'Jij Blinkt Uit!' - Stebo - oproep projectnummer ESF

1

Een project van vzw Stebo, KRC Genk en Koshine Januari 2014 tot juni 2015

'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

2

JIJ BLINKT UIT! De essentie

‘Jij Blinkt Uit!’ is een trajectaanpak voor versterking van de mentale weerbaarheid bij werkzoekenden. Ze laat werkzoekenden met mentale blokkades opnieuw uitblinken. Zo vinden ze beter hun weg op de arbeidsmarkt. Beter wil zeggen: met meer kennis over hun persoonlijkheid, hun mentale blokkades en hoe ze er mee kunnen omgaan om werk te vinden en te behouden. De mentale blokkades van werkzoekenden kunnen divers zijn: laag zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen, depressie. De oorzaken kunnen al even divers zijn: een moeilijke thuissituatie, scheiding, ziekte, fysieke handicap, persoonlijkheidskenmerken. De blokkades maken dat ze misschien wel werk vinden, maar het vaak ook snel weer verliezen. 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

3 De klassieke trajectaanpak heeft bij deze werkzoekenden vaak niet het verhoopte succes. ‘Jij Blinkt Uit!’ kan wel een doorbraak betekenen voor hen. De begeleiding werkt immers vooral aan hun mentale weerbaarheid. Dat doet ze onder meer via ‘mental coaching’.

Acht werkzame principes

1) Negen thema’s. Negen thema’s zijn de rode draad in ‘Jij Blinkt Uit!’. Ze zijn geplukt uit de mentale begeleiding door Koshine bij topsporters. Pierre Denier, assistent-‐trainer bij KRC is peter van de thema’s. 23 activiteiten spelen in op deze negen thema’s en vallen ook onder één van de 5 bouwstenen. 2) Eén focus. De focus in ‘Jij Blinkt Uit!’ ligt niet zozeer op ‘We moeten zorgen dat de klant werk vindt‘. De focus ligt veeleer op ‘We moeten de klant eerst sterker maken, zodat hij zelf beter werk kan vinden en behouden.’ 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

4 3) Vijf bouwstenen. In de trajectaanpak zit een mix van bouwstenen. Het zijn de werkvormen in het traject: mental coaching, individuele begeleiding, opleiding, arenaervaringen, omgekeerde jobbeurs. Het zijn diverse invalshoeken om de mentale weerbaarheid bij de deelnemers te versterken. Het zijn beproefde bouwstenen, die gecombineerd toegepast nog sterker zijn.

4) Een magisch leeromgeving. De leeromgeving in ‘Jij Blinkt Uit!’ moet een veilige leer-‐ en werkomgeving zijn. Ze moet iets magisch hebben, bijna onbereikbaar zijn. Het moet een prestatieomgeving zijn, die ingezet kan worden als metafoor. 5) Begeleiding met power. In ‘Jij Blinkt Uit!’ zijn begeleiders nodig, die een mix van kwaliteiten inzetten om diverse rollen perfect op te nemen en bovendien ook nog optimaal teamwerk te leveren. Ze zijn het maatje van de deelnemers, vertrouwensfiguur, rolmodel én behouden tegelijkertijd de leiding. 6) Halfopen leergroep. In ‘Jij Blinkt Uit!’ is diversiteit heel belangrijk. Hoe groter de mix, hoe meer visies en invalshoeken, hoe meer de deelnemers leren van elkaar. Om te leren van elkaar is openheid heel belangrijk. Tegelijkertijd is de groep ook gesloten: deelnemen is immers een engagement en er uitstappen kan alleen maar als er een uitstroom is naar werk of opleiding. 7) Aanvullend partnerschap. In ‘Jij Blinkt Uit!’ is een aanvullende samenwerking nodig tussen drie organisaties: een organisatie die faciliteert, één die de leer-‐ en werkomgeving aanreikt en één die de mental coaching op zich neemt.

8) Doorlooptijd in balans. De doorlooptijd in ‘Jij Blinkt Uit!’ moet verandering mogelijk maken en tegelijkertijd de spanningsboog bij de deelnemers strak genoeg houden. In ‘Jij Blinkt Uit!’ gebruiken we deze acht principes gecombineerd én leggen we ook specifieke klemtonen in alle principes. Precies dat maakt dat ze bij werkzoekenden met een mentale blokkade een doorbraak naar werk betekenen. Precies dat maakt dat er een verschil is met de klassieke aanpak. De principes zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar; ze niet te scheiden. Ze zijn elk op zich wel kneedbaar. Dat maakt ‘Jij Blinkt Uit!’ bruikbaar en overdraagbaar in vele contexten. Het is dus geen keurslijf. 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

5

We ontdekten deze principes in een experimenteel traject met een groep van 19 deelnemers, in een aanvullend partnerschap met KRC Genk en Koshine.


6

1.MOTIVATIE Hoe krijg je werkzoekenden gemotiveerd?

Motivatie is ‘willen’, talent is ‘kunnen’ en discipline is ‘doen’. Deze drie elementen vormen samen de beginnersmentaliteit van de deelnemer, om het in sporttaal te formuleren. Werk vinden is een kwestie van ‘doen’, maar vraagt dat de werkzoekende ook weet hoe hij het ‘kan’ aanpakken. Helemaal bovenaan staat dat hij het ook echt ‘wil’. De zoektocht staat of valt hiermee. In de mental coaching werkten we aan de motivatie van de deelnemers via een gesprek over de resultaten uit de screening . Motivatie was ook de insteek bij de opleidingsactiviteiten: bespreking van de ‘film Fish’, het ‘bezoek aan het bedrijf Nike’ en het ‘gesprek met Pierre Denier’.


7

ACTIVITEITEN FILM FISH

Deelnemers bekijken en bespreken de film Fish, over visverkopers op een markt. De film toont enkele items, die een rode draad vormen doorheen het hele traject: je kan zelf je houding kiezen, passie is belangrijk, teamspirit is het sleutelwoord, spelen en humor maken de dag.

WAAROM

Begeleider Davy “Deze film geeft een duidelijke boodschap. Vis verkopen is een lastige job: je werkt in een koude omgeving en de geur is ook niet alles. En toch heeft iedereen twee keuzes: of je maakt het werk dat je doet leuk of niet leuk, ook als het werk op zich niet zo aangenaam is. Dat heb je voor een groot deel zelf in de hand. Het sleutelwoord is passie.” Begeleider An “De film heeft alle ingrediënten die wij aan de opleiding willen geven: passie, humor, fun, eigen keuzes maken, teamwerk, er willen bij horen en evengoed resultaatsgericht zijn. In de film Fish zien we bovendien dat de verkoopcijfers stijgen.”

RESULTATEN

Begeleider Ayse “De film is voor velen een eyeopener. Velen bekijken werken als een opgave, als iets wat moet en per definitie niet leuk is. Deze film heeft hen geleerd dat het anders kan.“ Begeleider Samira “De film is geweldig. Het gaat over houding. Die kies je zelf. Zo leef ik mijn leven. Die houding wil ik ook doorgeven aan de deelnemers.” Deelnemer Hafida “Ik heb genoten van de film Fish. Ik herkende mezelf er ook meteen in. Ik ben ook iemand die in een team moet kunnen werken, die moet kunnen praten met anderen en samen dingen doen.“

BEDRIJFSBEZOEK

De deelnemers brengen een bezoek aan het bedrijf Nike in Laakdal. Aandacht voor de werknemers dragen ze in Nike hoog in het vaandel. Daartegenover staat dat ze ook engagement verwachten van werknemers. Die boodschap willen we meegeven in het traject : werken is ‘geven en nemen’.

WAAROM Begeleider Davy “Sommige deelnemers hebben hun eigen beeld gevormd van werken voor een bedrijf. Ze zijn zich weinig bewust van de regels die er zijn omdat ze nog nooit de poort van een bedrijf zijn binnengelopen. Bij Nike maken ze kennis met de do’s en don’ts, met de geplogenheden, hoe het er werkelijk aan toe gaat.”


8 Begeleider Marc “We kiezen voor het bedrijf Nike, omdat het een heel mooi bedrijf is, qua filosofie. In Nike ben je geen nummer, je bent iemand. Je krijgt kansen en verantwoordelijkheden, maar je mag er ook geen misbruik van maken.”

RESULTATEN

Begeleider Marc “In dit bezoek leren de deelnemers dat ze zich moeten aanpassen aan de cultuur van het bedrijf. Zo kwam één van deelnemers een half uur te laat voor dit bezoek. We hebben dan ook meteen duidelijk gemaakt dat dat niet kan, niet in de opleiding en zeker niet als ze aan het werk zijn.” Deelnemer Hafida “Ik heb zelf op een bedrijf gewerkt, ik weet hoe het daar aan toe gaat, maar was toch nieuwsgierig. Het was een fijn bezoek, maar het is wat te snel gegaan. Het had ook wat uitgebreider mogen zijn.” Heidi Gillemot (Nike) “Dit was een zeer gemotiveerde groep met de juiste vragen. Precies dat maakte dat dit bezoek voor heel fijn was.”

GESPREK MET PIERRE DENIER De deelnemers hebben een gesprek met Pierre Denier, assistent-‐trainer bij KRC Genk. Hij is de peter van het project en is komen vertellen over zijn levensloop. Zijn credo is dat je in je loopbaan doelen dient voorop te stellen, deze in kleine stappen dient te realiseren en daarbij keuzes dient te maken.

WAAROM

Begeleider Davy “Pierre Denier is voor de deelnemers een inspirerend voorbeeld. Hij staat symbool voor iemand die het gemaakt heeft van arbeider naar profvoetballer en dan naar assistent-‐trainer. Hij is een warme persoonlijkheid met een levensmotto: ‘geloof in jouw eigen kunnen’.”

RESULTATEN

Begeleider Marc “Pierre Denier vertelt heel open en bloot over zijn leven en zijn passie: KRC. Hij maakt duidelijk dat hij ook geen gemakkelijk leven heeft gehad, dat hij veel heeft moeten laten om de top te bereiken, zoals bijvoorbeeld niet op stap gaan, gezond eten, doorzetten en volharden. “ Begeleider Davy “Deelnemers ontdekken in deze sessie dat achter de dure auto van de profvoetballer ook veel hard werken, doorzetten, vallen en opstaan schuil gaat.”


9

2. CLUBLIEFDE Wat is het belang van clubliefde ? ‘Clubliefde’ is een term die we uit de sportwereld kennen. Wat clubliefde daar is, is teamspirit in werkcontext. ‘Teamspirit’ draait primair om de innerlijke beleving van een intens ‘wij-‐gevoel’ in een groep. De emotionele betrokkenheid is hoog. Er is een wederzijdse vertrouwensrelatie tussen alle leden van het team. De ambities zijn gemeenschappelijk gedragen. De groep inspireert, geeft energie en de collectieve teamprestatie is meer dan de som van de individuele teamleden. In ‘Jij Blinkt Uit’ hebben we het belang van teamspirit op de werkvloer vooral onder de aandacht gebracht in de opleidingsactiviteiten ‘kennismaking/bezoek Goalmine’ en ‘een project uitwerken en voorstellen’.

ACTIVITEITEN KENNISMAKING en BEZOEK GOALMINE

De deelnemers en begeleiding maken kennis met elkaar. Aansluitend volgt een rondleiding in het voetbalstadion en een bezoek aan Goalmine, het beleveniscenter van KRC Genk. Die kennismaking en blik achter de schermen van de setting van het traject is de eerste stap naar teamspirit. Het is cruciaal voor een succesvol verloop van het traject.

WAAROM

Begeleider Samira “Via een groepsgesprek maken we kennis met iedereen. We stellen gerichte vragen, persoonlijk ook, die hen duidelijk maken dat we hen belangrijk vinden. Vragen kunnen zijn: Welke nationaliteit heb je? Wat is jouw droomjob. Wat zijn jouw hobby’s? Doe je aan sport? Wat is jouw favoriete voelbalploeg? We vertellen dan ook over onszelf. Door zelf open te zijn worden de deelnemers ook open.” Begeleider Marc “Het is heel belangrijk hoe je start in een opleiding. We werken out of the box. Zo halen we mensen die twijfelen over de brug. Mensen worden dikwijls gestuurd van de ene naar de andere opleiding. Ze moeten overal paperassen invullen, altijd volgens hetzelfde stramien. Wij pakken het anders aan. We beginnen met het invullen van de paperassen en een andere begeleider stelt hardop de vraag “Allez, moet dat nu?” Begeleider An “Met het bezoek aan Goalmine sluiten we de kennismaking af. Het bezoek geeft een blik achter de schermen van de voetbalclub KRC, de setting waarin de deelnemers hun traject afleggen. Vooral de film over de historiek van KRC toont dat er geen toekomst is zonder verleden, dat de inzet en samenwerking en de clubliefde van velen KRC maakten tot wat het nu is: een succesvolle voetbalclub.”

RESULTATEN

Begeleider Davy “De kennismaking is heel belangrijk. Het creëert respect en wederzijds vertrouwen. Dat hebben we in de loop van het traject heel hard nodig. Pas wanneer een deelnemer het gevoel heeft dat je hem respecteert zal hij meer open staan voor het traject en zijn dieper liggende problemen bloot 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

10

geven. En wij kunnen dan weer kort op de bal spelen, oplossingen aanreiken of eventueel doorverwijzen.“

Deelnemer Annette “Ik voelde me tijdens de eerste sessie toch wel een vreemde eend in de bijt. Ik voelde meteen dat ik zo ongeveer de oudste was. Ik had vooraf zorgvuldig uitgezocht welke kleding ik zou dragen; ik wilde vooral niet opvallen. De sessie daarna vroeg de begeleider wat ik van de kennismaking vond. Hij wilde het graag weten omdat hij vond dat ik veel enthousiasme in mijn mars had. En dat terwijl ik niet wou opvallen … Dat was zo onlogisch. Die feedback heeft wel het ijs gebroken voor mij. “ Deelnemer Hafida “Ik voelde al vanaf de kennismaking een sterke binding met Annette. We zaten meteen op dezelfde golflengte. We hebben van meet af aan dit traject heel ernstig genomen. We hebben ons in het begin vaak samen geërgerd aan andere deelnemers die te laat kwamen. Daar hebben we hen ook op aangesproken. En ook de begeleiding heeft dit probleem bij hen aangekaart. Gelukkig ging het daarna beter.” Annette en Hafida “De diversiteit in de groep was leuk, maar speelde ons in het begin soms ook wel parten. Er was bijvoorbeeld het taalprobleem: enkele deelnemers beheersten het Nederlands onvoldoende. Ze hadden een tolk nodig. En dat werkte dan weer vertragend.” Begeleider Samira “Het bezoek aan de Goalmine en vooral de film was voor mij een kippenvelmoment. Bij vele deelnemers is daar de liefde voor KRC en voor het Jij Blinkt Uit ontstaan.“

EEN PROJECT UITWERKEN EN VOORSTELLEN De deelnemers werken in twee groepen volledig zelfstandig een project uit van A tot Z. Nadien stellen ze het ook voor aan elkaar. Het stimuleert hun creativiteit. Meer dan dat: ze worden aangezet om samen te werken. Het stelt hun teamspirit op de proef.

WAAROM

Begeleider Samira “Deze oefening was voor ons een manier om ‘out of the box’ te zien hoe deelnemers reageren op verantwoordelijkheid nemen, creatief zijn, omgaan met leiderschap, onderdeel zijn van een team, samenwerken en op een zinvolle manier invulling geven aan een project.” Begeleider Ayse “We hebben de deelnemers bewust alle vrijheid gegeven in de keuze van het thema van het project. Ze konden zelf alle elementen uitwerken: de taakverdeling, de budgetbepaling, de omgeving waar het ging plaats vinden.“


11

RESULTATEN Begeleider Davy “De match tussen het type uit de screening en de rol die ze opnamen in de voorbereiding en uitvoering werd meteen helder. Het klopte! In iedere groep zat ook een verscheidenheid aan types. Dat bleek ook nodig te zijn om als team het project tot een goed einde te brengen.” Begeleider Ayse “Tijdens de oefening kregen we soms heel andere kanten van deelnemers te zien. Zo was er bijvoorbeeld Dimi. Hij speelde een sketch in één van de projecten. Hij kwam echt los tijdens zijn optreden, juist omdat dit echt zijn ding was en hij de vrijheid kreeg om zelf invulling te geven aan zijn deel. Het heeft zijn zelfbeeld sterk vergroot. ” Begeleider Samira “Een bijzonder effect dat we hebben zien gebeuren is de samensmelting van de twee groepen tot één hecht team. Dit is een gevolg geweest van het wederzijds respect dat tot stand is gekomen bij het voorstellen van het eigen project. De ijsbreker was het ‘Meet a Minute’ spel, een soort speeddate, dat door de deelnemers zelf is bedacht en uitgevoerd. Begeleider Ayse “De deelnemers hebben ons en de andere deelnemers echt verbaasd met hun kennis en het mooie was om te zien hoe ze groeiden van de complimenten die ze kregen.“ Deelnemer Annette en Hafida “We zijn in onze groep meteen erg enthousiast aan de slag gegaan. We hebben er ook veel tijd in gestoken. Het was leuk om te doen, omdat het een groepsgebeuren was. Vincent, die eerder stil is in de groep, heeft zich daar van zijn beste kant laten zien. Dat heeft ons aangenaam verrast. Door samen te werken hebben we een mooi project kunnen laten zien aan de anderen.” Deelnemer Ferhat “Dat we ons eigen project konden samenstellen was voor mij een hoogtepunt in het traject. In het begin was het chaos zoals op school maar uiteindelijk liep het toch wel heel goed af. Dat hadden wij eigenlijk zelf niet verwacht, maar toch liep het goed af. We hadden een speeddate voorgesteld. Want toen we pas met deze opleiding waren begonnen, kenden we niemand. En door ons project hebben we elkaar beter leren kennen. Dat hielp echt, het was een leuk project.” Deelnemer Annette “De speeddate was een fijne manier van kennismaking. Vooraf kenden we de deelnemers uit de andere groep niet. Door die speeddate kwam daar verandering in. We zijn veel over de anderen te weten gekomen.”


12

3. ACTIE NEMEN

Actie nemen stimuleert het initiatief van werkzoekenden, hoe gebeurt dit?

Werk vinden, veranderen van werk is ‘actie nemen’. En dat betekent: in beweging komen. De kracht van de actie ligt in het doen. Het betekent aanpakken en doelgericht nieuwe dingen uitproberen. Het is praktisch bezig zijn en actief experimenteren, durven risico’s te nemen, nieuwe zaken op gang brengen. In het traject heeft ‘actie nemen’ veel aandacht gekregen. We deden dat met opleidingsactiviteiten, waarin we hun sollicitatievaardigheden hebben versterkt. We deden het via gesprek, spel , rollenspel en doe-‐opdrachten.

ACTIVITEITEN CV EN SOLLICITATIEBRIEF SCHRIJVEN Deelnemer leren een cv en sollicitatiebrief maken. Beiden zijn nodig voor een goede sollicitatie. In deze oefening verwerken deelnemers in de sollicitatiebrief en cv wat ze over zichzelf ‘geleerd hebben’ in het traject. Enkele voorbeelden: hun kernkwaliteiten, leerpunten uit de arena-‐ervaringen en de resultaten uit de screening. WAAROM Begeleider Lieve: “De ervaring heeft ons geleerd dat weinig werkzoekenden in het bezit zijn van een goede cv en nog minder een sterke motivatiebrief hebben. Nochtans zijn die allebei absoluut noodzakelijk om in deze huidige economie om op te vallen en een eerste stap richting tewerkstelling te zetten.” RESULTATEN Begeleider Ayse “De deelnemers beseffen nu dat de werkgever een eerste indruk van hen krijgt door het zien van hun cv en motivatiebrief. Ze zien in dat ze hun kansen op werk vergroten met een sterke cv en motivatiebrief, omdat ze zich daardoor kunnen onderscheiden en kunnen opvallen in de massa kandidaten.”

Begeleider Samira “We hebben in deze sessie verschillende voorbeelden van cv’s en motivatiebrieven getoond. Dan hebben we de cursisten gevraagd zich in de rol van werkgever te plaatsen en om er de voor hen meest opvallende, relevante uit te halen. Wat opviel was dat ze bijna allemaal dezelfde keuzes maakten.” Begeleider Lieve “We hebben samen met de deelnemers hun cv en motivatiebrief aangepast en versterkt in functie van hun jobdoelwit en hun persoonlijkheid. Deze aanpak motiveerde hen enorm.” Begeleider Ayse “We hebben bewust gekozen om dit op het einde van het traject te doen, dit gaf ons de tijd om te werken aan de mentale weerbaarheid en de motivatie van de deelnemers. Zo hebben we ook de talenten en de tekortkomingen ontdekt en mee kunnen opnemen in de cv”. 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

13

HOE NIET SOLLICITEREN?

De deelnemers krijgen een beeld van wat je vooral niet moet doen in een sollicitatiegesprek. Deze out of the box oefening spoort deelnemers aan tot nadenken. De sketch is humoristisch en is erg herkenbaar voor de deelnemers.

WAAROM

Begeleider Davy “De meeste sollicitatietrainingen laten zien hoe je moet solliciteren. Dat hebben wij ook gedaan in dit traject. Maar deze sessie is bijzonder. Eén van de begeleiders speelt een act. Hij speelt de sollicitant die alles doet wat je vooral niet moet doen op een sollicitatiegesprek.” Begeleider Marc “De act is zo opgebouwd dat iedereen er wel iets van zichzelf in herkent. Zowel de deelnemer met de pet of de korte broek, als die met de Redbull op zak, met de voeten op de bank of met het Genks dialect.” Begeleider An “Het is een leuke act, maar de timing is heel belangrijk. Zo’n act kan je niet doen als er nog geen vertrouwensband is en ze niet duidelijk aanvoelen dat er respect is voor hen. De act moet laat in het traject komen.”

RESULTATEN

Begeleider Lieve “De act kwam ook voor mij wat onverwacht. Maar, ze is heel herkenbaar. Het is de realiteit. Ik zag dat het werkte, dat deelnemers zich herkenden. Na de act gaven ze zelf aan wat ze zelf wel of niet deden. Dat deelden ze ook met elkaar. Ook nu leerde de groep vooral van elkaar.” Begeleider Ayse “Het feit dat het een act is, die sterk overdrijft, maakt het hilarisch en dat werkt beter door bij de deelnemers. Ze is heel herkenbaar voor hen en soms ook confronterend. Het beklijft duidelijk. Zo zagen we dat deelnemers met een petje tijdens de volgende sessies hun petje thuislieten.” Begeleider Lieve “De deelnemers hebben op een grappige manier ondervonden wat niet kan als je gaat solliciteren. Tijdens het traject hebben ze het nog vaak over die act gehad.” Begeleider An “Doe deze oefening niet in het begin van de opleiding. Zorg dat je een band hebt met de deelnemers. Dan worden ze spontaan gestimuleerd om hun gedrag aan te passen. Zij kleden zich beter, nemen een betere houding aan bij het solliciteren en gebruiken een mooiere taal.”


14

KANSKRIJGERS Het spel KansKrijgers reikt handvatten aan om vooroordelen te herkennen en te leren weerleggen, waardoor sollicitanten beter voorbereid zijn op een sollicitatiegesprek. In dit spel speelt een deelnemer de rol van een sollicitant, die zoveel mogelijk jobs probeert in te vullen in een bedrijf. De andere deelnemers-‐spelers concurreren onderling voor de openstaande vacatures. De feedback naar elkaar toe werkt verhelderend.

WAAROM

Begeleider Ayse “De deelnemers ontdekken spelenderwijs de link tussen sollicitatievragen, gevraagde competenties en weerstanden die werkgevers hebben tegenover sollicitanten zoals hen. Ze leren deze weerstanden kennen én ook weerleggen.” Begeleider Samira “Op iedere weerstandskaart uit het spel staat een vraag. het is een vraag, die een werkgever kan stellen tijdens een sollicitatiegesprek. Het gesprek over de vraag en de mogelijke achterliggende vooroordelen werkt verhelderend. Deelnemers zien het nut in van bepaalde vragen en zijn meer geneigd om er op te antwoorden.”

RESULTATEN

Begeleider Lieve “Het interactieve en de spelvorm werkt motiverend. Er was veel energie in de groep. De deelnemers speelden in het spel de rol van concurrent voor elkaar, maar ze namen ook de tijd voor elkaar. Ze waren geduldig en verdraagzaam. Dat was mooi om te zien. Voor de sterkere kandidaten was het een sessie zonder veel vernieuwing. Maar ze werken toch mee om andere deelnemers tips en handvatten aan te reiken.”

Begeleider An “Het is een aangename en leerrijke sessie. Ze zet deelnemers op een interactieve manier aan om te presteren en acties te ondernemen. Het is een verrijking voor de cursisten. Het is ook leerrijk voor de begeleider: die kan aanvoelen bij wie er nog beperkingen of leerpunten zijn.” Deelnemer Annette “Het is boeiend en ook erg confronterend. De eerste vragen gingen vlot, maar dan kwam er een vraag waar ik bij dichtklapte, namelijk: ‘Benoem je sterke eigenschappen’. Die vraag maakte mij bijna panisch. De feedback en de hulp die ik kreeg van andere deelnemers in deze sessie heeft mij doen geloven dat ik sterke eigenschappen heb, gewoon omdat zoveel mensen het tegen mij zeggen.” Deelnemer Annette “Deelnemers hebben mij gezegd dat ik in de groep verbinding tot stand heb gebracht. Dat dat een sterke eigenschap is van mij. Toen ik mij inschreef voor het Tweedekansonderwijs, bij een groep die al gestart was, heeft dit mij vertrouwen gegeven om aan te sluiten. Deelnemer Sem “Ik had evenveel punten als de spelbegeleidster en dat is goed J” Deelnemer Dino “Het is een leuk en informatief spel, met veel teamwork.”

Deelnemer Dimi ”Ik heb ontdekt dat ik beter ben dan ik had verwacht.” 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

15 Deelnemer Ferhat ”Ik heb geleerd dat het niet zo gemakkelijk is om te solliciteren. Sommigen konden goed antwoorden op de weerstandsvragen en anderen niet.” Deelnemer Hatice “Ik kreeg door dit spel zicht op mijn werkpunten.” Deelnemer Hafida “Ik heb weer zelfvertrouwen gekregen.”

SOLLICITATIETIPS

Deelnemers spelen een interactief rollenspel met kaartjes met vragen die werkgevers vaak stellen tijdens sollicitatiegesprekken. De feedback van de groep en van de begeleider is vaak een ‘eye-‐ opener’.

WAAROM Begeleider Lieve “Iedereen speelt om beurt de rol van ‘werkgever’, de rol van ‘sollicitant’ en die van observator. De observator luistert actief en geeft feedback over ‘wat was goed – wat kon beter’ en vult aan met tips. De deelnemer die de rol van ‘werkgever’ speelt, kan beroep doen op een reeks kaartjes met vragen. Het zijn vragen die regelmatig terugkomen tijdens een echt sollicitatiegesprek. Hij beslist zelf welke vragen hij stelt aan de sollicitant.”

RESULTATEN Begeleider Ayse “In deze oefening valt het weer op hoeveel de deelnemers in de groep leren van mekaar. Het leren van elkaar, van een lotgenoot, werkt sterker door. Ze dagen mekaar uit. Ze voelen mekaar aan. Dat kunnen wij als begeleider niet evenaren.” Begeleider An: “Dit rollenspel is een concrete oefening in solliciteren, die écht werkt. Het valt op dat de deelnemers zich helemaal inleven in hun rollen.” Begeleider Ayse “Deelnemers kiezen spontaan de vragen bewust in functie van de sollicitant, omdat ze kennen elkaars randvoorwaarden of moeilijkheden kennen. Zo koos Dimi voor de alleenstaande Nele met een zoontje van 5 jaar voor de vraag: ‘Hoe organiseer jij kinderopvang?’ Deelnemer Nele “Ik heb vooral veel gehad aan de vraag van Dimi over flexibel zijn. Ik heb geleerd dat er voor alles een oplossing is, ook voor de opvang van mijn zoontje.” Begeleider Lieve “Deelnemers die de rol van sollicitant spelen nemen dit erg serieus op: ze willen presteren, juiste antwoorden geven, ze denken hier ook over na. Het valt op dat sommigen zelfs zenuwachtig zijn. Ze willen het goed doen.” Deelnemer Dimitri “Ik vond het een waardevolle les. Ik ontdekte welke werkpunten ik nog heb. Ik heb ook geleerd welke antwoorden tijdens een sollicitatiegesprek correct zijn.” Deelnemer Mohammed “Ik heb veel werkervaring en dacht dat het volstond dat ik dat zei in een sollicitatiegesprek. Nu weet 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

16 ik dat de vragen en antwoorden in een sollicitatiegesprek er echt wel toe doen. Ik moet meer praten en meer mijn ervaring uitdiepen.” Deelnemer Sem: “Ik heb vooral de vraag onthouden: ‘Waarom moeten we jou aannemen’. Ik ben er nu beter op voorbereid.” Deelnemer Annette: “Ik heb geleerd dat ik vooraf meer informatie moet zoeken over het bedrijf.”

ROLLENSPEL SOLLICITATIEGESPREK

Deelnemers gaan op sollicitatiegesprek bij een werkgever. Een arbeidsconsulent die ze niet kennen speelt deze rol. Bij wijze van opwarming bekijken en bespreken ze de film “Rabobank”, een film over de aanpak van sollicitatiegesprekken in dit bedrijf. Het feit dat een extern iemand het spel met hen speelt maakt het ‘echt’.

WAAROM

Begeleider Lieve “Met deze sessie willen we deelnemers zo echt mogelijk voorbereiden op een sollicitatiegesprek. De film maakt duidelijk dat solliciteren al begint vanaf het moment dat je het bedrijf binnenkomt. En tijdens het sollicitatiegesprek gebruiken ze een echte vacature en hun persoonlijk cv.” Begeleider Ayse “Het sollicitatiegesprek speelt zich af in een veilige en vertrouwde leeromgeving. De begeleiding is er om in te grijpen en te ondersteunen. De sollicitant krijgt onmiddellijk feedback, van de begeleiding en van de andere deelnemers.” Begeleider Samira “We hebben bewust gekozen voor een job-‐ en taalcoach om de rol van werkgever te spelen. Zij hebben immers veel contact met werkgevers en kunnen beter inschatten welke antwoorden werkgevers verwachten.’’

RESULTATEN

Deelnemer Hatice: “Ik vond dit even moeilijk als een echte sollicitatie. Het feit dat er andere deelnemers waren als toeschouwers bracht extra spanning. Ik moest hier toch wel een drempel over. Uit de feedback heb ik wel heel veel geleerd.” Deelnemer Stefany: “Ik heb geleerd om mijn antwoorden op bepaalde vragen anders te formuleren, zoals de vraag: ‘Hoeveel wil je verdienen?’” Deelnemers Vincent en Dimi: “Ik had een antwoord op alle vragen. Dat gaf mij veel vertrouwen.” Deelnemer Nele “Ik was heel nerveus omdat iedereen mee zat te kijken. Het was wel beter verlopen dan ik verwacht had.” Deelnemer Mohammed: “Ik ben er mij van bewust geworden hoe belangrijk het is om goed te antwoorden. Ik ben daar nu veel beter op voorbereid, bijvoorbeeld op de vraag ‘Hoeveel wil je verdienen?’ Onlangs was ik bij een interimkantoor. De consulente daar was verbaasd over hoe vlot ik op vragen kon antwoorden.” Deelnemer Dino 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

17 “Ik ken mijn cv goed. Wat ik heb geleerd? Als een werkgever een vraag stelt over mijn rijbewijs, dan zal ik voortaan antwoorden: ‘Ik ben ermee bezig’. Ik heb ook zicht gekregen op een negatieve eigenschap, namelijk dat ik teveel vooruit werk.” Deelnemer Ferhat “Ik heb geleerd dat ik de competenties die ik in het vrijwilligerswerk heb ontwikkeld evenveel waard zijn als de competenties die ik heb ontwikkeld met betaald werk.”

VACATURES VINDEN EN ANALYSEREN Deelnemers leren een vacature vinden, begrijpen en analyseren. Ze vergaren hierbij niet louter informatie. Ze leren ook info over het bedrijf interpreteren, zoals bijvoorbeeld de sfeer van een bedrijf. Een vacature wordt telkens gecheckt op info over het bedrijf, de functie, persoonlijke kenmerken en de arbeidsvoorwaarden. Zo ontdekken ze alle elementen waarop ze zich moeten voorbereiden.

WAAROM

Begeleider An: “We hebben deze sessie ingebouwd, omdat de ervaring leert dat deelnemers geen tijd nemen om een vacature met de nodige aandacht door te nemen. Ze hebben de neiging om louter te reageren op de functietitel. Bij de verwachtingen staan ze minder stil. Ze beseffen niet dat ze bijvoorbeeld in aanmerking moeten komen voor bepaalde tewerkstellingsmaatregelen, of dat ze moeten beschikken over technische vaardigheden, of dat ze bepaalde getuigschriften bezitten.” Begeleider Davy “Deze activiteit is een klassieker. Wij doen dit op het einde van het traject. Die keuze maken we heel bewust. Want, als je dit aan het begin doet, hebben ze er geen zin in en krijg je ze niet mee. Nu is er al gewerkt aan de mentale weerbaarheid. Daardoor voelen ze zich sterker om te solliciteren en vacatures op te zoeken.”

RESULTATEN

Begeleider Ayse: “Voor nogal wat deelnemers bleek de tip om telefonisch contact op te nemen met de werkgever voor bijkomende info een eyeopener te zijn. Zij durven vaak geen contact opnemen met werkgevers voor bijkomende inlichtingen over de job. Voor andere deelnemers bleek het schriftelijk voorbereiden van vragen een gouden tip te zijn.” Begeleider Lieve: “Deelnemers staan tijdens deze oefening stil bij hun eigen aanpak. Ze ontdekken dat ze veel meer rekening moeten houden met de randvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld ‘Hoe regel ik kinderopvang’ of ‘Hoe geraak ik op dat bedrijf’?. Ze leren om de vraag te stellen of de vacature wel iets voor hen is. Voor sommigen is dat een heuse confrontatie.” Begeleider Ayse: “Tijdens deze sessie hebben we een vacature van jojo-‐preventiemedewerker in de school St.-‐ Lodewijk te Genk gegeven aan Dimitri. Hij heeft deze geanalyseerd en heeft er op gereageerd. Hij werd uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Hij heeft dit gesprek daarna individueel voorbereid en mag in september 2015 starten in die functie. Zonder deze opleiding, had dit niet gelukt.” Deelnemer Nele: “Ik ben er mij nu heel erg van bewust dat ik een vacature veel aandachtiger moet doornemen. Je weet dan veel beter wat er van je verwacht wordt en wat de jobinhoud is. Op het sollicitatiegesprek kunnen ze hierover vragen stellen. Zo zien ze of je goed voorbereid bent. Je weet dan zelf ook beter welke vragen je zelf aan de werkgever kan stellen.” 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

18 Deelnemer Stefany: “Ik begrijp de vacatures nu beter en lees ze met meer aandacht.” Deelnemer Dino: “Nu weet ik dat ik een vacature zeer goed moet lezen, zodat ik beter voorbereid ben op een sollicitatiegesprek.”

4. COACHBAAR ZIJN Iedere begeleider heeft een andere coachingsstijl, iedere coachee heeft een andere stijl van coaching nodig. Coaching is de vorm van begeleiding die mensen in positieve zin wil veranderen. Ze is geworteld in de positieve psychologie. Letterlijk betekent coaching 'in het spoor houden'. De aanpak legt de nadruk op het vergroten van de persoonlijke effectiviteit om doelen te bereiken en succesvol te zijn. De coach heeft de functie van klankbord of een tweede opinie. Hij stelt de juiste vragen. Hij stuurt niet, maar ‘houdt in het spoor’. De coach luistert, reikt feiten aan, werkt op maat van de coachee. Hij verandert van rol indien nodig.

Coaching was in dit traject een rode draad. Ze zit verweven in diverse activiteiten uit de opleiding, inde arena-‐ervaringen, in de mental coaching, in de omgekeerde jobbeurs. Het persoonlijk ontwikkelingsplan is het resultaat van de coaching.

ACTIVITEITEN De POP – persoonlijk ontwikkelingsplan

De POP bij ‘Jij Blinkt Uit’ is online toegankelijk, zowel voor de deelnemers als voor hun begeleiders. Het is een instrument waarbij de deelnemer een antwoord zoekt op de volgende vragen: Wat wil ik bereiken? Wat voor een werknemer wil ik uiteindelijk zijn? Wat zijn mijn persoonlijke doelstellingen en ambities? Maak ik de juiste beslissingen om die doelen te bereiken? Heb ik controle over hoe mijn loopbaan zich ontwikkelt, of laat ik veel aan toeval over? De POP maakt de zaken ook visueel. De deelnemers maken doelen voor zichzelf en schalen zichzelf in. Dat gebeurt in interactie met de coach, die daarbij ook de resultaten uit de sreenings inzet.

WAAROM

Mental coach Stijn “Deelnemers hebben een eerste keer hun POP opgemaakt op basis van de resultaten uit de screening ‘Ken jezelf’. Dat gebeurde aan het begin van het traject. We hebben de voortgang van hun POP gemonitord via de website van Koshine. Als we dan een extreme verandering zagen in de resultaten, dan gingen we daarover in gesprek.” Begeleider Samira “Stijn werkt tijdens de individuele gesprekken dieper in op de eventuele mentale blokkades, die bij de deelnemers nog doorwerken. Wij geven input en Stijn is degene die dan aan de boom gaat schudden, die meer naar de diepte werkt, en die de deelnemers coacht om de mentale blokkade weg te werken.” 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

19 Mental coach Stijn “We hebben het traject ook afgesloten met een individueel gesprek over hun POP. De begeleiders van de groepen zijn daarin zeer belangrijk geweest. Ze staan het dichtst bij de deelnemers en weten op zich al goed hoe ver het staat met de POP.”

RESULTATEN

Begeleider Ayse “De POP is maatwerk. We houden rekening met het profiel van de deelnemer, de arbeidsattitudes, zijn randvoorwaarden én mentale blokkades. De werkpunten worden voor de deelnemer duidelijk tijdens het gesprek. Dat hij die punten zelf ontdekt is heel krachtig. Want dat maakt dat hij ook gemotiveerd is om er aan te werken. ” Mental coach Stijn “Tijdens de jobbeurs hebben we meermaals gehoord van de deelnemers dat de POP voor hen een keerpunt is


20

5. KEN JEZELF

Hoe zien de deelnemers zichzelf en hun omgeving? Hoe hebben zij zichzelf op een andere manier leren ontdekken? Soms lopen we in de zoektocht naar een job vast. We doen steeds dezelfde negatieve ervaringen op, lopen dezelfde frustraties op of komen dezelfde barrières tegen. Om daar ook weer uit te geraken is het nodig dat we weten waarom dit gebeurt. Het thema ‘Ken jezelf’ heeft veel aandacht gekregen in dit traject. De mental screening resulteerde voor iedere deelnemer in een persoonlijk mentaal paspoort. Tijdens de opleiding kregen de deelnemers zicht op hun ‘kernkwaliteiten’, ‘communicatievaardigheden’, hun sterke eigenschappen via hun ‘succesverhalen’ en de bij hen passende jobs via de ‘beroepentest’.

ACTIVITEITEN SCREENING en FEEDBACK OVER DE SCREENING

Deelnemers vullen een vragenlijst in en ontdekken zo hun persoonlijkheidsprofiel en motivatie. Nadien heeft de mental coach een persoonlijke gesprek over de resultaten van de screening. Het resultaat geeft de begeleider ook wetenschappelijk onderbouwde informatie over hoe de deelnemer gecoacht wil worden.

WAAROM

Mental Coach Stijn “ We doen meerdere screenings. In een eerste gaan we op zoek naar hun persoonlijkheidsprofiel. Zo weten we ook welke coaching stijl bij hen past. In een tweede screenen we hen op motivatie.” Begeleider Lieve “De screening op profiel laat op een heel eenvoudige manier typerende kenmerken zien van de deelnemer. Is hij een artiest , rationalist, idealist of eerder een bewaker? De screening motivatie doen we meerdere keren. We zien dan van iedere deelnemer zijn evolutie. Die bespreken we tijdens de individuele gesprekken en de POP.”


21 Mental Coach Stijn “In de feedbacksessie geven we info over hun profiel. We maken vooral helder dat die typische kenmerken in sommige contexten een kracht zijn. We maken hen ook duidelijk dat die kenmerken ook impliceren dat ze zich in bepaalde situaties moeten aanpassen.”

RESULTATEN

Mental Coach Stijn “De meeste deelnemers konden zich vinden in de resultaten van de profielscreening. Het geeft hen houvast. Telkens is er ook een vergelijking met een profvoetballer. Die blijft ook altijd hangen.” Begeleider Ayse “De deelnemers weten dat het momentopnames zijn. De feedback van Stijn is to the point en de deelnemers vinden die feedback ook zinvol. Ze vinden het fijn dat ze over de resultaten in gesprek kunnen gaan met Stijn. Begeleider Samira “De motivatiescreening hebben we meermaals gedaan. Soms was er een daling in de motivatie bij een aantal deelnemers. Wanneer die hun resultaat kregen en ze zagen die daling, begonnen ze zelf uit te leggen hoe dat kwam. Ze maakten dan duidelijk dat er privé iets aan de hand was en dat het niet lag aan de training.” Begeleider Davy “Deelnemers vinden het fijn om meteen hun resultaten te zien. Ze leren zichzelf beter kennen. Het opent hun ogen. Ze worden zich meer bewust van de rol die het onderbewuste speelt, zeker op het negatieve denken. We zien dat ze gemotiveerd zijn om stappen te ondernemen, om te werken aan zichzelf.”

SUCCESVERHALEN

De deelnemers brengen in de groep om beurt een persoonlijk ‘goed-‐gevoel-‐verhaal’. De andere deelnemers benoemen de positieve eigenschappen die ze in dat verhaal horen. Deelnemers ontdekken dat ze écht succesverhalen hebben en wat de kracht daarvan is.

WAAROM

Begeleider Ayse “Het ‘goed-‐gevoel-‐verhaal’ is heel sterk. Iedere deelnemer krijgt zicht op zijn sterke kanten, op zijn bezieling, op wat hem in beweging zet. Het feit dat andere deelnemers positieve eigenschappen benoemen draagt bij tot een groter zelfvertrouwen en zelfbeeld.”

RESULTATEN

Begeleider Lieve “Het was goed dat we de succesverhalen pas in een latere fase in het traject programmeerden. De vertrouwensrelatie tussen de deelnemers maakte dat iedereen z’n verhaal durfde te brengen in de groep. Dat maakte het ook gemakkelijker om bij elkaar de positieve eigenschappen te benoemen. Ze konden die eigenschappen ook illustreren met wat ze bij de verteller gezien hadden tijdens eerdere activiteiten uit het traject.” Begeleider Samira “We hebben hier twee sessies aan gewijd. De deelnemers die zich thuis op de opdracht hadden voorbereid, kwamen aan bod tijdens de eerste sessie. De anderen volgden in de tweede. Het waren 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

22 deelnemers, die dachten dat hun verhaal niet goed was. De verhalen van de anderen hebben hen over de streep getrokken.”

Begeleider Ayse “Na de les hadden we heel veel energie. We moesten niet veel trekken en sleuren. De eigenschappen kwamen heel spontaan. Het gaf ons energie en er was een positieve sfeer en heel veel enthousiasme.” Begeleider An “De bevestiging die de deelnemers kregen van anderen deed sommigen glunderden; ze straalden fierheid uit. Anderen waren echt verrast dat ze zoveel goede eigenschappen bleken te hebben. Hun zelfvertrouwen en zelfbeeld groeide aanzienlijk door deze sessie.” Begeleider Lieve “Sommige deelnemers waren verrast dat in hun verhaal zoveel positieve eigenschappen naar boven kwamen.” Deelnemer Hatice “Ik durf mijn positieve eigenschappen nu sneller te benoemen.” Deelnemer Annette “Ik vond het leuk om de positieve eigenschappen te horen en te lezen, maar het was ook heel snel weer weg. Ik merk dat ik die positieve eigenschappen nog niet durf te benoemen. Ik heb het nog vaak nodig om positieve dingen te horen.” Deelnemer Dino “In een groep persoonlijke dingen vertellen was voor mij een overwinning. De groep voelde vertrouwd aan. Het was ook heel fijn om de reacties te horen. Ze gaven mij een boost. Ik kreeg meer zelfvertrouwen en mijn motivatie om werk te vinden is er groter door geworden.”


23

BEROEPENTEST Hoe maak je een keuze voor een studie, beroep of volgende carrièrestap, als je nog niet echt weet wat je wilt? De beroepentest helpt. Deelnemers vullen een keuzetest in met vragen over vaardigheden, persoonlijkheid, kennis en interesse. Die geeft zicht op bij de hen passende jobs of opleidingen.

WAAROM

Begeleider Lieve “De beroepskeuzetest is een bijzonder waardevol instrument. Het doet de kandidaat even stilstaan, bewust worden. Het geeft zicht op zijn ambities, op zijn gewenste én mogelijke beroepen. Het resultaat is een op maat gemaakte hefboom om verdere stappen te ondernemen in de loopbaan. Dat kan bijvoorbeeld zijn: meer informatie inwinnen over een bepaald beroep, of over opleidingen die toegang geven tot dat beroep.” Begeleider Ayse “De test stimuleert bij de deelnemer ook het korte en lange termijn denken.”

RESULTATEN

Begeleider An “De beroepentest geeft deelnemers een zicht op de richting die ze uit willen gaan. Met de resultaten van de test moet je een gesprek aangaan met de groep. Ze werkt alleen maar mits een gedifferentieerde en maatgerichte aanpak. “ Begeleider Lieve “Uit de test blijkt dat Annette leidinggevende talenten heeft. Ze werd daarvan pas echt overtuigd als we haar voorbeelden gaven van situaties, waarin ze die talenten liet zien. Dat viel echt op in groepsactiviteiten. Daar was Annette de moederkloek.”

Deelnemer Ferhat “Uit de test blijkt dat politieagent mijn droomjob blijft. In het verleden heb ik reeds examens afgelegd, maar zonder succes. Dat heeft mijn gedemotiveerd. Door de beroepskeuzetest heb ik de draad terug opgepikt.” Deelnemer Annette “Voor mij rolde uit de test de job van tandartsassistente. Die sluit aan bij mijn interesses en ambities. Ik heb informatie opgezocht over een passende opleiding. Eerst volg ik nog tweedekansonderwijs om zo door te stromen naar een opleiding tandartsassistente.” Deelnemer Vincent “Door de beroepskeuzetest heb ik een plan op korte en lange termijn uitgestippeld. Het plan op korte termijn is dat ik werk zoek in de IT-‐branche. Het plan op langere termijn is dat ik een opleiding IT volg. Mijn digitale cv voor de jobbeurs is opgevallen bij een webdesigner. Die reactie versterkte mij in mijn plan om meteen al werk te zoeken in de IT-‐branche.” Deelnemer Stefany “Ik vond het een leuke test. Ik weet nu welk beroep bij mij past of dat ik kan uitoefenen.”


24

KERNKWALITEITEN Via de kernkwadranten van Ofmann ontdekken deelnemers welke kernkwaliteiten ze hebben. Het zijn net deze kwaliteiten die maken dat ze zijn wie ze zijn. Zowel positieve als ook negatieve eigenschappen worden helder. Deze oefening helpt deelnemers om in een sollicitatiegesprek of in een CV te benoemen waar ze goed en minder goed in zijn.

WAAROM

Begeleider An “De oefening is voor velen een echte eyeopener. De deelnemers krijgen zicht op hun typerende eigenschappen. Het valt op dat ze het best lastig vinden om hun werkpunten te zien: hun valkuilen, hun irritaties of de uitdaging om de positieve eigenschap in evenwicht te houden of te brengen.”

RESULTATEN Begeleider Lieve “Uit deze oefening blijkt dat het benoemen van de positieve eigenschappen nog steeds moeilijk blijft voor vele deelnemers. Vertrekken van irritaties, de ‘negatieve’ eigenschappen, ging bij hen veel vlotter.” Begeleider Ayse “Voor sommige deelnemers was het een openbaring om te ontdekken dat het tegenovergestelde van hun goede eigenschap irritatie kan opwekken bij anderen. Voor anderen was het dan weer een ontdekking dat hun irritatie verklaart dat ze met sommige mensen minder goed kunnen opschieten.” Deelnemer Vincent “Ik vond het een moeilijke oefening, maar wel leerrijk. Ik heb meer zicht op mijn positieve en negatieve eigenschappen gekregen.”

COMMUNICATIE en COMMUNICATIESTIJL

Deelnemers krijgen inzicht in de verschillende niveaus van communiceren: inhoudelijk, emotioneel, interactief, … . Ze ontdekken zelf dat ze naarmate ze meer team werden anders zijn gaan communiceren, meer op het emotionele niveau.

WAAROM

Begeleider An “We ondervinden tijdens groepsmomenten en informele momenten dat deelnemers blijven zitten in hun comfortzone. Ze hebben frustraties opgelopen en uiten hun mening niet uit angst voor conflicten. Maar, precies hierdoor kan een situatie escaleren of ontstaan er juist conflicten. Met deze sessie krijgen ze handvatten om veilig te communiceren, zoals spreken in de ik-‐vorm. ” Begeleider Ayse “ Via een heel eenvoudige test krijgen deelnemers zicht op hun communicatiestijl. Ze is voor sommigen een bevestiging, voor anderen een eyeopener. “

RESULTATEN

Begeleider Lieve “Nadat ik het schema over ‘zender-‐boodschap-‐ontvanger’ had getoond, zijn twee deelnemers spontaan opgestaan. Ze zijn de principes van communicatie beginnen uitleggen, heel gestructureerd. Het waren twee deelnemers die weinig gemeen hadden met elkaar. Maar hier speelden ze een 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

25 glansrol. Het was vuurwerk. Iedereen luisterde aandachtig. Iedereen stond paf, de begeleiders ook. Wij hebben het laten gebeuren. Het feit dat deze activiteit later in het traject kwam en er dus al een vertrouwensband was, maakte dat dit gebeurde.” Begeleider An “Voor vele deelnemers is het een ware ontdekking dat spreken in de ik-‐vorm maakt dat anderen meer open staan.

6. GEZONDE LEVENSSTIJL Welke invloed heeft een gezonde levensstijl op de mentale weerbaarheid?

We onderschatten vaak de invloed van voeding en een evenwichtige levensstijl op onze geestelijke gezondheid. Als je gezond leeft, zit je vaak beter in je vel, heb je meer zelfvertrouwen en energie. Gezonde voeding, beweging en rust vormen hiervoor de basis. Om goed te kunnen presteren en tegenslagen te kunnen overwinnen is het van belang om zowel het lichaam als de geest in een optimale toestand te brengen. Gezonde levensstijl kwam uitvoerig aan bod in de activiteit ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’.

ACTIVITEITEN EEN GEZONDE GEEST IN EEN GEZOND LICHAAM

De deelnemers hebben een gesprek met clubdokter, huisarts Johan Jespers, over het belang van gezondheid. Het feit dat dit de clubdokter is werkt beklijvend.

WAAROM

Begeleider Marc: “We doen deze sessie om duidelijk te maken dat wie gaat werken ook zorg moet dragen voor zijn gezondheid. Gezond eten en drinken, voldoende bewegen zorgt dat men zich ook goed in z’n vel voelt en geeft energie.”

RESULTATEN Begeleider Samira “Bij vele deelnemers leven nog misverstanden over gezondheid. Zo zijn sommigen verbaasd dat ze toch dik worden, alhoewel ze ’s morgens niet eten. Zo’n sessie doet hen de ogen openen en zet hen aan om meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid. De boodschap is even belangrijk voor een topvoetballer als voor iemand die gaat werken of werk zoekt.” Begeleider Davy “Ook nu weegt de context van ‘voetbal’ weer heel sterk door. De clubdokter maakt duidelijk dat voetballers heel verantwoordelijk moeten omgaan met eten, drinken, bewegen, op tijd gaan slapen, … om aan de top te geraken. En het feit dat een clubdokter dat zegt maakt dat het bij de deelnemers nog meer doordringt. “ 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

26 Deelnemer Dimitri “De dokter gebruikte goede vergelijkingen. Zo had hij het over een wagen: ‘Een wagen die ‘s morgens moet vertrekken en niet volgetankt is, valt halverwege ook zonder brandstof’. Dat zal mij altijd bijblijven.” Deelnemer Saïd “Uit deze sessie heb ik één duidelijke boodschap onthouden: eet ’s morgens als een keizer, ’s middags als een koning en ’s avonds als een bedelaar.”


27

7. MENTALE WEERBAARHEID Wat is het belang van mentale weerbaarheid bij het zoeken naar werk, op de werkvloer … Mentaal weerbare personen hebben geen angst voor mislukkingen en kijken uit naar uitdagende situaties. Zij zijn gedreven om te leren en zichzelf te verbeteren en bereid om zowel aan hun persoonlijke sterktes als zwakheden te werken. Mentale weerbaarheid verhogen gebeurt o.a. door een zicht te krijgen op onbewuste belemmerende processen.

ACTIVITEITEN CONCENTRATIEOEFENING ‘ DE AAP’

Mentale weerbaarheid loopt als een rode draad doorheen het traject. In principe wil de begeleiding met alle activiteiten de mentale weerbaarheid versterken. In de concentratieoefening ‘De aap’ voelen de deelnemers heel direct en aan de lijve aan hoe het met hun mentale weerbaarheid is gesteld. Deelnemers krijgen via enkele eenvoudige computeropdrachten op een heel doortastende manier zicht op de kracht van het onderbewuste.

WAAROM

Mentale coach Stijn “We beginnen deze sessie met een korte uitleg over ‘de aap’, die we allemaal met ons meedragen. Die aap staat symbool voor onze mentale weerstand. Die aap hebben we soms onder controle, soms ook niet. Het is een eyecatcher, die iedereen bijblijft. Als je aan één van de deelnemers vraagt naar hun ‘aap’, dan weten ze direct waar het over gaat.” Begeleider An “Deelnemers krijgen enkele opdrachten, onder andere een ‘luchtballon in de lucht laten zweven’. Ze zitten achter de pc met een headset. Terwijl ze de opdracht uitvoeren registreren we hun hersenactiviteit. Tijdens de feedback leggen we hen uit wat er gebeurd is tijdens de opdracht: wanneer hadden ze de opdracht onder controle, wanneer was er onrust of lag de opdracht stil.”

RESULTATEN

Deelnemer Annette “De aap heeft op mijn zenuwen gewerkt. Ik kreeg hem soms onder controle en soms ook niet en ik wist dan niet waarom. Ik had soms zin om die aap te vermoorden.” Mental coach Stijn “De kracht van de uitleg over de aap en de computeropdrachten zit in hun eenvoud. Ze laten op een heel doortastende manier en in heel korte tijd aanvoelen dat dingen soms gebeuren zonder dat je het zelf wilt. Het is veel sterker dan een theoretisch uitleg over de werking van onze hersenen.” Deelnemer Nele “Ik heb heel veel geleerd uit de opdracht met de luchtballon, die in de lucht moest blijven zweven, zo hoog mogelijk. Dat lukte me niet altijd. Stijn maakte duidelijk dat dat kwam omdat ik teveel gefocust was op: ‘Het moet goed zijn, het moet lukken’. Ik weet nu dat er iets is dat ons controleert. We 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

28 hebben daar niet altijd vat op. Dat moeten we toelaten. We moeten aanvaarden dat dingen soms misgaan. Dat inzicht heeft me heel erg veranderd. Ik ben daar Stijn heel dankbaar om.”

8. PRESTEREN Wat is de invloed van het hele coachingtraject op de prestaties van de coachees (deelnemers)? Het hele coachingstraject is erop gericht om de deelnemers optimaal te laten presteren, te laten uitblinken. Iedere deelnemer heeft geleerd om zich bewust te worden van zijn sterke eigenschappen, zijn kracht en zijn kwaliteiten.

ACTIVITEITEN

OMGEKEERDE JOBBEURS De omgekeerde jobbeurs is een mooi staaltje ‘presteren’. Het is het sluitstuk van het traject, waarin deelnemers alles inzetten wat ze geleerd hebben én het ook tonen aan de buitenwereld. Het resultaat van de opleiding! Hier laten de deelnemers alles wat ze ervaren en geleerd hebben in het traject, hun talenten en hun toekomstperspectieven zien aan de werkgevers. Ze presenteren zich op een creatieve wijze en stellen aan werkgevers die hen bezoeken de vraag: ‘Wat heb jij mij te bieden?’.

WAAROM Begeleider Lieve “Talenten benoemen is de rode draad doorheen het traject. Op de jobbeurs krijgen de deelnemers de kans om hun competenties naar voor te brengen op een creatieve manier. Ze maken elk een eigen stand, waarbij hun persoonlijkheid tot uiting komt.” Begeleider Ayse “We verkleinen de kloof tussen de werkzoekenden en de werkgevers. De werkgevers zijn bezoekers en kunnen proeven van de skills en talenten van potentiële kandidaten. Het is een aanpak met een ‘wauw-‐effect’.” Begeleider Davy “Tijdens de jobbeurs zorgen we er voor dat er een jobcoach en IBO consulent aanwezig is om info te geven over de tewerkstellingsmaatregelen en begeleiding op de werkvloer.”

RESULTATEN Begeleider Samira “Het vraagt durf van een deelnemer om zichzelf te presenteren. Het is ook niet voor iedereen evident om dat op een creatieve manier te doen. Maar het is mooi om te zien hoe de deelnemers mekaar daarin ondersteunen en tips geven aan elkaar.” 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

29 Begeleider Lieve: “Deelnemers nemen niet alleen hun eigen loopbaankansen in handen. Hun zelfvertrouwen groeit ook enorm door deze oefening. Het is mooi om te zien hoe fier deelnemers zijn op hun creatie.” Bart, jobcoach stad Genk “Wat sterk opvalt is dat de deelnemers wel heel goed hun best hebben gedaan om zich voor te stellen. Daar kruipt ook wel wat tijd in en dat zie je ook wel. Hun stands zijn goed uitgewerkt. Ze geven een duidelijk beeld over wie ze zijn. Als werkgever krijg je dus redelijk snel een beeld van wie er voor je zit, wat zijn capaciteiten en competenties zijn.” Begeleider Davy: “In mijn hele carrière heb ik nog nooit zo’n gedrevenheid meegemaakt bij deelnemers van een project. Dit leidde uiteraard tot succes.” Nicole, coördinator tewerkstelling Stebo “Ik ga met een heel enthousiaste indruk naar huis. Ik vond dat ook heel fijn dat mensen zich openstellen om hun verhaal te doen aan iemand die ze toch eigenlijk helemaal niet kennen. En ik heb gemerkt dat er een enorme diversiteit aan verhalen heb gehoord vandaag. Maar dat ik wel de rode draad heb gehoord doorheen de verhalen. En die rode draad is voor mij toch een stukje van dat de mensen heel hard uit hun kot zijn moeten komen om te staan waar dat ze vandaag staan.”


30

9. GRENZEN VERLEGGEN

‘Out of the box’, het magische woord binnen het traject. Wat is dat nu precies? Hoe heeft dat zich concreet vertaald in de training ? “Als we doen wat we altijd hebben gedaan, krijgen we wat we altijd hebben gekregen” .

Andere paden bewandelen, minder veilige havens opzoeken, doen wat je nooit gedaan hebt. Grenzen verleggen. Het vergroot de kansen op en in het werk. We stimuleerden deelnemers om grenzen te verleggen en lieten hen meer uitwegen zien met de activiteit ‘terrilwandeling’ uit de opleiding en met de arena-‐ervaringen. Het was ook de rode draad in de individuele coaching.

ACTIVITEITEN

TERRILWANDELING Deelnemers wandelen de mijnterril van Waterschei op. Ze krijgen tijdens de fysieke inspanning een persoonlijke opdracht mee: nadenken over de vraag ’Waar wil ik staan binnen 5 jaar?’.

WAAROM

Begeleider Marc “We kiezen heel bewust voor deze fysieke inspanning. Al wandelend in deze natuurlijke omgeving krijg je meer zuurstof binnen, je kan onbevangener denken. Zo maken we hun hoofd als het ware leeg voor één cruciale vraag.” Begeleider Davy “De mijnterril staat symbool voor hard labeur, zware handenarbeid. De ouders en grootouders van sommige deelnemers hebben er veel zweet gelaten. Door te volharden in het zware werk hebben ze een mooie prestatie neergezet. De oudere deelnemers beseffen dit wel; de jongeren daarentegen veel minder. Dat maakt een beklimming van de terril al de moeite waard op zich.”

RESULTATEN

Begeleider Ayse “We zien dat niet iedereen dezelfde weg neemt. Sommigen lopen rechtdoor, anderen gaan al zigzaggend naar boven. Sommigen stoppen onderweg even, anderen lopen in één stuk door. Sommigen zijn echt uitgeput als ze boven komen. “ Begeleider Samira “Eerlijk gezegd zag ik er zelf ook wat tegenop. Ik vond het niet evident om naar de top te gaan. Het mooie was dat deelnemers me kwamen aanmoedigen. Zo zei Nele tegen mij: ‘Kom op, Samira, als je boven geraakt, krijg je een sigaret van mij.” Begeleider Samira “De manier waarop de deelnemers naar boven wandelen, illustreert ook het leven. Soms gaat het vlot, soms gaat het moeilijk. Maar iedereen bereikt uiteindelijk de top, als men maar doorzet. “ Begeleider Ayse “We zagen bij de deelnemers diverse reacties. Sommigen waren gewoon blij met hun overwinning. 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

31

We hoorden vaak:‘Yeah, ik ben er!’. Niet iedereen had nagedacht over de vraag ‘Waar wil ik

staan binnen vijf jaar?’. Voor hen was het behalen van de top de focus.” Begeleider Lieve: “Deelnemers kwamen mij vertellen over de terrilwandeling. Bijvoorbeeld dat ze geleerd hebben dat ze ook ergens kunnen komen, ook al is het met een omweg.” Begeleider Samira “De meeste deelnemers gaven aan dat ze niet als laatste wilden eindigen.”

ARENA-‐ERVARINGEN

De deelnemers nemen tijdens een voetbalavond in de club KRC een taak op zich. Ze doen ervaring op in diverse functies, die ook in andere contexten terugkomen. Zo ontdekken ze welke functie hen al dan niet ligt, of ze het werkritme aankunnen, of ze er in willen groeien. Het is ook een kans om het netwerk uit te breiden.

WAAROM

Begeleider Samira: “We zagen dat de deelnemers voor een arena-‐ervaring nieuwsgierig waren. Ze hadden er vraagtekens bij. We zagen ook dat ze er zin in hadden. Nerveus waren ze niet echt. Dat komt omdat ze al gesterkt waren door onder andere de mental coaching en het groepsproces.’’ Begeleider Marc “Binnen een voetbalclub gebeuren er heel wat werkzaamheden voor, tijdens en na de match. We hebben hen de verantwoordelijkheid gegeven om een taak op zich te nemen in de horeca, als steward, in de poetsploeg, als parkeerwachter, in een onthaalfunctie. Het zijn concrete werkervaringen. Ze konden even proeven van de job om dan ook te weten of die hen al dan niet ligt.” Begeleider Davy “Elke functie houdt meerdere taken in zich. Elke functie is complex. Wat ze hier leren is ook toepasbaar in een andere context. Bijvoorbeeld: stewards zijn ook nodig bij festivals, filmzalen, … .”

RESULTATEN

Begeleider Marc “We zagen soms weerstand bij de deelnemers voor het uitvoeren van een bepaalde taak. Sommigen wilden er écht niet aan beginnen. Op zo’n moment hebben we hen geconfronteerd met de film Fish. Die maakt duidelijk dat het er om gaat dat je werk probeert leuk te maken, ook al doe je het op zich niet zo graag.” Begeleider Samira “Ook hier zagen we dat sommige deelnemers eerder solist zijn en anderen teamplayer. De solist, die klaar was met de poets van zijn reeks stoeltjes, hield het werk voor bekeken. De teamplayer die klaar was met zijn reeks daarentegen ging spontaan de anderen helpen, die nog niet klaar waren.” Begeleider Marc “We zagen soms ook irritatie bij deelnemers tegenover andere deelnemers, over hun gebrek aan teamgeest. Die werden door hen daar ook op aangesproken. “ 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

32 Deelnemer Stefany “Ik vond de arenaervaringen heel tof om te doen. Je ontdekt inderdaad of iets past bij jou of niet. Ze doen je ook over jezelf nadenken. Zo heb ik geleerd toen ik steward was dat ik zelf veel meer in mijn handtas heb zitten dan andere vrouwen. Ik moet altijd van alles bij hebben om mij op mijn gemak te voelen. Anderen hebben dat blijkbaar niet.” Deelnemer Hafida “De arenaervaringen waren heel fijn. Ik ben parkeerwachter geweest en heb ook in de

business corner gewerkt. Vooral de positieve feedback heeft mij deugd gedaan. Als

mensen vroeger zeiden dat ik hard werkte, zei ik altijd ‘Dat is toch normaal’. Nu zie ik dit als een waardering voor een sterke kant van mij.” Begeleider Ayse “Tijdens de arena ervaringen zagen we bepaalde deelnemers erg goed met elkaar samenwerken en leren van elkaar. Zo was er Nele die Ferhat op weg hiep achter de toog. Nele kon haar ervaring doorgeven en maakte zo Ferhat zelfzekerder, die daardoor ook z’n draai achter de toog begon te krijgen.”

INDIVIDUELE BEGELEIDING De deelnemers gaan in gesprek met een begeleider-‐vertrouwenspersoon over wat hen bezighoudt in hun zoektocht naar werk. Ze leren actief en zelfstandig, op basis van eigen cases uit de dagelijkse praktijk. Ze geven sturing aan hun ontwikkeling, gesteund en gesterkt door de coaches.

WAAROM

Begeleider Lieve “Deelnemers hebben nood aan een vaste begeleider bij wie ze hun vragen, noden en problemen kunnen bespreken. Iemand die er echt is voor hen, die in hen gelooft, bij wie ze zich veilig voelen. Dat maakt hen sterker. En dat is nodig, want deelnemers zitten met mentale blokkades. Die kunnen gaan van: chaos in het leven, een moeilijke gezinssituatie, een minderwaardigheidscomplex tot depressie”. Begeleider Ayse “We maken de deelnemers sterker voor de arbeidsmarkt. We doen dat vooral door hen bewust te maken van de positieve krachtbronnen in hun leven. Dat kan voor de ene het spelen in een band zijn, voor een ander wielrennen, zingen in een koor of vrijwilligerswerk doen.” Begeleider Samira “In de individuele begeleiding is kort op de bal spelen zeer essentieel. Net zoals het creëren van structuur. We doen ook samen dingen, zoals vacatures opzoeken. We geven tips en trics.”

RESULTATEN

Begeleider Ayse “We doen hen meer inzicht krijgen in hun situatie en ondersteunen hen om hun mogelijkheden optimaal te hanteren. Echt luisteren naar hun verhaal en respect hebben voor hun beleving is daarbij heel belangrijk.” 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

33 Begeleider Lieve “We wijzen hen herhaaldelijk op hun positieve eigenschappen, die er echt zijn, maar die ze zelf niet zien. We verwijzen dan ook naar wat we gezien hebben in andere sessies en naar wat andere deelnemers over hen zeggen. Alleen door het herhaaldelijk te benoemen, gaan ze er zelf ook in geloven.”


34

Het traject ‘Jij Blinkt uit’ heeft één duidelijke focus: mensen weer doen schitteren door hun mentale weerbaarheid te versterken, door hen letterlijk lichter te maken. Want dat is de voorwaarde om succesvol aan de loopbaan te kunnen werken. An Kempeneers, projectleider “Jij Blinkt Uit’ versterkt de mentale weerbaarheid van werkzoekenden met mentale blokkades. Het is de hefboom naar meer zelfvertrouwen en een sterker zelfbeeld. En dat is nodig om werkt te vinden en te houden. “ Voor een aantal werkzoekenden komen de klassieke trajectversterkende acties te vroeg. Opgelopen frustratie en teleurstellingen in het leven hebben hen verlamd, onzeker gemaakt en halen bij hen de energie weg om aan hun loopbaan te timmeren. Die blokkades moeten eerst aangepakt worden. Lieve Klimas, begeleider “We verleggen in ‘Jij Blinkt Uit!’ de focus van ‘we moeten zorgen dat de klant werk vindt’ naar ‘we moeten hem eerst sterker maken, zodat hij beter zijn weg vindt op en naar de reguliere arbeidsmarkt’. Mentale weerbaarheid versterken is in ‘Jij Blinkt uit’ het werk van alle begeleiders. De mental coach doet gerichte interventies. De vaste begeleiders hebben met de groep een sterke vertrouwensband en geven input over deelnemers aan de mental coach. Ze werken ook verder door op de resultaten uit zijn interventies. Het is een krachtig samenspel. De begeleiders benoemen tijdens het project herhaaldelijk de sterke punten, de kwaliteiten, die ze zien bij de deelnemers. Ze doen dat in alle activiteiten van de mental coaching, tijdens de individuele begeleiding, tijdens de opleiding en de arena-‐ervaringen en bij de voorbereiding van de jobbeurs. Ayse Demici, begeleider “De aanpak is erg succesvol. Sommigen zijn doorgestroomd naar werk, of naar een opleiding. Anderen nog niet. Maar iedereen is er sterker uitgekomen. Hun kansen op de arbeidsmarkt zijn verhoogd. En meer dan dat, ze kennen hun mentale blokkades en kunnen er nu beter mee omgaan. Deelnemers noemen het een cadeau voor het leven.”


35

Om mensen weer te doen schitteren zet de begeleiding van ‘Jij Blinkt Uit’ energie gevende bouwstenen in: mental coaching, individuele begeleiding, opleiding, arenaervaringen en een omgekeerde jobbeurs. Alle 23 activiteiten uit het traject vallen onder één van deze bouwstenen. Het zijn elk op zich beproefd bouwstenen. Door ze samen in te zetten in één traject worden ze nog sterker.

Mental coaching

In de mental coaching doet de mental coach doelgerichte en interventies. Zo maakt hij van iedere deelnemer een persoonlijkheidsprofiel op. Daarvoor gebruikt hij een wetenschappelijk onderbouwde meting of meetinstrument. Het geeft de deelnemer meer inzicht in zichzelf. Het vertelt ook aan de coach hoe de deelnemer gecoacht wil worden. Een ander meetinstrument meet de motivatie/concentratie van de deelnemer. De metingen worden gemonitord. Een persoonlijk interactief gesprek over de resultaten van de metingen geeft de deelnemer meer inzicht in zijn persoonlijke blokkades en weerstanden en hoe hij er mee om kan gaan.

“In onze experimenteerruimte deden we beroep op Stijn Quanten, mental coach bij Koshine. Zijn aanpak bleek in ons experiment bijzonder succesvol bij werkzoekenden. Andere beproefde methodologieën of instrumenten kunnen even inzetbaar en succesvol zijn bij deze doelgroep. Lut Brenard, projectverantwoordelijke.

Opleiding De opleiding is onmisbaar in ‘Jij Blinkt Uit’. Training in sollicitatievaardigheden en inzicht in communicatie zijn ‘evergreners’. Er is geen traject voor werkzoekenden denkbaar zonder dit soort activiteiten. In ‘Jij Blinkt Uit’ komen we echter verrassend uit de hoek. We kiezen resoluut voor een interactieve aanpak. We hanteren diverse instrumenten: film, spel, rollenspel, fysieke inspanning, een bezoek, een open opdracht, …. . Dat maakt dat de activiteiten niet alleen zinvol zijn, maar ook leuk. En meer dan dat: de effecten beklijven beter.

Individuele begeleiding In de individuele begeleiding ligt de focus op het opstellen en opvolgen van het persoonlijk ontwikkelingsplan van iedere deelnemer. Naarmate het traject vordert drijft de begeleiding de individuele begeleiding op.

Arena-‐ervaringen

Tijdens de arena-‐ervaringen proeven de deelnemers van diverse functies, die ook in andere settings terugkomen. Het zijn concrete werkervaringen. Ze kunnen even proeven van de job om dan ook te weten of die hen al dan niet ligt. 'Jij Blinkt Uit!' -‐ Stebo -‐ oproep 268 -‐ projectnummer 4942 -‐ ESF

36 “In ons experiment bij KRC deden deelnemers ervaring op in functies in de horeca, als steward, in de poetsploeg, als parkeerwachter, in een onthaalfunctie. Het zijn stuk voor stuk functies, die ook terugkomen in andere settings, bijvoorbeeld in een andere sportclub, in een tv-‐studio, in een cinema, … “ Begeleider Davy

Omgekeerde jobbeurs De omgekeerde jobbeurs is het sluitstuk van het traject. Deelnemers presenteren zichzelf op een creatieve manier aan de bezoeker, de werkgever. Ze maken hun eigen stand. Bij de voorbereiding benutten ze alles wat ze leerden in het traject.


37

De setting waarin ‘Jij Blinkt Uit’ zich afspeelt, is een krachtig werkzaam principe. Het draagt sterk bij tot het succes van het traject. Deelnemer Hafida ‘Ik kende Stebo en wist dat ik bij hen goed zat. Ik zat in een depressie en wilde per se meedoen aan het traject, vooral omwille van de mental coaching. Het feit dat het traject dan ook nog plaats vond in KRC Genk heeft mij helemaal over de streep getrokken, want ik hou van voetbal en was hier nog nooit geweest. ‘ De setting moet een aantrekkingskracht hebben op de deelnemers. Begeleider Davy “In ons experiment was KRC Genk de setting. Die heeft een magische aantrekkingskracht op de deelnemers. Het voetbalwereldje lijkt bijna onbereikbaar. Het lijkt een glamourwereld te zijn, waar geld stroomt zonder er veel voor te doen.“ De setting kan ingezet worden als een metaforische kracht. An Kempeneers, projectleider ‘KRC Genk heeft inderdaad een magische aantrekkingskracht. Tegelijkertijd maakten we in ons experiment duidelijk aan de deelnemers dat ook de weg van de profvoetballer niet over rozen gaat. Zo heeft Pierre Denier verteld over de weg die hij heeft afgelegd van arbeider over voetballer naar assistent-‐trainer. Hij vertelde wat hij daarvoor allemaal heeft moeten laten en doen. Dat heeft bij deelnemers de ogen geopend.’ De setting is moet een prestatieomgeving zijn en tegelijkertijd ook een veilige experimenteerruimte zijn, waarin deelnemers kunnen proeven van functies, die ook in andere contexten bruikbaar zijn. Marc Hardy, community-‐manager KRC Genk “Binnen een voetbalclub gebeuren er heel wat werkzaamheden voor, tijdens en na de match. We hebben hen de verantwoordelijkheid gegeven om een taak op zich te nemen in de horeca, als steward, in de poetsploeg, als parkeerwachter, in een onthaalfunctie. Het zijn concrete werkervaringen. Ze konden even proeven van de job om dan ook te weten of die hen al dan niet ligt.”


38 In het traject moet je de troeven van de setting ook bewust gebruiken. Ayse Demici, begeleider “We hebben ‘insiders’ van KRC Genk aan het woord gelaten. We lieten de clubarts vertellen over wat een voetballer moet doen om de top te bereiken. We bezochten Goalmine, het beleveniscenter van KRC, waar een film toont hoe de club door hard labeur geworden is tot wat ze nu is. We zijn de mijnterril van Waterschei opgeklommen, die vlak naast het KRC stadion ligt.” Erwin De bruyn, directeur Stebo ‘We kozen voor KRC Genk als setting van ‘Jij Blinkt Uit’. Het was een krachtige leeromgeving. Ook andere settings zijn denkbaar. Zo kan ook het toprestaurant van Peter Goossens een perfecte setting zijn. Of het Circuit van Zolder. Het komt er dan telkens op aan ook daar de setting als metafoor in te zetten. “


39

De begeleiding moet in ‘Jij Blinkt Uit ‘ uit het goede hout gesneden zijn. De begeleiding neemt immers diverse rollen op. • Ze zijn de ‘groepsbegeleider’, die het gros van de activiteiten begeleiden. • Ze zijn de ‘assist van de mental coach’: ze reiken informatie aan over de deelnemers en na de interventie vangen ze de deelnemers op. • Ze zijn de ‘coach’, die de deelnemers ondersteunt naar zelfsturing en actie ondernemen. • Ze zijn de ‘motivator’ : ze motiveren deelnemers om zich in te schrijven in een interimkantoor, om te reageren op een vacature, om de stap naar een opleiding te zetten. • Ze zijn de ‘facilitator’: ze organiseren de jobbeurs en de arena-‐ervaringen. Bovenal moeten ze voor de deelnemer een ‘maatje' zijn. Ze behouden de leiding, maar zijn tegelijkertijd een vertrouwenspersoon, een luisterend oor, ook op informele momenten. Hun aanpak is niet-‐schools, maar wel waarderend en vriendschappelijk. Ze zijn streng maar rechtvaardig. Ze zetten hun eigen ervaringen in als voorbeeldmateriaal, ze zijn open en gebruiken humor en ernst als een krachtig instrument. Deelnemer Ferhat “Als achttienjarige verwachten ze op school dat je toestemming moet vragen om naar het toilet te gaan, maar tegelijkertijd wordt wel van je verwacht dat je een duidelijk beeld van je toekomst hebt. Dat strookt niet met elkaar. De aanpak hier was gelukkig heel anders, omgekeerd bijna.” Samira Bellari, begeleider “Soms hebben de deelnemers ons echt verast. Ze namen de leiding over van ons. Spontaan en ongedwongen. In ‘Jij Blinkt uit’ hebben we dat gretig toegelaten. Een uitgesproken voorbeeld daarvan was de activiteit over communicatie. Na onze basisinformatie over zender en ontvanger, namen twee deelnemers het over van ons. Ze gingen gewoon zender en ontvanger spelen en speelden wat er zoal fout kan lopen.” Nicole Meeusen, coördinator tewerkstelling “In onze experimenteerruimte waren begeleiders van Stebo en van KRC actief. Ze deden de begeleiding met veel passie. Ze hebben een mix van kwaliteiten ingezet om de rollen perfect op te nemen en bovendien ook nog optimaal teamwerk te leveren. Zowel de passie als de mix van kwaliteiten moet er gewoonweg zijn. Het is een zeer belangrijke succesfactor.”


40

De groep in een traject ‘Jij Blinkt Uit!’ heeft één belangrijk gemeenschappelijk kenmerk: iedereen vindt moeilijk zijn weg naar en op de arbeidsmarkt als gevolg van mentale blokkades. Verder is de groep best ook erg divers. Een goede mix is belangrijk. Dat geldt voor de aard van de mentale blokkades: lager zelfbeeld, minder zelfvertrouwen, frustratie, depressie. Het geldt ook voor de oorzaken van de blokkades: moeilijke thuissituatie, scheiding, ziekte, fysieke handicap, afgewezen worden tijdens sollicitaties, … Ook een mix van opleiding, leeftijd, origine, gender en persoonlijkheid zorgt voor diversiteit. Die diversiteit is een grote kracht. Er zitten veel invalshoeken in de groep. Deelnemers leren ook dat ze uniek zijn, ze leren omgaan met verschil. Ze leren zichzelf relativeren. An Kempeneers, projectleider “In ‘Jij Blinkt Uit’ is ook de diversiteit van de groep een sterke troef. Maar alle deelnemers zitten met dezelfde vraag: welke volgende stap ga ik zetten in mijn loopbaan? De verschillende invalshoeken is voor de deelnemers is een rijkdom op zich. Ze kunnen heel veel leren van elkaar.” Het groepsgebeuren kan een grote kracht zijn in dit traject. Daarom moet de begeleiding al vanaf de eerste samenkomst werken aan het groepsgevoel, aan openheid en vertrouwen, aan zich verbonden voelen met elkaar en met de leeromgeving. Op die manier leren in ‘Jij Blinkt Uit’ de deelnemers zeker zoveel van elkaar als van de begeleiding, als uit de context. Precies daarom mag ook het aantal deelnemers niet te hoog liggen. Deelnemen aan het traject moet een engagement zijn. Het is geen traject waar deelnemers onderweg kunnen in-‐ en uitstappen. Het is wel inherent aan het traject dat deelnemers vroegtijdig uit de groep stappen, omdat ze een opleiding starten of werk vinden. Dat is trouwens het ultieme doel van ‘Jij Blinkt Uit’. “In ons experiment werden deelnemers geselecteerd op basis van een intake. We kozen bewust voor ene divers samengestelde groep. Dat is extra leerrijk omdat er dan diverse visies en ervaringen zijn. Diversiteit is een belangrijk criterium, maar kan natuurlijk vele vormen aannemen. Naast de diversiteit is ook de groepsgrootte relevant. Een twintigtal is mooi omwille van de invalshoeken en is goed werkbaar voor de begeleiding. “ Lut Brenard, projectverantwoordelijke


41

Een project ‘Jij Blinkt Uit’ staat of valt met een sterk partnerschap. Er is een organisatie met ervaring nodig die die faciliteert. Er is een mental coach nodig. En er is een leeromgeving met aantrekkingskracht nodig. Die kunnen variëren. En ook dat is een bijzonder kracht van ‘Jij Blinkt Uit!’. “In ons experiment was er een partnerschap tussen Stebo, Koshine en KRC Genk. Organisaties en mensen zijn in een partnerschap vervangbaar. De goesting waarmee deze partners met elkaar in zee gaan is wel heel bepalend voor het succes van het traject Jij Blinkt Uit’. Die moet goed zitten.“ Erwin De bruyn, directeur Stebo Benieuwd naar de goesting in ons experiment? We laten de partners daarover zelf aan het woord . Nicole Meeusen, projectverantwoordelijke “Stebo heeft een jarenlange ervaring in begeleiding van werkzoekenden. In dit project hebben de ontwikkeling/ zoektocht naar de aanpak ‘Jij Blinkt Uit!’ gefaciliteerd: van het uitschrijven van een project, over de werving, de permanente begeleiding, de concrete bemiddeling tot en met de organisatie van de nazorg. Daarvoor de juiste partners engageren en dit proces faciliteren, daar zit de Stebo-‐kracht.” Stijn Quanten, mental coach “Als coach van de voetballers van KRC ben ik sterk verbonden met de club. Ik wilde allang meer met het sociale van de club voeling krijgen. Dit project was voor mij een unieke kans. Daarnaast had ik ook direct een klikgevoel met het team. Er was goede chemie. In het team zitten diverse kwaliteiten, die elkaar bovendien aanvullen.” Davy Vanhaen, communicatie-‐ en community manager KRC “Wat wij nog toevoegen aan het project? Zeker het community gevoel van KRC, de bijna magische setting van profvoetbal. Dat heeft een unieke aantrekkingskracht op iedereen, zeker op de meest kwetsbaren. Het is gewoon heel erg krachtig als deelnemers ontdekken dat het succes van KRC en van de profvoetballer van onze club er ook niet zomaar gekomen is, dat het een weg is van hard werken, van vallen en opstaan. Dat geeft hen kracht en moed.“ Een sterk partnerschap maakt veel mogelijk. Organisaties in de zijlijn, die aanmoedigen én een pols aan de vinger houden zijn ook van onschatbare waarde. Ook die kunnen in ‘Jij Blinkt Uit!’ variëren.


42 Een ontwikkelploeg heeft ook supporters nodig, organisaties en mensen die actief mee willen denken, adviseren, en ondersteunen. In ons experiment waren dat de arbeidsmarktregisseur VDAB Limburg en de dienst tewerkstelling van de Stad Genk, de lokale heimat van ‘Jij Blinkt Uit’. Wanneer het project in een ander provincie wordt georganiseerd, zijn de VDAB van die provincie en de lokale dienst tewerkstelling natuurlijk de meest aangewezen partners.” Erwin de Bruyn, directeur Stebo. Onze supporters hadden goesting in het project. Waarom? Dat vertellen ze zelf. Bart Soons, arbeidsconsulent tewerkstelling Stad Genk “We vonden het vanuit onze dienst tewerkstelling belangrijk om mee deel uit te maken van de stuurgroep. We waren vooral nieuwsgierig naar het stuk mental coaching in het traject. We wilden weten wat de werkzame principes ervan zijn. We willen het weten, omdat we er op termijn ook structureel iets mee willen doen.” Hilde Baerten, directeur arbeidsmarktbeheer Limburg “We ondersteunen ‘Jij Blinkt Uit’ vanuit onze rol van arbeidsmarktregisseur in Limburg. We zorgen voor de erkenning van het traject en willen dit graag mee dissemineren. We zijn getriggerd omdat ‘Jij Blinkt Uit!’ een sterk innovatief project is. Het brengt niet alleen de verschillende partners met de noodzakelijke expertise samen, het biedt tegelijkertijd een duurzame oplossing om de tewerkstelling van kwetsbare werkzoekenden te verhogen via arena-‐ervaringen en intensieve coaching. Het is overdraagbaar omdat de werkzame principes van de coaching van kansengroepen naar werk uitgeschreven worden.”


43

Het traject heeft een doorlooptijd van 21 weken, of iets meer dan vijf maanden. Vooraf is er een intensieve periode van werving, intake en selectie. In deze 21 weken vinden 23 activiteiten plaats. Deze doorlooptijd is nodig om positieve verandering te creëren bij de deelnemers. Verandering is immers een proces. Samira Bellari, begeleider “We zien dat onze aanpak werkt. Ik heb deelnemers écht zien veranderen. Je hoort het aan wat ze zeggen, je ziet het aan wat ze doen, aan hoe ze er uit zien. Zo was er Saïd. Zijn verandering heeft me echt geraakt. Hij gedroeg zich in het begin als een gast, die voortdurend liet uitschijnen: ‘Aan mij raak je niet’. Nu zie ik een Saïd, die veel evenwichtiger is. Die schijnhouding heeft hij achterwege gelaten.” “In ons experiment kozen we voor een traject van 21 aansluitende weken. Iedere week kwamen een tweetal activiteiten aan bod. Die tijdsspanne is bewust gekozen. Een gebalder traject van 5 activiteiten op 11 weken is wellicht te kort om succes te oogsten. Verandering heeft immers tijd nodig: het moet rijpen. Een meer uitgesponnen traject, dat lager duurt dan 21 weken, is misschien te veel van het goede. De spanningsboog bij de deelnemers is dan immers niet meer strak genoeg.” Lut Brenard, projectverantwoordelijke De chronologie, de volgorde van de samenkomsten, de timing, wanneer welke activiteit plaats vindt, is ook een belangrijke kracht. ‘Jij Blinkt Uit!’ is geen lukraak gekozen verzameling van activiteiten. Er is een doordachte opbouw. Stijn Quanten, mental coach Koshine Het begint doelbewust met een screening: wie ben ik, wat is mijn motivatie, wat zijn mijn mentale blokkades, wat zijn mijn werkpunten? Daarna volgen doe-‐activiteiten, waarin deelnemers vaardigheden ontwikkelen en werkervaring opdoen en zichzelf steeds beter leren kennen. Het traject eindigt met een laatste gesprek over hun persoonlijk ontwikkelingsplan en de organisatie van de omgekeerde jobbeurs.” Lieve Klimas, begeleider “De timing is inderdaad heel belangrijk. Een voorbeeld is de activiteit ‘vacatures vinden en analyseren’. Het is een klassieker. Wij doen die activiteit op het einde van het traject. Die keuze maken we heel bewust. Want, als je dit aan het begin doet, hebben ze er geen zin in en krijg je ze niet mee. Nu is er al gewerkt aan de mentale weerbaarheid. Daardoor voelen ze zich sterker om te solliciteren en vacatures op te zoeken.”


'Jij Blinkt Uit!' - Stebo - oproep projectnummer ESF

Recommend Documents