Jaarverslag Informatiepunt 2015 Mezzo Mantelzorglijn en Juridisch Advies
Mezzo Auteur: Michelle van Vuuren Bunnik, 18-05-2015
Inhoudsopgave Inhoud 1. AANTALLEN.............................................................................................. 3 2. MEEST GESTELDE VRAGEN ....................................................................... 4 2.1. Financiën ......................................................................................... 4 2.2. Andere financiële vragen .................................................................... 4 2.3. Vragen van professionals ................................................................... 4 2.4. Mantelzorgwoning ............................................................................. 5 2.5. Werk en Mantelzorg ........................................................................... 5 2.6. Respijtzorg ....................................................................................... 5 2.7. PGB ................................................................................................. 5 2.8. Vrijwilligers ...................................................................................... 6 3
INFORMATIEVOORZIENING DOOR MZL ................................................... 7
4
AMBITIES MEZZO MANTELZORGLIJN ....................................................... 8
5
AFDELING JURIDISCH ADVIES (JA) ......................................................... 9 5.1 Jaarcijfers Juridisch Advies 2015 ......................................................... 9 5.2 Toekomstambities ............................................................................. 9 5.3 Advieszaken ....................................................................................10 5.4 Advieszaken – top 10: ......................................................................10 5.5 Bemiddeling ....................................................................................11 5.6 PGB en Zorgverzekeringswet .............................................................11 5.7 Gemeente en indicatiestelling ............................................................11 5.8 Bezwaarschriften ..............................................................................12
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 2 van 12 18 mei 2016
1.
Aantallen
De ambitie van de Mezzo Mantelzorglijn was om in 2015 5000 klantvragen te beantwoorden. Dit is gelukt, we hebben bijna 6000 klantvragen beantwoord. Maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
2015 513 418 530 429 366 505 475 378 584 591 640 458
Totaal
5887
% van totaal 2015 9% 7% 9% 7% 6% 9% 8% 6% 10% 10% 11% 8%
2014 320 264 259 234 168 203 238 179 254 303 378 291 3091
2013 304 255 281 192 237 203 194 187 219 359 431 237 3099
Tabel 1: aantal klantvragen per maand, in 2013, 2014 en 2015.
In 2015 heeft het Informatiepunt veel meer klantvragen binnen gekregen dan in de jaren daarvoor. Dit hangt samen met de verruimde openingstijden die zijn uitgebreid van 9-13 uur naar 9-16 uur open. De landelijke promotie van de MZL door warme contacten te onderhouden met verschillende zorgverzekeraars en promotie door via social media veel gestelde klant vragen te delen en gestart met een MZL blog. Ook de decentralisaties van de zorg. Per januari 2015 ging de AWBZ over in drie nieuwe wetten: de WMO 2015, de Zorgverzekeringswet en de Wet Langdurige Zorg. Het is zeker de eerste maanden van 2015 een stuk drukker geweest dan andere jaren, omdat veel mensen niet het juiste loket konden vinden. En ook in het laatste kwartaal van 2015 was het bijna 2x zo druk t.o.v. eerdere jaren in verband met de transities in de zorg. We zien ook dat de veranderingen in de zorg tot een verschuiving in de aard van de klantvragen heeft geleid. (Zie Tabel 2)
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 3 van 12 18 mei 2016
2.
Meest gestelde vragen
2.1. Financiën
Financiën blijft een onderwerp waarover de meeste vragen worden gesteld, met stip bovenaan gaan de vragen over het Mantelzorgcompliment/ waardering. Met de decentralisatie van de zorg verviel het Mantelzorgcompliment en bijbehorend recht op een verhoogde vrijstelling van de erfbelasting. Vaak wisten mensen niet dat gemeenten nu geld hadden gekregen om mantelzorgers te waarderen. Ook van gemeenten kregen we vragen of mantelzorgers buiten de gemeente bijvoorbeeld ook onder hun zorgplicht vallen. Mantelzorgers en organisaties zijn zoekende in de nieuwe regels. De brief hierover vanuit de SVB heeft vele mantelzorgers niet bereikt. De vraag waarom het mantelzorgcompliment niet werd uitbetaald in 2015 en waar men nu wel moest zijn, bleef tot ver in 2015 een veel gestelde vraag aan de Mezzo Mantelzorglijn. Ook kreeg de Mezzo Mantelzorglijn klachten van mensen die het mantelzorgcompliment van €200 niet kunnen missen en zich nu ‘afgescheept’ voelden nu de gemeente slechts een vvv-bon of kortingsbonnen had uitgereikt. Gemeenten hadden/ hebben nog moeite om de mantelzorgers te vinden. We kregen zeker rond de Dag van de Mantelzorg meldingen binnen dat mantelzorgers geen uitnodiging hadden gekregen voor een bijeenkomst. Een hieraan gerelateerd onderwerp is het niet meer uitbetalen van een mantelzorgcompliment door de SVB. We kregen regelmatig meldingen van mantelzorgers die aangaven het verzoek om een mantelzorgcompliment 2014 wel op tijd te hebben ingediend, maar nooit een compliment uitbetaald te hebben gekregen. Mezzo heeft deze klachten verzameld en doorgegeven aan de SVB. Deze heeft de klachten wel onderzocht, maar heeft de verzoeken toch regelmatig niet kunnen vinden. Mantelzorgers kregen daardoor vaak helaas toch niet uitbetaald.
2.2. Andere financiële vragen Daarnaast blijkt wederom in 2015 dat veel mantelzorgers (hoge) kosten maken. Denk hierbij aan reiskosten, parkeerkosten bij ziekenhuizen en derving van inkomsten omdat mantelzorgers minder zijn gaan werken. De Mezzo Mantelzorglijn krijgt dan ook regelmatig de vraag of er een vergoeding mogelijk is. Helaas moeten wij deze mantelzorgers vaak teleurstellen, wel verwijzen we vaak naar de mogelijkheden die er zijn en naar onze website In 2015 moesten veel mensen een herindicatie krijgen. Bij gemeenten leidde dit regelmatig tot een lagere indicatie, minder huishoudelijke hulp of verlies van het PGB voor huishoudelijke hulp of begeleiding.
2.3. Vragen van professionals Journalisten, studenten, mantelzorgers, medewerkers van gemeenten en andere belanghebbenden weten Mezzo regelmatig te vinden met een vraag om onze visie op mantelzorg, met het verzoek om producten van Mezzo (brochures, De Mantelzorger) of het verzoek om voorlichting te komen geven. De Mezzo Mantelzorglijn beantwoordt of verwijst deze vragen door naar de juiste afdeling binnen Mezzo.
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 4 van 12 18 mei 2016
2.4. Mantelzorgwoning Sinds de herziening van het Besluit Omgevingsrecht (BOR november 2014) is het aantal klantvragen over mantelzorgwoningen sterk toegenomen. De belangstelling voor het plaatsen van een mantelzorgwoning bij het eigen huis is groeiende. In de eerste helft van 2015 was duidelijk te merken dat gemeenten nog niet vertrouwd waren met de veranderde regelgeving. Met name rond de mantelzorgverklaring was er veel onduidelijkheid. Soms konden mantelzorgers geen mantelzorgwoning plaatsen omdat zij geen mantelzorgverklaring konden krijgen. Vanaf de 2e helft van 2015 is de vraag rond mantelzorgwoningen zich meer gaan toespitsen op de vraag welke consequenties er zitten aan de plaatsing ervan, met name financieel (fiscaal, toeslagen, gemeentelijke belastingen). Andere vragen rond wonen betreft het Medehuurderschap en urgentieverklaringen voor mantelzorgers.
2.5. Werk en Mantelzorg De combinatie van werk en zorg blijft zwaar. Veel vragen gingen daarom wederom over deze combinatie en de verlofregelingen daarvoor.
2.6. Respijtzorg Opmerkelijk was de toename in het aantal vragen rondom respijtzorg. Gemeenten hebben vanuit de WMO 2015 de taak gekregen om respijtvoorzieningen te organiseren. Duidelijk te merken was dat gemeenten veel nieuwe taken op zich af zagen komen, waarbij respijtzorg naar de achtergrond verdween. Waar het voorheen relatief eenvoudig was om via de AWBZ een indicatie Kortdurend Verblijf aan te vragen, was dat in 2015 minder eenvoudig geworden. Met de invoering van de WLZ is de drempel om toegang tot verzorgings- en verpleeginstellingen te krijgen, verhoogd. Instellingen kregen daardoor minder bewoners; met als gevolg het sluiten van instellingen door het hele land. Ook de mogelijkheden voor kortdurend logeren, en daardoor ontlasten van de mantelzorger, werden daardoor beknot. De Mezzo Mantelzorglijn heeft vele mantelzorgers te woord gestaan, die hun respijtzorg maar net op tijd, of niet, voor elkaar hebben gekregen. Overbelasting van mantelzorgers blijft een punt van aandacht.
2.7. PGB In 2015 is er duidelijk een kentering gekomen in de verstrekking van een PGB aan familieleden van de hulpvrager. Of het nu gaat om een PGB vanuit de WMO of de zorgverzekering; we zagen over de hele linie dat mensen én veelal minder of helemaal geen PGB meer kregen, én dat het uurtarief voor informele zorgverleners drastisch omlaag was gegaan. Zorgverzekeraars blijken bovendien überhaupt nog erg weinig PGB’ s te verstrekken. Deze klachten zijn door de Mezzo Juridisch Dienstverlening (MJD) opgepakt. Herindicaties voor de WLZ zijn pas vanaf september/oktober 2015 opgepakt. Daarom bleek ook pas eind 2015 hoe een en ander is verlopen. Op zich zijn mensen wel tevreden met de hoogte van de indicaties en de mogelijkheden voor zorg vanuit de WLZ. Onduidelijkheid was er veelal wel over de afbakening van de verschillende domeinen; valt men onder de WLZ of de zorgverzekering? Of had men toch bij de WMO moeten zijn? Ook bereikten ons geluiden van mensen die van instantie naar instantie zijn verwezen.
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 5 van 12 18 mei 2016
2.8. Vrijwilligers De inzet van vrijwilligers is in 2015 in toenemende mate belangrijk geworden. Gemeenten stimuleren onder invloed van de WMO de zelfredzaamheid van hulpvragers, en de inzet van mensen uit hun directe omgeving. Voor de gemeente overgaat tot het verstrekken van een maatwerkvoorziening worden eerst de mogelijkheden van vrijwilligerszorg verkend. Met name mantelzorgers van mensen met dementie/alzheimer kunnen niet altijd een geschikte vrijwilliger vinden. Omdat deze dementerenden in een aantal gevallen nog geen WLZ-indicatie hebben, is de mantelzorg voor deze groep hulpvragers zwaarder geworden in 2015. Onderwerp Financiën
Meest voorkomende vragen Inclusief mantelzorgcompliment, erfbelasting, vergoedingen, belastingen Inclusief indicatie-traject, huishoudelijke hulp, mantelzorgwaardering incl. producten databank, lidmaatschap, voorlichters Medehuurderschap, urgentie, mantelzorgwoning
2015 2753
Gemeenten Mezzo Wonen Arbeid en zorg/Werk & mantelzorg verlofregelingen Respijtzorg Mogelijkheden, zorgverzekeraar, gemeente, vergoedingen Luisterend oor/overbelasting Overspannen, hulp nodig Zorgverzekering Vergoedingsmogelijkheden, indicatietraject WLZ indicatietraject, PGB mogelijkheden, wijzigingen Afstemming formeel-informeel Mantelzorg i.c.m. thuiszorg Vrijwilligers Wet- en regelgeving (t/m april 2015) Indicatietraject (t/m april 2015)
1247 500 490
Mantelzorgverklaring Thema's allochtonen, jonge mantelzorgers, ziektebeelden Vertegenwoordiging (nieuw sinds mei Vertegenwoordiging (mentor / curator / 2015) bewindvoering)
48 54
287 265 172 102 101 96 96 94 80
Tabel 2: Aantal klantvragen per onderwerp (meerdere antwoorden mogelijk)
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 6 van 12 18 mei 2016
9
3
Informatievoorziening door MZL
De Mezzo Mantelzorglijn is in 2015 regelmatig gevraagd om informatie te geven en om casussen te vinden ten behoeve van media en pers (zie Tabel 3). Daarnaast heeft de Mantelzorglijn meegewerkt aan een aantal interviews en artikelen: Radar magazine, augustus 2015, Nestor (unie KBO, december 2015) Zin magazine (artikel verscheen februari 2016) voor de landelijke pers. Ook is een aantal malen een training/workshop gegeven: Juni 2015: Almere, Steunpunt Mantelzorg September 2015: Stichting Pelita, Indonesische en Molukse ouderen en hun mantelzorgers Oktober 2015: Groningen, Steunpunt Mantelzorg December 2015: Leeuwarden, Steunpunt Mantelzorg datum jan-15 jan-15 feb-15
verzoek kwartaalrapportages arbeid & zorg en cases voor een presentatie cases arbeid en zorg voor een presentatie voorbeelden vragen in regio Rotterdam casus voor Kassa, schrijnende casus, geen mantelzorgverklaring t.b.v. feb/mrt mantelzorgwoning feb en verder signalen transitie, wekelijks op te leveren feb aantal mantelzorgers in Groningen, naar man/vrouw en leeftijd signalen naar groep RA als er vragen uit/over gemeenten komen komen er signalen binnen over de waardering van mantelzorger? bv niet blij 2-4-2015 met zijn gemeente hebben wij cases rond bestelen van patiënten door mantelzorgers? (was eind maart nieuws) jan-15 heeft de advertentie in week (oktober) effect gehad? 2-4-2015 6 cases aanleveren t.b.v. promotiefilmpjes afstudeerstudenten HKU 14-apr quotes van tevreden mantelzorgers t.b.v. new leden/donateurs-wervingsactie 17-apr gebeld journaliste Libelle: kids die ouders financieel bijstaan, m.b.t. wonen, eigen bijdrage, etc.: signalen? 19-mei nadere info op 2 thema's: zie * 20-mei krijgen we bellers over PGB 20 euro/lager uurtarief 7-mei voorbeelden uit de praktijk met cliëntondersteuning, ook voor mantelzorgers 20-mei t.b.v. Inspiratie dag verspilling in de zorg ** 26-mei hoeveel mensen met een migrantenachtergrond bellen ons? n.a.v. AVI-onderzoek, en artikel in trouw over keukentafelgesprek: casussen 12-jun zoeken 15-jun t.b.v. VWS, trendrapportage: cijfers Q2 2014 en 2015 waardering en respijt n.a.v. de respijtrapportage: 3 casussen specifiek t.b.v. reportage Respijt en 17-jun vakantie 24-jun casussen overbelaste mantelzorg die zorgt vr ouders t.b.v. Vorst-media respijt sinds mei 2015 en gemeenten die verkeerd doorverwijzen aangaande 15-9-2015 waardering mantelzorg 15-9-2015 casussen respijt 17-sep overzicht casussen kostendelersnorm sinds juli 2015 eind nov PGB en mantelzorg oktober mantelzorg voor een vriendin begin dec emailadressen die de mantelzorglijn heeft verzameld Tabel 3: Verzoeken aan de Mezzo Mantelzorglijn om cijfers en casussen in 2015
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 7 van 12 18 mei 2016
4
Ambities Mezzo Mantelzorglijn
Ambities voor 2015 5000 klantvragen beantwoorden: Dit hebben we ruimschoots gehaald. Een hoge klanttevredenheid (mbv metingen en evaluatie): we hebben een 7.9 gekregen van klanten voor onze dienstverlening. Kwaliteit en deskundigheid gespreksvoering verhogen: door middel van feedback en nieuwe werkprocessen hebben we de MZL kwalitatief verbeterd. Hier gaan we in 2016 mee verder. Uniforme werkprocessen waardoor efficiëntere werkwijze (waaronder bijvoorbeeld intern doorzetten van vragen niet meer registreren en verantwoordelijk blijven voor afhandeling klantvragen): nieuwe werkprocessen zijn gemaakt en in gebruik genomen. Nieuw registratiesysteem, betere rapportages: nieuwe registratiesysteem is in gebruik, 2016 gaan we verder aan de slag met de rapportages en breed uitrollen Synergie gebruik binnen Mezzo. Ontwikkelen en uitbreiden kennisbank: intern op de MZL is deze reeds in gebruik genomen. Ambities voor 2016 6000 klantvragen beantwoorden vrijwilligers inzetten voor nabellen mantelzorgers, verloop volgen van vragen signalen verzamelen en maken trendrapportages uitbreiden registratiesysteem inzet mantelzorgmaatjes (JA vrijwilligers)
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 8 van 12 18 mei 2016
5
Afdeling Juridisch Advies (JA)
De afdeling Juridisch Advies fungeert als backoffice van de Mantelzorglijn. Vragen die niet direct door de Mantelzorglijn (al dan niet na ruggespraak met JA) worden afgehandeld, kunnen worden doorgezet naar deze afdeling. Ook als er praktische ondersteuning geboden moet worden, zoals het maken van een bezwaarschrift of een bemiddelingsbrief, wordt doorgestuurd naar JA. Advies-op-maat wordt ook aan nietleden geboden. Om gebruik te maken van praktische ondersteuning dient men lid te zijn/worden. Juridisch Advies fungeert niet alleen als vraagbaak en praktische ondersteuner bij juridische vragen, maar ook als ondersteunende dienst voor (de lobby van) de beleidsafdeling van Mezzo. Een Juridisch Adviseur neemt deel aan het PA-team (Public Affaires). In dit team worden signalen ingebracht en besproken die aanleiding kunnen zijn voor lobby of publiciteit vanuit Mezzo. Daarnaast biedt de afdeling interne deskundigheidsbevordering aan o.a. de Mantelzorglijn. Juridisch Advies geeft ook – via de Mezzo-academie - trainingen aan o.a. lidorganisaties.
5.1
Jaarcijfers Juridisch Advies 2015
In 2015 waren er ruim 800 contacten met de afdeling Juridisch Advies van Mezzo. Er werden ruim 200 juridische dossiers behandeld, waarvan 160 advieszaken, 38 bemiddelingszaken en 9 bezwaarschriften. jaarcijfers 2015 Contact met Juridisch Advies 800 Juridische dossiers behandeld 207 Aantal advieszaken 160 Bemiddelingszaken 38 Bezwaarschriften 9 Het totaal aantal contacten is met 203 gestegen (34%). Het aantal zaken dat een grotere tijdsinvestering vraagt, zoals bemiddelingszaken en bezwaarzaken is ook gestegen. Het aantal advieszaken is enigszins gedaald. De reden hiervan is dat de wat minder complexe zaken vaker door de Mantelzorglijn worden afgedaan, al dan niet na ruggespraak met JA.
5.2
Toekomstambities
De afdeling JA wil deze stijgende lijn wat betreft aantal klantcontacten vasthouden. Daarnaast willen we het huidige aanbod uitbreiden met een aanvullende dienst: het bieden van een mantelzorgmaatje. Mantelzorgmaatjes zijn vrijwilligers die ingezet kunnen worden wanneer mantelzorgers vastlopen in administratieve taken, het aanvragen van hulp ed. Het maatje kan bij de mantelzorger thuis meekijken naar de benodigde formulieren ed. Een andere inzet betreft het meegaan naar zittingen van bezwaren- en klachtencommissie, aanvullend op het door de Juridisch Adviseur ingediende bezwaarschrift of klachtbrief. Ook kan het maatje mee naar een gesprek n.a.v. een bemiddeling door de Juridisch Adviseur. In 2016 zal begonnen worden met een pilot. De vrijwilligers (voorlopig uit 4 provincies) zullen in mei geschoold worden (o.a. door de afd. Juridisch Advies) en zullen vervolgens in juni kunnen starten.
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 9 van 12 18 mei 2016
2014 597 223 200 18 5
5.3
Advieszaken
Bij advies op maat is sprake wanneer er meer ‘uitzoekwerk’ nodig is en een wat meer algemeen antwoord niet volstaat. Het is vaak nodig om in de specifieke situatie meer informatie te zoeken en/of relevante jurisprudentie. De meeste advieszaken betroffen in 2015 mantelzorgwoningen. Mensen willen graag weten of het in hun specifieke situatie mogelijk is om (vergunningsvrij) een mantelzorgwoning te realiseren. Soms volgt uit dit advies ook een bemiddelende brief van de Juridisch Adviseur aan de gemeente.
5.4
Advieszaken – top 10:
1. Mantelzorgwoningen 2. PGB (te laat uitbetalen, afwijzing door zorgverzekeraar of afwijzing door gemeente) 3. Problemen gemeente (indicatie, woningaanpassingen, keukentafelgesprek, huishoudelijke hulp) 4. Financiën (vergoedingsmogelijkheden, belastingen) 5. Vertegenwoordiging (mentorschap, bewind voering e.d.) en aansprakelijkheid (voorbehouden handelingen) 6. Arbeid en zorg (verlofregelingen; bejegening werkgever) 7. Mantelzorgcompliment 8. Medehuurderschap inwonende mantelzorger 9. Kostendelersnorm 10. Bejegening mantelzorger en overbelasting Over financiën in het algemeen, en het PGB in het bijzonder, kwamen (weer) veel vragen. Dit betrof vaak problemen met uitbetalingen en afwijzingen door de gemeente of zorgverzekeraar. Ook speelden andere problemen met de gemeenten, zoals het verminderen of stopzetten van huishoudelijke hulp. Deze problemen waren vaak aanleiding voor het maken van een bezwaarschrift. Na mate meer mensen mantelzorgtaken op zich nemen, komt ook vaker de vraag naar de positie/verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de mantelzorger/vertegenwoordiger. De combinatie werk en mantelzorgtaken levert soms problemen op. Dit zorgt voor vragen over zorgverlofregelingen. Ook zijn er veel vragen over de mogelijkheid tot vrijstelling van de sollicitatieplicht wanneer de mantelzorger een WW- of bijstandsuitkering heeft en de combinatie arbeid en zorg eigenlijk niet mogelijk is. Nog steeds kwamen veel vragen over het mantelzorgcompliment. Vanaf 2015 is de mantelzorgwaardering een taak van de gemeenten, maar in de praktijk hebben gemeenten soms (nog) niets geregeld of zijn mantelzorgers niet op de hoogte of ontevreden over de waardering van de gemeente. (Volwassen) kinderen die voor hun hulpbehoevende ouder zorgen willen soms bij hen in huis gaan wonen. Dit maakt het zorgen makkelijker en efficiënter. Er ontstaan echter problemen wanneer kinderen medehuurderschap willen aanvragen. Dit wordt in het algemeen niet/nauwelijks toegestaan. Enkele woningbouwcorporaties hebben beleid met betrekking tot mantelzorgers en het – onder bepaalde voorwaarden - toestaan van medehuurderschap. Voor de mantelzorger die geen medehuurder kan worden ontstaat in andere gevallen het risico dat hij op straat komt te staan als de zorgvrager opgenomen moet worden of overlijdt. Het bij elkaar gaan wonen kan ook financieel problemen opleveren als de kostendelersnorm wordt toegepast. In een huishouden waar de mantelzorger een bijstandsuitkering heeft of de ouder een AIO-aanvulling wordt deze uitkering gekort. Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 10 van 12 18 mei 2016
Men voelt zich dan vaak ‘gestraft’ voor het voor elkaar zorgen. Mantelzorgers voelen zich nogal eens niet serieus genomen en/of onheus bejegend door bv zorgprofessionals. Het samenspel tussen informele en formele zorg kan vaak verbeterd worden. Mantelzorgers zijn ervaringsdeskundigen en willen graag betrokken zijn en blijven bij de zorg, ook als de zorgvrager bv is opgenomen. Een algehele klacht van mantelzorgers is dat ze overbelast zijn. De zorgtaken zijn vaak zwaar en intensief. Daar bovenop komen dan nog de regeltaken en soms de veranderingen ten gevolge van de transitie. Mensen hebben jarenlang op een goede manier gezorgd en krijgen dan ineens minder of geen zorg meer, omdat ze bij een andere instantie moeten aankloppen.
5.5
Bemiddeling
Bij bemiddelingszaken zijn namens de mantelzorger brieven gestuurd en/of is telefonisch contact geweest met de betrokken instanties. Top 5 bemiddelingszaken: 1. Klacht tegen zorgverzekeraar i.v.m. afwijzen PGB 2. Verzoek medehuurderschap o.g.v. mantelzorg 3. Urgentieverklaring o.g.v. mantelzorg 4. Mantelzorgcompliment 5. Vergoedingsmogelijkheden (bv vervoer) 6.
5.6
PGB en Zorgverzekeringswet
Het merendeel van de bemiddelingszaken betreft klachtbrieven naar de zorgverzekeraar na afwijzen van een PGB-aanvraag. Zorgverzekeraars staan in veel gevallen een PGB niet toe, omdat zij van mening zijn dat de zorg planbaar is. Deze zorg bestaat echter vaak uit hulp bij de toiletgang en toezicht. Wanneer een klacht door de zorgverzekeraar niet gehonoreerd wordt, is er nog de mogelijkheid de klacht voor te leggen aan de Ombudsman van de SKGZ. Wanneer deze geen mogelijkheid tot bemiddeling ziet, kan de klacht worden voorgelegd aan de klachtencommissie van de SKGZ.
5.7
Gemeente en indicatiestelling
Uit meerdere signalen blijkt dat gemeenten de term gebruikelijke hulp onjuist hanteren. Bijvoorbeeld in het geval van een zus van en schizofrene man, die al jaren via een PGB de begeleiding van haar broer op zich heeft genomen. De gemeente heeft de indicatie niet verlengd, omdat ‘de hulp vanuit het netwerk gegeven kan worden’. Het is echter zo dat mantelzorg vanuit het netwerk nooit verplicht kan worden en dat men indiceerbare taken niet onbetaald op zich hoeft te nemen. Er moet altijd een keuze zijn. Een ander voorbeeld is een moeder van ruim in de 70 jaar die al jarenlang via een PGB de huishoudelijke taken voor haar dochter (met psychische beperkingen) op zich nam. Ook hier redeneerde de gemeente weer dat hulp vanuit het sociale netwerk aanwezig was en dat er dus geen indicatie meer nodig was als de moeder dit kon blijven doen. De moeder wilde en kon dit wel, maar niet zonder betaling. De gemeente wilde wel een indicatie afgeven en zorg in natura geven. Uiteindelijk is de moeder naar de rechter gestapt en in het gelijk gesteld. De zorgvrager moet de keuze houden voor ZIN of een PGB en mag ook zelf bepalen wie zij met dit PGB inkoopt. De gemeente mag wel voorwaarden stellen, maar mag niet op voorhand familieleden uitsluiten.
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 11 van 12 18 mei 2016
5.8
Bezwaarschriften
Bezwaarschriften worden namens de zorgvrager/mantelzorger ingediend. Het is wel nodig dat de Juridisch Adviseur hiertoe gemachtigd wordt door de klant. De bezwaarschriften betroffen o.a.: 1. Vermindering of stopzetten HH door gemeente 2. Overige voorzieningen vanuit de gemeente (vervoer, woningaanpassing) 3. Problemen met uitkeringsinstantie i.v.m. mantelzorg (Keuring UWV; plicht deelname re-integratie traject)
Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik, T 030 659 22 22,
[email protected], www.mezzo.nl Rapport jaarverslag MZ 2015.docx Pagina 12 van 12 18 mei 2016