Jaarverslag 2014
Veenendaal
Opening Stadswinkel Veenendaal (9 mei 2014)
Ambities De tijdloze hoofdambitie om Bibliotheek Veenendaal van waarde te laten zijn voor de samenleving en kansen te bieden aan zowel inwoners als organisaties uit de gemeente is een continu proces. Het bedrijfsplan voor 2014-2016 (te vinden op www.bibliotheekveenendaal.nl) geeft richting aan de ontwikkeling van Bibliotheek Veenendaal die in de afgelopen jaren uitgroeide tot veel meer dan een boekenbedrijf. Dat de bibliotheek met creativiteit en ondernemerschap sterk bijdraagt aan het geheel van De Cultuurfabriek, mag blijken uit een forse groei van het aantal bezoekers. Op 31 december 2014 stond de teller op ruim 249.000 passages van de hoofdingang; een toename van ruim 15% t.o.v. 2013. Hoe aantrekkelijk de architectuur van De Cultuurfabriek ook is, voor het creëren van een ontmoetingsplek met dynamiek, gastvrijheid, uitwisseling en kruisbestuiving is méér nodig. En dat is precies waar de bibliotheek zich met niet-aflatende energie en creativiteit voor inzet! Evenals 2013 stond ook 2014 in het teken van de ontwikkelingen met betrekking tot de lokale, culturele samenwerking. Het uitvoeringsplan behorend bij de eerder ingediende vernieuwingsagenda werd in mei 2014 aan het college voorgelegd. Met mevr. Hollander, wethouder van o.a. cultuur werd diverse malen overleg gevoerd waarbij de opdracht om te komen tot een nieuwe structuur en één subsidierelatie met de vijf culturele instellingen helder op tafel lag. Ook werd in juni de Raad geïnformeerd m.b.v. een aansprekende presentatie die positief ontvangen werd. De voortgang naar verdergaande samenwerking vroeg om een professioneel advies; reden waarom de fa. Berenschot in september 2014 gevraagd werd om, in opdracht en voor rekening van de vijf culturele partners, een onderzoek te doen naar de meest vruchtbare en toekomstbestendige samenwerkingsvorm. De afronding van dit onderzoek wordt in het vroege voorjaar van 2015 verwacht. De bibliotheek bouwde in 2014 het ondernemerschap verder uit. Het resulteerde op 9 mei in de opening van Stadswinkel Veenendaal in De Cultuurfabriek, in samenwerking met VVV Vallei en regio. De Stadswinkel is een mix van lokale galerie, museumwinkel en VVV en wordt gerund door een team van vrijwilligers. Ook werd de horeca vanaf januari, samen met Theater De Lampegiet, in eigen beheer geëxploiteerd. ‘Met Stip’ voegt veel toe aan het aangename verblijf in De Cultuurfabriek. Een gastvrij team en goede producten blijken het recept voor individuele gasten en gezelschappen en dragen onmiskenbaar bij aan de toenemende verhuur van ruimtes. pagina 03
Anticiperen op verandering is een permanent proces. DokLab, een innovatief bedrijf dat over de hele wereld bibliotheken van advies voorziet, is ingehuurd om een advies uit te brengen t.a.v. digitale vernieuwing. In 2014 werd gestart met het realiseren van de adviezen. De maatschappij verandert en de bibliotheek verandert mee. De veranderingen binnen het sociale domein bieden de bibliotheek ook kansen. De strijd tegen laaggeletterdheid kreeg een nieuwe impuls met de realisatie van het taalloket waarbij iedereen met de behoefte om goed Nederlands te leren spreken en schrijven terecht kan voor een intake gesprek bij medewerkers van de bibliotheek. De bibliotheek bemiddelt en benadert de andere taalaanbieders. Met jonge ondernemers werd gesproken over opvang van eenzame ouderen op publieke plekken, de bibliotheek ziet ook hier mogelijkheden. In het voorjaar van 2015 wordt in samenwerking met dit nieuwe bedrijf gestart met het faciliteren van een ontmoetingsplek in de hal van De Cultuurfabriek. 2014 is een goed jaar om op terug te zien. De komende jaren staan onder druk van minder gemeentelijke subsidie en teruglopende eigen inkomsten uit contributies, die niet naar het hele volume gecompenseerd kunnen worden uit andere bronnen van inkomsten zoals verhuur, detachering en fondsenwerving. Daarom werd in het najaar van 2014 besloten om per 2015 twee avonden te sluiten om op die manier tekorten te voorkomen. Omdat bezoekers voor de bibliotheek centraal staan, is wel een uur toegevoegd aan de zaterdagopening, waarmee De Cultuurfabriek op zaterdag gelijk geopend is met de winkels in de binnenstad. Aan uitdagingen geen gebrek en ondanks de soms lastige keuzes zien we als bibliotheek 2015 met vertrouwen tegemoet. Onze brede dienstverlening krijgt veel lof, zowel van onze klanten als van alle bezoekers die weliswaar geen lid zijn van de bibliotheek maar wel dankbaar gebruik maken van alles wat De Cultuurfabriek, mede dankzij de bibliotheek, biedt. Ook de partners waarmee Bibliotheek Veenendaal breed samenwerkt, waarderen de bibliotheek om haar creativiteit, haar innovatie en inzet voor de samenleving. Gebruik en waardering geven de bibliotheek bestaansrecht, het steeds opnieuw verdienen van dat bestaansrecht is de drijfveer voor alle inspanningen. Mieke van Dijk, directeur/bestuurder
pagina 04
Inhoud Organisatie
pagina 07-08
Bibliotheekleden, Tarieven, Bezoekers, Website, Ledenwerving, Digitale vernieuwing, Social Media, Cultureel ondernemerschap, Medewerkers
Kennis
pagina 09-10
Taal in Veenendaal, Themaavonden, Collectie, Uitleningen, Collecties voor derden, Scholenpassen, Groepsbezoeken, Lezing, Stages
Contact & cultuur
pagina 12-19
Breicafé, Miniconcerten, Lunchconcerten, Café Doodgewoon, Tablet Café, Debat aan het Plein, Zondag aan het Plein, Maand van de Spiritualiteit, Poëzieweek, Amateurkunstfestival, Boekenweek met Teiger&Woelrat, Schrijversmarkt, Week van het Autisme, Maand van het Spannende Boek, Culturele Jongerenzaterdag, DroomTafel, Spaans festival, Week van de Alfabetisering, Proef cultuur!, 3D-printer, Nederland Leest Maarten ‘t Hart, Schaakfestival, Mediawijs: Grip op je e-mail, ‘Vrij in Veenendaal’, Kerstgroepenexpositie
Activiteiten voor kinderen
pagina 20-21
De Nationale Voorleesdagen, Vertelvoorstelling, Nationale Voorleeswedstrijd, Koningsdag, Vertelfestival, Kinderboekenweek, Week van de Opvoeding, Wetenschappelijke proefjes
Kunstuitleen
pagina 23-26
Expositie beeldenkast, 2e Veenendaalse Kunstmarkt, Reve-expo ’Het Huis Aan De Boslaan’, Museumweekend, Geranium-schilderworkshop, Expo Down’s Upside, Beeldenexpositie Reinaerde, Kunstweek, Kunsteducatie, Leden en uitleningen, Tarieven
pagina 05
Organisatie Bibliotheekleden Op de laatste dag van het verslagjaar stonden 15.341 leners ingeschreven bij Bibliotheek Veenendaal. Ten opzichte van 2013 is dat een daling van 2%. Tarieven De tarieven voor een bibliotheekabonnement in 2014: - jongeren 16-17 jaar € 22,50 - volwassenen 18-64 jaar € 39,95 - 65+ € 31,50 - houders CJP € 37,95 Bezoekers In 2014 betraden 249.026 bezoekers De Cultuurfabriek. Dat is een stijging van bijna 16% vergeleken met 2013. Website In totaal werden in 2014 ruim 56.000 unieke bezoekers aan de site van de bibliotheek geregistreerd. Zij bezochten de site samen 118.000 keer; in totaal werd 296.000 keer een pagina weergegeven. In verband met de overstap naar de ‘website as a service’ van de landelijke bibliotheek medio 2013 zijn deze cijfers moeilijk te vergelijken met die van het voorgaande jaar. Ledenwerving Op verschillende momenten in het jaar is er aandacht voor ledenwerving, veelal door mee te doen met landelijke campagnes, maar Bibliotheek Veenendaal ontwikkelt ook eigen, lokale acties. De resultaten in 2014: • Ledenwerfactie De Nationale Voorleesdagen: 35 nieuwe leners 0 t/m 6 jaar • Ledenwerfactie Boekenweek: 13 nieuwe volwassen leners • Ledenwerfactie ‘Juni - Maand van het Spannende Boek’: 25 nieuwe bibliotheekleden, 2 kunstleden • Ledenwerfactie start culturele seizoen ‘Proef cultuur!’ (1 dag): 5 nieuwe volwassen leners • Ledenwerfactie Kinderboekenweek: 56 nieuwe jeugdleden, 24 Boekstarters, 12 nieuwe volwassen leden, 2 nieuwe kunstleden • Ledenwerfactie Nederland Leest: 13 nieuwe volwassen leden
pagina 06
Digitale vernieuwing Erik Boekesteijn en Jaap van de Geer van DokLab, een innovatief bedrijf dat over de hele wereld bibliotheken van advies voorziet, werden ingehuurd om te adviseren over digitale vernieuwing. Een projectteam van de bibliotheek vertaalde het advies naar nieuwe initiatieven. Een deel van de plannen, waaronder de narrow casting, kon in 2014 gerealiseerd worden. Als aanvulling op de bestaande video wall werden in De Cultuurfabriek 7 LCD-schermen geplaatst die actuele informatie tonen aan bezoekers en passanten. Deze vorm van ‘narrow casting’ maakt het mogelijk op elke afdeling informatie te tonen die is afgestemd op specifieke doelgroepen. Andere plannen, zoals de realisatie van een FabLab, staan voor 2015 op de rit. Social media Aan het eind van het jaar stond de teller op ca. 1.000 volgers van @BiebVeenendaal en 900 likers van Bibliotheek Veenendaal op facebook. Cultureel ondernemerschap • Op 7 januari opende wethouder Hollander horecagelegenheid Met Stip in De Cultuurfabriek. Met Stip is een samenwerking van Bibliotheek Veenendaal met Theater De Lampegiet en biedt bezoekers mooie producten. De samenwerking met het theater betreft ook de kaartverkoop; bij de servicebalie in De Cultuurfabriek kan men buiten de openingstijden van het theater terecht voor kaarten. • Op 9 mei opende wethouder Hollander de Stadswinkel Veenendaal in de centrale hal van De Cultuurfabriek. De Stadswinkel is een samenwerking van VVV Regio Vallei en Bibliotheek Veenendaal en wil met een gevarieerd aanbod een lokale en regionale functie vervullen. De bibliotheek, die evenals de VVV een informatiefunctie heeft, zoekt samen met Museum Veenendaal en de Historische Vereniging Oud Veenendaal (partners binnen De Cultuurfabriek) voortdurend naar nieuwe vormen van ondernemen. Het concept van Stadswinkel Veenendaal past helemaal in die lijn en voegt een nieuwe functie toe aan De Cultuurfabriek. Betaalde en onbetaalde medewerkers In 2014 waren 25 betaalde medewerkers in dienst van de bibliotheek. In toenemende mate wordt voor ondersteuning bij tal van activiteiten gewerkt met onbetaalde medewerkers (’vrijwilligers’); in 2014 waren dat 31 personen.
pagina 07
Video wall in de centrale hal pagina 08
Kennis Taal in Veenendaal Donderdag 6 februari werd het centrale taalloket van Taal in Veenendaal in De Cultuurfabriek geopend, waar iedereen die beter Nederlands wil leren, zich kan aanmelden. Toneeldocente/schrijfster Marthie Overeem maakte met haar imitatie van de Commissaris van de Koning heel treffend de noodzaak van het beheersen van de Nederlandse taal duidelijk. Taal in Veenendaal is een samenwerkingsproject van Stichting Verder met Taal, Vluchtelingenwerk Oost Nederland, Netwerk ICF en Bibliotheek Veenendaal. Deze organisaties richten zich op verbetering van de kennis van de Nederlandse taal voor anderstaligen en laaggeletterden. De folder van Taal in Veenendaal is te lezen via www.bibliotheekveenendaal.nl/taalinveenendaal. Themaavonden In samenwerking met Centrum Jeugd&Gezin De Twyn en Indigo organiseerde de bibliotheek in juni de themaavond ‘Hoe overleeft mijn kind de brugklas?’. In oktober werd de themaavond ‘Hoe leer ik mijn kind meer durven en doen?’ georganiseerd. De avonden werden redelijk bezocht (in totaal 22 bezoekers). Collectie • De totale collectie van de bibliotheek bestond op 31 december 2014 uit 95.532 exemplaren. In het verslagjaar werden 7.683 exemplaren aangeschaft en 8.284 afgeschreven. De afgeschreven materialen werden op verschillende data te koop aangeboden aan het publiek. • 2014 was het jaar dat de gezamenlijke Nederlandse bibliotheken startten met het uitlenen van e-books. In Veenendaal maakten 422 leners een webaccount aan waarmee e-books geleend kunnen worden. In totaal leenden zij 3.661 e-books via het e-booksplatform van bibliotheek.nl. • De muziekcollectie bestond uit 3.893 cd’s. Er werden in het verslagjaar 3.782 cd’s uitgeleend; dat is een daling van 15% ten opzichte van 2013. Een jaar eerder werd nog een daling van 18,5% genoteerd. Het is duidelijk dat online muziek- diensten als Spotify en Youtube de functie van het voordelig beschikbaar stellen van muziek langzaam maar zeker overnemen van de bibliotheek. Door het collectioneren van de muziekcollectie uit te besteden aan de CDR werd een kostenbesparing gerealiseerd.
pagina 09
Uitleningen Het totale aantal uitleningen was in het verslagjaar 481.133 (inclusief verlengingen). Ten opzichte van een jaar eerder is dat een daling van ruim 6,5%. Ondanks de dalende uitleningen werd de collectie van Bibliotheek Veenendaal nog steeds intensief gebruikt, vooral ook t.o.v. het landelijke gemiddelde. Collecties voor derden In het verslagjaar leverde de bibliotheek 91 collecties aan scholen/instellingen: • 1 collectie voor de spel- en leeshoek van buurthuis Panorama • 60 collecties voor 6 peuterspeelzalen en kinderdagverblijven ter ondersteuning bij het werken met de piramide-methode • 40 collecties voor 4 basisscholen ter ondersteuning van taal-/themalessen (piramide + MI lessen) • 4 themacollecties voor basisonderwijs Scholenpassen Voor €25,- per jaar kunnen scholen een schoolpas aanschaffen. Per school kunnen meerdere passen gekocht worden. Op elke schoolpas kunnen 40 items tegelijk geleend worden: maximaal 20 boeken en 8 tijdschriften, aangevuld met (hit)cd’s, bladmuziek en games. In 2014 werden 94 schoolpassen aangeschaft door basisscholen, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Veenendaal. Groepsbezoeken In 2014 brachten 70 groepen uit het basisonderwijs een bezoek aan De Cultuurfabriek en 8 groepen uit het speciaal basisonderwijs. Sinds augustus 2014 betalen scholen voor elk groepsbezoek een kleine vergoeding . Lezing Een medewerker van de bibliotheek verzorgde op een kinderdagverblijf een lezing over het belang van voorlezen aan jonge kinderen. Stages In 2014 bood de bibliotheek een stageplek voor 2 stagiaires van het speciaal voortgezet onderwijs, 6 stagiaires van het reguliere voortgezet onderwijs en 1 stagiaire van de universiteit van Olomouc. Laatstgenoemde deed in het kader van het Erasmusprogramma gedurende drie maanden een taalstage.
pagina 10
Tablet Café i.s.m. Hobby Computer Club (start 2 oktober 2014) pagina 11
Contact & cultuur Breicafé Het Veenendaalse breicafé dat tijdens Koninginnedag 2012 in De Cultuurfabriek ontstond, bestaat nog steeds. Het is een goed voorbeeld van één van de laagdrempelige activiteiten die een nog steeds groeiende groep mensen iedere 1e en 3e zaterdag van de maand in De Cultuurfabriek samenbrengt. Dit gebeurde ook in het verslagjaar 2014. Mensen leren van elkaar en ontmoeten elkaar tijdens het breicafé. De ontmoetingsfunctie staat centraal. Miniconcerten Ook in 2014 vonden in samenwerking met muziekschool De Muzen weer acht kleine concertjes plaats in de centrale hal van De Cultuurfabriek. De leerlingen krijgen de gelegenheid voor publiek te spelen en bezoekers van De Cultuurfabriek kunnen genieten van livemuziek. Lunchconcerten In 2014 startte de bibliotheek met het organiseren van lunchconcerten op donderdagmiddag (1x in de maand) om ook de prachtige vleugel van BOL Piano’s&Vleugels in de centrale hal van De Cultuurfabriek meer te promoten. Het eerste lunchconcert leverde direct veel (nieuwe) bezoekers op. In totaal hebben er in 2014 vier lunchconcerten plaatsgevonden. Café Doodgewoon Donderdag 22 mei vond de opening plaats van Café Doodgewoon in De Cultuurfabriek. Café Doodgewoon startte als een nieuw Veenendaals initiatief in samenwerking met de hospices VPTZ Berkenstein en De Wingerd. Café Doodgewoon is dé ontmoetingsplek in Veenendaal waar thema’s over palliatieve zorg tussen mensen onderling besproken kunnen worden. Het café kwam een aantal keren bij elkaar in de centrale hal van De Cultuurfabriek (achterste kunstdoos). In 2015 wordt het Café voortgezet. Tablet Café In oktober vond in De Cultuurfabriek het eerste Tablet Café plaats. Het Tablet Café is geschikt voor elke gebruiker van een tablet of smartphone (Android, Apple of Windows) die graag tips en trucs wil opdoen. Bezoekers konden handigheidjes van en aan andere gebruikers leren en vragen stellen over tablets. Bijvoorbeeld over het installeren van apps en het binnenhalen van pagina 12
e-books. Ook mensen die zelf ervaren zijn met een tablet en hun kennis willen delen, waren van harte uitgenodigd! Omdat het eerste café een groot succes was, vond het ook in november en december plaats. In 2015 krijgt het een vervolg. Debat aan het Plein In het verslagjaar werd het ‘Debat aan het Plein’ voortgezet in samenwerking met de Volksuniversiteit Veenendaal. Doel van de debatten is om met een breed publiek in gesprek te gaan over actuele maatschappelijke thema’s. In 2014 vonden er drie debatten plaats. In maart ging het om een debat over de participatiesamenleving i.s.m. Gemeente Veenendaal, in mei vond er een debat over ons voedsel plaats en in oktober een debat over het onderwijs. Het debat over de participatiesamenleving werd het beste bezocht; ruim 60 mensen gingen met elkaar in debat over het actuele onderwerp. Zondag aan het Plein Van januari t/m maart 2014 vond er een drietal zondagactiviteiten plaats. Zondag 26 januari 2014 ging het om een voorstelling van de theatergroep van MOMO-theaterwerkplaats uit Ederveen. De groep trad op in de centrale hal van De Cultuurfabriek met de voorstelling COLLAGE! De belangstelling was groot. Voor de andere twee zondagen was de belangstelling echter minimaal. Het ging om een middag rondom whisky, chocolade en sigaren op zondagmiddag 9 maart. Ook het optreden van de bekende jazzband De Gooische Compagnie op zondagmiddag 30 maart trok een te klein (maar enthousiast) publiek. Naar aanleiding van een evaluatie van de in totaal zes georganiseerde zondagactiviteiten (vanaf oktober 2013), werd in 2014 besloten dat het rendement op de zondagen te laag is om er een vervolg aan te geven. Maand van de Spiritualiteit ‘Lichter leven’ was het thema van De Maand van de Spiritualiteit die plaatsvond van vrijdag 10 januari t/m zondag 9 februari 2014. De Cultuurfabriek sloot hier op zaterdag 11 januari bij aan met gratis workshops yoga, mindfulness én mandala tekenen. De workshops werden goed bezocht. Poëzieweek Poëzie dicht bij mensen en mensen dicht bij poëzie brengen. Dat was het doel van de Culturele Zaterdag ‘Meet Poetry’, die plaatsvond op zaterdag 1 februari tijdens de Poëzieweek. De Cultuurkoepel organiseerde samen met de pagina 13
bibliotheek en andere culturele instellingen een dag die geheel in het teken stond van dichten. Het middagprogramma vond van 12.00 tot 16.00 uur plaats in De Cultuurfabriek. Drie bekende vrouwelijke dichters Ester Naomi Perquin, Tjitske Jansen en Ellen Deckwitz droegen in Veenendaal voor uit eigen werk. Om 20.00 uur vertoonde het Filmhuis in Spectrum de Italiaanse film ‘Io Sono Li’ (Shun Li and the Poet). De middag werd erg goed bezocht. Amateurkunstfestival Op zaterdag 8 februari vond voor de eerste maal óók in De Cultuurfabriek het Veenendaalse Amateurkunstfestival plaats, een cultureel evenement dat niet meer weg te denken is uit de culturele evenementenkalender van Veenendaal. Van 10.30 tot 16.00 uur was er in de centrale hal van De Cultuurfabriek een doorlopend Open Podium waarop artiesten hun kunnen konden tentoonspreiden: van het voordragen van gedichten en proza tot een hip-hop optreden, mantra zingen, zang en cabaret. Het was een levendige middag. Boekenweek met Teiger & Woelrat De Boekenweek, met als thema ‘Reizen’, stond in Veenendaal in het verslagjaar in het teken van Gerard Reve. Een tentoonstelling, een literaire catwalkshow en een Reviaanse literaire middag werden ingezet om bij de inwoners van Veenendaal bewustwording te creëeren m.b.t. hun eigen stukje Nederlandse cultuurgeschiedenis van grote waarde. Dat Reve in Veenendaal heeft gewoond – en er zelfs een aantal van zijn beste boeken heeft geschreven - daar mogen de mensen uit Veenendaal trots op zijn en het is waard dit verhaal te vertellen en uit te dragen. Veel mensen die Teiger & Woelrat uit de Veenendaalse tijd hebben gekend, haalden samen met hen herinneringen op. Daarnaast bood de tentoonstelling een uitstekende mogelijkheid voor Bibliotheek Veenendaal/De Cultuurfabriek om zich als culturele instelling nog sterker te profileren als ‘the place to be’ in Veenendaal waar mensen op een laagdrempelige manier in aanraking kunnen komen met kunst en cultuur van hoge kwaliteit. Meer over de georganiseerde activiteiten op pagina 24 van dit verslag. Schrijversmarkt Op zaterdag 15 maart (tijdens de Boekenweek) vond in De Cultuurfabriek de derde Veenendaalse Schrijversmarkt plaats. Ruim 26 Veenendaalse schrijvers presenteerden zich aan het publiek. Men kon met hen kennismaken, boeken kopen en laten signeren. Ook waren er diverse voordrachten van de schrijvers pagina 14
Literaire catwalkshow Teiger & Woelrat (5 april 2014) pagina 15
zelf. De schrijversmarkt werd muzikaal omlijst door dichter, tekstschrijver en zanger Diftong uit Veenendaal. Helaas was de Schrijversmarkt geen succes. De schrijvers zelf waren wel enthousiast, maar het bracht nauwelijks publiek op de been. Week van het Autisme Op 2 april vond er een lezing plaats in het kader van de Week van het Autisme. De lezing werd gehouden door Sebiha Devrim, autismespecialist. Devrim studeerde na haar opleiding SPW Psychologie aan de Universiteit Leiden. Na deze studie verdiepte zij zich verder in autisme. De lezing werd goed bezocht. Maand van het Spannende Boek Van 30 mei t/m 30 juni vond bij Bibliotheek Veenendaal de Maand van het Spannende Boek plaats met diverse activiteiten voor jong en oud. Voor volwassenen was er een online moordspel en een spannende facebookactiviteit. Kinderen konden meedoen aan ‘Kraak de Code’ en op 25 juni kwam kinderboekenauteur Thijs Goverde op bezoek, verkleed als één van zijn personages. Wie tijdens de Maand van het Spannende Boek lid werd van Bibliotheek en/of Kunstuitleen Veenendaal, ontving €5,- korting op een jaarabonnement. De belangstelling voor de diverse activiteiten was gemiddeld. Culturele Zaterdag voor en door jongeren Op zaterdag 12 juli vond er een Culturele Zaterdag door én voor jongeren plaats. JouwVeenendaal - dat de belangen van jongeren in Veenendaal wil behartigen – organiseerde deze speciale Culturele Zaterdag samen met de Cultuurkoepel, Bibliotheek Veenendaal en Spectrum. Tijdens deze Culturele Zaterdag was er voor jongeren in en om De Cultuurfabriek van alles te beleven, zoals: een sollicitatietraining, een acteerclinic, diverse sportieve activiteiten, een fotowedstrijd en nog meer. In het Filmhuis in Spectrum konden jongeren een film bekijken en op diverse locaties kon men genieten van de muzikale talenten die Veenendaal te bieden heeft. Bibliotheek Veenendaal presenteerde haar speciale boekencollectie voor jongeren. DroomTafel In de maand augustus was de DroomTafel te gast in de centrale hal van De Cultuurfabriek. Bezoekers konden aan de tafel plaatsnemen en hun dromen delen met ander publiek. Omdat de ontmoetingsfunctie in De Cultuurfabriek een belangrijke rol speelt, was de DroomTafel hier goed op zijn plaats. De tafel pagina 16
stimuleert het vermogen om te blijven dromen. De DroomTafel is een concept van musicus en cultureel ondernemer Andre Heuvelman en zakelijk idealist Annemarie de Jong. Spaans festival ‘La Feria’ Vrijdag 22 augustus: vonden in De Cultuurfabriek twee workshops in Spaanse sferen plaats: een inloopworkshop Spaanse flamencodans door docente Mascha Meijman en een schilderworkshop naar Picasso onder leiding van docent Rachèl Harmsen. Beide workshops vonden plaats in het kader van La Feria, het eerste Spaanse festival in Veenendaal vanaf de Van Kreelpoort richting het Kees Stipplein. De workshops werden goed bezocht en het concept is zeker voor herhaling vatbaar. Week van de Alfabetisering Een taallunch, een voorleesestafette, vaders die voorlazen en diverse taalspelletjes … dat waren de ingrediënten van de Taalmiddag in De Cultuurfabriek op woensdag 10 september. Van 13.00 tot 16.00 uur bood Bibliotheek Veenendaal in samenwerking met Vluchtelingenwerk en Stichting Verder met Taal een uitgebreid programma ter gelegenheid van de landelijke Week van de Alfabetisering (7 t/m 14 september). Wethouder Nermina Kundic trapte de voorleesestafette af. De Taalmiddag werd goed bezocht. Start culturele seizoen met ‘Proef cultuur’ Onder het motto ‘Proef cultuur’ ging op zaterdag 13 september in Veenendaal het culturele seizoen van start. In De Cultuurfabriek was er deze dag van alles te beleven rondom het thema ‘zand’. Er waren gratis workshops zandtekenen (onder leiding van kunstenaar Madeleine Last) en metselen (onder leiding van Bouwbedrijf Leo Verkerk) en voor de kleintjes was er een heus zandkasteel. Bovendien gold op deze dag een kortingsactie voor nieuwe leden van bibliotheek en kunstuitleen. 3D-printer Op zaterdag 25 oktober vond er in De Cultuurfabriek een inloopworkshop/ presentatie 3D-printen plaats. Een medewerker van Protospace Fablab Utrecht begeleidde de workshop. Het publiek kon zien en ervaren hoe een 3D-printer werkt. Ook waren er diverse objecten te zien die met de 3D-printer waren gemaakt. De middag trok veel belangstelling van nieuw publiek.
pagina 17
Nederland Leest Maarten ‘t Hart Zaterdag 1 november startte de landelijke actie Nederland Leest bij Bibliotheek Veenendaal. De roman Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart stond centraal. Voor (nieuwe) leden van de bibliotheek was er een gratis cadeau-exemplaar van dit boek. De hele maand november vonden culturele activiteiten rondom het boek plaats. Zo was er op zaterdag 1 november in De Cultuurfabriek een pianoconcert te beluisteren door de Veenendaalse pianiste Martine van Veen met lievelingsmuziek van Maarten ’t Hart, groot muziekliefhebber. Daarnaast was er een zaaiworkshop voor kinderen in samenwerking met Groei & Bloei als verwijzing naar ’t Hart als moestuinhouder. Verderop in de maand vond er een lezing plaats over de verfilming van Een Vlucht Regenwulpen én een boekbespreking met uitdieping van de religieuze thema’s uit het boek onder leiding van predikant Jan Offringa. Bij Filmhuis Veenendaal was de verfilming van ‘Een vlucht regenwulpen’ te zien. Schaakfestival Zaterdag 15 november vond het eerste schaakfestival plaats in De Cultuurfabriek. Hiervoor werkte de bibliotheek samen met de Veenendaalse Schaakvereniging VSV. Geïnteresseerden – jong en oud, man en vrouw – konden deze middag van alles te weten komen over deze oeroude maar nog altijd levendige denksport. Bezoekers konden leren schaken, de regels opfrissen en meespelen. Er waren workshops simultaan schaken, blindschaken, snelschaken en meer. Het festival werd goed bezocht en het concept is zeker voor herhaling vatbaar. Mediawijs: Grip op je e-mail Donderdag 27 november vond de workshop ‘Grip op je e-mail’ plaats in de bibliotheek in het kader van de Week van de Mediawijsheid. Bibliotheek Veenendaal organiseerde deze workshop in samenwerking met Organized Valley, bestaande uit Martine Floor-Bron en Gerda van Loo, professional organizers. Zij leerden de deelnemers meer over hoe je je mail zo efficiënt mogelijk beheert. Er was veel belangstelling voor de workshop en de deelnemers waren enthousiast. ‘Vrij in Veenendaal’: cultuurparticipatie door jongeren Eind november 2014 werd een gemeentelijke subsidie verworven voor het jongeren cultuurparticipatieproject ‘Vrij in Veenendaal’ in samenwerking met pagina 18
de Stichting Oranjedag, Andre Heuvelman en het voortgezet onderwijs in Veenendaal. Veenendaal viert op 5 mei 2015 zeventig jaar bevrijding. Hoe kijken Veenendaalse jongeren vandaag de dag tegen vrijheid aan? Denken ze erover na of is het voor hen vanzelfsprekend? Binnen het project ‘Vrij in Veenendaal’ krijgen jongeren de kans hun gedachten en gevoelens te uiten in een kunstzinnige discipline. Van al deze uitingen van al deze leerlingen tezamen wordt een ‘bevrijdingsfilm’ gemaakt door Robert Zwart, die op 5 mei 2015 te zien zal zijn op de markt in Veenendaal. Kerstgroepenexpo In De Cultuurfabriek was van 13 december 2014 t/m 3 januari 2015 voor de 2e keer een expositie van kerstgroepen te zien uit de verzameling van de familie Diemer uit Veenendaal. De tentoonstelling liet nieuwe kerstgroepen zien uit verschillende landen en was verdeeld over de centrale hal van De Cultuurfabriek en Zaal II op de eerste verdieping. Ook het klankbeeld ‘Driekoningen wat een wereldfeest’ van de Stichting tot behoud van erfgoed rond Kerst maakte deel uit van de expositie. In de binnenstad werd de kerststallenroute voortgezet in de etalages van diverse ondernemers in samenwerking met Peter Baten, manager binnenstad. Aan de kerststallenroute was een prijsvraag verbonden. De expositie leverde weer veel bezoekers en leuke reacties op.
pagina 19
Vertelvoorstelling over Michiel de Ruijter (19 februari 2014) pagina 20
Activiteiten voor kinderen De Nationale Voorleesdagen Op woensdag 22 januari gingen De Nationale Voorleesdagen 2014 ook bij Bibliotheek Veenendaal van start. Sponsor HZW Accountants en Belastingadviseurs bood op deze middag een nieuwe voorleesstoel aan en het prentenboek van het jaar ‘Krrrr…okodil!’ werd voorgelezen. Op zaterdag 25 januari was er een voorleesfeest met Muziekcentrum Harlekijntje en op woensdag 29 januari een mamacafé met medewerking van Speel-o-theek De Bolderwagen. Tijdens De Nationale Voorleesdagen was er inschrijfkorting en een cadeautje voor kleine lezers en hun ouders. Alle activiteiten werden goed bezocht. Vertelvoorstelling Op woensdagmiddag 19 februari (in de schoolvakantie) gaf schrijver/docent (én Veenendaler) Peter van Beek in De Cultuurfabriek een vertelvoorstelling over Michiel de Ruijter. Verkleed als zeventiende-eeuwer, vertelde Van Beek een spannend verhaal over Michiel de Ruijter en het leven in die tijd. De voorstelling was geschikt voor kinderen uit groep 7 en 8 en anderen die geïnteresseerd zijn in Michiel de Ruijter. De voorstelling werd uitstekend bezocht; 80 mensen kwamen luisteren! Nationale Voorleeswedstrijd In maart vond in De Cultuurfabriek een regionale voorronde van de Nationale Voorleeswedstrijd voor schoolkampioenen uit Veenendaal, Rhenen, Renswoude, Elst en Maarn plaats. Op deze middag werd bepaald wíe als voorleeskampioen van de regio Zuid-Oost Utrecht doorging naar de provinciale voorronde. Koningsdag Op zaterdag 26 april 2014 werd in heel Nederland de eerste Koningsdag gevierd. In de centrale hal van De Cultuurfabriek konden kinderen op deze bijzondere dag meedoen met een LEGO bouwwedstrijd waarmee leuke prijzen te winnen waren. Daarnaast konden bezoekers kennismaken met twee LEGO computergames. Op deze dag werden 3.000 bezoekers van De Cultuurfabriek geregistreerd.
pagina 21
Vertelfestival Op 17 mei vond in samenwerking met Theater De Lampegiet het eerste Vertelfestival van Veenendaal plaats. De deelnemende kinderen startten met het luisteren naar verhalen van Nico de Verhalenman in De Lampegiet. Ook kon er geknutseld worden. Geschminkt en met zelfversierde mutsen liepen de kinderen vervolgens in optocht door naar De Cultuurfabriek waar geluisterd kon worden naar een spannend verhaal van verhalenverteller Adrie Gloudemans. Hoewel de verhalenvertellers van hoog niveau waren, was er helaas weinig belangstelling voor. Kinderboekenweek Van 1 t/m 12 oktober vond de Kinderboekenweek weer plaats. Het thema van de 60e editie was ‘Feest!’. Bibliotheek Veenendaal en Boekhandel Van Kooten organiseerden gezamenlijk een feestelijk programma. In De Cultuurfabriek startte de Kinderboekenweek op woensdag 1 oktober met een feestelijke sing-in onder leiding van Megan Cameron. Zaterdagmiddag 4 oktober gaven kinderboekenschrijver Arend van Dam en illustrator Alex de Wolf in de centrale hal van De Cultuurfabriek een feestelijke vertelvoorstelling. De activiteiten werden goed bezocht en de Kinderboekenweek leverde weer veel nieuwe leden op. Week van de Opvoeding In de hal van De Cultuurfabriek konden (groot)ouders en kinderen op 8 oktober een avonturenslinger maken o.l.v. CJG De Twyn. Deelnemers werden uitgedaagd om coole avonturen te bedenken die ze samen wilde gaan doen, bijvoorbeeld: samen met papa een kampvuur maken, met oma om hun woonplaats heen fietsen of een keer ’s avonds met de handen eten. Door deze avonturen op te schrijven en te tekenen en er een avonturenslinger van te maken, creëerden de deelnemers een mooi aandenken aan hun gezamenlijke ervaringen. Wetenschappelijke proefjes Op woensdagmiddag 22 oktober – in de herfstvakantie - konden kinderen vanaf 8 jaar zich even wetenschapper voelen. In De Cultuurfabriek konden zij meedoen aan wetenschappelijke proefjes onder leiding van Explico Kids. Het maximum aantal van 24 kinderen deed mee en ging aan de slag met buisjes en pipetjes. Voor de kleintjes was er deze middag een voorleesfeest. De middag was een groot succes. pagina 22
Taxatiemiddag met Frank Welkenhuysen (8 november 2014) pagina 23
Kunstuitleen Veenendaal Expositie beeldenkast In de beeldenkast van Kunstuitleen Veenendaal waren van 8 t/m 22 februari 2014 mozaïeken te zien van de Veenendaalse kunstenaar Jacqueline Lincewicz. Ze maakt sinds 2007 mozaïeken, waaronder ‘mozaïek-schilderijen’ en ‘mozaïekstenen’. In 2011 begon ze met een dropping-art-project, waarmee ze een eigen stijl in mozaïeken ontwikkelde, die tot op de dag van vandaag in beweging is. 2e Veenendaalse Kunstmarkt Op zaterdag 1 maart organiseerde de kunstuitleen de tweede Veenendaalse Kunstmarkt die plaatsvond in de centrale hal van De Cultuurfabriek. Vijfentwintig kunstenaars en ontwerpers uit Veenendaal en omgeving lieten hun creatieve ontwerpen zien. Alle ontwerpen waren te koop voor publiek. Het aanbod van de vijfentwintig deelnemende kunstenaars en ontwerpers was zeer divers in stijl en techniek. Bekende Veenendaalse kunstenaars die meededen waren o.a. Carla van Laar en Cynthia Rittersma . Ruim 1.700 mensen bezochten de Kunstmarkt. Reve-expositie: Het Huis Aan De Boslaan Op zaterdag 8 maart opende burgemeester Kolff de tentoonstelling ‘Het Huis Aan De Boslaan’ in de wisselexpositieruimte op de begane grond met verhalen, foto’s en voorwerpen uit de jaren waarin Willem Bruno van Albada, Teigetje en Hendrik Lambertus van Manen, Woelrat samen leefden met de schrijver Gerard Reve in Veenendaal. Ook waren er textielontwerpen van ‘Studio Teigetje& Woelrat Amsterdam´ te zien. In april en mei vonden er aansluitend literaire activiteiten plaats: een literaire catwalk show en een literaire middag. Beide waren zeer succesvol en brachten mensen uit het hele land naar Veenendaal. Een bijdrage van het KF HeinFonds maakte de tentoonstelling mogelijk. Museumweekend 5 en 6 april Tijdens het landelijke Museumweekend organiseerde de kunstuitleen een Reviaanse literaire catwalkshow in samenwerking met Teiger & Woelrat. Het betrof een literaire activiteit in het kader van de Reve-expositie ’Het Huis Aan de Boslaan’. 14 Leerlingen van het Rembrandt College in Veenendaal assisteerden de modellen van Studio Teigetje&Woelrat Amsterdam bij de presentatie van moderne couture en accessoires, afgewisseld met poëzie van Gerard Reve. pagina 24
Geranium-schilderworkshop Op zaterdag 3 mei stond Veenendaal in het teken van de geranium. In het centrum was er de jaarlijkse geraniummarkt en in De Cultuurfabriek vond een geranium-schilderworkshop plaats. Mensen konden meedoen en zo in de voetsporen treden van grote schilders als Theo van Gogh, Cézanne en Matisse. De workshop vond van 13.30 tot 16.00 uur plaats in de centrale hal van De Cultuurfabriek en werd gegeven door de Veenendaalse illustratrice en kunstdocente Rachèl Harmsen. Expo Down’s Upside In samenwerking met diverse sponsoren bood Stichting Buitenzorg van 2 mei tot 6 juni een evenement aan voor alle Veenendalers: de reizende openluchtexpositie Down’s Upside. De tentoonstelling toonde veertig monumentale portretten uit het boek De Upside van Down van Eva Snoijink; gedeeltelijk op het Kees Stipplein gepresenteerd. Het doel van de tentoonstelling was om voorbijgangers en bezoekers de eenvoud en schoonheid van kinderen met het Downsyndroom te laten zien. Kunstuitleen Veenendaal sloot bij de expositie aan met een presentatietafel in de centrale hal van De Cultuurfabriek waar 4 kleine foto’s van de fotografe werden getoond inclusief de fotocatalogus én informatie over fotografe Snoijink. Beeldenexpositie Reinaerde Op vrijdag 4 juli vond de opening plaats van een keramiekexpositie in de beeldenkast van de kunstuitleen én in de binnentuin van De Cultuurfabriek. De keramiekexpositie toonde werk van cliënten van Reinaerde Ateliers De Wijde Doelen. Reinaerde Ateliers De Wijde Doelen is een kunstatelier waar ongeveer 40 getalenteerde kunstenaars met een beperking werken. De organisatie is verbonden met de Bombardon in Veenendaal. De tentoonstelling liet monumentale keramiek in de binnentuin van De Cultuurfabriek zien en kleiner keramisch werk in de beeldenkast van de kunstuitleen. Alle werken waren te koop. Wethouder cultuur Arianne Hollander opende de expositie. Kunstweek Van 1 t/m 9 november vond de landelijke Kunstweek plaats. De kunstuitleen organiseerde daarom een ‘Tussen Kunst & Kitsch middag’ met medewerking van specialist en kunstkenner Frank Welkenhuysen. Welkenhuysen, kunsthistoricus en bekend van het AVRO tv-programma 'Tussen Kunst & Kitsch', kwam zaterdag 8 november naar De Cultuurfabriek om pagina 25
tweedimensionale werken van bezoekers te taxeren. Vanaf ’s morgens vroeg stonden mensen al in de rij! De middag was een daverend succes. Om alle mensen te kunnen bedienen, is Frank Welkenhuysen een uur langer doorgegaan dan gepland. Hij taxeerde deze middag 175 schilderijen. Kunsteducatie Met kunst kun je niet vroeg genoeg beginnen! Kunst- en cultuureducatie stimuleren sociaal-emotionele vaardigheden bij kinderen. In 2014 ontving Kunstuitleen Veenendaal weer diverse scholen voor kunsteducatie lessen. In totaal kwamen er 170 kinderen van diverse basisscholen kunst kijken onder andere via het programma School & Cultuur. Het programma ‘Verzamelwoede’ maakt kinderen uit groep 6 warm voor de magie van het verzamelen. De kinderen maken kennis met de kunstverzameling van Kunstuitleen Veenendaal én met kunst die zelf over verzamelen gaat, zoals het kunstwerk ‘Huiskamer’ van Marjan Teeuwen. Daarna gaan de kinderen zelf creatief aan de slag met het maken van een ‘verzamelkunstwerk’. Leden en uitleningen In het verslagjaar stonden er 220 kunstleden ingeschreven. In totaal werden 248 uitleningen geregistreerd met een leentermijn van 1 jaar. Tarieven De tarieven voor een kunstabonnement in 2014: leden bibliotheek € 65,niet-leden bibliotheek € 72,abonnement met kooptegoed € 124,houder CJP of 65+ € 51,50 bedrijven € 82,50
pagina 26
Kunsteducatieproject ‘Verzamelwoede’
Bibliotheek Veenendaal (in De Cultuurfabriek) Kees Stipplein 74 3901 TP Veenendaal t (0318) 58 26 69 www.bibliotheekveenendaal.nl
