2009
jaargang 1 - nr.2
journaal journaal www.sloopaannemers.nl www.sloopaannemers.nl
V E RVAESR A j oSu jronua ranl aias l ei es ne ek nw akrwt aa ar tl u a iatlguai tvgea v ae nv ad ne d Ve rV e en ri g en i ni g i nv g a nv o So l or oapaanannenm em e resr si ni nd eN es d l oeor p land
Samen Sterk Van de voorzitter Met genoegen bied ik u de zomeruitgave 2009 van het VERAS Journaal aan. Het is de tweede uitgave in deze vorm, maar nu al heeft de redactie een selectie moeten maken uit de vele onderwerpen die de moeite van berichtgeving waard zijn. Volgens mij is ze daarin goed geslaagd! Zo zijn we erg blij met de maatwerkpolis voor de verzekering van asbestaansprakelijkheid en terecht wordt hierbij in dit journaal stilgestaan. Deze polis is trouwens ook bedoeld voor sloopbedrijven die niet zelf asbestverwijderen! Dit is 1:1 het resultaat van de inbreng van VERAS en daar zijn we trots op. Het hoofdartikel van dit journaal gaat over het Programma Duurzaam inkopen door de Overheid. Diverse deskundigen gaan in op de kansen die deze ontwikkeling biedt voor de sloopsector. Als VERAS zijn wij erg gelukkig met het feit dat de inkoopcriteria voor het slopen van gebouwen aansluiten bij de BRL Veilig en Milieukundig Slopen. Gecertificeerde opdrachtnemers / sloopaannemers zijn er genoeg (inmiddels ruim 130); nu de opdrachtgevers nog!
Inhoud: 2 Duurzaam inkopen sloopwerkzaamheden lokt impuls uit
5 Asbestverzekering VERAS leden uit het hart gegrepen 6 International Demolition Awards 7 VERAS presenteert zich in Europa 9 VROM: geen woorden maar daden! 11 Nieuws & actualiteiten
Wat kritischer is het opinieartikel over de voortgang van de ontwikkeling van landelijke sloopregelgeving; in de volksmond de AMvB Slopen. Het heeft er alle schijn van dat het Ministerie van VROM met twee monden spreekt. Onze oproep is: VROM geen woorden maar daden! De inzet van VERAS is helder: gebruik de transformatie van gemeentelijke naar landelijke sloopregels om een impuls te geven aan milieukundig en duurzaam slopen. Inmiddels blijkt dat de economische recessie ook de bouwsector niet voorbijgaat. Uit de conjunctuurmeting juni 2009 van het Economisch Instituut Bouwnijverheid blijkt dat er bouwbreed nog steeds een daling is van de orderportefeuille. Specifiek in de GWW sector blijft de werkvoorraad stabiel, of is er zelfs een lichte stijging. Ik denk dat dit beeld aansluit bij de situatie in de sloopsector. We ondervinden allemaal de gevolgen van de economische crisis, maar totnogtoe vallen de gevolgen sectorbreed mee. Wat het na de bouwvak wordt is voor menigeen afwachten en dat is wel even wennen na een periode van grote werkdruk en een overvolle orderportefeuille. Ik zou de ondernemers en andere betrokkenen in onze sector willen oproepen om het hoofd koel te houden. Juist in deze tijden is het de uitdaging om je als professionele sloopaannemer te onderscheiden. Daarvoor hebben we natuurlijk ook de opdrachtgevers en overheid nodig, bijvoorbeeld als het gaat om milieu en duurzaamheid. Daarover leest u in dit Journaal meer. Samen sterk! G. Deken - Voorzitter
www.sloopaannemers.nl
Ebco Vriend Duurzaam inkopen sloopwerkzaamheden lokt impuls uit
ACHTERGROND
De Rijksoverheid wil in 2010 voor 100 procent duurzaam inkopen. Gemeenten streven naar 75 procent in 2010 en 100 procent in 2015. Provincies en waterschappen leggen de lat in eerste instantie op minimaal 50 procent in 2010. Dit beleid is ook van toepassing op sloopwerkzaamheden. Op basis van objectieve criteria zullen sloopwerken worden aanbesteed. Deze critearia sluiten aan bij de BRL SVMS-007. Wat zijn de beweegredenen achter deze doelstelling en wat is de impact daarvan voor de sloopbranche?
De Club van Rome waarschuwde eind jaren zestig van de vorige eeuw de mensheid al dat de wijze waarop met grondstoffen werd omgaan in de toekomst zal leiden tot ernstige tekorten. De goed bedoelde waarschuwingen lijken tegen dovemansoren te zijn gericht. Sindsdien is de industrie immers explosief gegroeid, evenals de mobiliteit in de Westerse wereld. Opkomende economieën in ZuidOost Azië en China voegen daar nog een dimensie aan toe. Daarnaast veroorzaken al deze activiteiten ook de nodige CO2-uitstoot, met een desastreuze klimaatverandering als gevolg. Internationale afspraken zouden het tij moeten keren, maar eerst na jarenlang overleg vond op 16 februari 2005 ratificatie van het uit 1997 daterende Kyoto protocol plaats. Op basis van dit protocol zijn de rijke landen gehouden om
tussen 2008 en 2012 wereldwijd 5,2 procent minder broeikasgassen uit te stoten ten opzichte van het niveau in 1990.
Duurzaam inkopen De dreigende schaarste aan grondstoffen en de noodzaak om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen, noopt de overheid concrete stappen te zetten naar een duurzame samenleving. Naast beleidsontwikkeling voor de realisatie hiervan, wil de overheid ook het goede voorbeeld geven. Daarvoor is het Programma Duurzaam Inkopen ontwikkeld. Wie zich realiseert dat de overheidsorganisaties jaarlijks meer dan 40 miljard euro uitgeven aan inkopen en diensten, weet dat dit de markt voor duurzame producten een stevige impuls kan geven. Volgens schatting van SenterNovem bedraagt het aandeel sloopwerkzaamheden één procent van dit bedrag, oftewel 400 miljoen euro. Om eenzelfde beeld op het netvlies te krijgen wat onder duurzaamheid moet worden verstaan, zijn criteria nodig. Daarbij is gekozen voor een methodiek waarbij met productgroepen wordt gewerkt. Eind april overhandigde de Stuurgroep Duurzaam een handleiding voor duurzaam inkopen aan minister Jacqueline Cramer van VROM. Criteria voor de tachtig productgroepen waarvan de overheid gebruik maakt zijn hierin vastgelegd. Toepassing van deze criteria brengt het doel van het kabinet – 100% duurzaam inkopen in 2010 bij de Rijksoverheid – binnen handbereik. Op de Marktplaats Duurzaam Inkopen Overheid (MDI-O) kunnen bedrijven, die aan de duurzaamheidscriteria voldoen, zichzelf sinds 28 oktober 2008 presenteren (www.marktplaatsduurzaaminkopen.nl). Daaraan zijn geen kosten verbonden. Overheidsinkopers maken van deze marktplaats gebruik om snel een overzicht te krijgen. Bij de overhandiging van deze handleiding benadrukte minister Cramer nog eens het belang van de voorbeeldfunctie. “We kunnen niet van andere mensen verwachten dat zij goed nadenken over de gevolgen van hun koopgedrag als wij het als overheid ook niet doen. Met deze
De inkoopcriteria sluiten goed aan bij BRL SVMS-007.
2
www.sloopaannemers.nl
criteria kan iedereen nu aan de slag. Nu al wordt daarmee de uitstoot gedrag en mooie marketinguitingen, in plaats van het werken aan van drie megaton CO2 vermeden,” aldus de minister. aantoonbare duurzame prestaties in de bedrijfsvoering en levering van duurzame producten en diensten. Niet de techniek maar de Duurzaamheidcriteria slopen herkenbaar mensen vormen hierin de bepalende schakel,” aldus Drontmann. SenterNovem ondersteunt overheden om de doelstellingen te Het is dus de hoogste tijd om duurzaamheid te organiseren naar de bereiken en heeft onder andere voor de productgroep Sloop van kern van de bedrijfsprocessen. De sturende functie van criteria en de Gebouwen duurzaamheidscriteria ontwikkeld. Bij de totstandkoming voorbeeldfunctie van de overheid zijn dan ook van grote betekenis van deze criteria zijn de verschillende belanghebbenden om echte veranderingen tot stand te brengen. geraadpleegd. Ook de sloopbranche in de vorm van VERAS en de Stichting Veilig en Milieukundig Slopen zijn hierin nadrukkelijk Jos van Rooijen, algemeen directeur van aannemersbedrijf Oskam B.V. gekend. De door SenterNovem gehanteerde uitgangspunten voor uit Utrecht en voorzitter van de Stichting Veilig en Milieukundig het opstellen van de criteria sluiten dan ook nauw aan bij de BRL Slopen, typeert de voorbeeldfunctie van de overheid als een goede SVMS-007. Met name de processtappen uit de BRL, namelijk zaak. “Het tempo had wat mij betreft wel wat hoger mogen liggen. stoffeninventarisatie, scheidingsplan en stoffenverantwoording De criteria hebben onmiskenbaar een positieve impact op het worden genoemd. Het ‘Criteriadocument Sloop van Gebouwen’, ketenbeleid. Het dwingt de sloopsector in een bepaalde richting. Om waarin deze criteria zijn vastgelegd, bevat bovendien de materiaalstromen zo schoon mogelijk uit een object te halen, zal aandachtspunten voor de fase vóór en ná inkopen en veel er immers secuurder gewerkt moeten worden. Of daarvoor nu per se achtergrondinformatie. meer nadruk op de voorsloop komt te liggen, zal van bedrijf tot bedrijf verschillen. Wie naast sloopwerkzaamheden ook bedrijfsmatig Niet op zichzelf bouw- en sloopafval recycled, zal niet direct de voordelen daarvan Duurzaam slopen past goed in het landelijk afvalbeleid. Waar inzien. Wellicht lokt dit wat meer transport uit, maar daar staat een mogelijk worden de van een sloop afkomende materialen hergebruikt kwaliteitsimpuls tegenover. Bedrijven die alleen slopen zullen als product, materiaal of nuttige brandstof. Van alle bouw- en ongetwijfeld wel baat hebben bij een betere scheiding aan de bron,” sloopafval wordt inmiddels 95% hergebruikt. De zuiverheid van een denkt Van Rooijen. van sloop afkomende materiaalstroom is van cruciaal belang voor de Voor het sloopproces als zodanig verandert er volgens hem niet al te hergebruikmogelijkheden en de marktwaarde. Dat onderstreept nog veel. Van Rooijen: “Tenminste voor de BRL SVMS-007 gecertificeerde eens het belang van selectief slopen. Om kringlopen te sluiten is sloopaannemer. “Het Criteriadocument vertoond nogal wat duurzaam slopen een absolute ‘must’. A-hout en metalen worden relatief veel hergebruikt of hoogwaardig gerecycled. Dat geldt ook voor betongranulaat dat als zand- en grindvervanger in de betonmortelindustrie kan dienen. Het ultieme doel: een sluitende kringloop, komt voor steeds meer materiaalstromen onder handbereik. Niet op de laatste plaats door initiatieven uit de markt. Voorbeelden daarvan zijn onder meer het recyclen van gips, kunststof, tapijt en dakafval. Mede onder invloed van de door het ministerie van VROM omarmde Cradle-to-Cradle gedachte nemen deze ontwikkelingen een steeds grotere vlucht.
Reacties uit de markt Adviseur Philip Drontmann van organisatiebureau Twijnstra&Gudde ziet het begrip duurzaamheid een steeds centralere plaats in de maatschappij krijgen. “Steeds meer mensen raken ervan overtuigd dat voor een écht duurzame samenleving het roer radicaal om moet. De eis om steeds economische groei te laten zien, laat diepe sporen achter. Prijzen en spanningen lopen hoog op. Ons ecosysteem holt achteruit, elke vierkante meter wordt volgebouwd en grondstoffen worden schaarser.” Het organiseren van duurzaamheid, waarvoor duurzaam inkopen één van de instrumenten is, is een ‘must’ om het tij te keren. “De uitdaging ligt vooral in het vertalen van duurzaamheid naar de kern van de bedrijfsvoering op een wijze die bijdraagt aan de continuïteit en het rendement. Het risico schuilt in opportunistisch
3
Jos van Rooijen, algemeen directeur van Aannemersbedrijf Oskam B.V.
www.sloopaannemers.nl
Ir. Frans de Haas, directeur/eigenaar van adviesbureau De Haas en Partners
parallellen met die van onze BRL.” Op papier lijkt alles nu goed geregeld te zijn om van koers te veranderen, maar zal dat in de praktijk ook zo uitpakken? “Hoe je de zaak ook dicht timmert, water zal altijd naar het laagste punt blijven stromen. Dat geldt ook voor de overheid. Ondanks de voorbeeldfunctie denk ik dat de mazen in de wet- en regelgeving ook hen in verleiding kan brengen. Vooral in een tijd waarop op de kleintjes moet worden gelet. Om iedere schijn te vermijden, is het zaak dat er een adequate controle plaatsvindt. Mogelijkheden daartoe zijn er volop aanwezig. Denk bijvoorbeeld aan de informatie die aan de stoffenverantwoording valt te ontlenen. Aan de hand van de praktijk zal er wellicht nog wel het een en ander verfijnd moeten worden, maar het grote winstpunt is toch wel dat alle partijen in wezen nu hetzelfde willen,” stelt Van Rooijen. Ook handhaving moet in dit kader nadrukkelijk worden genoemd. Niet alleen door de overheid, maar ook door de certificerende instellingen. “Wie zich als gecertificeerde sloopaannemer niet aan de regels houdt, is het SVMS-007 niet waard. Die informatie is ook te koppelen aan de Marktplaats Duurzaam Inkopen Overheid. Daar gaat dus een zelfreinigend vermogen vanuit en zo houd je uiteindelijk de ‘echte’ die van Woonbron in Hoogvliet en die uiteindelijk hebben geleid tot de Handleiding Duurzaam Slopen van de SEV, nu weer van pas vakmensen over,” verwacht Van Rooijen. komen. Doel is uiteindelijk om de kringloop van (bouw)materialen te Ir. Frans de Haas, directeur/eigenaar van adviesbureau De Haas en sluiten,waarbij 'sloopmaterialen' de grondstoffen zijn voor nieuwe Partners uit Voorburg en destijds voorzitter van de Themawerkgroep producten. Met duurzaam inkopen als aanjager moet er nu volume “Duurzaam Inkopen GWW en Bouw”, waaronder sloopwerken valt, gemaakt kunnen worden, waardoor de bouwindustrie ook serieus denkt dat met duurzaam inkopen van sloopwerken een trend zal werk kan gaan maken van het hergebruiken van deze secundaire worden gezet. “Het bepaalt de aandacht weer op het minimaliseren grondstoffen.” van de milieu-effecten bij het slopen. Nu niet meer als iets extra's, waar enkele sloopbedrijven zich op profileren en die vervolgens in Anne-Marie Rakhorst, directeur van Ingenieursbureau Search, rekent aanbestedingen het moesten opnemen tegen 'de goedkoopste', zich tot de ‘natuurlijke’ aanhangers van duurzaam ontwikkelen. maar vanaf 1 januari 2010 structureel opgenomen in de uitvraag. Materiaalkeuze is in de ontwerpfase van bouwwerken een aspect om Natuurlijk geldt voor de koplopers in de sector dat de criteria voor uitvoerig bij stil te staan. “Houd op voorhand al rekening met de duurzaam slopen wel wat ambitieuzer hadden mogen zijn. Maar met recyclingmogelijkheden van de toegepaste materialen aan het einde dit besluit is wel een stap in de goede richting gezet. Wellicht dat van de levenscyclus,” is één van de onderwerpen die het in haar boek praktijkervaring, geruggensteund door een instrumentarium om de ‘De Winst van Duurzaam Bouwen’ centraal staat. Met dit boek toont mate van duurzaamheid beter te kunnen meten, alsnog zal leiden tot zij aan dat de bouw de basis kan leggen voor een schone en leefbare een verdere aanscherping van criteria. Daarnaast hoop ik dat de toekomst. Dat haar ‘gedachtegoed’ binnen haar organisatie breed ervaring die een aantal jaren terug is opgedaan in pilotprojecten zoals gedragen wordt, moge als vanzelfsprekend worden verondersteld.
“Wie zich als gecertificeerde sloopaannemer niet aan de regels houdt, is het SVMS-007 niet waard. Daar gaat dus een zelfreinigend vermogen vanuit en zo houd je uiteindelijk de ‘echte’ vakmensen over,”
4
www.sloopaannemers.nl
Nieuwe asbestverzekering VERAS leden uit het hart gegrepen
VERZEKERINGEN
“Eerste aansprakelijkheidsverzekering die alle asbestrisico’s dekt!” Het is de nachtmerrie van elk sloopbedrijf. Schade door asbest. Medewerkers met letsel, schade in de omgeving, torenhoge claims. En dan een verzekeringsmaatschappij die het laat afweten omdat alles gedekt is, behalve de aansprakelijkheid voor asbest. Volgens OBM Financieel Adviesgroep was het hoog tijd voor een verzekering die de asbestrisico’s dekt. En die is er nu. Ontwikkeld samen met VERAS! Ledenvoordeel Deze verzekering is de leden van VERAS uit het hart gegrepen. Het is een ronduit revolutionair product. De samenwerking tussen Veras en OBM Financieel Adviesgroep levert overigens de nodige voordelen op. Dankzij de collectieve inkoop profiteren leden van gunstige premies, voorwaarden en kortingen.
Ruimte om te ondernemen
Ondertekening convenant VERAS en OBM
Asbestverwijderings- en sloopbedrijven weten wat hun te doen staat als ze op asbest stuiten. Goed opgeleide medewerkers, duidelijke protocollen en heldere afspraken moeten een zorgvuldige aanpak waarborgen. Maar een ongeluk zit in een klein hoekje. Dat wil nogal wat zeggen bij asbest. Het kan van een onschuldig bouwmateriaal veranderen in een fatale stof. Het is niet voor niets dat er geen verzekering bestond die de volledige aansprakelijkheid voor asbest afdekte; een verzekering zonder beperkte verzekerde bedragen, extreem hoge eigen risico’s of enorme premies.
Deze verzekering sluit aan bij de filosofie van OBM Financieel Adviesgroep. Zij kennen de branche door en door. Daar zoeken zij passende oplossingen bij om risico’s te managen. Is zo’n oplossing niet voorhanden, dan creëren zij deze zelf. Uiteindelijk zien zij het als een missie om organisaties te ondersteunen in het dragen van hun verantwoordelijkheden. Als de risico’s in beeld en afgedekt zijn, ontstaat er ruimte om te ondernemen met gezond resultaat. Zonder claims die de continuïteit van de organisatie in gevaar brengen!
Inclusief werkgeversaansprakelijkheid Veras constateerde dezelfde lacune in de markt. Daarom hebben beide branchekenners de handen ineen geslagen om tot een goede oplossing te komen. Met het ondertekenen van een Convenant werd de samenwerking bekrachtigd. OBM Financieel Adviesgroep betrok een geschikte verzekeraar bij de plannen. Het resultaat mag er zijn. Er is een aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven en beroepen ontwikkeld voor asbestverwijderings-, sloopen/of asbestinventarisatiebedrijven. Deze verzekering dekt de aansprakelijkheid voor door derden geleden schade die te maken heeft met asbest of asbesthoudende zaken. Dus inclusief de werkgeversaansprakelijkheid voor gecertificeerde bedrijven!
5
www.sloopaannemers.nl
International
Demolition Awards De eerste prijserkenning binnen de internationale sloopsector specifiek voor en gejureerd door de specialistische sector zelf, vindt plaats op 6 november 2009. KHL, de uitgever van het magazine Demolition & Recycling De ‘Demolition Award’ categorieën zijn als volgt: International (D&RI), organiseert samen met de EDA dit jaar voor het Sloopproject van het Jaar eerst dit jaarlijks terugkerende evenement in Nederland. Sloopbedrijf van het Jaar Sloop Veiligheid Op 6 november zal het Okura Hotel in Amsterdam plek zijn waar de Sloop Opleiding en Training zogenaamde ‘Demolition Awards’ uitgereikt zullen worden aan die Sloop, Recycling & Milieu marktspelers welke uniek zijn in hun soort. Beste Sloop m.b.v. explosieven Beste Industriële Sloop De ‘Demolition Awards’ zijn bedoeld als erkenning voor Beste Binnenstedelijke Sloop sloopaannemers, klein of groot, welke op het gebied van innovatie, Producenten - Innovatie (beste seriematige produkt) excellentie of complexiteit binnen het sloopvak, iets unieks hebben Producenten - Innovatie (beste maatwerk produkt) getoond. Dit kan onder andere zijn op het gebied van beste Producenten – beste Klantenondersteuning uitvoering van een sloopproject, beste zorg voor veiligheid en gezondheid, innovatieve slooptechnieken alsmede de houding ten Aanmeldingen kunnen gedaan worden tot en met 31 juli 2009 via opzichte van het milieu tijdens de werkzaamheden. het inschrijvingsformulier te downloaden op Aanmeldingen worden gejureerd door een panel van www.demolitionawards.com. Hier staat ook verdere uitleg over de toonaangevende sloop en recycling experts vanuit heel Europa, en diverse categorieën en de eisen gesteld aan inschrijving. Tevens zal zijn open voor iedereen. Aannemers en fabrikanten hoeven niet perse gelijktijdig met het evenement de EDA najaarsvergadering en lid te zijn van een nationale vereniging of de EDA om mee te dingen conferentie georganiseerd worden. naar een prijs.
6
www.sloopaannemers.nl
VERAS presenteert zich in Europa Nieuws & actualiteiten Samenvatting van de EDA Spring Conference in Nice Meer dan honderd afgevaardigden uit 9 verschillende Europese landen kwamen van 4 tot 6 juni in Nice bijeen voor de Algemene Ledenvergadering en Voorjaarsconferentie van de European Demolition Association (EDA). “We zijn zeer tevreden met de resultaten van de conferentie, niet alleen met het aantal deelnemers maar vooral met het hoge technische niveau van de presentaties welke door de verschillende sloopaannemers en leveranciers zijn gehouden”, zegt Henriette Thuen, algemeen manager van de EDA. uiteenzetting gemaakt van de doelen, strategieën, stakeholders, dossiers en instrumenten welke VERAS hanteert in haar beleid naar en samen met de overheid en het bevoegde gezag. Dossiers als de AMvB Slopen, het Overheidsprogramma Duurzaam Inkopen en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zijn aan de orde gekomen en aan de deelnemers is de samenhang tussen deze dossiers uitgelegd. Daarbij is benadrukt dat samenwerking met overheden en het bevoegd gezag een must is. Niet alleen op nationaal maar met name op Europees (lees: EDA) niveau. De presentatie heeft de nodige stof tot nadenken en discussie opgeleverd tijdens het congres en is als zeer interessant ervaren door VERAS presentatie “Wetgeving in Praktijk” alle deelnemers. Voor de inhoud alsmede een film van de presentatie verwezen naar de website van VERAS, Tijdens de conferentie heeft Kees de Groot als vertegenwoordiger van wordt VERAS binnen de EDA, een presentatie gegeven over ‘Wetgeving in www.sloopaannemers.nl. praktijk binnen de Nederlandse sloopsector’. Hierbij is een In de lijn van de EDA strategie, te weten het promoten en beschermen van de economische en politieke belangen van de internationale sloopsector, zijn de EDA conferenties een platform geworden voor het creëren van een netwerk tussen aannemers, leveranciers en andere betrokken binnen de sector. Zoals Yves Canessa, President van de EDA, benadrukte in Nice: “Ons doel is om te werken aan het realiseren van gemeenschappelijke Europese standaards waarbij de discussies gedurende de conferentie een duidelijk hulpmiddel zijn om de stem van de Europese sloopsector te horen”.
Kees de Groot tijdens presentatie ‘Wetgeving in de praktijk’.
7
www.sloopaannemers.nl
Denen: ‘Beste Practice’ methode PCB’s Na de Algemene Ledenvergadering van EDA op 5 juni, waar het jaarverslag over 2008 gepresenteerd en goedgekeurd werd door President Canessa, werd de conferentie geopend met een presentatie door Lars B. Sørensen als afgevaardigde van het Deense sloopbedrijf Brandis A/S. Tezamen met Ole Geisler van het bedrijf Danish Environmental Analysis is een presentatie gehouden over de PCB problematiek en behandeling tijdens sloopwerkzaamheden. Met name het scheiden van PCB uitloging (door kit en coatings) in betonconstructies is een zaak waaraan in de toekomst de nodige aandacht geschonken zal worden, zowel op nationaal als Stand van zaken EDA High Reach Guide internationaal niveau. Een van de andere hoogtepunten van de conferentie was de presentatie door Stefano Panseri, voorzitter van EDA Technical Fabrikanten sloopequipement impuls aan markt Committee, van het concept van de EDA High Reach Guidance. Net Bedrijven vanuit heel Europa lieten hun afvaardiging de laatste zoals tijdens de najaarsconferentie in Istanbul, veroorzaakte het ontwikkelingen en innovaties binnen de sloopsector presenteren. Zo concept een stevig debat met Mark Anthony, een van de auteurs van werd er een presentatie gehouden over een revolutionaire methode de NFDC High Reach Guidance (de engelse versie) welke een aantal op het gebied van het slopen van schoorstenen door de Duitser jaar terug is opgesteld. Afgesproken is dat beide gidsen vergeleken Reiner Cremer van Jörg Mende Schornsteinbau GmbH. De Brit John zullen woorden om op deze manier wederzijdse voordelen te Woodward van C&D Consultancy op zijn beurt overtrof deze met een behalen. Alle deelnemers en leden van de EDA worden uitgenodigd spectaculaire presentatie over het ontmantelen van boorplatformen om bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van het concept zodat op de Noordzee. Hiernaast hebben de vele leveranciers en de opmerkingen en bevindingen nog op genomen kunnen worden in producenten, welke als sponsors van de conferentie zijn de definitieve versie welke voor het einde van het jaar gepubliceerd vertegenwoordigd, zich gepresenteerd en hun stand van zaken op wordt. het gebied van de ontwikkeling van sloopequipement laten zien. Zoals gebleken nemen deze partijen goed kennis van de vraag en Volgende EDA Conferentie voorjaar 2010 in Polen behoeften binnen de sloopsector. Al met al een zeer geslaagde conferentie waar, naast de vergadering en de diverse interessante presentaties, vanzelfsprekend tijd was Bevordering eerlijke concurrentie ingeruimd voor het sociale programma. Zowel voor de partners als Een andere kwestie welke hoog op de Europese agenda staat is voor de volledige groep had het EDA secretariaat een leuk sociaal oneerlijke concurrentie binnen de sloopsector. Door middel van een programma opgezet vol bezienswaardigheden en culinaire workshop analyseerden sloopaannemers samen met leveranciers de hoogstandjes, afgesloten met een galadiner op zaterdagavond. oorzaken en gevolgen van oneerlijke concurrentie binnen het sloopvak en zijn er zowel op nationaal als Europees niveau voorstellen De volgende EDA voorjaarsvergadering en conferentie vindt plaats in gedaan welke binnenkort op de website van EDA te lezen zijn, Polen tussen 27 en 30 mei 2010. Nadere gegevens over de exacte plaats en het programma wordt later bekend gemaakt via de EDA www.eda-demolition.com. website en vanzelfsprekend die van VERAS.
Informele programma tijden EDA conferentie.
8
www.sloopaannemers.nl
OPINIE
Landelijke sloopregelgeving: louter vereenvoudiging of impuls aan duurzaamheid? Ministerie van VROM: geen woorden maar daden! Duurzaamheid, ketengericht afvalbeleid, Cradle2Cradle = ook ambitieuze landelijke sloopregelgeving. Dat het Ministerie van VROM hard bezig is met de voorbereiding van landelijke regelgeving op het gebied van slopen, is inmiddels wel duidelijk. De hiervoor noodzakelijke wijziging van de Woningwet is vrijwel gereed. Minder duidelijk is echter wat nu precies de doelstelling en het motief van VROM is. Scherper geformuleerd; het heeft er alle schijn van dat het Ministerie van VROM met twee monden spreekt. Enerzijds is er het formele wetgevingstraject, dat geheel in het teken staat van vereenvoudiging van regelgeving. Anderzijds heeft VROM hoge ambities op het gebied van een ketengericht afvalbeleid en stelt zij dat de landelijke sloopregelgeving tot doel heeft om een impuls te geven aan duurzaam slopen. Kan VROM twee heren dienen?
afvalbeleid. Onder andere het concept van Cradle2Cradle staat daarin centraal.
VROM beleid: duurzaamheid, ketengericht afvalbeleid en Cradle2Cradle
Wijziging Woningwet: deregulering, herschikking en vereenvoudiging
Al gedurende een aantal jaren is VROM voornemens om landelijke voorschriften op het gebied van het slopen van bouwwerken en objecten te ontwikkelen. De eerste beleidsnotities hierover dateren al uit 2002. In 2006 is in opdracht van VROM door adviesbureau TAUW een onderzoek uitgevoerd met de titel “Studie naar de uitgangspunten van de AMvB Slopen”. Daarin stond vooral de invulling van het begrip milieukundig en selectief slopen centraal.
Ogenschijnlijk onafhankelijk van de hiervoor toegelichte beleidsambities van VROM, wordt in Den Haag gewerkt aan een forse herschikking van de milieu- en bouwregelgeving. In de slipstream van de Omgevingsvergunning en de tendens naar meer algemene regels, is inmiddels bekend dat ook de sloopvergunningplicht wordt afgeschaft. VERAS heeft daar op zichzelf niets op tegen, mits daarvoor ambitieuze landelijke voorschriften in de plaats komen.
Recent is diverse keren met het ministerie van VROM gesproken over de concrete invulling van de landelijke sloopregelgeving. Daarbij houdt VROM vast aan het uitgangspunt dat deze nieuwe regelgeving mede is bedoeld ter verwezenlijking van de (toekomstige) doelstellingen van het afval- en grondstoffenbeleid. Dit beleid is gericht op het verminderen van de milieudruk door een ketengericht
9
In de zienswijze van VERAS (zie www.sloopaannemers.nl) op het ontwerp Landelijk Afvalbeheersplan 2009-2021 (LAP2) wordt door VERAS gevraagd op welke wijze VROM deze doelstellingen specifiek voor de sloopsector denkt te realiseren. In de Nota van Aanpassing van het LAP (maart 2009) is VROM daarin kort en duidelijk, daarvoor is de AMvB Bouwen en Slopen in voorbereiding. Kortom, aan de beleidsdoelstelling van VROM ligt het niet. De landelijke sloopregelgeving zal een (nieuwe) impuls moeten geven aan duurzaam slopen.
Om tot landelijke sloopregelgeving te komen is een wijziging van de Woningwet noodzakelijk. Het wetgevingsproces hiervoor is inmiddels vrijwel afgerond. De wijziging van de Woningwet wordt aangeduid als “vereenvoudiging en herschikking grondslagen lagere regelgeving” (zie kamerstukken 2008-2008, 31 722, nummers
www.sloopaannemers.nl
1 t/m 7). Deze wetswijziging staat geheel in het teken van het in een landelijke regeling overhevelen van de voorschriften die thans zijn opgenomen in de gemeentelijke bouwverordeningen. Uit onder andere de Nota van Toelichting op dit wetsvoorstel blijkt duidelijk dat er met deze wetswijziging maar één doel wordt gediend, namelijk uniformering en herschikking van regelgeving. Aldus VROM is er sprake van een “beleidsneutrale omzetting” die “niet leidt tot een uitbreiding van grondslagen voor het geven van voorschriften”. Er wordt echter met geen woord gesproken over de hierboven toegelichte beleidsdoelstelling van VROM om met de landelijke sloopregelgeving ook verder invulling te geven aan een ketengericht afval- en grondstoffenbeleid. Ook is inmiddels duidelijk dat de landelijke sloopregelgeving zal worden geïntegreerd in veelomvattende AMvB met de titel “Algemene regels inzake veiligheid, hinder en afvalscheiding tijdens het uitvoeren van bouwen sloopwerkzaamheden”. Dus geen speciale AMvB Slopen.
welke wijze met landelijke voorschriften invulling kan worden gegeven aan de ambitieuze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, ketengericht afvalbeleid en Cradle2Cradle?
Wat wil VERAS? Volgens VERAS kan juist met landelijke sloopregelgeving een impuls worden gegeven aan duurzaam slopen. VERAS pleit daarbij voor aansluiting bij de werkwijze van de BRL Veilig en Milieukundig Slopen. Concreet wordt voorgesteld om in de AMvB zowel proces- als scheidingsvoorschriften op te nemen. De procesvoorschriften zijn: 1) vooraf inventariseren welke stoffen / materialen en er in een sloopobject zitten, 2) een zorgvuldige werkvoorbereiding, inclusief een scheidingsplan en 3) achteraf een stoffenverantwoording zodat voor opdrachtgever en overheid inzichtelijk is dat de vrijkomende materiaalstromen op een verantwoorde wijze zijn afgevoerd. Daarnaast dienen in de AMvB Slopen voorschriften inzake het scheiden van bepaalde materiaalstromen aan de bron te worden opgenomen.
VROM: wat is nu de bedoeling? De vraag is dan ook gerechtvaardigd: VROM wat is nu de bedoeling? VROM: geen woorden maar daden! Duurzaamheid, De huidige regels uit de gemeentelijke bouwverordening snel en ketengericht afvalbeleid, Cradle2Cradle = ook ambitieuze eenvoudig in een landelijke regeling plakken, of serieus kijken op landelijke sloopregelgeving.
10
www.sloopaannemers.nl
Nieuws & actualiteiten
VERAS inmiddels 17 donateurs Per abuis is in de vorige uitgave van het VERAS Journaal (april 2009) donateur CRACO niet genoemd op de donateurpagina. Vanuit de redactie is hiervoor excuses aangeboden aan CRACO. Inmiddels zijn er 3 nieuwe donateurs, namelijk ACDE Europe BV, AMOS Milieutechniek BV en Tol Milieu (onderdeel van Shanks Nederland b.v.). Zie voor meer informatie elders in dit journaal. Ontwikkelingen rondom stofarme sloopapparatuur HILTI heeft een handsloophamer op de markt gebracht met een geïntegreerde stofafzuiging en door DIABER is een handsloophamer geïntroduceerd die is voorzien van een geïntegreerde vernevelingvoorziening. Door TNO is voor beide apparaten een prestatietoets uitgevoerd. Zie voor meer informatie www.hilti.nl en www.diaber.nl. DEHACO voert diverse soorten en maten nevelkanonnen in haar productassortiment. Bijzonder is de DE-DUST PICO, een kleine uitvoering nevelkanon die geschikt is voor gebruik bij inpandige sloopprojecten. Zie voor meer informatie www.dehaco.nl. VERAS is in overleg met TNO Bouw en Ondergrond over de ontwikkeling van een universeel afzuigsysteem op hak/sloophamers. Dit innovatietraject is een samenwerking tussen leden van VERAS, diverse producenten, TNO en de branchevereniging VERAS. De aangesloten leden zullen direct worden betrokken bij het ontwikkelen van deze afzuigsystemen. De prototypen zullen door de gebruikers in de praktijk worden getest op met name praktische hanteerbaarheid. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door gebruik te maken van de Innovatievouchers van SenterNovem / Ministerie van Economische Zaken.
stand en samen met de organisator The Exhibition Company wordt bezien of in combinatie hiermee een speciale themabijeenkomst over stofarme sloopapparatuur kan worden georganiseerd. Nadere berichtgeving aan leden en donateurs volgt. (ontwerp) LAP2: asbest mogelijk in hoge storttarief Het Landelijk Afvalbeheersplan 2 (LAP2) wordt naar verwachting binnenkort vastgesteld. Inmiddels is door VROM gereageerd op de vele inspraakreacties en is het ontwerp LAP besproken in de Tweede Kamer. Er zijn door de Tweede Kamer 19 moties ingediend. Zie voor meer informatie www.lap2.nl. Eén van de moties betrof (Motie Poppe c.s.) het verzoek om het LAP zodanig te wijzigen dat thermische verwerking van asbest ook daadwerkelijk de minimumstandaard wordt. De minister heeft in reactie daarop gesteld dat er op dit moment onvoldoende capaciteit beschikbaar is om het jaarlijks aanbod aan asbest thermisch te verwerken. Dat betekent dat storten van asbestafval voorlopig toegestaan blijft. Wel is het Ministerie VROM in overleg met het Ministerie van Financiën om te bezien of het mogelijk is om het storten van asbestafval onder het hoge tarief van de stortbelasting te brengen. Daarmee wordt het economisch gezien aantrekkelijker om asbestafval op een andere manier dan storten te verwerken en dat is een stimulans voor het realiseren van thermische verwerkingscapaciteit.
“Informatieblad ketentoezicht asbest” van het LOM Door het Landelijk Overleg Milieuhandhaving (LOM) is een “Informatieblad ketentoezicht asbest” gepubliceerd. Het informatieblad heeft tot doel om duidelijkheid te geven aan alle betrokkenen, over de transport-, opslag- en acceptatieverplichtingen betreffende asbest. Het LOM ondersteunt de samenwerking in de Sloop Vakwerkdagen Op donderdag 5 en vrijdag 6 november 2009 worden er Sloop asbestketen door het organiseren van ketentoezicht asbest en bouwVakwerkdagen georganiseerd, in combinatie met de Boorinfo en sloopafval. Het informatieblad kunt u downloaden op Vakwerkdagen. Locatie is de Expo te Houten. VERAS heeft ook een www.sloopaannemers.nl, op de pagina asbestdossiers.
11
www.sloopaannemers.nl
Actuele ledenlijst Z i e v o o r m e e r l e d e n i n f o r m a t i e w w w. s l o o p a a n n e m e r s . n l Aanemersbedrijf Oskam B.V., Utrecht - Aannemersbedrijf Roseboom, Ede - Aannemingsbedrijf Van der Zanden Moergestel BV, Moergestel - Asbestsanering BV, Twisk - AVG Milieutechniek Heijen BV, Heijen - B. Steenhuis Sloopwerken B.V., Scheemda - Bart Boon Barneveld B.V., Barneveld - Beelen Sloopwerken BV, Harderwijk - Beijer en Zn. B.V., Rhenen - Bentvelzen en Jacobs B.V., Velsen-Noord - Bloedjes Asbestsanering BV, Wormerveer - Bork Sloopwerken BV, Stuifzand - Bottelier Slooptechniek B.V., Haarlem - Boy Limmen Sloopwerken B.V., Schagen - BZN Sloopwerken BV, Exloermond - C. Koper B.V., Wervershoof - C.A. de Groot Groep B.V., Alkmaar - Chr. Hoogendorp & Zonen B.V., Lijnden - De Hofstede b.v., Wekerom - Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek BV, Lichtenvoorde - Freek Foppen, Putten - G. de Jong & Zn. B.V., Pijnacker - G. Hellinga BV, Steenwijk - G. Smits Grondwerken BV, Cuijk - G. Venus sloop- & asbestwerken B.V., Maarssen - Gebr. Stokkermans Vof, Goirle - Gebr. Van den Brand en Van Oort BV, Uden - Gebroeders Bouwman Sloop- en Grondwerken b.v., Amsterdam Gebroeders Snellen B.V.,Rijsbergen - GP Groot Aanneming BV, Heiloo - Grond & Sloopwerk T. van den Burg, Nijkerkerveen - Gubbels Wegenbouw en Sloopwerken BV, Helvoirt - H. Kuijper Sloopwerken, Wieringwaard - Hans Stevens & Partners BV, Amsterdam - Hein Heun Sloopwerken, Enschede - Hoogeboom Recycling, Raalte - Hooijer Renkum B.V., Renkum - Jager Sloop, Infra & Milieu, Midwolde - Koers Aannemingen BV, Hoogersmilde - Konings SloopwerkenRecycling BV, Roosendaal - Lagemaat Sloopwerken BV, Heerde - Litjens Aannemingsbedrijf BV, Escharen - Maessen Asbestverwijdering en Sloopwerken BV, Venray - Mulder-Eykelkamp BV, Zwolle - Newhome Demolition, Hengelo - Oudt Zwanenburg Grond- en Sloopwerken B.V., Amsterdam - P. Vriend B.V., Hem Paulissen Grond-, Water- en Wegenbouw, Goirle - Putman Sloopwerken en Infra B.V., Westervoort - Rijnmond Industriële Service B.V., Rotterdam - Rijssense Gebouwensloperij b.v., Rijssen - Roy van Berkel Sloopwerken B.V., Barsingerhorn - S.M.E.S. BV Sloop- en Grondwerken, Bergschenhoek - Schadenberg BV, Hem - Schijf Houthandel en Sloopwerken B.V., Uithoorn - Sinke VoF, Kruiningen - Sloopbedrijf J.H. Oosterbeek BV, Den Helder - Sloopwerken Lekkerkerker Rotterdam B.V., Rotterdam - Sloopwerken van Lith b.v., Lith - Slopers- en Handelsbedrijf W.H. Klaassen, Ewijk - Slopersbedrijf W. Kuipers & Zn. b.v., Steenwijk - Struijk Sloopen grondwerken B.V., Krimpen aan den Lek - Sturm en Dekker B.V., Oostkapelle - T.J. Kippersluis en Zn B.V., Muiderberg - TTO Sloop & Infra, Tilburg - Van de Haar Sloop B.V., Wekerom - Van der Bel Sloopwerken en Asbestsanering B.V., Aartswoud - Van Groningen Sloopwerken BV, Middelharnis - Van Kesteren Aannemingsbedrijf BV, Groesbeek - Van Rijswijk Precisiesloop BV, Oisterwijk - Van Vliet Aannemingsbedrijf BV, Sliedrecht - Van Vliet Kassenbouw BV, De Lier Van Vliet Sloopwerken B.V., Utrecht - Verstegen Asbestverwijdering en Sloopwerken BV, Rijsbergen - Visser Sloopwerken en Asbestsanering, Dieren - Vissers Sloopwerken, Oosterhout - Vlasman B.V., Alphen aan den Rijn - Weever Sloopwerken BV, Kampen - WM Laarakkers BV, Sambeek
Donateurs
COLOFON:
VERAS Journaal is een kwartaaluitgave van de Vereniging voor aannemers in de sloop. Redactie: Jan Bork, Kees de Groot, Jeroen Goudberg, Teun Stam, Annelies Kraaijeveld en Arjan Hol Neem voor vragen en / of opmerkingen contact op met het redactiesecretariaat: Annelies Kraaijeveld, VERAS, Postbus 159, 4190 CD Geldermalsen, telefoon 0345-585038
12
www.sloopaannemers.nl