JAARVERSLAGGEVING 2011 versie 1.0
Vastgesteld in de openbare vergadering van het algemeen bestuur op 28 juni 2012
Jaarverslaggeving 2011
Waterschap Groot Salland
pagina 2 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Inhoudsopgave VOORWOORD ___________________________________________________________ 5 1. SAMENVATTING JAARREKENING 2011 ____________________________________ 7 1.1. EXPLOITATIE _________________________________________________________ 7 1.2. VOORSTEL TOT BESTEMMING VAN HET SALDO _________________________________ 9 1.3. VASTSTELLING VAN DE JAARVERSLAGGEVING ________________________________ 10 1.4. CONTROLEVERKLARING ________________________________________________ 11 DEEL I - JAARVERSLAG 2011 ______________________________________________ 13 2. PROGRAMMAVERANTWOORDING _______________________________________ 14 2.1. PROGRAMMA 1 W ATERSYSTEEMBEHEER ___________________________________ 2.2. PROGRAMMA 2 W ATERKERINGSBEHEER ____________________________________ 2.3. PROGRAMMA 3 ZUIVERINGSBEHEER _______________________________________ 2.4. PROGRAMMA 4 MAATSCHAPPIJ EN ORGANISATIE _____________________________ 2.5. BELASTINGOPBRENGSTEN EN ALGEMENE OPBRENGSTEN _______________________
16 21 24 28 31
3. FINANCIËLE BESCHOUWINGEN _________________________________________ 33 3.1. ONTWIKKELINGEN IN HET BEGROTINGSJAAR 2011 ____________________________ 3.2. KOSTENTOEREKENING _________________________________________________ 3.3. ONTTREKKINGEN AAN RESERVES EN VOORZIENINGEN __________________________ 3.4. INVESTERINGEN ______________________________________________________ 3.5. FINANCIERING _______________________________________________________ 3.6. INCIDENTELE BATEN EN LASTEN __________________________________________ 3.7. RISICO’S ___________________________________________________________ 3.8. W ATERSCHAPSBELASTINGEN ____________________________________________ 3.9. UITGANGSPUNTEN RISICOBEREKENING EN WEERSTANDSVERMOGEN _______________ 3.10. VERBONDEN PARTIJEN ________________________________________________ 3.11. BEDRIJFSVOERING ___________________________________________________ 3.12. EMU-SALDO _______________________________________________________ 3.13. TOPINKOMENS ______________________________________________________
33 33 33 34 35 38 39 40 41 42 43 44 45
DEEL II- JAARREKENING 2011 _____________________________________________ 46 4. BALANS PER 31 DECEMBER 2011________________________________________ 47 4.1. BALANS PER 31 DECEMBER 2011 _________________________________________ 4.2. TOELICHTING JAARREKENING ____________________________________________ 4.2.1. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling ______________________ 4.2.2. Toelichting balans per 31 december 2011 _____________________________ 4.3. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN ___________________
47 48 48 50 60
5. EXPLOITATIEREKENING ________________________________________________ 61 5.1. EXPLOITATIEREKENING NAAR PROGRAMMA'S ________________________________ 5.2. EXPLOITATIEREKENING PER KOSTENDRAGER/ TAAK ___________________________ 5.3. TOELICHTING EXPLOITATIEREKENING NAAR PROGRAMMA’S PER KOSTENDRAGER/ TAAK _ 5.4. EXPLOITATIEREKENING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTSOORTEN__________________ 5.5. TOELICHTING EXPLOITATIEREKENING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTSOORTEN _______ 5.5.1. Toelichting kostensoorten __________________________________________ 5.5.2. Toelichting opbrengstsoorten _______________________________________
Waterschap Groot Salland
61 61 61 62 63 63 66
pagina 3 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Waterschap Groot Salland
pagina 4 van 68
Jaarverslaggeving 2011
VOORWOORD Ingevolge het bepaalde in artikel 103 van de Waterschapswet en artikel 13 van de ‘Verordening met betrekking tot het financiële beheer bij het waterschap Groot Salland’, wordt u hierbij de jaarverslaggeving 2011 aangeboden. De jaarverslaggeving is onderverdeeld in twee delen: 1. Het jaarverslag 2. De jaarrekening Een belangrijk onderdeel van het jaarverslag is de programmaverantwoording. Een programma is daarbij als volgt gedefinieerd: “Een samenhangend geheel van activiteiten op basis waarvan het algemeen bestuur het beleid van het waterschap vaststelt.” Per programma wordt de volgende informatie verstrekt: inhoud van het programma; de doelstellingen, in het bijzonder de beoogde effecten; de wijze waarop er naar gestreefd zal worden die effecten te bereiken; de netto kosten. De inhoud van de programma’s heeft met name een beleidsmatig karakter. Het betreft hier de beleidsdoelstellingen op het hoogste niveau. Het beleid van het waterschap wordt mede bepaald door externe en interne kaders. Deze verschillende kaders zijn onder meer het (ontwerp) Waterbeheerplan 2010-2015, Waterbeheer 21e eeuw, Nationaal Bestuursakkoord Water, Europese Kaderrichtlijn Water, e Ruimte voor de Rivier, Waterveiligheid 21 eeuw, Inrichting Landelijk Gebied, plannen voor het gebied Rijn-Oost en diverse door het bestuur van Groot Salland vastgestelde beleidsdocumenten. Het jaarverslag bevat verder de financiële beschouwingen over het afgelopen begrotingsjaar. De accountant geeft naast het getrouwheidsoordeel ook een oordeel over de financiële rechtmatigheid van de totstandkoming van de baten, lasten en balansmutaties. De accountant geeft middels zijn controleverklaring een oordeel over de getrouwheid en financiële rechtmatigheid van de jaarrekening. De jaarrekening is geheel financieel van aard.
Waterschap Groot Salland
pagina 5 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Waterschap Groot Salland
pagina 6 van 68
Jaarverslaggeving 2011
1. SAMENVATTING JAARREKENING 2011 1.1. Exploitatie De totale netto kosten van de programma’s vertonen in 2011 een uitputting welke € 1,8 miljoen lager is dan de begroting. Alle programma’s vertonen een positieve afwijking ten opzichte van de begroting met uitzondering van het programma zuiveringsbeheer. De grootste afwijkingen worden in hoofdstuk 2 van de programmaverantwoording nader toegelicht. Hieronder staat een overzicht van de exploitatierekening naar programma's en kostendragers: Programma's
1. 2. 3. 4.
Taak Watersysteembeheer
Watersysteembeheer Waterkeringsbeheer Zuiveringsbeheer Maatschappij en Organisatie TOTAAL 4 PROGRAMMA'S Onvoorzien TOTAAL NETTO-KOSTEN PROGRAMMA'S Saldo uitgaven en inkomsten vorige jaren Waardecorrectie overige debiteuren Dotatie voorziening Dividenden & overige algemene opbrengsten SUBTOTAAL
Totaal kosten Inkomsten uit heffing Kwijtschelding en oninbaarverklaring Waardecorrectie heffingsdebiteuren Rente algemene reserve Rente egalisatiereserve Rente bestemmingsreserve beheer en onderh. Vecht Totaal baten Resultaat vóór bestemming Onttrekking bestemmingsreserves Vecht Rentetoevoeging bestemm.res. vaarwegbeheer Vecht Nog te bestemmen resultaat
Taak Zuiveringsbeheer
TOTAAL REKENING 2011
TOTAAL BEGROTING 2011
21.808.270 5.339.202 0 7.887.600 35.035.073 0 35.035.073 -439.292 28.174 207.800 -603.981
0 0 18.420.379 5.397.456 23.817.834 0 23.817.834 -214.598 0 142.200 -90.250
21.808.270 5.339.202 18.420.379 13.285.056 58.852.907 0 58.852.907 -653.890 28.174 350.000 -694.231
22.905.300 5.561.500 18.143.200 13.978.300 60.588.300 100.000 60.688.300
-807.299
-162.648
-969.947
-1.200.000
34.227.774
23.655.186
57.882.960
59.488.300
33.661.842 -496.100 134.470 85.500 155.700 44.000
23.665.429 -888.746 269.515 -31.100 0 0
57.327.272 -1.384.845 403.985 54.400 155.700 44.000
57.803.000 -1.009.000
33.585.413
23.015.099
56.600.511
57.049.000
-642.361
-640.088
-1.282.449
-2.439.300
256.079 -28.000
0 0
256.079 -28.000
0 0
-414.282
-640.088
-1.054.370
-2.439.300
-1.200.000
55.000 156.000 44.000
De exploitatierekening heeft een nadelig nog te bestemmen resultaat van € 1.054.370, verdeeld naar taak is dat € 414.282 nadelig en € 640.088 nadelig voor respectievelijk watersysteembeheer en zuiveringsbeheer. Het exploitatieresultaat is € 1.384.930 voordeliger dan geraamd, in onderstaande tabel wordt het resultaat per taak weergegeven: Resultaat per taak Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Totaal Waterschap Groot Salland
Rekening
Begroting
2011 -414.282 -640.088
2011 -2.195.400 -243.900
Verschil rek-begr 1.781.118 -396.188
-1.054.370
-2.439.300
1.384.930 pagina 7 van 68
Jaarverslaggeving 2011
De taak watersysteembeheer is de som van de kosten van de programma's watersysteembeheer, waterkeringsbeheer plus 58,8% van de kosten van het programma maatschappij en organisatie. De taak zuiveringsbeheer bestaat uit de kosten van het programma zuiveringsbeheer en 41,2% van de kosten van het programma maatschappij en organisatie. De kosten op programma maatschappij en organisatie zijn € 693.000 lager dan voorzien. Deze daling wordt met name veroorzaakt doordat de dekking van de indirecte loonkosten van majeure projecten (€ 354.000) wordt geboekt onder dit programma, welke niet was begroot.
Het resultaat voor de taak zuiveringsbeheer wordt beïnvloed door de uitgaven in verband met calamiteiten (€ 503.000) en door lagere kosten voor strategisch energiebeleid (€ 205.000). De opbrengsten zuiveringsbeheer zijn in totaal € 212.000 lager als gevolg van minder forfaitaire aanslagen dan voorzien. Het aantal éénpersoonshuishoudens stijgt, waardoor over het totaal aantal huishoudens minder vervuilingseenheden worden gerealiseerd.
Het resultaat voor de taak watersysteembeheer is gunstiger dan begroot door fors achterblijvende uitgaven ten opzichte van de begroting. De uitgaven van de programma's watersysteembeheer en waterkeringsbeheer vallen ruim € 1,3 miljoen lager uit. Dit wordt onder andere veroorzaakt door lagere kosten: vertraging in de uitvoering en oplevering van sanering waterbodems (€ 390.000), beheer en onderhoud van watergangen district 4 (€ 171.000), beheer en onderhoud keersluis Ramspol (€ 140.000). De opbrengsten watersysteemheffing zijn € 236.000 lager dan begroot. Dit is voornamelijk het gevolg van lagere opbrengsten ongebouwd door een gewijzigde werkwijze in het belastingsysteem bij het GBLT. Op grond van het stelsel van basisregistraties is de belastingorganisatie gehouden deze basisregistraties te volgen. Het belastingkantoor heeft door middel van interne controles geconstateerd, dat bij de verwerking van de gemeentelijke WOZ-bestanden de oppervlakte niet altijd werd overgenomen zoals de gemeente dit aanleverde.
Waterschap Groot Salland
pagina 8 van 68
Jaarverslaggeving 2011
1.2. Voorstel tot bestemming van het saldo Voorstel
Voorgesteld wordt aan het negatieve nog te bestemmen resultaat van € 1.054.370 de volgende bestemming te geven: Verdeling nog te bestemmen resultaat 2011 -414.282 Onttrekking egalisatiereserve Watersysteembeheer -640.088 Onttrekking algemene reserve Zuiveringsbeheer Totaal
Reserve positie ná bestemming van het saldo
-1.054.370
In onderstaande tabel zijn de mutaties in de algemene reserve en de bestemmingsreserve naar aanleiding van bovenstaand voorstel weergegeven: Saldo 31-12-2011
Algemene reserve Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer
Egalisatiereserve Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer
Totaal
3.500.000 -2.693.249 806.751
9.547.152 0 9.547.152
Verdeling resultaat
Saldo na resultaat
0 3.500.000 -640.088 -3.333.337 -640.088 166.663
-414.282 0 -414.282
9.132.870 0 9.132.870
10.353.903 -1.054.370
9.299.533
Rekening houdende met het voorstel tot bestemming van het negatieve saldo 2011, bedraagt de algemene reserve voor de taak zuiveringsbeheer € 3,3 miljoen negatief. In de meerjarenbegroting 2012-2016 was een negatieve stand voorzien van € 3,5 miljoen, voor een nadere toelichting wordt hiernaar verwezen. De onttrekkingen aan de bestemmingsreserves beheer en onderhoud- en vaarwegbeheer de Vecht zijn reeds in het nog te bestemmen resultaat 2011 verwerkt. Het verloop van de bestemmingsreserves is als volgt: Bestemmingsreserves
2011
saldo per 1 januari onttrekkingen rentetoevoeging
2.958.759 -256.079 28.000
saldo per 31 december
2.730.680
Voor verdere specificatie wordt verwezen naar de jaarrekening (deel 2), hoofdstuk 4.2 Toelichting jaarrekening. Waterschap Groot Salland
pagina 9 van 68
Jaarverslaggeving 2011
1.3. Vaststelling van de jaarverslaggeving Aldus Ingevolge het bepaalde in artikel 103 van de Waterschapswet en artikel 13 van de Verordening met betrekking tot het financiële beheer bij het waterschap Groot Salland, opgemaakt door de financiële ambtenaar van het Waterschap Groot Salland.
Zwolle, , de financiële ambtenaar Aldus ontworpen namens het dagelijks bestuur van het Waterschap Groot Salland,
Zwolle, , voorzitter
, secretaris Het dagelijks bestuur van het Waterschap Groot Salland verklaart dat de jaarrekening 2011 gedurende veertien dagen ter inzage heeft gelegen en dat hiertegen geen bezwaren zijn ingediend.
Zwolle, , voorzitter
, secretaris Vastgesteld door het algemeen bestuur van het Waterschap Groot Salland in zijn vergadering van
Het algemeen bestuur voornoemd, , voorzitter
, secretaris
Waterschap Groot Salland
pagina 10 van 68
Jaarverslaggeving 2011
1.4. Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan het algemeen bestuur van Waterschap Groot Salland te Zwolle Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2011 van Waterschap Groot Salland te Zwolle gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de exploitatierekeningen naar programma’s, naar kostendragers en naar kosten- en opbrengstsoorten over 2011 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur van Waterschap Groot Salland is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met hoofdstuk 4 van het in Nederland geldende Waterschapsbesluit. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waaronder verordeningen van het waterschap zelf. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle als bedoeld in artikel 109, tweede lid van de Waterschapswet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit en het controleprotocol d.d. 15 december 2011 zoals vastgesteld door het algemeen bestuur van Waterschap Groot Salland. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Waterschap Groot Salland
pagina 11 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van het waterschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het dagelijks bestuur van het waterschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Deze financiële rechtmatigheidscriteria zijn vastgesteld met het normenkader door het algemeen bestuur op 15 december 2011 en de operationalisering van het normenkader voor rechtmatigheid in de beheersorganisatie van het waterschap. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door het algemeen bestuur bij AB-besluit van 17 februari 2011 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Waterschap Groot Salland een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2011 als van de activa en passiva per 31 december 2011 in overeenstemming met hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2011 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met relevante wet- en regelgeving waaronder de verordeningen van het waterschap zelf. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 109, lid 3 onder d Waterschapswet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, (datum) Deloitte Accountants B.V. Was getekend: M.C.J.M. Bekker RA
Waterschap Groot Salland
pagina 12 van 68
Jaarverslaggeving 2011
DEEL I - JAARVERSLAG 2011
Waterschap Groot Salland Dr. van Thienenweg 1 Postbus 60 | 8000 AB Zwolle T (038) 455 72 00 | F (038) 453 01 11
[email protected] | www.wgs.nl
Waterschap Groot Salland
pagina 13 van 68
Jaarverslaggeving 2011
2. PROGRAMMAVERANTWOORDING De programma's die door het waterschap Groot Salland worden gehanteerd zijn bepaald door het algemeen bestuur. Het waterschap gaat uit van de volgende programma-indeling: Watersysteembeheer Waterkeringsbeheer Zuiveringsbeheer Maatschappij en Organisatie
Programma's
1. 2. 3. 4.
Taak Watersysteembeheer
Watersysteembeheer Waterkeringsbeheer Zuiveringsbeheer Maatschappij en Organisatie TOTAAL 4 PROGRAMMA'S Onvoorzien TOTAAL NETTO-KOSTEN PROGRAMMA'S
21.808.270 5.339.202 0 7.887.600 35.035.073 0 35.035.073
Taak Zuiveringsbeheer
TOTAAL REKENING 2011
TOTAAL BEGROTING 2011
0 0 18.420.379 5.397.456 23.817.834 0 23.817.834
21.808.270 5.339.202 18.420.379 13.285.056 58.852.907 0 58.852.907
22.905.300 5.561.500 18.143.200 13.978.300 60.588.300 100.000 60.688.300
Netto kosten per programma 2011
Maatschappij en Organisatie 23%
Zuiveringsbeheer 31%
Watersysteembeheer 37%
Waterkeringsbeheer 9%
De kosten van het programma Maatschappij en Organisatie bestaan onder andere uit kosten van bestuur, GBLT, I&A en huisvesting. De opbouw van de kosten staat verder uitgewerkt en toegelicht in hoofdstuk 2.4.
Waterschap Groot Salland
pagina 14 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Het algemeen bestuur heeft via de verordening financieel beleid en beheer en het delegatiebesluit nadere regels inzake de rechtmatigheid van begrotingsoverschrijdingen vastgesteld. In artikel 9 van het delegatiebesluit is opgenomen dat het budget van een programma uit de begroting met maximaal 5% mag worden overschreden mits de middeleninzet past binnen het gestelde beleid. Daarnaast is in de verordening financieel beleid en beheer bepaald, dat bij een exploitatieresultaat dat € 1 miljoen ongunstiger is dan begroot, een begrotingswijziging aan het Algemeen Bestuur moet worden voorgelegd Aangezien de overschrijding van de netto lasten op programmaniveau niet hoger is dan 5% en het exploitatieresultaat niet € 1 miljoen hoger is dan begroot, passen deze overschrijdingen binnen de door het algemeen bestuur gestelde kaders.
De vier programma’s worden afzonderlijk nader toegelicht in hoofdstuk 2.1. t/m 2.4. Bij ‘Maatregelen en realisatie in 2011’ zijn de volgende kleuren gebruikt: Kleur
Betekenis: Maatregel is uitgevoerd of loopt volgens schema Maatregel is niet uitgevoerd of loopt achter op schema
Bij ‘Toelichting op de belangrijkste afwijkingen’ zijn de volgende afkortingen gebruikt: Afkorting Betekenis: I Incidenteel S Structureel
Waterschap Groot Salland
pagina 15 van 68
Jaarverslaggeving 2011
2.1. Programma 1 Watersysteembeheer Beschrijving en aanpak Water heeft ruimte nodig. Krijgt het dit niet, dan neemt het de ruimte zelf een keer. Wateroverlast in de jaren negentig heeft de Nederlanders weer eens met de neus op de feiten gedrukt. Klimaatsveranderingen hebben invloed op het watersysteem. Waterstanden worden te hoog in natte perioden en te laag als het lange tijd droog is. In beide gevallen is dit schadelijk. Het water schikt zich niet naar de functie die mensen aan een gebied geven. Dit betekent dat water een belangrijke plaats moet krijgen in de inrichting van het beheersgebied. Het waterschap zorgt ervoor dat het water gezond is en blijft voor mens, plant en dier. Schoon of gezond water betekent water van een goede chemische en ecologische kwaliteit. Emissies, de afvalwaterketen, de inrichting, het beheer en het onderhoud van het watersysteem en de kwaliteit van waterbodems spelen hierbij een rol. Het belangrijkste kader voor gezond water is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Doel van de kaderrichtlijn is om in heel Europa gezond water te realiseren. De richtlijn heeft betrekking op de aanwezigheid van al dan niet schadelijke stoffen in het water, maar ook op de duurzame inrichting en beheer van het watersysteem.
Maatregelen en realisatie in 2011 programma Watersysteembeheer Toelichting maatregelen en realisatie in 2011 programma Watersysteembeheer 1. WABO
1
Actie WABO
Maatregelen 2011 Er wordt gewerkt volgens de procedure. Ambitieniveau is uitgewerkt in beleid en duidelijk is over welke lozingen nog een advies wordt gegeven.
Gereed
Gerealiseerd: De procedurebeschrijving voor een vergunningenbeleidsplan in Rijn-Oost verband is gereed. Het opstellen van het nieuwe beleidsplan is gestart in 2011. Het beoogde effect om 90% van de WABO-aanvragen binnen de daarvoor geldende termijn te verstrekken is behaald.
2. Waterbodemsaneringen
2
Actie Waterbodemsaneringen
Maatregelen 2011 Gereed Voor de zomer van 2011 worden het Zwartewater, de Singelgracht (restant bij Nieuwe Havenbrug) in Zwolle en de Buitengracht in Deventer gesaneerd en gebaggerd. Hiermee is in 2011 circa 670.000 m3 gebaggerd en gesaneerd van de totale opgaaf van de circa 775.000 m3. Verder wordt in het najaar van 2011 zo mogelijk al gestart met de sanering van de Westerveldse Aa, Willemsvaart en Nieuwe Vecht Berkum. Met deze drie saneringen zijn alle grote saneringen (de ‘hotspots’) uit het Wbbsaneringsprogramma waterbodems afgerond.
Waterschap Groot Salland
pagina 16 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Gerealiseerd: De sanering van Zwartewater, de Singelgracht (Nieuwe Havenbrug) in Zwolle en Buitengracht in Deventer is in 2011 afgerond. In het najaar is gestart met de sanering van de Westerveldse Aa in Zwolle en is de sanering van Oude Beentjesgraven Nieuwleusen aanbesteed en gegund. De aanbesteding van het combinatiebestek van Willemsvaart en Nieuwe Vecht Berkum heeft vertraging opgelopen. Deze projecten zullen opnieuw worden aanbesteed. 3. Voortgang “Ruimte om te leven met water” 3
Actie Voortgang “Ruimte om te leven met water”
Maatregelen 2011 Gereed In 2011 in voorzien dat 16 waterlichamen minimaal de volgende mijlpaal bereikt hebben: - voor 3 waterlichamen het schetsontwerp is afgerond; - voor 4 waterlichamen het projectplan in ontwerp door DB is vastgesteld; - voor 4 waterlichamen het projectplan door AB is vastgesteld; - voor 1 (deel van) waterlichaam de aanbesteding is gestart; - voor 3 (delen van) waterlichamen de uitvoering is gestart; - voor 1 (deel van) waterlichaam de uitvoering gereed is.
Gerealiseerd: De voortgang op enkele waterlichaamprojecten is achtergebleven. Dit is aanleiding geweest om zodanig te gaan sturen, dat voldaan kan worden aan de subsidievoorwaarden van de ILG en dat de doelstellingen van de kaderrichtlijn 2015 worden gehaald. Van 9 waterlichamen is het schetsontwerp afgerond, van 1 waterlichaam is het projectplan in ontwerp door DB vastgesteld, van 3 waterlichamen is het projectplan door AB definitief vastgesteld. Van (een deel van) 1 waterlichaam is de uitvoering afgerond en van 1 waterlichaam heeft de overdracht aan beheer plaatsgevonden. Van 7 projecten zijn de mijlpalen ten aanzien van ontwerp projectplan, projectplan, aanbesteding en start uitvoering niet gehaald. 4. Implementatie B&O visie in noordelijk gebied 4
Actie Implementatie B&O visie in noordelijk gebied
Maatregelen 2011 Gereed Verdere uitvoering geven aan implementatie B&O visie watergangen 2050 door voorbereidingen te treffen en uitvoeringsmaatregelen te realiseren. Eind 2011 zal voor de deelgebieden Zalk, Kamperveen, Haatland, Rouveen en Damsholte de onderhoudsinrichting conform de visie zijn afgerond. Staphorst, Punthorst en Dronthen bevinden zich in opstartfase.
Gerealiseerd: De definitie van onderhoudsroutes is afgerond in de deelgebieden Zalk, Kamperveen, Dronthen/ Broeken en Maten, Haatland, Kampereiland NW, Kampereiland ZO, Pieper/ Mandjeswaard/ Zuiderzeepolder en Rouveen. Het realiseren van onderhoudsinrichting is in uitvoering in Zalk en Kamperveen. Dronthen/ Broeken en Maten, Haatland, Kampereiland NW, Kampereiland ZO, Pieper/ Mandjeswaard/ Zuiderzeepolder en Rouveen zijn in voorbereiding. Voor Damsholte zal het proces opnieuw moeten worden doorlopen. Staphorst en Punthorst zullen in gang worden gezet na de evaluatie van het implementatieproject tot nu toe. Waterschap Groot Salland
pagina 17 van 68
Jaarverslaggeving 2011
5. Vecht
5
Actie Vecht
Maatregelen 2011 Het uitwerken van de Regionale Voorkeursvariant voor de Vecht, met de daarin door WGS voorgestelde projecten in samenwerking met de partners uit het Breed Bestuurlijk Overleg (provincie, vier gemeenten en de drie waterschappen betrokken bij de Vecht). De Regionale Voorkeursvariant wordt vastgelegd in een conceptBestuursovereenkomst.
Gereed
Gerealiseerd: Eind 2011 is de bestuursrapportage over de Uitwerkingsfase van de Regionale Voorkeursvariant afgerond. In de loop van het jaar is discussie ontstaan over de status van de Bestuursovereenkomst en is besloten dat deze er niet zal komen. Elke organisatie beslist zelfstandig over de eigen projecten. Het AB heeft in december de projectvoorstellen voor twee projecten besproken en goedgekeurd namelijk Hoogwaterverlagende maatregelen bij Vechterweert en de Nevengeul Vilsteren.
6. Afkoppelen Streukelerzijl/ Galgenrak
6
Actie Afkoppelen Streukelerzijl/ Galgenrak
Maatregelen 2011 Gereed Detailuitwerking gemaal is gereed in 2011. Intern wordt in 2011 de voorbereiding afgerond van: - de realisatie van het afvoertracé afgerond (besteksgereed); - de inrichting van bergingsgebieden.
Gerealiseerd: Voor de eerste fase van het afvoertracé is het ontwerp-projectplan opgesteld en deze is in het DB van 24-1-2012 behandeld. De grondverwerving voor fase 2 is nagenoeg rond gekomen. De voorbereidingen voor fase 2 lopen door in 2012, waarbij het doel is om rond de zomer 2012 het ontwerp-projectplan voor deze fase in procedure te brengen. In de afstemming voor de provincie is gebleken dat een klein deel van fase 1 samenvalt met werkzaamheden van de provincie, deze zijn opgenomen in het PIP (Provinciaal Inpassings Plan).
7. Realisatie gemaal Ankersmit
7
Actie Realisatie gemaal Ankersmit
Maatregelen 2011 Het verdiept aanleggen van twee flexibele pompinstallaties binnen de bestaande constructie van het gemaal Ankersmit. Slopen Bernhardpompen en dichtstorten schachten in Bernhardsluis. Proefdraaien pompinstallaties en opleveren werk.
Gereed
Gerealiseerd: Bij de ontgraving van de beide bouwputten ten behoeve van de twee flexibele pompinstallaties en het deel van de voorhaven dat verdiept moet worden ten behoeve van de inlaat bij lage IJsselwaterstand, bleek dat de grond verontreinigd was en verdacht van niet gesprongen explosieven (NGE). Waterschap Groot Salland
pagina 18 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Het proefdraaien van de pompinstallaties en het opleveren van het werk kan pas plaatsvinden nadat de vertraagde werkzaamheden zijn afgerond in 2012. De ontmanteling van de Bernhardpompinstallatie en het dichtstorten van de schachten in verband met de waterkering zijn gereed. De pompen en dieselmotor van de Bernhardpompinstallatie zijn overgedragen aan de Stichting industrieel Erfgoed van Deventer.
8. GGOR voor het gehele waterschapsgebied
8
Actie GGOR voor het gehele waterschapsgebied
Maatregelen 2011 De GGOR buiten de N2000-gebieden is reeds in het waterbeheersplan opgenomen en vastgesteld. Deze zal projectgewijs in de Ruimte om te leven met water projecten (mogelijk) worden aangepast. Voor de N2000-gebieden is de GGOR nog niet vastgesteld. Om de GGOR vast te kunnen stellen moeten de beheerplannen voor de verschillende N2000-gebieden goedgekeurd zijn door de provincie.
Gereed
Gerealiseerd: Het waterschap heeft input geleverd voor het N2000-beheerplan. De achtergronddocumenten hydrologie zijn aangeleverd aan de provincie. De afspraak is, dat de GGOR gekoppeld gaat worden aan een goedgekeurd N2000-beheerplan. De voortgang hiervan is afhankelijk van de voortgang van het N2000-beheerplan door de Provincie Overijssel.
Begroting 2011: Netto kosten programma Watersysteembeheer € 22.905.300
Jaarrekening 2011: Netto kosten programma Watersysteembeheer € 21.808.270
Waterschap Groot Salland
pagina 19 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Opbouw kosten programma Watersysteembeheer (x € 1.000)
120
1.554
720
3.716 Ruimtelijke ordening en beleid
2.090 Verbetering en onderhoud watersysteem Beheer van de hoeveelheid water
Baggeren en saneren waterbodems
3.347 Monitoren watersystemen
Klachten
10.261 Vergunningen, regelgeving en handhaving
Toelichting op de belangrijkste afwijkingen Hydrologie en ruimtelijke ontwikkelingen: minder inhuur- en advieskosten door meer eigen inzet personeel, lagere kapitaallasten en minder uitgaven aan waterloket en recreatief medegebruik. De kosten van sanering waterbodems zijn lager, doordat de sanering van Zwartewater vertraagd is en de sanering Nieuwe Vecht tegen lagere kosten heeft plaatsgevonden. Bij de sanering van Stadswateren Deventer is sprake van zowel lagere kosten als vertraging. Voor projectmatig onderzoek ecologie en waterkwaliteit minder inhuur- en advieskosten door meer inzet eigen personeel, minder onderzoekskosten door vertraging landelijk beleid. Minder inzet eigen personeel vanwege ziekte voor regelgeving waterkwaliteit industrie/agrarisch. Grondzaken: meer kosten voor met name grondruil en bodemsanering ondanks hogere inkomsten verkoop eigendommen en huur/pacht. Lagere kosten beheer en onderhoud van watergangen district 4, met name lagere stort- en afvoerkosten maaisel en lagere kapitaallasten door vertraging in het programma Ruimte om te leven met water.
Waterschap Groot Salland
- 150.000 I/S
- 390.000 I/S
- 128.000 I/S
- 89.000 I/S 90.000 I/S
-171.000 I/S
pagina 20 van 68
Jaarverslaggeving 2011
2.2. Programma 2 Waterkeringsbeheer Beschrijving en aanpak Het waterschap zorgt ervoor dat mensen in het gebied van Groot Salland veilig kunnen leven met water. Overstromingen, en daarmee de kans op levensbedreigende situaties en economische schade, wil het voorkomen. Als dit onder bijzondere omstandigheden toch voorkomt, draagt het waterschap bij aan het beperken van de eventuele gevolgen. Het Rijk en de provincies hebben normen gesteld waaraan waterkeringen moeten voldoen. Het is echter gebleken dat het in Nederland gehanteerde veiligheidsbeleid tegen overstromingen is achterhaald. Een nieuwe benadering, die de risico’s op en gevolgen van overstromingen scherper in kaart brengt, is noodzakelijk. Uitgangspunt is dat het waterschap voor elke keten van waterkeringen (een dijkringgebied), de overstromingskans, zwakke plekken en de gevolgen van overstromingen inzichtelijk maakt. Op basis daarvan kan het waterschap gericht actie ondernemen en een verantwoorde afweging maken van kosten en baten. Maatregelen en realisatie in 2011 programma waterkeringsbeheer 1. Vervolg veiligheidstoetsing/ Calamiteiten-bestrijdingsplannen aanpassen
1
Actie Vervolg veiligheidstoetsing / Calamiteitenbestrijdingsplannen aanpassen
Maatregelen 2011 Calamiteiten-bestrijdingsplannen aanpassen n.a.v. resultaten uit de 3e ronde veiligheidstoetsing. Aangeven welke tekortkomingen worden ingediend voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma, welke tekortkomingen d.m.v. eigen beheermaatregelen worden opgelost en wat door waterschap zelf en/of met andere instanties worden opgelost.
Gereed
Gerealiseerd: De tekortkomingen naar aanleiding van de derde veiligheidstoetsing primaire waterkeringen zijn in kaart gebracht. De formele vaststelling door IVW (Inspectie Verkeer en Waterstaat) heeft op zich laten wachten. Er is een (nood)maatregelen-pakket opgesteld om de veiligheid te waarborgen voor de periode tot een definitieve keuze in aanpak. De ontwikkelingen met betrekking tot het HWBP zijn volop in beweging. Afhankelijk van landelijke ontwikkelingen zal vervolg worden gegeven aan definitieve maatregelen en voorstellen.
2. Populatie muskusratten terugbrengen tot beheersbaar niveau
2
Actie Populatie muskusratten terugbrengen tot beheersbaar niveau
Maatregelen 2011 Extra veegacties, bestand aan vangmiddelen verfijnen en zoveel mogelijk velduren inzetten zodat eind 2011 het resultaat van 0,5 – 0,55 vangsten per uur wordt gehaald.
Gereed
Gerealiseerd: In 2011 hebben diverse veegacties plaatsgevonden. Een resultaat van 0,55 vangsten per uur is behaald. In de ‘knelpuntengebieden’ is het bestand aan vangmiddelen verder uitgebreid.
Waterschap Groot Salland
pagina 21 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3. Bypass Kampen
3
Actie Bypass Kampen
Maatregelen 2011 Gereed - Als in 2011 bekend is wie de realisator is van de Bypass en welke verantwoordelijkheden en risico’s daarbij horen zal de organisatie daar op afgestemd moeten worden; - Bijdragen aan de afronding van de voorbereidingsfase (SNIP3); - Het opstellen van het waterkeringsplan.
Gerealiseerd: Naar aanleiding van regioadvies voor de zomerbedverdieping is de Bypass nadrukkelijk in beeld om in fase 1 (korte termijn) bij te dragen aan de benodigde waterstandsdaling bij Zwolle. In de SNIP-3-plannen is tot nu toe de inzet van de bypass beperkt tot fase 2. Men gaat nu uit van versnelde en gedeeltelijke inzet van de bypass in fase 1. Voor fase 1 betekent dit een scopewijziging in de plannen voor de IJsseldijk/Inlaat, Roggebotsluis & spuivoorziening en Reevedam. De SNIP-3-producten worden hiertoe aangevuld/aangepast. Daarnaast wordt overleg gevoerd over optimalisatie van de grondstromen tussen zomerbedverdieping en bypass en dan met name - indien mogelijk - een aangepaste uitvoeringsduur van de nieuwe dijken uit het waterkeringsplan. Tevens zijn er gesprekken gaande tussen rijk, provincie en waterschap over de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende partijen bij de (voorbereiding van de) uitvoering. De Staatssecretaris heeft op 5 december in het Algemeen Overleg 2e Kamer aangegeven medio 2012 een projectbesluit over het maatregelenpakket in de Beneden-IJssel te willen nemen. 4. Voortgang van het project “Ruimte voor de rivier”
4
Actie Voortgang van het project “Ruimte voor de rivier”
Maatregelen 2011 Uitvoeren projecten in opdracht van Rijkswaterstaat, PDR.
Gereed
Gerealiseerd: Deventer: Na de gunning in september is het project in uitvoering. De opdrachtnemer is begonnen met de realisatie van het werk. Zwolle: Na de gunning in december is het project in uitvoering.
Begroting 2011: Netto kosten programma Waterkeringsbeheer € 5.561.500
Jaarrekening 2011: Netto kosten programma Waterkeringsbeheer € 5.339.202
Waterschap Groot Salland
pagina 22 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Opbouw kosten programma Waterkeringbeheer (x € 1.000)
121 1.337
Muskusrattenbestrijding Dijkbewaking en calamiteiten
392
3.489
Verbetering en onderhoud waterkeringen Vergunningen en handhaving keur waterkeringen
Toelichting op de belangrijkste afwijkingen Lagere kosten beheer en onderhoud keersluis Ramspol, doordat voorziene softwarematige vernieuwing worden meegenomen in het nieuwe onderhoudscontract (voorzieningen m.b.t. reductie. faalkans/NSA zijn verantwoord onder het project Ramspol). Lagere kosten hoogwaterbrigade Kampen-Midden voor werving vrijwilligers, dijkbewaking en personeel.
Waterschap Groot Salland
- 140.000 I/S
- 78.000
I
pagina 23 van 68
Jaarverslaggeving 2011
2.3. Programma 3 Zuiveringsbeheer Beschrijving en aanpak Het waterschap streeft naar een doeltreffende en duurzame inrichting, beheer en onderhoud van de onderdelen in de afvalwaterketen. Daarbij zoekt het naar een maatschappelijk optimum voor lozen, inzamelen, transporteren en zuiveren van afvalwater. Daarbij is het van belang dat de doelmatigheid van processen in de afvalwaterketen zo min mogelijk wordt beïnvloed door ongewenste lozingen op de keten. Ook dient vermenging van schoon en vuil water in de afvalwaterketen zoveel mogelijk te worden beperkt. Maatregelen en realisatie in 2011 programma Zuiveringsbeheer 1. Energie-efficieny
1
Actie Energie-efficieny
Maatregelen 2011 Gereed In 2009-2012 zal 18% energie-efficiencywinst door besparing op energie worden gerealiseerd t.o.v. de situatie in 2005. Aanpassen RWZI Kampen, Zwolle, ombouw Sharon en plaatsen online metingen.
Gerealiseerd: Het aanpassen van de RWZI Kampen is gereed. Het plaatsen van online metingen is nagenoeg voltooid. De realisatie van project RWZI Zwolle is nog niet voltooid, hierna zal de aanpassing van de Sharon worden uitgevoerd. Door deze vertraging is het beoogde effect van 12% energie-efficiency Waterketen in 2011 niet behaald (afkomstig uit MJA energie efficiency waterketen).
2. Voldoen aan lozingseisen Actie 2a Adequaat beheer en sturing op Afstand
Maatregelen 2011 Gereed - Beschikbaar komen van telemetrie op de RWZI Zwolle (uitbreidingsproject); - Zuiveringsprocessen van 8 RWZI’s op afstand bewaken en sturen door de procesoperator, ondersteund door Beheerteam ter plekke; - Verder invulling geven aan reorganisatie van afdeling B&O waardoor efficiencywinst wordt gehaald (minder omzet).
Gerealiseerd: De zuiveringsprocessen op de overige 8 RWZI’s op afstand bewaken en sturen door de procesoperator is operationeel. Het beschikbaar komen van telemetrie op de RWZI Zwolle is enkele maanden vertraagd aangezien het project realisatie aanpassing RWZI Zwolle nog niet is afgerond. Het reorganisatieproces van de afdeling B&O, dat in 2008 is gestart, is in 2011 formeel afgerond. Geconcludeerd is dat de oorspronkelijke doelstellingen zijn gerealiseerd.
Waterschap Groot Salland
pagina 24 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Actie 2b Actualisatie N en P-verwijdering
Maatregelen 2011 - Afronden maatregelenstudies 80, 85 en 90% gebiedsrendement (februari 2011). - Beperkte kosten-baten analyse van maatregelen (april 2011). - Verkennende gesprekken met RWS en Rijn-Oost waterschappen (januari – mei 2011).
Gereed
Gerealiseerd: De maatregelenstudies 80, 85 en 90% gebiedsrendement zijn afgerond. De verkennende gesprekken met RWS en andere waterschappen t.a.v. de N- en P-verwijdering hebben plaatsgevonden. De andere waterschappen waren niet enthousiast, omdat de problematiek bij hen niet speelt. De kosten-baten analyse van mogelijke maatregelen voor N- en Pverwijdering is niet gedaan. Dit komt voort uit diverse oorzaken, met name door capaciteitsproblemen en de calamiteit Raalte.
3. SLIK filtert medicijnresten/ Pills
3
Actie SLIK filtert medicijnresten/ Pills
Maatregelen 2011 Uitvoeren onderzoek naar verwijdering van medicijnresten uit ziekenhuisafvalwater.
Gereed
Gerealiseerd: De demonstratie-installatie is gerealiseerd en het onderzoek is afgerond. De resultaten hiervan zijn dat een goede, maar dure, verwijdering van medicijnstoffen mogelijk is met de combinatie van een biologische voorzuivering en actieve koolfilters. Er hebben EU-kijkdagen plaatsgevonden en er zijn persberichten uitgegaan.
4. Uitvoering Bestuursakkoord Waterketen
4
Actie Uitvoering Bestuursakkoord Waterketen
Maatregelen 2011 - Opstellen gezamenlijk visie integraal afvalwaterbeheer in 2011. - Intensivering samenwerking met alle gemeenten in 2011, via operationele afvalwaterteams.
Gereed
Gerealiseerd: In GAWO-verband (Gezamenlijk Afvalwaterbeheer in West-Overijssel) worden drie projecten door ambtelijke werkgroepen van waterschap en gemeenten uitgevoerd. Er zijn in 2011 een aantal bijeenkomsten geweest van het ambtelijk coördinatieteam, waarin de stand van zaken is bekeken en waar nodig bijsturing heeft plaatsgevonden. In november is een bestuurlijke bijeenkomst geweest, waar de resultaten van 2011 en het programma voor 2012 aan de orde zijn geweest. Hierin is besloten de drie projecten in GAWO-verband door te laten lopen in 2012 en een zogenaamd feitenrelaas te starten. Dit onderzoek beoogt inzicht te geven welke besparing, kwaliteitswinst of vermindering kwetsbaarheid tot 2020 mogelijk is in onze regio. Het regionaal feitenonderzoek is reeds gestart.
Waterschap Groot Salland
pagina 25 van 68
Jaarverslaggeving 2011
5. Onderzoek of na realisatie van de basisinspanning aanvullende maatregelen nodig zijn
5
Actie Onderzoek of na realisatie van de basisinspanning aanvullende maatregelen nodig zijn
Maatregelen 2011 Bij alle gemeenten de problematiek van het waterkwaliteitsspoor in 2011 aan de orde stellen. Als pilot in 2011 het kwaliteitsspoor in de gemeente Staphorst en Deventer, deel Colmschate Zuid in beeld brengen in nauwe samenwerking met de gemeenten.
Gereed
Gerealiseerd: Bij de uitwerking van waterkwaliteitsspoor Staphorst is een aantal andere gemeenten aangeschoven. Het doel is het draagvlak voor de methodiek WGS te vergroten. De problematiek waterkwaliteitsspoor is op hoofdlijnen aan de orde geweest bij gemeenten. Voor Colmschate Zuid is een maatregelenplan uitgewerkt. Voor Staphorst zijn samen met de gemeente de waterkwaliteitsknelpunten in beeld gebracht aan de hand van factsheets.
Begroting 2011: Netto kosten programma Zuiveringsbeheer € 18.143.200
Jaarrekening 2011: Netto kosten programma Zuiveringsbeheer € 18.420.379
Opbouw kosten programma Zuiveringsbeheer (x € 1.000)
1.064
1.092
964 Transport van afvalwater
3.287
Zuivering van afvalwater Verwerking van slib Afvalwaterbehandeling door derden Beheersing van lozingen en advisering
12.014
Waterschap Groot Salland
pagina 26 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Toelichting op de belangrijkste afwijkingen Kosten calamiteiten, met name calamiteit RWZI Raalte. Zuiveren afvalwater: - Hogere inkomsten verwerken afvalwater door hoger aanbod per as aangevoerd afvalwater vanuit bedrijven (€ -91.000). - Lagere personeelskosten door inzet minder uren (€ -101.000). - Door niet optimaal functioneren RWZI’s Deventer, Zwolle en Raalte (schuimproblematiek) hogere kosten chemicaliën, huur apparaten en energie (€ 334.000). - Lagere kapitaallasten door vertraging van de volledige realisatie van de RWZI Zwolle (€ -265.000) Hogere kosten grensoverschrijdend afvalwater door onvoorziene hogere tarieven en meer ve’s. Ten dele gecompenseerd door hogere opbrengsten als gevolg van aanpassing van onze tarieven. Lagere kosten strategisch energiebeheer door latere start van het project en andere interne prioritering.
Waterschap Groot Salland
503.000 - 122.000
I I
124.000 I/S
- 205.000
I
pagina 27 van 68
Jaarverslaggeving 2011
2.4. Programma 4 Maatschappij en Organisatie Beschrijving en aanpak De kerntaken van het waterschap zijn in de programma's Watersysteembeheer, Waterkeringsbeheer en Zuiveringsbeheer uitgewerkt. Deze programma's zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Waterschap Groot Salland heeft als functioneel overheidsorgaan een bestuurlijke, maatschappelijke en juridische verantwoordelijkheid. Dat houdt onder meer in, dat het bestuur bij de totstandkoming van besluiten een goede afweging maakt van alle relevante belangen. Draagvlak is nodig om beleid en projecten op een vlotte en acceptabele manier te implementeren. Het waterschap kiest bij de voorbereiding van nieuw beleid of projecten vaker voor interactieve planvorming. Niet als doel op zich, maar als middel om draagvlak te krijgen en burgers meer te betrekken bij het werk. De burger is immers goed geïnformeerd over wat er speelt in zijn directe omgeving. De betrokkenheid van burgers kan variëren van een volledige open probleemstelling, tot het laten invullen van doelstellingen binnen vooraf gestelde randvoorwaarden. Van geval tot geval wordt bekeken of een beleidsvoornemen zich leent voor interactieve planvorming en in welke vorm. Verder omvat dit programma het geheel van uit te voeren activiteiten ter ondersteuning van de primaire taakuitoefening (kerntaken). De meest bestuurlijk relevante activiteiten hierin zijn: ondersteuning van bestuur, externe en interne communicatie, de planning en controlcyclus, organisatiebeleid en –beheer (HRM), informatiebeleid en –beheer, elektronische dienstverlening en heffing en invordering van waterschapsbelastingen. Maatregelen en realisatie in 2011 programma Maatschappij en Organisatie 1. Certificering
1
Actie Certificering
Maatregelen 2011 Uitvoering plan van aanpak certificering (o.b.v. AB-besluit van 17-12-09).
Gereed
Gerealiseerd: In 2011 zijn certificaten behaald voor de processen handhaving keur- en waterkwaliteit, advisering WABO, vergunningverlening, afhandelen en uitvoeren hydrobiologisch onderzoek en Ramspol. Bij de audit beheren zuiveringstechnische werken is bij onderhoud zuiveringswerken een tekortkoming geconstateerd, hierdoor ontvangen we voor dit onderdeel nog geen certificaat. 2. MKBA-analyse (maatschappelijke kostenbatenanalyses)
2
Actie MKBA-analyse (maatschappelijke kostenbatenanalyses)
Maatregelen 2011 De MKBA-methode. of een andere methode met gelijke bedoelingen, leren toepassen samen met andere partners zodat complexe afwegingen en dilemma’s ondersteund worden door inzicht in de mate van maatschappelijk rendement.
Gereed
Gerealiseerd: Voor de indicatieve meerjarendiscussie is een eerste pilot uitgevoerd namelijk ‘Opvulling normering’ met een vergelijkbare methode als de MBKA-analyse. Tevens heeft een workshop ‘Kosten en Baten Waterbeheer’ plaatsgevonden op voorspraak van de Unie van Waterschappen. 3. Rekenkamer instellen Waterschap Groot Salland
pagina 28 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3
Actie Rekenkamer instellen
Maatregelen 2011 Voorbereiding van bestuurlijke besluitvorming.
Gereed
Gerealiseerd: Het AB heeft besloten een gezamenlijke rekenkamer in te stellen met Regge & Dinkel en Rijn & IJssel. Het AB van Rijn & IJssel heeft echter besloten niet deel te nemen. De eventuele instelling van de rekenkamer is onderwerp van gesprek tijdens de herijking van het bestuursprogramma.
4. Waterloket/ één-loketfunctie
4
Actie Waterloket/ éénloketfunctie
Maatregelen 2011 Gereed 1. Voor het waterschap wordt een producten- en dienstencatalogus ontwikkeld; 2. Starten van een waterloket pilot met de gemeente OlstWijhe; 3. Samen met de gemeenten waarvoor dit nog niet het geval is de minimale variant van het waterloket realiseren.
Gerealiseerd: De producten- en dienstencatalogus is gereed. De waterloket-pilot met de gemeente OlstWijhe is gerealiseerd in mei. In november heeft een evaluatie plaatsgevonden en is besloten om de pilot met een jaar te verlengen. Alle gemeenten kunnen beschikken over een digitaal Waterloket voor de gemeentelijke websites.
5. Duurzaamheid
5
Actie Duurzaamheid
Maatregelen 2011 Er wordt een brede visie ontwikkeld op het gebied van duurzaamheid en deze wordt vertaald in doelstellingen voor de organisatie.
Gereed
Gerealiseerd: Deze doelstelling is niet gerealiseerd, doordat er andere prioriteiten zijn gesteld. Wel is het onderwerp besproken tijdens een thema-bijeenkomst van het AB.
Begroting 2011: Netto kosten programma Maatschappij en Organisatie € 13.978.300
Jaarrekening 2011: Netto kosten programma Maatschappij en Organisatie € 13.285.056
Waterschap Groot Salland
pagina 29 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Opbouw kosten programma Maatschappij en Organisatie (x € 1.000)
1.252
1.030 1.694
1.480
Bestuur
BJC P&O Opleidingen
819 300
2.025
I&A Belastingheffing Huisvesting Interne dienstverlening
2.313
Financiën, kwaliteit en inkoop
2.372
Toelichting op de belangrijkste afwijkingen Lagere inkomsten relatiemanagement doordat abusievelijk een te hoog geraamde bijdrage is opgenomen. Lagere kosten personeel en organisatie door minder inzet externe expertise/ inhuur, lagere kosten arbodienst door deelname aan landelijke aanbesteding en lagere kosten voor opleidingen. Hogere kosten informatisering & automatisering door hogere personeelslasten en hogere kosten ten behoeve van hardware zijnde servers en backupsysteem. Lagere kosten kwaliteitszorg en inkoop door minder externe begeleiding/expertise. Hogere bijdrage GBLT zijnde de afrekening jaarrekening 2011. De door het GBLT gedane investeringen belastingpakket zijn verrekend met de vijf Lococensuswaterschappen, voor WGS € 350.000. De exploitatie valt € 150.000 gunstiger uit. Lagere kosten voor huisvesting en interne dienstverlening door minder onderhoud aan gebouwen en apparatuur. Niet begrote dekking van indirecte loonkosten bij majeure projecten.
Waterschap Groot Salland
153.000
I
- 154.000 I/S
107.000
I
- 137.000
I
200.000
I
- 128.000
I
- 354.000
I
pagina 30 van 68
Jaarverslaggeving 2011
2.5. Belastingopbrengsten en algemene opbrengsten Het Algemeen Bestuur heeft de belastingverordeningen vastgesteld. Het vaststellen van een belastingverordening is een wettelijke voorwaarde om belasting te kunnen heffen en invorderen. Een waterschap heeft echter maar beperkte mogelijkheden om binnen de belastingverordening eigen keuzes te maken: de grote meerderheid van de heffingsaspecten is al in de belastingwetten voorgeschreven. Het belastingstelsel bestaat uit de watersysteemheffing (onderverdeeld in de heffing voor ingezetenen, gebouwd, natuur en overig ongebouwd), de zuiveringsheffing en de verontreinigingsheffing.
Waterschap Groot Salland
pagina 31 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Watersysteemheffing Opbrengst watersysteemheffing Verdeeld in: ingezetenen gebouwd ongebouwd natuur opbrengsten voorgaande jaren waardecorrectie heffingsdebiteuren kwijtschelding en oninbaar verontreinigingsheffing
Jaarrekening 2011 9.148.437 19.338.077 5.061.704 39.610 -3.457 134.470 -496.037 77.471 33.300.275
€ € € € € € € € €
Begroting 2011 9.192.000 19.330.000 5.238.000 34.000 0 0 -331.000 73.000 33.536.000
Opbrengsten watersysteemheffing € 235.725 lager dan begroot. Grondslag voor de watersysteemheffing Ingezetenen Gebouwd (WOZ-waarde) Ongebouwd, oppervlakte binnendijks Ongebouwd, oppervlakte buitendijks Natuur, oppervlakte
€
Jaarrekening 2011
Begroting 2011
154.770 45.972.321.627 78.514 4.720 14.835
155.500 45.618.000.000 82.225 5.250 12.750
Jaarrekening 2011
Begroting 2011
5.910.173 17.873.092 -117.836 -888.809 269.515 23.046.135
5.937.000 17.999.000 0 -678.000 0 23.258.000
Jaarrekening 2011 122.136 369.355 491.491
Begroting 2011 122.700 371.950 494.650
Jaarrekening 2011 694.231
Begroting 2011 1.200.000
Zuiveringsbeheer Opbrengst zuiveringsbeheer Verdeeld in: opbrengst bedrijven opbrengst huishoudens opbrengsten voorgaande jaren kwijtschelding en oninbaar waardecorrectie heffingsdebiteuren
€ € € € € €
Opbrengsten zuiveringsbeheer € 211.865 lager dan begroot. Grondslag voor de zuiveringsheffing Verontreinigingseenheden bedrijven Verontreinigingseenheden forfaitair Totaal vervuilingseenheden (ve's)
Overige algemene opbrengsten
Dividend Nederlandse Waterschapsbank
€
Overige algemene opbrengsten € 505.769 lager dan begroot.
Waterschap Groot Salland
pagina 32 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3. FINANCIËLE BESCHOUWINGEN De paragrafen die in dit onderdeel van het jaarverslag zijn opgenomen geven gezamenlijk inzicht in de financiële positie van het waterschap.
3.1. Ontwikkelingen in het begrotingsjaar 2011 De exploitatierekening heeft een nadelig resultaat van € 1.054.370, uitgesplitst per taak is dat € 414.282 nadelig voor watersysteembeheer en € 640.088 nadelig voor zuiveringsbeheer. Het exploitatieresultaat is € 1.384.930 voordeliger dan geraamd, wat met name veroorzaakt wordt doordat lagere opbrengsten uit belastingheffingen meer dan gecompenseerd zijn door lagere uitgaven. De opbrengsten uit belastingheffingen vallen € 448.000 lager uit dan voorzien. Daar staat tegenover dat de uitgaven € 1.835.000 lager uitvallen dan voorzien. Alle programma’s vertonen een positieve afwijking ten opzichte van de begroting met uitzondering van het programma zuiveringsbeheer. In 2011 is voor € 21,9 miljoen netto geïnvesteerd (exclusief projecten Ruimte voor de Rivier) en is voor een bedrag van € 27,7 miljoen afgelost op langlopende leningen.
3.2. Kostentoerekening In artikel 4.2, lid 4 van het Waterschapsbesluit, is opgenomen dat de kostentoerekening plaats vindt op basis van objectieve, bedrijfseconomische criteria. Daarnaast is in artikel 4.15 opgenomen welke kostendragers in de verslaggeving opgenomen worden. Dit betekent dat de toerekening van programma's naar de kostendragers watersysteembeheer en zuiveringsbeheer plaatsvindt. Voor het beleid inzake kostentoerekening wordt verwezen naar de vastgestelde bestuursnota over dit onderwerp. Hoofdlijn is dat kosten die een directe relatie met een programma hebben ook rechtstreeks onder dit programma worden geraamd en geregistreerd. De programma's Watersysteembeheer, Waterkeringsbeheer en Zuiveringsbeheer vallen direct onder de taken/kostendragers. Toerekening van het programma Maatschappij en Organisatie vindt naar rato van hun netto kosten plaats aan de taken/kostendragers.
3.3. Onttrekkingen aan reserves en voorzieningen Voor een toelichting op de reserves en voorzieningen verwijzen wij naar de toelichting op de balans en de staat van reserves en voorzieningen.
Waterschap Groot Salland
pagina 33 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.4. Investeringen (Alle onderstaande bedragen zijn bedragen na aftrek van eventuele subsidies) Gedurende 2011 werd in totaal € 21,9 miljoen netto uitgegeven op projecten (excl. de ruimte voor de rivier projecten die in opdracht van Rijkswaterstaat worden uitgevoerd). Hiervan had € 19,7 miljoen betrekking op projecten welke op het moment van het opmaken van de begroting waren goedgekeurd, € 1,7 miljoen op daarna goedgekeurde projecten en € 0,5 miljoen op vervangingsinvesteringen. Vertraging in de reeds lopende projecten trad op bij enkele bijdragen in stedelijke gebieden, Rondweg Wesepe, grondruil Olst-Wesepe, voorbereiding projecten Ruimte om te leven met water, gemaal Ankersmit, strategisch energiebeleid, Processturing en -bewaking RWZI's en optimalisatie RWZI Raalte. De projecten Sanering Deventer havens, verbeteren regionale kering Almeloos kanaal zijn lager uitgekomen dan begroot. Legger primaire en regionale waterkeringen, toetsing primaire en regionale waterkering zullen naar verwachting lager dan begroot uitvallen en later dan begroot. Het inschatten van de werkelijke investeringen voor projecten, die bij het opmaken van de begroting nog niet zijn goedgekeurd, blijft een moeilijke zaak. De goedkeuring van deze projecten staat dan nog niet vast, laat staan de planning. In de meerjarenbegroting staan investeringsbedragen die indicatief zijn en vermeld worden in het jaar waarin zij op dat moment worden verwacht. Zo is tot en met 2011 een bedrag van € 13,5 miljoen vermeld. Van een afgesproken planning is pas sprake na goedkeuring van een project.
Waterschap Groot Salland
pagina 34 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.5. Financiering In de Verordening financieel beleid en beheer staan, in artikel 11, richtlijnen voor de wijze waarop het dagelijks bestuur geld aantrekt of uitzet. Het Dagelijks Bestuur heeft in 2002 in een nota Treasurybeleid vastgelegd hoe de financieringsfunctie in de praktijk zal worden uitgevoerd. In grote lijnen wordt dit beleid voortgezet, aangezien het past binnen de richtlijnen van voornoemde Verordening. Met ingang van 1 januari 2009 is de Wet tot wijziging van de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) in werking getreden. Daarin worden iets gewijzigde normen gesteld aan de wijze van financiering. Het gaat dan om de 'kasgeldlimiet' en de 'renterisiconorm'. Ook de bijbehorende Uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden is gewijzigd. Het waterschap behoort eenmaal per jaar informatie aan de toezichthouder te verstrekken over het renterisico. Deze informatie wordt opgenomen in de onderhavige financieringsparagraaf: Realisatie van het treasurybeleid 2011 1.
Ontwikkelingen met invloed op de treasuryfunctie en het treasurybeleid
1.1 Ontwikkeling binnen en buiten het waterschap De financiële situatie werd gedurende het hele jaar gemonitoord door de treasurycommissie. In de treasurycommissie wordt onder meer besproken het verloop van de liquiditeitspositie, de renteontwikkelingen en de te hanteren rentevisie. Op basis hiervan wordt onder andere bekeken op welke momenten besloten dient te worden tot het aangaan van langlopende leningen. Als gevolg van de internationale schuldencrisis nam de onzekerheid bij consumenten en producenten toe in 2011. In 2011 zijn 15.000 schuldsaneringen uitgesproken. Dat is bijna 30 procent meer dan in 2010. De AEX sloot de laatste handelsdag van het jaar af met een stand van 312,5 en dat is zo’n 12% lager dan de stand op 31 december 2010. 1.2 Renteontwikkelingen Geldmarkt Medio 2011 steeg de herfinancieringsrente (refi-rente) van de Europese Centrale Bank naar 1,5%, eind 2011 is dit percentage weer gedaald naar 1,0%. De 3-maand Euribor is in 2011 gestegen van 1,001% naar 1,343%. Kapitaalmarkt De rente voor de tienjarige staatslening daalde sterk in 2011 van 3,2% per ultimo 2010 naar 2,2% per ultimo 2011. 2.
Uitkomsten liquiditeitsprognoses De kasgeldlimiet is in 2011 niet overschreden. Het verloop van de liquiditeit is in 2011 geen aanleiding geweest om gelden voor korte tijd uit te zetten of aan te trekken. Er werden in 2011 een viertal langlopende leningen afgesloten. Hiervan waren er twee op basis van 5 jaar fixe (€ 5 miljoen, 15 maart 2011 3,11% en € 3 miljoen, 10 augustus 2011 2,62%), één op basis van 1 jaar fixe (€ 5 miljoen, 15 maart 2011 1,75%) en één op basis van 4 jaar fixe (€ 7 miljoen, 10 augustus 2011 2,26%).
Waterschap Groot Salland
pagina 35 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Risicobeheer De renterisiconorm bedraagt 30% van het begrotingstotaal. Dit betekent dat jaarlijks niet meer dan 30% van ons begrotingstotaal geherfinancierd mag worden. Het werkelijke rente risicopercentage voor ons waterschap bedraagt in 2011 28,08% wat binnen de norm (30,0%) ligt. Dit hoge percentage komt door de opbouw van de leningenportefeuille waardoor er in 2011 relatief veel aan aflossingen betaald moest worden. Voor het jaar 2011 bedroeg de renterisiconorm, overeenkomstig de wet FIDO, € 21,3 miljoen (30% van het begrotingstotaal van de begroting). Deze norm is in 2011 niet overschreden. Bedrag Begrotingstotaal 2011 1. Renterisico 30% van begroting
71.228.000 21.368.400
A. Aangetrokken leningen 20.000.000 B. Betaalde aflossingen 27.671.517 2. Herfinanciering (laagste van A en B) 20.000.000 1. Renterisiconorm 2. Renterisico werkelijk
21.368.400 20.000.000
Percentage Toelichting
30,0 % van begrotingstotaal Leningen in boekjaar 2011 Aflossingen in boekjaar 2011 Berekende renterisico 30,0 % van begrotingstotaal 28,08 % van begrotingstotaal
Transacties Op het moment dat een (vijfjarige) fixe lening afgelost dient te worden, kan geëvalueerd worden of de keuze destijds voor vijf jaar, achteraf gezien, winstgevend is geweest. Daartoe wordt dan berekend wat het verschil is tussen het rentepercentage voor een nieuwe vijfjarige fixe lening ten opzichte van het geldende rentepercentage van een tienjarige fixe lening op het moment van het aantrekken van de eerste vijfjarige fixe lening. Indien blijkt dat deze vergelijking nadelig is, dan wordt het verschil verrekend met het in de eerste vijf jaar behaalde rentevoordeel. Voor de nieuw aangetrokken leningen heeft bovenstaand beleid een totale besparing van € 2,3 miljoen aan rentekosten opgeleverd voor het Waterschap. In 2011 zijn er vier nieuwe leningen van in totaal € 20 miljoen afgesloten ter vervanging van oude leningen welke in februari en maart 2011 zijn vervallen. De vier leningen zijn afgesloten bij de Nederlandse Waterschapsbank. Deze bank bood het laagste tarief.
Financieringspositie De financieringspositie wordt gedefinieerd als het saldo tussen enerzijds de waarde van de zaken waarin financieringsmiddelen langdurig zijn vastgelegd en anderzijds de (langlopende) financieringsmiddelen zelf. De financieringspositie geeft aan in welke mate het waterschap op relatief korte termijn kortlopende leningen om zal moeten zetten in langlopende leningen. In 2011 is voor € 21,9 miljoen netto geïnvesteerd, werd voor een bedrag van € 27,7 miljoen afgelost op langlopende leningen en was er een negatief exploitatieresultaat van € 1,1 miljoen. Het te (her)financieren bedrag bedroeg daarmee € 50,7 miljoen.
Waterschap Groot Salland
pagina 36 van 68
Jaarverslaggeving 2011
De post afschrijvingen bedroeg in 2011 € 11,3 miljoen. Daarnaast werd in 2011 een aflossing op geldleningen aan waterschappen van € 2,4 miljoen ontvangen en werden er vier geldleningen met een totaal bedrag van € 20 miljoen euro gestort. Totaal ter dekking € 33,7 miljoen. 31-12-2011
31-12-2010
Vaste activa Nadelig nog te bestemmen resultaat 2011 / 2010 Te financieren
164.433.256 1.054.370 165.487.626
158.955.816 2.613.672 161.569.488
Reserves en voorzieningen Langlopende leningen Financieringsmiddelen
15.162.387 134.075.472 149.237.859
17.840.756 141.746.845 159.587.601
Saldo financieringspositie
-16.249.767
-1.981.887
Het financieringstekort is gestegen met € 14.267.880. Dit houdt in, dat er meer met kort geld gefinancierd is.
Langlopende schulden Het verloop van de vaste schuld is in onderstaande tabel weergegeven. Tevens is hierbij aangegeven het effect van de mutaties op de gemiddelde rente. Mutaties vaste schuld in 2011
Bedragen x € 1.000 141.746
Gemiddelde rente 4,58
Invloed op gem. rente
Nieuwe leningen
20.000
2,40
-0,28
Aflossingen
27.672
5,33
-0,20
134.075
4,10
-0.48
Beginstand per 1 januari 2011
Eindstand per 31 december 2011
Kasbeheer In 2011 bedroeg de kasgeldlimiet volgens de wet FiDO € 16,3 miljoen (23% van de totale lasten van de begroting). Bij de Nederlandse Waterschapsbank had het waterschap een rekening-courant met een maximaal krediet van € 25 miljoen. Beide normen zijn in 2011 niet overschreden.
Waterschap Groot Salland
pagina 37 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.6. Incidentele baten en lasten In de begroting 2011 zijn de volgende posten opgenomen als incidentele lasten: Coördinatie klanttevredenheidsonderzoeken WGS € 30.000 Update software website € 30.000 Voorlichtingsmateriaal € 50.000 Achterstallig onderhoud technische installatie Laboratorium € 90.000 Energiefabriek: bijdrage eenmalige case studie € 20.000 Incidentele baten: Verkoop van onroerende goederen € 350.000 De coördinatie van klanttevredenheidsonderzoeken heeft niet plaatsgevonden, omdat dit jaar geen grootschalige onderzoeken zijn uitgevoerd. Er is voor een pragmatische werkwijze gekozen waarbij centrale coördinatie niet nodig was. De overige bovengenoemde posten zijn gerealiseerd en de daarvoor geraamde bedragen zijn uitgegeven. De verkoop van niet meer voor het waterschap van belang zijnde onroerende goederen (voornamelijk gronden) heeft in 2011 ca. € 400.000 opgeleverd. In 2012 zal in vervolg hierop nog ca. € 140.000 aan opbrengsten gerealiseerd gaan worden. Wel heeft in een situatie, voor er verkocht kon worden, een grondsanering plaats moeten vinden waarvan de kosten ca. € 130.000 bedroegen. De kosten voor calamiteiten bedroegen € 503.000. Deze kosten zijn met name gemaakt voor de calamiteit op de zuivering Raalte, die in het najaar heeft plaatsgevonden. Het (biologische) zuiveringsproces moest hier meerdere malen opnieuw opgestart worden. Er is een bijdrage aan het GBLT betaald voor de door het GBLT gedane investeringen voor het belastingpakket. Deze zijn verrekend met de vijf Lococensuswaterschappen, voor waterschap Groot Salland betekent dit een bijdrage van € 350.000. Er is tevens sprake van een exploitatievoordeel van € 150.000. In de jaarrekening 2011 is voor de dekking van de indirecte loonkosten van majeure projecten over de periode 2009 tot en met 2011 een bedrag van € 891.000 opgenomen. Hiervan heeft € 354.000 betrekking op het jaar 2011. Deze inkomsten waren niet opgenomen in de begroting 2011. Het saldo van de baten en lasten die betrekking hebben op voorgaande jaren bedraagt € 654.000 voordelig. Van dit bedrag heeft € 537.000 betrekking op dekking van de indirecte loonkosten van majeure projecten over de jaren 2009 en 2010. Het restant saldo van € 117.000 is een optelsom van meerdere kleinere uitgaven en inkomsten.
Waterschap Groot Salland
pagina 38 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.7. Risico’s De volgende rechtsgedingen lopen op dit moment: 1. Naam van de strijdende partijen; Aard van het geschil; Geschil aanhangig bij; Stand van de procedure; Gevorderde hoofdsom; 2. Naam van de strijdende partijen; Aard van het geschil; Geschil aanhangig bij; Stand van de procedure;
Gevorderde hoofdsom; 3. Naam van de strijdende partijen; Aard van het geschil; Geschil aanhangig bij; Stand van de procedure; Gevorderde hoofdsom; 4. Naam van de strijdende partijen; Aard van het geschil; Geschil aanhangig bij; Stand van de procedure; Gevorderde hoofdsom;
Aannemer tegen Waterschap Groot Salland Verzoek om schadevergoeding als gevolg van toepassen ander type damwand Hoge Raad Op 6 april 2012 uitspraak Hoge Raad: in voordeel van Waterschap Groot Salland Ongeveer € 1.200.000 (dit moet nader opgemaakt worden bij staat) Aannemer tegen het waterschap Groot Salland Schade als gevolg van hogere kosten betreffende sanering trekvaart IJsselmuiden Rechtbank Zwolle/Lelystad Op 4 april 2012 uitspraak van Rechtbank: Hoofdvordering toegewezen. Waterschap Groot Salland beraadt zich op vervolgstappen € 360.000 exclusief wettelijke rente Particulieren tegen het waterschap Groot Salland Vermogensschade als gevolg van verontreinigde grond (oud Waterschapshuis Olst) Partijen proberen via een commissie van bindend advies tot een afwikkeling te komen Geraamde taxatiekosten liggen tussen € 30.000 en € 60.000 Waterschap Groot Salland tegen aannemer Vertragingsschade als gevolg van munitievondst Rechtbank Zwolle Wachten op vonnis van de rechtbank € 1.131.498 in de dagvaarding bij conclusie van repliek, verminderd met € 35.295
Naast de rechtsgedingen speelt de volgende risico’s: Er loopt nog een bezwaarprocedure van een bedrijf waartegen in 2011 een definitieve aanslag zuiveringsheffing 2009 ter hoogte van circa € 1.000.000 is opgelegd. Deze opbrengst is niet in de jaarrekening opgenomen.
Waterschap Groot Salland
pagina 39 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.8. Waterschapsbelastingen Het belastingstelsel bestaat uit de watersysteemheffing ten behoeve van het watersysteem inclusief veiligheid, de zuiveringsheffing ten behoeve van kosten die zijn verbonden aan het zuiveren van afvalwater en de verontreinigingsheffing voor directe lozingen op oppervlaktewater in beheer van het waterschap, deze laatste heffing komt ten goede aan het watersysteembeheer. Volgens de door het bestuur vastgestelde kostentoedeling worden de kosten binnen de taak watersysteembeheer op een bepaalde wijze aan de onderscheiden categorieën toegerekend. Deze toerekening ziet er als volgt uit: 27,2% aan de ingezetenen 57,2% aan eigenaren gebouwd 15,5% aan eigenaren ongebouwd niet-zijnde natuurterreinen 0,1% aan natuurterreinen De heffing en inning van de waterschapsbelastingen gebeurt door Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn (GBLT). GBLT is het gemeenschappelijk belastingkantoor dat is belast met de heffing en inning van waterschapsbelastingen van de acht waterschappen Groot Salland, Reest & Wieden, Regge en Dinkel, Rijn en IJssel, Velt & Vecht, Vallei & Eem, Veluwe en Zuiderzeeland. Tarieven voor heffingen 2011 Heffing Zuiveringsbeheer Zuiveringsbeheer
48,39
per v.e.
Als basis voor de heffing zuiveringsbeheer zijn de volgende aantallen gehanteerd: Verontreinigingseenheden bedrijven 122.700 vervuilingseenheden Verontreinigingseenheden forfaitair 371.950 vervuilingseenheden
Watersysteemheffing Ingezetenen Eigenaren gebouwd binnendijks Eigenaren gebouwd buitendijks Eigenaren ongebouwd binnendijks Eigenaren ongebouwd buitendijks Natuur Verontreinigingsheffing
59,11 0,0424% 0,0106% 62,70 15,67 2,67 48,39
per wooneenheid van WOZ-waarde van WOZ-waarde (korting van 75%) per hectare per hectare (korting van 75%) per hectare per v.e.
Als basis voor de watersysteemheffing zijn de volgende aantallen gehanteerd: Ingezetenen 155.500 wooneenheden Eigenaren gebouwd 45.618 miljoen WOZ-waarde Eigenaren ongebouwd binnendijks 82.225 hectare Eigenaren ongebouwd buitendijks 5.250 hectare Natuur 12.750 hectare Directe lozingen op oppervlaktewater 1.500 vervuilingseenheden De belastingopbrengsten zijn verder uitgewerkt in 2.5 van de programmaverantwoording.
Waterschap Groot Salland
pagina 40 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.9. Uitgangspunten risicoberekening en weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen enerzijds de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover het waterschap beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken en anderzijds alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie (artikel 4.8 Waterschapsbesluit). In de loop van 2009 is met behulp van een extern adviesbureau onderzocht welke financiële risico's Groot Salland loopt en welke financiële buffers het waterschap heeft om deze risico's op te vangen. Het gaat hier om alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Doelstelling van het onderzoek was om inzicht krijgen in: - de belangrijkste risico's die het waterschap nu loopt en in de komende jaren - de omvang van deze risico’s - de financiële middelen die het waterschap heeft om deze risico's op te vangen. Aanpak Naast een bureaustudie zijn er groepsinterviews afgenomen bij de verschillende sectorteams om tot een invulling van de risico-inventarisatie te komen. Tijdens de interviews zijn risico's zoveel mogelijk vastgelegd in oorzaken (en de kans op het voordoen van die oorzaken) en de gevolgen (en de financiële impact van die gevolgen). Ook is nagedacht in hoeverre beheersmaatregelen (waaronder verzekeringen) waren ingericht om de omvang van het risico te beperken en hoe het risico zich in de toekomst zou kunnen ontwikkelen. In het risicoregister zijn uiteindelijk 36 risico's benoemd. De geïdentificeerde risico's komen grotendeels overeen met risico's die andere waterschappen ook geïdentificeerd hebben. Voor het bepalen van de totale omvang van de risico's heeft men een modelmatige methodiek gebruikt (Monte Carlo Simulatie). Uitkomst is een te verwachten schadelast met een betrouwbaarheid van 90% (schadelast in 9 van de 10 jaar gelijk of minder is dan de gevonden uitkomst). Volgens een gangbaar beoordelingsmodel is een aanwezig weerstandsvermogen dat gelijk is aan die verwachte schadelast met een betrouwbaarheid van 90% voldoende. Is het weerstandvermogen groter dan factor 1, dan spreken we van voldoende tot uitstekend; bij een factor kleiner dan 1 spreken we van onvoldoende weerstandsvermogen. De uitkomst resulteert in de volgende gewenste omvang van de algemene reserve (factor 1): € 3,5 miljoen voor de taak watersysteembeheer € 1,5 miljoen voor de taak zuiveringsbeheer Het hiervoor genoemde risicoregister is in 2010 en in 2011 met betrokken functionarissen geactualiseerd. In dit verband zijn de bestaande risico's nader beschouwd en er is nagegaan of mogelijk nieuwe risico's in het register moeten worden opgenomen. Deze actualisaties gaven geen aanleiding om de gewenste omvang van algemene reserve bij te stellen. Voor de taak watersysteembeheer is er op 31 december 2011 een algemene reserve van € 3,5 miljoen. Voor de taak zuiveringsbeheer is de stand van de algemene reserve per 31 december 2011 € 3,3 miljoen negatief. Beide saldo's zijn na bestemming van het exploitatieresultaat 2011. In de meerjarenbegroting 2012-2016 staat beschreven op welke wijze waterschap Groot Salland de gewenste stand van € 1,5 miljoen wil behalen. Waterschap Groot Salland
pagina 41 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.10. Verbonden partijen In het waterschapsbesluit wordt onder een verbonden partij verstaan: een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin het waterschap een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang betekent dat het waterschap op enigerlei wijze zeggenschap heeft. Een financieel belang betekent dat aan de verbonden partij een bedrag ter beschikking is gesteld dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet zou gaan, onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen. Gemeenschappelijke Regeling Lococensus-Tricijn (GBLT) Vanaf 1 januari 2011 vormt Lococensus samen met Tricijn de Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn (GBLT). Het GBLT is het gemeenschappelijk belastingkantoor, dat is belast met de heffing en inning van waterschapsbelastingen van de waterschappen voor acht waterschappen in Nederland (Groot Salland, Regge en Dinkel. Rijn en IJssel, Reest en Wieden, Velt en Vecht, Vallei & Eem, Veluwe en Zuiderzeeland). Het GBLT heeft een bestuur dat gevormd wordt door leden van het Dagelijks Bestuur van de deelnemende waterschappen. De kosten worden aan de deelnemende waterschappen doorbelast op basis van een overeengekomen verdeelsleutel (WGS 11%). De financiële bijdrage aan Gemeenschappelijke Regeling Lococensus-Tricijn bedroeg in 2011 € 2.371.885. Laboratorium Het laboratorium van Groot Salland ontvangt op basis van een overeenkomst met 5 andere waterschappen opdrachten om analyses uit te voeren alsmede voor de eigen organisatie. Verrekening met de deelnemende waterschappen vindt plaats op basis van een overeenkomst volgens het principe kosten voor gemene rekening, waardoor geen omzetbelasting behoeft te worden berekend. Voor waterschappen die eventueel de samenwerking wensen te beëindigen geldt een opzegtermijn van 3 jaar. De waterschappen binnen dit samenwerkingsverband zijn: Reest & Wieden, Zuiderzeeland, Veluwe, Vallei & Eem en Velt & Vecht. Hydro-biologisch laboratorium Op basis van een overeenkomst volgens het principe kosten voor gemene rekening wordt door het hydro-biologische laboratorium van Groot Salland ecologische werkzaamheden uitgevoerd voor de waterschappen Zuiderzeeland, Veluwe, Vallei & Eem en Velt & Vecht. Voor waterschappen die eventueel de samenwerking wensen te beëindigen geldt een opzegtermijn van 3 jaar. Het laboratorium en het hydro-biologisch laboratorium behoren tot het waterschap Groot Salland en hebben geen eigen en vreemd vermogen. Het Waterschapshuis Het Waterschapshuis is de regie- en uitvoeringsorganisatie voor de 25 waterschappen op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie. Het Waterschapshuis heeft als doel het bevorderen van samenwerking op het gebied van ICT tussen de waterschappen en andere overheden die actief zijn in de watersector. Onder begeleiding van Het Waterschapshuis spannen de waterschappen zich gezamenlijk in om de kwaliteit van de digitale dienstverlening naar burgers en bedrijven te verbeteren. Daarnaast is het streven gericht op een aanzienlijke kostenbesparing op alle ICT uitgaven. Deze samenwerking vindt plaats op basis van een gemeenschappelijke regeling. De financiële bijdrage aan het Waterschapshuis bedroeg in 2011 € 519.769.
Waterschap Groot Salland
pagina 42 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Unie van Waterschappen De Unie van Waterschappen behartigt op nationaal en internationaal niveau de belangen van de waterschappen voor een goede waterstaatsverzorging binnen het waterschapsbestel. De Unie treedt namens de waterschappen op als vertegenwoordiger naar het Parlement, de Rijksoverheid en organisaties als het interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse gemeenten. In de ledenvergadering hebben de voorzitters van de waterschappen zitting. De financiële bijdrage aan de Unie van Waterschappen bedroeg in 2011 € 256.075. STOWA In de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) nemen alle regionale waterbeheerders in Nederland deel. Dit zijn de waterschappen, provincies en Rijkswaterstaat. De STOWA doet onderzoek op het gebied van afvalwatersystemen, waterketen, watersystemen en waterweren. De leden van het bestuur van de STOWA worden benoemd uit de in de stichting deelnemende organisaties. De financiële bijdrage aan de STOWA bedroeg in 2011 € 178.857. Nederlandse Waterschapsbank De Nederlandse Waterschapsbank N.V. (NWB Bank) is een vooraanstaande financiële dienstverlener voor de overheidssector. Voor gemeenten, provincies, gezondheidszorg, onderwijs en activiteiten op het gebied van water en milieu, arrangeert de bank korte en langlopende kredieten. Waterschap Groot Salland is aandeelhouder. Voor het financieel belang wordt verwezen naar de punt C, Financiële Vaste Activa van de jaarrekening. De dividendopbrengst bedroeg in 2011 € 694.231.
3.11. Bedrijfsvoering Onder bedrijfsvoering wordt verstaan het geheel van interne organisatieonderdelen en processen die ondersteunend zijn ten behoeve van de primaire processen van het waterschap. Deze ondersteunende processen worden als essentieel gezien voor een goed verloop van de primaire processen. Daarnaast zijn de ondersteunende processen, en derhalve de bedrijfsvoering, ook van belang bij de waarborging van de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid van de beleidsuitvoering. Voor meer informatie over bedrijfsvoering wordt verwezen naar het jaarverslag bedrijfsvoering 2011.
Waterschap Groot Salland
pagina 43 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.12. EMU-saldo Lidstaten van de Economische en Monetaire Unie (EMU) hebben afgesproken dat het EMUsaldo geen groter tekort mag laten zien dan 3% van het Bruto Binnenlands Product. Het EMU-saldo is het vorderingensaldo van de totale overheid. Ook waterschappen beïnvloeden of Nederland zich aan de Europese afspraken houdt. Voor waterschappen is het EMU-saldo grofweg te berekenen als het saldo van inkomsten en uitgaven in een jaar. Om het EMUsaldo te kunnen beheersen hebben het kabinet en de decentrale overheden afspraken gemaakt.
OPBOUW EMU-SALDO
Exploitatiesaldo
-1.054.370
Invloed investeringen -/- bruto-investeringsuitgaven + investeringssubsidies + verkoop materiele en immateriele activa + afschrijvingen
-/+ + +
31.432.778 9.551.844 0 11.277.896
Invloed voorzieningen + toevoegingen aan voorzieningen t.l.v. exploitatie -/- onttrekkingen aan voorzieningen t.b.v. exploitatie -/- betalingen rechtstreeks uit voorzieningen + evt. Externe vermeerderingen van voorzieningen
+ -/-/+
60.000 246.618 0 0
Invloed reserves -/- evt. Betalingen rechtstreeks uit reserves + evt. Externe vermeerderingen van reserves
-/+
0
Deelnemingen en aandelen -/- boekwinst + boekverlies
-/+
0 0
EMU-saldo volgens jaarrekening 2011
Waterschap Groot Salland
-11.844.026
pagina 44 van 68
Jaarverslaggeving 2011
3.13. Topinkomens Organisaties die voor een groot deel met overheidsgeld worden gefinancierd, zijn verplicht om topinkomens openbaar te maken. Het gaat om inkomens die hoger zijn dan het normbedrag, gebaseerd op het gemiddelde salaris van ministers. Het normbedrag varieert elk jaar en wordt vastgesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit is vastgelegd in de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt). De Wopt-norm voor 2011 bedraagt € 193.000. Bij het waterschap Groot Salland zijn er geen functies of dienstverbanden, waarvan de som van het belastbaar loon en de voorzieningen het gemiddeld belastbaar jaarloon van de Wopt-norm te boven gaat. Ook het totaal van de uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband bedraagt niet meer dan de Wopt-norm in het jaar waarin het dienstverband is geëindigd.
Waterschap Groot Salland
pagina 45 van 68
Jaarverslaggeving 2011
DEEL II- JAARREKENING 2011
Waterschap Groot Salland Dr. van Thienenweg 1 Postbus 60 | 8000 AB Zwolle T (038) 455 72 00 | F (038) 453 01 11
[email protected] | www.wgs.nl
Waterschap Groot Salland
pagina 46 van 68
Jaarverslaggeving 2011
4. BALANS PER 31 DECEMBER 2011 4.1. Balans per 31 december 2011 ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiele vaste activa Financiële vaste activa
Vlottende activa Liquide middelen Kortlopende vorderingen Overlopende activa
Totaal der activa
31-12-2011
31-12-2010 ref.
6.594.817 148.843.453 9.676.107 165.114.377
5.146.490 141.680.196 12.129.130 158.955.816
A B C
2.836.092 4.874.933 1.802.328 9.513.353
7.133.324 6.250.166 3.558.020 16.941.510
D E F
174.627.730
175.897.326
PASSIVA
31-12-2011
31-12-2010 ref.
Vaste passiva Algemene reserve Egalisatiereserve Bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat Eigen vermogen
806.751 9.547.152 2.730.680 -1.054.370 12.030.213
2.662.297 10.305.278 2.958.759 -2.613.672 13.312.662
G
2.077.804 134.075.473
1.914.422 141.746.845
H I
10.477.539 15.966.702 26.444.240
8.354.374 10.569.023 18.923.397
J K
174.627.730
175.897.326
Voorzieningen Vaste schulden Vlottende passiva Netto-vlottende schulden Overlopende passiva
Totaal der passiva
Waterschap Groot Salland
pagina 47 van 68
Jaarverslaggeving 2011
4.2. Toelichting jaarrekening 4.2.1. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen
De jaarrekening is gebaseerd op de Regeling Beleidsvoorbereiding en Verantwoording waterschappen.
Immateriële vaste activa
De waardering van immateriële vaste activa geschiedt tegen historische kostprijs en/of vervaardigingspijzen en deze activa worden lineair afgeschreven.
Materiële vaste activa
De waardering van de materiële vaste activa geschiedt eveneens tegen historische kostprijs en/of vervaardigingspijzen, vermeerderd met rente tijdens de bouw en verminderd met subsidies en andere bijdragen van derden. De materiële vaste activa worden lineair afgeschreven.
Afschrijvingstermijnen
In de nota “Beleid waardering en afschrijving van activa" is het volgende vastgesteld: 1. De materiële vaste activa worden lineair afgeschreven in: - 40 jaar; waterkeringen, watergangen en kantoorgebouwen/ werkplaatsen - 30 jaar; transportleidingen en gemalen - 25 jaar; rioolwaterzuiveringsinstallaties en gebouw laboratorium - 20 jaar; kunstmatige slibontwateringsinstallaties - 10 jaar; baggerwerkzaamheden - 10 jaar; kantoorinventaris - 5 jaar; tractiemiddelen, laboratoriumapparatuur, hardware, software (grotere pakketten) en sanering vervuilde waterbodems - 3 jaar; kantoor automatisering 2. De immateriële activa worden in 5 jaar lineair afgeschreven. 3. Investeringen worden veelal verzameld op één project en vervolgens per activasoort geactiveerd. 4. Bovenstaande termijnen zijn richtinggevend. Versnelde afschrijving wordt toegepast als de gebruiksduur tegenvalt.
Financiële vaste activa
De financiële vaste activa zijn verantwoord tegen nominale waarde. De aandelen zijn verantwoord tegen de historische kostprijs.
Vlottende activa
Bij de vlottende activa worden zowel de vorderingen, de overlopende activa als de liquide middelen opgenomen tegen de nominale waarde. De post “dubieuze debiteuren” is als waardecorrectie op de debiteuren onder de kortlopende vorderingen opgenomen.
Algemene reserve
De algemene reserve van het waterschap fungeert als een algemeen weerstandsvermogen en heeft geen specifieke bestemming. De algemene reserve dient om eventuele toekomstige tegenvallers van algemene aard te kunnen opvangen. Elke taak heeft een eigen algemene reserve.
Waterschap Groot Salland
pagina 48 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Egalisatiereserve De egalisatiereserve kan worden ingezet voor tariefsegalisatie per taak. Als er
van tariefsegalisatie gebruikgemaakt wordt, dan wordt er alleen onttrokken aan de reserve van de betreffende taak. Overzicht egalisatiereserves: - egalisatiereserve watersysteembeheer - egalisatiereserve zuiveringsbeheer Een egalisatiereserve zuiveringsbeheer is officieel nog niet ingesteld. Bestemmingsreserve
Bestemmingsreserve is een afgezonderd deel van het eigen vermogen, dat is vastgesteld door het algemeen bestuur ter realisering van een bepaald doel. Overzicht bestemmingsreserves: - Beheer en onderhoud de Vecht - Vaarwegbeheer de Vecht
Nog te bestemmen resultaat
Ten aanzien van de resultaatsbepaling zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: - de jaarrekening is opgesteld volgens het stelsel van baten en lasten - de verantwoorde baten en lasten hebben betrekking op het verslagjaar; op voorgaande jaren betrekking hebbende baten en lasten zijn afzonderlijk vermeld - de dividenduitkering NWB wordt verantwoord in het jaar waarin de uitkering wordt vastgesteld en uitgekeerd - de ten gunste van het boekjaar verantwoorde verontreinigingsheffing voor bedrijven bestaat uit de in het jaar 2011 opgelegde aanslagen en een raming van de nog op te leggen aanslagen - de ten gunste van het boekjaar verantwoorde heffing gebouwd/ongebouwd bestaat uit de in 2011 opgelegde aanslagen en een raming op basis van de in het jaar 2011 nog te verwerken correcties
Voorzieningen
WGS heeft een voorziening inzake een lopende claim en een voorziening inzake arbeidsgerelateerde verplichtingen. De voorziening voor arbeidsgerelateerde verplichtingen is gebaseerd op de contante waarde. De voorzieningen worden gevormd wegens toekomstige verplichtingen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar wel redelijkerwijs te schatten.
Vaste schulden
De vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een looptijd van 1 jaar of langer.
Vlottende passiva
De kortlopende schulden en overlopende passiva zijn opgenomen tegen de nominale waarde.
Waterschap Groot Salland
pagina 49 van 68
Jaarverslaggeving 2011
4.2.2. Toelichting balans per 31 december 2011 ACTIVA A.
Immateriële vaste activa
De samenstelling is als volgt: Onderzoek en ontwikkeling Bijdragen aan activa in eigendom van overheden Overige immateriële vaste activa Totaal onderhanden werk Totaal immateriële activa
Saldo 31-12-2010
Investeringen
AfschrijBijdragen vingen van derden
Saldo 31-12-2011
979.654
154.824
-270.429
-38.962
825.087
1.495.251 2.272.393 399.192 5.146.490
0 3.786.634 -1.170.538 2.770.920
-58.732 -954.470 0 -1.283.631
0 0 0 -38.962
1.436.519 5.104.558 -771.346 6.594.817
Activering van projecten boven de € 500.000 is in onderstaande tabel opgenomen: nr.
2011
89064 Hoog Water Beschermingsplan (HWBP) 89057 Legger primaire en regionale waterkering
1.756.553 621.697
De bedragen in bovenstaande tabel zijn saldi van de uitgaven -/- ontvangen subsidies +/+ bouwrente in 2011. B.
Materiële vaste activa
De samenstelling is als volgt: Gronden en terreinen Vervoermiddelen Machines, apparaten en werktuigen Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa Totaal onderhanden werk Totaal materiële vaste activa
Saldo 31-12-2010
Investeringen
Afschrij- Bijdragen vingen van derden
Saldo 31-12-2011
4.636.633 2.134.759
0 810.438
-233.960 -751.253
0 0
4.402.673 2.193.944
1.965.370 7.578.529
173.291 211.089
-487.700 -568.091
0 0
1.650.960 7.221.527
108.765.377 3.314.446 13.285.081 141.680.196
22.188.869 7.257.581 -3.837.582 26.803.686
-6.793.615 -1.159.646 0 -9.994.265
-5.225.806 118.934.825 -4.420.357 4.992.024 0 9.447.499 -9.646.163 148.843.453
Activering van projecten boven de € 500.000 is in onderstaande tabel opgenomen: nr. 99151 79413 79868 89045 99161 79869 79296
2011 Uitbreiding RWZI Zwolle Vispassage Overijssels Kanaal Sanering Zwarte Water Zwolle Verbetering IJsseldijk Windesheim Uitvoering SLIK Sanering Buitenhaven Deventer Natuurvriendelijk inrichting Vechtoevers
8.796.058 1.877.695 1.590.259 1.424.000 804.741 756.736 621.624
De bedragen in bovenstaande tabel zijn saldi van de uitgaven -/- ontvangen subsidies +/+ bouwrente in 2011.
Waterschap Groot Salland
pagina 50 van 68
Jaarverslaggeving 2011
C.
Financiële vaste activa
De samenstelling is als volgt: Kapitaalverstrekkingen aan bedrijven Leningen aan ambtenaren Leningen aan overheden Leningen aan overigen
31-12-2011
31-12-2010
228.045
228.045
5.095 9.099.543 343.424 9.676.107
12.191 11.493.821 395.073 12.129.130
Het verloop in 2011 is als volgt: Kapitaalverstrekkingen aan bedrijven (Aandelen Nederlandse Waterschapsbank N.V.): - 1388 aandelen A à € 115,00 is 159.620 - 195 aandelen B à € 460,00 nominaal, waarvan 25 % gestort is 22.425 subtotaal 182.045 - 200 aandelen A à € 115,00 nominaal. Deze aandelen zijn aangeschaft tegen een koers van € 230,00 per aandeel. Op grond van de voorschriften op te nemen tegen de werkelijke kosten 46.000 Totaal Aandelen Nederlandse Waterschapsbank 228.045 Leningen aan ambtenaren (geldleningen aan het personeel ter financiering van eigen auto dienstreizen) - Restant vordering 1-1-2011 12.191 - Afgelost in 2011 -7.096 - Restant per 31-12-2011 5.095 Leningen aan overheden (geldleningen aan waterschappen) - Restant vordering 1-1-2011 - Afgelost in 2011 - Restant per 31-12-2011
11.493.821 2.394.279 9.099.542
Aan het waterschap Rijn & IJssel (per 1 januari 1997) en de waterschappen Reest en Wieden, Velt en Vecht en Zuiderzeeland (per 1 januari 2000) zijn geldleningen verstrekt als gevolg van een tweetal fusies. Deze leningen hebben een looptijd van 15 jaar en hieraan zijn geen zekerheden ter onderpand gesteld. Leningen aan overigen (geldleningen aan particulieren) - Restant vordering 1-1-2011 - Afgelost in 2011 - Restant per 31-12-2011
395.073 51.649 343.424
In 2011 hebben bij de leningen aan overigen in totaal aan € 51.649 aan aflossingen plaatsgevonden. Dit betreffen hypothecaire leningen van het Waterschap aan particulieren in verband met afgestoten gronden.
Waterschap Groot Salland
pagina 51 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Vlottende activa Onder de vlottende activa worden de liquide middelen, de kortlopende vorderingen en de overlopende activa afzonderlijk opgenomen. D.
Liquide middelen
De samenstelling is als volgt: Kasmiddelen Tegoeden bank-/girorekeningen Totaal
E.
31-12-2011
31-12-2010
6.497 2.829.595 2.836.092
5.304 7.128.020 7.133.324
31-12-2011
31-12-2010
1.365.249 3.509.684 4.874.933
790.183 5.459.983 6.250.166
Kortlopende vorderingen
De samenstelling is als volgt: Vorderingen op belastingdebiteuren Overige vorderingen
Vorderingen op belastingdebiteuren Waterzuiveringbeheer Zuiveringsheffing huishoudens Zuiveringsheffing bedrijven Waterkwaliteit (vóór 2009) Verontreinigingsheffing (bedrijven) Vitens (V.H. en I.O.) Te ontvangen van GBLT Watersysteem Gebouwd Ongebouwd Natuur Ingezetenen Verontreinigingsheffing Waterkwantiteit en -kering (vóór 2009) Omslag gebouwd/ ongebouwd Waardecorrectie i.v.m. kwijtschelding/ oninbaar Totaal saldo heffingsdebiteuren
Waterschap Groot Salland
31-12-2011
31-12-2010
17.237 571.471
68.530 552.696
5.500 521.787 20.036
29.133 301.981 0
312.133 31.257 184 1.326 2.729
229.332 65.966 2.077 864 3.008
24.604
83.596
-143.015 1.365.249
-547.000 790.183
pagina 52 van 68
Jaarverslaggeving 2011
De post waardecorrectie in verband met kwijtschelding/ oninbaar is door Lococensus op basis van een ouderdomsanalyse belastingdebiteuren voorgesteld als zijnde (waarschijnlijk) oninbare posten ad € 143.015; Uitgangspunt bij de raming is de verwachting, dat voor openstaande aanslagen van 5 jaar en ouder geen gelden meer worden ontvangen. De raming van de op te nemen voorzieningen is in dat geval 100% van het nog openstaande belastingbedrag. De verdeling van de verwachte percentages voorziening oninbaar ziet er dan als volgt uit; Ouderdom van de openstaande bedragen tussen xx en xx dagen 0 – 365 366 – 731 732 – 1097 1098 – 1463 1464 en ouder
Verwacht percentage voorziening oninbaar 10 % 15 % 35 % 80 % 100 %
Specificatie raming voorziening oninbaar aan de hand van ouderdomsanalyse belastingdebiteuren; 2011 87.154 2010 8.396 2009 7.594 2008 13.782 116.926 Verder is over 2011 het openstaande debiteurensaldo van de Vitens-aanslagen € 521.787. Hiervan wordt 5% aangemerkt als dubieuze debiteur, wat verwerkt is in de waardecorrectie i.v.m kwijtschelding/ oninbaar.
Overige vorderingen Debiteuren, overig Debiteuren, personeel Waardecorrectie in verband met dubieuze vorderingen Saldo debiteuren, overig
31-12-2011
31-12-2010
3.538.561 316
5.461.003 0
-29.193 3.509.684
-1.020 5.459.983
Onder deze post zijn alle debiteuren opgenomen die niet vallen onder de heffing en omslag. De totale post nog te ontvangen subsidies en bijdragen van enkele gemeenten en de provincies is gedaald van € 4.510.000 naar € 3.145.000. Het resterende bedrag ad € 394.000 heeft betrekking op verzonden nota's aan diverse bedrijven, instanties en particulieren. Het grootste deel, bijna € 3.406.000, van de totale vorderingen per 31-12-2010 is inmiddels voldaan. Voor de niet voldane nota's zijn invorderingsactiviteiten in gang gezet. De op 3 april 2012 nog (direct opeisbare) openstaande posten kunnen als volgt worden gespecificeerd: Nog te ontvangen subsidies en bijdragen Posten die nog in een normale afhandelingsfase verkeren Posten waarvoor juridische stappen worden onderzocht €
Waterschap Groot Salland
49.277 147.368 29.193 225.838
pagina 53 van 68
Jaarverslaggeving 2011
F.
Overlopende activa Deze post omvat de hieronder gespecificeerde nog te ontvangen baten en vooruitbetaalde kosten. 31-12-2011
31-12-2010
680.220
2.722.681
1.122.108 1.802.328
835.340 3.558.021
Nog te ontvangen voorschotbedragen Overige nog te ontvangen/ vooruit betaalde bedragen Totaal
De post nog te ontvangen voorschotbedragen bestaat uit nog te ontvangen DI-subsidie Ramspol. De DI-subsidie Ramspol wordt over de periode 2006/2012 ontvangen. De overeengekomen toekomstige ontvangsten zijn tegen contante waarde geactiveerd. Het verloop gedurende het jaar ziet er als volgt uit: Nog te ontvangen voorschotbedragen Saldo DI-subsidie Ramspol per 1 januari Onttrekkingen Ontvangen bedragen Saldo DI-subsidie Ramspol per 31 december
2011 2.722.681 -681.120 -1.361.341 680.220
Bij de nog te ontvangen DI-subsidie Ramspol heeft een onttrekking plaatsgevonden ad € 681.120. Er is altijd vanuit gegaan dat de jaarlijkse DI-subsidie met betrekking tot Ramspol zou doorlopen tot en met 2012. De provincie Overijssel heeft een paar jaar terug aangegeven dat de subsidie zou stoppen na 2011. Dit heeft tot gevolg, dat de kosten voor het gebied bijna € 1,4 miljoen hoger uitvallen. Afgelopen jaar is discussie gevoerd over de verdeling van deze mogelijk tegenvaller tussen de provincie en het waterschap. De provincie Overijssel heeft uiteindelijk in maart 2012 besloten om – zoals destijds ook was afgesproken – de helft van dit bedrag voor zijn rekening te nemen. Het definitieve nog te ontvangen subsidiebedrag komt dan uit € 680.220. Met de uitkomst van dit besluit is rekening gehouden bij de materiële vaste activa in de balans per 31 december 2011; de boekwaarde van de keersluis komt hierdoor € 0,7 mln hoger uit. De post overige nog te ontvangen/ vooruit betaalde bedragen bestaat uit: -
Vooruit betaalde bedragen Nog te ontvangen belasting Raming afrekening grensoverschrijdend afvalwater Nog te ontvangen rente Depotbedrag TNT Overige posten
170.565 65.000 9.700 189.870 5.225 681.748 1.122.108
De overige posten bestaan uit verschillende declaraties en diverse kleinere transitoria posten. Waterschap Groot Salland
pagina 54 van 68
Jaarverslaggeving 2011
PASSIVA Vaste passiva G.
Eigen vermogen Saldo 31-12-2010
Algemene reserve Egalisatiereserve Nog te bestemmen resultaat Bestemmingsreserves Totaal
Verdeling resultaat 2010
Mutaties boekjaar
Nog te bestemmen resultaat 2011
Saldo 31-12-2011
2.662.297 -1.855.546 10.305.278 -758.126
0 0
0 0
806.751 9.547.152
-2.613.672
2.613.672
0
2.958.759
0
-228.079
13.312.662
0
-228.079
-1.054.370 -1.054.370 0
2.730.680
-1.054.370 12.030.213
Algemene reserve Het verloop van de algemene reserve is als volgt: Watersysteem beheer Saldo per 31 december 2010 Exploitatiesaldo 2010 Saldo per 31 december 2011
3.500.000 0 3.500.000
Zuiverings beheer
Totaal
-837.703 -1.855.546 -2.693.249
2.662.297 -1.855.546 806.751
Overeenkomstig de voorschriften is het nog te bestemmen resultaat 2011 in vorenstaand overzicht nog niet verwerkt. Indien besloten wordt het exploitatieresultaat te verdelen zoals is voorgesteld, rekening houdend met de gestelde maxima voor algemene reserves, dan zal de algemene reserve als volgt zijn samengesteld.
Saldo per 31 december 2011 Exploitatiesaldo 2011 Saldo per 1 januari 2012
Waterschap Groot Salland
Watersysteem beheer
Zuiverings beheer
Totaal
3.500.000 0 3.500.000
-2.693.249 - 640.088 -3.333.337
806.751 -640.088 166.663
pagina 55 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Egalisatie reserve Het verloop van de egalisatiereserve is als volgt: Watersysteem beheer Saldo per 31 december 2010 Exploitatiesaldo 2010 Saldo per 31 december 2011
Zuiverings beheer
Totaal
0 0 0
10.305.278 -758.126 9.547.152
10.305.278 -758.126 9.547.152
De egalisatiereserve kan worden ingezet voor de tariefsegalisatie per taak. Overeenkomstig de voorschriften is het exploitatieresultaat 2011 in vorenstaand overzicht nog niet verwerkt. Indien besloten wordt het exploitatieresultaat te verdelen zoals is voorgesteld, dan zal de egalisatiereserve als volgt zijn samengesteld; Watersysteem beheer
Zuiverings beheer
Totaal
9.547.152 -414.282 9.132.870
0 0 0
9.547.152 -414.282 9.132.870
Saldo per 31 december 2011 Exploitatiesaldo 2011 Saldo per 1 januari 2012 Bestemmingsreserves
2011
2010
Beheer en onderhoud de Vecht Saldo per 1 januari Onttrekking kosten beheer en onderhoud Saldo per 31 december
1.797.425 -114.955 1.682.470
1.904.497 -107.070 1.797.425
Vaarwegbeheer de Vecht Saldo per 1 januari Rentetoevoeging Onttrekking kosten vaarwegbeheer Saldo per 31 december
1.161.334 28.000 -141.124 1.048.210
1.247.543 49.901 -136.110 1.161.334
Bestemmingsreserves
2.730.680
2.958.759
Ten laste van de bestemmingsreserve beheer en onderhoud de Vecht komen de kosten van beheer en onderhoud van de Vecht (werkveld 7295) en peilbeheer van de Vecht (werkveld 7296). In 2005 100% van de kosten en daarna vanaf 2006 elk jaar 10% minder. Voor 2011 is dat 40% van de kosten. Ten laste van de bestemmingsreserve vaarwegbeheer de Vecht komen de kosten van vaarwegbeheer van de Vecht. Deze bestemmingsreserve is bedoeld als eeuwigdurend. Verwacht mag worden dat dit niet gerealiseerd zal worden. De onttrekkingen aan de bestemmingsreserves zijn reeds in het nog te bestemmen resultaat 2011 verwerkt.
Waterschap Groot Salland
pagina 56 van 68
Jaarverslaggeving 2011
H
Voorzieningen 31-12-2011 31-12-2010 De samenstelling is als volgt: Voorzieningen voor arbeidsgerelateerde verplichtingen Voorzieningen voor claims Totaal voorzieningen
1.727.804 350.000 2.077.804
1.914.422 0 1.914.422
De voorzieningen voor arbeidsgerelateerde verplichtingen bestaan uit de voorzieningen met betrekking tot voormalig bestuursleden en personeelsleden. Voormalige bestuursleden Saldo per 1 januari Rentetoevoeging Dotatie Uitkeringen, premies en afkoopsommen Vrijval voorziening Saldo per 31 december
2011
2010
1.769.266 56.000 0 -232.303 0 1.592.963
2.378.338 95.133 0 -554.517 -149.688 1.769.266
Voor de uit te betalen pensioenen ten behoeve van (voormalige) bestuurders wordt periodiek de toekomstige verplichting door een actuaris berekend en indien nodig wordt de hoogte van de voorziening aangepast. De voorziening is gebaseerd op de contante waarde van de toekomstige verplichtingen. Er is in 2008 een actuariële berekening opgesteld. Voor het Waterschap Groot Salland is de opbouw van de pensioenen van voormalig bestuursleden aan derden uitbesteed. Aan de pensioenbeheerder wordt de premie per maand en een eventuele aanvulling op de waarde betaald. Voormalige personeelsleden Saldo per 1 januari Rentetoevoeging Dotatie Uitkeringen en premies Vrijval voorziening Saldo per 31 december
2011
2010
145.156 4.000 0 -14.315 0 134.841
156.261 6.251 0 -17.356 0 145.156
Deze voorziening wordt aangehouden voor alle betalingen aan of ten behoeve van voormalig personeel. In 2009 is er op basis van de looptijden een actuele berekening opgesteld en is de voorziening aan de berekening aangepast.
Waterschap Groot Salland
pagina 57 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Voorzieningen voor claims Saldo per 31 december
2011
2010
350.000
0
Deze voorziening wordt aangehouden in verband met een geschil met een derde partij voor de reeds gemaakte kosten van een niet geleverd product, waarbij de verwachting is dat het waterschap deze kosten alsnog dient te vergoeden. Het saldo bestaat in zijn geheel uit de dotatie in 2011. Er hebben verder geen onttrekkingen of toevoegingen plaatsgevonden. I
Vaste schulden
Leningen bij financiële instellingen Waarborgsommen Totaal vaste schulden
saldo 31-12-2010
lening 2011
141.743.014 3.831 141.746.845
20.000.000 144¹ 15.000.144
aflossing 2011
saldo 31-12-2011
27.671.517 134.071.498 3.975 27.671.517 134.075.473 ¹ betreft toevoeging rente
Het gaat hier om onderhandse geldleningen bij financiële instellingen (voornamelijk afgesloten bij de Nederlandse Waterschapsbank) met een looptijd langer dan een jaar. Er zijn hierbij geen zekerheden ter onderpand gesteld. In 2011 is er voor een bedrag van € 27.671.517 aan reguliere aflossingen verricht. Er zijn dit jaar geen leningen vervroegd afgelost. Er zijn in 2011 vier leningen met een totale waarde van € 20.000.000 aangetrokken. In totaal is het saldo bij de financiële instellingen met € 7.671.517 afgenomen. De totale rentelasten van de vaste schulden bij financiële instellingen waren € 5.639.956. Verder zijn er twee waarborgsommen, waarbij in 2011 voor € 144 aan rente wordt toegevoegd. Vlottende passiva J.
Netto-vlottende schulden
De samenstelling is als volgt: Negatieve bank-/girorekeningen (NWB) Crediteuren Te betalen belastingen en premies Overige kortlopende schulden Totaal netto-vlottende schulden
31-12-2011
31-12-2010
0 7.735.483 1.974.697 767.358 10.477.539
0 5.117.313 1.259.504 1.977.557 8.354.374
De post crediteuren betreft de nog niet betaalde facturen op 31 december 2011. Per 3 april 2012 bedroeg het openstaande saldo € 217.000 met betrekking tot 2011. De post overige kortlopende schulden bestaat onder andere uit de raming afrekening 2011 van laboratorium, gemeenten, nutsbedrijven, Rijkswaterstaat, grensoverschrijdend afvalwater.
Waterschap Groot Salland
pagina 58 van 68
Jaarverslaggeving 2011
K.
Overlopende passiva
De samenstelling is als volgt: verplichtingen ontvangen voorschotten overheid Totaal overlopende passiva
31-12-2011
31-12-2010
8.705.622 7.261.080 15.966.702
9.390.943 1.178.080 10.569.023
Onder de post verplichtingen zijn onder andere de volgende bedragen opgenomen; - € 2.733.000: nog te betalen rente langlopende leningen - € 1.528.000: reeds ontvangen aflossing uitstaande leningen - € 31.000: rente voorfinanciering DI-subsidies - € 751.000: reservering vakantiegeld - € 2.441.000: saldo verlofuren - € 1066.000: vooruit ontvangen bedragen - € 155.622: overige posten De post vooruit ontvangen bedragen betreft posten die in een ander jaar zijn verantwoord dan waarin ze als schuld of vordering zijn opgenomen. De in de periode 2004/2012 nog te ontvangen DI-subsidie is als reeds ontvangen opgenomen in de activapost voor Ramspol. Het bedrag aan DI-subsidie is contant gemaakt (zie overlopende activa) en het verschil tussen het werkelijk te ontvangen bedrag en de contante waarde van het bedrag is de rente van deze voorfinanciering. Jaarlijks wordt deze verrekend met de ontvangen DI-subsidie welke wordt verantwoord bij de post verplichtingen. De post vooruit ontvangen voorschotten overheid bestaat uit vooraf ontvangen subsidie ILG. Het verloop gedurende het jaar ziet er als volgt uit; Ontvangen voorschotten overheid
2011
Saldo subsidie ILG per 1 januari Ontvangen bedragen Onttrekkingen Saldo subsidie ILG per 31 december
1.178.080 7.119.800 -1.036.800 7.261.080
De onttrekkingen zijn verantwoord als bijdrage op een aantal projecten op basis van gerealiseerde prestaties.
Waterschap Groot Salland
pagina 59 van 68
Jaarverslaggeving 2011
4.3. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Lococensus is samen met belastingkantoor Tricijn per 1 januari 2011 onderdeel van de gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus Tricijn. De besturen van de waterschappen Zuiderzeeland, Vallei & Eem, Veluwe, Velt en Vecht, Groot Salland, Regge en Dinkel, Rijn en IJssel, Reest en Wieden en de provincies waarin deze waterschappen gelegen zijn, hebben ingestemd met de regeling Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus - Tricijn. Samen met deze partijen staat Groot Salland garant voor eventuele verliezen en voor de door Lococensus aangetrokken leningen. Het waterschap staat borg voor de juiste nakoming van de verplichting tot betaling van al het hetgeen de Nederlandse Waterschapsbank van de Stichting Het Waterschapshuis dan wel van haar rechtsopvolger onder algemene titel te vorderen heeft of zal hebben voor een maximum bedrag van € 614.000. Voor de (reguliere) aflossingen in 2012 op langlopende leningen bij financiële instellingen is een bedrag van € 9.983.000 berekend. Overige niet uit de balans blijkende verplichtingen betreffen met name verplichtingen in algemene zin, zoals huur- en serviceovereenkomsten en overige algemene investeringsverplichtingen die het Waterschap Groot Salland is aangegaan. Verder wordt verwezen naar het weerstandvermogen (deel 1; jaarverslag, hoofdstuk 3.9) en voor wat betreft de lopende juridische procedures naar de risicoparagraaf (deel 1; jaarverslag, hoofdstuk 3.7).
Waterschap Groot Salland
pagina 60 van 68
Jaarverslaggeving 2011
5. EXPLOITATIEREKENING 5.1. Exploitatierekening naar programma's Programma's
1. 2. 3. 4.
Watersysteembeheer Waterkeringsbeheer Zuiveringsbeheer Maatschappij en Organisatie TOTAAL 4 PROGRAMMA'S Onvoorzien TOTAAL NETTO-KOSTEN PROGRAMMA'S
TOTAAL REKENING 2011
TOTAAL BEGROTING 2011
21.808.270 5.339.202 18.420.379 13.285.056 58.852.907 0 58.852.907
22.905.300 5.561.500 18.143.200 13.978.300 60.588.300 100.000 60.688.300
5.2. Exploitatierekening per kostendrager/ taak Programma's
1. 2. 3. 4.
Watersysteembeheer Waterkeringsbeheer Zuiveringsbeheer Maatschappij en Organisatie TOTAAL 4 PROGRAMMA'S Onvoorzien TOTAAL NETTO-KOSTEN PROGRAMMA'S Saldo uitgaven en inkomsten vorige jaren Waardecorrectie overige debiteuren Dotatie voorziening Dividenden & overige algemene opbrengsten SUBTOTAAL
Totaal kosten Inkomsten uit heffing Kwijtschelding en oninbaarverklaring Waardecorrectie heffingsdebiteuren Rente algemene reserve Rente egalisatiereserve Rente bestemmingsreserve beheer en onderh. Vecht Totaal baten Resultaat vóór bestemming Onttrekking bestemmingsreserves Vecht Rentetoevoeging bestemm.res. vaarwegbeheer Vecht Nog te bestemmen resultaat
Taak Watersysteembeheer
Taak Zuiveringsbeheer
TOTAAL REKENING 2011
TOTAAL BEGROTING 2011
21.808.270 5.339.202 0 7.887.600 35.035.073 0 35.035.073 -439.292 28.174 207.800 -603.981
0 0 18.420.379 5.397.456 23.817.834 0 23.817.834 -214.598 0 142.200 -90.250
21.808.270 5.339.202 18.420.379 13.285.056 58.852.907 0 58.852.907 -653.890 28.174 350.000 -694.231
22.905.300 5.561.500 18.143.200 13.978.300 60.588.300 100.000 60.688.300
-807.299
-162.648
-969.947
-1.200.000
34.227.774
23.655.186
57.882.960
59.488.300
33.661.842 -496.100 134.470 85.500 155.700 44.000
23.665.429 -888.746 269.515 -31.100 0 0
57.327.272 -1.384.845 403.985 54.400 155.700 44.000
57.803.000 -1.009.000
33.585.413
23.015.099
56.600.511
57.049.000
-642.361
-640.088
-1.282.449
-2.439.300
256.079 -28.000
0 0
256.079 -28.000
0 0
-414.282
-640.088
-1.054.370
-2.439.300
-1.200.000
55.000 156.000 44.000
5.3. Toelichting exploitatierekening naar programma’s per kostendrager/ taak In het jaarverslag (deel 1) staat een uitgebreide toelichting op de exploitatierekening naar programma’s en per kostendrager/ taak.
Waterschap Groot Salland
pagina 61 van 68
Jaarverslaggeving 2011
5.4. Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstsoorten De onderstaande exploitatierekening is bedoeld om meer inzicht te geven in de opbouw van de diverse kostensoorten en opbrengsten. Kostensoort
Rekening
Rekening
Rente en afschrijvingen Personeelslasten Kosten energie Kosten heffen en invorderen Afvalwaterbehandeling door derden Slibverwijdering Goederen en diensten van derden Bijdragen aan derden Toevoegingen aan voorzieningen Onvoorzien Uitgaven m.b.t. voorgaande jaren Exploitatieoverschot
2011 17.379.837 27.671.578 3.013.083 2.025.173 1.306.051 2.065.379 15.061.907 478.822 378.174 0 51.138 0
2010 17.990.108 27.431.812 2.940.516 2.266.002 1.193.185 2.128.709 14.490.929 221.345 0 0 942.413 0
Verschil 2011 rek-begr 17.730.000 -350.163 27.087.590 * 583.988 3.188.000 -174.917 2.172.000 -146.827 1.111.000 195.051 2.049.000 16.379 16.190.000 -1.128.093 30.000 448.822 0 378.174 100.000 -100.000 0 51.138 0 0
Totaal
69.431.143
69.605.021
69.657.590
Rekening
Rekening
Financiële baten Personeelsbaten Goederen en diensten aan derden Bijdragen van derden Waterschapsbelastingen Onttrekkingen aan voorzieningen Geactiveerde lasten Inkomsten m.b.t. voorgaande jaren Exploitatietekort
2011 1.639.974 151.418 5.487.137 72.745 56.346.411 0 3.974.060 705.028 1.054.370
2010 2.723.310 226.124 4.701.094 1.269.431 53.919.793 149.688 3.801.679 200.231 2.613.672
Begroting Verschil 2011 rek-begr 2.124.000 -484.026 0 151.418 4.934.000 553.137 10.000 62.745 56.794.000 -447.589 0 0 3.356.590 * 617.470 0 705.028 2.439.000 -1.384.630
Totaal
69.431.143
69.605.021
69.657.590
Opbrengstensoort
Begroting
-226.447
-226.447
* dit is exclusief de geactiveerde kosten voor inhuur van personeel (€ 1.570.410), welke rechtstreeks op de projecten geboekt worden (zie 5.5.1. personeelslasten).
Waterschap Groot Salland
pagina 62 van 68
Jaarverslaggeving 2011
5.5. Toelichting exploitatierekening naar kosten- en opbrengstsoorten 5.5.1. Toelichting kostensoorten Algemeen
De kapitaallasten zijn opgebouwd uit de rente- en afschrijvingskosten van het waterschap. Beide componenten worden hieronder afzonderlijk toegelicht De totale kosten met betrekking tot rente en afschrijvingen zijn € 610.000 lager ten opzichte van 2010 en zijn € 351.000 lager ten opzichte van de begroting. Rente en afschrijvingen
Rekening
Rekening
Begroting
Rente langlopende geldleningen Rente waarborgsommen Rente rekening courant Overige rentelasten Rente eigen fin.mid.
2011 5.656.142 144 103.553 2 342.100
2010 6.315.130 136 45.647 50 746.169
2011 6.080.094 0 160.000 0 342.000
Verschil rek-begr -423.952 144 -56.447 2 100
Afschrijvingen
11.277.896
10.882.976
11.148.277
129.619
Totaal
17.379.837
17.990.108
17.730.371
-350.534
Afschrijvingen
De afschrijvingskosten zijn € 130.000 hoger dan voorzien, door onder andere hogere dan geraamde geactiveerde investeringen met betrekking tot Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI).
Rente kosten
De rentelasten komen € 480.000 lager uit dan begroot. Door de lagere rentestand vallen zowel de rentelasten langlopende geldleningen als rentelasten rekening courant fors lager uit. De afgeloste langlopende leningen hadden een gemiddeld rente percentage van 5,33%, terwijl het gemiddelde rente percentage van de nieuwe leningen 2,40% is. In bovenstaande tabel wordt een specificatie van het verschil weergeven. Daarnaast heeft het meevallende exploitatietekort van 2010 gezorgd voor een kleiner te lenen bedrag.
Waterschap Groot Salland
pagina 63 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Personeelslasten Om een duidelijk beeld te krijgen ten opzichte van de begroting zouden de
personeelslasten gesaldeerd moeten worden met de personeelsbaten en de geactiveerde personeelslasten. Personeel
Rekening Rekening Begroting 2011 2010 2011
Kostensoort Personeelslasten 27.671.578 27.431.812 27.087.590 Inhuur van pers. voor projecten 1.520.925 1.349.187 1.570.410 Opbrengstensoort Geactiveerde pers.lasten 3.284.295 3.142.382 3.002.142 (te) activeerde lasten inhuur 2011 m.b.t. projecten 1.520.925 1.349.187 1.570.410 Personeelsbaten 151.418 226.124 0 Totaal
24.235.865 24.063.307 24.085.448
Verschil rek-begr 583.988 -49.485 282.153 -49.485 151.418 150.417
Per saldo zijn de personeelslasten € 150.000 hoger dan begroot, door de extra inzet van uren bij de calamiteit Raalte, welke niet waren begroot. Fte-ontwikkeling
De onderstaande gegevens zijn het aantal fte's dat in vaste dienst was bij het Waterschap Groot Salland per ultimo van het desbetreffende jaar, rekening houdend met in- en uitstroom;
Directie BJC P&O Middelen Waterbeleid Waterbeheer Waterketen Totaal Kosten energie
2011 1,0 14,5 10,5 41,2 99,7 143,1 53,9 363,8
2010 1,0 14,9 10,0 41,0 101,3 140,4 55,9 364,6
De kosten energie vallen € 175.000 lager uit dan begroot, door de lagere elektriciteitskosten (- € 374.000) dan voorzien. Deze lagere kosten zijn tweeledig. Deels wordt dit veroorzaakt doordat er minder kwh is verbruikt dan voorzien (- € 38.500), maar met name omdat de prijs per kwh gemiddeld 1,9 cent goedkoper is dan voorzien (- € 335.500). Daarentegen vielen de kosten inzake benzine, diesel, lpg ruim € 163.000 hoger uit dan voorzien door de hogere brandstofprijzen.
Kosten heffen en De eindafrekening van het GBLT is lager dan voorzien, hierdoor vallen de invorderen kosten inzake heffen en invorderen € 147.000 lager uit.
Waterschap Groot Salland
pagina 64 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Afvalwaterbeh. door derden
De kosten afvalwaterbehandeling door derden zijn € 195.000 hoger dan begroot, door zowel hogere tarieven (€ 137.000) als meer gezuiverde vervuilingseenheden (€ 58.000) door andere waterschappen. Echter de opbrengsten met betrekking tot grensoverschrijdend afvalwater zijn ook € 68.000 hoger, welke verantwoord worden bij ‘goederen en diensten aan derden’. Tevens is er aan de opbrengsten kant nog een post geboekt ad € 34.000 met betrekking tot voorgaande jaren, zodat de kosten afvalwaterbehandeling per saldo € 93.000 hoger uitvallen.
Goederen en diensten van derden
De kosten voor goederen en diensten zijn € 1.128.000 lager dan begroot. Dit komt voornamelijk door lagere kosten dan voorzien met betrekking tot onderhoud gebouwen, onderhoud watergangen, onderhoud keringen en diverse advieskosten.
Bijdragen aan derden
De bijdragen aan derden zijn € 449.000 hoger dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door een bijdrage aan GBLT in de gemaakte kosten (€ 347.000) voor de ontwikkeling van een gezamenlijk product.
Uitgaven m.b.t. voorgaande jaren
De uitgaven met betrekking tot voorgaande jaren bedragen € 51.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de definitieve afrekening van energiekosten en diverse heffingen met betrekking tot zuiveringen.
Waterschap Groot Salland
pagina 65 van 68
Jaarverslaggeving 2011
5.5.2. Toelichting opbrengstsoorten Financiële baten
De financiële baten hebben betrekking op ontvangen dividenden van de Nederlandse Waterschapsbank en overige rente opbrengsten: Financiële baten Rentebaten Dividend NWB Totaal
Rekening
Rekening
Begroting
2011 945.743 694.231
2010 1.515.974 1.207.336
2011 924.000 1.200.000
Verschil rek-begr 21.743 -505.769
1.639.974
2.723.310
2.124.000
-484.026
De financiële baten zijn € 484.000 lager dan voorzien. Dit wordt veroorzaakt door een lagere dividenduitkering van Nederlandse Waterschapbank dan begroot. De dividenduitkering in 2011 bedroeg € 390 per aandeel, terwijl in de begroting rekening was gehouden met € 675 per aandeel. De overige rentebaten bestaan onder andere uit: - Rentebaten leningen aan overheden (Waterschappen) ad € 575.000 - Rentebaten leningen aan overigen ad € 22.000 - Rentebaten eigen financiële middelen ad € 254.000 - Rentebaten voorfinanciering subsidies ad € 95.000 Goederen en diensten aan derden
De opbrengsten goederen en diensten aan derden zijn € 553.000 hoger dan voorzien. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere opbrengsten dan voorzien met betrekking tot laboratoriumwerkzaamheden voor derden, opbrengsten storten afvalstoffen, grensoverschrijdend afvalwater en de verkoop van gronden.
Bijdragen van derden
De bijdragen van derden zijn € 63.000 hoger dan voorzien. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de bijdrage van een gemeente inzake een calamiteit en een vergoeding van een andere overheidsinstelling voor de inrichting van specifieke werkruimte in verband met ARBO-omstandigheden. Het verschil ten opzichte van 2010 wordt veroorzaakt, doordat er in 2011 geen bijdrage meer wordt ontvangen inzake de muskusrattenbestrijding.
Waterschap Groot Salland
pagina 66 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Waterschapsbelastingen
De opbrengsten uit belastingheffingen (inclusief voorgaande jaren) vallen bijna € 448.000 lager uit dan voorzien; Opbrengst per taak
Rekening
Rekening
Begroting
2011
2010
2011
Verschil rek-begr
Opbrengst watersysteemheffing gebouwd ingezetenen ongebouwd natuur verontreinigingsheffing kwijtschelding/oninbaar waardecorrectie heffingsdebiteuren opbrengsten voorgaande jaren
33.300.276 19.338.078 9.148.437 5.061.704 39.610 77.471 -496.037 134.470 -3.457
31.279.385 18.258.939 8.568.820 4.938.836 33.817 68.862 -381.744 -138.500 -69.645
33.536.000 19.330.000 9.192.000 5.238.000 34.000 73.000 -331.000 0 0
-235.724 8.078 -43.563 -176.296 5.610 4.471 -165.037 134.470 -3.457
Opbrengst zuiveringsbeheer bedrijven huishoudens kwijtschelding/oninbaar waardecorrectie heffingsdebiteuren opbrengsten voorgaande jaren
23.046.136 5.910.173 17.873.092 -888.809 269.515 -117.836
22.640.408 6.244.254 17.685.636 -825.160 -234.500 -229.822
23.258.000 5.937.000 17.999.000 -678.000 0 0
-211.864 -26.827 -125.908 -210.809 269.515 -117.836
Totaal
56.346.411
53.919.793
56.794.000
-447.589
De opbrengsten watersysteemheffing zijn € 236.000 lager dan begroot. Dit is voornamelijk het gevolg van lagere opbrengsten ongebouwd door een gewijzigde werkwijze in het belastingsysteem. De opbrengsten zuiveringsbeheer zijn in totaal € 212.000 lager als gevolg van minder forfaitaire aanslagen dan voorzien. Het aantal éénpersoonshuishoudens stijgt, waardoor over het totaal aantal huishoudens minder vervuilingseenheden worden gerealiseerd.
Waterschap Groot Salland
pagina 67 van 68
Jaarverslaggeving 2011
Geactiveerde lasten
De geactiveerde lasten bestaan uit geactiveerde personeelslasten en geactiveerde bouwrente. Geactiveerde lasten
Rekening
Rekening
Begroting
Bouwrente Personeelslasten Overig
2011 663.968 3.284.295 25.798
2010 617.697 3.142.382 41.600
2011 354.000 3.002.142 0
Verschil rek-begr 309.968 282.153 25.798
Totaal
3.974.060
3.801.679
3.356.142
617.918
De totale geactiveerde lasten zijn € 618.000 hoger dan voorzien. Bouwrente is de rente die voortvloeit uit de financiering van uitgaven gedurende de uitvoering van investeringsprojecten. De geactiveerde bouwrente is € 310.000 hoger dan begroot door een langere doorlooptijd bij enkele grotere projecten. De geactiveerde personeelslasten zijn de kosten van de uren van de medewerkers die worden besteed aan de uitvoering van investeringsprojecten. De hogere geactiveerde personeelslasten worden veroorzaakt, doordat de dekking van de indirecte loonkosten bij de majeure projecten wordt geboekt, welke niet waren begroot. Onder de overige geactiveerde lasten vallen de geactiveerde tractiekosten en laboratoriumkosten. Inkomsten m.b.t. voorgaande jaren
In de begroting worden de inkomsten voorgaande jaren niet opgenomen, in 2011 zijn deze inkomsten € 705.000. Deze post bestaat voornamelijk uit de dekking van de indirecte loonkosten bij de majeure projecten, hiervan had € 537.000 betrekking op voorgaande jaren. Verder zijn er diverse baten geboekt met betrekking tot de definitieve afrekening afvalwaterbehandeling derden, hydrometrie, zuiveringen en muskusrattenbestrijding.
Waterschap Groot Salland
pagina 68 van 68