JOUW. Kom jij 23 november ook weer naar Ede? 13 e EAUN Congres in Parijs POSTERPRESENTATIES. Een portret van... VERHAAL

NR

URO

Nieuwsblad van V&VN Urologie Verpleegkundigen

Kom jij 23 november ook weer naar Ede? 13e EAUN Congres in Parijs

trekt meer dan 100 Nederlandse verpleegkundigen

Nieuwe beroepsprofielen voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten

POSTERPRESENTATIES

Vanaf blz.14!

JO U W

VERHAAL

Een portret van... Anneke Meerkerk W

van onozrd nu lid ev en ontva e re n i g i n g ng e

en gra toegang skaart v tis o FUTURO LOGIE sy or het mposium Kijk voor meer info ! op onze w logie.ven ebsite! vn.nl

http://uro

Urologie Verpleegkundigen

JULI 2012

Lekt

14

IALURIL , blaaswand bescherming die er voor gaat ®

Proactief onderhoud van katheters

IALURIL zet maar liefst 2 stoffen tegelijk in om de beschermlaag van de blaaswand te helpen herstellen

Twee kunnen meer dan een

voor IALURIL

ialuril bevat tot 20 keer meer werkzame stof

(spreek uit JALURIL)

Meer zekerheid bestaat niet IALURIL, blaasspoelmiddel met de hoogste viscositeit

Dus ‘plakt’ het beter aan de blaaswand

Verwijdert katheteraanslag snel en doeltreffend.

1.

60 seconden per oplossing: bespaart tijd voor verplegend personeel en patiënten.

2.

Uniek harmonicaontwerp geeft u de mogelijkheid de katheter gemakkelijk en gecontroleerd te spoelen.

3.

Inwerktijd van de vloeistof overbodig: dit beperkt het risico op weefselschade.

4.

Twee achtereenvolgende spoelingen met 50 ml zijn doeltreffender dan één spoeling met 100 ml om de aanslag te verwijderen .

Versterkte combinatie bij chronische cystitis en recidiverende urineweginfecties

Hollandse hout 239 • 8244 GJ Lelystad www.goodlife-healthcare.nl • [email protected]

1

3 BELANGRIJKE OPLOSSINGEN OptiFlo® S Natriumchloride (0,9% g/v) Deze zoutoplossing is ideaal om na een ingreep op een zachte manier te spoelen en om debrisvorming (vlokken) in de blaas te verwijderen. (Niet geschikt voor het verwijderen van katheteraanslag.) OptiFlo® G Suby G - Citroenzuur (3,23% g/v) Citroenzuuroplossing. Reinigt de katheter over de volledige lengte en voorkomt alkalineaanslag. Bevat magnesiumoxide om weefselirritatie te beperken. OptiFlo® R Solutio R - Citroenzuur (6% g/v) Oplossing met verhoogd citroenzuurgehalte. Lost blokkeringen op. Ook geschikt voor het wegspoelen van grote, korrelige afzettingen voorafgaand aan het verwijderen van de katheter.

Bard Benelux nv, Lorentzlaan 4, 3401 MX IJsselstein Tel. 088 012 25 00 Fax: 088 012 25 01 Email: [email protected] Referenties: 1. Getliffe KA et al. The dissolution of urinary catheter encrustation. BJU International 2000; 85: 60-64. Bard en OptiFlo zijn geregistreerde handelsmerken van C. R. Bard, Inc., of een dochteronderneming. © 2012 Alle rechten voorbehouden. 0612/3346

2

Hollandse hout 239 • 8244 GJ Lelystad • www.goodlife-healthcare.nl • [email protected]

Inhoudsopgave

4

Voorwoord

7

Een portret van... - Anneke

8

Terugblik op het symposium urogeni(T)aal 25

9

Vooraankondiging symposium FUTUROLOGIE 2012

11

Dissonantie in het Klokkenspel

14

Door Jeannette Verkerk, onze nieuwe voorzitter ................................................................................................................................................

Meerkerk

Door Anneke Meerkerk ................................................................................................................................................ Verslag en foto’s van de redactie ................................................................................................................................................ #ffuitzoekenwatweallemaalgaandoenindetoekomst? ................................................................................................................................................ Verslag van de workshop van Henk-Jan Mulder tijdens symposium UROGENI(T)AAL ................................................................................................................................................

Posterpresentatie - symposium UROGENI(T)AAL: Posterpresentatie biedt kans op reis naar Parijs

Door Barbara Harryvan, urologie verpleegkundige ................................................................................................................................................

17 20

Posterpresentatie - symposium UROGENI(T)AAL: Hogere kwaliteit van zorg door verpleegkundige spreekuren

Door Sally Wildeman en Lucrezia Bani, oncologische urologieverpleegkundigen ................................................................................................................................................

Posterpresentatie - symposium UROGENI(T)AAL: Hyperbare zuurstoftherapie

Door Lotte Spoelder, verpleegkundige ................................................................................................................................................

23

V&V 2020 Congres - Nieuwe beroepsprofielen voor

verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten

Een stuk van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland ................................................................................................................................................

26

Sharing expertise - Bezoek aan het 13e EAUN congres in Parijs

29

13e EAUN Congres in Parijs

32 36

Door Chris Boonman, continentie verpleegkundige ................................................................................................................................................ Door Hanneke Lurvink, EAUN Coordinator ................................................................................................................................................

De tijd is rijp! - Opleiding Urologie, Continentie en Stoma van start

Interview door Caroline Burger, met Liesbeth Kok, Ineke Claessens, Marleen van Aken, Marijke de Leeuw en Mirjam Kappert ................................................................................................................................................

Column jouw verhaal! - A7 zet zichzelf op de kaart!

Verslag van symposium door Patricia Slappendel ................................................................................................................................................


3

Voorwoord Door Jeannette Verkerk onze nieuwe voorzitter

Als nieuwe voorzitter heb ik de eer de tweede Lekturo in het nieuwe jasje te mogen openen. Tijdens de ledenvergadering van november 2011 heb ik de voorzittershamer overgenomen van Mirjam Kappert. Mirjam heeft vanaf het allereerste begin van Uroned en later V&VN Urologie Verpleegkundigen in het bestuur gezeten. Eerst als bestuurslid en vicevoorzitter, daarna vele jaren als voorzitter. Dat is een hele prestatie! Vanaf deze plaats wil ik haar dan ook heel hartelijk danken voor al haar inspanningen voor V&VN Urologie Verpleegkundigen. Mirjam stopt niet helemaal met haar werkzaamheden. Zij zal samen met Ella van Koeveringe beoordelen of de bijscholingen en symposia die door V&VN geaccrediteerd zijn, ook tot het deelgebied van de urologie behoren en aan dit deelgebied toegevoegd kunnen worden.

Kwaliteitsregister V&VN Afgelopen november tijdens de ledenvergadering is binnen het kwaliteitsregister van V&VN het deelgebied urologie geopend. Je kunt je als lid van V&VN kosteloos inschrijven in het kwaliteitsregister en alle gevolgde symposia en bijscholingen die geaccrediteerd zijn door V&VN toevoegen aan je persoonlijke opleidingsplan. Op deze manier heb je inzichtelijk wat je

aangelegenheid. Hanny Cobussen met haar collega’s nam het op tegen Henk-Jan Mulder. Van harte feliciteer ik de Nijmeegse groep onder leiding van Hanny Cobussen met de prijs. Volgend jaar is het congres in Milaan. Ik hoop dat er dan ook weer een grote delegatie uit Nederland aanwezig is. Jaarplan 2012 De EAUN heeft weer een nieuwe richtlijn uitgebracht. We willen deze en

Het is fantastisch om te zien dat er zoveel enthousiasme en kennis in Nederland aanwezig is. gedaan hebt. Je kunt ook andere activiteiten toevoegen die je bijvoorbeeld doet voor V&VN Urologie Verpleegkundigen. Symposia In deze Lekturo blikken we in een aantal posterpresentaties terug op het symposium van november 2011. Daarnaast willen we de leden die niet aanwezig konden zijn, de bijzondere presentatie “Dissonantie in het klokkenspel” van Henk-Jan Mulder niet onthouden. Het volgende symposium staat gepland op vrijdag 23 november. Het belooft wederom een bijzonder symposium te worden met wederom een posterwedstrijd. Hoofdprijs: toegang tot het EAUN congres in Milaan. Zet deze datum daarom vast in je agenda! Na de zomervakantie zal op de website meer informatie verschijnen. EAUN congres Parijs Dit jaar vond het EAUN congres in Parijs plaats. Er was een grote delegatie uit Nederland aanwezig en de posteren abstractpresentaties werden beheerst door Nederlandse inzendingen. Het is fantastisch om te zien dat er zoveel enthousiasme en kennis in Nederland aanwezig is. De strijd om de geldprijs voor het doen van onderzoek was zelfs een volledig Nederlandse

de andere richtlijnen gaan vertalen in het Nederlands. Het doel is de richtlijnen toegankelijker te maken voor de verpleegkundigen. We hebben contact met de V&VN Continentie en Stoma Verpleegkundigen en onze Belgische vereniging Urobel om dit project financieel met ons te dragen. Daarnaast hebben we in ons beleidsplan staan dat we urologische protocollen willen ontwikkelen. Om een landelijke standaard te realiseren, hebben we leden nodig die zich in willen zetten voor het beoordelen van bestaande protocollen uit ziekenhuizen. Ik roep via deze weg iedereen op zich op te geven voor dit project. Dit kan via ons e-mailadres: [email protected]

De tijd is rijp!

Opleiding UCSverpleegkundige de vijf Interview met De opleiding opleiding dames achter de UCS-verpleegundige. UCS-verpleegk kundige die we . 32 Lees meer op blz samen met V&VN Continentie en Stoma Verpleegkundigen en de HAN hebben ontwikkeld gaat door! Mirjam heeft zich sterk ingezet voor deze opleiding en samen met de HAN het curriculum vormgegeven. Via deze weg heel erg bedankt voor je geweldige inzet, Mirjam.

Het bestuur van de V&VN Urologie Verpleegkundigen, van links naar rechts: Anneke Meerkerk, Jeannette Verkerk, Ella Koeveringe, Patricia Slappendel en onder René Ketelaar

De opleiding start in september en duurt tot juni. Het is een brede opleiding gericht op zowel de urologie als op de continentie en de stoma. Er zijn nog plekken over, dus je kunt je nog aanmelden. Zoals tijdens het afgelopen symposium aangekondigd en op de website is te lezen, willen we onze leden financieel ondersteunen als ze de opleiding willen gaan doen maar het financieel niet rond krijgen.

zo’n mooie Lekturo kunnen uitbrengen. Vanaf nu willen we dat twee keer per jaar doen. Het volgende nummer zal in december uitkomen. Tot slot Graag wil ik dit voorwoord afsluiten

met iedereen veel leesplezier te wensen. Via de website van V&VN Urologie Verpleegkundigen kun je me altijd een e-mail sturen als je iets te melden hebt. Alle input van jullie als leden is van harte welkom. Samen vormen we immers de vereniging! 

Website en Lekturo De website is vernieuwd. Nieuwtjes over de vereniging worden regelmatig geplaatst. We willen meer opties aan de website toevoegen zoals een besloten deel voor leden. Houd de website daarom in de gaten, zodat je op de hoogte bent. En wat betreft de Lekturo: ik ben erg trots dat we weer Voorwoord - door Jeannette Verkerk

5

N ie u w !

Curan intermitterende katheters Innovatieve oplossingen voor gebruikers en professionals

Veilig Comfortabel Betrouwbaar

Curan Catheters is a label of:

Bel of mail ons voor meer informatie en/of een proefpakket! Antwoordnummer 332 | 4000 VB Tiel | T. 0344 - 651 444 | [email protected] | www.curan.nl

Alles voor het urodynamisch onderzoek • diverse apparatuur, tevens bluetooth • van eenvoudige metingen tot uitgebreid onderzoek • modulaire software opbouw • alles volgens ICS standaard • werkt met microtip, waterdruk en luchtdruk • groot assortiment catheters en disposables • inbouw in urologische onderzoekstoel mogelijk Wij geven advies op maat, vraag vrijblijvend informatie aan

NL T: +31 (0)317 61 38 42 BE T: +32 (0)32 18 22 92 E: [email protected] I: www.urotex.nl

6

Specialist in urodynamica, flowmetrie en blaasscanners

een portret van... Anneke Meerkerk

Een portret van...

In elke uitgave van Lekturo willen we iemand uit het bestuur voorstellen aan onze leden. Deze keer Anneke Meerkerk, zij maakt sinds november 2011 deel uit van het bestuur van V&VN Urologie Verpleegkundigen. ”Als Verpleegkundig Specialist Urologie ben ik werkzaam op de polikliniek van het Beatrixziekenhuis in Gorinchem. Ik houd mij bezig met directe patiëntenzorg en beleid/organisatie. Op dit moment zie ik op mijn spreekuren met name patiënten met oncologische problemen, patiënten met blaaspijnsyndroom, urineweginfecties en erectiele disfunctie. Daarnaast ben ik bezig met de ontwikkeling van zorgpaden en doe ik onderzoek naar mictieklachten bij patiënten met DM. De professionalisering van verpleegkundigen is in mijn visie belangrijk. Hiervoor werk ik aan de kwaliteitsverbetering van scholingen binnen onze organisatie. De kwaliteit van de urologische zorg op landelijke niveau is een primaire doelstelling van de V&VN Urologie Verpleegkundigen. De inhoudelijke kennis van de urologie die ik in de afgelopen jaren zowel in de kliniek als polikliniek heb opgebouwd, wil ik gebruiken om kritisch te blijven meedenken in dit proces en de kennis te delen met alle urologieverpleegkundigen in Nederland. Ik denk namelijk dat we meer gebruik moeten maken van elkaars kennis om eenduidigheid en kwaliteit te creëren. Ik doe dan ook een oproep aan iedereen die dit leest om protocollen die gebaseerd zijn op evidence based richtlijnen door te sturen naar onze vereniging zodat wij kunnen beoordelen of deze breder kunnen worden toegepast.”

Een portret van... - door Anneke Meerkerk

7

VOORAANKONDIGING

Terugblik op het symposium UROGENI(T)AAL 25 november 2011

Kom JIJ 23 november ook weer naar Ede?

Op 25 november 2011 vond het symposium UROGENI(T)AAL plaats. Voor het onderwerp bleek veel belangstelling te zijn, want er waren ruim 250 bezoekers in Ede. Een hoogtepunt voor ons 10 jarig jubileum, want zoveel mensen waren er nog nooit eerder op ons symposium. Er was een gevarieerd programma en alle mannelijke ongemakken kwamen tijdens deze UROGENI(T)ALE dag aan bod. Met ons cosy clubje zijn we druk bezig met de voorbereidingen voor het symposium van 2012 zodat we iedereen wederom een boeiend en leerzaam programma kunnen aanbieden. We zien jullie dan ook graag terug op 23 nov. tijdens het Futurologie symposium in het Cinemec te Ede!

De urologie is constant in beweging. Evenals het water dat hier (rechts)afgebeeld wordt, is het een voortbewegende stroom bestaande uit ontelbare meebewegende deeltjes. Binnen de urologie vormen wij met z’n allen, de verzorgenden, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, doktersassistenten, OK-assistenten, artsen en uiteraard de patiënten zelf, die grote voortbewegende massa. We kunnen als individueel deeltje met de stroom meegaan of er tegenin bewegen, maar wat we ook doen, het is allemaal van invloed op waar we uiteindelijk met z’n allen terechtkomen. En waar dat is gaan we tijdens dit jaarlijkse V&VN symposium proberen uit te zoeken. Wat heeft de urologie voor ons in petto de komende jaren? We vragen het aan een aantal visionair urologen die hun steentje hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de urologie en dat nog steeds doen. Een andere belangrijke invalshoek is die vanuit de overheid en de zorgverzekeraar, welke beiden in zekere mate de bewegingsvrijheid van onze stroom bepalen. Naast dit algemene deel is er natuurlijk volop mogelijkheid om je praktische vaardigheden bij te spijkeren. Doordat je zelf keuze kunt maken uit verschillende sessies (en dus de voor jou meest interessante onderwerpen eruit kunt pikken) is er voor ieder wat wils. We zien je dan ook graag op vrijdag 23 November 2012 bij het FUTUROLOGIE SYMPOSIUM in Ede.

ma

samen met je collega een reisje naar Milaan! De Vereniging van Urologie Verpleegkundigen maakt het dit jaar wederom mogelijk om het aankomende EAUN congres (in Milaan)

LO

ni

n

A

WIN

SI

nd

oe

KON

GI E

AN

bij te wonen......................................

WAT JULLIE MOETEN DOEN OM TE WINNEN:

D

Vrijdag 23 NOVEMBER 2012

in congrescentrum ‘CineMec’ in Ede van 09.00 tot 17.00 uur

VOOR

aa

O

alg

PO

it z o e ke n w a t wealle

M

#ffu

eN


U Mg van Urologie Verpleegkundigen n nigi ere eV ds st lan ko m I G ING er toe ed de

F U T UR

SY

va nd

Stuur ons een poster waarin jij en je collega presenteren wat jullie hebben bijgedragen aan de urologie. De winnaars worden op het symposium bekend gemaakt.

MEER INFORMATIE: Kijk op de website http://urologie.venvn.nl en stuur jullie poster voor 1 november 2012 naar [email protected]

Locatie Dit jaar vindt het symposium wederom plaats in het congrescentrum ‘CineMec’ in Ede. Deze locatie is goed bereikbaar met het openbaar vervoer alsmede met de auto en het beschikt over ruime parkeergelegenheid.

Met vriendelijke groet, De congrescommissie van de V&VN Urologie Verpleegkundigen

Online inschrijven voor het FUTUROLOGIE symposium is mogelijk vanaf 1 september. Kijk op

· Visie op de toekomst van de urologie · Technische noviteiten · Toekomst van de gezondheidszorg volgens zorgverzekeraar en overheid · Nieuwe diagnostische methoden binnen de urologie · Praktische sessies o.a. het maken van abstracts & posters en het verrichten van scopieën · Het gebruik van moderne media in de gezondheidszorg

voor meer informatie en inschrijving.

Want de voorbereidingen voor het jaarlijkse V&VN urologie symposium zijn alweer in volle gang. Ditmaal is onze blik gericht op de toekomst, tijdens het FUTUROLOGIE SYMPOSIUM gaan we ontdekken hoe de toekomst van de urologie eruit zou kunnen gaan zien.

Een greep uit de onderwerpen:

http://urologie.venvn.nl

2012

Noteer vrijdag 23 november in je agenda!

9

1

(1 A w

NEWTON GALILEO KOPERNIKUS

FLOW met EMG Biofeedback

PelviTec Rotterdamseweg 183-C 2629 HD Delft [email protected]

PelviTec

plossing vo o it eo

annen rm

De contine n

Rotterdamseweg 183-C 2629 HD Delft [email protected]

De slimme tip. Veilig en betrouwbaar.

Kijk op www.medeco.nl voor meer informatie. Of neem contact op met onze afdeling Customer Service (0186) 63 44 00, bereikbaar op werkdagen van 8.15 – 16.45 uur.

De slimme tip. Veilig en betrouwbaar.

10

0000 Adv. Lekturo.indd 1

28-06-12 10:18

Dissonantie in het Klokkenspel

Een impressie van de workshop gegeven op 25 november 2011 ter gelegenheid van het jaarlijks symposium V&VN Urologie Verpleegkundigen Spreker: Henk-Jan Mulder, Verpleegkundig Specialist Urologie Martini Ziekenhuis Groningen Het doel van de workshop was deskundigheidsbevordering, klinisch redeneren en uitwisselen van ervaring. Hierbij kwamen de volgende onderwerpen aan bod: • Wetenswaardigheden • Acute afwijkingen (urine retentie, priapismus en spaanse kraag) • Urologisch trauma (nier, ureter, blaas, urethra, penis, scrotum) • Scrotale klachten/afwijkingen (torsio testis, hydrocele, spermatocele, varicocele, post vasectomie, urolithiasis en gangreen) • Trends (tattoo, piercing en cockring) De workshop begon met een leuke Wetenswaardigheden Quiz waarbij het publiek (geraakt door het enthousiasme van Henk Jan), al gauw openlijk meepraatte over de (voor)oordelen rondom het mannelijk geslachtsdeel. Door de gemoedelijke sfeer die zo ontstond werd er tijdens de serieuze onderwerpen actief meegedacht door de mensen in de zaal. 

Henk Jan Mulder, Verpleegkundig Specialist Urologie, Martini Ziekenhuis Groningen

Quiz

Maak de op blz. 13 en ontdek hoe goed jij op de hoogte bent van de (voor)oordelen over het mannelijk geslachtsdeel!

Verslag van workshop Dissonantie in het Klokkenspel - door de redactie

11

Henk Jan tijdens de workshop in Ede.

Acute afwijking: Priapisme Verschijnselen: een aanhoudende, soms pijnlijke erectie die niet het gevolg is van een seksuele prikkel. Het verschil met een ‘normale erectie’ is dat het corpus spongiosum niet verhardt. Oorzaken: sikkelcelanemie, leukemie, metastasen, medicatie en drugs. Gevolgen: fibrose en kans op impotentie. Behandeling: punctie/drainage, eventueel inspuiting met adrenaline/ methyleenblauw. Kernboodschap: priapisme is altijd reden voor urologisch ingrijpen. Acute afwijking: Spaanse kraag Verschijnselen: vernauwd preputium dat niet meer verschoven kan worden over de glans, afsluiting van afvoer van bloed in de venen en lymfe in het lymfestelsel. Gevolgen: oedeem. Behandeling: indien mogelijk reponeren, besprenkelen met otivin (reactie uit de zaal), dorsal slit eventueel gevolgd door circumcisie in niet acute fase. Kernboodschap: Spaanse kraag is een reden voor (urologisch) ingrijpen!

12

Acute afwijking: Urine retentie Incidentie: de prevalentie van mictieklachten is 30%, waarbij de incidentie per jaar 4-14 is per 1000. Met de leeftijd neemt de incidentie toe. Diagnostiek: anamnese, lichamelijk onderzoek waarbij RT niet mag ontbreken. Bloed- en urineonderzoek. Nierfuncties, glucose en PSA worden in het bloed bepaald. Verder horen echo

Spaanse Kraag Beneden doet het pijn Niet om uit te houden Kloppend hangt het Zielig te zijn De dokter kijkt Schrik in zijn ogen Je hebt een spaanse kraag Het is een flinke Spáánse kraag Een gedicht van A. Kop 2009

nieren blaas en prostaat bij de aanvullende onderzoeken. Als differentiaal diagnose komen de volgende ziektebeelden aan de orde: BPH, urethrastrictuur, meatusstenose, phimosis, stenen, tumor, hypotone detrusor en stolsels. Behandeling bij acute afwijking: drainage. Meestal zal er voor een transurethrale katheter gekozen worden. Reacties uit de zaal gaven aan dat er soms ook voor een suprapubische katheter wordt gekozen. CIC meestal pas in een later stadium. Behandeling in minder acuut stadium: alfa blokker eventueel gecombineerd met een 5 alfa reductase remmer. 70 % geeft verbetering met een medicamenteuze behandeling. Echter 75% van de mannen die medicamenteus behandeld worden zullen een chirurgische interventie ondergaan na verloop van tijd. Kernboodschap: naast obstructie kunnen ook blaasfunctie en comorbiditeit een rol spelen. Risico op prostaatkanker is niet vergroot. Medicamenteuze behandeling.

Urologisch trauma Oorzaken: een urologisch trauma kan ontstaan door bijvoorbeeld een stomp, bekkenfractuur, tumor, dilatatie enz. • Ureter letsel ontstaat veelal door een complicatie bij chirurgische interventie in het kleine bekken of door een trauma. • Avulsie van de penis kan een oorzaak van een ‘stofzuigertrauma’ zijn. • Penisfractuur als trauma bij seksuele activiteit. Behandeling: het is belangrijk om de urethra doorgankelijk te maken/houden met behulp van een transurethrale katheter voor een langere periode.

Scrotale klachten - Post vasectomie Verschijnselen: bij post vasectomie kunnen in het scrotum pijn klachten ontstaan. Oorzaken: dit kan komen door een granuloom maar is niet per se noodzakelijk. 

Een test om te beoordelen of je op de hoogte bent 1.

Wat is de lengte van een gemiddelde penis in rust?

2.

Wat is de lengte van een gemiddelde penis in erectie?

3.

Zijn donkere mannen groter geschapen dan blanke mannen?

4.

Kan een penis breken?

5.

Welke vorm neemt een penis aan in de vagina?

6.

Heeft roken invloed op de potentie?

7.

Genieten mannen meer van seks na een circumcisie?

8.

Wat is het gevoeligste gedeelte van het mannelijk genitaal?

9.

Hoeveel sperma produceert een man per ejaculatie?

10. Hoe blijft een penis goed in conditie? Antwoorden Quiz:

in oestand is de penis groter, 1. 8 cm - 2. 13 cm - 3. in rustt m breken - 5. boemerangvor erectie veelal niet - 4. ja kan invloed - 7. de glans word 6. roken heeft een negatieve de glans - 9. 1-5 ml per keer juist minder gevoelig - 8. itie t de penis in een goede cond

Scrotale afwijkingen - hydrocele spermatocele en varicocele Verschijnselen: hydro-, spermato- of varicocele afwijkingen geven alle drie klachten van scrotale pijn, zwelling en ongemak. Behandeling: indien de patiënt weinig tot geen klachten heeft kan voor een expectatief beleid worden gekozen. Bij ernstige klachten kan gekozen worden voor een chirurgische interventie.

etenswaardighQedueinz wWetenswaardigheden

10. ‘veel gebruiken’ houd

Scrotale klachten - torsio testis Testikeldraaiing - tunica vaginalis draaiing waardoor toevoerbelemmering van bloed met acute pijnklachten als gevolg, waarbij de testis meestal hoger in het scrotum ligt en wat horizontaal gedraaid is. Een echo dopler kan de diagnose mede vaststellen. Behandeling: een chirurgische interventie in de vorm van een orchidopexie is geïndiceerd.

Verslag van workshop Dissonantie in het Klokkenspel - door de redactie

13

Posterpresentatie biedt kans op reis naar Parijs Door Barbara Harryvan, urologie verpleegkundige in de Ommelander Ziekenhuis Groep, Delfzijl In een aankondiging van het urologiesymposium dat op vrijdag 25 november 2011 heeft plaatsgevonden, stuitte ik op de oproep: ‘Stuur jouw posterpresentatie naar V&VN Urologie en maak kans op een reis naar de EAU-bijeenkomst in

de contacten laagdrempelig. Tijdens het schrijven van een zorgpad keken er mensen mee over mijn schouder en leverden kritiek en adviezen. Dit was niet altijd makkelijk, het maakte enigszins onzeker of we voldeden aan de gestelde eisen. In het zorgpad heb ik het zorgtraject beschreven ingedeeld in de volgende onderdelen (zie onderstaand schema):

Parijs voor jou en één collega’. Ik had geen idee wat de bedoeling precies was, maar de mogelijkheid om gratis het symposium te mogen bezoeken in deze tijd van bezuiniging, gaf mij extra motivatie om deel te nemen. Naar Parijs: daar durfde ik al helemaal niet aan te denken…. Beschrijving posterpresentatie Op de website van V&VN Urologie volgde ik de richtlijnen waaraan de posterpresentatie moest voldoen. De vereisten (zoals wat en waarom, methodes, resultaten en conclusies) verwerkte ik in mijn presentatie.

reis naar Barbara: “Een gewonnen. et ni ik Parijs heb ie van mijn Wel een nominat eror mij al een ov poster. Dat is vo rin n een er va g winning en ik be ”. rijker geworden

Zorgpad blaaskanker Daarin stak voor mij met kop en schouders bovenuit het zorgpad van een patiënt met blaaskanker: het beschrijven van de zorg vanaf het moment dat hij zich meldt bij de huisarts tot en met de nazorg. Een jaar lang heb ik gewerkt aan het zorgpad blaaskanker. Ik ben verpleegkundige Urologie in de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Delfzicht in Delfzijl. Dit is een regionaal ziekenhuis, waar de lijnen redelijk kort zijn en voorbeeld uit het traject

Fase Vermoeden

Verwijzing 1e bezoek ziekenhuis

Moment van contact

Betrokken hulpverlener

1. Patiënt wordt door huisarts naar uroloog verwezen: • Bloed in de urine (zowel micro- als macroscopisch) • Pijn bij het plassen • Vaak moeten plassen • Recidiverende urineweginfecties • Pijnklachten in het bekken/blaas gebied

Huisarts Assistent huisarts

2. Patiënt wordt ontvangen op de polikliniek urologie

Poli verpleegkundige urologie

Informatie onderwerp

Voorlichtingsmateriaal

Verwijsbrief met afspraak

Specifieke punten Bij sterk vermoeden afspraak binnen 1 à 2 werkdag(en) Consult binnen 10 werkdagen bij de uroloog

Uroloog

Kennismaking Toelichting op anamnese, lichamelijk onderzoek en trajectafspraken

Mondeling

Verpleegkundige neemt brief en/of patiëntgegevens aan en verwerkt dit

Op deze wijze beschrijf ik alle fasen van vermoeden, 1e verwijzing, onderzoeken, voorlopige uitslag, preoperatieve route, opname, operatie en het ontslag. Daarna het 1e polikliniekbezoek na operatie, het vaststellen van het behandelplan, de behandeling, nazorg, maar ook de palliatieve fase en de terminale fase.

14

voorbeeld uit het traject

In mijn posterpresentatie beschrijf ik wat dit zorgpad is en waarom dit is gemaakt, hoe we dit hebben gedaan, welke conclusies dit gaf en tot welke resultaten we gekomen zijn. Inmiddels is duidelijk dat transparantie in de zorg van belang is. De patiënt moet goede en gelijkwaardige zorg krijgen, die beschreven staat en getoetst kan worden. Voor zorgverzekeraars is dit ook belangrijk. Zij betalen immers de zorg en willen inzicht hebben in de geboden zorg. Patiëntenverenigingen Voor mij is het van grote waarde dat ik de rol van de verpleegkundige zeer uitgebreid heb kunnen schetsen. Het beschrijven van mijn kennis en kunde, maar met name het begeleiden is ook door de patiëntenvereniging als waardevol genoemd. Hoe hebben we dit zorgpad aangepakt? Behalve de patiëntenvereniging Waterloop heeft ook Zorgbelang Groningen (een overkoepelende organisatie waar alle patiëntenverenigingen onder vallen) aan alle vergaderingen deelgenomen. Af en toe hebben we pittige discussies gehad, maar wel met harmonieuze uitkomsten. Na het beschrijven van de zorg, heb

• •

Anamnese

• • • • • •

Onderzoek

Goede patiëntenzorg Het samenwerken met de patiëntenvereniging is ons ondanks deze twijfel goed bevallen. Beide partijen hebben uiteindelijk ook hetzelfde doel: een goede patiëntenzorg. Aan het eind van het project kan ik dan ook concluderen dat we elkaar zijn gaan waarderen. We hebben een compleet zorgpad gemaakt.

De verpleegkundige op de polikliniek urologie

Planning operatie

Werkafspraken Omdat ik het volledig wilde maken heb ik ook de werkafspraken vastgelegd, voor zowel interne als externe hulpverleners. Ook dit heb ik ingedeeld in de fasen die gelijk zijn als in het zorgtraject.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

De verpleegkundige haalt het ponskaartje op uit de wachtkamer en zorgt dat de gegevens verwerkt worden Na echo onderzoek en uitleg van de arts, begeleidt de verpleegkundige de patiënt naar de behandelkamer voor een cystoscopie Uitleg en instructies geven over het verloop van het onderzoek Ondersteunen van de patiënt tijdens het onderzoek Het assisteren van de uroloog bij de echo en het onderzoek Evalueren hoe de patiënt het onderzoek heeft ervaren Uitleg geven over de eventuele ongemakken na het onderzoek Zorg dragen dat de urine verwerkt en met gemotiveerd formulier naar het laboratorium worden gebracht De patiënt, bij voorkeur met naaste, begeleiden naar een gesprekskamer De verpleegkundige is aanwezig bij het gesprek over de bevindingen van het onderzoek De gegeven informatie over de bevindingen en de vervolgafspraken met de patiënt nabespreken hierbij de eerste opvang bieden Ruimte voor het psychosociale- en emotionele aspect van deze gebeurtenis Afspraak maken op het preoperatief spreekuur en uitleggen wat dit bezoek inhoudt Vragenlijst preoperatief spreekuur meegeven Opname formulier invullen en versturen Bloed preoperatief laten bepalen en formulier invullen en meegeven, uitleg hiervan geven ECG laten maken hiervoor formulier maken en meegeven, uitleg hiervan geven Indien nodig X- Thorax laten maken, formulier invullen, uitleg hiervan geven De patiënt inboeken voor opname op de afdeling via de computer De patiënt inboeken op de operatiekamer op de desbetreffende dag via de computer Bij gebruik van bloedverdunners vertellen wanneer deze gestopt dienen te worden Uitleg geven hoe de operatie uitgevoerd wordt Informeren dat er weefsel opgestuurd wordt tijdens de operatie naar het PA laboratorium en wanneer de uitslag gegeven wordt tijdens de eerste controle na opname( 5 dagen na operatie) Patiënt uitleggen dat er 24 uur na de operatie een cytostatica spoeling gegeven wordt op de verpleegafdeling. Reden en werking van de spoeling en eventueel BCG op termijn Bestellen van blaasinstallatie Mitomycine en hiervoor het recept en bijbehorende schema aanmaken Uitreiken van de folder Blaasspoeling met cytostatica Informeren dat de brief met de opname tijd en datum kort voor de opname gestuurd wordt naar de patiënt

•

Gezien de hoeveelheid informatie dit stapsgewijs herhalen en aanbieden bij onduidelijkheden contact op te nemen met de poli urologie

•

Checklist blaasafwijking kan als leidraad gebruikt worden

Ook heb ik een verpleegkundige checklist toegevoegd aan het document en een pagina besteed aan het schriftelijke voorlichtingsmateriaal. Een stroomdiagram of ook wel het processchema genoemd, bestaat uit 3 onderdelen: 1. blaascarcinoom, patiënt met verdenking - 2. blaascarcinoom, operatieproces 3. blaascarcinoom, behandelingsmogelijkheden.

ik de richtlijnen op Oncoline bekeken en getoetst of wij hieraan voldeden. Uiteraard werd ik in dit hele proces door verschillende disciplines ondersteund, namelijk: PR en voorlichting, kwaliteitszorg, verpleegkundig specialist oncologie, natuurlijk mijn eigen collega’s, de uroloog en een secretaresse. Resultaten zorgpad Bij het schrijven van de conclusies was ik blij te kunnen benoemen dat onze rol als verpleegkundige zichtbaar is gemaakt. Ook nu het DOT-systeem is ingevoerd, zijn de verpleegkundige

acties, handelingen en begeleiding niet duidelijk terug te koppelen aan een code. De resultaten van dit zorgpad zijn waardevol gebleken. Een duidelijk document waarbij de arts, de verpleegkundige, de patiënt en de huisarts gebaat is. Duidelijkheid voor alle partijen. Verder hebben we een mooie website gemaakt voor ons ziekenhuis. Ten slotte heeft dit project goede contacten opgeleverd met Zorgbelang Groningen en de patiëntenvereniging Waterloop. 

Posterpresentatie - door Barbara Harryvan

15

Actreen® Lite Mini Klein formaat - Maximaal gemak

NIEUW

Direct gebruiksklaar: • steriel en voorzien van glijmiddel • geen geknoei met water

B. Braun Medical B.V. | Postbus 659 | 5340 AR OSS Tel. 0412 67 25 04 | Fax 0412 67 24 91 | [email protected] | www.bbraun.nl

BladderVu™

Naamloos-2.indd 1

31-10-11 13:10

Portable, 3D Bladder Scanner • Prevents unnecessary catheterization and patient discomfort • Eliminates Catheter Associated Urinary Tract Infection (CAUTI) • Monitors bladder non-invasively to prevent urinary retention • Reduces hospital costs and saves time (no sonographer required)

LABORIE - EUROPE Unit 5 Garonor Way Royal Portbury, Bristol, United Kingdom BS20 7XE Tel.: +44 1275 372332 Fax: +44 1275 375145

16

LABORIE - FRANCE 24 rue Coriolis 75012 Paris, France Tel.: +33 01 43 41 34 22 Fax: +33 01 43 41 38 69

LABORIE - BELGIUM BC Waasland, Industriepark-West 75, 9100 Sint-Niklaas, Belgium Phone: +32 3 780 17 38 Fax: +32 3 780 17 39

www.laborie.com

de poster van Sally en Lucrezia

Hogere kwaliteit van zorg door verpleegkundige spreekuren Door Sally Wildeman en Lucrezia Bani, beiden oncologische urologieverpleegkundigen in het Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Prostaatcentrum zuidwest Nederland Na het lezen van de flyer van V&VN over het symposium ‘UROGENI(T)AAL, een duik in de mannelijke urologie’, ontstond het idee om deel te nemen aan de posterwedstrijd. Een jaar of vier geleden bestond er de mogelijkheid om een verpleegkundig spreekuur te starten voor de oncologische urologiepatiënt. Dit spreekuur is opgezet door Sally Wildeman. Daarvoor heeft zij eerst een opleiding oncologie moeten volgen. Na het afronden, kon zij starten met het opzetten van het spreekuur, waarbij door middel van een literatuurstudie is gekeken naar de behoefte van de oncologische urologiezorgvrager. Conclusie uit dit literatuuronderzoek Het is duidelijk dat hoe jonger de patiënt, hoe groter de behoefte is aan psychosociale begeleiding, vooral in de diagnostische fase en als er een beslissing over de behandeling gemaakt moet worden. Deze patiëntengroep heeft ook veel meer moeite met het verwerken van de bijwerkingen van de behandelingen. Ook bleek dat de patiënten door de overvolle spreekuren op de poli Urologie wel wat psychosociale ondersteuning krijgen van de urologen, echter weinig tot geen patiënten worden doorverwezen naar andere hulpverleners. Onderzoek heeft aangetoond dat bij patiënten die niet voldoende voorlichting,

begeleiding en ondersteuning krijgen, er meer kans bestaat op het ontwikkelen van depressieve klachten en het ervaren van een lage kwaliteit van leven. Tevens is uit onderzoek gebleken dat het merendeel van de ondervraagde mannen vindt dat mondelinge informatie via de uroloog (diagnose, behandeling en bijwerkingen) onvoldoende is en dat er niet genoeg begrip en steun getoond wordt. De meerderheid van de patiënten en hun partners ervaren problemen met het vinden van voldoende psychosociale steun. Er ontstaat een informatietekort en hierbij kunnen verpleegkundigen een grote rol spelen. Het is een feit aangetoond uit onderzoek – dat dit bij patiënten die wél voldoende ondersteuning, begeleiding en voorlichting krijgen, leidt tot een hogere zelfwaardering, een hogere kwaliteit van leven, minder depressieve klachten, minder pijn, minder fysieke beperkingen en het behouden van goed sociaal contact. Ian Peate (Professor in Verpleegkundige Wetenschap, en hoofdredacteur van the British Journal of Nursing) uit Engeland heeft aangetoond dat de verpleegkundige een duidelijke taak heeft om de patiënt optimaal te ondersteunen in de besluitvorming over de behandelingen. Het belangrijkste doel blijft de patiënt beslissingsmacht te geven en keuze te bieden.  Artikelen die gebruikt zijn om dit aan te tonen (zie volgende blz.):

Posterpresentatie - door Sally Wildeman en Lucrezia Bani

17

Artikelen die gebruikt zijn om dit aan te tonen: • • • • • • • • •

Visser GE, Klinken PC van, Postma-Schuit FCE- Inventarisatie voorlichtings- en ondersteuningbehoefte van patiënten met prostaatkanker en hun partner. Integraal kankercentrum Amsterdam, 1997. Ketelaar ME, Visser AP. Oudere mannen met prostaatkanker; Psychosociale problemen en behoefte aan begeleiding. In: Vink MT, Hoosemans AEM. Gevoelens zijn tijdloos: belevingsgerichte interventies bij ouderen. Houte/Diegem: Bohn Stafleau van Loghum,200:162-4. Ptacek JT, Pierce GR, Ptacek JJ, Nogel C. Stress and coping processes in men with prostate cancer. The divergent views of husbands and wives. J Soc Clinic Psych 1999; 18:299-324. Helgeson VS, Cohen S. Social support and adjustment to cancer. Reconciling descriptive, correlational and intervention research. Health Psychol 1996;15:135-48. Vloet L. Verpleegkundige spreekuren in het CWZ: 1. Inventarisatie verpleegkundige spreekuren in het CWZ. 2. Literatuurstudie. Pg.17, Juni 2005 Lintz K, Moynihan C, Steginga S, et al: Prostate cancer patients’ support and psychological care needs: Survey from a non-surgical oncology clinic. Psychooncology 12:769-783, 2003 Behoefte inventarisatie van ondersteuning bij psychosociale zorg aan urologische oncologie patiënten, Door Anita van der Poel - Coördinerend oncologieverpleegkundige (SFG) - Eindverslag Praktijkonderzoek (groep Okt. 2006) Age, Health, and Education Determine Supportive Care Needs of Men younger than 70 Years with prostate Cancer, David P. Smith, Rajah Supramaniam, Madeleine T. King, Jeanette Ward, Martin Berry, Bruce K. Armstrong - Journal of Clinical Oncology, Vol 25, no 18 (June 20), 2007: pp. 2560-2566. De verpleegkundige rol in de promotie van gezondheid, Cancer of the prostate 2: The nursing role in health promotion [British Journal of Nursing 1998; nr. 4: 196-200] Vertaling: A. van de Wiel

Welke categorieën van vragen bespreekt u met de arts en welke met de verpleegkundige? Impact van de ziekte op gezin/familie/vrienden (N=43)

In de afgelopen drie jaar hebben wij geconstateerd dat de vraag en behoefte van deze patiëntengroep enorm zijn toegenomen. Dit blijkt onder andere uit een patiënttevredenheidsenquête, die is uitgevoerd. Een aantal tevredenheids-vragen uit de enquête: Hoe tevreden bent u over de mate waarin u door de verpleegkundige van de polikliniek werd geholpen? (N=49)

Impact van de ziekte op emotioneel welbevinden (N=43)

Hoe tevreden bent u over de duidelijkheid van door de verpleegkundigen gegeven informatie over de te volgen onderzoeken? (N=46)

Seksuele problemen (N=42)

18

De oncologische urologieverpleegkundige speelt ook een belangrijke rol in het signaleren van psychosociale problemen. Het is belangrijk om de zorgvrager en hun partners goede voorlichting te geven over de ziekte, de behandeling en de mogelijkheden met betrekking tot extra begeleiding. Dit doen wij door middel van psychosociale zorg lastmeters af te nemen (volgens de richtlijnen van het Integraal Kankercentrum Nederland), waarbij wij de patiënten volgen en waar nodig doorverwijzen naar bijvoorbeeld maatschappelijk werk, de klinische psycholoog of de seksuoloog. Wij wilden door deze poster laten weten hoe belangrijk het is om deze patiëntengroep optimaal te kunnen begeleiden. Wij hebben ook aangetoond door middel van genoemde enquête en door daar in ieder consult naar te vragen, dat de oncologische urologiezorgvrager behoefte heeft aan informatie en begeleiding bij eventuele seksuele problematiek, vooral onder mannen met prostaatkanker. Dit blijkt uit een literatuurstudie van Lucrezia Bani. Conclusie uit dit literatuuronderzoek Uit de gelezen literatuur komt geen duidelijke uitspraak naar voren over het juiste moment. Maar dit neigt wel naar het moment waarop de patiënt de diagnose krijgt tot en met de follow-upgesprekken. De verpleegkundige speelt een grote rol om het onderwerp seksualiteit te bespreken en heeft hiervoor de juiste kennis en bevoegdheid nodig. In de praktijksituatie is het aan te bevelen om al tijdens het eerste gesprek op het verpleegkundig spreekuur seksualiteit bespreekbaar te maken en te vermelden dat dit onderwerp steeds zal terugkomen in de follow-upgesprekken. Een goede manier hiervoor is om bij elk gesprek een checklist te gebruiken. Om die reden hebben wij checklisten ontworpen waaren Lucrezia: bij seksualiteit regelmatig aangekaart wordt en de Conclusie Sally onen r wilden wij aant behoeften van hulpmiddelen wordt besproken. “Met onze poste coloon de van zorg voor Inmiddels is een apart verpleegkundig spreekuur hoe de kwaliteit idend du be atiënt naar een ontstaan waarbij de nodige uitleg en begeleiding gische urologiep het or do d n worden getil gegeven kan worden met betrekking tot het toediehoger niveau ka h sc gi lo ogisch- onco nen van intracaverneuze injecties of gebruik van een houden van urol .”. en spreekur vacuümpomp. verpleegkundige

Artikelen die gebruikt zijn om dit aan te tonen: • • • • • •

• •

Eeltink, C., Batchelor D. & Gamel, C. (2006). Kanker en Seksualiteit. Amsterdam: Van Haaster. Hordern, A & Street, A.. (2007). Issues of intimacy and sexuality in the face of cancer. Johnson Beverly, K. (2004). Prostate cancer and sexuality : implications for nursing. Klaren, A.D. & van der Meer, C.A. (2004) Oncologie Handboek voor verpleegkundigen en andere hulpverleners. Mick, J.M. (2007). Sexuality Assessment : 10 strategies for improvement. Kankerbestrijding gegevens via www.KWF.nl opgehaald op 28 november 2010 van http://kanker.kwfkankerbestrijding.nl/soorten-kanker/Pages/ soorten-kanker-blaaskanker.aspx HHP://www.oncoline.nl//richtlijn/item/ opgehaald op 10 december 2010 van page.php?id.=29045&richtlijn_id.=617. Kankerregistratiegegevens via IKCnet opgehaald op 10 april 2010, van http://www.ikcnet.nl/page.php?id=2985&nav_id=114

Sally en Lucrezia worden uitgeroepen tot winnaars van de posterpresentatie 2011

Nu drie jaar later zijn wij met drie oncologische urologieverpleegkundigen en hebben we een efficiënt goedlopend urologisch-oncologisch spreekuur, waarbij de zorgvrager erg veel baat heeft. Buiten de nodige opvang en begeleiding houden wij ons bezig met andere taken die nodig zijn voor een continu vernieuwingsproces: bijscholen, het geven van klinische lessen, onderzoek, ontwikkelen en aanpassen van informatie voor de patiënten, regelmatig evalueren en aanpassen van het urologisch-oncologisch verpleegkundige spreekuur. 

Posterpresentatie - door Sally Wildeman en Lucrezia Bani

19

Hyperbare zuurstoftherapie: Een veilige en effectieve behandeling van hemorragische radiatie cystitis. Door: Lotte Spoelder (i.s.m. drs. Marije van Melle, drs. Maaike de Kroon, drs. Daphne Koopman, drs. Rik Groenewegen, drs. Onno Boonstra). Hemorragische radiatiecystitis is een late en moeilijk te behandelen complicatie na radiotherapie in het kleine bekken (blaas, prostaat, cervix). Hyperbare zuurstoftherapie zorgt voor een sterke toename van zuurstof in het weefsel door het toedienen van 100% zuurstof onder verhoogde omgevingsdruk in een drukcabine. Dit heeft verschillende gunstige effecten: neo-angiogenese van bestraald weefsel, oedeem reductie en vasoconstrictie waardoor de kwetsbaarheid van het weefsel en het bloeden gereduceerd worden (1). Verscheidene onderzoeksrapporten en resultaten bij grote hoeveelheden patiënten tonen aan dat hyperbare zuurstoftherapie hematurie vermindert (2,3,4). Onderzoek bij het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde bevestigt deze resultaten ook in onze praktijk. In het kader van het jaarlijkse V&VN Urologie symposium 2011 heeft verpleegkundige Lotte Spoelder deze onderzoeksresultaten gepresenteerd. Deze mogelijkheid was er door het insturen van een poster waarin haar bijdrage aan de urologie gepresenteerd kon worden. Lotte werkt al ruim 10 jaar bij het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde te hHoogeveen als verpleegkundige en vestigingsmanager. Het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde is een zelfstandig behandelcentrum met vestigingen in Arnhem, Hoogeveen, Rotterdam en Waalwijk. De missie van het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde is om hyperbare zuurstoftherapie bereikbaar te maken voor alle patiënten met een erkende indicatie, zoals hemorragische radiatiecystitis. Door het presenteren van de onderzoeksresultaten kan de bekendheid met de therapie en daarmee de bereikbaarheid voor de patiënten vergroten. Methode Van januari 2011 tot juli 2011 kregen 21 patiënten (17 mannen, 4 vrouwen, 17 prostaatkanker, 3 blaaskanker, 3 baarmoederhals kanker) minimaal 40 hyperbare zuurstofbehandelingen (75 minuten zuurstof op 2,5 bar, gedurende 5 dagen per week voor in totaal dus 8 weken) bij het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde in Arnhem, Hoogeveen en Rotterdam. Van deze patiënten gebruikten er 6 warfarine en 6 aspirine, hetgeen de hematurie kan verergeren. Het gebruik van deze medicatie werd op basis van een vaak dwingende indicatie ervoor gecontinueerd tijdens de hyperbare zuurstofbehandeling en follow-up (3 maanden). Patiënten met hemorragische radiatiecystitis die niet reageerden op andere behandelmethodes (zoals blaasspoelen, lasercoagulatie etc.) werden na cystoscopie waarbij de ernst van de radiatiecystitis werd vastgelegd geïncludeerd. Patiënten met een contraindicatie voor hyperbare zuurstoftherapie (zeer ernstige COPD, klaplong) of tumor recidief na verwijzing naar het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde werden niet in behandeling genomen. De mate van hematurie wordt omschreven als mild (geen bloedtransfusie nodig), matig (6 of minder bloedtransfusies nodig) of ernstig (meer dan 6 bloedtransfusies nodig). De mate van macroscopische hematurie werd visueel vastgesteld bij de 15e, 30e en 40e behandeling en 3 maanden na de

20

laatste hyperbare zuurstofbehandeling en gescoord op een mictielijst. Daarnaast vulden de patiënten op deze momenten een EQ5D gezondheidsvragenlijst en scorelijst (0-100) in (5) ,figuur 2. Voor het starten met hyperbare zuurstoftherapie werden bij 2 patiënten trommelvliesbuisjes geplaatst in verband met problemen met het klaren van de oren. Resultaten De door de patiënten ontvangen bestralingsdosis lag tussen de 12 en 65 gray. De periode tussen het einde van de radiotherapie tot de start van de hyperbare zuurstoftherapie was 3,8 tot 4,5 jaar. Eén patiënt met T2NxMx prostaatkanker en een hoge Gleason-score had verslechtering van reeds bestaande rugklachten na 14 hyperbare zuurstofbehandelingen en werd verder onderzocht. Deze patiënt bleek botmetastasen te hebben en werd palliatief behandeld met radiotherapie en geëxcludeerd. Twee patiënten waarbij de hematurie snel verdwenen was hadden vermoeidheidsklachten waardoor de behandeling werd gestaakt na 30 sessies. Twee patiënten met blaaskanker zijn langer doorbehandeld (70 en 78 hyperbare zuurstofbehandelingen) omdat er na 40 hyperbare zuurstof behandelingen nog steeds forse macroscopische hematurie bestond. Alle patiënten waren 3 maanden na de hyperbare zuurstoftherapie nog in leven. Eén patiënt had geen hematurie meer, maar had wel cystectomie nodig in verband met een fistel. Tijdens behandeling en follow-up werden geen verdere bijzonderheden gemeld. De verbetering in hematurie staat afgebeeld in figuur 1. Alle patiënten hadden sterke vermindering van hematurie klachten zoals gescoord op de mictielijsten. Na 40 hyperbare zuurstofbehandelingen was 66% van de patiënten vrij van macroscopische hematurie, 3 maanden na beëindiging van de hyperbare zuurstoftherapie was

Mate van hematurie (figuur 1)

edstrijd Door de posterw mooie n ee e tt kreeg Lo haar om id he gelegen ten te lta su sre onderzoek n. re te en pres

EQ5D-score(range 0-100) (figuur 2)

Referenties: 1. Plafki C, Carl UM, Clag M, Hartmann KA The treatment of late radiation effects with hyperbaric oxygenation(HBO) Strahlenther Onkol 1998 Nov;174 Suppl 3:66-8 2. Bevers RF, Bakker DJ, Kurth KH Hyperbarix oxygen treatment for hemorrhagic radiation cystitis. Lancet 1995 Sep 23; 346(8978):8033. Lee HC,Liu CS, Chiao C,Lin SN Hyperbarix oxygen treatment in hemorrhagic radiation cystitis: a report of 20 cases. Undersea Hyper Med 1994 sept;21(3): 321-7 4. Chong KT, Hampson NB, Corman JM. Early hyperbaric oxygen therapy improves outcome for radiation-induced hemorrhagic cystitis. Urology 2005 Apr;65(4):649-53 5. Alessi A, Mazzarella F,Mastrilli E, Fini M The elderly and quality of life: curent theories and management G Ital Med Lav Ergon 2006 Jul-Sept;28(3 Suppl 2): 99-103

dit aantal opgelopen naar 81%. De gemiddelde EQ5D-score was 69 bij 0 behandelingen en 76 bij 40 behandelingen. Hieruit blijkt een verbetering van de kwaliteit van leven tijdens de hyperbare zuurstoftherapie. Discussie Figuur 1 laat zien dat de meeste patiënten een sterke vermindering van macroscopische hematurie klachten hadden na 15, 30 en 40 hyperbare zuurstofbehandelingen en dit zette door tot 3 maanden na het beëindigen van de hyperbare zuurstoftherapie. Een beperking in deze studie is de korte follow-up. Echter, Chong hanteerde een follow up van 1 jaar waarbij aangetoond werd dat het positieve effect van hyperbare zuurstoftherapie op hematurie aanbleef voor minstens 1 jaar (4). Ons onderzoek is niet gerandomiseerd, maar dat is lastig, aangezien de enige definitieve behandeling voor patiënten met hemorragische radiatie cystitis vaak cystectomie is. Wij concluderen dat, ondanks het gebrek aan een gecontroleerd onderzoek, de overvloed van goede onderzoeksresultaten, waaronder die van onszelf, laat zien dat hyperbare zuurstoftherapie een effectieve behandeling

kan zijn voor hemorragische radiatie cystitis. Bovendien laat deze studie zien dat hyperbare zuurstoftherapie weinig nadelige effecten heeft en, zelfs voor oudere mensen, goed te verdragen is. Hierdoor stellen wij voor, tezamen met andere onderzoekers, dat hyperbare zuurstoftherapie één van de eerste behandelingen zou moeten zijn die overwogen dient te worden na het ontstaan van hematurie bij hemorragische radiatie cystitis, waarbij niet afgewacht zou moeten worden tot hardnekkige hemorragische radiatie cystitis optreedt (4). Conclusie • Deze studie bewijst dat hyperbare zuurstoftherapie een veilige en effectieve behandeling kan zijn van hemorragische radiatiecystitis. • Het effect van hyperbare zuurstoftherapie in deze studie is positief tot minimaal 3 maanden na het beëindigen van de therapie. 

Posterpresentatie - door Lotte Spoelder

21

Logo Full Color Groen: 60 cyaan 0 magenta 27,5 yellow 0 black

Altijd zorgzaam

Blauw: 100 cyaan 56 magenta 0 yellow 18,5 black

Topservice in hulpmiddelenzorg MediReva is een landelijk werkende leverancier met de hoogst mogelijke kwaliteit van hulpmiddelenzorg. Al sinds de oprichting in 1979 besteden wij veel aandacht aan het leveren van hoogwaardige service voor mensen die medische hulpmiddelen nodig hebben, in heel Nederland!

Onze service

Bestellen via internet

• • • • • •

U kunt uw bestelling ook via internet aan ons doorgeven, 24 uur per dag, 7 dagen per week, wanneer het u het beste schikt.

Uitgebreid servicepakket Samenwerking met zorgprofessionals Onze regioverpleegkundige altijd dicht bij u in de buurt Op werkdagen besteld voor 17u, de volgende dag geleverd 24 uur per dag bereikbaar voor noodgevallen Persoonlijke aandacht en zorg

Indien u hiervan gebruik wilt maken kunt u dit aangeven op onze website www.medireva.nl.

Informatie Wilt u een bestelling plaatsen of heeft u een vraag? Neem dan contact met ons op. We zijn er tenslotte voor u! U kunt ons op werkdagen tussen 8.30 uur en 17.30 uur telefonisch bereiken via het gratis telefoonnummer

0800 - 0 201 201

22

V&V 2020 Congres

Nieuwe beroepsprofielen voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten Een stuk van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland Op 8 maart werd in het NBC te Nieuwegein het V&V 2020 Congres gehouden. 800 verpleegkundigen, verzorgenden en anders-geïnteresseerden, waaronder kamerleden, kwamen in een uitverkochte zaal bijeen. De nieuwe beroepsprofielen voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten werden aangeboden aan de minister van VWS, mw. E. Schippers, en aan de voorzitter van de V&VN, mw. M. Kaljouw. Zij gaven aan verheugd te zijn over de nieuwe beroepsprofielen, maar ook over de grote opkomst en betrokkenheid vanuit de beroepsgroep zelf. Waarom nieuwe profielen? Onze maatschappij verandert en ontwikkelt zich voortdurend. Er is sprake van vergrijzing, ontgroening, een toename van chronisch zieken, van zorggebruik en van personele schaarste. Kortom van een hogere complexiteit en toegenomen kwetsbaarheid. Zowel de patiënt als de professional wil daarbij duidelijkheid en transparantie over bevoegdheid en verantwoordelijkheid: wie is wie in de zorg en welke titel staat garant voor welke zorg of functie. Parallel hieraan vindt in de zorg een verschuiving plaats van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Het zal niet meer de ziekte zijn die bepalend is, maar de mogelijkheden/functies die een patiënt nog wel heeft. Het zelfmanage-

ment van de patiënt hierin optimaal benutten, is het uitgangspunt. Deze ontwikkelingen bij elkaar opgeteld laten zich snel vertalen in de vraag hoe we de zorg nog georganiseerd krijgen. Er is behoefte aan een duidelijker beroepshuis en doorgroeiperspectief. Zeker in aansluiting op internationale ontwikkelingen. In het buitenland wordt namelijk al langer onderscheid gemaakt tussen verschillende functieen opleidingsniveaus dan in ons land. Rondetafelgesprekken In de afgelopen anderhalf tot twee jaar heeft de Stuurgroep 2020 zich beziggehouden met de ontwikkeling van de nieuwe profielen. Er zijn daartoe onder andere rondetafelgesprekken gevoerd

eerste reacties Een greep uit de reacties op de nieuwe profielen • Er is veel onrust. Want nu doen verpleegkundigen vaak hetzelfde werk, hoe is dat ‘morgen’? • Is ‘zorgkundige’ nu wel zo’n goede titel? Zorg heeft een negatieve lading en daarmee lijkt het of het vak naar beneden wordt gehaald. • Fijn, ik zie wel beroepsontwikkelingsmogelijkheden (loopbaanperspectief ). • Knap staaltje werk! Willen graag meedenken en meewerken aan het verder uitwerken en vertalen van de nieuwe profielen. • Wij zullen ervoor waken dat het niet betekent dat de functies minder beloond zullen gaan worden. • Welke consequenties voor de opleidingen heeft het?

met als centrale vraag: ‘Hoe zal de zorg eruit zien in 2020? Wat zal de rol en de bijdrage aan die zorg zijn van verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verzorgenden?’ Van de 400.000 verpleegkundigen en verzorgenden die Nederland telt, hebben ongeveer 900 verpleegkundigen en verzorgenden deelgenomen aan deze besprekingen. Waar zij zichzelf zien staan en wat zij graag willen in 2020 is de basis geweest voor de conceptprofielen. Verschillende beroepsverenigingen hebben deze conceptprofielen beoordeeld met als uiteindelijk resultaat de nieuwe beroepsprofielen die op 8 maart werden gepresenteerd. De V&V 2020 spreekt van een heldere toekomstvisie, vormgegeven in nieuwe beroepsprofielen. Een leidraad voor beroepsgroepen zelf, werkgevers, opleiders en andere professionals in de zorg. Niveau van beroepsuitoefening Nieuw is het grote(re) onderscheid in niveau van beroepsuitoefening van de huidige verpleegkundige. Tot nu toe werd er in het gros van de instellingen geen onderscheid gemaakt tussen een verpleegkundige die een mbo-opleiding heeft en een verpleegkundige met een hbo-opleiding. In de nieuwe beroepenstructuur wordt dit onderscheid wel gemaakt. Grofweg zal een mboopgeleide een zorgkundige zijn/ worden en een hbo-opgeleide een verpleegkundige. De zorgkundige (art 34 wet BIG, mbo-4) heeft een specifieke bekwaamheid op het werken met één of enkele (omschreven) groep(en) patiënten en werkt over het algemeen in een werksetting die relatief stabiel is. Handelingen verlopen relatief volgens protocol/richtlijnen. Indien een setting instabiel, acuut, complex is/ wordt, werkt de zorgkundige onder supervisie van een verpleegkundige.

V&V 2020 Congres, nieuwe beroepsprofielen - een stuk van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland

23

De verpleegkundige (art 3 wet BIG, hbo-bachelor) heeft naast deze taken ook de meer coördinerende taken, zowel rond de individuele patiënt als groepen patiënten. Zij verleent zorg op basis van een continu cyclisch proces van redeneren en kan inspelen op zorg die op dit moment nodig is en die niet van tevoren vastligt in protocollen. De verpleegkundige kan deze zorg beredeneren en communiceren met andere zorgprofessionals en patiënten. De verpleegkundig specialist (art 14 wet BIG, hbo-master) biedt naast care ook cure aan, geïntegreerd. Zij mag zelfstandige behandelrelaties aangaan en is ook betrokken bij innovaties en onderzoek en implementeren hiervan in de zorg. De verpleegkundig specialist speelt een cruciale rol in zorgcoördinatie, taakherschikking, bevorderen van vraagsturing en verbeteren van kwaliteit van zorg.

Twee niveaus van beroepsuitoefening op terrein van verzorging: • de zorgkundige; artikel 34 wet BIG • de verzorgende / helpende (primair gericht op wonen, welzijn en mts dienstverlening) Twee niveaus van beroepsuitoefening voor de verpleegkundige beroepsgroep (hbo-opleiding): • de verpleegkundige, artikel 3 wet BIG • verpleegkundig specialist, artikel 14 wet BIG

Figuur uit www.venvn.nl met visualisatie van nieuwe beroepenhuis

VERPLEGEN Verpleegkundig specialist

Verpleegkundige

Indien je bezoek ss intere e hebt, 020.nl en www.venv2 .nl www.venvn profielen. voor de volledige nieuwe Klik door naar de n. beroepsprofiele

VERZORGEN Zorgkundige

verzorgende

wonende & welzijn

helpende

BEROEPENHUIS V&V 2020 24

Klaar voor de toekomst Met de nieuwe beroepsprofielen wordt gewerkt aan meer duidelijkheid en onderscheid in niveaus van beroepsuitoefening. Dit geldt in ieder geval voor de nieuw op te leiden professionals. Belangrijk te weten is dat de nieuwe beroepsprofielen niet betekenen dat huidige verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten zomaar hun titel of BIG-registratie kunnen verliezen! Iedereen die al een opleiding heeft afgerond en een titel heeft, kan dit niet zomaar worden afgepakt. De andere kant van de medaille is dat je ook kunt inspelen op de ontwikkelingen door een opleiding te volgen waarmee je kunt aantonen dat je een bepaald niveau hebt. Op die manier ben je klaar voor de toekomst en zorg je ervoor dat je ook in de toekomst op het niveau van verpleegkundig kunt blijven werken. Witte kracht Met de presentatie van de beroepsprofielen is de start gemaakt; het daadwerkelijk implementeren kan beginnen. Uiteraard vereist dat een verdere vertaalslag en zal die gefaseerd en in overleg met alle betrokkenen moeten gebeuren. Er zullen proeftuinen moeten komen, waarin ook ondervonden zal worden hoeveel mensen van welk zorgniveau er nodig zijn. Bovendien zullen opleidingen de profielen moeten helpen vertalen naar opleidingsniveaus. Het moge duidelijk zijn: er is nog veel werk aan de winkel. Belangrijk daarbij is te beseffen dat de beroepsgroep zelf de basis heeft gelegd voor de profielen. Het streven is dan ook om met witte kracht de beroepsprofielen verder te ontwikkelen. Uiteindelijk zullen de beroepsprofielen immers de duidelijkheid geven waar zowel de patiënt als de zorgprofessional zelf om vraagt.  Schema met typering en niveaus nieuwe beroepenstructuur (rechterpagina)

VERPLEGEN Wettelijk Niveaus van beroepsuitoefening kader

Domein

Verpleegkundig specialist

Zelfstandige bevoegdheid Allround met specialistische focus (art. 36) en expertkennis

Art. 14 Wet BIG

Voorbehouden handelingen

Opleiding (of EVC)

EQF / NLQF

Hbo-master (professionele master)

6, op termijn mogelijk 7 (vergelijkbaar met acad. master)

Hbo-bachelor

6

Individuele gezondheidszorg Verpleegkundige

Art. 3 Wet BIG

Allround Individuele gezondheidszorg

Zelfstandig bevoegd voor toedienen injecties, catheterisaties en het voorschrijven van UR-geneesmiddelen (artikel 36). Functionele zelfstandigheid, regeling ex art. 39. Voor andere voorbehouden handelingen: uitvoering mogelijk op basis van art. 35 t/m 38 van de wet BIG

Schema uit www.venvn.nl met typering en niveaus nieuwe beroepenstructuur

V E R ZO R G E N Wettelijk Niveaus van beroepsuitoefening kader

Domein

Voorbehouden handelingen

Opleiding (of EVC)

EQF / NLQF

Zorgkundige

Specifiek

Functionele zelfstandigheid conform regeling ex art. 39. (huidige regeling: toedienen subcutane, intramusculaire of intraveneuze injectie; verrichten catheterisatie blaas bij volwassenen en inbrengen maagsonde of infuus; verrichten venapunctie en hielprik bij neonaten). Andere voorbehouden handelingen: uitvoeren mogelijk op basis van art. 35 t/m 38 van de wet BIG

Mbo-4 (3jarig)

4

Idem als Zorgkundig Specifiek

AD

5 = allround (vergelijkbaar met associate degree)

Art. 34 Wet BIG

Individuele gezondheidszorg

Zorgkundige

Art. 34 Wet BIG

Allround Individuele gezondheidszorg

Verzorgende, kraamverzorgende (nog ontwikkelen)

Specifiek Wonen & welzijn

Mbo-3

3

Helpende (nog ontwikkelen)

Specifiek Wonen & welzijn

Mbo-2

2

Schema uit www.venvn.nl met typering en niveaus nieuwe beroepenstructuur

V&V 2020 Congres, nieuwe beroepsprofielen - een stuk van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland

25

Sharing expertise

Bezoek aan het 13 EAUN congres in Parijs van 24 t/m 27 februari 2012 e

Door Chris Boonman, continentie verpleegkundige Vanuit het hele land vertrokken op vrijdagmorgen 24 februari vroeg, 19 verpleegkundigen en 4 medewerkers van fa. B.Braun Medical B.V. naar station Rotterdam Centraal. Daar verzamelden we voor 24 februari: de treinreis met de Thalys naar Paris Nord. Samen op weg naar eg het 13e EAUN congres in Parijs voor ‘sharing expertise’. samen onderw

Op het perron kwamen we nog meer collega’s tegen, die met onder andere Combicare, Medireva, Mathot en Goodlife meegingen naar Parijs. Na deze korte kennismaking was er tijdens de treinreis uitgebreid de gelegenheid om de deelnemers van de groep beter te leren kennen. Een gemengd gezelschap van verpleegkundig specialisten, continentie-en urologieverpleegkundigen, vanuit diverse ziekenhuizen en ook vanuit de revalidatie. Eenmaal aangekomen op Gare du Nord was het zoeken naar de bus die ons naar ons hotel vlakbij de Arc de Triomphe en op loopafstand van het congresgebouw bracht. We kregen daarna nog even gelegenheid om de omgeving te verkennen. Kathethermanagement Op zaterdag 25 februari vroeg uit de veren om op tijd in het 25 februari: congresgebouw aanwezig te zijn. Na een heerlijke ochtendwandeling van het hotel naar het congresgebouw begon om interessante 8.30 uur voor ons de eerste EAUN Workshop over katheterworkshops management. Een internationaal gezelschap afkomstig uit België, Duitsland, Denemarken, Spanje en Finland vertelde wat over de geschiedenis van katheterisatie, de procedures van inbrengen en verwijde-

De patiënt vraagt nu eenmaal gemakkelijker wat aan de zuster dan aan de uroloog. ren van urethrale en suprapubische katheters, blaasspoelingen en over de risico’s en voorkoming van urineweginfecties. Peri-operatieve zorg bij cystectomie Van 11 - 13 uur was er een interessante Deense workshop uit Arhus over de perioperatieve zorg bij cystectomie. Hierin werd het fast-track urologisch zorgpad gepresenteerd: een samenwerkingsverband van urologen, diëtisten, fysiotherapeuten en verpleegkundigen wat ervoor moet zorgen dat de patiënt zo kort mogelijk in het ziekenhuis verblijft en in zo’n optimaal mogelijke conditie weer huiswaarts keert. Informatiestands Ook een bezoek aan diverse informatiestands mag niet ontbreken. Het is nuttig dat je als verpleegkundige op een internationaal symposium de kans krijgt om ook bij de farmaceutische stands te kijken. De patiënt vraagt nu eenmaal gemakkelijker wat aan de zuster dan aan de uroloog. Het is belangrijk om als verpleegkundige goed geïnformeerd te zijn.

26

Nieuwe EAUN richtlijn Om 15.30 uur werd de nieuwe EAUN richtlijn gepresenteerd: “Evidencebased Guidelines for best Practice in Urological Healthcare: Catheterisation – Indwelling catheters in adults, urethral and suprapubic – Introduction of the new EAUN guideline”. Er werd uitgelegd hoe deze evidence-based richtlijn was ontwikkeld en hoe je deze in de dagelijkse praktijk kunt gebruiken. De inwendige mens ’s Avonds met de metro naar restaurant La Gare. Een sfeervol verbouwd perron waar we gezamenlijk met de groep van Mathot van een heerlijk diner genoten. Urineweginfecties 26 februari: voorkomen EAUN Nursing Op zondag 26 februari Research om 7 uur aan het ontbijt. Competition Hierna spoedden we ons naar the B.Braun session, die van 8.30 – 10.30 uur plaatsvond. De titel van de workshop was “Safety in urinary catheterisation. Transurethral and suprapubic drainage”. Een zeer interessante workshop met oplossingen om urineweginfecties bij katheterisaties zoveel mogelijk te voorkomen. Naast Deense en Engelse sprekers gaf Patrick van de Poel, ziekenhuishygiënist uit het Orbis concern uit Sittard, een verhelderende presentatie. Optimaliseren zorg kankerpatiënten Na een korte koffiepauze stond van 11 tot 13 uur een EAUN workshop gepland met de titel “Shopping for tools to optimise nursing care in cancer patients”. Een carrousel waarbij in de eerste sessie het belang van oefeningen om de conditie van kankerpatiënten te vergroten, werd benadrukt. In de tweede sessie sprak een zeer enthousiaste h over erectiele dysfunctie bij prostaatkanker. Ze was werkzaam in een groot ziekenhuis in Bristol en zag veel urologische patiënten. Het beleid

daar was om al heel snel na een radicale prostatectomie aan de slag te gaan met medicatie en een vacuümpomp. Met een boel nuttige tips in onze rugzak van deze enthousiaste verpleegkundige door naar de derde sessie over Spinal Cord compression door Erik Van Muilekom uit het Antonie van

dingen uit Nederland aan de beurt. Henk-Jan Mulder uit het Martini ziekenhuis uit Groningen mocht als eerste over zijn onderzoek vertellen. De titel van het onderzoek is “Avoiding urinary tract infections in patients practising intermittent catheterisation”. Een heel

Ons geduld werd op de proef gesteld: de uitslag volgde pas op maandagmiddag. Leeuwenhoek Ziekenhuis. De vierde sessie werd gegeven door een Deense diëtiste en ging over het belang van een goede voeding bij kankerpatiënten. Om toch ook aan Parijs te snuiven, zijn we met de metro naar de Eiffeltoren gegaan en hebben daar even gewandeld en geluncht. EAUN Nursing Research Competition Nog snel wat informatiestands op de beursvloer bezocht en toen op naar de EAUN Nursing Research Competition. Onze Belgische collega Ronnie Pieters was de chairman van dit Nederlands, Deens onderonsje. Er was een terugblik op de winnaar van 2010: Mevr. Grainger uit Arhus, Denemarken met het fast-track programma. Daarna waren de twee inzen-

ambitieus onderzoek. Als tweede en laatste presenteerden Hanny Cobussen uit het UMC St. Radboud en Edith van Wijlick uit het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis uit Nijmegen hun onderzoek. De titel van het Nijmeegse onderzoek dat ze samen met Joke Beekman, verpleegkundig specialist St. Maarten revalidatiekliniek gaan uitvoeren, is “Which factors make clean intermittent (self )cathetarisation succesful?” Ter afsluiting werd nog uitgelegd wat er mogelijk is en wat je moet weten als je een wetenschappelijk onderzoek wilt gaan doen. De zaal was tijdens deze EAUN Nursing Research Competition voornamelijk gevuld door Nederlandse collega’s die erg benieuwd waren wie er met de winst vandoor ging. Ons geduld werd echter op de proef gesteld: de uitslag volgde pas op maandagmiddag. De laatste ochtend van ons bezoek aan de EAUN te Parijs, maandagochtend 27 februari, werd door een ieder op eigen wijze ingevuld. Een aantal mensen bezocht diverse presentaties

27 februari: Voor ieder wat wils

en informatiestands. Anderen gingen nog even de stad in om te shoppen of gewoon van Parijs te genieten. Mogelijkheden te over. Met een metrokaartje in de hand kun je tenslotte alle kanten op. Om 12 uur werden we alweer op de Champs Elysees verwacht, waar we na een heerlijke afsluitende lunch met de bus naar Gare du Nord vertrokken. Edith van Wijlick bleef achter; B.Braun had haar treinticket om kunnen zetten, zodat zij zelf bij de bekendmaking van de uitslag van de Nursing Research Competition aanwezig kon zijn. Kort na 17 uur kregen we in de trein een belletje dat het onderzoek uit Nijmegen gewonnen had! Rond 18 uur was de Thalys weer terug in Rotterdam en keerde een ieder huiswaarts. We kunnen terug kijken op een interessant, leerzaam en goed georganiseerd bezoek aan het 13e EAUN congres in Parijs. Namens alle ”Braunies” danken wij fa. B. Braun die ons de mogelijkheid heeft geboden dit congres bij te wonen. 

Verslag EAUN congres in Parijs - door Chris Boonman

27

Conveen® urine-opvangzakken Voor zekerheid en comfort Coloplast ontwikkelt urine-opvangzakken waarbĳ zekerheid centraal staat: - Anti-knikslang die op iedere gewenste maat te knippen is - Terugslagventiel dat voorkomt dat de urine terugstroomt

Iedere urine-opvangzak heeft zĳn eigen comfort: Conveen® Active

Conveen® Security+

Moveen® Nachtzak

Discreet voor actieve momenten • Urine-opvangzak en ﬁxatie ineen • Onzichtbaar aftapkraantje • Praktisch onzichtbaar te dragen onder (sport)broek of rok

Voor de dag • Huidvriendelĳke, non-woven achterzĳde • Makkelĳk bedienbaar aftapkraantje • Doorkoppelbaar naar nachtzak

Voor de nacht • Hygiënisch aftapkraantje, komt niet in contact met de grond • Extra lange slang van 140 cm geeft meer bewegingsvrijheid

Stomazorg Urologie & continentiezorg Wond- en huidzorg

Coloplast ontwikkelt producten en diensten die het leven makkelĳker maken voor mensen met een fysieke aandoening. We richten ons op stomazorg, urologie, continentiezorg en wond- en huidzorg. Daarbĳ werken we nauw samen met mensen die onze producten gebruiken. Dit helpt ons om producten te ontwikkelen en oplossingen te bieden die aansluiten op de persoonlĳke behoeftes van onze klanten. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Coloplast Customer Service, telefoonnummer: 033 - 454 44 45 Het Coloplast logo is een geregistreerd merk van Coloplast A/S. © 2012-06 All rights reserved Coloplast A/S, 3050 Humlebæk, Denmark.

Coloplast BV Postbus 1111 3800 BC Amersfoort E-mail: [email protected] Telefoon: 033 - 454 44 44 www.coloplast.nl

INC1298-12_Adv_half_liggend_WT.indd 1

29-06-12 14:55

Hollister Continentie Zorg

D

TO

T ZEER G

O

3800 GE Amersfoort Tel: (033) 45 01 000 [email protected] www.hollister.nl

28

R

Postbus 2662

De VaPro katheter: rapportcijfer 8+

WA A R D E E

Hollister bv

T

DE

!

VAPRO G OE

ED

88%

Details zijn belangrijk. Zeker bij een product als een intermitterende katheter. Hollister heeft daarom gebruikers van de VaPro gevraagd naar hun ervaringen. Ruim 88% van de ondervraagden beoordeelt de VaPro katheter als goed tot zeer goed. En daar zijn we trots op. Graag vertellen we u meer over de uitkomst en opzet van dit onderzoek. Interesse? Neemt u dan contact op met onze klantenservice via telefoonnummer 033 4501000 of mail naar [email protected].

13e EAUN Congres in Parijs trekt meer dan 100 Nederlandse verpleegkundigen Door Hanneke Lurvink, EAUN Coordinator Tegelijk met het jaarlijkse congres van de European Association of Urology (EAU) werd dit jaar ook weer een congres voor urologieverpleegkundigen georganiseerd door de EAUN, de European Association of Urology Nurses. Dit congres was alweer de dertiende jaarlijkse bijeenkomst voor de vereniging en haar leden, en het betrof een uitgebreid programma van 3 dagen waarin vele workshops waren georganiseerd, lezingen door urologen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, voedingsdeskundigen etc. Er waren discussies georganiseerd, een rondleiding van een lokaal ziekenhuis, een welkomstreceptie, een diner voor verpleegkundigen en een rondleiding in Quartier Latin. Het niveau van de presentaties werd als “hoog“ omschreven door de deelnemers, en omdat er vaak 2 sessies tegelijk plaatsvonden was de grootste klacht dat men niet alles kon bijwonen wat men graag bij had willen wonen. Een luxe probleem dus. De Nederlandse urologieverpleegkundigen waren in Parijs goed vertegenwoordigd. Dit jaar lag de totale opkomst van verpleegkundigen rond de 400, waarvan meer dan een kwart (109) van de deelnemers aan het EAUN Congres uit Nederland kwam!

parasitaire belasting en lymphoedeem na penis carcinoom, en vele “state-ofthe-art lectures”. Ook was er een lezing door een verpleegkundige uit het Foch ziekenhuis in Parijs, Ms. Abir Daif, over de rol van de urologieverpleegkundige bij blaasverwijdering en reconstructie.

Het congres bood in drie dagen een uitgebreid overzicht van de huidige stand van zaken in de urologieverpleegkunde, en belichtte nieuwe ontwikkelingen die de komende jaren van belang zullen worden. Onderwerpen

Van alle sessies zijn webcasts gemaakt die op de congres website gevonden kunnen worden. EAUN leden hebben per email instructie ontvangen waar ze de webcasts kunnen vinden, maar ze zijn ook door niet-leden te beluisteren.

senteerd. Het onderwerp van de guidelines dit jaar is “Indwelling catheterisation” (verblijfskatheters), een herziening van de eerste uitgave in de reeks guidelines die door de EAUN gepubliceerd worden. De publicatie is meer dan 100 pagina’s dik en bevat 18 (!) appendixen met nuttige schema’s, zeer praktisch dus! http://www.uroweb.org/nurses/nursingguidelines/ In de email nieuwsbrief van Maart/Mei en op onze website (Onder News) vind je artikelen over de ervaringen van diverse sprekers op het congres. Als je er bij was horen we ook graag jullie mening! In Ede vond op 30 maart jongstleden een zeer succesvolle “post-EAUN meeting” plaats waar nog eens meer 

Het presenteren voor een publiek kan een nieuwe ervaring zijn, die best intimiderend is voor verpleegkundigen. die in workshops aan de orde kwamen waren b.v.: Catheter management, Urodynamics, Optimisation of perioperative care in advanced bladder cancer surgery en Incontinent patients (transfer from hospital to home care and back). Verder waren er zogenaamde “case studies” waar verpleegkundigen specifieke, uit hun ervaring gegrepen gevallen, presenteerden, dit jaar over

Jaarlijks onderdeel van het EAUN congres is een besloten ledenvergadering. Hier werd door de leden gestemd over board members, verslag gedaan van de vergadering met alle voorzitters van urologieverenigingen en kon men inzicht krijgen in de organisatie en de activiteiten in het afgelopen jaar en de plannen voor de toekomst. In Parijs werden nieuwe evidencebased nursing guidelines gepreVerslag EAUN congres in Parijs - door Hanneke Lurvink

29

dan 200 Nederlandse verpleegkundigen hun licht op konden steken over diverse onderwerpen die ook in Parijs aan bod kwamen. De voordrachten werden hier door Nederlandse verpleegkundigen in het Nederlands gegeven en er kon veel informatiemateriaal meegenomen worden dat uit Parijs was gekomen. Milaan voor de boeg De EAUN Board stelt op dit moment het programma samen voor het veertiende congres. Dit zal gehouden worden in Milaan, tegelijkertijd met het 28e EAU Congres. Van 15 tot 19 maart 2013 zal het grootste congrescentrum van Europa, MiCo (Milano Congressi) in het teken staan van urologie. Suggesties voor onderwerpen voor lezingen of presentaties kunnen naar de EAUN Office gestuurd worden: [email protected]

30

Onderzoeksvoorstel Inhoudelijk bijdragen aan het volgende congres kan b.v. door het indienen van een onderzoeksvoorstel. In 2012 heeft een Nederlandse verpleegkundige, Hanny Cobussen-Boekhorst (UMC St. Radboud, Nijmegen) de beurs van €2.500,- gewonnen om haar onderzoek over naar Succesfactoren bij zelfkatheterisatie uit te voeren. Het andere genomineerde voorstel kwam ook uit Nederland; het was ingediend door Henk-Jan Mulder uit Groningen en de jury vond het heel moeilijk een keuze te maken. Natuurlijk zat de zaal vol met Nederlandse supporters. Genomineerde voorstellen zullen besproken worden tijdens een sessie in Milaan, met de kans om een beurs te winnen. Het project moet ingediend worden door een verpleegkundige, en het project mag nog niet begonnen zijn ten tijde van het indienen. Andere

voorwaarden zijn te vinden op de congres website, www.eaumilan2013. org. Onder het kopje Nurses zijn alle pagina’s te vinden die betrekking hebben op het EAUN programma. Het programma komt binnenkort op de website: http://www.eaumilan2013. org/14th-eaun-meeting/ (in juni), waar je ook kunt vinden hoe je je kunt registreren en hoe je een abstract in kunt dienen. De beste abstracts worden geselecteerd en de indieners uitgenodigd een poster te maken over het onderwerp. Hoe je een goed abstract en een goede poster kunt maken vind je ook op onze websites. Er is een cursus “Hoe schrijf je een abstract” en een cursus ”Een poster maken”, die alles vertelt over het hoe en waarom van het maken en presenteren van een poster met vele tips en trucjes. Tenslotte vind je er een kant en klaar basisstramien voor een poster in PowerPoint. De cur-

sussen kosten ongeveer een half uur om door te nemen en zullen je zeker helpen je abstract en poster naar een hoger niveau te brengen. Er werd maar één Nederlandse poster gepresenteerd in Parijs, door (wederom) Hanny Cobussen uit Nijmegen, tegen bijvoorbeeld vier Deense

je uitgekozen wordt, kun je je “difficult case” presenteren op het congres in Milaan. Je wordt dan gratis geregistreerd. Voor zowel de onderzoeksvoorstellen als de “difficult cases” geldt een deadline van 1 december 2012. In eerdere jaren gepresenteerde

observatie, maar het doel kan ook zijn een samenwerkingsverband op te zetten voor je onderzoek. Het programma van je stage wordt in overleg met het ziekenhuis waar je naar toe wilt gaan opgesteld en alle kosten worden in principe vergoed door de EAUN, maar wel wordt het bedrag van te voren

Van 15 tot 19 maart 2013 zal het grootste congrescentrum van Europa, MiCo (Milano Congressi) in het teken staan van urologie posters, dit staat niet in verhouding tot het aantal deelnemers! Hier is nog een wereld te winnen, dus wij verwachten meer Nederlandse posters in Milaan!

abstracts, cases en onderzoeksvoorstellen vind je ook op onze website ter inspiratie. (Onder “Useful resources for nurses”)

De EAUN maakt gebruik van zogenaamde “Difficult case sessies” om tijdens congressen ongebruikelijke voorbeelden uit de dagelijkse praktijk te tonen. Bij het presenteren wordt het publiek uitgenodigd om mee te denken met de verpleegkundige die toentertijd met de situatie te maken had. Zo kunnen verschillende aanpakken aan het licht komen, wat erg leerzaam voor het publiek is. Bij het indienen van een casus is het niet noodzakelijk dat er een oplossing is gevonden voor het probleem. Ook casussen die niet opgelost zijn mogen ingediend worden, omdat ze even leerzaam kunnen zijn. Leg je “difficult case” vast, en beantwoordt de vragen op het formulier. Als

Hulp bij voorbereidingen Het presenteren voor een publiek kan een nieuwe ervaring zijn, die best intimiderend is voor verpleegkundigen. Om haar sprekers tegemoet te komen, kun je je voor een gratis training inschrijven in Milaan en krijg je zo nodig hulp van de voorzitter van de sessie. Fellowships Verpleegkundigen die 2 jaar lid zijn van de EAUN kunnen ook in aanmerking komen voor de “EAUN Fellowships”, betaalde stages van één of twee weken bij een afdeling in een ander land. Je kunt je alleen aanmelden, maar het is ook mogelijk je samen met een collega (ieder een eigen formulier invullen). Je kunt gaan voor

overeengekomen. Het schrijven van een verslag voor de EAUN Nieuwsbrief (die ook online geplaatst wordt) is een verplicht onderdeel van de stage. Andere voorwaarden staan op de website van de EAUN. De eerstvolgende deadline voor het indienen van een aanvraag is 31 augustus 2012. Het formulier staat op de website. Contact Heb je vragen of ideeën, stuur dan even een mailtje naar ons kantoor in Arnhem ([email protected]). Hanneke Lurvink zal je graag antwoorden of doorverwijzen. Het handigst is in het Engels (i.v.m. het doorsturen eventueel), maar Nederlands mag ook.  Hanneke Lurvink EAUN Coordinator [email protected]

Verslag EAUN congres in Parijs - door Hanneke Lurvink

31

De tijd is rijp!

Opleiding Urologie, Continentie en Stoma van start Interview door Caroline Burger, met Liesbeth Kok, Ineke Claessens, Marleen van Aken, Marijke de Leeuw en Mirjam Kappert Met een fles champagne onder de arm komt Liesbeth Kok, samen met Ineke Claessens en Marleen van Aken bij het interview aan. Enthousiast begroeten zij Marijke de Leeuw en Mirjam Kappert: “Hij komt er!”. En dat is reden genoeg om het glas te heffen. Want deze vijf hebben zich keihard ingezet voor de komst van deze nieuwe opleiding Urologie Continentie Stoma verpleegkundige (UCS). Een goede samenwerking zorgde voor een mooi resultaat: op 20 september gaat de eerste groep studenten

Waarom ging er zo’n lange tijd overheen? “Een eerste opzet voor de nieuwe opleiding is om allerlei redenen niet van de grond gekomen. Een geluk bij een ongeluk” zo blikt Liesbeth Kok terug. “De zorg is in de afgelopen vijf jaar sterk ontwikkeld: veel meer bemoeienis door de overheid, eisen vanuit de zorgverzekeraars, bezuinigingen. Dit stelt totaal andere eisen aan verpleegkundigen. Ging de eerste opzet voor een UCSopleiding nog heel veel over de inhoud van het vak, de nieuwe opleiding richt zich veel meer op de houding van de gespecialiseerd verpleegkundige. De maatschappelijke ontwikkelingen zijn zodanig: de tijd is nu rijp!”

van start.

er zijn nogij! plekken vr nder w.han.nl o Kijk op ww gen’ en trainin ‘Cursussen over e informati voor meer g leidin de UCS-op

Waar zijn jullie het meest trots op? Marijke de Leeuw van de HAN VDO vertelt dat het vooral de goede samenwerking was, die zorgde voor dit mooie resultaat. “Al vanaf het begin straalde er bij iedereen een gevoel af van: we gaan ervoor! En er is ook werkelijk alles aan gedaan om deze opleiding voor elkaar te krijgen.” Deze nieuwe opleiding kwam niet zomaar tot stand, er ging een lang traject aan vooraf met flinke tegenslagen. Maar met positief effect: de opzet van de opleiding sluit nu veel beter aan bij de eisen van deze tijd, dan de oorspronkelijke ideeën. En een ander effect: er ontstonden mooie samenwerkingen. Mirjam Kappert van V&VN Urologie: “De afdelingen urologie, continentie en stoma van de V&VN hebben elkaar hierin wel echt gevonden, zowel de U, de C, als de S.” Wat is er in die vijf jaar allemaal gebeurd? Marleen van Aken: “Al bij mijn toetreden tot het bestuur, vijf jaar geleden, stond dit punt op de agenda. Samen met twee andere bestuursleden hebben we er ons vanaf dat moment sterk voor gemaakt. Want het huidige scholingsaanbod – eigenlijk meer een cursus – sloot niet meer aan op de praktijk. Omdat er al contacten waren met de HAN hebben we daar onze ideeën voor een verbeterde opleiding neergelegd. Veel continentieverpleegkundigen zijn ook stomaverpleegkundige en ook in de afdeling stoma van de V&VN bleek dat er behoefte was aan een andersoortige opleiding die de lading van het vak beter zou dekken. Ook het scholingsaanbod voor de urologieverpleegkundige was zeer divers van inhoud en nivo en startte niet ieder jaar. Toen ontstond het idee om er één UCS-opleiding van te maken.”

32

Welke houding vraagt de huidige maatschappelijke ontwikkeling dan? Marijke: “De nieuwe UCS-opleiding geeft veel aandacht aan professionalisering, het profileren van jezelf, het ontwikkelen van een helikopterview, het goed kunnen inspelen op beleid in de gezondheidszorg.” “De kosten van de zorg worden steeds hoger,” vult Marleen aan. “Ziekenhuizen moeten daar op inspelen en als gespecialiseerd verpleegkundige moet je daarin jezelf kunnen profileren.” “En instellingen moeten steeds meer aantonen dat ze gekwalificeerd personeel in huis hebben,” zegt Liesbeth. De nieuwe UCS-opleiding krijgt naar alle waarschijnlijkheid de post-hbo-status. Waarom hebben jullie doorgezet, terwijl de opleiding tot twee keer toe niet doorging? Ineke: “De noodzaak was er nog steeds, want het bestaande scholingsaanbod dekt wat ons betreft de lading niet voldoende meer. Daarom zocht de V&VN afdeling CV&V vorig voorjaar opnieuw contact met de HAN VDO.” Marijke, als opleidingscoördinator werkzaam bij de hogeschool, ging samen met de vertegenwoordigers van de verschillende afdelingen voortvarend aan de slag met het ontwikkelen van een nieuw plan.

“We zijn gestart met een quick-scan van het bestaande (oude UCS) opleidingsprogramma. Daarbij hebben we gekeken welke aanpassingen er nodig waren, aansluitend op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, de wens om post-hbo-status te krijgen, maar toch de opleiding behapbaar te houden qua tijd en kosten. Ook

Marijke: “We willen de opleiding graag formaliseren met een post-hbo-status, daar werken we nu hard aan. Dat zie je ook terug in de toelatingseisen.”

Die helikopterview, daar hameren we steeds op! En dat begint al bij het lezen van de krant

Wat zijn de toelatingseisen? Marijke: “In een schriftelijke opdracht tonen kandidaten hun hbo-competenties aan op deze drie gebieden: werkhouding, reflecterend vermogen en schrijfvaardigheid. Daarom verwachten we twee uitgewerkte cases, één rond methodisch denken en één aan de hand van een reflectiemethodiek.”

wilden we dat deze opleiding goed zou aansluiten op de overige verpleegkundige opleidingen van de HAN VDO.” Hoe bepaal je nu wat de juiste inhoud van zo’n opleiding moet zijn? Liesbeth: “We zijn uitgegaan van de vraag: Wat moet je in huis hebben om aan de eisen van deze tijd te voldoen?” Marijke: “We hebben de nieuwe beroepskwalificatieprofielen als leidraad gebruikt. Daarbij zijn we uitgegaan van welke competenties er nodig zijn, dat houdt dus meer in dan kennis alleen. Toen we dat helder hadden, konden we het lesprogramma bepalen.” Hoe pak je dat aan? Mirjam, die intensief met Marijke samenwerkte voor het inhoudelijke aspect van de opleiding: “Voorbeeld van een thema is continentie. Dat is natuurlijk heel breed en alle verpleegkundigen hebben daar al basiskennis over. Daarom formuleerden we een specifiek leerdoel per lesonderwerp. Andere thema’s die aan de orde komen zijn: juridische kaders, gedragscode, financiering in de zorg of oncologie. We werken veel met gastdocenten en we geven hen een specifiek leerdoel mee per les, zodat we zeker weten dat de juiste stof aan bod komt.” “Wat mooi is aan deze opleiding, dat het zowel incontinentie, stomazorg als urologie combineert. Heb je deze opleiding gedaan, dan heb je niet meer alleen een aandachtsgebied, maar mag je jezelf beschouwen als een breed gespecialiseerd verpleegkundige.” Hoe zorgt de opleiding voor ontwikkeling van deze competenties? Ineke: “Studenten moeten actief meedoen. Overdragen van kennis is ook een belangrijk deel van het vak, daarom zullen studenten regelmatig zelf voor de groep staan.”

Dit klinkt best zwaar… Mirjam: “Je moet als UCS-verpleegkundige van nu in staat zijn om met overstijgende blik naar ontwikkelingen te kijken.” “Die helikopterview, daar hameren we steeds op!” vult Marleen aan. “En dat begint al bij het lezen van de krant,” vervolgt Mirjam. “Als ik een stukje lees over zorgverzekeraars die zorgcontracten gaan aanbieden, dan gaan bij mij al bellen rinkelen. Wat betekent dit voor mijn organisatie? Wat kan ik hiermee? Heeft dit gevolgen voor onze patiënten?” We begonnen het interview met champagne… Liesbeth, enthousiast: “Ja, want het gaat door!! Het irriteerde ons dat het aanvankelijk niet gelukt was. Je kunt je voorstellen hoe blij en trots we zijn dat de opleiding op 20 september van start gaat.” Hoewel er al voldoende aanmeldingen zijn, zijn er nog plekken vrij. De opleiding telt zeventien lesdagen verspreid over één lesjaar. En welke uitdaging is er nu nog voor jullie als bestuursleden? Liesbeth: “De eisen voor verpleegkundigen worden steeds strikter. De nieuwe beroepsprofielen zijn er nu al en ik hoop en verwacht dat in de toekomst deze UCS-opleiding een vereiste wordt om het vak van stoma- of continentieverpleegkundige te mogen uitvoeren.”

De tijd is rijp! Opleiding Urologie, Continentie en Stoma van start - interview door Caroline Burger

33

Op welke manier kunnen beroepsverenigingen hier zelf invloed op uitoefenen? Ineke: “Er liggen nog heel veel mogelijkheden! Allereerst door deze opleiding veel te promoten bij onze achterban en hen helpen in te zien dat ze mee zullen moeten in de ontwikkelingen in de zorg. Daarnaast vinden we het belangrijk dat er een lobby is om voor elkaar te krijgen dat deze opleiding een vereiste wordt, bijvoorbeeld bij de zorgverzekeraars en de overheid.” Krijgen jullie zelf ook zin om deze opleiding te volgen? Marleen: “Ik ga hem doen! En ook een ander lid van de vereniging CV&V van de V&VN gaat deze opleiding doen, en doet in het komend jaar steeds verslag van haar ervaringen in ons blad en op de website.” Mirjam vult aan: “Er is ook

Zelf aantonen welke waarde je hebt. Dat is profileren! voor een lid van de V&VN afdeling urologie de mogelijkheid om de opleiding gesponsord te volgen. Wie het leuk vindt om hiervan verslag te doen, kan zich bij de vereniging melden.” Hebben jullie nu nieuwe ambities voor de toekomst? Ineke: “We voelen de verantwoordelijkheid om de mensen in onze achterban te ‘emanciperen’, te stimuleren om verder te kijken. Om deze beroepsgroep gespecialiseerd verpleegkundigen te laten blijven bestaan, zul je het vak moeten onderhouden en verdiepen.” Ook richting de gehele beroepsgroep is er nog een emancipatieslag nodig, vinden de bestuursleden. Mirjam: “Met de nieuwe beroepsprofielen verandert

er veel. Straks mogen alleen hboopgeleiden zich nog verpleegkundige noemen. Een mooie kans voor anders opgeleiden om aan te tonen het hboniveau te hebben.” Dat is toch algemeen bekend? Marleen: “Nog lang niet de hele achterban beseft de consequenties van deze ontwikkeling.” Dat bleek wel tijdens een symposium dat de V&VN, afdeling CV&V had georganiseerd. Spreker Mark Visser vroeg de zaal: Je bent verpleegkundige, hoe lang denk je dat nog te blijven? Liesbeth, die ook bij deze toespraak was: “Ik zag de zaal verschrikt opveren. Wat bedoelt hij?” Toch zien de bestuursleden het als een goede ontwikkeling. Ineke: “Het is goed dat je gedwongen wordt om aan te tonen welke tools je in huis hebt om professioneel te kunnen functioneren.” Noem eens een concreet voorbeeld? Mirjam: “Stel, je merkt dat een patiënt

Hodes, kundig en betrokken in continentiezorg Merk onafhankelijk wij leveren producten van alle bekende leveranciers Digitaal bestelsysteem bestellingen en aanvragen plaatsen wanneer het ú uitkomt Trainingen en scholingen ondersteuning aan verpleegkundigen en verzorgenden in zorginstellingen over de problematiek en ontwikkelingen rondom continentiezorg Voor meer informatie, bezoek onze website www.hodes.nl, of neem geheel vrijblijvend contact op met één van onze verpleegkundig adviseurs.

Hazenkamp 60A 6836 BA Arnhem Tel: 026 – 327 26 26 Fax: 026 – 327 00 78 [email protected] www.hodes.nl

34

verschrikkelijk opziet tegen een voorgestelde behandeling. Ben je op zo’n moment in staat om dat helder te verwoorden naar de specialist en echt op te komen voor de patiënt? Of denk je: laat maar gaan.” Marleen vult aan: “Ken je bijvoorbeeld je juridische kaders? Weet je wat je als verpleegkundige wel en niet mag doen? Onze rol wordt steeds belangrijker.”

wie is wie?

Welke eigenschap moet de verpleegkundige van de toekomst wat jullie betreft zeker in huis hebben? “Helikopterview. Om er te staan voor de patiënt,” legt Ineke uit, “maar ook om mee te kunnen praten in ontwikkelingen op ziekenhuisniveau – bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van zorgpaden – en op landelijk niveau.” “Er vinden grote verschuivingen plaats,” zegt Liesbeth. “Wat steeds zwaarder gaat tellen is het aantal verrichtingen dat een arts doet en welke kwaliteit je als instelling kunt leveren. De Inspectie voor de Gezondheidszorg en zorgverzekeraars gaan steeds strengere eisen stellen. Daar moet je als verpleegkundige ook iets mee. Dan verbaast het me echt, dat bij zoveel verpleegkundigen het belang van inschrijving in het register en het bijhouden van je portfolio nog totaal niet wordt ingezien.” Wat zijn de gevolgen als de beroepsgroep onvoldoende in beweging komt? “Het gaat erom,” zegt Mirjam, “dat je, zeker als gespecialiseerd verpleegkundige, je meerwaarde kunt aantonen. Bij het vaststellen van zorgproducten in het kader van DOT (DBC’s Op weg naar Transparantie, red.) komt het aan op de keuze: ‘dure’ gespecialiseerd verpleegkundigen afschaffen, of ervoor kiezen omdat ze duidelijk meerwaarde hebben. Kun je laten zien dat jouw werk zorgt dat de chirurg meer tijd geeft voor andere patiënten, wat meer productie oplevert?” “En dat is nou profileren,” zegt Liesbeth. “Zelf aantonen welke waarde je hebt.”  De tijd is rijp! Opleiding Urologie, Continentie en Stoma van start - interview door Caroline Burger

35

JO U W

VERHAAL

A7 zet zichzelf op de kaart! Een verslag door Patricia Slappendel

In de Lekturo zijn we met een nieuwe rubriek gestart. Graag willen we verpleegkundigen in het zonnetje zetten die iets in de urologie hebben gedaan of daaraan hebben bijgedragen. Wij zijn dus ook op zoek naar jouw enthousiaste verhaal! Dit keer blikken we terug op het A7-urologiesymposium dat op 21 maart plaatsvond. Kortom: A7-ziekenhuizen zetten zichzelf op de kaart! Door drie Friese ziekenhuizen (Het Nij Smellinghe, Tjongerschans en het Antonius ziekenhuis), die allen aan de A7 liggen, werd op 21 maart een groot urologisch symposium gehouden. Dit is de tweede keer dat er voor urologie een grootschalige scholing in het noorden werd georganiseerd voor urologieverpleegkundigen. In 2010 was de eerste A7-waterwegenscholing, gevolgd door een chirurgisch A7-symposium in 2011.

De volgende stap is het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen vol krijgen! Initiatiefnemer is uroloog Sjieuwke Smorenburg, werkzaam in het NijSmellinghe in Drachten. De urologen werken al nauw samen in een maatschap en de bedoeling is dat met deze scholing ook de verpleegkundigen tot een

36

Het werkgroepje!

uniforme werkwijze en een betere samenwerking komen. Daarnaast is het leuk om te horen hoe je collega’s op een andere urologieafdeling werken. Het symposium werd georganiseerd door een club enthousiaste verpleegkundigen, die zich uit alle drie de ziekenhuizen geformeerd hebben in een werkgroep. Simone, Gea en Janna - allen werkzaam in het Antonius - vertelden vol enthousiasme hoe het symposium met veel inzet tot stand is gekomen.

Wil jij ook jouw urologiev erhaal vertellen? Stuu r een mail naar de redacti e: urologie@v envn.nl En wie weet... p laatsen we jouw verha al in he volgende numm t er!

A7-urologiesymposium De behandelde onderwerpen deze dag waren onder andere: prostaat- en niercarcinoom, blaas- en nierstenen en TUR-

“Want al is Fryslân plat, it hat absoluut syn hichepunten!” prostaat. Vooraf kregen alle deelnemers een reader thuisgestuurd, waarmee ze de nodige theorie konden voorbereiden. De urologen behandelden alle onderwerpen, waarna de workshops aan bod kwamen. Aan het einde van de avond ontvingen alle deelnemers een certificaat. Iedereen voelde zich na deze stoomcursus urologie uitgeblust, maar hield er een voldaan gevoel aan over.

Meike Scheltena van Coloplast (links) en Sjieuwke Smorenburg.

In samenwerking met de firma Coloplast wordt er ook in 2013 een symposium gehouden. Het idee is om volgend jaar de urologie en chirurgie te combineren. Ook uroloog Sjieuwke kijkt met een goed gevoel terug op het symposium. Met een opkomst van meer dan 180 verpleegkundigen is de avond meer dan geslaagd te noemen. De volgende stap, aldus Sjieuwke Smorenburg, is om het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen vol te krijgen. “Want al is Fryslân plat, it hat absoluut syn hichepunten!” 

A7 zet zichzelf op de kaart! - een verslag door Patricia Slappendel

37

38

Colofon


Lekturo is het verenigingsblad van de V&VN Urologie Verpleegkundigen Lidmaatschap van V&VN Urologie Verpleegkundigen is mogelijk voor verpleegkundigen werkzaam binnen de urologie. De V&VN is de overkoepelende Beroepsvereniging van zorgprofessionals. Zij, die anderszins werkzaam zijn binnen de urologie, kunnen wel lid worden van de vereniging, echter zonder de mogelijkheid een bestuursfunctie te vervullen. Het lidmaatschap van de afdeling V&VN Urologie Verpleegkundigen bedraagt € 25,- per jaar en is persoonsgebonden; een afdeling of instelling kan geen lid zijn. Daarnaast moet men lid zijn van de V&VN, contributie daarvan wordt vastgesteld door de V&VN. Voor 2012 is dit € 65,Aan- en afmeldingen van een lidmaatschap lopen via de V&VN. Meer informatie vind je op de website www.venvn.nl Zie algemene voorwaarden lidmaatschap.

Contactinformatie V&VN V&VN algemeen T. (030) 291 90 50 Lidmaatschap van V&VN T. (030) 291 90 50 E. [email protected] www.venvn.nl Adres afdeling Urologie Verpleegkundigen V&VN t.a.v. afdeling Urologie Verpleegkundigen Postbus 8212 3502 RE Utrecht

Bestuur J. Verkerk, voorzitter E. van Koeveringe, secretaris R. Ketelaar, penningmeester P. Slappendel, lid A. Meerkerk, lid

Redactie Lekturo P. Slappendel S. Benneheij

Redactie adres Via adres V&VN Urologie Verpleegkundigen, o.v.v. Lekturo De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten en te redigeren.

Tekstbewerking M. Gijsen M. Kraan

Grafische vormgeving Suzanne Benneheij - Ziraffa ART - [email protected]

Beeldmateriaal en fotografie Auteursrecht afb.: omslag XYZ - blz. 8 Yuri Arcurs - blz. 11 peterjunaidy - blz 32. ifong (2012 Gebruikt onder licentie van Shutterstock, Inc.) Fotografie op blz. 8, 12 t/m 21 - Ziraffa ART, Suzanne Benneheij Fotografie op blz. 29 en 31 - Foto Focus Jack Tillmanns Fotografie op blz. 33 en 35 - John van Tol

Drukwerk Houx Digiprint - www.houxdigiprint.nl

Advertentie verkoop G. Hafkamp [email protected]

39

samen zorgen sinds 1897

Onze zorg voor uw patiënt stomazorg continentiezorg wondzorg therapeutische elastische kousen medische bandages

mathot.nl

Als medisch speciaalzaak leveren wij al 115 jaar medische producten en zijn wij merkonafhankelijk. Onze producten leveren wij snel en discreet. Voor advies en begeleiding rondom de door ons geleverde producten staan onze klantenservice medewerkers en onze verpleegkundigen graag klaar. Naast het leveren van producten hebben wij aandacht voor belangrijke ontwikkelingen in de zorg en denken wij graag mee over het optimaliseren van het zorgproces. Ook op het gebied van continentiezorg, waarbij wij het belangrijk vinden dat de professionele zorg uit het ziekenhuis voortgezet wordt, is de mens-

0079X_Advert-UROLOGIE_160x110-02.indd 1

gerichte benadering onmisbaar. Door jaren van ervaring en betrokkenheid weten we wat er speelt bij de patiënten en de zorgverleners thuis. Door hier adequaat op in te spelen met ons deskundig verpleegkundig team zijn wij in staat de kwaliteit van zorg te verbeteren. Dat is de service die u kunt verwachten van Mathot. Wij leveren professionele en gespecialiseerde producten ten behoeve van stoma-, continentie-, en wondverzorging bij mensen thuis. Mocht u nog vragen hebben, aarzel dan niet en neem contact met ons op, wij vertellen u graag meer over onze manier van werken.

08-11-11 13:48

JOUW. Kom jij 23 november ook weer naar Ede? 13 e EAUN Congres in Parijs POSTERPRESENTATIES. Een portret van... VERHAAL

Recommend Documents