januari Het onderste boven

Gaandeweg december 2014 / januari 2015

Het onderste boven

Curieweg 14 8013 RA ZWOLLE T 038-4601981 M 06–53649405 @ [email protected] Aannemersbedrijf Eikenaar is gevestigd op industrieterrein Marslanden in Zwolle.

9DNNXQGLJHQHUYDUHQZHUNHQZLMYRRUXDDQXZVHUUH XZGDNRSERXZHHQDDQERXZRIHHQLQWHUQHYHUERXZLQJ ‡QLHXZERXZ

‡UHQRYDWLH

‡HHQYHUERXZLQJ

‡UHVWDXUDWLH

DGUHV DDQKHWMXLVWH (LNHQDDUEHQWX LMI GU EH UV PH QH %LM$DQ

Westerhof Boeken, dé boekhandel van Zwolle! Zwolle

- Jufferenwal 2 Tel: e 038-4216171 - Wade 106 Tel: e 038-4222440 Nijverdal - Keizerserf 31 - Tel: e 0548 - 612474

www.westerhoffboeken.nl

Gratis advies voor ondernemers om te besparen op de partijenpost kosten. Besparing gegarandeerd! Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via: postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406.

”DE WIJZE WAAROP MEANDER MET GEVOEL OMGING MET ONZE EMOTIES WAS HARTVERWARMEND”

Meer weten? Neem gerust contact op of loop eens binnen. U bent van harte welkom.

Melden overlijden: 038 453 63 20 24 uur per dag - www. meander-uitvaartbegeleiding.nl - Huize Hofvliet - Katerdijk 1 - Zwolle

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: Een nederige Maria hoort van de engel Gabriël dat zij moeder wordt van de Heer. Deze afbeelding uit het einde van de 15de eeuw, is beschikbaar gesteld door Museum Catharijneconvent Utrecht. Ruben de Heer fotografeerde het schilderij.

Themapagina’s De wereld stiet op zien kop! pagina 4 Het gewone en eenvoudige bijzonder pagina 5

God keert onze rangordes om Het onderste komt boven, God keert onze rangordes om. Dat is het thema van deze Gaandeweg. Inspiratie vonden we in de Lofzang van Maria, het lied dat ze volgens het eerste hoofdstuk van Lucas gezongen heeft tijdens haar bezoek aan Elisabet. Maria’s familielid, eveneens zwanger van een zoon. Tineke Vlaming zag de vrouwen in een raam van de kathedraal van Chartres. Links ontvangt Maria van de engel Gabriël de boodschap dat zij moeder wordt van Jezus, rechts ontmoet ze Elisabet.

Het levensverhaal van Bauke Liefers pagina 6

Deze Gaandeweg loopt door tot in het nieuwe jaar, eind januari verschijnt het eerste nummer van de achtste jaargang. Daarvan is het thema ‘Bidden’. Het zal gaan over de waarde van het gebed in ons persoonlijke leven en in onze kerkdiensten. Gemeenteleden en anderen komen over dit onderwerp aan het woord.

Gasten kunnen in het Eetcafé ook hun verhalen kwijt pagina 7

Hemelvaart

Diaconie weer welkom in samenleving pagina 8 Twee gedichten Column: Imitatio Maria pagina 9

Het tweede nummer van 2015 beslaat zowel Pasen als Pinksteren, maar we hebben als thema gekozen voor het kerkelijke feest dat daar tussenin valt: Hemelvaart. ‘Opgevaren ten hemel’, een artikel van de Apostolische Geloofsbelijdenis, is de titel. Aan bod komen het afscheid dat met de Hemelvaart van Christus gepaard ging, het loslaten. Maar ook een vraag als: hoe kijken wij in deze tijd op naar de hemel? En wat vinden we van Hemelvaartsdag? Suggesties voor dat nummer van Gaandeweg zijn welkom tot eind december. Geef ze door per e-mail: [email protected] of per post: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle. Maar eerst: gezegende Kerstdagen en een goed begin van 2015.

Aandacht voor

Redactie Gaandeweg

Onder andere de benoeming van een nieuwe studentenpredikant pagina 10 tot en met 14

Colofon

Beleid en bestuur Van het Kerkelijk Bureau pagina 15 Actie Kerkbalans 2015 pagina 16 De verzelfstandiging van de Grote Kerk pagina 17

Kerkdiensten Kerst en Jaarwisseling in de kerk pagina 18 en 19 Kerkdiensten voor de komende maanden pagina 20, 21 en 22

Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Zevende jaargang nr. 6, december 2014/januari 2015 Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 10.000 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 Vormgeving en grafische productie: door Upmeyer Grafimedia Zwolle

Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd

Aanleveren kopij en foto’s: De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 25 januari 2015 en loopt tot en met zaterdag 28 maart Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 29 december te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers. 3

Het onderste boven

De wereld stiet op zien kop! In oktober hadden wij in verband met een verbouwing een week een paar bouwvakkers over de vloer. Onder de koffie bespraken wij elke dag het leven en de gebeurtenissen in de wereld. De overzichtelijkheid van het leven vroeger ten opzichte van dat van nu, de gruwelijke berichten in de krant over het optreden van IS, het daarop volgende militair ingrijpen vanuit de westerse wereld: en steevast was de conclusie van een van hen: “Ut giet van kwoad tot erger… de wereld stiet op zien kop!” Dat de wereld op zijn kop staat was in het kader van die gesprekken iets dat weer moest veranderen. We zouden weer terug moeten naar het normale, de wereld moet weer ‘gewoon’ worden, weer op zijn pootjes terecht komen… Het moest maar eens afgelopen zijn met alles wat mensen verwart en met alles wat het leven zo moeilijk maakt. Terug naar een overzichtelijke wereld met de afmetingen van een dorp waar iedereen elkaar kent en alles wel zo’n beetje in een vaste orde verloopt. Hoewel dat verlangen heel herkenbaar is – in de veelheid van ervaringen en informatie – is dit toch iets anders dan het verlangen van Maria. Zij zingt ook over een wereld die op ‘zien kop stiet’ maar dan anders. Zij zingt over een wereld die nieuw wordt als het onderste boven komt. Een omgekeerde wereld. Koningen pakt Hij hun macht af en gewone mensen maakt Hij belangrijk. Arme mensen geeft Hij veel, maar rijke mensen geeft Hij niets. Lucas 1 vers 52 en 53 uit de lofzang van Maria. Volgens de vertaling van de Bijbel in Gewone Taal. In deze Bijbel las ik ook drie spreuken uit het boek Spreuken, hoofdstuk 3. ‘Spreuken over een omgekeerde wereld’ staat erboven. 21 Er zijn een paar dingen die niemand verdraagt, omdat ze de omgekeerde wereld zijn: 22 een slaaf die koning wordt, een dwaas die genoeg te eten heeft, 23 een slechte vrouw die trouwt met een goede man en een slavin die belangrijker wordt dan haar meesteres. De Bijbel staat barstenvol verhalen en beelden die gaan over die omgekeerde wereld. Over deze wereld die anders moet worden, nieuw. Een totale verbouwing zeg maar… Het onderste dat boven moet komen. Over slaven die koningen worden. Over genoeg voor iedereen, zelfs voor dwazen. Vrede, eindelijk. En recht. Eerlijkheid. Maar ook staat hier bikkelhard dat niemand dat echt verdraagt. Niemand. Dat is schokkend. Gebeurt het daarom niet? Wel hier en daar, nu en dan, maar nooit echt helemaal? Maria zingt ervan, het kind dat zij in zich draagt zal zich volledig aan het visioen van die wereld, die omgekeerde wereld wijden. Hij wordt ook niet verdragen, uiteindelijk. Maar om Hem heen was het licht en werd het opnieuw licht. Ook toen alles Bij de foto verloren leek. In de Adventstijd bereiden we ons voor Honderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog, de op Zijn komst in onze wereld. Een komen waar naar oorlog die een eind moest maken aan alle oorlogen. uitgezien wordt maar dat ook ontregelend zal werken. Vier jaar lang stond de wereld ook ‘op zien kop’, vaak Dat doet een de gedachte aan een verbouwing altijd zelfs letterlijk, zoals in Luik. Een onneembaar geacht namelijk. fort veranderde in het graf van honderden Belgische Om nog maar niet te spreken van de verbouwing zelf. militairen als gevolg van een voltreffer in het munitiedepot. Nelleke Beimers, predikant Open Kring 4

Paul de Vries maakte de foto van het aandoenlijke monument op deze plek.

Deze bijdrage komt van Anneke Nusselder. Zij is al lang lid van De Werkplaats in Zwolle. Deze basisgemeente heeft elke tweede zondag van de maand een viering. Een paar leden vullen de bijeenkomst op hun eigen manier in. Leden hebben verschillende religieuze achtergronden. Gemeenschappelijk is dat ze met elkaar willen delen wat hen beweegt in het leven. Daar is een vorm voor gevonden waar mensen zich langere of kortere tijd bij thuis voelen.

Het gewone en eenvoudige bijzonder Maria heb ik altijd gezien als een eenvoudig meisje, zo gewoon dat je het zelf zou kunnen zijn. We waren thuis weliswaar niet zo arm als zij was, maar we voelden ons eenvoudig. God koos Maria uit als moeder voor zijn zoon Jezus om te laten zien dat hij geen onderscheid maakt tussen mensen, dat eenvoudige mensen misschien zelfs belangrijker zijn dan de rijken. Maria zorgde goed voor Jezus en was een lieve moeder, net als mijn eigen moeder. Dat maakte het gemakkelijk om je met haar te identificeren en wie weet ooit ook uitverkoren te worden. Elk jaar loop ik de Franciscaanse Pinkstervoettocht. Een paar jaar geleden was daar het lied van Maria het thema. Het was voor mij een bijzondere ervaring om te horen hoe anders het beeld van een aantal rooms-katholieke mensen over Maria is dan dat van mij. Voor hen had Maria een heiligheid die ik niet kon meevoelen. Voor mij is Maria niet heilig, heilig is ver weg en onbereikbaar. Tijdens de voettocht lazen we het lied van Maria goed. En ik vond er het gewone en eenvoudige in terug zoals ik Maria ken: “Gewone mensen maakt hij belangrijk, arme mensen geeft hij veel.” Het gewone en eenvoudige zijn bijzonder. Eens per twee weken rijd ik samen met een maatje op de soepbus van het Leger des Heils. We geven dan op vier verschillende plekken in de stad eten aan mensen die dat om verschillende redenen zelf niet kunnen kopen. Het is voor mij een manier om Zwolle van een andere kant te bekijken. Het is nuttig, soms enerverend en echt leuk om nieuwe mensen te ontmoeten. Je maakt een praatje, luistert naar vreugde en verdriet. En je raakt vertrouwd met de mensen. Ik vind het mooi om op deze plek te vertellen dat de achteringang van de Oosterkerk een van de vier stopplaatsen is. Vier keer per week, midden op de avond, staat de soepbus naast het trappetje bij de achteringang. Daar is de laatste stopplek, een goed moment om voor de nacht begint de dag te bespreken. De klanten hebben vaak geen gemakkelijk leven en hebben veel meegemaakt. Ze zitten graag op het trappetje, dat is prettiger dan te staan met soep of koffie. Deze mensen zijn ook de armen en eenvoudigen waar Maria over zong. Fijn dat de Oosterkerk zo’n mooi trappetje voor hen heeft. Het lijkt misschien onbelangrijk, maar ook zo’n eenvoudig trappetje waar mensen op kunnen zitten, is waardevol.

5

Het onderste boven Bauke Liefers verwoordt in gedichten zijn levensverhaal

“Ik ben het bewijs dat God er is”

De rottende bloem In de bloei van je leven komt er in één keer die ommeslag waar je geen rekening mee hebt gehouden je zakt weg in de eigen gedachten Wat eens zo normaal was is nu zo vreemd als vreemdeling voel jij je rondlopen over de bodem van de aarde uitzichtloos hoop je beter Geef het niet op wij geven om je sta sterk, je zult zien wat het leven inhoudt na zo’n vergane glorie Het leven kan gemeen en onrechtvaardig zijn hetgeen je hebt is dierbaar maar tijdelijk kan alles weg zijn denk dan na over de inhoud

Het liefst zou hij zijn verhaal, met alle hoogte- en dieptepunten, op tv willen vertellen, of er gastlessen over geven op een school. Want hij heeft nogal wat te delen, vindt Bauke Liefers. “Ik wil de mensen duidelijk maken dat het leven de moeite waard is, ook als je een ernstige ziekte hebt.” Bauke Jeroen Liefers is 23 jaar als zijn leven radicaal verandert. Met een Franse vriendin ligt hij ergens in Zuid-Frankrijk aan het strand. Het is maandag 26 juli 1997. “Om tien voor half twee begon het”, zegt Bauke. “Het heugt mij als de dag van gisteren.” Van het ene op het andere moment krijgt hij last van extreme angstaanvallen en stort hij geestelijk volledig in. De autorit naar huis vergt bovenmenselijke inspanning.

6

De bloei van je leven zal zich na zo’n periode doen herleven na verloop van tijd zul je beseffen dat klein groots kan zijn Geef het niet op wij geven om je jij hebt een plaats die aan jou is verbonden Uit de bundel ‘Die ene dag’

In de hel

Gedichten

“Ik had geen idee wat er gaande was en heb anderhalf jaar in de hel gebivakkeerd”, karakteriseert Bauke de periode die volgt. Verscheidene artsen zoeken tevergeefs naar de oorzaak van zijn psychose, medicijnen slaan niet aan, hebben alleen maar kwalijke bijwerkingen. Tot een neuroloog op het idee komt nader onderzoek te doen en in januari 1999 eindelijk de diagnose valt: multiple sclerose. Bauke: “De hel had een naam gekregen en daar was ik blij mee.” Het verloop van de ziekte maakt hem niet blij. Hij moet steeds meer lichamelijke vermogens inleveren en maakt een jarenlange strijd door. “In 2003 was ik uitgevochten”, de herinnering emotioneert hem nog altijd. “Ik lag op sterven in het ziekenhuis. Ik kon al niet meer praten, maar tegen de neuroloog die aan m’n bed stond nog wel een gebaar maken…” Hij laat zien hoe hij op dat moment de hand langs zijn keel bewoog, een gebaar dat maar voor één uitleg vatbaar is: maak er maar een eind aan. “Dat is niet gebeurd en ik heb ook geen zelfmoord gepleegd”, zegt Bauke. “Gelukkig niet. Maar dat ik hier nog zit is een Godswonder, daar heeft het geloof enorm voor gezorgd. Ik zeg wel eens: ik ben het bewijs dat God er is.” Hij ontmoet God in de serieuze aandacht van veel mensen om hem heen, in zijn toenmalige woonplaats Hattem en in de instellingen waar hij revalideert en woont. Begin 2012 vindt hij ruimte en zorg in de Zwolse Aa-landen in De Koppels, een woonlocatie van stichting InteraktContour, voor mensen met hersenletsel. Vanaf de eerste zondag in Zwolle bezoekt hij de Sionskerk en ook daar treft hij mensen die trouw zijn in hun betrokkenheid. Bauke houdt van het contact met mensen, vooral via internet investeert hij in zijn netwerk, dat hij ook wil uitbreiden. Zijn mailadres: [email protected]

Zijn verhaal heeft hij inmiddels ook op een heel bijzondere manier verteld: in drie bundels met gedichten. Toen hij aan de psychoses leed, kwamen de gedichten zomaar bij hem op; zijn moeder adviseerde Bauke ze op te schrijven. Dat resulteerde in zijn eerste bundel ‘De Zoektocht’. In de tweede bundel, ‘Die ene dag’, komen ook verhalen voor en een gedicht dat ontstond bij het kijken naar journaalpresentatrice Sascha de Boer. ‘De juiste stem’ heeft Bauke het genoemd, maar eigenlijk inspireerde haar hele verschijning hem. Dat hij Sascha in april van dit jaar in levende lijve mocht ontmoeten, is een hoogtepunt in zijn leven. Dankzij de inspanningen van de organisatie Present kon bij Waanders in de Broeren de derde gedichtenbundel van Bauke Jeroen Liefers, ‘Vertrouwen’ geheten, op feestelijke wijze worden gepresenteerd. En tot overmaat van geluk regelde Present ook de aanwezigheid van Sascha de Boer daarbij. Zij kreeg het eerste exemplaar van de bundel. Het werd een onvergetelijke gebeurtenis, die ook de lokale kranten haalde. Bauke toont de opdracht die Sascha voor hem schreef en heeft ook de foto’s binnen handbereik. Wij maken er voor Gaandeweg een keus uit. De gedichtenbundel ‘Vertrouwen’, die te koop is bij Waanders, is mooi uitgegeven; de gedichten zijn met prachtige foto’s geïllustreerd.

Bij de foto Sascha de Boer kwam naar Zwolle om Bauke te ontmoeten en zijn gedichtenbundel ‘Vertrouwen’ in ontvangst te nemen. Norbert Bosman maakte de foto.

Wekelijks Eetcafé trekt al ruim twintig jaar vele gasten

“Mensen kunnen hier ook hun verhalen kwijt” Woensdagmiddag vijf uur. In het restaurant van de WRZV-hallen druppelen de gasten binnen. Sommigen komen met een groepje, de meesten zijn alleen. Hier en daar worden bekenden gegroet, maar er zijn ook mensen die duidelijk voor het eerst komen en wat onwennig om zich heen kijken. Zij worden vriendelijk welkom geheten. “Je moet toch een drempel over om hierheen te gaan”, legt een bezoeker uit. Terwijl de gasten aan de bar koffie, thee, frisdrank of een sapje krijgen, komen uit de keuken achter de bar veelbelovende geuren. Daar wordt verwoed in grote pannen geroerd, deze keer staat er chili con carne met rijst op het menu. De kok vraagt haar compagnon om advies: “Proef nog eens, moet er niet wat meer zout bij?” Intussen dekken andere vrijwilligers de tafels in de zaal en om kwart voor zes schuift iedereen aan. Het wekelijkse Eetcafé heeft weer ongeveer tachtig mensen bij elkaar gebracht. Het Eetcafé bestaat al meer dan twintig jaar. In 1993, tijdens een evangelisatieactie in de stad kwamen jongeren van Youth for Christ in contact met enkele daklozen. Die werden uitgenodigd om in het gebouw aan de Sassenstraat te komen eten. Vanaf dat moment organiseerde de jongerenorganisatie elke week een maaltijd, maar omdat dak- en thuislozen eigenlijk niet hun doelgroep waren, droegen ze na verloop van tijd de verantwoordelijkheid over aan de stichting ‘Er is hoop’. In deze stichting participeerden verschillende kerken op het gebied van evangelisatie. “In diezelfde tijd konden we ook niet meer terecht in het pand van Youth for Christ. Na verschillende tijdelijke onderkomens mochten we vanaf 1997 het restaurant van de WRZV-hallen aan de Buitengasthuisstraat gebruiken. Daar is nog steeds elke woensdagavond het Eetcafé,” vertelt Jaap Klaassen. Hij is lid van de Grote Kerkgemeente en behoort al heel lang tot de groep vrijwilligers die de gratis maaltijd organiseert. Er komen wel dak- en thuislozen, maar de meeste gasten zijn mensen die eenzaam zijn en/of van een uitkering moeten leven. In het Eetcafé draait het even helemaal om hen; naast een smakelijke warme maaltijd krijgen ze ook aandacht en kunnen ze hun verhalen kwijt. “Voor veel mensen is vooral dat laatste heel belangrijk”, weet Jaap. Hij heeft in de loop der jaren al veel, vaak schrijnende verhalen gehoord. Alles is gratis in het Eetcafé, dankzij de financiële steun van verschillende Zwolse kerken, zoals de Protestantse Gemeente, de Christelijke Gereformeerde Kerk, de Nederlands Gereformeerde Kerk, de Vrije Evangelisatie Zwolle en de Hersteld Hervormde Gemeente van Hasselt, Rouveen, Zwolle. Vooral uit deze kerken komen ook de circa veertig vrijwilligers die het Eetcafé draaiend houden. De kookploeg bestaat uit tien mensen van wie er elke week volgens een rooster twee in de keuken staan. De andere vrijwilligers staan achter de bar, ontvangen de gasten, dekken de tafels en serveren de maaltijd. En zorgen na afloop dat de zaal wordt opgeruimd en de afwas gedaan.

kers. De tafelleider opent de maaltijd met gebed en houdt tussen de hoofdmaaltijd en het toetje een korte meditatie aan de hand van een Bijbelgedeelte. De maaltijd wordt ook met gebed afgesloten, daarin worden onder meer de namen genoemd van eventuele jarigen en zieken. “Wij reiken behalve eten ook het Evangelie aan”, legt Mark uit. “De meeste gasten zijn geen lid van een kerk, maar hebben wel vaak een christelijke opvoeding gehad en herkennen nog iets van de Bijbelverhalen. Zij beschouwen dit als hun kerk.”

Vrijwilligers Het Eetcafé kan nog vrijwilligers gebruiken. “Wie tijd en zin heeft om hier wekelijks een uur of drie aan te besteden, mag zich melden via [email protected] ,” zegt Mark Groothuis, die de vrijwilligersactiviteiten coördineert. Eerst een keer komen kijken en mee-eten kan ook: elke woensdagmiddag om vijf uur gaan de deuren van het Eetcafé open. Het restaurant van de WRZV-hallen is op de eerste verdieping, de trap naar boven is rechts van de ingang. Onder de veertig vrijwilligers zijn doorgaans ook studenten van de Zwolse hogescholen. Voor hen is het Eetcafé een unieke stageplek.

Drijfveer Hun christelijke levensovertuiging is voor de meeste vrijwilligers een belangrijke drijfveer om zich in te zetten. Het is een manier om als kerkmensen naar buiten te treden, om het geloof handen en voeten te geven, buiten de eigen gemeente. “We doen dit uit liefde voor onze naaste, voor kwetsbare medemensen”, verklaart Mark Groothuis, die zelf lid is van de CGK. Zij zijn te gast in een christelijk Eetcafé en dat merken de bezoe-

Bij de foto’s Boven: Het kookduo-van-dienst legt de laatste hand aan de smakelijke maaltijd. Onder: De gasten hebben weer genoten. Nu het toetje nog! Gery Bruins maakte de foto’s en schreef dit artikel.

7

Het onderste boven Het Bijbelverhaal van de Barmhartige Samaritaan heeft tal van kunstenaars geïnspireerd. Vincent van Gogh verbeeldde het verhaal op zijn karakteristieke manier.

Diaconie welkom in samenleving weer welkom is in de samenleving en dat maatschappelijke organisaties en overheidsinstanties open staan voor een bijdrage uit de kerken. Zij zijn verrast dat de kerk en mensen uit de kerk nog zoveel te bieden hebben aan betrokkenheid bij mensen in nood; er is veel stil diaconaat dat vaak geen naam heeft. Dat de kerk gezien wordt was tien jaar geleden ondenkbaar. De diaconie krijgt zo weer haar oorspronkelijke taak ‘terug’. Tot de midden jaren zestig was het vanzelfsprekend dat de diaconieën en de kerken het maatschappelijk werk, de gezinsverzorging, kinderzorg etc. organiseerden. Door de sociale wetgeving zijn de maatschappelijke taken van de kerken daarna wat uit het vizier geraakt.

Valkuil “Vraag tien mensen wat diaconaat of diaconie is en je krijgt elf antwoorden. Diaconaat verschilt in tijd en omstandigheden. Diaconaat is evenals de barmhartige Samaritaan altijd onderweg.” Dit zegt diaconaal consulent Wim van Ree, die een klein jaar geleden zijn taak aanvaardde. Hij kijkt voor Gaandeweg terug op dat – veelbewogen – jaar. Vaak kom je mensen tegen op de kruispunten van hun leven of dienen er zich situaties aan die even niet waren voorzien. Dit maakt diaconaat intensief en dynamisch. Woensdagavond 24 september was zo’n moment, een mededeling op teletekst: ‘Vluchtelingen komen naar IJsselhallen’. Onverwacht voor iedereen in Zwolle. Het gangbare pad voor de dag daarna moest worden verlaten, andere zaken even aan de kant. In samenwerking met het Diaconaal Platform hebben we onze diensten als Zwolse kerken aangeboden aan de gemeente Zwolle en het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers). Binnen een week zaten we als mensen van verschillende kerken en moskeeën bij elkaar om alle enthousiaste aanbiedingen bij elkaar te brengen en via het COA aan te bieden aan de vluchtelingen in de IJsselhallen. Een geweldig aanbod van ideeën en activiteiten. In samenwerking met de Stichting Present zijn de aanbiedingen geordend en gecoördineerd. Met twee weken gingen de eerste taallessen, spelletjesgroepen, fietslessen en voetbalwedstrijden van start. Als kerken mogen we op zijn tijd behalve dankbaar ook wel een beetje trots zijn op zoveel bewogen en betrokken mensen.

Kennismaking Diaconie onderweg. Zo is de diaconaal consulent inmiddels een jaartje aan de slag. De eerste maanden waren die van veel kennis maken, netwerk verbreden en verdiepen. Zo’n veertig kennismakingsmomenten zijn er geweest, van Kledingbank tot WIJZ, van werkgroep Prettige Vakantie tot de Herberg. Opmerkelijk en verassend was dat de diaconie, de kerk dus, 8

De terugtredende overheid wil een aantal maatschappelijke taken weer in de samenleving neerleggen. Op zich is daar niets mis mee, maar de valkuil is dat de diaconie een vangnet wordt voor de bezuinigingen van de overheid. We gaan echter uit van het positieve scenario en willen volop meedoen in de samenleving. Ook diakenen willen naast het kerkelijk diaconaat zich ook weer gaan richten op het maatschappelijk diaconaat. Er is al een aantal initiatieven van start gegaan zoals een koffieochtend voor een buurt waar verder weinig voorzieningen zijn, een werkcafé voor mensen die werkzoekend zijn, een gidsnetwerk om werkzoekenden te coachen naar werk, een project Hart voor Zwolle om met diakenen, gemeente en met name jongeren gestalte te geven aan het concreet omzien naar elkaar. Het is hoopgevend om te zien dat jongeren er bewust voor kiezen om van betekenis te zijn voor mensen in hun buurt of stad. Zij zien wat er nodig is en durven de stap te zetten om daar verandering in te brengen. (Kwetsbare) mensen ontvangen hierdoor hulp en aandacht en worden zo betrokken bij de samenleving. Dat heeft Zwolle nodig. Diaconaat is ‘het doen van daden van barmhartigheid en gerechtigheid’. Het afgelopen jaar hebben we gemerkt dat hier een derde factor is bijgekomen en dat is verbinding. Verbinding van mensen onderling, van organisaties onderling, verbinding tussen hulpvrager en aanbieder, tussen kerk en samenleving. De diaconie en het gewone gemeentelid doen er nog zeker toe en maken in veel gevallen het verschil. Kortom, we zijn er nog. Van de bezoeken van de diaconaal consulent en zijn visie op diaconaat is een verslag gemaakt, getiteld: ‘We zijn er nog! verbinding Kerk en samenleving’. Dit verslag is geplaatst op de website van de diaconie: www.diaconiezwolle.nl. Ook is het kosteloos te bestellen via [email protected] of via het Kerkelijk Bureau (038) 421 75 96. Langs deze wegen kan men ook voor andere zaken in contact komen met de diaconaal consulent.

In een lijst van liefde Een stoet van mensen armen en ontrechten vertrapten, geknechten en vernederden, mensen op de vlucht, het kind zonder ouders, de geringen, de loser, de patiënt die uitbehandeld is, bedroefden en zij die falen een stoet van mensen op een barre tocht, een donker schilderij, een desolate foto, onze afbeelding maar aan de randen wordt een schittering zichtbaar van de - alles omvattend, omringend, omgevend, omarmend, erbarmend stralende lijst van Gods liefde, weerspiegeld in het Kind. Henk de Lange

Column Imitatio Maria “Maria gelukkig prijzen betekent niet altaren voor haar bouwen, maar het betekent met haar de God aanbidden die het nederige aanziet en het uitverkiest.” Deze woorden komen van Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) en staan in ‘Een thematisch dagboek’ met een groot aantal teksten van de bekende theoloog, samengesteld door Gerard Dekker. Met de lofzang van Maria – het Magnificat – heeft Lucas in het eerste hoofdstuk van zijn evangelie al de juiste toon te pakken. God redt, maar hoe? Jezus moet nog geboren worden en nu al klinkt door dat het beslist geen heldenepos wordt. We treffen een onaanzienlijke vrouw aan zonder maatschappelijke status. De omgekeerde wereld staat op het netvlies van de evangelist. De weg daarheen gaat niet zonder dood en opstanding. Zoals Bonhoeffer schreef: “Wanneer God zelf in de kribbe van Betlehem komen wil, dan is dat niet een idyllische familie-aangelegenheid, maar het is het begin van een volledige omkering, een herschikking van alles op deze aarde.”

Deze wereld omgekeerd De wijze woorden en het groot vertoon, de goede sier van goede werken, de ijdelheden op hun pauwentroon, de luchtkastelen van de sterken: al wat hoog staat aangeschreven zal Gods woord niet overleven; Hij wiens kracht in onze zwakheid woont beschaamt de ogen van de sterken. Zijn woord wil deze wereld omgekeerd: dat lachen zullen zij die wenen, dat wonen zal wie hier geen woonplaats heeft, dat dorst en honger zijn verdwenen – de onvruchtbare zal vruchtbaar zijn, die geen vader was, zal vader zijn; mensen zullen andere mensen zijn, de bierkaai wordt een stad van vrede. Wie denken durft dat deze droom het houdt, een vlam die kwijnt maar niet zal doven, wie zich aan deze dwaasheid toevertrouwt, al komt de onderste steen boven: die zal kreunen onder zorgen, die zal vechten in ’t verborgen, die zal waken tot de morgen dauwt die zal zijn ogen niet geloven. Huub Oosterhuis Lied1001 uit: Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk

Maria is bij uitstek het voorbeeld van geloven. Omdat Maria alles voor zoete koek slikt? Dat lijkt me van niet. Als de engel Gabriël haar vertelt dat ze de moeder van de Messias zal worden door de heilige Geest, begrijpt Maria er helemaal niets van. Dat snap ik. Het had mij verbaasd en enorm geïrriteerd als Maria’s spontane reactie zou zijn geweest: “Ah, natuurlijk.” Maria antwoordt: “Mij geschiede naar uw woord” (Lucas 1 vers 38). Ze aanvaardt het wonder. En dat doet Maria ondanks haar twijfels. Twijfels over hoe het praktisch kan om als maagd een kind te krijgen. Maar vooral omdat juist haar – als maatschappelijke outcast – dit wonder ten deel valt. Dat leidt tot grote blijdschap die haar aan het zingen brengt. “Mijn hart prijst hoog de Heer, van vreugde juicht mijn geest om God mijn redder.” En zij gaat verder: “Heersers ontneemt Hij hun troon, maar Hij verheft de geringen. Die hongeren overlaadt Hij met gaven, en rijken zendt Hij heen met lege handen.” Dit is echt revolutionaire taal. Bonhoeffer schrijft: “Wie van ons zal Kerst op de goede manier vieren? Degene die alle geweld, alle eer, alle aanzien, alle ijdelheid, alle hoogmoed en alle eigenwilligheid eindelijk bij de kribbe neerlegt, die het bij het nederige houdt en God alleen hoogverheven laat zijn, die met Maria spreekt: de Heer heeft mijn nederigheid aangezien.” Wie Maria navolgt, brengt de Messias ter wereld. Theo Brand 9

Aandacht voor

Afscheid in de Grote Kerk Nadat hem op 3 oktober een mooi en druk bezocht afscheid was aangeboden op hogeschool Windesheim, ging studentenpredikant Bert Koetsier op 12 oktober voor in de Michaëlsviering in de Grote Kerk. Voor hem een bijzondere plaats en gelegenheid, omdat hij vanaf de start betrokken is geweest bij de organisatie van deze middagvieringen. Gaandeweg vroeg hem zelf een korte terugblik te schrijven op dit afscheid en zijn 35 jaar als predikant.

Met dezelfde woorden “Psalm 111 klonk mij bekend in de oren: ‘Het begin van wijsheid is ontzag voor de Heer’. Toon Hagen had hem tien jaar geleden bij mijn vijfentwintigjarig ambtsjubileum op muziek gezet. Toen werd hij ook gezongen. Het was de tekst die ik meekreeg toen ik belijdenis deed: ‘De vreze des Heren is het begin der wijsheid’. In de Bijbel in Gewone Taal is het: ‘Mensen die wijs willen zijn, moeten luisteren naar de Heer.’ Dat is ook mooi. Maar hoe je het ook zegt, die woorden zijn altijd met mij meegegaan. Ze waren er altijd. Toen ik besloot om dominee te worden en theologie te gaan studeren – in die volgorde – rommelde het behoorlijk in de Gereformeerde Kerken. Kuitert zei dat er van God meer mocht dan je dacht, Baarda kwam met nieuwe vragen bij het Evangelie, Augustijn morrelde aan de belijdenis, Wiersinga stelde de verzoening ter discussie en Rothuizen zei over homo’s dat wij ‘beter weten dan Paulus’. Als je er nu naar kijkt, denk ik: Wat ben ik in een theologisch interessante tijd dominee geweest! Wat hebben we een slag gemaakt in vijftig jaar! De Gereformeerde Kerk bestaat niet meer. Dat had niemand toen kunnen bedenken. Als dominee kun je nu een boek schrijven over ‘geloof als verbeelding’. Die ruimte is er. Wat is er veel gebeurd, denk ik dan. Maar alles wat gebeurd is, is gebeurd onder de noemer van de woorden uit de Psalm: ‘Het begin van wijsheid is ontzag voor de Heer’. Die woorden stonden er altijd boven. Ik ben ze steeds dieper gaan verstaan, maar het zijn dezelfde woorden gebleven. Het was heel bijzonder dat ze er ook waren in de Michaëlsviering op 12 oktober. Een afscheid om op terug te kijken en mee vooruit te kunnen.” 10

Martin Jans opvolger Bert Koetsier Het bestuur van de Stichting Interkerkelijk Studentenpastoraat hoger Onderwijs Zwolle is blij te kunnen meedelen dat studentenpredikant Bert Koetsier reeds per 1 november een opvolger heeft gekregen. Ds. Martin Jans werkt met een dienstverband van 65% als studentenpredikant voor drie Zwolse hogescholen: Windesheim, de Katholieke PABO Zwolle en ArtEZ, Hogeschool voor de kunsten. Martin Jans werd in 1973 geboren in Friesland en studeerde theologie in Groningen. Hij werkt nu tien jaar als gemeentepredikant in de Protestantse Kerk in Nederland, eerst in Gaasterland, daarna in Joure. Naast het werk als studentenpastor in Zwolle blijft hij parttime als jongerenpredikant werkzaam in Joure, waar hij ook blijft wonen. Hij is getrouwd met Margriet en vader van Hester (11), Chris (9) en Johanne (8). “Werken met jongeren”, zegt Martin, “betekent openheid en nieuwsgierigheid. Veel jonge mensen hebben interesse in levens- en geloofsvragen, het is een uitdaging om daar met hen over in gesprek te raken. Ik ben net terug van een kloosterweekend: samen met een groep jonge mensen. Naast het jongerenwerk leid ik de meditatiegroep in Joure. Ook dat doe ik graag!” Als studentenpastor is ds. Jans beschikbaar als theologisch consultant en pastorale gesprekspartner voor studenten en medewerkers. Daarnaast zal hij activiteiten ontwikkelen gericht op betekenisvolle ontmoetingen op het terrein van zingeving, identiteit, geloof en spiritualiteit.

Spannende omgeving Hij beschouwt de wereld van hoger onderwijs als ‘dynamisch en actueel’. “Het is een spannende omgeving om in aanwezig te zijn en met jonge mensen te zoeken naar verdieping, naar geloof, naar hoop, naar liefde. Ik hoop op goede en betekenisvolle ontmoetingen met studenten, en activiteiten te organiseren waarin ze elkaar kunnen ontmoeten en hun leven en geloven kunnen verdiepen. Ik wil voor wie daar behoefte aan heeft – en ongeacht achtergrond – beschikbaar zijn voor geestelijke begeleiding en pastorale zorg.” Het lijkt hem bijzonder om buiten de muren van een kerkelijke gemeente te werken. “Soms is de drempel daarvan voor mensen te hoog. Ik hoop dat ik in het spoor van Bert Koetsier present kan zijn in de wereld van de studenten om hen daar te ontmoeten waar zij zijn.”

Thema interreligieuze gebedsdienst 4 januari: Hoop Samen Leven Anders Geloven (SLAG) organiseert al twintig jaar een interreligieuze gebedsdienst op de eerste zondag van een nieuw jaar. Belijders van de drie zogeheten Abrahamitische godsdiensten, joden, christenen en moslims, ontmoeten elkaar in deze vieringen en wensen elkaar vrede en alle goeds. Dat gebeurt ook op zondag 4 januari 2015, om 19.00 uur in de Lutherse Kerk aan de Koestraat. Het thema van deze dienst is ‘Hoop’. SLAG is een gezamenlijk Zwols project van de Protestantse Kerken Nederland (PKN), de Rooms-Katholieke Kerk, de Nederlandse Israëlitische Gemeente en de Islamitische Stichting Platform Zwolle. SLAG probeert, vanuit betrokkenheid van de deelnemers bij de eigen traditie, onderwerpen die mensen uit de samenleving aangaan, bespreekbaar te maken.

Grote Kerk brak records in afgelopen seizoen Op vrijdag 24 april gingen de deuren van de Grote kerk open en bleven dat tot en met zaterdag 25 oktober. Vijf dagen in de week van dinsdag tot en met zaterdag, was de kerk open van half elf ’s morgens tot half vijf ‘s middags. Meer dan veertig vrijwilligers van de Commissie Openstelling maakten dat mogelijk. Die dagen ontvingen zij bezoekers, leidden zij mensen rond (soms grote groepen), verkochten boeken, cd’s en kaarten. Daarnaast waren de vrijwilligers van het Stiltecentrum aanwezig. De betrokken commissies en organisatoren kijken terug op een uitstekend jaar, waarin de Grote Kerk steeds meer een ontmoetingsplek werd voor de stad Zwolle. Er waren tal van exposities en andere manifestaties in de kerk, zoals de PGZ-middag op 20 september. Bij die gelegenheid maakte Jan Stellingwerff de foto van de boekenmarkt. Meer foto’s van dit kleurrijke evenement op pagina 17 van deze Gaandeweg. Nu is de kerk op doordeweekse dagen dicht, alleen op zaterdag 13 december biedt zij nog onderdak aan het ‘Festival van de Kwetsbaarheid’, georganiseerd door onder andere hogeschool Windesheim.

Verwachtingen overtroffen Wat betreft het aantal bezoekers brak de kerk een record in het afgelopen sezoen. Dat aantal overtrof alle verwachtingen. In 2013 werden 67.575 bezoekers geteld, dit jaar waren dat 71.500! Was de opbrengst van boekenverkoop en promotie artikelen in 2013 € 35.294,-, dit jaar bracht deze verkoop € 43.700,- op. Daarbij komt dan nog de opbrengst uit de offerkist en die bedroeg (inclusief een bijzondere gift) €11.900,-, ruim € 3.500 meer dan in 2013. Zo kwam er in totaal € 55.600,- binnen voor het onderhoud van de kerk. Daarmee is eveneens een record gebroken.

Gezamenlijke Kerstviering in Westenholte De Stinskerk in Westenholte en de christelijke basisscholen de Morgenster in dezelde wijk en de Prinses Julianaschool in ’s-Heerenbroek hebben voor het eerst de handen ineengeslagen voor een gezamenlijke Kerstviering. Het doel van deze viering is om als wijk gezamenlijk de geboorte van Jezus in verbondenheid te vieren. Op woensdag 17 december 2014 vindt vanaf 18.00 uur een gezamenlijke Kerstviering plaats startende vanaf de Morgenster te Westenholte. De organisatoren verwachten voor deze tocht circa achthonderd deelnemers. Iedereen is welkom. In groepen van vijftig personen kunnen mensen een route lopen van ongeveer twee kilometer door Westenholte. Langs de route wordt het Kerstverhaal in vier scènes uitgebeeld. De route eindigt in de Stinskerk waar

een afsluitende korte viering wordt gehouden Alle kinderen van de Morgenster, de Prinses Julianaschool en de Stinskids spelen in één van de scènes mee. Vooraf worden op school of tijdens de kindernevendienst in de kerk de liedjes en toneelstukjes geoefend, die zijn bedacht door de leerkrachten van de Morgenster en Prinses Julianaschool. Ook muziekvereniging Excelsior werkt mee door te spelen bij het begin van de tocht.

Voorafgaand aan de tocht kan men in de Stinskerk genieten van een kop warme chocolademelk. Voor de kinderen is er na afloop van de viering een attentie. De organisatie, die nog in overleg is met andere verenigingen in Westenholte over een mogelijke bijdrage, hoopt op een onvergetelijke avond, een prachtig Kerstfeest voor groot en klein.

Aanmelden Wie belangstelling heeft kan zich aanmelden vanaf half november via de website www.stinskerk.nl Voor wie niet over e-mail beschikt liggen er dan aanmeldingsformulieren in de Stinskerk. Er zijn aan deelname geen kosten aan deelname verbonden, wel wordt een eindcollecte gehouden, voor nog nader bekend te maken doelen. Na opgave ontvangt men nadere informatie over de tocht, per e-mail of schriftelijk.

Verpleegkundigen en verzorgenden gezocht Hetvakantiebureau.nl is voor de vakanties met Kerst en Oud & Nieuw dringend op zoek naar verpleegkundigen en verzorgenden. Zij kunnen in ontspannen sfeer alle tijd en aandacht besteden aan de vakantiegasten. Verblijf- en reiskosten en de aansprakelijkheidsverzekering worden betaald. Er is veel vraag naar vakanties voor deze feestdagen, maar er kunnen alleen meer gasten worden geplaatst als zich extra zorgvrijwilligers beschikbaar stellen. Voor meer informatie en/of aanmelding bel of mail met Ria Hartog, coördinator zorg, tel. (0318) 48 66 10, e-mail: [email protected] Zie ook www.hetvakantiebureau.nl 11

Aandacht voor

Een boekje open doen Een bijzondere serie georganiseerd voor de gehele PGZ en andere geïnteresseerden, door de gezamenlijke predikanten van de PGZ. Wat lezen de Zwolse predikanten? Welke boeken hebben een bijzondere betekenis voor hen en willen ze graag doorgeven aan anderen? Iedere maand krijgen de predikanten van één wijkgemeente de gelegenheid om op persoonlijke wijze een favoriet boek voor het voetlicht te brengen. Daarbij is volop

de gelegenheid tot gesprek met de zaal. De serie wordt gehouden in de Oosterkerk op de tweede woensdagavond van de maand, aanvang 20.00 uur. Op 10 december zal Nelleke Eygenraam vertellen over ‘Met anderen tot Christus. Zending in een postmissionair tijdperk’ (2000) van haar leermeester Bert Hoedemaker. Zij zet het boek af tegen de actu-

aliteit en tegen zijn eerder verschenen boek ‘Met Christus bij anderen’. Op 14 januari zal op de vierde avond Jacob Mulderij het boek ‘Jezus Kurios. Christologie als hart van de theologie’ (1998) van A. van der Beek aan de orde stellen. Het is zowel mogelijk de hele serie te volgen als losse avonden te bezoeken. Opgave vooraf is niet nodig, iedereen is van harte welkom.

Zin in film Speciaal voor jongeren: Spijt! Samen naar een goede film kijken met de mogelijkheid er over na te praten. Dat is een gezamenlijke activiteit van Oosterkerk, Th.a Kempisparochie en Dominicanenkerk. De avonden worden gehouden in de Refter van het Dominicanenklooster (Assendorperstraat) en beginnen om 19.30 uur. Op vrijdagavond 12 december draait een film die in het bijzonder voor jongeren de moeite waard is: ‘Spijt!’, naar het gelijknamige boek van Carry Slee dat onder meer gaat over pesten op school. Het boek is verfilmd door Dave Schram. De film duurt anderhalf uur.

Houdt God van vrouwen? Op vrijdagavond 6 februari 2015 staat in het kader van Zin in film de documentaire ‘Houdt God van vrouwen?’ centraal. Deze documentaire van Emile van Rouveroy gaat over de dilemma’s van Hilligje Kok, een moedige vrouw uit Staphorst, die een actieve rol in kerk en samenleving wenst te spelen. De film duurt ruim een uur. De kosten per filmavond bedragen €5,-, inclusief consumptie; voor jongeren €2,50.

Veertigdagenboekje 2015: Geloof in beeld Voor de Veertigdagentijd in 2015 wordt net als in voorgaande jaren een zeer persoonlijk dagboekje geschreven door leden van drie wijkgemeenten. Het boekje is deze keer een samenwerkingsproject van drie wijkgemeenten: Adventskerk, Oosterkerk en Open Kring. Voor iedere dag worden een Bijbeltekst en een beeld bij elkaar gebracht, ter overdenking en inspiratie. Dit jaar is de titel ‘Geloof in beeld’.

Beelden zijn nodig om iets te kunnen zeggen over geloof. Het kan letterlijk een beeld zijn, een schilderij, een beeldhouwwerk of een foto. Maar ook woorden zijn beelden. In het Oude Testament staan veel woorden die iets kunnen verbeelden van het geloof – het vuur dat Mozes ziet, de vis bij Jona, of de psalmen die het hebben over rots, herder, en bazuin. Ze vertellen meer dan wat het woord zegt. Het woord

brengt een schat aan gedachten en verhalen, aan gevoelens en belevenissen mee. Want is een rots alleen van steen, of is een rots stevig en een fundament, of een blok aan het been? Zo ontstaat een veelheid aan beelden en gedachten, die verbonden kunnen worden met geloof. Of met het bezinnende en inkerende karakter van de tijd voorafgaand aan Pasen? Het boekje is vanaf half februari te koop, onder andere op het Kerkelijk Bureau.

Lezingen over discipelschap Veel christenen verlangen ernaar om te leren leven als discipelen van Jezus. Maar hoe doe je dat: in je dagelijkse leven Jezus vertrouwen en volgen? En wat kan de kerk daarin betekenen? Over deze vragen komen twee sprekers in de Zwolse Plantagekerk hun licht laten schijnen. Op woensdagavond 10 december hoopt Sake Stoppels te spreken over de kerk als gemeenschap van leerlingen. Op donderdagavond 12 februari is het de beurt aan Steven Mudde die discipelschap concreet zal vertalen naar het dagelijkse leven in Zwolle. De lezingen starten om 20.00 uur. Meer informatie is te vinden op: www.discipelschapinzwolle.wordpress.com, een website waarop predikanten vanuit de hele breedte van de Zwolse kerken gastcolumns zullen schrijven. De lezingen worden geïnitieerd vanuit de Plantagekerk, de Opstandingskerk en de CGK Zwolle, maar ook zijn er op verschillende manieren leden van de PGZ bij betrokken. Zo houden de lezingen verband met een onderzoek dat in Zwolle uitgevoerd wordt, waarbij gekeken wordt naar leerprocessen in Zwolse kerken. Aan dat onderzoek doen onder anderen de predikanten Hans Tissink en Wim Hortensius mee. 12

Drie Kerstvieringen voor ouderen Grote Kerkgemeente De ouderen van de Grote Kerkgemeente houden op maandag 15 december de Kerstmiddag in de zaal van de Jeruzalemkerk, Windesheimstraat 1. Alle ouderen en belangstellenden zijn van harte welkom. De geboorte van Jezus Christus wordt gevierd met lied, woord, muziek en zang. Thema is: ‘Immanuël, God met ons’. De oude en altijd weer nieuwe kerstgeschiedenis: God kwam mensen wonen; Hij liet Zijn grote liefde voor ons zien. De stuurgroep kijkt er naar uit dit samen met haar gasten te vieren: “Ontmoeting, gezelligheid, maar vooral het weten en vertrouwen dat God in ons midden wil zijn.” Ds. J. Mulderij zal een meditatie verzorgen, organist is de heer B. v.d. Linde. De middag begint om 14.00 uur en duurt tot 16.30 uur. Op de foto een overzicht van de zaal tijdens de Kerstmiddag van vorig jaar.

Programma december en januari De volgende ouderenmiddagen zijn van 14.30 tot 16.30 uur, eveneens in de Jeruzalemkerk. Maandag 1 december: meditatie door pastoraal werker Jan Hendrik van Wijk. Na de pauze kan ieder een eigen bijdrage leveren en met een gedicht, een lied of iets anders de aanwezigen verrassen. Maandag 5 januari: meditatie door Jan Hendrik van Wijk; na de pauze worden bekende liederen en verzoeknummers gezongen. Maandag 19 januari: Erik en Jeanet Jansen nemen de bezoekers van de ouderenmiddag mee op rondreis door Canada. Namens de stuurgroep: Fija Jonkman, tel. (038) 453 81 18, Niesje Bredewout, Truus de Ruiter, Janny Mouthaan en Rijka Klaassen, tel. (038) 465 42 13.

Senioren Stinskerk Op dinsdag 16 december houdt de seniorencommissie van de Stinskerkgemeente de Kerstviering voor gemeenteleden van 72 jaar en ouder. De middag begint om 14.30 uur en is om ongeveer 17.00 uur afgelopen. Belangstellenden kunnen zich tot en met 11 december opgeven; in de Stinskerk en in Westenhage liggen daarvoor lijsten. Wie niet in de gelegenheid is gebruik te maken van deze lijsten, kan bellen of mailen met Gerrianne Kok, tel: (038) 422 09 99 (graag tussen 17.30 en 20.00 uur), e-mail: [email protected] Wie het niet lukt om zelf vervoer te regelen naar de kerk kan eveneens contact opnemen met Gerrianne Kok.

Protestants Christelijke Ouderenbond Op vrijdag 19 december vindt de kerstbijeenkomst van de PCOB (Protestants Christelijke Ouderenbond) plaats in Wijkcentrum SIO en de Adventskerk, Talmaplein. De viering begint om 14.30 uur; vanaf 14.00 uur is de zaal open en staat de koffie en thee klaar. Ds. A. van de Veer verzorgt de mediatie Wie aansluitend aan de kerstviering wil deelnemen aan de broodmaaltijd, wordt verzocht zich uiterlijk 10 december op te geven bij mevroue F. Kluvers, e-mail: [email protected], tel. (038) 421 43 31. Of bij mevrouw M. Metselaar, e-mail: [email protected], tel. (038) 465 17 45. De kosten voor de maaltijd bedragen € 5,-.

Havezate Op 19 december om 16.15 uur is er een Kerstviering in woonzorgcentrum Havezate. Hierin gaat ds. H. Evers van de Sionskerk voor. Deze wijkgemeente organiseert op elke eerste vrijdag van de maand een weeksluiting in de Havezate.

Adventskerk wordt Groene Kerk De wijkkerkenraad van de Adventskerk heeft onlangs besloten een Groene Kerk te worden. Nederland kent op dit moment al bijna honderd Groene Kerken en hun aantal groeit nog steeds. Ook andere kerken in Overijssel hebben besloten mee te doen. “Die kerken kiezen voor duurzaam en bewust leven. Je kunt ze herkennen aan een eerlijke kop koffie na de dienst, zonnepanelen op het dak of een groot hart voor de schepping en zorg voor de naaste,”aldus een citaat uit de folder

Duurzaam leven

Overijssel). Hun doel is om via overleg zo veel mogelijk Overijsselse kerken tot meedoen aan de Groene Kerken actie te bewegen.

Voor de uitvoering van activiteiten behorend bij het zijn van een Groene Kerk heeft de Adventskerk de werkgroep Duurzaam leven opgericht. Deze functioneert naast de ZWO en rapporteert aan de Diaconie. In Overijssel is nog een werkgroep actief op dit gebied. De trekker daarvan is ProMO (Protestants Maatschappelijke Activeringswerk in

Voor algemene informatie: www.groenekerken.nl of Sjoerd van Schooneveld, e-mail: [email protected] Informatie is ook te krijgen bij Johan Deurloo, tel (038) 460 12 38, e-mail: [email protected] en bij Cora Tienstra, tel. (038) 465 80 28.

Wij zijn een Groene Kerk. De actie is het initiatief van Kerk in Actie en TEAR.

13

Aandacht voor Sionskerk organiseert bijeenkomsten in januari, februari en maart

Drieluik over lijden, ziekte en gezondheidszorg De Sionskerk organiseert in januari, februari en maart een drieluik over vragen van ziekte en lijden. De bijeenkomsten, die zowel bedoeld zijn voor zieken als voor artsen, verpleegkundigen en verzorgers, worden gehouden in de Sionskerk van 20.00 tot 22.00 uur. De toegang is gratis, voor de onkosten wordt een collecte gehouden. Ziekte, lijden en de gezondheidszorg vormen het nieuws van de dag. Velen zijn hier dagelijks bij betrokken. De zieke die lijdt, de kring om de zieke heen en de artsen en verpleegkundigen die zich vaak dag en nacht inzetten voor de gezondheid, begeleiding en verzorging. Wat heeft het christelijk geloof hiermee te maken? Jezus vereenzelvigt zich met zieken en met degenen die naar hen omkijken. Hij zegt: “Ik was ziek en jullie hebben mij bezocht.” (Matteüs 25 vers 36)

Aan Gods hand door pijn en lijden Op woensdag 21 januari begint het drieluik met de beschouwing van deze vragen in een theologisch kader. Vragen rondom lijden en pijn in christelijk perspectief, de theologische benadering wordt ingeleid door ds. H. Evers, predikant Sionskerk. Het nieuwste boek van Tim Keller ‘Aan Gods hand door pijn en lijden’ wordt besproken. Deze avond wordt georganiseerd in samenwerking met de Confessionele Beweging.

“Ik was ziek…” Op maandag 2 februari 2015 staat de zieke centraal. Wat gebeurt er als je ziek wordt? Je komt makkelijk in een isolement terecht, je kunt veel niet meer, je voelt je afhankelijk. Zinvragen spelen: waarom ik? Vanuit de kerk wordt de zieke bezocht, is er gebed, ziekenzalving. Daarnaast komen er veel praktische vragen. Spreker deze avond is drs. E. Wiegman-Meppelen Scheppink, directeur van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV). Hoe kan de NPV patiënten praktisch helpen?

“… en jullie hebben Mij bezocht” Maandag 9 maart is een avond voor artsen en verpleegkundigen. Waaruit haal jij je inspiratie? Tegen welke grenzen loop je op? Hoe kan je christen zijn een meerwaarde betekenen? Ds. H. Evers houdt de inleiding; enkele artsen en verpleegkundigen geven persoonlijk antwoord op genoemde vragen. Bij de illustratie: Zorg voor de zieken is een van de ‘Zeven werken van barmhartigheid’. In de Middeleeuwen bracht de Meester van Alkmaar alle werken in beeld. Ze zijn te zien in het Rijksmuseum

Geloofsbelijdenis thema diensten Sionskerk De hoofdzaken van het christelijk geloof, verwoord in de Apostolische Geloofsbelijdenis, staan centraal in de diensten in de Sionskerk van januari tot en met de eerste zondag van juli. Op 4 januari: Ik geloof;

op 11 januari: In God de Vader, de Schepper van hemel en aarde; op 18 januari: De Almachtige; op 25 januari: En in Jezus Christus; op 1 februari (een doopdienst): Zijn eniggeboren Zoon, onze Heer;

op 8 februari: Die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria. Vanaf zondag 5 maart komen de overige artikelen aan de beurt.

Sionskerk op Kerstmarkt Op zaterdag 13 december wordt in wijkcentrum De Bolder in de Aa-landen de jaarlijkse Kerstmarkt gehouden van 9.30 tot 13.30 uur. Ook de Sionskerk zal hier met een stand aanwezig zijn.

God in de Supermarkt Voor de aanleg van sojaplantages verdwijnt massaal Braziliaans regenwoud. Lokale leefgemeenschappen worden daarbij zonder pardon verdreven. De soja dient vooral als veevoer, bijvoorbeeld voor Nederlandse varkens. Een enorme veestapel die vaak zonder daglicht en bewegingsruimte leeft en een milieuvervuilend mestoverschot 14

produceert. En dit hamlappenverhaal is exemplarisch voor bijna alle supermarktproducten: de productie is complex, geglobaliseerd en doordrenkt van ethische vraagstukken. Over de (wereldwijde) impact van supermarktkeuzes wordt inzicht gegeven op woensdag 4 februari van 19.30 tot 22.00 uur in de Koningskerk, Landsheer-

laan 5. Daar wordt voor Zwolse kerken de workshopavond ‘God in de Supermarkt’ gehouden. Zie ook: www.godindesupermarkt.nl Aanmelden via: [email protected] Deelnemers wordt verzocht zo mogelijk hun laptop, tablet of smartphone mee te brengen.

Kerkelijk Bureau

Protestantse Gemeente Zwolle Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters en diakenen Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl Gaandeweg e-mail: [email protected]

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: NL49FVLB 0699641705 College van Diakenen: NL02FVLB 0699543320 Gaandeweg: NL38FVLB 0699769167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: NL60FVLB 0699743745

Meer weten… Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl en klik op de Berichten van deze colleges.

Vanaf 11 januari in middagvieringen Grote Kerk

Weerbarstige Bijbelteksten In de Michaëlsvieringen, Michaëlsvespers en de Gaandewegvieringen die op zondagmiddag in de Grote Kerk worden gehouden, is tot het eind van het jaar ‘menselijke grondstemmingen’ het overkoepelende thema. In elke viering staat een bepaalde grondstemming centraal. In het kerkdienstenrooster op pagina 20 is aangegeven wat de thema’s zijn. Vanaf zondag 11 januari 2015 staan ‘Weerbarstige Bijbelteksten’ in deze vieringen centraal. Voor wie enigszins thuis is in de Bijbel, liggen herkenbare, geliefde passages in het geheugen voor het oprapen: de Bergrede, Paulus' lofzang op de liefde uit zijn brief aan de Korintiërs, de gelijkenis van de verloren zoon, Psalm 23. En ga zo maar door. Maar de Bijbel als geheel is weerbarstiger dan het selectieve menselijke geheugen doet vermoeden. Want waar in dat geheugen is het verhaal van Elisa die met Gods hulp 42 kinderen door twee berinnen laat verscheuren? Waar in zijn de bevreemdende, natuurkundige voorstellingen van het heelal? De keiharde veroveringsoorlogen van JHWH? De onnavolgbaar beargumenteerde zwijgteksten die Paulus tot de vrouw richt? De Bijbel is - naast al het andere - ook verwarrend, ongrijpbaar en soms gruwelijk. Het is een bevreemdende verzameling teksten die de lezers er keer op keer aan herinnert, dat zij die niet rücksichtlos kunnen inlijven in schema's en formulieren, in hun denken en ons voelen. De Bijbel ontgaat hen in meerdere opzichten. Het laatste woord erover is dus nog niet gesproken en ook in de vieringen zal dat niet gesproken worden. Gelukkig niet. Uiteraard is de liturgische kwaliteit ook weer verzekerd, met Toon Hagen op het orgel tijdens alle vieringen en medewerking van de Michaëlscantorij in de Michaëlsvieringen. De Commissie Grote Kerk hoopt dat de vieringen velen zullen aanspreken. Die zijn op zondagmiddag om 16.30 uur. Zie ook: www.michaelsvieringen.nl Op de foto een verrassend detail van de preekstoel in de Grote Kerk. Foto: Tineke Vlaming 15

Beleid en bestuur Bij de start van de Actie Kerkbalans 2015:

Geven is het feest waarmee je je betrokkenheid toont

In de tweede en derde week van januari gaan ze weer op pad: de honderden vrijwilligers die zich inzetten voor de Actie Kerkbalans. Op ruim 9000 adressen bezorgen ze de formulieren, waarop de leden van de Protestantse Gemeente Zwolle mogen invullen welke bedrag ze ‘over hebben’ voor de kerk. Als het even kan worden die enveloppen ook weer opgehaald, al met al een flinke klus voor de vrijwilligers. En toch komen ze ieder jaar weer in de benen en lopen ze zich het vuur uit de sloffen. Gewoon omdat ze vinden dat ‘de kerk’ het waard is. Al net zo gewoon is de aankondiging van de Actie Kerkbalans in het Kerstnummer van Gaandeweg. Naast de redactie is daarvoor de commissie Geldwerving verantwoordelijk, doorgaans werkt de voorzitter aan het wervende artikel mee. Sinds een jaar is dat Jan Westerhof, hij woont in Stadshagen en is gemeentelid van de Open Kring.

Meer informatie

16

In de brochure die zoals gewoonlijk met het Kerkbalansformulier wordt meegestuurd, zijn deze keer profielen opgenomen van verschillende generaties deelnemers aan Kerkbalans. Meer informatie, bijvoorbeeld over belastingtechnische consequenties van geven aan de kerk, is te vinden op www.pknzwolle.nl Daar wordt bijvoorbeeld uitleg gegeven over de periodieke gift, een manier om voordeel te behalen, voor de PGZ maar ook voor uzelf. Vroeger kon je die constructie alleen via de notaris regelen, tegenwoordig kan dat ook bij het Kerkelijk Bureau.

Als ik dit schrijf is de eerste herfststorm langs Zwolle gedreven zonder noemenswaardige overlast. Geen harde wind, geen ontwortelde bomen, gewoon voorbij gegaan. Toch dacht ik tijdens de storm aan het onderwerp waarover ik moet schrijven: Kerkbalans 2015. Ik dacht aan de PGZ, aan de zeven wijkgemeenten en weet dat ook wij zwaar weer tegemoet gaan. Zal deze storm ook zomaar overdrijven? Ik weet wel zeker dat in dit nummer van Gaandeweg over Advent, over verwachting, over hoop geschreven zal worden. Over Toekomst dus, nabije toekomst. Ik sluit met deze aankondiging van de Actie Kerkbalans 2015 graag aan bij die toekomst. Kerkbalans is ook toekomst, maar wel zeer nabij. Want natuurlijk heeft de kerk Toekomst, ook zonder Kerkbalans, maar dan zal een aantal zaken toch krakend tot stilstand komen. Zaken die wij belangrijk vinden, voor de gemeente waar we bij horen en (dus) ook voor onszelf. Geven voor Kerkbalans kan een feest zijn: het feest waarmee je je betrokkenheid toont. Want wat je geeft, wat je toezegt, is voor jezelf, voor de ander en voor je eigen wijkgemeente cruciaal.

Waarborg De opbrengst van Kerkbalans is de belangrijkste materiële kurk waarop we drijven. Alle toezeggingen samen zijn de materiële waarborg voor de nabije toekomst. De geestelijke waarborg vinden we bij de Levende. Via de Bijbel, kerkdiensten, gesprekken, en de medemens zijn wij gericht op Hem, de bron van ons Leven, God.

Oplossingen Als er iets mis is met de balans tussen inkomsten en uitgaven, wordt er al snel op allerlei vlakken geanalyseerd. Geven we niet teveel onnodig uit? Is er sprake van verspilling? Houden we ons wel aan de begroting? Waar komen die tegenvallers toch vandaan? En dan volgen er oplossingen, een gevarieerde rij. Minder dit, niet meer dat, minder mensen en locaties, minder aan anderen… Dan vergeten we wel eens dat je alleen over uitgeven kunt praten, als je ook inkomsten hebt. Daar moeten we het tenslotte mee doen. In de commissie Geldwerving bespraken we hoe we de gemeenteleden kunnen bewegen om ‘meer’ te geven. Lijkt logisch, is ook logisch. Maar hoe dan, wie dan? Moeten we meer vragen aan de mensen die elk jaar trouw meedoen aan Kerkbalans? Moeten we de gemeenteleden in doelgroepen onder brengen? Net zoals de ‘goede doelen’ dat doen? Maar de kerk is toch veel meer dan ‘een goed doel’?

Doelgroepen onderscheiden Toch wil ik enkele (doel)groepen onderscheiden. De eerste is de groep van ruim 2000 adressen van wie we geen enkele reactie krijgen op de envelop van Kerkbalans. Wij blijven hopen dat deze groep zich dit jaar eens aangesproken weet en wel reageert. Helemaal fantastisch als dat met een financiële bijdrage is, maar een kort briefje met de reden van het niet reageren, is ook welkom. De tweede groep bestaat uit ruim 3500 adressen die nu een klein bedrag geven: een paar euro per maand. Van velen van hen mogen we eigenlijk een flink wat hogere bijdrage verwachten en ook daar blijven we op hopen. Geven met je hart is mooi, maar het verstand mag daarbij ook worden ingeschakeld. Geven met je hart. Er zijn ook gemeenteleden die dat wel doen en die – gezien hun inkomen – veel geven aan de kerk. Bij hen zullen we er zeker niet op aandringen om meer te geven. Tegen hen zeggen we in grote dankbaarheid: “Wat fijn dat jullie zo trouw zijn.” Jan Westerhof

Activiteiten in Grote Kerk kunnen nieuwe doelgroepen trekken

Gégé Callenbach, voorzitter van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) kan nog niets definitiefs berichten over de toekomstige kerkelijke activiteiten in de te verzelfstandigen Grote Kerk. Wel staat vast dat de Projectgroep Verzelfstandiging en de Werkgroep Kerkelijke Activiteiten hard aan het werk zijn. De voorzitter kan ook vertellen hoe in de Algemene Kerkenraad in de loop van dit jaar de manier van kijken wat veranderd is. In het maartnummer van Gaandeweg schreef ik ‘dat de activiteiten en de huidige programmering van de Commissie Grote Kerk en de stuurgroep Gaandewegdiensten vooralsnog gewoon doorgaan, terwijl de plannen voor de toekomst worden ontwikkeld. Hetzelfde geldt voor de activiteiten van de andere kerkelijke commissies zoals Commissie Openstelling, Middagpauzezang, Stiltecentrum, Commissie Kerk & Muziek (orgelconcerten) en de overeengekomen beschikbaarstelling aan Stichting Schnitgerorgel Zwolle.’

In het najaar van 2014 is geconstateerd dat de ‘bovenwijkse kerkelijke activiteiten’ waar de werkgroep zich op richt, ook de grenzen van de PGZ mogen overschrijden. Onze droom is: “De kerk groeit uit tot kloppend hart van de stad Zwolle, voor nu en de komende generaties.” De Grote Kerk moet ‘kerk in, voor en door de stad’ worden.

Het merk Grote Kerk De Projectgroep Verzelfstandiging richt zich op de ontwikkeling van het ‘merk Grote Kerk’. Voor gemeenteleden is deze manier van benaderen waarschijnlijk meer dan ‘even wennen’. Maar de projectgroep wil daarmee duidelijk maken dat alle activiteiten – culturele, maatschappelijke en kerkelijke – bij elkaar moeten passen en gedeeltelijk aan elkaar verwant moeten zijn. We willen dat de inhoud van de kerkelijke activiteiten goed overdacht wordt en vorm krijgt. Daarna moet onderzocht worden welke organisatiestructuur daarbij past. Van belang is ook te achterhalen hoe de financiering geregeld kan worden.

Wanneer de Grote Kerk als gebouw op afstand komt te staan van de PGZ, zal dat gevolgen hebben voor de inhoud: de Grote Kerk zal op dat punt niet alleen geïdentificeerd worden met de PGZ; dat betekent dat niet alleen de PGZ betrokken wordt bij de kerkelijke activiteiten. Anders gezegd: als protestantse gemeente hebben we straks geen unieke binding meer met het gebouw en de kerkelijke activiteiten in de Grote Kerk zullen dan ook niet meer worden geïdentificeerd als uitsluitend uitgaand van de PGZ. Deze keuze biedt nieuwe mogelijkheden: • De activiteiten kunnen nieuwe doelgroepen aantrekken. • Ook andere protestantse kerkgenootschappen kunnen financieel participeren. • De Grote Kerk wordt interessanter voor meer groepen in de Zwolse samenleving dan nu. • Deze kerkelijke activiteiten komen bovenop die van wijkgemeenten en andere protestantse kerkgenootschappen.

Bij de foto’s Op zaterdagmiddag 20 september werd in de Grote Kerk een kleurrijke ‘markt’ gehouden. De wijkgemeenten van de PGZ en daarmee verbonden organisaties presenteerden zich. Bezoekers konden ook genieten van heerlijke gerechten en muzikale optredens. Jan Stellingwerff, van de Oosterkerk, maakte de foto’s. 17

Kerst en Jaarwisseling in de kerk Op weg naar Kerst Op zondagavond 21 december begint om 19.00 uur de Kerstzangdienst in de Adventskerk. Er worden bekende kerstliederen gezongen onder muzikale begeleiding van instrumentale en vocale talenten uit de Adventskerk.

Kerstavond woensdag 24 december Adventskerk: 17.30 uur Kinderkerstfeest 19.00 uur Kinderkerstfeest 22.00 uur ds. J.T. Tissink Emmaüskerk: 21.00 uur dienst in Hoofdhof Grote Kerk: 21.30 uur (en geen 22.30 uur zoals in voorgaande jaren) Kerstnachtviering Na de geboorte van het kind zoeken de herders zoeken hem op als de redder, aanbidden de wijzen hem als de koning van de Joden. Simeon noemt hem een licht voor alle mensen. ‘En wie zeg jij dat ik ben?’ is het thema van deze kerstnachtviering. Nieuwe en oude kerstliederen worden gezongen. Klinken zal de kerstcantate ‘O kom, o kom, Immanuël’, gezongen door de Michaëlscantorij onder leiding van cantor-organist Toon Hagen, de componist van deze cantate. Voorganger is ds.Wim Hortensius. Open Kring 19.00 uur Kinderkerstfeest Sionskerk De Kerstavond begint om 19.45 uur met zingen op het kerkplein van de Sionskerk en met warme chocomel. Om 20.30 uur begint de Kerstavonddienst met medewerking van de Brassband David. Voorganger is ds. H. Evers. Stinskerk 20.00 uur Kerstavonddienst In deze feestelijke gezinsdienst gaat Anne Westerduin voor en wordt muzikale medewerking verleend door El-Shaddai uit Heerde. Organist is Marco den Toom. Hoofdhof 21.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Lutherse Kerk 19.30 uur ds. E. de Fouw Eglise Wallonne 19.30 Veillée de Noël, past. H. Spoelstra 18

Bij de foto’s De foto’s op deze pagina’s zijn vorig jaar Kerst gemaakt in de Open Kring. De kinderen voeren een Kerstspel op.

Eerste Kerstdag donderdag 25 december Adventskerk 9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam Emmaüskerk 10.00 uur ds. H. Bakhuis Grote Kerk 10.00 uur ds. J. Mulderij Jeruzalemkerk Dienst Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. C.G. Visser, Rijssen Oosterkerk 9.00 uur Kinderdienst mw. ds. I.P. Epema 10.30 uur mw. ds. I.P. Epema Open Kring 9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker Sionskerk 10.00 uur ds. R. van Putten

Stinskerk 10.15 uur ds. E. van ’t Slot Met medewerking van muziekvereniging Excelsior Hoofdhof 9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Lutherse Kerk 10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal) Isala 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff Rehoboth 10.00 uur dhr. A. Jonkman Molenhof 10.00 uur Oecumenische dienst, ds. J. Jonkmans Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Jeruzalemkerk Dienst Grote Kerkgemeente 19.30 uur ds. J. Mulderij Oosterkerk 19.30 uur ds. W. Hortensius Open Kring 19.30 uur mw. ds. N. Beimers Sionskerk 19.00 uur mevr. G. Lubbersen Stinskerk 19.30 uur ds. E. van ’t Slot Hoofdhof 19.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Rehoboth 19.00 uur ds. J. Kuik Zonnehuis 16.00 uur ds. G.L. Kruizinga

Tweede Kerstdag vrijdag 26 december Jeruzalemkerk Dienst Grote Kerkgemeente 10.00 uur ds. A.J. Mensink, Krimpen a/d IJssel

Oudejaarsdag woensdag 31 december Adventskerk 19.00 uur ds. J.T. Tissink Emmaüskerk 19.30 uur ds. H. Bakhuis

Nieuwjaarsdag donderdag 1 januari Adventskerk 10.30 uur Morgengebed ds. J.T. Tissink Jeruzalemkerk Dienst Grote Kerkgemeente 10.00 uur ds. J. Mulderij Oosterkerk Nieuwjaarsgebed 10.30 uur ds. W. Hortensius Hoofdhof 10.30 uur koffie drinken 11.00 uur Ochtendgebed mw. ds. L.A. Burggraaff 19

Kerkdiensten

Adventskerk

Emmaüskerk

Grote Kerk

Jeruzalemkerk

Talmaplein 2 Zwolle - Zuid Mw. ds. N.A. Eygenraam Ds. J.T. Tissink D.J. Steenbergen Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl

Campherbeeklaan 53 Zwolle - Berkum Ds. H. Bakhuis Kerkelijk werker: dhr. G. van Vulpen Tel. scriba: (038)4544719

Grote Markt 18 Zwolle - Centrum

Windesheimstraat 1 Zwolle - Assendorp Grote Kerkgemeente Ds. J. Mulderij Tel. scriba: (038)4223241 www.grotekerkgemeente.nl

www.emmauskerk-berkum.nl

Zondag 30 november Eerste Advent

9.30 uur ds. J.T. Tissink

10.00 uur ds. R. van Putten, ’t Harde 19.00 uur dhr. G. van Vulpen, Zwolle (zangdienst)

16.30 uur Michaëlsvesper thema: Verlangen

10.00 uur kand. E. van den Noort, Kampen 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 7 december Tweede Advent

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur dhr. G. van Vulpen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

16.30 uur Gaandewegviering ds. J. Mulderij

10.00 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 19.00 uur kand. C.H. Buitink, Emmeloord

Zondag 14 december Derde Advent

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Schrift & Tafel)

10.00 uur ds. G. Timmer, Heerde 19.00 uur ds. H. Bakhuis

16.30 uur Michaëlsviering dhr. J. Doelman thema: Kwetsbaarheid

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. J. Mulderij (dankzegging Heilig Avondmaal)

Zondag 21 december Vierde Advent

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur d ds. J.F. Schuitemaker, Elburg 19.00 uur dienst in Hoofdhof

16.30 uur Gaandewegviering mw. ds. M.E. Jonker thema: Vervreemding

10.00 uur ds. J.J.W. Mouthaan, Zwolle 19.00 uur ds. G.J. Codee, de Bilt

Zondag 28 december

9.30 uur ds. W. Hortensius

10.00 uur ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal

16.30 uur Michaëlsvesper mw. C. van Stappen-Ormel thema: Vreugde

10.00 uur prof. dr. H. van den Belt, Woudenberg 19.00 uur ds. T.J. van Spanje, Epe

Zondag 4 januari

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur ds. H. Bakhuis 19.00 uur dhr. G. van Vulpen

Geen viering zie: Lutherse Kerk

10.00 uur ds. G. van Goch, Scherpenzeel 19.00 uur ds. J. Mulderij, Oosterwolde

Zondag 11 januari

9.30 uur ds. J.T. Tissink (doopdienst)

10.00 uur ds. J.P. van Ark, Wapenveld

16.30 uur Michaëlsvesper thema: Weerbarstige Bijbelteksten

10.00 uur ds. J.R.J. van Gelderop, Vaassen 19.00 uur dr. J. van Holten, Wezep

Zondag 18 januari

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Schrift & Tafel, bevestiging ambtsdragers)

10.00 uur dhr. G. van Vulpen 19.00 uur ds. J.F. Schuitemaker, Elburg

16.30 uur Gaandewegviering ds. J. T. Tissink thema: Weerbarstige Bijbelteksten

10.00 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur kand. B.J.W. Oudehand, Kampen

Zondag 25 januari

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen-dienst)

10.00 uur ds. H. Bakhuis, Hoogeveen (Heilig Avondmaal)

Taizéviering

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop) 19.00 uur ds. A. Goedvree, Uddel

Woensdagavondvespers in de Adventstijd Na de eerste Adventszondag worden op drie woensdagavonden, 3, 10 en 17 december, Adventsvespers gehouden in de kerkzaal van de Adventskerk. De vespers, die een half uur duren, beginnen om 19.00 uur. De vespers bieden gelegenheid om te midden van de doordeweekse drukte rust te vinden voor bezinning en gebed, Bijbellezing en gezang. Op 3 en 17 december is ds. Nelleke Eygenraam liturg, op 10 december ds. Hans Tissink.

Gebedsdienst Op dinsdag 20 januari wordt in de Adventskerk een gebedsdienst gehouden in het kader van de Week van Gebed voor de Eenheid. Voorganger is ds. Hans Tissink. De dienst begint om 19.00 uur.

20

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Bagijnesingel 17 Zwolle - Centrum Ds. A. den Besten Mw. ds. I.P. Epema Ds. W. Hortensius Tel. scriba: (038)4227480 www.oosterkerk.nl

Hofstedestraat 1 Zwolle - Stadshagen Mw. ds. N. Beimers Mw. ds. M.E. Jonker Tel. scriba: (038)4201876 www.openkring.nl

Glanerbeek 10 Zwolle - Noord Mw. mr. dr. H. Evers Drs. ir. R. van Putten Tel. scriba: (038)4546104 www.sionskerkzwolle.nl

Westenholterweg 19 Zwolle - Westenholte Ds. E. van ’t Slot Tel. scriba: (038)4215164 www.stinskerk.nl

10.00 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur ds. P. Both, Spijkenisse (jeugddienst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur dhr. J.H. van Wijk

Zondag 30 november Eerste Advent

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

10.00 uur mw. ds. H. Evers

10.00 uur mw. A. Westerduin, ’s-Heerenbroek (contaKtdienst) 19.00 uur ds. P.E.G. Wiekeraad, Uelsen (D)

Zondag 7 december Tweede Advent

10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur PERKI mw. ds. M. Hukubun 19.00 uur ds. A. den Besten

9.30 uur ds. A. Pietersma

10.00 uur mw. ds. H. Evers 16.30 uur Opendeurdienst mmv IJssellands Politie Mannenkoor

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 18.45 uur Kerstzang in Spoolde

Zondag 14 december Derde Advent

10.00 uur ds. W. Hortensius (dopen) 19.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker (dopen)

10.00 uur ds. W. Ferguson, Zwolle

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur Gezamenlijke dienst ’s-Heerenbroek

Zondag 21 december Vierde Advent

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 14.00 uur PERKI ds. H. Olde

9.30 uur ds. P.J. Hofland

10.00 uur mw. ds. M.J. Hukubun, Zwolle

10.00 uur dhr. G. van Vulpen, Zwolle 19.00 uur dhr. B. Greveling, Wezep

Zondag 28 december

10.00 uur ds. I.P. Epema

9.30 uur ds. J.T. Tissink

10.00 uur mw. ds. H. Evers

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. J.T. Tissink

Zondag 4 januari

10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur PERKI ds. F. Makatipu

9.30 uur mw. ds. N. Beimers (bevestiging ambtsdragers)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (kinderdienst mmv kinderkoor De Bromvlieg) 19.00 uur ds. H. Evers (Bijbel & Kunstdienst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (doopdienst) 19.00 uur dhr. F. Verkade, Hoogeveen

Zondag 11 januari

10.00 uur ds. I.P. Epema e.a. (oecumenische viering) Heilig Avondmaal

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker (Heilig Avondmaal)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (bevestiging ambtsdragers, m.m.v. Sjema)

10.00 uur mw. A. Westerduin, ’s-Heerenbroek 19.00 uur ContaKtdienst

Zondag 18 januari

10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur PERKI dienst

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur ds. R. van Putten

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (bevestiging ambtsdragers) 19.00 uur ds. W. Hortensius

Zondag 25 januari

Kinderen gezegend in Sionskerk Kinderen zijn welkom in de Sionskerk, met name op de eerste zondag van het jaar. Op zondag 4 januari 2015 bidt de gemeente om een zegen voor het nieuwe jaar. Alle kinderen in de kerk worden die ochtend persoonlijk gezegend en toegezongen door de gemeente.

Bijbel & Kunstdienst Sionskerk Zondagavond 11 januari is er om 19.00 uur weer een Bijbel & Kunstdienst in de Sionskerk. Dit keer staat centraal de prachtige Dom van Keulen. Ouderling Monica Vijfvinkel verleent medewerking. Ds. H. Evers gaat voor in deze dienst.

21

Kerkdiensten

Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen. Zondag 30 november: Onderhoud kerkgebouwen Zondag 7 december: Jeugddiaconaat Zondag 14 december: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Zondag 21 december: Diaconale noodhulp Kerstavond en Eerste Kerstdag: Kinderen in de knel Zondag 28 en woensdag 31 december: Oudejaarscollecte Nieuwjaarsdag: Kerk in Actie Zondag 4 januari: Energiekosten kerkgebouwen Zondag 11 januari: Wijkkas Zondag 18 januari: Vakantieweken gehandicapten Zondag 25 januari: Pastoraat en catechese

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle - Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (038)4226826

www.hoofdhof.nl

www.elkz.nl

Zondag 30 november Eerste Advent

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff REHOBOTH 10.00 uur ds. T. Dankers ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 7 december Tweede Advent

9.30 uur mw. ds. E. Urban, Zwolle 19.00 uur ds. J. Schipper, Dalfsen

10.00 uur past. M.J. Dusseldorp

ISALA 10.00 uur mw. ds. M.E. Dijk MOLENHOF 10.00 uur ds. A. den Besten EGLISE WALLONNE 10.30 uur past. H. Spoelstra REHOBOTH 10.00 uur ds. H. Bakhuis RIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk ZONNEHUIS 11.30 uur mw. W. Treep

Zondag 14 december Derde Advent

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker REHOBOTH 10.00 uur ds. D. Smink ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)

Zondag 21 december Vierde Advent

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. I.P. Epema

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur Th. Sloot REHOBOTH 10.00 uur dhr. D. Klompjan RIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk ZONNEHUIS 11.30 uur ds. E. van ’t Slot

Zondag 28 december

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur drs. E. Verhagen-Krikke

ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar REHOBOTH 10.00 uur ds. K. de Graaf ZONNEHUIS 11.30 uur dhr. K. Fredriks

Zondag 4 januari

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw 19.00 uur interreligieuze gebedsdienst

EGLISE WALLONNE 10.30 uur prof.dr. Riemer Roukema ISALA 10.00 uur F.J.G. Broekhoff REHOBOTH 10.00 uur dhr. H. Esselink, Zwolle RIVIERENHOF 10.00 uur dienst ZONNEHUIS 11.30 uur ds. W.P. Ferguson

Zondag 11 januari

9.30 uur ds. A. Zweers, Zwolle

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur Th. Sloot REHOBOTH 10.00 uur dhr. M.R.J. Westerduin, ’s-Heerenbroek ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 18 januari

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal)

10.00 uur oecumenische dienst in Oosterkerk

BERKUMSTEDE 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) EGLISE WALLONNE 10.30 uur past. H. Spoelstra ISALA 10.00 uur ds. A.J. Hasker REHOBOTH 10.00 uur dhr. D. Klompjan, Zwolle RIVIERENHOF 10.00 uur dienst ZONNEHUIS 11.30 uur mw. B. van de Loosdrecht

Zondag 25 januari

9.30 uur ds. A.C. Bronswijk, Deventer

10.00 uur dhr. J.J. Stegeman

ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar REHOBOTH 10.00 uur dhr. B. Greveling, Wezep ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Orgel Zonnehuis te koop Het (huis)orgel dat in het oude Zonnehuis dienst deed is te koop. Omdat de kerkdiensten van het Zonnehuis de laatste jaren worden gehouden in de Open Kring, wordt het orgel niet meer gebruikt. Voor nadere informatie over prijs en technische gegevens: ds. Gerhard Kruizinga, tel. (038) 457 44 45, e-mail: [email protected]

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 3 november. 22

Raamdecoratie en vloeren Raamdecoratie en vloeren Officiële partner van Multiraamdecoratie.nl

| 038 - 33 73 736 | www.vdd-interieur.nl |

KŽŐŵĞƟŶŐΘ KŽŐŵĞƟŶŐΘ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ <ǁĂůŝƚĞŝƚ <ǁĂůŝƚĞŝƚ 'ĞŵĂŬ 'ĞŵĂŬ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊

^^ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚƚĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů ĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů

Jaap ap Herkert Opticien Oogzorg op maat bij u thuis

Kuiper

Loodgietersbedrijf

Voor al uw

? ? ? ? ? ?

Dakbedekking Gas en water Riolering Sanitair Centrale Verwarming Diamantboren

U kunt ons bereiken op werkdagen van 9.00 tot 18.00 uur

Meerw rwaard r voor uwde voete ten!

Telefoon 038-4535121 fax op 038-4540803. E-mail [email protected]

Vechtstraat 23-25 8021 AS Zwolle Erkend Installateur

www.kuiper-zwolle.nl 'LH]HUNDGHr=ZROOHrZZZZLHWHQVFKRHQFRPIRUWQO

Snel thuiszorg nodig? Of nachtzorg? Of personenalarmering? Bel 0900 86 62 Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl