Verantwoording onderzoek "4 en 5 mei" Veldwerkperiode: woensdag 11 april tot woensdag 18 april. Aantal uitgenodigd: Aantal onbezorgbaar: Netto verstuurd: Respons: Onvolledig ingevulde vragenlijsten: Aantal verwijderd wegens lage responskwaliteit: Representatieve groep:
15628 197 15431 7597 229 5 1618
49%
Achtergrondkenmerken representatieve groep: Geslacht man vrouw totaal
respondenten 49% 51% 100%
CBS 2011* 49% 51% 100%
*De gegevens van het CBS hebben betrekking op de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder. Geslacht 49% 49%
man
51% 51%
vrouw
Leeftijd 18 t/m 29 jaar 30 t/m 39 jaar 40 t/m 49 jaar 50 t/m 59 jaar 60 jaar of ouder totaal
respondenten 18% 16% 20% 18% 27% 100%
respondenten CBS 2011
CBS 2011* 19% 17% 20% 17% 27% 100%
*De gegevens van het CBS hebben betrekking op de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder. Leeftijd 18 t/m 29 jaar 30 t/m 39 jaar 40 t/m 49 jaar 50 t/m 59 jaar 60 jaar of ouder
18% 19% 16% 17% 20% 20% 18% 17% respondenten
27% 27%
Opleidingsniveau laag (basisonderwijs, lbo, etc.) middel (havo, vwo, mbo, etc.) hoog (hbo, universiteit) totaal
CBS 2011
respondenten 34% 40% 26% 100%
CBS 2011* 34% 40% 26% 100%
*De gegevens van het CBS hebben betrekking op de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder.
Flycatcher Internet Research
1
4 en 5 mei
Opleidingsniveau 34% 34%
laag
40% 40%
middel
respondenten
26% 26%
hoog
CBS 2011
Provincie Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Groningen Limburg Noord-Brabant Noord-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Zuid-Holland totaal
respondenten 3% 3% 4% 12% 3% 8% 14% 16% 6% 6% 4% 21% 100%
CBS 2011* 3% 2% 4% 12% 4% 7% 15% 16% 7% 7% 2% 21% 100%
*De gegevens van het CBS hebben betrekking op de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder. Provincie Drenthe
3% 3%
Flevoland
3% 2%
Friesland
4% 4% 12% 12%
Gelderland Groningen Limburg
3% 4% 8% 7% 14% 15%
Noord-Brabant
16% 16%
Noord-Holland Overijssel
6% 7%
Utrecht
6% 7%
Zeeland Zuid-Holland
Flycatcher Internet Research
4% 2% respondenten
21% 21%
CBS 2011
2
4 en 5 mei
Evaluatie vragenlijst:
Flycatcher Internet Research
3
4 en 5 mei
Resultaten onderzoek 4 en 5 mei N.B. In geval van afronding kan het voorkomen dat de som van de aantallen afwijkt van het totaal.
Dit onderzoek gaat over 4 en 5 mei. U krijgt eerst een korte quiz met kennisvragen die te maken hebben met 4 en 5 mei. Na afloop van het onderzoek krijgt u te zien welke vragen u wel of niet goed beantwoord heeft en krijgt u tevens te zien wat de juiste antwoorden zijn en waarom. Uitleg bij de kennisquiz Op de volgende pagina's krijgt u 6 quizvragen voorgelegd die te maken hebben met 4 en 5 mei. Het is voor het onderzoek belangrijk dat u deze zo goed mogelijk probeert te beantwoorden zonder het raadplegen van anderen of het internet. Per pagina krijgt u 1 vraag. Om te voorkomen dat mensen het juiste antwoord gaan opzoeken, heeft u 30 seconden om elke quizvraag te beantwoorden. Dit is ruim voldoende om de vraag en de antwoordopties goed te lezen en om even over uw antwoord na te kunnen denken. Zodra u hieronder op Volgende klikt, begint de tijd te lopen.
1. Wie herdenken we in Nederland op 4 mei? allen die zijn omgekomen in alle oorlogssituaties of bij vredesoperaties sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog allen die zijn omgekomen in alle oorlogssituaties of bij vredesoperaties sinds het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog allen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog allen die zijn omgekomen in de Eerste Wereldoorlog militairen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog weet ik niet of geen antwoord gegeven totaal
absoluut
relatief
651
40%
252 574 15 51 75 1618
16% 35% 1% 3% 5% 100%
Wie herdenken we in Nederland op p 4 mei? allen die zijn omgekomen in alle oorlogssituaties of bij vredesoperaties sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog allen die zijn omgekomen in alle oorlogssituaties of bij vredesoperaties sinds het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog
40%
16%
allen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog
allen die zijn omgekomen in de Eerste Wereldoorlog
35%
1%
militairen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog
3%
weet ik niet of geen antwoord gegeven
5%
2. Wat vieren we in Nederland op 5 mei? absoluut dat we bevrijd zijn van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog en sindsdien vrij zijn van oorlog en onderdrukking 1545 dat we bevrijd zijn van de Duitse bezetting in de Eerste Wereldoorlog en sindsdien vrij zijn van oorlog en onderdrukking 53 D-day 9 Sinterklaas 1 weet ik niet of geen antwoord gegeven 10 totaal 1618
Flycatcher Internet Research
4
relatief 95% 3% 1% 0% 1% 100%
4 en 5 mei
Wat vieren we in Nederland op 5 mei? dat we bevrijd zijn van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog en sindsdien vrij zijn van oorlog en onderdrukking dat we bevrijd zijn van de Duitse bezetting in de Eerste Wereldoorlog en sindsdien vrij zijn van oorlog en onderdrukking
95%
3%
D-day
1%
Sinterklaas
0%
weet ik niet of geen antwoord gegeven
1%
3. In welk jaar is de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog begonnen in Nederland? 1914 1939 1940 1945 weet ik niet of geen antwoord gegeven totaal
absoluut 9 187 1355 50 17 1618
relatief 1% 12% 84% 3% 1% 100%
In welk jaar is de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog begonnen in Nederland?
1914
1%
1939
12%
1940 1945 weet ik niet of geen antwoord gegeven
84% 3% 1%
4. In welk jaar werd Nederland volledig bevrijd van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog? 1918 1939 1940 1944 1945 weett ik niet i t off geen antwoord t d gegeven totaal
Flycatcher Internet Research
5
absoluut 1 3 6 46 1548 14 1618
relatief 0% 0% 0% 3% 96% 1% 100%
4 en 5 mei
In welk jaar werd Nederland volledig bevrijd van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog? 1918
0%
1939
0%
1940
0%
1944
3%
1945 weet ik niet of geen antwoord gegeven
96% 1%
5. Wat betekent D-day volgens u, als u denkt aan de Tweede Wereldoorlog? de dag waarop de Tweede Wereldoorlog begon de dag waarop de Tweede Wereldoorlog eindigde de eerste dag van de invasie door de geallieerden in Normandië de bevrijding van Nederland van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog weet ik niet of geen antwoord gegeven totaal
absoluut 22 82 1362 103 49 1618
relatief 1% 5% 84% 6% 3% 100%
Wat betekent D-day volgens u, als u denkt aan de Tweede Wereldoorlog?
de dag waarop de Tweede Wereldoorlog begon
1%
de dag waarop de Tweede Wereldoorlog eindigde
5%
de eerste dag van de invasie door de geallieerden in Normandië
84%
de bevrijding van Nederland van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog
6%
weet ik niet of geen antwoord gegeven
3%
6. In de Tweede Wereldoorlog werden joden systematisch door de Nazi's vervolgd Hoeveel joden zijn er volgens u omgekomen in de Tweede vervolgd. Wereldoorlog in Europa? meer dan 5 miljoen ongeveer 1 miljoen ongeveer 100.000 ongeveer 20.000 minder dan 10.000 weet ik niet of geen antwoord gegeven totaal
Flycatcher Internet Research
6
absoluut 1052 395 56 14 5 96 1618
relatief 65% 24% 3% 1% 0% 6% 100%
4 en 5 mei
In de Tweede Wereldoorlog werden joden systematisch door de Nazi's vervolgd. Hoeveel joden zijn er volgens u omgekomen in de Tweede Wereldoorlog in Europa? meer dan 5 miljoen
65%
ongeveer 1 miljoen
24%
ongeveer 100.000
3%
ongeveer 20.000
1%
minder dan 10.000
0%
weet ik niet of geen antwoord gegeven
6%
Totaal aantal goede antwoorden op vraag 1 t/m 6: 0 van 6 1 van 6 2 van 6
0% 1% 3%
3 van 6
11%
4 van 6
22%
5 van 6
38%
6 van 6
24%
U heeft nu alle quizvragen beantwoord. Aan het einde van de vragenlijst krijgt u te zien welke vragen u juist of onjuist heeft beantwoord en kunt u tevens lezen wat de juiste antwoorden waren en waarom. U gaat nu verder met enkele algemene vragen met betrekking tot 4 mei en 5 mei. Op 4 meii h O herdenken d k we iin N Nederland d l d alle ll b burgers en militairen ilit i di die waar ook k ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. 7. In hoeverre vindt u het belangrijk dat op 4 mei in Nederland oorlogsslachtoffers herdacht worden? zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk totaal
absoluut 811 643 142 18 4 1618
relatief 50% 40% 9% 1% 0% 100%
In hoeverre vindt u het belangrijk dat op 4 mei in Nederland oorlogsslachtoffers herdacht worden? 9% 1% 0% zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk
50% 40%
onbelangrijk zeer onbelangrijk
Flycatcher Internet Research
7
4 en 5 mei
Op 5 mei vieren we dat we in Nederland in vrijheid leven en we vieren dat we in 1945 bevrijd zijn van de Duitse bezetting in Europa. 8. In hoeverre vindt u het belangrijk dat op 5 mei in Nederland de vrijheid gevierd wordt? zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk totaal
absoluut 735 665 177 33 8 1618
relatief 45% 41% 11% 2% 0% 100%
In hoeverre vindt u het belangrijk dat op 5 mei in Nederland de vrijheid gevierd wordt? 11%
2% 0% zeer belangrijk belangrijk 45%
niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk
41%
zeer onbelangrijk
9. Vindt u dat op 4 mei een herdenking moet plaatsvinden en dat op 5 mei de vrijheid gevierd moet worden? ja, zowel 4 als 5 mei ja, alleen 4 mei / dodenherdenking ja, alleen 5 mei / Bevrijdingsdag nee totaal
absoluut 1393 103 51 71 1618
relatief 86% 6% 3% 4% 100%
Vindt u dat op 4 mei een herdenking moet plaatsvinden en dat op 5 mei de vrijheid gevierd moet worden? 3% 4% 6% ja, zowel 4 als 5 mei ja, alleen 4 mei / dodenherdenking ja, alleen 5 mei / Bevrijdingsdag nee 86%
Ruimte voor toelichting:* * zie bijlage 1 voor toelichting
10. Vindt u dat op 4 mei een herdenking moet plaatsvinden en dat op 5 mei de vrijheid gevierd moet worden, als over enkele jaren de generatie Nederlanders die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt, niet meer in leven is? absoluut ja, zowel 4 als 5 mei 1290 ja, alleen 4 mei / dodenherdenking 121 ja, alleen 5 mei / Bevrijdingsdag 82 nee 125 totaal 1618
Flycatcher Internet Research
8
relatief 80% 7% 5% 8% 100%
4 en 5 mei
Vindt u dat op 4 mei een herdenking moet plaatsvinden en dat op 5 mei de vrijheid gevierd moet worden, als over enkele jaren de generatie Nederlanders die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt, niet meer in leven is? 5% 7%
8% ja, zowel 4 als 5 mei ja, alleen 4 mei / dodenherdenking ja, alleen 5 mei / Bevrijdingsdag nee
80%
Ruimte voor toelichting:* * zie bijlage 2 voor toelichting
11. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen over 4 mei / dodenherdenking?* * zie bijlage 3 voor frequenties
33% 47%
op 4 mei denk ik aan mensen die in de Tweede Wereldoorlog omgekomen zijn
11% 6% 3% 13% 37%
op 4 mei denk ik aan militairen die na de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen bij vredesoperaties in bijvoorbeeld Afghanistan
24% 19% 7% 8% 23% 23%
op 4 mei denk ik aan familie / bekenden die overleden zijn in vredestijd
31% 15% 16% 45%
op 4 mei denk ik na over vrijheid
21% 13% 5% 17% 46%
op 4 mei denk ik aan oorlog of onvrijheid elders in de wereld
21% 11% 4%
helemaal eens
Flycatcher Internet Research
eens
niet eens, niet oneens
9
oneens
helemaal oneens
4 en 5 mei
12. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen over 5 mei / Bevrijdingsdag?* * zie bijlage 4 voor frequenties
21% 43%
op 5 mei denk ik aan mensen die de Tweede Wereldoorlog meegemaakt hebben
19% 12% 4% 23% 44%
op 5 mei denk ik aan de militairen die Nederland bevrijd hebben van de Duitse bezetting
18% 11% 3% 29% 51%
op p 5 mei denk ik na over vrijheid j
13% 5% 2% 17% 39%
op 5 mei denk ik aan de oorlog of onvrijheid elders in de wereld
26% 14% 4% 9% 26%
op 5 mei vier ik feest (bijv. op een van de bevrijdingsfestivals in Nederland)
33% 23% 8%
helemaal eens
eens
niet eens, niet oneens
oneens
helemaal oneens
13. Op een schaal van 1-10, hoe vrij voelt u zich op dit moment? (1=helemaal niet vrij en 10=volledig vrij) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 totaal gemiddeld:
absoluut relatief 4 0% 2 0% 13 1% 23 1% 45 3% 90 6% 268 17% 561 35% 388 24% 224 14% 1618 100% 8,03
p een schaal van 1-10,, hoe vrijj voelt u zich op p dit moment? ((1=helemaal niet vrijj en 10=volledig g Op vrij) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
0% 0% 1% 1% 3% 6% 17% 35% 24% 14%
Flycatcher Internet Research
10
4 en 5 mei
14. Wat zijn voor u de belangrijkste redenen waarom u zich niet volledig vrij voelt? (meerdere antwoorden mogelijk) criminaliteit en geweld op straat steeds minder privacy dreiging van terrorisme oorlog elders in de wereld toename wet- en regelgeving (bijv. rookverbod in de horeca) cybercrime / computercriminaliteit sociale controle / bang voor wat anderen van jou denken of over jou zeggen anders, namelijk:*
absoluut relatief (n=1394) (n=1394) 963 69% 614 44% 537 39% 476 34% 449 32% 346 25% 267 19% 135 10%
* zie bijlage 5 voor toelichting Wat zijn voor u de belangrijkste redenen waarom u zich niet volledig vrij voelt? (meerdere antwoorden mogelijk) criminaliteit en geweld op straat
69%
steeds minder privacy
44%
dreiging van terrorisme
39%
oorlog elders in de wereld
34%
toename wet- en regelgeving (bijv. rookverbod in de horeca)
32%
cybercrime / computercriminaliteit
25%
sociale voor watt anderen van jou i l controle t l / bang b d j denken d k off over jou zeggen
19%
anders
10%
15. Wat gaat u dit jaar doen op zaterdag 5 mei? (indien meerdere antwoorden g zijn, j kies dan de activiteit waar u de meeste uren aan zult van toepassing besteden) werken studeren deelname aan een 5 mei-activiteit in mijn woonplaats (bijv. markt, vuurwerk, etc.) naar een van de bevrijdingsfestivals uitgaan, uit eten gaan, etc. hetzelfde als op een normale zaterdag dagje uit (bijv (bijv. winkelen) anders, namelijk:* weet ik nog niet totaal
absoluut 130 15 213 126 43 519 30 97 445 1618
relatief 8% 1% 13% 8% 3% 32% 2% 6% 28% 100%
* zie bijlage 6 voor toelichting
Flycatcher Internet Research
11
4 en 5 mei
16. Wat zou u het liefst doen op zaterdag 5 mei dit jaar? (dit mag hetzelfde antwoord zijn als bij vraag 15) werken studeren deelname aan een 5 mei-activiteit in mijn woonplaats (bijv. markt, vuurwerk, etc.) naar een van de bevrijdingsfestivals uitgaan, uit eten gaan, etc. hetzelfde als op een normale zaterdag dagje uit (bijv. winkelen) anders, namelijk:* weet ik nog niet totaal
absoluut 26 4 302 244 100 475 72 63 332 1618
relatief 2% 0% 19% 15% 6% 29% 4% 4% 21% 100%
* zie bijlage 7 voor toelichting Wat zou u het liefst doen op zaterdag 5 mei dit jaar? (dit mag hetzelfde antwoord zijn als bij vraag 15) 8% werken 2% studeren
1% 0%
deelname aan een 5 mei-activiteit in mijn woonplaats (bijv. markt, vuurwerk, etc.) naar een van de bevrijdingsfestivals uitgaan, uit eten gaan, etc.
13% 19% 8%
15%
3% 6% 32% 29%
hetzelfde als op een normale zaterdag dagje uit (bijv. winkelen) anders
2% 4% 6% 4%
weet ik nog niet
21%
28%
gaat doen zou het h t liliefst f t doen d
Respondenten die iets anders gaan doen op 5 mei dan ze het liefst hadden willen doen: gaat iets anders doen dan hij/zij het liefst zou willen doen
30%
N.B. Indien vraag 15 en/of vraag 16 met "weet ik nog niet" is beantwoord, dan niet meegeteld.
Flycatcher Internet Research
12
4 en 5 mei
Wat zou u het liefst doen op zaterdag 5 mei dit jaar? INDIEN MEN NIET GAAT DOEN WAT MEN HET LIEFST ZOU WILLEN DOEN: werken studeren
28% 1% 2% 0%
deelname aan een 5 mei-activiteit in mijn woonplaats (bijv. markt, vuurwerk, etc.)
10% 26% 9%
naar een van de bevrijdingsfestivals uitgaan, uit eten gaan, etc.
31% 5% 14% 31%
hetzelfde als op een normale zaterdag dagje uit (bijv. winkelen) anders
15% 3% 10% 12% 2%
gaatt doen d zou het liefst doen
Indien u nog opmerkingen heeft naar aanleiding van deze vragenlijst, kunt u daarvoor de ruimte hieronder gebruiken:* * zie bijlage 8 voor toelichting
Flycatcher Internet Research
13
4 en 5 mei
Nadere analyses
Profielschets respondenten met 2 of meer fouten in de kennisvragen (38% van het totaal)
totaal: 38%
laag opgeleid: 52%
man: 40%
middel opgeleid: 37%
vrouw: 61%
hoog opgeleid: 21%
vrouw: 47%
man: 25%
man: 16%
vrouw: 30%
(percentage respondenten met 2 of meer fout)
Profielschets respondenten die een 5 of lager geven voor de mate waarin zij zich vrij voelen (5% van het totaal)
totaal: 5%
betaald werk: 4%
geen betaald werk: 8%
inkomen onder modaal: 15%
modaal inkomen: 7%
inkomen boven modaal: 2%
(percentage respondenten die een 5 of lager geven)
Flycatcher Internet Research
14
4 en 5 mei
Profielschets respondenten mate waarin men zich vrij voelt gemiddeld (8,0 gemiddeld op een schaal van 1 - 10)
gemiddeld: 8,0
modaal inkomen of lager: 7,9
betaald werk: 8,0
inkomen boven modaal: 8,3
geen betaald werk: 7,8
regio West: 8,1
regio Zuid, Noord en Oost: 8,5
(gemiddelde gevoel van vrijheid op een schaal van 1-10)
Eigen vrijheidsbeleving in relatie tot belang van 4 en 5 mei
7. In hoeverre vindt u het belangrijk dat op 4 mei in Nederland oorlogsslachtoffers herdacht worden? g j zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk
cijfer eigen vrijheid , 8,2 8,0 7,5
8. In hoeverre vindt u het belangrijk dat op 5 mei in Nederland de vrijheid gevierd wordt? zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk
cijfer eigen vrijheid 8,2 80 8,0 7,6
Belang van 4 en 5 mei in relatie tot eigen vrijheidsgevoel: 8,4 8,2 8,0 7,8
4-mei
7,6
5-mei
7,4 7,2 7,0 zeer belangrijk
Flycatcher Internet Research
belangrijk
niet belangrijk
15
4 en 5 mei
9. Vindt u dat op 5 mei de vrijheid gevierd moet worden? ja nee
cijfer eigen vrijheid 8,1 7,4
10. Vindt u dat op 5 mei de vrijheid gevierd moet worden, als over enkele jaren de generatie Nederlanders die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt, niet meer in leven is? ja nee
cijfer eigen vrijheid 8,1 7,5
Flycatcher Internet Research
16
4 en 5 mei
Bijlagen Om de anonimiteit van de respondenten te garanderen, zijn de bijlagen (met o.a. de antwoorden op open vragen) niet in dit rapport opgenomen.
Flycatcher Internet Research
17
4 en 5 mei