Jierferslach, Jierrekken en Boargerjierferslach. Jierstikken Fryslân: iepen en eigen

Jierferslach, Jierrekken en Boargerjierferslach

Jierstikken 2010 Fryslân: iepen en eigen

JAARSTUKKEN 2010 JAARVERSLAG, JAARREKENING EN BURGERJAARVERSLAG Statenvergadering van 23 mei 2011

G e d e p u t e e r d e S tat e n 15 m a a r t 2 0 1 1

va n

FrySlân

1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Colofon Provincie Fryslân Snekertrekweg 1, Leeuwarden Postbus 20120 8900 HM Leeuwarden Telefoon: Fax: Website: Email: Afdeling FP&C:

058-2925628 (afdeling Financiën en Planning en Control) 058-2925125 www.fryslan.nl [email protected] [email protected]

Vormgeving en druk: Foto omslag:

Provincie Fryslân Fotobureau Het Hoge Noorden

Provincie Fryslân, april 2011

2

iepen en eiGen

inhoudsopgave deel 1 Jaarverslag 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 Foaropwurd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 1

inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

2

Jaarrekening in één oogopslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 2.1 2.2 2.3 2.4

3

Financieel resultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Kerngegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Verloop van de lasten en baten verdeeld naar soorten . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 Exploitatie 2010 per programma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

programmaverantwoording . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10

4

Aanbieding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Terugblik en vooruitblik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Verdere ontwikkeling bestuurlijke Planning en Control . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Opzet van de Jaarstukken 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Leeswijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 Provinciebestuur en provinciale organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 1.6.1 Samenstelling provinciebestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 1.6.2 Organogram provinciale organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

Programma 1 - Bestuur en veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 Programma 2 - Verkeer en vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Programma 3 - Wetter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 Programma 4 - Milieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86 Programma 5 - Landelijk gebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106 Programma 6 - Economie, recreatie en toerisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Programma 7 - Sociaal beleid en zorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164 Programma 8 - Kultuer, taal en ûnderwiis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182 Programma 9 - Ruimte en wonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .218 Overzicht Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien . . . . . . . . . . . . . . . . .229

paragrafen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235 Paragraaf 1 - Provinciale heffingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235 Paragraaf 2 - Weerstandsvermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239 Paragraaf 3 - Onderhoud kapitaalgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .249 Paragraaf 4 - Financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252 Paragraaf 5 - Verbonden partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256

inhoudsopgave

3

Jaarverslag 2010

4.6 4.7 4.8 4.9 4.10

5

FrySlân:

iepen en eiGen

Paragraaf 6 - Grondbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270 Paragraaf 7 - Bedrijfsvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .275 Paragraaf 8 - Inhuur derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .286 Paragraaf 9 - Handhaving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .289 Paragraaf 10 – Reserve Falcon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .293

Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297 5.1 5.2

5.3 5.4 5.5

Ontwikkeling baten, lasten en vrij aanwendbare reserve . . . . . . . . . . . . . . . .298 Overzicht Investeringen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .302 5.2.1 Afgerekende investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .305 5.2.2 Opgeleverde investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309 5.2.3a Onderhanden investeringen bedrijfsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . .311 5.2.3b Onderhanden investeringen Infrastructuur/overig . . . . . . . . . . . . . . .313 Overzicht subsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317 Begrippenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .321 Afkortingenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .323

deel ii Jaarrekening 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .327 deel iii Burgerjaarverslag 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389

4

Deel I JAARVERSLAG 2010

5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Foaropwurd Achte leden fan Provinsjale Steaten, De Jierstikken 2010 lizze klear. Wat is der wer in soad bart. Op it mêd fan ferkear en ferfier, it lanlik gebiet, mar ek wat de gearwurking mei gemeenten oanbelanget. Nei foarbyld fan de gearwurkingsaginda mei de gemeente Ljouwert begjinne wy hieltyd mear te kommen ta tematyske ôfspraken mei grutte gemeenten of mei regionale gearwurkingsferbannen. Wannear’t je grutte gemeenten sizze, dan tinke je fansels oan de fúzje yn Súdwest-Fryslân. De ferkiezings hawwe west, it nije kolleezje is ynstallearre en de nije ried kin te set. Allegear yn 2010 taret. Us omjouwing is ek feroare, mei nije kolleezjes fan B&W en nije gemeenterieden op basis fan de gemeentlike ferkiezings. Ek ús lanlike regear is nij. En wêr’t wy mei it âlde kabinet yn in dreech debat sieten oer de posysje fan de provinsje as oerhiedslaach, is der no in regear dy’t keazen hat en oanjout dat provinsjes besteansrjocht hawwe. In regear dat seit dat provinsjes harren ta har kearntaken beheine moatte en dat it Ryk de lanlike taken binnen dizze kearntaken desintralisearje sil. Dizze omslach sjocht ús Kolleezje as winst. Fansels, it moat allegear noch wol barre en it petear oer jild is noch net dien. Mar dizze oanpak fan it Ryk is dúdlik oars as yn it ferline. Dat stiet net yn ‘e wei dat wy as provinsje Fryslân noch wol in kar meitsje moatte hoe’t wy fierder wolle. Wat dogge wy, wat kinne en wolle gemeenten dwaan, wat dogge wy mei-inoar as koöperaasje en hoe sil it finansjeel rinne? Oer dit soart fan saken hawwe wy yn 2010 in soad debatten fierd, mar de besluten binne noch net naam. Dat sil nei alle gedachten barre op grûn fan de kommende Steateferkiezings. Wy sjogge mei dit jierferslach werom, mar binne yn ús haad al dwaande mei de takomst. Mei in Fryslân, dat ek yn 2010 wer in stikje moaier wurden is!

Sjoerd Galema (deputearre finânsjes)

6

1 inleiding 1.1 aanbieding Het Jaarverslag 2010, de Jaarrekening 2010 en het Burgerjaarverslag 2010 worden u, overeenkomstig de artikelen 175, 201 en 202 van de Provinciewet, aangeboden door Gedeputeerde Staten. Het Jaarverslag 2010 (Deel 1), de Jaarrekening 2010 (deel II) en het Burgerjaarverslag (deel III) zijn samengevoegd tot één boekwerk met de titel Jaarstukken 2010. Op grond van artikel 175 Provinciewet rust de zorgplicht van het jaarlijks uit te brengen Burgerjaarverslag op de Commissaris van de Koningin (CdK). De jaarrekening 2010 Fonds Nazorg Stortplaatsen Fryslân is in een afzonderlijk boekwerk opgenomen. De Jaarstukken 2010 zijn het laatste verantwoordingsdocument met betrekking tot het begrotingsjaar 2010 en zijn daarmee het sluitstuk van de bestuurlijke planningen controlcyclus 2010. Uitgangspunt vormen de door uw Staten vastgestelde Begroting 2010 en de wijzigingen hierop. In de Bestuursrapportages 2010 hebben wij u gerapporteerd over de uitvoering van de Begroting 2010. De accountantsverklaring heeft alleen betrekking op de Jaarrekening en is daarom bij dit onderdeel (deel II) opgenomen. Op grond van artikel 204 van de Provinciewet moeten de door uw Staten vastgestelde Jaarstukken vóór 15 juli naar de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gezonden worden. Met de vaststelling van de Jaarstukken in uw vergadering van 23 mei 2011 kan hier ruimschoots aan worden voldaan.

1.2 terugblik en vooruitblik Economische situatie Het jaar 2009 stond in het teken van de zwaarste recessie sinds de jaren dertig van de vorige eeuw. Het jaar 2010 stond vooral in het teken van een opleving van de wereldhandel en als gevolg daarvan een bescheiden groei van de Nederlandse economie. Het CBS berekende voor 2010 een groei van het bruto binnenlandsproduct van 1,7 procent. Het jaar 2010 stond ook in het teken van de schuldencrisis: zowel van overheden als van banken. De komende jaren zullen in het teken staan van schuldsanering en dus van bezuinigingen. Economen verwachten dat het nog wel enkele jaren zal duren voordat de economie zich weer in een normaal tempo zal ontwikkelen. Het Centraal Planbureau voorspelt dat als gevolg van bezuinigingen op overheidsuitgaven in de westerse landen en een meer gematigde ontwikkeling van de wereldhandel de economische groei in 2011 licht terugvalt tot 1½%. Daarbij plaatst het CPB de kanttekening dat de risico’s rond de internationale financiële en economische ontwikkelingen en daarmee de onzekerheid rond de afgegeven prognoses groot zijn. Dat houdt vooral verband met de schuldencrisis van banken en overheden en de daarmee samenhangende eurocrisis. Ook de recente politieke omwentelingen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten en de gevolgen hiervan voor de olieprijs kunnen een bedreiging zijn voor de ontwikkeling van de wereldeconomie.

inleiding

7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Ontwikkelingen provinciefinanciën / provinciefonds In verband met de korting op het provinciefonds met € 300 miljoen vanaf 2011 is in de Begroting 2011 een bezuiniging opgenomen van € 22,2 miljoen in 2011 (waarvan € 6 miljoen op de bedrijfsvoering van de provinciale organisatie). Deze loopt op tot een verwachte structurele bezuiniging van € 25,5 miljoen per jaar vanaf 2012. Daarnaast is rekening gehouden met een trap op, trap af - effect (de groei van het Provinciefonds is afhankelijk van de groei of krimp van de Rijksbegroting) in de jaren 2011 t/m 2014 oplopend van -3% naar -12%. Vanaf 2012 wordt de normeringssystematiek herstelt. Gemeenten en provincies gaan dan weer gelijk ‘de trap op’ en ‘de trap af’ met de rijksuitgaven. De normeringssystematiek wordt wel enigszins aangepast. Zo tellen de renteuitgaven van het Rijk niet meer mee. De door het kabinet ingeboekte bezuinigingen van € 18 miljard tot en met 2015 leiden via de ‘trap op, trap af systematiek’ tot lagere accressen. Deze bezuiniging op het provinciefonds kan beschouwd worden als een eerste tranche van verdere bezuinigingen. Zo wordt al enige tijd gekeken naar een nieuw verdeelmodel voor het Provinciefonds. Dat moet vanaf 2012 ingaan. In het nieuwe model wordt rekening gehouden met de vermogens van de provincies. In het verlengde hiervan speelt de discussie over de autonomie van provincies en het hiervoor noodzakelijke belastinggebied. In januari zou er meer duidelijkheid komen over het nieuwe verdeelmodel van het provinciefonds per 1 januari 2012. Op het moment van dit schrijven hebben we die duidelijkheid nog niet gekregen. Ook kan het mogelijk te sluiten nieuwe bestuursakkoord (decentralisatie van taken) nog effect hebben. In het verlengde hiervan kunnen de doeluitkeringen van het Rijk voor de uitvoering van medebewindstaken en de cofinancieringsmiddelen uit Europa onder druk komen te staan. Overigens zijn het niet alleen de hierboven geschetste (externe) financieel-economische ontwikkelingen die nopen tot een bijstelling van de provinciefinanciën. Ook de ontwikkeling van de meerjarige uitgaven als gevolg van bestaand beleid, c.q. eerder gemaakte bestuurlijke keuzes, spelen hierbij een rol. Hier kan gedacht worden aan stijgende afschrijvingslasten als gevolg van investeringen. De inrichting van het openbaar bestuur De commissie Lodders pleitte in 2007 voor een heldere taakverdeling tussen de overheden, waarbij de provincies verantwoordelijk zijn voor het bovenlokale en regionale ruimtelijke en economische beleid en cultuur. Deze aanbeveling is verder uitgewerkt in het Bestuursakkoord Rijk-Provincies 2008-2011. Bij dit akkoord hoort een decentralisatieagenda met voorstellen over infrastructuur, stads- en dorpsvernieuwing, uitvoering Nota Ruimte, monumentenzorg, en de Friese taal. De uitwerking van de provincies is verwoord in de IPO-notitie Profiel Provincies (april 2010). Ook in deze notitie geldt het uitgangspunt van een slagvaardig, democratisch en efficiënt openbaar bestuur. Er worden zeven kerntaken genoemd: duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting (incl. waterbeheer, milieu, energie en klimaat), vitaal platteland, regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer, regionale economie, culturele infrastructuur en monumentenzorg en de kwaliteit van het openbaar bestuur. Het zwaartepunt ligt op het regionale ruimtelijk-economische domein, waarbij de provincie optreedt als gebiedsregisseur en –ontwikkelaar. Dit strookt met het nieuwe regeerakkoord. Bij dit zwaartepunt past een strategische rol van de provincie, evenals onderlinge samenwerking en krachtenbundeling. In onze provincie hebben we bij de brede discussie over de provinciale kerntaken de dialoog gezocht met onze bestuurlijke en maatschappelijke partners. Dit heeft geresulteerd in de notitie Op maat. Visie op kernopgaven, rol en taken van de provincie Fryslân, met als uitgangspunt Lokaal, tenzij (PS 21 april 2010). Gelet op het regeerakkoord lijkt het kabinet Rutte pas op de plaats te maken met de inrichting van het openbaar bestuur. Van de ingrijpende voorstellen uit het heroverwegingsrapport Openbaar bestuur (van één van de 20 ambtelijke werkgroepen) uit april 2010 is in het regeerakkoord weinig meer terug te vinden. Kernbegrippen in het

8

regeerakkoord zijn: decentralisatie, differentiatie en deregulering. Een ander principe is dat maximaal twee bestuursniveaus betrokken mogen zijn bij een overheidstaak. Drastische structuurveranderingen van de inrichting van het openbaar bestuur komen we niet tegen in het regeerakkoord.

1.3 verdere ontwikkeling bestuurlijke planning en Control In de notities ‘Ontwikkeling van de bestuurlijke planning & control’ en ‘Begrotingsregels - Als geld telt’ (2009) hebben we aangeven langs welke weg de verbetering van de P&C-cyclus en de financiële spelregels vorm moeten krijgen. In deze notities zijn uitgangspunten verwoord voor het meer transparant maken van het financiële beleid. Hier kan gedacht worden aan het zo realistisch mogelijk ramen van baten en lasten, het hanteren van eenduidige spelregels over het aangaan van verplichtingen en het al dan niet mogen reserveren van aan het eind van het jaar resterende middelen. In dit verband zijn in december 2009 de financiële verordening en een drietal kaderstellende notities door uw Staten vastgesteld waarmee het financiële beleid op belangrijke onderdelen is vernieuwd. Ook de presentatie van het financieel kader is aangepast. Deze is omgebouwd tot een meerjarig financieel overzicht waarin zo goed mogelijk rekening is gehouden met toekomstige financiële ontwikkelingen. In elk bestuurlijk P&C-document wordt een actueel financieel kader opgenomen waarin de verbinding wordt gelegd met het financieel beeld zoals opgenomen in het vorige P&C-document (“terugblik en vooruitblik”). De verdere verbetering van de bestuurlijke P&C-documenten (Kadernota, Begroting, Bestuursrapportages, Jaarstukken) is een continu proces dat samen met uw Staten wordt opgepakt. Naast de presentatie van de bestuurlijke P&C-documenten wordt nagegaan of de samenhang tussen deze documenten verder verbeterd kan worden. In dit verband worden de processen die leiden tot de bestuurlijke P&C-documenten onder de loep genomen.

1.4 Opzet van de Jaarstukken 2010 De Jaarstukken zijn ingericht volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de nieuwe Financiële verordening 2010. Hieruit vloeit o.a. voort dat de Jaarstukken dezelfde opzet hebben als de Begroting. De opzet van de Jaarstukken 2010 wijkt ook nauwelijks af van de Jaarstukken 2009. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag (beleidsinhoudelijke verantwoording) en de jaarrekening (gerealiseerde baten en lasten, incl. balans). Het Jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording (hoofdstuk 3) en de verplichte paragrafen (hoofdstuk 4). In de programmaverantwoording wordt per beleidsprogramma verantwoording afgelegd over de realisatie van de doelen, resultaten en de hiermee gemoeide baten en lasten. In de programmaverantwoording worden de doelen en gewenste resultaten uit de Begroting 2010 steeds herhaald zodat in één oogopslag de voornemens en de realisatie hiervan zichtbaar worden. De realisatie van de doelen en resultaten wordt d.m.v. de kleuren van de stoplichten weergegeven. In de Bestuursrapportages 2010 is ook gerapporteerd aan de hand van de stoplichten. Dit betrof alleen de rapportage over de gewenste resultaten van de beleidsvelden/-thema’s uit de Begroting 2010. In de programmaverantwoording van

inleiding

9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

het Jaarverslag wordt daarnaast ook verantwoording afgelegd over de doelen uit de Begroting. Dit betreft zowel de doelen van het gehele programma als de doelen van de afzonderlijke beleidsvelden/-thema’s. De doelen hebben veelal een meerjarig karakter. De gewenste resultaten hebben betrekking op het specifieke begrotingsjaar. In hoofdstuk 3 van de Programmaverantwoording is een leeswijzer opgenomen waarin wordt uitgelegd hoe de kleuren van de stoplichten gelezen moeten worden.

1.5 leeswijzer Deel I het Jaarverslag 2010 is de spiegel van de Beleidsbegroting 2010 en begint in hoofdstuk 2 met de Jaarrekening in één oogopslag. Dit hoofdstuk vormt als het ware de financiële samenvatting van de Jaarstukken. Hoofdstuk 3 is de programmaverantwoording. Hoofdstuk 4 bevat de verplichte paragrafen. In hoofdstuk 5 wordt het onderdeel jaarverslag afgesloten met een aantal bijlagen, waarin ondermeer is opgenomen een overzicht van de investeringen, een overzicht van de subsidies, een begrippenlijst en een overzicht van de meest gebruikte afkortingen.

10

1.6 provinciebestuur en provinciale organisatie 1.6.1 Samenstelling provinciebestuur J.a. Jorritsma, Commissaris van de Koningin Portefeuille • Algemene coördinatie en externe betrekkingen • Openbare orde en veiligheid • Communicatie • Relatiebeheer bedrijfsleven Fryslân, zowel provinciaal, nationaal als internationaal • Algemene bestuurlijke zaken en bestuurskwaliteit gemeenten (in relatie tot koersbeleid)

S.H. Galema, Gedeputeerde (Cda) en loco-CdK Portefeuille • Bestuurszaken en bestuurskwaliteit gemeenten • Financiën inclusief toezicht gemeentefinanciën en NUON/Falcon • Coördinatie Fryske Fiersichten • Economie, bestuurlijke kaders algemeen eco-nomisch beleid, uitvoering sociaaleconomisch beleid, arbeidsmarktbeleid, midden- en kleinbe-drijf, industrie en diensten, voorzitterschappen A7-zone, Westergozone en stadsconvenant Leeuwarden, I.C.T. • Acquisitie en relatiebeheer bedrijfsleven Fryslân, zowel provinciaal, nationaal als internationaal • Mijnwet • Coördinatie Structuurfondsen • Europa, internationale contacten

H. Konst, Gedeputeerde (pvda) Portefeuille • Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en kwaliteit woonomgeving • Plattelandsbeleid, coördinatie Plattelânsprojekten • Landelijk Gebied (natuur en landschap, landinrichting, land-en tuinbouw, visserij, provinciaal meerjarenprogramma) • Projectgedeputeerde Duurzame Ontwikkeling (integrale visie klimaatverandering, watertechnologie, duurzame energie, landbouw, mobiliteit, innovatieve projecten, kennis, voorbeeldfunctie provincie) • Gebiedsgedeputeerde Plattelânsprojekten Midden Fryslân

inleiding

11

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

p. adema, Gedeputeerde (Cu) Portefeuille • Verkeer en Vervoer, inclusief openbaar vervoer • Provinciale Waterstaat (waterwegen, vaarwegen en scheepvaartinspectie) • Milieubeleid en Leefomgeving, inclusief vergunningverlening en handhaving • Vrijwilligersbeleid • Provinciaal armoedebeleid • Concernondersteuning • Gebiedsgedeputeerde Plattelânsprojekten Noordoost- en Noordwest Fryslân

t. Schokker - Strampel, Gedeputeerde (Cda) Portefeuille • Water, Wadden (nationaal en internationaal) en IJsselmeer • Sociaal Beleid, Zorg en Sport. Bestuurlijke kaders welzijn, samenlevingsopbouw, maatschappelijke voorzieningen, maatschappelijke dienstverlening, gehandicaptenbeleid gezondheidszorg, ouderenzorg, emancipatie • Bouwurk • Projectgedeputeerde Jeugd, inclusief basis-, voortgezet en (V)MBO onderwijs • Gebiedsgedeputeerde Plattelânsprojekten Zuidoost Fryslân en de Waddeneilanden

mr. drs. J. de vries, Gedeputeerde (pvda) Portefeuille • Cultuur en Taal, kunst, letteren • Taalbeleid scholen en pjutteboartersplakken • Musea, bibliotheken, archieven en media • Monumentenzorg, cultuurhistorie en archeologie • Recreatie en Toerisme, Fries Merenproject • HBO, WO en studielenen • Personeel en Organisatie • Gebiedsgedeputeerde Plattelânsprojekten Zuidwest Fryslân

drs. a.J. van den Berg Algemeen directeur a.i. provinciale organisatie Secretaris a.i. College van Gedeputeerde Staten

12

Samenstelling provinciale Staten (maart 2007)

partij Christen Democratisch Appèl (CDA) Partij van de Arbeid (PvdA) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) Fryske Nasjonale Partij (FNP) Socialistische Partij (SP) ChristenUnie GrienLinks totaal

aantal zetels 12 12 5 5 4 3 2 43

inleiding

13

Jaarverslag 2010

1.6.2 Organogram provinciale organisatie

14

FrySlân:

iepen en eiGen

2 Jaarrekening in een oogopslag 2.1 Financieel resultaat Het batig rekeningresultaat 2010 bedraagt in totaal € 22,5 miljoen (prognose bij de 2e Berap 2010 € 14,7 miljoen) en is als volgt opgebouwd: Soort budget 1. Structurele budgetten 2. Begrotingsruimte 3. Tijdelijke budgetten 4. Bedrijfsvoering 5. Vrijvallende Overlopende passiva/ Reserves totalen

Jaarrekening 2010 (x mln. €) 0,4 7,9 12,8 1,2 0,2 22,5

2e Bestuursrapportage 2010 (x mln. €) 1,0 7,6 6,1 0 0 14,7

Hieronder treft u op hoofdlijnen een analyse aan van de opbouw van het rekeningresultaat 2010: 1. Structurele budgetten Per saldo bedraagt het batig saldo op de structurele budgetten in totaal afgerond € 400.000 (in de 2e Bestuursrapportage 2010 € 1 miljoen). 2. Begrotingsruimte Deze post betreft de resterende Begrotingsruimte 2010 van € 7.9 miljoen (2e Bestuursrapportage 2010 € 7,6 miljoen). 3. Tijdelijke budgetten De vrijval op de Tijdelijke Budgetten 2010 ad € 12,8 miljoen bedraagt € 6,7 miljoen meer dan de prognose bij de 2e Bestuursrapportage 2010. De vrijval is terug te vinden bij de volgende tijdelijke budgetten (groter dan € 100.000): Fryslân Elektrysk Foarut Bereikbaarheid leeuwarden convenant mobiliteitsmanagement Korting OV voor scholieren 2008-2011 Gebiedsfonds Oranjewoud-Katlijk Economische gevolgen MKZ-crisis FF Afsluitdijk Duurzame Energie Programma Talinten fan jonge minsken Ontwikkeling Centra Jeugd en Gezin in Fryslân Steun initiatieven beperking instroom jeugdzorg Nota Erfgoed 2010-2013 Kerken Nota Erfgoed 2010-2013 Onderzoek archeologische waarden Uitvoeringsagenda Streekplan 2008-2010 Herstructurering bedrijventerreinen Overige kleinere projecten totaal

€ € € € € € € € € € € € € € € €

293.000 99.500 156.000 100.000 195.000 150.000 5.303.000 1.428.000 123.000 261.000 198.000 149.000 834.000 425.000 3.085.500 12.800.000

Jaarrekening in een oogopslag

15

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

In hoofdstuk 3 ‘Programmaverantwoording’ van deel I Jaarverslag 2010 en hoofdstuk 3 ‘Tijdelijke budgetten’ van deel II Jaarrekening 2010 is een analyse opgenomen van de door te schuiven middelen van 2010 naar 2011 en de vrijval van middelen in 2010. 4. Bedrijfsvoering Per saldo minder apparaatskosten/ bedrijfsvoeringskosten € 1,2 miljoen. Samenvattend kan het rekeningresultaat 2010 van afgerond € 22.500.000 per saldo worden verklaard door een onderbesteding op de structurele budgetten van € 1.600.000 (structurele budgetten € 0,4 mln. + bedrijfsvoering € 1,2 mln.), vrijval op de Tijdelijke Budgetten van € 12.800.000, vrijval op de overlopende passiva/ reserves van € 0,2 mln. en de resterende Begrotingsruimte 2010 van € 7,9 mln. In hoofdstuk 2.7 ‘Analyse resultaat na bestemming’ van deel II Jaarrekening 2010 is een uitgebreide analyse van het rekeningresultaat opgenomen welke correspondeert met de toelichtingen op de financiële tabellen in de programmaverantwoording van het Jaarverslag 2010.

Bestemming rekeningresultaat 2010 Voorgesteld wordt het batig resultaat over 2010 ad € 22,5 miljoen toe te voegen aan de Vrij Aanwendbare Reserve (VAR). Daarmee wordt het weerstandsvermogen van de provincie verder versterkt. In de paragraaf weerstandsvermogen van dit jaarverslag constateren we dat de weerstandscapaciteit, waarvan de VAR deel uitmaakt, toereikend is. Wel is het zo dat in de inleiding van dit jaarverslag (paragraaf 1.2) ontwikkelingen zijn geschetst voor onze provincie die grote financiële effecten met zich mee zullen brengen. Het rekeningresultaat 2010 is in die zin een welkome versteviging van onze vermogenspositie en eventueel een belangrijke buffer om de financiële effecten op te kunnen opvangen.

16

2.2 Kerngegevens per 31 december 2010 Exploitatie omzet Boekwaarde investeringen Algemene reserve Overige reserves en voorzieningen Geldleningen o/g Geldleningen u/g

x 1 mln € 554,9 534,9 35,2 284,5 0,1 57,7

Formatie (excl. Provinciaal bestuur e.d.)

784

Provinciale opcenten

81,7 punten

Bedragen x 1 mln

Rekening 2005

Rekening 2006

Rekening 2007

Rekening 2008

Rekening 2009

Rekening 2010

306,4 314,0

380,5 386,6

484,3 489,6

525,0 525,7

570,8 585,2

554,9 577,4

7,4 224,6

6,1 282,6

5,3 299,6

0,7 368,0

14,4 493,9

22,5 534,9

exploitatie Lasten Baten Rekeningresultaat na bestemming Balanstotaal

Euro (x 1 mln)

Exploitatie 700 600 500 400 300 200 100 0 2005 Lasten

2006

2007

2008

2009

2010

Baten


17

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

2.3 verloop van de lasten en baten naar soorten Lasten per kostensoort Bedragen x € 1 mln Subsidies Goederen en diensten Afschrijvingslasten Rente Vorming van reserves Overige lasten Bedrijfsvoeringskosten Overlopende passiva/voorzieningen totaal

Rekening 2009 222,3 59,8 13,4 10,8 166,0 14,7 71,2 12,5 570,8

Rekening 2010 251,3 51,1 3,8 6,0 153,4 9,1 65,7 14,4 554,9

Begroting 2010 329,0 48,4 6,4 7,0 105,1 9,1 66,2 13,4 584,5

Verschil Begr. Vs Rek. -77,8 2,7 -2,6 -1,0 48,3 0,1 -0,4 1,1 -29,7

Rekening 2009 105,9 54,7 58,4 17,6 9,7 5,7 176,0 8,1 149,0 585,1 14,4

Rekening 2010 132,6 56,6 35,9 14,6 3,9 5,3 170,8 1,4 156,3 577,4 22,5

Begroting 2010 132,6 56,0 33,9 16,2 6,0 4,8 167,2 4,3 171,5 592,5 7,9

Verschil Begr. Vs Rek. 0,0 0,7 2,0 -1,6 -2,1 0,5 3,6 -2,9 -15,2 -15,1 14,6

Baten per batensoort Bedragen x € 1 mln Provinciefonds Opcenten motorrijtuigenbelasting Dividend Rente Subsidies Goederen en diensten Beschikking over de reserve Overige baten Overlopende passiva/voorzieningen totaal resultaat

Lasten per kostensoort 2010

Subsidies Goederen en diensten

2%

12%

2%

Afschrijvingslasten

45%

Rente Vorming van reserves

28%

Overige lasten Bedrijfsvoeringskosten Overlopende passiva/voorzieningen

9% 1%

18

Baten per batensoort 2010

Provinciefonds Opcenten motorrijtuigenbelasting

23%

27%

Dividend Rente Subsidies

10%

Goederen en diensten Beschikking over de reserve

0% 30%

1%

Overige baten

2% 6%

Overlopende passiva/voorzieningen

2.4 exploitatie 2010 per programma Programma Bedragen x € 1 mln 1 Bestuur en veiligheid 2 Verkeer en vervoer 3 Wetter 4 Milieu 5 Landelijk gebied 6 Economie, recreatie en toerisme 7 Sociaal beleid en zorg 8 Kultuer, taal en ûnderwiis 9 Ruimte en wonen 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien totaal

Baten

Lasten

Onttr.res.

Toev.res.

1 65 2 3 39 5 48 1 3 240 407

17 120 7 20 63 37 68 45 9 17 401

0 26 0 0 22 42 6 5 2 68 171

0 36 0 3 25 43 4 5 2 36 153

Euro (x 1 mln)

Exploitatie per programma 300 250 200 150 100 50

1

2

3

4

5

Baten

Lasten

6 Onttr. res.

7

8

Toev. res.

9

10 Programma


19

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

3. programmaverantwoording De programmaverantwoording 2010 bestaat uit de rapportage over de realisatie van de programma’s en het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. In dit hoofdstuk zijn de prestaties over 2010 opgenomen (rapportages over doelen en resultaten). Daarnaast wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor Onvoorzien. Dit bedrag voor Onvoorzien is opgenomen in Overzicht 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Bij de Bestuursrapportages 2010 is over de prognose van de realisatie van de Gewenste Resultaten gerapporteerd volgens het stoplichtenmodel. In de programmaverantwoording in het Jaarverslag 2010 wordt daarnaast ook over de doelstellingen van de beleidsprogramma’s gerapporteerd. Samengevat kom dit op het volgende neer: Ieder beleidsprogramma begint in het Jaarverslag met een herhaling van het programmadoel uit de Begroting 2010. De Doelenrealisatie begint nu met een overzichtstabel getiteld: “Hoe staat het met de doelstellingen van de Thema’s gebaseerd op de drie W-vragen.” Door de organisatie is hier een markering (groen, geel of rood) aan toegekend. Op deze manier is in één oogopslag te zien hoe het beleidsprogramma er voor staat en wordt daaronder gevolgd door een greep uit de belangrijkste successen in 2010 van het betreffende beleidsprogramma. Vervolgens nodigt dit uit om op één of meerdere thema’s/beleidsvelden de rapportage/ toelichting verder te raadplegen. Daarin worden de afwijkingen (geel en rood) in ieder geval toegelicht. Bij bepaalde belangrijke ontwikkelingen is ook de kleur groen toegelicht. Bij deze rapportages is aansluiting gezocht met wat in de 2e Bestuursrapportage 2010 is gerapporteerd. Om tot de juiste kleurmarkering te komen, is een aantal vragen beantwoord. Deze zijn:

Beleid

Tijd

Beleid

Tijd

Beleid

Tijd

20

1e W-vraag:

2e W-vraag:

3e W-vraag:

Doel:

Gewenst resultaat:

€:

Wat wilden we bereiken?

Wat hebben we hiervoor gedaan?

Wat heeft het Thema gekost?

Geen afwijking, de verwachting is dat het doel als geformuleerd is/ wordt gehaald. Geen afwijking, de verwachting is dat het doel binnen de afgesproken tijd is/ wordt gehaald. Mogelijke verwachte, maar nog geen zekere afwijking in de inhoudelijke doelrealisatie, waardoor het doel waarschijnlijk niet in de geformuleerde vorm wordt gehaald Mogelijke verwachte, maar nog geen zekere afwijking in doelrealisatie binnen de tijd, waardoor het doel waarschijnlijk later wordt gehaald. Realisatie van het doel in de geformuleerde vorm wordt (zo goed als) zeker niet bereikt. Doelrealisatie binnen de gestelde termijn wordt (zo goed als) zeker niet bereikt.

Het gewenste resultaat is zoals geformuleerd in de begroting gehaald. Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is binnen de afgesproken tijd gehaald. Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is inhoudelijk niet geheel gehaald

T.a.v. het onderdeel geld is er geen afwijking van de bandbreedte (Overschrijding < 10% en < € 50.000 en Onderschrijding < 10% en < € 50.000). T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van onderbesteding boven de bandbreedte (Onderbesteding > 10% en > € 50.000).

Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is niet geheel op tijd gehaald.

Het voorgenomen gewenste resultaat zoals beschreven in de begroting is inhoudelijk niet gehaald. Het voorgenomen gewenste resultaat zoals beschreven in de begro ting is niet op tijd gehaald.

T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van overbesteding boven de bandbreedte (Overschrijding > 10% en > € 50.000 en Onderschrijding > 10% en > € 50.000).

De 1e W-vraag heeft een meerjarig karakter. De 2e en 3e W-vraag hebben specifiek betrekking op het begrotingsjaar 2010. De programmaverantwoording biedt verder per Programma/Thema of Beleidsveld inzicht in: • De mate waarin de doelstellingen zijn gerealiseerd; • De mate waarin de gewenste resultaten zijn gerealiseerd; • De gerealiseerde baten en lasten op Thema/ Beleidsveldniveau met een toelichting op de financiële afwijkingen groter dan € 50.000 (op lasten en baten) tussen Begroting na wijziging en de realisatie (structureel, tijdelijk en voor zover van toepassing op de voorzieningen en de overlopende passiva); • Overlopende passiva (bijdrage van andere overheden met specifiek doel) Op het onderdeel ‘Overlopende Passiva’ worden in de exploitatietabel de uitgaven verantwoord waar tegenover een zelfde inkomst staat. Dit conform het gestelde in het Besluit begroting en verantwoording Provincies en gemeenten (BBV). De werkelijke stand van de betreffende overlopende passiva is terug te vinden in hoofdstuk 2.4 Toelichting op de balans van deel II Jaarrekening 2010. • De investeringen met toelichting. Bedrijfsvoeringskosten (overhead) In de paragraaf Bedrijfsvoering worden de bedrijfsvoeringskosten nader toegelicht, zowel inhoudelijk als financieel. Tevens wordt de doorbelasting van de bedrijfsvoeringskosten aan de beleidsprogramma’s, de overlopende passiva en de investeringen weergegeven. De doorbelasting vindt plaats op basis van tijdschrijven, c.q. inzet van personeel. In de beleidsprogramma’s zelf wordt verder geen toelichting gegeven op deze kosten. Kolom mutatie reserves Omdat de jaarovergang tijdelijke budgetten is veranderd volgt hieronder een toelichting hoe men de tabellen moet lezen: Uitgaven 1. lasten mutatie reserves = categorie A restant bedrag en bij categorie B/C verplichtingen die mee mogen naar volgend jaar. 2. baten mutatie reserves = beschikking over budgetten komende jaren in verband met overbesteding in 2010. Inkomsten 1. lasten mutatie reserves = teveel ontvangen baten schuiven door naar 2011. 2. baten mutatie reserves = niet ontvangen baten schuiven door naar 2011.

programmaverantwoording

21

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

de beleidsprogramma’s Hieronder wordt op hoofdlijnen aangegeven waar de beleidsprogramma’s uit bestaan. 1. Bestuur en veiligheid Het betreft hier de kosten voor Provinciale en Gedeputeerde Staten en de Commissaris van de Koningin inclusief de benodigde ondersteuning. Daarnaast worden de kosten voor het financieel toezicht gemeenten en de juridische advisering hier verantwoord. 2. verkeer en vervoer In dit programma worden de kosten verantwoord voor de uitvoering van het wegen en vaarwegenbeleid. Grote posten hierin zijn het (groot) onderhoud aan wegen en vaarwegen, de brugbediening, de brede doeluitkering (BDU), grootscheepsvaarwater, de afschrijvingslasten van infrastructurele werken en het RSP project openbaar vervoer. 3. Wetter Het betreft hier de uitvoeringskosten van het Waterhuishoudingsplan en het Grondwaterplan. 4. milieu Het betreft hier de uitvoeringskosten van het milieubeleidsplan waarbij met name de vergunningverlening en handhaving van de wet Milieubeheer een grote component is. Tot 2015 ontvangt de provincie een bijdrage voor het uitvoeren van het bodemsaneringsprogramma. 5. landelijk Gebied In dit programma is de uitvoering van het meerjarenprogramma landelijk gebied opgenomen, zowel het rijksdeel (ILG) als het provinciale deel (FYLG). In dit programma zijn de prestaties uit het PMJP opgenomen. In dit programma is ook het beleid voor natuur, landschap en landbouw opgenomen. 6. economie, toerisme en recreatie In dit programma zijn de economische projecten opgenomen waarbij met name cofinancieringsmiddelen zijn gemoeid (EFRO-EZ, Interreg, Waddenfonds). Daarnaast zijn het RSP project Regionaal Economisch Pakket, duurzame energie, het Friese Meren Project en het project topattracties in dit programma opgenomen. Het economisch beleid richt zich met name op innovatie, waarbij o.a. gedacht kan worden aan Wetsus, watertechnologie en de dairy campus. 7. Zorg en welzijn Hieronder valt het onderdeel Jeugdzorg waarvoor wij een doeluitkering van het Rijk ontvangen. De sociale agenda en sport zijn andere beleidsonderdelen. Voor de uitvoering van het beleid ontvangen een aantal instellingen jaarlijks een budgetsubsidie van ons. 8. Kultuer, taal en Ûnderwiis In dit programma zijn de beleidsterreinen Kultuer (incl. erfgoed), Taal en Ûnderwiis opgenomen. Naast de instellingen die een budgetsubsidie van ons ontvangen, zijn hier een aantal tijdelijke budgetten opgenomen vanuit de verschillende nota’s kultuer, taal en underwiis.

22

9. ruimte en wonen Het opstellen en uitvoeren van het streekplan is een belangrijk onderdeel van dit programma. Daarnaast de uitvoering van de ISV waarvoor wij naast onze provinciale bijdrage ook een bijdrage van het Rijk ontvangen. 10. algemene dekkingsmiddelen In dit (administratieve) programma zijn de baten verantwoord die dienen ter dekking van de in de andere programma’s verantwoorde lasten. Dit betreft bijvoorbeeld de algemene uitkering uit het provinciefonds en de opbrengst van de opcenten op de motorrijtuigenbelasting.

programmaverantwoording

23

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Bestuur en veiligheid 24

iepen en eiGen

3.1 programma 1 - Bestuur en veiligheid Portefeuillehouder: J.A. Jorritsma en S.H. Galema I Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost?

Het scheppen van voorwaarden voor het effectief en efficiënt besturen van de provincie Fryslân en voor een zo groot mogelijk draagvlak onder de inwoners van Fryslân. Sinds de vaststelling van de Begroting 2009 heeft zich op bestuurlijk terrein een aantal belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. De Zuidwesthoek gemeenten hebben besloten tot het voorbereiden van een herindeling per 1 januari 2011. De Friese Waddeneilanden hebben na jarenlange discussie gekozen voor een dynamische en inhoudsvolle samenwerking die door de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is opgenomen in haar programma Krachtig Bestuur in de vorm van een driepartijen convenant tussen eilanden, provincie en Rijk. Ook elders in de provincie zijn gemeenten volop in gesprek met elkaar over versterking van hun bestuurskracht. Wij zullen deze gesprekken volgen en waar nodig stimuleren. De financiële positie van de Friese gemeenten zal de komende jaren door de financiële crisis en de daarmee samenhangende Rijksbezuinigingen onder druk komen te staan. Vanuit onze toezichtrol zullen wij de ontwikkelingen nauwlettend volgen. In overleg met Provinciale Staten en in een interactieve relatie met de gemeenten zijn wij een takendiscussie gestart. Niet alleen de Commissie Lodders en het Bestuursakkoord IPO - Rijk zijn hiervoor de aanleiding, inmiddels is hiervoor ook een concrete financiële aanleiding door de voorgenomen kortingen op het Provinciefonds. De komende jaren zal deze discussie worden omgezet in concrete besluitvorming en implementatie. Nu de Wet Veiligheidsregio’s door de Tweede Kamer is aangenomen, zal de positie van de Commissaris van de Koningin (CvdK) bij de coördinatie van rampen en crisissituaties aanzienlijk veranderen: van coördinator bij bovengemeentelijke incidenten tot toezichthouder en vertegenwoordiger van de Minister. Dit zal de komende jaren een oriëntatie op deze nieuwe taak vergen. Met de financiële consequenties van deze taakverandering is in de afgelopen jaren door vermindering in de formatie reeds rekening gehouden. Omdat het tijdstip van inwerkingtreding van de wet nog niet bekend is, gaan we er vanuit dat in het jaar 2010 de verantwoordelijkheden nog bij de CvdK zullen blijven.

programma 1 - Bestuur en veiligheid

25

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?

Doel Wat wilden we bereiken?

Gewenst resultaat Wat hebben we hiervoor gedaan?

€ Wat heeft het thema gekost?

1.1 - Provinciale Staten en Statengriffie 1.2 - Gedeputeerde Staten 1.3 - Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin (CdK) in zijn rol als rijksorgaan 1.4 - Bestuurskwaliteit gemeenten 1.5 - Bestuurlijke Zaken 1.6 - Openbare orde en veiligheid In 2010 hebben zich op bestuurlijk terrein een aantal belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. Zo is de nieuwe gemeente Súdwest Fryslân volledig voorbereid op de start per 1 januari 2011. Daarnaast hebben de raden van de gemeenten Skarsterlân, Lemsterland en Gaasterlân-Sleat op 6 oktober 2010 gezamenlijk een herindelingsontwerp vastgesteld. Op 30 november 2010 heeft de raad van Boarnsterhim besloten om de gemeente door middel van een herindelingsprocedure in gesplitste vorm op te heffen. Ook elders in de provincie zijn gemeenten zich aan het oriënteren op hun bestuurlijke toekomst en volop met elkaar in gesprek over versterking van hun bestuurskracht. In samenhang met het invulling geven van de provinciale regierol op dit terrein is de provincie gestart met een visievormingstraject inzake de toekomstige lokaal-bestuurlijke inrichting van Fryslân. De financiële positie van de Friese gemeenten is dit jaar verder onder druk komen te staan. Helaas is er nog steeds onzekerheid over de financiële effecten van het regeerakkoord. De verwachting is dat er de komende jaren nog substantiële financiële bijdragen van gemeenten zullen worden gevraagd. In 2010 zijn de ontwikkelingen vanuit onze toezichtrol nauwlettend gevolgd en met een aantal gemeenten is bestuurlijk overleg geweest over hun financiële positie. In overleg met Provinciale Staten en in een interactieve relatie met de gemeenten zijn wij een takendiscussie gestart. Niet alleen de Commissie Lodders en het Bestuursakkoord IPO - Rijk zijn hiervoor de aanleiding, inmiddels is hiervoor ook een concrete financiële aanleiding door de kortingen op het Provinciefonds. In april 2010 is door Provinciale Staten besloten dat het scenario Samen sterk, ook wel bekend als het 4e scenario of ‘lokaal tenzij’, leidend zal zijn in het bepalen van het toekomstige takenpakket van de provincie. In februari 2011 zullen de inhoudelijke hoofdlijnen voor het provinciale takenpakket die voortvloeien uit dat scenario aan Provinciale Staten worden voorgelegd. De Wet Veiligheidsregio’s is op 1 oktober 2010 in werking getreden. Hierdoor is de positie van de Commissaris van de Koningin bij de coördinatie van rampen en crisissituaties aanzienlijk verandert: van coördinator bij bovengemeentelijke incidenten tot toezichthouder en vertegenwoordiger van de Minister. inzet van middelen totale programma De presentatie van inzet van middelen van dit programma van de Exploitatie, Investeringen en Voorzieningen/ Overlopende passiva is gelijk aan die van de Begroting 2010 en de Jaarstukken 2009. Toelichting vindt plaats in de Thema’s. II. Thema’s

26

Exploitatie Bedragen x € 1.000

Realisatie 2009

Begroting 2010 na wijziging

Mutatie reserves

Restant afwijking begroting/ rekening

56 10

150 248

220 238

-71 11

0 0

-71 11

0 0 514 26 606

0 0 391 136 925

0 0 429 167 1.054

0 0 -38 -32 -129

0 3 0 0 3

0 -3 -38 -32 -132

2.814 2.963

3.008 8.967

2.802 8.973

206 -5

0 0

206 -5

1.099 973 2.989 588 11.424

1.044 570 3.181 497 17.268

1.010 584 3.072 485 16.927

34 -14 109 12 341

0 0 0 0 0

34 -14 109 12 341

-10.819

-16.342

-15.872

-470

3

-473

Baten 1.1 Provinciale Staten en Statengriffie 1.2 Gedeputeerde Staten 1.3 Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin (CdK) in zijn rol als rijksorgaan 1.4 Bestuurskwaliteit gemeenten 1.5 Bestuurlijke Zaken 1.6 Openbare Orde en Veiligheid totaal Baten lasten 1.1 Provinciale Staten en Statengriffie 1.2 Gedeputeerde Staten 1.3 Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin (CdK) in zijn rol als rijksorgaan 1.4 Bestuurskwaliteit gemeenten 1.5 Bestuurlijke Zaken 1.6 Openbare Orde en Veiligheid totaal lasten Baten - lasten

Rekening Afwijking 2010 begroting/ rekening

Aansluiting tussen 2e Berap 2010 en de Jaarstukken 2010 Bedragen x € 1.000 Baten begroting t/m 2e Berap 2010

2010 866

2011 440

2012 428

2013 428

2014 428

PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010

60

0

0

0

0

Begrotingswijziging totaal

60

0

0

0

0

925

440

428

428

428

Begrotingswijzigingen (BW):

Baten begroting t/m Jaarstukken 2010


27

Jaarverslag 2010

Bedragen x € 1.000 Lasten begroting t/m 2e Berap 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

2010 17.268

2011 11.521

2012 11.059

2013 10.920

2014 11.017

PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010 PS 7e BW 2010: 15 december 2010

0 0

35 25

-25 0

-25 0

-25 0


0

60

-25

-25

-25

17.268

11.581

11.034

10.895

10.992

-16.342

-11.141

-10.605

-10.467

-10.564


lasten begroting t/m Jaarstukken 2010 Baten-lasten

II Thema’s

1.1 Provinciale Staten en Statengriffie Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




1.1 - Provinciale Staten en Statengriffie doelen Het in het kader van duaal bestuur effectief en efficiënt laten functioneren van Provinciale Staten, zowel het individuele Statenlid als het bestuursorgaan als geheel. rapportage doelenrealisatie U wordt hierover in uw vergadering van 20 april 2011 geïnformeerd met het jaarverslag 2010 van de Statengriffie. Gewenste resultaten Thema 1.1 – Provinciale Staten en Statengriffie 1. Inhoudelijke en procesmatige advisering. 2 Logistieke organisatie en verslaggeving van alle vergaderingen van Provinciale Staten, Presidium, Statencommissies, Statenwerkgroepen, Auditcommissie enz. 3. Begeleiding van de procedures aangaande de benoeming en ontslag van de Statenleden. 4. Het afhandelen van ingekomen stukken. 5. Ondersteunen van de vertegenwoordigers in de Nieuwe Hanze Interregio (NHI), Algemene vergadering Interprovinciaal Overleg (IPO), Programmaraad Noordelijke Rekenkamer en het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN).

28

Beleid

tijd

Geld

Beleid

tijd

Geld

6. Het onderhouden van contacten met de verschillende afdelingen binnen de provinciale organisatie en fractiemedewerkers. 7. Het onderhouden van externe contacten. 8. Coördinatie aangaande de verantwoording van de fractiebudgetten. 9. Communicatie voor en over Provinciale Staten. rapportage Gewenste resultaten Het resultaat is gehaald door middel van het organiseren en de zowel inhoudelijke als logistieke ondersteuning van de Statenvergaderingen, Statencommissies, presidium, etc. Daarnaast zijn in de tweede helft van 2010 voorbereidingen getroffen voor de informerende campagne ten behoeve van de Statenverkiezingen van 2 maart 2011. Vanaf 2010 worden, naast de Statenvergaderingen, ook de vergaderingen van de Statencommissies live via internet uitgezonden. De staten(commissie)vergaderingen kunnen ook nadien worden geraadpleegd via de website van de provincie.

Wat heeft het Thema gekost? Exploitatie Bedragen x € 1.000

Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010

Afwijking begroting/ rekening

Mutatie reserves


56 56

150 150

220 220

-71 -71

0 0

-71 -71

2.576

2.965

2.789

176

0

176

44 180 13 2.814

43 0 0 3.008

13 0 0 2.802

30 0 0 206

0 0 0 0

30 0 0 206

-2.758

-2.858

-2.582

-276

0

-276

toelichting exploitatie Baten De hogere baten op de structurele beleidsprogrammabudgetten betreffen de compensatie van herplaatsingskandidaten en bijdragen van USZO/GAK i.v.m. met ziekte-/zwangerschapsverlof van personeelsleden.


29

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Lasten De onderbesteding op de structurele budgetten van dit thema wordt veroorzaakt door een aantal vraaggestuurde budgetten (€ 43.000) die niet zijn benut. Dit betreft de budgetten die de Statenfracties kunnen inzetten voor hun werkzaamheden en personele ondersteuning. Er is minder besteed aan directe ondersteuning van PS (€ 121.000). Dit betreft onder andere het informatiesysteem statenleden, studie en opleiding en repro.

1.2 Gedeputeerde Staten Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




1.2 - Gedeputeerde Staten doelen Het effectief en efficiënt laten functioneren van het college van Gedeputeerde Staten, zowel het individuele lid van Gedeputeerde Staten als het collectief. Gewenste resultaten Thema 1.2 Gedeputeerde Staten 1. Gerichte secretariële en inhoudelijke ondersteuning van het College van Gedeputeerde Staten. 2. De secretariële formatie is in overeenstemming met de geconstateerde werkdruk en de feitelijke ondersteuning van het college vindt op duurzame wijze plaats. 3. De collegeleden worden individueel ondersteund door bestuursadviseurs. 4. Door een integrale toets wordt de kwaliteit van de besluitvorming geborgd. 5. Wij dragen samen met daarvoor relevante partijen zorg voor een gepaste vertegenwoordiging van de provincie bij voorkomende gelegenheden (representatie).

Beleid

tijd

Geld


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen totaal Baten

30

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


10 0 10

22 227 248

0 237 238

21 -11 11

0 0 0

21 -11 11

Bedragen x € 1.000

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


1.860

1.687

1.685

3

0

3

0 0 1.103 2.963

10 5.414 1.856 8.967

10 5.425 1.853 8.973

0 -11 3 -5

0 0 0 0

0 -11 3 -5

-2.953

-8.719

-8.735

16

0

16

1.3 Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin in zijn rol als rijksorgaan Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




1.3 - Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin (CdK) in zijn rol als rijksorgaan doelen Het bijdragen aan en het bevorderen van een goed functionerend openbaar bestuur door het ondersteunen van de Commissaris van de Koningin (CvdK) met name in zijn functie als rijksorgaan. Gewenste resultaten Thema 1.3 - Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin (CdK) in zijn rol als rijksorgaan 1. De CvdK voldoet aan de wettelijk gestelde voorschriften in zijn rol als rijksorgaan. 2. De secretariële formatie is in overeenstemming met de geconstateerde werkdruk en de feitelijke ondersteuning van de CvdK vindt op duurzame wijze plaats.

Beleid

tijd

Geld


31

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0

0

0

0

0

0

356

301

314

-12

0

-12

0 742 1.099

45 698 1.044

0 697 1.010

45 1 34

0 0 0

45 1 34

-1.099

-1.044

-1.010

-34

0

-34

Baten totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten: In de 2e Berap 2010 is een eenmalig budget gevraagd ad € 45.000 voor het organiseren van de Fryske jûn in Den Haag. Aanvankelijk was het de bedoeling de avond in december 2010 te houden. Om agendatechnische redenen is dit niet gelukt. Hierdoor is in 2010 geen gebruik gemaakt van het beschikbaar gestelde krediet. De meer dan geslaagde bijeenkomst heeft inmiddels plaatsgevonden op 18 januari 2011. In de 1e Berap 2011 zal hiervoor krediet worden aangevraagd.

1.4 Bestuurskwaliteit gemeenten Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?



1.4 - Bestuurskwaliteit gemeenten

doelen Het bevorderen van financieel sterke en bestuurskrachtige Friese gemeenten.

32


rapportage doelenrealisatie De economische crisis heeft ertoe geleid dat de financiële positie van gemeenten onder grote druk staat. Door tijdig risico’s te signaleren en door, zowel ambtelijk als bestuurlijk, in overleg te treden met gemeenten is getracht de financiële huishouding van gemeenten gezond te houden. De provincie ziet toe op de borging van de kwaliteit van het inliggend lokaal bestuur. Conform de inhoudelijke en procesmatige uitgangspunten van de notitie over de versterking van de regierol van de provincie inzake de versterking van de kwaliteit van het lokaal bestuur (door Provinciale Staten vastgesteld op 22 september 2010) is de provincie gestart met een visievormingstraject ten aanzien van de toekomstige lokaal-bestuurlijk inrichting van Fryslân. Hiertoe is een procesarchitect aangesteld en is een Commissie van Wijzen ingesteld, die in het eerste kwartaal van 2011 advies zal uitbrengen ten aanzien van de verdere provinciale standpuntbepaling. Gewenste Resultaten Thema 1.4 - Bestuurskwaliteit gemeenten Beleid 1. Op basis van het landelijke beleidskader volgen wij actief de financiële ontwikkelingen in de Friese gemeenten en voeren waar nodig daar omtrent overleg met hen. Waar daartoe aanleiding bestaat, zullen wij onze toezichtsinstrumenten (preventief toezicht) hanteren. 2. Wij volgen en ondersteunen gemeenten actief bij hun processen die gericht zijn op de versterking van de bestuurskracht.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ad 1: Sinds 1 januari 2008 staat de gemeente Boarnsterhim onder preventief toezicht om financiële redenen. In 2009 is de artikel 12-status aangevraagd. In de vergadering van 16 november 2010 heeft de raad besloten voor 2011 opnieuw een aanvullende bijdrage uit het gemeentefonds op grond van artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet aan te vragen. Met de vaststelling van het herindelingsontwerp is voor Skarsterlân, Lemsterland en Gaasterlân-Sleat sprake van een bijzondere vorm van preventief toezicht, het zogenaamde ARHI-toezicht. De gemeente Súdwest Fryslân staat per 1 januari 2011 van rechtswege onder preventief toezicht. Ad 2: Met het raadsbesluit van 30 november 2010 heeft Boarnsterhim zich voorgenomen om te streven naar een herindeling per 2014 (of zoveel eerder als mogelijk), waartoe samen met de meest gerede partners een herindelingsprocedure zal worden opgestart. Ten aanzien van dit traject zal de provincie ook de haar toebedeelde rol spelen. Met het vaststellen van een herindelingsontwerp op 6 oktober 2010 beogen de raden van de gemeenten Skarsterlân, Lemsterland en Gaasterlân-Sleat een fusie per 1 januari 2013 te realiseren. Vanuit de eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden is de provincie in overleg getreden met de Stuurgroep Herindeling De Friese Meren. In 2010 is samen met de betrokken gemeenten het parlementaire besluitvormingstraject ten aanzien van de fusie van Súdwest Fryslân doorlopen en zijn door het provinciaal bestuur de wettelijk (Wet Arhi, Kieswet) noodzakelijke besluiten genomen ter voorbereiding op de herindelingsverkiezingen van 24 november 2010 en ter voorbereiding op een voortvarende start van de nieuwe gemeente.


33

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Aan de hand van concrete subsidieverzoeken heeft de provincie een co-financieringsbijdrage geleverd voor gerichte initiatieven tot versterking van de gemeentelijke bestuurskracht van zowel de in Middelsee-verband samenwerkende gemeenten ’t Bildt, Menameradiel, Ferwerderadiel en Leeuwarderadeel als de samenwerkende Friese Waddeneilandgemeenten Vlieland, Ameland, Schiermonnikoog en Terschelling (‘VAST’). Als uitvloeisel van de provinciale notitie inzake de versterking van de regierol ten aanzien van de duurzame borging van de kwaliteit van het lokaal bestuur in Fryslân hebben in het najaar van 2010 (cluster)gesprekken plaatsgevonden tussen delegaties vanuit het college van Gedeputeerde Staten en delegaties vanuit de Friese gemeenten. Deze gesprekken waren gericht op het inzichtelijk maken van de gemeentelijke bestuurskracht in relatie tot bestaande en toekomstige (boven)lokale opgaven en de mate waarin het lokaal bestuur daarop adequaat kan worden ingericht.


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


Baten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten totaal Baten

0 0

0 0

0 0

0 0

3 3

-3 -3

lasten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

342 630 973

150 419 570

165 419 584

-15 1 -14

0 0 0

-15 1 -14

-973

-570

-584

14

3

11

Baten - lasten

1.5 Bestuurlijke Zaken Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?

1.5 - Bestuurlijke Zaken doelen Het bevorderen van de kwaliteit van het bestuur.

34




Gewenste resultaten Beleid Thema 1.5 – Bestuurlijke Zaken 1. Wij behartigen de belangen van Fryslân integraal en interprovinciaal op toereikende wijze. We werken samen met internationale partners om maximaal Europese fondsen te benutten voor het realiseren van doelen van de provincie. 2. Met de gemeenten en andere provinciale partners dragen wij zorg voor de implementatie van de uitkomsten van de provinciale takendiscussie. 3. Wij dragen zorg voor een toereikende organisatie van de rechtsbescherming voor de Friese burgers tegen besluiten van het provinciaal bestuur en voor een goede juridische kwaliteit van de provinciale producten.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ad 1: De belangen van Fryslân worden integraal en op toereikende wijze behartigd in het IPO. In de loop van 2010 hebben de provincies, samen met het IPO, in dat verband het zogenaamde Profiel Provincies opgesteld. Daarin staat aangegeven welke verschillende taken de provincies voor zichzelf zien, in overeenstemming met het Bestuursakkoord Rijk-Provincies. De samenwerking met onze partners Niedersachsen en Bremen zal op andere voet worden voortgezet en geïntensiveerd. De Neue Hanze Interregio is daarom in 2010 opgeheven. Met de Duitse partners zal meer op thema (clusters) en project worden samengewerkt in plaats van een meer algemeen bestuurlijke samenwerking, waarbij het accent vooral zal liggen in het Interreg A gebied in verband met de beschikbare Europese gelden. Ad 2: In april 2010 is door Provinciale Staten besloten dat het scenario Samen sterk leidend zal zijn voor het toekomstige takenpakket van de provincie. In februari 2011 zullen de inhoudelijke hoofdlijnen voor het provinciale takenpakket die voortvloeien uit dat scenario aan Provinciale Staten worden voorgelegd. Vervolgens zullen deze uitkomsten in de eerste helft van 2011 met gemeenten en andere provinciale partners worden bediscussieerd en in de tweede helft van 2011 geïmplementeerd. Ad 3: In 2010 zijn 150 bezwaarschriften en 3 administratieve beroepschriften ingediend. In dit jaar zijn tevens 147 dossiers afgedaan, deels uit voorgaande jaren. In bijna 95% is tijdig op het bezwaar- of beroepschrift een beslissing genomen, dan wel is deze termijn met instemming van de bezwaarmaker overschreden.


35

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten totaal Baten

514 514

391 391

429 429

-38 -38

0 0

-38 -38

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

1.834 1.155 2.989

2.004 1.177 3.181

1.897 1.175 3.072

107 2 109

0 0 0

107 2 109

-2.475

-2.790

-2.643

-147

0

-147

Baten - lasten

toelichting exploitatie Structurele budgetten: Lasten Op de begrotingspost Informatievoorziening Europa resteert € 41.000. Dit is met name veroorzaakt omdat de extra kosten die verband houden met de NHI erg zijn meegevallen. Zo heeft er geen jaarconferentie plaatsgevonden en geen voorbereiding voor 20 jaar NHI. Dit heeft te maken met het opheffen van de NHI per 31 december 2010. Daarnaast is de begroting die betrekking heeft op de doorgeschoven BTW (€ 60.000) van het IPO niet aangepast zoals eerder aangegeven. Zogenaamde onderbesteding is hiermee een feit.

1.6 Openbare Orde en Veiligheid Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?


1.6 - Openbare Orde en Veiligheid doelen Het bijdragen aan en het bevorderen van een veilige Friese samenleving.

36



Gewenste resultaten Thema 1.6 – Openbare Orde en Veiligheid 1. Wij zorgen ervoor dat Fryslân is voorbereid op het bestuurlijk coördineren van de bestrijding van crises. 2. Wij werken nauw samen met andere partners op het gebied van hulpverlening en crisisbestrijding. 3. Wij zien erop toe dat de Friese gemeenten een als voldoende beoordeeld rampen- en rampenbestrijdingsplan hebben. 4. Wij bereiden de overdracht van de provinciale taken onder de Wet Veiligheidsregio’s actief voor.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ad 1 t/m 4: De Wet veiligheidsregio’s is op 1 oktober 2010 van kracht geworden. Het bekend worden van deze datum liet lang op zich wachten, dus uiteindelijk is de overdracht van de coördinerende taken in een sneltreinvaart gerealiseerd. Het hele jaar 2010 heeft in het teken gestaan van de overdracht van taken en de overdracht van ons netwerk aan de Hulpverleningsdienst Fryslân, nu Veiligheidsregio Fryslân. Het secretariaat van de Coördinatieregeling rampenbestrijding Waddenzee is, inclusief de secretaris, aan het begin van 2010 gehuisvest bij de Hulpverleningsdienst Fryslân om de overdracht zo soepel mogelijk te laten verlopen en vast proef te draaien. Naast de overdracht is het vormgeven van het bestuurlijk toezicht door de Commissaris van de Koningin onder de Wet veiligheidsregio’s ook een belangrijk aandachtspunt geweest.


Baten Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


26 26

136 136

167 167

-32 -32

0 0

-32 -32

58 26 504 588

118 136 244 497

75 167 243 485

43 -32 0 12

0 0 0 0

43 -32 0 12

-562

-362

-318

-44

0

-44


37

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

toelichting exploitatie Structurele budgetten De komst en inwerkingtreding van de Wet veiligheidsregio’s heeft het accent in 2010 gelegd op de overdracht van taken en bevoegdheden aan de Hulpverleningsdienst Fryslân en aan het vormgeven van het bestuurlijk toezicht door de Commissaris van de Koningin. In verband met vorenstaande zijn de uitgaven lager geweest dan begroot.

38


39

Jaarverslag 2010

Verkeer en vervoer 40

FrySlân:

iepen en eiGen

3.2 programma 2 - verkeer en vervoer Portefeuillehouder: P. Adema I Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? In het Provinciaal Verkeer- en Vervoer Plan 2006 (PVVP) is als hoofddoel geformuleerd: het realiseren van een duurzaam verkeer- en vervoersysteem in Fryslân, • dat voldoet aan de verplaatsingsbehoefte van inwoners en bezoekers van Fryslân, • dat voldoet aan de behoefte om goederen te transporteren, • dat bijdraagt aan de versterking van de economie, • dat veilig is, • en dat de schade aan natuur, landschap en milieu weet te beperken. In het Coalitie-akkoord 2007-2011 hebben wij het PVVP als uitgangspunt genomen. Jaarlijks concretiseren wij onze inzet in het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer. Duurzaamheid is een essentieel uitgangspunt voor het verkeer- en vervoersysteem. Ook toekomstige generaties zullen uit de voeten moeten kunnen met de keuzes die wij nu maken. Duurzaamheid in het verkeer- en vervoersysteem komt naar voren in de vorm van het stimuleren van milieuvriendelijke vervoerwijzen, het op een veilige manier aan het verkeer kunnen deelnemen, een overschakeling op duurzame brandstoffen en het beperken van de schade aan de omgeving. Wij realiseren ons hoofddoel door in te zetten op het verbeteren van de infrastructuur in Fryslân, door het beheren en onderhouden van onze eigen infrastructuur, door het zorgen voor goed openbaar vervoer en het verder verbeteren hiervan, en door de voorwaarden te scheppen voor veilig en bewust verkeersgedrag. Samenwerking met Rijk, gemeenten en andere maatschappelijke partijen is daarbij essentieel. Een belangrijke impuls vormen de afspraken inzake het Regiospecifiek Pakket (RSP), waaraan wij de komende jaren uitvoering zullen geven. Doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5




Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking Verbetering infrastructuur Instandhouding provinciale infrastructuur Openbaar Vervoer Verkeerseduatie en mobiliteitsbeïnvloeding

programma 2 - verkeer en vervoer

41

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Naast de realisatie van het lopend beleid zijn in 2010 verschillende successen geboekt. Een greep hieruit : • de doorlichting programma 2 in 2010 heeft de benodigde bijdrage aan de dekking van het RSP opgeleverd; • de evaluatie van het PVVP is de basis geweest voor richtinggevende uitspraken van u voor aanpassing van het plan; • er zijn overeenkomsten met het Rijk gesloten m.b.t. de RSP-projecten Joure, Harlingen en Haak om Leeuwarden, een investeringspakket van ruim € 500 miljoen; • op 1 maart 2010 is met de gemeente Leeuwarden een overeenkomst gesloten over het integrale pakket van maatregelen voor de verbetering van de bereikbaarheid van Leeuwarden, een investeringspakket van € 750 miljoen; • project Gebiedsontwikkeling Rijksweg 7 Sneek is feestelijk geopend; • de 2e houten brug in Sneek is gerealiseerd; • het tracébesluit van de Haak om Leeuwarden is gereed gekomen; • het PIP voor de Centrale As is door u vastgesteld; • u heeft ingestemd met realisatiebesluit N381 en aanvullend krediet beschikbaar gesteld, mits de gemeenten een substantiële bijdrage leveren; • Voor de Noordwesttangent is het krediet beschikbaar gesteld, er is een geïntegreerd UAV-GC contract opgesteld en het werk is aanbesteed; • start MER ontwerp tracé besluit traverse Harlingen N31 en knooppunt Joure; • realisatie van de vernieuwde Hoofdbrug te Oosterwolde (over de Opsterlandse Compagnonsvaart), een innovatief hoogstandje als eerste beweegbare composietbrug in Europa; • van de beoogde 44% te realiseren provinciale bushaltes (verhogen / verbreden) in het kader van de Wet Toegankelijkheid is in 2010 47% gerealiseerd; • de extreem winterse omstandigheden aan het begin van het jaar hebben een grote inzet gevraagd van personeel en materieel. Dit is uitermate succesvol verlopen; • de provincie heeft, zelfs onder extreme omstandigheden, niet te kampen gehad met zouttekorten; • realisatie groene golf bij Burgum door afstellen van de verkeersinstallaties; • huidige verlichting bij verkeersinstallaties en bruggen en sluizen is vervangen door LED-verlichting; • van een aantal vaartuigen zijn de motoren/onderdelen vervangen door motoren/onderdelen, die draaien op biodiesel; • uitbreiding dienstregeling baanvak Leeuwarden-Sneek naar 3 treinen per uur; • extra sneltreinen in de avonduren en in het weekend traject Leeuwarden-Groningen; • Fryslân is klaar voor de vervanging van de strippenkaart door de OV-chipkaart; • het aantal verkeersdoden in Fryslân is lager dan ooit: - inspanningen op het gebied gedragsbeïnvloeding van verkeersveiligheid zijn succesvol; de 100ste basisschool heeft het verkeersveiligheidslabel ontvangen; - de activiteiten voor jonge rijbewijsbezitters zijn praktisch volgeboekt. inzet van middelen totale programma De totale inzet van de middelen van dit programma wordt in onderstaande tabel gepresenteerd. De toelichting op de Exploitatie, Investeringen, Voorzieningen en Overlopende passiva vindt plaats bij de Beleidsvelden.

42


Baten 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking 2.2 Verbetering infrastructuur 2.3 Instandhouding provinciale infrastructuur 2.4 Openbaar Vervoer 2.5 Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding totaal Baten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


7.960 77

18.298 8.175

6.789 9.705

11.509 -1.530

0 -162

11.509 -1.368

11.026 38.189

8.901 44.696

8.866 39.723

35 4.973

0 0

35 4.973

27 57.278

0 80.069

265 65.348

-265 14.722

0 -162

-265 14.883

9.332 38.963

21.371 42.530

9.441 25.719

11.931 16.811

0 18.064

11.931 -1.253

lasten 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking 2.2 Verbetering infrastructuur 2.3 Instandhouding provinciale infrastructuur 2.4 Openbaar Vervoer 2.5 Verkeerseduatie en mobiliteitsbeïnvloeding totaal lasten

40.942 39.767

42.205 45.867

43.349 40.622

-1.144 5.245

57 0

-1.200 5.245

1.655 130.659

153 152.128

417 119.549

-264 32.579

0 18.120

-264 14.459

Baten - lasten

-73.381

-72.058

-54.201

-17.857

-18.282

425


2010 82.737

2011 56.462

2012 56.214

2013 56.306

2014 56.398

69

0

0

0

0

GS: GS bedrijfsvoering GS bijdrage derden

263 -3.000

0 0

0 0

0 0

0 0


-2.668

0

0

0

0


80.069

56.462

56.214

56.306

56.398

Begrotingswijzigingen (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010


43

Jaarverslag 2010

Bedragen x € 1.000 Lasten begroting t/m 2e Berap 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

2010 156.859

2011 99.896

2012 97.733

2013 104.922

2014 124.296


-1.731

2.651

920

920

-80

GS: GS bijdrage derden

-3.000

0

0

0

0


-4.731

2.651

920

920

-80

lasten begroting t/m Jaarstukken 2010

152.128

102.547

98.653

105.842

124.216

Baten-lasten

-72.058

-46.085

-42.439

-49.535

-67.817


II.

Beleidsvelden

2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




2.1 - Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking doelen We werken vanuit een externe oriëntatie om adequaat relevante ontwikkelingen te volgen. Op basis hiervan zorgen we voor actuele beleidskaders en een inzichtelijke planning van onze inspanningen. We werken proactief samen met andere overheden en private partijen. rapportage doelenrealisatie Programma 2 is volledig doorgelicht met het oog op de dekking van het RSP. Op 10 februari 2010 heeft u hierover besloten. Het PVVP is geëvalueerd. De relevante trends en ontwikkelingen en de beleidseffecten zijn hiertoe in beeld gebracht. Op 15 december 2010 hebben PS op grond hiervan richtinggevende besluiten genomen, die uitgewerkt gaan worden in een Nota van Wijzigingen op het PVVP. Een zo volledig mogelijk overzicht van de uit te voeren maatregelen ten behoeve van het Friese verkeer en vervoer is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma verkeer en vervoer 2011.

44

Gewenste resultaten Beleidsveld 2.1 - Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking 1. Actueel verkeer- en vervoerbeleid. 2. Inzicht in ontwikkelingen en de effecten van ons beleid. 3. Een jaarlijks terugkerend overzichtelijk uitvoeringsprogramma. 4. Samenwerking met de Friese gemeenten aan de hand van een samenwerkingsagenda per gemeente. 5. Medefinanciering van gemeentelijke projecten op basis van prioriteiten in het PVVP. 6. Samenwerking met het Rijk aan de hand van de Gebiedsagenda met het Rijk. 7. Structurele samenwerking met andere provincies gericht op kennisuitwisseling, efficiency en gezamenlijk optreden naar het Rijk. 8. Geregeld overleg met de Friese gemeenten en Rijkswaterstaat Noord-Nederland, politie en justitie gericht op eenduidige uitvoering. 9. Stimuleren fietsverkeer 2010 - 2012.

Beleid

tijd

Geld

rapportage gewenste resultaten 2.1.5 Met de gemeente Leeuwarden is op 1 maart 2010 een overeenkomst gesloten inzake de bereikbaarheid van Leeuwarden. De provinciale bijdrage aan Leeuwarden is nog maar gedeeltelijk gedekt. Een deel van € 8,7 miljoen vraagt nog verdere invulling. Rekening houdend met meevallers op projecten binnen Bereikbaarheid Leeuwarden, zal het restant meelopen bij de Begroting 2012. Ontwikkelingen Ontwikkelagenda Lemmer 2050 - Bij het reserveren van middelen voor de rondweg Lemmer is u toegezegd dat er een masterplan/toekomstvisie zal worden opgesteld. Deze zal alle ruimtelijke en economische ontwikkelingen moeten omvatten en bij elkaar brengen in scenario’s. De ontwikkelagenda is begin 2011 klaar. De eerste opgaven voor de provincie betreffen verbetering van de doorstroming op de rondweg en verruiming van de capaciteit van de Prinses Margrietsluizen. Afkoopsom van Harinxmakanaal - Er was overeenstemming met de Hoofd Ingenieur Directeur (HID) over een afkoopsom Van Harinxmakanaal, maar door de bezuinigingen bij het Rijk is deze komen te vervallen. Naar aanleiding van een motie in de Tweede kamer heeft het ministerie van Verkeer & Waterstaat een bedrag van € 34 miljoen toegezegd voor achterstallig onderhoud t/m 2005 voor de provincies Fryslân en Groningen. Er wordt nog gesproken over het op niveau brengen van het reguliere jaarlijkse onderhoudsbudget voor het Van Harinxmakanaal en een eenmalige bijdrage in de opgelopen onderhoudsachterstanden voor de periode 2006 t/m 2010, maar de afspraken zijn nog niet geëffectueerd. Het Rijk is bereid om opnieuw de onderhandelingen over de afkoop van de het Van Harinxmakanaal (en de Groninger zijtakken van de vaarweg Lemmer – Delfzijl) op te pakken. Gesprekken hierover lopen met als doel hier in 2011 uit te komen. Prinses Margrietkanaal - Al geruime tijd is er onduidelijkheid tussen Rijk en provincie over de eigendomsvraag van het PM-kanaal. Rijkswaterstaat vindt dat zij eigenaar moet zijn van de vaarweg. De provincie houdt vast aan oude afspraken, mede omdat hier een volledige beheersorganisatie aan gekoppeld is en uit oogpunt van efficiency een dergelijke overdracht maatschappelijk niet handig is. Onlangs is met het Rijk opnieuw afgesproken om hier uit te


45

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

komen. Er ligt vanuit Rijkszijde druk op dit proces. Vanuit het Rijk is de bereidheid om mee te denken over een zo optimaal mogelijke beheerssituatie, waarbij de provincie doet waar zij goed in is en een organisatie voor heeft staan (in samenhang met de andere provinciale vaarwegen) en het Rijk doet waar zij vindt dat haar rol moet liggen als beheerder van het hoofdvaarwegennet. BDU - Met ingang van 2011 wordt de Brede Doel Uitkering verlaagd. In lijn met de uitspraken in het kader van de evaluatie PVVP zullen bezuinigingen nodig zijn op de uitgaven voor gemeentelijke en provinciale infrastructuur.

Wat heeft het Beleidsveld gekost? Exploitatie Bedragen x € 1.000

Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


456

532

708

-176

0

-176

0 7.504 7.960

300 17.465 18.298

0 6.080 6.789

300 11.385 11.509

0 0 0

300 11.385 11.509

95

163

174

-11

0

-11

443 6.456 2.339 9.332

1.096 17.746 2.366 21.371

404 6.335 2.528 9.441

693 11.411 -162 11.931

0 0 0 0

693 11.411 -162 11.931

-1.372

-3.074

-2.652

-422

0

-422

toelichting exploitatie Structurele budgetten Bij de structurele budgetten is bij de baten sprake van hogere baten dan begroot van € 176.000. Deze hogere baten zijn veroorzaakt doordat er intern meer uren aan de Brede Doel Uitkering zijn besteed dan begroot. Hierdoor is een hogere dekking op dit beleidsveld ontstaan. Tijdelijke budgetten Het saldo van de afwijking van de baten en lasten bedraagt € 400.000. Dit betreft vrijval op budget Fryslân Elektrysk Foarút (FEF) van bijna € 300.000 en vrijval op budget Bereikbaarheid Leeuwarden convenant mobiliteitsmanagement van € 100.000. De vrijval op budget FEF is het gevolg van het aanboren van andere financierings-

46

bronnen voor een aantal projecten (€ 100.000) en van vertraagde besluitvorming over inzet elektrische poolauto’s bij provincie Fryslân en inzet elektrische bus op Vlieland (€ 200.000). Het is mogelijk dat bij de eerste bestuursrapportage 2011 een voorstel wordt gedaan om € 200.000 weer beschikbaar te stellen voor de poolauto’s en elektrische bus. De vrijval op het budget Bereikbaarheid Leeuwarden is ontstaan door het naar beneden bijstellen van de provinciale bijdrage als gevolg van een lagere rijksbijdrage. Overlopende passiva De overlopende passiva hebben betrekking op de Brede Doel Uitkering Verkeer en Vervoer en zijn zowel verantwoord bij beleidsveld 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking als bij beleidsveld 2.4 Openbaar vervoer en beleidsveld 2.5 Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding. Een deel van de jaarbijdrage wordt gereserveerd voor bestedingen op een later tijdstip. Het betreft reserveringen voor het openbaar vervoer en infrastructuur. Voor de Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer wordt jaarlijks een verdeelplan opgesteld. Op basis van dit plan worden de middelen gecommitteerd. De realisatie van de projecten kan enkele jaren in beslag nemen. Het BDU-saldo is grotendeels gereserveerd. Deze reservering betreft o.a. de projecten rondweg Gorredijk, knooppunt Joure, Centrale As, de N381, overige gemeentelijke infrastructuur en openbaar vervoer, zoals OV-chipkaart, 3e trein Sneek en Halteplan. De reserveringen verklaren het verschil op de overlopende passiva bij de beleidsvelden 2.1, 2.4. en 2.5.

2.2 Verbetering infrastructuur Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




2.2 - Verbetering infrastructuur doelen • duurzaam veilige verbetering van de infrastructuur met kleinschalige verkeersveiligheidsmaatregelen en maatregelen voor fiets, openbaar vervoer en carpoolen. • het structureel verbeteren van de hoofdwegenstructuur (stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen) met projecten als de Centrale As, de N381, de Noordwesttangent en de rondwegen om Franeker en Buitenpost. • een regierol bij de besluitvorming en bij de voorbereiding van rijksprojecten zoals de Haak om Leeuwarden, de Traverse Harlingen in de N31 en het knooppunt Joure in de A6/A7. Ook kan sprake zijn van een financiële bijdrage van de provincie • via gebiedsgewijze samenwerking en adviezen aan gemeenten bijdragen aan een betere weginrichting op het gemeentelijke wegennet. rapportage doelenrealisatie Verbetering van de infrastructuur is in 2010 tot stand gekomen door de oplevering en het functioneel in gebruik nemen van de volgende projecten: • de verruiming van het Prinses Margietkanaal (traject Oude Schouw – Terherne en de Kufurd – Spannenburg); • de rotonde bij Winsum (N384); • de vernieuwing van de Hoofdbrug te Oosterwolde als innovatieve eerste beweegbare composietbrug in Europa;


47

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

de fietsbrug bij de brug Tjerkwerd (N359); het verstalen van de brug te Scharsterbrug; de ovonde te Dearsum (N354); de rotondes bij Steenendam en Rinsumageest (N361); de herinrichting naar Shared Space principes van de traverse Trynwâlden provinciale bushaltes (verhoogd / verbreed) in het kader van de Wet Toegankelijkheid; deeltraject oost en midden in rijksweg A7 (kruising rijksweg 7 met Lemmerweg en aanbrengen definitieve deklaag; • tweede houten brug bij project Rijksweg 7 Sneek. • • • • • • •

Gewenste resultaten Beleidsveld 2.2 - Verbetering infrastructuur 1. Voorbereiding en uitvoering van projecten conform de jaarplanning van de projecten in het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer 2010. 2. Versnelde uitvoering van projecten conform de Versnellingsagenda.

Beleid

tijd

Geld

rapportage gewenste resultaten 2.2.1 Van het uit te voeren programma worden vrijwel alle projecten conform planning uitgevoerd, maar bijna onvermijdelijk treden binnen het programma bij enkele projecten ook vertragingen op. Dit verklaart de kleur ‘geel’ op het aspect tijd. Deze vertragingen zijn het gevolg van de gewenste afstemming met groot onderhoud (N369 Kootstermolen – Kootstertille) of de noodzakelijke afstemming met gemeentelijke besluitvorming (N355 voor de inrichting van Twijzel). Ten behoeve van de noodzakelijke grondverwerving voor de N392 Rondweg Gorredijk is een onteigeningstraject in gang gezet, dit heeft ook consequenties voor de realisatiedatum. Door de vroeg invallende winter is de realisatie van de brug Vrouwbuurstermolen net niet voor de jaarwisseling gereed gekomen en is de afronding van enkele onderhoudsbaggerwerken doorgeschoven naar 2011. De aansluiting van de Rijksweg A7 op de lokale infrastructuur is met een jaar vertraagd door discussie over de vormgeving van de rijksweg aan de oostkant van Sneek. Hier is op verzoek van Rijkswaterstaat een andere aansluitvorm toegepast. De planning van de overige werkzaamheden is hierop aangepast, noodzakelijk vanwege hergebruik materialen. De over- en onderschrijdingen van de reguliere en kleine (wegen) projecten worden binnen het MPI programma verrekend. Mee- en tegenvallers binnen het project ‘Verruiming vaarweg Lemmer – Delfzijl’, uitgevoerd uit rijksmiddelen, worden binnen het project verrekend. De projecten worden in de toelichting op de investeringen nader toegelicht. Quick wins vaarwegen Het ministerie van Verkeer en waterstaat heeft voor Fryslân een subsidie van € 1,8 miljoen toegekend voor 5 projecten, onder de voorwaarde dat de regio een zelfde bedrag beschikbaar stelt voor de quick wins. Van deze projecten is de opwaardering van de Houkesloot en aanpalende gemeentelijke havens reeds aanbesteed. De aanleg van een zwaaikom bij Leeuwarden is al ver in de voorbereiding met cofinanciering vanuit het bedrijfsleven. Ook de voorbereiding van de verdieping van It Soal in Workum en de verdieping en sanering van de vaarweg Greuns/Nieuwe kanaal liggen op schema. Van dit laatste werk zal mogelijk de uitkomende bagger als funderingsmateriaal in de Noordwesttangent worden verwerkt.

48

2.2.2 De versnellingsprojecten N357/N358 Veiligheid Holwerd; N354 rotonde IJlst; Fietssnelweg Sneek–Woudsend, de realisatie van 3 kunstwerken in de N359 Bolsward–Leeuwarden en het Carpoolprogramma 2010–2012 liggen op schema. De werken in de N361 Steenendam–Rinsumageest en het saneringswerk in het Prinses Margrietkanaal nabij Uitwellingerga zijn reeds gerealiseerd. De versnelde uitvoering van de herinrichting Twijzel wacht op gemeentelijke besluitvorming over de uitvoering van projectonderdelen op gemeentelijk grondgebied waardoor dit werk minimaal een jaar later dan gepland (van 2012 naar 2013) kan worden gerealiseerd. RW 31 / Drachten Noord is niet tot uitvoering gekomen wegens ontbrekende co-financiering door RWS. Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

doelwaarde 2010

realisatie

De kleine en reguliere projecten uit het PVVP.

Projecten komen gereed in het jaar dat is gemeld in het meest recente Uitvoeringsprogramma verkeer en vervoer Het gereedkomen en de benoemde tussenstappen vinden plaats in het jaar zoals gemeld in het meest recente Uitvoeringsprogramma verkeer en vervoer

Tenminste 90%

95%

Tenminste 90%

93%

De majeure infrastructuurprojecten.


Baten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


64 0 12 77

0 500 7.675 8.175

0 500 9.205 9.705

0 0 -1.530 -1.530

0 -162 0 -162

0 162 -1.530 -1.368

16.804

3.901

3.813

88

0

88

12.367 4.264 4.420 1.108 38.963

27.581 2.792 7.675 580 42.530

9.491 2.630 9.205 580 25.719

18.090 162 -1.530 1 16.811

18.064 0 0 0 18.064

27 162 -1.530 1 -1.253

-38.886

-34.355

-16.014

-18.341

-18.225

-116


49

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten Bij de tijdelijke budgetten is bij de lasten een bedrag van € 18 miljoen doorgeschoven naar 2011. Het betreft hier restantgelden 2010 van de budgetten RSP OV (€ 3,5 miljoen), Programma bereikbaarheid Leeuwarden (€ 3 miljoen) en concrete infraprojecten provinciefonds (€ 11,5 miljoen). Bij budget RSP OV is budget doorgeschoven omdat enerzijds met reeds ontvangen rijksmiddelen de uitgaven kunnen worden betaald en anderzijds de verkenningsfase van dit project langer doorloopt dan oorspronkelijk begroot. Hierover bent u in juni 2010 separaat geïnformeerd. Bij budget Programma bereikbaarheid Leeuwarden is budget doorgeschoven omdat in de overeenkomst, die op 1 maart 2010 is gesloten tussen gemeente Leeuwarden en de provincie inzake Programma Bereikbaarheid Leeuwarden1, een ander kasritme is opgenomen dan in de begroting 2010. Voor het budget Concrete infraprojecten provinciefonds was in 2010 een bijdrage (jaartranche) voorzien aan het RSP-project Bereikbaarheid Leeuwarden1 (bijdrage aan de Haak om Leeuwarden, Westelijke Invalsweg en Drachtsterweg en omgeving). Via het provinciefonds worden deze RSP-gelden ontvangen. In 2010 zijn met het rijk en de gemeente Leeuwarden realisatieovereenkomsten getekend. Als uitwerking daarvan heeft PS in januari 2011 het realisatiekrediet voor de Haak, de Westelijke Invalsweg en de Drachtsterweg en omgeving beschikbaar gesteld. Met het Rijk is voor de Haak om Leeuwarden verder gewerkt aan de uitwerking van de financiering van het project. De uitgaven ten behoeve van het project Bereikbaarheid Leeuwarden, waar de bijdrage voor bedoeld is, is in de tijd iets naar achteren geschoven (over de jaargrens van 2010 heen), waardoor € 11,5 miljoen van het budget concrete infraprojecten provinciefonds is doorgeschoven naar 2011. Dit was nog niet voorzien bij de 2e Berap 2010. Reserves Deze reserve betreft de reserve infrastructuur, met daarin opgenomen de afspraken rijksweg A7. Aan het project A7 is minder bouwrente toegerekend dan begroot door een gewijzigd kasritme. Overlopende passiva In het Coalitieakkoord 2007-2011 is de instelling van een Mobiliteitsfonds voor Leeuwarden opgenomen. Door het Rijk worden bijdragen ad € 10,8 miljoen beschikbaar gesteld voor de bereikbaarheid van Leeuwarden. Aan deze bijdragen is de voorwaarde verbonden dat de bijdragen in een mobiliteitsfonds worden gestort. Hiervoor is een balanspost ‘overlopende passiva’ ingesteld. Het fonds is in 2010 gevoed door ontvangen rijksbijdragen ter grootte van € 10,8 miljoen en een provinciale bijdrage van € 5 miljoen. Deze bijdragen zijn als balanspost opgenomen onder de overlopende passiva. De portefeuillehouders, aangewezen door het College van de gemeente Leeuwarden en het College van GS van de provincie, beslissen over de bestemming van de middelen in het mobiliteitsfonds. Aan de gemeente Leeuwarden zijn in 2010 voorschotten betaald van ruim € 7 miljoen. Rentetoevoeging aan het fonds vindt plaats volgens de door het Rijk gestelde regels. Verantwoording van de bijdragen vanuit het mobiliteitsfonds vindt plaats via de jaarrekening (SISA). Naast het Mobiliteitsfonds voor Leeuwarden is er een regionaal RSP-mobiliteitsfonds. Dit mobiliteitsfonds wordt beheerd door SNN. In 2010 heeft de provincie vanuit dit fonds ruim € 30 miljoen rijksmiddelen ontvangen. Deze bijdragen zijn als balanspost opgenomen onder de overlopende passiva. Vanuit het fonds is in 2010 ruim € 2 miljoen aan RSP mobiliteitsfondsprojecten (Harlingen en spoorlijn Heerenveen-Groningen) besteed.

1 Het RSP-project bereikbaarheid Leeuwarden bestaat uit een bijdrage aan de Haak, Westelijke invalsweg en Drachtsterweg en omgeving. Het eerdergenoemde programma Bereikbaarheid Leeuwarden refereert in dit verband aan separate onderdelen, die in de afspraken tussen de gemeente Leeuwarden en de provincie zijn gemaakt.

50

Investeringen Bedragen x € 1.000 Afgerekende werken Opgeleverde werken Onderhanden werken totaal

Saldo per 1-1-2010 37.961 20.720 73.626 132.307

Vermeerderingen

Verminderingen

9.718 21.840 57.120 88.678

141 30.232 19.363 49.736

Saldo per 31-12-2010 47.538 12.328 111.384 171.249

toelichting investeringen Afgerekende werken In 2010 zijn de volgende projecten afgerekend : Rondweg Franeker-zuid, Rondweg Woudsend (fase 1), N358 Lutkepost-Augustinusga (fase 1), N 357 keerlussen Hijum-Finkum, N383 kruispunt Berlikum, N353 Olderberkoop, N358 afwaardering Holwerd-Metslawier fase 1, N357 afslag Stiens centrum, N917 Siegerswoude fietsvoorzieningen, N384/N917/N924 voorrangswijziging fietssnelwegen, bijdrage aan Wâldwei, Bijdrage aan Zurich-Harlingen, bijdrage aan rondweg Sneek en N353 Noordwolde-zuid. Opgeleverde werken In 2010 zijn de volgende werken opgeleverd : N924 Heerenveen-Rottum, Rijksweg A7, Carpoolvoorzieningen, N355/N356 DVM Burgum (2e fase), Brug Stroobos, N354 Hommerts-Jutrijp, N384 Winsum-noord, N361 Steenendam & Rinsumageest, herinrichting Trynwâlden en brug Oosterwolde. Vervangen brug Oosterwolde De vernieuwde Hoofdbrug te Oosterwolde (over de Opsterlandse Compagnonsvaart) is een innovatief hoogstandje als eerste beweegbare composietbrug in Europa. De brug is voor de bouwvak 2010 gereed gekomen en in bedrijf gesteld. In diverse vakbladen is gepubliceerd over deze innovatieve en architectonisch fraaie brug. Het project kent een financiële meevaller als gevolg van een gunstig aanbestedingsresultaat en het grotendeels achterwege blijven van tevoren ingeschatte risico’s. Onderhanden werken majeure projecten Rondweg Franeker Zoals eerder gemeld, kon als gevolg van een mislukte onteigening de rondweg niet in zijn geheel gerealiseerd worden. Het (grootste) gedeelte dat wel kon worden uitgevoerd is medio 2009 opgeleverd. Het geheel doorlopen van de reeds gestarte onteigeningsprocedure bleek niet nodig. Het laatste gedeelte van de rondweg kan nu conform oorspronkelijke plan worden uitgevoerd met oplevering medio 2011. N381 Drachten – Drentse grens U heeft op 10 februari 2010 ingestemd met het Realisatiebesluit van de N381 Drachten – Drentse grens. Bij het Realisatiebesluit N381 heeft u een aanvullend krediet van € 15 miljoen beschikbaar gesteld voor het meteen dubbelbaans (2x2 rijstroken) uitvoeren van het trajectgedeelte Drachten – Donkerbroek, onder de voorwaarde dat de gemeenten een substantiële bijdrage leveren. Wij hebben afgelopen jaar met de gemeenten Ooststellingwerf, Opsterland en Smallingerland onderhandelingen gevoerd over deze bijdrage. Naar verwachting zal in maart 2011 een overeenkomst getekend worden waarin de financiering van de partiële verdubbeling, inclusief een gemeentelijke bijdrage wordt geregeld. Vervolgens U heeft bij het Realisatiebesluit N381 eveneens besloten om het tracé


51

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

van de N381 juridisch-planologisch vast te leggen in een Provinciaal Inpassingsplan (PIP). Het voorontwerp PIP is conform de planning in september 2011 door ons college behandeld en heeft in de periode van 5 oktober tot en met 15 november 2010 ter inzage gelegen. Hierop zijn 47 inspraakreacties en 8 adviezen binnengekomen. Het PIP zal in 2011 verder worden afgerond, zodat in 2012 gestart kan worden met de uitvoering. N928 Rondweg Woudsend De uitvoering van de werken is in volle gang. De openstelling van de rondweg voor het wegverkeer is gepland in najaar 2011. De overige afrondende werkzaamheden (ondermeer sloop oude brug over de Welle) vinden aansluitend plaats. Over een specifiek brugonderdeel (en de daarmee samenhangende kosten) is verschil van mening ontstaan wat mogelijk nog tot een rechtsgang zou kunnen komen. De subsidie (SNN) voor de bouwweg ten behoeve van het aquaduct is inmiddels definitief vastgesteld. Het project rondweg Woudsend wordt als een geheel gezien met de bouwweg. Het restant van het budget voor de bouwweg is toegevoegd aan het budget voor de rondweg. N398 Noordwesttangent Bij de besluitvorming in februari 2010 om een extra uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen is reeds geanticipeerd op een aanbestedingsmeevaller. Hierbij is ook een motie aangenomen waarbij een autotunnel ter hoogte van de Langestraat wordt gerealiseerd. Op 1 december is er ingeschreven op het contract voor de realisatie van de Noordwesttangent. Hoewel de aanbestedingsprocedure nog niet is afgerond kan worden geconstateerd dat de aanneemsom binnen de raming blijft, inclusief de realisatie van de autotunnel ter hoogte van de Langestraat. In het contract is opgenomen dat de Noordwesttangent op 13 november 2013 moet worden opgeleverd en de rotondes bij Koarnjum en Jelsum voor 1 juli 2014. Uit het vooronderzoek Conventionele Explosieven (CE) blijkt dat er een aanwijzing is dat er CE op of in de nabijheid van het tracé van de Noordwesttangent aanwezig zijn. Een vervolgonderzoek middels detectie moet uitwijzen of hier ook inderdaad sprake van is. In het uitvoeringsbudget is dit als een risicopost opgenomen. N355 Rondweg Buitenpost Dit project is volop in uitvoering, ligt voor op schema en zal in 2011 in plaats van 2012 worden opgeleverd. Uit de prognose einde werk blijkt dat de beschikbare middelen voor dit project toereikend zijn. De rondweg gaat medio 2011 open voor verkeer. Verruiming PM-kanaal De geplande verruimingswerken liggen op schema om in 2011 binnen het beschikbare budget te worden afgerond. Als bijkomend werk zal, binnen de rijksfinanciering, de bochtaanpassing PMkanaal-Jeltesleat worden gerealiseerd. De doorlooptijd hiervan overschrijdt de beschikkingsperiode. Dit is afgestemd met Rijkswaterstaat. De formele wijziging op de beschikking moet nog worden afgegeven. Centrale As Het jaar 2010 stond in het teken van het Provinciaal Inpassings Plan De Centrale As. Op 23 juni 2010 hebben Provinciale Staten het Provinciaal Inpassings Plan (PIP) vastgesteld (het bestemmingsplan voor de weg). Daartegen kon beroep worden ingesteld bij de Raad van State en van die mogelijkheid is door appellanten gebruik gemaakt. Een en ander heeft ertoe geleid dat de inwerkingtreding van het PIP is geschorst (voorlopige voorziening). Hangende de bodemprocedure liggen daarom een aantal uitvoeringszaken stil. Parallel aan de ruimtelijke procedure loopt de ontwikkeling van de uitvoeringscontracten (techniek) en het verwerven van grond en vastgoed. In 2010 is de verdere voorbereiding gestart voor het maken van de uitvoeringscontracten. Ultimo 2010 is ruim € 60 miljoen uitgegeven, onder andere aan aankoop grond en sloop woningen.

52

De gebiedsontwikkeling met een grotendeels groen karakter is in volle gang. De gebiedsontwikkelingscommissie werkt momenteel hard aan visies voor de deelgebieden Noord, Midden en Zuid. In deze visies staat wat de kansen en ontwikkelingen zijn op het gebied van landschap, landbouw, (het benutten van kansen, trends en ontwikkelingen) leefbaarheid, en recreatie, verkeer en natuur. Om input te verzamelen voor deze visies zijn er in 2010 bijeenkomsten georganiseerd waar belanghebbenden hebben kunnen aangeven wat hun wensen zijn. Uiteindelijk zullen de visies leiden tot een ontwerpinrichtingsplan dat in het vierde kwartaal van dit jaar ter inzage zal worden gelegd. Gedeputeerde Staten stellen vervolgens het definitieve inrichtingsplan vast. In 2010 is een vrijwillig ruilverkavelingstraject in het noordelijk deel van De Centrale As gestart. Vanwege het genereerde draagvlak voor deze aanpak is een en ander ook inspiratie geweest voor een vergelijkbaar traject in het zuidelijk deel in 2011. De vrijwillige ruilverkaveling moet resulteren in een tijdig vrijkomen van de gronden voor de aanleg van De Centrale As. rijksprojecten (rijksinfrastructuur en/of medefinanciering rijk) Rijksweg A7 Sneek De tweede houten brug is eind november op zijn plek gezet. Momenteel wordt er aan de onderbouw van de brug gewerkt. Het project is nagenoeg afgerond. In 2011 vinden de laatste afrondende werkzaamheden plaats, zoals de definitieve deklaag deel Midden en het aanleggen van de fietsbrug aan de Woudvaartbrug. Tevens wordt van het onderliggend wegennetwerk van de gemeente Sneek een aantal restpunten afgerond. Verder wordt er gewerkt aan de overdracht van de rijksweg naar Rijkswaterstaat. Naar verwachting is de aansluiting van de Rijksweg A7 op de lokale infrastructuur eind 2011 klaar. Bij de begroting was nog uitgegaan van afronding van de uitvoering in 2010. Deze vertraging is het gevolg van discussie over de vormgeving van de rijksweg aan de oostkant van Sneek. Hier is op verzoek van Rijkswaterstaat een andere aansluitvorm toegepast. De planning van de overige werkzaamheden is hierop aangepast, noodzakelijk vanwege hergebruik materialen (in dit geval zand). Haak om Leeuwarden/Westelijke Invalsweg en RSP Bereikbaarheid Leeuwarden Het jaar 2010 stond voor de Haak om Leeuwarden in het teken van het Tracébesluit (TB). Op 26 februari heeft de toenmalige minister het TB vastgesteld waarna het van 7 april t/m 19 mei ter inzage heeft gelegen om zo belanghebbenden de mogelijkheid te geven beroep in te stellen bij de Raad van State. Op 17 oktober heeft de Raad van State de beroepen inhoudelijk behandeld en bij uitspraak van 17 november zijn de beroepen afgewezen, waarmee het TB onherroepelijk is vastgesteld en de realisatie daadwerkelijk plaats kan vinden. Zoals afgesproken in het BO-MIRT d.d. 18 mei 2009 ligt de ‘overall regie’ op de uitvoering van de werken uit het Programma Bereikbaarheid Leeuwarden bij de provincie en zal de provincie de realisatie van het noordelijk deel van de Haak (Marsum – Hendrik Algrawei) en de Westelijke Invalsweg Leeuwarden, voor haar rekening nemen. Rijkswaterstaat neemt het zuidelijk deel (Hendrik Algrawei – Hemriksein & aansluiting Wirdum) voor haar rekening. Afspraken over de uitvoering zijn vastgelegd in een realisatieovereenkomst d.d. 29 mei 2010. Met de gemeente Leeuwarden zijn afspraken gemaakt over de realisatie van het Programma bereikbaarheid Leeuwarden (overeenkomst d.d. 1 maart 2010). De voorbereiding van de realisatie van de provinciale projecten in het bereikbaarheidsprogramma Leeuwarden loopt volop. De grondaankoop is een eind op streek, bestekken worden voorbereid en de voorbereidingen voor het verleggen van kabels en leidingen zijn in een vergevorderd stadium. Naar verwachting gaat de schep de tweede helft van 2011 de grond in, zodat nog binnen de planning (eind 2014) het verkeer over de nieuwe Haak kan rijden. Het plan voor het project Drachtsterweg en omgeving zit momenteel in de planologische procedure. Voor het Drachtsterplein is deze inmiddels afgerond. Er waren geen beroepen. Naar verwachting zal het bestemmingsplan voor de rest van het project in de loop van 2011 onherroepelijk worden. Hiervan uitgaande zal in 2012 worden gestart met de uitvoering hiervan. De bouwtijd is ongeveer 3 jaar.


53

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

RSP Traverse Harlingen Het project wordt uitgevoerd conform de MIRT-spelregels. Het project valt onder de werking van de Crisis- en Herstelwet, hetgeen betekent dat er een verkorte Tracéwetprocedure wordt toegepast. In mei 2010 is de samenwerkingsovereenkomst tussen Rijk, Provincie en gemeente Harlingen getekend. De opdracht voor OTB-MER is in oktober gegund. Conform besluit van PS zijn de eerste stappen in de grondverwerving inmiddels gezet. RSP Knooppunt Joure en omgeving Het project wordt uitgevoerd conform de MIRT-spelregels. Het project valt onder de werking van de Crisis- en Herstelwet, hetgeen betekent dat er een verkorte Tracéwetprocedure wordt toegepast. In mei 2010 is de samenwerkingsovereenkomst tussen Rijk, Provincie en gemeente Skarsterlân getekend. De opdracht voor OTB-MER is in oktober gegund. Conform besluit van PS is het grondverwervingsproces opgestart. RSP Gebiedsontwikkeling Heerenveen De gedeelde belangen rond sport, verkeer en ruimte hebben geleid tot het opstarten van een proces om tot een samenwerkingsagenda tussen gemeente Heerenveen en Provincie te komen. Er is daarnaast een concept plan opgesteld om Heerenveen voor de langere termijn bereikbaar te houden en om de beoogde ruimtelijk-economische ontwikking te kunnen faciliteren. Het plan is afhankelijk van medewerking en financiering van het rijk. Er wordt intensief overlegd om voor de langere termijn afspraken te kunnen maken (via BO MIRT). Voor de korte termijn en een invulling van het RSP-deel - is een uitwerking langs de A32 en de evenementen gemaakt. Ook hierover vindt nog overleg plaats. RSP OV Spoor Heerenveen – Groningen Uit de vier varianten voor de ov-verbinding Heerenveen – Groningen, is gekozen voor ‘Heavyrail’. Tijdens een bestuurlijk overleg is besloten om voorafgaand aan een aanbesteding het rekentracé uit te werken, marktpartijen te benaderen om hun mening te vragen over het aanbestedingsproces en om een programma van eisen op te stellen. Voor het nader uitwerken van het rekentracé is input gevraagd van gemeenten, omwonenden langs de lijn en Rijkswaterstaat. Voor het opstellen van een programma van eisen voor de spoorlijn is ProRail gevraagd te helpen. Daarnaast zijn marktpartijen benaderd met de vraag of zij het project haalbaar achten en wat hun mening is over de aanbestedingmethodiek. Marktpartijen hebben tijdens een bijeenkomst in november aangegeven dat zij nog steeds vertrouwen hebben in het project, maar wel bedenkingen hebben bij het aanbestedingsproces. Op basis van de uitkomsten van de marktbijeenkomst is het aanbestedingsproces bijgesteld. Begin 2011 worden de resultaten van de inspanningen in 2010 ter besluitvorming voorgelegd aan het breed bestuurlijk overleg in de vorm van een procesvoorstel. In dit voorstel wordt in 2011 het bestek geschreven en vindt de aanbesteding van de spoorlijn plaats zodat begin 2012 de gunning kan plaatsvinden en de planologische procedures kunnen worden opgestart. RSP Landelijke Markt en Capaciteitsanalyse Spoor (LMCA spoor) Conform de Motie Koopmans is vanuit het budget voor Programma Hoofdfrequent Spoorvervoer € 164 miljoen (prijspeil 2010) beschikbaar gesteld om intensivering van de treindienst mogelijk te maken en kosteneffectieve maatregelen te treffen om de rijtijden tussen Noord-Nederland en de Randstad te verbeteren. In het BO MIRT Noord Nederland (najaar 2009) is besloten om in dit kader de wissels te Zwolle aan te passen ten behoeve van het sneller binnenkomen en vertrekken van de InterCity’s van en naar Noord-Nederland. De aanpassingen worden door ProRail gerealiseerd als onderdeel van de vernieuwing van het station te Zwolle. De aanpassingen zijn gereed eind 2012. De kosten bedragen circa € 46 miljoen (project van en voor de 3 noordelijke provincies).

54

In 2010 is voor Fryslân ondermeer gekeken naar de overwegveiligheid op het traject Zwolle – Leeuwarden. Concreet is op twee locaties onderzocht wat de mogelijkheden zijn om kruisingen ongelijkvloers te maken, namelijk in Wolvega en Heerenveen. • In Wolvega is een voorlopig ontwerp (VO) gemaakt voor een gecombineerde fiets-/autotunnel. In 2011 zal dit nader worden uitgewerkt, waarna gestart kan worden met de planologische procedure. • In Heerenveen bleek een tunnel niet haalbaar binnen het budget. Gekeken wordt naar een locatie elders binnen de gemeente. Onderzoek van ProRail traject Leeuwarden – Zwolle heeft aangetoond dat voor een dienstregeling met vier treinen per uur een passeerspoor voor goederenvervoer dient te worden aangelegd en de Van Harinxmabrug een knelpunt vormt. Rijk en regio achten het van belang dat met de start van de Hanzelijn op het traject Zwolle – Leeuwarden een eerste stap wordt gemaakt met de uitbreiding van de dienstregeling naar vier treinen per uur. De provincie overlegt met de NS over hoe deze stap er uit gaat zien. RSP Station Werpsterhoek De gebiedsgerichte verkenning / planstudie van ProRail is afgerond. Resultaat is dat de scope van het project een raming oplevert die niet overeenkomt met het budget van € 28 mln. In 2011 wordt gekeken hoe scope en budget wel met elkaar in overeenstemming kunnen worden gebracht en zal worden gewerkt aan een voorlopig ontwerp. RSP Spoorlijn Groningen – Leeuwarden In 2010 is door ProRail uitgezocht welke maatregelen genomen moeten worden om de extra sneltrein tussen Groningen en Leeuwarden mogelijk te maken. Het gaat om: • Aanpassing station Leeuwarden • Rijtijdverkorting Leeuwarden – Veenwouden • Dubbelspoor Zuidhorn – Hoogkerk In 2011 zal in overleg met de gemeenten door ProRail en de provincies gekeken worden op welke manier deze maatregelen uitgevoerd kunnen worden. Bruggen Skulenboarch en Kootstertille De eerste stap van de MER is uitgevoerd met als resultaat een beperking van het aantal nader te onderzoeken varianten. De resultaten hiervan komen begin 2011 beschikbaar. Vervanging brug Burgum De planstudie is afgerond en besluitvorming in GS en PS heeft inmiddels plaatsgevonden. In december 2010 is de planologische procedure voor de gekozen variant gestart. Ook is de aanvraag voor het realisatiebesluit bij het ministerie ingediend. Het besluit wordt in februari 2011 verwacht. Drempelverwijdering Boontjes Na het sluiten van een bestuursovereenkomst met het rijk in 2009 heeft de provincie een startdocument opgesteld. Vervolgens verzorgt de provincie volgens afspraak het traject van een Passende Beoordeling/Projectplan. Dit is noodzakelijk ten behoeve van het vergunningentraject en om zorgen bij belangenorganisaties weg te nemen. Deze procedure zal gedurende 2011 en het voorjaar van 2012 worden doorlopen. Deze planning is een jaar vertraagd als gevolg van het niet tijdig afronden van een door het rijk noodzakelijk geachte interne procedure. Deze procedure is nog steeds niet afgerond. Het Rijk zal volgens de huidige planning in 2012 de uitvoering voor haar rekening nemen. Er zijn zorgen ten aanzien van een tijdige (door het Rijk te plegen) realisatie.


55

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Friese merenprojecten Verruiming bedieningstijden bruggen en sluizen In 2010 is de Pilot Verruiming Bedieningstijden afgerond. De betrokken partijen (provincie Fryslân, gemeente Sneek, gemeente Boarnsterhim en gemeente Wymbritsteradiel) zijn tot de conclusie gekomen dat het verruimen van de bedieningstijden en het afschaffen van bruggelden door middel van afstandbediening in gezamenlijkheid financieel niet haalbaar is. Wel zijn de provincie en de gemeenten afzonderlijk doorgegaan om de ambitie van “Grenzeloos varen” te realiseren. Op onderdelen is dit ook gelukt. Van daaruit worden voor de meest belangrijke en kansrijke provinciale vaarwegen verdere mogelijkheden onderzocht, waarbij gastvrijheid, de bezuinigingstaakstelling en de personeels- en werkgelegenheidsontwikkeling centraal staan. Dit plan wordt u voor de zomer voorgelegd. Capaciteitsuitbreiding Johan Frisosluis In de 1e Berap 2010 is gemeld dat voor dit specifieke project gekozen is voor het aanbestedingstraject met de zogenaamde ‘Concurrentie Gerichte Dialoog’ om tussentijds te kunnen bijsturen en ook de kans op creatieve en goedkopere oplossingen mogelijk te maken. Op basis van de ingediende plannen in de 1e fase (medio september) kan worden geconstateerd dat deze procedure daadwerkelijk geleid heeft tot een aantal creatieve oplossingen. Op basis van de ingediende plannen met bijbehorende plafondbedragen en het huidige programma van eisen zullen de projectkosten lager uitvallen dan het geclausuleerde bedrag in de begroting. Medio 2011 zullen conform eerdere planning de plannen inhoudelijk aan u worden voorgelegd met het verzoek het uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen. Staande Mastroute De Staande Mastroute Grou-Leeuwarden is in 2009 in gebruik genomen. Een geschil tussen de provincie en aannemer over de wijze van grondtransport is door de aannemer aanhangig gemaakt bij de Raad van Arbitrage. De uitspraak wordt in 2011 verwacht. Na beoordeling van de claim is de verwachting dat de beschikbare middelen toereikend zullen zijn. De evaluatie van de realisatie en de administratieve en financiële afhandeling van het project worden na afronding van dit geschil afgerond. Recreatiegeul Grutte Brekken De uitvoering van dit project is in volle gang en zal in het voorjaar van 2011 afgerond worden. De prognose einde werk blijft binnen de beschikbare middelen. Binnen het project wordt een mogelijke vrijval voorzien. Deze vrijval zal worden meegenomen bij de actualisatie van de investeringen. Verlagen drempel sluis Workum De verwachting is dat dit project pas in 2012 gerealiseerd kan worden in plaats van 2011. De vertraging is veroorzaakt door een lastige en daardoor langere planvorming. Op basis van nader onderzoek is geconcludeerd dat voor het project naar alle waarschijnlijkheid de procedure Wet Waterkering doorlopen zal moeten worden. Kleine en reguliere projecten N354 Dearsum - Scharnegoutum Bij Nij Kleaster is de tweede ovonde van Fryslân in fase 1 al opgeleverd. Het 2e deel van het project, de herinrichting van de bebouwde kom van Dearsum zal nu naar verwachting in het najaar 2011 worden aanbesteed (fase 2) door een discussie met de Nutsbedrijven over de kosten voor het verleggen van kabels en leidingen. Het gehele project komt dan gereed in 2012, 1 jaar later dan gepland.

56

N355 Twijzel Met betrekking tot de herinrichting Twijzel is het moeizaam gebleken met de gemeente Achtkarspelen (financiële) afspraken te maken over uitvoering, beheer en onderhoud van de delen die op gemeentelijk grondgebied zullen worden uitgevoerd. De formele instemming van het gemeentebestuur met de plannen ontbreekt nog steeds. Mede vanwege de gevraagde financiële bijdrage komt de gemeente ook inhoudelijk terug op het ontwerp, hoewel er bij de inwoners een groot draagvlak voor bestaat. Ofschoon het een versnellingsproject was, zal het werk minimaal een jaar later dan gepland (in 2013) worden opgeleverd. N357 Stiens – Holwerd Grote delen van het project op het gedeelte Stiens - Hallum worden, in combinatie met het groot onderhoud, uitgevoerd in 2011. Hierbij hoort ook een rotonde ten zuiden van Hallum die we uitvoeren op verzoek van de gemeente. Er wordt dit jaar al gewerkt aan het verleggen van nutsleidingen. Aanpassing van het gedeelte Hallum – Holwerd is in 2012 /2013, waarbij gewerkt wordt met ‘vergevingsgezinde bermen’ om eenzijdige ongevallen te voorkomen. In het kader van het gebiedsproject Ferwerderadiel wordt meegedacht over een kwaliteitsnetwerk voor het landbouwverkeer. Op het noordelijke gedeelte Hallum - Holwerd zullen passeerstroken worden aangelegd zodat het landbouwverkeer kan uitvoegen om achteropkomend verkeer te laten passeren. N358 Lutkepost – Augustinusga In samenspraak met de Staten zijn de beleidsuitgangspunten met betrekking tot het landbouwverkeer tegen het licht gehouden. In het project Lutkepost – Augustinusga worden nu vanuit die gedachte over het gehele traject passeerstroken op de hoofdrijbaan toegevoegd, zodat doorgaand landbouwverkeer de gewenste doorstromingskwaliteit minder hindert. De keuze voor de oplossingsrichting hangt ook samen met de mogelijkheden voor het gedeelte Skieding - Uterwei in dezelfde wegverbinding (zie hieronder). De geldigheid van diverse uitvoeringsvergunningen en onderzoeken is verlopen, zodat naar verwachting het project daarom pas in 2012 kan worden opgeleverd. N358 opwaardering Skieding – Uterwei De planvorming is opgestart. De oplossingsrichting van het project Lutkepost-Augustinusga zal worden doorgezet tot Surhuisterveen. Vanaf Surhuisterveen tot de A7 zijn er veel minder fietsbewegingen maar meer autoverkeer, waardoor hier volgens de richtlijnen volstaan kan worden met een parallelweg of passeerstroken. Ook op dat traject zijn dwangpunten bij woningen en agrarische bedrijven die een gescheiden afwikkeling van fietsers en landbouwverkeer niet altijd mogelijk maken. De oplevering is sterk afhankelijk van grondverwerving en wordt nu verwacht in 2013. N369 Kootstermolen – Kootstertille Om doorstroming en veiligheid te verbeteren zouden inritten van percelen en bedrijven moeten worden gecombineerd. Hiervoor ontbreekt veelal de ruimte. Onderzoek heeft uitgewezen dat het veiligheidsniveau de laatste jaren is verbeterd en een kleine verbetering in doorstroming nog tot de mogelijkheden behoort. Zonder grootschalige sloop is er weinig meer mogelijk dan het “oppoetsen” van de bestaande wegverbinding. In samenspraak met de streek en aanwonenden wordt bekeken welke problemen nog binnen het versoberde project kunnen worden aangepakt. De uit te voeren werken worden uitgevoerd in combinatie met het aanbrengen van een nieuwe deklaag (groot onderhoud 2014). N361 Trynwâlden, Steenendam/Rinsumageest, Rhaladyk Dit project maakt deel uit van de overeenkomst met de gemeenten in het kader van de aanleg Centrale As. De herinrichting van de traverse Trynwalden naar shared space principes is aanbesteed en uitgevoerd samen


57

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

met de rotondes Steenendam en Rinsumageest. De oplevering heeft plaatsgevonden in november 2010, met uitzondering van de Rhaladyk. Deze wordt later uitgevoerd i.v.m. de vroeg ingevallen winter. Door een innovatieve aanbesteding is naast aanbestedingsvoordeel ook de periode van overlast en duur van de uitgevoerde werken drastisch ingeperkt, waarmee de uitvoeringskosten lager bleven dan begroot. De omvang hiervan is nog niet bekend omdat er nog resterende werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. N910 Stroobossertrekweg 2e fase Fase 2a van het project is uitgevoerd, op een fietsonderdoorgang en substantiële aanpassingen naar aanleiding van de evaluatie met de streek na. Nu wordt de volgende fase, het fietspad aan de oever van de trekvaart tussen Dokkum en de Terpweg nader uitgewerkt. Er wordt rekening gehouden met de kosten van de knip in de Trekweg die eventueel in het kader van de rondweg Buitenpost zal worden gerealiseerd. Deze kosten passen binnen de prognose einde werk. Er zullen in 2011 nog aanvullende werken plaatsvinden naar aanleiding van klachten over geluid, snelheid en vrachtverkeer. N392 Rondweg Gorredijk De noodzakelijke grondverwerving verloopt dermate moeizaam dat parallel aan de nog lopende onderhandelingen een onteigening wordt voorbereid. Een onteigeningtraject heeft een minimale doorlooptijd van 2,5 jaar, hierdoor vindt de oplevering naar verwachting plaats in 2014. Het project kan naar huidig inzicht nog binnen het projectbudget worden gerealiseerd. N392 Terwispel - komgrens Gorredijk Het project heeft ruim een half jaar vertraging opgelopen door de ruimtelijke procedure en het faillissement van een aannemer. Inmiddels zijn de problemen opgelost. De aanbesteding heeft plaatsgevonden in september 2010. De uitvoering loopt van najaar 2010 tot zomer 2011. Het project kan binnen de beschikbare middelen worden uitgevoerd. N354 reconstructie aansluiting IJlst Dit project is een zogenaamd versnellingsproject. Besloten is dat hier een ovonde komt. De voorbereiding daarvan is gestart. De realisatie en voortgang van de reconstructie IJlst is sterk afhankelijk van de grondaankoop. Op zijn vroegst zal de realisatie in het najaar van 2011 plaatsvinden. Het beschikbare budget is voldoende om het werk te realiseren. OV infrastructuur/ Haltevoorziening In het kader van de Wet Toegankelijkheid is het de bedoeling om 44% (ca 200 st.) van de provinciale bushaltes, de perrons te verhogen en verbreden. In de jaren 2008 t/m 2010 zijn deze aanpassingen aan de perrons uitgevoerd, waar mogelijk in combinatie met lopende projecten en groot onderhoud wegen. De resterende halten worden in drie separate tranches aangepakt. Het programma ligt op schema (47 % is gerealiseerd) en de prognose einde werk past binnen de beschikbare middelen. N393 fietssnelweg Stiens - St. Jacobiparochie Op basis van de herziene beleidsuitgangspunten (plaats van het landbouwverkeer op de weg) heeft de projectscope een aanzienlijke wijziging ondergaan, de kom van Vrouwenparochie maakt geen deel meer uit van het project doch zal in het kader van groot onderhoud later worden opgepakt. In het kader van de herprioritering programma 2 is het project aanzienlijk versoberd, de verbreding van het fietspad blijft het belangrijkste onderdeel. Afstemming met plaatselijk belang en aanwonenden moet nog plaatsvinden. Het geplande opleveringsjaar van 2012 lijkt haalbaar.

58

N353 Noordwolde Zuid Momenteel wordt het fietspad aangepast i.v.m. de gladheidsbestrijding. De bushaltes komen dichter op de hoofdweg te liggen, wat leidt tot versmalling van de hoofdweg. De in het najaar van 2010 uitgevoerde snelheidsmetingen geven een bevredigend resultaat (aldus het dorpsbelang). In het voorjaar van 2011 worden nogmaals metingen uitgevoerd. De verwachting is dat er geen aanvullende maatregelen nodig zijn. N355 Wyldpead (ontsluiting Emmaus) In samenspraak met de gemeente Tytsjerksteradiel is besloten dit project niet (verder) uit te voeren. De reeds gemaakte voorbereidingskosten zijn afgeboekt en de vrijvallende middelen zullen t.g.v. de algemene middelen vallen. N359 Lemmer rondweg/ aquaduct Lemster Sylroede Er wordt op dit moment gewerkt aan een voorkeursschetsontwerp voor de Rondweg Lemmer, welke begin 2011 opgeleverd wordt. Naast de Rondweg spelen rond Lemmer nog meer infrastructurele plannen en initiatieven, deze zijn allen in de Ontwikkelagenda Lemmer in beeld gebracht. De financiering van de Rondweg Lemmer loopt mee met de Begroting 2012 een voorstel worden ingediend; momenteel is alleen een bijdrage van € 15 miljoen voor het aquaduct financieel gedekt. Op basis van de resultaten van het uitgevoerde onderzoek zal bepaald worden of in de Rondweg zodanige knelpunten zijn dat in 2011/ 2012 versneld maatregel(en) moeten worden uitgevoerd. Hiervoor is nog circa € 1,5 miljoen beschikbaar. N928 Opwaardering Woudsend – Balk De planvorming van het project is afgerond voor het traject Woudsend - Harich. De problematiek m.b.t. de ontsluiting van een bedrijf in Balk zal opgelost worden tussen het bedrijf en de gemeente Gaasterlân – Sleat zodat dit niet tot een scope-uitbreiding van het project leidt. Het streven is het werk conform planning eind 2011 op te leveren maar dit is afhankelijk van noodzakelijke grondaankoop en een discussie met de Nuts – Telecombedrijven over de kostenverdeling. N359 Stroomweg Bolsward - Leeuwarden Voor de kruispunten Winsum, Hûns – Leons en Hilaard is per kruispunt in overleg met de omwonenden een voorkeursvariant bepaald. De varianten zijn respectievelijk een halfklaverbladoplossing, een fietstunnel en een autotunnel. Een kostenraming geeft aan dat de drie kruispunten niet binnen het beschikbare budget gerealiseerd kunnen worden. De voorkeursplannen worden uitgewerkt naar een Voorlopig Ontwerp met een bijbehorende (nauwkeurigere) kostenraming. Op dat moment kan bezien worden of (mogelijk met aanvullende financiering) alle drie de kruispunten aangepakt kunnen worden, dan wel dat slechts twee kruispunten aangepakt worden. In het laatste geval zal naar alle waarschijnlijkheid de fietstunnel Hûns – Leons in een later stadium gerealiseerd worden. N359 Kruispunten Workum (T- aansluiting Workum) Doordat onteigening voor dit project noodzakelijk bleek en dit hier een ongewis traject dreigde te worden is besloten de plannen aan te passen. Het is uit verkeerskundig oogpunt mogelijk de aansluiting van Workum op een andere manier te realiseren, zonder onteigening maar met ingrijpende aanpassingen aan het brugdek van de Sudergoabrêge. De projectkosten voor dit alternatieve plan zijn ongeveer even hoog als van het oorspronkelijke plan. De verwachting is nu dat het project nog in 2011 opgeleverd kan worden.


59

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Brug Vrouwbuurtstermolen Het project zou eind 2010 worden opgeleverd maar kan door vertraging in de toetsingprocedure en het vroeg invallen van de vorstperiode pas begin 2011 opgeleverd worden. Het project heeft een financiële meevaller als gevolg van een gunstig aanbestedingsresultaat en het achterwege blijven van ingeschatte risico’s. N356 Reconstructie kruispunt Broeksterwoude (Centrale As organisatie) Het werk is december 2009 opgeleverd, de aanneemsom ligt binnen de raming. Er is meerwerk ontstaan door onverwachte werkzaamheden als gevolg van dichtheid ligging kabels en leidingen. Daarnaast heeft de aannemer een claim ingediend vanwege stagnatiekosten welke thans in behandeling is bij de provincie. Overige projecten Quick win baggeren Houkesleat Voor dit werk is een rijksbeschikking verleend voor zowel het gemeentelijke als het provinciale deel van de werkzaamheden. De cofinanciering bestaat uit een bijdrage van het Fries Meren Project en een bijdrage uit het MPI. Met de gemeente Sneek is een samenwerkingsovereenkomst gesloten met betrekking tot de voorbereiding en uitvoering van het baggerwerk. Met een aannemerscombinatie is een gebruiksovereenkomst gesloten in verband met de benodigde depotruimte. De aanbesteding heeft in december 2010 plaatsgevonden. Uitvoering zal – overeenkomstig de beschikkingsvoorwaarde van het Rijk - plaatsvinden in 2011. Naar verwachting zullen de werkzaamheden binnen het beschikbare budget worden uitgevoerd. Quick win baggeren Zwaaikom Leeuwarden Voor dit werk heeft de Provincie een rijksbeschikking voor 50% van de kosten gekregen. U heeft ingestemd met co-financiering vanuit het bedrijfsleven. Momenteel wordt gewerkt aan een overeenkomst met het bedrijfsleven waarin de financiering wordt vastgelegd. De voorbereiding van de werken is inmiddels gestart; de uitvoering zal in het najaar van 2011 plaatsvinden. De provincie is formeel opdrachtgever. De overeenkomst zal in april 2011 in uw staten aan de orde komen. Quick win baggeren Wiide Greons Ten behoeve van de bereikbaarheid van de bedrijven in Leeuwarden Oost heeft de provincie een rijkssubsidie van 50% in de kosten gekregen. Co-financiering vindt plaats uit een provinciaal saneringsbudget en uit het baggeronderhoudsbudget. De intentie is om het vrijkomende bodemmateriaal na bewerking toe te passen als funderingsmateriaal in het project Noordwest Tangent. Hiermee wordt een win-win situatie gecreëerd en wordt invulling gegeven aan de doelstelling duurzaamheid. Nader onderzoek naar de kwaliteit van de waterbodem moet aantonen of de gewenste toepassing realiseerbaar is. In het voorjaar van 2011 is hier duidelijkheid over. De uitvoering zal aansluitend starten en moet in 2011 worden afgerond.

60

2.3 Instandhouding provinciale infrastructuur Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




2.3 - Instandhouding provinciale infrastructuur doelen Wij onderhouden de provinciale infrastructuur (wegen en vaarwegen) op een niveau dat in overeenstemming is met de geldende regelgeving, en dat in technische zin voldoende is; dat wil zeggen constructief veilig en functioneel. Wij heffen achterstanden in het onderhoud op. rapportage doelenrealisatie Uit de technische schouw (gehouden eind 2009), komt naar voren dat de huidige kwaliteit van de verhardingen (wegen) voldoende is (basis). Er is nog een beperkt aandeel op kwaliteitsniveau laag. Bij het onderdeel kunst- en oeverwerken heeft een aanzienlijk deel van het areaal nog een lage kwaliteit. Vanaf begroting 2007 is voor achterstallig groot onderhoud en rehabilitatie over de periode 2006 t/m 2011 een bedrag van € 1,4 miljoen opgenomen. Het inlopen van de achterstanden in het onderhoud loopt volgens planning. Voor het verstalen van houten brugdekken is voor de periode 2006 t/m 2010 een tijdelijk budget van € 2,0 miljoen beschikbaar gesteld. Gewenste resultaten Beleidsveld 2.3 - Instandhouding provinciale infrastructuur Beleid 1. Het uitvoeren van het jaarlijks terugkerend onderhoud (jto) en het niet jaarlijks terugkerend onderhoud (njto)van de provinciale infrastructuur zoals vastgelegd in de onderhoudsbeleidskaders. 2. Het inlopen van de onderhoudsachterstanden conform het onderhoudsbeleidsplan. 3. De bediening van bruggen en sluizen volgens de provinciale besluitvorming en conform overeenkomsten met derden. 4. De beoordeling van verzoeken om ontheffingen en vergunningen op grond van de Wegenverordening en de Vaarwegenverordening. 5. Het opstellen van een (meerjaren)programma met locaties waar openbare verlichting wordt aangelegd, verwijderd en vervangen.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 2.3.1 In 2010 zijn de budgetten voor jaarlijks terugkerend en niet jaarlijks terugkerend onderhoud overschreden. Voor een verklaring van deze overschrijding wordt verwezen naar Toelichting exploitatie, onderdeel structurele budgetten. 2.3.3 In 2010 is de Pilot Verruiming Bedieningstijden afgerond. De betrokken partijen (provincie Fryslân, gemeente Sneek, gemeente Boarnsterhim en gemeente Wymbritsteradiel) zijn tot de conclusie gekomen, dat


61

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

het verruimen van de bedieningstijden en het afschaffen van bruggelden door middel van afstandbediening in gezamenlijkheid financieel niet haalbaar is. Wel zijn de provincie en de gemeenten afzonderlijk doorgegaan om de ambitie van ‘Grenzeloos varen’ te realiseren. Op onderdelen is dit ook gelukt. Van daaruit wordt voor de meest belangrijke en kansrijke provinciale vaarwegen verdere mogelijkheden onderzocht, waarbij gastvrijheid, de bezuinigingstaakstelling en de personeels- en werkgelegenheidsontwikkeling centraal staan. Dit plan wordt u voor de zomer voorgelegd. 2.3.5 Het uitvoeringsprogramma kan worden opgesteld na besluitvorming over de beleidsnotitie openbare verlichting. Deze besluitvorming is in 2010 opgeschoven in afwachting van de vaststelling van de kadernota 2011 en de kaders voor de begroting 2011. Hierdoor zal het uitvoeringsprogramma medio 2011 gereed zijn. Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

doelwaarde 2010

realisatie

De provinciale infrastructuur wordt onderhouden overeenkomstig de vastgestelde Onderhoudsbeleidskaders. De in de Onderhoudsbeleidskaders specifiek benoemde onderhoudsachterstanden worden ingelopen volgens planning.

Onderhoudsniveau, bepaald op basis van een schouw.

100%

100%

De werken worden uitgevoerd in het jaar zoals gemeld in het meest recente Uitvoe ringsprogramma verkeer en vervoer

100%

100%


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Overlopende passiva totaal Baten

62

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


2.381

2.197

2.146

51

0

51

2 0 8.644 11.026

160 6.544 0 8.901

14 6.706 0 8.866

146 -162 0 35

0 0 0 0

146 -162 0 35

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

15.727

16.463

17.741

-1.278

0

-1.278

1.878 0 3.661 19.677 40.942

2.348 6.551 0 16.844 42.205

2.139 6.714 0 16.756 43.349

209 -163 0 88 -1.144

57 0 0 0 57

152 -163 0 88 -1.200

-29.916

-33.305

-34.483

1.178

-57

1.235

toelichting exploitatie Structurele budgetten De overschrijding op de lasten wordt met name veroorzaakt door: • hogere kosten van gladheidsbestrijding (€ 900.000) door het vroeg invallen van een lange vorstperiode aan het einde van het jaar; • hogere kosten van depotbeheer (€ 200.000) door hogere kosten voor op orde houden van depot Trijehûs. Deze kosten worden normaliter gedekt door een opslag op het storttarief, hetgeen ook tot hogere baten leidt. In 2010 is echter overwegend bagger uit provinciale werken ingebracht, waarop niet in alle gevallen het hogere opslagtarief in rekening is gebracht. De reden hiervoor is dat vanuit provinciale projecten schone baggerspecie geleverd is die noodzakelijk is om het depot in de toekomst te kunnen afdekken. Een deel van de stortkosten is/wordt pas in 2011 verrekend, waardoor er in 2010 in verhouding te weinig inkomsten zijn gegenereerd; • hogere doorbelaste kosten voertuigen (€ 250.000) door uitbreiding wagenpark, prijsstijging auto rijden in het algemeen en hogere kosten nieuwe leaseauto’s. De hogere kosten van de overgang naar milieuvriendelijkere leaseauto’s in 2010 kunnen gedeeltelijk worden gedekt door vrijvallende afschrijvingslasten bij de bedrijfsvoering. In 2011 wordt de resterende dekking voor de voertuigen geregeld. • hogere kosten bedienen kunstwerken (€ 150.000) doordat kosten ten gevolge van de inzet gemeentelijk personeel op provinciale bruggen over de jaren 2008, 2009 en 2010 in één keer in 2010 door de gemeenten in rekening zijn gebracht ; • een onderschrijding op het provinciale deel van de personeelskosten GrootScheepsVaarWater (GSVW) (€ 250.000) als gevolg van uitstel van projecten in verband met problemen bij de benodigde grondaankopen. Tijdelijke budgetten Bij de tijdelijke budgetten is het saldo van de afwijkingen op de baten en lasten bijna nihil. Bij de lasten is een bedrag van € 53.000 doorgeschoven naar 2011. Het betreft hier verplichte gelden voor verdieping provinciale vaarwegen, die niet meer in 2010 tot besteding konden komen door vertraging van projecten door de vroeg intredende winter en het later beschikbaar zijn van het benodigde baggerdepot. Voorzieningen Het beheer en onderhoud GrootScheepsVaarWater (GSVW) is ondergebracht in een voorziening. Hieruit worden verbeteringswerken aan het Prinses Margietkanaal en Van Harinxmakanaal gefinancierd.


63

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Investeringen Bedragen x € 1.000 Afgerekende werken Opgeleverde werken Onderhanden werken totaal

Saldo per 1-1-2010 0 0 776 776

Vermeerderingen

Verminderingen

0 0 35 35

0 0 0 0

Saldo per 31-12-2010 0 0 811 811

toelichting investeringen Onderhanden werken Het betreft het baggerdepot Zuidwest Friesland 2e fase. De onderhandelingen met de gemeente Lemsterland over bestemmingsplanwijzigingen voor het depot Follegasloot zitten in een impasse. Er is momenteel geen zicht op een oplossing op korte termijn.

2.4 Openbaar Vervoer (OV) Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




2.4 – Openbaar Vervoer doelen Wij zorgen dat het openbaar vervoer zo goed mogelijk is afgestemd op de behoefte van de reizigers en dat elke stad en elk dorp in Fryslân dagelijks bereikbaar is met een vorm van openbaar vervoer. Daarbij betrekken wij de conclusies en aanbevelingen van de Noordelijke Rekenkamer in het onderzoek naar de aanbesteding van het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer wordt verbeterd, vooral op de sterke relaties, zoals het regionale spoor. Dankzij het beschikbaar komen van middelen in het kader van het RSP kunnen gerealiseerd worden de spoorprojecten Leeuwarden – Groningen, Heerenveen – Groningen, station Werpsterhoek en capaciteitsvergroting en overwegveiligheid op Leeuwarden – Zwolle. Daarnaast vergroten wij de capaciteit op het baanvak Leeuwarden – Sneek en vergroten wij de betrouwbaarheid op Leeuwarden – Harlingen. rapportage doelenrealisatie Wij hebben in 2010 in samenwerking met de vervoerders een provinciebrede informatieronde gehouden omtrent de werking van het openbaar vervoer met daarin specifiek aandacht voor het Individuele Openbaar Vervoer. Er heeft een uitbreiding van de treindienst plaatsgevonden op de baanvakken Leeuwarden-Sneek (3 treinen per uur) en Leeuwarden-Groningen (extra sneltreinen ‘s avonds en in de weekends). In 2010 zijn we gestart met de oprichting van een eigen datawarehousesysteem ten behoeve van informatievoorziening en monitoring van het OV.

64

Daarnaast heeft de visie omtrent halte- en stationsvoorzieningen vorm gekregen. Deze visie is inmiddels bijna afgerond. Ten aanzien van duurzaamheid in het OV zijn er duidelijke keuzes gemaakt, zodat hierover in de volgende bestekken duidelijke doelstellingen kunnen worden opgenomen. Gewenste Resultaten Beleidsveld 2.4 – Openbaar Vervoer 1. De OV-concessies worden zodanig beheerd dat de vervoerders aan de reizigers leveren wat met de provincie is afgesproken 2. Verbetering van de haltevoorzieningen langs de provinciale wegen 3. Stimulering gemeenten ter verbetering toegankelijkheid van de gemeentelijke haltes 4. Continuering van de regeling korting scholieren OV 5. De spoorwegprojecten overeenkomstig de afspraken inzake RSP zijn in voorbereiding 6. Uitbreiding capaciteit baanvak Leeuwarden - Sneek naar 3 treinen per uur 7. Aanbesteding concessie Qliner 315

Beleid

tijd

Geld

toelichting 2.4.2 Verbetering van de haltevoorzieningen vindt plaats nadat de visie OV-infra (gereed begin 2011) is vastgesteld en verwerkt in een beleids-/uitvoeringsplan. Aanpassing van haltes zal daardoor niet eerder dan in 2011 een aanvang nemen. 2.4.3 Er is achterstand in de realisatie bij de gemeenten. Wel wordt aangegeven het gewenste aantal toegankelijke haltes bij einde planning in 2015 gerealiseerd te hebben. 2.4.4 Door beperkt gebruik van de regeling voor schooljaar 2009/2010 is er in 2010 een vrijval van € 156.000 ontstaan. Op 23 juni 2010 heeft u besloten dat de regeling voor korting op OV-abonnementen voor 16- en 17-jarige scholieren niet wordt voortgezet voor de schooljaren 2010-2011 en 2011-2012.


65

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Baten Overlopende passiva totaal Baten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


38.189 38.189

44.696 44.696

39.723 39.723

4.973 4.973

0 0

4.973 4.973

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

43

73

71

2

0

2

180 38.803 741 39.767

144 44.949 701 45.867

-12 39.864 700 40.622

156 5.085 1 5.245

0 0 0 0

156 5.085 1 5.245

Baten - lasten

-1.578

-1.171

-900

-272

0

-272

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten De vrijval in 2010 bedraagt € 156.000. Het betreft vrijval op het project Korting voor OV scholieren voor het schooljaar 2009/2010 doordat het aantal gebruikers van de kortingsregeling is achter gebleven bij de verwachting. Overlopende passiva De overlopende passiva hebben betrekking op de Brede Doel Uitkering Verkeer en Vervoer en zijn zowel verantwoord bij beleidsveld 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking als bij beleidsveld 2.4 Openbaar vervoer en beleidsveld 2.5 Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding. Een deel van de jaarbijdrage wordt gereserveerd voor bestedingen op een later tijdstip. Het betreft reserveringen voor het openbaar vervoer en infrastructuur. Voor de Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer wordt jaarlijks een verdeelplan opgesteld. Op basis van dit plan worden de middelen gecommitteerd. De realisatie van de projecten kan enkele jaren in beslag nemen. Het BDU-saldo is grotendeels gereserveerd. Deze reservering betreft o.a. de projecten rondweg Gorredijk, knooppunt Joure, Centrale As, de N381, overige gemeentelijke infrastructuur en openbaar vervoer, zoals OV-chipkaart, 3e trein Sneek en Halteplan. De reserveringen verklaren het verschil op de overlopende passiva bij de beleidsvelden 2.1, 2.4. en 2.5.

66

2.5 Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




2.5 - Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding doelen Uiteindelijk zijn het de gebruikers die met hun gedrag bepalen hoe veilig het verkeer is en in welke mate gebruik wordt gemaakt van milieuvriendelijke vervoerwijzen. Het is dus van belang dat weggebruikers bewust zijn van de risico’s in het verkeer, dat ze weten hoe ze zich hiertegen kunnen beschermen en hoe ze hun gedrag kunnen aanpassen aan de verkeerssituatie. Ook is het essentieel dat inwoners van Fryslân op de hoogte zijn van de beschikbare voorzieningen op het gebied van fietsen, openbaar vervoer en carpoolen, zodat ze hier ook daadwerkelijk meer gebruik van kunnen maken. rapportage doelenrealisatie Het jaar 2010 was het laatste jaar van het Meerjarenprogramma Gedragsbeïnvloeding Verkeersveiligheid. Belangrijk doel in dat plan was het toekennen van het Verkeersveiligheidslabel aan scholen voor basisonderwijs. In november 2010 is het 100ste Label uitgereikt en er zijn nog steeds nieuwe scholen die dit traject ingaan. Het aantal verkeersdoden is lager dan ooit; ook het aantal ernstig verkeersgewonden begint nu te dalen. Al een aantal jaren zijn de activiteiten die georganiseerd worden voor jonge rijbewijsbezitters praktisch volgeboekt; bewijs van een aansprekend product en goede hoop op positieve effecten. In de nabije toekomst zal ook aandacht besteed worden aan de verkeersveiligheid van de groeiende groep ouderen in het verkeer. Gewenste Resultaten Beleidsveld 2.5 - Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding 1. Voorlichting voor verkeersdeelnemers door vervolgen meerjarige campagnes verkeersveiligheid en gedragsbeïnvloeding 2. Permanente verkeerseducatie voor iedere leeftijdsgroep en iedere wijze van verkeersdeelname 3. Corrigeren verkeersonveilig gedrag door verkeershandhaving en aanbieden van hulpmiddelen 4. Ondersteuning gemeenten bij het bevorderen van de verkeersveiligheid 5. Uitvoering Strategisch meerjarenplan verkeersveiligheid 2010-2025 6. Samenwerking met traditionele veiligheidspartners en nieuwe organisaties en instellingen

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 2.5.2 Het doel voor 2010 was dat 125 scholen voor basisonderwijs het verkeersveiligheidslabel behaald zouden hebben. Voor 105 scholen is dat realiteit, een 20-tal scholen is momenteel bezig met het traject tot behalen van het label. Er is inmiddels veranderd van Labelorganisatie; VVN Fryslân heeft dit van CEDIN overgenomen.


67

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

doelwaarde 2010

prognose

Permanente verkeerseducatie; aandacht voor jongeren Permanente verkeerseducatie; aandacht voor jongeren

Aantal scholen met het verkeersveiligheidslabel

125

105 gelabeld 20 in traject

Bijeenkomsten voor jonge automobilisten

16

16


Baten Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


27 27

0 0

265 265

-265 -265

0 0

-265 -265

7 1.648 0 1.655

8 0 145 153

7 265 145 417

1 -265 0 -264

0 0 0 0

1 -265 0 -264

-1.628

-153

-152

-1

0

-1

toelichting exploitatie Overlopende passiva De overlopende passiva hebben betrekking op de Brede Doel Uitkering Verkeer en Vervoer en zijn zowel verantwoord bij beleidsveld 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking als bij beleidsveld 2.4 Openbaar vervoer en beleidsveld 2.5 Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding. Een deel van de jaarbijdrage wordt gereserveerd voor bestedingen op een later tijdstip. Het betreft reserveringen voor het openbaar vervoer en infrastructuur. Voor de Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer wordt jaarlijks een verdeelplan opgesteld. Op basis van dit plan worden de middelen gecommitteerd. De realisatie van de projecten kan enkele jaren in beslag nemen. Het BDU-saldo is grotendeels gereserveerd. Deze reservering betreft o.a. de projecten rondweg Gorredijk, knooppunt Joure, Centrale As, de N381, overige gemeentelijke infrastructuur en openbaar vervoer, zoals OV-chipkaart, 3e trein Sneek en Halteplan. De reserveringen verklaren het verschil op de overlopende passiva bij de beleidsvelden 2.1, 2.4. en 2.5.

68


69

Jaarverslag 2010

Wetter 70

FrySlân:

iepen en eiGen

3.3 programma 3 - Wetter Portefeuillehouder: C. Schokker-Strampel I. Beliedsdoel(en) foar it programma Wat woene wy berikje en wat hat it programma koste? It hawwen en hâlden fan in feilige en bewenbere provinsje en it yn stân hâlden en fersterkjen fan sûne en fearkrêftige wettersystemen, wêrby’t in duorsum gebrûk garandearre bliuwt. It giet dêrby om wettersystemen, wêrby´t ekonomyske en ekologyske ûntwikkelingen mei elkoar yn lykwicht binne. De provinsje hat op it mêd fan de wetterhúshâlding wetlik in regissearjende rol tadield krigen. It giet dêrby om it fêststellen fan it beleidsramt foar it wetterbehear, it tafersjoch op de wetterbehearders en de organisaasje fan it wetterbehear yn de provinsje. It nimmen fan de maatregels en it beteljen dêrfan is oan de wetterbehearders; dat is benammen Wetterskip Fryslân foar de regionale wetters. Mei Wetterskip Fryslân wurdt alle jierren it Útfieringsprogramma Wetterbehear Fryslân fêststeld. Yn dy kontekst hawwe wy, yn nau oparbeidzjen mei Wetterskip Fryslân, wurke oan it opstellen fan it tredde Wetterhúshâldingsplan (WHP3). Op 4 novimber 2009 is dat definityf fêststeld. It wetterbelied foar 6 jier (20102015) hawwe wy yn dat plan beskreaun yn trije beliedsfjilden: wetterfeiligens, genôch wetter en skjin wetter. Dy yndieling is ek de basis foar de opset fan it programma ‘Wetter’ yn de begrutting. Realisaasje doelen 2010 Hoe stiet it mei de doelstellings fan de beliedsmêden?

Doel Wat woenen wy berikke?

Winske risseltaat Wat hawwe wy dêrfoar dien?

€ Wat hat it beliedsmed koste?

3.1 Wetterfeiligens 3.2 Genôch Wetter 3.3 Skjin Wetter It útfieren fan de maatregels en aktiviteiten yn it Útfieringsprogramma Wetterbehear Fryslân is yn 2010 oer it generaal goed ferrûn. Mear as 40 ôfspraken binne goed neikaam. Nochris 14 maatregels en aktiviteiten is mei begûn; dy sille yn de rin fan 2011 ôfsletten wurde. By de trije beliedsmêden komt dat ek oan ‘e oarder. Oer de útfiering fan it programma prate wy, yn it ramt fan it tafersjoch op it wetterskip, alle jierren yn jannewaris mei it bestjoer fan it wetterskip, oan de hân fan de behearrapportaazje (evaluaasje fan de ôfspraken). Dan meitsje wy ek ôfspraken foar it nije jier. De rapportaazje en it oanpaste programma wurde alle jierren foar kundskip tastjoerd oan Provinsjale Steaten en it Algemien bestjoer fan it wetterskip. Mei it fangen fan de wetterkninen giet it de goede kant út. It doel fan 0,25 fangsten yn ‘e oere is yn 2010 omtrint helle. De tredde hifking foar de primêre kearings is ferslach oer dien. It opstellen fan de Wettergebietsplannen rint wat efter op it WHP3-skema, mar yn 2010 hawwe wy in flinke slach makke mei de pilot Wettergebietsplannen Keningsdjip en Dongeradielen; mei de Grutte Wielen derby giet it meiinoar om 57.000 ha. Mei it ûndersyk yn 2010 nei it sâlter wurden fan de grûn yn it noardlike Fryske klaaigebiet (lykas CLIWAT) witte wy no mear oer dy problematyk. Dy ynformaasje kinne wy brûke by it bepalen fan it Winske

programma 3 - Wetter

71

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Peilbehear yn dy gebieten. Yn bygelyks it Fochteloërfean, it Bûtenfjild en de Âlde Feanen (foaral Lânynrjochting) binne yn 2010 maatregels útfierd om it ferdroegjen fan dy natuergebieten te kearen. Mei-inoar is op syn minst 700 hektare ynrjochte. Begjin 2010 is it Frysk Bestjoersakkoart Wetterstring ôfsluten mei alle Fryske gemeenten, Wetterskip Fryslân en Vitens. Dat akkoart is yn 2010 útwurke ta it útfieringsprogramma 2011-2015. Yn it projekt Skjin wetter foar Mozambyk is mei it bouwen fan de sanitêre foarsjennings op skoallen en op de iepenbiere plakken úteinset. De lokale bestjoerders fan de fjouwer stêden dy‘t oan it projekt dêr meidogge, fiele harren mear belutsen. It projekt stiet heech op de wurklist fan de nasjonale oerheid fan Mozambyk en fan de Nederlânske ambassade. ynset fan middels fan it folsleine programma De ynset fan middels fan it folsleine programma wurdt yn ûndersteande tabel presintearre. De taljochting op de eksploitaasje en oerrinnende passiva stiet by de trije beliedsmêden: wetterfeiligens, genôch wetter en skjin wetter. Eksploitaasje Bedraggen x € 1.000

Realisaasje 2009

Begrutting 2010 nei wiziging

Baten 3.1 Wetterfeiligens 3.2 Genôch Wetter 3.3 Skjin Wetter Baten mei-inoar

71 926 29 1.026

0 913 20 933

80 1.898 20 1.998

lesten 3.1 Wetterfeiligens 3.2 Genôch Wetter 3.3 Skjin Wetter lesten mei-inoar

4.148 1.223 153 5.524

2.968 1.854 917 5.739

-4.498

-4.806

Baten - lesten

Rekken Ofwiking 2010 begrutting/ rekken

Mutaasjes reserves

Restant ôfwiking begrutting /rekken

-80 -985 0 -1.064

0 0 0 0

-80 -985 0 -1.064

2.911 2.762 882 6.555

57 -908 35 -816

0 0 0 0

57 -908 35 -816

-4.557

-249

0

-249

2010 933

2011 913

2012 913

2013 913

2014 907

0

0

0

0

0

933

913

913

913

907

Oansluting tusken 2e Berap 2010 en de Jierstikken 2010 Bedraggen x € 1.000 Baten begrutting o/m 2e Berap 2010 Begruttingswizigings (BW): Begruttingswizigings mei-inoar Baten begrutting o/m Jierstikken 2010

72

Bedraggen x € 1.000 lesten begrutting o/m 2e Berap 2010

2010 5.711

2011 3.403

2012 3.574

2013 3.571

2014 4.149

0

-19

-19

-19

-19

DS: DS bedriuwsfiering

29

58

0

0

0

Begruttingswizigings mei-inoar

29

39

-19

-19

-19

5.739

3.442

3.555

3.552

4.129

-4.806

-2.529

-2.642

-2.638

-3.222

Begruttingswizigings (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 novimber 2010

lesten begrutting o/m Jierstikken 2010 Baten-lesten

II Beliedsmêden 3.1 Wetterfeiligens Wat hawwe wy dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moasten)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de beliedsmêden?




3.1 Wetterfeiligens doelen • Fan de primêre wetterkearings foldocht 80%, op basis fan de 2e hifking (2006), oan de wetlike feilichheidsnoarmen. Oant 2015 wurde 12 dykfersterkingsplannen (8 dêrfan oant en mei 2013) útfierd om de kearings op oarder te bringen. • De regionale wetterkearings, lykas de boezemkaaien, de Lauwersmardyk en de eardere seediken, moatte foldwaan oan de provinsjale feilichheidsnoarmen. De behearders soargje derfoar dat de kearings op oarder binne en hifkje de kearings geregeldwei oan de jildende noarmen. • Fersterkings fan de wetterkearings wurde sa útfierd dat oan de romtlike kwaliteit by-droegen wurdt. Yn de romtlike oardering wurdt rekken hâlden mei it (takomstige) romtebeslach fan de wetterkearings. • De Ôfslútdyk is in projekt dêr’t de feilichheidsopjefte yn ‘e breedte yn útwurke wurdt. Wy koersten foar dat projekt op in foarkarbeslút fan it Ryk yn 2010. • De wetterskippen soargje der ek foar dat der gjin skea troch wetterkninen en beverrotten oan de kearings ûntstiet. Yn fjouwer jier tiid wolle wy fan de 0,45 fangsten yn ‘e oere oergean nei 0,25 fongen wetterkninen yn ‘e oere.


73

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

rapportaazje realisaasje doelen De doelen binne yn WHP3 formulearre foar de perioade fan 6 jier (2010-2015). De dykfersterkingsplannen foar de primêre kearings binne basearre op de hifking fan 2006. Nei it útfieren fan de dykfersterkingsplannen sille dy diken wer foldwaan oan de wetlike noarmen. Út de 3e hifking dêr ‘t wy begjin 2011 oan it Ryk ferslach oer útbringe, docht bliken dat diken op ‘e nij net oan de noarmen foldogge; der sille nije fersterkings nedich wêze. Dy sille, sa ferwachtsje wy, nei de planperioade fan 2010-2015 útfierd wurde. It Ryk hat yn 2010 net in foarkarbeslút foar de oanpak fan de Ôfslútdyk naam. Dat wurdt no 2011. De wâls- en kaaiprojekten wurde, mei ynset fan middels út u.o. it pMJP, safolle mooglik yntegraal útfierd en sa goed mooglik romtlik ynpast. It heljen fan de doelen foar de feiligens fan de regionale kearings, benammen dy foar de boezemkaaien, yn de tiid dy’t dêrfoar ôfpraat is, stiet ûnder druk. Wetterskip Fryslân hat besluten om yn 2010 en 2011 op de útfiering fan it opknapprogramma foar de kaaien te besunigjen. Dêr sille wy noch mei it Wetterskip oer yn petear, want as dat trochlutsen wurdt nei de kommende jierren, soe dat betsjutte kinne dat yn 2019 net oeral oan de provinsjale noarmen foldien wurdt. Mei it fangen fan de wetterkninen giet it de goede kant út. It doel fan 0,25 fangsten yn ‘e oere is yn 2010 omtrint helle. Winske resultaten Beliedsmêd 3.1 - Wetterfeiligens 1. Wetterskip Fryslân fiert it dykfersterkingsprogramma foar de primêre wetterkearings en opknapprogramma foar de kaaien by de Fryske boezem del neffens de plenning út. 2. By de útfiering fan de programma’s wurdt it LNC-ôfwagingsramt (lânskip, natuer en kultuer) brûkt en binne ynnovative en yntegrale oplossings konkreet makke. 3. Deputearre Steaten advisearje oer it sânsuppleesjeprogramma op de Waadeilannen, yn relaasje mei de ôfspraken oer it dynamysk kustbehear. Feiligens is dêrby it útgongspunt . 4. De eksakte reservearringssônes fan de primêre wetterkearings binne yn de lêger fan de wetterkearingbehearders en yn de bestimmingsplannen fan de gemeenten opnaam. 5. De regionale kearings binne troch de gemeenten yn harren bestimmingsplannen fêstlein. 6. De wize fan hifkjen op feiligens fan de Lauwersmardyk wurdt yn 2010 fêstlein. Neigien wurdt oft in romtlike reservearring ek nedich is. 7. It boubelied foar de reservearringssônes foar primêre wetterkearings wurdt foarm en ynhâld oan jûn; foar de boezem en yn polders wurdt safolle mooglik heech genôch boud. 8. By romtlike ûntjouwings is foarútrûn op de takomstige binende boezemwetterstannen. 9. De kategory C primêre wetterkearings is hifke en de feilichheidshifking III ferrint neffens de plannen.

74

Belied

tiid

Jild

Beliedsmêd 3.1 - Wetterfeiligens 10. Mei it Wetterkip Fryslân wurdt in Plan fan Oanpak opsteld om yn de planperioade, yn oparbeidzjen mei oare oerheden, dúdlik oan te jaan wat de ferantwurdlikheden binne yn de bûtendykse gebieten. Yn dy gebieten wurdt omtinken jûn oan it foarmjen fan kwelders. 11. By de bestriding fan de wetterkninen wurdt it fangstnivo op syn minst op 0,45 fangsten yn ‘e oere hâlden.

Belied

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten 3.1.1 It plan foar de fersterking fan de dyk op Skylge is útfierd (de doelwearde fan 2010 foar de primêre kearings is dêrmei helle). Yn 2010 hawwe de wetterbehearders ferslach dien fan de 3e hifking fan de primêre kearing. De plenning fan de wâls- en kaaiprojekten is yn 2010 net hielendal helle: sawat 10 km minder as de bedoeling wie. De needsaak om by Wetterskip Fryslân te besunigjen set de útfiering fan wâls- en kaaiprojekten ek yn de kommende jierren ûnder druk. It Wetterskip wol yn de kommende jierren ta nei sa’n 44 km yn it jier; dêr binne wy mei it Wetterskip oer yn petear. 3.1.2 It LNC-ôfwagingsramt (wearden foar lânskip, natuer en kultuer) sil fierder yn detail útwurke wurde. Dat wurdt wat letter om ‘t benammen de regionale útwurking fan it Delta-programma ekstra tiid freget. No wurdt earst noch it globale ramt yn taheakke B1 fan it tredde Wetterhúshâldingsplan (WHP3) tapast. 3.1.4 In tal gemeenten is it net iens mei it belied foar de reservearringssônes. Op 7 novimber 2009 is in moasje oannaam dêr‘t ús yn frege wurdt om de binnendykse reservearringssônes yn WHP3 foar in part oan te passen. Dy moasje kinne wy net útfiere; dêr binne de Steaten yn 2010 fan op ‘e hichte brocht. Wetterskip Fryslân hat op dat beslút fan de provinsje wachte mei de tarieding fan it fêststellen fan de lêger op de fêstewâl; dy lêger wurdt dêrom no yn 2011 fêstlein. De lêgers op Flylân en Skylge kinne earst fêststeld wurde as oerienstimming berikt is tusken it Ryk en de regio oer de lizzing fan de primêre wetterkearing. 3.1.6 Der binne yn 2010 gjin ôfspraken makke oer de hifkingsmetoade. Wetterskip Fryslân wol as besuniging de hifking en it opstellen fan in behearsfisy útstelle. Dêr binne wy noch oer yn petear mei it Wetterskip. 3.1.10 Yn it Deltaprogramma Feiligens sil in ynventarisaasje en in beoardieling fan knyppunten yn bûtendyks gebiet dien wurde. Mooglik is aksje fan ús kant (foar in part) net mear nedich. 3.1.11 It minne (winter)waar begjin 2010 wie in tebeksetter foar de bestriding. Wetterskip Fryslân hope om yn 2010 in wichtige stap te setten yn de ‘ûnder kontrôle’ doelstelling fan 0,25 fangsten yn ‘e oere. Dat doel is no dochs noch omtrint helle mei 0,26 fangsten yn ‘e oere (mei-inoar 17.000 fangsten). Dêrmei sitte wy dus ûnder de earder foar 2010 fêststelde doelwearde. deltaprogramma De provinsje is yngeand belutsen by it útfieren fan it Deltaprogramma. De Fryske belangen wurde meinaam yn de útwurking fan de lanlike en regionale dielprogramma’s. De plannen fan oanpak binne opsteld en binne by de stikken fan de ryksbegrutting presintearre. De provinsje is belutsen by de útfiering fan de dielprogramma’s foar it Waad en de Iselmar. Wy folgje de ûntwikkelings by de oare dielprogramma’s kritysk en jouwe, as soks fanneden is, oan wat ús opmerkings en stânpunten binne. Yn ‘e rin fan 2011 sille wy de Steaten op ‘e hichte hâlde fan de stân fan saken.


75

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Einrapportaazje prestaasjeyndikators Ûnderwerp Primêre wetterkearings Boezemkaaien Bestriding wetterkninen

yndikator

nulmjitting

Tal fersterkingsplannen Tal kilometers Tal fangsten yn ‘e oere

8 út te fieren 264 km yn 4 jier 0,45 wetterkninen yn ‘e oere

doelwearden 2010

realisaasje

2010 2011 2012 2013

2010

1 66

1 66

4 66

2 66

1 56

0,45 0,40 0,30 0,25

0,26

Wat hat it Beliedsmêd koste? Eksploitaasje Bedraggen x € 1.000

Baten Oerrinnende passiva Baten mei-inoar lesten Strukturele beliedsprogramma budzjetten Tydlike beliedsprogramma budzjetten Oerrinnende passiva Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten

Realisaasje 2009



Mutaasjes reserves


71 71

0 0

80 80

-80 -80

0 0

-80 -80

2.391

2.324

2.266

57

0

57

3 71 1.683 4.148

50 0 595 2.968

0 80 565 2.911

50 -80 30 57

0 0 0 0

50 -80 30 57

-4.077

-2.968

-2.831

-137

0

-137

taljochting eksploitaasje Strukturele beliedsprogramma budzjetten: De tafaller fan € 57.000 by de strukturele budzjetten is in gefolch fan legere deklaraasjes fan Wetterskip Fryslân foar de kosten fan de bestriding fan de wetterkinnen. Tydlike beliedsprogramma budzjetten: It tydlike budzjet fan € 50.000 dat ornearre wie foar de Ôfslútdyk (proseskosten) is net brûkt. De (proses-)kosten dy ‘t makke binne (€ 28.844), binne boekt op in tydlik budzjet yn programma 6. Oerrinnende passiva: It troch de provinsje, yn it ramt fan ‘Kennis foar Klimaat’, yn 2010 útfierde projekt is klear. Yn 2010 binne op rekken fan dat projekt de kosten boekt foar de provinsjale projektlieder (€ 79.900). Oan de Waadakademy is yn 2010 € 81.682 werombetelle, om ‘t wy dat yn 2009 tefolle krigen ha.

76

3.2 Genôch Wetter Wat hawwe wy dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moasten)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de beliedsmêden?




3.2 Genôch Wetter doelen • Mei technyske en romtlike maatregels wurdt wurke oan in robúst en fearkrêftich wettersysteem, dat klear is om de gefolgen fan de klimaatferoaring op te fangen. Yn 2015 moat foldien wurde oan de noarmen foar regionale wetteroerlêst. Mei in duorsum peilbehear wolle wy, rekken hâldend mei de klimaatferoaring, de ferskate funksjes en foarmen fan grûngebrûk sa goed mooglik betsjinje. • In lykwichtige oanpak fan wettertekoarten en in goede ferdieling fan ynrinwetter yn perioaden fan droechte út de Iselmar wei, drage dêr ek oan by. De lânbou krijt by dat alles yn it bysûnder omtinken, it sâlter wurden fan de grûn, meanfjildsakjen troch feanoksidaasje en oantaasting fan bebouwing en natuer. • De ferdroeging fan natuer wurdt oer twa spoaren bestriden: it útfieren fan de mei it Ryk oerienkommen TOP-list en al dwaande yn te spyljen op de mooglikheden dy‘t harren foardogge. • By it grûnwetter stribje wy nei it duorsum brûken fan grûnwetter, sûnder ûnevenredige skea oan oare belangen, in betroubere en duorsume wetterwinning en it leverjen fan in bydrage oan de CO2-reduksje en in fermindering fan it brûken fan fossile brânstoffen, troch it stimulearjen fan boaiemenerzjysystemen (KWO-systemen). rapportaazje realisaasje doelen De doelen binne yn WHP3 formulearre foar de perioade fan 6 jier (2010-2015); yn 2010 is begûn mei de maatregels en aktiviteiten om dy doelen te berikken. Mei maatregels foar it robúst en fearkrêftich meitsjen fan it wettersysteem wie it Wetterskip al earder dwaande. It giet goed mei it meitsjen fan mear gemaalkapasiteit, retinsjegebieten en boezemberging. Mei it programma Winske Peilbehear krije wy ynsjoch yn hoe‘t de ferskate funksjes yn de provinsje Fryslân wat de wetterhúshâlding oanbelanget betsjinne wurde. Dat wurdt bepaald oan ‘e hân fan wat wy neame de “doelrealisaasje”. Út de pilot-Wettergebietsplannen (Dongeradiel en Keningsdjip) docht bliken dat grutte dielen fan dy gebieten hege doelrealisaasjes hawwe (mear as 80%). Meastal giet dat om gebieten dy‘t foar lânbou brûkt wurde. Yn gebieten mei in natuerfunksje is de doelrealisaasje meastal stikken leger. It Winske Peilbehear foarmet it ramt foar it fernijen fan de Peilbesluten fan Wetterskip Fryslân. Nei it fêststellen fan it Winske Peilbehear kinne de Peilbesluten dus oanpast wurde as dat nedich is. Boppedat kinne dan ek maatregels naam wurde foar it realisearjen fan in optimaal duorsum peilbehear. Dat lêste jildt ek foar de Noarmen Regionale Wetteroerlêst. Mei it ûndersyk yn 2010 nei it sâlter wurden fan de grûn yn it noardlike Fryske klaaigebiet (CLIWAT) witte wy no mear oer dy problematyk yn dat gebiet. Dy ynformaasje kin wy brûke by it bepalen fan it Winske Peilbehear troch Wetterskip Fryslân. Yn 2010 is ek wer in tal maatregels naam om it ferdroegjen fan ferskate natuergebieten yn Fryslân tsjin te gean. Om ‘t wy noch net in ferdroegingsmjitnet hawwe, is lykwols noch net genôch dúdlik hoefolle effekt de útfierde wurken hawwe op oanbelangjende natuergebieten. Dêrom wurdt yn 2011 in plan opsteld foar it ynrjochtsjen fan in mjitnet foar ferdroeging.


77

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Drinkwetterwinning: Der is op it stuit lykwicht tusken fraach en oanbod. Dat wolle wy sa hâlde, sa’t de Europeeske Ramtline Wetter dat ek freget. Dêrom is Vitens yn 2010 begûn mei in ûndersyk nei de drinkwetterfoarsjenning op it fêstelân fan de provinsje Fryslân. Winske risseltaten Beliedsmêd 3.2 - Genôch Wetter Belied 1. De provinsje sjocht ta op it peilbehear en beoardielt oft de neistribbe peilen yn peilbesluten fêstlein binne, dy ‘t troch elkenien rieplachte wurde kinne. Der is genôch foarútgong boekt om uterlik yn 2012 foar alle gebieten yn Fryslân it winske peilbehear op te stellen en uterlik yn 2013 fêst te stellen. 2. By it peilbeslút foar de Lauwersmar is rekken hâlden mei de betsjutting fan de Lauwersmar foar de ôfwettering fan Fryslân. 3. De provinsje sjocht ta op it ta stân bringen fan de regionale wetteroerlêstnoarmen en beoardielt oft der foarderings boekt binne mei it opstellen troch Wetterskip Fryslân fan in gebietsdekkende kaart dêr‘t noarmen op steane foar de regionale wetteroerlêst en oft ynsjoch jûn is yn de maatregels dy‘t nedich binne om dy noarmen te heljen. 4. Der is mei projekten úteinset foar ynnovative techniken en it tapassen dêrfan, om it sâlter wurden fan de grûn tsjin te gean, bygelyks it lângebrûk oan te passen oan it sâlter wurden fan de grûn. 5. Der binne foarderings by it tarieden en realisearjen troch it Wetterskip fan de maatregels dy‘t nedich binne om it fêsthâlden, it bergjen en it ôffieren fan wetter te regeljen (gemaal Lauwerseach, 300 ha. boezemútwreiding, 100 ha. retinsjegebieten, 450 ha. ekstra iepen wetter yn dielsystemen en maatregels yn stedsgebieten). 6. Ûndersocht is wat de hjoeddeiske en takomstige wettertekoarten binne en hokker maatregels naam wurde kinne om de tekoarten sa lyts mooglik te hâlden. 7. Yn it gefal fan in situaasje fan ekstreme droechte wurde, troch it tapassen fan de ferkringingsrige en troch it ynbringen fan aktuele kennis, de regionale belangen behertige yn it droechte-oerlis. 8. De ferdroeging (yn 2010 sa’n 11.000 ha) wurdt oer twa spoaren tsjingien: mei de Top-list en al dwaande hoopje wy alle jierren 500 ha oan te pakken. 9. Oanfragen foar grûnwetterfergunnings wurde mei it tapassen fan it yn it Wetterhúshâldingsplan formulearre belied ôfhannele. It grûnwetterbehear en de fergunningferliening by de provinsje en it wetterskip wurde opinoar ôfstimd. De basis foar de ôfstimming is it oerdrachtsdokumint grûnwettertaken. 10. Der wurdt yn it bysûnder nei stribbe dat yn in pear grutte nijbouwiken en op nije bedriuweterreinen kombinearre KWO-systemen oanlein wurde. 11. Foar de drinkwetterfoarsjenning wurdt stribbe nei lykwicht tusken fraach en oanbod. Der wurdt ûndersocht hoe‘t kaam wurde kin ta de duorsume tapassing fan oerflaktewetter, it ferminderjen fan it oandiel swiet grûnwetter en it op ‘e nij brûken fan reinwetter. Der wurdt ek in foarljochtingskampanje taret om it besparjen fan drinkwetter te befoarderjen.

78

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten 3.2.1 en 3.2.3 It bepalen fan it Winske Peilbehear (earder GGOR) wurdt dien wat wy neame ‘Wettergebietsplannen’. It foldwaan oan de Noarmen foar Regionale Wetteroerlêst (NRW) wurdt dêrby tagelyk meinaam. Yn maaie 2010 is mei it opstellen fan leafst seis Wettergebietsplannen begûn: Âlde Feanen, Twizel (mei û.o. it Miedegebiet), Appelskea (mei û.o. it Drintsk-Fryske Wâld en Fochteloërfean), Ferwerderadiel, Skiermûntseach en Flylân. De pilot Wettergebietsplannen Keningsdjip en Dongeradiel sitte yn de lêste faze. Mei de Grutte Wielen derby giet it mei-inoar om 57.000 ha yn 2010, mei in útrin nei begjin 2011. It opstellen fan dy Wettergebietsplannen rint wat achter op it WHP3-skema. Der komt mear by sjen as tocht wie om de gebietstrajekten goed ferrinne te litten, om ‘t in keppeling lein wurdt tusken it Winske peilbehear, Regionale wetteroerlest en Behearplannen foar Natura 2000 gebieten. Dêrom is mei Wetterskip Fryslân oerienkaam dat it projekt Winske Peilbehear (wie GGOR) net yn 2012, mar yn 2014 klear wêze sil. De kommende fjouwer jier wurdt noch mei 9 Wettergebietsplannen begûn. By de doelwearden yn de tabel is dêr al rekken mei hâlden. Sadwaande sil de NRW yn 2014 ek klear wêze. De NRW-kaart foar de hiele provinsje is no al beskikber. 3.2.2 De diskusje oer it takomstich peil fan de Lauwersmar rint noch. Dy diskusje hinget gear mei de Wetterfisy Lauwersmar en de útkomst is ek ôfhinklik fan de bou fan it gemaal Lauwerseach. It finansierjen fan it gemaal (en it realisearjen yn 2015) stiet ûnder druk. Yn septimber binne de wetterskippen (Fryslân en Noorderzijlvest) úteinset mei in ‘Business Case’ foar de bou fan it gemaal. Faze 1 is no klear. Dêryn binne de technyske en funksjonele easken fan it takomstige gemaal in byld brocht. Yn de earste helte fan 2011 wurde de fazen 2 oant en mei 4 útfierd. Yn de twadde helte fan 2011 komt de bestjoerlike beslútfoarming op it aljemint. 3.2.5 De measte maatregels lizze goed op skema (gemaalkapasiteit, boezemberging (59 ha yn 2010) en retinsjegebieten (200 ha)). Iepen wetter yn dielsystemen leit altyd al wat lestiger (7 ha yn 2010) om‘t dat de meiwurking freget fan grûneigeners (frywilligens). Sjoch punt 2 foar de tarieding fan it gemaal Lauwerseach. 3.2.6 Dat ûndersyk (fan mear as ien jier) wurdt útfierd op grûn fan de droechtestúdzje Noard-Nederlân; dy wurdt no oppakt yn it ramt fan it Deltaprogramma. 3.2.8 Yn bygelyks it Fochteloërfean, it Bûtenfjild en de Âlde Feanen binne yn 2010 maatregels útfierd om it ferdroegjen yn dy natuergebieten tsjin te gean. Mei-inoar is op syn minst 700 hektare ynrjochte, dus de doelwearde fan 500 ha is helle. 3.2.11 By de takomstige drinkwetterfoarsjenning moat ûnderskied makke wurde yn de drinkwetterfoarsjenning op it fêstelân en dy op de Waadeilannen. Op it fêstelân wurdt in tekoart ferwachte fan 8 miljoen m3/jiers. Nei in boarnestúdzje, dêr’t 5 opsjes foar de drinkwetterfoarsjenning yn ûndersocht binne, is de opsje om inkelde besteande boarnen út te wreidzjen mei 8 miljoen as bêste nei foaren kaam. Yn 2010 is Vitens begûn mei dy opsje fierder út te wurkjen. In ûnderdiel dêrfan is it finen fan ynnovative oplossings, sadat wy in byld krije fan de mooglikheden om yn 2020 op syn meast 50% fan it drinkwetter út grûnwetter te heljen. Op de eilannen Flylân en Skiermûntseach binne op it stuit gjin problemen mei de drinkwetterfoarsjenning. Skylge en it Amelân wurden diels fan drinkwetter foarsjoen fia waadliedings. De waadlieding nei Skylge is meikoarten (ekonomysk) ôfskreaun. Ûndersocht wurdt oft op Skylge sels in alternatyf fûn wurde kin. Dêrby wurdt yn prinsipe oan grûnwetter tocht. Dat projekt rint troch yn 2011.


79

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Einrapportaazje prestaasjeyndikators Ûnderwerp

yndikator

nulmjitting

doelwearden 2010 2010

Regionaal wettersysteem Regionale wetteroerlêst

It útfieren fan maatregels Ha.’s dy ‘t net foldogge oan de noarm Winske Ha.‘s foar it peilbehear trajekt winske peilbehear Ferdroege natuer Tal ha.’s dêr’t maatregels naam wurde

2011

realisaasje

2012

2013

2010

Goed op skema

-

- 500 ha.*

-

266 ha.

4.200 ha.

-

-

2.100 ha.

-

-

205.300 ha.

47.000 150.000 ha. ha.

8.300 ha.

0

57.000 ha.

11.000 ha.

500 ha.

500 ha.

500 ha.

700 ha.

500 ha.

* winske resultaat yn 2015: gemaal Lauwerseach en op grûn fan frijwilligens it realisearjen fan 300 ha. boezemútwreiding, 100 ha. retinsjegebieten, 450 ha. ekstra iepen wetter yn dielsystemen en maatregels yn stedsgebieten.


Baten Strukturele beliedsprogramma budzjetten Tydlike beliedsprogramma budzjetten Oerrinnende passiva Baten mei-inoar lesten Strukturele beliedsprogramma budzjetten Tydlike beliedsprogramma budzjetten Oerrinnende passiva Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten

80

Realisaasje 2009



Mutaasjes reserves


297

297

249

47

0

47

60 569 926

0 617 913

0 1.648 1.898

0 -1.032 -985

0 0 0

0 -1.032 -985

1

71

60

11

0

11

147 600 476 1.223

100 633 1.050 1.854

52 1.653 997 2.762

49 -1.020 53 -908

0 0 0 0

49 -1.020 53 -908

-297

-941

-864

-77

0

-77

taljochting eksploitaasje Tydlike beliedsprogramma budzjetten: De tydlike budzjetten (2 x € 50.000) foar de stúdzje nei ekstreme droechte (mei Grins) en it stimulearjen fan KWO-systemen binne net hielendal besteed, om ‘t der minder kosten makke binne. Oerrinnende passiva: De ôfwiking wurdt ferklearre troch minder kosten foar ûndersyk en bedriuwsfiering (mei-inoar sa’n € 100.000) en om der ‘t yn 2010 ekstra jild út de fûnsen (Grûnwetterfûns en Skeafûns) helle is (mei-inoar € 1,1 miljoen): • foar ús bydrage fan € 300.000 oan it projekt ‘Winske peilbehear’ dy ‘t al earder oan Wetterskip Fryslân tasein is; • sawat € 800.000 foar it opstellen fan in skearegeling foar de grûnwetterwinning yn Terwisscha. It giet om kosten foar arbitraazje en juridysk en technysk ûndersyk dat nedich is foar it ûnderbouwen fan de skearegeling.

3.3 Skjin Wetter Wat hawwe wy dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moasten)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de beliedsmêden?




3.3 Skjin Wetter doelen • It realisearjen fan de wetterkwaliteitsdoelen (gemy, ekology en it ynrjochtsjen) is langetermynwurk, dat foar in belangryk part troch de Europeeske regeljouwing stjoerd wurdt; de doelen binne keppele oan de jierren 2015, 2021 en 2027. Dat jildt likegoed foar oerflaktewetter as foar grûnwetter. • De te nimmen maatregels binne ûnder oaren rjochte op it berikken fan in goede wetterkwaliteit yn natuergebieten en fan de swimwetterlokaasjes. • Wy stribje ek nei ekstra beskerming fan de kwaliteit fan it grûnwetter yn grûnwetterbeskermingsgebieten. • Emisjes út de wetterstring wei meie gjin beheining wêze foar it realisearjen fan de gemyske en ekologyske kwaliteit fan it oerflaktewetter. Partijen yn de wetterkeatling fiere harren taken út tsjin de leechst mooglike kosten. Troch it goed mei-inoar oparbeidzjen, fiere hja harren taken sa doelmjittich, transparant, duorsum en ynnovatyf mooglik út. • Troch mei te dwaan oan it Zambezi-projekt wurdt besocht om 1,9 miljoen minsken yn treddewrâldlannen tagong ta skjin wetter en sanitêre foarsjennings te jaan. rapportaazje realisaasje doelen Yn 2010 binne alle mjitnetten yn it wetterbehear op in rychje setten en oanpast (fuortgongs- en effektmjittingsplan). Dêrmei is de basis lein foar de yntegrale wettersysteem rapportaazje (IWSR), dêr ’t yn 2011 ferslach mei útbrocht wurdt oer de status en de trends fan de wetterkwaliteit yn Fryslân. De doelen binne yn WHP3 formulearre foar de perioade fan 6 jier (2010-2015); yn 2010 is begûn mei de maatregels en aktiviteiten om dy doelen te berikken. Foar it heljen fan de wetterkwaliteitsdoelen fan de KRW leit foar Wetterskip Fryslân de grutste opjefte by it nimmen fan ynrjochtingsmaatregels (lykas natuerfreonlike wâlen en boezemlannen). Dêrby wurdt safolle mooglik meilifte mei wâls- en kaaiprojekten en it realisearjen fan wetterberging yn it ramt fan wetterfeiligens. Der is op dit stuit noch gjin reden om oan te nimmen dat de doelen net helle wurde (alhoewol‘t grûnoankeap foar wetterberging yn de polders wat lestich is).


81

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Yn 2010 is úteinset mei de tarieding foar it opstellen fan KRW-gebietsdossiers foar drinkwetterwingebieten. Op basis fan dy dossiers wurdt besjoen oft de drinkwetterwinning genôch beskerme is, oft de begrinzing fan drinkwetterbeskermingsgebieten oanpast wurde moat en oft it needsaaklik is yn te gripen op aktiviteiten dy ‘t it grûnwetter bedriigje. Begjin 2010 is it Fryske Bestjoersakkoart Wetterstring ôfsluten mei alle Fryske gemeenten, Wetterskip Fryslân en Vitens. Dat akkoart is rjochte op it ferheegjen fan de doelmjittigens, duorsumens en tsjinstberens yn de wetterstring. Dat akkoart is yn 2010 útwurke yn in útfieringsprogramma 2011-2015. Dat leit op dit stuit foar beslútfoarming (uterlik maart 2011) by alle partijen. Yn it projekt Skjin wetter foar Mozambyk is mei it bouwen fan de sanitêre foarsjennings op skoallen en op de iepenbiere plakken úteinset; wat ynvestearrings oanbelanget hat dat yn 2010 in súkses west. Foar dy skoallen en iepenbiere plakken hawwe der trenings west foar gebrûk, ûnderhâld en basishygiëne. Dat resultaat en it dêroan keppele doel binne helle. Deputearre frou Schokker-Strampel hat, as foarsitter fan de Stjoergroep, yn Mozambyk in oerienkomst tekene foar gearwurking mei de regionale partijen dêr. Har oanwêzigens hat derta laat dat de lokale bestjoerders fan de fjouwer stêden dy‘t oan it projekt meidogge, harren mear belutsen fiele. Boppedat stiet it projekt no ek heger op de wurklist fan de nasjonale oerheid fan Mozambyk en fan de Nederlânske ambassade. Foar it ûntwikkeljen fan kapasiteit yn lokale organisaasjes moat noch hiel wat dien wurde. Dêr wurdt wurke oan in programma fan trenings en opliedings foar de 4 gemeenten op ferskate nivo’s en mei ferskate tema’s. Winske Risseltaten Beliedsmêd 3.3 - Skjin Wetter Belied 1. Maatregels yn ferskate wetterlichems binne neffens de KRW-Beslisnota 2008 útfierd en it behear fan wetterskippen, gemeenten, provinsje en oare oanbelangjende partijen, is geskikt genôch om de KRW-doelen wier te meitsjen. 2. Yn Natuera 2000-gebieten en de oare EHS-gebieten binne maatregels naam en is de wurkwize fuortset, wêrby‘t de mooglikheden foar it ferbetterjen fan de wetterkwaliteit yn de EHS nei projekt besjoen wurde. 3. De mooglikheden fan eksterne finansiering wurde optimaal benuttige. Ryksmiddels foar it ferbetterjen fan de wetterkwaliteit dy‘t oan it YLG tafoege binne, binne programmearre fia it pMJP 4. By nije romtlike ûntjouwings mei de wetterhifking is ûndersocht oft de wetterkwaliteit net efterút giet en, as soks nedich is, dan passende maatregels naam binne. 5. Oan alle oanbelangjende partijen wurdt alle jierren ferslach dien oer it behear, de nommen maatregels en de berikte wetterkwaliteit. In gearfetting fan de ynhâld en de resultaten fan it behear wurdt tastjoerd oan Provinsjale Steaten; oan it Ryk wurdt ferslach dien oer de fuortgong fan it útfieren fan de KRWmaatregels. 6. Der is dúdlikens oer de kwaliteit fan it grûnwetter en de risiko’s op grûnwetterfersmoarging; it belied wurdt, as soks fanneden is, oanpast op grûn fan mjittings. 7. Binnen de eventuele nije begrinzing fan grûnwetterbeskermingsgebieten binne gjin nije bedriuwen kaam mei aktiviteiten, dy‘t yn striid binne mei de regels út de provinsjale Miljeu-oardering. Foar besteande riskante aktiviteiten jildt in skerpere hanthavening.

82

tiid

Jild

Beliedsmêd 3.3 - Skjin Wetter Belied 8. De hjoeddeiske 47 oanwiisde swimwetterlokaasjes yn Fryslân foldogge oan de stelde easken. Wetterskippen, gemeenten en oare behearders fiere de needsaaklike maatregels út. De wetterbehearders hawwe de swimwetterprofilen opsteld; der binne foarskriften opsteld foar it nimmen fan maatregels, lykas it oanwizen of it ynlûken fan de oanwizing fan swimwetterlokaasjes, as de grinzen fan de swimwetternoarmen net yn acht nommen wurde. Goede en aktuele ynformaasje oer de tastân fan it swimwetter is beskikber op it ynternet, de swimwettertillefoan en mei buorden by de swimwetterlokaasjes. 9. Gemeentlike riolearringsplannen binne beoardield oan de hân fan it ramt dat yn it Wetterhúshâldingsplan opnaam is. Ûntheffings fan de soarchplicht foar riolearring yn it bûtengebiet binne beoardield op grûn fan it ûntheffingsbelied. 10. De emisjes út de wetterstring wurde troch de wetterbehearder beoardield neffens it wetterkwaliteitspoar; der moat foldien wurde oan de easken dy‘t de gemyske en ekologyske doelen fan it ûntfangende wetter freegje. De YBA’s dy‘t by Wetterskip Fryslân yn behear binne, foldogge oan dy easken. 11. De nije KRW-noarmen foar oerflaktewetter wurde yn dizze planperioade troch de wetterbehearder ferwurke yn lossingsfergunnings foar RWSY’s (rioelwettersuveringsynstallaasjes). 12. Yn it Bestjoersakkoart wetterstring yn Fryslân binne op bestjoerlik mêd ôfspraken makke foar it útfieren fan taken en projekten yn it ramt fan de wetterstring. Dy ôfspraken krije stal yn it “duorsumheids- anneks ynnovaasjeprogramma wetterstring Fryslân”; dêr is ekstra jild foar reservearre. Ien en oar is bedoeld om de doelmjittigens mei 15 oant 20% te ferbetterjen, soks yn ‘e rin fan de perioade 2007-2017.

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten 3.3.1/3 Yn 2010 binne de maatregels goed útfierd (5 fiskpassaazjes en 9 ha natuerfreonlike wâlen). De maatregels wurde foar in part mei pMJP-jild betelle. Troch de needsaak fan besunigjen by Wetterskip Fryslân is net garandearre dat yn de jierren dêrnei alle KRW-maatregels op ‘e tiid realisearre wurde. Wy binne dêr mei Wetterskip Fryslân en it Ryk oer yn petear. 3.3.2 By it opstellen fan de (konsept) Natura2000 behearplannen yn 2010 is socht nei in optimale ynset fan KRW-maatregels. 3.3.5 Yn 2010 hat de provinsje de earste testrapportaazje oer de útfiering fan de KRW-maatregels oan it Ryk opsteld. Yn maart 2011 wurdt de earste (offisjele) rapportaazje oan it Ryk (en de EU) tastjoerd. 3.3.6 Yn 2010 is ûndersyk dien nei de oarsprong fan bestridingsmiddels en de belesting fan it grûnwetter en oerflaktewetter dêrtroch. Yn 2010 is in gearkomste organisearre foar terreinbehearders (benammen gemeenten) mei it doel om it gebrûk fan gemyske bestridingsmiddels yn stedsgebieten werom te bringen. It grûnwettermjitnet is hifke. Op basis dêrfan is fêststeld hokker oanpassings nedich binne om oan de KRW-easken te foldwaan. 3.3.8 Der binne no 48 swimplakken (47-1+2). Der binne nije protokollen en metoaden foar problemen mei blau-algen ynfierd. Op basis fan it byld fan it badseizoen 2010 (mei frij wat blau-algen, in swimferbod, negative swimadvizen en warskôgings, sjoch ek 4.1), sil yn 2011 mei Wetterskip Fryslân fierder ûndersyk dien wurde nei it foarkommen en oplossen fan dy problemen.


83

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

3.3.9 Gemeenten stelle nije en bredere Gemeentlike Riolearringsplannen op, dêr ‘t no neist de soarch foar ôffalwetter, ek de soarch foar grûn- en oerflaktewetter yn stedsgebieten yn beskreaun wurdt. De provinsje hifket dy plannen oan WHP3. Yn 2010 is begûn mei in aktualisaasje fan de ûntheffings fan de gemeentlike soarchplicht yn it bûtengebiet. 3.3.12 Begjin 2010 is it Frysk Bestjoersakkoart Wetterstring ôfsluten mei alle Fryske gemeenten, Wetterskip Fryslân en Vitens. Dat akkoart is yn 2010 útwurke ta it útfierings-programma 2011-2015. Dat leit op it stuit foar beslútfoarming (uterlik maart 2011) by alle partijen. Yn 2010 is bydroegen oan it wetter- en enerzjyprojekt Noarderhoek yn Snits. Der is úteinset mei it opstellen fan it yn WHP3 oankundige Duorsumens- en Ynnovaasjepro-gramma Wetterstring. De doelwearde foar de wetterstring is dêrmei helle. It programma wurdt yn 2012 operasjoneel, om ‘t dan it budzjet beskikber komt. Einrapportaazje prestaasjeyndikators Ûnderwerp

yndikator

nulmjitting

Kwaliteit oerflaktewetter Swimwetterlokaasjes

Maatregels ‘KRWbeslisnota’ útfiere Maatregels útfiere, profilen opstelle en buorden oanbringe Wetterkeatling Projekten om it Bestjoersakkoart út te fieren Begrinzing grûn- Tal gebieten dêr ‘t wetterbeskerde begrinzing fan mingsgebieten besjoen is

doelwearden 2010

realisaasje

2010

2011

2012

2013

2010

Mei de tarieding is úteinset Goed op skema

-

-

-

-

100%*

*15 en 50 ha. -

-

1 en 9 ha. 18 profilen

10

2

2

3

3

2

0

-

12

-

-

-

* winske resultaat yn 2015: 30 fiskpassaazjes en 100 ha natuerfreonlike wâlen. * winske resultaat yn 2011 : foar alle swimplakken binne profilen opsteld en binne ynformaasjebuorden oanbrocht.


Baten Strukturele beliedsprogramma budzjetten Tydlike beliedsprogramma budzjetten Baten mei-inoar

84

Realisaasje 2009



0

20

20

29 29

0 20

0 20

Mutaasjes reserves


0

0

0

0 0

0 0

0 0

lesten Strukturele beliedsprogramma budzjetten Tydlike beliedsprogramma budzjetten Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten

6

51

29

23

0

23

66 81 153

170 697 917

158 695 882

11 1 35

0 0 0

11 1 35

-124

-897

-862

-35

0

-35

taljochting eksploitaasje Strukturele beliedsprogramma budzjetten: De bydrage (€ 20.000) fan Wetterskip Fryslân oan de kosten fan de opstelling fan de wetterplannen dy’t wy yn 2009 mei-inoar opsteld hawwe (WHP3 en Wetterbehearplan) is yn 2010 by ús ynboekt en net útjûn (strukturele beliedsprogramma budzjetten); dat ferklearret de ûnderbesteging by de strukturele budzjetten. Tydlike beliedsprogramma budzjetten: Fan de tydlike budzjetten is € 11.000 minder besteed oan it ‘Cliwat’-projekt.


85

Jaarverslag 2010

Milieu 86

FrySlân:

iepen en eiGen

3.4 programma 4 - milieu Portefeuillehouder: P. Adema I Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? In het coalitieakkoord is aangegeven dat de kwaliteiten van Fryslân zullen worden benut om tot een verdere duurzame ontwikkeling te komen. Hiervoor is het nodig dat er in Fryslân een bepaalde basiskwaliteit aanwezig is. Deze basiskwaliteit wordt voor het onderdeel milieu geborgd in het Frysk Miljeuplan. De basiskwaliteit wordt gebruikt voor een verdere duurzame ontwikkeling. Doel is om de in het coalitieakkoord aangegeven (huidige) basiskwaliteit van het Friese milieu vast te houden (veilig te stellen). Om dit te bereiken moeten we ervoor zorgen dat we: • schoon houden wat schoon is; • de resterende knelpunten aanpakken; • nieuwe knelpunten vermijden of in een vroeg stadium onderkennen en aanpakken. De uitvoering van het Provinciaal Milieubeleid heeft een programmatisch karakter. Via een 6-tal beleidsvelden is het milieubeleid tot uitvoering gebracht. Het betreft hier merendeels wettelijke taken. Doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6




Basiskwaliteit & bewustwording Eco-effectiviteit Duurzaam bodembeheer Leefomgevingsbeleid Regie & Strategie toezicht en handhaving Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving

toelichting Afgelopen jaar heeft het milieubeleid deels in het teken gestaan van de voorbereiding van het nieuwe Frysk Miljeuplan 2011-2014. In dat kader is er veel werk verzet. Onder voorbehoud van goedkeuring door Provinciale Staten treedt het nieuwe Frysk Miljeuplan op 16 februari 2011 in werking. Het nieuwe Miljeuplan kent een drietal sporen. Bij spoor 1, Slim beheer, staat uitvoering van de (reguliere) wettelijke taken centraal. Bij spoor 2 staan duurzame innovaties centraal. Bij spoor 3 staan maatschappelijke bewustwording en gedragsverandering centraal. Het jaar 2010 was een overgangsjaar. Provinciale Staten hebben eind 2009 besloten om – in afwachting van de definitieve vaststelling van het Frysk Miljeuplan 2011-2014 – éénmalig voor de jaarschijf 2010 budget beschikbaar te stellen voor spoor 1, uitoefening van wettelijke taken milieu. Dit betekent dat voor de uitoefening van de autonome taken (spoor 2 en 3) slechts beperkte andere budgetten beschikbaar waren. Slim beheer vormde derhalve de basis voor de begroting 2010.

programma 4 - milieu

87

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Successen die voor 2010 kunnen worden benoemd zijn: • Als aanvulling op het in december 2009 vastgestelde ontwerp Frysk Miljeuplan is in 2010 een normenkader Milieu ontwikkeld en een milieuprogramma 2011-2014 opgesteld; • In het bodemconvenant is afgesproken dat op 31 december 2010 de bevoegde gezagen Wet bodembescherming inzicht hebben in de humane spoedlocaties. Humane spoedlocaties zijn gevallen van ernstige bodemverontreiniging die risico’s kunnen opleveren voor de mens. De provincie heeft deze convenantsverplichting voortvarend opgepakt en de lijst met humane spoedlocatie (18 in totaal) is eind 2010 aangeleverd aan de landelijke werkgroep; • Op 7 april 2010 is een voor de provincie positieve uitspraak gedaan door de Raad van State. Daarmee is het Besluit tot aanwijzing van zeer kwetsbare gebieden onder de Wet ammoniak en veehouderij bekrachtigd. Van de kaart wordt dankbaar gebruik gemaakt bij vergunningverlening door gemeenten. Zij letten zeer kritisch op de ammoniakuitstoot van veehouderijbedrijven in de buurt van deze gebieden, waardoor de kwaliteit van die gebieden zal verbeteren; • Verregaande samenwerking tussen provincie, gemeenten en Wetterskip heeft geleid tot een veel effectievere uitvoering van het Besluit bodemkwaliteit. Er is een besparing bereikt met een factor vier van de noodzakelijke kosten voor het maken van bodemkwaliteitskaarten en bodembeheerplannen, door goed gebruik te maken van digitale gegevens. In het verleden is door de provincie fors geïnvesteerd in digitale dataopslag via het Programma bodem in beeld. Die investeringen worden nu ruimschoots terugverdiend; • Mede op basis van provinciaal initiatief is begin 2010 tussen alle Friese gemeenten en woningbouwcorporaties een convenant gesloten met betrekking tot verwijdering van asbest. De Friese werkgroep ketenhandhaving zorgt voor de begeleiding; • Op initiatief van de provincie is er een Netwerk Duurzaam ondernemen opgericht. Het netwerk is het afgelopen jaar twee keer bij elkaar gekomen, heeft wensen met elkaar gedeeld, elkaar geïnspireerd en plannen voor 2012 gemaakt; • De provincie heeft voor bestuurders, beleidsambtenaren en facilitymanagers van de Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân, Rijkswaterstaat Noord en het CJIB een inspiratiebijeenkomst georganiseerd. Voor 2011 zit een tweede bijeenkomst in de planning; • In het kader van het programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling zijn diverse projecten gestart, o.a. Cradle tot Cradle, Grenzeloos CO2 neutraal en Biomassa en Landschap; • Als uitvloeisel van de jaarlijkse meting Ecologische voetafdruk Friese burger is eind 2010 met de voorbereiding begonnen van de campagne Oars Ite. Deze campagne heeft tot doel zoveel mogelijk Friese burgers bewust anders te laten eten om op die manier het milieu minder te belasten. Sinds half januari hebben ruim 50 provinciale collega’s hun voedselafdruk bepaald. inzet van middelen totale programma De totale inzet van de middelen van dit programma wordt in onderstaande tabel gepresenteerd. De toelichting op de Exploitatie, Investeringen, Voorzieningen en Overlopende passiva vindt plaats bij de Beleidsvelden.

88


Baten 4.1 Basiskwaliteit & bewustwording 4.2 Eco-effectiviteit 4.3 Duurzaam bodembeheer 4.4 Leefomgevingsbeleid 4.5 Regie & Strategie toezicht en handhaving 4.6 Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving totaal Baten lasten 4.1 Basiskwaliteit & bewustwording 4.2 Eco-effectiviteit 4.3 Duurzaam bodembeheer 4.4 Leefomgevingsbeleid 4.5 Regie & Strategie toezicht en handhaving 4.6 Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0 99 9.164 575

0 112 1.882 837

0 539 1.580 879

0 -427 302 -42

0 0 35 0

0 -427 267 -42

31

11

13

-2

0

-2

236 10.104

344 3.186

160 3.170

185 16

74 108

111 -93

92 1.684 12.790 1.604

282 871 6.210 2.109

285 1.283 5.724 2.185

-3 -411 487 -76

0 12 75 0

-3 -423 411 -76

127

353

311

41

17

24

9.863 26.161

10.043 19.868

9.948 19.736

95 132

8 111

87 20

-16.056

-16.682

-16.566

-116

-3

-113


2010 2.929

2011 224

2012 112

2013 112

2014 112


257

433

433

433

433


257

433

433

433

433

3.186

657

545

545

545




89

Jaarverslag 2010

Bedragen x € 1.000 lasten begroting t/m 2e Berap 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

2010 21.963

2011 17.936

2012 17.255

2013 17.212

2014 17.495

-2.320 200

251 0

524 0

1.274 0

2.347 0

37 -12

113 -20

113 0

113 0

113 0


-2.096

344

637

1.387

2.459


19.868

18.280

17.891

18.599

19.954

-16.682

-17.623

-17.346

-18.053

-19.409

Begrotingswijzigingen (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010 PS 6e BW 2010: 3 november 2010 GS: GS bedrijfsvoering GS provinciefonds

Baten-lasten

II. Beleidsvelden 4.1 Basiskwaliteit & bewustwording Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




4.1 Basiskwaliteit & bewustwording doelen Het streven van de overheid is gericht op een gezonde, veilige en hoogwaardige leefomgeving. Wat betreft gezondheid en veiligheid wordt gesproken van basis- of minimumkwaliteit. In het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (NMP4) is de ‘basiskwaliteit’ of ‘minimum kwaliteit’ van de leefomgeving de verantwoordelijkheid van de rijksoverheid. Verantwoordelijkheid voor de invulling van een ‘hoogwaardige leefomgeving’ wordt op lager niveau (provincies, gemeenten waterschappen) neergelegd. Doel van dit beleidsveld is het bewaken van de basiskwaliteit in Fryslân. rapportage doelenrealisatie Fryslân wordt steeds schoner. Dat blijkt uit de rapportage ‘Toestand leefmilieu 2008’ die in 2009 aan u ter besluitvorming is voorgelegd. We zijn dan ook op weg om een groot deel van de provinciale milieudoelen te halen. Het milieubeleid van de afgelopen vijftien jaar heeft gewerkt. Het is nu zaak om datgene wat schoon is ook schoon te houden, het ontstaan van nieuwe knelpunten te voorkomen, en om de laatste problemen aan te pakken.

90

Er resteren nog enkele knelpunten. • Waterkwaliteit: de chemische kwaliteit voldoet nog niet overal aan de normen en de ecologische kwaliteit is in alle wateren matig; • Zwemwaterkwaliteit: af en toe vindt een overschrijding van de kwaliteitsnormen voor zwemwater plaats. Het zwemwater moet in 2015 op alle locaties minimaal de kwaliteitsklasse ‘aanvaardbaar’ hebben; • Grondwaterkwaliteit: lokaal worden de normen overschreden; • Bodemsanering: humane en ecologische spoedlocaties moeten worden gesaneerd; • Waterbodemkwaliteit: op enkele tientallen locaties voldoet de kwaliteit van de waterbodem nog niet aan de normen; • Geluidhinder: knelpunten moeten verder geïnventariseerd en gesaneerd worden; • Vermesting: in bepaalde natuurgebieden belemmert vermesting de gewenste natuurontwikkeling; • Verzuring: in nagenoeg alle natuurgebieden is de verzuring te groot voor gewenste natuurontwikkeling; • Verdroging: in bepaalde gebieden belemmert verdroging de gewenste natuurontwikkeling; • Ecologische hoofdstructuur: de ecologische hoofdstructuur moet deels nog gerealiseerd worden; • Biodiversiteit: de negatieve lijn ten aanzien van biodiversiteit is nog niet tot stilstand gebracht; • Uitstoot van broeikassen: de uitstoot van broeikasgassen zal aanzienlijk moeten dalen om de doelen te realiseren; • Energiebesparing: op verschillende vlakken moet energiebesparing worden gehaald; • Transitie naar duurzame energie: bij de transitie naar duurzame energie gaat het zowel om de opwekking als om de toepassing van duurzame energie Bovengenoemde restopgave wordt via het nieuwe Frysk Miljeuplan 2011-2014 opgepakt. Gewenste resultaten Beleidsveld 4.1- Basiskwaliteit & bewustwording 1. De provincie heeft inzicht in de Algemene Milieukwaliteit (AMK) in Fryslân + inzicht in de knelpunten ten aanzien van de AMK. 2. De provincie heeft inzicht in het consumentengedrag van de Friese burger en de daaruit voortvloeiende milieubelasting. 3. Doelgroepen moeten weten wat ze kunnen doen om de milieukwaliteit te behouden en zelfs te verbeteren.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 1) In het voorjaar van 2010 is een Fries normenkader milieukwaliteit ontwikkeld ten behoeve van het nieuwe Frysk Miljeuplan 2011-2014. Het normenkader geeft inzicht in de Algemene Milieukwaliteit (AMK) in Fryslân en inzicht in de knelpunten ten aanzien van de AMK. 2, 3) Door middel van een representatieve steekproef ‘Ecologische Footprint Friese burger’ is in 2009 het consumentengedrag en de daaruit voortvloeiende milieubelasting in beeld gebracht. In het najaar van 2010 is wederom een steekproef gehouden. Uitkomsten van dat onderzoek worden in het voorjaar van 2011 verwacht.


91

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp Bewaken van de basiskwaliteit in Fryslân Consumentengedrag Friese burger beïnvloeden

indicator

nulmeting

Monitoringskader PMP Ecologische Footprint Friese burger

Streefwaarden

realisatie

2010 2011 2012 2013

2010

Ad1 Ad1 Ad1 Ad1

Ad1

Toestand Leefmilieu 2008 Footprint 2009: 4,0

4,0

3,5

3,5

3,0

4,4

Ad1: Toestand leefmilieu betreft een vierjaarlijkse rapportage. In 2012 zal een nieuwe Toestand leefmilieu verschijnen. Dan zal (wederom) bepaald worden of Fryslân voldoet aan de basiskwaliteit



Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0

0

0

0

0

0

23

29

29

0

0

0

70 0 92

50 203 282

53 203 285

-3 0 -3

0 0 0

-3 0 -3

-92

-282

-285

3

0

3

4.2 Eco-effectiviteit Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?

4.2 Eco-effectiviteit

92




doelen Duurzame ontwikkeling is een centraal uitgangspunt van het provinciaal bestuur. Doel is dat duurzaamheid een algemeen geaccepteerd en gehanteerd uitgangspunt wordt bij het ontwerpen van alle facetten van de maatschappij: producten, productieprocessen, gebieden, organisaties, etc. Als gevolg daarvan kenmerkt Fryslân zich door de aanwezigheid van slimme en gezonde stoffenkringlopen die lokaal op elkaar zijn afgestemd of elkaar aanvullen. Alhoewel de richting duidelijk is, staat niet bij voorbaat vast hoe een duurzaam Fryslân er uitziet. Duurzame oplossingen kunnen allerlei vormen aannemen. Deze kunnen én willen we niet op voorhand beschrijven. Duidelijk is wél dat een duurzame ontwikkeling het uitgangspunt is. Dit stelt eisen aan het proces. Individuen, organisaties, bedrijven en overheden moeten weten hoe ze duurzaamheid centraal kunnen stellen in alle afwegingen die ze maken. De kennis moeten ze vervolgens in praktijk kunnen, willen en durven brengen. Dit proces willen we als provincie actief stimuleren en faciliteren. We zien het ‘cradle-to-cradle’-concept (C2C - afvalstof = grondstof) als een inspirerend, veelbelovend en kansrijk concept om duurzame ontwikkeling te realiseren. We zetten daarom in op de toepassing van dit concept in de Friese samenleving. rapportage doelenrealisatie Een duurzame ontwikkeling van Fryslân vereist een hogere milieukwaliteit dan nu is vastgelegd in wettelijke normen. In een aantal gevallen zijn er al aanvullende ambities vastgelegd in bestuurlijke afspraken. Redenerend vanuit onze langetermijndoelstelling inventariseren we in 2011 welke bijzondere milieukwaliteiten we gedurende de planperiode (2011-2014) nog moeten nastreven. We leggen dit vast in een aanvullend normenkader. Onderhavig normenkader is onze ‘onderlegger’ voor duurzame ontwikkeling in Fryslân. Gewenste resultaten Beleidsveld 4.2 – Eco-effectiviteit 1. We geven invulling aan een duurzaam voorraad- en ketenbeheer door de ontwikkeling, demonstratie en toepassing van duurzame innovaties te initiëren, stimuleren en faciliteren. 2. Er is sprake van duurzame besluitvorming op allerlei schaalniveaus en allerlei maatschappelijke actoren.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 1,2) Uitvoering van projecten op het gebied van Eco-effectiviteit (bijvoorbeeld ‘Cradle to cradle’) is in 2010 nog niet echt uit de verf gekomen. Onderhavige projecten vallen niet onder de categorie wettelijke taken, derhalve kon het door PS voor de jaarschijf 2010 beschikbaar gestelde budget (voor uitoefening wettelijke taken) niet worden ingezet. Via het budget van het Noordelijk programma Leren voor duurzame Ontwikkeling (LvdO) 2008-2011 (merendeels Rijksfinanciering) en de IPO-PRISMA projecten hebben wij in 2010 in beperkte zin invulling kunnen geven aan Eco-effectiviteit. In 2010 zijn er twee uitvoeringsprogramma’s LvdO vastgesteld. Met diverse (externe) organisaties zijn projecten opgestart die een bijdrage leveren aan duurzaam voorraad- en ketenbeheer en duurzame besluitvorming. Wij hebben zelf actief meegewerkt aan het PRISMA-project ‘Prioritaire gebieden’. In dat kader zijn bedreigingen voor de bodem geïnventariseerd en is een ‘toolbox’ van mogelijk in te zetten maatregelen (= duurzame besluitvorming) ontwikkeld.


93

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden 2010

Aantal Stimuleren ‘cradle to cradle’ projecten projecten

1 projecten (Cradle to cradle Islands)

2011

realisatie

2012

2013

2 4 4 4 projecten projecten projecten projecten

2 projecten


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


83

0

0

0

0

0

16 99

112 112

539 539

-427 -427

0 0

-427 -427

153

76

72

3

0

3

556 975 1.684

201 595 871

616 594 1.283

-415 1 -411

12 0 12

-427 1 -423

-1.586

-759

-744

-16

-12

-4

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten: Het betreft hier middelen voor het Programma Leren voor duurzame ontwikkeling. Het Rijk heeft de middelen voor het programma reeds aan de provincie beschikbaar gesteld. De besteding van deze gelden zal, op basis van een door de drie noordelijke provincies vastgesteld uitvoeringsprogramma, in 2011 plaatsvinden. De niet bestede bedragen in 2010 worden via de balans in 2011 weer in de begroting opgenomen.

94

4.3 Duurzaam bodembeheer Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




4.3 Duurzaam bodembeheer doelen Het provinciale bodembeleid wil bijdragen aan een duurzaam voorraadbeheer. Daarbij spelen natuur en milieu, economie en sociale omgeving hun eigen rol, die onderling in balans blijft. Uitgangspunt is zoveel mogelijk aan te sluiten bij maatschappelijke en ruimtelijke processen. Het beleidsveld bodem is erg in beweging. Er vindt een verschuiving plaats van bodemsanering naar duurzaam bodembeheer. Kansen die de ondergrond biedt moeten optimaal en duurzaam worden benut. rapportage doelenrealisatie Een visie op duurzaam bodembeheer is nog niet vastgesteld, wel worden onder de ILG-pilot Boustienen een aantal concrete projecten uitgevoerd om duurzaam gebruik van de ondergrond in praktijk te brengen. De resultaten van onderhavige projecten worden betrokken bij de discussie welke vorm de visie op duurzaam bodembeheer moet krijgen en welke thema’s daarin een plaats moeten krijgen. Gewenste Resultaten Beleidsveld 4.3 – Duurzaam bodembeheer 1. Provincie, gemeenten en it wetterskip hebben (daar waar) noodzakelijk beleid om de bodem zodanig te beschermen dat de huidige bodemkwaliteit, functies en waarden worden behouden en waar mogelijk worden afgestemd op het (voorgenomen) gebruik van de bodem. 2. De meldingen van nieuwe bodemverontreiniging worden adequaat opgepakt en afgehandeld. Verontreinigingen ontstaan door ongewone voorvallen zijn zoveel mogelijk verwijderd. 3. Beschikkingen op bodemonderzoeken, saneringsplannen, evaluatierapporten, ISV, ILG, Wbb en bijdragen op grond van de bedrijvenregeling worden op efficiënte wijze en binnen de wettelijke termijn afgegeven. 4. Weigerachtige derden die locaties moeten onderzoeken of saneren worden daartoe gestimuleerd op grond van het vastgestelde flankerend beleid. 5. Saneringen zijn in overeenstemming met de Wet bodembescherming (Wbb) uitgevoerd, waarbij het toezicht op een (voor het Rijk) acceptabel niveau is geregeld. 6. Humane spoedlocaties die al zijn opgenomen in de programma’s of al bekend zijn, worden aangepakt. 7. Locaties waar (deels) is gesaneerd of waar de verontreiniging is geïsoleerd worden onder meer door middel van beschikkingen of nazorgplannen door de daarvoor verantwoordelijke instantie adequaat beheerst.

Beleid

tijd

Geld


95

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Beleidsveld 4.3 – Duurzaam bodembeheer 8. Gasfabrieksterreinen worden gesaneerd daar waar de maatschappelijke dynamiek het toestaat of daar waar sprake is van onaanvaardbare milieurisico’s. Gasfabriek waterbodemverontreinigingen zullen worden gesaneerd voor zover dit milieuhygiënisch noodzakelijk is in samenloop met andere baggerwerkzaamheden. 9. Van alle officieel door ons gesloten verklaarde stortplaatsen worden de nazorgvoorzieningen gecontroleerd, in stand gehouden en zonodig vervangen. Het fonds Nazorg gesloten stortplaatsen bevat voldoende geld om deze taken uit te voeren. 10. Alle mogelijkheden, die wij bezitten, zijn benut om opslag van gevaarlijk en radioactief afval op of in de bodem tegen te gaan.

iepen en eiGen

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 4.3.5 en 7) Wegens capaciteitsproblemen is de inzet beperkter geweest dan we gewend zijn, maar dit heeft geen nadelige gevolgen gehad. Toezicht op passieve nazorglocaties (ad 7) heeft daarbij een lagere prioriteit gehad omdat bij deze locaties de kans op schade aan mens of milieu het kleinst is. Zodra de organisatie weer op sterkte is, wordt het toezicht op deze locaties weer geheel volgens planning uitgevoerd. De verwachting is dat dit in 2011 het geval zal zijn. 6) Overeenkomstig de afspraken die in het (landelijke) convenant bodemontwikkelingsbeleid en spoedlocaties zijn gemaakt is eind 2010 een overzicht gereed gekomen van de humane spoedlocaties bodemsanering. In dit overzicht is per locatie aangegeven welke (tijdelijke) maatregelen zijn genomen of zijn voorzien. 8) Vanwege capaciteitsgebrek zijn er nauwelijks activiteiten uitgevoerd op het gebied van vml. gasfabrieksterreinen. Wel heeft er afstemming plaatsgevonden met it Wetterskip inzake waterbodemverontreinigingen vml. gasfabrieken. Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden

realisatie

2010 2011 2012 2013

Kansen die de ondergrond bezit optimaal benutten Saneringen zijn in overeenstemming met de Wet bodembescherming uitgevoerd De werkvoorraad aan mogelijk verontreinigde locaties neemt jaarlijks af

96

Aantal projecten (diepe) ondergrond

0 projecten

overtredingen

Aantal spoedlocaties

1

2

2

2

1

Geen overtreding geconstateerd (100%)

100 100 100 100 % % % %

100 %

In 2008 is de werkvoorraad spoedlocaties teruggebracht van 387 naar 220

180 120

80

40

18


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva totaal Baten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


119

25

0

25

0

25

0 9.045 9.164

20 1.837 1.882

50 1.530 1.580

-30 307 302

35 0 35

-64 307 267

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

79

105

97

8

0

8

202 269 9.045 3.195 12.790

2.113 0 1.837 2.155 6.210

1.981 0 1.530 2.115 5.724

132 0 307 40 487

75 0 0 0 75

57 0 307 40 411

Baten - lasten

-3.626

-4.329

-4.144

-185

-40

-144

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten: De hogere baten worden veroorzaakt door een bijdrage van diverse gemeenten in het provinciale bodeminformatiesysteem (supportkosten shared service). Als gevolg van de vertraging rondom de besluitvorming van de Wabo zijn de kosten m.b.t. de implementatie van de Wabo en de regiekosten Regionale Uitvoeringsdienst Milieu (RUD) lager uitgevallen. In 2011 dient nog een verplichting van € 75.000 te worden betaald voor een onderzoek modellen en productieapplicatie van de Friese Uitvoeringsorganisatie Milieu en Omgeving (RUD). Overlopende Passiva Het betreft hier vnl. de besteding van door het Rijk verkregen middelen voor de uitvoering van waterbodemsaneringen.


97

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

4.4 Leefomgevingbeleid Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




4.4 Leefomgevingbeleid doelen Het borgen van de basismilieukwaliteit met betrekking tot onze lokale leefomgeving. rapportage doelenrealisatie: De basiskwaliteit Fryslân heeft in overwegende zin een schoon leefmilieu. Er resteren echter nog enkele knelpunten die de basiskwaliteit aantasten (voor een opsomming zie paragraaf 4.1). Het wegwerken van onderhavige knelpunten is de (rest)opgave van het nieuwe Provinciaal milieubeleidsplan 2011-2014. Gewenste Resultaten Beleidsveld 4.4 Leefomgevingbeleid 1. Milieuaspecten zijn voldoende en tijdig in beeld gebracht bij planontwikkeling. 2. Provinciaal beleid en regelgeving dat voldoet aan de Europees rechtelijke normen is doorvertaald naar de doelgroepen. 3. Betere afstemming van beleid, vergunningverlening en handhaving op het gebied van milieu tussen de provincies. 4. Gestructureerd en planmatig communiceren met de doelgroepen over de uitvoering van het PMP. 5. De belangenbehartiging voor natuur en milieu in Fryslân is geïnstitutionaliseerd. 6. Provinciale wegen en projecten of programma’s in het kader van de EU-richtlijn 7. Omgevingslawaai voldoen aan het gestelde van de Wet geluidhinder. 8. Actuele Provinciale regelgeving. 9. Maximale integratie van milieu met het ruimtelijk ordeningsspoor. 10. Productie, gebruik, opslag en distributie van gevaarlijke stoffen en het gebruik van luchthavens in Fryslân waarvoor wij het bevoegd gezag zijn, voldoen aan de wettelijke regelgeving.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 1) Het aantal m.e.r.-adviesaanvragen is in 2010 (wederom) toegenomen. Dit heeft geleid tot extra inhuur derden. Bijna driekwart van alle adviezen heeft betrekking op plan-m.e.r. M.e.r.-aviezen zijn afgegeven voor onder andere: Toekomst afsluitdijk, Meer bij Oudega, Gebiedsontwikkeling Nieuw Stroomland en De Centrale As. Ook is er een start gemaakt om (ook) door middel van het m.e.r.-instrumentarium duurzame ontwikkeling te toetsen. 6) In 2010 is gestart met de nieuwe Geluidskaart Fryslân die in 2012 gereed moet zijn. De nieuwe Geluidskaart gaat over alle provinciale wegen waarvan de geluidsintensiteit tenminste 3 miljoen voertuigen per jaar betreft.

98

7) In het kader van het Stiltegebiedenbeleid is in 2010 een onderzoek afgerond naar de voorkomende geluidsniveaus en de bronnen van verstoring in een aantal Stiltegebieden. Uit het onderzoek blijkt dat in de Stiltegebieden geen lawaai wordt gemaakt welke in strijd is met de PMV (Provinciale Milieuverordening). Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden

realisatie

2010 2011 2012 2013

Borgen basiskwaliteit locale leefomgeving Voldoende en tijdig inzetten m.e.r.

Aantal projecten die voldoen aan wettelijke normen Tijdigheid

100%

100 100 100 100 % % % %

100 %

100%

100 100 100 100 % % % %

100 %


Baten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0 575 575

0 837 837

25 854 879

-25 -17 -42

0 0 0

-25 -17 -42

373

376

381

-5

0

-5

44 575 613 1.604

170 837 726 2.109

225 854 724 2.185

-56 -17 1 -76

0 0 0 0

-56 -17 1 -76

-1.029

-1.271

-1.306

35

0

35

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten PMP-Budget leefomgevingbeleid: de overbesteding op de tijdelijke budgetten wordt vnl. veroorzaakt door een overschrijding m.b.t. onderzoek “Second opinion Joint Strike Fighter”. Dit onderzoek is voorgefinancierd door de


99

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Provincie. Defensie heeft in 2010 een bijdrage van € 25.000 betaald (zie baten) en de vier betrokken gemeenten betalen gezamenlijk € 20.000. Het voorgefinancierde bedrag van de gemeenten wordt in 2011 toegevoegd aan de algemene middelen. Overlopende Passiva Het betreft hier de uivoering van de door het Rijk verkregen middelen in het kader van het Programma Externe Veiligheid.

4.5 Regie & Strategie toezicht en handhaving Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




4.5 Regie & Strategie toezicht en handhaving doelen Met het (interbestuurlijk) toezicht en de handhaving willen we in het algemeen bereiken, dat de normstelling wordt nageleefd. Omdat de uitvoering van het toezicht en de handhaving voorbehouden is aan meerdere bevoegde gezagen in de provincie, willen we daarnaast bereiken dat er sprake is van een goede onderlinge afstemming. rapportage doelenrealisatie Het Fries handhavingsoverleg (FHO) heeft in 2010 twee keer plaatsgevonden. Hierin zijn met 45 organisaties afspraken gemaakt over de doelmatige handhaving. Samen met de provincies Groningen en Drenthe is een programma Interbestuurlijk toezicht milieuhandhaving opgesteld en uitgevoerd. Gewenste Resultaten Beleidsveld 4.5 - Regie & Strategie toezicht en handhaving 1. Geborgd is dat alle bedrijven en activiteiten, waarvoor de provincie in de betreffende weten regelgeving is aangewezen als bevoegd gezag, zijn gecontroleerd en mogelijk gecorrigeerd overeenkomstig het hiervoor opgestelde beleid. Dit betekent dat er tenminste sprake dient te zijn van een adequate naleef-, toezicht-, sanctie en gedoogstrategie, die tevens voorziet in afstemming met het strafrechtelijk spoor. 2. Alle handhavingorganisaties in Fryslân werken op een efficiënte en effectieve manier met elkaar samen. Inzet is dat de verschillende organisaties zich inspannen om de gezamenlijke problemen ook gezamenlijk aan te pakken. 3. Alle bestuursrechtelijke handhavingorganisaties in Fryslân voldoen aan de landelijk vastgestelde kwaliteitscriteria. Deze criteria, die opgenomen zijn in het Besluit kwaliteiteisen handhaving milieuwetgeving, omvatten het minimum waaraan uitvoering dient te voldoen.

100

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 1) In 2010 hebben we de lijn van consequent en stringent handhaven onverminderd voortgezet. De prioriteiten bij de provinciale handhavingstaken lagen vooral bij het beperken van de veiligheids- en milieurisico’s. 2) In 2010 is de samenwerking met de bestuursrechtelijke- en strafrechtelijke partijen in onze provincie verder geïntensiveerd. 3) In 2010 waren er in Fryslân 22 organisaties die een handhavingsprogramma en/of verslag hebben, dat niet (geheel) voldoet aan de landelijk vastgestelde kwaliteitscriteria. Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden 2010

Normstelling interbestuurlijk toezicht en handhaving wordt nageleefd

Landelijk vastgestelde kwaliteitscriteria

2011

2012

realisatie 2013

Van de 30 Friese hand50%- 60%- 75%- 90%havingspartners voldoet de 100% 100% 100% 100% eigen organisatie voor 30% -100% aan de landelijke criteria (= de bandbreedte)

49%100%



Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


31 31

11 11

13 13

-2 -2

0 0

-2 -2

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

-73

-71

0

-71

0

-71

200 0 127

206 218 353

167 144 311

39 73 41

17 0 17

22 73 24

Baten - lasten

-96

-342

-299

-43

-17

-26


10 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

toelichting exploitatie Structurele budgetten De overschrijding ad € 71.000 als gevolg van een bezuiniging op personeelskosten wordt gecompenseerd door de onderbesteding op de bedrijfsvoeringskosten van € 73.000.

4.6 Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




4.6 Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving doelen • Bedrijven en initiatiefnemers beschikken in de reguliere situatie en bij oprichting, verandering of uitbreiding tijdig over een goed te handhaven en actuele vergunning op maat. Waar mogelijk willen we geluidruimte vrijspelen om bedrijfsactiviteiten mogelijk te maken. • Bedrijven en initiatiefnemers voeren hun activiteiten in overeenstemming met de regelgeving uit. • De organisatie zal tijdig en adequaat ingericht zijn bij invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daarbij zetten wij in op de totstandkoming van een robuuste uitvoeringsorganisatie (omgevingsdienst). rapportage doelenrealisatie • Alle bedrijven in onze provincie beschikken over een actuele vergunning. • Gelet op de beschikbare formatie beperkt het toezicht op de naleving van de regelgeving zich tot de risicovolle dossiers. Zo nodig leidt toezicht tot handhaving. • De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is per 1 oktober 2010 van kracht geworden. Wij hebben werkafspraken met onze partners gemaakt, onze medewerkers zijn geschoold, onze bedrijfsvoeringsprocessen zijn aangepast en het bedrijfsleven is geïnformeerd. Met een bestuurlijk overleg in de zomer en een tweetal starbijeenkomsten in het najaar zijn de eerste stappen voor de totstandkoming van een Fryske Útfieringsorganisaasje Miljeu en Omjouwing gezet. Gewenste resultaten Beleidsveld 4.6 - Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving Beleid 1. Bedrijven en initiatiefnemers beschikken in de reguliere situatie en bij oprichting, verandering of uitbreiding tijdig over een goed te handhaven en actuele vergunning op maat. Waar mogelijk willen we geluidruimte vrijspelen om bedrijfsactiviteiten mogelijk te maken. 2. Bedrijven en initiatiefnemers voeren hun activiteiten in overeenstemming met de regelgeving uit.

102

tijd

Geld

Beleidsveld 4.6 - Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving 3a De organisatie is in staat op de invoeringsdatum van de Wabo op een adequate wijze een omgevingsvergunning te verlenen en te handhaven. Er wordt maximaal gebruik gemaakt van de ICT- en internetvoorzieningen. Er wordt effectief en efficiënt samengewerkt met interne en externe partners. 3b We zetten hierbij in op de totstandkoming van een robuuste Friese regionale uitvoeringsdienst.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 4.6.1 Onze vergunningen zijn aangepast aan het Activiteitenbesluit (1e fase en 2e fase, 1e tranche). Daarmee kan het toezicht ook op dit onderdeel plaatsvinden op basis van actuele wet – en regelgeving. Het hersteltraject voor de vergunning voor de REC ligt op schema. Op de ontwerpbeschikking zijn ca. 650 zienswijzen (van 8 verschillende partijen) binnen gekomen. De definitieve beschikking is op 6 oktober 2010 verleend; op 24 december 2010 is een verzoek om voorlopige voorziening door de Raad van State afgewezen. De behandeling van de bodemprocedure wordt medio 2011 verwacht. De stand van zaken bij lopende procedures is op de provinciale website weergegeven. Wij zullen u op de hoogte blijven houden van ons toezicht op de REC. Als gevolg van het van toepassing zijn van de Rijkscoördinatieregeling en de Crisis en Herstelwet is onze rol bij CO2-opslag in Fryslân minimaal; de ‘lead’ ligt bij EZ en VROM. De verdere procedure wordt gevolgd vanuit een (bestuurlijk en ambtelijk) afstemmingsoverleg. 4.6.2 Door het risicogericht inzetten van de toezichtcapaciteit hebben we de planningen voor 2010 kunnen realiseren. Toezicht en handhaving voor Koude-/warmteopslagsystemen (KWO) worden, naar aanleiding van de sterke toename van het aantal aanvragen, op een adequaat niveau gebracht. Eind dit jaar zijn 60% van de KWO’s bezocht. Het naleefgedrag vraagt extra aandacht. Als onderdeel van het IPO-besluit “Vernieuwend Toezicht Afval en Chemie” is intensief met ketenpartners samengewerkt waardoor het toezicht efficiënter en met geringere toezichtlast voor bedrijven, plaatsvond. Voor een aantal branches zijn protocollen beschikbaar om te komen tot eenduidig toezicht. Het project afgestemd toezicht is doorgeschoven naar het eerste kwartaal van 2011. In het kader van de bepalingen van de Wet Luchtvaart zijn procedures om ontheffingen te verlenen geïmplementeerd en zijn door ons beleidsregels vastgesteld. Een ontwerpregeling zal in de 1e helft van 2011 aan u worden voorgelegd. 4.6.3a De Wabo is op 1 oktober 2010 ingevoerd en de eerste aanvragen zijn in behandeling genomen. Wij hebben werkafspraken met onze partners gemaakt, onze medewerkers zijn geschoold, onze bedrijfsvoeringsprocessen zijn aangepast en het bedrijfsleven is geïnformeerd. Er is een nazorgtraject opgezet, waarbij de medewerkers kunnen terugvallen op een team van deskundigen binnen de eigen organisatie. 4.6.3b De Tweede Kamer heeft eind april jl. via een motie met de minister afgesproken dat de kwaliteit van vergunningverlening en toezicht van onderop verbeterd moet worden en zo nodig via een uitvoeringsorganisatie moet worden gerealiseerd. De landelijke randvoorwaarden voor de totstandkoming van een uitvoeringsorganisatie zijn op 24 juni bestuurlijk bekrachtigd. De minister heeft de Tweede Kamer in juli ingelicht. De essentie is dat de oprichting van uitvoeringsdiensten onder regie van de provincies in een bottom-up proces wordt voortgezet. Daar-


10 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

bij zijn kwaliteitsafspraken gemaakt, moet worden voldaan aan eisen voor informatie-uitwisseling in de keten en zijn robuustheid en overdracht van complexe basistaken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving naar de RUD voorwaarden. Daarbinnen is ruimte voor maatwerk. De minister is geïnformeerd over het Friese proces. De totstandkoming van de uitvoeringsorganisatie in de provincie is een voorwaarde voor overdracht van bevoegd gezag van provincie naar de gemeenten. Over de Friese aanpak en financiële behoefte bent u in de november 2010 nader geïnformeerd. In december 2010 heeft een extern bureau een breed onderzoek gestart naar het best passende model voor een Fryske Útfieringsorganisaasje Miljeu en Omjouwing (FUMO). 4.6.3a en b Op 17 maart heeft u een motie aangenomen waarbij wij verzocht werden ons in te spannen voor een Fryske pilot waarbij de bevoegdheid van alle provinciale inrichtingen bij de gemeenten gelegd wordt. Bij brief van 16 juni jl. bent u geïnformeerd over de voortgang van de uitvoering van de motie. Duidelijk is dat de bevoegdheden pas overgedragen kunnen worden wanneer er een functionerende RUD is. Zodra er zicht is op een kansrijke uitvoering van de motie zullen wij dit ter hand nemen. Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden

realisatie

2010 2011 2012 2013

Onze vergunningen zijn actueel.

Tijdigheid

Het milieualarmnummerpiketdienst en de piketdienst Whvbz handelt milieumeldingen en klachten af. Bedrijven en activiteiten zijn gecontroleerd conform de risico-analyse

Afhandeling klachten

De tijdigheid van onze vergunningen bedroeg in 2008 ruim 90% 100%

Controles conform risico-analyse

100%

95 %

95 97,5 97,5 % % %

95%

100 100 100 100 % % % %

100%

100 100 100 100 % % % %

100%


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten totaal Baten

104

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


236

344

160

185

0

185

0 236

0 344

0 160

0 185

74 74

-74 111

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

558

453

523

-70

0

-70

659 8.645 9.863

901 8.688 10.043

883 8.542 9.948

18 147 95

8 0 8

11 147 87

-9.627

-9.698

-9.788

90

66

24

toelichting exploitatie Structurele budgetten Het achterblijven van de baten bij de structurele budgetten heeft te maken met het gegeven dat de Wabo pas per 1-10-2010 van kracht is geworden. Daardoor zijn er minder leges ontvangen dan was geraamd. Ook na die datum is het aantal vergunningaanvragen aarzelend op gang gekomen. Wel is er voor 1-10-2010 een piek geweest in het aantal vergunningaanvragen van bedrijven (voor milieuvergunningen worden echter geen leges geheven). De overschrijding van uitgaven op de structurele budgetten heeft te maken met de hoge kosten voor de REC. De opdracht van PS was om hiervoor middelen te vinden binnen de lopende begroting. Dit is gelukt op een bedrag van € 144.000 na (inclusief het bedrag dat vermeld is bij de toelichting op de tijdelijke beleidsprogrammabudgetten). Tijdelijke budgetten De mutatie op de reserves ad € 74.000 is het gevolg van hogere externe bijstandskosten t.b.v. het REC. In verband hiermee is beschikt over het budget voor 2011.


10 5

Jaarverslag 2010

Landelijk gebied 106

FrySlân:

iepen en eiGen

3.5 programma 5 - landelijk Gebied Portefeuillehouder: H. Konst

I. Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? Wij streven naar een landelijk gebied in Fryslân met hoogstaande ecologische en ruimtelijke kwaliteit (planet), met een renderende landbouw en plattelandseconomie (profit), waarin mensen zich welbevinden en oog hebben voor de waarde van ecologie en ruimtelijke kwaliteit (people). Dit streven is geconcretiseerd in strategische nota’s zoals het Streekplan en het Waterhuishoudingsplan, nader uitgewerkt in werkplannen, beheerplannen, beheer- en inrichtingsplannen en wordt werkelijkheid door (subsidie voor) de uitvoering van projecten die in het Provinciaal Meerjarenplan Landelijk Gebied zijn opgenomen en vroegtijdige inbreng in planprocessen. In het programma Landelijk Gebied gaat het enerzijds om ons beleid voor natuur, landschap, plattelandsontwikkeling en landbouw. Anderzijds gaat het om de brede samenhangende uitvoering van taken in het landelijk gebied in het Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied (pMJP). Naast structuurverbetering voor de landbouw, natuur, landschap, leefbaarheid platteland en sociaaleconomisch landbouwbeleid worden aspecten van de uitvoering van bodem, water (Kaderrichtlijn Water), sociaaleconomische ontwikkeling van het landelijk gebied, recreatie en toerisme, erfgoed en monumentenzorg geprogrammeerd in het pMJP. Dit totaalprogramma pMJP heeft als titel meegekregen: Ympuls foar it Fryske plattelân. doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




5.1 Beleid, natuur en landschap 5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij 5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) Met de opstelling van de Natuurbeheerplannen Natura2000 liggen wij op schema. Ook is de Uitwerkingsnota Robuuste Natte As uitgekomen. De Tussenevaluatie van het Werkplan weidevogels 2007 – 2013 is begonnen. Het team Natuur en het Team Ruimtelijke Kwaliteit hebben door hun adviezen bijgedragen aan de kwaliteitsverbetering van natuur en ruimtelijke ontwikkelingen. Landelijk is Fryslân uitgeroepen tot mooiste provincie. De totstandkoming van het werkplan “Grutsk” vordert goed. Het project “Moai Fryslân” is van start gegaan, middels de instelling van een lânskipsfûns Oranjewâld – Ketlik dat gevoed wordt door provincie, gemeenten en private gelden. De voor het integraal werken belangrijke interne spreekuren Natuur en Ruimtelijke Kwaliteit zijn voortgezet. De Aginda Leefber Plattelân 2011 – 2013 is afgerond en wordt in januari 2011 vastgesteld. Begin 2010 hebben wij de rapportage “Kansen voor maatschappelijke diensten in Fryslân“ vastgesteld. Eind 2010 is de Landbouwagenda voltooid en wordt in januari 2011 vastgesteld.

programma 5 - landelijk gebied

10 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

De inzet van het nieuwe kabinet betekent stevige veranderingen voor het natuurbeleid en het ILG. Weliswaar benoemt het regeerakkoord het natuurbeleid als kerntaak voor de provincies. Daarmee decentraliseert het kabinet dit naar de provincies. Maar ook zet het regeerakkoord een punt achter de realisering van de Robuuste Natte As en bezuinigt het fors op de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De provincie staat nu voor de taak een ingrijpende herijking van de provinciale Ecologische Hoofdstructuur (EHS) uit te voeren. De opstelling van een nieuwe Nota Natuurbeleid wordt hierdoor sterk vertraagd door de benodigde personele inzet voor deze herijking. Als eerste stap wordt vanaf november gewerkt aan de kaders van de herijking EHS. Daarnaast wordt een grote financiële korting doorgevoerd op de nog lopende verplichtingen. Wij hebben eind 2010 reeds 60% van de beschikbare ILG-middelen hard verplicht. De provincies (IPO) en het ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie (EL&I) zullen in overleg vormgeven aan de herijking van het ILG-beleid. Dit is ook in november van start gegaan. Met het regeerakkoord is tot 2013/2014 de uitvoering van het pMJP (grotendeels) tot stilstand gekomen. De indirecte gevolgen zijn groter. Zo is de uitvoering van het natuurbeleid en het ILG tot nu de motor geweest achter vele gebiedsprocessen (plattelandsontwikkeling, invulling Kaderrichtlijn Water etc.). Dat stopt nu ook. Voor het onderdeel 5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) is het vakje voor ‘Wat wilden we bereiken (doel)’ wit gelaten, omdat het bij dit onderdeel alleen gaat om uitvoeringsaangelegenheden. inzet van middelen totale programma De presentatie van inzet van middelen van dit programma van de Exploitatie, Investeringen en Voorzieningen/ Overlopende passiva is gelijk aan die van de Begroting 2010 en de Jaarstukken 2009. Toelichting vindt plaats in de Thema’s. Exploitatie Bedragen x € 1.000

Baten 5.1 Beleid, natuur en landschap 5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij 5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) totaal Baten lasten 5.1 Beleid, natuur en landschap 5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij 5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) totaal lasten Baten - lasten

108

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


466

502

340

162

0

162

948

1.030

765

265

0

265

29.583 30.997

38.756 40.288

37.460 38.565

1.297 1.723

24 24

1.273 1.699

5.981

6.599

6.185

414

56

358

1.907

2.480

1.621

858

251

608

39.213 47.101

61.802 70.881

55.442 63.248

6.360 7.633

5.340 5.647

1.020 1.986

-16.105

-30.593

-24.683

-5.909

-5.623

-286


2010 39.934

2011 37.379

2012 37.381

2013 36.971

2014 187

300

108

158

108

0

54

0

0

0

0

354

108

158

108

0


40.288

37.487

37.539

37.079

187

lasten begroting t/m 2e Berap 2010

70.827

71.016

68.889

58.024

15.812

0

208

258

208

0


54

0

0

0

0


54

208

258

208

0

70.881

71.224

69.147

58.231

15.812

-30.593

-33.737

-31.608

-21.152

-15.625

Begrotingswijzigingen (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010 GS: GS bijdrage derden Begrotingswijziging totaal

Begrotingswijzigingen (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010


II. Thema’s 5.1 Beleid, natuur en landschap Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




5.1 Beleid, natuur en landschap


10 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

doelen • De natuur en de flora en fauna in Fryslân zijn van hoge kwaliteit. • Een mooi en aantrekkelijk landschap in Fryslân met hoge ruimtelijke kwaliteit en eigenheid. • De Friese burgers zijn zich bewust van de waarde van de natuur en landschap. Zij zijn bekend met de regels van groene wetgeving, dat wil zeggen dat zij het juiste initiatief op de juiste plaats nemen. rapportage doelenrealisatie Voor de jaarrapportage baseren we ons op de “Balans voor de Leefomgeving 2010” van het Planbureau voor de leefomgeving. Uit deze rapportage blijkt dat de conclusies van voorgaand jaar blijven staan: • Het gaat goed met planten, diersoorten en ecosystemen die minder hoge eisen aan hun omgeving stellen; • Soorten en ecosystemen die gevoelig zijn voor versnippering en milieudruk hebben het nog steeds moeilijk; • In Nederland is het Nationale en Europese doel om de achteruitgang van de biodiversiteit te stoppen in 2010, niet bereikt. Wel is het op wereldschaal geformuleerde doel om de achteruitgang te remmen gehaald. Door bezuinigingen op het natuurbudget wordt het de komende jaren moeilijker om de doelen van het natuurbeleid te realiseren. Tot er een nieuwe overeenkomst met het rijk ligt, worden er vanaf oktober geen nieuwe verplichtingen op rijksgeld ILG meer aangegaan. De provincie heeft ontheffing gevraagd van de aankoopplicht en deze ontheffing per 1-1-2011 verkregen. De ontwikkeling van de Robuuste (natte) verbinding is stopgezet en wordt waarschijnlijk niet meer hervat. Gewenste resultaten Thema 5.1 - Beleid, natuur en landschap 1. Beleid natuur. De na te streven natuurdoelen in de ecologische hoofdstructuur, de ecologische verbindingszones en de gewenste stand van flora en fauna zijn vastgelegd. In 2010 betekent dit concreet dat: • voor alle natuurgebieden in de nieuwe systematiek van de subsidieregeling natuur - en landschapsbeheer de natuurdoelen worden aangegeven; • in provinciale planprocessen (wegen, landgoederen etc.) en in gebiedsprocessen (stedelijk en landelijk gebied) vroegtijdig ecologische adviezen worden gegeven; • in de verordening van de Wet ruimtelijke ordening op het terrein van de ecologische hoofdstructuur (EHS) regels worden vastgelegd; • de eerste deelplannen bij de invulling van de robuuste natte ecologische verbindingszone uitgevoerd worden ; • realisering van ecologische doelen bij infrastructurele werken, het Friese Merenproject en waterschapswerken vanuit het principe Eco2 (ecologie en economie samen op) meegenomen worden. 2. Natura2000 beheerplannen/Nationale Parken/Weidevogels. • In 2010 zullen voor de meeste van de 20 Friese Natura2000 gebieden de beheerplannen gereed worden gemaakt, met uitzondering van Alde Feanen, Rottige Meenthe en Lauwersmeer.

110

Beleid

tijd

Geld

Thema 5.1 - Beleid, natuur en landschap Beleid • Nationale Parken: meegewerkt wordt aan een nieuw BIP van het Drents-Friese Woud (voortouw in provincie Drenthe). De implementatie van de ontwikkelagenda Appelscha gaat door. In de Alde Feanen wordt meegewerkt aan de uitvoering aan het BIP. • Het bezoekerscentrum Lauwersmeer zal geopend worden (voortouw provincie Groningen). Op Schiermonnikoog is bezoekerscentrum De Promenade in verdere voorbereiding. • In de pMJP-periode 2007 t/m 2013 wordt het werkplan weidevogels verder uitgevoerd. Door stimuleringsprojecten voor soortenbeleid en weidevogel, ondersteuning van de Bond van Friese Vogelwachten (Budgetsubsidie-overeenkomst BFVW), ondersteuning van de agrarische natuurverenigingen door BoerenNatuur (Budgetsubsidie-overeenkomst BoerenNatuur) en het volgen van de ontwikkeling van de kievitpopulatie en ondersteuning ringonderzoek (extra pilots en extra ringonderzoek). 3. Groene wetten. • Vergunningen, ontheffingen en de adviezen in het kader van de Natuurbeschermingswet (Nb-wet), de Flora- en Faunawet (FFW) en de Boswet worden binnen de wettelijke termijnen, zonder vormfouten en met een voldoende geïnformeerde doelgroep behandeld. Door goed vooroverleg over initiatieven wordt het juiste initiatief op de juiste plaats genomen en kwaliteit toegevoegd. • Speciaal in 2010 zal zijn de vaststelling van nieuwe beleidsregels voor de FFW en de goedkeuring van een nieuw Faunabeheerplan. • Aan de totstandkoming van een nieuwe Natuurwet (samengaan van de Nb-wet, de FFW en de Boswet) en de decentralisatie van taken, waaronder het Faunafonds, wordt meegewerkt. • Een evaluatie van de Jacobskruiskruidverordening zal plaatsvinden. • In het kader van het ammoniakdossier zullen maatwerkoplossingen voor boeren worden gezocht bij bedrijfsuitbreiding. • Uitvoering van de Mijnwet wordt zonder wijziging voortgezet door het Ministerie van Economische Zaken van adviezen te voorzien. Onderzoek naar zoutwinning onder de Waddenzee wordt doorgezet. 4. Het na te streven beeld van het Friese landschap is vastgelegd in het kader van het streekplan en de nationale landschappen. Concreet betekent dit dat: • het streekplan verder wordt uitgewerkt in een werkboek Ruimtelijke Kwaliteit Fryslân; • de provincie bijdraagt aan de publiekscampagne voor het landschap en aan opzetten voor fondsvorming vanuit de rijksnota Agenda Landschap; • vroegtijdige adviezen worden gegeven bij provinciale plannen, bijvoorbeeld wegen; • een inhoudelijke bijdrage wordt geleverd aan de integrale gebiedsontwikkeling, beoordeling subsidieverzoeken en het Friese Merenproject.

tijd

Geld


11 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Thema 5.1 - Beleid, natuur en landschap 5. Natuur en Landschapsbeheer: • Zorgen voor adequate afspraken wat betreft de uitvoering van beheer en inrichting in de natuurgebieden via onze budgetinstellingen: It Fryske Gea, IVN, BoerenNatuur, Landschapsbeheer Friesland, BFVW, SANL en NFW. Deze organisaties geven op velerlei wijze vorm aan het provinciale beleid voor natuur en landschap. • Wij zijn in overleg met het Fryske Gea om de jaarlijkse extra bijdrage van € 250.000 af te bouwen. Duidelijk is dat dit, juridisch gezien, nog niet voor 2010 gerealiseerd kan worden. Wij verwachten dat dit wel mogelijk zal zijn vanaf 2011.

iepen en eiGen

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 5.1.1 Beleid natuur. De uitwerkingsnota Robuuste Natte As is vastgesteld door ons college. In een aantal deelplannen is gewerkt aan de invulling in projecten. Door het regeerakkoord, waarin de robuuste verbindingen zijn geschrapt en op het ILG wordt bezuinigd, is het werk aan de robuuste natte as in oktober stilgelegd tot er meer duidelijkheid is. Voor het Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO) zijn verkenningen uitgevoerd. Door het regeerakkoord is echter onduidelijk wat er gaat gebeuren met het MJPO. Met uitvoering van de maatregelen wordt daarom gewacht. Voor alle natuurgebieden zijn de natuurdoelen volgens de nieuwe systematiek aangegeven. Ook zijn in de Wro-verordening (Wro = Wet ruimtelijke ordening) de regels omtrent de EHS vastgelegd. 5.1.2 Natura2000. De beheerplannen Natura2000 voor gebieden die te maken hebben met ammoniakproblematiek zijn vertraagd. De vergunningverlening aan boeren die willen uitbreiden nabij Natura 2000 gebieden stagneert. Rechterlijke uitspraken maken een tussenstap van een Programmatische Aanpak Ammoniak nodig. Ambtelijk is de provincie bij het landelijk overleg hierover betrokken. De beheerplannen van de Groote Wielen, de Deelen, de Meren zijn in afrondingsfase. 5.1.2 Werkplan weidevogels: In 2010 is gestart met de tussenevaluatie van het Werkplan Weidevogels. Deze zal naar verwachting in februari 2011 zijn afgerond. Nationale Parken: Het bezoekerscentrum Lauwersmeer is in 2010 niet tot stand gekomen. Besprekingen zijn daarover gaande. 5.1.3 Groene Wetten. In 2010 zijn de nieuwe beleidsregels vastgesteld voor de Flora en Faunawet en is een nieuw Faunabeheerplan tot stand gekomen. Landelijk wordt gewerkt aan de nieuwe Natuurwet. In het kader van de Natuurbeschermingswet zijn 17 vergunningen verleend, 13 vergunningen verlengd, 5 gewijzigd en 1 gedeeltelijk verleend/gedeeltelijk geweigerd. Daarnaast zijn er 48 beoordelingen vergunningplicht uitgevoerd. Wadlopen: In 2010 is door de komst van een nieuwe wadlooporganisatie de conclusie getrokken dat het Convenant Wadlopen herziening behoeft. Tevens is o.a. door de aangekondigde nieuwe Natuurbeschermingwet en het Beheerplan Natura2000 voor de Waddenzee een grondige heroriëntatie van de Wadloopverordening 1996 en het stelsel van vergunningen en ontheffingen vereist. Gestreefd wordt naar een nieuwe adequate regeling in 2011. 5.1.4 Werkboek Ruimtelijke Kwaliteit. Als gevolg van de complexiteit van de integratie van cultuurhistorie, stedenbouw en landschap en de extra inspanning die gezet is op het produceren van een geïntegreerd document ruimtelijke kwaliteit “Grutsk op us Romte” is dit tot nu toe nog niet tot een voldragen product gekomen.

112

De eerste concepten geven een aardige contour van wat het product kan worden, namelijk een rijk inspirerend document dat op velerlei wijze te ontsluiten is en dat in ruimtelijke processen een richtinggevende rol kan gaan vervullen. 5.1.5 Natuur en landschapsbeheer. In 2010 is gestart met het opstellen van een nieuw beleidskader voor Landschapsbeheer Fryslân (LBF) en It Fryske Gea. Deze zal naar verwachting in februari 2011 gereed zijn.


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


339

60

110

-50

0

-50

1 126 466

54 388 502

56 174 340

-2 214 162

0 0 0

-2 214 162

1.823

1.801

1.810

-9

0

-9

1.181 20 34 2.923 5.981

1.717 21 388 2.673 6.599

1.512 21 174 2.669 6.185

205 1 214 4 414

56 0 0 0 56

149 1 214 4 358

-5.515

-6.097

-5.845

-253

-56

-196

toelichting exploitatie Structurele budgetten Bij de structurele budgetten zijn bijdragen van derden ontvangen voor door de provincie Fryslân verrichte diensten (€ 32.000) en een bijdrage van de provincie Groningen in de kosten van bebakening in het Lauwersmeer (€ 18.000). Deze bijdrage betreft de jaren 2007, 2008 en 2009. Tijdelijke budgetten Bij de tijdelijke budgetten wordt de onderbesteding m.n. veroorzaakt door het budget t.b.v. Moai Fryslân en het budget Onderzoek zoutwinning. Ten aanzien van Moai Fryslân hebben wij een eenmalige bijdrage verleend van


11 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

€ 1.250.000 aan het landschapsfonds. Voor 2009 was een bedrag van € 87.500 geraamd en voor 2010 een bedrag van € 537.500. Voor het jaar 2010 is daarvan een voorschot uitgekeerd van € 437.500. Het resterende deel (€ 187.500) wordt beschikt onder de opschortende voorwaarde dat de evaluatie in 2013 positief uitvalt en onder voorbehoud van goedkeuring van de begroting in 2013 door u. Voor 2011 wordt op aanvraag het tweede voorschot uitgekeerd (€ 625.000). In 2010 is een onderzoek naar alternatieve zoutwinning niet doorgegaan. Door de kwalitatief goede MER in opdracht van Frisia, is een reservering van € 20.000 voor aanvullend onderzoek door ons niet nodig gebleken. Deze middelen zijn vrijgevallen. Tevens is een bedrag van € 56.000 doorgeschoven naar volgend jaar. Het betreft hier verplichte gelden welke niet meer in 2010 tot besteding konden komen (categorie C). Het merendeel hiervan is afkomstig van het budget Natuurbeschermingswet. Deze onderbesteding wordt veroorzaakt doordat de uitvoering van de opstelling van de Beheerplannen Natura2000 door wijziging van de planning trager verloopt. Overlopende passiva Het betreft hier middelen die de provincie, het Rijk en derden beschikbaar stellen t.b.v. Wadlopen en Natura2000.

5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij doelen • Het Friese platteland is leefbaar en vitaal, de bewoners van het platteland hebben een gevoel van welbevinden en een blijvend toekomstperspectief. • De Friese landen tuinbouw (inclusief de biologische landbouw) is een economisch levensvatbare en duurzame sector, binnen randvoorwaarden van biodiversiteit en landschap. De sector is schoon en gezond, breed en divers, goed en efficiënt. rapportage doelenrealisatie Naast de vernieuwing van het beleid voor een vitaal platteland door de opstelling van de concept-Aginda Leefber Plattelân (ALP) en de totstandkoming van het sociaaleconomisch beleid, geformuleerd in de Landbouwagenda 2011-2013, hebben wij in noordelijk verband onze aandacht gericht op de aangekondigde wijziging van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie. Dat heeft geleid tot het rapport “De toekomst van GLB en cohesiebeleid; consequenties voor Noord-Nederland”. Hieruit blijkt dat de drie noordelijke provincies met ruim 27% van de inkomenssteun uit het GLB hoog scoren in relatie tot de Bruto Toegevoegde Waarde (11%). In totaal landt € 215 miljoen in Noord-Nederland en daarvan € 95 miljoen in onze provincie. Een gemiddeld melkveebedrijf ontvangt ruim 40% van zijn bedrijfsinkomen uit Brussel (akkerbouw 50%). Consequentie van een aanstaande (geleidelijke) verandering van het GLB is dat gestreefd moet worden naar marktconforme beloningen voor prestaties ten behoeve van maatschappelijke belangen (agrarisch natuurbeheer, landschapsbeheer, waterdiensten, duurzame energie, etc.)

114

Gewenste Resultaten Thema 5.2 - Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij Beleid Plattelandsontwikkeling. Het na te streven beeld van plattelandsontwikkeling is 1. in 2010 opnieuw vastgesteld in de nota Plattelandsbeleid op grond van de startnotitie die in 2009 door de Staten is vastgesteld. • Uitvoering van de projecten die moeten leiden tot vernieuwing van plattelandsontwikkeling leiden; • Adviezen geven bij de uitvoering van projecten die zorgen voor toevoeging van ontwikkelingskwaliteiten van het platteland. 2. Leefbaarheid. Zorgen voor adequate afspraken wat betreft de ondersteuning van dorpsbelangen en andere groepen op het Friese platteland bij het bevorderen van leefbaarheid en een efficiënt werkende steunfunctieorganisatie. • Doarpswurk gesubsidieerd als steunfunctie voor de ondersteuning van de inwoners van het Friese platteland, met name de dorpsbelangen. Een van de provinciale speerpunten waaraan men in 2010 werkt is duurzaamheid. 3. Plattelânsprojekten en -bureaus • Plattelânsprojekten verwerft projecten die o.a. bijdragen aan de realisering van de doelen van het pMJP. • Daarnaast dragen de projecten bij aan overig provinciaal beleid zoals geformuleerd in programma 6 Economie, toerisme en recreatie, programma 7 Sociaal beleid en zorg en programma 8 Kultuer, taal en ûnderwiis. • Met de structuur van zes Plattelandsbureaus worden de mensen in het landelijk gebied ondersteund bij het indienen van goede projecten, die voor medefinanciering door Europa, Rijk en/of provincie in aanmerking komen. We werken zo het beleid inzake landelijk gebied gebiedsgericht uit. • Op het gebied van recreatie en toerisme, landschap, plattelandsbeleid, verbetering fysieke woonomgeving, stimulering en verbreding plattelandseconomie, cultuur en erfgoed en monumentenzorg zal met name ingezet worden op benutten van POP-middelen (Plattelandsontwikkelingsprogramma) met cofinanciering uit de eigen provinciale middelen. Hierbij gaat het om herinrichting van dorpskernen, verbetering leefbaarheid plattelandsgebieden, cultuur(historie) en innovatieve ideeën om de werkgelegenheid te bevorderen of voorzieningen die de leefbaarheid verbeteren. 4. Land- en tuinbouw. Het na te streven beeld van landen tuinbouw is in 2010 opnieuw vastgelegd in de nota Landbouwagenda 2011 – 2013 op grond van de door de Staten in 2009 vastgestelde startnotitie. • Uitvoering van de provinciale projecten die moeten leiden tot vernieuwing van de sector. • Adviezen geven bij de uitvoering van projecten die zorgen voor toevoeging van vernieuwingskracht van de sector. • Het Actieplan Duurzame Landbouw is verder uitgewerkt in thema’s en projecten. De AgroAlliantie en de kenniscentra voor de melkveehouderij, de verbrede landbouw dragen bij aan de transitie van de agrosector naar meer kennis.

tijd

Geld


11 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Thema 5.2 - Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij Jonge Landbouwers 5. • Comform besluitvorming in GS neemt de provincie deel aan de subsidieregeling voor Jonge Agrariërs. • De Friese inzet is meer op duurzaamheid en innovatie gericht middels het programma “Duurzaam ondernemen”. Dit beidt een betere versterking van de agrarische sector gecombineerd met een brede toegankelijkheid.

iepen en eiGen

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 5.2.1 Plattelandsontwikkeling. De concept-Aginda Leefber Plattelân (ALP) hebben wij in oktober behandeld. De nog in het pMJP geprogrammeerde middelen voor de doelen plattelandsbeleid tot eind 2013 zijn toereikend voor de uitvoering van het nieuwe beleid. Er zijn ca. 40 projecten voorzien van adviezen. De financiële verantwoording voor de Friese gebieden binnen het Europese Leader+ programma is afgerond. Het SNN heeft dit binnen de rapportage over het noordelijke Leader+-programma opgenomen en in Brussel neergelegd. Daarnaast is Plattelandsbeleid betrokken bij onderzoek naar de demografische ontwikkelingen in Fryslân, bij het project “Aandachtsgebieden Stellingwerven” en bij het Interreg project “Vital Rural Areas”. De POP-strategie voor Visserijgemeenschappen is klaar. Nu wordt gewerkt aan projecten voor visserijgemeenschappen en aan de ontwikkeling van streekproducten. 5.2.4 De Landbouwagenda 2011-2013 is in september aan u aangeboden. Daarin is uitgegaan van de inzet van extra geld vanuit bestaande middelen. Wij hebben in november 2010 besloten € 1 miljoen aan FYLG op de uitvoering van de nieuwe landbouwagenda in te zetten. De besluitvorming over de landbouwagenda zal in januari 2011 plaatsvinden onder voorbehoud van goedkeuring van een begrotingswijziging. Jonge landbouwers: In maart 2010 hebben wij LNV (nu Economie, Landbouw en Innovatie) laten weten dat de provincie Fryslân in 2010 voor een maximumbedrag van € 200.000 meedoet aan de LNV-subsidieregeling voor jonge landbouwers. Uiteindelijk bleek in 2010 geen Fries geld nodig voor de regeling, omdat het ministerie van LNV alle investeringsaanvragen zelf betaalt.



116

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


372

375

372

3

0

3

576 0 948

108 548 1.030

143 250 765

-36 298 265

0 0 0

-36 298 265

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

605

609

608

1

0

0

750 0 552 1.907

928 548 395 2.480

425 250 339 1.621

503 298 56 858

251 0 0 251

253 298 56 608

-960

-1.450

-856

-593

-251

-343

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten De onderbesteding wordt veroorzaakt door vrijval op de eindafrekeningen van de MKZ -subsidies. De afrekeningen van de MKZ-subsidies 2001 voor niet geruimde bedrijven en de Veemarkt zijn nu zover dat deze begin 2011 worden afgerond. In verband hiermee wordt van de MKZ-middelen een bedrag van € 232.000 doorgeschoven naar volgend jaar (categorie C). Een bedrag van € 196.000 valt vrij. Daarnaast is een bedrag van € 11.200 vanuit Landbouwvalley niet tot besteding gekomen. Dit restbedrag valt vrij. Ook is € 7.300 vanuit de Startnotitie Agrosector niet besteed omdat deze middelen een project betreffen dat eind 2010 is verplicht. Dit project loopt tot begin 2011. Overlopende passiva Het Ministerie van LNV heeft middelen beschikbaar gesteld t.b.v. de MKZ -crisis. Daarnaast worden ook de onder- cq overbestedingen van de Leadermiddelen verrekend met de balanspost overlopende passiva.

5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) doelen In 2006 is het programma pMJP vastgesteld. De in de Kadernota 2010 opgenomen (provinciale) middelen voor het resterend deel van het programma zijn bestemd voor subsidies aan projecten die van onderop worden gegenereerd én voor provinciale bijdragen in gebiedsgerichte (landinrichtings)projecten. Naar aanleiding van de Kadernota 2010 zijn de beoogde prestaties bij zes doelen aangepast: • Binnen het Thema Sociaal-economische vitalisering Platteland bij de (sub)doelen: “Plattelandseconomie” en “Dorpshuizen/multifunctionele centra” is de programmering feitelijk in lijn gebracht met de realisatie in de afgelopen jaren. Met deze aanpassing blijft het mogelijk om het niveau van de afgelopen jaren voort te zetten.


11 7

Jaarverslag 2010

•

•

FrySlân:

iepen en eiGen

De doelen “Landschap generiek” en “Fysieke woonomgeving”zijn afgelopen jaren (financieel) sterk bevraagd. Het doel fysieke woonomgeving wordt gesloten omdat de afgesproken prestaties gehaald zijn. Binnen het doel Landschap Generiek zullen in de loop van 2011 de laatste geprogrammeerde prestaties verplicht worden en het budget uitgeput worden. De doelen “Toeristisch voorzieningenniveau” en “Erfgoed en Monumentenzorg” zijn afgelopen jaren conform planning besteed, net als de kleine leefbaarheidsprojecten. De verwachting is dat in 2012 de laatste prestaties verplicht worden.

rapportage doelenrealisatie In het jaarplan pMJP 2010 zijn de bovengenoemde punten nader uitgewerkt. Zoals u bekend zijn hierdoor in de eerste bestuursrapportage 2010 een aantal te realiseren prestaties aangepast ten opzichte van de oorspronkelijke begroting 2010. In 2010 is de MidTermReview van het pMJP uitgevoerd, zowel voor wat betreft het ILG als het FYLG. Hierin is een tussenbalans opgemaakt over hoe het programma loopt. Conclusie was dat het programma (in grote lijnen) naar tevredenheid loopt, hoewel er natuurlijk altijd verbeteringen mogelijk zijn. Eén van de verbetervoorstellen is bijvoorbeeld om de verantwoording in de toekomst weer via de beleidshoofdstukken te laten verlopen zodat er beter zicht is op de aansluiting tussen beleid, prestaties en geld. Ook heeft u in 2010 de aangepaste Verordening vastgesteld. Tot slot is ingezet op versnelling van de doorlooptijd van de projectbeschikkingen, door al in het begin van het subsidieproces een schifting te maken in kansrijke en minder kansrijke projecten. In de tweede bestuursrapportage 2010 is aangekondigd dat er op een aantal punten onderhandelingen met het Rijk gevoerd zouden worden. Deze onderhandelingen zijn doorkruist door (de bezuinigingen in) het Regeerakkoord van het nieuwe kabinet. Naar aanleiding van deze bezuinigingen heeft Staatssecretaris Bleker bij brief van 20 oktober 2010 aangegeven dat alle verplichtingen in het kader van het ILG die de provincies na deze datum aangaan, voor rekening en risico van de provincies zijn. De bedoeling van de staatssecretaris is dat de bestuursovereenkomst tussen de provincie en het Rijk zal worden herzien, gelijktijdig met de decentralisatie van taken. Dit betekent dat in 2011 naar aanleiding van de uitkomsten hiervan een herziene programmering (zowel voor wat betreft prestaties als de financiën) zal moeten worden opgesteld. Omdat niet duidelijk is wat de gevolgen voor geld en prestaties zullen zijn, zijn de vakjes ‘Tijd’ en ‘Geld’ voor die pMJP-onderdelen die met Rijksmiddelen worden gefinancierd, in de onderstaande tabel geel gekleurd. Daarnaast heeft op een aantal FYLG-onderdelen een onderbesteding op het beschikbare budget plaatsvonden, terwijl dit budget wel totaal verplicht is. Ook deze onderdelen zijn geel gemaakt in de onderstaande tabel. Onder het kopje ‘exploitatie’ wordt hier verder op ingegaan. Gewenste resultaten Thema 5.3 - Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) Beleid tijd Geld Het pMJP is het programma waarin de uitvoering van het beleid van meerdere beleidsprogramma’s (landelijk gebied, recreatie, cultuur, zorg en welzijn) opgenomen is. Op deze plaats wordt daarom geen verantwoording afgelegd over de mate waarin het beleid op koers is, maar over de mate waarin de uitvoering op schema ligt, gezien de aangegane verplichtingen in geld en prestaties.

118

Thema 5.3 - Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) Beleid 1. Grondgebonden Landbouw Wij gaan in 2010 2.773 ha voor grondgebonden landbouw herverkavelen. 2. Niet grondgebonden Landbouw Voor de glastuinbouw in Noordwest Fryslân (onder andere Sexbierum) beperken we ons voor 2010 tot het bestaande plan. 3. Duurzaam ondernemen Wij gaan in 2010 4 tot 7 projecten uitvoeren gericht op beheer mineralen, bodemgebruik, energie en “bio based” economie. 4. Kennis en innovatie en versterken landbouw Voor dit doel is in 2010 geen budget voor nieuwe verplichtingen meer beschikbaar. 5. Visserij Wij beperken ons tot ondersteuning voor het anti-Visstroperij team. 6. Realisatie EHS In 2010 beogen we voor de realisering van de EHS 350-500 ha grond aan te kopen en circa 440-500 in te richten. Daarnaast worden de natuurgebieden beheerd door natuurbeheerorganisaties, particuliere natuurbeheerders en door agrarisch natuurbeheer. Het beheer door Staatsbosbeheer valt buiten het kader van pMJP. 7. Natuur buiten EHS Ook buiten de EHS wordt in natuur beheerd door Natuurbeheerorganisaties en op basis van particulier (agrarisch) natuurbeheer. Hierbij gaat het om circa 41.000 ha. Qua oppervlakte zijn hierbij de ‘ganzen foerageergebieden’ het belangrijkst. Buiten de EHS is er, in het kader van het pMJP, weinig ruimte tot verdere uitbreiding van (agrarisch) natuurbeheer. 8. Natuur, overig In 2010 wordt het werkplan weidevogels verder uitgevoerd. Naast de onder 6 en 7 genoemde doelen gaan wij in 2010 aandacht besteden aan stimuleringsprogramma’s voor agrarisch natuurbeheer en inrichtingsprojecten voor kleine natuurgebieden buiten de EHS (circa 5 projecten). 9. Milieukwaliteit EHS / Vogel- en Habitatrichtlijn / Nb-wet We gaan in 2010 een project verdrogingsbestrijding voorbereiden en een project voor verbetering van de overige milieukwaliteit, hoofdzakelijk in Natura2000 gebieden (circa 1000 ha). 10. Nationale Parken Schiermonnikoog en Âlde Feanen In de 2 Nationale Parken in Fryslân wordt het beleid van ontwikkeling en beheer van de natuur voortgezet. Basis voor de uitvoering vormen de vastgestelde Beheer- en Inrichtingsplannen (BIP), waarin projecten passen voor voorlichting en educatie, natuurgerichte recreatie en onderzoek en monitoring ten aanzien van de natuur in deze parken. 11. Soortenbescherming In de pMJP-periode gaan wij ten gunste van specifieke beschermde dier- en plantensoorten voorzieningen treffen; in 2010 3 projecten.

tijd

Geld


11 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Thema 5.3 - Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) Beleid 12. Regionale watersystemen In combinatie met de aanpak van Oevers en Kaden door Wetterskip Fryslân gaan wij integrale projecten uitvoeren op het gebied van natuur, recreatie en mogelijk dorpsvernieuwing. Bij natuurprojecten kan er sprake zijn van extra waterberging. De voornemens voor 2010 worden vastgelegd in de prestatieovereenkomst met het Wetterskip Fryslân. 13. Waterkwaliteit In de pMJP-periode worden projecten gestimuleerd ter verbetering van de ecologische en chemische kwaliteit van het oppervlakte water o.a. door waterbodemsanering en vergroting van het zelfreinigend vermogen van het water. Voor waterbodemsanering in het kader van het pMJP komen vanaf 2010 Rijksmiddelen beschikbaar. Overig Rijksgeld is beschikbaar in de zogenaamde synergiegelden, ter uitvoering van de Kaderrichtlijn Water. De beoogde prestaties staan opgenomen in het Waterhuishoudingsplan dat in 2009 wordt vastgesteld. 14. Duurzaam bodemgebruik De bodemvisie zal in 2010 afgerond worden. 15. Bodemkwaliteit (sanering) Het is onzeker of in 2010 ILG-Rijksmiddelen beschikbaar komen voor dit doel. Als dat zo is kunnen in de periode 2010 t/m 2013 circa 530.000 BPE’s (Bodemprestatie eenheden = een maat voor prestatie m.b.t. bodemsanering) gesaneerd worden. 16. Recreatief groen In 2010 zullen wij 8 ha voor dagrecreatieve voorzieningen verwerven en inrichten in de naaste omgeving van steden en dorpen. 17. Ontwikkelen en versterken toegankelijkheid (routenetwerken) In 2010 gaan we verder met het ontwikkelen en verbeteren van landelijke en provinciale routenetwerken voor zover de middelen het nog toelaten. In de afgelopen jaren zijn al veel kilometers gerealiseerd. In 2010 hopen wij 14 kilometer ‘wandelen over boerenland’ te realiseren. 18. Beheer recreatievoorzieningen binnen EHS Dit doel vormt onderdeel van de doelstelling ‘beheer’ binnen de EHS (doelstelling 6). 19. Versterken en verbeteren kwaliteit toeristisch voorzieningenniveau In 2010 wordt het toeristisch voorzieningenniveau van het landelijk gebied verder versterkt middels projecten vanuit de samenleving. Deze variëren sterk in (financiële) omvang. In de afgelopen jaren zijn er al veel projecten gehonoreerd met subsidie. In 2010 zullen we conform het jaarplan 15 projecten kunnen realiseren. 20. Landschap (generiek) Door middel van gerichte projecten worden de natuurlijke, cultuurhistorische en karakteristieke kwaliteiten van het Friese landschap behouden en/of versterkt. In de afgelopen jaren zijn er al veel projecten gehonoreerd met subsidie De definiëring van de prestaties van dit doel is moeilijk werkbaar. Zoals wij in het Jaarplan pMJP 2010 hebben aangegeven, zijn wij in overleg

120

tijd

Geld

Vervallen

Zie doel 6

Thema 5.3 - Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) Beleid met de betrokken organisaties om te kijken hoe de prestaties en realistisch geformuleerd kunnen worden. Deze zullen vervolgens in de herijking naar aanleiding van de MidTermReview worden opgenomen. Prioriteit wordt gelegd bij die projecten die de landschappelijke kernkwaliteiten ondersteunen en/of versterken. 21. Archeologie In 2010 wordt 1 archeologisch object veilig gesteld en 1 archeologisch steunpunt ingericht. 22. Nationale Landschappen Noordelijke Friese Wouden en Zuidwest Fryslân In 2010 zal het laatste geld van dit doel besteed worden aan de landschappelijke en cultuurhistorische waarden in de 2 Nationale landschappen in Fryslân, bij voorkeur via integrale projecten ook andere doelstellingen aan de orde zijn zoals bijvoorbeeld landbouw en/of natuur. De projecten passen binnen de Kansenkaart van Zuidwest Fryslân respectievelijk de visie van Noordelijke Friese Wouden. 23. Stichting Landschapsbeheer Friesland Wij stellen jaarlijks een subsidiebudget beschikbaar aan de Stichting Landschapsbeheer Friesland. 24. Beheer landschap Wij geven ook in 2010 beheervergoedingen voor waardevolle en karakteristieke landschapselementen; hoofdzakelijk in de Nationale Landschappen. De omvang daarvan kan in de loop van de periode iets variëren, afhankelijk van de afgesloten contracten. Totaal per jaar voor circa 130 ha, 1.240 km lijnelementen, 2.000 puntelementen. Voor landschapsbeheer zijn er, in het kader van het pMJP, geen middelen voor uitbreiding van het beheer. 25. Verbetering leefbaarheid plattelandsgebieden In 2010 wordt de leefbaarheid van het landelijk gebied verbeterd door de bouw en verbouw van 8-12 dorpshuizen, 2 multifunctionele centra e.d., 3 projecten voor woon-zorgzones en diverse andere (kleinschalige) projecten (circa 60 projecten). Dit is vergelijkbaar met de realisatie in afgelopen jaren. 26. Verbetering fysieke woonomgeving De fysieke woonomgeving wordt verbeterd door herinrichting van dorpskernen. De fysieke woonomgeving wordt verbeterd door herinrichting van dorpskernen. In 2010 zullen wij 16 projecten realiseren 27. Verbetering bereikbaarheid Voor dit doel zijn geen middelen beschikbaar in het kader van het pMJP. 28. Stimuleren en verbreden plattelandseconomie In de pMJP-periode gaan wij de plattelandseconomie stimuleren en verbreden door middel van diverse projecten. De oorspronkelijke ambitie was 384 projecten voor de gehele pMJP periode. Tot nog toe zijn er 15 gerealiseerd. Gelet op deze realiteit zullen de beoogde prestaties in het Jaarplan 2010 fors bijgesteld worden naar beneden tot binnen het financiële kader. Voor 2010 hopen wij op 25 projecten met een bijdrage van de provincie van € 1 miljoen en een POP-bijdrage van € 1 miljoen. De aangeboden projecten variëren in kosten van € 20.000 tot € 500.000.

tijd

Geld

Geen middelen beschikbaar


12 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Thema 5.3 - Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) 29. Erfgoed en monumentenzorg (2) In 2010 dragen wij bij aan het behoud en herstel van 10 objecten van monumenten en erfgoed in Fryslân, conform de gemiddelde planning. 30. Cultuur In 2010 dragen wij bij aan 10 projecten ter promotie en versterking van de streekeigen en Friese cultuur. 31. Plattelânsprojekten, LEADER Het EU-Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP) is opgenomen in ons pMJP. Wij passen de Leadersystematiek in de 6 Friese Plattelânsgebieden toe. 32. Proceskosten Ten behoeve van de uitvoering van het pMJP worden (externe) proceskosten gemaakt die niet rechtstreeks aan een specifiek doel gekoppeld kunnen worden. Achteraf worden deze proceskosten verdeeld over de afzonderlijke doelen. 33. Grondmobiliteit Via het investeringskrediet Grondaankopen bezitten we de middelen om de grondmobiliteit te bevorderen Dit draagt in hoge mate bij aan de realisering van de pMJP-doelen; met name landbouw- en natuurdoelen, maar ook in bredere zin gericht op de gewenste ruimtelijke inrichting en kwaliteit van het landelijk gebied. Het streven is in 2010 voor € 54 miljoen (ruil)grond positie te hebben.

iepen en eiGen

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 5.3.1. Grondgebonden landbouw Volgens de (bijna definitieve) cijfers van Dienst Landelijk gebied is 161 ha aan landbouwgrond daadwerkelijk gerealiseerd in 2010. Dit is veel minder dan de 2.773 ha die in de begroting waren aangeven, maar er zijn wel nog 1073 ha’s onderhanden, bijvoorbeeld in het kader van het Aktieprogramma versterking landbouwstructuur en nog eens 1500 ha’s voor de Centrale As. Van een aantal projecten werd verwacht dat deze eind 2010 konden worden afgerond. Vanwege een lichte vertraging in de uitvoering zal de afronding begin 2011 plaatsvinden. 5.3.2. Niet grondgebonden Landbouw Bij glastuinbouw is bij tijd en geld geel ingekleurd omdat er vertraging optreedt in de gronduitgifte. Oorzaken: de aanhoudende financiële crisis in de glastuinbouw en de uitspraak van de Raad van State dat het bestemmingsplan herzien moet worden. Ook bij verdere vertraging van de gronduitgifte zijn er nog steeds mogelijkheden om het project positief af te sluiten. Scenarioberekeningen wijzen uit dat de stuurgroep nog steeds over financiële sturingsmogelijkheden beschikt om tegenvallers op te vangen. Wel blijft het zaak de uitgaven zorgvuldig te bewaken. 5.3.3 Duurzaam ondernemen en 5.3.4 Kennis, Innovatie en versterking. De nieuwe landbouwagenda voor 2011-2013 wordt begin 2011 bestuurlijk behandeld. De hiervoor benodigde middelen worden deels gevonden in het restant van de huidige pMJP-doelen 3 en 4, deels uit andere pMJPdoelen (oud voor nieuw) en deels uit andere beleidsprogramma’s.

122

5.3.6 Realisatie EHS In 2010 zijn, ondanks het stopzetten van de aankopen in 2010, 568 ha EHS verworven. Dit is meer dan de 350-500 ha. die was begroot. In 2010 is 567 hectare doorgeleverd. 5.3.8 Natuur, overig De uitvoering van het Werkplan Weidevogels verloopt volgens planning. Er zijn geen projecten voor kleine natuurterreinen buiten de EHS aangeboden in 2010. In 2010 zijn 9 projecten Natuur-, Milieu en Landschapseducatie (NML) gesubsidieerd. 5.3.9 Milieukwaliteit EHS / Vogel- en Habitatrichtlijn / Nb-wet In 2010 is de aankoop van 2 bedrijven voorbereid maar nog niet afgerond omdat de staatssecretaris voor het rijksdeel een verplichtingen en aankoopstop afkondigde. Wij zijn nu op zoek naar een oplossing voor deze bedrijven. Het Natura-2000 project in de Alde Feanen is in voorbereiding. De uitvoering van dit project is afhankelijk van de ontwikkelingen rondom de nieuwe Bestuursoverkomst met het Rijk 5.3.10 Nationale Parken Binnen de Beheer- en Inrichtingplannen van de beide Nationale Parken zijn in 2010 12 projecten gesubsidieerd. Verder is het Werkplan Monitoring Alde Feanen vastgesteld, in lijn met de Natura2000 doelstelling. Als gevolg van de korting op het ILG-budget moet in 2011 financiering voor dit plan gevonden worden, waarna de uitvoering ter hand kan worden genomen. Voor het Nationaal Park Schiermonnikoog is een nieuw Strategisch Meerjarenplan Voorlichting en Communicatie voor de periode 2011 – 2015 vastgesteld. Verder is vormgegeven aan de begrenzing van Natura2000 in combinatie met de herziening van het BIP Schiermonnikoog, dat in juni 2011 zal worden vastgesteld. 5.3.11 Soortenbescherming (Leefgebiedenbenadering) In 2010 zijn voor dit doel 7 nieuwe projecten gesubsidieerd. Bijvoorbeeld het project ‘Njirre in beweging’ dat zich richt op het herstel van een aantal heideterreinen, die een belangrijke biotoop vormen voor een aantal provinciale aandachtssoorten zoals de adder. Een ander project is gericht op het behoud en de vergroting van de akkervogelpopulatie in Fryslân. 5.3.12 Regionale Watersystemen Uitvoering verloopt volgens planning. In 2010 is een drietal projecten aangeboden. Het project Birstummerrak is al gehonoreerd, de projecten Helomavaart en Eesterzanding worden begin dit jaar beschikt. 5.3.13 Waterkwaliteit Binnen dit onderdeel worden de Synergie/KRW gelden ingezet. Het Synergieproject Tjeukemeer-Tjonger is in 2010 afgerond. Voor het project it Heidenskip is een garantieverklaring afgegeven vóór de verplichtingenstop van het Rijk werd afgekondigd. In het kader van dit project wordt 18,8 kilometer kade verbeterd onder gelijktijdige realisering van KRW- en natuurdoelstellingen, boezemvergroting met 19 ha en aanlegsteigers voor de recreatie. 5.3.14 Bodem In 2010 is een eerste onderdeel van de uitvoering van de Bodemvisie, te weten Boustiennen, gestart.


12 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

5.3.16 Recreatief Groen Over de gehele looptijd van het pMJP loopt dit doel uitzonderlijk goed. Dit blijkt ook wel uit de mate van benutting van het beschikbare budget. Het POP-budget is al geheel benut. Binnen de provinciale middelen is nog enige ruimte. In 2010 is 1 project gesubsidieerd, te weten het Voetpad Kollumerpomp. Hierbij ging het om 1 ha. Dit is minder dan geraamd. Dit betekent dat in tegenstelling tot wat in de 2e Berap is gemeld er in 2011 nog mogelijkheden zijn om projecten binnen dit doel te subsidiëren. 5.3.17 Routenetwerken Het oplossen van de knelpunten in de landelijke routenetwerken verloopt volgens planning. Omdat deze met ILG-middelen worden gefinancierd, zijn tijd en geld voor dit onderdeel geel gekleurd. Boerenlandpaden: in 2010 zijn beheerscontracten afgesloten voor 8,3 km aan boerenlandpaden. Daarnaast is in december 2010 nog een aanvraag binnengekomen voor nog eens 15,8 km. Daarnaast zijn nog 14 projecten gesubsidieerd voor provinciale routenetwerken. 5.3.19 Versterken en verbeteren kwaliteit toeristisch voorzieningenniveau. In 2010 zijn 22 projecten gesubsidieerd. 5.3.20 Landschap Generiek De FYLG-rapportage van de MTR is in januari 2011 aan PS ter instemming voorgelegd. Daarna zal, mede gezien de ontwikkelingen rondom de nieuwe Bestuursovereenkomst, een herziene programmering worden opgesteld. 5.3.22 Nationale Landschappen Het budget voor dit onderdeel is op, terwijl er nog veel wensen voor uit te voeren projecten zijn. Gezien de bezuinigingen op het ILG-budget ligt het niet in de rede dat het Rijk voor dit onderdeel nog extra geld beschikbaar zal stellen. 5.3.24 Beheer Landschap Voor het Nationaal Landschap de Noardlike Fryske Wâlden is in voor het jaar 2010 een verlenging van aflopende Probleemgebiedenvergoeding geregeld. 5.3.25 Verbeteren leefbaarheid plattelandsgebieden De uitvoering van dit onderdeel verloopt volgens planning: In 2010 zijn 6 aanvragen voor dorpshuizen en multifunctionele accommodaties beschikt, en er zijn er nog eens 15 aanvragen in behandeling; Er zijn 3 projecten voor Woon-zorg gesubsidieerd; Voor de overige onderdelen zijn ongeveer 60 projecten gesubsidieerd. 5.3.26 Verbeteren fysieke woonomgeving In 2010 zijn 17 projecten gesubsidieerd. Dit is conform planning. De prestaties zijn gerealiseerd en het budget is op. Voor dit onderdeel zullen wij dus geen activiteiten meer ontplooien. 5.3.28 Stimuleren en verbreden plattelandseconomie In 2010 zijn projecten 20 projecten beschikt in plaats van 25. De prestaties voor dit onderdeel lopen achter. Wij hopen een inhaalslag te plegen nu de pMJP-verordening aangepast is met heldere criteria. De gebiedsplatforms Plattelânsprojekten leggen in hun jaarplannen vast aan welk type projecten binnen dit doel in hun gebied behoefte is en kunnen hier actief op gaan verwerven.

124

Het maximale subsidiebedrag voor herbestemming van agrarische bedrijfsgebouwen is naar beneden bijgesteld. 5.3.29 Erfgoed en monumentenzorg In 2010 zijn meer projecten gesubsidieerd dan geraamd, namelijk 20. Dit betrof kleinere projecten dan waar wij in de begroting rekening mee hadden gehouden. 5.3.30 Cultuur In 2010 zijn 3 projecten gesubsidieerd in plaats van de begrote 10. Ook in 2010 is het moeilijk gebleken passende projecten voor dit onderdeel te verwerven. Eind 2010 heeft u de aangepaste pMJP-verordening vastgesteld, waarbij de mogelijkheden voor dit onderdeel zijn verruimd. Zo is de eis dat gemeenten fors moeten bijdragen aan de projecten losgelaten. Hierdoor kunnen particuliere initiatiefnemers makkelijker een beroep doen op subsidies. Wij verwachten dat nu meer goede initiatieven en projecten doorgang kunnen vinden. 5.3.31 Plattelânsprojekten, Leader De plattelandsgebieden dragen als Local Action Group (LAG) zelf de verantwoording voor de benutting van het Leader-geld. Voor wat betreft de gebieden Wadden en Zuid Oost Fryslân zijn de middelen vrijwel benut. In de andere gebieden verloopt de uitvoering volgens planning.


Baten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Voorzieningen Overlopende passiva totaal Baten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


389 0 10.113 19.082 29.583

329 0 0 38.427 38.756

244 0 1.100 36.116 37.460

85 0 -1.100 2.312 1.297

24 0 0 0 24

61 0 -1.100 2.312 1.273

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Voorzieningen Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

3

13

0

13

0

13

7.620 17 10.113 18.913 2.547 39.213

18.790 0 0 38.427 4.572 61.802

13.682 -21 1.100 36.116 4.565 55.442

5.108 21 -1.100 2.312 7 6.360

5.319 21 0 0 0 5.340

-212 0 -1.100 2.312 7 1.020

Baten - lasten

-9.630

-23.046

-17.983

-5.063

-5.316

253


12 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten In 2010 is een bedrag van € 5,7 miljoen aan FYLG- middelen minder uitgegeven dan begroot. Deze middelen zijn al wel verplicht. Ultimo 2010 moet nog een bedrag van ruim € 16 miljoen aan FYLG uitbetaald worden op verplichtingen die al zijn aangegaan in de vorm van subsidiebeschikkingen of de provinciale bijdrage in landinrichtingsprojecten. In de 2e bestuursrapportage 2010 is al aangegeven dat de onderdelen 6 subdoel Extra inrichten natte natuur en doel 8 subdoel Oplossen knelpunten in de Ecologische Verbindingszones qua uitgaven achterblijven op de planning. Dit wordt veroorzaakt doordat er wel uitgaven voor de realisering van de provinciale Ecologische Verbindingszones, de gebiedsontwikkeling Centrale As en gebiedsontwikkeling N381 waren gepland, maar dat de uitvoering pas volgend jaar wordt gestart. Voor een aantal onderdelen, zoals Grondgebonden Landbouw, Regionale Watersystemen en Fysieke woonomgeving, zijn de kasuitgaven achtergebleven bij de planning. De betreffende onderdelen zijn geel gemarkeerd in de tabel bij gewenste resultaten. Oorzaken zijn bijvoorbeeld dat subsidieontvangers later voorschotten aanvragen of subsidievaststellingsverzoeken laten indienen dan waar in de planning rekening mee was gehouden. Overlopende passiva De post overlopende passiva heeft vnl. betrekking op de van het Rijk ontvangen ILG -middelen. Voorzieningen Deze post heeft betrekking op de risicovoorziening i.v.m. grondaankopen. Investeringen Bedragen x € 1.000 Afgerekende werken Opgeleverde werken Onderhanden werken totaal

Saldo per 1-1-2010 0 34.820 0 34.820

Vermeerderingen

Verminderingen

0 16.125 0 16.125

0 11.878 0 11.878

Saldo per 31-12-2010 0 39.066 0 39.066

toelichting investeringen Hieronder worden de aan- en verkopen in het kader van het Investeringskrediet Grond (IKG) weergegeven. Uw Staten hebben in 2009 besloten het IKG incidenteel met € 8 miljoen te verhogen tot € 64,5 miljoen om grondaankopen mogelijk te maken voor het project N381, vooruitlopend op het realisatiebesluit van PS voor dit project. Dit realisatiebesluit hebben uw Staten in 2010 genomen. In het bijbehorende uitvoeringskrediet is rekening gehouden met grondaankopen. Dit betekent dat het IKG weer afgeraamd kan worden met € 8 miljoen tot € 56,5 miljoen. Daarom zal in de 1e Bestuursrapportage 2011 aan PS voorgesteld worden het IKG af te ramen met € 8 miljoen. De gerealiseerde uitgaven m.b.t. het project N381, waaronder uitgaven voor grondaankopen, zijn ten laste van het uitvoeringskrediet gebracht en conform in de jaarrekening 2010 verantwoord.

126

Peildatum 31-12-2010 Gem. jaarlijkse voorraad ha. Conform PS besluit 22-04-2009 landbouw + eHS binnen gebiedsontwikkeling Aankoop Verkoop

eHS Aankoop

639

€ 26,4 mln. € 3,9 mln. € 0,26 mln. € 0 mln.

Grond Gebouwen Grond Gebouwen

€ 8,8 mln. € 0,43 mln. € 4,8 mln. € 0,43 mln.


€ 3,79 mln. € 0,50 mln. € 1,99 mln. € 0,50 mln.


Grond incl. gebouwen Grond

630

400

428 269

400

159

100

106 58

100

48

300

146

€ 5,5 mln.

8 138 975

€ 0,2 mln.

300 1.400

Verkoop totaal

Onderdeel

600

Verkoop

anticiperend Aankoop

Bedrag

9

Verkoop

Kavelruil Aankoop

Aantal ha. Aankoop/ verkoop


12 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Economie, recreatie en toerisme 128

3.6 programma 6 - economie, recreatie en toerisme Portefeuillehouder: S.H. Galema, J.A. de Vries en J.H.J. Konst

I. Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? Onze doelstelling voor het economische beleid luidt: “Een duurzame economische ontwikkeling van de provincie Fryslân, waarbij nadrukkelijk wordt ingezet op een transitie naar een op kennis en innovatie gebaseerde economie.” In ons beleid moeten we antwoorden zien te vinden op trends die in het begin van de 21e eeuw spelen, te weten gevolgen van de mondialisering van de economie, gevolgen van de klimaatverandering, vergrijzing van de bevolking en meer specifiek voor Nederland krimp van de bevolking. Het schrijven van dit onderdeel van de Begroting 2010 vond plaats in een ongewisse economische periode, dat was voorjaar 2009. Ook in ons land was sprake van een krimpende economie. Hoe lang deze periode zou aanhouden wisten we niet. Er circuleerden berichten resp. verwachtingen dat de economie in de loop van 2010 zou aantrekken, maar dit kon ook pas in 2011 gebeuren. Door het verlies aan werkgelegenheid was de noodzaak de innovaties in het bedrijfsleven te bevorderen nog meer toegenomen. Echter de marktsector kon moeilijker bankkredieten verkrijgen hetgeen de investeringen door de marktsector onder druk zette. Dit deed zich vooral voor bij investeringen die verband houden met innovaties, waarbij het meestal gaat om een groter risico. Die spiraal te doorbreken gaat de provinciale mogelijkheden verre te boven. Niettemin probeerden we de gevolgen enigszins te beperken door de ’Versnellingsagenda 2009’ uit te voeren. Bij het Rijk hebben wij aangedrongen om investeringen in de verkeersinfrastructuur naar voren te halen. De provincie focuste naast het doorzetten van de al geplande investeringen, zoals de nieuwbouw van het Provinciehuis en een aantal verkeersinfrastructurele projecten, op het naar voren halen van een aantal investeringen zoals die zijn opgenomen in de Kadernota 2010. Het ging dan vooral om projecten in de bouwnijverheid en in de grond-, wegen waterbouw, waarvoor de toekomst verre van rooskleurig werd verwacht en waar het bij de uitvoering gaat om directe werkgelegenheid. De Friese uitwerking van het Energieakkoord Noord-Nederland heeft u in april 2009 in de vorm van het programmaplan Duurzame Energie vastgesteld: ‘Fryslân geeft energie’. In dit programmaplan hebben we de ambitie neergelegd om Fryslân “fossielvrij” te maken. Door de energievraag zo veel mogelijk te beperken en door (decentrale) opwekking van duurzame energie kunnen wij op termijn onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen, zoals olie en gas. Dit versterkt het toch al goede leefmilieu van Fryslân nog meer, levert lagere maandlasten voor de Friese bevolking op, stimuleert de werkgelegenheid en levert een duurzaam innovatief imago met bijbehorende (economische) spin-off voor de gehele provincie op. In het Friese Merenproject heeft de nadruk tot nu toe gelegen op de open verbindingen tussen de verschillende Friese Meren. In de afgelopen jaren stond het oplossen van knelpunten bij de kanalen en vaarten centraal. Nu de (fysieke) basis voor het Friese Merenproject is gelegd, ligt in de komende jaren de uitdaging om ‘Meer met de Friese Meren’ te gaan doen. We willen met de strategie ‘Meer met Friese Meren’ het maatschappelijke rendement van investeringen in de Friese Meren vergroten. Daarnaast willen wij onze kennisontwikkeling op het terrein van

programma 6 - economie, recreatie en toerisme

12 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

kust en zee, toerisme en duurzaamheid versnellen om onze concurrentiepositie te versterken. Dat betekent concreet dat het project de ‘Friese Meren’ een extra toegevoegde waarde zal leveren aan de diverse doelstellingen die de EU, Rijk, provincie, gemeenten en private partijen met het gebied willen bereiken. Naast eigen provinciale middelen kunnen wij voor de realisering van ons beleid ook een beroep doen op externe middelen, zoals die in het kader van de uitvoeringsprogramma’s ‘Koers Noord’, ’OP EFRO-Noord’, het Waddenfonds en in het verband van Interreg en de drie gebiedsconvenanten worden ontwikkeld resp. voor financiering in aanmerking komen. Doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?

6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8




Economisch beleid Toerisme en recreatie Friese Meren Project (FMP) Koers Noord - EFRO/EZ-programma Waddenfonds Europese projecten (Interreg) Convenanten Fryske Fiersichten

De wereldeconomie ondervond de gevolgen van de economische recessie. Het Nederlandse BBP is in 2009 met 4% gekrompen. Ook Noord-Nederland is hard getroffen door de economische crisis. De economie van NoordNederland herstelde zich echter snel. De oververtegenwoordiging van snelgroeiende bedrijfstakken, zoals de chemie en het transport, maar ook de zorg, mondt zowel in 2010 als in 2011 uit in groei. Daarmee krabbelt de noordelijke economie sneller op dan de landelijke. Economische groei in Fryslân in 2009: -3,6%, in 2010: +1,4% (raming). De in Friesland relatief sterk aanwezige bouwsector (groei in 2009: -9% en in 2010: -1%) verklaart het wat achterblijvende groeipercentage in 2010 van onze provincie. De werkgelegenheid groeit weer sinds het tweede kwartaal van 2010. Het aantal banen groeit in de sectoren die voorop lopen in de conjunctuurcyclus: industrie, transport en groothandel. De ontwikkelingen in de mondiale economie en vooral in de Eurozone maken de noodzaak te innoveren nog manifester. Naast innovatie hebben wij ook geïnvesteerd in duurzaamheid. Waarmee wij ook invulling hebben gegeven aan het Coalitieakkoord 2007-2011. Innovaties ontstaan niet zomaar, daar is o.a. een goed toegeruste beroepsbevolking voor nodig. Wij stimuleerden sociale innovatie zodat de beroepsbevolking gekwalificeerd is om de innovatiekracht van het bedrijfsleven te vergroten. Voor de realisering van de provinciale doelen zijn wij mede afhankelijk van bedrijven, kennisinstellingen, organisaties en gemeenten voor de ontwikkeling van projecten. Gelet op wat er tot stand is gekomen kunnen we constateren dat we onze rol van olieman, die stimuleert, enthousiasmeert, de weg wijst, bij elkaar brengt, anders geformuleerd makelt en schakelt, goed hebben vervuld, ondanks de recessie die vooral in de eerste helft van 2010 zich liet voelen.

130

Dit jaar hebben wij onze beleidsinzet uit de reeds vastgestelde documenten nog eens verwoord en samengevat in de Útfieringsaginda Ekonomy. In deze Útfieringsaginda hebben wij aangekondigd om nieuwe en verbeterde beleidsinstrumenten te gaan hanteren voor de uitvoering van ons economisch beleid. Op deze manier willen wij de gewenste versnelling en kwaliteitsslag in de realisatie van de Uitvoeringsagenda economie bewerkstelligen. Daartoe hebben wij besloten tot oprichting van het Projectbureau Economie. In dit projectbureau worden de activiteiten van de twee bureaus die de convenanten uitvoeren, die wij met de gemeenten in de beide kernzones hebben gesloten, samengevoegd onder gelijktijdige opheffing van die twee bureaus. In overleg met de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij, de Kamer van Koophandel Noord-Nederland en Syntens hebben wij besloten de ondersteuning aan het Friese bedrijfsleven op een nieuwe manier vorm te geven door de werkzaamheden – gericht op de advisering van het Friese bedrijfsleven – van deze vier partijen daartoe beter op elkaar af te stemmen, door deze op één locatie onder te brengen en wel in het Projectbureau Economie. Inmiddels is de naam veranderd in ‘Ondernemersplein Fan Fryslân’. Voorts hebben wij het concept van een Fries ontwikkelbedrijf aan de Staten voorgelegd in de vorm van een zgn. startnota. Het belangrijkste programmadoel van het Friese Merenproject, namelijk een werkgelegenheidsgroei van 30% in de Friese watersport gedurende de looptijd van het Friese merenproject (2000 t/m 2015), ligt op koers. De doelstelling om een bestedingsgroei (per persoon per dag) van 150% in de Friese watersport aan het eind van de looptijd van het FMP te realiseren staat vanwege de economische omstandigheden nu echter onder druk. De groei van het watersporttoerisme in Fryslân is minder groot dan in Duitse watersportgebieden, maar Fryslan is nog wel marktleider op watersportgebied. Dit blijkt uit de in 2010 gepubliceerde evaluatie over de afgelopen tien jaar. De komende periode zal het infrastructurele programmadeel worden versoberd en zal er meer focus komen te liggen op het economische deel van het programma, te weten de bevordering van de bestedingen van toeristen. Dit houdt in dat er meer focus komt te liggen op waterfronten en toegangspoorten. Ondanks de economische recessie zijn er het afgelopen jaar veel projecten ontwikkeld, verworven, uitgevoerd en mede gefinancierd. Echter lang niet alle projecten zijn tot besteding gekomen. Bij de thema’s gaan we daar specifieker op in. De economische recessie heeft zich doen voelen doordat de financiering van investeringen moeilijk was en er over bezuinigingen/vertraging werd nagedacht. De verplichtingen konden allemaal wel worden aangegaan in 2010, maar de betalingen zullen veelal in 2011 en later plaatsvinden. De uiteindelijke doorschuiving en vrijval van middelen zijn hoger uitgevallen dan de afgegeven prognoses in de tweede bestuursrapportage. Dit wordt voor een deel veroorzaakt doordat we toestemming hebben gekregen, in verband met de kredietcrisis, de projecten in het kader van het KoersNoord/OP EFROprogramma en het Innovatieve acties programma Fryslân Fernijt II, later te mogen afrekenen. Ook m.b.t. de besteding binnen de convenanten zijn we te optimistisch geweest omdat de ontwikkeling van projecten meer tijd heeft gekost dan wij verwachtten. De committering van deze projecten heeft pas in december plaats gevonden waardoor geen bestedingen meer mogelijk waren. inzet van middelen totale programma De presentatie van inzet van middelen van dit programma van de exploitatie, investeringen en voorzieningen/ overlopende passiva is gelijk aan die van de Begroting 2010 en de Jaarstukken 2009. Toelichting vindt plaats in de thema’s.


13 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


Baten 6.1 Economisch beleid 6.2 Toerisme en recreatie 6.3 Friese Meren Project (FMP) 6.4 Koers Noord - EFRO/EZ-prog. 6.5 Waddenfonds 6.6 Europese projecten (Interreg) 6.7 Convenanten 6.8 Fryske Fiersichten totaal Baten

1.726 -35 621 0 0 6.245 655 0 9.212

2.313 1.096 972 120 0 1.907 638 0 7.045

82 690 897 120 0 2.342 625 0 4.756

2.232 405 75 0 0 -435 13 0 2.290

2.080 300 78 43 1 747 215 0 3.465

151 105 -3 -43 -1 -1.182 -202 0 -1.175

lasten 6.1 Economisch beleid 6.2 Toerisme en recreatie 6.3 Friese Meren Project (FMP) 6.4 Koers Noord - EFRO/EZ-prog. 6.5 Waddenfonds 6.6 Europese projecten (Interreg) 6.7 Convenanten 6.8 Fryske Fiersichten totaal lasten

7.028 3.491 4.886 4.834 432 5.839 4.786 237 31.533

20.115 5.966 5.816 13.400 1.989 2.460 8.795 175 58.716

8.780 5.591 5.166 7.818 1.072 3.109 5.394 209 37.138

11.335 375 650 5.583 917 -649 3.401 -33 21.577

5.104 115 582 5.625 726 542 3.364 0 16.057

6.231 260 68 -43 191 -1.191 37 -33 5.520

-22.321

-51.670

-32.383

-19.288

-12.593

-6.695

2010 6.549

2011 2.892

2012 2.415

2013 1.321

2014 604


100

0

-100

0

0

GS: GS bedrijfsvoering GS bijdrage derden GS jaarovergang tijdelijke budgetten

30 247 120

-107 -100 0

-107 -25 0

-107 0 0

0 0 0


496

-207

-232

-107

0

7.045

2.684

2.183

1.214

604

Baten - lasten

Aansluiting tussen Begroting 2010 en de Jaarstukken 2010 Bedragen x € 1.000 Baten begroting t/m 2e Berap 2010 Begrotingswijzigingen (BW):


132

Bedragen x € 1.000 lasten begroting t/m 2e Berap 2010

2010 58.501

2011 34.035

2012 37.982

2013 32.800

2014 20.119


104

-1.058

-1.058

-1.408

-23

GS: GS bedrijfsvoering GS bijdrage derden GS jaarovergang tijdelijke budgetten

-257 247 120

-278 -100 0

-220 -25 0

-220 0 0

-113 0 0

215

-1.436

-1.303

-1.628

-136

58.716

32.600

36.679

31.172

19.983

-51.670

-29.915

-34.496

-29.958

-19.379


Begrotingswijziging totaal lasten begroting t/m Jaarstukken 2010 Baten-lasten

II Thema’s 6.1 Economisch beleid Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.1. Economisch beleid doelen De grondslag voor het beleid is te vinden in de nota’s: • Strategische agenda voor Noord-Nederland 2007-2013, 26/01/2005 • Útfieringsaginda Ekonomy, provincie Fryslân 2010 • Koers Noord, op weg naar Pieken (2007 – 2010, oktober 2007) • Operationeel programma Noord-Nederland 2007-2013 (OP EFRO-Noord), mei 2007 • Fryslân duurzaam, 22/04/2009 • Fryslân geeft energie, programmaplan duurzame energie, 22/04/2009. Innovatie is van levensbelang voor Friese bedrijven. Innovatie in producten, productieprocessen en markten. Door het tot stand brengen van innovaties wordt de internationale concurrentiekracht van Friese bedrijven versterkt. Echter voor het tot stand brengen van innovaties is een goed opgeleide beroepsbevolking van essentieel belang, vandaar dat één van onze speerpunten sociale innovatie is. Het provinciale beleid is gericht op het tot stand brengen van clusters op de door ons geformuleerde speerpunten: watertechnologie, duurzame energie,


13 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

metaal, groene life sciences, zorgeconomie en toerisme waar onder 6.2. verder wordt ingegaan. Een cluster is een samenwerkingsverband tussen een aantal bedrijven en één of meer kennisinstellingen. Voorbeelden in onze provincie zijn Wetsus, de Friese wateralliantie en Innexus (voedingsmiddelen). Clustervorming is belangrijk omdat bedrijven van elkaar kunnen leren. En vooral om de vertaalslag van kennis en de resultaten van netwerkvorming naar dicht bij de markt staand onderzoek waarin bedrijven volop participeren te borgen. De provincie treedt hierop als olieman: stimuleren, enthousiasmeren, de weg wijzen, bij elkaar brengen, anders geformuleerd makelend en schakelend. rapportage doelenrealisatie Het beleid is gefocust op de bevordering van innovaties en het versterken van de economische structuur en dat op een duurzame wijze. Het gaat hier wel om doelen op de lange termijn. Om een grotere effectiviteit te bereiken hebben we ons, net als in 2009, gefocust op de genoemde zes speerpunten. Talloze projecten zijn dankzij provinciale bemoeienis (vooral ontwikkeling en subsidiëring) in werking gezet. Realisering duurt doorgaans verschillende kalenderjaren en de effecten zijn pas na verloop van geruime tijd waarneembaar. Zowel het aanbod als de ontwikkeling van projecten, nodig voor realisering van het provinciale beleid, lagen goed op stoom en wel zodanig dat het EFRO-loket eind 2009 al moest worden gesloten. De overige externe budgetten werden optimaal benut. De uitvoering van de projecten lag op koers. Door de goede benutting van externe budgetten hoefden wij minder provinciaal geld in te zetten dan wij hadden begroot. Gewenste resultaten Thema 6.1 - Economisch beleid Beleid 1. Op de speerpunten watertechnologie, metaal, groene life sciences, zorgeconomie en sociale innovatie gaan we samen met bedrijven, kennisinstellingen en eventueel intermediairs projecten ontwikkelen die erop zijn gericht om via clusters innovatie te bevorderen. 2. Op het terrein van het speerpunt duurzame energie gaan we het komende jaar projecten ontwikkelen en uitvoeren op de vier themalijnen uit het programmaplan, dat zijn: • Energiebesparing gebouwde omgeving inclusief provinciaal fonds energiebesparing woningbouw; • Opwekking duurzame energie inclusief stimuleringsprogramma zonneenergie en procesondersteuning geothermie Waddenkas; • Duurzame mobiliteit inclusief het stimuleringsprogramma ‘Fryslân Elektrysk Foarút, uitvoering 100.000-voertuigenplan; • Kennis, innovatie en communicatie inclusief ondersteuning kenniscentra en communicatiestrategie. 3. Dit jaar wordt verder gewerkt aan de vorig jaar begonnen actie voor de realisatie van een frl-extensie (domeinnaam) op internet.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Watertechnologie De ontwikkeling van de Europese hub voor watertechnologie in Fryslân is in volle gang. Bij het multidisciplinaire onderzoeksinstituut Wetsus zijn inmiddels 16 universiteiten en 90 bedrijven uit de hele wereld aangesloten, die gezamenlijk een langjarig onderzoeksprogramma uitvoeren van € 14 miljoen per jaar. Dit onderzoeksprogramma

134

is volgens wetenschappelijke normen van zeer hoge kwaliteit. Diverse stakeholders hebben in 2010 projecten ontwikkeld, die de centrumpositie van Fryslân verder versterken. De volgende projecten zijn gehonoreerd: het Europese onderzoeksproject CAPMIX onder leiding van Wetsus, de internationale MBA-water, de demosite ziekenhuisafvalwater, energiewinning uit afvalwater, SAWA, Biotrap, het Waterapplicatiecentrum en de Watercampus Leeuwarden. Voor de (co)financiering zijn zowel Europese fondsen (Kaderprogramma 7/EFRO), Koers Noord als provinciale middelen ingezet. NHL en Van Hall hebben voorts bij het ministerie van OCW een businessplan ingediend voor het op te richten Centre of Expertise Watertechnologie; besluitvorming in 2011. Begin 2010 is de Wateralliance, het projectbureau voor de waterpiek, van start gegaan met de (internationale) profilering van de Europese Waterhub en de waardevermeerdering van de watertechnologiekennis naar het noordelijke bedrijfsleven. In het kader van het provinciale innovatieprogramma Fryslân Fernijt II zijn acht samenwerkingsprojecten op het gebied van watertechnologie tussen de Friese hbo-instellingen en 24 mkb-bedrijven uitgevoerd. Metaal In 2010 zijn er via het kenniscentrum jachtbouw (thans onderdeel NHL) diverse projecten voor de jachtbouwsector ten uitvoer gebracht. De provincie heeft het kenniscentrum ook ingezet om middelen te genereren uit landelijke subsidie-instrumenten, zoals uit de Innovatie Prestatie Contract (IPC) regeling. Intentie is om met deze middelen de sector ook internationaal meer op de kaart te zetten. Het Kenniscentrum roestvaststaal heeft zich na de subsidieperiode omgevormd tot een roestvaststaalvereniging met ruim 100 lidbedrijven. Gemeenschappelijke innovatieve vraagstukken worden uitgezet bij kennisinstellingen. Er is in 2010 gestart met een onderzoek naar de positionering van de sector op (inter)nationale schaal. Hiervoor heeft de provincie een stagiair ingezet om vooronderzoek te verrichten. De resultaten hiervan worden begin 2011 bekend. Het Praktijkcentrum Fijnmechanica en Mechatronica in Drachten ontwikkelt zich tot een volwaardig instrument voor het aanbieden van contractactiviteiten. De provincie heeft in 2010 bijgedragen aan verbetering van de naamsbekendheid van het praktijkcentrum. De provincie heeft bijgedragen aan ondersteuning van het Opleiding Bedrijf Metaal door het vergroten van de naamsbekendheid en het attenderen van bedrijven op het bestaan van dit loket. Ook heeft de provincie in 2010 geparticipeerd in de doorontwikkeling van het concept Scholarships bij de NHL. Groene life sciences Het clusterproject Food Circle (kennishotspot groene life sciences) is gehonoreerd binnen Koers Noord. Hierdoor kan de samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen in de Food sector verder worden uitgebouwd. Innexus, de vereniging van voedingsbedrijven, heeft mede door subsidiëring van de provincie veel activiteiten kunnen beginnen. Zorgeconomie Er is gewerkt aan de projecten Hoofdpijnkliniek Dokkum, Qwiek, Healthy Ageing Network Noord-Nederland, Vital Rural Area en Fivre. De subsidieaanvraag voor het project LIMIS is in 2010 door het SNN goedgekeurd. Er zijn voorbereidingen gepleegd voor het opzetten voor het kenniscluster geïntegreerde geneeskunst. Wij hebben in 2010 ingestemd met het toevoegen van het thema ‘gezond ouder worden’ aan het programma Fryslan Fernijt III (uitvoering 2011-2012). Sociale innovatie Er is gewerkt aan de projecten Kenniscentrum Sociale Innovatie, de Vliegende Brigade, Leren en Werken in Fryslan, Bedrijfs Tak Overleg en de HRM+2010 regeling.


13 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

In 2010 is door de SNN-bestuurscommissie EZ positief besloten ten aanzien van de aanvraag voor het project Praktijkopleiding bouw (uitvoering in 2011). Mede op initiatief van de provincie heeft het ROC Friese Poort een Koers Noord-aanvraag ingediend voor het oprichten van een Praktijkcentrum Duurzaam, gericht op implementatie van duurzaamheidsvraagstukken in het mbo-onderwijs. De aanvraag is op de reservelijst voor een EFRO-subsidie geplaatst en wordt in behandeling genomen bij vrijval. Verwachting is dat in het eerste halfjaar van 2011 een besluit wordt genomen over op de subsidieaanvraag. Duurzame Energie Binnen het reguliere programma ‘Fryslân geeft Energie’ zijn in 2010 de volgende projecten tot uitvoering gekomen: Samen met de gemeente Leeuwarden is er een meerjarige samenwerkingsagenda voor slim omgaan met water en energie opgesteld. Hier wordt op een meer efficiënte manier samengewerkt op de dossiers energiebesparing in de gebouwde omgeving, zonnestroom, restwarmte en duurzame mobiliteit (elektrisch rijden en rijden op groen gas). Het provinciaal fonds ‘Energiebesparing Bestaande Woningbouw’ is als afgeleide van de Noordelijke regeling gerealiseerd en mag, gezien het aantal aanvragen, een groot succes worden genoemd. Rondom het bestaande en nieuw te ontwikkelen glastuinbouwgebied in Sexbierum is in samenwerking met marktpartijen een energieconcept door middel van gebruik van restwarmte ontwikkeld, dat een enorme verduurzaming tot gevolg kan hebben. Voor het concept is een FES-aanvraag ingediend. Onder het programma ‘Fryslân Elektrysk Foarút’ is er in het voorjaar een samenwerkingsovereenkomst gesloten met marktpartijen rondom het stimuleren van elektrisch rijden en varen. Om het 100.000-voertuigenplan een forse impuls te kunnen geven is er samen met marktpartijen een Versnelkader ontwikkeld, waarbinnen een aantal acties vanuit verschillende stakeholders is geformuleerd. Er is gewerkt aan de planvorming rondom het World Sustainability Center (WSC) op de Afsluitdijk. Het WSC moet een informatief en inspirerend belevingscentrum worden waarin duurzaamheid centraal staat, met een focus op water, energie, natuur en voedsel. Het centrum is een ontmoetingsplaats voor publiek, bedrijven en kennisinstellingen uit de hele wereld. Kansrijke ideeën en ontwikkelingen komen interactief samen in het centrum. Van 4 tot en met 10 juli 2010 werd de Frisian Solar Challenge georganiseerd. Voor de derde keer is de Frisian Solar Challenge gehouden. 45 teams van universiteiten en innovatieve, duurzame bedrijven uit binnen- en buitenland deden mee aan de race langs de route van de Friese Elfstedentocht. Er is gewerkt aan de verdere vormgeving van het kennisontwikkelingsproject Hotspot Duurzame Energie. Op de valreep van 2010 zijn wij er met anderen in geslaagd om tot overeenstemming te komen over de vestiging van een landelijk Kenniscentrum Groen Gas in Leeuwarden. In de Bestuursrapportages 2010 is reeds aangegeven dat de uitvoering van het programma duurzame energie en de daaraan toegekende middelen voor de verschillende jaarschijven niet meer in de pas lopen. De beoogde versnelling (Versnellingsagenda 2009) op het gebied van duurzame energie kon niet echt in financiële zin tot uitvoering worden gebracht, met een grote onderschrijding als gevolg. Deze problematiek is overigens eigen aan het karakter van een ontwikkelprogramma waar elementen als tijd, resultaat en middelen per definitie niet

136

synchroon lopen. In feite is 2010 voor duurzame energie een zaai-jaar geweest, daar waar in 2011 geoogst gaat worden. Er zijn in 2010 diverse projecten in gang gezet, waarbij er tot een bedrag van € 600.000 meerdere bestuurlijke toezeggingen zijn gedaan (zoals Warmtenet Leeuwarden, 1300 woningenplan Sneek, centrum Groen Gas NL, Wûmkeshus in LED en Fol Gas Foarút). Deze projecten komen in tegenstelling tot eerdere financiële planningen pas in 2011 tot besteding. Alle projecten passen binnen de doelen van het programma duurzame energie: inzet op energiebesparing in de gebouwde omgeving (met name de bestaande bouw), de productie van duurzame energie (biogas, warmtenet, blue energy) en de inzet op duurzame mobiliteit (rijden op groen gas, elektrisch rijden/varen). Om naast de bovengenoemde, voor 2010 geplande, projecten ook de projecten uit het in de Begroting 2011 opgenomen programma duurzame energie in 2011 uit te kunnen voeren, zijn extra middelen nodig. Anders dreigt in 2011 een overschrijding van het budget duurzame energie met € 600.000. Daarom wordt aan uw Staten – via het ontwerp-besluit bij de aanbiedingsbrief – voorgesteld uit het rekeningresultaat een bedrag van 6 ton beschikbaar te stellen voor 2011. Frl. extensie In het tweede kwartaal van 2011 is naar verwachting de indieningstermijn open voor aanvragen voor internet extensies (domeinnamen). Daar vóór zullen wij de Staten onze plannen voorleggen. De uitwerking van dit voornemen kost meer tijd dan wij hadden verwacht en in 2010 was er geen indieningstermijn. Breedband In 2010 hebben wij voor de Staten een informatiebijeenkomst georganiseerd over een hoogwaardige en toekomstvaste breedbandinfrastructuur voor particulieren in Fryslân. Daartoe hebben wij een nota over dit onderwerp als leidraad meegezonden. Regionaal Innovatieprogramma Fryslân Fernijt II Om innovatie in Fryslân een impuls te geven, heeft het succesvolle programma Fryslân Fernijt een vervolg gekregen. Fryslân Fernijt II stimuleert experimentele, risicovolle publiek/private samenwerkingsprojecten, die bijdragen aan innovatie binnen de thema’s: Recreatie en Toerisme, Duurzame Energie en Water. In het kader van het Programma Fryslân Fernijt II zijn in totaal 25 projectaanvragen (negen projecten duurzame energie, acht projecten toerisme & recreatie en acht projecten watertechnologie) gehonoreerd. Alle projecten zijn eind 2010 afgerond. De eindbeoordeling en definitieve vaststelling van de subsidie vindt begin 2011 plaats, evenals een evaluatie van het programma. Wij hebben een vervolgprogramma Fryslân Fernijt III bij het SNN ingediend voor een EFRO-subsidie, die inmiddels werd toegekend. Wyldemerk Het Rijk heeft besloten de pilots voor onwillige jongeren, waaronder Wyldemerk, niet structureel te bekostigen na afloop van de pilot. De subsidieverstrekking vanuit het Rijk is dan ook gestopt per 1 januari 2011. Wyldemerk heeft voor het schooljaar 2010/2011 de begroting rond en bezint zich op voortzetting. Men wil komen tot een dekkende exploitatie middels het inkopen van plaatsen en persoonsgebonden budgetten van jongeren. In de provinciale beschikking staat dat het tweede deel van het subsidie na afloop van de pilotperiode alleen wordt verstrekt wanneer het Rijk de campus structureel bekostigt. Wanneer structurele middelen t.b.v. een dekkende exploitatie niet direct komen van het Rijk maar via andere bronnen betekent dit derhalve een nieuwe situatie. In mei/juni 2011 zal de stand van zaken bij Wyldemerk met betrekking tot een langjarig perspectief aan de Staten worden voorgelegd. Dit i.v.m. het wel of niet verstrekken van het tweede deel van het provinciale subsidie.


13 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Heerenveen Stad van Sport In hun vergadering van 22 september 2010 hebben de Staten de ‘Aangepaste Startnotitie Heerenveen Stad van Sport’ vastgesteld. Hierin werd de provinciale kaderstelling t.a.v. het project nieuw Thialf vastgesteld. Een tiental uitgangspunten en voorwaarden werd hiermee vastgelegd voor de bouw van een nieuw Thialf. Het project nieuw Thialf behelst of nieuwbouw of renovatie van de bestaande accommodatie. Hiermee werd ondermeer expliciet vastgelegd dat de provincie naast de uitwerking van de zgn. Noordplotvariant ook een gelijkwaardige uitwerking van de renovatievariant ter beschikking zal krijgen alvorens keuzes van ons college en besluiten van de Staten aan de orde zijn. University Campus Fryslân In programma acht komt de UCF aan de orde.


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Voorzieningen Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Voorzieningen Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

138

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


82

82

82

0

0

0

1.644 0 0 0 1.726

2.079 0 0 153 2.313

0 0 0 0 82

2.079 0 0 153 2.232

2.080 0 0 0 2.080

-1 0 0 153 151

1.368

1.692

1.427

265

0

265

3.895 0 0 0 1.765 7.028

16.805 0 0 153 1.465 20.115

5.926 0 0 0 1.427 8.780

10.879 0 0 153 38 11.335

5.104 0 0 0 0 5.104

5.776 0 0 153 38 6.231

-5.302

-17.801

-8.698

-9.103

-3.023

-6.080

toelichting exploitatie Zowel in de eerste als in de tweede bestuursrapportage is reeds aangegeven dat bedrijven door de economische recessie minder geneigd zijn tot het doen van investeringen met als gevolg dat er minder bestedingen op de economische budgetten zijn gedaan dan begroot. Ook konden wij een groot aantal projecten financieren met externe middelen, zoals Koers Noord/OP EFRO. Door bovengenoemde factoren is er sprake van onderbesteding op zowel de structurele budgetten (agenda economie) ad € 265.000 als bij de tijdelijke budgetten ad € 10.879.000. Een deel van dit bedrag, te weten € 5.104.000 miljoen betreft verplichte gelden en zal naar 2011 e.v. doorschuiven. Het overige deel is onverplicht en valt daardoor vrij conform de financiële spelregels. De vrijval doet zich vooral voor bij het programma duurzame energie. Zoals aangegeven houdt dit verband met het niet in de pas lopen van de uitvoering van dit ontwikkelingsprogramma en de inzet van de hiervoor beschikbaar gestelde middelen. Hierboven werd aangegeven dat aan uw Staten wordt voorgesteld uit het rekeningresultaat een bedrag van 6 ton beschikbaar te stellen voor 2011 opdat de in 2010 ingang gezette projecten in 2011 uitgevoerd kunnen worden. Door de economische recessie zijn er in het kader van het Fryslan Fernijt II-programma in het laatste kwartaal van 2010 veel verzoeken bij ons binnengekomen de projectduur te verlengen. Wij hebben daarop een verzoek bij het SNN ingediend om verlenging van de programmaduur. Het SNN heeft ons verzoek gehonoreerd. Dat betekent dat wij het programma niet per 31 december 2010 behoefden af te rekenen maar per 1 mei 2011. Dit betekent derhalve een onderbesteding, maar heeft ook mede tot gevolg dat de begrote inkomsten (€ 2 miljoen) niet meer ten laste van het boekjaar 2010 konden worden gebracht. Daarnaast zijn er in 2010 geen bestedingen op de projecten Wyldemerk en Internet extensie gedaan. Hiervoor zijn verschillende oorzaken aangegeven, die u terug kunt vinden in de rapportage gewenste resultaten. De overlopende passiva betreft de post elektrisch voortbewegen (duurzame energie).

6.2 Toerisme en recreatie Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.2. Toerisme en recreatie doelen Het beleid op dit beleidsterrein is neergelegd in: • Beleidsnota Recreatie en toerisme 2002-2010, 06/02/2002 • Fryslân, toeristische topattractie in Nederland, 21/02/2007. Het jaar 2010 is het laatste jaar van de nota ‘Fryslân, toeristische topattractie in Nederland’. Met deze nota hebben wij ingezet op een versnelling van de kwaliteitsverbetering van ons Fries toeristisch product op alle fronten en op seizoensverbreding.


13 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

De meetbare doelstellingen in het beleid zijn gericht op: • toename van de toeristische bezoekersstroom (aantal overnachtingen + dagtochten) met 15% in tien jaar tijd (over periode 2000 – 2010); • Handhaving van het bestedingsniveau van toeristen in Fryslân, dat boven het landelijk gemiddelde ligt; • minimaal handhaven van het werkgelegenheidsaandeel van de Friese toeristische sector op 7,6% • kwaliteitsverhoging van recreatieve voorzieningen, af te meten aan: diversiteit in het aanbod, hogere bezettingsgraden en een toename van de waardering van de klant (ten minste rapportcijfer 8). rapportage doelenrealisatie Uit het rapport ‘Evaluatie Provinciaal Beleid Recreatie & Toerisme 2002 – 2010’, door ons vastgesteld op 30 november 2010 en u toegezonden voor de Statenbehandeling op 9 februari 2011, blijkt dat de groei van het aantal toeristische overnachtingen in de periode 2002-2010 lager is geweest dan begroot maar dat de handhaving van het bestedingsniveau van toeristen boven het landelijke gemiddelde ruimschoots is gehaald. Ook is het werkgelegenheidsaandeel van de Friese toeristische sector na de programmaperiode iets gestegen. Tot slot is in de programmaperiode gewerkt aan de kwaliteitsverhoging van recreatieve voorzieningen, onder andere door het instellen van de STINAF-regeling. Voor een nadere toelichting wordt u verwezen naar voornoemd rapport. Gewenste Resultaten Thema 6.2. - Toerisme en recreatie 1. Het komende jaar gaan wij samen met anderen projecten ontwikkelen en uitvoeren op de onderscheiden programmaonderdelen, Wadden en Elf Steden, die moeten leiden tot meer toeristen, meer bestedingen door toeristen in onze provincie en meer werkgelegenheid. Daarnaast gaan we ons met andere betrokken partijen inzetten voor een hoger volume van vermarkting van ons toeristisch product en een versterking van de toeristische organisatiestructuur. Over 2010 resulteert dit in de volgende opgave “toerisme”. 2. Door middel van actieve (o.a. financiële) ondersteuning de ontwikkeling van tien vernieuwende (cluster) projecten binnen de programmalijnen Wadden en Elfsteden realiseren. Dit ondermeer met gebruik van de in het najaar 2009 te openen subsidieregeling STINAF (Stimuleringsregeling Toerisme Natuurlijk Fryslân) voor toeristische ondernemers en het continueren van het budget “Toeristische Topattractie”. 3. Daarnaast eveneens de ontwikkeling van nog eens vijftien andere toeristische projecten en/of samenwerkingsprocessen realiseren. 4. Fryslân Marketing de financiële ruimte bieden en daarmee indirect aansturen op nagenoeg een verdubbeling van haar toeristische marketing en promotie inzet én het uitvoeren van een benchmark op inzet en resultaat over voorgaande jaren. 5. Het op basis van een in 2009 uitgevoerde verkenning met andere partijen ontwikkelen van een businessplan voor een nieuw, breed ‘Rekreaasjeskip Fryslân’. 6. Het op basis van reeds uitgevoerde verkenningen samen met andere partijen vaststellen van één nieuw VVV-model Fryslân en een vergaande invoering hiervan in de vorm van o.a. een facilitair dienstencentrum en minimaal vijftien VVV-corners.

140

Beleid

tijd

Geld

Thema 6.2. - Toerisme en recreatie 7. Stimuleren van samenwerking tussen de toerismebranche, overheden en kennisinstellingen o.a. door het met hen organiseren van ten minste drie ontmoetingsbijeenkomsten en een (jaarlijks) ‘Frysk Toerisme Kongres’. 8. Continueren van de provinciale inzet voor het op de UNESCO-Werelderfgoedlijst geplaatst krijgen van de Friese Elfsteden, concreet in 2010 plaatsing op de ‘nationale lijst’.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ontwikkeling vernieuwende projecten Er zijn tientallen vernieuwende en/of kwaliteitsverbeteringsprojecten in ontwikkeling met steun vanuit de STINAFregeling, Fryslân Fernijt II en het Budget Topattractie. Met name de STINAF-regeling is bijzonder populair bij toerisme-ondernemers. Voorbeelden van door ons gehonoreerde projecten zijn: de Stoomtrein Sneek – Stavoren, Brulboei Orgel, Prijsvraag Duurzaamheidscentrum Afsluitdijk, Dokkum 3D internetproject. Ontwikkeling overige projecten en of samenwerkingprocessen Met inzet van het T&R budget en op het gebied van bezinningstoerisme zijn tientallen veelal kleinschalige toeristisch-recreatieve projecten en activiteiten in gang gezet. Merk Fryslân Met ‘Fan Fryslân’ heeft de provincie een start gemaakt met een brede regiomarketing, d.w.z. marketing voor wonen, studeren en ondernemen. Partners zijn Fryslân Marketing en verschillende externe coördinatoren van programma’s en projecten. Merk Fryslân heeft raakvlakken met een groot aantal interne en externe programma’s en projecten met een marketingcomponent: o.a. Friese Meren, Plattelandsprojecten, Kulturele Haadstêd, Fryslân Ferbynt, Duurzame energie. Fryslân Marketing de financiële ruimte bieden Met EFRO-financiering en provinciale cofinanciering van het project ‘Fryslân Topattractie van Nederland’ (Fryslân Marketing) is sprake van verdubbeling van de toeristische marketing- en promotie inzet. Ontwikkelen businessplan voor nieuw, breed recreatieschap In opdracht van De Marrekrite is met steun van de provincie het plan voor een verbrede Marrekrite uitgewerkt. Met deze verbreding met landen routerecreatie is door het algemeen bestuur van de Marrekrite ingestemd en deze gaat begin 2011 feitelijk van start. VVV Fryslân Het is niet gelukt het nieuwe VVV-model in 2010 in te voeren, zoals in onze bedoeling lag. De besluitvorming daartoe is in december afgerond en de stichting VVV-Fryslân is in december opgericht. Het dienstencentrum treedt per 1 februari 2011 in werking en aansluitend worden regionale aanjagers aangesteld en de VVV-corners ingevoerd. In 2011 nemen dertien tot mogelijk vijftien gemeenten in regioverband deel: regio Zuidoost, nieuwe gemeente Súdwest Fryslân, Noordwest en Midden. Ook het merendeel van de andere Friese gemeenten is belangstellend en overweegt deelname in een later stadium. Eind 2012 staat een evaluatie van de VVV-Fryslân gepland. Stimuleren samenwerking In april 2010 is samen met de Friese gemeenten, Stenden Hogeschool en de branche het tweede Frysk Toerisme Kongres met als thema ‘samenwerking loont!’ georganiseerd. Het initiatief voor de organisatie van volgende


14 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

edities is inmiddels overgenomen door de brancheorganisaties KHN, Recron en Hiswa. Op meerdere fronten zijn ook andere bijeenkomsten georganiseerd: plenaire en regionale bijeenkomsten over de VVV Fryslân, bijeenkomst met externe partijen in het kader van de T&R beleidsevaluatie. In het kader van het Interregproject Coast Alive zijn dwarsverbindingen gelegd met de sectoren gezondheid en sport, door samen met Sport Fryslân meer mensen te laten wandelen langs het Friese Kustpad. Ook in het project Toerisme met zorg was sprake van een dergelijke verbinding: toeristische bedrijven zijn beoordeeld op hun geschiktheid voor mensen met diverse beperkingen. Plaatsing Friese Elfsteden op Voorlopige UNESCO- Werelderfgoedlijst Wij hebben de Friese Elf Steden voorgedragen voor plaatsing op de voorlopige (nationale) lijst voor uiteindelijke plaatsing op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. Begin 2010 heeft de door de minister van OC&W ingestelde voorbereidingscommissie, de Commissie Leemhuis, bericht dat de focus voor de samenstelling van de Voorlopige lijst nu op natuurlijk erfgoed en mixed sites (culturele- en natuurlijke waarden) ligt. Dit omdat westers cultureel erfgoed inmiddels op de UNESCO-lijst oververtegenwoordigd is. In het najaar heeft de Commissie Leemhuis haar advies uitgebracht. Geadviseerd is de Friese Elfsteden niet op de Voorlopige lijst te plaatsen. Deze (voorlopige?) afwijzing in het kader van de UNESCO Werelderfgoed status laat onverlet onze inzet in het kader van ons Topattractiebeleid om de komende jaren samen met marktpartijen en gemeenten de Friese Elfsteden als sterk merk en toeristisch topproduct expliciet verder uit te werken en te positioneren.



142

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


-47

136

178

-43

0

-43

12 0 -35

26 934 1.096

26 486 690

0 448 405

300 0 300

-300 448 105

1.517

1.611

1.574

37

0

37

1.356 0 617 3.491

2.769 934 652 5.966

2.919 486 611 5.591

-151 448 41 375

115 0 0 115

-266 448 41 260

-3.526

-4.870

-4.901

31

185

-154

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten De (geringe) overbesteding ad € 151.000 is het gevolg van de zeer succesvolle stimuleringregeling STINAF. Er wordt namelijk erg veel gebruik gemaakt van deze regeling door de toerisme-ondernemers. De overschrijding zal ten laste worden gebracht op het budget 2011. Overlopende passiva Dit betreft de inkomsten van derden in het kader van de STINAF. Investeringen Bedragen x € 1.000 Afgerekende werken Opgeleverde werken Onderhanden werken totaal

Saldo per 1-1-2010 0 0 102 102

Vermeerderingen

Verminderingen

0 0 5 5

0 0 0 0

Saldo per 31-12-2010 0 0 107 107

toelichting investeringen Het betreft hier de Stoomtrein Sneek-Stavoren railinfrastructuur.

6.3 Friese Meren Project Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.3. Friese Meren Project (FMP) doelen Het beleid is verwoord in de volgende documenten: • Plan van aanpak Friese meren, 20/12/2000 • Koers op Fryslân, Friese Merenproject 2e fase 2006-2013, 21/02/2007 • Herijking, prioritering en programmamanagement 2e fase Friese Merenproject, 05/11/2008. a. Door uitvoering van het Friese Merenproject willen we de volgende beleidsdoelen bereiken: • Versterking van de marktpositie van de sector recreatie en toerisme in het Friese merengebied. • Verbeteren van de kwaliteit van natuur, landschap en water. • Vergroten en verbeteren van het vaargebied. b. De prestaties van dit beleid zijn als volgt geformuleerd: • Een werkgelegenheidsgroei van 30% in de Friese watersport gedurende de looptijd van het Friese Merenproject. • Een bestedingsgroei (per persoon per dag) van 150% in de Friese watersport aan het einde van de looptijd. • Een groei van het watertoerisme die tenminste even groot is als in de Duitse watersportgebieden.


14 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

rapportage doelenrealisatie Het belangrijkste doel van het Friese Merenproject, namelijk een werkgelegenheidsgroei van 30% in de Friese watersport gedurende de looptijd van het Friese merenproject (2000 t/m 2015), ligt op koers. De doelstelling om een bestedingsgroei (per persoon per dag) van 150% in de Friese watersport aan het eind van de looptijd van het FMP te realiseren staat vanwege de economische omstandigheden nu echter onder druk. De groei van het watersporttoerisme in Fryslân is minder groot dan in Duitse watersportgebieden, maar Fryslân is nog wel marktleider op watersportgebied. Dit blijkt uit de in 2010 gepubliceerde evaluatie over de afgelopen tien jaar. De komende periode zal het infrastructurele programmadeel worden versoberd en zal er meer focus komen te liggen op het economische deel van het programma, te weten de bevordering van de bestedingen van toeristen. Dit houdt in dat er meer focus komt op waterfronten en toegangspoorten Een uitgebreidere toelichting op de voortgang van de doelstellingen kunt u lezen in de midterm review, onderdeel “Evaluatie het Friese Meren Project 2000 - 2010”, vastgesteld door de Staten op 9 februari 2011. Gewenste resultaten Thema 6.3 Friese Meren Project (FMP) Beleid 1. Grenzeloos Varen 2010 1 In 2010 zullen de werkzaamheden aan het Polderhoofdkanaal in combinatie met aanvullende maatregelen voor de natuurcompensatie worden hervat. De sluizen in de Noordelijke Elfsteden Vaarroute zullen in 2010 worden gerealiseerd en het opwaarderen van de route zal technisch worden voorbereid en aanbesteed. Er zal een quick scan worden gedaan naar nieuwe verbindingen naar Groningen en Drenthe en een planstudie zal worden verricht naar de verbinding tussen Workum en Hindeloopen. 2 De uitvoering van de drempelverlagingen van de sluizen Workum en Makkum zal worden gestart en de capaciteitsuitbreiding van de Johan Friso sluis in Stavoren zal worden aanbesteed. 3 De uitvoering van verruiming van de bedieningstijden van bruggen en sluizen zal in 2010 tot uitvoering komen. In samenwerking met de gemeenten Sneek, Wymbritseradiel en Boarnsterhim is een investeringsplan opgesteld om 22 bruggen te automatiseren, centraal te bedienen en tolvrij te maken. Finale samenwerkingsafspraken tussen partijen vinden in het najaar van 2009 plaats. Een separaat voorstel inclusief financieringsplan zal eind 2009/begin 2010 aan u ter besluitvorming worden voorgelegd. Dit initiatief is bij de begroting van 2008 in de financiële meerjaren planning Verkeer en Vervoer opgenomen. 4 In 2009 wordt het streefbeeld voor de recreatieve diepte van de Friese meren en kanalen vastgesteld. In 2010 wordt op basis van het streefbeeld voor de recreatieve diepte, gestart met de uitvoering van de subsidieregeling versnelling onderhoudsbaggeren en het oplossen van de provinciale en gemeentelijke baggerknelpunten. 2. Stimuleren bestedingen aan wal 2010 1 In 2010 wordt in samenwerking met de gemeenten voor zes watersportkernen een masterplan ruimtelijke kwaliteit opgesteld. Tevens zal in 2010 de uitvoering van drie masterplannen (o.a. Sneek) worden voorbereid.

144

tijd

Geld

Thema 6.3 Friese Meren Project (FMP) Beleid 2 In 2010 wordt voor drie toegangspoorten een versterkingsplan opgesteld. In 2010 zal de uitvoering van 1 á 2 versterkingsplannen (o.a. Harlingen) worden voorbereid. 3 De “task-force regelgeving”, bedoeld om toeristisch recreatieve ondernemers te ondersteunen bij bijvoorbeeld vergunningenprocedures zal in 2010 operationeel zijn. 4 De in 2009 uitgevoerde haalbaarheidsstudie naar een watersportpas zal in 2010 een businesscase opleveren. In 2010 zal definitieve besluitvorming over de introductie plaatsvinden. 3. Ecologie en Duurzaamheid 2010 1 In 2010 wordt het elektrisch varen gestimuleerd door de aanleg van ca 10 oplaadpunten t.b.v. de laadinfrastructuur, de uitvoering van een subsidieregeling voor het in- en ombouwen van vaartuigen, het promoten van elektrisch varen naar ondernemers en watersporters op beurzen en bijeenkomsten en het uitvoeren van een marktonderzoek. 2 Het uitvoeren van een vooronderzoek naar Cradle to Cradle toepassingen en een energieneutraal stand alone oplaadstation voor elektrisch varen.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Grenzeloos Varen 2010 6.3.1.1 Doordat de onderhandelingen tussen Opsterland en Smallingerland over het Polderhoofdkanaal moeizaam verlopen en er daardoor vertraging is opgetreden bij het aanvragen van de nieuwe ontheffingen (Flora- en Faunawet) mag verwacht worden dat uitvoering niet eerder start dan eind 2011/begin 2012. De gemeenteraden en u moeten dan wel hebben ingestemd met de herstart. De opwaardering van de Noordelijke Elfsteden Vaarroute is in uitvoering, de laatste brugverhogingen worden in 2011 afgerond, één van de twee sluizen is in 2010 opgeleverd, de 2e komt gereed in 2011. Afhankelijk van de voortgang van de aankoop van de grond, zal in 2011 een bestek voor de verruiming van de vaarweg worden aanbesteed. De route zal naar verwachting in 2013 geheel operationeel zijn. De quick scan naar de nieuwe verbinding Drachten-Groningen en Drachten-Drenthe is uitgevoerd en heeft opgeleverd dat het een kostbare en risicovolle verbinding is. Aanleg van de verbindingen zal worden heroverwogen bij de midterm review Friese Merenproject. Het opstarten van een planstudie voor de nieuwe verbinding Workum-Hindelopen zal worden heroverwogen bij de midterm review Friese Merenproject in 2011. 6.3.1.2 De besteksvoorbereiding voor de drempelverlaging Sluis Workum is gestart, daadwerkelijke uitvoering start in 2011 omdat de procedure in het kader van de primaire kering meer tijd vergt dan verwacht. Het aanpassen van de drempelhoogte in Sluis Makkum zal worden heroverwogen. Doorgaan is mede afhankelijk van de bereidheid van gemeente en Wetterskip om het aansluitende kanaalvak in de dorpskom op diepte te brengen. Het nog door de gemeente op te stellen Masterplan zal daarbij worden betrokken voor deze toegangspoort. De aanbesteding van de Johan Frisosluis is gestart. Er zijn na de eerste ronde nog vier inzenders in de race. De tweede en laatste selectieronde vindt plaats in het voorjaar van 2011. 6.3.1.3 Het project brug- en sluisbediening waarbij het de bedoeling is pauzes in de bediening van bruggen af te schaffen, heeft geleid tot een pilotproject, waarbij de gemeenten Boarnsterhim, Sneek en Wymbritseradiel en de


14 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

provincie in een samenwerkingsvorm het doel hadden 23 bruggen op afstand te bedienen. Financieel is dat doel niet haalbaar gebleken. Een vergelijkbaar project met alleen de gemeente Wymbritseradiel is tevens financieel niet haalbaar gebleken. De gemeente Sneek heeft de pauzes in 2010 wel afgeschaft door inzet van extra personeel. Aansluitend op een onderzoek naar de bedrijfsvoering van de provinciale brug- en sluisbediening zal in 2010/2011 worden onderzocht in hoeverre het mogelijk is op andere wijze bij de gemeentelijke bruggen aan te haken. Naast de provinciale bezuinigingsopgave zal samen met gemeenten ook nadrukkelijk gekeken worden naar inzet van extra tijdelijk personeel via werkvoorzieningorganisaties of iets dergelijks. 6.3.1.4 Doordat het concept streefbeeld bij het Wetterskip een nogal vergaande reactie heeft opgeleverd, is de vaststelling van het streefbeeld doorgeschoven naar medio 2011. Vooral de toetsing aan de Kader Richtlijn Water vergt meer tijd. Er is gestart met de uitvoering van het uitbaggeren van de Langwarder Wielen. Door het faillissement van de aannemer op 16 maart 2010 zijn de werkzaamheden weer gestopt. Gemeente en provincie zijn overeengekomen dat het werk niet wordt voorgezet door de aannemer, die de failliete boedel heeft overgenomen. Het werk zal door de provincie worden overgenomen als pilotproject in het kader van “grip op grond”. Daarbij zal nadrukkelijk gekeken worden naar combinaties met de uitvoering van het knooppunt Joure in verband met zandopbrengsten. Stimuleren bestedingen aan wal 2010 6.3.2.1 In 2010 zijn masterplannen opgesteld voor Earnewâld, Woudsend, IJlst, Bolsward. Deze zijn door de betreffende gemeenteraden vastgesteld. Daarnaast is gestart met het opstellen van de masterplannen voor Joure, Balk, Franeker en Dokkum. Alleen voor de watersportkernen uit de (voormalige) gemeente Wymbritseradiel (Heeg, Woudsend en IJlst) is sprake van een financiële dekking voor het aan de masterplannen gekoppelde uitvoeringsprogramma. Vanwege de nog lopende discussie rondom het beschikbaar stellen van REP-middelen is er voor de andere watersportkernen nog geen sprake van een financiële dekking van de voorgestelde uitvoeringsprogramma’s. Gestreefd wordt om in 2011 ook een bestuursovereenkomst te sluiten met de betreffende gemeenten over de watersportkernen Earnewâld, Bolsward, Joure, Balk, Franeker en Dokkum. In 2010 is de uitvoering van de masterplannen voorbereid in Earnewâld en Heeg. Vanwege het aanwezige voorzieningenniveau en de ruimtelijke kwaliteit in Sneek bleek het opstellen van een masterplan geen toegevoegde waarde te hebben. Momenteel wordt in Sneek wél de uitvoering van een tweetal projecten voorbereid waarvoor een OP/EFRObijdrage (Operationeel Programma/ Europees Fonds Regionale Ontwikkeling) is verkregen. 6.3.2.2 In 2010 zijn versterkingsplannen opgesteld voor de toegangspoorten Harlingen, Lemmer en de Zuidoever Tjeukemeer. Deze plannen zijn inmiddels informatief aan de betreffende gemeenteraden gepresenteerd. Vanwege de nog lopende discussie rondom het beschikbaar stellen van REP-middelen is er voor deze toegangspoorten nog geen sprake van een financiële dekking van de voorgestelde uitvoeringsprogramma’s. In Harlingen hebben de langdurige coalitieonderhandelingen tevens voor vertraging gezorgd. Op basis van deze plannen wordt in 2011 een bestuursovereenkomst tussen gemeenten en provincie opgesteld. Daarna kan met de voorbereiding van de uitvoering gestart worden. In 2010 is tevens gestart met het opstellen van het versterkingsplan voor de toegangspoort Makkum. 6.3.2.3 Op het punt van het instellen van een “task-force regelgeving”, bedoeld om toeristisch recreatieve ondernemers te ondersteunen bij bijvoorbeeld vergunningenprocedures zijn initiatieven ondernomen om samen met de brancheorganisaties te komen tot samenwerking en medefinanciering omdat we dit niet zagen als alleen een overheidstaak. Dit heeft niet tot resultaat geleid; we herbezinnen ons op deze maatregel.

146

6.3.2.4 De introductie van een watersportpas is een vorm van productontwikkeling die niet als taak van de provincie moet worden beschouwd. In het verslagjaar is samen met Fryslân Marketing gezocht naar een aanbestedingswijze waarbij de markt het voortouw neemt om een brede toeristische pas te introduceren, vergelijkbaar met de “I Amsterdam Card” waarbij de betrokkenheid van de overheid en Fryslân Marketing op afstand blijft. Deze aanbesteding wordt begin 2011 in gang gezet, waarbij de provincie bijdraagt in de vorm van startkapitaal. Ecologie en Duurzaamheid in 2010 6.3.3.1 Dit jaar is door ons het meerjarenprogramma 2010-2014 en de uitvoeringsagenda 2010/2011 Elektrisch varen vastgesteld. De stand van zaken is als volgt: In Sneek zijn 24 oplaadpunten voor Elektrisch varen gerealiseerd, waaronder acht oplaadpunten voor grote (verhuur)kruisers (krachtstroom), in Harlingen 12 aansluitpunten, waarvan 4 met krachtstroom. Gesprekken over realisatie van oplaadpunten lopen met de gemeente Het Bildt en de voormalige gemeente Wymbritseradiel. De subsidieregeling voor inbouw- en ombouw van vaartuigen is via ons besluit verlengd t/m augustus 2011. Op Boot Holland is door de Stifting Elektrysk Farre Fryslân (SEFF) (opnieuw) een “elektrisch varen paviljoen” georganiseerd. In december 2010 is via een “business-to-business” startbijeenkomst door SEFF een start gemaakt met de kwaliteiten innovatieprojecten. Doel is via gezamenlijke aanpak van HISWA en SEFF te komen tot een kwaliteitsverbetering en borging (certificering) van elektrische inbouwsystemen en bedrijven. In november 2010 is een externe opdracht verstrekt voor een onderzoek naar mogelijke “Electric-only” vaarroutes in de provincie. Dit onderzoek zal eind februari 2011 worden afgerond. Ten aanzien van het monitoren van de werkgelegenheid is in december 2010 een externe opdracht verstrekt voor een onderzoek naar “Economische potentie van elektrisch varen in de provincie Fryslân”. Dit onderzoek zal eind maart 2011 worden afgerond. 6.3.3.2 Er zijn gesprekken gevoerd omtrent de realisatie van een energieneutraal “stand alone oplaadstation” voor elektrisch varen waarin ook Cradle to Cradle-toepassingen zijn geïntegreerd. Vanuit de bedrijven is er serieuze interesse om (beperkt) te investeren. Gebleken is echter dat er nog onvoldoende (externe) partijen mee willen financieren in deze pilot. Getracht wordt op korte termijn via geïnteresseerde partijen aanvullende financiering te vinden. Er zijn nog geen concrete projectvoorstellen ingediend. Overigens zijn er op het gebied van ecologie en duurzaamheid meer resultaten vermeldenswaard. Er is een nadere verkenning opgesteld over de invulling en locatie van de mitigerende maatregelen. Dit mitigatiepakket komt bovenop de algemene werkwijze om bij alle projecten bewust na te gaan waar kleine en grote ecologische en/of duurzaamheidwinsten te behalen zijn. Uit overleg met alle betrokken partijen, waaronder Staatsbosbeheer, It Fryske Gea en Wetterskip Fryslân, blijkt dat de beste kansen voor de uitvoering van het mitigatiepakket liggen bij de Fluessen of de Snitser Mar. Een tweetal pilots in die gebieden zullen in 2011 plaatsvinden. Op het gebied van duurzaamheid zijn er daarnaast op een aantal terreinen concrete stappen gezet. • Er is gestart met duurzaam aanbesteden conform de criteria voor Duurzaam Inkopen, zoals die opgesteld zijn door SenterNovem (AgentschapNL). • Bij alle opgestelde masterplannen voor watersportkernen en toegangspoorten zijn de ‘bouwstenen voor duurzaamheid’ gebruikt. Hierdoor wordt in het masterplan altijd aandacht besteed aan de mogelijkheden voor het (her)gebruik van duurzame materialen, maatregelen op het gebied van energiebesparing of duurzame energie. • Vrijgekomen baggerspecie wordt in hoge mate hergebruikt, bij voorkeur in naburige (oever- en kaden-)projecten. De samenwerking tussen Wetterskip Fryslân en de provincie is hierdoor sterk toegenomen.


14 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

• In 2010 zijn twee pilots voorbereid (realisatie 2011) waarbij geëxperimenteerd wordt met een beter systeem van vuilwaterinname in havens.


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


Baten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva totaal Baten

621 0 621

104 868 972

29 868 897

75 0 75

78 0 78

-3 0 -3

lasten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten

4.214 0 672 4.886

4.295 868 653 5.816

3.698 868 600 5.166

597 0 53 650

582 0 0 582

15 0 53 68

-4.265

-4.844

-4.269

-575

-504

-71

Baten - lasten

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten Op een begroting van € 4,3 miljoen is € 3,7 miljoen besteed. Het restant ad € 0,6 miljoen is doorgeschoven naar 2011 conform de prognose bij de 2e bestuursrapportage. Het gaat hier onder andere om de projecten Oosterpoortbrug Sneek en Stevenshoek Langweer. Voor deze projecten is EFRO subsidie verleend en de gemeenten Sneek en Skarsterlân zijn nu met de voorbereiding bezig. Verder betreft het baggerwerkzaamheden bij de Langweerder Wielen die door het faillissement van de aannemer zijn vertraagd. Investeringen Bedragen x € 1.000 Afgerekende werken Opgeleverde werken Onderhanden werken totaal

148

Saldo per 1-1-2010 9.189 24.962 471 34.622

Vermeerderingen

Verminderingen

-1.346 470 1.416 540

619 40 786 1.445

Saldo per 31-12-2010 7.225 25.392 1.100 33.717

toelichting investeringen Afgerekende werken In 2010 zijn de volgende projecten afgerekend; Capaciteit Driewegsluis, Lits Lauwersmeerroute,Spoorbrug Indyk, Spoorbrug Boazum, Spoorbrug Ouddeel, Brug Noorder Oudeweg afstandsbediening ,Bochtverruiming Nauwe Wymerts, Bochtveruiming Woudsender Rakken, Banjonet Oude Schouw, Aanlegvoorziening Noorder Alde Wei, Bocht Meinesloot en brug Zoolsloot. Opgeleverde Werken In 2010 zijn geen projecten opgeleverd. Staande Mastroute De Staande Mastroute Grou-Leeuwarden is in 2009 in gebruik genomen. Een geschil tussen de provincie en aannemer over de wijze van grondtransport is door de aannemer aanhangig gemaakt bij de Raad van Arbitrage. De uitspraak wordt in 2011 verwacht. Na beoordeling van de claim is de verwachting dat de beschikbare middelen toereikend zullen zijn. Evaluatie van de realisatie en de administratieve en financiële afhandeling van het project worden na afronding van dit geschil afgerond. Onderhanden Werken Het betreft hier de Projecten Sluis Stavoren, Verruiming brug- en sluisbediening op afstand, Bijdrage aanpassen sluisdrempeldiepte Workum, en realisatie recreatiegeulen Grutte brekken, Capaciteitsuitbreiding Johan Frisosluis In de 1e Berap 2010 is gemeld dat voor dit specifieke project gekozen is voor het aanbestedingstraject met de zogenaamde ‘Concurrentie Gerichte Dialoog’ om tussentijds te kunnen bijsturen en ook de kans op creatieve en goedkopere oplossingen mogelijk te maken. Op basis van de ingediende plannen in de 1e fase (medio september) kan worden geconstateerd dat deze procedure daadwerkelijk geleid heeft tot een aantal creatieve oplossingen. Op basis van de ingediende plannen met bijbehorende plafondbedragen en het huidige programma van eisen zullen de projectkosten lager uitvallen dan het geclausuleerde bedrag in de begroting. Medio 2011 zullen conform eerdere planning de plannen inhoudelijk aan u worden voorgelegd met het verzoek het uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen. Verruiming bedieningstijden bruggen en sluizen In 2010 is de Pilot Verruiming Bedieningstijden afgerond. De betrokken partijen (provincie Fryslân, gemeente Sneek, gemeenten Boarnsterhim en Wymbritsteradiel) zijn tot de conclusie gekomen dat het verruimen van de bedieningstijden en het afschaffen van bruggelden door middel van afstandbediening in gezamenlijkheid financieel niet haalbaar is. Wel zijn de provincie en de gemeenten afzonderlijk doorgegaan om de ambitie van “Grenzeloos varen” te realiseren. Op onderdelen is dit ook gelukt. Van daaruit worden voor de meest belangrijke en kansrijke provinciale vaarwegen verdere mogelijkheden onderzocht, waarbij gastvrijheid, de bezuinigingstaakstelling en de personeels- en werkgelegenheidsontwikkeling centraal staan. Dit plan wordt u voor de zomer voorgelegd. Verlagen drempel sluis Workum De verwachting is dat dit project pas in 2012 gerealiseerd kan worden in plaats van 2011. De vertraging is veroorzaakt door een lastige en daardoor langere planvorming. Op basis van nader onderzoek is geconcludeerd dat voor het project naar alle waarschijnlijkheid de procedure Wet Waterkering doorlopen zal moeten worden.


14 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Recreatiegeul Grutte Brekken De uitvoering van dit project is in volle gang en zal in het voorjaar van 2011 afgerond worden. De prognose einde werk blijft binnen de beschikbare middelen. Binnen het project wordt een mogelijke vrijval voorzien, deze vrijval zal worden meegenomen bij de actualisatie van de investeringen.

6.4 Koers Noord - EFRO/EZ-programma Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.4. Koers Noord - EFRO/EZ-programma doelen Naast eigen provinciale middelen kunnen wij ook een beroep doen op externe middelen zoals die in het kader van de uitvoeringsprogramma’s ‘Koers Noord, Op weg naar Pieken 2007-2010’ (Koers Noord) en ‘Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013’ (OP EFRO) voor de SNN-provincies beschikbaar zijn in de periode 20072013 (met voor het OP EFRO uitloop tot eind 2015). In SNN-verband is het gezamenlijke regionaal-economische beleid en de strategie vastgelegd in de ’Strategische Agenda Noord-Nederland 2007-2013’. Op basis van dit document zijn twee uitvoeringsprogramma’s opgesteld: het programma Koers Noord en het OP EFRO. Het Koers Noord-document beslaat dat deel van de Strategische Agenda dat met EZ-middelen gefinancierd kan worden. Dit programma richt zich op het versterken van de internationale concurrentiekracht van de regio langs een drietal actielijnen: 1. Het uitbouwen van economische pieken van nationaal belang (water, energie, sensortechnologie en agri business). 2. Het bewerkstelligen van een transitie in een drietal regionaal belangrijke sectoren naar meer kennisintensieve, innovatieve toepassingen en naar ontwikkeling van nichemarkten met spin-offs voor de regionale werkgelegenheid (life sciences, toerisme en chemie). 3. Het realiseren van een algehele transitie naar een meer hoogwaardige, kennisintensieve economie. Het OP EFRO is de uitvoeringsprogramma voor dát deel van de Strategische Agenda dat met Europese middelen (EFRO) kan worden gefinancierd. De verdeling van het beschikbare budget is als volgt: • 56% voor prioriteit 1: Innovatie, kenniseconomie en ondernemerschap; • 20% voor prioriteit 2: Aantrekkelijke steden; • 20% voor prioriteit 3: Aantrekkelijke regio’s; • 4% voor prioriteit 4: Technische Bijstand (uitvoeringskosten). rapportage doelenrealisatie Het gaat hier om doelen op de lange termijn. Dit cofinancieringsbudget wordt gebruikt voor Friese projecten die worden ingediend voor financiering vanwege ‘Koers Noord’ en/of ‘OP EFRO Noord’ en ‘Interreg-EFRO’. De projecten komen voort uit diverse, provinciale beleidsterreinen die passen binnen de genoemde kaders van beide uitvoeringsprogramma’s. De geformuleerde doelen behoren bij die beleidsterreinen en dragen bij aan de realisering daarvan.

150

‘Koers Noord, Op weg naar Pieken 2007-2010’ liep tot en met 2010. Het beschikbare budget raakte in december uitgeput. Het ‘OP EFRO-programma’ raakte reeds eerder uitgeput. Voor dit programma is een reservelijst aangemaakt met het oog op wellicht vrijvallende middelen. De middelen, die zijn overgehouden op vorige Noordelijke subsidieprogramma’s en regelingen, ca. € 21,6 miljoen, worden in de periode 2011-2013 aangewend voor een vervolg op het ‘Koers Noord-programma’ voor de onder punt 1 genoemde pieken. Gewenste resultaten Thema 6.4. - Koers Noord - EFRO/EZ-programma Het gaat hier om co-financieringsmiddelen om projecten mede te financieren die vooral met externe middelen worden gerealiseerd. De projectontwikkeling, die ook al in de paragrafen 6.1 en 6.2. aan de orde is gekomen, vindt vooral plaats op de genoemde speerpunten watertechnologie, duurzame energie, metaal, (groene) life sciences, zorgeconomie en sociale innovatie. Bedrijven, kennisinstellingen en eventueel intermediairs werken in clusters samen aan projecten, die zijn gericht op de tot standkoming van innovaties.

Beleid

tijd

Geld

Overzicht van de in 2010 gehonoreerde aanvragen bedragen in euro’s

Projectnaam Frisian Solar Challenge Healthy Ageing Network Noord-Nederland Sensors and Water (SAWA) Biotrap Rootstoerisme (Fryslân Ferbynt) Waterapplicatiecentrum LIMIS Demosite ziekenhuis Sneek Stimuleringsregeling Energiebesparing in de bestaande bouw Drenthe, Fryslân en Groningen 2007-2013 (SEBB 2009) – het Friese deel FMP: Stevenshoek Langweer FMP: Elfstedenroute bevaarbaar Sneek(3) FMP: Waterstad A7 Sneek IAP Fryslân Fernijt Fernijt III To the next level Praktijkleercentra Bouw Fryslân Geavanceerde simulatoren voor het beroeps- en praktijkonderwijs

Onderdeel uit Útfiringsaginda Ekonomy

Totale investering

Toegekende bijdragen Koers Noord-/EFRO-/ rijkscofinanciering 1.550.000 450.000

Toegekende provinciale cofinanciering

Energie Groene life sciences (l s) Water Water Toerisme Water Groene l s Water Energie

200.000

2.955.000 8.091.898 783.500 1.795.000 2.234.150 3.428.000 1.975.861 2.250.000

1.200.000 2.826.501 176.669 795.000 1.329.319 1.500.000 445.417 0

142.500 403.785 176.670 500.000 284.854 300.000 445.417 2.250.000

Toerisme

540.000

180.000

180.000

Toerisme Toerisme E,W,G l s,T Gaming Sociale innovatie

4.360.145 4.519.200 4.630.000 5.833.000 7.793.764

1.526.050 1.581.720 2.930.000 1.775.127 1.948.441

400.000 822.640 1.700.000 370.000 200.000

Sociale innovatie

548.241

150.000

50.000


15 1

Jaarverslag 2010

bedragen in euro’s

FrySlân:

iepen en eiGen

Onderdeel uit Útfiringsaginda Ekonomy

Totale investering

Toegekende bijdragen Koers Noord-/EFRO-/ rijkscofinanciering

Toegekende provinciale cofinanciering

Energie Water Energie Water Groene l s Groene l s Groene l s

7.005.164 44.100.000 2.981.682 1.501.221 9.530.160 2.089.609 3.814.570 124.310.165

1.578.675 8.758.400 1.625.177 296.166 3.076.204 513.434 745.471 35.407.771

400.285 3.753.600 597.004 296.167 250.000 194.000 248.490 14.165.412

Projectnaam Ontwikkeling Groen Gas Hubs in Noord-Nederland Watercampus Hotspot duurzame energie From Well to Wheel CCC – Versterking en verbreding InForCare Smart Dairy Farming totaal


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



0 0

120 120

120 120

0 0

43 43

-43 -43


3.843 991 4.834

12.939 461 13.400

7.357 461 7.818

5.582 1 5.583

5.625 0 5.625

-43 1 -43

-4.834

-13.281

-7.698

-5.583

-5.582

-1

Baten - lasten

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten In de tweede Berap 2010 is al rekening gehouden met een onderbesteding van € 4,5 miljoen. Uiteindelijk is de onderbesteding groter uitgevallen en wel € 5,6 miljoen. Het betreft hier verplichte gelden welke niet meer in 2010 tot besteding konden komen en derhalve doorschuiven. De oorzaak is de reeds gememoreerde economische crisis waardoor investeringen vertraging oplopen. Daarenboven heeft de audit autoriteit van het ministerie van Financiën afgelopen voorjaar een zware en uitgebreide controle uitgevoerd bij de Uitvoeringsorganisatie van het SNN waardoor de behandeling en committering van ingediende aanvragen een grote vertraging hebben opgelopen met als gevolg dat bestedingen niet meer konden plaatsvinden in 2010.

152

6.5 Waddenfonds Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.5 Waddenfonds doelen Het kabinet heeft naar aanleiding van het op 1 april 2004 uitgebrachte advies van de Adviesgroep Waddenzeebeleid (AGW) besloten om in een periode van 20 jaar € 800 miljoen uit te trekken voor extra investeringen in de Waddenzee en het Waddengebied. Voor deze investeringen is een apart Waddenfonds opgericht dat onder beheer staat van de minister van VROM. Het Waddenfonds is een subsidieregeling die extra investeringen in projecten in en rond de Waddenzee op ecologisch en economisch gebied mogelijk maakt. Het Waddenfonds kent vier hoofddoelstellingen, waarbinnen voor de komende vijf jaar investeringsprioriteiten zijn vastgesteld. • Het vergroten en versterken van de natuur- en landschapswaarden van het Waddengebied. • Het verminderen of wegnemen van externe bedreigingen van de natuurlijke rijkdom van de Waddenzee. • Een duurzame economische ontwikkeling in het Waddengebied bewerkstelligen dan wel gericht zijn op een substantiële transitie naar een duurzame energiehuishouding in het Waddengebied en de direct aangrenzende gebieden. • Het ontwikkelen van een duurzame kennishuishouding ten aanzien van het Waddengebied. rapportage doelenrealisatie In 2010 werd de derde tender opengesteld. Deze was over de volle breedte van het Waddenfonds werkzaam, dus nu ook voor economische projecten. Ook hier hebben wij opgetreden als olieman, die makelt en schakelt. In december heeft de minister van Infrastructuur en Milieu (I&M) aan de Waddenprovincies het verzoek gericht het Waddenfonds over te nemen, zoals in het regeerakkoord van het huidige kabinet is opgenomen. Hierover zijn inmiddels de gesprekken gestart met het Rijk. Wel hebben wij erop aangedrongen dat ook in 2011 middelen kunnen worden besteed. Gewenste resultaten Thema 6.5. – Waddenfonds Beleid 1. Een evenredig deel van de middelen uit het Waddenfonds voor het Friese gebied. 2. Een pro-actieve ontwikkeling en bescherming van de Waddenzee c.q. het Waddengebied door middel van concrete programma’s / projecten. 3. Integrale aanpak van de maatregelen vanuit het Waddenfonds. 4. Koppeling met andere geldstromen, waaronder de Europese programma’s en Koers Noord/OP EFRO Noord. 5. Verwezenlijking van de beleidsmatige doelstellingen en opgaven m.b.t. het innovatie- en investeringsbeleid.

tijd

Geld


15 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

rapportage Gewenste resultaten: Eind december 2010 heeft de minister van I & M de beschikkingen over de derde tender afgegeven. Er werden in totaal 102 aanvragen ingediend, hiervan werden drie ingetrokken, waren er 60 ontvankelijk en 39 niet ontvankelijk. De minister heeft op advies van de Adviescommissie en de Regiocommissie in totaal 18 projectaanvragen gehonoreerd. Hiermee is een totaal investeringsbedrag gemoeid van € 70.289.424 en een totale bijdrage uit het Waddenfonds van € 36.725.723. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen projecten die in één provincie spelen en projecten die in meer dan één provincie spelen. Voor onze provincie ziet het beeld er als volgt uit. De lettercombinaties duiden op de rubrieken van het waddenfonds, waarbij E&E is economie en energie, L&N is natuur en landschap, K is kennis en Eb is externe bedreiging. Gehonoreerde Friese projecten met provinciale cofinanciering projectnaam N&L E&E

Eb K Eb N&L

N&L N&L E&E

N&L

totale investering

Bijdrage Waddenfonds Van Polder naar Kwelder € 221.102 € 187.937 Kweldercentrum Noarderleech € 950.000 € 380.000 totaal € 1.171.102 € 567.937 Gehonoreerde projecten die ook in Fryslân spelen met provinciale cofinanciering: Zilt Perspectief € 2.842.047 € 2.557.842 WaLTER € 4.891.775 € 4.402.598 Vissers van de Wadden € 1.195.714 € 823.860 Herplant van iepen in de Waddenregio € 3.521.798 € 2.663.107 totaal € 12.451.332 € 10.447.407 Het totaal van beide bovenstaande tabellen: totaal € 13.622.434 € 11.015.344 Gehonoreerde Friese projecten zonder provinciale cofinanciering: Boerderijen aan de Waddenkust € 2.908.050 € 2.164.697 Ruim baan voor vissen in het Waddengebied € 11.120.000 € 6.332.900 Biogasleiding Noordoost-Fryslân € 22.873.000 € 5.000.000 € 36.901.050 € 13.497.597 Gehonoreerde projecten die ook in Fryslân spelen zonder provinciale cofinanciering: Metawad - 1 € 3.318.977 € 2.987.079 totaal € 3.318.977 € 2.987.079 Het totaal van beide bovenstaande tabellen: totaal € 40.220.027 Totaal-generaal: totaal € 53.842.461 € 27.500.020

provinciale cofinanciering € 16.583 € 285.000 € 301.583 € 107.012 € 81.530 € 108.000 € 203.300 € 499.842 € 801.425

€ 16.484.676 € 801.425

We kunnen vaststellen dat een bedrag uit het Waddenfonds van € 14.065.534 van de derde tender van het Waddenfonds, groot € 36.725.723 in onze provincie is terecht gekomen. Daarenboven een gedeelte van € 13.434.486, gemakshalve houden we een derde van dit bedrag aan, dat is € 4.478.162. In totaal € 18.543.696, dit is 50,5% van de bij de derde tender beschikbaar gestelde middelen. Hiermee is een investeringsvolume gemoeid van ca. € 43.328.922 waarbij wij ook een derde deel hebben genomen van het investeringsvolume van

154

projecten die in meer dan één provincie spelen. Hiervoor hebben wij een bedrag van € 801.425 ingezet hetwelk overeenkomt met een multiplier van ruim 54. Het eerste van onze gewenste resultaten hebben wij bij deze tender ruim gehaald. Van de tien gehonoreerde projecten die zich in Fryslân afspelen zijn vijf uit de rubriek natuur en landschap, twee uit de rubriek economie en energie, twee uit de rubriek externe bedreiging en één uit de rubriek kennis. Hiermee zijn ook de onder twee en drie gewenste resultaten bereikt. De onder punt vier genoemde koppeling met andere geldstromen is, gelet op de van kracht zijn de criteria, een schier onmogelijke opgave. We moeten vaststellen dat het onder punt vijf gestelde deels gelukt is, het is voor het Waddenfonds ook een moeilijke opgave.


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



0 0

0 0

0 0

0 0

1 1

-1 -1


302 130 432

1.710 279 1.989

985 87 1.072

725 192 917

726 0 726

-1 192 191

-432

-1.989

-1.072

-917

-725

-192

Baten - lasten

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten In de tweede bestuursrapportage is al melding gemaakt van de onderbesteding op het project natuurcentrum Schiermonnikoog. Het budget is verplicht en schuift daardoor naar 2011 en verder.

6.6 Europese projecten (Interreg) Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.6. Europese projecten (Interreg)


15 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

doelen Binnen doelstelling drie van het EU-cohesiefonds “coöperatie of territoriale samenwerking” zijn drie vormen van samenwerking onderscheiden, te weten grensoverschrijdende, transnationale en interregionale. Er wordt mee beoogd een nauwere samenwerking tussen de EU-regio’s te realiseren en daarmee tot een versnelde economische ontwikkeling en meer groei. De nationale grenzen vormen vaak een hinderpaal voor de ontwikkeling van het Europese grondgebied in zijn geheel en voor het Europese potentieel voor een volledig concurrentievermogen. • Interreg A: grensoverschrijdende samenwerking, in het EDR-gebied (Eems Dollard Regio) • Interreg B: transnationale samenwerking, Noord-Nederland participeert in het programmagebied Noordzee en partieel in dat voor de Oostzee • Interreg C: interregionale samenwerking, dat is samenwerking met welke andere regio(‘s) dan ook in de EU. Door samenwerking met andere Europese regio’s is en wordt gewerkt aan: • de uitvoering van het provinciale beleid dat er op is gericht om Europese fondsen zo goed mogelijk te benutten voor de uitvoering van (Europese) projecten, waardoor provinciaal beleid versneld kan worden gerealiseerd; • het verbeteren van de Friese leefomgeving en het bevorderen van innovatie. Daarmee wordt gewerkt aan de versterking van de regionale economie; • het actief op zoek gaan naar vergelijkbare regio’s om op het gebied van economische en culturele ontwikkeling van en met elkaar te leren. rapportage doelenrealisatie: Van de in 2009 door de betreffende Steering Committees goedgekeurde projecten is de uitvoering dit jaar (2010) goed op gang gekomen. De projecten dragen door hun innovatieve karakter bij aan een versnelling van de uitvoering van de provinciale beleidsdoelstellingen op diverse beleidsterreinen. Er zijn aansprekende resultaten bereikt onder andere op het gebied van de decentrale benadering van water en energie, innovatieontwikkeling in recreatie/toerisme, duurzaamheid en kennisontwikkeling in het algemeen en versterking van de internationale netwerken (o.a. samenwerking met New York). Gewenste resultaten Thema 6.6. - Europese projecten (Interreg) Initiëren dan wel deelnemen aan projecten die zijn gericht op: 1. Innovatieve technieken en werkwijzen die in de praktijk worden getoetst. Daarvan wordt tevens de kostenefficiency bepaald, zodat duidelijk wordt of bredere invoering hier of elders mogelijk is. 2. Het in beeld brengen van kansen van nieuwe technieken en werkwijzen voor bedrijven en burgers. Met het uitvoeren van projecten: - worden bedrijven en organisaties gestimuleerd in Fryslân te investeren. - worden nieuwe financiële middelen aangeboord. - wordt de werkgelegenheid in Fryslân gestimuleerd. - wordt in Fryslân kennis opgebouwd over nieuwe technieken en ervaring met Europese regels en financieringsmogelijkheden. - worden beleidsvoornemens door extra financiering (versneld) uitgevoerd. 3. Toepassing van innovatieve technieken en werkwijzen. Stimuleren van brede invoering hiervan in Fryslân. Verbeteren van de economische en concurrentiepositie van Fryslân.

156

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten: Onze provincie is Lead Partner van drie projecten: Netzwerk Toekomst (Interreg A), Cradle to Cradle Islands (B) en Sigma for Water (C). De provincie participeert verder als partner in acht projecten: Maristart, Innovative Foresight Planning, Coast Alive, Care North, Dryports, Cliwat en Vital Rural Area (B). Daarnaast heeft de provincie medegefinancierd in tien projecten (negen maal Interreg A en één maal Interreg B), vanwege de betrokkenheid van Fries bedrijfsleven/kennisinstellingen. In 2010 werd de besluitvorming afgerond over het project NEND (Interreg A) waar de provincie partner is. Dit project behelst het opzetten van een innovatief grensoverschrijdend netwerk van bedrijven. De totale kosten van de drie projecten waarvan de provincie Lead Partner is bedragen € 14,2 miljoen, waarvan de provincie € 1,0 miljoen voor haar rekening neemt. De totale kosten van de acht projecten, waarin de provincie als partner participeert, bedragen € 33,2 miljoen, waarvan de provincie € 1,1 miljoen voor haar rekening neemt. De totale kosten van de tien projecten waarvan de provincie cofinancier/initiator is bedragen € 49,4 miljoen, waarvan onze provincie € 0,5 miljoen voor haar rekening neemt. Samengevat kan worden gezegd dat naar verwachting een bedrag van ca. € 15 miljoen van de totale (21) projectkosten terecht komt in onze provincie. Hiervan wordt voor circa € 7,5 miljoen gedekt door een EU-bijdrage, € 2,5 miljoen door de provincie en € 5 miljoen door de regionale partners (inclusief departement van EL&I). Inhoudelijk zijn door studies en pilot-projecten innovatieve technieken en werkwijzen geïnventariseerd en in de praktijk getoetst. Als voorbeeld kan Cradle to Cradle Islands worden genoemd, met als onderwerp decentrale, duurzame oplossingen voor water en energie. Partijen als Wetsus, Vitens, Wetterskip Fryslân en de TU-Delft hebben hierin mede geïnvesteerd. Zichtbare resultaten zijn bijvoorbeeld het ‘Eternal Holiday House’ en de ‘vrachtfiets’ op Ameland. Voor de ‘uitrol’ van deze praktische toepassingen en daarmee kansen creërend voor het bedrijfsleven, wordt nauw samengewerkt met de provinciale (uitvoerings)programma’s, die hiervoor richtinggevend zijn.



Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


199

413

414

0

0

0

5.626 419 6.245

1.494 0 1.907

1.929 0 2.342

-435 0 -435

747 0 747

-1.182 0 -1.182


15 7

Jaarverslag 2010

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoerings-kosten totaal lasten Baten - lasten

FrySlân:

iepen en eiGen

0

0

0

0

0

0

5.098 313 428 5.839

2.025 0 435 2.460

2.696 0 413 3.109

-671 0 22 -649

542 0 0 542

-1.212 0 22 -1.191

405

-553

-767

214

205

8

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten Bij deze budgetten is er zowel bij de lasten als de baten een overschrijding. Er is in 2010 namelijk extra subsidie ontvangen, die we hebben doorbetaald aan de derden die bij ons in de Interreg projecten participeren. Daarnaast zijn we het afgelopen jaar zeer voortvarend aan de slag gegaan met het project Cradle to Cradle Islands (B) en Netzwerk Toekomst (A). De uitgaven op deze projecten lopen hierdoor iets voor op de (financiële) planning in de begroting waardoor er sprake is van overbesteding. De overschrijding wordt ten laste van het budget 2011 gebracht.

6.7 Convenanten Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.7. Convenanten

doelen We hebben drie convenanten met Friese gemeenten afgesloten, te weten: • Stadsconvenant Leeuwarden 2002-2010, juni 2005 • Convenant Westergozone 2007-2013, 2007 • Convenant A7-zone 2007-2013, februari 2006. Stadsconvenant Leeuwarden Doel van het Stadsconvenant Leeuwarden is het versterken en uitbreiden van de centrumpositie van Leeuwarden zowel in Fryslân als in Noord-Nederland. Convenant Westergozone Doel van het Convenant Westergozone is verbetering van de werkgelegenheidssituatie, versterking van de economische structuur, met name voor de middellange en lange termijn en het benutten van de ontwikkelingspotenties van de Westergozone door middel van een daarop toegesneden samenwerking en wederzijdse ondersteuning.

158

Convenant A7-zone Doel van het Convenant A7 is verbetering van de werkgelegenheidssituatie, versterking van de economische structuur, met name voor de middellange en lange termijn en het benutten van de ontwikkelingspotenties van de A7-zone door middel van een daarop toegesneden samenwerking en wederzijdse ondersteuning. rapportage doelenrealisatie: Stadsconvenant Leeuwarden Het jaar 2010 was het laatste jaar van het stadsconvenant. De Staten hebben de Samenwerkingsagenda Gemeente Leeuwarden - Provincie Fryslân 2011-2021 op 10 februari vastgesteld. Op 17 februari daaraanvolgend is de “Samenwerkingsagenda 2011-2021” door ons en het college van B&W van Leeuwarden ondertekend. Daarmee is de samenwerking tussen beide partijen bekrachtigd en wordt per 1 januari 2011, weliswaar in een andere vorm, een vervolg gegeven aan het Stadsconvenant 2000-2010. Convenanten A7 en Westergo In de beide zones zijn projecten tot stand gebracht die bijdragen aan de realisering van de gestelde doelen. In 2010 zijn de plannen voor het samenbrengen van de projectbureau’s A7-zone en Westergozone verder uitgewerkt, wat uiteindelijk heeft geresulteerd in een concreet voorstel waarmee alle betrokken partijen hebben ingestemd. Een en ander betekent dat per 31 december 2010 de projectbureaus A7-zone en Westergozone zijn opgehouden te bestaan. Het nieuw opgerichte projectbureau zal nu vanuit een gehuurde ruimte in het gebouw van de Kamer van Koophandel in Leeuwarden de in het kader van de beide convenanten te ontwikkelen projecten voorbereiden en uitvoeren. Daarnaast behoren de uitvoering van de Útfieringsaginda Ekonomy, provincie Fryslân 2010 en de uitvoering van de afspraken met de coöperatiepartners (KvK, NOM en Syntens) tot de taken van het nieuwe projectbureau. De naam van het nieuwe projectbureau is veranderd in “Ondernemersplein Fan Fryslân”. Gewenste Resultaten Thema 6.7. – Convenanten Stadsconvenant Leeuwarden Er worden projecten uitgevoerd die bijdragen aan: • optimaliseren van de bereikbaarheid en de ontsluiting van Leeuwarden. • versterken van de positie van Leeuwarden als centrum van werkgelegenheid in de provincie Fryslân, in Noord-Nederland en (inter)nationaal met een accent op diensten en kennis. • vergroten van de kwaliteit en multifunctionaliteit van het stadscentrum en het aanbod van cultuur en toerisme. • versterken van de sociale infrastructuur en het verbeteren van de afstemming van zorgvoorzieningen met de regio. Convenant Westergozone Er worden projecten uitgevoerd die bijdragen aan: • uitbreiding van het glastuinbouwareaal. • realisering van de kas voor de toekomst. • business development en innovatie in bedrijven.

Beleid

tijd

Geld


15 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Thema 6.7. – Convenanten Beleid • arrangementen voor toeristen/cultuur in bedrijf. • integrale ontwikkeling van Harlingen. • communicatie, marketing en promotiestrategie. Convenant A7-zone: Er worden projecten uitgevoerd die bijdragen aan: • versterking van de economische positie van de kernzone op het gebied van de werkgelegenheid in de provincie Fryslân, in Noord-Nederland en (inter)nationaal met een accent op diensten, kennis en (maak-)industrie, innovatie, duurzaamheid, logistiek, recreatie en toerisme. • versterking van de kwaliteiten en de centrumfunctie van de stedelijke centra naast het behouden van een vitaal platteland. • stimulering van een aantrekkelijk gebied waar ‘quality of life and quality of business’ centraal staat. • een zowel kwantitatief als kwalitatief voldoende aanbod van woningen.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Stadsconvenant Leeuwarden In het laatste jaar van het Stadsconvenant 2000-2010, zijn er middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van twee projecten binnen het thema Leeuwarden Werkbare Stad, te weten de projecten “Parkeervoorzieningen WTC Expo” en “Parkeervoorzieningen Tesselschadestraat”. Daarnaast zijn middelen uit 2010 overgeheveld naar het mobiliteitsfonds in het kader van het thema “Leeuwarden Bereikbaar Ontsloten”. Westergozone Er is voor de periode 2007 - 2013 aan provinciaal geld in totaal € 7 miljoen beschikbaar voor projecten. Op basis van de per jaar vast te stellen werkplannen zijn de beschikbare middelen ingezet voor projecten en activiteiten die bijdragen aan de beoogde doelstellingen zoals die in het convenant zijn opgenomen. In 2010 is verder gewerkt aan het project Waddenkas, de projectduur is verlengd. Er is tevens verder gewerkt aan het opzetten van één of meerdere innovatietrajecten op basis van het zogenaamde Innovatie Prestatie Contract (IPC) van het ministerie van EZ. Minimaal 15 en maximaal 35 bedrijven werken binnen dit contract samen met kennisinstellingen aan een innovatievraag. Er zijn drie beschikkingen afgegeven t.b.v. de volgende projecten: project Verlenging Waddenkas Gemengd Zilt bedrijf Baggeren Makkumerdiep totalen

provinciale bijdrage € 77.500 € 25.000 € 250.000 € 352.500

Overige bijdragen € 7.500 € 255.420 € 1.750.000 € 2.012.920

totale investering € 85.000 € 280.420 € 2.000.000 € 2.365.420

A7-zone Er is voor de periode 2007 - 2013 aan provinciaal geld in totaal € 9,1 miljoen beschikbaar voor projecten. Ook hier worden de beschikbare middelen ingezet voor projecten en activiteiten die bijdragen aan de beoogde doelstellingen zoals die in het convenant zijn opgenomen.

160

In 2010 is door het projectbureau A7-zone Landstad Fryslân, gemeenten en provincie en een aantal private partijen verder gewerkt aan de ontwikkeling van projecten en het toepassen van vernieuwende concepten op het gebied van duurzame energie (Groen Gas) en de start van een windenergiecluster. Er is ook ondersteuning geboden aan kansrijke “toeristische infrastructurele” ontwikkelingen, zoals een voorstel tot verdere Profielontwikkeling Zuidoost-Fryslân met aandacht voor projecten als Turfroute, A7-museumroute en A7- Toeristische informatie & communicatie. Het blijkt dat het project ‘Hier innoveer je gewoon’ succesvol is, omdat het in 2010 heeft geleid tot een groot aantal bedrijvencontacten. Daarnaast is er, samen met de Kamer van Koophandel, onderzoek uitgevoerd naar het realiseren van een netwerk waar afstemming plaatsvindt tussen verschillende partijen om inzicht te krijgen in de noodzakelijke onderwijsactiviteiten. Op basis van dit onderzoek moet blijken welke concrete projecten en/of activiteiten aanvullend in de zone opgepakt kunnen worden. Er zijn drie beschikkingen afgegeven t.b.v. de volgende projecten: project

provinciale bijdrage € 144.000 € 150.000 € 180.000 € 474.000

Heerenveen stad van sport 2009 Heerenveen stad van sport 2010 Talentenacademie totalen

Overige bijdragen € 163.000 € 150.000 € 1.200.000 € 1.513.000

totale investering € 307.000 € 300.000 € 1.380.000 € 1.967.000


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



655 655

638 638

625 625

13 13

215 215

-202 -202


4.380 406 4.786

8.109 685 8.795

4.948 446 5.394

3.162 239 3.401

3.364 0 3.364

-202 239 37

-4.132

-8.157

-4.769

-3.388

-3.149

-239

Baten - lasten

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten Bij deze budgetten is bij de lasten een bedrag van € 3,1 miljoen doorgeschoven naar volgend jaar. Het betreft hier de restantgelden 2010 (categorie A budget).


16 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

De oorzaak van deze onderbesteding is tweeledig. Enerzijds is er sprake van vertraging in de uitvoering van (lopende) projecten. Zo is er het afgelopen jaar in meer dan de helft van de gevallen verlenging van de projectperiode verleend, omdat de oorspronkelijke einddata niet meer gehaald konden worden. Dit komt vooral door vertraging in de aanbestedingsprocedure en langdurige bezwaar- en beroepsprocedures. Anderzijds is er een gering aantal projectvoorstellen in het kader van de convenanten Westergo en A7 ingediend. Dit is weer het gevolg van de economische crisis die de ‘verplichte’ cofinanciering van derden in de projecten bemoeilijkt.

6.8 Fryske Fiersichten Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




6.8. Fryske Fiersichten doelen In 2006 heeft de provincie Fryslân met de Friese bevolking toekomstdebatten gevoerd over de vraag hoe Fryslân er in 2030 uit moet of kan zien. Het debat heeft een rijke oogst van 700 projectideeën opgeleverd. In samenspraak met Provinciale Staten is een selectie gemaakt en zijn er onder andere tien Beste Fiersichten benoemd om uit te voeren. De geselecteerde projectideeën worden verder geconcretiseerd tot uitvoerbare plannen en worden vervolgens uitgevoerd in samenwerking met externe partijen. De uitvoering van de projecten binnen Fryske Fiersichten geeft een versnelling aan de bestaande provinciale doelstellingen. Fryske Fiersichten is daarmee een extra middel om invulling te geven aan onze koersaccenten uit het Coalitieakkoord. rapportage doelenrealisatie De projecten zijn conform een Statenbesluit opgenomen in de diverse beleidsprogramma’s en begrotingshoofdstukken. Gewenste resultaten Thema 6.8. - Fryske Fiersichten De uitvoering van de tien Beste Fiersichten is vastgelegd in het Wurkprogram Fryske Fiersichten (25 juni 2008) en de actieplannen (22 april 2009) en opgenomen in de verschillende beleidsprogramma’s. Naast (kleinere) projecten die binnen de Collegeperiode tot 2011 tot uitvoering kunnen komen, zullen de grotere en meer complexe projecten deels starten vóór 2011 en doorlopen tot (ver) in de navolgende Collegeperiode.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten De vermelding hier in programma zes betrof de coördinatie van de projecten. Bij brief van 14 december 2010, kenmerk 923525, onderwerp ‘Fryske Fiersichten: fierder en ôfslute’, hebben wij u geïnformeerd over de voortgang van de tien beste fiersichten.

162

Wij deelden u voorts mede, conform een opmerking in de beide Beraps van 2010, dat wij hebben besloten de coördinatie van Fryske Fiersichten te hebben beëindigd. De genoemde brief is de laatste mededeling over dit succesvolle project.


Baten totaal Baten lasten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0

0

0

0

0

0

14 223 237

-34 209 175

0 209 209

-34 0 -33

0 0 0

-34 0 -33

-237

-175

-209

33

0

33

toelichting exploitatie Er zijn geen (project) uitgaven geweest.


16 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Sociaal beleid en zorg 164

iepen en eiGen

3.7 programma 7 - Sociaal beleid en zorg Portefeuillehouder: C. Schokker-Strampel en P. Adema

I. Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? Het beleidsprogramma Sociaal Beleid, Jeugdzorg en Sport is gericht op het welzijn en welbevinden van alle inwoners van Fryslân waarbij de provincie uitgaat van de menselijke maat, met aandacht voor de individuele behoeften vanuit een sociale en culturele samenhang. Om deze doelstelling uit het coalitieakkoord te bereiken voert de provincie een aantal wettelijke taken uit en is autonoom beleid vastgesteld. Wettelijke taken zijn Jeugdzorg, Steunfunctiebeleid (Partoer CMO Fryslân en SPORT Fryslân) en de Wet op de lijkbezorging. Autonoom beleid behelst het aanvullende Sociaal Beleid en Sport. Doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




7.1 Sociaal Beleid 7.2 Jeugdzorg 7.3 Sport Beleidsdoelen 2008-2011 De beleidsdoelen voor het programma zijn opgenomen in de Sociale Agenda (2008), de Sportnota (2009) en het Beleidskader Jeugdzorg 2009-2012. Naar het zich nu laat aanzien hebben we sommige doelen al eerder gehaald dan verwacht (aantallen vrijwilligers), zullen we de meeste doelen op tijd halen (geen wachtlijsten, toename van het aantal mensen dat meedoet aan Fryske sporten, vermindering van het aantal voortijdige schoolverlaters, inzicht in armoede) en zullen we sommige doelen niet halen (streefwaarden deelname jeugd aan sport). Wij stelden onze doelen in de Sociale Agenda voor 4 jaar vast. In de laatste 4 jaar zijn er echter, zeker voor het sociale domein, door onder meer de economische crisis grote maatschappelijke veranderingen geweest, waardoor we sommige doelen juist gemakkelijker bereiken (aantal vrijwilligers), maar andere juist niet meer te halen zijn. In de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s hebben we steeds aangegeven welke extra accenten nodig waren. In 2010 zijn voor sociaal beleid “krimp” en de “aanpak van aandachtswijken op provinciale schaal (aandachtsgebieden)” punten voor nieuwe doelen geweest, bij sport is het Olympisch Plan 2028 nieuw. Een leerpunt uit de afgelopen periode is dat een periode van vier jaar voor het vastleggen van Sociaal Beleid lang is. Voor een volgende periode kan bijvoorbeeld na twee jaar een balans worden opgemaakt, waarbij ook op hoofdlijnen van beleid een afweging kan worden gemaakt over eventuele bijsturing. Belangrijke resultaten waren in 2010 de opening van de nieuwe jeugdvoorziening “Woodbrookers” en het afsluiten van 4 jaar succesvol armoedebeleid .

programma 7 - Sociaal beleid en zorg

16 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Provinciale sociaal beleidsdoelen in discussie Het beleid van provincies op het terrein van sociaal beleid is ook in 2010 onderwerp van bestuurlijke discussie geweest. In het rapport over provinciale kerntaken van het IPO wordt sociaal beleid met name aan gebiedsontwikkeling gekoppeld. Ook in het regeerakkoord is sprake van wijzigingen in de provinciale rol. In het regeerakkoord van september 2010 staat ondermeer een passage opgenomen dat gemeenten financieel en uitvoeringstechnisch verantwoordelijk worden voor de uitvoering van alle jeugdzorg. In het te sluiten Bestuursakkoord tussen het Rijk, IPO en VNG zal hieraan verder handen en voeten worden gegeven. Vooralsnog betekent dit op korte termijn geen wijziging in de verantwoordelijkheden van de provincie. Als door het kabinet definitief wordt besloten tot overdracht van verantwoordelijkheden is de verwachting dat dat gefaseerd zal plaatsvinden en dat dit proces in ieder geval niet voor 2016 wordt afgerond. In het zogenaamde scenario “Lokaal, tenzij” hebben wij onze taakopvatting voor sociaal beleid breder neergezet. Daarbij gaan wij uit van een kleinere rol van de provincie en een grotere van de gemeente, maar ook van zorg op het juiste niveau. Ook zien we hierin nieuwe werkmethoden om vanuit Sociaal Beleid mee vorm te geven aan een meer regionale aanpak (gebiedsontwikkeling, streekplannen/agenda’s etc). In 2010 zijn hierin al de eerste stappen gezet. Prioriteitsstelling was nodig in 2010 De discussie over de taak van de provincie werkt voor alle betrokkenen bij het sociaal beleid enigszins verlammend. Moeten er op provinciale schaal nu nog wel nieuwe initiatieven worden genomen, moeten de gemeenten nu niet het voortouw nemen om taken over te nemen? De onzekerheid leidt er ook toe dat sprake is van anticiperen van medewerkers op mogelijk baanverlies. Opengevallen plekken worden daarna niet structureel ingevuld, waardoor kennisverlies optreedt. In 2010 is sterk geprioriteerd. Aansturing van de instellingen en subsidieverlening via tenders heeft steeds voorrang gehad. Daarmee is enige achterstand opgetreden in beleidsontwikkeling en beleidsmonitoring. Eindejaarsrealisatie Uit de eindejaarsrealisatie (rekening 2010) blijkt dat in relatie tot de 2e bestuursrapportage er meer onderbesteding heeft plaatsgevonden dan verwacht. De verklaring hiervoor is enerzijds een voortijdige afbouw van taken, zoals het programma talenten voor jongeren en anderzijds het niet kunnen afdoen van verplichtingen, doordat eindafrekeningen nog niet binnen zijn gekomen. In 2010 werd voor het SIF een tender opengesteld van € 1.350.000. De hoogte van de toegekende projectensubsidies lag in 2010 op het juiste niveau en een groot deel hiervan is ook in 2010 tot besteding gekomen. Echter een aantal projecten kent een langere looptijd qua uitvoering en deze projecten zullen dan ook in 2011 en 2012 afgerekend worden. Daarnaast is er het afgelopen een subsidie toegekend van € 360.000 aan het project Aandachtsgebieden. De overlopende passiva betreffen de rijksmiddelen voor de Jeugdzorg. Ook het afgelopen jaar hebben wij weer provinciale middelen ingezet om de wachtlijsten in de jeugdzorg weg te werken (of beperken), omdat de doeluitkering van het Rijk ontoereikend is voor deze wettelijke taak. De overige financiële afwijkingen worden hierna per beleidsveld toegelicht. inzet van middelen totale programma De presentatie van inzet van middelen van dit programma van de exploitatie, investeringen en voorzieningen/ overlopende passiva is gelijk aan die van de Begroting 2010 en de Jaarstukken 2009. Toelichting vindt plaats in de beleidsvelden.

166


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


Baten 7.1 Sociaal Beleid 7.2 Jeugdzorg 7.3 Sport totaal Baten

1 46.350 0 46.351

1 46.985 0 46.987

1 47.852 0 47.853

0 -867 0 -867

15 0 0 15

-15 -867 0 -882

lasten 7.1 Sociaal Beleid 7.2 Jeugdzorg 7.3 Sport totaal lasten

8.056 59.616 1.192 68.863

12.948 57.406 1.392 71.747

9.518 56.820 1.260 67.599

3.430 586 131 4.148

1.249 1.033 18 2.300

2.181 -447 113 1.848

-22.512

-24.760

-19.746

-5.014

-2.285

-2.730

Baten - lasten

Aansluiting tussen Begroting 2010 en de Jaarstukken 2010 Bedragen x € 1.000 Baten begroting t/m 2e Berap 2010

2010 46.987

2011 42.498

2012 42.487

2013 42.487

2014 42.487

0

0

0

0

0


46.987

42.498

42.487

42.487

42.487

lasten begroting t/m 2e Berap 2010

72.458

55.556

53.748

50.852

49.832


-711

542

-196

0

0


-711

542

-196

0

0

71.747

56.099

53.553

50.852

49.832

-24.760

-13.600

-11.066

-8.365

-7.345





16 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

II Beleidsvelden 7.1 Sociaal Beleid Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




7.1 Sociaal Beleid doelen Een samenleving waarin alle burgers ertoe doen, aan deelnemen, hun verantwoordelijkheid nemen en kansen krijgen. In dat kader wordt ingezet op vier thema’s: 1. Jeugd en gezin Onder het thema Jeugd en gezin vinden we het belangrijk dat gemeenten op een goede manier de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s) inrichten (zie beleidsveld Jeugdzorg). Tevens willen we dat het aantal Vroegtijdig Schoolverlaters verminderd (van 1429 in 2006 naar 1027 in 2010), de leeftijd waarop jongeren starten met alcoholgebruik verhoogt (van 12,5/13 jaar naar 13/14 jaar) en de inname van de hoeveelheid alcohol onder jongeren afneemt. 2. Maatschappelijke participatie (o.a. armoedebeleid) In het kader van maatschappelijke participatie zullen gemeenten beter zicht krijgen op de aard, omvang en lokalisering van mensen in sociale achterstand en zullen meer mensen uit de meest kwetsbare groepen deelnemen aan de samenleving en aansluiting vinden. 3. Vermaatschappelijking en leefbaarheid Sociale verbanden en betrokkenheid van burgers bij hun medemens en omgeving zijn krachtig en duurzaam (aantal vrijwilligers op niveau en is 50/50% man en vrouw). Dit wordt ondersteund door een toegankelijk voorzieningenniveau dat past bij de aard en schaal van de plaats c.q. regio. 4. Zorg Op het thema Zorg vinden we het van belang dat de integrale samenwerking tussen cure, care en aanpalende terreinen verbetert en dat er voldoende en bereikbare basiszorg voor alle inwoners van Fryslân is, waarbij vraagsturing vanzelfsprekend is. Eindrapportage prestatie-indicatoren Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden

realisatie

2010 2011 2012 2013

Jeugd en Gezin Het verminderen van het aantal Vroegtijdig Schoolverlaters.

168

- Aantal VS-ers (*)

2.027 (2005/2006:)

1502

Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden

realisatie

2010 2011 2012 2013

Startleeftijd alcoholgebruik verhogen en hoeveelheid verlagen.

Vermaatschappelijking en leefbaarheid Sociale verbanden en betrokkenheid burgers zijn krachtig en duurzaam.

- Startleeftijd van èn percentage kinderen die wel eens alcohol gebruiken; - Percentage jongeren (16-24 jr) dat voldoet aan de norm verantwoord alcoholgebruik.

2008/2009

Aantal vrijwilligers, aantal naar leeftijd.

2006: 143.640 - 50%: 25 – 55 jr - 35%: > 55 jr - 11%: < 25 jr. 50%/50%

aantal naar sexe.

12,513 jarig en 70%

1314 jarig 78%

20%

30%

me ting

13 Jarigen = 63%

Niet nader bekend

Meting wees uit dat doel gehaald was.

rapportage doelrealisatie In 2008 is op basis van debatten in de samenleving de Sociale Agenda met bovenstaande doelen, prestatieindicatoren, acties en resultaten opgesteld. Ieder jaar wordt een uitvoeringsprogramma vastgesteld waarin acties zijn opgenomen om de doelen te halen. De doelrealisatie en de resultatenrealisatie worden nadrukkelijk gevolgd aan de hand van een monitoringskader. Eind 2011/begin 2012 zal op het niveau van resultaten en op het niveau van doelen een eindmeting worden gedaan en worden gerapporteerd. Door de oogharen gezien is met de acties van de jaren 2008,2009 en 2010 de Sociale Agenda grotendeels uitgevoerd. In het jaar 2010 is sociaal beleid aan de hand van de productafspraken met budgetinstellingen, aan de hand van een tender voor het SIF (39 projecten) en eigen provinciale acties opgepakt. Daarnaast is gewerkt aan de hand van nieuwe ontwikkelingen: het project Aandachtswijken werd gestart in de Stellingwerven en in afstemming met andere programma’s (zoals wonen) werden de gevolgen van krimp in beeld gebracht. Dit leidt tot aanzetten voor een nieuwe Sociale Agenda. Naar aanleiding van de beraadslagingen over de bezuiniging van € 22 miljoen op de provinciale begroting 2011 is een aantal activiteiten (schoolverlaters, alcoholproject) afgesloten, c.q. overgedragen. Het vierjarig project provinciaal armoedebeleid werd afgesloten en overgedragen aan de VFG. In het kader van de kerntakendiscussie werd het zogenaamde scenario “Lokaal, tenzij” opgesteld. Daarin is de mogelijke nieuwe functie van sociaal beleid als provinciale rol aangegeven.

Gewenste resultaten Beleidsveld 7.1 – Sociaal Beleid 1. Jeugd en gezin • Uitwerking van de sluitende aanpak vroegtijdig schoolverlaten in samenwerking met de drie kerngemeenten en het subsidiëren van projecten in dat verband.

Beleid

tijd

Geld


16 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Beleidsveld 7.1 – Sociaal Beleid Beleid • Het vormgeven aan een communicatiecampagne, gericht op ouders en op jongeren in het kader van de matiging van alcoholgebruik onder jongeren. • Het initiëren van twee (vernieuwende) activiteiten in het kader van jeugd en alcohol, waaronder het project ‘Alcoholvrij op weg’ en het opzetten van een jeugdfonds. 2. Maatschappelijke participatie (inclusief armoedebestrijding) • Onderzoek met als doel dat Friese gemeenten meer zicht krijgen op de aard, omvang en lokalisering van mensen in sociale achterstand. • Subsidiëren van projecten om de relatieve situatie van risicogroepen op het gebied van sociale participatie te verbeteren (projecten die gericht zijn op de meest kwetsbare risicogroepen n.a.v. het onderzoek in 2009). 3. Vermaatschappelijking & leefbaarheid • Subsidiëren van 5 initiatieven, die substantieel bijdragen aan uitbreiding en versterking van vrijwilligerswerk. Daarnaast gaat de inzet van de steunorganisaties op dit speerpunt onverminderd door. Uit onderzoek (Movisie en Nederlands dagblad) is gebleken dat de maatschappelijke ontwikkelingen hebben geleid tot voldoende aanmeldingen van vrijwilligers. Daarom is het niet nodig nog verder uitvoering te geven aan de ambities, zoals beschreven in de notitie “Impuls Vrijwilligerswerk”. • Met kennis en adviezen ondersteunen van de (laatste) gemeenten, zodat een provinciedekkend netwerk ‘Mantelzorgondersteuning’ in 2011 is gerealiseerd. • Subsidiëren van drie initiatieven ter verbetering van de kwaliteit en spreiding van dorpshuizen, multifunctionele centra (mfc) en (basis)zorgvoorzieningen. 4. Zorg • Organiseren van een expertmeeting met de diverse zorgsoorten (cure en care) en aanpalende terreinen. • Subsidiëren van een sectoroverstijgend project in het kader van Frieslab. • Subsidiëren van een project ter bevordering van de vraagsturing.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ad 1 Jeugd en Gezin Ten aanzien van de acties liggen we op schema. In 2010 hebben nagenoeg alle gemeenten een Centrum voor Jeugd en Gezin (in verschillende stadia van ontwikkeling). Het behandelcentrum de Woodbrokers is op 24 juni 2010 officieel geopend door Minister Rouvoet. Eind 2010 is het ‘Provinciaal programma tot matiging van alcoholgebruik onder jongeren’ wat betreft het het projectleiderschap en de communicatiecampagne, met subsidie overgedragen aan de projectpartner gemeente Leeuwarden. Het project Pact tegen Schooluitval is afgebouwd. Ad 2 Maatschappelijke participatie (inclusief armoede) Ten aanzien van maatschappelijke participatie liggen we eveneens op schema wat betreft de acties. In december 2010 is door de Taskforce Armoedebeleid de Eindrapportage Taskforce Armoedebestrijding vastgesteld. De Taskforce geeft als belangrijkste resultaten van vier jaar armoedebeleid aan dat: • Armoede een provinciebreed thema is geworden. • De provinciale bijeenkomsten armoede een stimulans waren om armoede te agenderen, informatie uit te wisselen en af te stemmen op het gebied van armoede.

170

Er meer initiatieven zijn genomen door partijen op het gebied van armoedebestrijding. De toegekende projecten uit het Budget Armoede een blijvende aanvulling betekenen voor de infrastructuur in Fryslân op het gebied van armoedebestrijding. • Er sprake is van meer samenwerking tussen organisaties. Zonder dat hiervoor nieuwe structuren/organisaties zijn opgezet. • Het provinciaal armoedebeleid een impuls betekent voor de samenhang van beleid van gemeenten en organisaties die zich bezig houden met armoedebestrijding in Fryslân. Versnippering van beleid is minder geworden. • Er kansen liggen voor gemeenten om tot nog meer uitwisseling te komen en bekendheid te geven aan projecten en initiatieven die bijdragen aan armoedebestrijding. Indirect heeft het provinciale armoedebeleid veel bijgedragen aan de vermindering van het aantal mensen dat financieel en sociaal uitgesloten is. Met name zijn er resultaten bereikt in de versterking van de sociale infrastructuur armoedebestrijding en in preventie. • •

Door de activiteiten van Partoer voor de integrale aanpak “eenzaamheid” en SIF projecten van 4 instellingen is aan het doel “vermindering eenzaamheid” gewerkt. 4 projecten op het gebied van participatie van risicogroepen ten aanzien van werk werden gehonoreerd. Samen met de gemeenten Ooststellingwerf en Weststellingwerf werd een opzet uitgewerkt voor het project Aandachtsgebieden, zodat de activiteiten in 2011 los kunnen. Het gaat in dit project om het vinden van een goede methode om sociale achterstand in wijken en dorpen in Fryslân op te lossen, door een sociale, ruimtelijke en economische aanpak. Ad 3 Vermaatschappelijking en leefbaarheid Op dit terrein zijn zeventien projecten burgerschap, maatschappelijke stages in 6 plattelandsregio’s gerealiseerd en meerdere dorpshuizen gesubsidieerd. Het onderdeel loopt op schema. Het werken aan de zogenaamde Vrijwilligersimpuls is ook in dit verslagjaar niet meer uitgevoerd. De gestelde doelen blijken na onderzoek voldoende gehaald te zijn. Op verzoek van gemeenten is in 2010 een onderzoek gedaan naar de diverse maatjesprojecten (vrijwilligers) en de mogelijkheid tot samenwerking/samengaan van de daarbij betrokken organisaties. De rapportage volgt in 2011. Daarnaast is een provinciebreed dekkend netwerk ‘Mantelzorgondersteuning’ gerealiseerd. Acht initiatieven ter verbetering van de kwaliteit en spreiding van dorpshuizen, mfc’s en (basis)zorgvoorzieningen werden gesubsidieerd. Het gaat om het mfc van Holwerd, het mfc/ brede school Hemrik, het mfc gekoppeld aan het verzorgings- en verpleeghuis Leppehiem en de dorpshuizen van Boksum, Pingjum, Marsum, Kootstertille en Blije. Ad 4 Zorg Ook dit onderdeel loopt op schema, met bijvoorbeeld het project medische dossiers voor ketenzorg, de jeugdzorgconferentie Vlieland, onderzoeksrapporten en projecten van Frieslab, de Zorgbarometer van Zorgbelang en de aandacht voor krimp. Frieslab is een initiatief van de provincie, het ministerie, de zorgverzekeraar en de VFG dat in 2010 van start is gegaan. De expertmeeting jeugdzorg conferentie Vlieland leidt tot twee pilots voor respectievelijk de schoolsituatie en op het terrein van CJG. Frieslab heeft daarnaast een model ontwikkeld voor cliëntondersteuning. Het verwijsmodel voor de ketenzorg is geïnstalleerd, Partoer heeft het project roadmap ICT en het project medische dossiers uitgevoerd.


17 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


1

1

1

0

0

0

0 1

0 1

0 1

0 0

15 15

-15 -15

4.168

4.384

4.314

69

0

69

2.789 1.099 8.056

7.700 865 12.948

4.395 808 9.518

3.305 56 3.430

1.249 0 1.249

2.056 56 2.181

-8.054

-12.947

-9.517

-3.430

-1.234

-2.197

toelichting exploitatie Er is gebleken dat een aantal eindafrekeningen van grotere subsidietoekenningen nog niet is ontvangen, waardoor deze nog niet afgerekend konden worden. Daardoor zijn die bedragen nog niet in 2010 besteed en vinden deze bestedingen in 2011 en verder plaats. Dit speelt met name voor de tijdelijke budgetten SIF en in mindere mate bij het project Armoede. De projecten in het kader van SIF worden steeds omvangrijker en ook de projectduur van deze projecten is langer dan voorgaande jaren. Het gevolg hiervan is dat de (eind)afrekeningen van deze verplichte bedragen zullen doorschuiven naar 2011 en verder. Daarnaast is er sprake van vrijval op de ‘impuls vrijwilligerswerk’ en het programma Talinten fan jonge Minsken. Het programma is eind 2009 gestopt, maar op dat moment waren er al wel gelden toegekend bij de begroting 2010. Een deel van het programma is afgerond, zoals het project jeugd en alcohol, waarbij eveneens de targets zijn gehaald. De rest is afgebouwd, zoals bijvoorbeeld het project Pact tegen Schooluitval. Er is slechts één projectaanvraag gesubsidieerd, in plaats van de veronderstelde 6 of 7. Het veld (scholen en gemeenten) krijgt namelijk voldoende steun van het Rijk om de schooluitval terug te dringen (conform brief aan PS). De provinciale inzet bleek derhalve niet langer nodig.

172

7.2 Jeugdzorg Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




7.2 Jeugdzorg doelen “Jeugdigen in Fryslân groeien in een goede en veilige leef- en leeromgeving op tot sociale en zelfredzame burgers”. Daarvoor richt de provincie zich op de volgende themadoelen. 1. Invoering Centra voor Jeugd en Gezin In 2011 beschikt elke gemeente in Fryslân over een goed functionerend CJG. Vanuit het belang dat de provincie heeft bij een goed functionerend CJG (zo veel mogelijk voorkomen van de noodzaak voor geïndiceerde jeugdzorg) en de wettelijke verantwoordelijkheid van een goede aansluiting van Bureau Jeugdzorg op het CJG draagt de provincie bij aan de ontwikkeling van het CJG in Fryslân. 2. Snellere Ketens Cliënten krijgen snel de hulp die nodig is. De provincie is daarin wettelijk verantwoordelijk voor de indicatiestelling door BJZ en de beschikbaarheid van voldoende provinciaal gefinancierde jeugdzorg. 3. De Zorg die werkt Friese jongeren krijgen zorg die effectief is. Voor cliënten, maar ook de organisaties en de provincie als subsidieverlener, is het belangrijk dat de jeugdzorg die wordt geleverd ook effectief is. Om dit te bereiken zijn bijvoorbeeld prestatie-indicatoren nodig en de beschikbaarheid van effectieve methodieken. 4. Minder bureaucratie Onnodige bureaucratie moet verdwijnen in Fryslân. Bureaucratie is nodig om de jeugdzorg goed te organiseren. Onnodige bureaucratie is echter een bron van stoornis. 5. Nieuwe financieringssystematiek Een nieuwe financieringssystematiek met als doel een toereikende Doeluitkering jeugdzorg, gebaseerd op de reële vraag naar jeugdzorg in Fryslân. De huidige Doeluitkering jeugdzorg is historisch gegroeid. Voor Fryslân is deze niet meer toereikend (zie hieronder). rapportage doelenrealisatie: Algemeen Voor de jaren 2010 en 2011 hebben provincies en het Rijk afspraken vastgelegd voor het realiseren van een trendbreuk in de jeugdzorg. Het macrobudget is namelijk ontoereikend om de blijvend groeiende vraag naar jeugdzorg op te vangen. Doel van de afspraken is het beperken van de instroom in en het bevorderen van de uitstroom uit de jeugdzorg, bijvoorbeeld door het eerder en eenvoudiger kunnen inzetten van provinciale jeugdzorg. In 2010 heeft ons college vooral ingezet op een uitbreiding van de provinciale jeugdzorg op het gebied van ambulante trajecten en minder op vormen van 24-uurs opvang. Daarnaast zijn projecten/pilots voorbereid die een snellere en efficiëntere inzet van jeugdzorg moeten bevorderen en de instroom in jeugdzorg moeten beperken.


17 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

In 2010 heeft de provincie autonoom bijgedragen aan de jeugdzorg. Het resultaat hiervan is dat, als antwoord op een groeiende vraag, er meer jeugdzorg kon worden ingezet en de wachtlijsten beperkt zijn gebleven. Ad 1 Invoering Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) In 2010 hebben 24 Gemeenten een CJG en bij 3 gemeenten zijn de centra in oprichting. De inhoudelijke bijdrage van de provincie is vastgelegd in het Koersaccent CJG. In 2010 is onderzoek gedaan naar de voortgang (Monitor CJG 2010). Belangrijkste uitkomst is dat de uitvoering volgens schema verloopt. Ad 2 Snellere ketens Bureau Jeugdzorg voert de indicatiestelling uit volgens de landelijke afspraken uit het traject Verbetering Indicatiestelling BJZ. Het aanbod aan provinciale jeugdzorg was voldoende. Op basis van ontwikkelingen in de vraag is het bestaande aanbod deels aangepast en is bijvoorbeeld ook zorg ‘ingekocht’. De wachtlijsten zijn beperkt gebleven. Ad 3 De zorg die werkt Er zijn verschillende effectieve methodieken geïmplementeerd in de provinciale jeugdzorg en het proces van de invoering van prestatie-indicatoren loopt. Ad 4 Minder bureaucratie In 2010 is het Friese plan van aanpak “Ervaren Regeldruk” vastgesteld. Dit heeft betrekking op de provinciale jeugdzorg, maar ook op de brede keten van jeugdzorg en is met een breed palet aan organisaties geschreven. Ad 5 Nieuwe financieringssystematiek De nieuwe systematiek is nog niet volledig ingevoerd. Dit proces loopt door, maar nu in de context van de afspraken tussen provincies en ministerie over het maximaal beschikbare macrobudget voor jeugdzorg. Gewenste resultaten Beleidsveld 7.2 - Jeugdzorg 1. Invoering Centra Jeugd en Gezin (CJG) in Fryslân • BJZ start met een pilot gericht op aansluiting op het CJG (gericht op de uitvoering van indicatiestelling in het CJG). • In minimaal 10 gemeenten is gestart met de invoering van de effectieve methodiek voor opvoedingsondersteuning Triple P. • Professionals in organisaties die te maken hebben met kindermishandeling zijn getraind in het voorkomen, signaleren en stoppen van kindermishandeling. • Gemeenten met een CJG hebben de functie zorgcoördinatie ingevoerd, conform het regiemodel in de Friese verwijsindex (ViF ZiZeo). 2. Snellere Ketens • Uitvoering van de Deal 2008/2009 tussen Rijk en IPO met betrekking tot het AMK en de wachtlijst langer dan 9 weken. • De vraag naar geïndiceerde jeugdzorg (op basis van onderzoek in 2009 en 2010 door BJZ) wordt vertaald naar productafspraken met het jeugdzorgaanbod in Fryslân.

174

Beleid

tijd

Geld

Beleidsveld 7.2 - Jeugdzorg • Verdere ontwikkeling van de databanken (vrijwillige jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugdstrafrecht) op www.ikpjeugdengezin.nl (informatieen kennispunt jeugd en gezin). • Het traject Verbetering Indicatiestelling bij Bureau Jeugdzorg is afgerond. 3. De zorg die werkt • Start van de invoering van de landelijke set van prestatie-indicatoren in de jeugdzorg. • Maken plan van aanpak gericht op inzet van effectieve methodieken in de jeugdzorg. 4. Minder bureaucratie • Invoeren van landelijke afspraken in het traject Beter, Anders, Minder. • Uitvoeren Fries plan van aanpak om de regeldruk met 25% te verminderen. 5. Nieuwe financieringssystematiek • BJZ heeft het systeem van 8 indicatiecategorieën ingevoerd. • Het aanbod van provinciaal gefinancierde geïndiceerde jeugdzorg heeft de 20 bekostigingseenheden ingevoerd.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ad 1. Invoering Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) In de gemeente Leeuwarden is een project gestart waarbij o.a. geëxperimenteerd zal worden met een andere vorm van indiceren. De implementatie van Triple P ligt niet geheel op schema, omdat sommige gemeenten pas begin 2011 starten in plaats van in 2010. Er is een model ontwikkeld voor zorgcoördinatie. Dit wordt ook in de CJG’s ingezet. Ad 2 Snellere ketens Ook in 2010 zijn de doelen gerealiseerd dat het AMK geen wachtlijst heeft en dat de wachtlijst voor provinciale jeugdzorg beperkt is gebleven. Er is een ombuiging in gang gezet van 24-uurs opvang naar meer ambulante programma’s (of een combinatie daarvan), waarbij jeugdzorg meer op maat en aansluitend op de omgeving van de jongere wordt ingezet. Ad 3 De zorg die werkt De invoering van de prestatie-indicatoren ligt op schema. De verwachting is dat in 2011 gestart kan worden met het opnemen van indicatoren in de subsidievoorwaarden aan organisaties. Het uitgangspunt is dat alleen nieuwe zorgvormen worden ingevoerd die bewezen effectief zijn of waarvan de effectiviteit onderzocht wordt. Ad 4 Minder bureaucratie Belangrijk onderdeel van ”Beter Anders Minder” is de aanpak van de ervaren regeldruk. In 2010 is het Friese plan van aanpak “Ervaren Regeldruk” vastgesteld en is de éénmeting ervaren regeldruk in voorbereiding. Ad 5. Nieuwe financieringssystematiek Genoemde resultaten zijn gerealiseerd.


17 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Eindrapportage prestatie-indicatoren De gegevens onder ‘Stand’ zijn gebaseerd op de stand per 1 januari 2010. Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden

Stand

2010 2011 2012 2013

Voldoende aanbod aan Geen jongeren wachten 1 januari 2009: 54 provinciaal gefinancierde langer dan 9 weken op geïndiceerde jeugdzorg provinciaal gefinancierde jeugdzorg Geen wachtlijsten bij het Het aantal jongeren 4e kwartaal Advies en Meldpunt waarbij niet binnen vijf 2008: 0 Kindermishandeling dagen na de melding is vastgesteld of de melding in onderzoek moet worden genomen en waarbij het onderzoek niet na die vijf dagen is gestart

0

0

0

0

4 *)

0

0

0

0

0 *)

toelichting *): een resultaat van ‘0 -10’ staat in de praktijk gelijk aan ‘0’. Dit is te verklaren door bijzondere omstandigheden van jeugdigen, of door aspecten in verband met naleving van protocollen.


Baten Overlopende passiva totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

176

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


46.350 46.350

46.985 46.985

47.852 47.852

-867 -867

0 0

-867 -867

11

32

16

16

0

16

12.646 46.358 601 59.616

9.837 46.986 551 57.406

8.421 47.852 532 56.820

1.417 -866 20 586

1.033 0 0 1.033

384 -866 20 -447

-13.266

-10.421

-8.968

-1.453

-1.033

-420

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten Een aantal eindafrekeningen van subsidietoekenningen van ondermeer de pilot gezinscoaches, ontwikkeling centra jeugd & gezin en de projecten Medisch Orthopedisch kinderdagverblijf te Dokkum en Woodbrookers is nog niet ontvangen, waardoor deze ook nog niet afgerekend konden worden. Het gevolg hiervan is dat deze bedragen niet in 2010 besteed konden worden, maar dat dit in 2011 zal plaatsvinden. Overlopende passiva De uitvoering van de wettelijke taak jeugdzorg kostte meer dan er aan middelen door het Rijk beschikbaar zijn gesteld. In de begroting staat het bedrag geraamd die in de concept beschikking van het Rijk is opgenomen. Aan het einde van het jaar wordt de definitieve beschikking, inclusief loonkostenstijging ontvangen. Dit verklaart het verschil tussen de begroting 2010 na wijziging en rekening 2010. Het tekort aan rijksmiddelen is vooralsnog door de provincie voor haar rekening genomen.

7.3 Sport Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de Beleidsvelden?




7.3 Sport doelen ‘Alle inwoners in Friesland worden in de gelegenheid gesteld op een passende manier te sporten en te bewegen.’ Dit is vertaald in de volgende doelstellingen: • Alle sportverenigingen in Fryslân zijn voorzien van een breed sporten beweegaanbod. • Op alle Friese basisscholen worden vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen ingezet. • Elke Friese gemeenten stimuleert de breedtesport door Buurt Onderwijs en Sport (BOS) activiteiten en/of activiteiten in het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en/of activiteiten in dezelfde lijn. • De sportdeelname onder jongvolwassenen en volwassenen stijgt met 10%. • Meer senioren sporten en bewegen bij voorkeur in verenigingsverband. • Het aantal ‘inactieven’ in Fryslân is teruggebracht tot maximaal 5% (NASB-norm). • Minimaal 70% van de volwassenen en minimaal 50% van de jeugd in Fryslân voldoet aan de beweegnorm. • Meer Friezen nemen deel aan Fryske sporten, het aantal (actieve) leden van kaatsverenigingen verhoogd met 20%. • Jaarlijks stromen er meer talentvolle Friese sporters door naar een topsportstatus. • Jaarlijkse groei van het aantal klein- en grootschalige sporten beweegevenementen ter promotie van de provincie. rapportage doelenrealisatie • Fryslân heeft nu al veel sportverenigingen die zijn voorzien van een breed sporten beweegaanbod. SPORTfryslân biedt daarvoor ondersteuning aan sportverenigingen, ook ten aanzien van BOS / NASB / Combinatiefuncties.


17 7

Jaarverslag 2010

•

• •

iepen en eiGen

Door gebruik te maken van de rijkssubsidieregeling combinatiefuncties kunnen gemeenten vakleerkrachten (als onderdeel van de combinatiefunctie) inzetten op de basisscholen: 4 gemeenten zijn in 2009/2010 gestart met in totaal 14 combinatiefunctionarissen (11 fte); 12 gemeenten gaan binnenkort van start (totaal 32 fte mogelijk), 3 gemeenten overwegen nog om deel te nemen (max 9,4 fte). 12 gemeenten gaan niet meedoen aan de regeling omdat de vereiste structurele cofinanciering een belemmering is. 15 gemeenten hebben Bosprojecten en 20 gemeenten doen mee aan het NASB. Sportdeelname volwassenen (19-64 jaar) 2010 in Fryslan: 66%. Dit is een stijging van 6% t.o.v. 2005. Sportdeelname ouderen (65-79) 2010 in Fryslan: 40%. In 2008 voldeed 12% van de jeugd aan de beweegnorm. In 2008 voldeed 75% van de volwassenen aan de beweegnorm. In 2012 worden nieuwe cijfers verwacht. Er is een stijging van deelname aan de Fryske sporten, met uitzondering van het kaatsen. Het totaal aantal kaatsleden is gedaald, maar bij jonge leden (welpen), meisjes/vrouwen en senioren is er wel een toename van leden. TSN ondersteunt talentvolle Friese sporters bij doorstroming naar een topsportstatus. Er zijn nog geen exacte aantallen bekend. In 2010 zijn er 33 kleinschalige en 9 grootschalige sportevenementen gesubsidieerd.

•

• • • •

FrySlân:

Gewenste resultaten Beleidsveld 7.3 Sport 1. Breedtesport • SPORTfryslân adviseert en ondersteunt gemeenten, sportverenigingen, sportorganisaties en sportbonden die een (pro-) actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling en/of uitvoering van sporten beweegactiviteiten en projecten. • De provincie investeert in de advisering en ondersteuning van gemeenten, sportverenigingen, sportorganisaties en sportbonden die een (pro-) actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling en/of uitvoering van sporten beweegactiviteiten en projecten. 2. Fryske Sporten • De provincie subsidieert de betreffende Fryske sportbonden om de bekendheid van de sport te stimuleren, de sportdeelname (van jongeren) te verhogen en evenementen te organiseren die breed toegankelijk zijn voor inwoners van Fryslân. 3. Talentontwikkeling • Top Sport Nederland (TSN) ontvangt een provinciale subsidie voor het registreren, benaderen en begeleiden van Friese regionale-, belofte-, nationaleen internationale sporttalenten. TSN bevordert daarnaast het netwerk van faciliteiten rondom de sporttalenten, zodat zij zich voornamelijk kunnen richten op het ontwikkelen van hun talenten. 4. Sportevenementen • De provincie subsidieert een aantal kleinschalige sportevenementen van sportverenigingen en sportorganisaties.

178

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten Ad 1 Breedtesport SPORTfryslân heeft in 2010 gemeenten, scholen en verenigingen geadviseerd en ondersteund op het gebied van (jeugd)sportbeleid. Daarnaast is SPORTfryslân betrokken bij het aanvragen/uitvoeren van landelijke sportstimuleringsregelingen: BOS (Buurt Onderwijs en Sport), NASB (Nationaal Actieplan Sport en Bewegen) en de regeling voor Combinatiefuncties. SPORTfryslân heeft ook zelf projecten uitgevoerd op het gebied van sportstimulering van bepaalde doelgroepen (jeugd, ouderen, mensen met een beperking, volwassenen, werknemers). Ad 2 Fryske sporten De kaatsbond, de ljeppersboun, de dambûn frysk spul en de stichting foar de neiteam (IFKS en SKS) krijgen jaarlijks subsidie voor de promotie en stimulering van hun sport. De subsidie wordt ondermeer ingezet voor schoolprojecten, sportkampen, regionale trainingen, gebruik mobiele jeugdschans, ontwikkeling jeugdpols, uitbreiding wedstrijden/competitie, zeilweken, demonstratie damborden en CD roms frysk damjen. In het cursusjaar 2009/2010 is bij het CIOS het kaatsproject van start gegaan. Bij dit project worden - i.s.m. kaatsbond CIOSstudenten opgeleid tot kaatstrainer en ingezet bij diverse schoolprojecten en kaatsclinics. Ad 3 Talentontwikkeling TSN heeft zich ingezet voor het scouten en faciliteren van talentvolle sporters. TSN is ook betrokken bij het sportgala en neemt deel aan het Olympisch netwerk noord Nederland. Voor meer informatie op het terrein van breedtesport, Fryske sporten en talentontwikkeling wordt verwezen naar de jaarverslagen 2010 van SPORTfryslan, de Fryske sportbonden en Topsport Steunpunt Noord (TSN). Ad 4 Sportevenementen Vanuit het budget kleinschalige sportevenementen zijn 33 sportsubsidies verstrekt. Er zijn een paar subsidieverzoeken niet gehonoreerd vanwege het bereiken van het subsidieplafond. Vanuit het budget grootschalige sportevenementen zijn 9 evenementen gesubsidieerd waaronder de Batavus pro race, de Marathon Leeuwarden, de Windmillcup (tennis) en het EK korfbal. Het subsidieplafond is nagenoeg bereikt. Eindrapportage prestatie Onderwerp

indicator

nulmeting

Streefwaarden 2010 2011 2012 2013

Toename van de sportdeelname door inwoners van Fryslân

Sportdeelname: 6-12 jaar 13-18 jaar 18-24 jaar

2008: 06-12: 97% 13-18: 68% 18-24: 74% Vervolg onderzoek in 2012 (GGD)

97% 92% 90%

Stand 2010

De sportdeelname in 2008 is vrij hoog. De prognose is dat de streefwaarden bij de jeugd van 13 tot 24 jaar niet worden gehaald.


17 9

Jaarverslag 2010

Onderwerp

FrySlân:

indicator

nulmeting

Streefwaarden 2010 2011

Toename van sportdeelname aan Fryske sporten

Aantal leden Fryske Sporten: Skutsjesilen - IFKS - SKS (vast aantal) Damjen, frysk spul Fierljeppen Keatsen

iepen en eiGen

2009:

2010

615 51 262 296 13.916

675 51 293 300 13.500

Stand

2012 2013

700

2010

De prognose is dat de streefwaarden worden gehaald.

320 250 15.000



Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0

0

0

0

0

0

834

856

828

28

0

28

315 42 1.192

332 204 1.392

303 129 1.260

29 75 131

18 0 18

11 75 113

-1.192

-1.392

-1.260

-131

-18

-113

toelichting exploitatie Ook hier zijn nog niet alle eindafrekeningen van de subsidietoekenningen ontvangen, waardoor er sprake is van een kleine onderbesteding op de structurele en tijdelijke budgetten. Het betreft hier de toegekende subsidies in het kader van de sportevenementen.

180


18 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Kultuer, taal en ûnderwiis 182

iepen en eiGen

3.8 programma 8 - Kultuer, taal en ûnderwiis Portefeuillehouder: J.A. de Vries en C. Schokker-Strampel

I. Beliedsdoel(en) foar it programma Wat woenen wy berikke en wat hat it programma koste? Fryslân, “ít bêste lân fan d’ierde”. Dit jildt net yn de lêste plak foar de terreinen keunst en kultuer yn Fryslân, de talen yn Fryslân èn de kwaliteit fan it ûnderwiis mei in goed plak foar it Frysk yn dit ûnderwiis en it ferhaal fan Fryslân. Wy sette ús foar it neikommende yn: 1. útfiering fan it nije kultuerbelied 2009 – 2012, mei in goed effektmjittingssysteem; 2. Fryslân Kulturele Haadstêd yn 2018; 3. it behâld en fuortsterkjen fan it brûken fan de Fryske taal en de twa streektalen: it Biltsk en it Stellingwerfsk; 4. it behâlden en fuortsterkjen fan Fryske monumintale, kultuerhistoaryske en argeologyske eleminten, patroanen en struktueren; 5. in goed stelsel fan biblioteken en in duorsum, goed tagonklik argyfbestel; 6. in goed en goed spraat, tagonklik, folslein en gearhingjend oanbod fan ûnderwiis dat op syn minst it nasjonaal gemiddelde hellet, optimale skoallearpaden (dêr’t it yntegraal taalbelied goed yn ferfrissele is) foar de Fryske learlingen; 7. goed hbû-ûnderwiis en de realisaasje fan de University Campus Fryslân. Wat it tema Erfgoed oanbelanget it neikommende: Yn 2010 sil it Deltaplan Fryske Tsjerken prioriteit krije as ien fan de 10 Fryske Fiersichten. Dêr sille útstellen yn dien wurde foar finansjele stipe foar restauraasje, ûnderhâld, nije bestimming, bysûndere projekten en it opstellen fan oanrikkemandaasjes ideeën yn ferbân mei it behâld en de ûntwikkeling fan tsjerkegebouwen. Dat alles yn it ramt fan in brede, op gearwurking rjochte oanpak. Boppedat wurdt der nij belied foar erfgoed fêststeld. De besteande Nota Erfgoed, dy’t bestiet út de dielnota’s “Archeologie” en “Monumenten en cultuurhistorie”, rint ein 2009 ôf. Wilens hawwe wy dy nota’s hifke en stjoere wy jo yn ‘e hjerst fan 2009 in nota ta foar it útfieren fan it nije erfgoedbelied. Op grûn dêrfan wurdt keazen hoe’t it belied de kommende jierren stal krije moat. De ynhâld fan dy nota strykt mei ús Koalysje-akkoart, dêr’t yn opnommen is dat wy ús ynsette om it partikuliere inisjatyf te stimulearjen, om te ynvestearjen yn it ûnderhâld fan it “Frysk eigene” lykas de terpen, tsjerken en karakteristike bebouwing yn doarpskearnen. Dêrnjonken is it stimulearjen fan romtlike kwaliteit in kearnpunt yn it Koalysje-akkoart, dêr’t de kultuerhistoaryske wearden in ûnskiedber ûnderdiel fan foarmje.

programma 8 - Kultuer, taal en ûnderwiis

18 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

doelenrealisaasje 2010 Neist de realisaasje fan it rinnende belied binne der ferskate signifikante suksessen boekt yn 2010. In greep: • de nije stifting foar de Kulturele Haadstêd (Fryslân2018) is realisearre; • it advys fan de Stjoergroep Desintralisaasje Frysk fan Ryk nei provinsje (Stjoergroep Hoekstra) is ree kommen yn 2010 en sil nei alle gedachten begjin 2011 oanbean wurde; • der binne 100 Frysktalige of twatalige pjutteboartersplakken en sintra foar berne-opfang realisearre; • yn 2010 is it programma UCF 2010 – 2015 opsteld en trochlaat nei Provinsjale Steaten mei it fersyk om 16,4 mln. beskikber te stellen foar de realisaasje fan University Campus Fryslân; • de Nota Erfgoed 2010-2013 is troch Provinsjale Steaten fêststeld; • € 2,3 miljoen is ynvestearre foar de restauraasje fan 8 topmonuminten; • it healfabrikaat Deltaplan Fryske Tsjerken is opsteld; • tegearre mei it Ryk is € 1,6 miljoen beskikber stelt foar it Terpeprojekt. Hoe stiet it mei de doelstellings fan de beliedsmeden?

8.1 8.2 8.3 8.4




Kultuer Erfgoed Taal, Media en Letteren Underwiis en Wittenskippen

prioriteiten stelle yn 2010 Fan 2011 ôf is de formaasje/besetting op it nivo brocht dat minimaal fanneden is. Dêrtroch is de kennisbasis foar beliedsfoarming en –útfiering by KTU flink ynkrompen. Sadwaande wurdt der no wer hurd wurke oan it wer opbouwen fan de nedige ekspertize. Mei yngong fan 2012 sil by in gelyk bliuwende omfang fan de beliedsopjefte en it ambysjenivo, essinsjele keuzes foar de ynset fan de ôfdieling makke wurde moatte. ynset fan middels fan it folsleine programma De ynset fan middels fan it folsleine proramma wurdt yn ûndersteande tabel presintearre. De taljochting op de eksploitaasje, ynvestearrings, foarsjennings en oerrinnende passiva fynt plak by de beliedsmêden. Eksploitaasje Bedraggen x € 1.000

Baten 8.1 Kultuer 8.2 Erfgoed 8.3 Taal, Media en Letteren 8.4 Underwiis en Wittenskippen totaal Baten

184

Realisaasje 2009


290 5 21 13 329

686 7 58 5 756


612 7 58 9 687

74 -1 0 -4 70

Mutaasjes reserves


65 2 40 32 138

9 -2 -40 -35 -68

lesten 8.1 Kultuer 8.2 Erfgoed 8.3 Taal, Media en Letteren 8.4 Underwiis en Wittenskippen totaal lasten

15.716 2.891 15.588 8.016 42.210

15.850 5.102 16.770 8.738 46.461

15.391 4.465 16.634 8.095 44.585

460 636 136 644 1.875

724 21 166 686 1.598

-265 615 -30 -43 278

-41.881

-45.704

-43.899

-1.806

-1.460

-346

2010 757

2011 177

2012 177

2013 177

2014 177

DS: DS bydrage tredden

0

0

0

0

0

Begruttingswizigings mei-inoar

0

0

0

0

0

756

177

177

177

177

44.877

44.451

38.331

36.838

31.757

1.584

-1.236

-75

-268

-15

0

0

0

0

0

1.584

-1.236

-75

-268

-15

46.461

43.215

38.256

36.570

31.742

-45.704

-43.038

-38.079

-36.393

-31.565

Baten - lasten

Oansluting tusken 2e Berap 2010 en de Jierstikken 2010 Bedraggen x € 1.000 Baten begrutting o/m 2e Berap 2010 Begruttingswizigings (BW):

Baten begrutting o/m Jierstikken 2010 lesten begrutting o/m 2e Berap 2010 Begruttingswizigings (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 novimber 2010 DS: DS bydrage tredden Begruttingswizigings mei-inoar lesten begrutting o/m Jierstikken 2010 Baten-lesten


18 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

II. Beliedsmêden en Tema’s 8.1 Kultuer Wat hawwe we dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moaste)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de beliedsmêden?




8.1 Kultuer doelen It beliedsramt kultuer stiet beskreaun yn it Kultuerprogram 2009-2012 dat yn desimber 2008 oan jo foarlein is. In neiere ynhâldlike taljochting kinne jo lêze yn de kultuerfisy “Finsters iepen!”, dy’t oerienkomt mei it kultuerprogram. In dúdlik ferbân mei dat kultuerprogram hawwe de ambysjes dy’t beskreaun wurde yn de ramtnota-útstellen foar Fryslân as Capital of Culture of Europa, ien fan de programma’s dêr’t de provinsje yn it ramt fan programstjoering as ûnderdiel fan Kultuer mei úteinset is. Yn it part Kultuer wurde alle taken autonoom útfierd, útsein de Argyfynspeksje dy’t yn it ramt fan de Argyfwet de gemeentlike en wetterskipsargiven kontrolearret. It program Kultuerpartisipaasje wurdt yn oparbeidzjen mei it Fûns Kultuerpartisipaasje útfierd. It doel fan it Kultuerprogram is twaliddich. Foar elk fan de doelen is in tal subdoelen útwurke: I.

In groei fan it tal ynwenners fan Fryslân dat keunst- en kultueruterings makket, presintearret en ûndergiet. a. ynvestearje yn kulturele ynfrastruktuer: Keunst en kultuer is berikber foar alle ynwenners fan Fryslân. B. Kulturele ûntwikkeling: In groei fan aktive en passive kultuerpartisipaasje fan 25% yn 2007 nei 30% fan de Fryske befolking yn 2012.

II. In kulturele dynamyk dy’t him yn aard en kwaliteit merkber en posityf ûnderskiedt foar de rest fan Nederlân oer. a. Brûsplakken: Moetings dêr’t troch útwikseling fan ferskate sektoaren (bedriuwslibben, wittenskip, keunst) nije kulturele eksperiminten en produkten ta stân komme. B. Ferhaal fan Fryslân: It fuortsterkjen fan it kulturele bewustwêzen fan ynwenners fan Fryslân mei help fan it materiële en ymmateriële Fryske erfgoed. C. Fryslân oer de grinzen: Sterk kultureel profyl fan Fryslân wêrtroch ‘t kultuer wêzenlik bydraacht oan it wen-, ferbliuws- en wurkklimaat yn de provinsje. rapportaazje realisaasje doelen De doelstellings oangeande it kultuerbelied binne neffens plan realisearre. Wat doelstelling 1 oanbelanget: de ynwenners fan Fryslân hawwe it ôfrûne jier gebrûk makke kind fan in grut tal foarsjennings op kultureel mêd. De programmearring wie goed organisearre, mar wy sjogge wol dat de flecht op ‘e koai hiel grut west hat mear as foarsjoen. Wat de twadde doelstelling oanbelanget: Der is hurd wurk oan it stal jaan fan de nije stifting foar de Kulturele Haadstêd (Fryslân2018): it plan fan oanpak fan dy nije stifting is mei ynstimd yn novimber 2010 troch PS. Begjin 2011 sil in buro foar organisaasje fan festivals úteinsette. Wy sjogge hieltiten mear dat omtinken foar de kultuer yn Fryslân lanlik omtinken krijt. Bygelyks de artikels oer Oerol en it jubileum fan Intermezzo

186

Oer it generaal binne de doelstellings, dy’t spesifyk foar 2010 formulearre wiene, helle. Beliedsmjittich is der yn 2010 hurd oan boppeneamde doelstellings wurke. Winske risseltaten Beliedsmêd 8.1 – Kultuer Belied I A. yn kulturele ynfrastruktuer ynvestearje • Realisaasje fan min. 5 oanpassings yn lytse lokale kulturele basisfoarsjennings • Ferbouwing Filmhûs Ljouwert set útein • Realisaasje Ferbouwing Skipfeartmuseum I B. Kulturele ûntwikkeling • Útfiering fan op syn minst 10 projekten ornearre foar amateurkeunst en kultueredukaasje, ûnder oaren 2 produksjehuzen en 2 talintfoarsjennings, te mjitten oan de realisaasje fan projektplannen II A. Brûsplakken • Realisaasje fan 2-4 brûsplakken en 4 inisjativen op dat mêd fan besteande ynstellings II B. It fuortsterkjen fan it kultureel bewustwêzen fan ynwenners fan Fryslân mei help fan it materiële en ymmateriële Fryske erfgoed. (Ferhaal fan Fryslân) • Goede en kwalitatyf heechsteande presintaasje, behâld en beskriuwing fan museaal erfgoed yn de 4 provinsjale musea en aktiviteiten museumfederaasje en stipe foar oankeapen moderne b.k. Frysk Museum, te mjitten oan jierlikse rapportaazje oer útstallings en tallen besikers. • Ûndersyk helberens Frysk depot • Fries Erfgoed digitalisearje, plan oan PS foarlein II C. Fryslân oer de grinzen Sterk kultureel profyl fan Fryslân wêrtroch’t kultuer wêzenlik bydraacht oan it wen-, ferbliuws- en wurkklimaat yn ‘e provinsje. • Útwurke projektplan Kulturele Haadstêd en ferbreding draachflak • Realisaasje fan 8 Festivals yn Ljouwert, yn ‘e festivalaginda fan Ljouwert • Beliedsyntinsivearring kulturele ynstellings neffens kultuernota; it giet yn dat gefal om 5 nije ynstellings yn dizze kultuerperioade: mear produksjes en presintaasjes yn Fryslân

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten I. A De doelstellings foar wat de realisaasje fan de oanpassings yn lytse akkommodaasjes oanbelanget, binne realisearre en de kosten foelen ta. De ferbouwing fan it skipfeartmuseum is letter úteinset, mar de iepening sil wol, neffens plan, yn 2011 plak fine. I B De útfiering fan projekten binnen it program kultuerpartisipaasje binne op it gleed. De projekten krije hieltyd in yntegraler karakter. It tal aktiviteiten dat gading makket op it program is lykwols folle grutter as foarsjoen. Foarbylden hjirfan binne: “Museum Schatjes” en “Help Pake en Beppe de Vakantie door”, dy’t troch alle erfgoedynstellings oppakt wurde.


18 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

II. A Yn 2010 is ien brûsplak realisearre, dat foldie oan de kritearia fan de útfieringsregeling. Oare oanfragen datoangeande koene net honorearre wurde om’t se net foldiene oan de kritearia. Dêrneist binne der wol inisjativen fan besteande ynstellings (lykas Tryater en Oerol) realisearre. II. B DS hawwe in ûndersyk nei de helberens fan in depot Fryslân dwaan litten. II. C It Plan fan de stifting Kulturele Haadstêd foar de útfiering is yn novimber troch jo behannele. Ek binnen de festivalaginda yn de mande mei de gemeente Ljouwert binne de neikommende festivals realisearre: Noorderlicht, Media Art Festival, Liet, Liet Ynternasjonaal (rondes), Freeze, Noordelijk Film Festival, Dance Tour, World Press Photo en it Straatfestival. De beliedsyntinsivearring fan de kulturele ynstellings neffens de kultuernota resultearret yn benammen it fuortsterkjen fan it produksjeklimaat yn Fryslân. Bygelyks Media Art Festival en Open Stal.


Baten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Foarsjennings Oerrinnende passiva Baten mei-inoar lesten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Foarsjennings Oerrinnende passiva Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten

Realisaasje 2009



Mutaasjes reserves


49

67

54

13

0

13

0 98 143 290

499 97 22 686

437 98 23 612

62 -1 0 74

65 0 0 65

-2 -1 0 9

10.586

10.311

10.664

-353

0

-353

2.087 96 143 2.805 15.716

4.393 107 22 1.017 15.850

3.615 96 0 1.016 15.391

777 12 22 2 460

724 0 0 0 724

53 12 22 2 -265

-15.426

-15.164

-14.779

-385

-659

274

taljochting eksploitaasje By de strukturele budzjetten is by de lêsten sprake fan in oerbesteging fan € 353.000. It grutste part is feroarsake troch de noch net folslein realisearre besunigings op kultuer. By de fêststelling fan de kultuerfysje Finsters iepen! 2009-2012 is beslêtten € 500.000 oan strukturele middels yn te setten foar tidlike projekten. Dat betsjut foar in oantal budzjetynstellngs dat sy in part fan har subsydzje moasten ynleverje. Foar de gearwurking tusken Fryske

188

Akademy, de Afûk it Fryske Boek en Tresoar is ôfpraat dat dy yn 2010 in bedrach fan € 170.000 as fermindering budzjtsubsdzje ynboeke sille. Foar erfgoedynstellings wurdt in ûndersyk or efficiency ynwachte. Der is no noch in negative stelpost kultuer oer fan € 337.000. By de tydlike budzjetten (lêsten) is er ek sprake fan in ûnderbesteging. Er wurdt in bedrach fan € 724.000 trochskoot nei takom jier. It giet hjir om ferplichte jilden dy’t net mear yn 2010 ta besteging kaam binne. It giet om de neikommende projekten: Kulturele Haadstêd: Yn ferband mei de formele beslútfoarming troch jo yn novimber wie it net mear mooglik om it folsleine begrutte bedrach oer te meitsjen oan de stifting Kulturele Haadstêd 2018, wêrtroch bygelyks de helte fan it budzjet, € 449.000, trochskoot nei 2011. Schipfeartmuseum: De ferbouwing fan it skipfeartmuseum is letter úteinset, mar de iepening sil wol neffens plan yn 2011 plakfine en dan sil ek it projekt folslein ôfrekene wurde. € 160.000 wurdt trochskoot nei 2011. Fierdere posten Foar de rest binne it in tal kultuerbudzjetten (sa as it Sintraal Depot Fryslan, Streekargivaris/ Histoarysk ynformaasje punt en Aksjeprogram kultuerberik) net folslein ferplichte en bestege yn 2010, wêrtroch der (in part fan it) budzjet werom giet nei algemiene middels. Foarsjennings It giet hjir om de Grafykkolleksje Knecht-Drenth en om de foarsjenning Van Harinxma thoe Slooten. De foarsjenning Van Harinxma thoe Slooten slacht op in legaat dat yn 1957 yn besit kommen is. Wat dêr foaroer stean moast, wie it yn goede steat hâlden fan de A.C.E.W. Els Collot d’Escurykeamer yn it Frysk Museum. De foarsjenning hat gjin einddatum. Oerrinnende passiva It giet hjir om de oerrinnende passiva Byldzjende Keunst en Aksjeprogramma Kultuerberyk, die yn it ramt fan de SISA 2009 ôfrekkene en ôfhannele is.

8.2 Erfgoed Wat hawwe we dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moaste)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de tema’s?




8.2 Erfgoed doelen It behâld en fuortsterkjen fan Fryske monumintale, kultuerhistoaryske en argeologyske eleminten, patroanen en struktueren. It rike en grutte ferskaat fan erfgoed fan Fryslân wurdt fierder fuortsterke.


18 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

rapportaazje doelenrealisaasje: Wat Erfgoed oanbelanget is der in belangrike bydrage jûn oan it behâld en it fuortsterkjen fan Fryske monumintale, kultuerhistoaryske en argeologyske eleminten, patroanen en struktueren. Yn febrewaris 2010 is de Nota Erfgoed 2010-2013 troch Provinsjale Steaten fêststeld. Wy hawwe yn 2010 € 2,3 miljoen (part ryksjild) yn subsydzjebeskikkings beskikber steld foar de restauraasje fan 8 topmonuminten dy’t lange tiid finansjeel net rûn komme koene. It healfabrikaat Deltaplan Fryske Tsjerken is opsteld, in plan mei aksjes en oanrikkemedaasjes nei oanlieding fan de frijkommende tsjerkegebouwen. De Kultuerhistoaryske Kaart/FAMKE is fierwei hinne trochûntwikkele en kaarten mei kultuerhistoaryske kategoryen fan provinsjaal belang binne opnommen yn de ûntwerp-Feroardering Romte Fryslân. Mei it Ryk is in bestjoersoerienkomst sluten oer de útfiering fan it Terpeprojekt wêrby Ryk en provinsje elk € 800.000 bydroegen hawwe. Winske risseltaten Tema 8.2 – Erfgoed 1. It stimulearjen fan it partikulier inisjatyf om dêryn te ynvestearjen. 2. It lizzen fan ferbinings tusken kultuerhistoarje en ekonomy. 3. Keppelingen mei gebietsûntwikkeling. 4. Yntegraasje fan kultuerhistoaryske wearden yn romtlike plannen. 5. It kreëarjen fan draachflak en it fergrutsjen fan it publyksberik fan kultuerhistoarysk e wearden.

Belied

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten 1. It stimulearjen fan it partikulier inisjatyf om dêryn te ynvestearjen. 2. It lizzen fan ferbinings tusken kultuerhistoarje en ekonomy. Wy hawwe yn 2010 € 2,3 miljoen yn subsydzjebeskikkings beskikber steld foar partikuliere inisjativen foar de restauraasje fan 8 topmonuminten dy’t lange tiid finansjeel net rûn komme koene. De middels dêrfoar binne foar in part fan it Ryk en binne ek bestege yn it ramt fan de bestriding fan de ekonomyske krisis. Sa as we yn de 2e Berap meldt hawwe, is it net slagge om mei middels fan 2011 noch in ekstra subsydzjeregeling yn 2010 út te fieren. It Healfabrikaat Deltaplan Fryske Tsjerken is opsteld, in plan mei aksjes en oanrikkemedaasjes nei oanlieding fan frijkommende tsjerkegebouwen. Dit is ein april oan ús presintearre en yn septimber oan de Steatekommisje Boarger en Mienskip. 3. Keppelingen mei gebietsûntwikkeling. Foar it Terpeprojekt is in projektplan fêststeld. Mei it Ryk is hjiroer in bestjoersoerienkomst sluten oer de útfiering wêrby Ryk en provinsje elk € 800.000 bydrage sille. Foar it finansjele behear oer dizze mienskiplike middels hawwe wy ús besteande ôfspraken met it Nationaal Restauratie Fonds útwreide. Oer de útfiering fan it Terpeprojekt is oerlis fierd yn de gebietsûntwikkelingen Dongeradiel, Ferwerderadiel en Frjentsjer-Harns, de Dienst Landelijk Gebied. De bedoeling is 1 oant 2 terpen yn’t jier oan te keapjen of behearsoerienkomsten foar ôf te sluten. Wy hawwe Provinsjale Steaten dêroer op 7 desimber ynformearre. Sjoen de fierde petearen en ûnderhannelingen is it net slagge dit jier al 2 terpen oan te pakken. 4. Yntegraasje fan kultuerhistoaryske wearden yn romtlike plannen. De Kultuerhistoaryske Kaart (CHK) is trochûntwikkele en is reemakke om te presintearjen op de te fernijen

190

website. Kaarten mei de kultuerhistoaryske kategoryen fan provinsjaal belang binne opnommen yn de ûntwerpFeroardering. Hjirtroch is der in fierdere ympuls jûn oan de yntegraasje fan kultuerhistoaryske wearden yn romtlike plannen. We binne fierwei hinne mei it Wurkboek Grutsk wêrby, yn oparbeidzjen mei de programma’s Lanlik Gebiet en Romte, de kearnkwaliteiten fan gebieten op it mêd fan Lânskip, Kultuerhistoarje en Stêdebou beneamd wurde dy’t wij fan provinsjaal belang achtsje. Troch dizze yntegraasje is de CHK net yn 2010 wurdearre sa as de bedoeling wie, mar sil dit yn 2011 plakfine. De argeologyske ferdjippingsslaggen yn it ramt fan de Friese Argeologische Monumenten Kaart Extra (FAMKE) wurde yn gearwurking mei 7 gemeenten útfiert. Fierders hawwe wy subsydzje jûn oan argeologysk ûndersyk wêrûnder it steilkantenûndersyk fan terpen troch de RUG. Troch de wiziging fan de Monumentenwet yn 2007 binne gemeenten yn earste ynstânsje ferantwurdlik foar argeologysk belied binnen har gemeente. Om hjiroan goed stal te jaan is ûnderwilens de gemeentlike Wurkgroep Argeology opstart wêryn de provinsje in advisearjende funksje hat. Mei gemeenten is wurke oan “Fryske oplossings” foar ferskate mienskiplike argeologyske opjeften sa as in model nota/belied en model-feroardering foar gemeenten. Ek is besluten om in mienskiplike regeling foar eksesive kosten en foar argeologysk ûndersyk te ûndersykjen. Tocht wurdt oan in mienskiplik fûns. 5. It kreëarjen fan draachflak en it fergrutsjen fan it publyksberik fan kultuerhistoarysk e wearden. It partikuliere inisjatyf en draachflak en fergrutting publyksberik foar erfgoed is ek fuortsterke troch budzjetsubsydzje foar ynstellings yn it Monumintehûs, troch subsydzje foar erfgoededukaasje, it begelieden fan de argeologyske stipepunten en it stypjen fan argeolgyske opgravings lykas Jelsum.

Wat hat it Tema koste? Eksploitaasje Bedraggen x € 1.000

Baten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Baten mei-inoar lesten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten

Realisaasje 2009



Mutaasjes reserves


5

7

6

0

0

0

0 5

0 7

1 7

-1 -1

2 2

-3 -2

1.257

1.218

1.149

70

0

70

1.215 419 2.891

3.048 836 5.102

2.482 835 4.465

565 1 636

21 0 21

544 1 615

-2.886

-5.095

-4.458

-637

-20

-617


19 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

taljochting eksploitaasje It part fan it strukturele budzjet dat wy net bestege hawwe is argeology. Dit hienen wy reservearre foar it boppeneamde Terpeprojekt. Omdat ein 2010 de dekking hjirfoar feroare is, sjoch hjirûnder, koe dit bedrach net mear bestege wurden. De tydlike budzjetten die net ta besteging kommen binne parten fan de budzjetten foar de Nota Erfgoed oangeande tsjerken, argeology en de Kultuerhistoaryske Kaart en in part fan it budzjet fan it Deltaplan Fryske Tsjerken út Fryske Fiersichten. De ûnderbesteging foar tsjerken en argeology hawwe te krijen mei de feroare dekking foar it Terpeprojekt. Sa as wy yn de 2e Berap meld hawwe wiene wy fan doel dizze middels te besteegjen oan it Terpeprojekt op basis fan in mearjierrige oerienkomst mei it Ryk. De prestaasje (oankeap of behear fan terpen) koe troch de fierde petearen en ûnderhannelingen net levere wurde yn it begruttingsjier 2010. Sa as wy ek meld hawwe yn de 2e Berap sil dit pas yn 2011 en folgjende jierren barre. Ein 2010 hawwe wy besluten hjirfoar ferplichtings oan te gean foar de begruttingsjierren 2012 en 2013. Dizze middels koene wy doe net mear besteegje. Sa as hjirboppe neamd is de Kultuerhistoaryske Kaart net yn 2010 wurdearre sa as de bedoeling wie. Hjirtroch is in part fan it jild foar de CHK (âlde en nije Nota Erfgoed) net ta besteging kommen. In part fan it budzjet foar it Deltaplan Fryske Tsjerken en Fryske Fiersichten dat net bestege is wie bedoeld foar in ynteraktive website. Dit gean wy yn 2011 kombinearje met de Digitale Agenda Fryslân. In part fan de middels foar tsjerken binne nei begruttingswiziging bestege oan friksjekosten foar budzjetynstellings.

8.3 Taal, media en letteren Wat hawwe we dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moaste)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de tema’s?




8.3 Taal, media en letteren doelen 1. In trochgeande realisaasje fan de doelen fan it hjoeddeistige taalbelied ‘Fan Rjocht nei Praktyk: Frysk yn Fryslân; taal tusken minsken 2008 - 2010’, dêr’t de klam leit op gemeenten, de soarch, it ûnderwiis (fia Boppeslach) en ICT en it bedriuwslibben; 2. In trochgeande realisaasje fan de doelen fan de hjoeddeistige Notysje Streektalen foar it Biltsk en it Stellingwerfsk; 3. It noch mear sichtber brûken fan de Fryske taal yn skreaune, byldzjende en multymediale media op grûn fan de notysje Frysk skreaune media 2007 - 2010; 4. in effektive desintralisaasje fan foech en middelen op it flak fan it Frysk yn it ûnderwiis en fan de media, op grûn fan it advys fan de Stjoergroep Hoekstra 2009;

192

5. it opnimmen fan it Frysk yn de Grûnwet, neist it Nederlânsk; 6. de provinsjale kennis en -kunde op it mêd fan de Fryske taal yn Europa, Brussel en Straatsburch wurdt as goed, nuttich en nijsgjirrich beskôge. rapportaazje realisaasje doelen De doelstellings oangeande it taalbelied, it streektaalbelied en it belied oangeande Frysk Skreaune Media binne realisearre neffens plan. Wat de Stjoergroep Hoekstra oanbelanget: it advys fan de Stjoergroep is ree kommen yn 2010 en sil nei alle gedachten begjin 2011 oanbean wurde. It foarige kabinet hat in wetsfoarstel oangeande it ferankerjen fan it Nederlânsk yn in Grûnwet, mei dêryn opnommen in bepaling foar it Frysk, nei de Twadde Keamer stjoerd, dêr’t it noch agindearre en behannele wurde moat. Oer it generaal binne de doelstellings dy’t spesifyk foar 2010 formulearre wiene, helle. Beliedsmjittich is der yn 2010 hurd oan boppeneamde doelstellings wurke. It hat lykwols bliken dien dat der foar de realisaasje fan guon doelstellings mear tiid fanneden is. Winske risseltaten Tema 8.3 – Taal, Media en Letteren Belied 1.1 Ein 2010 hawwe op syn minst mei-inoar 17 gemeenten yn Fryslân en it Wetterskip Fryslân in taaloardering Frysk yn it skriftlik ferkear fêststeld. 1.2 Ein 2010 hawwe op syn minst 2 sikehuzen Frysktalige paadwizers en buorden. Op dit stuit hat gjin inkeld sikehûs yn Fryslân Frysktalige paadwizers. 1.3 Yn 2010 hawwe aktiviteitebegelieders in breed oanbod fan Frysktalich materiaal. It giet dan om in folslein oanbod fan Frysktalich byld- en lêsmateriaal foar it tema ‘Dat wie doe sa’ (www.datwiedoesa.nl). 1.4 Ein 2010 is it Frysktalich logopedysk materiaal en testen behannelmateriaal foar afasypasjinten hifke. 1.5 Ein 2010 kiest op syn minst 60% fan de âlden fan nijberne bern der benammen troch goede foarljochting earder foar om de eigen neiteam ek yn it Frysk grut te bringen. 1.6 Ein 2010 is de twadde faze fan it Frysktalige Microsoft-officepakket realisearre. 1.7 It Frysk hat by op syn minst 5 ICT-projekten in goed plak krigen. 1.8 Ein 2010 meitsje op syn minst 25 bedriuwen yn de sektor ‘banken, restaurants en supermerken’ gebrûk fan it Frysk yn har paadwizers en produkten. 1.9 Ein 2010 meitsje op syn minst 500 bedriuwen gebrûk fan it Frysk op harren webstee. 2.1 It Biltsk en it Stellingwerfsk binne respektivelik yn ‘e gemeenten It Bilt en de beide Stellingwerfske gemeenten mear sichtber wurden. It inisjatyf leit by de partijen yn ‘e regio, ús rol is stypjend. 3.1 Yn 2010 ferskine der op syn minst 100 Frysktalige (nije) produksjes yn ‘e foarm fan boeken, cd’s en dvd’s en wurdt mei fariearre aktiviteiten de Fryske literatuer en it Frysk literêr klimaat befoardere. 3.2 Der is foldwaande oanbod fan Frysktalich edukatyf materiaal foar de foarskoalske opfang, basisûnderwiis en it fuortset ûnderwiis mei respektivelik in nije útjefte fan Tomke, 8 edysjes fan LinKk en 7 edysjes fan Switsj. 4.1 Trochfertaling fan it advys fan de Stjoergroep Hoekstra 2009 yn de meast gaadlike ynstruminten.

tiid

Jild


19 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Tema 8.3 – Taal, Media en Letteren 4.2 Der is in plan oangeande it (opheffen fan) it Berie foar it Frysk. 4.3 De Provinsje realisearret de ôfspraken yn de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer 2001 - 2010 (BFTK) en it Utfieringskonvenant 2009 – 2010 en riedt in nije gearwurkingsfoarm ta. 5.1 Yngeand polityk en bestjoerlik omtinken jaan by departeminten, de minister en de beide Keamers oangeande de opname fan it Frysk yn de Grûnwet, neist it Nederlânsk. 6.1 De provinsje Fryslân hat yn 2010 in goede gearwurking mei op syn minst fiif Europeeske regio’s dêr’t in minderheidstaal praat wurdt fia it Netwurk of the Promotion of Linguistic Diversity (NPLD). Yn it bysûnder in groei fan 5 nei op syn minst 8 partners.

iepen en eiGen

Belied

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten Taljochting: 8.3.1.1 Der binne op it stuit 16 gemeenten (fan de âlde 31 gemeenten) en it Wetterskip Fryslân mei in taaloardering. De ferwachting is dat de gemeentlike weryndieling in gisel jaan sil oan it gemeentlike taalbelied, lykas dat bard is yn de gemeente Súdwest-Fryslân. 8.3.1.2 It blykt dreech te wêzen om Frysktalige bebuording yn sikehuzen te realisearjen; foar de sikehuzen hat soks gjin prioriteit. Wol sa wichtich is lykwols dat op swangersskipsmerken yn de fiif Fryske sikehuzen ynformaasje oer meartaligens oan jonge gesinnen distribuearre wurdt; it giet dêrby om sa’n 1000 stellen it jier. Ek binne de aktiviteitebegelieders yn de sikehuzen op ‘e hichte brocht mei Fryske materialen. 8.3.1.3 Sa’n 135 soarchynstellings hawwe de materialen fan ‘Dat wie doe sa’ oanskaft. By it sympoasium fan april wienen der sa’n 140 aktiviteitebegelieders oanwêzich om workshops oangeande it Frysk yn de soarch te folgjen en in koffer mei Frysktalich materiaal mei te nimmen foar har ynstelling. Yn novimber is der noch in lunsjkongres organisearre foar bestjoersleden fan kliïnterieden, lokaasjemanagers, direksjes fan soarchynstellings, amtners fan gemeenten en direksjes fan it Friesland College en de Friese Poort. Mei dat sympoasium, dêr’t sirka santich minsken oan dielnamen, is de pilot fan ZuidOostZorg, oer it ynfieren fan taalbelied yn de soarch, presintearre oan de sektor. 8.3.1.4 De wurkgroep logopedy en Frysk hat ûnderdak krigen by de Fryske Akademy. Der wurdt wurke oan in database fan logopedisten en in webside. Foar afasypasjinten binne der twa testen. Foar in wittenskiplike hifking fan dat materiaal troch bygelyks de Fryske Akademy binne op it stuit gjin middels beskikber. De hifking kin dêrmei yn 2010 net troch-gean. De ynset is lykwols dat dy hifking yn 2011 al plak fine sil; yn de produktôfspraken 2011 mei de oanbelangjende ynstellings sil dêr rekken mei hâlden wurde. 8.3.1.5 Út de monitoaring dy’t anneks is mei de distribúsje fan it Taaltaske docht bliken dat hast trijekwart fan de bern yn it Frysk, of diels yn it Frysk opfieden wurde sille. In absolute mearderheid (84%) fan de âlders is fan miening dat in twatalige opfieding in positive ynfloed hat op de algemiene ûntwikkeling fan bern. Neffens net mear as 1% fan de ûnderfrege âlders soe sa’n opfieding in negative ynfloed hawwe. Neffens 15% makket it gjin ferskil.

194

8.3.1.6 Yn it foarjier sil der in petear wêze mei Microsoft oer de realisaasje fan it Frysktalige Microsoftofficepakket. De earste faze, wêrby’t it der om gie dat der in Frysktalige Communtity Glossary kaam, is realisearre. De twadde faze soe liede moatte ta in diedwurklike realisaasje fan it Frysktalich Microsoft-pakket. Op grûn fan it boppeneamde petear sil dúdlik wurde moatte oft it helber is om yn 2011 in start te meitsjen mei de twadde faze fan it pakket. Mei de earste bestjoersrapportaazje yn 2011 kinne wy dêr mear oer melde. 8.3.3.1 Op it stuit binne der sa’n 65 Frysktalige (nije) produksjes yn ‘e foarm fan boeken, CD’s, DVD’s en aktiviteiten op it mêd fan de Fryske literatuer stipe troch de provinsje. It tal fan 100 nije produksjes is yn 2010 net folslein helle. Reden dêrfoar is dat der mear kostbere útjeften subsidiearre binne en dêrmei yn totaal minder boeken. 8.3.4.1 De Stjoergroep Desintralisaasje Frysk fan Ryk nei provinsje ûnder foarsitterskip fan mr. R.J. Hoekstra, koartwei de Stjoergroep Hoekstra, is sûnt begjin july klear mei syn wurk. It advys is benammen taspitst op de desintralisaasje fan it Frysk yn it ûnderwiis. It advys sil yn it foarjier fan 2011 oan de ministers fan OCW en BZK oanbean wurde en is dan iepenbier. 8.3.4.2 It Berie foar it Frysk hat syn lêste advys oangeande de foarming fan in nije en effektive struktuer foar de útfiering fan it Fryske taalbelied op 1 oktober oan de deputearre oanbean, soks nei oanlieding fan de moasje fan PS datoangeande. It advys is yntusken yn DS behannele en wurdt yn 2011 oan PS oanbean. 8.3.4.3 Yn ferbân mei it noch iepenbier te meitsjen advys fan de Stjoergroep Hoekstra is de tarieding foar in nije Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer wat fertrage. Ien en oar hat benammen te krijen mei in beheinde amtlike ynset op de ministearjes. It advys fan de kommisje kin lykwols ek in direkte ynfloed hawwe op in nije Bestjoersôfspraak. Sadwaande is besletten om de hjoeddeistige Bestjoersôfspraak mei ien jier, oant en mei 2011, te ferlengen. Nei oanlieding fan de yn it regearakkoart oankundige Taalwet moat besjoen wurde wat der evt. noch regele wurde moatte soe yn in fjirde BFTK. Dêroer hat op bestjoerlik nivo mei de minister al oerlis oer west yn novimber. 8.3.5.1 Der hawwe yntinsive kontakten west mei de ferskillende departeminten oer de opname fan it Frysk yn de Grûnwet (neist it Nederlânsk). Dat hat der yn resultearre dat der yn it wetsútstel oangeande it Nederlânsk yn ‘e grûnwet ek in bepaling oer it Frysk opnommen is. De minister hat it wetsfoarstel yntusken nei de Twadde Keamer stjoerd. Fierder hat der yntinsyf kontakt west mei de ministearjes oer it advys fan de Stjoergroep Hoekstra, oer de Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer (BFTK; resultaat: mei in jier ferlingd) en oer de Taalwet (yn novimber hat der in bestjoerlik oerlis west tusken de ferantwurdlik deputearre en minister Donner fan BZK). 8.3.6.1 Sûnt 2008 is de provinsje full member fan it NPLD. Fia it NPLD hat de provinsje ynternasjonale kontakten mei tsien oare minderheidstaal- of meartalige gebieten yn Europa. Fierder is it NPLD aktyf yn Brussel by it Europeesk Parlemint (EP) en soarget derfoar dat minderheidstalen op de aginda fan it EP komme en bliuwe. Yn it ramt fan it Interreg C program wurdt der yn 2010 fierder, yn oparbeidzjen mei ferskate ynternasjonale partners, hurd wurke oan in oanfraach foar it Matchprojekt. Dy nije oanfraach sil foar 1 april 2011 yntsjinne wurde by Interreg.


19 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Realisaasje 2009


0 21 21

0 58 58

0 58 58

13.787

13.987

1.780 21 0 15.588 -15.567

Baten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Oerrinnende passiva Baten mei-inoar lesten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Oerrinnende passiva Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten


Mutaasjes reserves


0 0 0

40 0 40

-40 0 -40

14.038

-51

0

-51

2.037 58 688 16.770

1.909 0 687 16.634

128 58 1 136

166 0 0 166

-38 58 1 -30

-16.712

-16.576

-136

-126

-10

taljochting eksploitaasje De ûnderbesteging op it budzjet Taalnota (tydlike budzjetten) hat te krijen mei oangiene ferplichtings dy’t foar in grut part al yn 2009 betelle binne. Oerrinnende passiva It gjit hjir om de oerrinnende passiva Bibleteekfernijing 2008, die yn it ramt fan de SISA 2009 ofrekkene en ôfhannele is.

8.4 Underwiis en Wittenskippen Wat hawwe we dien (hawwe wy dien wat wy dwaan moaste)? Hoe stiet it mei de doelstellings fan de tema’s?




8.4 Underwiis en Wittenskippen doelen • Yn 2015 hat de ûnderwiiskundige kwaliteit fan de Fryske basisskoallen in plak yn de top trije fan ús lân, sadat de Fryske jongerein goed taret binne op de yn heech tempo ûntwikkeljende kennisekonomy dy’t him hiel fluch ûntjout.

196

• Yn 2015 hat de Fryske taal en kultuer op mear as de helte fan de basiskoallen –op basis van in goed yntegraal taalbelied– in substansjeel plak yn it kurrikulum. Op basis dêrfan litte de learlingen yn Fryslân op it mêd fan de talen Nederlânsk, Frysk en Ingelsk in goede ûntwikkeling en goede prestaasje sjen. • Yn 2015 hat it Fryske fuortset ûnderwiis in trochgeande line ûntwikkele foar it domein Fryske taal en kultuer, sadat de learlingen yn dit domein – ek op it eksamen – goede prestaasjes sjen litte. • Yn 2015 biedt it Fryske basisûnderwiis foar op syn minst 90% fan syn learlingen ûnderwiis en soarch op maat. • it sichtber meitsje fan de prestaasjes fan learlingen op it nivo fan it ûnderwiisprogramma as gefolch fan it provinsjaal ûnderwiisbelied. rapportaazje realisaasje doelen De doelstellings oangeande it provinsjale belied wat ûnderwiis en wittenskippen oanbelanget, wurde neistribbe neffens plan. Oer it generaal binne de doelstellings dy’t spesifyk foar 2010 formulearre wiene helle. Winske risseltaten Tema 8.4 – Underwiis en Wittenskippen 1. Boppeslach 1.1 Realisearje fan sa’n 90 Frysktalige of twatalige plakken foar de foarskoalske perioade. 1.2 Ein 2010 hat it yntegraal taalbelied de folgjende resultaten: - It fak Frysk is mei it materiaal Studio F op mear as 100 skoallen goed ynpast. - Der is in dekkend netwurk fan taalkoördinatoaren dy’t foar goeie taalbeliedsplannen soargje; - It tal trijetalige skoallen is likernôch 40. - Yn 2010 sette beide Pabû’s útein mei in nij kurrikulum foar de inisjele oplieding en op ‘e nij skoalling yn it ramt fan it nije Foech Frysk. 1.3. Yn it fuortset ûnderwiis(FU) wurkje wy oan de folgjende resultaten: - In lyts tal skoallen foar FU biedt it fak Frysk yn alle learjierren oan; - De earste ICT tapassings Frysk komme beskikber yn it ramt fan e-learning. 1.4. Yn it ramt fan soarch op maat yn it ûnderwiis wurde de aksjes rjochte op: - De realisaasje fan optimale regionale gearwurking tusken primêr ûnderwiis, it fuortset ûnderwiis en it middelber beropsûnderwiis ûnderling en de gearwurking mei ynstânsjes út de soarchsektor. - De lokale gearwurking tusken ûnderwiis en de soarchsektor foar de realisaasje fan “Centra voor Jeugd en Gezin”. 1.5. Yn 2010 realisearret in trijetal skoallen fan it fuortset ûnderwiis yn de mande mei it regionale bedriuwslibben it projekt “Beroepsvoorbereidend onderwijs” op basis fan it prinsipe fan “master-feint”. 2. Kennis, kunde en kennisekonomy 2.1 It fierders stâl jaan fan de seis hotspots út de nota “Kennis en ynnovaasje as motor”; by Stenden University, de NHL en Van Hall Larenstein en benammen op it flak fan: wetterkwaliteit en kwantiteit, toerisme, rekreaasje en hospitality, green life sciences, livability, ICT, Duorsume enerzjy en meartaligens (Europeesk Kennissintrum foar meartaligens 2009 – 2012).

Belied

tiid

Jild


19 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Beliedsmêd 8.4 – Underwiis en Wittenskippen 2.2 It fierder stimulearjen fan de ûntwikkeling fan de Fryske Akademy yn de rjochting fan in fleksibele, kwalitatyf heechweardige kennisynstelling op it mêd fan de Fryske taal, kultuer en skiednis op grûn fan it fisitaasjerapport 2009. 2.3 Fuortsterken akademyske profylearring Fryslân: business case University Campus operasjonalisearje.

iepen en eiGen

Belied

tiid

Jild

rapportaazje Winske risseltaten 1.1 It like der op dat it nije wetsútstel ‘Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie’ (OKE) it bestean fan folslein Frysktalige pjutteboartersplakken ûnmooglik meitsje soe. Troch in suksesfolle Fryske lobby lykwols fan PS, DS en de sektor sels, hat de Minister yn it memoarje fan taljochting by de wet oanjûn dat de deistige praktyk sa ynterpretearre wurde kin dat Frysktalige pjutteboartersplakken dochs mooglik binne. It tal fan 90 neistribbe plakken is sels rom helle. Uteinlik binne der sels 100 Frysktalige of twatalige pjutteboartersplakken en sintra foar berne-opfang realisearre. 1.2 Sûnt tsien jier wurde der yn Fryslân taalkoördinatoaren oplaat: sadwaande is der yn it Fryske basisûnderwiis in soad ekspertize opboud op it mêd fan it taalbelied. It netwurk fan taalkoördinatoaren is lykwols noch net hielendal provinsjaal dekkend. 1.3 It tal skoallen dat it Frysk ek nei de basisfoarming as (eksamen)fak oanbiedt is al in tal jierren stabyl. It tal eineksamenkandidaten nimt spitigernôch lykwols ôf. It tal skoallen dat in goede ynfolling jout oan de ferplichting om yn de earste klasse it Frysk as fak oan te bieden nimt lykwols al fierder ta. 2.1 De hotspots krije hieltiten mear stal, sa is de green life science campus op Nij Bosma Zathe úteinset, mei meiwurking fan Wageningen Universiteit en it bedriuwslibben, in lektor oansteld op it stik fan meartaligens by NHL/Stenden, is der in sintrum op it mêd fan wettertechnology en –ûndersyk yn de Johannes de Dopertsjerke yn Ljouwert fêstige, ensfh. Mei de hegeskoallen is fêststeld dat de oanpak fan de hotspots yn 2006 by de hegeskoallen no folslein útfierd is mei help fan û.o. finansjele bydragen út koers Noord wei. Realisearring Mercator (2008), realisearring toeristysk topynstitút (2009), takenning hotspot duurzame energie (desimber 2010), ferdjipping wettertechnology (2008 en 2010), life sciences (2009). Mei de hegeskoallen is de hotspot Livability no net oppakt om’t alle belutsen partijen fan miening wienen dat de kwaliteit en de útfiering net oan de easken foldien koene. 2.2 Wittenskiplik sjoen giet it goed. It fisitaasjerapport fan de KNAW fan 2009 beoardiele it wurk fan de FA as posityf en op ûnderdielen sels as “eksellint”; it troch de provinsje en de gemeente Ljouwert mei subsidiearre Mercator Kennissintrum is dêr in foarbyld fan. De útfiering fan it masterplan is fierder op streek. Nei in tal meagere jierren is de Fryske Akademy út finansjeel perspektyf wei wer sûn; de FA hat yn 2009 in posityf eksploitaasjeresultaat behelle en koerst dêr foar 2010 ek op ta. De Fryske Akademy hat yn 2008 oerienkomstich it al earder troch DS en PS goedkarde masterplan fan de FA, besletten om nijbou op itselde plak te realisearjen ynstee fan mooglike oare lokaasjes. Sadwaande sil de provinsje in tredde part (€ 2,3 miljoen) fan it ynvestearrings-tekoart à € 6,9 miljoen foar har rekken te nimmen; as de oare partijen dat ek dogge. It oare diel komt foar rekken fan de Fryske Akademy sels (ferkeap gebouwen, ensfh.) en de Koninklijke Akademie van Wetenschappen (KNAW) en/of it Ministearje fan OC&W. Yn novimber hawwe provinsjale Steaten in moasje oannommen oer in provinsjale bydrage fan € 2,3 miljoen as ek it Ryk itselde bydrage jout. Op dit stuit binne wy tegearre mei de FA oan it ûnderhanneljen mei it Ryk oer de ryksbydrage.

198

2.3 De business case fan UCF is ûnder de namme Programma University Campus Fryslân 2010 – 2015 yn novimber oan PS oanbean. De operasjonalisaasje fan ien en oar sil mei tastimming fan de steaten yn 2011 fierder plak fine.


Baten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Foarsjennings Baten mei-inoar lesten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Foarsjennings Bedriuwsfieringskosten lesten mei-inoar Baten - lesten

Realisaasje 2009



Mutaasjes reserves


0 13 13

0 6 5

0 9 9

0 -4 -4

32 0 32

-32 -4 -35

2.452

2.440

2.442

-2

0

-2

5.541 22 0 8.016

5.925 29 343 8.738

5.251 16 385 8.095

674 13 -42 644

686 0 0 686

-12 13 -42 -43

-8.003

-8.733

-8.085

-648

-655

7

taljochting eksploitaasje Ttydlike budzjetten De ûnderbesteging hat te krijen mei it projekt Centre for Marine Policy. De betellings binne al yn 2009 dien. Foarsjennings De middels foarsjenning Fûns Buma-legaten binnen ornearre foar it oantúgjen fan de Buma-bibliotheek dy’t in part foarmt fan Tresoar. It gjit hjir om de foarsjenning Jorritsma-Boschmafûns. Út it Jorritsma-Boschmafûns, in legaat dat troch de provinsje Fryslân beheard wurdt, wurdt jierliks oan jonge minsken mei in leech of gjin ynkommen in bydrage yn ‘e kosten fan harren oplieding takend. Yn 2010 is foar € 85.590 útbetelle foar in bydrage in opliedingskosten en foar € 9.285 is oan rinte en dividind ûntfongen.


19 9

Jaarverslag 2010

Ruimte en wonen 200

FrySlân:

iepen en eiGen

3.9 programma 9 - ruimte en wonen Portefeuillehouder: H. Konst

I. Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? Een duurzame ruimtelijke ontwikkeling van Fryslân gericht op een economisch sterk en tegelijkertijd mooi Fryslân: een toekomstbestendige ontwikkeling van sterke steden en een vitaal platteland. Ons ruimtelijk beleid is vastgelegd in het door uw Staten in december 2006 vastgestelde “Streekplan Fryslân 2007; om de kwaliteit fan de romte”. Dit streekplan heeft binnen de nieuwe Wro de status van een structuurvisie gekregen. In 2010 zullen wij met name inzetten op de speerpunten in de uitvoering van het streekplan overeenkomstig de in oktober 2007 door u vastgestelde Uitvoeringsagenda streekplan 2007 – 2010 zoals: • Realiseren van provinciale doelen via de inzet van instrumenten die de nieuwe Wro biedt. In 2010 zal de concept Provinciale Verordening Ruimte in bespreking gebracht worden. • Uitvoering van het programma ruimtelijke kwaliteit (zie ook onder de paragraaf programmamanagement). • In het najaar van 2009 willen we met u de discussie voeren over de ambitie, de rol en de inzet van de provincie bij de herstructurering van het bestaande bebouwde gebied (inclusief bedrijventerreinen) in zowel steden als dorpen. De resultaten van deze discussie zullen samen met andere betrokken partijen zoals gemeenten en woningbouwcorporaties verder uitgewerkt worden in een werkprogramma bestaand bebouwd gebied. Dit is ook een van de 10 topprojecten van Fryske Fiersichten. • Nieuw beleid voor windenergie in de vorm van een Structuurvisie Windstreek 2011. • Er vindt een tussenevaluatie van het Streekplan Fryslân 2007 plaats. • Uitvoering van integrale gebiedsontwikkelingsprojecten waaronder Leeuwarden Nieuw Stroomland. Doelenrealisatie 2010 Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring 9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen 9.3 Wonen De doelen en resultaten die voor 2010 in de begroting opgenomen zijn voor programma 9 zijn voor het overgrote deel gehaald. Soms enigszins vertraagd ten opzichte van het oorspronkelijke tijdschema (windenergie). De tussentijdse evaluatie van het streekplan is uitgesteld naar 2012. De volgende resultaten zijn behaald: In 2010 is de Provinciale Verordening Romte als voorontwerp intensief besproken met de Friese gemeenten en in het najaar van 2010 is de ontwerp verordening ter inzage gelegd. In januari 2011 is de verordening aan u toegezonden ter vaststelling.

programma 9 - ruimte en wonen

20 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Over de uitvoering van het streekplan en het programma ruimtelijke kwaliteit hebben wij u in november 2010 uitvoerig geïnformeerd met de notitie stand van zaken uitvoeringsagenda streekplan. Deze notitie is op 19 januari 2011 door u behandeld. Daarbij is ook de nieuwe uitvoeringsagenda Streekplan 2011 – 2014 door u vastgesteld. Medio 2010 is u het Provinciaal Herstructurering Programma bedrijventerreinen toegezonden. Ook is samen met externe partners de beleidsopgave 2010 -2030 Demografische ontwikkeling Fryslân opgesteld en is de Friese krimpbeweging “Fan mear Nei Better” in gang gezet. In december 2010 is u de Houtskoolschets Windstreek 2011 toegezonden waarin wij onze visie op het plaatsen van windturbines hebben neergelegd. De ontwerp structuurvisie voor Leeuwarden Nieuw Stroomland is in de betrokken gemeenten ter vaststelling aan de raden aangeboden. inzet van middelen totale programma De presentatie van inzet van middelen van dit programma van de exploitatie, investeringen en voorzieningen/overlopende passiva is gelijk aan die van de Begroting 2010 en de Jaarstukken 2009. Toelichting vindt plaats in de thema’s. Exploitatie Bedragen x € 1.000

Baten 9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring 9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen 9.3 Wonen totaal Baten

202

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


822

846

829

18

0

17

25 8.313 9.160

35 2.254 3.135

36 1.999 2.863

-1 255 272

15 0 15

-15 255 257

lasten 9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring 9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen 9.3 Wonen totaal lasten

2.054

2.037

1.981

55

0

55

2.312 9.523 13.889

4.876 5.162 12.074

3.224 4.132 9.337

1.652 1.030 2.737

167 683 850

1.485 347 1.887

Baten - lasten

-4.729

-8.939

-6.474

-2.465

-835

-1.630


2010 5.962

2011 568

2012 581

2013 581

2014 581


-2.827

0

0

0

0


-2.827

0

0

0

0

3.135

568

581

581

581

14.901

5.965

7.418

4.795

3.924

0

0

-7

-7

-7


-2.827

0

0

0

0


-2.827

0

-7

-7

-7


12.074

5.965

7.411

4.789

3.917

Baten-lasten

-8.939

-5.396

-6.830

-4.207

-3.336


Baten begroting t/m Jaarstukken 2010 lasten begroting t/m 2e Berap 2010 Begrotingswijzigingen (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010

II Thema’s 9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring doelen Een integrale ruimtelijke ontwikkeling van Fryslân die afgestemd is tussen verschillende overheden en vastgelegd in actuele en breed gedragen ruimtelijke beleidskaders die het kader vormen voor uitvoering.


20 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

rapportage doelenrealisatie Het realiseren van ruimtelijke ontwikkelingen vindt plaats vanuit diverse beleidsvelden die zich bezighouden met de fysieke ruimte zoals landelijk gebied, pMJP, Fries Merenproject, etc. Over de realisatie van doelen binnen die kaders is in de voorafgaande hoofdstukken gerapporteerd. Bij de behandeling van de begroting 2010 in (november 2009) heeft u bij motie besloten tot het opstellen van drie aanvalsplannen: • Het aanvalsplan herstructurering bedrijventerreinen. • Het aanvalsplan krimp. • Het aanvalsplan herstructurering na-oorlogse woningvoorraad. In juni 2010 hebben wij u het Provinciaal HerstructureringsProgramma Bedrijventerreinen toegestuurd. Wat het aanvalsplan krimp betreft hebben wij samen met een groot aantal externe partijen de Beleidsopgave 2010 -2030 Bevolkingsontwikkeling Fryslan vastgesteld en een Uitvoeringspamflet opgesteld waarin we aangeven wat de provincie gaat doen. Het aanvalsplan herstructurering na-oorlogse woningvoorraad is, zoals wij in de 2e bestuursrapportage al aan u gemeld hebben, nog in voorbereiding. Gewenste Resultaten Thema 9.1 - Planvorming, onderzoek en monitoring 1. Provinciale doelen van ruimtelijk beleid zijn vastgelegd in structuurvisies, uitvoeringsnotities of werkplannen. In 2010 zal nieuw beleid voor windenergie opgesteld worden en zal de provinciale rol in het bestaand bebouwd gebied waarbij herstructurering van zowel woningbouwlocatie als bedrijventerreinen aan de orde komen, uitgewerkt worden. 2. De effecten van uitvoering van beleid zijn inzichtelijk op basis van onderzoek en monitoring. In 2010 wordt het streekplan Fryslân 2007 tussentijds geëvalueerd. 3. Beleidsvisies en plannen zijn afgestemd met andere overheden. Dit vindt plaats in Interprovinciaal overleg (IPO), Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) en afstemmingsoverleggen gericht op een bepaald gebied zoals bijvoorbeeld het IJsselmeer. 4. Beleid en beheer van het Waddenzeegebied is integraal afgestemd tussen alle overheden. Omdat het Beheer – en Ontwikkelplan niet de status van een interbestuurlijke structuurvisie krijgt, zal alsnog (inter) provinciaal beleid voor het waddengebied vastgelegd worden in een structuurvisie. Het Waddengebied maakt geen onderdeel uit van het streekplan Fryslân 2007. 5. Wij brengen op dit moment de effecten van de krimp van de bevolking in beeld en stellen een beleidsagenda op. Deze beleidsagenda zal in het najaar 2009 in eerste opzet gereed komen. Rond november zal hierover een informerende bijeenkomst voor Provinciale Staten gehouden worden. Als de beleidsagenda gereed is, wordt nagegaan welke bestaande budgetten daarvoor ingezet kunnen worden en welke aanvulling daar op nodig is. Vanuit provinciale budgetten als ISV, streekplan, plattelandsbeleid en sociaal beleid kunnen zo mogelijk al pilots gefinancierd worden.

204

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 9.1.1 Vastleggen van provinciale doelen in structuurvisie en beleidsnotities Provinciale doelen van ruimtelijk beleid zijn in 2010 in de onderstaande beleidsnotities vastgelegd: • De Houtskoolschets Windstreek 2011 voor het nieuwe windbeleid (december2010). • het Provinciaal Herstructureringsprogramma Bedrijventerreinen (PHP). Dit programma-op-hoofdlijnen is door het Rijk inmiddels goedgekeurd. De rijksmiddelen voor dit doel (in totaal bijna € 5,2 mln.) zijn toegezegd en gedeeltelijk al aan ons uitgekeerd. Het rijk verwacht wel dat de provincie hier eenzelfde bedrag aan bij zal dragen. Hierover moet nog besluitvorming plaatsvinden bij de begroting 2012. Als uitwerking van het herstructureringsplan op hoofdlijnen is in 2010 ook een start gemaakt met het opstellen van bedrijventerreinenplannen in vier regio’s, te weten Noordoost, Noordwest, Zuidoost en ZuidwestFryslân. In deze plannen maken we met de samenwerkende gemeenten afspraken over de programmering en fasering van nieuwe bedrijventerreinen voor de periode tot en met 2020. Tevens worden in die plannen ook de herstructureringsopgaven in die regio’s aangeven, en de wijze waarop de regio daarmee om zal gaan. Deze regionale bedrijventerreinenplannen zullen daardoor, tezamen met het PHP, het provinciale aanvalsplan herstructurering bedrijventerreinen gaan vormen. Verwacht wordt dat in 2011 de bestuurlijke afronding ervan kan plaatsvinden. 9.1.2 Onderzoek en monitoring Wat betreft de tussentijdse evaluatie van het streekplan hebben wij u in juni 2010 per brief voorgesteld deze uit te stellen naar 2012 en voor de korte termijn te focussen op de uitvoering van het streekplan. In de tweede Berap 2010 zijn de redenen hiervoor benoemd. In november 2010 hebben wij u de notitie Stand van Zaken Uitvoeringsagenda Streekplan 2007-2010 en een nieuwe Uitvoeringsagenda Streekplan 2011-2014, conform de toezegging in de Commissie LLW van 8 september 2010, toegezonden. In deze notitie zijn op onderdelen de eerste bevindingen weergegeven, waarmee wij u een zo goed mogelijk beeld geschetst hebben van de resultaten van de uitvoering van het streekplan tot nu toe. Inmiddels heeft u op 19 januari 2011 besloten dat de evaluatie van het streekplan voor de zomer van 2012 gereed moet zijn en interactief tot stand moet komen. 9.1.3 Afstemming met andere overheden In 2010 is deelgenomen aan de interprovinciale uitwisseling van leerervaringen ruimtelijke kwaliteit (“Expeditie Mooi”) gericht op leervragen over de operationalisering van kwaliteitsambities, de borging daarvan in het provinciaal instrumentarium en de organisatie van het werken aan ruimtelijke kwaliteit in de interne organisatie en met gebiedspartners. Voor de beantwoording van de specifiek Friese leervraag “Wat kan de provincie doen om in regionale trajecten met externe partijen (vooral gemeenten) een gedeelde ambitie en een gedeeld beeld van ruimtelijke kwaliteit te bereiken?” is de aanpak en werkwijze van het project De Nije Pleats geanalyseerd. In het Bestuurlijk Overleg MIRT in het najaar van 2010 tussen het SNN en een kabinetsdelegatie is de projectenlijst bij de Gebiedsagenda Noord Nederland vastgesteld. Daarbij is tevens vastgelegd dat prioriteit ligt bij het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn en bij de projecten en programma’s die voortvloeien uit de opgaven op het terrein van klimaatadaptatie, energietransitie en demografische ontwikkeling. 9.1.4 Beleid en Beheer van het waddenzeegebied In de tweede Berap 2010 hebben wij u gemeld dat wij, gelet op het door u in 2009 vastgestelde Beheer- en Ontwikkelplan waddengebied en de PKB Derde Nota Waddenzee, op dit moment geen meerwaarde zien in het opstellen van een afzonderlijke structuurvisie voor het Friese deel van de Waddenzee. Aanvankelijk hebben wij overwogen om bij de tussentijdse evaluatie van het streekplan het Waddenzeegebied binnen de werkingssfeer


20 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

van het streekplan op te nemen (technische aanpassing) en beleidsinhoudelijk daarbij te verwijzen naar het door u vastgestelde Beheer- en Ontwikkelplan Waddengebied. U heeft inmiddels besloten dat de tussentijdse evaluatie van het streekplan voor de zomervakantie van 2012 uitgevoerd wordt. 9.1.5 Gevolgen bevolkingsontwikkeling Om invulling te geven aan uw motie om een aanvalsplan krimp op te stellen is een proces in gang gezet met provincie, gemeenten en maatschappelijke organisaties met als doel een beleidsagenda demografische ontwikkelingen op te stellen. Met het doorlopen van dit proces is veel voortgang geboekt in de bewustwording bij overheden en maatschappelijke organisaties als het gaat om de gevolgen van demografische ontwikkelingen in Fryslân. Drie producten zijn in 2010 afgerond: • Het rapport “Krimp en Groei, demografische verandering in Fryslân” is in januari gereed gekomen en ter kennisname aan u toegestuurd. In deze nota staan de effecten van de demografische veranderingen voor de verschillende beleidsterreinen • In november hebben wij “Fan mear nei Better, Beleidsopgave 2010-2030 Demografische Ontwikkeling Fryslân” vastgesteld. Hierin staat opgenomen voor welke opgaven Fryslân staat om de effecten van de demografische ontwikkelingen zo goed mogelijke te begeleiden. de Friese krimpbeweging “ Fan mear nei Better” in gang gezet. Dit is de gezamenlijke opgave voor alle betrokken partijen. • In november hebben we ook het “Uitvoeringspamflet Fan mear nei Better” vastgesteld. Hierin is aangegeven wat de provincie gaat doen om de beleidsopgave uit te voeren. De provinciale inzet is, naast het uitvoeren van al bestaande reguliere taken vooral gericht op het voeren van regie. Vanuit de provincie zijn behalve procesgeld hiervoor nog geen specifieke budgetten beschikbaar. Vooralsnog zetten wij in op het ombuigen van bestaande budgetten. In november is het symposium “Fan mear nei Better” geweest. Tijdens dit symposium is de beleidsopgave onderschreven door veel organisaties in Fryslân en hebben de stakeholders aangegeven welke maatregelen zij zullen nemen vanuit hun taken en verantwoordelijkheden om de beleidsopgaven te realiseren. Hiermee is de Friese Krimpbeweging “Fan mear nei Better” officieel in gang gezet.


Baten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva totaal Baten

206

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


242 580 822

87 759 846

74 754 829

13 5 18

0 0 0

12 5 17

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

75

146

146

0

0

0

371 424 1.184 2.054

366 759 765 2.037

352 786 697 1.981

13 -27 68 55

0 0 0 0

13 -27 68 55

-1.233

-1.190

-1.153

-38

0

-38

toelichting op de exploitatie Overlopende Passiva Deze heeft betrekking op bijdragen van derden t.a.v. Secretariaat Stuurgroep Waddenprovincies Secretariaat (SCW), Regionaal College Waddengebied (RCW), Servicepunt Handhaving Waddenzee (SEPH) en het project Mooi Nederland. De betreffende instanties hebben in 2010 voorschotten ontvangen. De daadwerkelijke afrekeningen met deze organisaties vinden plaats in 2011.

9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?




9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen doelen Het realiseren van provinciaal ruimtelijk beleid door doorwerking van het beleid in gemeentelijke ruimtelijke plannen en door zelf als provincie de regie voor de uitvoering op te pakken. Uitvoering van ruimtelijk beleid verloopt via meerdere sporen zoals diverse programma’s en projecten die binnen de overige begrotingsprogramma’s vanuit de provincie worden geprogrammeerd (Fries Merenproject, PVVP, pMJP, etc.). rapportage doelenrealisatie Om de doelen uit het streekplan te laten doorwerken in gemeentelijke ruimtelijke plannen kunnen meerdere instrumenten worden ingezet. Een daarvan is de Provinciale Verordening Romte Fryslân. Deze verordening is op uw verzoek in 2010 opgesteld en ter inzage gelegd. In 2010 zijn aanzienlijk minder zienswijzen ingediend tegen ontwerp-plannen van gemeenten; slechts 12 tegenover 38 in 2009. Dat kan wijzen op `gewenning` aan processen en rollen, zowel bij provincie als gemeenten op grond van de nieuwe Wro. Wat betreft de actieve uitvoering van het streekplan hebben wij u een rapportage over de stand van zaken uitvoeringsagenda streekplan en een nieuwe Uitvoeringsagenda 2010-2013, inclusief het programma ruimtelijke


20 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

kwaliteit, toegestuurd. In 2010 is uitgebreid ervaring opgedaan met de methode van de Nije Pleats bij bouwaanvragen voor schaalvergroting in de landbouw. Gewenste Resultaten Thema 9.2 - Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen 1. Provinciaal ruimtelijk beleid werkt door in gemeentelijke plannen door proactieve advisering van gemeenten en door inzet van instrumenten van de Wet ruimtelijke ordening zoals vooroverleg, zienswijzen en reactieve aanwijzing. Aanvullend daarop wordt in 2010 een provinciale verordening ruimte opgesteld. 2. Actief uitvoeren van het provinciaal beleid overeenkomstig de activiteiten in de uitvoeringsagenda streekplan 2007 – 2010. In het kader van programmamanagement is Ruimtelijke Kwaliteit een van de uit te voeren programma’s. Binnen het programma zijn onder andere de volgende activiteiten gepland: Fysieke projecten zoals de landschappelijke inpassing van bedrijventerreinen en (onderzoek naar) een sloopregeling voor overtollige bebouwing. Ook kan bijgedragen worden aan concrete projecten van derden, waarin een duidelijke impuls aan ruimtelijke kwaliteit gegeven wordt.

Beleid

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 9.2.1 Doorwerking provinciaal beleid in gemeentelijke plannen. De doorwerking van beleid in gemeentelijke ruimtelijke plannen kan op grond van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) gerealiseerd worden met meerdere instrumenten. Een daarvan is de Provinciale Verordening Romte Fryslân. Voor het maken van de verordening is een analyse gemaakt van beleidsuitspraken die van provinciaal belang zijn. Dat zijn ca. 225 uitspraken. Nagegaan is hoe deze uitspraken doorwerking kunnen krijgen in het gemeentelijk beleid. Dat kan op vijf manieren: stimuleren, subsidiëren, zelf uitvoeren, uitvoeren via sectoraal beleid of doorwerking krijgen via gemeentelijke plannen. Ca. 100 uitspraken krijgen uitvoering via stimuleren, financieel stimuleren, zelf uitvoeren en/of uitvoering via sectoraal beleid en ca. 125 uitspraken krijgen doorwerking via gemeentelijke plannen. Deze laatste categorie van uitspraken is in de verordening opgenomen, voor zover die uitspraken daartoe geschikt zijn (juridisch objectiveerbaar, provincie bevoegd gezag) en het noodzakelijk is (geen reële andere instrumenten beschikbaar) om doorwerking daarvan te borgen. Uiteindelijk zijn ca. 75 uitspraken geborgd via de Verordening. Deze systematiek is opgenomen in de u in 2010 toegestuurde ‘Realisatieparagraaf’ . Met de VFG is besproken dat het maken van bestuurlijke afspraken ter borging van provinciale belangen in gemeentelijke plannen doelmatig kan zijn en soms effectiever dan juridische borging. Dat geldt met name voor beleid voor ruimtelijke kwaliteit en voor programma-afspraken over wonen en werken. Acht van dergelijke beleidsitems zijn opgenomen in een voorlopige ‘Samenwerkingsagenda’. Voor die items worden tussen provincie en alle gezamenlijk betrokken gemeenten nader afspraken gemaakt over de wijze van doorwerking. Voor die items bevat de Verordening ‘vangnetbepalingen’. Zo zijn voor ruimtelijke kwaliteit, soms moeilijk te objectiveren, geen normen maar procesbepalingen opgenomen. Gemeenten worden gevraagd naar analyse en verantwoording van beleidskeuzes. De nadere invulling van te realiseren kwaliteiten inzake landschap, cultuurhistorie en archeologie krijgt gestalte via overleg en samenwerking op concreet niveau (bijv. Gebiedsontwikkeling, proces en implementatie methodiek Nije Pleats, Verdiepingsslag archeologie en Aanpak terpen).

208

Voor wonen en werken zijn in de verordening geen kwantitatieve programma’s opgenomen omdat dat te weinig flexibel is. De toelaatbaarheid van nieuwe ontwikkelingen is afgestemd op bestuurlijke afspraken over regionale woningbouwprogramma’s en gemeentelijke woonplannen en (regionale) bedrijventerreinenplannen. Op 2 maart 2010 hebben wij het voorontwerp van de verordening vastgesteld en vervolgens met de gemeenten besproken en een Reactienota opgesteld. Op 28 september 2010 is de ontwerpverordening vastgesteld en zes weken ter inzage gelegd. De verordening is digitaal beschikbaar gemaakt en gepubliceerd op www.ruimtelijkeplannen.nl. De aangepaste, definitieve Verordening Romte Fryslân hebben wij in januari 2011 aan u toegestuurd ter vaststelling. In 2010 is nog een restant aan plannen op grond van het overgangsrecht oude WRO aangeboden en behandeld, maar lag het accent op de nieuwe Wro. Projecten (omgevingsafwijkingsbesluiten) op grond van de per 1 oktober 2010 in werking getreden Wabo zijn nog niet voorgelegd. In onderstaande schema’s is het aanbod en de afhandeling van plannen met doorlooptijd weergegeven. Procedures Ruimtelijke Ordening 2010 (2009) oude WRO soort procedure

Artikel 19 verkl. met bezwaar verkl. zonder bezwaar Artikel 11

aantal

15 (91) 9 (19) 6 (72) 0 (37)

Goedkeuringsbesluit bestemmingsplan zonder bezwaar bestemmingsplan met bezwaar

4 (19) 3 (5) 1 (14)

wettelijke Percentage op Gemiddelde afhandelingsduur tijd afgehandeld afhandelingsduur in dagen *) 100% (96%) 13 (23) 8 weken 8 weken evt. maand verdagen

- - (100%)

- - (16)

100% (100%) 13 weken 6 maanden

53 (63) 40 (105)

Bij de afgifte van verklaringen van geen bezwaar blijven gedeputeerde staten ondanks het overschrijden van de termijn bevoegd alsnog een besluit te nemen. Procedures Ruimtelijke Ordening 2010 (2009) nieuwe Wro (per 1 juli 2008) soort procedure

Voorontwerpbestemmingsplannen Voorontwerpprojectbesluiten

Ontwerp-bestemmingsplannen Ontwerp-projectbesluiten

aantal

Afgedaan

186 (136) 11 (6)

176 (135) 11 (6)

147 (141) 27 (15)

139 (135) 27 (15)

geen wettelijke afhandelingsduur 6 weken 97% (87%) 100% (100%) Wettelijke afhandelingsduur (6 weken) 100% (98%) 100% (100%)

Zienswijze 12 (38) 0 (1)


20 9

Jaarverslag 2010

soort procedure

Vastgestelde bestemmingsplannen Vastgestelde projectbesluiten

FrySlân:

aantal

121 (120) 15 (7)

Afgedaan

119 (112) 15 (7)

iepen en eiGen

geen wettelijke afhandelingsduur 6 weken

100% (100%) 100% (100%)

Reactieve aanwijzing 0 (0) 0 (0)

* In vet gedrukt de cijfers over 2010; tussen haakjes de cijfers over 2009. Het totale jaarlijkse aanbod aan plannen en projecten stabiliseert zich op het niveau van ca. 500-550. De behandeling van voorontwerpen wordt vastgelegd in een schriftelijk advies/standpunt van Gedeputeerde Staten. De behandeling van ontwerp en vastgestelde plannen vindt plaats in de vorm van een quick scan van de verwerking van ons standpunt. Veel minder dan in 2009 was het nodig om een zienswijze in te dienen tegen ontwerpplannen, ter borging van het provinciale belang. Net als in 2009 was het niet noodzakelijk om met een reactieve aanwijzing de inwerkingtreding van het vastgestelde bestemmingsplan tegen te houden. Aan de ingediende zienswijzen is door de gemeenteraden (in voldoende mate) tegemoetgekomen. Zowel aan de wettelijke afhandelingtermijnen (zes weken bij ontwerp en vaststelling), als aan de zelf benoemde reële bestuurlijke afhandelingtermijn (zes weken) bij overleg over het voorontwerp kon in vrijwel alle gevallen worden voldaan. In 2010 is verbeterde software aangeschaft om ruimtelijke plannen van gemeenten digitaal te kunnen inlezen en beoordelen. 9.2.2. Actief uitvoeren provinciaal beleid Binnen het programma ruimtelijke kwaliteit zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: • In het kader van het project ‘Bedrijventerreinen in het landschap’ zijn in 2010, in navolging van de pilot bedrijventerrein Bolward, in samenwerking met de betreffende gemeenten de pilots bedrijventerrein Dronrijp en Hallum opgepakt. In de pilots worden concrete ervaringen opgedaan met het realiseren van een betere ruimte kwaliteit bij bedrijventerreinen. • Het onderzoek naar de haalbaarheid van een generieke sloopsubsidieregeling voor beeldverstorende bebouwing in het landelijk gebied is nog niet uitgevoerd en is opnieuw opgenomen in de uitvoeringsagenda 2011 / 2013. • Het Atelier Fryslân heeft adviezen uitgebracht over intensivering ruimtegebruik op bestaande bedrijventerreinen, landschappelijke inpassing van de N359, versterking van het landschap tussen dorp en stad, en ontwikkelingen rondom het nieuwe knooppunt Joure. Tevens zijn een Landbouwdebat en de Dag van de Ruimtelijke Kwaliteit georganiseerd. In het voorjaar is een evaluatieonderzoek uitgevoerd naar het Atelier Fryslân. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek is besloten het Atelier Fryslân nog twee jaar voort te zetten. • Het provinciaal ruimtelijk kwaliteitsteam wordt zowel intern vanuit de eigen organisatie als extern, veelvuldig geraadpleegd over verschillende projecten zoals de Afsluitdijk, windenergie, gebiedsontwikkeling en infrastructuur. Het functioneren van het kwaliteitsteam is in- en extern geëvalueerd. • Op de Dag van de Ruimte Kwaliteit (15 september 2010) is voor de eerste maal de tweejaarlijks Anita Andriesenprijs voor Ruimtelijke Kwaliteit uitgereikt. Winnaar was de gemeente Ferwerderadiel. Daarnaast hebben we de Stichting Ark Fryslân gesubsidieerd voor activiteiten gericht op debat en bewustwording van ruimtelijke kwaliteit.

210

•

In het voorjaar zijn in het kader van het project De Nije Pleats pilots uitgevoerd waarin concrete ervaringen zijn opgedaan met een nieuwe werkwijze gericht op de begeleiding van bouwaanvragen voor agrarische schaalvergroting. De resultaten van de pilots zijn ons op 14 oktober aangeboden. De resultaten van De Nije Pleats zijn voorts betrokken bij de behandeling van de nieuwe landbouwagenda 2011-2013 en de Verordening Romte Fryslân. De vervolgfase in 2011 is gericht op het implementeren van de werkwijze De Nije Pleats door gemeenten.

Gebiedsontwikkeling De Intergemeentelijke Structuurvisie Nieuw Stroomland, die onder regie van de provincie Fryslân is opgesteld, is eind 2010 door de colleges van B&W van de betrokken gemeenten vastgesteld. De ontwikkeling van het Energiepark op het eiland Schenkenschans was hierbij een belangrijk discussiepunt. De vaststelling in de gemeenteraden is voorzien in februari 2011. Afgesproken is dat de provincie nog één tot anderhalf jaar de regierol blijft vervullen om de uitvoering van de gebiedsontwikkeling Nieuw Stroomland te begeleiden.


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



25 25

35 35

36 36

-1 -1

15 15

-15 -15


706 1.605 2.312

3.443 1.433 4.876

1.952 1.272 3.224

1.491 161 1.652

167 0 167

1.323 161 1.485

-2.286

-4.841

-3.188

-1.653

-153

-1.500

Baten - lasten

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten De afwijking wordt veroorzaakt door onderbesteding op de budgetten: • Herstructurering bedrijventerreinen In de tweede Berap 2010 werd al aangegeven dat van het budget herstructurering bedrijventerreinen een bedrag van € 425.000 zal vrijvallen. Dit is het restant van het bedrag van € 500.000 dat naar aanleiding van een motie bij de begrotingsbehandeling in de begroting 2010 is opgenomen voor de herstructurering van bedrijventerreinen. Dit bedrag is bestemd als cofinanciering van het beschikbare rijksgeld voor herstructurering van bedrijventerreinen (€ 5,1 miljoen in de jaren 2010-2013).


21 1

Jaarverslag 2010

•

•

•

FrySlân:

iepen en eiGen

Omdat gemeenten, nadat provinciaal budget beschikbaar is gesteld, enige tijd nodig hebben om plannen te ontwikkelen en uitvoeringsgereed te maken is in 2010 slechts voor de herstructurering van 1 bedrijventerrein, Hogedijken in Dokkum, een bedrag van € 75.000 beschikbaar gesteld. Op 15 februari 2011 hebben we besloten voor de herstructurering van bedrijventerreinen in Kootstertille, Harlingen en Veenwouden in totaal € 354.000 beschikbaar te stellen. Dit bedrag hebben we moeten dekken uit rijksmiddelen omdat in 2011 nog geen provinciale (cofinancierings)middelen zijn opgenomen in de Begroting. Idealiter had, conform de afspraken met het Rijk, de helft van dit bedrag gedekt moeten worden uit provinciale cofinancieringsmiddelen. Daarom stellen we nu voor een bedrag van € 177.000 (50% van € 354.000) uit het rekeningresultaat te bestemmen voor de provinciale cofinanciering van deze projecten. In het kader van de Begroting 2012 wordt nagegaan hoe de provinciale cofinanciering voor de uitvoering van het provinciaal herstructureringsprogramma bedrijventerreinen voor de komende jaren ingevuld moet worden. Budget uitvoeringsagenda streekplan De besteding van het budget uitvoeringsagenda streekplan vindt plaats overeenkomstig de uitvoeringsagenda streekplan. De in deze agenda opgenomen activiteiten zoals de Nije Pleats en bedrijventerreinen in het Landschap zijn nieuw en komen werkende weg in samenwerking met andere partners zoals gemeenten, gefaseerd tot uitvoering. De tot 2010 gevolgde werkwijze waarbij budgetten in een meerjarig kasritme werden geplaatst bood veel ruimte voor deze werkwijze. Bij de raming van dit budget voor 2010 is er aanvankelijk van uitgegaan dat dit opnieuw in een meerjarig kasritme zou worden gezet. Op grond van de begrotingsspelregels zoals die eind 2009 zijn vastgesteld, is dat niet meer mogelijk en moet de prestatie geleverd worden in het begrotingsjaar. Het in 2010 beschikbaar gestelde bedrag van € 1,9 miljoen telde in zijn totaliteit op bij het nog aanwezige kasritme uit voorgaande jaren, waardoor in 2010 een extra groot budget beschikbaar was. In de tweede Berap 2010 hebben wij al aangekondigd dat een deel van het budget uitvoeringsagenda streekplan daardoor in 2010 vrij zou vallen. De vrijval bedraagt 985.000 euro. Atelier Fryslan Atelier Fryslân kan beschikken over een begroot bedrag van maximaal 550.000 euro. Het Atelier werkt op basis van een door ons, op advies van de Atelierraad, vastgesteld jaarplan. De in dat plan opgenomen resultaten zijn gehaald. Daarbij zijn de werkelijke uitgaven over 2010 lager uitgevallen. Budget demografische verandering Het budget voor demografische veranderingen in Fryslân is overbesteed (€15.000). In 2010 waren hiervoor in de begroting geen middelen opgenomen, terwijl er wel een opgave lag die we opgepakt hebben. Uit zeven bestaande budgetten is in totaal een bedrag van € 190.000 vrijgemaakt om met deze opgave aan de gang te kunnen gaan. Uit dit budget is de menskracht betaald en er zijn meerdere bijeenkomsten met stakeholders georganiseerd. Op 17 november 2010 is een groot symposium gehouden onder de titel Fan Mear Nei Better. De kostenoverschrijding voor krimp valt binnen programma 9 weg tegen de vrijval in dit programma.

9.3 Wonen Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen)? Hoe staat het met de doelstellingen van de thema’s?

9.3 Wonen

212




doelen Een voldoende en gevarieerd aanbod van woningen voor iedereen en het voorkomen van leegstand en verpaupering. rapportage doelenrealisatie De regionale woningbouwafspraken die in 2009 met de gemeenten zijn gemaakt worden door een groot aantal gemeenten doorvertaald in een actueel gemeentelijk woonplan. In onderstaande tabellen wordt een overzicht gegeven van het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen en van de mutaties in de woningvoorraad. Deze tabellen laten duidelijk de consequenties zien van de economische crisis voor de woningbouwproductie.

Aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen Fryslân 4.000

jan-dec

jan-nov

jan-okt

jan-aug

jan-mei

jan-mrt

2009

2010 2011

3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Mutaties Friese woningvoorraad 4.000

Nieuwbouw Onttrekkingen

3.500

Overige toevoegingen Netto groei

3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010


21 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Gewenste Resultaten Thema 9.3 - Wonen Beleid 1. Voor de verschillende doelgroepen zijn in Fryslân kwalitatief goede, betaalbare en energiezuinige woningen beschikbaar. Om dit te bereiken zullen de woningbouwafspraken 2010 -2016 die met gemeenten gemaakt zijn in actuele woonplannen vertaald worden. Daarnaast zal met de uitvoering van het 100.000 woningenplan een bijdrage geleverd worden aan het betaalbaar en energiezuinig maken van woningen. 2. Bevorderen dat mensen van buiten de provincie in Fryslân gaan wonen. Om de negatieve demografische bevolkingsontwikkeling te doorbreken zijn in het streekplan nieuwe mogelijkheden opgenomen voor landgoederen en landelijk wonen. In 2010 zal een aantal projecten (pilots landelijk wonen) in samenwerking met gemeenten verder invulling krijgen. 3. Bestaand bebouwd gebied verbetert door herstructurering en functieverandering. Belangrijk in de uitvoering hiervan is in 2010 de blijvende inzet van rijksinstrumenten als ISV en BLS en Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Daarnaast zal in 2010 het provinciaal budget herstructurering en herontwikkeling ingezet worden voor onder andere de uitvoering van een pilot verpauperde panden.

tijd

Geld

rapportage Gewenste resultaten 9.3.1 woningbouwprogramma’s Nadat in 2009 met bijna alle regio’s woningbouwafspraken tot 2016 zijn gemaakt, hebben veel gemeenten in 2010 deze afspraken doorvertaald in een geactualiseerd Woonplan of Woonvisie. Hier ligt ook een relatie met de Verordening Romte. Als de gemeenten beschikken over een door de provincie geaccordeerd actueel woonprogramma hoeft in het kader van de Verordening Romte geen discussie meer plaats te vinden over nut en noodzaak van het ontwikkelen van een woningbouwlocatie. In 2010 zijn (actualiseringen van) woonplannen van de gemeenten Boarnsterhim, Bolsward, Dantumadiel, Heerenveen, Leeuwarderadeel, Lemsterland, Menaldumadiel, Nijefurd, Skarsterlân, Smallingerland, Terschelling, Tytsjerksteradiel en Wymbritseradiel beoordeeld, geënt op de nieuwe afspraken. Bij Sneek en Littenseradiel is input geleverd bij een aanzet tot een woonplan. Over de uitvoering van het 100.000-woningenplan wordt gerapporteerd in het programma Duurzame Energie (programma 6). In 2010 hebben wij een aanzienlijke extra inspanning geleverd om invulling te geven aan onze taak als toezichthouder op de gemeenten bij het huisvesten van statushouders. Een groot aantal Friese gemeenten loopt meer dan twee taakstellingperioden (= half jaar) achter. Ondanks onze bestuurlijke inspanningen om met de gemeenten na te gaan hoe zij aan hun verplichtingen om statushouders te huisvesten kunnen voldoen zien we in 2010 de achterstand in de aantallen die gehuisvest moeten worden oplopen. Over de eerste helft van 2010 bedroeg de achterstand 145 personen en aan het eind van 2010 is de achterstand 248 statushouders. Met de VROM inspectie is dit jaar tweemaal een bestuurlijk overleg geweest over onze aanpak. Wij hebben met 12 gemeenten in 2010 een bestuurlijk overleg gevoerd, waarvan met twee gemeenten twee gesprekken. Op 25 mei 2010 is er een bijeenkomst voor gemeenten georganiseerd over de forse achterstand in de taakstelling in geheel Fryslân. Naar aanleiding van deze bijeenkomst zijn vier regio’s gevormd waarbinnen gemeenten een

214

gezamenlijke aanpak kiezen. Vanuit de provincie nemen we deel aan deze regio-overleggen samen met de woningbouwcorporaties, COA, vluchtelingenwerk en de VROM Inspectie. Dit heeft opgeleverd dat een aantal regio’s nu met contingenten is gaan werken. Daarbij biedt het COA een lijst aan met statushouders die binnen 2 maanden gehuisvest moeten worden in plaats van de tot nu toe gangbare methode waarbij de gemeenten op een site woningen aanbieden en moeten afwachten of daar reactie op komt. Deze werkwijze wordt nog te kort gevolgd om al resultaten te laten zien. Voor een goede afstemming wordt ook overleg gevoerd met de landelijke Taskforce. Door de VROM-inspecteur is namens de minister van BZK eind 2010 aangekondigd de eerste stappen te gaan zetten in de procedure van in de plaats treden. Wij hebben tot uiterlijk 1 juni 2011 de tijd gekregen om de achterstand terug te brengen tot een taakstellingsperiode. 1 januari 2010. 9.3.2 Pilots landelijk wonen Van de 20 door de gemeenten in 2008 ingediende planideeën voor landgoederen en landelijke woonclusters zijn 10 pilots geselecteerd. Twee genomineerde planideeën hebben nog uitstel voor uitwerking van de planideeën (1 landgoed en 1 landelijke wooncluster). Van 3 planideeën die genomineerd waren is geen verdere uitwerking ontvangen. Zoals ook aangegeven is in de notitie stand van zaken uitvoeringsagenda streekplan zullen wij de komende periode de geselecteerde en genomineerde pilots verder beoordelen en begeleiden aan de hand van de criteria in het streekplan. De lopende pilots kunnen gedurende de looptijd van het streekplan (2016) planologisch uitgewerkt worden en vervolgens uitgevoerd. Er wordt geen mogelijkheid geboden voor het opnieuw indienen van pilots. 9.3.3 Herstructurering In maart 2010 hebben wij de uitvoeringsregeling Stimulering Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (passend binnen de subsidieverordening Ruimte) vastgesteld en ter kennisneming aan u toegestuurd. Daarmee is deze subsidieregeling voor collectieve woonvormen in Fryslân tot en met 2013 opengesteld. Particulieren die gezamenlijk een rechtspersoon vormen kunnen in eigen beheer een woningbouwproject (minstens 3 woningeenheden zowel nieuwbouw als verbouw van bestaande panden) ontwikkelen, waarbij ze subsidie kunnen krijgen voor de ontwikkel(proces)kosten. In 2010 is voor 1 project gebruik gemaakt van deze regeling. Er is een CPO-subsidie van ten hoogste € 40.000 verleend aan een CPO-groep in Easterlittens voor de realisatie van 10 koopwoningen in een collectieve woonvorm. In 2010 is de derde fase van de rijkssubsidieregeling Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV 3) voor de periode 2010-2014 van start gegaan. Aan de programmagemeenten (Sneek, Heerenveen, Harlingen, Dongeradeel en Smallingerland) is medio 2010 om de continuïteit in de herstructurering te verzekeren een deel van het ISV3 budget toegezegd, vooruitlopend op hun meerjarenprogramma’s, die eind 2010 gereed zijn gekomen. Daarnaast hebben wij het beleidskader ISV3 in voorbereiding. In dit beleidskader wordt een relatie gelegd met het aanvalsplan naoorlogse woningvoorraad en het aanvalsplan krimp. Per 1 januari 2010 waren er met provinciale ISV-middelen 29 projecten gesubsidieerd. Met deze middelen wordt in herstructureringswijken naast het stimuleren van de herinrichting van de openbare ruimte de duurzaamheid, omgevingskwaliteit, energiebesparing en levensloopbestendigheid bevorderd. Daarmee is wat de energiezuinigheid betreft vooruit gelopen op het 100.000-woningenplan. In 2010 zijn er 8 projecten afgerekend, 21 projecten zijn nog in uitvoering.


21 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Wat heeft het Thema gekost? Bedragen x € 1.000


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


38

0

0

0

0

0

908 7.367 8.313

0 2.254 2.254

0 1.999 1.999

0 255 255

0 0 0

0 255 255

67

18

3

15

0

15

630 8.214 612 9.523

1.558 2.952 634 5.162

831 2.665 633 4.132

727 287 1 1.030

683 0 0 683

44 287 1 347

-1.210

-2.908

-2.133

-775

-683

-92

toelichting exploitatie Tijdelijke budgetten Het provinciale budget Herstructureringen en herontwikkeling woningbouw is volledig verplicht, maar nog niet uitbetaald. Conform de ISV-verordening hebben gemeenten drie jaar de tijd om een project uit te voeren. Er kan ook nog een jaar verlenging worden aangevraagd. De afrekening van projecten loopt dus tot drie tot vier jaar na het aangaan van de verplichting. Voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap kunnen gemeenten projecten indienen. In 2010 is deze regeling van start gegaan. Er was budget voor 2 projecten geraamd. Er is maar 1 project ingediend. In 2011 is opnieuw budget voor 2 projecten geraamd. Overlopende Passiva De post overlopende passiva heeft betrekking op de door her Rijk verkregen middelen in het kader van Het Besluit Locatiegebonden Subsidies (BLS), de uitvoering van de ISV-middelen en de Stads- en Dorpsvernieuwingmiddelen.

216


21 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (Overzicht 10) 218

3.10 programma 10 - algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (Overzicht 10) Portefeuillehouder: S.H. Galema

I. Beleidsdoel(en) voor het programma Wat wilden we bereiken en wat heeft het programma gekost? Het zorgdragen voor een structureel sluitende meerjarenbegroting. inzet van middelen totale programma Exploitatie Bedragen x € 1.000

Baten 10.1 Financiering op korte termijn 10.2 Financiering op lange termijn 10.3 Provinciale heffingen 10.4 Algemene Uitkering 10.5 Dividenden 10.6 Interne financiering 10.7 Overige algemene dekkingsmiddelen 10.8 Loon- en prijsstijgingen 10.9 Onvoorzien totaal Baten lasten 10.1 Financiering op korte termijn 10.2 Financiering op lange termijn 10.3 Provinciale heffingen 10.4 Algemene Uitkering 10.5 Dividenden 10.6 Interne financiering 10.7 Overige algemene dekkingsmiddelen 10.8 Loon- en prijsstijgingen 10.9 Onvoorzien totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


199 939 54.745 106.752 60.947 13.852

20 753 55.964 132.687 36.393 12.813

50 740 56.641 132.770 38.438 11.210

-30 14 -677 -83 -2.045 1.603

0 0 0 0 0 0

-30 14 -677 -83 -2.045 1.603

1.528 0 0 238.962

189 1 0 238.819

450 0 0 240.298

-261 1 0 -1.479

-42 0 0 -42

-219 1 0 -1.438

832 1.182 0 0 2.730 0

549 943 0 0 2.730 0

593 942 0 2 2.730 0

-44 1 0 -2 0 0

0 0 0 0 0 0

-44 1 0 -2 0 0

13.677 643 0 19.063

15.992 881 339 21.432

11.559 596 339 16.759

4.433 285 0 4.674

3.643 0 0 3.643

790 285 0 1.031

219.898

217.386

223.539

-6.153

-3.685

-2.468

programma 10 - algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

21 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


2010 236.921

2011 211.735

2012 197.880

2013 200.538

2014 205.849

2.047

0

500

0

0

-850 453 248

0 0 -39

0 0 1.245

0 0 1.275

0 0 608

1.898

-39

1.745

1.275

608

238.819

211.696

199.625

201.813

206.456

21.733

36.400

8.224

1.011

-2.446

PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010 PS 6e BW 2010: 3 november 2010

-98 -200

7.450 0

114 0

-601 0

188 0

GS: GS bedrijfsvoering GS financieel kader GS provinciefonds

-661 373 286

0 0 0

0 5.000 1.245

0 5.000 1.275

0 10.000 608


-301

7.450

6.359

5.674

10.796

21.432

43.849

14.583

6.685

8.350

217.386

167.847

185.042

195.128

198.106

Begrotingswijzigingen (BW): PS: PS 5e BW 2010: 10 november 2010 GS: GS bedrijfsvoering GS financieel kader GS provinciefonds Begrotingswijziging totaal Baten begroting t/m Jaarstukken 2010 lasten begroting t/m 2e Berap 2010 Begrotingswijzigingen (BW):


II Thema’s 10.1 Financiering op korte termijn De rentelasten en –baten in verband met de financiering op korte termijn van de provinciale uitgaven zijn hier opgenomen. In de paragraaf Financiering wordt dit nader onderbouwd.

220


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



199 199

20 20

50 50

-30 -30

0 0

-30 -30

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten totaal lasten

832 832

549 549

593 593

-44 -44

0 0

-44 -44

-633

-529

-542

13

0

13

Baten - lasten

10.2 Financiering op lange termijn De rentelasten en –baten in verband met de financiering op lange termijn van de provinciale uitgaven zijn hier opgenomen. Hierin is tevens opgenomen de lange termijn financiering nazorgfonds en de rente van verstrekte geldleningen. In de paragraaf Financiering wordt dit nader onderbouwd.


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



939 939

753 753

740 740

14 14

0 0

14 14


1.182 1.182

943 943

942 942

1 1

0 0

1 1

-243

-190

-202

13

0

13

Baten - lasten


22 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

10.3 Provinciale heffingen Het Rijk stelt jaarlijks het maximale niveau van de opcentenheffing vast. Het verschil tussen dit maximale tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de zogenoemde onbenutte belastingcapaciteit. Voor onze provincie bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit in 2010 circa € 24,3 miljoen. Provincies kunnen zelf bepalen in hoeverre zij de vrije capaciteit willen benutten. De opbouw van de opcenten is weergegeven in hoofdstuk 2.1 Paragraaf provinciale heffingen.


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten totaal Baten lasten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


54.745 54.745

55.964 55.964

56.641 56.641

-677 -677

0 0

-677 -677

0

0

0

0

0

0

54.745

55.964

56.641

-677

0

-677

toelichting exploitatie Voor 2010 hadden wij een belastingopbrengst van € 56 miljoen begroot, in werkelijkheid is € 56,6 miljoen ontvangen. De opbrengst is in hoofdstuk 10.3 Provinciale heffingen opgenomen. In onderstaande tabel is de opbouw van zowel de raming als de realisatie opgenomen.

Gemiddelde opbrengst per punt Groei wagenpark Zuinige auto’s (geen MRB)

Begroting 2010 € 687 0.5% 2.700

realisatie 2010 € 696 1.2% 8.100

De groei van het wagenpark is vooral opvallend in de categorie personenauto’s 1851-2150 kg. Hier is het aantal auto’s in 2010 verdubbeld. Het aantal zuinige auto;s waarvoor geen motorrijtuigenbelasting meer hoeft te worden betaald was in de zomer 2009 2.700 stuks, dit aantal is eind 2010 opgelopen tot 8.100 stuks.

222

10.4 Algemene Uitkering De raming van de algemene uitkering uit het provinciefonds is op basis van de decembercirculaire 2010 opgesteld. Deze raming bestaat deels uit de eigenlijke algemene uitkering en deels uit zogenoemde decentralisatie-uitkeringen. Naast het provinciefonds wordt hier ook het BTW-compensatiefonds verantwoord.


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



106.752 106.752

132.687 132.687

132.770 132.770

-83 -83

0 0

-83 -83


0 0

0 0

2 2

-2 -2

0 0

-2 -2

106.752

132.687

132.768

-82

0

-82

Baten - lasten

toelichting exploitatie In onderstaande tabel wordt aangegeven hoe het provinciefonds meerjarig is opgebouwd. Bedragen x € 1.000 Algemene uitkering - huidig jaar - voorgaand jaar Decentralisatie-uitkeringen: - Cultuurparticipatie - SLOK - Bodemsanering 3.665 - Restauratie rijksmonumenten - Lokaal emancipatiebeleid - RSP Zuiderzeelijn - ISV (Investeringsbudget stedelijke vernieuwing) - Externe veiligheid - Bedrijventerreinen - Luchthavens - Electrisch varen totaal

2010

2011

2012

2013

2014

106.493 197

78.729

74.078

73.785

72.735

434 128 3.657 1.392 46 17.948 0 0 2.047 111 175 132.638

434 93 3.677 0 46 0 5.268 771 0 0 0 88.999

434 0 3.677 0 0 0 4.080 771 1.245 0 0 84.285

0 0 3.677 0 0 0 4.190 771 1.275 0 0 83.698

0 0 0 0 0 3.832 771 608 0 0 81.623


22 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Vanuit het BTW-compensatiefonds is € 80.000 meer ontvangen. Dit betreft de BTW-component in de uitgaven voor het grondwaterplan waarbij meer is uitgegeven dan begroot (zie toelichting programma 3).

10.5 Dividenden De provincie Fryslân neemt deel in het aandelenkapitaal van: - Falcon (incl. Alliander) - Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) - Nederlandse Waterschaps Bank (NWB) - Vitens


Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves



60.947 60.947

36.393 36.393

38.438 38.438

-2.045 -2.045

0 0

-2.045 -2.045


2.730 2.730

2.730 2.730

2.730 2.730

0 0

0 0

0 0

58.217

33.663

35.708

-2.045

0

-2.045

Baten - lasten

toelichting exploitatie Het dividend Falcon is onderverdeeld in de componenten: - Rendementsuitkering - Kapitaalvergoeding - Alliander - Indexering waardevast vermogen - Inzet Falcon reserve tbv. RSP. Het verschil tussen het begrote (€ 15,4 miljoen) en het gerealiseerde (€ 17,5 miljoen) rendement Falcon is met name ontstaan door de vele mutaties in de obligatieportefeuilles na de 2e Berap. Deze mutaties zijn het gevolg van het in lijn brengen van de portefeuilles met het nieuwe mandaat dat na de Europese aanbesteding van kracht

224

is gegaan. Dit heeft ertoe geleid dat er afwijkingen zijn ontstaan in de uit te keren couponrente, de hoogte van de afschrijvingen en het saldo van de meegekochte en meeverkochte rente. Per saldo is het couponrendement met circa € 560.000 gestegen, de afschrijvingskosten met € 1.200.000 gedaald en het saldo meegekochte en meeverkochte rente € 350.000 hoger dan begroot.

10.6 Interne financiering Conform de Nota Uitvoering begroting (december 2009) wordt aan de lopende investeringsprojecten bouwrente toegerekend. Daarnaast wordt rente toegerekend aan de aankopen/verkopen grond in het kader van het Pmjp (zie ook programma 5 Landelijk Gebied)


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten totaal Baten lasten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


13.852 13.852

12.813 12.813

11.210 11.210

1.603 1.603

0 0

1.603 1.603

0

0

0

0

0

0

13.852

12.813

11.210

1.603

0

1.603

toelichting exploitatie Bij een aantal grote investeringsprojecten is de gerealiseerde besteding anders dan geraamd, dit heeft consequenties voor de toegerekende bouwrente. Bij de Centrale As is € 480.000 meer bouwrente toegerekend, bij de N381 € 770.000 minder, bij de RW A7 € 160.000 en bij de overige infraprojecten € 260.000 minder. In de Begroting was rekening gehouden met aankoop gronden Pmjp van € 56.000.000. In werkelijkheid is er voor € 40.000.000 gronden aangekocht waardoor er € 780.000 minder rente is toegerekend dan begroot.


22 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

10.7 Overige algemene dekkingsmiddelen


Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves totaal Baten lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


1.528

189

450

-261

0

-261

0 0 1.528

0 0 189

0 0 450

0 0 -261

11 -53 -42

-11 53 -219

14.092

2.393

2.469

-75

0

-75

0 0 -415 13.677

12.458 0 1.140 15.992

7.950 0 1.140 11.559

4.508 0 0 4.433

3.317 326 0 3.643

1.192 -326 0 790

-12.148

-15.803

-11.109

-4.694

-3.685

-1.009

toelichting exploitatie In onderstaand overzicht is een specificatie van de overige algemene dekkingsmiddelen opgenomen. Bedragen x € 1.000 Baten - Stelpost onderbesteding - Mutaties kostenplaatsen via reserves - Overige baten totaal Baten

226

Begroting Realisatie 2010 2010 114 75 189

0 401 48 450

Saldo 2010 114 -326 -48 -261

lasten Mutaties kostenplaatsen via reserves Bedrijfsvoeringskosten nog functioneel toe te rekenen Bijdrage rijksagenda Onvoorzien Voorwaardelijke budgetten PS: - Implementatie WABO/RUD - Vermarkting Fryslân - REP Wymbritseradiel totaal lasten Baten - lasten

2.393 1.140 7.950 0

2.352 1.140 7.950 117

42 0 0 -117

555 351 3.317 15.706

0 0 0 11.559

555 351 3.317 4.147

-15.517

-11.109

-4.408

Baten: Vanwege de tot nu toe jaarlijkse onderbesteding op goederen en diensten is hiervoor in de Begroting alvast een stelpost opgenomen. De mutatie kostenplaatsen via reserves betreft de tijdelijke budgetten bij de bedrijfsvoering. Lasten: Op de post onvoorzien is de afboeking van de dubieuze debiteuren verantwoord. Als voorwaardelijke budgetten waren in de programma 10 nog de budgetten voor de implementatie Wabo/RUD en vermarkting Fryslân opgenomen. Beide budgetten zijn vrijgevallen. Het opgenomen budget voor Wymbritseradiel vanuit de REP-middelen is via de jaarovergang tijdelijke budgetten meegenomen naar 2011.

10.8 Loon- en prijsstijgingen Voor de loon- en prijsstijgingen is een stelpost in de Begroting opgenomen welke toegewezen wordt aan de in de programma’s opgenomen budgetten voor goederen en diensten en overdrachtsuitgaven. Daarnaast is hier het budget voormalig personeel opgenomen.



Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


0 0

1 1

0 0

1 1

0 0

1 1


22 7

Jaarverslag 2010

lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten totaal lasten Baten - lasten

FrySlân:

iepen en eiGen

0 643 643

181 700 881

0 596 596

181 104 285

0 0 0

181 104 285

-643

-880

-596

-284

0

-284

toelichting exploitatie In de Begroting was een stelpost nominaal opgenomen voor de CAO-loonstijging 2010. Deze stelpost was niet volledig benodigd hiervoor.

10.9 Onvoorzien Bij de 1e bestuursrapportage 2010 is bij wijziging een bedrag opgenomen van € 338.000 voor de vrijgevallen bijdrage van derden bij de Interreg-projecten.


228

Realisatie 2009


Rekening 2010


Mutatie reserves


Baten totaal Baten

0

0

0

0

0

0


0 0

339 339

339 339

0 0

0 0

0 0

Baten - lasten

0

-339

-339

0

0

0

Overzicht Algemene dekkingsmiddelen Begroting 2010 voor wijziging

Bedragen x € 1.000 Baten 10.1 Financiering op korte termijn 10.2 Financiering op lange termijn 10.3 Provinciale heffingen Provinciefonds Behoedzaamheidsreserve BCF subsidiabele btw 10.4 Algemene uitkering dividend Falcon rente NUON dividend BNG dividend NWB dividend Vitens 10.5 Dividenden 10.6 Interne financiering boekwinst mutatie reserve kostenplaats mutatie voorziening dubieuze debiteuren stelpost onderbesteding 10.7 Overige algemene dekkingsmiddelen Stelpost loon- en prijsstijging Budget voormalig personeel 10.8 Loon- en prijsstijgingen totaal baten lasten 10.1 Financiering op korte termijn 10.2 Financiering op lange termijn 10.3 Provinciale heffingen verrekende BTW 10.4 Algemene uitkering aandeelhouderschap Falcon rente NUON rente BNG rente NWB 10.5 Dividenden

Begroting Tussentijdse 2010 na bijstelling wijziging

0 753 54.127 106.332

20 753 55.964 132.638

1.052 107.384 40.702 2.541 107 34 1 43.385 13.106

49 132.687 33.630 2.541 187 34 1 36.393 12.813

850

75

114 964

114 189

1 1 219.720

Rekening 2010

1 1 238.820

20 0 1.837 26.306 0 -1.003 25.303 -7.072 0 80 0 0 -6.992 -293 0 -775 0 0 -775 0 0 0 19.100

0 0 240.296

349 620

549 943

200 323

593 942

855 855 152 2.541 36 0 2.729

0 0 152 2.541 36

-855 -855 0 0 0 0 0

2 2 152 2.541 36

2.729

50 740 56.641 132.637 132 132.769 35.675 2.541 187 34 38.437 11.210 48 401 0 449

2.729


22 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

lasten 10.6 Interne financiering

15 -97 3.299

0 286 2.393

iepen en eiGen

provinciefonds circulaires mutatie reserve kostenplaats mutatie voorziening dubieuze debiteuren niet vrijgegeven door PS efficiencytaakstelling nog functioneel toe te rekenen bedrijfsvoering rijksbijdrage 10.7 Overige algemene dekkingsmiddelen Stelpost loon- en prijsstijging Budget voormalig personeel 10.8 Loon- en prijsstijgingen

7.950 11.152 1.000 700 1.700

1.140 7.950 15.992 181 700 881

-15 383 -906 0 4.223 0 1.140 0 4.840 -819 0 -819

totaal lasten

17.420

21.094

3.674

4.223

0 2.352 117

1.140 7.950 11.559 596 596 16.421

Overzicht aanwending Onvoorzien

Bedragen x € 1.000 Baten 1 Bestuur en veiligheid 2 Verkeer en vervoer 3 Wetter 4 Milieu 5 Landelijk gebied 6 Economie, recreatie en toerisme 7 Sociaal beleid en zorg 8 Kultuer, taal en ûnderwiis 9 Ruimte en wonen Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien totaal incidentele baten lasten 1 Bestuur en veiligheid 2 Verkeer en vervoer 3 Wetter 4 Milieu 5 Landelijk gebied 6 Economie, recreatie en toerisme 7 Sociaal beleid en zorg 8 Kultuer, taal en ûnderwiis 9 Ruimte en wonen Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien totaal incidentele lasten

230

Begroting 2010 voor wijziging


300

460

112 8 2.361

143 491 4.460

87

499 122

2.868

6.175

0 160 0 31 483 2.099 0 499 35 0 3.307

288 9.471 370 1.847 23.902 53.613 19.026 14.554 6.357 570 129.998

248 31.169 320 3.641 21.434 48.618 17.870 15.403 5.366 12.458 156.527

-40 21.698 -50 1.794 -2.468 -4.995 -1.156 849 -991 11.888 26.529

Rekening Afwijking 2010 begroting/ rekening

4.360

0 446 0 -483 47 1.732 0 61 12 0 1.815

188 12.021 210 3.926 15.618 28.529 13.119 13.258 3.135 7.950 97.954

60 19.148 110 -285 5.816 20.089 4.751 2.145 2.231 4.508 58.573

14 626 444 2.728 438 110

Op grond van het BBV horen in dit overzicht de incidentele (maximaal drie jaar) baten en lasten weergegeven te worden. Bij de provincie wordt deze post gebruikt om de tijdelijke budgetten in de administratie te verwerken. In de nota Uitvoering Begroting 2010 zijn nieuwe afspraken gemaakt met betrekking tot de tijdelijke budgetten. De nota is op 16 december 2009 vastgesteld. Er zijn nu drie typen tijdelijke budgetten. Per type zijn afspraken gemaakt. In 2010 is € 44,2 mln. doorgeschoven naar 2010. Zie II Jaarrekening, hoofdstuk 3 Tijdelijke budgetten.


23 1

Jaarverslag 2010

232

FrySlân:

iepen en eiGen

Paragrafen

paragrafen

23 3

Jaarverslag 2010

234

FrySlân:

iepen en eiGen

4.0 inleiding Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) schrijft de volgende paragrafen voor: 1. Provinciale heffingen 2. Weerstandsvermogen 3. Onderhoud kapitaalgoederen 4. Financiering 5. Verbonden Partijen 6. Grondbeleid 7. Bedrijfsvoering. De Financiële verordening 2010 (artikel 5 lid 5) schrijft drie extra paragrafen voor: 8. Inhuur externe adviseurs 9. Handhaving 10. Reserve Falcon In de Begroting 2010 is nog een extra paragraaf ‘Programmamanagement’ opgenomen. De aanleiding om deze paragraaf op te nemen is vervallen. De rapportages zijn nu in de betreffende beleidsprogramma’s opgenomen. In uw vergadering van 16 december 2009 is nieuwe Financiële verordening 2010 vastgesteld, waarin het niet meer vermelden van de paragraaf Majeure Programma’s en projecten opgenomen is. De paragrafen lichten de beleidslijnen toe van beheersmatige aspecten met grote financiële invloed, met grote politieke betekenis of van aanzienlijk belang voor de realisatie van beleidsprogramma’s. In de methodiek van begroten en verantwoorden zijn de paragrafen in dit Jaarverslag een ‘spiegel’ van de paragrafen in de Begroting 2010.

4.1 paragraaf 1 – provinciale heffingen 1 inleiding De provincie kent verschillende bronnen van inkomsten. Eén van die bronnen betreft provinciale heffingen. Hieronder verstaan we, in afnemende volgorde van omvang: 1. opcenten op de motorrijtuigenbelasting (houderschapsbelasting motorvoertuigen); 2. grondwaterbelasting; 3. leges. Deze worden hieronder achtereenvolgens toegelicht. Het totaalbedrag aan heffingen bedraagt ongeveer vijftien procent van het totaal van de baten (exclusief beschikking over de reserves) in deze begroting.

paragraaf 1 - provinciale heffingen

23 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

2 Opcenten motorrijtuigenbelasting De opcenten Motorrijtuigenbelasting worden door de provincie op basis van de artikelen 220, 222, 222a en 232g van de Provinciewet geheven. Jaarlijks bepalen Provinciale Staten de hoogte van de opcenten bij het vaststellen van de Begroting. Het Rijk stelt jaarlijks het maximaal toegestane niveau van de opcenten op de Motorrijtuigenbelasting vast. Dit wettelijke maximum gaat in op 1 april van het volgende belastingjaar. Het verschil tussen dit maximaal mogelijke tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de ‘vrije ruimte’, ofwel de onbenutte capaciteit die de provincie heeft tot verhoging van haar inkomsten. niveau 2010 Het geldende wettelijke maximum is als volgt: 1 april 2009 – 31 maart 2010 111,9 punten 1 april 2010 – 31 maart 2011 116,7 punten De Friese heffing is als volgt in deze perioden: 1 april 2009 – 31 maart 2010 80,4 punten 1 april 2010 – 31 maart 2011 81,7 punten

2008

2009

2010

2011

Het tarief van Fryslân ligt in 2010 net boven het gemiddelde van de overige provincies (zie grafiek). Dit komt mede doordat wij de opcenten jaarlijks indexeren en niet alle provincies daartoe besloten hebben.

236

Opcentenverhogingen vanaf 2009 Overzicht ontwikkeling heffing opcenten motorrijtuigenbelasting naar punten

reguliere beleidsprogramma’s Inflatiecorrectie (Decembernota 2003) Begroting 2005 Begroting 2008 Centrale As (nog te bevestigen) Subtotaal majeure programma’s en projecten 2004-2010 en verkeer en vervoer vanaf Begroting 2007 totaal heffing Wettelijk maximum

2009 50,6 6,3 5,0 18,5

2010 50,6 7,6 5,0 18,5

2011 50,6 8,9 5,0 18,5

2012 50,6 10,2 5,0 18,5 4,0

2013 50,6 11,6 5,0 18,5 4,0

2014 50,6 13,0 5,0 18,5 4,0

2015 50,6 14,5 5,0 18,5 4,0

29,8 80,4 111,9

31,1 81,7 116,7

32,4 83,0 n.n.b

37,7 88,3 n.n.b.

39,1 89,7 n.n.b.

40,5 91,1 n.n.b.

42,0 92,6 n.n.b.

n.n.b.= nog niet bekend De verhogingen zoals besloten bij de begroting 2005 en 2008 zijn bedoeld voor de dekking van Kompasprojecten, Friese Meren projecten en Majeure Infrastructuur projecten. In de Begroting 2007 is ook als algemene beleidslijn vastgelegd om de beleidsintensiveringen van verkeer en vervoer vooralsnog – in afwachting van de uitkomsten van het debat over de inzet van Falconmiddelen – te bekostigen uit de opbrengst van de opcenten. Met ingang van 1 april 2012 is een voorwaardelijke opcentenverhoging van 4 punten opgenomen ter dekking van de kapitaallasten van de Centrale As. Bij de Begroting 2012 zal deze voorgestelde verhoging ter bevestiging worden voorgelegd. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de opcentenheffing van onze mede SNN-provincies (peildatum 1 januari 2011), voor zover deze bekend zijn.

Groningen Drenthe Fryslân

2009 79,1 81,0 80,4

2010 79,1 82,3 81,7

2011 83,0 83,6 83,0

Opbrengst 2010 Voor 2010 hadden wij een belastingopbrengst van € 56 miljoen begroot, in werkelijkheid is € 56,6 miljoen ontvangen. De opbrengst is in hoofdstuk 10.3 Provinciale heffingen verantwoord. In onderstaande tabel is de opbouw van zowel de raming als de realisatie opgenomen.

Gemiddelde opbrengst per punt Groei wagenpark Zuinige auto’s (geen MRB)

Begroting 2010 € 687 0.5% 2.700

Realisatie 2010 € 696 1.2% 8.100

paragraaf 1 - provinciale heffingen

23 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

De groei van het wagenpark is vooral opvallend in de categorie personenauto’s 1851-2150 kg. Hier is het aantal auto’s in 2010 verdubbeld. Het aantal zuinige auto;s waarvoor geen motorrijtuigenbelasting meer hoeft te worden betaald, bedroeg in de zomer van 2009 2.700, dit aantal is eind 2010 opgelopen tot 8.100. Onbenutte belastingcapaciteit 2010 en 2011 De onbenutte belastingcapaciteit bedraagt sinds 1 april 2010 35,0 punten (116,7 – 81,7 punten). Ter indicatie van de ruimte geldt als richtlijn dat één punt verhoging in 2010 overeenkomt met circa € 696.000. De onbenutte belastingcapaciteit in 2010 bedraagt daarmee naar het huidige inzicht ongeveer € 24,3 miljoen. nieuw belastinggebied Bij de invoering van de kilometerprijs voor personenauto’s zullen de provincies een eigen belastinggebied behouden. De motorrijtuigenbelasting zal geleidelijk worden afgeschaft. De introductie van een nieuw provinciaal belastinggebied zal door het nieuwe kabinet worden afgedaan. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de provinciale opcenten gehandhaafd blijven tot 2015 (stand van zaken per 1 juni 2009).

3 Grondwaterbelasting

Op het onttrekken van grondwater wordt een heffing geheven. Deze bevoegdheid is toegekend aan de provincies op basis van artikel 48 van de Grondwaterwet. Het Waterschap verzorgt de uitvoering, bij de provincie wordt de opbrengst verantwoord. De wet en de daarop gebaseerde Algemene Maatregel van Bestuur geven nauwkeurig aan waar de opbrengst van de heffing aan mag worden besteed. Dit is beperkt tot onderzoek dat verband houdt met grondwaterbeheer en activiteiten die noodzakelijk zijn om schade als gevolg van grondwaterwinning te kunnen onderzoeken, bepalen, vaststellen en uitbetalen. De provinciale Verordening op de heffing en invoering van de grondwaterheffing bepaalt de omvang van de heffing. Deze heffing bedraagt ruim 1,1 eurocent per m³ gewonnen grondwater voor heffingsplichtige onttrekkers. Voor 2010 was € 600.000 begroot, in werkelijkheid is € 495.000 ontvangen. De oorzaak van de lagere opbrengst grondwaterheffing is met name het gevolg van minder grondwateronttrekkingen in 2010 en een terugbetaling van afgerond € 30.000 i.v.m. teveel in rekening gebrachte heffing over 2009.

4 leges

In december 2009 hebt u de nota Actualisatie Legesverordening vastgesteld. In deze nota is het beleid over de provinciale leges opgenomen. Het beleid is dat bestuurlijke documenten, zoals begrotingen en jaarverslagen tot een bepaald maximum gratis beschikbaar zijn. Deze producten staan in rubriek A van de tarieventabel. In rubriek B van de tarieventabel staan de vergunningen en ontheffingen. Het beleid voor de tarieven van deze producten is dat de belanghebbende betaalt. De begrote legesopbrengsten bedroegen in 2010 € 352.000 waarvan de nieuwe leges ivm. de WABO € 210.000 bedroegen. De werkelijke ontvangen leges bedragen € 152.000. De begrote leges WABO zijn in 2010 niet ontvangen wegens de vertraagde invoering van de WABO.

238

4.2 paragraaf 2 – Weerstandsvermogen 1. inleiding Het weerstandsvermogen is een maatstaf om te beoordelen of de provincie in staat is om nadelige gevolgen van risico’s op te vangen zonder dat daarbij de continuïteit in de uitvoering van taken in gevaar komt dan wel dat het beleid moet worden gewijzigd. Het weerstandsvermogen is afhankelijk van de benodigde weerstandscapaciteit (de inschatting van kans en de financiële gevolgen van de onderkende risico’s) en de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen die aanwezig zijn om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen). De afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan het verbeteren van risicomanagement. In 2007 is een start gemaakt om het beleid rondom weerstandsvermogen nader te expliciteren. Dit heeft er toe geleid dat op 12 november 2008 de ‘Nota Weerstandsvermogen’ door u is vastgesteld. In deze nota is het beleid rond weerstandsvermogen geformuleerd. De nota geeft de methodiek en berekeningswijze van de afzonderlijke delen van het weerstandsvermogen aan, evenals de norm voor het gewenste niveau van het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen dient positief te zijn, oftewel de beschikbare weerstandscapaciteit moet minimaal van dezelfde omvang zijn als de benodigde weerstandscapaciteit. De paragraaf Weerstandsvermogen is vanaf de Begroting 2009 conform het nieuwe beleid van deze nota ingericht en geeft vanuit deze paragraaf uit het Jaarverslag en Begroting 2011 een voortschrijdend inzicht in de ontwikkeling van het weerstandsvermogen en de risico’s. In deze paragraaf besteden wij eerst aandacht aan de beschikbare weerstandscapaciteit, gevolgd door de benodigde weerstandscapaciteit. Daarna gaat de paragraaf in op de berekening van het weerstandsvermogen. De paragraaf wordt afgesloten met een overzicht van de risico’s.

2. Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit is de optelsom van alle elementen uit de provinciale financiële huishouding die daadwerkelijk kunnen worden ingezet om niet-begrote kosten te dekken. Elementen uit de provinciale financiële huishouding kunnen alleen tot de weerstandscapaciteit worden gerekend als hierdoor het bestaande beleid niet wordt aangetast. Tevens mag er ook niet al een bestemming aan gegeven zijn. Hiervan uitgaande wordt tot de beschikbare weerstandscapaciteit gerekend: • de reserves waar geen claim op rust, ofwel reserves ná verwerking van vastgestelde beleidsverplichtingen; • stille reserves, echter gelet op de aard van deze reserves worden deze bij voorbaat niet gekwantificeerd maar als p.m.-post opgenomen; • de onbenutte belastingcapaciteit. Het laatste onderdeel wordt vanwege het structurele karakter tweemaal meegeteld in de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit. Tweemaal sluit aan bij de kwantificering van risico’s met structurele gevolgen, conform de “nota Weerstandsvermogen” (zie hierna).

paragraaf 2 - Weerstandsvermogen

23 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

3. Benodigde weerstandscapaciteit De benodigde weerstandscapaciteit is de optelsom van alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Een risico heeft voor de provincie een materiële betekenis indien deze meer bedraagt dan € 45.000. Dit lijkt wellicht voor een concern als de provincie laag, maar dit is een bedrag dat gezien moet worden als een grens om een risico te identificeren. Daarmee is het dan ook een bedrag dat iedere provinciale manager als denkbeeldige grens hanteert. De risico’s die relevant zijn voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit zijn die risico’s die niet op andere wijze zijn ondervangen. Hiertoe behoren niet de reguliere risico’s ofwel de risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn. Hiervoor kunnen verzekeringen worden afgesloten of voorzieningen worden gevormd. Ook kunnen met beheersmaatregelen zoals budgetafspraken en versobering van investeringsprojecten bij stijgende prijzen risico’s worden beperkt. Voor de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit is dan ook het netto risico van toepassing, oftewel de risico’s na aftrek van voorziening, beheersingsmaatregelen, etc. De risico’s voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit zijn dikwijls moeilijk te kwantificeren. Om inzicht te hebben in het weerstandsvermogen van de provincie dienen de risico’s wel van een kwantificering te worden voorzien, daarom hebben we een inschatting gemaakt. Zie hiertoe onderdelen 4 en 6 van deze paragraaf. Hierbij moet dan wel bedacht worden dat het om grove schattingen gaat. Bij het kwantificeren van risico’s wordt onderscheid gemaakt tussen risico’s met éénmalige gevolgen en risico’s met structurele gevolgen. Voor de bepaling van de verwachte impact van een risico met een structureel gevolg wordt een tijdsperspectief aangehouden van twee jaar. Oftewel dit risico wordt vermenigvuldigd met de factor twee. Binnen een reactietijd van twee jaar moet door middel van bijsturen en/of aanpassing van het beleid het risico geminimaliseerd kunnen worden dan wel opgevangen binnen de (reguliere) exploitatie. De verwachte impact van de incidentele en structurele risico’s wordt berekend door het netto risico te vermenigvuldigen met de kansinschatting dat het risico zich zal voordoen. Hieronder volgt een overzicht van de benodigde weerstandscapaciteit. De benodigde weerstandscapaciteit uit de Begroting 2011 is geactualiseerd voor de Jaarstukken 2010. Benodigde weerstandscapaciteit (Bedragen x € 1 mln.)

Omschrijving risico’s Voorbereidingskosten grote projecten Juridische procedures diverse programma’s Nazorg gesloten stortplaatsen Stortplaats Ouwsterhaule Besluit Financiële zekerheid Repressieve handhaving Onvoldoende overheidstoezicht Vergunningverlening en Toezicht

240

Netto risico (in €) 5.500.000 33.850.000 1.029.000 68.000 35.005.000 5.005.000 35.005.000 35.005.000

kans % 25% 58,5% 1% 1% 2% 2% 2% 1%

Bedrag (in €), afronding op 1.000tallen Incidenteel Structureel 1.375.000 19.790.000 10.000 1.000 700.000 100.000 700.000 350.000

Omschrijving risico’s Grondwatersanering Heerenveen Leader+ Verstrekte leningen, borgstellingen en deelnemingen Subtotaal risico’s Benodigde weerstandscapaciteit

Netto risico (in €) 505.000 1.000.000

kans % 1% 5%

950.000

1%

Bedrag (in €), afronding op 1.000tallen Incidenteel Structureel 5.000 50.000 10.000 23.091.000 23.091.000

0

De risico’s worden toegelicht in onderdeel 6. Als er sprake is van mutaties op de gepresenteerde risico’s ten opzichte van de laatstelijk geactualiseerde versie van deze paragraaf uit de Begroting 2011, wordt dit in onderdeel 5 toegelicht.

4. Berekening weerstandsvermogen Hieronder volgt een overzicht van de beschikbare weerstandscapaciteit gevolgd door een samenvattend overzicht van de kengetallen en de uitkomst van het weerstandsvermogen, inclusief de vergelijking met de Jaarstukken 2009. Beschikbare weerstandscapaciteit Type beschikbare weerstandscapaciteit

Bedrag (31/12/2010) x € 1 miljoen

Reserves (stand gebaseerd op transactiebasis1) Algemene reserve, basisreserve Algemene reserve, vrij aanwendbaar (VAR) Bestemmingsreserves inclusief bestemmingsreserve aankoop natuurterreinen Rekeningresultaat 2010

8,8 41,1 10,1 22,5

Stille reserves

p.m.

Onbenutte belastingcapaciteit (2 x € 24,3 miljoen) totaal beschikbare weerstandscapaciteit

48,6 131,1

1 Betreft stand ná verwerking vastgestelde beleidsverplichtingen toelichting onderdelen beschikbare weerstandscapaciteit Reserves De reserves van de provincie Fryslân bedragen per 31 december 2010 € 172,4 miljoen. Er rusten op deze reserves echter vastgestelde beleidsverplichtingen. Verplichtingen die zijn voorgelegd aan en goedgekeurd door u middels begrotingen en begrotingswijzigingen. Voor de bepaling of de reserves in aanmerking komen voor de beschikbare weerstandscapaciteit dienen deze verplichtingen in mindering te worden gebracht op de stand van de reserve. Daardoor resteert een bedrag € 82,5 miljoen. Deze € 82,5 miljoen bestaat uit de basisreserve ad € 8,8 miljoen, de stand van de VAR van € 41,1 miljoen, de bestemmingsreserves ad € 10,1 miljoen en het rekeningresultaat van € 22,5 miljoen.


24 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Stille Reserves Ook stille reserves kunnen worden opgevoerd als een mogelijkheid tot het opvangen van tegenvallers. Ze kunnen slechts deel uitmaken van de beschikbare weerstandscapaciteit als het betreffende activum op korte termijn (binnen 1 jaar) verkoopbaar is én verkoop de taakuitoefening van de provincie niet aantast. Stille reserves zijn de meerwaarden van direct verkoopbare activa, waarvan de verkoopwaarde hoger is dan de boekwaarde. Bij de provincie Fryslân gaat het om een stille reserve op de dienstwoningen en op de deelnemingen. Naast enkele kleine deelnemingen is het aandeelhoudersschap van NUON (via Falcon) onze grootste deelneming. Deze had een zeer forse stille reserve in zich. Met de overname in 2009 van het productie- en leveringsbedrijf van NUON door het Zweedse Vattenfall, is dit geen stille reserve meer. Hiermee is een bedrag gemoeid van in totaal € 1.247 miljoen. Dit bedrag wordt via de B.V. Houdstermaatschappij Falcon ontvangen in de periode 2009-2015. De stille reserves worden bij voorbaat niet gekwantificeerd. Mocht de beschikbare weerstandscapaciteit niet toereikend zijn om de risico’s op te vangen worden de stille reserves wél betrokken om de afweging te maken of de beschikbare weerstandscapaciteit moet worden aangevuld. Onbenutte belastingcapaciteit Jaarlijks stelt het Rijk het maximaal toegestane niveau van de opcenten op de Motorrijtuigenbelasting vast. Dit wettelijke maximum gaat in op 1 april van het volgende belastingjaar. Het verschil tussen het maximaal mogelijke tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de vrije of onbenutte belastingscapaciteit (zie hiervoor ook paragraaf 1 ‘Provinciale heffingen’). Deze onbenutte belastingcapaciteit is structureel, immers ieder jaar doet deze potentiële opbrengst zich in beginsel voor. Dit in tegenstelling tot een reserve, deze is na aanwending verdwenen. Daarom wordt deze opbrengst tweemaal meegesteld voor het bepalen van de beschikbare weerstandscapaciteit. Hieronder volgt een samenvattend overzicht van de kengetallen en de uitkomst van het weerstandsvermogen, inclusief de vergelijking met de Jaarstukken 2009. Weerstandsvermogen bedragen x € 1.000 Benodigde weerstandscapaciteit (A) Beschikbare weerstandscapaciteit (B) Weerstandsvermogen B/A Weerstandsvermogen B – A Weerstandsvermogen exclusief onbenutte belastingcapaciteit (C) Weerstandsvermogen C/A Weerstandsvermogen C – A

Jaarstukken 2010 23.091 131.100

Jaarstukken 2009 6.601 111.240

5,67 108.009

16.850 104.640

82.500 3,57 59.409

68.240 10.350 61.640

Het weerstandsvermogen van de provincie is toereikend, ofwel de beschikbare weerstandscapaciteit is groter dan de benodigde weerstandscapaciteit. De toename van de beschikbare weerstandscapaciteit ad € 20 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door de toename van de VAR, een afname van de bestemmingsreserves, een hoger rekeningresultaat en een hogere onbenutte belastingcapaciteit.

242

5. mutaties risico’s op gepresenteerde risico’s in de Begroting 2011 Onderstaand een overzicht van de mutaties op de laatstelijk gepresenteerde risico’s in de Begroting 2011. vervallen risico’s 1. Concessies Openbaar vervoer. 2. Cartesius Instituut. 3. Terugbetalingsverplichting Provinciaal Meerjarenplan Landelijk Gebied (nu opgenomen onder Juridische procedures). Onderdeel ‘Juridische procedures’ in: 1. Geschil met Growepa over maai en hekkelbestek. 2. Geschil voormalig depot Meilahuizen 3. Geschil met Beens Groep BV over stalen damplanken. 4. Geschil met MNO Vervat over een wegenonderhoudsproject. 5. Geschil over een claim van Connexxion. nieuwe risico’s Onderdeel ‘Juridische procedures’ in: 1. Geschil met Arriva concessies openbaar vervoer 2. Geschil met MNO Vervat inzake rotonde Broeksterwoude en ovonde Nijkleaster. 3. Geschil met fa. Sybranda bezwaarprocedure gladheidsbestrijding. 4. Schade claim sluizen Lemmer. 5. Gevolgen besluitvorming staatssecretaris Bleker stopzetten ILG-bijdrage van het Rijk. 6. Arbitragezaak aannemer Verhoeve foutief aangeleverd slib. Hieronder vindt u een uitgebreide toelichting op de opgenomen risico’s.

6. de risico’s Wij sluiten deze paragraaf af met een toelichting van de mogelijke risico´s die wij onderkennen. Per risico geven we, naast een toelichting, het bedrag aan dat er mee gemoeid is en de kans dat het risico zich gaat voordoen. Zoals eerder is aangegeven betreft het hier grove schattingen. Voor de Jaarstukken 2010 zijn de risico’s uit de Begroting 2011 geactualiseerd naar de huidige stand van zaken. Actuele risico’s Omschrijving voorbereidingskosten infrastructurele projecten Het gaat hier om het risico dat bij infrastructurele projecten voorbereidingskosten worden gemaakt met de intentie deze te activeren. Echter is het denkbaar dat wel voorbereidingskosten worden gemaakt maar de kosten niet geactiveerd kunnen worden in verband met het uiteindelijk niet doorgaan van een betreffend project. De eerder

programma

Bedrag & kanspercentage

Verkeer en Vervoer

min: € 1 miljoen max: € 10 miljoen kans: 25%


24 3

Jaarverslag 2010

Omschrijving

FrySlân:

iepen en eiGen

programma


Juridische procedures Hieronder vallen de nog lopende juridische procedures van derden tegen de provincie. Gelet op de onderliggende risico’s komt het risicopercentage uit op gemiddeld afgerond 58,5%

Diverse programma’s

€ 33.850.000

nazorg gesloten stortplaatsen Het belangrijkste risico dat de provincie loopt is het falen van voorzieningen en monitoring in combinatie met bodemverontreiniging. De lang onopgemerkte bodemverontreiniging zou kunnen leiden tot schade bij derden. In verband met dit soort risico’s is de risicovoorziening in het fonds opgenomen. Deze bedraagt ultimo 2010 € 962.408. In de jaarrekening van het fonds nazorg stortplaatsen wordt vermeld dat de gewenste omvang van deze voorziening € 2 miljoen tot € 3 miljoen is. Het resterende risico bedraagt daardoor maximaal tussen de € 1,1 miljoen en € 2,1 miljoen. De kans op het ontstaan van een dergelijke omvangrijke kostenpost is op dit moment nog minimaal.

Milieu

Stortplaats Ouwsterhaule De provincie heeft als partij afval gestort op de voormalige stortplaats Ouwsterhaule. Alle partijen die afval hebben geleverd en/of de stortplaats hebben beheerd participeren in de stichting nazorg Ouwsterhaule. De provincie participeert voor 26% in de stichting. Het risico dat de provincie loopt is het falen van het beheerssysteem opdat er een lekkage in de afdichtingsbodem optreedt.

Milieu

Besluit Financiële Zekerheid De provincie verleent in het kader van de Wabo vergunningen aan onder andere bedrijven die afvalbewerken, verwerken en/of opslaan.

Milieu

gemaakte voorbereidingskosten zullen in betreffend jaar alsnog in één keer ten laste van de exploitatie moeten worden gebracht. Ondanks dat dit een risico is dat op zich geen extra kosten met zich meebrengt, omdat de kosten uitsluitend naar voren worden gehaald (immers anders via afschrijvingskosten uitgespreid over de jaren), wordt dit risico wel benoemd en gekwantificeerd aangezien de exploitatie in enig jaar zwaar belast kan worden.

Kans afgerond op: 58,5%

min: € 20.000 max: € 2,038 miljoen kans: 1%

min: € 20.000 max: € 500.000 participatie 26% kans: 1%

min: € 10.000 max: € 70 miljoen kans: 2%

repressieve handhaving Op grond van een aantal milieuwetten is de provincie verantwoordelijk voor handhaving bij bepaalde categorieën van inrichtingen. Bij

244

Milieu

min: € 10.000 max: € 10 miljoen

Omschrijving

programma

Bedrag & kanspercentage kans: 2%

deze handhaving is incidenteel bestuursdwang nodig zonder dat financiële verrekening is verzekerd. Onvoldoende overheidstoezicht Sinds de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand te Volendam staat onvoldoende overheidstoezicht in de belangstelling. Ook de strafrechtelijke immuniteit van de overheid staat ter discussie. Thans ligt bij de Eerste Kamer een voorstel om de strafrechtelijke immuniteit van betrokken bestuursorganen en ambtenaren op te heffen. Hoewel bedrijven en saneerders zelf verantwoordelijk zijn en blijven voor het voldoen aan de betreffende milieuregelgeving kan de provincie te maken krijgen met claims uit gesteld onvoldoende toezicht. Het risico daarop, zo blijkt ook uit de Friese ATF-affaire, bij normaal functioneren en voldoende handhaving en toezicht van de overheid moet, gelet op de huidige stand van zaken in jurisprudentie en wetgeving, echter als gering worden ingeschat. Kans op niet adequaat optreden blijft 2%.

Milieu

vergunningverlening & toezicht Bij vergunningverlening bestaan er risico’s dat er onterecht (dan wel onvolledig of niet doelmatig) milieuvergunningen worden verleend, gewijzigd of geweigerd. Bij bodemverontreinigingen bestaat het risico dat een onjuiste beschikking omtrent een verontreinigingssituatie en/of saneringsplan wordt afgegeven. Daarnaast kunnen er financiële gevolgen voor bedrijven of derden ontstaan als gevolg van termijnoverschrijdingen bij het aanvragen van vergunningen alwaar de Provincie aansprakelijk voor kan worden gesteld. Ook kan bijvoorbeeld gedacht worden aan financiële gevolgen van het niet correct tot stand komen van een handhavingsbesluit of rechtsongelijkheid bij toezicht. De komst van de WABO brengt nieuwe risico’s met zich mee. Zo zijn er procedures / aanvragen waarbij, wanneer GS niet tijdig een besluit neemt, de vergunning van rechtswege wordt verleend. Ook omvat de WABO aanzienlijk meer aspecten (zoals bouwen, slopen en kappen) dan de voormalige Wet milieubeheer. Over de ‘nieuwe’ aspecten zijn goede afspraken gemaakt met partners. Desondanks leidt deze toename van aspecten tot een verhoging van de omschreven risico’s Ondanks beheersmaatregelen is er een (theoretisch) risico.

Milieu

Grondwatersanering Heerenveen Er loopt een procedure - na cassatie en verwijzing door de Hoge Raad - tegen de provincie bij het hof Arnhem. In die procedure stelt een aantal eigenaren van (winkel)panden in Heerenveen zettingsschade te

Milieu





24 5

Jaarverslag 2010

Omschrijving

FrySlân:

programma

iepen en eiGen


hebben geleden als gevolg van een door de provincie in de jaren 80 tot begin jaren 90 uitgevoerde grondwatersanering in het centrum van Heerenveen. Gevorderd worden o.a. een verklaring voor recht en schadevergoeding, op te maken bij staat. De kwestie is gedekt onder de destijds voor het werk gesloten CAR-verzekering. Deze biedt dekking tot een maximumbedrag van fl 2,5 miljoen (circa € 1,13 miljoen). De procedure loopt al sinds 1992; de rechtbank Leeuwarden heeft destijds de vorderingen integraal afgewezen. De procedure in hoger beroep loopt - na een “omweg” via de Hoge Raad - dus nog. Het risico dat de provincie in deze zou kunnen lopen is dat áls het hof de eisers in het gelijk zou stellen én de schadestaatprocedure zou resulteren in een veroordeling tot betaling van een hoger bedrag dan het maximumbedrag van de verzekering, de provincie het meerdere zelf zal moeten bekostigen. De uitspraak in 2009 van het Hof van Arnhem beveelt een onderzoek aan door een drietal met name genoemde deskundigen die een aantal vragen meekrijgen. De resultaten dienen aan het Hof te worden toegeleverd. Landelijk gebied leader+ Het LEADER+ programma 2000-2006 Noord-Nederland, ingediend door SNN en waarvan de uitvoering is verlengd tot medio 2009, omvat acht LEADER+ gebieden. Voor vier gebieden bleek een zeer bescheiden aanpassing van de gebiedsbegrenzing noodzakelijk. Deze gebiedsbegrenzing maakt deel uit van de afzonderlijke ontwikkelingsstrategieën voor de LEADER+ gebieden. De van toepassing zijnde EUregels boden geen kant-en-klare procedurevoorschriften om de gebiedsbegrenzing te kunnen aanpassen. Er is op een zorgvuldige wijze een oplossing gezocht en gerealiseerd. Deze is kenbaar gemaakt aan het ministerie van LNV. Voor NW-Fryslân is gekozen om de dorpskern van Makkum buiten het LEADER+ gebied te houden. Voor Lauwersland zijn de nieuwbouwwijken van Dokkum uit het werkgebied gelicht. Er is een risico, zij het dat dit zeer beperkt wordt geacht, dat in de toekomst een geschil ontstaat tussen de Europese Commissie en SNN over de vraag of de voorschriften voor selectie en vaststelling van de LEADER+ gebieden, voldoende juist zijn geïnterpreteerd. Dit risico is expliciet benoemd bij de besluitvorming over de beschreven oplossing. Het eindrapport Leader+ moet voor 1 oktober 2010 in Brussel liggen .Daarna zal het nog wel enige tijd vergen voordat hierover een oordeel wordt geveld. De besluitvorming van de Europese Commissie wordt in 2011 verwacht.

246

€ 1 miljoen kans: 5%

Omschrijving

programma

Landelijk gebied Waddenglas Bij de start van het project begin 2008 werd een contante eindwaarde (winst min verlies zoals verwacht in 2015, de geplande afronding van het project) van € 1,8 miljoen berekend. Sindsdien varieert dat van 1 tot 3,5 ton. Vertraging in de gronduitgifte, vooral veroorzaakt door de financiële crisis en in mindere mate door de vernietiging van het bestemmingsplan door de raad van state, is daar debet aan. De verwachting is dat de gemeente in het voorjaar van 2011 een nieuw bestemmingsplan vast kan stellen. De economie trekt wat aan, ook voor de glastuinbouw. Er is zicht op een eerste gronduitgifte. De vooruitzichten zijn eind 2010 dan ook beter dan een jaar geleden. Desondanks blijft het zaak de vinger goed aan de pols te houden. Dat gebeurt met verschillende risico-beheersinstrumenten. Daarmee worden onder andere scenario’s op hun effecten doorgerekend. Ook blijft de afspraak van kracht dat er geen grond aangekocht wordt voordat er grond uitgegeven wordt.

Bedrag & kanspercentage p.m.

Economie, Convenanten Zoals ook in de paragraaf ‘verbonden partijen’ is opgenomen heeft de recreatie en toerisme provincie convenanten afgesloten met een groot (financieel) belang. Dit kan risico’s met zich meebrengen. Gelet op de beheersmaatregelen die getroffen zijn wordt het netto risico als nihil aangemerkt. Economie, recreatie en toerisme

europese programma’s Hieronder vallen: Interreg, Koers Noord, Waddenfonds en EFRO. In deze programma’s kunnen risico’s voorkomen als er sprake is van het niet gedekt zijn van kosten door het wegvallen van geraamde bijdragen van derden. Op dit moment is geen sprake van dergelijke risico’s.

p.m.

Overcommittering eFrO/eZ, Kompas en interreg. Het is een bekend verschijnsel dat de bedragen uit een subsidieaanvraag van een project hoger zijn dan de bedragen uit het afrekeningsverzoek. Dit leidt dan tot vrijval van cofinancieringsmiddelen. Om te voorkomen dat externe middelen terugvloeien, i.c. Koers Noord en OP EFRO-middelen, wordt zowel door het SNN als door de provincie tot overcommittering van de beschikbare middelen over gegaan. In de loop der jaren zijn ervaringscijfers beschikbaar gekomen (10 tot 15% vrijval). De provincie blijft met de gepleegde overcommittering van 10% beneden dat percentage. Daarom is er geen sprake van een risico.


24 7

Jaarverslag 2010

Omschrijving

248

FrySlân:

iepen en eiGen

programma


verstrekte leningen, borgstellingen en deelnemingen Wanneer de begunstigde van een borgstelling of de ontvanger van een verstrekte geldlening niet aan zijn verplichtingen voldoet, komen de eventuele lasten voor de provincie. De deelnemingen en verstrekte geldleningen zijn van dien aard dat het risico te verwaarlozen is. Voor die enkele keer dat de provincie naar eigen inschatting wel enig risico loopt is een voorziening getroffen. Voor de borgstellingen wordt een marginaal risico aangehouden van het restantbedrag dat per balansdatum resteert. Per 31 december 2010 stond de provincie borg voor € 1,9 miljoen aan leningen.

Algemene dekkingsmiddelen

min: € 73*) max: € 1,9 miljoen

emu- saldo In theorie kan de Minister van Financiën op grond van de wijziging van de Wet Fido een eventuele Europese EMU-boete proportioneel doorbelasten aan mede veroorzakende lagere overheden.


*) kleinste bedrag gewaarborgde lening

kans: 1%

n.v.t.

4.3 paragraaf 3 – Onderhoud kapitaalgoederen In deze paragraaf gaan we in op het beleid voor het onderhoud van de provinciale infrastructuur, gebouwen en opstallen.

1. infrastructuur Het onderhoud van de provinciale infrastructuur wordt uitgevoerd volgens het op 7 november 2007 door Provinciale Staten vastgestelde scenario 1 uit de nota “Strategisch onderhoudsbeleid provinciale infrastructuur”. De kwaliteit van het onderhoud is omschreven in termen vanuit de te leveren prestatie en niet vanuit de te nemen maatregelen. Er is aandacht voor de keuzes die in het onderhoud zijn te maken, naast de functioneel-technische aspecten, en het onderhoud sluit nauw aan bij de gangbare normen en regelgeving. Naast het resultaat centraal te stellen, wordt ook rekening gehouden op welke manier het onderhoud bijdraagt aan provinciale beleidsdoelen, anders dan functionaliteit en constructieve veiligheid. Daarbij zijn de behaalde prestaties goed te meten en te monitoren. De onderhoudsstrategie is gebaseerd op economische doelmatigheid en gericht op het continu in stand houden van de functionaliteit en de constructieve veiligheid van de voorziening tegen zo laag mogelijke kosten. De onderhoudsmaatregelen zijn in 2010 op basis van inspecties bepaald. De planning die uit de inspecties voortkomen is uitgevoerd voor het jaarlijks terugkerende onderhoud. Voor het niet jaarlijks terugkerend onderhoud zijn de meerjarenplannen bijgesteld naar aanleiding van de inspecties en uitgevoerd. In 2010 is in het kader van het onderhoud van de infrastructuur € 16 miljoen besteed (begroot € 15,4 miljoen). De overschrijding van het budget is grotendeels te wijten aan hogere kosten voor gladheidbestrijding. Van de totale onderhoudskosten 2010 heeft € 2,8 miljoen betrekking op gladheidbestrijding. In de Kaderbrief 2007 is voor achterstallig groot onderhoud en rehabilitatie over de periode van 2006 t/m 2011 een bedrag van € 1,4 miljoen opgenomen. Het inlopen van de in 2006 geconstateerde achterstand in het groot onderhoud en rehabilitatie loopt volgens planning. Voor het verstalen van houten brugdekken is voor de periode 2006 t/m 2011 een tijdelijk budget van € 2 miljoen beschikbaar gesteld. Deze loopt eveneens volgens planning. In 2009 zijn alle budgetten van 2010 binnen het beleidsprogramma Verkeer en vervoer tegen het licht gehouden in het kader van de zogenoemde doorlichting programma 2 ten behoeve van de dekking van het RSP. De verwachte kosten van regulier onderhoud zijn in beeld gebracht op basis van aannames die gebaseerd zijn op een externe kwaliteitsschouw en op basis van cyclisch onderhoud. De hierbij uitgevoerde berekeningen leiden over de gehele linie tot het beeld dat de jaarlijks benodigde middelen hoger zijn dan de bedragen die in de begroting zijn opgenomen. De bedragen in de begroting zijn gebaseerd op berekeningen die zijn uitgevoerd als onderdeel van de onderhoudsbeleidskaders. Om deze reden gaan wij er niet zonder meer vanuit dat de middelen voor het onderhoud ontoereikend zijn. Wel zien wij de berekeningen als aanwijzing dat het niet gewenst is om op de huidige budgetten te bezuinigen. (PS 10 februari 2010: nota programma 2 tegen het licht gehouden blz. 20). Niet meegenomen in de berekeningen zijn de vervangingen van de kunstwerken en rehabilitatie van de wegen. Daarnaast zijn de consequenties van het beleid “Fryslân Duurzaam” en de nota ’Duurzame bedrijfsvoering’ niet meegenomen.

paragraaf 3 - Onderhoud kapitaalgoederen

24 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Uit de gehouden technische schouw blijkt dat de kwaliteit voldoende is (basis) voor de wegen, op de onderdelen water en vaarwegen en groen liggen de basisscores tegen de score laag aan. Bij het onderdeel kunst- en oeverwerken heeft een aanzienlijk deel nog een lage kwaliteit. Hiervoor is met ingang van 2011, en de komende 20 jaar, jaarlijks € 8,0 miljoen investeringskrediet beschikbaar gesteld. Wegen

verhardingen Hoeveelheden in

Stroomweg Gebiedsontsluitingsweg OV Ontsluitingsweg Overige Wegen Vrij liggende Parallelweg Vrij liggende Fietspaden totaal

m2 per

km

1000 m 1.530 2.049 29 311 521 490 4.929

lengte 201 311 4 51 120 159 846

vaarwegen

Bodem

Oevers

Hoeveelheden in

Klasse Va Klasse IV Klasse III Klasse II Klasse I Klasse O Klasse OO totaal

Kunstwerken Wegen

Vaarwegen

250

km

m

m2 per

km

lengte 64,3 65,0 29,7 0,0 90,3 204,9 192,0 646,2

breedte 60 40 35 30 20 20 15

1000 m 3.858 2.600 1.040 0 1.806 4.098 2.880 16.282

lengte 84,0 56,0 21,5 0,0 14,9 54,1 25,4 255,9

Functie Viaduct Fiets-/ Veetunnel Brug vast Brug beweegbaar Duiker / Viaduct Sluizen Aquaducten

aantal 7 37 94 55 18 38 3

2. Gebouwen Bedrijfsgebouwen provinciale Waterstaat Kantoor Uitwellingerga en de steunpunten (programma 2, Verkeer en Vervoer) zijn technisch gezien in een goede staat van onderhoud. Van achterstallig onderhoud kan niet worden gesproken. De jaarlijkse kosten kunnen binnen de reguliere budgetten worden opgevangen. In 2010 is er in het kader van onderhoud € 0,3 miljoen besteed (begroot was € 0,3 miljoen). dienstwoningen De provincie is eigenaresse van 26 (voormalige) diensten sluiswachterswoningen, die worden verhuurd. Waar mogelijk worden deze woningen verkocht aan zittende huurders of derden zodra de huurders vertrekken. Een aantal woningen heeft echter een zodanige verwevenheid met de kunstwerken dat deze woningen niet kunnen worden verkocht. Ook is aan een aantal woningen een cultuurhistorische waarde toegekend. De woningen voldoen aan wettelijke eisen, wat in de praktijk inhoudt dat de kwaliteit van deze (oudere) woningen ‘naar redelijkheid en billijkheid’ voldoet aan de hedendaagse eisen. De woningen hebben geen boekwaarde meer. De mate van onderhoud is afgestemd op ‘goed huismeesterschap en representativiteit’. De kosten worden gedekt door de huuropbrengsten. Structurele lasten die relatie hebben met huisvesting verlopen via de reserve Ver-/nieuwbouw (zie verder paragraaf 7 Bedrijfsvoering).

paragraaf 3 - Onderhoud kapitaalgoederen

25 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

4.4 paragraaf 4 – Financiering 1. inleiding In deze paragraaf gaan wij in op het beheer van de financiële middelen (treasury) in het afgelopen jaar. De basis voor ons handelen is het Treasurystatuut zoals dat in december 2009 is vastgesteld. Dit Treasurystatuut fungeert samen met de Wet Fido (Financiering Decentrale Overheden) als belangrijkste kader bij het prudent en verantwoord beheren van de financiële middelen van de provincie. Ons treasurybeleid is erop gericht binnen alle wettelijke voorschriften en de financiële mogelijkheden van de provincie Fryslân een optimaal rendement te verkrijgen en de lasten zo veel mogelijk te reduceren. Het financierings- of treasuryresultaat komt tot uiting in de renteopbrengsten dan wel rentelasten. Twee componenten zijn hierbij van belang: • De gemiddelde omvang van de liquiditeiten (financieringssaldo). Deze wordt besproken onder ‘2. Ontwikkeling van het financieringssaldo’. • Het verschil tussen de geraamde rentepercentages in de Begroting 2010 en de werkelijke (markt)percentages. Deze percentages worden besproken onder ‘3. Financiering en belegging’. Beide componenten zijn van invloed op het rendement van de uitgezette en geleende gelden. Aan het eind van deze paragraaf gaan wij in op het risicobeheer.

2. Ontwikkeling van het financieringssaldo Onder het financieringssaldo wordt het saldo liquide middelen op kasbasis verstaan. Dit bestaat uit het saldo op de rekening courant en de kortlopende leningen. Op 1 januari 2010 was het saldo € 87,9 miljoen negatief. Het saldo van het Groenfonds bedroeg € 1,4 miljoen positief. In deze bedragen is geen rekening gehouden met de lening aan Heerenveen in verband met IBF (ter grootte van € 22,0 miljoen). Medio juli 2009 is een rekening-courantovereenkomst aangegaan met de BV Houdstermaatschappij Falcon. Door de verkoop van de Nuon-aandelen per 1 juli 2009 zijn de geldmiddelen van Falcon fors toegenomen en om in de liquiditeitsbehoefte van de provincie te voorzien is een rekening-courant opengesteld. Ultimo 2010 bedraagt de rekening-courantschuld van de provincie aan Falcon € 97 miljoen. Op 31 december 2009 was het saldo aan liquide middelen € 113,2 miljoen negatief. Het liquiditeitstekort is in 2010 wederom toegenomen. Het negatieve financieringssaldo van € 25,3 miljoen valt lager uit dan het begrote negatieve saldo (€ 31,3 miljoen). Dit komt met name door vertraging in de uitvoering van enkele infrastructurele investeringsprojecten. De waarde van het Groenfonds bedroeg per einde 2010 € 0,7 miljoen positief.

252

In de grafiek is het verloop van het liquiditeitssaldo over het boekjaar weergegeven. Als gevolg van seizoensinvloeden treedt in de zomer een verbetering op. Over heel 2010 is gemiddeld voor een bedrag van € 25,0 miljoen geleend, exclusief de lening van Falcon (€ 97 miljoen).

x € 1.000

Verloop liquiditeiten 2010 gecorrigeerd voor de lening van Falcon (€ 97 mln.)

30.000 20.000 10.000 0 -10.000 -20.000 -30.000 -40.000 -50.000 -60.000 -70.000 -80.000

3. Financiering en belegging Er is in 2010 op de rekening courant zowel geld geleend als uitgezet. Daarnaast is er gebruik gemaakt van kortlopende leningen om rentekosten te besparen. De rente is in de loop van 2010 weer aan het toenemen, zie grafiek rente rekening courant. Het gemiddelde financieringspercentage 2010 bedroeg 0,6%. In de begroting was uitgegaan van een gemiddeld percentage voor kortlopende financiering van 1,6%. De rentelasten voor kortlopende financieringen bedroegen in 2010 € 0,6 miljoen (2009: € 1,2 miljoen). Door het aangaan van de rekening courant verhouding met de BV Houdstermaatschappij Falcon is het aantrekken van langlopende leningen niet nodig. In de Wet Fido zijn bepalingen opgenomen over het maximum van kort aan te trekken middelen (onder verrekening van banksaldi). Deze kasgeldlimiet mag maximaal twee kwartalen achtereen overschreden worden en is gerelateerd aan de omvang van de begroting van enig jaar. De kasgeldlimiet was voor 2010 € 32 miljoen. Voor de eerste twee kwartalen van 2010 is deze limiet, zoals was ingecalculeerd, overschreden. Na de uitkering van het BTW-compensatiefonds medio 2010 en de verhoging van de kasgeldlening van Falcon is de kortlopende schuld weer binnen de kasgeldlimiet gekomen. De rentes voor kortlopende leningen zijn in 2010, na gedaald te zijn tot een historisch dieptepunt van 0,4%, weer gestegen tot een niveau van 0,8% eind 2010. De ontwikkeling van de korte rente is in onderstaande grafiek weergegeven.

paragraaf 4 - Financiering

25 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Ontwikkeling kortlopende rente 2010 3,000 % 2,500 % 2,000 % 1,500 % 1,000 % 0,500 % 0,000 % jan

feb

mrt

apr

mei

jun

debetrente

jul

aug

sep

okt

nov

dec

creditrente

Eind 2007 is besloten om de beleggingen van het Nazorgfonds te verkopen en de vrijvallende middelen tegen een vaste rente van 5,1% per jaar te lenen aan de provincie. Eind 2010 was de schuld aan het Nazorgfonds € 9,2 miljoen.

4. Ontwikkeling op de financiële markten De kredietcrisis heeft in de eerste helft van 2010 wederom een neerwaarts effect gehad op zowel de lang- als kortlopende rente. De ECB heeft in 2010 de rente op 1% gehouden. De marktrente voor kort krediet is in de tweede helft van 2010 weer gestegen. De langlopende daalde tot augustus in rap tempo tot 2,3% om vervolgens weer te stijgen richting de niveaus van begin van het jaar (ultimo 2010: 3,3%). Voor 2011 wordt een verdere stijging van de rente verwacht voor zowel de lange als de korte termijn. Er wordt door het CPB verwacht dat het herstel van de economie in 2011 doorzet, hetgeen tevens gepaard zal gaan met het oplopen van de inflatie. De ECB zal, indien de inflatie verder oploopt, de rente verhogen. De banken gaan in hun voorspellingen tevens uit van een verder herstel van de economie, een versoepeling van de kredietverstrekking aan bedrijven en hogere renteniveaus.

5. risicobeheer in verband met treasury Renterisico In het kader van het risicobeheer is in de wet Fido de renterisiconorm opgenomen. De renterisiconorm (risico’s bij het uiteenlopen van rente-inkomsten en rente-uitgaven op lang geld wegzetten resp. lang geld lenen) is voor Fryslân circa € 2,5 miljoen. Hier blijven wij ruim onder.

254

Koersrisicobeheer De provincie belegt haar overtollige middelen alleen in vastrentende waarden zoals daggeld en deposito’s. Het beleggen in aandelen, uitsluitend voor het behalen van een rendement, is niet toegestaan. Tevens wordt er uitsluitend belegd in euro’s. Andere koersrisico’s zijn in 2010 niet gelopen. Kredietrisicobeheer Ter beperking van het debiteurenrisico bij beleggingen wordt door de provincie uitsluitend, conform het Treasurystatuut, belegd bij tegenpartijen die voldoen aan een minimale creditrating, te weten een A-rating. Er worden maxima gesteld aan het aandeel waarin per individuele tegenpartij mag worden belegd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de lange en de korte termijn. In december 2009 is een nieuwe Uitvoeringsregeling Treasury vastgesteld waarin onder andere de eisen aan de tegenpartijen aan de hand van de Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden (Ruddo) verder zijn aangescherpt, bij uitzettingen langer dan 3 maanden is een AA-rating vereist. In 2010 zijn geen kredietrisico’s opgetreden. Voor het debiteurenbeheer betreffende de levering van goederen en/of diensten hanteert de provincie een strikt beleid van herinnering en aanmaning. Indien de debiteur nalatig blijft, wordt de vordering overgedragen aan een incassobureau. In 2010 is voor € 3.000,- als oninbare debiteuren afgeschreven.

paragraaf 4 - Financiering

25 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

4.5 paragraaf 5 – verbonden partijen 1. inleiding In deze paragraaf geven wij inzicht in de zogenoemde verbonden partijen waarin de provincie een bestuurlijk en/of een financieel belang heeft. Daarnaast wordt in deze paragraaf een overzicht gepresenteerd van convenanten die de provincie met andere partijen heeft gesloten. Verbonden partijen zijn samenwerkingsverbanden van de provincie en externe partijen (privaatrechtelijk en/of publiekrechtelijk) waarin de provincie zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft, en die de status van publiek- of privaatrechtelijk rechtspersoon hebben. Er is sprake van bestuurlijk belang indien namens de provincie iemand zitting heeft in het bestuur, dan wel stemrecht heeft. Financieel belang is er zodra de provincie middelen ter beschikking stelt (of garanties heeft afgegeven) waarover ze risico loopt in geval van financiële problemen bij de verbonden partij. Verbonden partijen voeren beleid uit dat de provincie ook (gedeeltelijk) zelf had kunnen uitvoeren. Provincie Fryslân gaat samenwerkingsrelaties met verbonden partijen aan indien de realisering van beleidsdoelstellingen door de provincie op zelfstandige basis meer middelen vergt, meer risico’s met zich meebrengt of niet mogelijk zou zijn geweest. De provincie draagt verantwoordelijkheid voor het bereiken van de doelstellingen die worden beoogd door het aangaan van de samenwerking met verbonden partijen. Sinds 2005 maakt het beleid ten aanzien van de verbonden partijen in het kader van risicomanagement daarom deel uit van de planningen controlcyclus. Periodiek wordt nagegaan of de verbonden partijen nog in voldoende mate bijdragen aan de realisatie van de provinciale doelstellingen. Convenanten zijn schriftelijke overeenkomsten tussen de provincie en andere overheden en/of organisaties, met het doel om provinciaal beleid te verwezenlijken en/of afspraken te maken over de uitoefening van (publiekrechtelijke) bevoegdheden. Een convenant kent (in tegenstelling tot verbonden partijen) niet de status van een publiek- of privaatrechtelijk rechtspersoon. Als het convenant betrekking heeft op de uitvoering van een project en er contracten met bedrijven, zoals bouwbedrijven en/of onderzoeksbureaus worden aangegaan, is het minder duidelijk wie de opdrachtgever wordt. Het kan dan van belang zijn dat een van de convenantpartijen formeel als opdrachtgever fungeert. Deze taak heeft de provincie in vele gevallen op zich genomen. Het spreekt voor zich dat naarmate een convenant zich meer afspeelt in de ‘harde’ sector, waarbij adequate afspraken over het gezamenlijk uitvoeren van projecten en de (financiële) belangen groot zijn, de afspraken daarover in een convenant juridisch bindend moeten zijn. Financieel belang is er zodra de provincie middelen ter beschikking stelt (of garanties heeft afgegeven) waarover zij risico loopt in het geval van dreigende financiële problemen.

256

De financiële risico’s die de provincie loopt waar het gaat om verbonden partijen en convenanten zijn in veel gevallen vrijwel gelijk aan de omvang van het directe financiële belang. In een aantal gevallen is sprake van een potentieel financieel risico die de omvang van het directe financiële belang aanzienlijk overstijgen. De inschatting van deze financiële risico’s is in paragraaf 2 Weerstandsvermogen verwerkt.

2. Overzicht van verbonden partijen In onderstaand overzicht zijn de verbonden partijen van de provincie Fryslân weergegeven. Tussen haakjes staat bij rechtspersoon de naam van de gedeputeerde die namens de provincie lid is van het bestuur van de desbetreffende verbonden partij.

paragraaf 5 - verbonden partijen

25 7

Jaarverslag 2010

Verbonden Partij

258

FrySlân:

Programma

iepen en eiGen

Rechtspers. (GS-best.)

Bestuurswisselingen

Verandering in Openbaar Belang

1. Falcon De Nuon - aandelen zijn destijds ondergebracht in de “B.V. Houdstermaatschappij Falcon”. Deze houdstermaatschappij is voor 100% in het bezit van de provincie. In 2009 is 49% van de aandelen van het productie- en leveringsbedrijf van Nuon verkocht aan Vattenfall. De aandelen van het gesplitste netwerkbedrijf Alliander blijven in publieke handen. Vanaf 2009 is de provincie dus indirect (via B.V. Houdstermaatschappij Falcon) grootaandeelhouder in Alliander N.V. en in het nog niet verkochte deel van Nuon Energy N.V. In 2011 wordt de volgende tranche van 15% van Nuon Energy geleverd. Alliander keert dividend uit aan Falcon. Begin 2011 heeft GS als AvA van Falcon een voorgenomen besluit genomen om de BV Falcon in 2011 op te heffen. De provincie wordt in dat geval weer rechtstreeks aandeelhouder.


Nuon: NV Falcon: BV Alliander : N.V. (S.H. Galema)

Geen

Geen

2. IPO (Interprovinciaal Overleg) Gezamenlijke belangenbehartiging van provincies in algemene overheidsaangelegenheden. In het Bestuursakkoord zijn uitspraken gedaan over zichtbaarheid en aanwezigheid van de provincie. Op landelijk niveau heeft het IPO daarbij een nadrukkelijke rol.

Bestuur en veiligheid

Vereniging (S.H. Galema)

Galema heeft zitting in het bestuur van het IPO.

Geen

3. SNN (Samenwerkingsverband Noord – Nederland) Bestuur en Stimulering van de economische ontwikkeling (i.c. het inloveiligheid pen van achterstanden), onder meer door behartiging van de economisch belangen van het Noorden. Het publieke belang dat hiermee nagestreefd wordt, is ‘werkgelegenheid en welvaart’.

GR (GS)

Het SNN-voorzitterschap rouleert Geen tweejaarlijks tussen de 3 deelnemende provincies. Van 01-072007 tot 01-07-2009 bekleedde (de CdK van) Fryslân het voorzitterschap. Per 01-07-2009 is dat overgegaan naar (de CdK van) de provincie Groningen. CdK Jorritsma en gedeputeerden Galema en Konst zijn de Friese DB-leden.

4. HNP (Huis van de Nederlandse Provinciën) Huisvesting in Brussel ter verdediging van de Europese belangen van de Nederlandse provincies (via het IPO).

Bestuur en Veiligheid

Vereniging/ INPA [volgens Belgisch recht] (S.H. Galema)

Galema zit in het AB, niet in DB

5. Stichting Openbare Verlichting Fryslân Samenwerkingsverband op het gebied van beheer en onderhoud van openbare verlichting en op het gebied van gezamenlijke inkoop duurzame energie.

Verkeer en Vervoer

P. Adema

Overeenkomst tot samenwerking Geen aangegaan (GS 28 oktober 2008).

6. NOM (N.V. Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij) te Groningen. De reden van participatie sinds de jaren negentig is terug te voeren op afspraken die met het Rijk en de drie noordelijke provincies zijn gemaakt over de economische ontwikkeling

Economie, recreatie en toerisme

NV (S.H. Galema)

Geen

N.v.t.

Geen

Resultaat

Financieel belang in de VP (orde van grootte)

Eigen en vreemd vermogen VP

Resultaat 2010: Falcon rendement € 35,7 mln

Voor 2011 wordt het dividend Falcon in totaliteit op ca. € 41 miljoen geraamd.

Eigen Vermogen 2009 € 1.309 mln. Het EV is nagenoeg gelijk aan het totale vermogen.

Conform doelstelling.

Bijdrage 2010: € 542.000

Eigen vermogen 31-12-2009: € 255.607 batig saldo van € 255.607.


• Bijdrage 2010 € 582.324 • Vanaf 2009 wordt deze bijdrage jaarlijks met 3.5% verhoogd om kostenstijgingen op te vangen. Met ingang van 2012 zal een bezuiniging plaatsvinden het SNN.

Eigen vermogen 31-12-2009: € 15.259.000

Gerealiseerde huisvesting.

Jaarlijkse bijdrage circa € 19.500 (via bijdrage in de Begroting SNN).

Evt. finan. risico provincie t.a.v. verbonden partijen

Jaarlijkse bijdrage ca. € 10.000. Gezamenlijk met groot aantal gemeenten beheer en onderhoud van de openbare verlichting en de inkoop van duurzame energie geregeld. De NOM kent een participatiepoot en • Bijdrage provincie in 2010 € 178.000. een ontwikkelingspoot, waarbij de • Fryslân bezit 0,01% van de aandelen eerste in de regel een bescheiden van de NOM. winst maakt, en de ander geld kost. Als participatiemaatschappij is de

NOM per 31-12-2009 (in €*1.000): • Groepsvermogen € 73.968. • Financiële vaste activa € 51.727 • Resultaat - € 7.450


25 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen


Programma


Bestuurswisselingen


Stichting/ samenwerkingsverband (S.H. Galema)

Eind 2009 heeft het college besloten dat voortzetting en financiële participatie na 2010 eindigt.

Economie, 8 Marrekrite recreatie en ‘De Marrekrite’ bestaat sinds 1957, en is een gemeenschappelijke regeling van de Provincie Fryslân en 21 Friese gemeen- toerisme ten, met als doel het Friese waterland recreatief zo goed mogelijk te laten functioneren, daarbij rekening houdend met de belangen van landschap en natuur. Zowel een toeristisch als economisch publiek belang: goede watersportvoorzieningen en werkgelegenheid. Vanaf de oprichting is het maken van aanlegvoorzieningen in het buitengebied en dus ook het beheer en onderhoud ervan nog steeds de hoofdactiviteit. Om die taak naar behoren uit te voeren werkt “De Marrekrite” nauw samen met provinciale en gemeentelijke diensten, maar ook met natuurbeschermingsorganisaties.

GR J.A. de Vries

Geen

Geen

Economie, 9. Ontwikkelingsmaatschappij Westergo (Harlingen) recreatie en De provincie participeert in de ontwikkelingsmaatschappij toerisme Westergo CV/BV vanwege het versterken van de Friese economie en het stimuleren van de werkgelegenheid door het realiseren van een nieuwe zeehaven te Harlingen. Het publieke belang betreft de economische structuurversterking en de daarmee gepaard gaande verbetering van de werkgelegenheid binnen de regio.

CV/BV S.H. Galema is voorzitter van de Raad van Commissarissen.

Geen

Geen

GR (J. A. de Vries)

De bestuurssamenstelling is als Geen volgt: namens de provincie: • Mevr. mr. drs. J.A. de Vries, voorzitter • Mevr. P de Graaf-van der Meer • Mevr. S. Hosman.

Verbonden Partij

van Noord - Nederland. Het publieke belang dat Fryslân met haar participatie in de NOM beoogt is het bevorderen van de concurrentiepositie van Noord-Nederland en daarbinnen van Fryslân.

7. Netwerk Friesland Deze Stichting behartigt het aantrekken en behouden van bedrijven in Fryslân. Gezamenlijke acquisitie door provincie en de kernzonegemeenten ( bundeling van werkzaamheden vergroot de kans op een goed resultaat) is in 2001 gestart. Het publieke belang dat hiermee wordt nagestreefd is het behouden en vergroten van werkgelegenheid en inkomen in Fryslân.

10. Tresoar Het doel is te zorgen voor een goed voorzieningenpatroon van historische documentatiecentra in een optimale samenwerking. Dat er een openbaar lichaam is dat de collecties en archiefbescheiden beheert, die aanwezig zijn in de rijksarchieven bewaarplaats in Fryslân, de provinciale bibliotheek en het FLMD.

Cultuur, taal en onderwijs

Namens de stichting FLMD: • Mevr. drs. J. van der Kloet.

260



Conform doelstelling. Resultaten liggen in economische verankering van bedrijven in Fryslân en de acquisitie van bedrijven naar Fryslân.

• Bijdrage provincie Fryslân vanuit budget SEB/ structuurversterking in 2010 € 75.317 ex btw. • Is gestopt per 2011

Geen eigen vermogen.

Jaarverslagen verschijnen alleen nog digitaal. Het recreatieschap functioneert naar tevredenheid.

Deelnemersbijdrage in 2010 van de provincie aan “De Marrekrite”: € 615.788.

Eigen vermogen per ultimo 2009: € 4,5 mln.

Resultaat


NOM zelf vaak afhankelijk van het presenteren van jaarcijfers van bedrijven waarin het deelneemt. De NOM maakt zelf haar resultaten bekend; dit kan pas gebeuren als de AvA de jaarstukken heeft goedgekeurd; meestal in april.

Geen

Dit is € 550.800 deelnemersbijdrage en € 64.988 bijdrage aan het baggerfonds.

• Participatie ca. € 800.000 Doelstelling is het ontwikkelen van de industriehaven van Harlingen. De • Lening € 567.225 geplande einddatum van 31-12-2011 zal naar verwachting niet worden gehaald. Vanwege de huidige marktsituatie is de streefdatum waarop alle grond is verkocht nu gepland op 31-12-2014. De exploitatie is hierop aangepast. Afspraken uit activiteitenplan 20052008 uitgevoerd volgens afspraak.

• Bijdrage in 2010 ca. € 3 mln. • Lening € 675.000

Ultimo 2009: Eigen vermogen: € 6.990.831 Vreemd vermogen: € 7.912.277

2009: Eigen vermogen: € 671.942 Vreemd Vermogen: € 675.000 Algemene reserve: € 201.391 Twee bestemmingsreserves van: € 220.617 € 113.345


26 1

Jaarverslag 2010

Verbonden Partij

FrySlân:

Programma


iepen en eiGen

Bestuurswisselingen


Namens de minister van OC&W: prof. dr. P. Winsemius • Mr. E. J. Rotshuizen • Drs. J van der Velde.

262

11. Nazorg Ouwsterhaule Milieu De provincie Fryslân heeft als partij afval gestort op de voormalige stortplaats Ouwsterhaule. Alle partijen die afval hebben geleverd, en/of de stortplaats hebben beheerd, participeren in de stichting nazorg Ouwsterhaule. De provincie participeert voor 26% in de stichting. Het publieke belang dat hermee gediend is, betreft het voorkomen van ongewenste milieueffecten van de voormalige stortplaats. Het financiële risico dat de provincie loopt is het falen van het beheerssysteem opdat er een lekkage in de afdichtingsbodem optreedt.

Stichting (ambtelijk)

Geen

Geen

12. Fonds Nazorg Stortplaatsen Milieu De betrokkenheid van de provincie vloeit voort uit de Wet Milieubeheer. Het Nazorgfonds Stortplaatsen is een ‘spaarpot’ waaruit de kosten van nazorg van relatief jonge stortplaatsen worden gedekt. Deze nazorg beoogt te voorkomen dat het publieke belang wordt geschaad door milieuvervuiling als gevolg van gebrek aan onderhoud aan en tijdig vervangen van voorzieningen van overgedragen (gesloten) stortplaatsen. Het belangrijkste financiële risico dat de provincie loopt is het falen van voorzieningen en monitoring in combinatie met bodemverontreiniging. De lang onopgemerkte bodemverontreiniging zou kunnen leiden tot schade bij derden. In verband met dit soort risico’s is een risicovoorziening in het fonds opgenomen. Deze bedraagt ultimo 2009 € 900.000. In de jaarrekening van het fonds nazorg stortplaatsen wordt vermeld dat de gewenste omvang van deze voorziening € 2 miljoen tot € 3 miljoen is. Het resterende risico bedraagt daardoor maximaal tussen de € 1,1 miljoen en € 2,1 miljoen. De kans op het ontstaan van een dergelijk omvangrijke kostenpost is op dit moment minimaal.

‘Fonds’ (bij Wet) (GS)

Geen

Geen

13. LMA (Landelijk Meldpunt Afvalstoffen) Milieu Op grond van de Wet milieubeheer is per 1 januari 2005 de meldplicht van afvalstoffen geregeld in het ‘Besluit melden bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen’. Het LMA beheert de centrale database (AMICE) voor het vastleggen van meldgegevens van bedrijven die bedrijfs- en/of gevaarlijke afvalstoffen ontvangen. In het convenant Melden bedrijfs- en gevaarlijke afvalstoffen, dat op 25 oktober 2005 in de Staatscourant is gepubliceerd, zijn de afspraken vastgelegd die gemaakt zijn tussen de Minister van VROM, de provincies en het LMA. Fryslân is één van die provincies. Het openbaar belang is dat afvalstoffen op een verantwoorde wijze worden afgevoerd/verwerkt.

Stichting (P. Adema in Raad van Toezicht)

Piet Adema

Geen

Resultaat




Resultaat lopend jaar: € 136.489

Beheer stort conform doelstelling. Onderhoud wordt bekostigd uit het jaarlijkse rendement (jaarlijks 3 à 3½ %, over enkele jaren gunstiger).

• Initiële storting ca. € 0,78 mln. (i.e. 26% van nazorgkapitaal) • 26% van onvoorziene uitgaven, indien deze zich voor zouden doen.

Nazorgkapitaal in fonds (eigen vermogen) € 3 mln.

Min: € 20.000 Max: € 500.000 Participatie 26% Kans: 1% Berekend risico: € 1.000

Resultaat 2010: circa -/- € 74.000

• Geen jaarlijkse provinciale bijdrage.

Eigen vermogen ultimo 2010: € 1,2 mln resp. 2009: € 1,2 mln Dit EV betreft 13% van het totale vermogen, het restant is vastgelegd in voorzieningen voor te voorziene verplichtingen.

Informatie van het LMA maakt het de Bijdrage in 2010 € 237.311 provincies mogelijk afvalstoffen door heel Nederland te traceren. Op deze wijze draagt het LMA bij aan een doelmatige handhaving.

Min: € 20.000 Max: € 2,125 mln Kans: 1% Berekend risico: € 11.000

Eigen vermogen circa € 4,1 mln. (80% van het totale vermogen)


26 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:


Bestuurswisselingen


14. Zonebeheer Friesland Milieu In het kader van de Wet Geluidshinder zijn door de gemeenten een groot aantal bedrijventerreinen ‘gezoneerd’. Aanvragen van bedrijven die zich daar willen vestigen (of bij wijzigingen of revisie) dienen te worden getoetst aan de geluidszone. De gemeenten hebben de uitvoering van deze taak ondergebracht bij de drie regio’s (Milieuadviesdienst, De Friese Wouden en Sneek). Het publieke belang dat hiermee wordt gediend is de kwaliteit van het Friese milieu op het onderdeel geluidshinder.

GR (P. Adema)

Piet Adema

Geen

15. BNG (Bank Nederlandse Gemeenten) Algemene De BNG is bank van en voor overheden en instellingen voor dekkingshet maatschappelijke belang. Ze beoogt met gespecialiseerde middelen financiële dienstverlening tegen zo laag mogelijke kosten bij te dragen aan maatschappelijke voorzieningen voor de burgers.

NV (S.H. Galema)

Geen

Geen

16. NWB (Nederlandse Waterschapsbank) De Nederlandse Waterschapsbank N.V. richt zich met haar diensten exclusief op de publieke sector. Zij financiert van oudsher waterschappen, maar ook gemeenten en provincies, en aan overheid gelieerde instellingen.


NV (S.H. Galema)

N.v.t.

Geen

17. Vitens NV Vitens NV is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert topkwaliteit drinkwater aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Fryslân, Gelderland, Utrecht, Overijssel. Vitens is een publiek bedrijf. De aandelen van de NV zijn direct in handen van provinciale en gemeentelijke overheden.


NV (S.H. Galema)

Verbonden Partij

Programma

18. Waddenglas Landelijk Met het project Waddenglas realiseren de provincie Fryslân, gebied de gemeente Franekeradeel en Dienst Landelijk Gebied (DLG) ten zuiden van Sexbierum een hoogwaardig glastuinbouwgebied. Het project dat in 2007 van start ging moet uiterlijk in 2015 zijn gerealiseerd. Het plan voorziet in een nieuwe locatie voor de ontwikkeling van ongeveer 200 ha glastuinbouw en sluit aan bij bestaande glastuinbouw. Het financiële risico heeft betrekking op de grondexploitatie, c.q. het tempo van gronduitgifte. De grondexploitatie wordt jaarlijks geactualiseerd, waarbij ook zogenoemde gevoeligheidsberekeningen worden gemaakt. De stuurgroep Waddenglas, met gedeputeerde Konst als voorzitter, overlegt regelmatig over de beheersing van de financiële risico’s. Vanwege de aanhoudende financiële crisis in de glastuinbouw zijn gronduitgiftes tot nu toe nog uitgebleven. Om het risico te beheersen heeft de Stuurgroep Waddenglas besloten geen grond meer aan te kopen voordat er ook grond uitgegeven is.

264

iepen en eiGen

J.H.J. Konst is voorzitter van de stuurgroep

Resultaat


N.v.t.

2010 : € 86.000


Dividenduitkering 2010: € 187.373. Waarde provincie Fryslân in eigen vermogen van de deelneming per 31-12-2009: € 3.044 mln.

Aansprakelijk vermogen ultimo 2009: € 2,25 miljard.


Dividenduitkering 2010 circa € 33.710. Waarde provincie Fryslân in het eigen vermogen van de deelneming per 31-12-2009: € 1,5 mln.

Aansprakelijk vermogen ultimo 2009: € 1.048 mln.

€ 24,9 mln (2009)

• De provincie Fryslân bezit sinds 2007 EV: € 353 mln (2009). 200 aandelen Vitens (0,004%) EV 21% van totaal vermogen. • Uitbreiding van het aandelenpakket wordt overwogen. • Dividienduitkering 2009 € 570,-

€ 2,4 mln. (voorgefinancierd voor aankoop gronden)



p.m.


26 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

Programma


19. Regionaal College Waddengebied Ontwikkeling waddengebied in de richting van de provinciale beleidskaders.

Ruimte en Wonen

J.A. Jorritsma is voorzitter

20. voorzitterschap Regiocommissie Waddenfonds Doel van het Waddenfonds is het subsidiëren van niet reguliere investeringen op het gebied van: A. Versterken natuur- en landschapswaarden, B. Wegnemen externe bedreigingen natuurlijke rijkdom, C. Duurzame e conomische ontwikkeling, dan wel duurzame energiehuishouding, D. Ontwikkelen duurzame kennishuishouding.


Minister VROM is initiatiefnemer (C. SchokkerStrampel is voorzitter)

Verbonden Partij

iepen en eiGen

Bestuurswisselingen

GR: Gemeenschappelijk Regeling CV: Commanditaire Vennootschap

3. Overzicht van Convenanten In dit onderdeel zijn de convenanten die de provincie heeft gesloten met andere partijen opgenomen. Daarbij is een onderscheid gemaakt tussen convenanten met een groot belang en een klein belang. Het onderscheid tussen groot en klein heeft vooral betrekking op: • het financiële belang (groter/ kleiner dan € 100.000); • het aantal (overheids)partijen en de looptijd van het convenant; • de eventuele risico’s voor de provincie; • de politieke gevoeligheid. Zoals aangegeven wordt kunnen convenanten risico’s met zich meebrengen. Gelet op de getroffen beheersmaatregelen worden deze risico’s als nihil aangemerkt. Convenanten met groot belang Convenant grootscheepsvaarwater Dit convenant beschrijft: • het zorgdragen voor een vlot en veilig gebruik van de provinciale vaarwegen door zowel beroeps- als pleziervaart; • het zorgdragen voor een afname van schadevaringen aan eigendommen zoals bruggen, steigers en geleidewerken;

266


Resultaat




Geen

Geen

Jaarlijkse bijdrage € 40.600

• het zorgdragen voor verbetering van de mogelijkheden voor vervoer over water (vaarweg Lemmer-Delfzijl) en vergroten van de vaarmogelijkheden voor de recreatievaart; • het zorgdragen voor in stand houden van de oevers ten behoeve van de scheepvaart en ook ter bescherming van het achterland en naastgelegen wegen en bebouwing. • het convenant heeft betrekking op een traject van 77 km (Prinses-Margrietkanaal en Van Harinxmakanaal), het deel waarvoor rijksmiddelen worden gekregen. Momenteel wordt overleg met het Rijk gevoerd over het vernieuwen van dit convenant. Convenant iepenbeheer De stichting Iepenwacht Fryslân is in het leven geroepen om het Friese iepenbestand door een gezamenlijke aanpak op peil te houden. Op 15 juli 2005 hebben 25 Friese gemeenten en vier terreinbeherende organisaties het convenant duurzaam Iepenbeheer ondertekend. Met deze ondertekening wordt een samenwerking aangegaan voor een periode van 15 jaar. Convenant Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) Convenant voor het behoud van eenduidig, hoogwaardig openbaar vervoer. Sinds er geen landelijke productformule meer is, dreigt er verwatering van het begrip hoogwaardig. De in het convenant vastgelegde eisen vormen de basis voor deze aanbesteding. Samenwerkingsagenda’s verkeer en vervoer gemeenten Deze samenwerkingsagenda’s beogen de samenwerking voor betrokken partijen inzake verkeer en vervoer transparant en duidelijk te maken. Er wordt gewerkt aan de integratie van de gebiedsgerichte aanpak (GGA) en de samenwerkingsagenda’s in streekagenda’s.


26 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Gebiedsagenda Noord Nederland (voorheen Samenwerkingsagenda met Rijk) Deze gebiedsagenda is opgesteld in samenwerking tussen SNN en de ministeries van V&W en VROM. Tweemaal per jaar vindt aan de hand van deze gebiedsagenda een Bestuurlijk overleg plaats. Afgesproken is dat de samenwerkingsagenda in 2009 zal overgaan in een Gebiedsagenda waarin ook verstedelijkingsafspraken zijn opgenomen. Convenant A7-zone, Landstad Fryslân Samenwerking tussen de provincie Fryslân en de gemeenten Opsterland, Heerenveen, Skasterlân, Smallingerland en Sneek. Voor de financiering van de diverse gezamenlijke projecten is een Projectenfonds A7 opgericht, waaraan partijen een bijdrage leveren. Daarnaast heeft de provincie Fryslân convenantmiddelen beschikbaar gesteld voor de uitwerking van het convenant. Convenant Westergozone Dit convenant betreft het versterken van de Westergozone, het gebied tussen Leeuwarden tot en met Harlingen. De samenwerking is aangegaan voor de periode tot 2013. De deelnemende partijen zijn naast de provincie, de gemeente Harlingen, gemeente Franekeradeel, gemeente Menaldumadeel en gemeente Leeuwarden. Stadsconvenant Leeuwarden Het stadsconvenant Leeuwarden legt afspraken vast tussen de provincie en de hoofdstad Leeuwarden voor de periode 2000 -2010. Het is een belangrijk instrument om sturing en uitvoering te geven aan de versterking van de economische, ruimtelijke en sociale structuur van Leeuwarden. De samenwerking wordt voortgezet in de vorm van de Samenwerkingsagenda gemeente Leeuwarden – provincie Fryslân 2011-2021. Samenwerkingsovereenkomst (SOK) Dit zijn grote convenanten tussen gemeenten/provincie en private partijen. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen de provincie, Waterschap en gemeenten op het gebied van Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO), voor het regelen van de omgevingsvergunning (een geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu). Regio Specifiek Pakket Op 23 juni 2008 is het convenant Regio Specifiek Pakket (RSP) tussen het Rijk en de noordelijke provincies gesloten. Met deze afspraak over het RSP staat de provincie Fryslân voor een omvangrijk en ambitieus investeringsprogramma, dat moet leiden tot een wezenlijke verbetering van de bereikbaarheid en tot een impuls voor de economische ontwikkeling. Gezien de omvang van het pakket is de uitvoeringsperiode beperkt. Het totale pakket moet zijn gerealiseerd in de periode tot 2020.

Overeenkomst Programma Bereikbaarheid Leeuwarden Dit betreft een overeenkomst met de gemeente Leeuwarden voor een integraal programma van maatregelen ter bevordering van de bereikbaarheid van Leeuwarden. Convenanten over rijkswegen - Realisatie overeenkomst Tracébesluit Rijksweg 31 Leeuwarden Dit betreft een realisatieovereenkomst met het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de gemeente Leeuwarden voor de aanleg van de Haak om Leeuwarden. Provincie voert risicodragend het noordelijke deel uit en het ministerie het zuidelijke deel.

268

- Samenwerkingsovereenkomst bestuurlijke afspraak inzake knooppunt Joure Dit betreft een overeenkomst met het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de gemeente Skarsterlân voor planstudiefase van het project en het taakstellend budget. Na de planstudiefase wordt een realisatie overeenkomst opgesteld. - Bestuursovereenkomst ombouw N31 Traverse Harlingen Dit betreft een overeenkomst met het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de gemeente Harlingen voor planstudiefase van het project en het taakstellend budget. Na de planstudiefase wordt een realisatie overeenkomst opgesteld. Convenanten met klein belang Convenant Regionaal Overlegorgaan Consumenten Openbaar Vervoer (ROCOV) Met het ROCOV en de vervoerders heeft onze provincie een convenant afgesloten over de wijze van consumenteninspraak over het openbaar vervoer. ARBO – convenant Tripartiete overeenkomst op bedrijfstakniveau tussen werkgeververtegenwoordiging, werknemersvertegenwoordigers en de overheid over het verminderen van arbeidsrisico’s en het terugdringen van het ziekteverzuim en de WAO-instroom in de branche sociale werkvoorziening. Convenant Friese Taal en Cultuur Convenant waarin het provinciale beleid op het gebied van de Friese taal en cultuur voor de komende jaren op hoofdlijnen is beschreven. Rijkscultuur Convenant Convenant waarin het provinciale beleid op gebied van (jeugd)zorg, kunst en cultuur, maatschappelijke ontwikkeling (welzijn) en integratie voor de komende jaren op hoofdlijnen is samengebracht. Convenant Fries Jeugd en alcoholbeleid Een convenant (zowel regionaal als gemeentelijk) gericht op het ontmoedigen van het alcoholgebruik door jongeren onder de 16 jaar en het bevorderen van verantwoord alcoholgebruik onder inwoners tot 24 jaar in Fryslân. Convenant wadlopen Het doel van het convenant is regels te stellen ten behoeve van de veiligheid van het wadlopen. Convenant/Gemeenschappelijke regeling archeologisch depot Nuis Convenant voor het vergroten van de belangstelling voor en het gebruik van de archeologische collectie (in relatie met kennis over geschiedenis in het algemeen). Convenant Landelijke tariefkaart/chipkaart Dit convenant is het resultaat van een samenwerking tussen onder meer de OV-bedrijven, decentrale overheden en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het convenant heeft betrekking op de invoering van de landelijke chipkaart als vervanger van de strippenkaart.


26 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

4.6 paragraaf 6 – Grondbeleid 1. inleiding De paragraaf grondbeleid geeft de visie op het grondbeleid van de provincie in relatie tot de wijze waarop wordt getracht de doelstellingen, zoals opgenomen in het Programmaplan, te realiseren. Via grondbeleid kan een nadere invulling aan de uitvoering van beleidsvoornemens worden gegeven. Transparantie in het beleid is daarbij van belang vanwege de potentiële risico’s bij grondaankopen. Onder grondbeleid wordt in dit verband verstaan: het anticiperend, dan wel taakgebonden aankopen van grond voor: • de realisatie van natuur; • landbouwkundige structuurverbetering; • wegenaanleg; • waterwerken; • bedrijventerreinen; • baggerdepots en dergelijke. Wat betreft het verband tussen het grondbeleid en - de doelstellingen van - de beleidsprogramma’s (het programmaplan), geldt dat deze verbanden bestaan met de beleidsprogramma’s 2. Verkeer en Vervoer, 3. Milieu, 5. Landelijk Gebied en 9. Ruimte en wonen. Er wordt gewerkt aan een nieuwe nota grondbeleid. Deze nota zal u voor de zomer 2011 worden aangeboden.

2. Het grondbeleid van de provincie tot nu toe De provincie voert veelal, in tegenstelling tot gemeenten, een passief ofwel een taakgebonden grondbeleid. Gronden worden pas aangekocht zodra de desbetreffende projecten zich in de fase van het ‘definitief ontwerp’ bevinden. Op deze wijze worden de financiële risico’s geminimaliseerd. De verwervingskosten van gronden maken deel uit van de investeringen en worden geactiveerd (op de balans geplaatst) en worden afgeschreven conform de daarvoor geldende afschrijvingstermijnen. Wat de infrastructuur betreft wordt nog gewezen op de ‘’Centrale As’’. Daarbij gaan de mogelijke aankopen verder dan de gronden te verwerven voor de weg zelf. Ook voor de nieuwe infrastructuurprojecten N-381 en Haak om Leeuwarden wordt via een gebiedsgerichte aanpak gewerkt. Behalve infrastructuur gaat het om milieuprojecten, gekoppeld aan afval, bodemsanering en baggeropslag, glastuinbouw en ‘groene’ taken (landinrichting, natuurontwikkeling en recreatie). Grondbeleid wordt ook uitgevoerd om de doelstellingen voor het landelijk gebied te realiseren. Al in een vroeg stadium van de projecten wordt ingezet op grondverwerving voor het realiseren van de beoogde beleidsdoelen. In sommige gevallen wordt, binnen de beleidskaders, op anticiperende wijze grond gekocht nog voordat er sprake is van een afgewogen plan voor het gebied. Anticiperend wil zeggen, dat de grondaankoop naar verwachting binnen een periode van vijf jaar tot doelrealisatie leidt.

270

3. nadere oriëntatie op het provinciaal grondbeleid In het Koersdocument/Coalitieakkoord 2007-2011 is de intentie neergelegd een anticiperend grondbeleid te voeren. Diverse ontwikkelingen geven daartoe aanleiding. De decentralisatie van taken op het gebied van de inrichting van het landelijk gebied in de vorm van Investeringsbudget Landelijk Gebied en de Wet Inrichting Landelijk gebied. Het nieuwe ruimtelijke ordeningsbeleid van het Rijk (Nota Ruimte, nieuwe wet RO) en onze provincie (Streekplan Fryslân 2007) met een grotere nadruk van ontwikkelingsgericht werken onder provinciale regie. In de Notitie ‘Nei Provinsjaal Grûnbelied’, die u in oktober 2007 heeft vastgesteld, hebben wij vastgelegd hoe wij omgaan met onze grondaankopen. Ook hebben wij beleid voor het voeren van anticiperend grondbeleid geformuleerd, alsmede de financiering daarvan. In vervolg hierop hebben Provinciale Staten in april 2009 ingestemd met het instellen van een Investeringskrediet Grondaankopen (IKG) voor de grondaankopen voor het pMJP. De kern hiervan is om investeringen voor grondaankopen middels een apart investeringskrediet te laten verlopen dat van voldoende omvang is. De in 2007 beschikbaar gestelde middelen voor anticiperende grondaankopen zijn ondergebracht bij het krediet. Ook is besloten om een risicovoorziening in te stellen van 20% ten laste van de exploitatie (ILG, FYLG of het betreffende project). In het IKG zijn vier categorieën grondaankopen opgenomen, die elk een bepaalde mate van risico lopen: Landbouw en EHS binnen gebiedsontwikkeling. Deze gronden worden aangekocht zonder dat van te voren exact duidelijk is voor welk doel ze zullen worden aangewend. Bij deze aankopen is sprake van een risico van waardedaling. Ook kan het in beperkte mate voorkomen dat aangekochte grond uiteindelijk toch niet ingezet kan worden om tot doelbereiking te komen. Er is een theoretisch risico dat de provincie na afloop van de ILG-periode (na 2013) blijft zitten met grondposities als het ILG niet wordt voortgezet en het ministerie niet bereid is de grondposities van de provincie over te nemen. In dat geval zou de provincie overblijvende gronden moeten verkopen. In het kader van de Midtermreview (MTR) zou dit punt worden besproken met het ministerie. Nu blijkt dat de minister de taken in het landelijk gebied geheel wil decentraliseren. Hierdoor vervalt dit risico. De provincie is en blijft (economisch) eigenaar van de grond en kan deze naar goeddunken inzetten voor gebiedsontwikkeling of verkopen. Als gevolg van de brief van Staatssecretaris Bleker zijn de grondaankopen in het kader van het IKG, stilgelegd. Lopende aankopen worden nog wel afgehandeld. EHS: wanneer de aangekochte gronden na inrichting doorgeleverd worden aan een terreinbeherende organisatie, gebeurt dit tegen historische kostprijs. Bij doorlevering aan een particulier vindt de verkoop plaats tegen taxatiewaarde. Hierbij is dus een beperkt risico op waardedaling. Verder geldt hier ook het risico dat de provincie na afloop van de ILG-periode (na 2013) blijft zitten met grondposities als het ILG niet wordt voortgezet en het ministerie niet bereid is de grondposities van de provincie over te nemen (zie bij Landbouw en EHS binnen gebiedsontwikkeling); Kavelruil: Hierbij is een beperkt risico op waardedaling, omdat de gronden pas worden aangekocht op moment dat er een ruilplan is. Verder geldt hier ook het risico dat de provincie na afloop van de ILG-periode (na 2013) blijft zitten met grondposities als het ILG niet wordt voortgezet en het ministerie niet bereid is de grondposities van de provincie over te nemen (zie bij Landbouw en EHS binnen gebiedsontwikkeling); Anticiperende grondaankopen. Eventuele risico’s op waardedaling komen ten laste van de betrokken projecten (bijvoorbeeld op het gebied van infrastructuur). In 2010 heeft een intern verkennend onderzoek plaatsgevonden naar het Provinciale grondbeleid. De hieruit voortvloeiende aanbevelingen zijn betrokken bij de door het college overgenomen motie (Statenvergadering van

paragraaf 6 - Grondbeleid

27 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

26 mei 2010) waarin wordt verzocht om een nota Grondbeleid. Wij zijn voornemens voor de zomer van 2011 een nieuwe nota grondbeleid aan u voor te leggen. Ook in 2012 zullen diverse anticiperende grondaankopen worden gedaan voor infrastructurele werken, natuur en energie.

4. de grondvoorraad van de provincie Naast de ondergronden van de gebouwen, wegen en vaarwegen met overhoeken, oeverstroken, kades en dergelijke is de provincie eigenaresse van ca 20 ‘slapende’ en ‘in gebruik zijnde’ gronddepots (in totaal ca 175 hectare). Bij vraag naar grond kunnen de slapende depots weer worden leeggehaald en eventueel aangevuld. De provincie heeft de eigendom van ongeveer 24,7 hectare grond aan de Follegasloot waarvoor de vergunningsprocedure voor aanleg van het gronddepot nog moet worden gestart. Voorts is de provincie in het bezit van ongeveer 19 hectare (gras)land. Deze gronden zijn niet te verkopen omdat zij behoren tot provinciale infrastructurele projecten of zijn daar zodanig mee verweven dat verkoop niet gewenst is. Het betreft hier voornamelijk oeverstroken, kades, dijken en overhoeken. Van de totale lengte van provinciale oevers, kades, kanaaldijken, overhoeken, gronddepots en weilanden is ongeveer 205 hectare in gebruik gegeven aan derden. Hierin is ook het verhuurde water opgenomen. De totale opbrengst bedraagt ongeveer € 52.000 per jaar. Het betreft veelal een goedkope vorm van onderhoud; de percelen leveren weinig op, maar er zijn nagenoeg ook geen kosten. Eind 2009 is de overname van de Friese meren gerealiseerd. De totale overgenomen oppervlakte van de Friese Meren bedraagt ongeveer 9.300 ha, overwegend water. Een klein deel van de oppervlakte bestaat uit land, dat voor het grootste deel bestaat uit oever en boezemland. De beheerlasten van de Friese meren worden gedekt door de baten uit overgedragen overeenkomsten betreffende gebruik en verhuur. In 2010 is begonnen met het integreren van de Friese Meren in het eigendomsbeheer van de Provincie. Dit is een moeizaam, arbeidsintensief proces omdat veel overgenomen contracten van Domeinen onduidelijk of onvolledig zijn. In 2011 wordt de integratie afgerond.

voorraad infrastructuur gronddepots provincie infrastructurele projecten Friese meren Gebiedsontwikkeling project Centrale As N-381 Haak om Leeuwarden/ gebiedsontwikkeling N.Stroomland

Grootte (ha.)

Bruto investeringswaarde (x mln €)

200 200 9.300

302 190 210

32,5 14,5 15,8

5. dienst landelijk Gebied/Bureau Beheer landbouwgronden De Dienst Landelijk Gebied (DLG) is een agentschap van het ministerie van LNV. Binnen landinrichtingsprojecten worden door DLG gronden verworden voor diverse doelstellingen. Naast gronden voor nieuwe natuur betreft het

272

grond voor landschapselementen, bedrijfsvergroting, te verplaatsen bedrijven, recreatieve voorzieningen en extra (ruil)grond om herverkaveling mogelijk te maken. De financiering voor aankopen vindt plaats uit Rijks- en provinciale middelen, overigens beide onder provinciale regie sinds de invoering van de Wet Inrichting Landelijk Gebied / Investeringsbudget Landelijk Gebied. Onze aansturing vindt plaats via de jaarlijkse prestatieovereenkomst. In de bestuursakkoorden tussen Rijk en provincies is afgesproken dat de DLG in het kader van het Investeringsbudget Landelijk Gebied gronden verwerft voor de afgesproken doelen in het landelijk gebied en. DLG opereert in aankoopgebieden met een vooraf door ons vastgesteld aankoopstrategieplan. De DLG is betrokken bij diverse provinciale projecten, zoals bij de ontwikkeling van de glastuinbouw, bij de aankoop van gronden voor de Centrale As, de ontwikkeling van Ecologische Hoofdstructuur en bij diverse landinrichtingsprojecten. De eigen grondvoorraad van het Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) in Fryslân bedraagt in 2010 nog ongeveer 1.500 ha. Dit betreft hoofdzakelijk gronden die als doelstelling ‘natuur’ hebben, en die voortkomen uit Rijks/LNV middelen. De grondvoorraad BBL zal in de komende jaren naar verwachting snel worden afgebouwd. Hieronder worden de aan- en verkopen in het kader van het Investeringskrediet Grond (IKG) weergegeven per 31 december 2010. Uw Staten hebben in 2009 besloten het IKG incidenteel met € 8 miljoen te verhogen tot € 64,5 miljoen om grondaankopen mogelijk te maken voor het project N381, vooruitlopend op het realisatiebesluit van PS voor dit project. Dit realisatiebesluit hebben uw Staten in 2010 genomen. In het bijbehprende uitvoeringskrediet is rekening gehouden met grondaankopen. Dit betekent dat het IKG weer afgeraamd kan worden met € 8 miljoen tot € 56,5 miljoen. Daarom zal in de 1e Bestuursrapportage 2011 aan PS worden voorgesteld het IKG af te ramen met € 8 miljoen. De gerealiseerde uitgaven m.b.t. het project N381, waaronder uitgaven voor grondaankopen, zijn ten laste van het uitvoeringskrediet gebracht en conform in de jaarrekening 2010 verantwoord.

paragraaf 6 - Grondbeleid

27 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Peildatum 31-12-2010 Gem. jaarlijkse voorraad ha. Conform PS besluit 22-04-2009 landbouw + eHS binnen gebiedsontwikkeling Aankoop Verkoop

eHS Aankoop

274

639

€ 26,4 mln. € 3,9 mln. € 0,26 mln. € 0 mln.


€ 8,8 mln. € 0,43 mln. € 4,8 mln. € 0,43 mln.


€ 3,79 mln. € 0,50 mln. € 1,99 mln. € 0,50 mln.


Grond incl. gebouwen Grond

630

400

428 269

400

159

100

106 58

100

48

300

146

€ 5,5 mln.

8 138 975

€ 0,2 mln.

300 1.400

Verkoop totaal

Onderdeel

600

Verkoop

anticiperend Aankoop

Bedrag

9

Verkoop

Kavelruil Aankoop

Aantal ha. Aankoop/verkoop

4.7 paragraaf 7 - Bedrijfsvoering 1. inleiding Algemeen In onze nota Bedrijfsvoering Lytser en Better is aangegeven hoe de provinciale organisatie in de periode 20072010 wil werken. Deze periode markeert de overgang via de Tijdelijke Huisvesting naar de Nieuwbouw en uw opdracht om vanaf 2010 jaarlijks € 10 miljoen op de bedrijfsvoering te bezuinigen. De periode van de overgang via Tijdelijke Huisvesting naar de Nieuwbouw is verlengd en loopt van 2007 tot begin 2012. Bovendien ontwikkelen provinciale taken zich in samenhang met de maatschappelijke omgeving van waaruit het provinciale bestuur opereert. Deze paragraaf beschrijft hoe in 2010 inhoud is gegeven aan Lytser en Better, en hoe de provinciale organisatie omgegaan is met ontwikkelingen. Dit is toegelicht in onderstaande thema’s. In 2010 is extra ingezet op duurzame bedrijfsvoering en samenwerking met ander provincies. Hierna wordt dit toegelicht. Volledig duurzame bedrijfsvoering Provinciale Staten stelden in april 2009 de koepelnota Fryslân duurzaam vast. Er is in 2010 een inventarisatie gemaakt van alle lopende (duurzaamheids)initiatieven, alle bekende vormen van duurzaamheidsmeters zijn in beeld gebracht, er is een duurzaamheidsmeting van de provinciale organisatie verricht en de organisatie is (vrijwel) klimaatneutraal gemaakt. Naast al deze initiatieven bleek er ook behoefte om alle krachten en kennis van de medewerkers concreet te bundelen. Daartoe is een duurzaamheids(aanjaag)netwerk in het leven geroepen waarin ongeveer 20 medewerkers participeren, die op verschillende plekken in de organisatie werken aan duurzaamheid en dit als een olievlek in de organisatie verspreiden. De werkwijze die daarbij wordt gehanteerd is die van een onderstroom in de organisatie die steeds verder aangroeit zodat duurzaamheid uiteindelijk een vanzelfsprekende zaak wordt. Als dat doel is bereikt kan het netwerk als herkenbare eenheid worden opgeheven. Het duurzaamheids(aanjaag)netwerk draagt hiermee ook bij aan onze invulling van een volledig duurzame bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld met betrekking tot de realisatie van het nieuwe provinciehuis wordt duurzaamheid en duurzaam inkopen iedere dag concreet gemaakt. Een ander voorbeeld is het provinciale wagenpark. Het grootste deel rijdt inmiddels op een niet fossiele brandstof. En ook als het om duurzaam P&O beleid gaat, zijn in 2010 diverse maatregelen doorgevoerd. Bijvoorbeeld door het woon-werkverkeer en de dienstreizen van de medewerkers van de provincie te verduurzamen. Met name het gebruik van openbaar vervoer, de fiets en “groene” auto’s is nadrukkelijk gestimuleerd en een daadwerkelijke gedragsverandering is gerealiseerd. Daarnaast is duurzaamheid een belangrijke doelstelling in vormgeving van personeelsmanagement, organisatieontwikkeling (zowel op het niveau van het individu, teams en de organisatie als geheel), arbeidsomstandigheden, vitaliteit van medewerkers (verzuimbeleid), en primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Samenwerking andere provincies In 2010 is bekeken of er mogelijkheden zijn om in noordelijk verband (Drenthe, Fryslân, Groningen) samen te werken. Naast het aanbod aan het Rijk om groene en blauwe diensten over te nemen is in eerste instantie gekeken naar mogelijkheden op het gebied van de bedrijfsvoering. Gekeken is naar de volgende onderdelen:

paragraaf 7 - Bedrijfsvoering

27 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

• Inkoop • Repro • Administraties • Specialistische kennis • Geo/gis • Ingenieursdiensten Deze onderdelen zijn gekozen omdat er al eerste vormen van samenwerking waren of omdat ze kansrijk werden geacht. In eerste instantie zijn zogenaamde globale businesscases gemaakt. In oktober is dit proces afgerond. In grote lijnen kwam daaruit naar voren dat intensievere samenwerking niet alleen mogelijk is, maar ook kansen biedt. Vervolgens is ook gekeken of dit proces op bestuurlijk niveau bekrachtigd kon worden. De uitkomsten van de globale businesscases hebben hiervoor als input gediend. In januari 2011 is een intentieverklaring tussen de drie besturen ondertekend om een vervolgonderzoek naar intensievere samenwerking in te stellen. Dit onderzoek richt zich dan op de eerder genoemde onderwerpen, waarbij administraties, zijn opgesplitst in personeels- en salarisadministraties en financiële administratie.

2. Organisatieontwikkelingen 2.1 Organisatieontwikkeling doelen/gewenste resultaten Het doel is met een betere communicatie met de buitenwereld door de invoering van het concept “Kooperaasje Fryslân”. De bedoeling is om dit te realiseren door een dynamische omgeving te creëren met bijbehorende communicatie. Hiervoor willen wij klantenpanels oprichten, werken aan een mission statement en de organisatie hiervoor aanpassen. rapportage Klantenpanels: In 2010 is de doelstelling niet helemaal gehaald in die zin dat het van belang is dat de organisatie uiteindelijk in overleg met de OR kiest voor één monitoringsinstrument om organisatie-en cultuuraspecten maar ook arbeidsomstandigheden te meten. Nu is er nog sprake van 3 instrumenten: de verandermonitor, het medewerkerbelevingsonderzoek en het Medewerker Tevredenheidsonderzoek. Er is een verandermonitor opgezet en de OR heeft een medewerkersbelevingsonderzoek gehouden. Daarnaast is er het instrument Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO) (een IPO-instrument). Doel is toe te werken naar een structurele monitoring en daarvoor het MTO te gebruiken. Mobiliteit en personeelsplanning: In 2010 is een start gemaakt met beleidsontwikkeling. Naar verwachting kunnen in 2011 flinke verbeterslagen worden gemaakt. Daarmee zijn deze producten niet uitontwikkeld omdat deze instrumenten bij uitstek moeten aansluiten bij bijv. de organisatie-ontwikkeling, uitstroom, bezuinigingen en externe factoren als de arbeidsmarktsituatie. Het mobiliteitsbeleid is in ontwikkeling en nagenoeg afgerond. Daaraan gelinkt wordt gewerkt aan invoering van strategische personeelsplanning, te beginnen met de afdelingsplannen 2011, waarvan dit nadrukkelijk deel

276

uitmaakt. In 2010 is met name energie gestoken in het op orde krijgen en beheersen van de formatie-bezetting en de inhuur derden. Sociaal Statuut: Met de vakorganisaties zijn afspraken gemaakt hoe om te gaan met de effecten van de bezuinigingen op personeelsformatie. In relatie tot de afgegeven werkgarantie voor het personeel tot 1-1-2013 zijn werkafspraken met de vakorganisaties gemaakt over de herplaatsingsmogelijkheden voor het eventuele boventallige personeel als gevolg van de bezuinigingsronde 2011. Vooruitlopend op de aflopende werkgarantie zal eind 2011 een nieuw Sociaal Statuut worden ontwikkeld.

2.2 integriteit doelen/gewenste resultaten We willen een integere organisatie waarbij de bestuurders, management en de medewerkers van onze organisatie gedragen zich onder alle omstandigheden integer en zijn zich bewust van de impact van hun handelen. Dit doel willen we realiseren door een integrale actiegerichte aanpak met het organiseren van een training rond het onderwerp vertrouwen en integriteit en het uitvoeren van een belevingsonderzoek naar integriteit rapportage Het doel – een integrale actiegerichte aanpak van integriteit – is niet gehaald. Er is in 2010 een beleidsplan integriteit ontwikkeld. Omwille van een andere prioriteitstelling bij de directie is de vertaling naar een actieplan en uitvoering opgeschort. Voor 2011 staat een aantal acties op de rol m.b.t. cultuuraspecten (waaronder trainingen en workshops) en handhaving (o.a. vertrouwenspersonen).

3. informatievoorziening 3.1 realisatie informatiebeleid doelen/gewenste resultaten Een sterkere elektronische dienstverlening en dat door gebruik te maken van informatie en communicatietechnologie klantgericht, transparant en resultaatgericht gewerkt kan worden en uitvoering informatiebeleid in het nieuwe Provinciehuis. Dit doel gaan we in de komende jaren realiseren door een programmatische aanpak verwoordt in het programmaplan ‘Uitvoeringsprogramma Informatiebeleidsplan’ (“Naar het Nieuwe Provinciehuis) .Het 1ste richtpunt is 1 januari 2012. rapportage Er is een sterkere elektronische dienstverlening gerealiseerd: IT Infrastructuur aansluiten op Overheids Service Bus (OSB / DigiPort). Proof of Concept om architectuur te toetsen en implementatie van ontstingsmechanisma. De IT infrastructuur is succesvol ingericht om diensten van de e-overheid, zoals GBA, e-formulieren e.d. te kunnen gaan afnemen. Zodra er vanuit de functionele afdelingen behoefte aan bestaat, zullen de diensten intern beschikbaar kunnen worden gesteld.


27 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

De eerste fase van het zaakgericht werken is geïmplementeerd, waardoor het fundament er staat om in 2011 het oude Document Management Systeem (DMS) te kunnen uitfaseren en dus aan te kunnen sluiten met onze ketenpartners om zaakgericht te gaan samenwerken Ten aanzien van het informatiebeleid nieuwe Provinciehuis is er gestart met realisatie “Naar het Nieuwe Provinciehuis”, waaronder flexiblele werkplekken. Daarnaast is een programmaplan geschreven met medewerking van Atos Origin. Het programma “Naar het Nieuwe Provinciehuis” is eind augustus vastgesteld.De geplande start zal medio maart 2011 zijn. Binnen dit programma zijn enerzijds projecten gedefinieerd die de productiviteit zal verhogen in het nieuwe provinciehuis en anderzijds het verder uitbouwen van een flexibele IT-architectuur, om kosteneffectief de gebruikersorganisatie te kunnen blijven bedienen. Voorbereidingen zijn getroffen om de verhuizing in 2011 te laten plaatsvinden. Virtualisatie van het server park is in gang gezet, selectie trajecten van complexe IT systemen zijn voorbereid en de Service Oriented Architectuur ten behoeve van het generiek ontsluiten van informatie is verder uitgebouwd. 3.2 Communicatie doelen/gewenste resultaten Communicatie levert een bijdrage aan het realiseren van de missie van de provincie Fryslân door het soepel laten verlopen van de interne en externe communicatie. De provincie Fryslân doet haar werk niet alleen voor maar juist met de Friese samenleving. De provincie wil daarbij de zichtbaarheid en de toegankelijkheid van de provinciale organisatie vergroten en de medewerkers communicatiever maken. We gaan dit doen door de zichtbaarheid, de toegankelijkheid en communicatiesensiviteit te vergroten. rapportage De interne communicatie richtte zich in 2010 vooral op een zorgvuldige communicatie rond de organisatieontwikkeling. Door onder andere veranderworkshops aan te bieden is aandacht besteed aan het effect van veranderingen op medewerkers. Bij zowel de interne communicatie als de communicatie met de omgeving speelt digitale communicatie een steeds grotere rol. Aansluiten bij het communicatiegedrag van de wereld om ons heen is een voorwaarde om als overheid toegankelijk en zichtbaar te zijn. In 2010 is daarom sterk ingezet op webcommunicatie en social media. Zichtbaarheid In 2010 is de basis gelegd voor het regiomarketingtraject Fan Fryslân. Doel is een effectievere regiopromotie. Er is een uitvoeringsplan gemaakt en een partnernetwerk opgezet. In 2011 start een aantal concrete marketingactiviteiten. In 2010 heeft de afdeling Communicatie huisstijlformats ontwikkeld voor rapporten, presentaties en bouwborden. Resultaat is een meer eenduidige uitstraling van de communicatie-uitingen van de provincie. Daarnaast stuurt de afdeling Communicatie sterk op het gebruik van digitale communicatiemiddelen, om zichtbaar te zijn op internet en drukwerkkosten te besparen. Toegankelijkheid en vergroten communicatiesensitiviteit Om het communicatieve vermogen van de organisatie te versterken heeft de afdeling Communicatie een traject opgezet gericht op omgevingsbewust werken: Faktor K (Kommunikaasje), naar analogie van het landelijke ‘Factor C’. Alle ministeries en een flink aantal gemeenten en provincies nemen hieraan deel. In 2010 hebben 120 mede-

278

werkers trainingen omgevingsbewust werken / klantgericht schrijven gevolgd. Aan het traject zijn effectmetingen en evaluaties gekoppeld om de resultaten scherp in beeld te krijgen. Op basis hiervan gaan de afdelingen P&O en Communicatie het traject in 2011 verder vormgeven. In maart 2010 ging de vernieuwde website online: een betere zoekstructuur, Friese uitstraling en helder taalgebruik.

4. planning en beheersing 4.1. implementatie van de nieuwe financiële functie doelen/gewenste resultaten Het Bestuur en management optimaal te voorzien toepasbare betrouwbare (financiële) managementinformatie en haar ondersteunen bij de resultaatgerichte beheersing. Beoordelen en verbeteren van de interne beheersing van de organisatie. In 2010 ligt de nadruk op het implementeren van Basis op orde, Bestuur en Managers centraal en op de informatievoorziening. rapportage Het doel om bestuur en management te voorzien van toepasbare managementinformatie en haar te ondersteunen bij een resultaatgerichte beheersing is nog niet behaald. Er worden stapsgewijs verbeteringen gerealiseerd in een eenvoudigere administratie en beleid. 2011 zal in het teken staan van het maken van grotere stappen. Basis op orde Het traject van Digitalisering facturen is gerealiseerd in 2010 en het stroomlijnen van werkprocessen is in gang gezet. Trajecten die wel ingezet zijn in 2010 maar nog niet concreet afgerond zijn de projectenmodule en het subisidievolgsysteem. Bestuur en management centraal P&C is een continue ontwikkeling. In 2010 zijn er naast evaluaties met het bestuur, stapsgewijs veranderingen in de p&c instrumenten doorgevoerd. Zo is ook het traject managementcontrol opgepakt , echter dit traject vraagt een vervolg in 2011. 2011 t/m 2015 zullen in het teken staan van meer grotere stappen. Informatievoorziening: 2010 heeft vooral in het teken gestaan van de organisatieveranderingen en heeft geleid tot veel maatwerk. De informatievoorziening vraagt een structurele inregeling. Dit traject wordt in 2011 ingezet. De afdeling Concerncontrol heeft in 2010 op basis van geplande en ongeplande onderzoeken en op basis van gevraagde en ongevraagde adviezen geadviseerd over de (risico)beheersing ten aanzien van doelen (doeltreffendheid), middelen (doelmatigheid), rechtmatigheid. 4.2. Onafhankelijke onderzoeken en advisering doelen/gewenste resultaten Vanuit een onafhankelijke positie richt de afdeling Concerncontrol zich op het beoordelen en verbeteren van de interne beheersing van de organisatie. Hiertoe verricht de afdeling een tweetal activiteiten, te weten onderzoek en advisering, zowel proactief als reactief, op het gebied van beleidsvoering en bedrijfsvoering. De begrippen die hierbij centraal staan zijn doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid.


27 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

rapportage De afdeling Concerncontrol heeft in 2010 op basis van geplande en ongeplande onderzoeken en op basis van gevraagde en ongevraagde adviezen geadviseerd over de (risico)beheersing ten aanzien van doelen (doeltreffendheid), middelen (doelmatigheid) en rechtmatigheid.

5. Centrale inkoop doelen/gewenste resultaten Verbeteren van organisatiebrede inkoop onder centrale regie. Hiervoor stellen wij een aanbestedingskalander, gaan we de afgesloten raamcontracten centraal inzichtelijk maken en beheren. Een adviesloket wordt ingericht en er wordt ‘gebenchmarkt met andere overheden. rapportage Aanbestedingkalender: Het (deel)resultaat is het vergroten van het aantal voorkeursleveranciers voor de gehele organisatie. (raamcontracten) en het doelmatig uitvoeren van diverse aanbestedingen. Voor dit doel is een aanbestedingskalender 2010 opgesteld en uitgevoerd. Adviesloket: Het (deel)resultaat is verbetering rechtmatigheid, duurzaamheid, efficiency door een adviesloket beschikbaar te stellen. Het adviesloket is bekend in de organisatie en wordt veel bezocht (conform beleid in elk geval alle inkopen groter dan € 100.000) Centraal inzichtelijk maken raamcontracten Het (deel)resultaat is de organisatie te informeren over centrale contracten. De informatie is inzichtelijk gemaakt op het intranet. Tevens is een contractbeheerssysteem geïmplementeerd bij de afdeling Facilitaire Zaken. Benchmarken met andere overheden Er is gekeken naar de koplopers (Noord Holland en Zuid Holland). Tevens is er een vergelijking gemaakt met Groningen en Drenthe in het kader van de samenwerking in Noord Nederland (Shared Services). Resultaten van de benchmark zijn meegenomen in de plannen voor inkoopverbetering 2011-2013.

6. Huisvesting en facilitaire zaken doelen/gewenste resultaten Omstreeks de jaarovergang van 2011 op 2012 kan het nieuwe Provinciehuis in gebruik worden genomen. De ambtelijke organisatie neemt op dat moment afscheid van het traditionele cellenkantoor De doelstelling is om een inspirerende en dynamische werkomgeving te creëren, die samenwerking, flexibiliteit en efficiënt werken optimaal ondersteunt. We willen een moderne werkomgeving creëren, ook toegesneden op nieuwe generaties en voorzien van effectieve digitale middelen. De ingebruikname van de parkeervoorziening wordt een jaar na de ingebruikname van het Provinciehuis verwacht. Ter overbrugging dient een tijdelijke parkeeroplossing te worden gerealiseerd.

280

rapportage 6.1 Tijdelijke huisvesting en nieuwbouw T.a.v. de parkeervoorziening De ingebruikname van de parkeervoorziening was één jaar na de ingebruikname van het nieuwe Provinciehuis gepland, dus op 1 januari 2013. De realisatie van de parkeervoorziening is in handen van de gemeente Leeuwarden. De gemeente heeft om kostentechnische redenen de provincie verzocht mee te werken aan het in één bouwstroom realiseren van de parkeergarage en de daarop geplande woningen. Dit betekent dat de parkeergarage één jaar later in gebruik kan worden genomen. GS hebben besloten mee te werken aan het verzoek van de gemeente. Voor de jaren 2012 en 2013 heeft de gemeente aan de provincie een tijdelijke parkeervoorziening op loopafstand tot het Provinciehuis aangeboden (Klanderij en Hoeksterend) die goedkoper is dan de definitieve voorziening. T.a.v. de inrichting Het budget voor de inrichting is beperkt. Een aanzienlijk deel van het meubilair wordt meegenomen. O.a. kan de sky lounge niet nieuw worden ingericht en kunnen niet alle innovatieve kantoorgebieden in de nieuwbouw worden voorzien van nieuwe bureaus en nieuwe bureaustoelen. Wanneer de ver-/nieuwbouw verder is gevorderd, kan worden bepaald of het verantwoord is om meer nieuwe inrichtingselementen aan te schaffen. 6.2 Facilitaire Zaken In de tijdelijke huisvesting zijn wij ervan uitgegaan tegen zo gering mogelijke kosten, een zo goed mogelijke werkplek aan te bieden. Het doel voor het nieuwe provinciehuis is het creëren van een inspirerende en dynamische werkomgeving. Met de voorbereidingen hiervoor zijn wij vol op bezig. Dit loopt conform planning.

7 . Bedrijfsvoeringskosten (incl. personeelskosten) Wat heeft de bedrijfsvoering gekost? De bedrijfsvoeringskosten bestaan uit personeelskosten en overige bedrijfsvoeringskosten. De personeelskosten bestaan uit salariskosten, kosten voor vorming en opleiding, reiskosten, belonen en dienstkleding. Exploitatie Bedrijfsvoering Bedragen x € 1.000

Baten 2. Organisatieontwikkelingen 3. Informatiebeleid 4. Planning en Beheersing 5. Centrale Inkoop 6. Huisvesting en facilitaire zaken 7. Personele kostenplaats totaal Baten

Realisatie 2009


Rekening 2010


3 1.317 0 0 4.551 14.668 20.540

419 345 104 0 3.079 12.969 16.917

0 420 100 0 3.206 14.989 18.715

419 -75 4 0 -127 -2.020 -1.799


28 1

Jaarverslag 2010

lasten 2. Organisatieontwikkelingen 3. Informatiebeleid 4. Planning en Beheersing 5. Centrale inkoop 6. Huisvesting en facilitaire zaken 7. Personele kostenplaats totaal lasten Baten - lasten

FrySlân:

2.216 4.838 274 0 11.010 61.844 80.182

2.397 4.322 417 0 6.941 61.729 75.806

2.022 4.586 316 0 7.097 62.199 76.220

375 -264 101 0 -156 -470 -413

-59.642

-58.890

-57.505

-1.385

iepen en eiGen

toelichting: afwijkingen baten 2. Organisatieontwikkelingen In de Begroting is een stelpost opgenomen voor onderbesteding apparaatskosten Hiermee is alvast voorgesorteerd op een onderbesteding bij de inzet van personeel. Gezien de krimpende organisatie zal deze tot nu toe structurele onderbesteding onder druk komen te staan.. Bij de Begroting 2012 zal wederom kritisch bekeken worden of deze stelpost nog gehandhaafd kan blijven of uit de Begroting gehaald moet worden. 3. Informatiebeleid De hogere baten worden veroorzaakt doordat er extra werken voor derden zijn gedaan. De extra inkomsten bedragen € 75.000. 6. Huisvesting en facilitaire zaken De hogere inkomsten van € 156.000 heeft grotendeels betrekking op extra inkomsten voor catering en voor huisvesting. 7. Personele kostenplaats De extra baten van € 470.000 betreffen een extra doorbelasting van personeel op (investerings)projecten alsmede vergoedingen van USZO en Gak. afwijkingen lasten 2. Organisatieontwikkelingen De onderbesteding ad € 375.000 op de budgetten betreffen de volgende budgetonderdelen: - een aantal tijdelijke budgetten in verband met de organisatieaanpassing is niet of maar gedeeltelijk tot ontwikkeling gekomen n.l. € 180.000 voor het opzetten flexpool, juridisch advies nieuwe structuur, etc. - een onderbesteding van € 62.000 op het budget attenties (personeelsfeest en kerstpakketten) dit doordat een aantal kosten in 2011 zal worden betaald. - een onderbesteding van € 87.000 op de budgetten gezondheidsmanagement en integriteit. Een aantal budgetten zijn in de begroting van 2011 naar beneden bijgesteld. 3. Informatiebeleid De overbesteding van € 264.000 op de budgetten betreft voor het grootste deel het onderdeel informatie & automatisering. Het tekort wordt vooral veroorzaakt doordat de organisatie meer en meer van de afdeling I&A vraagt dan is begroot. Zo moeten er extra kosten worden gemaakt voor o.a. technisch beheer en onderhoud, testwerk-

282

zaamheden, inrichtingskosten voor het generieke deel van applicaties, e.d.. Daarnaast zijn er in verband met continuïteit van de bedrijfsvoering niet begrote uitgaven noodzakelijk geweest voor een tweede internetlijn en aan lidmaatschappen op het gebied van beveiliging en interprovinciale samenwerking, c.q. overleggen. De overschrijding is gedekt uit de onderbesteding op de andere bedrijfsvoeringsbudgetten. 4. Planning en Beheersing De onderbesteding van € 101.000 op de budgetten heeft betrekking op vrijval op een tijdelijk project van € 30.000 en een onderbesteding op automatiseringsproject van € 30.000,-. Daarnaast is er minder deskundigheid ingehuurd voor een bedrag van € 40.000 op het gebied van onderzoek en advies. 6. Huisvesting en facilitaire zaken De overbesteding van € 156.000 op de budgetten betreft grotendeels facilitaire zaken. De budgetten reprografie en decentraal kopiëren zijn overbesteed met € 170.000 omdat het budget niet toereikend is, mede door het niet of moeilijk beïnvloedbare ‘kopieer- en afdrukgedrag’. Daarnaast wordt er bijna twee keer zoveel in kleur geprint dan begroot. De overschrijding is gedekt uit de onderbesteding op de andere bedrijfsvoeringsbudgetten. 7. Personele kostenplaatsen Per saldo sluit de personele kostenplaats met een voordelig saldo van € 1,5 miljoen. Bij de lasten is sprake van een overbesteding van € 0,5 miljoen. Dit heeft betrekking op een hogere inhuur qua vervangingscapaciteit. Op de salarissen is in totaliteit € 6,3 onderbesteed vanwege vacatures, hiervoor is in totaliteit voor € 6,9 miljoen extern ingehuurd. Tegenover deze hogere uitgaven staan hogere inkomsten vanwege het meer doorbelasten van personeel aan investeringen ad. € 1 miljoen en aan beleidsprogramma’s € 0,5 miljoen. Daarnaast is een bedrag van € 0,3 miljoen aan extra inkomsten ontvangen van derden voor de inzet van provinciaal personeel en is € 0,2 miljoen ontvangen als bijdrage vanuit USZO/GAK voor langdurig zieken. reserve gerelateerde budgetten Afgesproken is (22 juni 2005) om de aan de huisvesting gerelateerde budgetten via de reserve Bouwurk (vernieuwbouw) te laten lopen. In deze financiële toelichting worden de reserve gerelateerde (structurele) budgetten separaat toegelicht. Deze budgetten vallen onder de onderdelen 3,4 en 6 van de tabel Exploitatie Bedrijfsvoering. De reserve gerelateerde budgetten worden onderverdeeld naar direct en indirect gerelateerde budgetten. toelichting: De direct reserve gerelateerde budgetten zijn onderbesteed en teruggestort in de reserve. Het teruggestorte bedrag bedraagt € 352.800. Dit bedrag is grotendeels bespaard op de tijdelijke budgetten Provinciehuis ter overbrugging. De indirect gerelateerde budgetten zijn overschreden met een bedrag van € 195.360. De nadere verklaring is als volgt: Het onderdeel energie is met een bedrag van € 90.660 overbesteed. Door een misverstand bij het energiebedrijf zijn de afrekeningen van 2008 en 2009 pas in 2010 in rekening gebracht. Op het onderdeel beveiliging is als gevolg van tariefswijzigingen door kostenstijgingen het budget ‘beveiliging’ van de tijdelijke huisvesting overbesteed met € 71.426. Deze overschrijdingen zijn gedekt uit de onderbesteding op de overige bedrijfsvoeringsbudgetten.


28 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

aansluiting met doorbelastingstabel: De bedrijfsvoeringskosten worden aan diverse onderdelen in de begroting toegerekend. Hieronder is de toerekening aangegeven per onderdeel. Doorbelasting van het saldo bedrijfsvoeringskosten (x € 1000) Toerekening aan programma’s Toerekening aan investeringen Toerekening aan overlopende passiva Toerekening aan voorzieningen Toerekening aan kostenplaats Toerekening aan reserve totaal toegerekende bedrijfsvoeringskosten

Bedragen x € 1.000 Afgerekende werken Opgeleverde werken Onderhanden werken totaal

Saldo per 1-1-2010 54 114 14.389 14.558

€ 62.362 € 5.702 € 1.171 € 5.970 € -17.701 nihil € 57.505

Vermeerderingen

Verminderingen

203 44 32.258 32.504

0 0 0 0

Saldo per 31-12-2010 257 158 46.647 47.062

toelichting investeringen De grootste afwijkingen in de budgetten vs. realisatie zijn te vinden in een aantal investeringen, welke hierna worden toegelicht. Daarnaast zijn diverse investeringen, o.m. de investeringen Project Managing Security, Near Line Storage, Kantoorautomatisering Office 2009, Broker en Hardware virtualisatie kantoorautomatisering (KA) doorgeschoven naar 2011. Het budget van de investering Zaakgericht Werken en Subsidiezaken is in de 1e fase reeds uitgeput met ca. € 400.000 doordat het budget in het voortraject niet goed aansloot op de te verwachten realisatie. Uitgegaan was van bestaande systemen, terwijl uiteindelijk gekozen is voor een bredere systeemselectie. De investering zal deels worden ingezet in de investering Informatiseringsplan ‘Naar het nieuwe provinciehuis’ en deels worden opgepakt door afd. Subsidiezaken. Dit wordt nog verder uitgewerkt. De deelinvestering NUP is bedoeld om aansluitingen te realiseren op het landelijke net. Omdat de rijksoverheid tot nu toe de werkzaamheden hiervoor nog steeds niet gereed heeft is de uitvoering stilgelegd. Het restantbudget van de investering DocBase, ad € 334.000 is ingezet als bezuinigingstaakstelling voor het jaar 2011. De investering Hardware virtualisatie KA is met € 50.216 overbesteed. Het doel van deze investering is een duurzame ontwikkeling op gang te brengen in de ICT organisatie van de provincie door o.a. het aantal netwerk servers voor KA en daarna ook het aantal Citrix-servers fors te verminderen. Dit betekent dat er op termijn bezuinigd kan worden op o.a. hardwarevervanging, stroomverbruik, ruimte, koeling en bij gelijkblijvend aantal servers minder technisch beheer en onderhoud. Daarentegen zal het aantal benodigde licenties wel toenemen.

284

De vele verzoeken tot wijziging hebben er in 2010 toe geleid dat er een explosieve groei van het aantal fysieke servers heeft plaatsgevonden. Om deze groei drastisch tegen te gaan is een vervolg van de hardware virtualisatie van de KA-omgeving en daarna van de Citrix-omgeving in 2011 noodzakelijk. Aan de directie zal dekking worden gevraagd voor de extra kosten bovenop de overbesteding, zijnde € 180.000 voor de KA-omgeving en max. € 320.000 als afzonderlijk projectonderdeel voor de Citrix-omgeving. algemeen In 2010 is aandacht besteed om de investeringen te actualiseren en in lijn te brengen met de correcte omschrijving van de investeringsbudgetten. Dit heeft ertoe geleid dat enige onderdelen t.b.v. het zelfde doel samengevoegd worden. Zo zal het restantbudget van de investering Near Line Storage (onderdeel SAN) toegevoegd worden aan de investering SAN. Tevens is een betere omschrijving toegekend. In het eerste kwartaal 2011 zal dit in een keer als voorstel worden ingediend bij de directie om de juiste inrichting binnen K2F mogelijk te maken. afgerekende investeringen 2010 De investeringen Tokens 2009, Firewall, Inrichten testomgeving en Beveiliging Netwerk zijn in 2010 afgerekend.


28 5

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

4.8 paragraaf 8 - inhuur derden Wat hebben we bereikt? Op dit moment wordt er om verschillende redenen personeel ingehuurd: • Inhuur van extra capaciteit: deze inhuur is ten behoeve van extra- of piekwerkzaamheden. • Inhuur van kennis: het inhuren van kennis vindt plaats als de benodigde kennis niet in de organisatie aanwezig is. • Inhuur van vervangingscapaciteit: dit is inhuur bij ziekte, zwangerschap, vacatures of andere afwezigheid. De belangrijkste reden van de inhuur van kennis en capaciteit zijn de vele projecten die voortvloeien uit de ambities die Fryslân heeft. Voorbeelden zijn Friese Meren, Centrale As, en A7, maar ook de nieuwbouw van het Provinciehuis. Het gaat hierbij voornamelijk om de inhuur van technische expertise. Deze expertise hebben wij zelf niet in huis maar is wel essentieel voor de uitvoering van de projecten. Het beheersen van de uitgaven aan het inhuren van derden veel extra aandacht gehad. Mede door het uitvoeren van PIT-trajecten waarin ook de externe inhuur en de kosten hiervan werden afgewogen tegen de baten. In sommige gevallen is er besloten de inhuur te beperken of zelfs te beëindigen en sommige taken weer “in huis” te doen. Anderzijds is er ook een tendens in de organisatie die een grotere flexibiliteit vraagt. Steeds vaker wordt er in tijdelijke projecten en programma’s gewerkt. Dit leidt er toe dat er op piekmomenten soms extra mankracht nodig is. Met tijdelijke krachten kun je deze flexibiliteit waarmaken en binden wij ons niet aan extra vast personeel in de toekomst. Het is dan dus goedkoper en efficiënter om mensen in te huren. Deze afweging zal telkens weer kritisch worden gemaakt. We willen bereiken dat er bij iedere vorm van inhuur een kritische afweging ten grondslag ligt aan de tijdelijke inhuur van personeel waarbij telkens de kosten en baten worden afgewogen. Het liefst zouden we de tijdelijke inhuur zien dalen; alleen moeten we ons afvragen of dat een verstandig uitgangspunt is. Zodra inhuur goedkoper is dan het “in huis” doen is de keuze voor inhuur niet onverstandig. Daarnaast kunnen we beter inspelen op ambities en flexibiliteit zonder dat ons vaste aantal personeelsleden fors groeit.

Wat hebben we daarvoor gedaan in 2010? Ook in 2010 is inhuur een belangrijke capaciteitsbron geweest binnen de personeelsvoorziening. Uitgangspunt is dat maximaal gebruik wordt gemaakt van de eigen medewerkers van de organisatie om werkzaamheden te verrichten. Indien deze capaciteit tekortschiet wordt gebruik gemaakt van inleenkrachten. De afdeling P&O speelt een belangrijke rol om na te gaan of bij personeeltekort en aanvragen van tijdelijk personeel intern medewerkers beschikbaar zijn. Indien dit niet het geval is wordt geadviseerd op welke wijze het meest optimaal gebruik kan worden gemaakt van ingeleend personeel. Het gaat hierbij om inleenvormen, duur van de inleenperiode, prijzen en contract vormen. Het doel is hierbij een optimale prijs-kwaliteitverhouding te bereiken en hierbij de lengte van de verplichtingen te beperken.. Op het gebied van het gebruikmaken van uitzendbureaus en payrolling wordt met vaste leveranciers gewerkt en zijn concurrerende afspraken gemaakt. Deze zijn Europees aanbesteed. In de laatste periode van 2010 is een

286

proces in gang gezet waarin wij ook met onze overige inleenleveranciers tot eenduidige afspraken en tarieven willen komen. In 2011 verwachten wij hier verdere stappen in te nemen. Daarnaast is het proces om na te gaan of interne kandidaten beschikbaar zijn voor tijdelijke opdrachten opgestart via de “Flexpool-aanpak”. Alhoewel deze aanpak pas in 2011 volledige operationeel is heeft het voorbereiden van deze aanpak er al toe geleid dat meer zaken door interne medewerkers zijn uitgevoerd en dat het inleenvolume is beperkt. Door het Trendbrekkeproject is in de eerste helft van 2010 een piek geweest in het inhuurvolume. In de tweede helft van 2010 is het beleid er op gericht geweest dit volume te beperken en de Trendbrekke inhuur af te bouwen. Dit beleid heeft zich vertaald in een lager inhuurvolume in de laatste periode van 2010.

Wat heeft het gekost in 2010? Hieronder worden de kosten van het inhuren van derden per programma en per categorie weergegeven. Daarna gaan we in op de bestedingen toelichting Het bedrag dat in 2010 in totaal is uitgegeven aan het inhuren van derden bedraagt € 19,8 miljoen. Dit is een daling van € 0,5 miljoen ten opzichte van vorig jaar. Deze daling wordt met name veroorzaakt door de inhuur van kennis voor grote projecten. Hierna volgt per categorie een nadere toelichting op bovenstaande bedragen. inhuur van extra capaciteit Inhuur van extra capaciteit (€ 3,2 miljoen) heeft in 2010 voornamelijk plaatsgevonden voor: • Project werkervaring langdurig werklozen (€ 297.000) • Archiefbeheer (€ 150.000) • Investeringen in infraprojecten, waaronder Rijksweg A7, RSP, Haak (€ 1.048.000) • Onderhoud wegen en vaarwegen, incl. verstalen en vervangen van brugdekken (€ 265.000) • Exploitatie en investeringen van het Fries Merenproject (€ 217.000) • Realiseren ruimtelijke ontwikkeling, Atelier Fryslân en Streekplan (€ 231.000) • De uitgaven voor de inhuur van extra capaciteit liggen € 0,1 miljoen lager dan vorig jaar. inhuur van kennis Inhuur van kennis (€ 8,3 miljoen) heeft in 2010 voornamelijk plaatsgevonden voor: • Investering Centrale As (€ 3,2 miljoen) • Andere grote wegenprojecten, zoals RSP, N381, Noordwesttangent en de Haak om Leeuwarden (€ 2,3 miljoen) • Exploitatie en investeringen van het Fries Merenproject (€ 598.000) • Investering Bouwurk (€ 221.000) • Duurzame Energie (€ 870.000) • Agenda Economie (€ 302.000) De uitgaven voor de inhuur van kennis liggen in 2010 € 450.000 lager dan vorig jaar. De oorzaak hiervan ligt in alle hiervoor genoemde punten. De Centrale As zit in een fase waarin € 600.000 minder wordt uitgegeven aan kennis inhuur. Andere projecten zitten in de beginfase waarbij er meer kennis gevraagd wordt. Voorbeelden hiervan zijn de Haak, RSP en Duurzame Energie.

paragraaf 8 - inhuur derden

28 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

inhuur van vervangingscapaciteit Het inhuren van vervangingscapaciteit binnen de bedrijfsvoering (€ 8,2 miljoen) heeft betrekking op uitzendkrachten vanwege vacatures, ziekte- en/of zwangerschapsverlof. De dekking van deze kosten van inhuur vindt plaats vanuit het hiervoor beschikbare budget, de in 2010 beschikbare vacatureruimte en vanuit investeringsbudgetten (tijdschrijven van ingehuurd personeel). Ten opzichte van vorig jaar zijn de kosten in deze categorie gestegen met € 50.000. Vanuit het oogpunt van verantwoord werkgeversbeleid wordt reeds geanticipeerd op de nog concreet te maken ontwikkelingen (o.a. takendiscussie, bezuinigingen en de oprichting van de Omgevingsdienst). In het geval van mogelijk wegvallende of over te dragen taken kiest de provincie voor tijdelijke inhuur om vacatures in te vullen (of worden vacatures niet ingevuld). Op korte termijn leidt dit tot hogere kosten voor het inhuren van derden. Op lange termijn worden juist kosten vermeden. Binnen het bedrag dat aan vervangingscapaciteit is uitgegeven in 2010, is € 1,7 miljoen uitgegeven aan het inhuren van brug- en sluiswachters. In afwachting van de eventuele afstandsbediening van bruggen en sluizen worden vacatures ingevuld met uitzendkrachten, met uitzondering van bemensing van de sluizen bij de grootscheepsvaarwateren.

288

4.9 paragraaf 9 – Handhaving 1. doel Bedrijven (inrichtingen), initiatiefnemers van niet-inrichtinggebonden activiteiten en burgers voeren hun werkzaamheden en activiteiten zodanig uit, dat de milieudruk, hinder en veiligheid aan de daarvoor gestelde normen voldoen.

2. Gewenste resultaten 1. Alle bedrijven en activiteiten, waarvoor de provincie in de betreffende weten regelgeving is aangewezen als bevoegd gezag, zijn gecontroleerd. De mate van risico’s bij de inrichtingen en activiteiten bepaalt de frequentie en intensiteit van de handhaving. 2. Daar waar de provincie overtredingen heeft geconstateerd, is het handhavinginstrumentarium gericht op het beëindigen van die overtredingen. 3. De uitvoering van onze handhavingtaken vindt plaats conform landelijk vastgestelde kwaliteitscriteria. 4. Overtredingen bij inrichtingen en activiteiten, waarvoor wij het bevoegde gezag zijn, worden door ons alleen gedoogd als wij hiertoe schriftelijk hebben besloten. 5. Alle bestuurlijke handhavingorganisaties in Fryslân voldoen blijvend aan de in de AMvB Kwaliteitseisen genoemde kwaliteitscriteria. Daar waar nodig, is gebruik gemaakt van de instrumenten die de Wet milieubeheer biedt, één en ander conform de beleidsregel ‘Aanwijzingsbevoegdheden handhavingstructuur milieu’. 6. Op het moment van inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, kunnen wij op adequate wijze een omgevingsvergunning verlenen en handhaven. 7. Het provinciale handhavingsbeleid is actueel en geïmplementeerd. 8. Ook buiten inrichtingen is sprake van integratie en afstemming van handhavingactiviteiten.

3. toelichting In het kader van het cyclische handhavingproces worden jaarlijks in de Programmabegroting de beleidsmatige kaders voor het komende begrotingsjaar (de speerpunten en prioriteiten) opgenomen in een aparte paragraaf, hierover wordt dan in het provinciale jaarverslag gerapporteerd. Het cyclische handhavingproces geldt voor alle beleidsterreinen met betrekking tot de fysieke leefomgeving, waarop de provincie – direct of indirect – handhaaft. In 2010 hebben we de lijn van consequent en stringent handhaven onverminderd voortgezet. Dit is gebaseerd op het huidige handhavingsbeleid. Het geactualiseerde handhavingsbeleid is in wording en kan naar verwachting binnenkort worden geïmplementeerd. In de volgende P& C-cyclus zal dit z’n intrede hebben gedaan. De prioriteiten bij de provinciale handhavingstaken lagen vooral bij het beperken van de veiligheids- en milieurisico’s. Op basis van een probleem- en risicoanalyse zetten wij onze kostbare handhavingtijd daar in waar de meeste risico’s en/of gevaar voor calamiteiten zijn te verwachten. De resultaten resulteren in controlefrequenties per branche of activiteit (minimaal handhavingniveau). Wanneer bij voortgangbewaking blijkt dat de realisatie binnen een bepaalde branche of activiteit achterblijft bij de programmering wordt op bedrijfsniveau of per activiteit afgewogen of het actuele risicoprofiel aanleiding geeft tot herprioritering.

paragraaf 9 - Handhaving

28 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Bij toezicht en handhaving speelden in 2010 een aantal complexe handhavingszaken een grote rol. Door sterk te prioriteren, zowel wat betreft capaciteit als de inzet van middelen (beperking externe inhuur), hebben we de geprioriteerde werkzaamheden kunnen afdoen en hebben we onze dienstverlening naar vergunninghouders en belanghebbenden op peil kunnen houden. De eerder genoemde maatregelen hebben er wel er toe geleid dat het aantal voorgenomen toezichtcontroles voor 2010 is verminderd. Specialistische en juridische ondersteuning is vooral ingezet op de risicovolle dossiers. Handhaving op het terrein van Ruimte richt zich meer op het behartigen van het belang van de provincie bij een goede omgevingskwaliteit van vooral het buitengebied. In 2010 is de samenwerking met de bestuursrechtelijke - en strafrechtelijke partijen in onze provincie verder geïntensiveerd. Afstemming met de betrokken partijen vindt plaats in het Fries Handhavingsoverleg. Op basis hiervan zijn afspraken gemaakt over het oppakken van en de inzet op prioritaire dossiers, c.q. de gezamenlijke projecten. Naast de uitvoeringsprojecten, zoals de afdekking van koelinstallaties, is de ketenhandhaving in 2010 door de betrokken partijen verder opgepakt. Zo is er in begin 2010 voor asbestverwijdering een convenant gesloten tussen de Friese gemeenten en de Friese woningcorporaties. De provincie heeft in 2010 het bestuurlijk toezicht uitgeoefend. Zij heeft erop toegezien, dat de bestuursrechtelijke organisaties in Fryslân blijvend voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen. Hiervoor is, samen met de provincies Drenthe en Groningen, een programma opgesteld, waarin aangegeven is hoe dit concreet inhoud is gegeven. Zo zijn de individuele handhavingsuitvoeringsprogramma’s en handhavingsuitvoeringsverslagen beoordeeld. Daarnaast zijn audits bij de betrokken organisaties uitgevoerd, om na te gaan in hoeverre de kwaliteitscriteria zijn geborgd in de organisatie. Elke organisatie heeft een bestuurlijke reactie toegezonden gekregen, waarin de individuele resultaten en onze bevindingen zijn aangegeven. Afhankelijk van de uitkomsten volgen zo nodig aanvullende stappen. De eindresultaten zijn bijelkaar gebracht in een provinciale rapportage. Deze rapportage is verspreid onder alle handhavingsorganisaties in Fryslân. Hieruit is naar voren gekomen dat een groot aantal gemeenten niet voldoen aan de gestelde eisen, zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer. Naast de blijvende aandacht voor veiligheids- en milieurisico’s, samenwerking en bestuurlijk toezicht hebben we, op basis van de nota Provinciale handhaving in Fryslân en het Frysk Miljeuplan 2006-2009, voor 2010 drie gezamenlijke speerpunten benoemd, namelijk: • de implementatie van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; dit speerpunt is sinds medio 2009 aangevuld met de ontwikkelingen over de uitvoeringspraktijk vergunningverlening, toezicht en handhaving; • de actualisatie van de nota Provinciale handhaving in Fryslân, beleidsvisie en aanpak; • verdere integratie en afstemming van handhavingstaken die betrekking hebben op activiteiten buiten inrichtingen. Als aanvullend speerpunt is opgenomen: • de ontwikkelingen in de uitvoeringspraktijk vergunningverlening en handhaving. De speerpunten worden hieronder kort toegelicht. Een deel van deze speerpunten is reeds eerder opgepakt. Over de voortgang hiervan zal worden gerapporteerd in ons handhavinguitvoeringsverslag.

290

Ad 1. Op 1 oktober 2010 is de Wet algemene bepalingen overgangsrecht (Wabo) in werking getreden. De implementatie van de Wabo heeft veel inzet gevraagd van de provinciale organisatie. Als voorbeelden kunnen worden genoemd het inrichten van een front-office, het Wabo-proof maken van de werkprocessen en het bestaande ICT-systeem, het opleiden van de medewerkers en het verder vormgeven van de samenwerkingsafspraken met de gemeenten en het waterschap. Ten behoeve hiervan is met de meeste betrokken besturen een Samenwerkingsovereenkomst gesloten. Met de inwerkingtreding van de Wabo is ook het interbestuurlijk toezicht verbreed. Dit betekent dat naast de milieuhandhaving, het toezicht zich ook zal uitstrekken tot de Wabobrede handhaving, zoals bouwen en ruimtelijke ordening. Het Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer is hiermee gelijktijdig opgegaan in het Besluit Omgevingsrecht (Bor). Ad 2. De actualisatie van het provinciebreed handhavingsbeleid is nagenoeg afgerond. Deze actualisatie is opgedeeld in een beleidsdeel en een implementatieplan. In het implementatieplan wordt nagegaan wat nodig is om het beleid in de praktijk te kunnen toepassen. Op die manier wordt geborgd dat het beleid en de uitvoering naadloos bij elkaar aansluiten. De beleidsnota en het implementatieplan worden begin 2011 aan het college van Gedeputeerde Staten ter vaststelling aangeboden. Ad 3. Het integraal handhaven binnen inrichtingen wordt geregeld in de Wabo. Ook de regierol van de provincie (coördinatie van en het toezicht op de uitvoering van handhavingtaken door de andere bestuurlijke organisaties in Fryslân), heeft onder de Wabo betrekking op het gehele scala van de omgevingsvergunning. Hiermee krijgt het integreren en afstemmen van handhavingstaken binnen inrichtingen een wettelijke basis. Wij vinden het belangrijk dat ook buiten inrichtingen het integraal handhaven wordt gestimuleerd. Integraal handhaven is meegenomen in de actualisatie van het provinciaal handhavingsbeleid. Het versterken van de oog- en oorfunctie is daarbij een belangrijke opgave. Daarnaast vermindert het de bestuurlijke drukte en verhoogt het de productiviteit. Voor het bevorderen van integratie en samenwerking van de handhaving buiten inrichtingen met en tussen de andere handhavingpartners, hebben wij onze regierol ingezet (coördinatie van en toezicht op de doelmatige handhaving in Fryslân). Dit loopt vooral via het Fries Handhavingsoverleg (FHO) en de Toezichtkringen Natuurhandhaving Fryslân. Via de gezamenlijke programma’s zijn hier afspraken over gemaakt. Het FHO is in 2010 “wabo-breed” ingericht. Ad 4. De discussies over de verplichting van de RUD’s, (in Fryslân FUMO genoemd) het verplichte basistakenpakket voor de RUD en de kwaliteit van de uitvoering heeft in 2010, met name door de ingediende moties in de Eerste en Tweede Kamer, tot vertraging van het proces geleid. De provincie voert de regietaak voor dit veranderingsproces. Op provinciaal niveau is een bestuurlijk overleg ingericht, dat het proces mede begeleid. In navolging van de Slotverklaring – 1 april 2010 - van het Zeister beraad, en om uitvoering te geven aan het Friese Plan van aanpak, is in 2010 met de betrokken partijen verder gewerkt aan de Fryske Útfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO). Gezamenlijk wordt gezocht naar de meest passende uitvoeringsstructuur. Het is de bedoeling dat deze organisatie op 1 januari 2013 operationeel is. Provinciale Staten hebben op 3 november 2010 besloten om voor 2010 en 2011 extra middelen vrij te maken voor de FUMO/RUD.

paragraaf 9 - Handhaving

29 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

Parallel aan dit traject loopt de vernieuwing van het interbestuurlijk toezicht. Als gevolg van de adviezen van de commissie Oosting is het de bedoeling dat meer gebruik wordt gemaakt van horizontale vormen van toezicht en het nabijheidsbeginsel. De uitwerking, waarin ook de overdracht van de tweedelijnstoezichtstaak van de VROM – inspectie is opgenomen, moet nog plaatsvinden.

292

4.10 paragraaf 10 – reserve Falcon 1. inleiding In juni 2006 is de BV Houdstermaatschappij Falcon opgericht. De aandelen Nuon die de provincie Fryslân had, zijn ondergebracht bij Falcon en de provincie Fryslân is hiervan enig aandeelhouder. In juni 2009 is in een bijzondere algemene vergadering van aandeelhouders van Nuon het besluit genomen om per 1 juli 2009 de aandelen Nuon, na afsplitsing van het netwerkbedrijf Alliander, te verkopen aan Zweedse energiebedrijf Vattenfall. De initiële transactie behelst de verwerving door Vattenfall van 49% van de aandelen van Nuon, na afsplitsing van het netwerkbedrijf Alliander. Het netwerkbedrijf valt geheel buiten de transactie. De verwerving van de resterende 51% van de Nuon Energy aandelen zal in drie stappen plaatsvinden en wel als volgt: 15% in 2011, 15% in 2013 en de laatste 21% in 2015. In de vergadering van 16 juni 2009 zijn de volgende aanvullende voorwaarden gesteld ten aanzien van de verkoopopbrengst van de aandelen. De opbrengst van de aandelen Nuon dient in een reserve te worden gestopt, waarvan de helft een waardevast karakter heeft. Uitgangspunten zijn: • dat de hoofdsom van deze reserve, minus een maximale uitname van € 252 miljoen ten behoeve van onder andere de co-financiering RSP en voor het overige voor provinciale doelen die voldoen aan de zogenaamde Falcon-criteria, in tact wordt gehouden; • dat de opcenten niet hoger zijn dan het landelijke gemiddelde; • jaarlijks komt een vast bedrag uit de reserve ten goede aan de bestedingsruimte van de provincie, waarbij de criteria zoals door de Staten bepaald bij amendement op 19 maart 2008, van toepassing zijn; • u hebt ons gevraagd regels op te stellen met betrekking tot de reserve en deze aan u voor te leggen. • u hebt ons ook gevraagd regels op te stellen voor de aanwending van het financiële vermogen van de reserve en deze aan u voor te leggen en vervolgens met renderende aanwendingen te komen.

2. Huidige stand van zaken Op 1 juli 2009 heeft de BV Houdstermaatschappij Falcon ruim € 566 miljoen ontvangen voor de verkoop van 49% van de aandelen Nuon aan Vattenfall. De verkoop van de aandelen Nuon levert uiteindelijk € 1.247 miljoen op. Dit bedrag is exclusief een bedrag van € 6,1 miljoen aan rente koopsom dat bij de eerste tranche is ontvangen vanwege het feit dat de formele overnamedatum 1 januari 2009 was en de eerste tranche op 1 juli 2009 is betaald. Het bedrag van € 1.247 miljoen wordt door de houdstermaatschappij in een reserve Falcon verantwoord. Maximaal € 252 miljoen zal onder andere voor de co-financiering RSP en voor het overige voor provinciale doelen die voldoen aan de zogenaamde Falcon-criteria worden ingezet. De reserve Falcon bedraagt dan nog € 1 miljard. Hiervan heeft de helft een waardevast karakter. inzet Falcon middelen Eind 2010 hebben Gedeputeerde Staten ingestemd met de Nota inzet Falcon middelen. Deze nota geeft de kaders aan waar binnen de Falcon-middelen (vermogen en reserve) ingezet kunnen worden rekening houdende met eerdere uitspraken van de Staten hierover. Provinciale Staten zullen de nota in hun vergadering van februari 2011

paragraaf 10 - reserve Falcon

29 3

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

behandelen. Samengevat betekenen deze criteria het volgende: De aanwending van de Falcongelden voor grootschalige projecten dient een duurzaam karakter te hebben en passen voornamelijk bij projecten in de investeringssfeer, en wel zodanig dat effecten op de Friese samenleving gedurende de langere termijn merkbaar en zichtbaar zijn. Het betreft projecten met een herkenbare plus voor Fryslân, die koersversterkend zijn en zichtbaar zijn voor de burgers vermogensbeheer Van het in 2009 ontvangen bedrag van € 566 miljoen is € 500 miljoen ondergebracht bij 2 vermogensbeheerders. Het vermogensbeheer is in 2010 Europees aanbesteed. Na de definitieve gunning in juli 2010 zijn BNG Vermogensbeheer en BNP Paribas aangesteld voor een periode van vier jaar. Zij beheren elk circa € 250 miljoen. De Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) verbiedt decentrale overheden te bankieren. Het is niet toegestaan om aan de ene kant geld te lenen – bijvoorbeeld in de vorm van kasgeldleningen – en aan de andere kant vermogen te beheren. In dit kader is er een rekening-courantovereenkomst tussen Falcon en de provincie. Ultimo 2010 bedraagt het saldo van deze rekening courant circa € 97 miljoen (vordering van Falcon op provincie). In 2010 is een vooronderzoek gedaan naar de te volgen procedure om de BV Houdstermaatschappij Falcon op te heffen. Het voornemen is om in 2011 Falcon op te heffen en alle bezittingen, rechten en plichten over te hevelen naar de provincie. De obligatieportefeuille van Falcon rendeert beter dan het te behalen rendement in geval van schatkistbankieren. In 2010 is er een netto-rendement behaald van 3,6% op jaarbasis tegen een rendement van 2,5% voor schatkistbankieren met een vergelijkbare ‘duration’. Bij de huidige omvang betekent dit een extra rendement van ca. € 5 miljoen per jaar. Schatkistbankieren biedt als voordeel dat het debiteurenrisico lager is dan die van een obligatieportefeuille, maar rendeert daarentegen ook minder. Gezien de spreiding in de obligatieportefeuille van Falcon en de werkwijze met twee professionele vermogensbeheerders die volgens een strikt mandaat werken, wordt het debiteurenrisico aanvaardbaar geacht. Kenmerken obligatieportefeuille van Falcon bij de vermogensbeheerders per 31 december 2010: Portefeuilleverdeling: Staatsobligaties 20,4% Staatsgegarandeerde financiële instellingen 18,3% Supranationaal (bijvoorbeeld Europese Investeringsbank) 6,6% Financiële instellingen 54,7% totaal 100,0% Verdeling naar rating: AAA AA A totaal Marktwaarde portefeuille Couponrendement 2010 Rendement inclusief koersresultaat, kosten en afschrijving Duration (rentegevoeligheid)

294

74,6% 25,4% 0,0% 100,0% € 506 miljoen 4,2% 3,6% 5,5 jaar

3 dividenduitkering Falcon Vanuit Falcon wordt de volgende dividenduitkering in 2010 aan de provincie Fryslan uitgekeerd: Preferent dividend Nuon Energy (i.v.m. uitgestelde betaling van de aandelentransactie) Dividend Alliander Netto-rendement vermogensbeheer Storting in reserve Falcon i.v.m. indexering/ waardevastheid deel Falcon-vermogen Onttrekking aan reserve Falcon i.v.m. RSP totaal

€ 12.723.000 € 6.807.000 € 17.458.000 € 3.748.000 -/€ 2.435.000 € 35.675.000

Dit bedrag is verantwoord in programma 10 onder 10.5 Dividenden.

4 reserve Falcon Het Nuon-vermogen is verantwoord in de jaarrekening 2010 van de BV Houdstermaatschappij Falcon. De reserve Falcon is derhalve niet opgenomen in de provinciale balans. In deze paragraaf wordt een overzicht verstrekt van de reserve Falcon zoals die is opgenomen in de jaarrekening 2010 van Falcon. De reserve Falcon (in casu het vrij uitkeerbare eigen vermogen van Falcon) wordt verslaggevingstechnisch onderscheiden in gestort en opgevraagd kapitaal, agio en overige reserves. Het verloop van de reserve Falcon is in 2010: Bedragen x € 1.000,gestort en opgevraagd kapitaal agio overige reserves

01-jan 18 624.330 571.657 1.196.005

bij:

af:

29.041 29.041

2.435 2.435

31-dec 18 624.330 598.263 1.222.611

mutaties 2010: Bij de Nuon-aandelentransactie hebben de verkopers een gelimiteerde algemene aansprakelijkheid erkend. Voor deze aansprakelijkheid is een deel van de verkoopopbrengst op een (geblokkeerde) escrow-rekening bij de BNG gestort. In 2010 is 50% van de Escrow vrijgevallen. Dit bedrag ad € 25.293.000 is toegevoegd aan de reserve Falcon. De overige 50% valt in de jaren 2011 en 2012 vrij. Op het moment van vrijval wordt nader bezien of er sprake kan zijn van een gerealiseerde bate en toevoeging aan de reserve. In 2010 is een bedrag van € 3.748.000 aan de reserve Falcon toegevoegd in verband met de indexering/ waardevastheid van een deel van de reserve Falcon. In 2010 is ten behoeve van het Regionaal Specifiek Pakket een bedrag van € 2.435.000 aan de vrij uitkeerbare reserve onttrokken en als dividend uitgekeerd aan de aandeelhouder. In 2009 is ten behoeve van het RSP € 1.147.000 onttrokken aan de reserve. De onttrekking is conform de besluitvorming van 16 juni 2009 van PS over de verkoop van de aandelen Nuon en de cofinanciering van het RSP.

paragraaf 10 - reserve Falcon

29 5

Jaarverslag 2010

296

FrySlân:

iepen en eiGen

Bijlagen

Bijlagen

29 7

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

5.1 Ontwikkeling baten, lasten en vrij aanwendbare reserve 1 Ontwikkeling baten en lasten, begrotingssaldo. Stand tweede Bestuursrapportage 2010 (voor besluitvorming PS) Bedragen x € 1.000 Baten Provinciefonds Opcenten Dividend Falcon Rente Subsidies Goederen en diensten Beschikking over reserves Overige baten en stelposten Overlopende passiva/voorzieningen totaal baten

2010

2011

2012

2013

2014

130.343 55.964 33.630 15.837 5.196 4.158 166.171 1.588 181.417 594.303

89.038 57.142 40.724 18.770 1.567 3.102 72.032 6.466 136.479 425.321

83.040 60.114 35.408 19.107 1.113 3.000 52.392 628 136.243 391.046

82.423 61.756 36.420 19.729 1.196 3.046 26.668 628 134.755 366.621

81.015 61.688 48.476 14.448 94 3.093 23.669 628 98.432 331.542

lasten Subsidies Goederen en diensten Afschrijvingslasten Rente Vorming van reserves Bedrijfsvoeringskosten Overige lasten en stelposten Overlopende passiva/voorzieningen Nog in te vullen bezuiniging Beleidsruimte totaal lasten Begrotingssaldo

175.547 37.613 3.995 6.669 93.692 62.312 12.311 190.208 0 0 582.347 11.956

124.391 25.039 5.269 7.839 49.651 60.866 18.625 138.152 0 0 429.831 - 4.510

104.347 25.746 6.289 6.279 32.986 59.474 15.685 137.452 - 11.006 5.000 382.252 8.794

87.123 25.570 10.126 6.380 30.182 60.255 11.353 135.965 - 15.721 5.000 356.232 10.389

84.538 24.683 13.943 6.478 13.734 56.356 10.127 99.641 -9.670 10.000 299.830 31.712

2010

2011

2012

2013

2014

132.638 55.964 33.630 16.210 5.962 4.674 167.204 1.535 171.532 589.348

88.999 57.142 40.724 18.770 1.467 3.183 81.668 7.492 136.668 436.113

84.285 60.114 35.408 19.095 982 3.036 52.839 2.079 136.431 394.270

83.698 61.756 36.420 19.717 1.182 3.036 27.591 1.514 134.944 369.857

81.623 61.688 48.476 14.448 90 3.143 25.628 1.061 98.620 334.777

Stand Jaarrekening 2010 Bedragen x € 1.000 Baten Provinciefonds Opcenten Dividend Falcon Rente Subsidies Goederen en diensten Beschikking over reserves Overige baten en stelposten Overlopende passiva/voorzieningen totaal baten

298

lasten Subsidies Goederen en diensten Afschrijvingslasten Rente Vorming van reserves Bedrijfsvoeringskosten Overige lasten en stelposten Overlopende passiva/voorzieningen Nog in te vullen bezuiniging Beleidsruimte totaal lasten Begrotingssaldo

174.787 35.538 3.995 7.042 105.099 62.990 13.932 178.031 0 0 581.412 7.936

125.599 21.965 5.269 7.839 51.154 63.661 30.751 138.877 0 0 445.115 -9.002

102.497 22.675 6.336 6.279 33.622 61.093 22.500 137.640 -11.006 5.000 386.636 7.634

82.906 23.537 10.173 6.380 30.435 61.180 18.552 136.153 -15.721 5.000 358.593 11.264

76.215 24.713 13.990 6.478 13.734 57.168 17.131 99.829 -19.670 10.000 299.588 35.188

Mutaties Bedragen x € 1.000 Baten Provinciefonds Opcenten Dividend Falcon Rente Subsidies Goederen en diensten Beschikking over reserves Overige baten en stelposten Overlopende passiva/voorzieningen totaal baten

2010

2011

2012

2013

2014

2.295 0 0 373 766 516 1.034 -53 -9.885 -4.955

-39 0 0 0 -100 81 9.636 1.026 188 10.792

1.245 0 0 -12 -132 36 447 1.451 188 3.224

1.275 0 0 -12 -14 -10 923 886 188 3.236

605 0 0 0 -4 51 1.959 433 188 3.235

lasten Subsidies Goederen en diensten Afschrijvingslasten Rente Vorming van reserves Bedrijfsvoeringskosten Overige lasten en stelposten Overlopende passiva/voorzieningen Beleidsruimte totaal lasten Begrotingssaldo

-760 -2.075 0 373 11.407 677 1.621 -12.177 0 -935 -4.020

1.208 -3.074 0 0 1.503 2.796 12.126 725 0 15.284 -4.493

-1.851 -3.070 47 0 636 1.619 6.815 188 0 4.384 -1.160

-4.217 -2.033 47 0 253 924 7.199 188 0 2.361 875

-8.323 30 47 0 0 812 7.004 188 0 -242 3.477

Bijlage 5.1 - Ontwikkeling baten, lasten en vrij aanwendbare reserve

29 9

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

toelichting op mutaties: Baten Provinciefonds: In de septembercirculaire is de decentralisatie uitkering bedrijventerreinen opgenomen n het provinciefonds, deze is in de 2e Berap 2010 aan u voorgelegd. Daarnaast is de decentralisatie uitkering bodemsanering bijgesteld in de jaren. In de decembercirculaire zijn de volgende decentralisatie uitkeringen toegevoegd: Electrisch varen en luchthavens. Gezien het laatste tijdstip van beschikbaar stellen van deze bijdragen wordt middels een begrotingswijziging voorgesteld om deze middelen in 2011 beschikbaar te stellen. Subsidies: De verhoging van de baten in 2010 hebben betrekking op middelen van derden in projecten welke wij uitvoeren. Een deel (€ 0,4 miljoen) hiervan is in de 2e Berap aan de Staten voorgelegd en vastgesteld. Goederen en diensten: Evenals bij de subsidies zijn ook in de vorm van goederen en diensten bijdragen begroot. Bij de 2e Berap is hiervan € 0,2 miljoen voorgelegd en vastgesteld door de Staten. Beschikking over reserves: Bij de 2e Berap zijn een aantal mutaties wijzigingsvoorstellen voorgelegd welke mede betrekking hebben op de reserve tijdelijke budgetten. Het betrof in 2010 het naar voren halen van de budgetten in programma 8 in verband met versnelling van de uitvoering. Voor de jaren 2011 ev. heeft het betrekking op het voorstel frictiekosten, implementatie Wabo/RUD en doorschuiven rijksgeld infraprojecten en bedrijventerreinen. Overige baten: De mutatie in de overige baten hebben betrekking op een aantal administratieve boekingen met betrekking tot de landbouwagenda en het visserijfonds. Bij deze projecten wordt vanuit het FYLG een bijdrage geleverd. Overlopende passiva: De inkomsten van de overlopende passiva (doeluitkeringen) is in overeenstemming gebracht met de uitgaven. De resterende inkomsten zijn op de balans opgenomen. lasten Subsidies: De mutatie betreft met name het alsnog voorwaardelijk opnemen van de REP gelden in de Begroting, deze waren in eerste instantie al vrijgegeven in programma 6. Hiermee verschuift de begroting van subsidie naar stelposten (PS besluit 22 september 2010). Daarnaast is bij de 2e Berap 2010 het project bereikbaarheid Leeuwarden in de Begroting opgenomen. Goederen en diensten: Vanuit een aantal budgetten heeft een formatie-uitbreiding plaatsgevonden. Hiermee is een verschuiving opgetreden tussen goederen en diensten budgetten en de bedrijfsvoeringskosten.

300

Vorming van reserves: Bij de 2e Berap 2010 is ingestemd met een vorming van reserves van € 12 miljoen in 2010 onder andere voor het frictiegeld, bedrijventerreinen en bodemsanering. Deze voorstellen hebben deels een meerjarige doorwerking. Bedrijfsvoeringskosten: Zie toelichting onder goederen en diensten. Overige lasten/stelposten: Bij de 2e Berap 2010 zijn een aantal decentralisatie uitkeringen als stelpost doorgeschoven naar 2011 ev. Deze zijn vooralsnog als stelpost in de begroting opgenomen in afwachting van een bestedingsvoorstel. Daarnaast zijn de begrote gelden van het REP nu voorwaardelijk in de begroting opgenomen op basis van besluitvorming op 22 september 2010. Overlopende passiva: Alleen de werkelijke uitgaven lopen via de exploitatie, de begroting is daarmee in overeenstemming gebracht. Zie ook bij de baten.

Begrotingssaldo Begrotingssaldo Bedragen x € 1.000 Begrotingssaldo jaarrekening 2010

2010 7.936

2011 -9.002

2012 7.634

2013 11.264

2014 35.188

vrij aanwendbare reserve

Ontwikkeling var De ontwikkeling van de Vrij aanwendbare reserve (VAR) op begrotingsbasis is als volgt. In deze stand is nog geen rekening gehouden met het daadwerkelijke rekeningresultaat 2010. VAR Ultimo jaar Bedragen x € 1.000 Beginsaldo Rekeningresultaat voorgaand jaar Vorming van reserve Beschikking over reserve Begrotingssaldo eindsaldo

2010 53.103 14.435 22.989 -64.120 7.936 34.343

2011 34.343

2012 28.797

2013 39.693

2014 61.977

26.889 -23.432 -9.002 28.797

26.476 -23.214 7.634 39.693

28.532 -17.511 11.264 61.977

13.734 -19.347 35.188 91.552

Bijlage 5.1 - Ontwikkeling baten, lasten en vrij aanwendbare reserve

30 1

Jaarverslag 2010

FrySlân:

iepen en eiGen

5.2 Overzicht investeringen In de onderliggende bijlage zijn de investeringen opgenomen zoals die binnen de provincie geactiveerd worden. In grote lijnen activeert de provincie bedrijfsmiddelen en infra (wegen, vaarwegen en kunstwerken). De bijlage voorziet in een splitsing tussen afgerekende, opgeleverde en onderhanden projecten. Voor het jaarwerk 2010 is er voor het eerst voor gekozen een stoplichtenmodel toe te passen op de voortgang van de onderhanden projecten m.u.v. bedrijfsmiddelen. Het stoplichten model is in grote lijnen afgeleid van het stoplichtenmodel zoals dit wordt toegepast op de beleidsprogramma’s, met hier en daar specifieke project eigen invulling. Hierna wordt het stoplichtenmodel toegelicht: tijd Projecten met overschrijding in tijd. Project met risico voor mogelijke afwijkingen in tijd Project ligt qua tijdsplanning op schema een project met rood stoplicht Het project wordt later opgeleverd. een project met Geel stoplicht Het project loopt nog op schema, maar er doen zich zaken voor die een risico vormen voor het jaar van oplevering. Ook mogelijke eerdere oplevering valt hier onder. In de begroting is namelijk geen dekking voor eerder opleveren. een project met Groen stoplicht Een project dat qua tijd op schema loopt, dit betekent dat het project wordt opgeleverd in het jaar zoals in de begroting is vermeld.

Geld Projecten met overschrijding van het krediet. Project met risico voor mogelijke overschrijdingen in krediet Project ligt qua bestedingen op schema Een project met Rood stoplicht De bestedingen overschrijden het beschikbare krediet van het project. Een project met Geel stoplicht Het project loopt qua bestedingen nog op schema, maar er doen zich zaken voor die een risico vormen en tot overschrijdingen van het beschikbare krediet kunnen leiden. Een project met Groen stoplicht Een project dat qua bestedingen op schema loopt, dit betekent dat project wordt gerealiseerd binnen het beschikbare krediet. Onderschrijdingen van krediet vallen hier ook onder.

302

vervangingsinvesteringen De provincie activeert investeringen die vooral betrekking hebben op Infrastructuur (wegen, vaarwegen en kunstwerken) alsmede bedrijfsmiddelen. In de bijlage zijn de vervangingsinvesteringen met een “*” gemerkt. Vervangingsinvesteringen zijn voor de genoemde onderdelen op de volgende wijze binnen de meerjaren begroting geregeld: infrastructuur (wegen, vaarwegen en kunstwerken) Voor investeringen in wegen en vaarwegen zijn geen vervangingen in de begroting opgenomen. Na activering van een infrastructuurproject wordt deze opgenomen in de beheer en onderhoudsplanning, om het actief in functie te kunnen houden. Mocht er al sprake zijn van noodzakelijke vervanging dan zal dit project afzonderlijk in de Begroting worden opgenomen. Voor kunstwerken is vanaf 2011 € 8 miljoen structureel als investeringskrediet in de meerjarenbegroting opgenomen om vervanging van kunstwerken te kunnen realiseren. Bedrijfsmiddelen Voor bedrijfsmiddelen worden de afschrijvingslasten structureel in de begroting opgenomen. Na afschrijving van een bedrijfsmiddel blijven de afschrijvingslasten als stelpost beschikbaar voor het doen van vervanging van het actief. Bij uitbreiding van de investeringen in bedrijfsmiddelen worden na besluitvorming de afschrijvingslasten structureel opgenomen in de begroting.

Bijlage 5.2 - Overzicht investeringen

30 3

Jaarverslag 2010

304

FrySlân:

iepen en eiGen

Jaarverslag 2010

5.2 Overzicht Investeringen 5.2.1 Overzicht afgerekende investeringen in 2010 JAARREKENING 2010 OVERZICHT INVESTERINGEN

UITGAVEN

INKOMSTEN

SALDO

AFGEREKEND Jaar van Oplevering 2010 2010 2010 2010 2010

Begroot t/m 2009 1.728 4.277 0 38.545 9.533 54.083

Begroot 2010 8.272 8.723 15.000 -2.945 14.812 43.862

Begroting 2011ev 0 0 0 0 0 0

Totale begroting 10.000 13.000 15.000 35.600 24.345 97.945

Bestedingen t/m 2009 1.728 4.277 0 38.545 9.533 54.083

Bestedingen 2010 9.354 8.990 15.036 0 14.784 48.164

Bestedingen t/m 2010 11.082 13.267 15.036 38.545 24.317 102.247

Saldo 2010 Begr - Werk -1.082 -267 -36 -2.945 28 -4.302

Begroot t/m 2009 0 0 0 0 0 0

Begroot 2010 0 0 0 0 0 0

Begroting 2011 ev 0 0 0 0 0 0

Totale begroting 0 0 0 0 0 0

Inkomsten t/m 2009 0 0 0 0 0 0

Inkomsten 2010 0 0 0 0 0 0

Inkomsten t/m 2010 0 0 0 0 0 0

Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Totaal Gereedschappen

2010 2010 2010 2010

0 0 0 0 0

14.000 7.000 38.900 52.225 112.125

0 0 0 0 0

14.000 7.000 38.900 52.225 112.125

0 0 0 0 0

13.992 4.075 38.870 52.224 109.161

13.992 4.075 38.870 52.224 109.161

8 2.925 30 1 2.964

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

14.000 7.000 38.900 52.225 112.125

13.992 4.075 38.870 52.224 109.161

8 2.925 30 1 2.964

Bedrijfsmiddelen

Huisvesting Totaal Huisvesting

2010

0 0

25.000 25.000

0 0

25.000 25.000

0 0

20.143 20.143

20.143 20.143

4.857 4.857

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

25.000 25.000

20.143 20.143

4.857 4.857

PW3

Bedrijfsmiddelen

Voer- en vaartuigen Totaal Voer- en vaartuigen

2010

0 0

24.000 24.000

0 0

24.000 24.000

0 0

25.189 25.189

25.189 25.189

-1.189 -1.189

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

24.000 24.000

25.189 25.189

-1.189 -1.189

54.083

204.987

0

259.070

54.083

202.656

256.739

2.331

0

0

0

0

0

0

0

0

204.987

202.656

2.331

B0603 B0603 B0603 B0603

Bijdrage Lits-Lauwersmeer (brug Kuikhorn) Bijdrage brug Noorder Oudeweg afstandsbediening Bijdrage brug Zoolsloot Bijdrage Driewegsluis capaciteit

Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project

Overig Overig Overig Overig Totaal Overig

2009 2009

3.953.044 332.957 940.473 165.890 5.392.363

-53.795 0 0 46.764 -7.031

0 0 0 0 0

3.899.249 332.957 940.473 212.654 5.385.332

3.953.044 332.957 940.473 165.890 5.392.363

0 0 -44.781 22.981 -21.800

3.953.044 332.957 895.692 188.871 5.370.563

-53.795 0 44.781 23.783 14.769

696.729 0 350.000 0 1.046.729

138.394 1.709 36.000 0 176.103

0 0 0 0 0

835.123 1.709 386.000 0 1.222.832

696.729 0 350.000 0 1.046.729

0 0 0 0 0

696.729 0 350.000 0 1.046.729

138.394 1.709 36.000 0 176.103

-192.189 -1.709 -36.000 46.764 -183.134

0 0 -44.781 22.981 -21.800

-192.189 -1.709 8.781 23.783 -161.334

B0603 B0603 B0603

Bijdrage spoorbrug Indyk Bijdrage spoorbrug Boazum Bijdrage spoorbrug Ouddeel

Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project

Spoorbruggen Spoorbruggen Spoorbruggen Totaal Spoorbruggen

1.981.097 1.429.004 826.617 4.236.718

147.237 243.741 0 390.978

0 0 0 0

2.128.334 1.672.745 826.617 4.627.696

1.981.097 1.429.004 826.617 4.236.718

-650.095 -101.336 -584.339 -1.335.770

1.331.002 1.327.668 242.277 2.900.948

797.332 345.077 584.339 1.726.748

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

147.237 243.741 0 390.978

-650.095 -101.336 -584.339 -1.335.770

797.332 345.077 584.339 1.726.748

9.629.081

383.947

0 10.013.028

9.629.081

-1.357.570

8.271.510

1.741.517

1.046.729

176.103

0

1.222.832

1.046.729

0

1.046.729

176.103

207.844

-1.357.570

1.565.414

-1 0 -1

8.426.187 945.027 9.371.214

-2.184 0 -2.184

0 0 0

8.424.003 945.027 9.369.030

8.426.187 945.027 9.371.214

-2.184 0 -2.184

8.424.002 945.027 9.369.030

0 0 0

598.043 60.068 658.111

598.044 60.068 658.113

-1 0 -2

Thema B0000 B0000 B0000 B0000 B0000

Project Inrichten testomgeving Firewall Beveiliging Netwerk Facilitair Management Informatie Systeem (FMIS) Tokens

Begroting hoofdindeling Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen

Begroting onderverdeling Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Totaal Automatisering

B0000 B0000 B0000 B0000

Buitenboordmotor PW3 (2007) Hogedrukspuit 2 Topcon GPS-set (2010) Dockingstations Dell (16 x Latitude AMG)

Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen

B0000

Verbouw kantoor Uitwelligerga

B0000

Totaal Bedrijfsmiddelen

2009

Totaal Friese Meren Project

Saldo 2010 Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begr - Werk Uitg - Ink Uitg - Ink 0 8.272 9.354 0 8.723 8.990 0 15.000 15.036 0 -2.945 0 0 14.812 14.784 0 43.862 48.164

Saldo 2010 Begr - Werk -1.082 -267 -36 -2.945 28 -4.302

B0202 B0202

Rondweg Franeker-zuid Rondweg Woudsend

Majeure projecten Majeure projecten Totaal Majeure projecten

Rondweg Franeker-zuid Rondweg Woudsend

2009 12.126.664 2009 6.374.340 18.501.005

595.859 60.068 655.927

0 12.722.523 12.126.664 0 6.434.408 6.374.340 0 19.156.932 18.501.005

595.860 12.722.524 60.068 6.434.409 655.928 19.156.933

B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603

Wachtvoorziening Follegabrug FMP: Lits Lauwersmeerroute N354 brug Zoolsloot C-4 Driewegsluis capaciteit AB4 Spoorbrug Indijk I4 Boazum J1 Spoorburg Ouddeel Bochtverruiming Nauwe Wymerts Bochtverruiming Woudsender Rakken 07-23 Bajonet Oudeschouw 07-24 Bocht Meinesloot Financieel beheer Lits-Lauwers Aanlegvoorziening Noarder Alde Wei

Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd

Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Totaal Projecten niet geactiveerd

103.457 4.075.802 1.367.914 310.401 1.900.418 1.672.252 1.044.897 143.395 138.138 2009 398.873 226.821 2009 10.185.192 2009 174.553 21.742.112

0 -132.737 102.716 0 0 486.049 525.804 16.605 0 1.127 0 415.123 0 1.414.687

0 103.457 103.457 0 3.943.065 4.075.802 0 1.470.630 1.367.914 0 310.401 310.401 0 1.900.418 1.900.418 0 2.158.301 1.672.252 0 1.570.701 1.044.897 0 160.000 143.395 0 138.138 138.138 0 400.000 398.873 0 226.821 226.821 0 10.600.315 10.185.192 0 174.553 174.553 0 23.156.799 21.742.112

0 103.457 0 4.075.802 0 1.367.914 300 310.701 0 1.900.418 124 1.672.376 124 1.045.021 0 143.395 9.355 147.494 1.645 400.518 0 226.821 0 10.185.192 0 174.553 11.548 21.753.660

0 103.457 -132.737 4.075.802 102.716 1.235.910 -300 295.606 0 1.931.079 485.925 1.773.711 525.680 753.345 16.605 125.656 -9.355 101.872 -518 309.806 0 177.572 415.123 10.185.192 0 66.000 1.403.139 21.135.008

0 -132.737 234.720 14.795 -30.661 384.589 817.355 34.344 36.266 90.194 49.249 415.123 108.553 2.021.790

0 103.457 103.457 0 3.943.065 4.075.802 0 1.470.630 1.235.910 0 310.401 295.606 0 1.900.418 1.931.079 0 2.158.300 1.773.711 0 1.570.700 753.345 0 160.000 125.656 0 138.138 101.872 0 400.000 309.806 0 226.821 177.572 0 10.600.315 10.185.192 0 174.553 66.000 0 23.156.798 21.135.008

0 103.457 0 4.075.802 132.004 1.367.914 15.095 310.701 -30.661 1.900.418 -101.335 1.672.376 291.676 1.045.021 17.739 143.395 45.622 147.494 90.712 400.518 49.249 226.821 0 10.185.192 108.553 174.553 618.652 21.753.660

0 -132.737 102.716 -300 0 485.924 525.679 16.605 -9.356 -518 0 415.123 0 1.403.138

0 0 -132.004 -14.795 30.661 101.460 -291.551 -17.739 -36.266 -89.067 -49.249 0 -108.553 -607.103

0 0 -132.004 -14.795 30.661 101.459 -291.552 -17.739 -36.266 -89.067 -49.249 0 -108.553 -607.104

0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 1

21.742.112

1.414.687

0 23.156.799 21.742.112

11.548 21.753.660

1.403.139 21.135.008

2.021.790

0 23.156.798 21.135.008

618.652 21.753.660

1.403.138

-607.103

-607.104

1

3.671.385 227.386 516.552 280.600 397.741 900.928 83.249 16.302 133.786 266.825 0 6.494.754

0 12.590 -5.094 82.346 0 6.481 0 0 4.340 42.348 75.000 218.011

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

3.671.385 239.976 511.458 362.946 397.741 907.409 83.249 16.302 138.126 309.173 75.000 6.712.765

3.671.385 227.386 516.552 280.600 397.741 900.928 83.249 16.302 133.786 266.825 0 6.494.754

11.747 905 0 82.346 0 3.723 2.760 10.575 4.340 15.191 72.266 203.852

3.683.132 228.291 516.552 362.946 397.741 904.651 86.009 26.876 138.126 282.016 72.266 6.698.605

-11.747 11.685 -5.094 0 0 2.758 -2.760 -10.575 0 27.157 2.734 14.159

1.301.058 0 172.935 3.535 0 0 0 0 0 0 0 1.477.527

0 30.000 0 0 0 0 85.814 26.703 0 0 0 142.517

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1.301.058 30.000 172.935 3.535 0 0 85.814 26.703 0 0 0 1.620.044

1.301.058 0 172.935 3.535 0 0 0 0 0 0 0 1.477.527

0 30.000 0 0 0 0 86.009 26.876 0 0 0 142.885

1.301.058 30.000 172.935 3.535 0 0 86.009 26.876 0 0 0 1.620.412

0 0 0 0 0 0 -195 -173 0 0 0 -368

0 -17.410 -5.094 82.346 0 6.481 -85.814 -26.703 4.340 42.348 75.000 75.494

11.747 -29.095 0 82.346 0 3.723 -83.249 -16.302 4.340 15.191 72.266 60.967

-11.747 11.685 -5.094 0 0 2.758 -2.565 -10.401 0 27.157 2.734 14.527

6.494.754

218.011

0

6.712.765

6.494.754

203.852

6.698.605

14.159

1.477.527

142.517

0

1.620.044

1.477.527

142.885

1.620.412

-368

75.494

60.967

14.527

2010

Totaal Projecten niet geactiveerd B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202

N358 Lutkepost - Augustinusga Reguliere en kleine projecten N357 keerlussen Hijum - Finkum Reguliere en kleine projecten N383 kruispunt Berlikum Reguliere en kleine projecten N353 Oldeberkoop Reguliere en kleine projecten N358 afwaardering Holwerd - Metslawier fase 1 Reguliere en kleine projecten N357 afslag Stiens centrum Reguliere en kleine projecten N369 aansluiting N31 - Drachten-noord Reguliere en kleine projecten N355 Wyldpaad (nw.verv.project) Reguliere en kleine projecten N917 Siegerswoude fietsvoorzieningen Reguliere en kleine projecten N384-N917-N924 voorrangswijziging fietssnelwegen Reguliere en kleine projecten N353 Noordwolde zuid Reguliere en kleine projecten

Totaal Reguliere en kleine projecten

Reguliere en kleine projecten 2009 Reguliere en kleine projecten 2009 Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten 2009 Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten 2010 Reguliere en kleine projecten 2010 Reguliere en kleine projecten 2009 Reguliere en kleine projecten 2010 Reguliere en kleine projecten 2010 Totaal Reguliere en kleine projecten

Vervangings investering

305

Jaarverslag 2010

JAARREKENING 2010 OVERZICHT INVESTERINGEN

UITGAVEN

INKOMSTEN

SALDO

AFGEREKEND Thema B0202 B0202 B0202

Project Bijdrage aan Rondweg Sneek Bijdrage aan Waldwei Bijdrage aan Zurich-Harlingen

Begroot 2010 8.377.138 0 480.831 8.857.969

Begroting Totale Bestedingen 2011ev begroting t/m 2009 0 18.438.538 10.061.400 0 3.067.500 3.067.500 0 11.165.956 10.685.125 0 32.671.994 23.814.025

Bestedingen Bestedingen 2010 t/m 2010 8.377.138 18.438.538 0 3.067.500 480.831 11.165.956 8.857.969 32.671.994

Saldo 2010 Begr - Werk 0 0 0 0

Begroot t/m 2009 0 0 0 0

Begroot 2010 0 0 0 0

Totaal Infra/overig

80.180.976 11.530.541

0 91.711.517 80.180.976

8.371.726 88.552.702

3.158.815 33.030.478

2.338.226

0 35.368.704 33.030.478

Totaal afgerekend

80.235.059 11.735.528

0 91.970.587 80.235.059

8.574.383 88.809.441

3.161.145 33.030.478

2.338.226

Totaal B0000 Totaal B0202 Totaal B0603 Totaal Beleidsvelden

54.083 204.987 48.809.783 9.731.907 31.371.193 1.798.634 80.235.059 11.735.528

0 259.070 54.083 0 58.541.690 48.809.783 0 33.169.827 31.371.193 0 91.970.587 80.235.059

202.656 256.739 9.717.748 58.527.532 -1.346.022 30.025.171 8.574.383 88.809.441

2.331 0 14.159 10.848.741 3.144.656 22.181.737 3.161.145 33.030.478

0 140.333 2.197.893 2.338.226

Begroting hoofdindeling Rijksprojecten Rijksprojecten Rijksprojecten Totaal Rijksprojecten

Begroting onderverdeling Bijdrage aan Rondweg Sneek Bijdrage aan Waldwei Bijdrage aan Zurich-Harlingen

Jaar van Begroot Oplevering t/m 2009 2010 10.061.400 2010 3.067.500 2010 10.685.125 23.814.025

Begroting 2011 ev 0 0 0 0

Totale begroting 0 0 0 0

Inkomsten t/m 2009 0 0 0 0

Inkomsten 2010 0 0 0 0

Inkomsten t/m 2010 0 0 0 0

Saldo 2010 Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begr - Werk Uitg - Ink Uitg - Ink 0 8.377.138 8.377.138 0 0 0 0 480.831 480.831 0 8.857.969 8.857.969

Saldo 2010 Begr - Werk 0 0 0 0

759.353 33.789.831

1.578.873

9.192.315

7.612.374

1.579.941

0 35.368.704 33.030.478

759.353 33.789.831

1.578.873

9.397.302

7.815.030

1.582.272

0 0 0 0 10.989.074 10.848.741 0 24.379.630 22.181.737 0 35.368.704 33.030.478

0 0 140.701 10.989.442 618.652 22.800.389 759.353 33.789.831

0 -368 1.579.241 1.578.873

204.987 9.591.574 -399.259 9.397.302

202.656 9.577.048 -1.964.674 7.815.030

2.331 14.526 1.565.415 1.582.272


307

Jaarverslag 2010

5.2.2 Overzicht opgeleverde investeringen in 2010 JAARREKENING 2010 OVERZICHT INVESTERINGEN

UITGAVEN

INKOMSTEN

SALDO

OPGELEVERD Thema

Project

Begroting hoofdindeling

Begroting onderverdeling

B0000 B0000

Key2Financiën 2 electronische afstandsmeters 2009

Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Totaal Bedrijfsmiddelen

Automatisering Gereedschappen

B0603 B0603 B0603 B0603

Aquaductenplan Woudsend - Hommerts algemeen Aquaduct Galamadammen Aquaduct Jeltesloot Aquaduct Woudsend

Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project Totaal Friese Meren Project

Aquaducten Aquaducten Aquaducten Aquaducten

B0202

Brug Stroobos

Overige projecten Totaal Overige projecten

Overige projecten

B0202 B0603

Rijksweg A7 Staande mastroute

Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Totaal Projecten niet geactiveerd

Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202

N924 Heerenveen Rottum Carpoolvoorzieningen N355/N356 DVM Burgum 2e fase N354 Dearsum - Scharnegoutum N354 Hommerts - Jutrijp N356 Broeksterhoek - Valom N384 Winsum-Noord N358 fietspad Metslawier-Engwierum 2e fase N361 Steenendam & Rinsumageest N361 Herinrichting Trynw¿lden N919 Brug Oosterwolde Taakstelling MPI proj BWN 2 2010

Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Totaal Reguliere en kleine projecten

Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten

B0503 B0503 B0503 B0503

EHS (directe verwerving) Landbouw/EHS (binnen gebiedsontwikkeling) Anticiperende grondaankopen Kavelruil (landbouw)

Grondbeleid Grondbeleid Grondbeleid Grondbeleid Totaal Grondbeleid

Jaar van Oplevering

Begroot t/m 2009

Begroot 2010

Begroting 2011ev

Totale begroting

Bestedingen t/m 2009

Bestedingen 2010


Saldo 2010 Begr - Werk

Begroot t/m 2009

Begroot 2010

Begroting 2011 ev

Totale begroting

Inkomsten t/m 2009

Inkomsten 2010

Inkomsten t/m 2010

2010 2010

114.306 0 114.306

51.594 50.000 101.594

0 0 0

165.900 50.000 215.900

114.306 0 114.306

11.051 32.610 43.661

125.356 32.610 157.966

40.544 17.390 57.934

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

51.594 50.000 101.594

11.051 32.610 43.661

40.544 17.390 57.934

31.974 23.510.261 17.448.957 8.426.280 49.417.472

749.574 0 0 0 749.574

0 781.548 31.974 0 23.510.261 23.510.261 0 17.448.957 17.448.957 0 8.426.280 8.426.280 0 50.167.046 49.417.472

781.160 10 -49.022 10.959.175 -60.340 8.263.104 -14.316 3.759.537 657.483 22.981.825

-10 0 0 0 -10

-10 0 19.079 10.978.254 14.385 8.277.489 6.545 3.766.082 40.000 23.021.825

0 -19.079 -14.385 -6.545 -40.010

749.584 0 0 0 749.584

-31.576 29.942 45.954 7.771 52.091

781.160 -29.942 -45.954 -7.771 697.493

9.438.771 9.438.771

61.229 61.229

8.400.079 8.400.079

52.921 52.921

-588.286 -588.286

-588.210 -588.210

-76 -76

2010 84.347.407 24.605.065 10.718.425 119.670.897 84.347.407 16.782.779 101.130.186 7.822.286 72.618.897 25.285.466 21.252.425 119.156.788 72.618.897 24.953.106 97.572.004 2009 20.017.484 3.248.702 0 23.266.186 20.017.484 377.878 20.395.362 2.870.824 21.491.173 1.775.013 0 23.266.186 21.491.173 0 21.491.173 104.364.891 27.853.767 10.718.425 142.937.083 104.364.891 17.160.657 121.525.549 10.693.110 94.110.071 27.060.479 21.252.425 142.422.975 94.110.071 24.953.106 119.063.177

332.360 1.775.013 2.107.373

-680.401 1.473.689 793.288

-8.170.327 377.878 -7.792.449

7.489.926 1.095.811 8.585.737

0 12.777 0 -115.736 0 0 46.562 0 0 0 0 -1.500.000 -1.556.397

73.894 34.222 185.121 -300.000 33.058 208.067 373.032 93.925 1.198.208 2.013.067 2.653.995 -2.291.200 4.275.389

42.283 38.553 89.825 -440.122 3.546 91.054 223.492 14.412 689.963 1.583.180 1.821.607 -3.791.200 366.595

31.611 -4.331 95.296 140.122 29.512 117.013 149.540 79.513 508.245 429.887 832.388 1.500.000 3.908.794

2010 2010 2009 2009 2010 2009 2010 2010 2010 2010

1.266.105 180.559 125.310 1.539.339 1.693.416 828.019 135.564 770.711 230.628 194.557 617.696 0 7.581.903

73.894 119.222 185.121 200.000 33.058 208.067 623.032 93.925 1.198.208 2.013.067 2.653.995 0 7.401.589

2009 6.565.297 7.434.703 2009 21.164.431 5.835.569 2009 6.690.672 5.309.328 2009 399.631 3.100.369 34.820.031 21.679.969

0 0

9.500.000 9.500.000

0 1.339.999 0 299.781 0 310.431 0 1.739.339 0 1.726.474 0 1.036.086 0 758.596 0 864.636 0 1.428.836 0 2.207.624 0 3.271.691 0 0 0 14.983.492 0 0 0 0 0

9.438.771 9.438.771

1.266.105 180.559 125.310 1.539.339 1.693.416 828.019 135.564 770.711 230.628 194.557 617.696 0 7.581.903

-31.586 388 49.022 23.559.283 60.340 17.509.297 14.316 8.440.596 92.091 49.509.563 8.384 8.384

9.447.155 9.447.155

52.845 52.845

7.803.485 7.803.485

649.515 649.515

0 0 10 0 10.959.175 10.959.175 0 8.263.104 8.263.104 0 3.759.537 3.759.537 0 22.981.815 22.981.825 0 0

8.453.000 8.453.000

42.283 1.308.389 110.776 291.335 89.825 215.136 175.614 1.714.954 3.546 1.696.962 91.054 919.073 426.930 562.494 14.412 785.123 689.963 920.591 1.583.180 1.777.737 1.821.607 2.439.303 0 0 5.049.192 12.631.096

31.611 8.446 95.296 24.386 29.512 117.013 196.102 79.513 508.245 429.887 832.388 0 2.352.397

199.636 0 0 0 26.474 0 0 0 0 0 0 0 226.110

0 85.000 0 500.000 0 0 250.000 0 0 0 0 2.291.200 3.126.200

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 208.800 208.800

199.636 85.000 0 500.000 26.474 0 250.000 0 0 0 0 2.500.000 3.561.110

14.000.000 6.565.297 860.565 7.425.861 27.000.000 21.164.431 6.760.025 27.924.456 12.000.000 6.690.672 4.600.694 11.291.366 3.500.000 399.631 3.903.655 4.303.286 56.500.000 34.820.031 16.124.939 50.944.970

6.574.138 -924.456 708.634 -803.286 5.555.030

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

7.803.485 7.803.485

199.636 0 0 0 26.474 0 0 0 0 0 0 0 226.110

596.594 596.594

0 72.223 0 615.736 0 0 203.438 0 0 0 0 3.791.200 4.682.597

199.636 72.223 0 615.736 26.474 0 203.438 0 0 0 0 3.791.200 4.908.707

Saldo 2010 Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begr - Werk Uitg - Ink Uitg - Ink


0 3.925.876 3.925.876 -3.925.876 7.434.703 0 265.557 265.557 -265.557 5.835.569 0 5.198.447 5.198.447 -5.198.447 5.309.328 0 2.488.597 2.488.597 -2.488.597 3.100.369 0 11.878.477 11.878.477 -11.878.477 21.679.969

-3.065.311 10.500.014 6.494.468 -658.899 -597.753 5.907.081 1.415.058 1.685.311 4.246.462 17.433.507

Totaal Bedrijfsmiddelen Totaal Infra Totaal Grondbeleid

114.306 101.594 0 215.900 114.306 43.661 157.966 57.934 0 0 0 0 0 0 0 0 101.594 170.803.038 36.066.159 10.718.425 217.587.622 170.803.038 22.310.325 193.113.363 13.755.834 125.121.490 30.836.184 21.461.225 177.418.899 125.121.490 30.272.298 155.393.788 563.886 5.229.975 34.820.031 21.679.969 0 56.500.000 34.820.031 16.124.939 50.944.970 5.555.030 0 0 0 0 0 11.878.477 11.878.477 -11.878.477 21.679.969

43.661 57.934 -7.961.973 13.191.948 4.246.462 17.433.507

Totaal opgeleverd

205.737.374 57.847.722 10.718.425 274.303.521 205.737.374 38.478.925 244.216.299 19.368.797 125.121.490 30.836.184 21.461.225 177.418.899 125.121.490 42.150.775 167.272.264 -11.314.591 27.011.538

-3.671.850 30.683.388

Totaal B0000 Totaal B0202 Totaal B0503 Totaal B0603

114.306 101.594 215.900 114.306 43.661 157.966 57.934 101.594 101.368.082 32.067.883 10.718.425 144.154.390 101.368.082 21.840.356 123.208.437 10.227.527 80.648.492 29.061.181 21.461.225 131.170.898 80.648.492 30.232.298 110.880.789 1.171.117- 3.006.702 34.820.031 21.679.969 - 56.500.000 34.820.031 16.124.939 50.944.970 5.555.030 - 11.878.477 11.878.477 11.878.477- 21.679.969 69.434.956 3.998.276 - 73.433.232 69.434.956 469.969 69.904.925 3.528.307 44.472.998 1.775.003 - 46.248.001 44.472.998 40.000 44.512.998 1.735.003 2.223.273

43.661 57.934 8.391.942- 11.398.644 4.246.462 17.433.507 429.969 1.793.304

Totaal Beleidsvelden

205.737.374 57.847.722 10.718.425 274.303.521 205.737.374 38.478.925 244.216.299 19.368.797 125.121.490 30.836.184 21.461.225 177.418.899 125.121.490 42.150.775 167.272.264 11.314.591- 27.011.538

3.671.850- 30.683.388


309

Jaarverslag 2010

5.2.3a Overzicht onderhanden investeringen bedrijfsmiddelen in 2010 JAARREKENING 2010 OVERZICHT INVESTERINGEN

UITGAVEN

INKOMSTEN

ONDERHANDEN BEDRIJFSMIDDELEN Jaar van Oplevering

Begroot t/m 2009

Begroot 2010

Begroting 2011ev

Totale begroting


Bestedingen 2010



Begroot t/m 2009

Begroot 2010

Begroting 2011 ev

Totale begroting

Inkomsten t/m 2009

Inkomsten 2010

Inkomsten t/m 2010

2010 2011 2011 2011 2012 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2012 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011,00 2011 2011 2011 2011 2011

31.141 0 9.234 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22.100 7.800 0 0 0 0 0 48.828 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 119.104

131.859 50.000 30.766 0 110.000 0 0 0 0 0 334.000 0 195.000 80.000 0 10.000 70.000 37.900 92.200 95.000 239.344 246.755 276.987 50.143 27.852 130.561 0 35.231 20.259 125.000 65.000 15.000 206.000 210.000 20.000 2.904.857

0 0 0 57.806 215.000 260.000 117.600 136.525 144.000 221.615 0 340.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21.500 0 0 0 0 0 0 0 0 1.514.046

163.000 50.000 40.000 57.806 325.000 260.000 117.600 136.525 144.000 221.615 334.000 340.000 195.000 80.000 0 10.000 70.000 60.000 100.000 95.000 239.344 246.755 276.987 50.143 76.680 130.561 21.500 35.231 20.259 125.000 65.000 15.000 206.000 210.000 20.000 4.538.007

31.141 0 9.234 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22.100 7.800 0 0 0 0 0 48.828 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 119.104

45.269 0 0 0 110.000 0 0 0 0 0 0 0 108.570 19.170 0 8.358 3.600 0 44.253 145.216 115.590 37.095 0 0 0 7.735 0 0 19.712 41.555 2.634 1.000 192.976 67.978 0 970.709

76.410 0 9.234 0 110.000 0 0 0 0 0 0 0 108.570 19.170 0 8.358 3.600 22.100 52.053 145.216 115.590 37.095 0 0 48.828 7.735 0 0 19.712 41.555 2.634 1.000 192.976 67.978 0 1.089.813

86.590 50.000 30.766 0 0 0 0 0 0 0 334.000 0 86.430 60.830 0 1.642 66.400 37.900 47.948 -50.216 123.754 209.661 276.987 50.143 27.852 122.826 0 35.231 547 83.445 62.366 14.000 13.024 142.023 20.000 1.934.148

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Bouwurk

2011 14.232.764 33.719.523 31.847.714 79.800.001 14.232.764 31.257.592 45.490.356

2.461.931

0

0

0

0

0

0

Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen

Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Gereedschappen Totaal Gereedschappen

2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011

0 0 0 0 0 0 0 0 0

17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 59.400

0 0 0 0 0 0 0 0 0

17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 59.400

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 59.400

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

Strooimachine N9050-42 WAN2000

Bedrijfsmiddelen

Gladheidsbestrijding Totaal Gladheidsbestrijding

2011

0 0

31.400 31.400

0 0

31.400 31.400

0 0

0 0

0 0

31.400 31.400

0 0

0 0

0 0

0 0

Verv. Surveillance PW10 PW10 navigatiemiddelen motor PW 10

Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen

Voer- en vaartuigen Voer- en vaartuigen Voer- en vaartuigen Totaal Voer- en vaartuigen

2011 2011 2011

37.316 0 0 37.316

1.662.684 250.000 100.000 2.012.684

0 0 0 0

1.700.000 250.000 100.000 2.050.000

37.316 0 0 37.316

29.593 0 0 29.593

66.909 0 0 66.909

1.633.091 250.000 100.000 1.983.091

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

Totaal Bedrijfsmiddelen

14.389.184 38.727.864 33.361.760 86.478.807 14.389.184 32.257.894 46.647.077

6.469.970

0

0

Totaal B0000

14.389.184 38.727.864 33.361.760 86.478.807 14.389.184 32.257.894 46.647.077

6.469.970

0

0

Thema

Project



B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000

Project Managing Security Centraal klant beheer systeem Near Line Storage Fat Clients Switches nieuwbouw Laptops veld medewerkers (ICT-baseline) Heavy User werkplekken (ICT baseline) Standaard digitale werkplek (ICT-baseline) Werkplekken buitenlocaties (ICT-baseline) Thin Clients (ICT-baseline) Docbase Milieuinformatie-/workflowmanagement systeem Vervanging en uitbreiding rapp.tool Cognos 8 Kantoorautomatisering Office 2009 Overheids Service Bus (OSB) Enterprise Service Bus (ESB) Koppelingen voorzieningen Broker Centraal Medewerkersbestand Hardware virtualisatie Vervanging Unix-server Vervanging GTI-apparatuur Upgrade licenties MS producten (actualisatie ICT) Vervanging Novell-servers Smartphones (HTC) ArcGISserver Advanced FB Repro apparatuur OCE Plotters en scanner VGI Tokens 2010 Koppelingen NUP Nat.Uitv.progr. Dienstverlening en e-Overheid Electronische handtekening Subsidiesysteem Zaakgericht werken Aanschaf inkoopmodule

Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen

Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Automatisering Totaal Automatisering

B0000

Provinciehûs BW algemeen

Bedrijfsmiddelen

B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000 B0000

4 Hogedrukreinigers Hydraulische bebakeningswagen 1 Hydraulische bebakeningswagen 2 Actiewagen Donkerbroek Actiewagen Gorredijk Actiewagen Wolvega Bebakeningswagen Brimos 1 Bebakeningswagen Brimos 2

B0000

B0000 B0000 B0000




45.269 0 0 0 110.000 0 0 0 0 0 0 0 108.570 19.170 0 8.358 3.600 0 44.253 145.216 115.590 37.095 0 0 0 7.735 0 0 19.712 41.555 2.634 1.000 192.976 67.978 0 970.709

86.590 50.000 30.766 0 0 0 0 0 0 0 334.000 0 86.430 60.830 0 1.642 66.400 37.900 47.948 -50.216 123.754 209.661 276.987 50.143 27.852 122.826 0 35.231 547 83.445 62.366 14.000 13.024 142.023 20.000 1.934.148

X

0

0 33.719.523 31.257.592

2.461.931

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 59.400

0 0 0 0 0 0 0 0 0

17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 59.400

X X X X X X X X

0 0

0 0

0 0

0 0

31.400 31.400

0 0

31.400 31.400

X

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

1.662.684 250.000 100.000 2.012.684

29.593 0 0 29.593

1.633.091 250.000 100.000 1.983.091

X X X

0

0

0

0

0

0 38.727.864 32.257.894

6.469.970

0

0

0

0

0

0 38.727.864 32.257.894

6.469.970

131.859 50.000 30.766 0 110.000 0 0 0 0 0 334.000 0 195.000 80.000 0 10.000 70.000 37.900 92.200 95.000 239.344 246.755 276.987 50.143 27.852 130.561 0 35.231 20.259 125.000 65.000 15.000 206.000 210.000 20.000 2.904.857

X X

X X

X X

X X X X X X X X X X X X

311

Jaarverslag 2010

5.2.3b Overzicht onderhanden investeringen infra/overig in 2010 JAARREKENING 2010 OVERZICHT INVESTERINGEN

UITGAVEN

INKOMSTEN

SALDO

ONDERHANDEN INFRA / OVERIG Jaar van Oplevering

Begroot t/m 2009

Overig Overig Overig Overig

2014 2013 2012 2011

222.818 320.554 -1.040 0 542.332

Grondbeleid Totaal Grondbeleid

Grondbeleid

2009

Aquaduct Lemmer CA: Algemeen N381 MER Algemeen Nieuw en Duurzaam OV N398 Noordwesttangent N355 rondweg Buitenpost N384 Rondweg Franeker fase 3 Rondweg Woudsend fase 2

Majeure projecten Majeure projecten Majeure projecten Majeure projecten Majeure projecten Majeure projecten Majeure projecten Majeure projecten Totaal Majeure projecten

Aquaduct Lemmer Centrale As N381 Nieuw en Duurzaam OV Noordwesttangent Rondweg Buitenpost Rondweg Franeker-zuid Rondweg Woudsend

2014 0 0 15.000.000 15.000.000 0 0 0 0 2012 48.891.134 33.658.684 215.980.181 298.529.999 48.891.134 15.808.125 64.699.260 17.850.559 2014 11.565.901 22.463.316 127.270.783 161.300.000 11.565.901 11.219.713 22.785.614 11.243.603 2014 0 1.500.000 13.500.000 15.000.000 0 0 0 1.500.000 2012 9.713.385 3.398.814 15.912.584 29.024.783 9.713.385 794.376 10.507.761 2.604.438 2012 1.827.289 4.193.091 7.879.620 13.900.000 1.827.289 3.244.496 5.071.784 948.595 2011 7.803 515.264 3.095.595 3.618.662 7.803 172.945 180.749 342.319 2011 54.920 3.262.721 3.470.749 6.788.390 54.920 939.005 993.925 2.323.716 72.060.433 68.991.890 402.109.512 543.161.835 72.060.433 32.178.661 104.239.093 36.813.229

B0203 B0602

Baggerdepot Zuidwest Fr. 2e fase Stoomtrein Sneek-Stavoren railinfrastructuur

Overige projecten Overige projecten Totaal Overige projecten

Overige projecten Overige projecten

2013 2011

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0603

N31 Haak om Leeuwarden Vaarweg Lemmer-Delfzijl Ligplaatsen Vaarweg Lemmer-Delfzijl Vervanging brug Skulenboarch en Kootstertille Vervanging brug Burgum RSP Bereikbaarheid Leeuwarden Quick win Greuns opwaarderen vaarweg Quick win zwaaikom Leeuwarden Quick win opwaarderen vaarweg Houkesleat AB-6 Sluis Stavoren

Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Totaal Projecten niet geactiveerd

Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd Projecten niet geactiveerd

2017 10.351.314 9.848.788 11.679.898 31.880.000 10.351.314 9.417.276 19.768.590 431.512 12.886.162 2.913.871 16.079.967 2011 10.666.966 6.123.577 1.000.000 17.790.543 10.666.966 4.516.208 15.183.174 1.607.369 9.311.749 4.451.794 4.027.000 2011 770.007 17.593 0 787.600 770.007 67.099 837.106 -49.506 713.916 73.684 0 2012 64.864 310.136 0 375.000 64.864 177.471 242.335 132.665 100.000 275.000 0 2012 69.307 55.693 0 125.000 69.307 40.970 110.276 14.723 0 125.000 0 2017 7.695 13.042.305 0 13.050.000 7.695 1.412.430 1.420.125 11.629.875 0 13.050.000 0 2011 0 472.000 1.458.000 1.930.000 0 80.844 80.844 391.156 0 472.000 1.458.000 2011 0 84.300 1.315.700 1.400.000 0 8.310 8.310 75.990 0 84.300 1.315.700 2011 0 500.000 800.000 1.300.000 0 553.936 553.936 -53.936 0 653.500 646.500 2013 624.942 697.747 502.311 1.825.000 624.942 540.955 1.165.896 156.792 650.000 750.000 425.000 22.555.095 31.152.139 16.755.909 70.463.143 22.555.095 16.815.496 39.370.591 14.336.643 23.661.827 22.849.149 23.952.167

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0204

Bijdrage aan Centr.As afslag De Tike N392 rondweg Gorredijk N359 rondweg Lemmer N910 Stroobossertrekweg 2e fase N359 fietstunnels Tjerkwerd - Parrega N392 Terwispel - komgrens Gorredijk N928 opwaardering Woudsend - Balk N358 opwaardering Skieding - Uterwei N369 Kootstermolen - Kootstertille N356 veiligheid Holwerd N359 stroomweg Leeuwarden - Bolsward N357 opwaardering Stiens - Holwerd N393 fietssnelweg Stiens - St. Jacobiparochie N355 Twijzel N354 fietsroute Sneek afslag Woudsend OV-infrastructuur N393 Brug Vrouwbuurstermolen N359 Kruispunt Workum (fase 2) Reconstructie aansluiting IJlst Carpoolvoorzieningen 2010-2012 N361 Rhaladyk Aldtsjerk N358 Lutkepost Augustinusga fase 2 N354 Dearsum-Scharnegoutum fase 2 N910 Stroobossertrekweg fietspad fase 2b MPI bijdrage Quick Win Houkesleat Kwaliteitsverbetering haltevoorzieningen

Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Totaal Reguliere en kleine projecten

Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten Reguliere en kleine projecten

2011 2014 2012 2012 2011 2011 2011 2012 2012 2011 2014 2012 2012 2012 2013 2011 2011 2012 2011 2012 2011 2011 2011 2011 2011 2013

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202

Ministations Joure RSP Heerenveen RSP Joure RSP OV spoor Heerenveen-Groningen RSP Startkrediet RSP Traverse Harlingen

Rijksprojecten Rijksprojecten Rijksprojecten Rijksprojecten Rijksprojecten Rijksprojecten Totaal Rijksprojecten

Ministations Joure 2015 RSP Heerenveen 2020 RSP Joure 2016 RSP OV spoor Heerenveen-Groningen2020 RSP Startkrediet 2014 RSP Traverse Harlingen 2018

Thema

Project



B0603 B0603 B0603 B0603

FMP 2 Verruiming brug en sluisbediening op afstand Bijdrage sluis Stavoren Bijdrage aanpassen sluisdrempeldiepte Workum Real. recreatiegeulen Grutte Brekken

Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project Friese Meren Project Totaal Friese Meren Project

B0503

No.33 Grondbeleid 2008-2010 LG

B0202 B0202 B0202 B0204 B0202 B0202 B0202 B0202

Begroot 20100

Totale begroting


Bestedingen 2010



Begroot t/m 2009

Begroot 2010

Begroting 2011 ev

Totale begroting

Inkomsten t/m 2009

Inkomsten 2010

Inkomsten t/m 2010

10.027 11.967.156 12.200.001 775.787 28.324.582 29.420.923 50.000 710.000 758.961 390.000 300.000 690.000 1.225.814 41.301.738 43.069.884

222.818 320.554 -1.040 0 542.332

15.098 775.779 12.380 71.382 874.639

237.916 1.096.333 11.340 71.382 1.416.971

-5.071 8 37.621 318.618 351.175

0 0 46.200 0 46.200

0 245.000 0 0 245.000

0 1.700.000 100.000 0 1.800.000

0 1.945.000 146.200 0 2.091.200

0 0 46.200 0 46.200

0 245.378 0 0 245.378

0 245.378 46.200 0 291.578

0 -378 0 0 -378

10.027 530.787 50.000 390.000 980.814

15.098 530.401 12.380 71.382 629.261

-5.071 386 37.621 318.618 351.553

0 0

0 0

0 15.500.000 0 15.500.000

0 0

6.000.000 6.000.000

0 0

6.000.000 6.000.000

0 0

0 0

0 0

6.000.000 6.000.000

9.500.000 9.500.000

0 0

9.500.000 9.500.000

NVT

0 0 0 0 2.420.077 40.190.000 6.219.923 48.830.000 0 0 4.000.000 4.000.000 0 0 0 0 850.860 3.000.000 473.922 4.324.782 3.491.703 2.267.126 3.761.171 9.520.000 0 2.184 1.815.000 1.817.184 0 0 0 0 6.762.641 45.459.310 16.270.016 68.491.967

0 2.420.077 0 0 850.860 3.491.703 0 0 6.762.641

0 0 0 0 0 0 347.286 2.767.363 39.842.714 -6.531.316 15.460.839 -21.992.155 0 0 0 22.463.316 11.219.713 11.243.603 0 0 0 1.500.000 0 1.500.000 3.069.074 3.919.935 -69.074 398.814 -2.274.698 2.673.512 2.245.870 5.737.573 21.256 1.925.965 998.626 927.339 2.184 2.184 0 513.080 170.761 342.319 0 0 0 3.262.721 939.005 2.323.716 5.664.415 12.427.055 39.794.895 23.532.580 26.514.246 -2.981.666

loopt nog niet

0 15.500.000 0 15.500.000

799.810 102.250 902.060

34.931 400.000 434.931

Begroting 2011ev

0 15.500.000 0 15.500.000

2.377.795 4.083.373 6.461.168

3.212.536 4.585.623 7.798.159

799.810 102.250 902.060

1.310.980 1.639.151 1.017.297 3.967.428 1.310.980 1.537.466 206.811 9.409.704 11.153.981 1.537.466 197.114 213.370 1.657.015 2.067.499 197.114 3.649.378 113.333 1.439.114 5.201.825 3.649.378 1.405.368 2.584.704 1.964.549 5.954.621 1.405.368 402.032 631.591 1.898.830 2.932.453 402.032 176.428 173.584 2.353.281 2.703.293 176.428 85.765 106.109 8.475.502 8.667.376 85.765 49.197 155.589 314.706 519.492 49.197 55.404 597.831 1.763.186 2.416.421 55.404 151.063 211.298 11.342.170 11.704.531 151.063 309.953 2.845.910 6.440.326 9.596.189 309.953 12.947 72.158 674.198 759.303 12.947 104.398 309.799 2.423.765 2.837.962 104.398 102.687 362.181 3.028.292 3.493.160 102.687 676.694 802.632 0 1.479.326 676.694 287.884 2.202.485 0 2.490.369 287.884 28.781 62.645 784.606 876.032 28.781 10.634 150.000 839.367 1.000.001 10.634 16.730 33.270 250.000 300.000 16.730 61.913 208.087 0 270.000 61.913 356 169.751 3.286.397 3.456.504 356 0 148.130 1.312.530 1.460.660 0 0 1.000.000 1.000.000 2.000.000 0 0 0 255.625 255.625 0 0 500.000 1.900.000 2.400.000 0 10.633.171 15.500.419 63.830.460 89.964.050 10.633.171 14.158 19.628 0 200.000 194.978 1.100.000 59.033 9.947.249 374.693 3.125.307 336.776 2.000.000 979.639 16.392.184

1.018.825 35.800.000 60.403.722 356.499.877 0 152.844.863 606.567.287

1.052.611 36.000.000 61.698.700 366.506.159 3.500.000 155.181.639 623.939.110

14.158 0 194.978 59.033 374.693 336.776 979.639

34.931 5.041 39.972

834.741 107.291 942.032

89.669 1.400.649 131.602 1.669.068 226.043 423.157 430.063 4.079.442 2.134.686 3.540.055 640.111 1.042.143 172.410 348.838 100.842 186.607 30.254 79.451 86.873 142.277 198.653 349.716 250.740 560.693 16.858 29.805 40.236 144.634 58.834 161.521 543.904 1.220.598 1.039.570 1.327.454 98.180 126.961 20.865 31.499 39.255 55.985 163.804 225.717 28.993 29.349 110.143 110.143 8.217 8.217 0 0 0 0 6.660.803 17.293.974 637 0 420.533 193.780 578.529 812.805 2.006.284

0 394.959 394.959

1.549.482 75.209 -12.673 -316.730 450.018 -8.520 1.174 5.267 125.335 510.958 12.645 2.595.170 55.300 269.563 303.347 258.728 1.162.915 -35.535 129.135 -5.985 44.283 140.758 37.987 991.783 0 500.000 8.839.616

14.795 18.991 0 200.000 615.511 679.467 252.813 9.753.469 953.222 2.546.778 1.149.581 1.187.195 2.985.922 14.385.900

23.560 0 23.560

0 0 0 75.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.000 353.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 435.600

0 598.000 598.000

0 1.896.756 1.896.756

23.560 2.494.756 2.518.316

23.560 0 23.560

0 0 0

23.560 0 23.560



0 598.000 598.000

34.931 -198.000 -163.069

34.931 5.041 39.972

0 -203.041 -203.041

31.880.000 12.886.162 3.000.000 15.886.162 -86.129 17.790.543 9.311.749 4.516.208 13.827.956 -64.414 787.600 713.916 123.092 837.009 -49.408 375.000 100.000 150.000 250.000 125.000 125.000 0 0 0 125.000 13.050.000 0 1.402.512 1.402.512 11.647.488 1.930.000 0 80.844 80.844 391.156 1.400.000 0 8.310 8.310 75.990 1.300.000 0 553.936 553.936 99.564 1.825.000 650.000 540.955 1.190.955 209.045 70.463.143 23.661.827 10.375.856 34.037.683 12.473.293

6.934.917 1.671.783 -56.091 35.136 -69.307 -7.695 0 0 -153.500 -52.253 8.302.990

6.417.276 0 -55.994 27.471 40.970 9.918 0 0 0 0 6.439.640

517.641 1.671.783 -97 7.665 -110.277 -17.613 0 0 -153.500 -52.253 1.863.350

0 1.639.151 0 206.811 -67.000 213.370 74.921 -1.304.667 -562.147 2.584.704 -84.126 631.591 0 173.584 0 106.109 0 155.589 0 597.831 0 211.298 0 2.845.910 0 72.158 0 309.799 0 362.181 -240.000 616.232 0 2.202.485 0 62.645 0 150.000 0 33.270 0 208.087 0 169.751 0 148.130 0 1.000.000 0 0 0 500.000 -878.352 13.896.019

89.669 131.602 159.043 -913.016 1.572.539 555.985 172.410 100.842 30.254 86.873 198.653 250.740 16.858 40.236 58.834 117.504 1.039.570 98.180 20.865 39.255 163.804 28.993 110.143 8.217 0 0 4.178.051

1.549.482 75.209 54.327 -391.651 1.012.165 75.606 1.174 5.267 125.335 510.958 12.645 2.595.170 55.300 269.563 303.347 498.728 1.162.915 -35.535 129.135 -5.985 44.283 140.758 37.987 991.783 0 500.000 9.717.968

637 0 420.533 -41.223 578.529 -333.000 625.476

18.991 23.486 -320.558 -17.810 796.778 472.722 973.609

0 0 0 0 5.959.000 5.959.000 0 0 0 1.418.000 0 1.493.000 0 1.530.000 1.530.000 0 750.000 750.000 0 1.200.000 1.200.000 0 0 0 0 0 0 0 200.000 200.000 0 3.800.000 3.800.000 0 4.000.000 4.000.000 0 500.000 500.000 0 500.000 500.000 0 1.650.000 1.657.000 186.400 0 540.000 0 0 0 0 130.000 130.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.350.000 1.350.000 0 730.000 730.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.604.400 22.299.000 24.339.000

0 0 0 75.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.000 353.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 435.600

0 0 67.000 1.343.079 562.147 84.126 0 0 0 0 0 0 0 0 0 426.400 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.482.752

0 0 67.000 1.418.079 562.147 84.126 0 0 0 0 0 0 0 0 7.000 780.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.918.352

0 0 0 0 0 176.514 31.596.042 31.772.556 1.767.041 1.000.025 54.913.858 57.680.924 0 10.006.282 356.499.877 366.506.159 0 1.750.000 0 1.750.000 0 1.860.278 142.166.933 144.027.211 1.767.041 14.793.099 585.176.710 601.736.850

0 0 1.767.041 0 0 0 1.767.041

0 0 0 235.003 0 1.145.805 1.380.808

0 0 0 176.514 1.767.041 1.000.025 235.003 9.771.279 0 1.750.000 1.145.805 714.473 3.147.849 13.412.291

19.628 23.486 99.975 -59.033 1.375.307 139.722 1.599.085


Tijd

Geld

loopt nog niet

X X

X

313

Jaarverslag 2010

JAARREKENING 2010 OVERZICHT INVESTERINGEN

UITGAVEN

INKOMSTEN

SALDO

ONDERHANDEN INFRA / OVERIG Thema

Project

Begroot t/m 2009 107.672.728

Begroot Begroting Totale 2010 2011ev begroting 149.197.377 1.137.026.074 1.393.896.179

Bestedingen t/m 2009 107.672.728

Bestedingen 2010 58.575.854

Bestedingen t/m 2010 166.248.583

Saldo 2010 Begr - Werk 90.621.523

Begroot t/m 2009 32.696.869

Begroot 2010 91.548.958

Begroting 2011 ev 651.394.649

Totale begroting 775.640.476

Inkomsten t/m 2009 32.696.869

Inkomsten 2010 20.149.209

Inkomsten t/m 2010 52.846.077

Saldo 2010 Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begr - Werk Uitg - Ink Uitg - Ink 71.399.749 57.648.419 38.426.646

Totaal B0202 Totaal B0203 Totaal B0204 Totaal B0503 Totaal B0602 Totaal B0603

105.603.395 799.810 102.250 1.167.274

129.338.885 1.073.360.857 1.308.303.137 105.603.395 34.931 2.377.795 3.212.536 799.810 2.000.000 15.400.000 17.400.000 15.500.000 15.500.000 400.000 4.083.373 4.585.623 102.250 1.923.561 41.804.049 44.894.884 1.167.274

57.120.289 34.931 5.041 1.415.593

162.723.684 834.741 107.291 2.582.867

72.218.596 02.000.000 15.500.000 394.959 507.968

31.977.109 23.560 696.200

83.955.958 6.000.000 598.000 995.000

647.272.893 1.896.756 2.225.000

763.205.960 23.560 6.000.000 2.494.756 3.916.200

31.977.109 23.560 696.200

19.362.876 786.333

51.339.985 23.560 1.482.533

64.593.082 6.000.000 598.000 208.667

45.382.927 34.931 2.000.000 9.500.000 198.000928.561

37.757.413 34.931 5.041 629.261

7.625.514 02.000.000 9.500.000 203.041299.300

Totaal Beleidsvelden

107.672.728

149.197.377 1.137.026.074 1.393.896.179 107.672.728

58.575.854

166.248.583

90.621.523

32.696.869

91.548.958

651.394.649

775.640.476

32.696.869

20.149.209

52.846.077

71.399.749

57.648.419

38.426.646

19.221.773

Begroting hoofdindeling Totaal Infra/Overig


Jaar van Oplevering

Saldo 2010 Begr - Werk 19.221.773


315

5.3 Overzicht subsidies Het overzicht van subsidies geeft een overzicht van de in de Jaarrekening voorkomende subsidies. De inhoud daarvan is als volgt: A. Budgetsubsidies B. Overige structurele subsidies De hierin opgenomen bedragen betreffen alleen de werkelijke subsidies. De beschikking over de reserves of stortingen in de reserves zijn hierin niet opgenomen. A. BUDGETSUBSIDIES Thema Onderwerp

4.4 5.1 5.1 5.1 5.2 6.2 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.1 7.3 7.3 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.2 8.2

Friese Milieufederatie IVN consulentschap Fryslân It Fryske Gea St. Landschapsbeheer Friesland St. Doarpswurk St. Fryslân Marketing St. Partoer Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden Doven en slechthorenden (FCDS) Sensoor (SOS THD) VG-Belangen Platform Fryslân St. Friese Ouderenbonden Solidair Friesland Humanitas district Noord Protestants Dienstencentrum Fryslân COC Friesland Centrum Tumba Zorgbelang Fryslân St. Sport Friesland Sneek-week comité De Citadel jeugdtheater Teaterselskip Tryater St. Keunstwurk St. Keunstwurk Frysk Jeugdorkest Centrum voor Film in Friesland Frysk Skipfeartmuseum Natuurmuseum Fryslân St. Bevrijdingsfestival Fryslân St. Het Fries Museum St. De Kanselarij Frysk Lânbou Museum Museumfederatie Fryslân St. Friesland Pop Bibliotheekservice Fryslân Anna Blamanhuis St. Monumentenwacht Friesland St. De Fryske Mole

Realisatie 2009

Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 + -/+ -/+ -/Baten x € 1.000 Lasten x € 1.000 Saldo x € 1.000 0 0 0 371 374 374 -371 -374 -374 0 0 0 180 182 180 1 -180 -182 -180 1 0 0 0 798 804 804 -798 -804 -804 0 0 0 209 249 249 -209 -249 -249 0 0 0 605 609 608 1 -605 -609 -608 1 0 0 0 387 390 390 -387 -390 -390 0 0 0 2.991 3.013 3.013 -2.991 -3.013 -3.013 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0

184 159 181 4 14 5 4

185 160 271 7 26 5 5

185 160 250 6 26 5 5

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

9 52 113 329 593 5 33 158 1.703

9 52 115 328 598 5 33 159 1.649

9 52 115 328 598 5 33 159 1.648

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

16 77 299 698 6 2.601 226 188 134 0 3.463 26 263 113

16 77 300 702 6 2.621 228 189 135 67 3.489 26 249 114

16 77 300 702 6 2.621 228 189 135 67 3.489 26 249 114

20 1

1

-184 -159 -181 -4 -14 -5 -4

-185 -160 -271 -7 -26 -5 -5

-185 -160 -250 -6 -26 -5 -5

-9 -52 -113 -329 -593 -5 -33 -158 -1.703

-9 -52 -115 -328 -598 -5 -33 -159 -1.649

-9 -52 -115 -328 -598 -5 -33 -159 -1.648

-16 -77 -299 -698 -6 -2.601 -226 -188 -134 0 -3.463 -26 -263 -113

-16 -77 -300 -702 -6 -2.621 -228 -189 -135 -67 -3.489 -26 -249 -114

-16 -77 -300 -702 -6 -2.621 -228 -189 -135 -67 -3.489 -26 -249 -114

Bijlage 5.3 - Overzicht subsidies

20 1

1

31 7

Jaarverslag 2010

Thema Onderwerp

8.2 8.2

St. Alde Fryske Tsjerken St. Steunpunt Monumentenzorg Fryslân 8.3 Tresoar 8.3 AFUK Algemiene Fryske Underrjocht Kommisje 8.3 Omrop Fryslân 8.3 Cedin Fryske skoalleradio en TV 8.3 St. Stellingwarver Schrieversronte 8.3 St. Ons Bildt 8.3 St. It Fryske Boek 8.3 Fr. Literêr Tydskrift ‘De Moanne’ 8.3 Frysk Literêr Tydskrift “Hjir” 8.3 St. Utjouwerij Frysk Toaniel (STUFT) 8.3 Europeesk Buro foar lytse talen (EBLT) 8.3 Ried fan de Fryske Beweging 8.3 Fryske Rie 8.3 It Frysk AmateurToaniel (IFAT) 8.3 St.It Skriuwersboun 8.3 Cedin Frysk Bernetydskrift ‘Switsj’ 8.3 Cedin Frysk Jongereintydskrift ‘LinKk’ 8.4 Fryske Akademy 9.3 Prov. VAC Woningbouw Friesland 9.3 Groepswonen voor ouderen Totaal

Fryslân:

iepen en eigen

Realisatie 2009

Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 + -/+ -/+ -/Baten x € 1.000 Saldo x € 1.000 Lasten x € 1.000 0 0 0 116 117 117 -116 -117 -117 0 0

0 0

0 0

165 2.994

98 3.054

98 3.054

-165 -2.994

-98 -3.054

-98 -3.054

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

487 9.390 135 49 3 250 52 9

441 9.617 136 49 4 185 53 9

441 9.617 136 49 4 185 53 9

-487 -9.390 -135 -49 -3 -250 -52 -9

-441 -9.617 -136 -49 -4 -185 -53 -9

-441 -9.617 -136 -49 -4 -185 -53 -9

0

0

0

3

18

17

-3

-18

-17

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

2 19 4 10 4 16

14 19 4 10 4 16

15 19 4 10 4 16

-2 -19 -4 -10 -4 -16

-14 -19 -4 -10 -4 -16

-15 -19 -4 -10 -4 -16

0 0

0 0

0 0

16 1.101

16 1.080

16 1.080

-16 -1.101

-16 -1.080

-16 -1.080

0 0 0

0 0 0

0 0 0

7 3 4 2 32.035 32.397

0 0 32.367

-7 -3 -4 -2 -32.035 -32.397

0 0 -32.367

1 1

3 2 30

1

1 1

1

3 2 30

B. STRUCTURELE SUBSIDIES Thema Onderwerp

1.1 1.1 1.1 1.1 1.5 1.5 1.5 1.5 2.1 2.2 2.4 2.4 2.4 2.5

Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 + -/+ -/+ -/Baten x € 1.000 Lasten x € 1.000 Saldo x € 1.000 Fractievergoeding 0 0 0 148 190 150 40 -148 -190 -150 40 Fractie assistentie vergoeding 0 0 0 500 706 445 261 -500 -706 -445 261 Fractie assistentie pensioenen etc. 0 0 0 35 100 84 16 -35 -100 -84 16 Rekenkamer 0 0 0 233 265 265 -233 -265 -265 Bestuursacademie N.-Nederland 0 0 0 6 9 0 9 -6 -9 9 Inter Provinciaal Overleg 0 0 0 701 644 644 0 -701 -644 -644 Nationale Ombudsman 0 0 0 7 6 4 2 -7 -6 -4 2 Samenwerkingsverband Noord Nederland 0 0 0 563 582 582 -563 -582 -582 Brede doeluitkering verkeer en vervoer 7.508 17.190 6.009 11.181 5.353 15.579 4.424 11.154 2.155 1.612 1.585 27 Mobiliteitsfonds bereikbaarheid Leeuwarden (provinciaal deel) 0 5.800 7.088 1.288 4.408 5.800 7.088 1.288 -4.408 0 0 Brede doeluitkering regio bekostiging 33.700 39.652 34.912 4.740 27.873 29.956 28.105 1.851 5.827 9.697 6.807 2.889 Brede doeluitkering spoorlijnen 4.488 5.044 4.811 233 5.724 12.063 6.472 5.592 -1.236 -7.020 -1.661 5.359 ROCOV Regionaal Overleg Consumenten Openbaar Vervoer 0 0 0 37 37 37 -37 -37 -37 Eerste Nederlandse Fietsers Bond 0 0 0 2 2 2 -2 -2 -2

318

Realisatie 2009

Thema Onderwerp

2.5 4.6 5.1 6.1 6.1 6.1 6.1 6.1 6.1 6.1 6.1 6.2 6.2 6.2 6.2 7.1 7.1 7.2 7.3 7.3 7.3 7.3 7.3 7.3 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.1 8.2 8.2 8.2

Brede doeluitkering gedragsbeinvloeding LMA Landelijk meldpunt Afvalstoffen Wytstirns It Fryske Gea Participatie NOM Agenda Economie life sciences Agenda Economie voorbereiding en onderzoek Agenda Economie water (technologie) Agenda Economie zorgeconomie Agenda Economie sociale innovatie Agenda Economie structuurversterking Agenda Economie metaal (+ scheepsbouw) Bijdrage recreatieschap ‘De Marrekrite’ Projectontwikkeling & knelpunt Toerisme Recreatie St Fryslân Marketing Federatie Friesland van Sportvisserij verenigingen Sociaal investeringsfonds (SIF) Projectengeld Nationaal jeugddebat en modern european parliament Geïndiceerde zorg / Jeugdzorg Koninklijke Nederlandse Kaats Bond Friese sporten Sportprijzen Kleinschalige sportevenementen Grootschalige sportevenementen Fries sporttalent Budget Taal en Cultuur Beeldende Kunst Gerrit Brennerpriis Beeldende Kunst Beeldende kunst Nota Beeldende kunst Nota/ Vredeman de Vries Prijs Regeling Eksposysjes Fryske Musea Buma legaat Oerol festival Subsidieregeling Monumenten Centraal Noordelijk Archeologisch Depot Cultuurtoerisme/archeologische steunpunten

Realisatie 2009

Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 + -/+ -/+ -/Baten x € 1.000 Saldo x 1.000 Lasten x € 1.000

0

0

265

0 0 0 0

0 0 0 0

0

265

0

0

186

0 0 0 0

210 104 176 121

210 105 178 151

210 105 178 67

0

0

19

177

0 0

0 0

0 0

69 25

65 151

0

0

0

36

0

0

0

0

0

0

0

0

79

79

84

-210 -104 -176 -121

-210 -105 -178 -151

-210 -105 -178 -67

84

161

15

-19

-177

-161

15

121 125

26

-69 -25

-65 -151

-121 -125

141

20 121

-36

-141

-20

121

363

482

308 174

-363

-482

-308

174

0

33

151

11 140

-33

-151

-11

140

0

0

712

721

616 105

-712

-721

-616

105

0 0

0 0

0 0

28 262

95 262

28

-28 -262

-95 -262

-28

67

0

0

0

1

0

0

-1

0

0

0

0

0

6

149

128

21

-6

-149

-128

21

0 0 46.350 46.895

0 47.763

5 5 46.317 46.895

4 47.745

1 850

-5 33

-5 0

-4 18

1 18

-38 -27 -4 -55 -103 -26 -588

-38 -27 0 -43 -75 -26 -604

4 11 28

16

-40 -26 0 -39 -90 -26 -715

4

-10 56 -76

-6 0 -69

-2 23 -73

-13

-6

-3

-86 0 -39 -389

-117 0 -31 -393

-118 6 -31 -393

-69

0

0

-61

-20

-13

260

868

186

56

67 -260

0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0

40 26 0 39 90 26 715

38 27 4 55 103 26 588

38 27 0 43 75 26 604

0 86 0

0 22 0

0 23 0

10 30 76

6 22 69

2 0 73

4 22

0

0

0

13

6

3

2

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

86 0 39 389

117 0 31 393

118 -6 31 393

0

0

0

69

0

0

0

0

0

61

20

13

4 11 28

1 6

7

Bijlage 5.3 - Overzicht subsidies

56 26

16 4 23 4 2 1 6

7

31 9

Jaarverslag 2010

Thema Onderwerp

8.2 8.3 8.3

St Steunpunt Monumentenzorg Fryslân Friese taal Rijk Prizen literatuer wittenskip

8.3

Project Taaltaske/

Fryslân:

iepen en eigen

Realisatie 2009

Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen Realisatie Begroot Realisatie Verschillen 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 2009 2010 2010 2010 + -/+ -/+ -/Lasten x € 1.000 Saldo x € 1.000 Baten x € 1.000 0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 41 9

68 52 9

68 52 0

0

9

0 -41 -9

-68 -52 -9

-68 -52 0

9

welkomstpakket

0

0

225

250

104

146

-225

-250

-104

146

8.3

Tomke

0

0

0

22

27

2

24

-22

-27

-2

24

8.4

Fryske taal yn it ûnderwiis

0

0

0

970

1.082

1.082

-970

-1.082

-1.082

8.4

NHL/CHN

0

0

0

109

0

0

-109

0

0

8.4

Friese taal materiële instandhouding

0

0

0

273

278

280

-273

-278

-280

9.1

Interwad

0

0

0

17

18

17

2

-17

-18

-17

9.3

Besluit locatiegebonden 686

231

28

203

686

231

28

203

0

0

0

9.3

Stads- en dorpsvernieuwing / 1.874

148

1.970

52

subsidies (BLS)

2

2 2

Integrale Stedelijke Vernieuwing (ISV) Totaal

320

6.681

2.023

99.500

116.858

102.774 16.505 2.421

5.774

2.023

103.906

121.421

103.622 20.199 2.403

908

0

-4.406

-4.563

-96

96

-848 3.091 6.804

5. 4 Begrippenlijst Accountantsverklaring Schriftelijke mededeling van de accountant waarin deze een oordeel geeft over de getrouwheid van de (financiële) verantwoording (i.c. de jaarrekening) en een oordeel over de rechtmatigheid. Begroting Het overzicht van de geraamde (verwachte) kosten en opbrengsten in een bepaald jaar, opgezet volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De begroting wordt vastgesteld door Provinciale Staten. Begrotingswijziging Een aanpassing van begrotingsramingen tijdens het begrotingsjaar. Behoedzaamheidsreserve Gedeelte van de algemene uitkering uit het Provinciefonds dat het rijk reserveert voor de uitlichting uit het Provinciefonds wegens verwachte onderuitputting van de rijksuitgaven. Doeluitkering (specifieke uitkering) Door een ministerie aan de provincie verstrekte gelden ter uitvoering van een specifieke taak (bijvoorbeeld onderwijs, jeugdzorg etc); een doeluitkering is dus niet vrij besteedbaar. Dualisering Dualisering is strikt genomen de ontvlechting van de taken en bevoegdheden tussen Provinciale Staten en het college van Gedeputeerde Staten. Het Statenlid concentreert zich meer op kaderstelling, controle en volksvertegenwoordiging, terwijl het college bestuurt. garantie Zekerheidsstelling door de provincie ten behoeve van derden die een lening aantrekken. Bij derden valt te denken aan bijvoorbeeld gezondheidsinstellingen. Ingeval van wanbetaling zal de provincie de resterende schuld aflossen. leges Leges worden geheven ter dekking van de kosten van provinciale dienstverlening. planning en control cyclus De jaarlijks terugkerende werkzaamheden die samenhangen met het opstellen de kaderbrief, begrotingen, jaarstukken en managementrapportages. provinciefonds Uitkering van het rijk die de provincie in principe vrij mogen besteden. Dit ter onderscheid van doeluitkeringen met ene gebonden besteding. rekening Overzicht van de in een bepaald jaar gerealiseerde kosten en opbrengsten; de jaarrekening dient ter verantwoording. Tevens wordt in de jaarrekening de stand van de provinciale vermogenspositie opgemaakt.

Bijlage 5.4 - Begrippenlijst

32 1

Jaarverslag 2010

Fryslân:

iepen en eigen

reserve Reserves zijn eigen vermogen en kunnen worden ingedeeld in algemene en bestemmingsreserves. Aan bestemmingsreserves wordt door Provinciale Staten een bepaalde bestemming gegeven, hoewel Provinciale Staten kunnen besluiten over een andere aanwending. risicoparagraaf Door het college verstrekt overzicht van alle bekende risico’s tot het moment van het aanbieden van de begroting, meerjarenraming en de jaarrekening. specifieke uitkering Zie Doeluitkering. Treasury Het geheel van activiteiten in verband met de financiering. Verslaggevingvoorschriften (BBV) Wettelijk bepaalde voorschriften voor inrichting van de provinciale begrotingen en jaarstukken. Voorziening Voorzieningen zijn vreemd vermogen en geven een schatting van voorzienbare lasten in verband met risico’s en verplichtingen, waarvan de omvang en/of het tijdstip van optreden per de balansdatum min of meer onzeker zijn. Daarnaast worden middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is geclassificeerd onder de voorzieningen.

322

5. 5 Afkortingenlijst A-7 zone ADB ATF AWB BANS BAP BBV BCF BCS BNG BDU BGM BHV BIM BKF BLOW BOR-F BZK CdK CHK COS DLG EHS ESF EU FA FAMKE FBE FF-wet FLD FMF FMP FYLG FSU FVO GGB GDU ICES ICT ILG IPO

Gebied rond de snelweg A7 Anti Discriminatiebureau Afval Transport Friesland Algemene Wet Bestuursrecht Bestuurs Akkoord Nieuwe Stijl Bagger Actie Programma Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (opvolger comptabiliteitsvoorschriften) BTW Compensatie Fonds Consultancy Services (onderzoeksafdeling BNG) Brede Doel Uitkering Bijdrageregeling Gebiedsgericht Milieubeleid BedrijfsHulpVerlening BedrijfsInterne Milieuzorg Byldzjende keunst en Foarmjouwing (nota 1999-2004) Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie Bestuurlijk Overleg Rioleringen - Fryslan Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Commissaris der Koningin (niet officieel) Cultuurhistorische Kaart (zie ook Famke) Centrum OntwikkelingsSamenwerking Dienst Landelijk Gebied Ecologische Hoofd Structuur (Natuurbeheer) Economisch Structuur/Sociaal Fonds Europese Unie Fryske Akademy Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (zie ook CHK) Fauna Beheer Eenheden Flora en Faunawet Feriening Lytse Doarpen Friese Milieu Federatie Friese Meren Project Frysk Ynvestearringsbudzjet Lanlik Gebiet Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden (was Fr WAO-beraad) Federatie van Ouderverenigingen Gebiedsgericht Benutten Gebundelde Doel Uitkering Interdepartementaal Centrum voor Economische Samenwerking Informatie en Communicatie Technologie Investeringsbudget Landelijk Gebied Inter Provinciaal Overleg

Bijlage 5.5 - Afkortingenlijst

32 3

Jaarverslag 2010

IPWA ISV IVN KLPD KRW LBOW LNV LLW MAN MER MKZ MPI NHI NHL NME NME21 OV OVVF PBOW PCPF PDC PKB PMP PMJP PM-kanaal POP PSHW PVVP PW ROM SDF SEB SEB SGB SGM SIF SMB SNN SOM SZW TOF UILNN VEC

324

Fryslân:

Interprovinciaal Windpark Afsluitdijk Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Instituut voor Natuurbescherming educatie Korps Landelijke Politie Diensten Kaderrichtlijn Water (van de Europese Unie) Landelijk Bestuurlijk Overleg Water Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit Lân, Loft en Wetter Milieu Alarm Nummer Milieu Effect Rapportage Mond en Klauwzeer Meerjarenprogramma Infrastructuur (provinciaal) Neue Hanze Interregio Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Natuur en Milieu Educatie Rijksprogramma ter versterking NME: Leren voor duurzaamheid Openbaar Vervoer Overleg Verkeer en Vervoer Fryslan Provinciaal Bestuurlijk Overleg Water Patienten en Consumenten Platform Fryslân Protestants Diensten Centrum Planologische kernbeslissing Provinciaal Milieubeleidsplan (2000-2003) Provinciaal Meerjarenprogramma (landelijk gebied) Prinses Margrietkanaal Plattelands Ontwikkeling Plan Provinciale Subsidieregeling Herstructurering Woningvoorraad Provinciaal Verkeer en Vervoers Plan Provinciaal Waterstaat Ruimtelijke Ordening en Milieu Stichting Samenwerking van Dorpshuizen in Friesland Sociaal Economisch Beleid Sociaal Economische Beleidsnota Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid Subsidiebesluit Gebiedsgericht Milieubeleid (oud, nog doorlopend) Sociaal Investeringsfonds Strategisch Milieu Beoordeling Samenwerkingsverband Noord Nederland (gemeenschappelijke regeling) Stedelijke Ontwikkeling en Mobiliteit Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Stichting Tegearre op Fakânsje Uitvoeringsprogramma Innovatie in de Landbouw in Noord Nederland Verkeers Educatie Centrum (in oprichting in Smallingerland)

iepen en eigen

VHR-gebied VNG VROM VRI VWS WRO ZZL

Vogel- en Habitat Richtlijn Vereniging Nederlandse Gemeenten Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu Verkeersregelinstallatie Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wet Ruimtelijke Ordening Zuiderzeelijn

Bijlage 5.5 - Afkortingenlijst

32 5

Jaarverslag 2010

304

Fryslân:

iepen en eigen

Deel II JAARREKENING 2010

Statenvergadering van 23 mei 2011

Gedeputeerde Staten van Fryslân 15 maart 2011

32 7

Jaarrekening 2010

328

Fryslân:

iepen en eigen

inhoudsopgave 1

inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .331

2

Balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332 2.1

Balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332

2.2

Programmarekening over begrotingsjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .334

2.3

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335

2.4

Toelichting op de balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .340

2.5

Gebeurtenis na balansdatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .348

2.6

Toelichting op programmarekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .349

2.7

Analyse resultaat na bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .350

2.8

Samenvatting begrotingsonrechtmatigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .353

2.9

Wet Openbaarheid Topinkomens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .354

3

Tijdelijke Budgetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .355

4

Accountantsverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .362

5

Bijlagen 5.1

Overzicht aanwending onvoorzien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .364

5.2

Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .365

5.3

Overzicht incidentele baten en lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .367

5.4

Overzicht afgerekende-, opgeleverde- en onderhanden werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .368

5.5

Overzicht gewaarborgde geldleningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .374

5.6

Overzicht personeelssterkte en -lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .376

5.7

Overzicht Sisa specifieke uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .377

5.8

Overzicht stand van zaken afdoening Top 10 uit Rapport van Bevindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .384 PWC over de Jaarrekening 2009

Jaarrekening

32 9

Jaarrekening 2010

330

Fryslân:

iepen en eigen

1. inleiding Onderdeel II de Jaarrekening is ingericht volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en volgens de door u vastgestelde Financiële verordening 2010. De Jaarrekening is de spiegel van de Financiële Begroting 2010 maar met uitgebreidere toelichtingen voor de Jaarrekening. De opzet van de Jaarrekening 2010 verschilt niet ten opzichte van die over 2009. Met ingang van 2008 is het Jaarverslag met de Jaarrekening en het Burgerjaarverslag in één boekwerk samengevoegd. De financiële toelichtingen op onder c.q. overbestedingen die voorheen in meerdere boekwerken was opgenomen is vanaf 2008 in elkaar geschoven naar één toelichting per Thema/ Beleidsveld in het Jaarverslag. De Jaarrekening heeft daarmee nog meer het karakter gekregen van cijfermatige toelichtingen op toe- en afnames van balansposten, uitgebreide analyse van het rekeningresultaat e.d. De Jaarrekening 2010 sluit met een batig saldo van € 22,5 miljoen. Over 2010 rapporteren wij u een hoger positief resultaat dan over 2009 (positief saldo 2009 € 14,4 miljoen). In Hoofdstuk 2.7 is een uitgebreide analyse van het rekeningresultaat 2010 (analyse rekeningresultaat) opgenomen. Voorgesteld wordt het batig saldo 2010 ad € 22,5 miljoen toe te voegen aan de Vrij Aanwendbare Reserve (VAR).

Jaarrekening

33 1

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

2.1 Balans

Activa Vaste activa immateriële vaste activa Materiële vaste activa Investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met looptijd >1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden Toaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie bouwgronden Onderhanden werken Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen Uitzettingen korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rek.courant met niet fin.instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen

liquide middelen Overlopende activa Totaal vlottende activa Totaal activa

332

31 december 2009

31 december 2010

0

0

29.439.251 183.955.790 213.395.041

57.842.807 221.287.270 279.130.077

3.075.478 93.592.187 39.038.243 23.254.857 158.960.765 372.355.806

3.075.478 57.403.935 40.248.931 31.677.742 132.406.085 411.536.163

31.227.522 229.675 0 8.000.112 39.457.308

39.066.492 176.950 0 14.013.569 53.257.011

28.163.965 0 0 4.554.637 17.890 32.736.491

24.976.234 0 0 3.737.448 17.890 28.731.573

9.818.417 39.570.746 121.582.963 493.938.770

21.970.373 21.183.873 125.142.829 536.678.992

passiva Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat

Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen van binnenlandse banken en financiële instellingen Door derden belegde gelden Waarborgsommen Totaal vaste passiva Vlottende passiva netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of korter Kasgeldleningen Overige schulden

Overlopende passiva Voorschotbedragen overheden voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel Overige overlopende passiva Totaal vlottende passiva Totaal passiva

niet uit de balans blijkende verplichtingen Gewaarborgde geldleningen Huurcontract tijdelijke huisvesting Leasecontract kopieerapparaten

31 december 2009

31 december 2010

61.853.239 90.975.040 14.434.531 167.262.810

35.156.159 114.736.403 22.500.818 172.393.380

9.097.489 1.918.781 11.016.270

15.609.623 2.020.927 17.630.550

36.000.000 136.134 2.425 36.138.559 214.417.639

0 113.445 2.325 115.770 190.139.700

25.000.000

10.000.000

104.531.663 129.531.663

139.260.593 149.260.593

39.644.929 149.989.469 279.521.131 493.938.770

156.717.862 40.560.837 197.278.699 346.539.292 536.678.992

2.182.740 3.200.000 628.032

1.870.108 1.600.000 314.016

Jaarrekening

33 3

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

2.2 programmarekening over begrotingsjaar

Begroting 2010 Bedragen x € 1.000 programma

Begroting 2010

voor wijziging

na wijziging

rekening 2010

Baten

lasten

saldo

Baten

lasten

saldo

Baten

lasten

saldo

545

11.058

-10.513

925

17.268

-16.343

1.054

16.927

-15.873

56.245 106.727

-50.482

80.069 152.128

-72.059

65.348 119.549

-54.201

1


2

Verkeer en vervoer

3

Wetter

1.057

5.740

-4.683

933

5.739

-4.806

1.998

6.555

-4.557

4

Milieu

1.006

16.754

-15.748

3.186

19.868

-16.682

3.170

19.736

-16.566

5

Landelijk gebied

38.368

69.772

-31.404

40.288

70.881

-30.593

38.565

63.248

-24.683

6


2.965

61.542

-58.577

7.045

58.716

-51.671

4.756

37.138

-32.382

7

Sociaal beleid en zorg

36.876

64.332

-27.456

46.987

71.747

-24.760

47.853

67.599

-19.746

8

Kultuer, taal en ûnderwiis

180

46.021

-45.841

756

46.461

-45.705

687

44.585

-43.898

9

Ruimte en wonen

879

9.243

-8.364

3.135

12.074

-8.939

2.863

9.337

-6.474

subtotaal programma's

138.121 391.189 -253.068 183.324 454.882 -271.558 166.294 384.674 -218.380

Algemene dekkingsmiddelen Provinciale heffingen

54.127

Algemene uitkering

106.332

Dividenden

54.127

55.964

55.964

106.332 132.638

56.641

56.641

132.638 132.638

132.638

43.384

2.730

40.654

36.393

2.730

33.663

38.438

2.730

35.708

13.859

984

12.875

13.586

1.492

12.094

12.000

1.535

10.465

1.052

855

197

49

49

132

2

130

965

12.852

-11.887

190

-16.683

450

12.155

-11.705

21.095 217.725 240.299

16.422

223.877

339

-339

-54.172 406.593 401.435

5.158

Overige alg. dekkingsmiddelen (financieringsfunctie) Saldo compensabele BTW en uitkering BCF Overige algemene dekkingsmiddelen

subtotaal algemene dekkingsmiddelen 219.719

17.421 202.298 238.820

Onvoorzien

0

16.873

339

-339

gerealiseerd resultaat voor bestemming

357.840 408.610

-50.770 422.144 476.316

Toevoeging/onttrekking aan reserves 1


2

Verkeer en vervoer

110

3

Wetter

10

10

30

10

20

30

10

20

4

Milieu

150

150

194

2.505

-2.311

303

2.616

-2.313

5

Landelijk gebied

14.984

7.319

7.665

22.435

19.226

3.209

22.459

24.873

-2.414

6


25.700

4.334

21.366

38.153

26.824

11.329

41.618

42.882

-1.264

7

Sociaal beleid en zorg

4.675

4.675

6.020

1.256

4.764

6.035

3.556

2.479

8

Kultuer, taal en ûnderwiis

2.378

250

2.128

4.887

3.542

1.345

5.025

5.140

-115

9

Ruimte en wonen

569

825

-256

1.496

1.053

443

1.511

1.903

-392

59.588

26.683

32.905

67.647

32.630

35.017

67.605

36.273

31.332

115.927

54.874

61.053 167.204 105.099

62.105 170.769 153.426

17.343

gerealiseerd resultaat na bestemming 473.767 463.484

10.283 589.348 581.415

7.933 577.362 554.861

22.501

7.763

15.463

110

110

-7.700

26.232

18.053

110

113

8.179

26.070

113 36.173

-10.103

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien sub-totaal mutaties reserves

334

2.3. grondslagen voor waardering en resultaatbepaling inleiding Onderstaande samenvatting van de grondslagen, waarop de financiële verslaglegging is gebaseerd, is bedoeld als leidraad voor een juiste interpretatie van de financiële overzichten. De jaarrekening 2010 is opgesteld met volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Daarnaast is rekening gehouden met de bepalingen zoals opgenomen in de op 16 december 2009 door Provinciale Staten vastgestelde Financiële Verordening Provincie Fryslân en de daaraan gerelateerde nota’s. Algemene grondslagen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Dit gebeurt onder andere bij overlopend vakantiegeld. Met ingang van 2009 is de verplichting om te tijdschrijven als basis voor de kostenverdeling vervallen. Bepaalde medewerkers zijn nog wel verplicht tijd te schrijven. Dit is het geval wanneer formatie gedekt wordt uit specifieke (investering) projecten, waarbij het noodzakelijk is voor de verantwoording om de daadwerkelijk gemaakte uren op het project te registreren. Het resterende saldo op de kostenplaatsen wordt doorbelast naar de thema’s of beleidsvelden op basis van de prijs per fte keer het aantal fte’s werkzaam per thema of beleidsveld, de bedrijsfvoeringskosten. Dit is voor het gehele concern toegelicht in het Jaarverslag Hoofdstuk 4, paragraaf 7 bedrijfsvoering. Balans Op de balans zijn alleen de posten opgenomen die bij de provincie aanwezig zijn. Bij het opstellen van de jaarrekening 2010 is uitgegaan van het vastgestelde beleid zoals dit is opgenomen in de op 16 december 2009 door Provinciale Staten vastgestelde Nota Uitvoering Begroting 2010 (geamendeerd vastgesteld), Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva, Nota Waarderen, Activeren en Afschrijven 2010. Daarnaast is rekening gehouden met de op 16 november 2008 door Provinciale Staten vastgestelde Nota Afschrijvingsbeleid Bouwurk. Met ingang van 2010 wordt uitgegaan van de nieuwe nota's die in december 2009 zijn vastgesteld, waarbij voor de wijze waarop de tijdelijke budgetten zijn verwerkt wordt verwezen naar de toelichting bij hoofdstuk 3.

Jaarrekening

33 5

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

Vaste Activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. De afschrijvingen worden conform de afschrijvingstermijnen berekend. De afschrijving begint te lopen vanaf 1 januari van het jaar na oplevering van de investering. De rentelasten worden in de rekening van baten en lasten verantwoord, behoudens de in voorkomende gevallen berekende bouwrente. Deze wordt geactiveerd. De periode van bouwrente eindigt op het einde van het jaar waarin de investering wordt opgeleverd. Deze rentelasten worden berekend op basis van de boekwaarde per 1 januari en de gemiddelde boekwaarde van de vermeerderingen en verminderingen in het verslagjaar. Op 16 december 2009 is de nota Waarderen, Activeren en Afschrijven 2010 door PS vastgesteld. Deze nota bepaals dat er vanaf 2010 alleen nog maar lineair wordt afgeschreven en dat er geen interne rente meer wordt toegerekend. immateriële vaste activa Dit zijn kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen, het saldo van agio en disagio en de kosten van onderzoek en ontwikkeling. Per 31 december 2008 had de provincie geen immateriële vaste activa. Het beleid is, om immateriële vaste activa niet te activeren. Indien zich de noodzaak voordoet om dit toch te doen, dient over een dergelijk voornemen door Provinciale Staten een besluit te worden genomen, waarin ingegaan wordt op de wijze van waardering, afschrijving en rentetoerekening. Materiële vaste activa met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs. Het kan zijn dat er in het verleden reserves op deze investeringen zijn afgeboekt; dit is nu conform het BBV niet meer toegestaan. De gehanteerde afschrijvingingstermijnen bedragen in jaren: Huisvesting en inrichting (Bouwurk) Casco (Betreft het grootste deel vd investering) 48 jaar Daarnaast hebben verschillende deelinvesteringen een aparte afschrijvingstermijn gekregen in verband met technische levensduur

336

Apparatuur Automatisering Voertuigen

3 jaar 5 jaar 6 jaar

Vaartuigen Aanhangmotoren Polyester speedboten Kranen/navigatie- + communicatieapp./generatoren Vasten motoren/spudpalen/lieren Conventionele vaartuigen

3 jaar 6 jaar 10 jaar 15 jaar 30 jaar

Materiaal buitendienst GPS-ontvangers Maaimachines/hogedrukreinigers Bebakeningwagens/zoutstrooiers/heftrucks Sneeuwploeg/gladheidsbestrijdingsinstallaties

3 jaar 6 jaar 10 jaar 15 jaar

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. De provincie schrijft af op deze middelen. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investeringen in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op deze investeringen kunnen reserves in mindering worden gebracht. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: Weginfrastructuur Wegmeubilair/halteplaatsen/VRI 15 jaar Wegen/verharding 30 jaar Natte infrastructuur Oeververdediging/bodem/vaarwegmeubilair Afstandsbedieningen Bruggen/sluizen/aquaducten

30 jaar 25 jaar 50 jaar

Financiële vaste activa De waardering van de deelnemingen vindt als volgt plaats: De aandelen van de Nederlandse Waterschapsbank, de Noordelijke Ontwikkeling Maatschappij (NOM) en van de Visafslag Lauwersoog zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De aandelen Falcon en BNG zijn tegen verkrijgingsprijs opgenomen onder de deelnemingen. Verder zijn de obligaties van het Jorritsma-Boschmafonds tegen nominale waarde opgenomen en de aandelen van dit fonds tegen historische waarde. De Grootboeken der Nationale Schuld van het BUMA legaat staan te boek voor de nominale waarde. Activa en passiva worden gewaardeerd op basis van de verkrijging- of vervaardigingprijs. De aandelen NUON zijn in 2006 ingebracht in houdstermaatschappij Falcon. De provincie is 100% aandeelhouder van Falcon. De waardering is gelijk aan de oorspronkelijke verkrijgingprijs van de NUON aandelen. Bij de afwikkeling van de verkoop van deelnemingen van het NUON is bepaald dat niet het gehele verkoopbedrag in aandelen wordt omgezet, maar dat voor het garantiedeel door het NUON een geldbedrag uitgekeerd wordt, dat vervolgens weer als achtergestelde lening aan het NUON wordt verstrekt. De verstrekking van de lening is in de balans verwerkt onder de financiële vaste activa. De overeenkomsten tot het verstrekken van een aantal achtergestelde converteerbare geldleningen zijn ultimo 2001 opgemaakt. De eventueel door de provincie aangekochte obligaties zijn opgenomen onder de vlottende activa. In 2005 is een lening verstrekt aan de Gemeente Heerenveen, groot € 22 mln. Dit betreft besluit BW 12 2004, d.d. 15-9-2004. De lening wordt verstrekt in verband met de afwikkeling van IBF en is bedoeld voor herfinanciering van het bedrijventerrein Klaverblad Noord-Oost. De looptijd is 13 jaar. Daarnaast zijn in het verleden geldleningen verstrekt aan diverse stichtingen, bedrijven en instellingen.

Jaarrekening

33 7

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

De dividenduitkeringen van de BNG, NWB en Vitens worden verantwoord via het stelsel van baten en lasten. Dit houdt in, dat de vergadering van aandeelhouders besloten moet hebben over de hoogte van het dividend. De dividendbate over het jaar 2009 is daarom in de jaarrekening 2010 verantwoord. Het dividend van houdstermaatschappij Falcon over 2009 is verantwoord in 2010. Daarnaast is er een dividenduitkering verantwoord over 2010, dit zijn de rendementen van Falcon over 2010 Als bijdragen in activa in eigendom van derden zijn enkele posten opgenomen. Vlottende activa Vlottende activa zijn de voorraden, de uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar, de liquide middelen en de overlopende activa. De voorraden, waaronder de voorraad gronden, zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs. Bij de voorraden zijn vanaf 2009 opgenomen de aangekochte gronden in het kader het investeringskrediet grondaankopen (IKG). Dit is vastgesteld op 22 april 2009. De provincie verwerft gronden voor de uitvoering pMJP voor de beleidsdoelen ten behoeve van landbouw, natuur en het provinciale grondbeleid. Vorderingen, overlopende activa en liquide middelen Deze activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor onverwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. Als een vordering na een incassoprocedure als oninbaar wordt ingeschat, wordt deze opgenomen in de voorziening. passiva Passiva worden ingedeeld in vaste en vlottende passiva. Vaste passiva Onder vaste passiva wordt verstaan het eigen vermogen, de voorzieningen en de vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Op 16 december 2009 is door u de Nota Reserves en Voorzieningen vastgesteld. In deze nota is het algemene beleid met betrekking tot reserves, voorzieningen en overlopende passiva opgenomen. Het beleid rondom de tijdelijke budgetten is weergegeven in de Nota Uitvoering Begroting 2010. Daarin is ook vastgelegd hoe Gedeputeerde Staten de jaarovergang tijdelijke budgetten mag uitvoeren. Ten aanzien van de reservering van resterende middelen bij tijdelijke budgetten zijn de spelregels conform deze nota toegepast. Het eigen vermogen bestaan uit reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Rerserves worden gevormd conform de door u genomen besluiten. Ook onttrekkingen geschieden conform de door u daartoe genomen besluiten. Onttrekkingen ten behoeve van investeringen worden direct in mindering gebracht op de desbetreffende aanschaffingsprijs of vervaardigingskosten. Toevoegingen aan de reserves dienen te lopen via het rekeningsalde. Bij bestemmingsreserves met bespaarde rente is een percentage van 3.75% gehanteerd die jaarlijks wordt toegevoegd. Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van GS-leden is op contante waarde van de toekomstige uitkeringsverplichting gewaardeerd.

338

Voorzieningen worden gevormd wegens: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs in te schatten; b. op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; c. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren; d. van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. De langlopende schulden zijn tegen nominale waarde gewaardeerd. Vlottende passiva Onder vlottende passiva zijn opgenomen voorschotbedragen overheden voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel en netto-vlottende schulden, met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De overlopende passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Waarborgen en garantstellingen De verplichtingen voortvloeiende uit het waarborgen van geldleningen zijn conform het BBV op de balans vermeld maar maken daar geen deel van uit. Dit betreffen borgstellingen van opgenomen leningen van diverse instellingen.

Jaarrekening

33 9

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

2.4 Toelichting op de balans Vaste activa immateriële vaste activa

31 december 2009 31 december 2010 0 0

Materiële vaste activa Investeringen met economisch nut Boekwaarde per 1 januari Investeringen Bijdrage derden Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december

31 december 2009 31 december 2010 24.409.109 9.646.719 -45.378 -4.571.198 29.439.251

29.393.873

168.406.450 80.966.851 -54.779.635

183.955.790 92.088.475 -51.180.859

-10.637.876 183.955.790

-3.576.136 221.287.270

aanschafwaarde

totaal afschrijvingen

1.916.533

253.821

74.427.227 2.335.273 5.742.643 2.606.859 87.028.536

22.819.689 1.688.119 2.878.708 1.545.391 29.185.728

boekwaarde 31-12- 2010 0 1.662.711 0 51.607.538 647.155 2.863.935 1.061.468 57.842.807

264.042.921

42.755.651

221.287.270

Investeringen met maatschappelijk nut Boekwaarde per 1 januari Investering Bijdragen derden Afwaarderingen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december specificatie Investeringen met economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Boekwaarde per 31 december Investeringen met maatschappelijk nut Grond-, wegen waterbouwkundige werken Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Boekwaarde per 1 januari (Des) investeringen Boekwaarde per 31 december

-45.378

31 december 2009 31 december 2010

Deelnemingen Aandeel in Eigen Vermogen belangrijkste deelnemingen NV Bank voor Nederlandse Gemeenten 3.044.254*) Nederlandse Waterschapsban 1.537.493*) *) De waardebepaling van de deelneming is gebaseerd op gegevens uit het Jaarverslag 2009.

340

29.439.251

3.075.478 0 3.075.478

3.075.478 0 3.075.478

BV Falcon

2.171.383

De NUON aandelen zijn ondergebracht in de “B.V. Houdstermaatschappij Falcon”. Deze houdstermaatschappij is voor 100% in het bezit van de provincie. In 2009 zijn de aandelen van het productie- en leveringsbedrijf van Nuon verkocht aan Vattenfall. De aandelen van het gesplitste netwerkbedrijf Alliander zijn nog wel in publieke handen. Het aandeel van Alliander in het Eigen Vermogen van Falcon bedraagt € 90 mln en is niet uitkeerbaar. Het eigen vermogen van Falcon bedraagt per einde 2010 € 1.309.000.000,--. Vanaf 2009 is de provincie dus indirect (via B.V. Houdstermaatschappij Falcon) grootaandeelhouder in Alliander NV. Nuon (t/m 2009) en Alliander (vanaf 2010) keren dividend uit aan Falcon. De waardering van de deelneming is gelijk aan de oorspronkelijke verkrijgingprijs van de NUON aandelen van € 2.171 383,33. Deze aandelen zijn ingebracht ten behoeve van het verkrijgen van de aandelen BV Houdstermaatschappij Falcon. De verkrijgingprijs is daarmee gelijk aan de ingebrachte waarde. De waardering van de aandelen BV Falcon is conform het Besluit Begroting en Verantwoording. Gemeenten en Provincies (BBV) en is in overleg met de externe accountant tot stand gekomen.

Overige langlopende leningen Boekwaarde per 1 januari (Des) investeringen Voorziening geldlening Boekwaarde per 31 december

58.163.951 36.000.000 -571.763 93.592.188

94.163.951 -35.464.526 -1.295.490 57.403.935

Financiële VA Overige uitzettingen met looptijd =1 jaar Boekwaarde per 1 januari Vermeerderingen Boekwaarde per 31 december

36.863.307 2.174.936 39.038.243

39.038.243 1.210.688 40.248.931

Bijdragen aan activa in eigendom van derden Boekwaarde per 1 januari Vermeerderingen Verminderingen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december

15.949.696 8.578.775 -1.270.967 -2.647 23.254.857

23.254.857 8.863.010 -437.478 -2.647 31.677.742

Jaarrekening

34 1

Jaarrekening 2010

Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie bouwgronden Onderhanden werken Vooruitbetalingen

Fryslân:

31 december 2009 31 december 2010 31.227.522 39.066.492 229.675 176.950 8.000.112 14.013.569

Verloop investeringskrediet grondaankopen (IKG) Boekwaarde per 1 januari Vermeerderingen Verminderingen Boekwaarde per 31 december Uitzettingen korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rek.courant met niet fin.instellingen Overige vorderingen

iepen en eigen

31.227.522 12.831.441 -4.992.470 39.066.493 31 december 2009 31 december 2010 28.163.965 24.976.234 0 0

0 0

4.554.637

3.737.448

Bij de overige vorderingen is een voorziening dubieuze debiteuren opgenomen. Het verloop in 2010 is als volgt: Voorziening dubieuze debiteuren. Boekwaarde per 1 januari Oninbaar Alsnog voldaan Overige afname Opgenomen Boekwaarde per 31 december Overige uitzettingen liquide middelen Kas FP&C Friesland bank Bank Nederlandse Gemeenten Rabobank (huisbankier) Parkeerrekening NUON Groenfonds Groenfonds Garantielen. Grondaank. EHS Fryslân RC Groenfonds Boerderijverplaatsing 201.001 SNS-bank ABN-AMRO Rabobank mobiliteitsfonds Postbank

342

1.665.169 -13.169 -11.753 -53.633 42.961 1.629.575

1.629.575 -2.785 -2.145 -27.267 147.881 1.745.259

17.890

17.890

31 december 2009 31 december 2010 1.944 3.554 10.665 0 140 119 7.114.677 8.841.363 0 0 1.413.712 671.172 1.270.967 1.708.445 2.009.295 0 116 0 2.130 0 8.726.548 6.312 7.632 9.818.417 21.970.373

Verloop Groenfonds ILG Saldo Groenfonds per 1 januari Ontvangen voorschotten LNV ILG Rentebaten Onttrekkingen ILG Saldo Groenfonds per 31 december

12.064.867 35.171.326 255.978 -46.078.458 1.413.713

1.413.713 34.016.066 57.633 -34.816.239 671.172

Overlopende activa Overlopende activa Rijksweg A7 SGB Overig Vooruitbetaald

31 december 2009 31 december 2010

nog te ontvangen bedragen Dividend Falcon Opcenten 2009 Debiteuren PMV Nog te ontvangen rente SNN subsidie A7 Grondwaterheffing Overig

31 december 2009 31 december 2010 13.974.230 15.674.866 4.831.957 4.932.364 545.909 72.854 565.250 29.916 717.129 62.684 436.214 473.873 21.133.374 21.183.873

11.728.510 423.689 6.285.173 18.437.372

Totaal overlopende activa

Vaste passiva Eigen Vermogen Algemene reserve Overige bestemmingsreserve*) Resultaat na bestemming

39.570.746

0 0

21.183.873

1 januari mutatie beschikken 31 december begrotings 2010 vormen 2010 mutatie 76.287.770 22.988.588 64.120.199 35.156.159 14.745.585 90.948.036 130.437.537 106.649.171 114.736.402 -104.684.086 22.500.818 167.235.806 153.426.125 170.769.370 172.393.380 -89.938.501

Saldo eigen vermogen na begrotingsmutatie algemene reserve (buffer)

82.454.879 8.750.000

*) In begingbalans € 27.000,- aangepast, overgeboekt naar Overlopende Passiva Post. Betreft bijdrage derde.

Jaarrekening

34 3

Jaarrekening 2010

Overzicht en verloop reserve R. Algemene reserve R. Variabele algemene reserve R. (ver-)Nieuwbouw provinciehuis R. Stelpost infrastructuur (2008 ev) R. 2,5% provinciale bijdrage bodemsanering R. EHS grondverwerving 5B-2 R. RW A7 bijdrage reserve infrastructuur R. Frictiekosten en infoplan 2011 reserve tijdelijke budgetten R. TA4 FMP Noordelijke Elfsteden Route R. MPP infrastructuur opcenten storting R. UP U3: FMP spoor 1 fase 2 2006-2013 R. TA6 Convenant A7 2007-2013 R. TA7 Convenant Westergozone 2007-2013 R. UP U8: FMP spoor 2 R. MPP: Bulk nog toe te delen R. MPP MC: FMP spoor 1 fase 1 R. TA3 Convenant Leeuwarden 2000-2010 R. TA1 Convenant A7 1999-2006 R. TA5 FYLG 2007-2013 R. TA2 Convenant Westergozone 1999-2006 R. TA8 RSP Regionaal Economisch Pakket REP Falcon R. TA9 RSP Openbaar Vervoer Falcon R. TA10 RSP Zuiderzeelijn Provinciefonds R. TA11 Progr Bereikbaarheid Leeuwarden 2010-2014 tijdelijk budget categorie A R. Tijdelijke budgetten programma 6 R. Tijdelijke budgetten programma 7 R. Tijdelijke budgetten programma 8 R. Tijdelijke budgetten programma 9 R. Tijdelijke budgetten programma 4 R. Verrek reserve begrotingsruimte tijdelijk budget categorie B R. Tijdelijke budgetten programma 1 R. Tijdelijke budgetten programma 2 R. Tijdelijke budgetten programma 3 R. Tijdelijke budgetten programma 4 R. Tijdelijke budgetten programma 5 R. Tijdelijke budgetten programma 10 R. Tijdelijke budgetten bedr voering tijdelijk budget categorie C

344

Fryslân:

1 januari 2010 8.750.000 67.537.770 4.495.916 8.028.950 63.590 902.868 2.837.453

mutatie vormen 22.988.588 1.975.527

iepen en eigen

mutatie afschrijvings- 31 december beschikken lasten 2010 8.750.000 64.120.199 26.406.159 202.272 8.028.950

2.602.231

3.666.940 0 63.590 923.747 1.710.961 4.570.000

20.879 1.504.000 4.570.000

2.630.493

1.982.000 -6.455.733 0 2.009.631

3.155 12.739.033 -106.363 2.498.114

310.000 5.248.108 0 1.707.958

480.274 0 50.000 0

986.395 -778.674 0 885.037

584.784 0 50.000 0

881.885 -778.674 0 885.037

5.268.505 680.000 21.126.645

2.302.059 530.464 23.887.058

4.582.256 678.080 20.512.341

2.988.308 532.384 24.501.362

45.209

45.209

45.209

45.209

1.147.000

3.316.657 3.582.000 13.228.926

0 1.147.000 0

3.316.657 3.582.000 13.228.926

6.055.500 32.389.031 33.792.017 7.455.208 2.599.344 2.771.217 0 1.658.139 48.275.925 160.000 -7.696.191 19.773 193.821 1.740.900 0 -464.000 -6.045.697

2.984.064 66.103.134 36.516.343 3.555.953 5.140.141 1.903.012 1.927.336 970.296 50.013.081 0 2.135.061 9.750 688.941 964.882 2.047.282 405.000 6.250.916

6.028.064 40.893.800 33.709.578 6.034.999 5.025.488 1.511.381 34.687 619.435 46.935.568 113.252 1.902.530 29.523 268.152 1.946.293 0 60.915 4.320.665

1.035.192

1.035.192

1.675.155 0 -106.363 2.799.787

3.011.500 56.563.173 36.598.782 4.976.162 2.713.997 3.162.848 1.892.649 2.009.000 51.353.438 46.748 -7.463.660 0 614.610 759.489 2.047.282 -119.915 -4.115.446

stand van zaken reserves R. Algemene reserve R. (ver-)Nieuwbouw Provinciehuis R. Stelpost Infrastructuur (2008 ev) R. 2,5% provinciale bijdrage bodemsanering R. RW A7 bijdrage reserve infrastructuur R. Frictiekosten en infoplan 2011 R. Tijdelijke budgetten

Voorzieningen

Flexibel te besteden bufferreserve. De buffer is bepaald op € 8.75 mln. Dekking kosten tijdelijke huisvesting ivm ver-/nieuwbouw Provinciehuis. Dekking kosten toekomstige infrastructurele werken. In 2010 afgewikkeld. Omvat budget om aan de wettelijke verplichting van 2,5% bijdrage te voldoen. Daarnaast wordt ook de aanpak van de oude gasfabrieken uit deze reserve betaald. Provinciaal geld, beschikbaar voor aanleg RW A7. De tijdelijke budgetten worden in drie categorieën ingedeeld waarbij elke categorie zijn eigen spelregels bekend voor wat betreft de jaarovergang en het aangaan van verplichtingen. 1 januari 2010 9.097.489

mutatie toevoeging 6.545.257

mutatie aanwending 33.123

31 december 2010 15.609.624

1.918.781 11.016.269

6.831.619 13.376.876

6.729.473 6.762.595

2.020.927 17.630.551

1 januari 2010 V. Waardeoverdracht pensioenen GS leden 872.001 V. Wachtgelden PS-leden 342.241 V. Onderhoud GSVW 978.981 V. Legaat van Harinxma thoe Sloten 21.271 V. Boot It Fryske Gea (IFG) 48.894 V. Jorritsma-Boschmafonds 404.012 V. Grafiekcollectie Knecht-Drenth 0 V. Uitbr/instandh grafiekcollectie Knecht-Drenth 354.597 V. Buma-legaten 159.919 V. Risicovoorziening grondaankopen 7.834.353 11.016.269

mutatie toevoeging 5.424.920 0 6.713.705 160 20.647 16.216 73.059 22.689 5.790 1.099.690 13.376.876

mutatie aanwending 0 17.145 6.561.343 113 15.978 89.168 73.059 0 5.790 0 6.762.595

31 december 2010 6.296.921 325.096 1.131.343 21.318 53.563 331.062 0 377.286 159.919 8.934.043 17.630.551

Bestaande risico's Van derden verkregen met specifieke bestemming

Overzicht en verloop voorziening

stand van zaken voorzieningen V. Waardeoverdracht pensioenen GS leden. Risico voorziening. Ter dekking van betaling van afkoopsommen aan ABP voor pensioenen van GS-leden. V. Wachtgelden PS-leden. Risico voorziening.Ter dekking van wachtgeld voor PS-leden. V. Onderhoud GSVW. Voorziening ten behoeve van het onderhoud aan de grootscheepsvaarwaters, Prinses Magrietkanaal en Van Harinxmakanaal. V. Legaat van Harinxma thoe Sloten. Legaat ten behoeve van onderhoud van een kamer in het Fries Museum. V. Boot It Fryske Gea (IFG). Risico voorziening. Voor aanschaf en onderhoud van een nieuwe boot. V. Jorritsma-Boschmafonds. Fonds gevormd door een legaat ten behoeve van uitkering aan studenten. V. Grafiekcollectie Knecht-Drenth. V. Uitbr/instandh grafiekcollectie Knecht-Drenth. Schenking ten behoeve van aankoop, instandhouding en aankoop Graffiekcollectie. De collectie is ondergebracht bij het Fries Museum. V. Buma-legaten. Legaat ten behoeve van de provinciale bibliotheek, Tresoar. V. Risicovoorziening grondaankopen. Risicovoorziening. Bij aankoop en verkoop van de gronden via DLG wordt 20% van het aanof verkoopbedrag toegevoegd of onttrokken. aan de voorziening. Dit om de risico's van waardeverlies bij de verkoop af te dekken. De 20% is een inschatting van de gemiddelde waardedaling.

Jaarrekening

34 5

Jaarrekening 2009

Langlopende schulden Onderhandse leningen van banken en financiële instellingen Door derden belegde gelden Waarborgsommen

Fryslân:

1 januari 2010 36.000.000 136.134 2.425 36.138.559

iepen en eigen

vermeerdering

aflossingen

31 december 2010

400 400

36.000.000 22.689 500 36.023.189

0 113.445 2.325 115.770

stand van zaken langlopende schulden Door derden belegde gelden Leningen aangegaan door de provincie ten behoeve van de aankoop van de Grafiekcollectie Knecht-Drenth. Vlottende passiva Kortlopende schulden Kasgeldleningen Overige schulden Rekening Courant Nazorg fonds Rekening Courant Falcon RC Groenfonds Kavelruil 201.002

1 januari 2010 25.000.000

vermeerdering 512.000.147

25.202.281 8.789.811 70.539.571

866.830.717 444.804 60.613.820 586.813 928.476.154

860.975.412 31.811 33.974.230 2.407.855 897.389.308

32.878.628 9.202.803 97.179.161 1.821.042 141.081.635

1 januari 2010 405.840 75.160 28.026.134 867.902 6.965.730 18.341.405 1.725.445 667.006 1.824.913 19.073 398.096

toevoeging

aanwending

31 december 2010 706.011 98.008 32.554.520 0 9.455.766 18.757.763 1.002.837 244.689 889.487 35.275 1.045.753

449.097 22.903.288

132.485 34.073.699 36.454

104.531.663 voorschotbedragen overheden voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel OP Uitvoeringsprogramma SGB OP RCW diverse reserveringen OP Programma BDU (Brede Doel Uitkering) OP FMP Spoorbrug Alddiel OP BDU Openbaar vervoer OP BDU Spoorlijnen OP Grondwaterplan OP Schade grondwaterplan OP WBB 2005-2009 OP Energie in de milieuvergunning OP Externe veiligheid 2006-2010 OP Natura 2000-beheerplannen (Rijk) 2007 t/m 2012 OP ILG OP Wadlopen OP SCW Secretariaat Stuurgroep Waddenprovincies OP Beeldende Kunst 2005-2008 OP Bibliotheekvernieuwing 2008 OP Jeugdhulpverlening OP Besluit locatiegebonden subsidies OP Projecten volkshuisvesting

346

300.171 22.848 4.793.409 2.490.036 416.357 3.747 914

aflossingen31 december 2010 527.000.147 10.000.000

265.023 867.902

726.354 423.231 935.426

16.202 647.657

35.492.873

581.582 21.484.114 36.454

22.780 58.295 8.546 9.310

71.971 0 0 160 599.094 85.551

71.971 22.780 58.295 8.546 608.404 85.551

160

1.931.881 OP Stads- en dorpsvernieuwing OP Integrale Stedelijke Vernieuwing 16.688.381 OP SEPH ServicePunt Handhaving Waddenzee 20.552 OP Skriezekriten en weidevogelsres. 2009 deel 2 702.016 OP Coordinatie rampenbestrijding Waddenzee 101.837 OP Mobiliteitsfonds bereikbaarheid Lwd OP Kennis voor Klimaat Hotspot Waddenzee 155.220 OP Mooi Nederland Rijk OP Leader Technische Hulp Plattelansprojecten 27.000 OP Investeringsbudg Stedelijke Vernieuwing ISV III OP Topattractie Subs Toerisme Natuurlijk STINAF OP Programma Talinten praktijktest Alcoholslot OP Economische gevolgen MKZ crisis cofin LNV OP Duurzame Energie Elektrisch Voortbewegen OP Mooi Nederland Gemeente Leeuwarden OP RSP Mobiliteitsfonds via SNN OP Bodemsanering 7.291.988 110.371.540

65.585 600.993

365.886 1.323.789

9.137

1.631.580 15.965.585 29.689

702.016 50.136

27.784 89.078

0 51.702 8.746.278 38 27.784 116.078

4.619.642 447.775 20.230 182.000 116.025 7.163 51.959.594 390.060 110.287.456

4.619.642 447.775 12.267 182.000 116.025 7.163 29.849.673 7.265.546 156.717.862

8.746.278 155.182

7.963

22.109.921 416.502 63.941.135

Was in 2009 tijdelijk budget, bijdrage derde. In beginbalans (€ 27.000 ,-) aangepast.

overige overlopende passiva Bijdrage gemeentes Centrale As Bijdrage derden in tijdelijke budgetten

1 januari 2010 39.183.155

mutatie toevoeging 1.210.688

aanwending

31 december 2010 40.393.844

461.774 39.644.929

166.993 1.377.682

461.774 461.774

166.993 40.560.836

Betreft gemeentelijke bijdrage aan de Centrale As. Drie gemeentes hebben de bijdrage aan de Centrale As gestort op een bankrekening. In de provinciale administratie is een vordering en een post nog te betalen opgenomen van € 40,3 mln. Waarborgen en garanties De verplichtingen, voortvloeiende uit het waarborgen van geldleningen, zijn conform de BBV op de balans vermeld, maar maken er geen deel van uit. De provincie heeft zich garant gesteld voor de rente en aflossing van door diverse instellingen aangegane geldleningen.

Gewaarborgde geldleningen Huurcontract tijdelijke huisvesting Leasecontract kopieerapparaten Een specificatie van de gewaarborgde geldleningen is opgenomen in bijlage 5.5.

1 januari 2010 2.182.740 3.200.000 628.032

31 december 2010 1.870.108 1.600.000 314.016

Jaarrekening

34 7

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

Financiële verplichtingen In de nota uitvoering Begroting 2010 zijn nieuwe afspraken gemaakt met betrekking tot de tijdelijke budgetten. De nota is op 16 december 2009 vastgesteld. Er zijn nu drie typen tijdelijke budgetten. Per type zijn afspraken gemaakt. Meer informatie is opgenomen in hoofdstuk 3, Tijdelijke budgetten.

2.5 gebeurtenissen na balansdatum In de maartciculaire is een definitieve verdeling van de algemene uitkering provinciefonds 2010 opgenomen. Deze valt € 35. 256 lager uit in verband met apparaatsuitgaven welke nog niet eerder in circulaires was opgenomen. Dit bedrag wordt verrekend met de uitkering 2011.

348

2.6 Toelichting op de programmarekening Thema 5.3 provinciaal Meerjarenprogramma landelijk gebied 2007 t/m 2013 (pMJp) Aansluiting en toelichting op het verschil van de bestede Rijksbijdragen ILG en onttrekkingen ILG via RC Groenfonds en RC Rabobank. specificatie bestede rijksbijdragen ilg Bestedingen DLG Bestedingen DR Overige bestedingen rijksbijdragen ILG Totaal bestede rijksbijdragen ilg Onttrekkingen ilg Via RC Groenfonds Zie voor specificatie bij 2.4 toelichting op balans, onderdeel liquide middelen Via RC Rabobank Totaal onttrekkingen ilg Verschil bestedingen ilg en onttrekking ilg Bestede rijksbijdragen ILG Onttrekkingen ILG Verschil Verklaring verschil bestedingen ilg en onttrekking ilg Verschil tussen daadwerkelijke bestedingen DLG en voorschotten aan DLG Besteding DR 2009, betaald in 2010 Besteding DR 2010, betaald in 2011 Overige bestedingen Kostenvergoeding Groenfonds, niet meegenomen in bestedingen Totaal verschil

13.308.095 13.063.913 8.879.974 35.251.982

34.816.239 8.960.655 43.776.894

35.251.982 43.776.894 -8.524.912

-17.467.311 -240.891 317.839 8.879.974 -14.523 -8.524.912

Verklaring verschil tussen daadwerkelijke bestedingen Dlg en voorschotten aan Dlg Bestedingen FYLG 5.917.627 Bestedingen BBL/IKG/Grond 5.924.216 Beginbalans tussenrekening ILG voorschotten DLG 462.302 Saldo 2010 tussenrekening ILG voorschotten DLG 5.163.166 Totaal verschil 17.467.311

Jaarrekening

34 9

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

2.7 Analyse resultaat na bestemming Structurele budgetten Begrotingsruimte Tijdelijke budgetten Bedrijfsvoering Overig

x € 1.000 376 7.936 12.763 1.176 249 22.501 + = voordeel, - = nadeel x € 1.000

structurele budgetten programma/Beleidsveld 1 Bestuur en veiligheid B0101 Provinsjale Steaten en Steategriffy

lasten

Baten

saldo

176

71

246

Minder besteed aan directe ondersteuning PS, o.a. repro. De extra baten op de structurele beleidsprogramma betreffen de compensatie van herplaatsingskandidaten en bijdragen van USZO/GAK i.v.m. met ziekte/zwangerschapsverlof personeelsleden. B0105

Bestuurlijke Zaken

107

38

145

In dit beleidsveld is rekening gehouden met extra lasten voor NHI, de lasten zijn meegevallen. Daarnaast is de doorgeschoven BTW van het IPO nog niet in de begroting verwerkt. 2 B0201

Verkeer en vervoer Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking

-11

176

165

Deze hogere baten zijn veroorzaakt doordat er intern meer uren aan de Brede Doel Uitkering zijn besteed dan begroot. Hierdoor is een hogere dekking op dit beleidsveld ontstaan. B0203

Instandhouding provinciale infrastructuur

-1.278

-51

-1.330

De overbesteding wordt met name veroorzaakt door de hogere lasten gladheidsbestrijding, € 900.00,-, hogere lasten depotbeheer Trijehûs, € 200.000,-, uitbreiding wagenpark en hoger lasten i.v.m. leaseauto's, € 250.000,-, hogere lasten bediening kunstwerken, € 150.000,- . Er is minder besteed aan de personeelslasten GSVW. met name omdat projecten nog niet tot uitvoer zijn gekomen, - € 250.000,4 B0406

Milieu Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving

-70

-185

De hogere lasten zijn veroorzaakt door de REC. De baten zijn achtergebleven bij de verwachting, omdat de Wabo pas op 1 oktober is gestart. Daardoor ook zijn er minder leges ontvangen.

350

-255

6 B0601

economie, recreatie en toerisme Economisch beleid

265

0

265

Bedrijven zijn door de economische recessie minder geneigd tot het doen van investeringen met als gevolg dat er minder bestedingen op de economische budgetten zijn gedaan dan begroot. 8 B0801

Kultuer, taal en ûnderwiis Kultuer

-353

-13

-367

De bezuiningingen op cultuur zijn nog niet volledig gerealiseerd, hierdoor is een overbesteding op deze post ontstaan. 10 B1003

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Provinciale heffingen

0

677

677

0

2.045

2.045

Meer opcenten ontvangen dan begroot, € 677.000,B1005

Dividenden

Meer dividend Falcon ontvangen dan begroot. Het rendement van de beleggingen Falcon is door mutatie in de obligatieprotefeuille ontstaan. De verschuivingen hebben plaats gevonden na de 2e Berap. B1006

Interne financiering

0

-1.603

-1.603

De interne rente toerekening is minder hoog dan begroot. Mede doordat grote investeringsprojecten minder hebben besteed dan begroot. Hierdoor is er minder bouwrente aan toegerekend. Ook zijn er minder grondaankopen PJMP gerealiseerd. B1007

Overige algemene dekkingsmiddelen

-117

261

144

De post onvoorzien is niet besteed. De hogere bate wordt met name veroorzaakt door een administratieve boeking om de reserve ver/nieuwbouw Provinsjehûs te vormen, € 326.000,- Dit betreft de afspraak met PS m.b.t. de reserve gerelateerde budgetten op de kostenplaats. Vooruitlopend op het resultaat wordt een post onderbesteding opgenomen, € 114.000,-. De verkoop van de dienstauto's en de PW 9 heeft € 48.000,- opgeleverd. B1008

Loon- en prijsstijgingen

181

-1

181

In de Begroting was een stelpost nominaal opgenomen voor de CAO loonstijging 2010. Deze stelpost was niet volledig benodigd hiervoor Overige kleine over- en onderbestedingen

62 376

Jaarrekening

35 1

Jaarrekening 2010

Begrotingsruimte B9999 Financieel kader Begrotingsruimte 2e Berap 2010 Bedrijfsvoering Onderbesteding salarislasten Overbesteding inhuur Goederen en diensten per saldo baten en lasten Meer doorbelast uren aan investeringen Meer doorbelaste directe uren beleidsprogramma’s Overig

352

Fryslân:

iepen en eigen

lasten

Baten

saldo

7.936

0

7.936

6.316 -6.986 233 969 463 180 1.176

2.8 samenvatting begrotingsonrechtsmatigheid De begrotingsrechtmatigheid heeft betrekking op het financiële handelen binnen het kader van de geautoriseerde begroting, dat als volgt wordt omschreven: “Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten (exploitatie), alsmede de balansposten (investeringen), dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door Provinciale Staten zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag alsmede het begrotingsjaar van belang zijn.” Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dienen de afwijkingen in de jaarrekening goed herkenbaar te worden opgenomen en toegelicht. Als blijkt dat de gerealiseerde uitgaven op programmaniveau hoger zijn, is er sprake van begrotingsonrechtmatigheid. Er zijn verschillende typen begrotingsoverschrijdingen. Overschrijdingen, die binnen de beleidskaders van de Staten, passen worden in het accountantsoordeel niet meegewogen. Zover mogelijk worden de begrotingswijzigingen die gedurende het jaar al bekend waren tijdens het jaar nog aan u voorgelegd. Begrotingswijzigingen voor het jaar 2010 zijn zoveel mogelijk meegenomen bij de 2e Bestuursrapportage per 1 september 2010. Begrotingswijzigingen daarna moeten in de jaarstukken worden toegelicht en worden door u met de vaststelling van de Jaarrekening 2010 geautoriseerd. Voor de investeringen wordt een krediet beschikbaar gesteld voor de duur van het project. Dit kan over meerdere jaren zijn. De kredieten zijn echter niet altijd in een bestedingsritme begroot. Op deze wijze lijkt het alsof enkele bestedingen niet rechtmatig zijn. In totaal zijn de investeringen echter niet overschreden. Er is nog een krediet beschikbaar van ± € 57 mln. In het overzicht afgerekende-, opgeleverde - en onderhanden werken (5.4) wordt de stand van zaken gepresenteerd. De stand van zaken van de exploitatie van de toe te lichten begrotingsonrechtmatigheden volgt op programmaniveau in onderstaand overzicht. Daarna worden de overschrijdingen toegelicht. Lasten


programma 1 Bestuur en veiligheid 2 Verkeer en vervoer 3 Wetter*) 4 Milieu 5 Landelijk gebied 6 Economie, recreatie en toerisme 7 Sociaal beleid en zorg 8 Kultuer, taal en ûnderwiis 9 Ruimte en wonen 10 Alg. dekkingsmiddelen en onvoorzien

begroting na wijziging

rekening

afwijking

17.268 152.128 5.739 19.868 70.881 58.716 71.747 46.461 12.074 21.432 476.314

16.927 119.549 6.555 19.736 63.248 37.138 67.599 44.585 9.337 16.759 401.433

341 32.579 -816 132 7.633 21.578 4.148 1.876 2.737 4.673 74.881

memo tijdelijke budgetten -3 18.120 3 5.602 12.593 2.285 1.460 835 3.317 44.212

saldo

344 14.459 -816 129 2.031 8.985 1.863 416 1.902 1.356 30.669

Jaarrekening

35 3

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

Toe te lichten overschrijdingen In bovenstaand schema zijn de begrote en bestede lasten 2010 opgenomen. In de kolom memo tijdelijke budgetten is het bedrag weergegeven dat nog niet uitgegeven is in 2010 en volgens de nieuwe spelregels van de tijdelijke budgetten meegaat naar de volgende jaren. In de nota Uitvoering Begroting 2010 is vastgelegd dat tijdelijke budgetten die voldoen aan de spelregels van deze nota doorgeschoven kunnen worden naar volgende jaren. Via een memoboeking wordt dit in de administratie opgenomen. Deze rechtmatige handeling is als een correctie op het rekeningresultaat opgenomen. Bij programma drie is er sprake van een overschrijding van de lasten, hieronder volgt een toelichting. programma 3 Wetter *) De kostenoverschrijding op dit programma wordt geheel gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten. Het betreft lasten in het kader van de Grondwaterwet. Als inkomst staat hier een beschikking over de Overlopende Passiva tegenover.

2.9 Wet Openbaarheid Topinkomens Wet WOPT ( Wet Openbaarheid uit publieke middelen gefinancierde Topinkomens) Met ingang van 1 maart 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT, Stb. 2006, 95) van kracht. Deze wet regelt dat elke instelling, die overwegend uit publieke middelen is gefinancierd, jaarlijks het belastbaar jaarloon per individuele functionaris met wie zij een arbeidsrelatie heeft op functienaam zal publiceren, indien dit belastbaar jaarloon uitgaat boven dat van de minister. Voor 2010 is dit een bedrag van € 193.000,- Het voorschrift houdt voor provincies in dat de informatie over topinkomens moet worden opgenomen in de jaarrekening als bedoeld in artikel 201 van de Provinciewet. Bij de beoordeling of het normbedrag wordt overschreden dient met de volgende beloningscomponenten rekening te worden gehouden: • Belastbaar loon. • Pensioenafdracht. • Overige voorzieningen betaalbaar op termijn. • Ontslagvergoedingen voor zover deze niet zijn opgenomen in het belastbaar loon. Bij de provincie Fryslân is over 2010 geen sprake geweest van gevallen waarbij de norm van de Wet WOPT is overschreden.

354

3 Tijdelijke budgetten In december 2009 is de nota uitvoering Begroting door de Staten geamendeerd vastgesteld. De jaarovergang tijdelijke budgetten is conform deze nota uitgevoerd. De tijdelijke budgetten worden in drie categorieën ingedeeld waarbij elke categorie zijn eigen spelregels bekend voor wat betreft de jaarovergang en het aangaan van verplichtingen. Per categorie wordt aangegeven wat deze spelregels zijn en daarna wordt de jaarovergang in tabelvorm weergegeven. De verplichtingen voldoen aan de voorwaarden die door de Staten hieraan zijn gesteld, namelijk: Verplichte gelden zijn juridisch afdwingbare verplichtingen jegens derden die in het financieel systeem zijn vastgelegd in een bepaald begrotingsjaar en waarvoor als onderlegger beschikbaar is: • een door GS afgegeven beschikking (denk aan verstrekken subsidies); • een door GS en andere partijen ondertekend aanbestedingsdocument (denk aan goederen en bouwwerken); • een door GS en andere partijen getekende overeenkomst (denk aan leveren van diensten). Hieronder wordt per categorie de jaarovergang weergegeven. Categorie

Omschrijving

Begroot (a)

Besteed (b)

Tussen Verplicht be- Naar voren Saldo drag gaat mee halen bud(c = a-b) naar volgend getten 2010 jaar, vorming ev, beschikreserve (d) king over reserve (e)

55.458 79.897 20.947 156.302

25.532 53.920 19.103 98.555

29.926 25.988 1.844 57.758

Begroot (a)

Ontvangen (b)

Tussen Saldo (c = b-a)

666 4.443 1.065 6.174

565 2.693 1.407 4.665

-102 -1.750 342 -1.510


lasten A Meerjarige afspraken met derden B Meerjarige budgetten C Eenjarige budgetten Totaal lasten Categorie

Omschrijving


Baten A Meerjarige afspraken met derden B Meerjarige budgetten C Eenjarige budgetten Totaal baten

29.926 17.440 474 47.840

Saldo vrijval (f = c-d+e)

0 1.670 88 1.758

0 10.218 1.458 11.676

Teveel Niet ontontvangen, vangen vorming beschikking reserve (d) over reserve (e)


0 652 1 653

102 2.433 0 2.535

0 31 341 372

De totale jaarovergang bedraagt hiermee € 44,2 miljoen. De vrijval in 2010 is € 12 miljoen.

Jaarrekening

35 5

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

Categorie A Het betreft hier meerjarige afspraken met derden waarbij de Staten zowel de gewenste doelen/resultaten als het benodigde geld hebben vastgelegd. Kenmerken: • Er mogen meerjarige verplichtingen worden aangegaan. • Bij de jaarovergang gaan niet bestede gelden mee naar volgend jaar. • De tijdelijke budgetten worden per onderdeel gepresenteerd. Bij de jaarrekening 2009 is door u aangegeven dat alleen de Friese Meren Projecten waaraan een overeenkomst ten grondslag ligt opgenomen worden in categorie A. Dit heeft geresulteerd in een 4-tal projecten, de overige projecten zijn opgenomen in categorie B. Daarnaast zijn de volgende projecten nieuw opgenomen: Programma bereikbaarheid Leeuwarden en RSP Zuiderzeelijn. Het laatste project betreft de rijksmiddelen voor de RSP projecten welke via het provinciefonds worden uitgekeerd.

Omschrijving


lasten programma 2 RSP Openbaar vervoer (Falcon) Programma bereikbaarheid Leeuwarden programma 5 FYLG programma 6 Convenant A7 (1999-2006) Convenant A7 (2007-2013) Convenant Westergozone (1999-2006) Convenant Westergozone (2007-2013) Convenant Leeuwarden RSP Regionaal Economisch Pakket (Falcon) Friese Meren Project Noordelijke Elfsteden Route Friese Meren Project Gaasterlan-Sleat Friese Meren Project Fietspad Swette Friese Meren Project Boarnsterhim programma 10 RSP Zuiderzeelijn (Provinciefonds) Totaal lasten

356

PS besluitvorming

Begroot

Besteed

Saldo naar volgend jaar

Waarvan verplicht

16-06-2009 21-04-2010

3.582 7.984

0 5.000

3.582 2.984

0 0

13-12-2006

18.576

13.192

5.384

16.373

16-06-2009

641 1.832 45 1.408 4.183 3.317

148 1.060 0 1.116 2.624 0

493 772 45 292 1.559 3.317

494 690 0 88 2.149 0

02-2010

307

307

0

0

14-03-2007

0

0

0

0

06-12-2010

0

0

0

0

09-04-2010

683

683

0

0

12.900 55.458

1.403 25.532

11.497 29.926

0 19.794

04-10-2006

Omschrijving Bedragen x € 1.000 Baten programma 5 FYLG programma 6 Convenant A7 (2007-2013) Convenant Westergozone (2007-2013) Totaal baten

Begroot Ontvangen Saldo naar volgend jaar

29

-60

-89

391 247 666

389 236 565

-3 -10 -102

Categorie B Kenmerken: • Er mogen meerjarige verplichtingen worden aangegaan. • Bij de jaarovergang gaat het deel wat niet besteed is maar wel verplicht mee naar het volgende jaar. • De tijdelijke budgetten worden per thema gepresenteerd. Omschrijving

Begroot (a)

Besteed (b)


lasten programma 4 Milieu 4.3 Bodemsaneringsprogramma 1.738 subtotaal programma 1.738 programma 6 economie, recreatie en toerisme 6.1 Economisch beleid 16.805 6.2 Toerisme en recreatie 2.769 6.3 Friese Meren Project 3.306 6.4 Koers Noord - EFRO/EZprogramma 12.939 6.5 Waddenfonds 1.710 6.6 Europese projecten (Interreg) 2.025 6.8 Fryske Fiersichten -34 subtotaal programma 39.520 programma 7 Zorg en Welzijn 7.1 Sociaal beleid 7.700 7.2 Jeugdzorg 9.837 7.3 Sport 332 subtotaal programma 17.870 programma 8 8.1 Kultuer 4.393 8.2 Erfgoed 3.048 8.3 Taal, media en letteren 2.037 8.4 Ûnderwiis en Wittenskippen 5.925 subtotaal programma 15.403



1.773 1.773

-35 -35

0 0

35 35

0 0

5.959 2.916 2.709

10.875 -148 579

5.104 115 582

1 300 3

5.773 37 0

7.357 985 2.696 0 22.621

5.582 725 -671 -34 16.909

5.625 726 540 0 12.692

43 1 1.180 0 1.529

0 0 -30 -34 5.746

4.395 8.421 303 13.119

3.305 1.417 29 4.751

1.249 1.033 18 2.300

15 0 0 15

2.071 384 11 2.466

3.615 2.482 1.909 5.251 13.258

777 565 128 674 2.145

724 21 166 686 1.598

2 2 40 32 76

56 546 2 20 623

Jaarrekening

35 7

Jaarrekening 2010

Omschrijving

Fryslân:

Begroot (a)

Besteed (b)

366

366

1

0

0

1

3.443 1.558 5.366 79.897

1.952 831 3.148 53.920

1.491 727 2.218 25.988

167 683 850 17.440

15 0 15 1.670

1.338 44 1.383 10.218

Begroot (a)

Ontvangen (b)




30 30

30 30

0 0

0 0

30 30

0 26 29

-2.079 0 -75

0 0 0

2.079 0 75

0 0 0

120 1.929 2.103

0 435 -1.719

0 652 652

0 217 2.371

0 0 0

437 1 438

-62 1 -61

0 0 0

62 0 62

0 1 1

87

0

0

0

0

36 123 2.693

1 1 -1.750

0 0 652

0 0 2.433

1 1 31


programma 9 9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring 9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen 9.3 Wonen subtotaal programma Totaal lasten

Omschrijving



Baten programma 4 Milieu 4.3 Bodemsaneringsprogramma 0 subtotaal programma 0 programma 6 economie, recreatie en toerisme 6.1 Economisch beleid 2.079 6.2 Toerisme en recreatie 26 6.3 Friese Meren Project 104 6.4 Koers Noord - EFRO/EZprogramma 120 6.6 Europese projecten (Intereg) 1.494 subtotaal programma 3.823 programma 8 Kultuer, Taal en ûnderwiis 8.1 Kultuer 499 8.2 Erfgoed 0 subtotaal programma 499 programma 9 Wonen en ruimte 9.1 Planvorming, onderzoek en monitoring 87 9.2 Realiseren ruimtelijke ontwikkelingen 35 subtotaal programma 122 Totaal baten 4.443

358

iepen en eigen


Categorie C Kenmerken: • Er mogen geen meerjarige verplichtingen worden aangegaan. • Bij de jaarovergang gaat het deel wat niet besteed is maar wel verplicht mee naar het volgende jaar. • De tijdelijke budgetten worden per thema gepresenteerd. Omschrijving

Begroot (a)

Besteed (b)

43 10

13 10

30 0

0 0

0 0

30 0

45 150 248

0 165 188

45 -15 60

0 0 0

0 3 3

45 -12 63

1.096 3.115

404 3.088

693 27

0 0

0 0

693 27

2.348 144 6.703

2.284 -12 5.764

63 156 939

57 0 57

0 0 0

7 156 883

50 100 170 320

0 52 158 210

50 49 11 110

0 0 0 0

0 0 0 0

50 49 11 110

50 201 375 170

53 616 208 225

-3 -415 169 -56

0 12 75 0

0 0 0 0

-3 -427 92 -56

206

167

39

17

0

22

901 1.903

883 2.154

18 -251

8 111

74 74

85 -288


lasten programma 1 1.1 Provinciale Staten en Statengriffie 1.2 Gedeputeerde Staten 1.3 Ondersteuning van de commissaris van de Koningin 1.4 Bestuurskwaliteit gemeenten subtotaal programma programma 2 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking 2.2 Verbetering infrastructuur 2.3 Instandhouding provinciale infrastructuur 2.4 Openbaar Vervoer subtotaal programma programma 3 3.1 Wetterfeiligens 3.2 Genôch wetter 3.3 Skjin wetter subtotaal programma programma 4 4.1 Basiskwaliteit en bewustwording 4.2 Eco-effectiviteit 4.3 Duurzaam voorraadbeheer 4.4 Leefomgevingsbeleid 4.5 Regie en strategie toezicht en handhaving 4.6 Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving subtotaal programma



Jaarrekening

35 9

Jaarrekening 2010

Omschrijving

Fryslân:

Begroot (a)

Besteed (b)

1.717

1.512

205

56

0

149

928

470

458

249

0

209

213 2.858

490 2.472

-277 386

0 306

0 0

-277 81

8.505 8.505

7.950 7.950

555 555

0 0

0 0

555 555

410 410 20.947

365 365 19.103

45 45 1.844

0 0 474

11 11 88

56 56 1.458

Begroot (a)

Ontvangen (b)




300

0

-300

0

0

-300

160 460

160 160

0 -300

0 0

0 0

0 -300

112 20 0

539 20 25

427 0 25

0 0 0

0 0 0

427 0 25

11 143

13 597

2 454

0 0

0 0

2 454

54

56

2

0

0

2

108

128

20

1

0

19


programma 5 5.1 Beleid, natuur en landschap 5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij 5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) subtotaal programma programma 10 10.7 Overige alg. dekkingsmid. subtotaal programma Bedrijfsvoering BV subtotaal bedrijfsvoering Totaal lasten

Omschrijving



Baten programma 2 2.1 Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking 2.3 Instandhouding provinciale infrastructuur subtotaal programma programma 4 4.1 Leefomgeving 4.2 Eco-effectiviteit 4.3 Duurzaam voorraadbeheer 4.4 Leefomgevingsbeleid 4.5 Regie en strategie toezicht en handhaving subtotaal programma programma 5 5.1 Beleid, natuur en landschap 5.2 Beleid plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij

360

iepen en eigen


Omschrijving

Begroot (a)

Ontvangen (b)


300 462

304 489

4 27

0 1

0 0

4 25

0 0 1.065

162 162 1.407

162 162 342

0 0 1

0 0 0

162 162 341


5.3 Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP) subtotaal programma Bedrijfsvoering BV subtotaal bedrijfsvoering Totaal baten



Meerjarige verplichtingen Bij de categorie A en B tijdelijke budgetten mogen meerjarige verplichtingen aangegaan worden. Deze verplichtingen worden conform het gestelde in de opdracht of beschikking in de financiële administratie opgenomen. Bij een aantal tijdelijke budgetten is gebleken dat de meerjarenbegroting niet altijd overeenkomt met de jaren waarin de verplichting naar verwachting wordt betaald. Bij de jaarstukken wordt daarom via een wijziging voorgesteld om bij een aantal tijdelijke budgetten de Begroting hierop aan te passen zodat de afwikkeling van de verplichting conform het gestelde daarin kan worden gedaan. De mutatie verloopt budgettair neutraal via de reserve tijdelijke budgetten. Bedragen x € 1.000 Convenant A7 (2007-2013) 6.3 Friese Meren Project 6.4 Koers Noord – EFRO/EZ- programma 6.5 Waddenfonds 6.6 Europese projecten (Interreg) 7.1 Sociaal beleid 8.4 Ûnderwiis en Wittenskippen Totaal

2011 0 1.000 1.134 -17 94 -40 -645 1.525

2012 -36 -1.000 -1.239 -2 92 0 645 -1.539

2013 36 0 -132 -29 -186 40 0 -271

2014 0 0 78 48 0 0 0 126

2015 0 0 159 0 0 0 0 159

Jaarrekening

36 1

Jaarrekening 2010

4 Accountantsverklaring

362

Fryslân:

iepen en eigen

Jaarrekening

36 3

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

5.1 Overzicht aanwending onvoorzien Overzicht aanwending onvoorzien

x € 1.000



Rekening 2010

Baten 10.9 Onvoorzien Totaal baten

0 0

0 0

0 0

0 0

lasten 10.9 Onvoorzien Totaal lasten

0 0

339 339

339 339

339 339

De post onvoorzien wordt vaak gebruikt als tussenoplossing voor mutaties die op meerdere programma’s en producten betrekking hebben en die niet meer functioneel geraamd kunnen worden. Het wordt niet gebruikt als dekkingsmiddel voor begrotingswijzigingen gedurende het jaar, zoals bedoeld in het BBV.

364

5.2 gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen

x € 1.000 Baten 10.1 Financiering op korte termijn 10.2 Financiering op lange termijn 10.3 Provinciale heffingen Provinciefonds Behoedzaamheidsreserve BCF subsidiabele btw 10.4 Algemene uitkering dividend Falcon rente NUON dividend BNG dividend NWB dividend Vitens 10.5 Dividenden 10.6 Interne financiering boekwinst mutatie reserve kostenplaats mutatie voorziening dubieuze debiteuren stelpost onderbesteding 10.7 Overige algemene dekkingsmiddelen Stelpost loon- en prijsstijging Budget voormalig personeel 10.8 Loon- en prijsstijgingen Totaal baten lasten 10.1 Financiering op korte termijn 10.2 Financiering op lange termijn 10.3 Provinciale heffingen verrekende BTW 10.4 Algemene uitkering aandeelhoudersschap Falcon rente NUON rente BNG rente NWB 10.5 Dividenden



0 753 54.127 106.332

20 753 55.964 132.638

1.052 107.384 40.702 2.541 107 34 1 43.385 13.106

49 132.687 33.630 2.541 187 34 1 36.393 12.813

850

75

114 964

114 189

1 1 219.720

Rekening 2010

1 1 238.820

20 0 1.837 26.306 0 -1.003 25.303 -7.072 0 80 0 0 -6.992 -293 0 -775 0 0 -775 0 0 0 19.100

0 0 240.296

349 620

549 943

200 323

593 942

855 855 152 2.541 36 0 2.729

0 0 152 2.541 36

-855 -855 0 0 0 0 0

2 2 152 2.541 36

2.729

50 740 56.641 132.637 132 132.769 35.675 2.541 187 34 38.437 11.210 48 401 0 449

2.729

Jaarrekening

36 5

Jaarrekening 2010

x € 1.000 10.6

10.7

10.8

366

Interne financiering provinciefonds circulaires mutatie reserve kostenplaats mutatie voorziening dubieuze debiteuren niet vrijgegeven door PS efficiencytaakstelling nog functioneel toe te rekenen bedrijfsvoering rijksbijdrage Overige algemene dekkingsmiddelen Stelpost loon- en prijsstijging Budget voormalig personeel Loon- en prijsstijgingen Totaal lasten

Fryslân:

Begroting 2010 voor wijziging 15 -97 3.299

7.950 11.152 1.000 700 1.700 17.420

iepen en eigen

Begroting Tussentijdse 2010 na bijstelling wijziging 0 -15 286 383 2.393 -906 0 4.223 4.223 0 1.140 1.140 7.950 0 15.992 4.840 181 -819 700 0 881 -819 21.094 3.674

Rekening 2010 0 2.352 117

1.140 7.950 11.559 596 596 16.421

5.3 Overzicht incidentele baten en lasten

x € 1.000

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Baten Bestuur en veiligheid Verkeer en vervoer Wetter Milieu Landelijk gebied Economie, recreatie en toerisme Sociaal beleid en zorg Kultuer, taal en ûnderwiis Ruimte en wonen Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Totaal incidentele baten lasten Bestuur en veiligheid Verkeer en vervoer Wetter Milieu Landelijk gebied Economie, recreatie en toerisme Sociaal beleid en zorg Kultuer, taal en ûnderwiis Ruimte en wonen Alg. dekkingsmiddelen en onvoorzien Totaal incidentele lasten

Begroting 2010 voor wijz.

Begroting Tussentijdse 2010 bijstelling na wijz.

300

460

112 8 2.361

143 491 4.460

87

499 122

0 160 0 31 483 2.099 0 499 35

2.868

288 9.471 370 1.847 23.902 53.613 19.026 14.554 6.357 570 129.998

Rekening 2010


438 110

0 446 0 -483 47 1.732 0 61 12

6.175

0 3.307

4.360

0 1.815

248 31.169 320 3.641 21.434 48.618 17.870 15.403 5.366 12.458 156.527

-40 21.698 -50 1.794 -2.468 -4.995 -1.156 849 -991 11.888 26.529

188 12.021 210 3.926 15.618 28.529 13.119 13.258 3.135 7.950 97.954

60 19.148 110 -285 5.816 20.089 4.751 2.145 2.231 4.508 58.573

14 626 444 2.728

Op grond van de BBV horen in dit overzicht de incidentele (maximaal drie jaar) baten en lasten weergegeven te worden. Bij de provincie wordt deze post gebruikt om de tijdelijke budgetten in de administratie te verwerken. In de nota uitvoering Begroting 2010 zijn nieuwe afspraken gemaakt met betrekking tot de tijdelijke budgetten. De nota is op 16 december 2009 vastgesteld. Er zijn nu drie typen tijdelijke budgetten. Per type zijn afspraken gemaakt.

Jaarrekening

36 7

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

Thema

activanr.

5.4 Overzicht afgerekende, opgeleverde en onderhanden werken

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0603 B0603 B0006 B0603 B0202 B0202 B0202

321 328 343 345 359 364 378 379 380 388 397 400 402 404 406 408

B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0202 B0202 B0202 B0603 B0006 B0006 B0603 B0603

427 431 432 433 443 444 445 446 487 488 489 500 508 533 551 552

B0603 B0603 B0603 B0603 B0603 B0003 B0603 B0202 B0003

553 554 557 559 560 577 594 602 604

368

Afgerekende werken Rondweg Franeker-zuid Rondweg Woudsend N358 Lutkepost - Augustinusga N357 keerlussen Hijum - Finkum N383 kruispunt Berlikum N353 Oldeberkoop N358 afwaardering Holwerd - Metslawier fase 1 N357 afslag Stiens centrum N369 aansluiting N31 - Drachten-noord Wachtvoorziening Follegabrug FMP: Lits Lauwersmeerroute Buitenboordmotor PW3 (2007) N354 brug Zoolsloot N355 Wyldpaad (nw.verv.project) N917 Siegerswoude fietsvoorzieningen N384-N917-N924 voorrangswijziging fietssnelwegen C-4 Driewegsluis capaciteit AB4 Spoorbrug Indijk I4 Boazum J1 Spoorburg Ouddeel Bochtverruiming Nauwe Wymerts Bochtverruiming Woudsender Rakken 07-23 Bajonet Oudeschouw 07-24 Bocht Meinesloot Bijdrage aan Waldwei Bijdrage aan Zurich-Harlingen Bijdrage aan Rondweg Sneek Financieel beheer Lits-Lauwers PW3 Hogedrukspuit 2 Bijdrage Lits-Lauwersmeer (brug Kuikhorn) Bijdrage brug Noorder Oudeweg afstandsbediening Bijdrage brug Zoolsloot Bijdrage Driewegsluis capaciteit Bijdrage spoorbrug Indyk Bijdrage spoorbrug Boazum Bijdrage spoorbrug Ouddeel Inrichten testomgeving Aanlegvoorziening Noarder Alde Wei N353 Noordwolde zuid Firewall

stand 31-12-2009 3.700.478 5.429.313 2.370.328 227.386 343.617 277.065 397.741 900.928 83.249 0 0 0 132.004 16.302 133.786

vermeer dering 595.860 60.068 11.747 905 0 82.346 0 3.723 2.760 0 0 13.992 0 10.575 4.340

266.825 15.191 14.795 300 -30.661 0 -101.459 124 291.552 124 17.739 0 36.266 9.355 89.067 1.645 49.249 0 3.067.500 0 10.685.125 480.831 10.061.400 8.377.138 0 0 0 25.189 0 4.075 3.256.314 0 332.957 590.473 165.890 1.981.097 1.429.004 826.617 1.728 108.553 0 4.277

0 -44.781 22.981 -650.095 -101.336 -584.339 9.354 0 72.266 8.990

Saldo verminde stand beschikbaar begroting/ ring 31-12-2010 krediet 2010 rekening -2.184 4.298.522 598.043 -1 0 5.489.382 60.068 0 0 2.382.074 0 -11.747 30.000 198.291 -17.410 11.685 0 343.617 -5.094 -5.094 0 359.411 82.346 0 0 397.741 0 0 0 904.651 6.481 2.758 86.009 0 -85.814 -2.565 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13.992 14.000 8 132.004 0 -132.004 0 26.876 0 -26.703 -10.401 0 138.126 4.340 0 0 15.095 -30.661 -101.335 291.676 17.739 45.622 90.712 49.249 0 0 0 0 0 0 0

282.016 0 0 0 0 0 0 0 0 3.067.500 11.165.956 18.438.538 0 25.189 4.075 3.256.314

42.348 -14.795 30.661 101.460 -291.551 -17.739 -36.266 -89.067 -49.249 0 480.831 8.377.138 0 24.000 7.000 -192.189

27.157 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 -1.189 2.925 -192.189

0 0 0 0 0 0 0 108.553 0 0

332.957 545.692 188.871 1.331.002 1.327.668 242.277 11.082 0 72.266 13.267

-1.709 -36.000 46.764 147.237 243.741 0 8.272 -108.553 75.000 8.723

-1.709 8.781 23.783 797.332 345.077 584.339 -1.082 0 2.734 -267

activanr. activanr.

Thema

605 636 643 658 666 667

Thema

B0003 B0003 B0003 B0006 B0006 B0006

Afgerekende werken Beveiliging Netwerk Facilitair Management Informatie Systeem (FMIS) Tokens Topcon GPS-set (2010) Verbouw kantoor Uitwelligerga Dockingstations Dell (16 x Latitude AMG)

stand 31-12-2009 0 38.545 9.533 0 0 0 47.204.580

vermeer dering 15.036 0 14.784 38.870 20.143 52.224 8.574.383

Saldo verminde stand beschikbaar begroting/ ring 31-12-2010 krediet 2010 rekening 0 15.036 15.000 -36 0 38.545 -2.945 -2.945 0 24.317 14.812 28 0 38.870 38.900 30 0 20.143 25.000 4.857 0 52.224 52.225 1 759.353 55.019.610 9.397.302 1.582.272

stand vermeer verminde stand beschikbaar Opgeleverde werken 31-12-2009 dering ring 31-12-2010 krediet 2010 B0202 322 N924 Heerenveen Rottum 1.066.469 42.283 0 1.108.753 73.894 B0603 326 Aquaductenplan Woudsend - Hommerts algemeen 31.964 -31.586 -10 388 749.584 B0603 329 Aquaduct Galamadammen 12.551.087 49.022 19.079 12.581.029 0 B0603 330 Aquaduct Jeltesloot 9.185.853 60.340 14.385 9.231.807 0 B0603 331 Aquaduct Woudsend 4.666.743 14.316 6.545 4.674.514 0 B0202 332 Rijksweg A7 11.728.51016.782.77924.953.106 3.558.183 -680.401 B0202 352 Carpoolvoorzieningen 180.559 110.776 72.223 219.112 34.222 B0202 356 N355/N356 DVM Burgum 2e fase 125.310 89.825 0 215.136 185.121 B0202 358 Brug Stroobos 1.635.286 8.384 596.594 1.047.076 -588.286 B0202 360 N354 Dearsum - Scharnegoutum 1.539.339 175.614 615.736 1.099.218 -300.000 B0202 361 N354 Hommerts - Jutrijp 1.666.942 3.546 0 1.670.488 33.058 B0202 362 N356 Broeksterhoek - Valom 828.019 91.054 0 919.073 208.067 B0202 375 N384 Winsum Noord 135.564 426.930 203.438 359.056 373.032 B0603 395 Staande mastroute -1.473.689 377.878 0 -1.095.811 1.473.689 B0202 407 N358 fietspad Metslawier-Engwierum 2e fase 770.711 14.412 0 785.123 93.925 B0003 415 Key2Financiën 114.306 11.051 0 125.356 51.594 B0202 485 N361 Steenendam & Rinsumageest 230.628 689.963 0 920.591 1.198.208 B0202 486 N361 Herinrichting Trynw¿lden 194.557 1.583.180 0 1.777.737 2.013.067 B0006 548 2 electronische afstandsmeters 2009 0 32.610 0 32.610 50.000 B0202 568 N919 Brug Oosterwolde 617.696 1.821.607 0 2.439.303 2.653.995 B0503 614 EHS (directe verwerving) 6.565.297 860.565 3.925.876 3.499.985 7.434.703 B0503 615 Landbouw/EHS (binnen gebiedsontwikkeling) 21.164.431 6.760.025 265.557 27.658.900 5.835.569 B0503 616 Anticiperende grondaankopen 6.690.672 4.600.694 5.198.447 6.092.919 5.309.328 B0503 617 Kavelruil (landbouw) 399.631 3.903.655 2.488.597 1.814.689 3.100.369 B0202 660 Taakstelling MPI proj BWN 2 2010 0 0 3.791.200 -3.791.200 -2.291.200 80.615.884 38.478.925 42.150.775 76.944.034 27.011.538

Saldo begroting/ rekening 31.611 781.160 -29.942 -45.954 -7.771 7.489.926 -4.331 95.296 -76 140.122 29.512 117.013 149.540 1.095.811 79.513 40.544 508.245 429.887 17.390 832.388 10.500.014 -658.899 5.907.081 1.685.311 1.500.000 30.683.388

Jaarrekening

36 9

Thema

activanr.

Jaarrekening 2010

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202

325 335 337 353 357

CA: Algemeen N398 Noordwesttangent N392 rondweg Gorredijk N359 rondweg Lemmer N910 Stroobossertrekweg 2e fase

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0203 B0202 B0006 B0006 B0202 B0603 B0603 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202

363 366 373 374 376 377 381 382 383 384 385 389 390 394 410 419 420 423 428 451 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472

N355 rondweg Buitenpost N359 fietstunnels Tjerkwerd - Parrega N392 Terwispel - komgrens Gorredijk N928 opwaardering Woudsend - Balk N358 opwaardering Skieding - Uterwei N369 Kootstermolen - Kootstertille N356 veiligheid Holwerd N359 stroomweg Leeuwarden - Bolsward N357 opwaardering Stiens - Holwerd N393 fietssnelweg Stiens - St. Jacobiparochie N31 Haak om Leeuwarden N355 Twijzel Ministations Joure Baggerdepot Zuidwest Fr. 2e fase N354 fietsroute Sneek afslag Woudsend Verv. Surveillance PW10 PW10 navigatiemiddelen OV-infrastructuur AB-6 Sluis Stavoren FMP 2 Verruiming brug en sluisbediening op afstand CA: Dokkum Noord-Dokkum Zuid wegen CA: Dokkum Noord-Dokkum Zuid kunstwerken CA: Dokkum Zuid-Bovenweg/Oosteinde wegen CA: Dokkum Zuid-Bovenweg/Oosteinde kunstwerken CA: Bovenweg/Oosteinde-Veenwouden wegen CA: Bovenweg/Oosteinde-Veenwouden kunstwerken CA: Veenwouden-Nieuw Quatrebras wegen CA: Veenwouden-Nieuw Quatrebras kunstwerken CA: Rondweg Hurdegaryp wegen CA: Rondweg Hurdegaryp kunstwerken CA: Nieuw Quatrebras-Sumar wegen CA: Nieuw Quatrebras-Sumar kunstwerken CA: Aquaduct en verleggen PMK kunstwerken CA: Rondweg Garyp wegen CA: Rondweg Garyp kunstwerken CA: Sumar-afslag De Tike wegen CA: Sumar-afslag De Tike kunstwerken CA: afslag De Tike-Nijegasterhoek wegen CA: afslag De Tike-Nijegasterhoek kunstwerken

Onderhanden werken B0006 304 Provinciehûs BW algemeen B0202 318 Bijdrage aan Centr.As afslag De Tike B0202 324 N381 MER Algemeen

370

Fryslân:

iepen en eigen

stand vermeer verminde stand beschikbaar 31-12-2009 dering ring 31-12-2010 krediet 2010 14.232.76431.257.592 0 45.490.356 33.719.523 1.310.980 89.669 0 1.400.649 1.639.151 11.565.057 5.756.207 0 17.321.264 3.587.928 15.940.935 5.335.703 317.286 8.862.524 794.376 3.069.074 1.537.466 131.602 0 197.114 226.043 67.000

20.959.352 6.587.826 1.669.068 356.157

3.574.378 -1.664.414 1.405.368 402.032 176.428 85.765 49.197 55.404 151.063 309.953 12.947 -2.534.848 104.398 14.158 776.250 95.687 37.316 0 323.094 -25.058 222.818 763.797 0 10.250.948 0 100.198 0 4.262.887 0 2.964.637 0 1.424.182 0 630.089 6.867.794 0 985.949 0 1.749.767 0

2.661.363 -665.788 2.977.908 958.017 348.838 186.607 79.451 142.277 349.716 560.693 29.805 3.882.428 144.634 14.795 811.181 154.521 66.909 0 440.598 -25.058 237.916 998.610 0 11.357.380 0 104.707 0 9.943.981 0 3.098.045 0 1.830.558 0 1.215.280 8.668.972 0 1.368.319 0 1.828.507 0

430.063 1.343.079 3.244.496 2.245.870 2.134.686 562.147 640.111 84.126 172.410 0 100.842 0 30.254 0 86.873 0 198.653 0 250.740 0 16.858 0 9.417.276 3.000.000 40.236 0 637 0 34.931 0 58.834 0 29.593 0 0 0 543.904 426.400 540.955 540.955 15.098 0 234.813 0 0 0 1.106.432 0 0 0 4.509 0 0 0 5.681.094 0 0 0 133.409 0 0 0 406.375 0 0 0 585.190 0 1.801.178 0 0 0 412.371 30.000 0 0 78.740 0 0 0

Saldo begroting/ rekening 2.461.931 1.549.482 -2.168.279

3.911.301 -1.107.116 398.814 2.673.512 206.811 75.209 213.370 54.327 -1.304.667 1.925.965 2.584.704 631.591 173.584 106.109 155.589 597.831 211.298 2.845.910 72.158 6.934.917 309.799 19.628 34.931 362.181 1.662.684 250.000 616.232 -52.253 10.027 12.054 412.222 -2.378.635 -744.752 4.509 0 -4.112.375 -390.830 133.409 0 863.032 2.056.634 -3.419.223 -1.558.163 341.395 -876.273 -334.488 78.740 0

-391.651 927.339 1.012.165 75.606 1.174 5.267 125.335 510.958 12.645 2.595.170 55.300 517.641 269.563 18.991 0 303.347 1.633.091 250.000 498.728 -52.253 -5.071 -222.759 412.222 -3.485.067 -744.752 0 0 -9.793.469 -390.830 0 0 456.657 2.056.634 -4.004.413 -3.359.341 341.395 -1.258.644 -334.488 0 0

Thema

activanr.

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0503 B0202 B0202 B0202 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0003 B0003 B0603 B0202 B0602 B0003 B0202 B0202 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006 B0006

476 477 478 479 480 481 482 491 497 498 503 507 511 512 513 514 516 517 518 530 536 538 539 540 541 542 543 544 547 549 561 567 572 578 579 580 584 585 586 587 588 589 590 591

Onderhanden werken B0202 473 N381: Selmien-bocht Wijnjewoude wegen B0202 474 N381: Selmien-bocht Wijnjewoude kunstwerken B0202 475 N381: bocht Wijnjewoude-'t West wegen N381: bocht Wijnjewoude-'t West kunstwerken N381: 't West-Nanningaweg wegen N381: 't West-Nanningaweg kunstwerken N381: Nanningaweg-Venekoterweg wegen N381: Nanningaweg-Venekoterweg kunstwerken N381: Venekoterweg-Provinciegrens wegen N381: Venekoterweg-Provinciegrens kunstwerken No.33 Grondbeleid 2008-2010 LG Vaarweg Lemmer-Delfzijl Ligplaatsen Vaarweg Lemmer-Delfzijl Vervanging brug Skulenboarch en Kootstertille 4 Hogedrukreinigers Hydraulische bebakeningswagen 1 Hydraulische bebakeningswagen 2 Actiewagen Donkerbroek Actiewagen Gorredijk Actiewagen Wolvega Bebakeningswagen Brimos 1 Bebakeningswagen Brimos 2 motor PW 10 Strooimachine N9050-42 WAN2000 Provinsjehus IV installatie data beveiliging Provinsjehus III installatie WET/overig Provinsjehus IV data en telecom Provinsjehus V vaste inrichting Provinsjehus VI inrichting alg. ruimten 12 jr. Provinsjehus VIIb stoelen en meubilair Provinsjehus VIIa inrichting alg. ruimten 12 jr. Project Managing Security Centraal klant beheer systeem Bijdrage sluis Stavoren N393 Brug Vrouwbuurstermolen Stoomtrein Sneek-Stavoren railinfrastructuur Near Line Storage N359 Kruispunt Workum (fase 2) Vervanging brug Burgum Provinsjehus I casco fundatie/vloer Provinsjehus I casco skelet Provinsjehus I dichte gevel Provinsjehus I gevelopening Provinsjehus I casco overig Provinsjehus II casco flex. binnenwanden Provinsjehus II casco vloerafwerking Provinsjehus II casco plafonds

stand vermeer 31-12-2009 dering 333 121.065 0 0 230 5.280.008

Saldo verminde stand beschikbaar begroting/ ring 31-12-2010 krediet 2010 rekening 0 121.398 4.908.015 4.786.950 0 0 3.272.000 3.272.000 0 5.280.238 5.723.965 443.957

0 0 0 281 62.433 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.355.217 4.516.208 4.516.208 56.091 67.099 123.092 -35.136 177.471 150.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 31.141 45.269 0 0 0 0 320.554 775.779 245.378 287.884 1.039.570 0 102.250 5.041 0 9.234 0 0 28.781 98.180 0 69.307 40.970 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 62.715 0 0 0 0 0 0 1.355.217 97 -7.665 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 76.410 0 850.955 1.327.454 107.291 9.234 126.961 110.276 0 0 0 0 0 0 0 0

3.815.970 693.268 462.170 0 0 0 0 9.500.000 1.671.783 -56.091 35.136 17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 100.000 31.400 0 0 0 0 0 0 0 131.859 50.000 530.787 2.202.485 -198.000 30.766 62.645 -69.307 0 0 0 0 0 0 0 0

Jaarrekening

3.815.970 630.835 462.170 0 0 0 0 9.500.000 1.671.783 -97 7.665 17.400 0 0 0 1.555 13.445 13.500 13.500 100.000 31.400 0 0 0 0 0 0 0 86.590 50.000 386 1.162.915 -203.041 30.766 -35.535 -110.277 0 0 0 0 0 0 0 0

37 1

Thema

activanr.

Jaarrekening 2010

B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0603 B0003 B0202 B0202 B0202 B0003 B0202 B0204 B0003 B0005 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0202 B0202 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003 B0003

596 597 598 599 600 601 603 606 607 608 609 610 611 612 613 618 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 637 638 639 640 641 642 644 645 646 647 648 649 650

Onderhanden werken B0006 592 Provinsjehus II casco overige afwerking B0006 593 Provinsjehus III installatie grote comp. B0202 595 CA: Westelijke rondweg Dokkum bouwkosten

372

N384 Rondweg Franeker fase 3 Reconstructie aansluiting IJlst RSP Traverse Harlingen RSP Joure RSP Bereikbaarheid Leeuwarden RSP Startkrediet Rondweg Woudsend fase 2 Fat Clients Switches nieuwbouw Laptops veld medewerkers (ICT-baseline) Heavy User werkplekken (ICT baseline) Standaard digitale werkplek (ICT-baseline) Werkplekken buitenlocaties (ICT-baseline) Thin Clients (ICT-baseline) Bijdrage aanpassen sluisdrempeldiepte Workum Docbase RSP Heerenveen Carpoolvoorzieningen 2010-2012 N361 Rhaladyk Aldtsjerk Milieuinformatie-/workflowmanagement systeem RSP OV spoor Heerenveen-Groningen Kwaliteitsverbetering haltevoorzieningen Vervanging en uitbreiding rapp.tool Cognos 8 Aanschaf inkoopmodule Kantoorautomatisering Office 2009 Overheids Service Bus (OSB) Enterprise Service Bus (ESB) Koppelingen voorzieningen Broker Centraal Medewerkersbestand Hardware virtualisatie Vervanging Unix-server Vervanging GTI-apparatuur Upgrade licenties MS producten (actualisatie ICT) Vervanging Novell-servers Smartphones (HTC) N358 Lutkepost Augustinusga fase 2 N354 Dearsum-Scharnegoutum fase 2 ArcGISserver Advanced FB Repro apparatuur OCE Plotters en scanner VGI Tokens 2010 Koppelingen NUP Nat.Uitv.progr. Dienstverlening en e-Overheid

Fryslân:

stand 31-12-2009 0 0 529.873

vermeer dering 0 0 28.312

iepen en eigen

Saldo verminde stand beschikbaar begroting/ ring 31-12-2010 krediet 2010 rekening 0 0 0 0 0 0 0 0 0 558.185 -529.873 -558.185

7.803 172.945 2.184 10.634 20.865 0 336.776 812.805 1.145.805 -1.572.063 420.533 0 7.695 1.412.430 1.402.512 374.693 578.529 0 54.920 939.005 0 0 0 0 0 110.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -47.240 12.380 0 0 0 0 0 0 0 16.730 39.255 0 61.913 163.804 0 0 0 0 59.033 193.780 235.003 0 0 0 0 108.570 0 0 0 0 0 19.170 0 0 0 0 0 8.358 0 0 3.600 0 22.100 0 0 7.800 44.253 0 0 145.216 0 0 115.590 0 0 37.095 0 0 0 0 0 0 0 48.828 0 0 356 28.993 0 0 110.143 0 0 7.735 0 0 0 0 0 0 0 0 19.712 0 0 41.555 0 0 2.634 0

178.564 31.499 3.776 -1.151.530 17.613 953.222 993.925 0 110.000 0 0 0 0 0 -34.860 0 0 55.985 225.717 0 17.810 0 108.570 0 19.170 0 8.358 3.600 22.100 52.053 145.216 115.590 37.095 0 0 48.828 29.349 110.143 7.735 0 0 19.712 41.555 2.634

513.080 342.319 150.000 129.135 139.722 472.722 99.975 -320.558 -7.695 -17.613 1.375.307 796.778 3.262.721 2.323.716 0 0 110.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 50.000 37.621 334.000 334.000 23.486 23.486 33.270 -5.985 208.087 44.283 0 0 -59.033 -17.810 500.000 500.000 195.000 86.430 20.000 20.000 80.000 60.830 0 0 10.000 1.642 70.000 66.400 37.900 37.900 92.200 47.948 95.000 -50.216 239.344 123.754 246.755 209.661 276.987 276.987 50.143 50.143 27.852 27.852 169.751 140.758 148.130 37.987 130.561 122.826 0 0 35.231 35.231 20.259 547 125.000 83.445 65.000 62.366

Thema

activanr.

B0003 B0003 B0003 B0202 B0204 B0603 B0202 B0202 B0202 B0202 B0202

651 652 653 654 655 656 657 662 663 664 665

Onderhanden werken Electronische handtekening Subsidiesysteem Zaakgericht werken Aquaduct Lemmer Nieuw en Duurzaam OV Real. recreatiegeulen Grutte Brekken N910 Stroobossertrekweg fietspad fase 2b Quick win Greuns opwaarderen vaarweg Quick win zwaaikom Leeuwarden Quick win opwaarderen vaarweg Houkesleat MPI bijdrage Quick Win Houkesleat totaal

stand vermeer verminde stand beschikbaar 31-12-2009 dering ring 31-12-2010 krediet 2010 0 1.000 0 1.000 15.000 0 192.976 0 192.976 206.000 0 67.978 0 67.978 210.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.500.000 0 71.382 0 71.382 390.000 0 8.217 0 8.217 1.000.000 0 80.844 80.844 0 0 0 8.310 8.310 0 0 0 553.936 553.936 0 -153.500 0 0 0 0 0 100.930.101 90.833.748 20.149.209 177.370.846 99.964.211 228.750.565 137.887.055 63.059.336 309.334.491 136.373.051

Jaarrekening

Saldo begroting/ rekening 14.000 13.024 142.023 0 1.500.000 318.618 991.783 0 0 -153.500 0 25.691.744 57.957.404

37 3

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

5.5 Overzicht gewaarborgde geldleningen 2010 Nr.

1

in € 1.372.685

2

2.042.011 2.042.011 1.134.451 1.588.231

3

680.670

4

1.134.451

5

374

Oorspronkelijk bedrag

Doel van de geldlening

Door wie de lening is aangegaan

Gevallen van gemeenschappelijke waarborging van de lening. Namen Namen van de andere lichamen die mede waarborgen

Borneroord te Beetsterzwaag gemeenschapscentrum

Stichting De Open Ankh. Dienstverl. Geest. Gezondheidszorg

Groningen en Drenthe

Uitbreiding en exploitatie van psychiatr centrum Beileroord te Beilen idem idem

Stichting de Open Ankh.

Drenthe, Groningen idem idem idem

Uitbr/verb/inr verpl huis Bloemkamp

Zorggroep Plantein (De Bloemk/ Finke/ Ielânen/ Flecke)

1.134.451

Financ nieuw kantoorgeb, magaz'n, garages idem

3.176.462

Uitbr/renovatie afd geest. gestoorde bej. Stichting Bertilla te Drachten

Bibliotheekservice Fryslan Stichting Centrale Bibliotheekdienst

--

--

Grondslag/percentage van het deel dat door de provincie is gewaarborgd

Datum en nummer Besluit Provinciale Staten c.q. CdK

Goedkeuringsbesluit

Rente Restantbedrag van % de geldlening per 01-01-2010 in € 45.854

100

21-06-78, nr 7

05-12-78, nr 3

4,31

33 33 33 33

09-11-71, nr 7 09-11-71, nr 7 22-06-77, nr 6 22-06-77, nr 6

08-02-72, nr 15 08-02-72, nr 15 26-08-78, nr 5 26-08-78, nr 5

7,36 7,36 4,53 7,2

100

22-06-71, nr 6

06-09-71, nr 25

100 100

31-03-82, nr 9 31-03-82, nr 9

100

12-11-80, nr 5

Totaalbedrag v.d. Restantbedrag van de gewone en buitenlening per 31-12-2010 gewone aflossing Totaal Gewaarborgd in 2010 31-12-2010 door provincie in € in € in € 45.781 73 73

45.854 61.263 61.263 151.199 264.627 538.352

45.781 61.262 61.262 37.800 52.927 213.251

73 0 0 113.399 211.700 325.100

73 0 0 37.800 70.567 108.367

5,89

93.486 93.486

45.406 45.406

48.080 48.080

48.080 48.080

29-05-82, nr 44 29-05-82, nr 44

6.86 4.47

19-01-81, nr 6

5.36

387.131 387.746 774.878 1.089.072 1.089.072 2.541.641

29.779 29.827 59.606 90.756 90.756 454.800

357.352 357.920 715.272 998.316 998.316 2.086.842

357.352 357.920 715.272 998.316 998.316 1.870.108

TOTAAl

Jaarrekening

37 5

Jaarrekening 2010

Fryslân:

iepen en eigen

5.6 personeelssterkte en -lasten 2010 Feitelijke sterkte personeelssterkte De feitelijke sterkte is de werkelijk bezette formatieplekken. personeelslasten Organisatie - eenheid/ team Directie Divisie Uitvoering Divisie Beleid Divisie Middelen SOBD Overig personeel totaal personeelslasten specificatie personeelslasten Salarissen Toelagen sociale lasten: Pensioenpremie Overige

Overige uitgaven totaal lasten

loonkosten 2010 1.789.434 22.714.424 13.788.035 11.301.571 3.506.223 2.545.159 55.644.846

42.574.935 3.965.705 46.540.639 8.795.107 4.299.612 13.094.719 1.330.378 60.965.736

inkomsten Salarissen Pensioenpremie Overige soc.verz.wetten

29.690 3.294.105 1.997.095

totaal baten

5.320.890

totaal personeelslasten

376

784

55.644.846

5.7 Overzicht sisa specifieke uitkeringen Sinds 2006 is voor de verantwoording van de bestedingen van specifieke uitkeringen van het Rijk aan provincies en gemeenten geleidelijk de SiSa (Single Information Single Audit) ingevoerd. Deze werkwijze is vervolgens in 2008 in de Financiële verhoudingswet verplicht gesteld. Dit heeft tot gevolg dat de verantwoording voor specifieke uitkeringen via een bijlage bij de Jaarrekening verloopt. De controle van deze bijlage wordt meegenomen in de accountantscontrole op de Jaarrekening. De accountant meldt vervolgens per specifieke uitkering de bevindingen in het accountantsverslag bij de Jaarrekening. De afzonderlijke verantwoordingen en de benodigde accountantsverklaringen richting het Rijk zijn daarmee vervallen. Voor 2010 gaat het om 13 regelingen. Dit zijn er 5 minder dan in 2009, dit komt ondermeer doordat een aantal cultuurregelingen zijn beëindigd . Het doel van SiSa is dat provincies (en ook gemeenten) voortaan minder vaak en maar op één moment verantwoordingsinformatie hoeven te verstrekken aan het Rijk over specifieke uitkeringen en de (controle) werkzaamheden over de besteding van specifieke uitkeringen worden verminderd. Deze vereenvoudiging is mogelijk omdat de accountant de provinciale Jaarstukken met ingang van 2004 ook op rechtmatigheid dient te beoordelen. Controle op rechtmatigheid van de bestedingen geldt met nadruk ook voor de specifieke uitkeringen waarover in het kader van SiSa verantwoording dient te worden afgelegd. Daartoe is in de bijlage SiSa een aparte kolom “aard controle “ opgenomen. In aanvulling op de in de bijlage SiSa gevraagde informatie mogen de Ministeries nog (beperkt en zeker niet jaarlijks) enige beleidsinformatie vragen. Hiervoor is niet meer een afzonderlijke accountantsverklaring nodig. De in de verantwoordingsbijlage opgenomen bedragen sluiten niet altijd aan op de bedragen zoals deze in de Jaarrekening 2010 zijn verantwoord. Dit komt omdat tot en met 2009 moest worden verantwoord volgens het bestedingsbegrip van de desbetreffende regeling. Ingaande 2010 geldt ook voor de verantwoording in de SiSabijlage het baten-lastenstelsel. In verband met deze stelselwijziging zijn er per regeling overgangsindicatoren opgenomen, dit om er voor te zorgen dat bedragen,niet of mogelijk zelfs dubbel worden verantwoord. Het ministerie heeft e.e.a toegelicht in de Nota baten-lastenstelsel voor specifieke uitkeringen. Doordat in deze nota het baten-lastenstelsel anders wordt geïnterpreteerd dan in de provinciale administratie het geval is, leidt dit opnieuw tot verschillen tussen de provinciale jaarrekening en de verantwoording in de SiSa-bijlage. Dit speelt vooral bij de verantwoording van overdrachtsuitgaven die bekostigd worden uit doeluitkeringen. sisa Medeoverheden In juli 2008 is in een wijziging van de Financiële Verhoudingswet geregeld dat SiSa ingaande de jaarstukken 2008 ook van toepassing is op door de provincies naar gemeenten en gemeenschappelijke regelingen doorverdeelde rijksmiddelen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de SiSamatrix daartoe uitgebreid met speciaal voor de relatie gemeente-provincie ontwikkelde formats. Deze formats zijn in 2009 door het ministerie bijgesteld aan de hand van de in 2008 opgedane ervaringen. Bij de provincie Fryslân is SiSa-medeoverheden van toepassing op de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer, de regeling Externe Veiligheid, het Besluit Locatiegebonden Subsidies en de regeling ISV. Daarnaast legt de provincie als medeoverheid via SiSa aan het SNN verantwoording af over de bestedingen van het Regionaal Mobiliteitsfonds RSP.

Jaarrekening

37 7

Jaarrekening 2010

FRYSLÂN:

Dept.

Nr.

Specifieke uitkering

Juridische grondslag

Ontvanger

BZK

C7

Investering stedelijke vernieuwing (ISV)

Wet stedelijke vernieuwing

Provincies (rechtstreekse ontvanger)

BZK

C8

Besluit Locatiegebonden Subsidies 2005 (BLS)

Besluit Locatiegebonden Subsidies 2005

Provincie Friesland

IEPEN EN EIGEN

Eindsaldo ISV (na afloop periode II) = totaal ontvangen ISV-bedrag minus totaal vastgestelde ISV-bijdrage na afloop 2e periode.

Toelichting afwijking

Aard controle R” € 18.235.628

Aard controle n.v.t. Voor ISV II is 22,3 mln subsidie verleend, hiervan is € 2,7 mln vastgesteld en € 11 mln bevoorschot

I NDI CATOREN

Aantal in het convenant woningbouwafspraken benoemde specifieke categorieën woningen Realisatie Aard controle D1

I&M

E5

Verzameluitkering VROM

Regeling verzameluitkering

Provincies, gemeenten

1.640 Besteding t/m 2010 Aard controle R

I&M

I&M

I&M

I&M

E6

E9

E10

E27

Bodemsanering (excl. Bedrijvenregeling)

Programma Externe Veiligheid (EV)

Tijdelijke subsidieregeling Innovatieprogramma Mooi Nederland

Brede doeluitkering verkeer en vervoer

Wet bodembescherming (Wbb), Besluit financiële bepalingen bodemsanering en Regeling financiële bepalingen bodemsanering;

Provincies en gemeenten

Wet BDU Verkeer en Vervoer (art. 10)

Besteding 2010 uit FES

Bestedingen (Wbb) van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt

Uitgaven (Wbb) van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt

Bestedingen (FES) van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt

Uitgaven (FES) van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt

Zie Nota baten-lastenstelsel




€ 644.843 €0 Aantal saneringen (in te vullen Aantal bodemonderzoeken zodra de prestaties behaald zijn) (in te vullen zodra de prestaties behaald zijn)

Aard controle R € 2.778.824 Aantal m2 gesaneerd oppervlakte (inclusief SEB) (in te vullen zodra de prestaties behaald zijn)

Aard controle R” €0 Aantal m3 gesaneerde grond (inclusief SEB) (in te vullen zodra de prestaties behaald zijn)

Aard controle R €0 Aantal m3 gesaneerd verontreinigd grondwater (inclusief SEB) (in te vullen zodra de prestaties behaald zijn)

Aard controle R €0

Aard controle n.v.t. Nee

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Besteding 2010

Percentage van de verstrekte Eindverantwoording bijdrage 2010 dat is gebruikt ja/nee voor het in dienst nemen van vast personeel EV

Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt



Correctie over besteding 2009

Eindsaldo/-reservering Bestedingen van vóór 2010, Uitgaven van vóór 2010, 2010 waarvan de uitgave in of waarvan besteding in na 2010 plaatsvindt 2010 plaatsvindt

Aard controle R

Eindverantwoording Ja/Nee

Aard controle R”

Subsidieregeling programma- Provincies financiering Externe Veiligheid (EV)-beleid voor andere overheden 2006-2010

Tijdelijke subsidieregeling innovatieprogramma Mooi Nederland

€ 305.498 Besteding 2010 uit Wbb


Provincies en stadsregio’s (Wgr+)

Aard controle R

Aard controle D2

Aard controle n.v.t.

Aard controle R”

Aard controle R

€ 1.009.297 Besteding 2010

125,46% Eindverantwoording ja/nee

Nee Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt

€ 909.205 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt

€0



Aard controle R


Aard controle R

Aard controle R

€ 302.454 Eindsaldo/-reservering 2009

Nee Rentebaten 2010

€ 7.984 Ontvangen BDU-bijdrage V&W

€0 Terugbetaling door derden vanuit BDU-bijdrage verstrekte middelen

Besteding 2010

Zie Nota baten-lastenstelsel Zie Nota baten-lastenstelsel

378

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 55.602.040

€ 507.832

€ 52.740.000

€ 778.646

€ 46.054.135

€ 305.385

€ 56.155.359

€ 7.113.639

€0

Jaarrekening

379

Jaarrekening 2010

Dept.

I&M

Nr.

E28


Regionale mobiliteitsfondsen

FRYSLÂN:


Wet bereikbaarheid en mobiliteit (artikel 28)

IEPEN EN EIGEN

Ontvanger

I NDI CATOREN Individuele bestedingen 2010 die meer dan 20% van de totaal ontvangen BDU bedragen

Individuele bestedingen 2010 die meer dan 20% van de totaal ontvangen BDU bedragen

Omschrijving

Bedrag


Aard controle R

1 Concessie OV N en ZW Friesland Provincies en Eindsaldo 2009 Wgr+ regio’s

€ 13.505.496 Dotatie regio in 2010

Dotatie rijk in 2010

Rentebaten 2010

Besteding 2010 uit fonds (onderscheid herkomst middelen niet nodig)

Eindsaldo 2010


Bestedingen van vóór 2010, Uitgaven van vóór 2010, waarvan de uitgave in of waarvan besteding in na 2010 plaatsvindt 2010 plaatsvindt Zie Nota baten-lastenstelsel Zie Nota baten-lastenstelsel

I&M

E28B Regionale mobiliteitsfondsen (Zuiderzeelijn)

Beschikking of overeenkomst van Samenwerkingsverband Noord Nederland met provincies obv convenant tussen Rijk en Samenwerkingsverband Noord Nederland voor Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn

Provincies Friesland, Groningen en Drenthe (SiSa tussen medeoverheden+)

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R


Aard controle R

Aard controle R

€0 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

€ 5.000.000 Gerealiseerd wel/niet

€ 10.800.000 Besteding 2010 ten laste van SNN

€ 34.278 Overige bestedingen 2010

€ 7.088.000 Te verrekenen met SNN

€ 8.746.278 Toelichting

Nee Eindverantwoording Ja/Nee

€0

€0


Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R



Niet

€ 1.427.118

€0

€0

Betreft de bestedingen van Nee 3 projecten in 2010 (Joure/ Harlingen/OV H’veen Groningen) cumulatief inmiddels € 2.017.905

Overige bestedingen 2010


1 UP-10-03059 en UP-10-21309

I&M

E30

Quick wins binnenhavens

Tijdelijke subsidieregeling Quick Wins Binnenvaart




Aard controle R

Aard controle R

€0 €0 Hieronder per regel één project- Besteding 2010 ten laste aanduiding en in de kolommen van rijksmiddelen ernaast de verantwoordingsinformatie


1 2 3 4 5

380



Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

5000001192 5000001195 5000001288 5000001326 5000001196

€0 €0 € 4.155 € 7.240 € 40.422

€0 €0 € 4.155 € 7.240 € 40.422

Ja Ja Nee Nee Nee





Aard controle R

Aard controle R

€0

€0

Jaarrekening

381

Jaarverslag 2010

Dept.

Nr.


FRYSLÂN:


IEPEN EN EIGEN

Ontvanger I NDI CATOREN

I&M

E34

Bijdrage hoofdvaarwegen Fryslân en Groningen

Convenant tussen Rijk en provincies Friesland en Groningen

Provincies Friesland en Groningen

Besteding 2010

Bestedingen van vóór 2010, Uitgaven van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na waarvan besteding in 2010 plaatsvindt 2010 plaatsvindt Zie Nota baten-lastenstelsel

EL&I

VWS

F15

H8

Leren voor duurzame ` ontwikkeling (LvDO)

Doeluitkering jeugdzorg (Bureau Jeugdzorg + Zorgkosten Jeugdzorg)

Beschikking o.b.v. Programma Provincies Leren voor duurzame ontwikkeling 2008-2011

Wet op de jeugdzorg (art. 37) en Regeling bekostiging jeugdzorg 2009”

Provincies en stadsregio’s (Wgr+)

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 6.320.214

€ 5.447

€0

Totale besteding 2010

Cofinanciering eigen middelen 2010

Cofinanciering door derden 2010





Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 619.632 Aantal Onder toezicht stelling (OTS), tot 1 jaar op peildatum 2009

€ 115.500 Aantal OTS langer dan een jaar op peildatum 2009

€0 Aantal voorlopige voogdij 2009

€0 Aantal voogdij 2009

€0 Aantal jeugdreclassering 2009

Aantal samenloop 2009

Aantal Individuele Traject Begeleiding 2009 (ITB), harde kern

Aantal ITB 2009, Criem

Aantal scholing- en trainingsprogramma’s (STP) 2009

Betreft het aantal cliënten op peildatum die minder dan of gelijk aan 1 jaar (voorlopig) onder toezicht staan.

Betreft het aantal cliënten dat op peildatum langer dan 1 jaar onder toezicht staan.

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

253 Besteding 2010 aan stichting die een bureau jeugdzorg in stand houdt -deel justitietaken

469 Besteding 2010 aan stichting, die een bureau jeugdzorg in stand houdt - deel taken bureau jeugdzorg en subsidie bureau jeugdzorg

3 Besteding 2010 aan zorgaanbod

146 Aantal aanmeldingen 2010 aan het LBIO door bureau jeugdzorg

185 Aantal afmeldingen 2010 aan het LBIO door bureau jeugdzorg

0 Omvang egalisatiereserve jeugdzorg per 31 december 2010

104 Eindverantwoording Ja/Nee

15 Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt aan stichting die een bureau jeugdzorg in stand houdt -deel justitietaken

0 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in of na 2010 plaatsvindt aan stichting die een bureau jeugdzorg in stand houdt -deel justitietaken

Zie Nota baten-lastenstelsel Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle D2

Aard controle D2

Aard controle R


Aard controle R

Aard controle R

€ 8.770.806

€ 9.310.503

€ 36.501.270

563

559

-€ 11.417.385

Nee

€0

€0

Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt aan stichting, die een bureau jeugdzorg in stand houdt - deel taken bureau jeugdzorg en subsidie bureau jeugdzorg

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt aan stichting, die een bureau jeugdzorg in stand houdt - deel taken bureau jeugdzorg en subsidie bureau jeugdzorg

Zie Nota baten-lastenstelsel Zie Nota baten-lastenstelsel

382

Aard controle R

Aard controle R

€ 123.508

€0

Jaarrekening

383

Jaarrekening 2010

FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

5.8 Overzicht stand van zaken afdoening Top 10 uit Rapport van Bevindingen PriceWaterhouseCoopers (PWC) over de Jaarrekening 2009 Antwoord/ Toezegging

Actie door

Voor kennisgeving aangenomen.

FP&C

Voortgang/ stand van zaken per 15 maart 2011 Niet van toepassing.

Voor kennisgeving aangenomen. 2. Ons algemeen beeld van de interne beheersing is dat deze voldoende is om tot een betrouwbare jaarrekening te komen. In 2009 is op verschillende fronten binnen de organisatie gewerkt aan het verder optimaliseren van de interne beheersing.

FP&C

Is een continu proces.

Vraag

1. Wij hebben bij de jaarrekening 2009 een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven ten aanzien van de aspecten getrouwheid en rechtmatigheid.

3. Hoewel door de organisatie stappen gemaakt zijn richting het borgen van rechtmatigheid ín de provinciale processen, is de rechtmatigheid in het kader van de jaarrekeningcontrole van 2009 vastgesteld via interne controles achteraf. Deze systematiek is gelijk als die van voorgaande jaren. Voor een doorontwikkeling van de organisatie is dit een belangrijk aandachtspunt.

Zoals ook door uw accountant is ge- FP&C/ Subconstateerd, is er het afgelopen jaar sidiezaken/ veel aandacht besteed aan de borInkoop ging van de EU aanbestedingsregels. Daarnaast hebben wij onze beheersing gericht op de naleving van het eigen provinciale inkoop- en aanbestedingsbeleid. Dit als vervolgactie op onze toezegging van vorig jaar om de wijze van opdrachtverstrekking zoveel mogelijk vast te leggen in het financiële systeem. Voor de borging van de rechtmatigheid van subsidies wordt thans gewerkt aan de implementatie van een subsidievolgsysteem.

Het centrale inkoopbeleid verbetert de (centrale en decentrale) inkoopfunctie (standaardisatie werkwijze, opleiding). Gecombineerd met de planmatige uitvoering van aanbestedingstrajecten leidt dit tot een verbeterde rechtmatigheidspositie. Tegelijk dragen nieuwe (raam)contracten bij aan onze ambities op het gebied van duurzaamheid. Aandachtspunt is de (naleving van) het gebruik van de organisatiebrede contracten. De implementatie van het ‘bestelsysteem’ (waarmee ook verplichtingen worden vastgelegd) zal in 2011 voor verdere verbetering zorgen. De afdeling Subsidiezaken (SZ) is druk bezig met de uitvoering van haar Plan van Aanpak. Als resultaat hiervan is inmiddels een generiek subsidieproces vastgesteld waaruit duidelijk de taken en bevoegdheden van alle betrokken afdelingen blijken. Ook wordt er voorzien in een rechtmatigheidcontrole en is inmiddels een jurist aangetrokken. De jurist draagt er onder meer zorg voor dat er wettelijke grondslagen komen/zijn voor de subsidieverstrekking en dat de subsidieplafonds juist worden vastgesteld.

384

Vraag

Antwoord/ Toezegging

Actie door

Voortgang/ stand van zaken per 15 maart 2011 Verder zijn er voor alle regelingen die SZ uitvoert, dienstverleningsovereenkomsten afgesloten met de beleidsafdelingen, zodat helder is wie waarvoor verantwoordelijk is. Er zijn i.s.m. de afdeling Communicatie standaardbrieven voor de subsidieverstrekking opgesteld waarmee helder, eenduidig en klantgericht kan worden gecommuniceerd. Ook wordt gewerkt aan de (verdere) implementatie van het subsidiesysteem waarmee de genomen stappen en beslissingen in het subsidieproces aantoonbaar worden vastgelegd. De implementatie heeft vertraging opgelopen doordat de provinciale regelingen op heel veel fronten van elkaar verschillen. Het bleek moeilijker dan gedacht om dat beheersbaar in het systeem te brengen. Op dit moment zijn alle uitzonderingen echter in kaart gebracht en wordt de inrichting gecontinueerd. Het systeem wordt in 2011 nog in gebruik genomen.

4. In samenspraak met de Staten zijn eind 2009 nieuwe begrotingsregels vastgesteld. Deze nieuwe regels zijn bij het opstellen van de jaarrekening 2009 toegepast. De totale kasritmeverschuiving naar 2010 en verder bedraagt circa € 29 mln., waarvan een groot deel adequaat is voorzien en reeds is verwerkt in de 1e en 2e berap in 2009.

Door aanscherping van de regelge- FP&C ving betreffende het doorschuiven van de tijdelijke budgetten levert dit, ten opzichte van de doorschuiving van deze budgetten in 2008, een beduidend lagere verschuiving op (trendbreuk) (2009 € 29,2 miljoen en in 2008 € 47,8). Dit neemt niet weg dat in 2010 veel aandacht noodzakelijk blijft om het kasritme van bestedingen zo goed mogelijk te plannen en te monitoren. Voor een beperkt aantal tijdelijke budgetten stellen we dan ook kasritmeverschuivingen in 2010 en volgende jaren voor.

De jaarovergang tijdelijke budgetten is uitgevoerd conform de nota uitvoering begroting (geamendeerd vastgesteld door PS). Het saldo van de jaarovergang tijdelijke budgetten is € 44,2 miljoen dit is ca. 27% van de totaal begrote tijdelijke budgetten in 2010. Dit percentage is gelijk aan 2009. De vrijval in 2010 bedraagt ca € 12 miljoen. Momenteel wordt gekeken naar de regeling rondom tijdelijke budgetten. Uitgangspunt hierbij is dat gekeken wordt naar wat nodig is om de afgesproken doelen en resultaten bij programma’s en projecten te kunnen realiseren en welke financiële spelregels hierbij horen. Naar verwachting zal deze notitie voor de zomer aan de Staten aangeboden kunnen worden.

5. Met ingang van 2009 zijn de aangekochte gronden ten behoeve van de uitvoering van het (Friese) Investeringsbudget Landelijke Gebied geactiveerd. In afwachting

Bij aankoop en verkoop van de PPLG en gronden via de DLG wordt 20% van FP&C het aanof verkoopbedrag toegevoegd of onttrokken aan de voorziening. Dit om de risico’s van het

De gronden die nog in bezit zijn van de provincie Fryslân zijn in 2010 op basis van het prijspeil 1 november 2010 getaxeerd. In de provinciale administratie is iedere

Jaarrekening

38 5

Jaarrekening 2010

Vraag

FRYSLÂN:


Actie door

IEPEN EN EIGEN

Voortgang/ stand van zaken per 15 maart 2011

waardeverlies bij verkoop af te dekken. De 20% is een inschatting van de gemiddelde waardedaling. Er is per 31 december 2010 voor € 39.171.766 grond aangekocht. Per 31 december 2010 bedraagt de voorziening bedraagt 20% hiervan is € 7.834.353.

aan- en verkoop van grond en gebouwen nu opgenomen. Van iedere aanof verkoop vanaf 2007 tot en met 2010 is een dossier aangelegd. Een nota Grondbeleid wordt voorbereid. De lanning is er op gericht om deze nota voor de zomer aan PS voor te leggen. In deze nota worden de aanbevelingen van de accountant meegenomen.

6. De beheersing en monitoring van ILG/FYLG door DLG/DR en provincie Fryslân is het afgelopen jaar doorontwikkeld, hoewel er nog steeds belangrijke aandachtspunten zijn, bij de jaarafsluiting vergen de verantwoording van de ILG budgetten veel tijd. De uitkomsten van het onderzoek van Concerncontrol liggen in lijn met onze bevindingen uit 2008 en 2009 en dient naar onze mening met hoge prioriteit te worden opgepakt.

Wij onderschrijven de conclusies van PPLG en uw accountant. Voor een betere FP&C centrale sturing en beheersing op beide onderdelen vergt dit de komende tijd noodzakelijke aandacht van de organisatie en Voorlopige Directie om organisatorische maatregelen te treffen.

Betreffende zaken zijn in overleg met afdeling FP&C opgepakt. Alle verplichtingen vanaf 2007 zijn in onze financiële administratie opgenomen, zodat er aansluiting gevonden kan worden met de DLG.

7. In 2009 heeft de houdstermaatschappij Falcon haar aandelen NUON verkocht aan Vattenfal. Daarom is de impact van deze transactie voor de jaarrekening van de provincie Fryslân beperkt. Wel is de ontvangst van in totaal € 58 mln. aan (interim) dividend juist in de jaarrekening opgenomen. Deze gelden zijn opgenomen in de VAR en zijn in 2009 al deels bestemd. In paragraaf 10. Reserve Falcon in het jaarverslag wordt dit nader toegelicht.

Voor kennisgeving aannemen.

Niet van toepassing.

8. De provincie ontwikkelt gezamenlijk met gemeente Franekeradeel en SNN een kassengebied rondom Sexbierum (Waddenglas). De actualisatie van de exploitatieopzet van april 2009 laat een verwacht resultaat zien van € 0,1 mln. Gelet op de huidige econo-

Waddenglas is een project van de Landelijk provincie, de gemeente Franekeragebied deel en het rijk, vertegenwoordigd door de DLG (Dienst Landelijk Gebied). SNN staat er helemaal buiten. In de eindwaarde zoals die eind 2009 en eind 2010 verwacht werd, is al rekening gehouden met een ze-

van de voor 2010 geplande Mid Term Review door het ministerie van LNV en in verband met de aan de gronden gekoppelde waarderingsrisico’s, is een voorzichtigheidshalve een algemene voorziening gevormd van 20% van de totale aankoopkosten. Doorontwikkeling van het provinciaal grondbeleid is noodzakelijk om kansen én risico’s adequaat te kunnen borgen.

386

FP&C

Bij de start van het project begin 2008 werd een contante eindwaarde (winst min verlies zoals verwacht in 2015,de geplande afronding van het project) van € 1,8 miljoen berekent. Sindsdien varieert dat van 1 tot 3,5 ton. Vertraging in de gronduitgifte, vooral veroorzaakt door de financiële crisis en in mindere

Vraag mische omstandigheden, het verwerpen door de Raad van State van de uitbreidingsplannen en het gegeven dat alle kavels nog verkocht moeten worden, is een continue monitoring van de ontwikkelingen inclusief informatievoorziening aan de Staten zeer belangrijk.

9. De doorontwikkeling en de omslag in de P&C-cyclus wordt in belangrijke mate beïnvloed door de reorganisatie die op dit moment plaatsvindt. De begroting en bestuursrapportage geven een steeds beter inzicht in de beleidsrealisatie en – voortgang, zowel in beleid, tijd als geld. Met het verder vormgeven van de interne organisatie dient ook in de interne P&C-cyclus consistentie aangebracht worden, dat past binnen de divisiestructuur die de afgelopen periode is opgezet.


Actie door


kere vertraging in de gronduitgifte. Het is zeer waarschijnlijk dat die vertraging verder oploopt, niet eens zo zeer door de uitspraak van de Raad van State als wel door de aanhoudende financiële crisis in de glastuinbouw. De noodzaak van een continue monitoring wordt door de Stuurgroep Waddenglas, waarin ons college ook vertegenwoordigd is, onderschreven. Daar wordt ook uitvoering aan gegeven. Ook worden uitgaven zoveel mogelijk uitgesteld. Wegens de financiële risico’s is dit project opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen in het Jaarverslag 2009. In de gebeurtenissen na de balansdatum in de Jaarrekening 2009 is de vernietiging door de Raad van State van het goedkeuringsbesluit van ons college van het bestemmingsplan uitbreiding glastuinbouw bij Sexbierum eveneens toegelicht. Mogelijke financiële gevolgen zijn niet in de cijfers 2009 verwerkt. Voor zover dit consequenties heeft, wordt dit bij het eerstvolgende rapportagemoment meegenomen.

mate door de vernietiging van het bestemmingsplan door de raad van state, is daar debet aan. De verwachting is dat de gemeente in het voorjaar van 2011 een nieuw bestemmingsplan vast kan stellen. De economie trekt wat aan, ook voor de glastuinbouw. Er is zicht op een eerste gronduitgifte. De vooruitzichten zijn eind 2010 dan ook beter dan een jaar geleden. Desondanks blijft het zaak de vinger goed aan de pols te houden. Dat gebeurt met verschillende risicobeheersinstrumenten. Daarmee worden onder andere scenario’s op hun effecten doorgerekend. Ook blijft de afspraak van kracht dat er geen grond aangekocht wordt eer er grond uitgegeven wordt.

Los van analyse en genoemde aan- FP&C dachtspunten van uw accountant hebben wij in 2009 al de nodige stappen gezet om tot een strakkere sturing te komen. Deze zijn: - begrotingsregels “Als geld telt” - herziening Financiële verordening - nota Uitvoering Begroting - aangescherpte regelgeving voor de tijdelijke budgetten - actualisering van de Legesverordening - actualisering van de nota’s: Waarderen, activeren en afschrijven 2010, Reserves, voorzieningen en overlopende passiva en de Uitvoeringsregeling Treasury Fryslân 2010

Planning & Control is een continue ontwikkeling. In 2010 zijn er naast evaluaties met het bestuur, stapsgewijs veranderingen in de planning & control instrumenten doorgevoerd. Zo is ook het traject managementcontrol opgepakt, echter dit traject vraagt een vervolg in 2011. 2011 t/m 2015 zullen in het teken staan van meer grotere stappen.

Daarnaast hebben we in 2009 geïnvesteerd in de doorontwikkeling van

Jaarrekening

38 7

Jaarrekening 2010

Vraag

FRYSLÂN:


IEPEN EN EIGEN

Actie door


FP&C

Niet van toepassing.

de Bestuurlijke Planning en Control. Op 18 maart 2009 stelde uw Staten de notitie “Ontwikkeling van de bestuurlijke Planning & Control” vast. We zijn blij dat de daaruit voortvloeiende verbeteringen ten aanzien van de bestuurlijke planning en control ook door uw accountant worden erkend en herkend. Uw accountant merkt op dat de Begroting, Bestuursrapportages en Jaarrekening een steeds beter inzicht geven in de beleidsrealisatie en –voortgang; zowel in beleid, tijd als geld. De ontwikkeling van de bestuurlijke planning en control is een continu proces dat we ook in 2010 (beheerst) een vervolg zullen geven. Graag blijven we ook in 2010 over dit onderwerp met u in gesprek via het Breed Audit Overleg. Ook dan kunnen we verder ingaan op de overige aanbevelingen van uw accountant. 10. Het positieve exploitatieresultaat in 2009 (€ 14 mln.) wordt onder meer verklaard door een onderbesteding op tijdelijke budgetten (€ 7 mln.), de resterende begrotingsruimte naar aanleiding van de 2e bestuursrapportage (€ 6,2 mln.) en enkele afwijkingen in de structurele budgetten. Er bestaan echter nog wel enkele aandachtspunten. Het resultaat wordt overigens in de jaarstukken toegelicht.

388

In het Jaarverslag 2009 hoofdstuk 2 ‘Jaarrekening in één oogopslag’ is het resultaat 2009 toegelicht. Door een strakkere sturing van de prognose einde jaar bij de Bestuursrapportages 2009 ligt het resultaat op de structurele budgetten 2009 van € 1,3 miljoen in de lijn met die over 2008 van € 0,7 miljoen. Voor kennisgeving aannemen.

Deel III BURGERJAARVERSLAG 2010

Statenvergadering van 23 mei 2011

Burgerjaarverslag

38 9

Burgerjaarverslag 2010

390

FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Inleiding Met genoegen presenteer ik u mijn burgerjaarverslag over 2010. Dit is een wettelijke plicht, maar ik vind het ook niet meer dan logisch dat u kunt zien hoe de provincie zich voor u heeft ingezet. Om de kosten te beperken, maakt het burgerjaarverslag sinds 2008 deel uit van de jaarstukken van het College van Gedeputeerde Staten. Het jaar 2010 was politiek gezien een roerig jaar. In Den Haag domineerden de vervroegde verkiezingen het jaar. Pas in de herfst waren de contouren duidelijk ten aanzien van wat voor beleid het kabinet de komende jaren gaat voeren en hoe het Rijk gaat bezuinigen. Het kabinet gunt de provincie een grotere rol op het gebied van natuur, economie en landschap. Andere activiteiten moet ze overdragen aan gemeenten. Voor de taken waar de provincie zich op mag concentreren zal minder geld beschikbaar zijn dan de overheden er nu voor uittrekken. Dit leidt de komende jaren tot aanzienlijke bijstellingen van het provinciale beleid en tot forse bezuinigingen. Gelukkig was de provincie Fryslân al bezig om zich voor te bereiden op aanpassing van haar rol, zodat veel voorwerk al is verricht. Hier kunnen na de verkiezingen van 2 maart 2011 de nieuwe Provinciale Staten en het nieuwe College van Gedeputeerde Staten verder mee. De roerige situatie in Den Haag betekende niet dat de activiteiten van de provincie in de pauzestand gingen. Vol energie is hier juist doorgewerkt aan het beleid dat de drie coalitiepartijen in 2007 hebben afgesproken. Gedeputeerde Staten constateerden dat dit beleid robuust genoeg is om ook de economische crisis en de Haagse bezuinigingen te doorstaan. De aanpassing van de provinciale organisatie is in 2009 ingezet. De in 2010 aangetreden algemeen directeur heeft dit proces voortgezet, om zo te komen tot een dienstbaar en flexibel ambtenarenapparaat dat de Friese samenleving nog beter kan bedienen. Van deze en andere zaken op het terrein van de dienstverlening en de burgerparticipatie waar de provincie zich het afgelopen jaar mee heeft beziggehouden, vindt u in dit burgerjaarverslag een overzicht. Een Friese versie van dit verslag treft u aan op www.fryslan.nl. In soad lêswille!

J.A. Jorritsma Commissaris van de Koningin in de provincie Fryslân

Burgerjaarverslag

39 1


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Inhoudsopgave I. Provinciale Staten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394 Vergaderingen en andere bijeenkomsten van PS en Statencommissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394 Initiatiefvoorstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395 Vragenrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395 Interpellaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395 II. De kwaliteit van de dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396 Digitalisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396 Afhandeling van aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396 Verbetering van dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399 De omgevingsvergunning (Wabo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399 Uitvoeringsorganisatie Vergunningverlening, toezicht en handhaving (Ook wel: RUD) . . . . . . . . . . . . . . . .400 Verlening van subsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .400 Telefonische bereikbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .402 Betaling facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .402 Website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .402 Andere wijze van bekendmakingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Nieuwsbrieven, informatiebrieven en persberichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Verzoeken om informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404 Elektronisch aanvragen van subsidies,vergunningen, ontheffingen e.d. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404 Klanttevredenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404 Openbaar vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404 Fryske taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .405 Integriteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406 III. De kwaliteit van burgerparticipatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .407 Informatie- en inspraakbijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408 Het vervolg van Fryske Fiersichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .410 Duurzame energie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .410 Duurzame bedrijfsvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .411 Werkbezoeken College van Gedeputeerde Staten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .412 Fries Jeugd Parlement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .413 Statenspel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .413 Insprekers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .413 IV. Afhandeling van klachten, bezwaar en beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415 Klachtenregistratie Sector Provinciale Waterstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415 Provinciale klachtenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415 Klachtenregistratie afdeling Complexe infraprojecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415 Milieualarmnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .416 Bezwaar- en beroepschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .416

392

V. Conclusies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .418 Ten aanzien van enkele onderwerpen zijn er aanbevelingen voor 2009 gedaan en conclusies getrokken. Voor zover relevant worden er ook ten aanzien van het jaar 2010 enkele conclusies getrokken.

Burgerjaarverslag

39 3


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

I. Provinciale Staten Zetelverdeling van de 43 zetels partij aantal zetels CDA 12 PvdA 12 VVD 5 FNP 5 SP* 4* CU 3 GrienLinks 2 * Van de SP hebben zich in 2010 een 3-tal leden afgescheiden. Deze hebben (mede) de partij Feriene Lofts/ FL opgericht en zitten namens deze partij in de Staten. Aldus heeft de SP nog één zetel. Vergaderingen en andere bijeenkomsten van PS en Statencommissies In 2010 kwamen Provinciale Staten 10 keer bijeen. Provinciale Staten vergaderden het afgelopen jaar onder meer over: • Wegenplannen, (zoals de Centrale As, N381 en ‘de Haak’) • Samenwerkingsagenda gemeente Leeuwarden - provincie Fryslân • Beleidskader Ruimtelijk Economisch Programma • De takendiscussie van de provincie • Provinciale regierol bij versterking kwaliteit lokaal bestuur • Samenwerkingsverband Noord-Nederland • Fryslân als culturele hoofdstad van Europa • (Uitvoering) Wet algemene bepalingen omgevingsrecht • Problematiek paalrot • Reststoffen Energie Centrale Harlingen • Afvang, transport en opslag CO2 • Het openbaar vervoer • Investeringen in de economie en de infrastructuur • De University Campus Fryslân • Dairy Campus • Fries Milieuplan 2010-2013 • Milieuprogramma 2010-2013 • Subsidieverordening Natuur-en Landschapsbeheer • Heerenveen Stad van Sport • Merk Fryslân De Statencommissie Boarger en Mienskip kwam 10 maal bijeen. De Statencommissie Lân, Loft en Wetter kwam 11 maal bijeen. Hierbij inbegrepen is 1 gezamenlijke Statencommissievergadering. Daarnaast zijn er altijd nog diverse andere bijeenkomsten voor Statenleden, variërend van werkbezoeken tot informatieve bijeenkomsten, los van de fractievergaderingen.

394

Initiatiefvoorstellen In 2010 kwamen er twee initiatiefvoorstellen aan de orde. Van FNP, SP en ChristenUnie over paalrot. Dat voorstel werd verworpen. Het PvdA had een voorstel over de zgn. stimuleringsregeling funderingsprobelematiek. Dat kreeg steun van Provinciale Staten. Vragenrecht In totaal hebben de fracties 62 keer schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten. Dit is 31 minder dan in 2009. 25 schriftelijke vragen waren afkomstig van een coalitiepartij, de rest van de oppositie. De onderwerpen van deze schriftelijke vragen behelsden onder meer: Zoutwinning; Technasium; Reststoffen Energie Centrale (REC); bezuinigingen Jeugdzorg; Glasvezel; Utfieringsprogramma Wetterbehear; Frysk yn rjochtsferkear; OV-chipkaart; verhuizen OM; potverteren Súdwest Fryslân; cijfers toerisme; spoor Heerenveen-Groningen. Voor de volledigheid ziet u hieronder de aantallen vragen van de afgelopen jaren. Aantal schriftelijke vragen Partij 2009 CDA 14 PvdA 12 FNP 22 VVD 16 ChristenUnie*) 2 GrienLinks 15 SP 10 D66**) 0 GBF**) 0 OFS**) 0 Totaal 93***) *) **) ***)

2008 8 10 16 19 3 7 7 0 0 0 68***)

2007 18 17 16 13 3 11 10 3 0 0 85***)

2006 10 8 19 7 11 9 12 10 0 0 85***)

2005 15 11 21 7 13 4 4 2 2 0 79

2004 8 14 10 2 13 2 19 3 4 2 77

Tot 7 maart 2007 vormde de ChristenUnie een lijstverbinding met de SGP. D66, GBF en OFS hadden na 7 maart 2007 geen zitting meer in PS. Doordat een aantal vragen door een combinatie van fracties is ingediend, is het totaal aantal lager dan de som van de afzonderlijke fracties.

Naast het indienen van schriftelijke vragen bestaat de mogelijkheid om aan het begin van iedere Statenvergadering mondeling vragen te stellen. In 2010 werden 9 mondelinge vragen gesteld. Interpellaties Als een Statenlid (nadere) informatie wenst over een bepaalde zaak, kan gebruik worden gemaakt van het recht van interpellatie. In 2010 is 5 keer van dat recht gebruik gemaakt. (Van deze mogelijkheid werd in 2009 4 keer gebruik gemaakt. In 2008 bedroeg dat aantal 5, in 2007 bedroeg dat aantal 6 en in 2006 3.) Het betrof de volgende onderwerpen: Milieuvergunning van de REC; Polderhoofdkanaal; Cartesius Instituut; herindeling Súdwest Fryslân en de Centrale As.

Burgerjaarverslag

39 5


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

II. De kwaliteit van de dienstverlening Digitalisering (voorheen informatiebeleid) In 2010 is het initiatief genomen tot het opstellen van een Digitale Agenda Fryslân. De Digitale Agenda Fryslân biedt een slimme inzet van digitale vormen van diensten, voorzieningen en een nieuwe, bewuste manier van kijken naar de functie van digitalisering in maatschappelijke ontwikkelingen. Digitalisering draagt dan direct bij aan het welbevinden van de inwoners en bezoekers van Fryslân in hun dagelijks leven. Het helpt hen om zelfstandig of samen met anderen vorm te geven aan de kwaliteit van leven in Fryslân. Het kenmerkende van de Friese aanpak van maatschappelijke digitalisering via de Digitale Agenda Fryslân is dat de focus ligt op integrale regionale samenwerking. De Digitale Agenda Fryslân is van Fryslân. Het gaat erom samen te werken aan de toepassing van digitale diensten en voorzieningen voor echte maatschappelijke opgaven (niet de techniek maar de nuttige toepassing daarvan staat centraal). Verder richt de Friese aanpak zich op het delen van kennis van de mogelijkheden en effecten van maatschappelijke digitalisering binnen Fryslân en met Europa. De Provincie zet vooral in op het toegankelijk maken van kennis en ervaringen vanuit de regio en vanuit heel Europa voor gebruik overal in Fryslân. Daarmee wordt Fryslân een slimme regio in Europa. De verandering in de provinciale rollen die daarbij hoort, gericht op meer en flexibele samenwerking, wordt ondersteund vanuit het project Nieuwe Werken. Hierdoor is de Provincie steeds beter in staat om met haar kennis en informatie en menskracht een heel scala aan maatschappelijke ontwikkelingen te versterken. Afhandeling van aanvragen Sinds 1 oktober 2009 is de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen van kracht. De wet is bedoeld om ervoor te zorgen dat overheden, zoals provincies, gemeenten en waterschappen zo snel mogelijk beslissen over aanvragen en bezwaarschriften van burgers. Een overheid die niet tijdig beslist, overschrijdt de beslistermijn. De wet geeft de burger in zo’n situatie de mogelijkheid om een vergoeding (dwangsom) van de provincie te krijgen als er niet op tijd een beslissing op zijn of haar aanvraag of bezwaarschrift wordt genomen. In specifieke regelgeving waar de aanvraag of het bezwaarschrift uit voortvloeit, staat aangegeven binnen welke termijn er een beslissing op een aanvraag of bezwaarschrift moet worden genomen. Dit kan een Rijkswet zijn, maar ook een provinciale verordening of een andere regeling. Als er geen wettelijke termijn is, geldt een ‘redelijke termijn’. Wat redelijk is, hangt af van het soort beslissing. Dat kan enkele weken of maanden zijn, maar in sommige, eenvoudige, gevallen ook een paar dagen. Hieronder volgt een overzicht van de zojuist genoemde aanvragen. Besluiten Natuur en Milieu Wet/Regeling

soort procedure

(wettelijke) afhande-

aantal

percentage

afgehandeld

op tijd

lingsnorm

Wet Bodembescherming Beschikking ernst en spoedeisendheid, saneringsplan of combinatie hiervan Beoordeling melding Besluit Uniforme Saneringen

396

afgehandeld

15 wkn

9

5 wkn

38

89% (1 niet tijdig) 92% (3 niet tijdig)

Wet/Regeling

soort procedure

(wettelijke) afhande-

aantal afgehandeld

lingsnorm

Subsidiebeschikkingen Bedrijvenregeling Beschikking evaluatieverslag en/of nazorgplan bodemsanering Ontgrondingenwet

Grondwaterwet Flora en Faunawet Natuurbeschermingswet 1998

Boswet

Wet Milieubeheer *

Vuurwerkbesluit Luchtvaartwet

Vergunning/melding (korte proc.) (lange proc.) Grondwatervergunning Ontheffing Vrijstelling Vergunning Verlenging vergunning Wijziging vergunning Deels verleend/geweigerd Niet-vergunningplichtig Controle herplantverplichtingen Kapmeldingen Illegale vellingen Teniet gegane beplantingen Oprichtingsvergunning Revisievergunning Veranderingsvergunning Melding Gedoogbeschikking Goedkeuringsbesluit Ontheffing Ontbrandingstoestemming/ meldingen Ontheffingen

13 wkn 8 wkn evaluatie verslag, 6 mnd nazorgplan 16 wkn

percentage op tijd afgehandeld

3 54

33 % (2 niet tijdig) 83% (9 niet tijdig)

11 resp. 10

100%

10 28 1344 17

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

6 mnd 6 mnd 6 mnd 6 wkn 6 wkn 6 wkn 6 wkn 8 wkn

13 5 1 48 225 97 12 24 6 9 13 21 3 4 4 71

67% 89% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

4 wkn

45

100%

6 mnd 6 mnd 8 wkn 8 wkn 13 wkn 13 wkn

* Wederom kan worden geconstateerd dat het algemene beeld dat uit deze tabellen naar voren komt, zeer positief is. De scores zijn, uitzonderingen daargelaten, veelal (ca.) 100%. Voorts heb ik er alle vertrouwen in, dat onze ambtenaren er alles aan doen deze scores hoog te houden.

Burgerjaarverslag

39 7


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Besluiten Wegen en Vaarwegen Wet/Regeling

soort procedure

(wettelijke)

aantal

afhande-

afgehandeld

lingsnorm

percentage op tijd afgehandeld

BinnenvaartpolitieVaarvergunning 5 dgn reglement / Vaarwegen- Ontheffing voor evenementen 6 wkn verordening Ontheffing beperkingen kunstwerken 6 wkn Ontheffing overig 6 wkn Vaarwegenverordening Ontheffing 16 wkn Wegenverordening Ontheffing (*) 16 wkn (+2x8 wkn) Vanaf 1-10-10: 1X 8 wkn + 1X 6 wkn verdagen Reglement Verkeers8 wkn regels en Verkeerstekens Ontheffing Wegenverkeerswet Ontheffing 8 wkn Voertuigreglement Ontheffing t.b.v. landbouwverkeer 8 wkn

324 41 5 17 137 172

100% 100% 100% 100% 100% 100%

74

100%

20 5

100% 100%

* Sinds 2006 geeft de provincie geen ontheffingen meer af voor exceptionele transporten. Dit wordt sinds die tijd gedaan door de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Buiten de afmetingen van het mandaat m.b.t. tot de beslisruimte vraagt de RDW nog wel advies aan bij de provincie. In 2010 zijn 402 adviezen aan de RDW afgegeven door de provincie. Per 1 juli 2008 is de nieuwe Wet ruimtelijke ordening in werking getreden. Dit zorgt voor een veranderde werkwijze, maar heeft geen directe gevolgen voor de burgers. Daarom is hieronder t.a.v. de besluiten in het kader van de Wet ruimtelijke ordening een tweedeling gemaakt. Een schema tót 1 juli 2008, voor de zaken die volgens het overgangsrecht nog onder de “oude” WRO vallen, en een schema ná 1 juli 2008, voor de nieuwe WRO.

Besluiten Wet op de Ruimtelijke Ordening 2008 oude WRO Soort procedure

Artikel 19 Verkl. met bezwaar Verkl. zonder bezwaar Artikel 11

aantal

15 9 6 0

Goedkeuringsbesluit Bestemmingsplan zonder bezwaar Bestemmingsplan met bezwaar

wettelijke

Gemiddelde afhandelings-

Percentage op

afhandelingsduur

duur in dagen

tijd afgehandeld

*) 8 weken

13

100%

8 weken (+ evt. maand verdagen)

4 3

13 weken

53

100%

1

6 maanden

40

100%

*) Bij de afgifte van verklaringen van geen bezwaar blijven gedeputeerde staten ondanks het overschrijden van de termijn bevoegd alsnog een besluit te nemen.

398

Nieuwe WRO Soort procedure

aantal

afgedaan

geen wettelijke afhandelingsduur (bestuurlijke streeftermijn 2 maanden)

Voorontwerpbestemmingsplannen Voorontwerpprojectbesluiten

186 11

176 11

Ontwerpbestemmingsplannen Ontwerpprojectbesluiten Vastgestelde bestemmingsplannen Vastgestelde projectbesluiten

147 27 121 15

139 27 119 15

97% 100% wettelijke afhandelingsduur (6 wkn.) 100% 100% 100% 100%

Verbetering van dienstverlening Voortdurend wordt er gewerkt aan verdere verbetering van de dienstverlening aan de burgers. O.a. door het introduceren van nieuwe producten/werkwijzen. Zo is bijvoorbeeld bij het Friese Merenproject, in het kader van de masterplannen “Ruimtelijke kwaliteit watersportkernen”, die door gemeenten en provincie samen worden opgesteld, een methodiek ontwikkeld om tot goede plannen te komen voor de herinrichting van de waterfronten bij dorpen en steden aan het water. Deze methodiek is ontwikkeld met het ruimtelijk kwaliteitsteam en externen en betrokken gemeenten. Dit heeft geleid tot een overzicht van 24 bouwstenen op het gebruik van ruimtelijke kwaliteit, functionaliteit en duurzaamheid. Deze methodiek wordt door gemeenten gehanteerd voor het opstellen van plannen. Daarnaast is er sprake geweest van een evaluatie van het Friese Merenproject 2000-2010. Voor deze bijeenkomst zijn gesprekken gevoerd met gemeenten, bij het project betrokken partijen en groepen van ondernemers. De uitkomst was dat men op een groot aantal punten veel waardering heeft voor de resultaten en de werkwijze van het FMP. Voorts heeft in 2010 een tussentijdse evaluatie plaatsgehad van het Provinciaal Verkeer en Vervoer Plan (PVVP) uit 2006. In dit verband hebben gesprekken plaatsgehad met gemeenten en Rijk, met externe deskundigen en met belangengroepen. Middels een advertentie en via de provinciale website is voor iedere betrokkene de gelegenheid geboden om te reageren. In totaal zijn 45 reacties geregistreerd, waarvan 15 afkomstig van individuele burgers. De besluitvorming over de evaluatie van het PVVP2006 heeft in hoofdzaak plaatsgehad in Provinciale Staten van 15 december 2010. De stemming is afgerond op 26 januari 2011. Op basis hiervan zal een Nota van Wijzigingen van het plan worden opgesteld. Iedereen die heeft gereageerd is van de resultaten van de besluitvorming op de hoogte gesteld. Tevens hebben er evaluaties met betrekking tot de volgende onderwerpen plaatsgevonden: • Beleidsevaluatie topattractie 2007-2010. De informatie is gebruikt voor het opstellen van de Uitvoeringsagenda topattractie 2011-2013. • Regionaal Innovatief Programma Fryslan Fernijt I. De uitkomst is nog niet bekend. De omgevingsvergunning (Wabo) Na een lange voorbereiding is per 1 oktober 2010 de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking getreden. Vanaf deze datum kan de burger c.q. ondernemer bij één loket zijn aanvraag indienen voor het verkrijgen van een vergunning voor het realiseren van een project. De Wabo vervangt circa 25 vergunningen toestemmingstelsels, waaronder de bouwvergunning en de milieuvergunning. De aanvraag voor een vergunning kan

Burgerjaarverslag

39 9


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

digitaal worden ingediend. Uitgangspunt hierbij is dat de aanvrager van de omgevingsvergunning de gewenste gegevens maar één maal hoeft aan te leveren bij de overheid. De betrokken overheden stemmen onderling af. De provincie heeft voor bedrijven een voorlichtingsboekje gemaakt waarin de veranderingen zijn aangegeven. De provinciale medewerkers hebben zich geschoold om in de nieuwe situatie goed te kunnen handelen en er zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met de Friese gemeenten en Wetterskip Fryslân. Uitvoeringsorganisatie Vergunningverlening, toezicht en handhaving (Regionale Uitvoeringsdienst (RUD)) Een groot aantal landelijke ontwikkelingen is aanleiding om de uitvoering van vergunningverlening en het toezicht op de leefomgeving te verbeteren. De belangrijkste zijn ondermeer het één-loketprincipe bij de overheid (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Wabo), het verder inperken van de vergunningplicht, de gemeenten als eerste overheid (vooralsnog uitgezonderd complexe inrichtingen) en de verhoging van de kwaliteit van de uitvoeringspraktijk. Ook voor de strafrechtelijke milieuhandhaving is er reden de uitvoering te bundelen, zodat de landelijke criminaliteit door een betere en afgestemde informatievoorziening effectief kan worden aangepakt. Vanwege het draagvlak is gekozen is voor een bottom-up proces en het uiterlijk op 1-1-2013 in werking hebben van een Friese Uitvoeringsorganisatie Milieu en Omgeving (FUMO). Dit binnen een landelijk netwerk, die werkt voor de overheden zodat de informatievoorziening naar alle betrokkenen kan worden verbeterd en de versnippering vermindert. Zo wordt de kwaliteit van deze “VROM-aspecten” binnen de leefomgeving integraal verbeterd. De provincie heeft de regie op het proces en heeft in 2010 met de partners de hoofdlijnen voor samenwerking en informatiedeling in beeld gebracht. Na een landelijke en Friese herbezinning op het proces hebben de partners ingestemd met de volgende stap in het plan van aanpak. Dit betreft het in beeld brengen van het meest geschikte model waarmee kan worden voldaan aan landelijke en Friese kaders. De bijbehorende taken, de bedrijfseconomische, personele gegevens en het gebruik van hulpmiddelen voor de informatiedeling worden in beeld gebracht. Begin 2011 zal Deloitte haar advies presenteren, waarna partijen keuzes kunnen maken. De minister is geïnformeerd over het proces. Volgende stap is het gekozen model uitwerken in een invoeringsplan. Verlening van subsidies De afdeling Subsidiezaken houdt zich al meerdere jaren bezig met de subsidieverstrekking namens de afdelingen Kultuer, Taal & Underwiis, Zorg & Welzijn, Economie, Recreatie & Toerisme en Programma’s Projecten Landelijk Gebied. Dit betreft tientallen verschillende subsidies met op jaarbasis meer dan 2000 verleningen. Bij de afdeling Economie, Recreatie & Toerisme kan daarbij bijvoorbeeld worden gedacht aan: Vulpuntenregeling; elektrisch varen; zonnestroomregeling. In opdracht van de directie heeft de afdeling Subsidiezaken in 2010 belangrijke stappen gezet om zich verder te ontwikkelen tot de centrale afdeling voor de procesmatige afhandeling van subsidies. In dat kader is de afdeling gestart met het opstellen van zogenaamde Dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s). In deze overeenkomsten worden de onderlinge werkafspraken vastgelegd om zo te komen tot een correcte overdracht van uitvoeringswerkzaamheden naar de afdeling Subsidiezaken. In 2010 zijn voor onder andere de afdelingen Kultuer, Taal & Underwiis, Verkeer & Vervoer en Friese Merenproject overeenkomsten opgesteld. Het uiteindelijke doel is dat de afdeling Subsidiezaken het merendeel van de provinciale subsidieverlening verzorgt. Andere belangrijke zaken die verder spelen op de afdeling zijn het ontwikkelen van een nieuw subsidievolgsysteem en het verbeteren van de rechtmatigheid organisatiebreed. Ook is de afdeling gestart met standaardisering van de uitvoering en dit heeft inmiddels geresulteerd in het werken met standaardbrieven.

400

In onderstaand schema zijn bij wijze van voorbeeld de subsidieregelingen ten aanzien van Monumenten en cultuurhistorie opgenomen. Besluiten subsidies Subsidieregeling

Monumenten en cultuurhistorie provincie Fryslân 2005-2010 Stimulering restauratie Rijksmonumenten provincie Fryslân 2010-2011

onderdeel

(wettelijke) af-

aantal

percentage op tijd

handelingsnorm-

afgehandeld

afgehandeld

37 4 (deze regeling is nu gesloten) 6 7

100% 100%

onderhoud molens 8 wkn restauratie monumenten 8 wkn Bouwhistorisch onderzoek 8 wkn Restauratie monumenten 8wkn

100% 90 % (1 aanvraag aangehouden)

Subsidie uit Sociaal Investeringsfonds voor 25 projecten Voor 25 projecten is een subsidie toegekend vanuit het Sociaal Investeringsfonds van de provincie Fryslân. Met deze projecten is een totaalbedrag van € 1.350.000 gemoeid. Van de in totaal 39 ingediende aanvragen zijn er 9 afgewezen omdat zij niet voldeden aan de criteria en 5 aanvragen zijn ingetrokken. Er is 4 keer een subsidie verleend van € 5.000 of minder (kleine projecten met lichte toetsing). De hoogte van overige subsidiebedragen varieert van ca € 24.000 tot € 150.000. 5 projecten vallen onder het thema jeugd en gezin, 3 onder maatschappelijke participatie, 7 onder vermaatschappelijking en leefbaarheid en 5 projecten onder het thema zorg. Voorbeelden van projecten waar subsidie voor is toegekend zijn: • Stenden, ontmoetingscentrum jonge ouders, € 70.000, thema jeugd en gezin • Talant, “voel je goed”, € 50.000, thema maatschappelijke participatie • MFC Kootstertille, € 75.000, thema vermaatschappelijking en leefbaarheid • Duet, participatie autisme, € 150.000, thema Zorg Provinciaal armoedebeleid 2010 Voor de jaren 2007 t/m 2010 zijn er middelen beschikbaar gesteld voor de bestrijding van armoede in Fryslân. In 2010 zijn er in dit kader negen projecten gehonoreerd. Zo is er o.a. subsidie verleend aan het Jeugdsportfonds, een fonds dat jongeren door middel van sportparticipatie een kans geeft zich positief te ontwikkelen en aan de Stichting Leergeld die jongeren in staat stelt om mee te doen op school, bijvoorbeeld door middel van het financieren van een computer, hobby’s of andere culturele activiteiten. Ook is een financiële bijdrage geleverd aan het project Klasse!kas, waarbij basisschoolleerlingen van de bovenbouw leren omgaan met geld, met als doel te voorkomen dat zij later door verkeerde keuzes in de schulden raken. Verder zullen er in verschillende gemeenten huis aan huis ‘kanskaarten’ verspreid worden waarin de mogelijkheden voor een financiële ondersteuning worden aangegeven en mocht er toch sprake zijn van acute nood, dan kan een hulpverlener voor financiële ondersteuning terecht bij de Stichting Urgente Noden Friesland, zodat de cliënt direct uit deze nood geholpen wordt.

Burgerjaarverslag

40 1


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

In verband met het daar waar mogelijk verder verbeteren van de dienstverlening heeft er een evaluatie plaatsgevonden. Het rapport Evaluatie Armoedebeleid 2007-2010 is aan Provinciale Staten aangeboden. Telefonische bereikbaarheid In 2009 is een telefonisch bereikbaarheidsonderzoek gehouden. Het onderzoek is uitgevoerd door het bureau Telan, dat ook alle andere provincies in Nederland op bereikbaarheid toetst. Uitkomst van het onderzoek is dat de algemene bereikbaarheid van ons provinciehuis goed is. Er zit wel verschil in de rechtstreekse bereikbaarheid van de verschillende afdelingen. Hier is in 2010 een verbeterprogramma voor ingericht. Daarnaast is in 2010 gestart met een kwaliteitshandvest. De resultaten hiervan zijn op dit moment nog niet bekend. Betaling facturen Het beleid van de provincie Fryslân is er op gericht om facturen binnen 30 dagen te betalen. Facturen die niet binnen die termijn zijn voldaan, zijn te laat betaalde facturen. In 2009 kreeg de provincie circa 23.000 facturen te verwerken. In 2010 is dat aantal opgelopen naar circa 26.000. Het percentage te laat betaalde facturen is ten opzichte van 2009 nagenoeg gelijk gebleven. Een belangrijke oorzaak van de te laat betaalde facturen is de decentrale adressering van de facturen en het ontbreken van een volgsysteem van de facturen. Eind 2010 is het factuurafhandelingsproces volledig gedigitaliseerd. Met de digitalisering is een betere bewaking van de betalingstermijnen en een versnelling in het betalingsproces mogelijk. In 2011 zetten we in op een strakker proces van inkoop/opdrachtverlening en centrale adressering van facturen. Tevens zullen we de leveranciers verzoeken de factuurvereisten in acht te nemen. Het percentage te late betalingen kan hierdoor dalen naar maximaal 10%. Ontwikkeling te laat betaalde facturen 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

20 % 14 % 11 % 16 % 18 % 17 % 17 %

Overzicht betaalde facturen in 2010 Tijdig betaald 0-10 dagen te laat 11-21 dagen te laat 22-31 dagen te laat 32-62 dagen te laat > 63 dagen te laat

83% 7% 3% 2% 3% 2%

Website De vernieuwde provinciale website (www.fryslan.nl) is in 2010 ongeveer 325.000 maal geraadpleegd. De enkele jaren geleden ingezette trend dat steeds meer mensen via Google op de site komen, zette zich ook dit jaar door. Bedroeg in 2009 het percentage 29 %, inmiddels bedraagt dit 34 %. Bijna 10 procent van de bezoekers voerde een zoekopdracht uit op de provinciale website. De meest populaire zoekopdracht was ‘vacatures’. Ook streekplan, zwemwater, subsidie, ov-chipkaart en krimp scoorden hoog.

402

Een onderzoek naar de begrijpelijkheid van teksten op de site wees uit dat ruim 60 procent op een te moeilijk taalniveau is geschreven. Een euvel waar alle overheden mee kampen overigens. Daarom zijn wij gestart met het geven van cursussen webteksten schrijven voor ambtenaren, die informatie aanleveren voor publicatie op de site. Ook werken wij met digitale meetinstrumenten om het taalniveau te monitoren. De eerste resultaten zijn inmiddels zichtbaar. Zo waren de persberichten eind 2010 voor 70 procent op het gewenste taalniveau geschreven (was 18 in april). In 2011 gaan wij verder met begrijpelijker maken van de overige teksten op de site. Vanaf augustus versturen wij onze persberichten ook via Twitter. Inmiddels bedraagt het aantal ‘followers’ ruim 550. Ook Youtube, Hyves, Flickr zijn sociale media die wij sinds 2010 inzetten. Met ingang van 1 januari 2011 zijn alle overheden in Nederland verplicht om hun volledige regelgeving online beschikbaar te stellen via de Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving. Aan die verplichting hebben wij voldaan. Op die datum moesten alle overheidswebsites ook voldoen aan de zogenaamde webrichtlijnen. Dit is in 2008 vastgelegd in het bestuursakkoord Nationaal Uitvoeringsprogramma Betere Dienstverlening (NUP). Slechts twee procent van alle overheden is hierin geslaagd. Ook de provinciale website voldoet nog niet aan de richtlijnen. Bij een volgende (technische) herziening van de site wordt dit echter wel één van de prioriteiten. Andere wijze van bekendmakingen Elke zaterdag verschijnen de provinciale mededelingen op een vaste pagina in de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad. Uit kostentechnische overwegingen is gekozen voor uitsluitend deze beide kranten. Deze centrale mededelingenpagina is ingesteld om de provincie beter herkenbaar te maken. De lay-out en de informatievoorziening op deze pagina blijven een punt van aandacht. Inhoudelijk zijn enige aanpassingen doorgevoerd, zoals het zoveel mogelijk realiseren van uniformiteit in de diverse teksten. In een enkel geval, bij zeer specifieke of plaatselijke onderwerpen wordt nog gebruik gemaakt van huis-aan-huisbladen of vakbladen. De bekendmakingen van de provincie Fryslân zijn ook te vinden op www.overheid.nl en op www.fryslan.nl. Nieuwsbrieven, informatiebrieven en persberichten Alle extern gerichte afdelingen binnen het provinciehuis maken gebruik van nieuwsbrieven (schriftelijk dan wel ook digitaal) om de burgers dan wel gemeenten en/of maatschappelijke organisaties e.d. op de hoogte te stellen van hun activiteiten. Zo zijn er bijv. nieuwsbrieven over de Fryske Fiersichten, De Centrale As, het project N381 Drachten-Drentse grens, Plattelânsprojecten en het Friese Merenproject. Voorts zijn er (bijvoorbeeld) voor de volgende projecten nieuwsbrieven, informatiebrieven en persberichten de deur uitgegaan: • uitbreiding capaciteit Johan Frisosluis en • herinrichting Trynwalden. • ten aanzien van N381: De digitale nieuwsbrief wordt als communicatiemiddel ingezet. Tevens is het vastgestelde tracé van de N381 Drachten – Drentse grens op de website geplaatst (interactieve kaart). Op deze wijze kunnen belangstellenden het ontwerp, geprojecteerd op luchtfoto’s, visualisaties en filmpjes bekijken. In verband met het openbaar vervoer zijn reizigers dit jaar via advertenties, radiospotjes, reclame op de bushokjes, internet en brochures geïnformeerd over het naderend afscheid van de strippenkaart. De provincie heeft het ministerie van V&W verzocht om de strippenkaart af te schaffen in Fryslân. De campagne is erop gericht om OV- reizigers te ondersteunen bij de overstap naar de OV- chipkaart en te stimuleren tijdig een OV- chipkaart aan te schaffen.

Burgerjaarverslag

40 3


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Verzoeken om informatie Er kwamen in 2009 circa 1150 elektronische informatieverzoeken binnen en ongeveer 1000 telefoontjes. Voor 2010 gaat het om 970 e-mails respectievelijk 840 telefoontjes. Beide aantallen zijn derhalve afgenomen. Dit heeft wellicht te maken met het verder verbeteren van de website, www.fryslan.nl. Elektronisch aanvragen van subsidies, vergunningen, ontheffingen e.d. Er zijn verschillende mogelijkheden om digitaal (via de mail) subsidies aan te vragen, bijv. voor sport, alsmede voor zorg en sinds kort ook voor onderwijs. Wel dient het definitieve verzoek op dit moment nog schriftelijk te worden ingediend, vanwege de juridische status van een elektronische handtekening, die nog niet voldoende is. Datzelfde geldt voor ontheffingen/subsidies/vergunningen in het kader van de Wet bodembescherming, Wet milieubeheer, Nb-Wet e.d. Voorts zijn er bijv. in het kader van de Boswet kapmeldingen en verzoeken om compensatie e.d. Via de website van het ministerie van LNV zijn speciaal hiervoor bestemde formulieren te downloaden. Klanttevredenheid In tegenstelling tot de laatste jaren zijn er in het afgelopen jaar weinig tot geen klanttevredenheidsonderzoeken gehouden. Het voert ook te ver om dat ieder jaar te doen. Wel is er een klanttevredenheidsonderzoek geweest naar aanleiding van de certificering van de baggerdepots. De uitkomst was dat de klanten redelijk tevreden waren. OV-reizigers die tussen 1 en 31 oktober 2010 een persoonlijke OV-chipkaart hebben aangeschaft konden 50% van het aanschafbedrag van de provincie terug ontvangen. In deze periode heeft de provincie ook een telefoonnummer opengesteld voor mensen die vragen hadden over de OV-chipkaart. Openbaar vervoer De provincie verleent concessies voor openbaar vervoer en ziet erop toe dat de bedrijven de beloofde dienstverlening aan de burger ook daadwerkelijk nakomen. In 2009 is de Nota Concessiebeheer OV vastgesteld. Hierin worden de kaders van het concessiebeheersysteem neergezet, waarmee sprake is van een gestructureerde aanpak van het toezicht op de naleving van de concessies. Om ook aan burgers duidelijk te maken hoe de openbaar vervoerbedrijven presteren, worden elk kwartaal de cijfers over gebruik, tijdigheid, rituitval en klachten bekend gemaakt. Deze cijfers worden gepubliceerd op de website van de provincie. Aanbesteding concessie Hoogwaardig OV Groningen – Heerenveen – Lelystad De huidige concessie voor de Hoogwaardige OV-verbinding Groningen – Heerenveen – Lelystad eindigt per 1 juli 2011. Daarom zijn de provincies Flevoland en Fryslân en het OV-bureau Groningen-Drenthe in april begonnen met de voorbereidingen voor een Europese aanbesteding van de nieuwe concessie. Het bestek hiervoor is eind september op de markt gebracht. De nieuwe concessie heeft een looptijd van 1 juli 2011 tot en met 8 december 2012. Voor deze korte looptijd is onder meer gekozen om het vervoer op het traject Groningen – Lelystad (of een gedeelte van dit traject) onder te kunnen brengen bij de nieuwe concessie voor Noord en Zuidwest Fryslân, die ingaat op 9 december 2012. Het is de bedoeling om de nieuwe concessie begin 2011 te gunnen.

404

Scholierenkorting 2009-2010 In schooljaar 2009-2010 is de regeling voor korting op OV abonnementen voor 16- en 17-jarige scholieren (beter bekend als “scholierenkorting”) voortgezet en geëvalueerd. De belangrijkste punten uit de evaluatie: • Bij 10 VMBO-scholen in Fryslân zijn onder vierdejaars scholieren enquêtes afgenomen. In totaal zijn 468 bruikbare enquêtes meegenomen in de analyse. • Voor 93% van de respondenten speelt “opleiding” een rol bij de schoolkeuze, voor 4% een beetje en voor 2% speelt opleiding geen rol. • Voor 48% van de respondenten speelt “reiskosten” geen rol bij de schoolkeuze, voor 31% een beetje en voor 20% speelt reiskosten wel een rol. • Voor 49% van de VMBO-ers zou een eventuele reiskostenvergoeding er niet toe leiden dat ze een andere schoolkeuze maken. Voor 37% leidt een vergoeding “misschien” tot een andere keuze; 13% zegt een andere school te kiezen (1% gaf geen antwoord). • Echter: belangrijkste reden om voor een school te kiezen is de opleiding (83,8%), daarna advies van ouders/school (2,1%), reistijd (1,5%), vriend(inn)en op dezelfde school (0,9%) of anders (0,2%) (11,1% van deze vraag werd fout ingevuld en wordt als “missing” aangemerkt). Voor slechts 0,4% is reiskosten de belangrijkste reden om een school te kiezen. • Deze evaluatie, plus het feit dat de Rijksoverheid geen regeling voor MBO-studenten in het leven roept, alsmede het feit dat er weinig gebruik wordt gemaakt van de regeling terwijl de overheadkosten wel aanzienlijk zijn, hebben Provinciale Staten doen besluiten om de regeling niet verder voort te zetten. Uiteindelijk is voor schooljaar 2009-2010 een bedrag van € 98.609 uitgekeerd aan abonnementhouders. Duurzaam OV In 2010 zijn op initiatief van de gemeente Ameland 4 bussen op het eiland op aardgas gaan rijden. De provincie heeft meegefinancierd aan de bussen en het aardgasvulpunt. In de concessie Zuidoost Fryslân rijden sinds 2009 al 7 bussen op aardgas, naar volle tevredenheid. Verder is in het kader van Innovatie in Vervoer(ing) op Vlieland een weekend op proef gereden met een elektrische bus. De proef was succesvol en TCR en Bluekens (leverancier van de bus) zijn nu bezig om een bus klaar te maken voor het rijden op het eiland. Tenslotte hebben PS in 2010 een motie aangenomen voor een nieuw te ontwikkelen OV-systeem waarbij ook aandacht is voor duurzame brandstoffen. De voorbereidingen daarvan zijn gestart en in 2011 wordt een start gemaakt met de uitvoering van de motie. Fryske taal Yn it beliedsplan Fryske taal 2008-2010, dat mei in jier ferlinge is nei 2011, stiet dat elkenien dy’t Frysk prate en skriuwe wol, folslein it rjocht hat dat te dwaan. By de rjochtbank like goed as by de bakker. Mar it giet der fansels ek om dat dit rjocht yn praktyk brocht wurdt. It plan hjit dan ek net om ‘e nocht “Fan Rjocht nei Praktyk, Frysk yn Fryslân: taal tusken minsken”. As minsken yn har memmetaal oansprutsen wurde, oft dat no Frysk, Frânsk of Friulysk is, jout dat wat fertrouds en is der fuort in bân. Spitigernôch is de sichtberens fan it Frysk yn it deistich libben faak net botte grut. Yn oare regio’s mei minderheidstalen is dat faak wol oars. Ek yn it Fryske bedriuwslibben wurdt it Frysk net in protte brûkt. As de klant hjir yn de memmetaal benadere wurde soe biedt dat foardielen foar it bedriuw: de tsjinst of it produkt komt tichter by de klant. Dêrom stiet yn it beliedsplan de bedriuwsektor dan ek as in spearpunt.

Burgerjaarverslag

40 5


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Mei in subsydzjeregeling wol de provinsje bedriuwen ferliede om de Fryske taal mear te brûken. Dat kin bygelyks yn foldermateriaal, op buordsjes, op websiden, ensfh. Dat dizze regeling bedriuwen yndie oer de streek hellet om Frysk te brûken, hat sûnt 2008 dúdlik bliken dien. Der wie safolle flecht op ‘e koai dat sels yn 2010 binnen fiif wike it plafond berikt wie. Neitiid moasten in protte bedriuwen teloarsteld wurde. Njonken in grut tal bedriuwswebsiden dy’t no 2-talich binne, neame we noch in pear moaie foarbylden dy’t ûndertusken útfierd (of noch yn ûntwikkeling) binne én sûnder de regeling net mooglik west hienen: • Frysktalige games mei typysk Fryske ûnderwerpen; • in webside mei in digitaal wurdboek en staveringshifker; • Frysktalige buordsjes yn in soarchynstelling (âlde minsken sjogge de har fertroude taal); • foarlêsferhaaltsjes mei plaatsjes foar pjutten op in webside (gaadlik foar Friezen om utens); • in fersekeringsbedriuw dat op de webside it Frysk as earste taal brûkt en njonken de ynformaasje oer de fersekeringen Fryske spultsjes opnommen hat. Yn 2010 hat de provinsje in koarte hifking dien by de bedriuwen dy’t yn de earste 2 jier subsydzje krigen ha. Se wienen allegearre tefreden oer it einresultaat en krigen ek hast allegearre tige positive reaksjes op it brûken fan it Frysk. Integriteit Integriteit is en blijft een kernwaarde voor een overheidsorganisatie. De provincie voldoet aan de door het Ministerie van Binnenlandse Zaken opgestelde 13 basisnormen en houdt die actueel. Uiteraard is er een gedragscode en werknemers die in de werksituatie dilemma’s tegenkomen kunnen daarover vertrouwelijk praten met een vertrouwenspersoon. De provincie heeft 2 vertrouwenspersonen, een man en een vrouw. Ook is er een interprovinciale klokkenluidersregeling welke in 2010 is uitgebreid met een rechtsbijstandsverzekering voor een klokkenluider. Met deze regeling wordt het intern melden van eventuele misstanden bevorderd.

406

III. De kwaliteit van burgerparticipatie Informatie- en inspraakbijeenkomsten Elk jaar worden er tal van informatiebijeenkomsten en inspraaktrajecten georganiseerd. Onder informatiebijeenkomsten worden die bijeenkomsten verstaan die een zuiver informerend karakter hebben. Bij inspraakbijeenkomsten of inspraaktrajecten is het juist de opzet om standpunten of ideeën van de aanwezigen te verzamelen zodat deze kunnen worden meegewogen in de besluitvorming. Enkele voorbeelden: Jeugdzorg Van 13-20 november 2010 is landelijk de week van de jeugdzorg gehouden. De provincie Fryslân heeft naast een mediacampagne, een vijftal activiteiten georganiseerd om positieve resultaten van de jeugdzorg bij het grote publiek onder de aandacht te brengen: • Startbijeenkomst waarbij het jeugdzorg-team werd geïnstalleerd, op het provinciehuis (40 bezoekers) • Netwerkbijeenkomst voor professionals uit jeugdzorg en onderwijs in Sneek (65 bezoekers) • Happening MBO/HBO op de NHL Hogeschool (250 studenten) • Voorlichtingsbijeenkomst Singelland Drachten VMBO (100 leerlingen) • Stages in de jeugdzorg voor managers, politici en schoolleiders (65 deelnemers) Informatiebijeenkomsten N361 en N910 Er zijn informatiebijeenkomsten/doelgroepavonden en werksessies gehouden met betrekking tot de uitvoering van projecten op/aan/voor: N361 en N910, de te vervangen brug te Vrouwbuurstermolen, Rondweg Lemmer en de drie te maken kunstwerken in de weg Leeuwarden - Bolsward. Doelgroep(-en) bij de bijeenkomsten etc. waren steeds omwonenden, belanghebbenden en bevolking. Informatiebijeenkomsten over (overige) infrastructurele plannen Fryslân is voor de gebiedsgerichte aanpak (GGA) verdeeld in 5 gebieden. Op de gemeenten Leeuwarden en de Waddeneilanden na zijn hierin alle verkeersambtenaren van de gemeenten vertegenwoordigd. Dit jaar zijn er gemiddeld per gebied 4 bijeenkomsten geweest, hierbij heeft afstemming plaatsgevonden over infrastructurele plannen. Verder is er in drie gebieden 1 bestuurlijke bijeenkomst geweest, hierin zijn de volgende onderwerpen besproken: Noordoost procesbegeleiding voor projecten, integrale veiligheid in Zuidoost en herinrichting van 60 km gebieden in Noordwest. In 7 gemeenten is de provincie als adviseur voor de verkeersveiligheid betrokken geweest bij verkeerscommissies die door deze gemeenten zijn ingesteld. Hierin worden vooral de gemeentelijke verkeersproblemen besproken, bij twee gemeenten zijn er ook spreekuren voor bewoners. De commissie wordt vertegenwoordigd door gemeente, politie,VVN en provincie Fryslân en komen gemiddeld 4 x per jaar bij elkaar. Diverse informatiebijeenkomsten Geregeld worden er voor omwonenden, belangstellenden, ondernemers e.d. bijeenkomsten georganiseerd om mensen op de hoogte te stellen van op handen zijnde of lopende plannen. Enkele voorbeelden daarvan zijn: • Inloopavond Noordelijke Elfstedenvaarroute • Inloopmiddag Masterplan Harlingen (als onderdeel van Gebiedsontwikkeling N31) • Twee keer Schetsatelier masterplan Bolsward

Burgerjaarverslag

40 7


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

• Inloopavond masterplan Lemmer • Inloopavond masterplan Delfstrahuizen/Echtenerbrug • Ondernemerssessie Rottige Meente Er zijn in november en december 17 voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd om OV-reizigers te ondersteunen bij het aanvragen en gebruik van de OV-chipkaart. Deze bijeenkomsten zijn gehouden in Leeuwarden (2), Drachten (2), Heerenveen(2), Sneek(2), Dokkum(2), Burgum(2), Beetsterzwaag, Joure, Oosterwolde, Wolvega, Franeker. De bijeenkomsten trokken volle zalen. Op 20 oktober 2010 is in de Statencomissie Lân, Loft en Wetter een presentatie gegeven over Duurzaamheid Openbaar Vervoer, Stand van zaken OV- chipkaart en de Evaluatie PVVP. Naast bovengenoemde kleine greep uit de vele voorbeelden is hieronder, in 2 overzichten, nog een aantal van deze bijeenkomsten weergegeven, met bijbehorende doelgroepen. Deze overzichten bevatten niet alle bijeenkomsten, maar ze geven een goed beeld van de veelheid aan onderwerpen die in de provincie spelen. Informatiebijeenkomsten in 2010 Onderwerp

Doelgroep

Informatiebijeenkomsten over Natura 2000 beheerplannen: • Startbijeenkomst opstellen Natura 2000-beheerplan Alde Feanen • Stikstof en Natura 2000 in en rond de Alde Feanen • Presentatie concept Natura 2000-beheerplan Groote Wielen samen met Watergebiedsplan Groote Wielen Seminar University Campus Fryslân Voorlichtingsavond Johan Frisosluis 18 februari 2010 Voorlichtingsavond uitvoering baggerwerk Langwarder Wielen 4 maart 2010 Voorlichtingsavond recreatieve voorzieningen Lauwersmeergebied 29-11-2010 Stinaf-regeling Toerisme congres

Omwonenden, belanghebbenden en geïnteresseerden

Toeristische samenwerkingsverbanden in NO en NWFriesland Informatiebijeenkomst Skeg (gebiedsontwikkeling De Centrale As) Raden- en statenbijeenkomst over de Centrale As

Vredeman de Vriespriis

408

Kennisinstituten en onderwijsinstellingen Betrokken ondernemers, omwonenden, stadsbelang Betrokken ondernemers en belangenorganisaties Betrokken ondernemers en belangenorganisaties Toeristische ondernemers. Toeristische ondernemers en branche vertegenwoordigers. Toeristische ondernemers Bewoners in de driehoek Noardburgum, Hurdegaryp en Feanwâlden Raadsleden van Dongeradeel, Dantumadiel, Tytsjerksteradiel en Smallingerland, statenleden van provincie Fryslân Uitgereikt aan TWA Architecten en Wonen Noordwest Friesland (prijs voor architectuur)

Onderwerp

Doelgroep

Friese Anjer van het Prins Bernhard Cultuurfonds

Uitgereikt aan Herma Bovenkerk uit Koudum, voor jarenlang stimuleren beeldhouwkunst Circa 20 Infobijeenkomsten voor de ‘Plaatselijke Belan- De verschillende Plaatselijke Belangen en omwonenden gen’ van de dorpen langs het tracé van de Gebiedsontwikkeling N381 A7 Infobijeenkomst ten aanzien van een bepaald deel- Omwonenden traject.

Inspraaktrajecten en -bijeenkomsten in 2010 Onderwerp

Doelgroep

Effect

N381; diverse bijeenkomsten zoals Openbare hoorzitting Statencommissie Lân, Loft en Wetter; Realisatiebesluit PS; Inloopmarkt voor (alsmede het horen van) gemeenteraden Opsterland, Heerenveen en Ooststellingwerf in het kader van het Provinciaal Inpassingsplan (PIP); Overleg met 19 huishoudens i.v.m. akoestisch onderzoek voor omwonenden tracé; Inloopmarkt Voorontwerp Provinciaal Inpassingsplan (VO-PIP) Hoorzitting Provinciaal Inpassingsplan De Centrale As

Omwonenden, besturen van dorpsbelangen, belangstellenden en gemeenteraden Opsterland, Heerenveen en Ooststellingwerf

Het effect van de infobijeenkomsten is dat – in samenspraak met de Plaatselijke Belangen, Dorpsbelangen en de bevolking – op constructieve wijze wordt gekeken naar de wensen en ideeën van de belangengroepen. De wensen en ideeën worden meegenomen bij het opstellen van het Inrichtingsplan van de Gebiedscommissie N381.

Betrokkenen, belangstellenden

Kavelruil Noord in het kader van de Centrale As Inspraakbijeenkomst Masterplan Woudsend

Grondeigenaren bepalen zelf de nieuwe toedeling Betrokkenen, belangstellenden

Inspraakavond Masterplan Earnewâld

Betrokkenen, belangstellenden

Frysk Miljeuplan 2011-2014 Heeft ter inzage gelegen en er is een dialoog- en inspraakavond gehouden.

Gelegenheid geboden aan belanghebbenden en betrokkenen om mondeling zienswijzen in te brengen. Daar is geen gebruik van gemaakt.

Geen meetbare effecten. Reacties worden meegenomen in de overwegingen. Creëren draagvlak; sneller resultaten. Geen meetbare effecten. Reacties worden meegenomen in de overwegingen. Geen meetbare effecten. Reacties worden meegenomen in de overwegingen. 5 brieven met zienswijzen. Op basis van de ingekomen reacties is een reactienota opgesteld.

Burgerjaarverslag

40 9


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Het vervolg van Fryske Fiersichten De Fiersichten zijn gestart met een idee-inzameling in 2006 en de scope daarbij was het jaar 2030. De uitvoering van de in 2008 gekozen 10 Beste Fiersichten gaat dan ook nog steeds door. De Fryske Tsjerken krijgen bijvoorbeeld volop aandacht. Het project Fryslân Ferbynt heeft een digital platform ontwikkeld (www.fryslanferbynt.nl), en organiseert in 2012 een zomer vol activiteiten voor Friezen en Friezen om utens waarbij het verbinden van economie en cultuur én mensen centraal staat. Voor het fiersicht “Vermarkting” is in 2010 een merkconcept ontwikkeld en aan draagvlak hiervoor gewerkt. Het merkconcept “Fan Fryslân” (LOGO) wordt inmiddels door Fryslân Marketing uitgevoerd, kijk ook op: www.fanfryslan.nl. PS hebben ingestemd met een uitvoeringsplan met aanknopingspunten voor een concrete agenda in 2011. Het gedachtengoed van de Fiersichten: gebruik maken en verbinden van ideeën uit de Friese samenleving en bij Fryslân betrokkenen in Nederland en buitenland vindt zijn vernieuwende vervolg in het project “Digitale Agenda Fryslân”, dat aansluit bij de Digitale Agenda van Europa. Meer informatie over Fryske Fiersichten: www.fryskefiersichten.nl Duurzame Energie Frisian Solar Challenge Van 4 tot en met 10 juli 2010 was de Frisian Solar Challenge. Voor de derde keer ging deze wedstrijd voor zonneboten langs de route van de Friese Elf Stedentocht. 45 teams van universiteiten en innovatieve duurzame bedrijven uit binnen- en buitenland deden mee aan de race. De Frisian Solar Challenge draagt bij aan nieuwe ontwikkelingen en toepassingen op het gebied van duurzame (zonne)energie. De media besteedde veel aandacht aan de race. Zo deden Omrop Fryslân en RTL7 iedere dag verslag. In 2012 is de volgende editie van de race. Subsidieregeling Energiebesparing Bestaande Bouw De Subsidieregeling Energiebesparing Bestaande Bouw voor huiseigenaren was succesvol. Deze subsidie voor het energiezuiniger maken van huizen was in drie maanden tijd op. In totaal was er een miljoen euro beschikbaar voor huiseigenaren. De provincie Fryslân wil investeren in woningen die minder energie gebruiken. Dat levert lagere woonlasten en een behaaglijk huis op. Dankzij deze subsidie investeren bijna vijfhonderd huiseigenaren ruim zes miljoen euro in energiebesparende maatregelen. Dat is een impuls voor de Friese installatie- en bouwbedrijven. Helpende hân Inmiddels werken zeventien Friese gemeenten aan een lokale aanpak om huizen energiezuiniger te maken. Ze richten samen met bouwbedrijven en installatiebedrijven een samenwerkingsverband op. We hebben de handreiking Helpende Hân gemaakt om gemeenten daarbij te helpen. Ook krijgen ze € 10.000 startgeld. Elektrisch Varen In Sneek zijn op drie plekken elektrische oplaadpunten met krachtstroom in gebruik genomen. Daarmee is Sneek de eerste plaats in Noordwest-Europa waar grote (verhuur)kruisers eenvoudig hun batterij kunnen opladen. Verder zijn in Sneek bij de Kolk twee oplaadpunten geplaatst, bij de Domp vier oplaadpunten en bij de Houkesloot twee. Ook heeft de provincie Fryslân de subsidieregeling voor elektrisch varen verlengd. Er was nog € 100.000 beschikbaar. Particulieren en bedrijven kunnen een subsidie krijgen voor het overstappen naar een boot met elektrische aandrijving. De subsidie varieert van € 1.500 tot maximaal € 4.000. In 2010 zijn 34 aanvragen gehonoreerd.

410

Rijden op alternatieve brandstoffen De provincie Fryslân zet zich in om ondernemers en burgers op groen gas te laten rijden. Dat doen we samen met de groep Fol Gas Foarút. Bedrijven, Friese gemeenten en de Stichting Millennium Bedrijven nemen deel aan deze groep. Groen gas is de duurzame opvolger van aardgas. De samenstelling van aardgas en groen gas is gelijk. En het heeft dezelfde kwaliteit. Alternatieve brandstoffen zoals groen gas en elektriciteit zijn beschikbaar en veel minder belastend voor het milieu. De provincie Fryslân heeft haar wagenpark vergroend. Meer dan tweederde van onze auto’s rijdt op een alternatieve brandstof. Naast vijf Volvo’s op bio-ethanol rijden er drie Fiat Punto’s en achttien Volkswagen Caddy’s op groen gas. Ook veertien Volkswagen Transporters rijden op groen gas. Tot slot hebben we twee elektrische auto’s. Alternatieve brandstoffen tanken kan in Fryslân al in zes plaatsen. Dit zijn Leeuwarden, Sneek, Dokkum, Heerenveen, Drachten en Nes Ameland. Voor het opladen van elektrische auto’s staan in Leeuwarden zes oplaadpunten, waarvan een snellader. Dit is het eerste snellaadstation in Europa. Op 20 mei 2010 heeft Maurits van Oranje, voorzitter van het Formule E-team, deze snellader officieel geopend. In Burgum, Sneek, Surhuisterveen en Harlingen zijn concrete plannen voor een groengastankstation in 2011. Bijeenkomsten ‘Fryslân geeft energie’ Ruim 110 gemeentebestuurders, gemeenteraadsleden en ambtenaren en leden van Provinciale Staten bezochten op 2 juni 2010 de bijeenkomst ‘Fryslân geeft energie’. De bijeenkomst op 5 november 2010 telde bijna 100 deelnemers. Het uitwisselen van kennis, informatie en positieve en negatieve ervaringen stond centraal. Het enthousiasme en de bereidheid om mee te werken zijn groot. Ook in 2011 organiseert de provincie Fryslân deze bijeenkomsten in samenwerking met de VFG. Onderzoek biogas We hebben de potentie van biogas in kaart gebracht. Dairy Campus en Ekwadraat concluderen in hun rapport dat er veel kansen zijn voor de kleinschalige productie van biogas. In hun rapport staat dat er op wel 200 plekken in Fryslân kansen zijn om biogas te produceren. Ook zijn er voldoende mogelijkheden om het biogas te gebruiken. Dat kan bijvoorbeeld voor het verwarmen van een woonwijk of zwembad. In 2020 kunnen we theoretisch twaalf procent van de aardgasvraag invullen met biogas. Duurzame bedrijfsvoering Provinciale Staten stelden in april 2009 de koepelnota Fryslân duurzaam vast. Naast een aantal programmalijnen wordt in deze nota aangegeven dat onze provincie op alle beleidsterreinen duurzaam wil zijn. Al voor de vaststelling van de nota werd vanuit verschillende disciplines aan het onderwerp duurzaamheid gewerkt. Een totaaloverzicht van de werkzaamheden was er echter niet waardoor het voor de portefeuillehouders (Konst en Adema) ook lastig was om aan de Staten duidelijk te maken wat onze organisatie precies aan duurzaamheid doet en welke concrete resultaten er worden geboekt. Er is in 2010 een inventarisatie gemaakt van alle lopende (duurzaamheids)initiatieven, alle bekende vormen van duurzaamheidmeters zijn in beeld gebracht, er is een duurzaamheidmeting van de provinciale organisatie verricht en de organisatie is (vrijwel) klimaatneutraal gemaakt. Naast al deze initiatieven bleek er ook behoefte om alle krachten en kennis van de medewerkers concreet te bundelen. Daartoe is een duurzaamheids(aanjaag)netwerk in het leven geroepen waarin ongeveer 20 medewerkers participeren, die op verschillende plekken in de organisatie

Burgerjaarverslag

41 1


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

werken aan duurzaamheid en dit als een olievlek in de organisatie verspreiden. De werkwijze die daarbij wordt gehanteerd is die van een onderstroom in de organisatie die steeds verder aangroeit zodat duurzaamheid uiteindelijk een vanzelfsprekende zaak wordt. Als dat doel is bereikt kan het netwerk als herkenbare eenheid worden opgeheven. Het duurzaamheids(aanjaag)netwerk draagt hiermee ook bij aan onze invulling van een volledig duurzame bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld met betrekking tot de realisatie van het nieuwe provinciehuis wordt duurzaamheid en duurzaam inkopen iedere dag concreet gemaakt. En ook als het om duurzaam P&O beleid gaat, zijn in 2010 diverse maatregelen doorgevoerd. Bijvoorbeeld door het woon-werkverkeer en de dienstreizen van de medewerkers van de provincie te verduurzamen. Met name het gebruik van openbaar vervoer, de fiets en “groene” auto’s zijn nadrukkelijk gestimuleerd en een daadwerkelijke gedragsverandering is gerealiseerd. Daarnaast is duurzaamheid een belangrijke doelstelling in vormgeving van personeelsmanagement, organisatieontwikkeling (zowel op het niveau van het individu, teams en de organisatie als geheel), arbeidsomstandigheden, vitaliteit van medewerkers (verzuimbeleid), en primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Werkbezoeken College van Gedeputeerde Staten en Commissaris van de Koningin In 2010 hebben het gehele College van GS dan wel de Commissaris van de Koningin de volgende werkbezoeken afgelegd. 22 januari 2 februari 15 februari

Maart

Maart

Maart 16 april 23 april 18 juni 25 juni 26 augustus 10 sept 24 sept 8 okt 20 okt 12 nov 19 nov

412

Doarpswurk Arriva / Connexion / Q-buzz - Kooyenga Groep detacheringsbureaus - Vd Gang Watches - Noord Nederlandse Draadindustrie BV - kantoor project Centrale As Dokkumer Vlaggen Centrale Revalidatiecentrum Lyndensteyn Beetsterzwaag Stenden University / NHL Friezenkerk Zorg- en revalidatiecentrum ‘De Bloemkamp’ De Vries Makkum Waddenvereniging Tichelaar Makkum Campus Drachten ROC Ingenieursbureau Oranjewoud Stoeterij Bears PAQUES HIATUS Doeksen Passagiersdiensten Caparis Zorgverzekeraar De Friesland Drukkerij de Vries Centraal Justitieel Incassobureau

CdK GS

Raerd Leeuwarden

CdK CdK

Dokkum e.o. Dokkum

CdK CdK CdK

Beetsterzwaag Leeuwarden Rome

CdK CdK CdK CdK CdK CdK GS CdK GS CdK GS CdK CdK CdK

Makkum Harlingen Makkum Drachten Heerenveen Bears Balk Dokkum Ameland Leeuwarden Leeuwarden Sneek Leeuwarden

Verder zijn er tientallen werkbezoeken geweest van individuele gedeputeerden en van mezelf, maar het voert in het kader van dit burgerjaarverslag te ver om die afzonderlijk te noemen. Indien u hiervan kennis wilt nemen, kunt u surfen naar www.fryslan.nl, onderdeel Actueel en vervolgens Agenda. Fries Jeugd Parlement Van 10 tot en met 12 maart vond de negentiende editie plaats van het Fries Jeugd Parlement (FJP). Net als voorgaande jaren hebben circa negentig leerlingen van tien middelbare scholen kennis gemaakt met de provinciale politiek. Elke school vormde een politieke partij die weer vertegenwoordigd was in een commissie. Voor de voorstellen die door de commissies zijn geformuleerd was in totaal € 2.500 beschikbaar. Ook dit jaar werden er goede voorstellen aangenomen door de jongeren. Te weten: ‘’WEBuddy”: jongeren die worden gepest krijgen een maatje; ‘’Friesland verlicht’’: om de veiligheid op de fiets te bevorderen worden er 1000 fietslampjes uitgedeeld; ‘’Ik zoek een gastgezin’’: een website waar leerlingen van de Waddeneilanden in contact kunnen komen met gastgezinnen op de vaste wal en ‘’Ook Fryslân Fietst”: om het gebruik van de fiets door jongeren te stimuleren, wordt een bijdrage geleverd aan de recordpoging “Heel Nederland Fietst”. Statenspel Het statenspel - een simulatie van de provinciale politieke besluitvorming - wordt vaak gespeeld in combinatie met een excursie door het provinciehuis. Nu het aantal excursies is afgenomen is ook het aantal keren dat het statenspel is gespeeld, gedaald. In 2010 werd het statenspel elf keer gespeeld waarvan twee keer in het Engels. Dit Engelstalige statenspel wordt op verzoek georganiseerd voor buitenlandse studenten. Insprekers Burgers, bedrijven en andere organisaties hebben het recht om tijdens de vergadering van een Statencommissie het woord te voeren over onderwerpen die op de agenda staan. Hieronder is een overzicht opgenomen van de beide Statencommissies, alsmede van enkele gezamenlijke Commissievergaderingen. Insprekers Commissie Lân, Loft & Wetter 2010 20-01-2010 Harksit trochljochting programma Ferkear & Ferfier, N 381 Noordwesttangent 31-03-2010 Wurklistpunt Subsidieregeling funderingsherstel 02-06-2010 Harksit Provinciaal Inpassingsplan Centrale As 24-11-2010 Wurklistpunt Evaluaasje PVVP 08-12-2010 Lanbouaginda 2011-2013 Konseptaginda Leefber Plattelân 2010-2013 Insprekers Commissie Boarger & Mienskip 2010 13-01-2010 Concept IPO-notitie “Maatschappelijke opgaven en kerntaken”, inclusief de provinciale reactie) 20-01-2010 Nota Erfgoed 27-01-2010 Regierol provincie inzake versterking kwaliteit lokaal bestuur 01-09-2010 Regierol provincie inzake versterking kwaliteit lokaal bestuur

4 ynsprekkers 10 ynsprekkers 9 ynsprekkers 1 ynsprekker 19 ynsprekkers 3 ynsprekkers 3 ynsprekkers 1 ynsprekker

3 ynsprekkers 2 ynsprekkers 1 ynsprekker 1 ynsprekker

Burgerjaarverslag

41 3


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Insprekers Gemeenschappelijke Commissie Boarger & Mienskip/Lân, Loft & Wetter 2010 10-03-2010 Eindrapportage “Op maat” Takendiscussie provincie Fryslân en (geactualiseerde) Contourenschets Koöperaasje Fryslân 7 ynsprekkers 13-10-2010 Begroting 2011 5 ynsprekkers

414

IV. Afhandeling van klachten, bezwaar en beroep Klachtenregistratie (voormalige) sector Provinciale Waterstaat De voormalige Sector Provinciale Waterstaat (nu deels opgenomen in de Divisie Uitvoering) ontvangt jaarlijks klachten, meldingen en verbetervoorstellen m.b.t. het gebruik van de provinciale infrastructuur. In dit kader zijn de afdelingen Nieuwe Werken en Beheer & Onderhoud van belang. Er wordt in dit geval over klachten gesproken als duidelijk is dat een voorval het gevolg is van het in gebreke blijven bij het uitvoeren van regulier onderhoud en/of het niet binnen een reële termijn reageren op een melding. Op basis van voorgaande definitie bedraagt het aantal klachten dat is binnengekomen bij de afdeling Nieuwe Werken één, te weten een klacht betreffende de Staande Mastroute. Deze klacht is in overleg met klager naar diens tevredenheid afgehandeld door de afdeling Nieuwe Werken. Meerdere klachten zijn binnengekomen over geluidsoverlast bij het gebruik van de loswal te Oudeschouw; deels terecht, deels niet terecht. Veelal telefonisch, per mail of via de directie UAV. De klachten zijn op het werk afgehandeld. Het blijkt dat er nog steeds sprake is van een dalende trend. De meldingen/klachten die binnenkomen bij de afdeling Beheer & Onderhoud, bedroegen afgelopen jaar 54 in getal, schriftelijk dan wel telefonisch. Een deel van deze reacties betreft het attenderen van de provincie op (mogelijk) gevaarlijke situaties bij wegen, zoals kruispunten en fietspaden en vaarwegen, dan wel verstopte duikers. De klachten gaan bijv. over oeverafslag, bestrating, bebording e.d. Veelal wordt contact opgenomen met de reageerders/klagers en worden de klachten, voor zover gegrond en mogelijk, zo spoedig mogelijk aangepakt. Voor het behandelen van klachten is een kwaliteitshandboek opgesteld; daarin staat aangegeven hoe ambtenaren moeten omgaan met milieuklachten, bedenkingen en klachten. (Dit dateert van 2008). Een klacht wordt geregistreerd en afgehandeld met behulp van een workflowmanagementsysteem (Powerforms). Provinciale klachtenregeling Er zijn in 2010 negen klachten binnengekomen. Hiervan konden er vijf binnen drie weken of iets langere tijd worden opgelost via overleg tussen de klager en de ambtenaar tegen wie de klacht was gericht dan wel zijn afdelingshoofd. Van twee klachten is de beslistermijn geschorst, omdat de klagers nog in gesprek zijn met de provincie. Twee klachten konden niet op minnelijke wijze worden opgelost en zijn behandeld door de commissie. De klagers zijn, evenals degenen op wie hun klacht betrekking had, in de gelegenheid gesteld hun klacht resp. hun visie op de klacht toe te lichten tijdens een hoorzitting. In het ene geval heeft de commissie GS geadviseerd de klacht gegrond te verklaren. In het andere geval luidde het advies van de commissie de klacht deels niet-ontvankelijk en deels ongegrond te verklaren. In beide gevallen hebben GS het advies overgenomen. Klachtenregistratie afdeling Complexe infraprojecten M.b.t. het project N381 Drachten-Drentse grens. Klachtenregistratie is mogelijk via de website (www.n381.nl) of in persoon (Infocentrum N381). De beantwoording van ingekomen vragen wordt gearchiveerd in het projectarchief van de N381 Drachten – Drentse grens en het centrale archief van de provincie Fryslân.

Burgerjaarverslag

41 5


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

Datzelfde geldt voor de sites van de andere infraprojecten, zoals bijv. die van de Centrale As en de Haak om Leeuwarden. Milieualarmnummer Via het telefoonnummer 058-21.22.422 kunnen burgers 24 uur per dag melding doen van situaties waarbij het milieu in het geding is of van andere incidenten. Het Milieualarmnummer is gebaseerd op een samenwerkingsovereenkomst met Wetterskip Fryslân (WF). Burgers kunnen ook melding doen van problemen met gemalen of andere wateroverlast. Dit telefoonnummer is daarnaast bedoeld als aanspreekpunt voor medeoverheden. Het Milieualarmnummer heeft in 2010 in totaal 2091 meldingen verwerkt. Dit getal ligt mooi op het gemiddelde van de afgelopen 4 jaar van ongeveer 2100 meldingen per jaar. De meeste meldingen vallen onder Provinciale Waterstaat (PWS) en betreffen veelal storingen aan installaties, zoals verkeerslichten en bruggen of verontreiniging op de weg. De storing aan verkeerslichtinstallaties voert met 367 meldingen de top aan van de onderwerpen. Storingen over verkeerslichtinstallaties kunnen door de installatie zelf worden gemeld en door burgers. De piek van de notering van 2011 was grotendeels aan externe factoren toe te delen, zoals bijvoorbeeld een losgetrokken detectielus in het wegdek of het inregelen van een “groene golf”. Dit levert dan veel meldingen op maar wel steeds over dezelfde installatie. De meldingen onder Overig betreffen onder andere meldingen van branden waarbij de milieudiensten ter advisering zijn opgeroepen. Meldingen MAN 2010 Totaal Milieu Droog 2091 316

Milieu Nat 370

Meldingen PWS 1343

Overig provincie Meldingen WF 83 236

Bezwaar- en beroepschriften Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kunnen belanghebbende bezwaar maken tegen besluiten van provinciale bestuursorganen. Ook kunnen belanghebbenden in bepaalde gevallen bij gedeputeerde staten administratief beroep instellen tegen besluiten van het gemeente- of waterschapsbestuur. Bezwaar- en beroepschriften worden voor advies voorgelegd aan een onafhankelijke commissie. De commissie stelt de indiener van het bezwaar- of beroepschrift, eventuele derde-belanghebbenden en het bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen in de gelegenheid om te worden gehoord. In 2010 zijn 150 bezwaarschriften en 3 beroepschriften ingediend. Als we de ingekomen bezwaar- en beroepschriften rubriceren naar onderwerp, dan ziet dat er als volgt uit: categorie personeelsaangelegenheid toestemmingen c.a. subsidie handhaving c.a. overige

416

aantal 12 39 68 12 19 (bezwaar) 3 (beroep)

Onder de categorie “personeelsaangelegenheid” worden begrepen bezwaarschriften die zijn ingediend door ambtenaren in dienst van de provincie Fryslân. Bezwaarschriften in de categorie “toestemmingen c.a.” hebben betrekking op vergunningen, ontheffingen, meldingen e.d. De categorie subsidie betreft alle voor bezwaar vatbare besluiten in de keten van subsidieverstrekking, zoals subsidieverlening, subsidievaststelling of besluiten tot het intrekken van subsidie. De rubriek ‘handhaving c.a.” betreft bezwaarschriften met betrekking tot het toepassen van bestuursdwang of het opleggen van een last onder dwangsom. In de restcategorie vallen onder andere bezwaarschriften naar aanleiding van besluiten op grond van de Wet openbaarheid van bestuur en verkeersbesluiten. De 3 administratieve beroepschriften hebben betrekking op besluiten van gemeentebesturen respectievelijk het Wettterskip op grond van de Wegenwet en de Waterschapswet. In 2010 zijn 147 dossiers afgedaan. Daarvan is 36% ingetrokken, mede dankzij de nadrukkelijke focus van gedeputeerde staten, de ambtelijke dienst, de adviescommissie en het secretariaat van deze commissie op de mogelijkheid om zaken buiten de formele bezwaarschriftenprocedure tot een oplossing te brengen. In 2010 werd in ruim 94% van de dossiers tijdig een beslissing genomen dan wel is de beslistermijn met instemming van de bezwaarmaker overschreden.

Burgerjaarverslag

41 7


FRYSLÂN:

IEPEN EN EIGEN

V. conclusies Ten aanzien van enkele onderwerpen zijn er aanbevelingen voor 2009 gedaan en conclusies getrokken. Voor zover relevant worden er ook ten aanzien van het jaar 2010 enkele conclusies getrokken. Tijdige afdoening van aanvragen De Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen is per 1 oktober 2009 in werking getreden. Gezien deze wettelijke regeling is er verder geen aanleiding tot opmerkingen en/of aanbevelingen. Betaling facturen Eind 2010 is het factuurafhandelingsproces volledig gedigitaliseerd. Met de digitalisering is een betere bewaking van de betalingstermijnen en een versnelling in het betalingsproces mogelijk. In 2011 zetten we in op een strakker proces van inkoop/opdrachtverlening en centrale adressering van facturen. Tevens zullen we de leveranciers verzoeken de factuurvereisten in acht te nemen. Het percentage te late betalingen zal hierdoor naar verwachting dalen naar maximaal 10%. Telefonische bereikbaarheid Uitkomst van het in 2009 gehouden telefonische bereikbaarheidsonderzoek is dat de algemene bereikbaarheid van ons provinciehuis goed is, maar dat er wel verschil zit in de rechtstreekse bereikbaarheid van de verschillende afdelingen. Hier is in 2010 een verbeterprogramma voor ingericht. Daarnaast is in 2010 gestart met een kwaliteitshandvest. De resultaten daarvan zijn op dit moment nog niet bekend. Klachtenregistratie Nieuwe Werken en Beheer & Onderhoud Het gebruik van het workflowmanagementsysteem is verder uitgebreid. Het doet ook dienst bij de klachtenregistratie. Deze is verder verbeterd. Van een klacht is nu bekend de indiener, het tijdstip, de afhandelingtermijn, de behandelend ambtenaar e.d. . Afdoening bezwaarschriften De conclusie uit 2009, dat een score van ca. 97% zodanig hoog is dat een nadere aanbeveling voor 2010 achterwege kan blijven, blijft ook dit jaar overeind.

418

Burgerjaarverslag

41 9

Doel van dit document: De Jaarstukken 2010 bestaan uit het Jaarverslag 2010, de Jaarrekening 2010 en het Burgerjaarverslag 2010

Jierferslach, Jierrekken en Boargerjierferslach. Jierstikken Fryslân: iepen en eigen

Recommend Documents