www.ecbo.nl
Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve
Anneke Westerhuis 19 mei 2015
www.ecbo.nl
Drie thema’s: - Doorstroom als kenmerk van het onderwijsstelsel - Loopbaanpatronen in en rond het mbo - Doorstroom en het onderwijsbeleid
Wat bepaalt de onderwijsloopbanen van mbo-leerlingen? •
De institutionele opbouw van het stelsel ( de doorlaatbaarheid van het systeem, positie hbo)
•
De dynamiek van de beroepspraktijk (ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, veranderingen in beroepen)
•
Individuele factoren (ambities en talenten van leerlingen)
•
Sociale omgeving (beschikbaarheid van informatie, netwerken, kennis van sociale codes)
De kernfunctie van het (beroeps)onderwijs is toeleiden naar de arbeidsmarkt •
Selectie (gelijke startkansen, sorteren op talent)
•
Kwalificatie (voorbereiden op de beroepsuitoefening)
•
Socialisatie (voorbereiden op deelname aan de samenleving)
Kritiek op het Nederlandse onderwijsstelsel •
Vroege selectie - daardoor geen gelijke startkansen
•
Vroege arbeidskwalificatie; daardoor weinig doorstroom naar het hbo
•
Nadruk op directe inzetbaarheid (lage jeugdwerkloosheid, minder flexibel inzetbaar op de langere termijn)
Stelsels en stelsels…..
Argument van Nederland: maar bij ons kun je stapelen! ………… of verdwijnt het probleem van de vroege selectie vanzelf?
Doorstroom hoe we het graag zien
Doorstroom in de praktijk
Verdwijnt het vroegtijdige selectieprobleem vanzelf?
De opwaartse trend in het vo: deelname vmbo
De opwaartse trend in het vo: deelname havo
De opwaartse trend in het vo in historisch perspectief
… maar er is een keerzijde en die zie je in de instroom in het mbo (niveau 4) 2005 aantal Vooropleiding Onderbouw vo Vmbo bl Vmbo kl Vmbo gl Vmbo tl* Vo 3 Havo 4/5 (wv dipl) Vwo 4/5/6 Hbo Totaal
56 339 10.390 3.914 23.244 575 4.067 (1.390) 83 18 42.686
2012 % >0,1 0,8 25 9 54 1 10 (3) 0,2 >0.1 100
aantal 81 140 8.697 5.835 23.244 496 6.239 (1.543) 157 3.609 48.498
% >0.1 0,2 18 12 48 1 13 (3) 0.3 7 100
De positie van het mbo in het Nederlandse stelsel: selecteren en emanciperen Kenmerken • elk niveau stelt andere instroom eisen •
elk niveau leidt op voor eigen beroepen
•
je kunt doorstromen en op een hoger niveau uitstromen
Functies • kwalificeren voor een breed spectrum van beroepen • kwalificeren van leerlingen met zeer diverse loopbaanachtergronden
Doorstroom en stapelen in het mbo
Stapelen in de beroepsonderwijskolom cohort vmbo 3
2005
Instroom hbo aantal leerweg Basisberoepsgerichte leerweg
1.803
5,7
Kaderberoepsgerichte leerweg
5.799
22,1
Gemengde leerweg
2.474
39,7
15.978
44,8
Basisberoepsgerichte leerweg
1.354
4.4
Kaderberoepsgerichte leerweg
5.729
20,6
Gemengde leerweg
2.585
36,9
24.192
42,1
Theoretische leerweg
2006
Instroom hbo %
Theoretische leerweg Bron: eigen berekeningen Bron-data (ecbo: Jan Neuvel)
Effecten van stapelen (bol): langere verblijfsduur
Doorstroom en stapelen na Focus? kansen en bedreigingen 1 • hogere kwaliteit opleidingen + intensiveren = verkorten van opleidingen
Doorstroom en stapelen na Focus? kansen en bedreigingen 2 • hogere kwaliteit opleidingen + intensiveren = verkorten van opleidingen • hogere kwaliteit opleidingen + intensiveren + verkorten van opleidingen = terughoudende plaatsing? • hogere kwaliteit opleidingen + intensiveren + verkorten van opleidingen = snellere doorstroom door de beroepskolom?
Doorstroom en stapelen na Focus? kansen en bedreigingen 3 • minder kwalificaties = betere plaatsing = minder switchen
doorstroom en stapelen na Focus? kansen en bedreigingen 4 • minder kwalificaties = betere plaatsing = minder switchen • minder kwalificaties + minder switchen = snellere doorstroom?
Doorstroom en stapelen na Focus? kansen en bedreigingen 5 • cascadebekostiging = verkorten verblijfsduur
Doorstroom en stapelen na Focus? kansen en bedreigingen 6 • cascadebekostiging = verkorten verblijfsduur • cascadebekostiging + verkorten verblijfsduur = terughoudende plaatsing? • cascadebekostiging + verkorten verblijfsduur = minder interne doorstroom?
Meer weten?
[email protected] 06 54647140
