N E G Y X O A G an A J rbeeld v oolvoo h c s n e atie! E l i t n e v e erd geregule
Wat kan gezonde lucht op uw school betekenen ?
2
Al meer dan twintig jaar geleden werd geconstateerd dat in veel gebouwen de luchtkwaliteit ongezond is. Recentelijk onderzoek toont aan dat sindsdien – zelfs al zijn er maatregelen genomen – weinig verbetering is opgetreden. Ook op de meeste Nederlandse scholen blijft het behelpen en is er een dringende behoefte aan investeringen in het binnenklimaat.
Sick Building Syndrome (SBS). Begin jaren tachtig werd het zogenaamde Sick Building Syndroom (SBS) voor het eerst als medische conditie erkend in een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie. Het SBS ontstaat ondermeer door een te hoge binnentemperatuur als gevolg van de ophoping van koolstofdioxide (CO2). Het syndroom is veelvuldig onderzocht, met bijvoorbeeld als bevinding dat de symptomen – zoals hoofdpijn, concentratieproblemen, vermoeidheid en apathie – ten koste gaan van prestaties en gezondheid. In kantoren, ziekenhuizen en op scholen werd daarom flink geïnvesteerd in nieuwe klimaattechnieken.
Ventilatie van scholen vormt meestal een probleem. Zowel uit nationaal als internationaal onderzoek blijkt dat de kwaliteit van het binnenmilieu in scholen slecht is ( vb. het onderzoek van de GGD regio IJssel-Vecht 1995). In 90% van de onderzochte scholen wordt de grenswaarde voor CO2 overschreden, ten gevolge van een onvoldoende ventilatie. CO2concentraties van 3000 - 5000 ppm (grenswaarde 1200 ppm) zijn geen uitzondering en leiden tot slechte leerprestaties en hebben negatieve effecten op de gezondheid van de leerlingen. Kortom leerlingen en docenten zijn minder snel ziek met goede ventilatie.
Invloed van vraaggestuurde ventilatie op de cognitieve prestaties van scholieren. TNO voerde in opdracht van het ministerie van VROM op een aantal scholen een onderzoek uit naar de invloed van ventilatie op de prestaties van leerlingen (TNO rapport 2006-D-1078/B). Het onderzoek was opgezet als een onderzoek waarbij de cognitieve prestaties van leerlingen zowel bij standaard oplopende CO2 concentraties worden beoordeeld, als tijdens de interventie waarbij de CO2 concentraties laag worden gehouden door vraagestuurde ventilatie. De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat vraaggestuurde ventilatie een gunstig effect heeft op de cognitieve prestaties van de leerlingen. Door de positieve resultaten verdient het daarom aanbeveling om de gangbare ventilatieomstandigheden in klaslokalen te verbeteren.
Frisse lucht verhoogt leerprestaties Uit de testresultaten blijkt ook dat leerlingen bij vraaggestuurde ventilatie beter presteren op de taal- en rekentest dan onder standaard ventilatieconditie waarbij aan het einde van de ochtend of middag de CO2 concentraties sterk is opgelopen. Interview Atze Boerstra directeur BBA (Boerstra Binnenmilieu Advies) en Wil de Gids van TNO: http://www.verseluchtopscholen.nl
“Dagelijks zijn er gemiddeld 2000 leraren en 20.000 leerlingen in Nederland ziek als gevolg van het slechte binnenmilieu in de klas.” (bevestigd onderzoek van de GGD)
3
“Met Jaga creëren we het best haalbare binnenklimaat” Luuk van der Heijden, De Zevensprong
4
Een schoolvoorbeeld van gereguleerde ventilatie
De voordelen
Jaga Oxygen, een nieuwe revolutionaire radiator van Jaga, creëert op een energie-efficiënte wijze een vraaggestuurde kringloop van zuivere lucht in uw school. Goed voor de gezondheid, de leerprestaties en het ziekteverzuim.
• efficiënt: altijd en overal de ideale binnenlucht
Met de Oxygen ontwikkelde Jaga een Low-H2O radiator met een intelligent luchtverversingssysteem. Teveel CO2? Teveel vocht? De vervuilde binnenlucht wordt snel vervangen door zuivere buitenlucht. Een filtersysteem zorgt ervoor dat stof, stuifmeel, pollen en bacteriën niet mee binnenglippen. Geurtjes, huisstof en bacteriën worden geneutraliseerd of verwijderd. Jaga Oxygen is geen traditionele ventilatie. De toevoerunits zitten ingewerkt in de aantrekkelijke LowH2O design radiatoren. De combinatie met de verwarming zorgt het hele jaar door voor een aangename temperatuur zonder tocht. Lokaal per lokaal. De akoestische constructie weert efficiënt alle buitengeluiden. Bovendien bespaart gecontroleerd ventileren ook energie. Waarom ventileren als een lokaal leeg is.
• intelligent: meet de luchtkwaliteit en grijpt zelf in, waar nodig is • esthetisch: onzichtbaar ingebouwd in Low-H2O radiatoren • comfortabel: tochtvrij en geruisloos • gezond: geen vervuilende centrale aanvoerkanalen maar rechtstreekse luchttoevoer per kamer van buiten • besparend: is gestuurd per vertrek, geen onnodig energieverlies • gebruiksvriendelijk: eenvoudige bediening per lokaal of centraal gestuurd voor de gehele school • gratis nachtkoeling: in de boost-functie wordt ‘s avonds volop koelere buitenlucht binnengehaald. • gemakkelijke installatie: extra bedrading is overbodig doordat de verschillende units via uw bestaande lichtnet communiceren • voorbereid aan de eisen gesteld in het bouwbesluit, de NEN1089 en NPR1090.
Oxygen zorgt voor 15% betere leerprestaties en een lager ziekteverzuim op uw school. Omgerekend betekend dit een 8 in plaats van een 6,5 !!
Tempo Oxygen
Maxi Oxygen
De Zevensprong, Apeldoorn Basisschool de Zevensprong is in 2007 ingrijpend verbouwd en uitgebreid met nieuwbouw. Directeur Luuk van der Heijden heeft gekozen voor Oxygen van Jaga om een zuiver en schoon binnenklimaat te kunnen garanderen aan zijn leerlingen en medewerkers. “Ik denk dat dit het best haalbare is op het gebied van het creëren van een prettig werkklimaat, want het gaat er om dat het schoon is.” Luuk van der Heijden: “Het uitgangspunt was dat we gezonde en zuivere lucht houden in de werkomgeving. De gebrekkige mogelijkheden om te kunnen ventileren is toch wel één van de meest voorkomende klachten die je hoorde in oude gebouwen. En dat merk je vooral als je in zo’n gebouw zelf na een paar uur in een klas stapt waar gewerkt wordt: dan loop je als het ware tegen een muur aan. Daar hebben we hier geen last meer van.” De nieuwbouw van De Zevensprong is in augustus 2007 in gebruik genomen. Hierna volgde een fase waarin de ideale balans werd gezocht tussen verwarming en ventilatie. Luuk van der Heijden: “We zaten in het begin in de experimentele fase en ik wist dat er nog wel het een en ander zou moeten worden bijgesteld zolang de hele verbouwing nog niet was afgerond. Maar Jaga geeft goede service ook wat betreft het inregelen. Ze houden het systeem online in de gaten en zullen de eerste twee jaar regelmatig langskomen om dingen beter af te stemmen.” Ervaringen o.a.: De Groen van Prinstererschool, Voorburg. Zevensprong, Apeldoorn Dolfijnenburch, Middelburg (Renovatieproject) De Burgst, Breda Joannesschool, Groessen Scholengemeenschap Maarsbergen, Maarsbergen ROC Aventus, Deventer ‘t Hoge Holt, Roden St. Bernardusschool, Saasveld
“Als je beseft dat je ziek wordt als je naar school gaat dan doe je dat toch niet meer.” (Michael Rutgers, directeur van het Astma Fonds)
Zevensprong, Apeldoorn - CO2 meting ‘groep 5’ 2000
700
1800
600
1600
500
CO2
400
1000
300
800
200
600
100
400
0
200
15:10
15:45
15:20
15:00
14:35
14:10
13:45
13:20
13:00
12:35
12:10
11:45
11:20
11:00
10:35
10:10
9:45
9:20
9:00
8:35
8:10
0 7:45
CO2 (ppm)
1200
Debiet (m3/hr)
1400
CO2 avg 1200 ppm (0%) 1500 ppm (0%) Debiet (set) Temp.
Voor optimale leerprestaties -100 blijft het CO2 gehalte onder de 1200 ppm.
5
Jaga Oxygen: voor gezonde warmte en zuivere lucht
6
Jaga Oxygen systeem
De vier systeem-pijlers
Gebruiksvriendelijk
Oxygen Refresh Units
Een systeem dat zoveel mogelijkheden heeft klinkt erg ingewikkeld, maar Oxygen is opvallend gebruiksvriendelijk. Het Oxygen Utility monotoring system meet en reguleert automatisch het volledige binnenklimaat. Dit bespaart een beheerder veel tijd. Alle ruimtes zijn afzonderlijk in te stellen. Dit kan zelfs door in te loggen op een speciale website. Deze online toepassing maakt het ook mogelijk om eventuele probleemoplossingen door Jaga op afstand uit te laten voeren. Docenten willen nl. les geven en niet letten op de ventilatie. Het Oxygen systeem geeft puur gemak.
zijn gedecentraliseerde toevoerunits, ingebouwd in de Low-H2O radiatoren en zuigen buitenlucht aan en filteren deze.
Gecontroleerde luchtverversing Jaga’s Oxygen Refresh zorgt voor een slimme oplossing. Dit ventilatiesysteem wordt aangesloten op een radiator, zodat luchtverversing en verwarming op één punt plaatsvinden. Voordat de frisse lucht het lokaal binnenstroomt, wordt de lucht opgewarmd op de momenten wanneer dit noodzakelijk is, nl. in de koudere perioden. Daardoor vinden er geen tochtstromen plaats; de ruimte wordt gelijkmatig verwarmd én geventileerd. Sensoren meten onophoudelijk de samenstelling van de binnenlucht en sturen deze gegevens door naar het systeem. Het systeem wordt met een stekker aangesloten op het stroomnet, naast de voeding vindt hier ook de communicatie en aansturing plaats. Voor de aanvoer van frisse lucht wordt gewoonweg een opening naar buiten gemaakt. Er hoeft geen centraal aanvoerkanaal te worden aangelegd dat zich naar verschillende ruimtes vertakt. Een mooie bijkomstigheid, want dit soort kanalen zijn moeilijk te reinigen waardoor vuil, bacteriën en ziektekiemen zich opstapelen. Ook het onderhoud is kinderspel: de filter in het ventilatiesysteem kan gemakkelijk zelf vervangen worden, zonder dat er een monteur ingeschakeld hoeft te worden.
gemengde lucht
mengklep
binnenlucht
Oxygen Exhaust Unit deze afvoerunit leidt vervuilde en vochtige lucht naar buiten. Ook kan een dakventilator voor de afvoer worden gebruikt.
Oxygen Utility monotoring system regelt de af- en toevoer van lucht in balans en per kamer. Gecentraliseerde monitoring voor utiliteitsgebouwen.
CO2 sensor de CO2 sensor en/of hygrostaat meet onophoudelijk de luchtkwaliteit en/of de vochtigheid en stuurt het hele systeem.
Oxygen Refresh Unit_Built-In
aanvoer van buitenlucht
Nederlandse richtlijn energieprestatie EPN-norm (energieprestatienormering) Sinds 1995 worden in het Nederlandse bouwbesluit eisen gesteld ten aanzien van de energiezuinigheid en is de EPN ingesteld. De EPN beschrijft hoe energie-efficiënt een nieuw gebouw moet zijn. Dit wordt uitgedrukt in een getalswaarde.
EPC-norm (energieprestatiecoëfficiënt) De energie-efficiëntie wordt uitgedrukt in de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC). Deze EPC wordt berekent op basis van gebouweigenschappen. Hoe lager de EPC des te beter de energie-efficiëntie. In de ventilatie wordt gekeken hoe energiezuinig een bepaald systeem is ten opzichte van natuurlijke toevoer en mechanische afvoer, dus roosters boven de ramen. Voor Nederland reduceert het Oxygen systeem op basis van CO2 sturing op scholen tussen de 0,22 en de 0,31. Dit wil zeggen dat het in vergelijk van de zg. roosters boven de ramen 22%-31% zuiniger is dan het traditionele systeem. Naast deze energie zuinigheid is het Oxygen systeem erg comfortabel, en zorgt het voor geen koude luchtstromen, zelfs niet tijdens de winterperioden.
officieleductie EPC re 1 tot 0.3
Muurrooster alu
7
En úw school? Benieuwd naar de luchtkwaliteit in de lokalen op uw school? Jaga komt gratis en geheel vrijblijvend bij u langs voor een CO2-meting! Binnen een half uurtje is uw school in kaart gebracht en ontvangt u een gedetailleerd rapport. Mochten de resultaten u direct bij de les brengen, dan biedt Jaga u graag een uiterst effectieve en zeer betaalbare oplossing aan. Surf naar: http://www.verseluchtopscholen.nl en vul als code DM09 in. Jaga creëert innovatieve, functionele verwarmingsoplossingen met oog voor design en biedt de meest gevarieerde keuze in verwarmingsmogelijkheden. Jaga/Konvectko is tevens lid van de stichting “gezond leren beter ventileren”.
Nederland - Konvektco Nederland B.V. - De Meerheuvel 6 - 5221 EA ‘s-Hertogenbosch Tel. +31 73 631 23 60 - Fax +31 73 631 23 71 - e-mail:
[email protected]
27200.73200001 - 0408 - JAGA N.V.
