Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus Deel 7 Selectiebeleid Mark Boterman Versie 1.0 (oktober 2014)
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 1 1
Inleiding ........................................................................................................................................... 2
2
Uitgangspunten van het selectiebeleid ........................................................................................... 2
3
Selectiecriteria ................................................................................................................................. 3 3.1
Techniek .................................................................................................................................. 3
3.2
Inzicht ...................................................................................................................................... 3
3.3
Communicatie ......................................................................................................................... 3
3.4
Persoonlijkheid ........................................................................................................................ 4
3.5
Fysieke eigenschappen ............................................................................................................ 4
4
Vervroegde overgang naar een hogere leeftijdscategorie.............................................................. 4
5
Overgang naar de senioren ............................................................................................................. 5
6
5.1
Overgang naar selectie-elftallen ............................................................................................. 5
5.2
Overgang naar lagere senioren-elftallen................................................................................. 5
Selectieprocedure ........................................................................................................................... 5 6.1
Stap 1 (december) ................................................................................................................... 6
6.2
Stap 2 (januari) ........................................................................................................................ 6
6.3
Stap 3 (februari)....................................................................................................................... 7
6.4
Stap 4 (februari/maart/april) .................................................................................................. 7
6.5
Stap 5 (mei) ............................................................................................................................. 8
6.6
Stap 6 (juni) ............................................................................................................................. 9
6.7
Stap 7 (augustus/september) .................................................................................................. 9
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
1
1 Inleiding Bij SV Lycurgus willen we graag dat alle spelers en speelsters de gelegenheid krijgen om zich als individu zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. Hierbij is het belangrijk dat iedere speler op zijn eigen niveau voetbalt en zo de juiste voetbalweerstand ondervindt. Als een goede voetballer onder zijn niveau wordt ingedeeld en op afstand de betere speler is verdwijnt uiteindelijk de uitdaging en motivatie tot verbetering van zijn eigen spel, omdat hem alles te gemakkelijk af gaat. Ook wanneer een speler te hoog wordt ingedeeld zal dit meestal niet leiden tot een optimale ontwikkeling van deze speler, omdat hij een te hoge voetbalweerstand ondervindt. Door de te hoge weerstand is het voor deze speler niet mogelijk om datgene wat hem aangeleerd wordt in praktijk te brengen, waardoor het leerproces verstoord wordt. Om het voetballen optimaal te kunnen beleven en om gemotiveerd te blijven om te leren zal iedere speler dus op zijn eigen niveau aangesproken moeten worden. Alleen dan worden ze continu geprikkeld tot het leveren van betere prestaties. Om dit te kunnen bereiken is het belangrijk om te selecteren, waarbij door de hele jeugdopleiding heen het samenstellen van de nieuwe teams voor het volgende seizoen zoveel mogelijk verloopt volgens van te voren vastgelegde procedures. Ook is het belangrijk dat er door de hele jeugdopleiding heen geselecteerd wordt met behulp van dezelfde selectiecriteria. Op deze manier is het selectiebeleid voor kaderleden, ouders en natuurlijk de jeugdleden zelf duidelijk en herkenbaar. Zoals al eerder gezegd heeft het uitgangspunt dat iedere speler zich zo optimaal mogelijk moet kunnen ontwikkelen als consequentie dat het belang van het individu altijd groter is dan het belang van de vereniging, het team, de trainer, de begeleider of wie dan ook. Tot slot willen wij benadrukken dat ons selectiebeleid en de selectieprocedure tot doel hebben om tot een juiste indeling te komen van al onze jeugdteams en dus niet alleen voor de selectieteams van elke leeftijdscategorie.
2 Uitgangspunten van het selectiebeleid In ons selectiebeleid gaan we uit van de volgende uitgangspunten: Om spelers de mogelijkheid te bieden zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen moet er gestreefd worden naar teamindelingen die recht doen aan het niveau van iedere individuele speler. Het selecteren van jeugdspelers vindt plaats vanaf de F-pupillen. Hoewel voor de meeste Fpupillen het 'spelen met vriendjes' vaak belangrijker is dan indeling naar voetbalkwaliteiten, wordt er vanaf de F-pupillen daar waar mogelijk toch een voorzichtig begin gemaakt met het selecteren. In eerste instantie vindt er selectie plaats op basis van de leeftijdsgrenzen zoals die door de KNVB zijn vastgesteld. Dispensatie zal in uitzonderlijke gevallen en volgens de normen van de KNVB worden aangevraagd. Vervroegde overgang is mogelijk, maar is afhankelijk van de selectiecriteria en de wensen van de speler zelf. In principe spelen de beste spelers in de selectieteams van alle leeftijdscategorieën, waarbij
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
2
geen rekening gehouden met de verdeling van eerste- en tweedejaars spelers in deze teams. Daar waar gekozen moet worden tussen twee gelijkwaardige spelers zal meestal gekozen worden voor de eerstejaars speler, aangezien deze speler een grotere ontwikkeling kan doormaken. Als de hoeveelheid teams binnen een leeftijdscategorie het toelaat (bijvoorbeeld 5 of meer teams) wordt de volgende opbouw van de teams nagestreefd: 1e (selectie)team met hoofdzakelijk 2e jaars spelers, 2e (niet selectie) team met 2e jaars spelers en een 3e (selectie) team met hoofdzakelijk talentvolle 1e jaars spelers. Er moet naar gestreefd worden om geen spelers terug te zetten naar een lager team. In voorkomende gevallen zal hier uiterst zorgvuldig mee omgesprongen moeten worden.
3 Selectiecriteria In de visie van de KNVB zijn er drie belangrijke elementen die spelers moeten bezitten (of aan moeten leren) om een goede voetballer te zijn (worden). Deze worden verwoord in het TIC-principe (voetbalvaardigheid).
3.1 Techniek Techniek is de vaardigheid die een speler nodig heeft om het spel te spelen. Hoe klein de kinderen ook zijn, hoe laag het niveau van spelen ook is, alle spelers bezitten per definitie een bepaalde mate van technische vaardigheid ( de manier van omgaan met de bal). Voetballen is een teamsport, er is een tegenpartij, het is een contactsport en de bal is steeds in beweging. De situaties op het veld zijn daardoor steeds anders, waardoor het aannemen en passen van de bal op zeer veel verschillende manieren uitgevoerd kan en moet worden. Naast het aanleren van techniek in geïsoleerde situaties (los van spelsituaties) is het daarom erg belangrijk om deze techniek aan te leren binnen allerlei verschillende spelsituaties. Hierbij ontwikkelen de spelers een “variabele techniek” waarbij ze de bal kunnen aannemen en passen op allerlei verschillende manieren. Alleen met techniek kom je er echter niet. Een speler kan een balvirtuoos zijn, maar dat maakt hem nog geen goede voetballer.
3.2 Inzicht Het inzicht in het spel is nodig om te begrijpen welke acties een speler moet ondernemen, of juist niet, en is vooral afhankelijk van ervaring en spelintelligentie. Spelers moeten spelsituaties leren herkennen en doorzien, om daar vervolgens op een goede manier op te kunnen reageren. Dit wordt ook wel het lezen van spelsituaties genoemd. Spelinzicht zit niet in het hoofd van spelers, maar komt tot uiting in de keuzes die hij maakt wat betreft positie, moment, richting en snelheid van handelen.
3.3 Communicatie Elf individuen die goed kunnen aannemen, passen, vrijlopen etc. en die bovendien beschikken over een goed spelinzicht, vormen nog geen team. Een goed team is in staat om de individuele handelingen goed op elkaar af te stemmen. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om als eenzame spits alleen de opbouw van de tegenstander te storen. Het coördineren en op elkaar afstemmen van de Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
3
bewegingshandelingen van individuele spelers noemen we communicatie. TIC omvat dus alle middelen om het spel te spelen en die het spel beïnvloeden. Des te groter de TIC, des te groter het voetbalvermogen. Spelers die beter willen worden moeten dus hun voetbal-TIC zien te vergroten. Bij SV Lycurgus willen we dan ook graag dat jeugdleiders en trainers daar dus veel aandacht aan besteden.
3.4 Persoonlijkheid Naast de voetbal-TIC vinden wij bij SV Lycurgus ook de P van persoonlijkheid van een jeugdspeler erg belangrijk. Belangrijke aspecten daarbij zijn de sociale omgangsvormen (gedrag), motivatie, inzet mentaliteit en sportiviteit zowel bij wedstrijden als bij trainingen. Vandaar dat je naast een TIC voor voetballen er ook de P in moet hebben!
3.5 Fysieke eigenschappen Tot slot zijn er natuurlijk nog een aantal fysieke eigenschappen die mee kunnen wegen in het beoordelen van jeugdspelers. Hierbij moet je denken aan snelheid, coördinatie, lenigheid, uithoudingsvermogen en duelkracht. Opgemerkt moet worden dat vooral de aspecten voetbalvaardigheid (TIC) en mentale eigenschappen (P) bij het selecteren het zwaarst zullen wegen. Het beoordelen van jeugdspelers op grond van deze aspecten moet natuurlijk gebeuren op basis van wat er in de desbetreffende leeftijdsfase mag worden verwacht. Vanaf de D-pupillen moet er bij het selecteren ook gelet worden op een evenwichtige verdeling van de posities in het veld.
4 Vervroegde overgang naar een hogere leeftijdscategorie In sommige uitzonderlijke gevallen kan er besloten worden om een jeugdspeler op grond van zijn kwaliteiten vroegtijdig over te laten gaan naar een hogere leeftijdscategorie. Hierbij moet het belang van de speler altijd voorop staan. Alleen als de onderstaande vragen positief beantwoord kunnen worden is het verantwoord om een jeugdspeler vroegtijdig over te laten gaan:
Worden de ontwikkelingskansen van deze speler hiermee vergroot? Is het mentaal verantwoord? Is het sociaal verantwoord? Ligt het in de wens van de speler zelf? Gaan de ouders met deze vervroegde overgang akkoord?
Bij lagere elftallen kan het voorkomen dat spelers vervroegd overgaan naar een hogere leeftijdscategorie om het aantal spelers aan te vullen. Ook dan moeten bovenstaande vragen positief beantwoord worden.
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
4
5 Overgang naar de senioren Om te voorkomen dat jeugdspelers afhaken op het moment dat ze overgaan naar de senioren is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan deze overgangsperiode. Er moeten goede afspraken gemaakt worden tussen de jeugdafdeling en de senioren. Ook hier is het goed om een vaste procedure te volgen, zodat jeugdspelers op tijd weten waar ze aan toe zijn en hoe het volgende seizoen eruit gaat zien. Hierbij moet onderscheid gemaakt worden tussen jeugdspelers die in aanmerking komen voor de selectie-elftallen en jeugdspelers die op een lager niveau in zullen stromen.
5.1 Overgang naar selectie-elftallen Het is belangrijk om een speler voldoende kwaliteiten en de juiste instelling (mentaliteit) tijdig te laten "proeven" aan het voetballen van wedstrijden en trainingen bij de senioren en langzaam te laten wennen aan het niveau. Vanaf de B-junioren kan een speler in aanmerking komen om af en toe met één van de selectie-elftallen mee te trainen of te voetballen. Hierbij is een goede communicatie tussen de hoofdjeugdtrainer, de hoofdtrainer senioren en de seniorentrainers van de overige selectie-elftallen belangrijk. Voor de desbetreffende speler moet het voor het einde van het seizoen duidelijk zijn of hij eventueel in aanmerking komt voor een selectie-elftal (of zich in de voorbereiding op het nieuwe seizoen mag proberen te bewijzen om in een selectie-elftal terecht te komen).
5.2 Overgang naar lagere senioren-elftallen Ook bij deze groep jeugdspelers is het goed om ze af en toe mee te laten gaan met seniorenwedstrijden om de sfeer te proeven en de overgang soepeler te laten verlopen. Vanaf de Bjunioren moet het mogelijk zijn om af en toe mee te spelen met één van de lagere elftallen. Hierbij moet altijd overlegd worden met de desbetreffende jeugdtrainer en moet er een inschatting gemaakt worden of een speler dit aankan. Als in het nieuwe seizoen een grotere groep spelers overgaat naar de lagere elftallen dan moet ernaar gestreefd worden om deze groep als nieuw elftal in te delen. Deze “jeugdige” elftallen blijven natuurlijk de toekomst van de vereniging. Het is dan de bedoeling dat deze elftallen zich zo snel mogelijk zelf kunnen redden voor wat betreft de begeleiding, trainingen en andere activiteiten. Hierbij verdient het de aanbeveling om een aantal enthousiaste, bereidwillige en ervaren senioren bij dit team in te delen die het leuk vinden om dit team op sleeptouw te nemen. Wanneer het niet mogelijk is om een geheel nieuw seniorenelftal te maken, dan moet geprobeerd worden om de spelers zoveel mogelijk bij elkaar te houden en onder te brengen in bestaande elftallen. De wensen van de spelers zelf zijn daarbij natuurlijk erg belangrijk. Voor het einde van het seizoen moeten de spelers die overgaan naar de lagere seniorenelftallen een goed idee hebben over wat hen in het nieuwe seizoen te wachten staat.
6 Selectieprocedure Om de jaarlijkse samenstelling van de nieuwe teams zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen hebben we een stappenplan ontwikkeld. In dit stappenplan staan de verschillende acties omschreven die volgens ons uitgevoerd moeten worden om tot een goede indeling te komen van de teams voor het
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
5
nieuwe seizoen. Daarnaast hebben we ook aangegeven wie voor welke actie verantwoordelijk is. Opgemerkt moet worden dat er in onderstaande procedure geen aparte aandacht besteed wordt aan het indelen van de keepers. Ook voor deze indeling kan onderstaand stappenplan gevolgd worden, met als enige verschil dat hierbij een belangrijke rol weggelegd moet zijn voor de desbetreffende keepertrainer en de coördinator van de keepertrainers.
6.1 Stap 1 (december) Begin december moet er al begonnen worden met het inventariseren en aanstellen van de hoofdtrainers voor de selectie-elftallen van elke leeftijdscategorie voor het nieuwe seizoen. Wie?
Het aanstellen van de hoofdtrainers valt onder de verantwoordelijkheid van de jeugdcoördinator en jeugdhoofdtrainer.
Eind december moet er een bijeenkomst gepland worden waarbij alle (nieuwe) hoofdtrainers en coördinatoren van elke leeftijdscategorie aanwezig zijn. In deze bijeenkomst wordt er gekeken of het selectiebeleid en de selectieprocedure nog voldoen aan de huidige situatie en wordt (na eventuele aanpassing door de jeugdhoofdtrainer) het startschot gegeven voor de selectieprocedure. In dit overleg worden verdere afspraken gemaakt tussen de hoofdtrainers en coördinatoren over het uitrollen van de selectieprocedure en hoe de communicatie onderling zal verlopen. Zolang er nog geen (nieuwe) hoofdtrainer is aangesteld voor het nieuwe seizoen blijft de huidige hoofdtrainer verantwoordelijk voor het uitvoeren van de selectieprocedure. Wie?
De jeugdhoofdtrainer is verantwoordelijk voor het organiseren van deze bijeenkomst.
6.2 Stap 2 (januari) In januari moet er een inventarisatie plaatsvinden op basis van het huidige spelersbestand hoeveel spelers er volgend seizoen in elke leeftijdscategorie zullen voetballen. Op basis van deze inventarisatie kan vervolgens een globale inschatting gemaakt worden van het aantal jeugdteams per leeftijdscategorie. Wie?
De inventarisatie wordt gedaan door de coördinatoren van de verschillende leeftijdscategorieën.
Eind januari is het belangrijk om alle huidige leiders en trainers, maar ook ouders en spelers, op de hoogte te brengen van de start van de selectieprocedure, waarbij elk jaar een korte uitleg gegeven wordt over de inhoud van deze procedure. Dit kan bijvoorbeeld door een stuk op de website te plaatsen. Wie?
De jeugdhoofdtrainer is verantwoordelijk voor het informeren van alle jeugdtrainers en leiders over de start en inhoud van de selectieprocedure. Daarnaast is de jeugdhoofdtrainer ook verantwoordelijk voor het informeren van de (ouders van) jeugdspelers. Per leeftijdscategorie is de hoofdtrainer verantwoordelijk voor het verder uitdragen van de
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
6
selectieprocedure aan alle jeugdtrainers/leiders binnen deze leeftijdscategorie. Een mooie manier om dit te doen is bijvoorbeeld een thema avond te organiseren met als thema “selecteren”.
6.3 Stap 3 (februari) Begin februari moet een inventarisatie gemaakt worden welke spelers eventueel in aanmerking komen voor één van de selectie-elftallen. Daarnaast moet geïnventariseerd worden of er spelers zijn die in aanmerking komen voor een vervroegde overgang naar een hogere leeftijdscategorie of voor dispensatie in aanmerking komen. Wie?
Deze inventarisatie wordt gedaan door de hoofdtrainers en de coördinatoren van de verschillende leeftijdscategorieën.
Voor het inventariseren van spelers die in aanmerking komen voor één van de selectieteams moet niet alleen gekeken worden naar spelers die in het onderliggende team (dezelfde leeftijdscategorie) en onderliggende selectieteam (jongere leeftijdscategorie) spelen, maar ook naar de spelers in de lagere elftallen. Hierbij is overleg met de trainers/leiders van deze lagere teams van belang. Omdat naast de selectieteams ook de overige teams op een goede manier ingedeeld moeten worden zal in deze fase van de selectieprocedure ook aandacht besteed moeten worden aan de nieuwe indeling van deze teams. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is het laten invullen van een beoordelingsformulier waarop iedere trainer minimaal 1 keer per jaar de spelers toetst aan de hand van de selectiecriteria (bijvoorbeeld eind december en eind april). Op deze formulieren kan de huidige trainer/leider een advies geven of spelers eventueel op een hoger niveau zou kunnen gaan voetballen. Wie?
De coördinatoren zijn verantwoordelijk voor het uitdelen en innemen van deze beoordelingsformulieren.
Aan het einde van stap 3 moet er een bijeenkomst gepland worden waarbij alle hoofdtrainers en coördinatoren aanwezig zijn. In deze bijeenkomst wordt de voortgang en eventuele knelpunten (zoals ongunstige spelersaantallen) besproken. Mogelijkheden tot vervroegde overgang of dispensatie van spelers worden hier alvast besproken zodat iedereen daar rekening mee kan houden in de komende periode. Tijdens deze bijeenkomst worden onderlinge afspraken gemaakt hoe de activiteiten in stap 4 vorm gegeven zullen worden. Wie?
De jeugdhoofdtrainer is verantwoordelijk voor het organiseren van deze bijeenkomst.
6.4 Stap 4 (februari/maart/april) Dit is de oriëntatieperiode voor het samenstellen van de nieuwe selectie-elftallen en overige elftallen. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van de volgende activiteiten:
Spelers die in aanmerking komen voor één van de selectieteams gaan (per toerbeurt) mee trainen met dit selectieteam.
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
7
Wie?
Er kan een aantal keren met grotere trainingsgroepen getraind worden onder leiding van meerdere trainers om een goed beeld te krijgen van de nieuwe spelersgroepen per leeftijdscategorie Spelers af en toe met wedstrijden mee laten doen Voor de overgang van E- naar D- is het goed om de tweedejaars E-spelers in een paar wedstrijden alvast kennis te laten maken met het grotere veld. Eerst met alleen tweedejaars E-spelers en later ook met eerstejaars D-spelers. (Selectie)trainingen organiseren Oefenwedstrijden organiseren Binnen elke leeftijdscategorie is de hoofdtrainer verantwoordelijk voor het organiseren van deze stap. Dit zal in nauw overleg moeten gaan met de overige hoofdtrainers en met de trainers/leiders van de overige elftallen. Het is de bedoeling dat het meetrainen met de selectieteams voor iedereen op hetzelfde moment start. Ook het af en toe mee laten doen met wedstrijden en het organiseren van speciale selectietrainingen en selectiewedstrijden valt binnen elke leeftijdscategorie onder de verantwoordelijkheid van de hoofdtrainer.
Daarnaast is het belangrijk om aan het begin van deze periode de “selectieprocedure” aan ouders en spelers kenbaar te maken en uit te leggen (bijvoorbeeld door een stukje op de website). Wie?
De jeugdhoofdtrainer is verantwoordelijk voor het informeren van alle ouders en spelers met betrekking tot de “selectieprocedure”.
6.5 Stap 5 (mei) In stap 5 wordt een “voorlopige” indeling gemaakt van de nieuwe teams op grond van de beschreven selectiecriteria. Deze indeling moet uiterlijk op 1 juni aan alle jeugdspelers bekend gemaakt worden. Wie?
Binnen elke leeftijdscategorie is de hoofdtrainer verantwoordelijk voor het maken van de “voorlopige” indeling van het selectieteam en de coördinator verantwoordelijk voor de indeling van de overige teams (uiteraard in samenspraak met de hoofdtrainer en de overige trainers/leiders).
Vooral voor het indelen van de overige teams is het belangrijk om in deze periode een bijeenkomst te plannen waarbij de hoofdtrainer, de coördinator en alle overige betrokken leiders/trainers aanwezig zijn. Hierbij is het belangrijk om ook de leiders/trainers van de onderliggende leeftijdscategorie uit te nodigen. Alle bijeenkomsten en overleggen aangaande de nieuwe indeling van de teams moeten als vertrouwelijk worden beschouwd, waarbij geen informatie met spelers gedeeld mag worden totdat de coördinator hiervoor toestemming geeft. Wie?
De desbetreffende coördinator is verantwoordelijke voor het plannen van deze bijeenkomst.
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
8
6.6 Stap 6 (juni) In de maand juni (tot aan het sluiten van het sportpark) zal er getraind worden met de nieuwe selectieteams ter voorbereiding op het nieuwe seizoen. Ook kunnen er al enkele toernooien of oefenwedstrijden gespeeld worden met deze nieuwe selectieteams. Wie?
De hoofdtrainer is verantwoordelijk voor deze stap
In het ideale geval wordt er aan het einde van de competitie (ter afscheid) nog één toernooi gespeeld met het oude team en daarna nog één (of meerdere) toernooien/oefenwedstrijden met het nieuwe selectieteam. Aan het einde van stap 6 moet er een bijeenkomst gepland worden waarbij alle hoofdtrainers en coördinatoren aanwezig zijn. De selectieprocedure wordt tijdens deze bijeenkomst geëvalueerd en het resultaat (inclusief de nog openstaande knelpunten) wordt besproken. Naar aanleiding van de evaluatie kan de “selectieprocedure” eventueel worden aangepast door de jeugdhoofdtrainer. Wie?
De jeugdhoofdtrainer is verantwoordelijk voor het organiseren van deze bijeenkomst.
6.7 Stap 7 (augustus/september) In de allerlaatste stap van de selectieprocedure wordt een inventarisatie gemaakt van de instroom van nieuwe leden. Hierbij wordt ook bekeken of deze nieuwe spelers eventueel in aanmerking komen voor een selectie-elftal. Voor de aanvang van de competitie kan nu, mede op grond van de instroom van nieuwe leden, een definitieve teamindeling bekend gemaakt worden. Wie?
Deze inventarisatie wordt gedaan door de hoofdtrainers en coördinatoren van de verschillende leeftijdscategorieën en samen zijn zij dan ook verantwoordelijk voor de definitieve teamindeling.
Jeugd Opleidingsplan SV Lycurgus – Deel 7
9