Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden
Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding
Het verslag van de directie over 2006
1
DEEL 1
Activiteiten conform de resultaatgebieden van de Balanced Score Card
5
Hoofdstuk 1 Innovatie Sneller Beter Betere afstemming door klinische paden Digitalisering
7 7 8 8
Hoofdstuk 2 Processen Samenwerking Logistiek Personeel en organisatie Veiligheid, arbo en milieu Verzuim en reïntegratie Onderwijs en opleiding Ondernemingsraad Bouwen
11 11 12 13 14 15 16 17 17
Hoofdstuk 3 Klanten Patiënt en waardering Patiëntveiligheid Klachten Wachten Diverse projecten en activiteiten
19 19 20 22 24 25
Hoofdstuk 4 Financiën Groei Financiële positie Toelichting Balans- en resultatenrekening
29 29 32 32 34
DEEL 2
41
Governance
Verslag van de Raad van Toezicht
41
Bijlagen Accountantsverklaring Personalia Leden Christelijke vereniging Publicaties en voordrachten Woordenlijst
45 46 52 54 56
Voorwoord In 2006 staat het verbeteren van de zorg voor patiënten via de diverse kwaliteitsprojecten van Sneller Beter centraal. Patiënten waarderen het ziekenhuis. Uit diverse klanttevredenheidsonderzoeken blijkt dat het ziekenhuis hoog scoort op het gebied van persoonlijke aandacht en behandeling door artsen of verpleegkundigen. Goede zorg vereist ook goede faciliteiten. In 2006 worden de nieuwe poliklinieken in gebruik genomen. De operatiekamers worden ingrijpend verbouwd en er komen nieuwe verloskamers waarin volgens de nieuwste technieken gewerkt kan worden. De foto’s in dit verslag getuigen van de vele bouwactiviteiten. Het ziekenhuis sluit het jaar af met een negatief resultaat. De overschrijding van de kosten van geneesmiddelen en de uitgestelde komst van een derde orthopeed, zijn verantwoordelijk voor dit resultaat. Op de 100&10-de verjaardag van het Diaconessenhuis Leiden wordt de nieuwe huisstijl geïntroduceerd. Het beeldmerk verandert in drie duiven, die samen vliegen en samen werken. Het thema Mens&Kennis draagt uit waar we voor staan: een modern ziekenhuis waar mensen werken, die kennis hebben van hun vak en oog hebben voor anderen. Dit uitgebreide jaarverslag wordt gepubliceerd via de website www.diaconessenhuis.nl en www.cibg.nl/zorgaanbieders/jaarverslagenzorg. De jaarkrant ‘Mens&Activiteit‘, die gelijktijdig met dit jaarverslag wordt uitgebracht is een samenvatting. Hierin kunt u de hoogtepunten uit 2006 lezen. Deze krant kunt u aanvragen via de website of downloaden. Het jaarverslag is als volgt samengesteld: De inleiding bestaat uit het verslag van de directie. Deel 1 van het jaarverslag gaat over de activiteiten van het ziekenhuis, ingedeeld volgens de vier resultaatgebieden van de Balanced Score Card. Hoofdstuk 1 heeft als invalshoek innovatie. In hoofdstuk 2 worden de activiteiten beschreven die gaan over de interne processen. In hoofdstuk 3 vindt u de activiteiten vanuit het klantenperspectief en in hoofdstuk 4 komen de financiën aan de orde. Hierna volgt deel 2 van het jaarverslag, met het verslag van de Raad van Toezicht en de bijlagen. De directie, 13 april 2007
Inleiding Het verslag van de directie over 2006 Inleiding Het verbeteren van de zorg voor de patiënt staat ook in 2006 weer hoog in het vaandel. Uit klanttevredenheidsonderzoek en uit onderzoeken van het Algemeen Dagblad, de Elsevier en de Consumentenbond, blijkt dat patiënten zeer tevreden zijn over het Diaconessenhuis. Vooral in de omgang met patiënten scoort het ziekenhuis zeer goed. Het ziekenhuis gaat het tweede jaar in van het landelijke kwaliteitsprogramma Sneller Beter. Projecten zoals Werken Zonder Wachtlijst krijgen een hoge prioriteit. Om goede zorg te kunnen blijven bieden zijn ook goede faciliteiten nodig. In 2006 wordt de nieuwe polikliniek in gebruik genomen. Het OK-complex wordt ingrijpend verbouwd. Van twee oude kamers worden drie nieuwe kamers gemaakt waarin volgens de nieuwste technieken gewerkt kan worden. Het beheersen van de financiën op basis van goede managementinformatie blijft een belangrijk punt van aandacht. De introductie van een afdeling Planning en Control binnen de Economisch Administratieve Dienst moet hierbij ondersteuning bieden. Het ziekenhuis sluit het jaar af met een negatief resultaat. Als gevolg van een overschrijding van de kosten van geneesmiddelen en de uitgestelde komst van een derde orthopeed is het resultaat lager dan verwacht. 1.
Missie, visie en beleid
Het jaar 2006 is het eerste jaar van een nieuwe beleidsplanperiode. In het beleidsplan 2006-2010 is de visie van het ziekenhuis als volgt verwoord: Het Diaconessenhuis Leiden wil tot de beste algemene ziekenhuizen van Nederland behoren en 1. verleent de hoogst mogelijk kwaliteit van zorg op een manier die vertrouwen wekt, 2. in samenwerking met andere zorgverleners, 3. met bekwaam, actieve en betrokken medewerkers, 4. in een mensvriendelijke omgeving, tegen concurrerende prijzen. 2.
Activiteiten
De hoogst mogelijke kwaliteit van zorg Kwaliteit is het belangrijkste speerpunt voor de komende jaren. Door deelname aan het landelijke kwaliteitsprogramma Sneller Beter kiest het ziekenhuis voor 2006 en 2007 voor een programmatische aanpak van het kwaliteitsbeleid. Het voornemen bestaat het kwaliteitssysteem te borgen door een NIAZ-accreditatie in 2009. Om de kwaliteit intern toetsbaar en meetbaar te maken wordt de methodiek van de Balanced Scorecard (BSC) verder uitgewerkt. In een aantal bijeenkomsten, begeleid door TNO Management consultants, worden kritische succesfactoren en bijbehorende prestatie-indicatoren bepaald. Tevens worden de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van directie, management en medische staf vastgesteld. Belangrijke specifieke kwaliteitsactiviteiten in 2006 zijn: Waardering van patiënten: Het Diaconessenhuis Leiden onderzoekt voor de tweede keer de tevredenheid van zijn patiënten. Zij waarderen de geboden zorg met gemiddeld een rapportcijfer 8. Evenals het voorgaande jaar scoren de persoonlijke aandacht en behandeling door de verpleegkundige en de arts het hoogst en de wachttijd in de polikliniek en de overdracht van informatie het laagst. Besloten wordt het jaar 2007 te besteden aan het opzetten van verbeterprojecten die zoveel mogelijk passen binnen het Sneller Beter Project, naar aanleiding van de aanbevelingen. In 2008 zal dan blijken of deze verbetertrajecten daadwerkelijk leiden tot een hogere klanttevredenheid. Het ziekenhuis is voornemens in de nabije toekomst de klanttevredenheid continue te meten via elektronische vragenlijsten (via internet).
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
1
Sneller Beter: In november is met een interne werkconferentie over Werken zonder Wachtlijst (WZW) en ProcesHerInrichting (PHI) een start gemaakt met het tweede jaar van Sneller Beter. Dit zijn de belangrijkste projecten voor 2007. Samenwerking Afstemming met de eerste lijn is voor het ziekenhuis van groot belang. In 2006 start een eerste aanzet voor een diagnostisch centrum. Hier kan de huisarts met zijn patiënten voor ECG’s zonder afspraak terecht. In 2007 wordt het diagnostisch centrum verder uitgebreid. Diverse vakgroepen werken samen met andere ziekenhuizen in de regio. Het Klinisch Chemisch Laboratorium van het Diaconessenhuis Leiden en het Rijnland ziekenhuis werken intensief samen, waarbij voor iedere locatie specifieke speerpunten ontwikkeld worden. Laboratoriumbepalingen in verband met coeliakie vinden bijvoorbeeld alleen in het Diaconessenhuis plaats. Hetzelfde geldt ook voor de medische microbiologie. Het Diaconessenhuis en Bronovo werken intensief samen en zij voeren gezamenlijk een griepvaccinatiecampagne. Met de thuiszorgorganisatie Valent RDB1 start een intensieve samenwerken rondom hartfalenpatiënten. Het doel van het project is het voorkomen van een ziekenhuisbezoek en de hartfalenpatiënt zo veel mogelijk in de thuissituatie (in de gaten) houden. Vanuit Rivierduinen wordt ervaring opgedaan met de consultatief psychiatrisch verpleegkundige. Uit een evaluatie blijkt dat de behoefte groot is en de werkzaamheden van de consultatief psychiatrisch verpleegkundige worden gecontinueerd. In samenwerking met ’s Heeren Loo West-Nederland wordt in het Diaconessenhuis een speciaal spreekuur voor verstandelijk gehandicapten verzorgd. Dit spreekuur wordt erg gewaardeerd door de huisartsen. De samenwerking met het Visser ’t Hooft Lyceum krijgt handen en voeten: er zijn diverse projecten over en weer. Het Visser ’t Hooft Lyceum verzorgt de opening van de nieuwe poliklinieken en leerlingen lopen maatschappelijke stages in het ziekenhuis. De samenwerking wordt in 2007 gecontinueerd. Actieve en betrokken medewerkers Het personeelsbeleid is gericht op het werven en behouden van goed opgeleide, bekwame, actieve en betrokken medewerkers. De personele formatie neemt in 2006 toe met 22,7 fte’s. In 2005 was dit 7,3 fte’s. In het jaar 2006 blijft het ziekteverzuimpercentage historisch laag: 3,5% (Vernetcijfers2, exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof). In 2005 bedroeg dit percentage 4,1%. In het beleidsplan 2006-2010 is het streefpercentage vastgesteld op 4,0% in 2010. Om slagvaardig te kunnen opereren is het belangrijk dat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie liggen. In 2006 vindt een belangrijke organisatiewijziging plaats: de Kliniek en Paramedische dienst worden omgevormd tot twee zorgbedrijven: de sector Zorg en de sector Diagnostiek & behandeling. Doel van de operatie is om de patiëntenzorg te verbeteren door de organisatie meer te richten op het zorgproces dat de patiënt doorloopt. De medische staf breidt uit met een nieuw specialisme: plastische chirurgie. De maatschap urologie wordt uitgebreid met een derde uroloog, medische psychologie breidt uit met een vierde psycholoog en de komst van de derde orthopeed wordt uitgesteld naar medio 2007. Personeelsbeleid draagt bij aan de kwaliteit van de zorg. Iedereen moet doordrongen zijn van de primaire doelstelling: de patiënten de beste zorg verlenen. Er wordt ziekenhuisbreed een gedragscode gepresenteerd waarin kenbaar wordt gemaakt waarop men elkaar kan aanspreken. In 2007 wordt deze gedragscode definitief.
1 2
Valent RDB is een zorgorganisatie actief in de Rijn-, Duin- en Bollenstreek Vernetcijfer: landelijk meldpunt ziekteverzuim, branche ziekenhuizen.
2
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Huisvesting Het ziekenhuis blijft de komende jaren volop aan het bouwen: Uitbreiding en renovatie poliklinieken: in februari 2006 wordt de nieuwbouw van de poliklinieken feestelijk in gebruik genomen. De eerste fase van het bouwproject is hiermee afgerond. In mei vindt de aanbesteding plaats van de renovatiefase en in september kan de daadwerkelijke aanvang van de renovatie plaatsvinden. Omdat tijdens de renovatie de werkzaamheden op de bovenliggende etages gewoon doorgaan, wordt er alles aan gedaan om de overlast tot een minimum te beperken. Nieuw verloskamercomplex: het verloskamercomplex voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd en is te krap. Het verloskamercomplex wordt verplaatst naar de verpleegafdelingen en uitgebreid naar vier verloskamers. Iedere verloskamer krijgt een eigen uitstraling. In maart 2006 wordt dit complex in gebruik genomen. OK en CSA: twee oude operatiekamers worden omgebouwd tot drie eigentijdse operatiekamers. Twee van deze nieuwe operatiekamers worden digitaal en specialistisch ingericht voor endoscopische ingrepen. Ook dit project heeft veel voeten in de aarde, omdat op de andere operatiekamers doorgewerkt blijft worden. Dit vergt creativiteit en flexibiliteit bij alle betrokkenen. De nieuwe operatiekamers worden in het voorjaar 2007 in gebruik genomen. Radiologie krijgt twee nieuwe digitale buckykamers. Deze buckykamers brengen veel voordelen met zich. De kwaliteit van de foto’s is beter en er kan efficienter gewerkt worden. Met ingang van 1 januari 2006 geldt de WTZi3, waarmee het bouwregime wordt geliberaliseerd. Uiteindelijk zal vastgoedbeleid volledig de verantwoordelijkheid van het ziekenhuis zijn. In verband met het beheersbaar blijven van de huisvestingslasten van het ziekenhuis, staat strategisch vastgoedbeleid hoog op de agenda. Ter voorbereiding wordt met een nieuwe architect een eerste aanzet gedaan voor een masterplan met daarin alle ontwikkelingen op het gebied van huisvesting voor de komende 10 jaar. ICT In 2006 wordt besloten een onderzoek te starten naar de vervanging van het bestaande ZiekenhuisInformatieSysteem (ZIS). In overleg met de medische staf is de ambitie om op ICT-gebied een grote stap voorwaarts te zetten door de invoering van een zogenaamd derde generatie EPD. Onderzoek moet uitwijzen welke mogelijkheden er zijn. Ondertussen wordt alvast het laboratoriumsysteem Glims4 gefaseerd ingevoerd. In 2006 wordt de module bloedtransfusie volledig geïmplementeerd en met de module microbiologie wordt gestart. Voor 2007 staat de module Klinisch Chemisch Laboratorium op het programma. Voor de digitale opslag van ECG’s wordt het systeem Muse geïntroduceerd. Ondertussen worden ook patiëntenarchieven gedigitaliseerd en elders opgeslagen. 3.
Resultaten en verantwoording
Planning en control Op basis van het beleidsplan stelt de directie jaarlijks een kaderbrief op, als uitgangspunt voor de jaarlijkse activiteitenplannen, begrotingen en investeringsplannen van de diensten. Voor 2006 krijgen diensthoofden weer een budgetkorting van 2% bij gelijkblijvende productie toegewezen. Dit uitgangspunt sluit aan bij het tussen zorgpartijen (NVZ, ZN en het Ministerie van VWS) afgesloten Prestatiecontract dat uitgaat van het principe ‘meer zorg voor hetzelfde geld’. Alleen door extra groei kan men nog uitbreiden. Verantwoording over de activiteitenplannen en financiën vindt ieder kwartaal plaats in het managementteam. De productiegroei voor de komende jaren is gericht op de poliklinische productie en de dagverpleging (respectievelijk met gemiddeld 5% en respectievelijk gemiddeld 10% per jaar tot 2010). Voor de kliniek wordt een stabilisatie van het activiteitenniveau nagestreefd. In 2006 is de realisatie: de poliklinische productie stijgt met 4,5%, de dagopnamen stijgen met 8,6% en de klinische productie neemt toe met 3,2%.
3 4
Wet Toelating Zorginstellingen General Laboratorium Informatie Management Systeem
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
3
Geneesmiddelen De beheersing van de kosten voor geneesmiddelen is een continue punt van aandacht. Vooral de kosten van dure geneesmiddelen zorgen voor een overschrijding van het budget. Weliswaar krijgt het ziekenhuis 80% van de dure geneesmiddelen vergoed, maar dit is onvoldoende om de overschrijding mee te compenseren. De extreme kostenstijging van de geneesmiddelen is niet alleen een probleem van het ziekenhuis, maar ook een landelijk probleem. DBC’s Het inschatten van de financiële positie als gevolg van het onderhanden werk bij de registratie van de productie in het A en B segment blijft moeilijk. Door verkoop van DBC’s wordt PR en marketing een belangrijk issue. In 2006 wordt een communicatieplan ontwikkeld dat in 2007 wordt geïntroduceerd in het Diaconessenhuis. Financieel resultaat Het streven in het beleidsplan 2006-2010 is een financiële reserve (weerstandsvermogen) van 15% in 2010. Eind 2006 bedraagt het weerstandsvermogen conform de definitie van het Waarborgfonds voor de Zorgsector 7,4% van het risicodragende ziekenhuisbudget. Eind 2005 was dit percentage 9,0%. De exploitatie over 2006 sluit met een negatief saldo van € 412.997,--. Dit saldo wordt geheel ten laste van de Reserve Aanvaardbare Kosten (RAK) gebracht. 4. Toekomst Het Diaconessenhuis bestaat in 2007 100&10 jaar en blijft een duidelijke positie in de regio behouden. Toch zal het marktgericht denken komende jaren grote aandacht blijven vragen. PR en marketing worden belangrijke instrumenten die in 2007 meer worden ingezet. De directie, 13 april 2007
4
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
DEEL 1
Activiteiten conform de resultaatgebieden van de Balanced Score Card
Spreekkamer in opbouw.
Het Diaconessenhuis hanteert bij het monitoren van kwaliteit de Balanced Score Card (BSC) als sturingsinstrument. In 2006 heeft het managementteam op basis van het nieuwe beleidsplan kritische succesfactoren benoemd voor de komende beleidsperiode. Voor 2007 zijn daaruit een drietal speerpunten gekozen: 1. optimaliseren bedrijfsprocessen; 2. doelmatiger werken door delegeren van verantwoordelijkheden en bevoegdheden; 3. verbeteren samenwerking in de zorgketen. Voor elke kritische succesfactor zijn prestatieindicatoren benoemd. In 2007 zal het managementteam gericht sturen op deze indicatoren. De activiteiten van 2006 zijn ingedeeld in de vier perspectieven van de Balanced Score Card: innovatie, processen, klanten en financiën.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
5
Figuur 1: Overzicht van de activiteiten in 2006 volgens de perspectieven van de Balanced Score Card
Innovatie Sneller Beter Klinische paden Digitalisering
Processen Samenwerking Logistiek Personeel en organisatie Veiliheid, arbo en milieu Verzuim en reïntegratie Onderwijs en opleiding Ondernemingsraad Bouwen
Klanten Patiënt&Waardering Patiëntveiligheid Klachten Wachten Diverse projecten en activiteiten
Financiën Groei Financiële positie Toelichting Balans- en resultatenrekening
Naast dit jaarverslag brengt het ziekenhuis ook het verslag prestatie-indicatoren 2006 uit. Dit is in te zien via de website van het Diaconessenhuis of via www.ziekenhuizen.transparant.nl.
6
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Hoofdstuk 1
Innovatie
Zicht op de kliniek vanuit de gerenoveerde poliklinieken.
Sneller Beter Het Diaconessenhuis Leiden is door het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) geselecteerd voor deelname aan het landelijk project Sneller Beter. Via dit project wordt doelmatig werken, kwaliteit en innovatie in ziekenhuizen extra gestimuleerd. In 2006 staan in het Diaconessenhuis twaalf Sneller Beter projecten op het programma op het gebied van patiëntenlogistiek, patiëntveiligheid en patiëntenparticipatie. Negen poliklinieken doen bijvoorbeeld mee met het project 'Werken zonder Wachtlijst’ (WZW) en de chirurgie verbetert een aantal zorgprocessen met de methodiek ‘Proces Her Inrichting’ (PHI). In 2005 waren er al twaalf projecten gestart waarvan er vier zijn afgerond. Tijdens het Sneller Beter project worden directie en leden van de medische staf geregeld geïnformeerd in gezamenlijke bijeenkomsten met andere deelnemende ziekenhuizen over de voortgang van het programma Sneller Beter. Ook nemen zij kennis van nieuwe ontwikkelingen en raken zij geïnspireerd om innovaties door te voeren in het ziekenhuis. Het is daarbij van belang om de opgedane kennis actief uit te dragen en anderen te stimuleren open te staan voor nieuwe mogelijkheden. Op diverse plaatsen in dit jaarverslag wordt ingegaan op de Sneller Beterprojecten.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
7
Betere afstemming door klinische paden In 2004 start het project Klinische paden in samenwerking met het Nederlands Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO en centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap van de Katholieke Universiteit Leuven. In 2006 zijn zes procesbegeleiders aangesteld van wie er vier zijn opgeleid en twee zijn gestart met de opleiding. Een klinisch pad is een multidisciplinaire samenwerking en taakafstemming tussen diverse disciplines van de zorg, waarbij de patiënt het uitgangspunt is. In 2006 zijn klinische paden ontwikkeld voor patiënten die endoscopische operaties aan blaas en prostaat moeten ondergaan (juni 2006), voor ouderen die onbegrepen vallen (balanspoli, mei 2006), voor totale knieprothese patiënten en voor patiënten die komen voor vaginale ingrepen. Het klinisch pad val- en fractuurpreventie (kliniek ) is in concept klaar. De implementatie loopt vertraging op door het (nog) niet beschikbaar zijn van de valpreventiemiddelen, infrarooddetectie en dwaalbeveiliging. In 2006 is de ontwikkeling gestart van twee paden, proximale femurfractuur patiënten (acute heupfractuur) en patiënten met een diabetische voet. De klinische paden knieprothese en heupprothese worden de komende maanden gemeten. Het project Proces Her Inrichting (Sneller Beter) en project Klinische paden zullen vanaf eind 2007 verder gaan onder de naam ’zorgprogrammering’. De volgende klinische paden lopen in het Diaconessenhuis: Tabel 1: Overzicht klinische paden Klinisch pad Koliek Delirium 1 Totale heup Colon Herstel Programma Balanspoli in dagopname) Totale knie Endoschopische ingrepen blaas prostaat Endoscopische vaginale ingrepen Proximale femurfractuur Diabetische voet Kinderen met astma Cognitieve functieklachten Delirium 2 Val- en fractuurpreventie
Specialisme Urologie Chirurgie, orthopedie, interne 3b Orthopedie, fysiotherapie Chirurgie Ouderengeneeskunde, neurologie, fysiotherapie Orthopedie Urologie
Jaar 2004 2004 2005 2005 2006 2006 2006
Gynaecologie
2006
Orthopedie, chirurgie, fysiotherapie Chirurgie, dermatologie Kinderartsen, longziekten Ouderengeneeskunde, neurologie, psychologie IC, neurologie,longziekten, urologie, gynaecologie, anesthesie, ouderengeneeskunde Kliniek
2007 2007 2007 2007
medio medio eind eind
2007 eind 2007 medio
Digitalisering Nieuwe digitale Buckykamers Sinds medio 2006 beschikt de afdeling radiologie over twee nieuwe digitale buckykamers. Ze leveren meer efficiency en een betere kwaliteit van de foto’s. Door het nieuwe systeem zijn de foto’s direct zichtbaar op het beeldscherm en als dat nodig is kan de laborant de foto’s bewerken. De radiologen bekijken de foto’s op een diagnostisch station en dicteren er een verslag bij. Per week worden in de digitale buckykamers ongeveer zeshonderd röntgenfoto’s van patiënten gemaakt. De voordelen zijn evident. De doorstroming van patiënten verloopt sneller en efficiënter. De bewerkingsmogelijkheid maakt het ook voor de patiënt minder belastend. Vroeger moest een foto opnieuw worden gemaakt als deze niet goed was. Toen er nog gewerkt werd met cassettes en platen van fosfor duurde het allemaal veel langer. De foto’s moesten eerst ontwikkeld worden en pas daarna haalde de assistent de volgende patiënt. Tegenwoordig staat de foto direct op het beeldscherm en de volgende patiënt is alweer aan de beurt.
8
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Op weg naar een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) Het Diaconessenhuis wil een systeem aanschaffen met EPD-functionaliteit van de derde generatie, zodat de zorgverlenende en zorgondersteunende processen maximaal ondersteund worden en het systeem lange tijd mee kan. In 2006 is onder leiding van een stuurgroep een selectietraject gestart. Inmiddels is de eerste fase afgerond, waarna drie mogelijke kandidaten zijn overgebleven. Het streven is om in 2007 een definitieve keuze te maken. Het nieuwe systeem zal naast de gebruikelijke inzage en verslaglegging tevens ordermanagement en functionaliteiten voor verpleegplannen en zorgprogramma’s bevatten. Nieuw informatiesysteem voor de laboratoria Niet meer kijken naar de houdbaarheidsdatum, nooit meer terug hoeven zoeken op welke computer de gegevens staan die je nodig hebt en geen onleesbare handschriften meer ontcijferen. Dat alles vanwege het nieuwe General Laboratorium Informatie Management Systeem: Glims. Voor het onderdeel bloedtransfusie is Glims in gebruik genomen. Eind 2006 is gestart met de introductie van het Glimsonderdeel voor de medische microbiologie en in 2007 zal het derde onderdeel voor de gehele klinische chemie volgen. De gegevens van de patiënt zijn in Glims gemakkelijk terug te zoeken, ook als het jaren geleden is. Het systeem helpt het juiste bloed te selecteren voor de juiste patiënt en zorgt voor minder overschrijvingen, dus minder kans op fouten. Vanuit een ziekenhuisbed internetten Patiënten, die hun bed niet uit mogen, kunnen nu internetten of DVD’s bekijken. Vorig jaar zijn al internetzuilen geplaatst in de lounges op de verpleegafdelingen, zodat patiënten en bezoekers hier kunnen internetten en e-mailen. Van deze zuilen wordt veel gebruik gemaakt. Voor patiënten die aan bed gebonden zijn, waren er eigenlijk geen voorzieningen. Wel kwamen er steeds meer verzoeken van patiënten. Voor deze patiënten zijn nu laptops beschikbaar, zodat ook zij kunnen internetten, e-mailen of DVD’s bekijken. De internetfaciliteit zorgt voor een welkome afwisseling tijdens een ziekenhuisopname. Patiënten houden hierdoor contact met de wereld buiten het ziekenhuis. De commissie Zorg Extra van het ziekenhuis heeft gezorgd voor de financiering.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
9
10
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Hoofdstuk 2
Processen
De oude poliklinieken (links) krijgen hetzelfde uiterlijk als de nieuwbouw (rechts).
Samenwerking Samenwerking met thuiszorg verbetert zorg bij hartfalen Sinds begin dit jaar draait een project waarin het Diaconessenhuis Leiden en thuiszorgorganisatie Valent RDB5 intensief samenwerken voor hartfalenpatiënten. Vóór de samenwerking zagen alle hartfalenpatiënten twee keer per jaar de cardioloog en kwamen daarnaast om de twee maanden op de hartfalenpoli. Deze ziekenhuisbezoeken zijn voor de patiënten ingrijpend, omdat ze meestal moeilijk naar het Diaconessenhuis kunnen komen. Vaak moet een zoon of dochter daar speciaal vrij voor nemen. Doordat deze patiëntengroep vaak al thuiszorg heeft, lag een samenwerking met de thuiszorg voor de hand. Als er al een thuiszorgmedewerker langskomt om te helpen met aankleden of steunkousen aantrekken, is er een korte lijn naar een collega-verpleegkundige die gewaarschuwd kan worden als het hartfalen tot problemen begint te leiden of wanneer de patiënt zich niet aan de leefregels houdt. De verpleegkundige van de thuiszorg onderhoudt nauw contact met de hartfalenpoli. Bij problemen overleggen zij welke wijzigingen in het medicijngebruik hierop aansluiten. Patiënten die meedoen aan het project hoeven in principe nog maar één keer per jaar door de cardioloog en de hartfalenverpleegkundige te worden gecontroleerd. De andere controles doet de gespecialiseerde verpleegkundige van de thuiszorg. Een groot voordeel van deze hartfalenzorg aan huis is, dat veel eerder kan worden ingegrepen. Dat kan ziekenhuisopnames voorkomen.
5
Valent RDB is een zorgorganisatie actief in de Rijn-, Duin- en Bollenstreek
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
11
Diagnostisch centrum voor huisarts en patiënt Het Diaconessenhuis wil meer faciliteiten bieden aan huisartsen en start met een eerste opzet van een diagnostisch centrum. Het doel is een betere en liefst drempelloze toegang voor patiënten uit de eerste lijn voor diagnostische verrichtingen (röntgen, laboratoriumbepalingen, ECG’s etc.). Het voordeel voor het ziekenhuis is een betere benutting van de vaste capaciteit, waardoor lagere kosten en een betere samenwerking met de huisartsen bereikt wordt. Uit een onderzoek naar welke (eerstelijns) onderzoeken de huisartsen in het Diaconessenhuis willen uitvoeren, blijkt dat behoefte bestaat aan ECG (hartfilmpje), spirometer (longfunctietest) en Dexameter (botten screenen op ontkalking). Sinds eind 2006 kan de huisarts zowel in het Diaconessenhuis als in het priklaboratorium, locatie Katwijk een ECG aanvragen. Naar verwachting zal in 2007 de Dexameter een plek krijgen. Samenwerking met het Visser ’t Hooft Lyceum In het eerste jaar van de samenwerking maken leerlingen van het Visser ’t Hooft Lyceum (VHL) kennis met het ziekenhuis tijdens diverse maatschappelijke stages, deelname aan de Nationale ziekendag en door het opstellen van profielwerkstukken. Leerlingen verzorgen een bijzondere openingsact en de muziek bij opening van de nieuwe poliklinieken. Op facilitair gebied biedt het VHL ondersteuning in de vorm van het bieden van vergaderfaciliteiten en het verzorgen van kunstexposities. De samenwerking biedt een meerwaarde en wordt voortgezet.
Logistiek Procesherinrichting (PHI) Met behulp van de methodiek van ProcesHerInrichting worden, in het kader van Sneller Beter, diverse zorgprocessen verbeterd: PHI colorectale tumoren Voor patiënten met een tumor in het colon of rectum is als gevolg van het project Proces HerInrichting de doorlooptijd van de diagnostiek verminderd. Ook de ligduur wordt korter en de frequentie van het aantal bezoeken van de patiënt aan het ziekenhuis gaat omlaag. De wachttijd tot de behandeling, die voor een deel plaats heeft in het LUMC, is nog een knelpunt waaraan gewerkt wordt. Gespecialiseerde verpleegkundigen begeleiden de patiënt vanaf de scopie tot na de operatie. PHI liesbreuk en PHI laparoscopische galblaasverwijdering in dagbehandeling Op het dagcentrum is gestart met het project PHI liesbreuk en PHI laparoscopische galblaasverwijdering in dagbehandeling. Het resultaat is dat de patiënt met een liesbreuk minder frequent het ziekenhuis bezoekt. De laparoscopische verwijdering van de galblaas wordt voortaan in dagbehandeling gedaan. PHI varices In het project ProcesHerInrichting varices wordt de behandeling van varices op één dagdeel georganiseerd. De patiënt bezoekt op één ochtend de dermatoloog, de bandagist en de chirurg, de zogeheten ‘one-stop-shop’. In een dagdeel weet de patiënt waar hij aan toe is: de dermatoloog bekijkt of een operatie nodig is. Als dat zo is dan bezoekt de patiënt direct daarna de bandagist en de chirurg. Inmiddels is het project afgerond en overgedragen aan de lijnverantwoordelijke. De OK oké Op het operatiekamercomplex maakt het Sneller Beterproject OK Oké in 2006 een nieuwe doorstart met een nieuw team. Hoofddoelstelling van het project is 30% productiviteitsstijging op het OK complex. Het begrip productiviteit van het OK-complex wordt in dit project gedefinieerd als de productie per FTE OK-personeel. Naast doelmatigheidsverbetering zijn er door het verbeteren van de organisatie en planning op operatiekamers verbeteringen te realiseren ten aanzien van bijvoorbeeld spoedregulatie, aantal afgezegde operaties en doorstroomtijd.
12
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Uitpakken in een handomdraai Sinds november 2006 wordt op het operatiekamercomplex gewerkt met Custom Procedure Tray's (CPT's). Een CPT is een voor een of verschillende ingrepen samengesteld pakket met alle daarvoor noodzakelijke materialen. Van gaasjes, spuiten, slangen tot lampendoppen. Bij het openen van het pakket ligt alles in de juiste volgorde klaar en kan de ingreep direct beginnen. Op 1 januari 2007 moet de OK helemaal over zijn op CPT’s. De prestatie van het Diaconessenhuis is uniek. Geen enkel ziekenhuis is in zo’n korte tijd voor 100% overgegaan op CPT’s’. Deze overgang heeft alles te maken met doelmatiger werken en past in het Sneller Beter project OK Oké. Het betekent meer efficiency en daardoor meer productie. Er zijn in totaal voor het Diaconessenhuis negentien verschillende pakketten samengesteld, die voor 95% van de ingrepen gebruikt kunnen worden. Voor de overige 5% van de ingrepen wordt het pakket aangevuld met losse materialen.
Personeel en organisatie Formatie en verloop In het verslagjaar stijgt de formatie met een kleine 3% en het verloopcijfer blijft gehandhaafd op 11%. Tabel 2: Personeelsomvang in aantallen medewerkers (per 31 december 2006) Vrouwen Mannen Totaal
2006 aantal 1.046 173 1.219
% 86 14 100
2005 aantal 1.002 181 1.183
% 85 15 100
2004 aantal 982 177 1.159
% 85 15 100
2003 aantal 943 179 1.122
% 84 16 100
2002 aantal 906 168 1.074
Tabel 3: Verloopcijfers in procenten Personeel uit dienst Ziekenhuis totaal Verdeling van het verloop: - Kliniek - Paramedische dienst - Civiele-facilitaire dienst - Algemeen beheer* Totaal
2006 11
2005 11
2004 11
2003 12
2002 13
35 25 19 21 100
36 20 18 26 100
43 21 22 14 100
38 16 31 15 100
36 24 24 16 100
* vanaf 2005 inclusief arts-assistenten en oproepkrachten ** de cijfers zijn gebaseerd op de indeling vóór de herstructurering
Aan de slag met onze manieren In het ziekenhuisbeleidsplan 2006-2010 wordt aangegeven dat er een gedragscode moet worden ontwikkeld, waarin kenbaar wordt gemaakt waarop iedereen kan worden aangesproken. In een plezierig werkklimaat voelen medewerkers zich immers prettiger en functioneert iedereen beter. Dit heeft een positieve uitstraling op alle klanten. In 2006 wordt een eerste concept van een gedragscode ontwikkeld en gepresenteerd. Via een interactief theater van ‘More balls than most’ komen onderwerpen als roken, pesten en discriminatie aan bod. Het belang van het elkaar kunnen aanspreken op gedrag staat bij deze presentatie centraal. Een gedragscode zal hierbij ondersteuning bieden. In 2007 is de definitieve gedragscode gereed. Een nieuwe structuur met twee sectoren Sinds 1 maart zijn de Kliniek en de Paramedische dienst omgevormd naar twee sectoren: de sector Zorg en de sector Diagnostiek & behandeling. Met deze aanpassing kan de organisatie zich meer richten op het zorgproces dat de patiënt doorloopt. De patiëntenzorg wordt er beter van doordat verpleegafdelingen en poliklinieken bij elkaar worden gebracht, net zoals de medische ondersteunende afdelingen. De sector Zorg omvat de klinische en poliklinische behandeling en verpleging van patiënten voor alle specialismen, evenals de verpleegkundigen met specialisatie, het medisch maatschappelijk werk en het meldpunt zorg (de transferverpleegkundigen). De
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
13
sector Zorg omvat een viertal clusters. De sector Diagnostiek en behandeling omvat alle medische ondersteuning en multi-user afdelingen zoals de OK en IC. Managementteam vernieuwd Drie nieuwe diensthoofden treden als gevolg van vacatures toe tot het managementteam. Het gaat om diensthoofden voor de sector Zorg, de dienst PO&O en het Facilitair bedrijf. Zij zijn allen afkomstig van buiten het Diaconessenhuis. De vernieuwing bevordert een frisse blik en innovatie in de organisatie. Van P&O naar PO&O In 2006 zijn de afdelingen Personeel en Organisatie en Opleidingen samengevoegd tot één dienst. In 2007 verhuizen de afdelingen P&O en Opleidingen en liggen de afdelingen ook fysiek bij elkaar. Dan zal ook de inhoudelijke integratie, afgeleid uit het beleidsplan en het jaarplan, verder vorm krijgen. Dit bevordert een geïntegreerde benadering van personeelsen organisatieontwikkeling. Opleiding- en begeleidingsactiviteiten worden niet louter voor de zorgonderdelen, maar instellingsbreed ondersteund. In 2006 is de intensieve samenwerking tussen de Salarisadministratie en Personeel en Organisatie nader uitgewerkt. Dit heeft o.a. geleid tot afstemming van werkprocessen, de ingebruikname van een nieuw gezamenlijk personeel informatie systeem en een gezamenlijke informatiebalie voor personeel.
Veiligheid, arbo en milieu Veiligheid Ziekenhuisrampenopvangplan (ZiROP) in voorbereiding Samen met het Groene Hart ziekenhuis, het Rijnland ziekenhuis en het LUMC doet het Diaconessenhuis mee aan het kwaliteitsverbeterprogramma van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport voor de rampenopvang. Het doel van het gezamelijke ZiekenhuisRampenOpvangPlan (ZiROP) is dat de ziekenhuizen goed zijn voorbereid op een eventuele externe ramp met een grote toestroom van ramppatiënten. Het project loopt van november 2006 tot juni 2007. Er is een crisiscoördinator van het Groene Hart ziekenhuis voor 1,5 dag per week aangesteld die helpt bij het opleiden, trainen en oefenen van ZiROP. In 2007 vinden oefeningen plaats. Bedrijfshulpverlening (BHV) Het BHV-team overdag en het BHV-team Avond/Nacht/Weekend houden hun jaarlijkse oefening en/of jaarlijkse opleiding. Dit jaar is geoefend met het portofoongebruik en zijn de deelnemende BHV’ers een fictieve brand gaan blussen in het kenniscentrum. Griepvaccinatiecampagne Omdat een griepepidemie gevolgen kan hebben voor de continuïteit van de zorgverlening in het ziekenhuis, start in november voor het eerst een griepprikcampagne. Prikteams bezoeken alle afdelingen en op de polikliniek eerste hulp kan gedurende twee weken de prik gehaald worden. Uiteindelijk zijn 269 medewerkers en specialisten gevaccineerd. Dit is meer dan de 100 vaccinaties in 2004 en de 120 vaccinaties in 2005. In 2005 was er meer vraag naar de griepprik vanwege de vogelgriep. Arbo Arbeidinspectie op bezoek Eind 2006 houdt de Arbeidsinspectie Utrecht een controlebezoek, waarbij aandacht wordt besteed aan de onderdelen cytostatica en narcosegassen, fysieke belasting op de OK en verpleegafdelingen en agressie en geweld. Het ziekenhuis voldoet aan de eisen, maar wel wordt een waarschuwing gegeven voor het niet jaarlijks uitvoeren van veegproeven bij cytostatica, het niet voldoen aan de eisen voor inhalatie anesthetica-apparatuur en protocollen en het ontbreken van een protocol agressie en geweld inclusief een ziekenhuisincidenten registratie systeem. Inmiddels is een en ander opgelost. In 2007 wordt opnieuw gecontroleerd op de naleving van de gestelde bevindingen.
14
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Risico-inventarisatie In de afwaskeuken/keuken wordt, als onderdeel van de risico-inventarisatie en evaluatie, zowel de fysieke belasting als de milieu- en klimaatomstandigheden onderzocht om zo tot verbetering te komen. Inmiddels zijn al enkele verbeteringen doorgevoerd. Lifestyle Om te onderzoeken of medewerkers op het werk willen sporten wordt onder alle medewerkers een enquête gehouden. Maar liefst 49,4% geeft aan van deze faciliteiten gebruik te gaan maken. De resultaten worden teruggekoppeld naar de medewerkers via de het ziekenhuisbedrijfsblad Reflex. In 2007 zal een start gemaakt gaan worden met het aanbieden van een sportactiviteit. Ergocoaches De ergocoaches in de kliniek van verpleegafdelingen 2A en 2B zijn dit jaar verder gegaan met hun plan van aanpak voor hun afdelingen. Zij hebben instructie on the job gegeven en voorlichtingsbijeenkomsten gehouden in het gebruik van de tillift, speciale tiltechnieken bij CVA patiënten en het rijden van bedden. Het resultaat is dat de verpleegkundigen de hulpmiddelen vaker gebruiken en op de juiste manier, waardoor de fysieke belasting afneemt. De ergocoaches in het Facilitair bedrijf, afdeling Voeding zijn alle vier opgeleid en gestart met het invoeren van hun verbeterplan. Werkstress Na een presentatie over werkstress in het ARBO platform in januari 2006, wordt besloten dat meer aandacht besteed moet worden aan deze problematiek. Er is behoefte aan informatie over stress in zijn algemeenheid, het herkennen van signalen en voorkoming van uitval. Vanaf eind 2006 worden presentaties gehouden over dit onderwerp in de verpleegteams. Milieu Nogmaals bezoek: de milieu inspectie Ook de Milieudienst West Holland brengt in 2006 een controlebezoek aan het ziekenhuis. Tijdens het inspectiezoek wordt gekeken naar de afvoer van afvalstromen, de opslag in het plofhok, energiebesparende maatregelen, een overzicht verbouwplannen, de noodaggregator en de swill (het afvalverwerkingapparaat voor etensresten) in de afwaskeuken. Alles blijkt in orde te zijn. Scheiden van afval verbeteren Alle afvalstromen worden bij één leverancier ondergebracht met duidelijke procedures en voorschriften. Dit is uitgelegd aan alle afdelingen die gevaarlijke stoffen als afval produceren. Daarnaast is een Afvalgids 2006 ontwikkeld en op Intranet gezet om alle medewerkers te attenderen op een juiste afvalscheiding van papier, specifiek ziekenhuisafval, enz.
Verzuim en reïntegratie Het verzuim de baas Het Diaconessenhuis heeft de afgelopen jaren gewerkt aan het terugdringen van het ziekteverzuim, en met goede resultaten. In 2006 bedraagt het ziekteverzuim (exclusief bevallings- en zwangerschapsverlof, opgave Vernet) 3,5%. Hiermee wordt de doelstelling uit het beleidsplan 2006-2010 van een verzuim in 2010 van 4% ruimschoots gehaald. Het percentage is bovendien lager dan de branche gemiddeld heeft. Het ziekteverzuim heeft ook hoog op de agenda van alle leidinggevenden gestaan. Leidinggevenden hanteren bij de aanpak van ziekteverzuim de benadering ‘veeleisend helpen’. Dit betekent dat werknemers, daar waar zij kunnen, hun steentje blijven bijdragen aan het werk, ondanks hun beperkingen. Leidinggevenden blijven in gesprek met de werknemers over de vraag, waarmee de werknemers geholpen of gesteund kunnen worden en hoe het ziekenhuis kan bijdragen etc.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
15
Nu kan en wordt de aandacht meer en meer op preventiebeleid gelegd. In 2006 zijn daartoe de VAM- en de PVR-coördinator als preventiemedewerker aangesteld. Ook de WIA (opvolger van WAO)-instroom is laag. Tabel 4: Verzuimpercentages Sector zorg Sector Diagnostiek en behandeling Directie Facilitair bedrijf Economisch Administr. dienst Personeel en Organisatie Diaconessenhuis totaal Vernet Diaconessenhuis Vernet landelijk Vernet regionaal
2006 3,0 3,7 2,4 8,2 3,3 4,5 4,0 3,5 4,4 4,3
2005
4,4 4,1 4,7 4,9
2004
2003
2002
5 6,1 6,8 4,6 5,3 6,1 4,8 5,1 5,6 4,8 onbekend onbekend
* Vernet = landelijk meldpunt ziekteverzuim, branche ziekenhuizen.
In 2006 zijn door reorganisatie andere namen aan diensten verbonden. Ook zijn afdelingen opnieuw over diensten verdeeld en daardoor zijn cijfers van voorgaande jaren niet meer als vergelijkingsmateriaal te gebruiken.
Onderwijs en opleiding Opleiding Het opleiden van medewerkers is en blijft een essentieel onderdeel van het personeelsbeleid. Volgens het beleidsplan wil het ziekenhuis de opleiding van medisch specialisten in 2010 tenminste uitbreiden naar de vakgebieden chirurgie en interne geneeskunde. In 2006 wordt de aanvraag voor een erkenning van de opleiding voor chirurgie gedaan. De aanvraag is vooralsnog afgewezen. De erkenningen voor de opleiding van KNO en klinische chemie worden gecontinueerd. Naast de verpleegkundige (vervolg)opleidingen ondersteunt de afdeling Opleidingen diverse opleidingen in het ziekenhuis zoals opleidingen TOA (Technisch Oogheelkundig Assistent), KNF (Klinisch NeuroFysiologie) en HFL (Hartfunctielaborant) en de opleiding voor doktersassistenten. Op verzoek van het Rijnlands Revalidatie Centrum (RRC) ondersteunt de afdeling Opleidingen de leerling-verpleegkundigen in het RRC. De samenwerking verloopt goed zodat verwacht wordt dat deze samenwerking uitgebreid wordt met andere opleidingen. In 2006 is ook de samenwerking met de Valentgroep Rijn-, Duin- en Bollenstreek geïntensiveerd. De ontstane kennisdeling over en weer bevordert deskundigheid en leidt tot verbetering van de patiëntenprocessen. Tabel 5: Overzicht begeleide leerlingen in 2006 Soort opleiding MBO verpleegkundige HBO verpleegkundige Doktersassistent Hartfunctielaborant Technisch Oogheelkundig Assistent Laborant Klinische NeuroFysiologie Student geneeskunde Stagiaires divers
aantal 55 20 8 1 1 2 6 16
Visitaties In 2006 worden de volgende maatschappen gevisiteerd: interne geneeskunde, pathologie, medische psychologie, radiologie en anesthesiologie.
16
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Ondernemingsraad houdt vinger aan de pols De ondernemingsraad heeft twaalf enthousiaste leden, die elke week bij elkaar komen om de lopende zaken te bespreken en te evalueren. In 2006 vergadert de ondernemingsraad zeven keer met de directeur bedrijfsvoering, namens de directie. Bij een van deze overlegvergaderingen zijn twee leden van de Raad van Toezicht de aanwezig. Er wordt een extra overlegvergadering ingelast over de adviesaanvraag managementstructuur teamleiders poliklinieken. In 2006 verleent de ondernemingsraad instemming aan: Reglement representatieve bedrijfskleding Plan van aanpak arbo 2006 Grootgebruikscontract Connexxion Compensatie feestdagen 2006 Verlenging arbodienstverlening Uitbreiding uren bedrijfsmaatschappelijk werker Aanstelling preventiemedewerkers Waardebepaling verlofuren Studiekostenvergoeding HBO-leerlingen Gewijzigd fietsplan Herplaatsingsbeleid bij arbeidsongeschiktheid Reglement voorgeschreven werkkleding Reglement levensloopregeling Reïntegratiebedrijven Aanpassing werktijden en contracten arts-assistenten gynaecologie
-
Een positief advies wordt uitgebracht over: Deeladvies managementstructuur poliklinieken Integratie opname- en afsprakenbureau Van administratie naar Economisch Administratieve Dienst Sluiting kapsalon
-
Andere onderwerpen van gesprek zijn geweest: -
Beleidsplan 2006-2010 Begroting 2006 Tussentijdse ondernemingsraadverkiezingen Jaarrekening 2005 Compensatie feestdagen Parkeerbeleid Gedragsvode Evaluatie kinderopvang Sneller Beter Kaderbrief 2007 Sociaal plan 2007-2011 Roostering klinisch chemisch laboratorium Communicatie
De ondernemingsraad heeft als speerpunt goede communicatie binnen de organisatie, van medewerker tot en met het management en directie. Op 4 juli worden vier nieuwe ondernemingsraadleden geïnstalleerd. Zij vervangen de medewerkers die tussentijd ontslag namen bij het Diaconessenhuis of vanwege andere redenen geen OR-werk meer konden doen. De OR benoemt een nieuwe vicevoorzitter.
Bouwen Nieuwbouw in gebruik en renovatie poliklinieken in volle gang In februari worden de nieuwe poliklinieken in gebruik genomen. Deze uitbreiding was nodig om tegemoet te kunnen komen aan de nog steeds groeiende zorgvraag. Kenmerkend voor het nieuwe gebouw is de ruimtelijke uitstraling, de kleuren en het licht. Met de ingebruikname van de nieuwbouw wordt de bestaande capaciteit verdubbeld. Na deze nieuwbouw volgt de renovatie van de bestaande poliklinieken, zodat er een mooi geheel tussen beide gebouwen ontstaat. De renovatie begint op de begane grond van de bestaande poliklinieken. De specialismen die op de begane grond gehuisvest zijn verhuizen intern. Aanbesteding vindt plaats voor de zomer en na de zomer start het slopen
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
17
Unieke kunst op de poliklinieken De glaspanelen van kunstenaar P. Hogenboom en speciaal geknoopte lampen van N. van Eijk en M. van der Lubbe geven de nieuwe ruimtes een unieke uitstraling. De glasscheidingswanden die de diverse wachtkamers afschermen van de gang, zijn beschilderd met glasverf. Hogenboom heeft zich laten inspireren door de thema’s Bollenstreek en duinen. Voor het lichtobject aan het plafond in de hal is door de kunstenaars Van Eijk en Van der Lubbe 3600 meter lichtdraden verwerkt tot drie handgeknoopte kroonluchters. Verder bestaat dit object uit vijf grote en vier kleine Bobbin Lace lampen en 150 lijnlampen. Het lichtobject past mooi bij de vorm van het gebouw, het blokkenpatroon op de vloer en bij de vide. Eigentijdse operatiekamers Een project dat een grote impact heeft voor alle snijdende specialismen en verpleegafdelingen, is het OK project. Twee oude operatiekamers worden omgebouwd tot drie nieuwe operatiekamers waarvan er twee volledig digitaal en endoscopisch zijn ingericht. Deze nieuwe operatiekamers zijn toonaangevend. Gedurende het project moet iedereen toe met minder OK’s. Door een efficiënte planning en de invoering van doorloopprogramma’s op de OK (tussen de middag wordt geopereerd) kan de afgesproken productie toch gehaald worden. Kleurige nieuwe verloskamers Zwangeren in het Diaconessenhuis kunnen vanaf april bevallen in een appeltjesgroene, liefdesrode, zeeblauwe of koninklijk oranje verloskamer. De oude verloskamers voldeden niet en lagen te ver van de afdeling. Met de verbouwing wordt meteen het aantal verloskamers uitgebreid van drie naar vier. In het verleden moest de afdeling wel eens mensen weigeren omdat de verloskamers bezet waren. Dat is nu niet meer nodig. De nieuwe verloskamers zijn mooie, comfortabele kamers met een goed verlosbed voor de kraamvrouw en voor de vader een stoel, die gemakkelijk uitgevouwen kan worden tot bed. Bovendien heeft iedere kamer een eigen douche, toilet en wastafel. Elke kamer heeft een eigen kleur en uitstraling, er zijn meer ramen en er is radio en televisie. Er is een aparte reanimatiekamer voor de baby’s. Kinderopvang naar de begane grond De aannemers staan in de tuin klaar om te beginnen met het aanpakken van de begane grond van het D-gebouw. De kinderopvang, Gebouwen&Installaties (G&I) en Medische Techniek (MT) vinden hier een nieuwe stek. Het jaar 2006 staat in het teken van de voorbereiding van de verbouwing en de verhuizing. De nieuwe locatie wordt ruimer en biedt de mogelijkheid tot opvang van meer kinderen. Uit onderzoek onder vertrekkende medewerkers komt naar bijvoorbeeld naar voren dat het ziekenhuis zich in 2006 positief onderscheidt van andere instellingen door voldoende mogelijkheden voor kinderopvang. Om ook in de toekomst mogelijkheden te hebben om in te kunnen spelen op de te verwachten, groeiende vraag naar kinderopvang en medewerkers te boeien en te binden zal de kinderopvang in 2007 verhuizen naar de nieuwe, sterk verbeterde, locatie. In 2006 is het plan voorbereid in overleg met de afdeling. De architect heeft bij de bouw gekozen voor een vorm van een zaagtand, zodat de kinderen optimaal kunnen profiteren van de tuin. Het bouwproject verloopt volgens schema. Vanaf juni 2007 wordt dit bouwdeel in gebruik genomen. Een nieuw GBS, wat is dat? Het afgelopen jaar heeft achter de schermen een groot technisch project plaatsgevonden: de vervanging van het Gebouw Beheers Systeem (GBS). Met dit systeem kan het hele gebouw vanaf een computer en op afstand beheerd en bewaakt worden. Storingen zijn snel zichtbaar, de temperatuur is in elke ruimte te regelen, extra koeling kan worden ingebracht en ook het energiegebruik kan worden gemeten en bijgestuurd. Kortom alle in het gebouw aanwezige installaties kunnen vanaf een centraal punt beheerd worden.
18
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Hoofdstuk 3
Klanten
Overlast door de renovatie wordt tot een minimum beperkt.
Patiënt&Waardering Patiënten wederom tevreden Het Diaconessenhuis heeft dit jaar voor de tweede keer een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid bij patiënten. De resultaten kwamen grotendeels overeen met die van 2005. Persoonlijke aandacht en behandeling scoren hoog, wachttijden, informatie, ontslag en nazorg kunnen beter. Op basis van de resultaten zijn diverse verbeterprojecten gestart, o.a. op het gebied van bewegwijzering en faciliteiten. Het Diaconessenhuis heeft besloten in 2008 opnieuw een grootschalig onderzoek te doen. In 2007 zal nader onderzoek worden gedaan naar de te verbeteren onderwerpen. Deze onderzoeken zijn onderdeel van het Sneller Beterproject Patiëntenparticipatie. In het jaarlijks gehouden onderzoek van de Elsevier naar de beste ziekenhuizen, heeft het Diaconessenhuis hoger gescoord dan het jaar daarvoor. Vooral klanttevredenheid scoort hoog. Patiëntenparticipatie leidt tot verbetering van zorg en faciliteiten Het Sneller Beterteam Patiëntenparticipatie vraagt op gestructureerde wijze aandacht voor de wensen en ervaringen van patiënten. Diverse onderzoeksinstrumenten worden geprobeerd, zoals shadowing, focusgroepen ‘bewegwijzering’ en ‘welzijn patiënten’, spiegelgesprek met patiënten die een scopie hebben ondergaan en elektronische patiëntenfeedback op het dagcentrum. Ook lunchen patiënten regelmatig met de directie. Tijdens deze lunches zijn mogelijke verbeteringen en suggesties onderwerp van gesprek. De diverse onderzoeksresultaten hebben inmiddels geleid tot meerdere verbeteringen in
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
19
de zorg en faciliteiten voor patiënten. De vraag voor komend jaar is: hoe wordt patiëntenparticipatie een geïntegreerd onderdeel van het werk? Cliëntenberaad Het cliëntenberaad is in 2006 vier keer bij elkaar gekomen onder voorzitterschap van dhr. H. van Dongen, directeur van het Regionaal Patiënten Consumenten Platform Zuid-Holland Noord. De leden van het beraad komen uit patiënten- en consumentenorganisaties uit de regio. Directeur patiëntenzorg dhr. A.J. Lamping is aanwezig om met elkaar van gedachten te wisselen. Voorafgaand aan de bijeenkomst kunnen zowel de leden onderwerpen voor overleg aandragen, als ook de directeur patiëntenzorg. Soms worden deskundigen uitgenodigd om een onderwerp toe te lichten. In 2006 zijn de volgende onderwerpen besproken: het landelijk kwaliteitsproject Sneller Beter, de theatervoorstelling Zieke Zielen, de uitslag van het klanttevredenheidsonderzoek, de klachtenopvang, het beleidsplan en zorginhoudelijke zaken. Leden van het cliëntenberaad namen deel aan verschillende Sneller Beterprojecten, waaronder een focusgroep bewegwijzering. Ook het functioneren van het cliëntenberaad is geëvalueerd. Het convenant voor continuering van deze vorm van inspraak is door zowel de voorzitter als de directeur ondertekend.
Patiëntveiligheid Incidenten patiëntenzorg (meldingen en valincidenten) In het kader van Sneller Beter is op 1 juli 2006 gestart met het kwaliteitsproject Veilig Incidenten Melden (VIM). In tegenstelling tot de Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg (MIP) is VIM geen ziekenhuisbrede commissie. VIM is afdelingsgebonden, wat het melden stimuleert en de werkwijze rond de aanpak van incidenten heel direct maakt. Het project is op twee afdelingen geïntroduceerd: de kinderafdeling en de verpleegafdeling urologie. De incidenten worden op de afdeling besproken en leiden meteen tot verbeteracties. Aan de hand van SIRE-analyse (Systematische Incident Reconstructie Evaluatie) worden incidenten geanalyseerd. Het is de bedoeling dat VIM in de loop van 2007 in de rest van het ziekenhuis wordt uitgerold. Dit betekent dat de MIP een meer overkoepelende functie krijgt en slechts nog incidenteel bij elkaar zal komen. Ook in 2006 is de FONA-registratiemethodiek van Prismant gebruikt om de MIP-cijfers te registreren. De VIM-resultaten zijn hierin niet meegenomen. De gegevens zijn in de eerste spiegelrapportage verwerkt, waarvoor 18 van de 33 deelnemende ziekenhuizen cijfers hebben aangeleverd. In juni volgt de tweede rapportage, waaraan de gegevens van de overige ziekenhuizen zijn toegevoegd. Tabel 6: MIP-gegevens 2006 2006 aantal
%**
RG* %**
per 10.000 verpleegdagen
RG
2005 aantal
%**
RG* %**
per 10.000 verpleegdagen
Totaal aantal meldingen
231
100
100
30,2
39,5
267
100
100
34,8
35,6
Behandeling/verzorging Medicatie/infusie Bloed Anders Vallen
63 51 2 11 104
27 22 1 4 45
22 30 2 15 32
8,2 6,7 0,3 1,4 13,6
8,6 11,7 0,6 6,1 12,5
55 53 3 25 131
21 20 1 9 49
20 28 2 16 34
7,2 6,9 0,4 3,2 17,1
7,0 9,8 0,8 6,0 12,1
* RG = referentiegroep ** afgerond N.B. voor de berekeningen zijn de verpleegdagen over 2005 gebruikt, omdat de gegevens over 2006 nog niet bekend waren.
Dat de werkwijze van VIM vruchten afwerpt, blijkt uit onderstaand overzicht, waarin de gegevens van de deelnemende afdelingen zijn opgenomen. De drempel om te melden is laag, dus wordt een incident sneller gemeld. Waar bij de MIP weleens is opgemerkt dat
20
RG
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
slechts het topje van de ijsberg bovenkomt - en dat geldt gezien de vergelijkende cijfers voor alle referentie-ziekenhuizen - gaan de cijfers van VIM richting de werkelijkheid. Waar mensen werken worden fouten gemaakt. De VIM-systematiek maakt het mogelijk de fout direct bij de bron aan te pakken. Net als bij de MIP wordt actie genomen en waar nodig een verbetertraject gestart, maar dit kan bij de VIM-werkwijze veel sneller en directer. Daarbij registreren de VIM-afdelingen of de verbeterde werkwijze ook daadwerkelijk resultaat heeft. Tabel 7: Meldingen VIM-afdelingen 2006 (juli t/m december)
Totaal aantal meldingen Medicatie Onderzoek Materiaal Communicatie Anders
Urologie aantal 29 11 4 5 6 3
100
per 10.000 verpleegdagen 200
Kinderafdeling aantal 59
38 14 17 21 10
76,0 27,6 34,5 41,5 20,7
34 7 4 9 5
%*
%* 100
per 10.000 verpleegdagen 206
58 12 7 15 9
118,6 24,4 14,0 31,4 17,5
* afgerond
Antibiotica-Switch project De bedoeling van dit project is binnen 72 uur over te stappen van de toediening van antibiotica via het infuus naar tabletvorm. De afdelingen longziekten, neurologie en chirurgie ronden dit project af met een goed resultaat: het percentage onnodige intraveneuze giften van antibiotica is op de afdelingen longziekten/neurologie en chirurgie laag, respectievelijk 4% en 5%. Bij een tweede meting was dit bijna 0%. De richtlijn antibiotica-Switch is daarna bij alle artsen en verpleegkundigen geïntroduceerd. Decubitus Het Diaconessenhuis heeft historisch al een laag aantal patiënten met decubitus. Desondanks is er, mede in het kader van Sneller Beter, onder leiding van de verpleegkundig specialist decubitus, toch een aantal metingen uitgevoerd op de afdelingen neurologie en longziekten: de incidentie is bij de afdeling neurologie en longziekten 1,3% en de prevalentie 0 (graad II t/m IV). Postoperatieve pijnbestrijding (POP) In 2006 daalt het percentage patiënten met pijn na een operatie, maar de doelstelling ‘80% heeft een pijnscore van minder dan 4’, is niet bereikt. Zestig procent van de patiënten op de afdeling chirurgie/orthopedie heeft gedurende 72 uur na de operatie een pijncijfer van < 4. In 2006 is gestart met de invoer van een nieuwe, ziekenhuisbrede pijnrichtlijn. Er worden twee verpleegkundige pijnconsulenten aangesteld voor de introductie van het nieuwe pijnbeleid, consultatie en deskundigheidsbevordering. Prospectieve risicoreductie cytostatica (PRR) Het medicatieproces van cytostatica wordt in kaart gebracht, waarbij de FMEA methode (Failure Mode and Effects Analysis) gebruikt wordt. Prospectief worden de mogelijke risico’s in het proces van voorschrijven tot en met toedienen geïnventariseerd. Nieuwe behandelprotocollen worden opgesteld en de bestaande behandelprotocollen worden aangepast volgens dezelfde opzet. Eind 2006 is 80% (van de 96) afgerond. De andere onderdelen van het proces worden hierna aangepakt. Postoperatieve wondinfecties (POWI) Op de operatiekamers wordt een aantal interventies ingevoerd die postoperatieve wondinfecties moeten voorkomen bij de totale heupprothese en de totale knieprothese. Interventies zijn onder andere het tijdig toedienen van antibiotica, het beperken van het aantal medewerkers op de operatiekamer en het aantal keren dat de deur geopend wordt. De resultaten van deze interventies zijn pas op de lange termijn te beoordelen.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
21
Bloedtransfusie Op de afdeling interne geneeskunde wordt onderzocht of er geen onnodige bloedtransfusies gegeven worden. De richtlijn bloedtransfusie zal op alle verpleegafdelingen opnieuw onder de aandacht worden gebracht. Letselschade Er worden in 2006 negen gevallen van letselschade gemeld aan de aansprakelijkheidsverzekeraar Medirisk. Eind 2006 zijn vijf meldingen afgehandeld: driemaal is de aansprakelijkstelling afgewezen en in twee gevallen wordt het dossier gesloten nadat van de indiener niets meer is vernomen. Vier meldingen zijn nog in behandeling. Totaal zijn twee letselschades ook in behandeling bij de klachtencommissie. In vergelijking met 2005 is het aantal schademeldingen afgenomen. In 2005 waren er zestien letselschademeldingen, waarvan twaalf keer de aansprakelijkheid werd afgewezen. In drie gevallen is toch een bedrag uitgekeerd zonder erkenning van de aansprakelijkheid. In twee gevallen is geen uitspraak gedaan en het dossier gesloten en twee schademeldingen zijn nog niet afgehandeld.
Klachten Algemeen Patiënten en bezoekers kunnen hun klacht bespreken met degene, op wie hun klacht betrekking heeft, of diens leidinggevende. Als dit niet tot het gewenste resultaat leidt, kan de klager zich wenden tot de klachtenfunctionaris. De klachtenfunctionaris is de meest laagdrempelige vorm van klachtenopvang. Daarnaast kunnen patiënten hun klacht laten beoordelen door de klachtencommissie. Doelstellingen van de klachtenopvang in het Diaconessenhuis zijn: herstel van de relatie tussen klager en beklaagde, recht doen aan de klager, het systematisch verzamelen, onderzoeken en beoordelen van klachten met het oog op de bewaking en bevordering van de kwaliteit van de zorgverlening. Klachtencommissie Na de ontbinding in augustus 2005 van de toenmalige klachtencommissie wordt in 2006 voor een groot deel gewerkt met een interim klachtencommissie. In deze periode worden de procedures en werkwijze tegen het licht gehouden en het klachtenreglement herzien. Afgesproken wordt bijvoorbeeld dat bij ontvangst van een klacht bij de klachtencommissie, de secretaris van te voren de klachtenonderdelen in overleg met de klager bespreekt en vaststelt. Per 1 november 2006 wordt een nieuwe commissie benoemd. De ad interim klachtencommissie komt gedurende het verslagjaar zeven keer bijeen voor een vergadering. De ‘nieuwe’ klachtencommissie vergadert in 2006 vijf keer. De klachtencommissie ontvangt in het verslagjaar tien klachten. Daarvan kwamen er negen binnen via de klachtenfunctionaris. De andere klacht is rechtstreeks bij de klachtencommissie ingediend. Er worden in totaal tien klachten in behandeling genomen. Daarnaast behandelde de klachtencommissie in 2006 één klacht die al in 2005 was ingediend. In totaal worden dus elf klachten behandeld. Over negen klachten is in 2006 uitspraak gedaan. Over twee klachten wordt in 2007 uitspraak gedaan. Ten opzichte van het jaar 2005 is sprake van een stijging van het aantal klachten. In 2005 werden zeven klachten in behandeling genomen, tegen tien in 2006.
22
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Tabel 8: Aantal klachten bij de klachtencommissie Aantal Klachten ingediend in het jaar Naar klachtenfunctionaris Klachten niet in behandeling /doorverwezen Klachten in behandeling genomen van dat jaar Klachten uit jaar daarvoor Totaal klachten in behandeling Klachten waarover uitspraak werd gedaan Klachten waarvan uitspraak volgt in jaar daarna
2006 10 10 1 11 9 2
2005 9 2 7 6 13 12 1
2004 28 2 1 25 6 31 25 6
Het uitgangspunt voor de klachtenregistratie is het jaar waarin over een klacht uitspraak wordt gedaan. De onderstaande teksten en tabellen geven derhalve informatie over de beoordeelde klachtenonderdelen in het betreffende jaar, ongeacht het jaar van de indiening. Klachten die dus in 2005 zijn ingediend en waarover in 2006 tot een uitspraak is gekomen zijn in de overzichten ingedeeld bij de kolom 2006. Tabel 9: Aard van de beoordeelde klachtenonderdelen Aard Methodisch technisch handelen Informatie Diagnose/ onderzoek Behandeling/ verpleging Toestemming Medicijnen Verwijzing Totaal methodisch technisch handelen Relationeel Onheuse bejegening/ niet serieus Privacy Totaal Relationeel Organisatorisch Bereik-/ beschikbaarheid Coördinatie Dossier/ inzagerecht Faciliteiten/ omstandigheden Vrije keuze Overplaatsing Totaal Organisatorisch Financieel Totaal aantal klachtonderdelen Totaal aantal klachten
2006
2005 6 4 3 1
2004 8 11 11
2 16
5 7 11 1 1 2 27
8
11
8
11
21 1 22
3
2
3
2 1 41 12
27 9
6 3 39
5 6 3 1 1 2 18 1 80 25
Uitspraken De klachtencommissie heeft negen uitspraken gedaan. Daarvan is één klacht afkomstig uit 2005. Over twee klachten die in 2006 zijn ontvangen, zal de commissie in 2007 uitspraak doen. In één geval werd de termijn van behandeling (vier maanden) overschreden. Uit tabel 10 blijkt dat 44% van de klachtenonderdelen gegrond is verklaard. In 2005 werd ongeveer éénderde ongegrond verklaard. Tabel 10: Oordeel klachtencommissie Oordeel klachtenonderdelen Gegrond Ongegrond Geen oordeel Totaal
2006 12 11 4 27
2005 14 18 9 41
2004 38 42 80
Aanbevelingen De klachtencommissie heeft het recht in een uitspraak aanbevelingen te doen om maatregelen te treffen ter verbetering van de zorg. Ook naar aanleiding van een ongegrond verklaarde klacht is het mogelijk een aanbeveling te doen. In totaal worden in 2006 acht aanbevelingen gedaan. Drie keer is actie ondernomen naar aanleiding van de aanbeveling. In de overige gevallen is de aanbevelingniet overgenomen of nog geen reactie op de aanbeveling ontvangen.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
23
Klachtenfunctionaris De klachtenfunctionaris ontvangt in 2006 in totaal 103 klachten. In 34 gevallen zijn de klachten niet afkomstig van de patiënt zelf, maar van een familielid/relatie. De klachten zijn onder te verdelen in 123 klachtonderdelen. Het aantal klachten en -onderdelen is ten opzichte van 2005 flink gestegen (in 2005 werden 76 klachten ingediend met 97 klachtonderdelen). Met vier klagers is een bemiddelingsgesprek gevoerd met beklaagde in aanwezigheid van de klachtenfunctionaris. In drie gevallen heeft de beklaagde (of afdelingshoofd) een gesprek met de klager gevoerd zonder de klachtenfunctionaris erbij. In 2005 zijn elf (bemiddelings)gesprekken gevoerd. Dit is een opvallende teruggang. De klachtenfunctionaris stelt altijd een (bemiddeling)gesprek voor aan de klager. Tabel 11: Aard van de klachtenonderdelen bij klachtenfunctionaris Aard Methodisch technisch handelen Informatie Diagnose/ onderzoek Behandeling/ verpleging Overig Totaal methodisch technisch handelen Relationeel Onheuse bejegening/ niet serieus Onvoldoende begeleiding/ steun Totaal Relationeel Organisatorisch Wachttijden aan de telefoon, bij afspraak, bij uitslag Afspraken vlak tevoren afgezegd, vaak verzet Coördinatie onderzoeken/ afspraken/ overdrachten Faciliteiten/omstandigheden: Parkeren Bewegwijzering Faciliteiten, zoals (buitenlift), draaideur Hygiëne (waaronder roken) Overig Overplaatsing Totaal organisatorisch Financieel Totaal aantal klachtonderdelen Totaal aantal klachten
2006
2005
2004
2 8 15 1 26 21,1%
11 12 10
3 6 9
33 34,0%
18 24%
21 6
17 9
24
27 22,0%
26 26,8%
24 32%
11 3 7 40 (8) (4) (7) (3) (5) 1 61 49,6% 9 7,3% 123 100% 103
8 4 12 8
13
(3) 32 33,0% 6 6,2% 97 100% 76
5 6
1 25 33,4% 8 10,6% 75 100% 54
Het totale aantal klachten is flink toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Het aantal klachten over methodisch technisch handelen is afgenomen, evenals het aantal relationele klachten. Opvallend is de verdubbeling van het aantal klachtenonderdelen bij de organisatorische klachten. Dit jaar zijn er uiteenlopende klachten over de faciliteiten of omstandigheden, zoals het parkeren, de nieuwe ingang van de poliklinieken, bewegwijzering etc. (het aantal klachten over parkeren is het hoogst, namelijk acht). Verder zorgde de kapotte buitenlift voor enige ergernis. De overige klachten hebben betrekking op geluidsoverlast en rookruimten. Het is opvallend dat het aantal organisatorische klachten over de poliklinieken bijna is verdubbeld: van vijf in 2005 naar negen in 2006. Een aantal klachten heeft betrekking op de lange wachttijd voor het maken van een afspraak; verkeerde afspraken of het verzetten van afspraken.
Wachten Werken zonder wachtlijst Door de start op de polikliniek cardiologie van de Rapid Access Polikliniek, daalt de toegangstijd voor een nieuwe patiënt van vier maanden naar twee dagen. De doorlooptijd van de diagnostiek is voor 90% van de patiënten maximaal een dag.
24
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
De toegangstijd op de poliklinieken gynaecologie en urologie daalt voor nieuwe en controlepatiënten van vijf weken naar twee weken. Op de polikliniek urologie is hierbij het ‘one-stop-visitmodel’ ingevoerd. In november starten negen andere poliklinieken met het project ‘Werken zonder Wachtlijst’. De poliklinieken chirurgie/orthopedie, dermatologie, interne geneeskunde/mdl-ziekten, kindergeneeskunde, KNO, longziekten, neurologie, oogheelkunde en ouderengeneeskunde hebben het doel om de toegangstijd te verkorten naar zeven dagen en rust op de polikliniek te creëren. In de onderstaande tabel staat de gemiddelde toegangstijd van het hele jaar, waardoor de effecten van Werken Zonder Wachtlijst nog niet goed te zien is. Tabel 12: Gemiddelde toegangstijden en gemiddeld aantal wachtenden kliniek 2005-2006 Toegangstijden poliklinieken
Wachtenden kliniek
(uitgedrukt in dagen)
2006 Cardiologie Chirurgie Dermatologie Maag-, darm-, leverziekten Gynaecologie Interne geneeskunde Kindergeneeskunde KNO Longziekten Neurologie Oogheelkunde Orthopedie Urologie
2005 22 6 49 94 11 25 54 25 7 25 62 11 10
(uitgedrukt in aantal wachtenden) 2006
39 8 41 118 22 45 50 21 14 28 49 27 27
2005 0 240 0 0 101 0 0 85 0 0 400 106 111
Diverse projecten en activiteiten Nieuw specialisme in het ziekenhuis: plastische chirurgie Plastisch chirurg mw. M. Bertleff is sinds 1 juli werkzaam in het Diaconessenhuis. Zij heeft als aandachtsgebied handchirurgie. Sinds haar komst is ook handtherapeut Risselada aangesteld. Hij behandelt veel patiënten postoperatief, maar handtherapie kan ook een operatie voorkomen. Tijdens het consult oefent Risselada met de patiënt en maakt zonodig een spalk van kunststof: “Met oefeningen probeer ik het resultaat van de operatie te behouden en de handfunctie zo goed mogelijk te herstellen.” Door de komst van de plastisch chirurg hoeven patiënten, die na een borstamputatie een borstreconstructie willen, niet meer te worden doorgestuurd naar een ander ziekenhuis. Door samenwerking tussen chirurg en plastisch chirurg kan bij een patiënte met borstkanker direct na de amputatie een borstreconstructie worden gedaan. Op zich geen unieke operatie omdat deze al in veel ziekenhuizen wordt gedaan, maar voor het Diaconessenhuis een primeur. Premier J.P. Balkenende op bezoek Op maandag 20 november brengt minister president J.P. Balkenende, lijsttrekker van het CDA, een bezoek aan het Diaconessenhuis. Reden om naar het Diaconessenhuis te komen is de hoge notering in diverse kwaliteitsonderzoeken op het gebied van patiëntvriendelijkheid. Balkenende loopt door het nieuwe gebouw waar de poliklinieken gehuisvest zijn. Via het behandelcentrum – waar steeds meer patiënten in dagbehandeling kunnen worden behandeld – gaat het gezelschap naar de hoogste etage van het ziekenhuis. Daar staat teamleider M. Zonneveld klaar om enthousiast te vertellen over het project ‘Baby in Beeld’.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
25
Terwijl de baby in het ziekenhuis verblijft kunnen vader en moeder en andere familieleden de baby bekijken via een beveiligde video-verbinding. Na een gesprek met zijn moeder en vader schrijft Balkenende een welkomstboodschap in het boekje van baby Stijn. Zowel patiënten als personeelsleden willen graag met Balkenende op de foto, waardoor het wat langer duurt om in de kapel te komen. Daar worden uiteenlopende vragen gesteld over tarieven, BTW-schalen en bezuinigingen in de zorg. Patiënten kunnen meekijken en luisteren via het interne videokanaal. Theater&ziek zijn Kan dat eigenlijk wel: theater in een ziekenhuis? Dit is de eerste vraag die opkomt als muziektheatergezelschap VeenFabriek voorstelt een voorstelling te maken in het Diaconessenhuis. Het antwoord is ‘ja’ want het is goed de deuren te open te zetten naar de buitenwereld. Acteurs, muzikanten en regisseurs lopen mee in de dagelijkse routine van het ziekenhuis en presenteren hun ervaringen tijdens de zogenaamde Veenproeven. De eigenlijke voorstelling ‘Zieke Zielen’ wordt in totaal 28 keer in het Diaconessenhuis opgevoerd. Het publiek trekt in kleine groepjes langs verschillende plaatsen in het ziekenhuis, van de kelder tot het dak, van het mortuarium tot de kapel. De stage vinden de acteurs overweldigend: ‘Vooraf is het voor ons jonge mensen -zonder ziekenhuiservaring- vooral sensationeel. Maar iedereen in het ziekenhuis was zo open over het werk, dat de sensatie er af gaat. De angst voor kanker vermindert als je daar zo’n prachtige gekleurd cellenpatroon ziet onder de microscoop. Als die angst wegvalt ontstaat er ruimte, ruimte voor fantasie. De witte uniformen: verpleger als engel. De beddencentrale: fantaseren over wie er eerder op deze lakens heeft gelegen. De verpleegafdelingen als levenspad: boven geboren worden en beneden het mortuarium.’ Nieuw: Parkinsonverpleegkundige Specialistische verpleegkundigen weten veel over een bepaalde aandoening of ziekte. Zo werken er bijvoorbeeld verpleegkundigen voor de stomazorg, decubitus (= doorliggen), COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Diseases), diabetes, mammacare (= borstkanker) en geriatrie (= ouderengeneeskunde). J. van Gorkum is Parkinsonverpleegkundige en de eerste in de regio. Voor elke patiënt heeft zij drie kwartier de tijd. Van Gorkum: ‘Wie de diagnose ziekte van Parkinson te horen krijgt heeft vaak al een lange ziektegeschiedenis achter de rug. Nadat de neuroloog de diagnose heeft gesteld, komt de patiënt op mijn spreekuur. Ik geef informatie over de ziekte en de behandeling en verwijs door naar de fysiotherapeut, logopedist of ergotherapeut.’ Blijf in balans Dat ouderen nogal eens vallen, is bekend. Soms komt dit doordat ze minder vaak bewegen of slechter zien. Vallen kan ook door een onbekende reden komen. De oorzaak kan nu onderzocht worden op de ‘Balanspoli’. Zowel de huisarts als de specialist kan een patiënt doorverwijzen voor onderzoek. De patiënt komt, samen met een familielid, voor een dag naar het ziekenhuis. Het familielid kan aanvullende informatie geven. De patiënt praat met de ouderengeneeskundige, de neuroloog, de geriatrisch verpleegkundige, de fysiotherapeut en, als dat nodig is, met de psycholoog. Verschillende onderzoeken worden gedaan. Aan het eind van deze dag overleggen de specialisten met elkaar. Jammer genoeg kan niet altijd een diagnose gesteld worden, maar de patiënt krijgt altijd een advies. Aandacht voor kinderen met overgewicht Het Diaconessenhuis werkt mee aan een speciaal behandelingsprogramma voor kinderen met overgewicht. Te dik zijn kan allerlei medische problemen veroorzaken: hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, hoog cholesterolgehalte, gewrichtsklachten en diabetes. Verder kunnen te dikke kinderen ook psychische problemen en depressieve klachten hebben. Kinderarts P. Ooijevaar: ‘We kijken naar de lichamelijke kant van overgewicht, maar ook naar de psychologische factoren en effecten. Kinderen kunnen snel terugvallen in hun oude eet- en leefpatroon als ze een programma volgen dat alleen gericht is op voeding en bewegen. Cardea Jeugdzorg werkt mee aan dit onderzoek en zorgt voor de begeleiding op het gebied van gedragsverandering en therapie. 64 kinderen van zes tot en met zestien jaar doen mee aan het onderzoek.’
26
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Lopen tegen etalagebenen Etalagebenen, claudicatio intermittens, is slagaderverkalking in de slagaders naar en in de benen. Patiënten met etalagebenen moeten tijdens het lopen regelmatig stilstaan vanwege de pijn in hun benen. Chirurgen kunnen bij deze patiënten direct de beenslagaders dotteren of eerst doorverwijzen naar de fysiotherapeuten. Deze geven sinds kort looptrainingen om de pijngrens te verleggen, zodat men steeds grotere afstanden kan lopen zonder pijn. Fysiotherapeut M. Saïda stimuleert en motiveert: ‘De eerste vijf weken zie ik de patiënten twee keer per week, daarna een keer per week een half uur. Het is wel belangrijk om thuis blijven oefenen. Tijdens het intakegesprek stellen we een haalbaar doel op, zoals bijvoorbeeld weer zelfstandig boodschappen doen. De effecten van het lopen zijn binnen enkele weken merkbaar: de algemene conditie wordt beter en de doorbloeding wordt gestimuleerd. Vaak is dotteren van de beenslagader niet meer nodig.’
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
27
28
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Hoofdstuk 4
Financiën
Opbouw van de muren voor de spreekkamers.
Groei Ieder jaar bezoeken meer patiënten het ziekenhuis en verblijven er korter. In het beleidsplan 2006-2010 wordt een groei van de poliklinische productie en dagbehandeling nagestreefd (respectievelijk met 5% en 10%) en een stabilisatie van de klinische activiteiten. In 2006 stijgt de poliklinische productie met 4,5%, de dagopnamen met 8,6% en de klinische productie met 3,2%. Tabel 13: Ontwikkelingen kerncijfers 2002–2006 2006 Polikliniek Eerste polikliniekbezoeken Eerste Administratief consult Polikliniekbezoeken (totaal) Herhalingsfactor Adherentie polikliniek
2005
2004
2003
2002
57.966 62.994 139.488 1,4 Onbekend
55.133 60.288 132.335 1,4 113.078
56.767 60.731 133.833 1,4 114.397
55.932 59.384 130.967 1,3 114.520
50.901 56.039 124.003 1,4 111.213
Kliniek Opgenomen patiënten Verpleegdagen Gemiddelde verpleegduur
12.108 66.731 5,5
11.730 67.086 5,7
12.049 68.778 5,7
11.362 69.396 6,1
10.529 68.453 6,5
Dagopnamen
10.743
9.893
7.615
6.736
5.897
Onbekend
134.375
130.221
130.291
125.130
Adherentie kliniek Adherentie kliniek+dagverpleging
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
29
2006 Verrichtingen Operaties poliklinisch Operaties OK Bevallingen Sectio’s Functie-onderzoeken Radiologische verrichtingen Laboratoria verrichtingen intern Laboratoria verrichtingen extern Fysiotherapie
2005
2004
2003
2002
965 203 15.950 62.531 650.284 178.432 17.952
2.323 9.373 954 201 15.644 60.404 598.152 169.526 18.241
2.807 8.958 961 240 15.883 58.242 574.911 156.405 16.453
3.154 8.766 929 262 16.272 55.377 533.699 139.446 16.858
2.771 8.105 890 219 14.858 53.663 519.179 131.653 14.430
314
314 60.846
314 58.024
314 55.103
314 51.958
Overig Aantal bedden Exploitatiekosten (x € 1000)
Tabel 14: Eerste Administratief Consult per specialisme Specialisme
2006
2005
2004
2003
2002
Cardiologie
5.398
4.771
4.762
4.694
4.023
Chirurgie
7.508
7.492
7.544
7.545
6.800
Dermatologie
5.995
6.001
5.953
5.989
5.643
Gynaecologie
3.821
3.929
4.053
4.021
3.738
Interne geneeskunde
6.275
6.134
6.329
5.188
4.630
Kindergeneeskunde
2.087
1.997
1.943
2.028
1.824
KNO-heelkunde
5.526
5.747
5.483
5.056
4.949
Longziekten
2.681
2.430
2.313
2.408
2.366
Maag- darm-, leverziekten
1.805
1.823
1.982
1.889
1.910
384
488
558
487
436
Neurologie
3.869
3.818
3.816
3.738
3.583
Oogheelkunde
9.283
8.687
9.354
9.353
9.074
Orthopaedie
3.957
3.684
3.511
3.510
3.406
Ouderengeneeskunde
316
224
25
649
931
Plastische chirurgie
551
-
-
-
-
3.538
3.063
3.105
2.829
2.726
62.994
60.288
60.731
59.384
56.039
Neurochirurgie
Urologie Totaal
Tabel 15: Aantal dagopnamen, opgenomen patiënten, verpleegdagen en gemiddelde verpleegduur per specialisme Specialisme
Cardiologie Chirurgie Dermatologie
Opnamen
Verpleegdagen
Gemiddelde verpleegduur 2006 2005
2006
2005
2006
2005
2006
2005
589
476
1.894
1.971
6.392
6.977
1.128
1.096
1.746
1.751
12.417
12.283
7,1
7,0
703
682
6
17
108
191
18,0
11,2
3,4
3,5
576
567
2.323
2.338
7.457
8.158
3,2
3,5
1.438
1.259
1.634
1.622
12.239
12.140
7,5
7,5
165
155
823
716
5.743
5.305
7,0
7,4
1.099
1.167
352
365
751
818
2,1
2,2
Longziekten
259
175
975
709
5.648
4.938
5,8
7,0
Maag- darm en leverziekten
845
719
283
302
2.445
2.762
8,6
9,2
Neurochirurgie
293
311
124
126
418
401
3,4
3,2
Neurologie
244
284
434
459
4.419
4.380
10,2
9,5
1.541
1.541
26
50
54
115
2,1
2,3
Orthopaedie
642
547
665
648
4.073
4.055
6,1
6,3
Ouderengeneeskunde
274
199
6
5
7
-
1,2
-
Plastische chirurgie
113
Gynaecologie Interne geneeskunde Kindergeneeskunde KNO-heelkunde
Oogheelkunde
30
Dagopnamen
41
128
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
3,1
Specialisme
Dagopnamen 833
Urologie
Opnamen 746
631
3.152
30
20
1.280
1.798
12.108
11.730
66.731
67.086
715
1
Verkeerde bed en overig
10.743
Totaal
9.893
Verpleegdagen 2.765
Gemiddelde verpleegduur 4,2 4,4 5,8
5,7
Tabel 16: Leeftijdsverdeling van de klinische opnamen Aantal 0 jaar 1-14 jaar 15-44 jaar 45-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 en ouder Totaal
1275 342 2595 2646 1892 2198 789 11.737
2005 % 10,9 2,9 22,1 22,5 16,1 18,7 6,7 100,0
% Refentiegroep 10,6 3,9 25,6 23,6 15,6 15,3 5,5 100,0
2004 Aantal 1.293 359 2.710 2.729 2.085 2.138 773 12.087
% 10,7 3,0 22,4 22,6 17,2 17,7 6,4 100,0
2003 Aantal 1.302 341 2.700 2.596 1.854 2.564 668 11.357
% 11,5 3,0 23,8 22,9 16,3 22,6 5,9 100,0
2002 Aantal 1.238 334 2.493 2.354 1.715 2.462 726 10.596
% 11,7 3,2 23,5 22,2 16,2 23,2 6,9 100,0
2001 Aantal % 1.065 313 2.352 2.108 1.714 2.269 613 9.821
Bron: Prismant Patiëntgegevens
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
31
10,8 3,2 23,9 21,5 17,5 23,1 6,2 100,0
Financiële positie Het ziekenhuis streeft naar een weerstandsvermogen van 15% van het risicodragende deel van het budget (conform de definitie van het Waarborgfonds voor de Zorgsector). Eind 2006 bedraagt dit percentage 7,4%. Dit ligt nog niet in de lijn met het streven van een weerstandsvermogen in 2010 van minimaal 15% van de jaaromzet.
Toelichting In het jaar 2006 wordt de trend van de afgelopen jaren voortgezet. De omzet groeit ten opzichte van 2005 met 7,5% (van € 61,5 mln. naar ruim € 66,0 mln) en ook de productie neemt toe: 4,5% in de polikliniek, 8,6% meer dagverplegingen en 3,2% meer klinische opnamen. In tegenstelling tot voorgaande jaren is het exploitatiesaldo in 2006 negatief. Er wordt een verlies geleden van € 412.997, terwijl de begroting voor 2006 nog uitging van een positief resultaat, nodig om de vermogenspositie van het ziekenhuis te versterken. Evenals in de jaarrekening 2005 levert het werken met Diagnose behandelingcombinaties (DBC’s) nog steeds de nodige problemen op. Enerzijds betreft dat de complexiteit bij de registratie van de DBC’s, anderzijds gaat het om de waardering van het zgn. ‘onderhanden werk’ (reeds uitgevoerde verrichtingen bij nog openstaande DBC’s) bij de afsluiting van de jaarrekening. Een goede DBC-registratie vergt nog steeds veel extra aandacht en waar nodig handmatige correcties van ‘uitval’. Met betrekking tot het onderhanden werk is in deze jaarrekening een aantal correcties toegepast, ook m.b.t. de situatie ultimo 2005. Deze correcties worden in de toelichting nader aangegeven. Het negatief resultaat 2006 ten bedrage van € 412.997 wordt ten laste van de reserve aanvaardbare kosten gebracht.
32
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
33
Balans- en resultatenrekening Balans per 31 december 2006 Activa
31-12-2006 €
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
€
31-12-2005 € 316.179 51.949.856 1.202.629
304.838 55.742.047 1.020.164 57.067.050
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Onderhanden werk DBC Liquide middelen
34
€
545.371 15.767.172 11.671.855 633.295
53.468.664 529.583 12.807.995 9.686.857 419.475
28.617.694
23.443.909
85.684.743
76.912.573
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Passiva
31-12-2006 €
Eigen Vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen
€
713.401
31-12-2005 €
€
712.961 3.476.080
3.063.083 3.776.484
4.189.041
Egalisatierekening afschrijvingen
826.077
652.544
Voorziening dienstjaren gratificatie
288.000
288.000
Langlopende schulden Af: Korte termijndeel
45.532.561 -3.301.762
48.334.323 -2.801.762 42.230.799
Kortlopende schulden Kortlopende schulden Nog in tarieven te verrekenen financieringsoverschot
16.248.086 22.315.297
45.532.561 24.826.827 1.423.601
38.563.383
26.250.427
85.684.743
76.912.573
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
35
Resultatenrekening 2006 Exploitatie 2006 €
Begroting 2006 €
Exploitatie 2005 €
Bedrijfsopbrengsten - Wettelijk budget aanvaardbare kosten - Opbrengsten B-segment DBC's - Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
55.499.465 6.864.216 3.682.474 66.046.155
52.955.000 6.925.000 4.102.000 63.982.000
52.723.828 4.199.511 4.513.953 61.437.292
Bedrijfslasten Salarissen incl. vakantiebijslag Sociale kosten Pensioenpremies Overige personeelskosten Personeel niet in loondienst Subtotaal personeelskosten
29.523.823 4.806.562 2.325.297 1.448.460 780.743 38.884.885
28.525.000 5.265.000 2.270.000 1.369.000 403.000 37.832.000
27.971.436 4.970.409 2.254.462 1.278.907 611.188 37.086.403
5.195.118
5.477.000
4.206.616
Kosten van voeding Andere hotelmatige kosten Algemene kosten Patiëntgebonden kosten Terrein- en gebouwgebonden kosten Andere bedrijfslasten Subtotaal overige bedrijfskosten
901.758 1.400.597 4.060.368 12.139.145 1.320.186 194.905 20.016.959
760.000 1.251.000 4.372.000 10.054.000 1.228.000 114.000 17.779.000
796.108 1.240.459 3.682.697 10.262.799 1.200.126 137.566 17.319.754
Som der bedrijfslasten
64.096.962
61.088.000
58.612.774
2.362.190
2.894.000
2.233.137
-412.997
0
591.381
-412.997 0 0 0 -412.997
0
294.574 250.000 0 46.807 591.381
Afschrijvingen immateriële en materiële vaste activa
Financiële baten en lasten Resultaat uit normale bedrijfsvoering Totaal resultaat t.g.v.: Reserve aanvaardbare kosten Reserve vernieuwing ICT Reserve partnersship medische specialisten Reserve instandhoudingsinvesteringen
36
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Toelichting op de balans: activa
Immateriële vaste activa Aanloopkosten Materiële vaste activa Terreinen en terreinwerken Gebouwen Installaties Vaste inrichtingen Inventarissen Bedrijfsauto’s Trekkingsrechten Instandhoudingsinvesteringen Automatiseringsapparatuur Gebouw en installaties in uitvoering Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa Disagio/boeterente leningen i.v.m. WFZ Bouwrente Vooruitbetaalde onderhoudskosten GE Medical/Philips Vakantiegeldvordering CTG Totaal financiële vaste activa Voorraden Voorraad drukkerij Centraal magazijn Apotheek Magazijn medische middelen OK/CSA Emballage Af:Voorziening incourante voorraden Totaal voorraden
31-12-2006 €
31-12-2005 €
304.838
316.179
2.057.511 14.895.263 6.916.719 732.223 9.913.419 1.807 11.526.539 2.349.751 1.546.857 5.801.957 55.742.047
2.171.969 15.481.341 7.495.088 884.530 8.684.185 7.136 10.998.105 2.895.752 1.569.227 1.762.523 51.949.855
257.798 761.366 0 1.000 1.020.164
314.931 797.599 89.099 1.000 1.202.629
22.089 82.138 289.961 162.527 0 556.716 -11.345 545.371
85.132 289.961 162.076 3.757 540.927 -11.345 529.583
150.619
143.923
-39.830 59.346 -415.688 10.386.553 10.141.000 -3.195.186
7.242 28.912 103.464 6.523.472 6.807.012 -1.311.970
5.072.469 -571.178 11.447.106 -46.744 11.400.362
6.192.166 -656.705 11.030.504 -91.058 10.939.446
Vorderingen Debiteuren Debiteuren t/m 2005 resp. t/m 2004 Debiteuren 2006 resp. 2005 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Af: Honoraria Totaal nog te factureren Af: honoraria Af: Voorziening dubieuze debiteuren
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
37
Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten Te ontvangen ziekengeld PC Privé project personeel Fietsenplan Rekening-courant met specialisten en instellingen Onderhanden automatiseringsprojecten (Glims, Beafort/gemal, Easy/Jim Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten
31-12-2005 €
14.090 1.393 37.946 3.195.962
45.505 20.814 33.639 1.125.888
624.521 492.897 4.366.810
642.704 1.868.550
15.767.172
12.807.995
21.837.191 1.457.295 23.294.486 -4.199.230 -304.032 18.791.224
19.948.864 1.101.278 21.050.142 -4.628.893 -220.945 16.200.304
-11.622.631 4.503.262 -7.119.369
-10.878.301 4.364.854 -6.513.447
Totaal onderhanden werk
11.671.855
9.686.857
Liquide middelen Kas Postbank/ING Totaal liquide middelen
8.898 624.397 633.295
8.846 410.629 419.475
Totaal vorderingen Onderhandenwerk DBC Onderhandenwerk A-segment Onderhandenwerk B-segment Af: Onderhandenwerk A honorarium specialisten Af: Onderhandenwerk B honorarium specialisten Voorschotten verzekeraars Ontvangen voorschotten Af: Aandeel honorarium specialisten
38
31-12-2006 €
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Toelichting op de balans: passiva
Kapitaal Saldo kapitaalrekening per 01-01-2006/01-01-2005 Ledencontributies Totaal kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Reserve aanvaardbare kosten Saldo 2001/2000 Saldo 2002/2001 Saldo 2003/2002 Saldo 2004/2003 Saldo 2005/2004 Budget resultaat 2006/2005 m.b.t oude jaren: 2003 2004 2005 Naar voorziening dienstjaren-gratificatie 2006 Reserve innovatie/automatisering Saldo per 1 januari Toevoeging uit reserve partnership/resultaat 2005 Saldo per 31 december Reserve partnership medisch specialisten Saldo per 1 januari Mutatie Saldo per 31 december Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen Egalisatierekeningen Reserve instandhoudingsinvesteringen Saldo per 1 januari Budgetresultaat 2006/2005 Saldo per 31 december Reserve afschrijving trekkingsrechten Mutatie
Voorziening dienstjaren-gratificatie Saldo per 1 januari Mutatie van reserve aanvaardbare kosten Saldo per 31 december
31-12-2006 €
31-12-2005 €
712.961 440 713.401
712.360 601 712.961
1.373.482 -290.273 1.177.156 362.269 6.574 2.629.208
790.791 582.691 -290.273 1.177.156 362.269 2.622.634
1.447.756
176.370 693 117.511 -288.000
-1.860.753 2.216.211
2.629.208
750.000 96.872 846.872
500.000 250.000 750.000
96.872 -96.872 0
106.000 -9.128 96.872
3.063.083
3.476.080
652.544 -126.466 526.077
605.738 46.807 652.544
0 300.000 300.000
0
288.000 288.000
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
0 288.000 288.000
39
Langlopende schulden Langlopende leningen Correctie korte termijndeel 2004 Nieuwe leningen Kwijtschelding Aflossingen in 2006 (naar schulden korte termijn) Totaal volgens specificatie bijlage staat van schulden op lange termijn
31-12-2006 €
31-12-2005 €
45.532.561 0 0 -172.436 -3.129.326
36.334.323 68.067 12.000.000 -172.436 -2.697.393
42.230.799
45.532.561
Kortlopende schulden en overlopende passiva Crediteuren Saldo per 31 december
3.721.365
2.435.425
Aflossingverplichting langlopende schulden
3.129.326
2.697.393
Overige schulden en te betalen kosten Lopende rentetermijnen Clearing medische staf Verplichting vakantiegeld Verplichting vakantiedagen Gecombineerde loonheffing Afrekening pensioenfonds Afrekening bedrijfsvereniging Te betalen personeelskosten Overige nog te betalen kosten
363.305 1.848.988 1.267.995 750.389 1.832.648 296.029 0 255.591 299.328
373.221 1.537.290 1.421.843 561.994 902.661 339.447 207.900 185.314 494.776
6.914.273
6.024.446
1.895.664 20.419.633 22.315.297
-82.349 1.505.950 1.423.601
22.315.297
1.423.601
2.483.122
13.669.563
2.483.122
13.669.563
38.563.383
26.250.427
Een lening van € 754.597,-- is achtergesteld ten opzichte van alle andere crediteuren van het Diaconessenhuis
Nog in tarieven te verrekenen financieringstekort Clearing WTG budget Totaal nog in tarieven te verrekenen financieringsoverschotten/tekorten Kortlopende kredieten ABN-AMRO; rekeningen-courant Kasgeldlening met borging WFz tbv bouwprojecten
Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva
De christelijke Vereniging “Het Diaconessenhuis” heeft een kredietfaciliteit bij de ABN-AMRO van: € 30.000.000,-- rekening-courant krediet Hieronder is een onderverdeling aangebracht van: € 14.000.000,-- basiskrediet € 16.000.000,-- voorfinancieringskrediet Met betrekking tot de borging van leningen is een negatieve hypotheekverklaring met hypotheekbelofte verstrekt.
40
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
DEEL 2
Governance
Werkzaamheden op het dak van de afdeling radiologie.
Verslag van de Raad van Toezicht Inleiding De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op de realisatie van de doelstellingen van het ziekenhuis, het beleid van de directie en de algemene gang van zaken binnen het ziekenhuis. De Raad van Toezicht staat de directie met advies terzijde. De Raad van Toezicht en de directie van het Diaconessenhuis komen gedurende het verslagjaar vijf maal bijeen om de algemene gang van zaken en het beleid te bespreken. De directie, de voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad komen maandelijks bijeen in verband met de voorbereiding van deze vergaderingen. Verantwoording en controle Corporate Governance Artikel 1.2.3 van de Zorgbrede governancecode en artikel 6.2 van het Uitvoeringsbesluit WTZi bepalen dat zorgorganisaties voor het einde van 2006 hun statuten zodanig dienen aan te passen dat een of meer bepaalde belanghebbenden (vertegenwoordigers van cliënten) het recht van enquête wordt toegekend. Het Diaconessenhuis zal dit recht toekennen aan de Landelijke Organisatie Cliëntenraden. In verband met de verenigingsstructuur zal het voorstel tot statutenwijziging besproken worden tijdens de ledenvergadering in mei 2007.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
41
In februari 2006 voeren de voorzitter en vice-voorzitter individuele functioneringsgesprekken met de directieleden. Samenstelling van de Raad van Toezicht Tijdens de ledenvergadering van 24 mei treedt de heer Van Veen af als lid van de Raad van Toezicht. De heer Van Veen was gedurende 14jaar lid van de Raad van Toezicht. Waardering wordt uitgesproken over zijn inzet en bijdragen. De heer Van Veen wordt opgevolgd door de heer De Visser die tijdens de ledenvergadering als nieuw lid van de Raad van Toezicht wordt benoemd. De heer Van Wijk en mevrouw Kalkman worden tijdens de ledenvergadering herbenoemd. Audit committee Het audit committee komt vier keer bijeen om de financiële situatie met de directie te bespreken. Belangrijke onderwerpen van gesprek zijn de voortgang rondom de financiering op basis van Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s) in verband met de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de kaderbrief 2007, de begroting 2007 en de rapportage over de interim-controle door de accountant. Begin 2006 besluit de Raad van Toezicht om na een offerteronde bij drie accountants, over te stappen naar Ernst & Young accountants. De huidige accountant BDO blijft actief tot en met de totstandkoming van de jaarrekening 2005. Ernst & Young begint met het uitvoeren van een quick scan. De algemene indruk die uit de quick scan naar voren komt is dat het Diaconessenhuis een degelijk, kwaliteitsgericht en innovatief ziekenhuis is. Er worden aanbevelingen gedaan; door de directie is aangegeven hoe en met welke prioritering de aanbevelingen zullen worden opgevolgd. De resultaten komen terug in de interim-controle en managementletter. Geestelijke verzorging De commissie geestelijke verzorging rapporteert over de bespreking van het jaarverslag van de dienst geestelijke verzorging. Overleg Twee leden van de Raad van Toezicht wonen een overlegvergadering bij van de ondernemingsraad, waarin onder andere de beleidsvoornemens, de begroting 2006 en de zorgvisie worden besproken. Op uitnodiging van de Raad van Toezicht besteden de directie, het bestuur van de medische staf en de Raad van Toezicht in een vergadering aandacht aan de onderwerpen: de organisatie van de medische staf, de plaats in de ziekenhuisorganisatie en de samenwerking met de directie. Alle betrokkenen ervaren het bijwonen van deze vergaderingen als zinvol en nuttig. Specifieke onderwerpen Tijdens de vergaderingen komen diverse thema’s aan de orde: Kwaliteit Sneller Beter: de coördinator van het project Sneller Beter in het Diaconessenhuis geeft een presentatie over de inhoud van het project, de deelprojecten en het verdere vervolg in 2006 en 2007. Klachtenopvang en incidentenmeldingen: de jaarverslagen van de klachtenopvang en de meldingen incidenten patiëntenzorg worden besproken. Klanttevredenheid: de resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek komen aan de orde. Patiënten zijn tevreden tot duidelijk tevreden over de zorg (klinisch en poliklinisch) in het Diaconessenhuis. Patiëntenzorg Zorg rond het levenseinde: mede vanuit het oogpunt van de specifieke signatuur van het Diaconessenhuis en de betrokkenheid van de Raad van Toezicht daarbij, wordt het rapport ‘Zorg rond het levenseinde’ uitgebreid besproken en er worden aanbevelingen gedaan over de rol van de patiënt en de hoofdbehandelaar bij de besluitvorming. Diverse ontwikkelingen rondom de palliatieve zorg en nieuwe wetgeving maken deze actualisering noodzakelijk.
42
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Bouw en verbouw Poliklinieken: de opening van de nieuwbouw van de poliklinieken wordt in februari 2006 gevierd en de Raad van Toezicht wordt op de hoogte gehouden van de voortgang van het vervolg: de renovatie van de bestaande poliklinieken. De aanbesteding vindt plaats in mei 2006 en de uitvoering start in september 2006. Organisatie Herstructurering Kliniek en Paramedische dienst: vanuit de behoefte om de zorg meer vanuit de patiënt te organiseren wordt de bestaande structuur van de zorg gewijzigd. De nieuwe structuur waarbij wordt uitgegaan van twee zorgbedrijven (Zorg en Diagnostiek & behandeling) komt uitgebreid in de Raad van Toezicht aan de orde. Financiële ontwikkelingen De stand van zaken rondom de productie en de financiën is een terugkerend onderwerp tijdens de vergaderingen van de Raad van Toezicht. Het moeilijk kunnen inschatten van de financiële positie als gevolg van technische problemen bij de DBC-registratie, blijft onzekerheden opleveren in de managementrapportages. De kwantitatieve productie is bekend, maar de inkomsten niet. Ook de dure geneesmiddelen en de beheersing van de patiëntgebonden kosten komen aan bod in verband met een overschrijding van het budget. Jaarrekening De jaarrekening over 2006 is onderzocht door Ernst & Young, wier goedkeurende verklaring aan de jaarstukken is toegevoegd. Het audit committee is betrokken bij het vooroverleg over de totstandkoming van de jaarrekening 2006 en neemt deel aan het overleg van de directie met de accountant. Tijdens een vergadering van de Raad brengt het audit committee verslag uit van de bevindingen en geeft de directie nadere toelichting. De Raad sluit zich aan bij het advies van het audit committee inzake het oordeel van de accountant en verzoekt de Algemene Vergadering de balans per 31 december 2006 en de resultatenrekening over 2006 ongewijzigd goed te keuren en daarmee de directie en Raad van Toezicht te dechargeren voor respectievelijk het gevoerde beleid en het uitgevoerde toezicht. Het beleid en de algemene gang van zaken De Raad van Toezicht is van oordeel dat het door de directie gevoerde beleid het ziekenhuis op goede wijze heeft gediend. Leiden, 13 april 2007 W. P. Moleveld, voorzitter
J. Spierenburg, secretaris
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
43
Commissies van de Raad van Toezicht Audit committee de heer Pranger de heer Spierenburg Remuneratiecommissie de heer Moleveld de heer Van Wijk Commissie geestelijke verzorging de heer Van Veen (tot 24-5-06) de heer De Visser (vanaf 24-05-06) de heer Van Wijk
44
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Bijlagen
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
45
Personalia Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht op 31 december 2006 en toetredingsdata Naam
Toegetreden op:
Mw. mr. L.E. Kalkman-Bogerd Prof. W.P. Moleveld, RA, voorzitter S. Pranger Dr. J. Spierenburg, secretaris Dr. C. de Visser Drs. H.F. Wiersma, huisarts Dr. H.B. van Wijk, vice-voorzittter
30-05-2002 15-05-1997 25-05-2005 27-05-1999 24-05-2006 31-05-2003 14-05-1998
Hoofd- en nevenfuncties leden van de Raad van Toezicht Naam Hoofdfunctie Mw. mr. L.E. Wetenschappelijk Kalkman-Bogerd docent/onderzoeker LUMC Leiden
Prof. W.P. Moleveld, RA
S. Pranger
Dr. J. Spierenburg
46
Hoogleraar Accountancy Nyenrode Business Universiteit
Nevenfuncties Bestuurslid Wijnaendts Francken/Boekee Steunfonds Voorzitter klachtencommissie Florence Lid Commissie van Toezicht kankerregistratie Integraal Kankercentrum West (IKW) Redacteur losbladige uitgave Ethiek en Recht in de Gezondheidszorg (Bohn Stafleu Van Loghum) Redacteur Tekst & Commentaar uitgave Gezondheidsrecht (Kluwer) Commissaris Doctors Pension Funds Services BV Lid bestuur en arbiter Nederlands Arbitrage Instituut Lid bestuur Stichting Administratiekantoor aandelen N.V. Holdingmaatschappij Telegraaf Media Groep NV Lid bestuur stichtingen die houders zijn van Baandelen Newomij Lid Raad van Advies Mazars Paardekooper Hoffman, accountants en adviseurs Penningmeester Stichting Koppeling bestuurslid Stichting SELZA/SFE (opvolgingsproblematiek eerstelijns gezondheidszorg Zaanstreek/ Waterland en Kennermerland) Voorzitter college van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Noordwijkerhout en de Zilk Lid Kerkenraad/Moderamen van de Protestantse Gemeente te Noordwijkerhout en de Zilk Bestuurslid ‘Muziek in de Witte Kerk’ (organisatie van klassieke concerten in de Witte Kerk te Noordwijkerhout) Bestuurslid Wijnaendts Francken/Boekee Steunfonds Voorzitter Stichting Steunfonds 1995 Consulent-specialist van de Stichting Ondernemersklankbord Freelance vertaler van voor Nederland verleende Europese Octrooien Secretaris Coöperatieve Vereniging Het Land van Bartje U.A. (vereniging van eigenaren) Secretaris bestuur Stichting Samenwerking
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Naam
Dr. C. de Visser
Hoofdfunctie
Algemeen directeur Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)
H.F. Wiersma, Huisarts huisarts Dr. H.B. van Wijk
Directie Drs. J.G. den Hollander Drs. A.J. Lamping Mw. drs. S.A.T. Rutten
Nevenfuncties Oncologie Haaglanden (SOHA) Incidentele adviezen/werkzaamheden voor vroegere werkgever (Shell International B.V.) Lid algemeen bestuur VNO-NCW (tot 1 maart 2006) Raadslid RGO (tot 1 maart 2006) Lid wetenschappelijke adviesraad (WAR) van Sanquin Lid dagelijks bestuur en algemeen bestuur stichting Exodus. Pastoraal medewerker NGK Oegstgeest Vicevoorzitter Wijnaendts Francken/Boekee Steunfonds Lid bestuur Stichting Mondiale Tuberculosebestrijding Bestuurslid Stichting voorzieningenfonds oud-personeelsleden KNCV
directeur bedrijfsvoering directeur patiëntenzorg directiesecretaris/hoofd stafbureau directie
Nevenfuncties directie: Drs. A.J. Lamping Voorzitter bestuur Gezondheidscentrum Wantveld (Noordwijk) Voorzitter Raad van Toezicht Gezondheidscentrum Stevenshof (Leiden) Drs. J.G. den Hollander Lid van de gemeenteraad Teylingen Bestuurslid NVZ Vereniging van Ziekenhuizen Mw. drs. S.A.T. Rutten Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Woonzorgcentra LAS Managementteam Mw. drs. V.P.A.M. Bekendam-Pardoel Mw. drs. I.M. Bochardt Mw. M.C. Doets Mw. drs. H.C. Diallo-Koopman Mw. M. Draak Drs. J.G. den Hollander Drs. A.J. Lamping J. Prenger Mw. drs. S.A.T. Rutten Ir. J. Stuyvenberg Mw. dr. E.M. TerMeer-Veringa
hoofd sector Zorg (v.a. 1 september 2006) hoofd P&O (tot 1 september 2006) hoofd Facilitaire dienst (v.a. 1 januari 2007) hoofd sector Diagnostiek en behandeling hoofd Economisch Administratieve dienst directeur bedrijfsvoering directeur patiëntenzorg hoofd Facilitaire dienst (tot 1 januari 2007)/waarnemend hoofd kliniek tot 1 september 2006) directiesecretaris/hoofd stafbureau directie hoofd PO&O (v.a. 4 december 2006) voorzitter medische staf
Ondernemingsraad Mw. B. Bakker Mw. J. Dubbeldam Mw. R. van der Dussen G. Foendoe-Aubèl Mw. M.C. Harberink Mw. A. van Iterson Mw. D. Leergaard
verpleegkundige 4A kinderafdeling verpleegkundige 4B verpleegkundige polikliniek Eerste Hulp teamleider diëtetiek verpleegkundige verpleegafdeling 2B afdelingssecretaresse 4B, voorzitter OR praktijkopleider
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
47
Mw. G.J. Lijbers J. Mohan Mw. C. Ouwehand Mw. H. Valckenier-Kips Mw. M.M.J. Vervoort E. Wes
medewerker receptie- en telefoondienst verpleegkundige 2B voedingsassistente 2B medewerker servicebureau/telefoon-receptie secretaresse 4B medewerker klinisch chemisch laboratorium
De ambtelijk secretaris van de ondernemingsraad was mw. W.C.M. van Benten. Cliëntenberaad Mw. I. Clocquet Drs. P.J. van Dongen Mw. M. Duivenvoorde Mw. Van Halm Mw. J.W. Hermenet-van der Meide P.J.M. Lansbergen G. van der Meiden Mw. W.J. Meijer Mw. V. Pelupessy Mw. H. El Ouasghiri D. van Roijen Mw. M. Scargo-Schoonen Mw. J. Schroot W. van Tuijl J.W.M. Uffelen F. Winkel C.J. van Zwieten
St. Voedselallergie RPCP, voorzitter Reuma Patiëntenvereniging Katwijk ANBO Lisse Nederlandse Patiëntenvereniging Alphen aan den Rijn e.o. Alzheimervereniging Zuid-Holland Noord PCOB Noordwijk PCOB Leiderdorp ANBO Leiden RPCP OGL Borstkankervereniging ANBO Voorschoten PCOB Oegstgeest KBO Alphen aan den Rijn Regionaal Netwerk Ouderenbonden ZuidHolland Noord PCOB Leiderdorp
Klachtencommissie Mw.mr. A.W.E.S. van Duynevelt-Franken (voorzitter), advocaat Teekens Karstens Mw. M. Pot, verpleegkundige Dr. H. van Slooten, medisch specialist Mw. M. Wassenaar, op voordracht van het Regionaal Patiënten Consumenten Platform Plaatsvervangende leden: Mr. F. Vergeer (voorzitter), advocaat Teekens en Karstens Mw. L. Barenbrug, orthoptiste Mw. drs. S.A.T. Rutten (secretaris), directiesecretaris Mw. K.A.E. Lippits, secretaris klachtencommissie Bestuur medische staf in 2006 Dr. C.H.M. Clemens Dr. A.C. Kooijman Dr. H.M. Schüller (penningmeester) Mw. dr. E.M. TerMeer-Veringa (voorzitter) P.M. ter Riet (secretaris)
48
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Medische staf De medische staf was in en rondom 2006 als volgt samengesteld: Anesthesiologie Dr. R.H.W.M. van den Hoogen K.G. Liem P.M. ter Riet S.F. ter Riet Mw. M.E. van der Wal Cardiologie I. Padmos Dr. A.A. de Rotte Dr. Tj.J. Römer Dr. F.P. van Rugge Chirurgie Dr. R.M. de Bie Leuveling Tjeenk B.J. Hornstra H. Stigter Dr. R. Vree Dr. J.A. Zonnevylle Dermatologie C.L.A. van Eijk Mw. dr. M.J. Herfst R.R.M. Tjon Lim Sang Geestelijke verzorging Dr. A.C. Kooijman Ds. M. de Leeuw Gynaecologie en verloskunde F.J.A. Copray Mw. J.V.S. van der Does J.C.M. Spiekerman F. Vork Mw. dr. E.E. van Woerden Interne geneeskunde Ir. H.C. Ablij E. Batman Dr. C.H.M. Clemens, maag-, darm-, leverarts Dr. L.F.S.J. Crobach, maag-, darm-, leverarts Dr. E.V. Planken Dr. H. van Slooten (tot 1 januari 2006) Mw. A.M.C. Witte, maag-, darm-, leverarts Intensivist J.B. de Vaal Kindergeneeskunde D.A.J.P. Haring P.H.M. Ooijevaar Mw. M.E. Poorter Mw. J.G.C.M. van Zoest
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
49
Klinische chemie B. de Boer C. Beijer Mw. R.C. Eijkman-Rotteveel Dr. G.L.A. Reijnierse Klinische farmacie Mw. A.C. Ledeboer Dr. R. Fijn Ir. G. Wassink Keel-, neus- en oorheelkunde Dr. C.J. Brenkman Mw. I.M.J.H. Coene Dr. F.W.A. Otten Longziekten Mw. J. Dolsma Mw. E.C. van Dooren-Coppens H.C.J. van Klink Medische microbiologie Dr. H.A. Bijlmer Mw. dr. E.M. TerMeer-Veringa Medische psychologie Mw. J.H. van Mullekom Mw. M.W. Pleket Mw. dr. A.M. Stradmeijer Mw. dr. M.W. Zoeteweij Neurochirurgie Dr. M.J.A. Malessy Prof. dr. R.T.W.M. Thomeer Neurologie Dr. J.L.A. Eekhof Mw. dr. E. Hoitsma Dr. J. van Rossum (waarnemer vanaf 1 mei 2006) Oogheelkunde W. van den Berg Mw. C.M.E. Dobbe Dr. P.J. Kruit Mw. H.M. van Nouhuijs Mw. M.Th.P. Odenthal Orthopedische chirurgie J.B. Mullers Dr. H.M. Schüller Oudergeneeskunde Mw. dr. A.W.E. Weverling-Rijnsburger G. Willemsen Pathologische anatomie Dr. J.F. Graadt van Roggen
50
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Plastische chirurgie Mw. dr. M.J.O.E. Bertleff Radiologie T.J.A. Bernt Mw. M. Feenstra-Holtkamp W.J. Mees Dr. L. Spaargaren P.J. Roscam Abbing Revalidatie K.S. de Boer Urologie H.J. Arendsen M.T. de Goeij M.J. Wijffelman Buitengewoon staflid Mw. E. Bakthiari (AVG-arts) R. van der Hoeve (verpleeghuisarts) Dr. A.D.G. Krol (radiotherapie) Consulenten en overig Prof. dr. E.M. Noordijk (radiotherapie) Mw. dr. S. Osanto (klinisch oncologie) Mw. S. van Maanen (revalidatiegeneeskunde) Mw. N.J. Troost (psychiatrie) Prof. dr. A.H.M. Taminiau (orthopaedische chirurgie) Prof. dr. H.H. Hartgrink (chirurgie/oncologie) Prof. dr. R. Willemze (haematologie)
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
51
Leden Christelijke Vereniging Het Diaconessenhuis te Leiden per 31 december 2006:
52
Particuliere leden Mr. C.H. van Alderwegen B. de Beer, huisarts Dr. M.B. Blom D. Braggaar W. de Bruijne, arts C.J. de Graaf C. Guyt J.W. Heringa M. de Jong, radioloog Mw. mr. L.E. Kalkman-Bogerd R. Kamerling, arts Mw. mr. H.M. Karstens-van Halsema J. Baron van Knobelsdorff Mr. P. Lever J.C.J. Lodder, huisarts Mw. M.A. Masurel-Mulder Prof. W.P. Moleveld RA Dr. D.P. den Os J. Ouwehand C.T.F. Perdok P.M. Plug S. Pranger Mw. M.J.D. de Rooy-Bakker J. van Rijn Dr. J. Spierenburg Prof. drs. P. van Veen Ir. A.N. Verveen Dr. C. de Visser H. Wiersma, huisarts Dr. H.B. van Wijk D. Wijnands A. IJzerman C. Zaal W. Zwaan
Leiden Noordwijk Den Haag Leiden Leiden Leiderdorp Katwijk Leiden Oegstgeest Leiden Oegstgeest Leiden Lemele Leiden Katwijk Leiden Rijnsburg Leiden Katwijk Katwijk Katwijk Noordwijkerhout Leiden Katwijk Oegstgeest Oegstgeest Leiden Rijnsburg Leiden Leiderdorp Katwijk Aardenburg Oegstgeest Katwijk
Kerkgenootschappen Kerkeraad Hervormde Gemeente Aarlanderveen Diaconie Hervormde Gemeente Alphen a/d Rijn Diaconie Hervormde Gemeente Hazerswoude Diaconie Ned.Herv.Gem. Hoogmade-Rijpwetering Diaconie Gereformeerde Kerk Katwijk aan Zee Diaconie Herv. Gem. Katwijk a/d Rijn Diakonaal Centrum De Bakkerij Diaconie Evangelisch-Lutherse Gemeente Leiden Doopsgezinde-Remonstrantse Gemeente Leiden Kerkgenootschappen Herv.Gem.Geref. Kerk Diaconie Chr. Geref. Kerk Leiden Protestantse Gemeente Leiderdorp Diaconie van de Hervormde Gemeente Lisse Diaconie Gereformeerde Gemeente Lisse Diaconie Hervormde Gemeente Noordwijk, wijk Oost Gem. College van Diakenen SwG Ned. Hervormde Gemeente Nederlands Gereformeerde Kerk Oegstgeest
Aarlanderveen Alphen a/d Rijn Hazerswoude Rijpwetering Katwijk Katwijk Leiden Leiden Leiden Leiden Leiderdorp Leiderdorp Lisse Lisse Noordwijk Noordwijk Noordwijkerhout Leiderdorp
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Christelijke Gereformeerde Kerk te Rijnsburg Diaconie Hervormde Gemeente Rijnsburg Diaconie Hervormde Gemeente Sassenheim Scriba Gereformeerde Kerk Valkenburg Diaconie Hervormde Gemeente Valkenburg Prot. Gem. i.w. Oude en Nieuwe Wetering Diaconie der Hervormde Gemeente Zevenhoven College van Diakenen v.d. Herv. Gemeente Diaconie Ned. Herv. Gemeente Zwammerdam
Katwijk Rijnsburg Sassenheim Valkenburg ZH Valkenburg ZH Roelofsarendsveen Zevenhoven Zoeterwoude Zwammerdam
In het verslagjaar overleden J.F. van Rhede van der Kloot, oud-chirurg
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
53
Publicaties en voordrachten 2006 Publicaties Ablij, ir. H.C. Redacteur Lustrumboek 75 jarig bestaan Nederlandse Internistenvereniging (NIV). Bijdragen lustrumboek NIV: 1. Alles is anders, veel van hetzelfde: poli anno 2006. 2. Van oerknal tot internist. Poland D.C., Ceelie H, Dinkelaar R.B., Beijer C.: Determination of anti-endomysium IgA an diagnosis of celiac desease: comparison of: an assay with conventional immunofluroescent. Hoitsma, mw. E, Faber C.G., van Santen-Hoeufft M., De Vries J., Reulen J.P., Drent M. Improvement of small fiber neuropathy in a sarcoidosis patient after treatment with infliximab.Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis. 2006 Mar;23(1):73-7. Hooff, mw. drs. Th.C.M. van: “Het Diaconessenhuis Leiden verbetert het zorgproces van patiënten met colon- en rectumcarcinoom. Het kan beter én sneller. Oncologica, nummer 03.2006, pagina 14 t/m 17. Rhee, H.J. van, Vree, M., Kooy, K. van der, Hornstra, B.J., Quicherit, O.R., Koelma, I.A., Bergman, W. Evaluatie van de navolging van de Richtlijn Melanoom (1997) in de IKWregio. Nederlands Tijdschrift voor Heelkunde, jaargang 15, nr.12, febr. 2006, pagina 4648. Bartlema, K.A., Kooijman, B.R.M., Outer, A.J. den, Hornstra, B.J., Everdinck-van der Pols, I.E.C. van, Bockel, J.H. van. Leids project doet overplaatsingen acute heelkunde patiënten fors dalen (Acute zorg) Medisch contact jaargang 61 nr. 16, 21-04-2006, pagina 644647. Annelies M. Slats, Jacob K. Sont, Rik H.C.J. van Klink and Peter J. Sterk ERJ, submitted Improved lungfunction and symptom control with formeterol on demand.. Voeding, gezondheid en ziekte, Boerhaave comissie, 6 april 2006 ISBN nummer 90-6767-5938. Annelies M. Slats, Jacob K. Sont, Rik H.C.J. van Klink, Elisabeth HD Bel and Peter J. Sterk Chest. Improvement in Bronchodilation Following Deep Inspiration After a Course of High-Dose Oral Prednisone in Astma. 2006: 130;58-65. M.Th.P. Odenthal, C.P. Nieuwen-daal, H.W. Venema, J. Oosting, H.J.Völker-Dieben and A. Kijlstra, Reduced Corneal Swelling and Deswelling Response in the Iridocorneal Endothelial Syndrome. Ophthalmology and Vision Science, 2006, 83, 745-750. M.Th.P. Odenthal, M.L. Sminia, L.J.J.M. Prick , N.Gortzak-Moorstein, H.J.Völker- Dieben. Long term follow up of the corneal endothelium after Artisan lens implantation for unilateral traumatic and unilateral congenital cataract in children: two case series. Cornea, 2006, 25, 1137-1177. Weverling-Rijnsburger, mw. dr. A.W.E.Urine-incontinentie bij oudere vrouwen: accepteren of analyseren? Boerhaave Diagnostische strategieën 11-05-2006 (ISBN 906767-5954), pagina 13-23.
54
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Voordrachten Ablij ir. H.C.: • Diabetes Doorbraakproject. Regionaal CBO project ter verbetering van de zorg voor patiënten met diabetes mellitus binnen de regio Leiden. Project afgesloten met symposium. • Afbakening eerste en tweede lijn, diabeteszorg Diaconessenhuis Leiden. Regionale endocrinologie bijeenkomst Holiday Inn, 9 november 2006. Casus insulinoom. Beijer, C: • Vitamine B12 deficiënt: ja of neen? 19 maart 2006; Deze voordracht werd gehouden in het Diaconessenhuis voor de klinisch chemici van de Regio Rond Vliet en Oude Rijn van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde. • Expert Meeting, Workshop Vasectomy, Enschede; Statistics in quantitative microscopy. 27 maart 2006. Crobach, dr, L.F.S.J.: • Regionale Casuistische gastro-enterologische bijeenkomst, 1 november 2006. Het wel en wee van BCG, over BCG-sepsis en granulomateuse hepatitis. Eijkman-Rotteveel, mw. R.C.: • Bijscholing verpleegkundigen kinderafdeling, titel: labaanvragen. 1 februari 2006. • Assistenten-onderwijs, titel: labaanvragen. 6 oktober 2006. Hoitsma, mw. E.: • Restless Legs Syndroom, Huisartsen Nascholing, Amsterdam. 9 december 2006. Klink, H.C.J. van: • Analyse moeheid en dyspnoe, meerwaarde van inspanningstesten. What we lung to tell you, 23 april 2006, regionale huisartsen. Wassink: ir. G.: • Verslaafde hersenen. Kring Noord Ziekenhuisapothekers, 24 april 2006. • Decubitus. Verpleeghuisartsen, 28 maart 2006. • Psychofarmacagebruik in verpleeghuizen. Verpleeghuisartsen 14 april 2006. • Afhandeling interactie signalen. Verpleeghuisartsen: 20 juni 2006. Weverling, mw. dr. A.W.E.: • Wat te doen bij vergeetachtigheid? Alzheimer Café Voorschoten. 15 november 2006. •
Ontwikkelingen in de geneeskunde, Rotterdam. 2 november 2006.
•
Behandeling van dementie: is er een wondermiddel? Fusiebespreking NVKG-NIV, Utrecht. 10 oktober 2006.
•
Presentatie liasonmodel Ouderengeneeskunde van Diaconessenhuis, Leiden. Nascholing Huisartsenopleiders, Apeldoorn. 1 juni 2006.
•
Onderwijs in ouder worden: Alzheimer en/of geheugenstoornis. Boerhaave cursus Vorderingen in de Interne Geneeskunde. 11 mei 2006.
•
Ongewenst urineverlies bij oudere vrouwen: accepteren of analyseren? Nascholing Huisartsenopleiders, Apeldoorn. 16 maart 2006.
•
Onderwijs in ouder worden: Alzheimer en/of geheugenstoornis. Op mijn vakgebied geen afwijkingen. Cholesterol bij ouderen: hoe hoger, hoe beter! Regionale huisartsenavond in Diaconessenhuis, Leiden. 7 maart 2006.
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
55
Trefwoordenlijst AO/IC BHV BSC COPD CBO CPA CPT CSA CVA DBC EAC ECG EPD FONA GBS GLIMS IC KNMG LABZIS LRVV MDL MEC MIP NRG NVZ NIAZ NIDCAP OK PACS P&C PHI POP PO&O POWI RAK RRC TURP VIM VWS WfZ WTZi WZV WZW ZIROP ZIS ZN Zvw
56
Administratieve Organisatie/Interne Controle BedrijfsHulpVerlening Balanced Score Card Chronic Obstructive Pulmonary Disease Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg Centrale Post Ambulancedienst Custom Procedure Tray Centrale Sterilisatie Afdeling Cerebro Vasculair Accident Diagnose Behandeling Combinatie Eerste Administratief Consult Elektro CardioGram Elektronisch Patiënten Dossier Fouten Ongelukken en Near Accidents Gebouw BeheersSysteem General Laboratorium Informatie Management Systeem Intensive Care Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst LABoratoriuminformatie ZiekenhuisInformatieSysteem Landelijke Regeling Verpleegkundige Vervolgopleidingen Maag-, Darm-, en Leverziekten Medisch Ethische Commissie Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg Nucleair Research and consultancy Group Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen Nederlands Instituut Accreditatie Ziekenhuizen Newborn Individual Development Care and Assessment Program OperatieKamer Picture Archiving and Community System Planning en Control ProcesHerInrichting PostOperatieve Pijnbestrijding Personeel, Organisatie & Opleidingen PostOperatieve WondInfecties Reserve Aanvaardbare Kosten Rijnlands Revalidatie Centrum Trans Urethrale Resectie van de Prostaat Veilig Incidenten Melden Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ministerie van) Waarborgfonds voor de Zorgsector Wet Toelating Zorginstellingen Wet Ziekenhuis Voorzieningen Werken Zonder Wachtlijst ZIekenhuisRampenOpvangPlan ZiekenhuisInformatieSysteem Zorgverzekeraars Nederland Zorgverzekeringswet
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis
Jaarverslag 2006 Diaconessenhuis Leiden Mens&Kennis