JAARVERSLAG EXAMINERING MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS

JAARVERSLAG EXAMINERING MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS EXAMENJAAR 2014-2015

Datum Status

9 december 2015 definitief

ROC Kop van Noord-Holland

INHOUD INLEIDING ........................................................................................................................... 3 1. EXAMINERING ROC KOP VAN NOORD-HOLLAND 2014–2015 ......................... 4 1.1.

Het ROC Kop van Noord-Holland.....................................................................................................4

1.2.

De examenorganisatie van het ROC Kop van Noord-Holland ...................................................4

1.3.

De samenstelling van de centrale examencommissie .....................................................................6

1.4

Vergadermomenten centrale examencommissie .............................................................................6

1.5.

Samenstelling clusterexamencommissies ...........................................................................................6

1.6.

Vergadermomenten clusterexamencommissies ...............................................................................7

2. CIJFERMATIGE INFORMATIE VANUIT HET EXAMENBUREAU ........................ 8 2.1.

Behandelde verzoeken ...........................................................................................................................8

2.2.

Ingediende klachten.................................................................................................................................8

2.3.

Generieke examinering taal en rekenen ............................................................................................8

2.4.

Gediplomeerden per afdeling ...............................................................................................................9

3. TERUGBLIK KERNACTIVITEITEN EXAMENJAAR 2014-2015 ............................ 11 3.1.

3.2.

3.3.

Centrale examencommissie ............................................................................................................... 11 3.1.1.

Organisatieaspecten ................................................................................................................. 11

3.1.2.

Activiteiten in het kader van deskundigheidsbevordering .............................................. 13

3.1.3.

Behandeling van ingediende klachten ................................................................................... 13

Clusterexamencommissies ................................................................................................................. 14 3.2.1.

Cluster Basis, Economie, ICT ................................................................................................ 14

3.2.2.

Cluster Nautisch College, STV, Techniek .......................................................................... 15

3.2.3.

Cluster Zorg en Welzijn ......................................................................................................... 16

Commissie van Beroep voor de Examens ...................................................................................... 17

4. TERUGBLIK BORGING VAN KWALITEIT VAN DE EXAMINERING ................ 18 4.1.

Tevredenheid leerlingen ..................................................................................................................... 18

4.2.

Betrokkenheid en tevredenheid werkveld ..................................................................................... 19

4.3.

Tevredenheid Inspectie ....................................................................................................................... 20

4.4.

Interne kwaliteitsonderzoeken examenkwaliteit .......................................................................... 21

4.5.

Examenbezoeken centrale examencommissie............................................................................... 23

4.6.

Terugblik verbeteracties examenjaar 2013-2014 ......................................................................... 27

5. CONCLUSIES 2014-2015 ........................................................................................... 29 5.1. Conclusies ..................................................................................................................................................... 29 6. VOORUITKIJKEN; SPEERPUNTEN EN ACTIES VOOR 2015-2016 ....................... 31 6.1. Speerpunten .................................................................................................................................................. 31 6.2. Acties.............................................................................................................................................................. 31 Vaststelling .......................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 1: Aantal gediplomeerden mbo van 01-08-2014 tot 01-08-2015 ....................... 33

Status: definitief

Jaarverslag examinering middelbaar beroepsonderwijs – examenjaar 2014-2015 Pagina 2 van 35

december 2015


INLEIDING Voor u ligt het jaarverslag examinering 2014-2015 van het ROC Kop van Noord-Holland. Dit jaarverslag beschrijft hoe de examenorganisatie in 2014-2015 heeft gefunctioneerd zowel op ROCbreed als op cluster- en afdelingsniveau. Hoofdstuk 1 van dit rapport bevat algemene informatie over het ROC Kop van Noord-Holland en ROC-brede informatie over de examenorganisatie. Hoofdstuk 2 bevat de cijfermatige informatie vanuit het examenbureau. Hoofdstuk 3 bevat een terugblik op de kernactiviteiten van de centrale examencommissie, de clusterexamencommissies en de commissie van beroep. Hoofdstukken 4 bevat een terugblik met betrekking tot de borging van de kwaliteit van de examinering. Het gaat dan om de tevredenheid van leerlingen, de betrokkenheid en tevredenheid van leerbedrijven, oordeel van de Inspectie en resultaten van interne kwaliteitsonderzoeken en steekproeven. Hoofdstuk 5 bevat de conclusies van de centrale examencommissie m.b.t. het examenjaar 2014-2015. Hoofdstuk 6 kijkt vooruit naar 2015-2016. Als bijlage vindt u de tellijsten van gediplomeerden per afdeling en per crebo.

Status: definitief


december 2015


1.

EXAMINERING ROC KOP VAN NOORD-HOLLAND 2014–2015

1.1.

Het ROC Kop van Noord-Holland

1.2.

a.

De onderwijsafdelingen: Het ROC Kop van Noord-Holland kende in het examenjaar 2014-2015 acht onderwijsafdelingen: 1. Basis 2. Economie 3. ICT 4. Nautisch College 5. Techniek 6. Sport, Toezicht, Veiligheid (STV) 7. Welzijn 8. Zorg Elke afdeling wordt geleid door een opleidingsmanager. De afdelingen werken samen in clusters: cluster Basis, Economie en ICT, cluster Nautisch College, STV en Techniek en cluster Zorg en Welzijn.

b.

De onderwijsdirectie: De onderwijsdirectie bestaat uit twee onderwijsdirecteuren, zij sturen de onderwijsafdelingen en de clusters aan. Daarnaast zijn zij verantwoordelijk voor het plannen van de inzet en de begeleiding van het personeel. Er is sprake van een portefeuilleverdeling op basis van competenties en collegiale samenwerking.

c.

Ondersteunende bureaus: Naast de acht onderwijsafdelingen zijn er onderwijsondersteunende bureaus die ROCbreed functioneren:  Stagebureau  Onderwijsbureau (onderwijsontwikkeling en kwaliteitszorg, loopbaancentrum en examenbureau)  Roosterbureau Deze bureaus vallen onder verantwoordelijkheid van de onderwijsdirectie.

De examenorganisatie van het ROC Kop van Noord-Holland

Het ROC Kop van Noord-Holland is één examenorganisatie of exameneenheid. Deze examenorganisatie wordt aangestuurd door een centrale examencommissie die taken delegeert aan clusterexamencommissies. Het organogram hieronder toont de structuur van de examenorganisatie.

Status: definitief


december 2015


Examenbureau

Onderwijsteam/afdeling

OD

Legenda CvB = OD = Cluster ex.com= VC = = = =

Cluster ex.com

VC

Cluster ex.com.

VC

Cluster ex.com

VC

Onderwijsbureau kwaliteitszorg

Centrale examencommissie ROC

Onderwijsbureau - beleid

Commissie v Beroep

CvB

college van bestuur onderwijsdirectie clusterexamencommissie vaststellingscommissie cluster aanstelling aansturing examinering aansturing overig

De examenorganisatie is opgebouwd vanuit de volgende uitgangspunten:  De landelijke procesarchitectuur examinering heeft als leidraad gediend. De PDCA-cyclus heeft hierin een belangrijke plaats.  De examenorganisatie stuurt examenprocessen aan en borgt de examenkwaliteit. De centrale examencommissie houdt het totaaloverzicht, de clusterexamencommissies sturen aan op cluster- en afdelingsniveau en de afdelingen zijn belast met de uitvoerende taken.  Het onderwijsproces is losgekoppeld van het examenproces.  Er bestaan verbindingen tussen de verschillende lagen in de examenorganisatie. Deze structuur zorgt voor een goede aansluiting tussen het beleidsniveau (centrale examencommissie) en het uitvoeringsniveau (de clusters/afdelingen). Examineringsprocessen kunnen beter gemonitord worden als er verbindingen bestaan tussen de verschillende lagen in de examenorganisatie door inzet van dezelfde functionarissen op verschillende lagen.  De examenstructuur geeft duidelijkheid over de taakverdeling en verantwoordelijkheidsverdeling tussen de betrokken organisatieonderdelen/ functionarissen.  De taakverdelingen en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in het handboek examinering en de daarbij behorende Beschrijvingen Examentaken (BET’s).

Status: definitief


december 2015


1.3.

De samenstelling van de centrale examencommissie

In het examenjaar 2014-2015 bestond de centrale examencommissie uit de volgende leden: Voorzitter de heer ir. H. Slot niet verbonden aan het ROC Secretaris de heer G. Bergmans eerst verantwoordelijke examenbureau Lid de heer N. Dobbe directeur onderwijs Lid de heer P. Droog directeur onderwijs Lid de heer W. Baanstra* opleidingsmanager Lid Mevrouw W. Kenter* opleidingsmanager Lid mevrouw M. Kraak plaatsvervangend opleidingsmanager Lid mevrouw P. Roorda opleidingsmanager Lid mevrouw A. Vlot-Baart examendeskundige Voor ieder lid-opleidingsmanager is er een vervangend lid, namelijk een andere opleidingsmanager uit hetzelfde cluster. De secretaris wordt bij afwezigheid vervangen door het lid - examendeskundige. De vergaderfrequentie van de centrale examencommissie is één maal per maand. *In maart 2015 heeft mevrouw W. Kenter de plaats ingenomen van de heer W. Baanstra. 1.4

Vergadermomenten centrale examencommissie

De centrale examencommissie is in het examenjaar 2014-2015 op de volgende data bijeen geweest: 2014 2015 3 september 7 januari 24 september 4 februari 12 november 4 maart 10 december 22 april 27 mei 10 juni Aansluitend aan de laatste bijeenkomst werd een evaluatiebijeenkomst gehouden. 1.5.

Samenstelling clusterexamencommissies

Clusterexamencommissie Basis/Economie/ICT Voorzitter mevrouw M. Kraak Coördinator Economie Lid mevrouw V. Regnery Opleidingsmanager Basis Lid mevrouw A. de Schutter Opleidingsmanager ICT Lid de heer D. Ramgolam Examendeskundige ICT Lid mevrouw H. Beverdam Examendeskundige Basis Lid mevrouw D. Vonk Examendeskundige Economie Clusterexamencommissie Nautisch/STV/Techniek Voorzitter/ de heer W. Baanstra* Opleidingsmanager Nautisch College lid mevrouw W. Kenter* Opleidingsmanager STV Lid de heer D. Smink Opleidingsmanager Techniek Lid mevrouw K. Bijl Examendeskundige Nautisch College Lid mevrouw J. Hendriks Examendeskundige STV Lid de heer G. van Oostrum Examendeskundige Techniek *Op 5 februari 2015 is het voorzitterschap overgenomen door mevrouw W. Kenter.

Status: definitief


december 2015


Clusterexamencommissie Zorg en Welzijn Voorzitter mevrouw P. Roorda Lid mevrouw M. Kramer-Mallie Lid mevrouw L. Kooger Lid mevrouw W. Blokker Lid mevrouw J. Dekker Lid mevrouw O. de Jonge 1.6.

Opleidingsmanager Welzijn Opleidingsmanager Zorg Examendeskundige Zorg Examendeskundige Zorg Examendeskundige Welzijn Examendeskundige Welzijn

Vergadermomenten clusterexamencommissies

De clusterexamencommissie Basis/Economie/ICT is op de volgende data bijeen geweest:

Woensdag 17 september 2014 Woensdag 12 november 2014 Woensdag 14 januari 2015 (verplaatst naar 28 januari) Woensdag 25 maart 2015, 15.00 tot 17.00 uur, vervallen i.v.m. studiedag examinering Woensdag 27 mei 2015 2015 verplaatst naar 22 mei) Naast bovengenoemde vergaderingen die hebben plaatsgevonden, is een geplande vergadering van 25 maart 2015 vervallen i.v.m. de studiedag examinering. De clusterexamencommissie Nautisch/STV/Techniek is gedurende het examenjaar niet bijeen geweest. De clusterexamencommissie Zorg en Welzijn is in 2014-2015 op de volgende data bijeen geweest: Dinsdag 18 november 2014 Dinsdag 17 februari 2015 Dinsdag 21 april 2015 De vergadering van dinsdag 26 mei 2015 heeft niet plaatsgevonden.

Status: definitief


december 2015


2. CIJFERMATIGE INFORMATIE VANUIT HET EXAMENBUREAU 2.1.

Behandelde verzoeken

In opdracht van de centrale examencommissie heeft de secretaris van de examencommissie in het examenjaar de volgende verzoeken behandeld: Verzoeken om vrijstellingen van examenonderdelen: In totaal hebben 106 kandidaten één of meerdere vrijstellingen aangevraagd voor examenonderdelen Nederlandse taal, Engels, rekenen, kerntaken of onderdelen hiervan. Alleen voor die examenonderdelen waarvoor bewijsstukken overlegd werden en die vielen binnen de slaag-, zakregeling is vrijstelling verleend. Hierbij is rekening gehouden met de geldende verjaringstermijnen. Verzoeken om afwijkende en/of aangepaste examinering: Vijfenvijftig leerlingen hebben een aanvraag ingediend voor een afwijkende en/of aangepaste wijze van examineren. Dit was vijftig keer i.v.m. dyslexie, waarbij een geldige dyslexieverklaring overlegd werd, één keer betrof het een verzoek met overlegging van een geldige dyscalculieverklaring, één keer een verzoek in verband met een medische omstandigheid en twee keer een verzoek in verband met slechthorendheid. De aanpassingen die verleend zijn bestonden uit extra tijd, verklanking of een speciale ‘dovenvariant’ van een examen. Diplomering naar aanleiding van een EVC-rapport: Er zijn zesentwintig verzoeken in behandeling genomen tot verzilvering van eerder verworven competenties op basis van een EVC-rapport. Eén van de verzoeken betrof een EVC-rapport van een externe instantie. Alle zesentwintig verzoeken zijn goedgekeurd waarna het aangevraagde diploma is uitgereikt. 2.2.

Ingediende klachten

In 2014-2015 zijn twee klachten ingediend. Daarnaast is een klacht die aan het einde van het examenjaar 2013-2014 werd ingediend, in 2014-2015 behandeld. Paragraaf 3.1.3. gaat in op de behandeling van de klachten. 2.3.

Generieke examinering taal en rekenen

Het examenbureau heeft de centrale examinering Nederlands en rekenen georganiseerd. Hieronder volgt een overzicht van het aantal deelnemers per examenperiode en per niveau. Het systeem (OnTrac) registreert ook het aantal afwezigen. De aantallen zijn inclusief herkansers. Een kandidaat die een onvoldoende haalt, wordt door het systeem automatisch ingeschreven voor de volgende periode. Het aantal afwezigen is een aandachtspunt waar aan gewerkt wordt. Voor een deel betreft het foutieve groepsinschrijvingen die later geannuleerd worden, voor een deel betreft het leerlingen die om uiteenlopende redenen niet komen opdagen. Het is bijvoorbeeld niet verplicht om een onvoldoende te herkansen zolang er geen slagingseis is. Het systeem muteert de kandidaten met een onvoldoende echter wel automatisch naar de volgende afnameperiode. De verwachting is dat het aantal afwezigen zal afnemen door verbeteringen in het inschrijfsysteem en toenemende ervaring en bekendheid bij de docenten die leerlingen inschrijven.

Status: definitief


december 2015


Nederlands centraal examen 3F (totaal aantal zittingen 33) Ingeschreven Afwezig Afgenomen Periode 2 229 22 207 Periode 3 63 13 50 Periode 4 124 30 94 Periode 5 deel 1 + 2 105 42 63 Totaal 521 107 414 Rekenen pilotexamen 3F (totaal aantal zittingen 37) Ingeschreven Afwezig Periode 2 123 19 Periode 3 134 23 Periode 4 285 73 Periode 5 deel 1 + 2 131 53 Totaal 673 168

Afgenomen 104 111 212 78 505

Nederlands pilotexamen 2F (totaal aantal zittingen 50) Ingeschreven Afwezig Afgenomen Periode 2 394 87 307 Periode 3 436 80 356 Periode 4 223 60 163 Totaal 1053 227 826 Rekenen pilotexamen 2F (totaal aantal zittingen 55) Ingeschreven Afwezig Periode 2 203 57 Periode 3 407 54 Periode 4 528 112 Totaal 1138 223 2.4.

Afgenomen 146 353 416 915

Gediplomeerden per afdeling

Aantallen gediplomeerde mbo-leerlingen, periode 01-08-2014 tot 01-08-2015: Cluster, afdelingen: Basis, Economie en ICT Basis 53 Economie 273 ICT 43 Totaal 369 Cluster, afdelingen: Nautisch College, STV (Sport, Toezicht, Veiligheid), Techniek Nautisch College 56 STV 200 Techniek 178 Totaal 434 Cluster, afdelingen: Welzijn en Zorg Welzijn Zorg Totaal

Status: definitief

148 207 355


december 2015


Alle cluster/afdelingen: Totaal

1158

Ter vergelijking; het totaal aantal uitgegeven diploma’s in examenjaar 2013-2014 was 1045 en in examenjaar 2012-2013 was het 1124. Een lijst met aantallen geslaagden per afdeling en per crebonummer treft u aan als bijlage bij dit jaarverslag. De telling loopt van 1 augustus tot 1 augustus.

Status: definitief


december 2015


3.

TERUGBLIK KERNACTIVITEITEN EXAMENJAAR 2014-2015

3.1.

Centrale examencommissie

3.1.1. Organisatieaspecten Organisatievorm Het examenjaar 2014-2015 was het tweede volle jaar waarin met de nieuwe organisatievorm werd gewerkt. De centrale examencommissie concludeert dat flinke stappen voorwaarts zijn gezet, vooral op het gebied van inbedding van en bekendheid met de nieuwe examenorganisatie. Functionarissen binnen de examenorganisatie kennen hun taak en weten wat van hen verwacht wordt. De deskundigheid van de functionarissen is aantoonbaar toegenomen. Het werken met één centrale examencommissie en daaronder drie clusterexamencommissies is werkbaar en ingedaald in de organisatie. De clusterexamencommissie Basis, Economie en ICT heeft ruim voldoende gefunctioneerd. Dit blijkt uit de frequentie van de bijeenkomsten en de wijze waarop deze clusterexamencommissie onderwerpen aanpakt en communiceert met de centrale examencommissie en uit de proactieve opstelling met betrekking tot het heronderzoek van de Inspectie bij de opleiding Verkoper detailhandel. De zorgpunten liggen vooral op het gebied van planning en organisatie: Het is moeilijk de voltallige clustercommissie bijeen te krijgen en voor alle onderwerpen op de agenda voldoende tijd te nemen. De clusterexamencommissie Nautisch College, STV en Techniek heeft in het examenjaar 2014-2015 feitelijk niet gefunctioneerd. De leden van de commissie zijn gedurende het examenjaar niet bijeen geweest. Sinds de tweede helft van het examenjaar 2014-2015 wordt gewerkt aan een ‘doorstart’ van deze clusterexamencommissie onder leiding van de nieuwe voorzitter. Voor het uitvoeren van de werkzaamheden van het examenproces is teruggevallen op de oude structuren, dat wil zeggen dat men binnen de afdelingen het examenproces heeft vormgegeven en gemonitord. De clusterexamencommissie Zorg en Welzijn heeft voldoende gefunctioneerd. Zij heeft de haar opgedragen taken naar behoren uitgevoerd, maar de leden van deze clusterexamencommissie geven zelf aan nog te zoeken naar de juiste werkwijze en het interpreteren van de richtlijnen. Voor deze clusterexamencommissie gelden dezelfde zorgpunten op het gebied van planning en organisatie als hierboven genoemd. De zorgpunten planning en organisatie hebben ook hun weerslag gehad op de vaststellingscommissies van de clusters. Deze zijn onvoldoende (compleet) bijeen geweest. Dit betekent niet dat vaststelling van exameninstrumenten niet is gebeurd, maar het betekent wel dat die vaststelling soms te laat gebeurde of op de oude manier namelijk binnen de eigen afdeling zonder feedback van vaststellers vanuit een andere afdeling. De centrale examencommissie heeft naar aanleiding van haar evaluatiebijeenkomst op 10 juni 2015 aan de onderwijsdirectie voorgesteld om de clusterexamencommissie beter te faciliteren door middel van een duidelijke urentoewijzing aan de leden en door het stimuleren van eigenaarschap. Daarnaast heeft de centrale examencommissie voorgesteld om in het examenjaar 2015-2016 te gaan werken met één centrale vaststellingscommissie. Tijdig aanleveren van vastgestelde examenplannen Vanuit de centrale examencommissie is aangestuurd op het tijdig inleveren van vastgestelde examenplannen, dat is nog niet voor alle opleidingen gelukt, maar er is zeker verbetering te constateren. De werkwijze is als volgt: Voor aanvang van een nieuwe opleiding/nieuw cohort levert de afdeling een Onderwijs- en Examenregeling(OER) in. In deze OER staat een voorlopig examenplan. Dit voorlopige examenplan moet door de clusterexamencommissie worden vastgesteld (uiterlijk 1 oktober in het jaar van aanvang van de opleiding/het cohort). Het vastgestelde examenplan wordt naar het examenbureau gestuurd alwaar het wordt opgeslagen en gebruikt wordt voor het bouwen van de resultaatstructuur. Vervolgens stuurt het examenbureau het vastgestelde plan door naar het onderwijsbureau. Daar wordt het opgenomen in de OER en gepubliceerd op N@Tschool voor leerlingen en op SharePoint voor medewerkers.

Status: definitief


december 2015


Evaluatieactiviteiten - De centrale examencommissie heeft op 10 juni 2015 het examenjaar geëvalueerd. Besloten is de vergaderfrequentie van 1x per maand te handhaven alsmede de mogelijkheid om bij ad hoc zaken in een subcommissie binnen korte tijd besluiten te nemen. In het nieuwe examenjaar gaan we per kwartaal evalueren. - Leden van de centrale examencommissie hebben examenbezoeken afgelegd bij de branches Gezondheidszorg, Welzijn en Horeca. Doel van deze bezoeken is tweeledig; enerzijds laat de centrale examencommissie zich hiermee zien aan de uitvoerders van de examens (beoordelaars, organisatoren en kandidaten) en gaat na afloop van het examen ook in gesprek met hen. Anderzijds vormt de centrale examencommissie zich met deze bezoeken een beeld van de uitvoering van de examens; worden zij uitgevoerd zoals afgesproken en vastgelegd in het exameninstrument en is de beoordeling van het examen betrouwbaar? Van de examenbezoeken worden rapporten opgemaakt volgens een vast format, de rapporten worden besproken in de centrale examencommissie en doorgestuurd aan de clusterexamencommissie. De commissieleden bespreken ook de bevindingen met de beoordelaars en overige bij de examinering betrokken functionarissen binnen de afdeling waar het examenbezoek heeft plaatsgevonden. Meer informatie over de examenbezoeken is te vinden in paragraaf 4.5. - Op het gebied van evaluatie van examens met beoordelaars en kandidaten is winst te boeken. Er wordt wel informatie verzameld en vastgelegd na afname van een examen, maar de centrale examencommissie heeft er onvoldoende zicht op waar dit wel/niet gebeurt, met welke instrumenten en wat er met deze informatie wordt gedaan. Het handboek examinering bevat een evaluatieformulier voor de Proeve van Bekwaamheid voor kandidaat en beoordelaar (servicedocument 5.19 en 5.20). Onduidelijk is of en hoe dit instrument gebruikt wordt binnen afdelingen. Dossiervorming, archivering, beveiliging Dossiervorming, archivering en beveiliging van examendocumenten is al geruime tijd aandachtspunt binnen het gehele ROC en niet alleen binnen de examenorganisatie. De beleidsnotitie ‘dossiervorming rondom leerling’ waarvan het onderwerp examinering deel uitmaakt, is nog niet van kracht maar het onderwerp heeft wel een hoge prioriteit. Aan het einde van het examenjaar 2014-2015 werd in opdracht van het College van Bestuur een risico-inschatting en een verbeterplan gemaakt. De Directie Onderwijs onderzoekt in welke mate digitale systemen een bijdrage kunnen leveren aan het aansturen van en toezicht houden op de examenprocessen. Dit onderzoek en het nemen van de juiste beslissingen en maatregelen neemt meer tijd dan was verwacht. De acties met betrekking tot dossiervorming, archivering en beveiliging krijgen een vervolg in 2015-2016. Het examenbureau heeft inmiddels invullijsten ontwikkeld in samenwerking met Educanet die in het examenjaar 2015-2016 in gebruik genomen gaan worden. Deze lijsten moeten zorgen voor een beter overzicht in het leerlingvolgsysteem en in het verwerken van de examenresultaten. Examendocumenten en hulpmiddelen Het examenreglement voor het examenjaar 2014-2015 werd op 1 oktober gepubliceerd op N@Tschool en SharePoint. Het handboek examinering is gedurende het examenjaar op een aantal punten bijgesteld. De centrale examencommissie heeft onderzocht of de schooleigen omgeving van de procesarchitectuur examinering een zinvol hulpmiddel kan zijn voor ons ROC. Dit is het geval en daarom is een account aangevraagd en verkregen bij het steunpunt examinering mbo. Deze schooleigen omgeving moet de medewerkers een herkenbaar en compleet digitaal overzicht geven van het examenproces en de daarbij horende examendocumenten en handreikingen. Voor het vullen van de architectuur is tijd en mankracht nodig. Een verzoek tot facilitering hiervan wordt neergelegd bij de directie onderwijs voor het examenjaar 2015-2016.

Status: definitief


december 2015


3.1.2. Activiteiten in het kader van deskundigheidsbevordering De centrale examencommissie heeft in samenwerking met de directie onderwijs een studiedag over examinering georganiseerd voor alle onderwijsgevenden binnen het ROC. Deze studiedag vond plaats op 25 maart 2015 en werd bezocht door 157 medewerkers. Hun waardering voor het programma en de toepasbaarheid van het geleerde in de praktijk, was hoog. 133 deelnemers vulden de enquête na afloop van de studiedag in. Zij gaven de studiedag een gemiddeld rapportcijfer van 7,4. Na een inleiding door de voorzitter van de centrale examencommissie en een intermezzo door een cabaretier, volgden de deelnemers twee workshops onder andere over: - Toetsconstructie - Toetsvaststelling - Wet- en regelgeving - Examinering in de beroepspraktijk - Waarde van een examenplan - Examinering van generieke vakken - Rol en taken van de examencommissie - Objectief beoordelen van schrijfproducten en mondelinge toetsen (speciaal voor taaldocenten) - Rekenen en examinering (speciaal voor rekendocenten) De workshops werden gegeven door extern deskundigen en deskundigen vanuit het ROC. De studiedag was zeer geslaagd en heeft gezorgd voor meer bewustwording, deskundigheid en enthousiasme bij de medewerkers op het gebied van examinering. In het examenjaar 2014-2015 is een scholingsplan gemaakt en een scholingscontract afgesloten met bureau ICE voor scholing van examenmedewerkers. De scholingen zullen in 2015-2016 plaatsvinden. Een aantal afdelingen heeft in 2014-2015 assessoren laten scholen. 3.1.3. Behandeling van ingediende klachten De subcommissie van de centrale examencommissie bestaande uit de secretaris, G. Bergmans en de leden M. Kraak en A. Vlot-Baart hebben in het examenjaar drie klachten behandeld. - De eerste klacht was van een kandidaat van de kappersopleiding. Deze klacht betrof de uitslag van de proeve van bekwaamheid die de kandidaat op 24 juni 2014 had afgelegd, de kandidaat was voor dit examen gezakt. Aangezien deze klacht na de zomervakantie in behandeling werd genomen, dus in het examenjaar 2014-2015, is de klacht in dit jaarverslag opgenomen. De commissie heeft de klacht grotendeels gegrond verklaard: Het niet op orde zijn van de voor de proeve benodigde materialen heeft de kandidaat in tijdnood en in verwarring gebracht. De beoordelaars hebben vervolgens geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid de kandidaat, gezien deze omstandigheden, extra tijd aan te bieden. Deze mogelijkheid werd expliciet vermeld in de beoordelingsformulieren. De kandidaat heeft een nieuwe eerste aanbieding van de proeve gekregen en is geslaagd. Hiermee was de klacht naar tevredenheid van de kandidaat afgehandeld. - De tweede en derde klacht kwamen van kandidaten van de opleidingen Veiligheid en Vakmanschap, uitstroom grondoptreden; een kandidaat op niveau 2 en een kandidaat op niveau 3. De klacht betrof in beide gevallen de proeve van bekwaamheid die van 11 tot en met 13 februari 2015 bij SchoolNoordAssen (Defensie) werd afgenomen. Dit is een proeve in de vorm van een meerdaagse militaire oefening waarin kandidaten van niveau 2 en 3 groepsgewijs opdrachten uitvoeren en individueel beoordeeld worden. Kern van beide klachten was dat de kandidaten gelijke beoordeling in gelijke omstandigheden in twijfel trokken. Zij vonden dat er ‘met twee maten gemeten werd’ en gaven bovendien aan dat zij geen inzage hadden gekregen in de beoordelingsformulieren en daarmee in de motivatie van hun ‘zakken’. De uitslag werd alleen mondeling medegedeeld. De behandeling van de klacht van de kandidaat op niveau 3 is halverwege de klachtenprocedure gestaakt, omdat de kandidaat niet door de commissie gehoord kon worden (kandidaat had herhaaldelijk geen tijd en/of reageerde niet op uitnodigingen). De betreffende kandidaat had inmiddels de opleiding met diploma verlaten en heeft bericht gehad van het staken van de behandeling van de klacht. De klacht van de kandidaat op niveau 2 is door de commissie gedeeltelijk gegrond verklaard, maar de commissie heeft

Status: definitief


december 2015


geen maatregelen opgelegd naar aanleiding van dit besluit. De commissie was van mening dat de klacht van de kandidaat terug te brengen was op een foutieve aanname door hem rondom de reden van zijn ‘zakken’ en dat die foutieve aanname was ingegeven door onvoldoende transparantie in de communicatie over de uitslag van het examen. Deze onvoldoende transparantie is de organisatie van het examen aan te rekenen, vandaar dat de commissie de klacht gedeeltelijk gegrond achtte. De uitslag van het afgelegde examen bleef geldig, de kandidaat had inmiddels herexamen gedaan en was hiervoor geslaagd. De commissie heeft een aantal aanbevelingen gedaan naar de organisatie van het betreffende examen. 3.2.

Clusterexamencommissies

3.2.1. Cluster Basis, Economie, ICT Samenvatting van de werkzaamheden en behandelde onderwerpen De clusterexamencommissie heeft in 2014-2015 de examenplannen van de opleidingen binnen het cluster vastgesteld. Daarnaast heeft zij zich beziggehouden met diverse onderwerpen waarvan de belangrijkste zijn: - Procedures voor het vaststellen van examenplannen en examenproducten; - Vrijstellingen; - De zelfevaluatie examinering en de werkwijze hiervan; - Examinering van taal en rekenen; - Procedure dossiervorming; - De ROC-brede studiedag; - Verbeteren van de examinering bij de opleiding Verkoper detailhandel in verband met een heronderzoek door de Inspectie; ; - Herontwerp kwalificatiestructuur en de rol van de clusterexamencommissie hierin; De examinering in het cluster: Het vereiste aantal bijeenkomsten van de clusterexamencommissie in het examenjaar 2014-2015 is gerealiseerd. Er is veel kennis gedeeld, waardoor de kennis op het gebied van weten regelgeving is toegenomen in het cluster. Gevolg is dat het niveau in het gehele cluster verhoogd is en de kwaliteit is verbeterd. Een mooi voorbeeld is de manier waarop het verbetertraject voor de opleiding Verkoper is opgepakt, met een beoordeling ‘ goed’ van de Inspectie tot gevolg. Aanwezigheid van leden is een probleem bij de clusterexamencommissie. Alle vergaderingen hebben wel met een meerderheid van leden doorgang kunnen vinden. Het afgelopen examenjaar zijn er zeker stappen gezet richting een goed functionerende clusterexamencommissie. Conclusie is dat de commissie naar behoren functioneert, maar dat er zeker verbeterpunten zijn te noemen. De werkzaamheden en het functioneren van de vaststellingscommissie en de rol die de clusterexamencommissie hierbij gespeeld heeft. Er is een belangrijke stap gezet in het vaststellen van de examenplannen en het vaststellen van de examens (via de vaststellingscommissie). Het is echter niet gelukt om al het vereiste werk af te ronden. Elke afdeling kent nog hiaten op het gebied van vaststelling. Dit is een verbeterpunt voor het nieuwe examenjaar. Informatie over de betrokkenheid van het werkveld bij de examinering: Bij een aantal branches wordt op de stageplaats geëxamineerd. Vertegenwoordigers van het ROC en opleiders zijn dan op de werkvloer betrokken bij de beoordeling van de beroepsgerichte examens. Bij de opleiding Verkoper detailhandel is hier het afgelopen jaar een grote verbeterslag gemaakt op het gebied van borging door het ROC. Dit onderwerp is aan de orde geweest tijdens de bijeenkomsten van de clusterexamencommissie met als doel de kennis uit te dragen binnen het cluster en toetsing van de kwaliteit op dit gebied bij de andere opleidingen.

Status: definitief


december 2015


Bij andere branches wordt op school de praktijk gesimuleerd tijdens examens. Zoveel mogelijk (bijvoorbeeld bij Horeca en Bank & Insurance) worden beoordelaars vanuit de praktijk ingezet als tweede beoordelaar. 3.2.2. Cluster Nautisch College, STV, Techniek De clusterexamencommissie Nautisch/STV/Techniek heeft in het examenjaar 2014-2015 niet goed gefunctioneerd. De laatste vergadering was op 6 februari 2014. Pogingen om daarna bijeen te komen, zijn niet geslaagd. Op 5 februari 2015 heeft mevrouw W. Kenter na haar aanstelling als voorzitter van de clusterexamencommissie twee overdrachtmomenten georganiseerd met zowel de opleidingsmanager van het Nautisch College als de opleidingsmanager van de afdeling Techniek om een goed beeld te krijgen van de situatie rondom de examinering binnen het cluster. Deze sessies golden als nulmeting, aan de hand van een aantal standaardonderwerpen als: - Examenplannen; - Examenplanning; - Vaststelling van (zelf ontwikkelde en ingekochte) examens; - Bezetting clusterexamencommissie, vaststellingscommissie en toetsconstructiecommissie vanuit de eigen afdeling; - Waar maak je je zorgen om met betrekking tot examinering binnen je afdeling? - Vergaderjaarplanning clusterexamencommissie en vaststellingscommissie; - Scholingsverzoeken Examinering (volgens eerder besproken principe van “ training/ learningon-the-job”). Beoogd resultaat van de sessies: een haalbaar plan van aanpak voor de resterende maanden van het huidige examenjaar en het nieuwe examenjaar. De clusterexamencommissie heeft – zo moeten we helaas constateren- een jaar lang stilgestaan en niet naar behoren gefunctioneerd. In de analyse hiervan komen de volgende redenen naar voren: - Onvoldoende eigenaarschap en sturend vermogen vanuit de voorzitter; - Moeite met het inplannen van vergaderingen/ bijeenkomsten; - Het niet zichtbaar nakomen van toezeggingen omtrent het opleveren van bepaalde documenten door de leden van de commissie; - Het nog niet optimaal functioneren van de examenorganisatie als geheel. Een oordeel over het algemeen functioneren van de clusterexamencommissie kan ondanks de goede intenties niet anders dan ‘niet voldoend aan onze professionele standaard’ genoemd worden. De examinering in het cluster: Ondanks het gebrekkig functioneren van de clusterexamencommissie, is de examinering binnen het cluster zonder veel problemen verlopen aangezien werd teruggegrepen op oude structuren en afspraken binnen de eigen afdelingen. Nautisch College: De examenprocessen zijn volgens de oude werkwijze verlopen. Daarbij hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan. Sport, Toezicht, Veiligheid: Binnen de opleidingen veiligheid en vakmanschap-uitstroom grondoptreden is de examinering goed verlopen met een duidelijke vinger aan de pols met betrekking tot de Proeven van Bekwaamheid in de praktijk. Aandacht is en blijft nodig voor authentieke en vergelijkbare examencondities, objectieve en intersubjectieve beoordeling, kwaliteit en inzet van assessoren en beveiliging van documenten die via de Stichting praktijkleren (SPL) worden geleverd. Twee bezwaren tegen de beoordeling van een Proeve van Bekwaamheid die werden ingediend, zijn in een rechtstreekse lijn met de centrale examencommissie in behandeling genomen (zie paragraaf 3.1.3.). Binnen Sport & Bewegen heeft examinering met behulp van ingekochte examens plaatsgevonden, conform de voorgeschreven opzet in langlopende Proeven van Bekwaamheid, terug te vinden in de

Status: definitief


december 2015


bijbehorende examenplanning. Aandacht voor het ‘vier-ogen-principe’, deskundigheid en eenduidigheid in de beoordeling blijft. Binnen de VeiligheidsAcademie vindt examinering plaats bij de exameninstellingen SVPB (Stichting vakexamens van de particuliere beveiligingsorganisaties) en ExTH (Exameninstelling Toezicht en Handhaving), conform de daar geldende examenprotocollen en -procedures. Examens worden afgenomen door examinatoren die door deze organisaties worden ingezet. Inplannen van de examens is arbeidsintensief en de examenadministratie in z’n geheel is een aandachtspunt. Techniek: De examenprocessen zijn voor het grootste gedeelte volgens de oude werkwijze verlopen. Voor het vaststellen van een aantal exameninstrumenten werd de vaststellingscommissie van het cluster ingeschakeld. De werkzaamheden en het functioneren van de vaststellingscommissie en de rol die de clusterexamencommissie hierbij gespeeld heeft. De vaststellingscommissie is een aantal keer bijeengekomen om een aantal examens Techniek met elkaar vast te stellen. Daarbij de eerste keer ondersteund door de voorzitter van de clusterexamencommissie en de laatste keer bij het vaststellen van examens voor de opleidingen mobiele werktuigen bij het Clusius College niet. Het samenkomen van de vaststellingscommissie in z’n geheel of in delegatie werd ingegeven door urgentie. Informatie over de betrokkenheid van het werkveld bij de examinering: Het werkveld speelt zowel bij het Nautisch College als in de afdeling Sport, Toezicht, Veiligheid een belangrijke rol bij de examinering. Voorbeeld: Bij het Nautisch College betreft dit Zeevaart en Handelsvaart en Visserij en komen de externe assessoren altijd uit de praktijk: Koopvaardij, Loodswezen, Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM), Visserij. Binnen de opleidingen VEVA- Maritiem en VEVA- GROP is dit ook het geval door de inzet van Defensiepersoneel bij de examinering en de inzet van assessoren van andere ROC’s (vaak met een militaire achtergrond). Voor Techniek is er een nauwe samenwerking in zowel de organisatie als de uitvoering met Tetrix techniekopleidingen en Installatiewerk Noord-Holland. Voor de opleidingen die de afdeling Techniek verzorgt voor de Koninklijke Marine is er een nauwe samenwerking met de Koninklijke Marine en het Marinebedrijf. 3.2.3. Cluster Zorg en Welzijn Samenvatting van de werkzaamheden en behandelde onderwerpen: De clusterexamencommissie Zorg en Welzijn is ‘beginnend’. Dit uit zich in het zoeken naar de juiste werkwijze en het samen interpreteren van de richtlijnen uit het Handboek Examinering. Prioriteit was het op tijd gereed hebben van de examenplannen en de examenplanning (overzicht van examens gedurende het examenjaar per cohort en per opleiding). Dit is gelukt. De clusterexamencommissie heeft de examenplannen van de opleidingen vastgesteld. De examenplannen van Welzijn werden in eerste instantie niet goedgekeurd, omdat er verouderde formulieren waren gebruikt waardoor de examenplannen niet compleet waren. Na aanpassing van de examenplannen en een nieuwe check met de actuele formulieren, zijn de examenplannen alsnog goedgekeurd. De bevinding dat er oude formulieren gebruikt waren, leidde tevens tot een extra check van de examenplannen van Zorg, maar deze bleken in orde te zijn. Het vaststellen van examens verliep niet volgens plan en liep vertraging op door problemen rondom personele bezetting en tijdsinvestering. Daar waar nodig werd teruggegrepen op oude structuren en is de vaststelling alsnog gerealiseerd. De vaststelling binnen het cluster behoeft aandacht op het gebied van scholing en tijdsinvestering. Informatie over de betrokkenheid van het werkveld bij de examinering: Beide afdelingen maken gebruik van beoordelaars uit het beroepenveld zowel bij examens in de beroepspraktijk als bij examens op school. Voorbeelden hiervan: Bij Welzijn wordt faseafsluiting 2 uitgevoerd met de doelgroep (kinderen of cliënten). De begeleiders van de kinderen of cliënten

Status: definitief


december 2015


ondersteunen de beoordelaars van school bij het observeren. Bij andere faseafsluitingen zijn beoordelaars uit het werkveld betrokken. Bij de opleidingen Verzorgende IG en Verpleegkundige worden de examens ‘De beroepsbeoefenaar’ en ‘Verpleegtechnisch handelen’ mede beoordeeld door vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk. Bij het examen ‘Verpleegtechnisch handelen’ wordt een deel van de handelingen in de beroepspraktijk uitgevoerd. Bij de opleiding Helpende zorg en welzijn wordt het examen ‘Zorg voor de zelfredzaamheid’ in de beroepspraktijk uitgevoerd en beoordeeld. Bij examens die op school plaatsvinden, worden beoordelaars uit de beroepspraktijk betrokken. Bij de Kappersopleidingen die in de ROC-kapsalon plaatsvinden, worden alle examens beoordeeld door geschoolde assessoren vanuit de praktijk. 3.3.

Commissie van Beroep voor de Examens

De Commissie van Beroep voor de Examens van het Clusius College en het ROC Kop van NoordHolland is op 28 oktober 2014 en op 28 mei 2015 bijeen geweest voor reguliere vergaderingen. Tijdens deze bijeenkomsten heeft men recente ontwikkelingen bij de beide instellingen besproken alsmede rapportages vanuit de examencommissies en belangrijke informatie op het gebied van examinering vanuit de overheid. De commissie bestond in 2014-2015 uit de volgende leden: Voorzitter* mevrouw G. de Jong niet verbonden aan een van de onderwijsinstellingen Voorzitter* de heer J. Kleij niet verbonden aan een van de onderwijsinstellingen Lid de heer A. Brandt ROC Kop van Noord-Holland Lid mevrouw L. Hoogland Clusius College Plv. voorzitter de heer J. Boerman niet verbonden aan een van de onderwijsinstellingen Plv. lid de heer G. Stok ROC Kop van Noord-Holland Plv. lid mevrouw E. van der Werf** Clusius College * het voorzitterschap is op 28 mei 2015 door mevrouw G.E.J. de Jong overgedragen aan de heer J. Klei. ** mevrouw E. van der Werf vervangt met ingang van 28 oktober 2014 de heer D.A.G. Buizer. De Commissie van Beroep levert per kalenderjaar een jaarverslag op. Het jaarverslag over 2014 is op 26 maart 2015 ondertekend door de heer J. Boerman, plaatsvervangend voorzitter. In het examenjaar 2014-2015 zijn geen beroepszaken bij de commissie ingediend.

Status: definitief


december 2015


4.

TERUGBLIK BORGING VAN KWALITEIT VAN DE EXAMINERING

4.1.

Tevredenheid leerlingen

Ieder jaar vragen wij de mening van onze leerlingen over het onderwijs, de onderwijsorganisatie en de toetsing en examinering. In het eerste kwartaal van 2015 hebben we onze leerlingen de ROC-enquête voorgelegd. In het eerste kwartaal van 2014 was dat de JOB-monitor. In de enquêtes zijn vragen/stellingen over ontwikkelingsgerichte toetsing en examinering niet van elkaar gescheiden. De oordelen die door de leerlingen gegeven zijn, betreffen dus beide. De vragen die in beide enquêtes gesteld worden, komen voor een deel overeen. De JOB-monitor heeft vijf vragen over toetsing, de ROC-enquête acht. Er is in beide enquêtes een vijfpuntschaal gebruikt. 1 is de meest negatieve score en 5 de meest positieve. Het ROC acht een score onder 3 onvoldoende, 3 of hoger voldoende, 3,5 of hoger is het ambitieniveau. Oordeel leerlingen over toetsing/examinering Afdeling/branche Basis Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (AKA) Economie Administratie# Detailhandel Horeca ICT ICT Autotechniek Nautisch College Maritiem * Veiligheid en Vakmanschap, uitstroom nautisch STV Sport en bewegen Orde en veiligheid (branche algemeen) *Veiligheidsacademie *Veiligheid en vakmanschap, uitstroom grondoptreden Techniek Bouw Middenkader engineering Elektrotechniek Werktuigbouwkunde Welzijn** Welzijn** Onderwijs** Zorg Gezondheidszorg Kappen ROC-gemiddelde

Status: definitief

JOB-monitor 2014

ROC-enquête 2015

3,6

4,0

3,8 3,7 4,0

3,4 3,5 3,7

4,0 4,5

3,6 3,8

4,0 3,8

3,9 3,5

4,3 3,8

4,3 3,5 3,5 3,6

3,9 3,8 4,0 3,9 3,8

Geen respondenten

3,6 3,7 3,5 3,5 3,3

3,8 3,7 3,8


3,4 3,3 3,6

december 2015


# Resultaat is het gemiddelde van Administratie (3,3) en Finance Academy (3,6) berekend naar aantal respondenten * In de JOB-monitor geen uitsplitsing binnen de branche Orde en veiligheid (Veiligheidsacademie en Veiligheid en vakmanschap) **In de JOB-monitor geen uitsplitsing tussen Welzijn en Onderwijs. Conclusie: In beide enquêtes tonen de leerlingen zich tevreden over de toetsing en examinering. In de JOBmonitor scoren alle branches voor toetsing op het ROC-ambitieniveau. In de ROC-enquête van 2015 scoorden de volgende branches een voldoende: Administratie (waarbij de tevredenheid van leerlingen van de Finance Academy wel op het ROC-ambitieniveau ligt), Onderwijs, Gezondheidszorg en Kappen. De overige branches scoorden op het ROC-ambitieniveau. Het verschil in waardering tussen JOB-monitor en ROC-enquête is zichtbaar in vrijwel alle rubrieken van de enquête. Dit is verklaarbaar vanuit de weging die op de JOB-monitor wordt toegepast op grond van een aantal kenmerken zoals leeftijd van de respondenten, geslacht, afkomst, hoogste en laagste resultaten, tijdspanne waarbinnen de enquête is ingevuld. Deze weging leidt over het algemeen tot een hogere waardering dan in de ROC-enquête zonder weging. Dit is een landelijk beeld. 4.2.

Betrokkenheid en tevredenheid werkveld

De betrokkenheid van het werkveld is onder andere belegd in de bedrijfsadviescommissies. Deze vergaderen volgens een vaste structuur, examinering is een terugkerend agendapunt. Vanuit het ROC participeren onderwijsdirectie en opleidingsmanagers in de bedrijfsadviescommissies. Daarnaast onderhouden afdelingen en opleidingsteams contacten met vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk. Het uitbouwen van het aantal examens in samenwerking met het werkveld en het examineren in de beroepspraktijk is al een aantal jaren een ROC-speerpunt. Het onderhouden van het netwerk met bedrijven en instellingen uit de regio en het betrekken van deze bedrijven en instellingen bij het onderwijs en de examinering is een terugkerend thema zowel op directieniveau als op het niveau van de opleidingsmanagers, het hoofd stagebureau en de onderwijsteams. De respons vanuit het werkveld om mee te praten over examinering en een actieve rol te spelen in bijvoorbeeld de beoordeling van examens blijft echter wisselend en verschilt per branche. Uit contacten met het werkveld blijkt regelmatig dat de wil om meer betrokken te zijn bij het onderwijs en de examinering er wel is, maar dat het werkveld gebrek aan tijd en menskracht heeft om deze betrokkenheid ook daadwerkelijk te tonen. Vooral voor kleine bedrijven is dit moeilijk. Met een aantal grote bedrijven zoals zorginstellingen en Defensie zijn de contacten intensief en wordt er op het gebied van examinering veel samengewerkt zowel bij het ontwikkelen van examens als bij de afname ervan. Meer informatie over de betrokkenheid van het werkveld bij examinering is te vinden in paragraaf 3.2 bij de beschrijving vanuit de clusters. Leerbedrijven wordt tweejaarlijks gevraagd naar hun tevredenheid. In het voorjaar van 2015 is de leerbedrijvenenquête afgenomen. Er zijn 476 enquêtes verspreid, waarvan er 315 ingevuld zijn teruggekomen, dat brengt de respons op 66%. De leerbedrijven van Defensie voor de opleidingen Veiligheid en vakmanschap zijn niet benaderd. De contacten tussen onderwijs en leerbedrijven loopt in deze branche via het Paars Partnerschap, een samenwerkingsverband tussen Defensie en de ROC’s die opleidingen Veiligheid en Vakmanschap verzorgen. In de enquête zijn geen vragen opgenomen over examinering. De enquête geeft echter wel een beeld van de tevredenheid van leerbedrijven met betrekking tot informatie en communicatie vanuit het ROC, voorbereiding op stage of bpv, begeleiding en beoordeling en de kwaliteit van de stagiaires.

Status: definitief


december 2015


Oordeel* leerbedrijven 2015 per branche Afdeling/branche Gemiddeld oordeel van de vragen Basis Arbeidsmarktgekwalificeerd # assistent (AKA) Economie Administratie 3,2 Detailhandel 3,3 Horeca 3,1 ICT ICT 3,2 Autotechniek 3,1 Nautisch College Maritiem 3,4 STV Sport en bewegen 3,1 Orde en veiligheid (zonder 3,0 VeVa) Techniek Middenkader engineering 3,0 Elektrotechniek 3,2 Werktuigbouwkunde 2,9 Welzijn Welzijn 3,2 Onderwijs 3,3 Zorg Gezondheidszorg 3,0 Kappen 2,9 ROC-gemiddelde 3,2 * De enquête werkt met een vierpuntschaal: lager dan 2,4 is onvoldoende, tussen 2,4 en 2,8 is voldoende, 2,8 of hoger is ambitieniveau. # Bij vijf of minder respondenten wordt geen brancheoordeel gegeven. Deze reacties tellen wel mee in het ROC-gemiddelde. Uit de enquête blijkt dat de leerbedrijven in alle branches tevreden zijn over: - informatie en communicatie vanuit het ROC - voorbereiding op stage of bpv - begeleiding en beoordeling - de kwaliteit van de stagiaires. 4.3.

Tevredenheid Inspectie

In april 2014 had de Inspectie bij het onderzoek naar de Staat van de instelling een onvoldoende oordeel uitgesproken voor de opleiding 93751, Verkoper (Verkoper detailhandel). Dat betekent dat de Inspectie deze opleiding in het kader van kwaliteitsverbetering opnieuw onderzocht heeft in mei 2015. De Inspectie heeft informatie van de opleiding geanalyseerd, op locatie examendossiers ingezien en gesprekken gevoerd met onder andere praktijkbeoordelaars, clusterexamencommissie en het management. Op basis van dit onderzoek naar kwaliteitsverbetering heeft de Inspectie in haar rapport van juli 2015 het oordeel ‘goed’ uitgesproken voor het kwaliteitsgebied examinering en diplomering. Uit het rapport van de Inspectie:

Status: definitief


december 2015


Examenprocessen: “Op voortvarende wijze is een verbetertraject ingezet met als doel het verbeteren en aanpassen van de examinering in de beroepspraktijk en het waarborgen van de juiste examinering. De ingezette verbeteracties zijn met name gericht op het verbeteren van het praktijkexamen, het vergroten van de deskundigheid en de borging van de kwaliteit. De afname en beoordeling van het praktijkexamen inclusief het cgi is deugdelijk.” Diplomering: “De clusterexamencommissie is deskundig en heeft kennis van alle aspecten van het examenproces. Dit in combinatie met de centrale examencommissie en de goede facilitering, maakt dat de examencommissie als geheel goed functioneert. De deskundigheid van alle bij de examinering betrokken functionarissen tezamen met het gecreëerde draagvlak, de interne checks and balances en een goed functionerend examenbureau staan garant voor een deugdelijke en goed geborgde diplomering.” 4.4.

Interne kwaliteitsonderzoeken examenkwaliteit

Een vaste onderzoekscommissie onderzoekt ieder jaar drie onderwijsafdelingen op het kwaliteitsgebied ‘examinering en diplomering’. Met een totaal van acht afdelingen binnen het ROC betekent dit dat iedere afdeling eenmaal in de drie jaar onderwerp is van het kwaliteitsonderzoek. Het onderzoek spitst zich toe op één opleiding. De uitkomsten gelden vaak ook voor de andere opleidingen van de branche. Het ROC Kop van Noord-Holland gebruikt de resultaten van deze kwaliteitsonderzoeken om de kwaliteit van de examinering vast te stellen en waar nodig te verbeteren. Het kwaliteitsonderzoek examinering bestaat uit twee onderdelen:  een vooronderzoek  een visitatie Vooronderzoek In het vooronderzoek vindt als eerste een productaudit plaats door een onafhankelijke deskundige. De bevindingen van de productaudit worden neergelegd in een rapport. Daarnaast vindt een examendossiercontrole plaats door het onderwijsbureau. Ook deze controle wordt vastgelegd in een rapport. Vervolgens raadpleegt de onderzoekscommissie informatie uit het systeem van zelfevaluatie. Het betreft de volgende bronnen:  Leerlingentevredenheid (leerlingenenquêtes en examenklachten)  AGO en studiegids  Onderwijsjaarplan van de afdeling  De zelfevaluatie examinering van de afdeling De bevindingen van het vooronderzoek legt het onderwijsbureau neer in een verslag. De commissie gebruikt de gegevens uit het vooronderzoek om voorlopige conclusies te trekken en aandachtspunten te formuleren voor de visitatie. De visitatie De commissie bestaat uit twee vaste leden en een wisselend lid: - De heer P. Droog, lid van de centrale examencommissie, directeur onderwijs ROC Kop van Noord-Holland en onderzoeksleider; - Een opleidingsmanager van het ROC Kop van Noord-Holland niet zijnde een opleidingsmanager uit het cluster waar het onderzoek plaatsvindt; - Mevrouw E. van Daele, examendeskundige onderwijsbureau ROC Kop van Noord-Holland, secretaris. De visitatie bestaat uit het voeren van gesprekken en het controleren van bepaalde documenten. De commissie spreekt achtereenvolgens met de opleidingsmanager, een aantal leerlingen, constructeurs, assessoren, examendeskundigen. In het examenjaar 2014-2015 zijn de volgende opleidingen onderzocht:

Status: definitief


december 2015


november 2014 april 2015 juni 2015

Aankomend medewerker grondoptreden (95081, cohort 2012) branche Orde en veiligheid, afdeling STV Helpende Zorg en Welzijn (92640, cohort 2013), afdeling Zorg Arbeidsmarkt Gekwalificeerd Assistent (90440, cohort 2014), afdeling Basis

Hieronder volgen samenvattingen van de uitgesproken oordelen per examenstandaard. De volledige rapportage met betrekking tot de interne kwaliteitsonderzoeken is te vinden in de desbetreffende rapporten van de onderzoekscommissie. Samenvatting van het oordeel per examenstandaard bij de opleiding Aankomend medewerker grondoptreden:  Exameninstrumenten: De volgende criteria zijn met voldoende beoordeeld: Onderscheid ontwikkelingsgerichte toetsen en examinering Dekking kwalificatiedossier Transparantie Het criterium Beoordelingswijze is met ‘goed’ beoordeeld: Er zijn altijd twee beoordelaars aanwezig, de beoordelingsformulieren zijn deugdelijk en de beoordelaars worden goed geïnstrueerd en hanteren de WACKER-methode. Een onvoldoende is er voor het criterium Cesuur: In de studiegids deel 3 staat een verkeerde slaag/zakregeling voor de generieke vakken vermeld. Er is een cesuur per werkproces. Hoe dit uitwerkt in een oordeel per kerntaak op (minimaal) een driepuntschaal, wordt uit de documentatie niet duidelijk. De beoordelingscriteria zijn te weinig uitgewerkt om goed te kunnen bepalen wanneer de prestatie van een kandidaat tekort schiet.  Afname en beoordeling: De volgende criteria zijn met een voldoende beoordeeld: Authentieke afname Betrouwbaarheid  Diplomering: Het criterium Besluitvorming diplomering krijgt een voldoende. Een onvoldoende is er voor het criterium Verantwoordelijkheid examencommissie: Voor het exameninstrumentarium is er een grote afhankelijkheid van de Stichting Praktijkleren (SPL). Voor de afname is het ROC erg afhankelijk van Defensie. Het ROC zou op beide gebieden meer verantwoordelijkheid moeten nemen. Eindoordeel voor het kwaliteitsgebied examinering en diplomering: onvoldoende. Samenvatting van het oordeel per examenstandaard bij de opleiding helpende Zorg en Welzijn:  Exameninstrumenten: De volgende criteria zijn met voldoende beoordeeld: Onderscheid ontwikkelingsgerichte toetsen en examinering Dekking kwalificatiedossier Beoordelingswijze De criteria Cesuur en Transparantie krijgen een onvoldoende: Cesuur: De richtlijnen in het beoordelingsmateriaal van het Consortium (vanwaar de examens betrokken worden) zijn onvoldoende duidelijk en geven de beoordelaars onvoldoende handvatten. De assessoren gaven aan dat zij het altijd wel eens zijn over de uitslag van het examen, maar dat deze consensus voortkomt uit hun eigen professionaliteit. Transparantie: De schriftelijke instructies in het examenmateriaal zijn ingewikkeld voor leerlingen. Er ligt ook veel verantwoordelijkheid bij de leerling. Leerlingen die de commissie heeft gesproken waren wel geïnformeerd over de eisen die aan het werkstuk gesteld worden, maar kenden niet de functie en plaats van het assessmentgesprek binnen het examen en wisten ook niet dat de vaardigheid gesprekken voeren voor Nederlands tijdens het assessmentgesprek werd geëxamineerd.

Status: definitief


december 2015




Afname en beoordeling: De criteria binnen deze standaard zijn met een voldoende beoordeeld: Authentieke afname Betrouwbaarheid  Diplomering: Het criterium Besluitvorming diplomering krijgt een voldoende. Een onvoldoende is er voor het criterium Verantwoordelijkheid examencommissie: Het examenplan is onjuist voor wat betreft de slaag-/zakbeslissing voor de generieke vakken. Ondanks deze onjuistheid is het examenplan vastgesteld door de clusterexamencommissie. Eindoordeel voor het kwaliteitsgebied examinering en diplomering: onvoldoende. Samenvatting van het oordeel per examenstandaard bij de opleiding Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent:  Exameninstrumenten: Het criterium Onderscheid ontwikkelingsgerichte toetsen en examinering is met ‘goed’ beoordeeld. Dit oordeel is te danken aan het feit dat de leerlingen precies konden verwoorden wat een examendossier inhoudt en aan welke eisen zij moeten voldoen om in aanmerking te komen voor het diploma. Het criterium Transparantie is ook met ‘goed’ beoordeeld. De opleiding is erin geslaagd om de leerlingen van dit niveau zodanig voor te lichten dat zij goed weten wat het hele examenproces inhoudt. De volgende criteria zijn met voldoende beoordeeld: Dekking kwalificatiedossier; met aandachtspunt omdat de prestatie-indicatoren niet een-op-een zijn overgenomen uit het kwalificatiedossier. Cesuur Beoordelingswijze  Afname en beoordeling: Het criterium Authentieke afname krijgt een onvoldoende omdat betrokkenheid van het bedrijfsleven bij de constructie en/of beoordeling van het examen ontbrak. Het examen vond in een gesimuleerde omgeving plaats. Het criterium Betrouwbaarheid krijgt het oordeel ‘goed’. De voorzieningen die worden getroffen om de afname en beoordeling deugdelijk te laten verlopen worden adequaat toegepast.  Diplomering: De criteria Besluitvorming diplomering en Verantwoordelijkheid examencommissie krijgen een voldoende. De afdeling Basis heeft de examinering goed op orde, maar is sterk afhankelijk van één persoon binnen de afdeling die veel verantwoordelijkheid heeft in dit proces. Dit maakt het examenproces risicovol. Eindoordeel voor het kwaliteitsgebied examinering en diplomering: voldoende. 4.5.

Examenbezoeken centrale examencommissie

In het examenjaar 2014-2015 zijn door leden van de centrale examencommissie de volgende examens bezocht: 1 juni 2015 G. Bergmans en A. Vlot-Baart: afdeling Welzijn, criteriumgericht interview Medewerker maatschappelijke zorg. 2 juni 2015 H. Slot en W. Kenter: afdeling Economie, praktijkexamen opleidingen Kok en Gastheer/gastvrouw, niveau 2 en 3 4 juni 2015 M. Kraak en P. Roorda Afdeling Zorg, examen Verzorgende IG De centrale examencommissie heeft afgesproken jaarlijks een aantal van deze bezoeken af te leggen telkens met twee leden vanuit de centrale examencommissie. De volgende twee vragen staan tijdens het bezoek centraal:

Status: definitief


december 2015


-

Wordt het examen(onderdeel) uitgevoerd zoals afgesproken en vastgelegd in het exameninstrument? Is de beoordeling van het examen(onderdeel) betrouwbaar? De examenbezoeken bestaan uit het bijwonen van (een deel van) een examen op school of in de beroepspraktijk, een gesprek met één of meerdere kandidaten en een gesprek met één of meerdere beoordelaars. Het examenbezoek richt zich nadrukkelijk niet op documentenonderzoek. Het bezoekende team betrekt het exameninstrument en andere documenten bij het onderzoek voor zover dit van belang is voor het verkrijgen van een juist beeld van de afname en beoordeling van het bezochte examen(onderdeel). Het auditteam spreekt op basis van een aantal indicatoren uit het ROCtoetsingskader een waardering uit en legt deze vast in een rapport. Deze waardering heeft geen beoordelend karakter maar is bedoeld om de centrale examencommissie inzicht te geven in het functioneren van de examenorganisatie op het niveau van de daadwerkelijke afname en beoordeling van examens en eventuele verbetermaatregelen in te zetten. De afdeling waar het bezoek heeft plaatsgevonden krijgt een afschrift van het rapport dat men vervolgens kan inzetten bij de eigen evaluatie van de examinering. Samenvatting van het examenbezoek bij de afdeling Welzijn, opleiding medewerker maatschappelijke zorg: Op maandag 1 juni 2015 hebben G. Bergmans en A. Vlot-Baart een criteriumgericht interview (cgi) bijgewoond bij de opleiding Medewerker maatschappelijke zorg. Dit is een opleiding op niveau 3. Na de afname heeft het team gesproken met de kandidaat en met de beide beoordelaars. Tijdens het criteriumgerichte interview wordt de kandidaat bevraagt over casuïstiek die hij heeft ingeleverd en die praktijksituaties en het eigen handelen in de beroepspraktijk betreffen. Deze casuïstiek is voorafgaand aan het criteriumgerichte interview beoordeeld door een beoordelaar uit de beroepspraktijk. Alleen als de beoordeling voldoende of hoger is, wordt de kandidaat uitgenodigd voor het criteriumgerichte interview. Tijdens het criteriumgerichte interview wordt tevens de vaardigheid gesprekken voeren voor Nederlands op referentieniveau 2F beoordeeld. Er zijn aparte beoordelingsformulieren voor het beroepsspecifieke deel en voor Nederlands. Het team heeft geconstateerd dat het niveau van het bezochte examen, de afname en de beoordeling zonder meer van voldoende tot goede kwaliteit waren: De kandidaat werd bij de start van het examen geïnformeerd over de gang van zaken; De beoordelaars waren deskundig en goed op elkaar ingespeeld; Een van de beoordelaars was afkomstig uit de beroepspraktijk, dit verstevigt de authenticiteit van het examen; Beide beoordelaars hebben een assessorentraining gevolgd; De beoordelaars kwamen bij het invullen van de beoordelingsformulieren zonder problemen tot consensus; Na het mededelen van de uitslag aan de kandidaat (geslaagd) namen zij voldoende tijd om de beoordeling toe te lichten en de afname met de kandidaat te evalueren; De kandidaat toonde zich tevreden met de voorbereiding die hij had gehad op het examen en met de wijze waarop het criteriumgerichte interview werd afgenomen. Positief en goed om te behouden: de voorlichtingsbijeenkomst voor beoordelaars voorafgaand aan het examen. Het team heeft een aantal aanbevelingen gedaan, waaronder: Aandacht voor de samenstelling van de beoordelingsteams en waar nodig meer tijd inplannen: Indien minder ervaren beoordelaars worden ingezet, is de tijdsplanning om tot een weloverwogen oordeel te komen krap; De beschrijving van de drie beoordelingsniveaus op de beoordelingsformulieren (oriënterend, opleidend en verdiepend) voorzien van een extra hulpmiddel in de vorm van ‘portretten’ of voorbeelden om minder ervaren beoordelaars extra steun te bieden; Ditzelfde geldt voor de beoordeling van Nederlands-gesprekken voeren: voor niet-vakdocenten kan een instructie vooraf over het correct interpreteren van de beoordelingsformulieren of een hulpmiddel bij die beoordelingsformulieren extra steun bieden.

Status: definitief


december 2015


Samenvatting van het examenbezoek bij de afdeling Zorg, opleiding verzorgende IG: Op donderdag 4 juni hebben M. Kraak en P. Roorda bij de opleiding verzorgende IG een deel van de Proeve van Bekwaamheid ‘verpleegtechnische handelingen’ bijgewoond op school. De inhoud van het examen verschilt per leerling; dit is afhankelijk van het aantal handelingen (werkprocessen) dat in de beroepspraktijk geëxamineerd kan worden. Voor handelingen die in de beroepspraktijk niet voorkomen of daar niet geëxamineerd kunnen worden, doet de kandidaat examen op school. Het examen in deze vorm is tijdens het onderzoek ‘de staat van de instelling’ van de Inspectie in 2014 goedgekeurd. De volgende bevindingen zijn geconstateerd door het bezoekende team van de centrale examencommissie: Positief: Een groot deel van de handelingen is in de beroepspraktijk beoordeeld. Leerlingen weten ruim op tijd welke handelingen zij op school moeten examineren. De inhoud van het examenonderdeel op school is helder; Het examen is authentiek; de handelingen geven een goed beeld van hoe het in de praktijk gaat; De beoordelaars zijn deskundig. Aandachtspunten: Er is geen officieel startmoment: leerlingen komen binnen en gaan aan de slag; Er lijkt geen sprake te zijn van een strakke organisatie en afspraken vooraf over de wijze van beoordelen en observatie. Er is vooraf niet voldoende besproken hoe de eindgesprekken vorm gegeven worden en wat het doel ervan is. Er is behoefte aan een protocol; Er werken twee leerlingen tegelijk in het lokaal, iedere leerling wordt door één beoordelaar gezien. Hoewel er twee (interne) beoordelaars aanwezig zijn, is er dus geen sprake van het vierogenprincipe; Het benodigde materiaal was niet op orde; Leerlingen voeren verpleegtechnische handelingen uit en communiceren ondertussen met de simulatiezorgvrager. Communicatie is echter geen onderdeel van het examen. De commissie vraagt zich af of dit voor de leerlingen wel helder is; Het eindgesprek na het verrichten van de verpleegtechnische handelingen vindt in dezelfde ruimte plaats. Dit kan storend werken op de andere kandidaat; De status van het eindgesprek is niet helder. Is het een criteriumgericht interview? Er vindt geen evaluatie plaats met de kandidaat; noch in gesprek noch door middel van een evaluatieformulier.

Status: definitief


december 2015


Samenvatting van het examenbezoek bij de afdeling Economie, opleiding Kok en Zelfstandig werkend kok, opleiding Gastheer/-vrouw en Zelfstandig werkend gastheer/vrouw (niveau 2 en 3): Op 2 juni 2015 hebben H. Slot en W. Kenter de praktijkexamens van genoemde opleidingen bezocht. De examens worden in combinatie voor de genoemde opleidingen uitgevoerd in het restaurant en de keuken van het ROC Kop van Noord-Holland te Schagen. In het restaurant bevinden zich gasten. De beoordelaars zijn leermeesters uit de beroepspraktijk. De examens zijn ingekocht bij de Stichting Horeca Examens (SHE) en kennen twee delen: Een praktijkexamen (in keuken en/of restaurant) en een interview met de kandidaat waarbij praktijksituaties uit de stage die niet tijdens het praktijkexamen aan bod komen, bevraagd worden. Het examen startte met een bijeenkomst onder leiding van een vakdocent waarin de opdracht aan de kandidaten werd uitgelegd. Koks niveau 2 kregen de opdracht één van drie bekende menu’s te bereiden. Koks niveau 3 moesten drie verschillende tussengerechten bereiden met tot dan toe voor hen onbekende ingrediënten. Kandidaten gastheer/-vrouw moesten reserveringen opnemen, het restaurant in gereedheid brengen, gasten ontvangen, bestellingen opnemen, maaltijd en dranken uitserveren en opruimen en afrekenen. Voor niveau-3-kandidaten behoorde ook het aansturen van medewerkers tot de taken. Na afloop van het praktijkdeel volgde het interview. Het team heeft het praktijkexamen bijgewoond en gesproken met twee kandidaten en een beoordelaar. Het team heeft een goed georganiseerd examen gezien, waarbij aandachtspunten uit het voorgaande jaar duidelijk zijn meegenomen. Positief en goed om te behouden: Deskundige beoordelaars uit de beroepspraktijk; Een voorlichtingsbijeenkomst voor de beoordelaars voorafgaand aan het examen; Structurele verzameling van evaluatiegegevens door het bevragen van leerlingtevredenheid en bevindingen van beoordelaars; Goede organisatie van het examen. Mogelijke risico’s: De beoordelaars hebben niet expliciet gebruik gemaakt van de WACKER-methode (m.n. eerst individueel tot een oordeel komen en dan gezamenlijk). Dit was gezien hun ervaring en deskundigheid ook niet nodig, maar kan bij minder ervaren beoordelaars wel nodig zijn. Er moet dan meer tijd ingepland worden voor de beoordeling. Het gebruik van het beoordelingsformulier was voor de beoordelaars niet duidelijk waardoor veel tijd verloren ging met het uitvoerig invullen van alle aspecten van afzonderlijke taken, terwijl dit alleen voor de onvoldoende gescoorde taken nodig was. Aanbevelingen: Betere voorlichting aan leerlingen op basis van het examenplan zodat zij een totaalbeeld hebben van hun examinering; Beoordelaars laten benadrukken dat kandidaten tekenen voor ‘gezien’ en niet voor ‘akkoord’; Leerlingen en beoordelaars informeren over de klachtenprocedure; Afzonderlijke ruimte voor de instructie van beoordelaars voorafgaand aan de afname en tijdens de afname meer afzonderlijke ruimtes voor de gesprekken met de kandidaten; Het ‘reserveringsgesprek’ voor de gastheer/-vrouw kandidaten een natuurlijker karakter geven; Meer tijd en ruimte voor de evaluatie van de kandidaten door de beoordelaars.

Status: definitief


december 2015


4.6.

Terugblik verbeteracties examenjaar 2013-2014

Hieronder staat beschreven hoe in 2014-2015 is gewerkt aan de ROC-brede verbeteracties uit het vorig jaarverslag en met welk resultaat. Examenstandaard 1: Het exameninstrumentarium sluit aan op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Verbeterpunt voor 2014-2015 zoals Stand van zaken aan het einde van het examenjaar geformuleerd in het jaarverslag 2013-2014 2014-2015 Het tijdig aanleveren van vastgestelde Het tijdig aanleveren van vastgestelde examenplannen examenplannen: blijft een aandachtspunt. Bij sommige afdelingen is het Voor 2014-2015 en de jaren daarna geldt tijdig aanleveren sterk verbeterd, maar zeker niet bij dat er voor aanvang van de opleiding een alle. Daarnaast is het zo dat ook in vastgestelde Onderwijs en Examenregeling (OER) wordt examenplannen nog fouten worden ontdekt die vastgesteld waarvan het examenplan deel herstel nodig hebben. uitmaakt. Een kopie van het vastgestelde De veranderende weten regelgeving met betrekking examenplan wordt tijdig aangeleverd bij het tot de generieke examinering taal en rekenen maakt examenbureau. Tijdig wil zeggen voor ook dat vastgestelde examenplannen aangepast aanvang van de betreffende opleiding. moeten worden op het gebied van de slaag/zakregeling. Het tijdig beschikbaar hebben van een Er ligt een examenplanning per afdeling. Deze examenplanning: planningen worden nog niet centraal verzameld zodat Dat wil zeggen een overzicht per opleiding een totaaloverzicht bij het examenbureau ontbreekt. waarin vermeld staat wanneer welk examenonderdeel wordt afgenomen, met welk examenproduct en van daaruit herleid wanneer het examenproduct vastgesteld moet zijn. De clusterexamencommissies zijn verantwoordelijk voor deze planning. Examenstandaard 2: De examenprocessen van afname en beoordeling zijn deugdelijk. Verbeterpunt voor 2014-2015 zoals Stand van zaken aan het einde van het examenjaar geformuleerd in het jaarverslag 2013-2014 2014-2015 Scholing van nieuwe medewerkers binnen De studiedag examinering op 25 maart 2015 heeft de examenorganisatie en vergroten van de bijgedragen aan de deskundigheidsbevordering van deskundigheid van medewerkers die al een het overgrote deel van de onderwijsgevenden. (basis)scholing hebben gehad. Het scholingsplan dat in 2014-2015 is ontwikkeld en op basis waarvan een contract is afgesloten met bureau ICE, zal in 2015-2016 worden uitgevoerd. Scholing van beoordelaars/assessoren zowel Daar waar nodig zijn op afdelingsniveau assessoren vanuit het ROC als vanuit het beroepenveld. getraind. Structureel verzamelen van Gedurende het examenjaar hebben drie evaluatiegegevens over examenproducten, kwaliteitsonderzoeken examinering plaatsgevonden afnames en beoordelingen onder andere en drie examenbezoeken. Zie voor de resultaten door bevragen van kandidaten en hoofdstuk 4 paragraaf 4.4 en 4.5. beoordelaars na afloop van een examen en Het structureel informatie verzamelen na afloop van door examenbezoeken door leden van de ieder examen door bevragen van kandidaten en centrale examencommissie. beoordelaars gebeurt wel maar niet altijd en niet bij iedere opleiding.

Status: definitief


december 2015


Examenstandaard 3: De diplomering is deugdelijk en geborgd. Verbeterpunt voor 2014-2015 zoals Stand van zaken aan het einde van het examenjaar geformuleerd in het jaarverslag 2013-2014 2014-2015 Aanscherpen van de vrijstellingsregelingen. Met de invoering van de pilotexamens en centrale examens taal en rekenen is verwarring geweest ten aanzien van het geven van vrijstelling van de ene opleiding naar de andere. Bij een check hierop zijn negen vrijstellingen ingetrokken. Leerlingen hebben daar schriftelijk bericht van gehad. Invoering van een procedure De ROC-brede procedure is nog niet rond, wel is een dossiervorming en archivering zodat op alle aantal verbeteringen doorgevoerd door het afdelingen op dezelfde wijze met examenbureau: in samenwerking met Educanet zijn leerlingdossiers wordt gewerkt en zodat invullijsten ontwikkeld die ervoor moeten zorgen dat altijd helder is waar welk bewijsmateriaal er een beter overzicht komt in het gearchiveerd wordt. leerlingvolgsysteem op het gebied van examinering. De lijsten worden met ingang van het examenjaar 2015-2016 in gebruik genomen. Verbeteren van het functioneren van Met de clusterexamencommissies is een clusterexamencommissies en scholingspakket afgesproken dat in 2015-2016 zal vaststellingscommissies met ondersteuning worden uitgevoerd. van bureau ICE en facilitering en aansturing In juni 2015 is besloten te gaan werken met een vanuit de onderwijsdirectie. centrale vaststellingscommissie. Deze gaat in het examenjaar 2015-2016 van start en zal worden begeleid door bureau ICE en een examendeskundige van het ROC. Structureel hanteren van de PDCA-cyclus Binnen de examenorganisatie hanteren we de PDCAop alle niveaus in de examenorganisatie cyclus. Deze is vastgelegd in het handboek examinering en in de beschrijvingen examentaken (BET’s). Het algemeen bewustzijn dat we de PDCAcyclus gebruiken is groeiende en heeft nog aandacht nodig. Het invoeren van de schooleigen omgeving van de procesarchitectuur examinering kan hierbij een goed hulpmiddel zijn, maar het hanteren van de structuur moet vooral van de medewerkers zelf komen. Implementeren van de regelgeving vanuit Dit is gebeurd vanuit het examenbureau: het College voor Toetsen en Examens en - Het examenreglement is aangepast; vanuit de Onderwijsinspectie met - Vakdocenten worden vanuit het examenbureau betrekking tot landelijke generieke geïnformeerd; examens. - De centrale examinering is strak geregeld met behulp van het systeem OnTrac en met een eigen ROC-brede examenlocatie aan de Sportlaan met afnameleiders en surveillanten; - Wijzigingen in de regelgeving vanuit de politiek maken dat we alert moeten blijven.

Status: definitief


december 2015


5.

CONCLUSIES 2014-2015

5.1. Conclusies De nieuwe examenorganisatie zoals we die in 2013 hebben opgezet, heeft geleid tot een groter bewustzijn en een grotere deskundigheid met betrekking tot het onderwerp examinering. We zijn scherper naar de examenprocessen en de examenorganisatie gaan kijken en zijn hierdoor ook kritischer geworden op onszelf, onze exameninstrumenten en onze examenorganisatie. Het feit dat we ‘de lat hoger hebben gelegd’ heeft als consequentie dat we meer ‘tekortkomingen’ of ‘pijnpunten’ constateren dan voorheen. In 2014-2015 hebben we op basis van de speerpunten en aandachtspunten uit het vorig jaarverslag gewerkt aan verbetering en hebben we tevens een aantal nieuwe onderwerpen aangepakt. Er is veel werk verzet, maar we moeten ook constateren dat er verbeterpunten zijn blijven liggen of maar ten dele zijn uitgevoerd. De balans aan het einde van het examenjaar 2014-2015: Positieve punten: De authenticiteit van de examinering: Voor alle opleidingen vindt (een deel van) de examinering plaats in de beroepspraktijk of in de gesimuleerde beroepspraktijk; De betrokkenheid van het beroepenveld bij de examinering; vertegenwoordigers vanuit het beroepenveld zijn betrokken als beoordelaar, soms ook als constructeur; De tevredenheid van het beroepenveld: Deze komt tot uiting in de leerbedrijvenenquête en de evaluaties met beoordelaars uit het werkveld; De tevredenheid van kandidaten: Deze komt tot uiting in leerlingenquêtes, evaluaties en gesprekken tijdens de examenbezoeken van de centrale examencommissie en in het geringe aantal klachten gedurende het examenjaar (twee); De bevindingen van de Inspectie bij het heronderzoek van de opleiding Verkoper detailhandel: De Inspectie heeft het oordeel ‘goed’ uitgesproken; De bevindingen van leden van de centrale examencommissie tijdens examenbezoeken; De afname en beoordeling gebeurt deskundig en met oog voor de kandidaat, hoewel er wel aandachtspunten zijn te noemen, met name op het gebied van zorgvuldigheid; De deskundigheidsbevordering van examenpersoneel: De studiedag examinering heeft hieraan een flinke bijdrage geleverd. Verbeterpunten uit 2013-2014 die opnieuw aandacht nodig hebben: Tijdig vaststellen van examenplannen: Hoewel er duidelijke verbetering te constateren is, zijn niet alle examenplannen (tijdig) vastgesteld, in wel vastgestelde examenplannen werden achteraf nog fouten geconstateerd. Deze plannen zijn na verbetering opnieuw vastgesteld. Centraal beschikbaar hebben van examenplanningen: Er is nog geen centraal overzicht van examenplanningen en vaststelmomenten. Hierdoor kan niet gemonitord worden of examenplannen en examenproducten op tijd zijn vastgesteld; Functioneren clusterexamencommissies: De clusterexamencommissie Nautisch College/STV/Techniek heeft niet gefunctioneerd, de andere twee clusterexamencommissies deden het beter maar geven zelf aan behoefte te hebben aan deskundige ondersteuning en voldoende tijd om plenair te vergaderen en alle punten van de agenda af te werken; Kwaliteitsonderzoeken examinering: Van de drie onderzochte opleidingen zijn er twee met een onvoldoende beoordeeld; ROC-brede procedure rondom dossiervorming en archivering: Deze is in 2014-2015 niet van de grond gekomen. Stand van zaken aan het einde van het examenjaar 2014-2015: Het ontbreken van een totaaloverzicht van examenplannen en examenplanningen maakt het voor de centrale examencommissie heel lastig om met zekerheid te kunnen concluderen dat de basiskwaliteit van de examinering overal op orde is. De ontwikkeling van onze examenorganisatie zoals we die beoogd hadden, verloopt langzamer dan verwacht. Vanuit de diverse geledingen van de examenorganisatie komen steeds de aspecten organiseerbaarheid en uitvoerbaarheid als knelpunten naar voren; overlegmomenten gaan niet door en/of worden niet in de afgesproken personele bezetting

Status: definitief


december 2015


gevoerd, geplande acties gaan niet door of lopen vertraging op. Gebrek aan tijd en mankracht speelt hierbij steeds een rol. Clusterexamencommissies en vaststellingscommissies hebben behoefte aan deskundige ondersteuning. Er is nog steeds sprake van ‘achterstallig onderhoud’ op het gebied van planningsoverzicht, vaststelling, dossiervorming, archivering en deskundigheidsbevordering. Met dit in het hoofd en daarbij de veranderingen die ons vanuit de herziening kwalificatiestructuur (herontwerp 2016) staan te wachten, concludeert de centrale examencommissie dat er ‘bijgeschakeld’ moet worden om aan onze eigen standaarden, en daarmee ook aan de standaarden van de Inspectie van het Onderwijs, te kunnen blijven voldoen. Investeren in de examenorganisatie is hiermee een vereiste.

Status: definitief


december 2015


6. VOORUITKIJKEN; SPEERPUNTEN EN ACTIES VOOR 2015-2016 6.1. Speerpunten Op basis van de ervaringen in het examenjaar 2014-2015 noemt de centrale examencommissie de volgende speerpunten voor 2015-2016: 1. Verbeteren van het functioneren van de clusterexamencommissies; 2. Het instellen van een centrale vaststellingscommissie; Ad 1: De clusterexamencommissies hebben een krachtige aansturing nodig vanuit de centrale examencommissie en de onderwijsdirectie. De clusterexamencommissies moeten zodanig gefaciliteerd zijn dat leden elkaar op de afgesproken momenten plenair treffen, werken met een vaste agenda en de werkzaamheden die in het cluster op het gebied van examinering moeten worden verricht, daadwerkelijk aansturen en monitoren. Bij het plannen en uitvoeren van hun werkzaamheden houden de clusterexamencommissies zich aan de beschrijving examentaken (BET) clusterexamencommissie zoals deze in het handboek examinering is opgenomen. Clusterexamencommissies hebben aangegeven behoefte te hebben aan ondersteuning (bureau ICE -training on the job). Ad 2: Aan het einde van het examenjaar 2014-2015 is besloten tot instellen van een centrale vaststellingscommissie. Doel hiervan is het bundelen van kennis en vaardigheid en het slagvaardiger werken bij het vaststellen van examenproducten. De centrale vaststellingscommissie zal begin 20152016 starten en begeleid worden door een examendeskundige van het onderwijsbureau en door een deskundige van bureau ICE. Bij het plannen en uitvoeren van haar werkzaamheden houdt de vaststellingscommissie zich aan de beschrijving examentaken (BET) vaststellingscommissie zoals deze in het handboek examinering is opgenomen. 6.2. Acties Acties voor examenjaar 2015-2016 Acties vanuit de bevindingen uit dit jaarverslag: WAT 1. Tijdig aanleveren van examenplannen. 2. Tijdig vaststellen van aangeleverde examenplannen. 3. Tijdig vaststellen van exameninstrumenten.

4. ROC-breed beleid vormgeven op het gebied van dossiervorming, archivering en beveiliging; hieraan wordt sinds 2012-2013 gewerkt. 5. Het vullen van de schooleigen omgeving van de procesarchitectuur examinering als hulpmiddel in de pdca-cyclus. 6. Het monitoren van het examineringsproces van constructie tot en met afname met behulp van een volgsysteem.

Status: definitief

WIE Opleidingsmanagers. Monitoring door clusterexamencommissies. Clusterexamencommissies. Monitoring door examenbureau. Centrale vaststellingscommissie. Aanlevering producten door opleidingsmanagers. Monitoring door clusterexamencommissies en centrale examencommissie. Onderwijsdirectie. Monitoring door centrale examencommissie. Uitvoering door examenbureau/afdelingen. Facilitering door onderwijsdirectie. Uitvoering door examenbureau/onderwijsbureau. Besluit door onderwijsdirectie. Monitoring door centrale examencommissie.


december 2015


7. Uitvoeren van scholing door bureau ICE; met ICE zijn afspraken gemaakt voor ‘training on the job’ voor vaststellingscommissie en clusterexamencommissies en voor scholing van assessoren. 8. Evalueren van afgenomen examens: Na ieder examen leerlingen en beoordelaars bevragen en op basis hiervan exameninstrumenten voor een volgende afname verbeteren.

Organisatie: onderwijsdirectie. Uitvoering: bureau ICE/ betrokken medewerkers.

Uitvoering: Opleidingsmanagers/ examenfunctionarissen in de afdeling. Monitoring: clusterexamencommissies/ centrale examencommissie.

Acties in het kader van herontwerp 2016: 2015-2016 wordt een jaar waarin de voorbereiding op de nieuwe kwalificatiestructuur (herontwerp 2016) op het gebied van examinering aandacht moet krijgen. Per augustus 2016 starten immers alle opleidingen volgens deze nieuwe kwalificatiestructuur. Het ROC Kop van Noord Holland maakt voor de nieuwe kwalificatiestructuur gebruik van ‘de curriculumbouwer’, vanuit dit systeem zullen ook de examenplannen voor de opleidingen die vanaf augustus 2016 starten, opgesteld worden. WAT 1. In beeld brengen in hoeverre veranderingen in de examinering nodig zijn in het kader van herontwerp 2016. 2. In beeld brengen welke consequenties herontwerp 2016 heeft voor de organisatie en invulling van het examineringsproces en de exameninstrumenten. 3. Op basis hiervan een actieplan maken voor de examenorganisatie.

Status: definitief

WIE Centrale examencommissie Clusterexamencommissies Opleidingsmanagers Examenfunctionarissen Projectleider herontwerp Onderwijskundig medewerkers.


december 2015

Bijlage 1: Aantal gediplomeerden mbo van 01-08-2014 tot 01-08-2015 AFDELING Basisopleiding 90440 Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent Economie

AANTAL 53 53 273

90290 Ondernemer detailhandel 90383 Verkoopspecialist (Verkoopspecialist detailhandel) 90471 Administratief medew. (Bedrijfsadministratief medewerker) 90472 Administratief medewerker (Secretarieel medewerker) 90500 Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen 90531 Medewerker marketing en communicatie (Assistent communicatiemedewerker) 90532 Medewerker marketing en communicatie (Marketing medewerker) 90534 Medewerker marketing en communicatie (Medewerker evenementenorganisatie) 90760 Kok 93212 Financiële beroepen (Bedrijfsadministrateur) 93491 Manager handel (Afdelingsmanager) 93492 Manager handel (Filiaalmanager) 93751 Verkoper (Verkoper detailhandel) 94140 Medewerker bediening/café-bar (Gastheer/-vrouw) 94153 Medewerker bediening/café-bar (Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw) 95391 Secretariële beroepen (directiesecretaresse/management assistent) 95420 Kok (Zelfstandig werkend kok)

11 37 5 6 9 2

ICT

43

90230 Medewerker beheer ICT 93191 ICT-beheer (ICT-beheerder) 93410 Autotechniek (Autotechnicus) 93420 Autotechniek (Eerste Autotechnicus) 95060 ICT-medewerker (Medewerker ICT) 95070 ICT-medewerker (Medewerker beheer ICT) 95321 ICT- en mediabeheer (ICT beheerder) 95323 ICT- en mediabeheer (netwerkbeheerder)

1 1 4 7 6 9 6 9

Nautisch College

56

10648 Schipper/Machinist Beperkt Werkgebied 91910 Visserij officier (stuurman-werktuigkundige zeevisvaart SW5) 91931 Koopvaardij Officier alle schepen 91942 Koopvaardij officier kleine schepen (Stuurman kl. schepen) DT 93090 Schipper-machinist beperkt werkgebied 95082 Veiligheid en vakmanschap (Aankomend medewerker maritiem)

1 1 9 1 3 11

3 1 27 21 50 19 27 9 11 15 20


95092 Veiligheid en vakmanschap (Aankomend onderofficier Maritiem) 95730 Stuurman alle schepen 95731 Scheepswerktuigkundige kleine schepen 95732 Stuurman kleine schepen 95733 Stuurman-werktuigkundige kleine schepen 95736 Schipper- machinist beperkt werkgebied Sport, Toezicht, Veiligheid 93280 Toezicht en veiligheid (Medewerker toezicht en veiligheid) 94810 Toezicht en veiligheid (Handhaver toezicht en veiligheid) 94850 Particuliere beveiliging (Beveiliger) 95081 Veiligheid en vakmanschap (Aankomend medewerker grondoptr.) 95091 Veiligheid en vakmanschap(Aankomend onderofficier grondoptr) 95280 Sport en bewegen (sport- en bewegingsleider) 95291 Sport- en bewegingscoördinator/ Bewegingsagoog 95293 Sport- en bewegingscoördinator/ Operationeel sport- en bewegingsmanager Techniek

200 84 30 13 30 5 3 16 19

178

91080 Machinebouw mechatronica (Monteur mechatronica) 91091 Machinebouw mechatronica (Machinebouwer) 92141 Mobiele werktuigen (Monteur mobiele werktuigen) 92151 Mobiele werktuigen (Allround monteur mobiele werktuigen) 92400 Elektrotechnische industriële producten en systemen (Eerste monteur) 94261 Machinebouw Mechatronica (Allround machinebouwer) 94271 Installeren (Monteur elektrotechnische installaties) 94272 Installeren (Monteur werktuigkundige installaties) 94312 Metaalbewerken (Allround constructiewerker) 94324 Service apparatuur en installaties (Servicemonteur werktuigbouw) 94421 Middenkader engineering (Technicus) 95761 Constructiewerker Welzijn

22 37 22 17 1 1 21 4 9 2 27 15 148

92620 Pedagogisch Werk (Pedagogisch Werker 3 kinderopvang) 92631 Pedagogisch Werk (Pedagogisch werker 4 Jeugdzorg) 92632 Pedagogisch Werk (Gesp. pedagogisch medew. 4 Kinderopvang) 92650 Maatschappelijke Zorg (Medewerker maatschappelijke zorg) 92661 Maatschappelijke Zorg (Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg) 92662 Maatschappelijke Zorg (pers. beg. specifieke doelgroepen) 93500 Onderwijsassistent 94541 Schoonmaak en glazenwassen (Allround schoonmaker/medewerker vloeronderhoud)

Status: definitief

8 7 1 3 1 10


34 24 3 20 27 9 23 8

december 2015


Zorg

207

91182 Kapper (Kapper) 92640 Helpende Zorg & Welzijn 93510 MBO-Verpleegkundige 95120 Kapper (Junior Kapper) 95530 Verzorgende-IG

5 64 14 3 121

Totaal ROC

Status: definitief

1158


december 2015

JAARVERSLAG EXAMINERING MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS

Recommend Documents