Jaarverslag Wet werk en bijstand

Jaarverslag Wet werk en bijstand 2013

Jaarverslag Wet werk en bijstand 2013

3

Jaarverslag Wet werk en bijstand

Voorwoord Elk jaar brengt de gemeente Enschede verslag uit van de activiteiten die op het gebied van de WWB (Wet werk en bijstand) zijn ondernomen. Voor u ligt het WWB jaarverslag 2013. Dit jaarverslag is het laatste in de huidige vorm. De activiteiten op het gebied van de WWB zullen in de toekomst ondergebracht worden in de reguliere Planning en Control cyclus van de gemeente waardoor control en sturing op de bedrijfsvoering geborgd is. Ook dit jaar zijn wij wat onze Enschedese Arbeidsmarkt Aanpak (EAA) betreft succesvol op de ingeslagen weg doorgegaan. Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk Enschedese werkzoekenden betaald werk krijgen en daarmee uit hun uitkeringssituatie raken, zetten wij de werkgevers op kop. De toegevoegde waarde die wij voor werkgevers kunnen betekenen zit vooral in het bieden van een goede match en weinig administratieve handelingen. Het organiseren en faciliteren van de vacaturevervulling is voor ons dus van groot belang. Met onze EAA hebben we de strategische doelen op arbeidsmarkt gebied: Werken, Leren, Meedoen en Jongeren weten te behalen. Die toegevoegde waarde is ook gebleken uit een enquête onder werkgevers met wie wij contact hebben. Een mooie conclusie is dat de werkgevers in toenemende mate tevreden zijn over de dienstverlening van het Werkplein Twente. Naast die dienstverlening hechten wij veel belang aan productontwikkeling. Nieuwe manieren en ideeën om werkzoekenden aan een baan te helpen. Ook zijn we het afgelopen jaar gestart met de producten: functie-creatie en de carrousel. Ik denk daarbij aan de samenwerking met Connexxion waar 21 werkzoekenden werk hebben gevonden. Ook was er het samenwerkingsproject met LPD Techniek, welke resulteerde in banen voor 12 speciaal opgeleide werkzoekenden. Het bedrijf I-pack bood acht werkzoekenden een baan aan als procesoperator. Ook ASG heeft er via diverse regelingen negen werknemers bij. Daarnaast wierp ook de doorontwikkeling van de branchegerichte aanpak met vier branches en vier branchecoördinatoren haar vruchten af. Een ander positief punt is het feit dat het aantal houders van het Werkpakt Keurmerk is gegroeid. Een mooi ambassadeursnetwerk dat met elkaar de visie van Sociaal Ondernemerschap uitdraagt en mensen een kans biedt. Helaas hebben we moeten constateren dat het aantal bijstandsaanvragen in 2013 is gegroeid. De verwachting is dat de arbeidsmarkt in Twente pas in 2015 een daling van de werkloosheid laat zien. Duitsland kent een veen lager werkloosheidspercentage dan wij. Goed om te onderzoeken wat de oorzaken daarvan zijn en of er mogelijkheden zijn voor onze werkzoekenden om werkplekken in Duitsland te vinden. Er liggen kansen die in 2014 verder uitgebouwd kunnen worden. We moeten er dus met elkaar de schouders onder blijven zetten zodat niemand aan de kant hoeft te staan en iedere werkzoekende een kans krijgt op de arbeidsmarkt.

Patrick Welman Wethouder Economie en Werk Gemeente Enschede

4 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Inhoudsopgave Voorwoord

4

1. Inleiding 2. Werken 3. Leren 4. Meedoen 5. Jongeren 6. Flankerende voorzieningen 7. Bijstandsuitkering

6 8 18 20 24 30 32

Bijlage Bijlage 1. Partners Bijlage 2. Cijfers

44 46

5

1. Inleiding Het hebben van een betaalde baan is belangrijk voor je identiteit. Wie werkloos raakt, verliest niet alleen zijn werk, maar ook langzaam de drive om op tijd op te staan en bezig te blijven. Wie dus denkt dat een periode van werkloosheid wel prettig is komt bedrogen uit. De huidige economische omstandigheden en vooruitzichten voorspellen dat op korte termijn nog steeds meer mensen zullen instromen in de bijstand. Dat betekent dat een nog grotere inspanning nodig is om het aantal mensen in de WWB terug te dringen. Een groot deel van de verbeterplannen die ingezet zijn in het kader van de toekenning voor een Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) zijn gericht op bestandsreductie. Minder instroom en meer uitstroom zijn de komende jaren de belangrijkste opgaven. In 2013 is al ingespeeld op de forse bezuinigingen van het rijk op het Participatiebudget. Ter illustratie: in vergelijking met 2012 worden in 2013 minder Klimopbanen (met financiële bijdrage) ingezet en meer en meer gebruik gemaakt van het instrument proefplaatsing (zonder financiële bijdrage). Ook is de financiële bijdrage aan werkgevers voor de begeleiding van Klimoppers vanaf 2013 teruggebracht van twee naar één jaar. Werkgevers in Twente vragen om een eenduidige benadering. De gezamenlijk werkgeverbenadering vanuit het Werkplein Twente is hierop het antwoord. Dit houdt in dat ter bestrijding van de werkloosheid, vastgesteld wordt welke kansrijke sectoren/branches er in de regio zijn.

Plaatsing van (WWB) werkzoekenden op vacatures in deze sectoren/branches gebeurt vanuit het Werkplein Twente in samenwerking met het UWV en andere Twentse gemeenten.

Strategische doelen gehaald! De gemeenteraad van Enschede heeft met de nota ‘De werkgever op kop’ van eind 2010 een kader voor het arbeidsmarkt-beleid vastgesteld. Hierin zijn taakstellingen vastgelegd voor drie strategische doelen: ‘Werken’, ‘Leren’, ‘Meedoen’. De doelgroep jongeren maakt onderdeel uit van de drie strategische doelen, Het belangrijkste doel is duurzaam regulier betaald werk en participatie voor iedereen! Onderstaande tabel laat de resultaten over 2013 zien. Het gaat dus om gestarte en mogelijk al beëindigde trajecten in 2013. De trajecten die vallen onder de strategische opgave Meedoen zijn, zoals afgesproken bij het vaststellen van de EAA, niet cumulatief, maar actuele trajecten. De cijfers laten zien dat de afgesproken taakstelling strategische opgave EAA Werken, Leren en Meedoen en Jongeren in 2013 gerealiseerd is.

Strategische doelen (het gaat hier om actuele trajecten per peildatum 31-12-2013)

Taakstelling 2013

Realisatie 2013

%

1. Werken Directe plaatsing bij werkgevers gericht op regulier werk. Klimopbanen en loondispensatie

375

416

110.9%

2. Leren Arbeidsmarktgerichte scholing

400

474

118.5%

1.380

1.832

133.7%

220

428

194.5%

3. Meedoen * Activering door directe plaatsing bij werkgevers en instellingen. Klimopbanen 4. Jongeren Jongeren tot 27 jaar (onderdeel van strategische doelen 1 t/m 3)

6 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Keerzijde succes Ondanks het behalen van de strategische doelen blijft het aantal mensen dat een beroep doet op een WWBuitkering toenemen. De huidige economische omstandigheden en vooruitzichten voorspellen dat daarin op korte termijn weinig verandert. De instroom in de bijstand is fors gegroeid en neemt de komende tijd nog verder toe. Oorzaak van deze stijging is een historisch hoog aantal verleende ontslagvergunningen door het UWV en een recordhoogte aan faillissementen. Er zijn ook weinig vacatures in Twente die passend zijn voor WWB-werkzoekenden, waardoor de uitstroom uit de bijstand stagneert. Vaak sluit het opleidingsniveau niet aan bij de vraag. Eind december 2013 stonden er circa 3.450 vacatures open. Eind 2012 waren dit er ongeveer 3.800. Dit betekent een daling van 9,2%. Voor alle beroepen werd de markt in Twente in 2013 steeds ruimer: meer aanbod van werkzoekenden en minder vraag naar arbeidskrachten. De Regio Twente verwacht pas vanaf 2015 een licht herstel van het totaal aantal openstaande vacatures.

Kosten strategische doelen: werken, leren, meedoen In 2013 is een bedrag van ruim 16,7 miljoen euro uitgegeven aan re-integratie en de daaraan gekoppelde werkzaamheden. Deze werkzaamheden zijn voor 16,6 miljoen euro bekostigd vanuit het Participatiebudget voor 2013 en voor 0,1 miljoen vanuit de meeneemregeling Participatiebudget uit voorgaande jaren.

Besteding Re-integratie 2013

In 2013 zijn stappen gezet op verbetering van de samenwerking met de Twentse gemeenten en met het UWV op de locatie Enschede van het Werkplein Twente. Om met het laatste te beginnen zijn er twee werkbijeenkomsten gehouden voor medewerkers op de werkvloer van gemeente en UWV. Geïnspireerd door de bestuurders zijn er concrete afspraken gemaakt over verbetering van die samenwerking. Dit moet leiden tot een beter resultaat van de gezamenlijke dienstverlening aan de werkgevers. Uiteindelijk heeft dit zelfs geleid tot gezamenlijke targets. Wat betreft de samenwerking tussen de Twentse gemeenten zijn drie onderwerpen uitgewerkt: werkgeversbenadering, ICT en handhaving. Uit inventarisatie bleek dat op deze drie onderwerpen veel overeenkomsten zijn in de werkwijze. Zo wordt bijvoorbeeld al gebruik gemaakt van dezelfde ICT systemen, hetgeen verdergaande samenwerking vergemakkelijkt. Op het punt van de werkgeversbenadering is na een inventarisatie en een bijeenkomst met de accountmanagers van de drie steden afgesproken focus te leggen op een gezamenlijke werkgeversbenadering en op een gezamenlijk instrumentarium en één contactpersoon. Twentse werkgevers hechten hier grote waarde aan. Parallel aan de acties met Almelo en Hengelo is op het punt van de werkgeversbenadering en instrumentarium samen met het UWV vergelijkbare stappen gezet in de sub-regio Enschede. Dus samen met Oldenzaal, Dinkelland, Losser en Haaksbergen.

Bedrag

Werken

€ 2.953.276,-

Leren

€ 2.502.531,-

Meedoen

€ 3.478.208,-

Overig/Flankerend

€ 7.783.383,-

Totaal

Samenwerking Twentse gemeenten en UWV

€ 16.717.398,-

Onder de post Overig/Flankerend worden de kosten geboekt die onder andere te maken hebben met schuldhulpverlening, personele kosten, waaronder het Arbeidsmarkt Offensief en die van de arbeid medische keuringen door het UWV.

7

2. Werken De Nederlandse arbeidsmarkt staat er op dit moment (nog steeds) niet florissant voor. De langdurige en aanhoudende tegenwind van de economie maakt dat aan de aanbodzijde sprake is van een oplopende werkloosheid, terwijl aan de vraagzijde het aantal openstaande vacatures sinds 2003 niet meer zo laag is geweest. Uit de arbeidsmarktmonitor van het UWV blijkt dat de landelijke werkloosheid eind december uitkwam op 9,7 procent (762.469 geregistreerde niet-werkende werkzoekenden). Ook in de regio Twente en in Enschede is dit te merken. De uitstroom uit de bijstand naar werk blijft achter en de instroom in de bijstand neemt toe. Het aantal mensen in Twente dat zonder werk zit is per eind 2013 gestegen naar 33.545. Dat komt neer op 12 procent van de beroepsbevolking. Daarmee blijft de regio negatief afsteken tegen de rest van het land. Waarbij Enschede binnen de regio Twente vooralsnog de kroon spant als het gaat om het aantal werklozen. Het werkloosheidspercentage bedroeg namelijk 18.1% van de beroepsbevolking. Ondanks dit sombere beeld lukt het nog steeds om met de Enschedese Arbeidsmarkt Aanpak mensen aan het werk te helpen. In 2013 stroomden in totaal 1.343 personen uit de bijstand. Hiervan zijn 437 personen (32.5%) uitgestroomd naar werk. Daarnaast worden veel potentiële WWB-werkzoekenden al voordat de uitkering is toegekend naar werk begeleid.

Arbeidsmarkt Nederland Zeer ruime arbeidsmarkt, teruglopende werkgelegenheidarbeidsmarktbeleid. Recente cijfers van het UWV geven aan dat de arbeidsmarkt in Nederland nog steeds zeer ruim is. Dat betekent dat er veel meer werkzoekenden zijn dan vacatures. Toch zit de arbeidsmarkt niet helemaal op slot. Dit blijkt uit de redelijke aantallen werkzoekenden die aan het werk komen (zowel bij aanvraag van de uitkering als vanuit de uitkering). Voor 2014 wordt verwacht dat het herstel inzet en de arbeidsmarkt in het algemeen minder ruim wordt.

8 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Arbeidsmarkt Twente De arbeidsmarkt in Twente laat een zelfde beeld zien: minder vacatures en meer werkzoekenden. Het afgelopen jaar was de vacaturekrimp in Twente zelfs sterker dan gemiddeld in Nederland. De meeste vacatures in Twente ontstonden in de detailhandel, zakelijke dienstverlening, zorg en industrie. Het aantal nieuwe vacatures in de bouw daalde. Het aantal arbeidsplaatsen (uitgedrukt in fulltime FTE) zakte in Twente in twee jaar tijd van 292.700 in 2011 naar 284.000 arbeidsplaatsen in 2013. Voor 2014 wordt vacaturegroei in Twente verwacht door meer vervangingsvraag. Ook het verwachte economische herstel, vergrijzing, mobiliteit en beperkte instroom van schoolverlaters bieden werkzoekenden perspectief. De beste kansen op werk in Twente zijn dan te vinden in specialistische beroepen zoals materiaalkundige, werktuigbouwkundige, ontwerpers/ hoofden technische dienst en systeemanalisten. Op korte termijn hebben jongeren de meeste kans op werk als administratief medewerker, programmeur en systeemanalist. Ook de sectoren transport, commerciële dienstverlening en metaalbewerking bieden kansen op werk. Ondanks deze vooruitzichten stijgt de werkloosheid in Twente in 2014 nog verder. Op basis van de huidige inzichten wordt pas vanaf 2015 een structurele daling van de werkloosheid verwacht.

Werken over de grens Is het gras aan de andere kant van de grens groener? Met dit vraagstuk ging het programma Economie en Werk aan de slag. Duitsland is de recessie al lang vergeten. Het werkloosheidspercentage van 2013 was in Duitsland circa 4%, terwijl dit in Twente opliep tot 10% en in Enschede zelfs tot 18.1%. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de werkloosheidspercentages in Duitsland anders zijn samengesteld Hierdoor is een vergelijking moeilijk te maken.

Zo worden bijvoorbeeld Duitse uitkeringsgerechtigden die scholing volgen, niet in de werkloosheidspercentages meegenomen. Dit is in Nederland wel het geval. Toch zijn er genoeg redenen om de Duitse arbeidsmarkt nader te beschouwen. Ondanks een beperkt aanbod van laaggeschoold werk en belemmeringen op fiscaal, sociaal verzekeringstechnisch en financieel gebied liggen er kansen. Er is wel altijd sprake van maatwerk. Inmiddels is fors geïnvesteerd in bestaande netwerken en zijn nieuwe netwerken opgebouwd. Tegelijkertijd zijn in de vorm van kleinere projecten eerste samenwerkingen gestart. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking met LPD Techniek (waarbij WWBwerkzoekenden via een Nederlandse werkgever in Duitsland aan het werk zijn.

Werkcarrousel in samenwerking met Port of Twente Port of Twente is een uniek samenwerkingsverband tussen de vertegenwoordigers van de vier O’s: Ondernemers, Overheden, Opleidings- en Onderzoeksinstituten. Het initiatief tot oprichting van Port of Twente is genomen door een aantal ondernemers in de logistieke sector. Doelstelling van Port of Twente is om de economie van de regio Twente te versterken door het creëren van meer werkgelegenheid in de logistieke sector. Binnen de Port of Twente is de pilot Werkcaroussel gestart. In deze pilot werkt de gemeente Enschede samen met de gemeenten Almelo en Haaksbergen. Daarnaast werken ook de Regio Twente en Rijkswaterstaat (district Oost) mee. Ook het ROC en diverse ondernemers zoals Grolsch, Johma, Technologiebedrijf TKH Group NV, Twentse Kabel Fabriek (TKF) en Ikea participeren in dit project. Daarnaast lopen er nog gesprekken met andere bedrijven en gemeenten in de regio om deel te nemen aan dit project. Het project moet een flexibele arbeidspool opleveren. Uitstroom naar een betaalde baan is het uitgangspunt. De deelnemende bedrijven bieden ervaringsplekken. WWB-werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgen zo de mogelijkheid bij een werkgever stage te lopen. Elke drie maanden wordt bij een bedrijf een nieuwe werkzoekende geplaatst. De duur van de totale ‘stage’ is maximaal twaalf maanden. Tijdens de

stageperiode worden vaardigenheden en ontwikkelingen van de werkzoekende getoetst door het ROC. Bij het succesvol afronden van de stageperiode ontvangt de werkzoekende een getuigschrift. Het project is inmiddels ondergebracht in het sectorplan van het Sociaal Akkoord. Hierdoor ontstaan mogelijkheden voor 50% cofinanciering door het Rijk. Deze cofinanciering is aangevraagd.

Sectorplan Sociaal Akkoord Werkgevers- en werknemersorganisaties krijgen voor de helft een financiële bijdrage van de overheid als zij gezamenlijke plannen maken om mensen aan het werk te krijgen en te houden. Sociale partners hebben aangegeven hun verantwoordelijkheid op de arbeidsmarkt verder op te willen pakken. Een betere werking van de arbeidsmarkt, het bieden van werkzekerheid en het voorkomen van werkloosheid, staan centraal. Door tijdelijke cofinanciering van maatregelen van sociale partners in sectorplannen wil het kabinet de inspanningen van sociale partners ondersteunen.

Enschedese arbeidsmarktaanpak: de werkgever op kop. Het hoofddoel van het programma Economie en Werk is te bouwen aan een economisch sterk Enschede. De beleidsuitgangspunten van ‘de werkgever op kop’ maken het mogelijk om snel op de vraag van de werkgever in te spelen. Om de werkgever zo goed mogelijk te faciliteren worden verschillende instrumenten ingezet 2013 was een bijzonder jaar. De crisis kwam hard aan. Het aantal faillissementen nam snel toe, de werkloosheid liep fors op en het aantal vacatures daalde. Toch zijn er in die moeilijke periode successen geboekt. Dit dankzij de nauwe samenwerking met werkgevers. Door het starten van een aantal projecten lukte het om in 2013 WWB werkzoekenden uit te laten stromen naar werk. Hierna volgt een greep uit de projecten.

9

Connexxion Connexxion Taxi Services voert samen met de gemeente Enschede een project uit, waarbij twee maal per jaar mensen worden opgeleid tot erkend taxichauffeur. In 2013 zijn twee groepen gestart met ongeveer twaalf werkzoekenden per groep. De werkzoekenden krijgen, na het succesvol afsluiten van de opleiding, een baangarantie voor 10-15 uren per week. Soms zijn meer uren mogelijk, waardoor sommige werkzoekenden volledig uit de uitkering stromen. In totaal kregen 21 mensen een betaalde baan bij Connexxion Taxi Services, locatie Enschede.

LPD Techniek In dit samenwerkingsproject van LPD Techniek, fondsen in de techniek zoals het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatie Bedrijf (OTIB) en het Werkplein Twente kregen twaalf deelnemers een betaalde baan. Aanleiding voor de samenwerking was de concrete vraag van werkgever LDP Techniek naar assistent luchtkanalenmonteurs. Voor dit specialistische beroep zijn weinig mensen opgeleid en is het aanbod klein. Om de werkgever toch van dienst te kunnen zijn hebben Werkplein Twente en de Regiodesk Scholing en Opleiding Metaal samen gekeken naar de mogelijkheden om werkzoekenden met een techniek achtergrond, op te leiden voor deze specifieke functie. In totaal zijn in 2013 twee groepen gestart met in totaal achttien deelnemers.

I-Pack

‘Gematched! Via Werkplein kreeg Samantha kans bij ASG Het bedrijf ASG (voorheen AGI Van de Steeg) kende in 2013 een succesvol jaar. Na een periode van reorganisaties, is de zon weer gaan schijnen voor het bedrijf aan de Lenteweg. De goede samenwerking met het Werkplein Twente speelt daarin een rol. ‘Als ontwikkelaar van creatieve verpakkingen voor onder meer cd’s, dvd’s, games, maar ook giftboxen en parfums, hebben we te maken met een hoog- en een laagseizoen’, vertelt General Manager Chris Dankers. ‘Dat vraagt om een flexibele personeelsinzet. Dat is in Nederland echter niet mogelijk zonder flink in te leveren op je concurrentiepositie. Gelukkig denken de gemeente Enschede en het Werkplein daarin goed mee. Ze staan dicht op het bedrijfsleven. Door trajecten in te zetten die op de werkgever zijn afgestemd - zoals loondispensatie - haalt niet alleen het bedrijfsleven daar voordeel uit; je behoudt werkgelegenheid en geeft een kans op werk aan mensen die anders buiten de boot blijven vallen.’ Een van die mensen is Samantha Ercan. Hoewel in het bezit van een diploma Zorg & Welzijn, niveau 2, moet ze al twee jaar rondkomen van een WWB uitkering. ‘Ik heb enkele tijdelijke baantjes gehad en werkte tot voor kort vrijwillig bij Bruggerbosch. Dankzij mijn Adviseur werk Elif Durdabak kon ik bij ASG aan het werk. En dat bevalt zeker. Het is hard werken, maar dat heb ik eigenlijk best gemist.’

Een samenwerkingsproject van het bedrijf I-Pack (industrie) en de gemeente Enschede. I-Pack is een nieuw bedrijf, dat voor de werving van personeel de hulp van gemeente Enschede inschakelt. De dienstverlening vanuit de gemeente is gericht op passende oplossingen op personeelsgebied. In 2013 zijn acht werkzoekenden in de functie van procesoperator bij I-Pack geplaatst.

ASG In 2013 is het project ‘Arbeidsmarktgericht uitstroomtraject in de sector industrie’ gestart, een samenwerking tussen het bedrijf ASG en de gemeente Enschede. Een project waarbij werkzoekenden uit verschillende doelgroepen geplaatst worden bij ASG. Inmiddels werken negen werkzoekenden bij ASG via: een klimop-baan (1), begeleid werken/WSW (2), loondispensatie (3), proefplaatsing (1) en het 1000-jongerenplan (2).

10 Jaarverslag Wet werk en bijstand

‘Samantha heeft bij ons een proefcontract op basis van behoud van uitkering’, legt Christina Faal (HR Manager bij ASG) uit. ‘Na drie maanden kijken we of het van beide kanten bevalt en als dat positief is, krijgt ze een half jaar contractoptie. Binnen ASG is Samantha een van de 12 werknemers die via het Werkplein binnen is gekomen’.

Christina: ‘Sociaal ondernemerschap vinden wij erg belangrijk en daar worden wij goed in ondersteund vanuit het Werkplein. Elif is niet alleen Adviseur werk voor de werkzoekenden, maar springt ook bij als wij vragen hebben. Vaak is er extra begeleiding nodig en zeker in het begin moet daar veel tijd in geïnvesteerd worden. Maar het geeft uiteindelijk veel voldoening. Voor iedereen.’

Functiecreatie Functiecreatie is het anders en efficiënter inrichten van bedrijfsprocessen. Het gaat daarbij om het afsplitsen of ‘opknippen’ van taken. Daarbij wordt gekeken of eenvoudige, bestaande taken kunnen worden samengevoegd tot een of meerdere (soms nieuwe) functies. Na de herverdeling kan (hoger) geschoold personeel beter worden ingezet voor het werk waarvoor zij specifiek zijn opgeleid. Maatschappelijke winst is dat nieuw ontstane functies geschikt zijn voor kandidaatwerknemers met enige afstand tot de arbeidsmarkt. Om werkgevers hierbij te ondersteunen heeft de gemeente Enschede in 2013 een aantal medewerkers in functiecreatie opgeleid. Eind 2013 zijn een aantal analyses/onderzoeken gestart bij onder andere ASG en Cinestar. Dit heeft geresulteerd in een aantal business cases.

Keurmerk Werkpakt Werkpakt is het keurmerk van de gemeente Enschede voor ondernemers die zich onderscheiden door sociaal ondernemerschap. In het kader van sociaal ondernemerschap ontving Apollo Vredestein op donderdag 29 augustus het Werkpakt keurmerk uit handen van Patrick Welman. Patrick Welman: ‘Als gemeente zijn wij natuurlijk bijzonder ingenomen met het feit dat een grote internationale onderneming zoals Apollo Vredestein zich speciaal inzet om ook mensen met minder slagingskans op de arbeidsmarkt een kans te geven.’ Om het Werkpakt keurmerk te krijgen moeten bedrijven aan bepaalde criteria voldoen. Daarbij zijn ambassadeurschap, lokale betrokkenheid en inzet capaciteit van langdurig werkzoekenden drie belangrijke pijlers. Naast Apollo Vredestein kregen in 2013 ASG, AK schoonmaak, Bruggerbosch, Connexxion. De Posten, GE, Hankamp Gears, kwekerij Heutinck, Luttikhuis, Max Aerts, the Peppermint company, Twente milieu en Zon-ex het keurmerk. Eind 2013 hadden 21 werkgevers het keurmerk Werkpakt.

Wethouder Welman reikt het keurmerk Werkpakt uit aan Apollo Vredestein

Samenwerking gemeente Enschede en Werkgeversservicepunt Het Werkgeversservicepunt Twente is een samenwerkingsverband tussen UWV, de Twentse gemeenten, onderwijsinstellingen en diverse kenniscentra. Met gebundelde krachten zoekt het servicepunt de juiste kandidaten voor de werkgevers. De meeste aandacht gaat uit naar de werkzoekenden die zelf moeilijk aan de slag komen. Ondernemers kunnen ook voor advies terecht bij het Werkgeversservicepunt Twente. Bijvoorbeeld voor advies over ontslagzaken en het inzetten van mensen met een beperking. Om de dienstverlening aan werkgevers verder te verbeteren en nog meer mensen aan een baan te helpen werd op 14 februari 2013 in het Twentekwartier een bijeenkomst georganiseerd. De bijeenkomst leverde veel goede ideeën op!

Twente Kwartier Het Twente Kwartier is de fysieke ontmoetingsplek van diverse maatschappelijke partners, die verenigd zijn in de Stichting Maatschappelijk Plein Twente. Het Twente Kwartier is een multifunctionele ruimte in de Grolsch Veste, het voetbalstadion van FC Twente. Het doel van het Twente Kwartier is: het creëren van een ontmoetingsplek voor en door de maatschappelijke partners; het creëren van een platform om bijeenkomsten en activiteiten rond het thema ‘solidariteit’ te organiseren, waarbij werk, zorg, wonen en educatie centraal staan; het betrekken van minder kansrijke doelgroepen in de activiteiten. Deze ruimte wordt buiten de wedstrijddagen om gebruikt voor trainingen, workshops, kleine evenementen en vergaderingen zoals bijvoorbeeld:

11

diploma uitreiking Carint project verzorgende; samenwerkingsbijeenkomsten werkgevers uit de zorgbranche en het Werkplein Twente; aftrap regionaal project werkgevers. Op wedstrijddagen wordt deze ruimte gebruikt om relaties en samenwerkingspartners met elkaar in contact te brengen, te netwerken en om de voetbalwedstrijd te kunnen zien. De gemeente Enschede heeft de beschikking over acht toegangskaarten voor de tribune van het Twente Kwartier. Als blijk van waardering kan de medewerker van het programma Economie en Werk

een geplaatste werkzoekende meenemen naar een wedstrijd van FC Twente.

Arbeidsmarktinstrumentarium 2013 De notitie ‘De werkgever op kop’ is het centrale uitgangspunt voor de inzet van het arbeidsmarktinstrumentarium. Om werkgevers zo goed mogelijk te faciliteren kunnen verschillende instrumenten worden ingezet. Bijvoorbeeld in financieel opzicht met de inzet van loonkostenvouchers, maar ook met trainingen en begeleiding. Uiteraard is hier altijd sprake van maatwerk.

Omschrijving Reguliere plaatsing

De werkgever zoekt een geschikte werknemer voor een betaalde baan. De Adviseur Werk selecteert kandidaten die matchen bij de vraag van de werkgever.

Proefplaatsing

Instrument om uit te testen of een geselecteerde kandidaat geschikt is voor de aangeboden functie. De proefplaatsing heeft een duur van maximaal 3 maanden en is met behoud van uitkering.

Loondispensatie

De werkgever betaalt de loonwaarde die de medewerker (met een arbeidsbeperking) vertegenwoordigd. De gemeente vult het loon aan tot maximaal het minimumloon. De werkgever ontvangt deze aanvulling. Hierdoor wordt het voor werkgevers aantrekkelijker om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen.

Klimopbaan

De WWB-werkzoekende gaat met behoud van uitkering aan het werk om werkervaring op te doen.

Begeleid Werken

De werkgever neemt een kandidaat met een arbeidsbeperking in dienst en zorgt ook voor de begeleiding. De gemeente biedt een aantal mogelijkheden de werkgever financieel te compenseren.

Leren/werken

De werkzoekende wordt een stageplaats of betaalde werkomgeving aangeboden. Hierdoor heeft de werkgever geschoold personeel en de werkzoekende meer kans op duurzaam werk.

Vrijwilligerswerk (collectieve sector)

De werkgever heeft ruimte voor iemand die hand- en spandiensten kan verrichten, zonder dat er sprake is van verdringing van een arbeidsplaats. De werkgever verzorgt de dagelijkse begeleiding en aansturing.

Detachering

Een kandidaat met een arbeidshandicap wordt geplaatst bij een werkgever om daar werkzaamheden te verrichten. De gemeente is en blijft werkgever. Zowel op individueel- als op groepsniveau is het mogelijk om mensen met een indicatie voor de Sociale Werkvoorziening (SW) bij werkgevers te plaatsen. De gemeente Enschede blijft dan werkgever, maar de werkzaamheden worden elders uitgevoerd. Bij individuele gedetacheerden verzorgt de werkgever de dagelijkse begeleiding. Is er sprake van groepsdetachering dan wordt een medewerker van de gemeente Enschede voor de dagelijkse begeleiding op de werkvloer meegedetacheerd.

De Nieuwe Start Zonder Risico-verzekering. Beter bekend als de No-Risk polis

Als een werkgever overweegt een bijstandsgerechtigde aan te nemen dan neemt de ‘Nieuwe Start Zonder Risico-verzekering’ een boel zorgen weg. Bijvoorbeeld door de loondoorbetalingsverplichting voor een groot deel over te nemen als de nieuwe werknemer toch door ziekte of ongeval uitvalt. De Nieuwe Start Zonder Risico-verzekering is voor WWB-uitkeringsgerechtigden waarbij wat meer risico’s bestaan op verzuim. De verzekering wordt op verzoek van de werkgever afgesloten door de gemeente (verzekeringsnemer). De verzekering is ondergebracht bij Centraal Beheer Achmea.

Persoonlijk Re-Integratie Budget

Voor werkzoekenden WWB, IOAW of IOAZ bestaat de mogelijkheid om het Persoonlijk Re-integratie Budget (PRB) in te zetten. Uitgangspunt is dat de werkzoekende hiermee zijn eigen re-integratieplan opstelt door zelf bepaalde producten of diensten in te kopen die nodig zijn om uit te stromen naar betaald werk.

12 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Werkzoekendenbenadering

Resultaten AMO

Doel van de werkzoekendenbenadering is het voorkomen van instroom en het bevorderen van uitstroom uit de uitkering. De nieuwe groepsaanpak en het diagnosegesprek levert veel informatie op die door de adviseurs Werk gebruikt wordt om nog beter in te spelen op vragen en wensen van de werkgevers. Ook is in september 2013 gestart met het Arbeidsmarktoffensief (AMO). Dit offensief speelt in op de werkgeversbehoefte naar toekomstig personeel, door het arbeidsfit maken en houden van werkzoekenden.

In totaal worden tot eind 2014 circa 2.200 Enschedeërs met een WWB-uitkering thuis bezocht. Tot eind december 2013 zijn met 490 WWB-werkzoekenden (ten minste één) gesprekken gevoerd. Bij 236 hiervan zijn vervolgacties ingezet. 161 werkzoekenden worden individueel of groepsgewijs begeleid door een adviseur werk of werkzoekendenbegeleider. Daarvan zijn er 75 (waarvan 14 jonger dan 27 jaar) gestart met één van de trajecten uit de strategische opgave. 10 werkzoekenden zijn overgedragen naar een wijkteam en in 27 situaties is er sprake van een administratieve afhandeling waaronder een beëindiging van de uitkering. Bij de overige 38 WWB-werkzoekenden werd de tijdelijke vrijstelling van de arbeidsverplichtingen gecontinueerd. Van de WWB-werkzoekenden die zijn gesproken, zijn de actuele gegevens in de registratiesystemen opgenomen. Dit levert een up to date matchingsprofiel op.

Arbeidsmarktoffensief (AMO) Het AMO heeft als doel mensen te activeren, te scholen en ‘arbeidsmarktfit’ te krijgen, zodat zij straks bij een aantrekkende economie aan het werk kunnen. Om een zo goed mogelijk beeld van de werkzoekenden te krijgen worden zij thuis bezocht en vinden de gesprekken aan de ‘keukentafel’ plaats. Deze wijze van benadering was ook succesvol in de wijkgerichte projecten zoals PS:Doen, SEP (Sociaal Economisch Programma Wesselerbrink Noord) en Wijkteam Wijkcoaches. De gesprekken zijn gericht op werk, maar waar nodig wordt ook gewezen op mogelijkheden voor ondersteuning in financiële- en materiële zin. Na het gesprek worden vervolgacties ingezet. Hierbij is sprake van maatwerk. Door de inzet van het Arbeidsmarktoffensief worden de strategische doelen vanaf 2014 verhoogd.

Doelstelling Arbeidsmarktoffensief 1. inzicht krijgen in circa 2.200 uitkeringssituaties uit het zittende werkzoekendenbestand; 2. realiseren van 1.200 plaatsingen op één van de strategische opgaven werken, leren, meedoen; 3. borgen van de resultaten op het bestand en de ontwikkeling van de individuele werkzoekende

Beëindigde uitkeringen AMO Uit het totale AMO bestand (circa 2.200 uitkeringssituaties) zijn 98 uitkeringen beëindigd.

Diagnosegesprek/ groepstraining Nieuwe WWB-werkzoekenden krijgen hulp bij het vinden van betaald werk. Zij krijgen een diagnosegesprek. Tijdens dit gesprek neemt een medewerker de situatie door en stelt vast wat de mogelijkheden zijn (om de kansen) op werk te vergroten. Aan het eind van dit gesprek worden vervolgafspraken gemaakt. Deze vervolgafspraken bestaan uit: arbeidsbemiddeling, groepstraining of individuele begeleiding. Arbeidsbemiddeling De medewerkers van het Werkplein hebben contact met verschillende werkgevers. Hierdoor weten zij precies wat er bij een bedrijf speelt en of er personeel nodig is. Zo kunnen zij WWB-werkzoekenden in contact brengen met een werkgever. Groepstraining De groepstraining bestaat uit twee modules: 1. drijfveren en zelfkennis (zes dagdelen); 2. sollicitatietraining: presenteren, solliciteren en netwerken (acht dagdelen). In totaal duurt de training vier tot vijf weken en bestaat uit veertien dagdelen.

13

Individuele begeleiding Na afloop van de groepstraining zijn er verschillende mogelijkheden. Afhankelijk van het resultaat van de training worden concrete afspraken gemaakt over het vervolgtraject. Dit kan onder andere zijn: rechtstreekse bemiddeling op vacatures, een traject naar betaald werk, een traject gericht op scholing of een leer- werktraject met behoud van uitkering (klimopbaan).

Banenmarkten en matchingsbijeenkomsten In 2013 vonden diverse activiteiten plaats om werkzoekenden en werkgevers met elkaar in contact te brengen zoals:

Maak Werk-bijeenkomst voor 50+ vrouwen Op 23 januari vond bij Werkplein Enschede een Maak Werk-bijeenkomst plaats. Dit is een bijeenkomst voor 50+ vrouwen die langere tijd geen betaald werk hebben verricht. De ontmoeting tussen 50+ vrouwen staat centraal. Diverse organisaties uit de regio zijn tijdens deze bijeenkomst aanwezig voor advies en informatie. De bezoekers krijgen bovendien een gratis kleur- en stijladvies. Na deze bijeenkomst kunnen 50+ vrouwen kiezen voor een snuffelstage bij een bedrijf of instelling. De bijeenkomst is dus geen banenmarkt, maar biedt 50+ vrouwen kansen om te zien wat zij allemaal kunnen doen in een nieuwe fase van hun leven.

WERK3daagse; drie dagen in het teken van werk Werkplein Twente organiseerde op 8, 9 en 10 oktober de WERK3daagse. Tijdens deze drie dagen vonden op verschillende locaties activiteiten plaats om werkzoekenden te helpen tijdens hun zoektocht naar een passende baan. Speciale aandacht ging uit naar jongeren, 55-plussers en langdurig werkzoekenden.

14 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Op 8 oktober werd een speciale Jongerenmiddag in de Grolsch Veste georganiseerd. Tijdens deze middag kregen jongeren de kans om in gesprek te komen met werkgevers en uitzendbureaus die over vacatures speciaal voor jongeren t/m 26 jaar beschikken. Daarnaast konden zij ook samen met het Leerwerkloket de mogelijkheden voor het volgen van een (vervolg) opleiding onderzoeken. Medewerkers van Werkplein Twente ondersteunden hen met het schrijven van een korte presentatie en het maken van een goede curriculum vitae (CV). De ochtend van 9 oktober stond in het teken van 55-plussers en langdurig werkzoekenden. Voor hen werd een uniek evenement georganiseerd: Werkplein Twente on tour. Werkplein Twente bood met behulp van Twentse ondernemers en Brookhuis Groep, werkzoekenden de mogelijkheid om kennis te maken met het bedrijfsleven. Zij konden op bedrijfsbezoek bij deze twee bedrijven. Zo kregen de werkzoekenden inzicht in de verschillende functies die er binnen deze ondernemingen zijn. Op 10 oktober waren alle werkzoekenden van harte welkom om de Banenmarkt te bezoeken van het Werkplein in de vestigingen Almelo en Enschede. Tijdens deze banenmarkt konden werkzoekenden in contact komen met werkgevers en uitzendbureaus met openstaande vacatures. Geïnteresseerden kregen tevens de mogelijkheid om deel te nemen aan de workshop ‘Een eigen zaak starten’ van de Kamer van Koophandel en de workshop ‘Werken in Duitsland’ van EURES/Euregio.

Niet-uitkeringsgerechtigden Gemeenten zijn op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) ook verantwoordelijk voor de re-integratie van mensen die geen uitkering hebben, maar wel aan het werk willen. De zogenaamde niet-uitkeringsgerechtigden (nuggers). De WWB biedt gemeenten de mogelijkheid om voor deze groep werkzoekenden zelf beleidsregels voor arbeidsinschakeling op te stellen. Per gemeente wordt hier verschillend mee omgegaan. De gemeente Enschede koos voor een beperkte inzet van het beschikbare arbeidsmarktinstrumentarium om nuggers te begeleiden naar werk, leren en meedoen. De laatste jaren maakten nuggers heel sporadisch gebruik van het arbeidsmarktinstrumentarium. Jaarlijks gaat het om circa 10-20 nuggers. Het gaat dan vooral om trajecten richting scholing.

In Enschede zijn naar schatting 6.900 nuggers. Hiervan zijn ongeveer 2.900 personen actief op zoek naar een baan. Een relatief kleine groep (12%) schrijft zich in als werkzoekende bij het UWV.

Uitvoering Wet sociale werkvoorziening De Wet sociale werkvoorziening (Wsw) wordt uitgevoerd binnen het programma Economie en Werk. Dit gebeurt op twee manieren: via het beschut bedrijf DCW en (de afdeling) detacheringen. Het beschut bedrijf biedt werk aan de werknemers met een SW-dienstverband die vanwege beperkingen niet via detachering of begeleid werken bij een reguliere werkgever aan het werk kunnen. Het team detacheringen plaatst en begeleidt SW-medewerkers op een eventuele aangepaste reguliere werkplek bij een externe werkgever. Daarbij is het doel om de werkgever, als dit kan, een steeds grotere rol te geven in de begeleiding van SW-medewerkers. Naast het beschut bedrijf en de detachering bestaat ook de constructie ‘begeleid werken’. Hierbij neemt de werkgever de SW-medewerker zelf in dienst en krijgt daarvoor een tegemoetkoming van de gemeente in de vorm van loonkostensubsidie. Per 1 januari 2015 gaat de Wsw op slot als gevolg van de in te voeren Participatiewet. Dit betekent dat er dan geen mensen meer kunnen instromen in de Wsw. Anticiperend op deze ontwikkeling kent Enschede al enkele jaren een zeer terughoudend beleid bij het toelaten van mensen vanaf de wachtlijst in de SW. Alleen voor plekken voor begeleid werken is dit momenteel nog mogelijk. De huidige Wsw-ers houden de komende jaren hun rechten en plichten die horen bij hun huidige Wsw-dienstverband. In de sociale werkvoorziening zijn eind 2013 nog 1.596 mensen aan het werk. Verdeeld over de verschillende werkvormen is dit: Detacheringen: 994 (waarvan 550 in deta plus) Beschut werken: 537 Begeleid werken: 65

4,2%

34,7%

61,1%

Detacheringen Beschut werken Begeleid werken

15

Beschut werken Het beschut werken vindt plaats aan de locatie Kuipersdijk in de productie werksoorten confectie, verpakken en assemblage en op de locatie aan de Blijdensteijnbleekweg in de Kwekerij. Het beschut bedrijf heeft zo’n 30 structurele opdrachtgevers, waarbij de Duitse markt zo’n 20% uitmaakt van de omzet. De omzet van 2013 ten opzichte van 2012 is met 12% gestegen.

Team detachering Bij een detacheringsplek heeft een gedetacheerde medewerker naast begeleiding door de werkgever nog een detacheringsbegeleider die hem of haar vanuit het Werkplein begeleidt. Visschedijk Facilitair ondertekende op 3 oktober 2013 als eerste onderneming in deze regio een zogenaamd Detapluscontract met de gemeente Enschede. Het Detaplusconcept is een speciaal door de gemeente Enschede ontwikkeld vernieuwend concept, waarbij de begeleiding van mensen met een WSW-indicatie wordt overgenomen door de werkgever. Daarnaast verzorgt de gemeente in samenwerking met het Agrarisch Opleidings Centrum (AOC) nog een opleiding voor de leidinggevenden van Visschedijk, zodat zij goed toegerust de begeleidingstaak kunnen overnemen. Deta+ ondersteunt het streven om iedereen naar vermogen te laten werken, zo regulier als mogelijk. Inmiddels werkt ook Onderhoud Enschede met deta+. Met andere werkgevers zoals Leering Metaalbewerking, Twente Milieu en Inventi is het proces van overdracht richting Deta+ gestart.

Omzet/opbrengst In 2013 is € 8.700.000,- aan opbrengst behaald, de zogenaamde netto toegevoegde waarde (NTW). De netto toegevoegde waarde is de omzet die wordt gerealiseerd, minus directe productiekosten zoals materiaal en grondstoffen. Ondanks tegenvallende economische conjunctuur bleef de NTW in 2013 maar 1% onder de raming. In 2013 daalde het ziekteverzuim bij de gedetacheerde medewerkers van 17,6% in 2012 naar 15.5%.

16 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Na de ‘officiële’ splitsing van de DCW in beschut en begeleid werken per 1 oktober 2012 is besloten om in 2013 een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) te houden onder de medewerkers van beschut en deta. Dit om vast te stellen hoe de beleving en tevredenheid op de werkplek is. Uit het onderzoek komt naar voren dat de medewerkers tevreden zijn over de werkplek, de sfeer en de leidinggevende. Hun waardering wordt vertaald naar een algemeen cijfer van een 7,5 bij beschut en een 7,4 bij detachering. Deze score ligt beduidend hoger dan de algemene score in 2009 die toen een 6,9 was. Ook de vergelijking met de landelijke benchmark 2013 met een algehele score van 7,0, laat zien dat de tevredenheid van de medewerkers flink verbeterd en beduidend hoger is dan in andere SW-bedrijven. Dit is een positieve bevestiging van de koers die ingeslagen is in de SW.

17

3. Leren De vooruitzichten op een betaalde baan zijn voor de komende jaren somber, vooral voor laaggeschoolde werklozen. Circa 55% van het aantal WWBwerkzoekenden is laaggeschoold. Kan scholing uitkomst bieden? En welke manier is dan de beste? Scholing en dan liefst in combinatie met werkervaring zorgt voor een goede startpositie op de arbeidsmarkt. Zo leidt inzet van scholing tot meer kansen op betaald werk en dus uitstroom uit de bijstand. Vanuit de visie ‘Werkgever op kop’ wordt scholing vraaggericht ingezet. Werkgevers geven aan wat noodzakelijk is en welke functies daar bij horen. Vervolgens wordt gematched met het werkzoekendenbestand. Op die manier worden werkzoekenden adequaat geschoold en kunnen ze in de nabije toekomst aan het werk. Om te bepalen welke scholing moet worden ingezet om te voldoen aan de toekomstige vraag van werkgevers moet lang vooruit gekeken worden. Dat is niet gemakkelijk omdat deze vraag nogal eens verandert. Een voorbeeld hiervan is de vraag naar medewerkers met een opleiding zorg op niveau 2. Dit werd na enkele jaren verhoogd naar minimaal niveau 3 en 4.

Mbo-opleidingen worden gegeven op vier verschillende niveaus: Niveau 1 assistent beroepsbeoefenaar (geen startkwalificatie) Niveau 2 medewerker/basisberoepsbeoefenaar Niveau 3 zelfstandig medewerker/zelfstandig beroepsbeoefenaar/vakopleiding Niveau 4 middenkaderfunctionaris/gespecialiseerd beroepsbeoefenaar (geeft toegang tot hbo)

18 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Voor een grote groep WWB-werkzoekenden geldt dat niet direct met arbeidsmarktgerichte scholing gestart kan worden. Vaak is eerst nog een opleiding of cursus gericht op maatschappelijke participatie nodig ter voorbereiding op werk.

Maatwerk Scholing kan in allerlei vormen gevolgd worden. Van korte cursussen tot een traject van een jaar of langer. Eigenlijk is altijd sprake van maatwerk. Wel wordt zoveel mogelijk ingezet op arbeidsmarkt relevante opleidingen waarvoor studiefinanciering mogelijk is. Jongeren blijven hierdoor uit de bijstandsuitkering. Studiefinanciering is echter alleen van toepassing bij een voltijds (BOL) opleiding en niet bij de deeltijd (BBL) opleiding.

Scholingsprogramma’s gemeente Enschede De gemeente Enschede investeert stevig in scholingsprogramma‘s. Een aantal voorbeelden hiervan zijn reeds omschreven bij het onderdeel ‘De Enschedese arbeidsmarktaanpak: de werkgever op kop’.

Werkgevers investeren in scholing Het regelen van scholing is niet alleen een taak van gemeenten. Ook van werkgevers mag verwacht worden dat zij investeren in hun (toekomstig) personeel. Door zittend personeel bij te scholen, komt er vanzelf ruimte voor nieuwe werknemers met lagere kwalificaties. De vacatures die hierdoor ontstaan kunnen worden opgevuld door WWB-werkzoekenden.

Opleidings- en ontwikkelingsfondsen werkgevers Werkgevers beschikken voor het scholen van personeel over zogenoemde Opleidings- en Ontwikkelingsfondsen. Deze fondsen zijn in het leven geroepen door werkgevers- en werknemersorganisaties in een bepaalde branche. De fondsen worden gevuld met bijdragen van aangesloten bedrijven. Afspraken hierover worden gemaakt in cao’s. De sociale partners binnen de sectoren beheren de fondsen.

Leerwerkloket Twente In het Leerwerkloket Twente werken het Werkplein Twente en het ROC van Twente samen om een goede verbinding tussen arbeidsmarkt en onderwijs tot stand te brengen. Het Leerwerkloket Twente doet dit door het geven van advies en informatie over de combinatie leren en werken. Zowel werkgevers, werknemers als werkzoekenden kunnen bij het Leerwerkloket Twente terecht met vragen over opleidingen, duale trajecten, maatwerktrajecten, leerwerkarrangementen en het Ervaringscertificaat (EVC).

In 2013 zijn 554 meldingen geregistreerd voor werkzoekenden die woonachtig zijn in de gemeente Enschede. Hiervan zijn 459 werkzoekenden gesproken. Van de gesproken werkzoekenden zijn er 18 niet uitkeringsgerechtigden, 5 Wajong-ers, 1 WSW-er en 435 WWB-ers.

De adviseurs van het Leerwerkloket Twente zijn goed op de hoogte van de mogelijkheden, die het beroepsonderwijs in de regio te bieden heeft. Zij brengen de wensen van het bedrijfsleven in kaart door samen met het Werkplein Twente en andere partners in de regio werkgevers te benaderen. Door verbindingen te leggen, oplossingen te bedenken en partijen bij elkaar te brengen, kunnen zij werkgevers helpen aan goed geschoolde medewerkers en werknemers en werkzoekenden aan een baan. Van alle gevoerde gesprekken kregen 207 werkzoekenden een scholingsadvies, waarvan aan 105 werkzoekenden een Arbeidsmarkt geKwalificeerd Assistent opleiding (AKA) werd geadviseerd. Naast de scholingsadviezen kregen 204 werkzoekenden een maatwerktraject. De overige 48 zijn uiteindelijk niet gestart met een scholingstraject.

Taal- en Inburgeringstrajecten Vanaf 1 januari 2013 moeten inburgeraars zelf hun inburgeringstraject regelen via Dienst Uitvoering Onderwijs. Dit had mede tot gevolg dan vanaf 1 juli 2013 het inloopspreekuur van de afdeling Taal & Inburgering op het Werkplein Enschede is komen te vervallen. De nieuwe procedure is dat mensen met vragen over inburgering, lopende trajecten et cetera telefonisch contact kunnen opnemen met de afdeling. Per situatie wordt bekeken welke actie vanuit Taal & Inburgering gewenst is. Voor mensen die de taalvaardigheid verder willen verbeteren zijn er diverse mogelijkheden om cursussen te volgen. Het ROC van Twente geeft in opdracht van de gemeente ook taal- en rekenlessen op een basisniveau.

19

4. Meedoen Iedereen actief is een belangrijke ambitie van de gemeente Enschede. Daarom doet de gemeente er veel aan om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt mee te laten doen. Een betaalde baan is voor deze groep nog een stap te ver. Daarom is het belangrijk dat zij worden gestimuleerd om op een andere manier mee te doen in de samenleving. Bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk, dagbesteding en/of (jeugd)zorg. Klimopactiviteiten, PS: doen/Enschede doen en de Powercentra in Enschede zijn hiervoor belangrijke instrumenten.

Klimop activiteiten Onder het motto ‘iedereen aan het werk’ kunnen werkzoekenden met behoud van uitkering aan de slag in een zogenoemde Klimopbaan. Een adequate manier om werkervaring op te doen en (noodzakelijke) scholing te volgen bij regionale bedrijven en instellingen.

Project Pathmos/Stevenfenne (PS: doen) De centrale doelstelling van PS: doen is het verhogen van de participatiegraad bij kinderen en volwassenen. Hierbij wordt breed ingezet op toeleiding naar zorg, scholing, klimopbanen en regulier werk. Dankzij de goede opgebouwde kennis over de WWBwerkzoekenden kunnen acties en projecten effectief worden ingezet voor specifieke groepen zoals alleenstaande ouders, mannen die al lange tijd in de bijstand zitten en jongeren. De proeftuin van PS: doen is in 2013 verder ingericht en de samenwerking met partners is doorgezet en versterkt. Op deze manier worden slimme, unieke verbindingen gelegd en kan snel geschakeld worden tussen vraag en aanbod.

Geen man overboord Een opvallend resultaat is geboekt in het activeringsproject ‘geen man overboord’. Het project is gericht op mannen die al een tijd in de WWB zitten en is samengesteld in nauwe samenwerking met het ROC. De rode draad in het project is empowerment. Het project bevat educatieve onderdelen waardoor deelnemers beter voorbereid zijn op maatschappelijke participatie in de vorm van (vrijwilligers)werk of scholing. Een ander doel is de focus op een gezonde en actieve levensstijl. Zo wordt het project gestart met een sporttest. In totaal deden 28 mannen aan dit project mee.

Resultaten ‘Geen man overboord’

Totaal

Beëindiging WWB uitkering

7

Geen WWB-uitkering

1

Klimopbaan

5

Vrijwilligerswerk

8

(Langdurig) ziek

1

Zorgtraject

1

Volgt nog het traject

5

Totaal

28

PS:doen index (Werkindex): 50,0 45,0 40,0 35,0

De resultaten die door middel van de PS: doen-index elk kwartaal worden gemeten, laten in 2013 een stijgende lijn zien. Naast de PS: doen index is ook in 2013 de zelfredzaamheidsindex bepaald. Een opleidings- en de gezondheidsindex zijn nog in ontwikkeling. Hiermee kan nog beter gestuurd worden op resultaten.

30,0 25,0 20,0 15,0

Planning

10,0

Realisatie

5,0 0,0 4-2011

20 Jaarverslag Wet werk en bijstand

1-2012

2-2012

3-2012

4-2012

1-2013

2-2013

3-2013

4-2013

zelfredzaamheidsindex populatie wwb ps:doen

zien en zich verder te ontwikkelen. Het is een plek waar mensen elkaar helpen om nieuwe ervaringen op te doen. Gewoon om gezellig iets met anderen te doen of om de kans op werk te vergroten. Power werkt samen met de gemeente Enschede en met organisaties die al in de wijken actief zijn. Om de werkwijze van Power een betere en bredere basis te geven wordt de methodiek ingebed in de wijkgerichte aanpak.

4,15 4,1 4,05 4 3,95 3,9 3,85 2012

2013

Er wordt op vijf punten gescoord: 1. acute problematiek 2. niet zelfredzaam 3. beperkt zelfredzaam 4. voldoende zelfredzaam 5. volledig zelfredzaam

PS: doen wordt Enschede: doen Besloten is PS: doen op te laten gaan in Enschede: doen. Het bestand van PS: doen is in het najaar 2013 opgesplitst. Een deel van het bestand, de WWBwerkzoekenden op de treden vier en vijf van de Participatieladder, is overgedragen aan de afdeling Werk. De overige bewoners met een WWB-uitkering blijven binnen de wijkaanpak van het te vormen verbrede wijkteam.

Power Power is een centrum voor en door buurtbewoners. Bij Power Enschede krijgt iedereen, jong en oud, de mogelijkheid om zijn eigen kennis en kwaliteiten te laten

De manier waarop werkzoekenden binnen Power begeleid worden is uniek. Binnen het centrum hebben werkzoekenden de vrijheid om uit te zoeken waar hun passie ligt. Hier worden vervolgens activiteiten aan gekoppeld. Op deze wijze worden ze niet alleen uit hun isolement gehaald, maar worden ook stappen op de Participatieladder gezet. Er wordt veel samengewerkt met de verschillende organisaties die actief zijn in de wijk. De samenwerkingspartners verschillen per wijk, maar zijn onder andere het ROC, Alifa vrijwilligerscentrale, sportboulevard, Livio, scholen, bewonerscommissies, de Posten, Prismare, SMD, de wijkkrant et cetera. De doelen voor 2013 zijn grotendeels behaald. 89 werkzoekenden zitten op een klimopbaan bij Power (doel: 20 per centrum) en 870 mensen hebben meegedaan aan de activiteiten binnen Power (doel: 900). Hieronder zijn de cijfers per centrum zichtbaar. Power streeft naar zoveel mogelijk uit- en doorstroom. Daarnaast moet er echter ook voldoende instroom zijn, om de activiteiten en dienstverlening richting de wijk te garanderen. In onderstaande tabel is de in- en uitstroom van klimoppers in 2013 in kaart gebracht.

Power Noord

Power Oost

Power Zuid

Power West

Rigtersbleek

Totaal 89

Klimoppers

15

17

19

26

12

Vrijwilligers met WWB

8

8

10

7

6

39

Vrijwilligers zonder WWB

6

3

2

9

4

24

140

240

200

210

80

870

Aantal unieke deelnemers aan activiteiten

Gestart

Door- of uitstroom

31*

51

Reden door- of uitstroom 10 x andere klimopbaan, 4x ander traject, 1x vrijwilligerswerk elders, 2x terug verwijzing diagnose, 3x start studie, 4x einde AKA/taalstage, 2x uitkering beëindigd, 9x pers. omstandigheden, 2x tijdelijke ontheffing, 1x zwangerschapsverlof, 3x verhuizing en 10 x onbekend.

* deel is gestart vanuit vrijwilligersfunctie en dus niet als nieuw aangemerkt.

21

FIFE: een groot succes Op 3 december 2013 werd voor de vierde keer Female Inspiration Festival Enschede (FIFE) georganiseerd. Hiervoor waren 150 organisaties, werkgevers en vrijwilligers op de been. Wederom was het dit keer een groot succes. Dit bleek onder andere uit de bezoekersaantallen, de inhoud van de dag, het resultaat en het netwerk. Veel organisaties en werkgevers bieden vrouwen de mogelijkheid om via diverse informatiepleinen, workshops en optredens inspiratie op te doen en stappen te maken op weg naar economische zelfstandigheid. Er was ook veel media-aandacht: TV Oost, Enschede FM, TC Tubantia, en Huis aan Huis plaatsten mooie artikelen.

Nieuw in 2013. FIFE is elk jaar vernieuwend en daagt zichzelf uit nieuwe initiatieven en organisaties een plek of kans te geven. In 2013 waren dit onder andere de kledingmarkt en de netwerkrotonde. In de ochtendshow werd direct aangegeven dat netwerken niet zo moeilijk is. Een netwerkje is zo gelegd: met de buurvrouw, in de supermarkt, via vrienden. Door de vele workshops, werkgevers en coaches konden veel vrouwen ook netwerken en daadwerkelijk stappen -op de arbeidsmarkt- zetten. Er kwamen ruim 930 bezoekers. 100 meer dan vorig jaar. FIFE blijft ook regionaal aantrekken, de samenwerking met Hengelo leverde 9% van de bezoekers op. Ook waren er veel bezoekers uit de regio en de achterhoek. Van de bezoekers die FIFE vorig jaar bezochten (36%), was een groot percentage na een jaar al een stap verder. Zo vond 4% een betaalde baan, 28% ging op zoek naar werk, 15% is gestart met scholing en 10% verricht vrijwilligerswerk. Circa 10% is dankzij FIFE geïnspireerd geraakt maar heeft nog niet geleid tot een concrete activiteit. 27% geeft aan dat er na FIFE niets in de persoonlijke situatie is veranderd. Van de overige 6% is geen informatie beschikbaar. FIFE werd door de bezoekers beoordeeld met een 8,0.

22 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Door de inspiratie, informatie, mogelijkheden op een betaalde baan, het leggen van netwerken, het maken van contacten over vrijwilligerswerk, levert FIFE de bezoekers veel op. Vooral het contact, de energieke/ positieve sfeer en kracht van alle aanwezige vrouwen, de opening met talkshow (verhalen van vrouwen en netwerken), de workshops, de tafel van één en de Startstraat werden vaak genoemd.

Vrouwenbeurscafés In de voorbereiding op FIFE 2013 werden elke maand vrouwenbeurscafés georganiseerd. Een ideale mogelijkheid om kennis uit te wisselen, netwerken te stimuleren en draagvlak voor FIFE te creëren. Bezoekers zijn werkgevers, werkzoekenden, stichtingen of collega’s. De vrouwenbeurscafés werden goed bezocht, gemiddeld 30-40 bezoekers.

De tafel van één Het project De Tafel van één (DTVE) heeft tot doel het bevorderen van emancipatie van laagopgeleide vrouwen die geen uitkering ontvangen, geen opleiding volgen en niet werken. De aanpak bestaat uit gesprekken met buddy’s en is een reeds bewezen techniek. Daarnaast is een uitgebreid vervolgtraject ontwikkeld door de Volksuniversiteit Enschede. De financiële ondersteuning komt geheel vanuit het ministerie van Onderwijs Cultuur Wetenschap. De gemeente Enschede heeft samen met haar partners de intentie om in de periode 2012-2014 minimaal 450 (150 per jaar) laagopgeleide vrouwen zonder uitkering te laten deelnemen. Er ligt een directe lijn met onderwijs en arbeidsmarkt. In 2013 zijn vijf tafelseries geweest. Het aantal dames dat meegedaan heeft staat op 130 in 2013 en ligt hiermee op koers om het einddoel te halen. Enschede is de voorloper wat betreft het lokaal zelf uitvoeren van DTVE en geldt als voorbeeldgemeente.

met de Toekomstgroep gestart. Tien jonge moeders hebben het traject geheel doorlopen. Zij hebben 80 bijeenkomsten gehad; het opkomstpercentage lag op 92%. Het behaalde resultaat is dat het merendeel is gestart met een studie (vaak MBO niveau 3 of hoger) of met een klimopbaan. Daarnaast zijn de jonge moeders zich bewuster geworden van hun eigen kracht en zijn ze zelfstandiger geworden. Het sociale netwerk is bij een aantal jonge moeders verbeterd. Het belangrijkste doel van de Toekomstgroep is de deelnemers te activeren waardoor een stijging op de Participatieladder kan worden gemaakt. Dit is een noodzakelijke voorwaarde om weer naar school en/of werk te gaan. Elke deelneemster maakt voor de start van de Toekomstgroep een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP).

In het nieuwe schooljaar 2013-2014 heeft de Toekomstgroep een andere invulling. Jarabee richt zich daarbij specifiek op de individuele begeleiding en Alifa op de groepsondersteuning. Het Leerwerkloket is er voor adviezen richting scholing en het ROC van Twente voor assessments. De afdeling Werk van de gemeente zorgt voor de begeleiding naar werk.

Toekomstgroep In het schooljaar 2012-2013 hebben Alifa en Jarabee de vierde Toekomstgroep begeleid. Deze groep bestaat uit jonge moeders met een bijstandsuitkering die, na de geboorte van hun kind, de stap willen zetten richting scholing of de arbeidsmarkt. Gedurende een jaar werken ze intensief aan verschillende competenties en verdiepen ze zich in veel relevante vakgebieden. Jarabee verzorgt de individuele begeleiding, Alifa de groepsbijeenkomsten. In het schooljaar 2012-2013 zijn dertien deelneemsters

23

5. Jongeren Twente staat in de top zes van arbeidsmarktregio’s met de hoogste jeugdwerkloosheid. Maandelijks melden zich ruim zeshonderd werkzoekende jongeren bij het Werkplein Twente. De Regio Twente coördineert en voert de aanpak jeugdwerkloosheid uit voor de veertien gemeenten in Twente. Enschede is centrumgemeente. Vanuit de Enschedese Arbeidsmarkt Aanpak krijgen jongeren extra aandacht. Dit om te voorkomen dat zij een beroep moeten doen op een bijstandsuitkering. Mocht dit toch noodzakelijk zijn dan is de inzet dat dit zo kort mogelijk is. Om intensieve dienstverlening aan werkloze jongeren te bieden zijn op het Werkplein twee extra jongerenbegeleider aangesteld en zijn er aandachtsfunctionarissen voor jongeren. Voor de doelgroep ‘jongeren’ wordt gebruik gemaakt van het reguliere instrumentarium onder ‘werken’, ‘leren’ en ‘meedoen’. Daarnaast is er nog een specifiek aanbod dat onder meer bestaat uit de jongerenvoucher, het ‘1000-jongerenplan’ en leerwerk-trajecten in metaal/ techniek- en bouwsector.

Twentse aanpak jeugdwerkloosheid: Actieplan jeugdwerkloosheid

is. De lijn die Twente in 2009 al heeft ingezet, vindt doorgang met een aantal nieuwe initiatieven.

Jongerenoffensief Het Dagelijks Bestuur van de Regio Twente heeft vastgesteld dat het Actieplan Jeugdwerkloosheid in het kalenderjaar 2013 wordt voortgezet onder de titel Jongerenoffensief 2013 - 2014. Het Jongerenoffensief voorziet in het laten uitstromen van Niet Werkende Werkzoekende (NWW) jongeren en het beperken van de instroom van jongeren in het kalenderjaar 2013. De insteek van het Jongerenoffensief is om de succesvolle aanpak inclusief de opgebouwde structuur van samenwerking en uitvoering verder te verduurzamen.

Sinds 2009 kent Twente al een actieplan Jeugdwerkloosheid dat met financiële steun van het ministerie van Sociale Zaken landelijk is uitgerold over de 35 arbeidsmarktregio’s. In de periode 2010-2012 werden vanuit het samenwerkingsverband van de veertien Twentse gemeenten, UWV, ROC van Twente en tal van andere partners, door het uitvoeren van het Actieplan in Twente, ruim 12.000 jongeren aan een baan geholpen. Ondanks het stoppen van de subsidie van het Rijk in 2011, hebben de sociale partners in Twente de handen ineen geslagen en zijn zelfstandig doorgegaan met de aanpak van de jeugdwerkloosheid.

Twee thema’s krijgen bij dit nieuwe plan van aanpak extra aandacht: het voorkomen van jeugdwerkloosheid en het helpen van jongeren bij het vinden van een baan of passende opleiding. Daarbij vindt nauwe samenwerking plaats met al bestaande initiatieven vanuit het Twents Arbeidsmarktperspectief 2020 (TWAM 2020), het Leerwerkloket Twente en de sectorplannen die nog in ontwikkeling zijn. Verder wordt geïnvesteerd in banenbeurzen, voorlichting en de dienstverlening aan de doelgroep.

In maart 2013 stelden ministers Asscher en Bussemaker een nieuwe subsidie beschikbaar voor alle arbeidsmarktregio’s in Nederland. De Regio Twente krijgt voor de jaren 2013 en 2014 1,1 miljoen euro voor het bestrijden van jeugdwerkloosheid. Daarnaast investeren regio Twente en de Twentse gemeenten gezamenlijk eenzelfde deel, waardoor in totaal voor het Jongerenoffensief 2013-2014 € 2,2 miljoen beschikbaar

Patrick Welman is verheugd met de toekenning van extra rijksmiddelen voor jeugdwerkloosheid. ‘Doorgaan met de ingezette aanpak is keihard nodig. In Twente zijn er teveel jongeren zonder werk, daar moeten we hard op inzetten. Onze ambities reiken hoog; we willen de komende twee jaren 5.400 jongeren aan een baan helpen, mede via de extra middelen van het Rijk. En dat zal niet makkelijk zijn in deze arbeidsmarktsituatie,

24 Jaarverslag Wet werk en bijstand

waarbij jongeren extra hard geraakt worden. Maar ik heb goede moed, zeker als ik kijk hoe de samenwerking met onze partners verloopt op dit thema. En we doen een nadrukkelijk beroep op werkgevers in de regio om banen en leerwerkplaatsen voor jongeren beschikbaar te stellen.’

Inzet Scholingsplichtteam Vanuit de samenwerking tussen het Jongerenoffensief 2013 en het Leerwerkloket Twente (LWL) is het Scholingsplichtteam ontstaan. Zij begeleiden werkloze jongeren die bij het aanvragen van een WWB-uitkering in de zoekperiode zitten. In deze periode moeten jongeren vier weken zelf op zoek naar werk of scholing. Het scholingsplichtteam beschikt over tal van instrumenten, zoals beroepskeuzetesten die jongeren helpen in het maken van de juiste vervolgstap richting werk of opleiding. Het Jongerenoffensief 2013-2014 gaat het Scholingsplichtteam in samenwerking met het leerwerkloket (LWL) regionaal implementeren en faciliteren.

De medewerking van bedrijven en (semi-) overheidsorganisaties aan dit project is essentieel. Werkgevers die een jongere in dienst neemt kunnen onder bepaalde voorwaarden een subsidie van de provincie ontvangen met een maximum van € 6.000.Dit project wordt bekostigd door de provincie Overijssel en de Regio Twente.

Resultaten Tot 2013 zijn 750 jongeren in Overijssel aan een betaalde baan geholpen. De 750e jongere ging aan het werk bij het Enschedese bedrijf Tzorg. In totaal zijn 78 jongeren in Twente via het 1000-Jongerenplan gestart met een traject, waarvan 46 jongeren uit Enschede. Hiervan hadden 22 jongeren een bijstandsuitkering. In de onderstaande tabel de stand van zaken.

1000-Jongerenplan, gemeente Enschede met een WWB uitkering Werk Scholing Nog begeleiding 1000 jongerenplan

1000-Jongerenplan

3 1 13

Begeleiding afgebroken; buiten beeld geraakt

1

Wajong-uitkering

2

Psychiatrische zorg Totaal

2 22

Het 1000-jongerenplan is geïnitieerd door de provincie Overijssel. Hierin wordt samengewerkt met jeugdzorginstellingen Trias en Pactum en in de regio met gemeenten, UWV WERKbedrijf en het onderwijs. Dit project heeft als doel om binnen drie jaar 1000 (kansarme) jongeren aan een baan te helpen. Eind 2014 wordt het project beëindigd. Het 1000-jongerenplan voorziet in leer-werktrajecten bij Overijsselse bedrijven en instellingen. Het doel is dat eind 2014 1000 jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt met een leerwerktraject zijn gestart. Hierdoor wordt de uitkering die ze ontvangen beëindigd. Tijdens een leerwerktraject kunnen jongeren een vak leren. Daar waar noodzakelijk wordt scholing ingezet. Ook worden de jongeren begeleid op het gebied van wonen, zorg en vrije tijd en daarmee in staat gesteld om mee te doen aan de samenleving. De gemeente Enschede betaalt twee individueel trajectbegeleiders die de jongeren begeleiden bij het vinden van een baan, opleiding en een stabiele woon- en leefsituatie.

Op donderdag 6 februari jl. kreeg Christel van Manen haar definitieve contract van Tzorg en ontving directeur Mark van den Berg een certificaat uit handen van de Enschedese wethouder Patrick Welman en gedeputeerde Bert Boerman.

25

WWB: zoekperiode en scholingsplicht voor jongeren De zoekperiode voor jongeren tot 27 jaar werd ingevoerd op 1 januari 2012 en is in de WWB vastgelegd. Deze maatregel stimuleert jongeren verder te leren of een betaalde baan te zoeken. Bovendien wordt hiermee de zelfredzaamheid verhoogd. Uit een onderzoek blijkt dat een groot deel van de jongeren na de zoektijd niet terug komt voor een uitkering, omdat ze aan het werk zijn of naar school gaan. Jongeren zonder startkwalificatie worden binnen de zoektijd opgepakt door het scholingsplichtteam. Jongeren die in de zoekperiode geen werk/opleiding hebben gevonden kunnen na de zoekperiode een bijstandsuitkering aanvragen. De bijstandsuitkering wordt toegekend (indien aan de opgelegde voorwaarden is voldaan) vanaf de datum waarop de jongere zich voor het eerst heeft gemeld.

Onderzoek naar zoektijd jongeren Eind 2013 is een onderzoek uitgevoerd naar de reden waarom jongeren zich na de zoektijd niet terug melden bij het Werkplein voor het aanvragen van een bijstandsuitkering. Dit onderzoek ging over de periode 1 januari 2012 tot en met 30 juni 2013. Het onderzoek is bij 471 jongeren uitgevoerd. Uit de resultaten van het onderzoek kan worden geconcludeerd: van bijna alle jongeren (470) is de reden vastgesteld voor het niet aanvragen van een uitkering na afloop van de zoekperiode; 53% van de jongeren hoeft geen beroep te doen op een bijstandsuitkering omdat er sprake is van een inkomen uit arbeid; bijna 13% van de jongeren is weer gestart met een opleiding; 10% heeft een beroep kunnen doen op een andere uitkering (voorliggende voorziening); bij de overige jongeren (bijna 24%) zijn uiteenlopende andere redenen vastgesteld. uit het onderzoek zijn geen signalen gekomen waaruit blijkt dat deze categorie jongeren in financiële- of andere problemen zijn gekomen.

Preventiequote jongeren Onder preventiequote wordt verstaan het percentage van alle WWB-verzoeken die niet leiden tot een toekenning. Hieronder vallen: 1. alle gesprekken aan de Intakebalie die niet leiden tot een WWB aanvraag; 2. WWB-verzoeken waarvan na de zoektijd geen aanvraag wordt ingediend; 3. alle aanvragen die om wat voor reden dan ook, niet leiden tot een toekenning. In 2013 hebben 1.751 jongeren zich voor een WWBuitkering gemeld bij de (Quickscan)balie op het Werkplein Enschede. Bij 265 jongeren bleek geen recht op uitkering te bestaan en werd geen aanvraag ingenomen. Na de zoektijd hebben 394 jongeren zich niet meer gemeld voor een aanvraag (preventiequote 38%). Van de overige 1.092 jongeren is wel een aanvraag ingenomen. Van deze 1.092 ingenomen aanvragen bleven er uiteindelijk 976 over voor beoordeling. Hiervan zijn uiteindelijk 745 aanvragen toegekend. De totale preventiequote in 2013 is 57%. Dit is 6% hoger dan vorig jaar.

reden niet indienen WWB aanvraag

%

230

48,8%

Inkomen uit arbeid • werk gevonden • partner heeft inkomsten

20

4,2%

Scholing gestart (met studiebeurs WSF)

60

12,7%

Voorliggende voorziening toegekend; • WW

22

4,7%

• Wajong

18

3,8%

9

1,9%

• verhuisd naar andere gemeente

64

13,6%

• inwonend bij ouders

43

9,1%

• tijdens zoekperiode in detentie

1

0,2%

• inwonend bij broer

1

0,2%

• leent geld bij vrienden

1

0,2%

• zwervend bestaan in Nederland

1

0,2%

• onbekend

1

0,2%

471

100,0%

• ZW Andere redenen:

Totaal

26 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Aantal

De flyer geeft een helder overzicht van mbo-opleidingen (niveau een en twee tot en met niveau drie en vier) en de vooruitzichten op een baan nadat de opleiding is afgerond. Het gaat om 40 beroepsgroepen in de sectoren techniek, groene sector, economie en zorg en welzijn. Ook wordt het gemiddeld bruto maandsalaris als starter per opleidingsniveau vermeld. De flyer wil jongeren stimuleren om na te denken over de te kiezen opleiding en om door te leren. Deze flyer is te vinden op www.regiotwente.nl. Deze flyer wordt door alle samenwerkingspartners in Twente gebruikt om jongeren te adviseren over de kansrijke sectoren voor werk op mbo niveau. Vanuit het Jongerenoffensief 2013-2014 wordt deze flyer in 2014 ook uitgebracht voor zowel mbo- als hbo-niveau.

Actieteam voortijdig schoolverlaten Het actieteam bestaat uit medewerkers van de gemeente Enschede afdeling werk, onderwijs, leerplicht, Leerwerkloket Twente, Jarabee, wijkteam, 1000-Jongerenplan. Hierdoor kan adequate en snellere afstemming van ketensamenwerking plaatsvinden. Door de korte lijnen is tevens een ‘warme overdracht’ mogelijk. De intensieve samenwerking van deze partijen leidt tot kwalitatief betere aanpak en duurzame uitstroom. Het actieteam richt zich op: jongeren zonder startkwalificatie die zich melden bij het Werkplein; jongeren zonder startkwalificatie die bij de afdeling Leerplicht gemeld worden door scholen, hulpverlening, politie, justitie, ouders en anderen;

initiatief van

OJWFBV
 

5FDIOJFL

TFDUPSNCPSJDIUJOH "GCPVX
FO
POEFSIPVE "7
.VMUJNFEJB
FO
HBNJOH #BLLFSJK #PVX
FO
JOGSB

'PUPOJDB (F[POEIFJETUFDIOJFL )PVU
FO
NFVCFM *OTUBMMBUJF
FMFLUSP
FO
NFUBBMUFDIOJFL -BCPSBUPSJB .PCJMJUFJU 1SPDFTUFDIOJFL 3FDMBNF
FO
QSFTFOUBUJF





































  

$VMUVVS
FO
POEFSXJKT

9



(F[POEIFJET[PSH

9







,BQQFS .BBUTDIBQQFMJKLF
[PSH

9



1FEJDVSF

9



4DIPPOIFJETTQFDJBMJTU

9









9

4QPSU
8FM[JKO
FO
[PSH

"SUJFTUFO
UIFBUFS
FO
FWFOFNFOUFO %FUBJMIBOEFM
'PPE/PO
'PPE &DPOPNJTDI
BENJOJTUSBUJFG



 %FO 8F







*$5

 %F
XFCTJUFT
CF SPFQFOJOCFF  MEOM
FO
LBO EF[ F
WSBHFO
IFMQFO TPQXFSLOM
LVO 
0Q
EF[F
TJU OFO
KF
CJK
BM
 FT
WJOE
KF
JO CFSP FQFO
FO
LBO GPSNBUJF
FO
TFO
JO
KPVX
SFH ¹MNQKFT
PWF JP
FO
IPFWFF JO
F FO
CFQB S
BMEF
CBBO
. M
KF
LBO
HBBO
WF BBS
KF
[JFU
EBBS
SEJFOFO

 PPL
EBU
EPP SMFSFO
MPPOU %F[F
ºZFS
MB BU
KF
WPPS
N FFS
EBO

CFSP  LBOTFO
[JKO
PQ
XFS FQTHSPFQFO L
/BUVVSMJKL


[JFO
XBU
KP 
NPFU
KF
EBO VX
CFIBMFO 
8FUFO
XBU
XFM
FFSTU
KF
KF
LBOT
PQ
XFS
EJQMPNB
 CJK
LBOT L
JT
%BO
LV PQXFSLOM O
KF
WFSEFS
[PF  LFO





3FDSFBUJF

9

3FJ[FO



4DIPPONBBL
FO
(MB[FOXBTTFO



7FJMJHIFJE USJF 7FSTTFDUPSFO
EFUBJMIBOEFM
HSPPUIBOEFM
FO
JOEVTUSJF





#MPFNFO
FO
UVJODFOUSB



%JFSWFS[PSHJOH



(SPFOF
SVJNUF



1MBOUFOUFFMU

   




7FFIPVEFSJK
FO
1BBSEFOIPVEFSJK


 





7PFEJOHTJOEVTUSJF

Niv. Groene sector

1 2

-FHFOEB   


HPFEF
LBOTFO 
SVJN
WPMEPFOEF
LBOTFO 
FWFOXJDIU

WPMEPFOEF
LBOTFO

  9

FOUF

JU
BM
EJF
WFSTDIJ  MMFOEF
PQMFJEJOH SJDI UJOH
EJF
CJK
KPV
FO
FO
CFSPFQ QBTU
)PF
HS FO
EF

 PPU
JT
EF
LBOT
E EF
C FSPFQTHSPFQ BU
KF
XFSL
WJO
WBO
KPVX
LF EU
JO

 V[F



)PSFDB

PQ
XFSL
JO
5X

L
KJK
BM
OB
PWF S
FFO
OJFVXF
PQ FU
KJK
BM
XFML
C MFJEJOH

FSPFQ
CJK
KPV
Q BTU
FO
XBU
KF
X JMU
XPSEFO )PF
LJFT
KF
V



(SPPUIBOEFM
'PPE/PO
'PPE

)0&
,*&4 .#001-&
+*+
+&
*%*/( ,BOT






'BDJMJUBJSF
EJFOTUWFSMFOJOH

ra







6JUHFWFO
WPSNHFWFO
FO
QSJOUNFEJB

ende kenniscent



 



5SBOTQPSU
FO
MPHJTUJFL

;PSH
FO
XFM[JKO





$SFBUJFWF
FO
"NCBDIUFMJKLF
UFDIOJFL

de samenwerk

OJWFBV
 





$BSSPTTFSJF

&DPOPNJF

Met de flyer ‘Kans op werk in Twente’ kunnen jongeren in Twente die een mbo-opleiding kiezen zich beter oriënteren op hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Het grootste deel van de jongeren met een Mboopleiding zoekt een baan in Twente. Geprobeerd wordt in het kader van talentontwikkeling jongeren te stimuleren hun talenten optimaal te ontwikkelen en te benutten en op te groeien tot sociaal vaardige en gezonde inwoners van Twente met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. De jongeren zelf moeten de keuze maken. Uit onderzoek is gebleken dat het belangrijk is om met dat keuzeproces te beginnen als kinderen tien à elf jaar zijn, dus al op het basisonderwijs. Deze flyer wordt dan ook onder meer uitgedeeld bij de ouderavonden in het Voortgezet Onderwijs en in groep acht op de basisscholen.

,
*/

8&3,
*/
,"/4
01
8&3 ( *$)5*/( +068
456%*&3*$)5*/(

(SPFO

Kans op werk in Twente

1.305

3 JHF
LBOTTFO 
NBUJHF
LBOTFO

1.599

4

L OTFO OHF
LBO 
HFSJOHF
LBOTFO

(bron: ROA)

1.697

CFTUBBU
OJFU FJEJOH
C 
PQMFJEJOH
CFTUBBU
OJFU

 



Techniek 1.446 1.879 1.975



 

Economie

Zorg

1.247 1.120 1.329 1.38 4 1.472 1.711

Welzijn Gem iddeld 1.071 1.279 1.272 1.610

1.493

1.693 %F[F
ºZFS
JT
FFO
QSPEVDUJF
WBO
3 108*QBSUOFST
FHJP
5XFOUF
JTN
4BNFOXF %F
JOGPSNBUJF
JO
SLJOH
#FSPFQTPOE WBO
QSPHOPTFT
" EF[F
ºZFS
JT
NFU FSXJKT
#FESJKGTMFW
EF
HSPPUTUF
[PSH BO
EF[F
VJUHBWF
FO
FO
LVOOFO
HFF WVMEJHIFJE
T O
SFDIUFO
X BNFOHFTUFME
PQ
PSEFO
POUMFFOE CBTJT


BOTPQXFSLOM LLBOTPQXFSLOM

3"/0&"



.FFS
JOGP

CFSPFQFOJOC
,JKL
PQ FFMEOM LBOTPQXFSL OM

jongeren die al langer de school hebben verlaten en door Leerplicht zijn opgespoord. Het actieteam adviseert over de situatie van de jongeren (maatwerk). Op basis van achtergrondinformatie bekijkt het actieteam welke mogelijkheden er voor de jongere zijn voor een succesvolle (r)entree naar opleiding of op de arbeidsmarkt. Als scholing of werk niet mogelijk is wordt een zorgtraject gestart. Jongeren die de arbeidsmarkt op kunnen worden door het actieteam overgedragen naar de afdeling Werk van de gemeente. Alle jongeren van 18 tot 23 jaar zonder startkwalificatie, die zich bij de gemeente melden, worden door de afdeling Leerplicht geregistreerd en in samenwerking met de netwerkpartners bemiddeld naar school, werk of zorg. De meldingen komen voor het grootste deel van scholen, Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en het Werkplein. Het absolute aantal meldingen van voortijdig schoolverlaters is in het schooljaar 2012-2013 ten opzichte van het schooljaar 2011-2012 licht toegenomen, van 604 in schooljaar 2011-2012 naar 621 afgelopen schooljaar. Zie ook het jaarverslag ‘Ruim baan voor talent’ van de afdeling Leerplicht.

27

Jongerenvoucher Doel van de jongerenvoucher is om jongeren met enige tot grote afstand tot de arbeidsmarkt te onder-steunen in hun sollicitatieactiviteiten. Jongeren ontvangen een persoonsgebonden voucher ter waarde van maximaal € 5.000,- die aan de toekomstige werkgever kan worden overhandigd indien de werkgever een arbeidscontract van minimaal een half jaar voor tenminste 32 uur per week afgeeft. Het grote voordeel van het inzetten van dit instrument is dat deze jongeren een betaalde baan krijgen en daardoor direct uitstromen uit de uitkering. In 2013 zijn in Enschede en Haaksbergen voor 53 jongeren 57 vouchers verzilverd. 50 jongeren kwamen uit Enschede en drie uit Haaksbergen. In totaal is hier een bedrag van € 188.737,- mee gemoeid. Van de 50 jongeren uit Enschede hadden 17 een WWB-uitkering en behoorden 8 jongeren tot de doelgroep niet-uitkeringsgerechtigden.

28 Jaarverslag Wet werk en bijstand

29

6. Flankerende voorzieningen Ter ondersteuning van de vier strategische opgaven kan ook gebruik gemaakt worden van de volgende mogelijkheden: Kinderopvang; UWV arbeidsmedisch advies, Besluit bijstandsverlening zelfstandigen, no risk polis, Maatschappelijke kledingwinkel ‘Second chance, project talentontwikkeling Techniek, de zogenaamde specialistische dienstverlening en Arbeidsbonus.

Kinderopvang Vanaf 2013 betaalt de gemeente de tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang niet meer. Dit is overgedragen aan de Belastingdienst. De Wet kinderopvang regelt dat ouders de zorg voor hun kinderen met werk en een re-integratie/participatietraject moeten kunnen blijven combineren. Daarom hoeven de ouders de kosten voor kinderopvang niet helemaal zelf te betalen. Ook de werkgevers en het Rijk betalen een deel. Voor het deel van het Rijk moet de ouder zelf bij de Belastingdienst een vergoeding aanvragen. Hiervoor gelden een aantal voorwaarden. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van de uurprijs, het aantal uren kinderopvang en het inkomen. Voor de eigen bijdrage kinderopvang kan, als re-integratie noodzakelijk is, de ouder bij de gemeente een vergoeding aanvragen. In 2013 is voor 185 ouders die deelnamen aan re-integratie de eigen bijdrage kinderopvang vergoed. 32 ouders kregen de eigen bijdrage vergoed op basis van een sociaal/medische indicatie.

UWV arbeidsmedisch advies Een groot deel van de WWB-werkzoekenden heeft te kampen met fysieke en/of psychische beperkingen die het vinden van werk beperken. Ook kan het gaan om een combinatie van beide factoren. Bij het UWV Hengelo kan een op maat gesneden (medisch) arbeidskundig onderzoek aangevraagd worden als er twijfels zijn omtrent iemands fysieke en/of psychische belastbaarheid. Dit onderzoek heeft als doel de mogelijkheden van de WWB-werkzoekenden boven tafel te krijgen. Daarnaast is het doel te onderzoeken of de WWB-werkzoekende in staat is deel te nemen aan re-integratie. Ook dient het onderzoek inzicht te geven in en het weg kunnen nemen van de eventuele belemmeringen tot deelname aan de arbeidsmarkt. In 2013 is voor 67 WWB-werkzoekenden een dergelijk onderzoek aangevraagd.

30 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) De uitvoering van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen is ondergebracht bij de Regionale Organisatie Zelfstandigen (ROZ). Deze adviesorganisatie is voor starters en ondernemers in Twente en de Achterhoek. Deze organisatie biedt advies, begeleiding, coaching, trainingen, financiering, administratie en schuldhulpverlening aan ondernemers en starters. Met het bevorderen van bedrijvigheid levert het ROZ een belangrijke bijdrage aan een gezonde regionale sociaal economische structuur. Het aantal Bbz-uitkeringen in Enschede is weer toegenomen van 58 in 2012 naar 76 in 2013. In tegenstelling tot voorgaande jaren is wel het bedrag dat zowel aan gevestigde als startende ondernemers is verstrekt afgenomen. Dit heeft te maken met het gegeven dat door het Rijk vanaf 2013, terughoudender wordt omgegaan met het verstrekken van kredieten en leningen. Het bedrag dat aan bijzondere bijstand BBZ is verstrekt is daarentegen in 2013 toegenomen. De vertrekkingen bijzondere bijstand voor ondernemers met een BBZ uitkering in 2013 zit weer op het niveau van 2011. Dit is dezelfde trend als bij de bijzondere bijstand voor niet ondernemers.

No risk polis Het idee dat WWB-werkzoekenden vaker ziek zijn of (weer) te maken krijgen met oude klachten kan werkgevers ervan weerhouden iemand met een WWBuitkering in dienst te nemen. Om deze drempel weg te nemen, ontwikkelden Centraal Beheer Achmea en de VNG de Nieuwe Start Zonder Risicoverzekering (no risk polis). Deze no risk polis kan ingezet worden wanneer vermoed wordt dat er meer risico’s zijn op verzuim. Wanneer een WWB-werkzoekende dan toch door

ziekte/ongeval uitvalt, neemt de verzekering de loon- en doorbetalingsverplichting voor een groot deel over. In 2013 is de no risk polis in totaal 20 keer ingezet.

Tweedehands én sollicitatiekleding in Performance Factory Maatschappelijke kledingwinkel ‘Second Chance’ Patrick Welman opende op 11 april 2013 officieel de deuren van ‘Second Chance’. De winkel van het Leger des Heils Overijssel biedt een ruim aanbod aan tweedehands kleding. Daarnaast is een deel van de winkel ingericht met sollicitatiekleding voor werkzoekenden (Second Chance at Work). Het concept van de winkel past goed binnen het Enschedese armoedebeleid. Niet alleen vanwege de tweedehands kleding voor mensen met een klein budget en de gratis sollicitatiekleding voor mensen die re-integreren op de arbeidsmarkt. Het concept van Second Chance is breder. Mensen in een re-integratietraject kunnen er bijvoorbeeld werken of stagelopen in de winkel. Zo snijdt het mes van Second Chance aan meerdere kanten.

overleg met de WWB-werkzoekende. Het is ook mogelijk dat de werkzoekende zelf met een voorstel komt. Voordelen hiervan: de eigen verantwoordelijkheid ligt meer bij de WWB-werkzoekende en er wordt optimaal aangesloten bij de kijk van de WWBwerkzoekende op zijn kansen en mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Het grootste belang is dat WWBwerkzoekende tegen de geringst mogelijke kosten langdurig uit de uitkering komt. Enkele voorbeelden hiervan zijn; specifieke coaching bij het starten eigen bedrijf, rijlessen om uitstroom naar het beroep chauffeur te realiseren, aanschaf van digitale leermiddelen, aanschaf studiemateriaal.

In 2013 zijn 21 verzoeken om specialistische dienstverlening ingediend waarvan er 12 zijn toegekend. In vijf situaties werd de WWB-uitkering volledig beëindigd. In twee situaties is sprake van inkomsten uit parttime werk.

Arbeidsbonus Project Talent Ontwikkeling Techniek Verkeerd gestalde fietsen rondom het Centraal Station Enschede worden periodiek weggehaald. De eigenaren van deze fietsen, de zogenoemde weesfietsen, krijgen binnen een tijdsbestek van dertien weken de tijd om hun fietsen weer op te halen (tegen betaling). De fietsen die na deze periode overblijven zijn eigendom van de gemeente Enschede. Deze fietsen worden opgeknapt door WWB-werkzoekenden (klimopbaanconstructie). Door hen een klimopbaan te bieden krijgen zij de kans zich te ontwikkelen op het gebied van techniek met als ultiem doel uitstroom naar de reguliere arbeidsmarkt. Ook krijgen zij een AKA opleiding aangeboden. Jaarlijks zijn vijftien klimopbanen beschikbaar. Na een jaar wordt de vervolgstap gemaakt naar regulier werk (directe uitstroom), andere ontwikkelingsprojecten, BBL-2 opleiding zoals fietsenmaker of vrijwilligerswerk.

Met de arbeidsbonus wordt het eigen initiatief van werkzoekenden tussen 27 en 65 jaar om een fulltime baan te vinden gestimuleerd. Als zij tenminste twee jaar aaneengesloten uitkering hebben ontvangen en het hen lukt die baan te vinden waardoor zij minimaal een jaar geen beroep meer op de bijstand doen, komen zij in aanmerking voor de arbeidsbonus. De hoogte van de arbeidsbonus is € 2.000,-. De bonus zorgt voor minder bijstandsafhankelijkheid. Bovendien vergroot het de kansen op volledige uitstroom. In 2013 zijn in totaal 35 arbeidsbonussen verstrekt.

Specialistische dienstverlening Om de WWB-werkzoekende naar werk te kunnen begeleiden, kan de gemeente verschillende instrumenten inzetten. Voor sommige werkzoekende zijn deze instrumenten nog niet geschikt en is specialistische dienstverlening nodig. Dit gebeurt in

31

7. Bijstandsuitkering De Wet werk en bijstand (WWB) regelt alle zaken die te maken hebben met werk en uitkering. Wie even niet in zijn levensonderhoud kan voorzien, kan een WWB-uitkering aanvragen om de periode naar een betaalde baan te overbruggen. Een van de doelstellingen van de Wet werk en bijstand is om inwoners van Enschede die een bijstandsuitkering ontvangen te helpen bij het vinden van werk. Landelijk steeg het aantal mensen met een WWBuitkering. Het afgelopen jaar met 33.000. Dit is een stijging van 8.7% en is daarmee de grootste stijging sinds 2009. Eind december 2013 ontvingen 413.000 mensen bijstand. Eind 2012 was dit 380.000. Dit is een forse toename. In alle leeftijdsgroepen steeg het aantal bijstandsgerechtigden. In Enschede is het aantal bijstandsuitkeringen gemiddeld hoger dan in de rest van Nederland. Eind 2012 was het aantal 5.352. Eind december 2013 was de eindstand 5.979 (plus 11.7%). Door de stijging van het aantal WW-aanvragen wordt een verdere toename verwacht van het aantal bijstandsuitkeringen. Tegen deze achtergrond is door het programma Economie & Werk sterk ingezet op duurzame samenwerking met bedrijven, onderwijs, maatschappelijke organisaties en andere overheden.

Bijstandsuitgaven Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen gemeente (BUIG) In 2013 is het bruto tekort op het Inkomstendeel waaruit de bijstandsuitkeringen betaald worden verder opgelopen naar 6,5 miljoen euro. Door de toekenning van de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) 2013 - 2015 werd 2013 afgesloten met een netto tekort van 4,1 miljoen euro. Dit bedrag komt voor rekening van de gemeente Enschede.

32 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten WWB 65IOAW

2013 € 85.817.147 € 3.219.723

IOAZ

€ 290.382

Bbz - Starters

€ 390.549

Totaal Uitgaven

€ 89.717.801

Rijksbudget

€ 83.149.168

Bruto-tekort

€ 6.568.633

MAU-bijdrage

€ 2.411.174

Netto tekort

€ 4.157.458

Aanvraag Meerjarige aanvullende uitkering (MAU) Gemeenten ontvangen van het ministerie van SZW een budget om de bijstandsuitkeringen te betalen, het zogenaamde inkomensdeel WWB. Dit budget wordt voor grote gemeenten bepaald op basis van een objectief model. Dit model voorspelt op basis van demografische en sociaal-economische factoren de bijstandsuitgaven van een gemeente. Wanneer een gemeente een structureel tekort heeft op het inkomensdeel WWB en voldoet aan een aantal aanvullende voorwaarden, kan een Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) worden aangevraagd. Bij een aanvraag verzoekt de toetsingscommissie WWB, die uiteindelijk aan de Minister een advies geeft over toekenning of afwijzing van de MAU aanvraag, de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) een onderzoek uit te voeren naar het tekort van de gemeenten. De MAU kent een eigen risico op het tekort van 2,5%, 5% of 7,5% afhankelijk van de mate waarin het tekort een gevolg is van een verdeelstoornis of eigen beleid.

Na invoering van de WWB in 2004 en de bijbehorende financieringswijze werd de gemeente Enschede al vanaf 2005 geconfronteerd met aanzienlijke tekorten op het budget waaruit de uitkeringen betaald worden. Daarom is begin 2009 een MAU aangevraagd. De Inspectie Werk en Inkomen (het voormalig IWI) voerde destijds een onderzoek uit naar beleid en uitvoering van de gemeente Enschede. Het oordeel hiervan luidde dat de tekorten niet te wijten waren aan het door de gemeente Enschede gevoerde beleid en dat de uitvoering naar behoren functioneerde. Op basis hiervan werd de MAU-aanvraag gehonoreerd en werd het eigen risico op het tekort voor de periode 2009-2011 vastgesteld op 2,5%. Dit betekende dat Enschede over de periode 2009-2011 in totaal een bedrag van 10 miljoen euro ontving om het tekort deels te compenseren. Eind 2011 liep de uitkeringsperiode van de MAU af. De wet- en regelgeving voorzag op dat moment niet in het antwoord of een gemeente na afloop van de uitkeringsperiode al dan niet een nieuwe MAU-aanvraag moest indienen. Uiteindelijk heeft het ministerie beslist dat de MAU periode automatisch met één jaar werd verlengd tot eind 2012. Begin 2013 heeft Enschede opnieuw een MAU-aanvraag over de periode 2013 tot en met 2015 gedaan. Deze is toegekend maar nu met een eigen risico op het tekort van 5%. Het verhogen van het eigen risico naar 5% betekent dat Enschede een hoger eigen aandeel in de kosten van de WWB draagt. Dit effect bedraagt € 1,87 miljoen. Enschede is van mening dat het eigen risico van 5% onterecht is, omdat onvoldoende rekening is gehouden met de sociaal economische positie. Daarom is op 30 januari 2014 bezwaar aangetekend tegen de beslissing van het ministerie.

In- en uitstroom WWB Het Enschedese bijstandsbestand is ten opzichte van eind 2012 fors toegenomen. In 2013 was de instroom in de bijstand 1.930 personen. Eind 2012 was het totaal aantal 5.352. Uiteindelijk was dit eind december 2013

In- en uitstroom WWB 65 -

5.979 (plus 11.7%). Het totale aantal uitkeringen voor de Wet Bundeling van Inkomensvoorziening (BUIG)1 bedroeg eind 2013 6.385 (was eind 2012 5.792). Evenals in 2012 stagneert de uitstroom uit de bijstand. Dit heeft te maken met het verder uitblijven van economisch herstel, aangekondigde bezuinigingen en een verdere verslechtering van beschikbaar werk. In 2013 stroomden in totaal 1.343 personen uit de bijstand. Hiervan zijn 437 personen (32.5%) uitgestroomd naar werk.

Instroomredenen Belangrijke redenen voor instroom zijn: beëindigen WW 401 (20,8%), beëindiging loondienst 382 (19,8%), schoolverlaters/beëindiging studie 239 (12,4%), beëindigen huwelijk/relatie 195 (10,1%), uit andere gemeente 97 (5%).

7,3%

29,1%

18,2%

14,8%

30,5%

Beëindiging (tijdelijke) loondienst, ZW Beëindiging/vermindering WW-uitkering Beëindiging huwelijk/relatie Schoolverlater/beëindiging studie Uit andere gemeente (met WWB)

Uitstroomredenen Belangrijke redenen voor uitstroom zijn: werkaanvaarding regulier loondienst 437 (32,5%), verhuizing 195 (14,5%), niet leveren gegevens 163 (12,1%), bereiken 65 jaar/overdracht naar SVB 97 (7,2%) en aanvang studie 80 (6,0%).

2009

2010

2011

2012

2013

Instroom

2073

1260

1120

1634

1930

uitstroom

1470

1148

1158

1280

1343

1 Met ingang van 1 januari 2010 is de Wet Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening (BUIG) in werking getreden. Met de invoering van deze gebundelde uitkering kregen gemeente één budget voor de bekostiging van uitkeringen op grond van de WWB, de IOAW, de IOAZ en het Bbz 2004 voor zover deze laatste betrekking heeft op levensonderhoud voor startende ondernemers.

33

8,3% 10,0%

45,0% 16,7%

20,1%

Aanvang studie Bereiken AOW-leeftijd/overdracht naar SVB Niet leveren gegevens Verhuizing Werkaanvaarding regulier loondienst

In 2013 stroomden in totaal 1.343 personen uit de bijstand. Hiervan zijn 437 personen (32.5%) uitgestroomd naar werk. Bij 136 (31.1%) mensen die naar werk uitstroomden werd vanuit de Enschedese Arbeidsmarkt aanpak een begeleidingstraject ter ondersteuning aangeboden. De resterende 301 mensen zijn of op eigen kracht of via begeleiding van de afdeling Werk, zonder inzet van een traject, uitgestroomd naar werk. Specifiek vanuit de groep jongeren zijn 440 jongeren naar werk uitgestroomd. Bij 125 jongeren (28.4%) werd vanuit de Enschedese Arbeidsmarkt aanpak een begeleidingstraject ter ondersteuning aangeboden. De resterende 315 jongeren (71.6%) zijn of op eigen kracht of via begeleiding van de afdeling Werk, zonder inzet van een traject, uitgestroomd naar werk.

Arbeidsverplichtingen ‘Werk boven inkomen’ is het adagium van de Wet werk en bijstand (WWB). Dat betekent dat iedereen zoveel mogelijk naar vermogen participeert en zo snel mogelijk weer aan het werk moet. Daarom kent de WWB arbeidsverplichtingen. Dit houdt in dat een WWBwerkzoekende er alles aan moet doen om aan betaald werk te komen. Gemeenten kunnen besluiten om iemand tijdelijk vrijstelling van deze arbeidsverplichtingen te geven. Dit betekent dat iemand dan tijdelijk niet hoeft te solliciteren. Elk verzoek om ontheffing wordt individueel beoordeeld. Dit geldt ook voor alleenstaande ouders met kinderen jonger dan vijf jaar. Er is dus geen sprake van een categoriale ontheffing van de sollicitatieplicht. Als blijkt dat een tijdelijke ontheffing niet meer noodzakelijk is, wordt de actieve sollicitatieplicht weer opgelegd.

34 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Gemeenten hebben zelf de vrijheid om de redenen en de voorwaarden vast te stellen waaronder een ontheffing van de arbeidsplicht kan worden verleend. In Enschede kan een tijdelijke vrijstelling van de sollicitatieplicht worden verleend als sprake is van: mantelzorg; zorg voor kinderen jonger dan 5 jaar; persoonlijke omstandigheden (onder andere schulden, scheiding); fysieke klachten; psychische klachten; verslaving. Eind 2013 hadden circa 1.000 WWB-werkzoekenden tijdelijk vrijstelling van de sollicitatieplicht. Dit is 19% van het WWB-bestand. In de meeste gevallen is sprake van fysieke- of psychische klachten. Dit wordt op basis van een extern onafhankelijk deskundig advies vastgesteld. Divosa (de Nederlandse vereniging van gemeentelijke managers op het terrein van participatie, werk en inkomen) meldt dat het aandeel WWB-werkzoekenden met een ontheffing gestaag afneemt van 35% in 2008 tot 27% in 2011. Uit cijfers van het CBS van medio 2012 blijkt dat ongeveer 22% van de bijna 300.000 WWBwerkzoekenden een ontheffing heeft.

Voorkomen en opsporen bijstandsfraude succesvol Enschede staat in de top van grote gemeenten als het gaat om het voorkomen en opsporen van fraude. In 2013 zijn na handhavingsonderzoeken 109 bijstandsuitkeringen beëindigd en 194 bijstandsuitkeringen niet toegekend. In totaal heeft de inzet op handhaving in 2013 meer opgeleverd dan in 2012. In 2012 leverde handhaving € 3.749.825,- aan besparingen op. Voor het jaar 2013 was dit € 4.426.393,-. Wanneer hierbij het bedrag van € 156.670,- aan boetes wordt opgeteld is dit een totaalbedrag van € 4.583.063,-. Het bedrag aan vastgestelde verwijtbare vorderingen is nagenoeg gelijk gebleven. Het succes is toe te schrijven aan de intensieve samenwerking tussen team Claimbeoordeling en team Handhaving. Sinds 2011 zit een handhaver bij het intakegesprek wanneer sprake is van een vermoed verhoogd risico op fraude.

Project Vermogen Buitenland Enschede De gemeente werkte al met een aantal instanties samen om te achterhalen of iemand inkomen/vermogen in Nederland heeft. Sinds september 2013 werkt de gemeente Enschede intensief samen met de Belastingdienst, de Sociale verzekeringsbank en het Regionale Coördinatiepunt Fraudebestrijding (RCF) om te kijken of er sprake is van inkomen en vermogen in het buitenland. ‘Door gebruik te maken van elkaars gegevens kan fraude met een bijstandsuitkering worden voorkomen. Als iemand een bijstandsuitkering nodig heeft en voldoet aan alle wettelijke voorwaarden, dan bestaat er gewoon recht op een uitkering. Iemand die echter geen recht op een uitkering heeft, moet geen uitkering hebben. We vinden het erg belangrijk om te voorkomen dat iemand onterecht een uitkering krijgt. Als iemand ten onrechte een uitkering krijgt, dan moet hij bovendien het hele bedrag plus een boete weer terugbetalen. Dat vindt ook niemand prettig’, aldus wethouder Welman.

bedrag). Deze boete kan worden verrekend met de volledige uitkering (maximaal vijf jaar voor de Ioaw/z en bij de WWB maximaal 3 maand).

Iemand die bijvoorbeeld € 1.000,- te veel uitkering heeft ontvangen omdat niet de juiste informatie is verstrekt, moet dat bedrag terugbetalen. Daarnaast wordt nog een boete van € 1.000,- (100% benadelingsbedrag) opgelegd. In totaal betaalt iemand dan € 2.000,- terug. Wanneer daarna nog een keer sprake is van fraude wordt een hogere boete (150%) opgelegd.

Sancties Ten opzichte van 2012 is het aantal sancties in 2013 gedaald (2012: 1.593 2013; 1.010) Deze daling is te wijten aan de invoering van de fraudewet. In plaats van sancties worden nu boetes opgelegd. Daarnaast is als gevolg van de grote werkdruk voor gekozen om van juli 2013 tot en met oktober 2013 geen sanctie op te leggen wanneer iemand voor de eerste keer niet op een afspraak verschijnt. Ondanks deze keuze is het totale bedrag (sancties en boetes) meer dan in 2012.

Aantal boetes Ondertekenen convenant Patrick Welman en RCF manager Hans Dirven

Invoering nieuwe Fraudewet Werkzoekenden die een beroep doen op een bijstandsuitkering moeten juiste en volledige informatie verstrekken. Het gaat om persoonlijke informatie, inkomen en vermogen. Iemand die onjuiste of onvolledige informatie verstrekt pleegt fraude. Met ingang van 1 januari 2013 geldt een nieuwe ‘Fraudewet’. Door invoering van deze wet wordt bijstandsfraude zwaarder bestraft. Iemand die fraudeert moet altijd het ten onrechte ontvangen bedrag terugbetalen en het hetzelfde bedrag (100%) aan boete betalen. Iemand die daarna nog een keer fraudeert moet niet alleen de ten onrechte betaalde uitkering terugbetalen, maar krijgt ook een hogere boete (150% van het ten onrechte ontvangen bedrag, het zogenaamde benadelings-

Sinds de invoering van de Fraudewet per 1 januari zijn 126 boetes van 100% opgelegd. Hiermee is een bedrag van € 144.070,- gemoeid. Ook zijn 75 boetes van € 150,- opgelegd. Verder werden 18 boetes van € 75,opgelegd. In totaal is een bedrag van € 156.670,- aan boetes opgelegd. Naast het opleggen van boetes worden schriftelijke waarschuwingen verstuurd. Dit gebeurt als de WWB-werkzoekende voor de eerste keer niet op tijd de juiste inlichtingen verstrekt en dit niet heeft geleid tot teveel verstrekte uitkering. Dit is gemeentelijk beleid.

35

in 2013. De kosten voor beschermingsbewind nemen in alle gemeenten toe. Door deze toename wordt een groter beroep gedaan op de gemeentelijke middelen bijzondere bijstand. De rechter stelt de noodzaak van beschermingsbewind vast en wijst vervolgens een bewindvoerder toe. De gemeenten hebben daarom zelf geen grip op de stijgende kosten van beschermingsbewind. In 2013 is dat een stijging van 58% ten opzichte van 2012.

Daling verificatieonderzoeken Een verificatieonderzoek is een kort onderzoek op basis van een gericht signaal, bijvoorbeeld of iemand bij de Kamer van Koophandel staat ingeschreven. In vergelijking met 2012 is het aantal verificatieonderzoeken bij Handhaving gedaald van 279 naar 119. Dit komt omdat ook andere afdelingen de beschikking hebben gekregen over systemen waarin deze gegevens kunnen worden opgevraagd.

Individuele bijzondere bijstand In 2013 bedroeg het totaal aantal toekenningen individuele bijzondere bijstand 3.607. Dit is meer (681) dan in 2012 (2.926 toekenningen). In 2012 werd € 3.685.119,- uitgegeven aan bijzondere bijstand (inclusief € 337.491,- langdurigheidstoeslag). Het begrootte bedrag voor de individuele bijzondere bijstand in 2013 was € 4.573.432,-. De werkelijke uitgaven in 2013 waren € 4.416.708,- (inclusief € 320.443 langdurigheidstoeslag). Hiermee zijn de uitgaven in 2013 met € 731.589,- toegenomen ten opzichte van de uitgaven in 2012. De stijging van zowel de aantallen aanvragen als de uitgaven werd veroorzaakt door toename van in het bijzonder de volgende kostensoorten: beschermingsbewind Beschermingsbewind is een maatregel voor meerderjarige personen die lichamelijk of geestelijk niet meer staat zijn om zelf hun financiën te regelen. Een kantonrechter kan deze persoon onder bewind stellen. De maatregel houdt in dat een bewindvoerder de financiële zaken regelt. De kosten voor beschermingsbewind (onderdeel van de kostenpost financiële transacties) zijn in 2013 gestegen van € 461.000,- in 2012 naar € 729.000,-

36 Jaarverslag Wet werk en bijstand

primaire lasten De kosten voor betaling primaire lasten (onderdeel van de kostenpost financiële transacties) zijn gestegen van € 374.000,- in 2012 naar € 577.000,in 2013. De kosten voor de betaling voor primaire lasten worden voor een groot deel gedaan voor het voldoen van huurachterstanden. Er lijkt een tendens zichtbaar, dat de achterstanden oplopen als gevolg van de huurverhoging. Ook gaan woningcorporaties in een later stadium over tot een aanzegging van een huisuitzetting. Huurders krijgen van de woningcorporaties langer de gelegenheid om zelf met een oplossing te komen voor de huurachterstand. Dit jaar is dat een stijging van 54% ten opzichte van het jaar 2012. inrichtingskosten De inrichtingskosten en kosten voor duurzame gebruiksgoederen zijn gestegen van € 699.000,in 2012 naar € 837.000,- in 2013. In 2012 is de langdurigheidstoeslag met 67% verlaagd. De verwachting was destijds dat dit gevolgen zou hebben voor het aantal aanvragen in het kader van de bijzondere bijstand voor deze kostensoorten. In 2012 leek dit gevolg in eerste instantie achterwege te blijven. Dit jaar is een stijging zichtbaar van 20% ten opzichte van 2012.

Schuldhulpverlening Om schuldenproblematiek te voorkomen en te verminderen biedt de Stadsbank Oost Nederland (SON) een breed dienstverleningspakket aan inwoners van Enschede die problematische schulden hebben. De producten waar veel gebruik van wordt gemaakt zijn: budgetbeheerrekeningen, indicatiestellingen, schuldregelingen en verklaringen Wet Sanering Natuurlijke Personen (WSNP). Door de aanhoudende economische recessie is in 2013 - ten opzichte van 2012 - het aantal indicatiestellingen, budgetbeheerrekeningen en schuldregelingen bij de SON toegenomen. Verrasend is de daling van het aantal WSNP verklaringen, gezien het stijgende aantal

werklozen. Het dalende aantal personen in de WSNP schuldsanering is vooral te wijten aan een strenger toelatingsbeleid voor schuldsanering door de Rechtbank. Mensen komen niet zomaar in de WSNP schuldsanering, nadat zij een periode de rekeningen niet betalen.

Collectieve zorgverzekering gemeente Enschede voor mensen met een laag inkomen De gemeente Enschede vindt goede en toegankelijke zorg voor haar inwoners van groot belang. Een collectieve zorgverzekering draagt hier aan bij. Speciaal voor inwoners met een laag inkomen heeft de gemeente Enschede met zorgverzekeraar Menzis een collectieve zorgverzekering afgesloten. De gemeente betaalt mee aan de vergoedingen en premie van de zorgverzekering waardoor de inhoud van de zorgverzekering goed is en de premie toch betaalbaar blijft. De collectieve zorgverzekering van de gemeente bestaat uit een basisen een aanvullende verzekering. Er zijn verschillende pakketten mogelijk. Elk pakket kent goede vergoedingen voor brillen, contactlenzen, tandartskosten, gehoorapparaten, diverse therapieën en kraamzorg. Iedereen met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm die bij Menzis is verzekerd kan gebruik maken van deze collectieve zorgverzekering en krijgt daarmee korting op de basis- en aanvullende verzekering. Iedereen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm krijgt een gratis extra pakket dat recht geeft op nog meer vergoedingen.

Eenmalige uitkering zwaar gehandicapten De eenmalige uitkering zwaar gehandicapten is bedoeld om deelname aan sociaal en maatschappelijke activiteiten mogelijk te maken. Alleen de groep zwaar gehandicapten die permanent aan een rolstoel gebonden is en geen gebruik kan maken van een scootmobiel komt voor de eenmalige uitkering in aanmerking. Sinds 2012 is de inkomensnorm om voor deze uitkering in aanmerking te komen verlaagd van 150% naar 110% van de bijstandsnorm. Hierdoor nam het aantal toekenningen sterk af. In 2013 werden 51 (2012: 65) eenmalige uitkeringen zwaar gehandicapten verstrekt. Het aantal gehandicapten dat voor een vervoersvoorziening in aanmerking kwam was 131. In 2012 was dit nog 221. De afname is te verklaren door het hoge

aantal afwijzingen in verband met een hoger inkomen (> 110% van de bijstandsnorm). Ook zijn in 2013 meer aanvragen afgewezen omdat het vermogen (spaargeld en andere bezittingen) boven de vermogensnorm van de Wet werk en bijstand lag.

Langdurigheidstoeslag 2013 De langdurigheidstoeslag is voor mensen die langer dan vijf jaar onafgebroken een inkomen op bijstandsniveau hebben. Ook werkenden en zelfstandigen met een inkomen op bijstandsniveau hebben hier recht op. In 2013 kwamen ruim 2.500 aanvragen binnen. Dit zijn er 250 minder als in 2012. De bedragen voor de langdurigheidstoeslag werden in 2012 al verlaagd. Voor 2013 bedroeg de langdurigheidstoeslag: € 162,- voor een echtpaar/gezin; € 145,- voor een alleenstaande ouder; € 114,- voor een alleenstaande.

Niet in aanmerking voor de langdurigheidstoeslag komen mensen die: jonger zijn dan 21 jaar of; de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt of; samen een meer dan bescheiden vermogen bezitten of; in vijf jaar op enig moment een hoger inkomen hadden dan de van toepassing zijnde (bijstands-) norm of; in vijf jaar voorafgaand aan 2013 studerende was; of; in die vijf jaar (deels) in het buitenland verbleef of; in die vijf jaar niet rechtmatig in Nederland verbleef of; momenteel niet in Nederland verblijft.

WWB-klachten/ bezwaarschriften In vergelijking met 2012 (42) zijn er in 2013 meer klachten (circa 60) bij de afdeling Werk en Inkomen ingediend. Het aantal ontvangen bezwaarschriften is ten opzichte van 2012 iets gedaald. Van 704 in 2012 naar 683 in 2013. Het aantal afgehandelde bezwaren is in vergelijking met 2012 (638) nagenoeg gelijk gebleven 642. De vijf meest voorkomende redenen om een bezwaarschrift in te dienen zijn:

Reden indienen bezwaarschrift Herziening en terugvordering

2011

2012

2013

130

152

99

Verlaging uitkering

85

99

108

Bijzondere bijstand

109

122

89

Overig

68

73

199

Afwijzing aanvraag uitkering

49

45

152

37

Afdeling Inkomen: een dynamisch geheel De Wet werk en bijstand wordt uitgevoerd door de afdeling Inkomen. Voor deze afdeling was het een jaar vol dynamiek. Niet alleen als het gaat om de uitvoering van de WWB, maar ook organisatorisch. De effecten van de crisis waren het afgelopen jaar goed voelbaar door een forse toename van het aantal bijstandsaanvragen. Ook de landelijke en gemeentelijke bezuinigingsmaatregelen en de uitwerking van de Compacte Flexibele Organisatie (CFO) werkten door. Hierdoor nam binnen de afdeling Inkomen het aantal (ervaren) medewerkers verder af. Dit heeft geleid tot extra maatregelen om de werkdruk te reguleren.

Gezamenlijke huisvesting De teams Inkomensvoorziening en Specifieke Taken werden eind 2013/begin 2014 bij elkaar gehuisvest in wijkservicecentrum Oost. Voorheen zat het team Specifieke Taken in het wijkservicecentrum in West. Door de samenvoeging van de teams debiteuren en handhaving verhuisde ook het team debiteuren in september 2013 van wijkservicecentrum West naar het Werkplein. Naast de teams die op het Werkplein al hun werkplek hadden, zijn hier in 2013 de teams van de afdeling Werk (werkzoekendenbegeleiders), de diagnoseadviseurs, het team Detacheringen aan toegevoegd. De voordelen van de samenvoeging zijn overal positief ontvangen. Bovendien kan efficiënter worden gewerkt door de kortere lijnen en beperkte overdrachtsmomenten. Dit komt ook de samenwerking met het UWV ten goede.

38 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Flexwerken Werkplein De verhuisbewegingen maakten het nodig om binnen het Werkplein over te gaan op het flexwerkconcept. De eerste etage van het Werkplein werd heringedeeld met een flexfactor van 0,7. Dat wil zeggen: zeven werkplekken voor tien mensen. Er zijn geen vaste werkplekken meer (met uitzondering van het secretariaat). Wel zijn er bepaalde plekken (vlekken) aangewezen voor de verschillende teams en werden benodigde voorzieningen (onder andere mobiele telefoons) geregeld.

Flexconcept In een flexibele omgeving hangt de werkplek af van de aard van de werkzaamheden. Is een rustige ruimte nodig? Dan zijn er zogenoemde concentratiewerkplekken beschikbaar. Op deze concentratiewerkplekken is het echt stil, overleggen en bellen zijn hier niet passend. Op de ‘gewone’ flexwerkplek kan meer contact met elkaar worden gelegd. Door het principe van cleandesk, kunnen medewerkers zelf een werkplek uitzoeken.

Lean thinking levert iedereen wat op In tijden van bezuinigingen en economische crisis is het noodzakelijk dat taken efficiënt worden uitgevoerd en dat continu gewerkt wordt aan verbetering van bedrijfsprocessen en bedrijfsresultaten. Daarom is de gemeente Enschede gestart met zogenoemde leansessies. De kerngedachte achter de principes van Lean Thinking is, dat alleen energie gestopt moet worden in activiteiten waar de WWB-werkzoekende iets aan heeft. Oftewel activiteiten die waarde toevoegen. Alle andere activiteiten zijn volgens Lean Thinking te beschouwen als verspilling (overproductie, wachttijden, transport, overprocessing, voorraad, beweging, fouten en gebrekkige kennisuitwisseling).

1. Waarde

5. Perfectie Lean principes

4. Pull

2. Waarde stroom

3. Flow

De vijf principes van Lean Thinking 1. Waarde; De waarde van elk product wordt aangegeven vanuit het gezichtspunt van de WWBwerkzoekende. 2. Herkennen van de waardestroom; Hieronder worden alle specifieke acties verstaan die nodig zijn om een specifiek product af te leveren bij de WWBwerkzoekende. 3. Flow (stroom); Dit zijn de noodzakelijke waarde creërende stappen in het bedrijfsproces die continu moeten doorstromen en niet tussentijds tijdelijk tot stilstand komen. 4. Pull; Betekent simpel gesteld dat er geen productie plaatsvindt voordat een WWB-werkzoekende daartoe opdracht gegeven heeft. 5. Perfectie; Hiermee wordt bedoeld tot het continue streven naar perfectie in het realiseren van de voorgaande vier principes.

Leansessies afdeling Inkomen Binnen de afdeling Inkomen vonden in 2013 leansessies plaats om de werkprocessen op de werkgebieden no show, claimbeoordeling, bijzondere bijstand en debiteuren te optimaliseren. De sessies startten met het inzichtelijk maken van de huidige werkprocessen. Vervolgens werden aandachtspunten, knelpunten en verspillingen in kaart gebracht evenals de gewenste situatie. De sessies hebben een groot aantal verbeteringen en winstpunten opgeleverd die zijn vertaald in actieplannen. Enkele acties hieruit die inmiddels zijn gerealiseerd:

Gebruik van het programma ‘Snelbalie Bijzondere Bijstand’ Door gebruik te maken van het programma ‘Snelbalie Bijzondere bijstand’ worden aanvraagprocessen voor de bijzondere bijstand vereenvoudigd en versneld. Het behandelen van een aanvraag bestaat uit het doorlopen van vragen over identiteit, leefvorm, huisvesting, kostensoort, voorliggende voorzieningen, draagkrachtberekening, bewijsstukken en betaalwijze. Dit wordt gecombineerd met de gegevens uit het Digitaal Klantdossier. Nadat deze stappen zijn doorlopen wordt automatisch een rapport en beschikking geproduceerd. Grootste voordeel is dat de betalingsadviezen ook direct worden verwerkt. Verkort aanvraagformulier bijzondere bijstand bij kwijtschelding gemeentelijke belastingen Door gebruik te maken van gegevens uit andere bronbestanden wordt de aanvraagbehandeling bijzondere bijstand eenvoudiger en sneller. Door van het bronbestand van het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente gebruik te maken hoeven stukken niet opnieuw te worden opgevraagd. Als blijkt dat iemand kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen heeft gekregen, wordt volstaan met een verkort aanvraagformulier voor de bijzondere bijstand.

Drukte bij aanvragen bijstandsuitkeringen Sinds medio 2012 melden zich steeds meer mensen op het Werkplein, omdat hun tijdelijke dienstverband afloopt, geen recht bestaat op een WW-uitkering of omdat deze uitkering ten einde komt. Het aantal aanvragen voor een bijstandsuitkering nam daardoor sterk toe. Ter illustratie: alleen al in de periode 1 januari tot 15 februari 2013 werden 498 aanvragen voor een WWB-uitkering geregistreerd, wat fors meer is dan gemiddeld. Eind 2013 telt het WWB-bestand 5.979 huishoudens met een WWB uitkering. Dit zijn er ruim 600 meer dan eind 2012. Ook het aantal 65 plussers in de bijstand nam toe door de verschuiving van de pensioengerechtigde leeftijd.

Quick scanbalie Werkplein werkt preventief! In 2013 hebben 4.242 mensen zich voor een WWBuitkering gemeld bij de (Quickscan)balie op het Werkplein Enschede. Bij 796 mensen bleek van meet af aan geen recht op uitkering te bestaan en werd geen aanvraag ingenomen (preventiequote Quick scan 19%).

39

konden werkzoekenden vanaf 7 november 2013 alleen nog van 09.00 tot 13.00 uur terecht voor het aanvragen van een WWB, Ioaw en Ioaz-uitkering.

394 jongeren hebben zich na de zoektijd niet meer gemeld voor een aanvraag (preventiequote Quick scan 9%). In totaal dus een eerste preventiequote van 28%. Van de overige 3.052 mensen is wel een uitkeringsaanvraag ingenomen. Van de 3.052 ingenomen aanvragen bleven er uiteindelijk 2.607 over voor beoordeling, omdat 445 mensen uiteindelijk de uitkeringsaanvraag hebben ingetrokken.

Gemiddelde doorlooptijden bijstandsaanvragen De gemeente is verplicht binnen acht weken (40 werkdagen) na ontvangst van een aanvraag voor levensonderhoud of bijzondere bijstand vast te stellen of er recht bestaat. Door het toenemende aantal aanvragen steeg de gemiddelde tijd tussen de aanvraag en de afhandeling. In 2012 was dit gemiddeld 20 werkdagen, begin 2013 was dat gemiddeld 35 werkdagen. Dit is overigens nog wel lager dan de maximale wettelijke termijn van 40 werkdagen om een aanvraag af te handelen.

De preventiequote is 39% als wordt uitgegaan van de mensen van wie geen aanvraag is ingenomen (796), zich niet meer gemeld hebben voor een aanvraag (394) en van de mensen die hun uitkeringsaanvraag uiteindelijk hebben ingetrokken (445). Uiteindelijk zijn van de 2.607 overgebleven bijstandsaanvragen 1.940 aanvragen toegekend. Hiermee komt de totale preventiequote in 2013 op 54%. Dit is 3% hoger dan in 2012. Bij de vaststelling van de preventiequote (peildatum 1 maart 2014) waren er nog 52 aanvragen in behandeling.

In 2012 handelde het team Claimbeoordeling 2.150 aanvragen af ten opzichte van 2.692 in 2013. Daarnaast accepteerden een aantal ervaren medewerkers van het team in het kader van het CFO een andere functie. De vrijgekomen vacatures werden ingevuld door ‘niet ervaren’ medewerkers. Hierdoor nam de hoeveelheid werk en daarmee de werkdruk met 542 aanvragen toe, terwijl het ‘direct inzetbare deskundig personeel’ afnam. Om de kwaliteit en kwantiteit toch op peil te kunnen houden heeft de afdeling de werkdruk wel op een andere manier moeten opvangen. Namelijk door de werkvoorraden, de doorlooptijden en de fraudeonderzoeken op het lopende bestand op te laten lopen. Deze bleven net binnen de wettelijke termijnen.

Gewijzigde openingstijden (Quick)scanbalie Door de sterke toename van het aantal bijstandsaanvragen werden de openingstijden voor de (Quickscan)balie op het Werkplein Twente in Enschede beperkt. Deze maatregel was nodig om de capaciteit van de medewerkers gerichter in te zetten. Hierdoor konden bijstandsaanvragen op een snelle en efficiënte manier behandeld worden. In plaats van de hele dag,

2012

2013

Werkvoorraad aanvragen Levensonderhoud

286 (stand januari 2012)

403 (stand december 2013, met startdatum in 2013)

Doorlooptijd aanvragen Levensonderhoud

20.1 dagen

35.8 dagen

40 Jaarverslag Wet werk en bijstand

SUWInet-Inkijk Al vele jaren maakt de gemeente Enschede, net als alle andere gemeenten in het land, gebruik van SUWInetinkijk. Via SUWInet-inkijk is een enorme hoeveelheid aan gegevens over personen beschikbaar. Gegevens van iedere (legale) inwoner van Nederland kunnen via dit systeem worden ingezien. Dat maakt het noodzakelijk dat zorgvuldig met die gegevens wordt omgegaan. Daarom mag die informatie alleen geraadpleegd en gebruikt worden als dat nodig is voor het werk. Iedereen die gebruik maakt van SUWInetInkijk ondertekent dan ook de zogenoemde zorgvuldigheidsverklaring. Dit is een verklaring waarin aangegeven wordt dat zorgvuldig met deze gegevens wordt omgegaan en dat alleen gegevens worden geraadpleegd die voor de uitvoering van een wettelijke taak zoals de WWB noodzakelijk zijn. Er wordt regelmatig gecontroleerd op het gebruik van SUWInetinkijk, dat zijn wij wettelijk verplicht. Bij die controles zijn in enkele gevallen onregelmatigheden geconstateerd, de betreffende personen zijn daar via de leidinggevende op aangesproken en er zijn zo nodig passende maatregelen getroffen. Gemeenten zijn wettelijk verplicht een beveiligingsplan voor SUWInet-inkijk te hebben. In dit plan staat onder andere hoe met autorisaties wordt omgegaan en welke maatregelen zijn getroffen om een zorgvuldig gebruik van gegevens te garanderen. Dit plan is eind 2013 geactualiseerd. In 2014 volgt een update omdat de Inspectie SZW heeft laten weten dat de kwaliteit en de beveiliging van gegevensuitwisselingen van de ketenpartners door gemeenten nog te wensen overlaat. Om gemeenten te ondersteunen heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) veiligheidsnormen ontwikkeld om te toetsen in hoeverre hieraan wordt voldaan. Het beveiligingsplan SUWInet-inkijk is aan de hand van deze normen getoetst en verbeterd.

Gemeentelijk Contact Centrum Werk & Inkomen Het Gemeentelijk Contact Centrum Werk & Inkomen (GCC W&I) is hét portaal waar inwoners van Enschede, bedrijven of instellingen terecht kunnen met vragen over producten en diensten van het programma Economie en Werk. Het GCC heeft als doel zoveel mogelijk vragen direct te beantwoorden. Vragen die niet door de medewerkers van het GCC afgehandeld kunnen worden, worden digitaal naar de behandelend consulent gestuurd. In 2013 bestond het takenpakket van het GCC uit het beantwoorden van vragen per telefoon of e-mail, het afhandelen van aanvragen bijzondere bijstand voor rechtsbijstand, informatieverstrekking aan deurwaarders en het afhandelen van vakantiemeldingen. Onder invloed van Compact en Flexibele organisatie (CFO) hebben in 2013 GCC breed extreem veel personele mutaties plaatsgevonden. Ervaren medewerkers hebben elders binnen de gemeente een functie gekregen. Nieuw personeel is aangetrokken en ingewerkt. Het GCC is er in geslaagd, ondanks de invloed van deze enorme beweging, de impact op de kwaliteit en kwantiteit van de dienstverlening tot een minimum te beperken. In 2013 heeft het GCC W&I 95.578 telefoontjes beantwoord. Het aantal mails dat is beantwoord bedroeg 5.749. Het servicelevel was gemiddeld 73% per maand. Dit betekent dat 73% van de telefoontjes binnen 30 seconden werd beantwoord. Gestreefd werd naar een servicelevel van 80%. Het percentage afgehandelde contacten door de medewerkers van het GCC lag tussen de 75%-80%. Er zijn 482 aanvragen bijzondere bijstand voor rechtsbijstand afgehandeld. De medewerkers hebben 1.661 vakantiemeldingen afgehandeld. De kwaliteit van de dienstverlening werd bewaakt via steekproeven. Onderzoeksbureau I&O heeft de klanttevredenheid gemeten. De rapportcijfers laten tevreden inwoners van Enschede zien: een 7.2 voor de telefonische dienstverlening en ook een 7.2 voor de dienstverlening via e-mail.

41

Formulierenbrigade

Agressie

In 2013 hielp de Formulierenbrigade met het invullen van bijna 2.000 formulieren. Hierbij is voor een bedrag van circa € 858.163,- aan inkomensondersteunende maatregelen aangevraagd. Dit is fors meer dan in 2012. Toen waren dit 1.303 formulieren en een bedrag van € 503.000,- aan inkomensondersteunende maatregelen. Zowel het aantal aanvragen WWB als Bijzondere Bijstand nam in 2013 enorm toe. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de medewerkers van de Formulierenbrigade veel mensen op weg hebben geholpen met het invullen van deze aanvraagformulieren. Ook is de hulpvraag voor voedselhulp toegenomen. De Formulierenbrigade hielp 279 keer (2012: 87) met het aanvragen van een voedselpakket.

Het aantal agressiemeldingen in 2013 is met 22 incidenten iets lager dan in 2012. Toen waren het er 23. In vijf gevallen is een ontzegging tot de toegang van de gemeentelijke panden opgelegd. In twee gevallen is aangifte gedaan bij de politie. De overige gevallen werden met een schriftelijke waarschuwing afgedaan.

Door de inloopspreekuren van de Formulierenbrigade in het Werkplein Enschede en in de wijkservicecentra Oost, Noord en West weten de inwoners van Enschede inmiddels de weg naar de Formulierenbrigade goed te vinden. Door de inloopspreekuren zijn meer verschillende hulpvragen binnengekomen. Deze zijn in tabel 4.7 van de bijlage terug te vinden bij de categorie ‘overige’. Ook de begeleiding van de vervolgafspraken vanuit de huisbezoeken (formulierencoach, overige begeleiding) vond veelal op het inloopspreekuur plaats. Ook deze afgehandelde vragen zijn in de categorie ‘overig’ van tabel 4.7 opgenomen. Sinds juni 2012 is aan de Formulierenbrigade een sociaal juridisch ondersteuner toegevoegd. Na de opheffing van Bureau Sociaal Raadsliedenwerk in januari 2012 bleek dat een kwetsbare groep inwoners niet meer bereikt werd. De sociaal juridisch ondersteuner heeft in 2013 onder andere: vragen opgevangen over Centraal Justitieel Incassobureau boetes, vrijwaringsverzoeken bij Rijks Dienst voor Wegverkeer, Menzis en Centraal Administratie Kantoor, beschermingsbewind en curatele en consumentenrecht ingediend; hulp geboden bij juridische vragen van hulpverleners; hulp geboden bij vragen omtrent (inkomsten)belasting, beslagvrije voet en toeslagen; hulp geboden bij opstellen en indienen bewaarschriften.

42 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Tot slot Natuurlijk is elk agressie incident er een teveel, maar in het licht van de omvang van de totale dienstverlening kan gesteld worden dat ook in 2013 de WWB weer op een correcte, juiste en klantvriendelijke wijze is uitgevoerd

43

Bijlage 1. Partners Abbink Boekelo AK Schoonmaak Alifa Apollo Vredestein ASG Asito Bolscher BruggerBosch Connexxion GE Oding & Koenderink Hankamp Gears Hartman Heutinck Kwekerij Huiskes Kokkeler Jarabee Leger des Heils Livio Luttikhuis Max Aarts MSG Pactum Jeugdzorg en Educatie The Peppermint Company De Posten Power Provincie Overijssel ROC RJ Security Stadstalent Surplus Trias Jeugdhulp Twente Milieu Visschedijk hoveniers Zon-ex

44 Jaarverslag Wet werk en bijstand

45

Bijlage 2. Cijfers Bijlage I Bestandsontwikkeling, -samenstelling, arbeidsverplichtingen, aanvragen Tabel 1.1: Aantal huishoudens per regeling (echtparen, alleenstaande ouders en alleenstaanden) Regeling

31-12-2009

31-12-2010

31-12-2011

31-12-2012

31-12-2013

WWB

4747

4451

4516

5352

5979

WIJ

123

614

546

-

-

WWB verblijf in inrichting

115

130

140

164

156

WWB krediethypotheek

9

7

6

7

14

WWB voorbereidingsperiode zelfstandigheid

3

3

0

0

0

Ioaw/z

148

186

213

223

236

Bbz

129

108

73

58

76

WWIK

39

34

34

-

-

Totaal

5313

5533

5528

5804

6461

31-12-2010

31-12-2011

31-12-2012

31-12-2013

Tabel 1.2: Samenstelling uitkeringenbestand WWB Regeling WWB

31-12-2009

Totaal

4747

4451

4516

5352

5979

Man

2129

2027

2068

2494

2847

44,9%

45,5%

45,8%

46,6%

47,6%

Vrouw

2618

2424

2448

2858

3132

55,1%

54,5%

54,2%

53,4%

52,4%

612

109

0

538

702

12,9%

2,5%

0,0%

10,1%

11,7%

1937

2020

2163

2334

2601

40,7%

45,4%

47,9%

43,6%

43,5%

1507

1601

1642

1801

1962

31,8%

36,0%

36,4%

33,7%

32,8%

691

719

711

679

714

14,6%

16,1%

15,7%

12,6%

12,0%

Leeftijdsopbouw 18 t/m 26

27 t/m 44

45 t/m 57

58 t/m AOW-leeftijd

Tabel 1.3: Uitkeringenbestand WWB naar uitkeringsduur en gezinssituatie Regeling WWB

31-12-2009

31-12-2010

31-12-2011

31-12-2012

31-12-2013

708

559

491

703

689

14,9%

12,6%

10,9%

13,1%

11,5%

7 t/m 12 maanden

687

454

486

917

791

14,5%

10,2%

10,7%

17,1%

13,2%

1 tot 2 jaar

798

688

658

787

1257

16,8%

15,5%

14,6%

14,7%

21,0%

2 tot 3 jaar

481

502

559

502

612

10,1%

11,3%

12,4%

9,4%

10,2%

Uitkeringsduur 1 t/m 6 maanden

46 Jaarverslag Wet werk en bijstand

3 tot 4 jaar

429

349

383

450

432

9,0%

7,8%

8,5%

8,4%

7,2%

4 tot 5 jaar

205

348

293

313

400

4,3%

7,8%

6,5%

5,8%

6,7%

5 jaar en langer

1439

1551

1646

1680

1798

30,4%

34,8%

36,4%

31,5%

30,2%

2695

2509

2590

3155

3585

56,8%

56,3%

57,4%

58,9%

60,0%

1137

1084

1057

1229

1314

24,0%

24,4%

23,4%

23,0%

22,0%

883

810

814

910

1012

18,6%

18,2%

18,0%

17,0%

16,9%

32

48

55

58

68

0,6%

1,1%

1,2%

1,1%

1,1%

Bijstandsuitgaven levensonderhoud

2009

2010

2011

2012

2013

Bijstandsuitgaven/WWB levensonderhoud

€ 67.550.528

€ 5.617.870

€65.879.631

€76.670.324

€ 85.817.147

Bijstandsuitgaven WWB levensonderh. per cliënt

€ 13.837

€ 13.936

€ 14.208

€ 14.328

€ 14.637

Normtypering Alleenstaande

Alleenstaande ouder

Gezin/samenwonend

Aangepaste norm

Tabel 1.4: Bijstandsuitgaven levensonderhoud

Bijstandsuitgaven WIJ

€ 5.063.252

€ 7.040.924

-

-

Bijstandsuitgaven WIJ per cliënt

€ 10.986

€ 11.765

-

-

Bijstandsuitgaven Ioaw/z

€ 1.795.063

€ 2.480.117

€ 3.045.393

€ 3.198.805

€ 3.510.105

Bijstandsuitgaven Ioaw/z per cliënt

€ 14.694

€ 14.763

€ 14.781

€ 14.606

€ 14.873

Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz)

2009

2010

2011

2012

2013

Periodieke uitkering levensonderhoud (gevestigden)

€ 1.371.984

€ 1.072.165

€ 1.255.629

€ 916.978

€ 805.558

€ 1.110.318

€ 1.047.781

€ 841.792

€ 506.447

€ 2.236.152

€ 1.102.174

€ 884.335

€ 489.154

Tabel 1.5: Bijstandsbesluit zelfstandigen

Periodieke uitkering levensonderhoud (starters) Rentedragend krediet

€ 1.733.858

Bijlage II In- en uitstroom WWB Tabel 2.1: Kerngegevens dynamiek uitkeringenbestand Kerngegevens dynamiek uitkeringenbestand

2009

Afgehandelde aanvragen levensonderhoud WWB

3328

Afgehandelde aanvragen WIJ

2010

2011

2012

2013

1993

1989

2960

3220

1161

837

-

-

Afgehandelde aanvragen Ioaw/z

66

60

58

64

72

Afgehandelde aanvragen levensonderhoud Bbz

223

229

150

131

170

Afgehandelde aanvragen WWIK

33

32

24

4

-

Gemiddelde doorlooptijd afhandeling aanvragen

22

21

22

20

35

47

Tabel 2.2: In- en uitstroom WWB In- en uitstroom WWB

2009

2010

2011

2012

2013

Instroom

2073

1260

1120

1634

1930

Uitstroom

1470

1148

1158

1280

1343

Instroom WWB

2009

2010

2011

2012

2013

Beëindiging (tijdelijke) loondienst, ZW

22,0%

18,4%

17,5%

25,6%

19,8%

Beëindiging /vermindering WW- uitkering

22,1%

20,0%

20,1%

16,1%

20,8%

Beëindiging huwelijk/relatie

10,6%

9,1%

10,2%

7,3%

10,1%

Beëindiging zelfstandigheid

3,3%

6,5%

5,9%

5,0%

3,8%

0,9%

0,5%

-

-

6,4%

9,3%

4,7%

4,3%

Tabel 2.3: Instroom WWb

Bereiken leeftijd 27 (einde WIJ-leeftijd) Einde detentie

6,9%

Einde WIA / Aanvulling op WIA

0,7%

Na zwervend bestaan/laagdrempelijke opvang

1,4%

0,4%

0,0%

0,8%

4,0%

3,9%

4,6%

4,0%

Oorzaak bij partner

1,3%

1,4%

1,3%

-

-

Schoolverlater/Beëindiging studie

7,5%

4,5%

2,8%

3,1%

12,4%

Uit andere gemeente (met WWB)

8,1%

3,3%

5,0%

8,1%

5,0%

2,9%

5,9%

4,2%

3,8%

Verkrijgen verblijfsvergunning

1,3%

1,3%

1,2%

2,6%

4,2%

Wegvallen inkomsten additioneel werk

1,2%

0,5%

1,1%

2,3%

1,0%

Wegvallen inkomsten overig

1,4%

2,0%

1,7%

2,7%

1,8%

Wegvallen/vermindering alimentatie

0,2%

0,4%

0,3%

1,1%

0,3%

Overige redenen

13,4%

17,0%

12,9%

12,6%

7,9%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

Uitstroom WWB

2009

2010

2011

2012

2013

Aangaan van huwelijk/relatie

4,4%

5,0%

4,4%

4,0%

4,8%

Aanvang studie

4,4%

0,6%

0,9%

2,7%

6,0%

Bereiken AOW-leeftijd/overdracht naar SVB

6,1%

6,6%

9,3%

7,7%

7,2%

Detentie

6,1%

6,1%

8,7%

5,7%

4,7%

Niet leveren gegevens

10,5%

11,4%

11,6%

9,2%

12,1%

Uit andere gemeente of buitenland (zonder WWB)

Tabel 2.4: Uitstroom WWB

Overlijden

1,9%

1,4%

1,5%

1,8%

1,8%

Starten zelfstandigheid

2,0%

2,2%

2,2%

1,5%

1,9%

Verhuizing

12,7%

13,2%

12,6%

9,2%

14,5%

Verwerving andere inkomsten

4,1%

2,6%

0,0%

4,9%

4,8%

Werkaanvaarding regulier loondienst

33,5%

34,6%

29,7%

25,7%

32,6%

Overige redenenen

14,3%

16,3%

19,1%

27,6%

9,6%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

48 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Tabel 2.5: Instroom jongeren t/m 26 Instroom jongeren

2009

2010 (WIJ)

2011 (WIJ)*

2012

2013

Ander inkomen

0,0%

1,6%

0,0%

1,0%

Beëindiging (tijdelijke) loondienst, ZW

27,9%

17,3%

30,1%

19,8%

Beëindiging /vermindering WW uitkering

16,5%

16,0%

13,7%

14,4%

Beëindiging huwelijk/relatie

5,9%

7,6%

7,7%

5,6%

Beëindiging studie

17,9%

8,6%

4,2%

27,0%

Einde detentie

4,9%

5,7%

5,1%

1,7%

Einde zelfstandigheid

1,3%

3,7%

4,0%

1,3%

Einde/ Aanvulling WIA

0,5%

1,0%

0,0%

0,6%

5,7%

2,4%

3,6%

Oorzaak bij partner

0,9%

0,4%

0,0%

3,8%

Uit andere gemeente (met WWB)

7,2%

Na zwervend bestaan/laagdrempelige opvang

Uit andere gemeente of buitenland (zonder WWB)

3,7%

8,2%

4,5%

3,5%

4,0%

2,8%

Verkrijgen verblijfsvergunning

1,8%

1,4%

2,4%

4,7%

Wegvallen inkomsten additioneel werk

1,2%

0,7%

2,4%

1,5%

Wegvallen/vermindering alimentatie

0,1%

0,1%

0,8%

0,0%

Overige redenen

13,9%

23,0%

15,0%

7,7%

Geaccepteerd werkleeraanbod

94,3%

-

-

Niet kunnen uitvoeren werkleeraanbod

5,7%

-

-

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

Uitstroom jongeren

2009

2010 (WIJ)

2011 (WIJ)

2012

2013

Aangaan van huwelijk/relatie

4,4%

2,9%

2,1%

4,7%

1,5%

Aanvang studie

13,4%

12,5%

9,3%

15,0%

17,7%

1,5%

0,6%

1,5%

1,5%

Detentie

2,8%

2,5%

1,8%

3,3%

0,8%

Geen inlichtingen

14,0%

Tabel 2.6: Uitstroom jongeren t/m 26

Beeindiging eigen verzoek

10,5%

8,8%

10,6%

6,8%

Niet voldoen verplichtingen

2,3%

2,7%

0,7%

0,8%

Oorzaak bij partner

1,2%

1,8%

1,8%

3,5% 0,0%

Overlijden

0,0%

0,1%

0,0%

0,0%

Starten zelfstandigheid

0,4%

0,1%

0,2%

2,6%

0,5%

2,6%

3,8%

10,6%

7,3%

Uitkering arbeidsongeschiktheid Verhuizing

11,4%

Verhuizing (buitenland) Verwerving andere inkomsten

5,5%

Weigeren opvolgend werkleeraanbod Werkaanvaarding regulier loondienst

35,7%

Werkaanvaarding uitzendbureau Werkleeraanbod ingetrokken op grond art. 21 Overige redenen

7,7%

6,3%

10,2%

12,7%

1,2%

2,1%

1,8%

1,0%

3,0%

0,0%

0,0%

0,0%

0,9%

1,0%

0,0%

0,0%

24,6%

24,2%

17,9%

24,7%

14,0%

10,8%

6,6%

11,2%

2,9%

4,2%

0,0%

0,0%

12,2%

9,5%

20,3%

12,7%

10,0%

99,8%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

49

Bijlage III Educatie en inburgering Tabel 3.1: aantal aanmeldingen inburgering Aantal aanmeldingen inburgering

2009

2010

2011

2012

2013

Inburgeringsplichtig

559

402

257

204

97

Vrijwillige inburgering

320

422

211

182

20

Taalkennistraject/AKA

-

14

30

24

5

Totaal

922

844

498

410

122

Handhavingen

477

42

17

25

10

Aantal geslaagden voor inburgeringsexamen

167

308

280

148

100

Aantal geslaagden voor staatsexamen

33

48

94

37

40

Bijlage IV: Armoedebeleid Tabel 4.1: aantal aanvragen individuele bijzondere bijstand Aanvragen

2009

2010

2011

2012

2013

Aantal toekenningen

3695

3669

3374

2926

3607

Aantal afwijzingen

1945

2436

1379

1047

1252

Totaal

5640

6105

4753

3973

4859

2012

2013

Tabel 4.2: overzicht van de uitgaven bijzondere bijstand naar kostensoort Kostensoort

2009

2010

2011 € 116.204

€ 76.505

€ 105.395

Directe levensbehoeften

€ 733.215

€ 901.686

€ 670.570

€ 577.377

€ 588.596

Financiële transacties

€ 974.230

€ 863.040

€ 994.493

€ 1.095.166

€ 1.587.810

€ 44.433

€ 69.971

€ 18.426

BBZ

Kinderopvang Kosten maatschappelijke zorg

€ 101.399

€ 105.570

€ 92.558

€ 71.481

€ 63.447

Langdurigheidstoeslag

€ 877.498

€ 1.023.794

€ 1.070.415

€ 337.491

€ 320.443

Medische dienstverlening

€ 77.548

€ 39.077

€ 46.678

€ 21.341

€ 11.352

Medische hulpmiddelen

€ 106.890

€ 85.720

€ 67.032

€ 53.916

€ 41.207

Overige uitgaven ten behoeve van cliënten

€ 41.113

€ 39.718

€ 58.321

€ 28.071

€ 34.850

Uitstroombevordering

€ 20.298

€ 12.057

€ 12.443

€ 37.429

€ 36.942

Voorzieningen voor het huishouden

€ 166.229

€ 115.770

€ 115.809

€ 23.864

€ 1.310

Voorzieningen voor opvang

€ 184.264

€ 189.172

€ 190.945

€ 156.463

€ 261.038

Voorzieningen voor wonen

€ 1.246.223

€ 1.455.752

€ 991.682

€ 1.136.044

€ 1.345.893

Totaal

4.528.907

4.831.356

4.471.582

3.685.119

4.416.708

50 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Tabel 4.3: Langdurigheidstoeslag Langdurigheidstoeslag

2009

2010 (WIJ)

2011 (WIJ)*

2012

2013

Aantal aanvragen

2556

2751

2744

2785

2535

Cliënten WWB

2246

2385

2381

2496

2215

Cliënten met ander inkomen

310

366

363

289

320

Waarvan:

Aantal toekenningen:

2350

2626

2411

2604

2427

Bedrag toekenningen

€ 877.498

€ 1.023.794

€ 1.070.415

€ 337.491

€ 320.443

Aantal afwijzingen

206

125

127

181

108

Eenmalige uitkeringen gehandicapten

2009

2010 (WIJ)

2011 (WIJ)*

2012

2013

Aantal toekenningen rolstoelgebonden zwaar gehandicapten

243

255

112

65

51

Bedrag toekenningen rolstoelgebonden zwaar gehandicapten

€ 132.435

€ 138.475

€ 61.040

€ 35.425

€ 27.795

Aantal toekenningen gehandicapten met vervoersvoorzieningen

397

349

345

221

131

Bedrag toekenningen gehandicapten met vervoersvoorzieningen

€ 99.250

€ 87.250

€ 86.250

€ 55.250

€ 32.750

Kwijtschelding gemeentelijke belasting

2009

2010 (WIJ)

2011 (WIJ)*

2012

2013

Kwijtscheldingen

7923

8102

8001

7900

7744

Tabel 4.4: eenmalige uitkeringen gehandicapten

Tabel 4.5: Kwijtschelding gemeentlijke belasting

Tabel 4.6: Producten schuldhulpverlening Stadsbank Oost Nederland Producten Stadsbank (SON)

2009

2010 (WIJ)

2011 (WIJ)*

2012

2013

Budgetbebeheersrekeningen

2225

1843*

1852

1768

2013

Indicatiestelling

1077

1073

1116

851

1128

Bemiddeling schuldregeling

425

546

Verklaringen WNSP

405

307

*Door andere berekeningssytematiek worden minder budgetbeheersrekeningen in rekening gebracht.

51

Tabel 4.7: Formulierenbrigade in aantallen

Soort formulier

2009

2010

2011

2012

2013

Langdurigheidstoeslag

184

120

161

53

52

Bijzondere bijstand

243

237

265

223

365

Huur- en zorgtoeslag

176

78

29

21

61

Wajong

28

39

60

1

10

Kinderbijslag/toeslag

18

nvt

nvt

2

22

Voedselbank

45

35

39

87

279

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

94

35

140

150

291

Formulieren DUO

0

19

0

3

4

Eenmalige uitkering

93

25

1

2

2

WWB

0

0

0

45

156

SVB

38

9

41

42

18

Aanvraag stichting leergeld

85

2

1

6

Actief benaderen 65+

262

179

0

1

Lococensus

12

62

181

175

Formulierencoach en overige begeleiding

195

242

20

32

Overig

77

91

117

472

523

Totaal:

996

1242

1338

1303

1997

2009

2010

2011

2012

2013

Tabel 4.8: Formulierenbrigade in bedragen

Soort formulier Langdurigheidstoeslag

€ 6.500

Bijzondere bijstand

€ 252.175

Huur- en zorgtoeslag

€ 183.000

Wajong

€ 18.000

Kinderbijslag/toeslag

€ 20.680

Voedselbank

-

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

€ 104.999

Formulieren DUO

€ 1.400

Eenmalige uitkering

-

WWB

€ 62.010

SVB

-

Aanvraag stichting leergeld

-

Actief benaderen 65+

-

Lococensus

€ 52.500

Formulierencoach en overige begeleiding

-

Overig

€ 156.900

Totaal:

€ 858.163

52 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Bijlage V: Debiteuren, Handhaving Tabel 5.1: Kerngegevens vorderingen WWB Kerngegevens vorderingen WWB

2009

2010

2011

2012

2013

Balanstotaal per 1 januari,

€ 14.133.442

€ 13.527.745

€ 13.908.503

€13.623.227*

€ 14.213.531

Waarvan verwijtbare vorderingen

€ 7.261.394

€ 7.326.706

€ 7.695.037

€ 7.702.038

€ 8.413.787

Nieuwe vorderingen,

€ 3.733.745

€ 4.204.100

€ 2.882.922

€ 3.653.788

€ 4.237.549

Waarvan verwijtbare vorderingen

€ 790.857

€ 1.196.567

€ 816.015

€ 1.632.280

€ 1.625.876

Ontvangen aflossingen,

€ 3.521.974

€ 3.285.005

€ 2.883.874

€ 2.540.551

€ 2.479.080

Waarvan ontvangsten op verwijtbare vorderingen

€ 681.121

€ 606.726

€ 727.977

€ 639.425

€ 643.486

Buiten invordering

€ 817.467

€ 603.698

€ 270.007

€ 522.933

€ 467.554

Balanstotaal per 31 december,

€ 13.527.745

€ 13.908.503

€ 13.637.544

€ 14.213.531

€ 15.504.447

Waarvan verwijtbare vorderingen

€ 7.326.706

€ 7.695.037

€ 7.702.038

€ 8.413.787

€ 9.133.496

2012

2013

*Balanstotaal per 1 januari 2012 wijkt af van balanstotaal 31-12-2011 in verband met opschonen onjuiste vorderingen.

Tabel 5.2: Kerngegevens vorderingen Bbz Kerngegevens vorderingen Bbz

2009

2010

2011

Balanstotaal per 1 januari

€ 5.654.861

€ 6.716.382

€ 8.324.651

€ 8.776.487

€ 8.733.734

Nieuwe vorderingen

€ 1.980.744

€ 2.544.416

€ 1.480.264

€ 1.177.275

€ 751.457

Ontvangen aflossingen

€ 637.272

€ 746.109

€ 871.112

€ 1.027.164

€ 958.712

Buiten invordering

€ 281.951

€ 190.038

€ 157.316

€ 192.864

€ 354.324

Balanstotaal per 31 december

€ 6.716.382

€ 8.324.651

€ 8.776.487

€ 8.733.734

€ 8.172.155

Tabel 5.3 Resultaten handhaving in aantallen/percentages

Resultaten handhaving

2009

2010

2011

2012

2013

Aantal maanden normverlaging (sanctie)

1885

2080

1830

1593

1010

Maatregelen in verband met: Re-integratie

68,9%

69,7%

74,7%

66,6%

80,0%

schending informatieplicht / fraude

27,9%

24,5%

18,1%

29,6%

18,0%

agressie

0,5%

0,2%

1,4%

0,5%

0,0%

overige

2,7%

5,6%

5,9%

3,3%

1,0%

Verificatieonderzoeken

342

289

154

279

119

Processen verbaal

4

-

-

3

2

Aantal zaken, afgehandeld met resultaat

218

251

266

313

369

Aantal verwijtbare vorderingen

371

500

445

676*

653

Aantal fictieve besparingen lopende uitkeringen

66

76

77

110

109

73

98

139

194

Aantal fictieve besparingen aanvraagprocedure Opgelegde boetes

219

Schriftelijke waarschuwingen

89

*Gecorrigeerd cijfer. Oude cijfer van 388 betrof aantal debiteuren.

53

Tabel 5.4 Resultaten handhaving in bedragen

Resultaten handhaving

2009

2010

2011

2012

2013

Totaalbedrag opgelegde maatregelen

€ 189.534

€ 213.818

€ 200.030

€ 214.025

€ 123.793

Bedrag vastgestelde verwijtbare vorderingen

€ 790.857

€ 1.196.567

€ 816.015

€ 1.632.280

€ 1.625.876

Bedrag fictieve besparingen lopende uitkeringen

€ 825.000

Bedrag fictieve besparingen aanvraagprocedure

€ 950.000

€ 1.093.400

€ 1.562.000

€ 1.547.800

€ 912.500

€ 1.391.600

€ 1.973.800

€ 2.754.800

Opgelegde boetes

€ 156.670

Bijlage VI: Kwaliteit dienstverlening Tabel 6.1: Afhandeling bezwaarschriften Afhandeling bezwaarschriften

2009

2010

2011

2012

2013

Ontvangen bezwaarschriften

613

659

592

704

683

Afgehandelde bezwaarschriften waarvan:

604

638

597

638

642

(Deels) gegrond

41

31

31

33

27

Ongegrond

158

160

160

198

218

(Kennelijk) niet ontvankelijk

49

40

38

43

62

Ingetrokken

356

407

368

364

335

Klachten

2009

2010

2011

2012

2013

Klachten programma E&W

73

69

47

42

60

Waarvan klachten W&B

63

52

46

42

60

Bereikbaarheid

4

1

-

-

-

Klantgerichtheid

9

1

-

-

-

Omgaan met persoonsgegevens

2

-

-

-

1

Onbeleefde behandeling/bejegening

33

28

23

23

23

Onjuiste informatie

3

3

6

5

11

Uitblijven antwoord/beslissing

4

4

4

1

11

Uitblijven van actie

7

10

11

13

7

Overig

1

5

2

-

7

Tabel 6.2: Klachten

Aard van klachten W&B veelal

Afhandeling klachten* Gegrond verklaard

18

16

16

15

Gedeeltelijk gegrond verklaard

24

8

4

5

Ongegrond verklaard

8

16

20

13

Geen oordeel

6

9

6

9

* Helaas is het op dit moment niet mogelijk om de afhandelingsreden te presenteren, omdat het nieuwe registratiesysteem (Dimpact) daar nog niet in voorziet. De leverancier van het systeem is inmiddels verzocht dit op te lossen.

54 Jaarverslag Wet werk en bijstand

Tabel 6.3: Geregistreerde agressiemeldingen in het Gemeentelijk Agressie Registratie Systeem (GARS)

Geregistreerde agressie

2009

2010

2011

2012

2013

Aantal geregistreerde meldingen

29

30

42

23

21

Aantal ontzeggingen

5

10

12

7

5

Aantal keren aangifte bij politie

3

4

5

2

2

55

Colofon Dit is een uitgave van de gemeente Enschede.

Ontwerp en realisatie Digidee Enschede Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Tekst mag alleen met toestemming van de gemeente Enschede worden overgenomen. © juni 2014, gemeente Enschede