JAARVERSLAG 2014 Stichting Instituut voor Agrarisch Recht
Hesselink van Suchtelenweg 6 Postbus 245 6700 AE WAGENINGEN
INHOUD MISSIE…………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………..2 ORGANISATIE……………………..………………………………………………………………………….…………………………………………..3 . Organen . Personeel . Huisvesting SAMENWERKING…………………………………………………………………………………………………………..………………………….6 ONDERWIJS………………………………………………………………………………………………………………………………………………....7 ONDERZOEK…………………………………………………………………………………………….…………………………………………………..9 . Algemeen FUNCTIES……………………………………………………………………………………………………………………………………………….……11 PUBLICATIES……………………………………………………………………………………………………….…………………………………….12 . Algemeen . Tijdschrift voor Agrarisch Recht . Overige DOCUMENTATIECENTRUM…………………………………………………………………………….…………………………………13 . Publiciteit ARBITRAGE………………………………………………………………………………………………………………………………..………………14 TUCHTRECHT………………………………………………………………………………………………………………………………….…………16
BIJLAGEN Bijlage 1 – Samenstelling Raad van Toezicht Bijlage 2 – Samenstelling Wetenschappelijke Raad / Redactie
-2-
Missie De Stichting Instituut voor Agrarisch Recht is op 1 januari 1994 opgericht door fusie van de Stichting De Pacht en de Stichting Cerutti-Fonds. De doelstelling van de Stichting is: de bevordering van de beoefening van het agrarisch recht in ruime zin. Het Instituut beoogt een centrum van kennis en informatie op dit terrein in Nederland te zijn. Het Instituut wil daarbij een stimuleringsfunctie vervullen in samenwerking met instellingen en organisaties die eveneens op dit terrein actief zijn. Genoemde doelstelling heeft ook in 2014 geleid tot activiteiten op de zes terreinen van ons werk: onderwijs, onderzoek, publicaties, documentatiecentrum, arbitrage en tuchtrecht. Deze komen hierna aan de orde.
-3-
Organisatie Organen Het bestuur van de Stichting Instituut voor Agrarisch Recht bestond aanvankelijk uit vertegenwoordigers van verschillende instellingen: Rabobank Nederland, het College van Voorzitters van de Productschappen, de Radboud Universiteit Nijmegen, LTO Nederland, Landbouwuniversiteit Wageningen. Door een statutenwijziging (2002) is het mogelijk geworden dat ook anderen in het bestuur zitting nemen, hetgeen ook is geschied. In 2007 zijn de statuten opnieuw gewijzigd en is het zogenaamde directiemodel ingevoerd. Dat houdt in dat de directeur van het Instituut fungeert als bestuur van de Stichting Instituut voor Agrarisch Recht. Het vroegere bestuur is de Raad van Toezicht geworden. Een en ander is per 9 mei 2007 bij notariële akte geregeld. De Raad van Toezicht is in 2014 drie maal bijeengekomen. In 2014 heeft de redactie van het Tijdschrift voor Agrarisch Recht tien maal een telefonische vergadering en twee maal een fysieke vergadering gehouden over de inhoud van en het beleid voor het tijdschrift.
Personeel Op 31 december 2014 waren in dienst van het Instituut: prof. mr. D.W. Bruil, directeur-bestuurder (1,0) mevrouw mr. W.M.A.K. Parmet-Bakker, juridisch medewerker (0,7) mevrouw C.L.G. Smits-Boldewijn (0,6)
-4-
Huisvesting Het Instituut voor Agrarisch Recht is gevestigd aan de Hesselink van Suchtelenweg te Wageningen.
-5-
Samenwerking Het Instituut richt zich op het vormen van een netwerk op het terrein van het agrarisch recht door contacten en allerlei vormen van samenwerking met en tussen de organisaties die zich op (deelterreinen van) het gebied van het agrarisch recht bewegen, te bevorderen. Zo wordt op het gebied van het onderwijs samengewerkt met andere organisaties die onderwijs aanbieden of vragen. Deze netwerkfunctie wordt in de eerste plaats nagestreefd door het verwerven en verstrekken van informatie. Het Instituut weet wat er gaande is op het gebied van het agrarisch recht. In 2012 is de netwerkfunctie verder uitgebouwd, ook buiten Nederland. De bij het Instituut beschikbare kennis wordt ter beschikking gesteld van belanghebbenden, in verschillende vormen: advies, informatieverschaffing/bemiddeling, eigen uitgaven en uitgaven via een uitgever. Met de Vereniging voor Agrarisch Recht wordt voortgaand overleg gevoerd over mogelijke vormen van samenwerking. Prof. mr. D.W. Bruil is met ingang van mei 2011 voorzitter van de vereniging. Met een groot aantal andere organisaties bestaan contacten inzake het wederzijds informeren over elkaars activiteiten: universiteiten, de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, PAO-bureaus, etc. Verder worden de door het Instituut te organiseren studiedagen voor zover van toepassing aangemeld in het kader van de permanente opleiding van notarissen. Aan cursussen van het Instituut worden studiepunten toegekend door de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, de Nederlandse Vereniging van Rentmeesters, Bond van Medewerkers in het Notariaat, het College van Belastingadviseurs, de Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs, de Vereniging voor Agrarische Specialisten, de NEVOA beroepsorganisatie en de Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs. De erkenning als onderwijsinstituut door de Nederlandse Orde van Advocaten (NOVA) is vervallen. Advocaten dienen zelf punten op te geven.
-6-
Onderwijs De onderwijsactiviteiten van het Instituut kunnen in twee categorieën worden ondergebracht: A. Cursussen en studiedagen die op open inschrijving en voor eigen rekening en risico worden georganiseerd door het Instituut. In deze categorie is een min of meer vast pakket van onderwijsactiviteiten tot stand gekomen, met (zo mogelijk) een basiscursus per jaar en de Actualiteitendag. In 2014 werden de volgende cursussen georganiseerd:
De “Actualiteitendag Agrarisch Recht” op vrijdag 10 januari 2014. Er waren in 173 deelnemers. De ´Basiscursus Agrarisch Recht´, tien middagen van 22 januari tot 04 juni 2014. Docenten prof. mr. D.W. Bruil, prof. mr. mr. T.J. Mellema-Kranenburg en mr. P.L.F. Seegers. Er waren 9 deelnemers (waarvan 2 deelnemers voor 1 of 2 modules). Studiedag ´Kavelruil ´ op 14 mei 2014. Sprekers waren mr. J.W.A. Rheinfeld, mw. mr. J.W.M. Post, ing. H.J.T. van Beek . Er waren 29 deelnemers. Studiemiddag ´Belastingen’ op 23 september 2014. Docent was mr. A. Verduijn FB. Er waren 23 deelnemers. Studiemiddag ´Mestrecht´ op 2 oktober 2014. Docent was mr. dr. J.J.J. de Rooij. Er waren 17 deelnemers. Studiemiddag ´Burenrecht´ op 14 oktober 2014. Docent was mw. mr. Th.C.M. Willemse. Er waren 13 deelnemers. Er zijn drie studiemiddagen georganiseerd over “Actualiteiten Pacht” op 10, 22 en 29 oktober 2014. Docenten waren prof. mr D.W. Bruil en mw. mr. E.H.M. Harbers. Er waren in totaal 130 deelnemers. Samenwerking van IAR en Overwater Kenniscentrum: - 23 oktober 2014 : Nadeelcompensatie, in totaal 39 deelnemers. - 18 december2014 : Het nieuwe GLB, in totaal 21 deelnemers.
-7-
B. Bijdragen aan cursussen en studiedagen die door andere organisaties worden georganiseerd. Een bijdrage kan bestaan uit het geven van een voordracht, maar soms wordt ook de cursus mee ontwikkeld, bijvoorbeeld indien een cursus in company wordt gegeven (tenzij anders vermeld zijn de bijdragen van prof. mr. D.W. Bruil).
“Toekomst veehouderij”, Has Den Bosch, 21 januari 2014 “Actueel agrarisch recht”, Varsseveld, 11 februari 2014 “Agrarisch recht”, serie van 11 colleges, WUR Wageningen, maart/april 2014 “Bestemmingsplan buitengebied”, Moerdijk, 14 april 2014 “Pacht”, Nijkerk 18 juni 2014, idem, Utrecht, 2 juni 2014 Cursus Actualiteiten agrarisch recht Unive, 9 september 2014 Cursus Pacht, provincie Zuid-Holland, 18 september 2014 The greening of CAP, Leipzig, 17 oktober 2014
Onderzoek Algemeen Ook op het terrein van het onderzoek richt het Instituut zich op samenwerking, stimulering en coördinatie. Door de Wetenschappelijke Raad is enkele jaren geleden een eigen onderzoeksprogramma geformuleerd. Er worden wegen gezocht om dit programma, dat zich richt op een viertal voor de toekomst van de landbouw van belang zijnde thema's (milieu, markt, internationalisering, grondgebruik), te realiseren, maar in de praktijk worden de onderzoeksthema’s vooral bepaald door de actualiteit. Het Instituut kan ten behoeve van het onderzoek van anderen een bijdrage leveren aan de afstemming tussen vraag en aanbod. Voor zover daar lacunes te constateren zijn, kunnen initiatieven genomen worden, bijvoorbeeld door via het Instituut onderzoek te entameren en elders uit te zetten. Het Instituut kan aan onderzoekers ondersteuning bieden door: documentatiecentrum; aanschaf literatuur; leggen van contacten; publicatie van onderzoeksresultaten.
-8-
In het verslagjaar is regelmatig een beroep gedaan op het Instituut voor deze faciliteiten. Het betrof vooral studenten die aan een afstudeeropdracht werkten. De concrete onderzoeksactiviteiten van het Instituut worden verricht door prof. mr. Bruil en mw. mr. W.M.A.K. Parmet. Deze activiteiten worden vooral bepaald door de vragen uit 'het veld'. Nieuwe wetgeving is daarbij een belangrijke factor. Daarnaast worden internationale contacten nagestreefd in verband met de sterke invloed van het supranationale recht op het Nederlandse agrarisch recht. In het verslagjaar is gewerkt aan de volgende onderzoeken, waarvoor het Instituut een opdracht heeft verkregen. In 2014 zijn afgerond: Evaluatie Pachtregelgeving, in opdracht van Ministerie van Economische Zaken, maart 2014, 66 blz. Evaluatie Landinrichtingsinstrumentarium Wet inrichting landelijk gebied, opdracht Ministerie van Economische Zaken, december 2014, 50 blz.
Publicaties Prof. mr. D.W. Bruil heeft in 2014 – naast bijdragen aan hiervoor genoemd onderzoek – de volgende publicaties geschreven op het werkterrein van het Instituut: De Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij, Agrarisch Recht 2014, blz. 11-19 Inter easdem partes de eadem re ne bis sit actio. Preadvies Vereniging voor Agrarisch Recht 2014, Agrarisch Recht 2014, blz. 80-83 Mitigeren of compenseren? Agrarisch Recht 2014, blz. 79 Ammoniakgat, Agrarisch Recht 2014, blz. 411 Marktordening in het nieuwe GLB, Agrarisch Recht 2014, blz. 464-466 De totstandkoming van het nieuwe GLB, Agrarisch Recht 2014, blz. 475-476 Annotaties bij Hof Arnhem, 27 mei 2014 (Doude van Troostwijk/Wismeijer) Agr.r. 2014/5769; Hof Arnhem 7 januari 2014 (Varkensrechten), Agr.r. 2014/5754; Hof Den Bosch 22 april 2014 (Kegra/Abab), Agr.r. 2014/5772
-9-
Mw. mr. W.M.A.K. Parmet heeft in 2014 – naast bijdragen aan hiervoor genoemd onderzoek – de volgende publicaties geschreven op het werkterrein van het Instituut:
Tuchtrecht in de landbouw, Agrarisch Recht, maart 2014, blz. 44-88.
Functies Door prof. mr. D.W. Bruil uitgeoefende functies in 2014:
Lid redactie Agrarisch Recht
Voorzitter Klachtencommissie Landbouw en Zorg
Plv. voorzitter Geschillencommissie CR Delta u.a.
Voorzitter Vereniging voor Agrarisch Recht
Vice-president Comité Européen de Droit Rural (CEDR)
Member Editorial Board international scientific journal “EU Agrarian Law” (Slovakia)
- 10 -
Publicaties Algemeen Ter bevordering van het agrarisch recht in ruime zin wordt gestreefd naar het aanbieden van een totaalpakket aan informatie. ‘Totaal’ in twee opzichten: zowel wat betreft het medium, als wat betreft de onderwerpen.
Tijdschrift voor Agrarisch Recht Het redactiesecretariaat van het tijdschrift Agrarisch Recht is ondergebracht bij het Instituut. De redactie heeft 10 maal telefonisch vergaderd over de inhoud van het tijdschrift. Met ingang van januari 2007 wordt het tijdschrift uitgegeven in samenwerking met Uitgeverij Den Hollander in Deventer. Abonnees ontvangen in een pakket het tijdschrift (maandelijks), een nieuwsbrief per e-mail (wekelijks) en toegang tot het archief van het tijdschrift. De geschiedenis is thans via internet toegankelijk. De Nieuwsbrief Agrarisch Recht is ook ingebracht in een samenwerkingsverband met de Vereniging voor Agrarisch Recht. Deze vereniging kent een bedrijfslidmaatschap; de bedrijven die zich als lid aanmelden ontvangen een Nieuwsbrief.
- 11 -
Documentatiecentrum Het Instituut houdt een documentatiecentrum in stand. Het centrum bevat een basiscollectie Nederlandse boeken en tijdschriften. Daarnaast wordt vooral de nadruk gelegd op buitenlandse literatuur, welke elders niet of moeilijk beschikbaar is. De catalogus van de bibliotheek is ondergebracht bij Agralin (WUR). Ook in 2014 zijn er veel vragen om informatie geweest. In de meeste gevallen betrof dit telefonische of mondelinge informatie. Soms werd gevraagd om toezending van materiaal, zoals tijdschriftartikelen of een overzicht van rechtspraak. In een enkel geval heeft een nader gesprek plaatsgevonden of is een schriftelijk advies uitgebracht.
Publiciteit Het Instituut beschikt over een website: www.iar.nl. De website verschaft uitgebreide informatie over de organisatie, publicaties en cursussen. Via de site zijn publicaties te bestellen en kan worden ingeschreven op cursussen. De website is vernieuwd.
- 12 -
Arbitrage Het Instituut voert thans het secretariaat van de volgende arbitragecommissies: Arbitragecommissie Algemene Handelsvoorwaarden Landbouwwerktuigen 1992 (AHL). Arbitragecommissie Algemene Voorwaarden voor de contractteelt van zaaiuien 2006 en de Algemene Voorwaarden voor de in- en verkoop zaai- en plantuien 2006 (AVZ). Arbitragecommissie Inkoopvoorwaarden aardappelen schakel industrie/teelt 2001 (VAVI). Arbitragecommissie Aardappelreglement (AVI) 2004-2005. Arbitragecommissie Aardappelreglement (AVI) 2004-2005. Arbitragecommissie Algemene Voorwaarden voor de teelt en verkoop van witlofwortelen. Arbitragecommissie Algemene Voorwaarden voor de contractteelt van Industriegroenten. Arbitragecommissie Cosun. Arbitragecommissie Algemene Spuitvoorwaarden (AVS)*. Arbitragecommissie Algemene Voorwaarden Grondverzetbedrijven (AVG)*. Arbitragecommissie Algemene Voorwaarden Landbouwambachtsbedrijven (AWL)*. Arbitragecommissie Algemene Leveringsvoorwaarden voor Meststoffen (ALM)*. Arbitragecommissie Algemene Voorwaarden voor de Agrarische Loonbedrijven (AWAL)*. * Deze algemene voorwaarden zijn in 2004 samengevoegd in de CUMELAvoorwaarden. Indien deze ‘oude’ voorwaarden toch nog gehanteerd worden zouden er nog arbitrageaanvragen kunnen komen maar dat zal maar zelden voorkomen. De CUMELA-voorwaarden van 2004 bevatten een arbitraal beding op grond waarvan vorderingen boven de € 5.000,-- door middel van arbitrage dienen te worden beslecht. De CUMELA-voorwaarden van 2008 bevatten geen arbitraal beding meer maar verwijzen naar de gewone rechter. Ze geven wel aan dat arbitrage overeengekomen kan worden.
- 13 -
Met ingang van 1 oktober 2014 heeft het Instituut arbitragebureaus van de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) overgenomen. Het betreft arbitragebureaus van de volgende handelsvoorwaarden: Handelsvoorwaarden Pootaardappelen (NAO); Algemene Handelsvoorwaarden Groothandel in Aardappelen (AHV); Algemene Voorwaarden Pootaardappelen (AVP); Algemene Voorwaarden Consumptieaardappelen (AVC); Règles et Usages du Commerce Intereuropéen des Pommes de Terre (RUCIP). In diverse algemene voorwaarden en reglementen die in de landbouw worden gehanteerd is een arbitraal beding opgenomen dat verwijst naar de arbitragecommissie van het Instituut. De arbitragecommissie van het Instituut heeft een aantal geschillen voorgelegd gekregen en is bijeen gekomen op grond van het Algemeen Arbitragereglement dat in september 2001 door het bestuur is vastgesteld.
- 14 -
Tuchtrecht Bedrijfslichamen dienen met inwerkingtreding van de Wet Tuchtrechtspraak bedrijfsorganisatie 2004 met ingang van 1 april 2004 hun verordeningen tuchtrechtelijk te handhaven en daarvoor een Tuchtgerecht in het leven te roepen. Bij het Instituut ligt het secretariaat van het Tuchtgerecht Akkerbouwproductschappen en het Tuchtgerecht Productschap Vis. Het Tuchtgerecht Akkerbouwproductschappen is ingesteld voor het Productschap Akkerbouw, het Productschap Wijn, het Productschap Diervoeder en het Productschap Tuinbouw. Daarnaast maakt het Productschap Margarine, Vetten en Oliën en het Productschap Tuinbouw gebruik van het Tuchtgerecht Akkerbouwproductschappen. Prof. mr. D.W. Bruil en mevrouw mr. W.M.A.K. Parmet zijn als secretaris respectievelijk plaatsvervangend secretaris benoemd voor deze tuchtgerechten. In het jaar 2014 heeft het Tuchtgerecht Productschap Vis 1 maal zitting gehouden waarin 1 zaak is behandeld, het Tuchtgerecht Akkerbouw heeft 2 zittingen gehouden waarin 10 zaken zijn behandeld. De overige productschappen hebben geen zaken aangebracht. Voor het Tuchtrecht is een apart jaarverslag beschikbaar.
- 15 -
Bijlage 1 Samenstelling Raad van Toezicht Stichting Instituut voor Agrarisch Recht prof. mr. M.J.A. van Mourik Radboud Universiteit Nijmegen Voorzitter mr. E.R. Kleijwegt Hoofdproductschap Akkerbouw Secretaris mr. C. van Schaik GvK Agro Advocaten Zwolle Lid prof. mr. R.C.J. Galle Nationale Coöperatieve Raad voor land- en tuinbouw Lid prof. dr. mr. B.M.J. van der Meulen Wageningen Universiteit Lid ing. W.J.M. Thus Rabobank Nederland Lid
- 16 -
Bijlage 2 Samenstelling Redactie Tijdschrift voor Agrarisch Recht mr. G.M.F. Snijders (voorzitter)* prof. mr. D.W. Bruil mr. P.P.A. Bodden mr. W.H.G.A. Filott mw. mr. E.H.M. Harbers mw. mr. T.J. Mellema-Kranenburg prof. mr. J.A.M.A. Sluysmans mr. W.L. Valk mw. mr. H.A. Verbakel-van Bommel mr. A. Verduijn FB
* m.i.v. 01-01-2015 is mw. mr. E.H.M. Harbers voorzitter van de redactie en mr. G.M.F. Snijders redactie lid
- 17 -
