Jaarverslag Utrecht, februari Stichting Steun Remigranten

Jaarverslag 2006

Stichting Steun Remigranten Utrecht, februari 2007

Inhoudsopgave

2

Inleiding

3

1.

Algemene gegevens Voorgeschiedenis Missie en activiteiten Bestuur en medewerkers Taakvelden van SSR

4 4 4 5 6

2.

Werkzaamheden van SSR in 2006 Sociaaljuridisch NGO Brugfunctie

Bijlage 1: Aard van de hulpvragen

Bestuur Stichting Steun Remigranten (SSR) Postbus 13073, 3507 LB Utrecht Telefoon: 06-48687086 E-mail: [email protected] Web-site: www.steunremigranten.nl

8 9 10 11 13

Inleiding In 2006 werd op het steunpunt in Berkane een recordaantal cliënten geholpen. De invoering van de nieuwe Zorgverzekering in Nederland had ondoordachte en onredelijke gevolgen voor remigranten. Terwijl in Nederland de lobby in volle gang was om deze regelgeving aan te passen, ontvingen de medewerkers van SSR in de eerste maanden van 2006 wekelijks 200 bezoekers op het open spreekuur. Het team had de ondankbare taak om aan cliënten uit te leggen dat de verplichte bijdrage voor de Zorgverzekering in sommige gevallen hoger was dan de AOW die men ontving. Onder druk van de Tweede Kamer en van vele maatschappelijke organisaties voerde minister Hoogervorst in het voorjaar van 2006 de ‘woonlandfactor’ in waardoor de bijdrage die remigranten moeten betalen nu beter in verhouding is met het verzekeringspakket ter plaatse. Het project ‘achtergelaten Marokkaanse vrouwen’ wordt in de periode 2005, 2006 en 2007 door SSR uitgevoerd ten behoeve van hulpverlening aan achtergelaten vrouwen en kinderen in Marokko. De problematiek van gedwongen achterlatingen is zeer complex en voor adequate hulp aan slachtoffers is een samenhangend hulpaanbod noodzakelijk. Op grond van haar ervaringen op het steunpunt in Berkane zet SSR haar expertise en netwerk in om in nauwe samenwerking met de werkgroep Mudawwanah en andere betrokken instellingen een samenhangend hulpaanbod te ontwikkelen en te implementeren. Voor dit project wordt een aparte subsidie ontvangen van het ministerie van Justitie. De werkzaamheden en resultaten van afgelopen jaar zijn beschreven in het ‘jaarverslag achtergelaten vrouwen 2006’. In 2005 is door Cordaid aangegeven dat SSR niet meer binnen haar doelgroep viel en dat de financiering van SSR door Cordaid zou stoppen. Cordaid deed daarop het aanbod om een onderzoek naar toekomstige financieringsmogelijkheden voor SSR te financieren. Dit onderzoek is in februari 2006 van start gegaan en eind juni 2006 afgerond. Op basis van deze strategienota zijn de gesprekken met Cordaid voortgezet en door een thematische heroriëntatie binnen Cordaid heeft dit geleid tot een voorzichtige opening om SSR weer voor 3 jaar gedeeltelijk te gaan financieren. Evenals in 2005 heeft SSR ook in 2006 veel steun ondervonden in de Tweede Kamer. De contacten met verschillende Kamerleden hebben er toe geleid dat wederom een amendement is ingediend (en aangenomen) op de begroting van Justitie, waarin voor SSR in 2007 een bedrag van € 100.000 wordt vrijgemaakt. De maatschappelijke waardering voor het werk van SSR is groot en het belang van dat werk staat niet ter discussie. Desondanks blijkt het steeds erg moeilijk om financiering voor dat werk te vinden. Het bestuur van SSR staat voor de forse uitdaging om voor de komende jaren de basisfinanciering van SSR te verzekeren en daarmee de voortgang van de hulp aan remigranten te garanderen. Henk Blaaubeen voorzitter SSR

3

1. Algemene gegevens SSR heeft een steunpunt in Berkane in noordoost Marokko. Door de jarenlange aanwezigheid in de regio geniet SSR het vertrouwen van hulpvragers en plaatselijke organisaties. Het steunpunt vormt voor remigranten vaak de enige contactmogelijkheid met Nederland. Voor veel Nederlandse organisaties vormt het steunpunt in Berkane de toegang tot een nog vaak onbekend deel van Marokko. De drie functies van SSR (sociaal juridische hulpverlening, ondersteunen van NGO's en brugfunctie) vullen elkaar aan en versterken elkaar. SSR is de enige organisatie die ter plaatse werkzaam is en die de positie van remigranten onder de aandacht brengt. Voorgeschiedenis Het steunpunt in Berkane is in 1989 opgericht door de Stichting Steun Remigranten. Deze stichting is het initiatief van de Raad van Kerken in Nederland in nauwe samenwerking met het Aartsbisdom Rabat van de Rooms-katholieke Kerk in Marokko. Het Aartsbisdom fungeert als counterpart en formele werkgever in Marokko, maar de inhoudelijke verantwoordelijkheid is door het Aartsbisdom gedelegeerd aan het bestuur van SSR. Het remigratiesteunpunt in Berkane is indertijd gestart om (re)migranten van dienst te zijn bij het effectueren van de sociale rechten die zij in Nederland hebben opgebouwd en bij hun herintegratie in de regio van herkomst. Door de ervaringen en de netwerken opgebouwd in zeventien jaar, speelt het steunpunt daarnaast een steeds groter wordende rol in de ondersteuning van lokale NGO's die werken aan de opbouw van een civil society. Deze organisaties zoeken contact met het steunpunt voor advies en samenwerking. Missie en activiteiten van SSR De missie van de Stichting Steun Remigranten is de zorg in de breedste zin van het woord voor remigranten die na een verblijf in Nederland zijn teruggekeerd naar hun land van herkomst. Uit de missie is voor wat betreft het steunpunt in Berkane een aantal activiteiten af te leiden: • het geven van advies, voorlichting en sociale en juridische hulpverlening aan remigranten en hun familieleden op individueel en groepsniveau; • het ondersteunen van initiatieven vanuit en in belang van remigranten en organisaties welke gericht zijn op de sociale en economische ontwikkelingen in de regio; • het meewerken aan de inbedding van de werkzaamheden van het steunpunt in een organisa torisch verband met een lokale counterpart; • het bieden van ondersteuning aan aanwezige NGO’s; • het vervullen van een brugfunctie door op te treden als intermediair tussen Nederlandse en Marokkaanse organisaties; • het vestigen van aandacht van overheid en samenleving op de positie van (re)migranten in relatie tot de sociale en economische ontwikkeling van de herkomstlanden; • het ondersteunen van contacten en uitwisselingsrelaties tussen Nederlandse en Marokkaanse overheden en NGO's.

4

Bestuur en medewerkers Het bestuur van SSR bestaat uit zeven personen die aangezocht zijn op hun specifieke deskundigheden en netwerken. Bestuursleden ontvangen geen vergoeding voor hun bestuurslidmaatschap. De stichting staat ingeschreven bij Kamer van Koophandel in Utrecht. Het secretariaat is eveneens gevestigd in Utrecht. Het bestuur van SSR heeft de volgende taken: • het creëren van de randvoorwaarden van het werk van de stichting; • het dragen van de verantwoordelijkheid over het werk van de functionarissen op het steun punt in Berkane, Marokko; • het onderhouden van contacten met en het begeleiden van deze functionarissen; • het werven van fondsen, het onderhouden van contacten met subsidiegevers en het dragen van de financiële verantwoordelijkheid; • het leggen en onderhouden van contacten met politici, overheden en verwante maatschappe lijke organisaties. Per 31 december 2006 was het bestuur van SSR als volgt samengesteld: dhr. Henk Blaaubeen, voorzitter dhr. Aart Verheij, penningmeester mevr. Gonnie Kaptein, secretaris mevr. Tifa Achour, lid mevr. Latifa Lazaar, lid mevr. Joke Verkuijlen, lid dhr. Herman Obdeijn, lid Op het steunpunt in Berkane zijn vier personen werkzaam: dhr. Mohamed Sayem, coördinator, fulltime mevr. Cynthia Plette, consulent, fulltime mevr. Fatima Zahra Ben Omar, administratief medewerkster, parttime mevr. Khadija Boujnane, administratief medewerkster, parttime Waar mogelijk wordt aan Nederlandse studenten van Marokkaanse afkomst een stageplaats geboden. In 2006 werd het team in Berkane ondersteund door twee stagiaires. Shehrazade Essedik, studente aan de Hogeschool Amsterdam voor sociaaljuridische dienstverlening, liep stage van januari tot en met augustus 2006. Begin september begon Soumia Azizi haar stage voor de MBO opleiding management assistente aan het Willem II College te Den Bosch. Zij rondde haar stage af op 19 januari 2007.

5

Taakvelden van SSR a. sociaaljuridisch werk Het overgrote deel van de remigranten ontvangt een uitkering uit Nederland, zoals een remigratie-uitkering, WAO, AOW, Anw of een bedrijfspensioen. In de praktijk loopt de communicatie tussen Nederlandse uitkeringsinstanties en hun cliënten die in het buitenland wonen, erg moeizaam. Correspondentie is moeilijk te begrijpen, komt te laat of niet op het juiste adres. Deze problemen zijn het grootst bij wijzigingen in de persoonlijke omstandigheden van de remigrant, zoals overlijden van de partner of als men 65 jaar wordt. Daarnaast heeft de Nederlandse wetgever weinig oog voor het feit dat wijzigingen in het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel vaak grote gevolgen hebben voor uitkeringsgerechtigden die buiten Nederland wonen. Een belangrijke taak van SSR is dan ook het ondersteunen van remigranten en hun familieleden bij het verkrijgen en behouden van rechten die ze in Nederland hebben opgebouwd. Daarnaast krijgen de consulenten veel hulpvragen over onder andere schuldregelingen, nationaliteit, toeristenvisa en vrijwillige volksverzekeringen. Onvrijwillig achtergelaten vrouwen en kinderen doen regelmatig een beroep op de bemiddeling van de consulenten. De consulenten van het steunpunt houden sociaaljuridische spreekuren voor het oplossen van individuele problemen. Elke week is er een open spreekuur in Berkane. Daarnaast wordt er regelmatig spreekuur gehouden in Al Hoceima. Waar nodig wordt samengewerkt met advocaten in Nederland. b. opbouw civil society Voor de verdere ontwikkeling van noordoost Marokko is de opbouw en het tot stand komen van de civil society van essentieel belang. Recente veranderingen in Marokko, na de troonsbestijging van Mohammed VI in 1999, hebben zeker een beter klimaat geschapen voor NGO’s. De staatsbemoeienis en controle zijn sterk afgenomen en op alle mogelijke terreinen hebben maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven ruimte gekregen om zich te ontplooien en de structuren van de civil society te versterken. Vanaf 1999 werkt de SSR actief vanuit haar steunpunt in Berkane aan het ondersteunen van NGO’s. SSR biedt momenteel ondersteuning aan NGO´s die actief zijn op het gebied van: • milieu • gehandicaptenzorg • ontwikkeling en armoedebestrijding • woon- en leefomgeving • vrouwenopvang en emancipatie • jongereneducatie Binnen de opbouw van de civil society in noordoost Marokko richt SSR zich vooral op het stimuleren van actief burgerschap. Enerzijds omdat het huidige politieke klimaat nog niet zodanig is SSR hier een wezenlijke invloed kan uitoefenen. Anderzijds is het juist wenselijk dat vanuit actief burgerschap de publieke opinie wordt beïnvloed, en van daaruit de politiek. Essentieel in deze gedachte is dat er altijd eerst een sociaal burgerschap nodig om een evenwichtig politiek samenspel te verwezenlijken. Tot slot kan de vraag gesteld worden waarom SSR een meerwaarde heeft

6

in het leveren van een bijdrage aan het versterken van de sociale cohesie in noordoost Marokko. Deze meerwaarde bestaat er onder andere uit dat: • SSR helpt een belangrijke bron van economische hulpmiddelen voor de regio binnen te halen of te behouden (toegevoegde waarde voor de lokale society); • SSR dat doet op een wijze die past binnen een civil society (voorbeeldfunctie); • SSR wortels heeft in zowel noordoost Marokko als in Europa (i.c. Nederland) en zelf dus met meerdere brillen (van binnenuit en van buitenaf) naar ontwikkelingen kan kijken; • SSR geen direct eigenbelang heeft in het welslagen van haar ondersteuning. c. brugfunctie Al vanaf de oprichting van het steunpunt in Berkane worden contacten vanuit Nederland met Marokko onderhouden. Vanuit de brugfunctie beoogt het steunpunt de uitwisseling tussen Nederlandse en Marokkaanse gemeentes, organisaties en andere geïnteresseerden te stimuleren. In Nederland bestaat onder Marokkaanse organisaties, maar ook onder allerlei organisaties die in hun werk met Marokkanen te maken hebben (onderwijs, welzijn, politie, ondernemers en dergelijke) een grote behoefte om met Marokko in contact te komen. Deze behoefte kan ontstaan vanuit de wens een bijdrage te willen leveren aan de ontwikkeling van Marokko. Ook kan er sprake zijn van de behoefte vanuit een bepaalde beroepsgroep om ervaringen uit te wisselen. Zo wordt Marokko jaarlijks bezocht door groepen hulpverleners, medewerkers van de politie en beleidsmedewerkers die door middel van een studiereis meer informatie willen verkrijgen over de situatie in Marokko op hun specifieke interessegebied. Tenslotte kan een beroep op het steunpunt worden gedaan door studenten of onderzoekers die behoefte hebben aan contacten of informatie. Het steunpunt bevordert deze vormen van uitwisseling, stimuleert de toename van bekendheid met Marokko en indien gewenst speelt het steunpunt in rol in voorlichting en netwerken. De volgende thema’s vormden de afgelopen jaren een rode draad in de brugfunctie: • uitwisseling tussen lokale overheden in Nederland en noordoost Marokko; • onderwijs; • gezondheidszorg; • cultuur; • recht (handhaving); • zorg (ouderen, gehandicapten); • individuele en collectieve bestaanszekerheid van remigranten en vrouwen. SSR kan, door haar uitgebreide netwerk een rol van betekenis spelen als brug tussen Nederlandse en Marokkaanse organisaties in noordoost Marokko. Hierbij hanteert de SSR het uitgangspunt dat deze uitwisselingen voor beide partijen aantoonbare ‘winst’op moeten leveren. Voor organisaties die zich willen oriënteren op noordoost Marokko zonder hieraan een vervolg te willen geven, of zonder dat duidelijk is wat dit de organisaties in noordoost Marokko oplevert, berekent de SSR een tarief voor bemiddelingskosten

7

2. Werkzaamheden van SSR in 2006 De sociaaljuridische hulp die SSR biedt wordt weliswaar in het buitenland verleend, maar is een rechtstreeks gevolg van het verblijf in Nederland; het gaat om alles wat samenhangt met Nederlandse wet- en regelgeving en de wijzigingen daarin. De gang van zaken rond de invoering van de nieuwe Zorgverzekeringswet is hiervan een extreem voorbeeld. Het gaat om het soort vragen waarvoor in Nederland allerlei laagdrempelige hulpverlening bestaat, zoals sociaal raadslieden, wijkwinkels, ouderenadviseurs of het Juridisch Loket (de opvolger van de Buro's van Rechtshulp). SSR is van mening dat de Nederlandse overheid een direct belang heeft bij het voortbestaan van SSR, al is het maar door het grote aantal bezwaar- en beroepszaken tegen Nederlandse uitvoeringsinstanties wat door de inzet van onze medewerkers wordt voorkomen. In juni 2006 is onder de titel ‘Recht gedaan’ een Strategisch Plan 2006 - 2009 van SSR uitgebracht. Met financiële steun van Cordaid hebben de onderzoekers Paul Meijs en Jasja van der Zijde de levensvatbaarheid van SSR in kaart gebracht. Uit hun onderzoek kwam naar voren dat onder andere de Nederlandse politiek, de Nederlandse ambassade, de SVB en ‘last but not least’ de doelgroep zelf, SSR zien als een betrouwbare professionele organisatie. Voor het bestuur van SSR vormt dit oordeel een extra stimulans om zich met kracht in te blijven zetten om het voortbestaan van SSR zeker te stellen. Op grond van het uitgebrachte rapport heeft het bestuur van SSR een aantal keuzes voor de toekomst gemaakt. Het instandhouden van het steunpunt in Berkane heeft daarbij prioriteit terwijl op middellange termijn onderzocht zal worden of het mogelijk is om het aantal steunpunten in Marokko uit te breiden. De inzet van de werkzaamheden van de consulenten op het steunpunt in Berkane zal meer dan voorheen gericht zijn op capaciteitsversterking van NGO’s. Doel van deze capaciteitsversterking is dat plaatselijke organisaties op termijn in staat zijn (een deel van) de sociaaljuridische hulpverlening uit te voeren. Het bestuur ziet geen redenen de andere taakvelden, zoals de brugfunctie en civil society af te stoten. De kerntaak van SSR zal echter blijven bestaan uit het bieden van sociaaljuridische hulpverlening. Werkzaamheden die worden uitgevoerd in de andere taakvelden staan in dienst van het versterken van de positie van SSR als organisatie in het algemeen en het versterken van de sociaaljuridische hulpverlening in het bijzonder. De brede maatschappelijke waardering die in het Strategisch Plan naar voren kwam, heeft ondanks alle inspanningen nog niet geleid tot een structurele financiering van SSR. Door Cordaid is inmiddels een voorzichtige opening geboden voor een hernieuwde gedeeltelijke financiering. Evenals in 2005 heeft een brede meerderheid in de Tweede Kamer een amendement op de begroting van Justitie gesteund waardoor SSR haar werk ook in 2007 kan voortzetten. Het bestuur van SSR staat voor de forse uitdaging om voor de komende jaren de basisfinanciering van SSR te verzekeren en daarmee de voortgang van de hulp aan remigranten te garanderen.

8

Sociaaljuridische hulp in 2006 In 2006 namen 6145 mensen contact op met het steunpunt, waarvan het overgrote deel middels een bezoek. Zij stelden in totaal 8278 hulpvragen. 38 % van de bezoekers is vrouw Aantallen contacten, zaken en nieuw aangemaakte dossiers Aantal contacten Aantal zaken Nieuwe dossiers 2006 6145 8278 412 2005 4668 6322 351 2004 3148 4734 268 2003 3160 4354 269 2002 3328 4088 261 2001 2694 3070 279 2000 2737 3306 229 NB: vanaf 2005 worden alle contacten geteld dus ook die waarin de hulpvraag per telefoon of per post het steunpunt bereikt. Goed voor in totaal ruim 20% van de vragen. Deze aantallen stijgen door de toegenomen bekendheid van SSR in de zuidelijke, westelijk en noordwestelijke regio’s van Marokko. De grote toename van het aantal contacten en hulpvragen wordt vooral veroorzaakt door de invoering van de nieuwe Zorgverzekering per 1 januari 2006. Ongeveer 2800 hulpvragen hadden betrekking op de Zorgverzekering en de zorgtoeslag. Er zijn ongeveer 500 aanvragen zorgtoeslag ingevuld. In de eerste 5 maanden van 2006 meldden zich rond de 3500 bezoekers op het steunpunt, bijna evenveel als in 2004 en 2005 in het hele jaar. Het record werd gebroken op 20 februari toen 224 mensen het steunpunt bezochten. Om iedereen zo goed mogelijk te informeren werden de meeste spreekuren begonnen met het collectief toespreken van de bezoekers over de recente ontwikkelingen op het gebied van de Zorgverzekering en de Toeslagenwet. Het aantal vragen dat betrekking had op de AOW is in tegenstelling tot de verwachting licht gedaald ten opzicht van het vorige jaar. Volgens de prognoses stijgt het aantal AOW-ers immers jaarlijks. De vermindering van het aantal vragen kan te maken hebben met kortere en soepelere aanvraagprocedures bij de SVB. De complexiteit van de hulpvragen varieert van het invullen of lezen van een formuliertje tot het voeren van langdurige juridische procedures. In het laatste geval treedt het steunpunt op als intermediair naar een advocaat in Nederland. Het grootste deel van de zaken die via het steunpunt worden verwezen voor een bezwaar-beroepsprocedure zijn in behandeling bij het advocatenkantoor De Roy en van den Brom Advocaten in Amsterdam. Dergelijke tweedelijnszaken maken 11 procent uit van het totale aantal zaken. Eén op de vier vragen is een simpele vraag waar geen specifieke juridische kennis voor nodig is. 64 % van de zaken behoeft wel sociaajuridische kennis, echter zonder dat hiervoor een advocaat ingeschakeld wordt.

9

Op 18 september is door SSR in samenwerking met de remigrantenvereniging in Berkane El Fath een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd. Het doel was om de doelgroep nader te informeren over de Zorgverzekering, de zorgtoeslag en de wetswijzigingen die in de zomer hadden plaatsgevonden. De sprekers op deze dag waren de sociale attachee van de Nederlandse Ambassade, vertegenwoordiging van het Marokkaanse ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid en de CNSS, het orgaan dat is belast met de uitvoering van de zorgverzekering in Marokko. Hierbij waren 170 bezoekers aanwezig. Door alle ontwikkelingen in de Zorgverzekering is er druk en intensief overleg geweest met Bureau Sociale Zaken in Rabat en de samenwerking verliep voorspoedig. Andere aandachtspunten in 2006 was de uitspraak Toeslagenwet door de Centrale Raad van Beroep. In de voorlichting op 18/9 is deze uitspraak toegelicht. Een terugkerende, tijdrovende actie is het invullen van vele inkomstenformulieren voor de vrijwillige verzekering. Van 14 juni tot en met 13 juli zijn drie dagdelen in de week vrij geroosterd voor het invullen van tientallen formulieren. Achtergelaten vrouwen In 2006 is bijzondere aandacht besteed aan de problematiek van achtergelaten vrouwen. Naast individuele hulpverlening zijn 15 voorlichtingsbijeenkomsten verzorgd, voor het grootste deel bij taalscholen. Op deze manier worden aanstaande immigranten voorgelicht over juridische zaken als verblijfstatus, nationaliteit etc. Tevens wordt aandacht besteed aan problemen als achterlating, verlies van papieren en wordt een wegwijzer uitgedeeld voor het geval er problemen ontstaan in Nederland. Zo wordt ingegaan op de rol van huisarts, maatschappelijk werk, IND en politie. Daarnaast is actief gewerkt aan uitbreiding en versterken van het netwerk van NGO’s, met name vrouwenorganisaties in noordoost Marokko. Op 25 mei is een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd bij de Stichting Abase waarbij aan alle cliënten met een lopende zaak bij SSR waarbij sprake is van achterlating, voorlichting is gegeven over de juridische mogelijkheden en onmogelijkheden van terugkeer, alimentatie etc. Heel Marokko heeft kennis kunnen nemen van de problemen die zich voor kunnen doen en de rol die SSR kan spelen bij begeleiding en ondersteuning van achtergelaten vrouwen door de uitzending van 2M, een landelijke Marokkaanse televisiezender. In deze uitzending van circa één uur is uitgebreid ingegaan op dit thema. SSR is benaderd voor informatie over het onderwerp, het leveren van respondenten en deelname aan het panel. De uitzending is regelmatig herhaald en ook uitgezonden door andere omroepen. De impact van de uitzending was enorm, zowel binnen Marokko als in Europa. NGO-werk In 2006 is zeer intensief samengewerkt met de vereniging voor remigranten te Berkane, El Fath. Er hebben vele overleggen plaatsgevonden en er zijn concrete acties ondernomen richting de Marokkaanse overheid, de Nederlandse overheid, de Nederlandse en Marokkaanse pers, mensenrechtenorganisaties, bureau sociale zaken en de politiek. Er waren talrijke contacten met de landelijke pers. De gezamenlijke aanpak rond de nieuwe Zorgverzekering is uiterst vruchtbaar

10

geweest. In april heeft NOVA een uitzending gewijd aan de problematiek rond de Zorgverzekering en de negatieve uitwerking ervan op remigranten met een Nederlands pensioen. Deze uitzending heeft tot veel reacties geleid en het onmogelijke karakter van de nieuwe wet duidelijk gemaakt. De vele acties, ook van gepensioneerden in andere landen zoals Spanje hebben geleid tot een wetswijziging en de invoering van een woonlandfactor. De voorzitter van El Fath was in dit kader als deskundige aanwezig bij het overleg van het Landelijk Overleg Minderheden met minister Hoogervorst. In 2006 zijn de bestaande contacten met NGO’s in de regio onderhouden, zoals met de gehandicapten organisatie ATEIM in Berkane, de milieuvereniging l’Homme et l’environnement en de organisatie les Amis de Taforalt. Daarnaast is actief gewerkt aan het intensiveren en uitbreiden van het netwerk van organisaties die de rechten van vrouwen behartigen. Voorbeelden hiervan zijn de vrouwenorganisatie Al Hadaf in Berkane en Ain Ghazal in Oujda. Aanzetten zijn gedaan voor een gezamenlijke actie waarbij de vertegenwoordigers van opvanghuizen en organisaties die doen aan maatschappelijke begeleiding in de regio (centres d’écoutes) voorgelicht zullen worden over de problematiek van achtergelaten vrouwen en waarin gewerkt zal worden aan het versterken van het onderlinge netwerk. Deze bijeenkomst zal in februari 2007 in Berkane plaatsvinden. Brugfunctie Op 18 januari werd het steunpunt bezocht door een groep studenten van de Hogeschool Utrecht. Naast een introductie op de werkzaamheden van SSR is voorlichting gegeven over de problematiek van achtergelaten vrouwen. Op 23 maart bezocht een omvangrijke delegatie uit Noord-Brabant bestaande uit meerdere burgemeesters, ambtenaren en de commissaris van de koningin Noord-Brabant mevrouw MaijWegge Marokko. Ook een bezoek aan Berkane stond op het programma. De delegatie bezocht de milieuvereniging, waar de vereniging van remigranten een toespraak hield evenals de medewerkers van SSR. De problemen rond de Zorgverzekering hadden de bijzondere aandacht van mevrouw Maij-Wegge en zij heeft deze schriftelijk onder de aandacht van het kabinet gebracht. Eind april heeft in opdracht van het bestuur een onderzoek plaatsgevonden naar de continuïteit en de kansen van SSR. De twee onderzoekers bezochten het steunpunt en hebben gedurende drie dagen uitvoerig gesproken met het team. Zij hebben tevens gesprekken gevoerd met de partners van SSR in Marokko. De coördinator van het steunpunt legde een bezoek af aan Nederland in mei om met het bestuur en de onderzoekers de conclusies van het onderzoeksrapport te bespreken. Medewerkers van het Nederlands Migratie Instituut bezochten Marokko voor een oriëntatie op mogelijke toekomstige werkzaamheden ten behoeve van remigranten in Marokko. Naast een presentatie van SSR is uitgebreid ingegaan op de problemen waar remigranten tegenaan lopen.

11

In juni deden drie studenten van de School voor Journalistiek in Nederland beroep op het netwerk van het steunpunt. Hun project, dat plaats zou gaan vinden in drie landen, had tot doel om ‘uit te burgeren’ door actief deel te nemen aan verschillende aspecten van de Marokkaanse samenleving. Op 21 juli bezocht een groep rechtenstudenten van de Universiteit Oujda samen met een groep studenten van de Universiteit te Antwerpen het steunpunt. Zij hebben een voorlichting gekregen over het sociaaljuridische werk en in het bijzonder familierecht. Zoals gezegd waren de contacten met de pers talloos en teveel en te divers voor een volledige opsomming. Een aantal journalisten heeft echter dermate goed de problematiek van remigranten en het werk van SSR in beeld gebracht dat we die toch willen vermelden. Margalith Kleijwegt bezocht in juli het steunpunt en reisde mee naar Al Hoceima. Zij schreef daarover een uitgebreid artikel in Vrij Nederland. Het programma Premtime besteedde aandacht aan de relatie van Marokkanen met Nederland en maakte opnames op het steunpunt in augustus. Op 9 en 10 november is door de Universiteit te Oujda, vakgroep Law and Family een tweedaags colloquium georganiseerd rond internationale migratie. Edien Bartels, antropologe aan de Vrije Universiteit te Amsterdam hield een presentatie over achtergelaten vrouwen. Verder bood het seminar gelegenheid voor het onderhouden van contacten in de wetenschappelijke wereld zowel in Marokko als in Europa. De samenwerking tussen de gemeente Berkane en Zeist leidde in 2006 tot plannen voor het organiseren van een milieuseminar in januari 2007 in Berkane. SSR heeft een rol gespeeld bij de voorbereidingen door de contacten tussen beide gemeentes te stroomlijnen en overleggen te voeren met de medewerkers van het gemeentebestuur Berkane. In februari heeft het team een bezoek gebracht aan de Nederlandse Ambassade in Rabat. Een gesprek met de ambassadeur, de consul en het hoofd visumzaken stonden op het programma. Tenslotte is eind oktober een werkbezoek afgelegd aan Nederland. Centraal stond overleg met het bestuur en het onderhouden van contacten met partners in Nederland, zoals advocatenkantoor De Roy en van den Brom, NIZW, SMN, UWV, SVB, IND en het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

12

13

Bijlage 1: Aard van de hulpvragen Aard hulpvraag 1e helft *Sociale Zekerheid AOW aanvraag AOW overig Bedrijfspensioen BP weduwe ANW aanvraag ANW overig AKW aanvraag AKW overig Remigratie-uitkering WAO afschatting WAO aanvraag WAO overig Toeslagenwet WAO Vrijwillige verz. ANW/AOW Zorgverzekering Belasting Zorgtoeslag Schuldregeling Schadevergoeding Bankzaken Erfrecht Levensbewijs Jaaropgave/Maandspecificatie Sociale zekerheid overig Totaal sociale zekerheid *Vreemdelingenrecht Terugkeerwens Terugkeerbeleid jongeren Terugkeerbeleid ouderen Terugkeer REM Visum REM kort verblijf Visum lang verblijf MVV Visum kort verblijf Achtergelaten vrouw (en kind) Achtergelaten kind (z.ouders) Nederlanderschap Vergunning kwijt/verlopen Uitgezette illegaal Vreemdelingenrecht overig Totaal vreemdelingenrecht *Familierecht Alimentatie Echtscheiding Familierecht overig Totaal familierecht *Humanitaire dienstverlening Lilianefonds Humanitair overig Totaal humanitair TOTAAL hulpvragen 2006

2006

2e helft 2006

2006

%

332 424 199 74 11 74 21 128 79 53 52 158 28 268 1150 167 1124 20 1 52 22 337 36 4810

314 346 159 58 10 89 24 136 31 53 38 181 74 158 192 144 297 19 3 33 13 148 32 24 2576

646 770 358 132 21 163 45 264 110 106 90 339 102 426 1342 311 1421 39 4 85 13 170 369 60 7386

89,2%

27 30 5 1 35 47 20 107 2 44 2 2 5 327

24 19 32 7 17 32 32 150 8 46 5 10 12 394

51 49 37 8 52 79 52 257 10 90 7 12 17 721

8,7%

36 10 12 58

27 10 24 61

63 20 36 119

1,5%

4 14 18

19 15 34

23 29 52 8278

0,6% 100%

Stichting Steun Remigranten © 2007