Jaarverslag Statenvergadering van 23 juni Gedeputeerde Staten van Fryslân

Jaar ve r slag 2003

Statenvergadering van 23 juni 2004

Gedeputeerde Staten van Fryslân 27 april 2004

2

Inhoudsopgave Jaarverslag 2003 1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

2 Exploitatie per hoofdfunctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kort verslag per bestuurlijk product (productgroep) naar Onderwerpen: Hoofdstuk 1: algemeen bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2: openbare orde en veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3: verkeer en vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4: waterhuishouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5: milieubeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 6: recreatie en natuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 7: economische en agrarische zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 8: welzijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 9: ruimtelijke ordening en volkshuisvesting . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 0: financierings- en algemene dekkingsmiddelen . . . . . . . . . . . .

7 9 25 27 37 49 65 71 89 125 137

3 Investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1 Financiering – Investeringsstaat 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1 Investeringsstaat 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2 Overzicht opgeleverde werken 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3 Overzicht onderhanden werk 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.4 Overzicht overlopende activa 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.5 Overzicht overlopende passiva 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2 Toelichting grote investeringen en projecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

143 143 143 145 145 146 147 148

4 Paragrafen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.0 Introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1 Paragraaf Weerstandsvermogen (inclusief Risicoparagraaf) . . . . . . . . . 4.2 Paragraaf Financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3 Paragraaf Bedrijfsvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4 Paragraaf Verbonden partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5 Paragraaf Strategische Programma’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

165 166 166 173 176 179 181

3

4

1. Inleiding 1.

Inleiding Voor u ligt de nieuwe opzet van het Jaarverslag 2003. Bij de behandeling van het Jaarverslag 2002 in juni 2003 is door u de wens geuit om de Jaarstukken 2003 anders op te zetten. Een dunner boekwerk en waar mogelijk meer gebaseerd op de nieuwe Begrotingsopzet voor 2004. Met deze wens is in de gewijzigde inrichting van de Jaarstukken 2003 zoveel mogelijk rekening gehouden. De Jaarstukken 2003 bieden een verantwoording van het gevoerde beleid in het afgelopen verslagjaar en de daarvoor gedane uitgaven. Voor 2003 gelden nog de oude voorschriften (Comptabiliteitsvoorschriften ‘CV95’). Om eventuele formele bezwaren voor het afgeven van een accountantsverklaring te beperken, zijn onderdelen van de Jaarstukken 2003 nog gebaseerd op deze oude voorschriften. Het onderdeel Jaarverslag over 2003 is anders opgezet. Hierbij is zoveel mogelijk rekening gehouden met de nieuwe voorschriften vanaf 2004 (Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (‘BBV’). Voor het Jaarverslag 2003 fungeert de Begroting 2004 deels als spiegel, naast Begroting 2003. Ter verduidelijking is de relatie van de nieuwe opzet Begroting en de Jaarstukken op basis van het BBV weergegeven, die van toepassing is vanaf het verslagjaar 2004: Begrotingsstukken

Jaarstukken

Bestemd voor

I. Beleidsbegroting:

I. Jaar verslag:

PS

1. Programmaplan

1. programmaverantwoording

PS

2. Paragrafen

2. paragrafen

PS

II. Financiële begroting:

II. Jaarrekening:

PS

1. overzicht baten en lasten en de

1. programmarekening en de

PS

toelichting 2. uiteenzetting financiële positie en de toelichting

toelichting 2. de balans en de toelichting

PS

5

(hier uitgebreider dan op begrotingsbasis)PS

III. Uitvoeringsinformatie:

III. Uitvoeringsinformatie:

GS

1. de productenraming en toelichting

1. de productenrealisatie en de

GS

toelichting IV. Informatie voor derden:

IV. Informatie voor derden:

GS

1. conversietabel productenraming –

1. conversietabel productenrealisatie –

GS

programma’s 2. conversietabel productenraming – functies

programma’s 2. verdelingsmatrix

GS

De spiegel voor het Jaarverslag 2003 is de Begroting 2003. Deze begroting is nog op de gebruikelijke wijze volgens de Comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV95) opgezet. De CV95 is nog van toepassing voor het onderdeel Jaarrekening 2003. De Jaarstukken 2003 bestaan uit een splitsing van het bestaande Jaarverslag 2002 in een deel Jaarverslag 2003 (PS), een deel Jaarrekening 2003 (PS) en een deel Uitvoeringsinformatie (GS) en waar het kan is zoveel mogelijk al voldaan aan het BBV en waar het moet aan de CV95. Het 4e deel Informatie voor derden uit het nieuwe BBV kan pas m.i.v. de Jaarstukken 2004 gemaakt worden. Op deze wijze is voor het Jaarverslag 2003 en de Jaarrekening 2003 een evenwicht gevonden tussen de oude en de nieuwe voorschriften. De gewijzigde opzet van inrichting van het Jaarverslag / Jaarrekening 2003, is besproken met onze externe accountant Deloitte. De Jaarstukken 2004 zijn volgend jaar geheel op de nieuwe voorschriften gebaseerd. Met de Jaarstukken 2003 is het groeipad hiernaartoe ingezet. Het in 2004 ingezette MD-ontwikkelingstraject levert aan dat groeipad een belangrijke bijdrage. Vanaf het verslagjaar 2003 is een aparte jaarrekening van het Fonds Nazorg Stortplaatsen Fryslân opgemaakt. De Jaarrekening 2003 sluit met een batig saldo van € 9,5 miljoen. In dat onderdeel van de Jaarrekening is een uitgebreide analyse van dit saldo opgenomen.

Leeuwarden, mei 2004

6

2. Exploitatie per hoofdfunctie en productgroep In dit hoofdstuk van het Jaarverslag 2003 is de rapportage per productgroep naar Onderwerpen opgenomen. De programmaverantwoording als bedoeld in de BBV is voor het Jaarverslag over 2003 nog niet ingevoerd, omdat een volledige ombouw van de Begroting 2003 naar de programma’s voor de Jaarstukken 2003 niet realiseerbaar is en een goede vergelijking tussen Begroting en Jaarverslag 2003 in de weg zou staan. Hiervoor is net als in het Jaarverslag 2002 het verslag per Productgroep naar Onderwerpen gemaakt. Voor u is het verslag naar onderwerpen voor 2003 gecomprimeerd. Dit verslag is geënt op de bereikte resultaten uit het voor ons bestemde uitgebreide verslag Productenrealisatie 2003. Het verslag per Productgroep bestaat uit: 1 Wat hebben we bereikt; 2 Wat hebben we gedaan (bereikte resultaten); 3 Wat heeft het gekost; 4 Toelichting op de budgetten. Dit verslag is voor 2003 dan vergelijkbaar met de bedoelde programmaverantwoording voor 2004 uit het nieuwe BBV. Per aandachtsgebied is de volgende informatie verstrekt: ad 1. Wat hebben we bereikt (hebben we bereikt wat we wilden) sluit aan (spiegel van) de ‘Beleidsdoelen van de productgroep’ uit de Begroting 2003. ad 2. Wat hebben we gedaan (hebben we gedaan wat we moesten doen) geeft aan of de gewenste resultaten al dan behaald zijn en/of in welke mate. ad 3. Wat heeft het gekost (heeft het gekost wat het mocht kosten) geeft aan een totaaloverzicht van de gerealiseerde baten en lasten. ad 4. Toelichting op de budgetten geeft een korte toelichting op de beschikbaar gestelde budgetten voor 2003 inclusief een toelichting op de verschillen van meer dan € 25.000 tussen begroting en realisatie. De uitgaven voor overhead behorende bij de apparaatskosten zijn hier niet verder toegelicht, aangezien dit voor het gehele concern toegelicht is in 4.2.1. van de Jaarrekening 2003. Toelichting budgetten in verslagen van de productgroepen De apparaatskosten zijn in de begroting gebaseerd op de begrote uren van de Sector/ teamplannen. De definitieve apparaatskosten worden toegerekend op basis van de tijdsverantwoording op producten. Hierdoor ontstaan verschillen.

7

De toelichting op de begrotingswijziging Kasritme is opgenomen in de 15e wijziging 2003. Daarom is in de toelichting van diverse productgroepen volstaan met de standaardzin dat ‘Met de begrotingswijziging kasritme een bedrag is doorgeschoven naar 2004’. In de verslagen is het saldo toegelicht en niet de lasten en baten. De overschrijding op lasten c.q. baten hebben bij deze post ook betrekking op de bestemmingsreserves. Door aan te geven wat de mutaties zijn op de bestemmingsreserves hebben wij dit gedeelte toegelicht. Daarbij zijn onderwerpen groter dan € 100.000 toegelicht. Dit kan zijn beleidsmatig en financieel bij grote afwijkingen op het saldo, waarbij dit zoveel mogelijk gebundeld is toegelicht. Uiteraard zijn de u gepresenteerde verslagen van de productgroepen 2003 voor verbetering vatbaar. Het is nu een eerste aanzet van een programmaverantwoording die voor het Jaarverslag 2004 nog een verdere ontwikkeling moet ondergaan. Deze ontwikkeling wordt ondersteund met het in 2004 opgezette MD-ontwikkelingstraject. Handicap bij de huidige verslagen was het feit dat de Begroting 2003 als spiegel voor het Jaarverslag 2003 nog op basis van de comptabiliteitsvoorschriften is opgezet. Daarom zijn de uitgebreide verslagen van de productgroepen zoals opgenomen in de ‘Uitvoeringsinformatie – Productenrealisatie 2003’, gericht aan GS, voor u ter inzage beschikbaar. In de Begroting 2003 is de ‘meetwijze’ nog opgenomen. Gebleken is dat dit voornemen nog steeds een stap te ver is. Daarom is, net als in het Jaarverslag 2002, slechts bij een beperkt aantal producten de ontwikkeling in de opgenomen kengetallen gepresenteerd. Uit ervaringen is gebleken dat het rapporteren aan de hand van de meetwijze moeilijker is dan bij de introductie van dit onderdeel was verwacht. Ook in de Beleidsbegroting voor 2004 zijn de meetwijzen daarom weggelaten. In de komende jaren wordt onderzocht op welke wijze de meetwijze ook verbeterd of vernieuwd kan worden.

8

1. ALGEMEEN BESTUUR

9

1 . 00 Ondersteuning Provinciale Staten 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

CdK Nijpels /J. Ploeg

1 .0

functie

1 .00

productgroep

Provinciale Staten

Ondersteuning Provinciale Staten

Wat hebben we bereikt • Directe ondersteuning van Provinciale Staten door een nieuw opgezette statengriffie. De statengriffie fungeert daarbij als aanspreekpunt voor de Staten en als adviesorgaan. • Logistieke organisatie van de vergaderingen van Provinciale Staten, Presidium en statencommissies, waarbij de stukken zo tijdig en compleet mogelijk worden aangeleverd. • Invulling van een adequate ondersteuning voor alle fracties. • Alle statenleden en fractiemedewerkers hebben in 2003 een nieuwe PC-configuratie gekregen.

2.

Wat hebben we gedaan 2003 was het jaar van de provinciale verkiezingen en de invoering van het duale bestuurssysteem in maart 2003. Als gevolg van de invoering van het dualisme is een afzonderlijke statengriffie opgezet ter ondersteuning van Provinciale Staten. Als basistaken biedt de statengriffie: secretariële & logistieke ondersteuning, procesbeheer / voortgangsbewaking, inhoudelijke ondersteuning en voorbereiding vergaderingen, advisering (o.a. behandelingswijze stukken), consultatie (bijv. over inzet politieke instrumenten) en ondersteuning bij de ontwikkelingsfunctie dualisme.

10

Provinciale Staten hebben in 2003 nog drie keer in de oude samenstelling vergaderd en 12 keer in de nieuwe samenstelling. Nadat eerder in 2002 de eerste voorbereidingen waren getroffen voor de invoering van Duaal Bestjoere, is in 2003 ter afronding en concretisering een aantal besluiten genomen: • Instelling van het presidium; de samenstelling en werkwijze. • Structuur en werkwijze van de duale Staten. – instelling van twee vaste statencommissies Boarger en Mienskip en Lân, Loft en Wetter en werkwijze (samenstelling, vergaderdag, etc.). – vaststellen van het reglement voor de statencommissies. – vaststellen van een aangepast reglement van orde Provinciale Staten. • Benoeming plaatsvervangend statenvoorzitter. • Vaststellen van een regeling Burgerinitiatief. • Vaststellen van spelregels met betrekking tot actieve en passieve informatieplicht. • Aanpassing van het Delegatiebesluit. • Nadere invulling statengriffie.

s t a m g e g e ve n s

Jaar ver slag 2003

Daarnaast zijn twee statenconferenties georganiseerd, waarvan één met als thema ‘Duaal Debatteren’ en de andere het thema ‘Kaderstelling’. De statencommissies in nieuwe samenstelling hebben in totaal tien keer in 2003 vergaderd. Daarnaast is er een aantal informatiebijeenkomsten georganiseerd, met name gericht op de nieuwe statenleden.

3.

Wat heeft het gekost Realisatie 2002

Begroot 2003

Realisatie 2003

Verschillen 2003 + -/-

Bedragen × € 1.000 Totaal lasten

1.600

3.135

3.036

Totaal baten

35

143

147

1.565

2.992

2.889

Totaal lasten – baten

4.

99 5 103

Toelichting op de budgetten 2003 is het eerste jaar van de statengriffie. Dit houdt in dat er een inschatting van de kosten is gemaakt voor de invoering van het dualisme. Er zal nog bijsturing plaatsvinden aan de hand van inventarisatie van de uiteindelijke taken van de statengriffie. De onderbesteding wordt met name veroorzaakt doordat de kosten voor het verbouwen van de Statenzaal elders in de rekening zijn verantwoord.

11

1 . 10 Ondersteuning Gedeputeerde Staten 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

CdK Nijpels

1 .1

functie

1 .10

productgroep

Gedeputeerde Staten

Ondersteuning Gedeputeerde Staten

Wat hebben we bereikt Effectief en efficiënt laten functioneren van het college van Gedeputeerde Staten (GS), zowel het individuele GS-lid als het collectief.

2.

Wat hebben we gedaan Gedeputeerde staten ondersteund.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



2.610

2.632

2.976

345

Totaal baten

23

22

369

348

2.586

2.610

2.607


4.

Toelichting op de budgetten Het betreft hier de uitgaven voor zowel de huidige als de oud gedeputeerden.

12

3


Jaar ver slag 2003

1 . 20 Kabinetszaken 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

CdK Nijpels

1 .2

functie

1 .20

productgroep

Kabinetzaken


Jaar ve r slag 2003

Kabinetzaken

Wat hebben we bereikt • Bijgedragen aan en bevorderen van een goed functionerend openbaar bestuur. • Bijgedragen aan en bevorderen van een evenwichtige en billijke decoratieverlening.

2.

Wat hebben we gedaan • Het zorg dragen voor een correcte afhandeling van klachten en verzoeken om bemiddeling (ombudsfunctie). • Het bijdragen aan een zichtbaar en effectief optreden van de Commissaris van de Koningin (CvdK) met name in zijn functie van CvdK als rijksorgaan. • Het bevorderen en toezien op integer gedrag van het openbaar bestuur zowel bestuurlijk als ambtelijk.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



599

879

919

Totaal baten

0

0

0

599

879

919


4.

Toelichting op de budgetten Het betreft hier de uitgaven voor de Commissaris van de Koningin.

40 40

13

1 . 30 Bestuurlijke organisatie 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

CdK Nijpels / P.A. Bijman / T. Baas

1 .3

functie

1 .30

productgroep

Bestuurlijke organisatie

Bestuurlijke organisatie

Wat hebben we bereikt De projecten Natuur Maatregelen Plan Lauwersland en Opkamers en Dorpslogementen zijn volledig (ook financieel) afgerond.

2.

Wat hebben we gedaan De projecten Leefbaarheid Platteland Noord-West Friesland, Coördinatiegroep Leader II NoordWest Friesland en Leefbaarheid Platteland Noord-Oost Friesland zijn afgerond op enkele verplichtingen en vorderingen uit voorgaande jaren na. De financiële afronding zal in 2004 plaatsvinden.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003


Bedragen × € 1.000

4. 14

Totaal lasten

940

184

262

78

Totaal baten

1.298

309

441

133


–358

–124

–179

55

Toelichting op de budgetten Naast de provinciale Kompasorganisatie betreft het hier enkele bestuurlijke projecten op het gebied van ruimte. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 10.900 doorgeschoven naar 2008 ten behoeve van de kompasorganisatie. De onderbesteding is met name veroorzaakt door bijdrage van derden waaronder een inkomst voor het project Opkamers en Dorpslogementen en voor de kompasorganisatie.


Jaar ver slag 2003

1 . 40 Financieel

toezicht op de gemeenten 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

A.M. Andriesen

1 .4

functie

1 .40

productgroep

Financieel toezicht op de gemeenten


Jaar ve r slag 2003

Financieel toezicht op de gemeenten

Wat hebben we bereikt Het bevorderen van een gezonde financiële positie van de Friese gemeenten.

2.

Wat hebben we gedaan Alle gemeenten vielen in 2003 onder het repressieve toezicht. Uit het begrotingsonderzoek is wel gebleken dat de financiële positie van de gemeenten steeds meer onder druk komt te staan, mede door de slechte economische ontwikkelingen en de verwachte lagere algemene uitkering uit het Gemeentefonds. De gemeenten moeten dan ook steeds meer overgaan tot bezuinigingsmaatregelen en belastingverhogingen om tot een sluitende begroting c.q. meerjarenraming te komen. Een juiste inpassing van het BTW-Compensatiefonds levert nogal problemen op.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



551

495

567

Totaal baten

0

0

0

551

495

567


4.

73 73

Toelichting op de budgetten Dit budget betreft de personele kosten van het financiële toezicht, de overschrijding is dan ook veroorzaakt door een hogere toerekening van apparaatskosten.

15

1 . 50 Toezicht op archieven 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

A.J. Mulder

1 .5

functie

1 .50

productgroep

Uitvoering overige wettelijke regelingen

Toezicht op archieven

Wat hawwe wy berikt Fia de provinsjaal argyfynspekteur is it tafersjoch útfierd op de argyfsoarch troch gemeenten, wetterskippen, regioplysje, mienskiplike regelings en it argyfbehear fan de Provinsje op grûn fan wetlike taken yn it ramt fan de Argyfwet 1995.

2.

16

Wat hawwe wy dien De Argyfynspeksje wurket yn noardlik ferbân tige nau gear.Yn Fryslân binne 40 ad-hocbesites oan gemeenten, wetterskippen en provinsjale tsjinsten brocht en binne op grûn fan de Argyfwet 1995 advizen en, as soks nedich wie, oanwizings jûn. Boppedat binne oan de gemeenten Tytsjerksteradiel, Snits, Flylân, Skylge, Frjentsjerteradiel, Opsterlân, Littenseradiel, Weststellingwerf en Eaststellingwerf, mar ek oan it Wetterskip Fryslân, wiidweidige, twa dagen duorjende ynspeksjebesites brocht. Dy hawwe ynspeksjeferslaggen mei in spesifisiearre ynspeksjeformulier tastjoerd krigen. By de twa dagen duorjende ynspeksjebesites falle twa konklúzjes op.Yn it foarste plak dat gemeenten mear omtinken jaan moatte oan in slutende, sintrale oanpak fan de postregistraasje en dossierfoarming en oan it tapassen fan digitalisearringstechniken foar dat proses.Yn it twadde plak dat tagonklikens en it feilich bewarjen fan de iepenbiere argiven in aardich kwaliteitsnivo hawwe dat noch algeduerigen better wurdt. Beslist net goed genôch is de kwaliteit fan de publyksservice en fan it feilich stellen fan pleatslike weardefolle net-oerheidsargiven en kolleksjes. De gemeenten hawwe in belied fan passive iepenbierens, útsein Ljouwert en Dongeradiel. De ynspeksje hat in ûndersyk taret nei de kwaliteit fan it aktyf publyksbelied en fan it feilich stellen fan net-oerheidsargiven by de gemeenten yn Noardeast-Fryslân, nei de winsken fan brûkers fan dy argiven en de rol dy’t it streekargyf yn Dokkum by it ferbetterjen dêrfan spylje kin. Dat ekstern ûndersyk hat drs. W.E. Goelema hjerst 2003 dien.Yn 2004 sil yn it gebiet besprutsen wurde hoe’t oanbefellings útfierd wurde kinne. Dêr sil de ynspeksje by behelle wurde. Underwerpen by de ad-hocbesites binne ûnder oaren: de (plende) nijbou fan argyfbewarplakken, lykas yn Menaam, Ljouwert en de Stellingwerven, de kwaliteit fan klimaat yn de besteande bewarplakken, ynventarisaasjeprojekten, it ynfieren fan gegevens yn it ‘FriesArchiefNet’, fúzje Fryske wetterskippen, it tsjingean fan skimmelfoarming.


Jaar ver slag 2003

In goed besochte foarljochtingsdei is organisearre foar argyfbehearders oer de ûntjouwings fan it ‘FriesArchiefNet’, de ynternetside foar de Fryske gemeente- en wetterskipsargiven. By it Ynstitút Kolleksje Nederlân waard ek in lêzing hâlden oer de praktyk fan it ynfieren fan papier, dat oer de foarskreaune spesifikaasjes beskikt. Foar mear ynformaasje ferwize wy nei it jierferslach fan de ynspeksje dat, lykas wenst, mids 2004 oan de Steaten oanbean wurdt en dêrnei iepenbier ferspraat wurdt.

3.

Wat hat it koste Utfierd 2002

Begrutte 2003

Utfierd 2003

Lesten mei-inoar

289

235

237

Baten mei-inoar

36

43

35

253

192

201

Ferskillen 2003 + -/-

Bedraggen × € 1.000

Lesten – baten mei-inoar

4.

1 8 9

Taljochting op de budzjetten By de kosten giet it om de lean- en drukkosten foar de Argyfynspeksje.

17

1 . 60 Communicatie en externe betrekkingen 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

CdK Nijpels / T. Baas

1 .6

functie

1 .60

productgroep

Overige zaken betreffende algemeen bestuur

Communicatie en externe betrekkingen

Wat hebben we bereikt • Een goede presentatie van de leden van Gedeputeerde Staten, door het organiseren van de Friso-bokaal en de activiteiten van de Club Diplomatique. • Een zichtbaarder provinciaal bestuur bij de verschillende doelgroepen. Verder is er een goede relatie met de (regionale) media door maximale bereikbaarheid en snelle afhandeling van vragen.

2.

18

Wat hebben we gedaan • Speciaal voor de verkiezingen waren er dit jaar meer activiteiten om mensen op de werkzaamheden en het belang van de provincie te wijzen. Ook de advertentie en communicatieactiviteiten rondom de begroting hebben bijgedragen aan een zichtbaarder provinciaal bestuur. Ook in 2003 heeft de provinciale website goed gescoord en is het aantal bezoekers toegenomen tot gemiddeld ruim 45.000 per kwartaal. Aan goede communicatie tijdens projecten of het uitvoeren van beleid wordt steeds meer waarde gehecht. Er is in de meeste gevallen veel aandacht en in een vroegtijdig stadium worden deskundigen ingeschakeld. De communicatieve begeleiding van het Streekplan is een goed voorbeeld hiervan. • Op een aantal terreinen is gewerkt aan het veranderen van het communicatiebeleid. Zowel voor de huisstijl en interne communicatie als personeelsadvertenties zijn er veranderingen in gang gezet. De effecten van deze veranderingen zullen in 2004 zichtbaar zijn. • Een groot aantal communicatieplannen is in 2003 geschreven en ten uitvoer gebracht. De meest in het oog springende was het communicatieplan voor de verkiezingen. • In 2003 zijn er 950 vragen door de pers gesteld (en uiteraard beantwoord). Verder zijn er 248 persberichten verstuurd. • Naast interne middelen (personeelsblad, Binnenspiegel) zijn er ook veel middelen die voor extern gebruik geproduceerd worden, bijvoorbeeld personeelsadvertenties (zo’n 25), advertenties met bekendmakingen van vergaderingen, inspraakbijeenkomsten of wettelijk verplichte publicaties (760 stuks), folders en brochures, webpagina’s en organisatie van bijeenkomsten. • Door publieksvoorlichting zijn 2400 telefonische vragen beantwoord en ongeveer 4000 per e-mail. Er zijn ongeveer 280 bezoekers langsgekomen om stukken die ter inzage liggen te bekijken. Daarnaast wordt ook veel informatie op de website gepubliceerd. Er zijn 62 rondleidingen in het provinciehuis geweest voor zeer uiteenlopende groepen. Bij het Fries Jeugd Parlement werd de persgroep begeleid. Het Statenspel is 9 keer georganiseerd.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



1.786

2.364

1.338

Totaal baten

206

344

346

1.520

2.020

992


4.

1.026 2 1.028

Toelichting op de budgetten Het betreft hier met name apparaatskosten en budgetten voor communicatie. De onderbesteding is gedeeltelijk veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten en deels doordat een aantal budgetten niet tot besteding zijn gekomen in 2003. Dit is onder andere het geval bij het project voorlichting en raadpleging Zuiderzeelijn, het communicatieplan en bij de brochures en informatiemateriaal. In beide gevallen zullen de uitgaven in 2004 plaatsvinden. Het budget voor het Statenjacht is overschreden door nieuw tuigage van het Statenjacht en door nieuwbouw aan het huis in Ternherne waar de ontvangst van gasten plaatsvindt. Tevens zijn er door meer ontvangsten hogere cateringkosten.

19

1 . 61 Bestuurlijke

Samenwerking 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

P.A Bijman / T. Baas / A.J Mulder

1 .6

functie

1 .61

productgroep


Bestuurlijke Samenwerking

Wat hebben we bereikt • Onder coördinatie van het projectbureau ROM is in 2003 een nieuw activiteitenprogramma opgesteld voor de periode 2003-2007. • De jeugd is door middel van participeren in het Fries Jeugdparlement directer betrokken bij de Friese samenleving.

2.

Wat hebben we gedaan • Het projectbureau houdt zich bezig met coördineren van ROM-projecten en het beleid van het ROM. De werkzaamheden lopen op schema. Voor verdere toelichting wordt verwezen naar de toelichting bij ROM-project ZO Friesland op hoofdstuk 5.00. • In maart heeft de zitting van Fries Jeugdparlement het plaatsgevonden. De voorstellen van dit parlement zijn begin september aan de orde geweest. De zes aangenomen voorstellen zijn alle zes uitgevoerd.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



20

Totaal lasten

649

707

820

Totaal baten

221

431

454

113 23


429

277

366

90


Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten Het budget voor bestuurlijke samenwerking Coördinatiecollege Waddengebied vertoont een onderbesteding door lagere uitgaven in 2003. In 2003 zijn voor de bestuurlijke samenwerking Stuurgroep Waddenprovincies iets minder uitgaven gedaan dan geraamd. Echter de begrote inkomsten zijn niet geheel ontvangen. Per saldo is er sprake van een overbesteding. Voor het projectbureau ROM Zuid-Oost Friesland waren geen bedragen in de begroting opgenomen. De uitgaven worden echter grotendeels gedekt door ontvangen bijdragen van derden. Een deel van de bijdragen zal in 2004 binnenkomen.

21

1 . 62 Algemene

bestuurlijke- en juridische zaken 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

CdK Nijpels / J. Ploeg / T. Baas

1 .6

functie

1 .62

productgroep


Algemene bestuurlijke- en juridische zaken

Wat hebben we bereikt • Effectieve, efficiënte en democratisch optimale behartiging van de totale bestuurstaak in Fryslân en in Nederland waarbij de provincies op diverse terreinen samenwerken en activiteiten afstemmen. • Een zodanige kwantitatieve en kwalitatieve verbetering van de economie en de werkgelegenheid in het noorden des lands dat de achterstand op deze punten op overig Nederland zal zijn opgeheven, met een gelijktijdige optimalisering van het algemene welzijn en leefklimaat in het gebied. • Het zorg dragen voor (optimale) juridische houdbaarheid van de provinciale producten en voor een deugdelijk en efficiënt verloop van het rechtsbeschermingstraject (bezwaar en beroep) op grond van de Algemene Wet Bestuursrecht.

2.

22

Wat hebben we gedaan • In sommige bestuursrechtelijke procedures is vanwege het hoge afbreukrisico het noodzakelijk gebleken over externe juridische adviezen of bijstand van de huisadvocaat te beschikken. • Ook speelt in bestuursrechtelijke procedures het principe van vergoeding van griffierechten en genormeerde proceskosten, zelfs als de bestuursrechter een beroep gedeeltelijk gegrond verklaart. • De overschrijding in 2003 kan toegeschreven worden aan enkele bijzondere procedures c.q. aangelegenheden waarin vanwege de politieke gevoeligheid of complexiteit extern advies noodzakelijk is gebleken. • In 2003 was er sprake van minder bezwaarschriften dan werd aangenomen. • Aan de hand van het definitieve jaarverslag van het IPO zal nog een afrekening plaatsvinden in 2004. • In 2003 is het door de NHI in gang gezette Interreg IIIC Programma ‘Hanse Passage’ ingediend en goedgekeurd. Naar aanleiding van de goedkeuring is daarop eveneens de projectvoorbereiding geïnitieerd. Naar verwachting zullen in 2004 de eerste projecten ingediend worden. • Het bevorderen van de informatievoorziening op het gebied van Europa binnen de provincie. Hiertoe is een werkbezoek voor statenleden naar Brussel georganiseerd en voor ambtenaren zijn informatiebijeenkomsten gehouden. • Intereg IIIC Hanze Passage is in 2003 goedgekeurd en de eerste projecten zullen begin 2004 starten.


Jaar ver slag 2003

• In de Decembernota 2003 is een voorstel opgenomen voor het project E-Fryslân. Door vertraging in de bestuurlijke besluitvorming is de start van het project E-Fryslân uitgesteld tot 2004. • Na evaluatie van het project ICT ambities is in IPO-verband besloten verder te gaan met dit project. Hiervoor is in de Kadernota 2004 een voorstel opgenomen om deel te nemen aan dit interprovinciale programma.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.605

3.426

3.286

Totaal baten

800

879

870

9

3.805

2.546

2.416

131


4.

140

Toelichting op de budgetten Het budget Samenwerking Noord Nederland is overschreden doordat er extra kosten zijn gemaakt voor de inrichting van de nieuwe SNN-contactfunctionaris, de bijdrage aan het SNN over het jaar 2002 hoger uitviel, de bijdrage van derden in de kosten van de SNN-contact functionaris nog niet zijn gedeclareerd en ontvangen en doordat abusievelijk de provinciale bijdragen voor de algemene uitvoeringskosten voor Kompas hier verantwoord zijn terwijl deze tot productgroep 1.30 behoren. De premie IZR is elders in de rekening verantwoord. Hierdoor is een onderbesteding ontstaan. Volgend jaar zullen de begrote en werkelijke uitgaven op dezelfde plaats verantwoord worden. Het budget juridische advisering is overschreden als gevolg van enkele bijzondere procedures c.q. aangelegenheden waarin vanwege de politieke gevoeligheid en / of complexiteit extern advies noodzakelijk is gebleken. In 2003 is een bedrag van € 130.000 vrijgevallen in verband met afronding van tijdelijke budgetten. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 410.000 doorgeschoven naar 2004 ten behoeve van de Interreg III A en B projecten.

23

1 . 71 Provinciale

eigendommen 1.

1

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Algemeen bestuur

J. Ploeg / T. Baas

1 .7

functie

1 .71

productgroep

Overige lasten

Provinciale eigendommen

Wat hebben we bereikt • Het grote noodzakelijke onderhoud is uitgevoerd. • De noodzakelijk geachte verbeteringen aan de provinciale woningen zijn volgens het Inborapport uitgevoerd.

2.

Wat hebben we gedaan • Maatregelen voor de uitvoering van eenmalig groot onderhoud aan onze diensten huurwoningen. • In 2003 heeft een orienterend onderzoek plaatsgevonden van verdachte locaties welke uit het onderzoek naar mogelijke verontreiniging in provinciale eigendommen naar voren waren gekomen. • Vooronderzoeken naar de (ver) nieuwbouw van het provinciehuis.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



1.651

1.547

1.521

Totaal baten

397

226

266

1.255

1.321

1.255


24

4.

26 40 66

Toelichting op de budgetten In 2003 is een bedrag van € 1.000.800 gestort in de bestemmingsreserve (ver-) nieuwbouw van het provinciehuis. Door de verkoop van onroerend goederen en een lagere toerekening van apparaatskosten is een onderbesteding ontstaan.


Jaar ver slag 2003

2. OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

25

2 . 00 Openbare orde en veiligheid 1.

2

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Openbare orde en veiligheid

A.M. Andriesen

2 .0

functie

2 .00

productgroep

Burgerlijke verdediging en ov. beschermende maatregelen

Openbare orde en veiligheid

Wat hebben we bereikt In 2003 is een start gemaakt met het rampenbestrijdingsplan Hoofdvaarwegen Fryslân.

2.

Wat hebben we gedaan De ontwikkeling van het Coördinatieplan Waddenzee is vervolgd. De bijdrage van de deelnemende partijen wordt in 2004 gedeclareerd.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

555

551

601

Totaal baten

163

0

25

50 25


391

551

576

25

Toelichting op de budgetten Het algemeen ondersteunende budget voor zaken op het gebied van de openbare orde en veiligheid is grotendeels onderbesteed doordat een voorziene bestuurlijke oefening niet heeft plaatsgevonden.

26


Jaar ver slag 2003

3. VERKEER EN VERVOER

27

3 . 00 Bestuurlijke

kaders verkeer en vervoer 1.

3

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Verkeer en vervoer

P.A. Bijman

3 .0

functie

3 .00

productgroep

Algemeen

Bestuurlijke kaders verkeer en vervoer

Wat hebben we bereikt • De bereikbaarheid binnen Fryslân over weg, rail en water verbeterd. • Sturing gegeven aan de mobiliteit conform het Provinciaal Verkeer en Vervoerplan (PVVP). • Stappen gezet om de nadelige effecten van het verkeer terug te dringen waarbij de aandacht vooral is gericht op de verkeersveiligheid.

2.

28

Wat hebben we gedaan De bereikbaarheid van Fryslân uitgedrukt in het aantal beschikbare voorzieningen, is in 2003 op peil gebleven. Door het Rijk zijn evenwel bezuinigingen doorgevoerd op de doeluitkering openbaar vervoer, die zonder verdere stappen leiden tot vermindering van het voorzieningenniveau. De groei van het verkeer heeft zich voortgezet, waarbij aangetekend moet worden dat deze op het door de provincie beheerde wegennet in vergelijking met eerdere jaren gering is geweest. Het aantal verkeersdoden ligt met 61 weer op het niveau van enkele jaren terug en daarmee ver boven het niveau van 2002 (45) en 2001 (42). De middelen uit de Doeluitkering Verkeersveiligheid zijn besteed aan verkeerseducatie en handhaving. De inzet op verkeersgedrag is geïntensiveerd, hiervoor is het Meerjarenplan Gedragsbeïnvloeding vastgesteld. Een tweede actie -25% verkeersslachtoffers is gestart. Wat betreft Permanente Verkeerseducatie zijn met gemeentebesturen afspraken gemaakt over de gemeentelijke inzet en de ondersteuning die daarvoor wordt geboden. Ook op diverse andere fronten heeft overleg en afstemming over het verkeer- en vervoerbeleid plaatsgevonden met de Friese gemeenten. Gezamenlijk vindt dit plaats in het ferkearsoerliz OVVF en het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Fryslân (ROF). Onderwerpen hierbij waren onder meer de verdeling van de gebundelde doeluitkering (GDU), het provinciale Meerjaren Programma Infrastructuur (MPI) en de organisatie van twee symposia over de verkeersveiligheid. Met individuele gemeenten is overleg gevoerd over het afsluiten van convenanten op het verkeer en vervoer gebied. In verband met de herziening van het PVVP zijn er eveneens contacten geweest met gemeenten en andere (overheid)instanties. In 2003 heeft in dit kader een maatschappelijke discussie plaatsgevonden aan de hand van een discussienota. Voor de aanpassing van het PVVP zijn in 2003 diverse onderzoeken en activiteiten gestart waaronder de verdere planvorming van het fietsbeleid. De ontwikkeling van het PVVP volgt die van de Nota Mobiliteit (opvolger van het NVVP) en met het oog hierop is de planning opgeschoven. Het PVVP zal nu in 2005 gereed moeten zijn. Deze ontwikkeling heeft wel tot gevolg dat niet meer kan worden volstaan met een simpele aanpassing van het bestaande PVVP. Er worden nu hogere eisen gesteld aan de inhoudelijke analyses en het planproces.


Jaar ver slag 2003

Als uitvloeisel van de vaststelling van de herziene voorbereidings- en besluitvormings procedures voor de provinciale infrastructurele projecten in 2002, is in 2003 de provinciale uitvoeringsprogrammering aangepast. Met ingang van de Begroting 2004 verschijnt er één uitvoeringsprogramma voor het gehele beleidsveld Verkeer en Vervoer. Het MPI maakt in het vervolg onderdeel uit van dit Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer. Het programma is tegelijk met de Beleidsbegroting 2004 aan u ter kennisgeving gebracht. Voor het beheer en onderhoud van provinciale infrastructuur is vanaf 1995 een beleidskader in ontwikkeling. Het beheerbeleid is in 2000 vastgesteld en in 2002 geactualiseerd. Het onderhoudsbeleidsplan verhardingen (2002), de landschappelijke inpassing wegen (2003) en het onderhoudsbeleidsplan baggeren (2003) zijn afgerond. Er wordt nog gewerkt aan de onderdelen gladheidbestrijding, bebording en bebakening wegen, bermen, betonning en bebakening vaarwegen en kunstwerken. De afronding van de onderhoudsbeleidskaders en besluitvorming is gepland in 2005.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

7.826

5.801

6.758

957

Totaal baten

5.104

3.944

4.709

764


2.722

1.856

2.049

193

Toelichting op de budgetten In 2003 is aan de reserve doeluitkering verkeersveiligheid € 303.000 en aan de reserve gebundelde doeluitkering € 119.000 toegevoegd. Voor het tijdelijke project PVVP afstemming verkeers- en vervoersbeleid is middels de begrotingswijziging kasritme een bedrag van € 54.000 doorgeschoven naar 2004. De overschrijding is met name veroorzaakt door de hogere toerekening van apparaatskosten.

29

3 . 11 Weginfrastructuur 1.

3

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Verkeer en vervoer

P.A. Bijman

3 .1

functie

3 .11

productgroep

Landwegen

Weginfrastructuur

Wat hebben we bereikt Werkzaamheden uit het PVVP zijn uitgevoerd op het gebied van de weginfrastructuur waaronder het voorbereiden en uitvoeren van nieuwe werken, zorggedragen is voor een doelmatige uitvoering van het onderhoud en beheer en de toepassing van regelgeving.

2.

30

Wat hebben we gedaan Er is conform het MPI gewerkt aan de beleidsmatige voorbereiding van de reguliere en kleine infrastructurele maatregelen op het gebied van duurzaam veilig, fietsen, carpoolen en openbaar vervoer. Deze maatregelen staan allemaal opgenomen in het in 2003 opgestelde Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer waarvan het MPI onderdeel uitmaakt. Ten behoeve van de voorbereiding van een aantal van deze maatregelen zijn diverse wettelijk verplichte onderzoeken verricht en zijn werkzaamheden uitbesteed. Ook zijn hiervoor diverse informatieavonden en inspraakbijeenkomsten georganiseerd. Wat betreft de majeure projecten is van de tracéstudie Noordwesttangent het voorkeurstracé nagenoeg uitgewerkt. Voor de N381 heeft u in juli 2003 de MER vrijgegeven voor openbare kennisgeving. De reacties van de bevolking, de wettelijke adviseurs en het toetsingsadvies van de Commissie MER worden straks meegenomen in de afweging van het voorkeurstracé. Voor de tracé/MER studie N356 Centrale As is in 2003 gewerkt aan het trechteringsbesluit. Er is een voorstel gemaakt om het grote aantal mogelijkheden in te perken tot een beperkt aantal hoofdalternatieven. In de voorbereiding van de rijkswegenprojecten heeft de minister eind december 2003 een standpunt ingenomen over de N31 Zurich-Harlingen. De provincie en de gemeenten Harlingen en Wûnseradiel hebben gezamenlijk geadviseerd tot een verdubbeling van de weg. Op basis van de kostenraming van de trajectnota/MER heeft u besloten het beschikbare budget met € 6 miljoen te verlagen. De inhoudelijke werkzaamheden voor de trajectnota/MER van de Haak om Leeuwarden zijn met een lichte vertraging in december 2003 afgerond. De besluitvorming van het Rijk over de A7 Sneek heeft een vertraging van 5 maanden opgelopen. Dit is veroorzaakt door de besluitvorming over de vraag wie het werk gaat uitvoeren. In november heeft u de benodigde kredieten beschikbaar gesteld om met de realisatiefase te beginnen. De Definitieve Ontwerpen voor de aquaducten Woudsend, Hommerts en Koudum zijn door u conform planning vastgesteld. De besteksvoorbereiding en de planologische procedures zijn gestart. Onderdeel hiervan is tevens de voorbereiding van de rondweg Woudsend. Samen met het recreatieschap de Marrekrite is een onderzoek gestart naar de bedieningstijden van de bruggen en sluizen. In 2004 zal dit onderzoek worden afgerond.


Jaar ver slag 2003

Noodzakelijk onderhoud is uitgevoerd aan de provinciale wegen en bruggen, de gladheidbestrijding is Europees aanbesteed en ligt voor drie jaar vast, het groot onderhoud deklagen is conform uitgevoerd. Er zijn dit jaar aanzienlijk meer ontheffingen verleend in het kader van wegenbeheer, het Reglement Verkeersregels en tekens ’90 en het Voertuigenreglement en Wegenverordening Fryslân ’94 dan vorig jaar, 946 tegen 704.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



33.116

30.174

29.800

Totaal baten

4.420

2.563

2.784

28.693

27.611

27.016


4.

373 221 595

Toelichting op de budgetten Door vertraging van investeringswerken MPI is een batig saldo van € 2 miljoen ontstaan op de stelpost kapitaallasten. De onderbesteding op ‘bediening bruggen (overige vaarwegen)’ is vooral ontstaan doordat het ingehuurde contractpersoneel in de onrendabele (winter)periode ingezet kon worden voor andere werkzaamheden binnen de provincie. Overschrijdingen hebben zich voorgedaan op het groot onderhoud bruggen in overige vaarwegen door tegenvallers in het werk brugdek Oldelamer en meerkosten in noodzakelijk te nemen verkeersmaatregelen wegens werkzaamheden aan de brug Stroomkanaal. Voor diverse tijdelijke projecten is met de begrotingswijziging kasritme een totaal bedrag van € 1,5 miljoen doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren.

31

vaarwegen (GSVW en OVW) 1.

3

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Verkeer en vervoer

P.A. Bijman / A.M. Andriesen

3 .3

functie

3 .30

productgroep

Waterwegen

Provinciale vaarwegen (GSVW en OVW)

Wat hebben we bereikt • Zorggedragen voor een vlot en veilig gebruik van de provinciale vaarwegen (650 km) door zowel beroeps- als pleziervaart. • Zorggedragen voor een afname van schadevaringen aan eigendommen zoals bruggen, steigers en geleidewerken. • De mogelijkheden voor vervoer over water verbeterd (vaarweg Lemmer-Delfzijl) en de vaarmogelijkheden voor de recreatievaart vergroot. • De oevers ten behoeve van de scheepvaart maar ook ter bescherming van het achterland en naastgelegen wegen en bebouwing in stand gehouden.

2.

32

Wat hebben we gedaan Voor de spoorbrug Akkrum is vanuit de markt een technisch geavanceerde oplossing aangeboden die aanzienlijk kostenbesparend kan werken in vergelijking tot de oorspronkelijk gedachte oplossing. Eind 2003 is opdracht gegeven dit alternatief verder uit te werken naar een voorontwerp. De studie naar de vervanging van de resterende bruggen over het prinses Margrietkanaal is nagenoeg afgerond. Handhaving en toezicht met betrekking tot de snelheid en vaargedrag op de vaarwegen is uitgevoerd. Er is gezorgd voor een effectieve betonning en bebakening van de 650 km provinciale vaarwegen. Bediening van bruggen en sluizen heeft plaatsgevonden conform de provinciale bedieningsregeling en er is doelmatig onderhoud aan bruggen en sluizen gepleegd. Handhaving is uitgevoerd op basis van de provinciale Vaarwegenverordening, er zijn ontheffingen verleend met betrekking tot de afmeting van de (bovenmaatse) scheepvaart en werken op, over en langs de oevers van vaarwegen en beroepszaken zijn afgewikkeld. De verruimingswerken op het prinses Margrietkanaal zijn uitgevoerd voor een CEMT klasse Va vaarweg (beroepsvaart) en daarnaast zijn verruimingswerken uitgevoerd ten behoeve van het Fries merenproject (Staande Mastroute, recreatievaart). Noodzakelijk oeverherstel bij provinciale oevers heeft plaatsgevonden, onderhoudsbaggerwerken zijn uitgevoerd en incidentele verondiepingen zijn verwijderd en depotcapaciteit is beschikbaar gesteld, een en ander is uitgevoerd binnen de kaders van een ISO kwaliteitszorgsysteem. Werken zijn geschikt gemaakt (voorbereid) voor uitvoering in 2004. Overleg is gevoerd met andere (vaarweg)beheerders ten behoeve van beheersregelingen, uit te voeren werken en plannen. Ten slotte zijn we verplichtingen nagekomen op basis van gesloten overeenkomsten zoals voor het baggeren in de haven van Harlingen.


3 . 30 Provinciale

Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

18.218

15.796

16.378

582

Totaal baten

8.264

6.795

8.423

1.628


9.955

9.001

7.954

1.047

Toelichting op de budgetten De overschrijding bij de lasten wordt veroorzaakt door: • Bij de baggerwerken is een onderbesteding door het nog niet volledig realiseren van depot Zuidwest Fryslân. • Bij de verruiming is een overschrijding door uitgaven aan natuurvriendelijke oevers. Deze extra uitgaven worden gedekt door extra inkomsten vanuit een ICES subsidie. De extra baten worden veroorzaakt door het volgende: • Bij de verruiming is een subsidie ontvangen welke dient ter dekking van de extra uitgaven. • De Rijksbijdrage voor het grootscheepsvaarwater was hoger dan begroot. De Rijksbijdrage GSVW wordt jaarlijks geindexeerd, de index is bij de begroting nog niet bekend daarom wordt de index van het voorgaande jaar gebruikt, dit verklaard het verschil. • Bij de bediening is een extra inkomst binnengekomen in verband met bediening voor derden. • Van de reserve Staande Mastroute is een bedrag van € 1,29 miljoen afgeboekt ten gunste van het rekeningsaldo aangezien voor dit bedrag subsidies zijn ontvangen. In 2003 is € 1 miljoen toegevoegd aan de reserve Grootscheepsvaarwater. De toevoeging aan de reserve GSVW houdt verband met kasritme verschuivingen op het goederen en diensten deel van het budget GSVW.

33

3 . 42 Openbaar vervoer 1.

3

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Verkeer en vervoer

P.A. Bijman

3 .4

functie

3 .42

productgroep

Vervoer

Openbaar vervoer

Wat hebben we bereikt Zorg is gedragen voor het vergroten van het gebruik van het openbaar vervoer, het ontsluiten van het landelijk gebied, het verhogen van de kostendekkingsgraad tot 39% en het verkorten van de reistijd per openbaar vervoer tussen Noord-Nederland en de Randstad.

2.

34

Wat hebben we gedaan Landelijk is het gebruik van het openbaar vervoer per bus met 4% afgenomen. In onze provincie is het gebruik van het openbaar vervoer per bus en trein ongeveer gelijk gebleven. In 2002 is de kwaliteit van het openbaar vervoer in Fryslân op het PVVP niveau gekomen. Dit niveau kon in 2003 worden gehandhaafd door de rijksbezuinigingen te compenseren uit de reservemiddelen voor het openbaar vervoer. De kostendekkingsgraad is in 2003 gestegen van 37,6% naar 38%. Het Rijk heeft aangegeven dat de komende jaren aanzienlijk bezuinigd zal worden op het budget dat het ministerie van Verkeer en Waterstaat jaarlijks voor het openbaar vervoer beschikbaar stelt. De reserve middelen voor het openbaar vervoer zijn niet toereikend om de bezuinigingen van het Rijk in 2004 op te vangen. Om de aangekondigde bezuinigingen op te kunnen vangen is in 2003 een pakket van bezuinigingsmaatregelen opgesteld dat betrekking heeft op het voorzieningenniveau van het openbaar vervoer. In 2003 is de monitoring van het openbaar vervoer verder ontwikkeld, dit heeft onder meer geleid tot het project SEENIOOR: ‘De ogen en ooren van het openbaar vervoer’. Ook is het Regionaal Overlegorgaan Consumenten Openbaar Vervoer (ROCOV) tot stand gekomen. Met het ROCOV en de vervoerders ARRIVA en NoordNed heeft onze provincie een convenant afgesloten over de wijze van consumenteninspraak over het openbaar vervoer. Het aantal buurtbusprojecten is in 2003 gelijk gebleven ten opzichte van 2002, er zijn zeven van dergelijke projecten. Naast projecten in de gemeenten Heerenveen, Boarnsterhim, Dantumadeel en Dongeradeel is een Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV) project in Achtkarspelen operationeel geworden. In 2003 is de inventarisatie van de haltevoorzieningen in onze provincie afgerond. Bij de herziening van het PVVP zal worden bekeken of het huidige beleid voor het beheer en onderhoud van de haltes aangepast moet worden. Veel tijd is gestoken in de invoering van de OV-chipkaart in samenhang met een onderhandse gunning aan NoordNed van de treindiensten Leeuwarden-Harlingen, Leeuwarden-Stavoren en Leeuwarden-Groningen. Het Rijk was echter niet bereid om de bevoegdheden voor de treindiensten op de spoorverbinding Leeuwarden-Groningen te decentraliseren indien het spoorvervoer onderhands aan NoordNed werd gegund.


Jaar ver slag 2003

Een start is gemaakt met de aanbesteding van het hoogwaardig openbaar vervoer op de relatie Lelystad-Emmeloord-Heerenveen-Groningen. Het ontwerp Programma van Eisen is in de inspraak gebracht, na vaststelling daarvan zal in 2004 het bestek voor de aanbesteding op de markt worden gebracht. De voortgang van de Zuiderzeespoorlijn is mede onder invloed van de kabinetswisseling vertraagd. De in december 2003 verwachte besluitvorming is door het kabinet enkele maanden uitgesteld, omdat het rijk de besluitvorming over de Zuiderzeelijn wil relateren aan de keuzes in de Nota Ruimte. In 2003 zijn de voorbereidingen getroffen voor de volksraadpleging. U heeft het daarvoor opgestelde plan van aanpak in mei 2003 vastgesteld. Op het moment dat duidelijk werd dat van rijkszijde het groene licht voor de ‘doorstart’ van het project op zich zou laten wachten, zijn die voorbereidingen gestaakt.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



38.839

36.381

33.852

2.529

Totaal baten

38.201

35.683

33.061

2.622

638

698

791


4.

94

Toelichting op de budgetten In 2003 is € 4,4 miljoen toegevoegd aan de bestemmingsreserve openbaar vervoer. Voor een tijdelijk project is voor € 167.000 het kasritme aangepast in 2003. Het saldo is met name veroorzaakt door de toerekening van apparaatskosten.

35

36

4. WATERHUISHOUDING

37

4 . 00 Bestuurlijke

4

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Waterhuishouding

J. Ploeg

4 .0

functie

kaders waterhuis- 4 . 0 0 houding 1.

Algemeen productgroep

Bestuurlijke kaders waterhuishouding

Wat hebben we bereikt • De wateraspecten zijn ingebracht in het nieuwe streekplan. • De Friese waterschappen hebben voor Fryslân een digitale waterkansenkaart ontwikkeld. • Om de problematiek van de watervoorziening van het glastuinbouwcomplex te Berlikum op een duurzame wijze op te lossen is bestuurlijk besloten tot de aanleg van een bergingsbassin voor hemelwater. • Wij zijn ingenomen met deelname aan het internationale project FLOWS, waarin belangrijke thema’s voor het waterbeleid en –beheer aan de orde komen.

2.

38

Wat hebben we gedaan • Er is gewerkt aan de verdere uitwerking van het Tweede Waterhuishoudingsplan Fryslân 20002008. Dat plan draagt als hoofddoelstelling bij aan het hebben en houden van een veilig en bewoonbaar land en het instandhouden en versterken van gezonde en veerkrachtige watersystemen, waarbij een duurzaam gebruik blijft gegarandeerd. Het gaat daarbij om watersystemen, waarbij economische en ecologische ontwikkelingen met elkaar in evenwicht zijn. Ter concretisering daarvan is in het plan voor een aantal belangen een gewenste situatie voor 2015 geformuleerd. • De waterschappen hebben een pre-advies uitgebracht voor het nieuwe streekplan. Er is voor Fryslân een digitale waterkansenkaart ontwikkeld welke als uitgangspunt heeft één uniforme waterkansenkaart voor Fryslân. De waterkansenkaart is bedoeld om water als mede-ordenend principe in te brengen in de ruimtelijke ordening (bij gemeenten en provincie). De waterkansenkaart is een computerprogramma dat gebruik maakt van veel gebiedgegevens (bodemopbouw, grondwaterstanden, etc) en geschiktheidcriteria. De waterkansenkaart is één van de aspecten die bij de waterschapsinbreng in het Streekplan een rol spelen. • Er zijn circa 100 gemeentelijke ontwerpplannen beoordeeld in het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. De watertoets heeft in geen enkel geval geleid tot niet-goedkeuring. • De bestuurlijke Advysgroep Wetter (provincie, waterschappen, gemeenten) is in het leven geroepen om belangrijke onderzoeksprojecten en beleidskeuzes op het gebied van waterbeheer te begeleiden. Er zijn onder andere adviezen uitgebracht over de aanpak van het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime (Ggor), de tweede fase van de studie Berging en afvoer van water in Fryslân, de veenweideproblematiek en de uitwerking van de wateropgaven uit de Deelstroomgebiedsvisie Fryslân 2050.


Jaar ver slag 2003

• In het bestuurlijk overleg van provincie en rijkswaterstaat Directie IJsselmeergebied (RDIJ) in augustus 2003, is ingestemd met de keuze, het nieuwe spuimiddel aan de Friese kant van de Afsluitdijk te bouwen. Hetzelfde geldt voor de keuze van RDIJ voor een vispassage zonder zoutvang. De MER-Lemmer en Makkum –Noord (beide ingezet in 2002) lopen door tot ver in 2004-2005. • Binnen het internationale project FLOWS vormen ‘overstromingsrisico’, het waterbeheer in kritische situaties en de relaties met ruimtelijke ordening en klimaatsverandering belangrijke thema’s. Ook wordt aandacht besteed aan de communicatie over waterbeheer naar de burger toe.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



2.186

1.221

699

Totaal baten

855

551

551

1.331

670

148


4.

522 522

Toelichting op de budgetten Het betreft hier naast het onderzoeksprogramma en de Interreg IIIc projecten met name apparaatskosten. Het project Waste Minimisation is vervallen vanwege geringe belangstelling van buitenlandse partners. Het begrote bedrag is daarom teruggestort in de reserve projecten. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van 3.400 doorgeschoven naar 2004. De onderbesteding is met name veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten. Daarnaast zijn binnen het onderzoeksprogramma twee onderzoeken voor diffuse bronnen nog niet uitgevoerd en is de bijdrage in IPO onderzoek lager uitgevallen. De onderbesteding op het project Watercity International II is gelijk aan de overbesteding op het project bij de productgroep 5.00 Milieu waar het project nu is ondergebracht.

39

4 . 10 Waterschappen 1.

4

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Waterhuishouding

J. Ploeg

4 .1

functie

4 .10

productgroep

Waterschapsaangelegenheden

Waterschappen

Wat hebben we bereikt Fryslân beschikt over een waterschapsorganisatie die optimaal is afgestemd op de eisen die daaraan door het integrale waterbeheer worden gesteld.

2.

Wat hebben we gedaan Op 5 februari 2003 heeft u besloten tot opheffing van het bestaande waterschapsbestel met ingang van 1 januari 2004, instelling van het all-inn Wetterskip Fryslân en vaststelling van het Bestuursreglement voor dit nieuwe waterschap. Op 18 juni 2003 heeft u het kiesreglement van Wetterskip Fryslân i.o. vastgesteld. Op 1 juli van dat jaar is het bestuursreglement van Wetterskip Fryslân i.o. van kracht geworden. Gelijktijdig daarmee is het Voorlopig Algemeen Bestuur (VAB) van start gegaan. Op 31 december jl. was het fusieproces afgerond.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



201

203

145

Totaal baten

78

67

67

123

136

78


40

4.

59 59

Toelichting op de budgetten In 2003 is het project ‘Vorming een all-in waterschap’ uitgevoerd. Daarnaast betreft het hier de werkzaamheden ten behoeve van de gemeenschappelijke regeling met het Wetterskip Fryslân en algemene werkzaamheden. De onderbesteding wordt enerzijds veroorzaakt door een lager toerekening van apparaatskosten en anderzijds door lagere kosten voor informatie en voorlichting waterschappen.


Jaar ver slag 2003

4 . 20 Waterkeringen 1.

4

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Waterhuishouding

J. Ploeg

4 .2

functie

4 .20

productgroep

Waterkeringen


Jaar ve r slag 2003

Waterkeringen

Wat hebben we bereikt Bij de aanleg, aanpassing en het beheer van de waterkeringen houden de waterbeheerders steeds meer rekening met de waarden van landschap, natuur en cultuurhistorie. Ter voorbereiding van de veiligheidstoetsing heeft Wetterskip Fryslân weer een deel van het meerjarenprogramma voor het verkrijgen van de gegevens uitgevoerd en zijn er aanvullende gedetailleerde onderzoeken verricht. Op basis van deze onderzoeken hebben inmiddels vrijwel alle dijkvakken in Fryslân op het onderdeel grondmechanische stabiliteit de score ‘goed’ gekregen. De aanpak van boezemkaden ter voldoening aan de veiligheidsnormen uit het waterhuishoudingsplan begint goed op gang te komen. In 2003 is een groot aantal kilometers kade- en oeverherstel uitgevoerd. Zie figuur 1.

Figuur 1.

Aantal uitgevoerde kilometers oever- en kadewerken in de afgelopen jaren. 94

100 Realisatie 75

75

oevers kaden

50 21

25

14 3

3

21 9

0

2000

2001

2002

2003

41

2.

Wat hebben we gedaan • In opdracht van het Provinciaal Overleg Kust (POK) is het onderzoek gestart naar de risico’s van de bebouwing buiten de dijkring; het wordt in 2004 afgerond. Rijkswaterstaat heeft de rapporten over dynamisch kustbeheer voor alle Waddeneilanden afgerond. Verder heeft rijkswaterstaat in 2003 de tweede voortgangsrapportage over de uitvoering en ontwikkeling van het kustbeleid opgesteld. Wetterskip Fryslân heeft oriënterende gesprekken gevoerd met rijkswaterstaat over eventuele overname van het beheer van de zandige kust (waterkering) op Schiermonnikoog en mogelijk ook op de overige Friese Waddeneilanden.

• Om te komen tot een risicobenadering voor veiligheid tegen overstromen is het rijk begonnen met het project ‘Veiligheid Nederland in kaart’ (VNK).De dijkverbetering in Lemmer is in 2003 uitgevoerd. • Op grond van de provinciale ‘Verordening waterkering Noord–Nederland’ heeft Wetterskip Fryslân het ‘Beheerplan waterkeringen’ opgesteld. Momenteel wordt een concept-MER opgesteld voor het plan Makkum-Noord. Wetterskip Fryslân heeft in 2003 geen waarschuwingen afgegeven tot het instellen van dijkbewaking. Rijkswaterstaat heeft op Ameland zo’n 1,5 miljoen m3 zand onder water aangevuld. Het effect van de onderwatersuppletie van 1998 wordt gevolgd door metingen. • Landelijk is een normering ontwikkeld om te beoordelen of bestrijding van de muskusratten efficiënt en effectief verloopt. Op het moment dat de vangsten per velduur maximaal 0,25 muskusrat zijn, is het optimum bereikt. In Fryslân is het aantal vangsten de laatste jaren gedaald van 104.000 (2,4 vangsten per uur) in 1995 naar ca. 34.000 in 2003 (0,59 vangsten per uur). De positieve ontwikkeling van de laatste jaren is te danken aan de tijdelijke inzet van banenpoolers (WIW-ers) en een betere structurering van de bestrijding. De jaarlijkse daling is tussen 1999 en 2002 steeds meer dan 20% geweest. Van 2002 naar 2003 is er sprake van een negatieve trendbreuk, de daling is nu nog maar 10%. De negatieve trendbreuk wordt vooral veroorzaakt door de tegenvallende vangsten in het noordoosten van de provincie. • Er zijn in totaal 22 projectaanvragen voor integrale oever- en kadeprojecten ingediend ter verkrijging van POP- en andere subsidies. Met de uitvoering van deze projecten is een bedrag gemoeid van bijna € 36 miljoen. Gezien de beperkte omvang van de voor deze projecten beschikbare KOMPAS-middelen heeft u in december 2003, voor 2004 een afzonderlijk budget van € 4,3 miljoen uitgetrokken voor de voorbereiding en realisering van integrale oever- en kadeprojecten; voor de toekenning van deze bijdragen zijn in overleg met het Wetterskip criteria ontwikkeld. • Inundatieproeven Blokslootpolder en Bosma Zathe. Beide proeven zijn afgerond; de eindrapportages volgen. De resultaten van beide proeven zullen worden betrokken bij de voorbereidingen die Wetterskip Fryslân treft voor de keuze van een aantal inundatiepolders. • Wetterskip Fryslân heeft in de periode 2001 – 2003 onderzoek laten verrichten naar de effecten van inundatie op de opbrengst en voederwaarde van gras op proefveldniveau. Diverse veldjes (onder andere op lokatie Bosma Zathe nabij Leeuwarden) met een afmeting van 2 bij 8 m zijn op verschillende wijzen (tijdstip, duur, frequentie) onderwater gezet.

3.


42

Begroot 2003

Realisatie 2003



2.585

2.997

5.056

2.059

Totaal baten

39

35

1.948

1.913

2.547

2.962

3.109

146


4.

Toelichting op de budgetten Voor financiering van de versterking van de IJsselmeerdijk bij Lemmer ontvangt de provincie conform de IPO-verdeelsleutel een jaarlijks bedrag. Wetterskip Fryslân ontvangt hieruit een bijdrage in de kosten van voorbereiding en uitvoering van de werkzaamheden (het waterschap betaalt zelf ook een gedeelte). Daarnaast ontvangt zij een bijdrage voor het beheer en onderhoud van primaire waterkeringen in 2003 conform de IPO-verdeelsleutel. In 2003 is een voorschot verleend voor de dijkversterking Lemmer van € 2,2 miljoen. Dit bedrag is deels betaald uit de bestemmingsreserve waterkeringen. Aangezien de reserve niet toereikend was is de afspraak met het Rijk gemaakt dat er jaarlijks t/m 2014 een bedrag binnenkomt via het provinciefonds. Vooralsnog is hiervoor een bedrag op de balans opgenomen onder vlottende activa. Het Wetterskip Fryslân ontvangt een vergoeding voor de gedelegeerde taak op het gebied van de muskusrattenbestrijding. De overschrijding op dit budget wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de declaratie over de laatste weken van 2002 betaald zijn in 2003. Ook het project vooronderzoek projecten boezemkaden/oevers is hier opgenomen. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 190.000 doorgeschoven naar 2004.

43

4 . 30 Kwantitatief

beheer oppervlaktewater 1.

4

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Waterhuishouding

J. Ploeg

4 .3

functie

4 .30

productgroep

Kwantitatief beheer oppervlaktewater

Kwantitatief beheer oppervlaktewater

Wat hebben we bereikt Op 5 februari 2003 heeft u de hoofdkeuzen en randvoorwaarden voor de toekomstige afwatering van Fryslân vastgesteld. Verder is op 17 september 2003 de eerder door ons vastgestelde Deelstroomgebiedsvisie Fryslân 2050 voor kennisgeving aangenomen. Tenslotte is op 17 september 2003 ingestemd met de eerdere ondertekening van het Nationaal Bestuursakkoord Water. Hiermee is de koers uitgezet voor de wijze, waarop de waterhuishoudkundige gevolgen van klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling zullen worden opgevangen.

2.

44

Wat hebben we gedaan • Naar aanleiding van de aanhoudende droogte in ons land in het algemeen en de consequenties voor de Friese waterhuishouding in het bijzonder is besloten om in te stemmen met de door Wetterskip Fryslân voorgestelde prioriteitswijziging in het Draaiboek WOBO, Waterbeheer onder buitengewone omstandigheden. Tegelijk is besloten op dat moment geen verbod in te stellen voor de onttrekking van grondwater. Eind 2003 bracht de minister van Verkeer en Waterstaat een verslag uit over de droogte in het IJsselmeergebied in de zomer van 2003. Haar conclusie was dat een watertekort zich in feite niet heeft voorgedaan. Als gevolg van het verschuiven van een veenkade in het Utrechtse Wilnis in de zomer van 2003 hebben de Friese waterschappen met veenkaden extra inspecties uitgevoerd. Het algemene beeld gaf geen reden tot ongerustheid. Wel zijn op een paar plekken lengtescheuren in dijken gesignaleerd, wat op sommige plaatsen – met het oog op de verkeersveiligheid – leidde tot de afsluiting van fietspaden. De waterschappen hebben gewerkt aan de opstelling van een afwegingsinstrumentarium. Verder hebben de waterschappen de toetsing aan de normering regionale wateroverlast en het maken van risicokaarten voor Fryslân met uitzondering van kleine delen van Fryslân afgerond. Met dit laatste is invulling gegeven aan een belangrijk onderdeel van het Nationaal Bestuursakkoord Water. De waterschappen hebben samen met de terreinbeherende instanties bekeken, in welke natuurgebieden een meer natuurlijk verloop van de waterstand (laag in de zomer en hoog in de winter) mogelijk is. In De Deelen bleek dit het geval en voor dit gebied is het meer natuurlijk verloop inmiddels vastgelegd in een peilbesluit.


Jaar ver slag 2003

• Aan de Dienst Landelijk Gebied is opdracht verleend om de mogelijkheden te verkennen om het instrument Landinrichting in te zetten voor uitbreiding van de Friese boezem. Dit onderzoek wordt in het voorjaar 2004 afgerond. Als onderdeel van de Studie Berging en Afvoer van water in Fryslân (deel B2) heeft Wetterskip Fryslân een rapport uitgebracht over de mogelijkheden van een natuurlijker peilbeheer op de Friese boezem (’s winters een hoger peil dan ’s zomers). Ter uitvoering van het statenbesluit over de Hoofdkeuzen en randvoorwaarden van februari 2003 is Wetterskip Fryslân gestart met de opstelling van het plan van aanpak voor aanwijzing en inrichting van bergingsgebieden in natuurterreinen. Verder is Wetterskip Fryslân begonnen met een studie naar uitbreiding van gemaalcapaciteit voor de Friese boezem. Begin 2004 zullen de eerste resultaten van dit onderzoek bekend zijn. Een belangrijke factor bij de keuze voor een van deze opties is de mogelijkheid van meekoppeling met het bouwen van een nieuwe sluis voor de scheepvaart door de provincie. Wetterskip Fryslân heeft in december 2003 formeel verzocht om een planstudie uit te werken naar de toekomstige locatie en afmetingen van de eventuele nieuwe sluis in Harlingen.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

705

636

612

24

Totaal baten

414

506

473

33


291

130

139

9

Toelichting op de budgetten Het betreft hier een aantal projecten met betrekking tot waterbeheer, onder andere Hoxwier, en studie gemalen/waterbergingspolders. Ten behoeve van de genoemde projecten is een bedrag van € 14.900 doorgeschoven naar 2004 bij de begrotingswijziging kasritme. Daarnaast wordt de gemeenschappelijke regeling met Wetterskip Fryslân op het gebied van waterbeheer hier verantwoord. De onderbesteding op het project waterbeheer betreft een lagere toerekening van apparaatskosten.

45

4 . 40 Kwantitatief

beheer grondwater 1.

4

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Waterhuishouding

J. Ploeg

4 .4

functie

4 .40

productgroep

Kwantitatief beheer grondwater

Kwantitatief beheer grondwater

Wat hebben we bereikt Het hydrologisch onderzoek van Wetterskip Lauwerswâlden voor It Bûtenfjild is afgerond. Dat het onderzoek aan het begin van het planvormingsproces is uitgevoerd, versterkt de sturende rol die water in de toekomstige ruimtelijke inrichting van het gebied zal hebben. Ter uitvoering van het Programma aanpak diffuse bronnen hebben 12 gemeenten, de provincie en rijkswaterstaat de intentieverklaring om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in 2006 te verminderen ondertekend; Wetterskip Fryslân heeft deze intentieverklaring met het oog op de fusie (nog) niet ondertekend. De provincie heeft besloten per 1 januari 2004 te stoppen met het gebruik van bestrijdingsmiddelen.

2.

46

Wat hebben we gedaan • De provinciale schadecommissie grondwater heeft uitspraken gedaan in vier zaken. Momenteel wordt het besluit voorbereid om de Friese schadecommissie op te heffen en aansluiting te zoeken bij de landelijke schadecommissie. In oktober 2003 heeft u de Kaderstellende Notitie Aanpak van Ggor in Fryslân behandeld. Daarbij werd de motie van de VVD aangenomen. In 2003 is de intentie uitgesproken om samen met de Friese waterschappen en andere provincies en waterschappen in Noord-Nederland (Groningen, Drenthe en Overijssel) deel te nemen aan het project Ggor Noord-Nederland. Uit de rapportage van Vitens kwam naar voren, dat voor Schiermonnikoog een nieuwe prognose voor het drinkwaterverbruik en de ruwwaterbehoefte tot 2020 is opgesteld. Belangrijkste conclusie is dat bij ongewijzigd (toerisme)beleid de huidige vergunningcapaciteit tot ca. 2010 toereikend is om aan de drinkwaterbehoefte te kunnen voldoen. • Duurzaam Bouwen (dubo) bij overheden is gestimuleerd. • De uitvoering van het Experiment hogere zomerpeilen in veenweidegebieden is in volle gang. Uit de voortgangsrapportage over de jaren 2002-2003 komt naar voren, dat met 30-40 cm hogere zomerpeilen, 15-20 cm hogere grondwaterstanden zijn te realiseren. Het Adviesbureau Alterra is in opdracht van LNV-Noord en de provincie begonnen met de verdiepingsstudie Veenweideproblematiek Fryslân. • Het onderzoek naar het vinden van twee meest kansrijke nieuwe locaties voor grondwaterwinning van Vitens buiten het nationaal park Drents-Friese Wold, is afgesloten. De uiteindelijke keuze tussen twee locaties zal plaatsvinden via een MER-procedure. De voorbereidingen van de landelijke verdrogingskaart zijn in IPO-verband uitgesteld. De actualisering van de Friese verdrogingskaart gaat gewoon door.


Jaar ver slag 2003

• Naar verwachting zal de Ggor-kaart betere informatie gaan geven over de feitelijke hydrologische situatie. Deze kaart zal niet eerder beschikbaar zijn dan rond 2006. • Voor de Bancopolder, Kapenglop (Schiermonnikoog) en het Bûtenfjild zijn verkenningen uitgevoerd naar mogelijke anti-verdrogingsprojecten. In uitvoering is een onderzoek in de Vogelhoek. Gewerkt wordt aan de voorbereiding van een onderzoek van kleine natuurterreinen rond het Koningsdiep (zuidoost Friesland).

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

1.450

1.095

1.266

171

Totaal baten

948

562

740

178


502

533

526

6

Toelichting op de budgetten Het betreft hier met name de budgetten voor het grondwaterplan en de werkzaamheden in het kader van de grondwaterwet. Voor het toestaan van grondwaterwinningen boven een bepaalde hoeveelheid brengt de provincie een grondwaterheffing in rekening. Uit het aldus ontstane budget worden aan grondwater gerelateerde onderzoeken en andere activiteiten betaald, inclusief apparaatskosten, adviezen van derden en de afhandeling van bezwaren door de schadecommissie grondwater. In 2003 is een overbesteding ontstaan omdat de grondwaterheffing nog niet volledig is ontvangen. Bij de grondwaterwet is een onderbesteding doordat er een lagere toerekening van apparaatskosten heeft plaatsgevonden, daarnaast zijn meer leges ontvangen dan geraamd. Het budget voor de uitvoering van het actieprogramma 2002 – 2004 van het Regioteam Diffuse Bronnen is in 2003 onderbesteed door een lagere toerekening van apparaatskosten.

47

48

5. MILIEUBEHEER

49

5 . 00 Bestuurlijke

kaders Milieubeheer 1.

5

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

A.J. Mulder

5 .0

functie

5 .00

productgroep

Algemeen Milieubeheer

Bestuurlijke kaders Milieubeheer

Wat hebben we bereikt In de begroting 2003 is onder deze productgroep een groot aantal beleidsdoelen en gewenste resultaten geformuleerd. De beleidsdoelen en de gewenste resultaten zijn voor een groot deel ontleend aan het huidige Provinciaal milieubeleidsplan. De bijdrage in 2003 aan de beleidsdoelen en de gewenste resultaten is opgenomen in het verslag (terugblik) over het Milieuprogramma 2003. Dit verslag is voor u ter inzage gelegd. Het Milieuprogramma laat zien dat in 2003 over de gehele linie behoorlijk vooruitgang is geboekt met betrekking tot de uitvoering. Het onderstaande schema geeft van de verschillende hoofdstukken van het Provinciaal milieubeleidsplan door middel van een ‘goed tot slecht-schaal’ een algemeen oordeel over de voortgang: Hoe staat het met...

- -

-

-/+

Visie Leven, wonen & recreëren

+ +

Landbouw

-/+

Mobiliteit

-/+

Gebiedsgericht (milieu)beleid

+

Bodemsanering

++ -/+

Bagger Samenwerking NME

+ +

-/+

Werken en bedrijvigheid

Afval

+

++ -/+

In deze productgroep is naast activiteiten in het kader van het Provinciaal milieubeleidsplan ook één ‘strategisch’ project opgenomen. Het betreft hier het Interregproject Watercity International. Watercity International is in uitvoering en loopt volgens planning.

50

2.

Wat hebben we gedaan • Voor een nadere detaillering van de activiteiten van het Provinciaal milieubeleidsplan is het verslag over het milieuprogramma 2003 voor u ter inzage gelegd. • Hoogtepunt uit het project Watercity International is het herstel van het waterleven door schoner water in de stadsgrachten, meer recreëren op en rond het water in de stad, nieuwe of vernieuwde stads- jachthavens, nieuwe toeristische attractiepunten zoals historische museum-


Jaar ver slag 2003

havens, en meer culturele evenementen op en rond het water. Het project Water City International levert in Fryslân een investering op van € 2,3 miljoen en heeft een totaalbudget van € 10,3 miljoen. De eerste resultaten van dit project zijn inmiddels zichtbaar. Het project Watercity International wordt binnen Interreg IIIb als voorbeeldproject gezien. Een succesvol gereed gekomen product is de promotiefilm ‘Water City International’. Deze film zal als promotie dienen voor het Interreg Noordzee-programma en natuurlijk het project zelf. Naar aanleiding van Water City International is een delegatie van de Provincie uitgenodigd bij het driedaagse waterprogramma van de Wereldbank in Washington in februari 2004.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

4.099

10.620

11.067

Totaal baten

1.067

8.257

8.243


3.032

2.363

2.824

447 14 461

Toelichting op de budgetten Het betreft hier de volgende budgetten: • Het opstellen van programmeringen en verslagen waarin de voorgenomen activiteiten van het Provinciaal milieubeleidsplan (PMP) worden geprogrammeerd en waarin verslag wordt gedaan van de voortgang van de uitvoering van het provinciaal milieubeleid. De hogere lasten worden met name veroorzaakt, doordat kosten voor Watercity International op ander onderdeel binnen de begroting zijn geraamd, te weten bij 4.00 Water. Daarnaast zijn de apparaatskosten voor North Sea regional and Local IMPlementation of the Water Framework Directive (NOLIMP) en Mobility and National Parks (MOPARK) hoger uitgevallen dan geraamd. De lagere baten hangen deels samen met de lagere kosten voor de promotiefilm ‘Water City International’, welke volledig gefinancierd is door programmasecretariaat North Sea. • Het budget ter de financiering van een deel van het ROM – activiteitenprogramma conform de met de ROM – partners gemaakte afspraken is niet volledig besteed. Reden is het niet doorgaan van projecten of een lagere provinciale bijdrage dan gepland. Met beide betrokken gedeputeerden is afgesproken dat over de besteding van dit restant (over aanvullende ROMprojecten) voorstellen worden gedaan in 2004. • De subsidiëring van de Friese Milieu Federatie (FMF) conform de uitgangspunten van ons Provinciaal milieubeleidsplan 2000-2003, inmiddels verlengd tot 1 januari 2006, wordt onder dit budget verantwoord. • Het uitvoeringsbudget voor het Actieprogramma 2002-2004 van het Regioteam Diffuse Bronnen welke pas van start gegaan na de goedkeuring door u in mei 2002. Hierdoor is een achterstand opgelopen in de uitvoering van de acties. • De projecten cofinanciering interreg riooloverstorten en het bedrijfsmilieuplan voor provinciale (vaar-)wegen zijn hier opgenomen. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 4,5 miljoen doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren. Tevens is ruim € 450.000 toegevoegd aan de bestemmingsreserves.

51

5 . 10 Kwalitatief

beheer oppervlaktewater 1.

5

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

P.A. Bijman / J. Ploeg / A.J. Mulder

5 .1

functie

5 .10

productgroep

Kwalitatief beheer oppervlaktewater

Kwalitatief beheer oppervlaktewater

Wat hebben we bereikt • Ondanks de gepleegde inspanningen van provincie en waterkwaliteitsbeheerder is in zijn algemeenheid ook in 2003 de kwaliteit van het oppervlaktewater niet veranderd. Dat wil zeggen dat dezelfde hoofdproblemen met de verontreiniging van het oppervlaktewater en de relatief slechte ecologische toestand van bijvoorbeeld veel boezemmeren zijn blijven bestaan. Een aantal gemeenten heeft de handen ineen geslagen bij de gezamenlijke aanpak (samen met waterkwaliteitsbeheerder, provincie en Vitens) van het vraagstuk van de ongezuiverde lozingen in (zeer) kwetsbare gebieden. • Door toezicht op de naleving van de bepalingen van de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen (WHVBZ) heeft de provincie bijgedragen aan een zodanige waterkwaliteit en inrichting van het oppervlaktewater en van zweminrichtingen, dat deze geen gevaar opleveren voor de gezondheid en veiligheid van gebruikers.

2.

52

Wat hebben we gedaan • Evenals de in 2002 opgeleverde emissie-analyse van Zuid-Oost Fryslân, liet die van Noord Fryslân (die de provincie en het Wetterskip gezamenlijk uitvoerden) zien dat rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) lokaal een grote bron zijn van fosfor en zware metalen zoals koper. De landbouwpolders zijn de grootste bron van de stikstof belasting van het oppervlaktewater. Binnen het bestaand beleid en beheer heeft Wetterskip Fryslân al dan niet in overleg met of onder regie van de provincie, in 2003 verschillende projecten uitgevoerd ter verbetering van de waterkwaliteit en de ecologische toestand van het water. Desondanks is de verwachting, dat de genoemde hoofdproblemen bij ongewijzigd beleid voor vele waterlichamen de komende 10 jaren niet zullen worden opgelost. Deze laatste constatering is van belang bij de implementatie van de EU-Kaderrichtlijn Water (KRW) in deelstroomgebied Rijn Noord waarvan de provincie Fryslân deel uitmaakt. Op grond van deze richtlijn moet er in 2009 een Stroomgebiedbeheersplan zijn. In het verslagjaar is onder regie van onze provincie in Rijn Noord begonnen met de werkzaamheden die in het tijdpad van de KRW moeten leiden tot genoemd plan. Onder meer is een start gemaakt met de activiteiten voor de opstelling van de rapportage, die eind 2004 klaar moet zijn voor aanbieding aan de Staatssecretaris van V&W en de Europese Commissie in Brussel.


Jaar ver slag 2003

• Wat de rioleringsaanpak betreft zijn 3 ontwerp-beschikkingen over ontheffingsaanvragen van gemeenten voor de zorgplicht rioleringen omgezet in definitieve. Verder zijn 6 beschikkingen verstrekt, waarvan 3 in concept. Over de aanpak van de ongezuiverde lozingen in het buitengebied zijn twee BOR-F bijeenkomsten voor gemeenten georganiseerd. De provincie was betrokken bij het opstellen van het plan van aanpak voor de gezamenlijke realisatie van IBA’s (Individuele Behandeling Afvalwater: zuiveringsinstallaties) in kwetsbaar en zeer kwetsbaar gebied. In 2003 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden met gemeenten die wilden deelnemen aan de gezamenlijke aanpak (Wetterskip Fryslân is trekker). Provincie en waterschap leveren een financiële bijdrage per IBA. Het Plan van Aanpak gaat er van uit dat de IBA’s in de (zeer) kwetsbare gebieden in 2004 worden gerealiseerd en dat Wetterskip Fryslân voor de duur van 15 jaar een bijdrage levert in de kosten van het beheer en onderhoud. De provincie heeft een aantal rioleringsprojecten gesubsidieerd. Op dit moment richt Wetterskip Fryslân de werkzaamheden op die basisrioleringsplannen en overstortpunten waarvoor nog geen vergunning is verleend. Na de realisatie van de basisinspanning zal de waterkwaliteit op veel locaties verbeteren. Om het nemen van extra maatregelen, boven op de basisinspanning, te stimuleren is een subsidieregeling (Uitvoeringsregeling stimuleringsbijdrage rioleringswerken en kleinschalige zuiveringssystemen Wetterskip Fryslân) vastgesteld. Van de 46 aan te sluiten kleine (woon)kernen zijn er nu 35 aangesloten op een zuiveringsinstallatie. • Het project Vaststelling aquatische natuurdoeltypen Fryslân is afgerond. Het resultaat zal een bouwsteen vormen voor de vaststelling van de gedifferentieerde basiskwaliteit van het oppervlaktewater en het opstellen van Ggor. De uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water maakt een nadere analyse van hoe de resultaten kunnen worden toegepast, noodzakelijk. Aan deze analyse wordt momenteel gewerkt. • De provincies Groningen en Fryslân stellen in samenwerking met de betrokken waterschappen een visie op voor de toekomstige waterhuishouding van het Lauwersmeer. Hierbij spelen met name de huidige waterafvoerfunctie en de natuurontwikkeling in het kader van het nationaal park Lauwersmeer i.o. een belangrijke rol. • Binnen het Friese merenproject is voor de Leijen een Integraal Uitvoeringsplan opgesteld. De waterschappen Fryslân en Lauwerswâlden waren daarbij betrokken. Recreatie en waterkwaliteit spelen de hoofdrol. Voorgesteld is onder meer om delen van het meer te baggeren en een actief visstandbeheer uit te voeren. In 2003 is begonnen met het obstakelvrij maken van de Leijen opdat uitvoering van het project in 2004 kan starten. Daarnaast loopt in het gebied direct rond De Leijen een ander project, en wel het Interregproject Nolimp. • Voor sommige geëutrofieerde binnenwateren zou het actief verwijderen van witvis kunnen bijdragen aan een verbetering van de waterkwaliteit. Wetterskip Fryslân heeft hiertoe dan ook voorstellen ingebracht in het Visplatform waarin naast de visrechthebbenden, wateren natuurbeheerders afgevaardigd zijn. Momenteel is in natuurgebied De Deelen, De Lijen en Nannewijd.sprake van visstandbeheer. • Ten behoeve van de naleving WHVBZ zijn in 2003 de zwembaden en openluchtlocaties gecontroleerd. Met ondersteuning van een extern bureau is het draaiboek Zwemwater geactualiseerd. Met dit draaiboek is inmiddels ervaring opgedaan. In 2003 is zes keer besloten tot het instellen van een zwemverbod of een negatief zwemadvies (in verband met blauwalg).

53

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



2.152

2.008

2.435

427

Totaal baten

1.620

1.519

1.768

249

533

488

667

178


4.

Toelichting op de budgetten Het betreft hier de budgetten in het kader van de gemeenschappelijke regeling met het Wetterskip Fryslân, de activiteiten in het kader van de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden en het project rioleringen 2000-2004. De overschrijding op het budget WHVBZ is veroorzaakt doordat een deel van het budget elders in de begroting is opgenomen (5.50 vergunningen wet milieubeheer). Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 180.000 doorgeschoven naar 2004.

54

5 . 20 Bodemsanering 1.

5

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

P. A. Bijman / A.J. Mulder

5 .2

functie

5 .20

productgroep

Kwalitatief beheer grondwater en bodem


Jaar ve r slag 2003

Bodemsanering

Wat hebben we bereikt • Er is verder gewerkt aan het instandhouden van, het herstellen van of de ontwikkeling van kwetsbare functies of waarden van gebieden door middel van een integrale aanpak vanuit verschillende beleidsterreinen. • Door het subsidiëren van landbouw – milieuprojecten is extra milieuwinst geboekt in de landbouw. • Het tegengaan of het voorkomen van stagnatie in maatschappelijke processen als gevolg van ernstige bodemverontreiniging is door middel van het Actieprogramma Bodem in Beeld verder vormgegeven. Ook is er een landelijk programma voor de aanpak van voormalige gasfabrieksterreinen, waarvan Fryslân samen met de andere noordelijke provincies een uitwerking heeft gemaakt. • In het kader van het Actieprogramma Bodem in Beeld is afgelopen jaar door de provincie de werkvoorraad in beeld gebracht. De diffuse verontreinigingen zijn door middel van het Actieprogramma Regioteam diffuse bronnen verder aangepakt.

2.

Wat hebben we gedaan • Per 1 januari is de gemeente Leeuwarden bevoegd gezag op grond van de Wet bodembescherming geworden. Op die datum zijn ongeveer 750 dossiers aan de gemeente overgedragen, nadat die gecontroleerd waren en de ‘open eindjes’ die er nog in zaten, zo goed mogelijk afgehecht waren. Een klein aantal dossiers is later in het jaar overgedragen. In overleg met de gemeente heeft de provincie een deel van het jaar het project Aldlân-Oost getrokken, in oktober is dat ook overgedragen. • De bodemverontreiniging is in beeld gebracht in die zin dat er een lijst opgesteld is van alle mogelijk verdachte locaties in de provincie. Die lijst is aan VROM overgedragen en vormt de basis voor de vaststelling door VROM van het budget dat de provincie voor de periode 20052009 toegewezen krijgt. • Bij het project Nazorg voormalige stortplaatsen is gekeken naar de dikte en de kwaliteit van de deklaag. De kwaliteit van het grondwater is verder onderzocht en kwaliteit van de bodem van de omringende sloten is in beeld gebracht. Op grond van deze onderzoeken kan al worden geconcludeerd dat de meeste stortplaatsen een te dunne deklaag hebben.

55

56

• Er is een afspraak gemaakt met de projectontwikkelaar die het terrein van de voormalige gasfabriek aan de Huizumerlaan in Leeuwarden wil ontwikkelen, dat die een bijdrage uit het provinciale budget voor 2005-2009 krijgt voor de sanering van het terrein. In het kader van de ontwikkeling van het terrein wordt daar de bodem nu gesaneerd en hoeft de overheid veel minder te betalen dan wanneer ze de sanering zelf ter hand had genomen. Ook voor andere gasfabrieksterreinen wordt aan dergelijke afspraken gewerkt. • De belangrijkste waterbodemsanering was die van de stadsgrachten van Leeuwarden. • Er zijn 58 beschikkingen op nadere onderzoeken afgegeven en 57 beschikkingen op saneringsplannen. Alle beschikkingen zijn binnen de wettelijke termijn afgegeven en er zijn geen bezwaren ingediend. • In 2003 zijn 69 meldingen geweest van de start van bodemsaneringen. Bij de overige saneringen is minimaal één inspectiebezoek uitgevoerd. In totaal zijn 88 inspectiebezoeken uitgevoerd. Bij ongeveer 20% van deze saneringen was corrigerend optreden gewenst omdat met name administratieve zaken niet in orde waren. In één geval is handhavend optreden aan de orde geweest. Hierbij is ook het Bureau Milieuhandhaving van de Politie Friesland ingeschakeld. Verder zijn zes handhavingsbezoeken uitgevoerd waarvan drie tot daadwerkelijke actie hebben geleid. Eén in de vorm van een controle bodemonderzoek, twee in de vorm van een handhavingsactie naar aanleiding van een sanering. Van deze saneringen was één illegaal uitgevoerd. Bij de andere sanering liet de situatie het niet toe dat vooraf een beschikking werd aangevraagd. Er is verscherpt toezicht gehouden bij deze laatste sanering. Beide uitgevoerde saneringen zijn gelegaliseerd, doordat achteraf een beschikking is aangevraagd en verleend. • In 2001 is één sanering niet volgens het saneringsplan uitgevoerd. Er is opdracht gegeven de sanering op correcte wijze uit te voeren en in 2003 is dat alsnog gedaan. • De provincie is drie keer betrokken geweest bij gevallen waarin handhavend opgetreden diende te worden volgens het Bouwstoffenbesluit. De gemeente is hier in eerste instantie bevoegd gezag met betrekking tot handhaving. Hierbij is ondersteuning verleend. • VROM inspectie heeft onderzoek gedaan naar de kwaliteit van toezicht en handhaving in 2001. De resultaten laten een aanmerkelijke verbetering zien ten opzichte van een eerder onderzoek naar de kwaliteit in 1999. • Ten behoeve van de Professionalisering van de handhaving is een verbeterplan opgesteld. Dat plan zal in 2004 uitgevoerd worden. • In 40 gevallen kon er ingestemd worden met de evaluatie van saneringen. • Dat er sprake is van goedkoper en meer efficiënt saneren blijkt uit het feit dat er steeds meer functiegericht gesaneerd wordt. • Er zijn drie aanvragen voor een bijdrage op grond van de bedrijvenregeling gedaan, waarvan er één is afgewezen. In dat laatste geval is bezwaar gemaakt. • Het team Bodem is per 15 december 2003 gecertificeerd tegen de ISO 9001-2000 norm. • Voor een meer uitgebreide rapportage wordt verwezen naar het jaarverslag 2003 van het Team Bodem. In deze voor u ter inzage gelegde rapportage staat ook meer over de aantallen saneringen en de financieringskaders.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



3.303

3.516

3.491

25

Totaal baten

863

1.002

978

24

2.441

2.514

2.513

1


4.

Toelichting op de budgetten • Voor saneringen in eigen beheer wordt veel capaciteit van adviesbureaus ingehuurd, zolang niet duidelijk is hoeveel structureel werk de provinciale bodemtaken met zich meebrengen. De dekking komt uit extra geschreven uren op Wet bodembeschermings-projecten (WBBprojecten). • Het budget stimulering beleid waardevolle en kwetsbare gebieden wordt ingezet voor de provinciale cofinanciering van twee financieringsregelingen van het rijk, namelijk tot en met 2001 voor de Subsidieregeling Gebiedsgericht Milieubeleid (SGM) en vanaf 2002 voor de opvolger van de SGM de Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid en Reconstructie Concentratiegebieden (SGB). De SGM is beëindigd per 31 december 2003. Eind 2003 is 80 % van de lopende SGM projecten afgerond. Het rijk heeft pas in juli 2003 de beschikbare middelen voor de SGB vrijgegeven. De programmering is als gevolg daarvan pas in september losgekomen. • Het budget voor het stimuleren van landbouw-milieuprojecten is gekoppeld aan een actieprogramma duurzame landbouw welke in het voorjaar van 2004 gereed zal zijn. • Het budget Financieel administratief bodeminformatiesysteem (finabo) is in 2003 overschreden doordat de lasten van de aanschaf van een grotere server hier zijn verantwoord terwijl de raming elders in de begroting waren opgenomen. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 278.900 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren. Aan de bestemmingsreserves is een bedrag van € 265.000 toegevoegd.

57

5 . 22 Afvalverwijdering 1.

5

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

A.M. Andriesen / J. Ploeg / A.J. Mulder

5 .2

functie

5 .22

productgroep

Kwaliteit beheer grondwater en bodem

Afvalverwijdering

Wat hebben we bereikt Er is een groot aantal projecten uitgevoerd op het gebied van preventie, inzameling hergebruik en nazorg afvalstoffen. Via de depotprogrammering Baggerslib (Bagger Actieprogramma+) is nadere invulling gegeven aan de baggerproblematiek. Door middel van het Actieprogramma Duurzaam Ondernemen is aandacht besteed aan preventie/hergebruik bij het Midden- en kleinbedrijf. Ook op het gebied van nazorg stortplaatsen zijn diverse activiteiten ontplooid.

2.

Wat hebben we gedaan • Eind 2003 heeft u ingestemd om het baggeren in het Fries Merengebied te intensiveren door voor zowel het baggeren van eigen wateren als het baggeren van gemeentelijke watergangen extra financiële middelen beschikbaar te stellen. Vrijwel alle gemeenten hebben nu een baggerbeleidsplan en buigen zich thans over de uitvoering. De financiële injectie in het Fries Merengebied moet daarbij als stimulans werken. • In het kader van preventie Midden- en kleinbedrijf zijn diverse projecten tot uitvoering gebracht. Er is een nieuwsbrief Duurzaam ondernemen verschenen. Er zijn projectenwerkplaatsen recreatie en toerisme opgestart. Ook heeft er een inventarisatie plaatsgevonden bij Friese gemeenten inzake de verruimde reikwijdte Wet milieubeheer. De voorbereiding van een pilot op bedrijvenpark de Hemrik te Leeuwarden is van start gegaan. • In het kader van nazorg stortplaatsen zijn alle voorlopige heffingen geïnd. Verder zijn voormalige stortplaatsen bemonsterd om de kwaliteit van de deklaag en het uitlooggedrag te bepalen.

58

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.261

1.207

1.193

Totaal baten

3.211

429

492


1.050

777

702

13 62 76


Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten • De financiële middelen voor bagger zijn beschikbaar gesteld om de PMP actiepunten ter hand te nemen. Om structuur in het afhandelen van die actiepunten te krijgen, is een zogenaamd Baggeractieprogramma opgesteld. De beleidsnotitie Bagger is in april 2003 opgeleverd. Ook de realisatie van de depotruimte is succesvol afgerond. Daarmee zijn twee van de vijf projecten gereed. Het project hergebruik baggerspecie wordt begin 2005 afgerond. Voor de deelprojecten Hergebruik en Informatiepunt bagger stonden een aantal kostenvragende opdrachten in 2003 gepland. Die opdrachten bevinden zich in het offertestadium. • Voor het uitvoeren van de melden registratieplicht in de provinciale milieuverordening is het Landelijk meldpunt afvalstoffen (LMA) verantwoordelijk. Deze provinciale bijdrage wordt door het Rijk toegevoegd aan het provinciefonds. Ook voor 2003 is deze bijdrage overgedragen aan het LMA. Een deel van de subsidiegelden is niet besteed. • Het budget voor projecten op het gebied van preventie/hergebruik wordt ingezet op basis van het actieprogramma Duurzaam ondernemen. In 2003 is gestart met de uitvoering. • In 2003 betrof de dividenduitkering in het kader van het fonds nazorg stortplaatsen Fryslân € 57.800 welke toegevoegd is aan de bestemmingsreserve. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 195.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren. • De onderbesteding is met name veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten.

59

5 . 30 Lucht-

verontreiniging 1.

5

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

A.J. Mulder

5 .3

functie

5 .30

productgroep

Bestrijding luchtverontreiniging

Luchtverontreiniging

Wat hebben we bereikt Door middel van de uitvoering Besluit luchtkwaliteit heeft de provincie in 2003 de zorg voor schone omgevingslucht vormgegeven. Ook is er een Draaiboek Smogregeling opgesteld.

2.

Wat hebben we gedaan Voor de rapportageverplichting aan het Ministerie van VROM zijn berekeningen gemaakt om te kunnen beoordelen welke bijdrage provinciale inrichtingen en wegen hebben op de lokale achtergrondconcentratie en is getoetst aan de waarden van het Besluit Luchtkwaliteit. In 2003 is de rapportageverplichting ingevoerd. Verder is er gewerkt aan een draaiboek Smogregeling. Reden was de warme zomer en het eenmalig overschrijden van de gestelde alarmgrens in Fryslân.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4. 60

Totaal lasten

37

16

5

Totaal baten

15

0

0


22

16

5

11 11

Toelichting op de budgetten Het budget wordt gebruikt voor de provinciale rapportage in het kader van het Besluit Luchtkwaliteit.


Jaar ver slag 2003

Jaar ve r slag 2003

1.

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

A.J. Mulder

5 .4

functie

5 .40

productgroep


5 . 40 Geluidhinder

5

Bestrijding geluidhinder

Geluidhinder

Wat hebben we bereikt De zorg voor een schoon en gezond milieu, specifiek door het reguleren van geluidhinder is door middel van het vergunningverlening- en handhavingsspoor nader ingevuld.

2.

Wat hebben we gedaan In het kader van het toezicht op de naleving van de milieuvoorschriften door bedrijven waarvoor de provincie bevoegd gezag is, is in voorkomende gevallen in het kader van handhavingstrajecten nader onderzoek uitgevoerd naar de geluidsbelasting van deze bedrijven. Hiertoe zijn de nodige aanvullende controles uitgevoerd waarbij door middel van geluidsmetingen is vastgesteld of aan de betreffende voorschriften werd voldaan.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



132

133

151

18

Totaal baten

3

0

10

10

129

133

140

8


4.

Toelichting op de budgetten Dit budget omvat de aanschaf en het onderhoud van geluidsmeetapparatuur en de geluidsmeetwagen. Doordat vervanging niet jaarlijks noodzakelijk is, wordt niet ieder jaar het volledige budget aangesproken. Daarnaast bestaat het budget voor een deel uit apparaatskosten voor het uitvoeren van geluidsmetingen.

61

5 . 50 Vergunningverlening en handhaving 1.

5

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

A.J. Mulder

5 .5

functie

5 .50

productgroep

Vergunningverlening en handhaving

Vergunningverlening en handhaving

Wat hebben we bereikt Met het vergunningverleningspoor is een bijdrage geleverd aan een veilig, schoon en gezond milieu door voorschriften op te stellen voor de milieubelasting en veiligheid van inrichtingen. Met het handhavingsspoor is toezicht gehouden op de naleving van de milieuvoorschriften en is in voorkomende gevallen handhavend opgetreden.

2.

62

Wat hebben we gedaan • In 2003 is opdracht gegeven tot een provinciebrede gedoognotitie. In dat kader is een inventariserend onderzoek uitgevoerd. De gedoognotitie zal uitmonden in een Handreiking met als belangrijkste functie het signaleren en herkennen van gedoogsituaties in de dagelijkse praktijk en hoe hiermee om te gaan. • In het kader van de Wet milieubeheer (WM) zijn in 2003 bij 318 inrichtingen 805 preventieve en 138 repressieve controles uitgevoerd. • In 2003 is veel tijd besteed aan de zogenaamde ‘aandachtssituaties’. Het aantal bedrijven bedraagt 11. • Er is gewerkt aan de branchegewijze aanpassing van de vergunningen voor autowrakken verwerkende bedrijven. • Er is gewerkt aan circa 27 lopende Wm-vergunningen, waar de Europese Afval Richtlijn (Eural) van toepassing is. De beschikkingen van deze ambtshalve aanpassingen zijn inmiddels gepubliceerd. • Door meer prioriteit te geven aan met name projecten als ‘Oldenburger’ en ‘Sonac’ is het jaarverslag Vergunningverlening en Toezicht over 2002 vertraagd. Januari 2004 is dit jaarverslag vastgesteld en aan u toegezonden. • Het project Professionalisering van de milieuhandhaving heeft diverse activiteiten tot uitvoering gebracht. Er is een zelfevaluatie uitgevoerd bij alle Friese handhavingsorganisaties, er zijn voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd en alle Friese handhavingsorganisaties hebben een verbeterplan opgesteld. Deze verbeterplannen zijn getoetst. • In 2003 heeft een evaluatie plaatsgevonden van het Friese Milieu Overleg (FMO). Dit heeft geleid tot een aantal aanbevelingen. Deze aanbevelingen zijn uitgewerkt in een concreet actieplan.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



5.386

7.377

7.667

Totaal baten

893

581

590

9

4.493

6.797

7.078

281


4.

290

Toelichting op de budgetten • Het betreft hier met name apparaatskosten voor handhaving en vergunningverlening. • In 1999 is de bestuursovereenkomst handhavingssamenwerking milieuwetgeving in Fryslân en de Subsidieregeling servicepunten milieuwethandhaving (SEPH) van kracht geworden. Door personeelswisselingen bij het SEPH is er vertraging opgetreden in de uitvoering van projecten. Het budget voor de bestuursovereenkomst is bestemd voor secretariaatswerkzaamheden voor het Fries Milieu Overleg (FMO). Hier is sprake van een overbesteding als gevolg van een hogere toerekening van apparaatskosten. • De provincie ziet toe op het naleven van voorschriften bij vuurwerkbedrijven en bij het afsteken van evenementenvuurwerk. Het aantal in 2003 aangevraagde evenementen bedroeg 42 (60 gepland). Het aantal uit te voeren controles van vuurwerkbedrijven was gepland op 40 controles, maar bedroeg in verband met de afbouw van werkzaamheden van de betreffende bedrijven 29 stuks. Deze post laat een onderbesteding zien die veroorzaakt is door een lagere toerekening van apparaatskosten. • Het budget is tevens bestemd voor werkzaamheden die verband houden met beroep en bezwaar en algemene juridische advisering. In 2003 is veel tijd besteed aan de zogenaamde ‘aandachtssituaties’. Voor de voorschriften uit het Brabantpakket is een inhaalslag gepleegd. Hierdoor zijn apparaatskosten hoger dan begroot. • Een deel van het budget is bestemd voor het verlenen en vernieuwen van vergunningen en het verwerken van meldingen van veranderingen in de bedrijfssituatie van bedrijven (ruim 300) onder het bevoegd gezag van de Provincie (Wet Milieu Beheer). Dit betreffen apparaatskosten en advertentiekosten. • De provincie Fryslân heeft ter ondersteuning van de rol van de provincies bij de taken ten aanzien van energie in de milieuvergunning in de periode 2000-2003 een rijksbijdrage ontvangen. • Het project implementatie europese richtlijnen autowrakken is enigszins vertraagd. In 2003 zijn niet alle vergunningen aangepast. De vrijvallende middelen in 2003 zijn in 2004 door middel van begrotingswijziging teruggevraagd. • Met de begrotingswijzging kasritme is een bedrag van € 200.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren. • De overbesteding wordt met name veroorzaakt door een hogere toerekening van apparaatskosten.

63

Jaar ver slag 2003

1.

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Milieubeheer

A.J. Mulder

5 .6

functie

5 .60

productgroep


5 . 60 Ontgrondingen

5

Ontgrondingen

Ontgrondingen

Wat hebben we bereikt Met het vergunningverlenings- / handhavingsspoor is het provinciale beleid op het gebied van ontgrondigen vormgegeven. Het provinciale beleid is om geen nieuwe locaties na te streven, maar uit te breiden op bestaande.

2.

Wat hebben we gedaan In 2003 is een aantal preventieve en repressieve controles uitgevoerd. Het aantal repressieve controles liep achter (ca. 26% gerealiseerd) door gebrek aan ambtelijke capaciteit (ziekte). Het aantal repressieve controles nam sterk toe.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



380

461

452

Totaal baten

72

49

54

308

412

398


4. 64

9 5 13

Toelichting op de budgetten • Voor het verlenen van ontgrondingvergunningen voor bedrijven en het behandelen van meldingen zijn de opbrengsten (leges) en de kosten (advertenties) hoger dan begroot. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 14.000 doorgeschoven naar 2004.

6. RECREATIE EN NATUUR

65

6 . 21 Natuurbeleid 1.

6

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Recreatie en Natuur

A.M. Andriesen

6 .2

functie

6 .21

productgroep

Natuur

Natuurbeleid

Wat hebben we bereikt We hebben gewerkt aan het instandhouden, verbeteren en ontwikkelen van de natuur, zodanig dat een bijdrage wordt geleverd aan de Friese natuurwaarden en de ruimtelijke kwaliteit overeenkomstig de met het Rijk gemaakte afspraken.

2.

66

Wat hebben we gedaan • Voor het realiseren van de EHS dient in 2018 het natuuroppervlakte met in totaal 9.000 hectare te zijn uitgebreid. Voor de eerstkomende 4 jaar is het gewenste resultaat een toename van de EHS met circa 2.000 ha. Dit jaar is echter slecht 80 ha. aangekocht als gevolg van een aankoopstop ingesteld door het ministerie van LNV. Het betreft hier zogenaamde ‘schrijnende gevallen’’; die hectares waar boeren reeds gerekend hadden op aankopen. Er was voorzien in voorfinanciering door de provincie, met extra inspanningen is tenslotte toch met name met rijksgeld (POP-middelen) aangekocht door de natuurorganisaties. • Voor het beheren van natuurgebieden conform het gewenste doeltype, dan wel conform het aanwijzingsbesluit in het kader van de de Natuurbeschermingswet, zijn in 2002 provinciedekkende gebiedsplannen vastgesteld waarin de natuurdoeltypen, als basis voor het beheer, zijn vastgelegd. De plannen zijn in 2003 na juridische procedures finaal vastgesteld. In het kader van de natuurbeschermingswet zijn vergunningen verleend o.a. voor Ezonstad. • Vóór 2003 zijn twee Nationale Parken (Drents-Friese Woud en Schiermonnikoog) ingesteld. In 2003 is het Lauwersmeer daaraan toegevoegd. Alde Feanen is nog in oprichting, het beheer- en inrichtingsplan is opgestart. In 2003 is het beheer van de parken uitgevoerd door subsidieprogramma’s te regelen. Voorbereidingen zijn getroffen voor bezoekerscentra in de Alde Feanen, Lauwersmeer en vernieuwing van het centrum op Schiermonnikoog. • Het creëren van mogelijkheden voor in totaal 15.000 ha. agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Deze mogelijkheden zijn nu vastgelegd in de gebiedsplannen. Voor het daadwerkelijk gebruik is door het steunpunt agrarisch natuurbeheer gewerkt aan oversluiten van eerdere contracten. Ook werd via dit steunpunt een aantal vernieuwende projecten gestart. Wat betreft weidevogels is gewerkt aan stimuleren van nazorg, evaluatie van het uitvoeringsbeleid en een klein experiment ‘fleanende euro’s’’. Boeren krijgen daarbij een vergoeding voor het instandhouden van nesten en het creëren van overlevingsmogelijkheden voor kuikens van de grutto. • Het realiseren van diversiteit in flora en fauna met zo min mogelijk schade op economisch gebied is dichterbij gebracht door uitvoering van de Flora en Fauna wet en het soortenbeleid. In 2003 zijn een kleine 100 ontheffingen verleend van het verbod om dieren te doden, waardoor schade aan de landbouw beperkt is. U heeft een vrijstellingsverordening van de Flora-


Jaar ver slag 2003

en Faunawet vastgesteld. Ook zijn personen aangewezen ter beperking van veertien diersoorten, bezwaarschriften behandeld, is ontheffing verleend voor het zoeken van kievitseieren. Meegewerkt is aan de oprichting van de Faunabeheereenheid Fryslân en aan het totstandkomen van een Faunabeheerplan. Voor het soortenbeleid zijn meerdere projecten gesubsidieerd.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

8.345

12.805

13.474

669

Totaal baten

1.324

3.479

3.769

290


7.021

9.326

9.705

379

Toelichting op de budgetten • De rijksbijdrage voor Flora en Fauna wordt ingezet voor met name apparaatskosten en subsidies. Omdat het hier gaat om een nieuwe taak die nog niet geheel te overzien is, is in 2003 door u ingestemd met het tot en met 2005 in samenhang bekijken van de kosten over meerdere jaren. In 2003 is ten onrechte een deel van het budget via de kasritmewijziging doorgeschoven naar 2004. Dit zal in 2004 hersteld worden door middel van een begrotingswijziging. • Met de vaststelling van de Decembernota 2003 is het project stimulering weidevogels verlengd tot 2007. Het project is gericht op de kwalitatieve verbetering van de vrijwillige weidevogelbescherming in Fryslân en het stimuleren van jeugd voor weidevogelbescherming. • In verband met de beperkte beschikbaarstelling van middelen door het Rijk voor inrichting en grondverwerving in 2003, werd voorzien dat er een aantal ‘schrijnende aankoopgevallen’ en problemen met de financiering van een serie oudere landinrichtingsprojecten zouden ontstaan. Om deze reden heeft de provincie uit eigen middelen (algemene reserves) een forse bijdrage van € 3,3 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast zijn hiervoor nog andere middelen gereserveerd, onder meer uit 5b-middelen, uit aankoop EHS 1e fase en uit bestaande reserves. De totale reservering bedroeg € 4.650.000. Van het gereserveerde bedrag is – door extra inspanningen onzerzijds – beperkt gebruik gemaakt omdat de aankopen alsnog konden worden gedaan uit Rijks-POP-middelen. Verslaglegging volgt in 2004. De consequenties van de afwikkeling voor de begroting 2004 is reeds verwerkt in de 6e begrotingswijziging 2004 onderdeel C, welke bij de jaarstukken is gevoegd. • Het rijksbudget voor de stichtingen landschapsbeheer neemt vanaf 2003 tot en met het jaar 2010 af. U heeft besloten de teruglopende rijksbijdrage te compenseren. • Het budget voor de Wytstirns It Fryske Gea van € 100.000 is bestemd voor de uitvoering van de natuurbeschermingswet Friese IJsselmeerkust. • In 2003 is € 5,3 miljoen gestort in en € 80.000 onttrokken aan de diverse bestemmingsreserves. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 600.000 doorgeschoven naar 2004 en verder. • De overbesteding is met name veroorzaakt door een hogere toerekening van apparaatskosten.

67

6 . 22 Landschapsbeleid 1.

6

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Recreatie en Natuur

A.M. Andriesen

6 .2

functie

6 .22

productgroep

Natuur

Landschapsbeleid

Wat hebben we bereikt We hebben gewerkt aan het bereiken van het juiste evenwicht tussen landschapsbehoud (openheid, kleinschaligheid, cultuurhistorie) en landschapsontwikkeling (dynamische processen als verstedelijking en infrastructuur), zodanig dat er sprake is van landschap met hoge ruimtelijke kwaliteit en Friese identiteit.

2.

Wat hebben we gedaan • In 2003 is door steeds meer gemeenten gewerkt aan het realiseren van landschapsontwikkelingsplannen en onderhoudplannen. Dit onderdeel ligt goed op schema met onder andere. de ontwikkeling van de Cultuurhistorische kaart, mee subsidiering van het Stadsregionale Landschapsontwikkelingsplan Leeuwarden, betrokkenheid bij vier landschapsbeleidsplannen in zuidoost-Friesland en de uitvoering van twee Belvedère-projecten. • Een begin is gemaakt met inspanningen om nieuwe ruimtelijke situaties en plannen te voorzien van een volwaardige landschappelijke component en van een doordachte beeldkwaliteit. Deze landschappelijke inbreng is onder andere gerealiseerd bij infrastructurele werken. Een beleidsplan voor landschappelijke vormgeving bij infrastructuur ‘Fryske Diken yn it grien! is ter visie gelegd. • Het op adequate wijze onderhouden en beheren van kenmerkende elementen per landschapstype moet in samenhang gezien worden met de andere onderdelen en ligt goed op schema. In het kader van het ROM-programma is hieraan bijzondere aandacht geschonken. • Uit het budget voor milieuvoorlichting en natuur en landschapszorg hebben tien projecten een bijdrage ontvangen.

68

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



84

215

130

Totaal baten

0

0

0

84

215

130


84 84


Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten • Het budget Milieuvoorlichting, natuur- en landschapszorg is in 2003 niet volledig besteed, omdat er te weinig aansprekende projecten waren en we terughoudend zijn omgegaan met het verwerven van nieuwe projecten omdat nog veel oude projecten moesten worden verwerkt. Er is een bedrag van € 67.800 aan nieuwe projecten mogelijk gemaakt in 2003, die nog niet allemaal betaalbaar zijn gesteld in verband met de looptijd van de projecten. • Daarnaast is het budget voor de apparaatskosten niet volledig benut als gevolg van een lagere toerekening van apparaatskosten.

69

70

7. ECONOMISCHE EN AGRARISCHE ZAKEN

71

kaders algemene economische zaken 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Economische en agrarische zaken

A.M. Andriesen / J. Ploeg / T. Baas

7 .0

functie

7 .00

productgroep

Algemene economische aangelegenheden

Bestuurlijke kaders algemene economische zaken

Wat hebben we bereikt Met de uitvoering van het Kompas voor het Noorden en de Nota Sociaal-Economisch Beleid is een bijdrage geleverd aan de duurzame economische ontwikkeling van de provincie Fryslân. Op 19 maart 2003 is de nieuwe Nota voor het sociaal-economische beleid door u vastgesteld. In vervolg hierop is op 17 december 2003 de nieuwe ‘Verordening Budget Sociaal-Economisch Beleid’ vastgesteld. Het door de minister op correcte wijze vertalen van adviezen van ons college in beschikkingen met betrekking tot delfstoffenwinning en transport.

2.

Wat hebben we gedaan • In de nieuwe Nota Sociaal-Economisch Beleid zijn andere speerpunten gedefinieerd: Versterking van de concurrentiekracht van het Friese bedrijfsleven, versterking van het ondernemings- en vestigingsklimaat en verbetering werking arbeidsmarkt. Aan deze drie speerpunten zijn budgetten gekoppeld voor de jaren 2004 en verder. • Voor de Kompas onderdelen zie hoofdstuk 4, paragraaf 8 strategische programma’s. • Binnen het ‘Project aanvullende werkgelegenheid’ is aan een aantal projecten een subsidie verleend waaronder ‘Allochtonen in de zorgsector’, ‘Versterking in- en doorstroombanen voor additioneel werkenden in de zorgsector’, ‘Van 25 naar 100 I/D medewerkers in de sectoren Sport, Welzijn en Cultuur’ en ‘Additionele werkgelegenheid in de restauratie sector’. • In 2003 is een start gemaakt met een Notitie arbeidsmarktbeleid. Deze wordt in 2004 afgerond. • Gedurende het verslagjaar heeft het onderzoek naar de oorzaken van de scheurvorming in woningen en boerderijen in de omgeving van Grou zijn beslag gekregen. De rapportage is maart 2003 verschenen. In het kader van Frisia zout zijn werkzaamheden verricht voor de Omwonendencommissie.

72

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



7.517

8.828

8.344

484

Totaal baten

4.835

9.656

9.480

176


2.682

–828

–1.136

308


7 . 00 Bestuurlijke

Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten • Diverse Kompas en convenantsprojecten zijn uitgevoerd in 2003. • Het budget voor de NOM betreft onze bijdrage in de exploitatie van de NOM. • Met de begrotingswijziging kasritme is ten behoev van diverse projecten een bedrag van € 2,1 miljoen doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren, daarnaast is een bedrag van € 260.000 teruggestort in de reserve projecten in verband met het goedkoper uitvallen van projecten. • De onderbesteding is met name veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten.

73

7 . 03 Recreatie en Toerisme 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder


T. Baas

7 .0

functie

7 .03

productgroep

Algemene economische aangelegenheden

Recreatie en Toerisme

Wat hebben we bereikt • Aantrekkelijker maken van Fryslân voor bezoekers en bewoners door stimuleren, coördineren, initiëren en subsidiëren van initiatieven. • Ontwikkelen van nieuw beleid op het gebied van de kleine waterrecreatie en de snelle watersport. • Verbeteren van de vaarmogelijkheden . • Het door de drie noordelijke provincies gesubsidieerde Noord Nederlands Bureau voor Toerisme (NNBT) is halverwege 2003 failliet gegaan. Het gevolg hiervan is dat de voorgenomen marketing- en promotie activiteiten voor de toeristische sector slechts gedeeltelijk zijn uitgevoerd. • Over de vorderingen van het Friese Merenproject wordt gerapporteerd in Hoofdstuk 4 paragraaf 8 strategische programma’s.

2.

74

Wat hebben we gedaan • Op vele manieren is bijgedragen aan het aantrekkelijker maken van Fryslân voor bezoekers en bewoners. Initiatieven zijn gestimuleerd, gecoördineerd, geïnitieerd en gesubsidieerd. Nieuw in 2003 is de subsidieverordening toerisme en recreatie. Deze is bedoeld om het toeristische en recreatieve aanbod in Fryslân te bevorderen, te versterken en te verbeteren door het subsidiëren van projecten op dit gebied. Aan 40 projecten is subsidie verstrekt. Bovendien zijn aan 30 booteigenaren subsidies verstrekt voor het installeren van een vuilwatertank. • In tien van de 31 Friese gemeenten is een nieuwe bewegwijzering voor fietsen volgens het zogenaamde knooppuntensysteem (1350 verwijsborden en 70 infopanelen) gerealiseerd. • Toeristen die hun vakantie hebben gereserveerd via de boekingscentrale van het failliet gegane NNBT zijn door de noordelijke provincies schadeloos gesteld. • Dit jaar zijn het nieuwe beleidsplan voor de kleine waterrecreatie voor de periode 2002 – 2010 en de beleidsnotitie ‘Snelle watersport in Fryslân’ vastgesteld. • Diverse acties uit het Actieprogramma van de Beleidsnota Recreatie en Toerisme 2002 – 2010 zijn gerealiseerd of in uitvoering.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

6.312

6.968

6.711

Totaal baten

3.108

3.625

3.655


3.204

3.343

3.056

257 30 287

Toelichting op de budgetten • De verplichte bijdrage voor deelname aan de gemeenschappelijke regeling Marrekrite is overschreden door een grote doorbelasting van provinciale uren. • Het budget voor Recreatie en Toerisme vertoont in 2003 een onderbesteding van € 231.100. Door stagnatie in de uitvoering van de uit dit budget gesubsidieerde projecten zijn niet alle beschikkingen in 2003 volledig uitbetaald. • Het faillissement van het NNBT heeft ertoe geleid dat de toegekende budgetsubsidie niet volledig betaalbaar is gesteld. • Diverse Kompas en convenantsprojecten zijn uitgevoerd in 2003. Zie paragraaf 4.5 van dit Jaarverslag. • In het kader van de verbetering van de kwaliteit van de verkeersvoorzieningen bij de veerbootterminal in Lauwersoog is voor het onderdeel parkeerdek een provinciale bijdrage beschikbaar gesteld. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 1,8 miljoen doorgeschoven naar 2004 en verder. Daarnaast is een bedrag van € 23.000 teruggestort in de reserve projecten in verband met lagere kosten van een project. • De onderbesteding in mede veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten.

75

7 . 11 Europese

programma’s 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder


T. Baas

7 .1

functie

7 .11

productgroep

Bevordering economische activiteiten

Europese programma’s

Wat hebben we bereikt Het programma 5B is beëindigd. Momenteel vindt de eindcontrole van het programma plaats door de Europese Commissie.

2.

Wat hebben we gedaan Niet van toepassing.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



–840

95

151

Totaal baten

0

0

0

–840

95

151


4.

76

56 56

Toelichting op de budgetten De projecten in het kader van de programma’s 5B en Leader kunnen definitief worden vastgesteld na controle door een extern accountantsbureau. De hiermee gemoeide apparaatskosten worden hier verantwoord. De overbesteding is veroorzaakt door een hogere toerekening van apparaatskosten.


Jaar ver slag 2003

77

7 . 12 Uitvoering

Sociaal Economisch Beleid 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder


T. Baas

7 .1

functie

7 .12

productgroep

Bevordering economische activiteiten

Uitvoering Sociaal-Economisch Beleid

Wat hebben we bereikt In 2003 is de uitvoering van het sociaal-economische beleid voor een zeer groot deel verricht binnen het ruimtelijk-economische ontwikkelingsprogramma ‘Kompas voor het Noorden’. In 2003 was de oude Verordening SEB nog van kracht. Vanwege de tekortkomingen van deze regeling zijn daaronder niet actief projecten verworven. Na het vaststellen van de nieuwe Nota SEB door u in maart 2003, is er in 2003 een nieuwe Verordening gemaakt. Deze Verordening is op 17 december 2003 door u vastgesteld. Met de nieuwe verordening is het mogelijk om ook op het gebied van arbeidsmarktbeleid subsidies te verlenen. Het arbeidsmarktbeleid was geen aandachtspunt van beleid in de oude Verordening.

2.

78

Wat hebben we gedaan • Op basis van de oude verordening SEB zijn binnen de rubrieken Innovatie, Startersbeleid, Regionale Ontwikkeling, Promotie & Acquisitie in totaal ongeveer 16 beschikkingen afgegeven. • Vanuit de tender 2002, waarvan afhandeling in 2003 plaatsvindt, is aan twee projecten een bijdrage toegezegd. Dit zijn de revitaliseringprojecten van De Wissel in gemeente Het Bildt en De Swadde in gemeente Achtkarspelen. Deze projecten zijn in 2003 afgehandeld. Met deze twee projecten is een bedrag van ongeveer 4 ton euro gemoeid. In 2003 zijn wederom twee projecten ingediend. In 2004 zullen hiervan beschikkingen worden afgegeven. Het gaat hierbij om bedrijventerreinen in de gemeenten Achtkarspelen en Wûnseradiel. • In het jaar 2003 zijn de statuten van Stichting Netwerk Friesland aangepast. Via een management contract heeft de Stichting aan de NOM de opdracht gegeven om en bedrijfsacquisitie voor Fryslân uit te voeren. • Het Fries banenplan wordt uitgevoerd door het Centrum voor Werk en Inkomen NoordNederland. Er zijn reeds enkele beschikkingen afgegeven. Het CWI NN heeft echter nog geen voorschot bij de provincie aangevraagd zodat er in 2003 geen betalingen zijn verricht. • In 2003 is de doorlichting van de jachtbouw branche afgerond. Aan het onderzoek namen 95 bedrijven, 14 (kennis)instituten en overkoepelende organisaties en 25 nautische deskundigen deel. Het onderzoek leverde veel informatie op over de sector. Intermediaire instellingen zijn nu aan zet om de ideeën om te zetten in projecten.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

3.535

3.706

3.279

Totaal baten

1.560

1.195

1.290


1.975

2.510

1.989

427 95 522

Toelichting op de budgetten • In 2003 is het budget Sociaal Economisch Beleid (rubrieken promotie & acquisitie, regionale ontwikkeling, voorbereiding en onderzoek, startersbeleid) voor een bedrag van € 222.300 onderbesteed. Redenen hiervoor zijn dat er minder subsidieaanvragen zijn ingediend dan was begroot en dat een aantal projecten vertraging heeft opgelopen zodat uitbetaling niet in het jaar 2003 heeft kunnen plaatsvinden. Verwacht wordt dat door de onlangs vastgestelde Verordening Budget Sociaal-Economisch beleid meer (en met een groter financieel beslag) projecten worden verworven. • Het Fries banenplan 2003-2005 is per 1 januari 2003 in werking getreden. Het Centrum voor Werk en Inkomen Noord-Nederland voert het plan uit en is medio 2003 met zijn activiteiten begonnen. In 2003 zijn nog geen betalingen verricht. Het kasritme is hierop aangepast. • Het budget voor de Stichting Netwerk Fryslân laat een onderbesteding zien die veroorzaakt is door een lagere toerekening van apparaatskosten en door de ontvangst van een bijdrage van derden welke niet was begroot. • In 2003 is besloten dat de gelden van Club Diplomatique zullen worden beheerd door de Kamer van Koophandel. Het saldo van 2002 à € 52.300 is abusievelijk toegevoegd aan het rekeningsaldo. Hierdoor is in 2003 een overbesteding ontstaan, nu de overboeking naar Club Diplomatique heeft plaatsgevonden. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 900.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren ten behoeve van diverse projecten.

79

7 . 21 NUON 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder


T. Baas

7 .2

functie

7 .21

productgroep

Nutsvoorzieningen

NUON

Wat hebben we bereikt De inspanningen om het aandeelhouderschap in Nuon te beëindigen zijn in 2003 voortgezet. Van belang is dat de aandeelhouders van Nuon in die poging nu op dezelfde lijn zitten en vastbesloten zijn met Nuon afspraken te maken over een route naar een exit. Het daadwerkelijke afscheid zou dan in 2006 moeten plaatsvinden. Veel zal afhangen van de landelijke regelgeving met betrekking tot liberalisering en privatisering van de energiesector. Die discussie heeft met name betrekking op de vraag hoe te handelen met de energienetwerken waaraan immers het publieke belang verbonden blijft. Indien integrale privatisering van de bedrijven onder borging van de publieke belangen tot de mogelijkheden gaat behoren, levert dat voor de aandeelhouders een mogelijkheid op het gehele belang te verkopen. Mocht de regelgeving privatisering van de netten in de weg blijven staan, dan willen de aandeelhouders in elk geval afstand doen van de risicovolle commerciële bedrijfsactiviteiten. Daar zal Nuon dan ook aan mee moeten werken. In 2003 is bereikt dat de gezamenlijke aandeelhouders zich op die lijn hebben verenigd. Door de aandeelhouders is een nieuw stelsel van dividendbepaling ontwikkeld. Dit voorziet erin dat met ingang van het Nuon-boekjaar 2004 bij lagere winsten (zoals over 2002 het geval was) een hoger percentage van de winst wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. Bij oplopende winsten daalt dat percentage. Oogmerk hiervan is schommelingen in de uitkering te dempen.

2.

Wat hebben we gedaan Het overleg met de andere aandeelhouders en met Nuon is sterk geïntensiveerd. De gezamenlijke aandeelhoudersstrategie gericht op een exit en het dividendvoorstel zijn bij Nuon uitdrukkelijk onder de aandacht gebracht. In de loop van 2004 zijn hieromtrent nadere ontwikkeling te verwachten.

80

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



2.873

2.860

2.815

Totaal baten

20.006

–16.077

18.377

–17.133

–13.218

–15.562


44 2.300 2.345


Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten In 2003 is een stelselwijziging doorgevoerd voor de verantwoording van het dividend NUON. Het stelsel van baten en lasten is consequent toegepast. Vanaf 2000 werd de opbrengst via het kasstelsel verantwoord. Over 2003 is de verwachte dividendopbrengst € 2,3 miljoen hoger dan begroot.

81

7 . 22 Duurzame energie 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder


T. Baas

7 .2

functie

7 .22

productgroep

Energie

Duurzame energie

Wat hebben we bereikt • Het is moeilijk in cijfers uit te drukken wat de bijdrage van de provincie Fryslân is aan de nationale doelstelling op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. • Het thema duurzame energie is een thema dat meerdere beleidsterreinen raakt en wordt daarom organisatiebreed opgepakt. • In 2003 is besloten om wederom een Nota duurzame energie op te stellen. De in IPO-verband opgestelde menukaart zal hierbij worden gebruikt. In 2003 zijn de voorbereidingen getroffen voor het uitvoeren van de zogenaamde nulmeting die voor positiebepaling van het provinciale ambitieniveau van belang is. • Door de Friese Water Alliantie (FWA) komen veel positieve impulsen op het gebied van continuïteit in watertechnologie en kennisontwikkeling in Fryslân. • Het marktontwikkelingsproject van de FWA (kosten € 130.000) heeft circa € 800.000 aan directe export gegenereerd en heeft een potentieel uitstralingseffect van 10 miljoen Euro. Mede ook dankzij deelname aan diverse Interreg-projecten is het internationale netwerk zeer sterk gegroeid.

2.

82

Wat hebben we gedaan • In 2003 is uit het budget Energie, Milieu en Technologie (EMT) aan een drietal projecten een subsidie toegekend. In de nieuwe SEB-subsidieverordening is het onderdeel EMT niet opnieuw opgenomen. Getracht zal worden om voor dergelijke projecten een nieuw budget in het leven te roepen. • De FWA is een belangrijke katalysator geweest bij het leggen van verbindingen tussen water en milieu met economie. Door deze invalshoek is financiering gevonden, die met een sectorale benadering zou zijn gemist. In brede zin kunnen zo’n 19 projecten aan de FWA worden gerelateerd met een omvang € 45 miljoen. • De FWA-projecten hebben bijgedragen aan verbetering van de milieuaspecten in de provinciale waterketen. De betekenis van het reguliere beleid is echter veel groter.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



276

368

352

Totaal baten

28

133

137

248

236

215


4.

16 5 21

Toelichting op de budgetten Het budget Energie Milieu en Technologie is ook in 2003 onderbesteed, doordat de toenmalige verordening niet aansloot bij projecten uit de markt. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 70.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren.

83

7 . 30 Land- en

tuinbouwbeleid en visserij 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder



7 .3

functie

7 .30

productgroep

Agrarische aangelegenheden

Land- en tuinbouwbeleid en visserij

Wat hebben we bereikt Op het terrein van Land- en tuinbouw is gewerkt aan het behouden van de Friese landen tuinbouw als levensvatbare en economisch duurzame sector binnen de randvoorwaarden van het integrale provinciale en nationale beleid, en binnen de visie dat voor Nederland het agrarisch centrum naar Noord-Nederland zal verschuiven. Voor de visserij is ingezet op het handhaven van een levensvatbare visserijsector in Fryslân.

2.

84

Wat hebben we gedaan • Aan het handhaven van de economische betekenis van de landbouwsector voor de Friese economie is uitvoering gegeven door in het kader van het Sociaal Economisch Beleid drie projecten te subsidieren. Op basis van de landbouwverkenning is een concept-beleidsnotitie opgesteld. Na behandeling in ons college wordt een actieplan uitgewerkt. Begin 2004 wordt de beleidsnotitie met actieplan voorgelegd aan ons college en vervolgens aan het presidium. • Het realiseren van versnelde groei van biologische landbouw wordt gedaan door de in 2002 aangestelde promotor biologische landbouw in noordelijk verband. Met de afronding van het glastuinbouwproject in Berlikum is de geplande toename van 250 hectare gerealiseerd. Tevens is in 2002 gestart met de m.e.r.-studie naar een nieuwe glastuinbouwlocatie van maximaal 450 hectare bruto met als doel duidelijkheid te krijgen over extra ruimte voor glastuinbouw en de nieuwe locatie hiervan. Deze m.e.r.-procedure loopt nog. • Het uitvoering van de doelstelling om in 2010 15% van de ondernemers te laten werken met een verbrede doelstelling (toerisme, recreatie, agrarisch natuurbeheer) ligt op schema. Meegewerkt is bijvoorbeeld aan zorgboerderijen. • In 2003 is gestart met de voorbereiding van een Interreg IIIB project gericht op het stimuleren van biomassa voor energieopwekking. Zowel van uit een milieu (CO2 reductie) als een economisch landbouwkundig belang (inkomsten uit mestvergisting en verwerking reststoffen) is dit een perspectiefvol onderwerp. Fryslân is beoogd Lead-partner. • Om de economische positie van de beroeps- en sportvisserij te versterken is in augustus 2003 gestart met het opstellen van een beleidsnotitie visserij. Op basis van de voorstudie visserijproblematiek is daartoe een bestuursopdracht door ons college verstrekt. Begin 2004 zal deze notitie worden opgeleverd. • Om een bijdrage te leveren aan de oplossing van de stroperijproblematiek is een financiële bijdrage is verleend aan het project ‘Lit de iel rinne’ (gezamenlijke actie om stropers te pakken). Voorts neemt de provincie deel aan het Visstroperijplatform. Teneinde afstemming te bereiken tussen de sportvisserij en beroepsvisserij zit de provincie het Visplatform voor, waarin beroep en sport aan tafel zitten.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



5.805

2.834

4.159

1.325

Totaal baten

413

747

2.036

1.289

5.392

2.086

2.123

37


4.

Toelichting op de budgetten • De provincie Fryslân heeft zich garant gesteld voor een tweede aanvraag in het kader van de regeling ‘stimulering duurzamen glastuinbouw’. Nu het ministerie van LNV wederom negatief hierover heeft besist, is 90% van het voorschot aan het glastuinbouwproject Berlikum door ons uitgekeerd, zijnde € 1,5 miljoen. Hiervoor was een voorziening in de begroting opgenomen. • In 2002 is de schaderegeling Mond en Klauwzeer (MKZ) opgesteld die loopt tot 2006. Doordat honorering van een deel van de projecten op goedkeuring van Brussel wacht is door middel van de begrotingswijziging kasritme een bedrag van € 800.000 doorgeschoven naar 2004. • Daarnaast kan worden gemeld dat in 2003 € 20.000 van de subsidie die is bedoeld voor de doorstart van de kalvermarkt in het FEC te Leeuwarden na de MKZ-crisis in 2001 is vrijgevallen. De nog openstaande verplichtingen worden afgewikkeld via het MKZ-fonds.

85

7 . 31 Landinrichting 1.

7

hoofdfunctie

portefeuillehouder


A.M. Andriesen

7 .3

functie

7 .31

productgroep

Agrarische aangelegenheden

Landinrichting

Wat hebben we bereikt We hebben bijgedragen aan het optimaal inrichten van het landelijk gebied in Fryslân vanuit de huidige naar toekomstige functies voor landbouw, natuur, recreatie, water en infrastructuur. In Fryslân zijn in totaal 24 landinrichtingsprojecten in een planvoorbereidende of planuitvoerende fase. In deze projecten wordt provinciaal beleid voor de beleidsthema’s water, natuur en milieu, landbouw, infrastructuur en recreatie voor het landelijk gebied tot uitvoering gebracht. Daarnaast zijn nieuwe inrichtingsprojecten geïnitieerd en is een provinciale regeling voor kavelruil en boerderijverplaatsing tot uitvoering gebracht.

2.

86

Wat hebben we gedaan • Voor de 24 landinrichtingsprojecten die zich in een planvoorbereidende of planuitvoerende fase bevinden is de uitvoering begeleid. In 2003 is de uitvoering van de verschillende projecten gestagneerd. Dit had meerdere oorzaken. De belangrijkste is het tekort aan rijksmiddelen voor inrichting en grondverwerving. Het rijk heeft geen nieuwe verplichtingenruimte beschikbaar gesteld in 2003, dus geen ruimte voor nieuwe modules. Tevens is er geen voorbereidingsschema landinrichting opengesteld, dus zijn geen nieuwe (ROM)-projecten in de uitvoerende fase gekomen. Tenslotte heeft het Rijk beperkt geld voor inrichting en grondverwerving beschikbaar gesteld. • De provincie heeft uit eigen middelen incidenteel een forse bijdrage beschikbaar gesteld voor de aankoop van een aantal ‘schrijnende aankoopgevallen’ en de financiering van een aantal oudere landinrichtingsprojecten. Dit heeft geresulteerd in de aankoop van de betreffende bedrijven en de versnelling in de afronding van de betreffende landinrichtingsprojecten. • In 2003 is verder gewerkt aan het initiëren van kleinere landinrichtingsprojecten (Bokkewiel, Birstumerrak, Veenhoop) die het realiseren van ecologische verbindingszones tot doel hadden. Het gaat hier met name om inrichting van de zones. Hierbij is verbinding gelegd met de aanpak van Oevers & Kaden. Bekeken wordt hoe naast veilige oevers en kaden werkenderweg ook andere doelen van provinciaal beleid kunnen worden meegenomen, zoals natuurdoelen en recreatieve doelen. • Het afronden van de oudere landinrichtingsprojecten is ondanks de rijksbezuinigingen goed gevorderd. De bijdrage van de provincie voor de capaciteit van het kadaster en de DLG om daarmee de stagnatie van het landelijke programma te keren heeft daarbij zijn vruchten afgeworpen. Daarnaast is een bijdrage verleend in de daadwerkelijke afronding van de oudere projecten door projecten te subsidiëren. In 2003 is de gebiedscommissie Koningsdiep uit haar impasse gekomen en zal nu de visie in 2004 afronden.


Jaar ver slag 2003

• In het algemeen is er sprake van een toename op de druk op de landinrichtingsprojecten in uitvoering en voorbereiding. De druk wordt veroorzaakt doordat het Rijk in toenemende mate op financieel gebied een terugtrekkende beweging aan het maken is. Nader bekeken zal worden of dit de komende jaren ook consequenties zal moeten krijgen voor de provinciale begroting in die zin dat de provincie ook in meer structurele zin zal moeten gaan bijdragen om door de provincie geformuleerde doelstellingen voor het landelijk gebied te kunnen realiseren. • Brussel heeft ingestemd met de regeling stimulering boerderijverplaatsing. Daarmee is de weg nu vrij om bedrijven te interesseren voor de regeling. Doordat Brusselse goedkeuring lang is uitgebleven, is een verlenging van het project met twee jaar noodzakelijk. • Het project Bokkewiel is in 2003 geslaagd. Door middel van de kavelruil is enerzijds de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) vrijgeruild en anderzijds de landbouwkundige structuur in het gebied verbeterd. In 2003 is het initiatief genomen om te komen tot een meer gestructureerde aanpak van het instrument kavelruil in Fryslân. Met name voor de toepassing bij het vrijmaken van ecologische verbindingszones, als onderdeel van de EHS, worden kansen gezien voor dit instrument. Daarbij is een projectgroep opgestart met DLG en Kadaster die gaan werken aan een programma kavelruil EVZ. In 2004 kan dit programma met de aanpak gepresenteerd worden. • Het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied (PUP) is opgezet. Een uitvoeringsprogramma is opgesteld voor het jaar 2004, vooral voor de toepassing van rijksmiddelen voor de instrumenten landinrichting, grondverwerving en subsidieregeling gebiedsgericht beleid. Daarnaast worden in het PUP de rijksbijdragen in beeld gebracht voor landschapsonderhoud, soortenbeleid, natuurbeschermingswet en vrijwillig weidevogelbeheer. Als gevolg van de sterke bezuinigingen bij het ministerie van LNV, op zowel het budget voor landinrichting als dat voor grondverwerving, hebben we prioriteiten moeten stellen. Er is voor gekozen om inrichtingswerkzaamheden én grondverwerving binnen ‘oude’ landinrichtingsprojecten met nog langlopende verplichtingen voorrang te geven. • Het project Actie Drieslag is afgerond.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



1.637

1.540

1.445

Totaal baten

633

903

904

1.004

636

541


95 95

87

4.

Toelichting op de budgetten • Binnen het budget landinrichting zijn apparaatskosten voor diverse landinrichtingsprojecten opgenomen. Doordat er veel bezuinigingen waren in de landinrichting is het budget niet volledig benut en zijn de uren besteed aan andere beleidsterreinen zoals visserij. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 129.000 doorgeschoven naar 2004 ten behoeve van een tweetal projecten.

88

8. WELZIJN

89

8 . 00 Bestuurlijke

kaders Welzijn 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman / J. Ploeg

8 .0

functie

8 .00

productgroep

Welzijn

Bestuurlijke kaders Welzijn

Wat hebben we bereikt Eind 2003 is op basis van de inbreng van diverse partijen een concept Sociaal Beleidskader opgesteld, dat in het voorjaar 2004 ter besluitvorming aan P.S. zal worden voorgelegd.

2.

Wat hebben we gedaan • Voor het opstellen van het Sociaal Beleidskader is een consultatieronde langs steunfuncties en gemeenten geweest, dit is eind september afgerond. Er is verslaglegging gedaan naar alle betrokkenen en er is een concept Sociaal Beleidskader opgesteld. Er is een aanvang gemaakt met het opstellen van het sociaal rapport als eerste stap voor een monitorings- en evaluatiesysteem. • De ondersteuningsstructuur voor het uitvoeren van het welzijnsbeleid wordt heroverwogen, waarbij de eerste stappen zijn gezet om een effectiever resultaat te boeken. Bepaalde producten van steunfunctie-instellingen zijn inmiddels vervangen door betere, er zijn duidelijke opdrachten geformuleerd door de provincie aan de steuninstellingen. • Er is financiële steun verleend aan maatschappelijke initiatieven die bijdragen aan vergroten van de sociale samenhang en minder sociale uitsluiting. Er is een onderzoek verricht naar vrijwilligerswerk in onze provincie, van waaruit nieuw beleid kan worden geformuleerd.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



90

Totaal lasten

259

504

424

Totaal baten

257

207

207

2

297

217


4.

80 80

Toelichting op de budgetten Het betreft hier budgetten voor het sociaal beleidskader en de pilot sociale activering. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 125.000 doorgeschoven naar 2004. Het budget voor de opstelling van het Sociaal Beleidskader is niet volledig besteed omdat de geraamde kosten voor onder andere drukwerk en apparaatskosten niet in 2003 zijn gemaakt.


Jaar ver slag 2003

91

8 . 11 Underwiis en

Wittenskippen 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Wolwêzen

P.A. Bijman / J. Ploeg

8 .1

functie

8 .11

productgroep

Edukaasje

Underwiis en Wittenskippen

Wat hawwe wy berikt • Yn 2003 hawwe de hegeskoallen, de gemeente Ljouwert en de Provinsje Fryslân in akkoart slúten oer de fysike en ynhâldlike útwurking fan de ‘Kenniskampus Ljouwert’. Dat betsjut in gearwurking tusken de trije hegeskoallen op it mêd fan fasiliteiten en opliedingsoanbod. • Op it mêd fan regeljouwing foar de soarch yn it ûnderwiis is mei de nije wet foar de ‘regionale ekspertizesintra’ út ein set. Underwilen is ek de útwurking fan it nije Buro Jeugdsoarch foar in grut part realisearre. Dat betsjut dat yn de twadde helte fan it jier út ein set is mei it meitsjen fan ôfspraken tusken de Stipepunten 0-25, Buro Jeugdsoarch en it soarchsysteem yn it ûnderwiis.Yn ien regio binne al konkrete ôfspraken oer de ferlange foarm fan gearwurking makke. • Mei it útfieren fan it belied yn it plan fan oanpak ‘Frysk yn it Underwiis’ is yn 2003 op hast alle mêden fan it ûnderwiis yn de foarm fan konkrete projekten út ein set. Dat binne projekten foar de foarskoalske perioade, it primêr ûnderwiis, it fuortset ûnderwiis, de Regionale Opliedingssintra en it heger ûnderwiis • It ûndersyksrapport oer ûnderwiisefterstannen yn Fryslân is by ferskate regionale konferinsjes oanbean en besprutsen. De Provinsje hat berikt dat it tema struktureel op de politike wurklist fan de minister stiet; benammen de rânebetingsten fan goed belied op it mêd fan ûnderwiisefterstân yn plattelânsregio’s moatte ferbettere wurde.

2.

Wat hawwe wy dien Befoarderjen Frysk yn it ûnderwiis en Fryske taal basisûnderwiis

92

Op grûn fan de Tredde Bestjoersoerienkomst Fryske Taal en Kultuer krijt de Provinsje in jierliks budzjet foar it fuortsterkjen fan it Frysk yn it ûnderwiis. De aktiviteiten op dat mêd binne yn it plan fan oanpak ‘Frysk yn it Underwiis’ útwurke.Yn de sektoaren foarskoalske perioade, primêr ûnderwiis, fuortset ûnderwiis, de Regionale Opliedingssintra en it heger ûnderwiis is mei konkrete projekten foar it ferbreedzjen fan draachflak en it ûntwikkeljen fan taalbelied út ein set. Foar alle sektoaren fan it ûnderwiis binne provinsjale wurkgroepen ynsteld om de konkrete projekten op útfiering oan te stjoeren.Yn de sektor foarskoalske perioade wurdt Frysktalich materiaal makke foar it brûken fan it programma Piramide yn in twatalige kontekst. De wurkgroep Primêr Underwiis hat yn oerlis mei de ‘Stichting Leerplanontwikkeling’ (SLO) nije Kearndoelen Frysk formulearre. Boppedat is út ein set mei in projekt foar in nij learplan Frysk foar it primêr ûnderwiis.Yn it primêr ûnderwiis leit de klam op it stypjen fan taalbeleid, it oplieden fan taalkoördinators en it gearstallen fan nij ûnderwiismateriaal.Yn it fuortset ûnderwiis giet it benam-


Jaar ver slag 2003

men om in trochgeand proses foar Fryske taal en kultuer. By de Regionale Opliedingssintra leit de klam op materiaal foar de sosjale opliedings en it plak fan de Fryske taal en kultuer by grutskalige eveneminten. De twa hegeskoallen binne dwaande it programma foar it beheljen fan it foech Frysk te fernijen en opinoar ôf te stimmen. Mei it Ministearje fan UKenW hat geregeldwei oerlis west om de ôfspraken, lykas fêstlein yn de Tredde Bestjoersoerienkomst Fryske Taal en Kultuer, yn in konvenant te ferwurkjen.

Fryske Akademy De Fryske Akademy hat op 10 septimber 2003 in sympoasium organisearre ta gelegenheid fan 65 jier Fryske Akademy. Doe is benammen dúdlik makke hokker mooglikheden der binne om ta in Fryske Universiteit út te groeien. De aktiviteiten dêrfoar wurde ûnderwilen taret. Mei de oanbelangjende partijen hat der bilateraal, oriïntearjend oerlis west.

Underwiiskânsebelied It jild fan it Ryk foar it ûnderwiiskânsebelied is foar it tiidrek 2002-2003 oan de Provinsje beskikber steld. It jild foar de perioade dêrnei, oant en mei 2006, wurdt troch de gemeente Smellingerlân oan de skoallen beskikber steld. It projekt smyt de earste risseltaten op. De gearwurking tusken hegeskoallen, de Fryske Akademy, GCO Fryslân, it ûnderwiisfjild, de gemeenten en de Provinsje binne, wat dat tema oangiet, ferbettere. De boppeskoalske direkteuren út it basisûnderwiis binnen drok dwaande mei maatregels om de kwaliteit fan de skoallen fierder te ferbetterjen. De wurkgroep hat geregeldwei oerlis. De ûnderfinings fan de skoallen sille ynkoarten better te sjen wêze. In tal regionale tema’s binne útwurke. It satisfaksje-ûndersyk is ein 2003 by de skoaldirekteuren en de ûnderwiisriejouwers útfierd.

Akademy foar multymedia en muzyk It budzjet foar de Akademy foar multymedia en kultuer wurdt brûkt foar de ûntjouwing fan it learplan en de ynrjochting fan it gebou.Yn juny 2003 hat de Provinsje de subsydzjebeskikking foar de Akademy foar multymedia en muzyk ôfjûn. Dat is bard op grûn fan de begrutting en it plan fan oanpak (oansetten foar it learplan dêryn begrepen). De akademy is op 1 septimber lêstlyn begûn. Minsken hawwe in soad niget oan dy akademy: 30 studinten hawwe harren foar de rjochting Muzyk opjûn en dêrmei is it maksimum berikt. Foar de rjochting Foarmjouwing binne 10 oant 15 studinten ynskreaun. It giet benammen om studinten út it Noarden, in soad Friezen dêrûnder. De akademy sit yn it – ferboude – Fryslânhûs yn Ljouwert. De ferbouwingsaktiviteiten rinne flot.

Fryske taal, materieel yn stân hâlden Frysk yn it ûnderwiis It budzjet Fryske taal, materieel yn stân hâlden Frysk yn it ûnderwiis is foar de kosten fan lesmaterialen foar it Frysk yn it basis- en spesjaal ûnderwiis. De Provinsje Fryslân hat de wetlike ferantwurdlikens om dat budzjet te ferparten oer it foechhawwend gesach yn it primêr ûnderwiis. De skoalbestjoeren bepale sels hoe’t dat jild foar it Frysk brûkt wurdt.

93

Project Centre of Excellence SWT By it projekt Centre of Excellence SWT giet it om in ynvestearring yn de gebouwen fan de hegeskoalle fan Van Hall foar it realisearjen fan it Centre of Excellence. Mei de earste projekten sil yn 2004 út ein set wurde.

Undersyk mooglike ûnderwiisefterstân It ûndersyk mooglike ûnderwiisefterstân is op 4 septimber 2003 oan deputearre B. Mulder útrikt. Op 8 oktober is it rapport oanbean en is mei it ûnderwiisfjild bepraat hokker belied dat wêze kin en hoe’t dat belied yn de praktyk útwurke wurde kin. Tal fan gearkomsten en diskusjes hawwe der yn de Provinsje west. De Provinsje hat stimulearre dat benammen boppeskoalske direkteuren dat tema útwurkje sille. Dêrnjonken redendielt de Provinsje yn SNN-ferbân en IPOferbân mei de minister fan UK&W oer geunstige rânebetingsten fan belied foar it bestriden fan de efterstân fan saneamde ‘autochtoane efterstânlearlingen’ yn de plattelânsregio’s.

Nije metoade Frysk yn it basisûnderwiis It projektplan foar it skriuwen fan de nije metoade Frysk yn it basisûnderwiis is klear. It groepke skriuwers foar it nije materiaal is gearstald en mei de earste opset fan de nije metoade is út ein set.

Cartesius Ynstitút Tusken it Cartesius Ynstitút en de Fryske Akademy hat oerlis west om de mooglikheden foar in nije Fryske Universiteit te ferkennen. Foar dy ferkenning is noch in ferfolch geande.

Fierder algemien

94

It ôfsluten fan in gearwurkingsoerienkomst tusken de hegeskoallen en de gemeente Ljouwert, dat liedt ta it ynstellen fan in rjochtspersoan Kenniskampus, is útfierd. Dy rjochtspersoan krijt de middels en it foech om de gearwurking tusken it ûnderwiis en it bedriuwslibben te ûntwikkeljen. De gearwurkingsoerienkomst hâldt in finansieringsplan mei in folsleine dekking yn, ek foar de ûnrendabele top fan € 24 miljoen. De hegeskoallen hawwe op 11 septimber 2003 in romtlik plan foar de Kenniskampus en in plan fan oanpak oanbean. Op grûn fan dat plan is yn oktober 2003 in saneamd ‘Bidbook’ opsteld mei alle fasetten fan de Kenniskampus. Begjin desimber 2003 is tusken de hegeskoallen, de gemeente Ljouwert en de Provinsje Fryslân in akkoart berikt oer de plannen foar de Kenniskampus. It akkoart beskriuwt de ynrjochting fan it gebiet Rengerspark yn fazen, de konkrete gearwurking dy’t op it mêd fan ferskate fasiliteiten berikt is en de finansiering fan it folsleine projekt. Mei de Ministearjes fan UKenW en ES hat yntinsyf oerlis west om foar de oare € 10 miljoen dekking te finen. Dêrneist is aardich wat wurk dien foar it beänderjen fan de fraach hokker effekten de Kenniskampus op de noardlike ekonomy hat. It ekonomysk buro Coulon hat oer dy tematyk in stúdzje útbrocht.

3.


Begrutte 2003

Utfierd 2003



4.

Lesten mei-inoar

4.255

4.422

4.679

256

Baten mei-inoar

2.343

1.176

1.442

266


1.912

3.247

3.237

10

Taljochting op de budzjetten • Under de lesten falt ûnder oaren in jierliks budzjet dat de Provinsje op grûn fan de Tredde Bestjoersoerienkomst Fryske Taal en Kultuer fan it Ryk foar it fuortsterkjen fan it Frysk yn it ûnderwiis krijt. De aktiviteiten op dat mêd binne yn it plan fan oanpak ‘Frysk yn it Underwiis’ útwurke. De Provinsje krijt fan it Ryk ek in budzjet foar it fuortsterkjen fan it Frysk yn it basisûnderwiis. • De ynkomsten foar ISP-arbeidsplakken lytse skoallen binne heger útfallen. • De Fryske Akademy krijt in subsydzje foar it beöefenjen fan de wittenskip dy’t te krijen hat mei Fryslân, it Fryske folk en mei alle uterings fan de Fryske kultuer. De budzjetfinansiering wurdt yn ien kear foar it hiele jier ferwurke. It oerskot is it gefolch fan it tapassen fan in hegere yndeksearring op it besteande budzjet. De Provinsje hie de jierrekken 2002 yn 2003 noch net krigen. • De kosten fan de amtlike ynset foar it realisearjen fan de Kenniskampus hawwe heger west as foarsjoen wie en hawwe bydroegen oan it hegere bedrach fan de lesten.

95

8 . 20 Lichamelijke vorming en sport 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman

8 .2

functie

8 .20

productgroep

Lichamelijke vorming en sport

Lichamelijke vorming en sport

Wat hebben we bereikt De sportinfrastructuur is versterkt en door middel van gerichte subsidies zijn activiteiten ontplooit om de jeugd meer te interesseren en te betrekken bij de actieve sportbeoefening.

2.

Wat hebben we gedaan Aan Sport Friesland wordt een budgetsubsidie verleend voor het versterken van de sportinfrastructuur. Sport Friesland heeft de producten geleverd die in het productenplan zijn opgenomen. Sport Friesland heeft in dat kader samen met NOC*NSF meegewerkt aan de projecten Spin en spinnenweb Noord, deze projecten zijn in 2003 afgerond. Sport Friesland heeft ook de sportmonitor verder ontwikkeld, in november 2003 is de realisatie gestart. Er zijn op dit moment vier samenwerkingsverbanden met gemeenten: Jeugdsport Noord Friesland, Go-4 Midden Friesland, samenwerkingsverband Zuid Friesland en Zuidwest Friesland. In het kader van de Grootschalige sportevenementen is er in 2003 een aantal (internationale) evenementen op sportgebied gesubsidieerd. Dit zijn: ronde van Nederland, C.H.I. Buitenpost, Wielercross en –ronde Surhuisterveen, NK Schaken en de Windmill cup. De realisatie van opvang en begeleiding van jong sporttalent is gerealiseerd door het samenwerkingsverband tussen Sport Friesland en de NOC*NSF. Voor de versterking van de Friese sporten is subsidie verleend aan een aantal instellingen. De jaarlijkse sportwisselprijs is dit jaar naar Edwin Steringa (judoka) gegaan.

3.

Wat heeft het gekost

96

Realisatie 2002

Begroot 2003

Realisatie 2003



841

3.276

3.266

Totaal baten

113

2.443

2.443


728

832

823

9 9


Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten • Aan Sport Friesland wordt een budgetsubsidie verleend voor het versterken en verbeteren van de sportinfrastructuur tot een kwalitatief verantwoord niveau waarbij die sportinfrastructuur tevens helder en toegankelijk is voor iedere inwoner van de provincie. • Uit het budget breedtesportimuls worden incidentele bijdragen verstrekt ter stimulering van de breedtesport. Doordat een afrekening van een project niet op tijd is binnengekomen is het budget niet volledig besteed. • Voor grootschalige sportevenementen in onze provincie kan uit dit budget een incidentele bijdrage worden verstrekt. De overbesteding is het gevolg van het toekennen van teveel subsidie. • Het budget 150 jaar PC is na overleg met de PC als onderdeel van alle activiteiten toegekend ten behoeve van de torens aan het Sjûkelân, c.q. Sternse Slotland. • Het project Sportstad Heerenveen is in uitvoering. Het betreft hier het onderdeel gemeentelijk sportcomplex waarvan in 2003 het kasritme voor een bedrag van € 1 miljoen is aangepast door middel van de desbetreffende begrotingswijziging.

97

8 . 30 Keunst 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Wolwêzen

A.J. Mulder

8 .3

functie

8 .30

productgroep

Keunst en âldheidkunde

Keunst

Wat hawwe wy berikt Keunst algemien Troch it útfieren fan de Kultuernotysje en it subsidiearjen fan ynstellings en aktiviteiten hawwe wy foar in grut part oan it ferwêzentlikjen fan de beliedsdoelen bydroegen. Byldzjende keunst • De befolking is stimulearre om oan kultuer mei te dwaan en yn oanrekking brocht mei artistyk ferantwurde uterings fan byldzjende keunst en foarmjouwing; • Der is bydroegen oan in helderder en dúdliker gearhing en oan it befoarderjen fan de gearwurking tusken ynstellings dy’t aktyf binne op it mêd fan byldzjende keunst, bynamme de Stichting Kunstuitleen Friesland en de Stichting Keunstwurk. De Ynfirmery is ferboud en op ´en nij ynrjochte. Beide ynstellings binne dêr yn 2003 hinne ferhuze. • It tanommen tal eksposysjes, manifestaasjes en opdrachten fan byldzjende keunst en foarmjouwing yn Fryslân en de oankeap fan moderne Fryske byldzjende keunst yn oerlis mei de oanbelangende ynstellings; • It publyk en opdrachtjouwers binne by foarmjouwing belutsen troch it takennen fan de Vredeman de Vriespriis foar foarmjouwing en it dêroan keppeljen fan in publykspriis; • Groei fan it tal yn Fryslân aktive byldzjende beropskeunstners en -foarmjouwers; • Saakkundigens en kultureel ûndernimmerskip fan profesjonele keunstners yn Fryslân is fuortsterke. Poadiumkeunsten Oan ferskate aktiviteiten op it mêd fan de poadiumkeunsten hawwe wy sawol troch strukturele as troch ynsidintele subsydzjes bydroegen.

98

2.

Wat hawwe wy dien Keunst algemien Foar it Aksjeplan Kultuerberik is it totaal fan de útjeften foar 2003 oanfrege by it Ministearje fan UKenW foar kofinansiering. It Ministearje hat op alle ûnderdielen mei kofinansiering ynstimd. De bestegings dêrfoar binne foar in grut part al oanjûn yn it provinsjaal Aksjeprogram Kultuerberik (2001-2004) en de ynsidintele middels binne ynset neffens de prioriteitsgebieten dy’t dêryn neamd binne.Yn 2003 binne 41 projekten útfierd. Alle projekten hawwe as eindoel om de partisipaasje fan it publyk te fergrutsjen by kultueruterings en it kultureel erfskip better tagonklik te meitsjen foar publyk.


Jaar ver slag 2003

Foar it projekt Kultuer en Skoalle binne neffens de mearjierrige programmearring yn 2003 14 projekten útfierd op it stik fan kultueredukaasje, benammen om jongerein mear kennis meitsje te litten mei keunst en kultueruterings. Ien fan de projekten hat west: ‘Oog en Oor in school’: Filmedukaasje op fuortset ûnderwiis, útfierd troch Polestar Film yn Minnertsgea: ûntwikkeljen fan filmedukaasjesprogramma’s foar film, dy’t oanslute by it ferlet fan fuortset ûnderwiis. It tarieden fan ferskate aktiviteiten: netwurkfoarming mei skoallen, ynventarisaasje fan ferlet, organisaasje fan gearkomsten foar CKV-dosinten op it mêd fan filmedukaasje (yn gearwurking mei ‘Centrum voor Film’ en Keunstwurk), by-opliedingskursus makke foar CKV-dosinten foar film.Yn 2003 binne praktyske stúdzjedagen organisearre, filmedukaasjeprogramma’s foar dosinten, ‘Culturele en Kunstzinnige Vorming’ (CKV) en it ‘Fries Scholen Festival’. Byldzjende keunst Mei de Stichting Kunstuitleen Friesland en de BKF-ôfdieling fan Stichting Keunstwurk is yntinsyf oerlein oer in mooglike fúzje tusken beide ynstellings ta in sintrum foar byldzjende keunst (CBK). Alhoewol’t beide ynstellings yn juny 2003 húsfeste binne yn de ferboude en op ‘en nij ynrjochte Ynfirmery kin de gearwurking in stik better. It bestjoer fan Stichting CBK is oantrune om de saak mei faasje ôf te sluten. De konsulint foarmjouwing koe fan april 2001 ôf oant en mei desimber 2002 betelle wurde út in reserve fan de ryksbydrageregeling byldzjende keunst. Dêrnei wie der gjin dekking foar de leankosten, wylst hy yn 2003, ûnder oaren, yn opdracht fan de Provinsje wurke oan de tarieding en priisútrikking fan de Vredeman de Vriespriis foar foarmjouwing.Yn de Desimbernota 2003 is € 36.300,- oanfrege foar it opnimmen fan de konsulint foarmjouwing mei 0,5 fte yn de formaasje fan Keunstwurk. PS hawwe dat útstel oernommen. Foarmjouwing is ien fan de spearpunten fan it ryksbelied. De Provinsje Fryslân hat as iennichste provinsje in foarmjouwingspriis mei de bedoeling om ympulzen te jaan oan it befoarderjen fan de kwaliteit fan foarmjouwing, troch goed slagge foarbylden fan gearwurking tusken foarmjouwers en opdrachtjouwers te bekroanjen en ûnder eagen fan in breed publyk te bringen. De Vredeman de Vriespriis 2003 foar foarmjouwing is yn novimber útrikt oan Koninklijke Tichelaar foar syn hjoeddeistige foarmjouwing fan tradisjonele servizen. Profesjonele keunstners wurde stimulearre yn harren kultureel ûndernimmerskip en aktiviteiten binne bedoeld om in sa grut en breed mooglik publyk te lûken. In foarbyld fan dat lêste is de proef dy’t dien is mei in provinsjale presintaasje fan fiif Fryske byldzjende keunstners op Oerol. Profesjonele keunstners krije troch in publikaasjesubsydzje de kâns om harren profesjoneel oan it publyk te presintearjen en sa te besykjen harren posysje op de merk sterker te meitsjen. In eksposysjefergoeding jout keunstners de mooglikheid om harren bûten de provinsje (nasjonaal of ynternasjonaal) te presintearjen. Poadiumkeunsten It budzjet taal en kultuer is foar it grutste part opbrûkt, benammen te’n geunste fan de poadiumkeunsten. Der wiene in soad oanfragen, nammentlik 30. Mei it DS-útstel om dat budzjet mei € 177.000,- te koarten, hawwe de Steaten by de behanneling fan de Desimbernota net ynstimd.

99

3.

Wat heeft het gekost Utfierd 2002

Begrutte 2003

Utfierd 2003



4.

100

Lesten mei-inoar

5.424

5.538

5.874

Baten mei-inoar

1.939

1.303

1.334

336 32


3.485

4.235

4.539

304

Taljochting op de budzjetten • Dat budzjet hat grûn yn in ryksbydrage en is bedoeld om de produksje en sprieding fan wurk op it mêd fan byldzjende keunst en foarmjouwing te befoarderjen. Dy bydrage wurdt bestege oan oankeapen, opdrachten, ynsidintele projekten en manifestaasjes, en overhead. Profesjonele keunstners wurde stimulearre yn harren kultureel ûndernimmerskip en aktiviteiten binne safolle mooglik op in sa grut en breed mooglik publyk ôfstimd. It bedrach dat oerbliuwt, is oan de bestimmingsreserve tafoege. • By de bestegingsplannen foar dy ûnderdielen is it budzjet ‘Kultureel ferskaat en it fuortsterkjen fan de programmearring’ folslein oer de prioriteitsgebieten ferparte: it fuortsterkjen fan programmearring, ynvestearjen yn jongerein, fuortsterkjen fan amateurkeunst, swakke sektoaren, netwurkideeën. kultureel ferskaat, sichtber meitsjen fan kultureel fermogen en kulturele planology. De bestegings dêrfoar wiene foar in grut part al oanjûn yn it provinsjaal Aksjeprogram Kultuerberik (2001-2004) en de ynsidintele beskikbere middels binne ynset neffens de prioriteitsgebieten dy’t dêryn neamd wurde. Fan dat budzjet komt 50% fan it Ryk neffens de ôfspraken oer it Aksjeprogram Kultuerberik. De rest is oan de bestimmingsreserve tafoege. • It autonome budzjet foar BKF is earmerke foar aktiviteiten op it mêd fan moderne keunst Frysk Museum, organisaasje en útrikking Vredeman de Vriespriis en as kofinansieringsbydrage foar oankeapen fan it Frysk Museum. • It budzjet taal en kultuer is bedoeld foar it subsidiearjen fan ynsidintele aktiviteiten op it mêd fan taal en kultuer. Der binne tsien regelings yn dat budzjet opnommen, ûnder oaren in spriedingsregeling foar finansjeel riskante produksjes, de regeling teater en muzyk. Dy makket in brede programmearring op likernôch 50 poadia yn Fryslân mooglik. Dat wie ek it ferlange risseltaat. De oare regelings drage by oan in folslein keunstklimaat yn de provinsje. • De lesten foar Keunstwurk binne yn 2003 heger útfallen fanwegen de ferhuzing nei de Ynfirmery. It giet om in bedrach fan € 132.000,-. • It giet hjir benammen om budzjetten foar in spriedingsregeling foar finansjeel riskante produksjes, de regeling teater en muzyk, dy’ t in brede programmearring op likernôch 50 poadia yn Fryslân mooglik makket, en in regeling foar Festivals Ljouwert. Foar Festivals Ljouwert komt in Kompas-bydrage. De lesten fan dat budzjet binne € 117.000,- heger útfallen. Dat sil noch foar rekken fan it Kompas-budzjet komme. • Yn 2003 is in bedrach fan € 150.000,- oan de bestimmingsreserve tafoege en mei de begruttingswiziging kasritme is in bedrach fan € 285.000,- nei 2004 en neikommende jierren trochskood.

101

8 . 32 Taal en Letteren 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Wolwêzen

A.J. Mulder

8 .3

functie

8 .32

productgroep


Taal en Letteren

Wat hawwe wy berikt? • Wy hawwe ús ynset foar it fuortsterkjen en it ûntwikkeljen fan de Fryske taal yn alle domeinen fan de Fryske maatskippij. • Wy hawwe troch it beskikber stellen fan subsydzjes oan in bettere ûntjouwing fan de Fryske literatuer bydroegen.

2.

102

Wat hawwe wy dien? • As útfloeisel fan de Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer 2001-2010 hat de Provinsje tegearre mei it Ryk dwaande west mei it opstellen fan in útfieringskonvenant 2004-2007, dêr’t neiere ôfspraken en ambysjes fan Ryk en Provinsje oangeande de Fryske taal yn beskreaun wurde.Yn it begjin fan 2004 sil de definitive kontekst fan it konvenant nei alle gedachten ree wêze. • Yn 2003 is de provinsjale taalnota ‘It Fanselssprekkend plak fan it Frysk’ fêststeld, dêr’t de klam lein wurdt op de domeinen gemeenten, soarch en ûnderwiis wat it ferbetterjen en it fuortsterkjen fan it plak fan de Fryske taal oanbelanget. Foar alle trije domeinen wurdt in stjoergroep ynsteld dy’t him yn it foarste plak dwaande hâlde sil mei it opstellen fan projektútstellen. • Nei oerienstimming mei alle gemeenten (op de gemeente Harns nei) binne de wetternammen ferfryske en/of yn de streektaal oerset. It konkrete produkt is de útjefte fan de provinsjale kaart mei alle wetternammen. • De provinsjale brosjuere Fryske taal is fierhinne ree en is fan begjin 2004 ôf yn seis ûnderskate talen beskikber. • Yn de taalnota ‘Ta rjocht komme: it fanselssprekkend plak fan it Frysk’ is it útstel dien, dat der foar it domein streektalen in aparte nota komme sil. Op it stuit wurdt it foarwurk dien foar de streektalen Biltsk en Stellingwerfsk. • Yn 2003 binne 45 Fryske boeken, 5 Fryske cd’s en 6 Frysktalige skripten útjûn út de Regeling Fryske Boek. Ut de Regeling Aktiviteiten Fryske Literatuer – skriuwersbegelieding – is oan 7 proazastikken en 2 dichtbondels subsydzje jûn. • Twa literêre prizen binne yn 2003 útrikt, nammentlik de Gysbert Japicxpriis oan Willem Tjerkstra en de dr. Joast Halbertsmapriis oan Johan Frieswijk. De Gysbert Japicxpriis is de wichtichste literêre priis foar alle sjenres literatuer yn it Frysk en de dr. Joast Halbertsmapriis is de priis foar wittenskiplik wurk oer Fryslân op it mêd fan skiednis, taal- en literatuerwittenskip en de sosjale wittenskippen, sawol foar ien wurk as foar it hiele oeuvre fan in auteur.


Jaar ver slag 2003

• Yn 2003 binne 9 útjeften fan De Moanne, 4 útjeften fan Styl en 4 útjeften fan de tematydskriften ferskynd (literêre en algemiene tydskriften foar it Fryske taalgebiet). • De strukturele aktiviteiten, lykas de sutelaksje en de Fryske Boekewike, binne yn 2003 ek útfierd. Dêrby hat in tal ynsidintele aktiviteiten plak fûn foar de promoasje fan Fryske boeken en it fuortsterkjen fan de Fryske literatuer.

3.


Begrutte 2003

Utfierd 2003


Lesten mei-inoar

2.302

2.093

2.708

616

Baten mei-inoar

480

561

700

138

1.821

1.531

2.009

477



4.

Taljochting op de budzjetten De budzjetten op dat mêd binne ornearre foar de útfiering fan it taalbelied, it subsidiearjen fan ferskate ynstellings dy’t yn it ramt fan de Fryske taal aktyf binne, lykas de Afûk, de Frysktalige tydskriften, It Berie foar it Frysk, de Fryske siden en it Frysk Katern yn de Friesland Post. In wichtich part fan de ekstra kosten wurdt teweibrocht troch it feit dat by fersin in part fan it subsydzje oan it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum hjir noch ferantwurde is, wylst de rûzing by 8.41 Tresoar opnommen is yn ferbân mei it gearfoegjen fan ek it FLMD. Yn 2003 is foar in tal projekten it kasritme oanpast foar in bedrach fan mei-inoar € 300.000,-.

103

8 . 33 Monumintesoarch 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Wolwêzen

A.M. Andriesen / A.J. Mulder

8 .3

functie

8 .33

productgroep


Monumintesoarch

Wat hawwe wy berikt • Yn stân hâlden en fersterkjen fan Fryske monumintale en kultuerhistoaryske eleminten; • Beskermjen fan argeologyske objekten, it leafst yn ’e grûn (beskerming yn situ) of oars yn samlingen, musea, argiven of depots (beskerming ex situ nei fjildwurk); • Goede kennisoerdracht tusken alle belutsen partijen en it útdragen fan kennis nei de Fryske maatskippij en it ferbreedzjen fan it maatskiplik draachflak.

2.

104

Wat hawwe wy dien De earste faze fan de Cultuurhistorische Kaart Fryslân (CHK) is ôfrûne, ûnder mear mei in CHKsympoasium en de presintaasje fan de CHK op ynternet. De kultuerhistoaryske faktor wurdt yn romtlike ûntjouwingsprosessen mei hieltyd mear klam in weardich plak jûn (bygelyks Planvorming kassen Noordwest Fryslân, m.e.r.-prosedueres, ferkearsen ferfiersprojekten, wettersteatkundige oangelegenheid). It byldmateriaal erfgoed (dia’s) is digitalisearre. Yn 2003 is in tredde Belvedêre-projekt út ein set, ‘Boerenerven in het Terpengebied’. Der binne yn 2003 27 advizen jûn yn it ramt fan de provinsjale advystaak as gefolch fan artikel 16 en 17 fan de Monumintewet. Op grûn fan it ‘Budget Monumentenfonds’ binne 23 oanfragen foar restauraasje honorearre: 1 wenhûsynterieur, 4 tsjerken, 1 tsjerke-oargel, 5 pleatsen, 7 mûnen en 5 objekten yn de kategory ferskaat. Dêrnjonken binne 4 oanfragen foar ûnderhâld fan mûnen en 1 oanfraach foar in netryksmonumint honorearre. Mei de neamde tasizzingen is in folsleine besteging fan it budzjet foar restauraasjes en ûnderhâld realisearre.Yn 2003 binne 17 restauraasjes klearkommen: 4 tsjerken, 9 mûnen, 2 pleatsen, 1 wenning en 1 bûten. Dat lêste restauraasjeprojekt gong om it bûten Fogelsanghstate yn Feankleaster. Yn it ramt fan de Restauratieimpuls Frysk Erfskip binne yn 2003 11 oanfragen honorearre. Fierders binne 5 tsjerkerestauraasjes en 2 oargelrestauraasjes klearkommen. De ferdielronde yn 2003 hat de lêste west en dêrmei is it budzjet fan de restauraasje-ympuls folslein ferplichte. Mei de ekstra ympuls fan mei-inoar € 2,7 miljoen oer de jierren 2000 oant en mei 2003 koe in fersnelling en fergrutting fan it tal tsjerkerestauraasjes mooglik makke wurde. De restauraasjeefterstân foar tsjerken is weromrûn fan 22 jier nei 18 jier. Der is op grûn fan de subsydzjeregeling Jaar van de Boerderij oan 23 projekten en aktiviteiten provinsjaal subsydzje ferliend. De provinsje hat ek it iepenjen fan it Friese Jaar van de Boerderij organisearre.


Jaar ver slag 2003

Op grûn fan it Besluit Rijkssubsidiëring Restauratie Monumenten (BRRM) en it nije Provinciaal Restauratie Uitvoeringsproramma (PRUP) binn 56 advizen útbrocht. Yn it ramt fan budzjetoerienkomsten mei de Monumentenwacht Friesland, Stichting Alde Fryske Tsjerken, Stichting De Fryske Mole, Stipepunt Monumentenzorg Fryslân en it Frysk Erfskip Evenemint binne de ôfprate produkten levere. Yn gearwurking mei it Prins Bernhard Cultuurfonds, it Nationaal Restauratiefonds en it Bouwcultuurfonds is yn septimber 2003 it Cultuurfonds voor Monumenten oprjochte. Oer argeology is benammen te neamen: • Op 3 novimber 2003 is de dielnota Erfgoed ‘Archeologie 2004-2007’ troch provinsjale steaten fêststeld. • Oan in tal opgravingen (Skearnegoutum, Goutum, Lutjelollum, Grou) is yn advisearjende en begeliedende sin in bydrage levere. • Der binne 323 argeologyske advizen jûn foar bestimmingsplannen (sawol yntern as ekstern) en yn it trajekt dat foarôf giet oan de bestimmingsplanproseduere. • De Friese Archeologische Monumenten Kaart Extra (FAMKE) hat yn 2003 in ekstra ympuls krige. Op grûn fan nije gegevens is troch de meiwurkers foar de stientiid in nije basiskaart ûntwikkele. De grinzen fan in tal beskerme terreinen binne ek korrizjearre en foar de FAMKE geskikt makke.Yn 2003 is ek in wichtige stap nommen om de hantlieding fan de FAMKE oan te skerpjen en geskikt te meitsjen foar bygelyks de ‘handleiding bestemmingsplannen’; • It ministearje fan OC & W hat yn gearwurking mei de provinsje in foarljochtingsbyienkomst organisearre, dêr’t de nije Monumintewet presintearre waard. • Yn 2003 is it mienskiplik depot fan de trije noardlike provinsjes – Nuis – in troch it ministearje fan OC & W rykserkend depot wurden.

3.


Begrutte 2003

Utfierd 2003

Lesten mei-inoar

3.442

2.612

2.873

Baten mei-inoar

215

255

219

3.226

2.357

2.653




4.

260 36 296

Taljochting op de budzjetten • It budzjet foar it monumintefûns hawwe yn 2003 € 349.000 te folle bestegings op west trochdat âlde ferplichtings nou útbetelle binne. • De budzjetten fan de Monumentenwacht, de Fryske Mole, de Stichting Alde Fryske Tsjerken en it Frysk Erfskip Evenemint (FEE, ûnderbrocht by it Noord-Nederlands Bureau voor Toerisme, NNBT) binne hjir opnommen. It fallissemint oer it NNBT is útsprutsen, it oerbliuwende budzjet fan FEE is beskikber steld oan de AFUK. • Yn 2002 is in bedrach frij makke foar donaasje yn ien kear foar de oprjochting fan in saneamd ‘Fonds op naam’ foar restauraaasjes fan monuminten dy’t fan provinsjaal en lokaal belang binne. Op 24 septimber 2003 is it Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân oprjochte. • De rijksbijdrage Belvedère rint foarút op de provinsjale útjeften foar it projekt Boerenerven in Terpengebied.

105

• It budzjet foar de subsydzjeregeling yn it ramt fan 2003 Jaar van de Boerderij is omtrint folslein bestege. • Op it budzjet foar it stipepunt monumintesoarch is te folle bestege trochdat de bydrage fan trêden noch net binnen kommen is. • Mei de begruttingswiziging kasritme is in bedrach fan € 203.200 trochskood nei 2004 en folgjende jierren.

106

107

8 . 34 Museums 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Wolwêzen

T. Baas / A.J. Mulder

8 .3

functie

8 .34

productgroep


Museums

Wat hawwe wy berikt • Begjin ferbouwing fan it Frysk Natuermuseum • Ofslutend projekt opset dat liede moat ta it digitaal ûntsluten fan de provinsjale kolleksjes en in aktueel behear en registraasje fan de kolleksjes • Dêrtroch bydroegen oan in goed lienstelsel fan de Fryske musea oer en wer • Fuortsetting (fleksibel) útstallingsbelied fan de fjouwer provinsjale musea • Ferbetterjen kennis en ekspertize fan de net-provinsjale musea troch stipe fan de museumkonsulint • Foarútgong boekt yn it projekt Musip, de registraasje fan alle dielkolleksjes fan de Fryske musea • Foarútgong boekt yn de basisregistraasje fan musea en âldheidkeamers yn Fryslân

2.

108

Wat hawwe wy dien • Belied aktueel meitsje foar museumkolleksjebehear en -ûntsluting. Foarm: it beskikber stellen fan subsydzje foar it digitalisearjen fan de kolleksjeregistraasje by trije fan de fjouwer provinsjale musea. Dat projekt is bedoeld om it behear sterk te ferbetterjen en de museumkolleksjes digitaal te ûntsluten yn it tiidrek 2004-2007. • Fuortsetten fan de regeling subsydzje Utstallings Fryske Musea. • Mei it ferbouwingstrajekt Frysk Natuermuseum út ein set. De iepening is yn jannewaris 2005 plend. • Beskikber stellen fan subsydzje om de kwaliteit en kwantiteit fan de aktiviteiten fan de museumkonsulint, ûnderbrocht by de Federaasje fan Fryske Musea en Aldheidkeamers, te ferbetterjen. • Troch twa útstellen yn de Desimbernota 2003 hat it museumbelied in nije ympuls krigen. De fjouwer provinsjale musea kinne yn de ôfbeakene perioade 2004-2007 fan in subsydzje fan mei-inoar € 901.000,- gebrûk meitsje om harren kolleksjeregistraasje te ferbetterjen. Tagelyk is de Federaasje fan Fryske Musea en Aldheidkeamers by steat steld om de kwaliteit en de kwantiteit fan de aktiviteiten fan de museumkonsulint te ferbetterjen. Dêrtroch kinne de 76 musea en âldheidkeamers dy’t by de federaasje oansletten binne better gebrûk fan de tsjinsten fan de konsulint meitsje. • Yn 2003 is ek it beslútfoarmingstrajekt ôfsletten oer de ferbouwings dy’t nedich binne foar it fernijen fan it Frysk Natuermuseum yn Ljouwert. Maart 2003 hat it museum yn ferbân dêrmei de doarren tydlik op it slot draaid.Yn 2005 sille de doarren wer iepen. Mei it each dêrop freget it museum om ferheging fan it provinsjaal subsydzjebudzjet. De beslútfoarming oer de provinsjale kofinansiering, anneks mei de Kompas-oanfraach foar de fernijings fan it Nasjonaal Keramykmuseum Princessehof yn Ljouwert, is ek ôfsletten.


Jaar ver slag 2003

3.


Begrutte 2003

Utfierd 2003

Lesten mei-inoar

3.129

4.880

4.871

Baten mei-inoar

191

913

921

2.938

3.966

3.950




4.

9 8 16

Taljochting op de budzjetten It budzjet is ornearre foar de fjouwer provinsjale musea, nammentlik it Frysk Natuermuseum, it Frysk Lânboumuseum, it Frysk Skipfeartmuseum en it Frysk Museum. By dy musea leit de klam respektivelik op (it fergrutsjen fan de kennis oer) de natuer yn Fryslân, de typysk Fryske wize fan buorkjen, de skiednis fan de Fryske skipfeart en saken dy’t dêr anneks mei binne, en de kultuerhistoarje plus de moderne byldzjende keunst fan Fryslân. De hegere útjeften binne teweibrocht troch it útbeteljen fan in bedrach yn ien kear dat op grûn fan de museumnotysje yn 2001 tasein wie, mar dochs noch net útkeard wie. Mei de begruttingswiziging kasritme is in bedrach fan € 650.000,- nei 2004 en neikommende jierren trochskood. Yn 2003 is in bedrach fan € 453.800,- oan de reserve Grafykkolleksje Knecht-Drenth tafoege.

109

8 . 41 Biblioteken, Argiven en Media 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Wolwêzen

A.J. Mulder

8 .4

functie

8 .41

productgroep

Sosjaal Kultureel Wurk en Untwikkeling

Biblioteken, argiven en media

Wat hawwe wy berikt • Yn it ramt fan de werstrukturearring fan it iepenbier biblioteeknetwurk is it proses ‘De biblioteek fan Moarn’ neffens it Konvenant Ynterprovinsjaal Oerlis, Feriening fan Nederlânske Gemeenten en it Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskippen ôfsletten. • Der is in netwurk fan klusters fan iepenbiere biblioteken ta stân brocht. • Der is in nije taakferdieling tusken gemeentlike en provinsjale ferantwurdlikens yn it biblioteekwurk fêststeld. • Mei it fersprieden fan Frysktalige boeken yn it iepenbier biblioteekwurk is fierder gien. • In streekargyf yn alle regio’s is der net fan kommen, om’t de oanbelangjende gemeenten dêr net oan meiwurkje woene. • Alle oerheidsargiven (gemeente- likegoed as wetterskipsargiven) binne op it Frysk argyfnet oansletten. Tresoar en it Histoarysk Sintrum Ljouwert hawwe harren eigen digitaal ûntslutingssysteem. Dêrmei is it grutste part fan de tagongen digitaal ûntsletten. • Der is bydroegen om ta de finansjele betingsten te kommen foar in folweardige radio- en tillevyzjeprogrammearring fan Omrop Fryslân. • Troch it beskikber stellen fan subsydzje is bydroegen oan it fuortsterkjen en fersprieden fan de Fryske taal en kultuer fia dy regionale publike omrop.

2.

110

Wat hawwe wy dien • De Provinsje hat de stjoergroep ‘Biblioteek fan Moarn’ oprjochte dy’t wer ferskillende wurkgroepen ynsteld hat.Yn de stjoergroep, likegoed as yn de wurkgroepen, sieten fertsjintwurdigers fan gemeenten, biblioteken, de Provinsje en CBD Fryslân. Op grûn fan de ûnderskate paadwizers en rapporten dy’t ferskynd binne, is it nij Frysk biblioteeknetwurk stal jûn en is de CBD Fryslân ta de nije Biblioteekservice Fryslân omfoarme. De rezjyrol fan de Provinsje hat benammen op de struktuer en de organisaasje fan de biblioteekfernijing ôfstimd west. Foar it útfieren fan de biblioteekfernijing hawwe de nije biblioteekklusters ôfsûnderlik in budzjet fan € 100.000,- krigen. De Provinsje hat it mienskiplik opdrachtjouwerskip stimulearre troch de paadwizer ‘Nije rol Gemeenten’ op te stellen en troch it organisearjen fan startgearkomsten om de gemeenten yn de nije klusters op wei te helpen om harren opdrachtjouwersrol stal te jaan en in biblioteekbeliedsplan te skriuwen. As lêste hat de Provinsje yn it ramt fan de biblioteekfernijing meidien oan nasjonale wurkkonferinsjes, projekten en inisjativen. • Foar it regionaal histoarysk dokumintaasjesintrum Tresoar, besteande út de eardere Provinsjale Biblioteek, it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum en it Ryksargyf binne bestjoerlike fertsjintwurdigers út namme fan de Provinsje beneamd. Nei de ferbouwing fan de


Jaar ver slag 2003

Provinsjale Biblioteek en it Ryksargyf is de tsjinstferliening oan it publyk breder en better wurden. De Provinsje hat in stimulearringsbudzjet ‘streekargiven’ ynsteld om gemeenten te stimulearjen om in streekargivaris oan te stellen. Gemeenten hawwe dêr gjin gebrûk fan makke. Om dy reden hat de Provinsje sels de foarstap nommen en út it budzjet ‘streekargiven’ twa ûndersiken dwaan litten. It giet om de twa regio’s Noardeast-Fryslân (Dokkum) en de regio Súdwest-Fryslân (Snits). • Yn 2003 wie der al in goed wurkjend Frysk argyfnet.Yn ‘e hjerst fan 2003 hat der in foarljochtingsgearkomste west om de stân fan saken troch te nimmen en boppedat om oer nije ûntjouwings te praten, lykas it digitalisearjen fan orizjinelen. • De trije noardlike provinsjes Drinte, Grinslân en Fryslân hawwe it marketingproefprojekt ‘Noardlike argiven’ mienskiplik útfierd. It doel fan dat proefprojekt wie om de fraach fan de ûnderskate publyksgroepen better op it oanbod fan argyfmateriaal ôf te stimmen. • It Kommissariaat fan de Media hat in nije útstjoermachtiging foar it tiidrek 2004-2008 oan Omrop Fryslân ôfjûn en ynstimd mei it gearstallen fan it programbepalend orgaan, nammentlik de Rie fan Offurdigen. Mei de Omrop hat in soad kontakt west yn ferbân mei it sa goed mooglik funksjonearje litten dêrfan. Troch de Desimbernota 2003 binne de Omrop op ‘en nij ekstra middels beskikber steld, lykas yn it tiidrek 2001-2003. It giet om in bedrach fan € 907.560,- jiers foar it hanthavenjen en ferbetterjen fan de hjoeddeistige radio- en tillevyzjeprogrammearring, de produksje fan Frysktalich tillevyzjedrama (yn dit gefal Baas Boppe Baas) dêryn begrepen. De Omrop is in wichtige pylder foar ús Fryske-taalbelied. Fan de regionale publike omroppen yn Nederlân is de hark- en sjochtichtens hjir ien fan de heechste. In tal kearen hat der oerlis mei it Ministearje fan UKenW west om op grûn fan paragraaf 5.1 fan de Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer ekstra middels fan it Ryk te krijen. Dy ûnderhannelings hawwe ynearsten gjin risseltaat hân en wurde yn 2004 fuortset.

3.


Begrutte 2003

Utfierd 2003


Lesten mei-inoar

15.334

15.462

15.503

41

Baten mei-inoar

5.894

3.884

4.065

181


9.440

11.578

11.438


4.

140

Taljochting op de budzjetten • Yn 2003 wiene de útjeften foar Omrop Fryslân heger, nettsjinsteande hegere ynkomsten as rûsd wie, meidat de definitive ôfrekken oer 2002 € 71.000,- heger as rûsd wie. • It budzjet foar Tresoar is leger útfallen as rûsd wie (€ 320.000,-), meidat in part fan de útjeften by fersin noch foar rekken fan it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum op produktgroep 8.32 brocht binne. • De budzjetten foar de CBD Fryslân, de skoalradio en -tillevyzje en foar de werstrukturearring fan de iepenbiere biblioteken binne neffens de rûzing brûkt. • Mei de begruttingswiziging kasritme is in bedrach fan € 21.600,- nei 2004 trochskood foar it projekt streekargivarissen.

111

8 . 42 Samenlevings-

opbouw, Jeugden Jongerenwerk 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman

8 .4

functie

8 .42

productgroep

Sociaal Cultureel Werk en ontwikkeling

Samenlevingsopbouw, Jeugd- en Jongerenwerk

Wat hebben we bereikt Door het verstrekken van subsidies aan diverse instellingen is de sociale cohesie en de sociale infrastructuur verbeterd. In 2003 zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een verbeterde ondersteuningsstructuur voor het uitvoeren van het welzijnsbeleid. Hiervoor zijn sommige producten van de steunfunctie-instellingen heroverwogen en vervangen door effectievere producten.

2.

112

Wat hebben we gedaan De ondersteuningsstructuur voor het uitvoeren van het welzijnsbeleid wordt heroverwogen, waarbij de eerste stappen zijn gezet om een effectiever resultaat te boeken. Bepaalde producten van steunfunctie-instellingen zijn inmiddels vervangen door betere, er zijn duidelijke opdrachten geformuleerd door de Provincie aan de steuninstellingen. Een goed voorbeeld van dit proces is de relatie tussen de Provincie en steunfunctie-instelling Partoer. Partoer en de provincie zijn in 2003 een proces gestart om de inzet van Partoer nadrukkelijker te verbinden aan: • de provinciale verantwoordelijkheid voor het steunfunctiewerk (verantwoordelijkheid die de provincie op grond van de Welzijnswet of andere wetten voor het steunfunctiewerk heeft dan wel op basis van eigen beleid heeft geformuleerd). • de resultaten van het overleg van de provincie met de gemeenten over aan te jagen onderwerpen op het gebied van welzijn en zorg; onderwerpen die provincie en gemeenten agenderen op basis van verkennende notities van de steunfunctie-instellingen en zo mogelijk van de gemeenten over de stand van zaken op het gebied van welzijn en zorg in de provincie en in de gemeenten. • een opdracht van de provincie, waarin een beperkt aantal controleerbare punten worden genoemd van te behalen resultaten. Op basis van de afgesproken benadering heeft de provincie over de inzet van de voor Partoer beschikbare uren in 2003 als zodanig beslist. Conform de voor de verschillende producten en projecten afgesproken inzet is daar vervolgens uitvoering aan gegeven. Op 10 mei 2003 is het nieuwe centrum voor doven en slechthorenden officieel geopend. De opening symboliseerde het samengaan van Stichting Frido (Stichting sociaal cultureel centrum doven en het centrum voor doven en slechthorenden) en de NVVS (Nederlandse vereniging voor slechthorenden). De nieuwe naam is Fries Centrum voor Doven en Slechthorenden (FCDS)


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



3.201

3.582

3.622

40

Totaal baten

103

0

54

54

3.097

3.582

3.567


4.

15

Toelichting op de budgetten Het betreft hier budgetten voor onder andere Stichting Samenwerkende dorpshuizen, Fereining Lytse Doarpen, fries WAO-beraad, en pilot Welzijn en Platteland.

113

8 . 51 Maatschappelijke Voorzieningen 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman

8 .5

functie

8 .51

productgroep

Maatschappelijke Voorzieningen

Maatschappelijke Voorzieningen

Wat hebben we bereikt • Mede door provinciale subsidie hebben diverse maatschappelijke activeringsorganisaties hun activiteiten kunnen uitvoeren. • Door provinciale subsidie aan stichting EQUA en de subsidiering van diverse projecten op het gebied van emancipatie is de gelijke behandeling van vrouwen en mannen bevorderd. • Door het verlenen van subsidie uit het Budget Minderheden en het subsidiëren van diverse projecten is maatschappelijke integratie en participatie van minderheden bevorderd. • Door het verstrekken van provinciale subsidie zijn vrijwilligersorganisaties die zich richten op de bevordering van algemene belangen gestimuleerd. Verder is het rapport ‘Vrijwilligers in Beeld’, een grootschalig onderzoek naar de behoeften van vrijwilligersorganisaties, gereed gekomen en op ruime schaal verspreid. • Door het verlenen van provinciale subsidie aan het Anti Discriminatie Bureau is het voorkomen van discriminatie en aantasting mensenrechten bevorderd. • Door subsidie te verlenen aan het COS zijn producten uitgevoerd die de kennis over ontwikkelingsvraagstukken bij de Friese burger en het bijdragen van kennisoverdracht voor inwoners uit ontwikkelingslanden bevorderen.

2.

114

Wat hebben we gedaan • Uit het Budget minderheden/samenlevingsopbouw zijn informatieve bijeenkomsten (3) gehouden in samenspraak met Partoer over mogelijkheden budget aan zelforganisaties en welzijnsorganisaties. Ook is tijdens een provinciale bijeenkomst met Friese gemeenten gewezen op de mogelijkheden van het budget. • Er zijn 8 aanvragen gehonoreerd. Opgemerkt kan worden dat de aanvragen voor de helft van allochtone organisaties afkomstig zijn. Er is één aanvraag ingediend naar aanleiding van een informatieve bijeenkomst in de zuidwesthoek. • Stichting Partoer is gevraagd om blijvende aandacht te besteden aan ondersteuning van allochtone zelforganisaties, waaronder het ondersteunen van subsidieaanvragen van deze organisaties. • In 2003 veel tijd en aandacht gestoken in complexe kwestie van uitgeprocedeerde asielzoekers en gevolgen krimpplannen COA. Met als gevolg aanzienlijk minder tijd en aandacht voor uitvoeren regulier provinciaal minderhedenbeleid. • Voor de Pilot Vrijwilligerswerk zijn voorschotten uitgekeerd aan 6 gemeenten voor projecten die het vrijwilligerswerk ondersteunen. Uit de Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk zijn, ten behoeve van het stimuleren van provinciaal vrijwilligersbeleid, 10 subsidies toegekend voor projecten en 3 subsidies voor producten. Het rapport ‘Vrijwilligers in Beeld’, een grootschalig onderzoek naar de behoeften van vrijwilligersorganisaties, is gereed gekomen en op ruime schaal verspreid.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

1.347

1.789

1.688

Totaal baten

361

561

561

100 0


985

1.228

1.128

100

Toelichting op de budgetten Ook in 2003 is door het wegblijven van aanvragen een onderbesteding ontstaan op het budget facet emancipatiebeleid. In het kader van de Decembernota 2003 is dit budget dan ook ingeleverd. Hetzelfde is aan de orde bij het budget minderheden/samenlevingsopbouw. Ook hierbij zijn er minder aanvragen en is het budget verlaagd in het kader van de Decembernota. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 250.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren voor een aantal projecten. Daarnaast is een bedrag van € 6.400 teruggestort in de reserve projecten in verband met de afronding van een project.

115

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman

8 .5

functie

Dienstverlening en Gehandicapten 8 . 5 2 1.

Maatschappelijke Voorzieningen productgroep

Maatschappelijke Dienstverlening en Gehandicapten

Wat hebben we bereikt Met de provinciale subsidie was het mogelijk dat er een luisterend oor was voor personen die hulp zochten voor hun problemen en op dat moment geen mogelijkheden zagen om aan te kloppen bij daarvoor bestemde hulpverleningsinstellingen.

2.

Wat hebben we gedaan Dankzij de provinciale subsidie is de stichting SOS Telefonische Hulpdienst in de gelegenheid om hulpvragers anoniem hun verhaal te laten doen. Zij verwijst hen in voorkomende gevallen door naar andere hulpverlenende instanties.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



222

293

249

Totaal baten

0

0

0

222

293

249


4. 116

44 44

Toelichting op de budgetten Het betreft budgetten voor de stichting SOS telefonische hulpdienst en de uitvoering van de regiovisie Geestelijke maatschappelijke opvang en de adviezen aan het Rijk. Voor de uitvoering van de regiovisie Geestelijke Gezondheidszorg is als gevolg van verschuiving van werkzaamheden door andere prioriteitsstelling, minder tijd besteed in 2003 dan was geraamd.


8 . 52 Maatschappelijke

Jaar ver slag 2003

117

8 . 60 Gezondheidszorg 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman

8 .6

functie

8 .60

productgroep

Volksgezondheid

Gezondheidszorg

Wat hebben we bereikt Er is een Regiovisie Preventie tot stand gekomen. In het kader van Budget Zorg zijn projecten financieel ondersteund die hebben geleid tot een verbetering van de zorginfrastructuur en de samenwerking tussen de ketenpartijen.

2.

Wat hebben we gedaan In het verslagjaar is vooral ingezet op de totstandkoming van de Regiovisie Preventie, waarin gezamenlijk met betrokken organisaties en organen een koers is uitgezet voor de ontwikkelingen op het terrein van preventie. Verder is met gebruikmaking van het Budget Zorg een impuls gegeven aan samenwerking tussen partijen en oplossing van knelpunten door initiatieven te honoreren. Er zijn tot op dit moment 22 projecten toegekend, er zijn nog 7 subsidieaanvragen in behandeling. Als uitvloeisel van de Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur is aandacht geschonken aan Fries in de Zorg.

118

Het Patiënten en Consumenten Platform Fryslân krijgt subsidie om de invloed van patiënten en consumenten op het terrein van de gezondheidszorg te vergroten. Daarnaast om ondersteunende en coördinerende werkzaamheden te verrichten voor de aangesloten belangenorganisaties. Voor 2003 zijn de volgende resultaten bereikt: • P.C.P.F. heeft haar achterban van 92 organisaties gestimuleerd om de belangenbehartiging te stroomlijnen en gezamenlijk het patiëntenperspectief onder de aandacht te brengen • ten aanzien van de klachtenopvang is een landelijk 0900 telefoonnummer tot stand gekomen om de naamsbekendheid en de bereikbaarheid te vergroten • ten aanzien van de informatievoorziening is gewerkt aan keuze-ondersteunende informatie over verpleeg-en verzorgingshuizen en thuiszorg in Fryslân • ten aanzien van de versterking van de positie van patiënten en consumenten heeft de P.C.P.F. via nieuwe methodieken helder kunnen krijgen wat patiënten en consumenten belangrijk vinden m.b.t. diverse onderwerpen in de zorg. In 2003 zijn de dokterswacht, klachtenopvang in verzorgingshuizen, tandartsenzorg belicht.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



1.813

2.132

1.684

Totaal baten

5

2

7

1.808

2.131

1.677


4.

448 5 453

Toelichting op de budgetten Het budget Zorg is door de achtergebleven aanvragen in 2003 niet tot volledige besteding gekomen, de onderbesteding bedraagt € 478.000. Het provinciaal patienten en consumenten platform krijgt subsidie om de invloed van patiënten/ consumenten op het terrein van de gezondheidszorg te vergroten. Daarnaast om ondersteunende en coördinerende werkzaamheden te verrichten voor de aangesloten belangenorganisaties.

119

8 . 70 Bejaarden- en Ouderenzorg 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman

8 .7

functie

8 .70

productgroep

Ouderenzorg

Bejaardenzorg en Ouderenzorg

Wat hebben we bereikt Door het verlenen van provinciaal subsidie aan het project ‘Extramuraal vertaald’ is het zelfstandig wonen van ouderen bevorderd.

2.

Wat hebben we gedaan Uit het budget Reikwijdteverbreding wordt het project ‘Extramuraal vertaald’ bekostigd. Dit ten behoeve van het versterken/verbeteren van de extramurale functie van verzorgingshuizen en verpleeghuizen (zelfstandig wonen bevorderen). De inventarisatiefase en het consensustraject zijn afgerond. De laatste fase (implementatie) volgt in een werkconferentie op 25 februari 2004.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



977

132

360

228

Totaal baten

6

18

272

254

970

114

88


4. 120

26

Toelichting op de budgetten De hogere baten zijn ontstaan doordat een eenmalige bijdrage is ontvangen vanwege de verkoop van het buitengoed Wilhelminaoord. Indertijd heeft de provincie dit buitengoed verkocht met de restrictie dat als het binnen een bepaalde termijn weer verkocht zou worden, wij een bedrag van € 254.000 moesten ontvangen. In 2003 is een bedrag van € 180.000 gestort in de bestemmingsreserve. Tevens is een bedrag van € 18.200 doorgeschoven naar 2004 ten behoeve van de pilot ouderenproof. Dit betrof hier een rijksbijdrage waarvan de uitgaven pas in 2004 zal plaatsvinden.


Jaar ver slag 2003

121

8 . 80 Jeugdhulpverlening 1.

8

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Welzijn

P.A. Bijman / A.J. Mulder

8 .8

functie

8 .80

productgroep

Jeugdhulpverlening

Jeugdhulpverlening

Wat hebben we bereikt In 2003 is vooruitlopend op de nieuwe Wet op de Jeugdzorg de Stichting Jeugdzorg Friesland opgesplitst in twee zelfstandige stichtingen, dit zijn Stichting Bureau Jeugdzorg en Stichting Jeugdhulp Friesland. Tevens is er een begin gemaakt met de verdere uitbouw van het aantal Steunpunten 0-25 jaar. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met het bestuur van de Stichting Jeugdhulp Friesland om te komen tot een andere werkwijze.

2.

Wat hebben we gedaan De rijksbijdrage Jeugdhulpverlening is conform het Beleidskader Jeugdzorg 2003 tot en met 2006 (inclusief het Vierjarenplan Jeugdhulpverlening) als subsidie toegekend aan instellingen voor het kunnen uitvoeren van de zorg, het gaat hier voornamelijk om Stichting Jeugdzorg Friesland en Bureau Jeugdzorg. Onderdeel van het Beleidskader is het uitvoeringsprogramma voor het jaar 2003. Met de voor 2003 geplande activiteiten is of een aanvang gemaakt of zijn uitgevoerd.

122

Conform de bij het Beleidskader Jeugdzorg 2003 t/m 2006 gevoegde Aanpaknotitie ‘Invoering nieuwe Wet op de Jeugdzorg in relatie tot de uitvoering van het al in Fryslân ontwikkeld beleid op het gebied van de brede jeugdzorg’ zijn de geplande activiteiten gestart en op onderdelen inmiddels afgerond. In verband met het feit, dat de nieuwe wet niet op 1 januari 2004 in werking is getreden, moesten voor die datum geplande acties naar een nader nog te bepalen moment worden verschoven. Het gaat dan voornamelijk om de invoering van het Bureau Jeugdzorg nieuwe stijl en de invoering van een intersectorale jeugdzorgverlening. Per 1 juli 2003 is het bestaande Bureau Jeugdzorg ten behoeve van de voorbereiding van het Bureau Jeugdzorg nieuwe stijl ontvlochten uit de Stichting Jeugdzorg Friesland. Verder heeft de ontwikkeling van de pilots Steunpunten 0 – 25 jaar in vijf gemeenten er toe geleid, dat in november 2003 bestuurders van de gemeenten en van de provincie hebben uitgesproken om zo mogelijk conform planning in 2004 en 2005 de Steunpunten als voorziening in alle gemeenten in Fryslân te realiseren.


Jaar ver slag 2003

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



27.781

25.027

29.276

4.249

Totaal baten

27.248

24.569

28.840

4.271

533

458

435


4.

22

Toelichting op de budgetten Het budget voor jeugdhulpverlening is gebaseerd op een doeluitkering van het Rijk. De hogere rijksbijdrage is grotendeels uitgekeerd aan de instellingen jeugdhulpverlening. In 2003 is een bedrag van € 970.000 toegevoegd aan de bestemmingsreserve. De onderbesteding is vooral veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten.

123

124

9. RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING

125

9 . 10 Ruimtelijke ordening 1.

9

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

A.M. Andriesen

9 .1

functie

9 .10

productgroep

Ruimtelijke ordening


Wat hebben we bereikt • Er zijn producten tot stand gekomen die een onderdeel vormen van het proces van opstellen van nieuwe actuele provinciale beleidskaders voor het vaste land (het streekplan) voor het waddengebied (Het interprovinciaal beleidsplan Waddenzeegebied) en voor het IJsselmeer (het interprovinciaal beleidsplan Markermeer en IJsselmeer). • Er zijn bijdragen geleverd aan het uitvoeren en uitwerken van provinciale deelplannen zoals bijvoorbeeld de streekplanherziening glastuinbouw, de regiovisie stadsregio Leeuwarden en Westergozone, de uitwerking van de structuurschets voor de A7 zone (project Town Net) en de uitvoering van het streekplan windstreek. • Er is (in SNN en IPO verband) gewerkt aan de beïnvloeding en van het rijksbeleid in het kader van de Nota ruimte en de herziening van de Wet Ruimtelijke Ordening. In het verband van de Stuurgroep Waddenprovincies is gewerkt aan beïnvloeding van het beleid voor het Waddenzeegebied.

2.

126

Wat hebben we gedaan • Voor drie deelgebieden wordt gewerkt aan het opstellen van nieuwe actuele ruimtelijke beleidskaders: het vasteland van Fryslân, het Waddenzeegebied en het IJsselmeer. • De kadernota voor het Interprovinciaal Beleidsplan IJsselmeer en Markermeer is vertraagd en zal in de loop van 2004 verschijnen. Redenen hiervoor zijn: de afstemming op andere planprocedures voor eigen provinciale beleidskaders (POP Flevoland en Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord), personele wijzigingen in stuurgroep en projectgroep en de in het plan van aanpak niet voorziene toetsing aan de Vogel- en Habitatrichtlijn. • In januari 2003 is ter informatie een brief aan de drie noordelijke Statencommissies RO toegestuurd waarin de ontwikkelingen in het Waddenzeebeleid op een rij gezet zijn. • In 2003 is de startnotitie voor het Milieu Effect Rapport (MER) dat als basis dient voor de streekplanherziening glastuinbouw ter inzage gelegd. Eveneens in december 2003 is de Regiovisie Stadsregio Leeuwarden en Westergozone, die opgesteld is in samenwerking met 8 gemeenten en Wetterskip Fryslân naar u toegestuurd met het voorstel deze visie vast te stellen als bouwsteen voor het streekplan. • In mei 2003 is het Interreg IIIB project Town-Net goedgekeurd, waarmee dit project 50% cofinanciering van de EU krijgt. Dit project biedt de mogelijkheid om – samen met andere nationale en internationale partners een aantal onderdelen uit de structuurschets A7 uit te voeren.


Jaar ver slag 2003

• In maart 2003 is het plan van aanpak BLOW vastgesteld. Bij het opstellen van dit plan van aanpak is er vanuit gegaan dat het Interprovinciaal Windmolenpark Afsluitdijk (IPWA) niet doorgaat en dat de taakstelling van Fryslân daarom geen 200 MW maar 50 MW in 2010 bedraagt. • Na de zomervakantie van 2003 is de nieuwe minister van VROM, mevrouw Dekker, aan de slag gegaan met de voorbereiding van de Nota Ruimte (zoals de 5e Nota Ruimtelijke ordening inmiddels is gaan heten). Een belangrijke hoofdlijn is dat de Nota Ruimte een integrale ruimtelijke nota wordt , waarin het Structuurschema Groene Ruimte (SGR2) en de ruimtelijke aspecten van het verkeer- en vervoersbeleid en het regionaal economisch beleid worden geïntegreerd. Eind mei 2003 is het voorstel tot herziening van de WRO aangeboden aan de tweede Kamer. Over de voorstellen is nog veel discussie gaande. In het najaar van 2003 is een notitie met de toenmalige stand van zaken aan u ter informatie toegestuurd. Naar verwachting zal de nieuwe wet in 2006 in werking treden. Op rijksniveau is door het kabinet in het najaar van 2003 de Commissie Meijer ingesteld. Deze commissie zal een advies uitbrengen over de kokkelvisserij en de gasboringen. In dat kader is in verband van de Stuurgroep Waddenprovincies overleg gevoerd met de commissie Meyer.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



2.284

2.053

1.969

Totaal baten

756

594

635

1.529

1.459

1.333


4.

85 41 126

Toelichting op de budgetten Het betreft hier met name apparaatskosten voor het maken van de plannen. Daarnaast zijn er productgebonden budgetten voor goederen en diensten. Daarmee worden onderdelen van projecten uitbesteed (bijvoorbeeld het maken van de MER voor de streekplanherziening glastuinbouw of opstellen van een Vogel- en habitattoets), studiedagen georganiseerd, drukwerk of aanvullend onderzoek betaald. Wat opvalt is dat interactieve beleidsvorming vraagt om zorgvuldigheid, met name wat betreft communicatie. Vooral voor het organiseren van bijeenkomsten, het uitgeven van nieuwsbrieven en andere drukwerken en soms aanvullend onderzoek zijn in een aantal gevallen onvoldoende middelen geraamd. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 500.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren. De onderbesteding is met name veroorzaakt door een lagere toerekening van apparaatskosten.

127

9 . 11 Planologisch toezicht 1.

9

hoofdfunctie

portefeuillehouder


A.M. Andriesen

9 .1

functie

9 .11

productgroep


Planologisch toezicht

Wat hebben we bereikt • Een groot aantal gemeenten (meer dan 80%) heeft een plan van aanpak opgesteld voor het actualiseren van de bestemmingsplannen.

2.

Wat hebben we gedaan • Er zijn ongeveer 463 verklaringen van geen bezwaar ex. Artikel 19 wet ruimtelijke ordening afgegeven. • In 2003 zijn 88 bestemmingsplannen beoordeeld waarvoor (gedeeltelijke) goedkeuring is gegeven. Alle ter goedkeuring voorgelegde plannen zijn binnen de wettelijke termijnen afgehandeld. Ook zijn in 2003 (binnen 3 maanden) de door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State in 2002 om formele redenen vernietigde (11) besluiten gerepareerd. • Voor de Commissie van Overleg ex art 10 Besluit op de Ruimtelijke Ordening zijn 92 ontwerp (bestemmings-, structuur- en woon- ) plannen aangeboden. • In 2003 is verder uitvoering gegeven aan de projecten actualisering en digitalisering van bestemmingsplannen. De gemeenten zijn begeleid bij het opstellen van plannen van aanpak voor zowel actualisering als digitalisering. Meer dan 80% van de gemeenten heeft inmiddels een plan van aanpak voor actualisering ingediend. Deze plannen zijn beoordeeld en van advies voorzien. Een groot aantal gemeenten is inmiddels begonnen met de uitvoering van hun programma. Voor het uitvoeren van een quick-scan naar de stand van zaken van de automatisering en digitalisering van bestemmingsplannen hebben 25 gemeenten zich aangemeld. Per gemeente is een rapportage gemaakt op basis waarvan de gemeente de vervolgacties kan plannen.

128

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



1.919

1.649

2.023

Totaal baten

66

–4

–4

1.853

1.653

2.027


374 374


Jaar ver slag 2003

4.

Toelichting op de budgetten Het betreft hier met name apparaatskosten uitvoering van de wettelijke taken. Voor de projecten actualisering en digitalisering zijn afzonderlijke budgetten geraamd. Hiermee wordt voor het project bestemmingsplannen gedurende de jaren 2002, 2003 en 2004 een projectleider ingehuurd van een extern bureau. Voor het project digitalisering is een budget voor goederen en diensten beschikbaar. Hiervoor worden nieuwsbrieven uitgegeven, activiteiten georganiseerd (studiedagen, symposia) gericht op kennisuitwisseling, bijgedragen aan coördinatie in IPO verband en soms een opdracht uitbesteed zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van de quick-scan bij gemeenten. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 23.000 doorgeschoven naar 2004. De overbesteding is met name veroorzaakt door een hogere toerekening van apparaatskosten.

129

9 . 12 Plattelands-

ontwikkeling 1.

9

hoofdfunctie

portefeuillehouder



9 .1

functie

9 .12

productgroep


Plattelandsontwikkeling

Wat hebben we bereikt • Bijgedragen aan de instandhouding en verbetering van de leefbaarheid van het Friese platteland. • Concept nota Plattelandsbeleid met een subsidie budget voor het jaar 2004 opgesteld. • Het onderdeel Plattelânsprojekten is opgenomen onder hoofdstuk 4 paragraaf 8.

2.

130

Wat hebben we gedaan • De nota Plattelandsbeleid 2004 – 2008 is in concept vastgesteld en behandeld in de Statencommissie Lân, Loft en Wetter (november). Verder is bij de behandeling van de Decembernota 2003 besloten om voor de jaarschijf c.a. € 1 mln beschikbaar te stellen voor de jaarschijf 2004. • In 2003 zijn twee subsidies verleend in het kader van de Nota Plattelandsbeleid 1997-2002 en vijf projecten afgerekend. Eind 2003 stonden nog 12 projecten open. • De uitvoering van het LEADER+ programma Noord-Nederland verloopt volgens de planning. Op basis van de aanbevelingen is een actieprogramma in voorbereiding. Verder wordt een bijdrage geleverd aan het functioneren van het Landelijk Netwerk LEADER+ annex het Nationaal Netwerk Plattelandsontwikkeling. In 2003 zijn 32 nieuwe projecten beschikt. • Bij het budget dorpshuizen (actiefonds kleine kernen) – bedoeld voor bijdragen in de investeringen voor stichting of verbetering van dorpshuizen – is bij de behandeling van de Decembernota 2003 besloten een korting (van € 165.000) door te voeren op dit budget. Dit bedrag wordt in 2004 gecompenseerd uit het Sociaal Investeringsfonds. In de loop van 2003 zijn er twaalf nieuwe beschikkingen afgegeven. Het aantal aanvragen overtreft het bestaande budget. • Een drietal projecten is meegefinancierd met POP-gelden. Uit de budgetten KOMPAS en plattelandsbeleid wordt het POP-project ‘Op paad II’ gefinancierd. De doelstelling van het project is het stimuleren van internet-gebruik in 140 Friese dorpen door het aanbieden cursussen, voorlichting, ondersteuning bij ontwikkeling van dorpsites, onderhouden van een ‘dorpensite’ en uitvoering van een proefproject. Het project loopt van 2001 t/m 2004. DLG fungeert als betaalorgaan. Het project verkeert in de eindfase. Het project Knooppunt fietsroutes NWFryslan is gerealiseerd: het is een project waarin op 60 fietsknooppunten verwijzingsborden voor routes geplaatst zijn. Als derde project is te noemen De Jordaan; een project met als doel de uitvoering van een integraal waterbeheersingsproject. Het waterschap ‘Lauwerswâlden’ voerde het project uit. DLG fungeerde als betaalorgaan. Ook dit project is inmiddels gerealiseerd. • Onder de titel ‘Leefbaar Jong Koudum’ wordt een project uitgevoerd van een onderwijsvoorziening gecombineerd met bredere voorzieningen voor jongeren als een bibliotheek/popbunker, sportvoorzieningen, een mediatheek, een jeugdhonk en een steunpunt jeugdzorg voor 0-25 jaar.


Jaar ver slag 2003

• Op 1 april 2002 is de Verordening leefbaarheidsbudget Fryslân 2002-2003 van kracht geworden. Door initiatieven voor kleinschalige projecten snel af te handelen wordt een voedingsbodem gecreëerd voor omvangrijker projecten. In 2003 zijn 108 projecten ingediend, waarvan 91 zijn toegekend. Van de in 2003 beschikte projecten zijn 36 projecten inmiddels afgerekend. • Er is een advies ‘multifunctionele accommodaties’ is uitgebracht door de steunfuncties Stichting Samenwerking van Dorpshuizen in Friesland (SDF), Feriening Lytse Doarpen (FLD), emancipatie-instituut Equa. Ook DBF (stimulereert bedrijvigheid en ondernemerschap op het platteland) heeft daaraan bijgedragen. In 2004 wordt u hierover een advies aangeboden.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

5.188

5.025

5.762

737

Totaal baten

2.110

1.876

2.811

935


3.079

3.149

2.951

198

Toelichting op de budgetten • Het budget actiefonds kleine kernen – bedoeld voor bijdragen in de investeringen voor verbetering of stichting van dorpshuizen – laat een overbesteding zien. Deze is veroorzaakt door versnelde uitvoering van enkele dorpshuisprojecten waardoor verplichtingen ten laste van 2004 reeds in 2003 zijn uitbetaald. Het aantal verzoeken om subsidies overstijgt het beschikbare budget. • Het budget Nieuw Plattelandsbeleid laat een overschrijding zien omdat niet voldoende kon worden beschikt over de bestemmingsreserve. Dit is veroorzaakt doordat in 2002 middelen uit de reserve beschikbaar zijn gesteld voor het leefbaarheidsbudget Fryslân. In 2004 zal dit verder uitgezocht worden. • Het centrum voor jongeren in Koudum wordt gedekt door externe partijen en de provincie. Het beschikbare budget van € 825.000 is in 2003 vrijgevallen omdat nog niet tot uitbetaling kon worden overgegaan. In 2004 zal voorgesteld worden deze gelden weer beschikbaar te stellen. • Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 368.000 doorgeschoven naar 2004 en volgende jaren.

131

9 . 20 Volkshuisvesting 1.

9

hoofdfunctie

portefeuillehouder


P. A. Bijman / A.M. Andriesen

9 .2

functie

9 .20

productgroep

Volkshuisvesting

Volkshuisvesting

Wat hebben we bereikt • Notitie opgesteld ‘Diagnose van de woningmarkt’. • Pilot voorbereid in elke regio van plattelandsprojecten.

2.

132

Wat hebben we gedaan • In 2003 is onder bijna 60.000 Friese huishoudens een enquête uitgezet, het woningbehoeftenonderzoek 2003 (WOBOF 2003). Ruim 24.000 vragenlijsten zijn geretourneerd en vervolgens geanalyseerd in de notitie ‘Diagnose van de woningmarkt in Fryslân in 2003 en 2015’. Ook is in 2003 de provinciale en gemeentelijke woningbehoefteprognose herijkt voor de periode 1993-2010. • Nadat, in het kader van het project ‘Stjoering wenteoanbod lytse doarpen’, discussieavonden met gemeenten, corporaties en dorpsbelangen waren georganiseerd, is in 2003 in elke regio van plattelandsprojecten een pilot voorbereid. Vijf dorpen zullen procesmatig worden ondersteund door de FLD om een oplossing te vinden voor hun knelpunten in hun woningvoorraad. • In 2002 is besloten een provinciale ISV-stimuleringsregeling in te stellen voor de periode 2003 t/m 2006. In 2003 is in het kader daarvan met diverse gemeenten overleg gevoerd om tot realisatie te komen van integrale complexe projecten in de stedelijke vernieuwing en herstructurering en over woon-zorgprojecten. Een eerste verdeelronde heeft in 2003 plaatsgevonden. Zie ook bij thema 9.30. • Over de gemeentelijke productiecijfers is het kader van het Besluit Locatiegebonden Subsidies (BLS) gerapporteerd aan het rijk. Aan vier projecten zijn BLS-gelden uitbetaald. • Voor het budget herstructurering bestaande woningvoorraad zijn in 2003 de volgende projecten afgerond en uitbetaald: Wijkontwikkelingsplan Noord-Oost en de Bouwen, gemeente Smallingerland; Herontwikkeling voormalige verzorgingshuis ‘t Suderhiem, gemeente Smallingerland: Plan Zuiderveld te Joure, gemeente Skarsterlan; Ontwikkelingsvisie Trynwâlden, gemeente Tytsjerksteradiel; Herstructurering locatie De Skule te Metslawier, gemeente Dongeradeel. • Mede naar aanleiding van lange wachtlijsten in de huursector en een daling in de woningbouwproductie is een studiedag in Zuidwest Fryslân georganiseerd. Er zijn afspraken gemaakt met alle betrokken partijen om de grote druk aan ‘de onderkant’ van de markt (de huishoudens die aangewezen zijn op de goedkope en betaalbare huur- en koopwoningen) gericht aan te pakken. De afspraken worden nu per gemeente verder uitgewerkt.


Jaar ver slag 2003

• Voortvloeiend uit het woonbeleid is bij gemeenten en corporaties de leefbaarheid en de relatie woon-zorg op de agenda zijn geplaatst. Dit heeft in 2003 zijn doorwerking gekregen in de nieuwe kadernotitie ISV II (in concept gereed) en in de voorbereiding van een gezamenlijk onderzoek van de sectoren wonen, zorg en welzijn. • Op gemeentelijk niveau is er, in het verlengde van de woonplannen, in toenemende mate sprake van prestatie-afspraken, lokale woonakkoorden en pilot-projecten voor de nieuwe provinciale ISV-regeling. • Ten aanzien van het doelgroepenbeleid is aan de Minister van VROM gerapporteerd over de stand van zaken in de gemeenten ten aanzien van de huisvesting van statushouders.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



4.

Totaal lasten

1.088

714

1.387

673

Totaal baten

638

360

1.110

750


450

353

276

77

Toelichting op de budgetten De provincie beheert het door het rijk aan Fryslân toegekende budget Besluit Locatiegebonden Subsidies. Dit budget is beschikbaar voor gemeenten met een Vinex-woningbouwopgave waarmee een tegemoetkoming wordt geboden in de extra hoge ontwikkelkosten die aan de locaties kunnen kleven. De hogere uitgaven worden gecompenseerd door een hogere rijksbijdrage. De provinciale Subsidieregeling Herstructurering Woningvoorraad (PSHW) is ingesteld voor de periode 1998-2001 (reserve Projecten Volkshuisvesting). De laatste indieningsronde is gehouden op 1 oktober 2001. Daarbij is één subsidie-aanvrager, het projectbureau Stedelijke Vernieuwing van de gemeente Leeuwarden, in de gelegenheid gesteld om nog met een nieuw projectvoorstel te komen. Gelet op het feit dat er voor PSHW geen indieningsrondes meer worden gehouden wordt deze subsidieregeling verder afgebouwd. In 2003 is in relatie tot het doelgroepenbeleid subsidie verstrekt aan de Landelijke vereniging Groepswonen voor Ouderen en aan de provinciale Vrouwen Advies Commissie. Deze subsidies zijn verstrekt uit het budget ‘Subsidie Volkshuisvesting’. Eind 2003 is door u besloten deze subsidies te continueren. Eind 2003 is besloten een jaarlijks budget vrij te maken voor woonmonitoring. Met de begrotingswijziging kasritme is een bedrag van € 150.000 doorgeschoven naar 2004. In 2003 is voor € 650.000 aan de bestemmingsreserves onttrokken.

133

vernieuwing/ Stedelijke vernieuwing 1.

hoofdfunctie

portefeuillehouder


P. A. Bijman / A.M. Andriesen

9 .3

functie

9 .30

productgroep

Stads- en Dorpsvernieuwing/Stedelijke vernieuwing

Stads- en Dorpsvernieuwing/Stedelijke vernieuwing

Wat hebben we bereikt • • • •

2.

9

Behoud en verbetering van de fysieke kwaliteit van de bebouwde omgeving in Fryslân; Uitvoering van de wettelijke taken; Uitvoering van het provinciale beleid SDV en ISV; Monitoring en verantwoording ISV.

Wat hebben we gedaan Ten aanzien van Stads- en Dorpsvernieuwing (SDV) is het volgende gedaan: • Er zijn in 2003 in totaal 25 SDV-projecten afgerond en uitbetaald; • Voorlichting en advies gegeven aan gemeenten over de uitvoering van nog lopende SDV-projecten; • Jaarlijkse rapportage over SDV-gelden richting het ministerie van VROM; • Beoordeling van ingediende globale en definitieve plannen in het kader van SDV op basis van eerdere verdeelplannen; • Budgetbeheer SDV.

134

Voor Integrale Stedelijke Vernieuwing is het volgende gedaan: • Voorlichting en communicatie over ISV naar gemeenten en corporaties t.b.v. het beleidsmatig oppakken van ISV (binnen ontwikkelingsprogramma’s) en de indiening van subsidieaanvragen voor projecten; • Voorlichting en communicatie naar gemeenten over het provinciaal ISV budget waaronder het woon-zorg-budget t.b.v. de indiening van projecten voor subsidie; • Beoordeling van ingediende projecten t.b.v. het verstrekken van de laatste ISV I ronde; • Aan 14 gemeenten voor 15 projecten bijdragen beschikbaar gesteld uit de rijksregeling waarvan 2 bodemsaneringsprojecten; • Toekenningen van 9 aanvragen uit het provinciale ISV, waarvan 4 voor woon-zorg projecten; • Begeleiding van de ISV programma-gemeenten voor het SMART formuleren van de bestaande programma’s, het verantwoordingsgereed maken van die ISV I programma’s, uitmondend in een proefverantwoording aan het einde van het jaar; • Voorbereiden van het bestuurlijk overleg met de programma-gemeenten in het kader van de aanwijzing van de programma gemeenten voor de tweede ISV periode die loopt van 2005 tot 2010; • Provinciaal concept-beleidskader ISV II 2005-2009 opgesteld; • Provinciale concept subsidieverordening 2005-2009 opgesteld; • Budgetbeheer ISV en SDV.


9 . 30 Stads- en Dorps-

Jaar ver slag 2003

• Verder is vermeldenswaard dat in 2003 toekenning van het provinciaal ISV budget aan projecten heeft plaatsgevonden. Circa 2/3 van het budget dat is bedoeld voor woonzorgprojecten (€ 500.000,-) is reeds verplicht.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



7.041

7.599

8.566

968

Totaal baten

7.005

7.426

8.308

881

36

172

259

86


4.

Toelichting op de budgetten Evenals in voorgaande jaren het geval was, is in 2003 een subsidietoekenningsronde gehouden; het was de laatste ronde van de eerste ISV periode die loopt van 2000 tot 2004. Tevens zijn in die ronde uit voorgaande jaren resterende ISV-middelen verdeeld. Bovendien werden middelen toegekend uit het recent ingestelde provinciale ISV budget waarvan een gedeelte bestemd is voor woon-zorgprojecten. U heeft in 2002 extra middelen vrijgemaakt en toegevoegd aan resterende oude SDV middelen ten behoeve van de stimulering van de binnen de stedelijke vernieuwing centraal staande herstructurering in het zgn. provinciaal ISV budget. Daarbij werd een gedeelte van de middelen gereserveerd voor de stimulering van de realisering van woonzorg projecten. Er is per saldo € 1,5 miljoen onttrokken aan de bestemmingsreserves.

135

136

0. FINANCIERINGS- EN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

137

Jaar ver slag 2003

liquiditeitsplanning 1.

hoofdfunctie

portefeuillehouder

Financiering en algemene dekkingsmiddelen

J. Ploeg

0 .0

functie

0 .00

productgroep


0 . 00 Kasmiddelen en

0

Kasvoorzieningen

Kasmiddelen en liquiditeitsplanning

Wat hebben we bereikt Binnen de vastgestelde richtlijnen en limieten is een zo hoog mogelijk rendement behaald.

2.

Wat hebben we gedaan De beleggingen hebben plaatsgevonden overeenkomstig het eerder vastgestelde Treasury Statuut. In 2003 is een liquiditeitsprognose op langere termijn gemaakt. Met de diverse vermogensbeheerders is gekeken naar de mogelijkheden om via belegging op middellange termijn te komen tot een hoger rendement. In 2004 vindt verdere invulling plaats met behulp van onze huisbankier.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



139

0

5

5

Totaal baten

4.231

3.048

3.242

194

–4.093

–3.048

–3.238


4. 138

190

Toelichting op de budgetten Het uitzetten van kasmiddelen gedurende het jaar wordt beïnvloed door diverse factoren, zoals: afhandeling debiteuren/crediteuren, het investeringsniveau, af- en toename reserves en voorzieningen, bijdragen van derden die niet synchroon lopen met de uitbetalingen, enz. Bovendien is de rentefactor aan fluctuaties onderhevig, zowel op korte als voor middellange termijn. Hoewel in de prognoses zoveel mogelijk met deze invloeden rekening wordt gehouden, zijn afwijkingen tussen raming en werkelijke uitkomsten nauwelijks te vermijden.

Jaar ve r slag 2003

1.

hoofdfunctie

portefeuillehouder


J. Ploeg

0 .1

functie

0 .10

productgroep


0 . 10 Beleggingen

0

Beleggingen

Beleggingen

Wat hebben we bereikt Op de beleggingen van het Jorritsma-Boschmafonds is een koerswinst behaald van € 33.600, die vervolgens via de lasten aan het fonds is toegevoegd. De dividenduitkering van de deelnemingen is € 35.000 hoger uitgevallen dan de raming.

2.

Wat hebben we gedaan Er zijn geen bijzonderheden te melden.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



140

43

83

41

Totaal baten

266

161

232

71

–127

–118

–149


4.

31

Toelichting op de budgetten Het betreft hier de resultaten van de belegging van de middelen van het Jorritsma-Boschmafonds en het Buma-legaat. Verder zijn verantwoord de toegerekende rente vanwege deelneming in het aandelenkapitaal van de Bank voor Nederlandse Gemeenten en het uitgekeerde dividend.

139

Jaar ver slag 2003

dekkingsmiddelen 1.

hoofdfunctie

portefeuillehouder


J. Ploeg

0 .2

functie

0 .20

productgroep


0 . 20 Algemene

0

Natuur

Natuurbeleid

Wat hebben we bereikt Op deze functie staan de belangrijkste bronnen van inkomst voor de provincie, te weten de uitkering uit het Provinciefonds en opcenten motorrijtuigenbelasting. Per saldo wijkt de realisatie nauwelijks af van de raming.

2.

Wat hebben we gedaan Door de invoering van het BTW-Compensatiefonds zijn nagenoeg alle budgetten voor goederen en diensten vanaf 2003 gecorrigeerd voor de BTW-component. Doordat de verlaging van het Provinciefonds pas vanaf 2004 wordt doorgevoerd, ontstaat een eenmalig voordeel. Dit voordeel – becijferd op € 8.377.000 – is gereserveerd voor extra afschrijving op de ‘oude activa’. Inmiddels is op deze functie € 7.796.000 geboekt aan extra afschrijvingen. Voor de verdere afwikkeling van het BTW-traject resteert dus nog € 581.000. Verder zijn de provinciale opcenten motorijtuigenbelasting per 1 april 2003 verhoogd met 8 punten tot 58,6 (zie ook Paragraaf Weerstandsvermogen).

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



43.994

28.394

36.260

7.865

Totaal baten

161.636

145.685

154.456

8.770

–117.641

–117.291

–118.196


905

140

4.

Toelichting op de budgetten Verantwoord is hier de restantuitkering Behoedzaamheidsreserve 2002 (€ 583.000). Deze was niet geraamd in de begroting 2003. Voor uitkering van de reserve over 2003 is € 1,1 miljoen geraamd. De werkelijke uitkering zal veel lager zijn namelijk € 86.600. Dit bedrag is als vordering opgenomen. Aan opcenten motorrijtuigenbelasting is € 30.143.000 ontvangen, dit is € 300.000 meer dan de raming. Door het opheffen van voorzieningen is een bedrag van € 1,8 miljoen vrijgevallen. Het verschil op lasten en baten heeft voornamelijk te maken met de reservering voor en de extra afschrijving op de ‘oude activa’ als gevolg van de invoering van het BTW-Compensatiefonds.

0 . 30 Onvoorzien 1.

0

hoofdfunctie

portefeuillehouder


J. Ploeg

0 .3

functie

0 .30

productgroep

Onvoorzien


Jaar ve r slag 2003

Onvoorzien

Wat hebben we bereikt In 2003 was er voldoende financiële ruimte aanwezig voor het opvangen van loon- en prijsstijgingen en nieuwe voorstellen.

2.

Wat hebben we gedaan Hier zijn de middelen geraamd die nodig zijn voor loon- en prijsstijging. Aan de hand van richtlijnen worden naderhand de budgetten voor salarissen, goederen en diensten en subsidies aangepast voor inflatie. Verder wordt in de loop van het jaar de budgetruimte via begrotingswijzigingen gemuteerd in verband met nieuwe voorstellen.

3.


Begroot 2003

Realisatie 2003



529

2.732

–652

Totaal baten

0

176

89

87

529

2.555

–741

3.296


4.

3.384

Toelichting op de budgetten • Aan het eind van het jaar blijkt dat ruim € 2 mln. aan budgetruimte niet is besteed. • Verder is van het budget voor loon- en prijsstijging per saldo € 475.000 niet aangewend. Vooraf wordt hiervoor een globale berekening gemaakt van de benodigde middelen. Hierbij wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de verwachte prijscompensatie die via bijdragen van derden wordt ontvangen. Na afloop van het jaar blijkt dat de werkelijk doorgegeven prijscompensatie gedurende de begrotingscyclus, lager is uitgevallen dan de oorspronkelijke berekening. • Bovendien zijn hier om administratief technische redenen in de loop van het jaar bedragen begroot die op een later tijdstip in de boekhouding als apparaatskosten aan diverse producten worden toegerekend. De onderschrijding hier heeft overschrijdingen elders tot gevolg.

141

142

3. Investeringen 3.1 Financiering – Investeringsstaat 2003 In het navolgende overzicht zijn de bedragen verwerkt voor de verschillende investeringen in de infrastructuur en in duurzame goederen. Overzichten van de opgeleverde werken, onderhanden werk, overlopende activa en overlopende passiva zijn na dat overzicht opgenomen. Een uitgebreide toelichting van grote investeringen en projecten is op dezelfde wijze opgenomen als in hoofdstuk 2, Exploitatie per hoofdfunctie. Deze productbladen zijn in paragraaf 3.2 opgenomen. De genoemde bijlage L in het overzicht is terug te vinden in de Jaarrekening 2003 in hoofdstuk 5.

3.1.1 Investeringsstaat 2003 Uitgaven hoofdfunctie

Opgeleverde Onderhanden Overlopende Overlopende werken werk activa passiva

Overig

Totaal

× € 1.000 1 Algemeen bestuur 3 Verkeer en vervoer

16

1.760

1.776

550

13.695

14.245

4 Waterhuishouding 5 Milieubeheer

86.1

6 Recreatie en natuur

10.193

10.279

0

0

7 Economische en agrarische zaken

289

8 Welzijn

289 45

45

9 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

0

0 Financiering en alg. dekkingsmid.

1.480

88.732

90.212 116.847

bijlage L

116.847

143

Inkomsten hoofdfunctie Opgeleverde Onderhanden Overlopende Overlopende werken werk activa passiva

Overig

Totaal

× € 1.000 1 Algemeen bestuur 3 Verkeer en vervoer

1.268

122

122

7.946

9.214

4 Waterhuishouding

0

5 Milieubeheer

7.756

7.756

6 Recreatie en natuur

0

7 Economische en agrarische zaken

0

725

725

8 Welzijn

0

9 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

0

0 Financiering en alg. dekkingsmid.

87.953 105.770 bijlage L

Investerings- en financieringsstaat

boekwaarde Ultimo 2002

mutaties 2003

105.770

Boekwaarde Ultimo 2003

Activa × € 1.000 Vaste activa • materiële vaste activa • immateriële vaste activa • financiële vaste activa • onderhanden werk

56.051

–9.761

412

35

46.290 447

39.863

–275

39.588

-841

5.656

4.815

totaal vaste activa

95.485

–4.346

91.140

Overlopende activa

818

86

905

(exclusief ecu-middelen) Financieringssaldo

117.541

–11.057

106.482

Totaal

213.845

–15.317

198.527

Passiva × € 1.000 Eigen vermogen • algemene reserves

40.190

–4.737

35.453

• overige reserves

155.816

–2.560

153.256

totaal reserves

196.006

–7.297

188.708

Voorzieningen

6.107

–5.044

1.063

Langlopende schulden

1.656

–250

1.407

10.077

–2.727

7.350

213.845

–15.317

198.527

9.994

1.099

8.895

Overlopende passiva

144

(exclusief ecu-middelen) Totaal vaste financieringsmiddelen Gewaarborgde leningen

3.1.2 Overzicht opgeleverde werken 2003 In 2003 zijn verschillende werken afgerekend en overgeboekt naar de balans. Een overzicht van de opgeleverde investeringen vindt u in onderstaande tabel. Opgeleverde werken

saldo per

vermeerdering vermindering

1-1-2003

saldo per 31-12-2003

× € 1.000 Grond-, Weg en Waterbouwkundige werken N381 tijd.maatreg. Drachten-Drentse gr.

603

105

708

0

Afstandbediening brug Zandsloot

357

76

63

370

Aan OV maatreg. N381 Wijnjewoude

126

20

16

130

85

22

46

61

1.194

79

139

1.135

N392 kruisp. Tijnje en Terwispel

550

26

175

401

Afslag Sondel

180

Aanleg en verbetering haltevoorziening Brug Stroobossertrekvaart

256

31

107

Carpoolterrein Terwispel

67

0

18

49

Carpoolterrein Leidijk

15

2

–3

19

1268

2345

Route Bolsward-Harlingen Totaal

–69

69

3.183

430

0

Ver voermiddelen vervanging dienstauto

16

PW 101 verv. motor

28

1

Totaal

28

17

16 29 0

45

Machines, apparaten en installaties 2 fietspdstrooiers en 1 opzetstuk

76

zoutstrooier

42

42

118

118

Totaal

76

3.1.3 Overzicht onderhanden werk 2003 Onderstaande tabel geeft een overzicht van de onderhanden werken per 31 december 2003. Er is een onderverdeling gemaakt conform artikel 37 van de Comptabiliteitsvoorschriften 95. Onderdelen materiële vaste activa

Saldo

Vermeerderingen

Verminderingen

1-1-2003

Saldo 31-12-2003

× € 1.000 Bedrijfsgebouwen Grond-, Weg en Waterbouwkundige Vervoermiddelen Machines, Apparaten en Installaties Totaal

5

1.480

0

1.485

–4.269

13.819

7.954

1.597

107

128

0

236

104

1.516

122

1.498

–4.053

16.943

8.076

4.816

145

3.1.4 Overzicht overlopende activa Op de balans is een post overlopende activa opgenomen. Dit betreft enkele projecten waarvoor al uitgaven zijn gedaan en waar de inkomsten nog van binnen moeten komen. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de verschillende projecten. In 2004 wordt nagegaan in hoeverre alle opgenomen vorderingen nog reëel zijn. Nog te ontvangen bedragen Saldo Omschrijving project

Uitgaven

per 1-1-2003

Inkomsten

Saldo per 31-12-2003

× € 1.000 Verdrogingsprojekten

3

3

SGM-bijdragen

85

85

overeenkomst projecten bodembeheer

60

Subsidie Bodembelasting SGB

12

72

74

74

Waardevol Cultuurlandschap

120

Programma-management 5B

36

36

Goedkeuringsbesluit 5B-2

24

24

–1.143

–1.143

302

302

1

1

1.042

1.042

Overeenkomst 5B-2/Leader 2 Advies programma-management 5B-2

120

Informatie c.a. programmamanagement 5B-2 Overig beheer programmamanagement 5B-2

146

Voortgangsrapportage progr.-man.5B-2

160

160

Subsidie Europese progr.ES-RES

128

128

Totaal

818

86

904

3.1.5 Overzicht overlopende passiva Op de balans is een post overlopende passiva opgenomen. Dit betreft enkele projecten waar al inkomsten van binnen zijn gekomen en waarvoor nog uitgaven gedaan moeten worden. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de verschillende projecten. Een specificatie van enkele onderdelen is nog als bijlage opgenomen in de Jaarrekening 2003. In 2004 wordt nagegaan in hoeverre alle opgenomen schulden nog reëel zijn. Vooruitontvangen bedragen Saldo Omschrijving project

Uitgaven

Inkomsten

Saldo per

per 1-1-2003

31-12-2003

× € 1.000 Bodemsaneringsprojecten 1)

3.510

8.844

7.770

SGM-bijdragen 2)

1.820

1.148

–10

662

–4

195

Saneringsproj. industrielawaai 3)

199

Bijdrage reg san industrie lawaai

2.421

2.436

201

2.220

Nationaal park Schiermonnikoog Projecten AEZ

28

28

Subsidie Europese progr.ES 5B-2

1.140

70

1.071

Subsidie Europese progr. Niet 5B

950

219

731

Subsidie Europese progr.Leader 2 NWF Subsidie Europese progr.leader 2 ES LL Leader II (ECU-middelen) bedrijf 25

8

8

580

1

582

5B-2 Projecten (ECU-middelen) bedrijf 25 Totaal

–27 10.629

10.482

35

8

7.792

7.941

De volgende bijlagen zijn opgenomen in de Jaarrekening, hoofdstuk 5 1) zie bijlage V-1 en V-2 2) zie bijlage V-4 3) zie bijlage V-3

147

3.2 Toelichting grote investeringen en grote projecten In deze paragraaf wordt een aantal grote investeringen en grote projecten toegelicht. Dit vindt voor 2003 op dezelfde wijze plaats als in het Jaarverslag 2002, teweten: 1. Bijdrage aan de beleidsdoel(en); 2. Financieel overzicht; 3. Toelichting per investering.

1.15

Algemeen 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) Voor een efficiënte bedrijfsvoering zijn bedrijfsmiddelen noodzakelijk. Onder bedrijfsmiddelen vallen de bedrijfsauto maar ook de complete infrastructuur die nodig is voor het computergebruik. Daarnaast is er binnen deze productgroep het PC-privé – en het Fietsproject ten behoeve van het personeel opgenomen. Het gaat hier voornamelijk om vervangingsinvesteringen.

2.

Financieel overzicht Investeringen

Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003

Bedragen × € 1.000 Interne organisatie: opgeleverde werken

28

135

0

163

Interne organisatie: onderhanden werken Totaal

3. 148

212

1.644

122

1.733

240

1.779

122

1.896

Toelichting per investering Interne organisatie: opgeleverde werken Toelichting op budgetten In 2003 zijn verschillende investeringen intern afgerekend. Alle investeringen zijn binnen het budget gebleven. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Verschillende investeringen van voorgaande jaren zijn dit jaar afgerekend.

Interne organisatie: onderhanden werken Toelichting op budgetten • Het PC-privé project liep tot 15 december 2002. Er hebben 587 personeelsleden deelgenomen aan het project. De financiële afhandeling loopt tot januari 2006. • In november 2002 is het fietsproject opgestart. Elke medewerker kan onder bepaalde voorwaarden een fiets aanschaffen. Dit project loopt drie jaar. • In het kader van het Elan project worden er diverse investeringen gepleegd door de afdeling IT. Dit heeft betrekking op de vernieuwing van de infrastructuur en de werkplekinrichting. Het project is in 2002 opgestart en inmiddels zijn er diverse grote investeringen gedaan. • Er zijn in 2003 verkiezingen geweest voor Provinciale Staten. De nieuwe statenleden krijgen allen een nieuwe computer bij hun benoeming. Dit is een uitgave die om de vier jaar terugkomt. • De overige uitgaven zijn allen vervangingsinvesteringen. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Er zijn nog enkele ‘oude’ investeringen die het volgend dienstjaar afgewikkeld moeten worden.

149

1.71

Provinciale eigendommen 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en)

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003

Bedragen × € 1.000 Tijdelijke huisvesting

3.

parkeerdek Hege Hûs

5

1.480

0

1.485

Totaal

5

1.480

0

1.485

Toelichting per investering Tijdelijke huisvesting parkeerdek Hege Hûs Toelichting op budgetten De kosten voor bouw c.a. zijn ruim binnen het budget gebleven. De kosten ten gevolge van het faillissement van de hoofdaannemer zijn nog niet bekend, omdat deze afhankelijk zijn van juridische procedures en onderhandelingen met curator. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen De tijdelijke huisvesting is gereed.

150

3.11

Weginfrastructuur 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) De zorg voor de uitvoering van alle werkzaamheden uit het PVVP op het gebied van de weginfrastructuur waaronder nieuwe werken, onderhoud en beheer en toepassing regelgeving.

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003


3.

Wegen: opgeleverde werken

3.253

361

1.268

2.345

Wegen: onderhanden werken

2.749

10.033

1.996

10.786

Totaal

6.002

10.394

3.264

13.131

Toelichting per investering Wegen: opgeleverde werken (lees: intern afgerekende werken) Toelichting op budgetten Het overgrote deel van de werken is overeenkomstig de raming uitgevoerd. Behalve bij het project ‘Carpoolplaats Terwispel’ lift mee in het project ‘Tijnje en Terwispel’. Voor deze twee projecten is door u één gezamenlijk krediet vastgesteld. De overschrijding op het krediet van onderdeel ‘Carpoolplaats Terwispel’ van € 33.607 is daarom samen met de onderschrijding van € 175.295 op het kredietonderdeel ‘Tijnje en Terwispel’ bekeken. Derhalve zijn de totale bestedingen van beide projecten binnen het krediet gebleven en is zelfs sprake van een onderschrijding van € 141.688. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen In totaal zijn de onderstaande 7 projecten uit de MPI jaarschijven 2002 en 2003 intern opgeleverd. Jaarschijf 2002: • Haltevoorzieningen kleinschalig. • Afslag Tijnje en afslag Terwispel, incl. • Carpoolterrein Terwispel. • Afslag Sondel. • Carpoolplaats Leidyk (in combinatie met N381, gedeelte Drachten-Drentse grens). Jaarschijf 2003 • N381, gedeelte Drachten-Drentse grens, tijdelijke maatregelen. • N381 kruispunt Wijnjewoude en Oud Appelscha (haltevoorzieningen). Opgemerkt wordt dat de wegenprojecten redelijk op schema zijn opgeleverd.

151

Wegen: onderhanden werken Toelichting op budgetten Uitgezonderd onderstaande onderhanden werken is het overgrote deel van de nog in uitvoering zijnde werken tot dusver binnen het budget gebleven. MPI uitvoeringsjaar 2003: • N356, Aanpassing tussen Damwoude-noord en afslag Kooilaan (jaarschijf 2003): de verwachting was dat de totale projectkosten binnen het krediet zouden blijven ondanks het feit dat er op de aanneemsom en op de voorbereidingskosten een onderschrijding zou ontstaan. Echter, mede door onderstaande oorzaak is er een overschrijding ontstaan van €112.871. – meerwerk op de aanneemsom van € 160.647. – een hogere toegerekende rente dan geraamd is (€ 10.364 meer). – de inzet van externen bij de voorbereiding van het project, wat veelal duurder is dan zittend personeel en – hogere toegerekende overheadkosten van € 78.724. Als gevolg van meevallers op andere kredietonderdelen, met name grondaankopen en nutsbedrijven, is de overschrijding beperkt gebleven tot € 112.871. • N354, Inrichtingsplan Scharnegoutum Sneek-noord (jaarschijf 2003): ten opzichte van de subsidieraming is per 31 december 2003 een overschrijding ontstaan in de voorbereidingskosten van circa € 269.582. In de voorbereidingskosten voor de gemeente Wymbritseradiel is de overschrijding € 92.826. De overschrijdingen zijn ontstaan als gevolg van het verschil tussen het tarief van het team inclusief overhead dat hoger ligt dan het subsidiabele tarief berekend op basis van de loonsom en de door het ingenieursbureau gemaakte te lage inschatting in de b-fase. Door het open proces moesten onderdelen steeds aangepast worden. Dit project wordt gezien als risicoproject voornamelijk als gevolg van de onduidelijke c.q. nog niet gemaakte afspraken in de voorbereidingsfase. Afspraken over tegenvallers zijn momenteel een onderwerp van overleg tussen de provincie en de gemeente Wymbritseradiel. Overig niet MPI project(en): • Langelânsbrêge en Dillebrêge: ten opzichte van de subsidieraming van € 174.000 is per 31 december 2003 een overschrijding ontstaan in de voorbereidingskosten van circa €108.885. De voorbereidingskosten zijn ten opzichte van het voorbereidingskrediet van €125.000 overschreden met € 146.525. Zie ook de oorzaken genoemd bij het project N354. Het bedrag waarvoor het project gegund is, is € 56.747 lager dan de subsidieraming. Afspraken betreffende tegenvallers zijn momenteel een onderwerp van overleg tussen de provincie, gemeente Littenseradiel en gemeente Boarnsterhim.

152

Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Over de projecten N354, Inrichtingsplan Scharnegoutum Sneek-noord en Langelânsbrêge en Dillebrêge zijn afspraken betreffende de tegenvallers momenteel een onderwerp van overleg tussen de provincie en de betreffende gemeenten. De stand van zaken van de onderhanden werken is als volgt: MPI uitvoeringsjaar 2002 • Tijdelijke halten N351 en busmeldsysteem N381 Oosterwolde; het project is geïntegreerd in het project N351 definitieve halten Oldeholtpade, Nijeberkoop en Makkinga (zie 2005). • N356 kruispunt de Tike: het project wordt in het kader van de Centrale As opgepakt. • Veiligheidsmaatregel Leeuwarden-Stiens: geconstateerd is dat de verlichting ter hoogte van Jelsumerpoort dient te worden uitgebreid.

MPI uitvoeringsjaar 2003 • Afslag Kootstertille (Opperkoaten): zit in de afronding. Het project is opgeleverd en moet nog financieel worden afgerond. • Afslag Wyldpaed (Emmaus): ligt stil omdat het toekomstige beheer nog niet geregeld is. • N356, Aanpassingen tussen Damwoude-noord en afslag Kooilaan: het project is opgeleverd, maar moet nog financieel met de gemeente en intern worden afgerekend. • N358, Reconstructie afslagen Kaleweg/Surhuisterveen: De grondaankoop is problematisch. De onteigeningsprocedure is opgestart. • Ontsluiting bedrijventerrein ’t Spoardykje Tzummarum: het project is vertraagd. De provincie betaalt voorlopig de kosten van het archeologisch onderzoek. Uitsluitsel over locatie door Rijksonderzoeksinstituut Bodem (ROB) moet nog steeds worden ontvangen. Het project wordt vermoedelijk in 2005 uitgevoerd. • Boppewei/ afslag Zwaagwesteinde. De besteksvoorbereiding is gereed. Aanbesteding vindt plaats in maart 2004. Investeringskrediet moet aangevraagd worden. • Halte Donkerbroek: het project is opgeleverd. • Haltevoorziening Holwerd en carpoolterrein Twijzel: definitieve tekeningen en bestek nog te maken. De aanbesteding moet nog geregeld worden. Carpoolterrein Twijzel is gereed. • Fietspad Hurdegaryp-Leeuwarden: het project is opgeleverd en financieel afgerekend met de aannemer. (Is toegevoegd aan groot onderhoud deklagen) Er is nog 400 m. asfalt voor de gemeente in het bestek ‘groot onderhoud deklagen’ 2004 opgenomen. • N369, Ontsluitingsplan Kootstertille: het project is op 5 december 2003 opgeleverd. Nog af te rekenen met de aannemer en subsidieverstrekkers (gemeente en GDU). • N354, Inrichtingsplan Scharnegoutum Sneek-noord: het werk is aanbesteed en gegund. De projectonderdelen liggen op schema. De uitvoering start begin januari 2004. De oplevering is gepland op 1 december 2004. • De veldwerkzaamheden van het archeologisch onderzoek zijn afgerond. Verder onderzoek heeft geen invloed op de voortgang van het werk. De grondaankopen m.b.t. wegen gemeente Wymbritseradiel zijn nog niet rond, maar belemmeren de voortgang van het project (nog) niet. MPI uitvoeringsjaar 2004 • Reconstructie Harkema-Rottevalle (Betonwei-Langewyk): project is in uitvoering. Oplevering vindt in mei 2004 plaats. • Herinrichting kom Rottum + N924: het definitieve ontwerp is nagenoeg gereed. MPI uitvoeringsjaar 2005 • N383, Berlikum-St. Annaparochie. Het projectteam is opgestart. Aan het definitieve ontwerp wordt gewerkt. De planning van de werkzaamheden is met het waterschap doorgesproken. Eind 2004 starten de werkzaamheden vermoedelijk. • N351 Kruispuntaanpassingen en definitieve halten Oldeholtpade, Nijeberkoop en Makkinga. Deadline van subsidieverstrekker vereist zeer scherpe planning. Voor het kruispunt en de fietstunnel Oldeholtpade zal de deadline van de subsidieverstrekker, ondanks de zeer scherpe planning, niet worden gehaald. Het risico van het mogelijk wegvallen van de subsidie is groot. Overige wegenprojecten • Rondweg Woudsend c.s.: rubriek B (PVVP). West en oost zijn zoekgebieden. Het middendeel is planologisch geregeld (= bouwweg). De aanbesteding van de bouwweg vindt op 6 april 2004 plaats. Besteksvoorbereiding is lopende actie. De eigenlijke rondweg volgt meteen daarna. • Langlânsbrêge en Dillebrêge (onderdeel Fries Merenproject): het project is 21 augustus 2003 gegund aan de laagste inschrijver. De uitvoering van het bestek is gestart in september 2003. De oplevering is gepland in juni 2004.

153

3.30

Provinciale vaarwegen 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) • Vergroten van de toegankelijkheid van het vaarwegen net en de mogelijkheden van het vervoer over water. • Instandhouden van het vaarwegennet. • Veilig gebruik van de beroeps- en recreatievaart.

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003

Bedragen × € 1.000 Vaarwegen: opgeleverde werken

3.

–69

69

0

0

Vaarwegen: onderhanden werken

-7.017

3.786

5.957

–9.188

Totaal

–7.086

3.855

5.957

–9.188

Toelichting per investering Bij de genoemde vaarwegen projecten geldt een financiering van 100%. De investeringen worden niet op rente en afschrijving gezet.

Vaarwegen: opgeleverde werken Toelichting op budgetten Dit betreft het project route Bolsward-Harlingen. Dit project is al enige jaren gereed maar pas in 2003 volledig financieel afgehandeld.

Vaarwegen: onderhanden werken

154

De kredieten hebben betrekking op de volgende werken: Staande Mastroute; Financieel beheer Middelseerûte; Fase B Brug Stroobos; Verruiming PM-kanaal Va en Spoorbrug Grou. Toelichting op budgetten • Staande Mastroute: Betreft de bijdragen van derden in de Staande Mastroute. In de indertijd afgesloten overeenkomst voor de uitvoering van deze vaarroute is bepaald dat door financieel beheer op de bijdragen van de verschillende partners dekking gevonden kan worden voor eventuele tegenvallers in de uitvoering. De aangegeven bedragen maken onderdeel uit van dit financieel beheer. • Financieel beheer Middelseerûte: Op deze post worden alle totaal uitgaven en inkomsten verantwoord in het kader van de Kompas subsidie. Een eventueel overschot in verband met dit financieel beheer wordt aangewend voor tegenvallers in het project.

• Fase B Brug Stroobos: Het betreft hier voorbereidingskosten. • Verruiming PM-kanaal Va: Betreft de uitgaven/inkomsten voor het Prinses Margriet kanaal welke betrekking hebben op de beschikking die door Rijkswaterstaat hiervoor is afgegeven. • Spoorbrug Grou: Dit project is reeds enige jaren gereed. De uiteindelijke afrekening met Rijkswaterstaat zal in 2004 plaatsvinden. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen • Staande Mastroute: Als eerste onderdeel van het project Staande Mastroute tussen Grou en Leeuwarden is de vernieuwing van de Tuutsebrege in de Wergeasterfeart uitgevoerd. Deze brug is al in 2001 opgeleverd. Op dit moment wordt het tijdpad van uitvoering bepaald door de gemeentelijke bestemmingsplanprocedure. Tegen de uitvoering van dit project zijn bezwaren ingebracht die in de procedure tot vertraging aanleiding hebben gegeven. Voor de technische onderdelen is in grote lijnen overeenstemming met betrokkenen over de uit te voeren werken. Over dit project wordt regelmatig gerapporteerd in een voortgangsrapportage met een financiële doorkijk aan de Stuurgroep Staande Mastroute. • Financieel beheer Middelseerûte: De meeste onderdelen in dit project zijn in 2003 aanbesteed. Het streven is om het project voor december 2004 gereed te hebben. • Fase B Brug Stroobos: Het bestek wordt voor de zomer van 2004 afgerond. Zodra de beschikking van Rijkswaterstaat komt, kan het werk aanbesteed worden. • Verruiming PM-kanaal Va Loopt volgens planning.

155

4.00

Bestuurlijke kaders waterhuishouding 1.


2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003


3.

Verdrogingsprojecten

3

0

0

3

Totaal

3

0

0

3

Toelichting per investering Verdrogingsprojecten Toelichting op budgetten Deze projecten zijn afgerond. Er blijkt een nadelig saldo welke in 2004 afgeboekt zal worden ten laste van de exploitatie.

156

5.20

Bodemsanering 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) In 2023 moeten alle gevallen van ernstige bodemverontreiniging gesaneerd zijn of moet een behoeftesituatie geschapen zijn. De provincie ontvangt daarvoor geld van het rijk en gemeenten en draagt zelf ook bij. Met het opstellen van gebiedsplannen in het kader van de Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid (SGB), het subsidiëren van projecten in het kader van de SGB en met de subsidiëring van projecten in het kader van het Subsidiebesluit Gebiedsgericht Milieubeleid (SGM) is voor de milieu – aandachtsgebieden een meer samenhangend beleid ontwikkeld op het gebied van milieu, waterhuishouding, natuur, landbouw, ruimtelijk beleid, verkeer en vervoer, leefbaarheid en economie en zijn waardevolle en kwetsbare gebieden beter beschermd. Met financiële middelen van het rijk wordt dit beleid in de jaren 2002 t/m 2005 uitgevoerd.

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003

Bedragen × € 1.000 Bodemsaneringprojecten SGM bijdragen

–3.510

8.844

7.770

–2.436

0

74

0

74

Overeenkomst projecten bodembeheer

3.

60

12

0

72

BGM bijdragen

–1.735

1.148

–10

–577

Totaal

–5.185

10.078

7.760

–2.867

Toelichting per investering Bodemsaneringprojecten Toelichting op budgetten In de investeringsstaat staan alle bodemsaneringprojecten, waarbij een bijdrage gevraagd wordt van VROM, provincie Gemeenten en eventueel derden. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen De projecten worden per fase afgerond door de provincie, gemeenten en derden. Als een project geheel is afgesloten wordt met VROM afgerekend. Per jaar krijgen we een voorschot van VROM.

157

SGM bijdragen Toelichting op budgetten De SGM – gelden worden ons ter beschikking gesteld door het Rijk. Met behulp van deze gelden subsidiëren wij projecten van derden met als doel om waardevolle en kwetsbare gebieden in Fryslân beter te beschermen. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Het aangaan van verplichtingen ten behoeve van projectdeelnemers is per 1 juli 2002 niet meer mogelijk. De regeling wordt beëindigd per 31 december 2003. Veel projecten waren in 2003 nog volop in uitvoering. Tot 31 december 2003 konden de projectdeelnemers nog kosten opvoeren voor uitgevoerde activiteiten. In 2003 konden geen nieuwe beschikkingen gedaan worden. Wel was het mogelijk in overleg met het ministerie van VROM in een aantal gevallen een behoorlijk bedrag aanvullend te beschikken. Dit ten behoeve van projecten die daar mee aantoonbaar nog succesvoller werden. Zoals het thans nationaal bekend geworden project ‘Nutriëntenbeheer’ van de milieucoöperaties VEL / VANLA en het project ‘Koper recreatievaart’ ter voltooiing van een demonstratie borstelbaan voor de recreatievaart. Wat betreft het indienen van eindverslagen en afrekeningen door de projectdeelnemers was de stand van zaken per 31 december 2003 als volgt: Van de SGM projecten was 60 % afgerond, omdat veel projecten nog in uitvoering waren tot en met december 2003. Dit betekent dat in 2004 met betrekking tot de SGM nog een behoorlijke klus te verrichten valt. Het ministerie van VROM wenst per 1 juni 2004 het eindverslag te ontvangen. Als dit begin 2004 niet haalbaar lijkt zal verzocht worden een latere datum vast te stellen.

BGM bijdragen/Overeenkomsten projecten bodembeheer Toelichting op budgetten Dit budget is gevoed door bijdragen die wij ingevolge de Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid (SGB) van het Rijk hebben gekregen. Het budget is bedoeld voor het maken en uitvoeren van gebiedsplannen voor de SGB – gebieden in Fryslân. Een complicerende factor in de uitvoering van de SGB is dat de SGB regeling voor de programmering van 2002 en 2003 niet open gesteld is geweest voor milieuprojecten. Dit kwam door de nitraatdiscussie tussen Nederland en de EU. dd 1 Januari 2004 zijn deze milieuartikelen nog steeds niet opengesteld.

158

Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen • Voor de provinciale cofinanciering voor de SGM en SGB is de bestaande ‘subsidieverordening gebiedsgericht beleid Fryslân’ geactualiseerd en uitgebreid met de SGB regeling. De verordening is op 17 september 2003 door Provinciale Staten vastgesteld. • Het uitvoeringsprogramma van 2002 is in februari 2003 geactualiseerd. • Het rijk heeft in mei 2003 aan de provincie Fryslân voor de SGB uitvoering 2003 € 2.8 miljoen beschikbaar gesteld. Daarop heeft het college van GS op 1 juli het SGB uitvoeringsprogramma van 2003 vastgesteld. Het ging hier om 52 projecten met een bedrag aan totale kosten van ca 11 miljoen euro, met een SGB bijdrage van bijna 2,8 miljoen euro. De totale provinciale bijdrage (uit diverse fondsen) bedroeg ca € 570.000,-. Dit programma is daarna in uitvoering gebracht. • Op 1 december 2003 is de tweede actualisatie vastgesteld. Het gaat daarbij om de jaren 2002 en 2003. In totaal zijn over deze twee jaar 102 projecten geprogrammeerd voor uitvoering.

• Er zijn diverse toeristische fietspaden met SGB middelen ondersteund en inmiddels in gebruik. Het museumpark Landgoed Oranjewoud is ondersteund en men is inmiddels begonnen met de werkzaamheden. De Zwemmer, een integraal project waarbij de Zwemmer wordt gebaggerd en waar natuurvriendelijke oevers worden ingericht e.d. is ook in uitvoering. Tevens is de SGB ingezet voor het herstel van een aantal landschapsparken (Heemstrastate, Epemastate).

159

5.40

Geluidhinder 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) Het zorgen voor een schoon en gezond milieu: specifiek door het reguleren van geluidhinder door: • Het gestructureerd doen van geluidsmetingen ter controle op de naleving van geluidsvoorschriften. • Het geven van externe en interne adviezen over het geluid(hinder)beleid. • Het beoordelen van verzoeken tot ontheffing van Hogere Waarden in het kader van de wet geluidhinder. • Het voeren van in- en extern overleg over specifieke situaties (voorbeelden: zonebeheer en luchtvaartwet).

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003

Bedragen × € 1.000 Saneringsprojecten industrielawaai

–199

0

–4

–195

Bijdrage regeling Sanering

3.

industrielawaai

–2.421

201

0

–2.220

Totaal

–2.620

201

–4

–2.415

Toelichting per investering Saneringsprojecten industrielawaai/Bijdrageregeling Sanering Industrielawaai Toelichting op budgetten Budget is bedoeld om een financiële bijdrage te verstrekken in de sanering van industrielawaai.

160

Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Bij een vijf-tal bedrijven zijn de saneringsdoelstellingen bereikt.

7.00

Bestuurlijke kaders algemene economische zaken 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) Met de uitvoering van de KOMPAS programma’s en het Sociaal Economisch Beleid is een bijdrage geleverd aan de duurzame economische ontwikkeling van Fryslân De nieuwe te ontwikkelen sociaal economische beleidsnota is in 2002 een onderwerp van discussie geweest. De planning om eind 2002 deze Nota door Provinciale Staten te laten vaststellen, is niet gehaald. Er wordt nu naar gestreefd om in maart 2003 de Nota Sociaal Economische Beleid door Provinciale Staten te laten vaststellen. In de nieuwe Nota is het arbeidsmarktbeleid één van de speerpunten ter versterking van de Friese economie.

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003


3.

Projecten AEZ

–28

0

0

–28

Totaal

–28

0

0

–28

Toelichting per investering Projecten Algemeen economische zaken Toelichting op budgetten Het door gemeenten ontvangen geld voor bewegwijzering van wandelroutes welke gekoppeld zijn aan de vernieuwde ANWB autoroutes wordt in 2004 als nog besteed. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Zie de toelichting op het budget.

161

7.03

Recreatie en toerisme 1.

Bijdrage aan beleidsdoel(en) De provincies Fryslân, Groningen en Drenthe hebben aan het Noord Nederlands Bureau voor Toerisme (NNBT) subsidie beschikbaar gesteld om in Noord Nederland groei, versterking en kwaliteitsbevordering in de toeristische sector te realiseren door professionele marketing en promotie. Binnen het thema kwaliteitsverbetering hebben het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) en de drie noordelijke provincies het Noord Nederlands Bureau voor Toerisme (NNBT) financiële mogelijkheden gegeven om de maatregel kwaliteitsverbetering in de toeristischrecreatieve marktsector te stimuleren. Voor een watersportprovincie als Fryslân is het welhaast van zelfsprekend, dat veel energie gestoken is in het verbeteren van de vaarmogelijkheden. Over de vorderingen van het Friese Merenproject wordt gerapporteerd in hoofdstuk 4 (4.3 Programma Friese Meren). In 2002 is een nieuw beleidsplan gemaakt voor de kleine waterrecreatie voor de periode 20022010. Diverse acties uit het Actieprogramma van de Beleidsnota Recreatie en Toerisme 2002-2010 zijn gerealiseerd of in uitvoering.

2.


Saldo van de

Vermeerderingen

Verminderingen

Saldo van de

investeringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003


3.

Waardevol cultuurlandschap

120

0

0

120

Totaal

120

0

0

120

Toelichting per investering Waardevol cultuurlandschap

162

Toelichting op budgetten Dit project is afgerond. Er blijkt een nadelig saldo welke in 2004 afgeboekt zal worden ten laste van de exploitatie.

7.11

Europese programma’s 1.


2.


Saldo van de

Vermeer-

Vermin-

Saldo van de

investeringen

deringen

deringen

investeringen per

1-1-2003

31-12-2003

Bedragen × € 1.000 Overeenkomst 5b-2/Leader 2

422

0

0

422

–1.140

70

0

–1.071

Subsidie Europese programma Niet 5B

–950

219

0

–731

Subsidie Europese programma ES-RES

128

0

0

128

–1

0

0

–1

Subsidie Europese programma ES 5B-2

Subsidie Europese programma Leader 2 NWF Subsidie Europese programma Leader 2 ES LL

–8

0

0

–8

5B-2 Projecten (ECU middelen)

27

0

–35

–8

Leader II (ECU middelen) Totaal

3.

–580

0

–1

–582

–2.102

289

–36

–1.851

Toelichting per investering Overeenkomst 5b-2/Leader 2 Toelichting op budgetten Het betreft hier de uitvoerings- en accountantskosten voor de uitvoering van de programma’s 5b-2 en Leader-2. De inkomsten betreffen onder andere de inkomsten (subsidie bijdragen) van derden.

Subsidie Europese programma’s ES 5B-2 Toelichting op budgetten Het programma ES 5b-2 heeft gelopen van 1994 tot en met 1999. In 2003 zijn de twee laatst overgebleven projecten t.w. ‘Vervanging brug Prinses Margrietkanaal’ en ‘Spoorbrug Grou’ afgerekend. Voor het gehele programma ES 5B-2 is er sprake van een onderbesteding. Deze is voor een groot deel ontstaan door lager vastgestelde provinciale bijdragen door lagere bestedingen bij een aantal projecten. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Zoals in de toelichting op budgetten al is aangegeven zijn de projecten ‘Vervanging brug Prinses Margrietkanaal’ en ‘Spoorbrug Grou’ in 2003 afgerekend. De provincie Fryslân is eindbegunstigde van deze beide projecten. Bij de afrekening zijn de niet-subsidiabele-kosten waarvoor geen dekking bestond ten laste van het ES-fonds gebracht. Dit conform eerder gemaakte afspraken. In het totaal gaat het om een extra dekking vanuit het ES-fonds van € 32.272.

163

Subsidie Europese programma’s Niet 5B Toelichting op budgetten Binnen dit programma loopt nog een aantal projecten waarvan en een tweetal in 2003 zijn afgerekend. Zoals bij het ES programma 5B-2 is ook bij dit programma sprake van een onderbesteding. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen Een aantal projecten dient nog te worden afgerekend. Van deze projecten is de looptijd verlengd.

Subsidie Europese programma’s ES-RES Toelichting op budgetten Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen

Subsidie Europese programma’s Leader 2 NWF Toelichting op budgetten Alle projecten zijn afgerekend. Het voordelige saldo zal in 2004 worden afgeboekt ten gunste van de exploitatie.

Subsidie Europese programma’s Leader 2 ES LL Toelichting op budgetten Alle projecten zijn afgerekend. Het voordelige saldo zal in 2004 worden afgeboekt ten gunste van de exploitatie.

5B-2 projecten (ECU middelen) Toelichting op budgetten Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen

Leader II (ECU-middelen)

164

Toelichting op budgetten Van het programma Leader 2 Noordwest Friesland zijn van de beschikbare Brusselse middelen uiteindelijk 87% ofwel € 3.268.396 besteed. Voor het programma Leader 2 Lauwersland zijn van de beschikbare Brusselse middelen uiteindelijk 92% ofwel € 3.158.613 besteed. Ondernomen acties en bereikte resultaten op hoofdlijnen. Binnen het programma Leader Noordwest Friesland zijn 28 projecten gerealiseerd en in het programma Leader Lauwersland 24 projecten.

4. PARAGRAFEN

165

4. Introductie In de begrotingen en jaarverslagen vanaf 2004 wordt aandacht geschonken aan paragrafen. Dit conform het Besluit Begroting en Verantwoording van het ministerie van BZK, dat sinds 11 maart 2003 van kracht is. Hoewel het (volgens de Comptabiliteitsvoorschriften van 1995) geen vereiste is, komt als extra service een aantal onderdelen van die paragrafen ook in dit Jaarverslag 2003 aan de orde. Achtereenvolgens komen aan de orde: Paragraaf 4.1 Weerstandsvermogen (inclusief Risicoparagraaf) Paragraaf 4.2 Financiering Paragraaf 4.3 Bedrijfsvoering Paragraaf 4.4 Verbonden partijen Paragraaf 4.5 Strategische programma’s en projecten

4.1 Paragraaf weerstandsvermogen Evenals in voorgaande jaarverslagen is er ook nu voor gekozen om in een paragraaf Weerstandsvermogen in te gaan op de mate waarin de provincie in staat is om aan te onderkennen risico’s het hoofd te bieden. Hiermee wordt tevens aangesloten bij de opzet van begrotingen en jaarverslagen in het nieuwe BBV (Besluit Begroting en Verantwoording, artikel 11). Dit Jaarverslag 2003 is trouwens de laatste verantwoording die volgens de Comptabiliteitsvoorschriften 1995 plaatsvindt; vanaf de begroting en het jaarverslag over 2004 geschiedt dit volgens het BBV.

Weerstandsvermogen en Weerstandscapaciteit

166

Het weerstandsvermogen is gedefinieerd als de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s. Men kan het weerstandsvermogen zien als de ‘mate van robuustheid’ van de financiële positie. De weerstandscapaciteit omvat de middelen en mogelijkheden waarover de provincie beschikt of kan beschikken om niet begrote, onverwachte en substantiële kosten te dekken. De risico’s omvatten onder zowel Comptabiliteitsvoorschriften 1995 als BBV: alle voorzienbare risico’s waarvoor geen voorzieningen kunnen worden gevormd omdat deze niet kwantificeerbaar zijn, of die niet tot afwaardering hebben geleid, en die van materiële betekenis zijn in relatie tot het balanstotaal en de financiële positie. Hieronder wordt ingegaan op het beleid achter weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Daarna volgt de risicoparagraaf, waarin de risico’s (zoals hiervoor aangeduid) zijn opgenomen, met uitzondering van risico’s die behoren tot de normale bedrijfsvoering.

Beleid met betrekking tot weerstandscapaciteit en risico’s • Beleid weerstandscapaciteit Voor het afdekken van niet begrote uitgaven wordt volgens het provinciale beleid in eerste instantie een beroep gedaan op de aanwezige algemene reserve. De algemene reserve is daartoe opgesplitst in een basisreserve en een flexibel inzetbare reserve. Primair wordt er een beroep op de flexibel inzetbare reserve gedaan. De basisreserve van € 14,0 miljoen wordt slechts in uiterste gevallen benut. Deze is, conform besluitvorming van Provinciale Staten hiertoe, slechts op incidentele basis beschikbaar voor zeer uitzonderlijke situaties. De flexibel inzetbare reserve, het rekeningsaldo en eventueel de basisreserve zijn direct inzetbaar voor het opvangen van niet begrote uitgaven. De in het verleden opgevoerde Reserve Projecten wordt thans niet meer meegenomen in de bepaling van de reservepositie. Deze is bestemd voor cofinanciering Kompas, Convenanten, het Friese Merenproject en eventuele andere majeure projecten. Dat betekent, dat de betreffende bedragen geoormerkt zijn voor een specifieke aanwending. Omdat hiervoor reeds verplichtingen zijn aangegaan, is een beroep op deze ‘reserve’ niet gerechtvaardigd. De onbenutte belastingcapaciteit, die bij aanvang van het jaar 2003 circa € 18 miljoen bedroeg, is per 1 april 2003 afgenomen tot circa € 17 miljoen op jaarbasis, door het gecombineerde effect van de tijdelijke verhoging van de opcenten motorrijtuigenbelasting met 8,0 punten en de verhoging van het maximum met 5,1 punten. Per 31 december 2003 bedroeg (evenals per 1 april 2003) de heffing 58,6 punten bij een toegestaan wettelijk maximum van 89,9 punten, zodat de onbenutte belastingcapaciteit een omvang had van 31,3 punten. De verhoging per 1 april 2004 van het toegestane maximum aan opcenten is sterker dan die van de door de provincie gehanteerde opcenten: naar een niveau van 94,7 respectievelijk 60.1 punten. Daarmee neemt de onbenutte belastingcapaciteit vanaf het tweede kwartaal van 2004 toe tot 34,6 punten, corresponderend met ongeveer € 19 miljoen op jaarbasis. Deze onbenutte belastingcapaciteit kan met beschouwen als de structurele component van de weerstandscapaciteit: deze is permanent inzetbaar voor het opvangen van tegenvallers in de lopende exploitatie, zonder de uitvoering van bestaande taken in gevaar te brengen. De eerder genoemde, andere componenten vormen in deze optiek de incidentele weerstandscapaciteit: het vermogen om eenmalige tegenvallers en calamiteiten op te vangen zonder beïnvloeding van de voortzetting van taken op het bestaande niveau. Ook zogenaamde stille reserves zou men kunnen opvoeren als een denkbare mogelijkheid tot het opvangen van tegenvallers. Stille reserves zijn de meerwaarden van direct verkoopbare activa, waarvan de verkoopwaarde hoger is dan de boekwaarde. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de dienstwoningen, die in het bezit zijn van de provincie (momenteel een waarde van circa 4 miljoen euro vertegenwoordigend), of aan aandelen in Bank Nederlandse Gemeenten en Waterschapsbank. In het kader van de begroting voor 2005 zal worden overwogen ook dit soort reserves mee te nemen in de inschatting van weerstandscapaciteit en -vermogen, omdat het BBV expliciet de mogelijkheid daartoe biedt.

167

Het overzicht van de weerstandscapaciteit per jaarultimi ziet er als volgt uit: Weerstandscapaciteit in miljoenen € (op kasbasis)

incidenteel (i) of structureel (s)

31 december 2002

31 december 2003

Basisreserve

i

12,5

14,0

Flexibele reserve

i

27,7

21,4

Rekeningsaldo

i

8,2

9,5

Stille reserve

i

P.M.

P.M.

Incidentele weerstandscapaciteit

i

48,4

44,1

Onbenutte belastingcapaciteit

s

18

17

Structurele weerstandscapaciteit

s

18

17

66,4

61,9

Totale weerstandscapaciteit

s + i

Om conclusies te trekken over de financiële positie per 31 december 2003 dient rekening te worden gehouden met al aangegane verplichtingen. Er wordt dan gekozen voor een benadering op transactiebasis. Doordat er al verplichtingen rusten op een aanzienlijk deel van de flexibele reserves, ontstaat er een aanmerkelijk minder gunstig beeld dan op het eerste gezicht uit bovenstaande tabel op kasbasis naar voren lijkt te komen (de Wet Financiering Decentrale Overheden schrijft de bepaling op kasbasis voor). De vrij aanwendbare financiële ruimte bedroeg per 31 december 2003 op transactiebasis € 13,7 miljoen (flexibel inzetbare reserve € 4,2 miljoen plus rekeningsaldo € 9,5 miljoen). Per 31 december 2002 bedroeg deze vrij aanwendbare ruimte € 26,8 miljoen. Ze is derhalve in het jaar 2003 afgenomen met € 13,9 miljoen (€ 26,8 miljoen minus € 12,9 miljoen). De vrij aanwendbare ruimte op transactiebasis over een aantal jaren in een overzicht gezet, levert het volgende beeld op: Vrij aanwendbare ruimte mln. € (op transactiebasis) Basisreserve

31 dec. 2001

31 dec. 2002

31 dec. 2003

12,4

12,4

12,5

14,0

8,6

17,8

18,6

4,2

Rekeningsaldo

15,4

6,5

8,2

9,5

Totale vrije ruimte

36,4

36,7

39,3

27,7

Flexibele reserve

168

31 dec. 2000

Uit overzicht blijkt dat de vrij besteedbare ruimte in het laatste jaar minder wordt. Deze afname kan (per saldo) voornamelijk verklaard worden uit een afname van de flexibele reserve door o.m. aangegane verplichtingen uit de volgende begrotingswijzigingen 2002 en 2003 (MKZ-crisis € 1,6 miljoen, voorstellen Najaarsnota 2002 € 4,5 miljoen, voorstellen verkorte Voorjaarsnota 2003 € 3,7 miljoen, voorstellen decembernota 2003 € 10 miljoen en toevoeging rekeningsaldo 2002 € 7,5 miljoen). • Beleid risico’s Het beleid voor risico’s is tot nu toe dat alle risico’s die mogelijk tot een financiële claim kunnen leiden in de risicoparagraaf worden opgenomen, met de kanttekeningen zoals eerder in deze paragraaf genoemd. Een ondergrens van € 50.000 per risico wordt hierbij in acht genomen. Ten aanzien van het risicomanagement kan worden opgemerkt, dat hieraan vorm is gegeven in nauwe samenwerking met de externe accountant. Intern zijn hier met name de interne accountantsdienst en concerncontrolling bij betrokken, naast uiteraard de primair verantwoordelijken

in de sectoren. De gevolgde werkwijze is als volgt. In een gezamenlijke sessie van controllers, interne accountants en het controleteam van Deloitte & Touche heeft een inventarisatie van risico’s plaatsgevonden aan de hand van procesgerichte risico-analyse. Deze risico-analyse is organisatiebreed met de sectorhoofden uitgevoerd en heeft geresulteerd in een planning van te onderzoeken processen, teams en projecten die door directie en managementteam is geaccordeerd. De interne accountantsdienst verricht op basis van deze planning interne financial en operational audits, die zich richten op beheersing van de bedrijfsvoering. De verbeterpunten die hieruit voortvloeien worden vastgelegd en geëvalueerd. Deze methodiek wordt momenteel door concerncontrolling verder uitgebouwd tot een integraal risico management systeem, waarin aandacht wordt besteed aan financiële, beleidsmatige en juridische aspecten. Op basis van de genoemde risico-inventarisatie is in deze context de lijst van werkzaamheden van interne beheersmaatregelen vastgesteld, die vervolgens door de externe accountants als input voor hun controlewerkzaamheden is benut. In het kader van de financiële verordeningen wordt verder opgemerkt, dat het hier aangegeven risicomanagement een startpunt vormt voor het door de provinciale organisatie invullen van activiteiten voor onderzoeken naar rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid (één en ander in nauwe samenspraak met externe accountant, breed auditoverleg en eventuele rekenkamer(functie)). Deze financiële verordeningen zijn uit hoofde van het BBV voorgeschreven en door PS vastgesteld voor wat betreft de financiële en controleverordening conform artikelen 216 en 217 van de Provinciewet, en worden in de loop van 2004 vastgesteld voor wat betreft de verordening inzake onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid, artikel 217a.

Risicoparagraaf Hierboven in de Paragraaf Weerstandsvermogen is ingegaan op het achterliggende beleid met betrekking tot risicomanagement, en is een indicatie gegeven van de weerstandscapaciteit. In het tweede deel van deze paragraaf wordt ingegaan op de risico’s, zoals deze zijn onderkend met in acht name van wat is aangegeven in de inleiding van deze paragraaf. De weergegeven stand van zaken is die van maart 2004. Actuele risico’s 2003 en volgende jaren Zoals aangegeven in de Paragraaf Weerstandsvermogen omvatten de risico’s alle voorzienbare risico’s waarvoor geen voorzieningen kunnen worden gevormd omdat deze niet kwantificeerbaar zijn, of die niet tot afwaardering hebben geleid. In de risicoparagraaf zijn de risico’s opgenomen, die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de balans of de financiële positie van de provincie Fryslân. Risico’s die behoren tot de normale bedrijfsvoering worden niet in de risicoparagraaf opgenomen. Rechtsgedingen De provincie is betrokken bij zowel civielrechtelijke als administratiefrechtelijke procedures. In de hierna opgenomen risico’s zijn ook de rechtsgedingen opgenomen die eventueel nog financiële consequenties hebben. Deze brengen overigens de financiële positie van de provincie niet wezenlijk in gevaar. Opbrengsten motorrijtuigenbelasting De registratie van gegevens voor de motorrijtuigenbelasting wordt uitgevoerd door het Centraal Bureau Motorrijtuigen (CBM) en is daarmee een verantwoordelijkheid van het Rijk. Het CBM int de provinciale opcenten en draagt deze aan de provincies af. D e provincies hebben geen controlemogelijkheden op deze afdrachten en zijn daarmee afhankelijk van de gegevens van het

169

CBM. Omdat de kwaliteit van de informatie over de ontvangen opcenten per provincie dus niet geheel gewaarborgd is, blijft er enige onzekerheid bestaan over de juistheid en volledigheid van de ontvangen opcenten. Westerbaan (faillissement) Voor de tijdelijke huisvesting Hege Hûs zou Bouwbedrijf Westerbaan met een turn key constructie de bouwwerkzaamheden verzorgen. Bouwbedrijf Westerbaan is zoals bekend failliet gegaan. Bouwbedrijf Friesland (BBF) heeft de bouwwerkzaamheden ‘overgenomen’. In het faillissement zijn door de diverse partijen claims ingediend, waaronder de provincie. De provincie is in de tot nu toe gevoerde procedures in het gelijk gesteld. De nasleep over onderdelen is nog onder de rechter. Geluidswal te Lemmer De Vries Joure heeft in een geluidswal te Lemmer als secondaire afvalstof kiezelgoer gebruikt. Deze toepassing van kiezelgoer werd door de provincie gezien als een overtreding van de wet milieubeheer. Onder last van een dwangsom is De Vries Joure gesommeerd over te gaan tot verwijdering. De Vries heeft het dwangsombesluit aangevochten. De Raad van State heeft op 4 juli 2001 het dwangsombesluit van GS jegens De Vries Joure over de toepasselijkheid van de afvalstof kiezelgoer in de geluidswal Lemmer vernietigd omdat is nagelaten te onderzoeken of deze afvalstof al dan niet mocht worden gebruikt in deze geluidswal. De advocaat van De Vries meent dat naar aanleiding van deze uitspraak van de Raad van State de provincie de door De Vries Joure geleden schade ad € 680.670 dient te betalen. De provincie heeft op 12 december 2002 een nieuw besluit genomen in deze kwestie (met inachtneming van de hiervoor genoemde uitspraak van de Raad van State. Het besluit houdt in dat de Provincie haar oorspronkelijke dwangsombesluit handhaaft. Tegen het nieuwe besluit heeft De Vries Joure beroep ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Op 6 oktober 2003 is de rechtszitting geweest. De Raad van State heeft bij uitspraak van 17 maart 2004 het besluit van de provincie vernietigd. In beginsel kan uit deze vernietiging een civiele claim voortvloeien waarvoor maar ten dele verzekerde dekking is.

170

Borgstellingen en verstrekte geldleningen Wanneer de begunstigde van een borgstelling of de ontvanger van een verstrekte geldleningen niet aan zijn verplichtingen voldoet, komen de eventuele lasten voor de provincie. In bijlage Z wordt een overzicht gegeven van de door de provincie gewaarborgde geldleningen. Voor een aantal door de provincie verstrekte achtergestelde geldleningen is een voorziening getroffen. Voor de verstrekte achtergestelde geldlening van € 31.764.615 aan NUON is in overleg met het ministerie van BZK, een inschatting gemaakt van het risico dat de provincie in deze loopt. Aangezien dit risico als nihil is ingeschat, wordt er geen voorziening voor getroffen. Omdat de provincie hierbij een theoretisch risico loopt, wordt deze achtergestelde lening hier vermeld. Nazorg gesloten stortplaatsen In de vergaderingen van 10 februari 1999 respectievelijk 15 december 1999 hebben Provinciale Staten de Verordening Nazorg Stortplaatsen Fryslân en de bijbehorende tarieventabel vastgesteld. Op grond van de Wet Milieubeheer is de provincie organisatorisch en financieel verantwoordelijk voor de nazorg van stortplaatsen waar op of na 1 september 1996 nog afval is gestort. Op basis van een in IPO verband vastgesteld rekenmodel wordt bepaald wat het doelvermogen per stortplaats moet zijn om de nazorg te financieren. Het doelvermogen is het bedrag dat op het moment van overdracht aan de provincie aanwezig moet zijn om de nazorg van de stortplaats te

kunnen bekostigen. De exploitant moet dat doelvermogen genereren. De omvang van het doelvermogen wordt bepaald aan de hand van het door de exploitant opgestelde en door de provincie goedgekeurde nazorgplan. De gelden worden gestort in een door de provincie beheerd Nazorgfonds. In totaal gaat het hier vooralsnog om een bedrag van circa € 6 miljoen. Hoewel de voorzienbare risico’s in de tarieven zijn verdisconteerd, komen eventuele hogere nazorgkosten ten laste van de provincie. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf 2.5, Fonds nazorg stortplaatsen. Nutsbedrijven Reeds geruime tijd verschillen de kabel- en leidingbeheerders met de provincies van opvatting over vergoeding van kosten wanneer als gevolg van de uitvoering van natte en droge waterstaatswerken, welke bij de provincies in beheer zijn, kabels en leidingen moeten worden verlegd. De kabel- en leidingbeheerders stellen zich op het standpunt, dat een meer integrale vergoeding van dergelijke kosten voor de hand ligt. Zij baseren dit op het uitgangspunt van de zogenaamde ongestoorde liggingsduur van kabels en leidingen, die zij op gemiddeld 40 jaar stellen. De provincies daarentegen zijn van oordeel dat verleggingskosten slechts gedurende een termijn van maximaal 10 jaar na de (ver)legging van de kabel of leiding, en wel in afpellende mate op basis van de liggingsduur, kunnen worden vergoed. Zij relateren dit aan het voorzienbaarheidsaspect, waarbij de dynamiek in de provinciale verkeersinfrastructuur een rol speelt. De onderhandelingen tussen het IPO en de overkoepelende kabel- en leidingbeheerders (OON, VELIN, VEWIN) om zo mogelijk te komen tot een definitieve vergoedingsregeling voor verleggingskosten verlopen zeer moeizaam als gevolg van het hiervoor geschetste verschil in uitgangspunt. Of hierover overeenstemming kan worden bereikt, is niet duidelijk. Momenteel worden verleggingskosten op basis van een interim-regeling vergoed, waarover in 1993 tussen het IPO en de overkoepelende kabel- en leidingbeheerders een akkoord kon worden bereikt. Brug Rogsloot te Warten In 1999 is in de liggers van de betonnen aanbruggen (vaste gedeeltes) van de brug over de Rogsloot te Warten scheurvorming geconstateerd. Op basis van nader onderzoek en aanvullende berekeningen is vastgesteld dat de scheurvorming veroorzaakt is door te zware belasting van het wegverkeer. Aan de gemeente Boarnsterhim is, als bevoegd gezag, gevraagd een verkeersbesluit te nemen zodat de brug niet meer bereden mag worden door voertuigen zwaarder dan 30 ton. De sterkte van de brug voldoet niet aan de belastingsklasse die op de weg verwacht kan worden. Bij problemen op de Wâldwei leidt RWS het verkeer om over Heerenveen en Hurdegaryp, maar er zal altijd nog sluipverkeer in Warten komen. Na publicatie van het voornemen tot het nemen van dit verkeersbesluit heeft een nabijgelegen scheepswerf bezwaar gemaakt. Zodra het besluit rechtsgeldig is, kunnen de leveranciers van de werf niet meer zonder het nemen van drastische maatregelen gebruik maken van de brug. Bovendien is een alternatieve route voor leveranciers en de gemeenteniet acceptabel. Op basis van aanvullende berekeningen is geconstateerd dat onder bepaalde voorwaarden aan leveranciers ontheffing kan worden verleend voor het gebruik maken van de brug. Met de gemeente en de scheepswerf is de afspraak gemaakt dat het bezwaar wordt ingetrokken en dat de leveranciers ontheffing zullen aanvragen voor het desbetreffende verkeersbesluit. De problemen zijn hiermee voor de zeer korte termijn opgelost. Gelet op de te geringe sterkte van de brug zal vervanging van de brug zeker op termijn weer aan de orde komen.

171

Europese programma’s Het is mogelijk dat de Europese Unie bij de afrekening van de Europese programma’s het destijds toegezegde subsidie niet of niet volledig uitbetaalt. Dit als gevolg van het uiteindelijk niet (geheel) voldoen van de projecten aan de Europese subsidievoorwaarden. Om dit risico te minimaliseren vindt vroegtijdig overleg plaats met het ministerie van Economische Zaken en de Europese Commissie. Wanneer er bij de eindafrekening blijkt dat een bedrag toch niet subsidiabel is, komt het risico voor rekening van de provincie. Er is bewust gekozen voor een zekere mate van overcommittering van projecten, omdat uit ervaring blijkt dat een deel van de toegekende gelden niet tot uitbetaling komt. Dit kan er aan het einde van het programma toe leiden, dat er meer geld is toegezegd dan het bedrag dat oorspronkelijk beschikbaar was. Deze situatie kan zich voordoen voor zowel de provincie als het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN). Het SNN voert immers voor de drie noordelijke provincies de Europese subsidieregelingen uit. Het SNN is een gemeenschappelijke regeling, waarvoor drie noordelijke provincies ieder een derde van het tekort moeten afdekken. Bij de vorming van de Reserve Projecten is besloten dat de hiervoor vermelde risico’s ten laste van deze reserve komen. Het LEADER+ programma Noord-Nederland, ingediend door SNN, omvat acht LEADER+ gebieden. Voor vier gebieden, waaronder NW-Fryslân en het Gronings-Friese gebied Lauwersland, bleek een zeer bescheiden aanpassing van de gebiedsbegrenzing noodzakelijk. Deze gebiedsbegrenzing maakt deel uit van de afzonderlijke ontwikkelingsstrategieën voor de LEADER+ gebieden. De van toepassing zijnde EU-regels boden geen kant-en-klare procedurevoorschriften om de gebiedsbegrenzing te kunnen aanpassen. Er is op een zeer zorgvuldige wijze een oplossing gezocht en gerealiseerd en vervolgens kenbaar gemaakt aan het Ministerie van LNV. Voor NW-Fryslân is gekozen om de dorpskern van Makkum buiten het LEADER+ gebied te houden. Voor Lauwersland zijn de nieuwbouwwijken van Dokkum uit het werkgebied gelicht. Er is een risico, zij het dat dit zeer beperkt wordt geacht, dat in de toekomst een geschil ontstaat tussen de EC en SNN over de vraag of de voorschriften voor selectie en vaststelling van de LEADER+ gebieden, voldoende juist zijn geïnterpreteerd. Dit risico is expliciet benoemd bij de besluitvorming over de beschreven oplossing. IBF Het uitblijven van grondverkopen op het IBF (Internationaal Bedrijvenpark Fryslân) leidde in 2003 tot besprekingen over de houdbaarheid van het oorspronkelijke IBF-concept. Dit proces kan uitmonden in een herpositionering van dit bedrijventerrein. Eventuele risico’s daarbij betreffen naast de oorspronkelijke provinciale kapitaalinbreng in de vennootschappen (die bij oprichting het maximale risico voor de provincie betekende) de verkregen subsidies en de eventuele extra kosten direct voortvloeiend uit de herpositionering.

172

Tijdelijke referendumwet Per 1 januari 2002 is de Tijdelijke referendumwet (Trw) in werking getreden. Op provinciaal niveau maakt deze wet correctieve raadgevende referenda mogelijk over een aantal besluiten van Provinciale Staten (PS). Dit betekent dat een referendum gehouden kan worden op initiatief van kiesgerechtigden over besluiten van PS die in principe nog niet in werking zijn getreden. De kosten van een referendum worden vooreerst geschat op € 1,36 per kiesgerechtigde. Voor de provincie Fryslân komt dat neer op een totaal van € 635.292 per referendum. Op grond van het beperkte aantal besluiten dat referendabel is en de drempels in de verscheidene stadia van de referendumprocedure, wordt uitgegaan van één referendum per collegeperiode. Gezien de onzekerheid dat deze kosten zich werkelijk voor zullen doen, is besloten om de kosten van een eventueel referendum op te nemen in de risicoparagraaf.

BTW-compensatiefonds Per 1 januari 2003 is de wet op het BTW-compensatiefonds (BCF) ingesteld. Vanaf die datum behoort de BTW voor provincies en gemeenten niet meer tot de kostencomponenten, maar kan deze voor overheidstaken meestal worden gedeclareerd bij het BTW-compensatiefonds. In verband hiermee is in december 2002 de Algemene Subsidieverordening provincie Fryslân 1998 zo gewijzigd dat verrekenbare of compensabele BTW niet meer tot de subsidiabele kosten wordt gerekend. In 2003 zijn de specifieke uitkeringen en subsidies aan gemeenten dan ook zonder de BTW-component uitgekeerd. Door de invoeringssystematiek van het BCF heeft deze handelswijze echter negatieve gevolgen voor de gemeenten. Er ontstaat namelijk een financieel nadeel doordat gemeenten dan tweemaal worden gekort: namelijk via de uitname uit het Gemeentefonds en de lagere subsidie en doordat zij deze BTW slechts éénmaal kunnen declareren bij het BCF. In de zomer van 2003 zijn op landelijk niveau bestuurlijke afspraken gemaakt over het subsidiëren van compensabele BTW. De algemene subsidieverordening zal daarom zo worden gewijzigd dat compensabele BTW voor de in het voorstel genoemde subsidies alsnog bruto (inclusief BTWcomponent) worden verstrekt, terwijl nieuwe subsidies die vanaf 2004 worden ingesteld, netto (exclusief BTW) worden verstrekt. Dit tot het moment, dat: • de rijksoperatie waarbij alle uitkeringen/subsidies netto worden gemaakt, is afgerond; • een subsidie/uitkeringsregeling wordt gewijzigd en daardoor geheel of gedeeltelijk als nieuwe regeling moet worden beschouwd. De wijziging in de algemene subsidieverordening kent terugwerkende kracht tot 1-1-2003. Na overleg met de gemeenten is besloten om de aanvullende beschikkingen zo te financieren dat dit voor de provincie niet leidt tot een uitzetting van middelen door naast eventuele onderbesteding bij de projecten ook een beroep te doen op de in begroting 2004 en latere jaren voor dat doel beschikbaar gestelde middelen. Mogelijk dat er een beperkt bedrag gefinancierd zal moeten worden uit de algemene middelen. Dit zal bijvoorbeeld gelden voor het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing.

4.2 Paragraaf financiering Bij besluit van 19 januari 2001 is aan de comptabiliteitsvoorschriften toegevoegd dat er voortaan een financieringsparagraaf opgenomen wordt in de toelichting bij de begroting en het jaarverslag. Voor de eerste maal diende deze paragraaf opgenomen te worden in de begroting en het verslagjaar 2002. Vooruitlopend op deze invoerdatum is hieraan reeds bij het jaarverslag 2001 invulling gegeven. Dit in aansluiting op de in 2000 reeds opgenomen treasury paragraaf. De naam treasury paragraaf vervalt in de huidige terminologie. Treasury valt voortaan onder het begrip financieringsparagraaf. De financieringsparagraaf in het jaarverslag dient informatie te geven over de beleidsvoornemens zoals opgenomen bij de begroting. In ieder geval dient in de paragraaf verslag gedaan te worden van de uitvoering van de beleidsvoornemens voor van het risicobeheer. Treasury-statuut Per 1 januari 2001 is de nieuwe Wet Financiering decentrale Overheden (Fido) van kracht geworden. Voor beleggingen wordt gesproken van een prudent karakter. Bij ministerieel besluit wordt dit geconcretiseerd met een A-rating. In ons statuut, dat in november 1999 is vastgesteld, was een AA-rating opgenomen. Op 15 maart 2001 hebben Provinciale Staten besloten om deze rating te wijzigen in A-rating overeenkomstig het vereiste van de Wet Fido.

173

Renteresultaat werkelijk versus begroot In de Beleidsbegroting 2003 was een bedrag geraamd van € 3 miljoen. Uiteindelijk is er een werkelijke bate gerealiseerd van € 3,23 miljoen. Op de beleggingen is een rendement behaald van 2,6%. In de navolgende grafiek wordt het rendement per maand afgezet tegen de ontwikkeling in de markt.

Vergelijking t.o.v. marktbeweging

Percentage

4,25% 3,75%

rend. Prov.

3,25%

land 3-mnds

2,75%

land 6-mnds

2,25%

11

9

7

5

3

01-03

11

9

7

5

3

01-02

1,75%

Periode

De geldmarktrente is van 2,83% begin 2003 gedaald tot 2,15% aan het einde van 2003. Ons eigen rendement daalde van 3,44% in december 2002 naar 2,15% in december 2003. Naast de ontwikkeling van de rente is de ontwikkeling in het overschot aan liquide middelen van invloed op de omvang van de rentebaten. De omvang van de liquide middelen is toegenomen met € 4,5 miljoen. In de Begroting 2003 is rekening gehouden met een gemiddelde liquiditeit van € 75 miljoen, terwijl de werkelijke gemiddelde liquiditeit 2003 op € 120,3 miljoen (exclusief € 6 miljoen van het Nazorgfonds) is uitgekomen. In het navolgende overzicht worden ramingen en realisatie gegeven: Raming

Gemiddelde saldo

Gemiddeld

Opbrengst in

liquide middelen in

rentepercentage

€ 1.000

miljoenen euro’s Begroting 2003, vastgesteld in november 2002 Realisatie 2003

75

4

3.000

120,3

2,6

3.238

Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de toelichting in hoofdstuk 2 van het Jaarverslag 2003 bij hoofdfunctie 0.

174

In 2002 heeft BNG Consultancy Services (BCS) in opdracht van de provincie een onderzoek afgerond over het te voeren langere termijn beleggingsbeleid van de provincie Fryslân. Daarvoor is in het voorjaar 2003 een beleidskader geformuleerd om beleggingen in onder meer goed verhandelbare obligaties te kunnen doen. Daarin is vastgelegd dat er periodiek overleg wordt gevoerd tussen bij dit onderwerp betrokken teams, wordt een liquiditeitsprognose opgesteld en geactualiseerd en wordt in samenwerking met de huisbankier een rentevisie ontwikkeld. Op grond daarvan worden besluiten voorbereid om voor de langere termijn te beleggen. Dit beleid past binnen de Wet Fido en het eerder vastgestelde Treasurystatuut. Het onderzoek door BCS heeft voorts uitgewezen dat het huidige beleggingsbeleid voor de korte termijn (tot 2 jaar) ongewijzigd kan worden voortgezet.

Renterisico Het renterisico wordt in kaart gebracht door middel van onderstaande tabel waarin de huidige beleggingsportefeuille met de daarbij behorende aflooptijden zijn opgenomen. Beleggingen per 31 december 2003 (× € 1 miljoen) Afloop in jaar:

Renterisico Portefeuille

Totaal

2004

2005

2006

2007

Vaste rente: Deposito’s

80

50

0

0

0

2008 30

Totaal portefeuille

80

50

0

0

0

30

Bovenstaande portefeuille is exclusief de beleggingen van het Nazorgfonds. Voor een nadere toelichting op deze beleggingen op lange termijn wordt verwezen naar de afzonderlijke Jaarrekening 2003 van het Fonds Nazorg Stortplaatsen. Debiteurenrisico Ter beperking van het debiteurenrisico bij beleggingen wordt uitsluitend belegd bij tegenpartijen die voldoen aan een minimale creditrating, te weten een A-rating. Tevens zijn er maxima gesteld aan het aandeel dat per individuele tegenpartij in de beleggingsportefeuille wordt opgenomen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de lange- en de korte termijn. Voor het debiteurenbeheer inzake de levering van goederen en/of diensten hanteert de provincie een stringent beleid van herinnering en aanmaning. Indien de debiteur nalatig blijft, wordt de vordering overgedragen aan een incassobureau. Speculatierisico De provincie belegt haar overtollige middelen op dit moment slechts in vastrentende waarden zoals daggelden en deposito’s. Het beleggen in aandelen, uitsluitend voor het behalen van een rendement, is niet toegestaan. Tevens wordt er uitsluitend belegd in euro’s. Overzicht verloop uitgaven 2001-2003 De onderstaande grafiek geeft het verloop aan van de uitgaven volgens de betaaladviesstaten in 2003:

26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

2001 2002

ber

ber

cem De

er

ber

tob

vem No

Ok

tem

s

Maand

Sep

i

i Au

gu

stu

Jul

Jun

i Me

ril Ap

art Ma

ri rua

Feb

uar

i

2003

Jan

Bedragen × € 1 miljoen

Verloop uitgaven 2001-2003

175

Omdat de uitgaven vanaf april 2001 zijn bijgehouden, is het startpunt in deze grafiek april 2001. In deze uitgaven zijn niet meegenomen salarissen aan GS-leden en ambtenaren, subsidies openbaar vervoer, losse betalingen en incidentele spoed opdrachten. De piek in mei wordt veroorzaakt door vakantiegelduitkeringen aan de gesubsidieerde instellingen. De daling in augustus komt door de vakantieperiode. De stijging vanaf september geeft aan de toename in het bestedingspatroon naar het einde van het jaar. De extra toename in die periode in 2003 wordt mede veroorzaakt door de uitwerking van het BTW-compensatiefonds in 2003. Door de compensabele BTW zijn meer facturen ten lasten van de exploitatie 2003 gebracht, die anders ten laste van de exploitatie 2004 waren gekomen.

4.3 Paragraaf bedrijfsvoering Inleiding. Gezien het feit dat zowel de gehele organisatie, als de sector Concern- en Bestuursondersteuning (CBO) nog in ontwikkeling zijn, worden de professionele instrumenten, zoals bijvoorbeeld de blauwdruk Planning & Control, in langer dan één jaar gerealiseerd. In deze bedrijfsvoeringparagraaf wordt over deze instrumenten op hoofdlijnen de stand van zaken weergegeven. Tevens komen een aantal zaken aan bod die in 2003 gespeeld hebben op het gebied van de bedrijfsvoering en die een grote impact op de organisatie hebben gehad. MD-traject In 2003 is gestart met een Management Development traject (MD-traject). Dit traject is bedoeld om het management extra vaardigheden te bieden en om de eenheid van leiding te versterken. In 2003 is een algemene module gegeven. Deze module is door een extern bureau verzorgd en werd door een grote meerderheid van de cursisten hoog gewaardeerd. In 2004 worden modules over Planning & Control (P&C) en Human Resource Management (HRM) gegeven. Deze module wordt in 2004 voorbereid. In 2003 is de module P&C voorbereid en bevat de volgende elementen:

176

1. Een algemene introductie op P&C en beleidseffectmeting waarin wordt aangegeven wat de gevolgen voor P&C zijn van dualisering en op welke wijze in onze provincie de samenhang is tussen de beleidscycli van P&C en HRM. 2. Een onderdeel beleidseffectmeting waarin wordt aangegeven hoe dit instrument zinvol kan worden toegepast en wat daarvoor nodig is 3. Een onderdeel rollen en werkwijze waarin duidelijk wordt gemaakt wie wanneer wat moet doen. 4. Een nadere uitwerking per instrument van de gehele P&C-cyclus. De trainingen worden gekoppeld aan de begrotingscyclus. Daarmee is het een vorm van training ‘on the job’. Dit maakt dat alle inzichten direct in de praktijk kunnen worden toegepast. De cursus wordt gedurende 2004 op drie momenten gegeven in maart, september en december. De resultaten zullen dan zichtbaar worden. Ook tijdens het ontwikkeltraject zijn duidelijke resultaten bereikt. Zo is er een duidelijke, goed te communiceren, aanpak ontwikkeld, waar de blauwdruk P&C in is vertaald. Dat is een belangrijk succes omdat in het verleden juist een dergelijke aanpak ontbrak. Een ander resultaat is dat deze aanpak in overleg met alle organisatorische betrokkenen is ontwikkeld en dat deze het allemaal eens zijn over deze aanpak. Ook dit was in het verleden niet altijd het geval.

BTW- compensatiefonds Per 1 januari 2003 is de wet op het BTW-compensatiefonds ingesteld. De provincies en gemeenten kunnen vanaf 1 januari 2003 hun kosten exclusief BTW verantwoorden. Dit had ingrijpende gevolgen voor de bedrijfsvoering. Zo zijn alle budgetten in begroting 2003 opgeschoond voor de BTW component. Begin 2003 is de financiële administratie zodanig aangepast dat zowel de BTW-boekingen als de declaratie nagenoeg volledig geautomatiseerd worden uitgevoerd. Om dit proces goed te laten verlopen is er vanuit het team Financiën, Planning& Control de nodige voorlichting verzorgd. Ook is er een helpdesk ingesteld om de vragen vanuit de organisatie adequaat te kunnen beantwoorden. In totaal zal er over 2003 ca € 8,7 mln. aan BTW worden gedeclareerd. Na aftrek van een vereveningsbijdrage voor de nadeelprovincies is het gedeclareerde bedrag vrijwel gelijk aan de gecalculeerde uitname uit het provinciefonds, namelijk € 8,3 mln. Deze verlaging van het provinciefonds is nodig voor de voeding van het BTW-compensatiefonds, de invoering van deze wet diende voor het Rijk namelijk budgettair neutraal te verlopen. De declaratie over 2003 is nagenoeg gelijk aan de uitname uit het provinciefonds. Dit betekent dat de implementatie van deze wet redelijk succesvol is verlopen. Wel stuiten we hier en daar nog op (fiscale) onduidelijkheden. Waarschijnlijk is hier aanvullende regelgeving voor nodig. In Het interprovinciaal overleg (IPO) wordt er aan gewerkt om deze onduidelijkheden zo goed mogelijk in beeld te brengen, zodat op basis van deze inventarisatie oplossingen kunnen worden verkregen. Bouwurk De Provincie Fryslân is voor het uitvoeren van haar bestuurlijke en ambtelijke taken gehuisvest in drie hoofdgebouwen in de binnenstad van Leeuwarden. In eerder onderzoek naar het gebruik en de mogelijkheden van de werkplekken in combinatie met het gegeven van de groeiende organisatie heeft geleid tot de behoefte aan flexibelere huisvesting. In 2001 is de beslissing genomen dat de huidige locatie niet zal worden verlaten, maar dat deze door middel van het realiseren van nieuwbouw of renovatie, aan de huidige en toekomstige behoefte zal worden aangepast. De nieuwe huisvesting moet de gekozen organisatievorm zoveel mogelijk ondersteunen en faciliteren. Ook zal de gekozen huisvesting een aantal gekoesterde cultuurkenmerken, zoals openheid, professionalisering, integraal projectmatig werken en teamwerk moeten uitstralen. Vervolgens moet de huisvesting zo flexibel zijn dat deze in staat is om ook andere organisatiestructuren te kunnen huisvesten. In het jaar 2004 wordt hieraan vorm gegeven door het basisprogramma uit te breiden met het programma van eisen en wordt dit jaar de selectieprocedure voor een architect gestart. Ook zal er een plan van aanpak worden opgesteld voor de tijdelijke huisvesting van het ambtenarenapparaat.

177

Overzicht budgetten bedrijfsvoering Onderwerp

Realisatie

Begroot

Realisatie

2002

2003

2003

Verschillen 2003 +

-/-

Lasten × € 1.000 Personeel en organisatie

3.958

3.222

3.322

100

3.156

3.437

2.008

1.429 1.036

Informatie en communicatietechnologie Financiën en Planning & Control

2.412

2.550

1.514

Facilitaire dienstverlening

2.626

3.022

3.083

Huisvesting

3.650

4.280

4.073

207

Archief en Bibliotheek

1.424

1.481

1.291

190

Beleidsinformatie en Cartografie

1.211

1.238

1.079

159

61

Ondersteuning Management en Accountancy

2.2951

2.2421

1.023

1.219

Totaal lasten

20.732

31.472

27.393

4.079

Onderwerp

Realisatie

Begroot

Realisatie

2002

2003

2003

Verschillen 2003 +

-/-

Baten × € 1.000 Bijdrage diensten derden Bijdrage afdelingen

540

188

370

4.198

5.149

4.804

Onderbesteding apparaatskosten Beschikking over reserve Totaal baten Concernoverhead

296

182 345 296

688

600

748

5.426

6.233

5.922

311

148

15.306

25.239

21.471

3.768

Toelichting Bij de financiële toelichting wordt globaal ingegaan op de afwijkingen ten opzichte van de begroting 2003. Deze afwijkingen worden veroorzaakt door: • Apparaatskosten, deze worden centraal toegelicht • Vertraging van het project ELAN (ict-migratie) door juridisch geschil met de leverancier en technische problemen. • Onderbesteding P & C wordt veroorzaakt doordat de kosten voor interim managers verantwoord zijn bij de personeelskosten. • De onderbesteding van huisvesting is in de reserve (ver)nieuwbouw provinciehuis gestort. • Vertraging project digitale informatievoorziening van Archief en Bibliotheek.

178

Rechtmatigheid en doelmatigheid Binnen de provincie Fryslân wordt de controle op rechtmatigheid en doelmatigheid uitgevoerd door het team Interne Controle en Accountancy (ICA). Het team opereert als onafhankelijke eenheid binnen de provinciale organisatie onder de Algemeen Directeur met een functionele verantwoordelijkheid naar Gedeputeerde Staten. Het team verricht ten behoeve van de controle op rechtmatigheid en doelmatigheid interne en externe audits, geeft specifieke accountantsverklaringen af en voert op verzoek bijzondere opdrachten en controles uit. De feitelijke producten bestaan uit vastgelegde uitkomsten van de verrichte audits, zoals controlerapporten, adviezen en accountantsverklaringen.

Interne audits De interne audits richten zich op de beheersing van de bedrijfsvoering, rechtmatigheid, doelmatigheid en naleving van procedures. De jaarplanning van de interne audits is gebaseerd op risicoanalyse die eenmaal per jaar plaatsvindt in samenwerking met het management, concerncontrol en de externe accountant en de bevindingen van een aantal jaarlijks terugkerende audits. De nadruk van de interne audits ligt op de vraag of er voldoende waarborgen zijn voor een efficiënt en effectief verloop van de processen. Het doel is te komen tot kwaliteitsverbetering van de organisatie. Er zijn in 2003 in totaal 11 interne audits uitgevoerd en 9 bijzondere opdrachten/adviezen. Accountantsverklaringen Het doel van de accountantsverklaringen is zorgdragen voor een rechtmatige afrekening van verkregen subsidies conform de geldende voorwaarden. Deze specifieke accountantsverklaringen worden afgegeven bij de door de provinciale organisatie opgestelde verantwoordingen c.q. declaraties ten behoeve van derden. (bijvoorbeeld ministeries). Dit wordt bereikt door controle op de declaratie met inachtneming van de voorwaarden en in overeenstemming met de algemeen aanvaarde controle grondslagen. Het resultaat is een goedkeurende verklaring bij de declaratie die bestemd is voor derden. Er zijn in 2003 in totaal 26 accountantsverklaringen afgegeven.

4.4 Paragraaf verbonden partijen In de begrotingen en jaarverslagen vanaf 2004 schenkt een paragraaf aandacht aan de verbonden partijen van de Provinsje Fryslân. Dit conform het Besluit Begroting en Verantwoording van het ministerie van BZK, dat sinds 11 maart 2003 van kracht is. Hoewel het (volgens de Comptabiliteitsvoorschriften van 1995) geen vereiste is, komen de verbonden partijen ook in dit Jaarverslag 2003 kort aan de orde. Bij de verbonden partijen gaat het om rechtspersonen (deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen, stichtingen) waarin de provincie een bestuurlijk èn een financieel belang heeft. Er is sprake van bestuurlijk belang, indien namens de provincie iemand zitting heeft in het bestuur, dan wel stemrecht heeft. Financieel belang is er, zodra de provincie middelen ter beschikking stelt waarover ze risico loopt in geval van financiële problemen bij de verbonden partij. De verbonden partijen voeren beleid uit, dat de provincie ook (gedeeltelijk) zelf had kunnen uitvoeren. De provincie blijft verantwoordelijkheid dragen voor het bereiken van de doelstellingen die door de verbonden partijen worden beoogd, en die veelal onderdeel vormen van de elders in Begroting en Jaarverslag gepresenteerde programma’s. Deze verantwoordelijkheid uit zich zowel op het beleidsmatige als het budgettaire vlak, en is de ratio achter het opnemen van deze paragraaf in Begroting en Jaarverslag. Hierna wordt aangegeven in welke verbonden partijen de provincie bestuurlijk èn financieel participeert, en van welke vorm van verbondenheid er sprake is (rechtspersoon, gemeenschappelijke regeling, e.a.).

179

Verbonden Partij Privaatrechtelijke rechtspersonen: CV/BV International Businesspark Fryslân te Heerenveen Ontwikkelingsmaatschappij CV/BV Westergo te Harlingen NV Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij te Groningen NV NUON te Arnhem Stichting Nazorg Ouwsterhaule (opslag zuiveringsslib) Stichting Netwerk Friesland Publiekrechtelijke rechtspersonen: Gemeenschappelijke Regeling Samenwerkingsverband Noord Nederland Interprovinciaal Overleg Gemeenschappelijke Regeling Tresoar (Provinsjale Bibleteek, ryks- en gemeente-archyf en Frysk Letterkundich Museum & Dokumentaasje-sintrum) Gemeenschappelijke Regeling Samenwerking Provincie Fryslân – Wetterskip Fryslân Gemeenschappelijke Regeling Interprovinciale Ziektekosten Regeling Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite Gemeenschappelijke Regeling Geluidsamenwerking Sneek Fonds Nazorg Stortplaatsen (bij wet ingesteld)

Indien ervoor is gekozen om een samenwerking te doen plaatsvinden in een privaat- in plaats van publiekrechtelijke vorm, liggen hieraan redenen van risicomijding ten grondslag. In geval van privaatrechtelijk samenwerkingsverband is het financiële risico dat de provincie loopt namelijk beperkt tot de geldelijke inbreng. Inmiddels is binnen de provinciale organisatie een risicoanalyse opgestart met betrekking tot de verbonden partijen. De weerslag hier van zal worden meegenomen in de Begroting 2005. Met de externe accountant is deze aanpak afgestemd. De weergave in deze paragraaf is gericht op het bestuurlijke niveau: ze dient informatie te bieden ter uitoefening van de kaderstellende en controlerende taken. Achterliggende detailgegevens, en deelnemingen die alleen bestuurlijk of alleen financieel getint zijn, zijn opgenomen onder de hoofdfuncties die met de desbetreffende deelneming worden bevorderd. Risico’s die verband houden met deelname in partijen met alleen een bestuurlijk of alleen een financieel belang, worden niet in deze paragraaf opgenomen, maar in de paragraaf weerstandsvermogen (in de risicoparagraaf daaronder, of er wordt een voorziening gevormd indien specifieke, ermee gemoeide bedragen kwantificeerbaar zijn).

180

In het Jaarverslag over 2004 zal conform het BBV in de verantwoordingssfeer aandacht worden geschonken aan de verbonden partijen, en in de productrealisaties in dat verslag tevens aan rapportage op uitvoerend niveau. Waar mogelijk en relevant kan er bovendien aandacht uitgaan naar de mate van doelgerichtheid en doelmatigheid waarmee de verbonden partijen in de beoogde doelen voorzien.

4.5 Strategische Programma’s en Projecten Deze paragraaf gaat in op de voortgang van de strategische programma’s. Aan de orde komen 1. Kompas, 2. Convenanten, 3. Friese Meren, 4. Plattelânsprojekten, 5. Interreg en andere projecten. Van toepassing zijnde gerealiseerde en nog te committeren bedragen uit hoofde van cofinanciering worden in tabellen aangegeven.

1.

Kompas

Inleiding Het Kompasprogramma is een strategisch ruimtelijk-economisch stimuleringsprogramma in Noordelijk verband (SNN), met als doel om het faseverschil in de economische ontwikkeling in het Noorden op te heffen. De uitvoering van het Kompas jaarprogramma vindt plaats door het verwerven van projecten die passen in de maatregelen voor de deelprogramma’s Markt/Zones, Stad en Land. De looptijd van het programma is van 2000-2006. Wat hebben we bereikt De Friese taakstelling voor Kompas in 2003 bedroeg € 79,3 mln. Het overzicht hieronder laat zien dat er voor een totaalbedrag aan € 83,8 mln (= 106% van de taakstelling) is gecommitteerd. Markt

Stad

Land

Totaal (× 1 mln €)

Friese taakstelling 2003: Gecommiteerd:

13,1

8,0

62,7

83,8

Kompas EZ

1,9

2,1

9,7

13,7

Kompas Efro

2,8

2,0

12,4

17,2

Provincial co-financiering

0,8

0,5

28,3

29,6

De totale budget voor KOMPAS is tezamen met het bereikte resultaat over 2003 voor ruim 70% gecommitteerd. Wat hebben we gedaan De Kompasorganisatie van de provincie Fryslân heeft in 2003 in totaal 18 projecten behandeld. Van deze 18 Kompasprojecten zijn er door het SNN 13 projecten gecommitteerd en 2 projecten afgewezen. Op 31 december 2003 waren er 2 projecten nog niet gecommitteerd (overigens wel positief beoordeeld door de bestuurscommissie). In 2003 is er een Mid Term Review (MTR) uitgevoerd en naar aanleiding van deze evaluatie zullen de accenten voor de nog resterende periode met name komen te liggen op de onderdelen: • innovatie; • onderwijs- en arbeidsmarktbeleid; • toerisme; • bereikbaarheid en beschikbaarheid van werklocaties (inclusief ICT-infrastructuur); • de stedelijke ontwikkeling; • landelijk gebied

181

EU-PROGRAMMA: Doelstelling 2/uitfasering 2/5B ProductGroep

Project

Gecommitteerd t/m 2003

Gerealiseerd t/m 2003

Openstaand t/m 2003

685

390

295

20

20

0

10

0

10

63

63

0

100

100

0

80

38

42

454

182

272

1.462

1.170

292

4.838

2.238

2.600

353

0

353

173

0

173

75

0

75

200

0

200

Berekende co-financiering cf decembernota 2003 311

Emslandlinie

621

Kwaliteitsverbetering Bokkemermeer

621

Landelijke fietsroutes

700

Uitbreiding en

700

Sportstad Heerenveen:

Noord-Nederland revitalisering Thialf voorbereidingskosten 700

E-commerce

700

Revitalisering bedrijfsterrein

700

Sportstad Heerenveen:

700

Sportstad Heerenveen

700

Stadsring Leeuwarden

700

Revitalisering bedrijventerrein

Schipsloot grondexploitatie Sport-onderwijscentrum

Betterwird 700

Bouwen aan bouw

700

De haven Noord-West

703

Middelseerute

703

Middelseerute 2e fase

703

Leeuwarden stad van water en

703

NNBT maatregel M2.3d

703

Logiesverstrekkende bedrijven

703

Cultuurtoerisme Fryslan

703

Sloten stad, land en water

cultuur

182

30.200

81

81

0

2.585

515

2.071

908

182

726

52

42

11

77

46

31

67

27

40

268

215

54

30

18

12

332

0

332 414

703

Sailtrack

703

Frysk Erfskip

703

Strandzone Lemmer

517

103

712

Monumentaal Sneek

250

226

23

712

Revitalisering Overtoom

340

136

204

722

Centre of excellence sustainable 343

0

343

820

Sportstad Heerenveen 6.250

1.250

5.000

830

Belvedere Oranjewoud

250

50

200

834

Fries Natuurmuseum

1.361

376

985

834

Modelspoormuseum

132

0

132

834

Renaissance Princessehof

250

240

10

910

Romein 2000

41

8

33

912

Op Paad II

water Gemeentelijk sportterein

Totaal Nog te committeren

Totaal

198

143

55

22.845

7.859

14.986 7.355

Niet Doelstelling 2-gebieden ProductGroep

Project



Openstaand t/m 2003

1.588

0

1.588

454

454

0 10

Berekende co-financiering cf decembernota 2003

15.600

311

N383 Berlikum

703

Stortemelk

703

Bezoekerscentrum de Spitkeet te Harkema

89

79

703

Streekmuseum/volkssterrenwacht

70

70

0

2.201

603

1.598

Totaal Nog te committeren

2.

Totaal

13.399

Convenanten (excl. Kompas Leeuwarden)

Inleiding De convenanten A7-zone, Westergozone en Stadsconvenant Leeuwarden hebben als doelstelling om het ruimtelijk-economisch beleid in de kernzonegemeenten te stimuleren en de positie van Leeuwarden als stedelijk centrum te versterken. De realisatie van deze doelstellingen vindt plaats door het initiëren en laten uitvoeren van projecten die passen in de thema’s of speerpunten uit de convenantafspraken. Daarbij geldt dat er een zeer nauwe relatie is tussen de uitvoering van de convenanten en de realisering van het Kompasprogramma. De Kompasdeelprogamma’s Markt/Zones en Stad moeten namelijk nagenoeg geheel totstandkomen binnen de economische kernzones = convenantgebieden. Wat hebben we bereikt De taakstelling voor de convenantgebieden bedroeg in totaal € 21,3 mln. Onderstaande tabel geeft aan dat de reeds gereserveerde en gecommitteerde bestedingen € 10,9 mln. bedragen. Wanneer hier de bijdrage uit het Stadsconvenant aan de Kenniscampus wordt opgeteld, zijn de convenantmiddelen nagenoeg volledig benut. Eén en ander betekent dat er in 2004 besluitvorming voorbereid moet worden over de toekomstige invulling van de convenanten, zowel v.w.b. de doelstellingen, de inhoud, de organisatie als de financiële middelen. Gereserveerd en gecommitteerd Leeuwarden

Convenanten A7-zone

Totaal Westergo

Totaal (× 1 mln. €) Investering

8,6

1,8

0,5

10,9

Convenant Leeuwarden

2,4

–

–

2,4

Convenant A7

–

0,6

–

0,6

0,3

–

0,2

0,5

–

–

–

–

2,0

0,1

–

2,1

–

–

–

–

Overig regionaal

3,3

1,1

0,3

4,7

Privaat

0,6

–

–

0,6

Convenant Westergo EFRO Rijk Overig provinciaal

183

Wat hebben we gedaan In de Westergozone is daarnaast vooral tijd en energie gestoken in het opstellen van de Regiovisie Stadsregio en Westergozone. Voor 2004 en verder geldt dat deze visie vertaald zal moeten worden naar concrete projecten. In 2003 is binnen dit convenant ook een proces opgestart om de (on)mogelijkheden en (on)wenselijkheden te onderzoeken van gezamenlijke ontwikkeling en exploitatie van bedrijventerreinen. In 2004 zal hierover meer definitieve duidelijkheid ontstaan. Eenzelfde soort van onderzoek werd in de A7-zone opgestart. Ook daar zullen de resultaten en de daarop te baseren besluiten in 2004 hun beslag moeten krijgen. Binnen dit convenant is verder het internationale project Town Net opgestart. Deelthema’s daarin zijn Regionale Samenwerking, Ruimtelijke Kwaliteit en Regionale Identiteit (PR, marketing). Middels het aantrekken van een projectmanager voor de uitwerking van de Structuurschets A7 is ook aan dit proces een impuls gegeven. In het kader van het Stadsconvenant Leeuwarden heeft o.a. de revitalisering van het bedrijventerrein Leeuwarden – West de nodige aandacht gevraagd en is de financiering van de Kenniscampus o.a. middels een bijdrage uit de convenantmiddelen rondgekomen. Verder is er de nodige tijd gestoken in het cijfermatig evalueren van het Stadsconvenant. Twee convenantprojecten zijn goedgekeurd door Provinciale Staten en hebben een beschikking van de provincie ontvangen. Naar verwachting zal het 3e project in het 1e kwartaal van 2004 door Provinciale Staten worden goedgekeurd. ProductGroep

Project



Openstaand t/m 2003


21.300

Convenant Leeuwarden 311

Verkeersmaatregelen Leeuwarden

272

163

440

Drinkwater uit oppervlaktewater

70

70

0

700

Integratieproject vrouwenhandel

16

16

0

700

Vestigingsbeleid zakelijke 346

346

0

700

v. Merodestraat/industrieterrein 2.042

1.634

408

700

Digitaal trapveld

68

41

27

700

ICT center Leeuwarden fase 1

176

176

0

700

Turbo minirotonde

438

0

438

700

Arbeidsmarktmonitor

700

Programma management

700

Pilotproject invoering bedrijvenloket

712

IT loket werk en scholing

811

dienstverlening Hemrik

184

Totaal

109

34

31

3

141

127

14

274

0

274

114

91

23

Kenniscampus

136

136

0

830

Festivals Leeuwarden

545

530

15

834

Renaissance Princessehof

350

0

350

851

Multicultureel pand

62

62

0

852

Dagopvang daklozen/verslaafden

61

61

0

910

Regiovisie Stadsregio Leeuwarden

237

222

15

5.381

3.706

1.676

ProductGroep

Project



Openstaand t/m 2003

Totaal

Convenant Westergozone 700

Businessplan WTC Noord Nederland

45

45

0

700

Multimodaal Transport Centrum

19

19

0

700

Strategisch onderzoek wegvak 7

7

0

700

Project TRAP Westergozone

28

28

0

703

Knooppuntenroute systeem

45

34

12

712

Promotie van de westergozone

910

Regiovisie stadsregio Leeuwarden

Zurich

55

49

5

138

0

138

338

182

155

1.906

1.906

0

20

20

0

20

20

0

Convenant A7-zone 312

Rondweg Sneek

700

Aan het werk langs de A7

700

Coordinator startersbegeleiding

700

Uitbreiding en revitalisering Thialf

500

500

0

700

Heerenveen Zuid

329

329

0

700

Structuurschets A7 zone

183

0

183

700

Onderzoek gezamenlijke 25

13

12

A7 zone

exploitatie bedrijventerrein A7 zone 851

Casemanagement en woonbegeleiding

106

43

64

3.090

2.831

259

Convenant Algemeen 621

Natuurlijk onder één dak

82

0

82

82

0

82

Nog te committeren

12.410

Eindafrekening Programma 5B-2 en Leader 2 ProductGroep

Project



Openstaand t/m 2003

Totaal


3.403

Nog te committeren

3.403

3. Friese Meren Project (excl. aquaducten) Wat hebben we bereikt Het Friese Merenproject is inmiddels volop in uitvoering. In 2003 is het aquaduct Houkesloot, dat onder regie van de gemeente Sneek is gebouwd gereed gekomen en in gebruik genomen. Voor wat de Middelseeroute betreft zijn in 2003 de eerste werken aanbesteed (brugverhoging en bouw sluis bij Sneek). De voorbereidingen voor de Lits-Lauwersmeerroute hebben geleidt tot een concept financieringsovereenkomst en een KOMPAS-aanvraag voor het project als totaal van € 12,6 mln. Ook voor de aquaducten Jeltesloot, Woudsend en Galmadammen is een Kompas-aanvraag ingediend en in procedure gebracht.

185

In de verslagperiode zijn verder twee KOMPAS-aanvragen voorbereid. Het betreft aanvragen voor traject F (Sneek) en traject L (Bolsward) Eind 2003 was er voor een totaal van € 52 mln. aan werken gereed of in uitvoering: aquaduct Houkesloot, Middelseeroute (I), staandemastroute (H), onderdelen van de Lits-Lauwersmerroute (K) en een aantal projecten in Leeuwarden in het kader van ‘Leeuwarden stad van water en cultuur’, globaal dus 1/6 deel van het totale programma dat is geraamd op € 320 mln. Tegelijkertijd is er voor een bedrag van € 100 mln. aan projecten in voorbereiding genomen. Wat hebben we gedaan • Van de 12 trajecten waren eind 2003 9 opgestart of in de opstartfase. Dit is conform de planning in het Plan van Aanpak Friese Merenproject. De trajecten zijn door het PFM gecoördineerd en gefaciliteerd met als doel te komen tot uitvoering van projecten. Dit betekent dat vergaderingen inhoudelijk zijn voorbereid, zijn voorgezeten en het secretariaat is gevoerd. De werkzaamheden die zijn voortkomen uit de vergaderingen zijn: – het bij elkaar brengen van externe partijen (gemeenten, terreinbeheerders, het Projectbureau Oevers en Kaden van de gezamenlijke waterschappen, landinrichting, branche organisaties, etc.); – interne coördinatie; – zoeken naar financiering; – doorgeleiding van projecten voor subsidie.

186

• De trajecten: A. Stavoren – Sneek. Het uitvoeringsprogramma is in concept gereed. Door een extra terugkoppeling naar de gemeenteraden en de slechte financiële positie van gemeenten heeft de voortgang vertraging opgelopen. Met de gemeente Nijefurd heeft bestuurlijk overleg plaatsgevonden over de financiering van aquaducten in relatie tot overige projecten in het Friese Merenproject. B. Galamadammen – Slotermeer. Dit traject is samengevoegd met traject A. C. Slotermeer / Lemmer – Linthorst Homansluis Er is een visietrajectenkaart vastgesteld, die de basis vormt voor het op te stellen uitvoeringsplan. D. Tjeukemeer – Sneekermeer. Voor dit traject is een eerste workshop gehouden. De formele start van dit traject is in 2004. E. Sneek – Akkrum. Moet nog worden opgestart (2004). F. Sneek. Dit traject wordt door de gemeente Sneek voorbereid met ondersteuning door het Projectbureau. Het uitvoeringsprogramma is gereed en een KOMPAS-aanvraag is voorbereid. G. Drachten – Leeuwarden. De trajectwerkgroep is opgestart. De voortgang loopt vertraging op door de financiële positie van de gemeente Boarnsterhim. Daartoe is een bestuurlijk overleg gepland tussen de Provincie en de gemeente Boarnsterhim. H. Akkrum – Leeuwarden. Het traject is opgedeeld in een gedeelte Leeuwarden-Grou (staandemastroute) en een gedeelte Akkrum-Grou. Het deel Leeuwarden-Grou is in uitvoering. Voor het deel Akkrum-Grou is de voorbereiding gestart; de trajectwerkgroep is enkele keren bijeen geweest. De voortgang stagneert door de financiële positie van de gemeente Boarnsterhim – het traject ligt geheel binnen de grenzen van Boarnsterhim.

I. Sneek – Leeuwarden (Middelseerûte). De uitvoering van het ophogen van de Langlânsbrêge en Dillesyl en het uitdiepen en verbreden van de Boazumerfeart is in 2003 gestart. De projectonderdelen Scharnegoutum, brug Groenedijk en Dompsluis zijn aanbesteed. Voor de derde fase (recreatieve voorzieningen) is een tweetal informatieavonden gehouden voor dorpsbelangen en ondernemers. Op basis daarvan is een projectideeënboek samengesteld, dat wordt uitgewerkt in een uitvoeringsplan. J. Leeuwarden. Met de gemeente Leeuwarden is enkele keren ambtelijk overleg geweest over het doorstarten van dit traject – een aantal projecten is al uitgevoerd binnen het project ‘Leeuwarden stad van water en cultuur’ (Blauwe Diamant). In december heeft hierover bestuurlijk overleg plaatsgevonden. K. Drachten – Lauwersmeer (Lits-Lauwersmeer route). Voor dit traject is een uitvoeringsprogramma opgesteld en een KOMPAS-aanvraag ingediend bij SNN. De financieringsovereenkomst is in concept vastgesteld. L. Makkum / Bolsward – Fluessen. Voor de projecten in de stad Bolsward (uitgewerkt in het kader van de route BolswardHarlingen) is een KOMPAS-aanvraag voorbereid. De rest van het traject moet nog worden opgestart (2004). Aquaducten Van de vijf aan te leggen aquaducten is het aquaduct Houkesloot bij Sneek in gebruik genomen. Voor de aquaducten Woudsend, Jeltesloot en Galamadammen is een KOMPAS-bijdrage toegekend van €19 mln. Het aquaduct Geeuw is besteksgereed. • Algemene werkzaamheden – Er zijn 3 magazines uitgebracht en verspreid in een oplage van elk 4000 stuks; – Het Friese Merenproject heeft zich gepresenteerd op de watersporttentoonstelling Boot Holland; – Het Friese Merenproject is regionaal en landelijk in de publiciteit gebracht; – Op de website www.friesemeren.nl is verder uitgebreid wordt de meest recente informatie van het Friese Merenproject vermeld; – Voor de aquaducten is een website www.aquaducten.nl geopend; – Er zijn twee bijeenkomsten geweest met gemeenten voor een samenhangende aanpak van het verdiepingswerk en baggerprobleem in het Friese Merengebied. • De activiteiten die in 2003 zijn uitgevoerd zijn gebaseerd op de uitvoering van de doelstellingen uit het Plan van Aanpak Friese Meren en het operationele werkplan. In de fasering van het Plan van Aanpak werd uitgegaan van het coördineren en familietrek van 8 trajecten. Geconstateerd kan worden dat het project Friese Meren nog goed op schema ligt. De planvorming (opstellen uitvoeringsprogramma inclusief overeenkomst met verdeelsleutel kosten en risico’s) duurt evenwel langer dan aanvankelijk is ingeschat: circa 2 jaar. De redenen hiervoor zijn onder meer: het integrale karakter van de plannen (er wordt zoveel mogelijk gezocht naar combinaties tussen functies en het maken van werk met werk) en de veelheid van partijen die er bij betrokken zijn. Bovendien is de doorlooptijd van het opstellen van een uitvoeringsprogramma, als gevolg van de terugkoppelmomenten naar de gemeenteraden, minimaal een jaar. Daarbij komt dat de financiële situatie van gemeenten de oorzaak is van vertraging in de voortgang van een aantal trajecten: een aantal gemeenten participeert in meerdere trajecten; een enkele gemeente heeft vier trajecten binnen haar grenzen. Om er voor te zorgen dat de doelstellingen van het Friese Merenproject worden gehaald en er een samenhangend pakket van projecten kan worden uitgevoerd, wordt per traject gewerkt met een visietrajectenkaart

187

voor de watersport voor de langere termijn. Gekoppeld aan deze visie worden projecten benoemd die op korte termijn kunnen worden uitgevoerd en projecten die op de langere termijn zullen worden uitgevoerd. In 2003 heeft enkele keren extra bestuurlijk overleg plaatsgevonden met gemeenten voor het maken van nadere afspraken over de financiering van projectonderdelen in het Friese Merenproject. • Het voeren van het secretariaat voor 12 trajecten en het op onderdelen versnellen van het project was alleen mogelijk met inzet van extra menskracht, zowel intern als extern. • Voor het in samenhang en gecoördineerd aanpakken van de verdiepings- en baggerwerken heeft het Projectbureau regelmatig overleg met de baggerproducenten (provinciale districten, gemeenten en wetterskip). De resultaten van die inspanning moeten in 2004 leiden tot de start van een grootscheepse baggeroperatie. ProductGroep

Project



Openstaand t/m 2003

1.004

0

Berekende co-financiering cf decembernota 2003 030

Projectbureau FMP

703

Friese meren

Nog te committeren

4.

Totaal 91.100

1.004 1.140

619

521

2.145

1.623

521 88.955

Plattelânsprojekten

Wat hebben we bereikt De gebiedsgerichte aanpak heeft twee pijlers: 1. goede ideeën en middelen bij elkaar brengen: De producten van plattelânsprojekten zijn beslisrijpe projecten. Beslisrijp wil zeggen, dat het project past in het programmakader (overheidsbeleid) en past binnen de criteria van de regeling(en) waar een beroep op wordt gedaan. In de raming voor 2003 is uitgegaan van een inzet van Rijks en Europese bijdrage van € 20 mln. Het resultaat geeft aan dat er voor € 18 mln aan Rijks en Europese bijdrages is weggezet. De totale omzet van deze projecten bedroeg € 75 mln. In het teamplan van 2003 is geraamd op basis van de Rijks en Europese bijdrages. In het teamplan 2004 wordt een raming gemaakt op basis van de totale omzet van de beslisrijpe projecten.

188

2. bevorderen van het draagvlak en de samenwerking tussen inwoners, organisaties en overheden. Dit krijgt gestalte in een zestal gebiedsplatforms, waarin de betrokken overheden en vertegenwoordigers uit het gebied zitting hebben. Deze platforms functioneren als intermediair tussen overheden en (potentiële) indieners van projecten. Daarnaast is in elk van de gebieden een goed werkzaam netwerk. Een belangrijk resultaat is de stijging van de bekendheid van de bureaus. De initiatiefnemers weten de projectbureaus steeds beter te vinden; dit blijkt uit het feit dat er meer dan duizend projectvoorstellen zijn binnengekomen Wat hebben we gedaan De projectbureaus hebben hun handen vol aan de projectverwerving: ze zijn behulpzaam bij vragen en bij het indienen van projecten. In veel gevallen is een actievere betrokkenheid noodzakelijk, bijvoorbeeld bij het uitwerken van de projectopzet en het zoeken naar financiering. Soms kan worden volstaan met het doorgeleiden van projectaanvragen naar de subsidieverlenende instantie(s).

De gebiedsplatforms zijn in 2003 per gebied gemiddeld vier keer bijeen geweest en hebben bij elkaar 230 positieve adviezen uitgebracht over gebiedsgerichte projecten. In de platforms is dit jaar gediscussieerd over de prioritering bij beoordelen van de projecten. Deze discussie werd noodzakelijk door een te groot aanbod van projecten bij diverse budgetten, zoals POP, SGB, ERT en Leefbaarheidsbudget. In elk van de gebieden is een goed werkzaam netwerk opgezet. Om dit netwerk te onderhouden en uit te breiden zijn diverse activiteiten georganiseerd, zoals 6 excursies, 30 themabijeenkomsten, 37 voorlichtingsbijeenkomsten, deelname Leader+ netwerk en het Noardwest Cafe. Het aantal mensen dat bereikt is (inclusief mogelijke dubbeltellingen) is 1708 personen. Daarnaast zijn er voor alle gebieden nieuwsbrieven uitgegeven. Bij de oprichting van Plattelânsprojekten is besloten om na 1 € jaar de startvariant te evalueren en dan te besluiten of de capaciteit per gebied moet worden aangepast. Naar aanleiding van de eindrapportage van de evaluatie heeft het Team Plattelânsprojekten een actieplan opgesteld om de aanbevelingen tot uitvoer te brengen. Dit zal gebeuren in 2004.

5.

Interreg en andere programma’s

Interreg III A, B en C Wat hebben we bereikt? De provincie Fryslân doet mee in een groot aantal Interreg projecten. Van 4 projecten zijn we Lead Partner, van de andere 4 partner. Daarnaast zijn voorstellen ingediend voor 4 projecten. De totale omzet van de reeds goedgekeurde projecten als Lead Partner is ongeveer 32 miljoen euro, waarvan ongeveer 7 miljoen in Fryslân wordt geïnvesteerd. Van de projecten waar de provincie geen Lead Partner is gaat hem om een investering in Fryslân van ruim 2 miljoen euro. In totaal wordt dus in Fryslân ongeveer 9 miljoen euro geïnvesteerd. Hiermee is invulling gegeven aan de diverse beleidskaders en -voornemens, zoals verwoord in de Notitie Buitenland 2001 van Fryslân, de SNN-nota Europastrategie 2003-2007 en de diverse inhoudelijke beleidsnota’s zoals het Tweede Waterhuishoudingsplan Fryslân (beschikbaar stellen subsidie in het kader van Interreg, internationale rol willen spelen op het terrein van watertechnologie), het Provinciaal Milieubeleidsplan 2000-2003 (kennis, ervaring en financiële middelen ter beschikking stellen voor buitenlandse milieuprojecten) en de Nota Sociaal-Economisch Beleid 2003-2006 (innovatie en internationalisatie). Met behulp van de Interreg-middelen wordt, naast inhoudelijke uitvoering geven aan het provinciale beleid, ook een hoger doel gediend: internationale bekendheid geven aan de Friese kennis, bijvoorbeeld op het gebied van water (Friese Wateralliantie), afval (Friese Afvalalliantie), landbouw, recreatie, of andersoortige innovatie. De capaciteit bij het Team Milieuprojecten, dat naast een initiërende rol ook een coördinerende en adviserende rol heeft bij de Interreg-projecten provinciebreed, is dankzij de beschikbaar gekomen Interreg-middelen flink uitgebreid. Belangrijke impulsen bij deze Interreg-ontwikkelingen zijn gegeven door het SNN middels de aangestelde full-time Interreg-coördinator, de bij het Team BFT ondergebrachte ondersteunende rol, ook in financieel opzicht, en de door de provincie gereserveerde Interreg-cofinanciering (Reserve Grote Projecten, onderdeel Interreg).

189

Wat hebben we gedaan? Een overzicht van de belangrijkste Interreg-gebeurtenissen: • In februari is het project NOLIMP-WFD definitief goedgekeurd (Team Milieuprojecten). Het Steering Committee van het Interreg IIIB Noordzee-programma had het project eind 2002 goedgekeurd onder voorwaarde dat ook de Europese Commissie haar instemming zou geven. Het projectvoorstel haakt namelijk in op de Europese Kaderrichtlijn Water wat in feite regulier beleid is waaraan wellicht geen subsidie kon worden verstrekt. De EC gaf in een positieve reactie echter te kennen dat het project additionele waarde heeft en kan bijdragen aan het implementatieproces Kader Richtlijn Water. • In maart werd het project MOPARK goedgekeurd, met als thema duurzaam tourisme in nationale parken. Van Fryslân is De Alde Feanen en van Overijssel De Weerribben/Wieden betrokken. Ook van dit project is Fryslân Lead Partner. Het project is voor de uitvoering overgedragen aan het Team ERT. Team Milieuprojecten houdt de control-functie. • Eveneens in 2003 zijn de projecten Shared Space (Team Verkeer en Vervoer) en Nave-Nortrail (Team ERT) goedgekeurd. • Met Waterschap Regge en Dinkel uit Overijssel als Lead Partner is projectvoorstel Urban Water Cycle ontwikkeld. Fryslân kan voor een regionaal project van € 1,4 miljoen gaan. Aansprekend onderdeel is de realisatie van een gesloten waterketen op het Kameleoneiland bij Terherne. Het projectvoorstel wordt in februari 2004 ingediend. • Team Landelijk Gebied is gestart met het ontwikkelen van het project Farmers for Nature en in combinatie met het Team Milieubeleid met het project Bio- Energy. • Er is een start gemaakt met de ontwikkeling van een afvalproject i.h.k.v. het Interreg IIIC-programma, wat zich meer op de Oost-Europese landen richt. • Een succesvol gereedgekomen product is de promotiefilm Water City International. Deze film zal als promotie dienen voor het Interreg IIIB-Noordzee-programma en natuurlijk het project zelf. Naar aanleiding van Water City International zijn we uitgenodigd bij het driedaagse waterprogramma van de Wereldbank in Washington in februari 2004. Aan het einde van deze paragraaf is een overzicht gevoegd van de Interreg-projecten die binnen de provincie lopen. Andere programma’s Ter afsluiting van dit onderdeel volgt enige informatie over de projecten onder ICES en POP.

190

ICES (Interdepartementale Commissie Economische Structuurversterking): In 2003 werden negen ICES-projecten afgesloten (ICES-bijdrage € 0,4 miljoen). In 2003 zijn geen nieuwe projecten gesubsidieerd. Er lopen nu nog veertien projecten uit vorige jaren (totale ICES-bijdrage € 3,3 miljoen. en € 0,6 mln. cofinanciering Kompas). De ICES-tranche 1999-2002 in inmiddels afgesloten. Voor 2003 en volgende jaren is een nieuwe ICES-tranche opengesteld, te verdelen in ICES-Natte Natuur Voor 2003: € 0,9 miljoen; daarna tot 2010 ca. € 0,1 miljoen per jaar) en ICES-Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (2003-2004). Voor de jaartranche 2003 zijn 15 ICES-Natte Natuur-aanvragen ingediend (gevraagd € 4,6 miljoen, beschikbaar voor 2003 € 0,9 miljoen). Er wordt een voorstel voor prioritering van de projecten uitgewerkt. Naast de ICES-bijdrage kan provinciale cofinanciering Kompas, rubriek ICES (LG) ingezet worden. Hiervoor is nog ca. € 0,8 miljoen beschikbaar. Voor ICES-Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer zijn 6 aanvragen ingediend (gevraagd € 0,8 miljoen, beschikbaar € 0,9 miljoen (voor 2003 + 2004)).

POP (Provinciaal OmgevingsPlan): In 2003 werden dertien POP-projecten afgesloten (POP-bijdrage € 3,3 miljoen). Voor 19 projecten zijn subsidiebeschikkingen afgegeven en vijf projecten uit vorige jaren lopen nog; in totaal 24 projecten met een POP-bijdrage van totaal € 5,6 miljoen. Voor vijf van deze projecten is een provinciale cofinanciering Kompas toegekend (€ 0,5 miljoen). Voor de POP-jaartranche 2004 zijn 16 projecten ingediend voor een subsidiebeschikking (totaal € 3,3 miljoen. POP-bijdrage en € 1,0 miljoen cofinanciering Kompas). ProductGroep

Project



Openstaand t/m 2003


Totaal 9.600

Interreg IIIa +b 162

Interreg III a + b

817

0

817

162

Townnet

11

0

11

912

A string of pearls

68

0

68

896

0

896

Interreg III Water 500

Blauwe Diamant

195

0

195

500

Water City International

318

318

0

500

Nolimp-wfd

350

350

0

500

Mopark

200

188

12

500

Flows

120

111

9

1.501

857

326

302

229

73

7

7

0

18

18

0

188

0

188

ICES 430

Hoxwier

621

De Fennen

621

Auke Hinnesmar/Tjaardapolder

621

De Kromme Gauw

621

Oude Schouw

30

8

22

621

Houtwiel

172

0

172

621

Biskop

103

55

48

621

Swette de Burd

34

26

8

621

Nieuwe Diep

51

41

10

905

384

521

179

0

179

POP 510

De Kebolts

621

Holwert Buterdyks en Noarderleech

67

0

67

703

Fietspad Aldeboarn – de Deelen

42

0

42

703

Fietspad Idskenhuizen – Spannenburg

69

0

69

703

Fietspad Kleasterwei – Terherne

76

69

7

703

Bruggen Boazumerfeart

269

0

269

703

Sudwal Warten

53

0

53

731

Groot Vijversburg

333

64

269

833

Lucas Teikehus

15

12

3

912

Knooppunt Fietsroute NW 74

55

19

Fryslan 912

De Jordaan

797

797

0

930

Centrum Koudum/Katlijk

354

0

354

930

Dorpsvernieuwing Katlijk

Innovatieve acties Nog te committeren

34

0

34

2.362

997

1.365

0

0

0

191

4.254

Jaarverslag Statenvergadering van 23 juni Gedeputeerde Staten van Fryslân

Recommend Documents