JAARVERSLAG 2008
Univé-VGZ-IZA-Trias
Jaarverslag Coöperatie UVIT U.A.
JAARVERSLAG 2008
Inhoudsopgave Bestuursverslag 1. Verslag van de Raad van Bestuur 2. Kerncijfers 3. Verslag van de Raad van Commissarissen 2008 4. Profiel van Univé-VGZ-IZA-Trias 4.1. Univé-VGZ-IZA-Trias 4.2. Juridische structuur en organisatiestructuur 4.3. Bestuurlijke organen 4.4. Kwaliteitsborging werkzaamheden door derden 4.5. Deelnemingen 5. Strategisch beleid gezondheid en zorg 6. Governance en bedrijfsvoering 6.1. Normenkader van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias 6.2. Wet- en regelgeving van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias 6.3. Integriteit en fraudebeheersing 6.4. De planning- en controlcyclus Univé-VGZ-IZA-Trias 6.5. Risicobeheersing 6.6. Risicoparagraaf: de mate van beheersing van financiële risico’s 7. Bestuurders en toezichthouders
4 6 7 13 13 19 23 25 26 28 30 30 32 33 34 35 38 45
Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2008 (voor resultaatbestemming) Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008 Overzicht geconsolideerd totaalresultaat Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2008 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008
54 56 58 59 60 77 89
Enkelvoudige jaarrekening Enkelvoudige balans per 31 december 2008 (voor resultaatbestemming) Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2008 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2008 Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2008
96 96 97 97 97
Overige gegevens Statutaire winstbestemming Bestemming van het resultaat over 2008 Accountantsverklaring
100 100 101
JAARVERSLAG 2008
Bestuursverslag
JAARVERSLAG 2008
1. Verslag van de Raad van Bestuur Terugblik op het jaar 2008 Het jaar 2008 was een jaar van grote turbulentie, zowel in de buitenwereld als binnen UnivéVGZ-IZA-Trias. De externe omstandigheden werden gekenmerkt door de financiële crisis. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft hier ook last van ondervonden. De weerslag hiervan vindt u terug in dit verslag: een verlies van 187 miljoen euro, volledig veroorzaakt door negatieve beleggingsresultaten. Daarnaast is er ook positief nieuws: Univé-VGZ-IZA-Trias heeft zich goed staande gehouden in de steeds concurrerender markt, met groeiende marktaandelen waar we trots op mogen zijn. Univé-VGZ-IZA -Trias heeft haar organisatie opnieuw ingericht om met een duidelijk marktgerichte focus om klaar te zijn voor de toekomst. De markt Univé-VGZ-IZA-Trias opereert op de zorgverzekerings- en schadeverzekeringsmarkt die beide door de financiële crisis geraakt zijn. Bovendien kent de schadeverzekeringsmarkt een aantal nieuwe toetreders. Het marktaandeel bij Schade bleef echter stabiel op 8 procent. Bij Zorg lag het marktaandeel op 26 procent. Door het introduceren van een aantal nieuwe producten, zoals ZEKUR en Mijn Gemak, blijft Univé-VGZ-IZA-Trias een aantrekkelijke en innovatieve verzekeraar. Zorg De zorgcampagne 2008 realiseerde voor 2008 een aanwas van 55.000 verzekerden. Eind 2008 was het doel bij de zorgcampagne 2009: behoud van verzekerden in combinatie met de realisatie van een positief rendement. Hierop is de premiestelling afgestemd. De doelstelling verzekerdenbehoud is behaald. Het aantal verzekerden dat het specifieke zorgverzekerings product ZEKUR heeft afgesloten, is in deze campagne fors gestegen. Het aantal verzekerden bij de labels Trias en VGZ is licht gedaald. In 2008 heeft Univé-VGZ-IZA-Trias de eerste stappen gezet haar verschillende aanvullende verzekeringen te harmoniseren met als resultaat dat de verstrekkingen alternatieve geneeswijzen, fysiotherapie (beweegzorg) en brillen en lenzen per 1 januari 2009 inhoudelijk gelijk zijn. Wel kent elk pakket een andere aanspraak. In 2009 wordt deze operatie voltooid, met als doel om in de eindejaarscampagne 2009 voor het jaar 2010 een geharmoniseerde aanvullende verzekeringslijn te kunnen aanbieden. Deze lijn zal gebaseerd zijn op de GoedBeter-Best algemene pakketten met daarnaast drie pakketten tandheelkunde en een verdere uitbouw van de succesvolle doelgroepenlijn. In 2008 is één zorgsysteem voor Univé-VGZ-IZA-Trias ontwikkeld en succesvol geïntroduceerd. Vanaf 2009 maken de geïntegreerde polisadministratie Zorg, Declaratieverwerking Zorg en Financiële processen van Zorg gebruik van dit ene zorgsysteem. Dit stelt Univé-VGZ-IZA-Trias mede in staat om de beoogde kostenverlagingen in de komende jaren te realiseren. Schade De concurrentie in de schademarkt is in 2008 zeer gegroeid, door toetreding van een aantal nieuwe aanbieders. Dit heeft ons genoodzaakt de tarieven voor het personenautoproduct te
JAARVERSLAG 2008
verlagen om succesvol concurrerend te kunnen optreden. Dankzij gerichte marktbenadering en prijsmaatregelen is Univé-VGZ-IZA-Trias er in geslaagd in 2008 een portefeuillegroei van 3,8% procent (circa 100000 polissen) te realiseren, waardoor de marktpositie desondanks is verstevigd. Het financieel resultaat stond door de sterke concurrentie onder druk en ten gevolge van de negatieve beursontwikkelingen heeft Univé-VGZ-IZA-Trias over 2008 een aanzienlijk verlies geleden. Ook voor 2009 voorziet Univé-VGZ-IZA-Trias door de aanhoudende concurrentie en de huidige economische recessie opnieuw een financieel moeilijk jaar. De Onderlingen De samenwerking tussen de Onderlingen en de Centrale Organisatie heeft in 2008 concreet vorm gekregen met het vaststellen van de Univé Formule. Het functioneren van het Overleg platform Univé Formule is verder geformaliseerd met het instellen van vier adviescommissies. De concurrentie in de verzekeringsmarkt is in 2008 verder toegenomen. Dit geldt in het bijzonder voor de simple risk transactieproducten. Dit heeft tot gevolg dat de Onderlingen veel energie moeten steken in het behoud van klanten bij een dalende marge, met name voor de bemiddeling. In 2009 staat een nadere evaluatie op de agenda van de verhoudingen tussen de Centrale Organisatie en de Onderlingen. Visie op de toekomst In 2007 is een visie ontwikkeld voor het jaar 2015. De strategie schetst de gewenste verandering van ons bedrijf richting het jaar 2015. Deze strategie moet ons in staat stellen de komende jaren toegevoegde waarde aan de klant te blijven bieden en zo toegang tot de klant te houden. In 2008 is de nieuwe organisatie van start gegaan. De organisatie is echter nog niet ’uitgehard’: ook de komende jaren wordt voortdurend aan de organisatie gesleuteld. De gevolgen die deze voortdurende migratie voor de medewerkers met zich meebrengt, worden zorgvuldig gemanaged. Hiertoe is onder andere in 2008 een Sociaal Plan overeengekomen dat de gevolgen beperkt van bijvoorbeeld het besluit het aantal vestigingen te reduceren. In het jaar 2009 zal de inrichting van de organisatie verder vorm worden gegeven. Ook de verhuizing naar het nieuwe hoofdkantoor in Arnhem zal worden gerealiseerd. Dit is een belangrijke mijlpaal die zichtbaar bijdraagt aan de vorming van Univé-VGZ-IZA-Trias. 2009 wordt dan ook een uitdagend jaar! Nijmegen, 21 april 2009 Namens de Raad van Bestuur, E. Velzel, voorzitter
JAARVERSLAG 2008
2. Kerncijfers
Bedragen in miljoenen euro's Verdiende premies en bijdragen Schadelasten Bedrijfskosten Beleggingsopbrengsten en overige resultaten Resultaat Vermogen
Univé Zorg
VGZ
1.314 1.190 74
Univé Schade Verdiende premies en bijdragen Schadelasten Bedrijfskosten Beleggingsopbrengsten en overige resultaten Resultaat Vermogen
397 258 120
149
747.536 732.160
1.251 1.181 45
5028-
478
2008 Cares Gouda
IZA
829 764 43
7254-
198
Univé (gecons.)
2624 7270-
2008 Overig
212
VGZ
1.852.369 1.846.300
UMC
67 62 6
1114
114
5435-
Univé Zorg Aantal zorgverzekerden: - per 31 december - gemiddeld
3.549 3.372 159
3713 200
IZZ
Trias
140 127 7
Overig
939 898 50
45-
148-
817-
8
53
95
352 323 19 73
2007 VIT (gecons.)
8.441 7.917 403
7.363 7.056 362
20382-
86 31
1.033
1.104
2007 Univé (gecons.)
2008 UVIT (gecons.)
2007 UVIT (gecons.)
397 232 144
406 236 147
8.838 8.147 549
7.769 7.292 509
126105-
18 41
361
468
IZZ
506.577 502.728
IZA
612.175 611.394
329187-
2008 Cares Gouda 38.927 39.678
UMC
Trias
103.379 102.359
413.186 412.232
Aantal verzekerde objecten: - per 31 december - gemiddeld Premie basisverzekering ZVW per verzekerde (bedragen in euro's ): - 2008 1.091 1.091 1.048 - 2007 1.134 1.131 1.161 - 2006 995 1.056 1.119
113-
VIT (gecons.)
Univé Schade
2.916.402 2.865.510
1.086 1.164 1.098
1.121 1.176 1.080
1.101 1.176 1.110
104 72
1.394
1.572
UVIT (gecons.)
2007 UVIT (gecons.)
4.274.149 4.246.848
4.219.547
2.916.402
2.814.617
1.091 1.151 1.050
6
JAARVERSLAG 2008
3. Verslag van de Raad van Commissarissen 2008 Inleiding In 2008 wisten de zorgbedrijven hun positie te handhaven. De mobiliteit van de zorgverzeker den was gering en de doelstelling van verzekerdenbehoud werd gerealiseerd. Een aansprekend voorbeeld daarvan was het behoud van het VNG-contract. De toenemende concurrentie in de verzekeringsmarkt was vooral voelbaar voor Univé Schade, met name ten aanzien van de personenautoverzekering. De technische resultaten hebben zich volgens planning ontwikkeld. Maar uiteraard zijn in 2008 de turbulente ontwikkelingen op de financiële markten, met als gevolg de kredietcrisis en de sterk gedaalde aandelenkoersen, ook aan Univé-VGZ-IZA-Trias niet voorbij gegaan. Hierdoor is op de beleggingen veel verlies geboekt. Dit heeft per saldo geleid tot een aan zienlijk negatief totaalresultaat. In 2008 heeft dan ook bijstelling van het beleggingsbeleid plaatsgevonden. Wel is het jaar operationeel goed verlopen, waarbij een aantal belangrijke resultaten zijn ge- boekt zoals de kanteling naar één nieuwe organisatiestructuur en de integratie van alle zorgsystemen. Het verheugt de Raad van Commissarissen dat, gegeven deze grootschalige interne veranderingen, de klanttevredenheid over de dienstverlening hoog is gebleven Gezien de vele veranderingen die de medewerkers ook de komende jaren nog te wachten staan, krijgt de medewerkertevredenheid veel aandacht. Hieruit mag worden afgeleid dat Univé-VGZ-IZA-Trias op koers is om zijn langetermijnvisie te realiseren. Samenstelling Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft eind 2007 met de Ledenraden afspraken gemaakt over een versnelde inkrimping van de Raad van veertien naar zeven zetels per 1 januari 2009. Dit betekent dat per 1 januari 2009 nog eens vijf leden uit de Raad van Commissarissen treden. Het betreft hier de heren J. Bartelds, J. Broekhuis, H.D. Cornelissen, C.A.R. Seij en A. Veenbrink. In mei 2008 verliet de heer C.J. de Swart, vice-voorzitter, de Raad. De heer P.A. Schaafsma is door de Raad benoemd tot vice-voorzitter. Om te kunnen voorzien in het voorzitterschap heeft de Raad van Commissarissen in 2008 een profiel voor de voorzitter van de Raad van Commissarissen opgesteld en besproken met de Ledenraden. Inmiddels is de selectie- en benoemingscommissie op zoek naar een geschikte kandidaat. Na vervulling van de vacature voor het voorzitterschap zal ook de openstaande vacature voor een lid van de Raad van Commissarissen worden vervuld. De Raad van Commissarissen spreekt zijn dank en waardering uit voor de bijdrage die de vertrekkende leden hebben gehad aan het functioneren van de Raad gedurende de afgelopen jaren en voor hun bijdrage aan de ontwikkeling van de organisatie. Samenstelling Raad van Bestuur In 2007 is de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur overeengekomen om uit te gaan van een vijfhoofdige Raad van Bestuur. Per 1 september 2008 werd de heer Duvivier aangetrokken als opvolger van de heer Hennekam, die het bedrijf eind 2007 had verlaten.
JAARVERSLAG 2008
Omdat de heer Duvivier onder andere het aandachtsgebied Onderlingen in zijn portefeuille heeft, is een delegatie vanuit de Onderlingen betrokken geweest bij het wervingsproces. De heer Kestens heeft na een werkzame periode van meer dan tien jaar binnen de organisatie besloten om zijn dienstverband per 1 januari 2009 te beëindigen. In 2009 zal werving en vervulling van deze vacature plaatsvinden. De Raad van Commissarissen spreekt dank en waardering uit voor de bijdrage van de heer Kestens aan de opbouw en besturing van de organisatie. Vergaderingen Raad van Commissarissen Het toezicht op de Raad van Bestuur van Coöperatie UVIT U.A., Coöperatie VGZ-IZA-TriasGroep U.A. (VIT) en Coöperatie Univé U.A. (Univé) berust bij de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen van deze Coöperaties vormt een personele unie met de Raad van Commissarissen van de naamloze vennootschappen waarvan genoemde Coöperaties aandeelhouder en bestuurder zijn. Leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd door de Ledenraden van de Coöperaties. De Raad van Commissarissen heeft drie commissies ingesteld, te weten een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een selectie- en benoemingscommissie. De Raad van Commissarissen heeft in 2008 volgens een van tevoren vastgesteld schema vergaderd. Daarnaast zijn nog enkele extra vergaderingen ingelast ter voorbereiding op besluitvorming in de Ledenraden. In totaal is de Raad van Commissarissen formeel negen maal in vergadering bijeen geweest. Geen enkele commissaris is bij die vergaderingen herhaaldelijk afwezig geweest. Wel was in een enkel geval een commissaris verhinderd de vergadering bij te wonen. Voorts heeft de Raad van Commissarissen een aantal keren in besloten kring (exclusief de Raad van Bestuur) vergaderd. In deze vergaderingen is met name gesproken over de remuneratie van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, het eigen functioneren van de Raad, alsmede de samenstelling van de Raad, inclusief het voorzitterschap, de samenstelling van de Raad van Bestuur en de vervulling van vacatures. Met betrekking tot het eigen functioneren van de Raad van Commissarissen, zowel individueel als collectief, zijn in 2008 afspraken gemaakt waaraan in januari 2009 in de nieuwe setting invulling wordt gegeven. Ook de commissies van de Raad van Commissarissen zijn in 2008 regelmatig bijeen geweest: de auditcommissie zes keer, de remuneratiecommissie twee keer en de selectie- en benoemings commissie zeven keer. Vervulling van toezichthoudende en adviserende rol De Raad van Commissarissen heeft in en buiten vergadering toezicht gehouden op het door de Raad van Bestuur gevoerde bestuur. De Raad maakt voor de uitoefening van zijn toezicht op de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken onder meer gebruik van kwartaal rapportages en overige informatie die de Raad van Bestuur aan de Raad van Commissarissen verstrekt. Als regulier terugkerende onderwerpen zijn de jaar- en kwartaalcijfers, de strategie, de resultaten, de kaderbrief, het jaarplan 2009 inclusief De begroting, ICT en de aan de onderneming verbonden risico’s besproken. Daarnaast werden ook samenwerkingsmogelijk heden besproken.
JAARVERSLAG 2008
Met betrekking tot de strategie Visie 2015 is de voortgang besproken. Om tot een betere realisatie van de strategie te komen, heeft de Raad van Bestuur focus aangebracht in de realisatie van de visie voor de jaren 2009 tot en met 2011. Deze focus is met de Raad van Commissarissen gedeeld en wordt door de Raad onderschreven. Verder heeft de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur gesproken over: de relatie met de Onderlingen inclusief de nieuwe set van formuleafspraken, het merkenbeleid en de daarbij behorende betekenis en de huisstijl (beeld- en woordmerk) voor de Univé-VGZIZA-Trias-organisatie. Ook huisvesting, inkomensverzekeringen, de migratie, één backoffice systeem voor Zorg en de aanbesteding van het VNG-contract zijn besproken. Daarnaast heb- ben het beleggings- en participatiebeleid, de gevolgen van de kredietcrisis voor de ontwikkeling van de koersen op de aandelenbeurzen en daarmee samenhangend de ontwikkeling van het resultaat en de solvabiliteit van de eigen bedrijven in het verslagjaar nadrukkelijk de aan dacht gehad. Met name de grote verliezen op aandelenbeurzen heeft de Raad van Commis sarissen zorgen gebaard. De Raad van Commissarissen dan wel de auditcommissie heeft zich nauwgezet laten voorlichten door de Raad van Bestuur en externe deskundigen. Daarnaast is met de Raad van Bestuur van gedachten gewisseld over de bewaking van de financiële positie van de Univé-VGZ-IZA-Trias-Groep en zijn in samenhang daarmee maatregelen genomen. Het in 2007 ingezette beleid tot herstel van rendement en verlaging van de kosten heeft in 2008 zijn eerste beslag gekregen. In 2008 zijn met behulp van een extern bureau de mogelijkheden tot kostenreductie in de komende drie jaar verder uitgewerkt en onderbouwd. De technische resultaten hebben zich in 2008 naar verwachting ontwikkeld. Door de beleggingsverliezen is het totaal resultaat echter aanzienlijk negatief uitgevallen. De Raad van Commissarissen heeft in het verslagjaar met enige regelmaat als klankbord gefungeerd voor de Raad van Bestuur. Tot slot heeft de Raad van Commissarissen in 2008 afspraken gemaakt over het beoordelen van het functioneren van de Raad van Bestuur en dat van de individuele bestuursleden. Begin 2009 zal dit zijn beslag krijgen. Jaarrekeningen, jaarverslag en décharge 2007 In lijn met het bepaalde in de statuten heeft de Raad van Commissarissen het jaarverslag en de jaarrekeningen, mede aan de hand van het verslag van de auditcommissie, behandeld. De Raad van Commissarissen besprak deze stukken met de externe accountant Ernst & Young Accountants, waarbij zij ook kennis nam van het rapport van Ernst & Young bij de jaarrekeningen 2007. Op grond van zijn bevindingen heeft de Raad van Commissarissen de Ledenraden van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. voorgesteld om de jaarrekeningen 2007 vast te stellen. Daarnaast stelde de Raad van Commissarissen voor het bestuur te déchargeren voor het uitgevoerde bestuur en de Raad van Commissaris sen voor het uitgeoefende toezicht. In de vergaderingen van de Ledenraden van 4 juni 2008 resp. 25 juni 2008 zijn de jaar rekeningen 2007 vastgesteld en is de gevraagde décharge verleend aan de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen.
JAARVERSLAG 2008
Auditcommissie In de auditcommissie hebben zitting: mevr. K.B.T.C. Meekhof en de heren P.A. Schaafsma (voorzitter), R.J. Elzinga, C.A.R. Seij en A. Veenbrink. De vergaderingen worden bijgewoond door leden van de Raad van Bestuur (in wisselende samenstelling), de directeur Finance & Control, de directeur van de Interne Accountantsdienst (IAD) en de externe accountant. De auditcommissie houdt toezicht op de uitvoering van de beheersingsmaatregelen en beoordeelt of aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. Vaste taken zijn: de beoordeling van het jaarverslag, kwartaalrapportages, jaarplan inclusief begroting en overige verantwoor dingen, waaronder de risicorapportages en de rapportages van de interne en externe accountant. De auditcommissie neemt kennis van de constateringen uit audits als deze van zodanige aard zijn dat daarover melding wordt gemaakt in de kwartaalrapportages. Verder meldt de Raad van Bestuur de uitkomst uit audits wanneer hij daartoe aanleiding ziet. Ook is gesproken over de organisatie van de Interne Accountantsdienst, Risk, Compliance en Veiligheidszaken en het Audit jaarplan. De auditcommissie heeft zich in het verslagjaar naast de standaardtaken bezig gehouden met: het beleggingsbeleid (inclusief de relatie met en de bevoegdheden van de externe vermogensbeheerder) in relatie tot de financiële crisis en de ontwikkeling op de aandelen beurzen en de gevolgen daarvan voor Univé-VGZ-IZA-Trias, alsmede de te nemen maat regelen, de uitkomsten van de ALM-studies, de voortgang van het PRISMA-project (één backofficesysteem voor de zorgbedrijven), evaluatie van de performance van de externe accountant, dossiers toezichthouders, de kostenbenchmark en de huisvesting. De auditcommissie heeft over zijn bevindingen schriftelijk en mondeling verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen. Selectie- en benoemingscommissie De Selectie- en benoemingscommissie heeft tot taak advies uit te brengen aan de Raad van Commissarissen inzake de werving en selectie van leden van de Raad van Commissarissen en de leden van de Raad van Bestuur. In de commissie hebben zitting de heren H.T.A. Schildkamp (voorzitter), R.J. Elzinga, J.B.M. Pierik, J. Broekhuis (tot 12 september 2008) en N. Schoof. De voorzitter van de Raad van Bestuur – de heer E. Velzel – is op verzoek van de commissie aanwezig bij het overleg. Begin 2008 stond in het teken van het aantrekken van een lid van de Raad van Bestuur met als aandachtsgebied Schade, Compander, SUR, de marktunits Particulier en MKB, Distributie en Onderlingen. Vervolgens heeft de selectie- en benoemingscommissie aandacht besteed aan het opstellen van een profiel voor de voorzitter van de Raad van Commissarissen en een longlist van mogelijke kandidaten. Het profiel is in september vastgesteld. Najaar 2008 stond vervolgens in het teken van het zoeken naar kandidaten voor het voor zitterschap van de Raad van Commissarissen en de opvolging van de heer J.C.A. Kestens. De commissie heeft over zijn bevindingen schriftelijk en mondeling verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen.
10
JAARVERSLAG 2008
Beloningsbeleid De leden van de Raad van Commissarissen hebben een vast honorarium. Per 1 januari 2008 bestaat de beloning voor de leden van de Raad van Bestuur uit een vaste en een variabele beloning. De beloning is gebaseerd op een Hay-onderzoek. De mediaan van de peergroep is daarbij uitgangspunt geweest voor de vaststelling van de hoogte van deze beloning. De honoraria zijn openbaar; deze zijn opgenomen in de jaarrekening. Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie heeft onder andere tot taak het doen van voorstellen aan de Raad van Commissarissen inzake het bezoldigingsbeleid en de bezoldiging voor de Raad van Commissarissen en leden van de Raad van Bestuur. In de commissie hebben zitting de heren R.J. Elzinga (voorzitter), J. Broekhuis, H.D. Cornelis sen en J.B.M. Pierik. In 2008 heeft de commissie een voorstel uitgebracht aan de Raad van Commissarissen inzake het bezoldigingsbeleid en de bezoldiging van de Raad van Commissaris sen. De commissie heeft zich daarbij laten bijstaan door een externe adviseur. In het uit gebrachte voorstel is met name voor de bezoldiging van de voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen rekening gehouden met de te besteden tijd. Daarnaast is rekening gehouden met de complexiteit van de organisatie. Hiermee is de hoogte van de bezoldiging voldoende substantieel om de kwaliteit van de Raad van Commissarissen op het gewenste en noodzakelijke niveau te houden. De Raad van Commissarissen heeft het advies van de commissie overgenomen en ter goed keuring resp. ter informatie voorgelegd aan de Ledenraden. De Ledenraden hebben met het voorstel ingestemd. De commissie heeft verder de prestatie-indicatoren voor de variabele beloning van de Raad van Bestuur voor 2008 vastgesteld en afgestemd met de individuele leden van de Raad van Bestuur. Hierbij gaat het zowel om het realiseren van kortetermijn- als ook om het realiseren van langetermijndoelen. De commissie heeft over zijn bevindingen schriftelijk en mondeling verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen. Corporate Governance In het kader van behoorlijk ondernemingsbestuur heeft de Raad van Commissarissen besloten de Corporate Governance Code daar waar mogelijk toe te passen. In dat kader heeft de Raad van Commissarissen in 2008 de in 2007 opgestelde Univé-VGZIZA-Trias-code toegepast. Verder zijn de laatste nog op te leveren documenten vastgesteld, waaronder het bestuursreglement en de insiderregeling. De corporate governance komt uitgebreid aan de orde in het hoofdstuk ‘Corporate Governance’. De inhoud van dit hoofdstuk wordt volledig onderschreven door de Raad van Commissarissen. De voorzitter van de Raad van Commissarissen treedt tevens op als voorzitter van de Ledenraden van de Coöperatie UVIT U.A., de Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en de
11
JAARVERSLAG 2008
Coöperatie Univé U.A. en de Centrale Raad van Advies van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A.. Om feeling te houden met wat leeft in de organisatie zijn de leden van de Raad van Commissarissen gedurende het jaar als toehoorder aanwezig geweest bij districtsvergaderingen van Univé en Raden van Advies van VGZ-IZA-Trias-Groep. De Univé-VGZ-IZA-Trias -code en bijbehorende documenten zijn op de website www.uvit.nl gepubliceerd. Onafhankelijkheid en deskundigheid Het is van belang dat de Raad van Commissarissen zijn taken onafhankelijk kan vervullen. Zelfs de schijn van belangenverstrengeling moet worden vermeden. Daarnaast zijn deskundigheid en een brede belangstelling belangrijk. Hieraan is ook aandacht besteed in het profiel van de Raad van Commissarissen. Bij zowel benoeming als herbenoeming van commissarissen wordt aan deze aspecten aandacht geschonken. In het verslagjaar hebben zich geen zakelijke transacties voorgedaan waarbij tegenstrijdige belangen een rol hebben gespeeld. De leden van de Raad van Commissarissen zijn onafhankelijk ten opzichte van elkaar, de leden van de Raad van Bestuur en de organisatie. In het kader van deskundigheidsbevordering is in het afgelopen jaar op verzoek van de Raad van Commissarissen een aantal specifieke onderwerpen behandeld. Contacten met de het Centrale Ondernemingsraad Een delegatie van de Raad van Commissarissen heeft in 2008 twee keer overleg gevoerd met de Centrale Ondernemingsraad over de algemene gang van zaken in de onderneming en in het bijzonder over de onderwerpen in relatie tot migratie van de organisatie. De Raad van Commissarissen houdt hierdoor onder andere goed voeling met wat er leeft bij de medezeggenschap en de medewerkers. De Raad van Commissarissen beschouwt het overleg met de Centrale Ondernemingsraad als constructief, nuttig en waardevol. De Raad van Commissarissen is tevreden over de algemene gang van zaken in 2008 en wil de Raad van Bestuur, directie, management en medewerkers danken voor hun getoonde inzet en aanpak. De Raad is van mening dat er nog veel te doen is maar dat Univé-VGZ-IZA-Trias op koers ligt voor het bereiken van zijn doelstellingen op langere termijn en ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. Nijmegen, 21 april 2009 Namens de Raad van Commissarissen J.B.M. Pierik, voorzitter
12
JAARVERSLAG 2008
4. Profiel van Univé-VGZ-IZA-Trias 4.1. Univé-VGZ-IZA-Trias Bouwen op stevige wortels De organisaties waaruit Univé-VGZ-IZA-Trias is ontstaan, kennen elk hun eigen jarenlange historie. Door de invoering van de Zorgverzekeringswet op 1 januari 2006 is de concentratie in de zorgverzekeringswereld versneld en versterkt. Univé-VGZ-IZA-Trias ontwikkelt zich in de komende jaren tot een totaalverzekeraar. De samenwerkings-/fusieovereenkomst geeft als motieven voor de fusie: … het creëren van een sterke coöperatieve dienstverlener op het gebied van verzekeringen in de domeinen Wonen, Mobiliteit, Gezondheid, Inkomenszekerheid en Rechtszekerheid; … het opbouwen van een positie als financiële dienstverlener. Univé bedient in 2008 744.000 zorgverzekerden en verzekert ruim 2,8 miljoen schadeobjecten. Univé beschikt over een totaalpakket aan brand-, leven-, schade- en zorgverzekeringen en hypotheekproducten, voor particuliere en zakelijke klanten. Met name in de brand- en motorrijtuigenbranche heeft Univé een sterke marktpositie. Univé werkt vanuit vier centrale vestigingen in Alkmaar, Assen, Heerlen en Zwolle (bestuurlijk centrum). De 150 Onderlingevestigingen zijn verspreid over heel Nederland. Zorgverzekeraar VGZ is uitgegroeid tot een van de grootste landelijke zorgverzekeraars (1.912.000 zorgverzekerden in 2008). Naast een stevige basis van individueel verzekerden in Zuid-Nederland heeft VGZ een sterke positie op de zakelijke markt. Met name bij de top-50 bedrijven, landelijke overheden en in de onderwijssector is VGZ sterk vertegenwoordigd. VGZ biedt naast de basisverzekering een breed scala aanvullende verzekeringen. Voor werkgevers biedt VGZ speciale zorgproducten, die van groot nut zijn bij hun gezondheidsmanagement en verzuimaanpak. Het hoofdkantoor van VGZ staat in Nijmegen. IZA Zorgverzekeraar is de zorgverzekeraar voor de publieke sector (614.000 verzekerden in 2008). IZA richt zich met name op collectieve contracten en heeft onder meer contracten afgesloten voor medewerkers van de gemeenten, waterschappen en provincies. Daarnaast voert IZA samen met Trias het label IZA Cura: de zorgverzekering voor sociale minima. De IZA Regiokantoren zijn gevestigd in Delft, ’s-Hertogenbosch, Groningen, Heerhugowaard, Nieuwegein, Oldenzaal, Sittard en Velp. Gezondheidsverzekeraar Trias heeft 413.000 verzekerden (2008) en heeft van oudsher sterke regionale banden met Midden-Holland en Zuid-Holland Zuid. Trias voert samen met IZA het label IZA Cura voor bijna 48.000 verzekerden. Trias biedt naast zorgverzekeringen nog een aantal andere
13
JAARVERSLAG 2008
verzekeringsproducten. Trias Vitaal Verzuimmanagement biedt werkgevers de optimale mix van ziektekosten, verzuimmanagement en inkomen in één pakket. Het kantoor van Trias staat in Gorinchem. Doelstelling van Univé-VGZ-IZA-Trias De statutair weergegeven doelen van Coöperatie UVIT U.A. zijn samengevat de volgende: Het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van de – vanwege de coöperatie – tussen deze leden bestaande samenwerking onder andere door middel van: • het bevorderen van op- en inrichting alsmede de instandhouding van de aangesloten bedrijven; • het (doen) ontwikkelen van (nieuwe) financiële en (zorg)verzekeringsproducten, als ook het (doen) implementeren van deze producten binnen de aangesloten bedrijven; • het inrichten en in stand houden van het samenwerkingsverband tussen de leden van de coöperatie. Dit samenwerkingsverband is gericht op de optimalisatie van de distributie van de producten van de leden, respectievelijk van de aangesloten bedrijven; • het inrichten en in stand houden van een distributiestrategie dan wel distributiesysteem met behulp waarvan de producten van de leden zullen worden gedistribueerd; • het bedingen van rechten ten behoeve van de leden, respectievelijk de aangesloten bedrijven, voor zover van belang voor de inrichting en uitvoering van het samenwerkingsverband. Aard van de activiteiten Coöperatie UVIT U.A. is verantwoordelijk voor de besturing van de gefuseerde coöperaties VGZ-IZA-Trias Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. Via de aan haar verbonden verzekeraars biedt Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. ziektekostenverzekeringen aan; zowel de zorgverzekering op grond van de Zorgverzekeringswet als aanvullende verzekeringen. Alle tot Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. behorende verzekeraars leggen zich, in aanvulling op het aanbod van zorgverzekeringen, daarnaast toe op bedrijfszorg, verzuimbestrijding en preventie. Coöperatie Univé U.A. biedt schadeverzekeringen en aanverwante financiële diensten aan. De aan Coöperatie UVIT U.A. verbonden verzekeraars met ieder hun eigen productenpakket dan wel gerichtheid op een specifieke doelgroep, zijn: • Univé individuele en collectieve zorg- en schadeverzekeringen; landelijk gericht waarbij Univé vooral in Noord-Nederland is vertegenwoordigd voor de zorg verzekeringen; • VGZ individuele en collectieve zorgverzekeringen; landelijk gericht waarbij VGZ vooral in Zuid-Nederland is vertegenwoordigd; • IZZ zorgverzekeringen voor personeel in de zorgsector; • IZA zorgverzekeringen voor de publieke sector; • UMC zorgverzekeringen voor personeel van de academische ziekenhuizen;
14
JAARVERSLAG 2008
• Trias
individuele zorgverzekeringen, landelijk gericht waarbij Trias vooral in de regio Gorinchem-Gouda-Dordrecht is vertegenwoordigd; • Cares Gouda individuele zorgverzekeringen met inschakeling van AssurantieTussen Personen (ATP). De zorgverzekeraars zijn tevens uitvoeringsorgaan voor de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten in de regio; Noord-Holland Noord, Nijmegen, Noord- en Midden-Limburg, Midden-Brabant, Noordoost Brabant; Waardenland en Midden-Holland. In de keten waarin specifiek de zorgverzekeraars functioneren, is de maatschappelijke impact van deze activiteiten te benoemen als het beïnvloeden van prijs, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg, in het belang van de leden van de organisatie. Geografische werkgebieden van Univé-VGZ-IZA-Trias Het werkgebied van Univé-VGZ-IZA-Trias omvat alle gemeenten van Nederland. Verzekerden met een basisverzekering en aanvullende zorgverzekeringen wonen in heel Nederland, met een concentratie in het zuiden van het land en Noord-Holland. Leden van de schadeverzekeringen concentreren zich in de regio’s Noord-Holland, Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Univé-VGZ-IZA-Trias werkt vanuit meerdere regionale vestigingen. Producten en diensten van Univé-VGZ-IZA-Trias Univé-VGZ-IZA-Trias biedt de volgende verzekeringen aan: Aanbod van schadeverzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2008 Vervoer
: Auto, Motor, Bromfiets, Fiets en Klassiek
Recht
: Rechtshulp, Aansprakelijkheidparticulier/bedrijven/agrariërs/
Huis
: Kostbaarheden
milieu Ongemak : Ongevallen inzittenden, Gezinsongevallen, Tijdelijke ongemaks-
Vrije tijd : Financieel : Reizen :
verzekering, Persoonlijke ongevallen en ziekte Caravan, Kampeerauto, Zeilplanken, Pleziervaartuigen Arbeidsongeschiktheid
Reisverzekering (kort en doorlopend), Pechhulp (auto hulppakket)
MKB : Bestelauto, Vrachtauto, Aanhangwagen, Tractoren, Landbouw-
werktuigen
15
JAARVERSLAG 2008
Aanbod van zorgverzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2008 Univé Zorg Geregeld polis Univé Zorg Vrij polis Univé Zorg Samen polis Gewoon ZEKURpolis Modelovereenkomst Zorgzaam VGZ Zorgverzekering VGZ Restitutieverzekering IZZ Basispakket, variant Natura IZZ Basispakket, variant Restitutie IZA Zorgverzekering IZA Gemeentezorgpolis UMC Zorgverzekering
Trias Natura Polis Trias Restitutie Polis De Goudse Zorg Polis Natura De Goudse Zorg Polis Restitutie
16
JAARVERSLAG 2008
Aanbod van aanvullende verzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2008 Aanvullende verzekeringen
Bedrijfszorg-producten
• • • • • • • • • •
Univé Extra Zorg polis 1 Univé Bedrijfszorg Univé Extra Zorg polis 2 Univé Extra Zorg polis 3 Univé Extra Zorg polis 4 Univé Extra Zorg polis 5 Tandheelkunde 3 modules Module A, B, C (niet-actief) Lekker Fit, 3 modules Lekker Slank, 3 modules Specifieke producten voor Zorgzaam (collectief voor niet-actieve militairen, gezinsleden van actieve militairen, gepensioneerd defensiepersoneel en burgerpersoneel)
• • • • • • • •
Beperkte Aanvullende Verzekering Uitgebreide Aanvullende Verzekering Plus Aanvullende Verzekering Basis Tand Luxe tand Jong & Zeker Vitaal & Zeker Gezin & Zeker
VGZ Bedrijfszorg: • Bedrijfszorgpakket • Advies over arbodienstverlening • Inzet Bedrijfsarts Verzuimcoach
• Basisaanvullende Regeling • Regeling Extra Vergoedingen • Regeling aanvullende vergoedingen pakket 1 • Regeling aanvullende vergoedingen pakket 2 • IZZ Comfort
IZZ Bedrijfszorg: • Bedrijfszorgpakket • Advies over arbodienstverlening • Inzet Bedrijfsarts Verzuimcoach
• IZA Basic • IZA Classic • IZA Perfect
IZA Bedrijfszorg: • Bedrijfszorgpakket • Advies over arbodienstverlening • Inzet Bedrijfsarts Verzuimcoach
• • • •
Aanvullend Budget Aanvullend Accent Aanvullend Plus Aanvullend TOP
17
JAARVERSLAG 2008
Aanbod van aanvullende verzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2008 Aanvullende verzekeringen
Bedrijfszorg-producten
• Aanvullend Pakket, Aanvullend Extra Pakket, Aanvullend Totaal Pakket • Antroposofisch pakket • Tand Eenvoudig, Tand Uitgebreid, Tand Totaal • Gezond 50plus, Gezond 50plus Extra, Gezond 50plus Preventie
Trias Bedrijfszorg: • Bedrijfszorgpakket • Advies over arbodienstverlening • Inzet Bedrijfsarts Verzuimcoach
• De Goudse AV Basis, AV Uitgebreid, AV Top en AV Totaal • De Goudse Tandarts Basis, Tandarts Uitgebreid, Tandarts Top en Tandarts Totaal
De Goudse Bedrijfszorg: • ZorgVerzuimmodule (met VerzuimVizier) • ZorgVerzuimmodule (zonder VerzuimVizier)
Alle labels bieden in 2008 ook een reisverzekering aan. IZA en Trias bieden eveneens het Univé Premie Voordeel Plan aan: hoe meer soorten verzekeringen men afsluit, hoe meer premiekorting men krijgt. Univé-VGZ-IZA-Trias biedt werkgevers Bedrijfszorg. Dit is een totaalformule gericht op het voorkomen, bekorten en terugdringen van ziekteverzuim, waartoe een producten- en dienstenpakket al dan niet in de vorm van een verzekering wordt aangeboden. De kern van Bedrijfszorg is het Bedrijfszorgpakket. Het biedt een breed scala van zorgproducten, opgedeeld in drie verschillende modules: Psychosociaal, Fysiek en Zorgservice. Het pakket bestaat uit bijvoorbeeld bedrijfsmaatschappelijk werk, psychologische zorg, mediation, herstelbegeleiding bij fysieke klachten, belastbaarheidstraining en expertise bij complexere problemen. Daarnaast biedt Bedrijfszorg advisering over arbodienstverlening en inzet van een Bedrijfsarts Verzuimcoach. De labels VGZ, Univé en Trias voeren verschillende verzekeringen afgestemd op klanten die in het buitenland wonen en/of werken. Aanbod van buitenlandverzekeringen UNIVÉ-VGZ-IZA-TRIAS 2008 Univé Zorg Buitenland Polis VGZ Universeel compleet VGZ Universeel aanvullend Trias Buitenland Polis Trias Expat Polis AV Buitenland Portugal
Meer informatie over onze producten is te vinden op de websites van de verschillende labels.
18
JAARVERSLAG 2008
4.2 Juridische structuur en organisatiestructuur 4.2.1. Juridische structuur van de Univé-VGZ-IZA-Trias-organisatie De fusie van Univé en VGZ-IZA-TRIAS heeft betrekking op het ‘zorgdeel’ van het totale concern, de structurele samenwerking op het ‘schadedeel’. Als bestuurder en aandeelhouder van de Zorg NV’s treedt Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. op. Bestuurder en aandeelhouder aan de schadekant is Coöperatie Univé U.A. Beide coöperaties worden op hun beurt bestuurd door Coöperatie UVIT U.A. Deze laatste coöperatie kent drie statutaire organen: de Algemene Ledenvergadering, het Bestuur (hierna: Raad van Bestuur) en de Raad van Commissarissen. De Algemene Ledenvergadering van Coöperatie UVIT U.A. bestaat uit twee leden: Coöperatie Univé U.A. en Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. Om binding te bewerkstelligen tussen de twee leden is statutair bepaald dat in de eigen Ledenraad van deze coöperaties een aantal afgevaardigden van de andere coöperatie zitting hebben. Deze afgevaardigden brengen gezamenlijk hun stem uit en vertegenwoordigen 23% van de stemmen. Dit wordt ‘kruisparticipatie’ genoemd. De personele samenstelling van de Raden van Commissarissen is identiek bij de drie coöperaties, de Zorg NV’s en de Schade NV. De juridische structuur van de organisatie per 1 januari 2009 is in het volgende overzicht weergeven:
Juridische Structuur Univé-VGZ-IZA-Trias
23% zeggenschap
Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep u.a.
Coöperatie Univé u.a.
Coöperatie UVIT u.a. IZZ Zorgverzekeraar NV
UMC Zorgverzekeraar NV
IZA Zorgverzekeraar NV
VGZ Zorgverzekeraar NV
Trias Zorgverzekeraar NV
Zorgver- NV zekeraar Univé Cares Zorg Gouda NV
N.V. Univé Schade
N.V. Univé Organisatie BV *
Kleurverdeling naar soort rechtspersoon (Uitvoerings) Coöperatie VGZ-IZA-Trias u.a. *
= personeel bevindt zich in deze rechtspersoon = eigendomsverhouding = contractuele verhouding = zeggenschapsverhouding = lidmaatschapsverhouding
19
JAARVERSLAG 2008
Hiervoor is beschreven hoe de coöperaties met elkaar verbonden zijn. Daarnaast kennen de afzonderlijke coöperaties, onder andere, leden die in directe relatie staan tot de verzekering die natuurlijke en/of rechtspersonen hebben afgesloten met de bedrijven die aan de coöpera ties verbonden zijn. In de statuten van de coöperaties is een opsomming opgenomen van de onderscheiden categorieën leden (afgevaardigden). Uit het bovenstaande blijkt dat wat we aanduiden als ‘Univé-VGZ-IZA-Trias’, het geheel is van de gefuseerde en samenwerkende ondernemingen. Hiervan maakt zowel een zorg verzekeringsbedrijf (VGZ-IZA-Trias) met als onderdeel daarvan de Univé-zorgverzekeraar deel uit, alsook een schadeverzekeringsbedrijf (Univé) . Overigens zijn beide aan te duiden als ‘schadeverzekeraar’ in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Deze verzekeraars hebben de uitvoering van hun werkzaamheden intern uitbesteed: het zorgverzekeringsbedrijf aan Coöperatie VGZ-IZA-Trias U.A., het schadeverzekeringsbedrijf aan Univé Organisatie B.V. De werkzaamheden van NV Univé Zorg worden uitgevoerd door haar eigen werkorganisatie. In 2008 hebben in het kader van de vereenvoudiging van de juridische structuur enkele kleinere wijzigingen plaatsgevonden: NV Univé Zorg is gefuseerd met Univé Zorgverzekeraar N.V. waarbij deze laatste is opgehouden te bestaan, daarnaast is Holding VGZ B.V. (volledig) aandeelhouder geworden van Univé Zorgkantoor B.V.
20
JAARVERSLAG 2008
4.2.2. Organisatiestructuur van de Univé-VGZ-IZA-Trias -organisatie in 2008 De organisatiestructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias is vanaf 1 januari 2008 als onderstaand vormgegeven. In de organisatiestructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias staat de klant centraal, en is de markt leidend. Raad van Bestuur
Onderlingen
Distributie
Marktunit Particulier
Marktunit MKB
Marktunit Groot Zakelijk
Domein Schade
Domein Werk en Inkomen
Domein Gezondheid Gezondheidszorg
SUR
Domein Gezondheid Bedijfsvoering
Compander
Strategische en Regulerende Staf • Bestuursondersteuning • Interne Accountantsdienst • Finance & Control • Strategie & Merk • Innovatie • Vermogensbeheer & Treasury • Compliance/Riscmanagement/Veiligheidszaken
Strategische, Uitvoerende en Ondersteunende Staf • HRM • ICT • Facilitair Bedrijf Polisadministratie Gezondheid
Declaratieverwerking Gezondheid
Organogram Univé-VGZ-IZA-Trias 2008
Distributie Distributie zorgt dat distributiekanalen effectief en efficiënt functioneren en zorgt met kanaalsynergie dat de totale distributiecapaciteit optimaal wordt benut. Hiertoe biedt Distributie internet en klantbeeldtoepassingen en Centrale Contact Centers ter ondersteuning van telefonische klantcontacten. Daarnaast worden de Onderlingen via Distributieservices ondersteund met advies, bij uitvoering van marketingacties en met informatiemanagement. Tevens ondersteunt Distributie het beheer van de Univé Formule. Marktunits De markt is gesegmenteerd naar drie marktunits, te weten Particulier, Midden- en Kleinbedrijf (MKB) en Grootzakelijk. Bij Particulier horen (potentiële) individueel verzekerden, maar ook bijvoorbeeld horizontale collectiviteiten, zoals een patiëntenvereniging met aangesloten patiënten of de ANWB en zijn klanten. Een ondernemer valt onder het marktsegment MKB en
21
JAARVERSLAG 2008
ook brancheorganisaties schaart Univé-VGZ-IZA-Trias hieronder. In de markt Grootzakelijk zitten de koepelorganisaties en grote bedrijven. Marktunits kennen de behoeften van de klant en vertalen deze naar onderscheidende concepten.
Domeinunits De domeinen Gezondheid, Werk & Inkomen en Schade. Een domein heeft alle kennis over ontwikkelingen in relatie tot haar domein en zorgt ervoor dat producten en diensten blijven voldoen aan de behoeften van de klant. Tevens zorgt een domein met (nieuwe) producten en diensten voor invulling van de vanuit de marktunits vormgegeven concepten. In een domein unit wordt het proces achter het marktsegment georganiseerd. De domeinen Schade en Werk & Inkomen zorgen ook voor schadeafhandeling. Domeinunits verzorgen tevens de primaire inkoop van hun diensten bij (zorg) aanbieders en verzorgen de klachtafhandeling. Procesunits Procesunits voeren diensten uit voor de domeinunits. De diensten bestaan uit polis administratie en polisverwerking zorg en services op het gebied van schadeafhandeling en rechtsbijstand. De procesunits maken hierover serviceafspraken met de betreffende domeinunits. Strategische staf, regulerende staf, ondersteunende/uitvoerende staf Bij stafdiensten wordt een onderscheid gemaakt tussen strategische, regulerende en uitvoerende staf. De strategische staf houdt zich bezig met strategisch beleid in opdracht van de Raad van Bestuur. De regulerende staf is belast met planning en beheer. Tot de ondersteunende/uitvoerende staf behoren HRM, ICT en Facilitair Beheer. Huisvestingsbeleid Univé-VGZ-IZA-Trias In 2008 heeft Univé-VGZ-IZA-Trias hard gewerkt aan het integreren en centraliseren van de bedrijfsprocessen. De invoering van de nieuwe organisatiestructuur heeft ook invloed op huisvesting. In 2008 is bekend gemaakt dat in het streven naar meer efficiency het aantal vestigingen op termijn wordt teruggebracht van zeventien naar vijf. De kantoren in Nieuwegein, Delft, Groningen, Heerhugowaard, ’s-Hertogenbosch, Oldenzaal, Sittard, Heerlen en Velp worden gesloten. Daarnaast gaan de kantoren in Nijmegen, ’s-Hertogenbosch, Tilburg en Zwolle op termijn dicht. Het voorgenomen huisvestingsbeleid voorziet erin dat de kantoorlocaties in Assen, Alkmaar, Eindhoven en Gorinchem blijven gehandhaafd. De nieuwe hoofdvestiging van Univé-VGZ- IZA-Trias wordt in 2009 gevestigd in Arnhem-centrum. De verzekeringswinkels van de verschillende merken - verspreid door heel Nederland – blijven gehandhaafd; in het zuiden zijn deze uitgebreid.
22
JAARVERSLAG 2008
4.3 Bestuurlijke organen Taken en rollen statutaire organen Coöperatie UVIT U.A. kent drie statutaire organen: de Algemene Ledenvergadering, de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Voor de samenstelling van deze organen wordt verwezen naar paragraaf 8. De leden van Coöperatie VGZ-IZA-Trias U.A. en van Coöperatie Univé U.A. worden vertegen woordigd door afgevaardigden in de Ledenraden van beide coöperaties. Belangrijke onder werpen als fusies, statutenwijzigingen, vaststelling van de jaarrekening en de benoeming van leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen worden aan de Ledenraden ter besluitvorming voorgelegd. Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. De ledenraad van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep wordt gevormd door zeven regionale afdelingen, de zogeheten Raden van Advies, die bestaan uit Ledenraadsleden. Een Raad van Advies beoogt vanuit een regionale setting een voorbereidingsplatform te zijn op de formele besluitvorming door de Ledenraad. Tevens zijn de Raden van Advies de praktische invulling van de invloed die leden op het beleid van de verzekeraar hebben. Als statutair orgaan kan de Raad van Advies gevraagd dan wel ongevraagd advies geven op de gebieden zorg c.q. gezondheid, klantwaardering en andere maatschappelijke aspecten met betrekking tot het terrein waarop de organisatie zich begeeft. Deze advisering vindt doorgaans plaats via de Centrale Raad van Advies (voorzitters van de Raden van Advies) die een intermediairfunctie vervult tussen de Raden van Advies en de Raad van Bestuur. Na verkiezingen in 2007 is per 1 januari 2008 de nieuwe vierjarige zittingsperiode van de Ledenraad van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. begonnen. Daarbij is op basis van besluitvorming door de Ledenraad in 2007 de nieuwe regio-indeling van de Raden van Advies van kracht geworden en heeft de voorgenomen reductie van het aantal ledenraadsleden plaatsgevonden. Door de verkiezingen is tevens sprake van een andere zetelverdeling over de Raden van Advies. In het kader van de aanvang van de nieuwe zittingsperiode en de hiervoor beschreven ontwikkelingen heeft de Ledenraad tezamen met de organisatie, op basis van de statuten, een huishoudelijk Reglement ‘Raden van Advies’ opgesteld. Dit reglement voorziet in een beschrijving van de doelstelling en taken van de Raad van Advies in relatie tot zijn statutaire positionering en andere reglementaire zaken zoals de samenstelling, werkwijze en besluitvorming en honorering van de leden. Dit reglement is in juni 2008 door de Ledenraad vastgesteld. In 2008 heeft de organisatie de Ledenraad nadrukkelijk betrokken bij alle strategische ontwikkelingen. Op diverse bijeenkomsten is met de Ledenraad uitgebreid ingegaan op onder andere de nieuwe huisvesting van de organisatie alsmede de plannen ter verwezenlijking van
23
JAARVERSLAG 2008
de beoogde synergie-effecten van de fusie. Ook is de Ledenraad nauwgezet geïnformeerd over de gevolgen van de huidige financiële crisis en de hiertoe ondernomen maatregelen. Ten aanzien van de formele besluitvorming zoals deze in 2008 heeft plaatsgevonden is de Ledenraad betrokken in de keuze voor het ‘nieuwe’ corporate merk Univé en de hieraan verbonden uitstraling in onder andere woord- en beeldmerk en huisstijl. Daarnaast heeft de Ledenraad zich uitgesproken over de vastlegging van het juridisch eigenaarschap van het merk. In 2008 is ook aandacht besteed aan de eigen ontwikkeling van de Ledenraad ten behoeve van een adequate invulling van de statutaire rol. Hiertoe is in mei voor de ledenraadsleden een bijeenkomst voor deskundigheidsbevordering georganiseerd waarbij op interactieve wijze de onderwerpen ‘financiering van de (ziekenhuis-)zorg’ en ‘preventiebeleid’ zijn behandeld. Coöperatie Univé De Ledenraad van Coöperatie Univé wordt gevormd door afgevaardigden van de afdelingen (gebaseerd op de werkgebieden van de Onderlingen) en de afgevaardigden van de Onder lingen (zie juridische structuur). Tezamen vormen zij de Algemene Vergadering (Ledenraad) van Coöperatie Univé. Door de in 2007 gehouden verkiezingen voor de Ledenraad van Coöperatie VGZ-IZA-TriasGroep U.A. is de Raad van Advies Univé (voormalige Zorgraad van Coöperatie Univé) met ingang van 1 januari 2008 geïntegreerd in de Ledenraad van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en daarmee opgegaan in de nieuwe regiostructuur van de Raden van Advies. Evenals de Ledenraad van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. heeft de Ledenraad van Coöperatie Univé zich in 2008 uitgesproken over de keuze voor het ‘nieuwe’ corporate merk Univé en de hieraan verbonden uitstraling in onder andere woord- en beeldmerk en huisstijl én de vastlegging van het juridisch eigenaarschap. Deze besluitvorming is vooraf gegaan door een uitgebreid overlegtraject met de Onderlingen van Coöperatie Univé. De Raad van Bestuur De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de vaststelling en uitvoering van het algemene beleid van Coöperatie UVIT U.A.. De coöperatie bestuurt Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. en de aan deze coöperaties verbonden ondernemingen. Deze aansturing is gericht op de samenhang tussen de verschillende ondernemingen en daar binnen de diverse bedrijfsonderdelen. Daarbij staat voorop de actualisatie, bewaking en uiteraard de realisatie van de onderkende bedrijfsdoelstellingen, bijvoorbeeld de performance naar de klant en het financieel resultaat. De Raad van Bestuur beheert het vermogen van de coöperatie en besluit over belangrijke investeringen. De taken van de Raad van Bestuur zijn onderverdeeld in aandachtsgebieden voor ieder afzonderlijk lid (zie hiervoor het Curriculum Vitae van de Raad van Bestuur, paragraaf 8). De Raad van Bestuur werkt op basis van een bestuursreglement en legt verantwoording af aan de Ledenraad en de Raad van Commissarissen.
24
JAARVERSLAG 2008
De Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken bij de betrokken rechtspersonen. Jaarlijks geeft de Raad van Commissarissen in het jaarverslag inzicht in het uitgevoerde toezicht. Hierbij gaat de Raad in op de onderwerpen die zijn besproken met de Raad van Bestuur zoals de te voeren strategie, de ondernemingsrisico’s en de opzet en kwaliteit van interne beheersing. De Raad van Commissarissen dient goedkeuring te verlenen aan besluiten over duurzame samenwerkingsverbanden dan wel fusies, belangrijke investeringen, wijzigingen van statuten en de jaarlijkse begroting en de jaarrekeningen. De Raad van Commissarissen kent drie commissies: de auditcommissie, de remuneratie commissie en de selectie- en benoemingscommissie. Deze commissies stellen adviezen op die door de Raad worden meegewogen in zijn besluitvorming en taakuitoefening. De auditcommissie bereidt de oordeelsvorming van de Commissarissen voor over financiële aangelegenheden en de opzet en het functioneren van de interne beheersing. De remuneratiecommissie faciliteert de oordeelsvorming ten aanzien van de honorering van de leden van de Raad van Bestuur en het honoreringsbeleid ten aanzien van de directie. De selectie- en benoemingscommissie bereidt de oordeelsvorming van de Raad van Commissarissen voor op het gebied van benoeming, schorsing en ontslag van de leden van de Raad van Bestuur.
4.4 Kwaliteitsborging werkzaamheden door derden Volmachten van VGZ Een aantal grote collectiviteiten is via een volmacht bij VGZ verzekerd. Een volmacht is een bedrijf dat voor VGZ collectieve ziektekostencontracten uitvoert (acceptatie, coulance, declaratieverwerking, klachtenafhandeling, etc.). VGZ is hierbij risicodrager. De volmachten zijn: Aevitae, IAK, Nedasco, Turien en VPZ. Met elke volmacht is een overeenkomst gesloten en nadere afspraken worden vastgelegd in protocollen. Daarnaast is een totaalplan opgesteld met daarin als aandachtspunten: • grip op de reguliere bedrijfsvoering; • acties vanuit de Interne Accountantsdienst; • proactief sturen op gegevens van Finance & Control. De Interne Accountantsdienst (IAD) heeft een controleprotocol opgesteld met als doel om aanwijzingen te geven voor de werkzaamheden van de accountant van de gevolmachtigde. Univé-VGZ-IZA-Trias maakt gebruik van de accountantsrapportages van de accountant van de gevolmachtigde. De accountmanagers volgen dagelijks het ‘going concern’ en de commerciële activiteiten voor de collectiviteiten van de volmachten. De gegevens die hierbij worden gebruikt, worden gecontroleerd aan de hand van cijfers van Finance & Control.
25
JAARVERSLAG 2008
4.5 Deelnemingen Deelnemingen Naam TWA Medic Info B.V.
Deelneming 44,10%
Aandeelhouder Holding VGZ B.V
Werkzaamheden Een joint venture van partijen in de zorgen verzekeringssector die gezamenlijk via internet hoogwaardige en gecertificeerde medische informatie bieden aan zorgaanbieders en verzekerden/patiënten.
Kenniscentrum Zorg 12,25 %
Holding VGZ B.V
Nederland B.V.
Het kenniscentrum draagt zorg voor het opzetten en implementeren van een instrument voor effectmetingen en een benchmark in de (GGZ)zorg
VECOZO B.V.
16,67%
Holding VGZ B.V.
Veilige internet Communicatie in de Zorg. Een systeem voor beveiligde, elektronische communicatie met zorgaanbieders
DBC Services B.V.
33,33%
VIT Diensten B.V.
Een joint-venture van partijen die ge- zamenlijk via internet diensten levert op het gebied van inkoopondersteuning voor DBC’s
*CC B.V.
100,00%
Exclusief
Dispatch B.V.
20,80%
NV Univé Schade
Exploitatie van een call-centre
Verzekeringen B.V. Een joint venture van partijen in de schadeverzekeringssector gericht op het realiseren van informatietechnologische dienstverlening ten behoeve van schadevaststelling- en behandeling CED Holding B.V.
7,30%
Coöperatie Univé
Schadeprocesmanagement: van advies,
Verzekeringen U.A.
preventie en inspectie via expertise en onderzoek tot afhandeling en herstel management
Transparant Facilities B.V.
44,20%
Univé Bedrijfsont-
Bemiddeling van dienstverleners
wikkeling B.V.
(bedrijven en particulieren) ten behoeve van particulieren en front-office (telefonie)
26
JAARVERSLAG 2008
Deelnemingen Naam Regionaal Instituut
Deelneming 51,00 %
Aandeelhouder Holding VGZ B.V.
Werkzaamheden Het Regionaal Instituut voor Dyslexie (RID) bestaat sinds 1989 en is een gespecialiseerd
voor Dyslexie B.V
instituut waar kinderen (vanaf 6-7 jaar) en volwassenen met lees-, spelling- en andere taalproblemen voor een uitgebreid diagnostisch onderzoek en behandeling terecht kunnen. Naast praktisch diagnostisch onderzoek en behandeling heeft de RID researchafdeling vaste contracten met universitaire instellingen en wordt er op nationaal en internationaal niveau fundamenteel en praktisch toepasbaar wetenschappelijk onderzoek gedaan VEKTIS C.V.
7,00%
Alle Zorg NV’s
Centrum voor informatie en standaardi satie voor de zorgverzekeraars
27
JAARVERSLAG 2008
5. Strategisch beleid gezondheid en zorg De concernbrede visie en strategie is doorvertaald naar de verschillende domeinen; zo ook naar het domein Gezondheid. Dit is het domein dat in hoofdzaak bestreken wordt door het Zorgbedrijf van Univé-VGZ-IZA-Trias. Het strategisch beleidskader gezondheid en zorg is in 2008 ontwikkeld. Klant De keuzes die Univé-VGZ-IZA-Trias maakt, hebben zelfbeschikking van de klant als vertrekpunt. De klant van vandaag houdt niet van bevoogding. Hij wil zijn eigen leven organiseren en regisseren, zelf keuzes maken en zelf bepalen wanneer en hoe daar hulp bij nodig is. De klant staat aan het roer en Univé-VGZ-IZA-Trias helpt daarbij. Breed dienstverlenerschap Deze oriëntatie op de klant vraagt een veel bredere scope dan die van de traditionele zorg verzekeraar. Univé-VGZ-IZA-Trias wil een dienstverlener op het brede terrein van gezondheid en zorg zijn, ook in samenhang met de andere domeinen. Gezondheid kan immers niet geïsoleerd benaderd worden; er is altijd een wisselwerking met woon-, werk- en leefomstandig heden van mensen. Met nieuwe rollen wil Univé-VGZ-IZA-Trias inspelen op behoeften van klanten op dit brede terrein van gezondheid en zorg. De rol van informatieverschaffer bijvoorbeeld, maar ook de rol van adviseur of gids. E-health E-health biedt nieuwe mogelijkheden om klanten te ondersteunen in zelfbeschikking, in de vorm van informatieontsluiting, kennisdeling, toegang tot diensten, et cetera. Samen met partners wil Univé-VGZ-IZA-Trias deze mogelijkheden binnen het bereik van klanten brengen. Kwaliteit Univé-VGZ-IZA-Trias wil kwaliteit veel meer dan nu nog het geval is, benaderen vanuit het perspectief van de klant, dat wil zeggen: kwaliteit zoals de klant die verwacht, of ervaren heeft. Kwaliteit in de gebruikelijke betekenis heeft vaak de strekking van professionele of technische kwaliteit. Voor gebruikers van producten en diensten zijn ook heel andere aspecten van kwaliteit relevant. Segmenteren In het verlengde van de concernbreed toegepaste segmentering wil Univé-VGZ-IZA-Trias zijn klanten indelen in herkenbare en benaderbare groepen, op een wijze die voor het domein Gezondheid passend is. Langs die weg kunnen producten en diensten beter afgestemd worden op specifieke klantgroepen en op de kwaliteitsbeleving van die groepen. Duurzame oplossingen Breed dienstverlenerschap vraagt nieuwe producten en diensten. Maar Univé-VGZ-IZA-Trias wil ook inspelen op het feit dat het huidige zorg(verzekering)systeem zijn grenzen heeft
28
JAARVERSLAG 2008
bereikt. Om zorg in de toekomst beschikbaar en betaalbaar te houden, zijn andere, aan vullende oplossingen nodig. Inkoop (Zorg)inkoop wordt meer dienstbaar aan de klantproposities van Univé-VGZ-IZA-Trias. Niet zozeer het aanbod van de leverancier, maar de behoefte van de klant is leidend voor de inkoop. Ook wil Univé-VGZ-IZA-Trias de inkoopfunctie sterker inzetten voor het transparant maken van kwaliteit, kosten en resultaat van aanbod op het gebied van gezondheid en zorg. De informatie die hieruit voortkomt, helpt klanten bij het bepalen van keuzen. Samenwerking met strategische partners Univé-VGZ-IZA-Trias werkt een alliantiestrategie uit die voortbouwt op de gestelde doelen op het gebied van gezondheid en zorg. Speerpunten zijn partnerships op het gebied van tech nologie, in de brede zin van het woord, en op het gebied van zorgaanbod.
29
JAARVERSLAG 2008
6. Governance en Bedrijfsvoering 6.1 Normenkader van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias Univé-VGZ-IZA-Trias is een coöperatie. De keuze voor deze rechtsvorm is niet alleen een juridische maar duidt ook op de coöperatieve gedachte die wij koesteren. Als maatschappelijk betrokken organisatie wil Univé-VGZ-IZA-Trias verantwoording afleggen aan zijn klanten, de Ledenraden en aan de samenleving. Univé-VGZ-IZA-Trias streeft naar een duurzame relatie met een ieder die bij de organisatie betrokken is. Integer, transparant en controleerbaar bestuur is voor Univé-VGZ-IZA-Trias daarbij van essentieel belang. Corporate Governance krijgt daarom veel aandacht van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. Bij de uitwerking van bestuurs- en toezichthoudende verantwoordelijkheden benut UnivéVGZ-IZA-Trias maatschappelijk geaccepteerde en gangbare codes, zoals: • Gedragscode voor Zorgverzekeraars van Zorgverzekeraars Nederland, gebaseerd op het rapport Health Insurance Governance; • de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Zorgverzekeraars (de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Financiële Instellingen, aangevuld met het Addendum Zorgverzekeraars); • de Gedragscode voor Verzekeraars van het Verbond van Verzekeraars; • de ontwikkelingen in de wet- en regelgeving in het kader van het toezicht op verzekeraars (Wet op het financieel toezicht en Wet marktwerking gezondheidszorg). Naleving en handhaving van de Code Tabaksblat. Hoewel de Nederlandse Corporate Governance Code in principe slechts van toepassing is op beursgenoteerde ondernemingen heeft Coöperatie UVIT U.A. besloten, voor zover mogelijk en rekening houdend met de bijzondere aard en de structuur van de coöperatie en met de met haar verbonden ondernemingen, om de in voornoemde Code genoemde principes en best practice bepalingen over te nemen. Wanneer de coöperatie afwijkt van de principes en best practice bepalingen uit de Code wordt dat toegelicht. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft van de Code Tabaksblat gebruik gemaakt bij de totstandkoming van: • De Nederlandse corporate governance code. De invulling van de beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en best practice bepalingen door Univé-VGZ-IZA-Trias; • Reglement houdende de aanbevelingen en best practices Raad van Commissarissen; • Profielschets Raad van Commissarissen; • Reglement houdende de aanbevelingen en best practices Raad van Bestuur; • Reglement Auditcommissie; • Reglement Remuneratiecommissie; • Reglement Selectie- en benoemingscommissie; • Samenstelling Raad van Commissarissen en commissies; • Rooster van aftreden Raad van Commissarissen; • Regeling Melding Misstanden (klokkenluidersregeling); • Gedragscode Vermogensbeheer (insidersregeling).
30
JAARVERSLAG 2008
In overeenstemming met de Code zijn de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Univé-VGZ-IZA-Trias verantwoordelijk voor de corporate governance structuur van Univé-VGZ-IZA-Trias de verbonden ondernemingen. Zij leggen hierover verantwoording af aan de Ledenraden van de respectievelijke coöperaties VGZ-IZA-Trias Groep U.A. en Univé. De Ledenraden nemen er zorgvuldig kennis van en maken een grondige beoordeling van de redegeving van eventuele afwijkingen van de best practice bepalingen van deze Code door Univé-VGZ-IZA-Trias. Zij participeren actief in de beoordeling van de corporate governance structuur van Univé-VGZ-IZA-Trias. Jaarlijks zal de Raad van Bestuur de invulling van de corporate governance tijdens de Algemene Vergadering van Univé-VGZ-IZA-Trias aan de orde stellen. In het jaarverslag en op de website van Univé-VGZ-IZA-Trias zal in 2009 worden gepubliceerd op welke wijze Univé-VGZ-IZA-Trias invulling geeft aan zijn corporate governance structuur. De Raad van Bestuur De Coöperatie heeft in het ’Reglement houdende principes en best practices voor de Raad van Bestuur van Coöperatie UVIT U.A.’ de in de Code genoemde principes en de meeste van de daar genoemde best practice bepalingen onderschreven. De coöperatie wijkt op de onderstaande onderdelen af van de Code: • De aanbeveling dat een bestuurder wordt benoemd voor een periode van maximaal vier jaar en dat herbenoeming telkens voor een periode van maximaal vier jaar plaatsvindt, wordt door de coöperatie niet opgevolgd. Een arbeidsovereenkomst van beperkte duur staat haaks op de langetermijndoelstellingen. Daarnaast is Univé-VGZ-IZA-Trias van mening dat getalenteerd management moet kunnen doorgroeien tot een plek in de Raad van Bestuur. Het principe dat bij toetreding tot de Raad van Bestuur een dienstverband voor onbepaalde tijd wordt gewijzigd in een verband voor in beginsel een periode van vier jaar, ligt daarmee niet in lijn. De Raad van Commissarissen De coöperatie heeft in het ’Reglement houdende principes en best practices voor de Raad van Commissarissen van Coöperatie UVIT U.A.’ het van toepassing zijnde principe van de taak en werkwijze en de daarbij behorende best practice bepalingen uit de Code grotendeels onderschreven. De coöperatie wijkt op het onderstaande onderdeel af van de Code: • In artikel 26 lid 4 van de statuten van Coöperatie UVIT U.A. is opgenomen dat bij belet of ontstentenis van alle leden van het Bestuur, de Raad van Commissarissen belast is met het bestuur en zo spoedig mogelijk maatregelen neemt om een definitieve regeling te treffen. De statutaire bepalingen van Univé-VGZ-IZA-Trias bieden niet de mogelijkheid om over te gaan tot de benoeming van een gedelegeerd commissaris, zoals de Code Tabaksblat stelt.
31
JAARVERSLAG 2008
De Algemene Ledenvergadering Univé-VGZ-IZA-Trias is een coöperatie met als zeer belangrijk besluitvormend orgaan de Algemene Ledenvergadering. Dit orgaan wordt gevormd door de leden van Coöperatie UVIT: Coöperatie Univé U.A. en Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. Univé-VGZ-IZA-Trias onderschrijft het beginsel dat goede corporate governance een volwaardige deelname veronderstelt van de afgevaardigden aan de besluitvorming van de Algemene Vergadering. De coöperatie onderschrijft dat de afgevaardigden een zodanige invloed moeten kunnen uitoefenen op het beleid van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van de coöperatie, dat zij een volwaardige rol spelen in het systeem van ’checks and balances’ in de coöperatie. Besluiten van de Raad van Bestuur omtrent een belangrijke verandering van de identiteit of het karakter van de coöperatie of de verbonden onderneming(en) zijn aan de goedkeuring van de Algemene Ledenvergadering onderworpen. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen verschaffen de Algemene Ledenvergadering alle relevante informatie die zij behoeft voor de uitoefening van haar bevoegdheden.
6.2 Wet- en regelgeving van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias Uitvoering wet- en regelgeving Voor de uitvoering Zorgverzekeringswet (Zvw) dient Univé-VGZ-IZA-Trias aan diverse wette lijke regelingen te voldoen. In de Zvw wordt een aantal algemene verplichtingen gesteld aan de uitvoering van de Zorgverzekering, zoals naleving van de acceptatieplicht, het verbod op premiedifferentiatie, de eigen risicoregeling, aansluiting bij een onafhankelijke geschillen commissie en naleving van de in de polisvoorwaarden opgenomen verzekerde prestaties. De uitvoering van de Zvw stel eisen aan de bedrijfsvoering. Univé-VGZ-IZA-Trias streeft een integere en beheerste bedrijfsvoering na. Om het toezicht op de naleving van wet- en regelgeving optimaal te organiseren, is in 2008 begonnen om de risico’s en de processen van de bedrijfsonderdelen in kaart te brengen. De daartoe in 2008 opgerichte afdeling Risk & Compliance helpt de business daarbij. Op locatie wordt de business ondersteund door meerdere risk en compliance officers. De officers rapporteren over de risico’s en het toezicht op de naleving van wet- en regelgeving. Op basis van deze signalen worden verbetermaat regelen geformuleerd en bewaakt Risk & Compliance ook de implementatie daarvan. De Interne Accountantsdienst beoordeelt gedurende het jaar op basis van verschillende auditmethoden onder andere of Univé-VGZ-IZA-Trias aan alle wettelijke eisen en regelingen voldoet. Jaarlijks wordt hiervoor een auditplan opgesteld en afgestemd met de Raad van Bestuur, de Audit Commissie en de externe accountant. Dit is ook voor 2008 gebeurd. Het plan bestaat uit de audit van verantwoordingen, zoals jaarrekening, uitvoeringsverslag, rechtmatigheidsverantwoording en subsidie-afrekeningen en de audit van processen. Die processen worden zo geselecteerd dat jaarlijks in ieder geval de processen aan bod komen
32
JAARVERSLAG 2008
die van invloed zijn op de hiervoor vermelde verantwoordingen. Tevens wordt met de uit gevoerde audits voldaan aan het toetsingskader zoals dat door de NZa nader is uitgewerkt in het, eind 2008 uitgebrachte, ‘Protocol Vereveningsonderzoek Zorgverzekeringswet 2008’. Dit protocol biedt mogelijkheden om diverse verantwoordingsproducten intern te certificeren. Van deze mogelijkheid wordt gebruik gemaakt. Een uitgevoerde audit leidt tot een rapportage met bevindingen, risico’s, conclusies en aan bevelingen die aan de proceseigenaar wordt gezonden, zodat tijdig kan worden bijgestuurd. Daarnaast worden de bevindingen, risico’s en aanbevelingen gepubliceerd in een interne managementletter. Deze wordt elk kwartaal geactualiseerd. De proceseigenaar rapporteert elk kwartaal over de voortgang van de punten uit de interne managementletter. In de maand rapportage wordt de voortgang van de belangrijkste punten uit de interne managementletter gevolgd. De externe accountant brengt aan het einde van het kalenderjaar een accountants verslag uit waarin de belangrijkste bevindingen uit de interne managementletter worden meegenomen. Na de invoering van de Zvw in 2006 zijn er in 2007 en 2008 beperkte wijzigingen in de wet- en regelgeving van deze Zvw doorgevoerd. Wijzigingen worden structureel opgepakt en geïmplementeerd binnen de bedrijfsprocessen. Verzekerden worden vroegtijdig geïnformeerd over wijzigingen in vergoedingen, die vanuit de Zvw jaarlijks worden doorgevoerd. Bij de verwerking van persoonsgegevens wordt gehandeld conform de Gedragscode Ver werking Persoonsgegevens van Zorgverzekeraars Nederland, die op basis van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is opgesteld. Het toezicht op de toepassing hiervan maakt onderdeel uit van de compliance-functie. In 2008 is de aanpassing van het Protocol Verwerking Persoonsgegevens Zorg gerealiseerd. Diverse privacyprojecten hebben bijgedragen aan verhoging van de privacybescherming. Nieuw in 2008 is de aanstelling van een fulltime privacymanager. De privacyprojecten krijgen in 2009 een vervolg.
6.3. Integriteit en fraudebeheersing Vertrouwenspersonen Integriteit Binnen Univé-VGZ-IZA-Trias zijn acht vertrouwenspersonen Integriteit actief. Zij vormen een direct aanspreekpunt voor medewerkers die een vermoeden hebben van een misstand binnen Univé-VGZ-IZA-Trias. De vertrouwenspersoon Integriteit is aanspreekbaar, betrouwbaar en onafhankelijk en werkt nauw en accuraat samen met Concern Compliance. De vertrouwenspersoon is goed bekend met de organisatie en onderhoudt goede contacten met andere afdelingen binnen de organisatie. Een medewerker van Univé-VGZ-IZA-Trias kan bij elke willekeurige vertrouwenspersoon Integriteit terecht, eventueel anoniem.
33
JAARVERSLAG 2008
Fraude Fraude is een verzamelnaam voor een aantal in wetgeving met name genoemde delicten, waaronder valsheid in geschrifte, oplichting en verzekeringsbedrog. Fraude kost de samen leving geld, en dat maakt de aanpak van fraude tot een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Fraude verhoogt de premiedruk en dat is in het nadeel van verzekerden: Univé-VGZ-IZA-Trias wil zijn producten immers betaalbaar houden voor verzekerden. Univé-VGZ-IZA-Trias keert geld uit en wil dit op een verantwoorde manier doen. In de polisvoorwaarden staan expliciete afspraken over de wijze waarop wij omgaan met fraude en misbruik. De fraudecoördinatoren zien hierop toe.
Fraudeprotocol Vanuit het Verbond van Verzekeraars en Zorgverzekeraars Nederland wordt het belang van een actieve aanpak van fraude gestimuleerd. In 1999 heeft Univé-VGZ-IZA-Trias het fraude protocol van het Verbond van Verzekeraars ondertekend, en Univé-VGZ-IZA-Trias voert zelf een actief beleid op het voorkomen en opsporen van fraude. Binnen Univé-VGZ-IZA-Trias zijn gespecialiseerde fraudeteams opgezet die verzekeringsclaims onderzoeken waarin mogelijk sprake is van fraude of misbruik. Ook onderzoeken ze claims op aansprakelijkheid. Deze teams bestaan uit zes personen, van wie er twee werkzaam zijn bij Zorg.
6.4 De planning- en controlcyclus Univé-VGZ-IZA-Trias In 2008 is gewerkt met een planning- en controlcyclus voor de gehele Univé-VGZ-IZA-Triasorganisatie. Dit heeft geresulteerd in organisatiebrede maand- en kwartaalrapportages en jaarplannen, zowel op Univé-VGZ-IZA-Trias-niveau als op niveau van de bedrijfsonderdelen. De planning- en controlcyclus van Univé-VGZ-IZA-Trias ondersteunt de integrale besturing van de organisatie. Hierbij is de Visie 2015 vertaald naar strategische doelstellingen en vervolgens naar plannen voor het komende jaar. Vanuit de richtinggevende planbrief leiden de bedrijfsonderdelen een jaarplan af. In elk jaar- plan zijn voor de stakeholders financiële doelen én niet-financiële doelen geformuleerd: voor klanten, medewerkers, zorgaanbieders en andere leveranciers en toezichthoudende organen. De jaarplannen van de bedrijfsonderdelen worden geconsolideerd tot een Univé-VGZ-IZATrias-groepsjaarplan. De realisatie van doelen bewaakt Univé-VGZ-IZA-Trias via rapportages, die prestatie-indicatoren bevatten in alle resultaatgebieden van het INK-managementmodel. In een gestructureerde cyclus van maand- en kwartaalrapportages wordt een analyse van de behaalde resultaten gekoppeld aan bijsturingsacties en een prognose voor de volgende periode. Tezamen met de auditrapportages van de Interne Accountantsdienst en een management letter per kwartaal biedt dit de informatie voor het management om tijdig bij te sturen.
34
JAARVERSLAG 2008
De beleidskaders geven aan binnen welke organisatiebrede kaders (zoals het financieel beleid, ICT-beleid, HR-beleid) organisatieonderdelen kunnen werken om de geprioriteerde en vastgestelde doelen te bereiken. De uitvoering loopt via lijnactiviteiten en projecten. Met name veranderingen die nodig zijn om onze strategische doelstellingen te bereiken, worden projectmatig opgepakt. Voor de beheerste uitvoering van projecten is een systematiek van control van de projecten opgezet. Begin 2008 is de planning- en controlcyclus van Univé-VGZ-IZA-Trias uitgewerkt. Daarin zijn de cycli van Univé en VGZ-IZA-Trias geïntegreerd tot één geheel. Daarbij is tevens een ontwikkelpad vastgesteld zodat de besturing zich mee ontwikkelt met het bedrijf. Voor het jaarplanproces 2008 is, gegeven de transitie naar de nieuwe organisatie, gekozen voor een twee sporen invulling. Spoor 1, de going concern 2008 van de staande organisatie en spoor 2, de migratie naar de nieuwe organisatie. Voor dit laatste spoor zijn kwartier makersplannen opgesteld voor de periode van 2008 tot 2010. Daarnaast is een exploitatie begroting voor Univé-VGZ-IZA-Trias opgesteld. In 2008 is, afgeleid van de Visie 2015, een focus aangebracht in de te bereiken strategische doelstellingen voor 2009. Om deze strategische doelstellingen te bereiken, zijn projecten geclusterd in programma’s, om een uitvoering in samenhang te borgen. Bovenstaande betekent dat in 2009: • de rapportagelijn verder wordt afgestemd op de informatie- en verantwoordingsbehoefte; • het jaarplanproces een meerjarenkarakter krijgt; • de resultaatverantwoordelijkheden verder worden geconcretiseerd via accountability; • control op de projecten verder wordt uitgebouwd met programmabeheersing.
6.5 Risicobeheersing In 2008 is een uniforme aanpak van risicobeheersing organisatiebreed geïmplementeerd. Hierdoor kunnen de risico’s voor elk bedrijfsonderdeel eenduidig in beeld worden gebracht. Elk kwartaal levert ieder bedrijfsonderdeel een risicorapportage op. Inleiding In 2008 heeft de versterkte aandacht in de maatschappij voor risicomanagement zich doorgezet. Vanuit het perspectief van Univé-VGZ-IZA-Trias trekken vooral twee ontwikkelingen de aandacht: • Solvency II.: Solvancy II voorziet in een risicogeoriënteerde benadering voor de vaststel ling van de solvabiliteitseisen voor verzekeringsmaatschappijen. Een goed werkend
35
JAARVERSLAG 2008
Operational Riskmanagement is daarbij van groot belang om zo deze risicogeoriënteerde benadering inhoud te geven. • Ontwikkelingenin de financiële markten. Het tumult in de internationale financiële markten in 2008 lijkt als gevolg te krijgen dat de ‘credit rating’ van bedrijven in de toekomst mede wordt gerelateerd aan de mate van risicobeheersing. Een analyse inzake de beheersing van het ondernemingsrisico wordt geïntegreerd in de beoordeling van kredietwaardigheid. Doelstelling risicomanagement Univé-VGZ-IZA-Trias Op het onderwerp risicomanagement is het de doelstelling van Univé-VGZ-IZA-Trias om te komen tot een beheersing van de risico’s die specifiek gelden voor een verzekeraar, zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau. Dit wordt bereikt door: • inzicht te geven in de belangrijkste risico’s en de mate waarin deze risico’s worden beheerst door de lijnorganisatie; • het management te adviseren bij het invoeren van goed werkende beheersmaatregelen; • te monitoren dat Univé-VGZ-IZA-Trias-breed een voldoende niveau van risicobeheersing wordt behaald. Met een goede beheersing worden de bedrijfsonderdelen beter in staat gesteld om hun doelstellingen daadwerkelijk te realiseren. Uitgangspunten risicomanagement binnen Univé-VGZ-IZA-Trias De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor een goed functionerend risicobeheersingsen controlesysteem. Deze verantwoordelijkheid wordt gedeeld met het lijnmanagement. Vanaf eind 2007 is binnen Univé-VGZ-IZA-Trias risicomanagement geïntroduceerd conform de FIRM-structuur van De Nederlandsche Bank. FIRM staat voor ‘Financiële Instellingen Risicoanalyse Methode’. Hiernaast heeft de Raad van Bestuur van Univé-VGZ-IZA-Trias gekozen voor COSO (II) en daarmee voor Enterprise Risk Management als beleidskader. COSO beschrijft en definieert de verschillende elementen van een intern beheersingssysteem. Het model geeft de directe relatie weer tussen de doelstellingen van een organisatie, de controlecomponenten en de activiteiten/eenheden waarvoor de interne controle benodigd is. Interne beheersing is een proces dat gericht is op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid omtrent het bereiken van doelstellingen in de perspectieven: • bereiken van strategische doelstellingen; • de effectiviteit en efficiency van bedrijfsprocessen; • de betrouwbaarheid van de financiële informatieverzorging; • de naleving van relevante wet- en regelgeving.
36
JAARVERSLAG 2008
Binnen Univé-VGZ-IZA-Trias is het vertrekpunt dan ook gevormd door de strategie van de organisatie en de daaraan gerelateerde tactische doelstellingen. Risicomanagement binnen Univé-VGZ-IZA-Trias is derhalve primair opgezet ter ondersteuning van het management. De risicobeheersing binnen Univé-VGZ-IZA-Trias volgt verder het principe ‘three lines of defence’: • de 1st line of defence houdt in dat de interne controlefunctie in de lijn is belegd. Hier ligt ook de verantwoordelijkheid voor de interne beheersing; • in de 2nd line of defence zijn de ondersteunende activiteiten ondergebracht. Hiertoe zijn Compliance, Riskmanagement en Veiligheid en een Business Planning & Controlfunctie ingericht; • de 3rd line of defence ligt bij de Interne Accountantsdienst (Internal Audit) die via zijn interne accountantsrapportage zicht geeft op de toetsing die hij heeft uitgevoerd en daarmee inzicht geeft in de effectiviteit van de beheersing van belangrijke risico’s. Status risicomanagement binnen Univé-VGZ-IZA-Trias Op zowel tactisch niveau (bedrijfsonderdeel) als op strategisch niveau (Raad van Bestuur) zijn binnen Univé-VGZ-IZA-Trias in 2008 de belangrijkste risico’s geïdentificeerd en benoemd, gescoord en geclassificeerd op basis van de elementen ‘waarschijnlijkheid’, ‘impact’ en ‘mate van beheersing’. Dit traject heeft in het eerste kwartaal van 2008 geresulteerd in een risico-overzicht per bedrijfsonderdeel (risicoregister). Dit geldt sinds het tweede halfjaar ook voor de Raad van Bestuur. Sinds het eerste kwartaal van 2008 worden de toprisico’s uit de risicoregisters van de bedrijfsonderdelen in de kwartaalrapportages gepubliceerd. Via de kwartaalrapportages wordt eveneens gevolgd in hoeverre er aandacht is gegeven aan de beheersing(maatregelen). De conclusies over de uitkomsten hiervan worden opgenomen in de geconsolideerde risico rapportage van Univé-VGZ-IZA-Trias. Geconstateerd kan worden dat (effectieve) beheersing nog meer aandacht nodig heeft. Doorzicht naar 2009 Voor een grotere effectiviteit dient het Univé-VGZ-IZA-Trias-risicobeheersingsysteem naar een hoger niveau te worden getild. Dit vereist allereerst een risicobewuste attitude (het cultuuraspect). Hiernaast vraagt dit ook, naast de kennis van de business, om een gedegen kennis van en inzicht in risico’s die voor een organisatie als Univé-VGZ-IZA-Trias relevant zijn. Om daadwerkelijk effectief te kunnen zijn, dient risicobeheersing binnen Univé-VGZ-IZA-Trias nog meer aandacht te krijgen. Om die reden wordt dan ook een impactanalyse uitgevoerd naar een ICS (In Control Statement) en hetgeen een ICS voor Univé-VGZ-IZA-Trias aan toe- gevoegde waarde zou hebben op het gebied van risicobeheersing.
37
JAARVERSLAG 2008
6.6. Risicoparagraaf: de mate van beheersing van financiële risico’s Beheersing van financiële risico’s De financiële positie van de verzekeringsmaatschappij nu en in de toekomst wordt bepaald door de toereikendheid van de voorzieningen, de winstgevendheid van de tarieven en nieuwe productie en het weerstandsvermogen. Om de financiële positie te kunnen beoordelen, moet met alle risicoaspecten van de uitvoering van de verzekeringsinstelling rekening worden gehouden. In hoofdlijnen zijn deze risico’s in de volgende hoofdcategorieën in te delen: verzekeringstechnisch risico, renterisico, valutarisico, liquiditeitsrisico, prijsrisico, markt liquiditeitsrisico en creditrisico. Ter monitoring van de financiële en verzekeringstechnische risico’s worden elk jaar analyses (Asset-Liability-Management-Studie, Economisch Kapitaalmodel) uitgevoerd. Deze bieden een beter inzicht in de wijze waarop beleidsmaatregelen (premiebeleid, beleggingsbeleid, her verzekeringsbeleid, productiebeleid, solvabiliteitsbeleid), economische (rentes, rendement, correlaties tussen de verschillende assetcategorieën, inflatie) en actuariële (aantal en omvang schades) risicofactoren van invloed zijn op de doelstellingen en randvoorwaarden van een organisatie. Het economisch kapitaalmodel stelt vast hoeveel kapitaal er op een éénjaars horizon benodigd is om met een bepaalde mate van zekerheid (99,5%) solvabel te blijven. Een ALM-studie geeft inzicht in de ontwikkeling van de solvabiliteitspositie over een langere tijdshorizon, rekening houdend met de volatiliteit van de verzekeringstechnische en beleggings risico’s. De inzichten uit de ALM-studie en het Economisch Kapitaalmodel worden mee genomen in de besluitvorming over de financiële besturing van Univé-VGZ-IZA-Trias. Voor NV Univé Schade hanteert de Raad van Bestuur als interne risiconorm het benodigde economisch kapitaal (uitgedrukt in de solvabiliteitsratio). In 2008 is op basis van het economische kapitaalmodel een ratio van 200% vastgesteld. Voor Zorg hanteert de Raad van Bestuur een interne risiconorm van 150%. Deze zal in 2009 nader worden onderbouwd door een economisch kapitaalmodel. Verzekeringstechnisch risico Het verzekeringstechnisch risico is het risico dat uitkeringen aan klanten niet gefinancierd kunnen worden vanuit premie- en/of beleggingsinkomsten als gevolg van onjuiste en/of onvolledige (technische) aannames en grondslagen bij de ontwikkeling en premiestelling van het product.
Verzekeringstechnisch risico schadeverzekeringen (inclusief AOV) Schadeverzekeringen wordt gekenmerkt door de veelsoortigheid van in de regel kortdurende verzekeringsovereenkomsten (met uitzondering van AOV). De winstgevendheid van de premiestelling wordt regelmatig gemonitord, rekening houdend met het risicoprofiel van de verzekerdenportefeuille. Bij AOV, auto WA en algemene aansprakelijkheidsverzekeringen kan sprake zijn van langdurige schadeafwikkelingen. Het verzekeringstechnisch risico voor
38
JAARVERSLAG 2008
de schadeportefeuille is dan ook vooral geconcentreerd rond schade voortvloeiend uit deze verzekeringen. Om aan de verplichtingen te kunnen voldoen, worden toereikende schade voorzieningen getroffen. Geografisch gezien concentreert het risico op de schadeportefeuille van Univé-VGZ-IZA-Trias zich geheel in Nederland. Het resultaat van de technische rekening over 2008 voor alle schadeproducten bedraagt € 49 miljoen negatief. In de onderstaande tabel is het technisch resultaat weergegeven per productsoort over zowel 2008 als 2007. In miljoenen euro’s
Verdiende bruto premies Brutoschadelast
Saldo herverzekering
Totaal 2008 2007 407.274 406.994 264.452- 253.792142.822 153.203
Ongevallen, ziekte, AOV 2008 2007 42.558 41.160 14.04311.94228.515 29.218
Motorrijtuigen Algemene Aansprakelijkheid Brand en schade aan zaken 2008 2007 2008 2007 2008 2007 295.566 302.449 25.385 24.010 2.435 2.115 194.299201.10127.45313.139969954101.267 101.348 2.06810.872 1.466 1.160
Overige branches 2008 2007 41.330 37.261 27.68926.65613.641 10.605
4.1844.184-
8.7978.797-
3.2543.254-
4.5234.523-
663663-
1.9171.917-
47 47
1.7921.792-
248248-
254254-
6666-
311311-
134.6295.659140.288-
127.7994.552132.352-
12.3347 12.327-
12.37226 12.346-
97.9825.770103.752-
93.6444.63198.275-
9.476104 9.371-
9.19053 9.137-
1.0231.023-
744744-
13.81413.814-
11.84911.849-
Toegerekende opbrengst beleggingen
47.21647.216-
25.782 25.782
3.6973.697-
1.896 1.896
39.09339.093-
21.568 21.568
1.9951.995-
1.093 1.093
163163-
77 77
2.2682.268-
1.149 1.149
Technisch resultaat
48.866-
37.836
9.236
14.245
42.241-
22.723
13.387-
1.035
31
239
2.506-
406-
Bedrijfskosten en winstverdeling Overige technische lasten Bedrijfsresultaat
Verzekeringstechnisch risico zorgverzekeringen Voor een toelichting op de invoering van het nieuwe stelsel voor de zorgverzekeringen, alsmede de hieruit voortvloeiende zorgverzekeringsrisico’s en onzekerheden wordt verwezen naar de paragraaf ’Risico’s en Onzekerheden’ zoals opgenomen in de toelichting op de jaarrekening. Herverzekering Herverzekeren is het verzekeren van verzekeraars. Er vindt dus een risicotransfer plaats van een verzekeraar naar de herverzekeraar, tegen betaling van een herverzekeringspremie aan de herverzekeraar. Univé-VGZ-IZA-Trias selecteert herverzekeraars op basis van betrouwbaarheidscriteria, welke zijn vastgelegd in een herverzekeringsbeleid. Deze criteria hebben onder andere betrekking op de solvabiliteit, krediet-rating en omvang van de herverzekeraar. Op de producten in de schadeportefeuille vindt elk jaar een analyse plaats waarbij alle branches gelijktijdig worden gemodelleerd en geanalyseerd. Hierdoor is het mogelijk om de potentiële diversificatie-effecten mee te nemen bij het vaststellen van de herverzekeringsbehoefte. Op basis van de analyse worden eventueel noodzakelijke wijzigingen doorgevoerd in de dekking binnen de herverzekering. In de onderstaande tabel is per productcategorie het relatieve aandeel in de schadereserve opgenomen per balansdatum 2008 en 2007.
39
JAARVERSLAG 2008
Aandeel herverzekeraar in schadereserve
2008
2007
Motorrijtuigen WA
8,2 %
8,9 %
Motorrijtuigen Casco
8,0 %
0,0 %
Algemene aansprakelijkheid
26,2 %
39,6 %
AOV
57,5 %
59,4 %
Ongevallen en reisverzekering
3,8 %
3,7 %
Pleziervaart / Zeilplank
23,1 %
48,83 %
Univé-VGZ-IZA-Trias heeft een herverzekering afgesloten bij het garantiefonds voor herverzekering van het terrorismerisico (NHT) om het terrorismerisico af te dekken. Univé-VGZ-IZA-Trias betaalt hiervoor een premiebedrag aan het NHT en houdt daarnaast een bedrag aan om het eigen risico te dekken. Renterisico Renterisico omvat het risico dat rentefluctuaties - als gevolg van ontoereikende afstemming tussen rentegevoelige activa en passiva op het gebied van rentelooptijden en rentevoet leiden tot ongewenste effecten op balans en resultaat. Het grootste deel van de verplichtingen van Univé-VGZ-IZA-Trias heeft een korte (schade verzekeringen) tot zeer korte (Zorgverzekeringen) looptijd. Voor de vastrentende beleggingen maakt Univé-VGZ-IZA-Trias dan ook de afweging tussen optimale matching enerzijds en een gemiddeld (op lange termijn) hoger rendement van vastrentende beleggingen met een langere looptijd anderzijds. Bij het maken van deze afweging maakt Univé-VGZ-IZA-Trias gebruik van ALM-technieken zoals duration-, scenario-, en value-at-risk analyses. Univé-VGZ-IZA-Trias gebruikt durationanalyses om de rentegevoeligheid van de vastrentende beleggingen te monitoren. De duration is de gewogen gemiddelde looptijd (uitgedrukt in jaren) van alle kasstromen van de vastrentende beleggingen, waarbij het gewicht van elke kasstroom wordt bepaald door het relatieve belang van die kasstroom. De duration van de vastrentende beleggingen is per balansdatum 2008 5,83 jaar. Naast durationanalyses voert Univé-VGZ-IZA-Trias scenarioanalyses uit om de gevoeligheid van het eigen vermogen te meten voor veranderingen in de rentevoet. In miljoenen euro´s Beleggingen vastrentende waarden
Rente + 1%
Rente -/- 1%
71
-/- 71
Valutarisico Het valutarisico is het risico als gevolg van onvoldoende afstemming tussen activa en passiva, dan wel inkomsten en uitgaven op het gebied van vreemde valuta. De beleggingsportefeuille
40
JAARVERSLAG 2008
van Univé Verzekeringen is geheel genoteerd in euro’s. Over deze portefeuille is in 2008 dus geen risico gelopen over vreemde valuta. De beleggingsportefeuille van VGZ-IZA-Trias bevatte in 2008 wel posities in vreemde valuta. Deze posities zijn in het vierde kwartaal van 2008 deels afgebouwd en in de overige gevallen afgedekt middels derivaten. Voor de afdekking van het valutarisico wordt met name gebruik gemaakt van valutatermijncontracten. Vanaf 2009 hanteert Univé-VGZ-IZA-Trias het beleid om in principe geen valutarisico over vreemde valuta te lopen. Het valutarisico wordt dan ook nagenoeg volledig afgedekt met behulp van een Completion Overlay Manager. Alleen voor beleggingen in Emerging Markets vindt geen afdekking van valutarisico plaats. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat liquiditeitstekorten optreden als gevolg van het onvoldoende op elkaar afgestemd zijn van de timing en de omvang van inkomende en uitgaande kasstromen. Het uitgangspunt van het liquiditeitsrisicobeheer van Univé-VGZ-IZATrias is dat er voldoende liquiditeiten worden aangehouden om te kunnen voldoen aan de huidige en toekomstige financiële verplichtingen, tijdens normale en abnormale omstandigheden. Om te voorkomen dat Univé-VGZ-IZA-Trias niet in staat is om aan zijn financiële verplichtingen te voldoen, wordt de liquiditeitsbehoefte gepland. Univé-VGZ-IZA-Trias moet haar planning het komende jaar op dit punt verder verbeteren. Binnen de zorgmarkt bestaan specifieke onzekerheden die de liquiditeit van het Zorgbedrijf binnen Univé-VGZ-IZA-Trias kunnen verstoren. Voorbeelden hiervan zijn uitgestelde afrekeningen van het College voor zorgverzekeringen (CVZ), sterke fluctuaties in financieringsbehoeften van ziekenhuizen en onvoorziene hogere uitkeringen van ziektekosten. Univé-VGZ-IZA-Trias beheerst dit risico door voldoende beleggingen in portefeuille te hebben die op korte termijn liquide kunnen worden gemaakt. Prijsrisico Het prijsrisico betreft het risico van veranderingen in de waarde van de beleggingsportefeuille als gevolg van wijzigingen in marktprijzen. Univé-VGZ-IZA-Trias accepteert dat dit risico in een bepaalde mate wordt gelopen om op lange termijn het behalen van extra rendement mogelijk te maken. Besluitvorming over een acceptabel risiconiveau wordt genomen aan de hand van uitkomsten van ALM-studies. De beleggingsportefeuille wordt aangepast aan het door Univé-VGZ-IZA-Trias gewenste risicoprofiel. Het beleggingsbeleid van Univé Verzekeringen wordt intern uitgevoerd en de uitvoering van het beleggingsbeleid van VGZ-IZA-Trias is uitbesteed aan een Fiduciair Manager. Het beleggingsbeleid en de resultaten daarvan worden periodiek met de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen besproken. De beleggingsmix van Univé Verzekeringen bestaat
41
JAARVERSLAG 2008
voornamelijk uit vastrentende beleggingen en beleggingen in aandelen. De beleggingsmix van VGZ-IZA-Trias bestaat naast deze soorten beleggingen tevens uit commodities, vastgoed en liquide middelen. De beleggingsmix van Univé-VGZ-IZA-Trias per balansdatum 2008 ziet er als volgt uit: Beleggingsmix per ultimo 2008 (in miljoenen euro’s)
18,4 444,6 Vastrentende waarden Liquide middelen
25
Commodities 1223 533
Zakelijke waarden Vastgoed
Univé-VGZ-IZA-Trias voert periodiek gevoeligheidsanalyses uit op de invloed van ontwik kelingen op de financiële markten op het resultaat en het eigen vermogen van Univé-VGZ- IZA-Trias. De volgende tabel geeft de impact weer op het resultaat en eigen vermogen van een verandering van de waarde van aandelen van 10%. In miljoenen euro’s Aandelen + 10 % Aandelen -/- 10%
Resultaat 44 -/- 44
Eigen vermogen 44 -/- 44
Commodities + 10%
+2
+2
Commodities – 10% Vastgoed + 10 % Vastgoed -/- 10 %
-2 2 -/- 2
-2 2 -/- 2
Gevolgen kredietcrisis voor beleggingsportefeuille Univé-VGZ-IZA-Trias De impact van de kredietcrisis op de beleggingsportefeuille van Univé-VGZ-IZA-Trias is ge- durende 2008 onderzocht. Zo zijn de beleggingsmandaten geïdentificeerd waar subprime hypotheken deel van uit maken. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft de posities in deze producten gedurende 2008 gemonitord en versneld afgebouwd. Derivaten Univé-VGZ-IZA-Trias maakte in 2008 nog op grote schaal gebruik van derivaten. In 2009 is beleid vastgesteld waarbij de omvang en het gebruik van derivaten sterk wordt gereduceerd. Dit betreft voornamelijk het gebruik van derivaten om risico’s af te dekken, en in aanmerkelijk mindere mate als een beleggingsinstrument om rendement mee te behalen. Aan het gebruik
42
JAARVERSLAG 2008
van derivaten worden specifieke eisen gesteld. Zo worden bijvoorbeeld opties niet geschreven maar alleen gekocht. De aan- en verkoop van derivaten heeft Univé-VGZ-IZA-Trias uitbesteed aan specifiek geselecteerde externe Asset Managers.
Security lending Univé-VGZ-IZA-Trias maakt nog gebruik van security lending. In 2008 is besloten security lendings te beëindigen. Security lending is het uitlenen van effecten of obligaties waarvoor onderpand in de vorm van liquiditeiten wordt verkregen. De liquiditeiten die werden verkregen door het uitlenen van deze effecten en obligaties werden door Univé-VGZ-IZA-Trias opnieuw belegd. Hierover wordt dan ook prijsrisico gelopen. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft dit risico in 2008 afgebouwd door te stoppen met het herbeleggen in deze beleggingsproducten. In 2009 zal Univé-VGZ-IZA-Trias geheel stoppen met security lending. De omvang van het security lending programma eind 2008 bedroeg circa € 85,1 miljoen. Hiervan was per ultimo 2008 voor € 83,9 miljoen herbelegd in geldmarktfondsen en voor € 1,2 miljoen herbelegd in andere beleggingsproducten. Marktliquiditeitsrisico Marktliquiditeitsrisico is het risico dat aanwezige activa onvoldoende snel dan wel niet tegen acceptabele prijzen kunnen worden omgezet in liquide middelen. Ter beheersing van dit risico streeft Univé-VGZ-IZA-Trias het beleid na dat ten minste 95% van de portefeuille dient te worden belegd in effecten die worden verhandeld op openbare gereguleerde markten. Tevens wordt nooit voor meer dan 10% van de totale marktkapitalisatie deelgenomen in enige afzonder lijke vermogenstitel of extern (beleggings-)fonds, uitgezonderd beleggingen in overheden. Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat de tegenpartij niet (meer) aan haar contractuele verplichtingen kan voldoen, bijvoorbeeld door liquiditeits- of solvabiliteitsproblemen. Het kan hierbij zowel gaan om een klant die zijn premie niet meer kan betalen (debiteurenrisico) of om een oninbare vordering binnen de beleggingsportefeuille (tegenpartijrisico).
Tegenpartijrisico Om het kredietrisico binnen de beleggingsportefeuille te beheersen, belegt Univé-VGZ-IZATrias alleen in effecten met voldoende kredietwaardigheid. Daarnaast worden transacties over meerdere aanbieders gespreid en wordt in sommige gevallen onderpand vereist. Bij het innemen van een positie waarop een kredietrisico wordt genomen, dient de tegenpartij te beschikken over een stabiele credit rating van ten minste: Rating Agency
Lange termijn
Korte termijn
Moody’s
A2
P-1
S&P
A
SP-1
Fitch
A
F-1
43
JAARVERSLAG 2008
Indien meerdere ratings bestaan van verschillende kredietbeoordelaars, geldt de laagste. De getoonde minimale credit ratings wordt jaarlijks heroverwogen en vastgelegd in het Beleggingsplan. Univé-VGZ-IZA-Trias bewaakt in de beleggingsportefeuille het ontstaan van concentraties in omvang en in geografische spreiding van de belangen. Univé-VGZ-IZA-Trias neemt geen belangen in één enkele debiteur die hoger zijn dan 3%. Overheden van eurolanden, de VS en Japan vallen hierbuiten. Per balansdatum 2008 wordt door Univé-VGZ-IZA-Trias over circa € 1,2 miljard aan vastrentende waarden kredietrisico gelopen.
Debiteurenrisico Het debiteurenrisico is het risico dat een debiteur van Univé-VGZ-IZA-Trias niet aan een vordering zal voldoen. Voor zowel de schade- als de zorgproducten geldt dat het hierbij gaat om een groot aantal vorderingen waarbij de vorderingen een beperkte omvang hebben. Binnen de debiteurenportefeuille zijn geen grote concentraties te herkennen. Op centraal niveau binnen Univé-VGZ-IZA-Trias is beleid geformuleerd op het beheer van de debiteurenportefeuille. De effectiviteit van dit beleid wordt gevolgd en zonodig bijgestuurd. Waar nodig wordt gebruik gemaakt van de inzet van incassobureaus voor het innen van vorderingen. Binnen de zorgmarkt zijn specifieke afspraken gemaakt tussen de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de zorgverzekeraars om het kredietrisico bij debiteuren te verminderen. De reden hiervoor is het stijgende aantal klanten die hun verzekeringspremies voor de basisverzekering niet meer betalen. Er is afgesproken dat verzekerden bij een betalingsachterstand hun verzekering niet meer kunnen opzeggen. Het innen van de premie zal na een betalingsachterstand van 6 maanden gebeuren door uitvoeringsorgaan (vanaf 2009). Verzekeraars worden door de overheid vergoed voor de achterstallige premie tot het moment dat de klant de achterstallige premie heeft betaald.
44
JAARVERSLAG 2008
7. Bestuurders en toezichthouders Gegevens leden Raad van Commissarissen Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer J.B.M. Pierik Voorzitter Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 21-10-1939 , Vreeswijk Lid Raad van Toezicht Stichting Revalidatie Limburg Lid/penningmeester Mgr. Van Overbeekstichting Lid Bestuur Sint Michael International Support
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer J. Bartelds Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias Mede-eigenaar landbouw/pluimveebedrijf 23-11-1957, Odoorn Loco-dijkgraaf Waterschap Hunze en Aa’s Vice-voorzitter Vakgroep akkerbouw LTO-Noord Lid Raad van Toezicht Royal Cosun Bestuurslid Nederlandse Waterschapsbank fonds Bestuurslid Productschap Akkerbouw Bestuurslid Productschap Diervoeder
Naam Functie Geboortedatum Nevenfuncties Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer J. Broekhuis (tot 31-12-2008) Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias Waarnemend burgemeester van Leusden 13-02-1943 Voorzitter IZA Nederland Lid Bestuur H. Deltaport Donatiefonds
De heer H.D. Cornelissen (tot 31-12-2008) Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 23-11-1937, Druten Vice-voorzitter Raad van Toezicht Stichting Daelzicht, Heel Vice-voorzitter Raad van Toezicht Zorgcentrum La Providence Grubbenvorst Lid Raad van Toezicht Omroepvereniging KRO, Hilversum Lid Bestuur Zorgfondsen Noord-Limburg, Venlo Voorzitter Ned. Rode Kruis Afdeling Maasbree Baarlo Voorzitter KBO De Vriendenkring, Maasbree
45
JAARVERSLAG 2008
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer R.J. Elzinga Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 04-03-1950, Den Haag Ned. Transplantatie Stichting, penningmeester dagelijks bestuur Voorzitter Raad van Commissarissen Jo de Jong Flowsystems bv Voorzitter Raad van Commissarissen Sandean Holding bv Voorzitter Raad van Commissarissen Inter-Sprint Banden bv Voorzitter Raad van Commissarissen PRLT BV Lid Raad van Commissarissen NICE BV Voorzitter Raad van Toezicht Stichting MIKADO
Naam Functie Geboortedatum Nevenfuncties
Mevrouw B.T.C. Meekhof Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias Directeur-grootaandeelhouder M.I.M.P. b.v. Directeur MPA b.v. Commissaris CED holding b.v. Voorzitter benoemingscommissie CED holding b.v. Voorzitter remuneratie CED holding b.v. 06-02 -1951 Lid Raad van Toezicht de zorgcoöperatie – Vanboeijen Voorzitter benoemingscommissie Vanboeijen Extern deskundige HBO-examens (voorheen rijksgecommitteerde)
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer P.A. Schaafsma Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 11-02-1941, Leeuwarderadeel Lid Adviescommissie Vreemdelingenzaken Lid Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven Lid Bestuur Ned. Hervormde Diakonessen Inrichting (NHDI)
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer H. Schildkamp Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias Moderator Comenius Leergangen Rijksuniversiteit Groningen Pres. Commissaris Rentex – Floron – Voorzitter Stichting Stimulering Kwaliteit Verpleeghuiszorg 25-09-1946, Utrecht Voorzitter Groningse Blindenstichting Lid Raad van Advies ARGO Adviseur/consulent Heliadvies B.V.
46
JAARVERSLAG 2008
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer N.P.M. Schoof Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias Directeur-eigenaar AVDD B.V., bureau voor advies, bestuur en toezicht 10-02-1947, Hilversum Voorzitter Raad van Commissarissen woningbouwcorporatie STEK te Lisse Voorzitter regiegroep Nationaal Uitvoeringsplan Dienstverlening en e-overheid (Ministerie van Binnenlandse Zaken) Trainer, adviseur voor VNG-international
Naam Functie Geboortedatum Nevenfuncties
De heer C.J. de Swart (tot mei 2008) Vice-voorzitter Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 02-06-1941 Voorzitter Raad van Commissarissen Wereldhave NV Voorzitter Raad van Commissarissen Ordina NV Voorzitter Raad van Commissarissen Stadion Feyenoord NV Voorzitter Raad van Toezicht Ruwaard van Putten Ziekenhuis Voorzitter Raad van Toezicht Hogeschool Rotterdam Lid Raad van Commissarissen DAF Trucks NV Voorzitter Raad van Commissarissen Wealth Management B.V. Voorzitter Bestuur Stichting Administratiekantoor Heymans
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer A. Veenbrink (tot 31-12-2008) Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 24-01-1947, Zoetermeer -
Naam Functie Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer C.A.R. Seij (tot 31-12-2008) Lid Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias 02-11-1943, Hulst Voorzitter Transtil, samenwerkingsverband van Transportondernemingen in Midden Brabant Lid Raad van Commissarissen Stichting Groenhuysen, Roosendaal
47
JAARVERSLAG 2008
Rooster van aftreden Raad van Commissarissen Coöperatie UVIT U.A. Lid Raad van Commissarissen
2009
Vacature
H
J. Pierik*
NH
2010
H NH
H (vac)
P. Schaafsma
H
H. Schildkamp N. Schoof
2012 H( vac)
R. Elzinga K. Meekhof (tevens OR)**
2011
H H
H = aftredend, herbenoembaar; NH = aftredend, niet-herbenoembaar Aftreden vindt plaats tijdens de jaarlijkse Ledenraadsvergaderingen waarin de jaarrekeningen van de coöperaties worden behandeld. * Treedt af nadat in vacature voorzitter is voorzien ** Treedt af in december 2009
48
JAARVERSLAG 2008
Gegevens leden Raad van Bestuur Naam Functie Portefeuille Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer E. Velzel Voorzitter Raad van Bestuur Univé-VGZ-IZA-Trias Eindverantwoordelijkheid Strategie en merk Bestuursondersteuning HRM Innovatie Interne Accountantsdienst (hiërarchisch) 29-01-1963 te Almelo Bestuurslid Verbond van Verzekeraars Bestuurslid Zorgverzekeraars Nederland Bestuurslid Innovatiefonds Zorgverzekeraars Lid ronde Tafel Werk&Inkomen Capgemini Lid Raad van Toezicht kwaliteitsinstituut CBO Lid Adviesraad ING Gezondheidszorg
Naam Functie Portefeuille - - Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer M.J.W. Bontje Lid Raad van Bestuur Grootzakelijk Werk en Inkomen Gezondheid; Gezondheidszorg Bedrijfsvoering 11-09-1954 te Leidschendam Voorzitter Stichting Huisvesting Hospice Nieuwegein Lid Directiegroep 1 Board of Governors AIM Lid St. Moon (Medisch Onderzoek en Onderwijs Nieuwegein) Lid College van Advies TNO Certification BV Lid Health Care Advisory Board Fortis Lid Adviesraad STG/Health Management Forum Voorzitter AVA DBC Services Lid Adviesraad Springer Uitgeverij BV
49
JAARVERSLAG 2008
Naam Functie Portefeuille Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer R. Hillebrand Lid Raad van Bestuur Polisadministratie Declaratieverwerking ICT Facilitair Beheer 10-08-1955 te Leiden -
Naam Functie Portefeuille Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer J.C.A. Kestens (tot 31-12-2008) Lid Raad van Bestuur Finance & Control Interne Accountantsdienst (functioneel) Vermogensbeheer en Treasury Compliance, Riskmanagement en Veiligheidszaken 17-8-1950 te Groningen Lid Bestuur Stichting Centraal Informatie Systeem Lid Bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor Zorgverzekeraars SBZ
Naam Functie Portefeuille Geboortedatum/plaats Nevenfuncties
De heer M. Duvivier (vanaf 1-9-2008) Lid Raad van Bestuur Schade MKB Particulier Distributie Onderlingen 25-1-1958 te Amsterdam Bestuurslid Federatie van Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen Bestuurslid Sectorbestuur Schadeverzekering Verbond van Verzekeraars
50
JAARVERSLAG 2008
Remuneratiebeleid Hieronder wordt ingegaan op de kaders die gesteld worden aan de mate van beloning van de leden van de Raad van Commissarissen en de leden van de Raad van Bestuur. Remuneratie leden Raad van Commissarissen In 2008 is op voorstel van de Raad van Commissarissen een voorstel voor vaststelling van het beloningsbeleid voorgelegd aan de Ledenraad. Bij het uitwerken van het voorstel heeft de Raad van Commissarissen zich laten adviseren door Bureau Hay. Het door Hay uitgebrachte rapport heeft als basis gediend bij het opstellen van het voorstel. De Raad van Commissarissen heeft de vergoeding voor de leden van de Raad van Commissaris sen conform het Hay-advies vastgesteld. Voorts heeft de Raad van Commissarissen over wogen dat de feitelijke tijdsinvestering door de voorzitter in 2007 veel hoger is geweest dan door Hay ingeschat. De tijdsinvestering wordt verklaard door de complexiteit van de organi satie: met twee Coöperaties, twee Ledenraden, een Centrale Raad van Advies en 3 districten en 7 regionale Raden van Advies. De Raad van Commissarissen heeft het voorstel gedaan om in afwijking van het Hay-advies de vergoeding van de voorzitter hoger vast te stellen. Doordat de voorzitter veel zaken in overleg en in samenwerking met de vice-voorzitter behandelt, is ook de tijdsinvestering van de vice-voorzitter aanzienlijk. In afgeleide hiervan heeft de Raad van Commissarissen de vergoeding voor de vice-voorzitter op 80 % van de vergoeding van de voorzitter gesteld. Daarnaast ontvangen de leden van de Raad van Commissarissen een kilometervergoeding, welke deels belast en deels fiscaal vrij is. De vaste vergoedingen worden jaarlijks geïndexeerd. Het gehanteerde prijsindexcijfer betreft het CBS-prijsindexcijfer voor gezinsconsumptie (2006 = 100). Daarnaast ontvangen de leden van de Raad van Commissarissen als lid van een commissie een vaste vergoeding. Ook de hoogte van deze vergoeding wordt jaarlijks geïndexeerd conform het hiervoor genoemde indexcijfer. De Ledenraden hebben in 2008 hiervan kennis genomen respectievelijk ingestemd met dit voorstel. Remuneratie leden Raad van Bestuur Het beloningsbeleid van de Raad van Bestuur beoogt een beloningsstructuur te creëren die de onderneming in staat stelt om gekwalificeerde en deskundige bestuurders aan te trekken en te behouden en deze bestuurders een evenwichtige en stimulerende beloning te bieden.
Arbeidsovereenkomst voor lange termijn De Raad van Commissarissen heeft – in tegenstelling tot de aanbevelingen van de Commissie Tabaksblat – bepaald dat met de leden van de Raad van Bestuur een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt aangegaan. Een arbeidsovereenkomst van beperkte duur staat haaks op de langetermijndoelstellingen van de organisatie.
51
JAARVERSLAG 2008
Jaarlijkse beoordeling Het functioneren van de leden van de Raad van Bestuur wordt jaarlijks beoordeeld. Tijdens deze beoordeling komt onder meer aan de orde in welke mate de leden van de Raad van Bestuur in staat zijn geweest te voldoen aan de individuele en collectieve prestatieindicatoren die ten grondslag liggen aan de uitkering van de variabele beloning. Hierbij spelen zowel kortetermijn- als ook langetermijndoelen. In de individuele arbeidsovereenkomsten zijn geen specifieke voorzieningen overeengekomen inzake de rechten van de leden van de Raad van Bestuur bij beëindiging van het lidmaatschap van de Raad van Bestuur door Univé-VGZ-IZA-Trias. In geval van onvrijwillig ontslag bedraagt de maximale vergoeding éénmaal het jaarsalaris (het ’vaste’ deel van de bezoldiging) conform de Univé-VGZ-IZA-Trias Code. Vaststelling door Raad van Commissarissen De beloning voor de leden van de Raad van Bestuur wordt vastgesteld door de Raad van Commissarissen op advies van de remuneratiecommissie. Er is sprake van een vaste beloning en een variabele beloning. Voor de voorzitter van de Raad van Bestuur bedraagt de variabele beloning 20 % van de vaste beloning. Voor de leden van de Raad van Bestuur 15 %. De beloning is vastgesteld op basis van de Hay-methode, waarbij voor de vaststelling van de hoogte van de bezoldiging de marktmediaan wordt gehanteerd. De marktmediaan is het gemiddelde beloningsniveau uit de marktvergelijking. Openbaarheid inkomens Univé-VGZ-IZA-Trias publiceert de inkomens voor zover dit op basis van wettelijke bepalingen verplicht is.
52
JAARVERSLAG 2008
Geconsolideerde jaarrekening
53
JAARVERSLAG 2008
Geconsolideerde balans per 31 december 2008 (voor resultaatbestemming) (x e 1.000) Ref. 31-12-2008 31-12-2007 ACTIVA
Immateriële activa
1
15.430
Beleggingen 2 215.956 172.492 Terreinen en gebouwen Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen 3 5.412 3.867 Overige financiële beleggingen 4 2.236.851 2.769.353 2.458.219 Vorderingen Vorderingen uit directe verzekering op • Verzekeringnemers 469.758 368.133 • Tussenpersonen 98.895 129.455 Vorderingen uit herverzekering 4.489 1.829 Vorderingen op College voor zorgverzekeringen 518.571 2.244.860 Overige vorderingen 5 852.652 702.769 1.944.365 Overige activa Materiële vaste activa 6 25.123 27.691 Liquide middelen 7 1.985.644 835.390 Andere activa - 345 2.010.767 Overlopende activa Lopende rente en huur 24.484 17.705 Overlopende acquisitiekosten 21.325 21.727 Overige overlopende activa 18.657 48.053 64.466 Afgeleide financiële instrumenten
8
49.278
16.588
2.945.712
3.447.046
863.426
87.485 6.368
Totaal 6.542.525 7.366.625
54
JAARVERSLAG 2008
Ref. 31-12-2008 31-12-2007 PASSIVA
Eigen vermogen 9 Agio 355.017 354.563 Herwaarderingsreserve 17.322 18.056 Wettelijke en statutaire reserves 392.673 353.785 Overige reserves 816.124 775.170 Onverdeeld resultaat (186.914) 70.578 1.394.222 Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen 10 66.000 69.000 Overige langlopende schulden 11 137.188 161.335 203.188 Technische voorzieningen Voor niet-verdiende premies en lopende risico’s 12 659.051 821.283 Voor te betalen schaden 13 3.006.578 2.887.494 Voor winstdeling en kortingen 14 12.984 20.200 Overige technische voorzieningen 15 5.470 5.925 3.684.083 Voorzieningen Voor pensioenen 16 91.168 102.433 Voor belastingen 17 12.681 36.633 Overige 18 85.400 46.688 189.249 Schulden Schulden uit directe verzekering 248.631 160.217 Schulden uit herverzekering 12.835 917 Schulden aan kredietinstellingen 19 558.677 985.560 Schulden aan College voor zorgverzekeringen 9.856 Overige schulden 20 127.266 393.113 957.265 Overlopende passiva Afgeleide financiële instrumenten
1.572.152
230.335
3.734.902
185.754
1.539.807
101.615
100.370
21
12.903
3.305
6.542.525 7.366.625 Totaal
55
JAARVERSLAG 2008
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008 (x e 1.000)
Ref. 2008 2007 TECHNISCHE REKENING
Verdiende premies eigen rekening
22
8.675.833
7.648.349
Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico’s 22 162.232 121.490 8.838.065 Toegerekende opbrengst uit beleggingen
22
(213.722)
7.769.839 45.742
61.534 Overige technische baten eigen rekening 22 7.222 8.631.565 7.877.115 Schaden eigen rekening
22
(8.028.623)
(7.337.597)
Wijziging voorziening voor te betalen schaden 22 (119.084) 45.671 (7.291.926) (8.147.707) Wijziging overige technische voorzieningen eigen rekening 22 7.938 (2.139) 481.719 593.127 Winstdeling en kortingen
23
(16.640)
(20.193)
Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; afschrijving (370.581) bedrijfsmiddelen 24 (401.713) Acquisitiekosten (148.190) (138.903) Winstdeling en provisie ontvangen van herverzekeraars - 246 (509.238) (549.903) Overige technische lasten eigen rekening 25 (6.357) (6.732) Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf (91.181) 56.964
56
JAARVERSLAG 2008
Ref. 2008 2007 NIET-TECHNISCHE REKENING
Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf
(91.181)
56.964
Opbrengsten uit beleggingen
26
175.756
231.039
21.709
13.637
27
(289.011)
(16.871)
Niet-gerealiseerd verlies op beleggingen
(229.692)
(153.801)
Toegerekende opbrengst uit beleggingen overgeboekt naar technische rekening
213.722
(45.742)
28
23.132
9.772
Niet-gerealiseerde winst op beleggingen Beleggingslasten
Andere baten
(5.256) Andere lasten 29 (47.521) Resultaat voor belastingen (223.086) 89.742 Belastingen 30 36.172 (17.516) Resultaat na belastingen (186.914) 72.226
57
JAARVERSLAG 2008
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008 (x e 1.000) 2008 2007 Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangen premies 4.640.460 4.619.959 Betaalde herverzekeringspremies (10.508) (16.299) Ontvangen bijdragen 6.018.593 3.640.384 Ontvangen en betaalde beleggingsresultaten 131.515 190.390 Betaalde uitkeringen en schaden (8.434.115) (7.948.397) Ontvangen van herverzekeraars in verband met uitkeringen en schaden 6.232 8.180 Betaalde winstdeling en kortingen (23.856) (37.815) Betaalde bedrijfskosten (331.758) (329.141) Betaalde acquisitiekosten (155.302) (138.833) Ontvangen provisies en winstdeling van herverzekeraars - 246 Betaalde belastingen (25.526) (15.343) Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 1.815.735 (26.669) Kasstroom uit investering- en beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen Beleggingen in zakelijke waarden (1.440.857) (2.208.644) Beleggingen in nominale waarden (1.286.678) (148.412) Groepsmaatschappijen en deelnemingen (1.671) (376) (Im-)materiële vaste activa (11.828) (17.219) (2.741.034) (2.374.651) Desinvesteringen, aflossingen en verkopen Beleggingen in zakelijke waarden 1.909.226 2.184.612 Beleggingen in nominale waarden 812.149 76.688 Groepsmaatschappijen en deelnemingen 199 (Im-)materiële vaste activa 56 1.493 2.721.630 2.262.793 Totaal kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten (19.404) (111.858) Ontvangen en betaald agio en dividend (50) Mutatie langlopende schulden (219.144) (14.760) Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten (219.194) (14.760) Totaal kasstroom uit deconsolidatie Her en Stormher - (3.565) 1.577.137 (156.852)
Mutatie liquide middelen 1.150.254 600.304 Mutatie kortlopende bankschulden 426.883 (757.156) 1.577.137 (156.852)
Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de directe methode.
58
JAARVERSLAG 2008
Overzicht geconsolideerd totaalresultaat (x e 1.000) 2008 2007 Eigen vermogen per 1 januari 1.572.152 1.539.014 Geconsolideerd resultaat na belastingen (186.914) 72.226 Resultaatbestemming vorig boekjaar: 20.317 • Schuld aan Stichting IZZ - • Schuld aan IZA Nederland 9.766 10.722 • Schuld aan NFU - 1.817 Deconsolidatie eigen vermogen OVM Univé Her U.A. en OVM Univé Stormher U.A. - (68.195) Mutatie voorziening latente belastingen 645 (3.785) Overige mutaties (1.427) 36 (177.930) 33.138 Eigen vermogen per 31 december 1.394.222 1.572.152
59
JAARVERSLAG 2008
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Algemeen Activiteiten Op 1 januari 2007 hebben Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. (hierna te noemen “Coöperatie VIT”) en Coöperatie Univé U.A. (hierna te noemen Coöperatie Univé) een nieuwe coöperatie opgericht, te weten Coöperatie UVIT U.A. (hierna te noemen “Coöperatie UVIT”), statutair gevestigd te Gorinchem. Het doel van de onderneming zoals opgenomen in artikel 3 van de statuten luidt: “Het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van de tussen de leden vanwege de Coöperatie bestaande samenwerking. Het bevorderen van de op- en inrichting alsmede de instandhouding van de aangesloten bedrijven, het ontwikkelen van financiële en verzekeringsproducten, alsmede het doen implementeren van deze producten binnen de aangesloten bedrijven, het inrichten en instandhouden van het samenwerkingsverband tussen de leden van de Coöperatie, welk samenwerkingsverband is opgericht op de optimalisatie van de distributie van de producten van de leden, respectievelijk van de aangesloten bedrijven, welke distributie exclusief door of vanwege de leden zal plaatsvinden, het inrichten en instandhouden van een distributiestrategie, respectievelijk van een distributiesysteem met behulp waarvan de producten van de leden zullen worden gedistribueerd, het bedingen van rechten ten behoeve van de leden, respectievelijk de aangesloten bedrijven, voor zover van belang voor de inrichting en uitvoering van het samenwerkingsverband, het met inachtneming van hetgeen daartoe in deze statuten is vastgelegd, ten laste van de leden, respectievelijk de aangesloten bedrijven aangaan van verplichtingen, voorzover van belang voor de inrichting en uitvoering van het samenwerkingsverband, het bevorderen van de eenheid en samenwerking tussen de aangesloten bedrijven, respectievelijk de bedrijven welke worden geëxploiteerd door de Regionale Onderlingen”. Beide hebben 50% van het ledenbelang in deze coöperatie. Coöperatie UVIT heeft de dagelijkse leiding over Coöperatie VIT en Coöperatie Univé. Groepsverhoudingen De coöperatie maakt deel uit van een groep met Coöperatie UVIT als groepshoofd. De financiële gegevens van de coöperatie zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT. In de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT zijn de financiële gegevens opgenomen van: • Coöperatie UVIT U.A., Gorinchem VGZ-IZA-Trias Groep, bestaande uit: • Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A., Nijmegen • VGZ Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) • IZZ Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) • IZA Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) • NV Zorgverzekeraar UMC, Nijmegen (100%) • Trias Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) • Zorgverzekeraar Cares Gouda NV, Nijmegen (100%) • NV Univé Zorg, Zwolle (100%) • Holding VGZ BV, Nijmegen (100%) • Exclusief Verzekeringen BV, Nijmegen (indirect 100%) • VGZ Vastgoed BV, Nijmegen (indirect 100%)
60
JAARVERSLAG 2008
• VGZ Zorgkantoor BV, Nijmegen (indirect 100%) • Trias Zorgkantoor BV, Nijmegen (indirect 100%) • Univé Zorgkantoor BV, Alkmaar (indirect 100%) • VGZ-IZA-Trias Diensten BV, Nijmegen (indirect 100%) • *CC BV, Nijmegen (indirect 100%) • Coöperatie VGZ-IZA-Trias U.A., Gorinchem (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) • Stichting Gezondheidszorg Univé, Alkmaar (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) Univé Verzekeringen Groep, bestaande uit: • Coöperatie Univé U.A., Zwolle • Univé Organisatie BV, Zwolle (100%) • NV Univé Schade, Zwolle (100%) • Univé Asset Management BV, Zwolle (100%) • Univé Bedrijfsontwikkeling BV, Zwolle (100%) • Compander BV, Zwolle (100%) • Stichting Univé Rechtshulp, Zwolle (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) De geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT is gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Nijmegen.
Verbonden partijen Als overige verbonden partijen worden aangemerkt: • Stichting Univé Helpt, Zwolle • Stichting Beheer Derdengelden Univé, Assen • Stichting ZONHN, Heerhugowaard • Stichting Facilitering Eerstelijnszorg Zaanstreek, Waterland en Kennemerland, Haarlem • Stichting Zorgring Noord Holland Noord, Alkmaar • Onderlinge Verzekering Maatschappij Univé Her U.A., Zwolle • Onderlinge Verzekering Maatschappij Univé Stormher U.A., Zwolle • Stichting IZZ, Apeldoorn • Stichting IZA-Belangen, Nieuwegein • Stichting IZA Ziektekostenverzekeringen, Nieuwegein • Stichting Zorgkantoor VGZ, Nijmegen • Stichting Zorgkantoor Trias, Gorinchem • Stichting Trias, Gorinchem • Trias BV, Gorinchem • Trias Verzekeringen BV, Gorinchem Alle transacties met verbonden partijen vinden plaats op basis van het ‘at arms length’-principe.
61
JAARVERSLAG 2008
Grondslagen voor de consolidatie In verband met de afzonderlijke vaststelling van de jaarrekeningen van Coöperatie Univé en Coöperatie VIT door hun respectievelijke ledenraden, heeft tussenconsolidatie plaatsgevonden van de maatschappijen die behoren tot de Univé Verzekeringen Groep respectievelijk VGZ-IZA-Trias Groep. In de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT zijn bovengenoemde groepsmaatschappijen geconsolideerd op basis van de integrale methode. Hierbij worden de navolgende grondslagen voor waardering van activa en passiva en resultaatbepaling toegepast. Alle onderlinge verhoudingen worden in de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening geëlimineerd. Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt conform de in Afdeling 15 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek opgenomen voorschriften voor de jaarrekening van verzekeringsmaatschappijen en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Alle bedragen in de jaarrekening zijn vermeld in duizenden euro’s, tenzij anders is aangegeven.
Stelselwijzigingen Toerekening beleggingsopbrengsten Uit het oogpunt van harmonisering is in de jaarrekening een stelselwijziging doorgevoerd met betrekking tot de wijze van toerekening van opbrengsten uit beleggingen van het niet-technische deel aan het technische deel van de winst- en verliesrekening. Deze stelselwijziging heeft geen invloed op het vermogen en resultaat. De vergelijkende cijfers 2007 zijn hierop als volgt aangepast. Na wijziging Voor wijziging
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
e 45.742
e 84.688
Kosten fraude-onderzoek Ter vergroting van het inzicht in de jaarrekening worden de kosten voor het uitvoeren van fraudeonderzoeken en de kosten met betrekking tot verhaalsrecht gepresenteerd onder de schaden eigen rekening. Deze kosten zijn tot en met de jaarrekening 2007 verantwoord onder de bedrijfskosten. Deze stelselwijziging heeft geen invloed op het vermogen en resultaat. De vergelijkende cijfers 2007 zijn hierop als volgt aangepast. Na wijziging Voor wijziging
Bruto schaden eigen rekening (incl. AWBZ) Beheerskosten
e
e
7.854.530
7.852.310
458.448
460.669
62
JAARVERSLAG 2008
Kosten schadeafwikkeling Ter vergroting van het inzicht in de jaarrekening worden de kosten voor schadeafwikkeling gepresenteerd onder de schaden eigen rekening. Deze kosten zijn tot en met de jaarrekening 2007 verantwoord onder de bedrijfskosten. Deze stelselwijziging heeft geen invloed op het vermogen en resultaat. De vergelijkende cijfers 2007 zijn hierop als volgt aangepast. Na wijziging Voor wijziging
Bruto schaden eigen rekening (incl. AWBZ) Beheerskosten
e
e
7.951.542
7.854.530
361.437
458.449
Stichting IZZ Ter vergroting van het inzicht is het aandeel van Stichting IZZ in het resultaat van IZZ Zorgverzekeraar NV in mindering gebracht op de schuld van Coöperatie VIT aan Stichting IZZ. Dit aandeel in het resultaat is tot en met de jaarrekening 2007 verwerkt via de resultaatverdeling. Deze stelselwijziging leidt tot een verhoging van het eigen vermogen en resultaat van e 20.484.
Na wijziging
Voor wijziging
e
e
Langlopende schuld aan Stichting IZZ
34.743
55.227
Overige technische baten eigen rekening
61.534
41.050
Onverdeeld resultaat
69.866
49.382
Stichting Gezondheidszorg Univé Ten behoeve van de verdere harmonisering van de waarderingsgrondslagen wordt met ingang van 2008 Stichting Gezondheidszorg Univé meegeconsolideerd. De vergelijkende cijfers 2007 zijn hierop aangepast. De invloed van deze stelselwijziging op het eigen vermogen en het resultaat zijn als volgt:
Na wijziging
Voor wijziging
Eigen vermogen Agio Herwaarderingsreserve
e 354.563
e 354.563
18.056
18.056
Wettelijke en statutaire reserves
353.785
343.601
Overige reserves
775.170
774.031
70.578
69.866
Onverdeelde winst
1.572.152
1.560.117
Resultaat na belastingen
72.226
71.513
63
JAARVERSLAG 2008
Schattingswijzigingen In het kader van de nadere uniformering van de waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen tussen Coöperatie VIT en Coöperatie Univé zijn de afschrijvingstermijnen per 1 januari 2008 aangepast, welke worden aangemerkt als zijnde schattingswijzigingen. Er hebben geen inhaalafschrijvingen plaatsgevonden. Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Vergelijkende cijfers Met het oog op vergelijkbaarheid zijn enkele herrubriceringen doorgevoerd. Deze herrubriceringen hebben geen invloed op vermogen en resultaat. Deze posten hebben voornamelijk betrekking op beleggingen, geldmiddelen en HKC. De vergelijkende cijfers 2007 bevatten de cijfers over het eerste halfjaar 2007 van OVM Univé Her U.A. en OVM Univé Stormher U.A. In juni 2007 is het besluit genomen tot verzelfstandiging van deze beide maatschappijen waardoor de organisatorische verbondenheid medio 2007 is doorbroken en de maatschappijen geen deel meer uitmaken van de consolidatiekring. Risico’s en onzekerheden Basisverzekering Sinds 1 januari 2006 is in Nederland een nieuw privaat zorgverzekeringsstelsel van kracht. Dit private stelsel bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de basisverzekering, een verplichte verzekering voor alle ingezetenen in Nederland en alle niet-ingezetenen die ter zake van in Nederland in dienstbetrekking verrichte arbeid aan de loonbelasting onderworpen zijn. De invulling van de dekking van de basisverzekering wordt door de overheid bepaald. De zorgverzekeraar is verplicht alle onder de kring der verzekerden vallende personen, ongeacht leeftijd en gezondheidsrisico’s, te accepteren. De verzekeraar ontvangt een vergoeding uit het Zorgverzekeringsfonds die afgestemd is op het risicoprofiel. De omvang van de bijdrage uit dit fonds is een vast bedrag per verzekerde, gecorrigeerd op basis van een aantal risicokenmerken van de verzekerden. Naast deze bijdrage bepaalt de zorgverzekeraar aanvullend een nominale premie die voor alle verzekerden gelijk is. Het tweede deel van het systeem betreft de (vrijwillige) aanvullende verzekering. De dekking van deze verzekering is niet gebonden aan overheidsbepalingen. Voorts heeft de verzekeraar de mogelijkheid van premiedifferentiatie voor deze verzekering. De werking van het risicovereveningsmodel Het risicovereveningssysteem 2008 heeft betrekking op de variabele kosten van ziekenhuisverpleging en de kosten van specialistische hulp, de vaste kosten van ziekenhuisverpleging, de kosten van overige prestaties en de kosten van geneeskundige GGZ. Het ex-ante risicovereveningssysteem in 2008 bestaat uit twee risicovereveningsmodellen, één voor de variabele kosten van ziekenhuisverpleging en de kosten van specialistische hulp en de kosten van overige
64
JAARVERSLAG 2008
prestaties en één model voor de geneeskundige GGZ.
a. V ereveningsmodel variabele kosten ziekenhuiszorg en overige prestaties Het vereveningsmodel voor de variabele kosten van ziekenhuisverpleging en kosten van specialistische hulp en voor de kosten van overige prestaties lijkt sterk op het vereveningsmodel 2007 en kent zes vereveningscriteria: 1. leeftijd / geslacht; 2. farmaceutische kostengroepen; 3. diagnose kostengroepen; 4. aard van het inkomen; 5. sociaal-economische status (SES); en 6. een regiocriterium.
Ten opzichte van het vereveningsmodel 2007 is het SES-criterium toegevoegd. Door de introductie van het SES-criterium worden vanaf 2008 kostenverschillen overbrugd als gevolg van verschillen in sociaal economische status, in het bijzonder de tot op heden moeilijk te verklaren verschillen tussen voormalig
ziekenfondsverzekerden en overige verzekerden. b. Vereveningsmodel geneeskundige geestelijke gezondheidszorg Per 1 januari 2008 zijn de geneeskundige geestelijke gezondheidszorg (GGZ) overgeheveld van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Om zorg te dragen voor een soepele overgang, is 2008 bestempeld als een overgangsjaar. In het overgangsjaar worden de zorgverzekeraars volledig nagecalculeerd voor de kosten van geneeskundige GGZ. Hiermee rekeninghoudend is voor de geneeskundige GGZ een eenvoudig risicovereveningsmodel 2008 vormgegeven. Dit ex-ante model is nodig ten behoeve van de bevoorschotting van verzekeraars en om ervaring op te bouwen. Het vereveningsmodel geneeskundige GGZ kent eveneens zes vereveningscriteria: 1. leeftijd/geslacht; 2. aard van het inkomen; 3. sociaal-economische status (SES); 4. een GGZ-regiocriterium; 5. farmaceutische kostengroep psychische aandoeningen; en 6. éénpersoonsadres.
Bij de operationalisering van de criteria is zoveel mogelijk aangesloten bij bovengenoemd vereveningsmodel variabele kosten ziekenhuiszorg en overige prestaties. Het GGZ-regiocriterium is in aard en opzet gelijk aan het regiocriterium voor bovengenoemd model, maar houdt rekening met GGZ-specifieke factoren. Het geheel nieuwe criterium eenpersoonsadres komt tegemoet aan onderzoeksresultaten dat personen uit eenpersoonshuishoudens een groter beroep blijken te doen op de geneeskundige GGZ dan personen uit meerpersoonshuishoudens. De meerwaarde van dit criterium ligt vooral in de verklaringskracht van het model voor de grootstedelijke gebieden.
65
JAARVERSLAG 2008
c. Normering verplicht eigen risico Met bovengenoemde vereveningsmodellen bepaalt het CVZ de normatieve kosten 2008 per ver- zekeraar. De vereveningsbijdrage 2008 per verzekeraar is vervolgens bepaald door de normatieve kosten te verminderen met de eigen inkomsten van een verzekeraar uit de nominale rekenpremie. Met ingang van 1 januari 2008 is bij de bepaling van de vereveningsbijdrage ook rekening gehouden met de financieringsverschuiving als gevolg van de invoering van een verplicht eigen risico van e 150. Dit betekent namelijk dat de kosten onder de e 150 niet meer ten laste van de verzekeraars komen (exclusief huisarts, verloskunde, kraamzorg en de tot en met 21 jaar uitgebreide jeugdtandheelkunde, maar inclusief kosten geneeskundige geestelijke gezondheidszorg). Voor verzekeraars met veel ouderen/ongezonden verschuiven daardoor meer kosten naar hun verzekerden dan voor verzekeraars met een jonge/gezonde portefeuille. Om hiervoor te corrigeren is een normatief model ontwikkeld ter verevening van de kosten onder de e 150. Dit model is zoveel mogelijk gebaseerd op het model voor de no-claimteruggave zoals gebruikt in de risicoverevening van 2006 en 2007. De eigen betalingen in verband met invoering van het verplicht eigen risico van e 150 voor verzekerden van 18 jaar en ouder, die géén FKG hebben, worden genormeerd op basis van het aantal ver- zekerden naar leeftijd en geslacht, aard van het inkomen en regio. d. Ex-post compensatiemechanismen Onderdeel van het risicovereveningssysteem is de inzet van ex-post compensatiemechanismen, waarbij in bepaalde gevallen achteraf (een deel van) de werkelijk gemaakte kosten wordt gecompenseerd. De precieze vormgeving en de mate van inzet van deze compensatie ligt vooraf vast. Zorgverzekeraars kunnen dus bij de premiecalculaties ook rekening houden met de consequenties van de ex-post compensatiemechanismen. Deze bestaat uit de volgende vijf componenten: 1. Macro nacalculatie deelbijdragen. Het doel van macro nacalculatie is het compenseren van afwijkingen tussen macro-kostenramingen en macro-kosten realisaties. Deze nacalculatie geschiedt per deelbudget (vaste kosten ziekenhuisverpleging, variabele kosten ziekenhuisverpleging en specialistische hulp, overige prestaties en geneeskundige GGZ). Alle zorgverzekeraars samen lopen daardoor in het betreffende jaar geen risico op de totale kostenontwikkeling. Als de macro kosten hoger uitvallen (bijvoorbeeld door een hogere zorgconsumptie of prijsstijgingen), wordt een hogere vereveningsbijdrage toegekend, als de macro kosten lager uitvallen (bijvoorbeeld door een scherper inkoop- of preferentiebeleid) gaat de totale vereveningsbijdrage omlaag. 2. Hogekostencompensatie overige prestaties, variabele kosten ziekenhuisverpleging en kosten specialistische hulp. Zorgverzekeraars zijn en blijven vrijwel volledig risicodragend over de ‘overige prestaties’. Op deze kosten wordt alleen hogekostencompensatie (HKC) toegepast, waarbij zeer hoge kosten bij individuele verzekerden ten laste van een (fictieve) pool kunnen worden gebracht. HKC wordt ook toegepast op de variabele kosten van ziekenhuisverpleging en kosten van specialistische hulp. De drempelwaarde waarboven schades kunnen worden gepoold is in 2008 verhoogd van e 12.500 naar e 20.000 per verzekerde. Boven de drempelwaarde worden de kosten voor 90 procent onderling verrekend.
66
JAARVERSLAG 2008
3. Nacalculatie variabele kosten ziekenhuisverpleging en kosten specialistische hulp.
Voor de variabele kosten van ziekenhuiszorg gold in 2007 30 procent generieke verevening en 35 procent nacalculatie. Dit kwam neer op ongeveer 55 procent nacalculatie. De inzet van generieke verevening / nacalculatie is sinds 2002 gelijk gebleven. Sindsdien zijn echter belangrijke stappen gezet om de beïnvloedingsmogelijkheden van verzekeraars op de ziekenhuiskosten te vergroten. Zo is bijvoorbeeld de contracteerplicht opgeheven, zijn de Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s) met een onderhandelbaar deel (B-DBC’s) ingevoerd en is in 2008 het DBC B-segment verder vergroot. Daarom is besloten om de generieke verevening af te schaffen en het nacalculatiepercentage op 50 procent vast te stellen. Per saldo betreft dat een verlaging van de inzet van deze twee ex-post compensatiemechanismen van 5 procentpunt. Voorts zijn de risicodragende ziekenhuiskosten vergroot door de uitbreiding van het DBC B-segment van 10 naar 20 procent volledig aan te merken als variabele ziekenhuiskosten, waarmee de risicodragende kosten toenemen. Daarnaast zijn de kapitaallasten van het DBC B-segment ook verschoven van de risicoloze vaste ziekenhuiskosten naar de risicodragende kosten variabele ziekenhuiskosten.
4. Bandbreedteregeling variabele kosten ziekenhuisverpleging en kosten specialistische hulp.
Vanwege vraagtekens bij de gegevens waarop het vereveningsmodel voor de variabele kosten van ziekenhuisverpleging en kosten van specialistische hulp is gebaseerd, is de bandbreedteregeling voor deze kosten gehandhaafd. De bandbreedte is echter wel verbreed van e 35 naar e 40 (van plus tot min e 20). Buiten deze bandbreedte geldt een nacalculatie van 90 procent.
5. Integrale nacalculatie vaste kosten ziekenhuisverpleging en kosten geneeskundige GGZ.
De vaste kosten van ziekenhuisverpleging en de kosten van de geneeskundige GGZ tenslotte worden voor 100 procent nagecalculeerd.
Onzekerheden door de introductie van het systeem van Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s) Sinds 1 januari 2005 is de afrekening van de kosten van ziekenhuizen gebaseerd op DBC’s. Deze afrekenmethode beslaat een gehele periode van medische behandeling en bevat alle afzonderlijke deelbehandelingen. De afrekening tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar vindt plaats aan het einde van de behandelperiode. De introductie van deze DBC’s heeft verstrekkende gevolgen gehad voor de tarifering van de ziekenhuiskosten. Bij de DBC’s wordt gebruik gemaakt van uniforme gemiddelde tarieven voor een ziektebeeld (all-inclusive), die onafhankelijk zijn van de mate waarin de verzekerde ook daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt van alle in het DBCtarief gecalculeerde diensten. Met de invoering van de DBC-systematiek is een extra onzekerheid ontstaan als gevolg van een verwachte verschuiving van kosten tussen leeftijdscategorieën (van oud naar jong), die, afhankelijk van de verzekerdenpopulatie van de verzekeraar, gevolgen heeft voor de totale ziekenhuiskosten. Ook in 2008 is gebleken dat er nog veel declaraties van DBC’s, die in de jaren 2006 tot en met 2007 zijn geopend, worden ontvangen. Daardoor is het beeld van hóe de kosten neerslaan in de verschillende categorieën nog niet duidelijk, waardoor de hiervoor geschetste onzekerheid is blijven bestaan.
67
JAARVERSLAG 2008
Kaderregeling AO/IC inzake DBC registratie en facturatie Met de invoering van de DBC’s is tevens de kaderregeling AO/IC inzake DBC registratie en facturatie van kracht geworden. Deze kaderregeling verplicht instellingen die DBC’s leveren aan minimale eisen voor de administratieve organisatie en interne controle te voldoen. Zij moeten hierover verantwoording afleggen middels een bestuursverklaring. Vanaf 2007 wordt door de ziekenhuizen daarnaast verantwoording afgelegd middels het zogenoemde Verantwoordingsdocument totaalbedrag gefactureerd DBC’s. De accountant geeft een juistheidverklaring af bij de in dit document opgenomen declaratiegegevens. Ten opzichte van de in de jaarrekeningen 2006 en 2007 gemelde grote mate van onzekerheid is in 2008 vooruitgang geboekt. Dit laat onverlet dat de onzekerheid ten aanzien van de volledigheid van de declaraties onverminderd groot is. De hiervoor weergegeven onzekerheden kunnen een significante invloed hebben op het resultaat over 2008, dat voor deze bedrijfsonderdelen in de periode 2009-2012 definitief wordt vastgesteld, en de hoogte van de technische voorzieningen voor de basisverzekering per eind 2008. De zorgverzekeraar heeft bij de vaststelling van de technische voorzieningen voor de basisverzekering rekening gehouden met deze onzekerheden en daarbij de verwachtingen van het management betrokken.
Over/onderfinanciering ziekenhuizen In 2006 is vast komen te staan dat er grote verschillen zijn tussen de budgetten van de ziekenhuizen in 2005 en de door de ziekenhuizen verkregen financiering (declaraties en onderhanden werk) van dit budget. Doordat ziekenhuizen in 2005 geconfronteerd werden met grote invoeringsproblemen van de DBC-systematiek werd zeer laat duidelijk dat de financiering niet in de pas liep met het budget. Eerst in september 2006 zijn de sluittarieven van instellingen structureel op een beter niveau gebracht. Daardoor was voor 2006 sprake van een grote discrepantie tussen budget en financiering. In 2007 en 2008 is gebleken dat ook over deze jaren aanzienlijke overen onderfinanciering van de ziekenhuisbudgetten verwacht wordt. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat aanpassing in de tarieven alleen effect heeft bij nieuw geopende DBC’s en de doorloopeffecten van oude DBC’s moeilijk van tevoren waren in te schatten. De verschillen tussen budget en financiering worden gewoonlijk door de NZa verrekend via een tijdelijke opslag of afslag op het structurele tarief in het lopende jaar. Omdat de verschillen tussen budgetten en financiering in 2005 en 2006 zo groot zijn en in 2006 de Zorgverzekeringswet is ingevoerd, waarbij grote verschuiving van verzekerden plaatsvond, is besloten tot een speciale verrekenmethodiek. Dit maakt het mogelijk de schade in de desbetreffende jaren te verwerken en niet in toekomstige tarieven. In 2006 heeft de voorlopige afrekening van 2005 plaatsgevonden. Deze afrekening is op basis van een opgave van ziekenhuizen uitgevoerd. In september 2007 is door de NZa een definitieve afrekening 2005 en een voorlopige afrekening 2006 vastgesteld. Bij nadere analyse is gebleken dat deze afrekening er niet voor zorgt dat de schade bij de zorgverzekeraars in de juiste schadejaren terecht komen. De oorzaak hiervoor ligt in het feit dat gedurende 2005 en 2006 ook de gewoonlijke verrekensystematiek heeft gefunctioneerd wanneer instellingen en verzekeraars tussentijds tariefaanpassingen hebben gevraagd. Dat heeft tot gevolg dat de over- en onderdekking niet alleen via de vaste bedragen is verrekend maar ook via de verrekentarieven in andere jaren. In januari 2008 is overeenstemming bereikt over het model waarmee transparant kan worden gemaakt wat de
68
JAARVERSLAG 2008
over- of onderfinanciering per jaar per instelling is en hoe dit is verrekend. In het tweede kwartaal van 2008 is overeenstemming bereikt over het model waarmee de over- of onderfinanciering aan de verschillende zorgverzekeraars en de schadejaren kan worden toegerekend. In oktober 2008 is dit neergeslagen in tariefbeschikkingen voor 2005 en 2006. Over de afrekening van deze jaren en daarmee over de uiteindelijke schadelast bestaat derhalve nu een grote mate van zekerheid. De NZa is aansluitend begonnen met de afrekening 2007. Hiervoor zijn ultimo 2008 alle nacalculaties 2007 afgerond en in de budgetten van ziekenhuizen verwerkt. Op basis van deze gegevens kan een eerste inschatting van de nog te verwachten afrekening worden gemaakt. In 2009 zal de NZa de opbrengstverschillen 2007 per ziekenhuis in een consultatieronde aan ziekenhuizen en verzekeraars voorleggen. De daadwerkelijke afrekening 2007 per ziekenhuis per zorgverzekeraar zal in september 2009 gereed zijn. Voor het inzicht in de verschillen tussen budget en financiering over het jaar 2008 zal gebruik gemaakt worden van de nacalculatieformulieren die in juni 2009 bij de NZa moeten worden ingediend. Voor 2008 is het voor zorgverzekeraars zeer moeilijk zelfstandig een inschatting te maken van de financieringsverschillen, onder andere vanwege de hierboven genoemde problematiek en de gedurende de jaren telkens doorgevoerde wijzigingen in het DBC systeem. Concluderend leidt het onvoldoende inzicht in de over- of onderfinanciering per instelling per jaar (voor de jaren 2007 en 2008) tot een onzekerheid in de jaarrekening. Om die reden is de schatting gebaseerd op schadejaar 2006. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
Algemeen Voorzover niet anders is vermeld, worden activa en passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde. In de balans en winst- en verliesrekening zijn referenties opgenomen waarmee wordt verwezen naar de toelichting. Immateriële activa Een immaterieel actief wordt in de balans opgenomen als: • het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen die een actief in zich bergt, zullen toekomen aan de UVIT Groep; en • de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Uitgaven inzake een immaterieel actief dat niet aan de voorwaarden voor activering voldoet, worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord. Kosten van onderzoek en ontwikkeling De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden gewaardeerd tegen aanschaffingwaarde of vervaardigingskosten verminderd met lineair bepaalde afschrijving op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel lager realiseerbare waarde. Hierbij wordt geen rekening gehouden met rente.
69
JAARVERSLAG 2008
Concessies, vergunningen en intellectuele eigendommen De concessies, vergunningen en intellectuele eigendommen worden gewaardeerd tegen aanschaffingwaarde verminderd met lineair bepaalde afschrijving op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel lager realiseerbare waarde. Goodwill Goodwill is het verschil tussen de aanschafwaarde en het aandeel van Coöperatie UVIT in de reële waarde van de verworven activa en passiva. Goodwill wordt geactiveerd en stelselmatig afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel gewaardeerd tegen lager realiseerbare waarde. Beleggingen Terreinen en gebouwen Terreinen en gebouwen worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zijnde de onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en gebruik. Taxaties vinden iedere drie jaar plaats door een externe taxateur. Eventueel hieruit voortvloeiende waardecorrecties zijn verantwoord in de herwaarderingsreserve. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen
Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Andere deelnemingen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde, tenzij geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend. Indien in een deelneming geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid wordt uitgeoefend, dan wordt de deelneming gewaardeerd tegen de actuele waarde. Overige financiële beleggingen Overige financiële beleggingen worden in één van de volgende categorieën ingedeeld. Deze indeling is afhankelijk van het doel waarvoor deze beleggingen worden verworven. • B eleggingen geclassificeerd als ‘reële waarde met waardemutaties in het resultaat’. Deze classificatie wordt aangehouden voor alle beleggingen van Coöperatie UVIT in aandelen, deelnemingsbewijzen en andere niet-vastrentende waardepapieren, voor alle beleggingen in obligaties en andere vastrentende waardepapieren en voor andere financiële beleggingen. Deze beleggingen worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de gerealiseerde en ongerealiseerde waardeverminderingen via de winst- en verliesrekening worden verwerkt. Onder de reële waarde (marktwaarde) wordt verstaan het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen terzake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid zijn en onafhankelijk van elkaar zijn. De financiële instrumenten met een marktnotering en die worden verhandeld op een actieve markt, worden gewaardeerd tegen de genoteerde marktprijs. Indien geen sprake is van een actieve markt voor een financieel instrument, wordt de reële waarde vastgesteld op basis van waarderingstechnieken. De gehanteerde waarderingstechnieken worden vastgesteld door onafhankelijke deskundigen. • B eleggingen geclassificeerd als ‘leningen en vorderingen’. Deze classificatie wordt gebruikt voor alle vorderingen van Coöperatie UVIT uit hypothecaire leningen en uit andere leningen. Deze beleggingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Ook alle deposito’s bij kredietinstellingen van UVIT vallen onder deze classificatie. Deze beleggingen worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarde met als maximum de nominale waarde.
70
JAARVERSLAG 2008
Een toelichting op de uit beleggingen voortvloeiende risico’s en de mate van beheersing daarvan is opgenomen in het verslag van de Raad van Bestuur.
Vorderingen De posten worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Bij de bepaling van de voorziening is rekening gehouden met de regeling wanbetalers. College voor zorgverzekeringen (CVZ) De rekening-courant verhouding met het College voor zorgverzekeringen (CVZ) betreft de per saldo vordering c.q. schuld tegen nominale waarde van de te verrekenen bedragen uit hoofde van de Zorgverzekeringswet (en ZFW) en AWBZ. Overige vorderingen Hieronder zijn opgenomen de vorderingen op ziekenhuizen waaraan permanente voorschotten zijn verstrekt ter compensatie van liquiditeitstekorten bij de ziekenhuizen. Dit is het gevolg van de DBC-systematiek, waarbij pas na afronding van de behandelperiode gedeclareerd kan worden. Tevens is hieronder opgenomen de vordering op Stichting Uitvoering Omslagregelingen (SUO). Deze stichting voert de omslagregeling uit, die voortvloeit uit de Wet op de toegang tot de ziektekostenverzekeringen (WTZ) voor de daarvoor in aanmerking komende verzekerden met een Standaardpolis of Standaardpakketpolis. Deze wet geldt tot en met 2005. De vordering heeft betrekking op de afwikkelingsfase van deze wettelijke regeling.
Overige activa Materiële vaste activa De materiële vaste activa wordt gewaardeerd tegen aanschaffingwaarde verminderd met lineair bepaalde afschrijving op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel lager realiseerbare waarde. Afgeleide financiële instrumenten In de beleggingsportefeuille wordt gebruik gemaakt van een aantal afgeleide financiële instrumenten. De renteinstrumenten, de zogenaamde renteswaps en renteswapoptions, hebben betrekking op het vastrentende waarde deel van de portefeuille. De rente-instrumenten worden voornamelijk benut om de impact van renteschommelingen op het vermogen te reduceren. Naast de rente-instrumenten wordt er gebruikt gemaakt van valutatermijncontracten. Een deel van de totale portefeuille is niet genoteerd in Euro’s. Om het risico van koersbewegingen van vreemde valuta te beperken wordt er gebruik gemaakt van valutatermijncontracten. Naast de genoemde rente- en valuta-instrumenten wordt ook gebruik gemaakt van rente- en valutafutures. De afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de gerealiseerde en ongerealiseerde waardemutaties via de winst-en-verliesrekening worden verwerkt. De reële waarde van een renteswap is het geschatte bedrag dat UVIT zou ontvangen of betalen om de swap op de balansdatum te beëindigen, rekening houdend met de huidige rentestand. De valutatermijncontracten worden gewaardeerd tegen reële waarde op basis van de valutakoersen per 31 december 2008.
71
JAARVERSLAG 2008
Voor de futures geldt dat het verschil in waarde dagelijks wordt berekend en eveneens dagelijks wordt afgerekend tussen de contractpartijen. Dit betekent dat de reële waarde van de futures per 31 december nihil bedraagt.
Eigen vermogen Agio De kapitaalstorting die de nominale waarde van het kapitaal te boven gaat of de storting door een aandeelhouder, in een ander geval dan de uitgifte van aandelen, wordt onder agio verantwoord. Herwaarderingsreserve Niet gerealiseerde winsten en verliezen, zijnde het verschil tussen de actuele waarde en de verkrijgingswaarde op beleggingen in terreinen en gebouwen, worden rechtstreeks in de herwaarderingsreserve verantwoord waar nodig onder aftrek van de latente belastingverplichting. Een negatief saldo van de herwaarderingsreserve wordt ten laste van het resultaat gebracht. Wettelijke en statutaire reserves De wettelijke reserves betreffen de kosten van onderzoek en ontwikkeling, alsmede de met de uit- voering van de Ziekenfondswet, herstructurering ziektekostenverzekeringen en AWBZ aangehouden reserves op basis van de daarvoor bestemde regeling. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschuldigde aflossingen worden opgenomen onder de kortlopende schulden. Technische voorzieningen Voor niet-verdiende premies en lopende risico’s • Schadeverzekeringen. De voorziening voor niet-verdiende premies heeft een kortlopend karakter en betreft het onverdiende gedeelte van de in het verslagjaar in rekening gebrachte premies. Daarnaast bevat deze post de wiskundig vastgestelde voorziening voor lopende risico’s in zake de branchegroep ‘Ongevallen en ziekte’. Deze voorziening heeft een kortlopende karakter en is berekend op basis van actuariële grondslagen volgens marktadvies AOV-individueel 2000. De voorziening voor lopende risico’s heeft een kortlopend karakter en betreft lopende verzekeringscontracten indien die naar verwachting in volgende perioden verliezen zullen opleveren. Deze voorziening wordt berekend op basis van schattingen van toekomstige schadelasten, verdiende premies en bedrijfskosten. • Z orgverzekeringen. De voorziening voor niet-verdiende premies heeft een kortlopend karakter en betreft in het boekjaar ontvangen premie in zake risico’s die op het daarop volgende boekjaar of boekjaren betrekking hebben. De voorziening voor lopende risico’s heeft een kortlopend karakter en betreft lopende verzekeringscontracten indien die naar verwachting in volgende perioden verliezen zullen opleveren. Deze voorziening wordt berekend op basis van schattingen van toekomstige schadelasten, verdiende premies en bedrijfskosten. Tevens wordt rekening gehouden met de in- en uitstroom van verzekerden in het nieuwe jaar ten opzichte van de verzekerdenstand per 31 december. Bij de bepaling van de voorziening wordt rekening
72
JAARVERSLAG 2008
gehouden met de mogelijkheden van het salderen van de aanvullende verzekering en basisverzekering binnen een juridische entiteit indien contracten dusdanig met elkaar verbonden zijn.
Voor te betalen schaden • Schadeverzekeringen. De voorziening voor te betalen schaden heeft een overwegend kortlopend karakter en wordt deels bepaald op basis van statistische gegevens (schadeklok) en deels volgens de post-voor-postmethode. Letselschaden worden individueel gewaardeerd. Voorts wordt rekening gehouden met in het verslagjaar voorgevallen schaden die per balansdatum nog niet zijn gemeld (IBNR-schaden). Voor de branchegroep ‘Ongevallen en ziekte’ worden Kazo-tabellen gehanteerd. Het aandeel van herverzekeraars in de overlopende schaden is op de voorziening in mindering gebracht. • Zorgverzekeringen. De voorziening voor te betalen schaden heeft een overwegend kortlopend karakter en is gevormd op basis van ervaringscijfers verkregen uit statistische gegevens over 2008 en voorgaande jaren. Een belangrijk deel van de voorziening heeft betrekking op DBC-declaraties (Diagnose Behandel Combinatie). De technische voorziening voor DBC-declaraties 2008 omvat mede de (geraamde) kosten van verrichtingen na 2008 van de in 2008 geopende DBC’s. Een DBC kan maximaal één jaar openstaan en kan worden gedeclareerd/ betaald in de jaren t, t+1 en t+2 en worden verantwoord in het jaar t (openingsdatum van de DBC). Door de lange doorlooptijd in combinatie met mogelijke correcties voor overfinanciering en uitkomsten van DBC/ controles op juistheid/rechtmatigheid, is de onzekerheid groter dan bij andere zorgsoorten. De voorziening per 31 december 2008 voor ziekenhuiszorg/specialistische hulp is gebaseerd op de totale verwachte schade 2008, rekening houdend met overfinanciering en uitkomsten van DBC-controles op juistheid/rechtmatigheid, verminderd met de reeds geboekte schadelast. De DBC-financiering brengt met zich mee dat later dan voorheen inzicht bestaat in de werkelijke kosten, doordat DBC’s maximaal een jaar kunnen openstaan, maar verantwoord moeten worden op de openingsdatum. Voorts wordt verwezen naar hetgeen in de paragraaf over over/onderfinanciering ziekenhuizen wordt opgemerkt. Per saldo is een voorlopige afrekening – inclusief hoge kostencompensatie – van 2008 pas op zijn vroegst mogelijk in de zomer van 2010. Bij het opstellen van de jaarrekening moet derhalve gewerkt worden met schattingen van met name de kosten ziekenhuiszorg, waaronder de splitsing in vaste en variabele kosten en van de effecten van de hoge kostencompensatie en nacalculatie.
73
JAARVERSLAG 2008
Voor beide branches bevat de voorziening voor te betalen schaden een voorziening voor schadebehandelingskosten inzake de per balansdatum nog lopende schaden waarvan de hoogte wordt gesteld op een geschat bedrag.
Voor winstdeling en kortingen De voorziening voor winstdeling en kortingen betreft de nog te betalen korting ingevolge het Premie Voordeel Plan alsmede participatieprovisies die al zijn toegewezen, maar nog niet tot uitkeringen hebben geleid; beide hebben een overwegend kortlopend karakter. Tevens bevat deze post een winstdelingsregeling met Stichting Ziektekosten Verzekeringen Krijgsmacht (SZVK); dit betreft een overwegend langlopende voorziening. Overige technische voorzieningen Onder de overige technische voorzieningen is opgenomen het aandeel in de ‘schadereserve’ van het Waarborgfonds Motorverkeer; dit betreft een overwegend langlopende voorziening. Voorzieningen Voor pensioenen • Pensioenverplichtingen. De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt berekend in overeenstemming met de ‘Projected Unit Credit Method’. Volgens deze methode wordt de contante waarde van de pensioenverplichtingen bepaald op basis van het aantal actieve dienstjaren tot aan balansdatum, het geraamde salarisniveau op het moment van verwachte pensioneringsdatum en een disconteringsvoet van 5,8% in 2008 (2007: 5,4%). Om de pensioenlasten en overige personeelslasten gelijkmatig over de jaren te verdelen, wordt het verwachte rendement op beleggingen in de berekening betrokken. Verschillen tussen het verwachte en het werkelijke rendement op de beleggingen alsmede actuariële wijzigingen worden niet in de winst- en verliesrekening verantwoord, tenzij het totaal van de cumulatieve verschillen en wijzigingen buiten een bandbreedte van 10% van de grootste van de verplichting uit hoofde van de regeling óf de reële waarde van de bijbehorende beleggingen valt. Het deel dat buiten de bandbreedte valt, wordt ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht over de resterende arbeidsjaren van de deelnemers. De voorziening heeft een langlopend karakter. • VUT. De voorziening voor uitkeringsverplichtingen (VUT) is gevormd ter voldoening van structurele verplichtingen uit hoofde van interne arbeidsrechtelijke regelingen. Waardering vindt plaats tegen contante waarde van toekomstige verplichtingen gebaseerd op actuariële grondslagen. De voorziening heeft een langlopend karakter. Voor belastingen De voorziening voor belastingen is ontstaan door verschillen tussen de bedrijfseconomische en de fiscale waardering van activa en passiva, alsmede door de fiscaal afwijkende verwerking van (on)gerealiseerde beleggingsresultaten. Tevens is sprake van een belastinglatentie met betrekking tot de in de loop der jaren fiscaal gevormde egalisatiereserve. De verplichtingen zijn gewaardeerd tegen een belastingtarief van 25,5% en hebben een langlopend karakter.
74
JAARVERSLAG 2008
Overige voorzieningen • Reserve Voormalige Vrijwillige Ziekenfondsverzekeringen (RVVZ). De voorziening Reserve Voormalige Vrijwillige Ziekenfondsverzekeringen (RVVZ) is in het verleden gevormd ter voldoening van bestedingen in het kader van het gesloten convenant. Volgens dit convenant wordt de voorziening in twintig jaar besteed. Bestemming vindt plaats aan zorg gerelateerde projecten en aan projecten ten behoeve van kwaliteitsverbetering van de dienstverlening aan verzekerden. De voorziening heeft een langlopend karakter. • V oorziening in verband met toekomstige jubileakosten. Deze voorziening is gevormd ten behoeve van mogelijke verplichtingen aan medewerkers in verband met uitkeringen inzake jubilea (CAO) gedurende de periode dat men mogelijk werkzaam zal zijn. Deze voorziening wordt tegen contante waarde opgenomen gebaseerd op actuariële grondslagen en heeft een overwegend langlopend karakter. • Reorganisatievoorziening. In deze voorziening zijn de kosten verantwoord die als gevolg van de reorganisatie noodzakelijk zijn en niet in verband staan met de doorlopende activiteiten. De kosten zijn contant gemaakt tegen 5,8%. De voorziening heeft een overwegend kortlopend karakter. • Overige voorzieningen. De overige voorzieningen hebben een overwegend langlopend karakter. Er is geen voorziening getroffen voor arbeidsongeschiktheid. Dit risico is elders verzekerd. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat
Algemeen Voor zover niet anders is vermeld, wordt het resultaat bepaald op basis van historische kosten. Baten en lasten worden zoveel mogelijk toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Budgetbijdrage CvZ De bijdragen CvZ bestaan uit de ter beschikking gestelde budgetten voor verstrekkingen en beheerskosten inclusief de (landelijke) vereveningsbijdragen Zvw inzake schade, wanbetalers en beheerskosten. De hoogte van dit bedrag wordt bepaald door de meest recente correspondentie vanuit het CvZ, gecorrigeerd voor verwachte aanpassingen. Het verder beschikbaar komen van vereveningsinformatie over oudere jaren heeft met ingang van 2008 geleid tot het verantwoorden van vereveningsresultaten per rechtspersoon. Bij de bepaling van de vereveningsresultaten is per verstrekkingscategorie rekening gehouden met de gevolgen van de onzekerheden zoals genoemd in de paragraaf risico’s en onzekerheden. Schaden eigen rekening Zorgverzekeringen. Met ingang van 2005 is het declaratiesysteem van ziekenhuizen en specialisten ingrijpend gewijzigd en worden DBC’s in rekening gebracht voor de geleverde zorg. Als gevolg van de invoering van de DBC’s en doorgevoerde wijzigingen in het DBC-systeem in 2006 is de hoogte van de post medische zorg in ziekenhuizen met grote onzekerheid omgeven. Omdat bij het opmaken van de jaarrekening slechts een deel van de totale jaarlast gedeclareerd is, onbekend is welk deel van het totaal dat is en er bovendien problemen zijn met het bepalen van de nog te verrekenen over- of onderdekking van de ziekenhuisbudgetten is een exacte inschatting van de totale kosten onzeker. Het financieel risico wordt overigens substantieel gemitigeerd, omdat er verschillende ex-post correctiemechanismen op de deelbijdragen van de ziekenhuiskosten plaatsvinden. Het betreft:
75
JAARVERSLAG 2008
• volledige macro nacalculatie; • volledige nacalculatie van de kosten per verzekeraar; • nacalculatie van een deel van de resterende resultaatsverschillen; • toepassing van de bandbreedteregeling.
Toerekening beleggingsopbrengsten De toerekening van beleggingsopbrengsten aan de technische rekening wordt bepaald door het werkelijke beleggingsrendement gedurende het verslagjaar te vermenigvuldigen met de gemiddelde omvang van de technische voorzieningen. Belastingen De vennootschapsbelasting wordt berekend over het resultaat voor belastingen, waarbij rekening wordt gehouden met fiscaal niet belaste baten en fiscaal niet aftrekbare lasten. Verschillen met acuut verschuldigde belastingen, welke het gevolg zijn van afwijkende fiscale waarderingen van tijdelijke aard, worden via de voorziening voor belastingen verantwoord. Alle maatschappijen zijn fiscaal zelfstandig belastingplichtig, met uitzondering van de fiscale eenheden tussen: • Coöperatie Univé U.A., Univé Organisatie BV, NV Univé Schade, Univé Bedrijfsontwikkeling BV en Univé Asset Management BV en Compander BV • CoöperatieVIT-Groep U.A., Holding VGZ BV, VGZ Vastgoed BV, VGZ-IZA-Trias-Diensten BV, VGZ Zorgkantoor BV, Trias Zorgkantoor BV, Exclusief Verzekeringen BV en *CC BV. De verrekening van een aandeel in de vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid door Coöperatie Univé U.A. respectievelijk Holding VGZ BV aan de afzonderlijke maatschappijen, welke onderdeel zijn van de fiscale eenheid, vindt plaats als waren deze maatschappijen zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De zorgmaatschappijen zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting. Grondslagen voor het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij onderscheid is gemaakt tussen kasstromen uit operationele activiteiten, investerings- en beleggingsactiviteiten en financieringsactiviteiten.
76
JAARVERSLAG 2008
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2008 (x e 1.000) 1. Immateriële activa
Concessies, Goodwill vergunningen en intellectuele eigendom
Totaal 2008
Totaal 2007
Afschrijvingspercentage Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari
4,3-33,3%
5,0-33,3%
27.531 (13.627)
2.986 (302)
30.517 (13.929)
24.654 (9.446)
Boekwaarde per 1 januari
13.904
2.684
16.588
15.208
Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen
4.403 - (4.875) -
- - (514) (172)
4.403 - (5.389) (172)
6.123 (260) (4.483) -
Boekwaarde per 31 december
13.432
1.998
15.430
16.588
Aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 31 december
31.934
2.986
34.920
30.517
(18.502)
(988)
(19.490)
(13.929)
Boekwaarde per 31 december
13.432
1.998
15.430
16.588
De onder concessies, vergunningen en intellectuele eigendom geactiveerde immateriële activa betreffen applicatiepakketten. De goodwill is betaald bij de verwerving van de deelnemingen *CC BV, Dispatch Nederland BV en Transparant Facilities BV. De bijzondere waardevermindering heeft betrekking op onzekerheid over toekomstige winstgevendheid van de deelneming in Transparant Facilities BV. 2. Terreinen en gebouwen
Voor eigen Overige gebruik
Totaal 2008
Totaal 2007
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Herwaarderingen
166.954 52.244 - (8.403)
5.538 - (21) (356)
172.492 52.244 (21) (8.759)
161.206 11.286 -
Boekwaarde per 31 december
210.795
5.161
215.956
172.492
Aanschafwaarde per 31 december
194.695
5.144
199.839
155.508
De actuele waarde van de terreinen en gebouwen is bepaald op de taxatiewaarde van 2008.
77
JAARVERSLAG 2008
3. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Andere Vorderingen deel- op deel- nemingen nemingen
Totaal 2008
Totaal 2007
Boekwaarde per 1 januari Investeringen en verstrekkingen Desinvesteringen en aflossingen Aandeel in het resultaat Dividenduitkeringen
2.304 1.171 (120) 73 (79)
1.563 500 - - -
3.867 1.671 (120) 73 (79)
3.242 382 243 -
Boekwaarde per 31 december
3.349
2.063
5.412
3.867
De andere deelnemingen bevatten de volgende deelnemingen waarbij invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend: Belang Vestigings- plaats
TWA Medic-Info BV Vecozo BV Dispatch Nederland BV Transparant Facilities BV DBC Services BV Regionaal Instituut voor Dyslexie BV
Tilburg Tilburg Apeldoorn Arnhem Zwolle Arnhem
44,10% 16,67% 20,83% 44,20% 33,33% 51,00%
Daarnaast bevat deze post de volgende deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend: Vestigings- Belang plaats
Vektis CV Kenniscentrum Zorg Nederland BV 4. Overige financiële beleggingen Beleggingen geclassificeerd naar soort
Zeist Zeist
7,00% 12,25%
Reële waarde Leningen met waarde- en mutaties in vorderingen het resultaat
Totaal 2008
Totaal 2007
Aandelen, deelnemingsbewijzen en andere niet-vastrentende waardepapieren Obligaties en andere vastrentende waardepapieren Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit andere leningen Deposito’s bij kredietinstellingen Andere financiële beleggingen
572.015 872.489 - - - 44.956
- - 146.820 5.274 595.297 -
572.015 872.489 146.820 5.274 595.297 44.956
1.572.313 824.219 139.732 5.644 121.193 106.252
Boekwaarde per 31 december
1.489.460
747.391
2.236.851
2.769.353
78
JAARVERSLAG 2008
Beleggingen geclassificeerd als ‘reële waarde met waardemutaties in het resultaat’ Aandelen, Obligaties Andere deelnemings- en andere financiële bewijzen vastrentende beleggingen en andere waarde- papieren niet- vastrentende waardepapieren
Totaal 2008
Totaal 2007
Boekwaarde per 1 januari Aankopen Verkopen Herwaarderingen Overige mutaties Reclassificaties Deconsolidatie OVM Univé Her U.A. en OVM Univé Stormher U.A.
1.572.313 237.654 (744.863) (493.089) - -
824.219 1.045.126 (1.046.710) 49.854 - -
106.252 71.969 (117.632) (15.684) 51 -
2.502.784 1.354.749 (1.909.205) (458.919) 51 -
2.702.597 2.689.878 (2.602.162) (75.016) (110.505)
-
-
-
-
(102.008)
Boekwaarde per 31 december 572.015 872.489 44.956 1.489.460 2.502.784 Aanschafwaarde per 31 december 855.986 838.302 312.590 2.006.878 2.633.059 Hierin is opgenomen een belegging in een beleggingsfonds ten bedrage van e 31,5 miljoen. Waardering van deze belegging heeft plaatsgevonden op grond van een externe opgave op het niveau van het totale fonds. Gedetailleerd inzicht in de samenstelling van het fonds per 31 december 2008 is nog niet verstrekt door de vermogensbeheerder. De niet-vastrentende en vastrentende waardepapieren zijn voor e 83.932 uitgeleend aan de bewaarder. Dit betreft ‘securities lending’. Het juridisch eigendom is overgedragen, het economisch eigendom blijft bij Coöperatie UVIT. De andere financiële beleggingen betreffen met name kapitaaldeelnemingen die niet worden aangehouden ten dienste van de eigen werkzaamheid.
Beleggingen geclassificeerd als ‘leningen en vorderingen’ Vorderingen Vorderingen uit hypothecaire uit andere leningen leningen
Deposito’s bij krediet- instellingen
Totaal 2008
Totaal 2007
Boekwaarde per 1 januari Verstrekkingen Aflossingen Overige mutaties Reclassificaties
139.732 28.368 (21.280) - -
5.644 - (370) - -
121.193 1.258.310 (790.869) 6.663 -
266.569 1.286.678 (812.519) 6.663 -
195.230 35.168 (73.617) 109.788
Boekwaarde per 31 december 146.820 5.274 595.297 747.391 266.569
79
JAARVERSLAG 2008
Onder de vorderingen uit andere leningen zijn met name onderhandse leningen aan Onderlingen opgenomen. 31-12-2008 31-12-2007
5. Overige vorderingen Latente belastingvordering Vennootschapsbelasting Stichting Uitvoering Omslagregeling WTZ Vorderingen op zorgverleners Andere vorderingen
5.843 27.564 30 727.890 91.325
2.572 1.089 675.280 23.828
852.652 702.769 Per 31 december 2008 zijn er geen overige vorderingen met een resterende looptijd langer dan één jaar (2007: idem). 2008 2007
6. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari
97.887 (70.196)
87.636 (56.993)
Boekwaarde per 1 januari
27.691
30.643
Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Afschrijvingen op desinvesteringen
7.425 (55) (9.938) -
11.490 (1.239) (13.209) 6
Boekwaarde per 31 december 25.123 27.691 Aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen per 31 december
105.257 (80.134)
97.887 (70.196)
Boekwaarde per 31 december 25.123 27.691 De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn als volgt: • Kunstwerken 0% 10% • Machines en installaties • Inventaris 10%-12,5% 25% • Computerapparatuur • Vervoermiddelen 25% (met een restwaarde van 35%) 7. Liquide middelen Een bedrag van e 0,4 miljoen is per 31 december 2008 niet direct opeisbaar (2007: e 2,1 miljoen).
80
JAARVERSLAG 2008
8. Afgeleide financiële instrumenten
31-12-2008
31-12-2007
Rente-instrumenten Valutatermijncontracten
3.275 46.003
3.331 3.037
49.278 6.368 9. Eigen vermogen Agio Her- Wettelijke Overige Onverdeeld Totaal waarderings- en statutaire reserves resultaat 2008 reserve reserves Stand per 1 januari 354.563 18.056 353.785 775.170 70.578 1.572.152 Wijziging statutaire reserves - - 38.888 (38.888) - Mutatie voorziening latente belastingen - 645 - - - 645 Resultaatverdeling vorig (80.344) boekjaar 454 - - 79.890 Naar overige schulden - - - - 9.766 9.766 Resultaat boekjaar - - - - (186.914) (186.914) Overige mutaties - (1.379) - (48) - (1.427) Stand per 31 december 355.017 17.322 392.673 816.124 (186.914) 1.394.222
Totaal 2008
Totaal 2007
Stand per 1 januari Mutatie voorziening latente belastingen Naar overige schulden Resultaat boekjaar Deconsolidatie OVM Univé Her U.A. en OVM Univé Stormher U.A. Overige mutaties
1.572.152 645 9.766 (186.914) - (1.427)
1.539.014 (3.785) 32.856 72.226 (68.195) 36
Stand per 31 december 1.394.222 1.572.152 Wettelijke en statutaire reserves Per 31 december 2008 bedraagt de hoogte van de reserve Ziekenfondswet e 381.782 (2007: e 343.536), van de reserve AWBZ e 66 (2007: e 66) en van de reserve herstructurering ziektekostenverzekeringen e 10.825 (2007: e 10.183).
Solvabiliteit Voor de vergunninghouders binnen Coöperatie UVIT bedraagt de gezamenlijke vereiste solvabiliteitsmarge ingevolge de Wet Financieel Toezicht voor het boekjaar 2008 e 747 miljoen (2007: e 733 miljoen) en bedraagt de door de Raad van Bestuur noodzakelijk geachte solvabiliteit over het boekjaar 2008 e 1.161 miljoen (2007: e 1.133 miljoen). Per 31 december 2008 bedraagt de aanwezige solvabiliteit e 1.259 miljoen (2007: e 1.571 miljoen).
81
JAARVERSLAG 2008
10. Schulden aan kredietinstellingen Dit betreft een lening waarvan de oorspronkelijke hoofdsom e 75.000 bedraagt. Het rentepercentage is vast en bedraagt 4,975% tot 31-12-2009. Als zekerheid zijn hypotheekrecht en pandrecht verstrekt op panden. De looptijd eindigt op 3112-2011 met de mogelijkheid van verlenging tot 31-12-2014. Van de lening heeft e 15.000 een looptijd tussen één en vijf jaar en e 51.000 een looptijd langer dan vijf jaar. 11. Overige langlopende schulden 2008 2007 Stichting IZZ Stand per 1 januari 34.743 75.544 Resultaat 2006 - (20.317) Resultaat 2007 - (20.484) Resultaat 2008 (6.005)
IZA Nederland Stand per 1 januari Resultaat vorig jaar Verstrekte premiekortingen Rente Aflossing komend jaar
28.738
54.278 (9.766) (10.340) 1.964 -
255.288 (10.722) (190.288)
34.743
Vereniging NFU Stand per 1 januari Resultaat vorig jaar
36.136
68.414 -
70.231 (1.817)
54.278
Overige leningen
68.414
68.414
3.900
3.900
137.188 161.335 Stichting IZZ De hoofdsom van de van Stichting IZZ ontvangen lening bedraagt e 28.738. Over de lening is geen rente verschuldigd. Als zekerheid is Coöperatie VIT bij beëindiging van de overeenkomst gehouden alle vermogenswaarden ontstaan uit de premie- of beleggingsopbrengsten van IZZ-verzekerden, verminderd met verplichtingen, te betalen aan Stichting IZZ. De overeenkomst is aangegaan voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van drie jaar. Indien de aanwezige solvabiliteit van IZZ Zorgverzekeraar NV hoger is dan 150%, berekend op basis van de Wet Financieel Toezicht , is het meerdere direct opeisbaar. Het overige deel is opeisbaar na 3 jaar na het beëindigen van de overeenkomst. IZA Nederland De hoofdsom van de van het Instituut Zorgverzekeringen Ambtenaren (IZA Nederland) ontvangen lening bedraagt e 36.136. Over de lening is 4% rente verschuldigd en wordt toegevoegd aan de hoofdsom. Jaarlijks worden door IZA Zorgverzekeraar NV premiekortingen vertrekt aan post-actieven. Deze premiekortingen worden verrekend met de lening aan IZA Nederland. De looptijd van de lening is afhankelijk van de omvang van toekomstige premiekortingen en heeft een langlopend karakter.
82
JAARVERSLAG 2008
Vereniging NFU De hoofdsom van de van Vereniging NFU ontvangen lening bedraagt e 68.414. Over de lening is geen rente verschuldigd. De lening heeft Coöperatie VIT ontvangen bij inbreng van Vereniging NFU, waartegenover Coöperatie VIT vijftig participatiebewijzen van nominaal e 1.000 heeft uitgegeven aan Vereniging NFU. Coöperatie VIT heeft dit bedrag als agio gestort op de door NV Zorgverzekeraar UMC aan Coöperatie VIT uitgegeven aandelen. Coöperatie VIT heeft zich jegens Vereniging NFU verbonden de participatiebewijzen in te kopen nadat Vereniging NFU dit schriftelijk kenbaar heeft gemaakt, doch niet eerder dan op 31 december 2008. NFU heeft niet kenbaar gemaakt van deze mogelijkheid gebruik te willen maken. Overige leningen De oorspronkelijke hoofdsom van deze leningen bedraagt e 3.900. Het rentepercentage is vast en varieert van 5,05% tot 5,12% tot en met einde looptijd. Als zekerheid zijn de vorderingen uit hypothecaire leningen verstrekt. Van deze leningen heeft e 3.900 een looptijd tussen één en vijf jaar. 12. Technische voorzieningen voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Vooruit Lopende gefactureerde risico’s premies
Totaal 2008
Totaal 2007
Bruto Herverzekeringsdeel
649.944 -
9.107 -
659.051 -
821.410 (127)
Stand per 31 december 649.944 9.107 659.051 821.283 31-12-2008
31-12-2007
13. Technische voorzieningen voor te betalen schaden Bruto Herverzekeringsdeel
3.071.179 (64.601)
2.954.817 (67.323)
Stand per 31 december 3.006.578 2.887.494 14. Technische voorzieningen voor winstdeling en kortingen Premie Participatie Voordeel Plan
Winstdeling SZVK
Totaal 2008
Totaal 2007
Stand per 1 januari Dotatie Vrijval Onttrekkingen
10.482 15.003 (100) (14.857)
6.298 2.456 - (6.298)
3.420 - (133) (3.287)
20.200 17.459 (233) (24.442)
30.581 27.409 (1.101) (36.689)
Stand per 31 december 10.528 2.456 - 12.984 20.200
83
JAARVERSLAG 2008
15. Overige technische voorzieningen
2008
2007
Waarborgfonds Motorverkeer Stand per 1 januari Dotatie Onttrekkingen
5.925 243 (698)
8.105 242 (2.422)
Stand per 31 december 5.470 5.925 16. Voorziening voor pensioenen
Pensioen- verplichtingen
VUT
Totaal 2008
Totaal 2007
Stand per 1 januari Dotatie Toe te rekenen intrest Verwachte beleggingsopbrengsten Vrijval Betaalde premies Onttrekkingen
61.176 20.008 34.927 (44.504) (7.724) (27.259) -
41.257 19.953 - - (1.462) - (5.204)
102.433 39.961 34.927 (44.504) (9.186) (27.259) (5.204)
102.784 11.764 4.317 (4.152) (8.461) (3.819)
Stand per 31 december 36.624 54.544 91.168 102.433
Pensioenverplichtingen Coöperatie UVIT is met haar medewerkers pensioenregelingen op basis van vaste toezeggingen (‘defined benefit plans’) overeen- gekomen. Deze regeling heeft betrekking op alle medewerkers en leidt tot ver- goedingen die gebaseerd zijn op het salaris en het aantal dienstjaren van medewerkers op hun pensioengerechtigde leeftijd. Op voorwaarde dat de activa van het pensioenfonds toereikend zijn, kent de regeling een indexatie. Jaarlijks wordt zoveel premie aan SBZ afgedragen als nodig is ter financiering van de bestaande verplichtingen. Coöperatie UVIT verstrekt overige vergoedingen aan bepaalde niet-actieve en gepensioneerde medewerkers. Deze vergoedingen hebben voornamelijk betrekking op ziektekosten en rentekortingen van gepensioneerde medewerkers en regelingen voor voormalige medewerkers. Deze verplichtingen zijn opgenomen in de voorziening hypotheekkorting en onder de overige voorzieningen 31-12-2008
31-12-2007
Samenvatting pensioenverplichtingen per 31 december Contante waarde van toegekende pensioenaanspraken Reële waarde fondsbeleggingen
572.820 (651.244)
639.388 (727.831)
Nog niet verwerkte actuariële resultaten
(78.424) 115.048
(88.443) 149.619
36.624 61.176
84
JAARVERSLAG 2008
31-12-2008
31-12-2007
Verwerkte actuariële resultaten Nog niet toegekende actuariële resultaten per 1 januari Limietbedrag conform RJ 271.333
149.619 72.783
34.997 69.889
Overschot in geval groter dan limietbedrag 76.836 Nog niet-verwerkte actuariële resultaten Nog niet toegekende actuariële resultaten per 1 januari 149.619 34.997 Actuarieel resultaat (per saldo) (7.724) Nog niet toegekende actuariële resultaten per 31 december (26.847) 114.622
Nog niet verwerkte actuariële resultaten 115.048 149.619 31-12-2008
31-12-2007
Gehanteerde actuariële grondslagen Disconteringsvoet Beleggingsrendement Prijs- en looninflatie (gemiddeld) Indexatie (inactieven en actieven) Salarisstijgingen: • Algemeen • Individueel: o Leeftijd 20-34 jaar o Leeftijd 35-44 jaar o Leeftijd 45-54 jaar o Leeftijd 55+
5,80% 5,40% 2,00% 1,00%
5,40% 6,00% 2,00% 2,00%
2,50%
2,50%
3,00% 2,00% 1,00% 0,00%
3,00% 2,00% 1,00% 0,00%
Overlevingstafels: AG-prognosetabel 2005-2010 met twee jaar leeftijdsterugstelling voor zowel mannen als vrouwen. Opslag sterftetrend: In verband met de verwachte toename van de levensverwachting is de waarde van de pensioenverplichtingen met 3% en de waarde van de toename pensioenverplichtingen met 5% verhoogd. Leeftijdsverschil: Het leeftijdsverschil tussen man en vrouw is 3 jaar. Partnerfrequentie: Voor actieve deelnemers 100% tot pensioendatum; geen opslag voor latent wezenpensioen; voor gepensioneerden op basis van werkelijke burgerlijke staat. Ontslagkansen: 15% per jaar op 20-jarige leeftijd, vervolgens lineair dalend tot 3% per jaar op leeftijd 44 en hoger. Invaliditeitskansen: de kansen zijn gebaseerd op het advies van het Verbond van Verzekeraars uit 2005, over het algemeen aangeduid met “WIA 2005” Pensionering: Aangenomen is dat de deelnemers gebruik zullen maken van de reglementaire mogelijkheden om vóór de 65-jarige leeftijd met pensioen te gaan. De veronderstelde vervroegde pensioenleeftijd is 62 jaar. Kostenopslagen: Er is in de waarde van de pensioenverplichtingen rekening gehouden met een kostenopslag van 2% en in de waarde van de toename pensioenverplichtingen rekening gehouden met een kostenopslag van 3%.
85
JAARVERSLAG 2008
2008
2007
17. Voorziening voor belastingen Stand per 1 januari Mutaties boekjaar
36.633 (23.952)
32.123 8.065
Deconsolidatie Her en Stormher
12.681 -
40.188 (3.555)
Stand per 31 december 12.681 36.633
31-12-2008
31-12-2007
De latente belastingen hebben betrekking op: • Fiscale egalisatiereserve • Fiscaal lagere waardering beleggingen • Fiscaal lagere waardering immateriële activa • Fiscaal lagere waardering overige materiële vaste activa • Fiscaal lagere waardering voorzieningen
765 14.732 191 1.182 (4.189)
11.680 28.722 367 1.942 (6.078)
12.681 36.633 18. Overige voorzieningen RVVZ Toekomstige Re- Overige Totaal Totaal jubilea organisatie voor- 2008 2007 zieningen Stand per 1 januari 37.704 3.965 961 4.058 46.688 52.757 Dotatie 1.111 89 35.581 7.874 44.655 2.502 Vrijval - (619) - (57) (676) (77) Onttrekkingen (3.661) (148) (618) (840) (5.267) (8.494) Stand per 31 december 35.154 3.287 35.924 11.035 85.400 46.688 De nominale waarde van de reorganisatievoorziening per 31 december 2008 bedraagt e 36.083. 19. Schulden aan kredietinstellingen Coöperatie UVIT heeft de beschikking over een netto positie in rekening-courant faciliteiten bij kredietinstellingen ten bedrage van e 280 miljoen (2007: e 280 miljoen). Als voorwaarde wordt gesteld dat iedere naamloze vennootschap moet voldoen aan de op grond van de Wet Toezicht Verzekeringsbedrijf voor haar vereiste solvabiliteit vermeerderd met 50% (samen 150%). Begin 2009 is een nieuwe kredietfaciliteit overeengekomen waarin de solvabiliteitseis is bijgesteld tot 130%.
86
JAARVERSLAG 2008
31-12-2008
31-12-2007
20. Overige schulden Schulden aan participanten Vennootschapsbelasting Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Verplichtingen inzake onderpand in ‘securities lending’ Andere schulden
- - 17.888 3.665 105.713
190.288 6.902 16.710 179.213
127.266 393.113 Verplichtingen inzake onderpand in ‘securities lending’ Coöperatie UVIT heeft een overeenkomst gesloten voor het uitlenen van beleggingen. De beleggingen worden uitgeleend tegen een vergoeding onder de voorwaarde dat hiertegenover door de lenende partij onderpand wordt gegeven. Dit onderpand is in de vorm van liquide middelen (‘cash collateral’). Met dit ontvangen onderpand zijn beleggingen aangegaan in een tweetal beleggingsfondsen met uiteenlopende vastrentende beleggingen. Als gevolg van de beursontwikkelingen is een verplichting ontstaan doordat de waarde van het belegde onderpand is gedaald. 21. Afgeleide financiële instrumenten
31-12-2008
31-12-2007
Rente-instrumenten Valutatermijncontracten
1.683 11.220
2.610 695
12.903 3.305 Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Voorwaardelijke verplichtingen en belangrijke financiële verplichtingen Verplichting inzake herverzekering terrorismeschaden Coöperatie UVIT is aangesloten bij de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT). De NHT biedt herverzekeringsdekking voor aanspraken tot maximaal e 1,0 miljard per kalenderjaar. Dit is de gecombineerde maximumcapaciteit. De eerste layer hiervan (tot e 400 miljoen) betreft een gepoolde capaciteit, opgebouwd door de aangesloten verzekeraars. Het aandeel van UVIT in deze eerste layer bedraagt e 43,2 miljoen. Dit is tevens het maximumbedrag dat UVIT in enig jaar als gevolg van terrorisme aan eigen risico draagt, ongeacht of de schade als gevolg van terrorisme haar eigen polishouders of die van andere, bij de NHT aangesloten verzekeraars, treft. Verplichtingen uit hoofde van operational leasecontracten Het totaal van de door Coöperatie UVIT aangegane operational leaseverplichtingen inzake voertuigen voor de resterende looptijd bedraagt e 10,2 miljoen, waarvan e 4,3 miljoen betrekking heeft op 2009. Verplichtingen uit hoofde van huur Het totaal van de door Coöperatie UVIT aangegane huurverplichtingen voor de resterende looptijd van contracten voor onroerende zaken bedraagt e 5,6 miljoen, waarvan e 2,0 miljoen betrekking heeft op 2009.
87
JAARVERSLAG 2008
Verplichtingen uit hoofde van sponsoring Het totaal van de door Coöperatie UVIT aangegane verplichtingen uit hoofde van sponsoring voor de resterende looptijd bedraagt e 7,9 miljoen. Deze verplichtingen lopen tot en met 2011. Verplichtingen uit hoofde van ICT-contracten Het totaal van de door Coöperatie UVIT aangegane verplichtingen uit hoofde van ICT-contracten voor de resterende looptijd bedraagt e 21,7 miljoen, waarvan e 7,6 miljoen betrekking heeft op 2009. Verplichtingen uit hoofde van nieuwbouw In verband met de nieuwbouw van het pand voor VGZ Zorgverzekeraar NV bestaat nog een verplichting van e 4,2 miljoen. Verplichtingen uit hoofde van bankgaranties In verband met een afgegeven bankgaranties bestaat nog een verplichting van e 0,5 miljoen. Verplichtingen uit hoofde van Transparant Facilities Univé Bedrijfsontwikkeling BV is in 2007 een abonnementscontract aangegaan met Transparant Facilities BV. De verplichting bedraagt e 2,6 miljoen voor de contractperiode 2009 tot en met 2010. Voor dit abonnementsgeld zal door “Lekker Leven” in de toekomst nog prestaties worden geleverd. Verplichtingen uit hoofde van aankoop private equity Coöperatie Univé heeft in totaal e 3,0 miljoen uitstaan aan verplichtingen in verband met de aankoop van private equity. Deze verplichtingen lopen tot en met 2010.
88
JAARVERSLAG 2008
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008 (x e 1.000)
22. Branche overzicht De specificatie van verzekeringsactiviteiten luidt als volgt:
Ongevallen Motor- Motor- Brand en en ziekte rijtuigen rijtuigen andere verzekering verzekering schade W.A. Overig aan zaken Verdiende premies eigen rekening Bruto premies 43.717 172.980 127.434 2.692 Bijdragen College voor zorgverzekeringen - - - Uitgaande herverzekeringspremies (6.381) (1.498) (1.133) (250) 37.336 171.482 126.301 2.442 Wijziging technische voorzieningen nietverdiende premies en lopende risico’s Bruto (1.160) (2.332) (2.516) (257) Aandeel herverzekeraars - - - (1.160) (2.332) (2.516) (257) 123.785 2.185 36.176 169.150 Toegerekende opbrengst uit beleggingen (3.697) (23.934) (15.159) (163) Overige technische baten eigen rekening - - - 32.479 145.216 108.626 2.022 Schaden eigen rekening Bruto (inclusief AWBZ) (11.966) (104.059) (107.534) (662) Aandeel herverzekeraars 2.965 1.715 3.490 113 (9.001) (102.344) (104.044) (549) Wijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto (inclusief AWBZ) (1.728) 24.272 (1.342) 44 Aandeel herverzekeraars 162 (4.083) 846 (111) (1.566) 20.189 (496) (67) (10.567) (82.155) (104.540) (616) Wijziging overige technische voorzieningen eigen rekening - 989 - 21.912 64.050 4.086 1.406 Winstdeling en kortingen Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; afschrijving bedrijfsmiddelen Acquisitiekosten Winstdeling en provisie ontvangen van herverzekeraars
(337)
(6.289)
(3.779)
(104)
(6.749) (7.543) -
(32.427) (30.998) -
(20.593) (21.822) -
(1.137) (155) -
Overige technische lasten eigen rekening 7 (6.467) - Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf 7.290 (12.131) (42.108) 10
89
JAARVERSLAG 2008
Algemene Zorg Overige Totaal Totaal aanspra- branches 2008 2007 kelijkheid 25.350 4.335.824 42.187 4.750.184 4.551.266 - 4.349.186 - 4.349.186 3.722.844 (1.031) (413.310) 66 (423.537) (625.761) 24.319 8.271.700 42.253 8.675.833 7.648.349
Verdiende premies eigen rekening Bruto premies Bijdragen College voor zorgverzekeringen Uitgaande herverzekeringspremies
W ijziging technische voorzieningen nietverdiende premies en lopende risico’s Bruto Aandeel herverzekeraars
T oegerekende opbrengst uit beleggingen O verige technische baten eigen rekening
35 169.446 (857) 162.359 121.486 - - (127) (127) 4 35 169.446 (984) 162.232 121.490 24.354 8.441.146 41.269 8.838.065 7.769.839
(1.995) (166.507) (2.267) (213.722) 45.742 - 7.222 - 7.222 61.534 22.359 8.281.861 39.002 8.631.565 7.877.115 (14.514) (8.187.375) (9.512) (8.435.622) (7.951.542) 579 398.107 30 406.999 613.945 (13.935) (7.789.268) (9.482) (8.028.623) (7.337.597) (12.588) (126.573) 1.554 (116.361) 50.723 499 - (36) (2.723) (5.052) (12.089) (126.573) 1.518 (119.084) 45.671 (26.024) (7.915.841) (7.964) (8.147.707) (7.291.926) - (3.128) - (2.139) 7.938 (3.665) 362.892 31.038 481.719 593.127
(1.642)
(1.579)
(2.910)
(16.640)
(20.193)
Schaden eigen rekening Bruto (inclusief AWBZ) Aandeel herverzekeraars
W ijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto (inclusief AWBZ) Aandeel herverzekeraars
Wijziging overige technische voorzieningen eigen rekening
Winstdeling en kortingen
Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; (4.574) (330.437) (5.796) (401.713) (361.437) afschrijving bedrijfsmiddelen (4.808) (75.102) (7.762) (148.190) (148.047) Acquisitiekosten Winstdeling en provisie ontvangen - - - - 246 van herverzekeraars
103 - - (6.357) (6.732) (14.586) (44.226) 14.570 (91.181) 56.964
Overige technische lasten eigen rekening Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf
90
JAARVERSLAG 2008
De aan uitgaande herverzekeringspremies toegerekende bijdrage Hoge Kosten Compensatie (hierna te noemen “HKC”) bedraagt e 410.179 (2007: e 606.197). De aan bruto schaden eigen rekening (inclusief AWBZ) toegerekende schadebehandelingskosten en kosten veiligheidszaken bedragen e 111.667 respectievelijk e 2.107 (2007: e 97.012 respectievelijk e 2.220). De aan aandeel herverzekeraars schaden eigen rekening toegerekende inbreng HKC bedraagt e 398.107 (2007: e 606.197). De aan aandeel herverzekeraars wijziging voorziening voor te betalen schaden toegerekende inbreng HKC bedraagt nihil (2007: e nihil).
91
JAARVERSLAG 2008
2008
2007
23. Winstdeling en kortingen Korting Premie Voordeel Plan Participatie provisie Bonus provisie Commissie herverzekerde leden
14.528 (344) 2.456 -
13.913 3.767 2.669 (156)
16.640 20.193 24. Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten
355.422 15.499 178.845
322.376 17.692 148.979
Doorberekende kosten
549.766 (148.053)
489.047 (118.466)
401.713 370.581 Personeelskosten Salarissen 168.399 166.399 Sociale lasten 24.073 23.198 24.035 Pensioenlasten 12.666 Opleiding- en studiekosten 5.070 5.091 Kosten uitzendkrachten 125.854 85.509 Reis- en verblijfkosten 12.758 9.167 Overige personeelskosten 6.950 9.442
Personeelskosten ten laste van voorzieningen
355.770 (348)
322.841 (465)
355.422 322.376 Afschrijvingen Immateriële activa 5.561 4.483 Overige bedrijfsmiddelen 9.938 13.209
15.499 17.692 Overige bedrijfskosten Accountantskosten: • Jaarrekeningcontrole 1.266 2.135 • Overige controleopdrachten 986 996 • Fiscaal advies 441 785 • Overige niet-controleopdrachten 12 Overige bedrijfskosten 176.140 144.918 Overige bedrijfskosten ten laste van voorzieningen - 145
178.845 148.979
92
JAARVERSLAG 2008
2008
2007
Doorberekende kosten Toegerekende beheerskosten aan schadelast Bijdragen Onderlingen Overige
(113.774) (17.436) (16.843)
(99.232) (16.820) (2.414)
(148.053) (118.466) Gemiddeld aantal medewerkers, herrekend op fulltime basis, bedraagt 3.728 (2007: 3.947). Voor een toelichting op de bezoldiging van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening. 25. Overige technische lasten eigen rekening Bijdrage Waarborgfonds Motorverkeer Regres AWBZ en ANW Mutatie afkoopregeling herverzekeraars
5.423 1.477 (543)
5.258 1.364 110
6.357 6.732 26. Opbrengsten uit beleggingen Opbrengsten uit deelnemingen Opbrengsten uit andere beleggingen • Terreinen en gebouwen • Overige beleggingen Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen
73
635
10.936 164.451 28 268
(146) 75.277 31 155.242
175.756 231.039 27. Beleggingslasten Beheerskosten en rentelasten Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerd verlies op beleggingen
34.814 6.822 247.375
16.365 15 491
289.011 16.871 28. Andere baten Provisie derden Overige baten
2.409 20.723
3.612 6.160
23.132 9.772 29. Andere lasten Dotatie reorganisatievoorziening Overige lasten
35.581 11.940
5.256
47.521 5.256
93
JAARVERSLAG 2008
30. Belastingen De effectieve belastingdruk over 2008 bedraagt ca. 16,2% (2007: ca. 19,5%). De afwijking ten opzicht van de toepasselijke belastingdruk over 2008 van 25,5% wordt voornamelijk veroorzaakt door tijdelijke verschillen in de fiscale waardering van beleggingen. Daarnaast zijn de zorgverzekeraars binnen de groep vrijgesteld van vennootschapsbelasting. Nijmegen, 21 april 2009 Coöperatie UVIT U.A., bestuurder Namens deze de Raad van Bestuur
Raad van Commissarissen,
w.g. De heer E. Velzel, voorzitter
w.g. De heer J.B.M. Pierik, voorzitter
De heer M.J.W. Bontje, lid
De heer R.J. Elzinga
De heer R.L.M. Hillebrand, lid
Mevrouw K.B.T.C. Meekhof
De heer M. Duvivier, lid
De heer P.A. Schaafsma
De heer H.T.A. Schildkamp
De heer N.P.M. Schoof
94
JAARVERSLAG 2008
Enkelvoudige jaarrekening
95
JAARVERSLAG 2008
Enkelvoudige balans per 31 december 2008 (voor resultaatbestemming) (x e 1.000)
Ref. 31-12-2008 31-12-2007 ACTIVA Totaal -
PASSIVA Totaal -
Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2008 (x e 1.000)
Ref. 31-12-2008 31-12-2007 Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten 2 3.548 2.591 Doorberekende bestuurdersbeloningen (3.548) (2.591) Resultaat voor belastingen -
-
Belastingen - Resultaat na belastingen -
96
JAARVERSLAG 2008
Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Grondslagen Algemeen Voor een toelichting op de grondslagen wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. In de balans en winsten verliesrekening zijn referenties opgenomen waarmee wordt verwezen naar de toelichting.
Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2008 (x e 1.000)
1. Eigen vermogen Het eigen vermogen in de geconsolideerde jaarrekening is de som van het eigen vermogen van de leden van de UVIT-groep. Dit eigen vermogen wijkt af van het enkelvoudige eigen vermogen van Coöperatie UVIT. De aansluiting tussen het enkelvoudige eigen vermogen en het geconsolideerde eigen vermogen is als volgt: 31-12-2008 31-12-2007
Coöperatie UVIT Coöperatie VIT Coöperatie Univé Stichting Univé Rechtshulp Stichting Gezondheidszorg Univé
- 1.023.852 355.686 5.404 9.280
1.092.461 463.812 3.844 12.035
Geconsolideerde eigen vermogen
1.394.222
1.572.152
Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2008 (x e 1.000)
2008
2007
Overzicht totaalresultaat Resultaat Coöperatie UVIT Resultaat Coöperatie VIT Resultaat Coöperatie Univé Resultaat deelnemingen in groepsmaatschappijen Resultaat overige groepsmaatschappijen: • OVM Univé Her U.A. • OVM Univé Stormher U.A. • Stichting Univé Rechtshulp • Stichting Gezondheidszorg Univé
- (2.152) (71.949) (111.616)
(36) 10.560 58.738
- - 1.560 (2.757)
1.355 292 604 713
Geconsolideerd resultaat
(186.914)
72.226
97
JAARVERSLAG 2008
2. Beheers- en personeelskosten Coöperatie UVIT heeft de dagelijkse leiding over Coöperatie VIT en Coöperatie Univé. De totale bezoldigingen van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen worden verantwoord in door Coöperatie UVIT en worden onderstaand toegelicht.
Loon en sociale lasten
Pensioen- premie
Totaal 2008
De heer E. Velzel De heer R.L.M. Hillebrand De heer J.C.A. Kestens (tot 31 december 2008) De heer M.J.W. Bontje De heer M. Duvivier (vanaf 1 september 2008) De heer J.R. Rozendaal (tot 1 maart 2008)
470 293 293 293 98 35
285 144 110 23 73 45
755 437 403 316 171 80
Bezoldiging Raad van Commissarissen
1.482
680
2.162 591
2.753
Loon en sociale lasten
Pensioen- premie
Totaal 2007
De heer E. Velzel De heer R.L.M. Hillebrand (vanaf 1 oktober 2007) De heer J.C.A. Kestens De heer M.J.W. Bontje (vanaf 1 augustus 2007) De heer J.R. Rozendaal De heer C.W.F.M. Driessen (tot 1 december 2007) De heer J.F.M. Hennekam (tot 1 november 2007)
404 70 274 109 247 259 267
74 26 108 32 101 104 51
478 96 382 141 348 363 318
Bezoldiging Raad van Commissarissen
1.630
496
2.126 355
2.481
Naast bovengenoemde bezoldiging aan de Raad van Bestuur zal e 705 betaalbaar worden gesteld voor verplichtingen na beëindiging van het dienstverband. Voor dit bedrag is een reservering opgenomen. Aan leden van de Raad van Bestuur zijn voorts, op personeelsvoorwaarden, hypothecaire leningen verstrekt voor in totaal e 1.345 (2007: e 1.345). De gemiddelde rente bedraagt 4% (2007: 4%). De rente is conform de personeelsregeling.
waarvan e 200 in verband met een backserviceverplichting die reeds in eerdere jaren is toegekend.
98
JAARVERSLAG 2008
Naast bovengenoemde bezoldiging aan de Raad van Commissarissen is ten laste van het boekjaar een reservering getroffen van e 200 (2007: e 110) wegens op termijn beschikbaar te stellen bezoldigingen. De jaarbeloning per 1 januari 2008 bedraagt e 60 voor de voorzitter van de Raad van Commissarissen (2007: e 35), e 48 voor de vicevoorzitter (2007: e 37) en e 28 voor de overige commissarissen (2007: e 24). De vergoedingsregeling voor de Raad van Commissarissen is geharmoniseerd per 1 januari 2008 en is vastgesteld in de Ledenraad. Van de totale bezoldiging Raad van Commissarissen heeft een bedrag van e 96 betrekking op voorgaande jaren en een bedrag van e 48 op beëindiging van lidmaatschap. De bezoldiging Raad van Commissarissen 2007 heeft uitsluitend betrekking op boekjaar 2007.
99
JAARVERSLAG 2008
Overige gegevens Statutaire winstbestemming Omtrent de winstbestemming is in artikel 36 van de statuten het volgende opgenomen: Omtrent de bestemming van een eventueel positief resultaat, besluit de Algemene Ledenvergadering op voorstel van het Bestuur, gehoord de Raad van Commissarissen. Bestemming van het resultaat over 2008 Het bestuur stelt voor het resultaat over 2008 als volgt te bestemmen: Toevoeging aan de overige reserves
nihil
Dit voorstel is niet in de jaarrekening 2008 verwerkt.
100
JAARVERSLAG 2008
Accountantsverklaring Aan: de Ledenvergadering en Raad van Commissarissen van Coöperatie UVIT U.A.
Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2008 van Coöperatie UVIT U.A. te Gorinchem, bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2008 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting, gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de coöperatie.
101
JAARVERSLAG 2008
Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de coöperatie heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatie UVIT U.A. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Toelichting Wij vestigen de aandacht op hetgeen onder risico’s en onzekerheden in de toelichting algemeen op de geconsolideerde jaarrekening is opgenomen. Hierin is uiteengezet welke financiële onzekerheden voor de coöperatie bestaan als gevolg van de invoering van de Zorgverzekeringswet en de DBC-systematiek. Deze situatie doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393, lid 5, onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4 BW. Den Haag, 21 april 2009 Ernst & Young Accountants LLP w.g. A.F.J. van Overmeire RA
102