6292262

13/05 | Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7,

taire 30/05, 14:30 u. | Joods Historisch

grachtentuinen 14/05-16/05 | Vereniging

Q U A R T I E R L AT I N A / D A M S T E L : D E P I J P

DISCUSSIES, SYMPOSIA / DISCUSSIONS, SYMPOSIA

MONUMENTENZORG & GEZONDSHEIDSZORG

30/05, 14 u. | ARCAM, Prins Hendrikkade 600, T 020 6204878

S I N G E L 15/05 | Volksuniversiteit, T 020 6261626

Centrum, T 035 6292262

Dutch, but there are exceptions (*)

Prins Hendrikkade 600, T 020 6204878 C E M ( A Q U A M U S I C A ) Electronical Music

B E R L I N ’ S J E W I S H M U S E U M Documentary by

Michael Blackwood 09/05, 21:30 u.

Kunstkanaal Salto (kanaal Amsterdam 1), T 020 6271496

5

Brug Haarlemmermeer, Santiago Calatrava Foto: www.orbitstudio.nl Zie pagina 3

VAN SCHEEPSVORM TOT PARKEERPLAATS pen. Niet van de mensen of de levendigheid

In Huis Marseille zijn tot 23 mei foto’s te zien

aan boord, maar van de kale scheepsarchitec-

van Nederlandse bibliotheken en bibliotheca-

tuur, de strakke zonnedekken en royale trap-

rissen, gemaakt door respectievelijk Candida

pen en de doordacht ontworpen schoorste-

Höfer en Bert Nienhuis.

nen. De expositie is te zien tot en met 8

In de Melkweg Galerie is van 20 mei tot en

augustus.

met 20 juni de tentoonstelling ‘A1’ te zien,

Foam toont van 28 mei tot en met 22

met foto’s die Marthein Smit en Stephan van

augustus foto’s van Cas Oorthuys. Oorthuys

Hesteren maakten van parkeerplaatsen langs

(1908-1975) documenteerde de wederop-

de snelweg A1. De foto’s mengen documen-

bouw en de industriële groei in Nederland.

tairefotografie met enscenering en laten tot

Vooral het groeiende optimisme van de

de verbeelding sprekende uitingen van men-

Nederlanders tijdens de wederopbouw heeft

selijk handelen herleven.

hij op unieke wijze vastgelegd. Bij de tentoon-

Scheepvaartmuseum, Kattenburgerplein

De expositie ‘Ship Shapes’ in het

stelling verschijnt een monografie van Henk

1, di.-zo. 10-17 u., T 020 5232222; Foam,

Scheepvaartmuseum toont foto’s van de

Raaf en Flip Bool.

Fotografiemuseum Amsterdam,

Amerikaanse fotograaf Barry M. Winiker.

Foam organiseert voor de tweede keer een

Keizersgracht 609, ma.-zo. 10-17 u.,

Winiker is sinds zijn eerste bezoek aan een

openluchttentoonstelling in het Vondelpark.

do., vr. 10-21 u. , T 020 5516500;

cruiseschip in 1980 gefascineerd door de

Onder de titel ‘Oase’ worden van 19 mei tot

Huis Marseille, Keizersgracht 401, di.-zo.

schoonheid van de scheepsdesign. Hij maakte

en met 27 juni ongeveer dertig opgeblazen

11-17u., T 020 5318989; Melkweg

gedurende 24 jaar talloze zwart-wit stillevens

foto’s van jonge, beginnende fotografen ver-

Galerie, Marnixstraat 409, wo.-zo. 13-20 u.,

van details van de gestroomlijnde cruisesche-

spreid over het park getoond.

T 020 5318181

Foto: Barry Winiker

de tentoonstelling ‘De fabriek’ te bezichtigen die

Zonnestraal’. In en om het hoofdgebouw en de

Clercq te zien, welke gaat over de werking van

ingaat op alles wat het industriegebied heeft

bijgebouwen worden tentoonstellingen, theater-

licht en schaduw in relatie tot architectuur. In het

voortgebracht in de Zaanstreek. Ook wordt het

voorstellingen en concerten georganiseerd.

werk van de Koreaan Seoungho Cho (16 juni) en

werken en leven in en om de fabriek belicht.

Tijdens een lezingenreeks wordt aandacht aan

de Nieuw-Zeelander Phil Dadson speelt het land-

De Kade, Zuiddijk 9-11, Zaandam,

de architectuurgeschiedenis en de restauratie

schap een rol. In de nieuwe digitale speelfilm

T 075 6700695; Zaans Museum, Schansend 7,

van Zonnestraal besteed. Betrokken architecten

‘Tiny Plastic Rainbow’ van Jennifer Reeder

Zaandam, di.-za. 10-17 u. T 075 61628622

als Wiek Röling en Wessel de Jonge leveren bij-

(16 juni), komt onder andere de relatie van mens

dragen. Op 13 mei gaat Fons Asselbergs (direc-

tot architectuur aan bod. Medio mei wordt het

teur Rijksdienst voor de Monumentenzorg) in

complete festivalprogramma bekend gemaakt via

WILL ALSOP IN ALMERE

debat met andere deskundigen op het gebied

www.wwvf.nl. Het festival is van 11 tot en met 20

Almere plant en bouwt: vanaf dit jaar worden de

van monumenten- en gezondheidszorg.

juni dagelijks geopend van 11.00 tot 24.00 uur.

eerste resultaten zichtbaar van het nieuwe stads-

Onderwerp is het spanningsveld tussen het

De toegangsprijzen bedragen € 7, - per dag of

centrum van Almere. Museum De Paviljoens in

behoud van monumenten en tegenwoordige

€ 40,- voor een pas. Kaarten zijn verkrijgbaar in

Almere heeft zich voorgenomen om tot 2010

eisen in de gezondheidszorg.

POST CS, via de website of via T 020 4207729.

ieder jaar onder de titel ‘Masterplan’ een pre-

Op 14 mei vertelt restauratiearchitect Wessel de

POST CS, Oosterdokskade 3-5, WWVF,

sentatie te verzorgen van een betrokken archi-

Jonge over het proces dat aan de restauratie van

T 020 4207729, www.wwvf.nl

tect. Tot en met 9 mei is werk te zien van Will

Zonnestraal vooraf ging en de dilemma’s die

Alsop, ontwerper van Urban Entertainment

volgden. Op 28 mei vertellen Peter de Ruyter

Center waaronder de popzaal in het nieuwe

van bureau Alle Hosper, en Wessel de Jonge

ARCAM SOUNDSCAPE

stadscentrum van Almere.

over het verband tussen de restauratie van de

Bij wijze van opmaat tot de opening van het

Elders in Almere, in De Realiteit, toont Cargo

gebouwen van Zonnestraal en de restauratie van

Muziekgebouw medio 2005 organiseert

werk van beeldend kunstenaar en landschapsar-

het omliggende landschap. Bij de manifestatie

Muziekcentrum De IJsbreker in het

chitect Joost van Hezewijk. Hij toont foto- en

verschijnt een programmaboekje en een wandel-

Pinksterweekend van 28, 29 en 30 mei voor de

videowerk van zijn ‘observaties van de openbare

gids (€ 5,-). Beide zijn bij Kunst en Cultuur

derde keer het muziekfestival ‘Aqua Musica’ in

ruimte’. Met zijn werk probeert hij ‘misstanden’

Noord-Holland verkrijgbaar, T 023 5319139.

en rond het Amsterdamse Oosterdok. Bij

in de openbare ruimte voor het publiek bloot te

Landgoed Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7,

ARCAM zijn op 28 en 29 mei concerten te

leggen. Hij fotografeerde onder meer plekken in

Hilversum, T 023 5319139

beluisteren van CEM (Centrum voor

Sao Paulo, La Paz, Madrid, Parijs en Lelystad. De

Electronische Muziek). De 29e van 15.00 tot

expositie is te zien van 9 mei tot en met 20 juni.

17.00 uur wordt het gebouw van ARCAM voor

Op 20 juni wordt om 16 uur een lezing gegeven

VIDEO WITH A VIEW

‘The ARCAM Soundscape’ als het ware zelf tot

door landschapsarchitect Dirk Sijmons.

Op 10 juni gaat op de achtste en elfde verdie-

klinken gebracht door het manipuleren van

Museum de Paviljoens, Odeonstraat 3,

ping van het POST CS (het voormalige TPG-

geluiden die in het gebouw zijn opgepikt. Op

Almere, T 036 5378282, wo., za., zo.

gebouw) van Piet Elling het World Wide Video

30 mei om 14.00 uur en om 16.00 uur verzorgt

12-17 u., do., vr. 12-21 u.; Cargo, De

Festival van start. Dit jaarlijkse internationale

CEM twee tapeconcerten met electro-akoesti-

Realiteit 23, Almere, www.cargo-zw.net

festival voor mediakunst presenteert tien dagen

sche composities, deels op basis van geluidsop-

lang werk van ruim 100 kunstenaars uit 30 ver-

names gemaakt tijdens de bouw van het

schillende landen en biedt een overzicht van de

Muziekgebouw. Kaarten zijn te koop bij De

ZONNESTRAAL

nieuwste internationale ontwikkelingen. Naast

IJsbreker of de AUB Ticketshop en kosten

Ter gelegenheid van de restauratie van het voor-

een grote selectie van nieuwe video’s biedt het

€ 7,50. Zie voor meer informatie:

malige sanatorium Zonnestraal (Jan Duiker, 1931)

festival exposities en diverse persoonlijke pre-

www.aqua-musica.nl.

organiseert Kunst en Cultuur Noord-Holland tot

sentaties door kunstenaars. Op 13 juni is in de

66 East - Centre for Urban Culture is een recent

en met 3 oktober de manifestatie ‘Het Verhaal

Project Room een installatie van Anouk de

opgerichte organisatie, gericht op de stedelijke

6

ruimte en stadscultuur. Tot en met

Wilhelmina. Te zien zijn stoelontwerpen van

met 6 juni van 10.00 tot 17.00 uur.

5 juni is de expositie ‘The Sound of Space’ te

Dinie Besems, Marieke van Diemen, Vincent van

Designwinkel Neef Louis Design heeft een der-

zien. Deze expositie voegt een andere betekenis

Gurp, Ellert Haitjema, Krijn de Koning, Henk

tigtal kunstenaars gevraagd om zich te laten

toe aan het begrip ‘ruimte’: geluid. De deelne-

Stallinga en Yvon Visser. Een zevental nieuwe

inspireren door het thema stoel. De kunstenaars

mers zijn kunstenaars, geluidstechnici, ontwer-

stoelontwerpen voor Zetel is vanaf 5 mei tot en

die op die vraag reageerden, hebben vanuit

pers en muzikanten en presenteren een brede

met 9 mei te zien in de KunstRai en aansluitend

diverse disciplines een stoel van Neef Louis

interpretatie van het begrip ruimte.

eveneens in de presentatie in Pakhuis

getransformeerd of verwerkt tot een installatie,

ARCAM, Prins Hendrikkade 600,

Wilhelmina. De nieuwe ontwerpen zijn van Rob

een nieuwe stoel, een video, foto, of illustratie.

T 020 6204878; 66 East, Sumatrastraat 66,

Bloem, Titia Ex, Melle Hammer, Stan Klamer,

De resultaten worden van 4 juni tot en met 24

vr. 14-20 u., za. 12-18 u., T 020 4191837,

Manon van Kouswijk, Scholten & Baijings en

juni geëxposeerd in kapperszaak Tommy’z Toko

www.66east.org

Peter Vink. Voor meer informatie: [email protected]

annex Galerie KersVers, Prinsengracht 548. Meer

of www.zetel.nl.

informatie via Neef Louis, T 020 4869354.

Sotheby’s veilt op 7 juni verschillende stoelont-

Metri, atelier voor meubelontwerp,

KUNST EN ARCHITECTUUR

werpen van de hand van Rietveld. De architect

Koningsstraat 36, do., vr. 13-18 u., za. 12-

In het Exposorium Vrije Universiteit is tot en met

en ontwerper Gerrit Thomas Rietveld (1888-

16.30 u., T 06 24818866; KunstRai,

6 mei de tentoonstelling UTOPIA…EEN UTO-

1964) is vooral bekend vanwege zijn significante

Europaplein, wo. 18-19 u., do.-zo. 11-19 u.;

PIE? te zien. Dit is de tweede van een reeks ten-

rol in de beweging De Stijl. Ook biedt de veiling

Pakhuis Wilhelmina, Veemkade 572, dage-

toonstellingen waarin gekeken wordt naar de

meubelontwerpen van S. van Ravesteyn en

lijks 12-19 u; Sotheby’s, De Boelelaan 30,

visie van kunstenaars en ontwerpers op de toe-

Mies van der Rohe. Kijkdagen zijn van 4 tot en

T 020 5502205

komst.

De Meander, Rob Krier. Foto: Latei Projectontwikkeling

Van 8 tot en met 16 mei organiseert het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst ‘Uitgelicht 4’, een omvangrijke tentoonstelling met werk van beeldend kunstenaars die in 2002 of 2003 een startstipendium ontvingen. In het werk van Mark Oosting, Kristof van Gestel, Jeroen Franssen, Benoit Goupy, Paul Hendrikse en Geeske Bijker zijn raakvlakken met architectuur te vinden. De tentoonstelling maakt deel uit van de 5e Kunstvlaai op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam. Kunstenares Mieke Dillo exposeert in Loods 6 een serie pastelschilderijen van de moderne architec-

ARCHITECTUUR IN DE STADSDELEN

tuur en design op het KNSM- en Java-eiland. Met de manifestatie ‘Quicksand in De Pijp’ krijgen kunstenaars gedurende een periode van zes

FEEST IN BOS EN LOMMER

grondig verkend. Aan kunstenaars is gevraagd

maanden de opdracht om in het multiculturele

De ambitie van het stadsdeelbestuur van Bos

om artistieke reacties en een activiteitenpro-

stadsdeel De Pijp controversiële plannen te ont-

en Lommer eind jaren negentig om een nieuw

gramma biedt gelegenheid tot nadere kennis-

wikkelen. Hun werk is in de Appel te zien tot en

stadshart te creëren, heeft geleid tot het Bos

making met de lokatie. Allard Jolles, werk-

met 23 mei. Parallel hieraan wordt in samenwer-

en Lommerpleinproject dat de A10 overbrugt

zaam bij DRO, verzorgt rondleidingen over

king met SKOR een manifestatie in de openbare

en nu zijn voltooiing nadert. Het project

architectuur en stedebouw op 21 mei, 27 mei

ruimte georganiseerd. Zie voor meer informatie:

bestaat uit vijf deelplannen waarvan Foyer Bos

en 2 juni. Stedebouwkundige Piet Koster leidt

www.quicksand.nl en www.skor.nl.

en Lommer, een woongebouw voor zowel stu-

rond op 24 mei om 17.00 uur, en de architec-

Van 4 juni tot 8 augustus toont de Appel werk

denten als geestelijk gehandicapte jongeren,

ten Lafour & Wijk en Geusebroek leiden rond

van Marjetica Potrc. Haar objecten zijn geïnspi-

inmiddels in gebruik is genomen. Voorts vindt

op 29 mei om 15.00 uur. Op 29 mei voert

reerd op de favela’s in Zuid-Amerika.

deze zomer de oplevering plaats van de over-

moderator Ruben Maes van 9.20 uur tot 22.00

Exposorium VU, De Boelelaan 1105, ma.-vr.

bouwing van de A10 en op 3 juni is de officië-

uur estafettegesprekken over stedebouw en

9-22.30 u., za. 9-15.30 u., T 020 4445648;

le opening van het winkelcentrum Gulden

architectuur. De Filmbank presenteert twee

5e Kunstvlaai, Westergasfabriekterrein,

Winckelplantsoen. Het ontwerp voor het

programma’s met experimentele films over

T 020 5231590, www.fondsbkvb.nl; Loods 6,

gehele project is van Vera Yanovstchinsky. Van

stedebouw en architectuur, op 30 mei en op 4

KNSM-eiland, dagelijks 10-17 u., T 020

3 tot en met 13 juni vindt een feestweek in

juni, steeds om 21.00 uur. Zie www.nieuwedo-

4182020; De Appel, Nieuwe Spiegelstraat 10,

Bos en Lommer plaats met onder andere een

meinen.nl voor meer informatie.

do.-za. 10-23 u.??, T 020 6255651

expositie over beelden in Bos en Lommer, de

Stadsdeel Westerpark, SVP Kunst/Nieuwe

presentatie van een boek over het stadsdeel

Domeinen, T 020 4866046

en rondleidingen in de Kolenkitbuurt,

DE STOEL IS KUNST

Sportparkstad en de Admiraal de Ruyterweg.

A LT E R N AT I E V E N I N N O O R D

Metri, atelier voor meubelontwerp toont van

Voor informatie: Sylvia Nanning, Stadsdeel

In de tentoonstellingsruimte van Dazzleville

14 mei tot en met 11 juli werk van de ontwer-

Bos en Lommer T 020 5812790 en

Amsterdam, een tijdelijke nederzetting op het

pers Ludo Pieters en Martin Brühl. Beiden maken

www.bosenlommer.amsterdam.nl.

terrein van de NDSM-werf, is van 28 mei tot

meubels met delen van een straat, stoep, kade

en met 28 augustus ‘Vindtplaats - Architectuur

portiek of gevel. De ontwerpen zijn geïnspireerd

M A N I F E S TAT I E W E S T E R PA R K

van het verzet’ te zien. In Vindtplaats is een

op de stenen omgeving van de stad, vooral die

Van 19 mei tot en met 6 juni vindt in de

aantal kunstenaars van de NDSM-werf

van de negentiende eeuw.

Staatsliedenbuurt de kunst- en architectuur-

gevraagd om een persoonlijk commentaar op

De Stichting Zetel, die stoelontwerpen van

manifestatie ‘Nieuwe Domeinen’ plaats.

een verlaten ruimte. De tentoonstelling is de

hedendaagse vormgevers, beeldend kunstenaars

Centraal daarin staat de vernieuwde woonom-

eerste in een serie over alternatieve stadsont-

en architecten beheert en ze onder de aandacht

geving rond de kruising van Kostverlorenvaart

wikkeling en experimentele architectuur.

brengt van het publiek, geeft van 5 mei tot en

en Kattensloot. Samen met de bewoners

Dazzleville NDSM-werf, Neveritaweg 15,

met 16 mei een overzichtspresentatie in Pakhuis

wordt de omgeving gedurende drie weken

do.-za. 12-18 u., T 020 3305480

7

COLOFON

OPEN DAG EN TIPS

ARCAM en in Bezoekerscentrum IJburg te

ARCAM NIEUWS, tweemaandelijks informatiebulletin over

Onlangs zijn de renovatie en uitbreiding van

koop voor € 1,-. In het bezoekerscentrum is

architectuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en

flatgebouw Hogevecht aan de Karspeldreef in

bovendien een expositie ingericht met maquet-

omstreken, is een uitgave van de Stichting Architectuur-

de Bijlmer gereedgekomen. Opvallend is de uit-

tes van de huizen die op de zelfbouwkavels op

breiding van de flat met koopwoningen en

Kleine Rieteiland worden gebouwd. ‘Home-

bedrijfsruimtes op de begane grond. In

Made’ is te zien tot en met 27 juni. Op de

oplage van 5500 zes maal per jaar - in de eerste week

opdracht van Nieuw Amsterdam en Rochdale

website van ARCAM is een SPECIAL aan zelf-

van de maanden januari, maart, mei, juli, september

werkten Architectenburo Hans Wagner en pro-

bouw gewijd.

en november.

centrum Amsterdam, Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam, T 020 6204878, F 020 6385598, email [email protected]. ARCAM NIEUWS verschijnt in een

Redactie: Marlies Buurman (eindredactie), Dave Wendt, Else

jectontwikkelaar Delta Forte aan Hogevecht. Op

Wissink. Ontwerp: Opera Ontwerpers, Breda;

8 mei tussen 13.00 en 15.00 uur is een aantal

D E P L A N TA G E R O N D

van de 633 woningen opengesteld voor het

Plantage aan het Water, een samenwerkingsver-

publiek. Voor meer informatie: Capelle

band van alle culturele instellingen in de

Makelaars, T 020 6795967.

Plantagebuurt en aan het Oosterdok, organi-

In juni vindt op IJburg de feestelijke opening

seert gedurende de maand juli een estafette

plaats van de sluis aan het einde van de Groene

van culturele activiteiten. Nu al start iedere eer-

kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels,

Tunnel. Een drietal bruggen vormt samen met

ste zondag van de maand een architectuurwan-

diverse galeries). Wie het blad thuis wilt ontvangen dient

de sluis de Groene Tunnel en is ontworpen door

deling door de Plantage waarbij de combinatie

Meyer en Van Schooten Architecten. In de sluis

van oude en nieuw architectuur de leidraad is.

is het drijvende kunstwerk ‘Het Nijlpaard’ van

Onder de gebouwen die worden aangedaan zijn

ARCAM NIEUWS’. Men ontvangt het blad dan gedurende

kunstenaar Tom Claassen te zien.

Aquartis van Liesbeth van der Pol, Botania van

een jaar (6 nummers).

Ook in juni wordt het Diemerpark bij IJburg

Frits van Dongen en ARCAM van René van

feestelijk geopend. Het landschapsontwerp is

Zuuk. De rondleidingen worden verzorgd door

van Ruwan Aluvihare. Vanaf maart was het al

Bakker & Bakker, T 020 6836359 en gem.bak-

gedeeltelijk toegankelijk voor publiek als ‘open-

[email protected]. De eerste wandeling is op 2 mei

Infrastructuur en Beheer; dienst Welzijn Amsterdam, afdeling

baar toegankelijk werkterrein’. Voor meer infor-

en start om 11.30 uur.

Kunst en Cultuur; Amsterdams Fonds voor de Kunst;

matie: Bezoekerscentrum IJburg, T 020 4689695,

Van 14 tot en met 16 mei organiseert Het

Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam.

en www.ijburg.nl.

Ornament in de Tuin de Open Grachtentuinen-

Eind juni wordt aan de Jan Luykenstraat een

dagen. Meer dan dertig tuinen worden openge-

A+D+P Architecten, Amsterdam; Algemene Woningbouw-

Infomatiecentrum voor het Rijksmuseum geo-

steld voor publiek. Passe-partouts zijn te koop

vereniging, Amsterdam, AM Wonen, Amsterdam; AMVEST,

pend waar bezoekers terecht kunnen voor infor-

bij de deelnemende huizen en bij de kantoren

Amsterdam; ARCADIS, Hoofddorp, De Architectengroep,

matie over het heden, verleden en toekomst van

van het ATCB. Van 18 juni tot en met 20 juni

het Rijksmuseum. Het tijdelijke gebouw is van

vindt een soortgelijke openstelling plaats.

de hand van de Spaanse architecten Cruz en

Tijdens dit ‘grachtentuinenweekend’, zijn vooral

Amsterdam; Blauwhoed Vastgoed, Rotterdam; Boer Hartog

Ortiz en A+D+P architecten.

tuinen van musea open. Passe-partouts zijn ver-

Hooft, Amsterdam; Bouwfonds Ontwikkeling BV, een onder-

Eveneens tijdelijk is de afsluiting van de onder-

krijgbaar bij onder andere Museum Van Loon,

neming met ABN AMRO Hoevelaken; BPF Bouwinvest,

doorgang van het Rijksmuseum. Uiterlijk 1 janu-

Keizersgracht 672 en Theatermuseum,

ari 2008 zal de onderdoorgang weer open gaan.

Herengracht 168.

kende architecten, Amsterdam; Dura Bouw Amsterdam BV,

Zie: www.rijksmuseum.nl

Zie ook: www.grachtenmusea.nl.

Amsterdam, Eiso Bergsma BV, Amsterdam; ERA Bouw BV,

druk: robstolk®, Amsterdam. ABONNEMENT ARCAM NIEUWS kan gratis afgehaald worden op een groot aantal verspreidingspunten in Amsterdam (ARCAM, Academie van Bouwkunst, de academies voor beeldende

minimaal € 15,- (voor het buitenland minimaal € 25,-) over te maken op Postbankrekening 4634479 ten name van Stichting ARCAM onder vermelding van ‘Abonnement

HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Gemeente Amsterdam: Dienst Wonen, Dienst Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling,

SPONSORS 2004

Amsterdam; ArchitectuurcentraleThijs Asselbergs, Haarlem; Atelier Zeinstra van der Pol, Amsterdam; Koninklijke BAM Groep NV; Bunnik; Benthem Crouwel Architekten,

Amsterdam; Claus en Kaan Architecten BNA BV, Amsterdam; de Dageraad, Amsterdam; Duinker Van der Torre, samenwer-

Zoetermeer; Heijmans IBC Vastgoedontwikkeling, Almere; Hillen en Roosen Planontwikkeling, Amsterdam;

OP DE TOERISTISCHE TOER

P U B L I C AT I E S

Het ATCB (de VVV) heeft 2004 uitgeroepen tot

Bij NAi Uitgevers verscheen de publicatie De

het jaar van de architectuur en design. Voor de

grote verbouwing. Transformatie van naoorlogse

Amsterdam; Johan Matser Projectontwikkeling, Hilversum; De

in architectuur geïnteresseerde stadsbezoeker

wijken, van Jaqueline Tellinga. Het boek docu-

Key/De Principaal BV, Amsterdam; Köther & Salman

heeft het ATCB een brochure gemaakt met een

menteert uitvoerig de veranderingen van naoor-

Architecten, Amsterdam; Kristal BV, Amsterdam; MAB Groep

overzicht van architectuurtentoonstellingen en

logs Nederland. Het boek is te zien als een

activiteiten die dit jaar in de stad te doen zijn.

zoektocht naar leidende principes achter de

Rijnja-Repro, Amsterdam; Woningstichting Rochdale,

Ook heeft het ATCB een folder gemaakt met

transformaties van dertien Nederlandse wijken.

Amsterdam; Smit’s Bouwbedrijf BV, Beverwijk; Soeters Van

een route langs ‘spannende architectuur in de

Prijs: € 29,50.

Eldonk Ponec architecten, Amsterdam; SV Interieurgroep,

archipel’, oftewel langs moderne architectuur in

Bij uitgeverij De Balie verscheen de ‘Atlas van

het Oostelijk Havengebied. Beide folders zijn

de 19de eeuwse Ring Amsterdam’. Deze publi-

bij de kantoren van het ATCB en bij ARCAM te

catie bevat behalve veel informatie over de

koop en kosten respectievelijk € 1,50 en € 3,-.

gebouwen in de 19de eeuwse ring, illustraties,

Ook Mac Bike heeft de belangstelling voor de

een register, nota en convenant uit het

Amsterdamse architectuur ontdekt en heeft een

Welstandsbeleid, ordekaarten en een cd-rom

KOPIJ ARCAM NIEUWS 094

handzame fietsfolder langs vijftig highlights van

met een digitale kaart, ontsloten op adres,

Het volgende nummer van ARCAM NIEUWS (nummer 94)

de moderne architectuur gemaakt. De route

architect en bouwer en bevat tevens achter-

voert door de Spaarndammerbuurt,

grondinformatie. De publicatie kost € 35,-.

Westerpark, Zuid, Oost en het Oostelijk

Bij Uitgeverij De Prom verscheen Stillers

Havengebied. De folder is voor € 1,50 bij de

Omgang – Een ontdekkingsreis rond

ARCAM

filialen van Mac Bike (o.a. Mr. Visserplein 2) en

Amsterdam van schrijver, journalist en uitgever

t.a.v. redactie ARCAM NIEUWS

bij ARCAM te koop.

Louis Stiller. Het boek beschrijft een wandel- en

Prins Hendrikkade 600

ARCAM heeft de nieuwe Architectuurkaart

kampeertocht langs de Amsterdamse stadsgren-

1011 VX Amsterdam

IJburg gepresenteerd. Op de kaart staan alle

zen. De auteur kampeert bij de havens, logeert

gebouwen die op dit moment op het eilanden-

in vertegenwoordigershotels en duikt in de

T 020 6204878

rijk zijn opgeleverd of nog in 2004 worden

wereld van de tussenstadbewoner. Voor zijn

F 020 6385598

opgeleverd. In het register staan alle namen

ogen ontvouwt zich een overgangsgebied met

e-mail: [email protected]

van de ontwerpers van de gebouwen, architec-

weinig respect voor het verleden en des te

ten, bruggen en kunstwerken. De kaart is bij

meer voor de toekomst. Het boek kost € 19,95.

8

Ingenieursbureau Amsterdam (IBA), Amsterdam; ING Real Estate Development, Den Haag; Jones Lang LaSalle,

BV, Den Haag; Moes Bouwbedrijf BV, Zwolle; Het Oosten Woningcorporatie, Amsterdam; Rabo Vastgoed, Utrecht;

Rotterdam; Van der Leij Groep BV, Amsterdam; Vesteda Management BV, Maastricht; de Woonmaatschappij, Hoofddorp; Ymere, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam

bestrijkt de maanden juli en augustus. Kopij kan tot uiterlijk 1 juni bij de redactie worden ingeleverd.

www.arcam.nl