2009 Jaarverslag
Sectoren in beweging
WERKGEVERSVERENIGING VOOR ENERGIE, KABEL & TELECOM, AFVAL & MILIEU
2009 Jaarverslag
Sectoren in beweging
Colofon
Werkgeversvereniging WENb Utrechtseweg 310 Postbus 9009 6800 DL Arnhem T 026 356 95 69 F 026 356 95 60 E
[email protected] I www.wenb.nl
Inhoudsopgave Voorwoord
6
Energie
8
Afval & Milieu
10
Kabel & Telecom
12
WENb arbeidsvoorwaardennota 2009 - 2010
14
Ondersteunende programma’s en projecten
16
Bestuur/ delegaties 2009
20
Ledenlijst per 31 december 2009
22
Balans per 31 december 2009
24
Rekening van baten en lasten
25
Algemene toelichting
26
Accountantsverklaring
27
6
Voorwoord Diverse ontwikkelingen brachten onze branche in een enorme versnelling. Niet alleen de recessie is daarvan de oorzaak, maar ook belangrijke structuurveranderingen zoals de splitsing van energiebedrijven. Juist in zo’n situatie is het belangrijk om in arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen snel en goed te kunnen anticiperen op actuele ontwikkelingen. Dit is de kracht van het model dat de WENb de afgelopen jaren met succes hanteert: sectorspecifieke CAO’s die bedrijven ook ruimte bieden om de arbeidsvoorwaarden naar eigen behoefte te kunnen invullen.
Economische recessie Zoals gezegd raakt de economische crisis ook onze bedrijven. Lagere omzetten, zwaardere concurrentie en teruglopende bedrijfsresultaten zijn zaken waar veel bedrijven flink last van hebben. Dit dwingt hen tot het sterker sturen op kosten en het doorvoeren van – soms harde - saneringen. Hoewel de impact van de recessie niet hetzelfde is voor alle bij de WENb aangesloten branches en bedrijven, zijn de gevolgen voor alle drie de sectoren voelbaar. De bedrijfseconomische situatie in de branche bepaalt ook het CAO-overleg in belangrijke mate. Om die reden bespreken we in dit jaarverslag de diverse brancheontwikkelingen en de impact die ze hebben op de arbeidsvoorwaarden.
Voorjaarsakkoord De economie, die eind 2008 in hoog tempo verslechterde, leidde in maart 2009 tot het Voorjaarsakkoord dat op centraal niveau werd afgesloten. Hierin werden de sociale partners (vakbonden en werkgevers) opgeroepen om in het ‘lokale’ CAO-overleg in 2009 en 2010 loonmatiging in acht te nemen. Daarnaast werden zij verzocht om afspraken te maken met het doel werkgelegenheid te behouden. De WENb neemt in alle sectoren het Voorjaarsakkoord als belangrijk uitgangspunt voor de CAO-onderhandelingen.
Verslechterde dekkingsgraad pensioenfondsen De dekkingsgraad van de meeste pensioenfondsen is in 2009 fors verslechterd. Dit gold ook voor het ABP, waar alle bij de
WENb aangesloten bedrijven hun pensioenregeling hebben ondergebracht. ABP moest hierdoor noodgedwongen een herstelplan indienen bij De Nederlandsche Bank. Dit leidde in 2009 tijdelijk tot extra opslagpremies voor werkgevers en werknemers. En alhoewel de dekkingsgraad van ABP eind 2009 op een zodanig niveau kwam dat de opslagpremies vanaf begin 2010 achterwege konden blijven, is de financiële positie van ABP nog steeds zorgwekkend. Inmiddels hebben ook de commissies Don, Goudswaard en Frijns hun adviezen aan het kabinet uitgebracht over de houdbaarheid van het Nederlandse pensioenstelsel op lange termijn. Voorkomen moet worden dat pensioenregelingen de komende jaren een te groot beslag leggen op de loonkosten van ondernemingen. Vanuit de werkgeverskant onderzoekt het VSO (Verbond Sectorwerkgevers Overheid) welke aanpassingen van de ABP-regeling noodzakelijk zijn om deze een gezonde toekomst te geven. De WENb participeert in de Werkgroep Pensioenen van het VSO, met ondersteuning van haar eigen Werkgroep Pensioenen.
Splitsing De ontwikkelingen in de energiesector volgden elkaar snel op nadat de Splitsingswet in 2008 werd aangenomen. Deze wet vereist splitsing van alle energiebedrijven voor 1 januari 2011. Essent en Nuon kwamen in 2009 definitief in buitenlandse handen. Zij zijn in hoog tempo gesplitst in ‘productie- en leveringsbedrijven’ (energieopwekking, handel en verkoop) enerzijds en ‘netwerkbedrijven’ (transport van energie) anderzijds. Daarmee ontstaan geheel nieuwe bedrijven, met een eigen profiel naar de markt, met verschillende eigenaren en met totaal uiteenlopende bedrijfsdoelstellingen. Deze splitsing van energiebedrijven creëert twee typen bedrijven die ieder om eigen specifieke arbeidsvoorwaardelijke regelingen
vragen. In 2009 onderzocht de Stuurgroep Veranderende Energiewereld van de WENb welke veranderingen nodig zijn. Duidelijk is dat de netwerkbedrijven en de productie- en leveringsbedrijven ieder hun eigen arbeidsvoorwaarden willen ontwikkelen. De WENb wil daarom in 2010 aparte CAO’s afsluiten, die ruimte bieden voor maatwerk.
WENb Arbeidsvoorwaardennota Maatwerk in arbeidsvoorwaarden is ook hét centrale thema van de Arbeidsvoorwaardennota 2009 – 2010 van de WENb. In 2009 heeft de WENb hieraan ook echt inhoud weten te geven in de verschillende CAO’s. Zo is bijvoorbeeld voor de CAO Energie met de vakorganisaties de regeling Benefit Budget vormgegeven. Bedrijven krijgen heel 2010 de tijd om de regeling in te voeren, waarbij zij zelf het moment kunnen kiezen waarop de regeling in werking treedt, doch uiterlijk op 1 januari 2011. In dit jaarverslag leest u hoe de doelstellingen van de WENb Arbeidsvoorwaardennota zijn gerealiseerd.
Ledentevredenheid In 2009 is de WENb gestart met werkbezoeken aan de bedrijven. In gesprekken met directie en HRM/P&O wordt vanuit de concrete bedrijfssituatie gesproken over de collectieve belangenbehartiging en de dienstverlening door de WENb. Bedrijven en de WENb vinden dit een prettige en zinvolle manier van overleg. Ook voerde de WENb de afgelopen jaren een aantal malen een Leden Tevredenheid Onderzoek (LTO) uit, voor het laatst in 2008. Ook dit leverde belangrijke informatie op voor de WENb. De WENb is in de eerste plaats een vereniging die de gemeenschappelijke belangen van haar leden behartigt. Inbreng van de leden in de vereniging en onderlinge contacten zijn daarbij essentieel, om de belangen te kunnen vertalen naar een gemeenschappelijke visie. Door te worden gevoed met de wensen van de bedrijven, kunnen wij onze dienstverlening hierop blijven afstemmen en in de collectieve belangenbehartiging tijdig inspelen op veranderingen die zich steeds opnieuw voordoen. De recente ontwikkelingen laten zien hoe belangrijk dit is. ■
Peter van der Vlugt Directeur WENb
Doede Vierstra
Voorzitter WENb
7
8
Energie Voor de energiesector heeft de Splitsingswet grote gevolgen. De scheiding van netwerkbedrijven en productie- en leveringsbedrijven leidt tot meer diversiteit in marktverhoudingen en maatwerk in arbeidsvoorwaarden.
Brancheontwikkelingen
CAO
Splitsing
De nieuwe CAO Energie 2009 – 2010 is op 1 juli 2009 in werking getreden. Deze CAO heeft een looptijd van 10 maanden en loopt dus tot 1 mei 2010. Er is een algemene structurele loonsverhoging afgesproken van 1,3% per 1 juli 2009.
De splitsing van de energiebedrijven in productie- en leveringsbedrijven (PLB’s ) en netwerkbedrijven (NWB’s) leidt tot grote veranderingen in de sector. De PLB’s opereren in een commerciële omgeving; een aantal van hen zocht aansluiting bij buitenlandse partijen. De NWB’s blijven overheidsgedomineerd. Door deze ontwikkeling ontstaan bedrijven met verschillende marktposities, andere producten en andersoortige afnemers. De PLB’s concurreren direct met elkaar en willen zich op de arbeidsmarkt ook ten opzichte van elkaar onderscheiden. De NWB’s zijn door hun geografische spreiding geen directe concurrenten. Doordat zij meer gemeenschappelijke belangen hebben, zijn ze eerder bereid om met elkaar samen te werken.
Kostenreductie Zowel de PLB’s als de NWB’s moeten hun kosten terugdringen en hun arbeidsproductiviteit en efficiency verhogen. De concurrerende markt waarin de PLB’s opereren, dwingt hen tot stevige kostenbeheersing. Bij de NWB’s is het de Energiekamer van de NMa die de bedrijven, door aanpassing van de X-factor, extra kostenbeheersing oplegt. Een gematigde loonkostenontwikkeling werd noodzakelijk, gezien de eisen vanuit de Splitsingswet en de economisch slechte omstandigheden.
Arbeidsmarkt Vrijwel alle bedrijven in de energiesector hebben op lange termijn een tekort aan gekwalificeerd (technisch) personeel. Gegeven de leeftijdsopbouw van het personeel zullen de komende jaren veel werknemers uitstromen. De huidige economische omstandigheden temperen de vraag naar personeel wel enigszins, maar werving van voldoende gekwalificeerd personeel zal in de toekomst moeilijk blijven.
Voorjaarsakkoord De energiebedrijven hebben afgesproken om vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid actief bij te dragen aan de afspraken in het Voorjaarsakkoord. Zo wordt gedurende de looptijd van de CAO 0,5% van de loonsom (ruim € 5 miljoen) aan extra middelen ingezet voor stages en werkervaringsplaatsen. Voor het eigen personeel zal het gebruik van studie- en loopbaanfaciliteiten worden gestimuleerd.
Benefit Budget Tijdens de looptijd van de CAO is invulling gegeven aan het ‘Benefit Budget’. Hierbij worden diverse op geld te waarderen arbeidsvoorwaarden in de CAO, waaronder tijdelementen, omgezet in een budget. Werknemers kunnen dit budget besteden in de vorm van vrije tijd en/of geld en zo keuzes maken die aansluiten bij de levensfase waarin zij zich bevinden. Hierdoor kunnen zij een betere balans tussen het werk en de privésituatie bereiken. Een werkgroep van deskundigen uit de energiebedrijven heeft de regeling voorbereid. Met het oog op de feitelijke invoering ervan in de bedrijven heeft de werkgroep daarnaast de specificaties voor een digitale toepassing ontwikkeld. De bedrijven kunnen deze specificaties gebruiken bij de aanpassing van hun eigen software. Ook kunnen zij een softwarepakket afnemen van een gespecialiseerde leverancier waarmee de WENb een mantelovereenkomst heeft gesloten. De regeling wordt in de loop van 2010 geïmplementeerd. Vanaf uiterlijk januari 2011 moeten alle werknemers hun keuzes in het Benefit Budget kunnen maken. Om het Benefit Budget te stimuleren, is afgesproken dat alle
werknemers in januari 2010 een eenmalige storting in hun budget ontvangen van 0,75% van het jaarsalaris.
Naar twee aparte CAO’s Als gevolg van de Splitsingswet ontwikkelen de PLB’s enerzijds en de NWB’s anderzijds zich op verschillende wijze. De WENb besloot in 2009 om de gevolgen hiervan voor de CAO en de inrichting van de energiesector te onderzoeken. De Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) kreeg van de Stuurgroep “Veranderende energiewereld” opdracht om een verkenning uit te voeren. In november 2009 heeft de AWVN de uitkomsten van dit onderzoek gepresenteerd. Het onderzoek bevestigt dat door de splitsing twee verschillende typen bedrijven zijn ontstaan, die nog maar weinig met elkaar gemeen hebben. Daaruit is de conclusie getrokken dat zij niet langer onder één CAO kunnen worden gebracht. De WENb werkt daarom aan splitsing van de CAO Energie in een CAO voor de PLB’s en een CAO voor de NWB’s. De vakorganisaties zijn hierover geïnformeerd in december 2009. Twee projectgroepen hebben intussen de criteria voor hun eigen CAO ontwikkeld. Zij zullen ook de arbeidsvoorwaarden en -verhoudingen in 2010 verder vormgeven.
Arbocatalogus In 2008 startten de WENb en EnergieNed/Netbeheer Nederland met de ontwikkeling van een arbocatalogus voor de energiesector. Dit heeft twee arbocatalogi opgeleverd: één voor de NWB’s en één voor de PLB’s. De catalogi zijn elk door een werkgroep van
arbodeskundigen en OR-leden tot stand gebracht, waarna de stuurgroep, die bestaat uit vertegenwoordigers van de WENb, EnergieNed/Netbeheer Nederland en de vakorganisaties, deze heeft vastgesteld. De Arbeidsinspectie heeft de arbocatalogus productie- en leveringsbedrijven goedgekeurd voor de risico’s ‘Vallen van hoogte’ en ‘Onvoldoende instructie’. De arbocatalogus netwerkbedrijven heeft goedkeuring voor de risico’s ‘Blootstelling aan asbest’ en ‘Blootstelling aan ernstig verontreinigde grond’. Het succes van een arbocatalogus is sterk afhankelijk van het draagvlak in de bedrijven. Daarom speelt communicatie over de arbocatalogus een belangrijke rol en is hiervoor een communicatieplan opgesteld. Managers, OR-leden en uitvoerend medewerkers worden geïnformeerd en waar mogelijk betrokken bij de totstandkoming van de arbocatalogi. Zo werd op 19 juni een bijeenkomst georganiseerd met als thema: Veilig en gezond werken: realiteit of illusie? Deze bijeenkomst is gehouden in een ‘Open Space’-vorm en had als doel te laten zien welke toegevoegde waarde een arbocatalogus heeft voor de dagelijkse praktijk. Er waren ongeveer 150 deelnemers. Ook andere communicatiemiddelen worden ingezet om de doelgroepen voor te bereiden op de komst van de arbocatalogi. Het gaat daarbij om brieven aan de directies, informatieve folders en conceptartikelen voor de personeelsbladen. De arbocatalogi zullen ook in een Engelse en Duitse vertaling ter beschikking worden gesteld ten behoeve van werknemers (van subcontractors) die de Nederlandse taal niet spreken. In 2010 zullen de arbocatalogi verder worden uitgewerkt op basis van het eind 2008 vastgestelde Plan van Aanpak en financiering. ■
9
10
Afval & Milieu De economische crisis heeft ook de sector Afval & Milieu niet ongemoeid gelaten. Sommige bedrijven werden hierdoor gedwongen zware maatregelen te treffen. Voor veel bedrijven is 2009 dan ook een bewogen jaar geweest.
Brancheontwikkelingen Vraag en aanbod In 2009 zijn er verschillende aanbestedingsprocedures voor afvalinzameling, -verbranding en dergelijke geweest. De economische crisis versterkte de concurrentie door extra druk op de prijzen. Ook dit heeft voor de nodige verschuivingen en verliezen van contracten geleid. Als gevolg van de crisis daalde het aanbod van afval in 2009, zowel bij de inzameling en verwerking van bedrijfs- en huishoudelijk afval als bij het aanbod van goederen voor kringloopbedrijven. Gelijktijdig is sprake geweest van een afnemende vraag naar en afzet van grondstoffen, zoals oud papier, glasscherven, non-ferro metaal en kleding. Ook de prijzen voor deze grondstoffen daalden soms dramatisch.
Overcapaciteit Bij de afvalverbranding kwamen de prijzen door overcapaciteit onder zware druk te staan. De overcapaciteit van de verbrandingscentrales is niet alleen veroorzaakt door het afgenomen aanbod van afval, maar ook door concurrentie vanuit het buitenland en de bouw van nieuwe centrales in Nederland. Daarnaast hebben de dalende energieprijzen een extra negatieve invloed op het resultaat van de verbranders. De recente bouw en oplevering van nieuwe verbrandingsovens in Nederland en de overcapaciteit in de buurlanden leidden onder meer tot saneringsmaatregelen (sluiting van de AVI van AVR in Rotterdam) en tot het afzien van uitbreiding van verbrandingscapaciteit (zesde verbrandingslijn HVC).
Verzelfstandiging De lijn van verzelfstandiging en schaalvergroting zet gestaag door, maar wordt wel enigszins getemperd door de economische crisis. Zo is de beoogde verzelfstandiging van het Amsterdams Energiebedrijf mede onder invloed van de economische crisis uitgesteld. Daarentegen besloten enkele gemeenten in 2009 hun activiteiten op het vlak van Afval & Milieu onder te brengen bij reeds verzelfstandigde bedrijven of deze volledig te verzelfstandigen.
Arbeidsmarkt Onder invloed van de economische crisis nam de druk op bepaalde delen van de arbeidsmarkt (zoals die van chauffeurs) in 2009 af. Bedrijven keken kritisch naar hun personeelsbezetting, maar ook naar andere samenwerkingsvormen en nieuwe werkwijzen in processen en systemen. Daarbij gingen onvermijdelijk arbeidsplaatsen verloren. Bedrijven blijven wel oog houden voor het belang van duurzame inzetbaarheid van hun personeel. Thema’s als langer doorwerken en opleiden van ouder personeel, krijgen steeds meer aandacht. Het vermelden waard is dat Van Gansewinkel met de VTL diversiteitsprijs werd beloond voor het structurele opleidingsbeleid voor alle werknemers uit alle diversiteitsgroepen. Ook neemt deze organisatie deel aan de pilot van het ministerie van SZW om de participatie op de arbeidsmarkt voor mensen met een beperking te verbeteren.
CAO De CAO is in 2009 afgesloten voor de periode van 1 jaar (tot 1 juni 2010). In de lijn van het Voorjaarsakkoord van de STAR is een structurele loonsverhoging overeengekomen. Deze loonsverhoging is gelijk aan de inflatie van 2009, te weten 1,2%. Daarnaast is een eenmalige uitkering verstrekt van 0,5%. Enkele protocolafspraken uit de CAO 2007-2009 zijn verlengd.
Promotiecampagne De promotiecampagne Werken met afval die in 2008 is ontwikkeld, moet het imago van de sector verbeteren en nieuwe werknemers bij de inzamelbedrijven aantrekken. Als gevolg van de economische crisis werd deze campagne in 2009 tijdelijk op een laag pitje gezet. De ontwikkelde instrumenten (de website www.werkenmetafval.nl en het magazine) blijven natuurlijk beschikbaar. Zodra de economie aantrekt, zullen weer nieuwe activiteiten worden opgestart.
E-learning programma’s
Arbocatalogus
De Veiligheidsinstructie Afvalinzamelbedrijven (VIA) is een groot succes; veel bedrijven gebruiken deze instructie. Ook bedrijven die geen lid zijn van de WENb tonen interesse in dit interactieve e-learning programma.
De WENb heeft samen met de brancheorganisaties (VA, NVRD, BBRS en BVOR) en de vakbonden voor een groot aantal risicogebieden de Arbocatalogus Afvalbedrijven opgesteld. De Arbeidsinspectie heeft de arbocatalogus goedgekeurd voor de onderwerpen ‘Agressie en Geweld’, ‘Werkdruk’, ‘Ergonomie’ en ‘Fysieke belasting’. Op de andere onderdelen wordt de arbocatalogus aangepast en verbeterd. De aangepaste arbocatalogus zal in de loop van 2010 voor deze onderdelen voor een marginale toets aan de Arbeidsinspectie worden aangeboden. Er wordt gewerkt aan een beheerstructuur om de arbocatalogus actueel te houden. De arbocatalogus is van toepassing voor alle werknemers en werkgevers van de samenwerkende brancheorganisaties. ■
In november 2009 is gestart met de ontwikkeling van het e-learning programma Blijf de baas. Dit programma is een weerbaarheidtraining voor werknemers die dicht bij het publiek staan, zoals de medewerker milieustraat, de chauffeur/belader en de straatveger. Ook voor dit programma geldt dat bedrijven buiten de WENb hiervoor op voorhand belangstelling hebben getoond.
Duurzaam ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen lijkt niet te lijden onder de huidige recessie, zo blijkt uit enkele onderzoeken die werden gepubliceerd in 2009. Verschillende bedrijven zetten in 2009 nadere stappen op het vlak van onder andere duurzame energie en cradle-to-cradle. Daarnaast verleggen enkele bedrijven hun focus van verbranden naar andere manieren van afvalverwerking, zoals vergisten en later wellicht vergassen.
11
12
Kabel & Telecom Televisie, internet en telefonie zijn producten die steeds meer als een eerste levensbehoefte worden gewaardeerd. In tijden van crisis zijn dit niet de eerste producten waarop mensen bezuinigen. Wel letten consumenten steeds meer op de prijs van de producten in plaats van op de kwaliteit. Door de zorgwekkende economische situatie en de ontwikkelingen in de sector staan de marges van de bedrijven onder druk.
Brancheontwikkelingen Concurrentie Begin 2009 heeft de Europese Commissie de OPTA groen licht gegeven om de kabelmarkt te openen. De OPTA heeft de twee grootste kabelaars van Nederland (Ziggo en UPC) verplicht om de analoge kabelaansluiting open te stellen voor andere bedrijven. De OPTA wil daarmee de concurrentie op de kabelmarkt bevorderen en de consument meer keuzemogelijkheden via de kabel bieden. Door de maatregelen van de OPTA zijn de bedrijven gedwongen tot aanpassingen van systemen en extra investeringen. Daarnaast ondervinden de bedrijven in toenemende mate concurrentie van de aanleg van een derde (glasvezel)netwerk.
Innovatie van producten De kabelbedrijven reageren op de toenemende concurrentiedruk met verdere innovatie van hun producten. Zo zijn zij samenwerkingsverbanden aangegaan met andere bedrijven om het gebruik van video-on-demand en digitale televisie te stimuleren. De opkomst van HDTV is in aanvang minder snel verlopen dan in de ons omliggende landen, maar de verwachting is dat HDTV in 2010 echt zal doorbreken. De kabelnetten worden vanaf 2009 ingericht om de nieuwe generatie televisies met ingebouwde digitale kabelontvanger te ondersteunen. De bedrijven hebben in 2009 de internetsnelheden van hun netten verhoogd om zo aan de toenemende vraag van de consument te voldoen.
CAO Vanaf 1 januari 2009 is een nieuwe CAO van kracht geworden. Deze CAO ondersteunt bedrijven en medewerkers om een zo sterk mogelijke positie op de markt en arbeidsmarkt te behouden. De bedrijven hebben deze CAO web-based beschikbaar gesteld aan
alle werknemers. De invoering van het individuele Benefit Budget is positief ontvangen. De CAO-afspraken 2009-2010 voor de sector Kabel & Telecom zijn gemaakt in lijn met het STAR-akkoord. In het akkoord is gewezen op de noodzaak om werk boven inkomen te stellen. De CAOpartijen onderschrijven het belang van voortdurende ontwikkeling en scholing voor de sector Kabel & Telecom. In de CAO zijn afspraken gemaakt die ontwikkeling en scholing en daarmee de duurzame inzetbaarheid van werknemers bevorderen. Verder is in de CAO een algemene structurele loonsverhoging overeengekomen van 1% per 1 april 2009 en 0,5% per 1 oktober 2009. De investeringen in opleiding en ontwikkeling van personeel liggen op een hoog niveau. Dit blijkt onder andere uit de toekenning van de Nationale Contact Center Award (NCCA) in de categorie HRM aan UPC. De jury van de NCCA heeft het Custom Made Careerprogramma van UPC beoordeeld als beste case op het gebied van human resource management binnen een contact center.
Certificeringregeling In 2008 hebben de brancheorganisaties besloten om te komen tot een certificeringregeling voor werknemers die kabelinfrastructuren ontwerpen, installeren en onderhouden. Het O&O-fonds ENb en het opleidingsfonds voor de technische installatiebranche (OTIB) financieren gezamenlijk dit project. In 2009 zijn vergaande stappen gezet in het uitwerken van deze opleiding. De verwachting is dat begin 2010 de eerste exameneisen gereed zijn. In 2009 heeft het O&O-fonds besloten een uitgebreid e-learning pakket te ontwikkelen voor installatieontwerpers en -monteurs. Daardoor kunnen de opleidingskosten die gepaard gaan met een certificeringregeling beperkt blijven. ■
13
14
Arbeidsvoorwaardennota 2009 – 2010 “Maatwerk in arbeidsvoorwaarden” is de titel van de WENb Arbeidsvoorwaardennota 2009-2010. Het was de tweede keer dat de WENb een arbeidsvoorwaardennota heeft uitgegeven. Hierin geeft de WENb haar visie op arbeidsvoorwaarden, gericht op de ontwikkelingen op (middel)lange termijn. Ondanks de economische situatie zullen we als sector op de langere termijn moeten blijven investeren in de werknemer: in zijn inzetbaarheid, de kwaliteit van opleidingen, een grotere instroom en betere doorstroom. Bij dit alles hoort een passend arbeidsvoorwaardenpakket.
De nota en een samenvatting ervan zijn verstuurd naar de aangesloten bedrijven, de vakorganisaties en andere organisaties waarmee de WENb samenwerkt. De Arbeidsvoorwaardennota is te raadplegen op de WENb website. Uit interviews met de leden van de WENb kwamen drie centrale thema’s naar voren, die per sector zijn uitgewerkt: • Kostenbeheersing en verhoging van de productiviteit; • Knelpunten op de arbeidsmarkt oplossen; • Maatwerk in arbeidsvoorwaarden. De economische situatie heeft ook invloed op de afspraken over arbeidsvoorwaarden. Om optimaal te kunnen inspelen op veranderingen, zullen de CAO-afspraken voor de korte termijn worden gemaakt. Hierbij zal worden ingezet op een verantwoorde loonkostenontwikkeling die gericht is op behoud en waar nodig op versterking van de bedrijfseconomische positie van de bedrijven.
Visie van de WENb op arbeidsvoorwaarden De bedrijven in onze sectoren profileren zich als aantrekkelijke werkgevers. Met marktconforme en concurrerende arbeidsvoorwaarden kunnen zij zich positief onderscheiden op de arbeidsmarkt en het benodigde personeel aantrekken.
Technische ontwikkelingen en veranderende producten en diensten maken voortdurende scholing noodzakelijk. Werkgevers bieden werknemers opleidingsfaciliteiten voor de vereiste beroepskwalificaties, om daarmee de inzetbaarheid van deze werknemers optimaal te houden. De WENb vindt scholing erg belangrijk. Daarom participeert het O&O-fonds van de WENb actief in het beroepsonderwijs. In de komende jaren zal deze samenwerking verder worden geïntensiveerd. Investeren in opleiding is echter niet alleen de taak van de werkgever. Van de werknemer wordt steeds meer verwacht dat hij zelf verantwoordelijkheid neemt voor zijn loopbaan. Die verantwoordelijkheid kan worden vertaald naar arbeidsvoorwaarden. Door keuzemogelijkheden te geven kan de werknemer het arbeidsvoorwaardenpakket zelf afstemmen op zijn persoonlijke situatie en levensfase. Voor het arbeidsvoorwaardenoverleg betekent dit dat er ruimte wordt gegeven aan verdere flexibilisering en individualisering van arbeidsvoorwaarden. Hoewel de bedrijven primair functioneren in een economische context, is ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid een belangrijk aspect van de bedrijfsvoering en de cultuur. In het arbeidsvoorwaardenbeleid moet hier aandacht voor zijn. Door de invoering van aparte CAO’s per sector kunnen de sectoren zich verder onderscheiden en arbeidsvoorwaarden zo
optimaal mogelijk laten aansluiten bij de ontwikkelingen in hun eigen sector. Binnen de sectoren wordt de differentiatie tussen bedrijven groter. Welke invloed deze verdere differentiatie heeft op de arbeidsvoorwaarden wordt op dit moment in WENbverband verder onderzocht. Visie van de WENb op arbeidsvoorwaarden - samengevat: • Marktconform en concurrerend; • Goed opgeleide en gemotiveerde werknemers; • Gedeelde verantwoordelijkheid én betrokkenheid; • Bedrijven nemen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid; • Sectorale benadering. De visie van de WENb op arbeidsvoorwaarden is in de Arbeidsvoorwaardennota per sector nader uitgewerkt.
Projecten Het arbeidsvoorwaardenbeleid krijgt niet alleen vorm in de CAO’s. De WENb voert diverse projecten uit die dit beleid ondersteunen: • Levensfasebewust personeelsbeleid (LBPB): beleid gericht op duurzame en optimale inzetbaarheid van alle medewerkers in een organisatie, door rekening te houden met hun actuele levensfase en de daarbij horende behoeften; • Strategische Personeelsplanning (SPP): een managementinstrument om de vertaalslag te maken van externe en interne ontwikkelingen naar personele consequenties;
• Goed Beter Best: oppakken van belangrijke thema’s op het gebied van gezondheids- en verzuimbeleid om het ziekteverzuim en de instroom in de WIA terug te dringen. Met de middelen van het O&O-fonds ENb worden collectieve projecten uitgevoerd, die aansluiten bij de opleidingsbehoeften binnen één sector. Deze projecten zijn gericht op de volgende aspecten: • Instroombevordering: campagnes voor imagoverbetering, zodat meer jongeren kiezen voor een baan in de sectoren Energie en Afval & Milieu, zoals de Watt?-campagne en de campagne Werken met afval; • Initieel onderwijs: de zichtbaarheid van de sector Energie in het beroepsonderwijs vergroten én jongeren toeleiden naar de vakbekwaamheidseisen van de WENb-bedrijven, zoals met het project Monteur infra gas/electra; • (Her)kwalificatie van werknemers: met scholing de huidige medewerkers toerusten met de vereiste kennis en vaardigheden voor de huidige functie, zoals met het project Nestor Gas. ■
15
16
Ondersteunende programma’s en projecten De leden van de WENb konden in 2009 deelnemen aan een breed scala aan cursussen en bijeenkomsten. Verder heeft de WENb projecten uitgevoerd op het gebied van gezondheidsbeleid en levensfasebewust personeelsbeleid. In dit hoofdstuk vindt u een overzicht van deze activiteiten.
Bijeenkomsten en cursussen Actualiteitenbijeenkomsten De WENb heeft in 2009 actualiteitenbijeenkomsten georganiseerd. De eerste was naar aanleiding van de wijzigingen rond arbeidsrecht, fiscaal recht en sociale zekerheid die op Prinsjesdag bekend waren gemaakt. Tijdens de tweede bijeenkomst werd ingegaan op thema’s als de nieuwe werkkostenregeling en de verhoging van de AOW-leeftijd. Verder verzorgde Nysingh Advocaten een presentatie op het gebied van arbeidsrecht met actualiteiten en jurisprudentie.
Cursussen Voor P&O- en HRM-medewerkers werden in het voorjaar en najaar verschillende praktijkgerichte cursussen aangeboden. Onderwerpen waren Pensioen, Arbeidsrecht, Arbeidsongeschiktheid en Levensfasebewust personeelsbeleid. Deze cursussen zijn voor onze sectoren op maat gemaakt en bevatten de laatste stand van de regelgeving. Hiermee wil de WENb een brug slaan tussen regelgeving en praktijk.
WENb ledenvergadering 2009 ‘Bakker in barre tijden’ Op 16 april 2009 werd in het Gelredome te Arnhem de jaarlijkse algemene ledenvergadering (ALV) van de WENb gehouden. Aansluitend op het formele deel werd onder de vlag ‘Bakker in Barre Tijden’ een symposium gehouden over het arbeidsmarktbeleid van de ENb-sectoren. Gastsprekers Anton Westerlaken (bestuurder van het AMC Erasmus en oudvoorzitter van het CNV) en Douwe Grijpstra (Research voor Beleid) gaven inspirerende presentaties over de ontwikkelingen in de arbeidsmarkt en de kansen die daaruit voortvloeien. De belangrijkste conclusie van de discussie met de zaal was dat de ENb-sectoren zich juist in de huidige periode van
economische crisis extra moeten inspannen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Door nu stages aan te bieden en personeel aan te nemen en te scholen, kunnen bedrijven anticiperen op de krapte die zich ongetwijfeld over enkele jaren op de arbeidsmarkt aandient. Anton Westerlaken vatte het geheel beeldend samen met de zin: “Het is eigenlijk meer Bakker in rare tijden.”
P&O themadagen 2009 ‘Met plezier aan het werk’ De P&O themadagen stonden dit jaar in het teken van ‘Met plezier aan het werk’. Kees Kouwenhoven heeft onderzoek gedaan naar arbeidsvreugde en ontwikkelde op basis hiervan de “7 bronnen van arbeidsvreugde”. Hij vertelde hoe organisaties hiermee de verbinding kunnen leggen tussen het perspectief van de individuele werknemer en het perspectief van de organisatie als geheel. Conclusie was dat ieder individu arbeidsvreugde anders ervaart en dat een organisatie wel degelijk de mogelijkheid heeft om deze individuele behoeften in te vullen en af te stemmen met de behoeften en belangen van de organisatie. Hans Marcel Becker, voorzitter van de Raad van Bestuur van Stichting Humanitas, vertelde hoe hij zijn organisatie had omgevormd tot ‘geluksleverancier’. Met de arbeidsvreugde neemt ook de productiviteit toe, zo liet Becker aan de hand van aansprekende voorbeelden zien. Dit bleek geheel in lijn met het verhaal van de eerste spreker.
Goed Beter Best Onder de vlag van Goed Beter Best biedt de WENb samen met de WWb haar leden diverse programma’s aan op het gebied van gezondheidsbeleid. In 2009 betrof dit de benchmark ziekteverzuim, het project Psychisch verzuim en integraal gezondheidsmanagement.
Sector Energie Productie- en Leveringsbedrijven
Sector Energie Netwerkbedrijven
Verzuim percentage 1e ziektejaar
3,48%
3,68%
5,63%
5,54%
4,23%
Verzuim percentage 1e en 2e ziektejaar
3,90%
4,01%
6,15%
6,06%
4,62%
Verzuim frequentie
1,30
1,28
1,54
1,59
1,31
Sector Afval & Milieu
Sector Kabel & Telecom
Gezamenlijke WENb-bedrijven
Tabel 1. Uitkomst Benchmark Ziekteverzuim 2008
Benchmark Ziekteverzuim De WENb voert sinds 2006 onder haar leden de benchmark ziekteverzuim uit. In totaal namen 41 bedrijven deel aan de benchmark. Zij kregen hiermee zicht op hun eigen bedrijfsgegevens ten opzichte van de branche. Loyalis adviseerde deze bedrijven welke acties zij konden nemen om ziekteverzuim terug te dringen. De bedrijven die niet deelnamen aan de benchmark ontvingen een algemene rapportage van de sectoren, waarmee zij hun eigen gegevens konden toetsen aan die van de sector. Zie bovenstaande tabel. Aan de leden werd een training Nationale Verzuimstatistiek aangeboden om het ziekteverzuim op dezelfde wijze binnen een organisatie te kunnen meten.
Psychisch verzuim De kosten van psychisch verzuim binnen de WENb- en WWbsectoren bedragen naar schatting € 12 miljoen, exclusief de lasten van arbeidsongeschiktheid. Toen door de verkoop van Stichting Loyalis ons een consultancybudget van € 100.000 werd aangeboden, besloten de WENb en WWb dan ook dit bedrag te besteden aan het project Psychisch verzuim. Er zijn verschillende instrumenten ontwikkeld om de bedrijven te helpen psychisch verzuim tegen te gaan. Allereerst is een workshop Werkdruk en Werkstress gegeven waarin werd ingegaan op de wettelijke kaders en de begrippen werkdruk en werkstress. Deze workshop is ook als incompany workshop aangeboden. Ten tweede is de Integrale Aanpak Psychisch Verzuim in Bedrijf ontwikkeld, gericht op gezamenlijke beleidsontwikkeling om psychisch verzuim aan te pakken, op basis van de zgn. Leidraad Donner. Ten derde is de
bedrijven de Index Werkvermogen aangeboden: een instrument waarmee de organisatie zicht krijgt op het werkvermogen van de medewerkers en door praktische verbetermaatregelen uitval kan voorkomen. Het aantal aanmeldingen van de bedrijven bleef helaas achter bij de verwachting. De WENb heeft daarom samen met Loyalis de bedrijven nogmaals benaderd om te kijken welke specifieke behoeften zij hebben. Op basis van deze gesprekken hebben zich vier bedrijven aangemeld.
Integraal gezondheidsmanagement Met integraal gezondheidsmanagement krijgen bedrijven zicht op de risico’s rond verzuim en gezondheid van hun medewerkers en de benodigde maatregelen. Vanwege de vergrijzing en de krapte op de arbeidsmarkt wordt het steeds belangrijker voor werkgevers om hun beleid op dit gebied tegen het licht te houden. Verschillende bedrijven hebben deelgenomen aan een pilot en na een ‘scan’ een advies op maat ontvangen. Drie bedrijven zijn bezig om integraal gezondheidsmanagement in hun bedrijf te integreren. Op 24 juni 2009 is de eerste fase van het project afgerond met een presentatie voor de deelnemende bedrijven. Daar werd het boekje “Effectief gezondheidsbeleid, bedrijven bij WENb en WWb gescand” gepresenteerd met daarin de uitkomsten van de pilot. Het boekje is onder alle WENbleden verspreid met het aanbod voor deelname aan de scan. De kosten van dit project zijn volledig gefinancierd uit de middelen die beschikbaar zijn door de met Aon afgesproken provisieverdeling.
17
18
Levensfasebewust Personeelsbeleid Zestig procent van de werknemers in de WENb-bedrijven is 45 jaar of ouder. Ook voor deze groep is employability een belangrijk thema. In april 2009 heeft de WENb samen met een aantal leden het project Opleiding op Leeftijd uitgevoerd om de bedrijven te ondersteunen in de ontwikkeling of verbetering van hun levensfasebewust personeelsbeleid. Doel was de oudere en laag opgeleide werknemers (maximaal MBO-niveau) te bewegen tot om-, her- en bijscholing en hen te stimuleren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen loopbaan. De ontwikkelde handleiding “Nooit te oud” geeft de bedrijven een praktisch handvat om hierover met hen in gesprek te gaan. De handleiding is onder de leden verspreid en samen met de presentaties te downloaden op de website van de WENb. Het project is uitgevoerd door Loyalis. Voor het project is subsidie verkregen bij het ministerie SZW. Ook Loyalis draagt voor de helft bij in de kosten van dit rapport.
Collectieve ziektekosten verzekering Zilveren Kruis Achmea Na een uitgebreide tender is per 1 januari 2009 het collectieve contract van de werkgeversverenigingen WENb en WWb met Zilveren Kruis Achmea voor een nieuwe periode van drie jaar verlengd.
Tevredenheidonderzoek In samenwerking met de WENb en WWb heeft Zilveren Kruis Achmea in november de tevredenheid van de collectief verzekerde medewerkers gemeten. Voor deze meting is een groot aantal verzekerden uitgenodigd om deel te nemen aan een online enquête. Een onafhankelijk bureau heeft deze tevredenheidmeting verzorgd, geanalyseerd en gerapporteerd. Zilveren Kruis Achmea krijgt als rapportcijfer voor de algemene tevredenheid een 7,2. Dit rapportcijfer is in de afgelopen jaren licht gestegen. In 2007 was dit 7,1. De verdeling van de gegeven cijfers ziet er als volgt uit: 40 33,8%
35
36,6%
30
43,3% geeft een 8 of hoger
25 20 15 10
6,4%
5 0
5,1%
22,9% geeft een 6 of lager
0,3%
0,0%
1
2
1,0%
1,3%
3
4
0,3% 5
6
Totaaloordeel over de dienstverlening van Zilveren Kruis Achmea (rapportcijfer)
6
8
9
10
De verzekerden zijn ook gevraagd om zowel goede punten als verbeterpunten van de verzekering te noemen. De meeste goede punten hebben te maken met het product/dienstaanbod van Zilveren Kruis Achmea. Hieronder vallen o.a. ‘snelle afhandeling van declaraties’ en een ‘goede dekking’. Ook communicatie en duidelijke informatie o.a. via de website worden veel genoemd. ‘Klantvriendelijke medewerkers’ worden zeer goed beoordeeld. De telefonische bereikbaarheid en ‘het nakomen van afspraken’ zijn belangrijke stijgers in de waardering door de verzekerden. Als verbeterpunten worden genoemd: ‘duidelijkere overzichten’ en de ‘duidelijkheid van de polis’. Andere punten zijn de ‘prijs/ kwaliteitverhouding’ en de ‘klantgerichtheid van oplossingen’. Vanuit haar centrale doelstellingen werkt Zilveren Kruis Achmea aan haar maatschappelijke betrokkenheid, het verbeteren en betaalbaar houden van de zorg en het bieden van zorgbemiddeling. Ook wil zij verzekerden bewust maken van het belang van een gezonde levensstijl. Met name de zorgbemiddeling is bij een ruime meerderheid van de verzekerden bekend.
Pensioenstudies In 2009 heeft de WENb-werkgroep Pensioenvragen in opdracht van het WENb-bestuur een onderzoek uitgevoerd naar de volgende twee pensioenvragen: 1. Is het mogelijk om op basis van de ABP-regeling voor (groepen van) werknemers een andere dan de nu geldende premieverdeling af te spreken? 2. Is het mogelijk om voor bepaalde groepen werknemers of voor bepaalde bedrijven in de ENb-CAO’s te bepalen dat niet de ABP-regeling, maar een eigen pensioenregeling van toepassing is? De werkgroep heeft samen met Hewitt, actuarissen en pensioenadviseurs, deze vragen onderzocht en eind juli haar advies aan het WENb-bestuur uitgebracht. De conclusies waren dat er op basis van de ABP-regeling, meer in het bijzonder de daarover in de Pensioenkamer gemaakte afspraken, op dit moment geen ruimte is om als bedrijf of als sector een andere premieverdeling tussen werkgever en werknemer overeen te komen. Ten aanzien van de tweede vraag, of een afwijkende pensioenregeling voor bepaalde bedrijfsactiviteiten mogelijk is, kwam de werkgroep tot de conclusie dat dit binnen de ABP-regeling niet mogelijk is, maar dat het theoretisch wel mogelijk is om voor bepaalde bedrijfsactiviteiten een andere pensioenregeling af te spreken. In verband met de daaraan verbonden risico’s (kosten voor de bedrijven) adviseerde de werkgroep dit alleen te doen na overleg met ABP.
In een tijd waarin de houdbaarheid van pensioenregelingen volop ter discussie staat, is pensioen een belangrijk onderwerp in het arbeidsvoorwaardenoverleg. Daarom heeft de WENb het Verbond Sectorwerkgevers Overheid (VSO) gevraagd om meer betrokken te worden bij de voorbereiding van de werkgeversinzet rond de pensioenen. Sinds medio 2009 neemt de WENb deel aan het overleg in de VSO-werkgroep Pensioenen, die de werkgeversstandpunten over de ABPpensioenregeling voorbereidt. Met een positie in deze werkgroep is de WENb in staat de belangen van de WENbbedrijven aan de orde te stellen. De inbreng vanuit de WENb wordt voorbereid door een WENb-werkgroep Pensioenen met deskundigen van bedrijven uit alle sectoren van de WENb. In 2009 werd onder meer gesproken over de behandeling van het Benefit Budget in de ABP-regeling en over de langetermijnvisie op de ABP-regeling.
Leden informeren De leden zijn in 2009 op verschillende manieren op de hoogte gehouden van actuele ontwikkelingen. In de maandelijkse nieuwsbrief van de WENb zijn zij geïnformeerd over ontwikkelingen rond de CAO’s, de vereniging, bijeenkomsten en veranderingen in wet- en regelgeving zoals pensioenen, arbeidsrecht en sociale zekerheidsrecht. Deze actuele informatie is ook beschikbaar gesteld via de website van de WENb. Daar zijn bijvoorbeeld dossiers over de grieppandemie, de werkkostenregeling en het Benefit Budget Energie gepubliceerd. In 2010 zal de WENb deze lijn voortzetten. ■
19
20
Bestuur / delegaties 2009
WENb-bestuur Voorzitter D.G. (Doede) Vierstra RA, lid Raad van Bestuur Nuon N.V., Chief Financial Officer Namens de sector Energie Vice-voorzitter F.C.W. (Frans) van de Noort, Chief Operations Officer, AVR Van Gansewinkel Namens de sector Afval & Milieu
WENb-secretariaat mr. J.H. (Joop) Sommer mr. P.C.F. (Peter) van der Vlugt
Sector Afval & Milieu
Voorzitter R. (Rob) Janse, AVR Van Gansewinkel Leden W.L. (Willem) Geerling, Essent Milieu W.C.H. (Wil) Sijstermans, RD4
Penningmeester B. (Bernard) Dijkhuizen, Chief Executive Officer, Ziggo Namens de sector Kabel & Telecom
WENb-secretariaat drs. A.W.A.M. (Alphons) Ernst mr. J.H. (Joop) Sommer
WENb-secretariaat mr. P.C.F. (Peter) van der Vlugt, Directeur WENb en Secretaris WENb-bestuur
Voorzitter D.J. (Dedi) Veldhuis, Ziggo
WENb onderhandelings delegaties Sector Energie
Voorzitter mr. R. (Ruud) Wilgenkamp, Essent Leden drs. M.B.A.J. (Maurits) Derksen, Alliander C.F. (Cornelie) Kaptein, Joulz W.J. (Wim) Kollmer, Electrabel Nederland. J.W. (Jan Willem) Menkveld. Nuon drs. P.B. (Paul) van Raay, DELTA
Bestuursfuncties / vertegenwoordiging
Bedrijfscommissie voor de dienstverlening
Namens de WENb hebben de volgende personen zitting in:
Stichting flexibel uittreden energie- en nutsbedrijven (Sfn) (tot november 2009)
Sector Kabel & Telecom
VNO-NCW
Leden A. (Anouk) van den Boomen/R. (Ronald) Borgers, UPC J.N.M. (Coos) Kaarsgaren, UPC J.C. (Hans) Bijl, Ziggo
Lid Algemeen Bestuur VNO-NCW F.C.W. van de Noort
Adviseur mr. J.C. (Joke) de Voogd, AWVN WENb-secretariaat drs. A.W.A.M. (Alphons) Ernst mr. P.C.F. (Peter) van der Vlugt
Lid Dagelijks Bestuur en lid Algemeen Bestuur VNO-NCW J.G.M. Alders
Lid Commissie Informatie en Beraad Arbeidsvoorwaarden VNO-NCW (CIBA) mr. P.C.F. van der Vlugt
ABP
Werkgeversraad ABP mr. P.C.F. van der Vlugt mr. N.J.H. Sijben Verantwoordingsorgaan ABP mr. P.C.F. van der Vlugt
Werkgroep Pensioenen VSO
mr. P.C.F. van der Vlugt (vanaf september 2009)
AWVN
Lid Hoofdbestuur AWVN mr. P.C.F. van der Vlugt
mr. P.C.F. van der Vlugt
Bestuur Sfn drs. G.J. de Jong G. Vesseur RA J.C. Homan RA
Verantwoordingsorgaan Sfn mr. N.J.H. Sijben mr. P.C.F. van der Vlugt
Stichting Opleiding- en Ontwikkelingsfonds ENb
Bestuur Stichting O&O fonds ENb mr. R. Wilgenkamp, vanuit de sector Energie, groep PLB ing. M.P. van Schravendijk, vanuit de sector Afval & Milieu D.J. Veldhuis, vanuit de sector Kabel & Telecom C.J. van Bekkum, vanuit de sector Energie, groep NWB
Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB) Lid Raad van Advies KBB drs. L.H.M. van Eggelen
21
22
Ledenlijst per 31 december 2009
NV Afvalzorg Holding, Assendelft AE&E Nederland BV, Zevenbergen NV Area Reiniging, Emmen Alliander N.V., Arnhem Essent Milieu BV NV Afvalverbranding Zuid-Nederland, Moerdijk Holding AVR-bedrijven BV, Rotterdam - AVR Acquisitions BV - AVR-Afvalverwerking - AVR-Afvalwerking BV Rozenburg - AVR-Afvalverwerking BV Rotterdam - AVR-Afvalverwerking BV Duiven - NV Milieuservices AVR - AVR-West - AVR Interne Diensten BV - A&G Milieutechniek BV - AVR-Industrie NV - AVR KGA Services NV - NV Haagse Milieu Services, Den Haag (AVR) BAT-bedrijven (Brabants Afval Team), Tilburg Berkel Energie Diensten BV, Schiedam Berkel Milieu NV, Apeldoorn BMC (Biomassacentrale), Moerdijk CENNED Telecom BV, Leeuwarden Cogas Holding NV, Almelo - Cogas Infra en Beheer B.V. - Cogas Facilitaire diensten B.V. Circulus BV, Apeldoorn Cyclus NV, Gouda Dar Milieudiensten NV, Nijmegen DELTA NV, Middelburg - DELTA Netwerkbedrijf BV - Energieservice Delta BV - DELTA Milieu BV, Terneuzen - Indaver Gevaarlijk Afval BV Electrabel Nederland NV, Zwolle Electrabel Nederland Retail BV Electrabel Nederland Sales BV, Zwolle
Electrabel European Portfolio Management BV, Zwolle Electrabel Nederland Services, Zwolle NV Eneco Beheer, Rotterdam - CityTec BV - Enatec MicroCogen, Rotterdam - ENECO Business BV - Joulz B.V. - ENECO Retail BV - Stedin B.V. - ENECO Services BV - Tempus BV - NV ENECO Beheer De Energiezaak, Arnhem E.ON Benelux NV, Rotterdam - NRE Q-Energy - NRE Energie BV E.ON Engineering BV, Capelle a/d IJssel - E.ON Energy Trading NL Staff Company B.V. (EET B.V.) - E.ON IS Netherlands B.V. (EIS B.V.) NV EPZ, Borssele Essent NV, Arnhem - Essent Personeel Services BV - Essent Productie Geleen BV - VOLTA Limburg BV - Westland Energie Services BV - Gaswacht Friesland Facilities BV - Sturing Afvalverwijdering Limburg Enexis Holding N.V. Rosmalen - Enexis Infra Products B.V. - Enexis B.V. - Enexis Meetbedrijf B.V. Essential Domestiq Services BV - Homesafety, Zwolle BV GKN, Dodewaard Grondbank GMG B.V., Arnhem Grondbereik, Lochem HVC, Alkmaar - Flevocollect Gemeenten NV - Holland Collect NV
- GEVUDO Afvalverwerking NV Intergas Energie B.V., Oosterhout NV Kabeltelevisie Noord-Oost Friesland Kiwa N.V. Kiwa Nederland BV - Kiwa Gas Technology BV - Kiwa Training BV De Meerlanden NV, Rijsenhout MidWaste NV, Schiedam Nazorg Limburg BV, Maastricht BV Netbeheer Haarlemmermeer, Eindhoven Netwerk NV, Dordrecht NRE Group BV, Eindhoven - NRE Netwerk BV - NRE Holding BV NV Nuon, Amsterdam Obragas Net NV, Eindhoven Omrin (Afvalsturing Friesland NV), Leeuwarden Omrin Reststoffen Energie Centrale (REC BV) Omrin Afvalbeheer Noord Groningen Omrin (Fryslân Miljeu NV), Leeuwarden - Omrin (BV Fryslân Miljeu Noordwest) - Omrin (BV Fryslân Miljeu Noordoost) - Omrin (BV Fryslân Miljeu Zuidwest) - Omrin (BV Fryslân Miljeu Zuidoost) - Omrin (BV Fryslân Miljeu Bedrijfsservice) - Omrin (BV Fryslân Miljeu Estafette) NV IRADO - NV ONS Houdstermaatschappij - NV ONS IBOR
- NV IRADO - ONS Ingenieursbureau BV RD4 Facilitair Bedrijf BV, Heerlen NV Reinis, Spijkenisse NV RENDO Holding, Hoogeveen - RENDO Netbeheer BV - NV RENDO Energieservice B.V. RENDO Beheer BV NV ROVA Holding, Zwolle - NV ROVA Gemeenten SAVER NV, Roosendaal Sloe Centrale BV, Vlissingen Spaarnelanden nv, Haarlem Stadsverwarming Purmerend, Purmerend TenneT TSO BV, Arnhem Twence BV, Hengelo Twente Milieu NV, Enschede UPC Nederland Services BV, Amsterdam NV Afvalcombinatie De Vallei, Ede - Afvalcombinatie De Vallei Gemeenten BV - Afvalcombinatie De Vallei Bedrijven BV Warmtebedrijf NV, Rotterdam NV Holding Westland Infra, Poeldijk - Westland Infra Netbeheer BV Ziggo, Utrecht Ziut B.V., Arnhem
23
24
Balans per 31 december 2009
Rekening van baten en lasten
Actief Vaste activa Inventaris
2009 13.380
2008 19.654
Vlottende activa Debiteuren Te vorderen omzetbelasting Overlopende activa
285.256 15.254 55.613 356.123
368.099 -14.745 28.194 381.548
Liquide middelen Deposito Banken en kas
701.472 150.329 851.801
655.978 200.099 856.077
1.221.304
1.257.279
Passief Eigen vermogen Kapitaal 806.949 Voorzieningen Jubileumvoorziening Kortlopende schulden Pensioenverzekeringen Loonheffing Restitutie contributie Crediteuren Overlopende passiva
786.525
20.879
16.798
11.222 24.915 65.604 147.538 144.197 393.476
9.868 34.703 123.962 285.423 453.956
1.221.304
1.257.279
Rekening 2009
Begroting 2009
Rekening 2008
BATEN
Contributies - WENb 1.045.000 1.045.000 - VNO/NCW-AWVN 644.321 650.000 1.689.321 1.695.000 LASTEN Personeelskosten 653.904 715.000 Huisvesting 46.137 50.000 Algemene kosten 87.758 107.000 Afschrijvingen 13.850 20.000 Informatievoorziening 52.212 43.000 Contributie VNO/NCW-AWVN 644.321 650.000 Projectkosten en advisering 117.374 90.000 Diversen 8.161 20.000 1.623.717 1.695.000
992.762 658.270 1.651.032
647.667 46.697 91.309 11.976 48.454 658.270 100.033 1.613 1.606.019
Exploitatieresultaat
65.604
-
45.013
Rentebaten
20.424
pm
34.317
Voordelig saldo
86.028
-
79.330
Bestemming voordelig saldo - Restitutie aan de leden - Ten gunste van het Kapitaal
65.604 20.424 - 86.028 -
79.330 79.330
25
26
Algemene toelichting De werkgeversvereniging WENb is opgericht op 7 maart 1991. De vereniging heeft conform artikel 2 lid 1 ten doel de sociaaleconomische belangen van de leden te behartigen.
Waarderingsgrondslagen
Dienstverlening door Aon
De activa en passiva zijn tegen nominale waarden opgenomen. Alle posten in de rekening van de baten en lasten zijn opgenomen voor de aan 2009 toe te rekenen bedragen.
Aon treedt namens de WENb (en WWb) op als intermediair bij het afsluiten van de collectieve ziektekostenverzekering. Hiervoor ontvangt Aon provisie van de zorgverzekeraar. Tussen WENb (en WWb) en Aon is een provisieregeling overeengekomen, inhoudende dat Aon voor een deel van de provisie-inkomsten diensten verleent ten gunste van (werknemers van) de leden WENb (en WWb). De door Aon te verrichten activiteiten hebben onder andere betrekking op de begeleiding bij de invoering van “Achmea Present”, ontwikkeling en onderhoud van een Arbo website voor leden, alsmede het opstellen van rapportages ter verbetering van het gezondheidbeleid van de leden alsmede het nastreven van een optimale inkoop van zorg. Aon garandeert dat WENb (en WWb) geen rekeningen zal ontvangen voor bovengenoemde activiteiten. De kosten worden volledig uit de provisie gefinancierd.
Inventaris De inventaris wordt gewaardeerd tegen aanschafprijs verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de economische levensduur van drie jaar. Als inventaris wordt aangemerkt aanschaffingen van apparatuur groter dan EUR 1.000. Aanschaffingen van software worden ten laste van de exploitatierekening gebracht.
Kapitaal Jaarlijks wordt het Kapitaal gecorrigeerd voor inflatie door de rentebaten hieraan toe te voegen.
Voordelig saldo 2009 Het voordelig saldo over het jaar 2009 bedraagt EUR 86.028, tegenover een sluitende begroting 2009. In het voordelig saldo zijn niet begrote rentebaten begrepen van EUR 20.424, welke aan het Kapitaal worden toegevoerd. Het resterend voordelig saldo van EUR 65.604 wordt gerestitueerd aan de leden.
Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2008 zijn, waar nodig, geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2009 mogelijk te maken. ■
Accountsverklaring
27
2009 Jaarverslag
Sectoren in beweging
WERKGEVERSVERENIGING VOOR ENERGIE, KABEL&TELECOM, AFVAL&MILIEU
