jaarverslag 2012 cultuurfonds leiden
jaarverslag 2012
Cultuurfonds Leiden
Cultuurfonds Leiden is een publiek-privaat initiatief, opgericht in 2008 door de gemeente Leiden en
bezoekadres
Fonds 1818 en sinds 1 maart 2009 operationeel.
Stationsweg 41
Het bestuur van Cultuurfonds Leiden wordt
Visitor Centre, Leiden
gevormd door:
postadres
voorzitter
Postbus 190
Eduard van de Lustgraaf
2300 AD Leiden
algemeen directeur a.i. Kamer van Koophandel Den Haag
Michaël Roumen cultuurmakelaar
secretaris Jan Hoekema
t | 06 42 13 62 12
burgemeester van Wassenaar
e |
[email protected] i | www.cultuurfondsleiden.nl
penningmeester Boudewijn de Blij directeur Fonds 1818
Colofon leden samenstelling
Lisa Johnson
Cultuurfonds Leiden
oud-directeur SLS Wonen
tekst en redactie Michaël Roumen, Cultuurfonds Leiden
Jetteke Bolten-Rempt
Maaike Botden, Het Woordatelier
oud directeur Museum De Lakenhal
vormgeving Ankie Stoutjesdijk Grafisch Ontwerp drukwerk Puntgaaf drukwerk oplage 250 exemplaren
Jaarverslag 2012 cultuurfonds leiden inhoudsopgave
Voorwoord van de voorzitter
de visie van cultuurfonds leiden
08
De resultaten van 2012
12
Vergroten budget Kunst & Cultuur in Leiden
24
Vooruitblik op 2013
28
Bijlagen 1 overzicht projecten die een bijdrage ontvingen 2 financieel jaarverslag 4
beelden in leiden
| juni 2012 |
foto
Joris Smidt
voorwoord
Dit jaarverslag van Cultuurfonds Leiden geeft een bondig en helder overzicht van de behaalde resultaten en van de activiteiten die plaatsvonden in het afgelopen jaar. Cultuurfonds Leiden richt zich op de cultuursector zelf, maar focust ook op de verbinding tussen cultuur en andere sectoren. Het fonds werkt hierbij nauw samen met tal van andere organisaties die in Leiden actief zijn, zoals verschillende ondernemersverenigingen, Centrummanagement Leiden, Leiden Marketing, Technolab, vastgoedpartijen en uiteraard de gemeente. Dankzij deze samenwerkingen konden diverse activiteiten en initiatieven verbreed worden of door een bredere groep partners financieel worden ondersteund. In een tijd waarin de traditionele subsidiestromingen opdrogen, speelt Cultuurfonds Leiden een voortrekkersrol door deze verbindingen te leggen en hiermee extra bijdragen voor cultuur te bewerkstelligen. De activiteiten van Cultuurfonds Leiden hebben eraan bijgedragen dat Leiden het afgelopen jaar sterker op de kaart is gezet als aantrekkelijke cultuurstad. Zoals u uit het jaarverslag kunt opmaken zijn er tal van bijzondere en authentieke culturele projecten tot stand gebracht. Cultuurfonds Leiden zal zich hier ook de komende jaren voor blijven inspannen. Ik wens u veel leesplezier. Namens het bestuur Cultuurfonds Leiden Eduard van de Lustgraaf voorzitter
6
veenfabriek, drie monniken
| mei 2012 |
foto
Claudia Hansen
DE VISIE VAN CULTUURFONDS LEIDEN Cultuurfonds Leiden is een uniek fonds in Nederland, een gedurfd initiatief van Fonds 1818, de gemeente Leiden en de Kamer van Koophandel. Het is een cultureel investeringsfonds, opgericht om de cultuursector sterker te maken, ondernemender en minder afhankelijk van traditionele subsidiestromen. Stonden de eerste drie jaar in het teken van structuurversterking en samenwerking binnen de sector, nu is de tijd rijp om daadkrachtig naar buiten te treden. Het doel is om een brug te slaan tussen cultuur en andere sectoren in de stad en voor allen een win-winsituatie te creëren. De doelstellingen van Cultuurfonds Leiden 1 Versterken structuur cultuursector Cultuurfonds Leiden neemt het voortouw bij de ontwikkeling van een sterke cultuursector die zichzelf organiseert als partner voor overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Cultuurfonds Leiden stimuleert (collectieve) projecten en activiteiten die zorgen voor een structurele versterking van de cultuursector.
2 Verbeteren klimaat voor Leidse makers Cultuurfonds Leiden gelooft dat vernieuwing van het aanbod begint bij een goed productieklimaat voor Leidse makers van alle disciplines. Daarom stimuleert Cultuurfonds Leiden de vraag naar Leidse makers en keert het fonds waarderingsbijdragen uit.
3 Aanjagen van onderscheidend cultuuraanbod Cultuurfonds Leiden investeert in initiatieven die Leiden nationaal kunnen promoten als cultuurstad.
4 B evorderen van samenwerking met andere sectoren en vergroten (eigen) budget voor kunst en cultuur in Leiden Cultuurfonds Leiden onderzoekt en realiseert samenwerking en extra financiering voor kunst en cultuur in Leiden.
8
De uitvoering Van 2009 tot 2012 heeft Cultuurfonds Leiden veel geïnvesteerd in het versterken van de Leidse cultuursector en het creëren van een hechte structuur. Door het bevorderen van ondernemerschap en samenwerking, onder andere door de opzet van overlegstructuren, publicitaire bundeling, economisch onderzoek, afstemming agenda’s en gezamenlijke conceptontwikkeling. Deze inspanningen resulteerden bijvoorbeeld in de totstandkoming van een overkoepelende Uitagenda, overlegstructuren op verschillende niveaus, professionalisering van verschillende culturele partijen en een succesvolle bundeling van activiteiten die landelijk worden gepromoot (Cultuurweken). Nu de sector en haar structuur voldoende zijn opgetuigd, gaat Cultuurfonds Leiden zich de komende jaren inzetten om een brug te slaan tussen de cultuursector en andere sectoren van de stad, zoals het bedrijfsleven, het Bio Science Park, de kennisinstellingen, de vastgoedsector of de ondernemers in de binnenstad. Het fonds wil met behulp van de cultuursector unieke verbindingen tot stand brengen en op deze manier de gebruikswaarde van, de vraag naar én de financieringsmogelijkheden voor cultuur vergroten. Kwaliteit en culturele intrinsieke waarde blijven daarbij onverminderd hoog in het vaandel staan. Met het jaarlijkse budget van € 400.000,- en de cofinanciering op projectbasis blijft Cultuurfonds Leiden uiteraard ook investeren in verrassend nieuw cultuuraanbod, in het productieklimaat voor Leidse makers en in een duidelijk onderscheidend cultureel profiel voor de stad.
9
museumnacht
| juli 2012 | foto
Michaël Spierenburg
openlucht galerie breestraat: Casper faassen
| oktober 2012 |
foto
Campains&Results
RESULTATEN 2012
2012 kenmerkt zich door verandering. Op 1 april volgt Michaël Roumen Erica Haffmans op als cultuurmakelaar. Het bestuur van Cultuurfonds Leiden geeft hem de specifieke opdracht mee om de cultuursector actief te verbinden aan andere sectoren in de stad. Om Leiden te profileren als stad van ontdekkingen en als actueel podium voor kunst en cultuur, houdt het fonds alle vier haar doelstellingen in stand. De vierde doelstelling, het bevorderen van samenwerking met andere sectoren en het (eigen) budget voor kunst en cultuur in Leiden vergroten, heeft vanaf 2012 echter meer nadruk gekregen. 1 Versterken structuur cultuursector Om als cultuursector een gesprekspartner te kunnen zijn voor overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, zul je je goed moeten organiseren. De investeringen die Cultuurfonds Leiden de afgelopen jaren hierin gedaan heeft, werpen nu hun vruchten af. Aandacht voor zichtbaarheid en collectiviteit zal echter continu op de agenda moeten blijven staan. Marketing Haagweg 4
Haagweg 4 is een bruisende broedplaats voor kunst, cultuur en creatieve industrie. Het gebouw herbergt kunstenaars die internationaal waardering oogsten, zoals Maayke Schuitema, Hans de Bruijn en Izaak Zwartjes. Maar weet Leiden zelf wat de stad in huis heeft? Worden de succesverhalen wel gehoord? Kan Haagweg 4 een ‘merk’ worden dat ook kunstenaars van buiten de stad aantrekt in de toekomst? In het kader van de branding van Haagweg 4 bekostigde Cultuurfonds Leiden daarom samen met de huurdersvereniging, Fonds 1818 en Stichting Werk en Onderneming een marketingplan, compleet met nieuwe huisstijl en website. Sieboldhuis en andere musea als platform voor hedendaagse (Leidse) kunstenaars
Cultuurfonds Leiden wil belangrijke, structureel gefinancierde spelers in de stad stimuleren om hun rol in de stad uit te breiden. Om activiteiten te ontwikkelen die de sector als geheel versterken, die de zichtbaarheid van cultuur in Leiden vergroten en die de participatie aan cultuur bevorderen. In dit kader leverde Cultuurfonds Leiden bijvoorbeeld een bijdrage aan een ophangsysteem voor Japanmuseum Sieboldhuis dat ingezet kan worden om hedendaagse (Leidse) kunstenaars een platform te
12
bieden. Tijdens een project van Sieboldhuis en Galerie Diana Lepelaar konden hedendaagse kunstenaars één kunstwerk inleveren met als thema Spoken en Geesten, naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in het SieboldHuis. Leiden, Stad van Ontdekkingen verbeeld in Leidse Styl
Samen met Leiden Marketing heeft Cultuurfonds Leiden eind 2012 bijgedragen aan de totstandkoming van de tweede editie Leidse Styl. Dit jaar is economie toegevoegd aan de centrale thema’s (naast wetenschap en kunst) om zo nog beter te laten zien dat de verschillende sectoren elkaar kunnen versterken. Leidse Styl wil eenmaal per jaar de balans opmaken van alle initiatieven, plannen en ideeën die zich her en der ontwikkelen in Leiden. Om te laten zien wat zal en/of kan ontstaan uit alle bouwlust en creativiteit. Nieuwe website voor Cultuurfonds Leiden
Samenwerking, zichtbaarheid en afstemming nastreven geldt natuurlijk ook voor Cultuurfonds Leiden zelf. De reeds bestaande website van het fonds deed echter geen recht meer aan de activiteiten van Cultuurfonds Leiden anno 2012. Daarom werd dit jaar geïnvesteerd in een nieuwe website. Vol met actuele informatie en interactieve mogelijkheden. De nieuwe website trekt inmiddels een veelvoud van het aantal bezoekers van de oude site. Onder andere de Industry Guide wordt zeer positief ontvangen. Uitgebreide beschrijvingen van de projecten die in het kader van deze doelstelling een bijdragen hebben ontvangen vindt u op www.cultuurfondsleiden.nl.
2. Verbeteren klimaat voor Leidse makers Dynamiek en vernieuwing zijn essentieel voor een goed cultureel klimaat in de stad. Makers zorgen hiervoor, door nieuwe projecten te ontwikkelen waarmee zij reageren op wat er leeft in de stad. Cultuurfonds Leiden geeft de productiekracht van Leiden een impuls door te investeren in het project OPEN, door bij te dragen aan festivals en instellingen die Leidse makers een podium bieden en door waarderingsbijdragen te verstrekken aan individuele makers. OPEN| Makers aan de Markt
Met OPEN|Makers aan de Markt zet Cultuurfonds Leiden, in samenwerking met Peen en Ui, de Leidse kunstproductie letterlijk in de etalage. OPEN heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een bekende
13
ontmoetingsplek en presentatieruimte voor Leidse makers. Het netwerk van kunstenaars dat hier ontstaan is, wordt door steeds meer partijen in de stad erkend en ingeschakeld. Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot de voorbereiding voor de open | Makers-expositie in de Stadsgehoorzaal in 2013. Daarnaast is open | Makers aan de Markt tevens een pilot voor het tijdelijk verhogen van de kwaliteit van leegstand. Met een minimale investering zorgt open | Makers aan de Markt voor een zichtbare opwaardering van lege panden. Nu nog aan de Aalmarkt, maar later wellicht ook op andere plekken in de stad. Voor de kunst
Voordekunst.nl is een crowdfunding website: hier kunnen bezoekers kunstenaars en kunstinstellingen helpen om hun projecten te realiseren door middel van donaties. Een ideaal middel om de Leidse betrokkenheid te kapitaliseren. Fotograaf Renzo Candido haalde via Voordekunst ruim € 6.000,- op om zijn boek Kleurmakers te publiceren: een mooi tijdsbeeld van de huidige Leidse cultuurscene, geheel in zwart-witfoto’s. Ook de Luisterhelm, een project van René van Es, Merijn Tinga en Peen en Ui, wist via Voordekunst aan de benodigde gelden te komen. Cultuurfonds Leiden leverde aan beide projecten een bijdrage – uiteraard via voordekunst.nl. In 2013 hoopt Cultuurfonds Leiden een structurele samenwerking aan te gaan met Voordekunst. de Atlas van Leiden
In 2012 startte ps | theater met de voorbereidingen voor De Atlas van Leiden. Hiermee gaan zij de komende vier jaar de staat van de stad Leiden in kaart brengen rond de thema’s het Verdriet, de Hoop, het Geloof en het Vergeten van Leiden. Met haar Mobiel Café trekt ps | theater van januari tot en met maart 2013 de stad in, op zoek naar verhalen. Met De Atlas van Leiden wil Pepijn Smit individuele verhalen een universeel karakter geven en deze teruggeven aan de stad in de vorm van projecten en voorstellingen, zoals Het Verdriet van Leiden (juni 2013, begraafplaats Groenesteeg). Een deel van de bijdrage aan dit project is afkomstig uit het budget voor de Verrassende Winkelweekenden, waarbij ps | theater op verzoek van de winkeliers iedere maand aanwezig is.
Waarderingsbijdragen Leidse makers
Daarnaast keerde Cultuurfonds Leiden waarderingsbijdragen uit aan het Leids Amateurkunstfestival, het lustrum van de Leidse Amateur Fotografen Vereniging, de serie theaterproducties Vergezichten van Fields of Wonder, jongerenevenement Zomerjam en het jubileumboek Toonder in Leiden. Beschrijvingen van deze projecten vindt u op www.cultuurfondsleiden.nl.
14
beelden in leiden
| juni 2012 |
foto
Joris Smidt
3 Aanjagen van onderscheidend cultuuraanbod Spraakmakende, kwalitatieve evenementen zetten Leiden cultureel gezien op de kaart. Dit vergroot naast meer bezoekers en bestedingen ook het vestigingsklimaat van de stad en regio. Daarom investeert Cultuurfonds Leiden in projecten die bijdragen aan het nationaal profileren van Leiden als cultuurstad, zoals de Leidse Koorboeken, Festival IBERIA en uiteraard de Cultuurweken. Een volledig overzicht van deze projecten vindt u op www.cultuurfondsleiden.nl. De Cultuurweken als opvolger van Ontdek Cultuurmaand Leiden!
In 2011 organiseerden Cultuurfonds Leiden en Leiden Marketing in samenwerking met een groot aantal festivals, musea, organisatoren en theatermakers voor het eerst de Cultuurweken (toen getiteld Cultuurmaand), het nieuwe sleutelfestival Cultuur. Alle culturele activiteiten in het voorjaar waren gebundeld en gemeenschappelijk naar buiten gebracht, een aanpak die uitstekend past bij de stadsvisie. In 2012 heeft Cultuurfonds Leiden samen met Leiden Marketing het concept verder doorontwikkeld en omgedoopt tot Cultuurweken. Van 25 mei tot en met 8 juli 2012 heeft Leiden op grootse wijze laten zien hoe rijk zij is aan cultuur. Cultuurfonds Leiden investeerde zelf in de programmering, maar wist ook Leiden Marketing te bewegen in de programmering te investeren. Inmiddels bekende en succesvolle evenementen als Schemerstad en Leidse Hofjesconcerten keerden terug op de agenda. Allemaal tegen het decor van de prachtige historische binnenstad van Leiden. Bijzonder opvallende plekken waren hierbij de Meelfabriek, waar De Veenfabriek schitterde met de voorstelling Drie monniken en de Burcht, waar Tijs Huys van ps | theater diepe indruk maakte met de solovoorstelling Edward 2. Mede dankzij de Cultuurweken zijn er vanuit de stad ook twee nieuwe spraakmakende evenementen ontstaan die ook in 2013 zullen terugkeren: Beelden in Leiden en de Nacht van de Viool. Beelden in Leiden: de start van iets spraakmakends
Het begon met een ambitieus plan van Stichting Beelden in Leiden: jonge, professionele kunstenaars een podium bieden om hun werk tentoon te stellen in de openlucht. En het is ze gelukt: van 31 mei tot en 29 juli 2012 waren beelden van gerenommeerde kunstenaars in combinatie met die van aanstormende talenten te zien op de Hooglandse Kerkgracht. Een schitterend stukje Leiden met meer dan voldoende allure om het decor te vormen voor deze bijzondere beeldententoonstelling. 16
Nacht van de Viool
De eerste Nacht van de Viool stond meteen garant voor een gevarieerd en verrassend programma: van Bach-sonates tot jazz, volksmuziek en zelden gehoorde werken van Bartók. Uitgevoerd door topviolisten als Joan Berkhemer, Christiaan Bor, Karel Boeschoten, Jeroen de Groot, Herman van Haaren, Jürg Luchsinger, Sjaan Oomen, Rosanne Philippens, Lenneke van Staalen, Ying Lai Green en Esther Apituley. De opmerkelijke locatie maakte het evenement tot een bijzonder geheel: het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapenburg. Het vervolg
Na twee edities van dit sleutelfestival cultuur kunnen we concluderen dat het concept steeds meer vorm krijgt: de programmering en de daarop afgestemde nationale publiciteitscampagne lokt nieuw aanbod en nieuwe samenwerkingen uit. Inmiddels hebben we gemerkt dat in de omvang van het programma ook een gevaar schuilt: het aanbod is te groot en te divers om een gerichte marketing campagne op te kunnen voeren. Hierdoor groeide de behoefte aan een duidelijke lijn in de programmering. Om Leiden met de Cultuurweken nationaal op de kaart te zetten als cultuurstad, is een sterkere focus nodig. Daarom gaat Cultuurfonds Leiden voor 2013 werken aan een onderscheidend hoofdprogramma voor de Cultuurweken. De publiciteitscampagne van Leiden Marketing zal zich dan ook effectiever kunnen toespitsen op de in het oog springende evenementen die onderdeel uitmaken van dit hoofdprogramma. Een duidelijke lijn in de programmering biedt ook meer mogelijkheden voor extra financiering en mediapartnerships. Voor 2013 is de eerste cofinanciering al aangetrokken en staat ons een spannende samenwerking te wachten met een internationaal mediamerk.
17
leidse hofjesconcerten
| juni 2012 | foto
Centrummanagement
PS | theater - Ons aller ziel
| 22-30 november 2012 |
foto
Luca di Tommaso
4 B evorderen van samenwerking met andere sectoren en vergroten (eigen) budget voor kunst en cultuur in Leiden Cultuur, kennis en economie: een Gouden Driehoek indien deze elementen goed op elkaar aansluiten. Het Leiden van de Gouden Eeuw, het Florence van de Medici en de steden die nu de ‘internationale lijstjes’ aanvoeren hebben één ding met elkaar gemeen: cultuur, kennis en economie zijn gelijkwaardig, sluiten naadloos op elkaar aan en versterken elkaar. Wat dat betreft is Leiden goed geplaatst, met haar internationale topinstituten op het gebied van kennis en wetenschap, met haar musea, met haar rijke erfgoed, met een dynamische cultuursector en haar gloednieuwe bioscience park. Cultuurfonds Leiden wil cultuur inzetten om verbindingen te leggen met de kennis en de economie. Kunst en cultuur is bij uitstek geschikt om bruggen te slaan tussen verschillende werelden. En om een bijdrage te leveren aan de oplossing voor vraagstukken die leven in de stad, op ieder niveau, bijvoorbeeld als het gaat om de belevingseconomie van de binnenstad, aantrekkelijkheid van de openbare ruimte, aantrekken van kenniswerkers en studenten of ondersteuning bij wetenschapscommunicatie. Voor de cultuursector zelf is deze driehoek ook van belang: in een tijd waarin de traditionele bekostiging van kunst & cultuur opdroogt, openen nieuwe verbindingen ook een nieuw perspectief naar bijdragen van (commerciële) partners buiten de cultuur. Daarom voert de cultuurmakelaar veel gesprekken met partijen buiten de culturele sector om uit te vinden voor welke problemen of uitdagingen zij staan. En om vervolgens tot de vraag te komen: welke rol kan cultuur spelen? Hoe kunnen we elkaar versterken? Waar ligt de winst voor zowel cultuur als partner? De rol van cultuur is vaak effectiever dan op het eerste gezicht gedacht wordt, zo getuige een aantal projecten waarmee in 2012 een start gemaakt is. Verrassende Winkelweekenden
Leiden heeft te maken met een zogenaamd koopkrachtlek (Leidenaren die hun geld elders besteden) en ondervindt veel concurrentie van omliggende winkelgebieden in bijvoorbeeld Alphen en Zoetermeer. Om het tij te keren hebben de binnenstadondernemers en de cultuursector de handen ineengeslagen om winkelen in de Leidse binnenstad aantrekkelijker te maken. Centrummanagement en Cultuurfonds Leiden zijn in 2012 gaan investeren in de belevingseconomie: ieder laatste weekend van de maand adopteert een andere culturele instelling het winkelweekend en programmeert de
20
stad vol met culturele activiteiten. Zo werden de weekenden in 2012 geprogrammeerd met o.a. LVC, Werfpop, LFF, de Leidse koren, SummerJazz, Scheltema, BplusC en veel lokale makers. Voor dit project is cofinanciering aangetrokken van Centrummanagement, Ondernemersfonds Leiden en Programma Binnenstad. We horen steeds meer geluiden van ondernemers dat zij de bezoeken en bestedingen zien stijgen. Een voor Cultuurfonds Leiden nog belangrijker effect is dat we structurele samenwerking zien ontstaan tussen cultuur en winkeliers: ook buiten de winkelweekenden weten ze elkaar vaker te vinden. Dit willen we de komende jaren verder stimuleren door middel van bijvoorbeeld inspiratiebijeenkomsten en een programma-almanak met daarin alle contactgegevens. Kunst in Uitvoering
Het is een veel gehoorde ergernis: bouwputten die het straatbeeld vervuilen. Om hier iets aan te doen, zijn Cultuurfonds Leiden, ProVast projectontwikkeling, gemeente Leiden, Leiden Marketing en Centrummanagement onder de noemer Kunst in Uitvoering gestart met een serie projecten om de talrijke bouwprojecten in de binnenstad de komende jaren van een aantrekkelijker uiterlijk te voorzien. En wel door inzet van Leidse makers. In samenwerking met de betreffende projectontwikkelaars en aannemers wordt getracht per locatie tot een mooie match te komen tussen bouwplek en kunstenaars. Zo is in 2012 Openlucht Galerie Breestraat gerealiseerd, waar kunstenaars exposeren op de bouwwand voor de V&D op de Breestraat. Er was vanaf eind 2012 werk te zien van Johan Scherft, Casper Faassen en Renzo Candido en ook voor 2013 staan bijzondere exposities gepland, onder anderen van Hanneke Francken en Flore de Koning. In de Marksteeg zijn de zeecontainers van bouwbedrijf DuPrie met kunst verrijkt door een opvallend project van kunstenaar Merijn Tinga: hij ontwierp speciaal voor de sloopwerkzaamheden van het Nobelpand een combinatie van Dazzle Paint en Trompe l’oeuil. Wetenschap & Kunst
Wetenschap is overal om ons heen, maar toch blijkt het vaak lastig om het grote publiek te laten zien wat de huidige wetenschap nou eigenlijk betekent voor ons dagelijks leven. Cultuurfonds Leiden is van mening dat kunst & cultuur een uitstekende manier is om wetenschap te verrijken en wetenschap en publiek met elkaar te verbinden. Het Afrika Studiecentrum heeft hier handig gebruik van gemaakt. Dit wetenschappelijke instituut bestond in 2012 65 jaar en vierde dat met een Afrika Film Festival, uitgevoerd in samenwerking met Africa in the Picture en het Leids Film Festival. Het resulteerde in een uitverkocht programma waarin het Leidse publiek kennis kon maken met dit wetenschappelijke instituut én met de Afrikaanse cinema.
21
Een ander mooi voorbeeld is de NANO Supermarket, naar Leiden gehaald door Cultuurfonds en Technolab Leiden. Interactieve muurverf, medicinale bonbons, een wijn waarvan je thuis in de magnetron de smaak kunt aanpassen, een zichzelf aantrekkende steunkous, een onzichtbare beveiligingsspray: in de mobiele NANO Supermarket vonden bezoekers schappen vol producten die tussen nu en de komende tien jaar op de markt zouden kunnen komen. Allemaal ontworpen door wetenschappers én kunstenaars, geïnspireerd door nanotechnologie. Een sterke combinatie van wetenschap en kunst: het past uitstekend in de stadsvisie en de cultuurnota. Daarom onderzoekt de cultuurmakelaar met een aantal partners of er in 2013 een eerste Nacht van Kunst & Wetenschap kan plaatsvinden in Leiden. Een beproefd concept in Groningen, dat ook voor onze stad interessante mogelijkheden biedt om structureel een brug te slaan tussen deze twee werelden. Cultuurmecenasprijs
In Leiden is een flink aantal bedrijven actief met een warm hart voor de stad en haar cultuur. Cultuurfonds Leiden gaat één van deze bedrijven jaarlijks in het zonnetje zetten met een prijs vanuit de cultuursector voor het bedrijfsleven: de Cultuurmecenasprijs. Ieder jaar gaan vier juryleden een aantal mooie voorbeelden verzamelen van bedrijven die cultuur op een bijzondere manier ondersteunen. Het gaat hierbij niet per sé om de grootste zak geld, maar om innovatieve samenwerking waarbij bedrijfsleven en cultuur elkaar aanvullen. In 2012 viel de keuze op Maters & Hermsen Bedrijfsjournalistiek. Omdat dit bedrijf regelmatig de creativiteit van haar medewerkers inzet om projecten te starten of te ondersteunen die een structurele toegevoegde waarde hebben voor de stad en haar inwoners. Met deze unieke prijs, een beeld vervaardigd door Mary Geradts, wil Cultuurfonds Leiden ook anderen inspireren en tegelijkertijd een blijk van waardering tonen aan alle bedrijven die investeren in kunst en cultuur. Dit project leverde veel publiciteit op, ook buiten Leiden: onder anderen Kunsten ’92 en Cultuur-Ondernemen (nationale koepelorgansiaties) besteedden aandacht aan deze innovatieve prijs. Uitgebreide beschrijvingen van de projecten die in het kader van deze doelstelling een bijdragen hebben ontvangen vindt u op www.cultuurfondsleiden.nl. 22
verrassend winkel weekend
| maart 2013 |
foto
Coen Bastiaansen
Vergroten budget Kunst & Cultuur in Leiden Cultuurfonds Leiden zou geen investeringsfonds zijn als het fonds niet ook extra financiering voor de cultuursector aan zou jagen, bovenop de structurele inkomsten vanuit de founding fathers. Er zijn verschillende manieren waarop het fonds extra financiële impulsen probeert los te maken: via persoonlijke hulp en begeleiding van culturele partijen, het aanjagen van alternatieve financiering voor anderen en natuurlijk door middel van eigen inkomsten (voor eigen projecten). Percentage bijdrage Cultuurfonds Leiden
Cultuurfonds Leiden neemt vrijwel nooit 100% van de projectkosten op zich, maar motiveert de verschillende initiatieven om eerst op zoek te gaan naar mede-investeerders. De cultuurmakelaar begeleidt dit proces indien nodig met kennis, kunde en netwerk. Hieronder vindt u een berekening van de bijdragen van Cultuurfonds Leiden in 2012 aan projecten (exclusief eigen en nog niet afgeronde projecten), de totale inkomsten van die projecten en daarmee het percentage dat de bijdrage van het Cultuurfonds uitmaakt. aantal projecten*
bijdrage cfl
totale dekking projecten
% bijdrage cfl
34
€ 167.090
€ 1.161.567
14%
* berekening exclusief 12 eigen initatieven en nog niet afgeronde / afgehandelde projecten
Alternatieve inkomsten voor kunst & cultuur (direct en indirect)
Cultuurfonds Leiden probeert andere partijen te motiveren om in de cultuursector te investeren. Soms levert dat ‘eigen inkomsten’ op voor het fonds (direct) en soms functioneert Cultuurfonds Leiden als aanjager en vliegwiel voor financiering voor anderen (indirect). Zo geeft de directeur van Rijksmuseum voor Oudheden aan dat hij Cultuurfonds zeer erkentelijk is voor het initiatief een sponsor te interesseren voor de Nacht van de Viool. Uit die gesprekken is een sponsordeal voor 4 jaar gesloten. De eigen inkomsten worden grotendeels geworven door zelf projecten te initiëren die binnen de doelstellingen van het fonds vallen, soms worden deze projecten ook vanuit de stad aangedragen. Dankzij de stevige structurele basis kan Cultuurfonds Leiden op deze kansen inspelen en op projectbasis extra middelen binnenhalen. Onderstaand overzicht laat zien welke alternatieve cultuurfinanciering volledig door, of mede dankzij, de inspanningen van Cultuurfonds Leiden tot stand kwam in 2012.
24
directe inkomsten voor projecten cultuurfonds
Project
alternatieve financier
opbrengst leidse kunst en cultuur
programmering verrassende winkelweekenden
Ondernemersfonds Leiden
€ 10.000
Centrummanagement (binnenstadwinkeliers)
€ 30.000
Programma Binnenstad (gemeente)
€ 10.000
ProVast
€ 4.000
Programma Binnenstad (gemeente)
€ 5.000
Leiden Marketing
€ 40.000
kunst in uitvoering
programmering cultuurweken leiden 2012
totaal
bijzonderheden
Financiering voor 10 Winkelweekenden
Productiekosten ArtWall Breestraat
€ 99.000
Opmerkingen
Alle bedragen zijn exclusief de bijdrage vanuit Cultuurfonds Leiden zelf. De bedragen voor Verrassende Winkelweekenden en Cultuurweken zijn puur voor culturele programmering. Voor beide projecten is er ook nog cofinanciering in de marketing van de projecten ter waarde van ongeveer € 90.000.
25
Indirecte inkomsten voor kunst & cultuur mede dankzij Cultuurfonds*
Project
alternatieve financier
opbrengst leidse kunst en cultuur
bijzonderheden
nacht van de viool 2013
Particuliere sponsors
€ 5.000
Initiatief vanuit CFL
voordekunst projecten
Crowdfunding
€ 6.535
Begeleiding & publiciteit vanuit CFL
ik zie u vaker dan mijn moeder
Centrummanagement
€ 2.000
Sponsorwerving vanuit CFL
filmdag afrika studie centrum
Afrika Studie Centrum (Universiteit Leiden)
€ 2.956
Begeleiding & ontwikkeling vanuit CFL
totaal
€ 16.491
* I ndirecte inkomsten zijn inkomsten voor andere culturele partijen die mede dankzij de inspanningen
van Cultuurfonds Leiden tot stand zijn gebracht 26
schemerstad
| juni 2012 |
foto
Marco Hokke
Vooruitblik 2013
Het komende jaar zal Cultuurfonds Leiden zich nog meer focussen op het aanjagen van samenwerking tussen cultuur en andere sectoren, zowel inhoudelijk als financieel. Zo staat er een groot project op stapel rondom winkelcentrum de Stevensbloem. Cultuurfonds Leiden heeft lokale ondernemers, vastgoedeigenaar Urban Interest, woningbouwcorporatie Portaal, gemeente Leiden en natuurlijk Wijken voor Kunst bij elkaar gekregen om een gezamenlijk project op te zetten. Met een culturele ingreep willen een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de situatie van winkelcentrum, dat geteisterd wordt door leegstand, overlast en verpaupering. Ook is Cultuurfonds Leiden in gesprek met o.a. Business Platform Schipholweg, vastgoedontwikkelaar ProVast, advocatenkantoor De Familiekamer en Ondernemersfonds Leiden over een aantal concrete samenwerkingsprojecten tussen cultuur en bedrijfsleven. Daarnaast hebben we samen met Museum De Lakenhal en Leiden Marketing het initiatief genomen om te onderzoeken of er een Leidse Nacht van Kunst & Wetenschap mogelijk is, naar Gronings voorbeeld. Ten tijde van dit schrijven (maart 2013) lijkt het erop dat dit gaat lukken. Tenslotte wil Cultuurfonds Leiden de komende jaren graag het budget voor de Cultuurweken vergroten, zowel voor de programmering als voor de marketing. Door het heft in eigen hand te nemen probeert Cultuurfonds Leiden meer te zijn dan een fonds voor aanvragen alleen. De deur staat altijd open voor mooie initiatieven of vragen vanuit de stad, maar daarnaast willen we ook zelf initiatieven nemen. Om op projectbasis ons eigen budget te vergroten, maar ook om op structurele basis de ‘markt’ voor cultuur in Leiden te vergroten. Zo hopen we de komende jaren langzaam maar zeker de eerder genoemde gouden driehoek tussen kennis, economie en cultuur te verstevigen en de Leidse cultuursector tot een voorbeeld te maken voor de rest van het land.
28
bijlage 1 Overzicht bijdragen 2012
project
organisator Bedrag
VERSTERKEN STRUCTUUR CULTUURSECTOR
Cultuurshop, tweede fase
BplusC
Website Jazzstad Leiden Stichting Jazzstad Leiden Marketingplan Haagweg 4
Haagweg 4
5.500 3.500 6.000
Stukafest: cultureel bereik studenten Stukafest
1.500
Textile Research Center sponsorplan Textile research Center
2.500
VERBETEREN KLIMAAT LEIDSE MAKERS
OPEN | Makers aan de Markt Stichting Peen & Ui
30.000
Vergezichten Fields of Wonder
7.000
Ik zie u vaker dan mijn moeder
1.500
Kristel Boekhorst
Jubileum Leids Amateur Fotografen Vereniging Leids Amateur Fotografen Vereniging Marten Toonder in Leiden Stichting Beeld voor Beeld Haagweg 4 tijdens Open Monumenten Dagen Galerie Diana Lepelaar De Atlas van Leiden
1.000 500 1.150
PS | Theater
15.000
Inspiring Spirits: hedendaagse makers Sieboldhuis
10.000
Wolkers Symposium Onno Blom
2.500
Luisterhelm: narratieve radio & beeldende kunst Stichting Peen & Ui
3.500
Kleurmakers: Leidse makers Renzo Candido
2.000
Leids Amateurkunst Festival 2013
Werkgroep Amateur Kunst Leiden
Live CD Ensemble Windstreken Ensemble Windstreken
2.000 2.000
AANJAGEN ONDERSCHEIDEND AANBOD
Leidse Koorboeken Egidius Kwartet Iberia festival Stichting Art Echo Leidse Styl Cultuurfonds, Leiden Marketing, Stadslab Cultuurweken 2012
Nacht van de Viool
Rijksmuseum van Oudheden
SummerJazz Stichting Studentenjazz Leiden Drie Monniken & Ik wil mijn geld terug Veenfabriek
10.000 5.000 12.500
4.500 7.500 20.000 29
Leiden International short Film Event Stichting Cinema Club Leiden Openlucht Hotel Leiden Fields of Wonder
1.500 20.000*
White Crow Music Festival Stichting White Crow
4.500
Open Makers project Diana Lepelaar Galerie Diana Lepelaar
1.500
Programmering Plantsoentheater Cultuurweken
1.500
Plantsoentheater
Ensemble Windstreken Collegium Musicum Ensemble Windstreken
1.000
Beelden in Leiden startbijdrage Stichting Beelden in Leiden
3.500
Cum Laude Concerten Stichting de Leidse Sleuteltjes
20.000*
Schemerstad Stichting CTV Zuid-Holland
20.000*
PS | Theater
4.500
Educatief programma Haagweg 4 Lyda Bekker
Edward II
3.000
LFF Summerspecial Leids Film Festival
10.000*
Zomerjam Battle: Leids talent Stichting CICP
750
Aflsuiting Cultuurweken Stichting Werfpop
900
Culturele programmering Lakenfeesten Cultuurfonds
740
Kindertheater Popject Stichting Popject
6.000
SAMENWERKING ANDERE SECTOREN
Verrassende Winkelweekenden, cult. programmering Cultuurfonds & Centrummanagement
80.000*
Afrika Studie Centrum: Afrikaans filmfestival Afrika Studie Centrum
3.000
Boerhaave: Science & Cinema
3.750
Museum Boerhaave
Kunst in Uitvoering: Breestraat Cultuurfonds
2.600*
Kunst in Uitvoering: Marktsteeg Cultuurfonds
2.400*
Technolab: Nano Supermarkt Technolab & Boerhaave Lichtjesroute Centrummanagement & Technolab
3.500 10.000
LUMC: activiteiten en programmaboekje Kunstroute LUMC
4.500
LUMC: Hermine van Bers tentoonstelling LUMC
1.300
Cultuurmecenas, vervaardiging prijs Cultuurfonds Leiden
5.000
TOTAAL PROJECTKOSTEN
* gemarkeerde bedragen: totaal uitgegeven bedrag aan project namens Cultuurfonds Leiden, bedrag is inclusief de door CFL opgehaalde ‘directe’ cofinanciering (zie tabel directe inkomsten op pagina 24).
372.090
30
bijlage 2 Jaarrekening 2012
Balans per 31 december 2012
Passiva
activa
passiva
Vlottende activa Eigen Vermogen
Vorderingen en overlopende Activa
51.710
Liquide middelen
Bestemmingsreserve
120.800
71.258
Kortlopende Schulden
Donaties
80.500
Schulden en overlopende Passiva
20.752
Totalen
172.510
172.510
Exploitatie 2012
Baten Ontvangen donaties
Ontvangen donaties Rente
404.000 .412 404.412
Totaal baten
Lasten Lasten uit hoofde van doelstelling
Projecten
255.867
kosten van de eigen organisatie
Personeelskosten
75.044
Kantoorkosten
1.972
Huisvestingskosten
4.000
PR kosten Algemene kosten
24.782 7.560
totaal lasten 369.225
saldo baten en lasten 35.187
32
