‘09 Jaarverslag
In de Heuvelrug staat de jongere centraal. Wij bieden professionele opvoeding, onderwijs en behandeling. Wij staan voor samenwerking en veiligheid in een traject dat leidt tot resocialisatie en het terugdringen van recidive.
Dit jaarverslag is een uitgave van: jji De Heuvelrug Postbus 61 | 3958 zv Amerongen t 0343 489 489 © Rijksoverheid | April 2010
Justitiële Jeugdinrichting De Heuvelrug
A3-Jaarplan 2009 jji De Heuvelrug Missie
Visie jji De Heuvelrug
Succes Bepalende Factoren
De Dienst Justitiële Inrichtingen levert een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen en door de aan onze zorg toevertrouwde personen de kans te bieden een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op te bouwen.
• In De Heuvelrug staat de jongere centraal • Wij bieden professionele opvoeding, onderwijs en behandeling • Wij staan voor samenwerking en veiligheid • In een traject dat leidt tot resocialisatie en het terugdringen van recidive
1. Continuïteit van het dagprogramma 2. De samenwerking tussen De Heuvelrug en De Sprong wordt vormgegeven conform één kind, één plan 3. De opvoeding en behandeling van jongeren staat centraal in een veilig leefklimaat 4. Veilig werkklimaat
1. Leiderschap • Intensivering door management van de samenwerking met alle (keten)partners (bjz, RvdK, Reclassering, onderwijs, ed) • Actie van de managers moet gericht zijn op verbeterplan uit oovt • Doelmatige besteding middelen door manager • Leidinggevende opgeleid tot het goed voeren van de werkoverlegvorm en de manager stuurt op aanwezigheid van team / werkoverleg • Deelname aan lgap (leiding geven als professie), in 2009 trainen managementgesprek • Na elk incident volgens het standaard protocol evalueren en verbeterpunten inbrengen in de directie • Contact leggen naar cios • Manager werkt aan goede verhouding met de medezeggenschap • Invoeren van duaal management en hieraan gerelateerd het opleiden van medewerkers met betrekking tot duaal management
3. Management van medewerkers • Opleiden hbo mbo onderdeel van kwaliteitseisen • Uitvoeren basam • Ontwikkelen Heuvelrug introductie programma met vaste evaluatiemomenten • Thema bijeenkomsten: Elke medewerker heeft periodiek met team / begeleider bespreking van thema’s die ze raakt • Elke medewerker maandelijks werkoverleg ingeroosterd en met voltallig team • Realiseren van de opleidingsplannen • Werven en selecteren van voldoende medewerkers • Implementeren van de functiedifferentiatie • Trainen / opleiden van de teams in het interdisciplinair werken
2. Strategie & Beleid • Sluitende aanpak met gemeente op organisaties • Sluitende aanpak gemeente • Uitwerken vervolgplan oovt • Uitwisselen van best practices (Benchmark) • Strategisch onderzoek ten behoeve van meerjaren planning capaciteit op basis van visie document (groepsverkleining scheiding straf en civiel en wegvallen onderscheid opvang/behandeling na 2010) • Aansluiten bij de landelijke ontwikkeling visie en geformaliseerd beleid op psychiatrie / sexualiteit en veiligheid • Opstellen van communicatieplan • Analyse ketensamenwerking
4. Management van middelen • Adequate esf administratie • Adequaat genereren en wegzetten esf middelen • Communicatie middelen zeepkist en weekjournaal • Financiële taakstelling realiseren • Doelmatig besteden van pij, visie en inspectie gelden
Organisatie
5. Management van processen • Elke locatie realiseert 3 oefeningen betreffende brandveiligheid • Toepassing gestandaardiseerd instrumentarium bij screenen en diagnosticeren van jongeren bij binnenkomst • Toepassen uniformering perspectiefplannen • Implementatie youturn • Start implementatie hkz • Implementatie visie document pij maatregelen en delta plan • Per locatie uitvoeren van de organisatie ontwikkelplannen van oovt • Uitvoeren van verbeterplannen ri&e 2008 • Afstemming met ketenpartners over goede afsluiting en overdracht in zowel het voor- en natraject, ook over regionale plaatsing • Het houden van een periodiek onderzoek naar de beleving van jongeren met gestandaardiseerde instrumenten (abc) • Betrokkenheid ouders / netwerk intensiveren • Uitbreiding toepassing van één kind één plan • Jongeren informeren doel / perspectief verblijf jji en school • Structureel overleg tussen jji en school op alle niveaus • Onderbouwen door de manager van afwijkingen in het dagprogramma als zich dat voordoet • Uitvoeren jaarlijkse doelgroepenanalyse en evaluatie • Iedere jongere vult een exit formulier in bij vertrek en er vindt analyse op plaats • Uitvoeren van buitenprogramma (Workwise / effectieve gedragsinterventie) • Implementatie van de functiedifferentiatie • Integraal uitvoeren van het kennis- en vaardighedentraject en het cultuurtraject (binnen oovt) • Uitvoeren van de veranderingen binnen de bhv-organisatie (bhv op maat)
Realisatie A3-Jaarplan 2009 jji De Heuvelrug 5. Verbinding tussen beleid en uitvoering 6. Voldoende en voldoende deskundig personeel 7. Verantwoorde terugkeer in de samenleving vanuit een planmatig traject 8. Proactieve communicatie naar omgeving en ketenpartners 9. Er wordt voldaan aan de geldende kwaliteitseisen voor de sector jji 10. Financieel gezonde bedrijfsvoering 11. Trajectmatig werken
7. Medewerkers jji • % Arbeidsverzuim personeel • % afgenomen functioneringsgesprekken • Aantal geweldsincidenten jegens personeel • Mobiliteit personeel • Integriteit personeel • % bhv-er opgeleide executieve medewerkerkers
9. Bestuur & financiers jji • Aantal onttrekkingen / ontvluchtingen • Budgetbeheersing • Scholings- en trainingsprogramma’s stp / pv • % maatregelen uit ri&e module brandveiligheid volgens planning uitgevoerd • % geldige gebruiksvergunning voor de gebouwen of gebouwdelen • % gerealiseerde oefeningen • Totaal aantal brandincidenten
De Heuvelrug • Aantal teamvergaderingen per medewerker • % medewerkers dat zich voldoende geïnformeerd voelt • % medewerkers dat zich veilig voelt in werkomgeving • % medewerkers opgeleid volgens opleidingsplan • % Functiedifferentiatie op jji niveau
• Gerealiseerde capaciteit • Gemiddelde bezettingsgraad • Equivalentplaatsen scholings- en trainingsprogramma’s • Leeftijd op peildatum (per categorie 12- en 18+) • % pij passanten binnen 3 maanden geplaatst (Aantal gerealiseerde nazorgplekken (wonen / werken / opleiding) • % pij uitstromers na stp / pv De Heuvelrug • Toepassing van youturn • % geïmplementeerde hkz paragrafen • % erkende gedragsinterventies • Formatiebezetting • %jongeren met perspectiefplan binnen gestelde termijn • Betrouwbare / adequate esf administratie (accountantstoets) • Verhoging Inspectiescore (sturen op inhoud)
6. Klanten & leveranciers JJI • Aantal geweldsincidenten tussen jeugdigen • (Gegronde) klachten jeugdigen • Aantal ordemaatregelen en disciplinaire straffen • % gevoerd overleg met externe partners De Heuvelrug • % jongeren met verblijfsplannen • % jongeren met behandelplannen • % jongeren waarvan ouders / netwerk betrokken is bij traject • % gegronde klachten nav onterechte afwijking van dagprogramma • Aantal kamer plaatsingen vanwege tekort aan personeel • % perspectiefplannen met handelingsplan van de school • Score op ABC vragenlijst en gerealiseerde acties uit vragenlijst • Aantal jongeren met vakopleiding en overige opleidingen (oa. cios) • % jongeren dat exit formulier invult
8. Maatschappij jji • % Preventieven dat arrondissementaal wordt geplaatst (16) De Heuvelrug • Aantal bezoekers van open dagen
Verbeteren en vernieuwen
Missie
Visie jji De Heuvelrug
Succes Bepalende Factoren
De Dienst Justitiële Inrichtingen levert een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen en door de aan onze zorg toevertrouwde personen de kans te bieden een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op te bouwen.
• In De Heuvelrug staat de jongere centraal • Wij bieden professionele opvoeding, onderwijs en behandeling • Wij staan voor samenwerking en veiligheid • In een traject dat leidt tot resocialisatie en het terugdringen van recidive
1. Continuïteit van het dagprogramma 2. De samenwerking tussen De Heuvelrug en De Sprong wordt vormgegeven conform één kind, één plan 3. De opvoeding en behandeling van jongeren staat centraal in een veilig leefklimaat 4. Veilig werkklimaat
1. Leiderschap • Intensivering door management van de samenwerking met alle (keten)partners (bjz, RvdK, Reclassering, onderwijs, ed) • Actie van de managers moet gericht zijn op verbeterplan uit oovt • Doelmatige besteding middelen door manager • Leidinggevende opgeleid tot het goed voeren van de werkoverlegvorm en de manager stuurt op aanwezigheid van team / werkoverleg • Deelname aan lgap (leiding geven als professie), in 2009 trainen managementgesprek • Na elk incident volgens het standaard protocol evalueren en verbeterpunten inbrengen in de directie • Contact leggen naar cios • Manager werkt aan goede verhouding met de medezeggenschap • Invoeren van duaal management en hieraan gerelateerd het opleiden van medewerkers met betrekking tot duaal managemen 100 % gerealiseerd
3. Management van medewerkers • Opleiden hbo mbo onderdeel van kwaliteitseisen • Uitvoeren basam • Ontwikkelen Heuvelrug introductie programma met vaste evaluatiemomenten • Thema bijeenkomsten: Elke medewerker heeft periodiek met team / begeleider bespreking van thema’s die ze raakt • Elke medewerker maandelijks werkoverleg ingeroosterd en met voltallig team • Realiseren van de opleidingsplannen • Werven en selecteren van voldoende medewerkers • Implementeren van de functiedifferentiatie • Trainen / opleiden van de teams in het interdisciplinair werken 67 % gerealiseerd
2. Strategie & Beleid • Sluitende aanpak met gemeente op organisaties • Sluitende aanpak gemeente • Uitwerken vervolgplan oovt • Uitwisselen van best practices (Benchmark) • Strategisch onderzoek ten behoeve van meerjaren planning capaciteit op basis van visie document (groepsverkleining scheiding straf en civiel en wegvallen onderscheid opvang/behandeling na 2010) • Aansluiten bij de landelijke ontwikkeling visie en geformaliseerd beleid op psychiatrie / sexualiteit en veiligheid • Opstellen van communicatieplan • Analyse ketensamenwerking 63 % gerealiseerd
4. Management van middelen • Adequate esf administratie • Adequaat genereren en wegzetten esf middelen • Communicatie middelen zeepkist en weekjournaal • Financiële taakstelling realiseren • Doelmatig besteden van pij, visie en inspectie gelden 100 % gerealiseerd
Resultaat
Organisatie
5. Management van processen • Elke locatie realiseert 3 oefeningen betreffende brandveiligheid • Toepassing gestandaardiseerd instrumentarium bij screenen en diagnosticeren van jongeren bij binnenkomst • Toepassen uniformering perspectiefplannen • Implementatie youturn • Start implementatie hkz • Implementatie visie document pij maatregelen en delta plan • Per locatie uitvoeren van de organisatie ontwikkelplannen van oovt • Uitvoeren van verbeterplannen ri&e 2008 • Afstemming met ketenpartners over goede afsluiting en overdracht in zowel het voor- en natraject, ook over regionale plaatsing • Het houden van een periodiek onderzoek naar de beleving van jongeren met gestandaardiseerde instrumenten (abc) • Betrokkenheid ouders / netwerk intensiveren • Uitbreiding toepassing van één kind één plan • Jongeren informeren doel / perspectief verblijf jji en school • Structureel overleg tussen jji en school op alle niveaus • Onderbouwen door de manager van afwijkingen in het dagprogramma als zich dat voordoet • Uitvoeren jaarlijkse doelgroepenanalyse en evaluatie • Iedere jongere vult een exit formulier in bij vertrek en er vindt analyse op plaats • Uitvoeren van buitenprogramma (Workwise / effectieve gedragsinterventie) • Implementatie van de functiedifferentiatie • Integraal uitvoeren van het kennis- en vaardighedentraject en het cultuurtraject (binnen oovt) • Uitvoeren van de veranderingen binnen de bhv-organisatie (bhv op maat)
7. Medewerkers jji – 67 % realisatie • % Arbeidsverzuim personeel • % afgenomen functioneringsgesprekken • Aantal geweldsincidenten jegens personeel • Mobiliteit personeel • Integriteit personeel • % bhv-er opgeleide executieve medewerkerkers
76 % gerealiseerd
50 % gerealiseerd
5. Verbinding tussen beleid en uitvoering 6. Voldoende en voldoende deskundig personeel 7. Verantwoorde terugkeer in de samenleving vanuit een planmatig traject 8. Proactieve communicatie naar omgeving en ketenpartners 9. Er wordt voldaan aan de geldende kwaliteitseisen voor de sector jji 10. Financieel gezonde bedrijfsvoering 11. Trajectmatig werken
9. Bestuur & financiers jji – 77 % realisatie • Aantal onttrekkingen/ontvluchtingen • Budgetbeheersing • Scholings- en trainingsprogramma’s stp / pv • % maatregelen uit ri&e module brandveiligheid volgens planning uitgevoerd • % geldige gebruiksvergunning voor de gebouwen of gebouwdelen • % gerealiseerde oefeningen • Totaal aantal brandincidenten
De Heuvelrug –niet gemeten • Aantal teamvergaderingen per medewerker • % medewerkers dat zich voldoende geïnformeerd voelt • % medewerkers dat zich veilig voelt in werkomgeving • % medewerkers opgeleid volgens opleidingsplan • % Functiedifferentiatie op jji niveau
• Gerealiseerde capaciteit • Gemiddelde bezettingsgraad • Equivalentplaatsen scholings- en trainingsprogramma’s • Leeftijd op peildatum (per categorie 12- en 18+) • % pij passanten binnen 3 maanden geplaatst (Aantal gerealiseerde nazorgplekken (wonen / werken / opleiding) • % pij uitstromers na stp / pv De Heuvelrug – 43 % realisatie • Toepassing van youturn • % geïmplementeerde hkz paragrafen • % erkende gedragsinterventies • Formatiebezetting • %jongeren met perspectiefplan binnen gestelde termijn • Betrouwbare / adequate esf administratie (accountantstoets) • Verhoging Inspectiescore (sturen op inhoud)
36 % gerealiseerd
6. Klanten & leveranciers JJI – 76 % realisatie • Aantal geweldsincidenten tussen jeugdigen • (Gegronde) klachten jeugdigen • Aantal ordemaatregelen en disciplinaire straffen • % gevoerd overleg met externe partners De Heuvelrug – 56 % realisatie • % jongeren met verblijfsplannen • % jongeren met behandelplannen • % jongeren waarvan ouders/netwerk betrokken is bij traject • % gegronde klachten nav onterechte afwijking van dagprogramma • Aantal kamer plaatsingen vanwege tekort aan personeel • % perspectiefplannen met handelingsplan van de school • Score op ABC vragenlijst en gerealiseerde acties uit vragenlijst • Aantal jongeren met vakopleiding en overige opleidingen (oa. cios) • % jongeren dat exit formulier invult
66 % gerealiseerd
62 % gerealiseerd
8. Maatschappij jji – 100 % realistatie • % Preventieven dat arrondissementaal wordt geplaatst (16) De Heuvelrug – 0 % realisatie • Aantal bezoekers van open dagen
Verbeteren en vernieuwen
Resultaat
Jaarverslag ‘09
Justitiële Jeugdinrichting De Heuvelrug
Voorwoord De sector Justitiële Jeugdinrichtingen (jji) is een van de vier sectoren van de Dienst Justitiële Inrichtingen (dji) en heeft als maatschappelijke opdracht: het bijdragen aan de veiligheid van de samenleving. Als onderdeel van de sector jji vervult Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug haar opdracht binnen dit kader door het uitvoeren van een opgelegde straf of maatregel aan een jongere zoveel mogelijk aan te wenden voor de opvoeding en behandeling en hun voorbereiding op een succesvolle terugkeer in de maatschappij. De scholing van deze jongeren is daarbij een belangrijke succesfactor. Deze taak is belegd bij onze partner onderwijsinstelling vso De Sprong. Over de wijze waarop wij deze opdracht uitvoeren, willen wij verantwoording afleggen aan een breed publiek. Voor ons alle reden om aan u in openheid verslag te doen. Met dit jaarverslag informeren wij u over onze activiteiten en de daaruit voortgekomen resultaten in het jaar 2009.
Met trots kijken wij terug op het jaar 2009, wat is ingezet met een zeer ambitieus jaarplan. Niet alles is gegaan zoals wij gepland hadden. Ondanks de ingrijpende ontwikkelingen binnen de sector jji, toonde onze organisatie haar veerkracht en haar vermogen tot anticipatie en zijn er prachtige resultaten behaald. Voor een belangrijk deel zijn deze resultaten te danken aan de inzet en de professionele betrokkenheid van de medewerkers en de constructieve samenwerking met de Ondernemingsraad. Inspanningen om de kwaliteit van de geboden zorg te verhogen hebben geleid tot goede resultaten. De gezamenlijke inspecties hebben in een tweetal toetsingen op de locatie Eikenstein aanzienlijke verbeteringen vastgesteld en brachten positieve rapportages uit. Onze jongeren gaven ons in het tevredenheidonderzoek van eind 2009 gemiddeld gesproken een goede beoordeling. De Commissie van Toezicht sprak verder haar waardering uit voor onze plannen. Op financieel gebied heeft De Heuvelrug in 2009 het verlies van het voorgaande boekjaar om weten te buigen tot een positief resultaat door een aantal ingrijpende maatregelen toe te passen.
In 2009 zijn veel doelstellingen bereikt. Het komende jaar staat in het teken van interne specialisatie en verdere externe oriëntatie. De resultaten uit 2009 zijn beter dan die van 2008. Dit neemt niet weg dat er nog werk aan de winkel is: in 2010 willen we uitgroeien tot een excellente organisatie. De invloed van de politiek en de maatschappij op onze organisatie is enorm. Dit geeft ons werk een aantrekkelijke dynamiek. Nieuwe ontwikkelingen vragen om een passend antwoord. Op de deining die de wisselwerking tussen politiek en maatschappij veroorzaakt, houden wij “onze boot” zo goed mogelijk op koers.
Overberg, 10 maart 2010 De algemeen directeur,
Lucian van Heumen
Lucian van Heumen Algemeen directeur |3
Inhoud Voorwoord
3
Samenvatting
6
1 Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug
9
1.1 Justitiële jeugdinrichtingen in het algemeen 1.2 Kenmerken en problematiek van de jongeren 1.3 Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug 1.4 Missie en Zorgvisie van De Heuvelrug
2 Acties en resultaten
15
2.1 A3 jaarplan
2.2 Klanten 2.3 Medewerkers 2.4 Maatschappij 2,5 Bestuur & financiers
3 Toezicht en kwaliteit
41
3.1 Toezicht 3.2 Medezeggenschap 3.3 Kwaliteit
4 Financieel jaarverslag
45
5 Bijlagen
59
|5
Samenvatting
In 2009 is de A3 methodiek binnen De Heuvelrug verder ontwikkeld en geïmplementeerd. In de verdere uitwerking van de punten in dit jaarverslag, wordt de structuur van de A3-systematiek gevolgd: zorg voor de jongeren komt terug bij de resultaatgebieden ‘Klanten’ en ‘Medewerkers’. In het resultaatgebied ‘Maatschappij’ komt het resultaat op politiek-strategisch niveau aan de orde. De beheersmatige prestatie wordt uiteengezet in het resultaatgebied ‘Bestuur en Financiers’.
Klanten Naar aanleiding van een kritisch rapport van de Inspectie Jeugdzorg, Inspectie van het Onderwijs, Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie voor de Sanctietoepassing in 2007 heeft de sector jji een reeks kwaliteitsverbeterende maatregelen voor optimale zorg aan de jongeren vastgelegd in het Deltaplan. In 2009 heeft De Heuvelrug een groot aantal van deze maatregelen – en een reeks lokale maatregelen – uitgewerkt en geïmplementeerd. Een tweetal toetsingen door de gezamenlijke inspecties heeft de resultaten van de kwaliteitsverbeterende maatregelen bevestigd. In paragraaf 2.2 wordt uitvoerig ingegaan op de ingezette maatregelen en de behaalde resultaten met betrekking tot de zorg aan de jongeren.
Medewerkers
In de visie van De Heuvelrug staat de jongere centraal. Traditioneel is er bij een inrichting als De Heuvelrug veel en manifeste aandacht voor de inhoud van het werk: de zorg voor de door de maatschappij aan ons toevertrouwde jongeren. Onze maatschappelijke verantwoordelijkheid spitst zich toe op twee zaken: kwalitatief goede zorg voor de jongeren en een optimaal gebruik van middelen. Als we moeten aangeven op welke terreinen we hebben geëxcelleerd in 2009, beginnen we dan ook bij de zorg voor de jongeren. Verder is er op politiek-strategisch terrein een bijzonder resultaat neergezet. Als derde punt van excelleren is er beheersmatig een uitzonderlijke prestatie geleverd.
In 2008 is het Organisatie Ontwikkel- en VeranderTraject (oovt) ingezet, bestaande uit drie componenten: een personele reorganisatie, een kennis- en kundetraject in de vorm van een organisatiebreed opleidingsplan en een cultuurveranderingstraject gericht op (gewenste) houding en gedrag van medewerkers. De uitwerking hiervan heeft in 2009 plaatsgevonden. De positieve resultaten zijn terug te vinden in wederom de rapportage van de inspecties. In 2009 is door maatschappelijke invloeden minder capaciteit opgevuld. De consequenties hiervan waren dat in een aantal gevallen de medewerkers anders ingezet moesten worden. Dit is gebeurd door het op grote schaal verzorgen en laten volgen van specifieke opleidingen door medewerkers.
Maatschappij
verantwoordelijkheid te nemen. Zij vond het onacceptabel dat in onze locatie Overberg leegstand bestond, terwijl er in de reguliere jeugdzorg wachtlijsten waren voor gesloten jeugdzorgcapaciteit. Daarnaast zou dit een onacceptabele besteding van overheidsgelden betekenen. Op termijn zou dit zelfs tot vraagtekens over het voortbestaan van de organisatie kunnen leiden. Hierop heeft de directie op politiek-strategisch terrein De Heuvelrug onder de aandacht gebracht als een oplossing om in dit maatschappelijke probleem te voorzien. Dit heeft geresulteerd in een contract met het programmaministerie Jeugd en Gezin, waardoor de capaciteit van locatie Overberg met ingang van medio december 2009 ingekocht werd door het programmaministerie Jeugd en Gezin ten behoeve van gesloten jeugdzorg voor meisjes.
Bestuur en Financiers In 2008 heeft De Heuvelrug veel geïnvesteerd in de zorg voor de jongeren. Dit heeft wel geleid tot een overbesteding van het budgetvierkant met 1,3 miljoen euro. De opdracht voor 2009 vanuit de sector jji was om onder alle omstandigheden binnen de budgetgrenzen te blijven. Ondanks de moeilijke omstandigheden – zoals de veranderende bestemmingswijzigingen, de leegstand en de personele organisatie – heeft een aantal ingrijpende maatregelen ertoe geleid dat het tekort is omgezet in een positief resultaat van 21.000 euro in 2009. Het positieve saldo is bereikt, met inachtneming van een onderbezettingskorting van 0,67 miljoen als gevolg van de niet benutte capaciteit en een reservering van 0,7 miljoen voor het bekostigen van een verdere inhoudelijke kwaliteitsslag van de zorg in 2010.
Toezicht, medezeggenschap en kwaliteit Met toezicht, medezeggenschap en kwaliteitszorg willen wij de inhoud van het werk borgen. Omdat het werk van De Heuvelrug ten dienste staat van de maatschappij en door de aard van ons werk is toezicht van belang. Naar aanleiding van een kritisch inspectierapport in 2007 hebben vier inspecties verscherpt toezicht gehouden op het primaire proces van De Heuvelrug. Het toezicht was gericht op de mate waarin sprake is van een veilig leef-, behandel- en werkklimaat. In een afsluitende toets eind 2009 hebben de inspecties vastgesteld dat er sprake is van een laag risico op een onveilig leef-, behandel- en werkklimaat.
Toen in de loop van 2009 de capaciteitsbenutting van met name locatie Overberg – gelijk aan de landelijk trend – verder terugliep, is door de directie besloten haar maatschappelijke |7
1 Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug 1.1 J ustitiële jeugdinrichtingen 1.2 K enmerken en problematiek in het algemeen van de jongeren De Heuvelrug is een van de elf justitiële jeugdinrichtingen die Nederland telt. Een deel van deze inrichtingen zijn particuliere inrichtingen. De Heuvelrug is een rijksoverheidsinstelling. Een justitiële jeugdinrichting biedt (her)opvoeding, onderwijs en behandeling aan jongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar die met het jeugd(straf )recht in aanraking zijn gekomen. Er zijn opvanginrichtingen en behandelinrichtingen. Ook is er onderscheid in de mate van beveiliging. Er zijn normaal beveiligde inrichtingen, ofwel gesloten inrichtingen en beperkt beveiligde inrichtingen, ofwel besloten of open inrichtingen. Voor jongeren die een specialistische behandeling nodig hebben, zijn aparte afdelingen met een landelijke bestemming ingericht, zoals een afdeling voor licht verstandelijk beperkte jongeren, een afdeling voor jongeren met ernstige seksuele problematiek en een afdeling voor jongeren die in een psychische crisis verkeren. Binnen de justitiële jeugdinrichtingen geldt de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen. Deze kaderwet biedt een integrale regeling van de materiële en formele aspecten van het verblijf. Alle handelingen die in de inrichting worden uitgevoerd en alle beslissingen die worden genomen met betrekking tot de geplaatste jongeren, dienen conform deze wetgeving te zijn.
De jongeren in een justitiële jeugdinrichting zijn in afwachting van een uitspraak van de kinderrechter (voorlopige hechtenis), zitten een jeugddetentie uit of hebben een vrijheidsbenemende behandelmaatregel (Plaatsing in een inrichting voor jeugdigen, kortweg pij-maatregel) opgelegd gekregen. Tot 1 januari 2010 vingen justitiële jeugdinrichtingen ook jongeren op die een civielrechtelijke kinderbeschermingsmaatregel opgelegd gekregen hadden (een ondertoezichtstelling) bij gebrek aan gesloten plaatsen in de reguliere jeugdzorg. Vanaf 2008 kwam hier door een wijziging van de Wet op de jeugdzorg verandering in en zijn binnen de reguliere jeugdzorg gesloten plaatsen gecreëerd voor deze jongeren. Kenmerkend voor de jongeren in een justitiële jeugdinrichting is, dat zij problemen hebben op meerdere terreinen en over het algemeen al van jongs af aan te maken hebben met diverse vormen van jeugdzorg / jeugdhulpverlening. Het betreft vaak een combinatie van problematische persoonskenmerken, een psychische of psychiatrische (gedrags)stoornis, een onstabiele thuissituatie, een vriendenkring met een negatieve invloed en een problematische schoolcarrière.
|9
1.3 Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug Met de fusie van Rijksinrichting voor Jeugdigen Overberg met Rijksinrichting voor Jeugdigen EikensteinDe Lindenhorst ontstond in 2001 het cluster Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug. Van 2001 tot februari 2009 kende De Heuvelrug drie locaties, te weten: • Overberg: behandelinrichting voor jongens, nabij Veenendaal, met 74 plaatsen • Eikenstein: opvanginrichting voor jongens en meisjes, te Zeist, met 114 plaatsen • De Lindenhorst: behandelinrichting voor meisjes, te Zeist, met 54 plaatsen.
Na het politieke besluit om jongeren met een strafrechtelijke en civielrechtelijke verblijfstitel niet langer samen te plaatsen in eenzelfde inrichting, heeft binnen De Heuvelrug een reorganisatie plaatsgevonden. In deze reorganisatie is locatie De Lindenhorst van De Heuvelrug afgesplitst en is sinds 1 februari 2009 een zelfstandige aanbieder van gesloten jeugdzorg voor het programmaministerie van Jeugd & Gezin. De locaties Eikenstein en Overberg zijn samen verder gegaan als Justitiële jeugdinrichting De Heuvelrug. In dit jaarverslag wordt gesproken over De Heuvelrug als het beide locaties betreft of over locatie Eikenstein of locatie Overberg als het een van beide locaties specifiek betreft. De scheiding tussen strafrechtelijk en civielrechtelijk geplaatste jongeren heeft geleid tot nieuwe landelijke bestemmingen binnen de justitiële jeugdinrichtingen. Eikenstein was op 1 januari 2009 een gesloten opvanginrichting voor jongens en meisjes met 114 plaatsen en heeft in de loop van het jaar toegewerkt naar haar nieuwe bestemmingen: een strafrechtelijke inrichting voor zowel opvang als behandeling, met een normaal beveiligde afdeling en een beperkt beveiligde afdeling. Door de verkleining van de behandelgroepen, een van de kwaliteitsverbeterende maatregelen, tot acht jongeren per groep en de opvanggroepen tot tien jongeren per groep is de nieuwe capaciteit 88 plaatsen in totaal, waarvan 62 plaatsen voor jongens bestemd zijn en 26 plaatsen voor meisjes.
Locatie Overberg
Overberg was tot eind 2009 een behandelinrichting voor jongens met een normaal beveiligde afdeling met 30 plaatsen en een beperkt beveiligde afdeling met 48 plaatsen. De scheiding straf- en civielrechtlijk en daarmee de uitstroom van civielrechtelijk geplaatste jongeren in 2009, leidde er toe dat er capaciteit beschikbaar kwam in de justitiële jeugdinrichtingen. In combinatie met een dalende landelijke behoefte aan strafrechtelijke capaciteit, werd in de loop van 2009 een terugloop in de capaciteitsbezetting op met name locatie Overberg zichtbaar. Op dat moment is voor die locatie het besluit gevallen om de capaciteit voor de duur van twee jaar in te laten kopen als gesloten jeugdzorgcapaciteit voor 75 meisjes. Feitelijk verblijven sinds medio december 2009 de eerste meisjes op Overberg. De Heuvelrug telde na de afsplitsing van de Lindenhorst gemiddeld 295 medewerkers, waarvan 142 groepsleiders, 15 gedragswetenschappers en 17 overige direct bij de jongeren betrokken medewerkers, zoals maatschappelijk werkers, individueel trajectbegeleiders en methodiekcoaches.
10 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
1.4 Missie en Zorgvisie van De Heuvelrug
De missie van De Heuvelrug is de missie zoals dji deze voorstaat:
De Dienst Justitiële Inrichtingen levert een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen en door de aan onze zorg toevertrouwde personen de kans te bieden een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op te bouwen. De zorgvisie van De Heuvelrug luidt als volgt:
De jongere staat centraal. Wij bieden professionele opvoeding, onderwijs en behandeling. Wij staan voor samenwerking en veiligheid. In een traject dat leidt tot resocialisatie en het terugdringen van recidive. Binnen De Heuvelrug wordt het normale ontwikkelingsproces zoveel mogelijk gestimuleerd. Waar nodig wordt behandeling geboden om dit weer mogelijk te maken. Onderwijs vormt een essentieel onderdeel van het verblijf in een justitiële jeugdinrichting. De ouders van de jongeren worden zoveel mogelijk bij het traject betrokken. Ook wordt veel samengewerkt met ketenpartners, vanuit de gedachte dat het verblijf in een justitiële jeugdinrichting onderdeel uitmaakt van een breder (hulpverlenings)traject. Een randvoorwaarde hierbij is een leef- en ontwikkelklimaat waarin jongeren zich gewaardeerd en veilig voelen. Veiligheid wordt deels bereikt door bouwkundige en elektronische maatregelen, denk aan camerabeveiliging en hekwerk. Daarnaast draagt goed opgeleid personeel bij aan een veilig leefklimaat, door onder andere een respectvolle bejegening van de jongeren en de-escalerend optreden bij incidenten. Marijke van Kraaikamp Directeur Behandeling en diagnostiek 12 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
2 Acties en resultaten 2.1 A3 jaarplan 2.1.1 De A3 methodiek De A3-methodiek is een besturingsinstrument om te komen tot een gedragen jaarplan en om de uitvoering daarvan te garanderen. Het A3-model is gebaseerd op de negen aandachtsvelden vanuit ink: vijf organisatiegebieden en vier resultaatgebieden. In de organisatiegebieden worden de acties en inspanningen benoemd die nodig zijn om tot de beoogde resultaten te komen. Dit alles wordt overzichtelijk weergegeven op een A3, wat meteen de naamgeving van de methodiek duidelijk maakt. Centraal in het werken volgens de A3-methodiek staat de participatieve aanpak. Gezamenlijk worden realistische doelstellingen voor het aankomende jaar geformuleerd en wordt systematisch besproken in hoeverre deze zijn behaald. Dit vindt plaats in periodieke A3-gesprekken tot op middenkaderniveau. Daarnaast helpt de A3-methodiek de managementinformatie te stroomlijnen tot datgene wat er echt toe doet. Door het werken met de A3-methodiek wordt meer duidelijkheid over de richting, consistentie in doorvertaling en samenhang in en tussen jaarplannen bereikt. De participatieve aanpak leidt tot meer samenhang, een groter commitment aan de afspraken, meer intensieve feedback en maakt van het jaarplan een continu proces. In 2009 is tevens de basis gelegd voor een hrm A3-jaarplan. Lucian van Heumen, algemeen directeur van De Heuvelrug en bedenker van de A3-methodiek, heeft in 2008 de A3 methodiek geïntroduceerd binnen De Heuvelrug. Sindsdien is de methodiek verder ontwikkeld en geïmplementeerd, met als blijk van maatschappelijke waardering de nominatie van Lucian van Heumen als Business Improvement Manager 2009, waarbij hij als goede tweede geëindigd is.
2.1.2. De twee A3 overzichten in dit jaarverslag In dit jaarverslag zijn in de kaften twee A3 overzichten opgenomen. Het A3 overzicht begint linksboven met de missie en de visie en vervolgens worden rechtsboven de van de missie en visie afgeleide succesbepalende factoren beschreven. Daarna worden per succesbepalende factor de resultaten in de resultaatgebieden beschreven. 14 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
In de organisatiegebieden staan de onderliggende acties vermeld die leiden tot de gewenste resultaten. Voorin is het A3 jaarplan 2009 te vinden, en achterin het A3 met de behaalde resultaten. De resultaten worden weergegeven in groen (gerealiseerd) en rood (niet of onvoldoende gerealiseerd of niet gemeten). In het jaarverslag, worden per resultaatgebied de daaraan gekoppelde succesbepalende factoren behandeld. De toelichting op de behaalde resultaten staat beschreven in de volgende vier paragrafen van dit hoofdstuk.
2.2 Klanten 2.2.1 Inleiding Naar aanleiding van een kritisch rapport van de gezamenlijke inspecties in 2007 heeft de sector Justitiele Jeugdinrichtingen een reeks kwaliteitsverbeterende maatregelen vastgelegd in het Deltaplan. De maatregelen moeten leiden tot een veilig werk- en leefklimaat binnen justitiële jeugdinrichtingen. In 2009 heeft De Heuvelrug een groot aantal van deze maatregelen uitgewerkt en geïmplementeerd. Maatregelen zoals meer ouderparticipatie, opleidingen voor het personeel en groepsverkleining. In de volgende paragrafen wordt bij elk betreffend onderdeel een verwijzing gemaakt naar het Deltaplan. In het Deltaplan is eveneens opgenomen dat elke justitiële jeugdinrichting een verbeterplan opstelt met maatregelen op het niveau van de eigen inrichting. Dit heeft De Heuvelrug gedaan. Alle maatregelen zijn terug te vinden in het jaarplan 2009 en moeten er samen toe leiden dat de jongeren binnen De Heuvelrug de zorg krijgen die zij nodig hebben voor een succesvolle terugkeer in de maatschappij. Over het geheel genomen is De Heuvelrug er in geslaagd om een flinke kwaliteitsslag te maken, wat eind december 2009 bevestigd is met een positief rapport van de gezamenlijke inspecties. Ondanks het feit dat de implementatie van de diverse verbetermaatregelen onder druk heeft gestaan in 2009 door de onderbezetting van de capaciteit. Voor een optimale invoering van een heel aantal maatregelen zijn er immers jongeren nodig. | 15
“ De samenwerking tussen De Heuvelrug en De Sprong is geïntensiveerd met de komst van de landelijke basismethodiek youturn.”
Hieronder behandelen we de drie kritische succesbepalende factoren met betrekking tot het A3 resultaatgebied ‘Klanten’ uit het jaarplan 2009. Aan de hand van de prestatie-indicatoren in resultaatgebied 6 “Klanten” bepalen we in hoeverre de uitgezette acties in de organisatiegebieden 1 tot en met 5 hebben bijgedragen aan de tevredenheid van ‘onze klanten’ – de jongeren – en daarmee aan de continuïteit van onze organisatie.
2.2.2 Continuïteit van het dagprogramma Het dagprogramma van de jongeren omvat alle activiteiten van het moment van opstaan in de ochtend tot het naar bed gaan ‘s avonds. Continuïteit in het dagprogramma is een randvoorwaarde om te komen tot opvoeding, onderwijs en behandeling en is als zodanig opgenomen in het Deltaplan. De directie kent dit daarom een hoge prioriteit toe en heeft het afgelopen jaar actief gestuurd op geen afwijkingen in het dagprogramma. Mocht het noodzakelijk zijn om af te wijken van het dagprogramma, dan is dit alleen toegestaan met toestemming van de locatiedirectie. Dit heeft er toe geleid dat er in 2009 een forse verbetering heeft plaatsgevonden ten opzichte van 2008: in 2009 is er in totaal vijftien keer een dagdienst gedraaid vanwege tekort aan personeel (acht keer op locatie Eikenstein en zeven keer op locatie Overberg), dit is een afname van 60 procent. Normaal gesproken wordt gewerkt met een vroege en late dienst. De gezamenlijke inspecties beoordelen de personeelsbezetting als voldoende om het dagprogramma van de jongeren altijd doorgang te laten vinden. De forse verbetering blijkt ook uit het feit dat er het afgelopen jaar geen klachten gegrond verklaard zijn die betrekking hebben op onterechte afwijkingen in het dagprogramma.
2.2.3 De samenwerking tussen De Heuvelrug en De Sprong wordt vormgegeven conform één kind, één plan De Heuvelrug werkt als vanzelfsprekend intensief samen met vso De Sprong om jongeren de benodigde opvoeding, onderwijs en behandeling te kunnen bieden conform “één kind, één plan”: het handelingsplan van onderwijs is dan ook onderdeel van het totale trajectplan van de jongere. Alle jongeren volgen onderwijs: zij volgen een vakopleiding of een andersoortige opleiding. De Sprong heeft een gevarieerd aanbod met onder andere de leerlijnen algemeen vormend onderwijs (theoretische vakken), metaal, houtbewerking, consumptieve technieken en verzorging. In de loop van 2009 is het aanbod op beide locaties aangepast aan de nieuwe bestemmingen, er wordt nu bijvoorbeeld ook dierenverzorging en groenvoorziening aangeboden en langere leerlijnen. Er is sprake van structureel overleg tussen De Heuvelrug en De Sprong op alle niveaus: van themabijeenkomsten op directieniveau, deelname van het onderwijs aan het managementteamoverleg en de behandelplanbesprekingen tot dagelijks overleg tijdens het Zakelijk Ochtend Contact (zoc) en deelname van de mentor/groepsleider aan de leerlingbespreking van het onderwijs. De samenwerking tussen De Heuvelrug en De Sprong is geïntensiveerd met de komst van de landelijke basismethodiek youturn. Groepsleiding en docenten gaan bijvoorbeeld samen de equip-bijeenkomsten verzorgen. In de volgende paragraaf wordt youturn nader toegelicht.
Chander Bachoe Directeur vso De Sprong locatie Eikenstein 16 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
“ In de loop van 2009 is het aanbod op beide locaties aangepast aan de nieuwe bestemmingen, er wordt nu bijvoorbeeld ook dierenverzorging en groenvoorziening aangeboden en langere leerlijnen.”
2.3.4 De opvoeding en behandeling van jongeren staat centraal in een veilig leefklimaat
“ Bij youturn draait het om het aanleren van eigen verantwoordelijkheid, het bevorderen van sociaal vaardig gedrag en het ombuigen van inadequate denkpatronen.”
Duaal management Met de uitvoering van het oovt-traject is duaal management ingevoerd. Een lijnfunctionaris en een inhoudelijk deskundige geven samen uitvoering aan de vertaling van beleid naar uitvoering. Met de invoering van duaal management is de psycholoog / pedagoog – die inhoudelijk verantwoordelijk is voor het traject van de jongere – sterker gepositioneerd binnen De Heuvelrug. Ook de consignatiedienst (bereikbaarheidsdienst buiten kantooruren) is sinds 2009 duaal georganiseerd, tot die tijd was alleen de lijnfunctionaris geconsigneerd. Hiermee is de zorg voor de jongere nog meer centraal komen te staan. Om het duale aspect binnen het leiderschap meer vorm te geven, hebben in 2009 meerdere ontwikkelsessies plaatsgevonden. Implementatie youturn (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Een van de kwaliteitsverbeterende maatregelen uit het Deltaplan is het ontwikkelen en implementeren van een landelijke basismethodiek voor justitiële jeugdinrichtingen: youturn. Bij youturn draait het om het aanleren van eigen verantwoordelijkheid, het bevorderen van sociaal vaardig gedrag en het ombuigen van inadequate denkpatronen. youturn bevordert nauwe samenwerking met ouders, onderwijs, en ketenpartners (zoals de jeugdreclassering en de Raad voor de Kinderbescherming). Het in kaart brengen van de jongere met gestandaardiseerde instrumenten en bekorten van dit proces krijgt eveneens een grote prioriteit. Voor de jongeren brengt youturn duidelijkheid en continuïteit. Ze weten hoe hun dagprogramma eruit ziet en wat er van ze wordt verlangd. Ook bij een eventuele overplaatsing, want alle justitiële jeugdinrichtingen werken volgens dezelfde basismethodiek. Dit helpt mee om terugval in het behandelproces te voorkomen en de bejegening blijft eenduidig. De implementatie van youturn vindt gefaseerd plaats. Het jaar 2009 stond in het teken van het opleiden van medewerkers in youturn. Dit wordt beschreven in de paragraaf Medewerkers. Daar waar medewerkers getraind waren in 2009, is er voor zover mogelijk al een dagprogramma conform youturn aangeboden. Als gevolg van de bestemmingswijzigingen in locatie Eikenstein en de overgang van locatie Overberg naar gesloten jeugdzorg was dit echter in beperkte mate mogelijk en is er met name gewerkt met de huidige basismethodiek: het sociale competentiemodel. Na de instroom van de nieuwe doelgroepen op beide locaties eind 2009 is de verdere implementatie van youturn opgepakt.
Roel van Beijnum Docent vso De Sprong Marina Zijderveld Methodiekcoach 20 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
Adrie Schoonheym Groepsleider
Afstemming en samenwerking De Heuvelrug werkt volgens het uitgangspunt ‘één kind, één plan’. Op locatie Eikenstein wordt dit plan het verblijfsplan genoemd, op locatie Overberg het behandelplan. Voor Overberg geldt dat voor alle jongeren (100%) is gewerkt overeenkomstig een uniform behandelplan dat aan de individuele situatie is aangepast. Voor Eikenstein geldt dat voor alle civielrechtelijke jongeren en voor strafrechtelijke jongeren die hiervoor in aanmerking kwamen (zijnde jongeren met een strafrestant van minimaal 3 maanden), eveneens gewerkt is volgens een – in dit geval – uniform verblijfsplan dat aan de individuele situatie werd aangepast. Het behandelplan dan wel verblijfsplan met het daarin opgenomen handelingsplan van het onderwijs wordt met de jongere besproken. Voor de bespreking worden de ouders en/of gezinsvoogd uitgenodigd. Met de komst van youturn worden het verblijfsplan en het behandelplan vervangen door het zogenaamde perspectiefplan. Aangezien het werken met het perspectiefplan gekoppeld is aan de implementatie van youturn en deze implementatie in 2010 gerealiseerd gaat worden, staat de introductie hiervan op de agenda in 2010. Betrekken van ouders Betrokkenheid van ouders is een belangrijke succesbepalende factor in de behandeling van een jongere en is dan ook actief gestimuleerd. Sinds de reorganisatie die per 1 januari 2009 een feit is, heeft locatie Eikenstein meer formatie maatschappelijk werk en individueel trajectbegeleider, waardoor meer contact wordt gelegd en overlegd wordt met de ouders. De ouders (en/of gezinsvoogd) van de jongeren die geplaatst zijn binnen de locatie Overberg, worden altijd uitgenodigd voor de bespreking van het eerste behandelplan. In de praktijk was gemiddeld 75% daadwerkelijk aanwezig. Voor de locatie Eikenstein gold dat de ouders (en/of gezinsvoogd) begin 2009 niet werden uitgenodigd. De reden hiervoor was met name gelegen in de verblijfstatus van de jongeren: in sommige gevallen was de verblijfsduur van de jongere in de inrichting te kort. Eind 2009 is echter wel langzaam gestart met het meer betrekken van het netwerk, mede in relatie met de gewijzigde bestemmingen per 2010 en de komst van youturn. Hoewel er dus geïnvesteerd wordt in het betrekken van ouders bij het verblijf, is volledige betrokkenheid echter niet gehaald. Niet alle ouders willen actief betrokken worden bij het traject en soms is het niet reëel gezien de korte verblijfsduur van de jongere. Wetenschappelijk onderzoek Het centraal stellen van de opvoeding en behandeling en de problematiek van de jongeren, vraagt eveneens een continue kritische blik naar het eigen aanbod. Wetenschappelijk onderzoek levert hier een bijdrage aan. Om het zorgaanbod aan te sluiten op de (hulp)vraag van de jongere, is een 22 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
doelgroepenanalyse zinvol. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft in 2008 een doelgroepenanalyse voor de locatie Overberg uitgevoerd. De uitkomsten van deze analyse zijn eind 2008 ontvangen en in 2009 heeft een presentatie van de resultaten plaatsgevonden op beide locaties. Tevredenheidsonderzoek Onderzoek naar de beleving van de jongeren van hun verblijf binnen De Heuvelrug krijgt structuur. De Heuvelrug neemt jaarlijks deel aan de landelijke afname van de jeugdsurvey (voorheen ABC genaamd), een instrument dat meet hoe jongeren het verblijf in een justitiële jeugdinrichting ervaren, en onderdeel van het Deltaplan. In 2009 is de jeugdsurvey alleen op locatie Eikenstein afgenomen. Op Overberg was de bezetting laag en zouden de resultaten niet bruikbaar zijn bij de veranderende bestemming. De resultaten van Eikenstein zijn eind 2009 ontvangen. Hieruit blijkt onder andere dat de jongeren de veiligheid als positief ervaren. Vanuit de resultaten is een top drie van verbeterpunten opgesteld en uitgevoerd. Naar aanleiding van de resultaten uit 2008 is op locatie Eikenstein bijvoorbeeld een programma met vrijetijdsactiviteiten ontwikkeld en in 2009 geïmplementeerd. Ook het “koken op de groep” is mede tot stand gekomen doordat jongeren bijzonder ontevreden waren over het eten in De Heuvelrug. Alle keukens op de groepen zijn in 2009 aangepast, zodat er met vers voedsel door de jongeren zelf gekookt kan worden. Dit gebeurt onder leiding van de groepsleiders met behulp van door het onderwijs (Consumptieve technieken) samengestelde verantwoorde menu’s. In 2010 worden de verbeterpunten uitgevoerd naar aanleiding van de resultaten uit 2009. Naast de jeugdsurvey worden de jongeren bij vertrek uit de instelling verzocht een exitformulier in te vullen. De retour ontvangen formulieren wordt gearchiveerd, echter gezien andere prioriteiten van de directie tot op heden nog niet geanalyseerd. Voor de locatie Overberg geldt in het jaar 2009 dat alle jongeren bij vertrek een exitformulier hebben ingevuld. Voor de locatie Eikenstein kan gesteld worden dat in 2009 niet alle jongeren bij vertrek een exitformulier hebben ingevuld. De reden hiervoor kan gezocht worden in de hoge doorstroom van de jongeren, maar ook door abrupt einde van de plaatsing bij schorsing van de voorlopige hechtenis. Ter illustratie: jaarlijks verblijven er rond de 500 jongeren op locatie Eikenstein. Klachten De Heuvelrug hecht waarde aan een leefklimaat waarin jongeren de ruimte voelen om klachten in te dienen. Aandacht voor het afhandelen van klachten is een manier om de organisatie continu daar waar nodig te verbeteren. In 2009 is De Heuvelrug boven de gestelde norm van 25 klachten uitgegaan: 28 klachten zijn gegrond verklaard. Dit relatief hoge aantal is met name veroorzaakt door het
feit dat in januari 2009 op locatie Overberg 15 klachten gegrond zijn verklaard, die betrekking hadden op een maatregel die in november 2008 collectief op een leefgroep is afgekondigd in plaats van individueel. Geweldsincidenten tussen jeugdigen Geweldsincidenten zijn inherent aan de doelgroep: veel jongeren hebben moeite met agressieregulatie. Medewerkers worden hier dan ook structureel in getraind, waarover meer te lezen is in de paragraaf Medewerkers. Het aantal geweldsincidenten tussen jeugdigen, 27 in 2009 ten opzicht van de norm 60 (Heuvelrugbreed) is relatief laag. De groepsgerichte aanpak van jongeren heeft plaatsgemaakt voor een individuele aanpak, dit heeft een gunstig effect op het gedrag van de jongeren. Naast het feit dat medewerkers getraind worden in het omgaan met agressie, zou ook de lage bezetting in 2009 oorzaak kunnen zijn van het lage aantal geweldsincidenten. Ordemaatregelen en disciplinaire straffen: verwijderingen uit de groep In 2009 zijn er relatief weinig ordemaatregelen en disciplinaire maatregelen opgelegd. Met de implementatie van de
zorgvisie wordt in toenemende mate gewerkt vanuit de gedachte dat de jongere centraal staat. Dit betekent onder andere dat er meer maatwerk geleverd wordt: per jongere wordt bekeken welke pedagogische interventie het beste toegepast kan worden in een situatie. Er worden minder ordemaatregelen en disciplinaire straffen opgelegd. Ook worden jongeren minder snel in de afzondering geplaatst, tenzij dit de meest passende interventie is. Daarnaast is ook de lage bezetting in 2009 van invloed op de lage realisatie.
“ De individuele aanpak heeft een gunstig effect op het gedrag van de jongeren.”
Monique Tijmes Groepsleidster
2.3 Medewerkers 2.3.1 Inleiding
2.3.2 Veilig werkklimaat
In 2008 is het Organisatie Ontwikkel- en VeranderTraject (oovt) ingezet. Het oovt is ontstaan in 2008 naar aanleiding van het kritische inspectierapport uit 2007 en de op handen zijnde afsplitsing van De Lindenhorst. Het traject bestaat uit drie componenten: een personele reorganisatie, een kennis- en kundetraject in de vorm van een organisatiebreed opleidingsplan en een cultuurveranderingtraject gericht op(gewenste) houding en gedrag van medewerkers. Voor een deel vloeit het oovt voort uit het eerder genoemde Deltaplan, waar ook naar verwezen wordt in onderstaande tekst. De drie componenten moeten bijdragen aan een professioneel en veilig klimaat binnen de inrichting, de randvoorwaarden om te komen tot opvoeding en behandeling van de jongeren. De personele reorganisatie was een feit op 1 januari 2009: duaal management is ingevoerd, de formatie voor inhoudelijke functies is uitgebreid (zo is de behandelstaf uitgebreid van 9,43 fte in 2007 naar 13,4 fte in 2009, is de formatie maatschappelijk werk van 3 naar 6 fte gegaan en is de functie van methodiekcoach ontstaan), en er zijn diverse ondersteunende functies ontstaan (zoals die van beleidsmedewerker, kwaliteitsmedewerker en communicatiemedewerker). De Heuvelrug heeft haar organisatie nu zo ingericht dat er gewerkt kan worden aan de verdieping van de inhoudelijke implementatie van de zorgvisie. Dit omvat onder andere een verdere uitwerking van de drie componenten van het oovt.
Tevredenheidonderzoek (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Om de tevredenheid van medewerkers te kunnen meten neemt De Heuvelrug tweejaarlijks een personeelsenquête (basam) af. De onderzoeksresultaten worden zo nodig omgezet in acties ter verbetering van de bedrijfsvoering. De basam is ingedeeld in de vijf hoofdthema’s: inhoud van het werk, houding ten opzichte van de organisatie, houding ten opzichte van de chef en collega’s, houding ten opzichte van de beloning en de fysieke arbeidsomstandigheden. Aan de hand van vragen wordt nagegaan hoe de houding van de werknemer is ten opzichte van deze thema’s.
Het algemene beeld is dat er in 2009 veel aandacht is geweest voor het opleiden van medewerkers. Voor een deel is dit gegaan zoals gepland. Daarnaast moesten medewerkers – als gevolg van de onderbezetting van de capaciteit – anders ingezet worden. Dit is gebeurd door het op grote schaal verzorgen en laten volgen van specifieke opleidingen door medewerkers. Daarnaast heeft De Heuvelrug nauwlettend gestuurd op de personeelsbezetting en is de directie terughoudend geweest met het opvullen van vrijkomende vacatures. Hierbij is voortdurend een afweging gemaakt tussen onze financiële en kwalitatieve doelstellingen. Hieronder behandelen we de drie kritische succesbepalende factoren met betrekking tot het A3 resultaatgebied ‘Medewerkers’ uit het jaarplan 2009. Aan de hand van de prestatie-indicatoren in resultaatgebied 7 “Medewerkers” bepalen we in hoeverre de uitgezette acties in de organisatiegebieden 1 tot en met 5 hebben bijgedragen aan de tevredenheid van de medewerkers en daarmee aan de continuïteit van onze organisatie.
De voor 2009 geplande basam is op verzoek van de gezamenlijke inspecties vervroegd naar 2008. Locatie De Lindenhorst maakte toen nog deel uit van De Heuvelrug. Het onderzoeksrapport hebben wij in februari 2009 ontvangen. De uitkomsten zijn op de verschillende niveaus binnen de organisatie besproken. Er is een top drie opgesteld van verbeterpunten met de hoogste prioriteit. De respons op de basam lag voor locatie Overberg op 67 procent en voor locatie Eikenstein op circa 57 procent. Arbeidsverzuim personeel De norm voor arbeidsverzuim voor 2009 is gesteld op 7,0 procent. Het gemeten resultaat is 8,3 procent. Dit wijst erop dat de doelstelling niet is behaald. Gezien de hectiek in het afgelopen jaar en het beroep op de flexibiliteit van de medewerkers is dit aannemelijk. Helaas moeten wij vaststellen niet over betrouwbare cijfers te beschikken. Dit hangt samen met de invoering van een nieuw personeelsysteem: P-direkt. Dit is niet vlekkeloos verlopen. De verzuimpercentages uit P-Direkt bleken niet geheel betrouwbaar te zijn. Het onderverdelen naar kort, middellang en lang verzuim is tot op heden niet mogelijk. Ook het registreren van functioneringsgesprekken verliep moeizaam. Afgenomen functioneringsgesprekken Voor de gehele Heuvelrug hadden in het jaar 2009 minimaal 275 functioneringsgesprekken gevoerd moeten worden. Er zijn in totaal 225 gesprekken gevoerd. Het niet realiseren van de volledige 100 procent is met name toe te wijzen aan de langdurige onderbezetting van het middenkader op de locatie Overberg. Aantal geweldsincidenten jegens personeel In onze organisatie is de kans op agressie richting personeel altijd aanwezig. Zoals al eerder benoemd is dit inherent aan de doelgroep. In totaal zijn er in 2009 elf fysieke geweldsincidenten geweest tegen medewerkers. Vergeleken met voorgaande jaren is het aantal incidenten dit jaar relatief laag. De mogelijke verklaring hiervoor kan de lage bezettingsgraad | 25
“ Medewerkers worden getraind in het voorkomen van en omgaan met agressie.”
in 2009 zijn. Meer ruimte en lucht op de groepen leidt tot minder spanningen en tot minder agressie tegen personeel. Andere mogelijke verklaringen zijn positieve effecten van de ingevoerde zorgvisie en de toegenomen vaardigheden van personeel in de-escalerend optreden. Er is echter geen specifiek onderzoek naar gedaan. In 2009 is sterk ingezet op het trainen van medewerkers die dagelijks met de jongeren werken in het voorkomen van en omgaan met agressie. Deze medewerkers volgen minimaal zes keer per jaar de training “gestructureerd fysiek optreden” (gfo) die intern wordt aangeboden door speciaal hiervoor opgeleide instructeurs. In deze training leren medewerkers de vaardigheden die nodig zijn om de-escalerend en adequaat in te grijpen bij incidenten en calamiteiten. De trainingen voor de locaties Eikenstein en Overberg zijn afgestemd op de verschillende doelgroepen en wetgeving. Mobiliteit personeel De norm voor mobiliteit van personeel voor 2009 was 7 procent. De gemeten uitstroom is 11,4 procent. Dit is een verbetering ten opzichte van 2008 waarin de uitstroom 20 procent bedroeg. In 2009 zijn 36 medewerkers uit dienst getreden, waarvan de helft binnen een jaar na aanstelling. De hoge uitstroom kan te verklaren zijn door de vele veranderingen en onzekerheid over de toekomst van de justitiële jeugdinrichtingen in het algemeen. Integriteit personeel De norm voor integriteitschendingen is vastgesteld op nul. Dit is arbitrair. Het resultaat nul is alleen strevenwaardig in een werkklimaat waar medewerkers zich veilig voelen collega’s aan te spreken en integriteitbreuken te melden bij de leidinggevende. Zolang dit niet vaststaat kan het resultaat nul duiden om het omgekeerde. Daarom ook zijn wij tevreden met de meldingen in 2009. Er zijn acht meldingen gedaan. Dit is stijging ten opzichte van het jaar 2008, waarin vijf meldingen zijn gedaan. Van de acht meldingen in het afgelopen jaar heeft er één geleid tot een ontslag. In 2009 zijn in een notitie alle reeds bestaande beleidsonderdelen ten aanzien van integriteit binnen De Heuvelrug bijeengebracht Hierbij is de definitie van integriteit en de integriteitinfrastructuur gehanteerd, zoals opgesteld en ontwikkeld door het Bureau Integriteitbevordering Openbare Sector (bios). Deze notitie vormt de basis voor de plannen op dit gebied voor 2010. In het kader van het oovt heeft de werkgroep Houding & Gedrag een gedragscode voor De Heuvelrug opgesteld in lijn met de landelijke gedragscode van dji.
Coby van de Kuil Gastvrouw 26 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
Aantal tot bvh-er opgeleide executieve medewerkers Volgens de uitkomsten van de lokale brandveiligheidsanalyse dient De Heuvelrug te beschikken over 49 tot bedrijfshulpverlener opgeleide executieve medewerkers. Op 31 december 2009 zijn in totaal 121 medewerkers opgeleid. Dit aantal is zo hoog, omdat tot 2009 de 100-procent norm gold. Dit was naar aanleiding van de Schipholbrand in 2003. In 2009 hebben we, na de invoering van “bvh op maat”, de 100-procent norm losgelaten. De veranderingen binnen de bvh-organisatie zijn in het derde kwartaal van 2009 voltooid en hebben geresulteerd in het bvh-plan.
Percentage medewerkers dat zich veilig voelt in de werkomgeving Uit de resultaten van de laatst afgenomen Monitor Agressie en Geweld blijkt dat acht procent van de medewerkers zich (zeer) vaak onveilig voelt wanneer zij alleen op de werkplek zijn. Hoewel dit op zich een laag percentage is, is de directie van mening dat geen enkele medewerker zich binnen De Heuvelrug onveilig zou mogen voelen. Door onder andere het trainen van personeel en het verbeteren van de interne communicatie wil de directie het veiligheidsgevoel verbeteren. Hiertoe zijn acties uitgezet in het jaarplan 2009. Een daarvan is het inwerkprogramma.
training crisismanagement gevolgd. In het eerste kwartaal van 2009 hebben de vele opleidingen in combinatie met het arbeidsverzuim de nodige druk gegeven op de roosters. Aangezien De Heuvelrug het dagprogramma voor de jongeren wil kunnen garanderen, heeft de directie voor in juni moeten besluiten om het aantal groepsleiders dat in september zou starten met de hbo-opleiding te beperken. De tijdelijke beschikbaarstelling van Overberg aan Jeugd en Gezin heeft geleid tot een intensivering van de opleidingen. De doelstelling van 75 procent hbo-opgeleide groepsleiders in 2014 blijft staan.
Aantal teamvergaderingen per medewerker Wij hechten grote waarde aan de teamvergadering en de aanwezigheid hierbij van het voltallige team. Het teamoverleg is een belangrijk instrument om de onderlinge samenwerking te optimaliseren en verbinding te leggen tussen beleid en uitvoering. In 2009 was het streven elk team minimaal één keer per maand met het voltallige team te laten vergaderen. Het maandelijks werkoverleg is wel gerealiseerd, maar nog niet in alle gevallen met het voltallige team. In de nieuwe roosterkaders die in 2009 zijn vastgesteld, is het maandelijks overleg opgenomen.
Inwerkprogramma De Heuvelrug beschikt over een inwerkprogramma voor nieuwe groepsleiders. Voor overige functionarissen wordt het inwerkprogramma individueel aangepast. Als gevolg van de bestemmingswijzigingen op beide locaties in 2009 behoeft het inwerkprogramma aanpassing. Actie hiertoe is opgenomen in het jaarplan 2010.
hbo-opleidingen (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) De Heuvelrug werkt in de komende jaren toe naar een situatie waarin 75 procent van de groepsleiding in het bezit is van een hbo diploma. Deze doelstelling kan gezien het huidige opleidingsniveau, de duur van de opleiding en het personeelsverloop niet eerder dan vanaf 2014 gerealiseerd zijn.
Percentage medewerkers dat zich voldoende geïnformeerd voelt Uit resultaten van de eind 2008 afgenomen basam blijkt dat 75 procent van de medewerkers zich voldoende geïnformeerd voelt. Medewerkers denken gemiddeld genomen evenveel informatie te ontvangen als te verstrekken. 28 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
Percentage medewerkers opgeleid volgens opleidingsplan (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Conform het opleidingsplan zullen wij de dji doelstelling 75 procent hbo-opgeleide groepsleiders in 2014 net niet halen. Het opleidingsplan binnen De Heuvelrug omvat verschillende onderdelen, zoals youturn-trainingen en hbo- en mboopleidingen. Op basis van individuele afspraken nemen medewerkers deel aan verschillende opleidingen. Daarnaast hebben alle leidinggevenden hebben in 2009 een tweedaagse
De Heuvelrug vindt het van belang, zeker voor medewerkers die al geruime tijd in de praktijk werken dat de opleiding ook daadwerkelijk aansluit op de praktijk. Daarom is samenwerking gezocht met andere justitiële jeugdinrichtingen en een aantal hbo scholen. In nauwe samenwerking is de minor “Werken in gedwongen kader (wigk)” ontwikkeld. In totaal is 25,7 procent van de bezetting groepsleiders bezig met een hbo-opleiding en 5,7 procent met een mbo-opleiding.
Trainingen YOUTURN (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Alle groepsleiders, docenten, unitmanagers, individueel trajectbegeleiders, maatschappelijk werkers en psychologen / pedagogen volgden een vijfdaagse training youturn. Van locatie Overberg is in 2009 92 procent van de groepsleiding getraind en van locatie Eikenstein 73 procent. Voor alle overige medewerkers wordt een eendaagse training gegeven in de eerste helft van 2010. GZ-opleiding en trainingen in effectieve gedragsinterventies en instrumenten (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Twee psychologen volgen in 2009 de opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog. In 2010 zullen zij de opleiding afronden. Alle psychologen/pedagogen van Eikenstein en een deel van die van Overberg aangevuld met de daar werkzame methodiekcoaches zijn getraind in de effectieve gedragsinterventies “AR-op maat”(agressieregulatie) en “sova-op maat”(sociale vaardigheden). Daarnaast zijn de gz-psychologen getraind in emdr. Nieuwe collega’s die met strafrechtelijke jongeren werken volgen de training savry (een instrument voor risico-inventarisatie). Leidinggeven als professie: lgap (speerpunt dji) De Heuvelrug is in augustus 2009 gestart met het ontwikkeltraject voor leidinggevenden binnen dji “Leidinggeven als professie”. Dit traject is gericht op alle leidinggevenden op het middenkaderniveau inclusief de duale partners Doelstelling van dit traject is te investeren in de kwaliteit van de leidinggevenden en ontwikkeling op het gebied van duaal management. De uitvoering van het traject loopt op schema. | 29
Functiedifferentiatie op jji niveau (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) De Heuvelrug heeft in haar organisatie- en formatierapport van 2008 reeds de geplande functiedifferentiatie opgenomen. In deze functiedifferentiatie worden de huidige functies van groepsleider en senior groepsleider vervangen door de functies groepsleider, senior groepsleider, pedagogisch medewerker en senior pedagogisch medewerker. Omdat de groepsondernemingsraad (gor) en de sectordirecteur jji niet eerder dan 5 november 2009 tot overeenstemming kwamen over de wijze van invoering van deze functiedifferentiatie, is De Heuvelrug medio december 2009 gestart met de plaatsingsprocedure van zittende medewerkers die belangstelling hebben voor één van de twee nieuwe functies in het functielandschap. De verdere implementatie vindt na afronding van dit traject plaats in 2010. Implementeren nieuwe functieprofielen De Heuvelrug heeft in 2009 alle functieprofielen aangepast als gevolg van de reorganisatie. Ook zijn er nieuwe functieprofielen ontwikkeld voor functies die zijn ontstaan tijdens de reorganisatie. Zo zijn er functieprofielen ontwikkeld voor de methodiekcoach, de beleidsmedewerker, de kwaliteitsmedewerker, de communicatiemedewerker, de webredacteur, de unitmanager en de psycholoog/ pedagoog. Themabijeenkomsten In het kader van deskundigheidsbevordering van medewerkers zijn er in 2009 diverse lezingen over verschillende vakinhoudelijke onderwerpen gehouden. Ook onder leidinggevenden bleek er een specifieke behoefte te bestaan aan informatie, uitleg en advies over diverse thema’s waar zij dagelijks mee te maken hebben. In de tweede helft van 2009 zijn daarom drie themabijeenkomsten gehouden. Gesproken is over: procedures functioneren/beoordelen, verzuim/Poortwachter en disciplinaire trajecten. Interdisciplinair werken Binnen De Heuvelrug is op verschillende manieren vormgegeven aan het interdisciplinair werken.
• In het traject leidinggeven als professie is het interdisciplinair werken als onderdeel meegenomen. Niet alleen de unitmanagers doen hieraan mee, maar ook de psychologen/pedagogen. • In het kader van het veiligheidsplan van locatie Overberg, zijn in 2009 verschillende procedures en protocollen dusdanig aangepast zodat zij voorzien in een geïntensiveerde samenwerking tussen aid en groepsleiding. • Eigen psycholoog/pedagogen van de Heuvelrug hebben cursussen psychopathologie gegeven aan groepsleiders. Tevens is besloten dat in 2010 deze cursus ook aan aid complexbeveiligers wordt gegeven.
2.3.3 Verbinding tussen beleid en uitvoering A3 managementgesprek en A3 jaarplanbijeenkomsten Met name in het A3 managementgesprek wordt de verbinding gelegd tussen beleid en uitvoering. In het gesprek staat de ‘Wat-vraag’ centraal: wat hebben we met elkaar afgesproken? Vervolgens komt de ‘Hoe-vraag’ aan de orde: hoe wordt dit uitgevoerd? Ditzelfde geldt voor de bijeenkomsten die in 2009 op alle niveaus zijn georganiseerd om het A3 jaarplan van 2010 tot op afdelingsniveau uit te werken. Personeelsbijeenkomsten en nieuwsbrieven In 2009 heeft de directie regelmatig personeelbijeenkomsten gehouden. De bijeenkomsten stonden in het teken van de zorgvisie, de inspecties en de nieuwe bestemmingen. Op Overberg is ten behoeve van de overgangsperiode naar gesloten jeugdzorg een wekelijkse nieuwsbrief verschenen. Borging van protocollen en procedures In 2009 is De Heuvelrug gaan werken volgens een procedure die toeziet op eenduidigheid in de totstandkoming en samenhang tussen protocollen en procedures. Met deze procedure is meer aandacht gekomen voor implementatie en evaluatie, waardoor een belangrijke stap is gezet in het borgen van protocollen en procedures in de organisatie.
Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan: • Aansturing van de teams geschiedt via duaal management, ook de teambijeenkomsten worden duaal geleid. • Er zijn in 2009 bijeenkomsten geweest van duale koppels (unitmanagers en psycholoog/pedagogen) en de directie van De Heuvelrug, onder leiding van een externe deskundige. • In 2009 heeft er uitwisseling van medewerkers plaatsgevonden tussen De Sprong en De Heuvelrug. • In het kader van de transitie van locatie Overberg hebben medewerkers van locatie Overberg stage gelopen bij de gesloten jeugdzorginstellingen De Lindenhorst en Ottho Gerard Heldring Stichting. | 31
2.4 Maatschappij 2.4.1 Inleiding Alle activiteiten van De Heuvelrug staan uiteindelijk ten dienste van de maatschappij. In opdracht van en gefinancierd door de Rijksoverheid leveren wij een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door ten aanzien van de opgenomen jongeren de kans op recidive te verminderen en een optimale re-socialisatie te bewerkstellingen. Een deel van de kwaliteitsverbeterende maatregelen uit het Deltaplan is gericht op het bevorderen van trajectmatig werken en het bieden van nazorg, waarbij de samenwerking wordt gezocht met ketenpartners. In 2009 is geïnvesteerd in meer trajectmatig werken en is geïnvesteerd in de contacten met ketenpartners. De belangrijkste slag is echter geslagen op politiek-strategisch niveau door het aangaan van een contract met het programmaministerie Jeugd en Gezin, waarbij de capaciteit van locatie Overberg voor de duur van twee jaar wordt ingezet als gesloten jeugdzorgcapaciteit voor meisjes. Hieronder behandelen we de twee kritische succesbepalende factoren met betrekking tot het A3 resultaatgebied ‘Maatschappij’ uit het jaarplan 2009. Aan de hand van de prestatie-indicatoren in resultaatgebied 8 ‘Maatschappij’ bepalen we in hoeverre de uitgezette acties in de organisatiegebieden 1 tot en met 5 hebben bijgedragen aan de tevredenheid van de maatschappij en daarmee aan de continuïteit van onze organisatie.
2.4.2 Een verantwoorde terugkeer in de samenleving vanuit een planmatig traject Individueel trajectbegeleiding De terugkeer in de samenleving bereidt de jongere voor met ondersteuning van een individueel trajectbegeleider. Deze begeleidt de jongere bij het vinden van een dagbesteding, een stabiele woonomgeving met een sociaal netwerk en een zinvolle invulling van de vrije tijd. De individueel trajectbegeleider werkt met het Work-wise re-integratieprogramma. In 2009 hebben vanuit Overberg 27 jongeren deelgenomen aan een Scholings- en trainingsprogramma of proefverlof, waarbij jongeren onder onze verantwoordelijkheid buiten de inrichting kunnen ‘oefenen’ in de maatschappij. In locatie Eikenstein worden jongeren vanaf vijftien jaar ingeschreven voor Work-Wise. In 2009 hebben 424 jongeren deelgenomen aan het Work-Wise programma. Met de nieuwe bestemming behandeling in Eikenstein zal ook het aantal stp’s en proefverloven toenemen. Hoewel de medewerkers van De Heuvelrug wel getraind zijn in het Work-Wise buitenprogramma, wordt deze effectieve
gedragsinterventies niet toegepast binnen De Heuvelrug. De reden hiervoor is dat deze interventie te arbeidsintensief is: gemiddeld is een inzet van één medewerker op één jongere vereist. Nazorg Binnen De Heuvelrug is op de locatie Eikenstein het netwerk- en trajectberaad ingevoerd, een van de kwaliteitsverbeterende maatregelen uit het Deltaplan. Dit is een samenwerkingverband tussen een justitiële jeugdinrichting, de Raad van de Kinderbescherming, Bureau jeugdzorg en de gemeente. Iedere strafrechtelijke jongere wordt besproken in het netwerkberaad waarbij naast de justitiële jeugdinrichting ook de Raad voor de Kinderbescherming als casusregisseur en de (jeugd)reclassering aanwezig zijn. Met deze systematiek is gewaarborgd dat iedere strafrechtelijke jongere met een (nazorg)plan de inrichting verlaat. Nachtdetentie Nachtdetentie is een bijzondere vorm van tenuitvoerlegging van de voorlopige hechtenis, waarbij jongeren tijdens hun verblijf bij De Heuvelrug overdag naar school / stage gaan. Het doel is beperking van de schadelijke effecten van voorlopige hechtenis ofwel het versterken van de positieve banden met de samenleving. De Heuvelrug, locatie Eikenstein is in 2005 gestart met de uitvoering van nachtdetentie voor jongeren uit het arrondissement Utrecht. In dat jaar werden twee jongeren geplaatst. Het aantal nachtdetentie-jongeren steeg in de jaren die volgden naar 33 jongeren in 2008 en daalde vervolgens in 2009 tot 17 jongeren. Vermeldenswaardig hierbij is dat De Heuvelrug, locatie Eikenstein landelijk zeer gewaardeerd wordt als nachtdetentie inrichting. Verder blijkt dat door de jaren heen er een positieve samenwerking is ontstaan met de externe partners (de Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg, het om).
2.4.3 Een proactieve communicatie naar omgeving en ketenpartners Communicatie op politiek-strategisch niveau Toen in de loop van 2009 de capaciteitsbenutting van met name locatie Overberg een tendens van terugloop ging vertonen, is door de directie besloten haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Wij vonden het onacceptabel dat in onze locatie Overberg leegstand bestond, terwijl er in reguliere jeugdzorg wachtlijsten waren voor gesloten jeugdzorgcapaciteit. Daarnaast betekende dit een onacceptabele besteding van overheidsgelden. Op termijn zou dit zelfs tot vraagtekens over het voortbestaan van de organisatie kunnen leiden. Hierop heeft de directie op politiek-strategisch terrein De Heuvelrug onder de aandacht gebracht als een oplossing om in dit maatschappelijke probleem te voorzien. Dit heeft geresulteerd in een contract met het programmaministerie Jeugd en Gezin,
Marleen de Jong Telefoniste Anja Duijf-Hurenkamp Telefoniste
32 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
waardoor de capaciteit van locatie Overberg met ingang van medio december 2009 ingekocht werd door het programmaministerie Jeugd en Gezin ten behoeve van gesloten jeugdzorg voor meisjes. Feitelijk zijn de eerste jongeren (in dit geval meisjes) per medio december in Overberg ingestroomd. Communicatie met betrekking tot bedrijfshulpverlening en veiligheid De geplande externe communicatie is vooral gericht geweest op ketenpartners inzake bedrijfshulpverlening en veiligheid: Rijksgebouwendienst, politie, brandweer, ambulancedienst en om. De gerealiseerde contacten zijn in alle gevallen (veel) meer geweest dan was gepland. Dit had vooral te maken met de gerichte aandacht voor bhv. De contacten vonden over het algemeen plaats op operationeel niveau. Communicatie met publiek De Heuvelrug neemt deel aan de landelijke open dagen van dji. Eikenstein ontving 50 bezoekers en Overberg 35. De Heuvelrug organiseert zelf jaarlijks open dagen voor familie en vrienden van medewerkers. Ook heeft De Heuvelrug sinds begin 2009 een website die publiek toegankelijk is.
Communicatie met ketenpartners De Heuvelrug werkt intensief samen met externe ketenpartners op verschillende niveaus, zoals verslavingszorg, ggz-instellingen, collega-inrichtingen, de Bureaus Jeugdzorg, de Raad voor de kinderbescherming, Reclassering Nederland, de politie en de gemeenten. De contacten met betrekking tot het netwerk- en trajectberaad zijn het afgelopen jaar geïntensiveerd, wat heeft geleid tot een verbeterde samenwerking en uitwisseling van informatie over de jongeren. Ook vindt De Heuvelrug aansluiting bij de Veiligheidshuizen in Utrecht en Amersfoort. Ook deelname van De Heuvelrug aan de pilot “Landelijk Instrumentarium jeugdstrafrechtketen”- een van de kwaliteitsverbeterende maatregelen uit het Deltaplan – bevordert de samenwerking met de ketenpartners. Over jongeren die met de politie in aanraking zijn gekomen vanwege een strafbaar feit moet gerichte informatie worden verzameld en vastgelegd. Alleen dan kunnen de organisaties in de jeugdstrafrechtketen snel en passend reageren. In het Landelijk Kader Instrumentarium Jeugdstrafrecht is concreet vastgelegd op welk moment door wie welke informatie moet worden verzameld, aan welke eisen deze moet voldoen en vervolgens aan wie die informatie moet worden doorgegeven. De instrumenten waar de organisaties nu mee werken zijn al aan het kader getoetst en de aanpassing is in volle gang. Het vernieuwde en samenhangende instrumentarium is vanaf begin 2009 getest in enkele pilots. Als de pilots succesvol verlopen zal het instrumentarium in 2010 landelijk worden ingevoerd. In 2008 en 2009 heeft Overberg samen met het Trimbosinstituut en Centrum Maliebaan, een instelling voor verslavingszorg, gewerkt aan de proefimplementatie van de methodiek Open en Alert in Overberg. Open en Alert is een methodiek voor beleidsontwikkeling van middelengebruik en deskundigheidsbevordering voor professionals die met jongeren werken. In 2009 heeft Open en Alert een who Best Practice Award for Health In Prisons 2009 gewonnen. Deze award is een erkenning van Open en Alert als best-practice, maar is ook een bevestiging van een goede samenwerking tussen het Trimbos-instituut, instelling voor verslavingszorg Centrum Maliebaan en de jji De Heuvelrug, locatie Overberg.
“ In 2009 heeft Overberg met Open en Alert een WHO Best Practice Award for Health In Prisons 2009 gewonnen.” 34 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
2.5 Bestuur & financiers 2.5.1 Inleiding Onze opdrachtgever is de sectordirecteur Justitiële jeugdinrichtingen. Jaarlijks ontvangen wij een budget gekoppeld aan de te realiseren capaciteit. In het managementcontract leggen wij de speerpunten en de te realiseren prestaties vast. Deze worden verder doorvertaald naar het jaarplan. Het jaarplan stellen wij in overleg met de sectordirecteur vast. Drie maal per jaar leggen wij verantwoording af met een viermaandsrapportage en daarnaast met het jaarverslag. In 2009 heeft De Heuvelrug een tekort van 1,3 miljoen euro weten om te zetten in een positief resultaat van 21.000 euro. Ondanks de remmende maatregelen op de budgettaire uitgaven, is voldaan aan de kwaliteitsnormen binnen de sector jji. Hieronder behandelen we de drie kritische succesbepalende factoren met betrekking tot het A3 resultaatgebied ‘Bestuur & financiers’ uit het jaarplan 2009. Aan de hand van de prestatie-indicatoren in resultaatgebied 9 Bestuur & financiers bepalen we in hoeverre de uitgezette acties in de organisatiegebieden 1 tot en met 5 hebben bijgedragen aan de tevredenheid van het bestuur en de financiers en daarmee aan de continuïteit van onze organisatie.
2.5.2 Er wordt voldaan aan de geldende kwaliteitseisen voor de sector jji Visie psychiatrische zorg/seksualiteit en bezetting Kinder- en Jeugdpsychiater (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Op landelijk niveau is onder andere een visie vastgesteld ten aanzien van psychiatrische zorg en seksualiteit. De Heuvelrug is betrokken geweest bij de ontwikkeling hiervan. De psychiatrische zorg binnen De Heuvelrug wordt vormgegeven op basis van deze visie en de daarvan afgeleide interne zorgvisie. Eind 2009 bedroeg de normformatie psychiater voor de gehele Heuvelrug 2,54 fte. In de laatste reorganisatie is de norm vastgesteld op 1 fte. De bezettting eind 2009 bedroeg. 0,67 fte. Er is sprake van vacatureruimte. Aantal onttrekkingen en ontvluchtingen In 2009 hebben geen ontvluchtingen vanuit een gesloten gebouw/terrein plaatsgevonden. Het relatief lage aantal onttrekkingen (weglopen vanuit een open gebouw of terrein of niet/niet op tijd terugkeren van verlof ) kan mede worden verklaard uit de lage bezettingsgraad.
Maatregelen Risico Inventarisatie & Evaluatiemodule (ri&e) brandveiligheid volgens planning uit-gevoerd Met de uitvoering van de specifieke brandveiligheidsanalyse zijn alle risico’s in kaart gebracht en wordt de laatste fase van brandveiligheidsmaatregelen uitgevoerd volgens planning. In 2009 zijn alle in bewerking zijnde maatregelen uitgevoerd maar omdat onze bhv organisatie veranderd is (bhv op maat met ingang van 2010), is besloten om in 2010 een nieuwe deel-ri&e bhv te realiseren. De laatste fase van brandveiligheidsmaatregelen wordt naar verwachting in de eerste zes maanden van 2010 afgerond. Geldige gebruiksvergunning(en) (ri&e) De gebruikersvergunningen zijn geldig in 2009 en worden opnieuw verlengd door de gemeente, nadat de laatste gebouwelijke aanpassingen zijn uitgevoerd met betrekking tot de brandveiligheid. Voor de nieuw gebouwde paviljoens op Overberg zijn in 2008 de gebruikersvergunningen verstrekt. Voor alle gebouwen van De Heuvelrug is een gebruikersvergunning vereist en ook afgegeven door de gemeente. Gerealiseerde oefeningen (ri&e) Op elke locatie zijn drie oefeningen gerealiseerd volgens de oefenmatrix. De uitgevoerde oefeningen zijn twee communicatieoefeningen, twee ontruimingsoefeningen en twee brandoefeningen. De brandoefeningen zijn in samenwerking met de brandweer uitgevoerd en geëvalueerd. Elke locatie realiseert drie oefeningen betreffende brandveiligheid (ri&e) Hieraan is voldaan met het uitvoeren van de oefeningen volgens het oefenjaarplan 2009. Aantal Brandincidenten (ri&e) Er hebben zich geen kleine brandincidenten (zonder ontruiming en zonder evacuatie) voorgedaan in 2009, geen middelgrote brandincidenten (met ontruiming, zonder evacuatie) en geen grote brandincidenten (met ontruiming en met evacuatie). Uitvoeren van verbeterplannen ri&e 2008 De Heuvelrug is aangesloten op het landelijke digitale systeem de Gebruikerssvoorwaarden Monitor (gvm). De gegevens uit dit systeem worden beheerd in Rieporter en in het Heuvelrugbrede excelbestand. Het beheer ligt in handen van de afdeling preventie. De voortgang wordt bewaakt middels vier-maandelijks overleg met de betrokken medewerkers. Locatie Overberg: startpunt vanuit de ri&e 2008: 46 knelpunten. Stand van zaken eind 2009: 14 openstaande knelpunten (waarvan vijf over werkplekken); 10 knelpunten in behandeling, 22 knelpunten opgelost. | 35
“ De behandelplannen en verblijfsplannen worden opgesteld binnen de gestelde termijn.”
Locatie Eikenstein: startpunt vanuit de ri&e 2008: 122 knelpunten. Stand van zaken eind 2009: 14 openstaande knelpunten, 19 knelpunten in behandeling (waarvan acht over werkplekken), 89 knelpunten opgelost. Gerealiseerde capaciteit De capaciteit bestaat binnen De Heuvelrug uit opvang, behandeling in de gesloten afdeling en behandeling in de open afdeling. De doelstelling die De Heuvelrug voor 2009 heeft geformuleerd omtrent de te realiseren capaciteit is 100 procent. In 2009 heeft De Heuvelrug de doelstelling niet gehaald. Voor de opvang gold een capaciteit van 82,5 procent, voor behandeling in de gesloten afdeling 56,1 procent en voor de behandeling in de open afdeling gold een capaciteit van 35,4 procent. Ons inziens is de doelstelling behaald aangezien wij geen invloed hebben op de instroom van jongeren. Door de scheiding van strafrechtelijke en civielrechtelijke jongeren en de daarmee gepaard gaande uitstroom en doordat het landelijk aanbod is afgenomen en er dus minder jongeren geplaatst zijn in De Heuvelrug was sprake van een lage bezetting. Bezettingsgraad In 2009 is de bezetting lager geweest dan de norm. Door de lagere strafrechtelijke instroom en de plaatsingsstop van civielrechtelijke jongeren vond een daling van de bezetting plaats. Dit geldt zowel voor Eikenstein als voor Overberg. Landelijk wordt deze zelfde trend waargenomen. De politiek is zich aan het beraden wat hiervan de consequenties zijn. Het aantal equivalentplaatsen Scholings- en trainingsprogramma’s (stp/pv) Het gerealiseerde aantal equivalentplaatsen wordt bepaald door het aantal verzorgingsdagen van de stp’s over het hele jaar. De norm was 9,75, de realisatie 7,49. Ook hier heeft de hoge uitstroom en de lage instroom effect.
Niet gemeten prestatie-indicatoren De volgende prestatie-indicatoren zijn niet door ons gemeten, dit gebeurt op sectorniveau: • leeftijd op peildatum • percentage pji-passanten binnen drie maanden geplaatst • percentage pji-uitstromers na stp/pv Verhoging Inspectiescore De gezamenlijke inspecties hebben geconcludeerd dat locatie Eikenstein en vso De Sprong van een hoog risico naar een laag risico is gegaan op een onveilig leef-, behandel- en werkklimaat. De doelstelling van 2009 was dat justitiële jeugdinrichtingen met een score slecht of matig minimaal één niveau hoger moesten scoren volgens het toetsingskader van de gezamenlijke inspecties. Deze doelstelling heeft De Heuvelrug, locatie Eikenstein gehaald. Meer hierover is te lezen in hoofdstuk 3. Erkende gedragsinterventies (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Tot op heden is gebruik gemaakt van de expertise van externen bij het inzetten van gedragsinterventies. In 2010 vindt voor Overberg een heroriëntatie plaats op de effectieve gedragsinterventies, gezien de gewijzigde bestemmingen van de locaties. In Eikenstein wordt ar-op maat en sova-op maat geïmplementeerd en wordt een keuze gemaakt in een verdere uitbreiding van het aantal in te zetten effectieve interventies. Aantal jongeren met een perspectiefplan binnen de gestelde termijn In 2009 werden behandelplannen (Overberg) en verblijfplannen (Eikenstein) opgesteld voor alle jongere die hiervoor in aanmerking kwamen, binnen de gestelde termijn. Begin 2010 is, daar waar met youturn wordt gewerkt, overgestapt op het perspectiefplan. hkz kwaliteitscertificering De gezette stappen richting hkz-certificering staat beschreven in Hoofdstuk 3. Sadi AlaÇam Hoofd Bureau Sociale Dienstverlening
36 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
“ Deze maatregelen hebben ertoe geleid dat een tekort van 1.3 miljoen in 2008 in 2009 is omgezet in een overschot van 0.2 miljoen euro.”
2.5.3 Financieel gezonde bedrijfsvoering
2.5.4 Trajectmatig werken
Budgetbeheersing Het resultaat van 2008 was in financieel opzicht zeer slecht: een tekort van 1.3 miljoen. Dit tekort was in 2008 ontstaan door flink te investeren in de zorg voor de jongeren met hoge inhuurkosten van externen, gecombineerd met een bepaalde leegstand gedurende het jaar die tot een korting achteraf op het budget had geleid en de kosten die de reorganisatie met zich meebracht. Vanuit de sector kwam de terechte opdracht om in 2009 in alle opzichten een financieel gezond jaar te draaien. Dat is gelukt. In het eerste kwartaal van 2009 zijn alle contracten met externen opgezegd. Daarnaast is maandelijks gestuurd op de totale formatie en bezetting tijdens het managementoverleg en is er een stringent vacaturebeleid gevoerd. De geldstromen inzake materieel aankopen zijn via de budgethouders geregisseerd. Deze maatregelen hebben ertoe geleid dat een tekort van 1.3 miljoen in 2008 in 2009 is omgezet in een overschot van 0.2 miljoen euro. Het positieve saldo is bereikt, met in acht name van een onderbezettingskorting van 0.67 miljoen als gevolg van de niet benutte capaciteit en een reservering van 0.7 miljoen voor het bekostigen van een verdere inhoudelijke kwaliteitsslag van de zorg in 2010.
Scholings- en trainingsprogramma’s (kwaliteitsverbeterende maatregel Deltaplan) Het aantal uitgevoerde scholings- en trainingsprogramma’s en proefverloven is achtergebleven op de norm. De norm voor stp/pv was 20, de realisatie 2009 was 14 tegen een realisatie in 2008 van 32. Dit is met name veroorzaakt door een relatief lage instroom van jongeren met een pij-maatregel en de uitstroom van jongeren ten tijde van de transitie van Overberg. Daarbij is ook de uitvoering van zeven al in gang gezette scholings- en trainingsprogramma’s overgedragen aan andere justitiële jeugdinrichtingen.
Betrouwbare en adequate esf administratie De Heuvelrug voldoet aan de eisen die vanuit de esf aan de administratie van esf-projecten wordt opgelegd. Jaarlijks wordt de administratie gecontroleerd voor het esf-2. De eerste controle (intern) gebeurt door bureau Work-Wise van De Heuvelrug. De tweede controle wordt uitgevoerd door een extern bureau namelijk esf bureau pi-Noord. Vervolgens is er een controle door de afdeling Interne Control en Concernadministratie (voorheen de Departementale Accountantsdienst). Deze adviseert het Hoofdkantoor. Daarnaast is er een controle door het agentschap van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dit is de belangrijkste controle. Er kan vervolgens een controle komen van het Ministerie van Financiën die het agentschap controleert. Tenslotte kan er nog een controle komen vanuit Brussel. Tot nu tot heeft De Heuvelrug steeds voldaan aan de gestelde eisen en zijn de accountantsverklaring afgegeven. Formatiebezetting Tijdens de laatste reorganisatie is intern de formatie vastgesteld op 302 fte. Ultimo december 2009 was er sprake van een betaalde inzet van 290 fte, zijnde 96 procent. Gezien de capacitaire ontwikkeling in combinatie met de financiële taakstelling is bewust gekozen voor het niet volledig opvullen van alle vacatureruimte.
| 39
3 Toezicht, medezeggenschap en kwaliteit
3.1 Toezicht Het is van groot belang dat onafhankelijke instanties toezicht houden op ons werk. Enerzijds doordat het werk van De Heuvelrug ten dienste staat van de maatschappij, anderzijds door de aard van ons werk. Wij voeren vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen uit, waardoor wij in een machtpositie verkeren ten opzichte van de bij ons verblijvende jongeren. De bij ons geplaatste jongeren hebben (grond)rechten die gerespecteerd dienen te worden en daarin zijn zij van ons afhankelijk. Het is goed en zeer gewenst dat er steeds over onze schouder wordt meegekeken. Naast toezicht op het primaire proces wordt ook toezicht gehouden op de interne bedrijfsvoering. Wij leggen verantwoording af aan de Interne Control en Concernadministratie van dji in de vorm van een management letter.
3.1.1 Inspecties Wij krijgen regelmatig inspectiebezoek van de Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Sanctietoepassing, de Inspectie van het Onderwijs en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Het kritische inspectierapport uit 2007 in Eikenstein en De Lindenhorst heeft geleid tot verscherpt toezicht, waarna een reeks verbetermaatregelen is ingezet om de veiligheid van het leef-, behandel- en werkklimaat in de inrichting te verbeteren.
In december 2009 hebben de inspecties een afsluitende toets uitgevoerd om te bepalen welk risico op een onveilig leef-, behandel- en werkklimaat Eikenstein en het onderwijs nu lopen. Samenvattend oordelen de inspecties dat de inrichting en de daaraan verbonden school, vso De Sprong locatie Eikenstein, in 2009 een laag risico lopen op een onveilig leef-, behandel- en werkklimaat. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende conclusie: • Bij beheersing en preventie van agressie en geweld zijn aanzetten gemaakt voor een goede borging. • Het bejegeningklimaat is een sterk punt van de inrichting. • In de opvoeding en behandeling is de jongere centraal komen te staan. • De deskundigheid van het personeel is op peil. Het vervolgtoezicht veiligheid justitiële jeugdinrichtingen is bij De Heuvelrug door het positieve eindoordeel afgerond. In de periode van 2008 en 2009 hebben de Inspectie voor de Sanctietoepassing en de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan naar de uitvoering van het verlofbeleid op locatie Overberg. De inspecties oordeelden dat Overberg in onvoldoende mate voldoet aan de verwachting die de inspecties over het verlofbeleid hebben geformuleerd. In reactie hierop zijn de nodige verbetermaatregelen genomen. Zo worden nu in het Zakelijk Ochtend Contact de geplande verloven van die dag besproken en wordt per jongere besproken gezien diens gedrag en de omstandigheden van die dag of verlof verantwoord is. | 41
Marieke Meijnen Beleidsmedewerker Brian Vos Kwaliteitsmedewerker
3.1.2 Commissie van Toezicht De Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen schrijft voor dat elke jeugdinrichting beschikt over een Commissie van Toezicht. De Commissie van Toezicht is een onafhankelijk toezichthoudend orgaan. Jongeren kunnen hun beklag doen als zij het niet eens zijn met een beslissing die genomen is door of namens de directeur. De Commissie van Toezicht heeft vier taken: • Toezicht houden op de wijze van tenuitvoerlegging van de vrijheidsbeneming in de inrichting. • Kennis nemen van door jongeren naar voren gebrachte grieven. • Het behandelen van klaagschriften. • Het geven van advies en inlichtingen aan de minister. De gesignaleerde verbeterpunten in 2009 hebben we opgepakt. Zo zijn verbeteracties voor onder andere klachtenafhandeling en interne communicatie inmiddels in gang gezet. De Commissie van Toezicht van de locatie Overberg is per 1 januari 2010 omgevormd tot een Klachtencommissie, conform de Wet op de jeugdzorg. In dit kader is ook een vertrouwenspersoon aangesteld.
3.2 Medezeggenschap 3.2.1 Jongerenraad De Heuvelrug draagt zorg voor regelmatig overleg met de jongeren over zaken die rechtstreeks hun verblijf raken. De jongerenraad, die één keer per maand bij elkaar komt, geeft hier uitdrukking aan. De daadwerkelijke uitvoering van eventuele voorstellen vanuit de jongerenraad wordt getoetst door de directie. Terugkoppeling vindt vervolgens plaatst in de jongerenraad met toelichting of een voorstel is goedgekeurd of is afgewezen. Het overleg tussen de jongerenraad en De Heuvelrug heeft er in 2009 onder meer toe geleid dat er meer artikelen op de bestellijst van de winkel zijn gekomen, dat de kledinglijst van de jongeren wordt herzien en dat er een start is gemaakt met een jongerenkrant.
3.2.2 Ondernemingsraad De or geeft vorm aan de medezeggenschap, denkt en beslist mee over onderwerpen op het gebied van organisatieontwikkeling, financiële zaken en sociaal beleid. In 2009 heeft de or nieuwe verkiezingen uitgeschreven in verband met de verzelfstandiging van De Lindenhorst. 42 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
De or in de nieuwe samenstelling heeft zich in 2009 beziggehouden met Heuvelrugbrede zaken. In maart 2010 bracht de or haar jaarverslag uit. Daarin staat beschreven dat de or evenals de bestuurder in 2009 hebben geïnvesteerd in een goede verstandhouding. Dit heeft geresulteerd in de mogelijkheid tot een open dialoog waarin onderwerpen op basis van inhoud worden besproken en aangepakt. In het afgelopen jaar is veel aandacht geweest voor de functiedifferentiatie, inhuur door Jeugd en Gezin, youturn, toezicht door de gezamenlijke inspecties en roosterkaders.
3.3 Kwaliteit hkz-certificering Een van de kwaliteitsverbeterende maatregelen uit het Deltaplan is het verkrijgen van hkz-certificering in 2011. Met het ontstaan van de functies beleidsmedewerker en kwaliteitsmedewerker in de personele reorganisatie, is het zetten van de eerste stappen richting certificering belegd bij deze functionarissen. Deze stappen hebben bestaan uit het verzamelen, ontwikkelen en opnieuw op elkaar afstemmen van (reeds bestaand) protocollen en procedures op beide locaties. Hiermee is de eerste stap naar een kwaliteitshandboek gezet. Daarnaast werken beide locaties in toenemende mate volgens de pdca-cyclus, waarmee een continue verbetercyclus tot stand komt. Begin 2010 is de planning van het verdere hkz certificeringproces door de directie vastgesteld, waarbij de focus ligt op het beschrijven van het primaire proces van de organisatie en de nog te bepalen kritische ondersteunende processen. Certificering zal in 2011 gestalte krijgen.
4 Financieel jaarverslag 2009
De Heuvelrug sluit het financieel boekjaar 2009 af met een positief resultaat van € 21.274. Dit is het gevolg van ferme inspanningen van de directie van De Heuvelrug. Voortkomend uit het jaar 2008, ondersteund door de opgedane ervaringen in 2008, zijn er begin 2009 forse bezuinigingsmaatregelen ingesteld om het jaar 2009 budgettair neutraal te kunnen afsluiten. Het resultaat van 2008 is uiteindelijk vastgesteld op € 1,3 miljoen negatief. Het behaalde resultaat van 2009 laat zien dat de inspanningen lonend waren. De directie van De Heuvelrug heeft het hierboven vermelde resultaat in 2009 kunnen behalen door zeer kritisch te kijken naar de invulling van vacatures en de inhuur externen en daarnaast door overwerk drastisch te beperken. Daarbij bleef ten alle tijde de zorgvisie van De Heuvelrug overeind: “de jongere centraal”, of anders gezegd: “Goede, juiste en tijdige zorg voor de aan ons toevertrouwde jongeren, terwijl tegelijkertijd de hand op de knip werd gehouden.” Als gevolg van de transitie van de locatie Overberg naar Jeugd en Gezin en de nieuwe bestemmingen binnen de locatie Eikenstein, ingegeven door de scheiding van strafrechtelijke en civielrechtelijke jongeren, is er binnen De Heuvelrug sprake geweest van een aanzienlijke leegstand. Het bezettingspercentage van de gehele Heuvelrug bedroeg voor 2009 uiteindelijk 68 %. Een direct gevolg van dit bezettingspercentage is dat De Heuvelrug geconfronteerd werd met een onderbezettingkorting van ruim € 670.000.
Deze onderbezettingkorting is berekend over het integrale budget voor 2009 (exclusief het budget voor de locatie Overberg, exclusief de correctie bijdrage 2008 en exclusief de bijdrage van de nieuwe subsidieverstrekker van De Lindenhorst ter dekking van de gemaakte kosten in de maand januari 2009). Dus ook over de onderdelen die betrekking hebben op vaste kostencomponenten. Dit betekende voor de vaste kosten dat deze doorgang vonden in 2009, terwijl er slechts in beperkte mate dekking voor aanwezig was. Een reden te meer waarom het uitgavenpatroon binnen De Heuvelrug nauwlettend in de gaten is gehouden. Voor de volledigheid, de onderbezettingkorting is reeds verwerkt in het vermelde resultaat over 2009. De Lindenhorst was formeel tot 1 februari 2009 onderdeel van De Heuvelrug. Per genoemde datum is De Lindenhorst verder gegaan als zelfstandige organisatie. Overeenkomstig afspraken zijn de, binnen De Heuvelrug, gemaakte kosten ten behoeve van de reguliere bedrijfsvoering van De Lindenhorst voor de maand januari 2009, budgettair neutraal verrekend met de subsidieverstrekker van De Lindenhorst onder de nieuwe vlag. De totale kosten voor de maand januari 2009 voor De Lindenhorst bedroegen bijna € 775.000. Dit is budgettair neutraal verrekend met het Ministerie van vws. De hierboven genoemde financiële uitputting van 2009 is die, zoals vastgesteld op de peildatum 10 maart 2010.
| 45
Balans Begin- en eindbalans
Gecomprimeerd overzicht Activaklassen 31-12-09
Activa
Vaste activa immateriële vaste activa - materiële vaste activa 4.778.977 totaal 4.778.977
31-12-08
- 5.124.054 5.124.054
31-12-09
Passiva
31-12-08
Agentschapsvermogen exploitatiereserve 381.647- 381.647- Aflossings- & rentedragend vermogen 3.218.465 3.485.545 Voorzieningen
Vlottende activa voorraden, vooruitbetaalde bedragen 92.678 83.110 vorderingen 1.973.353 4.650.638 liquide middelen 43.369 79.670 rekening courant - - tussenrekeningen - -
Vlottende passiva schulden en verplichtingen 2.949.573 3.378.684 overige vlottende passiva 1.824 1.125 rekening courant 1.078.217 3.369.973 tussenrekeningen 672 83.790
totaal
Totaal
2.109.400
4.813.417
Saldo boekjaar
6.888.377
9.937.471
Totaal
totaal
4.030.286
6.833.573
Boekwaarde Investering Desinvestering Afschrijving 31-12-2008
Omschrijving Verbouwingen Overige vervoermiddelen Technische installaties Videoapp. en audio-visuele app. Duurzame productiemiddelen Datacomm. en autom.app. Kantoormachines Inventaris Inventaris cellen Overige activa Overige activa arbeid Lage waarde activa Totaal
Boekwaarde 31-12-2009
0 9.425 4.411.769 26.453 79 11.695 8.192 286.475 1.163 368.803 0 0
0 0 952.448 19.395 0 2.965 1.223 112.566 0 84.336 0 0
0 0 416.225 72 0 0 3.969 55.142 35 77.008 0 0
0 2.900 796.286 10.596 79 3.764 1.391 58.523 1.128 90.892 0 0
0 6.525 4.151.706 35.180 0 10.896 4.055 285.376 0 285.239 0 0
5.124.054
1.172.933
552.451
965.559
4.778.977
21.274 6.888.377
9.937.471
Tussenrekeningen Nog af te wikkelen posten diversen Nog af te wikkelen personeelskosten
-972 300
Totaal tussenrekeningen
-672
De Heuvelrug heeft in 2009 voor een totaalbedrag van bijna € 1,2 miljoen geïnvesteerd. Ruim 80% van dit bedrag is terug te voeren op de activaklasse technische installaties. Een specificatie van dit bedrag laat zien dat de investeringen met name betrekking hebben op de activering van de nieuwbouw van paviljoens op de locatie Overberg (€ 673.000), de installatie van de keukens op beide locaties in het kader van het project “koken op de groep” (€ 170.000) en het aanpassen van de afzonderingscellen op de locatie Eikenstein (€ 45.000).
Voor de tussenrekeningen geldt dat medio februari 2010 de onderliggende posten grotendeels zijn afgewikkeld.
Bovenstaand overzicht laat tevens zien dat er voor een bedrag van ruim € 552.000 is gedesinvesteerd. Deze desinvestering heeft vooral betrekking op de overheveling van de activa toebehorend aan De Lindenhorst uit de administratie van De Heuvelrug naar de afzonderlijke administratie van De Lindenhorst oftewel administratieve ontvlechting van De Lindenhorst uit De Heuvelrug.
Ontwikkeling Materiële Vaste Activa
De afschrijvingen, totaal € 965.000, vloeien voort uit de voor elke activaklasse voorgeschreven afschrijvingstermijn.
Boekwaarde 31-12-2008 Bij: Investeringen 2009 (aanschafwaarde) Af: Afschrijvingskosten 2009 Af: Desinvesteringen 2009 (boekwaarde)
5.124.054 1.172.933 965.559 552.451
Totaal tussenrekeningen
4.778.977
46 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
| 47
Vorderingen Omschrijving vordering
Ouderdom maanden
Debiteuren ESF 2008 ESF 2009 De Sprong Slotwet Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bijdrage hoofdkantoor Totaal overige vorderingen > 12 mnd. Totaal overige vorderingen < 12 mnd.
12
Bedrag 6.718 700.000 725.000 77.040 44.628 98.631 204.733 2.500 114.103 1.973.353
Totaal aan vorderingen
Toelichting Vooruitontvangen bijdragen Hoofdkantoor Bijdragebrief Onderwerp Stand per d.d. / nr. 31-12-2008 17-11-2009 5628663/09/DJI Transitiekosten locatie Overberg Totaal
In het jaar 2009 zijn de esf vorderingen 2006 en 2007 afgewikkeld. De verwachting is dat de ESF vordering 2008 in het jaar 2010 zal worden afgewikkeld en dat de afwikkeling van de esf vordering 2009 pas een jaar later gaat plaatsvinden. Voor een specificatie van het onderdeel nog te ontvangen bijdrage hoofdkantoor dji (€ 204.733) wordt verwezen naar het verder op opgenomen overzicht onderbouwing bijdrage hoofdkantoor en aanwending geoormerkte bijdragen. Deze debetpost wordt met de definitieve afrekening vanuit het hoofdkantoor dji richting Heuvelrug meegenomen.
700.000
700.000
700.000
700.000
0
0
Berekening Exploitatiereserve Normatieve bijdrage + bovennormatieve toeslagen Maximale omvang exploitatiereserve
Ontwikkeling Leenfaciliteit
Terug te Stand per betalen 31-12-2009 eind 2009
In het kader van de tijdelijke overgang van de capaciteit van de locatie Overberg naar het programmaministerie voor Jeugd en Gezin is vanuit dit ministerie een bedrag van € 700.000 beschikbaar gesteld ter compensatie van de transitiekosten. Echter, gezien het feit dat de gehele transitie eind 2009 “met stoom en kokend water” gereed moest komen, worden de met dit budget samenhangende kosten afgedekt middels een vooruit ontvangen bijdrage. De instroom van de nieuwe doelgroep is medio december 2009 van start gegaan, na een definitieve bekendmaking van de tijdelijke overgang van capaciteit eind oktober 2009. Het ontvangen bedrag zal worden aangewend ter dekking van de kosten van een implementatiemanager op beleid, inhoud en interne bedrijfsvoering, ter dekking van de kosten van enkele (relatief kleine) gebouwelijke aanpassingen en de inrichting van de leefruimtes met betrekking tot de nieuwe doelgroep.
De vorderingen van De Heuvelrug worden met name gevormd door de ESF vorderingen 2008 en 2009, totaalbedrag van € 1,4 miljoen. Zoals bekend is de afwikkeling van ESF vorderingen een tijdrovende aangelegenheid. Dit wordt veroorzaakt doordat er van meerdere zijden controles worden uitgevoerd op de juistheid en volledigheid van de ingediende declaraties. Die controles worden na elkaar uitgevoerd en pas nadat alle controles zijn afgerond (bij alle indienende organisaties) wordt het definitieve jaarbedrag vastgesteld.
Voor de overige vorderingen geldt dat deze medio februari 2010 reeds grotendeels waren afgewikkeld.
0
Vooruit Aanwending ontvangen t.g.v. 2009 in 2009
21.244.191 1.062.210
Exploitatiereserve per 31-12-2008 Resultaat lopend boekjaar
381.647- 21.274
Beginstand 31-12-2008 Bij: Nieuwe leningen 2009 Af: Aflossingen 2009
3.485.545 747.754 1.014.834
Som Eventuele correctie (terug te betalen aan HK)
360.374- -
Eindstand 31-12-2009
3.218.465
Exploitatiereserve 31-12-2009
360.374-
In 2009 zijn twee nieuwe leningen afgesloten, te weten één lening van € 637.000 ten behoeve van de financiering van de investering in de nieuwbouw van de paviljoens op de locatie Overberg en één lening van € 110.754 ten behoeve van de financiering van de investering behorend bij het project “brandveiligheid oplossen compenserende maatregelen”.
Ook na vaststelling van het resultaat 2009 zal De Heuvelrug de maximale omvang van de exploitatiereserve niet overschrijden.
De vermelde aflossingen hebben betrekking op reguliere aflossingen voortvloeiend uit de aangegane leningen. 48 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
| 49
Verlies- en winstrekening Kosten Bruto lonen (incl. vakantie- toeslag plus eju)
Begroting 2009 Realisatie 2009 Realisatie 2008 (cf jaarplan)
11.317.894
11.635.500
Opbrengsten
Kostenzijde Begroting 2009 Realisatie 2009 Realisatie 2008 (cf jaarplan)
13.627.980
Integrale bijdrage hk
26.819.816
28.447.415
875.000
705.332
47.106
34.263.590
Kosten tod, overwerk en verschuivingen
1.196.610
1.466.268
1.843.729
Cofinanciering oc&w*
Sociale lasten en pensioen premies
2.464.185
2.985.813
3.243.255
Verwachte esf-subsidies
850.000
794.445
743.757
Overige opbrengsten
88.197
235.414
758.589
Secundaire arbeids- 1.288.852 973.653 1.128.873 voorwaarden Personeelskst 60.000 43.017 9.027 niet-actieven Personeelskst uitzendkrachten en externen
1.180.257
511.349
3.209.228
Kosten oc&w i.k.v. esf*
875.000
705.332
47.106
Overige personeelskst
161.676
Materiële kosten Afschrijvings-
49.614 -
9.306.044
10.884.929
782.495
991.144
Baten voorgaand jaar
198.521
12.894.789 936.323
kosten Lasten voorgaand jaar
13.942
Saldo winst
Totaal
28.633.013
30.182.606
21.274
37.120.778
* Let op: kosten OC&W i.k.v. ESF valt weg tegen co-financiering OC&W.
50 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
Saldo verlies
Totaal
28.633.013
30.182.606
1.307.737
37.120.778
Uit de verlies en winstrekening blijkt dat de totale personeelskosten voor het jaar 2009 ruim € 17 miljoen bedragen. Dit bedrag is inclusief kosten secundaire arbeidsvoorwaarden en kosten niet-actieven. De gemiddelde personele bezetting van De Heuvelrug bedroeg in 2009: 295 fte eigen medewerkers, plus 9,2 fte inleen minus 5,6 fte uitleen, resulterend in gemiddeld 298,6 fte. Op basis van deze gegevens kunnen de gemiddelde totale personeelskosten voor De Heuvelrug voor 2009 bepaald worden op bijna € 59.000. De normloonsom 2009, berekend door het hoofdkantoor dji bedroeg in 2009 € 51.500. De Heuvelrug heeft een hoger gemiddelde dan de norm aangegeven vanuit het hoofdkantoor dji. Dit wordt met name veroorzaakt door de gekozen organisatiestructuur van De Heuvelrug. De Heuvelrug heeft tijdens de laatste reorganisatie, afgerond eind 2008, gekozen voor duaal management. Dit brengt vanzelfsprekend hoge(re) personeelskosten met zich mee. Het hoofdkantoor dji heeft de norm bepaald aan de hand van een traditionele hiërarchische organisatiestructuur. Over de gehele linie genomen zou de gekozen structuur van De Heuvelrug kunnen leiden tot personeelskosten die niet afgedekt worden door de bijdrage vanuit de financierder, in casu het hoofdkantoor dji. Echter, de directie van De Heuvelrug is gedurende 2009 zeer terughoudend geweest met het invullen van ontstane vacatureruimte, hetgeen een positief effect heeft gehad op de totale kosten.
De materiële kosten voor het jaar 2009 bedragen € 10,9 miljoen. Van dit totale bedrag heeft het merendeel (ruim 50%) betrekking op “vaste kostencomponenten”, te weten € 4,8 miljoen heeft betrekking op huisvestingskosten RgD, € 291.000,00 heeft betrekking op doorbelaste kosten ssc-i (werk-plekdoorbelasting) en € 645.000 heeft betrekking op doorbelaste SSC kosten (onderdelen personeel en financieel). De Heuvelrug wordt met deze kosten geconfronteerd ongeacht het feit dat er in het jaar 2009 sprake was van een gemiddelde capacitaire bezetting, in casu het percentage jongeren, van 68%. Hier moet vermeld worden dat de toegepaste onderbezettingkorting is berekend over de integrale bijdrage, dus tevens over de bijdrage die dient ter dekking van deze vaste kostencomponenten. Voor De Heuvelrug betekende dit, minder bijdrage op de vaste kostenonderdelen bij nagenoeg gelijkblijvende kosten. De afschrijvingskosten komen voort uit de in dit jaar of voorgaande jaren gedane investeringen tezamen met de doorbelaste afschrijvingskosten behorende bij de persoonsgebonden dienstauto’s. Voor het jaar 2009 onder te verdelen in € 965.000 plus € 26.000. De lasten voorgaand jaar bestaan uit een aantal kleine afrekeningen uit het jaar 2008, die als gevolg van de afsluiting van het boekjaar 2008, in het jaar 2009 verwerkt moesten worden.
Opbrengstenzijde
Zoals uit voorgaand overzicht blijkt, bedraagt de totale integrale bijdrage voor 2009 ruim € 28 miljoen. In dit bedrag is rekening gehouden met de overheveling van budget tussen het programmaministerie Jeugd en Gezin en het Ministerie van Justitie ten behoeve van de kosten De Lindenhorst januari 2009, er is rekening gehouden met de vooruit ontvangen bijdrage voor de transitiekosten Overberg van € 700.000, er is rekening gehouden met een correctie bijdrage 2008 van € 297.000 en er is rekening gehouden met de opgelegde onderbezettingskorting. De bedragen vermeld onder nog te ontvangen c.q. terug te betalen worden afgewikkeld bij de definitieve afrekening 2009.
De opbrengsten van De Heuvelrug worden grotendeels bepaald door de integrale bijdrage vanuit het hoofdkantoor dji.
Onderbouwing bijdrage hoofdkantoor en aanwending geoormerkte bijdragen Bijdrage hoofdkantoor Integrale bijdrage cf. bijdragebrief nr. 6-2009 28.854.269 In 2009 vooruitontvangen bijdrage hoofdkantoor t.b.v. volgende jaren 700.000 In voorgaande jaren vooruitontvangen bijdragen aangewend t.b.v. 2009 Terug te betalen (incl. korting bij onderbezetting) 984.343 Nog te ontvangen 204.733 Integrale bijdrage hoofdkantoor t.b.v. verslagperiode (gecorrigeerd) 27.374.659 Overgang Lindenhorst naar VWS (programma J&G, maand jan.) 774.792 Correctie bijdrage jaar 2008 297.964
Naast voorgaande heeft De Heuvelrug tevens opbrengsten voortkomend uit esf activiteiten. De verwachte subsidie voor het jaar 2009 bedraagt € 725.000. In 2009 zijn de jaren 2006 en 2007 definitief vastgesteld en afgerekend. Uit deze definitieve vaststelling is voor 2006 nog een bedrag van bijna € 50.000 vrijgevallen voor De Heuvelrug en uit de definitieve vaststelling 2007 een bedrag van € 20.000. Voor beide jaren geldt dat de definitieve afrekening hoger was dan in de administratie was verwerkt.
Integrale bijdrage hoofdkantoor t.b.v. verslagperiode (gecorrigeerd)
De aan de kosten en opbrengstenzijde opgenomen bedragen kosten oc&w hebben betrekking op de salariskosten van het onderwijzend personeel van vso De Sprong, in relatie tot de esf activiteiten, en dienen om administratieve redenen op deze wijze te worden verwerkt.
Geoormerkte bijdragen Bijdrage Realisatie (a) (b)
28.447.415 Terug te betalen als a-b > 0
Nog te ontvangen als b-a > 0
Commissie van Toezicht Huisvestingskosten RgD Afschrijvingskosten bovennormatief inv. 2001-2009 STP/PV (zie ovz ‘Realisatie STP/proefverlof’) Rentekosten bovennormatief inv. 2001-2009 Medezeggenschapsvergoeding Intensivering inzet psychiatrie Opleidingsplaats jeugdpsychiater of 2e GZ psycholoog 1e Opleidingsplaats GZ psycholoog BHV vervangingskosten BHV toelage BHV coordinator en Arbo preventiemedewerker Webredacteur Pij/visie extra formatie groepsleiders (50%) Wervingskosten pij/visie extra formatie groepsleiders (50%) HBO opleidingskosten en vervangingskosten Trainingen gedragsinterventies Meerkosten inzet externen unitmanagers (max) BHV claim Personele inzet legionellabestrijding Behandeling jongere GGZ WNB Keukenproject 2009
19.000 20.460 4.746.231 4.702.691 672.750 672.750 110.321 84.785 165.270 165.270 10.154 10.154 107.520 101.423 41.782 41.782 41.782 41.782 150.000 77.024 40.000 51.000 109.690 109.690 26.178 26.178 358.047 195.000 17.000 17.000 66.000 66.000 33.645 33.645 327.000 327.000 430.493 472.766 11.461 11.461 200.546 200.546 -
- 43.540 - 25.536 - - 6.097 - - 72.976 - - - 163.047 - - - - - - - -
1.460 - - - 11.000 42.273 150.000
Totaal
7.684.870
311.196
204.733
7.428.407
Door te schuiven
Onderbezetting Totaal te leveren capaciteit (productieafspraak) Bezettingspercentage Kortingspercentage Korting (= [(7,5% x (100% -/- bezettingspercentage)) x integrale bijdrage]) 52 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
192 68% 7,5% 673.147
De overige opbrengsten hebben betrekking op een bijdrage vanuit vso De Sprong van ruim € 77.000, ontvangen ziekte- en wao gelden van € 70.000 en een ontvagen subsidie in het kader van de slotwet van € 44.000.
Personele overzichten
Het onderstaande overzicht heeft betrekking op de gemiddelde personele bezetting inleen en uitleen. De directie van De Heuvelrug heeft met ingang van januari 2009 gestreefd naar het volledig terugdringen van inhuur externen (alleen inhuren wanneer niet intern aan de vraag is te voldoen) en het bevorderen van het uitlenen van medewerkers. Het uitlenen van medewerkers is gericht op medewerkers die ofwel tot de categorie “overbezetting op basis van de vaststelde formatie” behoren, ofwel medewerkers die op een keerpunt in hun werkzame leven staan.
Onderstaand volgt, op basis van de informatie vermeld in P-direct, een overzicht met de gemiddelde personele bezetting van De Heuvelrug. Hierbij moet vermeld worden dat in de vermelde aantallen per 1 januari 2009 de medewerkers van De Lindenhorst niet zijn opgenomen.
Specificatie raming personeelskosten excl. uitzendkrachten en stagiaires (in euro’s) Functies (geen stagiaires)
Gerealiseerd aantal Gerealiseerd aantal fte’s volgens formatie fte’s volgens formatie per 01-01-2009 per 31-12-2009
Inleen en uitleen personeel (detachering, uitzendkrachten, stagiaires e.d.) Gemiddeld aantal fte’s over 2009
Management
3,8
7,9
5,8
Middenkader
10,0
16,0
13,0
Gerealiseerd bruto jaarsalaris (incl. vakantietoelage en eju)
Functiesgroepen fte’s
Inleen Gem. aantal Kosten fte’s fte’s over 2009
149,1
135,7
142,4
Gem. aantal fte’s over 2009
Baten
364.323 Management
1. Pedagogisch medewerker (senior) Pedagogisch medewerker Groepsleiders (overig)
Uitleen
1,0
1,1
127.816
779.591
4.985.842
GZ-psycholoog Overige gedragsdeskundigen 16,6 13,4 15,0 556.527
Middenkader
1,6
225.787
1. Pedagogisch medewerker (senior) Pedagogisch medewerker Groepsleiders (overig)
2,3
131.777
0,9
1,2
13.521
0,7
49.752
1,0
1,4
91.651
Medische functies
0,1
10.130
Beheersfuncties
1,4
84.881
0,4
18.669
5,6
346.670
GZ-psycholoog Gedragsdeskundigen
2. Pupilgebonden functies
18,2
16,7
17,5
931.951
Medische functies
4,4
4,6
4,5
328.878
Beheersfuncties
31,3
34,1
32,7
1.525.154
Beveiligingsfuncties
57,8
57,8
57,8
1.770.521
3. Overige functies
7,9
3,9
5,9
133.724
2. Pupilgebonden functies
Totaal
299
290
1. Formatie groepsleiders 2. Bv. badmeester, pupillenadministratie, maatschappelijk werk, individueel trajectbegeleider, bibliothecaris 3. Bijzondere bezetting/medewerker V&T NB. De verdeling van de kosten loopt niet geheel synchroom met de fte verdeling. Het gerealiseerde bruto jaarsalaris is exclusief de kosten van De Lindenhorst (januari € 258.989).
295
0,7
2,3
2,9
183.038
2,0
Beveiligingsfuncties
0,6
108.353
3. Overige functies
1,2
84.639
Totaal
9,2
783.346
11.376.511 3,0
4,9
1. Formatie groepsleiders 2. Bv. badmeester, pupillenadministratie, maatschappelijk werk, individueel trajectbegeleider, bibliothecaris 3. Kok, inspectie NB. De inhuur en uitleen is exclusief De Lindenhorst (januari € 74.672)
54 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
| 55
Overige overzichten Onderstaand overzicht geeft op individueel tulp-nummer de realisatie stp/proefverlof aan.
Overeenkomstig de voorschriften vanuit het hoofdkantoor DJI zijn hieronder, op basis van de cijfers uit de financiële administratie periode 12, de nacalculatie per product en de gerealiseerde kostprijs per product opgenomen.
Realisatie stp/proefverlof
Nacalculatie resultaten per product
JJI-nummer Naam programma / Aantal dagen stp/pv omgerekend Aantal dagen pupil (tulp) module stp/pv in 2009 naar equivalentplaatsen stp/pv in 2010 27480 Proefverlof 48 0,13 32582 STP 13 0,04 28153 Proefverlof 222 0,61 13439 Proefverlof 76 0,21 31914 STP 68 0,19 30227 STP 86 0,24 7622 Proefverlof 176 0,48 28557 STP 90 0,25 33972 STP 68 0,19 8251 Proefverlof 28 0,08 35523 STP 92 0,25 24148 Proefverlof 187 0,51 34291 STP 56 0,15 20214 Proefverlof 179 0,49 24633 Proefverlof 133 0,36 22066 Proefverlof 50 0,14 22140 STP 164 0,45 33424 STP 93 0,25 33312 STP 23 0,06 35001 STP 93 0,25 27488 Proefverlof 77 0,21 21452 Proefverlof 68 0,19 27844 Proefverlof 49 0,13 18749 Proefverlof 3 0,01 14763 Proefverlof 0 0,00 12349 Proefverlof 0 0,00 15656 Proefverlof 0 0,00 29613 STP 60 0,16 27292 STP 74 0,20 30384 STP 91 0,25 25018 STP 91 0,25 28094 STP 91 0,25 36084 STP 43 0,12 22055 STP 92 0,25 27944 Proefverlof 51 0,14 214 Totaal 2.735 7,49 214
Producten Productnaam
Eikenstein 12 meisjes
Eikenstein 11 jongens
OV gesloten behandel
OV open behandel
Totaal
Lindenhorst (januari)
Realisatie per product Personeelskosten
6.783.139
3.360.377
3.147.854
3.928.309
474.817
17.694.496
Materiële kosten
2.401.448
3.519.484
1.629.108
2.501.267
182.792
10.234.098
Afschrijvingskosten
296.192
419.367
122.920
143.908
8.758
991.144
Overige opbrengsten
270.939
389.450
180.867
241.460
20.656 -
9.209.839
6.909.778
4.719.015
6.332.023
687.022
27.857.677
6.712.528
9.229.727
4.336.989
6.939.183
774.792
27.993.220
-2.497.311 137,20%
2.319.949 74,86%
-382.026 108,81%
607.160 91,25%
87.770 88,67%
135.542 99,52%
Totaalrealisatie per product
1.062.061
Bijdrage HK product Totaalbijdrage per product Verschil Absoluut Relatief (%)
Let op: nacalculatie is op basis van de realisatie tot en met periode 12
* Dit overzicht verschaft inzicht in de kosten per module/programma. Deze kosten worden één-op-één vergoed, maar op basis van de normprijs per equivalentplaats.
56 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
| 57
Gerealiseerde kostprijs per product Producten Productnaam Eikenstein 12 meisjes Capaciteit (gemiddeld formeel)
48,0
Eikenstein 11 jongens
OV gesloten behandel
66,0
OV open behandel
30,0
Lindenhorst (januari)
48,0
54,0
Capaciteit (dagen per jaar) 17.520 24.090 10.950 17.520 1.674 Gerealiseerde kostprijs p.p.p.d. 1) Totaalrealisatie per product per jaar 9.209.839 6.909.778 4.719.015 6.332.023 687.022 Kostprijs per plaats per dag 525,68 286,83 430,96 361,42 410,41 Kostprijzen gespecificeerd Personeelskosten 387,17 139,49 287,48 224,22 283,64 Materiële kosten 137,07 146,10 148,78 142,77 109,19 Afschrijvingskosten 16,91 17,41 11,23 8,21 5,23 Overige opbrengsten 15,46 16,17 16,52 13,78 12,34 Kostprijs per plaats per dag
525,68
286,83
430,96
361,42
410,41
1.
Let op: gerealiseerde kostprijs per product is op basis
p.p.p.d. = per plaats per dag
van de realisatie tot en met periode 12
5 Bijlage
| 61
in control
62 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
| 63
64 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
| 65
jji De Heuvelrug Algemeen Directeur
Directeur Behandeling & Diagnostiek
Directiesecretaris
Business Controller
Business Support
Locatie Overberg
Locatie Eikenstein Hoofd Behandeling & Diagnostiek
Locatiedirecteur
Hoofd Behandeling & Diagnostiek
VSO De Sprong
Direct pp ondersteunende diensten
A
B
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
Direct pp ondersteunende diensten
C
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
Locatiedirecteur
A
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
B
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
C
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
D
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
Unit manager
Psycholoog / Pedagoog
Bergstein
Ravenhorst
Bruinhorst
Groep 6
Groep 1
Groep 4
Groep 7
Haanepol
Zandschulp
Team AID A
Team AID A
Groep 2
Groep 5
Groep 8
Borgwal
Egelmeer
Team AID B
Team AID B
Groep 3
Groep 6
Groep 9
66 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009 | 67
Directie jji De Heuvelrug in 2009 Algemeen directeur Lucian van Heumen Directeur Behandeling en Diagnostiek Marijke van Kraaikamp Hoofd Business Support Fred Schara Locatiedirecteur Eikenstein Angelique Koevoets Hoofd Behandeling en diagnostiek Eikenstein Jilles Dijkstra Locatiedirecteur Overberg Harry Bosma Hoofd behandeling en diagnostiek Overberg John Sanches
Ondersteunende diensten Business Controller Marjolein Nout Hoofd Bureau Sociale Dienstverlening Sadi Alaçam Hoofd Nazorg en trajecten Sijbolt Lens Hoofd Huisvesting en facilitaire zaken Han Lijn Omslag Inge de Boer psycholoog Barbra Velthuizen unitmanager
Hoofd Medische Zorg Peter Verkade
Colofon Redactie Marieke Meijnen Suzanne Paskamp Fred Schara Vormgeving Things To Make And Do, Rogier Rosema 68 | De Heuvelrug Jaarverslag 2009
Fotografie Bert de Jong Drukwerk van Deventer Drukkerij, ‘s-Gravenzande
Alle rechten voorbehouden: niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieen, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de redactie noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in deze uitgave zou kunnen voorkomen. © 2010 jji De Heuvelrug
