Jongerenwerkers in Gelderland Spectrum nieuwsbrief Jongerenwerk Digitale uitgave te downloaden via de website

In dit nummer: Een mijlpaal in de geschiedenis van het jongerenwerk? | Hoera, het competentieprofiel is gereed, en nu ...? | Summerschool jongerenwerk | Gelders Jongerenwerkersoverleg | Naadloos aangesloten | Google alert “Wanneer je vakmanschap wilt ontwikkelen, moeten mensen zich binnen het vak ook daadwerkelijk kúnnen ontwikkelen.”



Hanno Ambaum over het landelijk competentieprofiel jongerenwerker, zie pag. 3.

Spectrum nieuwsbrief

nr. 1 | juni 2009

JONGERENWERK Van de redactie Het eerste nummer van dit jaar en meteen een speciale uitgave van de normaal alleen digitaal verspreide nieuwsbrief jongerenwerk! Waarom? Omdat jongerenwerkers aangeven de nieuwsbrief eerder te lezen als deze gedrukt voor hen ligt én omdat Spectrum op dit moment op het terrein van jongerenwerk belangrijke landelijke ontwikkelingen signaleert. Ontwikkelingen op het terrein van de professionalisering van het jongerenwerk die invloed hebben op de toekomst van iedere jongerenwerker, de opleidingen en de betrokkenen in het werkveld. Nieuwsgierig? Lees het informatieve stuk over het landelijk competentieprofiel jongerenwerker, maar vooral ook de reacties van onder andere teamleiders, een manager en een jongerenopbouwwerker op pittige stellingen die betrekking hebben op dit competentieprofiel. En last but not least: de redactieformatie van deze nieuwsbrief is per 2009 veranderd. Marcia Veenhuis vervangt Paul van Dijk als eindredacteur en de redactie is tevens een actief redactielid rijker: Friso van Ommeren. Hij is medewerker Jeugd in de gemeente Maasdriel en één van zijn taken is jongerenwerk. Wat niet is veranderd, is dat wij nog steeds erg benieuwd zijn naar jullie mening, verhalen en/of vragen. Dus heb je wat in te brengen of in te mengen, te melden of te schelden, te vragen of te klagen; laat het ons weten! Mail naar [email protected].

Wie? Wat? Waar? Wanneer? Hoe?

Jongerenwerkers in Gelderland Spectrum nieuwsbrief Jongerenwerk Digitale uitgave te downloaden via de website www.spectrum-gelderland.nl 3x per jaar Je kunt je abonneren door jouw e-mailadres door te geven via [email protected]. Je kunt natuurlijk ook altijd het e-mailadres van collega’s die de nieuwsbrief ook graag zouden ontvangen, doorgeven.

COLOFON De digitale nieuwsbrief Jongerenwerk is een uitgave van Spectrum, Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling. De nieuwsbrief verschijnt 3x per jaar.

Redactie: Rinske Evers, Friso van Contact Ommeren, Ron Schoonwater Spectrum Eindredactie: Marcia Veenhuis Postbus 8007 Vormgeving: SabinaKa Communicatie 6880 CA Velp Spectrum nieuwsbrief JONGERENWERK nr 1 2009 | 1 Fotografie: Younger at Heart E: [email protected]

Een mijlpaal in de geschiedenis van het jongerenwerk? Tekst: Rinske Evers Op 28 januari 2009 was het zover. In Den Haag werd het landelijk competentieprofiel overhandigd aan minister Rouvoet. Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis is het jongerenwerk in het bezit van een landelijk geldend competentieprofiel voor jongerenwerk en wordt het jongerenwerk officieel erkend als een beroep. Het nieuwe profiel moet leiden tot jongerenwerkers die aan de specifieke eisen van deze tijd voldoen.

Minister Rouvoet vindt het belangrijk dat opleidingen het competentieprofiel opnemen in hun leeraanbod: “Ik hoop dat er ook oog komt voor de beperkte doorgroeimogelijkheden voor jongerenwerkers. Nu zeggen ervaren, bekwame mensen hun baan op omdat zij niet kunnen doorgroeien. Er is daardoor een groot verloop onder jongerenwerkers.”

opleidingen beter aansluiten op het werkveld, kunnen jongerenwerkers geholpen worden bij het profileren van hun vak en komt er voor de partners in het veld (school, jeugdzorg en politie) meer duidelijkheid over de verschillende typen jongerenwerk met de daarbij behorende taken.

Landelijke werkgroep Maar hoeveel mensen zijn op de hoogte van dit competentieprofiel en wat kun je er concreet mee in de toekomst? Als je diverse partijen vraagt naar het profiel, weten nog maar weinig van hen van het bestaan af. Daarom in deze speciale uitgave extra aandacht voor dit competentieprofiel dat onder andere te downloaden is op de website van MOVISIE (www.movisie.nl).

Roep om professionalisering Met de toenemende vraag naar jongerenwerkers en opdrachtformulering in de vorm van productafspraken, is ook de roep om professionalisering steeds groter geworden. Wat zijn nu goede afspraken? Wat hoort een jongerenwerker nu eigenlijk wel en niet te kunnen? Wat zijn de rechten van een jongerenwerker? In hoeverre schoolt een jongerenwerker zich bij en hoe kan een buitenstaander daarop vertrouwen? Allemaal vragen waar tot nu toe geen eenduidig antwoord op te geven was. Er bestaan wel competentieprofielen en richtlijnen, maar deze verschillen per provincie en soms zelfs per gemeente. De MOgroep, BV Jong en MOVISIE hebben zich de laatste tijd ingezet om hier landelijk overeenstemming in aan te brengen en hebben met het landelijk competentieprofiel jongerenwerker, na het uitbrengen van het Handboek Jongerenwerk, de tweede stap gezet. Daarmee zijn nog niet alle vragen beantwoord, maar is wel de basis gelegd. Aan de hand van dit profiel kunnen

Om de uitgave van het competentieprofiel het effect te geven dat ermee beoogd wordt, roepen we alle opleidings- en welzijnsinstellingen en gemeenten op om het profiel eens goed door te lezen! Momenteel wordt er landelijk een taak- en werkgroep samengesteld waarin BV Jong, het NJi, de MOgroep, MOVISIE en het CMO-net (alle Centra voor Maatschappelijke Ontwikkeling in Nederland) zijn vertegenwoordigd. De verschillende thema’s die nu bij deze organisaties aan de orde zijn, zullen op elkaar worden afgestemd, zoals Beroepsontwikkeling Zorg & Welzijn, het project ‘Beter in meedoen’ (VWS), Professionalisering Verankerd en de Kenniskring Tiener- en Jongerenwerk van het NJi. De werkgroep zal de professionalisering verder doorzetten waarbij meerjarige kwaliteitstrajecten worden uitgezet. Waar moet je dan aan denken? Bijvoorbeeld aan een registratie van de jongerenwerker en aan bijscholing door middel van geaccrediteerde trainingen, helderheid en aan consistentie in opdrachtgeverschap vanuit gemeenten. Ten slotte moet je denken aan landelijke protocollen over de aanpak van hangjongeren. Spectrum neemt actief deel aan beide groepen en zal er alles aan doen om gemeenten, welzijnsinstellingen, MBO en HBO en jongerenwerkers op de hoogte te houden!

Spectrum nieuwsbrief

JONGERENWERK nr nr 11 2009 2009 || 22 JONGERENWERK

Het competentieprofiel jongerenwerker heeft als uitgangspunt het jongerenwerk verder te professionaliseren. Maar hoe zien direct betrokkenen zichzelf verder professionaliseren in dit veelzijdige vak en wat kunnen zij met het competentieprofiel in de hectische praktijk van alledag? Wij legden zes professionals uit het werkveld, variërend van jongerenopbouwwerker tot manager jongerenwerk, vijf pittige stellingen voor. Tekst: Marcia Veenhuis

Hoera, het competentieprofiel is gereed, en nu…? Friso van Ommeren medewerker Jeugd Gemeente Maasdriel

Chérif Abderrahman manager Jongerenwerk Welstede Welzijnsgroep Ede

Arnoud van Rijnsoever jongerenopbouwwerker Jeugd-Punt Montfoort en Alblasserdam

Ineke Brok teamleider Ouderen en Samenlevingsopbouw Stichting Welzijn Groesbeek

Hanno Ambaum docent ROC Graafschapcollege. Runt daarnaast een eigen bedrijf, Windmee, Duiven

De professionals

Daniël Kolenberg teamleider Jongerenwerk Jeugd-Punt Putten en Scherpenzeel

(lees verder op pag. 4 )

Spectrum nieuwsbrief

JONGERENWERK nr 1 2009 | 3

De stellingen (vervolg pag. 3, Hoera, het competentieprofiel is gereed, en nu ...?)

Stelling 1 “Hoera, het competentieprofiel is gereed, en nu…?” De geïnterviewden zijn het erover eens dat met de komst van het competentieprofiel ook het profileren, ontwikkelen en het aantonen van de maatschappelijke relevantie van het jongerenwerk start. Chérif Abderrahman, manager Jongerenwerk, stelt dat het één ding is om concreet te hebben wat de taken van de jongerenwerker zijn, maar dat er ook een belangrijke valkuil is. Het profiel moet gaan ‘leven’ en daadwerkelijk gebruikt gaan worden: “Het is een middel om te professionaliseren en geen doel op zich. In Ede hebben we al ervaring met het gebruik van het competentieprofiel. We hebben aan de hand van het competentieprofiel werkprofielen opgemaakt en we hebben ook functioneringsgesprekken gevoerd op basis daarvan. Ook POP’s (Persoonlijke Ontwikkel Plannen) zijn al vastgelegd en dit jaar gaan we daarmee verder aan de slag.”

Stelling 2 “Een jongerenwerker heeft geen tijd om zich met het professionaliseren van het jongerenwerk bezig te houden.” Ineke Brok, teamleider Ouderen & Samenlevingsopbouw: “Daar moet hij tijd voor maken en krijgen!” Hanno Ambaum, docent ROC Graafschapcollege: “Als een jongerenwerker zich niet met zijn eigen professionaliteit bezighoudt, neemt hij het vak niet serieus. De doelgroep van de jongerenwerker ontwikkelt zich in een razend tempo, is sterk beïnvloedbaar en vormt de thermometer van de maatschappij. Als jongerenwerker moet je hiervan op de hoogte zijn, maar moet je ook met de ontwikkelingen meebewegen en andere doelgroepen, instellingen, gemeente en de politiek informeren en adviseren.” De professionals zijn het erover eens; de jongerenwerker is volgens hen zélf verantwoordelijk voor het op peil houden van zijn eigen kennis en vaardigheden, hoewel de voorwaarden daarvoor ook moeten worden geschept door de organisatie. Chérif Abderrahman: “Welzijn is ‘ondernemerschap’ geworden, alleen de oude cultuur waarin men afwachtend is tot iemand wat komt halen, overheerst nog. Daarom is een cultuuromslag noodzakelijk.” Arnoud Van Rijnsoever, jongerenopbouwwerker, oppert zelfs het idee om met prestatieafspraken en duidelijk omschreven doelstellingen te werken om de kwaliteit van het werk te kunnen waarborgen.

(lees verder op pag. 5 )

Spectrum nieuwsbrief

JONGERENWERK nr 1 2009 | 4

(vervolg pag. 4, Hoera, het competentieprofiel is gereed, en nu ...?)

Stelling 3 “Tegenwoordig werkt een jongerenwerker meer met instanties, buurt- en wijkraden en partnerorganisaties dan met de jongeren zelf.” De meerderheid van de geïnterviewden is het gedeeltelijk eens met deze stelling. Zij zien deze ontwikkeling als een verschuiving. Friso van Ommeren, medewerker Jeugd, geeft aan dat integraal werken een pré is om op de lange termijn resultaten te behalen en niet alleen bezig te zijn met ad hoc activiteiten. Zo kan er bijvoorbeeld meer ruimte gecreëerd worden om te netwerken. Ook Hanno Ambaum geeft aan: “Een jongerenwerker is de spin-in-het-web. Vroeger was de jongerenwerker er ‘voor de jongeren’, maar vaak ook ‘met de jongeren’. Tegenwoordig ben je vanuit je pedagogische rol binnen het netwerk actief ten behoeve van de doelgroep. Hierdoor kun je vaak veel meer voor de doelgroep betekenen dan wanneer je samen met de doelgroep ‘op de barricades’ gaat.” Een valkuil is dat er vaak veel wordt gepraat en weinig wordt bereikt. Chérif Abderrahman wijst ook op de ‘controlesfeer’ die er in de sector heerst, volgens hem een uiting van onmacht: “Men wil bij problemen vaak overleggen in plaats van het maken van heldere afspraken of het opstellen van helder beleid.” Een voorwaarde is dus dat de jongerenwerker contact heeft met de doelgroep, ofwel voldoende tijd heeft om met (en voor) de doelgroep activiteiten uit te voeren. Ineke Brok: “Je bent er voor de jongeren, maar je bent er ook om hen te vertegenwoordigen.” En daarmee is Daniël Kolenberg, teamleider Jongerenwerk, het volledig eens: ”Samenwerking en afstemming moet er wel op gericht zijn om de ontwikkelingskansen voor jongeren te vergroten.” Arnoud van Rijnsoever vult aan: “Er moet sprake zijn van een goede balans om met zowel partners als jongeren te kunnen werken.”

Stelling 4 “Ik herken het in het competentieprofiel geschetste dilemma: symptoombestrijding versus structureel werken.” Dit probleem wordt door de professionals duidelijk herkend. Vaak wordt de jongerenwerker ingezet om even snel ‘brandjes te blussen’. Ineke Brok: “De druk om aan symptoombestrijding te doen is groot. Altijd druk met allerlei zaken op de korte termijn, waardoor doelen op de lange termijn in de knel komen.” Hanno Ambaum bevestigt dit: “Als jongerenwerker opereer je in een politieke arena. Politiek is symptoombestrijding. Wil je structureel kunnen werken dan is het belangrijk dat je samen met je netwerkpartners beleid maakt voor de langere termijn. Daarbij zijn de politieke bubbels de motor. De truc is om te zorgen dat de motor de goede kant op gaat. Dat betekent dat je de politieke beweging inzet voor het doel, ook op de middellange termijn.” Chérif Abderrahman ziet het geschetste dilemma ook als een maatschappelijk probleem: “De maatschappij is nog niet in staat gebruik te maken van de specifieke informatie die jongerenwerkers bezitten zonder het vak te schaden. Daarin moet nog een omslag komen.”

(lees verder op pag. 6 )

Spectrum nieuwsbrief

JONGERENWERK nr 1 2009 | 55

ACHTERKRANT Summerschool jongerenwerk

Gelders Jongerenwerkersoverleg

Deze zomer heb je als jongerenwerker weer de kans om mee te doen aan de Oranje Fonds Zomerscholen, wederom gesubsidieerd door het Oranjefonds en MOVISIE. De summerschools duren een week en zijn in week 36, 40 en 41. Ben je geïnteresseerd en voldoe jij aan de eisen die worden gesteld aan deelnemers? Kijk dan op www.oranjefonds.nl.

Op donderdag 18 juni wordt het Gelders Jongerenwerkersoverleg gehouden. Het thema is ditmaal ‘de relatie tussen het jongerenwerk en het Centrum voor Jeugd & Gezin; Kans of bedreiging?’ Vanuit gemeente en instellingen zijn er ten aanzien van het Centrum voor Jeugd & Gezin (CJG) allerlei verwachtingen waar ook jongerenwerkers mee geconfronteerd worden. Er is behoefte om te weten of er tegemoet kan worden gekomen aan die verwachtingen, wat dit van de jongerenwerker vraagt en welke invloed dit op de dagelijkse gang van zaken krijgt.

Naadloos aangesloten Maatschappelijk werk en jeugdzorg werken steeds beter samen en sluiten ook beter op elkaar aan. Dat is de conclusie van het onderzoek dat het Nederlands Jeugdinstituut deed in opdracht van de MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en de MOgroep Jeugdzorg. De stand van zaken en twaalf goede voorbeelden van de aansluiting maatschappelijk werk en jeugdzorg zijn bijeengebracht in een brochure. De bijbehorende praktijkdocumenten staan op een cdrom. Deze is verkrijgbaar voor vijf euro bij de MOgroep (ISBN 9789055682454).

Ter voorbereiding krijgen de jongerenwerkers in de provincie een korte vragenlijst via de mail. Tijdens de bijeenkomst zal er medewerking worden verleend door een beleidsmedewerker en wordt er een voorbeeld van samenwerking tussen het jongerenwerk en het CJG gepresenteerd. Aansluitend volgt een korte werkgroepronde. De uitkomsten bieden de mogelijkheid om inhoudelijke kennis en strategische ervaring te delen. Er wordt afgesloten met een gezamenlijke lunch die Spectrum aanbiedt. Kortom, op 18 juni zijn jongerenwerkers uit Gelderland van harte welkom bij jongerenwerker Emmy van Aalten, Jeugd- en Jongerenaccommodatie 4All, Engeveldweg 4, 6904 GM Zevenaar.

Stelling 5

Wil jij via jouw computer automatisch up-to-date worden gehouden over het thema jongerenwerk? Stel dan een google alert ‘jongerenwerk’ in!

(vervolg pag. 5, Hoera, het competentieprofiel is gereed, en nu ...?)

“Het niveau van beroepsuitoefening (assistent-jongerenwerker, jongerenwerker, senior jongerenwerker, coördinerend jongerenwerker) is binnen het jongerenwerk een bruikbare kapstok om te bepalen op welk beroepsniveau iemand werkt.” Alle respondenten antwoorden hierop volmondig ‘ja’. Aangegeven wordt dat de niveau-indeling bijdraagt aan de ontwikkeling van het vak. Chérif Abderrahman: “Het geeft helderheid en rust.” Hanno Ambaum vult aan: “Wanneer je vakmanschap wilt ontwikkelen, moeten mensen zich binnen het vak ook daadwerkelijk kúnnen ontwikkelen.” Met andere woorden, ook de doorgroeimogelijkheden voor beginnende jongerenwerkers worden hiermee inzichtelijk. Hanno Ambaum: “Met name in de begeleiding van beginnende jongerenwerkers zit voor de seniors ook een uitdaging. En de beginnende jongerenwerkers groeien ‘beschermd’ op binnen hun complexe werkgebied met een soms moeilijke doelgroep.”

Conclusie De professionals vinden dat de jongerenwerker zelf verantwoordelijk is voor het op peil houden van zijn of haar eigen kennis en vaardigheden; jongerenwerk wordt langzaamaan ‘ondernemerschap’. Zo moet de jongerenwerker ook zelf zorgen voor een goede balans tussen het ad hoc inspelen op problemen, overleg met instanties en de ontwikkeling van beleid op de langere termijn. Het competentieprofiel draagt bij aan deze verdere ontwikkeling van het jongerenwerk als vakgebied. Echter, het profiel zal daadwerkelijk gebruikt moeten worden, een ontwikkeling waar Ede reeds mee is gestart. Welke gemeenten zullen dit goede voorbeeld volgen?

Spectrum nieuwsbrief

JONGERENWERK nr 1 2009 | 6