Joost van Luijt; Jeroen Schmaal; Arjan van Willigen; Marius Lambrechtse

Jaarverslag 2007

Jaarverslag 2007

24 April 2008 Opdrachtgever Alexander Vos de Wael

Steller Joost van Luijt; Jeroen Schmaal; Arjan van Willigen; Marius Lambrechtse

Redactie Joost Van Luijt

Verspreiding Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Opmaak C-kwadraat, Amsterdam

Oasen zet haar gegevens die u gewoonlijk aantreft in een milieu, duurzaamheids of sociaal jaarverslag op de website www.oasen.nl. Zo kunt u altijd de meest actuele gegevens raadplegen.

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

Inhoudsopgave 1

Kengetallen

2 2.1. 2.2. 2.3.

Maatschappelijk bedrijf De dynamiek van vitaliteit Ontwikkelingen Uitdagingen

7 7 7 10

3 3.1. 3.2. 3.3.

Vitaal Vakmanschap Innovatie Doelmatigheid

11 11 12 13

4 4.1. 4.2. 4.3.

Degelijk Waterkwaliteit Leveringszekerheid Milieu en maatschappij

17 17 18 19

5 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5.

Onze omgeving Nieuwe drinkwaterwet Ondergrondse erfgoed Benchmark waterbedrijven Droge zomer Actualiteiten op de website

21 21 22 22 23 23

6

Corporate governance

25

7 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6.

Verslag van de Raad van Commissarissen Dynamiek Functioneren RvC Risicomanagement Maatschappelijk verantwoord ondernemen Visie op de toekomst Overig

27 27 27 27 27 28 28

8 8.1. 8.2. 8.3.

De resultaten van 2007 Algemeen Resultaat Vergelijking met de jaarrekening 2006

29 29 29

8.4. Prijzen 8.5. Investeringen

5

29 29

8.6. Financiële baten en lasten 8.7. Rente

29 30 31

9

Financieel verslag

33



Accountantsverklaring

52

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

1

Kengetallen

Kengetallen

2007

2006

2005

2004

2003

Verkoop in eigen voorzieningsgebied (x 1.000m3) ***

46.577

47.183

46.732

47.633

47.950

Aantal inwoners

751.209

749.523

746.830

743.038

742.404

Aantal aansluitingen

325.544

322.539

320.042

318.058

316.750

Gemiddeld verbruik per aansluiting in m3

143,07

146,29

146,02

149,76

151,38

Prijs per m3 exclusief BTW (in €)

1,05

1,15

1,25

1,25

1,24

Prijs per m3 exclusief BTW en grondwaterbelasting (in €)

0,84

0,94

1,04

1,04

1,04

Lengte hoofdleidingnet in km **

3.984

3.962

3.980

3.958

3.933

Meters leiding per aansluiting

12,24

12,28

12,44

12,44

12,42

Aanschafwaarde materiële vaste activa *

331.938

345.127

353.731

356.466

355.843

Boekwaarde materiële vaste activa *

166.740

172.597

178.818

187.299

191.943

Boekwaarde in percentage van de aanschafwaarde *

50,23

50,01

50,55

52,54

53,94

Boekwaarde per aansluiting x € 1 *

512

535

559

589

606

Eigen vermogen in percentage van het balanstotaal *

34,4

31,8

28,1

25,9

23,6

Investeringen

7.960

6.944

5.941

8.473

4.974

Wateropbrengsten ***

72.900

77.861

81.612

82.877

82.509

Rentepercentage langlopende leningen

5,4

5,9

6,1

6,2

6,2

Bedrijfsresultaat voor financieringslasten

5.102

10.458

7.836

12.564

12.995

Resultaat

815

6.412

1.941

3.469

5.078

Rentelasten per m3 exclusief agio rente (in €)

0,09

0,10

0,13

0,15

0,17

Aantal gemiddelde fte’s

238

228

227

218

220

Aantal aansluitingen per fte

1.374

1.415

1.410

1.459

1.440

Personeelskosten per fte

53.498

52.316

53.846

53.427

50.273

Ziektepercentage

4,5

3,5

3,8

3,9

3,6

Klant

Leidingnet

Balanscijfers (x € 1.000)

Resultaten (x € 1.000)

Personeel 24 April 2008

*

In 2007 heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden, de vergelijkende cijfers van de voorgaande jaren zijn aangepast.

**

De daling van 2005 naar 2006 vindt haar oorzaak in de administratieve verwerking van de buitengebruikstelling van leidingen.

***

In 2006 heeft er een herrubricering plaatsgevonden, de engros verkopen worden vanwege de geringe omvang bij de totale waterverkopen opgeteld. De vergelijkende cijfers 2005 zijn aangepast.

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

24 April 2008

2

Maatschappelijk bedrijf

2.1.

De dynamiek van vitaliteit

Het jaar 2007 was voor Oasen een constructief jaar. Veel zaken die we in 2006 in de steigers zetten, bouwden we in 2007 af. De mooiste prestatie voor ons als drinkwaterbedrijf was het gereedkomen van ons vernieuwde en grootste zuiveringstation Rodenhuis. De afgelopen jaren renoveerden we dit station en breidden het uit met een onthardingsinstallatie. Vanaf de zomer hadden inwoners van Gouda en omgeving daardoor eindelijk zacht water, een lang gekoesterde wens. Een tweede belangrijke gebeurtenis was het project Distributie Vitaal. In 2006 was door de medewerkers van de afdeling distributie, de beheerders van ons leidingnet, hard gewerkt aan een reeks verbetermaatregelen. Dat resulteerde uiteindelijk in een reorganisatie van de afdeling. De meeste medewerkers op deze afdeling hebben een andere functie-inhoud gekregen. Ze zijn vol inzet en lerend van elkaar bezig om hun nieuwe functie eigen te maken. Een derde mijlpaal was de overgang van ons oude ERP-systeem naar een nieuw ERP-systeem van Microsoft. Een gigantische en lastige klus, die uiteindelijk dankzij het doorzettingsvermogen van onze medewerkers geslaagd is. De rode draad bij deze drie mijlpalen is steeds de inzet van onze eigen medewerkers. Dat past goed in de lijn van ons meerjarenplan 2006-2008. We willen naast een degelijk drinkwaterbedrijf vooral ook een vitaal bedrijf worden met vitale medewerkers. Alleen op die manier blijven we onze maatschappelijke rol in een steeds verder veranderende maatschappij goed vervullen. Niet alles verliep vlekkeloos in 2007. We kregen te maken met twee grote calamiteiten, een in Alphen aan den Rijn en een in Lekkerkerk en omstreken, waarbij we tienduizenden mensen een aantal dagen vroegen hun drinkwater voor consumptie preventief te koken. Een tweede minder succesvol verhaal was dat PWN eind 2007 haar uitnodiging aan DZH en Oasen om een mogelijke fusie te onderzoeken introk. Ze kreeg geen toestemming van haar enige aandeelhouder, de provincie Noord Holland, om te fuseren met andere drinkwaterbedrijven. Oasen onderzoekt nu hoe wij de komende jaren aan onze bedrijfsambities invulling willen geven. 2.2.

Ontwikkelingen

Bij ons werk hanteren we een aantal principes, dat we voor ons meerjarenplan 2006-2008 direct afgeleid hebben van onze missie. In ons werk passen we die principes toe, ook in 2007. Hieronder worden ze stuk voor stuk behandeld.

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

2.2.1. We zijn een maatschappelijk bedrijf, dat volksgezondheid en duurzaamheid centraal heeft staan. • We proberen actief invloed uit te oefenen op het tot stand komen van de nieuwe Drinkwaterwet. Daarom zochten we in 2007 een aantal keren de minister van VROM op, met name om aan te geven wat ons standpunt is over het uitkeren van dividend en de bestemming van het geld van onze klanten. Telkens namen we als maatschappelijk bedrijf het standpunt in dat het geld van onze klanten in het drinkwaterbedrijf moet blijven en bestemd is voor de drinkwatervoorziening. Drinkwater is zo essentieel voor de volksgezondheid, dat de prijs van dat drinkwater niet belast moet worden met oneigenlijke kosten. • Op vele podia hielden we een indringend pleidooi om collectief warm tapwater in de Drinkwaterwet als drinkwater te bestempelen. Collectief warm tapwater is water dat centraal in een woonwijk opgewarmd wordt en dat via een apart leidingnet naar de warmwaterkraan van woningen verspreid wordt. In de drinkwaterwet wordt voor dit collectieve warme tapwater een uitzondering gemaakt, zodat commerciële bedrijven toegang krijgen tot de drinkwaterkraan. Vanuit het belang van de volksgezondheid en met het oog op een integrale kwaliteitsbewaking heeft de Tweede Kamer in 2001 bepaald dat de winning, productie, distributie en levering van drinkwater in één hand horen te liggen. Wij vinden dat dit ook voor het warme kraanwater hoort te gelden en dat dit vastgelegd moet worden in de Drinkwaterwet. • In 2007 mengden we ons in de discussie rondom een concept wetsvoorstel dat de maatschappelijke onderneming als nieuwe rechtsvorm introduceert. Deze vorm zou vooral voor instellingen in de semipublieke sector (scholen, universiteiten, ziekenhuizen, zorginstellingen en woningcorporaties) een alternatief zijn, wanneer de rechtsvormen vereniging of stichting niet meer voldoen. We reageerden op dit concept, omdat we het niet geheel eens waren met de inhoud van het wetsvoorstel. We pleitten ervoor dat een maatschappelijke onderneming moet kunnen worden verplicht om eventuele winsten te besteden aan het maatschappelijke doel van die onderneming. Zo kan Oasen, zelfs als N.V., ook voor de wet een maatschappelijke onderneming worden. 2.2.2. Kwaliteit en leveringszekerheid van het drinkwater staan centraal. • Uit de Vewin benchmark die dit jaar uitkwam bleek dat de kwaliteit van ons drinkwater tussen 2003 en 2006 verder verbeterd is. Toch constateerden we nog wel ruimte voor verbetering. In het maken van het jaarplan 2008 hebben we scherpe doelen gesteld om de waterkwaliteit te verhogen. • Belangrijk daarbij was het principebesluit om daar waar we al ontharden, dieper te gaan ontharden. Dat kost ons geld, maar klant en maatschappij profiteren hiervan. Uit een rapport dat gemaakt is in opdracht van drinkwaterbedrijf Brabant Water blijkt dat elke extra euro die het drinkwaterbedrijf in ontharding stopt door de maatschappij 4,5 maal wordt terugverdiend. Die winst wordt behaald door onder andere een langere levensduur van apparaten, minder stroomverbruik van verwarmingselementen in bijvoorbeeld wasmachines, minder wasmiddelgebruik en minder koperverwijdering in de afvalwaterzuivering. Tot nog toe stond onze bedrijfsnorm op 8,5 graden Duits. Daar waar technisch mogelijk zullen we dieper ontharden, tot in de buurt van de wettelijke ondergrens van 5,6. 2.2.3. We investeren veel in ontwikkeling en vakmanschap van onze mensen. •

Moeilijke klussen doen we zoveel mogelijk met eigen personeel. Dat is namelijk het werk dat mensen een uitdaging biedt en waarin ze kunnen groeien. En als de eigen medewerkers het werk doen, blijft de kennis en ervaring die over zo’n project is opgedaan

•

•

in eigen huis. Opleidingen proberen we daar waar mogelijk met eigen mensen te verzorgen. Coaching, creatieve denktechnieken, effectief vergaderen, maar ook cursussen in Word, PowerPoint of presenteren: we leren het van en aan elkaar. Daarmee ontwikkelen we onszelf het beste. We werken vanuit de ‘waarderende benadering’, waarbij we zoveel mogelijk proberen mensen aan te spreken op hun talenten. Als je er goed in bent, dan kun je jezelf daar ook het beste op ontwikkelen, is onze overtuiging.

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

2.2.4. Drinkwater is voor de volksgezondheid een basisproduct en moet dus zo betaalbaar mogelijk zijn, daarom werken zo efficiënt mogelijk. • We konden, ondanks de opwaartse druk van de inflatie, het tarief in 2008 opnieuw laten dalen met tien eurocent per kubieke meter, de derde prijsverlaging in drie jaar tijd. Dit is voorlopig de laatste prijsverlaging omdat we rekening moeten houden met mogelijke inflatiecorrecties en grote investeringen. • We hebben ons in 2005 ten doel gesteld om in 2008 het meest efficiënte drinkwaterbedrijf van Nederland te zijn. Die eerste plaats willen we niet in de Vewin-benchmark behalen, maar in de benchmarkbewerking van Elbert Dijkgraaf1. In de Dijkgraaf-benchmark zijn de kosten van de drinkwaterbedrijven gecorrigeerd voor niet-beïnvloedbare omstandigheden, zoals regionale en landelijke belastingen, bodemproblematiek en kwaliteit van de grondstof. Dat is in lijn met de drinkwatervoorziening in onze regio, die van nature duur is. We besteden veel geld aan het zuiveren van het grondwater uit de veenbodem in ons gebied. Door die instabiele veenbodem zijn de onderhoudskosten van leidingen hoog. Dit alles oefent extra druk uit om efficiënt te werken.

24 April 2008

2.2.5. Door transparant te zijn leren we van de buitenwereld. • We zetten zoveel mogelijk activiteiten van ons bedrijf op internet. Al meerdere malen heeft dit discussie opgeleverd binnen de watersector. Af en toe moesten we onze mening dan ook herzien, andere keren konden wij wat overbrengen of in beweging zetten. We leren van alle reacties op onze transparantie, zodat we verder komen in onze meningsvorming. • Ook bij calamiteiten zijn we zo open mogelijk. Alles wat er gebeurt, wat er misgaat en wat we oplossen, zetten we op internet. Twee maal dit jaar moesten we uit voorzorg op grote schaal kookadviezen uitdelen, omdat er mogelijk wat grondwater in ons leidingnet was binnengedrongen. Beide keren was van uur tot uur of vaker op onze storingenpagina te volgen wat we er gebeurde. Ook in de weken daarna gaven we op onze website tekst en uitleg. Alleen als we open zijn over dit soort zaken, blijft het vertrouwen van de klant overeind. • Door te laten zien waar we mee bezig zijn, zorgen we voor meer veiligheid. Tijdens werkzaamheden aan de provinciale weg N210 wijzen we zelf de aannemers op het belang van onze nabij gelegen transportleidingen. Zo willen we voorkomen dat onze leidingen per ongeluk beschadigd of lek raken. • We houden intensief contact met onze share- en stakeholders. Afgelopen jaar was dat te merken aan de informele AvA’s die we hielden, expertmeetings en onze roadshows langs gemeenten. Bijvoorbeeld in Zwijndrecht, waar we veel contact met de gemeente hadden over het leveren van zacht water. • Twee maal kwam ons klantpanel bij elkaar. We vroegen de klanten wat ze vonden van onze vernieuwde nota en kookadvieskaart. We gebruiken hun opmerkingen om ons werk te verbeteren. 2.2.6. Door actief met innovatie bezig te zijn komen we tot nieuwe en betere oplossingen voor dagelijkse problemen. • Vanuit ons innovatieplatform en gesteund door het MT stimuleerden we actief de innovatie in ons bedrijf. Met een actie nodigden we medewerkers uit om met ideeën te komen die efficiëntievoordeel opleverden. De medewerkers mogen zelf een deel van de winst van de verbetering houden. Acht ideeën kwamen uiteindelijk de selectie door, zoals het verder optimaliseren van de uitgaande waterdruk uit een zuiveringsstation en het instellen van •

aparte afvalstromen op het hoofdkantoor. Twee medewerkers richtten met beperkt budget een grote ruimte op de bovenste verdieping in tot Groene Weide. Met groen tapijt en een interactief smartboard aan de

•

wand werden vele creatieve sessies op die plek gehouden. Het innovatieve vermogen van de organisatie groeide ook volgens de medewerkers. In onze jaarlijkse Leer- en Innovatiemeting groeide ons rapportcijfer voor innovatief vermogen van een 6,3 naar een 6,7.

1 Elbert Dijkgraaf is vice-directeur van onderzoeksbureau SEOR-ECRI van de Erasmus Universiteit. Hij past de methodiek van de gewogen benchmark in meerdere sectoren toe.

Jaarverslag 2007

Pagina  van 53

2.3.

Uitdagingen

De uitdaging voor 2008 ligt voor Oasen bij het verder combineren van de drinkwaterkant en de vitale ontwikkelingskant van ons bedrijf. Een voorbeeld hiervan is het project waarbij we streven naar het niet meer drukloos vallen van het leidingnet. We willen daarbij onze drinkwatervoorziening zo gaan inrichten dat de kans dat ons leidingnet op grote schaal drukloos komt te staan sterk vermindert. We houden hier continu aandacht voor, omdat het steeds verder verfijnen een proces van vele jaren is. We gaan ook investeren in het verder verbeteren van onze score op de waterkwaliteitsindex, onder andere door dieper te ontharden en de natuurlijke kleurstoffen in ons water verder te verwijderen. Verder gaan we door met het verbeteren van de processen op de afdeling Distributie, de mensen die ons leidingnet beheren. We gaan experimenteren met de verwijdering van prioritaire stoffen, dat zijn stoffen waarvan heel lage concentraties in het drinkwater voorkomen, zoals medicijnresten. We willen kennis en kunde hierover opdoen die in de komende jaren goed van pas kunnen komen. Maar we blijven ook inzetten op de ontwikkeling van medewerkers in het bedrijf. Naast een traject voor leidinggevenden komt er ook een traject voor medewerkers. Permanent ontwikkelen blijft het motto. Als je goed drinkwater wil in 2020, moet je nu investeren. Vooral in mensen, maar ook in middelen.

Jaarverslag 2007

Pagina 10 van 53

3

24 April 2008

Vitaal

Als drinkwaterbedrijf zijn we degelijk ingesteld, omdat we moeten uitblinken in kwaliteit en leveringszekerheid. Dat is prima, maar we willen daarnaast ook vitaler worden. We moeten met de tijd mee, leren van de steeds snellere ontwikkelingen in de maatschappij. Het liefst willen we die ontwikkelingen volgen en zo nu en dan zelfs voor zijn. Op die manier blijven we ook een aantrekkelijke organisatie, waar mensen met plezier werken. We willen dat onze medewerkers en leidinggevenden initiatief tonen, zich verwonderen en actief bezig zijn met eigen ontwikkeling en de permanente verbetering van hun werk. De geslaagde start die we in 2006 maakten met onze visienota ‘Vizier op Vitaliteit’ heeft doorgewerkt in 2007. Het was een jaar van fitheid. We werden fysiek fitter door beweging en sport, en geestelijk door een stortvloed aan ontwikkelingen. Dat werkt door in onze doelmatigheid en de kwaliteit van de drinkwatervoorziening. Door samen te bewegen zijn we met elkaar beter geworden in ons werk. 3.1.

Vakmanschap

We hadden in 2007 veel werk aan onze transportleidingen. De werkzaamheden voor het vervangen en nieuw aanleggen van deze leidingen waren vaak ingewikkeld. Soms moesten we onder snelwegen door met gestuurde boringen of lag onze werkplek in de buurt van dijken waardoor we extra voorzichtig dienden te werken. Ook keken we het afgelopen jaar nog kritischer dan voorheen naar onze infrastructuur. We staan er bewuster bij stil dat alles boven- en ondergronds jaarlijks telkens weer een jaartje ouder wordt en een andere onderhoudsfilosofie nodig heeft. Zo hebben we het beheer van ‘de slagader’, de belangrijkste transportleiding van ons leidingnet, nog eens goed onder de loep genomen. Ook vernieuwden we in 2007 zuiveringsstation Rodenhuis en een deel van zuiveringsstation De Laak. De besturingssystemen op die stations gingen vroeger zonder probleem dertig jaar en langer mee, terwijl de huidige systemen soms na een jaar of tien al aan vervanging toe zijn. We houden nu alvast rekening met deze trend, omdat we verwachten dat dit de komende jaren zal doorzetten. Steeds meer werk dat we voorheen uitbesteedden, doen we nu zelf. Op die manier halen we verse kennis in huis en we zorgen dat kennis behouden blijft. We nemen schoolverlaters en jonge starters aan en bieden iedereen de mogelijkheid aan zich te ontwikkelen op hun eigen vakgebieden of specialismen. Onze organisatie is daardoor aan het veranderen. We zijn in staat

Jaarverslag 2007

Pagina 11 van 53

steeds meer zelf te doen omdat de diversiteit aan mensen met verschillende vaardigheden op alle niveaus is toegenomen. Dat betekent ook dat we rekening moeten houden met de wensen van die verschillende groepen. Dat vraagt nogal wat van onze leidinggevenden. Daarom zijn we dit jaar van start gegaan met een leiderschapstraject. Daarin tonen leidinggevenden hun visie op het eigen werkveld aan de medewerkers. De leidinggevenden verbinden hun medewerkers met andere afdelingen, zodat mensen met elkaar in contact komen. Ook moet de leidinggevende zich via een eigen netwerk verbinden aan vakgenoten om kennis van elkaar op te doen. Verder gaat het er in dit traject om dat zowel leidinggevenden als medewerkers zichzelf actief ontwikkelen. We zijn voorstander van coachend leiding geven. Door vragen te stellen en door duidelijke doelformulering willen we de medewerker in de rol als verantwoordelijke voor het eigen werk krijgen. Alle leidinggevenden zijn opgeleid in een coachingstraining van onze eigen organisatieadviseurs. Sporten loopt als een rode draad door het jaar heen. Niemand kijkt er meer raar van op. Juni was ‘De maand van de sport’: medewerkers maakten kennis met nieuwe sporten en konden deelnemen aan workshops van bekende sporters. Dit jaar hebben we ook veel gelopen. In het voorjaar de marathon van Rotterdam in estafetteverband en de waterleidingloop, in het najaar de halve marathon van Stockholm en de Zevenheuvelenloop in Nijmegen. 3.2.

Innovatie

We hebben in 2007 nog scherper ingezet op innovatie. Met ons eigen innovatieplatform, creatieve workshops en een actie om goede ideeën te belonen, kwam er een stortvloed aan ideeën los. We vragen ons steeds vaker af op welke manier we beter kunnen samenwerken en kennis delen. Zodoende kunnen we de klant nog beter bedienen en zijn we voorbereid op de toekomst. Kijkoperatie in een waterleiding We voerden in maart een ‘kijkoperatie’ uit in een waterleiding in Noordeloos. Met een speciale camera bekeken we de binnenkant van een stalen waterleiding van 600 millimeter doorsnede. Een uniek experiment, want de leiding was tijdens de controle gewoon in gebruik. De film die de camera maakte laat ons precies zien wat er zich afspeelt in de leiding. De binnenkant is bekleed met een laagje cement om roestvorming van de stalen leiding tegen te gaan. Op de beelden, die we ook op onze website plaatsten, zijn de oneffenheden in dit laagje goed te zien; de naden en randjes van de verschillende leidingsegmenten en kleine barstjes die van nature in het laagje voorkomen. Na de inspectie konden we concluderen dat de leiding in goede en schone conditie verkeert. Slibdroogbed op zuiveringsstation De Put In juli openden we op zuiveringsstation De Put in Nieuw-Lekkerland het eerste betonnen en overdekte slibdroogbed. Hier wordt spoelwaterslib, afkomstig uit de filters van het zuiveringsstation, opgeslagen en gedroogd. Voorheen werd het slib op een veld gedroogd en kon het drogen wel een jaar duren. Met het nieuwe slibdroogbed neemt het droogproces slechts drie maanden in beslag, waarna het slib wordt afgevoerd en gebruikt in de baksteenindustrie. Onderzoek robuuste zuivering De komende jaren zullen we in onze waterwinningen vaker microverontreinigingen tegenkomen. Het gaat om minimale sporen van bestrijdingsmiddelen en landbouwchemicaliën die in de bodem terecht zijn gekomen. We onderzoeken daarom de mogelijkheden om de waterzuivering uit te breiden met een extra verwijderingstap voor deze microverontreinigingen. Op zuiveringsstation De Hooge Boom analyseren we hoe effectief die stoffen in een proef met waterstofperoxide en ionenwisseling te verwijderen zijn. De techniek die het laboratorium bij dit onderzoek gebruikt is nog erg nieuw. Op die manier bewaken we niet alleen de kwaliteit van onze bronnen, maar experimenteren we ook met nieuwe technieken die we in de toekomst kunnen gebruiken.

Jaarverslag 2007

Pagina 12 van 53

Verlagen troebelheid Vorig jaar hebben we veel inspanningen verricht om de troebelheid van ons water te verminderen. We zijn met een innovatieve aanpak gekomen door een proef met ijzerchloridedosering op De Hooge Boom in Kamerik en De Steeg in Langerak. Hierdoor konden we de troebelheid verminderen. Dat is gunstig voor ons leidingnet, omdat troebele deeltjes in het water neerslaan als een laagje sediment in de leidingen. Het is ook gunstig voor onze klanten, want bij een verandering van de waterstroom of een drukschommeling kan het sediment van de leidingwand loskomen en leiden tot bruin water uit de kraan. Kortom, de ijzerchloridedosering heeft de kwaliteit van ons drinkwater verhoogd. Digitale spuiplanner Om ons leidingnet schoon te maken moet het regelmatig doorgespoeld (gespuid) worden. Hiervoor stellen we spuiplanningen op. Tot voor kort was dit een erg tijdrovend en kostbaar werk dat voornamelijk op papier werd gedaan. Dit jaar hebben we samen met softwarebedrijf een computerprogramma ontwikkeld dat automatisch een spuiplan kan maken. We namen de proef op de som door het hele leidingnet van Vianen door te spoelen met behulp van deze Spuiplanner. Door deze nieuwe software kunnen de spuiprogramma’s worden hergebruikt en besparen we honderden manuren en vele tienduizenden euro’s per jaar. RF-module op watermeters We deden dit jaar een proef met een RF (radio frequency) module op een aantal watermeters. Met deze module kunnen we op korte afstand de meterstanden draadloos uitlezen. Dat is handig bij klanten die hun watermeter in een put buiten de deur hebben. De watermeter is dan slecht afleesbaar omdat hij vaak in een laag water en modder staat. Tijdens de proef reden we met een antenne langs de watermeters. We konden soms tot op een afstand van 30 meter de standen ontvangen. Na de proef bekijken we of de techniek robuust en voordelig genoeg is om verder te gebruiken. Een alternatieve mogelijkheid is om de moeilijk bereikbare buitenputten op te knappen zodat de watermeters in deze putten weer goed afleesbaar zijn. De proef loopt nog door in 2008.

24 April 2008

Workshops Medewerkers die kennis en ervaring hebben opgedaan tijdens een cursus of opleiding, krijgen de gelegenheid om een workshop te geven voor hun collega’s. Behalve leerzaam en efficiënt, zijn deze workshops ook goed voor de collegialiteit. Tijdens de workshop ‘feedback geven’ leerden collega’s elkaar hoe om te gaan met het geven en krijgen van feedback. Hoe je het beste resultaat in een functioneringsgesprek bereikt, zagen we tijdens de workshop functioneringsgesprekken. Verder leerden we elkaar beter coachen en kregen we inzicht in de digitale trends op het gebied van internet. Minizuivering In juli namen we op de TU Delft een minizuivering in gebruik. Weren de Vet, promovendus en medewerker van Oasen gebruikt deze zuivering in zijn promotieonderzoek naar het ‘wonder van Nieuw Lekkerland’. In Nieuw-Lekkerland, Krimpen aan de Lek en Hardinxveld-Giessendam hebben we drinkwaterzuiveringstations, waar grondwater op een bijzondere manier wordt opgepompt en gezuiverd. Bij de winning wordt een klein deel van het gezuiverde water vermengd met zuurstof terug de grond in gepompt. Dit terugpompen heeft een zeer positief effect op de zuivering van de rest van het grondwater. De minizuivering is ingeregeld op de Technische Universiteit Delft en daarna voor het experiment ingezet op ons zuiveringsstation Lekkerkerk in Krimpen aan de Lek. 3.3.

Doelmatigheid

ICT In 2006 besloten we om een aantal van onze ICT-toepassingen geleidelijk te vervangen door producten van Microsoft. Omdat deze software uiterlijk lijkt op het veelgebruikte Microsoft Office, biedt het voor veel mensen herkenning en gebruikersgemak. Ook sluit het beter aan op andere software waarmee we werken en kunnen we makkelijker bestanden aan elkaar koppelen en rapporten maken. Als eerste gingen we aan de slag met een nieuw pakket voor onze bedrijfsprocessen, het

Jaarverslag 2007

Pagina 13 van 53

Microsoft ERP-pakket. Sinds begin 2008 werken we met Dynamics AX, onderdeel van dit ERP-pakket en vervanger van het vertrouwde softwarepakket BaaN IV. Het bleek een forse klus om het nieuwe ERP-pakket in de organisatie te introduceren. Maar het is ons wel gelukt. Onze medewerkers beten zich er in vast en zorgden dat we zonder grote problemen met het nieuwe systeem konden gaan werken. Sinds begin 2008 werken we met Dynamics AX. De ruim honderd medewerkers die dit pakket gebruiken kregen een opleiding van hun eigen collega’s en zijn hiervoor geslaagd. De overgang op software van Microsoft levert veel voordelen op. We hebben geen integratieproblemen meer omdat we één leverancier hebben voor alle grote producten. We hebben bewust gekozen voor een ERP-leverancier aan de onderkant van de markt en niet voor het grootste en duurste product. Het ERP-pakket van Microsoft wordt momenteel nog volop doorontwikkeld en zal naar verwachting de komende jaren verder uitgroeien. In 2008 is de integratie van dit nieuwe pakket een leertraject voor Oasen. Het kost veel inspanning, maar straks hebben we een doelmatig platform waarmee we zeker weer tien jaar of langer vooruit kunnen. Automatiseren KLIC-meldingen Sinds 2002 verbeteren we onze verwerking van KLICs: dat zijn meldingen die via het Kabelsen Leidingen Informatie Centrum binnenkomen. Hiermee wordt voorkomen dat aannemers en bouwbedrijven tijdens graafwerkzaamheden onze leidingen raken. Dankzij e-mail is de tijd die we nodig hebben voor het verwerken van een melding sterk verminderd van enkele dagen naar enkele uren. In 2000 kostte het verwerken van de KLICs ongeveer 40 uur per dag, in 2007 nog maar 7 uur. En dat terwijl het aantal KLICs sinds 2000 meer dan verdubbeld is. We hebben hiermee dit jaar ongeveer 194.000 euro bespaard. Distributie Vitaal In het distributieproces stroomt het drinkwater van een zuiveringsstation via het leidingnet naar de klant. Bij de klant wordt het water dan via een watermeter geleverd. De bedoeling is om het kwaliteitsverlies van het water tijdens de distributie te minimaliseren en de leveringszekerheid te maximaliseren. Tijdens het project Distributie Vitaal (al snel DisVitaal gedoopt) hebben veertig medewerkers en leidinggevenden verbeterplannen voor hun werk opgesteld. Een verandermanager onderzocht welke veranderingen en verbeteringen we door konden voeren. Medewerkers die interesse hadden in de nieuw ontwikkelde functies konden hierop solliciteren. De betrokken proceseigenaren werden uitgenodigd mee te denken over het implementatietraject. Het plan van aanpak was erop gericht om alles zo beheersbaar en doelmatig mogelijk te houden en ervoor te zorgen dat de plannen door iedereen gedragen zouden worden. We hebben opleidingsplannen en huisvestingsideeën ontwikkeld en nagedacht over de nieuwe kantoorinrichting. Moesten we bijvoorbeeld muren slopen en kamers anders indelen? Door de inrichting te veranderen hopen we ook iets in het werkproces te veranderen en uiteindelijk meer interactie te stimuleren. Sinds eind 2007 zijn we druk bezig met de overgang naar de nieuwe situatie. Netbeheerders heten nu engineers en hun werk is beter gedefinieerd in aansluitleidingen en hoofdleidingen. Hierdoor is hun werk duidelijker ingedeeld in toezicht houden, regie voeren en asset management. De opleidingen die ze volgen vergen veel tijd. Maar daar profiteert straks iedereen van. De engineers leren namelijk zelf hoe ze moeten opleiden: zo kunnen zij de verschillende gebiedskennis, technische kennis en vaardigheden aan elkaar overdragen. Er komt nog een medewerker die gecentraliseerd toezicht gaat houden, waardoor de afstemming tussen verschillende processen beter verloopt. De uitdaging van 2008 bestaat uit de implementatie van de verbetervoorstellen naar manieren waarop we ons werk nog slimmer kunnen doen. We bedenken hoe we een organisatie creëren waarin we oplossingsgericht denken en stapje voor stapje beter gaan werken. Met DisVitaal hebben we veel kennis opgedaan waarop we kunnen voortborduren. Inkooptraject Op de afdeling Inkoop onderzochten we hoe we structureel op onze inkoopkosten bij onder andere Europese aanbestedingsprojecten konden besparen. We bekeken hoe we de capaciteiten op deze afdeling het beste kunnen inzetten. Vervolgens deelden we het werk op een andere manier in. Daardoor kunnen we nu maximale aandacht en voorrang geven aan

Jaarverslag 2007

Pagina 14 van 53

werkzaamheden, wanneer dit nodig is. Door het gebruik van productcategorieën werkt de afdeling nu ook systematischer, waardoor we meer tijd en geld besparen. Nieuwe factuur In 2007 introduceerden we een nieuwe factuur voor onze klanten. Die is mede tot stand gekomen door reacties van ons klantpanel op de oude factuur. De nieuwe factuur is bijvoorbeeld overzichtelijker ingedeeld. De belangrijkste informatie staat op de voorkant van de factuur, de details staan op een bijgevoegde specificatie. Het omschakelen naar een nieuwe factuur was een complexe operatie, die evenwel zonder grote problemen is verlopen. De nieuwe factuur is goed door onze klanten ontvangen. We krijgen dan ook minder telefoontjes met vragen over de factuur. Daarnaast is onze tariefstructuur en daarmee ook ons facturatiesysteem verder vereenvoudigd.

24 April 2008

Jaarverslag 2007

Pagina 15 van 53

Jaarverslag 2007

Pagina 16 van 53

4

Degelijk

Bij Oasen verstaan we onder ‘degelijk’ dat we over een kwalitatief hoogwaardige drinkwatervoorziening beschikken, goede service aan onze klanten verlenen en aandacht hebben voor het milieu en de maatschappij waarin we werken. 4.1. 24 April 2008

Waterkwaliteit

Zacht water Op ons grootste zuiveringsstation Rodenhuis in Bergambacht namen we in april 2007 de eerste van zes nieuw gebouwde onthardingsreactoren in gebruik. Vervolgens schakelden we binnen een periode van drie maanden ook de andere reactoren in. Hierdoor nam de hardheid van het drinkwater telkens iets af. Na de zomervakantie was al het water dat we op Rodenhuis zuiveren zachter. Door de ingebruikname van de ontharding op Rodenhuis hebben 200.000 klanten en ongeveer 2.300 bedrijven zacht water, waaronder alle inwoners van de gemeente Gouda. Rodenhuis ging met de start van de ontharding het laatste deel van complete renovatie in. Na twee jaar verbouwen heeft het zuiveringsstation een totale metamorfose ondergaan. In september vierden we met collega’s en familie op het terrein van Rodenhuis de afronding van de verbouwing en het begin van 125 jaar drinkwater in Gouda en omgeving. In 2000 beloofden we te zorgen voor zacht drinkwater in ons hele voorzieningsgebied. Sinds die tijd hebben we een aantal grote onthardingsinstallaties gebouwd, onder meer in Lexmond en Bergambacht. We onderzochten tegelijkertijd de levering van zacht water voor Zwijndrecht en omgeving. Dit kostte veel tijd omdat het twijfelachtig was of de provincie onze waterwinning in Zwijndrecht duurzaam zou verklaren. De mogelijkheid bestond dat onze vergunning om water op te pompen in Zwijndrecht na 2010 zou worden ingetrokken. Het zou dan geen zin hebben om voor enkele jaren een zeer dure onthardingsinstallatie te bouwen. Eind 2004 besloot de provincie dat we ook na 2010 onze vergunning mochten behouden. Er waren twee mogelijkheden voor het leveren van zacht water: zelf een onthardingsinstallatie bouwen in Zwijndrecht of elders drinkwater inkopen. Aangezien ons buurbedrijf Evides in Dordrecht overcapaciteit heeft, vonden we het maatschappelijk gezien een goede keuze om hun overcapaciteit te gebruiken. Evides kan zo haar zuiveringscapaciteit beter benutten en Oasen heeft het voordeel dat ze niet hoeft bij te bouwen. Inkopen van zacht water bleek uiteindelijk voor iedereen de beste oplossing. We ondertekenden in oktober 2007 een contract met Evides. We kopen zacht water in en transporteren dit naar Zwijndrecht. Hiervoor leggen we vanaf 2008

Jaarverslag 2007

Pagina 17 van 53

samen met Evides een nieuwe, zeer grote leiding aan, onder de Oude Maas door. Daarmee wordt een lang gekoesterde wens van ruim 50.000 inwoners van Zwijndrecht en een deel van Hendrik-Ido-Ambacht in 2009 werkelijkheid: zij krijgen dan zacht water uit de kraan. Onze waterkwaliteit scoorde het afgelopen jaar een 9,96 in de Vewin-benchmark. De andere drinkwaterbedrijven in de sector scoorden gemiddeld een honderdste hoger dan Oasen. Ons cijfer wordt gedeeltelijk bepaald door het harde water dat we produceren in Zwijndrecht en Lekkerkerk. Ontharding is niet alleen gewenst, maar ook maatschappelijk verantwoord. Zacht water zorgt ervoor dat onze klanten minder kosten hebben aan de vervanging van hun apparaten die met water werken. Ze hebben minder wasmiddel nodig en besparen energiekosten. Ook voor het milieu heeft ontharding voordelen omdat er minder opgelost koper bij de afvalwaterzuiveringsinstallaties terecht komt. Daarom besloten we in december om ook op de plaatsen waar we al zacht water leveren de hardheid nog wat verder te gaan verlagen. Dat is bovendien leerzaam voor onze operators, omdat zij de mogelijkheden van de onthardings- en waterzuiveringsinstallaties nog beter kunnen verkennen. 4.2.

Leveringszekerheid

Uit de laatste Vewin-benchmark komt naar voren dat een klant van Oasen jaarlijks gemiddeld 19 minuten en 10 seconden zonder water zit. Bijna 12 minuten daarvan worden veroorzaakt door bij de klant aangekondigde werkzaamheden, zoals de verwisseling van de watermeter of het verleggen van leidingen. Dat is iets langer dan het landelijke gemiddelde, wat vermoedelijk veroorzaakt wordt doordat in de drukke Randstad meer leidingen verlegd moeten worden dan in andere gebieden. We streven ernaar om het aantal onaangekondigde minuten zonder water omlaag te brengen, onder andere door strenger leidingbeheer. Millenniumleiding In 1999 hebben we een speciale leiding naar Krimpen aan den IJssel aangelegd. Deze Millenniumleiding zorgt ervoor dat Krimpen bij een calamiteit of omleiding in het leidingnet van drinkwater wordt voorzien. De 29.000 inwoners van Krimpen krijgen in dat geval water uit een ander gebied aangeleverd. In 2007 en 2008 wordt de N210 tussen Bergambacht en Krimpen aan den IJssel verplaatst. De Millenniumleiding loopt precies langs deze weg. Omdat de functie van de leiding zo belangrijk is, willen we voorkomen dat er tijdens de wegwerkzaamheden iets mee gebeurt. Tijdens een bodemonderzoek in januari beschadigde een aannemer de leiding waardoor hij lek raakte; de reparatiewerkzaamheden duurden drie weken. In de zomer deed zich een lekkage in een ander deel van het leidingnet voor. Hierdoor hadden we de Millenniumleiding nodig om Krimpen van water te voorzien. Als de Millenniumleiding in die periode lek was geraakt, dan hadden we moeite gehad om Krimpen van genoeg water te voorzien. Vanaf begin 2008 gaan verschillende bouwbedrijven aan de slag bij de N210. Om duidelijk te maken dat er een belangrijke leiding onder hun voeten ligt, wijzen we de bouwers met flyers, presentaties en een speciaal verkeersbord op het belang van de Millenniumleiding. Storing pompstations In juli 2007 ontstond in pompstation Den Hoorn in Alphen aan den Rijn kortsluiting in een pomp. De hoofdzekering van het station sprong, maar het noodstroomaggregaat startte niet automatisch op. Hierdoor viel het station stil en kwam er bij 25.000 huishoudens in Alphen aan den Rijn en omgeving anderhalf uur geen water meer uit de kraan. Als noodoplossing hebben we via een omleiding in het leidingnet het water richting Alphen gepompt, zodat er snel weer water uit de kraan kwam. Het leidingnet was in die anderhalf uur tijd drukloos geweest met als gevolg kans op indringing van grondwater waarin van nature bacteriën voorkomen. Het grondwater kan via kleine haarscheurtjes in de waterleiding naar binnen sijpelen. Inwoners van Alphen aan den Rijn, Zwammerdam, Aarlanderveen en een deel van Ter Aar kregen daarom een preventief kookadvies voor hun drinkwater. Vlak na de storing vielen onze website en telefooncentrale uit door de enorme hoeveelheid mensen die contact met ons zocht. Deze problemen waren binnen een uur opgelost, maar hebben ons wel alert gemaakt op het belang van bereikbaarheid van Oasen tijdens calamiteiten. In de uren en dagen na de storing hebben we al het relevante nieuws op onze website gepubliceerd. Er keken meer dan 7.000 mensen naar. Een pompstation in Lekkerkerk viel op een avond in november even stil. De oorzaak hiervan

Jaarverslag 2007

Pagina 18 van 53

lag in een fout in de elektrische besturing van de pompen op dit station. Daardoor kwam de druk in een deel van het leidingnet tijdelijk stil te liggen. Hierdoor kregen 20.000 huishoudens in Krimpen aan den IJssel, Krimpen aan de Lek, Lekkerkerk en Ouderkerk aan den IJssel een korte tijd geen water uit de kraan. Uit voorzorg gaven wij daarom een preventief kookadvies af. We hebben ’s avonds en ’s nachts met onze eigen mensen kookadvieskaarten in deze plaatsen bezorgd. Door deze twee calamiteiten zijn we steeds beter geworden in het grootschalig verspreiden van kookadviezen. We zijn ook bezig met nieuwe communicatiemiddelen zoals SMS-push, een manier om onze klanten heel snel te kunnen informeren via een sms-bericht op hun mobiele telefoon. Met de ontwikkeling van een duidelijkere kookadvieskaart bedienen we onze klanten nog beter. Verder maakten de calamiteiten ons bewust dat we nog meer aandacht moeten hebben voor de kwaliteit van onze drinkwatervoorziening. We bedenken nu hoe we in de toekomst kunnen voorkomen dat er op zo grote schaal kookadviezen nodig zijn. Een mogelijke oplossing hiervoor is dat het leidingnet niet meer drukloos mag vallen. Hoe we dat het beste kunnen bereiken onderzoeken we nog. In 2008 zijn we hiervoor het een project gestart waarbij we streven naar het niet meer drukloos vallen van het leidingnet. Nooddrinkwateroefening Samen met de gemeente Sliedrecht hielden we in september een calamiteitenoefening. Het doel van de oefening was het verder professionaliseren van crisismanagement bij gemeente en Oasen. Volgens het oefenscenario was er een grote transportleiding gebroken. Hierdoor kwam er enkele dagen geen tot zeer weinig water uit de kraan bij de inwoners van Sliedrecht. Op last van de gemeente richtten we als alternatief voor de normale drinkwatervoorziening een speciaal nooddrinkwaterpunt in. Voor de oefening werden twee crisiscentra ingericht: één bij de gemeente en één bij Oasen. Het verloop van de oefening was voorspoedig. Onze medewerkers waren snel ter plaatse om het tijdelijke distributiepunt voor drinkwater in te richten. De oefening heeft ook leerpunten opgeleverd, zoals de afstemming van de taken tussen Oasen en de gemeente. 4.3.

24 April 2008

Milieu en maatschappij

Scholen op bezoek We willen alle basisschoolleerlingen van groep zeven en acht uit ons voorzieningsgebied kennis laten maken met drinkwater. Als maatschappelijk bedrijf vinden we het belangrijk dat kinderen weten hoe drinkwater wordt gemaakt. In 2007 hebben we 125 scholen kennis laten maken met drinkwater. We laten de kinderen zien dat er nog heel wat komt kijken bij het produceren en leveren van kwalitatief goed drinkwater. Veel kinderen uit ons voorzieningsgebied bleken namelijk geen idee te hebben waar het water uit de kraan vandaan komt, terwijl ze het wel graag willen weten. Daarom stuurden we de basisscholen begin 2007 een uitnodiging met de keuze uit een bezoek aan zuiveringsstation De Steeg in Langerak, of een gastles op hun school. Een rondleiding door een zuiveringsstation spreekt tot de verbeelding: zware pompen, gigantische onthardingsreactoren en heel veel leidingen. De uitgenodigde basisscholen reageerden massaal, binnen enkele weken was het programma voor 2007 volgeboekt. De scholen kozen vooral voor de rondleiding op het zuiveringsstation. Alle rondleidingen en schoolbezoeken worden door onze eigen medewerkers gedaan. In maart breidden we onze website uit met een speciaal gedeelte voor kinderen. Op deze kidspagina kunnen kinderen filmpjes over drinkwater bekijken en een quiz over drinkwater maken. Hiermee kunnen ze Oasen-smileys winnen die te gebruiken zijn in het populaire chatprogramma MSN. PDAM Pontianak In de loop van het jaar zijn medewerkers van Oasen weer op bezoek geweest bij waterbedrijf PDAM Pontianak in Indonesië. We ondersteunen dit waterbedrijf met opleidingen en adviezen. In februari en maart reisden twee medewerkers naar Indonesië om de medewerkers van het plaatselijke waterbedrijf te trainen in het geven van cursussen. Tijdens de praktijkopdrachten werden onderlinge wedstrijdjes georganiseerd wie als eerste klaar was. Voor ons zijn de cursussen ook leerzaam. Het helpt om zo nu en dan stil te staan bij onze dagelijkse werkzaamheden. Waarom doen we sommige dingen op een bepaalde manier en hoe kunnen we ons werk beter doen? Door de samenwerking is PDAM Pontianak weer wat dichterbij het zelfstandig oplossen van problemen in de bedrijfsvoering.

Jaarverslag 2007

Pagina 19 van 53

Terroristische oefening Sinds de terroristische aanslagen in Amerika, Europa en Azië is de manier waarop de samenleving naar veiligheid kijkt veranderd. We realiseren ons dat er gelegenheden en locaties in de drinkwatersector bestaan die interessant kunnen zijn voor een aanslag. In februari namen we daarom deel aan een grote oefening voor drinkwaterbedrijven in de Randstad. Hierbij oefenden we het Alerteringssysteem Terrorismebestrijding. We hebben voor dit soort situaties twee speciale teams beschikbaar. Half februari kregen we te horen dat voor Oasen een oefening op het niveau ‘matige dreiging’ was gestart. Tijdens de oefening observeerden mensen van de Koninklijke Marechaussee onze gebouwen en zuiveringsstations om te kijken of ze zwakke plekken konden vinden. Ongeveer twintig collega’s zijn een hele dag bezig geweest met de oefening. Op zuiveringsstation Rodenhuis oefenden we het scenario van een matige dreiging. Als onderdeel van de oefening werd een staat van alertheid afgekondigd met extra bewaking en strenge ingangcontroles. Dat had resultaat. We hebben een medewerker van de Koninklijke Marechaussee die zich voordeed als nepterrorist op het terrein van Rodenhuis staande gehouden. De man is volgens de regels van de oefening afgevoerd door de politie. In totaal hebben we vier van deze ‘aanvallen’ succesvol gepareerd.

Jaarverslag 2007

Pagina 20 van 53

5

Onze omgeving

5.1.

Nieuwe drinkwaterwet

Warm tapwater Collectief warm tapwater valt niet onder de definitie van drinkwater. Dat staat in de vernieuwde

24 April 2008

Drinkwaterwet die eind 2006 naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Toch vinden wij dat warm tapwater wel degelijk onder de wettelijke verantwoordelijkheid van het drinkwaterbedrijf zou moeten vallen, omdat drinkwaterbedrijven door hun jarenlange ervaring en kennis op het gebied van schoon drinkwater het beste in staat zijn om de volksgezondheid veilig te stellen. Collectief warm tapwater komt uit dezelfde kraan als het koude drinkwater en wordt ook gebruikt als water. Verkeerd beheer van warm tapwater kan tot risico’s voor de volksgezondheid leiden. Energieleverancier Nuon wil aansluitingen op ons net om warm tapwater te leveren in een nieuw te bouwen wijk in Bodegraven. Wij sluiten Nuon nog niet aan, omdat we eerst zekerheid willen hebben of het warm tapwatersysteem aan de kwaliteit- en veiligheidseisen voldoet. Nuon weigert om aanvullende informatie over hun systeem aan te leveren. We hebben TNO laten onderzoeken of collectief warm tapwater geen risico’s voor de volksgezondheid oplevert. Momenteel wachten we op aanvullende informatie rondom dit onderzoek. Volgens Nuon hadden we al wel akkoord gegeven voor de aansluitingen op ons leidingnet, wat niet het geval was. De rechter stelde ons in het gelijk, waarop Nuon in hoger beroep is gegaan. Volgens Nuon is collectief warm tapwater een efficiënte en milieuvriendelijke manier van warm waterlevering. Wij zijn voorstander van CO2-reductie en van innovatieve warmteconcepten. Maar in de eerste plaats zijn en blijven we er voor de volksgezondheid. Uit eerder onderzoek blijkt dat collectieve warmtesystemen, zoals warm tapwater en stadsverwarming, risico’s met zich meebrengen, omdat ze de koude drinkwaterleidingen teveel opwarmen. Hierdoor kan Legionella ontstaan in de drinkwaterleiding. Overigens bleek uit onderzoek dat wij door TNO lieten uitvoeren, dat warm tapwater net zo energiezuinig is als een moderne HR-ketel. De verwachting is dat individuele systemen in de nabije toekomst veel zuiniger zullen zijn dan grote collectieve systemen. De koepelorganisatie voor de drinkwatersector (Vewin) en de branchevereniging voor energiebedrijven wilden eind 2007 een protocol sluiten over warm tapwater. Het protocol is een handleiding voor wie er in een regio collectief warm tapwater mag leveren: het drinkwaterbedrijf of het energiebedrijf. Wij vinden dat de levering aan de drinkwaterkraan zo belangrijk is, dat dit wettelijk moet worden geregeld. Daarom hebben we tegen het protocol

Jaarverslag 2007

Pagina 21 van 53

gestemd en tot op heden nog niets ondertekend. Al het water dat uit de drinkwaterkraan komt zou volgens ons onder verantwoordelijkheid van het publieke drinkwaterbedrijf gebracht moeten worden. We blijven de discussie over dit onderwerp voeren en hopen dat de minister haar verantwoordelijkheid neemt en de regelgeving rondom collectief warm tapwater opneemt in de nieuwe Drinkwaterwet. 5.2.

Ondergrondse erfgoed

Prioritaire stoffen Prioritaire stoffen komen in heel lage concentraties in het drinkwater voor. Het gaat dan vooral om medicijnresten in het water. Prioritaire stoffen vinden hun oorsprong in het wereldwijd toegenomen medicijngebruik vanaf de jaren vijftig. Nu pas komen die stoffen terug in het grondwater. Uit onderzoek blijkt dat ze nog geen effect op de gezondheid hebben. Dat komt omdat de concentraties laag zijn: de stoffen komen in duizendste of miljoenste milligrammen in het drinkwater voor. Er is voorlopig geen aanleiding in de wet of op het gebied van volksgezondheid om deze stoffen te verwijderen. Toch vinden we dat dit soort stoffen niet in drinkwater thuishoort. Daarom gaan we experimenteren met de verwijdering ervan, zodat we kennis en kunde hierover opdoen die in de komende jaren goed van pas kunnen komen. We verwachten namelijk dat dit onderwerp de komende jaren telkens weer om aandacht blijft vragen. Koude-warmteopslag Een koude- warmteopslagsysteem haalt de beschikbare winterkoude en zomerwarmte uit de omgevingslucht in een gebouw en slaat dit op in ondergrondse watervoerende lagen. De opgeslagen energie wordt gebruikt voor koeling tijdens de zomer en voorverwarming van ventilatielucht tijdens de winter. Deze systemen zijn in grondwaterbeschermingsgebieden in Zuid-Holland verboden nadat wij er een succesvolle campagne tegen voerden. Maar door het ontbreken van landelijke regelgeving op dit relatief nieuwe terrein is dat niet in alle provincies het geval. De systemen vormen een bedreiging voor het grondwater dat soms meer dan honderd meter diep veilig geïsoleerd zit onder dikke kleilagen. Voor de aanleg van de koudewarmteopslagsystemen worden diepe grondboringen gedaan, dwars door de beschermende kleilagen heen. Afgedankte systemen die niet goed worden afgesloten, houden een open verbinding met het grondwater. Daardoor kunnen schadelijke stoffen in het grondwater terecht komen. Provincies, gemeenten, waterschappen en het ministerie van VROM zouden meer aandacht voor regelgeving en handhaving kunnen hebben voor deze ontwikkeling. Voorkomen is beter dan genezen; daarom hopen we dat de politiek tijdig ingrijpt zodat het grondwater ook in de toekomst bruikbaar blijft als grondstof voor drinkwater. 5.3.

Benchmark waterbedrijven

We boekten de afgelopen drie jaar als bedrijf een flinke vooruitgang, zo blijkt uit de Vewinbenchmark waar alle drinkwaterbedrijven aan deelnemen. De Vewin presenteerde haar driejaarlijkse benchmark eind september in Den Haag. Onze waterkwaliteit verbeterde naar een 9,96, de tevredenheid van de klant steeg naar een 7,7 en de waterprijs daalde. Wij waren telefonisch het best bereikbaar van alle drinkwaterbedrijven, al daalde onze score licht ten opzichte van drie jaar geleden. Onze waterkwaliteit scoorde beter dan in 2003, maar nog steeds iets minder dan de meeste bedrijven in de sector. De oorzaak is met name de hardheid van het water in Zwijndrecht, Krimpen en Lekkerkerk. De komende jaren gaan we aan de slag om ook in deze gemeenten zacht water te leveren en om de hardheid in de rest van het voorzieningsgebied nog iets verder te laten dalen. Het streven is om de tevredenheid van de klant over onze dienstverlening op hetzelfde hoge peil te houden en het aantal minuten dat een klant jaarlijks gemiddeld zonder water zit (nu 19 minuten) te verlagen. Wij vinden dat de Vewin-benchmark in de huidige vorm zijn nut heeft bewezen, maar nu anders ingericht zou moeten worden. Daarom pleiten we ervoor dat in het vervolg niet meer branchevereniging Vewin, maar een onafhankelijke partij opdracht geeft tot het uitvoeren van een benchmark. Het ministerie van VROM zou dit bijvoorbeeld kunnen doen. In de nieuwe Drinkwaterwet, die naar verwachting in 2008 van kracht wordt, is deelname aan een benchmark verplicht voor alle Nederlandse drinkwaterbedrijven.

Jaarverslag 2007

Pagina 22 van 53

5.4.

Droge zomer

De maand april brak alle records. Het was bijzonder warm, zonnig en droog, waardoor er uitzonderlijk veel water gebruikt werd in deze maand. De drinkwatervoorziening had geen last van deze uitzonderlijke temperatuur en droogte. We hebben voldoende grondwater in de bodem zitten om drinkwater van te maken. Ook in de toekomst, als de zeespiegel stijgt door klimaatverandering, zijn we verzekerd van voldoende waterbronnen waar we uit kunnen putten. In Nederland worden de ondergrondse watervoorraden namelijk ook in de droogste periodes voldoende gevoed door zoet water uit regen en vanuit de rivieren. Het is wel mogelijk dat er tijdens zeer droge zomers extra daling van het maaiveld optreedt. We houden deze ontwikkelingen in de gaten. 5.5.

Actualiteiten op de website

In totaal bezochten 247.000 mensen in 2007 onze website, tegen 135.000 in 2006. Het bezoek is grotendeels te danken aan klanten die hun meterstand via de website aan ons doorgeven, een mogelijkheid die we sinds 2006 aanbieden. Klanten die van deze mogelijkheid gebruikmaken, krijgen korting op hun waterrekening. In maart 2007 ontvingen we de 100.000ste meterstand via de website. Inmiddels geeft meer dan helft van onze klanten elk jaar de meterstand op deze manier door. We verwachten dat dit aantal de komende tijd nog verder zal toenemen. In 2008 voegen we de mogelijkheid toe om een verhuizing via de website aan ons door te geven. Verder hebben we het plan om klanten hun factuur en meterstandenkaart digitaal toe te sturen.

24 April 2008

Jaarverslag 2007

Pagina 23 van 53

Jaarverslag 2007

Pagina 24 van 53

6 Corporate governance Met corporate governance wordt gedoeld op regels voor goed bestuur, goed toezicht op dat bestuur en adequate verantwoording. In eerste instantie richtte corporate governance zich uitsluitend op beursgenoteerde bedrijven, maar inmiddels is de invloedssfeer breder en vallen ook maatschappelijke sectoren zoals de drinkwatersector binnen het bereik. We zijn van mening dat waarden als integriteit en transparantie bij maatschappelijke ondernemingen (waaronder drinkwaterbedrijven) een minstens zo belangrijke rol spelen als bij beursgenoteerde ondernemingen. Drinkwaterbedrijven dragen een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid, waarbij de realisering van de maatschappelijke doelstelling (een goede drinkwatervoorziening) centraal staat. Omdat met de drinkwatervoorziening een primaire levensbehoefte is gemoeid, is het niet meer dan gepast om daarover publiekelijk verantwoording af te leggen. Vanuit die gedachte ook heeft Oasen transparantie woordelijk opgenomen in haar missie. De meest bekende uitwerking van corporate governance is de code Tabaksblat. In 2006 hebben we, daar waar mogelijk, aansluiting gezocht bij deze code. Oasen is echter geen beursgenoteerde vennootschap, waardoor we de code Tabaksblat niet één op één kunnen toepassen. Een aantal bepalingen moet om die reden buiten toepassing blijven, voorbeelden hiervan zijn onder andere de ‘Best Practice bepalingen’:

II.1.1. Benoeming van de bestuurder voor een periode van maximaal vier jaar; II.2.1.-8. Opties ter verkrijging van aandelen als voorwaardelijk bezoldigingscomponent; III.3.5. Maximale zittingsduur van een commissaris van driemaal voor een periode van 4 jaar; III.5. Instellen van een remuneratiecommissie.

Gezien de beperkte omvang van de Raad van Commissarissen is besloten om geen aparte

24 April 2008

remuneratiecommissie in te stellen. Deze taak wordt door de voltallige Raad uitgeoefend. Oasen kent wel een selectie- en benoemingscommissie, deze is echter in het verslagjaar niet bijeen geweest. Met ingang van 2008 is een Financiële Auditcommissie ingesteld. De auditcommissie onderwerpt de financiële rapportages aan een uitgebreide beoordeling, voordat deze worden behandeld in de voltallige Raad. In de lijn met de regels voor goed bestuur heeft de Raad van Commissarissen buiten aanwezigheid van de bestuurder zijn eigen functioneren besproken. Daarnaast woont de externe accountant de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij. Tegenover het feit dat een aantal bepalingen buiten toepassing blijven, staat dat we als maatschappelijk bedrijf op een aantal punten juist verder willen gaan dan de code Tabaksblat. We leggen onszelf strengere eisen op als het gaat om integriteit en transparantie. In 2006 stelden we nieuwe reglementen op voor de Raad van Commissarissen en de directie. Ook maakten we een klokkenluiderregeling. Deze regelingen vormen samen met de in 2005 vernieuwde statuten de corporate governance structuur van Oasen. In 2007 zijn we verder gegaan met onze vertaling van de code Tabaksblat. Op het gebied van transparantie proberen we de lat steeds hoger te leggen. De website van Oasen is een voorbeeld hiervan. De bezoeker krijgt een beeld van het bedrijf, ziet waar iedereen mee bezig is en wie de mensen achter de bedrijfsprocessen zijn. Ook zetten we onze reglementen en besluitenlijsten van de RvC erop. Bij een calamiteit staat alle informatie direct voor iedereen zichtbaar op de website. Oasen leert door deze transparantie veel van de reacties die ze daarop ontvangt. We kijken nu of er nog elementen in het reglement staan die we nog verder gaan uitwerken en verfijnen. Corporate governance is een proces waar we van moeten leren door steeds te blijven afwegen of alles even belangrijk is. Eind 2008 delen we onze conclusies met onze aandeelhouders tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De intrede van corporate governance was in 2005 mede aanleiding om een bedrijfsbrede risicoinventarisatie te maken. Hierbij is de RISMAN-methode toegepast. Deze inventarisatie moest zicht geven op zogenoemde “Ongewenst Topgebeurtenissen”. Op basis van de inventarisatie is

Jaarverslag 2007

Pagina 25 van 53

een prioritering van risico’s gemaakt om deze beheersbaar te maken. Na twee jaar is in 2007 een tussenbalans opgemaakt waarbij de effectiviteit van de toegepaste methode, de stand van zaken met betrekking tot het beheersbaar maken van de risico’s en de wijze van omgaan met risicomanagement tegen het licht zijn gehouden. De uitwerking van de beheersmaatregelen gekoppeld aan acties geeft invulling aan verdere uitwerking. Middels themagerichte rapportages en kwartaalrapportages wordt de voortgang gemonitord en heeft daarmee een plaats in de planning- en controlcyclus. In 2007 is een Financiële risico-analyse uitgevoerd en zijn “Ongewenst Topgebeurtenissen” op financieel vlak benoemd. Oasen is bezig met het uitwerken van een aantal beheersmaatregelen.

Jaarverslag 2007

Pagina 26 van 53

7

Verslag van de Raad van Commissarissen

7.1.

Dynamiek

We merkten in het afgelopen jaar dat het bedrijf druk bezig was met vitalisering. De rol van Oasen in de maatschappij en in de toekomst was daarbij leidend. Hoe ga je om met ontwikkelingen op de lange termijn zoals natuur, milieu en duurzaamheid? Deze frisse blik op de eigen uitgangspunten versterkt de dynamiek binnen Oasen. Een mooi voorbeeld is de positie die Oasen inneemt over het concept collectief warm tapwater. De RvC is van mening dat het goed is om de opkomst van warm tapwater niet van een afstand gade te slaan, maar een standpunt in te nemen en dat uit te dragen. Zo laat Oasen zien dat het een maatschappelijk bedrijf is waar de volksgezondheid zeer serieus wordt genomen. Het zou het jaar worden waarin een fusie met PWN en DZH in de steigers gezet zou moeten worden. Voor de RvC heeft de voorbereiding van de fusie het jaar behoorlijk bepaald. Teleurstellend was dan ook dat de fusie niet doorging. De onbevredigende uitkomst doet niets af aan de identiteit van Oasen en de visie die zij op haar werk heeft. Oasen is een bedrijf dat niet achterover leunt, maar scherp blijft en nieuwe kansen en mogelijkheden verkent. De RvC is er van overtuigd dat de manier waarop Oasen invulling geeft aan haar visie op het maatschappelijke drinkwaterbedrijf, ook in de toekomst haar nut zal blijven bewijzen. 7.2.

24 April 2008

Functioneren RvC

De RvC verwelkomde dit jaar Yvonne Baune als nieuw lid, op voordracht van de OR. We hebben zelden zo’n goed ingewerkt RvC-lid gezien, wat mede komt doordat zij Oasen al goed kende uit haar vorige functie bij de Werkgeversvereniging Waterbedrijven. Yvonne is iemand die gewend is scherp om zich heen te kijken en de juiste vragen te stellen; dat doet ze in de RvC ook. De Raad van Commissarissen kwam dit verslagjaar acht keer bijeen. De vergaderingen werden goed bezocht en alle leden waren frequent aanwezig. In het vorige verslagjaar is de bezoldiging van de algemeen directeur onderzocht. De con­clu­ sies uit dit onderzoek hebben we in het huidige verslagjaar ter besluitvorming voorgelegd in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. We volgen voor het beloningsbeleid van de algemeen directeur de richtlijnen van het ministerie van Financiën. De algemeen directeur ontvangt een vast bruto jaarsalaris. De hoogte hiervan wordt vastgesteld volgens de normen die gelden in de relevante beloningsmarkt, in dit geval de Nederlandse arbeidsmarkt voor raden van bestuur van publieke ondernemingen met een vergelijkbare omzet, personeelsgrootte en complexiteit. Hiernaast ontvangt hij een korte termijn variabel salaris, gericht op de realisatie van doelstellingen binnen het lopende jaar. Dit salaris bedraagt maximaal 20% van het vaste bruto jaarsalaris. Verder neemt hij deel aan de voor werknemers geldende pensioenregeling van het ABP. 7.3.

Risicomanagement

De RvC vindt het van groot belang om te praten over risico’s en het gevoel van bewustzijn hierover te creëren. Dit onderwerp is niet iets van de laatste tijd, maar het verschil is wel dat we de laatste jaren proberen de risico’s veel beter in beeld te krijgen. Dat lukt in belangrijke mate ook, waardoor het dan des te meer opvalt als er een gebied is waar risico’s niet op orde zijn. Oasen heeft de belangrijkste bedrijfsrisico’s van haar productieproces helder in kaart gebracht. Wanneer je iets niet inschat als een risico dan ontstaat er vanzelf een blinde vlek. Daarom is het van belang om beducht te blijven voor de onvermijdelijke zwakke plekken. 7.4.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Een bedrijf met gebonden klanten moet de klantbelangen voortdurend in het oog houden. Ze heeft de plicht om efficiënt haar werk te doen, zodat de klanten hiervan profiteren in de vorm van een dalende prijs. Maar duurzaamheid gaat verder dan financiële ontwikkelingen. We zagen het afgelopen jaar een wereldwijde interesse ontstaan voor duurzaamheid. Dat sluit prima aan bij wat Oasen hierover in haar missie heeft staan. Het blijft een uitdaging om mensen uit te leggen waarom we voorzichtig moeten zijn met ons ondergrondse erfgoed. Dat

Jaarverslag 2007

Pagina 27 van 53

is zeker in deze regio het geval. Door al het water om ons heen lijkt het heel vanzelfsprekend dat we schoon water hebben. Oasen is alvast begonnen om de toekomstige generatie bewust te maken van het feit dat het allemaal niet zo vanzelfsprekend is. De rondleiding van 125 schoolklassen op zuiveringsstation De Steeg was een geweldig succes dat in 2008 wordt voortgezet. We zien dat Oasen ook voor de eigen werknemers een prettig bedrijf wil zijn. Om dit voor elkaar te krijgen kan iedereen zich ontwikkelen in datgene waar hij of zij goed in is of goed in wil worden. 7.5.

Visie op de toekomst

De RvC houdt zich actief bezig met de manier waarop Oasen zich de komende jaren in de samenleving zal gaan opstellen. Een uitdaging die we nu al opmerken is de krapte op de arbeidsmarkt. Het wordt steeds moeilijker om mensen te werven, vooral voor technische functies. Aan de andere kant zien we dat het werk in de drinkwatersector ingewikkelder wordt en dat er vaker specialisten nodig zijn. Het is niet mogelijk om overal een specialist voor aan te nemen, daar heeft Oasen gewoonweg de schaal niet voor. Door de gesprekken die we met PWN en DZH voerden zijn we ons nog bewuster geworden van het milieu. Die aandacht zal de komende jaren alleen maar toenemen. Het is aan de algemeen directeur om de lijnen naar de toekomst uit te zetten. De RvC heeft dit onderwerp in ieder geval op de agenda staan. Het is spannend wat de toekomst zal brengen, omdat het nooit helemaal te voorspellen is. Zo had niemand vijf jaar geleden gedacht dat Oasen water zou gaan inkopen bij Evides om in Zwijndrecht te leveren. We houden scherp in de gaten welke veranderingen en gebeurtenissen ons de komende jaren zullen passeren, zodat we er steeds adequaat op kunnen reageren. De RvC denkt dat die ontwikkelingen hoe dan ook zullen passen binnen de thema’s maatschappelijk, duurzaam en maatschappelijk verantwoord. 7.6.

Overig

Verder zijn in het verslagjaar besluiten genomen over de goedkeuring van de Begroting 2008, voorstel tarieven consumentenmarkt en zijn de tarieven voor de zakelijke markt vastgesteld. Buiten aanwezigheid van de bestuurder heeft de RvC het functioneren van de bestuurder en de persoonlijke doelstellingen van de bestuurder over 2006 besproken. Tevens heeft de RvC de persoonlijke doelstellingen van de bestuurder over 2007 vastgesteld. In het bijzijn van de externe accountant is het jaarverslag en de jaarrekening over 2006 besproken. Andere onderwerpen van gesprek waren onder andere: - Warm tapwater - Drinkwaterwet - Contract met de externe accountant - Infravisie 2007 - Uitkomsten Vewin-benchmark 2006 - Leveringscontract inkoop water

Jaarverslag 2007

Pagina 28 van 53

8 De resultaten van 2007 8.1.

Algemeen

Dit jaar hebben we een beperkte stelselwijziging doorgevoerd. De stelselwijziging heeft betrekking op de tot en met 2006 op de balans verantwoorde materiële vaste activa in uitvoering en investeringsverplichtingen ontharding. Uit de richtlijnen voor de jaarverslaggeving blijkt dat bovenstaande met ingang van de jaarrekening 2007 niet meer is toegestaan en derhalve was aanpassing in 2007 noodzakelijk. In plaats hiervan wordt een voorziening voor ontharding op de balans opgenomen. Het effect van de stelselwijziging op het eigen vermogen en het resultaat is nihil. 8.2.

Resultaat

Het resultaat bedraagt € 0,8 miljoen positief (2006: € 6,4 miljoen positief). Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering is een resultante van het bedrijfsresultaat van € 5,1 miljoen positief (2006: € 10,5 miljoen positief) en financiële baten en lasten van € 4,3 miljoen negatief (2006: € 4,1 miljoen negatief). 8.3.

24 April 2008

Vergelijking met de jaarrekening 2006

Het bedrijfsresultaat is € 5,4 lager dan het voorgaande jaar. De belangrijkste mutaties die hier toe hebben geleid: • lagere opbrengsten van € 6,0 miljoen, door lagere waterafzet, een lagere waterprijs, meer korting en een lagere netto omzet werken; • hogere personeelskosten van € 1,1 miljoen, door meer FTE’s en vrijval van een voorziening van € 0,5 miljoen in 2006. • lagere overige bedrijfskosten van € 2,5 miljoen, door een daling in de dotatie voorziening ontharding (voorheen bijzondere waardevermindering) en lagere huisvestingskosten. De hogere algemene kosten zijn een gevolg van een vrijval van de reservering vlinderkleppen en claim belastingdienst in 2006. • hogere afschrijvingen van € 0,6 miljoen, voornamelijk veroorzaakt doordat er in 2007 enkele versnelde afschrijvingen hebben plaatsgevonden. 8.4.

Prijzen

De prijs (exclusief grondwater- en omzetbelasting) per m³ is per 1 januari 2007 € 0,84. De afzonderlijke toeslag openbare brandblusvoorziening bedraagt € 9,20 per aansluiting. 8.5.

Investeringen

De investeringsomvang in 2007 bedroeg € 11,3 miljoen, waarvan € 3,4 miljoen betrekking had op verbetering van de productkwaliteit. De investeringsomvang in 2006 bedroeg € 16,3 miljoen, waarvan € 9,4 miljoen betrekking had op verbetering van de productkwaliteit.

Jaarverslag 2007

Pagina 29 van 53

8.6.

Financiële baten en lasten

De cashflow was dit jaar voldoende om de geplande aflossingen en investeringen te financieren. De totale omvang van de leningen is in het boekjaar gedaald tot € 69,4 miljoen. Tijdelijke financieringsbehoefte werd ingevuld door kasgeldleningen. Het eigen vermogen, uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal, is ultimo 2007 gestegen naar 34,4% (2006: 31,8%).

Grafiek 1: ontwikkeling eigen vermogen en solvabiliteit

Jaarverslag 2007

Pagina 30 van 53

8.7.

Rente

Het rentepercentage van de aangetrokken kasgeldlening lag in het boekjaar op 4,55%. Het gemiddelde rentepercentage op langlopende leningen is met 0,5% gedaald naar 5,4% ten opzichte van 2006. De rentekosten exclusief de betaalde agio rente bedraagt per m3 € 0,09 (2006: € 0,10).

Grafiek 2: ontwikkeling rentelasten per m3

24 April 2008

Jaarverslag 2007

Pagina 31 van 53

Jaarverslag 2007

Pagina 32 van 53

9

Financieel verslag

Balans (bedragen x € 1.000 voor winstverdeling)

ACTIVA 2007 2006 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Financiële vaste activa

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vorderingen: Handelsdebiteuren Belastingen Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen

(1) (2)

166.740 227

(3)

166.967

172.842

500

332

6.094 523

7.940 581

(6)

511

814

(7)

PASSIVA EIGEN VERMOGEN

172.597 245

(4) (5)

TOTAAL ACTIVA

24 April 2008

2005 2006

7.128

9.335

721

4.594

175.316

187.103

2007

2006

(8)

Gestort en opgevraagd kapitaal Algemene reserve Onverdeeld resultaat

340 59.159

340 52.747

815

6.412 60.314

VOORZIENINGEN Voorziening voor toekomstige uitkeringen (9) Voorziening ontharding (10) Langlopende schulden Onderhandse leningen

TOTAAL PASSIVA

Jaarverslag 2007

2.658

2.721

22.891

20.484

(11)

Kortlopende schulden Aflossingsverplichting onderhandse leningen Schulden aan kredietinstellingen (12) Crediteuren (13) Belastingen en sociale lasten (14) Overige schulden en overlopende passiva (15)

59.499

25.549

23.205

52.320

69.378

17.058

13.640

10.000 2.664 2.224 5.187

10.000 3.719 2.281 5.381 37.133

35.021

175.316

187.103

Pagina 33 van 53

Winst- en verliesrekening 2007 (bedragen x € 1.000)

2006 2007

2006

72.900

77.861

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Netto-omzet waterlevering

(16)

Netto-omzet werken Overige bedrijfsopbrengsten

(17) (18)

79 1.733

Som der bedrijfsopbrengsten

1.134 1.702 1.812

2.836

74.712

80.697

BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Overige bedrijfskosten Afschrijvingen

(19) (20) (21)

12.679 43.139 13.792

Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat

11.493 45.594 13.152 69.610

70.239

5.102

10.458

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en -lasten Resultaat deelnemingen

(22) (23)

- 4.301 14

- 4.799 753 - 4.287

- 4.046

815

6.412

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING

Jaarverslag 2007

Pagina 34 van 53

Kasstroomoverzicht (bedragen x € 1.000) 2007

2006

+ 5.102

+ 10.458

+ 13.792

+ 13.152

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: • afschrijvingen Mutaties in werkkapitaal • voorraden • vorderingen • kortlopende schulden

   168 +   2.207 +   2.112 +  4.151 + 23.045

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Rentebaten Rentelasten

 52  197 -   14.037

+       64 -   4.365

+ -

Kasstroom uit operationele activiteiten

-  14.286 +  9.324       102 4.901

 4.301

-

+ 18.744

 4.799

+  4.525

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa

24 April 2008

Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa Resultaat deelneming

-  7.960 +   25   +       18 +       14

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aangetrokken langlopende leningen Aflossing langlopende leningen Mutaties in de voorzieningen

-  6.944 +   13  215 +   42 +   753 -

 7.903

-

-

+ 20.000

- 17.058 +    2.344

- 13.640   690

 6.351

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-  14.714

+  5.670

Toe-/afname geldmiddelen

-

+  3.844

Jaarverslag 2007

 3.873

Pagina 35 van 53

Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat Algemeen Het financieel verslag wordt opgesteld met inachtneming van de wettelijke voorschriften inzake de jaarverslaglegging zoals opgenomen in Boek 2 Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek. Tenzij hierna anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Waardering vindt plaats tegen historische kostprijs. Opbrengsten en kosten worden verantwoord in die periode, waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. In het boekjaar 2007 hebben met betrekking tot de vergelijkende cijfers enkele herrubriceringen plaatsgevonden. Stelselwijziging De stelselwijziging heeft betrekking op de tot en met 2006 op de balans verantwoorde materiële vaste activa in uitvoering en de investeringsverplichting. Het effect van deze stelselwijziging is zowel op het eigen vermogen als op het resultaat per saldo nihil. Het verschil tussen het oude stelsel en het nieuwe stelsel is het volgende: 1) Op de balans wordt een voorziening ontharding gevormd. Deze voorziening betreft de totale nog benodigde investeringen om het gehele voorzieningengebied te voorzien van onthard water. 2) In de waterprijs is een opslag verwerkt welke jaarlijks wordt toegevoegd aan de voorziening ontharding. 3) De gerealiseerde investeringen worden afgeboekt van de voorziening ontharding. 4) De activa in uitvoering is komen te vervallen. 5) De investeringsverplichting is komen te vervallen. Door de stelselwijziging zijn in de balans per 1 januari 2007 de volgende correcties verwerkt: 1) Er is een bedrag van € 20,5 miljoen opgenomen als zijnde voorziening ontharding. 2) De investeringsverplichting van € 28,7 miljoen is vervallen. 3) De materiële vaste activa in uitvoering, zijnde de investeringsverplichting m.b.t. onthardingskosten, van € 8,2 miljoen is vervallen. De vergelijkende cijfers 2006 zijn aangepast aan de nieuwe situatie. Schattingswijziging Materiële vaste activa In het boekjaar heeft een wijziging van de geschatte economische levensduur van de materiële vaste activa plaatsgevonden. Op basis van nieuwe veronderstellingen is de economische levensduur in het kader van de normale bedrijfsuitvoering voor ruw-, rein-, transport- en aansluitleidingen gewijzigd van 3% naar 3,33%. Het restant van de boekwaarde van de per 1 januari 2007 aanwezige activa wordt afgeschreven op basis van deze gewijzigde veronderstellingen. Deze schattingswijziging heeft een negatief effect van ongeveer € 1,3 miljoen op het resultaat van het boekjaar 2007 ten opzichte van het boekjaar 2006.

Jaarverslag 2007

Pagina 36 van 53

Verbonden partijen Als verbonden partijen zijn aan te merken: - Statutair directeur - Raad van Commissarissen Voor de toelichting hierop wordt verwezen naar pagina 49 van deze jaarrekening.

Balans Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden verantwoord tegen aanschafwaarde onder aftrek van de terzake van de investeringen aan derden in rekening gebrachte bedragen. Op de materiële vaste activa wordt lineair afgeschreven met ingang van het eerste jaar nadat de investering is gepleegd, dan wel vanaf het moment van ingebruikname. De afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Waardering en resultaatbepaling vinden plaats op basis van historische kostprijzen. Daardoor zou in de toelichting informatie moeten worden aangegeven omtrent de actuele waarde van de materiële vaste activa. Gegeven de aard en omvang, het specifieke karakter en de lange levensduur van de te onderscheiden materiële vaste activa is bepaling van de actuele waarde zeer complex en zou deze bovendien tot arbitraire uitkomsten leiden. Daardoor is vermelding van een schatting van de actuele waarde achterwege gelaten. De kosten voor groot onderhoud aan de materiële vaste activa worden ten laste gebracht van het resultaat.

Financiële vaste activa

24 April 2008

De onder de financiële vaste activa verantwoorde kapitaalbelangen worden opgenomen tegen aanschafwaarde, onder aftrek van een voorziening voor eventuele verliezen. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen laatst bekende inkoopprijs, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke incourantheid. Vorderingen op handelsdebiteuren Vorderingen op handelsdebiteuren worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid, die op individuele basis wordt bepaald. Overige vorderingen De overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Voorziening voor toekomstige uitkeringen Deze voorziening betreft de toekomstige uitkeringen uit hoofde van arbeidstijdverkorting oudere werknemers en de toekomstige uit te keren diensttijdgratificatie. Van deze twee componenten wordt jaarlijks een actuariële berekening gemaakt. Voorziening ontharding De voorziening ontharding betreft de toekomstige uitgaven uit hoofde van investeringen m.b.t. ontharden van drinkwater. In de waterprijs is een opslag verwerkt welke wordt toegevoegd aan deze voorziening. De werkelijke investeringen worden in mindering gebracht op deze voorziening. Jaarlijks vindt er een berekening plaats waarbij de voorziening opnieuw wordt bepaald. Eventuele dotatie of vrijval wordt verantwoord ten laste of ten gunste van de exploitatie.

Jaarverslag 2007

Pagina 37 van 53

Winst- en verliesrekening Netto-omzet waterlevering De netto-omzet waterlevering omvat het vastrecht en het gefactureerde waterverbruik tot aan de laatste opnamedatum van de watermeters, alsmede een raming van het nog te factureren verbruik en vastrecht over de periode vanaf de laatste opnamedatum van de watermeters tot en met 31 december. Het in het voorafgaand boekjaar op basis van schattingen hiervoor gereserveerde bedrag is uit de omzet van het boekjaar geëlimineerd.

Toelichting op het Kasstroomoverzicht Algemene grondslagen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Toelichting op kasstromen Onder de investeringen in materiële en financiële vaste activa zijn alleen opgenomen de investeringen waarvoor in 2007 geldmiddelen zijn aangewend.

Jaarverslag 2007

Pagina 38 van 53

Toelichting op de balansposten (bedragen x € 1.000)

Vaste activa

2007

2006

180.807

195.695

8.210

16.877

172.597

178.818

7.960 180.557

6.944 185.762

13.792 25

13.152 13

166.740

172.597

39.740 29.839 96.853 45

39.122 31.458 101.325

263

284

166.740

172.597

MATERIËLE VASTE ACTIVA (1) BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2007 (VOOR STELSELWIJZIGING) Stelselwijziging

BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2007 (NA STELSELWIJZIGING) Bij: - Investeringen

Af: - Afschrijvingen - Desinvesteringen BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2007

In de boekwaarde per 31 december 2007 is een bedrag van € 26,9 (2006: € 26,0) miljoen begrepen

24 April 2008

aan ontvangen bijdragen van derden wegens investeringen.

De boekwaarde per 31 december kan als volgt worden onderverdeeld: - bedrijfsgebouwen en -terreinen - machines en installaties - leidingen - andere vaste activa - niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa TOTAAL

Jaarverslag 2007

408

Pagina 39 van 53

Het verloop van de materiële vaste activa over 2007: (Bedragen x € 1.000)

Totaal

Bedrijfs-

Machines

gebouwen

en

Leidingen

en terreinen Installaties

Andere

Niet aan

vaste

productie­

Instal­laties

proces dienst­bare materiële vaste activa

MATERIËLE VASTE ACTIVA (NA STELSELWIJZIGING)

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving BOEKWAARDE

345.127 172.530 172.597

58.647 19.525 39.122

68.148 36.681 31.467

216.692 115.376 101.316

1.131 723 408

509 225 284

7.960 -13.792 -25 -5.857

2.547 -1.904 -25 618

1.919 -3.547

3.480 -7.943

14 -377

-21

-1.628

-4.463

-363

-21

-21.124

-2.192

-1.354

-16.438

-1.069

-71

21.124 -

2.192 -

1.354 -

16.438 -

1.069 -

71 -

331.938

58.977

68.713

203.734

76

438

165.198 166.740

19.237 39.740

38.874 29.839

106.881 96.853

31 45

263

0- 5

3 - 10

1- 6

33,33

0 - 10

MUTATIES IN DE BOEKWAARDE Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen SALDO

BUITENGEBRUIKSTELLING VAN GEHEEL AFGESCHREVEN ACTIVA Aanschafwaarde Afschrijvingen SALDO STAND PER 31 DECEMBER Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving BOEKWAARDE Afschrijvingspercentage

Jaarverslag 2007

175

Pagina 40 van 53

2007

2006 2005

227

245

245

72

245

215 287

-18

-42

227

245

727

369

-227

-37

500

332

FINANCIËLE VASTE ACTIVA (2)

Andere deelnemingen

ANDERE DEELNEMINGEN Het verloopoverzicht is als volgt: BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2007 Bij: - Aankoop andere deelnemingen

Af: - Verkoop andere deelnemingen BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2007

Onder de andere deelnemingen zijn ultimo boekjaar de volgende deelnemingen opgenomen: Kiwa Water Holding B.V. (5,79%, Nieuwegein) en Reststoffenunie B.V. (3,19%, Nieuwegein). In 2007 is de deelneming in Aquanet B.V. (7,71 %) verkocht voor in totaal € 32.000. De deelneming

24 April 2008

was gewaardeerd tegen kostprijs ad € 18.151. Het verkoopresultaat ad € 13.849 is verantwoord onder resultaat deelnemingen.

Vlottende activa



VOORRADEN (3) De post ‘Voorraden’ is als volgt samengesteld: Voorraad grond- en hulpstoffen Af: - afwaardering van voorraad grond- en hulpstoffen  wegens nog gewaardeerde incourante voorraden TOTAAL

Jaarverslag 2007

Pagina 41 van 53

Vorderingen Handelsdebiteuren (4) - openstaande waterdebiteuren - overige debiteuren

Af: - voorziening inzake dubieuze vorderingen op  handelsdebiteuren TOTAAL

2007 2006

2006

4.904 1.604 6.508

7.300 1.133 8.433

-414

-493

6.094

7.940

523

581

511

814

721

4.594

In de post ‘Waterdebiteuren’ is een bedrag van € 4.083 (2006: € 5.200) begrepen, inzake overlopende verbruiken verminderd met de reeds in rekening gebrachte voorschotten. Dit bedrag is inclusief waterbelasting.

BELASTINGEN (5) Betreft de per 31 december terug te vorderen omzetbelasting OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA (6) De overige vorderingen en overlopende activa ad € 511 bestaat uit de nog te factureren bedragen in 2008 over het boekjaar 2007, betaalde waarborgsommen, het te vorderen bedrag inzake verkoop van aandelen Aquanet B.V., vorderingen op personeelsleden inzake financiering van auto’s en de vooruitbetaalde kosten voor het boekjaar 2008.

LIQUIDE MIDDELEN (7) Deze betreffen de per 31 december aanwezige kas-, bank- en girosaldi. De bedragen staan ter vrije beschikking.

Jaarverslag 2007

Pagina 42 van 53

Eigen vermogen (8) Gestort en

Algemene

Onverdeeld

Totaal

opgevraagd

reserve

Resultaat

eigen

kapitaal

vermogen

STAND PER 1 JANUARI 2007 Af: - Winstverdeling Bij: - Winstverdeling - Resultaat lopend boekjaar

340

52.747

6.412

59.499

-

-

-6.412

-6.412

-

6.412 -

815

6.412 815

STAND PER 31 DECEMBER 2007

340

59.159

815

60.314

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.137.500 en is verdeeld in 2.500 aandelen. De aandelen hebben een nominale waarde van € 455 per aandeel. Verdeling van de uitgegeven aandelen heeft plaatsgevonden aan de hand van de aantallen inwoners van de deelnemende gemeenten. In de Algemene vergadering van Aandeelhouders van 27 november 2001 is besloten tot fixatie van het aantal aandelen.

Voorzieningen 24 April 2008

2007 2006

2006 2006

2.721

3.411

-

-

2.721

3.411

-26 -37

-284

2.658

2.721

VOORZIENING VOOR TOEKOMSTIGE UITKERINGEN (9) STAND PER 1 JANUARI 2007 Bij: - Toevoeging ten laste van het resultaat

Af: - Onttrekking in verband met uitkering - Vrijval ten gunste van het resultaat STAND PER 31 DECEMBER 2007

-406

De voorziening heeft een langlopend karakter.

Jaarverslag 2007

Pagina 43 van 53

2007 2005 VOORZIENING ONTHARDING (10) STAND PER 1 JANUARI 2007 (VOOR STELSELWIJZIGING) STELSELWIJZIGING

20.484

STAND PER 1 JANUARI 2007 (NA STELSELWIJZIGING)

20.484

Bij: - Dotatie voorziening ontharding

5.801 26.285

Af: - Gerealiseerde investeringen

-3.394

STAND PER 31 DECEMBER 2007

22.891

De stelselwijziging welke begin 2007 heeft plaatsgevonden wordt veroorzaakt door wijzigingen in de RJ (Raad van de jaarverslaggeving). De voorziening ontharding heeft betrekking op het ontharden van water voor het gehele voorzieningsgebied. Aandeelhouders en directie van Oasen N.V. hebben in het verleden de beslissing genomen om te investeren in ontharding. Hiervoor is de waterprijs verhoogd met € 0,04 ter financiering van (een deel van) de investeringen voor onthardings-installaties. Nadat het gehele voorzieningsgebied voorzien is van onthard water, zal de opslag van € 0,04 per m³ verdwijnen. Er bestaat dus geen toekomstige cashflow voor het leveren van onthard water. Hierdoor dienen de hiermee verbandhoudende investeringskosten voorzien te worden. Aan de voorziening is € 2,9 miljoen extra toegevoegd in verband met het actualiseren van de investeringsraming.

Langlopende schulden

2007 2006

2006 2006

83.018

75.435

83.018

20.000 95.435

-13.640 69.378

-12.417 83.018

17.058

13.640

52.320

69.378

ONDERHANDSE LENINGEN (11) STAND PER 1 JANUARI 2007 Bij: - Aangetrokken lening

Af: - Aflossingen

Af: Aflossingen volgend jaar STAND PER 31 DECEMBER 2007

De geraamde aflossingen volgend jaar zijn gerubriceerd onder de kortlopende schulden. Voor deze leningen zijn geen zekerheden verstrekt. Jaarverslag 2007

Pagina 44 van 53

Gerangschikt naar looptijd en rentepercentage kan het volgende overzicht worden opgesteld. Resterende Rentepercentage Totaal Looptijd ultimo in jaren < 5 5 - 6 6 - 7 7 - 8 8 - 9 2006 <1 476 11.363 4.372 793 54 17.058 > 1 < 6 136 18.224 9.484 1.132 55 29.031 > 6 - 11 21.588 1.701 - - 23.289 Totaal ultimo 2007 22.200 29.587 15.557 1.925 109 69.378

Kortlopende schulden 2007 2006

2006 2006

10.000

10.000

CREDITEUREN (13)

2.664

3.719

BELASTINGEN EN SOCIALE LASTEN (14)

2.224

2.281

1.692 1.247 2.248

2.093

5.187

5.381

SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN (12) Opgenomen kasgeldleningen



24 April 2008

Betreft de nog verschuldigde grondwaterbelasting, de belasting op leidingwater, loonbelasting, provinciale grondwaterheffing, sociale lasten, zvw, wao en de pensioenafdrachten. De nog af te dragen pensioenpremie bedraagt ultimo 2007 € 10.150 (2006: € 167.194).

OVERIGE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA (15) Rentelasten Vakantiedagen en –geld Nog te betalen overige kosten STAND PER 31 DECEMBER 2007

Jaarverslag 2007

1.267 2.021

Pagina 45 van 53

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa FINANCIËLE VERPLICHTINGEN Ultimo 2007 bestaan financiële verplichtingen als gevolg van aanbesteding van nieuwe werken, tot een bedrag van € 5,4 miljoen. Er is een inkoopcontract afgesloten voor het leveren van onthard water, de verplichting is als volgt: • Verplichting binnen een jaar: € 1,2 miljoen • Verplichting tussen een jaar en vijf jaar: € 5,0 miljoen • Verplichting langer dan vijf jaar: € 12,4 miljoen

OPERATIONELE LEASE CONTRACTEN De per 31 december 2007 aangegane verplichtingen uit hoofde van operationele leasecontracten inzake auto’s is als volgt: • Verplichting binnen een jaar : € 0,4 miljoen • Verplichting tussen een jaar en vijf jaar: € 0,7 miljoen

KREDIETFACILITEITEN - Bij de ABN AMRO Bank N.V. tot een bedrag van € 25,0 miljoen - Bij de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten tot een bedrag van € 4,5 miljoen - Bij de Postbank N.V. tot een bedrag van € 4,5 miljoen Aangaande deze faciliteiten zijn geen zekerheden verstrekt.

Jaarverslag 2007

Pagina 46 van 53

Toelichting op de winst- en verliesrekening (bedragen x € 1.000, hoeveelheden x 1.000) 2007 2006

2005 2006

Bedrijfsopbrengsten NETTO-OMZET WATERLEVERING (16) Deze bestaat uit:

Verkoop water Capaciteitstarief Overige - korting voor efficiënt gedrag

m3

bedrag

m3

bedrag

46.577

47.861 27.265

47.183

52.458 27.007

46.577

- 2.226 72.900

47.183

- 1.604 77.861

2007

2006

79

1.134

1.733

1.702

NETTO OMZET WERKEN (17) Uitgevoerde werken voor derden De uitgevoerde werken voor derden betreffen de opbrengsten van de aan derden in rekening gebrachte bedragen wegens verrichte werkzaamheden, verminderd met de interne uitvoeringskosten.

24 April 2008

OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN (18) Deze opbrengsten bestaan voor een groot deel uit onderhoud van brandkranen. Daarnaast zijn hier verantwoord de opbrengsten van huren en pachten, opbrengsten van watermonsters voor derden, vergoeding administratieve kosten verhuizingen, vergoeding administratieve kosten correctienota’s en opbrengsten van boetes i.v.m. niet tijdige betaling

Jaarverslag 2007

Pagina 47 van 53

Bedrijfslasten

2007 2006

2006 2005

10.496 773 1.410 12.679

9.554 578 1.361 11.493

PERSONEELSKOSTEN (20) Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten

De stijging van de lonen en salarissen ad € 0,9 miljoen wordt veroorzaakt doordat in 2006 een voorziening is vrijgevallen à € 0,4 miljoen, tevens is er voor € 0,1 miljoen meer aan ontslagvergoedingen in 2007 uitgekeerd. Het restant van € 0,4 miljoen wordt veroorzaakt door meer FTE’s die in dienst waren. De sociale lasten zijn gestegen, dit wordt veroorzaakt doordat in 2006 een correctie heeft plaatsgevonden op de lonen van voorgaande jaren wat voor een verlaging van de kosten zorgde, tevens zijn er in 2007 meer FTE’s in dienst. De pensioenregeling is te typeren als een toegezegde pensioenregeling. Verwerking in de jaarrekening van Oasen N.V. dient dan ook plaats te vinden conform het gestelde in de richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Aangezien de benodigde gegevens voor het verwerken als toegezegde pensioenregeling niet of slechts tegen onevenredig hoge kosten verstrekt kunnen worden door het bedrijfstakpensioenfonds en de stichting flexibel uittreden nutsbedrijven, maakt Oasen N.V. gebruik van de mogelijkheid die de richtlijnen voor de jaarverslaggeving geven om de pensioenregeling te verwerken als zou het om een toegezegde bijdrageregeling gaan. Oasen N.V. heeft de in aanmerking te nemen verschuldigde premie in de resultatenrekening verwerkt. Indien sprake is van een tekort heeft Oasen N.V. geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De huidige dekkingsgraad van het bedrijfstakpensioenfonds, gebaseerd op de meest recente gegevens (halfjaarbericht 2007 ABP), bedraagt 140,3%. Er is voor 2008 een premieverhoging doorgevoerd van 0,3%. De dekkingsgraad per 31 december 2005 van de stichting flexibel uittreden nutsbedrijven, gebaseerd op de jaarrekening 2005 van SFN, bedraagt 114% (rekenrente 4%). Door de nieuwe wetgeving per 1 januari 2006 is deze regeling komen te vervallen. Voor bepaalde groepen werknemers geldt er een overgangsregeling en blijft de oude regeling van kracht.

Jaarverslag 2007

Pagina 48 van 53

2007

2006

9,2 10,5 4,0 1,7 4,4 12,3 9,1 4,5 18,8 45,4 30,5 65,0 3,2 19,0 237,6

8,5 8,9 2,9 1,3 4,5 11,6 8,6 5,5 18,8 47,7 29,8 60,1 3,0 16,7 227,9

2007

2006

1.129 631 9.432 4.097

1.792

Gemiddeld aantal fte’s per afdeling: Directie, MT & Secretariaat Communicatie & Organisatieadvies Human Resources Juridische Zaken Inkoop & Verzekeringen Ondersteuning Financieel Economische Zaken Relatiebeheer Front Office / Back Office Uitvoering Netbeheer Productie Kwaliteitsmanagement Informatiebeheer

Bezoldiging commissarissen en bestuurder: In de post ”lonen en salarissen” is een bedrag verantwoord voor beloning van commissarissen van € 81.790 (2005: € 80.368). In december 2007 was de bezoldiging voor leden en vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen € 1.327 per maand (2006: € 1.288) en voor de voorzitter € 1.592 per maand (2006: € 1.546).

24 April 2008

Ook onderdeel van deze post is de bezoldiging van de algemeen Directeur (enige bestuurder). Het salaris van de bestuurder bedroeg in december 2007 per maand € 10.930 (2006: € 10.611). De bestuurder heeft de mogelijkheid een bonus te verdienen van maximaal twee maandsalarissen. Verder is er sprake van een extra pensioenstorting voor de bestuurder.

OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN (20) Huisvestingskosten Autokosten Belastingen en heffingen Distributiekosten Overige personeelskosten Laboratoriumkosten Locatiekosten (inclusief energie) Inkoop water Dotatie voorziening ontharding Algemene kosten

Jaarverslag 2007

2.509 1.544 7.963 3.618 5.801 6.415 43.139

611 9.377 4.082 2.695 1.680 8.242 3.498 8.667 4.950 45.594

Pagina 49 van 53

2007 2006

2006 2005

13.792

13.152

2007 2006

2006

64 -4.365 -4.301

-4.901 -4.799

14

753

AFSCHRIJVINGEN (21) Materiële vaste activa

In de afschrijvingen op de materiële vaste activa zijn inhaalafschrijvingen begrepen van in totaal € 1,9 miljoen (2006: € 0,9 miljoen). Deze inhaalafschrijvingen zijn een gevolg van het verkorten van de levensduur van enkele investeringen. Voor zover uitgevoerd onderzoek en ontwikkeling tot operationalisering hebben geleid, zijn de kosten geactiveerd. In het andere geval worden deze kosten direct ten laste van de exploitatie gebracht. De afschrijvingen op investeringen vindt voor het eerst plaats in het boekjaar volgend op de datum van investering.

Financiële baten en lasten (22) Rentebaten Rentelasten

102

De rentelasten hebben betrekking op de bankkosten, betaalde rente van vaste leningen en kasgeldleningen.

RESULTAAT DEELNEMINGEN (23) Dit betreft de boekwinst die is behaald op de verkoop van de aandelen Aquanet B.V.

Jaarverslag 2007

Pagina 50 van 53

Overige gegevens Statutaire winstverdeling Artikel 27 1. De Algemene Vergadering besluit over de bestemming van de in enig boekjaar behaald winst, gehoord het advies van de Raad van Commissarissen. 2. Van de nettowinst kan, met inachtneming van het bepaalde in 2:105 van het Burgerlijk Wetboek, aan de aandeelhouders ten hoogste een dividend worden uitgekeerd, dat overeenkomt met een percentage van het nominaal bedrag van het gestorte aandelenkapitaal, gelijk aan de rente van de tegen het einde van het desbetreffende boekjaar door de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten aan openbare lichamen verstrekte vaste geldleningen met een looptijd van 10 jaar. 3. Dividenden worden binnen een maand na vaststelling van de jaarrekening betaalbaar gesteld. De algemene vergadering kan bepalen, dat dividend geheel of gedeeltelijk in andere vorm dan in contanten wordt uitgekeerd. 4. De vordering tot uitkering van dividend vervalt vijf jaren na de betaalbaarstelling van het dividend. Bestemming van het resultaat 2006 In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders d.d. 29 mei 2007 is besloten om € 6.411.710 toe te voegen aan de algemene reserve. Voorstel bestemming van het resultaat 2007 Voorgesteld wordt om het volledige resultaat van € 815.515 toe te voegen aan de algemene reserve.

24 April 2008

Jaarverslag 2007

Pagina 51 van 53