ar a j 50
Jubileum uitgave
1964-2014
Onafhankelijk behartiger van werknemersbelangen
Qlix 50 jaar! 1 juli 1964 • 1 juli 2015
2014
Bond van Telecompersoneel
Onafhankelijk behartiger van werknemersbelangen
Foto: Harrie van Hout
1964
Colofon Qlix is dé belangenorganisatie voor Telecom-, ICT- en Contactcentermedewerkers. Op eigentijdse, betrokken en efficiënte wijze werkt Qlix voortdurend aan positieverbetering van de leden. Opkomen voor individuele en collectieve belangen staat daarbij centraal. Qlix levert optimale dienstverlening tegen een scherpe prijs. Qlix is opgericht in 1964 en is ondermeer actief bij: • KPN • KPN Contact * KPN Corporate Market • Volker Wessels Telecom • SNT • Xerox • Facilitaire contactcenters Het mededelingenblad van Qlix verschijnt ten minste zes maal per jaar onder verantwoordelijkheid van het bestuur. Daarnaast worden de leden door middel van nieuwsbrieven individueel geïnformeerd over actuele ontwikkelingen in het eigen werkveld.
Lidmaatschap en contributie: • Gewoon lidmaatschap e 8,75 p.mnd. • Jongerenlidmaatschap (t/m 27 jaar) e 4,50 p.mnd. • Postactieven e 4,00 p.mnd. Het lidmaatschap van Qlix wordt aangegaan voor minimaal één jaar en kan telkens aan het eind van een kalenderjaar worden beëindigd met inachtneming van een opzegtermijn van een maand.
Oplage Qlix Magazine: 5000 exemplaren Vormgeving & Druk: Drukkerij Kluytenaar, Bladel ISSN 1877-8070 QLIX Veursestraatweg 88-90 2265 CE Leidschendam tel.: 070-3869046 fax: 070-3279044 e-mail:
[email protected] Internet: www.qlix.nl
Bedankt (kader)leden! Geacht lid, Onze vereniging bestaat 50 jaar! Daar zijn wij trots op en brengen daarom een jubileumnummer uit. Hierbij willen we gelijk iedereen bedanken voor haar of zijn inzet en lidmaatschap. Zoals jullie verderop kunnen lezen was lidmaatschap van de BTPP (voorloper Qlix) vooral de in de beginjaren weggelegd voor mensen die hun nek uit durfden steken. Gelukkig kreeg de BTPP al snel voet aan de grond doordat we snel duizenden Telecomwerkers konden verenigen. Het management van de PTT (voorloper KPN) en de collega-bonden konden al snel niet meer om ons heen. Tot op de dag van vandaag is dat zo gebleven! Voor deze jubileumeditie willen we in het bijzonder Emile Starmans bedanken voor al het veld- en schrijfwerk dat hij heeft verricht! Het bestuur van Qlix
Contact: Qlix Veursestraatweg 88-90 2265 CE Leidschendam 070 386 90 46
[email protected] www.qlix.nl 2
Column: De vakbond is dood, leve de vakbond De vakbond is dood, leve de vakbond. Die woorden gebruikte ik in mijn laatste column voor Qlix. Een optimistische uitspraak, ook al klinkt het niet zo. Voor lezers die dit niet herkennen, ooit werd bij de dood van een Franse koning zijn overlijden aan het volk bekend gemaakt met Ton Riebel, voorzitter Qlix de woorden: De koning is dood, leve de koning! Bedoeld werd dat met het overlijden van de oude vorst een nieuwe zijn aantreden had gedaan en het koningschap dus ononderbroken bleef verdergaan. Dat maakt mijn variant op die kreet op meer dan één manier heel toepasselijk voor onze vakbond. ‘De vakbond is dood, leve de vakbond’: De vertrouwde vrijwilligers nemen afscheid, nieuwe vrijwilligers melden altijd weer. Het werk gaat verder. Qlix bestaat dit jaar, vandaag, op 1 juli 2014, op de verschijningsdatum van deze jubileumuitgave precies vijftig jaar. Een mijlpaal die we hebben mogen bereiken door de inzet van velen. Van veel vrijwilligers. Want wat Qlix zo uniek maakt is dat we het van, voor en door de leden nu al vijftig jaar vol kunnen houden. Natuurlijk, onze professionals, de bestuurders, juristen en communicatiemedewerkers, zijn in loondienst. Maar het hart van de organisatie, de mensen die van onze bond maken wat hij is, zijn vrijwilligers. Van kaderlid tot voorzitter, iedereen binnen Qlix vervult zijn taak als vrijwilliger. Iedereen doet dat vanuit de passie en de overtuiging dat een onafhankelijke belangenorganisatie met een eigen geluid belangrijk genoeg is om een flink deel van de vrije tijd belangeloos aan te besteden. Talloze vrijwilligers, van kaderleden, als belangenbehartigers en ondernemingsraadleden, tot bestuursleden hebben in de afgelopen vijftig jaar hun best gegeven voor hun Bond van Telecompersoneel van PTT Nederland (BTPP, zoals we bij oprichting heette) en doen dat nog steeds voor het huidige Qlix, als onafhankelijke vakbond voor medewerkers in de ICT- en Contactcenterbrache. Sommigen deden geruisloos hun werk, anderen inspireerden anderen. Velen van de huidige leden zullen, net als ik, Harry van Hout niet gekend hebben. Toch is hij een belangrijke inspirator geweest in de beginjaren van onze bond. Na zijn overlijden is de Harry van Hout-penning in het leven geroepen om die vrijwilligers te onderscheiden die met hun tomeloze inzet hun stempel op onze organisatie weten te drukken. Die zeldzame enkelingen die met hun inzet op alle vlakken van het vakbondswerk richting geven aan heden en toekomst van onze organisatie.
Vrijwilligers komen, doen hun best, ze gaan en nieuwe nemen hun plaats in. Dat was vroeger veel gewoner dan het tegenwoordig is. Vroeger werd je lid van een bond en deed iets in een vereniging omdat het eigenlijk haast zo hoorde. Tegenwoordig stelt de veel beter opgeleide, zelfbewuste mens zich eerst de vraag: “Wat heb ik er aan?” Aan al die vrijwilligers van vroeger en nu, namens al onze leden, heel veel dank voor 50 jaar lang gezamenlijke inzet. Zonder jullie was en is het niet mogelijk! ‘De vakbond is dood, leve de vakbond’: BTPP moest met KPN veranderen en werd Qlix Onze bond is opgericht in 1964 onder de naam BTPP als vakbond van, door en voor werknemers werkzaam bij de toenmalige PTT. Na afsplitsing van het postbedrijf is de naam gewijzigd in Bond voor Telecompersoneel. In de loop der jaren heeft de Bond voor Telecompersoneel ook belangrijke ledengroepen gekregen in diverse andere bedrijven in de ICT-, contactcenter- en telecombranche. We kregen ledengroepen bij Volker Wessels Telecom, bij Atos Origin, bij Cendris, bij SNT (nu Webhelp), bij Koning & Hartman, bij diverse grotere en kleinere contactcenters onder de WFC-cao en nog een aantal bedrijven. Bij een aantal van deze bedrijven nemen we deel aan cao-onderhandelingen. Bij de meesten hebben we regelmatig contact met de medezeggenschap en de directie. Overal ondersteunen we onze leden waar nodig. Omdat de naam niet meer aansloot bij de diversiteit van aangesloten leden is in 2009 de naam gewijzigd in Qlix. ‘De vakbond is dood, leve de vakbond’: Waar we nu staan en hoe we verder gaan Qlix kan, net als alle andere vakbonden, de ogen niet sluiten voor veranderingen in de samenleving. Vroeger was het haast zo dat je bij het tekenen van je arbeidsovereenkomst meteen het aanmeldingsformulier voor lidmaatschap van een vakbond invulde. Tegenwoordig is lidmaatschap van een vakbond verre van vanzelfsprekend. Logisch ook. De vakbonden ontstonden in tijden de vaak laag opgeleide arbeider nauwelijks mondig genoeg was om tegen zijn baas te zeggen als hij het ergens niet mee eens was, laat staan dat hij durfde vertellen dat hij meer wilde verdienen. Samen stond je sterk. Onder druk van vakbonden is er veel veranderd. Collectieve arbeidsovereenkomsten zorgen voor gelijke en rechtvaardige beloning en behandeling binnen het bedrijf. De Wet op de Ondernemingsraden zorgt dat medewerkers binnen het bedrijf met hun mening én expertise invloed hebben op het beleid. Bazen en arbeiders bestaan eigenlijk niet meer. Wel leidinggevenden en werkgevers. Het nieuwe ‘etiket’ als symbool voor de keihard bevochten gelijkwaardigheid. Met veel beter onderwijs maken de gelijkwaardi3
gere verhoudingen dat een mondigere generatie zijn aantreden doet. En met mondigheid en zelfredzaamheid komt ook een groter individualisme. “Ik regel het zelf wel”. Toch blijkt keer op keer dat dat lang niet altijd zo is, dat je de slagkracht van het collectief nodig hebt om je doelen te verwezenlijken. Dat houdt niet in dat je als vakbond niet moet veranderen in een veranderende samenleving. We zijn behartigers van werknemersbelangen. Dienstverleners. En met een mondigere doelgroep dan vijftig jaar terug. Vroeger was het, uit noodzaak, veelal de vakbondsleiding die de lijnen uitzette en de kaderleden als klankbord die daar hun akkoord op gaven. De mondigere werknemer van nu eist en verdient een grotere invloed. En dat past prima bij de uitgangspunten van Qlix: van, voor en door de leden. Een mondigere generatie tekent ook niet meer bij de stippellijn. Ze willen eerst proeven, dan kopen. In die lijn moet je je afvragen of je het proces rond cao’s, inbreng en instemmen, het exclusieve domein moet laten zijn van vakbondsleden. Ik denk dat we er goed aan doen om iedereen die onderworpen is aan een af te sluiten cao de kans te geven om zijn mening te geven, ongeacht of hij lid is of niet.
Dat schept natuurlijk problemen, je tast je verdienmodel aan. Uiteindelijk betalen de leden met hun contributie de kosten van het werk dat je doet. Leden hebben dan ook niet helemaal ongelijk als ze zeggen dat als je wil meebeslissen, je ook moet meebetalen. En dus lid worden. Toch moet je als je wilt voortbestaan, als je wilt dat je idealen voortbestaan, over je eigen schaduw moeten stappen. Je zult moeten openstaan voor onontkoombare veranderingen die simpel weg worden gedicteerd door de generatie die de fakkel overneemt. Vakbond 2.0 noemen we dat binnen Qlix: Verdergaande democratisering van het proces rond de totstandkoming van de arbeidsvoorwaarden. Groter draagvlak zoeken en vinden. Zoeken naar de beste weg om je aan te passen aan de eisen van de werknemer van nu. Wat Qlix betreft zijn vakbonden niet alleen een instituut uit het verleden, maar ook jouw bemiddelaars van de toekomst. Dit jaar vieren we een vijftigjarig jubileum. Terugkijkend op een succesvol verleden, maar zeker ook vooruitkijkend naar een kansrijke toekomst.
Flashmob bij KPN hoofdkantoor ter gelegenheid van vijftig jaar Qlix De ‘spontane’ dansact die Qlix organiseerde verraste de KPN’ers behoorlijk en werd geamuseerd gadegeslagen door een grote groep aanwezigen. De act werd verzorgd door de landelijk bekende creatieve bewegingsartiesten van iLL Skill Squad. Benieuwd? De videoregistratie wordt binnenkort gepubliceerd op het youtube-kanaal van Qlix en op www.qlix.nl
Vandaag, 1 juli 2014, exact op de dag van ons vijftigjarig bestaan, organiseerde Qlix een flashmob in de kantine van het hoofdkantoor van KPN op het Maanplein in Den Haag. Aansluitend op dit verrassingsoptreden bemanden bestuur, bestuurder en kaderleden een informatiestand op het plein waar KPN’ers onder het genot van een drankje informatie kregen over Qlix en het werk dat Qlix voor hen doet. Nadrukkelijk werd ook geluisterd naar de input van de medewerkers. Vooral ook werd geluisterd naar hun visie over hoe een moderne werknemersorganisatie succesvol voor een brede groep medewerkers kan functioneren. 4
Over iLL Skill Squad Het 155 (lees: één-vijf-vijf) Showteam van iLL Skill Squad is een formatie creatieve gekken bij elkaar gebracht door de passie voor bewegingsvormen, muziek, emotie en kunst. Geen brug is te ver en geen obstakel te groot! Sinds de oprichting van iLL Skill Squad in 1999 is het showteam actief bezig met het wegzetten van shows, theater optredens en deelname aan verschillende wedstrijden. De wisselende bezetting van het 155 Showteam door de jaren heen zorgt voor een constante aanvoer van verse ideeën. De resultaten spreken voor zich: meerdere malen winnaar van Kunstbende, meer dan 100 keer opvoeren van Breakdance ON Classic in binnen en buitenland en niet te vergeten de beruchte deelname aan televisieprogramma Hollands Got Talent. Het 155 Showteam staat nooit stil en is continu bezig om haar talenten te ontwikkelen in samenwerking met verschillende artiesten, choreografen en wereldberoemde dansers.
Interview met Wim Dik Voormalig voorzitter raad van bestuur KPN
Wim Dik
Wim Dik is geboren in Rotterdam in 1939. Na zijn studie in Delft en militaire dienst is hij begonnen bij Unilever. Hij woont samen met zijn vrouw in Helvoirt. Samen hebben zij vijf kinderen en 10 kleinkinderen. Verder speelt hij graag slagwerk in een jazzband. En zwemt veel. Kunt u meer vertellen over uw loopbaan? Van origine ben ik elektrotechnisch ingenieur. Mijn kracht zit echter in het enthousiasmeren van mensen. Toen ik in 1962 was afgestudeerd, was er aanbod genoeg, maar helaas veelal in R&D functies. Als ik de opdracht zou krijgen om binnen een jaar iets uit te zoeken in een lab, zou ik drie weken van te voren pas beginnen. Dat is geen goede attitude om in research te werken. Ik moet mensen, drukte en hectiek om mij heen hebben, dan ben ik op mijn best. Via een goede vriend kon ik bij Unilever als efficiency medewerker aan de slag. Ik startte in Oss, in Noord-Brabant en bleef daar 17 jaar bij Unox. Behalve bij Unilever, heb ik bij het Ministerie van Economische Zaken, KPN en aan de Technische Universiteit Delft gewerkt. Noot van de redactie: Wim Dik heeft een zeer groot aantal functies bekleed. Om die allemaal te noemen zou een enorme opsomming geven en dus laten we het bij Voorzitter Raad van Bestuur KPN, Staatssecretaris van Economische zaken, voorzitter of lid van vele Raden van Commissarissen en Raden van Advies, zowel in het bedrijfsleven als in de maatschappelijke sector en hoogleraar management aan de TU Delft. Kunt u meer vertellen over een bijzonder moment bij KPN? Voor de verzelfstandiging in 1989 was de veronderstelling dat alle medewerkers faliekant hiertegen zouden zijn. Dat bleek niet te kloppen. Een groot deel van de medewerkers vond de verzelfstandiging prima of noodzakelijk. Omdat alle medewerkers gewend waren aan een monopolie positie, moest er wel een mentaliteitsverandering komen. Zodra de verzelfstandiging een feit was zouden wij geen monopolisten meer zijn, maar dienstverleners. Ik maakte dat de eerste jaren regelmatig duidelijk door te vertellen over mijn periode bij Uni-
lever en hun toewijding om klanten tevreden te houden. Op de introductiecursus bij Unilever kregen we een poster van een vrouw met daarop de tekst ‘Mrs. Housewife’ (De huisvrouw). Er hing een briefje onder: ‘Deze dame is uw baas! U werkt voor haar, hou haar tevreden!’ Zo hoorde ik bij KPN eens iemand van de afdeling ontwikkeling zeggen dat hij een kristallen telefoon zou weigeren te verkopen. “Waarom?” vroeg ik hem. “Omdat zo’n telefoon makkelijk kapot gaat natuurlijk!” antwoordde hij. Ik moest hem uitleggen dat als onze klant een kristallen telefoon wil, hij deze krijgt en dat hij hem dus ging maken. Dat de telefoon vervolgens sneller stuk kan vallen, is niet ons probleem. Verder vond ik het enorm belangrijk dat de verzelfstandiging een duidelijk keerpunt moest worden. Alle medewerkers kregen op 2 januari 1989 gebak en een brief dat we vanaf die dag in de huid van de klant gingen kruipen. Wat wil onze klant? Dat stond vanaf die dag centraal. Alle buitenmedewerkers kregen bijvoorbeeld visitekaartjes die zij aan klanten konden geven. Het moest echt duidelijk zijn dat de wereld was veranderd! Ik ben ervan overtuigd, dat als je zoiets niet markeert het langer duurt voordat er iets verandert. Kunt u meer vertellen over een moeilijk moment bij KPN? In vrijwel elke functie krijg je vroeg of laat te maken met minder leuke dingen. En juist dan moet je niet weglopen voor je verantwoordelijkheden. Ten tijde van de verzelfstandiging en privatisering hebben we wel pittige momenten gekend, maar, zoals gezegd, die horen er nu eenmaal bij. Ook de splitsing in Post en Telecom in 1998 vond ik een lastig moment. Hoe kijkt u nu aan tegen de privatisering van de PTT? Ik ben ervan overtuigd dat het een geslaagde privatisering is. Wat was er gebeurd als de PTT eigendom van de staat was gebleven? Dan hadden we de concurrentie niet aangekund. Als je voor ieder wissewasje toestemming moet gaan vragen aan het parlement, verlies je slagkracht en vraag je leken om mee te beslissen over de bedrijfsvoering. Daarbij was en is PTT/ KPN een krachtige organisatie en veel beter georganiseerd dan de Telecombedrijven in omringende landen. De verzelfstandiging op zich heeft geen arbeidsplaatsen gekost. De technische vooruitgang en automatisering daarentegen wel! Er is nooit sprake van geweest dat wij Nederland zouden verlaten. Maar, als de markt zou opengaan, zou dat ons natuurlijk Nederlandse klanten kosten. We moesten dus wel buitenlandse markten op om ons marktaandeel te behouden en te versterken. Dat lukte ook prima. Wat is goed gedaan tijdens de privatisering? Wij begrepen vrij vroeg dat mensen massaal zouden gaan e-mailen. Daar heeft Post al heel lang rekening mee gehouden en qua bezetting op ingespeeld. Natuurlijk is niet iedereen tevreden over bijvoorbeeld de huidige postbezorging en dat zie je vooral bij oudere mensen 5
die gewend waren dagelijks post op een vast tijdstip te krijgen. Dat gaat niet meer en dat levert klachten op. KPN is regelmatig in het nieuws met een al dan niet dreigende overname. Hoe ziet de toekomst van het bedrijf eruit? Het antwoord op deze vraag laat ik graag over aan de huidige bestuurders. Qlix (en haar voorloper de BTPP) is al 50 jaar betrokken, hoe kijkt u aan tegen de rol van vakbonden? Ik heb altijd een zeer goede relatie met de vakbonden gehad. Zelfs als wij volledig tegenover elkaar stonden, bleven we respectvol met elkaar omgaan. De vakbonden in Nederland gaan voor win-win situaties. Dat is in Engeland of Frankrijk wel anders. Daar gooien vakbondsleiders meteen de zaak plat als het management niet snel genoeg ingaat op hun eisen. Dat is voor alle partijen niet wenselijk. Klanten en investeerders kiezen het liefst voor continuïteit. Als in een bedrijf regelmatig het werk wordt neergelegd, is daar niemand bij gebaat. Het bedrijf niet, maar ook de medewerkers niet. Het verhardt de onderlinge verhoudingen. Alleen de concurrentie wordt daar beter van.
Voorzitter Ton Riebel bedankt Wim Dik voor zijn komst naar Leidschendam
heden werden wij bij verjaardagen, na wat drank, uitgemaakt voor ‘suffe ambtenaren die nog geen brief op tijd in de juiste brievenbus konden krijgen’ of iets van gelijke strekking. En nu? Nu is iedereen jaloers op ons mooie bedrijf dat regelmatig goed in het nieuws komt en waar ze ook wel bij zouden willen werken. Dank dus voor fijne, gezellige verjaarsavonden!
In 50 jaar is er veel veranderd, de rol van vakbonden staat discussie, hoe ziet u de rol van vakbonden in de toekomst? De vakbonden hebben altijd een waardevolle rol gespeeld. Als ik wilde weten wat er leefde op de werkvloer, kon ik daar zelf achter proberen te komen, maar een goed gesprek met vakbond en/of ondernemingsraad geeft je een extra dimensie. We zien nu ledenverlies bij bijna alle bonden. Medewerkers zijn mondiger en zien de noodzaak niet meer zo. Maar ik vind dat ze een onmisbare rol in het Nederlandse bedrijfsleven hebben gespeeld en dat moet blijven.
Stel, met de kennis van nu mag u één beslissing wijzigen, welke is dat? Bij de Post hebben we in eerste instantie kennelijk onvoldoende uitgelegd waarom de kleine postkantoren werden gesloten. Vanuit de politiek kregen we zoveel protest dat het onnodig lang heeft geduurd. Als ik politici vroeg waar inwoners van kleine dorpen boodschappen deden kreeg ik als antwoord: in het dorp verderop! Als ze daar zijn, kunnen ze daar toch ook naar het postkantoor? Nu zie ik ongeveer hetzelfde gebeuren met het verminderen van het aantal pinautomaten. Bij dit soort beslissingen zit teveel emotie.
Heeft u een anekdote uit de tijd van de privatisering? Enige tijd na de verzelfstandiging ontving ik een ansichtkaart van twee neven. Ik geloof uit Alkmaar. Zij schreven: Beste mijnheer Dik, wij willen u bedanken voor de mooie positie waarin u ons bedrijf heeft gebracht. Tot op
Wat is het beste boek wat u ooit heeft gelezen? Vroeger: ‘De Hoofse Boer’ van A.C.W. Staring. Daarna: ‘De Naam van de Roos’ van Umberto Eco. Nu: ‘De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween’ van Jonas Jonasson.
Viering 50 jarig jubileum Op 11 september viert Qlix haar vijftigjarig jubileum met haar leden en relaties! Receptie In de middag ontvangen bestuur en kaderleden onze relaties. Collega-vakbondsbestuurders en onderhandelaars aan werkgeverszijde van vroeger en nu worden uitgenodigd om tijdens de receptie deel te nemen aan een discussieforum met als onderwerp ‘Vakbond 2.0: Hoe worden werknemersbelangen behartigt in de 21ste eeuw’ 6
Feestelijke algemene ledenvergadering Aansluitend zal een feestelijke algemene ledenvergadering plaatsvinden waarvoor alle leden worden uitgenodigd. Locatie en programma houden we nog even geheim, maar de bijeenkomst zal zeker een ander karakter hebben dan een gebruikelijke ledenvergadering. Alle leden ontvangen hiervoor in augustus een persoonlijke uitnodiging.
Jubileumverloting
Qlix a 50 ja 1 juli 1964
r!
Bij een feest horen cadeaus. Ter gelegenheid van ons jubileum verloten wij exclusief onder onze leden een aantal leuke prijzen.
• 1 juli 2015
Hoofdprijs: Weekendarrangement Hotel “De Tipmast” te Bladel
5 x tweede prijs: half jaar gratis lidmaatschap van Qlix + 250 visitekaartjes met eigen naam 25x derde prijs Parkerpen gegraveerd met de naam van de winnaar 25 x vierde prijs: Luxe pennenset Overige prijzen: 3 x jeu-de-boules set, 5 x RVS multitool, 10 x handsfree kluslampje, 100 x fairbag documententas, 100 x USB-stick
Wat moet je doen om mee te dingen naar de prijzen Als lid heb je bij deze jubileumuitgave een sleutelhanger met winkelwagenmunt ontvangen. Op de munt staat jouw unieke deelnemerscode. Je moet deze deelnemerscode op onze website activeren. Ga naar www. qlix.nl/jubileum en vul het deelnameformulier dat je daar vindt volledig in. Je kunt jouw deelnemerscode van 3 juli tot en met 15 augustus 2013 activeren. Onder de geactiveerde codes worden de prijzen verloot. Deelname is exclusief voorbehouden aan leden. De uitslag wordt gepubliceerd in de Qlix-magazine van september. De winnaars krijgen persoonlijk bericht.
Het prijzenpakket kwam mede tot stand met sponsoring van Jan van den Bossche van VAN DEN BOSSCHE Reclame en Promotions. Verstrekte gegevens worden tevens gebruikt om jouw vermelding in de ledenadministratie te actualiseren
7
1 juli 1964: De oprichting Hoe het begon… Korte lijnen Door de jaren heen heeft de Bond van Technisch Personeel PTT zich steeds aangepast aan de veranderingen om haar heen. Zo werd een aantal structuurwijzigingen binnen de vereniging doorgevoerd om de band met de leden kort mogelijk te houden. Van een organisatie naar de oude Telefoondistricten werd indertijd bijvoorbeeld overgegaan naar een vijftal Rayons.
BTPP oorspronkelijk opgericht voor technisch personeel
In 1964 werd de Bond van Technisch Personeel PTT (BTPP), de voorloper van Qlix, opgericht. Een aantal technische medewerkers van het toenmalige Staatsbedrijf der PTT was van oordeel dat hun belangen onvoldoende door de bij de PTT actieve vakbonden werden behartigd. En........ zoals dat gebruikelijk was in Nederland, men ‘splitste zich af en begon voor zichzelf’. Onder leiding van de Eindhovense PTT-medewerker Harry van Hout werd de Bond van Technisch Personeel PTT (BTTP) opgericht. Vanzelfsprekend ging de erkenning door bedrijfsleiding en andere vakorganisaties niet van een leien dakje. Eerlijk gezegd zagen onze collega-vakbonden BTPP niet graag komen. Een nieuwe concurrent die in korte tijd veel leden wist in te schrijven en die geen enkele relatie had met godsdienst of politieke stroming… Het was me wat in 1964! Anderen spraken er schande van. Schampere benamingen als ‘Konijnenbond’ of ‘Kwartjesbond’ vielen de BTPP ten deel. Laatstgenoemde benaming verwees naar de lage contributie die de bond (vanaf haar oprichting tot op heden) aan haar leden kon vragen. Het is onduidelijk waar de benaming ‘Konijnenbond’ vandaan kwam. Wellicht een verwijzing naar het voortplantingsgedrag van deze diersoort? Want uitbreiden en groeien, dat deed de bond! De oprichting was een succes, direct werden tientallen collega’s lid. Na een paar jaar telde de bond een paar honderd leden. In maart 1977 werd het 1000e lid ingeschreven. In het jubileumjaar 1984 werd het 2000e lid verwelkomd en eind jaren negentig bedroeg het ledenaantal zelfs 3000. En dan hebben we het over de toenmalige doelgroep van technische medewerkers, werkzaam bij de PTT. Door haar aansluiting bij het Ambtenarencentrum konden andere vakbonden en de bedrijfsleiding niet meer om de BTPP heen. Via het AC, waarbij ook veel andere categorale bonden aangesloten waren, werd de weg naar de onderhandelingstafels geopend en kon de bond de belangen van haar leden op alle niveaus behartigen. 8
De laatste aanpassing dateert van twee jaar geleden. Gelet op de grote veranderingen in de Telecom en ICT wereld werd de vereniging in vier zelfstandige sectoren ingericht. Iedere sector voert een eigen beleid, dat aansluit op de ontwikkelingen in die sector. De eerste 35 jaar was de Bond van Technisch Personeel PTT vooral actief binnen KPN. Begin jaren 80 werd de naam gewijzigd in Bond van Telecommunicatiepersoneel PTT, en later na de privatisering van de PTT in Bond van Telecompersoneel. De afgelopen twintig jaar is dat snel veranderd. Door de vele outsourcingen en bedrijfssplitsingen is de Bond van Telecompersoneel ook bij andere bedrijven een erkende partij en actief bij veel werkgevers, in uiteenlopende sectoren: de telecomsector, de callcenterbranche, maar ook in de ICT-sector. Aanpak door de jaren heen: altijd praktijkgericht en vernieuwend Qlix is nu dus dé belangenorganisatie voor medewerkers in het Telecom-, ICT- en Contactcenterwerkveld. De afgelopen vijftig jaar heeft zij haar bestaansrecht voortdurend bewezen. Dankzij de inzet van tientallen enthousiaste kaderleden en haar praktijkgerichte aanpak kon en kan de bond voortdurend effectief en efficiënt, tegen lage kosten werken aan de positieverbetering van de leden. Bij de belangenbehartiging wordt altijd uitgegaan van de (bedrijfs-) situatie waarin de leden werken. De telecomsector vraagt –zeker tegenwoordig- nu eenmaal om een andere benadering als het ICT-werkveld of de Contactwereld! Qlix is vernieuwend bij die belangenbehartiging. Wij realiseren ons terdege dat het in deze tijd van snelle veranderingen erg belangrijk voor een bedrijf en de werkgelegenheid van haar medewerkers is, dat snel ingespeeld kan worden op marktontwikkelingen en concurrentie. De medewerkers, onze leden, zijn het belangrijkste kapitaal van een onderneming, zij kunnen hun bedrijf maken of … breken. Ons parool: gaat het het bedrijf goed, dan gaat het de medewerkers ook goed! Bij de belangenbehartiging gaat Qlix daarom vanzelfsprekend uit van het ‘maken’ van het bedrijf. Het ‘breken’ willen wij voorkomen en laten wij graag aan anderen over. Spierballen laten zien? Of juist een andere tactiek? Voor sommigen staat de filosofie van onderhandelen tot het echt niet meer kan haaks op het beginsel van een vakbond. Je moet je spierballen af en toe eens tonen, anders hang je teveel naar de werkgever, wordt dan gezegd.
website WijzijnKPN.nl. Of door als aandeelhouder van KPN kritische vragen te stellen op aandeelhoudersvergaderingen. Vreemd werd daar tegenaan gekeken de eerste keer, maar inmiddels is men er aan gewend en krijgt Qlix met haar vragen soms zelfs adhesiebetuigingen van andere aandeelhouders. Vanuit onze historie zijn wij sterk vertegenwoordigd binnen KPN. Maar met dezelfde constructieve instelling is Qlix ook bij bedrijven als Volker Wessels Telecom, Webhelp (het vroegere SNT) en WFC (de samenwerkende werkgevers in de contactcenterbranche) uitgegroeid tot een gewaardeerd en succesvol onderhandelingspartner aan de overlegtafel.
Toch is dat niet zo. Het is nu eenmaal zo dat je met praten en overtuigen meer bereikt dan met spierballentaal en met de vuist op tafel beuken. En mocht dat echt niet lukken, dan schrikt Qlix er zeker niet van terug om ook daadwerkelijk tot acties over te gaan. Tijdens de stakingen bij KPN Contact in 2007 was Enschede een van de meest actieve locaties. En juist daar bestond het actiecomité voor 90 procent uit Qlix-leden. En die stonden tijdens een 24-uursstaking tot in de kleine uurtjes aan de poort! Maar liever zoeken we naar subtielere pressiemiddelen, zoals bijvoorbeeld de open brief en medewerkerpetitie aan Eelco Blok waar bijna 7000 medewerkers, lid en geen lid, hun naam onder zetten via de
Qlix staat zeker ook voor vernieuwing. Zo zijn we er een uitgesproken voorstander van om een zo breed mogelijke groep medewerkers haar stem te geven in het cao-proces. Lid of geen lid. Qlix inventariseert altijd met een brede enquête de wensen van de medewerkers. De eerder genoemde website wijzijnkpn.nl is in bewerking om als breed forum van en voor KPN-ers een onafhankelijk discussieplatform te bieden voor de betrokken KPN-ers. De mondige werknemer van nu verdient het om meer bij het arbeidsvoorwaardensproces betrokken te worden dan alleen bij stemming over een cao. Qlix is actief bezig om daar waar mogelijk de gehele populatie te betrekken bij de totstandkoming van hun cao. Qlix is 50 jaar jong en u gaat nog veel van ons horen!
Herinnert u zich 1964 nog? • De PTT rondt een proef af met ‘draadtelevisie’. Televisieontvangst via de kabel wordt mogelijk • Nederland krijgt er een tweede televisienet bij. Nederland 2 is aanvankelijk alleen te ontvangen
in het westen en midden van Nederland
• Kabinet-Mareijnen regeert. Hoogconjunctuur door onder meer aardgasvondsten. • Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt worden de eerste buitenlandse werknemers geworven • De wet op de loonbelasting, de wet op de inkomstenbelasting en de wet op de vermogensbelasting
worden ingevoerd
• De Ziekenfondswet komt tot stand • Prinses Irene stapt over naar de katholieke kerk • De Hartstichting wordt opgericht. • De Beatles komen naar Nederland.
Ze maken een boottocht door Amsterdam en treden op in Scheveningen
• De olympische Spelen worden gehouden in Tokio.
Zwemster Erica Terpstra en judoka Anton Geesink deden het uitstekend
9
Herinneringen ophalen Gezellige bijeenkomst met oudgedienden
Van links naar rechts: Lou Claessens, Ton Riebel, Cees van Rijn, Joop van Hasendonk en Emile Starmans
Kees van Rijn, Joop van Hasendonk, Emile Starmans en Lou Claessens waren op 1 mei 2014 bij elkaar om herinneringen op te halen en oude foto’s te bekijken. De huidige voorzitter, Ton Riebel was erbij om meer te horen over vroeger. De telefoonjuffrouw
foons met kiesschijf die je rond moest draaien met je vinger in een gat.) Dan kwam je uit bij de afdeling inlichtingen en daar kon je telefoonnummers opvragen van aansluitingen buiten je district, dus waar je geen telefoonboek voor kreeg. Op de foto zie je ook een heleboel telefoonboeken op de achtergrond. Daarin konden dan de gevraagde nummers opgezocht worden. Dat ging allemaal nog handmatig. Zo te zien was 008 de voorloper van de huidige Contactcenters! Telecommunicatie voorafgaand aan de privatisering Hoewel de post verreweg de grootste organisatie binnen de PTT was, werd het meeste geld verdiend bij de Telecommunicatie. Voor de uitvoerende dienst had de hoofddirectie telecommunicatie opgedeeld in 13 telefoondistricten, met zo’n 27.000 medewerkers. Toen de PTT nog een echt staatsbedrijf was deden er uiteraard grappen de ronde die verwezen naar de werklust van ambtenaren. Zo luidde een ludieke verklaring voor de PTT; Putje graven Tentje zetten Tukkie doen.
Tot de beginjaren ‘60 konden telefoongesprekken alleen met behulp van een telefoniste gevoerd worden. Zij bracht de gesprekken tot stand, bewaakte in technische zin de gesprekken, bepaalde de gesprekskosten en verbrak de verbinding zodra de abonnees erom vroegen. De telefoonjuffrouw behoorde tot het technisch personeel en de BTPP was dé vakbond voor deze groep medewerkers. Hiërarchie De PTT was in de jaren ‘50 en ‘60 een hiërarchische organisatie. Het was technisch personeel bijvoorbeeld niet overal toegestaan om gebruik te maken van liften. Technische medewerkers hadden ook nog eens slechtere arbeidsvoorwaarden en dat gaf wrevel. Vanuit die onvrede is de BTPP onder leiding van Harry van Hout ontstaan. Ina Walet-van Dijk, is hier werkzaam bij 008 in Den Bosch als informatrice. 008 is een begrip voor Telecommers. Het was het telefoonnummer van de inlichtingdienst. Als je vroeger dat nummer draaide (oude tele10
Dat is een verwijzing naar de langdurige grondwerkzaamheden die PTT-technici vaak uitvoerden, waarbij een tentje over het gat in de grond werd geplaatst. De tent was er echter om te voorkomen dat er vocht in de kabel zou dringen en niet om kabellassers droog te houden. Bron: boek van Theo de Ruiter, schrijver van ‘De BVPP en de privatisering van het PTT-bedrijf.’ Ledenwerver van vroeger: Emile Starmans Emile Starmans blijkt verantwoordelijk te zijn geweest voor de aanwas van veel leden in de jaren ‘70 en ‘80. Hij verteld: “In deze jaren was er zoveel onrust, ik kon veel collega’s inschrijven door alleen te zeggen wat wij samen, verenigd in de BTPP konden doen.”
Langscheid
Kees van Rijn heeft goede herinneringen aan de plek waar kaderleden trainingen volgden in de jaren ‘80 in Langscheid, Duitsland. “Het was hard werken in een geweldig goede sfeer, ik kijk er met zoveel plezier op terug!” Aldus Cees.
Een BTPP vergadering in 1981
Boos op Koos (Rietkerk) Herfst 1983
Koos Rietkerk, bron Wikimedia.org
In het eerste kabinet van Lubbers, was daar minister Rietkerk van Binnenlandse zaken. Hij stond bekend om zijn formele verschijning; zonder flair en geen greintje humor. Hij voerde een beleid waarbij werd gekort op ambtenarensalarissen waardoor hij mikpunt werd van protesten. In oktober en november van 1983 kwam het tot langdurige stakingen onder rijks- gemeente- spoorwegambtenaren en PTT-ambtenaren. 3,5 procent korten op het salaris vonden zij onacceptabel, uiteindelijk besloot dat kabinet tot een korting van drie procent. Hoewel ambtenaren eigenlijk geen stakingsrecht hebben, staakten ook BTPP-leden mee! 11
PTT is de afkorting voor het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie.
In Nederland was de PTT het staatsbedrijf dat voor deze taken verantwoordelijk was.
Hans Geurden was in maart en april 1987 lijsttrekker van lijst 3, van de fractie Ambtenaren Centrum (Waarvan BTPP onderdeel was.) voor de ondernemingsraad verkiezingen. Op deze foto is hij in gesprek met presentator Henk van der Aa. Een foto u i t e e n verkiezingsmagazine uit 1989, Wil van Nunen is tot op de dag van vandaag actief voor de bond!
Wiegel is een hondenlul!
Tussen 1985 en 2005 stortten vijf pensioenfondsen netto 1 miljard euro terug naar de werkgevers. Er was in die tijd sprake van een overschot in de pensioenpot, maar de terugstorting was toch in strijd met de wettelijke regels. ‘’Wij hebben dat wel goed gevonden’’, zei Lubbers in december 2012 in Buitenhof. In de jaren ‘80 hebben we met duizenden ambtenaren hier luidkeels tegen geprotesteerd, er was zelfs een actiebijeenkomst op het Malieveld en we liepen met zijn duizenden naar het Binnenhof. Toen we naar het Binnenhof liepen werd er zelfs “Wiegel is een hondenlul gescandeerd.” Dat was de minister van Binnenlandse zaken toentertijd.
Privatisering: 1989 In 1989 veranderde een staatsbedrijf in een commerciële onderneming. Hiervoor speelde o.a. de politieke beslissing om het hoofdkantoor van PTT Den Haag naar Groningen over te plaatsen. Dit leidde tot veel protesten en onrust. Vanuit de politiek werd dit aangevoerd door drs. Neelie Smit Kroes en haar Staatssecretaris Jaap Scherpenhuizen. Hierbij hoorde ook een nieuwe cao, het afsluiten van deze cao duurde maar liefst negen maanden! De onderhandelingen werden gevoerd vanuit de PTT onder leiding van Cor Wit, directeur Generaal. Vanuit de bonden werd er onderhandeld door Theo de Ruiter (onderhandelaar in die tijd) en Toon van Dun, ook onderhandelaar en tot op de dag van vandaag actief voor zusterorganisatie BVPP. Omdat de onderhandelingen uiterst moeizaam zijn verlopen en zo lang hebben geduurd liet Cor Wit taart serveren tijdens de ondertekening van deze eerste cao.
Tiny van Loosbroek, in de jaren ’80 was zij actief voor de BTPP als kaderlid en in de OR. ‘Beleid & Uitvoering’ van onze vereniging anno het jaar 2000. Joop van Hasendonk, voorzitter & penningmeester, Emile Starmans en Jan Neeleman, beiden medewerkers bondsbureau. 12
Kaderlid Cees Janssen werkte op de telefooncentrale in Tilburg en is hier bezig met controle van apparatuur Receptie van de heer Wiegmans, Eindhoven
Carol de Roos, eerste vrouwelijke lid
Vertrek BTPP bij VOV, oprichting Copgroep in 2001 Aan het einde van het vorige millennium groeide de onvrede over uitvoeringsorganisatie VOV. De collega’s van de vakbond BVPP waren ook mateloos ontevreden en BTPP en BVPP besloten samen uitvoeringsorganisatie Copgroep op te richten. Onder leiding van Ron Harmsen werd dat in januari 2001 een feit!
13
Interview met Eelco Blok
Huidige voorzitter raad van bestuur KPN De privatisering van PTT had destijds nogal wat voeten in de aarde. Als u nu moest beslissen of KPN werd geprivatiseerd, zou u dat doen? Waarom (niet)? Terugkijken biedt altijd een ander perspectief. Vaak leerzaam. En tegelijkertijd: gedane zaken nemen geen keer. Ik kijk liever naar het heden en ben er trots op wat we als KPN de laatste jaren hebben gerealiseerd en nog steeds aan het neerzetten zijn.
Eelco Blok
Eelco Blok is bestuursvoorzitter en CEO van KPN sinds april 2011. Eelco is geboren in Vlissingen in 1957. Samen met zijn partner Annemarie hebben ze drie kinderen. In zijn vrije tijd is hij fervent wedstrijdzeiler. Kunt u iets meer vertellen over uw carrière voor u ceo van KPN werd? Ik ben in 1983 begonnen als business analist bij PTT, de voorganger van KPN. Na mijn studies bedrijfseconomie en bedrijfskunde in Rotterdam zocht ik de combinatie van technologie en een dynamische omgeving die telkens weer nieuwe uitdagingen bood. Tot op de dag van vandaag is die keuze terecht gebleken. In mijn tijd bij KPN heb ik verschillende functies bekleed en ben onder andere verantwoordelijk geweest voor de divisies Vast, Zakelijke Markt, Wholesale & Operations, Getronics, Mobile International en iBasis.
KPN is regelmatig in het nieuws met een al dan niet een dreigende overname. Hoe ziet u de toekomst van het bedrijf? We hebben de afgelopen jaren heel veel geïnvesteerd in de versterking van onze netwerken en in onze dienstverlening aan onze klanten, zoals het verbeteren van de klantenservice. Ook hebben we veel geïnvesteerd in verbeteringen van producten zoals ons interactieve TV product. Nu zijn we volop bezig om onze diensten en processen eenvoudiger te maken. Hier gaan onze klanten veel baat bij hebben, en we kunnen ook onze kosten verder verlagen. Door al deze acties staan we er sterker voor. En we hebben een duidelijke strategische koers op operationeel en financieel vlak. Deze strategie kunnen we zelfstandig uitvoeren. En ja, als de consolidatieslag in Europa doorzet, zal er mogelijk ook bij KPN een partij aankloppen. Dan gaan wij gewoon met elkaar in gesprek. Het grote voordeel van hoe KPN er nu voorstaat is dat wij vanuit kracht aan tafel kunnen gaan zitten. Er is geen noodzaak voor een partner. Wij kunnen zelfstandig onze strategie uitvoeren.
Wat was voor u het leukste moment bij KPN? Er is niet maar één moment. Zo ben ik heel trots op de snelle uitrol van ons 4G netwerk. In een jaar tijd zijn we er in geslaagd om een landelijk dekkend netwerk uit te rollen en daarmee lopen we voorop ten opzichte van onze concurrentie. En ik word ook blij van de reacties van onze klanten op nieuwe diensten als KPN Compleet. Daarmee doen we wat extra’s voor bestaande klanten en dat wordt als zeer positief ervaren.
Qlix (het vroegere BTPP) is al 50 jaar betrokken bij de totstandkoming van arbeidsvoorwaarden bij KPN. Hoe kijkt u aan tegen de rol van vakbonden nu? Rond het overleg over onze primaire arbeidsvoorwaarden die vervolgens in de CAO worden overeengekomen en het Sociaal Plan spelen vakbonden voor KPN en voor onze medewerkers een belangrijke rol. Vakbonden vertegenwoordigen bij KPN een relatief grote groep medewerkers en zijn daarmee voor ons een belangrijke gesprekspartner. In de CAO kunnen we onze strategie vertalen in een pakket van collectieve arbeidsvoorwaarden dat ons een aantrekkelijke en goede werkgever maakt voor onze medewerkers nu en in de toekomst. Ook buiten de CAO wordt er overlegd met de bonden.
Wat was voor u het moeilijkste moment bij KPN? In iedere periode zijn mooie en lastige momenten te benoemen. Dat is toch wel inherent aan de positie van een CEO. Ik wil oog hebben en houden voor ieders belangen, of dit nu klanten, aandeelhouders of medewerkers zijn. Het zal niemand verrassen dat een CEO soms voor ingewikkelde keuzes staat. Denk bijvoorbeeld aan de noodzaak om het bedrijf af te slanken en daarbij afscheid te moeten nemen van veel medewerkers.
Zo maken wij in geval van outsourcingen met de bonden harmonisatieafspraken waardoor de betreffende medewerkers weten dat zij er niet op achteruit gaan. Onder andere door goed te kijken of medewerkers ten opzichte van elkaar gelijkwaardig worden behandeld en door onze praktijk te toetsen aan die van andere bedrijven helpen de vakbonden ons om KPN eenvoudiger en succesvoller te maken. Wat ik ook goed vind om te zien, is de samenwerking tussen KPN en de vakbonden op
14
weg naar de CAO. Wij hebben al twee jaar gekozen voor co-creatie daarin en dat is ons goed bevallen. In 50 jaar is er veel veranderd en de rol van vakbonden staat meer dan ooit ter discussie. Hoe ziet u de rol van vakbonden in de toekomst? Wat ik tekenend vind voor de nieuwe verhoudingen, is de aanpak van co-creatie. Ik snap goed dat de vakbonden hard nadenken over de vorm waarin de collectieve medewerkersvertegenwoordiging vandaag de dag het beste georganiseerd kan worden. Tijden veranderen en daarmee ook de Nederlandse arbeidsverhoudingen.
Jouw probleem is onze zorg! Dreigend ontslag, een conflict, een reorganisatie of een eenzijdige wijziging in je arbeidsvoorwaarden. Vroeg of laat krijgen we allemaal wel eens een
Lidmaatschap van een vakbond zal niet elke medewerker aanspreken. Bij KPN en bij ITS echter zitten vakbondsbestuurders aan tafel met vernieuwende ideeën over de waarde die vakbonden kunnen toevoegen in de sociale dialoog. Daarbij denken ze ook na over hoe niet-vakbondsleden een stem kunnen hebben. Immers, niet iedereen herkent zich in een verenigingsmodel en voelt zich geroepen om lid te worden. Is er een moment in uw contacten met Qlix/de vakbonden dat u altijd is bijgebleven? Ook hier is het lastig om één moment te noemen. Wat mij opvalt bij de contacten met Qlix is de professionele houding van de vertegenwoordigers. Vanuit de geschiedenis zit er veel kennis van ons bedrijf en de sector. Qlix kijkt ook altijd naar datgene wat het beste is voor het bedrijf op de lange termijn. Stel, met de kennis van nu mag u één beslissing wijzigen, welke is dat? Ik denk niet dat we ergens steken hebben laten vallen. We hebben goed ingespeeld op de snel veranderende omstandigheden en elke keer de noodzakelijke maatregelen genomen als het aan de orde was.
probleem op het werk. Qlix adviseert je graag! Onze ervaren belangenbehartigers en juristen bijten zich vast in je probleem en geven je direct deskundige hulp!
En genoeg andere redenen om lid te worden van Qlix!
Arbeidsrechtelijke hulp Collectieve belangenbehartiging Korte lijnen, persoonlijk advies Lage contributie Gratis belastingservice Informatie over jouw werk Eerste hulp bij problemen in de privésfeer
En ja, met de kennis van nu zouden we misschien zaken iets eerder hebben kunnen doen. Maar mijn devies is: concentreer je op het huidige moment, richt je op de toekomst en blijf niet hangen in het verleden. En dan zie ik een organisatie met enorme wilskracht. Met medewerkers die altijd onze klanten centraal stellen en innovatieve slagkracht ten toon spreiden. Dan durf ik wel te stellen dat we de juiste keuzes hebben gemaakt, en aan het maken zijn. Wat zou u willen gaan doen als u ooit afscheid neemt als ceo van KPN? Daar ben ik nu nog helemaal niet mee bezig. Mijn focus ligt volledig bij KPN en wat ik daarna ga doen, dat zie ik dan wel. Wat is het beste boek wat u ooit heeft gelezen? (En waarom was dat een goed boek) Ik lees op vakantie graag thrillers en dan vooral van Scandinavische auteurs. 15
De ondernemingsraad: Hoeksteen van medewerkerinvloed Een van de meest belangrijke invloedsfactoren die je als vakbond, maar ook als medewerker, binnen een bedrijf hebt is de medezeggenschap. Toch was dit niet altijd zo vanzelfsprekend. Medezeggenschap van heel vroeger tot nu Tot de invoering van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) was er geen wettelijke regeling die het recht om mee te weten, mee te spreken en mee te beslissen regelde. Toch is inspraak van de werknemer in Nederland al in de 18e eeuw ontstaan. Men sprak toen van kernen, een groep door de werkgever geselecteerde werknemers die mochten meepraten en adviseren met de directie. De bekendste voorbeelden zijn de kern van de Gist en Spiritusfabriek te Delft, opgericht in 1878, en de kern van de Stork machinefabriek te Hengelo, opgericht in 1883. Dit was echter meer uitzondering dan regel en het heeft tot op 7 juni 1950 geduurd dat de instelling van een ondernemingsraad een wettelijke verplichting was. Die eerste WOR was nog wel heel duidelijk anders dan de WOR die we nu kennen. Zo gold hij alleen voor de publieke sector voor bedrijven met meer dan 25 medewerkers. De belangrijkste taak van de ondernemingsraad was om naar vermogen bij te dragen aan een zo goed mogelijk functioneren van de onderneming ‘onder erkenning van de zelfstandige functie van de ondernemer’. Van behartiging van personeelsbelangen was toen nog geen sprake. Ook was de directeur lid van de ondernemingsraad, was de rol adviserend en alleen op onderwerpen in de sociale sfeer. De ondernemer kon er als er sprake was van ‘zwaarwichtige belangen’ ook van af zien om advies te vragen. Van verkiezingen was al helemaal geen sprake, de leden werden door vakbonden aangewezen. Pas na de onrustige jaren zestig werden de bevoegdheden van de ondernemingsraad uitgebreid en kwamen er verkiezingen waarbij met kon stemmen op kandidaten. Met de nieuwe WOR van 1971 werden de bevoegdheden verder uitgebreid: • De uitbreiding van taak en doel van de OR. De OR was er nu ook voor de behartiging van werknemers belangen. • Uitbreiding van de adviesbevoegdheden • Uitbreiding van het instemmingsrecht t.a.v. sociaal beleid • Sancties op het niet naleven van de wet • Bescherming van de rechtspositie van OR-leden • Recht op scholing en vorming van OR-leden
Pas in 1995 zijn de medezeggenschapsrechten van ambtenaren ook in de WOR opgenomen. De WOR is voor de laatste keer aangepast in juni 2013. In deze wijziging is de financiering van opleiding van OR-leden gewijzigd, maar tevens het recht op opleiding nog steviger verankert. Op grond van de WOR heeft een ondernemingsraad het recht om gevraagd of ongevraagd te adviseren, het recht van instemming (bij bedrijfs- of beleidsregelingen die het personeelsbeleid betreffen) en het recht om in beroep te gaan bij de rechter als een advies niet wordt opgevolgd. Qlix in de ondernemingsraad: dank aan de velen die zich inzette Qlix is al vijftig jaar intensief betrokken bij de ondernemingsraden en overlegorganen binnen de bedrijven waarbinnen ze actief is. Veel goede en betrokken BTPP-leden, Qlix-leden zijn actief geweest en nog actief binnen de ondernemingsraden van hun bedrijf. Het voert te ver hen allen hier bij naam te noemen. Het waren er veel en het risico is groot dat we iemand vergeten. Dat maakt onze waardering niet minder. Een dank aan die velen die veel van hun tijd, maar zeker ook veel van hun vrije tijd, hebben ingezet voor het belang van hun collega’s! De ondernemingsraadleden van nu Geen beter manier om al die Qlix-ondernemingsraadleden van de afgelopen vijftig jaar te eren, dan hier nog eens de ondernemingsraadleden van nu in het zonnetje te zetten. Bij KPN zijn in mei net verkiezingen geweest en hebben de OR-leden een nieuwe termijn voor de boeg: Ondernemingsraad KPN Contact
In 1983 werd de medezeggenschap in de Grondwet opgenomen: Artikel 19 lid 2 Grondwet: De wet stelt regels omtrent de rechtspositie van hen die arbeid verrichten en omtrent hun bescherming daarbij, alsmede omtrent medezeggenschap. 16
Mieke Santen-Schepers
Ronald Briels
Ondernemingsraad KPN Zakelijke Markt
KPN NetCo
Erik Koster
Harry Sonderman
Chris Verheij
John Voormanns
Qlix nr. 5, 2012_Opmaak 1 26-10-12 15:07 Pagina 16
Hans Verheijen
Jos Vroemen
Sam Philips
Interview met Hanne
KPN Bij Volker Wessels Ontwerp-engineer en lid van Consumer Residential Telecom heeft Qlix een lid in de GeOR
John Goedman
de G
Erdogan Tunc
Irma Nawijn
Hanneke Mulders – Schuurman is altijd kriMulders-Schuurman tisch geweest Hanneke over ondernemingsraden. Op aanraden van Caspar Vlaar is ze zich gaan verdiepen in de rol en mogelijkheden van d Gemeenschappelijke Ondernemingsraad 17 (GeOR) van VolkerWessels Telecom Infra.
Anekdote
Liever praten, maar als het moet op de barricades! Ik herinner me nog dat we in 2007 plotseling in de onderhandelingen voor de cao voor KPN contact muur vast kwamen te zitten. Qlix zal als vakbond niet snel naar het actiemiddel grijpen, maar tussen directie en medewerkers was een dusdanige muur van onbegrip ontstaan dat het ook aan de onderhandeltafel niet anders kon dan vastlopen.
Discussie tussen werkwilligen en stakers
king en we hadden een 24-uursstaking, compleet met posten aan de poort rond de klok. We knokten, we kregen onze 3 % niet, maar wel ruim 2. Belangrijker nog was dat de zo broodnodige dialoog tussen medewerkers en management eindelijk op gang kwam. Een mooie winst, een mooie actie. En wat was ik trots op ‘mijn’ BTPP’ers die het mogelijk hadden gemaakt!” (Ton Riebel, in 2007 actieleider KPN Contact Enschede)
En na de staking weer aan het werk
6 uur ‘s morgens - ontbijt bij de poort
Mark Capel, bestuurder Qlix in gesprek met de media
Onze collega’s van ABVAKABO hebben een geoliede machine die zulk soort dingen snel op de rails zet en binnen een dag of twee was er in Utrecht een bijeenkomst van het LAC (Landelijk Actie Comité) waar vertegenwoordigers van alle bonden en alle KPN Contactvestigingen bijeen kwamen. Samen met collega kaderlid Mieke Santen ging ik namens Enschede en BTPP (zo heetten we toen nog) met onze voorzitter Joop van Hasendonk naar de bijeenkomst. Na een rumoerige bijeenkomst hadden we een actieplan en vervolgens werd er per locatie gevraagd naar de lokale actiecomités. Groningen had alles op orde, Eindhoven was vol op stoom, Rotterdam was er klaar voor. Enschede? “Ja hoor, ons actiecomité komt morgen bij elkaar om de uitkomst van vandaag te bespreken.” hoorde ik mezelf zeggen. Joop keek even opzij. Op de terugweg in de auto zei hij “Drukke dag morgen zeker? Als je nog een actiecomité uit de grond moet stampen?” “Ja, maar dat gaat wel lukken.”
Posten tot in de kleine uurtjes
Qlix pakte het pand in met spandoeken
De staking was massaal
En gelukt is het. Enschede, met een actiecomité dat voor 90 procent uit BTPP’ers bestond, werd het brandpunt van de acties. Het pand werd rondom ingepakt in actiespandoeken, we hadden een werkonderbre18
Ton Riebel als stakingsleider
Herinneringen ophalen met Elly van Hout Weduwe van Harry van Hout en beschermvrouwe van Qlix Door: Emile Starmans en Joop van Hasendonk Ook door Harry’s activiteiten was het altijd druk in huize van Hout. Er werd vergaderd en de telefoon stond niet stil. Was het niet voor de gemeenteraad dan was het wel voor de Bond. Er werd ook aan ontspanning gedaan en samen met Bart Wiegmans en zijn vrouw werd op vakantie gegaan. Ook gingen Harry en Elly soms ook samen naar bijeenkomsten in het buitenland te zijn. Harry werkte in de centrale aan de Keizersgracht en had door zijn werk ook vaak waakdienst. Tijdens één van deze diensten werd hij aangereden en kwam thuis te zitten. Net op dit moment was Elly hoogzwanger en moest dus ook voor Harry zorgen.
Elly van Hout
Op donderdag 5 juni werden Joop van Hasendonk en Emile Starmans hartelijk ontvangen ten huize van Elly van Hout om herinneringen op te halen over de tijd dat onze oprichter Harry van Hout nog actief was in de BTPP. Na het overhandigen van een bloemetje en onder het genot van een kopje koffie met vlaai kwamen de verhalen. Elly van Hout, 79 jaar jong, vertelde over de tijd dat ze op een bijzondere manier als jonge vrouw contact kreeg door, hoe kan het ook anders, de telefoon met Harry. Elly werkte in het ziekenhuis en Harry kwam als PTT-er daar ook. Door een telefoonstoring kwam het gesprek tot stand en bij Elly klonk Harry’s stem wel leuk. Elly veranderde van werk en ging in Best werken waar ze opnieuw via de telefoon in contact kwam met Harry. Na afloop van het werk maakte ze de afspraak om samen terug te fietsen naar Eindhoven. En zo kwam de relatie tot stand wat resulteerde in een gelukkig gezin met drie jongens, werkzaam niet in het vak van hun vader, maar werkzaam in de fotografie, horeca en ziekenverzorging. Na 1990 kwamen er nog vier kleinkinderen. Elly is nog fit! Ondanks haar leeftijd, loopt Elly elke dag nog een rondje met haar hond en heeft de verzorging van haar papegaai en poezen. Eén van haar zoons woont om de hoek en ze is niet alleen in huis zodat ze altijd aanspraak heeft. Ze bridget nog geregeld en heeft nog andere hobby’s. Elly kwam uit een gezin met vier zusters en een broer. Gigantisch drukke periode Van de tijd dat Harry nog actief was is er veel te vertellen. De zorg voor de kinderen kwam op de eerste plaats, maar omdat ook Elly actief was in het CDA en raadslid was terwijl Harry druk was met zijn bond en het raadslidmaatschap moest er soms de nodige oppas worden geregeld. Gelukkig hielpen de buren een handje zodat er altijd oppas was voor de kinderen.
Naar de pijpen van je chef dansen was voor Harry onacceptabel Elly weet nog dat de reden voor het oprichten van een eigen vakbond voor technisch personeel voortkwam uit het grote ongenoegen van Harry dat technisch personeel te weinig invloed had. Hij vond het onacceptabel dat je als technische man niet werd gehoord en je maar naar de pijpen van de chefs moest dansen. Er is thuis in die jaren ook vaak hierover gepraat. Harry werd als lastig ervaren De oprichtingsvergadering en het succes van de nieuwe bond heeft hem nog actiever gemaakt en dankzij hem kwam er een samenwerkingsverband met de Duitse, Belgische en Luxemburgse collega’s. Het resultaat was dat Elly en Harry het nog drukker kregen om het gezin te runnen. Het was voor Harry niet altijd gemakkelijk op zijn werk, omdat hij indertijd als ‘lastig werd ervaren’. Omdat hij een uitgesproken mening had over zaken, vooral de manier waarop met zijn collega’s werd omgegaan. Elly vertelde nog dat Harry zijn baard liet staan tijdens een vakantie. Toen hij na de vakantie op een vergadering van het CDA binnen kwam riep een collega, daar komt de heer Jezus binnen. Harrie kon net als Jezus niet in de toekomst kijken maar hij heeft toch in heel veel zaken gelijk gekregen. Zo gaf hij al indertijd aan dat de bond niet alleen voor de PTT-er moest werken maar dat er ook aansluiting gezocht moest worden met andere werkvelden. De werkzaamheden van nu Qlix zijn daar een goed voorbeeld van. Trots op Harry Zijn plotselinge overlijden was zowel voor zijn familie als bond en collega’s een groot verlies. Vooral voor Elly en de kinderen was het onbegrijpelijk. Elly waardeert het zeer dat ondanks dat het al vijf en twintig jaar geleden is, hij nog steeds wordt herinnerd en dat zijn grote passie, de Bond, nog steeds actief is. Als beschermvrouwe heeft ze nog een laatste woord: Ze waardeert zeer de persoonlijke benadering van de bondsleden, je kunt er altijd terecht en indien nodig persoonlijk contact. Ze hoopt op een nog een groot aantal jaren voor de Bond met als basis de idealen van haar man. Ook hoopt zij dat de mensen wat meer begrip voor elkaar kunnen opbrengen en ruzies uitpraten in plaats van oorlog. 19
Dubbelinterview met
Wim Bechtold - Eerste lid van BTPP (Voorloper Qlix) & Aristarique Maat - Jongste lid van Qlix regeling) gegaan, na 40 dienstjaren. Door mijn activiteiten Binnen PTT Dienstcommissie Vakbond, BB, bestuur in de wijkraad, voetbalscheidsrechter, werd ik verrast met een Koninklijke onderscheiding waar ik nog steeds trots op ben!
Wim Bechtold
Kunt u meer over uzelf vertellen? W.Bechtold: Op 1 november 1937 ben ik geboren in Den Bosch. Ik ging naar de lagere school en later de ambachtsschool, opleiding elektrotechniek. In 1952 ben ik één jaar gaan werken in de bouw als elektricien. Maar dat werd slecht betaald en wij moesten blijven werken, ook als het vroor, terwijl de timmerlui en metselaars naar huis mochten. Het werk lag niet voor het oprapen, maar ik wilde graag iets anders. Op advies van mijn vader ben ik bij de overheid gaan werken. “Bij de overheid zal je nooit rijk worden, maar je hebt wel zekerheid”. Hij had de crisistijd van 1930 tot 1940 meegemaakt. Na verschillende sollicitatiepogingen werd ik aangenomen bij de telefoondienst in Amsterdam. In Amsterdam heb ik bij twee katholieke gastgezinnen gewoond. Na het leerlingstelsel een opleiding van 2 jaar. Ik begon mijn Telecom loopbaan als bouwer van telefooncentrales. In 1957 moest ik in dienst, de dienstplicht was toen voor alle mannen van 18 jaar en ouder. Ik ben toen 18 maanden bij de Commando’s geweest in Roosendaal. Omdat ik alles bij elkaar al jaren van huis was wilde ik niet meer terug naar Amsterdam en kreeg toen overplaatsing naar het telefoondistrict s’ Hertogenbosch, naar de afdeling Montage centrales. Na die tijd 1958 leerde ik mijn liefde Rietje kennen bij een dansschool in ‘s Hertogenbosch. Wij dansten op de muziek van Bill Hayley en Elvis Presley. Rietje en ik kregen één dochter en onze dochter heeft twee kinderen. Helaas is Rietje vier jaar geleden overleden aan borstkanker, na een lijdensweg van 12 jaar. Na op verschillende functies te hebben gewerkt binnen het district ben ik mijn loopbaan geëindigd als chef storingsdienst. Ik gaf leiding aan een groep dames die de meldingen (007) aannamen en een groep monteurs die op pad gingen om de storingen op te lossen. In september 1994 ben ik met de VUT (Vervroegde Uittreding 20
A. Maat: In 1992 ben ik geboren in Bleiswijk. Na de basisschool heb ik VMBO gedaan, de theoretische leerweg. Daarna heb ik een MBO, ICT opleiding gedaan. In mijn vrije tijd luister ik graag naar veel verschillende soorten muziek. Series kijken vind ik ook leuk. Lost vond ik bijvoorbeeld een geweldige serie, alles behalve voorspelbaar en de verhaallijnen bleven maar verassen. Nu ben ik begonnen aan de Blacklist, dat lijkt een aardig verhaal! Ik werk bij (het internationale) Teleplan in Zoetermeer op de afdeling planning. Teleplan repareert hardware apparatuur op locatie. Ik ben daar een jaar geleden begonnen als contactcenteragent en maakte al snel promotie naar de afdeling planning. Als contactcenteragent heb ik veel geleerd over mobiele telefoons en het voeren van goede gesprekken. Het mooie van contactcenter werk is dat je klanten echt blij kan maken. Daar staat tegenover dat ze je niet zonder reden bellen en dat ze in eerste instantie meestal niet blij zijn als je ze aan de lijn krijgt. In dit vakgebied zijn de systemen vrij ingewikkeld, het is vaak veel leren en oefenen voordat je ermee kan werken. Waarom werd u lid van de BTPP? W.Bechtold: Ik was betrokken bij de oprichting in de kantine van de telefooncentrale op de Keijzersgracht in Eindhoven. Harrie van Hout en Bart Wiegmans waren de trekkers. De contributie was wel héél aantrekkelijk, vele guldens minder in vergelijking bij de Kabo (Voorloper van de huidige Abvakabo). Ze noemden ons ook wel de kwartjesbond (25 cent). Wellicht leuk om te weten, onze penningmeester van toen, Wim Denis, ook uit Den Bosch ging de deuren langs om contributie te innen. Wie maakte u lid? W.Bechtold: Mijn vader zei altijd, “Jongen, denk eraan, eendracht maakt macht”. Ik was KABO-lid. Toen leerde ik Harry van Hout kennen. Harry had een duidelijke mening over de Kabo. Hij zei dat de Kabo alleen voor kantoormensen was, dat was inderdaad zo en hij begon de strijd voor het Technisch personeel. Deze collega’s werden in die tijd zwaar ondergewaardeerd, Harry heeft mij toe stap voor stap opgeleid als vakbondsman, ik was toen 26. Harry leerde mij effectief vergaderen, je mond dicht te houden als je onvoldoende van een onderwerp wist, spreken op juiste momenten en altijd op qui-vive zijn. Wees bedachtzaam waarschuwde hij mij. Harry stond altijd 24 uur per dag klaar voor mensen. Ik was best wel ambitieus en wilde graag meedoen met deze club barstensvol vernieuwende ideeën.
A. Maat: Yvette Hageman, toen werkte ik nog bij L & H, een contactcenter. Er was toen veel gerommel en zij adviseerde mij om lid te worden van Qlix. De heer Bechtold, kunt u meer vertellen over de oprichtingsvergadering? W. Bechtold: Harry van Hout en Bart Wiegmans namen het initiatief. Iemand uit Den Haag heeft Aristarique Maat ons geholpen de bond op te richten. Harry gaf een gloedvol betoog en maakte iedereen enthousiast. Hij was een echte apostel die vol vuur kon spreken . “We pikken het niet langer!” Kabo kreeg de wind van voren over de vriendjes politiek die werd bedreven. Harry noemde ze stelletje zakkenvullers over de ruggen van vakbondsleden. Hij vond het bijvoorbeeld regelrechte discriminatie dat Kabo de rechten van het administratieve personeel veel beter verdedigde dan die van het technische personeel. Welke wapenfeiten hebben wij te danken aan deze pioniers? W. Bechtold: Wij hebben gestreden voor respect voor het technische personeel en de gelijktrekking van rangen tussen kantoor- en technisch personeel. Sinds de BTPP zat je als technisch medewerker ook niet meer gevangen in je beroep en kon je ook elders promotie maken. Verder hebben we samen met andere bonden gestreden voor een werkweek van 40 uur, in plaats van 48 uur. Net zoals de kantoorjongens, kregen wij de ‘Vrije Zaterdag’, dat was wat, in die tijd!
Wim Bechtold
Ook iets waar ik enorm trots op ben, zijn de spectaculaire loonsverhogingen. Vooral door toedoen van de bonden. Toegegeven, het was in een tijd van economische bloei, maar deze periode hebben we enorme loonsverhogingen voor het technische personeel kunnen uitonderhandelen. We spreken dan over 5, 7 en in sommige gevallen zelfs 10 procent! Tevens hebben we ‘ de prestatietoeslag’ als vakbond kunnen bereiken!
Door de goede organisatiegraad gingen de directies ook meer rekening houden met ons. We kregen ook opleidingen die door het bedrijf werden betaald. Omdat alles van en leien dakje liep dachten veel collega’s na een aantal jaren dat de vakbond niet meer nodig was. Om geld uit te sparen verlieten toen velen de vakbonden, want het kwam toch allemaal vanzelf. Ook in deze tijd is het goed dat je georganiseerd blijft, anders bepalen andere machten wat goed voor je is! Bij deze wil ik besluiten omdat mijn memorie door de loop van de jaren aan verlies onderhevig is. Het is mooi geweest en heb een fijne tijd gehad met ups en downs, maar zou het zo weer overdoen. Beste leden ik wens jullie alle geluk in het bedrijf en jullie thuishaven. In 50 jaar is er veel veranderd, rol van vakbonden staat discussie, hoe ziet u de rol van vakbonden in de toekomst? A. Maat: Juist als jongere heb je die oude kennis nodig!
Qlix mocht de afgelopen vijftig jaar de belangen behartigen voor duizenden collega’s in de Telecomsector.
Qlix 50 jaar! 1 juli 1964 • 1 juli 201
5
Ook in de komende jaren zetten wij ons 100 procent in voor jou! 21
De voorzitters van De Bond van Telecompersoneel PTT & Qlix Door: Emile Starmans
Harrie van Hout, oprichter
Lou Claessens
Na de oprichting van de Bond door Harrie van Hout en Bart Wiegmans moest er zoals alle zich zelf respecterende verenigingen, een bestuur worden gevormd. Er werd gezocht naar een actieve medewerker en Albert Schel werd de eerste voorzitter van de nieuwe bond. Albert was werkzaam in Den Bosch en al meteen geïnteresseerd in de nieuw bond. Hij was al actief voor collega’s die in de knel kwamen en hulpvaardig bij problemen. Tijdens zijn voorzitterschap werd gestaag het ledental uitgebreid en werden er ook in andere plaatsen afdelingen opgericht. Ook werd men lid van het AC (ambtenarencentrum) Albert was voorzitter van 1964 tot 1975.
contributiestelsel ingevoerd en werden de afdelingen omgevormd naar sectoren. Het ledental groeide gestaag en het 3500e lid werd ingeschreven. Ook werd aansluiting gezocht bij de Eurofedop de Europesche federatie van overheidspersoneel. Lou was voorzitter van 1985 tot 1995.
Door het aftreden van Albert werd Bart Wiegmans gevraagd voor het voorzitterschap. Bart was al actief als secretaris in het bestuur en bekend met de gang van zaken. Bart leidde het bestuur met strakke hand en continueerde het ingezette beleid van het bestuur, vooral meer leden. Bart was voorzitter van 1975 tot 1982. Bart trad af als voorzitter en er moest een nieuwe kandidaat worden gezocht. Die werd gevonden in Hilversum bij het AVVC. Chris van Loon was al actief in de Bond en was bereid het voorzitterschap te aanvaarden. In de jaren dat hij voorzitter was waren de ambtenaren het middelpunt van allerlei maatregelen om de arbeidskosten te verlagen. Toen men ging tornen aan de pensioenrechten was de maat voor de bonden vol en ging men over tot acties. Onze bond kreeg het voor elkaar de radio en tv zenders op zwart te zetten door de acties van onze leden bij het AVVC in Hilversum. Chris was voorzitter van 1982 tot 1985. De volgende voorzitter was Lou Claessens. Lou was al actief in de afdeling Maastricht en werd voorgedragen op de algemene ledenvergadering en gekozen als voorzitter. Lou zette voortvarend de gekozen lijn van het bestuur voort en onder zijn bestuur werd er een nieuw 22
Joop van Hasendonk
Na Lou Claessen werd Joop van Hasendonk gekozen als voorzitter. Joop was al jaren actief als secretaris en penningmeester in het bestuur van de bond en kende als geen ander het klappen van de zweep. Onder zijn leiding werden allerlei activiteiten in gang gezet om de bezigheden van de bond uit te breiden naar andere werkvelden. Ook al omdat KPN afdelingen verkocht waarbij de medewerkers toch lid wilde blijven van onze bond. Omdat ook de naam van de bond niet meer de lading dekte werd gekozen voor een andere naam en werd Qlix geboren. Joop was voorzitter van 1995 tot 2010.
Ton Riebel Wil van Nunen
Op de ledenvergadering van 2010 werd Wil van Nunen tot voorzitter gekozen. Wil was al jaren actief in het bestuur als persoonlijke belangenbehartiger en wist als oudgediende alles over de gang van zaken. Wil zorgde voor uitbreiding van het bestuur en zette het uitgestippelde beleid voort. Wil was voorzitter van 2010 tot 2012. De voorzitter die nu nog de scepter zwaait is Ton Riebel. Ton is de bindende schakel binnen het bestuur en sa-
men met hem zijn er allerlei activiteiten in gang gezet om de continuïteit van onze bond te waarborgen. Ton is voorzitter vanaf 2012. Als laatste van dit overzicht moet toch ook gezegd worden dat een woord van dank moet uitgaan naar al die medebestuurders die samen met de voorzitters , naast hun werk en vaak in de vrije tijd, zich belangeloos hebben ingezet voor het goed functioneren van de bond, onder het motto, vrijwillig maar niet vrijblijvend!
Qlix heeft haar wortels bij de voorloper van KPN, tegenwoordig zijn wij actief bij meerdere ICT-, Telecom- en Contactcenterbedrijven!
23
Jouw probleem is onze zorg, vanaf dag één!
Meld je snel aan via
Onafhankelijk behartiger van werknemersbelangen
Na aanmelding heb je meteen recht op volledige (juridische) ondersteuning
www.qlix.nl
Word jij de ledenwerver van het jaar? Maak een collega lid en ding mee naar de prijzen voor de beste ledenwervers Actievoorwaarden:
• Elke 20ste aanmelder ontvangt een iPAD mini • Elk nieuw lid krijgt
3 maanden
lidmaatschap gratis
• Je verbindt je minimaal
tot 31-12-2015 lid
te blijven
Werf jij • Een lid, dan krijg je 3 maanden contributie gratis • 5 leden, dan krijg je een wervingsbonus van € 100,• 10 leden, dan krijg je een iPAD mini • Als je nog meer leden werft, maak je opnieuw kans op de bovenstaande bonussen
• Je was in 2013 geen lid van Qlix
De beste ledenwervers worden nog extra beloond: 1e prijs: een weekendje weg 2e prijs: een diner voor twee 3e prijs: een bioscoopbon
Let op: de actie geldt vanaf 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014!
24
Meld je nu aan op www.qlix.nl
