JAARVERSLAG 2011 ! e i f f o k e d Op
Inhoud Proloog Verslag directeur-bestuurdeR Verslag raad van commissarissen
4 6 8
Missie, profiel en beleidsthema’s 18
1. Midden in de samenleving
23
3.3 Opgeleverde nieuwbouw
36
5. Leefbaarheid in de kernen
54
8.3 Nieuwbouw woon-zorgcomplexen
63
1.1 De huurder centraal
24
3.4 Projecten in uitvoering en ontwikkeling
37
5.1 Structuur in contactmomenten
55
8.4 Samenwerking IrisZorg en Dienstwerk
64
1.2 Op de koffie
24
3.5 Woonmatch
42
5.2 Kernplannen interactief beschikbaar
55
1.3 Onze belanghouders
25
3.6 Deelname aan rechtspersonen
42
5.3 Focus op bewonersparticipatie
55
9. Energie en duurzaamheid
65
1.4 Twee Woonlinie Vensters
25
5.4 Leefbaarheid in Land van Heusden en Altena
55
9.1 Diverse pilotprojecten DuBo-beleid
66
1.5 Waardevolle inzet vrijwilligers
26
4. Wonen
44
5.5 Leefbaarheid in Zaltbommel
56
9.2 Duurzaamheid interne organisatie
66
1.6 Prestatieafspraken met gemeenten
27
4.1 Woonruimteverdeelsysteem
45
9.3 Betrekken bewoners
66
Jaarrekening 2011
1.7 Woonruimteverdeling
28
4.2 Ruimere inkomensgrenzen
45
6. Maatschappelijk vastgoed
57
1.8 Vereniging van Eigenaren (VvE)
28
4.3 Toewijzen aan doelgroepen
45
6.1 Vaste plaats in organisatie
58
10. Kwaliteit van de organisatie
67
Accountantsverklaring
104
4.4 Aantal woningzoekenden
46
6.2 Ontwikkeling en introductie MFI
58
10.1 Kwaliteit van dienstverlening
68
BijlageN
105
2. Kwaliteit woningen
29
4.5 Slaagkans
46
6.3 Realisatie maatschappelijk vastgoed
58
10.2 Goed werkgeverschap
68
2.1 Woningvoorraad
30
4.6 Verhuren
47
6.4 Ondersteunen maatschappelijke organisaties
58
10.3 Medewerkers vinden, binden en boeien
69
2.2 Woningbezit
31
4.7 Huurtoeslag
48
10.4 Bezetting
70
2.3 Onrendabele investeringen
32
4.8 Tijdelijke bewoning
49
7. Leren en werken
10.5 Personeelsstatistieken
70
2.4 Planmatig onderhoud (PO)
32
4.9 Leegstand
49
7.1 Promotie bouw- en corporatiesector op scholen 60
10.6 Ondernemingsraad
70
2.5 Niet planmatig onderhoud (NPO)
32
4.10 Huurbeleid
49
7.2 Realiseren werkervaringsplaatsen
60
10.7 Interne en externe communicatie
70
2.6 Beheer voor derden
34
4.11 Klachten
50
7.3 Project Wonen, Werken in de Wijk
61
2.7 Sloop
34
4.12 Huurachterstanden
50
7.4 Stageplaatsen bij Woonlinie
61
11. Financiering van de opgaven
71
4.13 Ontruimingen
51
11.1 Financiële transparantie
72
59
3. Nieuw bouwen
35
4.14 Verkoop
52
8. Welzijn en zorg
62
11.2 Risicoparagraaf
73
3.1 Invloed crisis
36
4.15 Koopgarant
52
8.1 Huisvesten bijzondere doelgroepen
63
11.3 Brede toegang tot kapitaalmarkt
76
3.2 Kernontwikkelingen
36
8.2 Krachten bundelen met zorgaanbieders
63
11.4 Maximalisering exploitatieresultaat
77
11.5 Overige verklaring
77
2
Hoofdst ukken
3
<
79
xxx PROLOOG > xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv
In 2011 organiseerden wij koffiegesprekken met onze huurders. Uit welgemeende interesse, voor een gesprek van mens tot mens. om onze antenne op ´ontvangen´ te zetten in plaats van ´zenden´. Alle medewerkers deden mee, zowel secretaresse, projectontwikkelaar als directeur. Gewapend met stroopwafels en een goed humeur gingen zij op pad. We zijn er een stuk wijzer van geworden en leerden nog beter de leefomgeving van onze klanten begrijpen. De thema’s bundelen we in een klein boekje. Dit bieden we aan al onze huurders en belanghouders aan. Het leverT een prachtige maatschappelijke agenda op die wij meenemen in ons nieuwe Meerjarenperspectief.
Op de koffie! 4
Is dit dan de enige manier waarop Woonlinie huurders benadert? Nee, uiteraard niet. Op vele manieren treden we in contact met onze huurders. Naast de inzet van tal van communicatiemiddelen is persoonlijk contact hierin belangrijk. Bijvoorbeeld tijdens overleg met onze huurdersverenigingen, klantpanels en winteravondgesprekken. Er was ook volop overleg met onze belanghouders. En bij een inspirerende brainstorm, pittige discussie of interessante themabijeenkomst hoort nu eenmaal een kopje koffie. In dit jaarverslag zijn enkele van deze momenten in beelden gevangen. Mocht dit jaarverslag voor u aanleiding zijn met ons in gesprek te gaan, dan bent u van harte welkom. Wij zetten de koffie, of thee zoals u wenst, vast klaar! Juni 2012
5
xxx VERSLAG VAN DE DIRECTEUR-BESTUURDER >
zeer bittere nasmaak heeft.
te doen hebben om onze woningen energetisch beter te
74 appartementen en in het plan De BinnenVergt 59
In 2011 had circa 91% van de mensen die in een huur-
laten presteren. Daar gaan we in de komende periode ook
wooneenheden, terwijl we in Woudrichem zijn gestart met
woning van Woonlinie zijn gaan wonen, een inkomen van
aan werken. De analyse heeft tevens geresulteerd in een
de bouw van ‘t Kwartier (12 huur- en starterskoopwonin-
OP DE KOFFIE!
€ 33.614 of lager. Dat is een prettige bijkomstigheid
aantal woningen dat bij leegkomen zal worden verkocht.
gen). Daardoor kan Woonlinie echt iets betekenen voor de
In 2011 hebben alle medewerkers van Woonlinie in totaal
voor Woonlinie, omdat hiermee eventuele “strafmaatre-
Het betreft doorgaans kleinere eengezinswoningen in
gemeenten waarin ze werkzaam is, als een maatschappe-
honderd “koffiegesprekken” gevoerd. Honderd verschil-
gelen” vanuit de Rijksoverheid nu in ieder geval even zijn
verschillende kernen die geschikt zijn voor starters op de
lijke organisatie met een brede taakopvatting.
lende gesprekken met klanten die aangaven het prettig
uitgesteld. Toch blijft Woonlinie zich, ook in 2012, houden
koopwoningmarkt. Hierdoor hebben aspirant-kopers met
te vinden om met mensen van Woonlinie te praten over
aan het convenant uit 2011 dat we samen met andere
een smalle beurs nog enigszins een kans.
de dingen die hen raken. Natuurlijk over de woning en
corporaties, huurdersverenigingen en gemeenten hebben
de woonomgeving, maar meer misschien nog wel over
opgesteld. Zo kunnen we ook mensen met een inkomen tot
WONINGEN BOUWEN
gezondheid, zorgen, familie et cetera. Gesprekken zonder
€ 43.000 huisvesten, omdat deze groep in ons werkgebied
Het bouwen van huur- en koopwoningen doen we steeds
targets, zonder meetbare resultaten, gewoon van mens
geen reëel alternatief heeft.
meer op de “Senseo-manier”, namelijk in nauwe samen-
MEER DAN BOUWEN EN BEHEREN
werking met andere partners in de bouwkolom. In 2011
Woonlinie doet meer dan alleen maar bouwen en beheren.
Mede door deze “tijdelijke regeling diensten van algemeen
is het eerste experiment gestart met Lean bouwen. Door
We investeren op verschillende manieren in de leefbaar-
Eenzelfde soort gesprekken voeren we ook wel eens
economisch belang toegelaten instellingen volkshuisves-
vooraf alle partners te betrekken in het bouwproces, reali-
heid van kernen. Het merendeel van onze bouwlocaties is
met onze belanghouders, tijdens een Woonlinie Venster.
ting” zien we een terugval in het aantal verhuizingen: van
seren we faalkostenreductie en verkorten we de bouwtijd.
leerling bouwplaats en we hadden in 2011 maar liefst
medewerkers vorm en inhoud heeft gegeven aan het “van
Weliswaar meer gestructureerd, want we zijn allemaal
6,0% in 2010 naar 5,2% in 2011. Dit betekent eenvoudig-
Met het ontwikkelen van Woonmatch® is Woonlinie er in
9 stagiaires. Mede dankzij de inspanningen van Woonlinie
huis uit persoonlijk betrokken zijn”. Net zoals we graag
professionals, maar we vinden elkaar bij datzelfde kopje
weg 35 minder verhuizingen, ofwel elke maand 3 huishou-
geslaagd een concept te bedenken dat, juist in een tijd
kunnen de eilanden Saba en Sint Eustatius nu de vruchten
anderen willen betrekken in ons beleid. Voor alle belang-
koffie. En ook daar ontstaat wederzijds begrip voor elkaars
dens die niet kunnen doorstromen of kunnen starten.
van crisis, zorgt dat er woningen verkocht en gebouwd
plukken van een nieuwe woonvisie. En op het gebied van
houders en klanten geldt dan ook: de koffie staat klaar!
kunnen worden. Kijk maar eens op www.woonmatch.nu
wonen en zorg is er een nieuw convenant opgesteld met
hoe dat werkt.
de gemeente Zaltbommel. Allemaal zaken die Woonlinie
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv
tot mens.
standpunten. Verder hebben we in 2011 gewerkt aan het opstellen van
Naast het ontwikkelen van woningen is Woonlinie in veel gevallen de partij om samen maatschappelijk vastgoed mee te ontwikkelen.
Juni 2012
WONINGEN BEHEREN
een hernieuwd strategisch voorraadbeleid. Daarbij is
Hoe goed de koffie in ons gebied ook smaakt, we blijven op
onder andere gekeken naar de streefhuren bij mutatie,
Verder was Woonlinie in 2011 actief in een aantal grote en
volkshuisvestelijk gebied toch last houden van Den Haag
het energetisch niveau van de woningvoorraad en de
kleine nieuwbouwprojecten. In Zaltbommel realiseren we
TOT SLOT
Mr. P.A.W. van den Heuvel
(zeg maar “een Haags bakkie”) dat qua uitwerking een
leefomgeving. Deze analyse leerde ons dat we nog genoeg
het project Portage, met 3.500 m² winkelruimte en
Al met al kunnen we vaststellen dat Woonlinie met al haar
Directeur-bestuurder
6
oppakt omdat ze haar rol in de keten serieus neemt.
7
xxx VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN >
OVERLIJDEN RVC LID CEES MIKHOUT
Om de toezichthoudende taak goed uit te kunnen voeren
Op 3 oktober 2011 is Cees Mikhout overleden. Cees was
laat de RvC zich goed door het bestuur van Woonlinie
mingsperiode van maximaal vier jaar. De huidige
sinds 1998 commissaris en daarmee het langstzittende
informeren over de financiële en volkshuisvestelijke resul-
bestuurder van Woonlinie is benoemd vóór de invoering
De raad van commissarissen (RvC) is belast met
lid. Hij zou per 1 januari 2012 aftreden, maar dat heeft
taten. Als kader voor het uitoefenen van de toezichtstaak
van de code; Woonlinie is daarmee gebonden aan een
het toezicht op de algemene gang van zaken binnen
hij dus helaas niet meer kunnen meemaken. Cees was lid
hanteert de RvC het Bbsh, de missie, het Meerjarenper-
contract voor onbepaalde tijd.
Woonlinie en op het beleid van de directeur-bestuurder.
namens Huurdersvereniging Inbreng. We hebben hem leren
spectief, de jaarplannen, de begroting en de manage-
Tevens adviseert de RvC het management van Woonlinie
kennen als een warm en betrokken mensenmens, die bij
mentrapportages. Daarnaast licht de accountant elk jaar
termijnen van vier jaar.
en vervult de RvC voor de directeur-bestuurder de
zijn inbreng altijd het belang van de huurder voorop stelde
het rapport van bevindingen toe in de vergadering waarin
Leden van de RvC werden benoemd voor maximaal
bestuur betrokken waren. Alle leden van de RvC zijn onaf-
werkgeversrol. Woonlinie hecht belang aan goed onder-
en bovenal persoonlijk betrokken was bij ons allemaal. We
de jaarrekening wordt vastgesteld. Ook is er overleg met
3 termijnen van 3 jaar. Met ingang van 2012 is dit
hankelijk in de zin van de Governance-code.
nemingsbestuur. Daarom onderschrijft de RvC de Aedes-
zullen zijn betrokkenheid en deskundigheid enorm gaan
de OR van Woonlinie. De commissarissen die vanuit de
overigens gewijzigd naar 2 x 4 jaar.
code en de principes uit de Corporate Governance-code
missen.
huurdersverenigingen in de RvC zitting hebben, brengen
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv
voor woningcorporaties. Deze code bevat normen voor
• Benoeming van de bestuurder voor een (her-)benoe-
•Benoeming van leden van de RvC voor maximaal drie
• Beperking van de ontslagvergoeding tot het vaste deel
SAMENSTELLING RAAD VAN COMMISSARISSEN
informatie vanuit die doelgroepen in. Ook wonen commis-
van de bezoldiging over een jaar.
De RvC bestaat uit minimaal 5 personen en maximaal 7
goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verant-
TAAK EN WERKWIJZE RVC
sarissen bij toerbeurt bijeenkomsten van de huurders-
De huidige bestuurder is benoemd vóór de invoering
personen. Binnen de raad is een diversiteit aan expertise
woording en financiële beheersing. In dit hoofdstuk legt
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de
vereniging bij. De leden van de RvC bezoeken relevante
van de code; Woonlinie is daarmee gebonden aan de
aanwezig, waarmee ook de RvC vorm en inhoud kan geven
de RvC verantwoording af over de wijze waarop hij in
RvC staan omschreven in artikel 11 tot en met 17 van de
symposia, cursussen en congressen en zijn aanwezig bij
contractbepalingen op dit gebied.
aan één van de kernwaarden van Woonlinie: “mensen
2011 invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn
statuten van Woonlinie. Deze statuten zijn te vinden op
de Woonlinie Vensterdag. Daarnaast ontvangen de leden
Er zijn een klokkenluidersregeling en een integriteitcode
kleuren wonen”.
taken en bevoegdheden.
www.woonlinie.nl.
van de RvC veel informatie over wat er zich regionaal en
vastgesteld die zowel voor het bestuur en de medewer-
Woonlinie heeft als hoofddoel werkzaam zijn binnen de
landelijk afspeelt in de sector van de volkshuisvesting.
kers van Woonlinie, als voor de leden van de RvC gelden.
Binnen de RvC kunnen de leden in een drietal commissies
volkshuisvesting in het Land van Heusden en Altena en
Dit komt iedere vergadering aan de orde.
Deze documenten zijn te vinden op www.woonlinie.nl.
actief zijn:
De beide regelingen zijn in 2011 opnieuw beoordeeld en
• Remuneratiecommissie. Hierin zitten de voorzitter en de
de Bommelerwaard. Dit met inachtneming van wat in het
8
Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) is vastgelegd.
TOEPASSEN GOVERNANCE-CODE
Het betreft het huisvesten van de primaire doelgroep, het
In de Governance-code is vastgelegd wat de sector
betrekken van alle bewoners bij beheer en beleid, leefbaar-
verstaat onder goed bestuur. Woonlinie onderschrijft deze
Tegenstrijdige belangen
heid, kwaliteit van het woningbezit, wonen en zorg en het
Aedes-code. Er is een aantal punten waarop Woonlinie
In 2011 is geen sprake geweest van (transacties met)
waarborgen van de financiële continuïteit.
afwijkt van deze code.
tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvC of het
vastgesteld.
vicevoorzitter. • Werving- en selectiecommissie. Hierin zitten de voor-
9
zitter, de vicevoorzitter en de directeur-bestuurder. • Auditcommissie. Hierin zitten twee leden, de directeurbestuurder en de manager Backoffice.
>
samenstelling raad vancommissarissen commissarissen per 31 december 2011 Samenstelling raad van per 31 december 2011
xxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv
Remuneratiecommissie
Werving- en selectiecommissie
Auditcommissie
Aan het einde van het jaar heeft er een beoordelings- en
De selectie van nieuwe leden van de RvC is gebaseerd
De auditcommissie is in 2011, door ziekte van een van
functioneringsgesprek plaatsgevonden tussen de remu-
op een actuele profielschets en een procedure werving en
haar leden, één keer bij elkaar gekomen. Normaal gespro-
neratiecommissie en de directeur-bestuurder. Dit gesprek
selectie van nieuwe leden. De RvC streeft op dit punt naar
ken komt de auditcommissie tenminste 2 keer bijeen. Er is
heeft plaatsgevonden aan de hand van de resultaten van
een transparante aanpak. Onderdeel van deze procedure is
onder andere gesproken over:
een vergadering van de RvC waarin het eigen functioneren
dat, naast het eigen netwerk, vacatures ook extern bekend
• wijzigingen RJ 645 en de mogelijke gevolgen voor Woon-
van de RvC en het functioneren van de directeur-bestuur-
worden gemaakt. Nieuwe leden worden beoordeeld door
der is besproken (de zogeheten “zelfevaluatievergadering”).
de werving- en selectiecommissie. In de profielschets is
• tax control framework;
aandacht voor de samenstelling, de gewenste deskundig-
• lenen in de nieuwe realiteit.
Naam
Functie
Geb. jaar
(Her)benoemd per
Benoemd t/m
Beroep
Herbenoembaar
Deskundigheidsgebied
Dhr. J.T.M. van den Broek
Voorzitter
1940
1-1-2009
31-12-2011
Gepens. directeur NWR
Nee
Mevr. W.J.J.H. Ademavan der Pol
Vicevoorzitter
1973
1-1-2009
31-12-2016
Directeur adviesbureau; projectleider onderwijsontwikkeling ROC Midden Nederland
Dhr. A.A. van Dalen
Lid
1956
1-1-2010
31-12-2015
Mevr. A.E.A.M. van Eijkeren
Lid
1953
1-1-2011
Dhr. C. J. Ambachtsheer
Lid
1950
Dhr. D. Tangemann
Lid vanuit HV Bommelerwaard
Dhr. C.J. Mikhout (*)
Lid vanuit HV Inbreng
Lid auditcommissie
Lid remuneratiecommissie
Lid wervingen selectiecommissie
NevenfunCties
Volkshuisvesting en Zorg
Ja
Ja
Voorzitter programmaraad zorgvernieuwing psychogeriatrie
Ja
Onderwijs, Strategische communicatie
Ja
Ja
Gecertificeerd assessor OCC
Commercieel directeur Coöperatieve Rabobank Altena U.A.
Ja
Financiën en Commercieel
31-12-2015
Communicatie-adviseur gemeente Maasdriel
Ja
Overheid, PR en Communicatie
1-1-2011
31-12-2014
Gepens. directeur SNS REAAL Invest N.V. + DGA Alm Investment BV + DGA Alm Aktief BV
Ja
Financiën en Organisatiekunde
Voorzitter raad van commissarissen Skala Home Electronics bv te Culemborg; voorzitter Stichting Ontwikkeling Woudrichem; lid Raad van Advies DAS Legal Finance te Amsterdam; voorzitter Stichting Muziektent te Almkerk; vicevoorzitter Rivierenlandfonds te Gorinchem; lid raad van commissarissen Handel und Kredit GmbH; lid raad van commissarissen Honeywell Bull Nederland
1967
1-1-2010
31-12-2013
Vicepresident HR Performance Management ABN-AMRO + DGA iCarYou International BV + directeur Comoveo GmbH
Ja
HRM, Financiën en Technische Innovaties
Bestuurslid Stichting Capacitor
1943
1-1-2009
31-12-2011
Gepens. teamchef politie
Nee
Financiën en Leefbaarheid
Ja
linie;
heid en de achtergrond van de leden van de RvC. De profielschets is in 2011 beoordeeld en opnieuw gewijzigd vastgesteld. De werving- en selectiecommissie is in 2011 tweemaal bij elkaar gekomen in verband met het benoemen van een nieuw lid per 1 januari 2012 op voordracht van Huurdersvereniging Inbreng. (*) de heer Mikhout is op 3 oktober 2011 overleden
10
11
Ja
Voorzitter Bedrijvenkring Altena; lid van de Raad van Toezicht Zorgplein Maaswaarden
Voorzitter seniorenraad Woudrichem; vrijwillig ouderenadviseur gemeente Woudrichem; lid commissie Algemeen Financiële Aangelegenheden ACP
>
Wijzigingen per 1 januari 2012
Verbindingen
gaan voor onbepaalde tijd. De directeur-bestuurder had in
gekomen op basis van de pensioenregeling van de
De rol van de RvC strekt zich ook uit tot de verbindingen
Honorering leden raad van commissarissen
De heer Van den Broek heeft tot en met 31 december 2011
2011 een belastbaar loon van €185.000 alsmede een 13e
Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties. Het inkomen
de rol van voorzitter vervuld. Hij was voor een periode
van Woonlinie. Deze verbindingen betreffen voornamelijk
De honorering van de individuele leden van de RvC was in
maand van € 13.000. Deze 13e maand betreft een toeken-
wordt conform de vereisten van de Wet Openbaarma-
van 3 jaar benoemd en niet herkiesbaar. Met ingang van
een zevental Verenigingen van Eigenaren maar ook een
2011 € 5.000 per jaar. Voor de voorzitter en de vicevoorzitter
ning over 2010 die in 2011 is uitbetaald. Over 2011 zal geen
king uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens,
januari 2012 is mevrouw Adema-Van der Pol benoemd tot
deelname in een Commanditaire Vennootschap Partners
was de honorering € 7.500. De vergoeding is in overeen-
13e maand worden uitgekeerd. In onderling overleg tussen
gemeld aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en
voorzitter en de heer Van Dalen tot vice-voorzitter. De heren
Uithof III CV in Utrecht, een project in het kader van
stemming met de richtlijnen zoals deze zijn vastgelegd
remuneratiecommissie en bestuur is overeengekomen om in
Koninkrijksrelaties.
Ambachtsheer en Tangemann zijn benoemd tot lid van de
matching van taken en middelen. Verder heeft Woonlinie
binnen de adviescommissie Meijering. De RvC heeft geen
2012 een verlaging van het salaris door te voeren van 8%.
auditcommissie per 1 januari 2012. Als plaatsvervanger
100% van de aandelen van Bouwlinie B.V.. Bouwlinie
apart budget voor advies of andere onkosten. De vergoeding
De afdracht aan het pensioenfonds bedroeg in totaal
De directeur-bestuurder heeft als nevenfunctie het voorzit-
voor de heer Mikhout is de heer De Joode benoemd, op voor-
B.V. neemt deel in twee vennootschappen onder firma. In
voor de RvC leden is niet gekoppeld aan de prestaties van
€ 60.000 waarvan € 44.000 als werkgeversdeel en
terschap van de raad van commissarissen van Stichting
dracht van Huurdersvereniging Inbreng.
vof Beersteeg heeft Bouwlinie een aandeel van 50% en
Woonlinie.
€ 16.000 als werknemersdeel. De directeur-bestuurder was
Thuiszorg West-Brabant. Deze stichting is niet actief in
het gehele jaar fulltime in dienst.
het werkgebied van Woonlinie. Verder is de directeur-
in de Spellewaard vof heeft Bouwlinie B.V. 50% van de aandelen. In 2010 heeft Woonlinie Bouwlinie Sleeuwijk B.V.
Beloning directeur-bestuurder
opgericht. Woonlinie heeft 100% van de aandelen. Bouw-
Het arbeidscontract met de directeur-bestuurder is aange-
bestuurder actief als voorzitter van het bestuur van de VVD Met de directeur-bestuurder is een pensioen overeen-
afdeling Uden.
linie Sleeuwijk B.V. heeft samen met Bimo Transvaal De Es B.V. in 2010 Ontwikkelingscombinatie De Es en Transvaal vof opgericht voor de ontwikkeling van het plangebied
12
Transvaal De Es in Sleeuwijk. Het aandeel hierin bedraagt
Naam
Functie
Geb. jaar
benoemd per
Benoemd t/m
Beroep
Herbenoembaar
Deskundigheidsgebied
Lid auditcommissie
Lid werving- en selectie commissie
50%.
Dhr. P.A.W. van den Heuvel
Directeur-bestuurder
1962
1993
n.v.t.
Directeur-bestuurder Woonlinie
n.v.t.
Volkshuisvesting & Zorg
Ja
Ja
13
>
Werkzaamheden raad van commissarissen 2011
begroting 2012;
“ikwilookwonen.nl”;
• beoordeling benchmark (Corporaties in Perspectief, Centraal Fonds Volkshuisvesting);
In 2011 is de raad 7 keer bijeengekomen, namelijk:
• kennisname van managementletter en verslag van bevindingen van de accountant;
• 4 reguliere vergaderingen;
te beperken en aanvaardbaar te houden.
• verbeteren introductieprogramma nieuwe RvC leden;
tenplan, maar stelde daarbij wel de vraag hoeveel tijd en
Ook de accountant heeft aandacht voor dit onderwerp. Dit
• mogelijkheid nagaan om informatie te digitaliseren;
energie moet worden gestoken in verbeterpunten terwijl
sing van de volgende projecten: project Transvaal-
komt onder andere tot uitdrukking in de managementlet-
• in kaart brengen relatienetwerk stakeholders/RvC leden;
het oordeel al heel goed is.
De Es Sleeuwijk winkelcentrum met 144 woningen in
ter. De accountant komt tot de conclusie dat Woonlinie
• landelijke informatie beter structureren en aangeven wat
samenwerking met ontwikkelende aannemer en
zich bewust is van de risico’s en hier op een ’prudente’
• toelichting maatregelen in het kader van risicobeheer-
• 1 (zelf)evaluatiebijeenkomst;
• kennisname van managementsrapportages;
gemeente Werkendam, en het project Veense Plassen,
wijze mee omgaat (Woonlinie neemt geen onverantwoorde
• 3 bijzondere bijeenkomsten:
• behandelen punten meerjarenkalender:
waarbij de ontwikkeling beperkt wordt tot de bouw van
risico’s).
- vergadering in verband met het bespreken van de
herijking statuten;
een multifunctionele accommodatie;
resultaten van het behaalde Goed Bestuurslabel;
herijking profielschets;
- beleidsdagen; - bespreken risicoprofiel projecten.
Reguliere vergaderingen
beoordeling rollen binnen RvC;
• visitatie (uit te voeren in januari 2012); Financiële risico’s
X
• stand van zaken ontwikkeling op Saba en Sint Eustatius;
D
Onderhoudsrisico’s
X
E
Projectrisico’s
F
Fiscale risico’s
X
G
Compliance risico’s
X
• kennisname van ontwikkelingen op fiscaal gebied;
vergadering waarin de jaarrekening wordt vastgesteld, is
• kennisname van solvabiliteitsoordeel en continuïteitsoordeel CFV; • benoeming nieuw lid RvC (de heer J. de Joode) conform advies werving- en selectiecommissie; • terugkoppelingen van de bijeenkomsten van de remuneratiecommissie en auditcommissie;
• goedkeuring jaarrekening 2010, jaarverslag 2010 en
X
C
afhankelijk van de te bespreken onderwerpen. Bij de
deringen waren:
Woningmarktrisico’s
• afwegingskader investeringen;
• personele wijzigingen in de RvC per 1 januari 2012.
De belangrijkste agendapunten van de (reguliere) verga-
B
rooster van aftreden RvC.
ontwikkeling maar ook verkoop van diverse posities;
elkaars rollen.
X
directeur-bestuurder, ook andere MT-leden aanwezig,
heerst er een open en transparante sfeer, met respect voor
Beheersingsrisico’s
• beoordelingskader directeur-bestuurder;
• afboeking waarde grondposities;
& Assurance B.V. aanwezig. Tijdens de vergaderingen
A
honorering RvC;
enkele besluiten om niet verder te gaan met verwerving/
tevens de accountant en de controleleider van BDO Audit
beperking toont zich de meester), kritisch op blijven letten; Laag
• bespreken van de resultaten van de strategische jaardoelen 2011; • convenant inzake Europa-dossier en participatie in
14
Midden
Hoog
Quote KWH-rapport Goed Bestuurlabel: Woonlinie is een gedreven organisatie die ook naar het oordeel van belanghouders maatschappelijke prestaties
• kwaliteit informatievoorziening vanuit organisatie (in
• nieuw reglement voor de raad van commissarissen;
Bij een reguliere vergadering van de RvC zijn, naast de
• terugkoppeling verbeterpunten vanuit KWH-Goed Bestuurslabel;
• besluiten tot goedkeuren enkele investeringen evenals
van toepassing is (of kan zijn) op Woonlinie;
• integriteit/compliance verdient meer aandacht.
levert tegen aanvaardbare kosten. Het bestuur is “in control”. Dit geldt voornamelijk voor de bedrijfsprocessen die te maken hebben met het beheer van de woningen. Op het gebied van het ontwikkelen van vastgoed zijn de
X
De raad heeft vanuit zijn rol als toezichthouder veel
Het functioneren van de directeur-bestuurder wordt
risico’s beter in beeld gebracht en wordt de bedrijfsvoering
geëvalueerd aan de hand van een document van EVZ
geprofessionaliseerd.
Organisatie Adviseurs. De resultaten van dit gesprek worden vervolgens teruggekoppeld aan de directeur-bestuur-
Op 13 en 14 oktober 2011 is de raad bijeen geweest
der door de Remuneratiecommissie tijdens het jaarlijkse
tijdens de beleidsdagen. Hier is uitgebreid stilgestaan
beoordelingsgesprek.
bij het afwegingskader inzake investeringen. Samen met
aandacht voor de risico’s en kansen die verbonden zijn aan
(Zelf)evaluatievergadering
projectontwikkeling. Bepaalde projecten met een bijzonder
De evaluatievergadering vindt plaats zonder de aanwezig-
Bijzondere bijeenkomsten
aanpassingen op gemaakt alsmede afspraken over de
risicoprofiel worden doorgesproken. In 2011 is zelfs een
heid van de directeur-bestuurder. In deze vergadering wordt
Op 30 maart 2011 was de presentatie door een van de
toepassing van het afwegingskader binnen de directie en
aparte vergadering gewijd aan twee projecten. Daarbij is
zowel het eigen functioneren, als het functioneren van de
commissieleden voor het KWH-Goed Bestuurslabel (dr.
het MT en wat daarvan ter beoordeling aan de raad wordt
niet alleen aandacht voor de financiële aspecten, maar
directeur-bestuurder geëvalueerd.
L. Gerrichhauzen). Een prettige bijeenkomst waarbij de
voorgelegd. De raad vindt het belangrijk dat investeringen
ook voor bijvoorbeeld mogelijke imagoschade en andere
Het functioneren van de RvC wordt geëvalueerd aan de hand
raad een duidelijke toelichting kreeg over de totstand-
vanuit een brede scope worden beoordeeld. Daarnaast
afbreukrisico’s. Daarbij wordt uitgebreid stilgestaan bij de
van een document van PwC (de evaluatie). Hieruit zijn de
koming van het oordeel van de commissie. De raad heeft
is samen met prof. dr. J. Conijn en drs. W. Achterveld
maatregelen die Woonlinie neemt of wil nemen om risico’s
volgende verbeterpunten voor 2012 naar voren gekomen:
na afloop daarvan kennisgenomen van het verbeterpun-
(beiden werkzaam bij Ortec Finance) dieper ingegaan
de directie en het MT is een format doorlopen en hier zijn
15
>
op het Strategisch Beleids Instrument (SBI) zoals dat
Tot slot
door Woonlinie in gebruik is genomen. Hierbij worden op
Terugkijkend op het jaar kunnen we zeggen dat de berich-
Verklaring raad van commissarissen Decharge
strategisch niveau doelstellingen opgesteld (onder andere
ten nog altijd weinig gunstig zijn geweest. Er blijft sprake
De RvC van Woonlinie heeft BDO Audit & Assurance B.V.
de wensportefeuille en restricties). Met SBI kan vervolgens
van een stagnerende woningmarkt en het einde van de
aangewezen als accountant. De raad van commissarissen
worden nagegaan op welke wijze en in welke mate deze
crisis lijkt nog niet in zicht. Maar Woonlinie zou Woonlinie
heeft in overeenstemming met artikel 25, lid 4 van de
doelstellingen bereikt kunnen worden. De raad beschouwt
niet zijn als we niet tegelijkertijd ook de kansen zien.
statuten kennis genomen van de bevindingen van de
de werkwijze als bijzonder belangrijk, niet alleen om beleid
Hoewel het binnen de raad van commissarissen veelal over
accountant.
te kunnen toetsen, maar vooral ook om beleid uit te kun-
cijfers gaat, zien wij ook dat Woonlinie meer is dan cijfers
De raad van commissarissen heeft haar goedkeuring ver-
nen leggen aan bijvoorbeeld belanghouders.
alleen. Wij zien een organisatie met hardwerkende men-
leend aan het jaarverslag en de jaarrekening 2011, zoals
sen, die tijden van crises zien als een tijd van vernieuwing.
deze door het bestuur van Woonlinie zijn vastgesteld en dechargeert het bestuur conform artikel 25, lid 6 van
Op 14 oktober is een discussie gevoerd met mevrouw B. de Boer (lid van de 2e kamer voor de VVD) over tal van volks-
We zien het komende jaar dan ook met veel vertrouwen
huisvestelijke onderwerpen. Daarnaast is nog een bezoek
tegemoet. Als RvC zullen we scherp zijn en blijven als
gebracht aan het complex Casa Confetti op de Uithof in
toezichthouder en sparringpartner.
Utrecht. Woonlinie heeft een klein belang in de commandi-
de statuten.
Juni 2012
taire vennootschap die het gebouw heeft gefinancierd (het beheer wordt gedaan door de Stichting Studentenhuisves-
Namens alle leden van de RvC van Woonlinie
ting uit Utrecht). Mevrouw W.J.J.H. Adema-van der Pol De beleidsdagen worden als zeer professioneel ervaren.
Voorzitter raad van commissarissen
Er heerst een open en transparante sfeer. Het werken met de meerjarenkalender bevalt prima. Zo blijft er aandacht voor onderwerpen die anders onderbelicht zouden kunnen blijven.
16
17
Missie, profiel en beleidsthema’s >
Missie
WONEN
linie zich hierbij stelt, inclusief de benodigde herijking:
Woonlinie wil een bijdrage leveren aan bloeiende woonker-
1
LEEFBAARHEID IN DE KERNEN
3
2
LEREN EN WERKEN
MAATSCHAPPELIJK VASTGOED
4
WELZIJN EN ZORG
5
ENERGIE EN DUURZAAMHEID
6
KWALITEIT VAN DE ORGANISATIE
7
FINANCIERING VAN DE OPGAVEN
8
nen met een eigen karakter en een gevarieerd aanbod van
Wonen
In 2011 is Woonlinie halverwege haar huidige Meer-
woningen en voorzieningen. Als netwerkorganisatie werkt
Voor iedereen een passende woning. Daarvoor moet de
jarenperspectief 2009-2013. De hierin omschreven op-
Woonlinie samen met andere partijen aan een omgeving
woningmarkt in beweging komen. Ons statutaire doel
blijft de ambitie, maar de praktijk leert dat in de ene
thema, maar ook thema’s 3, 5 en 6, ligt bij de rol van cor-
gaven staan in een nieuwe realiteit. Alle hervormingen
waarin mensen zich prettig en veilig voelen, kunnen groei-
is helder, aanscherping van de strategische opgave is
kern soms meer inzet nodig is dan in de andere. Besloten
poratie als wijkontwikkelaar. Als corporaties geen rol meer
in de huursector, die deels vanaf 1 januari 2011 in
en en waaraan zij zelf een waardevolle bijdrage kunnen
noodzakelijk:
is dat Woonlinie zich niet zozeer richt op de kernen als
spelen in de ketensamenwerking van wijkaanpak vallen er
werking traden, zijn misschien wel net zo ingrijpend
leveren. Voor de ene woonkern betekent dit een heel actieve
• passend huisvesten van mensen die door inkomen of
operationeel niveau, maar haar acties richt op individuele
ongetwijfeld gaten, waar niemand anders in springt. Juist
als de brutering van 15 jaar geleden. Daarom startte
rol van Woonlinie, met veel initiatief en begeleiding. Voor
andere beperkingen niet zelfstandig op de woningmarkt
behoeften.
met deze opgaven onderscheidt Woonlinie zich als corpora-
Woonlinie het jaar 2011 met de vraag of haar strate-
andere kernen zal Woonlinie meer belangstellend, en waar
terecht kunnen. Kanttekening is dat we nieuwbouw in
gische opgaven en randvoorwaarden nog wel klopten.
nodig behulpzaam, zijn. Waar mogelijk legt Woonlinie het
andere segmenten oppakken om financiële middelen te
Maatschappelijk vastgoed
initiatief bij de mensen.
genereren, die we voor onze maatschappelijke opgave
Woonlinie professionaliseert het beheer van maatschap-
Welzijn en zorg
inzetten. Niet-DAEB (Diensten van Algemeen Economisch
pelijk vastgoed en breidt de activiteiten uit. Voorwaarde
Actief en initiërend zijn op het terrein van welzijn en
Belang) faciliteert DAEB;
is het verankeren en borgen van de professie van vast-
zorg, met een duidelijke taakafbakening in de keten.
goedbeheer binnen de organisatie. In de strategische
Conclusie is, na vaak als kartrekker voorop te lopen, dat
In 2008 zorgvuldig geformuleerd, blijkt dat het onder-
Lettertype van namen thema’s: DTLArgoTBlack
tie ten opzichte van commerciële (vastgoed)partijen.
nemingsplan voldoende toekomstproof is. Woonlinie
Profiel
heeft goed kunnen voorzien wat er in de periode 2009-
Veel aspecten kenmerken het (gewenste) karakter van
2013 op de agenda moet en wat daarbij de randvoor-
Woonlinie: professioneel, betrouwbaar, sociaal betrokken,
halen door alle nieuwe regelgeving die meer kwaad dan
opgave voegt Woonlinie toe dat zij niet alleen maatschap-
de omschrijving van deze opgave “actief en initiërend”
waarden zijn. In het licht van alle grote veranderingen
kleurrijk. Een netwerkorganisatie, die kwaliteit levert en
goed doet voor het op slot zitten van de woningmarkt. De
pelijk vastgoed beheert, maar ook ontwikkelt. Ondanks
aan het verschuiven is naar “actief en verbindend zijn”,
op de woningmarkt en het financiële klimaat, is slechts
voor duurzaamheid zorgt. De mensen in hun woonomge-
inzet van Den Haag om de huursector te verkleinen mag
een overheid die het werkdomein van corporaties probeert
door slimme verbindingen te leggen en waar mogelijk de
een minimale herijking in enkele beleidsthema’s op
ving staan hierbij centraal. Met als prioriteit nummer één:
niet tot gevolg hebben dat er niet langer voor iedereen
te beperken, blijft Woonlinie zich inzetten voor een brede
verantwoordelijkheid op de juiste plaats te laten.
zijn plaats.
het leveren van een kwalitatief goed en betaalbaar huur-,
een passende woning beschikbaar is!
taakopvatting.
• onze voorwaarde “woningmarkt in beweging” is lastig te
Energie en duurzaamheid
koop- en serviceproduct.
18
Leefbaarheid in de kernen
Leren en werken
Energie en duurzaamheid zijn verankerd in onze
Beleidsthema’s
Per kern een inspirerende en kansrijke omgeving.
Woonlinie levert, door een actieve rol te nemen in de
bedrijfsvoering. Belanghouders, gemeenten en huurders
Het Meerjarenperspectief kent acht beleidsthema’s. Een
Hiervoor moet Woonlinie partnergericht samenwerken.
keten, een aandeel in het stimuleren van onderwijs en
ondervinden de voordelen van de maatregelen die wij
overzicht van de opgaven en randvoorwaarden die Woon-
Kan Woonlinie 17 bloeiende woonkernen faciliteren? Dit
bedrijvigheid. De meerwaarde van de uitsplitsing van dit
nemen. Kwaliteit van de bestaande voorraad wordt de
19
>
soliditeit van onze sector is tanende.
corporatie als maatschappelijke onderneming ligt daarbij
eenmaal altijd onvoorziene omstandigheden zijn. Zo blijft
organisatie en daarmee Woonlinie te verbeteren. In mei
de focus op maatschappelijk rendement. Dit is het effect
het inspelen op actualiteiten de nodige tijd innemen of is
2012 verwacht Woonlinie de resultaten. Het visitatie-
Uit deze thema’s blijkt duidelijk dat de focus van Woonlinie
van de extra uitgaven die wij als corporatie doen, ten
de afhankelijkheid van externe partijen soms een vertra-
rapport vormt daarmee een opmaat voor ons nieuwe
breder is dan wonen alleen; het gaat om leven en prettig
opzichte van een commercieel vastgoedbedrijf, om maat-
gende factor. Met deze afwegingen in het achterhoofd, is
Meerjarenperspectief.
Kwaliteit van de organisatie
wonen. Producten en diensten moeten voldoen aan hoge
schappelijk hét verschil te maken. Of met andere woorden:
Woonlinie tevreden met het overall positieve resultaat.
Woonlinie wil leren en verbeteren, om de interne orga-
kwaliteitsnormen, veel keuze- en combineermogelijkheden
de toegevoegde waarde van een project, interventie of
nisatie en de externe communicatie verder te professi-
en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Ook aan milieu-
investering voor de hele maatschappij. Het aantonen
Start visitatie
onaliseren. Het belang van deze opgave is duidelijk! Willen
aspecten en energiebesparing worden steeds hogere eisen
van dit rendement is niet eenvoudig. Wat is bijvoorbeeld
In 2007 heeft Woonlinie als één van de eerste corporaties
leren en verbeteren vindt niet alleen plaats door de inzet van
gesteld.
de meerwaarde van een wijkraad, de samenwerking met
deelgenomen aan een pilot visitatie. De visitatiecommissie
IrisZorg of het aanbieden van Koopgarant? Toch wordt het
kreeg vrij toegang tot belanghouders, huurdersvertegen-
In het Meerjarenperspectief wordt een verbinding gelegd
van de corporatiesector verwacht dat zij de inzet van haar
woordigers, toezichthouders en medewerkers, maar ook tot
tussen visie en uitvoering. Verdeeld over vijf jaar zijn
euro’s in maatschappelijk rendement verantwoordt.
de interne bedrijfsvoering. De visitatie meetmethodiek is al
focus. En energetische maatregelen vormen daarin een belangrijke voorwaarde, waar nog verder vorm aan moet worden gegeven.
meetinstrumenten zoals de kwaliteitslabels van KWH, maar is ook een (dagelijks) proces tijdens het reguliere werk.
Financiering van de opgaven
onder deze 8 thema’s 25 speerpunten benoemd, die weer
Om onze (maatschappelijke) opgaven te kunnen bekos-
vertaald worden in 60 operationele doelstellingen. Daarbij
Met 58 jaardoelen was de ambitie in het jaarplan 2011
vanuit de AEDES-code geworden. Corporaties moeten één
tigen, moet Woonlinie voldoende financieringsruimte
formuleert Woonlinie ieder jaar een jaarplan en is de visie
opnieuw stevig. Om toch ruimte te bieden aan “failure”
keer per vier jaar verplicht een visitatie laten uitvoeren.
hebben. Een blijvend vertrouwen van de kapitaalmarkt
dus ook verankerd in de interne bedrijfsvoering. Iedere
hanteerde Woonlinie de voorwaarde dat minimaal 80%
Vanaf eind 2011 stond voor Woonlinie deze kwaliteitscon-
in Woonlinie is noodzakelijk. Financiering is in principe
stap die Woonlinie in haar werk zet, van visie tot concrete
van het jaarplan positief afgerond moest worden.
trole dus voor de tweede keer op de agenda.
een voorwaarde voor kwaliteit van de organisatie. Door
uitvoering, is hierdoor met elkaar verbonden. Uit diverse
het als losstaand beleidsthema te benoemen, is het
contactmomenten met belanghouders komt duidelijk naar
Tijdens de jaarlijkse beleidsdagen met MT, middenkader
Woonlinie wil graag een beeld krijgen van haar functio-
‘psychologisch effect’ dat de organisatie zichtbaar maakt
voren dat zij de visie van Woonlinie onderschrijven.
en staf zijn de resultaten van alle jaardoelen met elkaar
neren als maatschappelijke organisatie. Visitatie is een
besproken. Met extra aandacht voor de doelen die niet vol-
instrument waarmee bekeken wordt of onze prestaties
wat er ondernomen moet worden om voldoende liquide te
geruime tijd uit die pilot-fase en een formele verplichting
blijven om de opgaven waar te kunnen maken. Wat hier als
Ontwikkeling in jaarplan
doende opbrachten. Natuurlijk is niet zomaar geaccepteerd
aansluiten bij de verwachtingen van belanghebbenden.
financieringsopgave en voorwaarde benoemd is, blijkt door
In 2011 stond de jaarplansystematiek vooral in het teken
dat op 12 doelen nog geen of te weinig resultaat bereikt
De eerste helft van 2012 wordt de visitatie uitgevoerd door
alle nieuwe regelgeving en het huidige financiële klimaat
van het beschrijven van maatschappelijk rendement.
is. De argumentatie achter uitblijvend resultaat bleek in al
KWH (het kwaliteitscentrum voor woningcorporaties). Het
nog meer waar dan ooit. Het vertrouwen in de financiële
Iedere organisatie kent kosten en opbrengsten. Voor de
deze doelen reëel onderbouwd. De ervaring leert dat er nu
uiteindelijke doel is om te leren van een externe kijk op de
20
21
Midden in de samenleving Hoofdst uk 1
MENSEN ZIJN ONZE INSPIRATIEBRON. WOONLINIE STAAT DICHT BIJ DE MENSEN EN ZET ZICH ACTIEF IN OM HEN TE ONTMOETEN EN DAADWERKELIJK IN BEWEGING TE BRENGEN. WOONLINIE WIL OPEN EN RESPONSIEF ZIJN. EEN ORGANISATIE DIE LUISTERT NAAR HAAR PARTNERS EN KLANTEN EN VERVOLGENS HAAR WERKZAAMHEDEN ZO INRICHT DAT DIE TEGEMOETKOMEN AAN DE BEHOEFTEN VAN DIE PARTNERS EN KLANTEN.
> 22
23
1.1 DE HUURDER CENTRAAL
de reactiekaartjes die Woonlinie van bijna alle bezochte
beide huurdersverenigingen. De onderwerpen van gesprek
behoeften van onze klanten (huurdersverenigingen).
Onze voornaamste belanghouders zijn huurders en
huurders kreeg, blijkt veel waardering voor het initiatief en
waren onder andere: het huurverhogingsbeleid, het
Woonlinie bouwt haar belanghoudercommunicatie steeds
gemeenten. Twee partijen die zeer zeker overeenkomende
tevredenheid. De laatste bezoeken zijn eind van het jaar
Europadossier, het convenant Inkomensgrenzen en het
verder uit. Met alle reguliere (bestuurlijke) overleggen met
belangen hebben, maar qua accenten verschillen. Huur-
gevoerd. In een aparte publicatie komt Woonlinie uitge-
strategisch voorraadbeleid.
partners, diverse casus overleggen, winteravondgesprek-
ders, en in hun naam huurdersverenigingen, kijken vooral
breid terug op dit koffietraject.
ken en klantpanels, komt er steeds meer structuur en Woonlinie steunt de huurdersverenigingen ieder jaar met
naar “wonen” op zichzelf. Kwaliteit en prijs van de woning
verbinding in alle contactmomenten.
en de directe woonomgeving staan centraal. Gemeenten
1.3 ONZE BELANGHOUDERS
een financiële bijdrage. Deze bijdrage is gebaseerd op een
hebben een breder perspectief. Naast wonen en woonom-
Woonlinie onderscheidt verschillende groepen belang-
bedrag per woning: Woonlinie stelt € 2,50 per verhuureen-
Naast dit persoonlijk contact benut Woonlinie de verschil-
houders. Onze primaire belanghouders zijn de Colleges
heid ter beschikking, in 2011 is een totaalbedrag van
lende (digitale) communicatie kanalen die voor handen
van Burgemeester en Wethouders en gemeenteraden van
€ 10.000 uitgekeerd.
zijn ook steeds meer en beter. Een actuele website,
geving, gaat het hen ook om de leefbaarheid in de wijken. Een onderwerp dat ook steeds meer wordt aangegeven door onze belanghouders is energie. Zij verlangen dat wij
ASTRID BOUMAN IN GESPREK MET DE HEER EN MEVROUW VOS UIT WOUDRICHEM.
nieuwsbrieven en social media zijn een functionele en
Aalburg, Werkendam, Woudrichem en Zaltbommel, de
ons ook gaan richten op het aanbieden van mogelijkhe-
provincie Noord-Brabant, de provincie Gelderland en het
Andere belanghouders zijn maatschappelijke partners,
waardevolle aanvulling op het directe contact met belang-
den om energiezuiniger te wonen. Dat werd onder andere
Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook huurdersvereni-
bijvoorbeeld zorg- en welzijnsinstellingen, onderwijsinstel-
houders.
duidelijk tijdens de Woonlinie Vensters en in tal van andere
gingen, bewonerscommissies, buurtcomités, steunpunt-
lingen en brancheorganisaties en commerciële partijen
gesprekken met belanghouders.
commissies, wijk- en dorpsraden en klantenpanels horen
waarmee Woonlinie samenwerkt. Toezichthoudende
1.4 Twee Woonlinie Vensters
bij de primaire belanghouders van Woonlinie.
belanghouders zijn Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV)
Eind november stonden er twee Woonlinie Vensters op het
en Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
programma. Twee inspirerende bijeenkomsten die werden
medewerkers van Woonlinie zich ingezet om gesprekken te
eigenlijk onvoldoende de lading. Beter gezegd ging de
Woonlinie besteedt veel aandacht aan haar huurders,
voeren met onze huurders. Verder zijn er eind 2011 twee
gehele organisatie maar liefst 100 keer op de koffie bij
onder andere via overleg met de huurdersverenigingen, het
winteravondgesprekken georganiseerd in Zaltbommel en
huurders. De insteek van deze koffiebezoeken was de
In het werkgebied van Woonlinie zijn twee huurdersvereni-
organiseren van inspraakbijeenkomsten en het meten van
in het Land van Heusden en Altena. Huurders, inwoners
voor Woonlinie zo typerende persoonlijke betrokkenheid.
gingen actief, namelijk:
Woonlinie haalt haar beleidsagenda op bij belanghou-
Tijdens de Vensters wierp Woonlinie samen met verschil-
de klanttevredenheid. Zo leert de organisatie de wensen
en organisaties konden zich aanmelden om in gesprek te
Interesse in onze zogenaamde “stille” klanten vormde
• Huurdersvereniging Inbreng voor het Land van
ders. Gezamenlijk worden speerpunten opgesteld, die
lende partners een blik naar binnen en naar buiten. Buiten
van de huurders kennen en kan zij sneller en beter op
gaan met Woonlinie.
de aanleiding hiervoor en het versterken van contact
vertaald worden in een meerjarenbeleid en operationele
stormt het en spreekt men over een nieuwe realiteit.
doelstellingen. Belanghouders mogen hun verwachtingen
Woonlinie realiseert zich dat de positie van veel partijen
aan Woonlinie helder maken. Zij zijn immers onze samen-
onder druk staat. Op het gebied van wonen beperkt
werkings- en sparringpartners in maatschappelijke vraag-
Europese regelgeving onze speelruimte. Maar ook de na-
stukken (gemeenten) en vertegenwoordigen de wensen en
tionale overheid biedt weinig tot geen perspectief voor de
stond dan ook centraal. Uiteraard gingen de medewerkers
deze behoeften inspelen, bijvoorbeeld op het gebied van service en beheer. In 2011 zijn bijvoorbeeld klantenpanels
1.2 OP DE KOFFIE
niet onvoorbereid op stap. Drie duidelijke onderwerpen
georganiseerd voor het nieuw te bouwen woon-zorgcomplex
Medewerkers van Woonlinie voerden in 2011 100 klant-
vormden de basis voor het gesprek: woning inclusief
aan de Munsterkerk in Dussen. Daarnaast hebben alle
gesprekken met huurders. De term klantgesprekken dekt
woonomgeving, beleidsvorming en dienstverlening. Uit
24
Heusden en Altena (Inbreng); • Huurdersvereniging Bommelerwaard voor Zaltbommel (HVB). Woonlinie heeft in 2011 structureel overleg gehad met
bezocht door een groot aantal van onze belanghouders.
25
De vrijwilligers die voor Woonlinie werkzaam zijn. woningmarkt. De corporatiesector wordt bijna gedwongen
kennis met elkaar en met de medewerkers van Woonlinie
opgave naar de kwalitatieve opgave. Een kwalitatieve
corporaties en gemeenten. Dit is hieronder schematisch
zich te concentreren op haar kerntaak. De vraag is of
gemaakt en zijn er veel ervaringen uitgewisseld.
opgave die zich niet laat vangen binnen gemeentegrenzen.
weergeven voor de regio Bommelerwaard.
Dit vraagt om afstemming. Het opstellen van nieuwe
wijkvernieuwing, leefbaarheidsvraagstukken en de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed voor bijvoorbeeld
1.6 Prestatieafspraken met gemeenten
prestatieafspraken was in 2011 dan ook meer dan ooit
Belangrijke onderwerpen bij de prestatieafspraken zijn
zorg en onderwijs nog wel hoog op de agenda kunnen
In 2011 vond er intensief overleg plaats tussen Woonlinie
van belang. Inzet van het actualiseren van de (deels)
onder andere:
blijven staan.
en de gemeenten over actuele ontwikkelingen op het
bestaande prestatiekaders is een nieuwe structuur. In
• het in stand houden van de kernvoorraad;
gebied van ruimtelijke ordening en volkshuisvesting.
plaats van vier individuele prestatiekaders met alle vier
• het verbeteren van het huidige systeem van woonruim-
In het Woonlinie Venster stonden deze ontwikkelingen
Dit ging onder andere over de impact van de verande-
de gemeenten in ons werkgebied zoals voorheen het
centraal. Daarbij peilde Woonlinie de waardering van
rende economische omstandigheden en Europese ontwik-
geval was, is nu ingezet op een overkoepelende regionale
partners voor alle opbrengsten in de eerste 3 jaar van het
kelingen die rechtstreeks van invloed zijn op lokaal en
overeenkomst, gebaseerd op wederkerigheid. Waar nodig
Meerjarenperspectief en vroeg zij om suggesties en ideeën
regionaal niveau.
kan deze regionale overeenkomst aangevuld worden met
• het uitwisselen van informatie;
multi- of bilaterale afspraken tussen de afzonderlijke
• het bevorderen van wonen en zorg op maat.
voor belangrijke (nieuwe) thema’s.
teverdeling; • het op een hoger peil brengen van de leefbaarheid in de wijken en dorpen;
Omdat gemeenten en woningcorporaties elkaar steeds meer als strategische partners gaan zien, spreken zij
Woonlinie Venster, november 2011.
elkaar steeds eerder aan op maatschappelijke verant-
1.5 Waardevolle inzet vrijwilligers
per jaar worden de vrijwilligers door hun contactpersonen,
woordelijkheden. De partners realiseren zich dat er een
Woonlinie zoekt steeds vaker samenwerking met bewoners
onze rayonopzichters en woonconsulenten, bezocht. Tijdens
gedeelde verantwoordelijkheid is en dat er duidelijk moet
uit een buurt of wooncomplex om op vrijwillige basis kleine
deze gesprekken is er onder andere aandacht voor leer- en
worden afgesproken wie wat doet.
klussen te doen. Woonlinie werkt op dit moment samen
verbeterpunten voor de medewerkers van Woonlinie. In het verleden stond hoofdzakelijk de woningbouwpro-
met 29 vrijwilligers. Deze vrijwilligers onderhouden ook de contacten met de huurders en andere wijkbewoners.
Verder is er het hele jaar door contact met de vrijwilligers
ductie als opgave centraal. Met de financiële crisis en
Zij zijn een belangrijk aanspreekpunt. Vooral in een woon-
over praktische zaken die in een wooncomplex spelen.
alle politieke ontwikkelingen zijn we in een ander tijdperk
zorgcomplex, waar voornamelijk ouderen wonen, nemen
In 2011 is daarnaast een barbecue georganiseerd voor
gekomen. Groei is geen vanzelfsprekendheid meer en
vrijwilligers kleine klussen ter hand. Bewoners zijn hier
alle vrijwilligers en leden van bewonerscommissies als
krimp doet ook in ons werkgebied zijn intrede. Dit levert
verantwoordelijk voor hun eigen woonomgeving. Een keer
dank voor hun waardevolle bijdrage. Daarbij hebben ze
een verschuiving op van aandacht voor de kwantitatieve
26
Prestatieovereenkomst Bommelerwaard:
REGIONALE AFSPRAKEN
OPTIONEEL: MULTILATERALE AFSPRAKEN
BILATERALE AFSPRAKEN
27
Gemeenten Zaltbommel en Maasdriel Woonlinie, Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel
Gemeente Zaltbommel Woonlinie en Woonstichting De Kernen
Gemeente Zaltbommel Woonlinie
Gemeente Zaltbommel Woonstichting De Kernen
Gemeente Maasdriel Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel
Gemeente Maasdriel Woonstichting De Kernen
Gemeente Maasdriel Woningstichting Maasdriel
1.7 Woonruimteverdeling
Het betreft een complex van 10 huurappartementen en
verkocht. Het appartementsrecht is gebaseerd op de
Op het gebied van woonruimteverdeling werkt Woonlinie in
2 medische ruimten, een apotheek en een huisartsen-
vloeroppervlakte. De administratie wordt verzorgd door
het Land van Heusden en Altena samen met twee woning-
praktijk. Het bouwjaar van het appartementencomplex
AAC Administraties.
corporaties: Woonservice Meander en Woonstichting Land
is 1999. Het appartementsrecht is gebaseerd op de
van Altena. Samen bieden zij de huurwoningen aan via
vloeroppervlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi.
de website www.woneninaltena.nl. In de Bommelerwaard
• Vereniging van Eigenaren Residence d’Altenaer in
werkt Woonlinie samen met Woonstichting De Kernen en
Werkendam. Het betreft een complex van 42 huurap-
Woningstichting Maasdriel. De woningen worden aan-
partementen en 13 koopappartementen. Het bouwjaar
geboden via de website www.wonenbommelerwaard.nl.
van het complex is 2002. Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt
1.8 Vereniging van Eigenaren (VvE) Als gevolg van de verkoop van appartementen in diverse
door Clijbedi. • Vereniging van Eigenaren De Markt in Wijk en Aalburg.
Kwaliteit woningen
Hoofdst uk 2
Woonlinie stelt zich ten doel haar huurders en kopers kwalitatief goede
complexen is Woonlinie binnen meerdere VvE’s actief. De
Het betreft een complex van 80 woningen, waarvan
administratie van de meeste VvE’s wordt uitgevoerd door
Woonlinie 20 woningen in haar bezit heeft. Het bouwjaar
externe VvE-beheerders. Woonlinie treedt tijdens vergade-
van het complex is 2007. Het appartementsrecht is
ringen op als lid/eigenaar van de woningen.
gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt
organisatie biedt hen een breed standaard productassortiment, aangevuld
door de penningmeester (bewoner).
met maatwerk. Woonlinie heeft woningen met een diversiteit in prijsklassen,
Woonlinie neemt deel in de volgende VvE’s: • Vereniging van Eigenaren Rooie Wiel in Hank. Het
• Vereniging van Eigenaren Hoogstraat 15 en 17 in Woudrichem. Het betreft hier 2 bedrijfsruimtes, een
betreft een complex van 10 huurappartementen en 4
huurappartement en een koopappartement. Het apparte-
koopappartementen. Het complex is in 1997 gebouwd.
mentsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte.
Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeropper-
De administratie wordt gedaan door Woonlinie.
vlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi (vanaf 2012 door Adviesbureau Verhoeven). • Vereniging van Eigenaren Benjaminslaan in Woudrichem.
woningen te bieden. Woningen waar mensen fijn kunnen wonen en leven. De
typen en eigendomsvormen.
• Vereniging van Eigenaren De Vlinder. Het betreft een complex van 38 woningen in Zaltbommel. Woonlinie
>
maakt deel uit van de VvE zolang niet alle woningen zijn
28
29
2.1 Woningvoorraad
2.2 Woningbezit
VERDELING WONINGBEZIT PER 31 DECEMBER 2011
Door het ontwikkelen van nieuwbouw huurwoningen en
Het woningbezit van Woonlinie bestond op 31 december
het (gefaseerd) starten van nieuwbouwprojecten probeert
PLAATS
Woonlinie de woningmarkt op gang te houden. De koop-
Babyloniënbroek
markt in het middensegment en het duurdere segment zit vast, met als gevolg dat projecten (soms) aangepast moeten worden voordat het minimale verkooppercentage behaald wordt. Door projecten te faseren én door het aanbieden van Woonmatch® is in 2011 toch met diverse projecten gestart. De vraag naar huurwoningen blijft onverminderd groot,
PLAATS
BEDRIJFSRUIMTES
GARAGES
OVERIG BEZIT*
TOTAAL
3
0
2
5
Drongelen
15
15
heden, een verzorgingscomplex met 26 zorgeenheden, een
Werkendam
1
27
3
31
Eethen
27
27
Woudrichem
5
8
8
21
Genderen
65
complex voor begeleid wonen met 12 wooneenheden en
Meeuwen
21
21
Zaltbommel TOTAAL
6 15
85 120
21 34
112 169
Veen
147
147
Wijk en aalburg Gemeente Aalburg
369 650
369 662
Dussen
266
Hank
439
als zij meer kunnen betalen. Binnen de beperkte mogelijkheden die Woonlinie heeft, probeert zij voor meer evenwicht
Almkerk
op de woningmarkt te zorgen, onder andere door:
Andel
• nieuwe woningen te bouwen. Vooral woningen die voor
baar zijn;
2011 uit 4.147 woningen, een verzorgingscomplex met
Aalburg
Werkendam Gemeente Werkendam
prijs zodat deze woningen voor meer mensen bereik-
TOTAAL
40 zorgeenheden, een verzorgingscomplex met 36 zorgeen-
blijven vaak in hun (goedkope) huurwoningen wonen, ook
• huurwoningen te verkopen met een bereikbare koop-
OVERIGE WOONEENHEDEN
6
Sleeuwijk
ouderen;
WONINGEN 6
maar ook in deze markt zit weinig beweging. Mensen
doorstroming zorgen, zoals woningen met zorg voor
Verdeling maatschappelijk en bedrijfsonroerend goed per 31 december 2011
12
12
77
266 26
465
2 overige woongelegenheden. In de tabel op de linkerpagina zijn de woongelegenheden uitgesplitst naar plaats en gemeente. Woonlinie is ook in het bezit van 169 niet-woonuitsplitsing naar gemeente.
20
92 817
26
92 843
Het woningbezit is opgedeeld in vier prijscategorieën:
0
36
36
goedkoop, bereikbaar, duur tot de huurtoeslaggrens en
192
192
duur boven de huurtoeslaggrens. In de tabel hiernaast
Giessen
107
107
Rijswijk
200
200
staat de verdeling van het woningbezit van Woonlinie naar
611 1.110
40 76
651 1.186
Zaltbommel Gemeente Zaltbommel Totaal
1.570 1.570 4.147
1 1 115
1.571 1.571 4.262
Verdeling woningbezit naar huurprijsklasse per 31 december 2011
gelegenheden. In de tabel rechtsboven staat de
20
Woudrichem Gemeente Woudrichem
*Het overige bezit in de bovenstaande tabel bestaat onder andere uit ateliers, ontmoetingsruimtes, peuterspeelzalen, standplaatsen en een brede school.
huurprijsklasse en per gemeente afgebeeld.
HUUR PER MAAND
GOEDKOOP tot € 361,66
DUUR
DUUR
TOT TOESLAGGRENS
BOVEN TOESLAGGRENS
> € 361,66
> €554,76
> € 652,52
< € 554,76
< €652,52
TOTAAL
Aalburg
159
465
22
4
650
Werkendam
183
565
55
14
817
Woudrichem
315
711
60
24
1110
Zaltbommel TOTAAL
449 1.106
955 2.696
122 259
44 86
1570 4.147
• voorzieningen te scheppen voor starters die een woning willen kopen onder Koopgarantvoorwaarden.
30
BEREIKBAAR
31
Onrendabele investeringen 2011 (bedragen x €1.000) PROJECTOMSCHRIJVING
ONRENDABELE INVESTERING 2011
P131A Agnietentuin Zaltbommel (correctie)
-1.198
P321C1 BinnenVergt fase 1A Zaltbommel
3.601
P413 ‘t Kwartier Woudrichem
110
P879 Voorstraat Almkerk (correctie)
-1.008
P992 Under the Hill Saba Totaal onrendabele top 2011
2.118 3.623
2.3 Onrendabele investeringen
2.4 Planmatig onderhoud (PO)
Vaak investeert Woonlinie meer geld in nieuwe woningen
Het planmatig onderhoud omvat alle werkzaamheden aan
dan de huuropbrengsten rechtvaardigen. Dit is een
de woningen van Woonlinie die een terugkerend karakter
gevolg van het streven van Woonlinie naar de verhuur
heden uitgevoerd in de gemeenten Aalburg, Woudrichem,
Reparatieonderhoud
Werkendam en Zaltbommel. De huurprijzen van de betref-
Reparatieonderhoud heeft een niet-cyclisch karakter. Dit
fende woningen zijn niet gestegen door de uitgevoerde
betekent dat Woonlinie deze vorm van onderhoud uitvoert
werkzaamheden. Het grootste project is in Zaltbommel
na een reparatieverzoek van de huurder. Het gaat hierbij
uitgevoerd bij 22 woningen aan de Hoogaarsstraat. Hier
meestal om het verhelpen van een storing. In 2011 is er
zijn de gevelkozijnen collectief vervangen en gelijktijdig
circa 7.500 keer een verzoek tot reparatie gedaan.
zijn alle woningen voorzien van HR++-isolatieglas en spouwmuurisolatie. Daarnaast zijn de daken vervangen en
Mutatieonderhoud
geïsoleerd en is het gevelvoegwerk waar nodig vervangen
Ook mutatieonderhoud heeft een niet-cyclisch karakter.
en gereinigd. De woningen zijn energetisch gezien van een
Dit betekent dat Woonlinie deze vorm van onderhoud
E-, F- of G-label naar een B-label gegaan. Tevens zijn er
uitvoert tijdens een mutatie als gevolg van een wisseling
esthetische aanpassingen uitgevoerd zoals het aanbren-
van huurder. Dit onderhoud bestaat voor een deel uit het
gen van een luifel en stucwerk gevels op de verdieping.
opheffen van gebreken die door de vorige huurder zijn
Groot onderhoud, uitgevoerd bij 22 woningen aan de Hoogaarsstraat in Zaltbommel.
veroorzaakt. Voor een deel bestaat het uit preventieve onderhoudsmaatregelen die tijdens het leegstaan van
huurders niet meegedaan hebben met de renovatie, alsnog
Contractonderhoud
hebben. De meeste onderhoudsactiviteiten hebben een
2.5 Niet planmatig onderhoud (NPO)
de woning gemakkelijker getroffen kunnen worden. Zo
badkamers, keukens en toiletruimten gerenoveerd. Bij 61
Een aantal onderhoudswerkzaamheden dat een kort-
van kwalitatief goede en betaalbare woningen. Hierboven
cyclisch karakter en zijn daarom goed te plannen. Het gaat
Onder NPO wordt verstaan: al het onderhoud aan de
worden in woningen waarvan tijdens groot onderhoud de
mutaties was sprake van een omvangrijke renovatie van
cyclisch karakter heeft of waarvan uitval een hoog
staat een uitsplitsing van de onrendabele investeringen
hier bijvoorbeeld om het vervangen van cv-ketels of het
woning waarbij het initiatief bij de huurder ligt. Dit kun-
het interieur. Met deze mutaties was in totaal circa
afbreukrisico vormt, wordt niet jaarlijks aanbesteed maar
in 2011 naar project. Soms moeten ook eerder genomen
uitvoeren van bouwkundig onderhoud en buitenschilder-
nen reparatieverzoeken zijn, maar ook onderhoudswerk-
€ 1,2 miljoen gemoeid (gemiddeld € 20.000 per woning).
is ondergebracht in onderhoudscontracten. Voorbeelden
onrendabele toppen worden gecorrigeerd in verband met
werk. Vrijwel alle uit te voeren werken zijn in 2011 aanbe-
zaamheden als gevolg van verhuizing (mutatie). Het niet
wijzigingen van huurprijzen of toekenning van subsidies.
steed en afgerond. In 2011 heeft Woonlinie € 2,0 miljoen
planmatig onderhoud kan gesplitst worden in contracton-
uitgegeven aan planmatig onderhoud.
derhoud en mutatie- en reparatieonderhoud. In 2011 heeft
Naast bovengenoemde onrendabele toppen is tevens
matische deuren, maar ook schoonmaakonderhoud.
1.834
2010. Vorig jaar waren er 250 mutaties, terwijl in er in
In 2011 is het contractonderhoud nagenoeg verlopen zoals
1.457
1.587
2011 215 mutaties hebben plaatsgevonden (133 mutaties
verwacht. Voor diverse nieuwbouwcomplexen zoals Brede
463 3.785
482 3.903
in het Land van Heusden en Altena en 82 mutaties in
school De Waluwe in Zaltbommel en woon-zorgcomplex
Zaltbommel).
Antonia in Almkerk zijn nieuwe contracten afgesloten.
2011
2010
Reparatieonderhoud
1.865
Woonlinie € 3,8 miljoen uitgegeven aan niet-planmatig
Mutatieonderhoud Contractonderhoud TOTAAL
Uitgevoerde werkzaamheden in 2011
onderhoud. De verdeling van de totale niet planmatige
afgewaardeerd.
Woonlinie heeft in 2011 diverse onderhoudswerkzaam-
onderhoudslasten wordt hiernaast uitgesplitst.
hiervan zijn onderhoud aan cv-installaties, liften, autoHet aantal uitgevoerde mutaties in 2011 is lager dan in
OMSCHRIJVING
een bedrag van circa € 3,5 miljoen aan grondposities
32
Niet-planmatige onderhoudskosten 2011 (x € 1.000)
33
2.6 Beheer voor derden Eind 2011 beheerde Woonlinie 181 woningen voor derden. Totaal werden 25 panden voor de gemeente Woudrichem, 68 woningen voor Stienstra Beleggingen en 88 woningen voor het Wooninvesteringsfonds beheerd. Woonlinie verzorgt voornamelijk het technische en administratieve beheer voor deze woningen en gebouwen. Het niet-planmatig onderhoud werd door Woonlinie uitgevoerd op verzoek van
Woon-zorgcomplex De BinnenVergt in aanbouw.
de vastgoedeigenaren. Voor de panden van de gemeente Woudrichem inde
Nieuw bouwen
Hoofdst uk 3
Woonlinie geen huren, maar voor de woningen van het Wooninvesteringsfonds en van Stienstra Beleggingen wel. Naast de eigen contacten met deze partijen hadden de huurdersverenigingen ook een rechtstreeks overleg met
Het strategisch voorraadbeleid wordt per kern ontwikkeld en vormt het afwegingskader voor Woonlinie als het gaat om investeringen. De unieke kenmerken van de kern, de leefbaarheid en onderhoudsmaatregelen worden
deze partijen.
meegewogen in de keuzes op het gebied van projectontwikkeling.
2.7 Sloop In 2011 zijn 30 woningen gesloopt in Zaltbommel. De woningen zijn gesloopt in verband met de nieuwbouw van een woon-zorgcomplex in De BinnenVergt in Zaltbommel.
> 34
35
3.1 Invloed crisis
dacht vervolgens vanuit zijn of haar eigen expertise mee
project opgeleverd van 20 koopwoningen. In het najaar van
De vraag naar koopwoningen en de winsten die koop-
over het strategisch voorraadbeleid in de betreffende
2011 zijn deze woningen opgeleverd.
woningen opleverden, waren de afgelopen jaren de voor-
kern. Deze aanbevelingen, onder meer ten aanzien van
naamste drijfveren bij veel nieuwbouwprojecten.
streefhuren, leefbaarheid en onderhoudsmaatregelen,
P879 Woon-zorgcomplex Antonia in Almkerk
woning. In dezelfde fase worden ook 12 huurwoningen
Met deze winsten werden de onrendabele huurwoningen
zijn vertaald naar uitgangspunten voor het strategisch
Begin 2010 is Woonlinie gestart met de bouw van het
voor gezinnen en senioren gebouwd. In 2011 is dit project
gefinancierd. In 2011 is de vraag naar koopwoningen
voorraadbeleid van Woonlinie. In 2011 zijn de uitgangs-
nieuwe verzorgingshuis Antonia. Dit project verloopt in
aanbesteed en in verkoop gegaan.
gedaald en zijn de financiële mogelijkheden om daar
punten vastgesteld. De verdere doorvertaling vindt plaats
samenwerking met Stichting De Riethorst Stromenland. In
invulling aan te geven verkleind.
in 2012.
dit complex zijn 36 eenheden opgeleverd voor intramurale
Project 832 Bollenhoef in Eethen
zorg. Dit wooncomplex is uitgerust met een warmtepomp
Dit project maakt deel uit van een grondpositie waarbij elk
Woon-zorgcomplex Antonia in Almkerk.
van tien jaar gerealiseerd. Eind 2011 is de verkoop van de eerste woningen gestart. Het gaat om 11 starterswoningen, 4 twee-onder-een-kapwoningen en een vrijstaande
3.2 Kernontwikkelingen
3.3 Opgeleverde nieuwbouw
met warmte- en koudeopslag in de bodem. Medio 2011 is
jaar een beperkt aantal woningen wordt gebouwd, pas-
Woonlinie wil in de kernen waarin zij actief is zoveel moge-
In 2011 heeft Woonlinie 20 nieuwe huurappartementen
dit project opgeleverd.
send bij de grootte van de kern Eethen. In 2011 is gestart
lijk maatwerk leveren, met een maximaal maatschappelijk
en een woon-zorgcomplex alsmede 33 koopwoningen in
rendement. Iedere kern is uniek en in iedere kern spelen
diverse kernen opgeleverd. In de onderstaande tabel staat
P131A Agnietentuin in Zaltbommel
verkocht. Het project wordt gerealiseerd met een lokale
weer andere zaken. Die uniciteit en het maatwerk kwamen
de exacte verdeling per project.
In 2011 zijn in dit project 2 koopwoningen en 20 huur-
aannemer.
ook terug in het strategisch voorraadbeleid van Woonlinie.
met de bouw van 4 starterswoningen. Deze zijn allemaal
appartementen in aanbouw. 6 rijwoningen in hetzelfde
Voor iedere kern is in 2011 een interne werkgroep van
P982 Werkense Polder in Werkendam
project waren in 2010 al opgeleverd. De 2 koopwoningen
medewerkers samengesteld die vakinhoudelijk bij de kern
In het najaar van 2010 is het eerste Woonmatch®-project
en de huurappartementen zijn in het voorjaar van 2011
P321B De BinnenVergt fase 1b in Zaltbommel
is betrokken en/of in die kern woont. Iedere medewerker
van Woonlinie gestart. Na een verkoopronde heeft dit een
opgeleverd.
In De BinnenVergt fase 1b is ruimte voor 29 koopwonin-
Project 415 Multifunctionele Accomodatie (MFA) in Veen
3.4 Projecten in uitvoering en ontwikkeling
Gemeente
Kern
Omschrijving project Projectnummer
Werkendam
Werkendam
Werkense Polder
P982
20
-
-
Woudrichem
Almkerk
Antonia Almkerk
P879
-
37
-
Zaltbommel
Zaltbommel
Agnietentuin
P131A
2
20
-
Zaltbommel
BinnenVergt fase 1b
P321B
11 33
57
0
Totaal
36
Aantal koop
Aantal huur
Aantal Koopgarant
haalbaarheidsstudie verricht ten aanzien van een nieuw te bouwen MFA in Veen. Eind 2011 is er een intentieovereen-
gen. De verkoop is gefaseerd. In de eerste tranche zijn 11 OPGELEVERDE NIEUWBOUWWONINGEN 2011
Woonlinie en de gemeente Aalburg hebben in 2011 een
woningen in verkoop gebracht. Hiervan zijn er 10 verkocht.
Aalburg
komst tussen de gemeente en Woonlinie getekend waarin
De eerste tranche is in het voorjaar van 2011 opgeleverd.
Project 828 Den Eng in Veen
afspraken zijn gemaakt over het verdere traject. Medio
De verkoop en de bouw van de tweede tranche van 9
In 2011 heeft Woonlinie het bestemmingsplan van dit pro-
2012 wordt er naar verwachting een samenwerkingsover-
woningen is in 2011 gestart. Voor dit project is project-
ject afgerond. Den Eng wordt ontwikkeld in samenwerking
eenkomst getekend en start de gemeente Aalburg met
subsidie van de overheid ontvangen ten behoeve van de
met de gemeente Aalburg. In dit plangebied worden onge-
de bestemmingsplanprocedure. De bouw van de MFA is
stimulering van de woningbouw.
veer 130 woningen in verschillende fasen over een periode
gepland in 2013.
37
Project 842 Schmitzstraat in Veen Project 972 Centrumplan De Nieuwe S in Sleeuwijk
afstand van het nieuw op te richten gebouw. Eind 2011 is
Woudrichem
Samen met Bimo Bouw uit Harderwijk is Woonlinie
het bestemmingsplan vastgesteld, waarna er beroep bij de
Project 854 Appartementen ’t Rond (turn-key) in
actief bij de ontwikkeling van een nieuw winkelcentrum
Raad van State is aangetekend door een belanghebbende.
Woudrichem
Particulieren kunnen op de vrijgekomen grond zelf hun woning
voor de kern Sleeuwijk. Het huidige centrum voldoet niet
Naar verwachting loopt het traject daarmee circa een jaar
Aan ’t Rond in Woudrichem, op de huidige locatie van de
realiseren. In 2011 is de verkoop van de kavels gestart.
meer aan de eisen van deze tijd. Het nieuwe winkel-
vertraging op.
supermarkt, ontwikkelt bouwbedrijf Van Schijndel winkel-
Aan de Schmitzstraat in Veen staan 8 seniorenwoningen.
Artist impression van Centrumplan De Nieuwe S in Sleeuwijk.
Deze woningen voldoen niet meer aan de huidige eisen. De woningen worden gesloopt en maken plaats voor nieuwbouw.
centrum komt op een nieuwe locatie, aan de rand van
ruimten met 52 appartementen. Woonlinie neemt in dit
Project 845 Molenhuis in Veen
het dorp. Boven de winkels komen naar verwachting 74
Project 975 Rijksstraatweg
project 18 huurappartementen, geschikt voor senioren, af.
Naast Molen De Hoop in Veen staat een molenhuis. Dit huis
huur- en koopappartementen. Naast het winkelcentrum
Na de verkoop van een gedeelte van het kavel in 2011 (ten
Begin 2012 is de bouw gestart.
is vervallen en onbewoonbaar. In 2011 zijn er plannen ge-
worden circa 57 woningen gerealiseerd. Als deze fase
behoeve van het Centrumplan De Nieuwe S) zullen in 2012
maakt dit molenhuis opnieuw te gaan bouwen. Omdat het
klaar is, wordt de huidige locatie van het winkelcen-
2 percelen alsmede de bestaande woning worden verkocht.
een pand is met veel historische waarde wordt het voor-
trum opnieuw ingericht met deels woningen en deels
huis nagebouwd. Totaal komen er 5 kleine appartementen
een brede school. 2011 stond voor dit plan voornamelijk
Project 980 Zuideveldlaan in Dussen
bestaande nieuwbouwwijk in Almkerk is de laatste jaren
en een tentoonstellingsruimte in het Molenhuis. Dit project
in het teken van het uitwerken van het bouwplan, over-
Aan de Zuideveldlaan worden 8 bestaande woningen
volgebouwd. Woonlinie ontwikkelt daarom in samenwer-
maakt onderdeel uit van het plangebied Den Eng.
leg met belanghebbenden en het onderhandelen met
gesloopt. Deze bieden plaats voor nieuwe huurwoningen:
king met de gemeente Woudrichem een nieuwbouwwijk
de individuele ondernemers. Bij een voorverkoopper-
4 woningen worden volgens het programma van eisen van
aan de westzijde van Almkerk. De grond is in bezit van
Werkendam
centage van 70% zal de bouw daadwerkelijk starten.
Woonlinie gebouwd, 4 andere woningen worden duurzaam
de gemeente en Woonlinie. De aanwezige sportterreinen
Project 412 Zandweide in Dussen
De eerste werkzaamheden aan de civiele infrastructuur
gebouwd. Woonlinie wil deze na oplevering ook gaan moni-
worden opnieuw ingericht.
Woonlinie ontwikkelde in 2011 in de wijk Zandweide 5
zijn in 2011 gestart.
toren. Met deze duurzaamheidsproef wil Woonlinie kennis
ten. In 2011 is het bestemmingsplan voor het plangebied
typen woningen die volgens het Woonmatch®-principe
Project 884 Den Doorn in Almkerk Almkerk heeft behoefte aan een nieuwe nieuwbouwwijk: de
vergaren over welke duurzaamheidsmaatregelen echt
Een deel van de grond van Woonlinie is verkocht en in
in verkoop zijn gebracht. Inmiddels is dit project uit de
2012 op een aansluitend perceel opnieuw in verkoop te
definitief geworden. De eengezinskoopwoningen en appar-
Project 973 Munsterkerk in Dussen
lonen en welke gemakkelijk in te zetten zijn bij nieuwbouw
2011 geleverd aan de Coöperatieve Rabobank Altena U.A.
verkoop gehaald wegens onvoldoende belangstelling.
gaan met een aantal woningtypen.
tementen zijn door middel van een uitgebreide voorverkoop
Woonlinie heeft een nieuw wooncomplex met 25 apparte-
huurprojecten in de toekomst.
die hier haar regionale hoofdkantoor bouwt.
onder de aandacht gebracht. Het lijkt erop dat er voor de
menten voor ouderen en met algemene ruimten in ontwik-
Project 418 Werkense Polder II in Werkendam
Project 938 Roode Camer in Hank
appartementen onvoldoende animo is. Woonlinie wil de
keling voor de locatie Munsterkerk in Dussen. Dit nieuwe
Ook de exploitant van bioscoop Hollywoud, hiervoor
Na het succesvolle Woonmatch®-project P982 Werkense
In nieuwbouwwijk Roode Camer in Hank is een plan
woningen wel doorontwikkelen. De koopmarkt is momen-
complex biedt onderdak aan de huidige bewoners van
gevestigd in Woudrichem, heeft in dit gebied grond van
Polder in Werkendam is het doel om in de eerste helft van
gemaakt voor 16 koopwoningen en 11 koopappartemen-
teel terughoudend. De bouw start zodra 90% verkocht is.
de Molenwiek, een gedateerd wooncomplex op steenworp
Woonlinie gekocht. De bioscoop is in 2011 gerealiseerd.
38
39
Naast deze twee afnemers zullen er circa 110 woningen
De starterswoningen en de Brabantwoningen gaan in 2012
Zaltbommel
3 penthouses) is in 2011 in gang gezet. Het voorverkoop-
Hiervan gaat Woonlinie 40 appartementen zelf verhuren.
Woonlinie worden gerealiseerd. USONA (Uitvoeringsorga-
in alle prijsklassen worden gerealiseerd. In 2011 zijn
in verkoop.
Project 131 Agnietentuin in Zaltbommel
percentage is eind 2011 nog niet gehaald.
Voor 34 appartementen wordt een belegger als koper ge-
nisatie Stichting Ontwikkeling Nederlandse Antillen) heeft
zocht. De bouw van dit plan is halverwege 2011 gestart en
subsidie gegeven voor de aanleg van de infrastruc-
de eerste woningen in verkoop gegaan op basis van het
De Agnietentuin is een herstructureringsproject met in
Woonmatch®-concept. In de eerste fase worden ook nog
Project 413 ’t Kwartier in Woudrichem
totaal 64 woningen. Delen van de Agnietenstraat en
Project 321 De BinnenVergt in Zaltbommel
de oplevering vindt in het najaar van 2012 plaats. Na de
tuur en de watervoorziening. In een eerste fase van
9 startersappartementen en 10 zeer energiezuinige en
In 2011 is in Woudrichem een project ontwikkeld met
Vogelenzang worden in dit nieuwbouwproject opnieuw
Dit herstructureringsproject bestaat uit circa 340 koop- en
realisatie van de commerciële ruimten wordt het huidige
nieuwbouw gaat Woonlinie hier 20 woningen bouwen
ecologisch verantwoorde woningen verkocht. Deze 10
rug-aan-rugwoningen. Door 4 woningen te koppelen zijn er
ingevuld. Het project aan de zuidoostkant van de vesting
huurwoningen, inclusief zorgappartementen. Het project
winkelcentrum aan de Vergtweg opnieuw ingericht.
in samenwerking met de plaatselijke corporatie OYOHF
Brabantwoningen zijn onderdeel van een samenwerkings-
leuke en goedkope starterswoningen op de markt gekomen.
biedt wonen binnen de vestingwal, met uitzicht op de kerk-
wordt in verschillende fasen gebouwd. De start van de
verband tussen vier gemeenten, vier corporaties (G4C4) en
8 Woningen zijn verkocht met Koopgarantvoorwaarden.
toren en de oude stadsmuur. In 2009 is de bouw van de
bouwwerkzaamheden van fase 1a, een woon-zorgcomplex
Project 910 Beersteeg in Zaltbommel
de samenwerking met de lokale corporatie en overheid
de provincie Noord-Brabant. Dit samenwerkingsverband
De overige 4 woningen worden verhuurd. De woningen zijn
eerste fase gestart: 20 huurappartementen, 6 eengezins-
met 66 appartementen, was in 2008 en is het voorjaar van
In een aangepast plan is hier ruimte voor koopwoningen in
op de BES-eilanden. Er is een aannemingsovereen-
heeft als doelstelling om een Brabantse energiezuinige
momenteel in aanbouw.
huurwoningen en 2 eengezinskoopwoningen. De verkoop
2010 aan de huurders opgeleverd. Fase 1b is gefaseerd in
de goedkope en middeldure sector. Samen met onze vof-
komst gesloten met Windward Roads op Sint Maarten
van de tweede fase (4 woningen, 6 appartementen en
verkoop gebracht. In 2011 is het eerste deel hiervan opge-
partner (Van Wanrooij Ontwikkeling) en de gemeente wordt
(onderdeel van het Nederlandse Jansen de Jong). Zij
leverd. Het tweede deel wordt nu gebouwd en het laatste
in 2012 verder gezocht naar een goede invulling.
realiseerden ook de waterbakken en de fundering voor
starterswoning te ontwikkelen en te realiseren.
(Own Your Own Home Foundation). Dit project valt onder
de woningen voor USONA. De start van de bouwactivi-
deel is in verkoop gegaan in 2011. Fase 2 bestaat ook uit 2 delen. Eind 2011 is gestart met de
Project 924 64 woningen in de Waluwe
bouw van 43 woon-zorghuurappartementen en 16 apparte-
In de Waluwe in Zaltbommel ontwikkelt Woonlinie samen
menten die geschikt zijn voor mensen met een lichamelijke of
met BM Bouw 64 woningen: 38 huurwoningen en 26
Project 992 Lodi op Sint Eustatius (Caribisch Nederland)
geestelijke beperking. Het project zal met behulp van de Lean-
eengezinskoopwoningen. De grond kan bouwrijp gekocht
In 2008 heeft de Statia Housing Foundation (de plaat-
methode tot stand komen. Dit is een vernieuwend concept in
worden van de gemeente indien de voorverkooppercen-
selijke corporatie) een aantal woningen gebouwd in de
de bouwwereld om het bouwproces sneller te laten verlopen.
tages behaald zijn. Door een ingediend bezwaar is de
wijk Lodi. Tegenover deze nieuwbouwlocatie ligt nog een
De overige fasen in dit project bevatten koopwoningen.
planning onzeker.
braakliggend terrein, waar naar verwachting 7 woningen
teiten is gepland in de eerste helft van 2012.
van hetzelfde type gebouwd kunnen worden. Dit project
Artist impression van Woonmatch® woningen Den Doorn in Almkerk.
40
Project 908A Centrumplan Portage in Zaltbommel
Overig
wordt uitgevoerd in samenwerking met de lokale corporatie
Woonlinie ontwikkelt een centrumplan in de Waluwe in
Project 990 Under the Hill op Saba (Caribisch Nederland)
en overheid op de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius
Zaltbommel. In dit plan wordt 3.500 m2 aan commerciële
Op de locatie Under the Hill is een nieuwbouwwijk gepland
en Saba). In 2011 is hard gewerkt aan het ontwikkelen van
ruimten met daarboven 74 appartementen gerealiseerd.
van circa 40 woningen, waarvan er op dit moment 20 door
de woningen en er is een “Pummer” aangesteld. “Pum-
41
mers” zijn medewerkers uit de corporatiesector die op
in de verkoop te zetten. In 2011 is Woonmatch® als
voortkomen. Alles uiteraard onder voorbehoud van ont-
heeft Bouwlinie dezelfde organisatiestructuur en raad van
op als penvoerder. Er zijn geen garanties/verplichtin-
de Es B.V. een nieuwe onderneming opgericht: Ontwikke-
dit moment genieten van hun pensioen, maar zich graag
product in de markt gezet. Voor de promotie hiervan heeft
wikkelingen op de woningmarkt.
commissarissen als Woonlinie.
gen aangegaan en er hebben geen kapitaalstortingen
lingscombinatie De Es en Transvaal vof. Deze vof heeft tot
blijven inzetten voor volkshuisvesting (Project Uitzending
Woonlinie een stand ingericht op het VNG-congres 2011
plaatsgevonden.
doel een nieuw winkelcentrum in Sleeuwijk te ontwikkelen.
Managers). De bestekstukken zijn gereed voor aanbeste-
in Ulft. Deze deelname heeft een flink aantal positieve
ding. Tijdens de bezoeken ter plaatse en in overleg met de
reacties opgeleverd bij verschillende gemeenten. De
“Pummer” zijn 3 plaatselijke aannemers geselecteerd die
volgende resultaten zijn in 2011 behaald:
in aanmerking komen voor het realiseren van de woningen.
• verkoop Woonmatch®-licentie aan Bimo Bouw/Van
De volgende stap is nu het overdragen van de grond van de overheid aan SHF. Door verschillende bestuurswis-
Wijnen; • bij de gemeente Liesveld is Woonlinie concreet bezig
3.6 Deelname aan rechtspersonen
Spellewaard vof, statutaire vestigingsplaats Hardinxveld-Giessendam
Boven een commerciële plint komen appartementen
Uithof III CV, statutaire vestigingsplaats Utrecht
Bouwlinie heeft samen met BM van Houwelingen B.V. in
Bouwlinie Sleeuwijk B.V., statutaire vestigingsplaats Woudrichem
juli 2007 de Spellewaard vof opgericht. Deze vof heeft
In 2010 heeft Woonlinie een nieuwe B.V. opgericht: Bouwli-
op als penvoerder. Met de eigenaren van de grond is
Woonlinie neemt deel aan de commanditaire vennootschap
tot doel het gebied de “Spellewaard” in Zaltbommel te
nie Sleeuwijk B.V.. Woonlinie heeft 100% van de aandelen
overeenstemming over de koop. Het project wordt in fases
Uithof III CV. Samen met 16 andere corporaties is geïnves-
ontwikkelen. De risico’s, kosten, verliezen en opbrengsten
van Bouwlinie Sleeuwijk B.V.. In deze onderneming is
uitgevoerd. De start van de bouw is gepland in het najaar van 2012.
die zich inzet voor gehandicaptenhuisvesting.. Bimo treedt
selingen in deze gemeente en het wachten op de nodige
met de ontwikkeling van Slagen van Graafland.
teerd in de bouw van ruim 300 studenteneenheden voor de
worden door de vennoten gedragen in de verhoudingen 1/3
beperkt kapitaal gestort. Er hebben geen transacties
besluitvorming zijn de activiteiten van Woonlinie voorlopig
Woonlinie doet daar de projectontwikkeling voor aan-
Stichting Studenten Huisvesting uit Utrecht. De inbreng
(Van Houwelingen) en 2/3 (Bouwlinie). BM van Houwelin-
plaatsgevonden.
“on hold” gezet.
nemersbedrijf Van Leeuwen uit Meerkerk. Van Leeuwen
van Woonlinie voor dit project is in totaal € 500.000. Het
gen is voor deze vof de penvoerder. Er zijn geen garanties/
heeft de risico’s van de projectontwikkeling op deze
belang van Woonlinie in Uithof III CV is 1,7%. Het project
verplichtingen aangegaan en er hebben geen kapitaalstor-
Aankopen gronden
locatie overgenomen en ook een Woonmatch®-licentie
is onder andere opgezet in het kader van de matching tus-
tingen plaatsgevonden.
In de projecten Agnietentuin, Werkense Polder, Zand-
afgenomen;
sen verschillende corporaties. De studenteneenheden zijn
weide, Alad en ’t Kwartier zijn gronden aangekocht voor
• bij de gemeente Uden is Woonlinie concreet bezig met
in totaliteit een bedrag van € 0,8 miljoen. Alle gronden
de ontwikkeling van een locatie op Velmolen-Oost in
zijn doorgeleverd aan de kopers van de woningen of
Uden. Woonlinie doet daar de projectontwikkeling.
kavels.
Bouwbedrijf Nieuwhuizen-Daandels te Uden zal de
3.5 Woonmatch® In 2010 ging Woonlinie in het plan Werkense Polder
in 2008 opgeleverd. In 2011 was het resultaat van deze investering € 15.000.
Ontwikkelingscombinatie De Nieuwe S, statutaire vestigingsplaats Harderwijk
corporatie als statutair bestuurder in Bouwlinie Sleeuwijk
Bouwlinie Sleeuwijk B.V. heeft samen met Bimo Transvaal-
satiestructuur en raad van commissarissen als Woonlinie.
In de vof Beersteeg nemen Van Wanrooij Projectontwikkeling en Bouwlinie deel als vennoten. De vof is op
mogelijke risico’s op deze locatie overnemen en een Woonmatch®-licentie afnemen.
Woonlinie heeft 100% van de aandelen van Bouwlinie B.V.
kingsovereenkomst van 17 juli 2003. Het doel van de
Eind 2005 is deze B.V. opgericht en is het kapitaal gestort.
vof is het ontwikkelen en realiseren van bouwplannen in
Er hebben geen transacties plaatsgevonden.
het gebied “Beersteeg” in Zaltbommel. De risico’s, kos-
in plan Dijkzicht in Zuilichem.
De directeur-bestuurder van Woonlinie vertegenwoordigt de
Woonlinie
2 juli 2008 opgericht en vloeit voort uit de samenwer-
aan de slag om op een
Er zijn diverse acquisitiegesprekken zijn gevoerd. De
De directeur-bestuurder van Woonlinie vertegenwoordigt
ten, verliezen en opbrengsten van de vof worden door
nieuwe manier woningen
verwachting is dat er in 2012 nog andere projecten uit
de corporatie als statutair bestuurder in Bouwlinie. Verder
beide vennoten gelijk verdeeld (50%). Bouwlinie treedt
100%
100%
Bouwlinie B.V. 50%
vof Beersteeg
1,7%
Bouwlinie Sleeuwijk B.V.
12-2005
07-2008
42
B.V.. Verder heeft Bouwlinie Sleeuwijk B.V. dezelfde organi-
vof Beersteeg, statutaire vestigingsplaats Zaltbommel
Bouwlinie B.V., statutaire vestigingsplaats Woudrichem
• gemeente Zaltbommel heeft Woonmatch® opgenomen
waarvan een deel voor Syndion bestemd is, een organisatie
07-2010
67%
Spellewaard vof 07-2007
43
Uithof III CV
50%
Ontwikkelingscombinatie De Es en Transvaal vof 11-2010
2005
Ra diWoonruimteverdeelsysteem 4.1 blate disit autem quos quaecae nistiumque nim ut
molenis dendus nest quatqui di sunt qui acest, sus, volore 4.2 Ruimere inkomensgrenzen
etum ut offici nos et,encorem renim que pores aut odi de Bommelerwaard het Rivierengebied eenute onderzoek
et eat aut werkt delestsamen eliquatmet emporehendis dolum eumLand reseque Woonlinie de corporaties in het van
ipic to quas ilissinmet cupid que plitatur, comnim Woningzoekenden eeneaqui belastbaar inkomen hogersimi, dan
qui cuptatatiata poremmet nostiatem uitgevoerd onder dolore 25.000cuscipiendae woningzoekenden, als doelreste
eos enis assundior samus, tem ratenda volupta Heusden en Altena en de Bommelerwaard op hetquuntia gebied
omnitio reptaquam, sam eos asinregeling endipiene nobis € 33.614, komen volgens de verum ‘tijdelijke diensten
tiae est, omnimenimi, ipsantium ut everitassunt la achterhalen hoe groot de groep middeninkomens is conet onder
spienducia pori dolenderaerespectievelijk sit alitibus, teonder si omnis et van woonruimteverdeling, de namen
dolupta tiusae economisch velenditium belang recte quae ipid quiinstellingen quisquiavan algemeen toegelaten
pliquunt voluptatur, quas ande porepraerume onze woningzoekenden en atia welkeaut invloed de inkomensre-nis-
oditio quam cuptasenet“Wonen et esequataqui conse imet,Doel idem “Wonen in Altena” Bommelerwaard”.
tiam eat. volkshuisvesting’ per 1 januari 2011 niet meer in aan-
sum faciendaopvelest faci quosanis aligent iorum, gels hebben de verhuisgeneigdheid vanarciaer deze groep.
faccusc cullupt atatur? van beideilitiatiosa woonruimteverdeelsystemen is transparantie
Vid quiasvoor et hici faccum autest, quaturi orepta merking eenaut sociale huurwoning (huurprijs tot
qui fugit, quatiae perionsequis magnatur 25%ium vandolorrovit deze groep woningzoekenden nam deel aan
Beroviducid quis esequi ut at fugiaerspicentealle namandere re en eenduidigheid voor woningzoekenden
volupta culpa eumonvoldoende sedi rehenihil idi coreom € 652,52). Zijinciisi hebbenncipid echterexook inkomen
molest ut aut fugitias voluptiure poribus es het onderzoek. Duidelijkutwerd dat deconserit verhuisplannen van
susdae ernatemquiAfstemming doloria dolorem porrum volorpo ruptibe belanghebbenden. tussen de verschillende
pre veni imolorecae labore si een velignis hypotheek te sam krijgen. Huurwoningen in utendipsam de vrije sector
et oditiaspel in reswel madegelijk voluptatworden utat mod mossedNaast eatur het woningzoekenden beïnvloed.
atecto omniment omniet maakt ex es porerum fuga. corporaties in de regio’s het zoeken vanOloribu een woning
quam derrovitinfuga. Rion plaborescil explandi ipiet, ullaut zijn schaars het werkgebied en de huurprijzen begin-
aute nonsequi volor aperspe runtent volorem iduszesequam feit dat de woningzoekenden blijven zitten waar zitten,
sdandae porem eum et expedictus aut disciam que perspel eenvoudiger.
faccuptae et ea volorror aliberf nen veelal cus bij €cores 900.quam De middeninkomens vallenerrovita met dea
enisqui deliciis arum imus gaan zijconsequae ook op zoekoccus naar sandestibus creatieve oplossingen om toch
esciendis magnit volorer untior sae. Ut aut qui od modi
quasini hitiat. nieuwe regelgeving tussen wal en schip.
asimusanimus et plis velique alit et quodihouden. voluptia een kans op de volut woningmarkt te kunnen blijven
blaturiat resecus nos doluptatet velvan illaut et, sunt maio en In 2011 zijn alle woningzoekenden Wonen in Altena
Sandelit verchicte sit illiatiae non ra evelia nus aut as
coria corro exere con nus idere litam id mi, volo inveris
eum et Bommelerwaard aut reptatum volorit et alitaskanalen ipsam que pratias Wonen via diverse geïnformeerd
molupta aborepe consectin earisendolupWoonlinietendelliqui heeft samen met deruptae collega-corporaties de
quibus eici resti aut innam quunt volupicatis sum Door hetquidis standpunt dat beatis Woonlinie met betrekking
in beweging brengen van de woningmarkt, heeft Woonlinie in 2011 tal van
eatiasdeant laboremspelregels inctaeptatevoor et illigen dessit perfero ma over gewijzigde woonruimteverdeling.
tatas magnatium rent voluptatur? gemeenten in het werkgebied, de huurdersverenigingen en
quo veles sitatum is ipsum hilit regelgeving quis ut apelitatquos tot het Europa-dossier en deium nieuwe voor
activiteiten ontplooid om huurwoningen voor een brede doelgroep
dusdaer chillaborro comnima dolorit ulpainkomen quatis as De woningzoekende is gevraagd om het op apid te
Ibus antis debitio faccae sed moluptatur aut de Woonbond beginberorum 2011 een convenant getekend sit waar-
as eate renis eum harum facesto occus quate doluptatatis woningcorporaties, heeft Woonlinie in 2011 opnieuw aan-
maximped quas exeratum omnihiciain asi ipsa sum geven of aan te passen op alit de website, verband met et, de
as officto doluptatur oditiundi serabemeeestio zij deze doelgroep tochsedevollabore, mogelijkheid van een
untium riaectibus volest etgekregen. od modisin prestem vullende,ipicabo landelijke persaandacht
saepudiciis doluptiam ea que cum untibus ad evene invoering vanvolore de inkomensgrens bij woningtoewijzingen
consedi quiaErsim landisci quae. taalbarepsamusam huurwoningniet biedt. is voor gekozen omNem ruimere
ium que nullandae voluptae pro bea am fugitin cimetur?
pedgevolg modistibus es qui nimenet, (‘tijdelijke sequam esregequo et, als van deil ideles Europese beschikking
consequo ex enimped ipsus, non cusciendeles ut met et porerib inkomensgrenzen te hanteren. Woningzoekenden een
Idel nonem repudaese voluptatur, seque lique 4.3 ipienda Toewijzen aan doelgroepen
sum diensten libusanisvan saealgemeen maioste nimus. ling economisch belang toegelaten
ustior sumendant(tussen liquasped quiamen nate doluptatkomen ut middeninkomen € 33.614 € 43.000) in
nonsequ unditatis que voluptatur? In het Bbsh is bepaald hoe woningen passend worden
Nobistis adigni coreiumqui quo velignam esseque conet instellingen volkshuisvesting’).
officiamus quiwoningen velent, volecestiam volora avanaf cum que aanmerkingaut voor met een huurprijs
Ehenit fuga. Hierbij Nem faceat eummet laboriamus et en labo. toegewezen. wordtevent gewerkt inkomens-
pererum aut audaecero beatur sus eatur solesciaeped
maximus plabores ente Hiermee optae prolaat in ressuntis € 554,76ulluptae tot en met € 652,52. Woonlinie
Hilliquae omnihicatiis consequidgemiddelde mo to moditatum site huurprijsgrenzen. Het landelijk (2006-2010)
et eumquovindt blabori im queom et fuga. quidinWoonlinie hetnihil belangrijk over zoFugia veel atum mogelijk
amus ad ellaccuregels llaccus, utem dolore sedie perore haar statutaire prevaleren boven van sequatior de tijde-
voluptatio dolest eturehenimil millacepe esecerc van woningen diehil passend wordeniltoegewezen is 89%,
woningvoorraad en de herintroductie van toewijzing op inkomen zetten we
maximil invenimi,tenuscienis sectem adiciat emodis komensgegevens beschikken. Met assim deze gegevens krijgen
sequatendae porisit mos mos eseque dolorempores etus as lijke regelgeving.
ipsuntur, quae aan volupid ute cuptatur? waarvan 72% de primaire doelgroep. In 2011 heeft
alle zeilen bij om zo veel mogelijk mensen passende woonruimte te bieden.
exces nisopdoluptibus estvan eosdemodio. am, nist eos we zicht de omvang groepAgnam, middeninkomens en
doluptiat. In augustus 2011 heeft Woonlinie samen met een aantal
Elendit faceptatur? Quiwoningen omnis maio. Ut as toegewezen; restia ipsamet Woonlinie 91% van de passend
nosgevolgen rempor autat et quodistem quamUt omde van defugitassin regelgeving.
Odit laborum accuminquosapiet aut undunt fugiatis collega-corporaties het Land volor van Heusden en Altena,
utempor atemolupta quaedoelgroep. volum, omnis res et 73% hiervan was aanvolorecti de primaire
‘ Voor iedereen een passende woning. Daarvoor moet de woningmarkt in beweging komen.’
Wonen
Hoofdst uk 4
Ondanks alle nieuwe regelgeving, die meer kwaad dan goed doet voor het
toegankelijk te houden en doorstroming te bevorderen. Een voorbeeld is de ondertekening van een regionaal convenant inkomensgrenzen waardoor het mogelijk is meer woningen toe te wijzen aan mensen met een middeninkomen. Maar ook met de introductie van Woonmatch®, een herijking van de
44
>
45
Aantal woningzoekenden gesplitst naar werkgebied In bijlage 1 is een schema met het aantal toewijzingen volgens de Bbsh-tabel opgenomen.
Bommelerwaard
4.4 Aantal woningzoekenden
Land van Heusden en Altena Totaal
Het aantal woningzoekenden is met 2% toegenomen
% toename ten opzichte van vorig jaar
Aantal 2011
Aantal 2010
Actief 2011
Actief 2010
7.710
7.471
1.081
1.253
6.705 14.415
6.624 14.095
1.211 2.292
1.447 2.700
2%
-15%
4.6 Verhuren
Urgenten
In 2011 zijn er 215 woningen ter beschikking gekomen voor verhuur: 133 in het Land van Heusden en Altena en 82 in
In 2011 zijn er in het Land van Heusden en Altena 22
Zaltbommel. De mutatiegraad in 2011 is 5,2%. In vergelijking met het landelijk gemiddelde (8,1% in 2010) is dit aan de
woningen toegewezen aan urgenten (sociaal en herstruc-
lage kant. Onze referentie-corporaties zitten op een gemiddelde mutatiegraad van 7,4%.
tureringskandidaten). De 22 woningen zijn van Woonlinie, Woonservice Meander en Woonstichting Land van Altena;
ten opzichte van 2010. De daling van het aantal actief woningzoekenden is 15%. In de tabel hiernaast staan de
6% van het totale woningaanbod van de drie corporaties.
In 2011 zijn de vrijgekomen woningen als volgt toegewezen:
Woonlinie heeft in totaal 9 woningen verhuurd aan urgenten
aantallen op een rij.
4.5 Slaagkans
Toewijzing
Zaltbommel
Land van Heusden en Altena
in het Land van Heusden en Altena. Dit is 6% van het
In de Bommelerwaard bedraagt het aantal actief woning-
De slaagkans geeft aan hoeveel kans iemand heeft op een
Aanbodmodel: iedereen kan reageren, indien ingeschreven
Eenpersoonshuishoudens
45%
60%
aantal woningen dat door Woonlinie is aangeboden in het
zoekenden 14% van het totaal aantal woningzoekenden
woning, wanneer diegene actief reageert. De slaagkans
voor een huurwoning. Selectie naar inschrijvingsdatum
Tweepersoonshuishoudens
20%
15%
werkgebied.
gedurende het hele jaar. In het Land van Heusden en
voor woningen in de kern Zaltbommel is gelijk gebleven
(met uitzondering van urgentie, woonzorgindicatie et
Eenouder gezinnen
15%
15%
Altena is dit 18%. Gemiddeld waren er voor elke woning
ten opzichte van vorig jaar, namelijk 11%. In het Land van
cetera).
die vrijkwam in het aanbodmodel in de Bommelerwaard
Heusden en Altena is de slaagkans gestegen van 22% in
Lotingmodel: alle woningzoekenden kunnen reageren,
Drie- en meerpersoonshuishoudens Totaal
20% 100%
10% 100%
41 kandidaten en voor het Land van Heusden en Altena 22
2010 naar 26% in 2011.
ongeacht inschrijving of urgentie. Toewijzing vindt plaats
kandidaten. In 2011 reageerde 91% van de woningzoeken-
vormen samen 10% van het aantal woningen dat is aange-
De aantallen zijn verzameld in onderstaande tabel.
boden door de drie corporaties. Woonlinie Zaltbommel heeft
Optiemodel: woningzoekenden kunnen een optie nemen
en Altena via internet.
aangeboden aan de huurders. In de onderstaande tabel is
op een woning. De wachtrij wordt bepaald door de datum
de uitsplitsing te zien naar aanbodmodel, lotingmodel en
waarop de optie is genomen.
in totaal 10 woningen verhuurd aan urgenten. Dit is 10% Zaltbommel
optiemodel.
persoonshuishoudens. In beide regio’s bedroeg deze groep De verdeling van het aantal aangeboden woningen naar model
In de regio Bommelerwaard bevond de grootste groep
Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel. Zij Van het totaal aantal beschikbaar gekomen woningen is een aantal verhuringen aan bijzondere doelgroepen gedaan.
De woningen kunnen op verschillende manieren worden
ongeveer de helft van het totaal aantal woningzoekenden.
Aanbodmodel
Lotingmodel
Optiemodel
TOTAAL
ingeschreven en tevens actief woningzoekenden zich in de
Bommelerwaard
92%
5%
3%
100%
leeftijdsklasse van 31 tot en met 54 jaar. In de regio Land
Land van Heusden en Altena
93%
6%
1%
100%
Land van Heusden en Altena
Urgenten
10
9
Taakstelling
13
14
WMO
0
1
Woonzorgindicatie
1
19
Overig
0
1
van Heusden en Altena bevond de grootste groep woningzoekenden zich in de leeftijdsklasse vanaf 65 jaar.
46
toegewezen aan urgenten. Dit zijn woningen van Woonlinie,
door loting.
den van Wonen Bommelerwaard en het Land van Heusden
In 2011 bestond de grootste groep woningzoekenden uit een-
In 2011 zijn door Wonen Bommelerwaard 24 woningen
47
van het woningaanbod van Woonlinie Zaltbommel. Eind 2011 staan er nog 5 sociale urgenten op de wachtlijst van Wonen in Altena en 3 op de wachtlijst van Wonen Bommelerwaard.
gemeente
taakstelling
deel woonlinie begroot 2011 gerealiseerd door woonlinie 2011
eindstand gemeenteniveau
Aalburg
8
6
7
4 (voorstand)
Woudrichem
9
5
3
2 (voorstand)
Werkendam
16
5
4
2 (voorstand)
Zaltbommel Totaal
16 49
7 23
13 27
1 (achterstand) 7 (voorstand)
4.8 Tijdelijke bewoning
4.10 Huurbeleid
In 2011 is in politiek Den Haag veel te doen geweest. Zo
Woonlinie schakelt Camelot Beheer B.V. in om sloopwonin-
Volgens de afspraak in het coalitieakkoord van 2010 werd
hebben de woningcorporaties de mogelijkheid gekregen in
gen tijdelijk te laten bewonen. Hiermee wordt voorkomen
ook in 2011 de stijging van de huren gekoppeld aan het
zogenoemde “schaarstegebieden” de huren te verhogen.
dat woningen aan vandalisme bloot worden gesteld. Daar-
inflatiecijfer van voorgaand kalenderjaar. Dit betekent dat
De woningen in die gebieden krijgen in het woningwaar-
naast blijft een straat of wijk voor de overige bewoners
het maximale huurverhogingspercentage voor de periode
deringsstelsel (WWS) extra punten. Ook Zaltbommel valt
veilig en bewoonbaar. Camelot Beheer biedt verder het
1 juli 2011 tot en met 30 juni 2012 gelijk was aan het
binnen een schaarstegebied. Alle huurwoningen in Zalt-
Taakstelling
woningzoekenden met een bepaalde zorgbehoefte voor
de vorm van huurtoeslag. De hoogte van de bijdrage is
voordeel dat woningzoekenden met een urgente vraag, die
inflatiepercentage 2010, te weten 1,3%. De huurverhoging
bommel hebben dan ook 15 extra WWS punten gekregen.
In 2011 heeft Woonlinie 27 statushouders gehuisvest,
een dergelijke woning in aanmerking komen. Aanvragen
afhankelijk van de gezinssamenstelling, het inkomen en
aan de eisen van Camelot Beheer voldoen, snel gehuisvest
heeft betrekking op alle (on)zelfstandige woningen, woon-
Daarnaast is het energielabel een onderdeel geworden van
waarvan 14 in het Land van Heusden en Altena en 13 in
voor woonzorgindicaties worden beoordeeld door een on-
het vermogen van de aanvrager(s). Woonlinie is een Hulp-
kunnen worden. In 2011 waren 36 woningen in beheer bij
wagens en standplaatsen, exclusief woningen op de sloop-
het woningwaarderingssysteem. Elke woning heeft een
Zaltbommel. In de tabel hierboven is te zien hoe de taak-
afhankelijke indicatieadviseur. In Zaltbommel is 1 woning
en Informatie Punt (HIP) voor huurtoeslag. Dit betekent
Camelot Beheer.
lijst waar een sloopbesluit voor is genomen. Voor garages,
concept label. Wanneer de huur van een woning wordt op-
stelling is verdeeld over de verschillende gemeenten.
met een woonzorgindicatie aangeboden. In het Land van
dat medewerkers van Woonlinie klanten voorlichten en op
bergingen en parkeerplaatsen bedroeg de huurverhoging
gezegd vraagt Woonlinie een definitief energielabel aan. Dit
Eind 2011 heeft Woonlinie in de kern Zaltbommel 1 woning
Heusden en Altena zijn 19 woningen op basis van een
verzoek helpen met het aanvragen van huurtoeslag. Ook
4.9 Leegstand
3%. Bij bedrijfspanden is het huurverhogingspercentage
label wordt vervolgens een onderdeel van het WWS. Onder
aangeboden aan het COA. Hiervan gaat de huurover-
woonzorgindicatie verhuurd.
ondersteunt Woonlinie klanten met het doorgeven van
Leegstand betekent huurderving. Als er voor een huur-
doorgaans afhankelijk van het consumentenprijsindexcij-
andere op basis van het label wordt de huurprijs bepaald.
wijzigingen of het stopzetten van aanvragen. Huurders
woning nog geen nieuwe huurder is gevonden of als er
fer (CPI-cijfer), gepubliceerd door het CBS.
eenkomst in januari 2012 in. De taakstelling is hiermee voldaan. In de overige gemeenten is de taakstelling al
Overig
kunnen er voor kiezen om de huurtoeslag te laten storten
werkzaamheden worden uitgevoerd, blijft een woning leeg
behaald en is er zelfs een voorstand.
Woonlinie heeft verder een woning ter beschikking gesteld
op hun eigen bankrekening of op de rekening van Woon-
staan. Uiteraard is dit geen wenselijke situatie, maar het
Per 1 januari 2011 is de liberalisatiegrens verhoogd; deze
wordt geharmoniseerd. Woonlinie zit wat betreft huur, met
in het kader van een calamiteit.
linie. Alleen in het laatste geval ziet Woonlinie dat een
komt wel voor. Woonlinie probeert de leegstand en dus
werd E 652,52. Besloten is om ter vereenvoudiging van de
een gemiddelde van 61,9% van de maximaal toegestane
huurder huurtoeslag ontvangt. Het aantal huurders dat
huurderving van huurwoningen zo beperkt mogelijk te hou-
huurtoeslag de huurparameters met ingang van 1 januari
huur, onder het landelijk gemiddelde van 72% (in 2010).
WMO en woonzorgindicatie
Bij mutatie is het mogelijk dat de huur van een woning
In Zaltbommel zijn geen nieuwe woningen met WMO-label
4.7 Huurtoeslag
huurtoeslag ontvangt via Woonlinie is gedaald. De reden
den. Gemiddeld stonden in 2011 opgezegde huurwoningen
2011 (in plaats van 1 juli) aan te passen. De maximale
De streefhuurpercentages bevinden zich voor Woonlinie
verhuurd. In het Land van Heusden en Altena is er een
De overheid levert in sommige gevallen een financiële
hiervoor kan zijn dat huurders de huurtoeslag op hun eigen
18 dagen leeg. In sommige gevallen was bijvoorbeeld nog
huur in de regeling voor de huurtoeslag is gekoppeld
op 65% in het Land van Heusden en Altena en op 75% in
WMO-woning beschikbaar gekomen. De toewijzing voor
bijdrage aan huurders voor de huur van een woning, in
rekening willen ontvangen.
geen nieuwe huurder bekend. Ook was duidelijk te zien dat
aan de liberalisatiegrens. Deze wordt op 1 januari 2012
Zaltbommel. In 2011 is gewerkt aan het herijken van het
bestaande huurwoningen die voor de verkoop gelabeld zijn
verhoogd.
strategisch voorraadbeleid van Woonlinie. Een onderdeel
WMO-woningen gaat via de diverse gemeenten en op basis Aantal huurders met huurtoeslag via Woonlinie
van CIZ-indicaties (Centrum Indicatiestelling Zorg). Daarnaast zijn er woningen verhuurd op basis van een zogenaamde woonzorgindicatie. Dat betekent dat alleen
Aantal huurders dat per ultimo jaar aanspraak maakt op huurtoeslag via Woonlinie
48
2011
2010
2009
2008
708
768
773
881
en in de markt zijn aangeboden, langer leeg zijn blijven
hiervan zijn de huurprijzen van de woningen. Het streven is
staan. Toch is het gemiddeld aantal dagen leegstand
daarbij een meer marktconforme huurprijs te hanteren. Per
vrijwel gelijk gebleven aan 2010.
januari 2012 is dit aangepaste beleid ingevoerd.
49
2010
2011
Deurwaarderdossiers overgedragen
55
16
Aantal deurwaarderdossiers 31 december
58
41
€ 112.000
€ 108.000
4.11 Klachten
2011 is deze werkwijze geïmplementeerd. Telefonisch of
drempel te creëren voor huurders om hun betalingspro-
In 2011 is geen geschil tussen een huurder en Woonlinie
door middel van een huisbezoek komt Woonlinie persoonlijk
blemen te bespreken. Woonlinie heeft gemerkt dat door
voorgekomen in het Land van Heusden en Altena.
met huurders in contact. Door “achter de voordeur” bij
vroeg persoonlijk contact te zoeken met de huurder of deze
Voor de klachtenafhandeling in de Bommelerwaard kan
huurders thuis te komen, worden betalingsproblemen in
tijdig door te verwijzen naar andere instanties, oplopende
medewerkers zelf in contact
de Regionale Klachtencommissie Woningcorporaties
beeld gebracht. Opmerkelijk is dat er vaak meer speelt
schulden kunnen worden voorkomen.
te komen met de huurder en te
Rivierenland worden geraadpleegd. Deze klachtencommis-
dan alleen huurachterstand. Vaak zijn er meer schulden,
sie ontving in 2011 geen klachten die specifiek Woonlinie
bijvoorbeeld betalingsachterstanden voor vaste lasten
betroffen. Wel waren er twee klachten over woonruimtever-
zoals water-, gas- en elektra.
deelsysteem Wonen Bommelerwaard. In beide gevallen zijn de klachten in het voordeel van Wonen Bommelerwaard
Woonlinie wil voorkomen dat huurders in een duur en
toegewezen.
lang gerechtelijk (incasso)traject terecht komen. Daarom
Gemiddeld bedrag deurwaarderdossiers
dergelijke procedure start Woonlinie niet zomaar. In eerste instantie proberen onze
huurder aan te schrijven en eventueel een betalingsrege-
In 2010 zijn 55 vorderingen overgedragen aan de ge-
achterhalen wat de oorzaak is van de
De belangrijkste reden van de daling van de totale
ling te treffen, lopen de meeste achterstanden niet verder
rechtsdeurwaarder. In 2011 is de inzet van de vroegtijdige
overlast. Vaak is er meer aan de hand
huurschuld ten opzichte van 2010 is dat er geen huur-
op dan 1 maand huur. Indien deze eerste acties niet het
persoonlijke benadering duidelijk te zien. Er zijn slechts
en is de overlast een gevolg. Door
achterstanden meer zijn bij organisaties, omdat er goede
gewenste resultaat opleveren en de huurachterstanden
16 vorderingen overgedragen aan de gerechtsdeurwaarder.
bemiddelende gesprekken te voeren wordt geprobeerd een
betalingsafspraken zijn gemaakt.
verder oplopen, dan wordt er persoonlijk contact gezocht.
Als gevolg hiervan heeft Woonlinie meer huurachterstan-
einde aan de overlast te maken. Het kan gebeuren dat dit
Bij dit contact wordt vaak ontdekt dat er meer schulden
den hoger dan 2 maanden in eigen beheer dan
niet voldoende is. In zulke gevallen moet er sprake zijn van
worden huurders verwezen naar gemeentelijke schuldhulp-
Er is een verschuiving van huurachterstand naar de mid-
zijn, dat er sprake is van ontkenning of dat mensen wach-
vorig jaar. Hiermee probeert zij te voorkomen dat de
een aanzienlijk dossier, bestaande uit klachten van over-
4.12 Huurachterstanden
verlening, maatschappelijk werk en budgetbeheerders voor
deninkomens. Deze huurders kwamen voorheen niet in
ten op een uitkering.
(gerechts)kosten voor de huurder verder oplopen. Daar-
last over meerdere jaren. Ook moet er door meer dan 1
Sinds 2010 is de incassoprocedure van Woonlinie aange-
budgetbegeleiding. Met deze organisaties is een goed con-
de problemen met het betalen van de huur. In 2011 heeft
naast wordt voorkomen dat de huurachterstand wordt
huurder structureel worden geklaagd. Wanneer de inspan-
scherpt. Er is vooral aandacht besteed aan preventie; hoe
tact opgebouwd. Woonlinie en instanties zoals gemeenten
66% (186 huurders) van het aantal huurders met een
Deurwaarder
opgeslokt in het totale schuldenpakket van de betreffende
ningen van Woonlinie en eventuele partners niet voldoende
kunnen huurschulden worden beperkt of voorkomen? In
en maatschappelijk werk, proberen gezamenlijk een lage
achterstand, een huurschuld tot 1 maand. Door direct de
Het gehele incassoproces is erop gericht om overdrachten
huurder. De verhaalmogelijkheden voor Woonlinie worden
blijken te zijn en de overlast houdt aan, dan start
aan de deurwaarder, met in het ergste geval ontruimingen,
dan beperkter.
Woonlinie een procedure voor ontruiming.
verschillende aanmaningen, brieven en een persoonlijk ge-
4.13 Ontruimingen
Indien een ontruiming vanwege huurachterstanden
sprek, dan draagt Woonlinie de huurder over aan gerechts-
Een ontruiming is het laatste middel om bijvoorbeeld een
plaats moet vinden, is er op diverse manieren contact ge-
deurwaarder Tempelman-de Niet in Tiel. Criterium is dat
overlastsituatie een halt toe te roepen. Woonlinie is terug-
weest en geprobeerd hulp te verlenen. Het gehele incass-
de huurder minimaal 2 maanden huurachterstand heeft en
houdend in het ontruimen van woningen. Woonlinie kan in
oproces is verder aangescherpt om er alles aan te
dat er in ieder geval één keer een persoonlijk gesprek met
geval van extreme overlast, veroorzaakt door een huurder,
doen om ontruimingen te voorkomen. Voorafgaand
de huurder is gevoerd.
een gerechtelijke procedure opstarten. Deze procedure
aan de overdracht aan de deurwaarder vindt er op
heeft als doel ontbinding van de huurovereenkomst. Een
diverse tijdstippen persoonlijk contact plaats.
te voorkomen. Indien de huurachterstand aanhoudt na OVERZICHT HUURACHTERSTAND PER 31 DECEMBER 2011 huurachterstand 2011
huurachterstand 2010
Aantal huurders 2011
Aantal huurders 2010
(bedragen x € 1.000)
(bedragen x € 1.000)
(met huurachterstand)
(met huurachterstand)
Woningen
256
282
278
221
Overige panden Totaal
1 257
57 339
4 282
11 232
50
51
Aantal ontruimingen in 2011 Aantal ontruimingen in 2011 Gemeente Aalburg
0
Gemeente Werkendam
2
Gemeente Woudrichem
0
Gemeente Zaltbommel
2
reden van ontruiming Huurachterstand en overlast (1x) + Huurachterstand (1x) Huurachterstand en overlast (1x) + Huurachterstand (1x)
4.14 Verkoop
de woning later verkopen, dan koopt Woonlinie de woning
In 2011 is het beleid voor verkoop van Woonlinie niet
weer terug. Het resultaat van de verkoop wordt vervolgens
gewijzigd. Zittende huurders hebben het recht hun woning
gedeeld. De korting die Woonlinie verstrekt, kan variëren
te kopen, als deze daarvoor gelabeld is. Vanuit het ver-
van 10% tot 33% op de marktwaarde. Door de korting en
nieuwde strategisch voorraadbeleid zijn in 2011 wel 376
de terugkoopgarantie is Koopgarant een gewild product,
woningen toegevoegd aan de verkooplijst. In 2011 zijn er
vooral bij starters op de koopmarkt. Voor mensen in de
13 woningen uit de woningvoorraad verkocht: 11 woningen
lagere en middeninkomensgroepen wordt hiermee de stap
zijn bij mutatie verkocht aan particulieren, 2 woningen zijn
naar een koopwoning mogelijk. Verder komt de woning door
aan de zittende huurders verkocht.
de terugkoopregeling altijd bij Woonlinie terug. Woonlinie
De heer van Bergeijk heeft een KLUSwoning in WIJK EN AALBURG van Woonlinie gekocht.
kan de woning op deze wijze ook voor volgende bewoners In de tabel hiernaast zijn de verkopen gesplitst naar gemeente en naar reguliere verkoop of verkoop onder
Aantal verkopen 2011 Gemeente
betaalbaar houden.
Koopgarant-voorwaarden.
regulier verkocht
onder koopgarantvoorwaarden verkocht
totaal
Aalburg
4
0
4
Werkendam
1
0
1
Woudrichem
0
8
8
Zaltbommel Totaal
0 5
0 8
0 13
In 2005 heeft Woonlinie de eerste woningen verkocht onder Koopgarant voorwaarden. Eind 2011 heeft Woonlinie in
Per 31 december 2011 zijn er 664 woningen voor verkoop
totaal 107 terugkoopverplichtingen (81 woningen en 26
gelabeld: 124 woningen in de gemeente Aalburg, 114
appartementen).
woningen in de gemeente Werkendam, 281 woningen in de gemeente Woudrichem en 145 woningen in de gemeente
In 2011 zijn 8 nieuwbouwwoningen onder Koopgarant-
Zaltbommel.
voorwaarden verkocht in project ’t Kwartier in Woudrichem. Van de eerder verkochte Koopgarantwoningen is circa
4.15 Koopgarant
10% terug aangeboden. Van de teruggekochte en per eind
Woonlinie biedt huurders de mogelijkheid om met
2010 op de voorraad staande Koopgarantwoningen zijn 13
Koopgarant gelabelde woningen met korting te kopen. De
woningen in 2011 verkocht, waarvan 9 zonder Koopgarant-
huurder wordt eigenaar van de woning, met bijbehorende
voorwaarden.
bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Wil de eigenaar
52
53
‘Per kern een inspirerende en kansrijke omgeving. Daartoe moeten we partnergericht samenwerken.’
derhoud gerealiseerd en ze plukken er zelf ook de letterlijke
Voor een goede samenwerking is een duidelijke structuur
vruchten van.
in contactmomenten met belanghouders van groot belang, Woonlinie komt regelmatig via reguliere (bestuurlijke)
5.4 Leefbaarheid in het Land van Heusden en Altena
overleggen met partners, diverse casus overleggen en win-
In 2011 heeft Woonlinie winteravondgesprekken gevoerd
teravondgesprekken in contact met haar belanghouders.
met inwoners van alle kernen. Iedereen, individueel of van
Vanuit deze persoonlijke en digitale contactmomenten
een organisatie, heeft zich kunnen opgeven om met Woon-
is in 2011 een beeld ontstaan voor het uitvoeren van het
linie in gesprek te gaan. Allerlei onderwerpen kwamen aan
leefbaarheidsbeleid.
bod, bijvoorbeeld de nieuwe wet- en regelgeving rondom
zeker voor het uitvoeren van een leefbaarheidsbeleid.
Leefbaarheid in de kernen
Hoofdst uk 5
5.1 Structuur in contactmomenten
de toewijzing van woningen, maar ook zaken als leef-
5.2 Kernenplannen interactief beschikbaar
baarheid en energie. In de gemeente
elke bewoner een goede en praktische woning beschikbaar is, in een buurt
Woonlinie is actief in 17 kernen. Per kern is op de website
nomen aan de jaar-
die zich kenmerkt door verschillende mensen en diverse doelgroepen. En
www.woonlinie.nl te vinden welke activiteiten in die kern
lijkse wijkmarkten. Elke
plaatsvinden. De activiteiten kunnen divers zijn.
organisatie (gemeente,
Leefbaar wonen is wonen in een prettige en veilige woonomgeving, waar voor
waar goede voorzieningen zijn; voor iedereen op redelijke afstand. Een fijne
Werkendam is deelge-
zorgverleners en Woonlinie)
woonomgeving realiseer je samen: samen met de bewoners en samen met andere organisaties actief in de buurt. In 2011 heeft Woonlinie ingezet op het structureren van de communicatie met betrokken partijen en meer focus op bewonersparticipatie.
> 54
Moestuin bij appartementencomplex Mariapolder in Hank.
5.3 Focus op bewonersparticipatie
was vertegenwoordigd met
Woonlinie stimuleert bewonersparticipatie door initiatieven
een eigen ‘kraam’, waar
van huurders en omwonenden te ondersteunen. Dit kan op
inwoners met al hun vragen
financieel gebied zijn, maar het kan bijvoorbeeld ook om
terecht konden. Ook op indi-
een advies voor het besparen van onderhoudslasten in een
vidueel gebied is geprobeerd
VvE gaan. Een mooi voorbeeld hiervan is de ontwikkeling
overlastsituaties aan te
van een moestuin in een appartementencomplex in Hank.
pakken en saamhorigheid in de
De bewoners hebben hierdoor een besparing op het tuinon-
buurt te versterken.
55
WinteravondGesprek, december 2011.
‘We breiden uit en professionaliseren het beheer van maatschappelijk vastgoed. Voorwaarde is het verankeren en borgen van vastgoed beheer binnen de organisatie.’
5.5 Leefbaarheid in Zaltbommel Medewerkers van IrisZorg aan het werk in de wijk.
Om de leefbaarheid in De Vergt te verbeteren, zijn de
in de wijk, zijn de signalen over vooral overlast en groen-
afgelopen jaren al diverse maatregelen genomen.
beleid kritisch. Gemeente Zaltbommel en Woonlinie hebben
De BinnenVergt wordt herontwikkeld en in de hele wijk De
dan ook de handen ineen geslagen en in 2011 onder bege-
Vergt zijn activiteiten ontplooid op het gebied van leef-
leiding van Companen een wijkvisie voor de wijk De Vergt
baarheid, zoals de inzet van buurtouders, de “Wijkgerichte
opgesteld. De bij deze wijkvisie betrokken partijen hebben
Aanpak De Vergt” vanuit de gemeente Zaltbommel en de
de balans opgemaakt en de uitgangspunten benoemd die
aanpak van het Bachplein (2009). Dat laat onverlet dat in
echt essentieel zijn om succesvol met deze zaken aan de
delen van De Vergt de leefbaarheid toch onder druk staat.
slag te kunnen in De Vergt. De wijkvisie “Zo doen we het in
Dat bleek ook sterk uit de kritische houding van veel bewo-
De Vergt” is praktisch ingesteld en vormgegeven. In 2011
ners. Hoewel veel bewoners naar grote tevredenheid leven
is een start gemaakt met de volgende projecten:
1.
Opgeleverde projecten
opbrengsten
Garageboxterreinen en achterpaden afgesloten, in de
Overlast van hangjongeren is verminderd.
Hoogaartstraat, Botterstraat, Bachplein, Vermeerstraat en Westlanderstraat 2.
4.
Hoofdst uk 6
Er ligt voor Woonlinie een stevige opgave op het gebied van het beheer van maatschappelijk vastgoed, in alle gemeenten waar de organisatie actief is. Woonlinie signaleert onder meer een toegenomen vraag vanuit gemeenten
Binnenterrein aan de PM Winkstraat opgeknapt
Er is een overzichtelijke en mooie binnentuin gecreëerd.
• viertal garages is gesloopt
Bewoners hebben een nieuwe berging gekregen.
(maar ook vanuit andere instellingen) om hun maatschappelijk vastgoed
•de moestuinen met de daarbij behoorde schuurtjes
Verlichting in de tuin en achterpaden is aangebracht.
onder te kunnen brengen. Om aan de ambities te kunnen voldoen krijgt het
zijn afgebroken 3.
Maatschappelijk vastgoed
Samenwerking met Iriszorg Samenwerking met Dienstwerk
Wekelijks verzorgen cliënten van IrisZorg achterpaden et
beheer van maatschappelijk vastgoed een vaste plaats in de organisatie.
cetera.
Verder introduceerde Woonlinie een fonds voor maatschappelijke
Er zijn waardecheques uitgereikt. Huurders kunnen hiermee klussen laten uitvoeren. Deze klussen worden
investeringen.
>
uitgevoerd door uitkeringsgerechtigden. 5.
Achterpadverlichting aangebracht, in het Manetplein, de
Overlast van hangjongeren en vandalisme is verminderd.
Van Goghstraat, Fazantstraat, Plevierstraat en Savornin Lohmstraat
56
57
6.1 Vaste plaats in organisatie
primaire belanghouders van Woonlinie voorafgaand aan
Het beheer van maatschappelijk vastgoed (brede school,
het beleidsproces. Dit in tegenstelling tot verantwoording
6.4 Ondersteunen maatschappelijke organisaties
woon-zorgcomplexen) krijgt in 2012 een vaste plaats in
achteraf. Door de gemeenten en huurdersverenigingen te
Woonlinie stelt jaarlijks een sponsorbudget beschikbaar
de organisatie. Hierdoor worden accommodaties optimaal
betrekken in de keuze van de investeringen, is de maat-
voor ondersteuning van diverse maatschappelijke organi-
beheerd.
schappelijke relevantie van deze investeringen geborgd.
saties. Voorbeelden van partijen en/of initiatieven die in
‘We leveren, door een actieve rol te nemen in de keten, een aandeel in het stimuleren van onderwijs en bedrijvigheid.’
2011 een sponsorbedrag ontvingen, zijn:
6.2 Ontwikkeling en introductie MFI
Met het woningbezit als verdeelsleutel heeft Woonlinie
• de Zevendorpenomloop in de gemeente Aalburg;
In 2011 heeft Woonlinie een fonds voor maatschappelijk
een jaarlijks budget per gemeente beschikbaar gesteld,
• de ouderendag van Stichting de Vleet;
investeren geïntroduceerd: het MFI. Dit fonds biedt een
dat voor de gemeenschap gebruikt kan worden. Het
• “Pracht in de gracht”, Zaltbommel;
afwegingskader en de financiële middelen voor maat-
budget kan jaarlijks worden besteed of gespaard voor
• de Buurtbusverenigingen;
schappelijke investeringen. De belangrijkste kenmerken
een periode van drie jaar om een grotere investering
• diverse lokale sportverenigingen uit het werkgebied.
van het fonds zijn: transparantie en inspraak door de
mogelijk te maken. Gemeenten en huurdersverenigingen kunnen hun verzoeken voor investeringen indienen via een
Daarnaast ondersteunt Woonlinie haar maatschappelijke
verzoekformulier. Een adviescommissie waar Woonlinie, de
partners vaak indirect door voor hen als gesprekspartner
betreffende gemeente en de huurdersvereniging zitting in
op te treden in hun accommodatievraagstukken.
Leren en werken
Hoofdst uk 7
De link tussen onderwijs en bedrijfsleven is belangrijk. Jongeren kunnen hierdoor een goede studiekeuze maken en, als ze eenmaal hun diploma hebben,
nemen, bepaalt vervolgens of het verzoek past bij de ge-
ergens aan de slag gaan. Woonlinie wil de kansen van bewoners rond werk
zamenlijke visie voor maatschappelijk vastgoed. De focus
en scholing vergroten, hierin een voorbeeldfunctie op zich nemen en waar
ligt op wederkerigheid en het creëren van meerwaarde door samenwerking.
6.3 Realisatie maatschappelijk vastgoed Het MFI is positief ontvangen bij de primaire belanghou-
mogelijk ondersteunen en faciliteren. Die inzet heeft in 2011 geleid tot werkervaringsplaatsen voor jongeren en workshops op basisscholen over werken in de bouw.
ders. Ondanks heldere communicatie over het initiatief heeft het MFI nog geen aanvragen opgeleverd. Naar ver-
>
wachting zal in de toekomst wel gebruik worden gemaakt van het MFI door de primaire belanghouders.
58
59
7.1 Promotie bouw- en corporatiesector op scholen
7.3 Project Wonen, Werken in de Wijk
7.4 Stageplaatsen bij Woonlinie
Als meer bewoners aan het werk gaan, dan worden wijken
Woonlinie investeert in de ontwikkeling van de eigen
Naast de rol als opdrachtgever promoot Woonlinie het
sterker. Dat geldt bijvoorbeeld voor de jongeren die nu in
medewerkers, maar werkt als organisatie ook actief mee
werken in de bouw in de directe omgeving. In 2011 heeft
de wijk De Vergt in Zaltbommel wonen. Als hen de moge-
aan de ontwikkeling van jonge mensen die een opleiding
Woonlinie meegewerkt aan twee projecten:
lijkheid geboden wordt om goede keuzes te maken en ze
volgen. Bijvoorbeeld door middel van het bieden van
• beroepenmarkt op het Cambium in januari 2011; jonge-
worden daarbij goed begeleid, dan kunnen zij een rolmodel
stageplaatsen en het begeleiden van afstudeerprojecten.
ren kiezen na hun middelbare school steeds minder vaak
vervullen in de wijk. Samen met andere organisaties helpt
Tijdens de samenwerking streeft Woonlinie naar een goede
voor de bouw. Woonlinie laat op de beroepenmarkt zien
Woonlinie de mensen in de wijk op weg naar een werkzame
begeleiding van de student en een goed contact met me-
samenleving. In 2011 is daarom gestart met het project
dewerkers van de studierichting. In 2011 bood Woonlinie
Wonen, Werken in de Wijk. De focus lag dit jaar op onder-
9 studenten ruimte voor werk, groei en ontwikkeling:
zoek naar de mogelijkheden.
• 3 stagiaires Avans Hogeschool en ROC Tiel op de
hoe leuk het werk in deze sector is; • incidenteel verzorgt Woonlinie een kick off voor een themaweek “Bouwen voor basisscholen”, inclusief
Prijswinnaars ontwerpwedstrijd Dome Den Eng samen met de jury.
afdeling Backoffice;
een bouwplaatsbezoek. In 2010 is dit gerealiseerd bij
• 3 studenten Vastgoedkunde en Vastgoed & Makelaardij
basisschool De Fonkelsteen in Zaltbommel. In 2012
op de afdeling Vastgoed;
organiseert Woonlinie voor basisschool ’t Ravelijn een
• 3 stagiaires op de afdeling Wonen.
bouwplaatsbezoek en een workshop.
7.2 Realiseren werkervaringsplaatsen
In 2011 hebben circa 20 vaklieden in spé een leerwerkplek
Tenslotte heeft Woonlinie in 2011 een wedstrijd georgani-
Een belangrijk voorbeeld van de schakelrol die Woonlinie
gevonden via onze partners in de bouw. Deze werklieden
seerd tussen VMBO- en ROC Bouwkunde leerlingen voor
als corporatie heeft, vormt het concept leerling bouwplaat-
zijn ingezet bij de volgende projecten:
het ontwerpen van een bezoekerscentrum bij een bouwpro-
sen. Als opdrachtgever kunnen we aannemers stimuleren
• P131 Agnietentuin in Zaltbommel
ject. In Den Eng in Veen wordt de komende jaren gebouwd.
dit concept te realiseren op de bouwplaats. Jongeren die
• P321 De BinnenVergt fase 2a in Zaltbommel
Woonlinie heeft de leerlingen van het middelbaar onderwijs
hun ervaring via een leerling bouwplaats opdoen:
• Cambium College in Zaltbommel
en beroepsonderwijs gevraagd een maquette te maken en
• ronden vaker hun opleiding succesvol af met een
• P908A Centrumplan Portage in Zaltbommel
deze te presenteren. Samen met 2 wethouders heeft de jury
• P908B Brede School De Waluwe in Zaltbommel
diploma;
van Woonlinie het winnende ontwerp gekozen. Dit ontwerp
• kiezen vaker voor een vervolgstudie;
wordt daadwerkelijk gerealiseerd.
• ronden sneller hun studie af.
60
61
Stage survival kit van Woonlinie
. ‘Actief en initierend zijn op het terrein van welzijn en zorg, met een duidelijke taakaf bakening in de keten.’
8.1 Huisvesten bijzondere doelgroepen
Welzijn en zorg
Hoofdst uk 8
bewoners van deze kamers kunnen niet zelfstandig wonen.
Woonlinie heeft extra aandacht voor mensen in kwetsbare
8.2 Krachten bundelen met zorgaanbieders
posities. Ook in de toekomst zullen er mensen in het
Woonlinie werkt intensief samen met verschillende
slaapkamer, badkamer en keuken in het gebouw. In deze
werkgebied zijn, jong of oud, met een fysieke en/of sociale
zorgaanbieders in zowel de Bommelerwaard als in het
appartementen wordt zorg op afroep geleverd. Stichting
beperking of een grote dosis pech. Woonlinie richt zich
Land van Heusden en Altena, zoals Stichting Zorgplein
De Riethorst Stromenland huurt dit complex van Woonlinie.
nadrukkelijk op deze categorie mensen. Vaak hebben zij
Maaswaarden, Stichting De Riethorst Stromenland, Stich-
De voormalige bewoners van het oude Antonia hebben
minder kansen op de arbeidsmarkt. Hun inkomenspositie
ting Thuiszorg Maatschappelijk Werk Rivierenland (STMR),
er na een tijdelijk verblijf in Werkendam weer hun intrek
is daardoor zwak en hun keuzemogelijkheden zijn beperkt.
Stichting Prisma, Stichting Prezzent en Stichting Cello.
genomen.
Daarnaast zijn er 12 appartementen met een woonkamer,
Zorgpartijen zijn belangrijke samenwerkingspartners Opvallend is dat de vraag vanuit zorginstanties naar
voor Woonlinie omdat zorgdiensten essentieel zijn voor de
Wooncomplexen in de BinnenVergt
woningen waarin cliënten een start kunnen maken met het
kwaliteit van wonen. Samen met tal van organisaties op
In 2011 is een start gemaakt met het tweede wooncomplex
zelfstandig wonen, toeneemt. In 2011 is door de woning-
het gebied van zorg en welzijn en de gemeenten, wordt er
met zorg in Zaltbommel, bestaande uit 43 woningen.
corporaties in de Bommelerwaard en de gemeenten
gewerkt aan de optimalisatie van “woonzorgservicezones”.
De oplevering van dit gebouw staat gepland in het
werker van de gemeenschap” worden. De organisatie loopt echter ook niet
Zaltbommel en Maasdriel het initiatief genomen om voor
Hierbij worden per gebied verschillende aspecten van
vierde kwartaal van 2012. Woningzoekenden met een
weg voor haar verantwoordelijkheid en draagt actief bij aan zowel zorg
deze subregio een systematiek te ontwikkelen voor de
wonen, zorg en welzijn aan elkaar gekoppeld.
woonzorgindicatie komen in aanmerking voor een woning.
opvang van de groep kwetsbare woningzoekenden, om
Het mag duidelijk zijn: Woonlinie wil niet “de zorgverlener en welzijns-
als welzijn. Woonlinie stelt zich op als actieve partner, mede-inrichter van
uitsluiting en dakloosheid tegen te gaan. Er is in 2011 een inventarisatie gemaakt van de huidige en gewenste
nieuwe woonzorgservicezones, gesprekspartner en, indien noodzakelijk,
8.3 Nieuwbouw woon-zorgcomplexen en verzorgingshuizen
situatie. Er is in kaart gebracht om welke doelgroepen het
als kartrekker om daadwerkelijk activiteiten in beweging te zetten. Hierbij wordt duidelijk aangegeven waar de organisatie verantwoordelijk voor is. Deze taken voert zij ook uit.
> 62
De zorg wordt geleverd door STMR. In de plint van dit gebouw wordt een ontmoetingsruimte gerealiseerd welke toegankelijk zal zijn voor bewoners uit de wijk en uiteraard uit het complex. Daarnaast wordt er een wooncomplex voor
gaat en wat de omvang van de betreffende groepen is.
Wooncomplex Antonia in Almkerk
mensen met een verstandelijke beperking verwezenlijkt.
Daarnaast is bekeken voor welke doelgroepen voorzienin-
In 2011 is in Almkerk het nieuwe wooncomplex Antonia
Dit gebouw bestaat uit 16 appartementen. Hiermee worden
gen nodig zijn en waar aansluiting gevonden kan worden
opgeleverd aan de voormalige bewoners. In Antonia zijn
uiteindelijk 59 nieuwe woonplekken gecombineerd met
bij bestaande huisvesting. De resultaten van het onder-
4 keer 6 kamers voor intramurale zorg gerealiseerd. Bij
zorg gerealiseerd in samenwerking met Stichting Prezzent.
zoek worden verwerkt in een regionaal en intern actieplan.
iedere 6 kamers hoort een huiskamer met keuken. De
63
8.4 Samenwerking IrisZorg en Dienstwerk
IrisZorg
DIENSTWERK
Woonlinie heeft als een van de strategische opgaven in
Doelgroep
Doelgroep
haar Meerjarenperspectief “Welzijn en Zorg” benoemd.
IrisZorg is een organisatie voor verslavingszorg en
Stichting Dienstwerk is een servicebureau voor
In 2010 is intern geconcludeerd dat er meer kansen lig-
maatschappelijke opvang en biedt trajecten voor
de bemiddeling tussen vraag en aanbod van per-
gen voor het onderwerp Welzijn. Vanuit die gedachte zijn
mensen met problemen op het gebied van wonen,
soonlijke diensten. Vrijwilligers bestaan voor groot
in eerste instantie verschillende welzijnspartijen in de
werken en verslaving.
deel uit mensen die moeten re-integreren vanuit
regio Bommelerwaard nader bekeken om een eventuele
de Sociale Dienst.
‘Energiebesparing en duurzaamheid zijn verankerd in onze bedrijfsvoering. Belanghouders, gemeenten en huurders ondervinden de voordelen van de maatregelen die wij nemen.’
Energie en duurzaamheid
samenwerking aan te gaan. Woonlinie was vooral op zoek
Project
naar samenwerkingsverbanden om allerlei (buiten-)werk-
Arbeidsparticipatie: cliënten hebben een zinvolle
Project
zaamheden en klussen in De Vergt op te pakken. Het mes
dagbesteding door deelname aan “vrijwillige”
Een klussendienst door (betaalde) vrijwilligers,
snijdt hierbij aan 2 kanten: huurders ervaren de voordelen
werkzaamheden, waarvoor zij een onkostenvergoe-
die relatief eenvoudige klussen voor bewoners
van het vrijwillige dienstenaanbod van de betreffende
ding van ontvangen.
uitvoeren.
Werkzaamheden
Werkzaamheden
Vooral relatief eenvoudige klussen waar Woonlinie
Dienstwerk heeft veel aanbieders in verschillende
het directe milieubeleid binnen Woonlinie en dat van de toeleveranciers staat
Verschillende welzijnspartijen bieden vanuit diverse bij-
zelf verantwoordelijk voor is en nu vaak een exter-
tariefgroepen tot haar beschikking. Diensten of
zondere doelgroepen hun diensten aan. Binnen de
ne voor inhuurt. Denk aan het schoonhouden van
klussen worden altijd in overleg met de bewoner
hierbij centraal, maar vooral ook milieumaatregelen gericht op woningen van
Bommelerwaard zijn dit in ieder geval IrisZorg en Dienst-
achterpaden, groenstroken etc. De huurder wordt
uitgevoerd door de klussendienst, of door
werk. In 2011 is Woonlinie met beide organisaties een
vervolgens door middel van
samenwerkingsverband aangegaan. Hiernaast is meer
een deurhanger opmerkzaam
professionele
informatie over de organisaties, het project en de werk-
gemaakt van de werkzaam-
bedrijfjes.
zaamheden te lezen.
heden die verricht zijn en dat
welzijnspartij en deelnemers aan de projecten krijgen kans op een zinvolle dagbesteding.
bekwame particulieren of zelfs
Hoofdst uk 9
In deze beleidsperiode formuleert Woonlinie antwoorden om de ambities van de overheid op het vlak van energiebesparing te helpen realiseren. Niet alleen
huurders plus de service die daarbij hoort. Woonlinie zoekt hierbij naar creatieve oplossingen, die voor bewoners besparingen op de woonlasten met zich meebrengen.
de volgende keer de huurder aan de beurt is.
>
Mevrouw De Weert en de heer Theunissen, initiatiefnemers van Dienstwerk. 64
65
9.1 Diverse pilotprojecten DuBo-beleid
de woningen in ons bezit. Om onze doelstellingen te halen
Focus op energie en duurzaamheid lag in 2011 vooral op
zullen bewoners ook betrokken moeten worden. Met hun
het formuleren van beleid. Energiebesparing en duurzaam-
medewerking kunnen werkzaamheden in en rond de wonin-
heid zijn daarmee nog niet 100% verankerd. Dit wil niet
gen worden verricht om zo de woonlasten van de bewoners
zeggen dat Woonlinie op dit thema nog geen vooruitgang
te verlagen. Daarnaast wordt de duurzaamheid van de
boekt. De ontwikkeling van een aantal pilotprojecten met
woning verbeterd. In 2011 zijn planmatige werkzaamheden
energiezuinige woningen is in een ver gevorderd stadium:
Bekijk een filmpje over het energiezuinige concept
verricht aan woningen in de Hoogaarsstraat in Zaltbom-
• duurzame nieuwbouw in Dussen, die met een duurzaam-
van de Brabantwoning op www.woneninalmkerk.nl
mel. Hierdoor is het energielabel verbeterd van een G-label
of www.youtube.com/woonliniewoudrichem.
naar een B-label.
heidstoets (GPR) zijn beoordeeld op 5 gebieden: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. De milieubelasting van de sloop wordt ook meegenomen in de monitoring van dit project. • Woonlinie realiseert in Den Doorn in Almkerk de eerste
9.2 Aandacht voor duurzaamheid interne organisatie
‘We willen leren en verbeteren, om de interne organisatie en de externe communicatie verder te professionaliseren.’
Kwaliteit van de organisatie
Hoofdst uk 10
Woonlinie is een goed en fijn bedrijf om voor te werken. Dat wat daaraan
zeer energiezuinige Brabantwoningen. De woningen zijn
Onder het mom “een beter milieu begint bij jezelf” heeft
ontwikkeld in samenwerking met 4 gemeenten, 4 cor-
Woonlinie niet alleen beleid rond duurzaam bouwen, maar
poraties en de provincie Noord-Brabant. Woonlinie is de
ook stelt zij zich als organisatie duurzaamheidsdoelstellingen.
medewerkers activiteiten op te pakken waar ze goed in zijn. Bovenal streeft
eerste van de 4 corporaties die de Brabantwoning gaat
Dit begint al bij kleine zaken zoals het beperken van het
bouwen. De Brabantwoning is goed voor het milieu. Het
papierverbruik door dubbelzijdig printen, maar bijvoor-
de organisatie ernaar een werkgever te zijn, waar plezier en passie onder-
is een gezonde woning, met speciale aandacht voor een
beeld ook bij eisen die gesteld worden aan de energielabel
deel vormen van het dagelijks werk. In 2011 introduceerde Woonlinie een
goede luchtkwaliteit en visueel comfort. Om dit mogelijk
van bedrijfsauto’s.
gestructureerde beleidscyclus waarmee de kracht van informele sturing
te maken, zijn slimme ontwerpkeuzes gemaakt, zoals
bijdraagt wil de organisatie bewaren en bewaken. Woonlinie stimuleert
wordt verbonden met een versterkt resultaatgerichte sturing. Ook een
een maximaal gebruik van daglicht en zonne-energie,
9.3 Betrekken bewoners
het hergebruik van warmte uit lucht en water en een
Energiebesparing en duurzaamheid zijn verankerd in de
goede en strategische interne en externe communicatie stond in dit jaar
handige benutting van frisse buitenlucht om het huis te
bedrijfsvoering van Woonlinie. Vanuit het strategisch
ventileren. Zie ook www.woneninalmkerk.nl.
voorraadbeleid wordt gekeken naar de energielabels van
centraal.
66
> 67
10.1 Kwaliteit van dienstverlening
Aangezien Woonlinie dit in heel haar werkgebied jaarlijks
Woonlinie vindt het belangrijk dat haar klanten en
al onder de loep neemt door middel van het KWH-Huurla-
woningzoekenden tevreden zijn over de kwaliteit van de
bel, is dit onderdeel vervangen door andere onderwerpen.
dienstverlening. Al een aantal jaren laat Woonlinie haar
In plaats van dienstverlening vroeg Woonlinie naar de
dienstverlening meten door KWH, een landelijke organisa-
behoefte aan economische bedrijvigheid in de wijk en de
tie die de ontwikkeling van woningcorporaties naar meer
bekendheid met de nieuwe toewijzingsregels op inkomen.
klantgerichte organisaties bevordert. Dit onderzoek wordt
De belangrijkste conclusies uit het onderzoek op een rijtje:
beloond met een label: het KWH-Huurlabel. De resultaten
• kwaliteit van de woning wordt goed beoordeeld, focus
van het Huurlabel worden intern gebruikt om te leren en de dienstverlening aan de klant verder te verbeteren.
ligt op leefbaarheid;
Woonlinie heeft de volgende cijfers behaald:
Reparatie uitvoeren
7,7
Huur betalen
8
6 6,5 7 7,5
wonen; Aanvullend is in 2011 een bewonersscan in de wijk De Vergt gehouden door onderzoeksbureau USP. Deze wijk in Zaltbommel is een aandachtwijk en de bewonersscan vormde een nulmeting om alle leefbaarheidsinspanningen,
7,9
Corporatie bezoeken
• bewoners met verhuisplannen willen buiten de wijk
2011 2009 2007
7,6
Woning zoeken
• inventariseer specifieke wensen, zorg voor ambassadeurs en zoek samenwerking;
breed in op de lastig in te vullen vacatures rond vast-
nen op de diverse labels van KWH, waaronder dat van
• Ontwikkelen: Ook in 2011 is geïnvesteerd in opleidingen
goedbeheer; door workshops op scholen, maar ook door
voor medewerkers volgens het vooraf geplande budget.
goed vindbaar te zijn op social media en vacaturesites.
Dat is bijzonder in een jaar waarin de veranderingen
In 2011 is ook aandacht besteed aan een andere rand-
Overige KWH-labels
steeds sneller gaan en waarin kostenreductie belang-
voorwaarde van een fijn bedrijf: een gezonde en veilige
In 2011 heeft Woonlinie ook het KWH Goed Bestuurlabel
rijker is dan ooit. Maar met een relatief groot aantal
omgeving. In het kader van ARBO is een inhaalslag
en het KWH Maatschappijlabel behaald. Bij het Goed
nieuwe collega’s is het cruciaal om voldoende kennis en
gemaakt rond BHV-trainingen en bijeenkomsten, de aan-
Bestuurlabel scoorde Woonlinie een 7,25 als rapportcijfer.
vaardigheden te blijven houden.
schaf en verstrekking van persoonlijke beschermings-
8 8,5
Bij het Maatschappijlabel was de waardering van KWH nog 9
iets hoger: 7,48.
• Resultaatgericht sturen: Ook het tweede deel van het Meerjarenperspectief laat een forse opbrengst zien: zowel in de waardering van klanten en stakeholders voor
middelen, het opstellen van een RIE-jaarplan en de realisatie daarvan. • Leiderschap: In 2011 is het middenkader uitgebreid
de dienstverlening, als in het realiseren van ambities.
door een teamleider ontwikkeling aan de afdeling Vast-
In 2011 scoort Woonlinie voor ieder gemeten labelonder-
10.3 Medewerkers vinden, binden en boeien
Woonlinie herleidt sinds 2009 het Meerjarenperspectief
goed toe te voegen. De afdeling Vastgoed heeft een extra
deel hoger dan een 7,5. Voor de onderdelen “Huur betalen”
In het Meerjarenperspectief zijn 2 speerpunten benoemd
naar jaarplannen per afdeling en vertaalt deze naar
focus gekregen op de verkoop van woningen en daarmee
en “Woning betrekken” scoort Woonlinie zelfs boven de
om de kwaliteit van de ontwikkeling van de organisatie te
individuele afspraken met medewerkers in de plannings-
is het aantal disciplines te fors om aangestuurd te wor-
• leefbaarheid vraagt aandacht, enkele buurten laten al positieve signalen zien;
Deze 2 speerpunten resulteren in 4 HR-doelstellingen:
Goed Werkgeverschap.
8,4
Woning betrekken
meting van het label niet uit te voeren en ons te herbezin-
die Woonlinie in nauwe samenwerking met de gemeente
• faciliteer contact met en tussen bewoners;
8. Dankzij deze score heeft Woonlinie het KWH-Huurlabel
borgen:
gesprekken. Het systeem van plannings-, voortgangs- en
den door 1 manager. Daarnaast is de office manager en
Zaltbommel onderneemt, meetbaar te maken.
• wijkontwikkeling vraagt geduld.
opnieuw behouden.
• Lerende organisatie: Woonlinie biedt medewerkers
beoordelingsgesprekken is uitgebreid met een onderdeel
het secretariaat van de staf verplaatst naar de afdeling
de ruimte voor persoonlijke groei. De organisatie stelt
integriteit. Dit komt vanaf 2011 aan de orde in het
Backoffice. Najaar 2011 was het middenkader compleet
beoordelingsgesprek.
door de start van de teamleider vastgoedbeheer. Op dat
USP Bewonersscan
Huurlabel
10.2 Goed werkgeverschap
gewenste en aanwezige competenties vast en gaat aan
De meting voor het KWH-Huurlabel vond plaats van
Het label Goed Werkgeverschap helpt Woonlinie, net als
de slag met het planmatig ontwikkelen daarvan.
representatief aantal interviews onder zowel huur-
februari tot en met april 2011. Woonlinie is in tegenstel-
de andere labels, om zich steeds te verbeteren. In 2011
• Talenten vinden, binden en boeien: Woonlinie richt zich
ders als bewoners van een koopwoning. In totaal
ling tot eerdere metingen als 1 corporatie gemeten en niet
heeft de organisatie verder gewerkt aan de adviezen uit
per vestiging. Daarnaast is er ook voor gekozen om bij
telefonisch. Een onderdeel van een standaard USP-bewonersscan is dienstverlening.
De bewonersscan in De Vergt is gebaseerd op een
577 interviews, waarvan 181 online en 396
• Vinden, binden en boeien van talenten: Het vinden
moment hebben de directie, het MT en het middenkader
van talent blijft, ook in laagconjunctuur, een uitdaging.
gezamenlijk een workshop gevolgd over ontwikkelge-
op het binnenhalen van talentvolle medewerkers en op
Stages en collega’s blijven een belangrijke bron van
sprekken met medewerkers.
de meting van 2009 en aan de ambities die benoemd zijn
het binden van mensen aan de organisatie. De organi-
instroom. Naast deze directe instroom blijft Woonlinie
het labelonderdeel “reparatieverzoeken” 11 leveranciers
in de HRM-ambities 2009-2013: “Passie voor resultaat,
satie vertaalt de ontwikkelingen buiten onze organisatie
werken aan het verbeteren van het imago van de orga-
specifiek te laten meten op hun dienstverlening.
ruimte voor ambitie”. In 2011 is besloten om de geplande
naar uitdagingen voor onze eigen medewerkers.
nisatie en van de sector. Daarnaast zet de organisatie
68
69
OPLEIDINGEN opleiding 2011
begroot gerealiseerd
Aantal stagiaires
4
9
Opleidingsbudget
€ 90.000
€ 92.000
1e termijn
2e termijn
3e termijn
Piet de Joode (voorzitter)
1-01-2004 t/m 31-12-2006
1-01-2007 t/m 31-12-2009
1-01-2010 t/m 31-12-2012
Carla van der Heijden
1-01-2004 t/m 31-12-2006
1-01-2007 t/m 31-12-2009
1-01-2010 t/m 31-12-2012
Thijs Voncken
1-06-2007 t/m 31-05-2010
1-06-2010 t/m 31-05-2013
Opnieuw verkiesbaar
Jeroen van den Berk
1-10-2007 t/m 30-09-2010
1-10-2010 t/m 31-01-2012
Uit dienst
‘Om onze (maatschappelijke) opgaven te bekostigen moeten we voldoende financieringsruimte hebben. Een blijvend vertrouwen van de kapitaalmarkt in Woonlinie is noodzakelijk.’
3 termijnen van 3 jaar deel uitmaken van de OR. De termijnen zijn te zien in bovenstaande tabel. In 2011 heeft de OR 4 keer overlegd met de directeurbestuurder. Daar zijn de volgende thema’s besproken:
Het opleidingsbudget is dit jaar nagenoeg volgens begro-
10.5 Personeelsstatistieken
nieuwe CAO 2011, flexibel werken, collectieve zorgverzekering, openingstijden, RIE en vacatures. De OR heeft onder-
ting uitgegeven. Dat is meer dan ooit noodzakelijk gezien 2011
2010
55
53
26/29
26/27
49,5
48,1
Aantal stagiaires
9
3
Uitstroom (aantal)
5
7
Instroom (aantal)
7
10
Doorstroom
4
2
2,9%
1,8%
€ 92.000
€ 71.000
de nieuwe realiteit waarin de organisatie zich bevindt. Aantal medewerkers
10.4 Bezetting De bezetting in 2011 is gerealiseerd conform de begroting. Ook dit jaar groeit het opleidingsniveau van onze medewerkers. Dat werd in 2011 vooral gerealiseerd via de instroom van nieuwe collega’s. Het aantal uitzendkrachten is dit jaar fors hoger dan vorig jaar, doordat één vacature niet snel kon worden ingevuld. Daarnaast is de communicatieadviseur in 2011 tijdens haar zwangerschapsverlof vervangen door een interim collega.
Verhouding man/vrouw Aantal fte
Ziekteverzuim (excl. zwangerschapsverlof) Opleidingsbudget (gerealiseerd)
Het verzuim was dit jaar onder de prognose van 3%, namelijk 2,9%. De norm is afgeleid van het algemeen geldende kengetal van onvermijdbaar verzuim; dat verzuim
ling 4 bijeenkomsten belegd om de geplande overleggen met de directeur-bestuurder voor te bereiden.
10.7 Interne en externe communicatie In 2011 zet Woonlinie in op een meer strategische inzet van de communicatie. Per relatiegroep zijn doelstellingen aangescherpt en strategieën geëvalueerd. Het intranet wordt intensief gebruikt als digitaal intern informatiepunt.
Financiering van de opgaven
Hoofdst uk 11
Woonlinie wil een efficiënte en effectieve realisatie van doelstellingen waarborgen. Dat vraagt om een transparante wijze van sturen en beheersen.
Ook de website is verder verbeterd qua inhoud en vorm en
Maar ook om openheid en juiste en tijdige informatie over kosten,
in december presenteerde de organisatie een geheel nieuw
opbrengsten, risico’s en kansen.
bewonersmagazine. Er is veel aandacht voor de communicatie van nieuwbouwprojecten
Het organigram van Woonlinie kunt u vinden in bijlage 2.
en Woonlinie heeft haar
In 2011 stond het verbeteren van deze financiële transparantie centraal. Zo werd het management informatie systeem aangescherpt, de project-
bedraagt 2%. Ook de meldingsfrequentie (0,1) is ruim
10.6 Ondernemingsraad (OR)
onder het gemiddelde van 1,5. Het lage verzuimcijfer is 1
In 2011 bestond de OR uit een voorzitter, een secretaris en
het gebied van
informatie verbeterd en werden de mogelijkheden voor maximalisering van
van de resultaten van de inspanningen op het gebied van
2 leden. In 2011 vonden er geen wijzigingen plaats in de
social media
goed werkgeverschap.
bezetting. De leden van de OR kunnen volgens de statuten
uitgebreid.
het exploitatieresultaat in kaart gebracht.
70
activiteiten op
71
>
11.1 Financiële transparantie
De personele lasten zijn ongeveer € 0,1 miljoen hoger
ingerekende bedrag aan Vpb geheel te vervallen. In totaal
Kortlopende vorderingen
Langlopende en kortlopende schulden
vastgoed. Ten opzichte van de voorgaande begroting is het
dan in 2010, maar lager dan begroot. De onderhoudskos-
betekent dit een voordelig resultaat ten opzichte van eer-
De huurdebiteuren zijn afgenomen vooral doordat in het be-
De leningen zijn met € 11,9 miljoen toegenomen door het
aantal woningen dat uit de bestaande woningvoorraad zal
Opbrengsten
ten zijn € 0,3 miljoen lager dan begroot, ondanks een
der ingerekende Vpb van 2008-2010 van € 2,1 miljoen.
drag van 2010 een fors bedrag aan bedrijfsmatig onroerend
aantrekken van een lening van € 16 miljoen. De grond
worden verkocht aanzienlijk naar beneden bijgesteld.
De huuropbrengsten zijn iets lager dan begroot en
overschrijding van het niet-planmatig onderhoud. Dit komt
In totaal bedraagt het netto resultaat ruim € 0,5 miljoen
goed was ingerekend. Overall kan worden gesteld dat het
onder Portage is in 2010 gekocht en in 2011 betaald,
De verkoop van nieuwbouwkoopwoningen is aangepast aan
ongeveer € 1,0 miljoen hoger dan in 2010. De hogere
onder andere doordat een iets groter deel van het (groot)
positief. Dat is € 2,3 miljoen beter dan begroot en
bedrag voor (reguliere) huurdebiteuren licht gedaald is.
waardoor de kortlopende schulden met ruim € 6,2 miljoen
de realiteit van 2012. Dat wil zeggen lager en later: lager in
opbrengsten komen voornamelijk door huurverhoging en
onderhoud kon worden geactiveerd, maar ook de tijdelijke
ongeveer gelijk aan vorig jaar. Daarbij is het wel zo dat
Het in 2011 per voorlopige aanslag betaalde bedrag
zijn afgenomen.
aantal en later in tijd. De in te voeren huurbelasting
toevoeging van nieuwbouw.
BTW verlaging had een positief effect.
een deel van de onrendabele toppen die in 2011 begroot
aan Vpb wordt uiteraard teruggevraagd, net als eerder
De financierbaarheid van Woonlinie is goed te noemen.
(€ 250 per woning) is een ware aanslag op het vermogen
De overige bedrijfslasten zijn licht gestegen. Weliswaar
waren, nu in 2012 of 2013 komen. Het grootste project dat
betaalde bedragen aan Vpb. De toename van de overige
Door het aantrekken van een financiering van € 16,0
van Woonlinie in termen van investeringscapaciteit.
Ondanks moeilijkere marktomstandigheden is de op-
kwam in 2011 de betaalbaarheidsheffing gedeeltelijk te
is uitgesteld (vanwege planologische bezwaren) betreft
vorderingen komt door vorderingen op deelnemingen van
miljoen (storting in november 2011) is ook de financiering
brengst vanuit de verkoop van bestaande huurwoningen
vervallen, maar daar kwam wel een heffing van het
Munsterkerk (25 appartementen in Dussen) met een
Woonlinie.
voor 2011 en 2012 veilig gesteld. Afhankelijk van de
11.2 Risicoparagraaf
en nieuwbouw toch € 1,0 miljoen hoger dan in 2010. Dit
Centraal Fonds Volkshuisvesting (saneringssteun) voor
onrendabele top van circa € 2,0 miljoen.
uitkomsten van het strategisch voorraadbeleidsplan zal
Woonlinie is een maatschappelijke onderneming die zich
komt vooral door de opbrengsten van winkelcentrum
in de plaats. De overige bedrijfslasten waren daarnaast
Liquide middelen
nader worden vastgesteld welke financieringsbehoefte
bewust is van het gegeven dat het realiseren van onderne-
Portage (€ 0,95 miljoen). De verkoop van bestaande wo-
hoger door een hogere inzet van interim-krachten door
Balans
Door het aantrekken van een lening van € 16 miljoen
Woonlinie heeft en hoe deze behoefte kan worden ingevuld.
mingsdoelstellingen gepaard gaat met het bewust nemen
ningen verliep conform verwachting. Vooral in het laatste
vacatures en zwangerschapsverlof.
Materiële vaste activa
per oktober 2011 is de liquide positie van Woonlinie
De investering in woningen in exploitatie neemt toe met
tijdelijk riant te noemen. Twee grote nieuwbouwprojec-
Eigen vermogen
op hoofdlijnen ingegaan op deze risico’s en de manier
kwartaal van 2011 werd duidelijk dat de perspectieven
van aanvaardbare risico’s. In deze risicoparagraaf wordt
voor de verkoop van nieuwbouw niet positief zijn en dat
Het renteniveau was in 2011 aanzienlijk lager dan ver-
circa € 6,8 miljoen. De investeringen in ontwikkeling
ten (Portage en De BinnenVergt) zorgen ervoor dat deze
Door het positieve resultaat van € 1,1 miljoen neemt het
waarop Woonlinie de risico’s probeert te beheersen. De
planningen toch nog moeten worden bijgesteld. De overige
wacht. Hierdoor zijn de rentelasten € 0,4 miljoen lager.
nemen (mede door de afwaardering van grondposities)
liquiditeiten per eind 2012 tot normale proporties zijn
eigen vermogen toe tot € 47,2 miljoen. Ondanks het posi-
risico’s binnen de activiteiten van Woonlinie zijn als volgt
opbrengsten hebben zich conform verwachting ontwikkeld.
Er werd voor circa € 1,7 miljoen aan leningen geconver-
af met € 9,8 miljoen. Hierdoor daalt het aantal projecten
teruggebracht.
tieve resultaat daalt de solvabiliteit van 27,0% tot 25,9%
te verdelen:
teerd, met renteniveaus van 4,57% en 3,65%.
in ontwikkeling in percentage van het balanstotaal van
door het hogere balanstotaal.
A. beheersingsrisico’s;
Kosten
De grootste meevaller betreft echter de vennootschaps-
14,5% naar 8,4%.
Voorzieningen
De “overige waardeveranderingen van materiële vaste
belasting (Vpb). Door een uitspraak van de Hoge Raad
Het onderhanden werk is gestegen met circa € 2,0 miljoen
Omdat eind 2011 is gestart met de bouw van project De
Financiële meerjarenprognose
C. financiële risico’s;
activa” worden in de volkshuisvesting vaak vertaald als
hebben de corporaties de status van Algemeen nut
omdat winkelcentrum Portage nog in ontwikkeling is. De
BinnenVergt (59 woningen) is een voorziening voor de
De komende jaren zal Woonlinie de ontwikkeling van
D. onderhoudsrisico’s;
“onrendabele top”. In 2011 is echter in deze post een fiks
beoogde instelling (ANBI) verkregen (per januari 2012 is
voorraad onverkochte verkoopwoningen is teruggebracht
onrendabele investering van € 3,6 miljoen gevormd. In
liquiditeiten scherp in de gaten houden. In de prognose
E. projectrisico’s;
bedrag (€ 3,5 miljoen) aan afboeking van ontwikkel-
dit weer komen te vervallen) waardoor gebruik kan worden
van € 1,9 miljoen naar € 1,1 miljoen (5 woningen, waar-
oktober 2012 moet dit complex opgeleverd zijn, waarmee
voor de komende 5 jaar is rekening gehouden met de bouw
F. fiscale risico’s;
locaties inbegrepen.
gemaakt van de herbestedingsreserve. Hierdoor komt het
van 2 Koopgarantwoningen).
de voorziening is aangewend.
van ruim 300 woningen en de bouw van maatschappelijk
G. compliance risico’s (wet- en regelgeving).
72
B. woningmarktrisico’s;
73
Risicoprofiel
goed is, kan niet worden ontkend dat het beeld van de
aangelegenheden. Binnen de gestelde termijnen wordt aan
Woonlinie heeft in 2011 het strategisch voorraadbeleid
ningen (dan wel de al opgeleverde maar nog niet verkochte
Een van de grootste risico’s die elke woningcorporatie
rijksoverheid van de corporaties niet positief is. Aanpas-
Corpodata, de DVI en DPI informatie verstrekt.
opnieuw vastgesteld. Bij dit intensieve proces is voor
nieuwbouw) wordt wekelijks in het managementteam
loopt, is de inertie van het woningbezit, ofwel de moeizame
singen in wet- en regelgeving (zoals de geplande wijziging
elke woning een label bepaald (hold/sell/exit). Voor elke
gesproken. Woonlinie heeft in 2008 het treasurystatuut
Woonlinie heeft als beleid dat (risicovolle) projecten met
aanpassing aan de vraag. De vraag verandert namelijk
van de Woningwet) kunnen onbedoeld veel schade toebren-
Van de belangrijkste processen bestaan procedurebeschrij-
hold-woning is bepaald wat er nodig is om de woning nog
aangepast en met het aantrekken van nieuwe leningen
grotere aantallen koop- en huurwoningen bij voorkeur
snel, terwijl de voorraad woningen moeilijk kan worden
gen aan de prestaties van woningcorporaties. En last but
vingen die gepubliceerd worden op de intranetpagina van
minimaal 20 jaar in stand te houden. Met behulp van het
wordt rekening gehouden met de vervalkalender. Woonlinie
worden gedeeld met andere partijen. Dit kunnen gemeen-
aangepast en doorgaans een groot aantal jaren mee moet
not least: Vestia. Dit dossier heeft een enorm afbreukrisico
Woonlinie. In 2011 is verder gewerkt aan het verwerken van
Strategische Beleids Instrument (SBI) is een wens-
heeft geen rentederivaten.
ten zijn (zoals de gemeente Aalburg in het plan Den Eng)
gaan. Daarnaast is de ontwikkeling op het gebied van
in zich voor alle woningcorporaties. Er zullen diepgaande
processen in werkstromen. Van alle functies zoals deze binnen
portefeuille vastgesteld. Hierdoor is voor de komende
inkomenspolitiek (huurtoeslagbeleid overheid), en naar in
onderzoeken komen om het “zonnekoninggedrag” en het
Woonlinie zijn gedefinieerd, bestaan functiebeschrijvingen.
10 jaar een koers bepaald voor de toevoegingen en ont-
D. Onderhoudsrisico’s
Centrumplan Sleeuwijk). Tot en met eind 2011 zijn in
2010 overduidelijk is gebleken ook Europese wetgeving,
falend toezicht daarop te corrigeren.
Er is een adequaat systeem van P&O gesprekken (plannings-
trekkingen aan de woningvoorraad. Met behulp van de
Het bezit van Woonlinie staat er goed bij. Dit is ook
deze verbindingen nog geen onomkeerbare verplichtin-
gesprek, voortgangsgesprek en beoordelingsgesprek) waarbij
gegevens van onder andere Woningnet zijn nieuwe streef-
gebleken tijdens de rondgang per kern bij het vaststellen
gen aangegaan.Om de projectrisico’s per project zo goed
huren bepaald, passend binnen de grenzen van SBI.
van het strategisch voorraadbeleid. Vaak kan zelfs worden
mogelijk te monitoren wordt gebruikgemaakt van Projex
geconstateerd dat de huurwoningen in sommige wijken
(zie ook C). Vanwege het maatschappelijk belang is
cruciaal. Dit zijn echter ontwikkelingen waar een wo-
van koopwoningen niet wil vlotten.
maar ook private partijen (bijvoorbeeld BIMO B.V. in het
ningcorporatie weinig invloed op kan uitoefenen. Zij kan
Interne risicobeheersing en controle systemen
tevens een koppeling wordt gemaakt met de jaardoelen en
slechts ontwikkelingen in de woningmarkt signaleren en
A. Beheersingsrisico’s
afdelingsspecifieke doelstellingen. Binnen Woonlinie is een
daarop anticiperen.
Onder beheersingsrisico’s wordt vooral de operationele
intern controleplan opgesteld. Tot de beheersingsrisico’s
C. Financiële risico’s
er beter voorstaan dan de koopwoningen. Er zijn geen
Woonlinie verder actief op het gebied van realisatie van
risico’s van de dagelijkse activiteiten verstaan. Woonlinie
behoort ook een adequaat en strikt huurachterstandenbeleid.
Het grootste risico voor Woonlinie betreft het risico van
structurele achterstanden op het gebied van onderhoud.
maatschappelijk vastgoed. Vaak wordt daarbij wel van de
Het risico van projectontwikkeling is evident. Ook hierbij is
hanteert een stelsel waarbij de jaarbegroting wordt goed-
Uitgangspunt van Woonlinie daarbij is dat huisuitzettingen
onvoldoende liquiditeiten. Grote fluctuaties in liquide mid-
Het planmatig onderhoud wordt door middel van een
huurder (zorgorganisatie of gemeente) verwacht dat deze
duidelijk dat meer en meer de volatiliteit van de markt in
gekeurd door de raad van commissarissen. Er is verder
zoveel mogelijk moeten worden voorkomen. Dit kan het beste
delen worden doorgaans veroorzaakt door investeringen
softwareprogramma gepland. Vanuit dit systeem volgt een
partij een langlopend huurcontract tekent, ter beperking
schril contrast staat met de gemiddelde doorlooptijd van
sprake van een tweemaandelijkse managementrapportage
door huurschulden niet te laten oplopen.
en verkoop van huurwoningen. Door middel van een
gedetailleerde onderhoudsbegroting voor het komende jaar
van exploitatie- en leegstandsrisico’s. Tevens wordt in het
een project.
ten behoeve van de directie en het managementteam. De
projectenmodule (Projex) die is gekoppeld aan de integrale
en de daaropvolgende jaren.
ontwerp waar mogelijk zoveel mogelijk rekening gehouden
raad van commissarissen ontvangt 3 keer per jaar een
B. Woningmarktrisico’s
liquiditeitenplanning per maand wordt de ontwikkeling
Zeker niet het minste risico is het imago van de woning-
managementrapportage, evenals 2 keer per jaar een re-
Onder woningmarktrisico’s worden de risico’s verstaan die
van de liquiditeiten op de voet gevolgd. Bij projecten met
E. Projectrisico’s
corporaties als maatschappelijk ondernemer. Hoewel
view van de jaardoelen. De jaarrekening wordt vastgesteld
Woonlinie loopt wanneer de vraag naar woningen (en wo-
koopwoningen wordt vooraf een minimaal verkoop-
Woonlinie is een corporatie die actief is in het ontwikkelen
In 2011 is veel aandacht besteed aan het opstellen van
Woonlinie de indruk heeft dat de meeste woningcorporaties
door de directeur-bestuurder en goedgekeurd door de raad
ningtypes) zich anders ontwikkelt dan het aanbod. Daarbij
percentage aangehouden voordat tot start van de bouw
van nieuwe projecten, waarbij vaak sprake is van een
een afwegingskader voor investeringen. Hierbij speelt
de afgelopen jaren een behoorlijke professionaliserings-
van commissarissen. Naast de RvC is een auditcommis-
is nadrukkelijk gekeken naar de huidige en toekomstige
over wordt gegaan. In de diverse managementrapportages
combinatie van huur- en koopwoningen. Een risico in de
adequate marktinformatie een belangrijke rol, net zoals
slag hebben gemaakt en de samenwerking van de meeste
sie ingesteld die ten minste tweemaal per jaar bijeenkomt
klanten van Woonlinie, onder andere door het analyseren
wordt gerapporteerd over de ontwikkeling van de liquiditei-
huidige economische omstandigheden is dat huurwonin-
het financiële risico en het maatschappelijk effect. Het is,
corporaties met de plaatselijke belanghouders doorgaans
en voornamelijk dieper ingaat op financiële en fiscale
van de woningmarkt per kern.
ten. Over de ontwikkeling van in aanbouw zijnde koopwo-
gen niet gebouwd kunnen worden, omdat de voorverkoop
zo hebben we ondervonden, vrij lastig om tot een werkbaar
74
met alternatief gebruik van het vastgoed.
75
adequaat hebben gewerkt;
afwegingskader te komen, zeker nu de woningmarkt op
bijzonder grote bedragen. Hieruit blijkt maar weer hoe
Woonlinie betekent dit dat er in de nabije toekomst vanuit
waarborgmaatschappij. Dat moet mogelijk zijn! Helaas
Woonlinie gaat naar meer marktconforme huren, wat niet
slot lijkt te zitten en financiering uiterst onzeker is. In 2012
belangrijk fiscale kennis is en hoe belangrijk het is deze
moet worden gegaan dat niet alle nieuwbouwactiviteiten
lijken hierbij de onderlinge meningsverschillen tussen
zo gek is wanneer wordt bedacht dat zij eind 2010 slechts
zal het concept-afwegingskader opnieuw onderwerp zijn op
kennis te borgen binnen onze organisatie.
volledig met WSW-geborgd geld kunnen worden gefinan-
corporaties belangrijker dan het na te streven resultaat.
61,3% van de maximale huur vroeg. Dus dat is een com-
onele, volkshuisvestelijke en financiële doelstellingen
fortabel uitgangspunt.
worden gerealiseerd;
cierd, omdat de rijksgarantie als een vorm van staats-
de agenda van management en raad van commissarissen. G. Compliance (wet- en regelgeving)
steun wordt beschouwd. In een ideale wereld zou deze
Woonlinie heeft nog geen ervaring opgedaan met het
F. Fiscale risico’s
Woonlinie werkt zoveel mogelijk conform de Corporate
“staatssteun” ook helemaal niet nodig zijn; de sector is
aantrekken van financiering zonder WSW-borging.
Vennootschapsbelasting is een relatief nieuwe factor waar
Governance-code van Aedes en waar dit niet het geval is,
sterk genoeg om zonder achtervang van de rijksoverheid te
woningcorporaties mee te maken hebben. Het is bovendien
wordt toegelicht waarom niet. Daarnaast kan worden vast-
kunnen opereren. Maar helaas is het geen ideale wereld en
vrij specialistische kennis die een relatief kleine organi-
gesteld dat Woonlinie actief aan de slag is gegaan met de
satie niet altijd in huis heeft. Voorafgaand aan elk project
• er voldoende inzicht is in de mate waarin de operati-
• er geen risico’s zijn gelopen die in tegenspraak waren In 2012 zal verder worden gegaan met het zoeken naar
met het vooraf gedefinieerde en goedgekeurde beleid.
kostenbesparingen en efficiëntere werkwijzen om hierdoor de uitvoeringskosten op een aanvaardbaar niveau te
Verklaring bestuur
moeten we constateren dat de overheid er kennelijk belang
11.4 OPTImalisering exploitatieresultaat
krijgen c.q. te houden. In 2012 start een proef om te zien
De directeur-bestuurder van Woonlinie verklaart dat hij
aanbevelingen van de visitatiecommissie (dit heeft onder
bij heeft om de achtervang in stand te houden. Hierbij
Gedurende 2011 is duidelijk geworden dat het voorzichtig
of en hoeveel extra huur onze klanten bereid zijn te betalen
door middel van zijn functioneren een adequate invulling
vindt overleg met een fiscalist plaats om na te gaan of er
andere geleid tot een nieuw meerjarenbeleidsplan waarbij
moet worden opgemerkt dat het dossier Vestia nog allerlei
herstel dat zich eind 2010, begin 2011 aandiende, niet
in ruil voor isolatie of andere energetische maatregelen.
heeft gegeven aan het uitgangspunt van “uitsluitend
geen fiscale zaken over het hoofd worden gezien. Ook de
belanghouders op een actieve wijze betrokken zijn). Maar
gevolgen kan hebben.
heeft doorgezet. Integendeel: eind 2011 zag vooral de
Maar er wordt ook creatief gekeken naar manieren om
werkzaam zijn in het belang van de volkshuisvesting” en
VSO II geeft nog op vele onderdelen onduidelijkheden. Door
compliance omvat meer: het stelsel van wetgeving waar
financiële wereld er behoorlijk somber uit. De economische
de doorstroming weer op gang te helpen. Kortom: onder
dat het in het verslagjaar haar middelen uitsluitend heeft
inzet van externe deskundigen en relatief veel inzet van
corporaties zich aan hebben te houden is complex en
Woonlinie heeft het idee dat de DAEB/Niet-DAEB-splitsing
crisis in Europa, de woningmarkt die op slot zit en een
het thema “Slimmer Kiezen, Slimmer Werken” zullen in
besteed in het belang van de “volkshuisvesting”. Tevens
eigen mensen wil Woonlinie de nodige kennis opbouwen op
bovendien aan frequente verandering onderhevig. Het is
het begin van het einde van de brede volkshuisvesting zou
overheid die bovenop de eerdere bezuinigingen nog eens
2012 en 2013 kostenreductie en opbrengstmaximalisatie
verklaart de directeur-bestuurder van Woonlinie hierbij dat
dit gebied om onnodige kosten en risico’s te vermijden.
dus zaak om medewerkers bij de tijd te houden op juri-
kunnen inluiden. Met name om die reden verzet zij zich
een aantal miljard moet snoeien, doen het ergste vermoe-
belangrijke items zijn.
er op het moment van het opstellen van het jaarverslag
disch vlak op alle werkterreinen waarop Woonlinie actief
tegen de uitspraak van de Europese Commissie die de
den voor de primaire doelgroep van Woonlinie en voor de
In 2011 is een Tax Control Framework opgesteld (TCF) om
is. Ook het TCF dat in 2011 is opgesteld, is een vorm van
Nederlandse staat dwingt om een dergelijke scheiding aan
opdracht waarvoor Woonlinie zich verantwoordelijk weet.
risico’s en afwegingen op fiscaal terrein meer met elkaar
compliance.
te brengen. Een regeling waarvan de Europese Commis-
Woonlinie beseft dat de magere jaren nog niet voorbij zijn
sie overigens bij herhaling heeft laten weten dat over de voorwaarden nog best te praten valt.
te staan dat corporaties tot 31 december 2011 mogen
11.3 Brede toegang tot de kapitaalmarkt
worden beschouwd als een Algemeen Nut Beogende Instel-
De Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch
ling (ANBI), waardoor de gehele belastingheffing (Vpb) in een ander daglicht komt te staan. Het gaat daarbij om
11.5 Overige verklaringen
zijn.
en zal in 2012 verder op zoek gaan naar mogelijkheden
Managementverklaring
Juni 2012
om het exploitatieresultaat positief te houden. Met het
Kijkend naar de activiteiten die in 2011 zijn uitgevoerd is
vaststellen van het strategisch voorraadbeleid in 2011
het bestuur van Woonlinie van mening dat:
Mr. P.A.W. van den Heuvel
Woonlinie is verder actief in de werkgroep Brutering 2.0,
is een eerste stap gezet op weg naar meer opbrengsten
• er redelijke zekerheid is dat de financiële rapportage
Directeur-bestuurder
belang zal waarschijnlijk integraal worden verwerkt in
waarbij wordt ingezet op het afschaffen van de rijksgaran-
uit harmonisatie (zonder hierbij afbreuk te doen aan de
de nieuwe Woningwet . Gelet op het huidige beleid van
tie en het omvormen van WSW tot een “echte” onderlinge
uitgangspunten zoals bepaald in de wensportefeuille).
in verband te brengen. In 2012 zal dit TCF met de Belastingdienst worden besproken. Verder is in 2011 vast komen
geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum bekend
76
geen materiële fouten bevat; • de risicomanagement- en controlesystemen in 2011
77
Kengetallen 80 Waarderingsgrondslagen 81 Vaste activa 82 Vlottende activa 84
Vastgesteld door de directie 7 juni 2012
Jaarrekening 2011
P.A.W. van den Heuvel
Goedgekeurd door de raad van commissarissen 7 juni 2012
W.J.J.H. Adema-van der Pol
A.E.A.M. van Eijkeren
Voorzitter
Lid
A.A. van Dalen
D. Tangemann
Vicevoorzitter
Lid
C.J. Ambachtsheer
J. de Joode
Lid
Lid
Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming) 87 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011 88 Toelichting op de geconsolideerde balans 89 Niet uit de balans blijkende informatie 96 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 98 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 100 Enkelvoudige balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming) 101 Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2011 102 Enkelvoudig kasstroomoverzicht 103 Controleverklaring 104 BijlageN 105 78
79
Kengetallen
2011
2010
2009
2008
2007
4.147
4.170
4.122
4.142
4.174
163
163
176
176
190
72
52
44
26
23
4.382
4.385
4.342
4.344
4.387
Woningbezit Garages (inclusief garages verbonden aan een woning) Overige verhuureenheden Totaal
inzicht beter is om alle wijzigingen in 1 jaar door te voeren
Consolidatie
Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari
in plaats van 2 jaren van verschillen te presenteren.
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeen-
tot en met 31 december 2011.
stemming met de wettelijke bepalingen van Titel 0 Boek 2 De belangrijkste wijzigingen in de nieuwe richtlijn betreffen:
Mutaties in woningbezit
BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.
Aantal nieuwbouw
20
72
2
67
65
De jaarverslaglegging voldoet aan de voorschriften van het
• classificeren en kwalificeren van onroerende
Aantal aangekocht
0
0
0
0
24
Besluit beheer sociale huursector (Bbsh). Deze voorschriften
zaken in exploitatie;
In de geconsolideerde cijfers zijn de financiële gegevens
Aantal verkocht
13
23
18
23
22
Aantal gesloopt
30
1
2
76
18
zijn gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek (titel 9, boek 2).
• aanscherpen van het actuele waardebegrip voor
verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen
Overige mutaties
0
0
2
0
0
Voor verslagjaren vanaf 2004 is de door de Raad voor
sociaal en commercieel vastgoed;
waarin een overheersende zeggenschap geldt. Het betreft
-23
48
-20
-32
49
Jaarverslaggeving uitgevaardigde definitie Richtlijn 645
• opnemen van afschrijvingen;
de deelnemingen Bouwlinie B.V. (100%) en Bouwlinie
Toegelaten instellingen volkshuisvesting van toepassing.
• verwerking van onroerende zaken verkocht
Sleeuwijk B.V. (100%).
Saldo mutaties
kengetallen
Algemene toelichting
Verhuurgegevens (in %) Mutatiegraad
5,2
6,0
5,7
5,8
6,8
In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de
onder voorwaarden (Koopgarant);
Huurachterstand
1,2
1,7
1,6
0,7
1,0
balans en winst- en verliesrekening opgenomen en zijn voor
• opnemen van aangepaste modellen voor
Huurderving
0,5
0,4
0,9
0,4
0,8
de sector specifieke presentatie, waardering- en verslag-
de balans en winst- en verliesrekening;
geving voorschriften geformuleerd.
• opnemen van een passage over de verwerking
Onderhoud Gemiddeld bedrag niet-planmatig onderhoud per woning
913
936
721
769
699
Gemiddeld bedrag planmatig onderhoud per woning
484
762
629
806
810
25,9
27,0
28,6
26,1
28,0
Liquiditeit (current ratio)
2,1
0,6
0,9
0,9
1,4
Rentabiliteit eigen vermogen in %
1,2
1,2
8,3
-1,6
Rentabiliteit vreemd vermogen in %
3,7
3,9
4,2
3,4
Financieel Solvabiliteit in %
De waardering van de activa en passiva en de bepaling van
ingang van 1 januari 2012 van kracht. Het is toegestaan
het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings-
8,6
om de richtlijn al vanaf 2011 door te voeren in de
of vervaardigingsprijs of nominale waarde, tenzij hierna
3,7
jaarrekening van 2011. Woonlinie kiest ervoor om alle
anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend
wijzigingen die voorgeschreven worden vanaf 2012 te
aan het jaar waarop zij betrekking hebben.
3,0
3,2
5,4
2,1
5,1
Cash-flow per woning
895
838
1.580
428
1.415
Eigen vermogen per woning
11.264
11.072
11.061
10.095
10.181
Kapitaalslasten per woning
1.939
1.863
1.832
1.557
1.517
131
138
917
-165
876
Personeel Totaal aantal fte
49,5
48,1
46,5
47,0
34,9
Aantal fte per 1.000 woningen
11,9
11,5
11,3
11,3
8,4
80
In 2011 heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving een nieuwe RJ645 uitgegeven. De nieuwe richtlijn wordt met
Rentabiliteit totaal vermogen in %
Jaarresultaat per woning
van de vennootschapsbelasting.
hanteren. Ook het advies van de RJ om onderdelen al in de jaarrekening 2011 op te nemen zoals Verkoop onder
De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaat-
Voorwaarden wordt door Woonlinie niet gevolgd.
bepaling zijn ten opzichte van het vorige jaar ongewijzigd
Woonlinie is van mening dat het voor het begrip en het
gebleven.
81
waarderingsgrondslagen
Woningen/woongebouwen
Materiële vaste activa
De afschrijvingen zijn berekend volgens het annuïtaire
De door Woonlinie gehanteerde uitgangspunten bij het
Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening
Bij oplevering van een gecombineerd project wordt het res-
Materiële vaste activa in exploitatie
systeem. Op grond in eigendom wordt niet afgeschreven.
bepalen van de bedrijfswaarde zijn:
gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de
tant van het projectresultaat zowel verantwoord onder de
bestaande lening portefeuille. Dit is het verschil tussen de
post overige waardeveranderingen materiële vaste activa als onder de post verkoop koopwoningen.
Deze activa zijn gewaardeerd tegen de laagste van: De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante
Huurstijging:
contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde
gepaste afschrijvingen volgens het annuïteitensysteem
waarde van de geprognosticeerde kasstromen op grond
• 2,30% voor 2012, 1,67% voor 2013;
van leningen en de waardering van deze post in de balans.
op basis van de verwachte levensduur of;
van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige
exploitatielasten, over de geschatte resterende looptijd
Huurderving:
Een deel van het bezit is gelabeld voor verkoop. In de
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
zaam lager zal zijn dan de boekwaarde, verminderd
van de investering. Daarbij wordt rekening gehouden met
bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met een op-
De onroerende zaken ten dienste van de exploitatie worden
met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens
de voorgenomen aard van het bezit. Er wordt onderscheid
Inflatie variabele lasten:
brengstwaarde van dit bezit.
gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met
het annuïteitensysteem op basis van de verwachte
gemaakt tussen woningen bestemd voor verhuur en
levensduur.
bedrijfsmatige c.q. overige onroerende zaken. Jaarlijks
Inflatie onderhoudslasten:
Materiële vaste activa in ontwikkeling
worden boekwaarde en bedrijfswaarde beoordeeld op
Dit zijn complexen in aanbouw die worden gewaardeerd
De afschrijvingstermijnen bedragen respectievelijk voor:
Renovaties van of groot onderhoud aan woningen kunnen
basis van product-marktcombinaties, die gelijk zijn aan
Disconteringspercentage:
tegen inkoopprijzen en toegerekende kosten van voorbe-
• kantoorpanden
30 jaar;
leiden tot levensduurverlenging. Hierbij is gekozen voor
complexen. Dit sluit aan op de manier waarop het interne
reiding, toezicht en directievoering, eventueel onder aftrek
• inventaris
5-10 jaar;
een gedeeltelijke activering van de renovatiekosten en
beleid en de bedrijfsvoering zijn gedefinieerd. Afboeking
Norm variabele lasten:
van bijzondere waardeveranderingen van te dekken stich-
• verbouwing kantoorpanden
10 jaar;
wordt het volgende systeem gehanteerd: bij renovatie
vindt alleen plaats als sprake is van een duurzaam
tingskosten. Met betrekking tot gecombineerde projecten
• vervoermiddelen
5 jaar;
wordt een bedrag van € 19.000 per woning ten laste van
lagere bedrijfswaarde.
Norm onderhoudslasten:
(koop en huur) wordt het aandeel van de koopprojecten
• automatisering
4-5 jaar.
verantwoord onder de post onderhanden projecten.
• de historische kostprijs, verminderd met de daarop toe-
VASTE ACTIVA
• de bedrijfswaarde, indien deze naar verwachting duur-
het resultaat gebracht. Het meerdere wordt, indien de
• 1,83% voor 2014, 2,0% voor 2015 en verder; • 0,50% voor 2012 en verder; • 3,00% voor 2012 en verder; • 3,00% voor 2012 en verder; • 5,25% voor 2011 en verder; • 1.241 voor 2011 en verder; • 1.665 voor 2011 en verder;
lineaire afschrijvingen.
De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en
Levensduur:
Wat betreft het onrendabele deel van de gecombineerde
Financiële vaste activa
onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting
projecten wordt bij het aangaan van de verplichting
Leningen u/g, beleggingen en deelnemingen
Het aantal jaren levensduurverlenging wordt bepaald
weergeven van de economische omstandigheden die van
Berekening:
het onrendabele deel in de winst- en verliesrekening
De leningen u/g, beleggingen en deelnemingen zijn opge-
door per € 1.000 activering 1 jaar toe te voegen aan de
toepassing zijn gedurende de resterende levensduur van
opgenomen onder de post overige waardeveranderingen
nomen tegen de nominale waarden. Het kortlopende deel is
levensduur. Dit bedrag is bepaald aan de hand van de
het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2011
Restwaarde grond:
materiële vaste activa. Het verkoopresultaat wordt met
opgenomen onder vlottende activa.
boekwaarde, in relatie tot het gemiddelde restant levens-
intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken
inachtneming van het “percentage of completion” in het
duur van de complexen.
een periode van 5 jaar.
bedrijfswaarde dit toelaat, geactiveerd.
82
• minimaal 10 jaar bij voor verhuur gelabelde woningen; • kasstromen worden contant gemaakt medio het jaar; • 200 per m² voor grondgebonden woningen en 187 per m² voor appartementen.
verkoopresultaat verantwoord.
83
Onderhanden werk
Voorzieningen
Waardering van onderhanden projecten vindt plaats
levering van goederen en diensten voor zover deze uit
activa zijn deels gebaseerd op basis van verkrijgings- of
fonds voor de Woningcorporaties (SPW) en is naar zijn aard
Voor zover in het bovenstaande niet anders is aange-
huurovereenkomsten voortvloeien of boven de netto
vervaardigingsprijs en deels op basis van bedrijfswaarde.
een toegezegde pensioenregeling. De corporatie heeft in
geven, worden kortlopende schulden gewaardeerd op
huurprijs worden betaald. Ook contributies vallen hieronder.
Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire me-
het geval van een tekort bij SPW geen verplichting tot het
thode, op basis van de geschatte economische levensduur.
voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toe-
Verkoop onroerend goed
De bedrijfsmiddelen opgenomen onder “Activa ten dienste
komstige premies. Het SPW heeft geen objectieve sleutel
van de exploitatie” worden lineair afgeschreven.
voor het toerekenen van een proportioneel aandeel in posi-
tijd is gemoeid, wordt in de waardering op een voorzich-
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
tige wijze en naar evenredigheid van de stand van het
Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investerin-
project in de berekende winstopslag verantwoord. Voor-
gen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering
Grondslagen voor resultaatbepaling
Verkochte woningen uit exploitatie worden in het resul-
uitbetalingen door afnemers worden in aftrek gebracht
in mindering gebracht op de materiële activa in ontwikke-
Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de op-
taat opgenomen tegen de verkoopprijs onder aftrek van
op het onderhanden werk.
ling. Indien en voor zover de verwachte verliezen de activa
brengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten
de boekwaarde en verkoopkosten. Resultaten worden
Termijnen die de geactiveerde kosten overtreffen,
in ontwikkeling van het betreffende project overtreffen,
en andere lasten over het jaar. De hiervoor vermelde
worden als passiefpost onder de kortlopende schulden
wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd.
tegen vervaardigingsprijs. Als met projecten een langere
VLOTTENDE ACTIVA
Kortlopende schulden
nominale waarde.
tieve of negatieve risico’s aan de aangesloten werkgever.
genomen op het moment van levering van de woningen.
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
Sociale lasten
grondslagen worden hierbij in acht genomen. Baten en
Verkochte nieuwbouwwoningen worden in het resultaat
De overige waardeveranderingen op materiële vaste activa
Onder de sociale lasten worden de lasten van de inspectie
lasten worden in beginsel toegerekend aan het jaar waar-
opgenomen tegen verkoopprijs onder aftrek van de
bestaan uit op- of afboekingen naar aanleiding van jaar-
directe belastingen en premies voor ziektekosten-/geldver-
Voorziening latente belastingverplichtingen
op ze betrekking hebben en verliezen worden toegerekend
vervaardigingprijs. De omzet van de verkochte nieuw-
lijkse toetsing van de bedrijfswaarde aan de boekwaarde
zekering opgenomen.
Voorraden
De voorziening voor uitgestelde belastingverplichtingen
zodra zij voorzienbaar zijn.
bouwwoningen wordt verantwoord bij oplevering van een
ultimo boekjaar. De uitgangspunten bij de bedrijfswaarde-
De voorraad onverkochte woningen betreft opgeleverde
wordt gevormd op basis van de balansmethode, waarbij
(deel-)project en bestaat uit de gefactureerde termijnen
berekeningen zijn toegelicht bij de materiële vaste activa.
nieuwbouwwoningen en wordt gewaardeerd tegen de
een voorziening wordt getroffen voor tijdelijke verschillen
Huren
onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven
besteedde kosten of lager verwachte opbrengstwaarde.
tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten
Onder deze post worden de huuropbrengsten verant-
omzetbelasting.
behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale
woord die betrekking hebben op het boekjaar, onder
boekwaarde van die posten.
aftrek van de werkelijke huurderving wegens leegstand
verwerkt.
Lasten onderhoud Hieronder worden de kosten ten behoeve van het plan-
Lonen en salarissen
matig onderhoud, het groot onderhoud en reparatie- en
Deze post betreft de jaarlijkse lonen en salarissen exclu-
mutatieonderhoud verantwoord. Het planmatig onderhoud
Overige bedrijfsopbrengsten
sief de uitzendkrachten. De post uitzendkrachten wordt
omvat vervangingsonderhoud en diverse verbeteringen.
en exclusief de vergoedingen voor het leveren van
Onder deze post worden opbrengsten verantwoord zoals
verantwoord onder de overige bedrijfslasten.
Leningen
goederen en diensten. De huren worden jaarlijks in
vergoedingen voor verrichte diensten en bijdragen.
Eigen vermogen
De leningen worden afgelost op basis van annuïteiten,
overeenstemming met het jaarlijkse beleid voor huur-
De overige reserves staan ter vrije beschikking van het
lineair of ineens. De contractaflossingen voor het komend
verhoging aangepast.
bestuur. Conform de Bbsh-regels zullen deze vrije reserves
boekjaar worden opgenomen onder de kortlopende
uitsluitend aangewend worden voor werkzaamheden op het
schulden.
Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
gebied van de volkshuisvesting.
84
Overige bedrijfslasten Pensioenlasten
Hieronder worden de kosten verantwoord die direct ten
Afschrijvingen
Onder deze post zijn de pensioenpremies verantwoord die
behoeve van de woningen en leefomgeving worden ge-
Deze post betreft de systematische afwaardering van een
zijn ondergebracht bij een pensioenverzekeringsmaat-
maakt, zoals belastingen, verzekeringen en leefbaarheid.
Vergoedingen
actief dat optreedt als gevolg van het gebruik en door het
schappij, evenals de premies voor vroegpensioen. De
Daarnaast worden onder deze post de kosten verantwoord
Dit betreft bijdragen van huurders en derden voor de
verloop van de tijd. De afschrijvingen op materiële vaste
pensioenregeling is ondergebracht bij Stichting Pensioen-
die zijn gemaakt in het kader van de bedrijfsvoering, zoals
85
>
Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI)
Rente en financieringsrisico’s
ACTIVA
overige personeelskosten et cetera.
Eind 2011 is door een uitspraak van het Hof duidelijk
Om de rente en financieringsrisico’s te beheersen, wordt de
Vaste activa
Eigen vermogen
geworden dat corporaties als ANBI kunnen worden aange-
financieringsbehoefte regelmatig bepaald. Risico’s worden
Materiële vaste activa
Overige reserves
Rentebaten en rentelasten
merkt. Met ingang van 1 januari 2012 is dit overigens
zoveel mogelijk afgedekt. Woonlinie vult de financierings-
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt,
door een wetswijziging teruggedraaid. De gevolgen van
behoefte op de korte termijn in door kasgeldleningen.
rekening houdend met de effectieve rentevoet van de
deze uitspraak van het Hof voor de periode 2008 tot
betreffende activa en passiva.
en met 2011 zijn verwerkt in de balans en winst- en
VLOTTENDE ACTIVA
verliesrekening.
Vennootschapsbelasting
Materiële vaste activa in exploitatie Materiële vaste activa in ontwikkeling Materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie Totaal materiële vaste activa
2011
139.476
2010
14.715
24.807
2.645
2.469
156.836
159.942
Leveranciers
2.725
2.536
Kredietinstellingen
3.993
4.279
88
6.321
160.898
Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Totaal langlopende leningen Kortlopende schulden
3.232
716
1.114
1.911
geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het
januari 2008, project- en herontwikkeling. Woonlinie heeft
verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van
Kortlopende vorderingen
deze vaststellingsovereenkomst getekend en volgens deze
de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten
Huurdebiteuren
287
377
richtlijnen en wettelijke bepalingen de vennootschapsbe-
en uitgaven niet worden beschouwd als operationele
Gemeenten
203
45
Corporaties
23
14
lasting opgenomen in de winst- en verliesrekening.
activiteiten.
3.031
708
Te ontvangen termijnen koopwoningen
159
608
Overige vorderingen
291
175
zijn vastgelegd op balansdatum, en correcties op de over
106.559
157.339
onder andere de bepaling van de openingsbalans van 1
tingen, berekend aan de hand van belastingtarieven die
118.540
Leningen overheid
gepast voor posten van de winst- en verliesrekening die
voor het afdekken van renterisico’s conform de uitgangs-
408
956
eenkomst opgesteld, waarin afspraken zijn gemaakt voor
rekenbare winstbelastingen en uitgestelde winstbelas-
106.052
382
503
Voorraden
Fiscus
Overlopende activa
Gemeenten Corporaties
326
301
4.320
2.228
Liquide middelen
14.199
4.978
punten van het treasurystatuut. Woonlinie maakt geen
Totaal vlottende activa
22.865
9.833
gebruik van rente-instrumenten.
Totaal activa
180.204
170.731
Totaal kortlopende vorderingen
Fiscus Pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden
Totaal passiva
bedragen in 1.000 euro
voorgaande jaren verschuldigde belasting.
86
0
118.065
Totaal financiële vaste activa
Voorraad onverkochte woningen
3.606
99
Langlopende schulden
Onderhanden nieuwbouwprojecten
574 46.167
93
501
Onderhanden werk
544 46.710
238
455
methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aan-
45.593
238
2
de Belastingdienst hebben een tweede vaststellingsover-
46.166
201
501
Vlottende activa
2010
3.807
Deelnemingen
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte
Het gebruik van rente-instrumenten is alleen toegestaan
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
Beleggingen op lange termijn
schapsbelastingplichtig. Brancheorganisatie Aedes en
2011
Voorzieningen
Totaal voorzieningen
Totaal vaste activa
omvat de over de verslagperiode verschuldigde en ver-
Totaal eigen vermogen
Voorziening latente belastingverplichting
Kasstroomoverzicht
Rente-instrumenten
Resultaat lopend boekjaar
132.666
Financiële vaste activa
Sinds 1 januari 2008 is Woonlinie integraal vennoot-
De belasting naar de winst of het verlies over het boekjaar
PASSIVA
87
0
193
807
1.124
89
77
568
347
2.877
2.890
11.147
17.767
180.204
170.731
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31-12-2011 (NA RESULTAATBESTEMMING)
huisvestingskosten, bestuurskosten, algemene kosten,
2011
2010
Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Verkoop onroerend goed Overige bedrijfsopbrengsten Som van de bedrijfsopbrengsten
22.637
21.691
619
599
4.121
3.141
386
375
27.763
25.806
Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa
3.166
2.920
Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa
7.118
2.094
Lonen en salarissen
2.531
2.436
Pensioenlasten
509
498
Sociale lasten
325
288
Lasten onderhoud
5.791
7.080
Overige bedrijfslasten
4.509
4.828
23.949
20.144
3.814
5.662
Som van de bedrijfslasten Bedrijfsresultaat
Het verloop van de materiële vaste activa in exploitatie geeft het volgende beeld per 31 december 2011.
Gecumuleerde afschrijvingen
25.715
135.887
19.434
181.036
0
-45.002
-3.368
-48.370
Boekwaarde per 1 januari
25.715
90.885
16.066
132.666
1.288
2.748
4.640
8.676
Mutaties in het boekjaar Investeringen nieuwbouw Overige investeringen
0
1.060
0
1.060
Aankopen
2
0
0
2
De activa in exploitatie zijn verzekerd tegen het risico van
Desinvesteringen
brand- en stormschade voor de herbouwwaarde. Onderverzekering is in de polisvoorwaarde uitgesloten.
Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen Saldo
-48
-236
0
-284
0
-2.270
-494
-2.764
0
120
0
120
1.242
1.422
4.146
6.810
26.957
139.459
24.074
190.490
0
-47.152
-3.862
-51.014
26.957
92.307
20.212
139.476
Saldo 31 december Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Verloop bedrijfswaarde woningbezit
Bedrijfswaarde
Rentebaten
288
238
(2010: € 171,3 miljoen), inclusief grond. De waarde van de
Rentelasten
-5.162
-5.087
Totaal financieringslasten
-4.874
-4.849
Jaarresultaat voor belastingen
-1.060
813
Vennootschapsbelasting
1.604
-239
Netto jaarresultaat
544
574
Bedrijfswaarde per 1 januari 2010 Autonome waarde mutatie
171,3 7,9
grond bedroeg ultimo 2011 € 27,2 miljoen (2010: € 25,7
Economische parameters
2,7
miljoen).
Levensduurverlenging Huurbeleid
1,6 10,0
Exploitatielasten
7,3
Onderhoudslasten
-2,6
zijn zoveel mogelijk conform de richtlijnen van het WSW.
Realisatie uit verkoop en sloop
-0,3
De kosten voor planmatig onderhoud zijn ontleend aan de
Rentabiliteitswaardecorrectie
1,7
De parameters, genoemd in de waarderingsgrondslagen,
norm van de variabele lasten.
Subtotaal
196,9
Grond
1,2
Bedrijfswaarde 31 december 2011
89
bedragen in 1.000 euro
-2,7
Realisatie uit nieuwbouw en aankoop
meerjaren onderhoudsbegroting en verdisconteerd in de
88
Totaal
Verzekeringen
De bedrijfswaarde ultimo 2011 bedraagt € 198,1 miljoen
Financieringslasten
Onroerende zaken niet zijnde woningen
Saldo per 1 januari Aanschafwaarde
Materiële vaste activa in exploitatie
Woningen en woongebouwen
198,1
bedragen in miljoenen euro’s
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011
Vaste activa
Grond
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Materiële vaste activa in ontwikkeling
Kantoor
31-12-2011
31-12-2010
Grond
7.964
17.768
Projecten in ontwikkeling
4.498
3.242
Aanschafwaarde
Projecten in uitvoering
2.253
3.797
Gecumuleerde afschrijvingen
14.715
24.807
Boekwaarde per 1 januari
24.807
26.826
Mutaties in het boekjaar
Investeringen
20.477
29.023
Correctie/afboeking onrendabele top
-3.623
-2.094
Afwaardering grondposities
-3.495
0
-11.505
-9.114
Beginsaldo Mutaties van het boekjaar:
Overige opbrengsten
-4.946
-2.198
Overgeboekt naar materiële vaste activa in exploitatie
-8.676
-15.139
Mutatie onderhanden projecten en voorraden
-1.604
28
3.606
-2.584
Mutatie voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Overig Eindsaldo
-326
59
14.715
24.807
bedragen in 1.000 euro
Desinvesteringen Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen Saldo
Totaal
3.346
2.129
460
5.935
-1.544
-1.693
-229
-3.466
1.802
436
231
2.469
301
198
111
610
0
0
-115
-115
-174
-132
-96
-402
0
0
83
83
127
66
-17
176
3.647
2.327
456
6.430
-1.718
-1.825
-242
-3.785
1.929
502
214
2.645
Saldo 31 december Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Specificatie beleggingen op lange termijn Lening u/g in verband met grondaankoop
0
453
Overigen
2
2
Eindsaldo
2
455
500
500
Woningen in exploitatie: WOZ-waarde van de verhuureen-
Zekerheden: Er zijn geen activa als zekerheden gesteld
heden in exploitatie per 31-12-2011 is € 748,0 miljoen.
voor verstrekte kredietfaciliteiten.
Verkoop woningen in exploitatie: Van het totale woning-
Ter zekerheidsstelling van een deel van de onroerende za-
Specificatie deelnemingen
bezit van 4.147 woningen is te verwachten dat 52 woningen
ken in ontwikkeling is een hypotheekrecht gevestigd van
Deelnemingen Uithof III CV
in 2012 voor verkoop beschikbaar komen. In totaal zijn
€ 1,5 miljoen. Hierin is begrepen een verstrekte lening
664 woningen voor verkoop gelabeld per 31-12-2011.
inzake de aankoop van een pand.
90
Vervoermiddelen
Saldo per 1 januari
Aankopen
Ontvangen termijnen koopwoningen
Inventaris
Begin 2011 is de lening met betrekking tot de grondaankoop volledig afgelost.
Deelneming Woningnet Eindsaldo
1
1
501
501
bedragen in 1.000 euro 91
>
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
>
Vlottende activa
31-12-2011 Onderhanden werk
Te vorderen bijdragen
203
45
203
45
Te ontvangen bedragen
23
14
Totaal vorderingen corporaties
23
14
Te vorderen vennootschapsbelasting 2008-2011
3.031
708
Totaal vorderingen belastingen en sociale verzekeringen
3.031
708
Te ontvangen bedragen koopwoningen
159
608
159
608
Overige vorderingen
291
175
Totaal overige vorderingen
291
175
Transitorische rente
129
69
Overigen
197
232
Totaal overlopende activa
326
301
14.196
4.974
424
P321B
De BinnenVergt fase 1b tranche 1 Zaltbommel
0
52
P321B
De BinnenVergt fase 1b tranche 2 Zaltbommel
211
0
P832B
De Hoek/Bollenhoef Eethen
0
66
Totaal vorderingen gemeenten
P843
Alad Wijk en Aalburg
0
88
P908A
Portage Zaltbommel
2.260
0
Corporaties
P975
Rijksstraatweg Sleeuwijk
246
0
P972
Centrumplan Sleeuwijk (De Nieuwe S)
515
0
P982
Werkense Polder Werkendam
0
86
3.232
716
P909
Teruggekochte Koopgarant woningen
341
498
De BinnenVergt fase 1b tranche 1 Zaltbommel
224
0
De Vlinder Zaltbommel
Totaal onderhanden werk
Aantal maanden tot 1 maand
Fiscus
Te vorderen bedragen koopwoningen
549
1.413
1.114
1.911
Overige vorderingen
Aantal huurders
Het totale debiteurensaldo aan het einde van het
Gemeenten
Totaal vorderingen koopwoningen
bedragen in 1.000 euro uit huurachterstanden van in totaal € 257.000 en 46
31-12-2010
0
P321B
verslagjaar bedroeg € 287.000. Dit bedrag bestaat
31-12-2011
Agnietentuin fase A Zaltbommel
Voorraden
Huurdebiteuren
VLOTTENDE ACTIVA
P131A
Totaal onderhanden werk
Overlopende activa
Huurachterstand
2011
2010
2011
2010
Liquide middelen
186
99
59
150
1 tot 2 maanden
31
21
28
11
2 tot 3 maanden
30
4
46
3
Kas Totaal liquide middelen
betalingsregelingen voor een totaalbedrag van € 30.000.
3 tot 4 maanden
De huurachterstanden kunnen als volgt naar tijdsduur en
> 4 maanden
aantal huurders worden gespecificeerd:
Totaal
92
>
31-12-2010
5
13
11
8
30
95
113
167
282
232
257
339
Rabobank
93
3
4
14.199
4.978
bedragen in 1.000 eur o
PASSIVA
>
31-12-2011
Passiva
< vervolg PASSIVA
31-12-2011
31-12-2010
Schulden aan leveranciers
2.725
2.536
Totaal schuld aan leveranciers
2.725
2.536
Aflossingsverplichting langlopende schulden
3.993
4.279
Totaal schulden aan kredietinstellingen
3.993
4.279
Schulden aan gemeenten
88
6.321
Totaal schuld aan gemeenten
88
6.321
Corporaties
0
193
Totaal schuld aan gemeenten
0
193
709
1.030
98
94
807
1.124
kortlopende schulden Leveranciers
EIGEN VERMOGEN Algemene bedrijfsreserve Beginsaldo
46.166
Jaarresultaat Totaal algemene bedrijfsreserve
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
31-12-2010
45.593
544
574
46.710
46.167
Kredietinstellingen
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw 0
2.584
Mutaties
Beginsaldo
3.606
-2.584
Eindsaldo voorziening
3.606
0
Gemeenten
Voorziening latente belastingverplichting
Corporaties
Beginsaldo
238
243
Mutaties
-37
-5
Eindsaldo voorziening
201
238
93
99
118.065
106.052
Rentevoet, aflossing 2011 en leningen langer dan vijf jaar
118.158
106.151
De gemiddelde rentevoet van de uitstaande leningen
Totaal schuld aan fiscus
bedraagt per 31 december 2011 4,41%. Het aflossingsbe-
Schulden aan pensioenen
931
1.792
89
77
-861
standdeel vanaf 2017 bedraagt in totaal € 116,9 miljoen
Pensioenen
-832
Totaal schuld aan fiscus
89
77
Saldo per 31 december
99
931
Af te lossen in volgend boekjaar
-6
-832
Saldo per 31 december
93
99
109.499
102.392
16.000
10.000
0
0
-3.447
-2.893
122.052
109.499
-3.987
-3.447
118.065
106.052
Beginsaldo
408
349
Mutatie boekjaar
-35
54
9
5
382
408
Langlopende schulden
Langlopende schulden Schulden overheidsinstellingen Schulden kredietinstellingen Totaal schulden
Specificatie overheidsleningen Saldo per 1 januari Reguliere aflossingen
Specificatie leningen kredietinstellingen Saldo per 1 januari Storting nieuwe leningen Bijstorting ‘klim’ leningen Reguliere aflossingen Saldo per 31 december Af te lossen in volgend boekjaar Saldo per 31 december
Rente waarborgsommen Eindsaldo waarborgsommen
94
BTW Loonheffing
voor de huidige leningenportefeuille. Het aflossingsbe-
Overige schulden
standdeel in het komende boekjaar bedraagt € 4,0 mil-
Nog te betalen vakantiedagen
117
120
joen en is onder de kortlopende schulden verantwoord. De
Vooruitontvangen huurtoeslag
117
128
gemiddelde looptijd van de leningenportefeuille is 25 jaar.
Rekening courant deelnemingen Onderhanden werk
bedragen in 1.000 euro
Overige Totaal overige schulden
79
0
195
0
60
99
568
347
212
79
2.479
2.494
186
317
2.877
2.890
Overlopende passiva Vooruitontvangen huur Niet vervallen rente over leningen
Waarborgsommen
Waarborgsommen
Schulden aan fiscus
Overigen Totaal overlopende passiva
Dit betreft de van huurders ontvangen gelden bij aanvang van het huurcontract.
95
>
Voorwaardelijke verplichting
een bedrag van € 0,4 miljoen. Woonlinie heeft een inten-
In de gemeente Werkendam heeft Woonlinie een subsidie
Overige verplichtingen
In verband met de garantiestelling voor leningen o/g door
tieovereenkomst met de gemeente Aalburg getekend voor
ontvangen voor de ontwikkeling van Koopgarant woningen.
Verplichtingen met betrekking tot kantoorautomatisering
het Waarborgfonds Sociale Woningbouw WSW) moet er reke-
de ontwikkeling van de Veense Plassen in Veen.
Indien de woningen binnen 20 jaar uit de Koopgarant con-
zijn aangegaan voor een bedrag van €€ 0,1 miljoen en
structie gehaald worden, moet Woonlinie de subsidie terug-
lopen tot en met 30 november 2014.
Niet uit de balans blijkende informatie
ning mee worden gehouden dat er sprake is van een obligo aan het WSW uit hoofde van de door het WSW geborgde
Aangegane verplichtingen nieuwbouw
betalen. In de gemeente Zaltbommel geldt tot 2025 een boete-
leningen, dat opeisbaar wordt indien blijkt dat het aan het
Het restant van de aangegane verplichtingen uit over-
constructie voor de Koopgarant woningen in Nederhemert.
WSW betaalde disagio in totaal niet voldoende is om de
eenkomsten ten behoeve van nieuwbouwprojecten voor
aanspraken van het WSW te dekken. Volgens opgave van het
31 december 2011 ten aanzien van nieuwbouwprojecten
Omzetbelasting
omzetbelasting en vennootschapsbelasting met Bouwlinie
WSW bedraagt dit obligo per balansdatum € 4,5 miljoen.
bedraagt € 13,0 miljoen.
Van de opgeleverde nieuwbouwprojecten zijn 2 woningen
B.V.. Bouwlinie Sleeuwijk B.V. is hier op 1 januari 2011 aan
onverkocht en niet in gebruik genomen. Indien de woningen
toegevoegd. Op grond van de fiscale eenheid is Woonlinie
Stichting Woonlinie vormt een fiscale eenheid voor de
In de gemeente Werkendam is ten aanzien van de aankoop
Voor het plan Agnietentuin in Zaltbommel heeft Woonlinie
niet worden verkocht, maar op andere wijze in gebruik wor-
hoofdelijk aansprakelijk voor de door de fiscale eenheid
van een perceel grond bij wijziging van het bestemmings-
de plankosten van Van Wanrooy gekocht en de gemeente
den genomen, bijvoorbeeld in verhuur, en de ingebruikname
verschuldigde omzetbelasting en vennootschapsbelasting.
plan een nabetaling verschuldigd van maximaal
Zaltbommel de grond. Woonlinie koopt de grond van de
langer dan 2 jaar duurt, dan moet 2 jaar na ingebruikname
€ 0,5 miljoen, uiterlijk op 1 januari 2018. In de gemeente
gemeente op het moment dat de betreffende fase wordt
€ 0,09 miljoen omzetbelasting worden betaald over de
Bankgaranties
Zaltbommel ontvangt Woonlinie met betrekking tot de
gestart. Dit is maximaal € 0,5 miljoen.
stichtingskosten voor de woningen.
Er zijn 2 bankgaranties afgegeven aan Woonlinie voor
verkoop van een grondpositie een nabetaling van € 0,3
de huur van bedrijfsruimte in de brede school Zaltbom-
miljoen bij start bouw. Woonlinie heeft een bouwclaim
Verplichtingen onderhoud
van 22 woningen in de gemeente Werkendam. Woonlinie
Er zijn geen verplichting voor onderhoud.
heeft een bouwclaim voor 15 huurappartementen in plan
96
Fiscale eenheid
Bronckhorst in Andel. Woonlinie heeft een bouwclaim in
Verkopen met koopgarant
Meeuwen in ruil voor grond in Genderen. Voor project De
Er zijn 107 terugkoopverplichtingen van woningen die
Eng in Veen is bij de aankoop van Grotestraat 38 mede op-
met Koopgarant zijn verkocht. Per jaareinde zijn er 2
genomen dat de voormalige eigenaar vóór 1 januari 2013
teruggekochte Koopgarant woningen verantwoord onder de
twee bouwpercelen verkrijgt. Wanneer het niet mogelijk is
voorraad koopwoningen. Deze woningen worden in 2012
om 2 bouwpercelen te leveren dan wordt dit omgezet in
weer verkocht.
Verplichtingen in verband met financiering
mel voor een bedrag van € 0,03 miljoen. Er zijn door
Er zijn geen verplichtingen in verband met financiering.
van € 1,0 miljoen.
97
aannemers bankgaranties afgegeven voor een bedrag
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENNIG
bedragen in 1.000 euro BEDRIJFSOPBRENGSTEN
31-12-2011
31-12-2010
BEDRIJFSLASTEN
Huren Te ontvangen netto huur Huurderving wegens leegstand Kortingen Totaal huren
31-12-2011
Afschrijvingen 21.791
Woningen en woongebouwen
1.582
1.526
-118
-90
Overige panden in exploitatie
494
340
-5
-10
Installaties
688
648
22.637
21.691
Materiele activa ten dienste van de exploitatie
402
406
3.166
2.920
Vergoedingen
619
599
Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa
Totaal vergoedingen
619
599
Onrendabele toppen P131A Agnietentuin Zaltbommel
Verkoop onroerend goed 2.200
3.764
-155
-1.399
-71
-96
Verkoopresultaat onroerend goed betaand bezit
1.974
2.269
Resultaat verkoop nieuwbouw
1.863
872
Boekwaarde Diverse verkooplasten
Resultaat koopgarant Totaal resultaat verkoop onroerend goed bestaand bezit
284
0
4.121
3.141
Overige bedrijfsopbrengsten Vergoedingen beheer derden
126
126
Vergoedingen voor verrichte diensten
179
149
Opbrengst onderhoud Lemmenskamp
52
75
Inschrijfgelden en administratiekosten
23
25
6
0
386
375
Overigen Totaal overigen bedrijfsopbrengsten
Rentebaten Rente rekening-courant banken
130
70
498
Rente uitstaande leningen
70
70
Rente verkoop nieuwbouwwoningen
37
70
Overige rentebaten
51
28
Totaal rentebaten
288
238
5.023
4.895
130
183
9
9
5.162
5.087
0
285
-37
-5
Sociale lasten Sociale lasten
325
288
Totaal sociale lasten
325
288
Rentelasten
Lasten onderhoud Kosten niet-planmatig onderhoud
3.785
3.903
Kosten planmatig onderhoud
2.006
3.177
Totaal lasten onderhoud
5.791
7.080
Uitzendkrachten
216
331
Overige personeelskosten
307
324
Huisvestingskosten
166
147
Algemene kosten
1.163
946
Belastingen
1.519
1.453
0
110
0
Overige bedrijfslasten
-1.008
0
P906 De Vaan Zaltbommel
0
-1.056
P908A Portage Zaltbommel
0
5.532
2.118
0
3.623
2.094
Rente leningen Overige rentelasten Rente waarborgsommen Totaal rentelasten
Vennootschapsbelasting Vennootschapsbelasting boekjaar Dotatie voorziening latente belastingverplichting Vennootschapsbelasting voorgaande jaren
-1.567
-41
Totaal vennootschapsbelasting
-1.604
239
Toerekening jaarresultaat
Afwaardering grondposities
Verzekeringen
62
100
P844 Polstraat Wijk en Aalburg
292
0
Contributie brancheorganisaties
62
64
Resultaat
544
574
P910 Beersteeg Zaltbommel
387
0
Afboeking huurachterstanden
27
38
Totaal resultaat
544
574
2.816
0
Overige directe exploitatielasten
251
310
3.495
0
Directe kosten serviceproducten
505
459
7.118
2.094
Leefbaarheid
186
199
Sector specifieke heffing
260
247
P916 Spellewaard Zaltbommel Totaal overige waardeveranderingen materiele vaste activa
Lonen en salarissen
De in de algemene kosten begrepen beloning van de raad van commissarissen bedroeg € 40.000 (2010: € 38.000). De jaarrekening is gecontroleerd door BDO Audit & Assurance B.V. De algemene kosten bevatten ook voor € 53.699 aan honoraria voor accountants. De kosten voor de controle bedroegen €€ 38.992. Daarnaast hebben zij overige controles uitgevoerd voor een bedrag van € 7.383. BDO accountants & belastingadviseurs B.V. heeft voor een bedrag van € 7.324 fiscaal advies gegeven. Het loon van de directeur-bestuurder volgens artikel 383 van BW2 is € 265.000.
Salarissen inclusief vakantiegeld
2.531
2.436
Totaal lonen en salarissen
2.531
2.436
Overigen BTW teruggave 2005-2010 Totaal overige bedrijfslasten
226
210
-441
0
4.509
4.828
De effectieve belastingdruk over 2011 bedraagt 0% (2010: 34,9%). De belangrijkste oorzaak van het verschil met 2010 is dat in 2011 de herbestedingsreserve is toegepast. Voor voorgaande jaren is een aangepaste aangifte ingediend bij de Belastingdienst waarbij de belangrijkste afwijking de inzet van de herbestedingsreserve is. Voor 2010 zal een nihilaangifte worden ingediend. De vennootschapsbelasting van 2008 t/m 2010 is in de jaarrekening van 2011 teruggenomen. Het betreft een bedrag van € 1,6 miljoen. Het resultaat van het boekjaar wordt toegevoegd aan de overige reserves.
bedragen in 1.000 euro 98
31-12-2010
498
3.601
P992 Under the Hill Saba
31-12-2011
509
-2.195
P879 Voorstraat Almkerk
> vervolg BEDRIJFSLASTEN
509
0
P413 ‘t Kwartier Woudrichem
31-12-2010
Totaal pensioenlasten
-187
P321C1 De BinnenVergt fase 2a Zaltbommel
31-12-2011
Pensioenlasten
-1.198
P321A De BinnenVergt fase 1a Zaltbommel
In 2011 zijn 13 woningen verkocht.
> vervolg BEDRIJFSLASTEN Pensioenlasten
22.760
Vergoedingen
Opbrengst verkoop onroerend goed bestaand bezit
31-12-2010
99
31-12-2011
ACTIVA
31-12-2010
3.814
Niet GECONSOLIDEERD uit de balansKASSTROOMOVERZICHT blijkende informatie
Overige reserves
Materiële vaste activa in exploitatie 3.166
2.920
Materiële vaste activa in ontwikkeling
• Waardeverandering materiele vaste activa
7.118
2.094
Materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie
bedragen in 1.000 eur o
• Veranderingen in het werkkapitaal: - Mutatie voorraden
-1.718
737
- Mutatie vorderingen
-2.092
-287
Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties
-22
834
3.569
-2.589
13.835
9.371
Kasstroom uit rente Ontvangen rente
288
238
Betaalde rente
-5.162
-5.087
Totaal kasstroom uit rente
-4.874
-4.849
Vennootschapsbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten
1.604
-239
10.565
4.283
Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Termijnen nieuwbouw koopwoningen Mutatie financiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-23.819 197
1.525 11.312
453
-13
-6.718
-14.097
10.059
Ontvangsten uit kortlopende schulden
0
6.260
Aflossingen langlopende schulden
-4.305
-4.481
Aflossingen kortlopende schulden
-6.321
-528
5.374
11.310
9.221
1.496
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
NETTO KASSTROOM
24.807 2.469 159.942
2
455
Deelnemingen
512
535
Totaal financiële vaste activa
514
990
157.350
160.932
Resultaat lopend boekjaar Totaal eigen vermogen
Beleggingen op lange termijn
Totaal vaste activa
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening latente belastingverplichting
45.593
3.606
0 238 238
93
99
118.065
106.052
382
408
118.540
106.559
Leveranciers
2.614
2.536
Kredietinstellingen
3.993
4.279
88
6.321
Leningen overheid Leningen kredietinstellingen
Onderhanden werk 2.713
574 46.167
201
Waarborgsommen
Onderhanden nieuwbouwprojecten
544 46.710
Langlopende schulden
Totaal langlopende leningen
716
Kortlopende schulden
Voorraden 1.114
1.911
Huurdebiteuren
287
377
Gemeenten
203
45
Corporaties
Corporaties
23
14
Fiscus
3.031
708
Pensioenen
Te ontvangen termijnen koopwoningen
159
608
Overige schulden
Overige vorderingen
719
175
Overlopende passiva
Overlopende activa
326
301
Totaal kortlopende schulden
4.748
2.228
Liquide middelen
14.164
4.944
Totaal vlottende activa
22.739
9.799
180.089
170.731
Gemeenten
Totaal passiva
0
193
882
1.124
89
77
489
347
2.877
2.890
11.032
17.767
180.089
170.731
Enkelvoudige jaarrekening Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.
bedragen in 1.000 euro 100
46.166
3.807
Totaal voorzieningen
Vlottende activa
Totaal activa
2010
Voorzieningen
Financiële vaste activa
Totaal kortlopende vorderingen 16.000
14.715 2.645
Fiscus
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden
132.666
Kortlopende vorderingen
-26.921
16.451
139.476
156.836
Totaal materiële vaste activa
Voorraad onverkochte woningen
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
2011
Eigen vermogen
• Afschrijvingen
Mutatie voorzieningen
PASSIVA
Materiële vaste activa
5.662
Aanpassingen voor:
Mutatie kortlopende schulden
2010
Vaste activa
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Exploitatieresultaat
2011
101
ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (NA RESULTAATBESTEMMING)
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
2010
3.815
5.664
• Afschrijvingen
3.166
2.920
• Waardeverandering materiele vaste activa
7.118
2.094
- Mutatie voorraden
-1.200
737
- Mutatie vorderingen
-2.521
-287
-137
834
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Exploitatieresultaat
Bedrijfsopbrengsten Huren
22.637
21.691
619
599
4.121
3.141
Vergoedingen Verkoop onroerend goed Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
386
375
27.763
25.806
Bedrijfslasten
Aanpassingen voor:
3.166
2.920
Mutatie voorzieningen
3.569
-2.589
13.810
9.373
301
238
Betaalde rente
-5.153
-5.087
Totaal kasstroom uit rente
-4.852
-4.849
Vennootschapsbelasting
1.604
-239
Resultaat deelnemingen
-23
-2
10.539
4.283
Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa
7.118
2.094
Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties
Lonen en salarissen
2.531
2.436
Pensioenlasten
509
498
Kasstroom uit rente
Sociale lasten
325
288
5.791
7.080
Lasten onderhoud
Ontvangen rente
Overige bedrijfslasten
4.508
4.826
Som der bedrijfslasten
23.948
20.142
Bedrijfsresultaat
3.815
5.664
Rentebaten
301
238
Rentelasten
-5.153
-5.087
Desinvesteringen in materiële vaste activa
Totaal financieringslasten
-4.852
-4.849
Termijnen nieuwbouw koopwoningen
Financieringslasten
Jaarresultaat voor belastingen
Kasstroom uit operationele activiteiten
De grootste afwijking tussen de geconsolieerde en de enkelvoudige jaarrekening betreft de post onderhanden werk. Het onderhanden werk van project De Nieuwe S is in vof Ontwikkelcombinatie De Es en Transvaal opgenomen voor E 0,5 miljoen.
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-1.037
815
Vennootschapsbelasting
1.604
-239
Resultaat deelnemingen
-23
-2
544
574
Netto jaarresultaat
bedragen in 1.000 eur o
• Veranderingen in het werkkapitaal:
Mutatie kortlopende schulden
Afschrijvingen op materiële vaste activa
bedragen in 1.000 eur o 102
31-12-2010
Investeringen in materiële vaste activa
-26.921
197
1.525
16.451
11.312
476
-13
-6.693
-14.097
Ontvangsten uit langlopende schulden
16.000
10.059
Ontvangsten uit kortlopende schulden
0
6.260
Aflossingen langlopende schulden
-4.305
-4.481
Aflossingen kortlopende schulden
-6.321
-528
5.374
11.310
9.220
1.496
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
NETTO KASSTROOM
Resultaat
544
574
Totaal resultaat
544
574
Het resultaat van het boekjaar wordt toegevoegd aan de overige reserves.
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
31-12-2010
Toerekening jaarresultaat -23.817
Mutatie financiële vaste activa
31-12-2011
103
Enkelvoudig kasstroomoverzicht
Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2011
2011
31-12-2011
Bijlagen toewijzen aan doelgroep 106 organigram 107
104
105
Aantal toewijzingen 2011
< 65 jaar
BIJLAGE 1: Toewijzen aan doelgroep
> = 65 jaar Subtotaal
2-personen
< 65 jaar > = 65 jaar Subtotaal
> = 3 personen
< 65 jaar > = 65 jaar Subtotaal
Huur < = € 361,66 Huur € 361,67 t/m € 517,64
Totaal
< € 21.625
13
20
11
44
> = € 21.625
10
20
13
43
< € 20.325
0
6
8
14
> = € 20.325
1
3
1
5
24
49
33
106
Huur < = € 361,66 Huur € 361,67 t/m € 517,64
Huur > € 517,64
Totaal
< € 29.350
2
7
7
16
> = € 29.350
0
2
6
8
< € 27.750
0
3
3
6
> = € 27.750
2
0
7
9
4
12
23
39
Huur < = € 361,66 Huur € 361,67 t/m € 554,76
Huur > € 554,76
Totaal
< € 29.350
0
21
11
32
> = € 29.350
0
9
7
16
< € 27.750
0
0
0
0
> = € 27.750
0
30
18
48
0
30
18
48
2
0
0
2
30
91
74
195
Totaal
Huur > € 517,64
onbekend
106
Raad van Commissarissen
Directeur bestuurder Directeur STAF HRM-adviseur Beleidsadviseur Adviseur communicatie & beleid Marketing & communicatiemedewerker Managementassistent
VASTGOED manager
WONEN manager
BACKOFFICE manager
Projectleider markt & klant
Teamleider Klant
Teamleider Vastgoedbeheer
Teamleider Ontwikkeling
Klantconsulent Woonconsulent Wijkcoördinator
Rayonopzichter Assistent-opzichter
Junior projectontwikkelaar Assistent projectontwikkelaar Projectontwikkelaar Adviseur civiele techniek
Projectleider Medewerker vastgoed Vastgoedadviseur Verkoopadviseur
107
Teamleider Secretariaat
Teamleider Backoffice
Medewerker secretariaat
Medewerker planning & control Apllicatiebeheerder Systeembeheerder Vastgoedcontroller Medewerker dagelijkse administratie Medewerker salarisadministratie Trainee
BIJLAGE 2: ORGANIGRAM
1-persoon
COLOFON >
Redactie: Woonlinie Ontwerp: Krachtstroom Creatie | Communicatie Fotografie: Teus Admiraal Fotografie, Vidicon, Dhr. De Kraker, Woonlinie Drukwerk: Drukkerij Damen
WOONLINIE WOUDRICHEM ’t Rond 1, 4285 DE Woudrichem Postbus 51, 4285 ZH Woudrichem
WOONLINIE ZALTBOMMEL Thorbeckestraat 1, 5301 NC Zaltbommel Postbus 2018, 5300 CA Zaltbommel
Tel: (088) 520 4000 • E-mail:
[email protected] • www.woonlinie.nl
