sinds 25 januari 1967.
Jaarverslag 2014.i INHOUD: 1. Inleiding 2. De stichting, bestuur en molenaars in 2014 3. Overige structurele activiteiten in 2014 4. Bijzondere activiteiten over het jaar 2014 5. Onderhoud 6. Vooruitblik naar 2015 Inleiding In het jaar 2014 werd de restauratie van Stel ’s Meulen voltooid. Het bestuur besloot tot de restauratie van de Groote Polder. De heer J. R. Huizenga werd opgenomen in het bestuur van de stichting. Ook dit jaar trokken onze molens vele belangstellenden uit binnen- en buitenland. De samenwerking met overige culturele- en erfgoedinstellingen en de recreatieve sector is stabiel gebleven. In het kader van de erfgoededucatie werd de samenwerking met Kunststation C versterkt. In november werd Bakkers Meulentje feestelijk worden heropend. Deze weidemolen staat bij de poldermolen De Ruiten aan de Groenedijk (28-A). Het afgelopen jaar is het molentje “gerestaureerd” door vrijwilligers van de Historische Scheepswerf Wolthuis in Sappemeer. Dat was inclusief het maken van een zogenaamde “roerom”, een waaierpomp, die onder de kelder, waar de molen nu op staat, is geplaatst. Dat betekent dat het molentje, bij goede wind, weer water kan opmalen! Wolter Bakker plaatste in 1956 het molentje op een stuk land, tegenover zijn huis; naar deze bekende “molenman” is het molentje genoemd!
Het bestuur, de molenaars en de molengidsen hebben zich in 2014 gericht op op vier belangrijke pijlers: 1. onderhoud aan de 7 molens 2. vergroten van het bereik van ons erfgoed door vergroting/vernieuwing van de activiteiten; 3. borgen van samenwerking met culturele- en erfgoedinstellingen en de recreatieve sector; 4. vergroten van financiële middelen ten gunste van de activiteiten hierboven. De molenstichting is lid van de Vereniging De Hollandsche Molen en kan in die hoedanigheid rekenen op ondersteuning en diverse kleine extra’s als adviezen op het gebied van ARBO of juridische zaken. De molenstichting is tevens aangesloten bij het Groninger Molenhuis en neemt deel aan de platforms Instandhouding en Onderhoud en Beheer. Daarnaast wordt meegewerkt aan de door het Molenhuis georganiseerde thema’s en onze molenaars bezoeken de jaarlijkse Vrijwilligersdag.
KvK Groningen 41009642 | IBAN NL 56 RABO 0359 0555 08 | www.slochtermolenstichting.nl
De stichting, bestuur en molenaars in 2014: Algemene informatie en beleid Sinds 1967 zet de Slochter Molenstichting zich in voor het beheer en behoud van de oude windmolens binnen de grenzen van de gemeente Slochteren. De stichting heeft haar naam ontleend aan die van de gemeente waar zij haar zetel heeft en daarmee is de reikwijdte van de inzet en bemoeienis van de stichting duidelijk. Met de zorg voor zeven molens betekent dit geenszins een beperking. De Slochter Molenstichting behoort met dit aantal molens tot een van de grootste molenbezitters van de provincie Groningen. Het bestuur De bestuurssamenstelling op 31 december 2014 was: Voorzitter: dhr. W. E. Koeneman Secretaris: dhr. H. Westerhof Penningmeester: dhr. H.W. Helmantel* Lid: namens waterschap Hunze & Aa’s: dhr. G.J.M. van der Sande Lid: dhr. J. R. Huizenga * Sinds 2012 wordt de penningmeester in zijn werkzaamheden bijgestaan door A. M. de Jong van Administratief Dienstencentrum Welzijn (ADW) te Leek. Het bestuur vergaderde zeven keer. Bovendien vergaderde het bestuur in het voor- en najaar met de molenaars en molengidsen. Een bestuurslid neemt deel aan de bijeenkomsten van het Platform Instandhouding georganiseerd door Het Groninger Molenhuis. De molens en hun molenaars en molengidsen. De stichting heeft de zorg over de zeven onderstaande molens. Er zijn twee typen molens: korenmolens en poldermolens. Zonder de inzet van onze molenaars kan er geen sprake zijn van structureel beheer en onderhoud aan deze veelal oude en open monumenten. Terecht worden molens gezien als onlosmakelijk onderdeel van ons cultuur historisch erfgoed. Erfgoed dat levend blijft door het enthousiast uitoefenen van het molenaarsambacht door onze vrijwilligers: Windlust te Overschild, stellingkorenmolen, gebouwd in 1859, in eigendom sinds 1967. Molenaars: M. Biesheuvel en L. van der Gaag. De Ruiten te Slochteren, poldermolen, gebouwd in 1935, in eigendom sinds 1968, en: Bakkers Meulentje te Slochteren, weidemolen, gebouwd in 1903, in eigendom sinds 2001. Molenaars: H.W. Helmantel en J.H. Kuiper. De Groote Polder te Slochteren, poldermolen, gebouwd in 1783, in eigendom sinds 1969. Molenaars: L. Groenewold en H.W. Klöpping. Deze molen is sinds 2004 tevens instructiemolen voor de landelijke opleiding van vrijwillig molenaars. De Fraeylemamolen te Slochteren, watermolen, gebouwd in 1786, in eigendom sinds 1969. Molenaars: R. Beugel en J. Uil.
KvK Groningen 41009642 | IBAN NL 56 RABO 0359 0555 08 | www.slochtermolenstichting.nl
Stel´s Meulen te Harkstede, stellingkorenmolen, gebouwd in 1851, in eigendom sinds 1971. Molenaars: G. Tammenga en R.W. Strijbosch. Entreprise te Kolham, stellingkorenmolen, gebouwd in 1906, in eigendom sinds 1972 Molenaars: J. Danes, B. Roemeling en M. van Doornik De molens draaien bij gunstige weersomstandigheden (nagenoeg) wekelijks. Molengidsen. De molengidsen F. Feddema M. Huininga A. Kiss G. J. Landman werden bij verschillende activiteiten rond de molens van de stichting ingezet. Opleiding voor molenaar: Sinds 2004 is het mogelijk om de landelijk erkende opleiding tot Vrijwillig Molenaar te volgen op De Groote Polder aan de Groenedijk te Slochteren. De opleiding duurt veelal anderhalf tot twee jaar. Onze molenstichting beschikt over twee instructeur-molenaars (de mulders Groenewold en Klöpping) die in het verslagjaar 2014 drie van de vier beschikbare opleidingsplekken zagen gevuld. Alle drie de kandidaten zijn in 2014 geslaagd voor het landelijk examen. Sinds 2004 heeft de opleiding op De Groote Polder 18 gediplomeerde molenaars opgeleverd. Door het faciliteren van een lesmolen dragen zowel de Slochter Molenstichting als de instructeur-molenaars en de vrijwilligers die voor deze opleiding kiezen, hierdoor bij aan het behoud van ons cultureel molenerfgoed in de provincie Groningen. De belangeloze inzet van de molenstichting is daarmee niet alleen een extra maar ook een wezenlijke bijdrage aan het erfgoed. Deze opleiding valt onder de verantwoordelijkheid van het landelijk Gilde van Vrijwillige Molenaars. De Vereniging De Hollandsche Molen te Amsterdam neemt de examens af en reikt het diploma uit. Het toelatingsexamen wordt twee keer per jaar door de regio Groningen georganiseerd. Het najaarsexamen werd in 2014 afgenomen in de Entreprise te Kolham. Met deze activiteit is daardoor sprake van bovenregionale samenwerking. Aangezien de lesmolen De Groote Polder in 2015 wordt gerestaureerd zijn twee nieuwe leerlingen overgedragen naar collega-instructeurs in Winschoten. Zo is de continuïteit in de opleiding voor deze leerlingen gezekerd. Na restauratie is in de loop van 2015 in Slochteren weer plaats voor nieuwe instroom. Bezoekers. De cijfers tonen aan dat wij de laatste jaren steeds meer mensen op de molens mogen ontvangen. Molens worden steeds belangrijker voor educatieprojecten en lokale activiteiten. Dat belang van molens willen wij zichtbaar maken. Niet alleen voor de statistieken, maar ook om duidelijk te maken dat het loont om geld voor onderhoud en restauraties beschikbaar te stellen. Een gerestaureerde molen is niet alleen mooi, maar ook belangrijk voor zijn omgeving. Dat kunnen we natuurlijk in woorden vertellen, maar cijfers spreken vaak meer tot de verbeelding. Bijvoorbeeld, voor poldermolen De Ruiten staat de teller (medio november) op 894 bezoekers. Structurele activiteiten. Donateurs Het aantal donateurs is op dit moment exact 250. De bijdrage is minimaal € 15,-. Formeel bepaalt een donateur zelf hoeveel hij doneert. De donateurs (en de overige relaties) krijgen twee keer per jaar het SMS-je.
KvK Groningen 41009642 | IBAN NL 56 RABO 0359 0555 08 | www.slochtermolenstichting.nl
Financiële middelen Alleen de inbreng van de donateurs is onvoldoende om de jaarlijkse lasten te dekken. De twee grootste contribuanten aan de exploitatielasten zijn de gemeente Slochteren en het waterschap Hunze & Aa´s. In het kader van de ingediende meerjarenplannen voor het onderhoud en de daarop gebaseerde begroting ontvangen wij een uitkering (looptijd 2013-2018) uit het BRIM. Professionele ondersteuning. Mede door een extra bijdrage van het J.B. Scholtenfonds voor de komende jaren kan professionele ondersteuning voor de financiën door ADW te Leek worden gecontinueerd. Belastingdienst ANBI De molenstichting is met ingang van 2012 geregistreerd als Algemeen Nut Beogende Instelling. Gelet op nieuwe wettelijke bepalingen en nieuwe richtlijnen van de Belastingdienst werd de internetpagina aangepast en documenten gepubliceerd. De Activiteitencommissie en haar nieuwsbrief (het SMS-je ). Ook in 2014 heeft de Activiteitencommissie de bijzonder plezierige contacten met het Landgoed Fraeylemaborg gecontinueerd en samen werden vijf wandelingen “Van Fraeylema naar Fraeylema” georganiseerd. Ten behoeve van deze wandelingen werd een boekje samengesteld en uitgegeven. De Stichting Cultureel Slochteren zorgde, ter gelegenheid van het Open Monumentenweekend, dat dit jaar het thema “Op reis” had, dat er een Jan Plezier in Slochteren rondjes reed, waar gasten in en uit konden stappen bij de Fraeylemaborg, de Fraeylemamolen en de Hervormde Kerk. Er werd medewerking verleend aan en samengewerkt met basisscholen in de gemeente Slochteren tijdens de jaarlijkse Monumentenfietstocht (georganiseerd door de Stichting Cultureel Slochteren). De leerlingen konden dit jaar de molen Entreprise in Kolham bezoeken. Bij het jaarlijks terugkerend project van het Aletta Jacobs College te Hoogezand: “Verken je omgeving”, brachten plusminus 250 leerlingen een bezoek aan poldermolen De Ruiten. Onze QR code staat op een informatiebord bij de Fraeylemamolen. Bezitters van een mobiele telefoon of tablet surfen hiermee rechtsreeks naar onze website. In jaargang 8 verschenen twee nieuwsbrieven waarin de wetenswaardigheden met betrekking tot de stichting en haar molens werden vermeld. Deze nieuwsbrief, het SMSje, werd behalve aan de donateurs van de stichting, gezonden aan de lokale media, fondsen, instellingen, alsmede aan de provincie Groningen, de gemeente Slochteren en het waterschap Hunze en Aa’s. Het SMS-je besteedde aandacht aan de restauratie van Stel’s Meulen in Harkstede en de weidemolen Bakkers Meulentje te Slochteren, alsmede aan een paar oude/verdwenen molens: o De molens in Bakkerspolder te Harkstede o De Slochter poldermolens, die vroeger stonden in − De molens in Bakkerspolder te Harkstede − de Kleine Oosterpolder − de Kooipolder − de Hooilandspolder KvK Groningen 41009642 | IBAN NL 56 RABO 0359 0555 08 | www.slochtermolenstichting.nl
De molens van de Slochter Molenstichting werden in 2014 door honderden bezoekers aangedaan, tijdens: •
Het Nationale Molenweekend (mei)
•
Het Groninger Molenweekend (juni)
•
De Rabobank Ledenfietstocht (juni)
•
De Veendammer Turf(fiets) tocht (juni)
•
Het Open Monumentenweekend (september)
•
De Dag van de Regio (oktober)
Website www.slochtermolenstichting.nl Onze webmaster en molenaar Henk Klöpping onderhoudt een professionele website die door hem en door het bestuur en de molenaars zelfstandig geactualiseerd wordt. De internetpagina geniet veel belangstelling. De stichting ging in 2013 een overeenkomst aan met Internet Acces Facilities BV (IAF) in Enschede, voor de beschikbaarheid van de server en het onderhoud. De Stichting maakt daarnaast gebruik van een beveiligde server waarop voor geautoriseerde personen directe raadpleging van de administratie mogelijk is. De aanstaande fusie tot een nieuwe molenstichting heeft ook gevolgen voor onze website. Deze zal wat betreft opzet gelijk blijven, de rustige kleurstellingen en heldere vormgeving blijven. De naamgeving zal wijzigen alsook het bekende logo en e.e.a. zal ook op de website zichtbaar worden. Onderhoud 2014. In 2015 zullen alle molens een NEN 3140 keuring krijgen. Dit gebeurt door een erkend bedrijf in samenwerking met een technische specialist van onze stichting. Dit jaar is er ook een RI&E (risico inventarisatie en evaluatie) bij alle molens gedaan. De resultaten van deze inventarisatie dienen in werkplannen te worden vertaald. Aan de Fraeylemamolen en aan De Ruiten werd in 2014 geen bijzonder onderhoud gepleegd. Volgend jaar zal aan De Ruiten schilderwerk moeten worden uitgevoerd, voegwerk en timmerwerk in kap en trap. Verder is, na een grondige opknapbeurt, bij deze molen dit jaar het Bakkers Meulentje herplaatst. De restauratie van de Groote Polder zal in 2015 worden gestart en afgerond. Aan de Entreprise werd reparatiewerk aan het bovenwiel uitgevoerd. In 2015 dient het voegwerk van de molenromp te worden uitgevoerd. De restauratie van Stel ’s Meulen werd in november afgerond. Er werden onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan: vangwerk, maalwerk en (ijzerwerk) kuip. Aan de molen Windlust is dit jaar onderhoud gepleegd aan: bovenwiel, bovenbonkelaar, kammen en schijfloop. Voor 2015 staat het schilderen van het achtkant gepland. Het bij deze molen behorend motorhuisje dient zo spoedig mogelijk gerestaureerd te worden. Aan de KvK Groningen 41009642 | IBAN NL 56 RABO 0359 0555 08 | www.slochtermolenstichting.nl
