Jaarverslag 2011 J a ar v e r s l ag 2 0 1 1 Z L M Ve rz e k e ri n g e n
INHOUD
Advies van de Raad van Commissarissen
5
Kerncijfers
6
Personalia
8
Verslag van de directie
10
Financiële resultaten
14
Risicomanagement
18
Verslag van de Raad van Commissarissen
24
Algemene Ledenvergadering
26
Organisatieschema
28
Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2011 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2011 Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2011 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011 Resultaat schadeverzekering Enkelvoudige balans per 31 december 2011 Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2011 Algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2011
30 30 32 34 36 43 58 58 66 68 68 69
Overige gegevens Statutaire regeling resultaatbestemming Voorstel resultaatbestemming 2011 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
74 74 75
Thema: 60 jaar In 2011 bestond ZLM 60 jaar. Daarom is het thema van dit jaarverslag ‘60 jaar’. In dit verslag komt u vijf portretten tegen van ZLM-klanten die in 2011 ook 60 jaar zijn geworden. In ZLM Magazine riepen wij klanten op zich aan te melden voor een interview en fotosessie. Hierop ontvingen wij 45 reacties.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
3
ADVIES VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN
Ingevolge artikel 9 lid 2 van de statuten brengen wij u hierbij een preadvies uit omtrent de door de directie opgemaakte jaarrekening over het boekjaar 2011. Deze jaarrekening is gecontroleerd door de daartoe door de Algemene Ledenvergadering aangewezen accountant, die blijkens zijn goedkeurende accountantsverklaring bericht dat het vermogen per 31 december 2011 en het resultaat over het boekjaar 2011 van ZLM Verzekeringen getrouw zijn weergegeven. Wij adviseren de leden over te gaan tot vaststelling van de jaarrekening en akkoord te gaan met het voorstel van de directie met betrekking tot de toevoeging van de winst aan de algemene reserve.
Namens de Raad van Commissarissen, A.J. Driesprong, voorzitter
Goes, 15 mei 2012
‘Op kleine schaal een groots feest’ Theo Melaet - Raamsdonksveer geboren op 21-08-1951
Zijn vrouw Anneke had hem opgegeven voor het thema ’60
om Groot-Brittanië staan nog op de verlanglijst. Maar omdat
jaar’. Theo zelf moest er even aan wennen, maar vindt het
Anneke nog les geeft op een basisschool blijven die plannen
nu toch wel leuk. Zijn zestigste verjaardag combineerde hij
nog even in de ijskast staan. De zomervakantie is net niet lang
met zijn afscheid van zijn werk. ‘Op kleine schaal, maar een
genoeg om die reizen te ondernemen. Gelukkig zijn Anneke
groots feest’ noemt hij het zelf. Achter het huis kwam een
en Theo op het water een goed team. Voordat ze een sluis
grote tent te staan waar alle gasten zich tegoed konden doen
in varen, overleggen ze de strategie. Voor hen geen gênante
aan lekkere hapjes en drankjes. Voordat Theo machinist en
ruzies die alle ‘omvarenden’ woordelijk kunnen volgen. Dat
later hoofdmachinist bij de energiecentrale van Essent in
maakt hij tijdens zijn zeiltochten nogal eens mee. Hij kan
Geertruidenberg werd, zat hij 8 jaar bij de marine. Van de
wel een boek schrijven over alle verschillende mensen die hij
centrale komt hij niet meer los, want de stoompluimen uit
tegenkomt. Te vervelen hoeft Theo zich overigens niet als
de grote schoorstenen ziet hij nog dagelijks vanuit zijn raam.
het zeilseizoen is afgelopen, want zijn twee dochters en de
Ook het water bleef trekken. Hij heeft een eigen zeiljacht en
collega’s van Anneke weten hem wel te vinden. Vooral als er
geeft ’s zomers zeillessen. Hij maakte zelfs een oud-collega
technische klusjes te doen zijn. Thuis of op school. Iets met
met enkele vaartochtjes zó enthousiast dat die man nu een
computers of onwillige Ikea-kastjes. En sinds twee jaar is er
ZLM
eigen watersportbedrijf inclusief jachthaven heeft, Tip Top
een kleinzoon waar hij regelmatig op past. Als mannen onder
Sailing. Het zal geen verrassing zijn dat Theo’s boot juist in
elkaar doen ze dan allerlei leuke dingen. Naar het park of de
Cereshof 2, 4463 XH Goes Postbus 70, 4460 BA Goes
die jachthaven in Willemstad ligt. Hij heeft al verschillende
kinderboerderij. Maar natuurlijk is de kleine ook af en toe aan
langere reizen gemaakt met de boot. Deze zomer gaat hij
boord van de boot te vinden. Een kapitein als opa, hoe leuk is
voor een aantal weken naar Zweden. De Azoren en een rondje
dat?
Verzekeringen,
opgericht
1
januari
1951
ZLM
•
Jaarverslag 2011
5
KERNCIJFERS
op basis van de geconsolideerde jaarrekening in duizenden euro’s
Brutopremies Technisch resultaat Resultaat na belastingen Eigen vermogen Technische voorzieningen Beleggingen Solvabiliteitsmarge Schade ratio Combined ratio (schade eigen rekening + bedrijfskosten/verdiende premie) ZLM enkelvoudig
2011
2010
2009
2008
2007
88.319
90.522
90.681
88.420
84.722
5.008
7.024
6.772
28.755
10.410
707
16.255
25.776
-24.704
37.771
208.773
208.066
191.811
162.740
183.417
96.309
97.899
98.994
96.649
107.945
277.121
282.376
272.135
231.331
288.888
1365,1%
1323,0%
1227,7%
1121,7%
1266,2%
71,9%
71,6%
74,0%
52,8%
74,1%
O ntw i k k eli ng b r u topr em i es en r esu ltaten in duizenden euro’s
100.000 80.000 60.000 Bruto premie
40.000
Technisch resultaat
20.000 0
Resultaat na belastingen
2007
2008
2009
2010
2011
-20.000 101,6% 100,7%
99,8% 98,9%
101,3% 100,6%
75,1% 74,9%
97,5% 97,5%
-40.000 Boekjaar Boekjaar
Resultaat technische rekening in % verdiende premie ZLM enkelvoudig
6,0% 6,9%
8,4% 9,3%
8,1% 8,8%
34,8% 35,0%
13,5% 13,5% O ntw i k k eli ng ei gen v er m ogen, tec h ni sc h e v oor z i eni ngen en b eleggi ngen in duizenden euro’s
300.000
Medewerkers - in personen - ZLM enkelvoudig in personen* - in mensjaren - ZLM enkelvoudig in mensjaren*
250.000
204 185 173 157
193 174 165 149
183 165 155 140
180 160 152 136
173 155 143 127
200.000 Eigen vermogen Technische voorzieningen
150.000
Beleggingen
* inclusief Stichting Rechtsbijstand ZLM
100.000
50.000
0 2007
2008
2009
2010
2011 Boekjaar Boekjaar
6
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
7
PERSONALIA
De Raad van Commissarissen (RvC) van ZLM Verzekeringen bestaat per 31 december 2011 uit:
Alle leden van de Raad van Commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit. De datum van de eerste benoeming als commissaris van ZLM Verzekeringen is voor mevrouw De Koeijer 14 juni 2007, voor de heer Van den Heuvel 19 juni 2008, voor de heer Verstraeten 17 juni 2010, voor de heer De Kater 6 juni 2011 en voor de anderen 14 juni 2001.
• De heer A.J. Driesprong (1950), voorzitter De heer Driesprong is lange tijd werkzaam geweest bij Center Parcs en vanaf 1996 tot eind 2010 was hij financieel directeur bij aannemingsmaatschappij PANAGRO BV. Volgens rooster is de heer Driesprong in het jaar 2013 aftredend en niet herkiesbaar.
Mevrouw De Koeijer en de heer Van den Heuvel zijn per 19 maart 2009 benoemd als lid van de Auditcommissie. Vanaf 1 januari 2011 is dit de Audit- en Risicobeheercommissie.
R a a d va n C o mmi s s ari s s e n
• De heer mr. F.A.M. van den Heuvel (1965), plaatsvervangend voorzitter De heer Van den Heuvel is jurist en na een loopbaan bij diverse banken (ING, BNG en Rabobank; laatstelijk als senior vice-president corporate banking) is de heer Van den Heuvel van mei 2004 tot september 2011 werkzaam geweest als directiesecretaris/hoofd Corporate Affairs bij Delta NV in Middelburg. Met ingang van 1 januari 2012 is hij directeur Public Affairs bij TNO in Delft. Volgens rooster is de heer Van den Heuvel in het jaar 2012 aftredend en herkiesbaar. • Mevrouw drs. J. de Koeijer (1959) Mevrouw De Koeijer is bedrijfseconoom. Zij is werkzaam geweest aan de Universiteit van Texas in El Paso en bij Holec BV, waarna ze van 1988 tot 1996 als interne organisatieadviseur en controller werkte bij KLM. Van 1996 tot heden is zij directeur-eigenaar van een schilders- en onderhoudsbedrijf in Alphen aan den Rijn. Volgens rooster is mevrouw De Koeijer in het jaar 2015 aftredend en herkiesbaar. • De heer ir. J.W. de Kater (1969) De heer De Kater is agrarisch econoom. Hij exploiteert een akkerbouwbedrijf op Noord-Beveland; sinds 2001 is hij als beherend vennoot verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. Volgens rooster is de heer De Kater in het jaar 2015 aftredend en herkiesbaar. • De heer drs. R.A.L. Verstraeten (1953) De heer Verstraeten is bedrijfseconoom. Hij is o.a. als controller en financieel directeur werkzaam geweest bij Océ van der Grinten BV, Bendien Smits BV, Celtona BV, Oranjeboom Brouwerij BV en Leen Bakker Holding BV. Van 1996 tot 2007 was de heer Verstraeten lid van de hoofddirectie/plaatsvervangend hoofddirecteur van de ANWB. Totdat hij in september 2010 financieel directeur werd bij het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen in Rijswijk vervulde de heer Verstraeten enkele interim opdrachten in binnen- en buitenland, waaronder bijna twee jaar als CFO van Delta NV. Volgens rooster is heer Verstraeten in het jaar 2014 aftredend en herkiesbaar. • De heer G.C.H.M. de Wilde (1950) De heer De Wilde is het overgrote deel van zijn werkzame leven actief geweest bij woningcorporaties; eerst lange tijd in Tilburg, vervolgens in Woerden en vanaf 2001 in Helmond. Per 1 april 2003 is hij daar bij de Stichting Woonpartners algemeen directeur/bestuurder. Volgens rooster is de heer De Wilde in het jaar 2013 aftredend en niet herkiesbaar.
De heren Driesprong en Verstraeten zijn per 16 september 2010 benoemd als lid van de Remuneratiecommissie. D i r ec ti e
De heer mr. A.J. (Bram) de Jonge, algemeen directeur De heer M.C. (Marinus) Schroevers, directeur Verzekeringszaken. Bram de Jonge (1951) is jurist en na een korte loopbaan bij de rijksoverheid, sinds 1981 werkzaam in de verzekeringsbedrijfstak. Eerst bij het Verbond van Verzekeraars en vanaf 1990 tot 1994 bij Klaverblad Verzekeringen in Zoetermeer. Met ingang van 1 januari 1994 is hij algemeen directeur bij ZLM. Zijn takenpakket binnen de directie bestaat uit: • Financiën • Personeelszaken • Juridische zaken • Compliance en Risicomanagement Marinus Schroevers (1970) is al vanaf 1990 werkzaam bij ZLM Verzekeringen. Zijn roots liggen in de (personen)schadebehandeling. In 2000 is hij afdelingshoofd Schade geworden, in 2003 directeur Schade en vanaf 2007 directeur Verzekeringszaken. Nadat in 2010 ICT onder zijn portefeuille kwam te vallen is hij verantwoordelijk voor alle operationele activiteiten binnen ZLM: • Advies & Acceptatie • Schade • Stichting Rechtsbijstand • Informatiemanagement Ook de afdeling Marketing valt onder zijn verantwoordelijkheid. Vanuit zijn directiefunctie bij ZLM bekleedt Marinus Schroevers nog een aantal nevenfuncties: • Commissaris bij het Zeeuws Participatie Fonds • Bestuurslid van de Stichting Incident Management Nederland • Bestuurslid van het Personenschade Instituut Verzekeraars (PIV) • Lid van de Raad van Advies van de Hogeschool Zeeland, afdeling Economie L eden m anagem entteam
Naast de directieleden zijn de volgende personen lid van het managementteam: De heer J.A.C. Adriaanse RA, financieel manager De heer H.M.J. Rentmeester, manager Marketing & Communicatie A c c ou ntant
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Rotterdam
8
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
9
VERSLAG VAN DE DIRECTIE
2 0 11 - P o s i t i e f j aar voor Z LM
In 2011 hebben we ons 60 jarig bestaan in bescheidenheid gevierd. Mede dankzij een positief saldo waarmee we het jaar hebben afgesloten (waarover meer in de financiële paragraaf van dit verslag) kijken we met een tevreden gevoel terug op het jaar dat werd gedomineerd door de Euro- of schuldencrisis die een economische recessie veroorzaakte. Door veel Nederlanders die, direct of indirect, door de recessie in hun portemonnee zijn geraakt, werd voor de broodnodige bezuinigingen ook gekeken naar de uitgaven voor verzekeringspremies. Zij werden daarbij vaak teleurgesteld door de premieverhogingen die bijvoorbeeld bij autoverzekeringen in het afgelopen jaar werden doorgevoerd. Premies
Gelukkig kunnen wij onze premies op de oude niveaus handhaven. Al 17 jaar kennen we geen premieverhoging voor personenautoverzekeringen! In het afgelopen jaar zagen we wel een opvallende toename van verzekerden die hun dekking voor wettelijke aansprakelijkheid (WA) en casco (de zogenaamde allrisk dekking) voor personenauto omzetten naar de goedkopere dekking voor enkel WA. Het feit dat wij onze premies al zo lang niet hebben verhoogd is ongetwijfeld één van de redenen voor de groei die we in 2011 doormaakten. In 2011 passeerden we de mijlpaal van 200.000 verzekerden. Een belangrijk element daarbij is dat we niet eenzijdig groeien bij de motorrijtuigverzekeringen. We zien een duidelijk verbredingseffect, dat wil zeggen dat de andere branches minimaal in gelijke mate als de motorrijtuigenbranche groeien. De tevredenheid van onze klanten over onze dienstverlening ligt daar zeker aan ten grondslag.
Wij zijn van mening dat het in onze bedrijfstak nog vaak ontbreekt aan de intrinsieke motivatie bij bedrijven en hun medewerkers om de klant echt centraal te stellen. H et k lantb elang b i j ZL M
Wat hebben wij daar zelf in het afgelopen jaar aan gedaan? In 2011 hebben we alle polisvoorwaarden herschreven op een taalniveau dat voor 95% van de Nederlandse bevolking begrijpelijk is. Dat dat doel ook bereikt is blijkt uit het feit dat verzekerden duidelijk minder vragen aan schadebehandelaren voorleggen over de interpretatie van de polisvoorwaarden. Verder hebben we ons productgoedkeuringsproces vastgelegd, waarbij product- en voorwaardenwijzigingen worden getoetst aan het klantbelang. Een productwijziging die dit jaar wordt doorgevoerd is de, gratis, verhaalsdekking op de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren. Om de klant te betrekken bij onze besluitvorming zetten we ons klantenpanel meerdere keren per jaar in, leidt onze klachtenprocedure tot concrete verbeterpunten en zien we via klanttevredenheidsonderzoek waar, naast onze sterke, ook onze minder sterke punten liggen. In 2011 hebben alle medewerkers meerdere dagen deelgenomen aan een training klantgerichtheid en persoonlijke aandacht. Uit die training zijn de nodige nuttige suggesties voor verbetering voortgekomen. In 2011 zijn we gestart met het online afsluiten van autoverzekeringen via www.zlm.nl. We constateren daarbij gelukkig dat het, ruime, gebruik van dit distributiekanaal niet leidt tot een verarming van het persoonlijke contact dat wij graag met onze klanten blijven houden. We zullen dit jaar ook een mobiele website introduceren om het webverkeer met smartphonegebruikers te vergemakkelijken. Zij kunnen inmiddels ook al gebruik maken van de mogelijkheid om hun schade met hun mobiel bij ons te melden via www.mobielschademelden.nl.
T e v r e d e n k l a n te n
Die tevredenheid resulteerde er voor het tweede jaar op rij in dat ZLM Verzekeringen tot beste verzekeraar van Nederland werd verkozen. Dat gebeurde op basis van de uitkomsten van een door het Verbond van Verzekeraars georganiseerde uitvraag onder vele duizenden verzekerden in Nederland. Ook onze eigen klanttevredenheidsonderzoeken laten hoge scores zien waar het gaat om bijvoorbeeld bereikbaarheid en persoonlijke aandacht. Een ander ijkpunt voor onze organisatie waar het klantgerichtheid betreft is het Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV). Dat is een keurmerk voor verzekeraars in Nederland die op de helderheid van hun informatie, de zorgvuldigheid van de dienstverlening, bereikbaarheid, klanttevredenheid en hun kwaliteitsbeleid en -management worden getoetst door de onafhankelijke Stichting Toetsing Verzekeraars. In 2011 werd ons het in 2010 voor de eerste maal verworven keurmerk KKV opnieuw verleend, nadat wij als eerste verzekeraar de herbeoordeling hadden doorstaan. Begin dit jaar hebben 44 verzekeraars van de totale Nederlandse markt dit keurmerk in hun bezit. K l a n t b e l a n g c e nt raal
Een veel (ook door collega verzekeraars) gestelde vraag aan ons is wat er nou zo bijzonder aan ons is, dat wij deze vooraanstaande positie bekleden. Ook al vinden wij onszelf niet bijzonder, één pasklaar antwoord daarop hebben we niet. Wel zijn we ervan overtuigd dat klantgerichtheid en het centraal stellen van de klant beter zijn te realiseren in een kleinere organisatie dan in een groot en daarmee vaak ook veel complexer bedrijf. In ieder geval speelt de bedrijfscultuur een belangrijke rol. Een klant merkt direct of hij of zij echt begrip ontmoet voor vragen of problemen of dat het alleen maar gaat om zo snel mogelijk zaken doen. Het is natuurlijk niet aan ons om wie dan ook de maat te nemen. Echter, het feit dat we de beste verzekeraar van Nederland zouden zijn, terwijl we ook weten dat we nog het nodige kunnen verbeteren aan onze klantgerichtheid, geeft te denken over het beeld dat consumenten van onze bedrijfstak hebben. Om het consumentenvertrouwen in verzekeraars, dat diep in de min staat, te herstellen zijn het keurmerk en een jaarlijks rapportcijfer volstrekt onvoldoende.
10
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ICT
Medio 2011 is de nieuwbouw van ons totale ICT-systeem met succes afgerond. In combinatie met een nieuw technisch platform hebben we een goed functionerend en toekomstbestendig informatiesysteem ter beschikking. We besteden nu veel tijd en aandacht aan procesoptimalisatie en het opstarten van innovatieve projecten. R egelgev i ng
In het afgelopen jaar is de stroom aan nieuwe wet- en regelgeving niet opgedroogd. Op het vlak van de zelfregulering vanuit de bedrijfstak werden, in navolging van de Code Banken, de Governance Principes van het Verbond van Verzekeraars geïntroduceerd (zie hierna). Daarnaast is er een geheel vernieuwde Gedragscode Verzekeraars, waarin de centrale positie van de verzekeringsklant wordt benadrukt. De Nederlandsche Bank (DNB) voegde daar nog de Regeling Beheerst Beloningsbeleid aan toe. Dit besluit heeft als doel het voorkomen van verkeerde (verkoop)prikkels door variabele beloningen. S olv enc y II
Een meerjarig project is de implementatie van de nieuwe voorschriften die voortvloeien uit de Europese regels met betrekking tot Solvency II. We zijn daarmee goed op weg; in 2011 hebben we op eigen initiatief ‘geoefend’ met de uitwerking van Pilaar I, de risicogebaseerde solvabiliteitsberekening, en Pilaar II, de ORSA (Own Risk and Solvency Assessment), waarmee we een eigen inschatting van onze risico’s en kapitaalbehoefte maken. Naar verwachting treedt de Solvency II regelgeving op 1 januari 2014 in werking. In 2012 wordt het oefenen serieuzer met een ‘parallel run’ op basis van Solvency II voor de solvabiliteitsberekening en een ORSA generale repetitie.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
11
Op de proef gesteld
D i r ec ti e
In 2011 was er voor onze medewerkers niet de luxe van rust in een gespreid bedje. Van diverse kanten zijn zij en de medewerkers van onze tussenpersonen en van de met ons samenwerkende schadeherstel-bedrijven op de proef gesteld. Naast de gewenning aan een nieuw ICT-systeem, een verdere intensivering van telefoon- en mailcontact met onze klanten, was er een bijzondere hagelcalamiteit die op de avond van 10 september 2011 4.000 opstal- en autoschaden veroorzaakte. Voor de energieke en vindingrijke manier waarop alle betrokkenen in de keten van schadehersteller, tussenpersoon en ZLM-medewerkers deze omvangrijke klus hebben geklaard, nemen wij diep ons petje af.
Inmiddels zijn we alweer enkele maanden gevorderd in het nieuwe jaar. In 2012 bouwen we onze agrarische brandportefeuille verder om naar een bemiddelingsbestand. Daarmee komt er vrijwel een eind aan onze bedrijfsmatige verzekeringsactiviteiten. Onze verwachtingen voor 2012 zijn positief, zowel waar het gaat om de groei van onze portefeuille alswel het financiële resultaat. Minstens even belangrijk zijn natuurlijk de uitkomsten van de klanttevredenheidsonderzoeken, die ons een beeld geven van de manier waarop we ons bestaan als onderlinge verzekeringsmaatschappij inhoud geven voor onze leden/verzekerden.
De 2 directieleden van ZLM Verzekeringen kennen ieder een specifieke taakomschrijving met een eigen takenpakket (zie onder Personalia). Jaarlijks wordt het functioneren van de directieleden getoetst door de Remuneratiecommissie uit de RvC. De beide directieleden nemen deel aan een programma van permanente educatie. De algemeen directeur heeft in dat kader deelgenomen aan een training met betrekking tot de ORSA en zal in november van dit jaar enkele modules volgen in het kader van het PEprogramma deskundigheidsbevordering van het Verbond van Verzekeraars en Nijenrode Business Universiteit. De directeur Verzekeringszaken heeft al enkele modules van dat programma gevolgd en neemt binnenkort ook deel aan het PE-programma Wft Basis en Wft Schade. ZLM Verzekeringen heeft als onderlinge verzekeringsmaatschappij haar missie gebaseerd op het bereiken van een optimale klanttevredenheid. Dat houdt in dat er in de bedrijfsvoering een goed evenwicht moet zijn tussen het klantbelang en de continuïteit van de maatschappij. De belangrijkste competenties die we van iedere medewerker vragen zijn dan ook klantgerichtheid en betrouwbaarheid. Aan die aspecten wordt bij werving en selectie en de introductie van nieuwe medewerkers veel aandacht besteed, evenals bij evolutie- en functioneringsgesprekken. Belangrijke beslissingen stemt de directie af met de Raad van Commissarissen en/of het Managementoverleg. De directieleden hebben een moreel-ethische verklaring ondertekend die op onze website is gepubliceerd.
G o v e r n a n c e P r inci p e s Ve rbond van Ve rze k er aar s
B eloni ngsb elei d
Met ingang van 1 januari 2011 zijn de Governance Principes van het Verbond van Verzekeraars (de Code) van kracht. De Code kent het ‘pas toe of leg uit’-beginsel. ZLM Verzekeringen past de Code volledig toe. De vastlegging van de principes is terug te vinden in de statuten, de reglementen voor de Raad van Commissarissen en haar commissies (Audit- en Risicobeheercommissie en Remuneratiecommissie) en voor de directie, in diverse functiebeschrijvingen, het beloningsbeleid, het productgoedkeuringsproces, de strategienotitie en position papers. Op enkele plaatsen elders in dit verslag wordt specifiek op een aantal aspecten uit de Code ingegaan. Meer in algemene zin geldt nog de toelichting in de volgende punten.
Het beloningsbeleid van ZLM Verzekeringen dient onze strategie optimaal te ondersteunen. Kern van deze strategie is dat, vanuit onze onderlinge basis, de klant centraal staat. Daarbij past een houding van bescheidenheid bij de ZLM-organisatie op het vlak van beloning. Een tweede doelstelling is de continuïteit van de onderneming. Deze doelstelling brengt met zich mee dat o.a. het beloningsbeleid moet zijn gericht op behoud van medewerkers. ZLM Verzekeringen volgt voor alle medewerkers de CAO voor het Verzekeringsbedrijf. ZLM kent geen variabel inkomen in de zin van een variabele beloning op grond van individuele prestaties of resultaten en geen collectieve of individuele winstdelingsregeling. De pensioenregeling is voor alle medewerkers gebaseerd op de basispensioenregeling uit de CAO. Er zijn geen contractuele of andere afspraken met directieleden of andere medewerkers met betrekking tot ontslagvergoedingen of retentie-, exit- en welkomstpakketten. De uitgangspunten en nadere invulling van het beloningsbeleid zijn vastgelegd en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. ZLM Verzekeringen voldoet aan de Regeling Beheerst Beloningsbeleid van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten.
2 0 12
RvC
De Raad van Commissarissen bestaat uit minimaal 5 en maximaal 7 leden. De leden van de Raad worden, voor een periode van 4 jaar, benoemd door de Algemene Ledenvergadering (ALV), op voordracht van de RvC. Een lid van de RvC is tweemaal herkiesbaar. Het is het voornemen van de Raad om in 2013 het aantal leden terug te brengen tot 5. De beloning van de RvC wordt vastgesteld door de ALV.
Goes, 15 mei 2012
Bram de Jonge Marinus Schroevers
12
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
13
FINANCIËLE RESULTATEN
Algemeen
Het boekjaar 2011 is afgesloten met een positief netto resultaat van € 0,7 miljoen. Dit resultaat ligt € 15,6 miljoen lager dan het resultaat over 2010. Deze afname wordt enerzijds veroorzaakt door € 2,0 miljoen lager resultaat van de technische rekening en anderzijds door € 18,4 miljoen lager resultaat van de niet-technische rekening. Daarnaast is het te betalen bedrag aan vennootschapsbelasting € 5,0 miljoen lager dan in 2010. Het achterblijven van het resultaat van de niet-technische rekening ten opzichte van 2010 komt door de negatieve invloed van de financiële markten. De Europese schuldencrisis en het tegenvallende economische herstel hebben duidelijk invloed gehad op de resultaten van de beleggingsportefeuille van ZLM. Ondanks dat het resultaat van de technische rekening lager is uitgevallen dan het voorgaande jaar zijn wij zeer tevreden over de uitkomst hiervan. In de volgende paragrafen gaan we hier nader op in. Hierbij volgen we de geconsolideerde jaarrekening 2011.
In 2011 is in verband met het besluit om de agrarische brandtekening niet meer voor eigen risico te nemen gestart met het oversluiten van deze polissen. Dit resulteert in een premiedaling. Echter door een groei in het particuliere segment is de totale verdiende premie voor de branche Brand € 511.000 hoger dan in 2010. De verdiende premie van de categorie Overige branches, welke bestaat uit de aansprakelijkheidsverzekering en de rechtsbijstandsverzekering, laat wederom een sterke stijging zien. Dit komt enerzijds door een groei van het aantal polissen en daarnaast door een afname van de herverzekeringspremie. Er is nog nooit zoveel pakketkorting uitgekeerd als in 2011. In dat jaar ontvingen 84.361 klanten een bedrag van in totaal € 4,6 miljoen aan pakketkorting. De ontwikkeling van de verdiende premie 2011 ten opzichte van 2010 vertoont het volgende beeld: in duizenden euro’s 2011
T e c h n i s c h r e s u ltaat
De ontwikkeling van het technisch resultaat (resultaat schadeverzekering) ten opzichte van 2010 vertoont het volgende beeld: in duizenden euro’s
2011
2010
mutatie
Technisch resultaat
€
Ongevallen en ziekte
2.308
4.061*
Motorrijtuigen WA
1.811
1.768
43
-607
-1.422
815
-65
1.645
-1.710
2.269
1.727
542
5.716
7.779
-2.063
Motorrijtuigen Casco Brand Overige branches
€
€ -1.753
* bevat € 1,8 miljoen voor het AOV-product
b at e n
De totale baten daalden in 2011 met € 0,7 miljoen ten opzichte van 2010 tot € 89,7 miljoen. Per 31 december 2010 hebben wij de AOV-portefeuille verkocht. De verdiende premie in de branche Ongevallen en ziekte is hierdoor € 3,3 miljoen lager dan in 2010. De verdiende premie eigen rekening is echter in totaal ten opzichte van 2010 door groei van de overige branches met slechts € 141.000 afgenomen tot € 83,6 miljoen. De branches Motorrijtuigen WA en Casco laten beiden een gezonde groei zien ten opzichte van 2010. In 2011 zijn de premies niet aangepast. Door het effect van de bonus/malus aanpassing is er procentueel in 2011 meer korting op de premie verstrekt. De toename van het aantal verzekerde auto’s met 3% heeft ervoor gezorgd dat de verdiende premie toch hoger uitkomt dan in 2010.
14
ZLM
•
Jaarverslag 2011
2010
mutatie
Verdiende premies
€
€
€
%
Ongevallen en ziekte
4.393
7.504
-3.111
-41,5%
Motorrijtuigen WA
32.245
31.322
923
2,9%
Motorrijtuigen Casco
30.331
29.548
783
2,6%
Brand
12.291
11.780
511
4,3%
4.121
3.368
753
22,4%
83.381
83.522
.141
-0,2%
Overige branches
LASTEN
De schadelasten en de bedrijfskosten zijn in totaal € 1,3 miljoen hoger dan in het jaar 2010. De schade eigen rekening is met € 59,9 miljoen slechts € 158.000 hoger dan in 2010. De schaderatio totaal komt hiermee op 71,9% ten opzichte van 71,6% in 2010. De schadelast is voor Motorrijtuigen WA € 481.000 lager dan in 2010. De branche Motorrijtuigen Casco kent in 2011 een grote calamiteit. Op 10 september trekt een hagelbui over Zeeland en WestBrabant en zorgt voor bijna 3.000 bij ZLM verzekerde, beschadigde, auto’s. Het repareren van deze schades resulteert in een bruto schadelast van € 6,6 miljoen. Ondanks deze extra last komt de totale netto schadelast voor Motorrijtuigen Casco uit op € 23,4 miljoen en is daarmee toch nog € 314.000 lager dan in 2010. De schadefrequentie motorrijtuigen laat voor het eerst sinds 2008 weer een daling zien en komt uit op 19,9%. In 2010 bedroeg deze 20,5% De branche Brand laat een stijgende schadelast zien. Bij Woonhuis zorgt de hagelbui van 10 september voor 1.000 extra schades en een extra netto schadelast van € 1,0 miljoen.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
15
De bedrijfskosten zijn in 2011 met 4,8% gestegen van € 23,6 miljoen naar € 24,7 miljoen. De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door een stijging van de automatiseringskosten en hogere afschrijvingskosten. De extra automatiseringskosten betreffen de kosten die gemaakt zijn om het in juni opgeleverde automatiseringspakket Neoz te optimaliseren. De hogere afschrijvingskosten hebben betrekking op de geactiveerde immateriële vaste activa (software) en de nieuwe computerapparatuur (hardware). Het aantal medewerkers is in 2011 met 11 personen toegenomen. Ultimo 2011 zijn er 185 personen (157,2 Fte) bij ZLM werkzaam. Dit is inclusief de medewerkers van de Stichting Rechtsbijstand ZLM. Beleggingen
Eind 2011 bedroeg de post overige financiële beleggingen € 266,9 miljoen. De onderverdeling naar de diverse categorieën is weergegeven in de volgende grafiek. Deze verdeling wijkt af van de onderverdeling op bladzijde 47 omdat daar alle beleggingsfondsen, dus ook de fondsen in vastrentende waarden, zijn opgenomen onder ‘aandelen’. 2% 4%
5% 12%
77%
Vastrentend Aandelen Absoluut rendement Onroerend goed Geldmarkt
Ultimo 2011 is van de staatsobligaties 95% AAA-rated. De verdeling van de staatsleningen naar de landen is als volgt: Nederland 64% Frankrijk 25% Duitsland 2% Japan 4% UK 1% USA 3% Overige 1% Van de overige vastrentende beleggingen heeft 72% een rating van A of hoger. In 2011 is € 1,4 miljoen aan winst op beleggingen geboekt. In 2010 was dit resultaat maar liefst € 18,6 miljoen. Overeenkomstig de gekozen systematiek is in 2011 € 6,3 miljoen positief beleggingsresultaat toegerekend aan het technisch resultaat. Per saldo is dus € 4,9 miljoen negatief resultaat toegerekend aan het niet-technische resultaat. O v er i ge b aten en lasten
Net als in 2010 heeft de Stichting Rechtsbijstand ZLM in 2011 een negatief resultaat behaald. ZLM Verzekeringen heeft dit resultaat met € 0,6 miljoen aangevuld tot nihil. Deze bijdrage is als overige last verantwoord. V ennootsc h apsb elasti ng
Het positieve resultaat voor belastingen bedraagt in 2011 € 1,4 miljoen. Over het positieve resultaat is € 0,4 miljoen vennootschapsbelasting verschuldigd. S olvab i li tei tsposi ti e
Ten opzichte van eind 2010 is het aandeel Vastrentend met 2% toegenomen. De categorie Aandelen is met 4% afgenomen, het Onroerend Goed is met 2% afgenomen en er is voor het eerst belegd in geldmarktfondsen. De vastrentende portefeuille (€ 203 miljoen) is als volgt opgebouwd: 2% 3%
5%
18%
43%
Als gevolg van het positieve resultaat over 2011 is de toch al uitstekende solvabiliteitspositie van ZLM nog verder verbeterd. Volgens de Wet op het financieel toezicht bedraagt de vereiste solvabiliteit € 14,7 miljoen. De aanwezige solvabiliteit is € 200,7 miljoen en dus 13,7 keer hoger dan vereist is. ZLM acht een aanwezige solvabiliteit van minimaal € 120 miljoen noodzakelijk. Solvency II zal per 1 januari 2014 van toepassing zijn op Europese verzekeraars, waaronder ook ZLM Verzekeringen. Ook onder deze nieuwe regelgeving blijft de solvabiliteit uitstekend. In het hoofdstuk over risicomanagement zal verder worden ingegaan op de implementatie van Solvency II voor ZLM Verzekeringen.
Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Leningen op schuldbekentenis financiële instellingen Hypotheken Hoogrentende bedrijfsobligaties Leningen op schuldbekentenis niet-financiële instellingen
29%
16
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
17
risicomanagement
V i s i e o p r i s i c o manage me nt
R i si c o’s en S olv enc y II
ZLM Verzekeringen is een onderlinge verzekeringsmaatschappij en kent het volgende mission statement: ZLM wil een schadeverzekeraar zijn waar de klant in vol vertrouwen verzekerd blijft, omdat hij/zij kan rekenen op een goede prijs-kwaliteitverhouding en een hoge mate van persoonlijke dienstverlening. Vanuit deze visie kijken we ook naar ons risicomanagement. Om onze doelstellingen te kunnen blijven realiseren is het beheersen van risico’s immers belangrijk en noodzakelijk. We hebben een eerste stap gezet door het formuleren en vaststellen van een Handboek risicomanagement en het inbedden van risicomanagement in onze organisatie door middel van het houden van workshops. De risico’s van ZLM zijn zo verder gestructureerd en, door middel van risicobeoordeling per afdeling, meer gedetailleerd in kaart gebracht. Risicobeoordeling is een continu proces. In 2011 is dit proces verder ingevuld met het bepalen van onze risicobereidheid. Bij de risicobeoordeling wordt rekening gehouden met de beheersmaatregelen.
Onderstaand volgt de beschrijving van de belangrijkste risico’s en de wijze waarop deze risico’s worden beheerst. De risico’s zijn gebaseerd op de richtlijnen van De Nederlandsche Bank op basis van Solvency II. Solvency II zal per 1 januari 2014 van toepassing zijn op Europese verzekeraars, waaronder ook ZLM Verzekeringen. Door middel van QIS-rapportages is inzicht verkregen in de kwantitatieve omvang van risico’s op basis van de Solvency II-richtlijnen van De Nederlansche Bank en de Europese regelgeving. De QIS-rapportages geven inzicht in de belangrijkste risico’s voor ZLM. De risico’s worden gekwantificeerd tot een vereiste solvabiliteit, de zogenaamde Solvency Capital Requirement (SCR). De vereiste solvabiliteit wordt gebaseerd op de volgende risico’s: • marktrisico - risico’s die samenhangen met beleggingen, in combinatie met het renterisico van de verplichtingen. • tegenpartijrisico - risico’s die samenhangen met kredietwaardigheid van vorderingen. • verzekeringstechnisch risico - risico’s die samenhangen met verzekeringsproducten en specifiek het catastroferisico. • operationeel risico - risico’s die samenhangen met processen, personen, systemen en externe factoren.
Risicoprofiel
De beoordeling van alle individuele risico’s heeft voor ieder van deze risico’s een specifiek risicoprofiel opgeleverd. Conclusie van die exercitie is dat ZLM een laag risicoprofiel kent. Dat is overigens ook niet verwonderlijk gegeven de aard en omvang van ons bedrijf. We beperken onze activiteiten tot het voeren van de basisschadeproducten voor het particuliere huishouden (auto, woonhuis & inboedel, particuliere aansprakelijkheid, rechtsbijstand en gezinsongevallen) en we behoren met ons (bruto) premie-inkomen van € 88 miljoen tot de groep van kleinere verzekeraars. De vaststelling van ons risicoprofiel is tevens uitgangspunt geweest voor de bepaling van onze risicobereidheid. ZLM Verzekeringen kan worden omschreven als een risicomijdende organisatie. R i s i c o ’ s e n G o v ernance
De verantwoordelijkheid voor het risicobeheer ligt bij de algemeen directeur. Deze functioneert onafhankelijk van de commerciële taakgebieden die onder de directeur Verzekeringszaken ressorteren. De algemeen directeur brengt het risicomanagement minimaal jaarlijks ter sprake in het directie- en managementoverleg. Daar worden eventuele aanpassingen in de risicoinventarisatie en -beoordeling aangebracht. Via de Audit- en Risicobeheercommissie wordt het risicomanagement geagendeerd in de Raad van Commissarissen waar jaarlijks het risicoprofiel en de risicobereidheid worden vastgesteld. De hoofden van de diverse afdelingen vormen als eigenaren van de aan hen toebedeelde risico’s, de ‘first line of defence’ bij het beheersen en monitoren van die risico’s. De compliance officer en de medewerker interne controle vormen daarbij de tweede en derde lijn. De algemeen directeur coördineert het totale risicomanagement. De compliance officer en de medewerker interne controle oefenen hun functies in een onafhankelijke positie uit en hebben ieder de mogelijkheid van rechtstreeks contact met en rapportage aan de Raad van Commissarissen. Ze werken beiden op basis van een charter (met complianceen auditbeginselen) en stellen jaarlijks in overleg met directie en Raad van Commissarissen hun werkprogramma samen. In augustus 2011 vond een eerste tripartite overleg (DNB, externe accountant en directie) plaats over ons risicomanagement. De conclusie van DNB uit dit overleg is dat de risico’s bij ZLM op afdoende manier worden gemanaged.
18
ZLM
•
Jaarverslag 2011
Op basis van de QIS 5-rapportage (Quantitative Impact Study 5) per 31 december 2009 heeft ZLM Verzekeringen een vereiste solvabiliteit berekend van € 53 miljoen. Op basis van de QIS 5-rapportage bedroeg de solvabiliteitsmarge toen 391%. We hebben op eigen initiatief in 2011 de QIS-exercitie herhaald op basis van de cijfers van 31 december 2010. De vereiste solvabiliteit op basis van Solvency II bedroeg per die datum € 50 miljoen en de solvabiliteitsmarge kwam uit op 423%. Onder de huidige regelgeving (Wet op het financieel toezicht) wordt de solvabiliteit niet op basis van risico’s berekend. Daarom is er geen vergelijk mogelijk met de risicobenadering op basis van Solvency II. In aanvulling op de gekwantificeerde risico’s (SCR) in de QIS-rapportages onderkent ZLM de volgende risico’s: • strategisch risico - risico’s die samenhangen met strategische besluitvorming, implementatie van de strategie en marktontwikkelingen • reputatierisico - risico’s die samenhangen met reputatieschade • liquiditeitsrisico - risico’s die samenhangen met onvoldoende beschikbaarheid van liquide middelen op korte termijn. Deze risico’s sluiten aan op de richtlijnen.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
19
Marktrisico Het marktrisico heeft hoofdzakelijk betrekking op de beleggingsportefeuille. Specifieke risico’s die hierbij van belang zijn betreffen risico’s op rente, aandelen, onroerend goed, valuta, kredietwaardigheid (inclusief het spreadrisico) en concentraties (relatief grote belangen in individuele partijen). Het beleid omtrent de beleggingen in aandelen en vastrentende waarden is vastgelegd in het strategische beleggingsplan. Ten behoeve van het afdekken van het verzekeringstechnische risico worden met ingang van 2010 vastrentende beleggingen aangehouden met een laag risicoprofiel. Dit zijn hoofdzakelijk beleggingen in staatsobligaties met de hoogste rating voor kredietwaardigheid, de zogenaamde triple A rating. Met ingang van 2012 zijn beleggingen in onroerend goed in de portefeuille ver afgebouwd. Er resteren nog beleggingen in gebouwen voor eigen gebruik. Spreiding in verschillende risico’s is een belangrijk onderdeel van het strategisch plan. Relevante beleggingen die niet in euro’s noteren worden afgedekt door valutatermijncontracten. Het vermogensbeheer is door ZLM Verzekeringen uitbesteed op basis van een fiduciair mandaat. Binnen ZLM Verzekeringen is een beleggingscommissie actief bestaande uit de algemeen directeur, de directeur Verzekeringszaken en de financieel manager. De beleggingscommissie wordt bijgestaan door een extern adviseur.
Uitbestedingsrisico Onder het uitbestedingsrisico wordt verstaan het risico dat de continuïteit, integriteit en/of kwaliteit van aan derden uitbestede, voor ZLM Verzekeringen wezenlijke, werkzaamheden worden geschaad. Het gaat dan om de uitbesteding van werkzaamheden van de alarmcentrale, het vermogensbeheer en het herverzekerde deel van de schadebehandeling in de branche rechtsbijstand. Teneinde de risico’s van uitbesteding te beheersen is een beleidsregeling uitbesteding opgesteld, waarmee nieuwe vormen van uitbesteding worden beoordeeld. Daarnaast zijn met organisaties aan wie belangrijke activiteiten zijn uitbesteed contractuele afspraken gemaakt over de beheersing van dit risico.
Tegenpartijrisico Het tegenpartijrisico is het risico dat een tegenpartij niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Op basis van Solvency II vallen de vorderingen op herverzekeraars, rekening-couranttegoeden bij bankinstellingen, debiteuren en overige vorderingen voor ZLM onder het tegenpartijrisico. Om het risico te beperken werkt ZLM met gerenommeerde partijen met een adequate rating en worden banksaldi meer gespreid over verschillende banken. Voor vorderingen op verzekeringnemers zijn klantvriendelijke en gedegen incassoprocedures opgesteld.
Integriteitsrisico Het integriteitsrisico betreft het risico dat de integriteit van ZLM wordt beïnvloed als gevolg van niet integere of onethische gedragingen. Binnen ZLM is er grote aandacht voor de beheersing van risico’s op het gebied van integriteit en fraude. Screening van alle nieuwe medewerkers, functiescheidingen, vierogenprincipe en gedragscodes zijn aanwezige beheersmaatregelen. Ook fraude door verzekerden komt helaas voor. Ook op dit terrein worden passende maatregelen genomen. De compliance officer houdt toezicht op de naleving van de maatregelen. De fraudecoördinator en fraudecontactpersonen geven concreet invulling aan de beheersing van frauderisico’s.
Verzekeringstechnisch risico Dit betreft het risico dat de schade-uitkeringen nu en in de toekomst niet meer kunnen worden voldaan uit de premie- en/of beleggingsinkomsten. Ook het risico op catastrofes valt onder het verzekeringstechnische risico. ZLM beheerst deze verzekeringstechnische risico’s door een uitgewerkte systematiek van schadereservering, een solide herverzekeringsbeleid en het evalueren van de premie-schadeverhouding. Bovendien worden de verzekeringstechnische verplichtingen afgedekt met beleggingen met een laag risicoprofiel.
ICT-risico Het risico dat bedrijfsprocessen en de informatievoorziening onvoldoende integer, niet continu of onvoldoende beveiligd zijn, is benoemd als ICT-risico. Ook het risico op kort- en langdurende storingen is opgenomen in het ICT-risico, evenals het risico op onjuiste aanpassingen in de productieomgeving. ZLM heeft technische en beheersmatige maatregelen getroffen om deze risico’s te beperken. Deze betreffen onder andere het beveiligingsbeleid, hacktests, een calamiteitenplan, inclusief uitwijkprocedures, en een jaarlijkse EDP-audit.
Juridische en compliance risico’s Het niet naleven van wet- en regelgeving en het mogelijk bedreigd worden van de rechtspositie van ZLM Verzekeringen, waaronder de mogelijkheid dat contractuele bepalingen niet afdwingbaar of niet correct gedocumenteerd zijn vallen onder het juridische- en compliance risico. De organisatie beschikt over juridische expertise die bij standaard transacties wordt betrokken. Bij complexe zaken wordt advies ingewonnen bij gespecialiseerde externe juristen. De compliance officer houdt toezicht op naleving van de relevante wet- en regelgeving.
Operationeel risico Het operationeel risico is het risico dat verliezen ontstaan als gevolg van ontoereikende of ontbrekende interne processen, medewerkers, systemen of door externe gebeurtenissen. Onder het operationele risico vallen ook specifieke risico’s op het gebied van uitbesteding, ICT, integriteit en juridische en compliance risico’s. Deze specifieke risico’s worden hierna toegelicht. De producten en distributiekanalen van ZLM zijn relatief eenvoudig van aard. Ter beperking van het operationele risico hanteert ZLM een stelsel van interne regels, functiescheidingen en controles die voornamelijk door de lijnorganisatie worden bewaakt.
20
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
21
Tot slot willen we nog ingaan op de overige hiervoor genoemde strategische-, reputatie- en liquiditeitsrisico’s. Strategisch risico Het strategisch risico heeft betrekking op de risico’s die samenhangen met het proces van strategiebepaling. Ook externe omgevingsfactoren zijn hierop van invloed. Bij het proces van strategiebepaling worden risico’s op het gebied van economie, politiek, demografische ontwikkelingen, concurrentieverhoudingen, klimaat en technologie betrokken. Bij ZLM staan klanttevredenheid, kwaliteit en zorgvuldigheid hoog in het vaandel. Ondanks de sterke concurrentie binnen de verzekeringsbranche en specifiek op het terrein van de motorrijtuigenverzekeringen zijn de strategie en het beleid van ZLM nog steeds effectief. Evenals vorig jaar waarderen klanten ZLM als beste verzekeraar! ZLM heeft in 2011 voor het tweede opeenvolgende jaar het Keurmerk Klantgericht Verzekeren verworven. Overigens laat dit onverlet dat de ontwikkelingen nauwgezet worden gevolgd. Waar nodig en mogelijk worden passende maatregelen genomen.
‘Samen boodschappen doen is de grootste tijdsverspilling die er is’ Jan en Helma Berghout - Middelburg
Reputatierisico Het reputatierisico heeft betrekking op eventuele reputatieschade als gevolg van negatieve publiciteit. Het beheersen van dit risico hangt zeer sterk samen met de beheersing van alle overige risico’s. De hoge mate van klanttevredenheid toont ook hier aan, dat ZLM een goede reputatie heeft. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico heeft betrekking op de kans dat op korte termijn onvoldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de lopende verplichtingen te voldoen. In dit verband sluit de uitstekende solvabiliteit ook aan op de prima liquiditeitspositie van ZLM. ZLM heeft ruimschoots voldoende liquide middelen beschikbaar of kan deze op korte termijn beschikbaar maken om aan de lopende verplichtingen te voldoen.
geboren op 15-07-1951 en 18-12-1951
Jan en Helma kwamen 36 jaar geleden uit Rotterdam omdat
verschillende eigen maaksels. En souvenirs van hun reizen.
ze daar geen woning konden krijgen. Ze konden zich niet
Helma neemt graag van elke reis iets mee. En dan het liefst
voorstellen dat ze langer dan 5 jaar in Middelburg zouden
serviesgoed want dat kan ze tenminste nog gebruiken. Liefst
blijven. Maar nu wonen ze er nog steeds met veel plezier.
doen ze ook niet álles samen, dat houdt het leuk. Volgens
Hun zestigste verjaardag hebben ze niet uitbundig gevierd.
Jan is samen boodschappen doen grote tijdsverspilling. Op
Dat uitbundige past niet zo bij hen. Wel is Jan maanden in
het verlanglijstje voor de komende jaren staat nog een reis
het geheim in de weer geweest om een foto-album voor
naar Spitsbergen of IJsland. Jan en Helma houden niet van
Helma te maken waarin hij terugblikt op de afgelopen 60
warmte, wel van rust en ruimte. Een van de hoogtepunten
jaar. Fotografie is zijn grote hobby. Hij exposeerde onlangs
uit hun leven was het krijgen van kinderen. Ze zijn blij dat
zelfs in een galerie in Middelburg. Natuur en architectuur
hun zoon en dochter hun eigen weg gevonden hebben in de
zijn zijn favoriete onderwerpen. In het dagelijks leven is
maatschappij. Ze zien door hun eigen werk dagelijks dat dat
Jan ambulant begeleider in het onderwijs. Helma komt ook
niet voor iedereen even vanzelfsprekend is. Maar dat mensen
uit het onderwijs, maar werkt sinds 1997 als docent voor
er ondanks tegenslag of een beperking toch wel het beste van
gedetineerden in de Middelburgse gevangenis. Sinds de
proberen te maken. Dat maakt dat Jan en Helma blij zijn met
kinderen op eigen benen staan, doen ze in hun vrije tijd
kleine dingen. Voor hen hoeft het niet groots en meeslepend.
lekker waar ze zelf zin in hebben: reizen, wandelen, fietsen
Gewoon lekker doen waar je zin in hebt en genieten van de
en creatief bezig zijn. Jan dus met zijn foto’s en Helma
mooie dingen die je tegenkomt.
maakt beeldende kunst. In hun woning staan en hangen
ZLM
•
Jaarverslag 2011
23
verslag van de raad van commissarissen
Algemeen
M u tati es b i nnen de R aad van C omm i ssar i ssen
De Raad van Commissarissen van ZLM Verzekeringen kwam zoals gebruikelijk vijf keer bijeen in een reguliere vergadering. Daarnaast heeft de Raad een extra vergadering gewijd aan het evalueren van het eigen functioneren. Dit gebeurde onder begeleiding van een onafhankelijke deskundige, conform de Governance Principes van het Verbond van Verzekeraars. Tevens werd, mede in het kader van de permanente educatie (PE) van de leden van de Raad, een extra vergadering gewijd aan de stand van zaken met betrekking tot de implementatie van Solvency II. In de voorjaarsvergadering van 2012 zal de Raad zich oriënteren op haar PE-programma voor het lopende jaar. Ook de functionerende commissies hadden hun eigen vergaderingen; de Audit- en Risicobeheercommissie kwam zes maal bij elkaar, veelal in aanwezigheid van de externe accountant. De Remuneratiecommissie vergaderde eenmaal en voerde een tweetal functioneringsgesprekken met de directieleden.
In 2011 hebben we afscheid genomen van de heer F.P. Maas volgens het geldend schema van aftreden en van de heer S. Oudkerk, die om persoonlijke reden de Raad verliet. De heer J.W. de Kater heeft de heer Maas opgevolgd, terwijl in de vacature van de heer Oudkerk in 2012 zal worden voorzien. Voor deze vacature is een specifieke profielschets opgesteld om te komen tot voldoende complementariteit en diversiteit in de Raad. O nder nem i ngsr aad
Ook in 2011 heeft de jaarlijkse vergadering met de Ondernemingsraad plaatsgevonden. Een vergadering, die door beide partijen als erg waardevol wordt ervaren. Dit jaar lag de focus op de toekomstvisie van de Raad van Commissarissen en de toekomstvisie van de Ondernemingsraad. Tevens constateerde de Raad dat de samenwerking tussen directie en Ondernemingsraad constructief en goed is.
B e h a n d e l d e o n de r we rp e n
Het verslagjaar 2011 kenmerkt zich door een aantal onderwerpen, die een meer dan gemiddelde aandacht van zowel de directie als de Raad van Commissarissen vroegen en kregen. Het gaat hier met name om: • Risicomanagement in al z’n facetten, waarbij het door de directie gepresenteerde Handboek risicomanagement een waardevol en levend document is. Op basis van dit Handboek heeft de Raad van Commissarissen de risicobereidheid van ZLM vastgesteld. • Vervolg strategisch beleid • Afronding en implementatie van het nieuwe ICT-systeem (NeoZ) • Evaluatie van het eigen functioneren van de Raad (ook in samenhang met de directie) • Het beloningsbeleid, dat door de Raad van Commissarissen is goedgekeurd.
T ot slot
Naast bovenstaande onderwerpen heeft de Raad zich onder andere bezig gehouden met: • Concept jaarverslag en jaarrekening • Beleggingsbeleid • Management Letters van de externe accountant (PwC) • Productaanpassingen • Vaststellen begroting • Vaststellen van wijzigingen in de interne reglementen voor de Raad van Commissarissen, de Auditen Risicobeheercommissie, de Remuneratiecommissie en de directie aan de hand van de Regeling Beheerst Beloningsbeleid van DNB en de Governance Principes van het Verbond van Verzekeraars. • Maandelijkse managementinformatie • Functioneren en bezoldiging directie • Diverse kwaliteitsrapportages • Vacature binnen de Raad en instellen van een sollicitatiecommissie, bestaande uit de heren A.J. Driesprong, R.A.L. Verstraeten en G.C.H.M. de Wilde
De Raad van Commissarissen A.J. Driesprong, voorzitter mr. F.A.M. van den Heuvel, plaatsvervangend voorzitter ir. J.W. de Kater mw. drs. J. de Koeijer drs. R.A.L. Verstraeten G.C.H.M. de Wilde
24
ZLM
•
Jaarverslag 2011
Tot slot wil de Raad van Commissarissen zijn erkentelijkheid uitspreken naar zowel directie, als Managementteam en alle overige ZLM medewerkers voor de inzet en loyaliteit in 2011 getoond. Dat dit vruchten afwerpt mag blijken uit het verlengen van het Keurmerk Klantgericht Verzekeren door de Stichting Toetsing Verzekeraars. Daarnaast werd ZLM Verzekeringen evenals in 2010 in 2011 door het Verbond van Verzekeraars uitgeroepen tot ‘Beste Verzekeraar in Nederland’. Een titel om trots op te zijn.
Goes, 15 mei 2012
ZLM
•
Jaarverslag 2011
25
algemene ledenvergadering
De Algemene Ledenvergadering van 2011 vond plaats op donderdag 16 juni 2011 in het kantoor van ZLM Verzekeringen in Goes. In deze bijeenkomst werd: • de jaarrekening over 2010 vastgesteld en het batig saldo van € 16.254.971 aan de algemene reserve toegevoegd die daarmee uitkwam op € 208.066.000; • decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid in 2010; • decharge verleend aan de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht in 2010; • mevrouw drs. J. de Koeijer te Alphen a/d Rijn als lid van de Raad van Commissarissen herbenoemd; • als nieuw lid van de Raad van Commissarissen benoemd de heer ir. J.W. de Kater te Wissenkerke; • afscheid genomen van het lid van de Raad van Commissarissen de heer F.P. Maas te Kats; • de heer S. Oudkerk trad per 1 mei 2011 op eigen verzoek terug als lid van de Raad van Commissarissen; • PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. te Rotterdam aangewezen als extern accountant.
26
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
27
organisatiesChema org a n is at ie s chema d.d. 01-03-2012 directie
stichting rechtsBiJstand ZLm manager: dhr. W.h.m. claessens
dhr. mr. A.J. de Jonge, algemeen directeur dhr. M.C. Schroevers, directeur Verzekeringszaken
risicoBeheer directiesecretariaat
Compliance/Fraude dhr. M. Wesdorp
mw. A.F. Crucq mw. S.A. Huige mw. J. van Liere
Interne controle dhr. A.P. de Reu
rechtsbijstand motorrijtuigen dhr. R.P.C. Bal mw. L.M.F. Braem mw. A.A.P.H. de Leeuw mw. J. Luteijn dhr. J.R. Nonnekes °
rechtsbijstand Personenschade dhr. G.I. Blankenstijn mw. mr. S.A.M. Buise dhr. M.A. Kole mw. mr. J.T. van Loo dhr. A.J. van Oosten °
rechtsbijstand algemeen dhr. mr. M. Griep mw. mr. S. Holm mw. mr. C.J. Keijmel mw. C.M. van de Lagemaat mw. R. van Maldegem mw. mr. E.E. den Rooijen
Personenschade-expertise dhr. A.C. Goud
marKeting & commUnicatie manager: dhr. h.m.J. rentmeester
inFormatiemanagement afdelingshoofd: dhr. P. den hollander
FinanciËn & interne LogistieK manager: dhr. J.a.c. adriaanse ra
adVies & accePtatie afdelingshoofd: dhr. W.c. de Fouw
schade afdelingshoofd: dhr. e.J. goetheer
marketing & communicatie mw. P.A.J. de Meulmeester mw. M. Rotte mw. E. van Wingen°
secretariaat mw. K.J. Strayer
Financiële administratie dhr. M. Baart* mw. B.Y.M. Brekelmans mw. J. van der Lee dhr. R. van der Moere dhr. R.D.C. Rijk
secretariaat mw. A.C.H. van Dalen
schade motorrijtuigen mw. F. Leunis* a.i. dhr. R.T. Back mw. S.L. Beijaard mw. A.N. Bierens ° dhr. E.R.C. Blok mw. M.N. Boertjes mw. A.W.J. Bosschaart dhr. M.J. Buitendijk mw. E.P.A. van der Does mw. M. van der Does dhr. W. Filius mw. C. Harkema mw. K. Hendrikse mw. M.J.I.D. van Heybeek dhr. P.S.M. Jansen mw. M. Jobse dhr. M. van Loon ° dhr. J.S. Lucassen mw. C. Menger mw. E.J.E. van der Moere mw. C.M.J. Paardekooper ° mw. M.A.W. Roose mw. R.Y. Ruissen dhr. R.J.M. Uitterhoeve mw. M.C. van de Velde mw. B.I. Vermeer dhr. R. de Vroe ° mw. J. Wanjon mw. T.S.M. Wilderom
Kwaliteit & Klachten dhr. A. van Iwaarden Productontwikkeling dhr. M.P.W. van der Borgt
software Beheer dhr. H. Slabbekoorn* dhr. M.C. Besuijen dhr. M.P. Kleinveld dhr. R.E. Lie dhr. A.E. Polderman dhr. A.H. Torsius systeem Beheer dhr. E.J. Froijen* dhr. J.J.P. Laffort dhr. S. Mansier dhr. C.J. Meijer dhr. J.M.H.T. Neutelings dhr. A.M. van Nijnatten
interne Logistiek mw. J. van Overveld* mw. J.J. Bastiaanse dhr. L.J. van den Berge dhr. M.J. Clement mw. T. van Eijkeren dhr. W.J. Roose mw. D.C. de Waard
Bemiddeling dhr. C.L. Kramer* mw. E.J.T. van den Berg mw. I.M. Blom mw. J.K. Harinck ° dhr. F.M. Huibregtse ° mw. C.J.J. Krijger mw. C.A. Maljers dhr. A.M.A. Mol mw. E. Puijpe mw. A.E.C. Schuitert mw. G.M. van der Wal mw. Y.P. Zandee Buitendienst dhr. J.T.M. Burgers dhr. A.J. Hoondert dhr. A.J.C.M. Maas dhr. T.C.M. Schonck dhr. H. Wagenmakers
Functioneel Beheer dhr. J.P.M. Heijboer* dhr. Y. Baart dhr. R.R. van der Gaag dhr. D. Heuseveldt dhr. E.P. Lotterman
KWeeKViJVer
* = teamleider ° = seniormedewerker
28
ZLM
•
Jaarverslag 2011
mw. D. Bimmel dhr. M. Catsman mw. M.E. Faasse mw. M. Hamelink
acceptatie dhr. M.P.W. Bottinga* mw. L.M.E. Berendsen mw. J.E. Buysrogge mw. E.C. Clement mw. A.I. Fiers ° mw. S. Goetheer dhr. C.A. de Graaff mw. A.P. de Haas mw. D. Holleman ° mw. J. Janse dhr. M.W. Jansen mw. J. de Klerk mw. S. Liplijn mw. M. van Loenhoud mw. J. Maas mw. M. Meulenberg mw. K.D. Mes mw. A.N. Minnaard mw. S.K. de Pré ° mw. N.B.M. Priem mw. M. Rentmeester ° mw. L.H.H. de Roo mw. R. Ruissen mw. C. Schot mw. I.A.M. Staps mw. A. Toerse mw. G.A. Traas dhr. G. van de Velde ° mw. J. Verdonk mw. E.B.G.M. Vroomen mw. U.A.M. Wijs mw. D. Wondergem
schade Varia dhr. J.P.C. Korstanje* a.i. mw. J.A. Gebraad ° mw. M.J. Hoondert mw. S. Jasperse dhr. J.C.A. de Jonge mw. T. Mahassen dhr. L.R. Martens mw. E.M. Nieuwenhuyze dhr. D.J. Polderman mw. A. Ruijsbroek dhr. E. van Rumpt mw. M.M.B. Siebons dhr. R. Stawny mw. A.J. Steenbakker
Schade-expertise dhr. J. Folmer dhr. C.C. Franse Personenschade dhr. mr. P. Balkenende* dhr. N. Boughmari dhr. mr. J. Docter mw. M. Geerdink ° mw. mr. E.F.B. de Jong mw. G.N. Katsman mw. C.E. van de Plasse dhr. H. Sluyter Personenschade-expertise mw. M.M. van de Rafelaar dhr. A.P. Schrijver Medisch advies dhr. drs. mr. G.J. Kruithof Medisch secretariaat mw. M.H. Sinke technische groep dhr. A.J.D. van Ham* mw. L.M.C. Bolleman mw. F. Portes Alberto dhr. R. de Regt mw. S.C.H. Smolders mw. M. de Waard Schade-expertise dhr. F.J. van den Brand dhr. M. van Dartel dhr. A. Donker ° dhr. A.M. Koole dhr. W.G.F.J. de Leijer dhr. A.W. Otte dhr. P.J.M. Pals
ZLM
•
Jaarverslag 2011
29
jaarrekening
G e c o n s o l i d e e r de bal ans p e r 3 1 de ce mbe r 2011
(na resultaatbestemming) in duizenden euro’s
ACTIVA
31 december 2011 Ref.
Immateriële vaste activa
€
PASSIVA
31 december 2010 €
€
Groepsvermogen 7.234
€
8.889
7.316 418 2.496 266.891
•
Jaarverslag 2011
208.773
208.066
421
406
4.292 2.920 623
8
6.727 214
7.835
3.054 54.308
7.182 224 6.941
Schulden 3.299 50.254
97.899
11
Voor belastingen Overige
7
7.044 90.855 96.309
Voorzieningen 4.718 2.388 2.236
Materiële vaste activa Liquide middelen
ZLM
208.066
7.232 89.077
282.376
9.342
30
€
10
Voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Voor te betalen schaden/uitkeringen
6
Vorderingen uit directe verzekeringen Vorderingen uit herverzekering Overige vorderingen
Overlopende activa
Technische voorzieningen
7.445 299 3.049 271.583 277.121
Overige activa
€
5
Terreinen en gebouwen Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige financiële beleggingen
Vorderingen
€
208.773
Aandeel derden Beleggingen
31 december 2010
9
Algemene reserve
8.889 7.234
31 december 2011 Ref.
€
4
Computersoftware
in duizenden euro’s
Schulden uit directe verzekering Schulden uit herverzekering Overige schulden
7.406
12 31.609 303 4.183
32.343 2.721 8.726
53.553
57.362
1.289
1.105
36.095
43.790
348.539
357.567
348.539
357.567
ZLM
•
Jaarverslag 2011
31
G e c o n s o l i d e e r de wi ns t- e n ve rl i e s re ke ni ng ov er 2011
Technische rekening schadeverzekering
Niet-technische rekening in duizenden euro’s
2011
Brutopremies Uitgaande herverzekeringspremies
Ref.
€
14
88.319 -4.750
Ref. Resultaat technische rekening schadeverzekering
509 -37 472
a-b
83.381
83.522
6.312
6.891
89.693
90.413
67.846 -6.128
61.609 -3.303 61.718
Wijziging voorzieningen voor te betalen schaden/uitkeringen - bruto - aandeel herverzekeraars
-995 -783
7.024
16 67 7.620 12.634
66 6.201 1.358
Niet-gerealiseerde winst op beleggingen
20.320 1.951
7.625 18.461
58.306
-1.130 2.609
Beleggingslasten
26.086
17
Resultaat deelnemingen Beheerskosten en rentelasten Gerealiseerd verlies op beleggingen
Niet-gerealiseerd verlies op beleggingen
Toegerekende opbrengst beleggingen overgeboekt naar technische rekening schadeverzekering
9 70 4.996
9 91 7.344
5.075 15.761
7.444 54 20.836
7.498
1.435
18.588
6.312
6.891
-4.877
11.697
18
-1.778
1.479
c+d
59.940
59.785
24.745
23.604
Andere baten
19
1.365
3.230
84.685
83.389
Andere lasten
20
-77
-124
b
-3.589
14.803
a+b
1.419
21.827
-403
-5.373
1.016
16.454
-309
-199
707
16.255
15
Resultaat niet-technische rekening schadeverzekering 14
5.008
7.024
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat aandeel derden
Resultaat na belastingen
Jaarverslag 2011
€
5.008
a
Resultaat deelnemingen Opbrengst overige beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
•
€
d
Totaal lasten
ZLM
€
22.271
c
32
€
2010
83.994
188
Bruto schaden Aandeel herverzekeraars
Resultaat technische rekening schadeverzekering
€
b
Totaal baten
Bedrijfskosten
€ 90.522 -6.528
188 0
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
Schaden eigen rekening
€
2011
Opbrengsten uit beleggingen
Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico’s - bruto - aandeel herverzekeraars
Verdiende premies eigen rekening
2010
83.569
a
in duizenden euro’s
21
ZLM
•
Jaarverslag 2011
33
Samenstelling geldmiddelen
G e c o n s o l i d e e r d kas s t roomove rzi cht 2 0 1 1 in duizenden euro’s
2011 €
2011
2010 €
€
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
707
2010 €
€
Liquide middelen per 1 januari
54.308
47.026
Mutatie liquide middelen
-4.054
7.282
Stand per 31 december
50.254
54.308
16.255
Aanpassingen voor: - mutatie technische voorziening eigen rekening - mutatie voorzieningen - afschrijving immateriële vaste activa - afschrijving overige materiële vaste activa - waardeverandering beleggingen
-1.590 -465 2.086 915 13.010
-1.095 -1.126 1.732 664 -16.226
Mutaties in: - kortlopende schulden - vorderingen - overlopende activa - overige mutaties - deelnemingen - aandeel derden
-7.695 -1.507 -184 694 -119 15
5.933 -1.405 87 -1.285 -20 -62 5.867
Kasstroom uit operationele activiteiten
in duizenden euro’s
3.452
Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten
34
Investeringen, aankopen en verstrekkingen - beleggingen in terreinen en gebouwen, aandelen en obligaties - overige beleggingen - immateriële vaste activa - materiële vaste activa
-77.159 -43.409 -430 -1.349
-80.215 -45.056 -2.014 -1.701
Desinvesteringen, verkopen en aflossingen: - beleggingen in terreinen en gebouwen en in aandelen - overige beleggingen - vorderingen op groepsmaatschappijen - materiële vaste activa
68.690 42.993 553 190
122.004 10.087 470 255
Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten
-9.921
3.830
Netto kasstroom
-4.054
7.282
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
35
T o e l i c h t i n g o p de ge cons ol i de e rde bal ans en winst- en v er liesr ek ening
1 Algemene toelichting
1.1 Activiteiten De activiteiten van de Onderlinge Verzekering Maatschappij ZLM U.A., statutair gevestigd Cereshof 2 te Goes, bestaan uit het uitoefenen van het schadeverzekeringsbedrijf. 1.2 Consolidatie Geconsolideerd worden die ondernemingen waarin de Onderlinge Verzekering Maatschappij ZLM U.A. een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft.
1.5 Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de leiding schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Deze schattingen zijn naar beste weten van de directie gemaakt, maar de daadwerkelijke uitkomsten kunnen daar uiteindelijk van afwijken. De belangrijkste schattingen hebben betrekking op: • actuele waarde van beleggingen; • waardering van verplichtingen inzake verzekeringscontracten; • schattingen bij de opname van niet-technische voorzieningen; • waardering van langlopende schulden.
De financiële gegevens van de deelnemingen worden voor 100% opgenomen. In de consolidatie zijn naast de jaarrekening van de Onderlinge Verzekering Maatschappij ZLM U.A. de jaarrekeningen opgenomen van: • •
Stichting Rechtsbijstand ZLM, Goes (100%) VZ-Beheermaatschappij BV, Goes (50% + 1 aandeel)
Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de groep. Het aandeel derden als onderdeel van het groepsvermogen wordt gewaardeerd tegen het bedrag van het nettobelang in de desbetreffende groepsmaatschappijen. 1.3
Verbonden partijen De in de consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen worden aangemerkt als verbonden partijen. De transacties met de geconsolideerde groepsmaatschappijen zijn geëlimineerd.
1.4
Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Tot de beleggingen in zakelijke waarden worden gerekend de terreinen en gebouwen alsmede de overige financiële beleggingen. Investeringen en desinvesteringen in terreinen en gebouwen worden verantwoord onder de beleggings- en investeringsactiviteiten; de afschrijvingen worden gerekend tot de operationele activiteiten. Ontvangen en betaalde rente, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
36
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
37
Deelnemingen De niet-geconsolideerde deelnemingen zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming.
2 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
2.1 Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen voor de jaarrekening voor verzekeringsmaatschappijen, zoals opgenomen in Afdeling 15 van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
Vorderingen op deelnemingen De vorderingen op groepsmaatschappijen worden opgenomen tegen marktwaarde. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid. De marktwaarde wordt vastgesteld op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen.
Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans en de winst- en verliesrekening zijn referenties opgenomen waarmee wordt verwezen naar de toelichting. 2.2
Overige financiële beleggingen Alle overige financiële beleggingen zijn gewaardeerd tegen marktwaarde. Beursgenoteerde fondsen worden gewaardeerd op basis van de per de laatste dag van het jaar geldende koers. Niet-beursgenoteerde fondsen worden gewaardeerd tegen de per de laatste dag van het jaar bekende intrinsieke waarde. Beurskoersen van effecten die genoteerd worden tegen koersen in vreemde valuta worden omgerekend naar euro’s tegen de koers per de laatste dag van het jaar. De marktwaarde van de lening op schuldbekentenissen en hypotheken wordt vastgesteld aan de hand van de contante waarde van de toekomstige kasstromen.
Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.
2.3 Herverzekeringscontracten Door ZLM Verzekeringen met herverzekeraars afgesloten contracten uit hoofde waarvan ZLM Verzekeringen wordt gecompenseerd voor verliezen op uitgegeven verzekeringscontracten, worden aangemerkt als gegeven herverzekeringscontracten.
De afgeleide financiële instrumenten zijn verantwoord onder de andere financiële beleggingen en worden gewaardeerd tegen marktwaarde per balansdatum. Waardemutaties worden direct in de winst- en verliesrekening verantwoord.
Herverzekeringspremies, provisies, uitkeringen en technische voorzieningen voor herverzekeringscontracten worden op dezelfde wijze verantwoord als de directe verzekeringen waarvoor de herverzekeringen zijn afgesloten. 2.4
2.6
Vorderingen De vorderingen uit directe verzekering, de vorderingen uit herverzekering en de overige vorderingen worden opgenomen tegen de nominale waarde. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid.
2.7
Overige activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur, of lagere bedrijfswaarde. Met op balansdatum verwachte bijzondere waardeverminderingen is rekening gehouden.
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Met op balansdatum verwachte duurzame waardeverminderingen is rekening gehouden.
2.5 Beleggingen Terreinen en gebouwen Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd op actuele waarde. De actuele waarde is de onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en gebruik. Taxatie van de terreinen en gebouwen geschiedt minimaal om de vijf jaar door onpartijdige deskundigen. In de jaren waarin geen taxatie wordt uitgevoerd wordt de waardering beoordeeld op basis van indexatie en indien noodzakelijk aangepast. Op de terreinen en gebouwen wordt niet afgeschreven. De in het verslagjaar gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten zijn direct in de winst- en verliesrekening verwerkt.
38
ZLM
•
Jaarverslag 2011
Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden en zijn opgenomen tegen nominale waarde. 2.8
Overlopende activa De overlopende activa zijn opgenomen tegen nominale waarde.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
39
2.9
Technische voorzieningen
3 Grondslagen voor resultaatbepaling
Niet-verdiende premies en lopende risico’s De technische voorziening premies betreft de ultimo boekjaar onverdiende premie.
3.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de in rekening gebrachte premies en de betaalde schaden en andere baten en lasten over het jaar. De resultaten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn.
Te betalen schaden/uitkeringen De voorziening voor te betalen schaden/uitkeringen is deels door hantering van gemiddelde bedragen per schade en deels post voor post bepaald. De schadevoorzieningen worden vastgesteld op basis van feiten die op het moment van vaststelling bekend zijn. De schadevoorzieningen worden voortdurend bijgesteld als onderdeel van een continu proces, op basis van feitelijk schadeverloop, afgewikkelde claims en nieuw gemelde schades. De voorziening is nominaal opgenomen en dus niet contant gemaakt. Er zijn geen catastrofevoorzieningen opgenomen. Het risico van catastrofeschades (storm en hagel) is gedeeltelijk door middel van herverzekering afgedekt. Voor het opvangen van eventuele tekorten is de algemene reserve beschikbaar. De voorziening voor te betalen schaden is inclusief een voorziening voor interne schadeafwikkelingskosten voor de lopende schadegevallen. De voorziening voor schadeafwikkelingskosten bedraagt 4% van de voorziening schaden. Aandeel herverzekeraar in technische voorzieningen Het aandeel herverzekeraar in deze voorzieningen is post voor post vastgesteld. Het herverzekeringsdeel wordt als aparte post in mindering gebracht op de desbestreffende brutovoorziening. 2.10 Voorzieningen Algemeen De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Belastingen Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de in deze jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voor zover reeds bij wet vastgesteld.
Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde beleggingen. 3.2
Technische rekening schadeverzekering In de technische rekening schadeverzekering worden de baten en lasten verantwoord die gedurende het boekjaar voortvloeien uit de schadeverzekeringsactiviteiten. Brutopremies De brutopremies zijn bepaald als de op basis van de geldende tarieven aan polishouders in rekening te brengen bedragen, onder aftrek van verleende kortingen. Toegerekende opbrengst uit beleggingen De opbrengst beleggingen technische rekening is gekoppeld aan het couponrentetarief van recent geëmitteerde Nederlandse staatsobligaties. De omvang van de technische voorzieningen is de basis voor toerekening van de opbrengst beleggingen aan de technische rekening. Het gemiddelde van deze voorzieningen aan het begin en aan het eind van het boekjaar wordt vermenigvuldigd met factor 2 en daarna met het couponrentetarief. Bij de toerekening van de opbrengst beleggingen aan de verschillende branches wordt naast de omvang van de gemiddelde technische voorziening ook rekening gehouden met het niveau van de ontvangen brutopremie voor de desbetreffende branche. Uitgangspunt hierbij is dat de ontvangen brutopremie gemiddeld een halfjaar voor belegging beschikbaar is. Bedrijfskosten De bedrijfskosten, na aftrek van de toerekening aan de niet-technische rekening, worden aan branches toegerekend op basis van de verdiende premies eigen rekening.
Belastinglatenties worden gewaardeerd op nominale waarde. Overige voorzieningen De overige voorzieningen, bestaande uit een voorziening voor uitkering bij jubilea, worden opgenomen tegen contante waarde. 2.11
40
Schulden en overlopende passiva Schulden en overlopende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde tenzij anders is bepaald.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
41
3.3
Niet-technische rekening
T oeli c h ti ng op de gec onsoli deer de b alans per 3 1 dec em b er 2 0 1 1
Beleggingsresultaten Het verschil tussen het totaal van de opbrengsten uit beleggingen minus de beleggingslasten en het aan de technische rekening toegerekende bedrag aan beleggingsopbrengsten komt in de niet-technische rekening. Ook de niet-gerealiseerde resultaten, positief of negatief, worden hierin meegenomen.
4 Immateriële vaste activa
Andere baten en lasten Aan de opbrengst uit assurantiebemiddelingsactiviteiten (opgenomen onder andere baten) worden bedrijfskosten toegerekend op basis van de personele bezetting.
Computersoftware De verzekeringsapplicatie bestaat naast de relatie-, polis- en schadeadministratie tevens uit een debiteurenmodule. Het correspondentiesysteem is geïntegreerd in de verzekeringsapplicatie. Over het correspondentiesysteem wordt met ingang van 2007 afgeschreven. De eerste fase van de nieuwe verzekeringsapplicatie is medio 2009 opgeleverd en wordt met ingang van 1 juli 2009 afgeschreven. De tweede fase is medio 2011 opgeleverd en wordt sindsdien afgeschreven. Het verloop van deze post is als volgt:
Resultaatdeling AOV Ultimo 2010 is de AOV-portefeuille verkocht. In aanvulling op de initiële koopprijs is er met de koper een resultaatdeling overeengekomen. Het rendement over de boekjaren 2011 tot en met 2015 is bepalend voor de vaststelling van de resultaatdeling. Omdat het resultaat pas aan het eind van de periode van vijf jaar bekend is wordt het resultaat pas bij realisatie in 2015 genomen. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening De belastingen over het resultaat worden bepaald op basis van de geldende belastingwetgeving. Resultaat aandeel derden Dit betreft het aandeel van derden in het resultaat van de geconsolideerde deelnemingen.
in duizenden euro’s
2011 €
€
Stand begin boekjaar Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
11.764 -2.875
9.750 -1.143
Boekwaarde per 1 januari
8.889
8.607
430 -2.085
2.014 -1.732
-1.655
282
12.194 -4.960
11.764 -2.875
7.234
8.889
20%
20%
Mutaties Investeringen Afschrijvingen boekjaar
Stand einde boekjaar Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Afschrijvingspercentage
42
ZLM
•
Jaarverslag 2011
2010
ZLM
•
Jaarverslag 2011
43
Deelnemingen Dit betreft minderheidsdeelnemingen in:
5 Beleggingen
Terreinen en gebouwen
in duizenden euro’s in duizenden euro’s
In eigen gebruik Niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar
31-12-2011
31-12-2010
€
€
6.742
6.871
574
574
7.316
7.445
31-12-2011
31-12-2010
€
€
WeVeReij Holding B.V., Zierikzee (37,5%)
163
129
Zeeuws Participatiefonds, Middelburg (23,4%)
255
170
418
299
Het verloop van de post is als volgt: De aanschafwaarde van de terreinen en gebouwen per 31 december 2011 bedraagt € 11.781.000 (31 december 2010: € 11.728.000).
in duizenden euro’s
2011
2010
€
€
299
279
57
57
356
336
94
0
Ontvangen dividend
-32
-37
Stand per 31 december
418
299
Het verloopoverzicht is als volgt: in duizenden euro’s
in eigen gebruik
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Duurzame waardevermindering Boekwaarde per 31 december
niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar
totaal
€
€
€
6.871
574
7.445
54
0
54
-183
0
-183
6.742
574
7.316
Stand per 1 januari Aandeel in resultaat boekjaar
Aankoop belang
Vorderingen op deelnemingen Het verloop van de post is als volgt: in duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aflossing Herwaardering Stand per 31 december
2011
2010
€
€
3.049
3.519
-500
-500
-53
30
2.496
3.049
De looptijd van de vordering is voor een bedrag van € 1.630.000 langer dan 1 jaar.
44
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
45
Overige financiële beleggingen De samenstelling is als volgt:
Het verloop van de post is als volgt: in duizenden euro’s in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
Aandelen
139.063
144.514
Obligaties en andere vastrentende waardepapieren
113.745
113.572
10.481
8.853
3.713
4.061
-111
583
266.891
271.583
Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit andere leningen Andere financiële beleggingen
2011
2010
€
€
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Herwaardering
144.514 77.103 -68.507 -14.047
170.934 79.978 -121.951 15.553
Stand per 31 december
139.063
144.514
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Herwaardering
113.572 41.324 -41.709 558
78.391 44.094 -9.415 502
Stand per 31 december
113.745
113.572
8.853 1.929 -744 443
8.064 803 -165 151
10.481
8.853
Stand per 1 januari Verstrekkingen Aflossingen Herwaardering
4.061 155 -539 36
4.388 160 -507 20
Stand per 31 december
3.713
4.061
-111
583
266.891
271.583
Aandelen
Obligaties en andere vastrentende waardepapieren
Vorderingen uit hypothecaire leningen Stand per 1 januari Verstrekkingen Aflossingen Herwaardering Stand per 31 december Vorderingen uit andere leningen
Andere financiële beleggingen Stand per 31 december Totaal overige financiële beleggingen
46
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
47
De kostprijs van de overige financiële beleggingen per 31 december 2011 is € 254.797.000 (31 december 2010: € 245.775.000). De post aandelen is opgebouwd uit beleggingsfondsen. Naast aandelenfondsen zijn hierin ook vastrentende waardefondsen, onroerendgoedfondsen, absoluutrendementfondsen en geldmarktfondsen opgenomen. De obligaties en andere vastrentende waarden betreffen staatsobligaties en leningen op schuldbekentenis. De vorderingen uit hypothecaire leningen bestaan uit aan personeel verstrekte leningen waarvoor als zekerheid het zakelijk recht van hypotheek is gevestigd. Vorderingen uit andere leningen betreffen leningen op schuldbekentenis. Bij de bespreking van de financiële resultaten op pagina 16 wordt dieper ingegaan op de samenstelling van de beleggingsportefeuille. Er is geen voorziening noodzakelijk geacht in verband met mogelijke oninbaarheid van leningen. Andere financiële beleggingen Onder andere financiële beleggingen is de positie vermeld die is ingenomen met valutatransacties. Dit betreft een reële waardeafdekking van 75% van de onder aandelen opgenomen fondsen die in Amerikaanse dollar en Britse pond noteren.
‘Het Zwitserlevengevoel’ Jeanne Hornikx - Goirle geboren op 02-06-1951
De volgende posities zijn ingenomen: Te leveren op 30 maart 2012: $ 21.300.000 tegen koers 1,306 € 16.308.218 $ 21.300.000 tegen koers per balansdatum 1,299 € 16.394.498 Ongerealiseerd resultaat $
€ 86.280 verlies
£ 3.300.000 tegen koers 0,842 € 3.919.333 £ 3.300.000 tegen koers per balansdatum 0,837 € 3.944.036 Ongerealiseerd resultaat £
€ 24.703 verlies
_______________ Zestig worden ging eigenlijk vanzelf. Voor ze het wist was
er iedere dag meerdere malen. Vroeger werkte Jeanne bij
het zover en ze hoefde er niets voor te doen. Op de dag van
de Nederlandse Spoorwegen. Ze deed de administratie op
haar zestigste verjaardag was het Pinksteren en waren zij,
de werkplaats in Tilburg. Maar toen ze moeder werd moest
haar man Bart en de hond Zanou lekker op de camping in
ze stoppen. Parttime werken en kinderopvang was er toen
Scharendijke. Er kwamen wel wat vrienden en familie langs
nog niet. Een aantal jaren geleden heeft ze van haar hobby
waarmee ze gebarbecued hebben. Maar omdat Bart en Jeanne
haar beroep gemaakt: thuis op zolder geeft ze naailes aan
in 2011 ook veertig jaar getrouwd waren, werd het feest later
kleine groepjes dames. Het is voor haar echt een uitdaging
dubbel en dwars ingehaald. In de caravan op de camping in
om dames die roepen dat ze er niks van kunnen, enthousiast
Zeeland beleven ze hun ‘Zwitserlevengevoel’. Lekker over het
te maken. Ze heeft er al veel weg zien gaan die inmiddels
strand wandelen met de hond. Omdat die al een dagje ouder
zelf een hele garderobe in elkaar kunnen zetten. Haar man is
is, moeten ze af en toe even stoppen om op een terrasje te
sinds 2008 met prepensioen. Dat was voor Jeanne geen reden
zitten. Wat voor henzelf niet nodig is natuurlijk, maar ook niet
om stil te gaan zitten. Ze blijft gewoon lekker bezig. Naar de
echt een straf. Toen Zanou nog jonger was, waren ze twaalfde
sportschool, stedentrips maken, twee keer per dag een lekkere
van Nederland bij agility (behendigheid), een discipline in de
wandeling op de hei met de hond. En natuurlijk blijft ze naailes
hondensport. Daarvoor reisden ze door heel Nederland. Nu
geven. De dames kunnen hun les best een andere keer inhalen
doen ze het allebei wat rustiger aan, maar gewandeld wordt
als Jeanne en Bart lekker op pad zijn.
Totaal ongerealiseerd resultaat
€ 110.983 verlies
ZLM
•
Jaarverslag 2011
49
6 Vorderingen
7 Overige activa
Vorderingen uit directe verzekeringen in duizenden euro’s
Verzekeringnemers Tussenpersonen
31-12-2011
31-12-2010
€
€
4.715
4.291
3
1
4.718
4.292
Materiële vaste activa Onder de materiële vaste activa zijn opgenomen de aanschaffingen van informatieverwerkende apparatuur, kantoormachines, kantoorinventaris, telecommunicatieapparatuur en bedrijfsauto’s. Het verloop van deze post is als volgt: in duizenden euro’s
informatie verwerkende apparatuur
in duizenden euro’s
31-12-2010
€
€
Ongevallen en ziekte
0
1.785
Brand
0
364
1.612
0
776
771
2.388
2.920
Motorrijtuigen Overige schadebranches
Overige vorderingen in duizenden euro’s
Vennootschapsbelasting Diversen
31-12-2011
31-12-2010
€
€
1.891
0
345
623
2.236
623
andere vaste bedrijfsmiddelen
totaal
€
€
€
€
Stand begin boekjaar Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
3.689 -1.696
1.820 -1.275
891 -375
6.400 -3.346
Boekwaarde per 1 januari
1.993
545
516
3.054
Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen desinvesteringen Afschrijvingen
1.145 0 0 -700
3 0 0 -161
201 -190 100 -154
1.349 -190 100 -1.015
445
-158
-43
244
4.834 -2.396
1.823 -1.435
902 -429
7.559 -4.260
2.438
388
473
3.299
20/25%
20%
20%
Vorderingen uit herverzekeringen 31-12-2011
machines en inventaris
Stand einde boekjaar Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Afschrijvingspercentages
Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn ultimo 2011 deposito’s opgenomen voor € 9,0 miljoen. Deze deposito’s hebben een looptijd korter dan 1 jaar. Alle overige liquide middelen zijn direct opeisbaar.
50
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
51
8 Overlopende activa
10 Technische voorzieningen in duizenden euro’s
De technische voorzieningen hebben een overwegend langlopend karakter.
31-12-2011
31-12-2010
€
€
Lopende rente
585
363
Acquisitiekosten
270
265
31-12-2011
31-12-2010
Overige overlopende activa
434
477
€
€
1.289
1.105
124
120
Brand
5.203
5.145
Overige schadebranches
1.905
1.779
7.232
7.044
Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s De samenstelling is als volgt: in duizenden euro’s
Ongevallen en ziekte
9 Groepsvermogen
Voor een toelichting op het eigen vermogen verwijzen wij u naar de toelichting op de enkelvoudige balans op pagina 72 van dit rapport. Voorziening voor te betalen schaden/uitkeringen De samenstelling is als volgt:
Solvabiliteit in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
208.773
208.066
14.702
15.002
200.696
198.469
Solvabiliteitsmarge
1365%
1323%
Noodzakelijk geachte solvabiliteit
>800%
>800%
Ondernemingsvermogen Vereiste solvabiliteit conform Wft-vereisten Aanwezige solvabiliteit conform Wft-vereisten
De vereiste en aanwezige solvabiliteit is berekend volgens de in de Wet op het financieel toezicht (Wft) genoemde eisen. ZLM streeft naar een aanwezige solvabiliteit van minimaal € 120 miljoen. Dit is ongeveer 800% van de wettelijk vereiste solvabiliteit.
in duizenden euro’s
bruto
herverzekering
eigen rekening 31-12-2011
eigen rekening 31-12-2010
€
€
€
€
80.335
5.992
74.343
76.484
Motorrijtuigen - Casco
3.200
1.036
2.164
1.500
Ongevallen en ziekte
3.276
0
3.276
2.917
Brand
4.392
1.335
3.057
3.378
Overige schadebranches
4.045
1.618
2.427
2.729
95.248
9.981
85.267
87.008
3.810
3.847
89.077
90.855
Motorrijtuigen - WA
Bij : schadeafwikkelingskosten
Toereikendheid van de technische voorzieningen Voor de bepaling van de toereikendheid van de voorzieningen voor te betalen schades is besloten de marktwaardebenadering van Solvency II te hanteren. Dit gebeurt door het toepassen van de chain ladder methode. Deze methode wordt veel gebruikt om voorzieningen te schatten aan de hand van trends in het betalingspatroon vanaf het schadejaar tot afwikkeljaar. Het gaat dan om genormaliseerde betalingen omdat uitzonderlijke schades voor ongewenste schokken zorgen. Overeenkomstig de Regeling ‘solvabiliteitsmarge en technische voorzieningen verzekeraars’ worden de uitkomsten niet verdisconteerd. Het aandeel van de herverzekeraars in de best estimate berekening is afgeleid van het aandeel herverzekeraars zoals dit in deze jaarrekening is opgenomen.
52
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
53
Dit resulteert in de volgende uitkomsten:
11 Voorzieningen
Schadevoorziening bruto
De niet-technische voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.
jaarrekening
in duizenden euro’s
beste estimate berekening
Voor belastingen Deze voorziening is als volgt opgebouwd:
verschil
€
€
€
80.335
67.642
12.693
Motorrijtuigen - Casco
3.200
2.102
1.098
Ongevallen en ziekte
3.276
1.739
1.537
Brand
4.392
3.894
498
Overige schadebranches
4.045
2.390
1.655
95.248
77.767
17.481
6.157
-6.157
83.924
11.324
Motorrijtuigen - WA
Risicomarge 95.248 exclusief schadeafwikkelingskosten
in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
6.727
7.182
Passieve latentie
Overige voorzieningen Dit betreft een voorziening voor jubileumuitkeringen voor medewerkers.
12 Schulden
Schulden uit directe verzekeringen Schadevoorziening netto
jaarrekening
in duizenden euro’s in duizenden euro’s
beste estimate berekening
verschil Verzekeringnemers
€
€
€
74.343
62.568
11.775
Motorrijtuigen - Casco
2.164
1.917
247
Ongevallen en ziekte
3.276
1.739
1.537
Brand
3.057
2.949
108
Overige schadebranches
2.427
1.513
914
85.267
70.686
14.581
5.604
-5.604
76.290
8.977
Motorrijtuigen - WA
Risicomarge 85.267 exclusief schadeafwikkelingskosten
De risicomarge is berekend op basis van de in QIS5 genoemde percentages. Vergelijking van de voorzieningen berekend volgens Solvency II en de voorzieningen zoals deze in de jaarrekening zijn opgenomen levert de conclusie op dat de opgenomen voorzieningen toereikend zijn. Dit wordt bevestigd door de positieve uitloopresultaten (zie pagina 60). Ultimo 2011 is € 3,8 miljoen voor schadeafwikkelingskosten aan de voorziening toegevoegd. Gezien de huidige bedrijfskosten achten wij dit voldoende.
54
ZLM
•
Jaarverslag 2011
Tussenpersonen
31-12-2011
31-12-2010
€
€
31.588
32.320
21
23
31.609
32.343
Schulden uit herverzekering in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
0
2.378
Brand
100
147
Motorrijtuigen
181
133
22
63
303
2.721
Ongevallen en ziekte
Overige schadebranches
ZLM
•
Jaarverslag 2011
55
Overige schulden in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
Crediteuren
0
817
Loonheffing
838
841
Pensioenen
786
1.018
0
2.592
37
36
2.522
3.422
4.183
8.726
Vennootschapsbelasting Overige belastingen Transitorische posten en diverse schulden
‘Voor Zeeuwen is het goed toeven in Brabant’
De schuld ter zake van pensioenen betreft voorwaardelijke toezeggingen aan (ex-)werknemers. Een eventueel overschot op de oorspronkelijk in 2008 opgenomen verplichting wordt ten gunste van het indexatiedepot afgestort bij de pensioenverzekeraar. Het resterende saldo van dit oorspronkelijke bedrag is ultimo 2011 € 670.037. De schuld voor pensioenen heeft voor € 624.000 een looptijd tussen de één en vijf jaar en voor € 162.000 een looptijd langer dan vijf jaar.
Ko en Rita Jansen - Acht (Eindhoven) geboren op 23-09-1951 en 09-09-1951
13 Niet in de balans opgenomen verplichtingen en aanvullende zekerheden
Aan de details in huize Jansen is nog goed te zien dat
moest worden, ging dat niet door. Maar inmiddels liggen
Ko en Rita oorspronkelijk uit Zeeland komen. Er liggen
de reisgidsen op tafel en worden er plannen gemaakt,
antieke boerensieraden, in de tuin staat een replica van de
want binnenkort vertrekt hij voor drie maanden. Alleen, op
vuurtoren van Walsoorden en ze kijken nog regelmatig naar
de fiets. Even lekker zijn hoofd leegmaken na een drukke
Omroep Zeeland. De van oorsprong Zeeuws-Vlamingen
periode. Onderweg komt hij genoeg mensen tegen, weet hij
zijn via Pijnacker en Kapelle 14 jaar geleden in Eindhoven
uit ervaring. Als hij terugkomt pakt hij zijn vrijwilligerswerk
neergestreken. Tegen elkaar praten ze nog altijd Zeeuws.
weer op. Zolang je nog vitaal bent, is het fijn als je de handen
Ze werden in dezelfde kerkdienst in Zaamslag gedoopt en
uit de mouwen kunt steken en anderen kunt helpen, vindt
kwamen elkaar jaren later bij catechesatie weer tegen. In het
hij. Hij zit ondermeer voor de ChristenUnie in het provinciaal
begin was Ko vooral de persoonlijke monteur van Rita. Als
bestuur en werkt voor Stichting Present. Ook Rita draagt
haar oude Austin Seven weer eens panne had, belde ze Ko.
als vrijwilligerster haar steentje bij aan de samenleving. Zij
En van het één kwam het ander. Hun zestigste verjaardag
is ondermeer actief in de ouderenzorg. Als ze niet met hun
hebben ze dubbel gevierd. Eerst een weekend weg met
vrijwilligerswerk bezig zijn, fietsen ze graag samen. Voor 80
de kinderen en daarna nog een groot feest voor familie
kilometer draaien ze hun hand niet om. Zo gingen ze ook al
en vrienden. In 2011 wilde Ko eigenlijk de Noordzeeroute
eens op de fiets van Eindhoven naar Zeeuws-Vlaanderen.
Herverzekering Uit hoofde van het deelnemen in de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden NV bestaat een voorwaardelijke verplichting tot het uitkeren van terreurschaden voor een bedrag van maximaal € 794.000 (ultimo 2010: € 805.000). Er heeft zich in het boekjaar geen terreurschade binnen deze overeenkomst voorgedaan.
gaan fietsen, maar doordat Rita aan haar heup geopereerd
ZLM
•
Jaarverslag 2011
57
T o e l i c h t i n g o p de ge cons ol i de e rde wi ns t- en v er liesr ek ening 2011
14
Resultaat schadeverzekering in duizenden euro’s
Totaal schadeverzekering
Motorrijtuigen WA
Motorrijtuigen Casco
Brand
Overige branches
2011
2010
2011
2010
2011
2010
2011
2010
2011
2010
2011
2010
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
88.319 4.750
90.522 6.528
4.397 0
8.854 1.348
33.743 1.498
32.762 1.440
30.477 146
29.691 143
14.436 2.087
14.287 2.151
5.266 1.019
4.928 1.446
83.569
83.994
4.397
7.506
32.245
31.322
30.331
29.548
12.349
12.136
4.247
3.482
188 0
509 -37
4 0
39 -37
0 0
0 0
0 0
0 0
58 0
356 0
126 0
114 0
b
188
472
4
2
0
0
0
0
58
356
126
114
a-b
83.381
83.522
4.393
7.504
32.245
31.322
30.331
29.548
12.291
11.780
4.121
3.368
6.312
6.891
246
435
4.280
4.597
761
798
705
725
320
336
Totaal baten
89.693
90.413
4.639
7.938
36.525
35.919
31.092
30.346
12.996
12.505
4.441
3.704
Bruto schaden Aandeel herverzekeraars
67.846 -6.128
61.609 -3.303
749 0
2.518 -731
29.104 -1.731
26.483 -1.644
26.603 -3.964
23.373 0
10.096 -320
8.064 -849
1.294 -113
1.171 -79
61.718
58.306
749
1.787
27.373
24.839
22.639
23.373
9.776
7.215
1.181
1.092
-995 -783
-1.130 2.609
378 0
-357 395
-3.318 1.046
-641 1.384
1.768 -1.036
312 0
304 -613
-542 964
-127 -180
98 -134
d
-1.778
1.479
378
38
-2.272
743
732
312
-309
422
-307
-36
c+d
59.940
59.785
1.127
1.825
25.101
25.582
23.371
23.685
9.467
7.637
874
1.056
Bedrijfskosten
24.037
22.849
1.204
2.053
9.613
8.569
8.328
8.083
3.594
3.223
1.298
921
Totaal lasten
83.977
82.634
2.331
3.878
34.714
34.151
31.699
31.768
13.061
10.860
2.172
1.977
5.716
7.779
2.308
4.061
1.811
1.768
-607
-1.422
-65
1.645
2.269
1.727
Brutopremies Uitgaande herverzekeringspremies a Wijziging technische voorzieningen - bruto - aandeel herverzekeraars
Verdiende premies eigen rekening Toegerekende opbrengst uit beleggingen
c Wijziging technische voorzieningen - bruto - aandeel herverzekeraars
Schaden eigen rekening
Resultaat technische rekening schadeverzekering
58
Ongevallen en ziekte
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
59
Aansluiting met geconsolideerde technische rekening
15 Bedrijfskosten in duizenden euro’s
Saldo technische rekening geconsolideerd Correctie bedrijfskosten
2011
2010
€
€
5.008
7.024
708
755
5.716
7.779
Uitloopresultaten De uitloopresultaten betreffen de in het boekjaar betaalde schaden over voorgaande jaren en de mutaties in de voorzieningen over deze voorgaande jaren, onder aftrek van herverzekeringen.
De samenstelling is als volgt: in duizenden euro’s
2011
2010
€
€
Acquisitiekosten
3.696
3.639
Personeelskosten
11.866
11.964
Afschrijvingen
3.100
2.550
Overige beheerskosten
9.085
8.144
Totaal bedrijfskosten
27.747
26.297
Toegerekend aan assurantiebemiddeling
-3.002
-2.693
24.745
23.604
Op basis van de mutatie in de netto schadevoorziening en de betaalde schaden is het uitloopresultaat als volgt: in duizenden euro’s
voorziening 31-12-2010
betaalde schade
voorziening 31-12-2011
De overige beheerskosten zijn inclusief accountantskosten inzake onderzoek van de jaarrekening van € 122.000 (2010: € 120.000) en overige advieskosten op fiscaal terrein (in 2011) van € 17.000 (2010: € 14.000).
schaderesultaat
€
€
€
€
t/m 2007
38.847
5.470
26.254
7.123
2008
17.051
2.586
10.924
3.541
2011
2010
2009
13.579
2.273
13.236
-1.930
€
€
2010
21.378
9.572
14.659
-2.853
9.177
8.832
Totaal
90.855
19.900
65.073
5.881
Sociale lasten
970
862
2011
0
41.817
24.004
-65.821
Pensioenlasten
840
1.170
90.855
61.718
89.077
-59.940
Overige personeelskosten
879
1.100
11.866
11.964
Totaal schade eigen rekening
De samenstelling van de personeelskosten is als volgt: in duizenden euro’s
Lonen en salarissen
De uitloopresultaten zijn als volgt naar branche te verdelen: in duizenden euro’s
2010
2008
Oude jaren
Totaal
€
€
€
€
€
-423
-55
24
103
-351
-2.829
-2.227
3.042
6.328
4.314
Motorrijtuigen Casco
203
62
64
385
714
Brand
320
266
-5
17
598
-124
24
416
290
606
-2.853
-1.930
3.541
7.123
5.881
Ongevallen en ziekte Motorrijtuigen WA
Overige branches
60
2009
ZLM
•
Jaarverslag 2011
Personeelsleden In 2011 waren gemiddeld 173 personeelsleden op fulltime basis werkzaam (2010: 165).
ZLM
•
Jaarverslag 2011
61
16 Opbrengst uit beleggingen in duizenden euro’s
Resultaat deelnemingen Opbrengst overige beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen Niet-gerealiseerde winst op beleggingen
2011
2010
€
€
67
66
7.620
6.201
12.634
1.358
1.950
18.461
22.271
26.086
17 Beleggingslasten in duizenden euro’s
‘Bijna alles draait om energie’
Resultaat deelnemingen Beheerskosten en rentelasten Gerealiseerd verlies op beleggingen Niet-gerealiseerd verlies op beleggingen
Paul Kevenaar - Heinkenszand
2011
2010
€
€
9
9
70
91
4.996
7.344
15.761
54
20.836
7.498
geboren op 10-03-1951 18 Toegerekende opbrengst beleggingen in duizenden euro’s
Voor Paul Kevenaar geen arbeidstijdverkorting of andere
voor de lol nog vier keer naar zijn werk in Rotterdam gefietst.
regelingen. Vijf dagen per week rijdt hij vanuit Heinkenszand
Ook aan een andere tweewieler heeft hij zijn hart tijdens
naar zijn werk in Rotterdam. Om kwart over zes ’s ochtends
zijn studie in Enschede verloren. De motor. Op zijn BMW
in de auto en ’s avonds om dezelfde tijd weer thuis. Zijn
1150 RT rijdt hij jaarlijks vele duizenden kilometers. Weer of
bovenwettelijke vakantiedagen verkoopt hij en het geld
geen weer. Een groot aantal kilometers legt hij af voor zijn
stort hij in zijn levensloopregeling. Hij hoopt tot zijn 67e
hobby: pocketbikes. Als wedstrijdleider zorgt hij voor een
door te kunnen werken. Mensen die hun dagen aftellen tot
veilig en sportief verloop van wedstrijden met minimotoren.
hun pensioendatum? Die heeft hij liever niet als collega. Hij
De ‘kraamkamer’ van de motorraces op de weg, zeg maar.
heeft werk zat om het nog een aantal jaren vol te kunnen
Die wedstrijden vinden vaak in het noorden en oosten van
houden. En energie. Voor de chemisch ingenieur draait veel
Nederland plaats en als het even kan pakt hij dan altijd de
om energie. In 2009 liet hij bijvoorbeeld 17 zonnepanelen
motor om erheen te rijden. Ook is hij voor de Koninklijke
op zijn dak plaatsen, waarmee hij voor 75% in zijn eigen
Nederlandse Motorrijders Vereniging 25 jaar tijdwaarnemer
energiebehoefte kan voorzien. Toen hij nog in Vlissingen
geweest bij wedstrijden en is hij voor diezelfde KNMV lid
werkte, ging hij dagelijks op de fiets naar het werk. Hij was
van de ledenraad. Zijn zestigste verjaardag heeft hij eigenlijk
degene die zijn collega’s motiveerde om ook op de fiets naar
in stilte voorbij laten gaan. Evenals zijn vijftigste, als hij er
het werk te gaan voor het project ‘Trappen naar je baas’.
nu zo over nadenkt. Ja, hij is wel lekker met het gezin uit
Toen hij in april 1998 als energiecoördinator bij Arkema in
eten geweest maar verder was het een dag als alle andere.
Rotterdam gedetacheerd werd, had hij nog wel de afspraak
Waarvan er hopelijk nog veel energieke zullen volgen.
Toerekening aan de technische rekening Toerekening aan de niet-technische rekening
2011
2010
€
€
6.312
6.891
-4.877
11.697
1.435
18.588
staan om dat jaar 500 fietskilometers te maken. Daarom is hij ZLM
•
Jaarverslag 2011
63
19 Andere baten
21 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
De samenstelling is als volgt:
in duizenden euro’s in duizenden euro’s
Ontvangen provisie uit hoofde van assurantiebemiddeling Toegerekende bedrijfskosten
Valutaverschillen Baten uit hoofde van rechtsbijstand Diversen
2011
2010
€
€
3.183
2.929
-3.002
-2.693
181
236
0
23
1.169
1.017
15
1.954
1.365
3.230
2011
2010
€
€
1.419
21.827
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
403
5.373
Effectief belastingtarief
28,4
24,6
Toepasselijk belastingtarief
25,0
25,5
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
Als gevolg van verschillen tussen de commerciële en de fiscale winstberekening is het effectieve belastingtarief hoger dan het toepasselijke belastingtarief.
22 Bezoldiging bestuurders en commissarissen
Onder de post diversen is de bate in verband met de verkoop van de AOV portefeuille opgenomen.
20 Andere lasten
De samenstelling is als volgt: in duizenden euro’s
2011
2010
€
€
Valutaverschillen
0
80
Dotatie jubileumvoorziening
0
9
77
35
77
124
Diversen
64
ZLM
•
Jaarverslag 2011
De bezoldiging van de leden van de directie bestaat uit het vaste jaarinkomen en de bijdragen aan de pensioenopbouw. Het beloningsbeleid van ZLM Verzekeringen kent geen variabele beloningscomponent. Op de ontwikkeling van het vaste inkomen is de CAO voor het verzekeringsbedrijf van toepassing; de pensioenregeling is voor alle medewerkers van ZLM Verzekeringen gelijk en gebaseerd op de basispensioenregeling uit de CAO. Het vaste jaarinkomen van de algemeen directeur bedroeg in 2011 in totaal € 196.108; het jaarinkomen van de directeur Verzekeringszaken kwam uit op € 176.052. Aan pensioenpremies werd in 2011 voor de algemeen directeur € 71.179 en voor de directeur Verzekeringszaken € 22.942 afgedragen. Aan de leden van de directie zijn hypothecaire leningen verstrekt (op basis van de voor alle medewerkers geldende regeling). Deze bedroegen op 31 december 2011 € 336.176 en € 385.416 voor respectievelijk de algemeen directeur en de directeur Verzekeringszaken tegen 3,3% respectievelijk 3,6% rente. De vaste jaarlijkse vergoeding voor de leden van de Raad van Commissarissen is vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering en volgt de salarisontwikkeling uit de CAO voor het verzekeringsbedrijf. De voorzitter van de Raad van Commissarissen ontving in 2011 een vaste vergoeding van € 18.320; de leden van de Raad ontvingen een vaste vergoeding van € 11.067. In totaal bedroeg deze vergoeding in 2011 € 77.640.
ZLM
•
Jaarverslag 2011
65
ENKELVOUDIGE B al ans p e r 3 1 de ce mbe r 2 0 1 1
(na winstbestemming)
in duizenden euro’s
ACTIVA
31 december 2011 Ref.
€
PASSIVA
31 december 2010 €
€
in duizenden euro’s
€
Immateriële vaste activa
Ref.
Eigen vermogen 7.234
Computersoftware
8.889 7.234
31 december 2011 €
31 december 2010 €
€
€
26 208.773
Algemene reserve
208.066
8.889 208.773
Beleggingen
208.066
23 Technische voorzieningen 6.530 843 2.496 266.891
Terreinen en gebouwen Deelnemingen en groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige financiële beleggingen
6.476 708 3.049 271.583 276.760
Vorderingen
Voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Voor te betalen schaden/uitkeringen
Voorzieningen
4.661 2.388 3.009 10.058
Materiële vaste activa Liquide middelen
Overlopende activa
66
ZLM
•
Jaarverslag 2011
7.147 224 7.371
8.388
25 3.172 48.554
6.727 214 6.941
Schulden Overige activa
97.899
27
Voor belastingen Overige
4.180 2.920 1.288
7.044 90.855 96.309
281.816
24
Vorderingen uit directe verzekeringen Vorderingen uit herverzekering Overige vorderingen
7.232 89.077
Schulden uit directe verzekering Schulden uit herverzekering Overige schulden
2.935 53.015 51.726
55.950
1.289
1.105
347.067
356.148
28 31.588 303 3.153
32.291 2.721 7.800 35.044
42.812
347.067
356.148
ZLM
•
Jaarverslag 2011
67
E nk e lv o u d i g e Wi ns t- e n ve rl i e s re ke ni ng 2 011
Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2011 in duizenden euro’s
Resultaat deelnemingen na belastingen
2011
2010
€
€
272
258
23 Beleggingen
Terreinen en gebouwen in duizenden euro’s
Vennootschappelijk resultaat na belastingen
435
15.997
31-12-2011
Resultaat
707
16.255
€
€
5.956
5.902
574
574
6.530
6.476
In eigen gebruik Niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar ALGE M ENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING
Aangezien de winst- en verliesrekening over 2011 van ZLM Verzekeringen is verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening, is volstaan met weergave van een beknopte winst- en verliesrekening in overeenstemming met artikel 2:402 BW.
31-12-2010
De aanschafwaarde van de terreinen en gebouwen per 31 december 2011 bedraagt € 10.419.000 (31 december 2010: € 10.366.000). Het verloop van de post is als volgt:
Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede de toelichting op de onderscheidende activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niets anders wordt vermeld. Alleen de balansposten met bedragen die afwijken van de geconsolideerde jaarrekening worden hierin toegelicht. Voor de overige posten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.
in duizenden euro’s
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Boekwaarde per 31 december
in eigen gebruik
niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar
totaal
€
€
€
5.902
574
6.476
54
0
54
5.956
574
6.530
Deelnemingen en groepsmaatschappijen Dit betreft deelnemingen in: in duizenden euro’s
68
ZLM
•
Jaarverslag 2011
31-12-2011
31-12-2010
€
€
VZ Beheermaatschappij B.V., Goes (50% + 1 aandeel)
425
409
WeVeReij Holding B.V., Zierikzee (37,5%)
163
129
Zeeuws Participatiefonds, Middelburg (23,4%)
255
170
843
708
ZLM
•
Jaarverslag 2011
69
Het verloop van de post is als volgt:
25 Overige activa in duizenden euro’s
2011
2010
€
€
Stand per 1 januari
708
752
Aandeel in het resultaat boekjaar
272
256
94
0
Af: ontvangen dividend
-231
-300
Stand per 31 december
843
708
Aankoop belang
Materiële vaste activa in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
2.438
1.993
Machines en inventaris
341
482
Andere vaste bedrijfsmiddelen
393
460
3.172
2.935
Informatieverwerkende apparatuur
Onder de materiële vaste activa zijn opgenomen de aanschaffingen van informatieverwerkende apparatuur, kantoormachines, kantoorinventaris, telecommunicatieapparatuur en bedrijfsauto’s.
24 Vorderingen
Overige vorderingen in duizenden euro’s
31-12-2011
31-12-2010
€
€
1.891
0
Stichting Rechtsbijstand ZLM
834
823
Diversen
284
465
3.009
1.288
Vennootschapsbelasting
Het verloop van deze post is als volgt: in duizenden euro’s
informatie verwerkende apparatuur
machines en inventaris
andere vaste bedrijfsmiddelen
totaal
€
€
€
€
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen desinvesteringen Afschrijvingen
1.993 1.145 0 0 -700
482 0 0 0 -141
460 150 -190 100 -127
2.935 1.295 -190 100 -968
Boekwaarde per 31 december
2.438
341
393
3.172
4.834 -2.396
1.660 -1.319
652 -259
7.146 -3.974
2.438
341
393
3.172
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn ultimo 2011 deposito’s opgenomen voor € 9,0 miljoen. Deze deposito’s hebben een looptijd korter dan 1 jaar. Alle overige liquide middelen zijn direct opeisbaar.
70
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
71
28 Schulden
Schulden uit directe verzekeringen
26 Eigen vermogen
in duizenden euro’s
Algemene reserve Het verloop van de algemene reserve is als volgt: in duizenden euro’s
Stand per 1 januari Resultaatbestemming boekjaar Stand per 31 december
2011
2010
€
€
208.066
191.811
707
16.255
208.773
208.066
Verzekeringnemers Tussenpersonen
31-12-2011
31-12-2010
€
€
31.567
32.268
21
23
31.588
32.291
Overige schulden in duizenden euro’s
Van het totaalbedrag aan algemene reserve is € 7.234.000 wettelijke reserve ten behoeve van de geactiveerde immateriële vaste activa.
27 Voorzieningen
De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter. Voor belastingen Deze voorziening is als volgt opgebouwd: in duizenden euro’s
Passieve latentie
31-12-2011
31-12-2010
€
€
6.727
7.147
31-12-2011
31-12-2010
€
€
Crediteuren
0
817
Loonheffing
772
777
Pensioenen
786
1.018
Vennootschapsbelasting
0
2.592
Overige belastingen
7
29
1.588
2.567
3.153
7.800
Transitorische posten en diverse schulden
De schuld ter zake van pensioenen betreft voorwaardelijke toezeggingen aan (ex-)werknemers. Een eventueel overschot op de oorspronkelijk in 2008 opgenomen verplichting wordt ten gunste van het indexatiedepot afgestort bij de pensioenverzekeraar. Het resterende saldo van dit oorspronkelijke bedrag is ultimo 2011 € 670.037. De schuld voor pensioenen heeft voor € 624.000 een looptijd tussen de één en vijf jaar en voor € 162.000 een looptijd langer dan vijf jaar.
72
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
73
overige gegevens
S tat u ta i r e r e g el i ng re s ultaat be s t e mmi ng
Controleverklaring
Conform artikel 16 van de Statuten besluit de Algemene Ledenvergadering jaarlijks op voorstel van de directie of een bedrag, en zo ja, welk bedrag, aan de algemene reserve zal worden toegevoegd of onttrokken.
Aan: de Algemene Ledenvergadering van Onderlinge Verzekering Maatschappij ZLM UA
V oo r s t e l r e s u ltaat be s t e mmi ng 2 0 1 0
De directie stelt voor om de winst over 2011 ad € 707.526 toe te voegen aan de algemene reserve. Vooruitlopend op de vaststelling door de Algemene Ledenvergadering is dit voorstel reeds in de jaarrekening verwerkt.
van
de
onafhankelijke
accountant
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 30 tot en met 73 opgenomen jaarrekening 2011 van Onderlinge Verzekering Maatschappij ZLM UA te Goes gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2011 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de Onderlinge is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de maatschappij. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de maatschappij gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
74
ZLM
•
Jaarverslag 2011
ZLM
•
Jaarverslag 2011
75
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Onderlinge Verzekering Maatschappij ZLM UA per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Rotterdam, 15 mei 2012 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
drs. M.P.A. Corver RA
76
ZLM
•
Jaarverslag 2011
