JONGERENWERK. Van de redactie. Profilering van het jongerenwerk

k nwer e r e g t jon

n he

g va filerin

In dit nummer: Profileren van het jongerenwerk…volgens de wethouder | ...volgens de jongerenwerkers | Column Kwaliteitskring | Profileren kun je leren!! | Wat biedt Spectrum? | Achterk(r)ant

Pro

Wethouder Van de Pol over profilering van het jongerenwerk: “Jongeren zien die de weg naar een eerlijke toekomst hebben gevonden, is toch anders dan in rapporten lezen dat jongerenwerk zinvol is.” Zie pagina 2

Spectrum nieuwsbrief

nr. 3 | november 2011

JONGERENWERK

Van de redactie Bij deze… het laatste nummer van de Nieuwsbrief Jongerenwerk van dit jaar! Een papieren versie, om fijn te lezen voor de kachel. Het thema van dit nummer: de profilering van het jongerenwerk. Jongerenwerkers hebben de kennis in huis over wat er onder jongeren in hun buurt leeft en waar ze behoefte aan hebben. Zij kunnen de schakel zijn naar andere organisaties die in een buurt actief zijn. Alleen, in deze tijden van bezuinigingen en nieuwe visies op het welzijnswerk is het van belang dat duidelijk is waar het jongerenwerk voor staat en voor wie het bedoeld is. Het jongerenwerk moet zich dus profileren! Maar hoe doe je dat? In hoeverre ben je je bewust van de veranderingen? Hebben deze veranderingen effect op je werk? We legden de vragen voor aan een wethouder en drie jongerenwerkers in de Achterhoek. Ook bevat dit extra dikke nummer weer een pittige column, getiteld: ‘Profileren moet je leren!’ geschreven door jongerenwerker Ruben van Dongen. Uiteraard hebben we weer wat tips en mag ook de Achterk(r)ant niet ontbreken! Heb je wat te in te brengen of in te mengen, te melden of te schelden, te vragen of te klagen; laat het ons weten! Mail naar [email protected]. Wie? Wat? Waar? Wanneer? Hoe?

Jongerenwerkers in Gelderland Spectrum Nieuwsbrief Jongerenwerk Digitale uitgave te downloaden via www.spectrum-gelderland.nl/publicaties 3x per jaar Je kunt je abonneren door jouw e-mailadres door te geven via: [email protected]

Je kunt natuurlijk ook altijd het e-mailadres van collega’s die de nieuwsbrief ook graag ontvangen, doorgeven. En, natuurlijk zijn we altijd benieuwd naar jullie mening, verhalen en/of vragen. Laat het ons weten via bovenstaand e-mailadres!

COLOFON De digitale nieuwsbrief Jongerenwerk is een uitgave van Spectrum, Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling Gelderland. De nieuwsbrief verschijnt 3x per jaar.

Redactie: Jaap Oudshoorn, Ellen Beltman, Friso van Ommeren Eindredactie: Marcia Veenhuis Vormgeving: Jacqueline de Maertelaere Fotografie: Younger at Heart

Contact Spectrum Postbus 8007 6880 CA Velp [email protected]

P

rofilering van het welzijnswerk en dus ook het jongerenwerk, is erg belangrijk. Hoe speel je in op de vraag van de opdrachtgever? Hoe staat het in het veld met het imago ervan? De redactie van de nieuwsbrief Jongerenwerk was nieuwsgierig naar de mening van een wethouder en natuurlijk naar die van de jongerenwerker zelf. In gesprek met wethouder Van de Pol (Ede) en jongerenwerkers uit Montferland, Doetinchem en Duiven.

Tekst:Friso van Ommeren

W

ethouder Van de Pol (PvdA) uit Ede heeft onder andere Sociaal-cultureel werk in zijn portefeuille. Hoe kijkt hij aan tegen het jongerenwerk vandaag de dag? Wij vroegen de wethouder wanneer hij enthousiast wordt van het jongerenwerk, hoe het jongerenwerk zich het beste kan profileren en of zij worden ingehuurd als overlastbestrijder of juist als preventieve inzet.

Titan Een ander voorbeeld waar de wethouder uit Ede enthousiast van wordt, is als jongens zichzelf helpen met behulp van een coach. In Ede bestaat het Titan-project. Bij deze voor hen laatste kans leren jongeren om weer in het ritme te komen en wordt hen duidelijk gemaakt dat het leren van een vak beter is dan maar ‘door te rommelen’ en te eindigen in het gevang.

Repressie vs. preventie Blij van jongerenwerk Een moment waarop wethouder Van de Pol blij werd van het jongerenwerk, was bij de start van een leerwerkproject met HBO- en MBO-studenten. Daar constateerde de wethouder dat de jeugdwerker studenten ziet als jochies die af dreigen te glijden naar de harde kern van jongeren die bezig zijn met zware overlast en criminaliteit. Hij is erg enthousiast over dergelijke projecten: “Jongeren zien die de weg naar een eerlijke toekomst hebben gevonden, is toch anders dan in rapporten lezen dat jongerenwerk zinvol is.” De wethouder wordt ook enthousiast als een groep aan het voetballen is en zo leert dat discipline en samenwerken leidt tot succes: “Dat kan alleen met een jongerenwerker die de taal van de groep spreekt en zelf erg goed is in het spelletje.”



In Ede wordt voortdurend gezocht naar de balans tussen repressie en preventie. Preventie begint volgens de wethouder al bij kinderen onder de vier jaar. Peuterspeelzaalleidsters weten vaak dat er met een kind iets niet goed is. In een ‘kijken en doen’ project kan zo’n kind dan in een intensief observatie- en diagnostiek programma terechtkomen. Wethouder Van de Pol: “De opgave van de gemeente Ede is om dit project om te zetten naar structureel werk. Dit valt niet onder het jongerenwerk, maar het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het jongerenwerk niet wordt overbelast met ‘erg lastige pubers’.” In Ede komt er een nieuw evenwicht tussen repressie en preventie. Namelijk met behulp van jeugdboa’s (een ambtenaar met bijzondere opsporingsbevoegdheid) en straathoekwerkers. De laatste lijkt in kleding op de jeugd zelf, terwijl de ander is gekleed in een uniform waaruit gezag blijkt en die desnoods ook kan bekeuren. Maar het werk is in feite hetzelfde, namelijk het contact met jongeren, het weten wat er speelt en optreden als er echte overlast plaatsvindt. Het succes zit vooral in het goed kunnen omgaan met jongeren.

Spectrum Nieuwsbrief Jongerenwerk nr 3 2011 | 2

Tekst: Jaap Oudshoorn

H

oe wordt in verschillende gemeenten Welzijn Nieuwe Stijl (WNS) opgepakt? Wat betekent dit voor het jongerenwerk? Een gesprek met drie jongerenwerkers uit het oosten van Gelderland. Kelly Nederhof van welzijnsorganisatie Welcom Montferland, Martijn de Witt van IJsselkring Doetinchem en Harm Keller van Mikado uit Duiven.

Buurtcoach Wat wordt er in jouw organisatie/gemeente ondernomen ten aanzien van WNS? Martijn: “In Doetinchem wordt door de gemeente een plan voorbereid voor het invoeren van het Wijkwerk Nieuwe Stijl. De gemeente bepaalt eigenlijk wat zij willen. Zoals ik uit de laatste berichten heb begrepen, wil de gemeente naar één generalistische wijkwerker, onder de naam ‘buurtcoach’.” In Duiven is net de eerste stap gemaakt. Harm: “De gemeente heeft het initiatief genomen voor een eerste bijeenkomst. Spectrum is gevraagd om een traject te begeleiden over hoe WNS in Duiven ingevuld kan worden. Er is dus nog weinig bekend over de concrete invulling.” Montferland is al wat verder. “De gemeente heeft de regie genomen, maar wil wel iedereen bij het nieuw te formuleren beleid betrekken. Met ondersteuning van MOVISIE zijn er al twee bijeenkomsten georganiseerd, om iedereen mee te laten praten.” Kelly heeft hier een goed gevoel over. “Montferland is gelukkig niet zo’n grote gemeente dus zijn er onderling veel contacten, zodat je makkelijker wat met elkaar bespreekt.”

Kans Maar dan de vraag welke plek het jongerenwerk hierin heeft. Kelly werkt in ’s Heerenberg in jongerencentrum Finally. Het werk is vooral accommodatiegebonden, als jongerenwerker komt zij te weinig op straat. “In Finally komen, zeg maar, de ‘lastigste groepen’ binnen en hiervoor wordt een programma geboden. De jongerenwerkers willen graag meer tijd om naar buiten te gaan om contacten te leggen met de groepen die nu niet binnen komen. Voor het jongerenwerk biedt WNS zo een grote kans.” Martijn merkt dat binnen IJsselkring de jongerenwerkers ook niet negatief staan tegenover WNS: “De jongerenwerkers hebben wel vragen bij de generalistische aanpak. Zij zijn groepswerkers en willen met groepen jongeren aan de slag. Het wordt spannend hoe dit straks aansluit bij het WNS.” Dit wordt door Kelly en Harm ook zo ervaren. “Jongerenwerkers zijn altijd wel van het ‘erop af gaan’ geweest, daar ligt geen probleem, maar in hoeverre kun je straks nog met een groep ‘positieve’ jongeren aan het werk, juist de groep die van groot belang is voor de uitvoering van het werk. Dat zijn wel vragen die spelen”, aldus Kelly. Ook rond jongerencentrum Alpha in Duiven, waar Harm actief is, leven deze vragen. “Wij willen het liefste dat de jongeren zelf de initiatieven nemen, maar daar moeten wel de juiste voorwaarden voor zijn, waaronder begeleiding en ondersteuning van de jongeren, is daar straks nog wel tijd voor?”

Harm en Martijn. Kelly staat niet op de foto.



Spectrum Nieuwsbrief Jongerenwerk nr 3 2011 | 3

Column Kwaliteitskring Ruben van Dongen | Jongerenwerker Welstede Ede

Profileren moet je leren! Op straat de jongeren opzoeken wordt door de jongerenwerkers als belangrijkste voorwaarde gezien voor goed jongerenwerk, maar dan moeten de jongeren wel ergens naar toe geleid kunnen worden. Kelly: “Het risico bestaat dat maar een beperkte doelgroep zelf iets onderneemt in het centrum en je vervolgens als jongerenwerker op straat staat met de overige groepen.” Dit wordt door Martijn ook zo gezien. “De meeste jongeren die in de buurthuizen komen zijn consumptief ingesteld, die moeten geactiveerd worden om zelf initiatieven te nemen. Hier is het jongerenwerk ook voor, toch ...?”

Meer ruimte Op de vraag hoe het jongerenwerk er over pakweg vier jaar uitziet in jouw gemeente, antwoordt Kelly: “Ik hoop dat het jongerenwerk meer ruimte krijgt. Niet alleen met overlastbestrijding bezig zijn, maar je ook mogen richten op groepen jongeren om hier iets positiefs mee te kunnen doen, anders wordt het werk wel erg negatief.” Martijn denkt ook dat de overlastbestrijding de overhand gaat krijgen. “Ik zal er voor blijven pleiten dat we ook de jongeren mogen blijven ondersteunen die vanuit zichzelf wat willen ontwikkelen. IJsselkring maakt zich hier wel hard voor, maar of de gemeente hierin meegaat...” In Duiven, wordt door de gemeente de ondersteuning van de groepen die zelf iets willen doen, toegejuicht. Harm is positief. “Ik verwacht dat ongeacht wat in Duiven de invulling van WNS wordt, de gemeente dit wel vast zal blijven houden.”

Lokale netwerken Kelly concludeert tot slot van het gesprek dat ze hoopt dat de jongerenwerkers inbreng mogen én gaan hebben bij de invulling van het jongerenwerk binnen WNS. “Het jongerenwerk zal hierbij gebruik moeten maken van de lokale netwerken. Het netwerk is heel belangrijk voor de positie van het ‘Jongerenwerk Nieuwe Stijl’.”

Je kent het wel. Die onvermijdelijke vraag op een verjaardag: “Wat doe je nu eigenlijk?” Misschien is je antwoord: “Ik werk met jongeren.” Vervolgens beland je in een vragenvuur die je in meer of mindere mate weet te beantwoorden. Of je komt onverwachts die lastige wethouder tegen, die je het vuur aan de schenen legt. Wat te doen? We leven in een dynamische tijd. De wereld verandert snel en de rol van de sociale professional lijkt steeds weer opnieuw gedefinieerd te moeten worden. Ik kan me nog een docent herinneren die ons beginnende werkers meegaf dat we ambassadeurs moeten zijn voor ons vak. Dat is me altijd bijgebleven en met zekere trots voel ik me dan ook die ambassadeur. Als ambassadeur moet je áltijd je ‘pitch’ kunnen houden. En je moet zichtbaar zijn. Eerst over die pitch. Ga van groot naar klein. Van algemeen naar praktisch. Vertel in een mooie zin wat het maatschappelijk belang van je werk is, vul dit aan met praktische voorbeelden en sluit af met iets recents. Bijvoorbeeld: “Wij werken aan de maatschappelijke participatie van allochtone meiden. Dit doen we door verschillende activiteiten aan te bieden, zoals sport en huiswerkbegeleiding. Laatst hebben we de krant gehaald met het meidenvoetbalteam!” Onbekend maakt onbemind, dus zet in de etalage wat je allemaal doet. Zoek actief de media op en zorg ook voor activiteiten die waarneembaar zijn voor anderen. Mensen hangen hier veel aan op. Misschien onterecht en doe je veel zinvol werk achter de schermen. Maar ik weet zeker dat er achteraf over ‘jouw voetbaltoernooi’ wordt gesproken en niet over al die uren die je hebt gestoken in het opbouwen van vertrouwen! Bereid je pitch dus voor, zet je werk in de etalage en wees een goede ambassadeur van ons mooie vak!

Onschatbare waarde Martijn stelt, met een brede lach op zijn gezicht dat “WNS eigenlijk niet zo’n nieuwe ontwikkeling is voor het jongerenwerk, we doen dit toch allang…? Volgens mij erkennen de meesten waarschijnlijk nu pas hoe effectief de aanpak van het jongerenwerk is.” Ook Harm denkt dat het jongerenwerk prima past in de aanpak van WNS: “Nieuwe invalshoeken van het werk levert mogelijk ook weer meer ruimte op voor het jongerenwerk. Gemeenten en organisaties moeten dit op de juiste manier faciliteren.” Martijn wil nog wel even kwijt dat hij hoopt dat de doorlopende lijn vanuit het kinder- en tienerwerk wel zal blijven bestaan, omdat de al vroeg opgebouwde relatie met de jongeren van onschatbare waarde is!



Spectrum Nieuwsbrief Jongerenwerk nr 3 2011 | 4

Profileren kun je leren!!





Tekst: Ellen Beltman

O

p 20 oktober organiseerde Spectrum voor alle jongerenwerkers in Gelderland een workshop Profileren kun je leren! Onderwerpen als identiteit, imago, ervaring, samenwerkingspartners, positie, resultaat, creatief, éénpitter, netwerken, uitstraling en kwaliteit kwamen aan bod. Voor degenen die er niet waren hebben we een aantal tips!

Profileren kan op verschillende niveaus en op verschillende manieren. Hoe je je profileert is afhankelijk van de doelgroep en het moment. Je bent zelf de methode naar je succes. Speel met je eigen mogelijkheden en zoek een balans tussen je identiteit en je imago. Houdt altijd voor ogen wat je wilt bereiken. Je taalgebruik en je manier van communiceren zijn belangrijk. Spreek altijd vanuit jezelf, vanuit je hart. Begin de zin met: ‘Ik denk…’, ‘Ik voel…’ etc. Formuleer wat je wilt zeggen kort en krachtig. Positioneer jezelf als onafhankelijk! Je bent een professional, je staat dicht bij de jongere, maar je bent niet een van de groep. Je werkt met jongeren, maar ook met partners in het werkveld.

Wat biedt Spectrum? Aan jongerenwerkers/welzijnsinstellingen Verdiepings- en intervisiebijeenkomsten Bijeenkomsten van de Kwaliteitskring voor senior jongerenwerkers Deskundigheidsbevordering d.m.v. workshops of trainingen op maat Gratis kort advies Sparring en/of ondersteuning bij opstellen projectplan voor succesvolle aanvraag Implementatie van het beroepsprofiel jongerenwerk PR en mogelijkheid tot verspreiding van effectieve methodieken in Gelderland Evaluatie partner en/of klanttevredenheidsonderzoek Ideeën voor doorontwikkeling en vernieuwing van het jongerenwerk Verdieping in de pedagogische rol van het jongerenwerk Hulp bij betere aansluiting MBO-/HBO-werkveld jongerenwerk Quickscan Jongerenwerk Nieuwe Stijl



Ken je elevator pitch! Zorg dat je in een aantal zinnen kan vertellen waar jij voor staat en wat de meerwaarde is van het jongerenwerk. Kies voor een positieve benadering. Geloof in je ambitie en houd de regie over je eigen proces. Deel je succes en vooral, vier je succes met je samenwerkingspartners! Aan het einde van dit jaar wordt, in samenwerking met een tweetal jongerenwerkers, voor degene die aanwezig waren bij de workshop, een vervolgbijeenkomst georganiseerd. Hierin wordt onder het genot van een hapje en een drankje met de benen op tafel verder gepraat over het onderwerp ‘profileren’.

Aan gemeenten Quickscan Jongerenwerk: stand van zaken jongerenwerk Hulp bij het opstellen van SMART-doelstellingen richting het jongerenwerk (Mede)ontwikkelen van visiedocument op jongerenwerk Ideeën voor doorontwikkeling en vernieuwing van het jongerenwerk Het SIG (www.spectrum-gelderland.nl/sig) met input voor goed beleid Gratis kort advies Hoezo jongerenoverlast? Stappenplan om dialoog in de buurt opgang te brengen. Praktijkgerichte training Regievoeren

Aanbod Spectrum Social Media Heeft u behoefte aan hulp of ondersteuning bij de inzet en/of het gebruik van Social Media in uw werk? Neem dan contact met ons op. Wij bieden: Gratis kort advies Trainingen en workshops op het gebied van Social Media Hulp bij het schrijven van een communicatieplan/keuze Social Media Ondersteuning bij de implementatie van Social Media

Spectrum Nieuwsbrief Jongerenwerk nr 3 2011 | 5

achterk(r)ant

Meidenwerk in beeld!

Jongerenwerk blijkt in de praktijk toch vooral ‘jongenswerk’ te zijn. Het meidenwerk verdient daarom meer aandacht. JSO doet een oproep om het weer op de politieke agenda te zetten. Het NJi heeft in 2010 onderzoek gedaan. Uit het rapport ‘Emancipatie van het jongerenwerk’ komt naar voren dat gemeentelijk jeugdbeleid voor een belangrijk deel gericht is op de bestrijding van jongerenoverlast en dat dit in de praktijk vooral ‘jongensoverlast’ is. Meisjes zijn veel minder in beeld als ‘probleemjongeren’ en krijgen daardoor niet de aandacht van de gemeente die ze verdienen en waar ze ook behoefte aan hebben. JSO heeft daarom geïnventariseerd welke methodieken worden gebruikt in het meidenwerk:de ‘Databank Meidenwerk’. Het overzicht is te downloaden via www.jso.nl/databankmeidenwerk. Verder heeft JSO in samenwerking met Youth for Christ en de Hogeschool InHolland Meiden Inc opgericht om gemeenten te stimuleren het meidenwerk weer op de politieke agenda te zetten en in hun jeugdbeleid expliciet aandacht besteden aan meiden. Meer weten? Neem contact op met Fietje Schelling, projectleider, [email protected] of 01182 547888

De beroepsverenigingen van het kinderwerk en het jongerenwerk hebben ten doel te bewaken, versterken en stimuleren van het beroep in Nederland. De Beroepsvereniging Kinderwerk en BV Jong (jongerenwerk) bundelen vanaf 2012 de krachten. Door samen op te trekken staan de beroepsverenigingen BV Kinderwerk en BV Jong sterker. Vooral bij landelijke bijeenkomsten met diverse organisaties en ministeries, zorgen we dat zowel kinderwerk als jongerenwerk steeds in beeld is.

DVHJW 2011

Gezocht: Portretten kinderwerk en jongerenwerk

Op dinsdag 13 december organiseert de beroepsvereniging jongerenwerk de landelijke Dag Van Het JongerenWerk in multifunctioneel centrum Nelson Mandela in Gouda. Deze dag is voor iedereen die betrokken is bij het jongerenwerk. Meer informatie: www.jongerenwerker.nl

De verbindende rol van kinderwerk en jongerenwerk is nog te vaak onzichtbaar. De betekenis van het werk kan duidelijker uitgedragen worden naar gemeenten en samenwerkingspartners, zoals (brede) scholen, politie en jeugd(zorg)instellingen. De beroepsverenigingen Kinderwerk en Jongerenwerk zoeken goede praktijkvoorbeelden van vernieuwend kinder- en jongerenwerk. Ze maken hieruit tien portretten waarmee het werk in beeld wordt gebracht. De betekenis van het kinder- en jongerenwerk voor de samenleving wordt zo meer zichtbaar. Ben je zelf een goed voorbeeld van een vernieuwende kinderwerker of jongerenwerker? Meld je aan bij [email protected] of via [email protected]

Jongerenwerk Nieuwe Stijl! Op 8 oktober heeft auteur Frank Strijen zijn boek ‘Jongerenwerk Nieuwe Stijl’ gepresenteerd. Dit boek tracht concrete handvatten te geven om het jongerenwerk op een hoger plan te krijgen. Handvatten die niet alleen zijn bedoeld voor de jongerenwerker zelf, maar ook voor de organisaties van waaruit het werk georganiseerd wordt. Ook de opleidingen (of het gebrek eraan) die jongerenwerkers volgen zullen in dit proces moeten participeren en bijdragen. Hetzelfde geldt voor de opdrachtgevers en netwerkpartners.



Vooraankondiging: BV Kinderwerk en BV Jong samen!

Judit Metz (Youth Spot): Kleine stappen, grote overwinningen! De professionalisering van het jongerenwerk staat hoog op de politieke- en maatschappelijke agenda. ‘Kleine stappen, grote overwinningen’ beschrijft hoe het jongerenwerk zich als sociaalagogisch beroep heeft ontwikkeld. In chronologische volgorde wordt de ontwikkeling van het jongerenwerk tot sociaalagogisch beroep beschreven. Het eindigt met een taakopvatting van het jongerenwerk.

Spectrum Nieuwsbrief Jongerenwerk nr 3 2011 | 6