J.P. vd Bildtstraat 12 Oftewel Vrouwenparochie no 49, 66, 100, 153 en 253 Door Anita Smit oktober 2009 M.m.v. Douwe Swart, gemeente archivaris “Het Bildt” Bronnen: Gemeente archief Internet diverse historische sites zoals Leeuwarder Courant, Fries en Bildts beeldarchief Tresoar te Leeuwarden
huis in 1903
-1-
Geschiedenis van een huis en haar bewoners (van 1825 tot heden) Waarom uitzoeken van een geschiedenis Het huis zoals we het nu kennen staat hier sinds 1830. Dit kan je zien omdat op de gevel van het huis zowel links als rechts 1830 in een van de stenen is gegraveerd. Bij die 1830 staan 2 initialen.
Aan de linkerkant staat
en aan de
rechterkant van het huis Dit fascineerde me, en toen ik in de Bildtse Post las over geschiedenissen van huizen, dacht ik, dat moet bij dit huis dus ook na te zoeken zijn. En zo begaf ik me naar de gemeente archivaris ( Douwe Zwart) van het Bildt, op zoek naar de initialen op de voorgevel van mijn huis. Samen met hem ben ik op zoek gegaan, en heb een hoop leuke en interessante zaken gevonden. Rond 1830 is heel Nederland kadastraal in beeld gebracht. Hierdoor begin ik mijn geschiedenis op dit moment, want dat is makkelijker opzoeken. Op de eerste kadastertekening staat nog het oude huis getekend. Hierdoor heb ik wel de laatste jaren nagezocht van het bestaan van dat huis.
1825-1829 Het huis zag er geheel anders uit, en werd bewoond door diverse werkmannen en vrouwen. Het was gebouwd aan de oostzijde van het perceel. Het perceel is vanaf het moment dat het kadaster de percelen opgetekend heeft even groot geweest. Het kadastrale nummer was 149. En als je de verhoudingen goed bekijk, zal het huis van de straatkant tot ongeveer het eind van de nu bestaande schuur zijn geweest.
-2-
e
Pentekening uit plm.1790. 6 huis van rechts is perceel van nu.
Bewoners: In 1825 woonde er 2 gezinnen. - Pieter Klazes de Jong, hij was gehuwd op 24 febr 1824 met Sibrigje Sybes Stapert. Zij kregen 2 kinderen Antje ( 17 nov 1824) en Klaas (4 aug 1829) Pieter was werkman van beroep. - Dirk Yzaaks Bijlsma, hij leefde ongehuwd samen met Berber Pieter Haagsma ( later komt zij ook in de burgelijke stand voor onder achternamen als Hak en Haksma) Zij hadden ook 2 kinderen Klaasje ( 16 febr 1820) en Jeltje (6 maart 1824). Dirk was ook werkman van beroep. Naar zijn vader is later de kaatsvereniging Klaine Yzack genoemd. Dirk sterft op 31 mei 1832.
In 1829 woonde er ondertussen 3 gezinnen. Dit duidt erop dat het huis in verval raakte. - Lysbet Jans Schat, weduwe van de in 1810 overleden Marten Johannus ( de Vries), zij was werkvrouw en overlijd in 1839. Haar 2 dochters heetten Jannigje Schat (1803) en Antje Marten de Vries ( 1806). Waarschijnlijk is alleen de jongste nog woonachtig bij haar moeder in 1829, want Jannigje huwt met nl. in 1828 en overlijd in 1831. Antje Martens de Vries huwt pas op 24 juni 1848 met Dirk Dirks de Jong. - Gerrit Kornelis Kooistra, turfmeter van beroep, is op 15 mei 1796 in het huwelijk getreden met Maayke Pyters. Dit was een kinderrijk gezin. Alhoewel veel kinderen al op jonge leeftijd overleden. Hun kinderschare bestond uit Klaas ( geb 1797 overl 1808) Aaltje ( 1798 zeer jong overleden), Aaltje (geb 1800 overl 1848, ongehuwd), Pijter (geb 1803, huwt 1838), Klaas ( geb 1808, blijft ongehuwd), Sjoukje (geb 1809, overl 1842 ongehuwd), Pittje ( geb 1813)Cornelis (geb 1815, overl 1844) Jannigje (geb 1819, huwt in 1843). Alleen Jannigje zorgt voor
-3-
-
kleinkinderen, alleen overlijden die al bij de geboorte. Dus uiteindelijk komen er zover ik kan nagaan geen kleinkinderen meer voor. Ale Cornelis Prenting , werkman van beroep. Van hem kon ik geen verdere gegevens vinden.
1830- 1853 Het perceel werd gekocht door Pieter Bloembergen. In de boeken van het kadaster staat: “afgebroken en herbouw van de vrijdom geëxpireerd voor 1836”
Uit de “tafel der grondeigenaren”, Pieter Bloembergen mocht ƒ2,62 betalen aan eigendomsrecht (1835)
De geschiedenis van Pieter Bloembergen Pieter Bloembergen was geboren ( 3 sept 1787) en getogen in Leeuwarden. Hij was de jongste uit een gezin van 4 kinderen. Zijn vader heette Rienze en was gehuwd met Antje Reitsma. Hij was zoutzieder van beroep en woonde op het Vliet, daarnaast had hij een aantal huizen en landerijen en stond hij voor een aantal mensen hypothecair garant (cessionaris). Reinze heeft ook een aantal jaren in het gemeente -4-
bestuur gezeten. In Tresoar vind je vele notariële aktes onder zijn naam. In 1811 stelt hij zijn testament op en laat zijn dochters en Auke ( zijn oudste zoon) geld na. Pieter zou het huis met zout ziederij en het beurtschip van zijn vader erven, indien hij dit verkiest, voor een maximaal bedrag van 4250 gulden. Toen Reinze uiteindelijk in 1827 stierf, was de gehele situatie gewijzigd en wilde Pieter duidelijk geen zoutzieder meer worden. Hiervoor liet hij na zijn vaders overlijden een notariële acte op maken en gaf in opdracht van de nabestaanden, Christianus van der Aa, procureur te Leeuwarden opdracht tot het inventariseren en liquideren van de erfenis.
Testament van Rienze Bloembergen
Uiteindelijk koopt Pieter Koumans Brouwer ( gehuwd met Catharina Bloembergen) de zoutziederij met huis. Begin 1828, krijgt Pieter, bij notariële acte, toestemming van zijn moeder, Antje Reitsma om te trouwen met Janke Bakker ( geb 20 maart 1800 overl juni 1869). In de notariële actes van de verdeling van de erfenis worden alle echtgenoten, of reeds overleden echtgenoten genoemd, maar Janke Bakker niet. Later vind je ook van zijn oudste zoon (Auke) vele aktes. Ook zijn zussen ( Catharina en Tjitske trouwen met vooraanstaande koopman/ zoutzieder/ apotheker). Hun zonen -5-
volgen weer in de voetsporen van hun vader. Begin 1900 is er zelfs een Bloembergen en zonen bank te vinden tussen de notariële actes in Tresoar. Ook Rienze Bloembergen Santé is familie van hem, een neef. Hij had een cafe boven het theater "de Harmonie" en was tevens geldschieter en curator. Tegenwoordig woont er Nicolaas Bloembergen in de USA. Deze man heeft de nobel prijs voor de fysica gekregen in 1980. Voor de ontwikkeling van de NMR ( voorloper van de MRI) Pieter en Janke trouwen dan op 7 mei 1828, en verhuizen dan op 12 mei 1828 naar Vrouwenparochie. In het huis dat later van notaris Brunger wordt.
Advertentie in de Leeuwarder courant op 8 mei 1928
( waar de straat in Vrouwenparochie naar vernoemd is) Bij het trouwen erkent Pieter zijn zoon. Deze is geboren op 25 april 1823 en deze heet Pieter. Janke Bakker is een dochter van Kornelis Dirk Bakker en Meintie Johannes Ruitenschild. Haar ouders bezaten enkele huizen in St. Annaparochie en waren daar dus ook woonachtig.
Het werkzame leven ven Pieter Bloembergen Pieter ‘werkt” nog een beetje. Vanaf 1829 is hij voor velen in het dorp een geldschieter, in de vorm van notariële obligaties. Opmerkelijk is dat vele geldleningen gebeuren aan vrouwen, die of gescheiden of weduwe zijn. Ook koopt hij diverse huizen en landerijen. In 1833 verhuurd hij een landerijen voor bebouwing en huizenbouw. Ook koopt hij in 1835 het huis van de buren ( nu bekend als JP vd Bildtstraat 10) Waarschijnlijk breekt hij ook dit huis af en laat het opnieuw opbouwen als boerderij. Hier heb ik geen aanwijzigen voor gevonden, behalve dat beide huizen ongeveer dezelfde soort bouw zijn, en dus in ongeveer dezelfde tijd zijn gebouwd, waarbij no 12 en voornamer huis is als no 10. Hij verkoopt dit huis weer in 1846. In 1842 koopt hij ook nog een bakkerij met woonhuis in Oude Leije voor het bedrag van fl 1990,--. En verkoopt het in 1843 weer voor fl 3100,--. En in 1844 een huis in Blija voor 2100 gulden en verkopt het weer terug aan de eigenaar/ huurder 2 jaar later voor fl 2600,--. In 1844 komt hij echter alweer in de schulden. Er zijn 2 notariële actes van Notaris Pieter Andrea waarbij Pieter Bloembergen en zijn zoon schuldenaars zijn. In 1844 gaat het om een bedrag van fl 3000,-- en in 1846 om een bedrag van fl 1000,-In 1847 verhuurt hij samen met Klaas Arjen Wassenaar een woning en plekje bouwgrond voor fl 92,-- per jaar. Uiteindelijk verkoopt hij in 1853 zijn huis aan Klaas A. Wassenaar, voor een bedrag van fl 2300,--. Hij gaat samen met zijn vrouw inwonen bij hun schoondochter, die in Vrouwenparochie een herberg runt op nr 79. Dit huis moet ongeveer nu no ( huis naast de boerderij van Limburg)
-6-
J.S. Potter van Loon ( is ook burgemeester van het Bildt geweest) was eigenaar van deze herberg. Ten tijden van het tekenen van deze acte was J.S. Potter van Loon kandidaat notaris.
In de volgende passage gaat het over de voorwaarde. Zo hebben zowel de buren aan de oostkant als aan de westkant rechten van resp goot te ledigen als afvoer van regenwater op erf van de koper. Nog steeds is de regel over de ten westengelegen huis in de huidige acte opgenomen. Het volgende stuk uit de verkoopacte gaat over de betaling en wie er getuigen zijn geweest. Dit waren J.S. Potter van Loon en
-7-
Nog 2 passages uit de koopacte, laatste met de handtekeningen
-8-
Over Pieter Pieters Bloembergen Over Pieter Pieters Bloembergen is ook het nodige te vertellen. Hij huwt op 18 jarige leeftijd met Lysbert Abes van der Vlag ( geb 1820 overl. 31 dec 1919, op 99 jarige leeftijd). Zij krijgen 4 kinderen. Pieter ( geb 1 jan 1843 overl 29 mei 1917), Janke ( overl febr 1845) Meintie ( geb 8 nov 1849) en Klaasje ( 12 maart 1851) Opmerkelijk is dat hun kinderen genoemd worden naar Pieter en Janke Bloembergen en ouders van Janke Bakker. Van Lysberts kant wordt niet vernoemd ook Pieter Bloembergens ouders worden niet vernoemd. Huwelijksacte van Pieter Bloembergen en Lysbert Abes van der Vlag
Pieter vlucht weg in november 1852. Hij monstert dan in Hellevoetsluis onder de naam Harm Harmsen aan op de Pieter Kornelis Hoofd naar Newport, Engeland. Daar loopt hij ook weg van het schip. Als zijn jongste dochter gaat trouwen, wordt door de arrondissementsrechtbank te Leeuwarden vastgelegd dat hij “met de noorderzon is vertrokken” en niet is verschenen bij oproepen om zijn goedkeuring aan het huwelijk te geven, en derhalve dood wordt verklaard.
-9-
Deel uit de verklaring van de rechtbank dat Pieter P. Bloembergen met de noorderzon is vertrokken
1853-1872 Klaas A Wassenaar (geb overl 1858) heeft met zijn vrouw Saapke Rienks ( overl 1861) tot zijn overlijden in dit huis gewoond. Saapke is als weduwe teruggekeerd naar de plaats ( op de Attesweg) van haar zoon en daar overleden. Sinds het overlijden van Klaas Wassennaar hebben de kinderen het pand verhuurd. In 1865 is er een brief naar de burgemeester en wethouders gegaan om een verbouwing aan te kondigen. Helaas hebben we dit ingekomen stuk niet gevonden. Maar omdat het huis bestaat uit 2 delen, een hoog voorhuis en een lagergelegen achterhuis gaan we ervan uit dat toen het achterhuis er aan is gebouwd om zo meer ruimte te bieden aan huurders. Wie er in die jaren heeft gewoond, is niet nagezocht.
-10-
1872- 1902 Het huis wordt gekocht door Rinze Gerlof de Beer(geb 26 aug 1836, overl 10 apr 1892), gehuwd 23 april 1857 met Rinske Leeuwkes Visser (overl 24 april 1917) Bij hun in huis woonde Akke Leeuwkes Visser, de zus van Rinske. ( overl 19 jan 1917)
Van 1880-1900 woont er een dienstmeid bij ze in huis, dit is Tjitske Pieters van de Woude ( geb 12 aug 1867 te Vrouwenparochie). Kadastertekening van 1892
In de boeken vinden we verder dat er in 1873 nog 2 families gewoond hebben. Lochnaar Arjens Hoitsma ( geboren 1 nov 1843) van beroep gardenier. Hij was weduwnaar en had 1 dochter Trijntje ( geboren 28 sept 1870) Zijn vrouw ( Trijntje van der Kuur) was in het kraambed gestorven. De 2e familie was Sjouke Arjens Hoitsma ( zijn broer ) Hij was landbouwer van beroep. En hij was gehuwd met Janke Miedema. Zij hadden ook kinderen Arjen Sjouke ( geb 28-5-1870) Sijts (geb. 9-5-1972) Trijntje ( geb 16-11-1873). In 1874 verhuizen ze met z’n allen alweer. Later kregen ze nog een zoon Klaas (geb 29-061878). Naar we hebben kunnen vinden heeft daarna niemand meer bij de fam de Beer in gewoond.
1902-1919 1902-1908 Watze Hessels Bierma, gehuwd ( onder huwelijks voorwaarden) met Gellandje Pieters de Boer, koopt dit huis omdat hun oudste zoon, Pieter de plaats overneemt. De plaats ( boerderij) ligt aan het Roodpad halverwege. Nu nog wonen er Bierma’s in deze boerderij.
-11-
Watze was in zijn werkend leven eerst koopman, later landbouwer en toen werd hij steenfabrikant. De fabriekshal staat nog steeds bij de boerderij.
Steenfabriek te Vrouwenparochie anno 1918
In juni 1908 verhuist de familie naar Leeuwarden, want Watze Hessels Bierma wordt daar raadslid. Hij neemt zijn vrouw en dochter mee. Zijn dochter heet Lolkje ( geb 9 sept 1868). Ook zij hadden een aantal huismeiden. Van 1900 tot 1903 was dat Pietje Sipma ( geb 8 aug 1881) en van 1903- ? Aaltje Jans Hoekstra ( geb. 24 okt 1885) Hij houdt dit huis aan om het te verhuren. Tot zijn overlijden hebben de volgende gezinnen/families in dit huis gewoond.
1908 Deddo Hesselink ( geb 3 juni 1864), zijn beroep was Burgemeester van het Bildt. Hesselink was ongeveer 30 jaar burgemeester in het Bildt, en daarmee de langstzittende burgemeester alhier. Hesselink had een vaste huishoudster, die bijna zijn hele leven bij hem woonde, Trijntje van Schepen ( geb 14 dec 1863). Hesselink verhuisde regelmatig van het ene pand naar het andere. Hij heeft daardoor in het hele Bildt gewoond.
Deddo Hesselink
-12-
1909 Weer een “oud-boer” komt in dit huis wonen. Klaas Gossens Jensma ( geb 10 okt 1845 te Finkum) gehuwd met Feikje Jans Wiersma ( geb 19 okt 1856). Hij was landbouwer geweest van beroep, en naar alle waarschijnlijkheid nam ook zijn zoon de plaats over. Zij verhuizen ook naar Leeuwarden op 12 mei 1910
1910 Leegstand
1911 12 mei 1911 komt Adriaantje Hiemstra ( geb 18 maart 1869) er wonen. Zij was weduwe van Adries T. Wiersma. In haar kielzog neemt ze mee haar 3 kinderen. Te weten Teake Leffert Wiersma ( geb 4 maart 1898) Douwe Wiersma ( 27 mei 1899) en Andries Teake Wiersma ( geb 22 maart 1908). Zij vertrekken weer op 9 nov 1911. Hierna staat het huis weer leeg.
1912 Op 12 mei van dat jaar ( dit is de nationale verhuisdag; op die datum eindigen volgens overlevering de jaarcontracten en worden er nieuwe jaarcontracten afgesloten) komt Jan van de Veen met zijn familie hier wonen. Jan v.d. Veen is letterzetter van beroep, hij is geboren in Meppel op 21 maart 1881. Hij huwde in het Bildt op 24 dec 1903 met Trijntje de Jong. Ze vertrekken naar Leeuwarden, vervolgens naar Zevenbergen. Ze komen dan in 1912 weer terug in het Bildt te wonen. Ondertussen hebben ze 3 kinderen gekregen. Hendrik Grietje ( geb 2 mei 1905), Jaantje ( geb 26 dec 1907) en Klaas Arend Hilbertus ( geb 30 nov 1910). Op 3 juni 1916 verhuizen ze weer naar Hallum.
1916 Op de verhuisdag komen Jarig Hoekstra ( geb 29 dec 1863) en zijn vrouw Pietje Halma ( geb 24 april 1868) uit Finkum hier wonen. Hun zonen Otto ( geb 31 mei 1893) en Sytse ( geb 30 okt 1895) hebben eerst al niet meer thuis bij hun ouders gewoond, maar als hun ouders in dit huis trekken komen zij er ook wonen. Deze zonen zijn botermakers. Zij wonen enige tijd dus weer bij hun ouders. In de loop der jaren komen er nog meer kinderen en kleinkinderen in dit grote huis wonen. Hun dochter Neeltje komt met haar nieuwe man, Jan Tietema en haar dochters uit een eerder huwelijk met Jan Boterhoek. Na de scheiding verhuisd Jan Boterhoek naar Heerhugowaard, hij kwam al voor zijn huwelijk uit die contreien. Neeltje en Jan Tiedema kwamen uit Mildum en wonen in 1917 een aantal maanden bij haar ouders. Ze verhuizen dan naar Menaldumerdeel. Naast familie wonen er ook anderen in dit huis. Zo woonde er van 4 jan 1917 tot 12 mei 1920 hier ook Aafke Abma ( geb 18 aug 1896 te Workum). Zij was onderwijzeres.
-13-
De familie Hoekstra heeft ook nog een aantal jaren een diensbode gehad. Dit was Neeltje de Vries ( geb 20 april 1903 te Hallum) Zij komt hier op 20 nov 1918 en emigreert op 20 dec 1920 naar Noord Amerika.
1919 In 1919 overlijdt Watze Hessels Bierma, het huis wordt geërfd door Pieter Jan Pietersen (uit Mantgum), weduwnaar van Teertje Bierma, dochter van Watze Hessels Bierma.
1922 In mei koopt Fetze Tjibbes Snieder het huis. Zijn vader en diens vader hebben ook al wat met de slachterij van doen gehad, in de leeuwarder courant zijn een aantal advertenties van beide te vinden dat er weer vers rund of varkensvlees te verkrijgen was bij ze. Fetze Snieder huwt met Dirkje Hoekstra. Zij krijgen 4 kinderen. Cornelia ( 23 aug 1923), Tjibbe( 16 mei 1925), Cornelis ( 25 nov 1927) en Jetske ( 12 mei 1933). Hij verbouwt het huis tot slachterij en slagerij. Omdat van de 8 bedsteden er dan 4 zouden verdwijnen vind de gemeente dit in eerste instantie niet goed. Uiteindelijk gaat de gemeente accoord na een brief van timmerman P. Halma, dat er boven een slaapkamer gebouwd zal worden met een minimale hoogte van 2,20 cm. Dit moet nu nog steeds Pia’s slaapkamer zijn. Achter het gips zijn nog steeds de oude planken te vinden. In die periode is het ook normaal dat er boven slaapkamers komen omdat men het niet meer gezond vind om in bedstedes te slapen. De voorkant van het huis wijzigt dan ook, 1 van de ramen wordt winkeldeur. De trapopgang in het midden van het huis wordt gelijk getrokken met de voorgevel van het huis. De kelder aan de winkelzijde verdwijnt ook. Gewijzigde voorgevel
-14-
Annoncement van geboorte dochter in de L.C.
Fetze zelf komt voor in de L.C. met een 3e prijs bij het kaatsen in Vrouwenparochie.
In 1937 blaast hij de slagerij nieuw leven in. Dit is te vinden in de advertentie die hij plaatst in de L.C.. Het slachten van het vee, gebeurde in het achterste rechter gedeelte van het huis. Kalveren en kleine varkens konden daar via de smalle steeg komen, De koeien gingen door de winkeldeur naar binnen.
Een aantal jaren is hij ook gardenier geweest. In de roerige jaren 20 hebben velen ingewoond bij de familie Snieder.
Hieronder volgen de namen die we vonden uit de kaartenbak. Popke van Eik verhuist 21 januari 1924 naar Baarderadeel, IJde Baarda vertrok 24 mei 1928 naar Menaldumadeel, Cornelis Jan Slot vertrekt 9 juli 1928 naar Menaldumadeel, Teake Schat vertrekt in mei 1931 naar St. Annaparochie huisnummer 208, Rintje van der Weij vertrekt 9 september 1931 naar Leeuwarden. In 1939 is een advertentie te vinden waarbij hij zijn slagerij overdraagt aan Pieter van der Ploeg.
-15-
1939 Pieter van der Ploeg ( geb 28 nov 1913) koopt het huis met slagerij. Hij vestigt zich hier met zijn vrouw Mina Luinstra ( geb 21 april 1912). Zij zijn getrouwd op 4 januari 1939. De kinderen die zij zeker hebben gekregen zijn: Hun kinderen heten Jan (geboren 20 mei 1940) Hielke ( geb. 23 april 1942) een Dochter( naam onbekend) en Berend. Tijdens de oorlog jaren heeft er nog ene Frans de Vries van maart tot september 1943 ingewoond. Hij kwam van St. Anna no 447 en verhuisde naar Vrouwenparochie 143. Volgens overlevering, hebben er ook onderduikers in het huis gewoond tijdens de oorlog In de jaren 50 wordt het dakbeschot vernieuwd, en de schoorstenen vervangen. Begin jaren 60 wordt de keuken verbouwd. In de jaren 70 heeft de dochter met haar gezin bij haar ouders ingewoond. Zij was getrouwd met Paul Uijthof. Zoon Jan heeft een tijd de supermarkt Vege in Vrouwenparochie gehad. Deze was schuin tegenover dit huis, op J.P. vd Bildtstraat 3.
1977 Uiteindelijk heeft hij de slagerij gestaakt en is bij Wassenaar ( AH) te St. Anna in verder gegaan als slager. Dit was zeer gewoon voor die tijd.
1980 11 april 1980 koopt Geert Jacob Waterlander het huis. Hij komt daar wonen met zijn vriendin Geertruida M Klooster. Zij woont niet zo lang hier in november 1980 vertrekt ze al weer naar Leeuwarden.
1983 In 1983 verhuist Geert Waterlander weer naar Leeuwarden, hij gaat het huis dan verhuren aan Bote van Noord en Harry van der Wal. Bote en Harry wilde graag een oefenruimte voor hun hobby. Dit huis was er groot genoeg voor. Samen bouwden ze inpandig een oefenruimte in de oude slachterij. Al snel kwamen er meer muziekbandjes oefenen. In 1985 ging Bote weg en bleef Harry vd Wal alleen over, hij ging de oefenruimte commercieel verhuren. In 1989 kocht hij het huis en begon een bedrijf in geluidsaangelegenheden. De oude slagerij ( voor) werd studio. In 1999 kwam zijn vriendin hier wonen. Samen kregen ze een dochter, Pia van der Wal ( geb 16 augustus 2001). In 2001 wordt dan ook de achterzolder betimmerd en een badkamer aangelegd. -16-
2006 In 2006 kocht Anita Smit het huis van Harry van der Wal. Zij begint aan een grote onderhoudsbeurt van het huis, omdat de laatste goede opknapbeurten meer dan 40 jaar geleden zijn gebeurd
Bouwkundige wetenswaardigheden: Het huis is gebouwd in 2 fases. In 1830 is het hoogste deel van het huis gebouwd, met daarachter waarschijnlijk een stal. Fundering daarvoor is onder de keuken te vinden. In 1865 is het 2e lage deel aan het huis er gebouwd. Er is toen gelijk een inpandige wc gebouwd, want het wc raampje is nog origineel, zonder scharnier ed. En op de kadastertekening van 1892 is er ook geen huiske getekend. In de gang voor, wordt naar alle waarschijnlijkheid het plafond er in gemaakt, ipv de houten balken. In 1922 vind de volgende grote verbouwing plaats; aan de linkerkant van het voorhuis, wordt de vloer gelijk getrokken aan de straat. Er komt een winkeldeur in en het bordesje wordt in het huis geplaatst. Het deurkozijn wordt gewoon onder het plafond geplaatst. De voordeur wordt wel vernieuwd. In 1955 wordt het dak voorzien van nieuw dakbeschot. De pannen blijven nog steeds hetzelfde. In 1965 wordt de vaart, voor het huis, gedicht, en wordt de grondwaterspiegel verhoogd. Dhr vd Ploeg laat hierdoor ook de 2e kelder afsluiten en verwijdert de estrichs en gooit de kelder vol met zand. Daarna vinden er eigenlijk alleen nog onderhoudswerkzaamheden plaats. Sinds 2001 wordt er weer verbouwd en gerenoveerd. 1999 de tuin wordt vernieuwd 2001 de achterzolder krijgt isolatie en er komt een badkamer boven. 2006 de overloop wordt opgeknapt 2007 de keuken wordt gesloopt en er wordt een nieuwe geplaatst 2007 het geëtste raam komt in de klapdeur. 2009 Het glas-in-lood boven de voordeur wordt geplaatst, 2009 de zijmuur wordt gestuuct De komende jaren staat er nog veel te gebeuren, om het weer een huis te maken van deze tijd. Met verwijzingen/ renovaties naar het “orgineel”. Met liefde en veel tijd wordt dat in de komende jaren gerealiseerd
-17-
Slot Het afsluiten van dit boekwerkje is bijna niet te doen, omdat je steeds weer nieuwe dingen aan de weet kom, of vragen krijgt bij gevonden informatie. Toch heb ik besloten om dit als een afgewerkt geheel te beschouwen. Mijn einddoel heb ik bijna bereikt. Ondertussen weet ik van 1 van de 2 initialen. De P.B. staat voor Pieter Bloembergen. Voor de M.B. tast ik nog in het duister. En ik heb niet het idee, dat ik binnen nu en een aantal jaar kan uitvinden wie die M.B. is geweest. Het was een hele leuke en interessante zoektocht.
-18-
