Jaarverslag Oikonde Mechelen 2012

Jaarverslag Oikonde Mechelen 2012 Inhoudstafel Personeelsnieuwtjes

2012, het jaar van vele zorgen en nieuwe dynamieken 2

Een nieuwe toekomst voor Oikonde Mechelen

4

St-Pieter vzw

4

Studiedag FDBW

5

ZIeZO-project

5

Parkeren in Mechelen

5

Stedenfonds Nijlen

6

Pleegzorg Provincie Antwerpen, kortweg PPA 7 RTH 8 De gemeenschapshuizen

10

Teams begeleid wonen

10

Financiën

11

Website 11 Vorming 12 Cijfers pleegzorg

13

Cijfers begeleid wonen

15

Het nieuwe pleegzorgdecreet raakte dan toch af en werd net voor de zomer nog goedgekeurd in het Vlaamse Parlement. Maar daarmee is het einde nog lang niet in zicht. Er moeten nog uitvoeringsbesluiten opgemaakt worden die concrete richtlijnen bezorgen aan de sector. De zenuwen stonden bij vele mensen strak gespannen het afgelopen jaar. Afscheid nemen en rouwen worden bemoeilijkt als er geen duidelijkheid komt over het nieuwe. Een scheiding plannen en tegelijk een verloving voor een nabij huwelijk regelen, is ook niet bepaald een simpele kwestie. Een toelichting vind je verder. Het uitbouwen van de ‘Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening’ zorgde voor een heel andere dynamiek in de dienst begeleid wonen. Daar konden we onverwacht een erkenning van 7 plaatsen verwerven. Vanaf april startten we ons experiment met een enthousiaste ploeg begeleiders. Een werkgroep werd opgericht en in december was er een grondige evaluatie. De resultaten kan je verder lezen. Ondanks onze loyale aanwezigheid op het bemiddelingsoverleg voor de prioritair te bemiddelen dossiers bleek er geen hulpvraag te zijn waar wij een aanbod voor hebben. We hebben dus nog geen ervaring kunnen opdoen met convenanten (= uitbreiding nieuwe stijl). Stilaan bekruipt ons ook de zorg of deze nieuwe vorm van zorgregie niet de ambulante werkingen zal benadelen. Het embryonale samenwerkingsverband ‘groep X’ kende in het najaar een onverwachte dynamiek waardoor we soms het noorden kwijtraakten door het vele werk dat zich allemaal concentreerde in die laatste maanden van het jaar. Aan het hoofd staan van een organisatie waar dergelijke uiteenlopende zaken tegelijk gebeuren, vraagt veel van de leidinggevenden én de raad van bestuur. Zowel in Pleegzorg Provincie Antwerpen als in Oikonde als in Groep X gingen we dan ook op zoek naar externe ondersteuning voor 2013. Het mag duidelijk zijn: we zijn een gat in de markt voor procesbegeleiders! Leen Quadflieg Directeur Oikonde Mechelen

1

Personeelsnieuwtjes Geboortes Als er in het jaarverslag van 2011 3 zwangerschappen vermeld stonden, is de kans groot dat we dit keer 3 bevallingen mogen aankondigen. En ja hoor, dat is ook zo. Meer zelfs, Martine Vleminckx was begin 2012 de 4de collega die zwanger was én op het einde van het jaar beviel. De eerste die een geboortekaartje richting Oikonde stuurde, was Cindy. Zij werkt al vele jaren bij Begeleid Wonen Mechelen en werd op 21 april de gelukkige mama van Hannah, haar eerste kindje.

Een maand en 2 dagen later -23 mei dus- later viel het geboortekaartje van Ella in de bus. Zij is het dochtertje van Miranka én kleine zus van Michiel.

Amper 6 dagen later, op 29 mei, liet Bep fier weten dat Stien een kleine zus gekregen had: Nel.

Martine mocht, omwille van haar administratief werk, blijven werken tot het einde van haar zwangerschap. We genoten samen met haar van haar bolle buik en op 22 november werd Maya geboren, alwéér een meisje en zusje van Noah. Tot groot verdriet van iedereen is Maya 6 dagen later overleden aan het syndroom van Edwards.

Met zoveel geboortes hebben we ons maandenlang tegoed kunnen doen aan kleurrijke suikerbonen. Het was afkicken nadat we de laatste opgegeten hadden!

Nog meer babynieuws... Dat je niet altijd zwanger moet geweest zijn om het babygeluk te omarmen, ervaarden we met Ingrid Staquet van het team pleegzorg. Zij verwelkomde in 2012 haar pleegdochtertje.

Marina spant de kroon Geen collega die zo vaak het jaarverslag haalde als Marina van het team pleegzorg. De geboorte van haar eerste kleinkind Lieze, haar 25 jaar dienst bij Oikonde, haar 30 jaar dienst bij Oikonde, de geboorte van haar tweede kleindochter Kaat... En ook in 2012 zorgde ze voor heuglijk nieuws: op 6 oktober trouwde ze met Marc en als we even vooruitblikken, zien we dat haar derde kleinkind voor begin 2013 gepland staat!

2

Vervangingen Begeleiders van begeleid wonen moeten van de dokter thuis blijven vanaf ze ongeveer 4 maanden zwanger zijn. Dat betekent dat er in Mechelen in 2012 3 collega’s vervangen moesten worden. Martine mocht tot het einde van haar zwangerschap blijven werken en werd daarna vervangen.

Vervangingen begeleid wonen Mechelen

Linde Demeulemeester

Cédric Vervloet

Ook Ann Van Loenhout heeft enkele maanden bij Oikonde gewerkt. Jammer genoeg hebben we van haar geen foto.

Vervangingen begeleid wonen Lier Danny begon bij Oikonde toen Bie lange tijd thuis zat met rugklachten. Sindsdien kon hij in het team blijven door het tijdskrediet van Werner Thilemans en Sophie Van Meensel, de lange reis die Maaike Dons maakte en nu opnieuw ter vervanging van Bie Dom. Zo zie je maar, een tijdelijk contract bij Oikonde kan soms heel lang duren!

Danny Verschueren

Vervanging secretariaat Ikbal werd de nieuwe onthaalmedewerker van Oikonde Mechelen, ter vervanging van Martine. Hoewel de permanentie en onthaal bij Oikonde niet evident is, was ze snel ingewerkt. Ook haar gevoel voor humor zorgde ervoor dat ze al snel ingeburgerd was.

Ikbal Bozdag

3

Een nieuwe toekomst voor Oikonde Mechelen De beslissing van Minister Vandeurzen dat er per provincie één dienst voor pleegzorg moet komen, heeft ook grote gevolgen voor Oikonde Mechelen. De dienst voor Begeleid Wonen blijft immers bestaan wanneer de dienst voor Pleegzorg opgaat in PPA. Bovendien heeft de overheid beslist dat de 18 personen die nu begeleid worden door de dienst voor pleegzorg onder het statuut ‘wonen onder begeleiding van een particulier’ niet mee kunnen overstappen naar de provinciale pleegzorgdienst. Dit bracht in 2012 al heel wat denk- en telwerk met zich mee. We gingen op zoek naar hoe een mogelijke splitsing van onze werking er zou kunnen uitzien. De nieuw opgelegde structuur vanuit de overheid denkt strak in provincies terwijl de werking van Oikonde Me-

chelen historisch gezien over verschillende provincies liep. Individuele begeleidingen in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant werden de voorbije jaren al grotendeels afgebouwd. Maar ook ons huis voor personen met een niet-aangeboren hersenletsel ligt in Vlaams-Brabant. Besprekingen met Oikonde Leuven werden gehouden om een eventuele overname te bekijken. Kortom, veel vragen kwamen op ons af. Naast al de inhoudelijke vragen waar we een antwoord op moeten vinden, betekent deelwerkingen afsplitsen ook het moeten herverdelen van uren en middelen. Begeleiders, administratieve medewerkers, leidinggevenden… wie kan wat doen in de toekomst, waar en voor wie? Eén ding staat vast. Het wordt een hele uitdaging.

Elf jaar werken bij Oikonde als coördinator van de dienst voor pleegzorg… Vol verwachting starten…Een fijne tijd… Twee jaar min of meer rustig inlopen en vanaf dan heel veel beweging… wisselende collega’s… zoeken… vinden… opnieuw wisselen… creatief verder werken… een rode draad… Oikonde is warm onthaald worden en zorg dragen voor mekaar. Hilde

Sint-Pieter VZW In Lier ontstond bij enkele ouders van een volwassen kind met een handicap het idee om zelf initiatief te nemen rond het woonperspectief van hun kinderen. Reden van deze actie zijn de ellenlange wachtlijsten en het tekort aan nachtopvang in Lier. St Pieter VZW werd opgericht Het concept: een huis van de Lierse Woningmaatschappij ombouwen tot een vijftal studio’s en een gemeenschappelijke ruimte voor personen met een handicap. Een VAPH-organisatie -in overleg met het LOG- zou de hulpverlening aanbieden en organiseren. Oikonde Mechelen is lid van het LOG en neemt deel aan alle overleg rond dit project. Intussen is het huis omgebouwd door St-Pieter VZW en huren enkele mensen een studio. De Lier VZW biedt hen zorg op maat aan. Maar door recente wijzigingen in het uitbreidingsbeleid van het VAPH –via convenanten- kwam dit project plots in een andere reglementering terecht qua subsidieerbaarheid. Het blijft voorlopig een zoektocht van de overheid om dit project hieromtrent duidelijkheid te geven. Oikonde Mechelen denkt mee na met de Lier

4

Studiedag FDBW – ‘Van samenwerking naar partnerschap: nieuwe uitdagingen voor ambulante diensten’ Meer dan een jaar geleden besliste de Federatie van Diensten Begeleid Wonen (FDBW) om samen met Vera Van Hove een visietekst te schrijven over ambulant en mobiel werken. Nav deze tekst en inspelend op Perspectief 2020 van minister Vandeurzen ontstond het idee om rond dit thema een studiedag te organiseren. Perspectief 2020 roept ambulante diensten op om samenwerkingsverbanden aan te gaan met andere diensten uit de welzijns- en gezondheidszorg. Samenwerking was van bij de start inherent aan begeleid wonen. Om de cliënt op ambulante/ mobiele basis zorg op maat te kunnen bieden,werken wij al jaren samen met andere reguliere en/of niet-reguliere diensten. Intentie van de studiedag was dan ook om in dialoog te gaan met belangrijke, potentiële partners en te kijken op welke manieren we kunnen evolueren naar partnerschappen en wat daarbij de uitdagingen en valkuilen zijn. Daarnaast werd de knowhow en ervaringen van de diensten begeleid wonen zoals neergeschreven in de visietekst, door Vera Van Hove toegelicht. De visietekst werd nav de studiedag opgemaakt tot een kleurrijke publicatie die nog steeds te koop is via het secretariaat van de FDBW.

Parkeren in Mechelen

ZieZo Project

Je weet het of je weet het niet maar parkeren in Mechelen is geen sinecure de laatste tijd. Vrij of gratis parkeren kan al lang niet meer. Zones voor lang-parkeren verminderen zienderogen. Ook de straten die een heel eind van het secretariaat afliggen maar waar we tot voor enige tijd langdurig konden staan, zijn veranderd in blauwe zone-straten waar je maximum twee uur mag parkeren. En dan zijn er nog de werken aan de stationsbuurt die onlangs gestart zijn. Een probleem voor iedereen die de auto nodig heeft voor het werk en nog meer voor begeleiders die tot enkele keren per dag met de wagen op huisbezoek moeten gaan.

In 2012 liep het ZieZo project ten einde. Dit project was een initiatief van de Broeders van Liefde en geeft jongeren binnen de opleiding regentaat aan de Lessius hogeschool in Mechelen de kans om vrijwilligerswerk te doen in rusthuizen of bij cliënten van Oikonde Mechelen. 3 studenten kozen voor Oikonde Mechelen. Tegen de paasvakantie liep hun engagement af en na een korte evaluatie bleek dat dit een succesvol initiatief was. Zowel onze cliënten als de studenten hadden veel aan de momenten samen gehad.

In 2012 is dan ook een deel van onze energie noodgedwongen gegaan naar het zoeken van werkbare en betaalbare parkeeroplossingen. Verschillende contacten werden gelegd en mogelijkheden onderzocht maar echt goede oplossingen hebben we nog niet gevonden vinden. Voortaan moeten we dus heel wat extra tijd en geld uittrekken om de huisbezoeken met de wagen vlot te kunnen doen.

In september stelden we ons terug kandidaat maar dit keer waren er geen studenten die voor Oikonde Mechelen kozen. Tot spijt van onze cliënten die hoopten dat ze weer konden uitkijken naar een occasioneel bezoekje.

5

Stedenfonds Nijlen Sinds 1999 is er een samenwerkingsverband tussen Oikonde Mechelen en het OCMW van Nijlen. Aanvankelijk binnen het kader van het Sociaal Impulsfonds van de gemeente, later (2002) via het Stedenfonds. In het kader van deze samenwerking ontvangt Oikonde Mechelen jaarlijks een subsidie voor het begeleiden van 3 personen uit de gemeente, die zich in een maatschappelijk achtergestelde positie bevinden. Deze subsidie is berekend op een wekelijkse begeleidingsfrequentie. Aangezien niet alle cliënten een wekelijks bezoek nodig hebben, kunnen we hulp bieden aan meer dan 3 personen. In concreto begeleidden we 6 personen in 2012 binnen het project, waardoor we de afgesproken gemiddelde bezetting kunnen waarmaken. Doelstelling van het project is het begeleiden van personen met een (vermoeden van) handicap (verstandelijk, motorisch en/of sensorieel, NAH, autisme) die -al dan niet met partner en kinderen- zelfstandig wonen in de gemeente Groot-Nijlen. In overleg met de cliënt bekijken we waar de grootste behoeften/noden zich situeren. Vanuit deze vragen stippelen we samen de begeleiding uit met als doel de kwaliteit van zijn/haar leven te verbeteren. Dit project biedt in meerdere opzichten voordelen: • het geeft de mogelijkheid om op een snelle en laagdrempelige manier in te spelen op noden en crisissen van een aantal bewoners met een handicap (of vermoeden van) uit Groot-Nijlen. • We kunnen zorg op maat bieden vooraleer er een goedkeuring van het VAPH is. Zodra alle procedures doorlopen en in orde zijn, schuiven deze mensen naadloos door naar het erkende systeem. Zo kunnen nieuwe begeleidingen opgestart worden en krijgen andere mensen kansen tot begeleiding. • Dankzij het project vinden ook mensen uit kansarme milieus gemakkelijk de begeleiding die zij nodig hebben en dient de doelgroep ‘mensen met een handicap’ niet zo streng te worden afgebakend als soms binnen het VAPH gebeurt. Oikonde Mechelen blijft in haar filosofie van hulpverlening erg achter het idee staan dat samenwerken met andere diensten een meerwaarde is om het optimale in deze situaties te kunnen bereiken. Ook dit jaar waren we weer getuige van een vlotte en professionele samenwerking met de sociale dienst van het OCMW en een fijne dienstverlening vanuit de gemeentelijke diensten.

Ik werk nu 34 jaar op Oikonde. Ik heb veel collega’s zien komen en gaan maar nu moet ik zelf vertrekken . Niet om te stoppen met werken maar omwille van de hele reorganisatie van het pleegzorglandschap. Wat ik steeds heb geapprecieerd is de aandacht voor en de respectvolle benadering van onze cliënten. Onze cliënten worden steeds ontvangen met een tasje koffie. Projecten ten voordele van onze cliënten, zoals de huizen kregen vaak financiële voorrang. Soms tot ergernis van het personeel omdat er geen geld was voor een nieuwe computer of omdat de goedkoopste kaftjes goed genoeg waren. En toch heb ik mij juist in deze visie kunnen vinden. Ook het beleid: overleg, betrokkenheid van het personeel... Hoe groter de personeelsgroep werd, hoe moeilijker maar het werd steeds geprobeerd. Dit was ook voelbaar bij de reorganisatie van pleegzorg. Maar informatie komt maar met mondjesmaat en beslissingen worden vaak buiten ons om genomen. Dit maakt het voor ons wel moeilijk. Hoe onze dienst pleegzorg er gaat uitzien weten we niet maar gelukkig kunnen we ons gewoon blijven inzetten voor ons begeleidingswerk! Marina

6

Pleegzorg Provincie Antwerpen, kortweg PPA 2012 was voor PPA een jaar waarin volop op twee sporen werd gewerkt. Enerzijds werd het gestarte werk van het gezamenlijke voortraject verder gezet. Anderzijds werd de toekomst om te groeien naar één provinciale pleegzorgdienst volop voorbereid.

1)

Werving en bekendmaking en voortraject draait op volle toeren …

Ook in 2012 werkte Niels, de provinciale wervingsverantwoordelijke, een gevarieerd plan uit om pleegzorg meer bekendheid te geven. De 10 miles van Antwerpen was ongetwijfeld de meest sportieve actie! Marianne, Micheline, Vanessa en Cédric vonden 10 miles wat veel maar begonnen vol moed -en in een pleegzorg T-shirt- aan de short run, het kleine broertje (5 km) van de 10 miles. Ingrid Latour ging voor het echte werk. Zij liep samen met collega’s van andere pleegzorgdiensten en Niels de volle 10 miles uit. Knap! Het hele jaar door waren er ook gratis papieren placemats van PPA te verkrijgen. Die konden aangevraagd worden voor allerlei festiviteiten van bijvoorbeeld jeugdbewegingen, scholen of sportclubs. Naar jaarlijkse traditie werd ons pleegzorgtentje weer opgezet op verschillende gezinsvriendelijke festivals zoals Sfinks, Mano Mundo, de Kabouterdag... Een hoogtepunt was de ‘Superheldenactie’ waarbij medewerkers verkleed als superheld de straat op gingen want… pleegouders die de zorg voor een pleegkind opnemen zijn zonder meer superhelden! Toch? Terwijl de kinderen met hun held op de foto konden, gaven de begeleiders aan de ouders informatie over pleegzorg. In het najaar werd de aandacht getrokken door een gemeenschappelijke actie van de 5 provincies. Op 5 belangrijke locaties in Vlaanderen werden in totaal 5000 playmobilpopjes gezet. In Antwerpen konden we terecht in het centraal station. De popjes vertellen het verhaal van de 5000 kinderen die momenteel in een pleeggezin wonen in Vlaanderen. Terwijl de kinderen die langskomen een pleegpopje mogen kiezen om voor te zorgen, krijgen ook hier ouders en grootouders een warme oproep mee voor pleegzorg. In het voortraject werden alle concrete vragen voor pleegzorg voor kinderen en jongeren onderzocht, gezinnen werden gerekruteerd en geselecteerd, matchingsgesprekken werden georganiseerd. Naast dit dagelijkse werk werden de inhoud en de organisatie van het werk zoals het nu is voortdurend geëvalueerd en bijgestuurd.

2)

… En er werd ook al naarstig gewerkt aan de toekomst

Na een periode van onduidelijkheid kwam er eindelijk zekerheid: begin 2014 wordt de start van de nieuwe provinciale diensten voor pleegzorg. Dit betekent dat in de provincie Antwerpen acht diensten voor pleegzorg zullen omgevormd worden tot één grote dienst. In juni werd namelijk het nieuwe decreet voor pleegzorg goedgekeurd door de Vlaamse regering. Dit decreet bepaalt dat er vanaf 1 januari 2014 per provincie maar één dienst voor pleegzorg meer mag bestaan. Eén dienst die alle vormen van pleegzorg zal aanbieden. Op niveau van de raden van bestuur van de verschillende diensten startten in 2012 dan ook de gesprekken over een fusie met de andere diensten en hoe die voor elke dienst zo vlot mogelijk zou kunnen verlopen. In de schoot van PPA werd een nieuw ‘bestuurdersoverleg’ opgericht, bestaande uit afgevaardigde leden van de verschillende raden van bestuur en directieleden uit de acht diensten. Vanuit Oikonde Mechelen zetelen Wim Mertens, Veerle Longrée (plaatsvervangend), Hilde Van Riet en Leen Quadflieg in dit nieuwe orgaan. Op het directiecomité van PPA werden de eerste stappen voorbereid richting een gezamenlijke engagementsverklaring, oprichting van een nieuwe vzw met nieuwe statuten, overdracht van middelen, nieuwe arbeidsvoorwaarden, nieuw organigram… Einde 2012 werd gezocht naar een externe procesbegeleider om al deze – toch wel heel ingrijpende en soms moeilijke processen – te ondersteunen. Vanuit de medewerkers werd ook al een aantal inhoudelijke werkgroepen gestart om de toekomst voor te bereiden. Zo kwam er oa. al een werkgroep samen ‘ondersteunend kinder- en jongerenteam’, een werkgroep ‘netwerkobservatie’ en een werkgroep ‘zorg voor personen met een handicap’.

7

Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening In maart 2012 ging Oikonde Mechelen als eerste dienst Begeleid Wonen van de provincie Antwerpen aan de slag met de nieuwe werkvorm Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening (RTH). RTH biedt mensen met (een vermoeden van) een handicap de kans om, zonder het lange voortraject, een hulpvraag te stellen. Een hulpvraag die met een langdurige, laagfrequente begeleiding of een intensieve, kortdurende begeleiding kan opgelost worden. Een erkenning door het VAPH is dus niet noodzakelijk. Bij aanvang hadden we wel enkele handvaten maar verder kregen de begeleidsters de vrijheid om creatief te zijn met hoe ze dit nieuwe project zouden vormgeven. Een uitdaging! 2 collega’s van het team Mechelen, 2 collega’s van team Lier en één teamoverschrijdende medewerker gingen enthousiast aan de slag. Als eerste stap gingen we langs bij verschillende diensten om ons aanbod bekend te maken. We namen ook contact op met OpMaat, de dienst die voor ons de centrale wachtlijst opvolgt. Zij keken in hun cliëntenbestand om te zien wie er eventueel in aanmerking kwam. Niet veel later konden we de eerste cliënten binnen RTH opstarten. We ontdekten dat de ondersteuningsvragen niet zo erg verschilden van de begeleidingsvragen binnen Begeleid Wonen. Administratie, wonen en psychosociale begeleiding bleken de voornaamste ondersteuningsvragen te zijn. Op de tweede plaats volgden vragen rond psychosociale begeleiding, administratie, coördinatie en werk & dagbesteding. Echt nieuw voor onze dienst was de trainingsvraag ter voorbereiding op zelfstandiger wonen. Grootste verschil is de lagere frequentie die gepaard gaat met minder breed kunnen werken. Begeleid wonen light dus! Qua doelgroep richtten we ons naar mensen met een (vermoeden van) handicap: een mentale of motorische handicap, blinden en mensen met autisme of een niet-aangeboren hersenletsel. Ook een dubbeldiagnose met psychiatrische problematiek willen we opnemen op voorwaarde dat de psychiatrische problematiek niet overheerst. Het vermoeden van handicap blijft, samen met wat we zien en horen op het kennismakingsgesprek, een vertrekpunt voor het al dan niet opstarten van de begeleiding. De minimum leeftijd is 18 jaar.

Algemene conclusie na een jaar RHT

Over het algemeen merken we dat cliënten met een minder veelvoudige vraag bij RTH aankloppen. Enerzijds leren we door de minder complexe problematiek als begeleiders meer afstand houden zonder onze betrokkenheid te verliezen. Anderzijds leggen we van bij de start meer het accent op netwerkondersteuning en/of het opnemen van een coördinerende rol. We hebben geleerd om sommige dingen los te laten of ze vanuit een andere invalshoek te benaderen. Dit was een van de belangrijkste ‘mentale knoppen’ die we moesten omdraaien om bewust een verschil te maken tussen RTH en Begeleid Wonen. Het zoeken naar en oog hebben voor het verschil tussen Begeleid Wonen en RTH blijft zeker een evenwichtsoefening voor 2013. Voorts willen we streven naar nog meer vraaggestuurd werken.

Enkele cijfers

In 2012 deden we 65 kennismakingsgesprekken. 50 personen zijn in begeleiding of in de loop van 2012 in begeleiding geweest. Qua woonplaats zien we een quasi gelijke spreiding tussen de regio Lier (32) en de regio Mechelen (33).

8

Het grootste aantal aanmeldingen kwam via OpMaat. Ook onze eigen collega’s keken binnen hun cliënteel wie er eventueel kon overstappen naar RTH. Dat onze bekendmaking zijn vruchten heeft afgeworpen, blijkt uit de toestroom vanuit de mutualiteiten, OCMW’s, beschutte werkplaatsen, enz. In totaal ongeveer 16 personen. De overige aanmeldingen hebben we te danken aan mond-aan-mond reclame tussen cliënten zelf en diensten onderling. Elke kans die we kregen om telefonisch of ‘face to face’ aan informele bekendmaking te doen hebben we gegrepen.

12 jaar geleden stapte ik van de reclamewereld over naar de sociale sector. Een gigantisch verschil maar het voelde als thuiskomen. De manier waarop er met elkaar omgegaan werd, het respect voor ieders beleving, de inspraak, de verantwoordelijkheid die ieder opnam, de flexibiliteit die we kregen en gaven... Maar ook het plezier dat we samen maakten. Het afscheid wordt lastig en als ik kon, dan bleef ik. Het is vreemd een werk te moeten verlaten zonder dat je daar zelf voor kiest. Maar tegelijk voel ik ook nieuwsgierigheid en word ik geprikkeld door het nieuwe. Ik hoop dat ik er even mooie jaren mag beleven als bij Oikonde. Bernadette

9

De gemeenschapshuizen Na de stopzetting van de werking in ons huis in de Lakenmakerstraat vorig jaar werd in 2012 ook de werking in de Katelijnestraat afgerond. Wat er al een tijd zat aan te komen, werd vorig jaar harde realiteit: de opvang, zoals we die tot nu toe konden bieden, kon niet langer volstaan. De bewoners vroegen steeds meer zorgen terwijl de draagkracht van de vrijwilligers afnam. Met vereende krachten startten we daarom actief de zoektocht naar een geschikte woonplek voor de twee resterende bewoners. Alle pistes werden onderzocht, hulpbronnen aangesproken, prioritair te bemiddelen dossiers aangevraagd, enz. En wat we hoopten is gelukt! Met een tussenperiode van maar enkele weken konden de twee bewoners de overstap maken naar een woonvorm van hun keuze en konden de vrijwilligers hen bijstaan in het maken van deze overstap. Met dank voor de ongelooflijke inzet van iedereen die dit mogelijk maakte, konden we zo een project dat meer dan dertig jaar bestond in schoonheid afronden. In augustus zaten we nog eenmaal samen aan tafel en konden we het glas heffen op wat voorbij was en klinken op een mooie toekomst voor iedereen. ‘Studiowonen’ voor personen met een niet-aangeboren hersenletsel in de Thaelstraat in Vilvoorde Na de grote verbouwingswerken en de start van de nieuwe werking vorig jaar en na het zoeken en inwerken van een nieuwe vrijwilligster, was 2012 een jaar van vruchten plukken. De studioformule bracht de gehoopte rust. De bewoners hebben opnieuw hun draai gevonden en ook het bijsturen van onze verwachtingen naar de nieuwe vrijwilligster toe blijkt een goede zaak. Na jaren van zoeken, uitproberen en bijsturen schijnen we nu op het punt te komen waar we al die tijd naar toewerkten. Geen evidentie dus als we nu –door nieuwe decreten en regelgevingen vanuit de overheid– terug alles in vraag moeten stellen. (zie eerder)

Teams Begeleid Wonen 2012 was een vruchtbaar jaar voor team Mechelen! Voor de collega’s die niet zwanger waren, betekende dit het inwerken en ondersteunen van nieuwe mensen op de werkvloer. Een van deze nieuwelingen zette in de loop van het jaar, samen met collega’s van Lier en Mechelen, haar schouders onder de nieuwe werkvorm ‘rechtstreeks toegankelijke hulp’ binnen de dienst begeleid wonen. Intussen zetten we de zoektocht verder naar een betere aanpak van de teamvergaderingen. De efficiëntie en diepgang van de besprekingen werden belemmerd door de grootte van ons team (9 begeleidsters en een coördinator). Daarnaast stelden we vast dat sommige cliënten zeer vaak terugkeerden bij de bespreking. De zinvolheid hiervan werd in vraag gesteld, mede omdat we de evolutie van anderen nauwelijks konden opvolgen. De structuur van de teamvergaderingen werd daarom omgegooid: we gingen in 2012 van start met een regelmatige en gestructureerde opvolging van àlle cliënten. Dit gedeelte van de vergadering doen we met het voltallige team, evenals themabesprekingen en het doorgeven van algemene info. De bespreking van de begeleidingsplannen doen we met de helft van de teamleden. Op die manier komen we sneller tot de kern en komt er tijd vrij die cliëntgebonden kan ingezet worden. Het systeem werkt nog niet optimaal en vraagt nog wat aanpassingen. In 2013 zal het accent nog meer op het inhoudelijk kwalitatieve aspect van de besprekingen liggen. We bleven bewust kiezen voor maandelijkse cliëntbesprekingen ondersteund door dr. Wim Vanmechelen. Het blijft een grote meerwaarde om situaties breder en anders gekaderd te zien, om samen stil te staan bij de eigen aanpak en de houding bij cliënten met een psychische problematiek. In 2012 was er flink wat beweging binnen het team van Lier, zowel voor het personeel als voor de cliënten. Vanaf maart tot het einde van het jaar was er altijd wel minimum één medewerker afwezig. De ene omwille van ziekte, drie andere omwille van tijdskrediet. Gelukkig vonden we een dynamische en flexibele interim die dit mee kon opvangen en ook bij heel wat cliënten konden we op begrip en geduld rekenen voor de wisselingen. Ondertussen bleven collega’s vormingen volgen en was er enthousiasme om de nieuwe werkvorm RTH mee op te zetten. In Lier bleven we verder zoeken naar een goede poetsondersteuning en naar ondersteuning vanuit het secretariaat in Mechelen.

10

Financiën In 2012 werden we geconfronteerd met enkele investeringen die handen vol geld kostten. In het huis in Vilvoorde kregen we te kampen met een lek waardoor we het dak moesten laten repareren en een muur moesten laten injecteren tegen het vocht. Nadien lieten we de nodige schilderwerken uitvoeren. Nog in het huis werd veiligheidsglas geplaatst in de wasruimte. Hiervoor konden we rekenen op de financiële steun van Lions Club Mechelen. Net zoals de vorige jaren blijft Lions Club Mechelen Oikonde Mechelen een warm hart toedragen en kunnen we telkens weer opnieuw op hen rekenen wanneer we met grote uitgaven geconfronteerd worden. Een andere, grote kost in 2012 was de aanschaf van een nieuwe, krachtigere server in Mechelen. Reden voor deze investering waren de problemen die onze collega’s in Lier ondervonden wanneer ze wilden inloggen op ons netwerk. De herhaaldelijke problemen zorgden voor heel wat begrijpelijke ergernissen en de enige oplossing was dus een nieuwe server. Samen met de aanschaf van een nieuwe server beslisten we om ook te investeren in een nieuwe website. Het opdoeken van de parking van het Sint-Maarten ziekenhuis dwong ons om op zoek te gaan naar betaalbare parkeeralternatieven maar toch bleek dit een flinke uitgavenpost. Voor sommige medewerkers kochten we werknemerskaarten, de anderen mogen hun parkeertickets binnen brengen. Afspraak is wel dat ze de goedkopere parkeerzones kiezen. Ook PPA bracht bijkomende kosten met zich mee. De directies van de verschillende diensten voor pleegzorg nodigden een topjuriste uit op het gebied van splitsingen en fusies. De kosten werden weliswaar verdeeld. Naast de financiële ondersteuning van Lions Club Mechelen was ook Cera bereid om de creatie van onze website mee te financieren.

Ik ben ooit begonnen op Oikonde in een vervangingscontract, halftijds, en niets was zeker. Had men mij toen gezegd dat ik 15 jaar later hier nog steeds zou werken, ik had het niet geloofd. Maar kijk, 15 jaar later zit ik hier nog en ik zou er wellicht nog een aantal jaren bij gedaan hebben. Als er iets is dat ik ga missen dan zijn het wel de collega’s. De ontspannende keukentafel-momenten… de momenten waar ik mijn batterijtjes weer even kon opladen. De collega’s die ik achterlaat ken ik maar de collega’s die ik erbij zal krijgen nog niet. Katleen

Website Hoewel we over het algemeen tevreden waren over het uitzicht van onze site, werkte hij niet meer naar behoren en waren de mogelijkheden te beperkt. Met de komst van de nieuwe server beslisten we om ook een nieuwe website te laten ontwikkelen. Dit keer namen we van bij de start een professionele webmaster onder de arm en gingen we meteen voor het kwaliteitslabel Anysurfer. Anysurfer is een label dat wordt toegekend aan sites die toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Het begrip ‘beperking’ is zeer ruim. Enerzijds blinden, slechtzienden en personen met een motorische handicap maar evengoed mensen die mobiel surfen op een tablet of smartphone. Zij hebben bijvoorbeeld geen toegang tot documenten in pdf of Word en zijn daardoor op andere manier beperkt. Uiterlijk is de toegankelijkheid niet vast te stellen; de aanpassingen zitten in de manier waarop je in onze site kunt navigeren. Zeker met de komende veranderingen in de mobiele/ambulante dienstverlening, waarbij personen met een beperking hun ondersteuning zelf kunnen inkopen, vinden we een toegankelijke site belangrijker dan ooit. In 2013 zal de site gefinaliseerd worden en mogen we het Anysurfer label op onze site toevoegen.

11

Vorming Begeleid wonen Lier

inzicht in hoe zij iemand met autisme kan ondersteunen in een voor hem ‘onlogische’ maatschappij.

- Psychische en psychiatrische problematiek: ook in 2012 lieten we ons in dit thema inspireren en ondersteunen door Dr Vanmechelen. Een bezoek aan een psychiatrische kliniek maakte dit thema levendig.

- Als team kozen we ervoor om met Jürgen Peeters van De Onderstroom stil te staan bij onmacht. Wat maakt dat wij in bepaalde begeleidingen in onze onmacht komen en hoe kunnen we beter in onze kracht blijven staan?

- Er werd ook een vorming gevolgd in een Emotionele Ontwikkelingsschaal.

Pleegzorg

- Sterven, rouw en handicap: door onze ouder wordende populatie worden we meer en meer met dit aspect van het leven geconfronteerd. Ook dit thema kreeg door vorming een extra plaats. - Systheemtheoretisch kijken blijft een item: een begeleider stapte in het vervolg van de tweejarige opleiding, een andere begeleider volgde de initiatie. - Ken je werkregio: via de Welzijnscirkels ontmoetten we meerdere diensten en organisaties in de regio. Dit keer waren geestelijke gezondheid en bijzondere doelgroepen een thema. - Studiedag inzagerecht: in het najaar 2012 volgden enkele collega’s van begeleid wonen (Mechelen en Lier) een vormingsdag met als thema: ‘Inzagerecht in het dossier: kans of bedreiging’. Een boeiende uiteenzetting door een juriste over hoe je op een correcte manier omgaat met een cliëntdossier. Een workshop die ons handvaten bood vanuit de dagelijkse praktijk en met voldoende juridische inzichten om een duidelijk kader te schetsen rond open dossiervorming. En een workshop over open verslaggeving met de bedoeling voorzieningen te sensibiliseren bij het hanteren van een transparante en duidelijke informatie en communicatie.

Begeleid wonen Mechelen - Naast een flinke portie sectorspecifieke vorming lieten we ons ook informeren over ‘Omgaan met beroepsgeheim’. Wat is beroepsgeheim precies? Waar ligt de grens met schuldig verzuim? Hoe geven we dit een plek binnen onze werking? - Vormingen en trainingen die ons inhoudelijk verrijken en ons ondersteunen in de manier waarop we in onze begeleidingen staan, zijn belangrijk om goed werk te blijven leveren. Vanuit deze visie volgden begeleidsters vormingen die focussen op continuïteit binnen de zorgrelaties en op inzicht in de plaats van het gezin in deze versplinterde tijden. - Eén teamlid volgde de basisopleiding contextuele hulpverlening. - De structurele samenwerking met een auticoach ter ondersteuning van een cliënt, geeft een collega steeds meer

12

- De inhoudelijke teammomenten werden dit jaar meestal opgevuld met informatie over het nieuwe decreet van pleegzorg enerzijds en de zorgvenieuwing binnen het zorgaanbod voor mensen met een handicap anderzijds. Deze informatie hadden we namelijk heel erg nodig om verder te kunnen werken aan onze toekomst. - In de schoot van Pleegzorg Provincie Antwerpen namen we ook al deel aan verschillende inhoudelijke denkgroepen ivm het ondersteunende kinder- en jongerenteam, netwerkobservatie en de zorg voor personen met een handicap. - Daarnaast werd er door verschillende medewerkers gezocht naar vorming ivm complexe probleemcombinaties bij pleegkinderen: de combinatie van cognitieve stoornissen en gedragsstoornissen of van jongeren met autisme die in hun puberteit komen. - Daarnaast namen nog verschillende medewerkers deel aan een vormingsdag georganiseerd door een van de Antwerpse diensten waarbij Lut Celie (van de Bleekweide, weet je wel) kwam spreken over haar boek ‘Luister nu eens naar mij - ondergesneeuwde gevoelens’.

Secretariaat - De personeelsmedewerkster volgde een dag waarop uitgelegd werd hoe je verschillende gegevens kunt halen uit het loonprogramma Tango. - De communicatiemedewerkster werd geïnitieerd in InDesign, een opmaakprogramma en in het opmaken en onderhouden van de teksten op de nieuwe website.

Leidinggevenden De coördinatoren coachen de begeleiders in het dagelijkse werk en blijven ook op de hoogte van actuele thema’s: inzagerecht in dossiers, zorg in psychiatrie, informatie IJH... Samen met de directeur vormen ze het dagelijks bestuur van de organisatie en staan ze in voor het beleid op korte en langere termijn. Hiervoor werden diverse studiedagen gevolgd ivm persoonvolgende financiering, Perspectief 2020, samenwerking, zelfevaluatie en zorgvernieuwing.

Cijfers Ieder jaar stellen we enkele cijfers grafisch voor zodat we in één oogopslag zicht hebben op verhoudingen, resultaten, etc. Maar deze cijfers spreken pas écht als we ze plaatsen in de tijd. Omdat we nieuwsgierig waren naar evoluties door de jaren heen, nemen we in dit jaarverslag de cijfers op van de laatste vijf jaar. Onze eerste indruk is dat we geen opmerkelijke evoluties kunnen vaststellen!

Cijfers dienst voor pleegzorg 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

35

32

35

34

Bestandsplaatsing

31 25

23

Familieplaatsing

27

23

Netwerkplaatsing 19

8

6

2012

6

2011

2010

8

9

2009

2008

Sinds 1 maart 2011 hebben we een erkenning voor 52 plaatsen pleegzorg (PZ) en 18 plaatsen wonen met ondersteuning van een particulier (WOP). Einde 2012 waren er 65 mensen in begeleiding: 50 PZ en 15 WOP Gemiddelde bezetting voor 2012 pleegzorg was 45,58 en voor wop 15,82. Samen is dit een gemiddelde bezetting van 61,40.

Geslacht Er waren 35 mannen en 30 vrouwen in begeleiding. Deze verhouding is al verschillende jaren min of meer dezelfde. 60%

56%

55%

54% 46%

45%

57%

56% 44%

44%

40%

43%

Mannelijk Vrouwelijk

20%

0% 2012

2011

2010

2009

2008

13

Leeftijd 70 60

9

12

10

9

6

33

31

33

35

35

20

4

6

6

7

6

10

17 2

13 2

13

13 2

13 3

50 40 30

0

2012

1

2011

2010

2009

65 - +80 j 22 - 64 j 18 - 21 j 7 - 17 j 0-6j

2008

Aard van hoofdhandicap 70 9

60 50

10 7 3

40

2 4 8

1 6

2 5

9 1

8 1

2

47

47

50

2 3 8 3

30 20

36

47

10 0

2012

2011

2010

2009

psychisch autisme nah motorische handicap mentale handicap

2008

30 personen hebben een enkelvoudige handicap, 35 een meervoudige beperking.

Nieuwe begeleidingen Er werden 24 personen via de webapplicatie van de CRZ en via opMaat en PPA aangemeld. Twaalf van deze vragen vervielen nadat ze onderzocht en geactualiseerd werden. In 2012 startten 9 nieuwe begeleidingen: • 5 regularisaties van kinderen met een handicap die vanuit jongerenwelzijn overstapten naar een dienst vaph. • 1 jongere werd wisselend wel en niet opgevangen door zijn halfzus. In 2012 werd deze situatie stabiel en kon de pleegzorgsituatie erkend worden. • 1 jongere die door de jeugdrechter verplicht in een netwerkgezin verbleef, werd ook door onze dienst begeleid. • 1 volwassene die al een tijdje bij familie verbleef en op de wachtlijst stond van Oikonde Antwerpen. • 1 volwassene die zelfstandig ging wonen onder begeleiding van een particulier. 3 personen wachten op het einde van 2012 nog op hun erkenning van het vaph. Ten slotte werd 1 migratievraag vanuit Oikonde Antwerpen aangemeld. Deze situatie werd nog onderzocht op het einde van 2012.

14

Afgeronde begeleidingen Redenen tot afronden in 2012 zijn: - 4 personen moesten omwille van een grotere zorgvraag enerzijds en/of minder draagkracht van het netwerk anderzijds overstappen naar een andere zorgvorm. - 1 persoon werd volwassen en haakte af. - 1 persoon ging over naar een zelfstandigere woonvorm voor volwassenen. Op dat ogenblik werd de logeeropvang stopgezet. - voor 1 persoon werd gekozen voor intensieve thuisbegeleiding ipv pleegzorg.Beide zorgvormen waren niet combineerbaar. - 1 persoon is overleden.

12

10

10

8

8

8 6

6

5

4 2 0

2011

2012

2010

2009

2008

Gemiddelde bezetting pleegzorg

70

61,40 63,54 62,89 63,09 63,1 63,6

60

60,6 55,4 55,8

50

58

55 54 49

40 30

2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000

Cijfers dienst begeleid wonen Geslacht

70 60

59

65 57 58

50

51 53

48

52

52 46

40 30 20

Mannelijk

10

Vrouwelijk

0

2012

2011

2010

2009

2008

15

Leeftijd 120

11

100

29

10

80 33

60

8

7

28

25

20

31

32

35

6 17 39

+60 j 51-60 j 41-50 j 17-40 j 18-26 j

40 42

20 0

9

2012

36

35

34

33

10

4

4

2010

2009

3

2011

2008

Aard van hoofdhandicap

120 100

7 6

4 8

6 8

3 2

5 8

80

2 2

3 9

1 2

1

10

3

autisme

60 99

40

85

87

96

84

visuele handicap en nah motorische handicap mentale handicap

20 0

psychisch

2012

2011

2010

2009

2008

Voornaamste dagbezigheid

120 57

100

42

80 60

8

1

7

3

14

20

44

43

40 20 0

16

2012

2011

38

41 3

6

4

3

16

15

38

40

2010

2009

39 5

geen dagbesteding buitenshuis

2

dagcentrum

11

vrijwilligerswerk/opleiding

41

normale tewerkstelling beschutte werkplaats

2008

Samenwerking met andere diensten

thuiszorg

40

geestelijke gezondheidszorg

40

algemeen welzijnswerk

43

budgetbeheer/begeleiding

68

tewerkstelling

72

gezondheidszorg

71

Bijzondere Jeugdzorg

71 0

10

20

30

40

50

60

70

Afgeronde begeleidingen 12

11

10

9

8 6

7

6

2012

2011

4

6

2 0

2010

2009

2008

In 2012 zijn 15 begeleidingen binnen begeleid wonen gestopt. 8 hiervan zijn echter naar RTH gegaan. Maw zij zijn nog steeds cliënt bij Oikonde maar zijn van ondersteuningsvorm veranderd. Zij worden niet mee in het aantal afrondingen opgenomen.

Ik was al een tijdje op zoek naar een job die bij mij paste en na wat solliciteren ben ik bij pleegzorg terecht gekomen. Werken met kinderen was, vanuit mijn vorige job als coördinator in een CKG, vertrouwd. Het nieuwe was het werken met volwassenen. Het aantrekkelijke en uitdagende is het feit dat je kan werken met de ganse context waarin de cliënten leven. Het werd snel duidelijk dat dit een job was die ik tot mijn pensioen wilde blijven doen. Omwille van de inhoud maar zeker ook omwille van het team dat

niet alleen professioneel werkt maar ook de veiligheid en de steun kan bieden die ieder van ons wel eens nodig heeft. Ik ben wel wat bang hoe dat gaat zijn als we verhuizen naar Pleegzorg Provincie Antwerpen. Ondertussen werk ik hier 2.5 jaar en voel ik mij hier goed. Wat de toekomst mij zal brengen op professioneel vlak is nog een groot vraagteken maar ik hoop ik dat dit even uitdagend, boeiend en leerzaam mag zijn als in Oikonde Mechelen. Ingrid Staquet

17

Slotwoord In januari 2013 gaan we een hele dag ‘in retraite’ met de hele personeelsploeg. Deze dag zal een symbolisch moment zijn van afsluiten en opstarten. Afsluiten van een Oikonde Mechelen dat uit twee afdelingen bestaat: de afsplitsing van pleegzorg zal een feit zijn op 01/01/2014 maar begint natuurlijk al op vele vlakken in de werking vanaf 2013. Opstarten van een veranderend Oikonde Mechelen: de reorganisatie hopen we rond te krijgen tegen 01/01/2014 maar moet in 2013 voorbereid worden natuurlijk. Het zal dus alweer een vermoeiend, intens, emotioneel jaar worden voor iedereen. Maar toch ook dynamisch, uitdagend, verrassend als de trend van 2012 verder gezet wordt. Als we blijven praten met elkaar kunnen mooie ideeën werkelijkheid worden en moeilijke momenten verwerkt geraken. Groep X zal verlost worden van de naam die al dreigt ingeburgerd te geraken. Belangrijker dan de naam is de vraag of de directies elkaar zullen blijven vinden tijdens de geplande tweedaagse rond missie en visie. Belangrijker ook is of medewerkers elkaar in startende werkgroepen zullen vinden en een meerwaarde kunnen bereiken in de samenwerking. Een eerste doodle ivm dossiervorming en privacy is vertrokken… Er zijn twee nieuwe en belangrijke regelgevingen aangekondigd voor 2013. De persoonsvolgende financiering zal definitief vorm krijgen zodat die in 2015 kan ingevoerd worden. De omschakeling van de diensten begeleid wonen naar ambulante, mobiele diensten met een personeelspuntensysteem zou vanaf 2014 in voege gaan. We hebben hier al van kunnen proeven via de regelgeving voor RTH die op de valreep nog afgeraakte eind 2012. Ook hier wordt een puntensysteem ingevoerd. Neen, de vernieuwing en verandering stopt niet… Over onze bestaansreden ‘hulpverlening bieden aan personen met een handicap’ dreigt nog weinig gezegd te worden in al die organisatorische beslommeringen. Toch blijft dat onze drijfveer om dag in, dag uit met een ploeg van 32 medewerkers het beste van onszelf te geven. We gaan op weg met diverse mensen tijdens fijne en moeilijke momenten. We willen ook in 2013 blijvend kritisch reflecteren op onze werkwijzen, open staan voor vernieuwende inzichten en samen met onze cliënten leren vanuit de dagelijkse praktijk.

18

19

Oikonde Mechelen vzw

Colomastraat 36 2800 Mechelen 015/42 16 24 www.oikondemechelen.be